CHNG I. ESTE - LIPIT A- MT S VN L THUYT CN NM VNG 1.

. Khi nim v dn xut ca axit cacboxylic - Dn xut ca axit cacboxylic l nhng sn phm to ra khi thay th nhm hiroxyl -OH trong nhm cacboxyl -COOH bng nguyn t hay nhm nguyn t khc: -COOH -COZ (vi Z: OR', NH2, OCOR, halogen, ) - Este l dn xut ca axit cacboxylic. Khi thay th nhm OH nhm cacboxyl ca axit cacboxylic bng nhm OR' th c este. - Halogenua axit (quan trng nht l clorua axit RCOCl). to ra halogenua axit c th dng cc tc nhn nh PCl5 (photpho pentaclorua), PCl3 (photpho triclorua), COCl2 (photgen), SOCl2 (thionyl clorua), RCOOH + PCl5 RCOCl + POCl3 + HCl 3RCOOH + PCl3 3RCOCl + H3PO3 RCOOH + SOCl2 RCOCl + SO2 + HCl RCOOH + COCl2 RCOCl + CO2 + HCl - Anhirit axit, c 2 loi: i xng (dng (RCO)2O hoc (ArCO)2O; gi tn bng cch thay t axit bng anhirit (CH3CO)2O l anhirit axetic), v khng cn i (sinh ra t hai axit monocacboxylic khc nhau nh CH3CO-O-OCC6H5; gi tn bng t anhirit cng vi tn ca hai axit - anhirit axetic benzoic). to thnh anhirit axit c th s dng nhiu phng php khc nhau nh dng tc nhn ht nc P2O5 hay tc dng ca nhit, 2. Cng thc tng qut ca este a/ Trng hp n gin: l este khng cha nhm chc no khc, ta c cc cng thc nh sau : - To bi axit cacboxylic n chc RCOOH v ancol n chc R'OH: RCOOR'. - To bi axit cacboxylic a chc R(COOH)a v ancol n chc R'OH: R(COOR')a. - To bi axit cacboxylic n chc RCOOH v ancol a chc R'(OH)b: (RCOO)bR'. - To bi axit cacboxylic a chc R(COOH)a v ancol a chc R'(OH)b: Rb(COO)abR'a. Trong , R v R' l gc hirocacbon (no, khng no hoc thm); trng hp c bit, R c th l H ( l este ca axit fomic H-COOH). b/ Trng hp phc tp: l trng hp este cn cha nhm OH (hiroxi este) hoc este cn cha nhm COOH (este - axit) hoc cc este vng ni phn t Este trong trng hp ny s phi xt c th m khng th c CTTQ chung c. V d vi glixerol v axit axetic c th c cc hiroxi este nh HOC3H5(OOCCH3)2 hoc (HO)2C3H5OOCCH3; hoc vi axit oxalic v metanol c th c este - axit l HOOC-COOCH3. c/ Cng thc tng qut dng phn t ca este khng cha nhm chc khc Nn s dng CTTQ dng C n H 2n + 2 2 O2a (trong n l s cacbon trong phn t este n 2, nguyn; l tng s lin kt v s vng trong phn t 1, nguyn; a l s nhm chc este a 1, nguyn), vit phn ng chy hoc thit lp cng thc theo phn trm khi lng ca nguyn t c th. 3. Tnh cht ho hc ca este a/ Phn ng thu phn este Tnh cht ho hc quan trng nht ca este l phn ng thu phn. S thu phn este (v c bn, cha xt cc trng hp c bit) l :
H +, t o

+H

OH

C O

OH

O O (este) (nc) (axit) (ancol) Thu phn chnh l qu trnh nghch ca ca phn ng este ho. Phn ng thu phn c th xy ra trong mi trng axit hoc mi trng baz. - Phn ng thu phn trong mi trng kim c gi l phn ng x phng ho. c im ca phn ng thu phn este:

- Phn ng thu phn este trong mi trng axit l phn ng thun nghch. Sn phm ca phn ng trong iu kin ny lun c axit cacboxylic. chuyn dch cn bng v pha to axit v ancol, ta dng lng d nc. - Phn ng thu phn este khng nhng thun nghch m cn rt chm. tng tc phn ng thu phn ta un nng hn hp phn ng vi vi cht xc tc axit (H2SO4, HCl). - Phn ng x phng ho ch xy ra mt chiu, sn phm thu c lun c mui ca axit cacboxylic.

C O

+ OH-

to

O-

OH

(este) (kim) (mui) O O (ancol, phenol, anehit ) b/ Phn ng ca gc hirocacbon Este khng no (este ca axit khng no hoc ancol khng no) c kh nng tham gia phn ng cng v phn ng trng hp y l tnh cht do lin kt quy nh (tng t nh hirocacbon tng ng). Mt s phn ng thuc loi ny c ng dng quan trng l : - Phn ng chuyn ho du (cht bo lng) thnh m (cht bo rn) Ni, t 0 , p (C17H33COO)3C3H5 + 3H2 (C17H35COO)3C3H5 (Triolein) (Tristearin) - Phn ng trng hp vinyl axetat thnh poli(vinyl axetat)
nCH2 CH OCOCH3
xt, to, p

CH

CH2 n OCOCH3

- Trng hp metyl metacrylat thnh poli(metyl metacrylat) thu tinh hu c plexiglas). CH3 nCH2 CH COOCH3
xt, to, p

