You are on page 1of 326

MC LC

VO PH CHA TRNH.....................................................................................................6 T NGN NG CHUNG N LI NI C NHN...............................................................9 VIT BI LM VN S 1: NGH LUN X HI.................................................................11 N TP CHUN B BI VIT S 1...................................................................................13 T TNH......................................................................................................................... 15 CU C MA THU.......................................................................................................... 18 PHN TCH , LP DN BI VN NGH LUN............................................................21 THAO TC LP LUN PHN TCH...................................................................................24 LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCH.................................................................27 THNG V................................................................................................................. 30 c thm: KHC DNG KHU, VNH KHOA THI HNG............................................33 T NGN NG CHUNG N LI NI C NHN.............................................................35 MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA BI TH: KHC DNG KHU V VNH KHOA THI HNG...................................................................................................................37 BI CA NGT NGNG................................................................................................. 39 BI CA NGN I TRN BI CT......................................................................................42 LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCH.................................................................45 MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA BI TH: BI CA NGT NGNG, BI CA NGN I TRN BI CT............................................................................................................47 L GHT THNG.........................................................................................................50 c thm: CHY GIC, BI CA PHONG CNH HNG SN..........................................53 TR BI LM VN S 1,VIT BI LM VN S 2............................................................55 MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA HAI TC PHM: CHY GIC V BI CA PHONG CNH HNG SN.......................................................................................................57 VN T NGHA S CN GIUC........................................................................................60 THC HNH V THNH NG, IN C.........................................................................65 LUYN TP V THNH NG, IN C............................................................................68 Trang 1

CHIU CU HIN............................................................................................................70 c thm: XIN LP KHOA LUT.....................................................................................73 THC HNH V NGHA CA T TRONG S DNG........................................................75 CNG C C THM: XIN LP KHOA LUT...................................................................77 N TP VN HC TRUNG I VIT NAM........................................................................79 TR BI LM VN S 2..................................................................................................83 THAO TC LP LUN SO SNH......................................................................................86 N TP VN HC TRUNG I VIT NAM........................................................................89 KHI QUT VN HC VIT NAM T TH K XX N CCH MNG THNG TM 1945....91 BI LM VN S3: NGH LUN VN HC.......................................................................96 LUYN NGHA CA T TRONG S DNG.......................................................................98 HAI A TR...............................................................................................................101 NG CNH.................................................................................................................. 107 LUYN TP V NG CNH...........................................................................................110 CH NGI T T......................................................................................................113 LUYN TP THAO TC LP LUN SO SNH..................................................................119 LUYN TP VN DNG KT HP CC THAO TC LP LUN PHN TCH V SO SNH..122 LUYN CC THAO TC LP LUN PHN TCH V SO SNH..........................................124 HNH PHC CA MT TANG GIA.................................................................................128 PHONG CCH NGN NG BO CH.............................................................................133 TR BI LM S 3....................................................................................................... 135 LUYN TP PHONG CCH NGN NG BO CH...........................................................137 MT S TH LOI VN HC: TH, TRUYN................................................................139 CH PHO..................................................................................................................... 142 PHONG CCH NGN NG BO CH (Tit 2).................................................................146 CH PHO..................................................................................................................... 149 THC HNH V LA CHN TRT T CC B PHN TRONG CU................................155 Trang 2

BN TIN....................................................................................................................... 158 GI TR T TNG V GI TR NGH THUT CA TRUYN NGN CH PHO..............161 c thm: CHA CON NGHA NNG, VI HNH, TINH THN TH DC............................163 LUYN TP VIT BN TIN.............................................................................................167 PHNG VN V TR LI PHNG VN.........................................................................169 LUYN TP V LA CHN TRT T CC B PHN TRONG CU..................................172 VNH BIT CU TRNG I.........................................................................................174 THC HNH V VIC S DNG MT S CU TRONG VN BN..................................179 N TP HC K I.........................................................................................................182 TNH YU V TH HN................................................................................................ 185 LU BIT KHI XUT DNG........................................................................................190 NGHA CA CU.......................................................................................................... 194 HU TRI.................................................................................................................... 197 NGHIA CUA CU.......................................................................................................... 201 VI VANG.....................................................................................................................204 BAI LAM VN S 5: NGHI LUN XA HI.......................................................................208 N TP CCH LM BI VN NGH LUN X HI..........................................................210 NGHA CA CU.......................................................................................................... 213 TRNG GIANG.............................................................................................................. 215 THAO TC LP LUN BC B, LUYN TP THAO TC LP LUN BC B....................219 LUYN TP THAO TC LP LUN BC B....................................................................222 Y THN V D..........................................................................................................224 CHIU TI.................................................................................................................... 227 NHNG IU CN LU KHI PHN TCH NHN VT TRONG TH TR TNH..............231 T Y.......................................................................................................................... 233 c thm: LAI TN, NH NG..................................................................................238 TR BI LM VN S 5................................................................................................241 Trang 3

c thm: TNG T, CHIU XUN...........................................................................243 C IM LOI HNH CA TING VIT.........................................................................245 TIU S TM TT........................................................................................................ 248 LUYN TP V C IM LOI HNH NGN NG TING VIT......................................251 TI YU EM.................................................................................................................. 254 C THM: BI S 28.................................................................................................258 LUYN TP VIT TIU S TM TT..............................................................................261 LUYN TP PHN TCH , LP DN CHO BI VN NGH LUN VN HC................263 NGI TRONG BAO....................................................................................................266 TR BI LM VN S 6................................................................................................271 C VN NGH LUN...................................................................................................273 NGI CM QUYN KHI PHC UY QUYN.................................................................275 THAO TC LP LUN BNH LUN.................................................................................280 TIU THUYT NHNG NGI KHN KH....................................................................283 V LUN L X HI NC TA..................................................................................285 c thm: TING M - NGUN GII PHNG CC DN TC B P BC...................290 LUYN TP THAO TC LP LUN BNH LUN...............................................................292 LUYN TP THAO TC LP LUN BNH LUN QUA MT S TC PHM VN HC........294 BA CNG HIN V I CA CC MC...........................................................................296 PHONG CCH NGN NG CHNH LUN.......................................................................301 MT THI I TRONG THI CA.....................................................................................304 PHONG CCH NGN NG CHNH LUN.......................................................................308 MT S TH LOI VN HC: KCH, NGH LUN...........................................................310 LUYN TP VN DNG KT HP CC THAO TC LP LUN........................................313 N TP PHN VN HC...............................................................................................315 TM TT VN BN NGH LUN....................................................................................318 N TP TING VIT......................................................................................................320 Trang 4

LUYN TP TM TT VN BN NGH LUN..................................................................323 N TP LM VN......................................................................................................... 325

Trang 5

Tun 1: Tit 1, 2. Gio n vn hc s

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

VO PH CHA TRNH
(Trch: Thng kinh k s) L Hu Trc
A.Mc tiu cn t: Gip HS: - Hiu c gi tr ni dng v ngh thut ca on trch Vo ph cha Trnh trong Thng th k s ca L Hu Trc: thi ln n cuc sng xa hoa ni ph Cha; tnh chn thc sinh ng ca ngh thut miu t, k chuyn. - Nhn bit mt vi c im ca truyn k trung i. - Bit cch c-hiu mt tc phm hoc mt on trch truyn k trung i theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, cc ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi dy hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i tho lun tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Cu hi: Em hy cho bit thi vua L, cha Trnh thuc giai on no trong lch s phong kin nc ta? Em c bit g v L Hu Trc? 3. Vo bi mi: Li vo bi: L Hu Trc khng ch l mt thy thuc ni ting m cn c xem l mt tc gi vn hc c nhng ng gp ln cho s ra i v pht trin ca th loi k s. ng ghi chp mt cch trung thc v sc so hin thc ca chnh sch trong ph ca cha Trnh qua Thng kinh k s (K s ln kinh). hiu r ti nng, nhn cch ca L Hu Trc cng nh hin thc x hi Vit Nam th k XVIII, chng ta s tm hiu on trch vo ph cha Trnh (trch thng kinh k s). Hot ng GV v HS Ni dung cn t Gio vin gi 1, 2 hc sinh c tiu dn trong sch gio khoa. Gio vin gi 1 hc sinh tm tt chnh mc tiu dn. Gio vin nhn xt cu tr li hc sinh v ghi chnh ln bng. I. TM HIU CHUNG 1. Tc gi - Tc gi L Hu Trc (1724-1791) hiu l Hi Thng Ln ng. - Qu qun: lng Liu X, huyn ng Ho, ph Thng Hng, trn Hi Dng (nay M Ho, Hng Yn) - Khng ch l mt danh y son sch, m trng dy ngh thuc truyn b y hc m cn l nh vn, nh th. 2. Tc phm Thng kinh k s (k s ln kinh) - L tp k s bng ch Hn, vit 1782, khc in 1885. - K s l mt th loi k ghi chp mt caau chuyn, mt s vic c tht v tng i hon chnh.
Trang 6

- Ni dung: tc phm t quang cnh kinh , cuc sng xa hoa ni ph cha, nhng iu mt thy, tai nghe trong chuyn i t Hng Sn ra Thng Long cha bnh cho th t Trnh Cn v cha Trnh Sm. Gio vin gi hc 3. on trch: sinh c vn bn (c a. Xut x: th mt on, cc hc Trch trong tc phm Thng kinh k s ca L Hu Trc. sinh c phn tip b. Ni dung: theo) on trch ni v vic L Hu Trc ti kinh , c dn vo ph cha Quang cnh ph cha bt mch k n cho th t. c miu t nh th II. C HIU VN BN no? 1. Quang cnh v nhng sinh hot ni ph cha a) Quang cnh ni ph cha - T ca sau vo ni phi qua rt nhiu ca. - Vn hoa: cy ci um tm, chim ku ru rt, danh hoa ua n. - im hu m nm bn h, c nhiu cy l, nhng hn k l ct bao Cung cch sinh hot ln ln vng. ca ph cha ra sao? - Kiu ca vua cha, nghi trng, ct, vng u ho nhong sn son thip vng, nhn gian cha tng thy. - dng tip khch n ung ton mm vng chn bc. - Cnh ni cung ca th t: + trong ti om, khng thy ca ng g, phi nm su ln trng gm Qua quang cnh v mi ti ni. cung cch sinh hot + Bn trong: nm gm, mn l, n sp chiu sng, gh rng sn son thip ni ph cha ni ln vng, hng hoa ngo ngt, mu mt phn v mu o . cch nhn ca L Hu Quang cnh ph cha v cng trng l, lng ly khng u snh bng, Trc i vi cuc nhng khng kh cng ngt ngt, t ng. sng ni ph cha b) Cung cch sinh hot trong ph cha nh th no? - Khun php nghim ngc, nghi l rm r: n ph cha phi c thnh Tm trng ca tc gi ch, c th mi c vo. khi k n thuc cho - Li l ni nng ht sc cung knh l : Khi nhc n cha v th t th t? uy quyn ca cha. Cch chun on bnh - K hu ngi h tp np: lng ngi n bm qu ln. v cha bnh ca L + Xung quanh cha bao gi cng c phi tn chu trc. Hu Trc cng nh + Th t c bnh n by tm thy thuc phc dch. din bin tm trng Ph cha l ni cao sang, quyn uy tt nh cng vi cuc sng xa hoa ca ng khi k n hng lc v s lng quyn ca nh cha. cho th t, ta hiu g 2) Cch nhn, thi v tm trng ca tc gi i vi cuc sng ni v ngi thy thuc ph cha. ny? * Cch nhn v thi ca tc gi: Bt php k s c - ng trc cnh ph cha xa hoa, lng ly y quyn uy tc gi t ra sc ca L Hu Trc dng dng trc nhng quyn r vt cht ni y. Khng ng tnh ma
Trang 7

c th hin nh th no qua on trch? GV hng dn HS luyn tp.

mai cuc sng qu sc no , tin nghi nhng thiu kh tri v khng kh t do. ng thi th hin ni xt xa, mt s chnh lng khi ngh n tnh cnh ca ngi dn ngho kh. * Tm trng ca tc gi khi k n thuc cho thi t: l thy thuc c kinh nghim, hiu r bnh ca th t nhng li s cha c hiu qu s c tin dng, cng danh tri buc nn c nh cha cm chng cho thuc v thng v pht nhng li ging co, xung t, cui cng lng tm, phm cht trung thc ca ngi thy thuc chin thng a ra cch cha bnh ng. Qua vic cha bnh cho th t chng t: + Tc gi l mt thy thuc gii, c kin thc su rng v gi dn kinh nghim. + ng l thy thuc c lng tm, c . + L ngi c bn lnh, chnh kin, khinh thng li danh quyn qu, yu thch t do v np sng thanh m gin d ni qu nh. 3. Ngh thut vit k s ca tc gi. - Quan st t m, ghi chp trung thc. - T cnh sinh ng, k din bin s vic kho lo to nn ci thn ca cnh v vic. Gi tr hin thc su sc. 4. Tng kt: (Ghi nh- SGK) III. LUYN TP: 1. Cng c Bng ti quan st t m, ghi chp trung thc v t cnh sinh ng, k chuyn kho lo, li cun, chn la chi tit sc so c ngha su xa. on trch v ln bc tranh sinh ng, y tnh hin thc v cuc sng xa hoa, quyn uy ca cha Trnh qua bc l thi coi thng danh li, phm cht cao p ca ngi thy thuc L Hu Trc. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc: GV hng dn hc sinh: - Xem SGK, hc bi, lm bi tp luyn tp. - Chun b bi mi: T ngn t chng n loi ni c nhn.

Trang 8

Tun 1: Tit 3. Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

T NGN NG CHUNG N LI NI C NHN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Hiu mi quan h gia ngn ng chung ca x hi vi li ni ring ca c nhn; nhn bit c nhng biu hin ca ci chung trong ngn ng v nt ring trong li ni c nhn. - Bit tun th nguyn tc chung ca ngn ng, ng thi bit vn dng linh hot, sng t quy tc trong li ni c nhn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, ti liu tham kho,... C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: trao i tho lun, tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Anh (ch) c nhn xt gi v c dm ngn ng ca tc gi th hin qua on trch Vo ph cha Trnh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Cha ng ta khi dy con ci cch s dng ngn ng trong giao tip hng ngy thng s dng cu ca dao: Li ni chng mt tin mua La li m ni cho va lng nhau hiu c iu ny, chung ta s tm hiu qua bi hc: T ngn ng chung n li ni c nhn. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Trong cuc sng con ngi I. NGN NG - TI SN CHUNG CA X HI chng ta giao tip vi nhau Ngn ng l ti sn chung ca x hi, dn tc l phng tin giao bng g? tip quan trng ca cng ng. Tnh chung ca ngn ng cng ng biu hin qua cc phng tin: 1) Cc n v yu t ngn ng chung (c sn) Gio vin hng dn v d - Cc m v cc thanh. trong sch gio khoa. - Cc ting. - Cc t. - Cc ng c nh (thnh ng, qun ng) 2) Cc quy tc, phng thc chung: Gio vin cho hc sinh ly - Quy tc cu to t, ng, kiu cu, phong cch. thm v d minh ha. - Phng thc chuyn ngha t. II. LI NI SN PHM RING CA C NHN Khi giao tip mi c nhn va phi bit tch ly, s dng ngn ng
Trang 9

Gio vin hng dn v d trong sch gio khoa. Hc sinh ly thm v d. Gio vin phn tch v d, hc sinh ly thm v d minh ha.

Hc sinh thc hnh. Gio vin hng dn.

chung ca cng ng, li va bit to sc thi ring ca li ni c nhn tng s hp dn. Ci ring ca li ni c nhn. 1) Ging ni c nhn 2) Vn t ng c nhn 3) S chuyn i sng to khi s dng t ng chung 4) To ra cc t mi 5) Vic vn dng linh hot, sng to quy tc chung, phng thc chung. III. LUYN TP 1) Cng c + Ngn ng - ti sn chung ca x hi. + Li ni sn phm ring c nhn. 2) Luyn tp trn lp Bi tp 1: - thi: ngha chung ch s chm dt, kt thc hot ng no . - thi(2): chm dt, kt thc cuc i, cuc sng s mt mt, au n. Bi tp 2: S sng to ca HXH: - i lp: Xin ngang m toc Ru tng m my hn - o ng: V ng ng trc ch ng To m hng mnh cho cu th: thin nhin ca quy v cng y sc sng. IV. HNG DN T HC: GV hng dn hc sinh: - Xem sch gio khoa, hc bi, lm bi tp luyn tp. - Chun b bi mi: Bi vit s 1.

Trang 10

Tun 1: Tit 4. Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

VIT BI LM VN S 1: NGH LUN X HI


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cng c kin thc v vn ngh lun hc THCS v hc k II ca lp 10. - Vit c bi ngh lun x hi c ni dung st vi thc t cuc sng v hc tp ca hc sinh THPT. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Ra ph hp vi trnh hc sinh, hc sinh thc hnh, gio vin hng dn hc sinh lm bi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Ni dung cn ngh lun l g? bi: c truyn Tm Cm, em suy ngh g v cuc sng u tranh gia ci thin v ci c, gia ngi tt v k xu Thao tc lp lun nh th no? trong x hi xa v nay? Dn chng u? I/ Phn tch : - bi c nh hng sn. - Ni dung ngh lun: cuc u tranh gia ci thin v ci c, ngi tt v k xu v cng gian kh nhng cui cng ci M bi cn gii thiu nhng g? thin, ngi tt cung chin thng. - Yu cu v phng php: kt hp cc thao tc lp lun, dn chng thuc phm vi x hi. II/ Lp dn bi: Xc nh lun im, lun c ca a/ M bi: bi trn. - Truyn Tm Cm gi suy ngh v cuc u tranh gia ci thin v ci c, gia ngi tt v k xu trong x hi xa v Phn kt bi cn tm tt li nay. nhng g? - Cuc u tranh gian kh nhng cui cng ci thin, ngi tt chin thng. b/ Thn bi: - Cuc u tranh gi Tm v m con Cm kh khn, gian kh. - Trong cuc sng. - Trong hc tp. c/ Kt bi: - ngha cuc u tranh: mc d nhiu kh khn gian kh nhng ci thin, ngi tt cui cung cng chin thng.
Trang 11

Bi hc i vi bn thn. III/ Hng dn t hc - Gio vin: Thu bi lm ca hc sinh v hng dn hc sinh chun b bi mi. - Hc sinh: + Np bi lm ca mnh. + Chun b bi mi: T tnh.

Trang 12

Tun 1: Tit t chn. Gio n lm vn (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP CHUN B BI VIT S 1
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cng c kin thc v vn ngh lun, vit c bi ngh lun x hi c ni dung st vi thc t cuc sng v hc tp ca hc sinh THPT. - Cung cp thm nhng kinh nghim vit bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: - Sch gio khoa, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: - Kt hp cc phng php: trao i tho lun, nu vn , din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. CNG C L THUYT: 1. Cc dng vn ngh lun:
NGH LUN

NGH LUN X HI

NGH LUN VN HC

MT T TNG O L

MT HIN TNG I SNG

MT TC PHM, MT ON TH, ON TRCH

MT KIN BN V VN HC

MT VN T RA TRONG TC PHM VN HC

2. B cc bi vn ngh lun a. M bi: Gii thiu v nu vn cn ngh lun. b. Thn bi: Ln lt trin khai cc lun im, lun c nhm lm sng t vn . c. Kt bi: Thu tm nhng ni dung c bn, tip tc gi m nhng suy
Trang 13

ngh cho ngi c, hoc nu cm ngh ring ca ngi vit. 3. Lp lun - Cch xy dng lun im, tm lun c, cch lp lun,... - Cc thao tc ngh lun: chng minh, gii thch, so snh,... 4. Gi cch lm - c k bi : + Xc nh vn cn nghj lun. + Xc nh cc lun im, lun c v la chn cc thao tc lp lun ph hp. - Lp dn v vit bi: + Da vo kt qu phan tch , lp dn ri vit bi. + Khi vit, l l v dn chng phi bm st yu cu , dng t chun xc v tri chy. II. Cng c v dn d - Hc sinh n tp chun b vit bi trn lp mt tit.

Trang 14

Tun 2: Tit 5. Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

T TNH
(BI II) H Xun Hng
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cm nhn c tm trng va bun ti, va phn ut trc tnh cnh o le v kht vng sng, kht vng hnh phc ca H Xun Hng. - Thy c ti nng ngh thut th Nm ca H Xun Hng: Th ng lut vit bng ting Vit, cch dng t ng, hnh nh gin d, giu xc cm, to bo m tinh t. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hy nu nhng c im bt php k s ca L Hu Trc trong on trch vo ph cha Trnh? 3. Vo bi mi: Li vo bi: H Xun Hng l mt trong nhng nh th ni ting ca vn hc trung i Vit Nam; b c mnh danh l b cha th Nm. Th ca b l ting ni i quyn sng, l nim kht khao sng mnh lit. c bit l nhng bi th Nm ca b l cm xc v thi gian tinh t, to nn cho tm trng. T tnh (bi II) l mt trong nhng bi th tiu biu cho iu , ng thi th hin c nhng c sc v th Nm ca H Xun Hng. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c tm tt tiu I. Tm hiu chung dn trong sch gio khoa. 1. Tc gi - H Xun Hng cha xc nh nm sinh, mt. Sng vo khong cui th k XVIII na u th k XIX, qu lng Qunh i, Qunh Lu, Ngh An. - c mnh danh l b cha th Nm, cuc i tnh duyn ngang Gio vin hng dn tri o le. nhn xt cu tr li. - Sng tc c th Nm v th ch Hn: trn di 40 bi th Nm v tp th lu Hng k Th hin lng thng cm i vi ngi Ngh thut v cch dng ph n, khng nh v p v kht vng ca h. t trong hai cu nh th 2. Bi th no? a. Xut x: Nm trong chm th T tnh ca HXH. b. Th loi: Tht ngn bt c ng lut. c. B cc: , thc, lun, kt.
Trang 15

Hai cu thc din t nhng cnh thc no?

Hai cu lun nh th s dng BPNT, cch dng t nh th no din t tm trng?

Em c nhn xt g v cch dng t ngn, xun, li1,2

Cu th mnh tnh san s t con con s dng

Gio vin hng dn luyn tp.

II. c hiu vn bn: 1. Hai cu : - Thi gian: m khuya - Khng gian: vng vng ... dn tnh vng. - NV tr tnh: ngi ph n tr tri, n c tr ci ... non + Ngh thut o ng tr ln trc ti h. + Hng nhan i vi t ci, r rng, ma mai. Tr ci Hng nhan, ni xt xa b bng. + Cch ngt nhp Tr ci Hng nhan / vi nc non + T tr kt hp vi nc non khng ch nhn mnh s c n l loi, b bng m cn th hin bn lnh H Xun Hng: s bn gan thch . Hai cu : Tm trng c n, bun au, ti h b bng ca H Xun Hng. 2. Hai cu thc: - Mn ru qun hin ti nhng say li tnh qun ri nh cng r ri chn chng. - Ngm trng Vng trng ... trn, trng sp tn m vn cha trn tui xun tri qua m hnh phc vn cha trn vn (s ng nht gia trng v ngi) phn hm duyn i. Cng gi ni su au n l. 3. Hai cu lun: - BP o (C - V) - Hnh nh ru v l nhng vt mm yu, thp b nhng xin ngang mt t ,m toc chn my tm mi cch vn ln, nim phn ut, s phn khng ca tc gi. - Cch dng xin ngang, m toc, th hc tnh H Xun Hng bng bnh, ngang ngnh, mnh m, quyt lit. sc sng mnh lit ca H Xun Hng ngay c khi au bun nht. 4. Hai cu kt: - Vi cch dng t: + Ngn: ngn ngm duyn phn o le bc bo. + Xun: ma xun, tui xun - Hai t li: li 1 thm ln na. Li 2 tr li. Xun li li: s tr li ca ma xun ng ngha vi s ra i ca tui xun. - Bng th php ngh thut tng tin: nhn mnh s nh b dn lm cho nghch cnh cng o le hn Mnh tnh san s - t con con tht xt xa ti nghip cho ni lng duyn phn tc gi (ngi ph n). 5. Tng kt: Ghi nh
Trang 16

III. Luyn tp: 1. Cng c - NT: Cu to th thc th Nm ng lut v vn dng ST nhng hnh nh, nhng t ng mang tnh biu cm. - Ni dung: Bi th th hin ni lng bun au, phn ut nhng vn chy ln kht vng v hnh phc. l v p ca bi th v cng l ca nh th. 2. Luyn tp - Ging: + Ni lng, tm trng: bun ti xt xa, phn ut trc duyn phn. + Ti s dng TV, cc t ng lm nh ng hoc b ng (m, thm, chung su, ting rn r, duyn...) bt php ngh thut tu t o ng tng tin. - Khc: T tnh, yu t phn khng mnh m hn (tc gi cn tr). 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi.

Trang 17

Tun 2: Tit 6. Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

CU C MA THU
(Thu iu) Nguyn Khuyn
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cm nhn c v p ca cnh thu in hnh cho ma thu lng cnh Vit Nam vng ng bng Bc b. - V p tm hn thi nhn: tm lng yu thin nhin, qu hng t nc tm trng thi th. - Thy c ti nng ngh thut th Nm ca Nguyn khuyn vi bt php ngh thut t cnh, t tnh, ngh thut gieo vn, s dng t ng. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c thuc lng bi th T tnh (bi II) ca H Xun Hng v nu cm xc ch o ca bi th? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong cc nh th c in Vit Nam Nguyn Khuyn c mnh danh l nh th lng cnh Vit Nam. iu khng ch c th hin qua tnh yu ca nh th i vi cnh vt m cn l s nh gi v ngh thut bc thy trong miu t cnh, t tnh ca ng. iu c th hin r trong chm th thu, c bit l Thu iu. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c tiu dn v I. Tm hiu chung tm tt tiu dn. 1. Tc gi Gio vin nhn xt tm a. Cuc i: tt ca hc sinh v ghi - Nguyn Khuyn (1835 - 1909) xut thn trong mt gia nh nh nho chnh len bng. thng minh, hc gii v u 3 k thi (Tam nguyn Yn ). L ngi c ct cch thanh cao, c tm lng yu nc thng dn su nng. b. Sng tc: Hc sinh c bi. Gio - Sng tc khong tm trm bi, gm: th, vn cu i vi ni dung: vin nhn xt cch c. bc bch tm s; tnh yu qu hng t nc, thin nhin, con ngi dn qu, chm bim kch tng lp thng tr. 2. Bi th im nhn cnh thu ca a. Xut x: Bi th Cu c ma thu (Thu iu) nm trong chm tc gi c g c sc? T th thu ca Nguyn Khuyn gm ba bi (Thu vnh, Thu iu, Thu m). im nhn y nh th b. Th th: Vit theo th ng lut (tht ngn bt c), nhan
Trang 18

bao qut cnh thu nh th no? Nhng t ng, hnh nh no gi ln c nt ring ca cnh sc ma thu? l cnh thu min qu no?

bng ch Hn. II. c hiu vn bn: 1. Cnh thu: - im nhn: T gn n cao xa ri t cao xa n gn (thuyn cu ao tri ng trc ao thuyn cu). - Cnh vt trong ma thu cu c. + S vt: ao thu, thuyn cu, l vng, tri thu, ng tra, bo... + Mu sc: nc trong veo, sng bic, tri xanh ngt, l vng ri. + ng nt chuyn ng nh, kh: sng hi gn t, l vng kh a vo; tng my l lng. + Ha sc to hnh c o cc iu xanh: xanh ao, xanh b, xanh Khng gian thu trong bi sng, xanh tre, xanh bo c mt mu vng m ngang ca chic l thu th nh th no? Gp ri (Xun Diu); cn ao thu nh, thuyn cu b to teo v dng phn din t tm trng g ngi cng nh thu hp li. ca bi th? + Khng gian vng lng Ng trc... teo, u vng li ting c Cch gieo vn trong bi p mi cng tng s yn ng, tnh mch ca cnh vt (ngh thut c th c g c bit? Cch in phng ng). gieo vn y gi cho ta c Cnh vt thu p nhng tnh lng v m bun, cnh in hnh cm gic g v cnh thu v hn c cho ma thuca lang cnh Vit Nam (Xun Diu) vi nt ring tnh thu? ca lng qu Bc B. 2. Tnh thu: - Cnh thu p mang nt c trng ma thu Bc B tm hn gn b, tha thit vi thin nhin, qu hng, t nc. Em c nhn xt g v ni - Khng gian tnh lng, gam mu xanh, ci lnh se ca ma thu dung v ngh thut bi ni c qunh, un khut trong tm hn nh th. th? - Cch s dng t vo: t ngoi cnh gi tm cnh. 3. Thnh cng v ngh thut: Gio vin hng dn hc - Ngn ng gin d trong sng giu kh nng biu hin tinh t. sinh luyn tp. - Cch gieo vn eo (t vn) rt thn tnh va l hnh thc chi ch va dng vn biu t ni dung (mn cnh gi tnh). Khng gian thu hp nh dn, khp kin ph hp vi tm trng y un khut. - S dng nt c sc ca ngh thut phng ng (ly ng ni tnh). III. Tng kt: Nguyn Khuyn l nh th ti nng, c bit l khi vit v ma thu. Cu c ma thu l s cm nhn tinh t sc so ca nh th v bc tranh thu lang qu Bc B qua hnh thc th Nm ng lut. T thy c tm lng ca Nguyn Khuyn i vi thin nhin qu hng, t nc. IV. Luyn tp: 1. Cng c + Cnh thu, tnh thu trong bi th.
Trang 19

+ Thnh cng v ngh thut. 2. Luyn tp Bi tp 1: Ci hay ca ngh thut s dng t ng trong bi Cu c ma thu. - Cnh thanh s du nh gi ln qua cc ng t, tnh t. - T vo: tm s thi th ca nh th. - Vn eo: s dng thn tnh gp phn t cnh gi tnh. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: phn tch , lp dn bi vn ngh lun.

Trang 20

Tun 2: Tit 7. Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

PHN TCH , LP DN BI VN NGH LUN


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm vng cch phn tch v xc nh yu cu ca bi, cch lp dn cho bi vit. - C thc v thi quen phn tch v lp dn trc khi lm bi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Dng phng php quy np, phn luen tp gi bng cu hi hc sinh tho lun. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Em hy nu ngh thut s dng hnh nh, t ng ca Nguyn Khuyn trong bi th Cu c ma thu? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong chng trnh ng vn THCS, chng ta lm quen v vn ngh lun, c bit l rn luyn c mt s k nng nh: cch lp lun, cch xy dnh lun im, lun c...trong tit hc ny, chng ta s rn luyn thm mt k nng na nhm trnh trng hp lc , xy ra khi lm bi: k nng phn tch , lp dn bi vn ngh lun. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Gio vin cho hc sinh I. Phn tch : c cc bi trong sch 1: y l dng nh hng r cc ni dung ngh lun. gio khoa v tin hnh chia Vn cn ngh lun: vic chun b hnh trang chun b vo th k nhm tho lun. mi. Gio vin hng dn hc - Yu cu v ni dung: t kin ca V Khoan c th suy ra: sinh tho lun. + Ngi Vit Nam c nhiu im mnh: thng minh, nhy bn vi ci Gio vin hng dn hc mi. sinh tho lun, nhn xt kt + Ngi Vit Nam cng khng t cc im yu: thiu ht v kin qa. thc c bn, kh nng thc hnh v sng t hn ch. Gio vin nhn xt kt + Pht huy im mnh, khc phc im yu l thit thc chun b qa. hnh trang vo th k XXI. - Yu cu v phng php: s dng thao tc lp lun, bnh lun, gii thch, chng minh, dn chng thc t x hi l ch yu. 2: - Vn cn ngh lun: tm s ca H Xun Hng trong bi T tnh (bi II) Hc sinh c cc bi - Yu cu v ni dung: nu cm ngh ca mnh v tm s v din tin hnh chia nhm tho bin tm trng ca H Xun Hng: ni c n, chn chng, kht lun, c ngi trnh by kt vng c sng hnh phc.
Trang 21

qu.

Hc sinh chia nhm tho lun.

Gio vin hng dn hc sinh luyn tp.