CH3 metyl metacrylat - Phn ng trng gng ca este ca axit fomic (xem li anehit). 4. Phn ng kh este bi lti-nhm hirua LiAlH4 thnh ancol bc I 1) LiAlH 4 RCOOR' RCH2OH + R'OH 2) H 3O + (Ch : anhirit axit, halogenua axit cng b lti-nhm hirua kh tng t). 5. Mt s phn ng thu phn c bit ca este Cn c vo s phn ng x phng ho hay phn ng thu phn este ta c th cn c vo sn phm to thnh suy on cu to ca este ban u. Khng nht thit sn phm cui cng phi c ancol, tu thuc vo vic nhm OH nh vo gc hirocacbon c cu to nh th no m s c cc phn ng tip theo xy ra c sn phm cui cng hon ton khc nhau, hoc na l do cu to bt thng ca este gy nn. Mt s trng hp thu phn c bit ca este (khng cha halogen) thng gp trong bi ton nh lng l : Este + NaOH 1 mui + 1 anehit Este n chc c gc ancol dng cng thc R-CH=CHTh d CH3COOCH=CH-CH3 Este + NaOH 1 mui + 1 xeton Este n chc vi dng cng thc R COO C(R)=C(R)R Th d : CH3-COO-C(CH3)= CH2 to axeton khi thu phn. Este + NaOH 1 mui + 1 ancol + H2O Este- axit : HOOC-R-COOR Este + NaOH 2 mui + H2O Este ca phenol: C6H5OOC-R Este + NaOH 1 mui + anehit + H2O

CH CH2 n COOCH3 poli(metyl metacrylat) (PMM)

Hiroxi- este: RCOOCH(OH)-R Este + NaOH 1 mui + xeton + H2O Hiroxi- este: RCOOC(R)(OH)-R Este + NaOH 1 sn phm duy nht hoc m RN = mESTE + mNaOH. Este vng (c to bi hiroxi axit)

CH 3 CH C O O+ NaOH C MSP = MEste + O NaOH Este M

o

y chnh l este vng nhng c nhn di gc khc m thi

t CH3 CH C O + NaOH CH3 CH C ONa O Ch cc kt lun in nghing ngay di mi trngOH trn y ch l mt th d n gin nht, cc hp O

em ch c vn dng khi khng c du hiu cho php xc nh c th s nhm chc este trc . 6. Mt s phng php iu ch este a/ Phn ng ca ancol vi axit cacboxylic v dn xut nh clorua axit, anhirit axit, to ra este. - Phn ng ca ancol vi axit cacboxylic (xem axit). H+ , t0 RCOOH + R'OH RCOOR' + H2O

- Phn ng ca ancol vi anhirit axit hoc clorua axit th phn ng xy ra nhanh hn v mt chiu (khng thun nghch nh khi tc dng vi axit) (CH3CO)2O + C2H5OH CH3COOC2H5 + CH3COOH CH3COCl + C2H5OH CH3COOC2H5 + HCl b/ Phn ng ca phenol vi anhirit axit hoc clorua axit (phenol khng tc dng vi axit cacboxylic) to este ca phenol. V d: phn ng to phenyl axetat CH3CO)2O + C6H5OH CH3COOC6H5 + CH3COOH CH3COCl + C6H5OH CH3COOC6H5 + HCl c/ Phn ng cng vo hirocacbon khng no ca axit cacboxylic V d: phn ng to vinyl axetat xt, t 0 CH3COOH + CH CH CH3COOCH=CH2 d/ Phn ng ankyl halogenua v mui bc hay cacboxylat ca kim loi kim RCOOAg + R'I RCOOR' + AgI RCOONa + R I RCOOR' + NaI 7. Lipit - Lipit l nhng hp cht hu c c trong t bo sng. Lipit bao gm cht bo, sp, sterit, photpholipit, hu ht chng u l cc este phc tp. - Cht bo l trieste ca glixerol vi cc axit monocacboxylic c s chn nguyn t C (thng t 12C n 24C) khng phn nhnh, gi chung l triglixerit. Khi thu phn cht bo th thu c glixerol v axit bo. - Khi un nng cht bo vi dung dch kim th to ra glixerol v hn hp mui ca cc axit bo. Mui natri (hoc kali) ca cc axit bo chnh l x phng. Phn ng ca cht bo vi cht kim c gi l phn ng x phng ho. Phn ng x phng ho xy ra nhanh hn phn ng thu phn trong mi trng axit v khng thun nghch. - Ch s axit: l s mg KOH cn trung ho axit bo t do c trong 1g cht bo. - Ch s x phng ho l tng s mg KOH cn x phng ho glixerit v trung ho axit bo t do c trong 1g cht bo. - Ch s iot: l s gam iot c th cng hp vo cc lin kt bi c trong 100g cht bo. 8. X phng v cht ty ra tng hp B - MT S PHN NG HO HC THNG GP

t 1. RCOOCH=CH2 + NaOH RCOONa + CH3CHO t0 2. RCOOC6H5 + 2NaOH RCOONa + C6H5ONa + H2O t0 3. C3H5(OOC R )3 + 3NaOH 3 R COONa + C3H5(OH)3 H+ , t0 4. bR(COOH)a + aR'(OH)b Rb(COO)abR'a + abH2O t 5. (C17H35COO)3C3H5 + 3KOH C17H35COOK + C3H5(OH)3 6. 3CH3COOH + PCl3 3CH3COCl + H3PO3 t0 7. 3CH3COOH + POCl3 3CH3COCl + H3PO4 CaO, t 0 8. CH3COONa(r) + NaOH(r) CH4 + Na2CO3 photpho, t 0 9. CH3CH2COOH + Br2 CH3CHBrCOOH + HBr 10. CH3-CO-CH3 + HCN (CH3)2C(OH)CN 11. (CH3)2C(OH)CN + 2H2O (CH3)2C(OH)COOH + NH3 12. R-Cl + KCN R-CN + KCl 13. R-CN + 2H2O R-COOH + NH3 1) O 2 14. C6H5-CH(CH3)2 C6H5OH + CH3COCH3 2) H 2O, H +
0

15. RCOONa + HCl (dd long) RCOOH + NaCl t0 16. 2CH3COONa(r) + 4O2 Na2CO3 + 3CO2 + 3H2O t0 17. CxHy(COOM)a + O2 M2CO3 + CO2 + H2O (s phn ng t chy mui cacboxylat). t0 18. RCOOC(CH3)=CH2 + NaOH RCOONa + CH3COCH3 C- BI TP TRC NGHIM I BI TP C BN Cu 1.1 Khi un hn hp gm etanol v axit axetic (c mt H 2SO4 c lm xc tc), c th thu c este c tn l A. ietyl ete. B. Etyl axetat. C. Etyl fomiat. D. Etyl axetic. Cu 1.2 C cc nhn nh sau : (1) Este l sn phm ca phn ng gia axit v ancol; (2) Este l hp cht hu c trong phn t c nhm COO- ; (3) Este no, n chc, mch h c cng thc phn t CnH2nO2 , vi n 2 ; (4) Hp cht CH3COOC2H5 thuc loi este; (5) Sn phm ca phn ng gia axit v ancol l este. Cc nhn nh ng l A. (1), (2), (3), (4), (5). B. (1), (3), (4), (5). C. (1), (2), (3), (4). D. (2), (3), (4), (5). Cu 1.3 Xt cc nhn nh sau: (1) Trong phn ng este ho, axit sunfuric va lm xc tc va c tc dng ht nc, do lm tng hiu sut to este; (2) Khng th iu ch c vinyl axetat bng cch un si hn hp ancol v axit c axit H2SO4 c lm xc tc; (3) iu ch este ca phenol khng dng axit cacboxylic thc hin phn ng vi phenol; (4) Phn ng este ho l phn ng thun - nghch. Cc nhn nh ng gm A. ch (4). B. (1) v (4). C. (1), (3), v (4). D. (1), (2), (3), (4). Cu 1.4 Hn hp X gm 2 este mch h E (C5H6O4) v F (C4H6O2). un hn hp X vi dung dch NaOH d, sau c cn dung dch, thu cht rn Y. Nung Y vi NaOH (c mt CaO) th c mt cht kh l CH 4. Vy cng thc cu to ca E v F l A. HOOCCH = CH COOCH3 v CH3OOC CH = CH2. B. HOOC COO CH2 CH = CH2 v H COO CH2 CH = CH2. C. HOOC CH = CH COO CH3 v CH2 = CH COO CH3. D. HOOC CH2 COO CH = CH2 v CH3 COO CH = CH2. Cu 1.5 Tng s lin kt v s vng trong phn t este (khng cha nhm chc no khc) to bi glixerol v axit benzoic l A. 3. B. 4. C. 14. D. 15.

Cu 1.6 ng vi cng thc phn t C4H8O2, s tn ti cc este vi tn gi : (1) etyl axetat; (2) metyl propionat; (3) metyl iso-propylonat; (4) propyl fomiat; (5) iso-propyl fomiat. Cc tn gi ng ng vi este c th c ca cng thc phn t cho l A. (1), (2), (4), (5). B. (1), (3), (4), (5). C. (1), (2), (3), (4). D. (2), (3), (4), (5). Cu 1.7 Phn ng thu phn ca este trong mi trng axit (1) v mi trng baz (2) khc nhau cc im : a/ (1) thun nghch, cn (2) ch mt chiu; b/ (1) to sn phm axit, cn (2) to sn phm mui; c/ (1) cn un nng, cn (2) khng cn un nng. Nhn xt ng l A. a, b. B. a, b, c. C. a, c. D. b, c. Cu 1.8 Cng thc tng qut ca este to bi mt axit cacboxylic v mt ancol l A. CnH2nO2. B. RCOOR. C. CnH2n 2O2. D. Rb(COO)abRa. Cu 1.9 Cng thc tng qut ca este to bi mt axit cacboxylic no n chc v mt ancol no n chc (c axit v ancol u mch h) l A. CnH2n+2O2. B. CnH2n 2O2. C. CnH2nO2. D. CnH2n+1COOCmH2m +1. Cu 1.10 Este ca glixerol vi axit cacboxylic (RCOOH) c mt s hc sinh vit nh sau: (1) (RCOO)3C3H5; (2) (RCOO)2C3H5(OH); (3) (HO)2C3H5OOCR; (4) (ROOC)2C3H5(OH); (5) C3H5(COOR)3. Cng thc vit ng l A. ch c (1). B. ch c (5). C. (1), (5), (4). D. (1), (2), (3). Cu 1.11 Cng thc tng qut ca este thun chc to bi ancol no hai chc v axit khng no c mt ni i, ba chc l A. CnH2n - 10O6. B. CnH2n -16O12. C. CnH2n - 6O4. D. CnH2n - 18O12. Cu 1.12 Trong s cc phn ng c th c ca este gm: (1) phn ng trng hp; (2) phn ng cng; (3) phn ng thu phn; (4) phn ng oxi ha, phn ng c trng cho mi este l A. (1). B. (4). C. (3). D. (3) v (4). Cu 1.13 Nhng pht biu sau y : (1) Cht bo khng tan trong nc; (2) Cht bo khng tan trong nc, nh hn nc nhng tan nhiu trong dung mi hu c; (3) Du n v m bi trn c cng thnh phn nguyn t; (4) Cht bo l este ca glixerol v axit hu c. Cc pht biu ng l A. (1), (2), (3), (4). B. (1), (2). C. (1), (2), (4). D. (2), (3), (4). Cu 1.14 Trong thnh phn ca mt s loi sn c trieste ca glixerol vi axit linoleic C17H31COOH v axit linolenic C17H29COOH. S lng cng thc cu to ca cc trieste c th c trong loi sn ni trn l A. 6. B. 18. C. 8. D. 12. Cu 1.15 Este mch h, n chc cha 50%C (v khi lng) c tn gi l A. etyl axetat. B. vinyl axtetat. C. metyl axetat. D. vinyl fomiat. Cu 1.16 Este X (C8H8O2) tc dng vi lng d dung dch KOH thu c 2 mui hu c v H2O. X c tn gi l A. metyl benzoat. B. benzyl fomiat. C. phenyl fomiat. D. phenyl axetat. Cu 1.17 Cht X c cng thc phn t C4H8O2. Khi X tc dng vi dung dch NaOH sinh ra cht Y c cng thc C2H3O2Na. Cng thc cu to ca X l A. HCOOC3H7 B. C2H5COOCH3 C. CH3COOC2H5 D. HCOOC3H5. Cu 1.18 Khi un hn hp 2 axit R1COOH v R2COOH vi glixerol (axit H2SO4 lm xc tc) c th thu c my trieste ? A. 6. B. 4. C. 18. C. 2. Cu 1.19 Trong s cc este: (1) metyl axetat; (2) metyl acrylat; (3) metyl metacrylat; (4) metyl benzoat, este m polime ca n c dng sn xut cht do gm A. (1), (2), (3). B. (1), (4). C. (2), (3); (4). D. (3), (4). Cu 1.20 S nguyn t cacbon ti thiu trong phn t este khng no, mch h l A. 2. B. 5. C. 4. D. 3. Cu 1.21 S nguyn t cacbon ti thiu trong phn t este (c to nn t axit v ancol) no a chc, mch h l A. 2. B. 5. C. 4. D. 3. Cu 1.22 un nng hn hp gm x mol axit axetic v y mol etylen glicol (xt H 2SO4 c). Ti thi im cn bng thu c 0,30 mol axit, 0,25 mol ancol v 0,75 mol este (khng tc dng vi Na). x, y c gi tr l A. x = 1,05; y = 0,75. B. x = 1,20; y = 0,90. C. x = 1,05; y = 1,00. D. x = 1,80; y = 1,00.