- Yu cu v phng php: s dng thao tc lp lun phn tch kt hp vi nu cm ngh; dn chng cho H Xun Hng l ch yu. * Ghi nh (phn tch ) II. Lp dn : 1: - M bi: gii thiu vn (nhn nhn ci mnh v ci yu ca con ngi Vit Nam bc vo th k XXI) - Thn bi: trin khai vn : + Ci yu: Cn nhiu thiu ht v kin thc c bn. Kh nng thc hnh v sng to cn hn ch. + Ci mnh: thng minh, nhy bn vi ci mi. - Kt bi: nh gi ngha ca vn bn, bi hc. 2: - M bi: gii thiu v v tr, ti nng v nhng ng gp ca H Xun Hng v th Nm, khi qut tc phm. + Gii thiu v v tr, ti nng v nhng ng gp ca H Xun Hng. - Thn bi: trin khai vn bn + Ni c n b bng + Ni au bun v tui xun tri qua nhng hnh phc cha trn vn. + By t ut c, mun phn khng. + Tr li xt xa cho duyn phn hm hiu. - Kt bi: tm tt chnh, nh gi ngha ca vn bn. * Ghi nh (phn lp dn ). III. Luyn tp: 1. Cng c Thao tc phn tch , cch lp dn . 2. Luyn tp Hc sinh c cc bi tin hnh chia nhm tho lun, c ngi trnh by kt qu. Gio vin hng dn hc sinh tho lun, nhn xt kt qu. Bi tp 1: ( 1) a/ Phn tch : - Vn ngh lun: gi tr hin thc su sc ca on trch Vo ph cha Trnh. - Yu cu v ni dung: + Bc tranh c th sinh ng v cuc sng xa hoa nhng thiu sinh kh ca nhng ngi trong ph cha Trnh, tiu biu l Trnh Cn. + Thi ph phn nh nhng m thm thia cng nh d cm v s suy thoi ang tin ti gn ca triu L Trnh, th k XVIII.
Trang 22

- Yu cu v phng php: s dng thao tc lp lun phn tch kt hp vi nu cm ngh; dng dn chng trong on trch l ch yu. b/ Lp dn : - M bi: gii thiu tc gi v gi tr on trch. - Thn bi: bc tranh c th hin thc sinh ng v cuc sng xa hoa ni ph cha. Thi L Hu Trc i vi cuc sng ni ph cha. Nt c sc ca ngi bt k s L Hu Trc. c/ Kt lun: s nh gi v gi tr hin thc su sc ca on trch. Bi tp 2: ( 2) (Hc sinh lm nh). 4. Hng dn t hc - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Thao tc lp lun phn tch.

Trang 23

Tun 2: Tit 8. Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THAO TC LP LUN PHN TCH


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm vng mc ch v yu cu ca thao tc lp lun, phn tch. - Bit cch phn tch mt vn chnh tr, x hi hoc vn hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Dng phng php quy np, phn lun tp gi bng cu hi hc sinh tho lun. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hy nu qu trnh lp dn bi vn ngh lun? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong vn ngh lun thao tc lp lun phn tch gi vai tr quan trng, quyt nh phn ln n s thnh cng ca vn bn. Thao tc lp lun phn tch nhm mc ch g? Cch thc tin hnh nh th no? Bi hc hm nay s lm r vn ny. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Mc ch, yu cu ca thao tc lp lun phn tch: Gio vin ging gii khi - Phn tch l chia nh i tng thnh cc yu t xem xt mt cch nim phn tch l g? k cng ni dung, hnh thc v mi quan h bn trong cng nh bn Phn tch trong lm vn l ngoi ca chng. nh th no? - Phn tch bao gi cng gn lin vi tng hp l bn cht ca thao tc phn tch trong vn ngh lun. Hc sinh c on trch. V d: on trch mc I. Gio vin hng dn hc - Lun im: S khanh l k bn thu, bn tien, i din ca s i sinh tm hiu, tr li cc bi trong x hi Truyn Kiu. yu cu nu bn di (c - Lun c: th cho hc sinh tho lun + S khanh sng bng ngh i bi bt chnh. tm cu hi tr li). + S khanh l k i bi nht trong nhng k lm ci ngh i bi; bt chnh: gi lm ngi t t nh la mt ngi con gi ngy th, hiu tho; tr mawtj mt cch tr tro; thng xuyn la bp tro tr ca S khanh tng hp v khi qut bn cht ca hn ... mc cao nht ca tnh hnh i bi trong c hi ny. Thao tc phn tch kt hp II. Cch phn tch: cht ch vi tng hp sau - Phn tch cn c vo quan h ni b ca i tng. khi phn tch chi tit b mt - Phn tch theo mi quan h nguyn nhn kt qu, kt qu la bp tro tr. nguyn nhn, quan h gia i tng v i tng lin quan, phn Gio vin gii thiu cch tch theo s nh gi ch quan ca ngi lp lun.
Trang 24

phn tch lp lun. Hc sinh c v d 1 tin hnh chia nhm tho lun, trnh by kt qu. Gio vin hng dn tho lun, nhn xt kt qu.

Hc sinh c v d 2, tin hnh chia nhm tho lun, trnh by kt qu. Gio vin hng dn tho lun, nhn xt kt qu.

Hc sinh c ghi nh.

Gio vin hng dn luyn tp.

* V d 1: - Phn tch theo quan h ni b ca i tng: ng tin va c tc dng tt, va c tc dng xu (sc mnh tc oai tc qui). - Phn tch theo quan h kt qu - nguyn nhn. + Nguyn Du ch yu vn nhn v mt tc hi ca ng tin (kt qu). + V hng lot hnh ng gian c, bt chnh u do ng tin chi phi (gii thch nguyn nhn). - Phn tch mi quan h nguyn nhn kt qu. + Sc mnh tc qui ca ng tin (nguyn nhn). + Tt c mi th c th Kiu b chi phi bi ng tin (kt qu). - Phn tch theo s nh gi ch quan ca ngi vit: thi ph phn khih b ca Nguyn Du khi ni n ng tin. phn tch lun gn lin vi khi qut tng hp sc mnh ca ng tin, thi , cch hnh x ca cc tng lp trong x hi i vi ng tin, thi ca Nguyn Du. * V d 2: - Phn tch theo quan h nguyn nhn kt qu: bng n dn s (nguyn nhn) nh hng nhiu n i sng con ngi (kt qu). Thiu vic lm, tht nghip. phn tch kt hp cht ch vi khi qut, tng hp: bng n dn s nh hng nhiu n i sng con ngi. Dn s tng nhanh th cht lng cuc sng ca cng ng, gia nh, c nhn gim st. - Phn tch theo quan h ni b i tng: cc nh hng xu ca vic bng n dn s n con ngi. + Thiu lng thc, thc phm. + Suy dinh dng, suy thoi ni ging. Ghi nh (Sch gio khoa), rt ra t mc I, II. III. Luyn tp: 1. Cng c - Mc ch yu cu ca thao tc ngh lun. - Cch phn tch. 2. Luyn tp Bi tp 1: a/ Phn tch theo quan h ni b i tng (phn tch t ng) tch t bn hon trong ni ring bn hon. Tm trng n c ca Thy Kiu. b/ Phn tch theo quan h gia i tng vi i tng lin quan: cm xc ca Xun Diu sau dn ra hai cu t b hnh ca Phan Huy Vinh, 2 cu th ca Th L. Khng nh cm xc ca Xun
Trang 25

Diu. Bi tp 2: gio vin hng dn hc sinh v nh lm. 3. Hng dn t hc - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Thng v - Trn T Xng.

Trang 26

Tun 2: Tit t chn. Gio n lm vn (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCH


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Tip tc cng c, khc su v nng cao kin thc v lp lun phn tch. - Hc sinh vit c bi vn ngh lun v mt vn x hi hoc vn hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n t chn. C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: Pht vn, tho lun, nu vn ,... D. Tin trnh dy hc: 1. n nh t chc. 2. Kim tra bi c: Cu hi: Gio vin gi hc sinh trnh by li mc ch, yu cu ca thao tc lp lun phn tch? Cch phn tch? 3. Vo bi mi: - Gio vin ghi ln bng Hc sinh c k bi v phn tch . - Ni dung vn cn ngh lun? -Phng php ngh lun? -Phm vi t liu (dn chng)? Gio vin yeu cu hc sinh lp dn cho bi trn. -Xc nh lun im chnh HS: - Quang cnh v cung cch sinh hot ni ph cha. - Cch nhn, thi v tm trng ca tc gi khi Vo ph cha Trnh (C th chia thnh cc lun im nh hn). - Trnh by nhim v ca phn m bi? (Gii thiu v tc gi, tc phm Thng kinh k s; Gi tr ni dung, ngh thut ca on trch.) - Em trin khai phn thn bi ra sao? (Sp xp lun im, lun c? Lun chng?). luyn tp Anh (ch) hy phn tch gi tr hin thc ca on trch Vo ph cha Trnh (Trch Thng kinh k s L Hu Trc). I. Tm hiu : - Ni dung ngh lun: Cuc sng xa hoa, quyn qu ni ph cha Trnh. - Phng php ngh lun: Ch yu l thao tc lp lun phn tch (c kt hp thm thao tc chng minh, bnh lun, pht biu cm ngh). -Phm vi dn chng: on trch. II. Lp dn :

1. M bi: - Gii thiu vi nt v danh y L Hu Trc v tc phm Thng kinh k s mt tc phm mang gi tr hin thc su sc. - Gii thiu v on trch Vo ph cha Trnh: th hin
Trang 27

- Ch ra cch nhn, thi , tm trng ca tc gi khi vo ph cha cha bnh? Cc dn chng c th, ph hp?

- Vn cn trnh by phn kt bi?

GV: yu cu HS da vo phn lp dn vit mt on vn phn m bi hoc kt bi.

su sc gi tr hin thc ca tc phm. 2. Thn bi: a. Quang cnh v cung cch sinh hot ni ph cha: * Quang cnh ph cha: - ng vo ph cha: Phi qua nhiu ln ca, hnh lang quanh co, ni tip nhau, mi ca u c lnh gc vc ng nghim nght, ra vo phi c th,.... - Cnh trong ph cha: c nhiu nh (i ng, quyn bng, gc ta, phng tr). + dng: rm chu, hin ngc, kiu son, vng iu, nghi trng sn son thip vng, mm vng, chn ngc... - Ni cung ca th t: qua 5,6 ln trng gm, trong phng thp nn, c sp..., hng thm ngo ngt... Kn cng cao tng, xa hoa trng l nhng ngt ngt, thiu sinh kh: ch thy hi ngi, hi phn sp, hng hoa ngo ngt mm mng ca bnh tt. * Cung cch sinh hot: - Thm nghim, quyn uy + Vo ph phi c thnh ch, c th, c ngi dn ng, a n. + B my phc v ng c, tp np: qua li nh mc ci. + Xng h, bm tu knh cn, l php. b. Cch nhn, thi ca tc gi khi Vo ph cha Trnh: - Miu t, ghi chp t m, trung thc, khch quan: t ngoi vo trong, vic g thy trc th k, t trc,... - Ph phn kn o: + Ph cha ln t cung vua, sng xa hoa ... trong khi dn tnh i kh, nheo nhc. + Thiu sinh kh, ngt ngt, t tng ... * Tm trng ca tc gi khi cha bnh cho th t Trnh Cn: - Phn vn, do d, s danh li rng buc. - Quyt nh tr bnh cu ngi. Ti nng, c , coi thng danh li. 3. Kt bi: - Tng hp, nh gi chung v tc phm v on trch. (mang gi tr hin thc su sc: t co s xa hoa, ch k, lng quyn ca nh cha). + Tc gi phn nh mt ci tm lng y trong snh, cao
Trang 28

khit, coi thng danh li. III. Bi vit 4. Cng c - Dn d: - Kin thc trng tm: Mc ch, yu cu, cch lm bi phn tch? Cch thc tm hiu , lp dn . - Tit sau: Hc 2 tit vn hc: L GHT THNG.

Trang 29

Tun 3: Tit 9, 10. Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THNG V
Trn T Xng
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cm nhn c hnh nh b T: vt v, m ang, yu thng v lng l hi sinh cho chng con. - Thy c tnh cm yu thng, qu trng ca Trn T Xng dnh cho ngi v. Qua nhng li t tro thy c v p nhn cch v tm s ca nh th. - Nm c nhng thnh cng v ngh thut ca bi th: t ng gin d, giu sc biu cm, vn dng hnh nh, ngn ng vn hc dn gian, s kt hp gia ging iu tr tnh v t tro. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c thuc lng bi th Ma thu cu c ca Nguyn khuyn v nu cm xc ch o ca bi th? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong x hi phong kin, thn phn nhng ngi ph n bao gi cng gn lin vi nhng vt v, kh khn, thm ch cn gn vi nhng bi kch. S cm thng ca x hi i vi h l cn thit nhng cn thit nht c l l tnh cm ca chnh nhng thnh vin trong gia nhvi cuc sng ca nhng ngi m, ngi v, l ng lc h vn ln, hon thnh tt trch nhim ca mnh. T Xng l ngi chng thu hiu nhng kh khn vt v ca b T. Bi th Thng v gip chng ta hiu hn nhng tm lng ca ng i vi ngi v ca mnh. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c tiu dn I. Tm hiu chung trong sch gio khoa, gio 1. Tc gi vin gii thiu ngn gn a. Cuc i: tc gi v ti b T - Trn T Xng (1870 - 1907) qu lng V Xuyn, lng M Lc, tnh trong bi th Trn T Nam nh. L ngi c tnh sc so, phng tng, kh g vo khun Xng. so trng quy nin. i thi 8 ln m ch t ti. (thng gi l T Xng). b. Sng tc: - Sng tc ca T Xng gm 2 mng: tro phng v tr tnh. - T Xng c hn mt ti vit v b T gm bi th, cu i, vn t nhng Thng v l mt trong nhng bi th hay v cm ng nht ca nh th. Vit theo th th Nm ng lut. 2. Bi th
Trang 30

Cc t quanh nm, a. Xut x: Hon cnh sng ca T Xng ngho, ng con mi th mom sng, bun bn ch trng ch b T. ng lm bi th th hin tm lng yu thng, trong bi th ch v vic g qu trng, bit n i vi v. ca b T? b. Th th: Th th Nm ng lut. Em hiu nui l c. B cc: 4 phn: , thc, lun, kt. nh th no? II. c hiu vn bn: Qua cu nui ... 1. Hnh nh b T qua ni thng v ca ng T: chng, hnh nh b T - Hai cu Quanh nm ... mt chng hin ln nh th no? + Quanh nm: thi gian sut nm lp li. Hai cu thc s dng bt + Mom sng: a im chnh vnh nguy him. php ngh thut no? Hnh + Bun bn: cng vic ca b T bun thng bn mt (nh). bi nh, t ng no din t cnh b T l ngi to tn, tt bt. hnh nh b T? B T l + Nui : m bo s lng v cht lng. ngi nh th no? + 5, 1: s m (lng ngi gia nh b T). + T vi tch 2 v cu 5 (con) vi 1 (chng) vai b T gnh Hai cu lun s dng nng gia nh. ngn ng dn gian no? B T l ngi m ang, tho vt, chu o vi chng con. C tc dng lm g? - Hai cu thc: +Cch o ng ln li, eo so Li chi trong hai cu + Hnh nh n d thn c va nhn mnh ni vt v gian trun th cui l ai? C ngha ca b T, va gi ni au thn phn. g? + Khi qung vng: thi gian, khng gian heo ht, rn ngp y lo Ni lng thng v ca u, nguy him. T Xng c th hin + Bui ng: nhiu bt trc, nguy him. nh th no? Qua bi th Va i u v t ng nhng li va tha tip nhau v lm ni em c nhn xt g v tm bt s vt v gian trun ca b T, cng l tm lng xt thng da s v v p nhn cch dit ca ng T. ca ng T. - Hai cu lun: Nhn xt v ni dung v + Hai thnh ng: Mt duyn hai n; nm nng mi ma ngh thut ca bi th. + Hai cu thnh ng: u nh phn; Dm qun cng Va ni ln s vt v gian trun va th hin c tnh ca b T chu thng, chu kh, giu c tnh hi sinh, ht lng v chng, v con. 2. Hnh nh ng T qua ni thng v: Gio vin hng dn hc - Hai cu kt: sinh luyn tp. Bng cch o trt t t cha m thi i... bc y l ting chi i gin i bc bo vi b T v cng l li t phn xt ln n mnh ca ng T c chng ... nh khng dm tha nhn thiu st, khuyt im, khng vt b trch nhim da vo duyn s, s phn con ngi c nhn cch. - S dng ct cch khi hi, tro phng nui ... mt chng tm lng khng ch thng m cn tri n v.
Trang 31

3. Tng kt (Ghi nh - SGK) - Ngh thut: t ng gin d giu sc biu cm, vn dng sng to hnh nh, ngh thut dn gian, ngh thut i sng. - Ni dung: tnh thng yu qu trng v ca T Xng th hin qua s thu hiu ni gian trun vt v v c tnh cao p ca b T. Qua cn thy tm s v v p nhn cch ca ng T. III. Luyn tp: 1. Cng c - Ngh thut: t ng gin d giu sc biu cm, vn dng sng to hnh nh, ngh thut dn gian, ngh thut i sng. - Ni dung: tnh thng yu qu trng v ca T Xng th hin qua s thu hiu ni au gian trun vt v v c tnh cao p ca b T. 2. Luyn tp - Vn dng hnh nh: thn c, vt v, gian trun, au thn phn. - Vn dng t ng: 2 thnh ng: c tnh cao p ca b T. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: c thm: Khc Dng Khu, Vnh khoa thi hng.

Trang 32

Tun 3: Tit 11. Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

c thm: KHC DNG KHU, VNH KHOA THI HNG


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Bi Khc Dng Khu ca Nguyn Khuyn: + Tnh bn thm thit, thy chung gia Nguyn Khuyn v Dng Khu. + Nhng nt ngh thut tu t c sc. - Bi Vnh khoa thi hng, Trn T Xng: + Cnh trng thi v bc tranh x hi ng thi, thi ca tc gi. + Ngh thut s dng ca bi th. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hnh nh b T qua ni nh thng v ca ng T? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Nguyn Khuyn v T Xng l nhng tc gi cui cng ca thi k vn hc trung i. nhng tit trc, chng ta tm hiu mt s tc phm ca hai nh th ny, hiu su sc hn v nhng gi tr ni dung v ngh thut trong th vn ca mi tc gi. Hot ng ca GV v HS Hs tm tt nhng chnh phn tiu dn. Theo em bi th ny c th chia thnh my on? Ni dung mi on l g? Tnh bn thm thit, thy chung gia hai ngi c th hin nh th no trong bi th? Hy phn tch nhng bt php tu t th hin ni trng vng ca nh th khi bn qua i. Hc sinh c tm tt Ni dung

* Bi Khc Dng Khu Nguyn Khuyn


I/ Tm hiu chung: (SGK) II/ c hiu vn bn: Cu 1: Bi th vit theo dng cm xc ca tc gi v c chia thnh 4 on: - 2 cu u: tin n t ngt - 12 cu tip: s hi tng v k nim - 8 cu tip: n tng ln gp cui cng. - 16 cu cn li: ni au khn t lc bn ra i. Cu 2: Tnh bn thm thit, thy chung qua s vn ng cm xc, din t tm trng: ni au bng hong khi nghe tin bn mt s hi tng k nim ni au t ti khi khng cn bn; lc t ngt, lc ngm ngi; luyn tic, lc lng ng thm su. Cu 3: S dng nhiu bt php tu t - Ni gim: Bc Dng ... ri
Trang 33

chnh tiu dn. Hai cu u cho thy cuc thi din ra nh th no? Em c nhn xt g v hnh nh s t v quan trng? Phn tch hnh nh quan s, b m v sc mnh chm bim, kch ca bt php ngh thut i. Phn tch tm trng, thi ca tc gi trc cnh tng trng thi?

- Bt php nhn ha: nc my man mc - Cch ni so snh: tui gi ... sng - S dng li lit k: c lc, c khi, cng c khi...

* Bi Vnh khoa thi hng Trn T Xng.


I/ c v tm hiu tiu dn: (SGK) II/ c v tm hiu vn bn: Cu 1: Hai cu u c tnh t s th hin r s hp nhn nho trong thi c trng Nam thi ln vi trng H t ln th hin iu . Cu 2: Hai cu thc th hin r s hp ca k thi: - Cc t li thi - Hnh nh vai eo l - Bt php ngh thut o ng li thi s t S t lum thum, khng gn gng s hp, nhn nho ca x hi. - T m e - Bt php ngh thut o ng m e quan trng Quan trng vi ci oai c to (oai v) tnh cht ln xn ca k thi. Cu 3: Hnh nh quan s, b m. - Ngh thut o ng Long cm ... n, vy l ... ra - Ngh thut i: lng><vy. sc mnh kch, chm bim, d di, su cay, n trong khng t ni xt xa. Cu 4: Hai cu kt: t ging iu ma mai chm bim sang tr tnh. Nhn ti ... n nh li ku gi nh thc lng tri khng ch ca s t m cn l ca nhng ai c xem l nhn ti t Bc. T khoa thi bc tranh x hi nm inh Du c hin ln bn cnh ni nhc mt nc, l s tc ng ti tm linh ngi c.

* Luyn tp
1. Cng c + Ni dung, ngh thut bi Khc Dng Khu + Ni dung, ngh thut bi Vnh khoa thi hng 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc: + Xem bi ging, SGK, BT. + Chun b bi mi: T ngn ng chung n li ni c nhn.

Trang 34

Tun 3: Tit 12. Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

T NGN NG CHUNG N LI NI C NHN


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm c mi quan h gia ngn ng chung ca x hi v li ni ca tng c nhn. - C thc tn trng nhng quy tc ngn ng ca x hi, gi gn v pht huy bn sc vn ha ca dn tc. - C thc s dng li ni c nhn ph hp vi yu cu ca ngn ng chung trong x hi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Nhng ci chung ca ngn ng, nhng nt ring ca li ni c nhn? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Ngn ng l sn phm chung ca x hi, li ni li l sn phm ring ca tng c nhn. Tuy nhin gia ngn ng v li ni li c mi quan h hai chiu, tc ng b sung cho nhau. hiu r mi quan h ny, chng ta s tm hiu r hn qua tit hc hm nay. Hot ng ca GV v HS Ni dung Gia ngn ng chung v III. Quan h gia ngn ng chung v li ni c nhn: li ni c nhn c mi - Ngn ng chung l c s sn sinh li ni c nhn v l c s quan h nh th no? lnh hi li ni c nhn. Chia nhm tho lun, - Li ni c nhn l thc t sinh ng, hin thc ha nhng tnh mi nhm tho lun 1 bi. chung ca ngn ng cng ng. Ch ra s DT ring khi IV. Luyn tp: dng t nch trong cu Bi tp 1: T nch ch v tr trn thn th con ngi. Bng phng th Nguyn Du? thc chuyn ngha chung ca Ting Vit (phng thc n d) trong S ST ring ca mi nh cu th ca Nguyn Du t nch dng ch ch giao nhau gia hai bc th trong cch dng t tng to nn mt gc (gc tng). Xun? Bi tp 2: - T xun, - th H Xun Hng: Va ma xun, sc xun (tui Trong nhng cu th sau tr). c ST nh th no khi - xun Nguyn Du: v p ngi con gi tr tui. dng t? - xun Nguyn Khuyn: men say nng ca ru ngon, sc sng dt do ca cuc sng, tnh cm thm thit bn b. Trong nhng cu th - xun H Ch Minh: xun 1: ma u tin. Xun 2: sc sng mi sau t no t mi c tao ti p. ra trong thi gian gn y Bi tp 3:
Trang 35

v c da theo ting no? Phng thc cu to nh th no?

a/ Huy Cn: - mt tri: mt tri thin nhin nhng dng theo php nhn ha nn c th xung bin. b/ T Hu: - mt tri ch l tng H Ch Minh. c/ Nguyn Khoa im: - mt tri 1: mt tri thin nhin. mt tri 2: dng vi ngha n d l a con ca m. Bi tp 4: a/ T mn mn t mi to ra t. - Ting mn (nh n mc khng ng k) nh mn. - Nhng quy tc to chung: + Nhng quy tc to t ly: ph m u. + Trong hai ting, ting gc t trc, ting ly t sau. + Ting ly lp li m u nhng i vn n. T mn mn: nh nht, tm thng, khng ng k. b/ T gii gin: rt gii. c/ T ni soi: t mi to ra t. - Hai ting c sn ni soi. - Phng thc cu to t chnh ph: t chnh sau, ph i trc V. Cng c v dn d 1. Cng c + Mi quan h gia ngn ng chung v li ni c nhn. + Hng dn luyn tp. 2. Hng dn t hc + Xem bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. + Chun b bi mi: Bi ca ngt ngng.

Trang 36

Tun 3: Tit t chn Gio n Vn hc (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA BI TH: KHC DNG KHU V VNH KHOA THI HNG
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh Tip tc cng c, khc su mt s ni dung kin thc v 2 tc phm: * Khc Dng Khu: tnh bn thm thit thy chung gia Nguyn Khuyn vi bn v nhng nt ngh thut tu t c sc. * Vnh khoa thi hng: cnh trng thi v bc tranh x hi ng thi, thi ca tc gi v ngh thut s dng trong bi th. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n t chn. C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: pht vn, tho lun, nu vn ,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung GV yu cu HS c thuc lng bi th, * Bi Khc Dng Khu Nguyn Khuyn nhc li xut x, th loi, b cc bi th. I/ Tm hiu chung: (Tiu dn - SGK) II/ Ni dung: Cu 1: Bi th vit theo dng cm xc ca tc gi v c chia thnh 4 on: Tnh bn thm thit, thy chung gia - 2 cu u: tin n t ngt hai ngi bn c th hin nh th no - 12 cu tip: s hi tng v k nim trong bi th? - 8 cu tip: n tng ln gp cui cng. Hy phn tch nhng bt php tu t th - 16 cu cn li: ni au khn t lc bn ra i. hin ni trng vng ca nh th khi bn Cu 2: Tnh bn thm thit, thy chung qua s vn qua i. ng cm xc, din t tm trng: ni au bng hong khi nghe tin bn mt s hi tng k nim ni au t ti GV yu cu HS c thuc lng bi th, khi khng cn bn; lc t ngt, lc ngm ngi; luyn nhc li xut x, th loi, b cc bi th. tic, lc lng ng thm su. Hai cu u cho thy cuc thi din ra Cu 3: S dng nhiu bt php tu t nh th no? - Ni gim: Bc Dng ... ri Em c nhn xt g v hnh nh s t v - Bt php nhn ha: nc my man mc quan trng? - Cch ni so snh: tui gi ... sng - S dng li lit k: c lc, c khi, cng c khi...

* Bi Vnh khoa thi hng Trn T Xng.


Trang 37

Phn tch hnh nh quan s, b m v sc mnh chm bim, kch ca bt php ngh thut i. Phn tch tm trng, thi ca tc gi trc cnh tng trng thi?

I/ Tm hiu chung: (Tiu dn - SGK) II/ Ni dung: Cu 1: Hai cu u c tnh t s th hin r s hp nhn nho trong thi c trng Nam thi ln vi trng H t ln th hin iu . Cu 2: Hai cu thc th hin r s hp ca k thi: - Cc t li thi - Hnh nh vai eo l - Bt php ngh thut o ng li thi s t S t lum thum, khng gn gng s hp, nhn nho ca x hi. - T m e - Bt php ngh thut o ng m e quan trng Quan trng vi ci oai c to (oai v) tnh cht ln xn ca k thi. Cu 3: Hnh nh quan s, b m. - Ngh thut o ng Long cm ... n, vy l ... ra - Ngh thut i: lng><vy. sc mnh kch, chm bim, d di, su cay, n trong khng t ni xt xa. Cu 4: Hai cu kt: t ging iu ma mai chm bim sang tr tnh. Nhn ti ... n nh li ku gi nh thc lng tri khng ch ca s t m cn l ca nhng ai c xem l nhn ti t Bc. T khoa thi bc tranh x hi nm inh Du c hin ln bn cnh ni nhc mt nc, l s tc ng ti tm linh ngi c.

* Luyn tp
1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc:

Trang 38

Tun 4: Tit 13, 14. Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

BI CA NGT NGNG
Nguyn Cng Tr
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu c phong cch sng ca Nguyn Cng Tr vi tnh cch l nh nho v hiu c v sao c th coi l s th hin bn lnh c nhn mang tnh ngha tch cc. - Hiu ng ngha khi nim ngt ngng, khng nhm ln vi li sng lp d ca mt s ngi hin i. - Nm c nhng tri thc v th ht ni v th th dn tc bt u ph bin rng ri t th k XIX. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Kim tra s chun b bi mi ca hc sinh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong lch s Vit Nam, ngi ta thng ni ti hai ch ngng, ngng nh Tn , ngng nh Nguyn Tun v ngng nh Nguyn Cng Tr. Bi hc hm nay s gip chng ta hiu c ch ngng y ca nh th Nguyn Cng Tr. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c v tm tt I. Tm hiu chung tiu dn. 1. Tc gi Gio vin hng dn a. Cuc i: nhn xt tm tt ca hc - Nguyn Cng Tr (1779 - 1859), xut thn trong gia nh nh nho sinh v ghi chnh ln hc, cn c, say m hc hnh, thi c ln n nhng cui cng cng bng. gii Nguyn, lm quan di triu Nguyn. L ngi ti nng nhit huyt nhiu lnh vc, yu nc, thng dn. b. Sng tc: - Sng tc ch yu bng ch Nm, th loi a thch l ht ni. 2. Bi th a. Xut x: Lm sau nm 1848 l nm ng co quan v hu. b. Th th Gio vin ging gii khi - Bi th lm theo th ht ni (ca tr). nim ngt ngng ni - ti, cm hng sng tc: li t thut cuc i. chung v ca Nguyn c. B cc: 3 phn: Cng Tr ni ring. - 6 cu u: ngt ngng chn quan trng.
Trang 39

Em c nhn xt g v cu 1 v cu 2? Em c nhn xt nh th no v cch ngt nhp ca cu 3, 4? Ni dung 4 cu th tip theo l g?

Em c nhn xt g v ngh thut nh th s dng trong nhng cu th ny? T ho v s trung ngha Ngha vua ti... s chung.

GV hng dn HS v nh luyn tp.

- 10 cu tip: ngt ngng khi ngh hu. - 3 cu cui: ngt ngng gia m quan li ng triu. II. c hiu vn bn: 1. Tiu ngt ngng - Ngt ngng: l s khc ngi, khc i. - Ngt ngng ca Nguyn Cng Tr: l i lp vi l, ph l, b qua danh gio nh nho sng tht hn, dm l chnh mnh, kim nh bn lnh c nhn. 2. Su cu u: S ngt ngng chn quan trng. - Cu 1: V tr... s cu th ch Hn khng nh con ngi c phn s ln lao mang tm vc v tr. - Cu 2: ng Hi... lng: l ngi ti gii trong cnh t tng cht hp. Cu 1 > < cu 2 ngt ngng. - Cu 3, 4 vi cch ngt nhp + 3/3/4 +3/3/2 ging iu ho hng, khng nh con ngi c ti nng v danh v x hi. 3. 10 cu tip: S ngt ngng khi v hu * 2 cu tip theo: Khng nh con ngi c ti kinh bang t th lc lon gip nc Bnh ty c i tng, thi bnh th gip vua ph don Tha Thin, nay v hu sng ngt ngng khc i mn ... ngt ngng. * 8 cu tip (kh i): li t thut ca tc gi v cch sng ngt ngng. - Ka ni n ... ng phong, sng phong lu khc ngi bt chp li khen ch. - Khi ca ... vng tc: + Cch ngt nhp 2/2 + Ngh thut ha thanh bng trc. + ip t khng, khi. Sng phng tng m vn trong sch khng vng tc bn lnh, thc c nhn ca tc gi. 4. 3 cu cui: (kh xp 3 cu): khng nh s ngt ngng gia m quan li ng triu (nim t ho). - T ho v ti nng Chng Tri ... Hn ph So snh mnh vi cc bc danh ting ca Trung Quc. - c bit l ting ng cui bi vang ln nh nim t ho, kiu hnh y bn lnh khp li bi th mt cch c o. Trong triu ... ng.
Trang 40

5. Tng kt (ghi nh): III. Luyn tp: 1. Cng c - Tc gi NCT. Cch sng ngt ngng ca tc gi khi lm quan, v hu v nim t ho. - Ngh thut bi ht ni. 2. Luyn tp S khc bit v mt t ng gia: - Bi ca ngt ngng, c nhiu t ng ch a danh, quan chc, cc t ng sinh hot (ca, tu, cc, tng...). 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Bi ca ngn i trn bi ct.