Cu 1.23 Trong s cc ng phn mch h c cng thc phn t C2H4O2, s ng phn c kh nng tc dng vi dung dch NaOH, natri kim loi, natri cacbonat, dung dch AgNO3 trong amoniac ln lt l A. 2, 2, 1, 2. B. 2, 1, 2, 1. C. 2, 2, 2, 1. D. 1, 2, 2, 1. Cu 1.24 ng vi cng thc phn t C3H6O2, mt hc sinh gi tn cc ng phn este c th c gm: (1) etyl fomiat; (2) metyl axetat; (3) iso propyl fomiat; (4) vinyl fomiat. Cc tn gi ng l A. ch c (1). B. (1) v (2). C. ch c (3). D. (1), (2) v (3). Cu 1.25 Tn gi ca este (c to nn t axit v ancol thch hp) c cng thc phn t C4H6O2 l A. Metyl acrylat. B. Metyl metacrylat. C. Metyl propionat. D. Vinyl axetat. Cu 1.26 Cho 2 mol CH3COOH thc hin phn ng este ho vi 3 mol C2H5OH. Khi t trng thi cn bng trong hn hp c 1,2 mol este to thnh. nhit hng s cn bng Kc ca phn ng este ho l A. 1. B. 1,2. C. 2,4. D. 3,2. Cu 1.27 Cht X tc dng vi NaOH cho dung dch X1. C cn X1 c cht rn X2 v hn hp hi X3. Chng ct X3 thu c cht X4. Cho X4 trng gng c sn phm X5. Cho X5 tc dng vi NaOH li thu c X2. Vy cng thc cu to ca X l A. HCOO C(CH3) = CH2. B. HCOO CH = CH CH3. C. CH2 = CH CH2 OCOH. D. CH2 = CH OCOCH3. Cu 1.28 Hn hp T gm 2 cht X, Y mch h (C,H,O) n chc u khng tc dng c vi Na, nhng u tc dng vi dung dch NaOH khi un nng. t chy hon ton m g T, thu 6,72 lt (ktc) CO 2 v 5,4g H2O. Vy X, Y thuc dy ng ng A. este n, no. B. este n no, c 1 ni i. C. este n, c mt ni ba. D. este n c 2 ni i. Cu 1.29 Pht biu no sau y sai ? A. Phn ng x phng ho l phn ng thu phn este trong mi trng kim, un nng. B. Cht bo l este ca glixerol vi cc axit bo. C. Glixerol kh nc hon ton cho sn phm l acrolein. D. Cc axit bo c mch cacbon khng phn nhnh, s nguyn t cacbon chn. Cu 1.30 Cch no sau y c th dng iu ch etyl axetat ? A. un hi lu hn hp etanol, gim v axit sunfuric c. B. un hi lu hn hp axit axetic, ru trng v axit sunfuric c. C. un si hn hp etanol, axit axetic v axit sunfuric c trong cc thu tinh chu nhit. D. un hi lu hn hp etanol, axit axetic v axit sunfuric c. Cu 1.31 Cht hu c X c cng thc phn t l C5H6O4. Thu phn X bng dung dch NaOH d, thu c mt mui v mt ancol. Cng thc cu to ca X c th l A. HOOCCOOCH2CH = CH2. B. HOOCCH2COOCH = CH2. C. HOOCCH = CHOOCCH3. D. HOOCCH2CH = CHOOCH. Cu 1.32 Thu phn este E c cng thc phn t C4H8O2 vi xc tc axit v c long, thu c 2 sn phm hu c X, Y (cha cc nguyn t C, H, O). T X c th iu ch trc tip ra Y bng mt phn ng duy nht. Cht E l A. etyl axetat. B. propyl fomiat. C. isopropyl fomiat. D. metyl propionat. Cu 1.33 Cho cc cu sau: a/ Cht bo thuc loi hp cht este. b/ Cc este khng tan trong nc do chng nh hn nc. c/ Cc este khng tan trong nc v ni ln trn mt nc l do chng khng to c lin kt hiro vi nc v nh hn nc. d/ Khi un cht bo lng vi hiro c xc tc niken trong ni hp th chng chuyn thnh cht bo rn. e/ Cht bo lng l cc triglixerit cha gc axit khng no trong phn t. Nhng cu ng l p n no sau y ? A. a, d, e. B. a, b, d. C. a, c, d, e. D. a, b, c, d, e. Cu 1.34 Ch s axit ca cht bo l A. S mol KOH cn x phng ho mt gam cht bo. B. S miligam NaOH cn trung ho cc axit t do c trong 1 gam cht bo. C. S miligam KOH cn trung ho cc axit t do c trong 1 gam cht bo.