Trang 41

Tun 4: Tit 14, 15. Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

BI CA NGN I TRN BI CT
(Sa hnh on ca) Cao B Qut
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm c trong hon cnh nh Nguyn tr tr, bo th, Cao B Qut tuy vn i thi nhng t ra chn ght con ng mu cu danh li tm thng. Bi th biu l tinh thn ph phn ca ng i vi hc thut v s bo th, tr tr ca ch nh Nguyn ni chung gp phn l gii hnh ng khi ngha ca ng v sau nm 1854. - Hiu c mi quan h gia ni dung ni trn v hnh thc ngh thut ca bi th c th v nhp iu, hnh nh,... cc yu t hnh thc ny c c im ring phc v cho vic chuyn ti ni dung. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c din cm bi th, l gii cch ngng ca Nguyn Cng Tr th hin qua Bi ca ngt ngng? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Sng trong mt x hi mc nt ca triu Nguyn, khng t nhng nh nho chn ght cuc sng mu cu danh li tm thng kht khao c mt cuc sng mi tt p hn. Cao B Qut l mt trong nhng nh nho y. hiu r hn tm hn v nhn cch ca ng, chng ta s tm hiu bi th Bi ca ngn i trn bi ct ca ng. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c v tm tt I. c v tm hiu tiu dn: tiu dn. 1. Tc gi Gio vin hng dn - Cao B Qut (1809 - 1885) lng Ph Th, huyn Gia Lm, tnh Bc nhn xt phn tr li ca Ninh (qun Long Bin H Ni) ng l mt nh th c ti v bn lnh. hc sinh. - Th ng bc l s ph phn ch phong kin nh Nguyn v cha ng ni dung khai sng c tnh cht t pht, phn nh nhu cu i mi ca x hi Vit Nam lc by gi. 2. Bi th: Bi th ngn i trn bi ct. a. Xut x: Vit trong nhng ln i thi hi qua cc tnh min trung y ct. b. Th loi: Vit theo th hnh (hnh ca). c. Ni dung: Mn hnh nh ngi i kh nhc trn bi ct hnh Em hy ch ra nhng cu dung con ng mu cu danh li chn ght, cng nh s b tc ca
Trang 42

th, hnh nh, t ng m tc gi dng din t hnh nh bi ct? l bi ct nh th no?

Tc gi mn hnh nh bi ct tng trng cho iu g? Nhng cu th no din t hnh nh ngi i trn bi ct? Con ngi nh th no? Hai cu th Khng hc c ... khng ngui th hin tm trng g ca tc gi, v sao? Bn cu Xa nay ... my ngi ni ln iu g? C th ra sao? Em c nhn nh th no v ngha cu anh ng lm chi trn bi ct? Nhng nt c sc trong ngh thut ca bi th l g?

triu Nguyn. d. B cc: 3 phn: - on 1(4 cu u): Ni chn nn ca nh th khi thy mnh phi hnh h thn xc. - on 2 (4 cu tip): S cm d ca cng danh i vi ngi i. - on 3 (cn li): Tc gi i n kt lun cn phi thot khi con ng danh li v ngha. II. c hiu vn bn: 1. hnh nh bi ct v ngi i trn ct: a/ Hnh nh bi ct: - Bi ct li ... di - Bi ct ... i ip t bi ct, than (cu cm thn) nhng bi ct di, rng. - Tnh sao y ... m mt - ng gh s ... u t Cu hi, ni kh xc nh phng hng. - Pha Bc ni ... mun trng - Pha Nam ... sng do dt Xung quanh vy ba bi ni, bin, ng cng. Hnh nh bi ct l hnh nh tng trng cho ng i v ng cng danh chng gai nhc nhn ca tc gi. b/ Hnh nh ngi i trn ct: - Bc i try trt i mt bc ... mt bc. - i khng k thi gian Mt tri ... dng - Vt v v au kh L khch ... ri con ngi c n, c c khn kh theo ui con ng cng danh nhc nhn, b tc, v ngha Hnh nh ngi tr thc trong x hi VN thi Nguyn. 2. Tm trng nh th (ngi i trn bi ct) - Khng hc c ... khng ngui, ni chn ngn khi thy mnh c hnh h thn xc theo ui con ng cng danh. - Xa nay ... my s cm d ca b cng danh i vi ngi i. Thc t nhng ngi phng danh li u phi chy ngc, chy xui vt v. Tc gi v mi danh li nh ru ngon d say ngi, t ai c th thot khi s cm d ca n. y l nhng du hiu thc tnh ca tc gi Anh ng lm chi trn bi ct? hin ti anh cha tm c con ng khc, nhng khng chp nhn i tip con ng danh li chn ght, li hc khoa c, c hc thi c cu danh li bn lnh nh th. * Tm li: T tm trng chn ngn, b tc cho thy t tng ca tc gi, nhn ra tnh cht v ngha ca li hc khoa c, con ng cng
Trang 43

danh theo li c dn ti nguy c lc hu, b xm lc n gn. 3. Ngh thut - S dng cc i t nhn xng khc nhau: khch, anh, ta Hnh tng ngi i ng c th hin mt cch a chiu. - Hnh nh sng to bi ct di, c lp li nhiu ln lm ni bt s gian nan v mt mi ca ngi i trn ng. - Nhp iu: c s kt hp gia cu th di ngn khc nhau vi cch ngt nhp khc nhau trong mi cu th to ra s din t phong ph. - Li th va mang m iu bi trng va mang m iu u bun cha ng s phn khng m thm trc s tr tr bo th ca x hi lc by gi. 4. Tng kt (ghi nh): III. Luyn tp: 1. Cng c Vi nhp iu lc nhanh lc chm, lc di lc ngn, lc dn tri lc dt khot cng vi nhiu cch xng h, nhiu cu than, cu hi. Bi th th hin con ng cng danh nhc nhn, b tc v ni dn vt, day dt khng ngui ca ngi tr thc. 2. Luyn tp - Cao B Qut nhn ra bn cht thi nt ca triu Nguyn. - L ngi c bn lnh v lun c kht vng khai sng i mi. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Luyn tp thao tc lp lun phn tch.

Trang 44

Tun 4: Tit 16. Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCH


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Cng c v nng cao tr thc v thao tc lp lun phn tch. - Vn dng thao tc lp lun, phn tch trong bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Em hy nu ngn gn cch s dng lp lun phn tch trong bi vn ngh lun. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong bi trc chng ta hc v mc ch yu cu v cch s dng lp lun phn tch trong bi vn ngh lun. Bi hm nay chng ta s tp trung luyn tp thao tc lp lun phn tch. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t T ngng ni dung bn, I. Luyn tp trn lp gio vin c th yu cu Bi tp 1: hc sinh vit thnh tng Hc sinh t ti v t ph l hai thi tri ngc nhau nhng u on hoc vit thnh bi nh hng khng tt n kt qu hc tp v cng tc. Em hy phn hon chnh. tch hai cn bnh trn. Gio vin c th cho hc - Gii thch khi nim sinh nhng lun im bn, - Phn tch nhng biu hin ca thi t ti v t ph. luyn ni theo tng vn . - Phn tch tc hi ca t ti v t ph. Gio vin cho hc sinh - Khng nh cch sng hp l. luyn ni theo tng , sau - Lin h vi i sng thc t. vit thnh on vn. Ch Bi tp 2: Phn tch hnh nh s t v quan trng qua hai cu cc thao tc lp lun. th: Li thi s t vai eo l, m e quan trng ming tht loa. - Phn tch ngh thut s dng bin php o trt t t: li thi, m e. - Phn tch hnh nh vai eo l ca s t v hnh nh ming tht loa ca quan trng. - Cm nhn v cnh thi c v ti nng trong vic ti hin hin thc. II. Luyn tp nh 1. HS c phn c thm, nhn xt cch s dng cc thao tc lp lun phn tch c s dng trong hai on trch.
Trang 45

2. Phn tch hai cu th trong bi T tnh(2) ca H Xun Hng. m khuya vng vng trng canh dn Tr ci hng nhan vi nc non. III. Hng dn t hc - HS lm bi tp v nh - Chun b bi mi: L ght thng

Trang 46

Tun 4: Tit t chn Gio n Vn hc (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA BI TH: BI CA NGT NGNG, BI CA NGN I TRN BI CT


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh Tip tc cng c, khc su mt s ni dung kin thc v 2 tc phm: * Bi ca ngt ngng: phong cch sng ngt ngng ca Nguyn Cng Tr v hiu c v sao c th coi l s th hin bn lnh c nhn. * Bi ca ngn i trn bi ct: hiu c tm trng ca nh th (ngi i trn bi ct), qua thy c tinh thn ph phn ca ng i vi hc thut v s bo th tr tr ca nh Nguyn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n t chn. C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: Pht vn, tho lun, nu vn ,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: GV gi HS trnh by li mc ch, yu cu ca thao tc lp lun phn tch? Cch phn tch? (Phn ghi nh SGK trang 27) 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t GV yu cu HS c thuc lng bi * BI CA NGT NGNG (Nguyn Cng Tr) th, nhc li xut x, th loi, b cc I. Tm hiu chung (Tiu dn SGK trang 37) bi th. II. Ni dung: Phong cch sng ngt ngng ca - Gii thch t ngt ngng trong Nguyn Cng Tr bi th. * 6 cu u: S ngt ngng chn quan trng. - Phong cch sng ngt ngng khi - Cu 1: V tr ... s cu th ch Hn khng nh cn lm quan ca Nguyn Cng Tr con ngi c phn s ln lao mang tm vc v tr. c th hin nh th no? - Cu 2: ng Hi ... lng: l ngi ti gii trong cnh t tng cht hp. Cu 1 > < cu 2 ngt ngng. - Cu 3, 4: vi cch ngt nhp - Phong cch sng ngt ngng khi + 3/3/4 v hu ca Nguyn Cng Tr c +3/3/2 th hin nh th no? ging iu ho hng, khng nh con ngi c ti nng v danh v x hi. *10 cu tip: S ngt ngng khi v hu - 2 cu tip theo: Khng nh con ngi c ti kinh bang t th lc lon gip nc Bnh ty c i tng, thi bnh
Trang 47

- 3 cu cui tc gi khng nh s ngt ngng ca mnh gia m quan li ng triu nh th no? - Tm li, phong cch sng ngt ngng ca NCT khng nh c iu g v con ngi ng. GV yu cu HS c thuc lng bi th, nhc li xut x, th loi, b cc bi th. - Tm trng ca l khch c th hin qua nhng cu th no? - Hy gii thch mu thun trong hnh ng v suy ngh ca l khch. - S mu thun ni ln iu g?

th gip vua ph don Tha Thin, nay v hu sng ngt ngng khc i mn ... ngt ngng. - 8 cu tip (kh i): li t thut ca tc gi v cch sng ngt ngng. - Ka ni n ... ng phong, sng phong lu khc ngi bt chp li khen ch. - Khi ca ... vng tc: + Cch ngt nhp 2/2 + Ngh thut ha thanh bng trc. + ip t khng, khi. Sng phng tng m vn trong sch khng vng tc bn lnh, thc c nhn ca tc gi. * 3 cu cui: (kh xp 3 cu): khng nh s ngt ngng gia m quan li ng triu (nim t ho). - T ho v ti nng Chng Tri ... Hn ph So snh mnh vi cc bc danh ting ca Trung Quc. - c bit l ting ng cui bi vang ln nh nim t ho, kiu hnh y bn lnh khp li bi th mt cch c o. Trong triu ... ng. Tm li: Phong cch sng ngt ngng ca nh th l s th hin trong t th thi sng, mt tinh thn ca mt ngi vt ln trn th tc sng khc i, bt chp i, i lp vi xung quanh. l s th hin bn lnh c nhn trong cuc sng. * BI CA NGN I TRN BI CT (Cao B Qut) I. Tm hiu chung (Tiu dn SGK - 40) II. Ni dung: Tm trng ca l khch Th hin qua s mu thun gia hnh ng v suy ngh. - Hnh ng: i thi t lm quan, mu cu danh li con ng chung ca nho s phong kin. - Suy ngh: + On hn chnh mnh v khng hc c php tin ng hc c li sng nhn h thot khi vng danh li. + Tm trng b tc, tuyt vng: Tnh sao y ... u t L khch ch cn bit ht v con ng cng ca mnh, v s tuyt vng ca mnh. Mu thun gia hnh ng v suy ngh ca tc gi dn n bi kch tm trng: s tht vng v bi phn trc ng i b tc, v vng. Qua ta thy c nhn thc ca Cao B Qut v con ng cng danh, ph phn li hc khoa c theo li c, l s nhn nh vi ngi i hy dng cm vt
Trang 48

b con ng cng danh v ngha t tm cho mnh con ng i khc thc hin l tng ca mnh. III. Luyn tp: 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc:

Trang 49

Tun 5: Tit 17, 18. Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

L GHT THNG
(Trch Lc Vn Tin) Nguyn nh Chiu
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu nhng c sc v ni dung v ngh thut ca on trch L ght thng trong tc phm Truyn Lc Vn Tin Nguyn nh Chiu: Thi yu ght phn minh, lng thng dn su sc, bt php tr tnh. - Hiu mt s c im c bn ca truyn th Nm. - Bit cch c hiu mt on trch truyn th Nm theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c thuc lng bi th Bi ca ngn i trn bi ct v phn tch tm trng tc gi (ngi i trn bi ct). 3. Vo bi mi: Li vo bi: Nguyn nh Chiu c xem l mt cnh th tiu biu cho vn hc c in Vit Nam. Trong s nhng sng tc ca ng, Lc Vn Tin l mt tc phm c nhiu ngi yu thch khng ch trong thi i ng m cn c yu thch trong mi thi i. cha nhng bi hc o l v li sng, l ght thng l mt trong nhng on trch tiu biu cho iu . Hot ng ca GV v HS Hc sinh c v tm tt tiu dn. Gio vin hng dn nhn xt phn tr li ca hc sinh v ghi chnh ln bng. Ni dung cn t I. Tm hiu chung 1. Truyn Lc Vn Tin: - Thuc loi truyn Nm bc hc, sng tc khong u nhng nm 50 ca th k XIX khi m NC b m v dy hc v cha bnh cho dn Gia nh, di 2082 cu lc bt. - Ni dung v gi tr tc phm: Ct truyn xoay quanh cuc xung t gia thin v c, nhm cao tinh thn nhn ngha, th hin kht vng l tng ca tc gi v nhn dn v mt x hi tt p. 2. on trch: a/ V tr: Trch t cu 473 n 504. b/ Ni dung: K li cuc i thoi gia ng Qun v 4 chng nho sinh (Vn Tin, T Trc, Trnh Hm, Bi Kim) khi h cng ung ru lm th trong
Trang 50

Xc nh ni dung ca on trch. Nhn vt chnh ca on trch l ai? Hc sinh c on trch.

on trch chia lm my phn?

qun ca ng trc lc vo trng thi. - ng Qun nm trong h thng cc lc lng ph tr cho nhn vt chnh trn con ng thc hin nhn ngha (ng Ng, Tiu, Tiu ng, lo b dt vi ...). y l nhn vt biu tng cho tnh cm yu Tm nhng cu th m ght phn minh, trong sng ca qun chng. ng th hin l ght. c/ B cc: 4 phn ng Qun ght c th - Phn 1 (6 cu u): Li i p gia ng Qun vi T Trc v Vn nhng ai? V sao? Tin. - Phn 2 (10 cu tip): L ght - Phn 3 (14 cu tip): L thng - Phn 4 (2 cu cn li): 2 cu kt V ai m ng Qun ght II. c hiu vn bn: nhng i vua ny? 1. Ni dung l ght thng ca Nguyn nh Chiu: a/ L ght (cu 1 n cu 16). * Cu 1 n cu 6: Cn nguyn ca s ght c lng thng. ng Qun thng nhng * Cu 7 n cu 16: l ght ai? V sao? - Cu 2 n cu 8: khi qut l ght rt ght vic tm pho ght vic vu v ho huyn, khng c ngha i vi dn vi nc. - Cu 9 n cu 16: ght c th + Ght Kit, Tr m dm dn ra hm sy hang. + Ght U L, a oan dn lm than mun phn. Hai cu th kh cui ni + Ght i Ng B ln xn, gy lon lc dn nhc nhn. v g? + Ght i thc qu sm u ti nh lm ri dn. Lin h 2 cu cui vi cu Ght cc vua cha ch lo n chi hoang dm v , tranh quyn th u: V chng hay ght ot li khng chm lo chnh s v i sng nhn dn tm lng cng l hay thng thng dn ca Nguyn nh Chiu v tnh hnh x hi Vit Nam di Hy nhn xt v c s triu Nguyn. ca l ght thng theo - Tc gi ng v pha dn, xut pht t quyn li ca dn m ln n quan im o c ca bn vua cha bo ngc. nhng triu i ch c dn l phi chu NC. mi tai ch kh s trm iu. l c s ca l ght, ght su sc, Ngh thut ip t c mnh lit, n tt cng: Ght cay, ght ng, ght vo tn tm s dng trong on trch b/ L thng (cu 17 n cu 32) nh th no? * T cu 17 n 30: l thng. Trong on trch dng + Thng Khng T c thnh nhn i khp ni tm cc hnh o nhng cch i no? nhng khng c. Em c nhn xt nh th + Thng Nhan Uyn hc tr gii nht ca Khng T, hiu hc, c no v ging vn, cch nhng cht sm cng danh l d. hnh vn, cch dng t ca + Thng Gia Ct Lng ti tr nhng khng gp thi vn. tc gi trong on trch? + ng Trng Th hc rng ti cao, lm quan nhng khng c Nhn xt khi qut trng dng, khng c iu kin thi th ti nng. nhng nt c sc v ni + o Uyn Minh khng chu li cun quan trn nn lui v n.
Trang 51

dung v ngh thut ca on trch? GV hng dn HS luyn tp.

+ Hn D v dng s can ngn m b vua ging chc lu y. + Ba thy tr Lim Lc nhng nh trit hc ni ting lm quan nhng khng c tin dng, lui v dy hc. thng nhng bc hin ti (nho s, tr thc) phi ln n khng c iu kin thi th ti nng, khng thc hin c c nguyn gip i l phn no bng dng ca tc gi. * 2 cu cui: Khi qut li l thng Thng l ci ngun ca cm xc, ght cng t thng m ra. Tm li: L ght thng ca NC xut pht t tnh cm yu thng nhn dn, mong mun nhn dn c sng hnh phc, nhng ngi ti c c iu kin thc hin ch nguyn bnh sinh. 2.Ngh thut: + ip t: ght (12 ln), thng (12 ln) tng cng cm xc yu thng, cm ght n tt . + i t: ght > < thng. + Tiu i: hay ght > < hay thng; thng ght > < ght thng; li ght > < li thng cm xc trong sng phn minh r rng, su sc, su sc. Ght thng khng mp m ln ln chung chung. - Ging vn bun gin ng cay. - Dng t tuy mc mc nhng y sc mnh v cm xc: ght cay ...ng, sa hm ... hang, lng nhng ... dn, phui ph, ngm ngi; tm php... c trng bt php tr tnh ca NC: trit l o c nhng khng kh khan, cng nhc m li dt do cm xc (cm xc o c) thng qua nhng li l c khi mc mc n th s. 3. Tng kt (ghi nh): III. Luyn tp: 1. Cng c Ch c 32 cu mn li ng Qun, nh vn th hin c mt phn t tng chung ca truyn Lc Vn Tin v quan im o c ca mnh v l ght thng. Tuy nhin on th mang tnh trit l o c nhng vnx dt do cm xc. 2. Luyn tp - Cu th hay nht v chng ... thng - Cn nguyn ca s ght l lng thng. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi.

Trang 52

Tun 5: Tit 19 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

c thm: CHY GIC, BI CA PHONG CNH HNG SN


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Bi Chy gic: cnh t nc v nhn dn khi chy gic Php n xm lc. Tm trng, thi ca tc gi. - Bi bi ca phong cnh Hng Sn: v p thot tc m khng kh mu sc, m thanh ci pht ca Hng Sn. Ngh thut t cnh c sc ca tc gi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc lp hc theo cch kt hp hnh thc trao i tho lun tr li. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: L ght thng trong on trch l ght thng ca Nguyn nh Chiu. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t * Bi Chy gic Nguyn nh Chiu Cnh t nc v nhn I. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK) dn khi gic Php xm II. c hiu vn bn: lc c miu t nh th Cu 1: Cnh t nc v nhn dn khi thc dn Php xm lc c no? Phn tch nt c sc miu t qua tng cu ch. trong ngi bt t thc ca - Hai cu : Tan ch ... Ty tc gi? + Tan ch tan nt, tan v ch. + Ch l khng gian vn ha, ni gp g giao lu th hin i sng kinh t vn ha ca cng ng. Thc dn Php xm lc ph tan khng gian y, t nc ri vo th nguy nan mt bn ... sa tay - Hai cu thc: b nh ... bay Trong hon cnh , tm + Hnh nh giu tnh biu cm: l tr, by chim. trng v tnh cm ca tc + , t ng, nhp iu t trong th sng i. ni au mt nc. gi nh th no? - Hai cu lun: Bn ngh ... mu my + Hnh nh sng i. Hc sinh c v tm tt + Lit k a danh. phn tiu dn. Cu 2: Trong hon cnh , tm trng v tnh cm ca nh th v M u Bi ca phong cng au n, xt xa trc cnh nc mt nh tan, nhn dn n l. cnh Hng Sn l cu Cu 3: Ni au ca nh th ng li m nt nht 2 cu kt. bu tri cnh vt bt. - Hi trong ... vng: cu hi tu t, hi ma mai, trch c. Em hiu cu ny nh th - N ... ny ting ku cu ni au, au dn, au lng ca
Trang 53

no? Cu ny gi cm hng g cho bi ht ni? Khng kh tm linh th hin nhng cu no? Hy nhn xt v cm nhn phong cnh thin nhin ca ngi xa qua 2 cu th vng ... mng Phn tch ngh thut t cnh ca tc gi?

nh th. * Bi Bi ca phong cnh Hng Sn I. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK): II. c hiu vn bn: Cu 1: Bi Bi ca phong cnh Hng Sn lm theo th ht ni. - Cu bu tri cnh bt + So snh ngm: cnh p Hng Sn nh cnh ca chn linh thing, ci Pht. + Gi cm hng ch o cho bi ht ni: cnh p gi sc thi linh thing, to khng khi tm linh. + Cu th gi khng kh tm linh. Vng bn tai ... gic mng Cu 2: Hai cu th miu t cnh p bng s cm nhn gin tip qua ting chung cha, ni thng tht ca tm hn du khch. Thc h c cm gic ha vo nhau. Cu 3: Cnh Hng Sn c miu t t xa (bao qut) gn (cn cnh vi m thanh, mu sc, c sui ...); so snh to mu sc, thp cao. - Dng nhiu t ch tr: Ka, ny ... i din trc tip vi cnh Hng Sn (hp dn). III. Luyn Tp 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Xem bi ging sch gio khoa, bi tp. - Chun b bi mi.

Trang 54

Tun 5: Tit 20 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TR BI LM VN S 1,VIT BI LM VN S 2
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh * Tr bi s 1: - Hiu r u, khuyt im ca bi lm cng c kin thc v k nng v vn ngh lun. - Rt kinh nghim v cch phn tch , lp dn bi vn ngh lun. * Vit bi lm s 2: - Vit c bi vn ngh lun vn hc va th hin hiu bit v tc phm, va nu ln nhng suy ngh ring, bc u c tnh sng to. - Rn luyn cch phn tch nu cm ngh ca bn thn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc lp hc theo cch kt hp hnh thc trao i tho lun tr li. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: a/ Li vo bi: b/ Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Gio vin ghi ln A/ Tr bi lm s 1: bng. bi: Vit mt bi vn bn v tnh trung thc trong hc tp v thi Gio vin nhn xt bi c ca hc sinh ngy nay. lm ca hc sinh (u im, I. Kt qu nhc im). C th c 1 1. u im: n 2 bi kt qu tt. - Nhiu em hiu c yu cu ca v bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, lp lun tt, ly dn chng ph hp v chn lc. - S bi kh (im 7 tr ln): 2. Nhc im: Mt s em cha bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, b cc vit cha cn i. - Nhiu em kh nng din t cn yu, dng t ng khng chnh xc, li cu v li chnh t cn nhiu. - Mt s em cha c k nn cha xc nh c trng tm ca dn n cch vit dn tri, lan man. 3. Kt qu: - S bi t im trn TB:
Trang 55

GV a ra mt s li sai c bn trong cc bi vit, sau cho hc sinh cng trao i tho lun v sa cha. Gio vin ghi ln bng

hc sinh chp lm bi nh.

- S bi im di TB:

II. Sa li - Xc nh ni dung ca sai, cha xc nh c trng tm ca . - Cc li din t v dng t. - B cc cha cn i khng r rng. B/ Bi vit s 2: bi: Hnh nh ngi ph n Vit Nam xa qua cc bi Bnh tri nc, T tnh ca H Xun Hng v Thng v ca Trn T Xng. C. Hng dn t hc - Hc sinh lm bi nh v np ng quy nh - Chun b bi mi: Vn t ngha s Cn Giuc.

Trang 56

Tun 5: Tit t chn Gio n Vn hc (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA HAI TC PHM: CHY GIC V BI CA PHONG CNH HNG SN
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh * Chy gic: - HS thy c hon cnh kh nhc ca nhn dn ta trong nhng ngy u qun Php tn cng thnh Gia nh. - Tm lng yu nc thng dn v tm trng cm phn ca tc gi. * Bi ca phong cnh Hng Sn: cm nhn c tnh yu qu hng t nc su sc qua s cm nhn tinh t ca tc gi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n. C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: m thoi, pht vn, nu vn tho lun,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Kt hp kim tra khi dy bi mi. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS GV yu cu HS c thuc lng bi th, nhc li xut x, th loi, b cc bi th. Ni dung cn t I. Chy gic Nguyn nh Chiu 1. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK) a. Xut x: - Tng truyn bi th c tc gi vit sau khi qun Php tn cng thnh Gia nh (17/2/1859) b. Th loi: Hai cu th u thng bo iu g? Th Nm Tht ngn bt c ng lut Hnh nh no ni ln s chy gic khn c. B cc: 4 phn kh ca nhn dn? Nt c sc ngh thut? , thc, lun, kt 2. Ni dung c bn: Tc gi nhc n cc a danh lm g? - 2 cu : Tnh th him ngho ca t nc khi (Nhn mnh s tn c ca k th, cnh tan TD Php xm lc t nc (... ting sng Ty ... hoang ca t nc ...) pht sa tay ... ) Cu th u phn nh tm trng ca tc - 2 cu thc: Cnh khn kh ca ngi dn ta: gi nh th no? + ..... l x chy. Cu kt th hin iu g? Ti sao tc gi + ..... do dc bay. li dng cu nghi vn 2 cu th ny? Ngh thut: i, o ng, t ly. Tm trng on hn vi triu nh. Dng - 2 cu lun: cuc sng thanh bnh tr ph b tn
Trang 57

cu nghi vn nhng vi ngha khng nh, phn nh tnh th lch s ng thi. GV yu cu HS c thuc lng bi th, nhc li xut x, th loi, b cc bi th.

ph. + ... ca Tin tan bt nc. + ... nhum mu my. Ngh thut i o ng. Tm trng tc gi au n bng hong, xt xa, cm hn. - 2 cu kt: + Ni nghi ng, au n, xt xa, on hn vi triu nh. Tc gi gii thiu cnh p ca Hng + Ting ku au thng ca nhng ngi dn mc Sn t nhng gc no? (S ao c, nn. cnh thc, s nh gi ca ngi xa) II. Bi ca phong cnh Hng Sn (Chu Mnh Nhng chi tit no ni ln cnh p thn Trinh) tin thot tc ca Hng Sn? (Ting chy 1. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK): knh: chim cng tri) a. Xut x V p thc ca Hng Sn hin ln qua - Tng truyn bi th c Chu Mnh Trinh khi nhng chi tit no? tham gia trng tu thng cnh Hng Sn. b. Th loi: vit theo th loi ht ni di 2 kh gia. c. B cc: Gm 3 phn. - 4 cu u gii thiu v Hng Sn. - 10 cu gia khng kh thn tin 4 cu v cnh vt thn tin ca Hng Sn 6 cu. Tm trng ca tc gi trc cnh p - 4 cu cui suy nim ca tc gi. Hng Sn? (yu ngh thut, qu hng, 2. Ni dung c bn: t nc) a. Gii thiu v Hng Sn t nhiu gc : + T s ao c by lu nay ca tc gi, ngi xa. GV gi HS kt lun ni dung, ngh thut + T cnh tht: ca 2 bi th? Bu tri cnh vt khng gian thn tin rng ln thot tc. Ka non non ... my my Cnh thin nhin v tn mang nt ring ca Hng Sn + T gc ngi xa nht ng ... b. Cnh p Hng Sn. - Khng kh thn tin thot tc ci thn ca Hng Sn. Th th ... cng tri; ... c nghe kinh; ... chy knh; khch tang hi... gic mng. khng gian, cnh vt, con ngi nhum mu
Trang 58

Thin. - V p phong cnh Hng Sn. Ny: sui; cha; hang; ng. V p va thin to, va nhn to. + Ngh thut lit k - ng sc long lanh, ca hang thm thm, gp ghnh my li... V p lung linh, huyn o, nhiu ng nt (xa gn, thp cao, cao thp) Cnh va thing ling va gn gi ci trn. c. Suy nim ca tc gi - Giang sn ... i ai y ch nhn, ch quyn t nc. - Cng trng cng yu: yu qu t ho v non sng gm vc ti p. + Ngh thut: tng cp cng - cng III. Cng c - dn d - HS nm xut x, b cc th loi v gi tr, ni dung, ngh thut 2 bi th.

Trang 59

Tun 6: Tit 21, 22, 23 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

VN T NGHA S CN GIUC
Nguyn nh Chiu
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm c nhng kin thc c bn v nhn th, s nghip v gi tr ni dung v ngh thut ca th vn Nguyn nh Chiu. - Hiu nhng c sc v ni dung v ngh thut ca bi vn t: tinh thn yu nc thit tha, v p bi trng ca hnh tng ngi nng dn ngha s; kt hp cht hin thc v tr tnh, cch khc ha hnh tng. - Nhn bit mt s c im c bn ca bi vn t. - Bit cch c hiu mt bi vn t theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Bi th Chy gic (Nguyn nh Chiu) cho anh (ch) thy c tm trng g ca nh th? c din cm bi th? 3. Vo bi mi: Li vo bi: c kin cho rng Vn t ngha s Cn Giuc ti dng c bc tng i bi trng v cho nhng ngi nng dn khi ngha trong nhng nm u ca cuc khng chin chng Php. Bi hc hm nay s gip cho ta nh gi c kin ny cng nh thy c tm lng yu nc, thng dn ca nh th Nguyn nh Chiu. Hot ng ca GV v HS Ni dung Gio vin gi 1, 2 hc A/ PHN MT: TC GI sinh c mc I trong sch I/ Cuc i: gio khoa. - Nguyn nh Chiu (1822 - 1888), t l Mnh Trch, hiu Trng Gio vin gi 1 hc sinh Ph, Hi Trai, thng gi l Chiu tm tt mc I. - Qu qun: sinh ti qu m lng Tn Thi, huyn Bnh Dng. Hc sinh ghi nh sch ng xut thn trong m gia nh nh nho, cha l Nguyn nh Huy gio khoa. ngi Tha Thin Hu. - Nm 1843 t ti. 1846 ng ra Hu hc tip tc thi t ti ti qu cha th nghe tin m mt. V chu tang m, ng b au mt ri m. ng tr v Gia nh, m trng dy hc bc thuc cho nhn dn. Cuc i nhiu bt hnh. - Khi thc dn Php vo Gia nh, ng cng cc lnh t bn mu Nhng ni dung ln k nh gic. Nam k mt ng tr v Bn Tre, tm gi tm lng chung
Trang 60

trong th vn NC.

thy vi dn vi nc. II/ S nghip th vn: * Cc tc phm chnh: K tn mt s nhn vt - Trong giai on u, trc khi Php n Nam k: Truyn Lc Vn tch cc trong Truyn Lc Tin v Dng T - H Mu. Vn Tin. - Sau khi Php en Nam K ng vit Chy Ty, Ng Tiu y thut vn p, Vn t ngha s Cn Giuc,... * Ni dung th vn: - cao l tng o c, t tng nhn ngha. Hc sinh c bi vn t + Truyn dy nhng bi hc o l lm ngi chn chnh mang tinh v pht biu ni dung ch thn nhn ngha ca o nho nhng m tinh nhn dn v truyn th bi vn. thng dn tc. + C nhiu nhn vt l nhng con ngi l tng sng nhn hu, HS c phn tiu dn v thy chung, gi gn nhn cch ngay thng, cao c dm u tranh vi tm tt nhng ni dung nhng th lc bo tn. trong phn ny. - Th hin lng yu nc thng dn. + Ghi li chn thc mt thi kh nhc nhng v i ca t nc, khch l lng cm th gic v ch cu nc ca nhn dn ta. + Nhit lit biu dng nhng anh hng ngha s chin u hi sinh v T quc. + T co ti c ca gic xm lng. + Dng ln bc tng i bt t v ngi nng dn ngha s. * Ngh thut th vn: - V p trong th ng khng phat l rc r b ngoi m tim n tng su cm xc, suy ngm. B cc bi vn t ny c - Bt php tr tnh xut pht t ni tm trong sng, nhit thnh, lng yu th chia nh th no? thng con ngi ca nh th bao gi cng nng dm hi th cuc sng. - Th vn Nguyn nh Chiu mang m tnh cht Nam b. B/ PHN II: TC PHM I/ Tm hiu chung. 1/ Hon cnh sng tc: Lai lch v hon cnh Vn t ngha s Cn Giuc l bi vn Nguyn nh Chiu vit theo sng, tm hn thi ca yu cu ca tun ph Gia nh, Quang t nhng ngha s hi ngi nng dn ngha s. sinh trong trn tp kch n Php Cn Giuc m 16/2/1861, ngha qun hi sinh khong 20 ngi. 2/ Th loi: Vn t Khi gic n xm lc - S dng trong tang l, nhm by t tic thng i vi ngi th nhng ngi nng dn mt. ny c thi nh th - Ni dung c bn ca bi t, gm 2 ni dung: no? + K li cuc i, cng c, phm hnh ca ngi khut. + By t ni thng au ca ngi sng trong gi pht vnh bit.
Trang 61

Hnh nh ngi nng dn ngha s trong trn nh Ty c miu t nh th no? Em hy cho bit trang b phng tin, v kh ca ngi ngha s khi ra trn nh th no? Em c nhn xt g v sc chin u v tinh thn ca h? Kt qu h thu c l g?