D. S lin kt c trong gc hirocacbon ca axit bo. Cu 1.35 Cho a mol cht bo (C17H35COO)3C3H5 tc dng ht vi NaOH thu c 46g glixerol, a c gi tr l A. 0,3 mol. B. 0,4 mol. C. 0,5 mol. D. 0,6 mol. Cu 1.36 un nng hn hp X v Y c cng thc C 5H8O2 trong dung dch NaOH, thu sn phm 2 mui C3H5O2Na, C3H3O2Na v 2 sn phm khc. Cng thc cu to ca X v Y l A. CH2=CHCH2CH2 COOH v CH3CH2CH=CHCOOH. B. CH3CH2COOCH=CH2 v CH2=CHCOOCH2CH3. C. CH3CH(OH)CH(OH)CH=CH2 v CH2=CHCH2CH2COOH. D. O=HCCH2CH2CH2CH=O v O=HCCH(OH)CH2CH=CH2. Cu 1.37 T nguyn liu u l eten v benzen (xc tc v iu kin phn ng c ), iu ch c ba polime gm polistiren, polibutaien v poli(butaien-stiren), cn thc hin s lng phn ng ho hc t nht l A. 5. B.6. C. 7. D. 8 Cu 1.38 Cho 10 gam hn hp X gm etanol v etyl axetat tc dng va vi 50g dung dch natri hiroxit 4%. Phn trm khi lng ca etyl axetat trong hn hp bng A. 22%. B. 44%. C. 50%. D. 51%. Cu 1.39 Trong phng th nghim c cc ho cht c dng lm thuc th gm: (1) dd brom; (2) dd NaOH; (3) dd AgNO3/NH3; (4) axit axetic; (5) cn iot. phn bit 3 este: anlyl axetat, vinyl axetat v etyl fomiat cn phi dng cc thuc th l A. 1, 2, 5. B. 1, 3. C. 2, 3. D. 1, 2, 3. Cu 1.40 Cho 0,15 mol este n chc X (C5H8O2) tc dng va vi dung dch NaOH, c cn dung dch sau phn ng thu 21g mui khan. Cng thc cu to ca X l

A. CH2

CH COOC2H5 .

C. CH2 CH(CH3)COOCH3.

D. CH2 H8O C dng B. CH l cht hu CH CH . Cu 1.41 F3COOCH 2 c c cng2thc phn t C5CH22. F tcO. vi NaOH to ra mt ancol T, khi t chy mt th tch ancol T cn 3 th tch oxi (o cng iu kin). Axit to F l CH2 CH2 O A. axit axetic. B. axit valeric. C. axit acrylic. D. axit fomic. Cu 1.42 t chy hon ton m g hn hp cc este no, n chc, mch h. Sn phm chy c dn vo bnh ng dung dch nc vi trong d thy khi lng bnh tng 6,2g. S mol H2O sinh ra v khi lng kt ta to ra l A. 0,1 mol; 12g. B. 0,1 mol; 10g. C. 0,01mol; 10g. D. 0,01 mol; 1,2g. Cu 1.43 Cho ancol X tc dng vi axit Y thu c este Z. lm bay hi 8,6g Z thu c th tch bng th tch ca 3,2g O2 cng iu kin nhit v p sut. Bit MY > MX. Tn gi ca Y l A. axit fomic. B. axit metacrylic. C. axit acrylic. D. axit axetic. Cu 1.44 Cho hn hp E gm 2 este c cng thc phn t C4H8O2 v C3H6O2 tc dng hon ton vi NaOH d thu c 6,14g hn hp 2 mui v 3,68g mt ancol Y duy nht c t khi so vi oxi l 1,4375. Cng thc cu to mi este v s gam tng ng l A. C2H5COOCH3 (6,6g); CH3COOCH3 (1,48g). B. CH3COOC2H5 (4,4g); HCOOC2H5 (2,22g). C. C2H5COOCH3 (4,4g); CH3COOCH3 (2,22g). D. CH3COOC2H5 (6,6g); HCOOC2H5 (1,48g). Cu 1.45 t chy 6g este E thu c 4,48 lt CO2 (ktc) v 3,6g H2O. Bit E c phn ng trng gng vi dung dch AgNO3/NH3. Vy cng thc cu to ca E l A. CH3COO CH2CH2CH3. B. HCOO CH2CH2CH3. C. HCOO C2H5. D. HCOOCH3. Cu 1.46 Thu phn hon ton 8,8g este n chc, mch h X vi 100ml dung dch KOH 1M (va ) thu c 4,6g mt ancol Y. Tn gi ca X l A. Etyl fomiat. B. Etyl propionat. C. Etyl axetat. D. Propyl axetat.