Ting khc ca NC xut pht t nhng cm xc no? (s xt thng, nim cm phc v t ho) Trc s hi sinh ca cc ngha s tm lng ca nh vn i vi s hi sinh ca h, vi t nc au thng nh th no? Qua s hi sinh ca ngi nng dn ngha s nh vn by t quan nim sng cht nh th no?

- B cc: 4 on: + on 1 (lung khi): Lun chung v l sng cht, m u bng nhng t thng i, hi i. + on 2 (Thch thc): K v cng c, phm hnh, cuc i ca ngi khut. + on 3 (ai vn): Nim thng tic i vi ngi cht. + on 4 (kt): By t lng thng tic v li cu nguyn ca ngi ng t. - Ging iu: Lm li, thng thit xt thng. 3/ B cc: 4 phn. - Lung khi: (cu 1 - 2): Hon cnh v ngha ca ci cht bt t ca ngi nng dn ngha s. - Thch thc: (cu 3 - 15): Ti hin chn thc hnh nh ngi nng dn ngha s, t cuc sng lao ng vt v, ty cc n khi tr thnh ngi ngha s nh gic v lp chin cng. - Ai vn (cu 16 - 28): By t lng tic thng , s cm phc v nd i vi ngi ngha s. - Kt (2 cu cui): Ca ngi linh hn bt t ca cc ngha s. II/ c hiu vn bn: 1/ Hnh tng ngi nng dn ngha s Cn Giuc: a/ Hnh tng ngi nng dn ngha s trong cuc sng bnh thng: (khi gic cha xm lc) (cu 3 - 5) - Cuc sng cui ct lm n, lo toan ngho kh - Hng ngy ch bit vic cuc, vic ba, vic cy, vic cy .... - Khng bit g v chin trn cha quen cung nga, u ti trng nhung, ... tp khin, tp sng, mc, mt cha tng ng Nhng ngi nng dn hin lnh chm ch lm n. b/ Khi gic Php xm lc (cu 6 9 ): - Lng cm th gic (cu 6, 7). + Ting phong hc ... Ght thi mt nh nh nng ght c. + Ba thy bng bong ... n gan: xem ng khi ... cn c. - Nhn thc trch nhim i vi s nghp cu nc (cu 8) Mt mi xa th s ... Hai vng nht nguyt chi la ... - Hnh ng t nguyn: mn ngha lm qun chiu m vi mt ch quyt tm tiu dit gic. - Ngh thut: + S dng t ng sc thi biu cm mnh: no i, chng thm, ra sc on knh, ra tay b h s t nguyn v quyt tm cao , y kh th. + T ng dn d trng tin quan ... ght c
Trang 62

Ni dung ca phn kt l g? Vn tip tc ni au v ting khc nhng y cn c ting khc cho i tng no na? Em c nhn xt g v gi tr bi vn t? (tr tnh, hin thc, th loi)

GV hng dn HS luyn tp

Thi cm th gic ca ngi nng dn ngha s. c/ Hnh nh ngi nng dn ngha s trong trn ngha nh Ty (cu 10 - 15): * iu kin chin u: - V kh chin u: manh o vi, ngn tm vng, rm con ci, li dao phay s thiu thn, kh khn khi ra trn. - Bt php t thc nh ln mt v p mc mc, gin d m anh hng bi tm lng mn ngha, t th hin ngang, coi thng kh khn, thiu thn. * Tinh thn chin u (cu 13, 14, 15): - Sn sng t nguyn x thn v ngha ln. - Chin u vi mt kh th quyt lit, khn trng lm cho gic Php khip s. + Chm rt u quan hai h + t xong nh dy o + No s ... liu mnh nh chng c * Ngh thut - Xy dng nhn vt vi hnh nh t thc: ngoi hnh, xut thn, hnh ng. - Sd cc ng t sc mnh, dt khot: nh, t, chm, p, x,... - Sd dng t ng mang sc thi Nam b: nh dy o, nh chng c, h, , ... - Php i: + i t: trng k - trng dc, n nh ... + i : Ta (mang o vi, ngn tm vng) >< ch (n nh, n to, tu st, tu ng) V kh th s (rm con ci, li dao phay) >< chin thng ln (t xong nh..., chm rt u). T/d: to nhp iu nhanh, mnh dt khot, si sc, khng qun ngi bt k gian kh, hi sinh, rt t tin v y chin thng rt oai phong nhng cng rt gn gi. Tm li: Bng li dng t ng din t hot ng nhanh, mnh, dt khot (m, chm ...) vi ging vn hm h, dn dp v vi cc chi tit chn thc, sinh ng, Nguyn nh Chiu dng ln tng i ngi nng dn ngha s lam l m cao p, bnh thng m v i. y l hnh tng ngi nng dn vo loi o nht trong lch s Vit Nam t trc ti nay. 2/ Ni au trc s hi sinh ca cc ngha s. (Ai vn, kt) Li vn va xt thng, va an i, va tri n i i vi s cm gin k th. Tt c l ting khc, ting khc ca tc gi, ca nhn dn ngi gi ... li nh. Khc cho nhng ngi ngha s hi sinh
Trang 63

nhng long ... treo m, khc cho c sng Cn Giuc, ch Trng Bnh, tc t ngn rau n cha v cho c nc nh ta au thng. y l ting khc ln c tm vc thi i, c tnh cht s thi. ting khc bi trng ca tc gi (cu 16 - 23) - By t quan nim sng cht Th cht vinh cn hn sng nhc rt tin b v cao p Sng lm chi ... rt kh (cu 23, 24) - Tip tc vi ni au l ting khc, khc cho ngha s, khc cho qu hng t nc, cho nhng ngi m mt con, nhng ngi v mt chng Cha Tng Thnh ... trc ng (cu 24, 25) Vi cch to hnh, to cnh, dng t ly c sc biu cm ti a, gi ni nim ln cho nh vn, cho nhn dn v cho c bi vn. - Tip tc ca ngi cng c t nu ln ch dit th (cu 26, 28, 29) 3/ Tng kt (Ghi nh - SGK) III/ Luyn tp 1/ Cng c - Bi vn t c gi tr tr tnh ln: ting khc cho nhng con ngi cao p ca dn tc, khc cho c qu hng t nc au thng b ngoi xm. - Bi vn t c gi tr hin thc ln: dng ln tng i v ngi nng dn ngha s tng xng vi phm cht vn c ca h. - Bi vn t ny cng vi mt s bi vn t khc ca Nguyn nh Chiu a vn t ca ng ti v tr ng u trong kho tng vn t Vit Nam. 2/ Luyn tp 3/ Hng dn t hc - Xem bi ging sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Thc hnh v thnh ng, in c.

Trang 64

Tun 6: Tit 24 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THC HNH V THNH NG, IN C


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nng cao hiu bit v thnh ng v in c, v tc dng biu t ca chng, nht l trong cc vn bn vn chng ngh thut. - Cm nhn c gi tr ca thnh ng v in c. - Bit cch s dng thnh ng v in c trong nhng trng hp cn thit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hnh nh ngi ngha s trong bi Vn t ngha s Cn Giuc ca Nguyn nh Chiu. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong li ni hng ngy cng nh trong cc tc phm vn chng, chng ta thng s dng nhng tp hp t tr nn c nh din t mt no . l khi chng ta vn dng thnh ng, in c. Bi hc hm nay nhm mc ch rn luyn k nng s dng thnh ng, in c trong i sng cng nh trong vn hc. Hot ng ca GV v HS Ni dung Gio vin gi hc sinh I. Khi nim thnh ng, in c nhc li khi nim v - Thnh ng: l mt cm t c nh c dng tng ng vi mt thnh ng v in c. cu. Thnh ng c gi tr: Gio vin cht li cng c. + C tnh hnh tng ( l cch ni c hnh nh) + C tnh khi qut v ngha (ch khyng phi cng ngha ca cc ting trong thnh ng li vi nhau) + C tnh biu cm + Tnh cn i. Chia nhm tho lun ri - in c: Khng c tnh cht c nh v cu to nh thnh ng. in trnh by gio vin cht c thng c hnh thc ngn gn nhng ni dung ngha li rt hm li. sc. Vn hc trung i thng dng nhiu in c. Ngi lnh hi in 1. Tm thnh ng trong c phi c vn sng, vn tri thc vn ha, phong ph su rng. on th sau, phn bit t II. Thc hnh ng thng thng v cu 1/ Bi 1: Tm thnh ng trong on th v phn tch gi tr cc thnh to v c im ngha: ng. Ln li ... qung vng - Mt duyn hai n: Thnh ng dn gian c ngha ni n s may ri; 2. Phn tch gi tr ngh Thnh ng i vo bi th Thng v ca T Xng li c ly chng thut ca cc thnh ng in duyn ch mt (t) m n n hai (nhiu vt v).
Trang 65

m (v tnh hnh tng, tnh biu cm v tnh hm sc). u tru mt nga, C chu, chim lng, i tri p t.

- Nm nng mi ma: Ch s vt v cc nhc, chu ng di du nng ma. - Cc cm t Ln li thn c, eo so mt nc c dng dp thnh ng gp phn lm ni bt s tn to, m ang ca b T. 2/ Bi 2: Phn tch cc gi tr thnh ng: (Tnh hnh tng, tnh biu cm, tnh cm xc). - Thnh ng u tru mt nga: Th hin tnh cht hung hng, th vt, v t chc ca bn sai nha n nh Kiu khi gia nh nng b vu oan (tnh hnh tng, tinh hm sc) thi ca tc gi l cm ght, 3. c li ch thch v ch trch (tnh biu cm). nhng in c in m - Thnh ng C chu, chim lng th hin cnh sng t tng, cht hai cu th sau trong bi hp, mt t do, tuy rng b ngoi c v ho nhong, hoa m. (Tnh hnh Khc Dng Khu v tng, hm sc), biu hin thi chn ght (biu cm). cho bit th no l in c. - Thnh ng i tri p t ch hnh ng v li sng t do, Ging kia treo cng ngang tng khng chu khut phc bt c uy quyn no (Tnh hnh hng h. tng, hm sc). Th hin s ca ngi ngng m ca Nguyn Du i n kia gy cng ngn vi kh phch ca T Hi (biu cm). ng ting n 3/ Bi 3: Cc em c li ch thch bi Khc Dng Khu ca 4. Da vo ch thch Nguyn Khuyn tm hiu ngha cc in c. trong cc vn bn c, - Ging kia: nhc n cu chuyn Trn Phn i Hu Hn dnh hy phn tch tnh hm ring cho bn l T Tr mt ci dng khi bn n chi. Khi bn v th sc, thm thy ca in c li treo ging ln. trong nhng cu th sau: - n kia: Nhc n chuyn tnh bn gia B Nha v Chung T K. Ba thu Ch c Chung T K mi hiu c ting n ca B Nha. V vy sau Chn ch khi bn cht, B Nha p n v khng chi n na. Chng i - C hai in c ny, Nguyn Khuyn dung ni tnh bn, gia Mt xanh mnh v Dng Khu cng thm thit v tri k nh th. Mt bn chng 5. Thay th thnh ng cn ai hiu c lng mnh. trong nhng cu sau bng 4/ Bi 4: Da vo ch thch trong cc vn bn trch c v Truyn cc t ng thng thng, Kiu hy phn tch tnh hm sc thm thy ca in c trong nhng tng v ngha. Nhn xt cu th trch trong bi tp. s khc bit v hiu qu - Ba thu: Nguyn Du ly t cu th trong Kinh thi Nht nht bt ca mi cch din t. kin nh tam thu h (Mt ngy khng thy mt nhau lu nh ba ma Ny cc cu ng c m thu). Dng in c ny Nguyn Du cho ta thy Kim Trng tng t ma c bt nt ma mi. Cu Thy Kiu th mt ngy khng gp c cm gic lu nh ba nm. y mi chn t chn ro - Chn ch: Kinh Thi ni cng lao cha m i vi con ci nm trong n, mnh phi tm cch chn ch: cc, ph, sc, trng, dc, c, phc, phc. gip ch. Thy Kiu nh chn ch l nh cng lao to ln ca cha m i H khng i tham quan, vi mnh m cha bo p c. khng i thc t kiu ci - Liu chng i: Ly t chuyn xa. Mt ngi i lm quan xa vit nga xem hoa m i chin th v thm v c cu: Cy liu chng i xa xanh xanh, nay c
Trang 66

u thc s, i lm nhim v ca nhng chin s bnh thng ... 6. t cu hi vi cc thnh ng: - M trn con vung. - Trng khn hn vt. - Nu s si kinh. - Lng lang d th. - D ha vi qu.

cn hay khng, hay l tay khc vin b mt ri. a in tch ny vo on th Nguyn Du cho ta thy Kiu ang hnh dung ngy Kim Trng tr li th Kiu thuc v ngi khc mt ri. 5/ Bi 5: Thay th cc thnh ng trong cc cu sau bng cc thnh ng thng thng, tng ng v ngha Nhn xt v s khc bit v hiu qu ca hai cch din t. Cch ni c dng thnh ng Cch ni thng thng a/ - Ny cc cu ng c m a/ - Ny cc cu ng c m ma c bt nt ma mi. Cu y cho mnh l ngi c m bt nt mi chn t chn ro n, mnh ngi mi. Cu y mi n, cn phi tm cch gip ch. l lm, mnh phi tm cch gip b/ - H khng i tham quan, ch. khng i thc t kiu ci nga b/ - H khng i tham quan, xem hoa m i chin u thc khng i thc t mt cch qua s, i lm nhim v ca nhng loa m i chin u thc s, i chin s bnh thng ... lm nhim v ca nhng chin s bnh thng ... Nhn xt: Nu thay cc t ng tng ng vo cc thnh ng th vn biu hin c phn ngha c bn nhng mt i tnh hnh tng, mt sc thi biu cm v phi din t di dng, khng hm sc. 6/ Bi 6 v bi 7: Yu cu cc em t cu hi vi mt s thnh ng v in cho. - Mun t cu vi mt thnh ng no cc em cn phi tm hiu ngha, sc thi biu cm ca thnh ng, phi xem t thnh ng vo cu no cho ph hp ni dung. III/ Luyn tp 1/ Cng c - Khi nim thnh ng, in c. 2/ Hng dn t hc - Lm bi tp thc hnh (cn li) - Chun b bi mi: Chiu cu hin.

Trang 67

Tun 6: Tit t chn Gio n Ting Vit (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP V THNH NG, IN C


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Cng c, nng cao hiu bit kin thc v thnh ng v in c, v tc dng biu t ca chng, nht l trong cc vn bn vn chng ngh thut. - Cm nhn c gi tr ca thnh ng v in c. - Bit cch s dng thnh ng v in c trong nhng trng hp cn thit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Nu nh ngha v thnh ng, in c. Cho v d minh ha. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung T chc cho HS tho I. Luyn tp lun nhm. 1. Bi tp 1: Phn tch gi tr cc thnh ng (tnh hnh tng, tnh biu cm v tnh hm xc). a. Ti cho n i hc, mong n kim t ch cho n n ra ngi, ai ng c chng chu hc, mt ngy mt h n. Tht cng gi trng (Chu Vn Bo bin) - Thnh ng cng gi trng cn c bin th gi trng xe ct, cng nh cng d trng. - ngha: ch nhng vic lm khng t kt qa g m ch tn ph thi gian v cng sc. thi tht vng. b. ng ngh by, oan n. Khng hiu con gi m c a nghi nh To Tho - ngha: ni v nhng ngi c bn cht hay ng vc hay nghi k in hnh nh mt tnh cch. c. Ni chi kt tc xe t, bun c rut m d c i (Nguyn Du) - ngha: ch ci duyn, ci s tin nh v ngha v chng ca trai gi. 2. Bi tp 2: t cu vi mi thnh ng sau: xi hng bng khng, m rm rm bng, lo b trng rng, ma ru qua mt th, nng
Trang 68

nh la, r nh ban ngy. - Mt bao nhiu cng sc vo m cui cng xi hng bng khng. - ni ri, ng vic g cng v vo mnh cho kh, ch t m rm rm bng thi. - Khng phi vic ca mnh m c i lo qu mc, ch ton lo b trng rng. - khng bit th ng c m ma ru qua mt th. - Tnh anh ta lc no cng nng nh la vy. - Mi vic r nh ban ngy ri m c cn ci. II. Hng dn t hc:

Trang 69

Tun 7: Tit 25, 26 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

CHIU CU HIN
(Cu hin chiu) Ng Th Nhm
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu c mt s nt c sc v ni dung t tng v ngh thut lp lun v tc phm. - Nhn bit mt vi c im c bn ca ngh lun trung i qua th loi chiu. - Bit cch c hiu mt tc phm hoc mt on trch ngh lun trung i theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hnh nh ngi nng dn ngha s trong bi Vn t ngha s Cn Giuc ca Nguyn nh Chiu. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Ni n nn vn ha trung i nc ta l ni n mt giai on vn ha phong ph a dng v th loi: hch, co, vn t, th Nm ng lut, vn bia... Trong nhng th loi mang tnh c trng ca vn ha trung i cn c mt th loi kh c bit l chiu. Trong th loi vn chiu ny, chiu cu hin ca Ng Th Nhm c xem l tc phm khng nhng c gi tr ln v ni dung t tng m cn c gi tr v ngh thut. Hot ng ca GV v HS Ni dung Hc sinh c v tm tt I/ TM HIU CHUNG: tiu dn. 1. Tc gi: Vi nt chnh v tc gi - Ng Th Nhm (1746 - 1803), hiu Hi Don, qu lng T Thanh Ng Th Nhm Oai, trn Sn Nam (Thanh Tr H Ni) - tin s nm 1775, l vin tng gii ca cha Trnh, khi nh L Nu hon cnh v mc Trnh sp i theo phong tro Ty Sn, ng gp nhiu cho triu ch sng tc? i Ty Sn. 2. Tc phm a. Hon cnh sng tc v mc ch sng tc chiu cu hin: Gio vin ging gii th - Chiu cu hin c vit khong 1788 1789 Ng Th Nhm thay loi chiu l g? c im li Quang Trung thuyt phc s phu Bc H ra cng tc vi triu i cu to ra sao? Ty Sn. - i tng l bc hin ti, nhng nho s mang nng t tng nho gio v vy m mi ch khng phi l lnh.
Trang 70

b. Th loi vn t Theo em, b cc bi chiu - Chiu thuc loi vn ngh lun chnh tr, x hi, l cng vn hnh gm my phn, ni dung chnh thi xa, gm hai loi: tng phn? + Cp di ch ln nh vua ln triu nh (tu, chng, s, biu, ngh, khi ...) + Nh vua truyn xung cho b ti (Chiu, mnh, lnh, ch, d, Mi quan h gia ngi tu...) hin ti v thin t nh th - Thng vit bng vn xui, vn vn, vn bin ngu. no? - Chiu cu hin vit vn xui. Lun ng mt trong c. B cc: 3 phn: nhng sch kinh in ca - Phn 1: mi quan h gia ngi hin ti v thin t (t u ... sinh nho gia. ra ngi hin vy). - Phn 2: cch ng x ca bc hin ti Bc H (tip theo ... ln trnh sut i) Khi Ty Sn ra Bc dit - Phn 3: ng li cu hin ca Quang Trung v li ku gi nhng Trnh cc s phu Bc H c ngi hin ti (phn cn li). cch ng x nh th no? II/ c hiu vn bn: Em c nhn xt g cch 1. Phn 1: mi quan h gia ngi hin ti v thin t. din gii cc cch ng x - S dng hnh nh so snh: ca cc s phu Bc H? + Ngi hin nh sao sng trn tri on nay trm ... vng + Thin t l sao Bc thn hu chng tc gi s - Mn quy lut vn ng ca tinh t l chu v Bc thn tc gi dng ngh thut g? Tc ch ra xut x ca ngi hin ti l: dng g? + Phi do thin t s dng. + Khng lm nh vy l tri vi o tri, tri vi quy lut cuc iu u tin trong ng sng. li cu hin ca vua Quang - Dng li v hnh nh ly t sch (lun ng) ca Khng T t vn Trung th hin trong Chiu nhm tng sc thuyt phc. cu hin? 2. Phn 2: Cch ng x ca bc hin ti Bc H. Hy nu ng li cu - Khi Ty Sn ra Bc dit Trnh, s phu Bc H c cch ng x nh hin ca vua Quang Trung sau: th hin trong Chiu cu + B i n, mai danh n tch, b ph ti nng. hin? + Nhng ngi ra lm quan vi Ty Sn th, hoc s hi im lng Nhng nt trong ngh nh b nhn, hoc lm vic cm chng (g m cnh ca) thut, ni dung ca bi + Mt s ngi i t t (ra b vo sng) ni tm li khng em chiu l g? ti nng ca mnh ra cng hin cho t nc khc no k cht ui trn cn m khng bit (tuy khng ni trc tip m dng hnh nh ly trong kinh in nho gia hoc mang ngha tng trng v c tnh Nhng thnh cng ngh cch chm bim nh nhng va t ra ngi vit chiu c kin thc thut ca bi chiu? su rng, c t vn chng) - Dng cu hi theo th lng o hoc coi Nguyn Hu (t c)
Trang 71

khng xng ph t, hoc by gi ang thi lon lc li l khim nhng nhng cng kin quyt khin ngi nghe thay i cch sng l ra phc v ht lm cho triu i mi. 3. Phn 3: ng li cu hin ca vua Quang Trung * Ch ra tnh cht ca thi i v nhu cu ca t nc: + Tri cn tm ti bui u ca nn i nh. + Thng thn t nhn nhng iu bt cp ca triu i mi do mnh ng u. + Hin ti cng vic nhiu nng n: Sc mt tay khng th chng ni mt ta nh to, i hi phi c s tr gip ca nhiu nh hin ti. * ng li cu hin ca vua Quang Trung - i tng: tng lp nhn dn - Cch tin c: c ba cch: + T dng s by t vic nc. + Cc quan tin c. + Dng s t c. - Cui cng l ku gi mi ngi cng triu nh chung vai gnh vc vic nc cng nhau hng phc lu di ng li m rng, ng n. 4. Thnh cng ngh thut - Dng cc lun im vi cch lp lun cht ch thuyt phc. - Dng nhiu in c vn hc TQ kt hp cch ni trc tip thng thn S hiu bit su rng ca ngi vit, c ti hoa , am hiu nho hc, thuyt phc ngi c. 5. Tng kt (Ghi nh - SGK) III. Luyn tp 1. Cng c: Bng cch lp lun cht ch, b cc r rng, ngn gn y sc thuyt phc. Bi chiu th hin tm chin lc nhn xa trng rng ca vua Quang Trung trong vic nhn thc vai tr ca ngi hin ti trong vic i mi t nc. ng thi th hin kin thc su rng v ti vn chng ca Ng Th Nhm. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Xem bi ging, SGK, luyn tp. - Chun b bi mi: Xin lp khoa lut

Trang 72

Tun 7: Tit 27 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

c thm: XIN LP KHOA LUT


(Trch t cp bt iu) Nguyn Trng T
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm c tm quan trng ca lut i vi s nghip canh tn t nc v tm lng ca Nguyn Trng T. - Thy c tm lng yu nc thng dn ca Nguyn Trng T ni ring, ca ngi Vit khng phn bit tn gio ni chung. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hnh nh ngi nng dn ngha s trong bi Vn t ngha s Cn Giuc ca Nguyn nh Chiu. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Hc sinh c v tm tt I/ TM HIU CHUNG: tiu dn. Gio vin nhn 1. Tc gi: xt. - Nguyn Trng T (1830 - 1871), ngi lng Bi Chu, x Hng Trung, Hng Nguyn, Ngh An. - L mt tr thc c tm nhn xa, trng rng. ng vit nhiu bn iu trn ng gp vo vic i mi, pht trin t nc (khong 60 di co). 2. Tc phm a. Xut x: Trch bn iu trn s 27 T cp bt iu bn v s cn thit ca lut php i vi x hi nhm mc ch thuyt phc triu nh cho Theo Nguyn Trng T m khoa lut. lut bao gm nhng lnh b. Th loi vn iu trn: vc no? ng gii thiu - L vn bn m cp di trnh by mt vn quan trng bt vic thc hnh php lut ln cp trn. ca cc nc phng ty ra - Bi vn iu trn l vn bn ngh lun chnh tr x hi. sao? c. Ni dung: Vua, quan v dn phi c Bn v s cn thit ca lut php i vi x hi nhm mc ch thi nh th no trc thuyt phc triu nh cho m khoa lut
Trang 73

php lut? Nho hc truyn thng c tn trng php lut khng? Mi quan h gia o c v lut php nh th no? Tc dng ca vic dng li Khng T v khi nim o c vn chng.

II/ Hng dn c hiu vn bn Cu 1: - Theo Nguyn Trng T lut bao gm: k cng, uy quyn v chnh lnh lut bao trm ln tt c v th m bt lun quan, ... lut nc. - Vic thc hnh lut cc nc phng Ty phm nhng ai ... c mt bc ... Cu 2: - Vua, quan v dn phi c thc, thi ng n tn trng lut. - V: lut th hin o cng bng v t r o nhn i. Cu 3: Nho hc truyn thng khng tn trng lut php v: nho gio ch ni sung khng c tc dng bng lut php nhng cc sch nho ch ... c li lm. Cu 4: Mi quan h gia o c v php lut. o c v php lut i lin vi nhau: tri lut l ti, ng lut l c, ci c ch cng v t, c tri m c tri l o lm ngi bt tt phi i tm ci g khc. Cu 5: Cch lp lun ca Nguyn Trng T va sc so, cht ch, ngn gn, c tnh chin u mnh m, hng hn cao. III. Luyn tp 1. Cng c: 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Xem bi ging, SGK, luyn tp. - Chun b bi mi: Thc hnh v ngha ca t trong s dng.

Trang 74

Tun 7: Tit 28 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THC HNH V NGHA CA T TRONG S DNG


A. Mc tiu bi hc Gip hc sinh: - Cng c v nng cao hiu bit v nhng phng thc chuyn ngha ca t v hin tng t nhiu ngha, hin tng t ng ngha. - Luyn tp c th s dng t theo cc ngha khc nhau v lnh hi t theo cc ngha khc nhau, ng thi chn la t thch hp trong tng ng cnh. - Bi dng v nng cao tnh cm yu mn vn t ng phong ph, giu sc biu hin ca Ting Vit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hy nu nhng hiu bit ca mnh v ngha ca t? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong thc t ngn ng ca mt dn tc bao gi cng ch c s lng hu hn nhng p ng nhu cu biu hin v hn ca i sng, bao gi cng c s sng to thm t mi. Mt trong nhng s sng to thm t mi c hin tng chuyn ngha ca t, t ng ngha. Bi hc hm nay s gip chng ta thc hnh v hai hin tng ny trong Ting Vit. Hot ng ca GV v HS Ni dung T chc chia nhm, hot ng I/ Thc hnh tho lun. cc nhm trnh by Bi tp 1: xong, GV cht li. a/ T l c dng theo ngha gc: b phn ca cy, mc T li trong th Nguyn ngn, cnh c mu xanh, hnh dng mng dt. Khuyn dng vi ngha g? b/ nh ngha t l trong cc trng hp sau: Xc nh ngha v phng thc - L gan ... ch b phn c th, c hnh ging chic l. chuyn ngha ca cc trng hp - L th ... vt ging l dng v, vit. bn? - L c ... hnh dng nh l, mi nh ra pha trc. - L ct ... ch vt lm bng cht liu g, ci, tre ... c hnh chic l. t cu vi t ch b phn c th - L tn ... ch vt lm bng kim loi c dng nh chic dng ch con ngi. l. Mt tay gy dng c cc vt trn c im ging nhau hnh dng chic l; By lu b S sng Ng tung mng, dt. honh (Truyn Kiu) Phng thc chuyn ngha n d tc l theo li lin tng
Trang 75

Ngi l cha, l bc, l anh Tri tim ln bc 100 dng mu (T Hu) Tm cc t c ngha gc ch v gic chuyn ngha ch m thanh, tnh cm, cm xc? t cu. Tm t ng ngha vi cy, chu Gii thch l do v sao dng t cy v chu m khng dng t khc?

nh du vo thch hp gii thch ti sao?

tng ng. Bi tp 2: t cu - u: u xanh c ti tnh chi (Nguyn Du) - Chn: n c chn trong i bng lp ti. - Tay: Tay ny c bit ti lm th. - Ming: Tay lm hm nhai, tay quai ming tr. (Tc ng) - Tim: Bc i tim Bc mnh mng th m c non sng mi kip ngi. (T Hu) Bi tp 3: Tm cc t - Chua: Ging ni g m chua th? - Ngt: Ngt lm yu thng ging Qung Bnh. (T Hu) - Bi: Li ni y nghe bi tai qu! - Tnh cm ca hai ngi y tht mn nng. Bi tp 4: Tm t ng ngha vi cy, chu + Cy ng ngha nh + Chu ng ngha nhn Gii thch l do. + Cy khng ch n thun l nh m cn biu th sc thi khn cu, s gi gm c tm lng ca Thy Kiu i vi ThyVn (vic trng i ca i ngi). + Chu khng ch l nhn m cn hm khng cn s la chn no khc, theo Kiu ch c Thy Vn mi lm c vic ny cho d khng ng . Bi tp 5: a/ Tnh cch: tm trng day dt trin min ca Bc. b/ Dnh dng, lin can cc t khc khng ph hp v ngha hoc ng php. c/ Bn: mang ngha khc chung nht. II. Luyn tp 1. Cng c 2. Hng dn t hc + Xem bi ging, bi hc, lm bi tp + Chun b bi mi: n tp vn hc trung i Vit Nam.

Trang 76

Tun 7: Tit t chn Gio n Vn hc (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

CNG C C THM: XIN LP KHOA LUT


(Trch t cp bt iu) Nguyn Trng T
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu su hn ngha t tng ca Nguyn Trng T trong vic khoa lut. - Khc su thm hc sinh nm nhng thnh cng trong ngh thut lp lun ca ng. B. Phng tin dy hc: - Gio vin: Sch gio khoa, gio n v mt s sch tham kho khc. - Hc sinh: V son, sch gio khoa, bng ph. C. Phng php dy hc: Cc nhm tho lun v trnh by p n vo bng ph cc nhm khc gp , b sung gio vin cht li vn theo phn gi tr li. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Cc nhm tho lun v A- Phn trc nghim: trnh by p n vo bng Cu 1: Nguyn Trng T sng di triu i no? ph cc nhm khc gp a. Triu i nh L. , b sung gio vin cht b. Triu i nh L. li vn theo phn gi c. Triu i nh Nguyn. tr li. d. Triu i nh L Trnh. Cu 2: Lc b c cp n trong tc phm Xin lp khoa lut l nhng b no thi xa? a. B Li, b H, b Hnh, b Binh, b L, b Cng. b. B ni v, b Ngoi v, b T php, b Quc phng, b Gio dc, b Ngoi giao. c. B Li, b Binh, b Hnh, b Gio dc, b Ngoi giao, b Ni v. d. B Ni v, b Ngoi giao, b T php, b Binh, b L, b Cng. Cu 3: Trong Xin lp khoa lut tc gi c xut g v thi ca vua, quan v dn i vi php lut? a. Trc php lut vua, quan v dn u cng bng. b. Ngi dn phi tun hnh mnh lnh ca vua, quan. c. Vua phi tn trng quan chp php. d. Mi ngi t vua n dn u phi tn trng php lut.
Trang 77

Cu 4: Ch trng ca tc gi c thch hp vi triu nh phong kin khng? V sao? a. C ph hp. V ng vi ch trng ca triu nh. b. Khng ph hp. V khng tha mn quyn li ca triu nh. c. Khng ph hp. V triu nh m c bit l vua s nh mt uy quyn tuyt i ca mnh. d. C ph hp. V triu nh cng mong mun c s cng bng trong php lut. p n: c, a, d, c. B Phn t lun (c p n km theo) Cu 1: Nguyn Trng T t vn phi lp khoa lut nh th no? Gi tr li: - Bng cch vo trc tip, tc gi nu ln tm quan trng ca lut i vi mi ngi. - Nu ra ni dung ca lut bao gm: k cng, uy quyn v chnh lnh mi lnh vc ca i sng. - thuyt phc vua, tc gi ch ra nhng thun li khi s dng lut php phng Ty, lp lun cht ch, y sc thuyt phc. Cu 2: Trong tc phm, tc gi ph phn iu g? V sao? Nhn xt v cch lp lun ca tc gi? Gi tr li: Trong tc phm tc gi khng ph phn o nho m tc gi ph phn nhng hn ch ca nho hc: - u tin ng khng nh: chun mc o c ca nho gia l khng g bng trung hiu v l ngha ng khng ph nhn nho gio. - T , ng ch ra nhng hn ch trong Nho gio: + Ch ni sung m khng thc hin ng ly li Khng t lm cn c. + Sch v Nho gio th ch nghi chp chnh s nn c ch ri tr m khng p dng c vo thc t nhm iu chnh cc hnh vi o c ca nh nho tip tc ly cu ni ca Khng t lm cn c. + So snh nho s c hc m c x khng bng con con dn qu ma, cht phc. - Cui cng ng khng nh: php lut chnh l c. Cc lun im cc k mch lc, lun c cht ch, minh bch y sc thuyt phc.