Cu 1.47 Lm bay hi 7,4g mt este X thu c mt th tch hi bng th tch ca 3,2g kh oxi cng iu kin nhit , p sut. Khi thc hin phn ng x phng ho 7,4g X vi dung dch NaOH (phn ng hon ton) thu c sn phm c 6,8g mui. Tn gi ca X l A. etyl fomiat. B. vinyl fomiat. C. metyl axetat. D. isopropyl fomiat. Cu 1.48 t chy hon ton 2,28g X cn 3,36 lt oxi (ktc) thu hn hp CO2 v H2O c t l th tch tng ng 6 : 5. Nu un X trong dung dch H2SO4 long thu c axit Y c dY / H 2 = 36 v ancol n chc Z. Cng thc ca X l A. C2H5COOC2H5. B. CH3COOCH3. C. C2H3COOC2H5. D. C2H3COOC3H7. Cu 1.49 t hon ton 4,2g mt este E thu c 6,16g CO2 v 2,52g H2O. Cng thc cu to ca E l A. HCOOC2H5. B. CH3COOC2H5. C. CH3COOCH3. D. HCOOCH3. Cu 1.50 un nng 0,1 mol X vi dung dch NaOH (), thu 13,4g mui ca axit a chc v 9,2g ancol n chc, c th tch 8,32 lt ( 1270C, 600 mmHg). X c cng thc A. CH(COOCH3)3. B. C2H4(COOC2H5)2. C. (COOC2H5)2. D. (COOC3H5)2. Cu 1.51 X phng ho hon ton 0,1 mol este X (ch cha 1 loi nhm chc) cn 0,3 mol NaOH, thu 9,2g ancol Y v 20,4g mt mui Z (cho bit 1 trong 2 cht Y hoc Z l n chc). Cng thc ca X l A. CH3CH2OOC-COOCH2CH3. B. C3H5(OOCH)3. C. C3H5(COOCH3)3. D. C3H5(COOCH3)3. Cu 1.52 x phng ho hon ton 19,4g hn hp 2 este n chc X, Y cn 200ml dung dch NaOH 1,5M. Sau khi phn ng hon ton, c cn dung dch thu c hn hp 2 ancol ng ng k tip nhau v m g mt mui khan duy nht Z. CTCT, % khi lng ca X trong hn hp ban u v gi tr m l A. HCOOCH3 66,67%; 20,4g. B. HCOOC2H5 16,18%; 20,4g. C. CH3COOCH3 19,20%; 18,6g. D. CH3CH2COOCH3; 19,0g. Cu 1.53 Cho 21,8g cht hu c X ch cha mt loi nhm chc tc dng vi 1 lt dung dch NaOH 0,5M thu c 24,6g mui v 0,1 mol mt ancol Y. Lng NaOH d c trung ho ht bi 0,2 mol HCl. Cng thc cu to thu gn ca X l A. CH3C(COOCH3)3. B. (C2H5COO)3C2H5. C. (HCOO)3C3H5. D. (CH3COO)3C3H5. Cu 1.54 Khi thu phn a g mt este X thu c 0,92g glixerol, 3,02g natri linoleat (C17H31COONa) v m g mui natri oleat (C17H33COONa). Gi tr ca a, m ln lt l A. 8,82g ; 6,08g. B. 7,2g ; 6,08g. C. 8,82g ; 7,2g. D. 7,2g ; 8,82g. Cu 1.55 Trong cht bo lun c mt lng axit bo t do. S miligam KOH dng trung ho lng axit bo t do trong mt gam cht bo gi l ch s axit ca cht bo. trung ho 2,8g cht bo cn 3ml dung dch KOH 0,1M. Ch s axit ca mu cht bo trn l A. 8. B. 15. C. 6. D. 16. Cu 1.56 Tng s miligam KOH trung ho ht lng axit t do v x phng ho ht lng este trong mt gam cht bo gi l ch s x phng ho ca cht bo. Vy ch s x phng ho ca mu cht bo c ch s axit bng 7 cha 89% tristearin l A. 185. B. 175. C. 165. D. 155. Cu 1.57 Khi thu phn (xc tc axit) mt este thu c glixerol v hn hp cc axit stearic v axit panmitic theo t l mol tng ng bng 2 : 1. Este c th c cng thc cu to no sau y? C17 H 35COO C H 2 C17 H 35COO C H 2 C17 H 35COO C H 2 C17 H 35COO C H 2
| | | |

A. C17 H 35COO C H |

B. C15 H 31COO C H |

C. C17 H 33COO C H |

D. C15 H 31COO C H |

C17 H 35COOCH 2 C17 H 35COOCH 2 C15 H 31COOCH 2 C15 H 31COOCH 2 Cu 1.58 Trong cht bo lun c mt lng axit bo t do. Khi thu phn hon ton 2,145kg cht bo, cn dng 0,3kg NaOH, thu 0,092kg glixerol, v mg hn hp mui Na. Khi lng x phng 60% (v khi lng) thu c l A. 7,84kg. B. 3,92kg. C. 2,61kg. D. 3,787kg. Cu 1.59 Trong thnh phn ca mt loi sn c cc triglixerit l trieste ca glixerol vi axit linoleic C17H31COOH v axit linolenic C17H29COOH. Cng thc cu to c th c ca cc trieste l: (1) (C17H31COO)2C3H5OOCC17H29; (2) C17H31COOC3H5(OOCC17H29)2; (3) (C17H31OOC)2C3H5OOCC17H29; (4) (C17H31OCO)2C3H5COOC17H29. Nhng cng thc ng l

A. (1), (2), (3), (4). B. (1), (2). C. (1), (2), (4). D. (2), (3), (4). Cu 1.60 un si a g mt triglixerit X vi dung dch KOH cho n khi phn ng hon ton, thu c 0,92g glixerol v 9,58g hn hp Y gm mui ca axit linoleic v axit oleic. Gi tr ca a l A. 8,82g. B. 9,91g. C. 10,90g. D. 8,92g. Cu 1.61 Khi lng x phng thu c t 1 tn m ng vt (cha 50% trioleoyl glixerol, 30% tripanmitoyl glixerol (panmitin) v 20% tristearoyl glixerol (stearin) v khi lng) khi x phng ho bng natri hiroxit, gi s hiu sut qu trnh t 90% l A. 988kg. B. 889,2kg. C. 929,3kg. D. 917kg. Cu 1.62 Thu phn hon ton cht bo E bng dung dch NaOH thu c 1,84g glixerol v 18,24g mui ca axit bo duy nht. Cht bo l A. (C17H33COO)3C3H5. B. (C17H35COO)3C3H5. C. (C15H31COO)3C3H5. D. (C15H29COO)3C3H5. Cu 1.63 t chy 3,7g cht hu c X cn dng 3,92 lt O2 (ktc) thu c CO2 v H2O c t l mol 1:1. Bit X tc dng vi KOH to ra 2 cht hu c. Vy cng thc phn t ca X l A. C3H6O2. B. C4H8O2. C. C2H4O2. D. C3H4O2. Cu 1.64 un nng 215g axit metacrylic vi 100g metanol (vi Hp = 60%). Khi lng este metyl metacrylat thu c l A. 100g. B. 125g. C. 150g. D. 175g. Cu 1.65 Mt cht hu c X c d X CO2 = 2 . Khi un nng X vi dung dch NaOH to ra mui c khi lng ln hn khi lng X phn ng. Tn X l A. iso propyl fomiat. B. metyl axetat. C. etyl axetat. D. metyl propionat. d X / H 2 = 44 . Thu phn X to nn 2 hp cht hu c X1, X2. Nu t chy cng mt Cu 1.66 Este X c lng X1 hay X2 s thu c cng mt th tch CO2 ( cng nhit v p sut). Tn gi ca X l A. etyl fomiat. B. isopropyl fomiat. C. metyl propionat. D. etyl axetat. Cu 1.67 X phng ho 22,2g hn hp gm 2 este ng phn, cn dng 12g NaOH, thu 20,492g mui khan (hao ht 6%). Trong X chc chn c mt este vi cng thc v s mol tng ng l A. H COOC2H5 0,2 mol. B. CH3 COOCH3 0,2 mol. C. H COOC2H5 0,15 mol D. CH3 COOC2H3 0,15 mol. Cu 1.68 un nng 3,21g hn hp X gm hai cht hu c Y v Z cng nhm chc vi dung dch NaOH d, thu c hn hp mui natri ca hai axit ankanoic k tip nhau trong dy ng ng v mt cht lng L (t khi hi d L / CH 4 = 3, 625 ). Cht L phn ng vi CuO un nng cho sn phm c phn ng trng gng. 1 Cho lng cht L phn ng vi Na c 0,015 mol H2. Nhn nh no sau y l sai ? 10 A. Nung mt trong hai mui thu c vi NaOH (vi ti xt) s to metan. B. Tn gi ca L l ancol anlylic. C. Trong hn hp X, hai cht Y v Z c s mol bng nhau. D. t chy hn hp X s thu c nCO2 nH 2O = 0, 02 . II BI TP NNG CAO Cu 1.69 Tng s lin kt v s vng trong phn t este (khng cha nhm chc no khc) to bi glixerol v axit aipic l A. 0. B. 6. C. 7. D. 8. Cu 1.70 Cho 7,4g este E thu phn trong dung dch NaOH th thu c 8,2g mui natriaxetat. Cng thc ca este E l A. (CH3COO)2C2H4. B. (CH3COO)3C3H5. C. CH3(CH2)2COOCH3. D. CH3COOCH3. Cu 1.71 X l mt este hu c n chc, mch h. Cho mt lng X tc dng hon ton vi dung dch 41 NaOH va , thu c mui c khi lng bng khi lng este ban u. X l 37 A. H-COOCH3. B. CH2=CHCOOCH3. C. C17H35COO(CH2)16CH3. D. CH3COOCH3. Cu 1.72 Thu phn este X (C4H6O2) trong mi trng axit ta thu c mt hn hp cc cht u c phn ng trng gng. Cng thc cu to ca X l A. CH2 = CH COO CH3. B. CH3 CH = CH OCOH.