Trang 78

Tun 8: Tit 29, 30 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP VN HC TRUNG I VIT NAM


A. Mc tiu bi hc Gip hc sinh: - H thng c nhng kin thc c bn v vn hc trung i Vit Nam. hc trong chng trnh ng vn lp 11. - T nh gi c kin thc c bn v vn hc trung i v phng php n tp, t rt ra c kinh nghim hc tp tt hn phn vn hc tip theo. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Theo Nguyn Trng T lut bao gm nhng lnh vc no? Mi ngi c thi nh th no vi php lut? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong chng trnh THPT, chng ta c hc v tm hiu nhng tc phm vn hc trung i, cng vi nhng kin thc khi qut v thi k vn hc ny. Bi hc hm nay s gip chng ta h thng li nhng kin thc c bn v vn hc trung i hc trong chng trnh lp 11, ng thi t nh gi kin thc vn hc trung i v phng php n tp, t c kinh nghim tt hn hc phn vn hc tip theo. Hot ng ca GV v HS Ni dung Nhng biu hin ca ni dung I/ Ni dung kin thc: yu nc t th k XVIII n th Cu 1: k XIX. - Ni dung yu nc trong vn hc th k XVIII n ht th - VHT 4 giai on ln k XIX: l phn trung qun i quc vi cm hng: thc c + TK X ht XIV lp t ch, lng cm th gic, tinh thn quyt chin, quyt + TK XV ht XVII thng k th xm lc, lng t ho v t nc, con ngi... + TK XVIII na u XIX - Nhng biu hin mi: + Na cui TK XIX + thc v vai tr ca ngi tr thc i vi t nc (chiu cu hin). Phn tch nhng biu hin ca ni + T tng canh tn t nc (xin lp khoa lut). dung yu nc qua cc tc phm, + Mang m hng bi trng (tc phm Nguyn nh Chiu)... on trch hc. - Phn tch nhng biu hin ca ni dung yu nc qua cc tc phm v on trch: + Chy gic (Nguyn nh Chiu): lng cm th gic, ni xt xa trc cnh t nc b tn ph.
Trang 79

V sao c th ni vn hc t th k XVIII n ht th k XIX xut hin tro lu nhn o ch ngha? Nhng biu hin ni dung nhn o trong giai on vn hc ny? Chng minhvn c bn nht ca ni dung nhn o trong giai on vn hc ny?

Phn tch gi tr phn nh v ph phn ca on trch vo ph cha Trnh?

Nhng gi tr v ni dung v ngh thut?

+ Vn t ngha s Cn Giuc (Nguyn nh Chiu): s bit n vi nhng ngha s hi sinh v T quc. + Bi ca phong cnh Hng Sn (Chu Mnh Trinh): ca ngi v p thin nhin t nc. + Vnh khoa thi hng (Trn T Xng): lng cm th gic. + Xin lp khoa lut (Nguyn Trng T): cch tn t nc. + Cu c ma thu (Nguyn Khuyn): tnh yu thin nhin vi mt tm lng yu nc thm kn. + Vnh khoa thi hng (Trn T Xng): lng cm th gic v li ku gi lng tri. Cu 2: - Ch ngha nhn o trong vn hc th k XVIII n na u th k XIX, xut hin thnh tro lu bi l: tc phm mang ni dung nhn o xut hin nhiu, lin tip, tp trung vo vn con ngi. - Biu hin ni nhn o: + cao truyn thng o l. + Khng nh quyn sng con ngi. + Khng nh con ngi c nhn. - Vn c bn nht ca ni dung nhn o; hng vo quyn sng con ngi (con ngi trn th), khng nh con ngi c nhn. - Chng minh qua cc tc gi, tc phm tiu biu: + Truyn Kiu (Nguyn Du): cao vai tr tnh yu. l biu hin cao nht ca s cao con ngi c nhn. Tnh yu khng ch em li cho con ngi v o cuc sng, qua tc phm nh th mun t ra v chng nh mnh. + Chinh ph ngm (on Th im): con ngi c nhn c gn lin vi ni lo s tui tr, hnh phc chng tn phai do chin tranh. + Th H Xun Hng: l con ngi, c nhn bn nng khao kht sng, khao kht hnh phc, tnh yu ch thc, dm ni ln mt cch thng thn nhng c mun ca con ngi ph n bng cch ni ngang tng vi c tnh mnh m. + Truyn Lc Vn Tin (Nguyn nh Chiu): con ngi c nhn ngha hip v hnh ng theo chun mc nho gio. + Bi ca ngt ngng (Nguyn Cng Tr): con ngi c nhn cng danh, hng lc ngoi khun kh. + Cu c ma thu (Nguyn Khuyn): con ngi c nhn
Trang 80

trng rng mt ngha. + Th T Xng: n ci gii thot c nhn v s t khng nh mnh. Cu 3: Vo ph cha Trnh l bc tranh chn thc v cuc sng ni ph cha. L ni thm nghim y uy quyn vi nhng ting qut tho, truyn l, ting d ran; vi nhng con ngi oai v v nhng con ngi khm nm, s st, ph cha l ni ring bit, ngi vo phi qua rt nhiu ca gc, mi vic u phi c quan truyn mnh lnh, ch dn, thy thuc vo khm bnh phi ch, khm nm ly t. Ph cha Trnh l ni cc k giu sang v ht sc xa hoa, giu sang t ni n tin nghi sinh hot, xa hoa t vt dng n, thc ung. - L ni m u thiu sinh kh, m kh bao trm khng gian cnh vt, ngm su vo hnh hi, th trng con ngi. Th t Trnh Cn ci g cng qu, giu sang xa hoa nhng li thiu s sng, sc sng. Cu 4: Ni dung, ngh thut th vn Nguyn nh Chiu. - Ni dung: + cao o l nhn ngha. + Lng yu nc, thng dn. - Ngh thut: + Tnh cht o c, tr tnh. + Ngn ng, hnh tng mang m mu sc Nam b. * Tc phm Vn t ngha s Cn Giuc: Ln u tin trong vn hc dn tc c mt tng i bi trng v bt t v ngi nng dn ngha s. - Trc Nguyn nh Chiu vn hc dn tc cha c mt hnh nh hon chnh no v ngi anh hng nng dn ngh s. - Hnh nh ngi anh hng nng dn ngha s mang mt v p bi trng, bi v hnh tng ny c s kt hp gia yu t bi (au thng) v yu t trng (ho hng). + Yu t bi gi ln qua i sng lam l, vt v, ni au thng mt mt ca ngi ngha s v ting khc xt au ca ngi cn sng. + Yu t trng: lng cm th gic, lng yu nc, hnh ng qu cm anh hng ca ngha qun, s ca ngi cng c nhng ngi hi sinh v qu hng t nc. Ting khc trong Vn t ngha s Cn Giuc l ting khc bi thng m cao c, ln lao.
Trang 81

II/ Hng dn t hc: + Xem bi hc, SGK, lm bi tp. + Chun b bi mi:

Trang 82

Tun 8: Tit 31 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TR BI LM VN S 2
A. Mc tiu bi hc Gip hc sinh: - Nhn r nhng u khuyt im ca bi lm; bit i chiu vi yu cu ca vn; bit so snh vi bi lm s 1; t cng c thm cc kin thc v k nng lm bi vn ngh lun, nht l ngh lun vn hc. - Tip tc rn luyn k nng phn tch , lp dn , thao tc lp lun phn tch trong bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Bi lm hc sinh, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung bi: - Hnh nh ngi ph n Vit Nam thi xa qua cc bi Bnh tri nc, T tnh (Bi 2) ca H Xun Hng v Thng v ca Trn T Xng. I. Phn tch Theo yu cu ca bi ni dung - bi c nh hng sn. cn ngh lun l g? - Ni dung ngh lun: Hnh nh ngi ph n thi xa qua mt s bi th ca H Xun Hng, T Xng. - Yu cu v phng php: Kt hp cc thao tc lp lun, c k bi gm c my ( dn chng thuc phm vi mt s tc phm vn hc. ln, nh) th hin c th qua II. Lp dn bi: nhng cu th no? a. M bi: - Ch ngha nhn o trong vn hc trung i. - Hnh nh ngi ph n l mt ni dung quan trng ca ch ngha nhn o. b. Thn bi: Hnh nh ngi ph n thi xa. - l nhng con ngi chu nhiu kh au: Phn kt bi cn nhn xt nh + Kh au v vt v cc nhc. gi chung u, nhc im bi lm + Kh au v khng lm ch c s phn. ca hc sinh, tuyn dng mt s + Kh au v c qunh, thiu vng hnh phc la i; v bi t kt qu tt. khng ngi yu thng, cm thng.
Trang 83

GV sa mt s li sai c bn ca hc sinh.

- Nhng l nhng con ngi p khng ch v b ngoi m ch yu : + Tnh yu thng, lng nhn hu, mt lng mt d v con. + S m ang to tn. + Lng d st son, khng th mt i trong cuc i chm ni lnh nh. + Tinh thn mnh m, dm vt ln n au tm nim hnh phc m mnh hng khao kht. c. Kt bi: Hnh nh ngi ph n thi xa hin thn cho ni kh au ca con ngi trong x hi xa, ng thi l s kt tinh ca nhng c tnh truyn thng p m dn tc Vit Nam tch ly c trong hng ngn nm lao ng v u tranh. III. Nhn xt nh gi bi lm ca hc sinh 1. u im: - Nhiu em hiu c yu cu ca v bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, lp lun tt, ly dn chng ph hp v chn lc. - S bi kh (im 7 tr ln): + Lp 11C1: + Lp 11C2: 2. Nhc im Mt s em cha bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, b cc vit cha cn i. - Nhiu em kh nng din t cn yu, dng t ng khng chnh xc, li cu v li chnh t cn nhiu. - Mt s em cha c k nn cha xc nh c trng tm ca dn n cch vit dn tri, lan man. 3. Kt qu - S bi t im trn TB: + Lp 11A1: 44/45 + Lp 11C2: 43/44 - S bi t im di TB: + Lp 11A1: 1/45 + Lp 11C2: 1/44 IV. Sa li - Xc nh ni dung ca sai, cha xc nh c trng tm . - Cc li din t v dng t - B cc cha cn i khng r rng. V. Hng dn t hc:
Trang 84

+ Xem bi hc, SGK, lm bi tp. + Chun b bi mi: Thao tc lp lun so snh.

Trang 85

Tun 8: Tit 32 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THAO TC LP LUN SO SNH


A. Mc tiu bi hc Gip hc sinh: - Nm c mc ch yu cu v so snh trong vn ngh lun - Bc u vn dng kin thc hc v thao tc lp lun so snh vit mt on vn trong bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Mc ich, yu cu ca thao tc lp lun phn tch l g? Cch thc tin hnh nh th no. Cu hi: Thao tc lp lun phn tch? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong vn ngh lun thuyt phc ngi c, ngi nghe tin v lm theo nhng g m mnh gi gm, cn s dng nhiu thao tc lp lun phn tch, lp lun so snh c dng kh nhiu v c nhng mc ch hiu qu ring. Bi hc hm nay lm r nhng vn trn. Ni dung I. Mc ch yu cu ca thao tc lp lun so snh Xc nh i tng so snh v i 1. Xt ng liu: tng c so snh. V d (SGK) Cu 1: Xc nh i tng so snh. - i tng so snh: Chinh ph ngm, Cung on ngm khc. Phn tch nhng im ging v - i tng c so snh: Vn chiu hn (Vn t thp loi khc nhau gia i tng c so chng sinh). snh v i tng so snh? Cu 2: - Ging: Cng cp vn con ngi. - Khc: + Chinh ph ngm, Cung on ngm khc: Ni v mt lp ngi (ngi ph n c chng i chinh chin xa, ngi cung n b nh vua lnh nht...) Phn tch mc ch so snh trong - Truyn Kiu: Ni n mt x hi ngi (ti t, giai nhn, on trch. lu manh, quan li lnh trng, dn thng, thy tu...) Nng cao lch s th ca Nguyn Tun so snh quan + Vn chiu hn: ni n c loi ngi lc sng v nh lc nim soi ng ca Ng Tt T cht. M rng a d th ca vo tn ci cht.
Trang 86

Hot ng ca GV v HS

vi nhng quan nim no? Cn c so snh nhng quan nim soi ng trn l g?

Mc ch ca s so snh l g?

Trong on trch tc gi so snh Bc v Nam v nhng mt no?

T s so snh rt ra kt lun g? Sc thuyt phc ca on trch ra sao?

Cu 3: Mc ch so snh Lm cho c c th, sinh ng hn v bi vn c sc thuyt phc hn. 2. Mc ch, yu cu: (ghi nh - SGK) Thao tc lp lun so snh nhm lm sng t, lm vng chc cch lp lun trong vn ngh lun. II. Cch so snh. 1. Xt ng liu: V d: (SGK) Cu 1: Nguyn Tun so snh quan nim soi ng ca Ng Tt T vi hai loi ngi: - Loi ch trng ci lng hng m - Loi ngi hoi c Cu 2: Cn c quan nim soi ng trn - Loi ch trng ci lng hng m: h cho rng ch cn ci cch th tc th i sng ngi nng dn s c nng cao. - Loi ngi hoi c: h ch cn tr v vi cuc sng thun phc ngy xa th i sng ca ngi nng dn s c ci thin. - Quan nim soi ng ca Ng Tt T: ngi nng dn phi ng ln chng li nhng k p bc bc lt mnh. Cu 3: Mc ch ca s so snh l: Ch ra o tng ca hai loi ngi trn v lm ni bt ci ng ca Ng Tt T. 2. Cch so snh: (Ghi nh - SGK) Ch ra s ging v khc nhau gia i tng c bn bc vi i tng khc. III. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp on trch Bnh ng i co Nguyn Tri Cu 1: Tc gi so snh Bc v Nam Ging: C hai u c: vn ha, lnh th, phong tc, chnh quyn, ho kit... - Khc: + Vn ha: vn xng nn vn hin lu + Lnh th: ni sng b ci chia + Phong tc: phong tc Bc, Nam cng khc + Chnh quyn ring: T Triu, inh, L ... mt phng. + Ho kit: Song ho kit i no cng c Cu 2: T s so snh : khng nh i Vit l mt nc
Trang 87

c lp t ch, xm lc ca gic phng Bc l tri vi o l o tri Cu 3: y l on vn so snh mu mc c sc thuyt phc cao. IV. Hng dn t hc: + Xem bi ging, lm bi tp. + Chun b bi mi: Khi qut vn hc Vit Nam t u th k XX n cch mng Thng Tm 1945

Trang 88

Tun 8: Tit t chn Gio n Vn hc (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP VN HC TRUNG I VIT NAM


A. Mc tiu bi hc Gip hc sinh: C phng php n tp vn hc trung i, t rt ra c kinh nghim hc tp tt hn phn vn hc tip theo. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung I/ Phng php: Phng php hc vn hc trung i Vit Nam, l phi nm Cc nh vn hc trung i thng c c im b phn vn hc ny, t i su tm hiu c t duy ngh thut nh th no? tc phm, on trch c th. Phn tch qua bi th Cu c ma 1. T duy ngh thut. thu. Thng vit theo kiu mu ngh thut c sn thnh cng thc tnh quy phm v s ph v tnh quy phm. Bi Cu c ma thu (Nguyn Khuyn): Quan nim thm m ca VHT - Tnh quy phm: th ca trung i khi ni v ma thu thng th hin nh th no? Ly VD phn c cc hnh nh c l nh: thu thin, thu thy, thu hoa, thu tch. dip,... Cu c ma thu cng c cc yu t: thu thin (tng my l lng...), thu thy(ao thu lnh lo...), thu dip (l vng trc gi...), ng ng (ta gi...) 2. Quan nim v thm m. - Hng v nhng ci p trong qu kh, thin v ci cao c, thanh nh, a s dng in c, in tch, nhng thi liu Hn hc. Nu bt php ngh thut ca + Truyn LVT s dng cc in tch lin quan n cc bc VHT? Cho VD. vua tn c, khng chm lo n i sng nhn dn. + Bi ca ngt ngng: phi phi ngn ng phong, phng Hn D, ... nhm ni ln ci th tiu dao ca mt VHT thng s dng th loi ngi sng ngoi vng danh li, ng thi khng nh s ngt nh th no? ngng ca mnh vi cc bc tin bi xa. + Bi ca ngn i trn bi ct dng nhiu in c, in tch,
Trang 89

thi liu Hn hc bc l s chn ght ca tr thc i vi con ng danh li tm thng, ng thi th hin nim khao kht thay i cuc sng. 3. Bt php ngh thut. Thin v c l, tng trng: Trong bi ca ngn i trn bi ct, bi ct l hnh nh tng trng cho con ng danh li nhc nhn, gian kh. Nhng ngi i trn bi ct l nhng ngi ham cng danh, sn sng v cng danh m chy ngc chy xui. Con ng cng tng trng cho con ng cng danh v ngha. 4. Th loi. S dng nhiu th loi c kt cu nh hnh vc tnh n nh cao: - Vn: bia, chiu, biu, hch, co,... - Th: t tuyt, ng ngn, tht ngn, bt c,... II. Hng dn t hc - Chun b bi mi.

Trang 90

Tun 9: Tit 33, 34 Gio n vn hc s

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

KHI QUT VN HC VIT NAM T TH K XX N CCH MNG THNG TM 1945


A. Mc tiu cn t - Hiu c mt s nt ni bt v tnh hnh x hi v vn ha Vit Nam t u th k XX n cch mng Thng Tm 1945. l c s, iu kin hnh thnh nn vn hc Vit Nam hin i. - Nm vng nhng c im c bn v thnh tu ch yu ca vn hc thi k ny. - Nm c nhng kin thc cn thit, ti thiu v mt s xu hng, tro lu vn hc. C k nng vn dng nhng kin thc vo vic hc nhng tc phm, tc gi c th. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Kim tra s chun b bi ca hc sinh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Vn hc Vit Nam l mt nn vn hc thng nht, lun vn ng v pht trin theo nhng quy lut ring, c th. Cc nh nghin cu vn hc thng nht trong vic phn k vn hc Vit Nam thnh cc thi k, giai on khc nhau. Mi thi k, giai on vn ng v pht trin khc nhau, chu s chi phi, quy nh ca hon cnh lch s x hi. Vy thi k vn hc t u th k XX n cch mng Thng Tm 1945 ra i v pht trin trong hon cnh lch s x hi nh th no? c im v thnh tu ca n ra sao? Ti sao n c gi l nn vn hc hin i? Bi hc hm nay gip ta l gii iu . Hot ng ca GV v HS Ni dung I. c im c bn ca vn hc Vit Nam t u th k XX n cch mng Thng Tm 1945. 1. Vn hc i mi theo hng hin i ha a. Cc nhn t to iu kin cho vn hc pht trin theo hng hin i ha * Khi nim hin i ha: l qu trnh lm cho vn hc thot khi h thng thi php ca vn hc trung i v i mi theo hnh thc ca vn hc phng Ty, c th hi nhp vi nn vn hc hin i trn th gii. * Cc nhn t: - u th k XX, thc dn Php xm lc, y mnh khai thc thuc a v kinh t, xut hin nhiu th v nhng tng lp mi, nhu cu thm m cng thay i.
Trang 91

Tnh hnh lch s x hi Vit Nam t u th k XX n cch mng Thng Tm 1945 c nhng nt ni bt no?

Qu trnh hin i ha ca vn hc Vit Nam tri qua my giai on? Nhng giai on no? Vn hc giai on ny c im g mi v t c nhng thnh tu g?

Thnh tu t c trong giai on vn hc ny l g?

- Vn ha VN dn thot khi nh hng ca phong kin TQ, tip xc vi vn ha phng Ty, ch yu l vn ha Php. - Ngh bo ch, xut bn ra i v pht trin; ch quc ng dn dn thay th ch Hn v ch Nm; phong tro dch thut pht trin; lp tr thc Ty hc thay th lp tr thc Nho hc. y l iu kin thun li vn hc Vit Nam vn ng pht trin theo hng hin i ha. b. Qu trnh hin i ha: 3 bc + T u th k XX n 1920 + T u nhng nm 20 n 1930 + T u nhng nm 30 n 1945 * Giai on th nht (u th k XX n 1920) - Giai on m u v chun b cc iu kin cho cng cuc hin i ha vn hc - Ch quc ng c truyn b rng ri, tc ng mnh n vic ra i ca vn xui. - Bo ch xut hin v phong tro dch thut gip cho cu vn xui, ngh thut Ting Vit trng thnh v pht trin - Nhng thnh tu ch yu l th vn ca cc ch s cch mng: Phan Bi Chu, Phan Chu Trinh, Ng c K v s xut hin vn xui, truyn k min Nam. Vn hc thi k ny vn chu nhiu nh hng ca vn hc trung i c v hnh thc, th loi, thi php. * Giai on th hai: (khong 1920 n 1930) - VH t c mt s thnh tu: + Thnh tu vn xui: tiu thuyt ca H Biu Chnh, Hong Ngc Phch, truyn ngn ca Nguyn B Hc, Phm Duy Tn, bt k ca Phm Qunh, Tng Ph, ng H... + Thnh tu th: tiu biu c Tn , Nam Trn Tun Khi. + Kch ni: loi hnh mi du nhp t phng Ty. Tiu biu c kch Chn thuc c ca V nh Long. Ngoi ra cn c cc tc phm ca cc nh i quc ang hot ng nc ngoi nh: Ngc trung th, Trng quan tm s ca Phan Bi Chu, hng lot k s ca Phan Chu Trinh, Nguyn i Quc. VH t c mt s thnh tu lm cho vn hc mang tnh hin i nhng vn nh hng ca nhiu yu t vn hc trung i. * Giai on th ba (khong 1930 n 1945)
Trang 92

Ti sao ni giai on th ba ny vn hc pht trin mnh, gt hi c nhiu thnh tu nht.

Nguyn nhn t u m vn hc thi k ny c s phn ha? S hnh thnh hai b phn vn ha l g?

VH hon tt qu trnh hin i ha vi nhng cch tn su sc trn mi th loi, nht l tiu thuyt, truyn ngn v th. + Truyn ngn v tiu thuyt c vit theo li mi t cch xy dng nhn vt n cch k chuyn, ngn ng nhn vt, vi cc nh vn tiu biu: Nam Cao, Thch Lam, Nguyn Tun, nhm T lc vn on,... + Th ca i mi su sc vi phong tro th mi a li cuc cch mng trong thi ca vi tn tui sng chi v phong cch ring bit: Th L, Lu Trng L, Xun Diu, Huy Cn, HMT, Ch Lan Vin, Nguyn Bnh,... HH din ra trn mi mt ca i sng vn hc lm bin i ton din v su sc din mo vn hc. Nhn xt: 2 giai on u (1900 n 1930): vn hc giao thi; giai on 3: vn hc thc s hin i. 2. Vn hc hnh thnh 2 b phn v phn ha thnh nhiu xu hng, va u tranh vi nhau, va b sung cho nhau cng pht trin a. B phn vn hc cng khai (vn hc hp php) - i ng nh vn: phn ln l nhng tr thc Ty hc, thuc tng lp tiu t sn. - Hon cnh sng tc: sng tc v lu hnh cng khai hp php di s kim duyt ca chnh quyn. - Tnh cht: c s phn ha phc tp thnh nhiu xu hng hin thc. + Xu hng lng mn: . c trng: l ting ni ca c nhn trn y cm xc, pht huy cao tr tng tng din t nhng c m, kht vng; coi con ngi l trung tm ca v tr, khng nh ci ti c nhn, cao con ngi th tc, i su vo th gii ni tm, mng c; thng l ti tnh yu, thin nhin, qu kh,... (tc gi tiu biu). . ng gp, hn ch: gp phn vo vic thc tnh thc c nhn, u tranh chng l gio phong kin c h gii phng c nhn. Tuy nhin VH lng mn t gn vi chnh tr x hi ca t nc i khi sa vo ch ngha c nhn cc oan. + Xu hng hin thc: . c trng: tp trung phi by nhng thc trng, bt cng thi nt ca x hi ng thi, ng thi i su phn nh tnh cnh khn kh ca cc tng lp nhn dn b bc lt, ch trng phn tch l gii mt cch chn thc, chnh xc cc hin tng
Trang 93

T nguyn do no m vn hc thi k ny pht trin khn trng, mau l n th?

Nhng truyn thng, t tng ln nht, su sc nht ca lch s vn hc Vit Nam l g? VH thi ny c ng gp g mi cho truyn thng y?

Nhng th loi vn hc no mi xut hin trong vn hc Vit Nam t u th k XX n cch mng Thng Tm 1945? S cch tn, hin i ha cc th loi tiu thuyt v th din ra nh th no?

x hi thng qua nhn vt in hnh,... (tc gi tiu biu) . ng gp, hn ch: 3. Vn hc pht trin vi mt tc ht sc mau chng a. Nhp pht trin mau l b. Nguyn nhn pht trin nhanh: - S thi thc ca thi i ha nhp vo xu th chung - Sc tim tng ca vn hc dn tc - Tng lp tri thc Ty hc ng vai tr quan trng trong vic pht trin vn hc dn tc. II. Thnh tu ch yu ca vn hc Vit Nam t u th k XX n cch mng Thng Tm 1945 1. Ni dung t tng Truyn thng t tng ln nht v su sc nht ca vn hc ca dn tc ta l lng yu nc, tinh thn nhn o v ch ngha anh hng. - Lng yu nc trong vn hc thi k ny mang ni dung dn ch su sc (th hin tc phm ca Phan Bi Chu, Phan Chu Trinh, Nguyn i Quc...) - Ch ngha nhn o trong thi k ny mang ni dung mi. i tng ch yu l nhng con ngi bnh thng. - Ch ngha nhn o gn lin vi s thc tnh thc c nhn, kht vng sng v u tranh v hnh phc ca tng lp nhn dn lm than c cc ni ring v con ngi ni chung. - Ch ngha anh hng trong vn hc thi k ny mang tinh thn dn ch. 2. Ngh thut (th loi v ngn ng vn hc) Thnh tu vn hc thi kny khng tch ri vi nhng kt qu ca cuc cch tn vn hc trn cc th loi v ngn ng vn hc. - Tiu thuyt pht trin mnh + Ngi u tin ng gp cho qu trnh hin i ha tiu thuyt l H Biu Chnh. Tuy nhin ng vn b chi phi bi li vit c. + n T Tm ca Hong Ngc Bch mi m hn trong vic din t tm l nhn vt, tuy vn cn nhiu yu t c. + Nhm t lc vn on, u nhng nm 1930 cch tn tiu thuyt ln mt bc mi nhng sau li ri vo so mn. + Cc nh tiu thuyt hin thc ch ngha c cng a tiu thuyt xch gn vi hin thc i sng nhn dn. Tiu thuyt c nng ln trnh cao vi nhng cy bt xut sc nh V Trng Phng, Ng Tt T, Nam Cao, Nguyn Hng
Trang 94

- Truyn ngn: t trnh ngh thut cao, phong cch a dng vi nhng cy bt: Nguyn B Hc, Phm Duy Tn, Nguyn Cng Hoan, Thch Lam, Nam Cao, Nguyn Tun, T Hoi, Bi Hin... khin

Trang 95

Tun 9: Tit 35, 36 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

BI LM VN S3: NGH LUN VN HC


A. Mc tiu cn t Gip hc sinh: - Bit vn dng cc thao tc lp lun trong vn ngh lun. - Vit mt bi vn ngh lunv mt vn vn hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n... C. Phng php dy hc: Gio vin ghi ln bng, hc sinh lm bi trn lp. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung A. bi: Vi Vn t ngha s Cn Giuc, ln u tin trong vn hc dn tc c mt tng i bi trng v bt t v ngi nng dn ngha s. Em hy lm sng t vn ny. B. p n v biu im 1. V k nng: - Vit mt bi vn ngh lun vn hc vi l l lp lun cht ch c sc thuyt phc vi mt kt cu hp l r rng. - B cc hp l, r rng din t c cm xc. - Khng mc nhng li thng thng v hnh thc: ch vit, chnh t, dng t, ng php,... 2. V kin thc: Kin thc Biu im 1. M bi: Gii thiu i nt c bn v tc 1,5 im gi, tc phm v nu c vn cn ngh lun. 2. Thn bi: Phn tch c v p bi trng v bt t v ngi nng dn ngha s: - Trc NC, trong vn hc dn tc cha c 1 im mt hnh tng hon chnh v ngi anh hng nng dn ngha s: - Hnh tng anh hng nng dn ngha s mang mt v p bi trng v hnh tng ny c s kt hp gai yu t bi v trng.
Trang 96

+ Yu t bi gi ln qua cuc sng lam l, vt v, ni au thng mt mt ca ngi ngha s v ting khc au xt ca ngi cn sng. + Yu t trng gi ln qua lng cm th gic, lng yu nc, hnh ng qu cm nh hng ca ngha qun v s ngi ca cng c hng ngi hy sinh v qu hng t nc. 3. Kt bi: Thu tm c vn , gi m suy ngh cho ngi c, nu cm ngh ring ca bn thn.