C. CH2 = CH OCO CH3. D. HCOO CH2 CH = CH2. Cu 1.73 Mt este X to bi axit n chc v ancol n chc c t khi vi He bng 22. Khi un nng X 17 vi dung dch NaOH to ra mui c khi lng bng lng este phn ng. Tn X l 22 A. Etyl axetat. B. Metyl axetat. C. Isopropyl fomiat. D. Metyl propionat. + Cu 1.74 un hp cht X vi H2O (xc tc H ) c axit hu c Y ( dY / N2 = 2,57 ) v ancol Z. Cho hi Z qua ng bt ng Cu xc tc un nng th sinh ra cht T c kh nng tham gia phn ng trng gng. t chy hon ton 2,8g X th cn 3,92 lt O2 (ktc) v thu c VCO 2 : VH 2O = 3 : 2 . Bit Z l ancol n chc. Tn gi ca X, Y ln lt l A. axit acrylic; ancol anlylic. B. axit acrylic; ancol benzylic. C. axit valeric; ancol etanol. D. axit metacrylic; ancol isopropylic. Cu 1.75 X phng ho mt este no n chc E bng mt lng va dung dch NaOH ch thu c mt sn phm X duy nht. Nung X vi vi ti xt thu c ancol Y v mui v c Z. t chy hon ton Y thu c CO2 v H2O c t l th tch 3 : 4. Bit oxi ho X bng CuO un nng c sn phm c phn ng trng gng. Cng thc cu to ca E l A. CH3OCO CH=CH2. B. CH2 2 CH C=O. CH2 O C. C2H5 CH C=O. D. CH3 CH 2 CH O O C=O. Cu 1.76 3,52g mt este E ca axit cacboxylic no n chc v ancol no n chc (c hai u mch h) phn ng va ht vi 40ml dung dch NaOH 1M, thu c cht X v cht Y. t chy 0,6g cht Y cho 1,32g CO2. Khi b oxi ho cht Y chuyn thnh anehit. CTCT ca este E v cht Y l (gi s cc phn ng u t 100%) A. HCOOCH(CH3)CH3; CH3CH2OH. B. C2H5COOCH3; CH3CH2OH. C. CH3COOCH2CH3; CH3CH2OH. D. HCOOCH2CH2CH3; CH3CH2CH2OH Cu 1.77 Thu phn hon ton 0,1 mol este E (cha mt loi nhm chc) cn dng va 100g dung dch NaOH 12%, thu c 20,4g mui ca axit hu c X v 9,2g ancol Y. Xc nh cng thc phn t v gi tn X, Y. Bit rng mt trong 2 cht (X hoc Y) to thnh este l n chc. A. X: C3H6O2, axit propionic; Y: C3H8O3, glixerol. B. X: CH2O2, axit fomic; Y: C3H8O3, glixerol. C. X: C2H4O2, axit axetic; Y: C3H8O3, glixerol. D. X: C2H4O2, axit axetic; Y: C3H8O, ancol propylic. Cu 1.78 Cho 12,9g mt este n chc (mch h) tc dng va vi 150ml dung dch KOH 1M, sau phn ng thu c mt mui v mt anehit. CTCT ca este khng th l A. HCOOCH=CHCH3 v CH3COOCH=CH2. B. HCOOCH2CH=CH2. C. CH3COOCH=CH2. D. HCOOCH=CHCH3. Cu 1.79 t chy 1,60g mt este E n chc c 3,52g CO2 v 1,152g H2O. Cho 10g E tc dng vi lng NaOH va , c cn dung dch sau phn ng thu c 14,00g mui khan G. Cho G tc dng vi axit v c long thu c G1 khng phn nhnh. S lng CTCT tho mn tnh cht nu ca E l A. 4. B. 6. C. 2. D. 8. Cu 1.80 x phng ho 100kg du n thuc loi trioleoyl glixerol c ch s axit bng 7 cn 14,10kg natri hiroxit. Gi s phn ng xy ra hon ton, khi lng mui natri thu c l A. 108,6kg. B. 103,445kg.

C. 118,245kg. D. 117,89kg. Cu 1.81 Khi thu phn (trong mi trng axit) mt este c cng thc phn t C7H6O2 sinh ra hai sn phm X v Y. X kh c AgNO3 trong amoniac, cn Y tc dng vi nc brom sinh ra kt ta trng. Tn gi ca este l A. phenyl fomiat. B. benzyl fomiat. C. vinyl pentanoat. D. anlyl butyrat. Cu 1.82 Mun thu phn 5,6g hn hp etyl axetat v etyl fomiat cn 25,96ml NaOH 10%, (D = 1,08g/ml). Thnh phn % khi lng ca etyl axetat trong hn hp l A. 47,14%. B. 52,16%. C. 36,18%. D. 50,20%. Cu 1.83 un a gam este mch khng phn nhnh CnH2n+1COOC2H5 vi 100ml dd KOH. Sau phn ng phi dng 25ml dd H2SO4 0,5M trung ho KOH cn d. Mt khc mun trung ho 20ml dd KOH ban u phi dng 15ml dd H2SO4 ni trn. Khi a = 5,8g th tn gi ca este l A. etyl axetat. B. etyl propionat. C. etyl valerat. D. etyl butyrat. Cu 1.84 Thuc chng mui (DEP) thu c khi cho axit thm (X) tc dng vi ancol Y. Mun trung ho dung dch cha 0,9035g X cn 54,5ml NaOH 0,2M. Trong dung dch ancol Y 94% (theo khi lng) t s
ancol = 100 < M X < 200 . CTCT thu gn ca X, Y ln lt l mol n 14 . Bit rng H 2O

86

A. C2H5OC6H4COOC2H5. B. C2H5OOC C3H4COOC2H5. C. C2H5OOCC6H4COOC2H5 D. CH3C6H4 COOC2H5. Cu 1.85 thu phn 0,01 mol este ca mt ancol a chc vi mt axit cacboxylic n chc cn dng 1,2g NaOH. Mc khc thu phn 6,35g este cn 3g NaOH v thu c 7,05g mui. CTCT ca este l A. (CH2=C(CH3)COO)3C3H5. B. (CH2=CHCOO)3C3H5. C. (CH3COO)2C2H4. D. (HCOO)3C3H5. 1 Cu 1.86 un 20g lipit vi dung dch cha 10g NaOH. Sau khi kt thc phn ng, trung ho dung 10 dch thu c, cn dng 90ml dung dch HCl 0,2M. Phn t khi trung bnh ca cc axit bo trong thnh phn cu to ca lipit v ch s x phng ho ca lipit v ln lt l A. 228; 190. B. 286; 191. C. 273; 196. D. 287; 192. Cu 1.87 x phng ho hon ton 2,22g hn hp hai este l ng phn X v Y, cn dng 30ml dd NaOH 1M. Khi t chy hon ton hn hp hai este th thu c kh CO 2 v hi nc vi t l th tch VH2O :VCO2 = 1:1 . Tn gi ca hai este l A. metyl axetat; etyl fomiat. B. propyl fomiat; isopropyl fomiat. C. etyl axetat; metyl propionat. D. metyl acrylat; vinyl axetat.

Cu 1.88 un nng hn hp hai cht ng phn (X, Y) vi dung dch H 2SO4 long, thu c hai axit ankanoic k tip nhau trong dy ng ng v hai ankanol. Ho tan 1g hn hp axit trn vo 50ml NaOH 0,3M, trung ho NaOH d phi dng 10ml HCl 0,5M. Khi cho 3,9g hn hp ancol trn tc dng ht vi Na thu c 0,05 mol kh. Bit rng cc gc hirocacbon u c phn nhnh cao nht. CTCT ca X, Y l A. (CH3)2CH-COOC2H5 v (CH3)3COOCH3. B. HCOOC(CH3)3 v CH3COOCH(CH3)2. C. CH3COOC(CH3)3 v CH3CH2COOCH(CH3)2. D. (CH3)2CH-COOC2H5 v (CH3)2CHCH2COOCH3. Cu 1.89 E l este ca glixerol vi mt s axit monocacboxylic no, mch h. un 7,9g A vi NaOH cho ti phn ng hon ton, thu c 8,6g hn hp mui. Cho hn hp mui tc dng H 2SO4 d c hn hp 3 axit X, Y, Z; trong X v Y l ng phn ca nhau; Z l ng ng k tip ca Y v c mch cacbon khng phn nhnh. S CTCT ca E v CTCT ca cc axit X, Y, Z ln lt l A. 3; (CH3)2CHCOOH; CH3CH2CH2COOH; CH3(CH2)3COOH. B. 2; (CH3)3CCOOH; CH3CH2CH2CH2COOH; (CH3)2CHCOOH. C. 2; (CH3)2CHCOOH; CH3CH2CH2COOH; CH3(CH2)3COOH. D. 3; (CH3)3CCOOH; CH3CH2CH2CH2COOH; (CH3)2CHCOOH. Cu 1.90 Mun tng hp 120kg poli(metyl metacrylat) th khi lng ca axit v ancol tng ng cn dng l bao nhiu. Bit hiu sut qu trnh este ho v qu trnh trng hp ln lt l 60% v 80%. A. 85,5kg v 41kg. B. 65kg v 40kg. C. 170kg v 80kg. D. 215kg v 80kg. Cu 1.91 S gam iot c th cng vo lin kt bi trong mch cacbon ca 100g cht bo c gi l ch s iot ca cht bo. Ch s iot ca cht bo c to nn t axit linoleic l A. 86,868. B. 90,188. C. 188,920. D. 173,736. Cu 1.92 Mt mu cht bo cha gm trilein v tripanmitin c ch s iot l 19,05. Phn trm v khi lng ca mt trong hai glixerit phi l A. 20,18%. B. 22,1%. C. 18,20%. D. 20,19%.