3 im

3 im

1,5 im

Trang 97

Tun 9: Tit t chn Gio n Ting Vit (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN NGHA CA T TRONG S DNG


A. Mc tiu cn t Gip hc sinh: - Cng c v nng cao nhng hiu bit v cc phng thc chuyn ngha ca t v hin tng t nhiu ngha, hin tng ng ngha. - Luyn tp c th s dng t theo cc ngha khc nhau v lnh hi t theo cc ngha khc nhau, ng thi chn la t thch hp trong tng ng cnh. - Bi dng v nng cao tnh cm yu mn vn t ng phong ph, giu sc biu hin ca Ting Vit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun, tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung I. Luyn tp T chc chia nhm tho lun. 1. Bi tp 1: Sau cc nhm ln lt trnh by, Trong bn tho Di chc ca ch tch HCM ngy 10 thng 5 b sung cho nhau GV cng c nm 1969 c nhng cu lc u Bc vit: cht li. - Ti c nh n ngy , ti s i khp hai min Nam Bc thm hi ng bo, cn b... ... K theo , ti s thay mt nhn dn ta i thm ving v cm n cc nc anh em... - Nm nay ti va trn 79 tui,... tuy sc khe c km so vi vi nm trc y ... iu cng bnh thng thi. - V vy, ti sn my li ny, phng khi ti phi i gp c Cc Mc, c Lnin... Sau Bc thay cc t in m ln lt bng cc t: chc mng, thm, iu cng khng c g l, s. Gii thch ti sao Bc li vit nh vy? - Bc vit di chc nm 1969 nhm mc ch: ni vi nhn dn vi ng v nhim v cch mng, tnh cm v lng bit n i vi th gii, tnh thng i vi nhn dn, cn b v thi ca Bc v s ra i. - Ti sao Bc li dng t chc mng thay cho t thm
Trang 98

hi, l hai t cng trng ngha, t chc mng va c thm hi, li va nhn mnh cng lao ng gp ca nhn dn, bit n nhn dn sau ngy thng li. - Ni v nh i thm cc nc, lc u Bc dng t thm ving sau Bc li thay bng t thm. V t thm ving khng ch ni v thm nc bn m cn ni ving nhng con ngi nc gp phn xng mu cho dn tc ta. T thm gi s thn mt v trang trng. - Ni v ci cht sau tui 70 l khng c g l thay cho cng bnh thng thi th hin c tnh khim tn ca Bc. - T phi, c, s, cn ... c th dng trong cu, nhng ch ci cht t th bnh tnh, lc quan th dng t s (s t nguyn), cn phi (s bt buc), c. cn (khng mang sc thi). 2. Bi tp 2 Cc cu th ca Nguyn Khuyn c cc bn chp khc nhau: a. Tin l ch mun vi xu. Tin l ch mun nhiu xu. b. Song tha mc bng trng vo. Song tha lt bng trng vo. c. My chm trc du hoa nm ngoi. Dm chm trc du hoa nm ngoi. a. T vi: hnh ng ging nh i, c s dai dng lm cho ngi ta kh chu. - nhiu: hm ch s lng xin. b. lt: c s hn ch, ngn tr no . - mc: t do (tm hn giao ha khong t) 3. Bi tp 3 Mt n gi cc, en thui v rn reo lm cho hai con mt n trng gi v khom khom nh mt v. (Nguyn Cng Hoan) Mi t in m gm hai thnh t. Hy tm bi i thnh t th hai trong nm t ni trn v phn tch: sc biu hin ca cu vn s bin i nh th no v hai mt m thanh v hnh nh. - Bt i: gi cc gi; en thui en; rn reo rn; trng gi trng; khom khom khom. Cc t gm hai thnh t l nhng t ghp hoc t ly, khi b i thnh t th hai, cu vn miu t nhn vt s bt tinh c th, t biu cm hn so vi cu vn c. 4. Bi tp 4 m my lm m, xm nh ui con sc ni nhau bay qun st ngn cy, l th i mi, by gi c long thong
Trang 99

nht dn, thnh thong t qung, l l ng xa mt bc vch. (T Hoi). Nhng t in m l nhng t tng thanh hay tng hnh? Nu bt i nhng t ly th tnh nhp nhng v tnh hnh nh ca cu vn s b nh hng nh th no? Hy phn tch nhng gi tr biu hin ca t ly trong cu vn. - Nhng t ly: lm m, l th, thnh thong, l l l cc t ly tng hnh. Nu bt chng i th cu vn s thiu s hi ha v s ting v tnh nhp nhng ca cu vn s b nh hng. - Cc t ly trn c tnh gi hnh nh rt r: + lm m (m my): gi s phn b ch m ch nht. + l th: gi s ko di chm chp. + long thong: gi s xut hin khng r. + thnh thong: gi s tha tht v thi gian + l l: gi s hin ra mt cch r rng. Nu b chng i th tnh gi hnh nh ca cu vn s gim hn. II. Hng dn t hc - Hon thnh cc bi tp trn lp - Chun b bi mi:

Trang 100

Tun 10: Tit 37, 38, 39 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

HAI A TR
Thch Lam
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu c nhng c sc v ni dung v ngh thut ca tc phm: + Cm nhn c tnh cm xt thng ca nh vn Thch Lam i vi nhng ngi phi sng ngho kh, qun quanh v s cm thng trn trng ca tc gi trc nhng mong c ca h v mt cuc sng tt p hn. + Thy c mt vi nt ngh thut c o ca Thch Lam qua truyn ngn tr tnh ny. - Hiu mt s c im c bn ca th loi truyn ngn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ... C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Vn hc hin i giai on 1930 1945, Thch Lam c mt vai tr v tr kh quan trng. ng l mt cy bt c sc i din cho xu hng, dng vn hc lng mn. L mt trong nhng cy bt ca nhm T lc vn on, nhng Thch Lam li khng nh mnh bng hng i ring bit l nhng tc phm vit v nng thn v nhng ngi nng ngho. Bi hc hm nay chng ta s tm hiu vn ny. Hot ng ca GV v HS Hc sinh c tiu dn cho bit nhng nt c bn v cuc i v s nghip th vn ca Thch Lam. Ni dung I/ TM HIU CHUNG: 1. Tc gi Thch Lam: * Cuc i - Thch Lam (1910 - 1942), tn tht Nguyn Tng Vinh, sau i Nguyn Tng Ln. - xut thn trong mt gia nh cng chc gc quan li, sinh ti H Ni, tha nh sng Cm Dng, Hi Dng ri chuyn sang Thi Bnh, hc H Ni. L em rut ca Nht Linh, Hong o, u l thnh vin ca nhm t lc vn on. * S nghip sng tc: ( sng tc khong 6 nm ). - ti: Thng vit v nhng truyn khng c chuyn, ch yu khai thc v th gii ni tm ca nhn vt vi nhng cm xc mong manh, m h trong cuc sng thng
Trang 101

c im truyn ngn ca Thch Lam l g?

Nu xut x ca tc phm?

Tm tt ca tc phm?

B cc?

Cnh ph huyn c miu t vi thi gian nh th no?

Cnh ph huyn c miu t n tng qua nhng hnh nh no? Nhng hnh nh gi ln iu g?

Hnh nh nhng con ngi ni ph huyn hin ra nh th no?

ngy. - Mi truyn nh mt bi th tr tnh, ging iu im m nhng cha ng bit bao tnh cm mn yu chn thnh v s nhy cm ca tc gi trc nhng bin thi ca cnh vt v lng ngi. - Li vn trong sng, gin d m thm trm, su sc. - Tc phm chnh (SGK). 2.Truyn ngn Hai a tr a. Xut x Rt trong tp Nng trong vn( 1938) b. Tm tt ni dung Truyn vit v cuc sng ti tm ngho nn ca nhng ngi lao ng ngho mt ph huyn nh b. Ch em Lin v An c m giao cho trng nom mt ca hng tp ha nh. Cng nh nhng ngi dn ngho ni ph huyn, ch em Lin va bn hng va trng ch chuyn tu m H Ni v. Chuyn tu mang mt cht nh sng ca H Ni m m chy vt qua ri im ting trong mn m su thm. Ph huyn v ch em Lin chm vo gic ng yn tnh. y l truyn c ct truyn n gin, gn nh khng c chuyn nhng li c sc gi cm su sc. Ging vn nh nhng, trong sng, gi cm. c. b cc - Phn 1( T u....ngy tn): Cnh hong hn bung xung ph huyn. - Phn 2 ( tip theo... m h khng hiu): Cnh sng ca nhng kip ngi ngho v tm trng ca hai a tr. - Phn 3 (cn li): Chuyn tu m i qua v c vng ca hai a tr. II. c - hiu vn bn: 1/ Cnh ph ph huyn: a/ Thi gian: Thi gian chiu ti: Thi gian kt thc ca mt ngy v m ra m ti. Truyn c m t trong mt khng gian tnh nhng thi gian ng: hong hn m m khuya v th cnh mt lc mt ti hn Thi gian ha quyn vi khng gian to ra mt th gii ngh thut ring. b/ Khng gian ni ph huyn: Cnh chiu tn i dn vo m khuya c thu hp trong
Trang 102

Hon cnh gia nh Lin nh th no?

Trc cnh ngy tn th tm trng Lin nh th no?

Hnh nh on tu c ngha nh th no i vi hai ch em Lin? C phi h ch Tu bn hng chng?

Ph huyn thay i nh th no khi on tu xut hin?

mt khng gian nh b ca mt ph huyn ngho. Khng gian yn tnh, m m ca bui chiu qu, mt bui chiu m nh ru ang chuyn vo m. m ma h m nh nhung v thong qua gi mt. m thanh: Ting trng thu khng bo hiu ngy tn; ting trng cm canh ri rc im nhp cho cuc sng nng n tri; ting d, ting ch ting cn trng ca sng dn d; ting n bu bt trong yn lng m thanh gi ni nim xao xc trong lng ngi. Khng gian va c v p th mng va c v bun x xc. Khng gian ton cnh ni ph huyn chm ngp trong bng ti (khng gian rng) i lp vi khng gian chp chn, m o ca nh sng xung quanh nhng ngn n (khng gian hp). nh sng: n ca ch T: qung sng. Bp la ca bc Siu: ch l mt chm la nh v vng l lng i trong m ti Ngn n ca Lin: tng ht sng tha tht. Bng ti: Bng ti n vi ting trng thu khng t trn chi cao. Bng ti sp n vi nhng m my hng nh hn than sp tn. Bng ti n vi dy tre lng en li. Bng ti n vi ting mui vo ve. Bng ti bao trm ph huyn: trn ng qua sng, qua ch, cc ng vo lng. Bng ti v khuya nh c li * Nhn xt: nh sng le li, him hoi i lp nghch vi m ti mnh mng bng ti nh mt m nh, vt qua ranh gii t nhin, thm nhp, lun lch, bm st vo cnh vt, con ngi; nng, thm vo tm hn con ngi, gi ni bun su lng khng gian ngh thut l khng gian bng ti, gi cm xc cho ngi c. c/ Con ngi: Ch vn t lu, my a tr con nh ngho cn nht nhanh thanh na, thanh tre hay bt c th g c th dng c ca ngi bn hng li. M con ch T dn hng nc ngho nn. Ch em Lin chun b ng ca hng i mt ch bng
Trang 103

Ch t tng ca tc phm l g?

ti ngp y dn. Bc Siu gnh ph i bn, bng Bc mnh mang ng mt vng di xung t. B c Thi lo o bc i trong bng ti, ting ci khanh khch gh s. Gia nh bc Sm trn manh chiu hp tri di t. * Nhn xt: Nhng thn phn, nhng con ngi b nh, sng lay lt ang ho mn hin ln trong bc tranh ngho nn, ti tn ni ph huyn tm ti. Nhp sng ca h c lp i, lp li ngy ny qua ngy khc, n iu, mi mn lam l bun t, qun quanh trong ci ngho tng nhng h vn hi vng Chng y ngi trong bng ti mong i ci g ti sng cho s sng ngho kh ca h. 2/ Hnh nh ch em Lin: a/ Hon cnh: Cha mt vic, m lm hng xo, kinh t gia nh sa st. Chuyn t H Ni v ph huyn ngo sinh sng. Ch em Lin c giao trng coi ca hng tp ha nh thu li ca ngi khc Lin l ngi con gi hiu tho, m ang. Ch m Lin ha nhp c vo cuc sng ni ph huyn, quen vi cnh sng ti tm, ngho tng y, khc hn vi lc sng H Ni. b/ Tm trng: Lin cm thng cho nhng ngi ngho m m no Lin cng trng thy: ch T, bc Sm, b c Thi, nhng a tr ch Lin l ngi con gi giu tnh thng, bit suy ngh, hay trm t trc cnh i m Lin bt gp. Lin cm nhn c cnh ti tm m Lin v nhng ngi xung quanh ang sinh sng m chm trong bng ti, ch em Lin mun qun i thc ti xt xa An v Lin lng ngc mt ln cc v sao tm sng Ngn H v con vt theo sau ng Thn Nng Ch em Lin lun hoi nim v qu kh xa xa, m m H Ni Lin nh li khi H Ni, ch c hng nhng thc qu ngon l, by gi m Lin nhiu tin, c i chi b h ung nhng cc nc lnh xanh ; cn by gi: Ph ca bc Siu l mn qu xa x, hai ch em khng bao gi mua c.
Trang 104

m no hai ch em cng c thc ch on tu i qua chuyn tu m, hot ng cui cng ca m khuya, mang li chut nh sng v m thanh rn r ca H Thnh hoa l cho ph huyn ngho tm ti. 3/ ngha hnh nh on tu: a/ i vi ch em Lin: Con tu mang n th gii ca k nim, nh thc dy trong ch em Lin hnh nh p ca qu kh, mang n cho Lin ngun sng lp lnh khc hn ngun sng hu ht ca ph huyn. Ch em Lin ch i tu khng phi bn c thm hng m v mun c nhn thy mt th gii khc si ng, sang trng hn, v th vic ch on tu em li nim vui cho ch em Lin. ch i tu tr thnh mt nhu cu c th kha lp nhng khong trng mnh mng trong tm hn Lin, gip Lin thy r hn, su hn cuc sng ph y bng ti ni ph huyn. b/ i vi dn ph huyn: Con tu mang n cho ph huyn mt th gii khc, th gii vi nh sng xa l ca th thnh cho d nh sng y ch thong vt qua trong giy lt cng em li cho h mt cht d v, d m khc l. m thanh ca on tu d thong qua cng sc t i trong giy lt khng kh bun t, n iu ca ph huyn. Khi on tu i qua, ph huyn li chm trong bng ti nhng s ch i v hi vng vn cn m vang, ngy ny qua ngy khc. Con tu tc ng vo lng ngi mt n tng mnh m, a ph huyn ra khi cnh sng t ng, u ut d ch trong chc lt ch i con tu tr thnh nhu cu khng th thiu ca ngi dn ph huyn. Ch i con tu chnh l nim vui, nim an i, nim hi vng du cn m h v mt ngy mai ti sng; l kht vng sng mnh lit cht bng ln trong tm hn nhng con ngi ngho kh Thch Lam nhn thy v m t kht vng sng n cha trong su thm tm hn ngi lao ng ngho kh. Tm li: Bng tnh cm v tm lng nhn hu ca mnh, Thch Lam th hin mt cch nhn trong tro, nh nhng nhng su lng v ngi lao ng ngho, c bit l tr th.
Trang 105

4/ Ch : Tc phm th hin tm lng yu mn, trn trng ca Thch Lam vi ngi lao ng ngho kh v kht vng m h ca tui th. III. Tng kt: (ghi nh - SGK) IV. Luyn tp 1. Cng c: Tc phm th hin tm hn nhn i, nng hu su kn ca Thch Lam i vi nhng kip ngi ngho kh tm ti. Th hin phong cch ngh thut c o ca Thch Lam: Truyn khng c ct truyn r rng, thin v khai thc ni tm, hnh vi, hnh vn nh nhng, mm mi; c s an ci ca cht hin thc, cht tr tnh, cht tng phn to cho tc phm c sc ht c bit. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Xem bi ging, bi tp. - Chun b bi mi: Ng cnh.

Trang 106

Tun 10: Tit 40 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

NG CNH
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu v ng cnh trong giao tip (ni v vit). - Bit vn dng hiu bit v ng cnh vo vic ni, vit v c vn bn: Bit ni, vit ph hp vi ng cnh. Bit phn tch v lnh hi vn bn trong ng cnh m n c sn sinh ra. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ... C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Khi ni v vit, chng ta bao gi cng phi ch n cc vn ai ni (ai vit), ni (vit) cho ai nghe, ni (vit) u, lc no, Tt c nhng vn cho thy ni (vit) khng ch cn cu, ch c th trong vn bn m cn phi quan tm n ng cnh. Bi hc hm nay chng ta s tm hiu v ng cnh. Hot ng ca GV v HS GV hng dn HS tm hiu ng liu trong mc I v sau rt ra khi nim. Ni dung I. Khi nim: 1. Xt ng liu: Ng liu 1: Nu t nhin nghe cu ni ny khng bit bi cnh s dng ca n th khng mt ai c th tr li c nhng cu hi nh vy. Ng liu 2: t cu ni trong bi cnh pht sinh ra n, ngi c bit c qua li k ca tc gi. 2. Khi nim Ng cnh l bi cnh ngn ng m mt yu t ngn ng c s dng hoc c to ra trong hot ng giao tip ngn ng, ng thi ngi nghe (ngi c) da vo bi cnh m lnh hi c li ni, cu vn. II. Cc nhn t ca ng cnh: 1. Nhn vt giao tip: Trong cng mt hot ng giao tip c th c mt hoc nhiu ngi tham gia (gichung l cc nhn vt giao tip). Nhn vt giao tip hoc ng vai tr ngi ni (ngi vit) hoc ngi nghe (ngi c).
Trang 107

Cc nhn t ca ng cnh l nhng nhn t no? Nhn vt giao tip l g?

Bi cnh l g? (VD: truyn Hai a tr, bi cnh giao tip rng l

XHVH nhng nm trc CMTT, bi cnh hp l ph huyn ngho).

Em hiu g v nhn t vn cnh? Xt VD trong SGK.

Ni dung v hnh thc ca li ni, cu vn lun chu s chi phi bi quan h ca cc nhn vt giao tip v v th ca h so vi nhau. (Mi nhn vt giao tip u c nhng c im v nhiu mt: la tui, gii tnh, dn tc, ngh nghip, c tnh, a v x hi, a phng sinh sng Nhng c im ny lun chi phi li ni c nhn v vic lnh hi li ni ca ngi khc) V d: SGK 2. Bi cnh ngoi ngn ng: L cnh to ra giao tip a/ Bi cnh giao tip rng: (Bi cnh vn ha) y l nhn t to nn mi trng giao tip, chi phi c ngi ni v ngi nghe, c qu trnh tolp v lnh hi li ni ca cu vn: Bi cnh x hi, lch s, a l, vn ha, phong tc tp qun, th ch chnh tr tu trung l bi cnh vn ha. V bao gm nhng phm tr giao tip bn ngoi ngn ng nn rt rng ln. V d: SGK * i vi vn bn vn hc: Bi cnh vn ha chnhl hon cnh sng tc (ra i) ca tc phm, chi phi ni dung ln hnh thc ngn ng (t ng, cu, on). b/ Bi cnh giao tip hp: (Bi cnh tnh hung) - Vn bn (sn phm ca hot ng giao tip) lun c ny sinh trong mt tnh hung giao tip c th, l: Ni chn, thi gian pht sinh vn bn. Nhng s vic, hin tng xy ra xung quanh. y l nhng nhn t khng th thiu khi tm hiu mi trng hp pht sinh vn bn (do bi cnh giao tip ny to nn nhng tnh hung ca vn bn giao tip nn cn c gi l bi cnh tnh hung). V d: SGK * i vi giao tip bng ngn ng, tnh hung thng hay thay i quan h gia c nhn v giao tip; vth giao tip; tnh cm, cm xc ca cc nhn vt giao tip cng thay i ty tnh hung thay i ni dung, hnh thc ca vn bn giao tip. c/ Hin thc c ni ti: Phn ngha s vic ca cu vn c to nn bi hin thc c ni n. c th l hin thc bn ngoi cc nhn vt giao tip hoc hin thc tm trng con ngi. 3. Vn cnh:
Trang 108

Khi ni n ng cnh ca mt n v ngn ng rng hot ng giao tip, khng th khng ni n vn cnh xut hin ca n. Thut ng vn cnh cp n nhng nhn t ng cnh sau: Li i thoi hoc li n thoi. Dng ni hoc dng vit. Trong mi trng hp, cc n v ngn ng (m ting, t, ng, cu, on) i trc hoc i sau mt n v ngn ng u to nn vn cnh ca n. Cng nh nhn vt, bi cnh giao tip, vn cnh va l c s cho vic lnh hi n v ngn ng. III. Vai tr ca ng cnh: 1. i vi ngi ni (ngi vit v qu trnh sn sinh li ni, cu vn) - Ng cnh chnh l mi trng sn sinh ra li ni cu vn lun nh hng v chi phi ni dung v hnh thc ca cu ngi ni (vit) phi bit to nn nhng sn phm giao tip thch hp vi ng cnh. - Lun c mi quan h gia mi trng v vn bn giao tip sn phm c to ra trong mi trng y vn bn lun mang du n ca ng cnh. 2. i vi ngi nghe (ngi c v qu trnh lnh hi li ni, cu vn) - Ng cnh khng ch c vai tr quan trng vi qu trnh to lp m vi c qu trnh to lp vn bn giao tip, v vy, mun lnh hi trn vn (chnh xc, hiu qu) li ni, cu vn, ngi nghe (ngi c) nn: + Cn c vo ng cnh rng v hp. + Phi gn t ng, cu vi ng cnh s dng ca n; vi tng tnh hung v din bin c th c th phn tch tm hiu v gii thch thu o, cn k v ni dung v hnh thc ca li ni, cu vn. IV. Tng kt: (ghi nh - SGK) V. Luyn tp

Trang 109

Tun 10: Tit t chn Gio n Ting Vit (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP V NG CNH
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cng c v nng cao nhng hiu bit v ng cnh: khi nim ng cnh trong hot ng giao tip bng ngn ng cng vi nhng nhn t ca n. - C k nng ni v vit cho ph hp vi ng cnh giao tip, ng thi c nng lc lnh hi chnh xc ni dung, mc ch ca li ni, cu vn trong mi quan h vi ng cnh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Nu khi nim v phn tch vai tr ca ng cnh. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS T chc chia nhm tho lun. Sau cc nhm ln lt trnh by, b sung cho nhau GV cng c cht li. Ni dung I. Luyn tp 1. Bi tp 1: Cn c vo ng cnh (hon cnh sng tc), hy phn tch nhng chi tit oc miu t trong hai cu th sau: Trong phong hc php phng hn mi thng, trng tin quan nh tri hn trng ma; mi tinh chin vy v ba nm, ght thi mt nh nh nng ght c. Ba thy bng bong che trng lp, mun ti n gan; ngy xem ng khi en s mun ra cn c. (Vn t ngha s Cn Giuc Nguyn nh Chiu) Cc chi tit trong hai cu th ny u bt ngun t hin thc (xem ch thch), xut pht t bi cnh: tin tc v k ch n phong thanh mi thng nay m lnh quan th vn ch i. Ngi nng dn th thy r hnh nh d bn ca k th v cm ght chng mi khi thy bng dng tu xe ca chng. 2. Bi tp 2: Xc nh hin thc ni ti trong hai cu th: m khuya vng vng trng canh dn Tr ci hng nhan vi nc non. Hai cu th gn vi tnh hung giao tip c th: m khuya, ting trng canh dn dp m ngi ph n vn c n, tr tri Cu th l s din t tnh hung, cn tnh
Trang 110

hung ni dung ti ca th. Ngoi s din t tnh hung, cu th cn bc l tm s ca nhn vt tr tnh ca chnh tc gi, mt ngi ph n ln n trong tnh duyn. 3. Bi tp 3: Vn dng nhng hiu bit ng cnh d k gii nhng chi tit v hnh nh ca b T trong bi th Thng v ca T Xng. T hon cnh v cuc sng ca nh th, c th thy v T Xng l mt ngi tn to, chu thng chu kh lm n nui chng, nui con. B kim sng bng ngh bun bn nh. Nhng chi tit trong hon cnh sng ca gia nh T Xng chnh l bi cnh tnh hung cho ni dung ca cc cu th trong bi (6 cu u). Chng hn thnh ng mt duyn hai n khng phi ch ni n ni vt v ca b T m xut pht t chnh ng cnh sng tc: B T phi lm nui c chng v con. 4. Bi tp 4: c nhng cu th sau trong bi Vnh khoa thi hng ca T Xng v cho bit nhng yu t no trong ng cnh chi phi ni dung ca nhng cu th : -Nh nc ba nm m mt khoa Trng Nam thi ln vi trng H. -Lng cm rp tri quan s n, Vy l qut t m m ra. Hon cnh sng tc chnh l ng cnh ca cc cu th trong bi. R nht l s kin vo nm inh Du (1879), chnh quyn mi do thc dn php lp ln t chc cho cc s t H Ni xung thi chung trng Nam nh. Trong thi k ton quyn ng Dng l u me cng v n d. Nhng s kin chnh l ng cnh to nn cu th. 5. Bi tp 5: Trn ng i, hai ngi khng quen bit gp nhau, mt ngi hi: Tha bc, bc c ng h khng ?. Trong ng cnh , cu hi cn hiu nh th no? N nhm mc ch g? Bi tp nu tnh hung (bi cnh giao tip hp): Trn ng i, hai ngi khng quen bit gp nhau. Trong tnh hung , ngi ta khng ng t hi v chuyn ring t (c hay khng c ng h), m ch c th hi nhau v nhng ti khch quan, c quan h n mi ngi. Cho nn cu hi ca ngi i ng cn hiu l khng phi ni v ti ng h, m ni v thi gian, nhm mc ch
Trang 111

nu nhu cu cn bit thng tin v thi gian.

Trang 112

Tun 11: Tit 41, 42 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

CH NGI T T
Nguyn Tun
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu c nhng c sc v ni dung v ngh thut ca tc phm: + V p ca hnh tng nhn vt Hun Cao, qua hiu c quan nim thm m ca nh vn. + Tnh hung truyn c o, to khng kh c xa, th php i lp, ngn ng gc cnh. - Hiu mt s c im c bn ca th loi truyn ngn. - Bit cch c hiu mt tc phm truyn ngn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Tm tt v nu ch t tng truyn ngn Hai a tr ca Thch Lam. 3. Vo bi mi: Nguyn Tun l mt cy bt xut sc ca vn hc giai on 1930 1945. Tc phm Ch ngi t t ca ng nh mt bng hoa khc thng v c mt hng v rt ring. Qua tc phm ny chng ta s hiu thm v con ngi, quan im ngh thut ca Nguyn Tun cng nh gi tr ca tc phm. Hot ng ca GV v HS Ni dung Gi HS c phn tiu dn SGK, sau I.TM HIU CHUNG gii thiu nhng nt chnh v cuc 1.Tc gi i, s nghip sng tc ca Nguyn a. Cuc i Tun. - Nguyn Tun ( 1910-1987), hiun Nht Lang, sinh trng trong mt gia nh nh nho khi Hn hc tn. - Qu qun: lng Mc ( nay phng Nhn chnh, qun Thanh xun, H Ni) - Sau khi tt nghip bc thnh chung Nam n, ng v H Ni lm bo, vit vn, - Cch mng thng Tm thng cng, Nguyn Tun t nguyn n vi cch mng, dng ngi bt phc v hai cuc khng chin ca dn tc. - Ti 1948-1958, ng l tng th k Hi vn ngh Vit Nam. b.S nghip vn hc - L mt nh vn ln , mt ngh s sut i i tm ci p, Nu xut x v chia b cc ca tc Nguyn Tun gi mt v tr quan trng v ng gp khng
Trang 113

phm.

Tnh hung truyn l g? Nu tnh hung ca truyn ngn ny. Tc dng ca tnh hung ny i vi vic th hin tnh cch nhn vt s kch tnh ca truyn.

Vin qun ngc c phm cht g khin HC cm kch coi l mt tm lng trong thin h v tc gi coi l mt thanh m trong tro chen gia mt bn n m nhc lut u hn lon x b? Nhng ngy HC t th qun ngc c thi v hnh ng nh th no i vi HC? Din bin tm trng ca qun ngc t khi nghe tin c t t l HC n cho n khin c ch ca HC? (phn ny GV hng dn HS tip tc tm hiu)

nh i vi vn hc Vit nam hin i. + Thc y ty bt, bt k vn hc t ti trnh ngh thut cao. + Lm phong ph thm ngn ng vn hc dn tc. + em n cho nn vn xui hin i mt phong cch ti hoa v c o. - c nh nc tng gii thng H Ch Minh v vn hc nm 1960. - Tc phm chnh: Vang bng mt thi (1940), ng vui (19490, Sng (1960) 2. Tc phm a. Xut x -Tp truyn Vang bng mt thi khi in ln u (1940) gm 11 truyn ngn, l tc phm kt tin h ti nng ca Nguyn Tun trc cch mangh thng Tm. - Truyn ngn Ch ngi t t lc u c tn l Dng ch cui cng in trn tp ch tao n 1938, sau tuyn in trong tp Vang bng mt thi i tn thnh Ch ngi t t. b. Tnh hung truyn - Tnh hung truyn l mi quan h gia nhn vt ny vi nhn vt khc , gia nhn vt vi hon cnh, mi trng sng, qua nhn vt bc l tm trng, tnh cch hay thn phn ca mnh, gp phn th hin su sc t tng ca tc phm. - tnh hung truyn c o: Mi quan h gia hai nhn vt Hun Cao v qun ngc. + Trn bnh din x hi h hon ton i lp nhau: mt ngi l tn i nghch cm u cuc ni lon nay b bt giam, ang ch ng ra php trng chu ti; cm mt ngi l k i din cho trt t x hi dng thi. + Trn bnh din ngh thut: u l nhng ngi c tm hn ngh s, l tri m tri k vi nhau. Nguyn tun t nhng nhn vt ca mnh vo chn ngc t tm ti, nh bn, cuc gp g k l tm ti ca h, to nn mt tnh hung c o: mi quan h c bit y o le, tr tru gia nhng tm hn tri m tri k trong tnh th i nghch: t t v qun ngc. Qua lm ni bt v p hnh tng nhn vt Hun Cao, lm sng t tm lng bit nhn lin ti ca vin qun ngc, ng thi cng th hin su sc ch tc phm.
Trang 114

Qua cuc i thoi gia vin qun ngc v thy th li th HC l ngi nh th no?

Khi n nh lao, HC c nhng thi v hnh ng ra sao? V sao HC phi chu n chm? Khi c qun ngc bit i th HC c thi nh th no?

i vi ci p th HC c quan nim v thi nh th no?

Qua nhn vt HC, Nguyn Tun bc l quan nim v ci p nh th no? Ti sao c th ni cnh tng HC

c. B cc Phn 1(t u ri s liu): ni lng ca vin qun ngc khi nhn 6 t t trong c Hun Cao. Phn 2 (Sm hm sau thin h): din bin tm trng ca Hun Cao v vin qun ngc trong nhng ngy t t lao. Phn 3 (cn li): nguyn vng ca qun ngc tr thnh v li dn d ca Hun Cao i vi qun ngc. II. c hiu vn bn: 1/ Vin qun ngc: * Bit trng ngi ti, bit gi ngi ngay, say m qu trng ci hay, ci p: sut i ng ch ao c mt iu l mt ngy kia c treo nh ring ca mnh mt i cu i do tay ng Hun Cao vit v ch ng Hun Cao p lm, vung lm c c ch ng Hun Cao m treo l c mt vt bu trn i. s kin tr, k c nhn nhng, h mnh xin cho c ch Hun Cao. * Thi bit nhn lin ti: i vi HC: lun dnh mt s knh trng, lng king n s bit i: Bit trong s phm nhn c gii n c HC, ng dn th li: Thy bo ngc tt n qut dn bung trong cng, c vic dng n. m hm y, vin qun ngc thao thc ngh ngi tm cch HC cc trong nhng ngy cui cng cn li d trong lng vn lo vin th li co gic quan trn Khi nhn phm nhn: tri vi phong tc nhn t mi ngy, hm nay vin coi ngc nhn sau tn t mi vo vi cp mt hin lnh. Trong nhng ngy HC lao ch th n: qun ngc nhn th li dn ru vi nhm trc gi n ba cm t bng li l rt l php: Thy qun chng ti c t qu mn v ny biu ngy dng cho m bng. Trong bung y lnh lm Mt ln, chnh qun ngc m kha ca bung knh khp np hi HC: i vi nhng ngi nh ngi php nc ngt lm. Nhng bit ngi l mt ngi c ngha kh ti mun chm chc t nhiu Vy ngi c cn g thm na xin cho bit. Ti s c gng chu tt. Mc d HC mit th nng li: Ngi hi ta mun g? Ta ch mun c mt iu. L nh ngi ng t chn vo y, ng vn n tn, nh
Trang 115

cho ch l mt cnh tng xa nay cha tng c? Khng gian cho ch c miu t nh th no?

Em c nhn xt g v hnh nh ngi cho ch v ngi xin ch.

nhn xin lnh ri l php lui ra. Khi c HC cho ch: t th khm nm, thi trn trng: vi, chp tay, nghe li khuyn bo ca HC, nghn ngo ni K m mui ny xin bi lnh. * Nhn xt: Qua ngi bt Nguyn Tun, ngc quan c nhng phm cht khin HC cm kch coi l mt tm lng trong thin h, v tc gi coi l ci thun khit gia mt ng cn b, mt thanh m trong tro chen vo gia mt bn n m nhc lut u hn lon x b. 2/ Nhn vt Hun Cao: a/ Ti hoa, ngh s: Th hin qua cuc i thoi gia vin qun ngc v thy th li phn m truyn khi nhn c cng vn tip nhn t t: Ti nghe ng ng. Hun Cao? Hay ci ngi m vng tnh Sn ta vn khen ci ti vit ch rt nhanh v rt p khng?. Chng t Hun Cao l ngh nhn c nhiu ngi yu mn: nhiu ngi nhc nhm n ci danh y lun b/ Kh phch hin ngang: B dn vo huyn ngc, ng khng cht run s, im tnh bo bn t d gng dit rp. Trc li a ct ca lnh p gii, ng : lnh lng khom mnh nh thunh. L t t, i ngy ra php trng, HC vn thn nhin nhn ru tht do th li em n hng ngy v xem l mt vic vn lm trong ci hng sinh bnh, tc cha b giam cm. Mt ln, qun ngc n phng giam HC vi thin bit i, by t lng knh trng ca ng i vi mt bc i trng phu, mt ngi ngha kh, ng khp np hi ng HC: Ngi c cn g thm na xin cho bit. Ti s c gng chu tt. Lc y, HC tr li vi thi c lm ra v khinh bc n iu: Ngi hi ta cn g? y. Cu tr li khng khin ngc quan tc gin m t hm y HC vn nhn c s bit i t qun ngc. c/ Nhn cch trong sng cao c: (thin lng) - Tm lng qu trng ci p: + i vi HC, ci p ng ngha vi ci qu gi: ch th qu thc nhng khng phi ai cng c th nhn ra v bit thng thc. + L mt ngh nhn th php, ng rt trn trng ci p: ng t chu cho ch v khng p mnh vit cu i.
Trang 116

Khng phi ng hp hi, ng ch cho ch nhng tri m tri k, nhng ngi bn thn hiu c gi tr ca ci p, hiu c ct cch ca ng: i ta cng mi vit c hai b t bnh v mt bc cung ng cho ba ngi bn thn ca ta thi HC l ngi c th sng to ra ci p bit thng thc v lun c thc gi gn. - Coi trng ci p, ng thi ng rt qu trng nhng tm lng bit yu ci p. Khi hiu c tm lng bit nhn lin ti ca vin qun ngc, HC thun lng cho ch: V bo vi ch nhn ca ngi ta cho ch. HC khng ch l ngi c ti m cn c tm, c thin lng cao p. HC khng ch c thi hin ngang, bt khut khng s cht, coi khinh tin bc v ng tin v ngha m cn c mt tm lng yu qu ci thin, cm ng trc thin lng cao p. l hai mt thng nht trong mt nhn cch ln. * Nhn xt: Qua hnh tng nhn vt HC, Nguyn Tun bc l quan nim v ci p: ci ti phi i i vi ci tm, ci p v ci thin khng th tch ri nhau. l mt quan im ngh thut tin b. 3/ Cnh cho ch: Cnh tng ng HC cho ch vin qun ngc l mt cnh tng xa nay cha tng c, bi v: Vic cho ch vn l mt vic thanh cao, mt sng to ngh thut li din ra trong mt cn bung ti tm, cht hp, m t, hi hm ca nh t tng y mng nhn, t ba bi phn chut, phn gin. Ci p li c sng gia ci nh bn; thin lng cao c li ta sng chnh ci ni m bng ti v ci c ang ng tr. th php i lp. Ngi ngh s ti hoa say m t tng nt ch khng phi l ngi c t do m l mt k t t ang trong cnh c eo gng, chn vng xing v ch sm tinh m ngy mai b gii vo kinh chu n t hnh. Hnh nh uy nghi ca HC i lp vi hnh nh ca thy th li run run bng chu nc v hnh nh vin qun ngc khm nm ct nhng ng tin km nh du ch th php i lp. Trt t, k cng trong nh t b o ngc hon ton: t nhn tr thnh ngi ban pht ci p, rn dy ngc quan; cn ngc quan th khm nm , vi li t nhn. Gia chn ngc t tn bo, khng phi nhng k i
Trang 117

din cho quyn lc thng tr lm ch m l ngi t lm ch. Qua cnh tng ny, ch ca tc phm c th hin su sc. l s chin thng ca nh sng i vi bng ti v ci p i vi ci xu xa, nh bn, ca ci thin i vi ci c. l s tn vinh ci p, ci thin v nhn cch cao c ca con ngi bng mt bc tranh ngh thut y n tng. 3. c sc ngh thut - Bt php xy dng nhn vt: bt php l tng ha ca cm hng lng mn. - Bt php miu t cnh vt: Bt php to hnh, giu cht in nh, ngi c nh thy r mn mt nhng cnh tng y trc mt mnh khi c tc phm. - NT s dng ngn ng giu c, gc cnh, giu sc thi truyn cm. 4. Tng kt (Ghi nh - SGK) III. Luyn tp 1. Cng c - Trong truyn ngn Ch ngi t t, Nguyn Tun khc ha thnh cng hnh tng Hun Cao mt con ngi ti hoa, c ci tm trong sng v kh phch hin ngang, bt khut. Qua nh vn th hin quan nim v ci p v bc l thm kn tm lng yu nc. - Tc phm th hin ti nng ngh thut ca Nguyn Tun trong vic to dng tnh hung truyn c o; trong ngh thut dng cnh, khc ha tnh cnh nhn vt, to khng kh c knh, trang trng trong vic s dng th php i lp v ngn ng giu tnh to hnh. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Xem li bi, lm bi tp - Chun b bi: Luyn tp thao tc lp lun so snh.

Trang 118

Tun 11: Tit 43 Gio n Lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP THAO TC LP LUN SO SNH


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cng c kin thc v thao tc lp lun so snh. - Bit vn dng thao tc lp lun so snh vit on vn c sc thuyt phc v hp dn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bo Hot ng ca GV v HS T chc chia nhm tho lun. Chia lp lm 4 nhm, mi nhm tho lun 1 bi tp, sau c i din trnh by, cui cng GV cng c cht li. Ni dung I. Luyn tp 1. Bi tp 1: So snh tm trng ca nhn vt tr tnh (khi v thm qu) trong bi th ca H Tri Chng v ca Ch Lan Vin. - im ging nhau: C hai tc gi u ri qu hng ra i lc cn tr v tr v lc tui cao. + Khi i tr, lc v gi (H Tri Chng) + Tr li An, tui ln ri (Ch Lan Vin) Khi tr v, c hai u tr thnh ngi xa l trn chnh qu hng ca mnh. + Hi rng: Khch chn no li chi? (H Tri Chng) v khng cn ai nhn ra mnh l ngi cng qu c. + Chng nh thm qu li hi ngi (Ch Lan Vin) v qu hng bin i sau chin tranh, khng cn cnh c ngi xa na. Kt lun: H Tri Chng sng trc Ch Lan Vin hn mt nghn nm. Cnh vt, tnh cm con ngi c bao nhiu bin i. l iu d nhin. Tuy th, gia ngi xa v ngi nay vn c nhng nt tng ng. c ngi xa cng l dp hiu ngi nay su sc hn. 2. Bi tp 2: Lm r lp lun so snh trong cu vn sau:
Trang 119

Hc cng c ch nh trng cy, ma xun c hoa, ma thu c qu. - im khc nhau: ma xun, ma thu y ch cc giai on khc nhau: ban u thu hoch cn t, cng vi thi gian s thu hoch c nhiu hn. Kt lun: Hc hnh cng vy, cng vi thi gian, v vc dn, ngi hc ri s c nhng tin b ln. y l mt cu so snh ta thm kin nhn trn con ng hc tp. 3. Bi tp 3: So snh ngn ng th H Xun Hng v ngn ng th B Huyn Thanh Quan qua hai bi th: + T tnh (bi 1) + Chiu hm nh nh. ( y ch so snh ngn ng th ch khng bn n thn th v ti nng ca tc gi). - im ging nhau: Cng l bi th by ch, tm cu (tht ngn bt c) C hai u gieo vn v tun th nghim chnh lut i ( cu 3 + 4 v cu 5 + 6). - im khc nhau: cch dng ch Th ca H Xun Hng dng ngn ng hng ngy (ting g vng vng, m thm, chung su, nhng ting thm rn r, khp mi chm,) k c nhng ch c phn him hc (c sao om, duyn mm mm, chu g tom) ch c mt cu c nhiu t Hn Vit: Tai t nhn vn t? Bi th ca B Huyn Thanh Quan dng nhiu t ng Hn Vit: hong hn, ng ng, vin ph, mc t, c thn, k chn Chng i, ngi l th, ni hn n; nhiu t l t thi liu quen thuc trong vn chng c in: ngn mai, dm liu. Kt lun: Tuy hai tc phm c lm cng th th nhng s khc nhau v cch dng t ng gip bn c thy c s khc nhau v phong cch ngh thut ca hai n s: + Mt phong cch gn gi bnh dn, tuy c xt xa nhng vn tinh nghch, him hc (H Xun Hng). + Mt phong cch trang nh, i cc, ting ni ca vn nhn, tr thc thng lu (B Huyn Thanh Quan). Ni cch khc: c hai bi th u hay nhn theo hai phong cch khc nhau. 4. Bi tp 4: HS t chn ti (mt danh ngn hoc mt thnh ng, tc ng c ni dung so snh, chng hn: mt
Trang 120

kho vng khng bng mt nang ch) vit on vn so snh. II. Hng dn t hc - HS hon thnh cc bi tp trn lp. - Chun b bi mi: Luyn tp kt hp vn dng cc thao tc lp lun phn tch v so snh.

Trang 121

Tun 11: Tit 44 Gio n Lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP VN DNG KT HP CC THAO TC LP LUN PHN TCH V SO SNH


A. Mc tiu cn t Gip hc sinh - Cng c vng chc hn cc kin thc v k nng v thao tc lp lun so snh. - Bc u nm cch vn dng kt hp hai thao tc . - Bit vn dng nhng iu nm c vit mt bi vn hoc mt phn bi hoc mt on vn ngh lun trong s dng kt hp cc thao tc lp lun phn tch v so snh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bo Hot ng ca GV v HS HS c on trch, tho lun cu hi sch gio khoa, v trnh by vn . on trch trn s dng nhng thao tc ngh lun no? Phn tch mc ch tc dng v cch kt hp cc thao tc lp lun trong on trch. Ni dung I. Luyn tp 1. on trch: - on trch s dng thao tc lp lun phn tch v so snh. + Phn tch: Ch t kiu t i t kiu t i l thoi b. + So snh: V mnh hay Ngi m t kiu t mn th cng nh ci chn ci a can. - Mc ch, tc dng ca vic vn dng hai thao tc kt hp trn: gip ngi c ngi nghe hiu r vn t kiu t i mi ngi s hi chnh bn thn, v bn thn s hiu bit, ti nng ca mi ngi bao gi cng c gii hn nht nh. Nu khng nhn thc c iu m c t mn, t cho rng mnh ti gii, hay hn ngi th con ngi y s nh ci chn, ci a cn, ngy cng km i. - Kt lun: + Hai thao tc phn tch v so snh c th kt hp vi nhau trong mt bi hay mt on vn ngh lun. + Trong cc bi (on) vn ngh lun, thng ch c mt
Trang 122

Rt ra kt lun v vic vn dng kt hp nhiu thao tc lp lun trong mt on (bi vn) ngh lun.

Hc sinh vit theo yu cu ca bi v tr li cu hi theo yu cu SGK. Gi mt s hc sinh c phn vn

bn m mnh va vit HS nhn xt, GV s kt li.

trong hai thao tc (phn tch hoc so snh) ng vai tr ch o. Thao tc cn li gi nhim v b tr cho thao tc ch o . + Phi cn c vo mc ch ngh lun v c cn kt hp thao tc phn tch vi thao tc so snh khng, v thao tc no ng vai tr ch o. 2. Vn dng kt hp phn tch v so snh, vit on vn bn v v p ca mt bi th (bi vn) m mnh yu thch. - Lp dn . - Chn lun im cn vit. 3. Hng dn hc sinh v nh: a. Vn dng thao tc phn tch v so snh, vit mt on vn trnh by mt lun im khc mt lun im dn xc nh phn bi tp 2. b. Gi : Vit mt on vn bn nghi lun ngn v mt phm cht ca ngi hc sinh, trong c s dng thao tc phn tch v so snh (tnh trung thc trong thi c v hc tp). c. Su tm nhng on vn hay, thnh cng trong vic vn dng phn tch v so snh. II. Hng dn t hc 1. Hon thnh bi tp trn lp. 2. Chun b bi c vn: Hnh phc ca mt tang gia.

Trang 123

Tun 11: Tit t chn Gio n Lm vn (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN CC THAO TC LP LUN PHN TCH V SO SNH


A. Mc tiu cn t Gip hc sinh - Cng c vng chc hn cc kin thc v k nng v thao tc lp lun so snh. - Bc u nm cch vn dng kt hp hai thao tc . - Bit vn dng nhng iu nm c vit mt bi vn hoc mt phn bi hoc mt on vn ngh lun trong s dng kt hp cc thao tc lp lun phn tch v so snh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS HS nhc li mc ch, yu cu v cch thc thc hin ca tng thao tc. Ni dung I. n li kin thc c 1. Thao tc lp lun phn tch: * Mc ch: lm r c im v ni dung, hnh thc, cu trc v mi quan h bn trong, bn ngoi ca i tng. * Cch phn tch: chia tch i tng thnh cc yu t theo nhng tiu ch, quan h nht nh (qh gia cc yu t to nn i tng, quan h nhn qu, quan h gia cc i tng vi cc i tng lin quan, quan h gia ngi phn tch v i tng phn tch, ) * Yu cu: Phn tch cn i su vo cc yu t, tng kha cch, song cn c bit cn lu n quan h gia chng trong cng mt chnh th ton vn, thng nht. 2. Thao tc lp lun so snh: * Mc ch: lm sng t i tng ang nghin cu trong tng quan vi i tng khc. So snh ng lm cho bi vn ngh lun sng r c th, sinh ng v c sc thuyt phc. * Yu cu: Khi so snh phi t cc i tng vo cng mt bnh din, nh gi trn cng mt tiu ch mi thy c s ging nhau v khc nhau gia chng, ng thi
Trang 124

T chc chia nhm tho lun. Sau cc nhm ln lt trnh by, b sung cho nhau GV cng c cht li. - Vn bn ny s dng nhng thao tc lp lun no? - Phn tch mc ch, tc dng ca vic vn dng hai thao tc trn.

GV hng dn, gi cho hc sinh thc hnh vit mt bi vn ngn trong

phi nu r kin, quan im ca ngi ni, ngi vit. II. Hng dn tm hiu bi (on) vn mu: * Vn bn ngh lun gi : l bn thn ca L, c hai u c ngi ng thi v hu th suy tn l minh tinh rc r nht trn thi n thi Thnh ng. L l Thi tin, l Thi thnh, mc du tnh tnh v s nghip khc nhau rt xa. L lng mn, trng thc t; L theo Pht lo, th Khng, Mnh. L mun n dt trong cnh ni xanh, my trng; th ln lc gia i cng kh, trm lun. L kiu ngo nhn i: X th nhc i mng, H vi lao k sinh ( i ta gic chim bao, Lm chi m phi lao ao nhc nhn) (Trn Trng Kim dch) nhit tm cu quc: Cng nin u l nguyn Thn tc trng ni nhit (Sut nm lo dn en Than th rut si nng) L say sa trong thp ng, theo ch ngha hng lc, rn r trn thp c, hu cu sinh linh; L t ci o tng ca chnh mnh, l ci chn tng ca x hi; ti ca L do thin t nhiu, ti ca c kinh nghim nhiu, khi nhu say hng ti, L ma bt ti u th gm hoa hin ti ; khi nhn cnh ng lng, h bt ch no th nc mt ri theo ch y; c th L ta thy phiu diu ln tin th c th ta mun st si nhn mt. L hay hn , hay hay hn L? Ta khng th quyt on c. C hai u k hoa, u l quc sc thin hng, mi ngi mt v. Nhng c iu ny ai cng nhn l th ca L c ngi knh nhi vin chi, cn th ca ai cng knh nhi i chi. L cn c k ch l i ph th i no cng khm phc. Tuy nhin nu ti l thi s, ti chng c thnh thi tin hoc thi thnh, ch xin mt chc thi s nh Bch C D. (i cng vn hc s Trung Quc Nguyn Hin L Tp lm vn PTTH T c Hin trang 149, 150) 1. on trch trn s dng kt hp hai thao tc lp
Trang 125

c s dng hai thao tc lp lun ny.

lun phn tch v so snh. 2. Phn tch mc ch, tc dng v cch kt hp cc thao tc lp lun trong on trch: + Mc ch, tc dng: So snh chn dung ca hai nh th thi Thnh ng: L Bch v Ph. T , gip ngi c thy c: Mc d, tnh tnh v s nghip khc nhau rt xa nhng c hai u c ngi ng thi v hu th suy tn l minh tinh rc r nht trn thi n lc by gi. thao tc lp lun so snh l ch o, thao tc phn tch l b tr. + Cch kt hp thao tc lp lun trong on trch: - Trong vn bn trn ngi vit kt hp hai thao tc ny mt cch ngh thut: trong so snh c phn tch. V d: + L lng mn v: - Mun n dt trong cnh ni xanh - Kiu ngo nhn i - Say sa trong thp ng, theo ch ngha hng lc - T o tng ca chnh mnh + trng thc t: Ln lc gia i cng kh, trm lun Nhit tm cu quc Tri nhiu gian kh, hu cu sinh nh T chn tng ca x hi Kt lun: Vy, c hai u l k hoa, quc sc thin hng. Tuy nhin nhn chung, th vn hn v th thi no cng khm phc cn L th cn c k ch ph. 3. Kt lun v vic vn dng kt hp nhiu thao tc lp lun trong mt on (bi) vn ngh lun: + Hai thao tc phn tch v so snh c th kt hp vi nhau trong mt on (bi) vn ngh lun. + Trong cc bi (on) vn ngh lun nh th, thng ch c mt trong hai thao tc (phn tch hoc so snh) ng vai tr ch o. Thao tc cn li ch gi nhim v b tr cho thao tc ch o . + Phi cn c vo mc ch ngh lun xc nh: c th v c cn kt hp thao tc phn tch vi thao tc so snh khng, v thao tc no trong hai thao tc ng vai tr ch o. Mc ch quyt nh la chn thao tc; song, thao tc v s kt hp cc thao tc cng h tr c lc cho mc
Trang 126

ch. III. Thc hnh Hy vit mt bi vn ngh lun ngn (khong 300 ch) bn v mt vn x hi ang c quan tm, trong vn dng kt hp hai thao tc lp lun phn tch v so snh. Gi : 1. Lp dn : Trn c s vn kin thc v k nng phn tch , lp dn hc, HS phc nhanh dn i cng ca bi lm. 2. GV c th gi cho phn ny bng cch nu mt s ang c x hi quan tm: tnh trng tai nn giao thng, t nn ma ty trong trng hc, thm ha thin tai, 3. Din t: HS tp din t thnh li vn nhng kin v phng hng lp lun m cc em va tm c. IV. Hng dn t hc - HS hon thnh bi tp trn lp - Chun b bi mi: Hnh phc ca mt tang gia

Trang 127

Tun 12: Tit 45, 46 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

HNH PHC CA MT TANG GIA


(Trch S V Trng Phng)
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu nhng c sc v ni dung v ngh thut ca on trch: + Nhn ra bn cht nh nhng, i bi ca x hi thng lu thnh th nhng nm trc CMT8/1945 + Thy c thi ph phn mnh m ca VTP: va xoay quanh mu thun tro phng c bn, va sng to ra tnh hung khc nhau to nn mt mn hi kch phong ph, bin ha ca chng XV ca tiu thuyt S . - Hiu mt s c im c bn ca th loi tiu thuyt t u th k XX n CMT8/1945. - Bit cch c hiu mt on trch tiu thuyt. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong vn hc giai on 1930 1945, bn cnh nhng tc phm c thin hng lng mn nh Ch ngi t t, Hai a tr hc cn c nhng tc phm xut sc theo khuynh hng hin thc ph phn, l tc phm S ca V Trng Phng. Hot ng ca GV v HS Gi HS c phn tiu dn SGK, nu nhng nt chnh v cuc i v s nghip sng tc ca VTP. Ni dung trong nhng sng tc ca VTP? K tn nhng tc phm chnh. Xut x? HS da vo SGK, tm tt ngn gn ni dung tc phm. Gi tr ni dung v ngh thut ca tc phm? Tm hiu v tr, ni dung, b cc ca on trch? Ch on trch l g? Ni dung I.TM HIU CHUNG 1.Tc gi a. Cuc i - V Trng Phng (1912 - 1939) xut thn trong mt gia nh ngho H Ni. - Tt nghip tiu hc, V Trng Phng i lm v kim sng cht vt ch yu bng ngh vit bo, vit vn chuyn nghip. - Mc bnh lao khong nm 1937 1938 nhng khng c iu kin chy cha, ng qua i. b.S nghip vn hc - L mt nh vn ln trong dng hin thc ph phn, vit thnh cng nhiu th loi, ni ting l phng s v tiu
Trang 128

Tn chng truyn do chnh tc gi t. Em c nhn xt g v tn chng truyn ny v tnh hung tro phng ca on trch? V sao ci cht ca c T li l nim hnh phc cho mi thnh vin gia nh? Ngoi nim vui ln chung, th mi ngi li c nim vui ring. Trc ci cht ca cha th c c Hng c thi , hnh ng nh th no? Nim vui ring ca ng Vn Minh trc ci cht ca c T l g? Trong m tang ca c T, Tuyt c cch th hin nim vui ring ca mnh nh th no? Nim vui ring ca cu T Tn l g? ng Phn mc sng c li lc g khi m c T cht? Xun Tc nh vo ci cht ca c T m c s thay i g? Ngoi nhng gng mt trong gia nh c c Hng cn c nhng gng mt no n a m tang? Nhng ngi bn c c Hng c miu t nh th no? Nhn xt v quy m, tm vc ca m tang. T nim hnh phc ca cc nhn vt n cnh m tang, em c nhn xt nh th no v x hi thng lu thnh th ng thi v thi ca nh vn i vi x hi ny ra sao? Em c nhn xt g v ngh thut tro phng ca VTP qua on trch ny?

thuyt ng vua phng s Bc K, nh tiu thuyt hin i. - Sng tc ca ng tot ln nim cm phn x hi en ti thi nt lc by gi v c nhng ng gp ng k vo s pht trin ca vn xui Vit Nam hin i. - Tc phm chnh: + Phng s: Cm by ngi, Cm thy cm c, K ngh ly Ty. + Tiu thuyt: Ging t, S , V . 2. Tiu thuyt S a. Xut x Tiu thuyt s c ng H Ni bo (t s 40) v c in ln u nm 1938. b. Tm tt: (SGK) c. Gi tr tc phm: * Gi tr ni dung: kch su cay ci x hi t sn thnh th chy theo li sng nh nhng i bi ng i. - Vch trn thc trng thi nt ca phong tro u ha, th thao, vui khe tr trung, trn hng pht gio, - Ln n chnh sch ca bn thc dn, quan li y ngi dn ti i rt c cc. * Gi tr ngh thut: L bc v bim ha vi th gii nhn vt a dng v phc tp. Qua thy c trnh tiu thuyt gi dn, bt php chm bim c sc, sc so. - Ngh thut cng iu c o. - Xy dng tnh tit, chi tit i lp nhau gay gt nhng li tn ti trong cng mt i tng. - Bt php bin ha, linh hot, to bt ng. 3. on trch: Hnh phc ca mt tang gia a. V tr: Thuc chng XV ca tiu thuyt S : b. Ni dung on trch: c. B cc: 2 phn - Phn 1 (t u n cho Tuyt vy): Nhng bi ri trc ci cht ca c T. - Phn 2 (cn li): Cnh m tang d. Ch : Qua ci cht v cnh m tang ca c T, tc gi vch trn chn tng nh nhng ca nhng hng ngi mang danh l thng lu qu phi, vn minh nhng thc cht l cn b ca x hi thc dn t sn nc ta nhng nm trc cch mng Thng Tm 1945. II. c hiu vn bn:
Trang 129

1. ngha nhan chng truyn: - Tang gia m hnh phc, nhan khin ngi c phi ch . Nhng iu ng ni hn l n phn nh rt ng mt s tht ma mai, hi hc: con chu ca i gia nh ny tht s sung sng, hnh phc khi c T cht. Tnh hung ny bc l khng bit bao nhiu mu thun tro phng khc loi v lm m nt hng lot chn dung hi hc. ng l mt hnh phc ca mt tang gia v phc, nim vui ca mt l con chu bt hiu. y cng chnh l tnh hung tro phng chnh ca ton b chng truyn. Ma mai, hi hc, tn nhn. - Ngi ta thng ni tang gia bi ri, tc gi dng ln ng ci cnh bi ri ca gia nh c c Hng khi c c t nm xung. Chng nhng bi ri m cn ht sc bn rn. Nhng lo lng bn rn t chc cho chu o, cho tht linh nh mt ngy vui, mt m hi ch khng phi mt m ma. 2. Nhng nim hnh phc ca mi ngi trong i gia nh c c Hng v nhng ngi n a m ma ca c t: a. Nhng ngi trong gia nh c c Hng: * Nim vui ln chung: T di chc ti k thc hin, ngha l ti sn s c chia cho con chu, ch khng cn l l thuyt vin vng na. * Nim vui ring: + C c Hng: Tuy mi 50 tui nhng lu nay ch m c c gi l c c. Dp may ti, c nhm nghin nt mt li ngh n lc c mc o x gai l kh chng gy, va ho va khc mu mo din tr gi nua m yu gia ph ng ngi cho thin h phi trm tr: i ka! Con giai nhn gi yu n th kia ka! (c c Hng c tnh t ra gi yu c nhng ngi i a m ma khen vi suy ngh: nu ngi cht c nhiu con chu v con chu cng khn ln bao nhiu th cng c coi l gia nh c phc by nhiu). nhn vt ho danh. + ng Vn Minh (chu ni c T) nh ci cch y phc u ha: c dp lng x nhng mt y phc to bo nht, c th bn cho nhng ai ng au n v k cht cng c hng hnh phc cht t i y l c hi ng qung co hng, kim tin. + C Tuyt (chu ni): c dp mc b y phc ngy th
Trang 130

ci o di voan mng, trong c coc-s, trng nh h c nch v na v nhng m vin en v i mt ci m mn xinh, ng thi trn mt li c mt v bun hi lng mn rt ng mt mt nh c m. Khi trng c Tuyt, nhng ng bn thn ca c c Hng, trong c nhiu v tai to mt ln u cm ng hn nhng khi nghe ting kn Xun n ai on no nng y l c hi Tuyt chng din, ph by s h hng ca k cha tng nh mt ch trinh. + Cu t Tn (chu ni): c dng n ci my nh mi mua nn sng in ngi. (Khi cha pht phc, cu st rut n in ngi ln v cu chun b n ci my nh m mi mi c dng!) y l c hi him c cu t gii tr v chng t ti ngh chp nh ca mnh. + ng Phn mc sng: (chu r - chng c Hong Hn) Tht sung sng v khng ng rng ci sng trn u mnh li c gi tr n th (c c t s d ln ng ra v cm khu v bit tin chu r mc sng) y l c hi ng c tr cng xng ng cho ci sng cm trn u mnh. + Xun tc : Danh gi v uy tn cng cao thm v chnh nh Xun m c c t cht (Xun c cng t co vic ng Phn mc sng trc mt c c t) y l c hi Xun tc ph trng thanh th. b. Nhng ngi n a m ma: + Cnh st Min v Min Toa: ang lc tht nghip, c thu gi trt t cho m tang (v c nh vy mi c tin). + Bn b c c Hng: c dp khoe cc th huy chng, phm hm: Bc u bi tinh, Cao Min bi tinh, Vn tng bi tinh, v cc th ru ria trn mp, di cm hoc di hoc ngn, hoc en hoc hung hung, hoc ln phn hoc rm rm, xon xon + Hng ph: c xem mt m ma to tt cha tng c a n u lm huyn no n y. * Nhn xt: Trc ci cht ca c t, mi ngi khng cht bun ru, au n m ch mng vui, phn khi v hnh phc. 2. Cnh m tang: m ma gng mu a. Cnh m tang to tt, sang trng: - c kn ta, kn ty, kn tu.
Trang 131

- Hng trm cu i, vng hoa, bc trng. - Xe h tng khng kh nhn nhp huyn no nh mt m rc. b. Ngi i a ng c, sang trng: - Tc gi miu t m tang din ra t nh c c Hng ra n huyt rt hi hc: nam n chim nhau ci tnh vi nhau, bnh phm nhau, ch bai nhau, ghen tung nhau, hn h nhau, bng nhng v mt bun ru ca nhng ngi i a ma v nhn xt: Tht l mt m ma to tt c th lm cho ngi cht trong quan ti cng phi mm ci sung sng, nu khng gt g ci u

Trang 132

Tun 12: Tit 47 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

PHONG CCH NGN NG BO CH


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu c c im ca phong cch ngn ng bo ch ; bit so snh ,phn bit phong cch ngn ng bo ch vi cc phong cch ngn ng hc. - Bit cch phn tch, lnh hi cc vn bn thuc phong ccg ngn ng bo ch. - Bit vit mt s vn bn bo ch thng dng : tin tc, qung co,. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi Hot ng ca GV v HS T " bo ch" ngha l g? ( l mt t ghp "ch bo" v "tp ch" l nhng xut bn nh k). Trn bo ch ta thng gp nhng th loi no? HS c ln lt c cc d liu trong SGK Sau khi c bn tin ny, em thu nhn c tin tc g? Ni dung I. NGN NG BO CH

Nhn xt g v th loi ca bo ch?

1/Tm hiu mt s th loi vn bn bo ch : a)Bn tin * c im + Thng tin s vic mt cch ngn ngn + Thng tin kp thi, cp nht Mt bn tin cn c thi gian, a im, s kin chnh xc nhm cung cp nhng tin tc i cho ngi c. -V d:SGK b) Phng s * c im + Va thng tin s vic, va miu t sinh ng, c th. + Yu cu: gi cm, gy c ch Phng s bo ch v thc cht cng l bn tin, nhng m rng phn tng thut chi tit s kin v miu
Trang 133

Bo ch c cc dng vn bn no?

Yu cu v chc nng ca ngn ng bo ch nh th no?

t bng hnh nh, cung cp cho ngi c mt ci nhn y , sinh ng, hp dn. -v d:SGK 2/ Nhn xt chung v vn bn bo ch v ngn ng bo ch a) V th loi: +C nhiu th loi, ngoi cc th loi tiu biu ni trn cn c nhng th loi khc nh: th bn c, phng vn,qung co,trao i th tin, bnh lun thi s, b) V dng vn bn bo ch: + Cc dng chnh: -Vit(bo vit) - Ni (c,thuyt minh,phng vn ming trong cc bui pht thanh v truyn hnh) + Cc dng khc:Bo hnh km l dn gii,thuyt minh(bo nh,truyn hnh,in t) c) V ngn ng bo ch * Mi th loi c yu cu ring v s dng ngn ng. -V d: - Ngn ng bn tin: ngn gn, cp nht - Ngn ng phng s: sinh ng, c th - Ngn ng tiu phm: vit v thi cuc ging vn gn gi m chm bim. * Chc nng chung + Cung cp tin tc thi s + Phn nh d lun v kin ca qun + Nu quan im, chnh kin ca t bo nhm thc y s ca x hi. * Phm vi s dng ca ngn ng bo ch. Do phm vi thng tin trn nhiu mt hot ng ca x hi nn ngn ng bo ch khng b gii hn mt lnh vc no. C th ni n bao gm hu ht cc phm vi s dng ca ngn ng x hi. 3/ Kt lun: a) Ngn ng bo ch l ngn ng dng thng bo tin tc thi s trong nc v quc t chnh kin ca t bo v d lun qun chng nhm thc y s tin b ca x hi. b) Ngn ng bo ch c s dng nhng th loi tiu biu l bn tin, phng s, tiu phm,
Trang 134

Tun 12: Tit 48 Gio n Lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TR BI LM S 3
A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nhn s u khit, im ca bi lm; bit i chiu vi yu cu ca vn; bit so snh vi bi lm s 1, 2; t cung cp thm nhng kt thc v k nng lm vn ngh lun, nht l ngh lun vn hc. - Tip tc rn luyn k nng phn tch , lp dn , thao tc lp lun phn tch v so snh trong bi vn ngh lun. - T nh gi v sa cha bi lm ca mnh. - Tng thm lng yu thch hc vn v lm vn. B. Phng tin dy hc: Bi lm hc sinh, thit k bi hc, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung I. bi: Vi"Vn t ngha s Cn Giuc", ln u tin trong vn hc dn tc c mi tng i bi trng v bt t v ngi nng dn ngha s.Em hy lm sng t vn GV nhn xt, nh gi chung u, nhc ny? im bi lm ca hc sinh, tuyn dng II. Nhn xt nh gi bi lm hc sinh. mt s bi t kt qu tt. 1. u im: - Nhiu em hiu c yu cu ca v bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, lp lun tt, ly dn chng ph hp v chn lc. - S bi kh ( im 7 tr ln) + Lp 11C1: 4/44 + Lp 11A1: 30/45 2. Nhc im Mt s em cha bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, b cc cha cn i. - Nhiu em kh nng din t cn yu, dng t ng GV sa mt s li sai c bn ca hc khng chnh xc, li cu v li chnh t cn nhiu. sinh. - Mt s em cha c k nn cha xc nh c
Trang 135

trng tm ca dn n cch vit dn tri, lan man. 3. Kt qu: - S bi im trn TB: + Lp 11A1: 45/45 + Lp 11C1: 32/44 - S bi im di TB: + Lp 11A1: 0/45 + Lp 11C1: 12/44 III. Sa li - Xc nh ni dung ca sai, cha xc nh c trng tm ca . - Cc li din t v dng t. - B cc cha cn i v khng r rng. IV. Hng dn t hc - Xem li bi lm ca mnh. - Chun b bi mi: L lun vn hc: Th v truyn.

Trang 136

Tun 12: Tit t chn Gio n Ting Vit (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP PHONG CCH NGN NG BO CH


A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cng c kin thc v phong cch ngn ng bo ch: khi nim ngn ng bo ch, cc th loi ch yu ca ngn ng bo ch. - C th vit mt bi a ln bo tng. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung I. N LI KIN THC C 1. Khi nim ngn ng bo ch: Ngn ng bo ch l ngn ng dng thng bo tin tc thi s trong nc v quc t, phn nh chnh kin ca t bo v d lun qun chng, nhm thc y s tin b ca x hi. 2. Cc th loi ch yu ca bo ch: Bn tin, phng s, tiu phm, th bn c, phng vn, qung co, trao i kin, bnh lun, thi s, - Mi th loi c yu cu ring v s dng ngn ng. - Tuy c nhiu th loi nhng ngn ng bo ch c mt chc nng chung, v c phm vi s dng khng gii hn mt lnh vc no. II. LUYN TP 1. c mt t bo v xc nh cc th loi trn t bo . 2. Phn bit hai th loi bo ch: bn tin v phng s * Bn tin: - Thng bo s vic mt cch ngn ngn. - Thng tin kp thi, cp nht. * Phng s: - Va thng tin s vic, va miu t sinh ng, c th.
Trang 137

Yu cu hc sinh mang n lp mt t bo nh: bo tin phong, bo thanh nin, bo tui tr, yu cu hc sinh c v hng dn hc sinh nhn din mt s th loi quen thuc nh: bn tin, phng s, tiu phm, ng thi xc nh c im ca t bo (theo phng tin, nh k xut bn, lnh vc x hi, i tng, c gi,)

- Yu cu: gi cm, gy c hng th. 3. Vit bn tin ngn gn phn nh tnh hnh hc tp lp. Gi : Bn tin cn c cc yu t: - Thi gian: vo thi im nht nh. - a im: ti lp hc. - S kin: ch s kin ni bt. - kin ngn v s kin. * Tin ngn c nhng yu cu l: Ni dung chnh xc, khch quan v ngn gn nhng vn y thng tin cn thit. Tin tc khng cho php ba t, h cu, t hng hoc bi en, thm ch ngi vit cn phi kim tra k ngun tin trc khi vit, trnh vit di dng hoc thiu thng tin khin bt li cho ngi c. III. HNG DN T HC.

Trang 138

Tun 13: Tit 49, 50 Gio n l lun vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

MT S TH LOI VN HC: TH, TRUYN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Nhn bit c "loi" v "th" trong vn hc. - Hiu c khi qut c im v s phn loi ca mt s th loi vn hc: th, truyn. - Vn dng nhng hiu bit vo vic c vn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Nu ni dung v gi tr ph phn ca on trch "Hnh phc ca mt tang gia". Xc nh th loi vn hc ca tc phm "S " ca VTP. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Mi tc phm vn hc bao gi cng c xp vo mt th loi vn hc nht nh. Tm hiu th loi s gip ta hiu r hn c im hnh thc t chc ca tc phm. Hm nay chng ta s tm hiu hai th loi vn hc ph bin nht, l th v truyn. Hot ng ca GV v HS Hc sinh c phn u ca bi hc trong sch gio khoa, cho bit loi v th khc nhau nh th no? Nu khi nim v loi trong vn hc? Nu khi nim v th trong vn hc? Ni dung I. Tm hiu chung v "loi" v "th" trong vn hc - Loi l phng thc tn ti chung ca tc phm vn hc. - Th l s hin thc ha ca loi. Cn c vo hnh thc t chc tc phm vn hc chia lm 3 loi ln, trong mi loi li c nhiu th: + T s (truyn, k,) + Tr tnh (th ca, khc ngm,) + Ngoi ra cn c th loi ngh lun. II. Th 1. Khi lc v th: * c im: - L ting ni tm hn, tnh cm, suy ngh ca nh th trc cuc sng. - C vn, iu, ngn ng hm sc, gi cm, din t tinh t tm hn con ngi. * S phn loi th: - Cn c vo ni dung biu hin: th tr tnh, th t
Trang 139

Hc sinh c mc khi lc v th: Nu c im v th?

C s phn loi th?

Yu cu v c th?

Hc sinh c mc khi lc v truyn: c im ca truyn?

C s phn loi truyn?

Yu cu c truyn?

s, th tro phng. - Cn c vo cch t chc bi th: th cch lut, th t do, th vn xui. th ra i sm, lun gn lin vi i sng tm hn v tnh cm ca ngi dn trong x hi. 2. Yu cu v c th: - Tm hiu xut x. - c k cm nhn th. - Pht hin c im ni dung bi th. - Pht hin nhng cu, nhng t ng, hnh nh hp dn nht. L gii, nh gi. III. Truyn 1. Khi lc v truyn: (SGK). * c im: - Truyn phn nh hin thc trong tnh khch quan ca n. - Trong truyn thng c ct truyn, nhn vt, tnh hung, mu thun din ra trong hon cnh khng gian v thi gian. - Ngn ng truyn c li ngi k chuyn, li nhn vt * S phn loi: - Trong vn hc dn gian (cn c vo cch k chuyn): thn thoi, truyn thuyt, c tch, truyn ci, ng ngn, - Trong vn hc trung i (cn c vo ch vit): truyn vit bng ch Hn, truyn vit bng ch Nm. - Trong vn hc hin i (cn c vo quy m v dung lng): truyn ngn, truyn va, tiu thuyt, truyn th, 3. Yu cu c truyn: - Tm hiu xut x, hon cnh sng tc. - Tm tt ct truyn. - Phn tch tnh tit v nhn vt. - Khi qut gi tr t tng, ngh thut. IV. Tng kt (ghi nh SGK) V. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp * Bi tp 1: Tm hiu c im bi th "Cu c ma
Trang 140

thu" ca Nguyn Khuyn. - Ngh thut t cnh: ly ng t tnh. - Ngh thut t tnh: ly cnh t tnh. - Ngn ng: trong sng, gin d, dn d. * Bi tp 2: Nhn xt v ct truyn, nhn vt ngi k chuyn ca truyn "Hai a tr" ca Thch Lam. - Loi truyn khng c ct truyn r rng. - Cc nhn vt: Lin, An, m con ch T, bc Siu, u c khc ha theo li ring nhm lm ni bt ngha v v bun chn v c m thay i cuc i. - Li k chuyn nh nh, truyn cm nh li tm s truyn ngn tm tnh. 3. Hng dn t hc. - Hc sinh hon thnh cc bi tp trn lp - Chun b bi mi: Ch Pho (tc gi Nam Cao).

Trang 141

Tun 13: Tit 51 Gio n vn hc s

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

CH PHO
(Nam Cao)
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Nm c nhng nt c bn v thi i, thn th s nghip ca Nam Cao: cuc u tranh ni tm gay gt vn ln chnh mnh; nhng trang vit su sc v con ngi bng "i mt" tnh thng v nim cm phc; ngi bt phn tch tm l su sc, ngn ng v ngh thut k chuyn sinh ng. - Bit cch vn dng nhng hiu bit trn c-hiu tc phm v to lp vn bn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , gi m, gi tm - Pht vn, tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Nu c im ca th loi truyn v ly v d phn tch. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Nam Cao l mt nh vn c v tr kh c bit trong dng vn hc hin thc ph phn 1930 - 1945 ni ring v trong vn hc hin i ni chung. Tit hc hm nay, chng ta s dnh thi gian tm hiu v tc gi Nam Cao hiu r hn v tiu s, con ngi v s nghip vn hc ca ng. Hot ng ca GV v HS Em hy nu nhng nt chnh v cuc i ca Nam Cao. Theo em, nhng yu t no trong cuc i ca ng c nh hng n nhng sng tc ca ng sau ny? * Lng i Hong thuc x Ha Hu, H. L Nhn - Trc 1945 thuc tng Cao , Ph Nam Sang, Tnh H Nam. Lng nm gn ng ba sng Hng v sng Chu hay cn gi l Ng ba Tun Vng (nay l khu vc trm bm Hu B) - Vi tc phm ni ting Ch Pho cng Ni dung A. Phn mt: Tc gi I. Vi nt v cuc i - con ngi 1. Cuc i: - Nam Cao tn tht: Trn Hu Tri (1917 - 1951) - Qu qun: Lng i Hong, tng Cao , huyn Nam Sang, ph L Nhn, tnh H Nam. vng qu ngho chim trng quanh nm. - Xut thn gia nh trung nng ngho, ng con. - Bn thn l mt tr thc ngho, lun tng thiu. * Trc cch mng Thng 8: - Hc ht bc thnh chung, i lm nhiu ni: Si Gn, H Ni. Cui cng tht nghip, sng cht vt bng ngh vit vn v lm gia s. - 1943: Tham gia hi vn ha cu nc. * Sau cch mng Thng 8:
Trang 142

nhiu tc phm c gi tr khc. ng c tng "Gii thong H Ch Minh v vn hc" nm 1996. Nhng nt tnh cch ni bt no trong con ngi Nam Cao nh hng n nhng sng tc ca ng?

- Va vit vn, va tch cc tham gia cch mng: 1946: tham gia on qun Nam Tin, 1950: tham gia chin dch bin gii. - 11/1951: Hi sinh trn ng i cng tc. 2. c im con ngi - L ngi c b ngoi lnh lng, t ni nhng c i sng ni tm phong ph, lun nghim khc u tranh vi bn thn thot khi li sng tm thng, nh hp, vn ti mt cuc sng cao p xng ng vi danh hiu con ngi. - C tm lng n hu, chan cha tnh thng, c bit c s gn b su nng vi qu hng, vi nhng con ngi nng dn ngho kh b p bc v khinh mit trong Quan im ngh thut hin thc v nhn x hi c. ng hay suy ngh nhng vn trong cuc sinh: t cuc sng ln trn vn chng, sng rt ra nhng nhn xt c tm trit l su sc v sng ri hy vit? mi m. i vi tc phm NT th NC quan nim Cuc i v nhn cch ca nh vn- chin s Nam nh th no? Tm dn chng? Cao tr thnh tm gng p trong gii vn ngh Theo NC, yu cu i vi ngi ngh s s cch mng. cm bt l g? II.S nghip vn hc 1. Quan im ngh thut: * Trc cch mng T8: lc u nh hng ca vn hc lng mn ng thi (ngh thut v ngh thut) sm Nu s nghip sng tc ca Nam Cao? on tuyt tm n con ng ngh thut ch ngha (ngh thut v sinh nhn) - Ngh thut phi gn b vi i sng ca nhn dn lao ng, nhn thng vo s tht tn nhn ni ln ni thng kh ca ngi dn. - Vn chng nhn chnh phi c ni dung nhn o su sc. - Ngh vn i hi rt cao s tm ti, sng to. - Nh vn phi c trch nhim v lng tm ngh nghip. * Sau cch mng T8: quan nim "sng ri hy vit" - Nam Cao tham gia cch mng tr t li ch dn tc trn ht, tham gia vo khng chin. thnh nh vn chin s, v l cy bt tiu 2. Cc ti chnh: biu ca vn hc giai on khng chin a. Trc CMT8: Hai ti chnh: chng Php. * Nhng ngi tri thc ngho: - Sau CMT8 c nhng thay i no - Tp tiu biu (SGK) trong sng tc ca Nam Cao? - Ni dung: + Miu t cuc sng ngho nn
Trang 143

Nu mt s im ni bt v phong cch ngh thut ca Nam Cao?

Em hiu th no v phong cch ngh thut ca mt nh vn? * Phong cch ngh thut ca Nam Cao c th hin qua nhng biu hin c th no? Chng minh ngn gn bng mt vi sng tc ca Nam Cao?

+ Miu t tn bi kch trong tm hn ngi tri thc. gi tr: ph phn x hi phi nhn o tn ph tm hn con ngi; th hin nim khao kht mt cuc sng c ch, thc s c ngha. * Ngi nng dn ngho - Tp chnh (SGK) - Ni dung chnh: + Tp trung khc hc tnh cnh v s phn ca con ngi nng dn ngho b y vo ng cng, b tha ha. gi tr: kt n x hi tn bo hy dit nhn tnh ca ngi nng dn lng thin; khng nh nhn phm v bn cht lng thin ca h. b. Sau CMT8: - Tc phm tiu biu: Truyn ngn "i mt" (1948), nht k " rng" v tp k s "chuyn bin gii" (1950). - Ni dung: + Ca ngi sc mnh ca qun chng. + t ra vn "i mt" - cch nhn nhn ca ngi tr thc trong cch mng. - Gi tr: l bn tuyn ngn ngh thut ca nhng nh vn ang chuyn mnh theo khng chin. 3. Phong cch ngh thut: - i su vo ni tm, th gii tinh thn ca con ngi, c bit ti din t, phn tch tm l nhn vt ti tnh v su sc. Thng s dng th php c thoi v c thoi ni tm rt tinh t v su sc. * V d: Khm ph ni tm nhn vt Ch Pho sau khi tnh ru; ni tm nhn vt H trong "i tha" "Tnh dy hn thy hn gi m vn cn c c. Bun thay cho i! C l no th c? Hn gi ri hay sao? " "Hn bn khon ngh n mt tc phm n s lm m ht cc tc phm khc cng ra mt thi" (i tha) "Nc mt hn bt ra nh nc mt qu chanh m ngi ta bp mnh. V hn khc i chao! Hn khc! Hn khc nc n" (i tha). "Tnh ra, chao i, bun! Hi ru khng sc sa, hn c thoang thong hi cho hnh. Hn m mt khc rng rc" (Ch Pho) - Kt cu tm l va phng tng, linh hot, cht ch
Trang 144

(s o ln khng gian v thi gian). - Thng vit nhng ci nh nht xong xnh nhng chuyn khng mun vit. T nh vn t ra nhng vn c ngha x hi to ln, nhng trit l su sc v con ngi, cuc sng v ngh thut. * V d: Truyn "Mt ba no"; "Tr con khng oc n tht ch"; "Lang rn" - Ngh thut k chuyn sinh ng, ngi ngi k chuyn bin thi linh hot. - Tc phm cua Nam Cao thng c ging iu bun thng, chua cht, lnh lng m y thng cm, m thm, yu thng III. Tng kt (ghi nh) IV. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc

Trang 145

Tun 13: Tit 52 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

PHONG CCH NGN NG BO CH (Tit 2)


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Hiu c c im ca phong cch ngn ng bo ch; bit so snh,phn bit phong cch bo ch vi cc phong cch ngn ng hc. - Bit cch phn tch, lnh hi cc vn bn thuc phong cch ngn ng bo ch. - Bit vit mt s vn bn bo ch thng dng:tin tc, qung co, B. Phng tin dy hc: SGK, SGV,gio n, sch tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: -Nu khi nim v ngn ng bo ch. -Cc th loi ca bo ch. 3. Vo bi mi: PCNN bo ch l mt kiu din t chng ta thng gp. tit trc, chng ta c tm hiu mt s th loi ca ngn ng bo ch v hiu c khi nim v ngn ng bo ch. tit hc hm nay, chng ta tip tc tm hiu v PCNN bo ch thy r cc phng tin biu t ngn ng bo ch thy r cc phng tin biu t ca ngn ng bo ch v c trng ca ngn ng bo ch. Hot ng ca GV v HS Ni dung I. Cc phng tin din t v c trng ca ngn ng bo ch 1. Cc phng tin din t Biu hin Ni dung c th ca cc phng tin a. T vng * Ht sc phong ph. mi phm vi phn nh, mi th loi bo ch li c lp t dnh ring. - Tin tc: S dng danh t ring - Phng s: s dng nhiu t ch hnh nh c trong i sng sinh hot mt a phng nht nh. - Bnh lun thi s: Dng nhiu t ng c sc thi chnh tr - Tiu phm: S dng ngn ng ca nhn vt. b. Ng * Cu vn trong ngn ng bo ch thng ngn php gn, r rng, sng sa, m bo thng tin chnh
Trang 146

T vng l ton b vn t ng ca mt ngn ng. Ngn ng bo ch s dng t ng nh th no?

V ng php, ngn ng bo ch s dng nhng loi cu nh th no?

Ngn ng bo ch s dng bin php tu t ra sao?

xc. - Cu ngn trong tin vn, cu di trong bnh lun. Nhng cng c cu gn vi li ni hng ngy trong tiu thuyt. c. B/p tu t - S dng t ng th hin s so snh, lin tng, Ngn ng bo ch c n d, hon d, o ng s dng cu ngn vi cu nhng c trng c bn di. no? - dng ni, ngn ng bo ch i hi pht m Ti sao ni ngn ng bo r rng, chun mc. ch c tnh thng tin thi - dng vit ch yu c ch, kiu ch, mu sc s? m bo tnh thng v hnh nh. tin thi s cn i hi g 2. Cc c trng ca ngn ng bo ch ngn ng bo ch? Biu hin Ni dung c th cc c trng Tnh ngn ngn ngn a. Tnh - Cung cp thng tin cp nht, truyn b tin tc ng bo ch th hin nh thng tin nng hi hng ngy trn mi hot ng i sng th no? V sao bo ch li thi s x hi. cn tnh ngn gn? - Ngn ng phi chnh xc v a im, thi Tnh sinh ng, hp dn gian, nhn vt v s kin. ca ngn ng bo ch th b. Tn ngn - Li vn bo ch phi ngn gn, lng thng tin hin ra sao? Bo ch thu ht cao. ngi c, ngi nghe bng gn - V phi cung cp nhanh cho nn bo ch cn cch no? phi ngn gn v ngi c cng khng c nhiu thi gian c. c. Tnh - Ngn ng bo ch phi kch s t m, thu ht sinh ng, hiu bit ca ngi c. hp dn - Th hin cch dng t, t cu v c bit l GV hng dn hc sinh v VD (SGK) tiu bo. nh lm. III. Tng kt (ghi nh) IV. Luyn tp 1. Cng c: 2. Luyn tp: * Bi tp 1: Xt c trng ca ngn ng bo ch qua mt bn tin. - Tnh thi s: nhng vn thng tin: thi gian, a im, kin, Mi chi tit u m bo tnh chnh xc cp nht. - Tnh gn gn: mi cu l mt thng tin cn thit. * Bi tp 2: Vit mt bi phng s. - Cn xc nh xem vit vn g, hin tng no ang c d lun quan tm. - Ghi chp v ngi thc, vic thc, c a im thi gian c th v tin hnh chn lc mt s chi tit tiu biu miu t. 3. Hng dn t hc: - Hon thnh bi tp
Trang 147

- Chun b bi: "Ch Pho"

Trang 148

Tun 14: Tit 53, 54 Gio n vn hc s

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

CH PHO
(Nam Cao)
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Hiu c nhng c sc v ni dung v ngh thut ca tc phm: + Hiu v phn tch c cc nhn vt, c bit l nhn vt Ch Pho, qua thy c gi tr hin thc v gi tr nhn o su sc, mi m ca tc phm. + Thy c mt s nt ngh thut ca tc phm nh in hnh ha nhn vt, miu t tm l, ngh thut trn thut, ngn ng ngh thut, - Hiu c mt s c im ca th loi truyn ngn. - Bit cch c - hiu mt tc phm theo th loi truyn ngn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: tit trc chng ta tm hiu v tc gi Nam Cao, nm c nhng nt c bn v tiu s con ngi v s nghip vn hc ca nh vn. l mt nh vn hin thc, mt cy bt nhn o su sc. hiu r hn iu ny, hm nay chng ta s tm hiu tc phm "Ch Pho" - mt trong nhng tc phm xut sc ca Nam Cao cng nh ca vn hc hin giai on 1930-1945. Hot ng ca GV v HS Hc sinh c mc tiu dn Tc phm vn hc l sn phm tinh thn ca nh vn. t tn cho "a con tinh thn" ca mnh, nh vn lun kn o th hin nhng dng ngh thut nht nh. * Em hy cho bit nhng tn gi khc ca tc phm "Ch Pho" v l gii v sao Nam Cao khng gi tn gi ban u hay s dng cch t nhan ca nh xut bn cho tc phm? * Tm tt v nu ch tc phm? Ni dung I. Tm hiu chung: 1. Nhan ca tc phm: - u tin "Ci l gch c". Nhng khi in thnh sch, nh xut bn t i thnh "i la xng i" (1941). Nm 1946, khi in li trong tp "Lung cy", tc gi i li l "Ch Pho". 2. Tm tt tc phm: * Tm tt theo cuc i nhn vt Ch Pho: Lai lch ln ln: Trc khi b i t Sau khi ra t Gp Th N v b Th N c tuyt m cht B Kin v t st. * Tm tt theo b cc 4 on: - on 1: Ch Pho say v chi. - on 2: Ch Pho sau khi ra t v tr thnh qu d Trang 149

tay sai ca B Kin. - on 3: Gp Th N v thc tnh. - on cui: Ch Pho b Th N t chi, git B Kin, Th N ngh n gch b hoang. 3. Ch tc phm: Qua tc phm nh vn nh vn t co mnh m x hi thc dn na phong kin tn bo cp i ca ngi nng dn lng thin c nhn hnh ln nhn tnh. ng thi nh vn cng trn trng pht hin v khng nh bn cht tt p ca h ngay c khi tng chng h bin thnh qu d. (Hc sinh trao i nhm) II. c - hiu vn bn * Ch Pho c mn ra mt c o 1. Hnh tng nhn vt Ch Pho: nh th no trong on vn m u ca a. S xut hin hnh tng c o ca nhn vt tc phm? Ch Pho trong tc phm: * C kin cho rng: Nam Cao chn * Nam Cao m u truyn bng hnh nh Ch Pho mt cch vo ct truyn va su sc va say ru, va i va chi. hiu qu. Theo em iu c ng - Ni dung ting chi: chi tri, chi i, chi lng V khng? i, chi cha a no khng chi nhau vi hn, chi - Ch Pho chi nhng g? a cht m no ra thn hn. - Ci m Ch Pho nhn c qua li phn ng l s im lng khng c ngi nghe chi, chi l g? khng c ai chi li. * Nhn xt: Cch vo truyn c o to n tng cho ngi c v nhn vt chnh: CP hin ra va c th va sinh ng, bt u bng mt hnh nh quen thuc trong i sng hin ti, sau li a ngi c v nhng nm thng qu kh nh mt li gii thch ct ngha cho hin ti. * Bnh lun v ting chi ca Ch Pho, * ngha ting chi ca Ch Pho: c cc kin sau: - L phn ng ca mt con ngi bt mn t nhiu A. l ting chi vu v, v thc ca thc c rng x hi phi nhn tnh gt b mnh ra khi nhng thng say ru. x hi loi ngi, b tc mt quyn lm ngi. B. y l ting lng ca mt con ngi - Ting chi y cn cho ta cm nhn hon cnh hin ang au n, bt mn. ti ca Ch l s c c. Mi ngi vn sng xung C. C hai kin trn u khng ng. quanh Ch nhng khng ai , giao tip vi hn (ngay D. Quan im ca em? c khi hn chi ngi ta). Vi Ch, chi bi l con ng giao tip vi cng ng Qu trnh tha ha ca Ch Pho din ra b. Qu trnh tha ha ca Ch Pho: T nng dn hin nh th no? lnh, lng thin tr thnh lu manh, thnh con qu d ca lng V i. * Mt nng dn hin lnh lng thin:
Trang 150

- Lai lch xut thn: mt a tr m ci b b ri, c ngi dn lng V i em v nui: anh i th ng ln b ga m bc ph ci, - Ln ln khe mnh, lm canh in cho L Kin. + Tnh tnh hin lnh, nht nht, bit t trng. + C nhng c m gin d v lng thin nh bao ngi nng dn khc: "C mt gia nh nho nh. Chng cuc mn, cy thu. V dt vi. Chng li b mt con ln nui lm vn" - B B Kin y vo t v ghen tung Sau by, tm nm t, nh t thc dn tip tay cho B Kin bin ngi nng dn khe mnh, lng thin thnh k lu manh. * Tr thnh k lu manh, con qu d - V nhn hnh: hon ton khc trc y "Ci u th trc lc, ci rng co trng hn, ci mt th en m rt cng cng, hai mt gm gm Ci ngc phanh y nhng nt chm tr trng c nh mt thng sng " Ch b cp mt hnh hi ca mt con ngi. - V nhn tnh: + Ch khng cn l mt anh canh in hin lnh, nht nht nh xa; m tr thnh mt thng liu mng, k lu manh. + "Hn v hm trc, hm sau thy + Hn lm tt c mi vic nh mt thng "u b ngi ung ru vi tht ch sut t tra chnh cng" (ung ru, rch mt, chi bi, n v, p n x chiu". ph, m chm) + "Ri say kht, hn xch mt ci v + Cuc sng trin min trong nhng cn say. chai n cng nh B Kin p ci + Ch Pho b B Kin li dng v tr thnh tay sai chai vo ct cng ln ln di t, va mi ca hn: "Hn ph bao nhiu c nghip, p tan ku va ly mnh chai co vo mt" bao nhiu cnh yn vui, p bao nhiu hnh phc, + T hn trin min trong nhng lm chy mu v nc mt bao nhiu ngi dn lng cn say: "Hn n trong lc say, ng trong thin" lc say, thc dy vn cn say" v "hn Ch thc s tr thnh qu d ca lng V i: say th hn lm bt c ci g ngi ta sai Ci mt ca Ch "khng cn ra mt ngi", "n l mt hn lm" ca mt con vt l ci mt vng vng m mun xm mu gio, n vn dc vn ngang, khng th t bit bao nhiu l so." * C kin cho rng s tha ha ca Ch * Nhn xt: Pho l hin tng mang tnh quy lut. - CP l hin tng c tnh quy lut trong x hi ng kin ca em? thi, l sn phm ca tnh trng nn, p bc. - Ch Pho khng phi l trng hp - Qua Ch Pho, Nam Cao :
Trang 151

tha ha duy nht trong tc phm v ngi nng dn ngho ca Nam Cao. Trc Ch Pho c Nm Th, Binh Chc. V cc tc phm khc: Trch Vn onh (i mng gi), Cu L (T cch m), c (Na m) * ngha t tng v hin tng tha ha ca hnh tng Ch Pho:

Bc ngot ln din ra trong i ca Ch Pho l cuc gp g vi Th N trong m trng th mng, ni vn chui, ri sau l trn m lc na m. * Vic gp Th N c ngha th no vi Ch Pho? Nhng g din ra trong tm hn Ch Pho sau cuc gp g y?

* Yu t no xut hin c tc dng lm chuyn bin su sc hn ni tm Ch Pho? * Hy cho bit din bin tm trng ca Ch Pho khi n cho hnh?

* Ti sao bt cho hnh ca Th N li lm nn s chuyn bin c bit su sc nh vy i vi Ch Pho?

+ Phn nh mt s tht au n v hin tng ngi nng dn lng thin b ch p v tinh thn v th xc, b x hi v nhn tnh cp i c hnh hi ln tnh ngi. + Ln n t co cc th lc thng tr phong kin - thc dn gy ra bao nhiu ti c, tc i c hnh hi v nhn tnh ca ngi dn lng thin. y chnh l gi tr hin thc su sc ca tc phm. Hnh tng Ch Pho c ngha in hnh - tiu biu cho mt b phn c nng dn b lu manh ha trc CMT8. c. Qu trnh thc tnh ca Ch Pho * Cuc gp g vi Th N (mi tnh v trn m) thc tnh phn ngi by lu b vi lp Ch, hn tr v sng kip ngi mt cch t nhin. Chnh s quan tm, ca Th N gip Ch Pho ci b ci v "qu d" sng li lm ngi, kht khao hon lng v lng thin. * Din bin tm l, tnh cm ca Ch: - Sng hm sau tnh dy: + Lng bng khung m h bun + Cm nhn cuc sng xung quanh tht bnh d: "Ting chim ht ngoi kia vui v qu! C ting ci ni ca ngi i ch. Anh thuyn chi g mi cho ui c. Nhng ting quen thuc y hm no ch c. Nhng hm nay hn mi nghe thy!" + Nhn li cuc i mnh trong qu kh, hin ti, tng lai. - Khi Th N mang bt cho hnh n: Ngc nhin, mt hnh nh n t, bng khung, va vui va bun, mt ci g na ging nh l n nn v nhng ti li ging nh l mnh gy ra. - Cm thy cho hnh rt ngon, thy lng thnh tr con, mun lm nng vi Th N, mun lm ha vi mi ngi, thm lng thin, hy vng Th N l cu ni tr v vi lng thin. S thc tnh v nhn tnh * ngha ca bt cho hnh: - Bt cho hnh chnh l tnh thng mc mc, l biu hin ca tnh ngi chn thnh ca Th N Lng tm, lng tri tr v trong hn. - Bt cho hnh - hi cho hnh c ngha nhn o
Trang 152

* Tm chi tit th hin thi , tm trng ca Ch Pho khi b Th N t chi?

* Nhng biu hin trn ni ln iu g? c bit chi tit "Hi cho hnh" c lp li nhiu ln?

* Nu nguyn nhn bi kch ca Ch Pho?

* Hy ch ra nhng nt c sc v ngh thut ca tc phm Ch Pho?

su sc. d. Bi kch b c tuyt quyn lm ngi * Sau khi b Th N t chi: - Ri vo s b tc, tuyt vng - Ch Pho li ung ru, cng ung cng tnh ra, cng bun, li thoang thong hi cho hnh. - "Hi cho hnh" c lp li nhiu ln nhm t m nim kht khao tnh yu thng v nht l bi kch b c tuyt quyn lm ngi ca Ch. + Hnh ng git B Kin: V Ch Pho nhn ra k th. + Hnh ng t st: V Ch Pho lm vo b tc, khng li thot. - Nguyn nhn: + Nguyn nhn trc tip: do nh kin x hi. (Li ca b c ni vi Th N). + Nguyn nhn su xa: do bn cht x hi bt cng y ngi dn lng thin vo tnh trng b tha ha. - ngha ca hnh ng git B Kin v t st: Ch Pho thc s thc tnh mt cch ton din v mt nhn cch. * Nhn xt: - Qua kt cc bi thm ca nhn vt Ch Pho thy c tnh trng xung t giai cp nng thn VN l ht sc gay gt v ch c th gii quyt bng bin php quyt lit. - T tng nhn o c o mi m ca nh vn: pht hin miu t v khng nh phm cht tt p ca ngi nng dn VN ngay c khi tng nh h b x hi thc dn bin thnh qu d. - ngha t co mnh lit xh thc dn na phong kin y ngi nng dn lng thin khng nhng vo con ng bn cng ha, lu manh ha m cn y h vo ch cht. 2. Thnh cng ca ngh thut: - Xy dng nhn vt in hnh trong hon cnh in hnh (Ch Pho, B Kin). Nhn vt va c ngha tiu biu, va sinh ng, c c tnh c o, gy n tng. - S trng khm ph v miu t nhng trng thi tm l phc tp ca nhn vt (c bit l nhn vt Ch Pho sau khi gp Th N v b Th N khc t)
Trang 153

- Kt cu mi m khng theo trnh t ca thi gian. - Ct truyn hp dn, tnh tit y kch tnh, bin ha v cng v cui cng gay go quyt lit. + Ging miu t, bnh lun ca nh vn - Ngn ng sng ng, iu luyn gn vi li n ting "Bao gi cng th, c ru xong l hn ni hng ngy. Ging iu c s bin ha va an xen chi" ln nhau. Cch trn thut linh hot, lc trn thut theo + Ging ngi dn lng V i "Chc quan im ca tc gi, lc trn thut theo nhn vt, nh n tr mnh ra". vn c kh nng nhp vai, chuyn vai t nhin, linh + Ging Ch Pho "M kip! Th c ph hot. ru khng?" III. Luyn tp + an xen ging ngi k v ging 1. Cng c nhn vt " th, hn phi chi cha a a. Gi tr hin thc no khng chi nhau vi hn" Tc phm l bc tranh thu nh v nng thn Vit Nam Gi tr hin thc? trong x hi c, phn nh chn thc mi quan h ngi bc lt ngi khng ch y ngi nng dn ngho lng thin vo s bn cng ha, lu manh ha m cn y h vo ch cht. Gi tr nhn o? b. Gi tr nhn o Nh vn kt n su sc ci x hi tn bo tn ph c th xc v linh hn ngi nng dn lao ng, ng thi ng khm ph v khng nh bn cht lng thin ca h ngay c khi h b hy hoi c nhn hnh ln nhn tnh chnh l chiu su nhn o mi m, su sc trong cc tc phm ca Nam Cao. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc

Trang 154

Tun 14: Tit 55 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THC HNH V LA CHN TRT T CC B PHN TRONG CU


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Nng cao nhn thc v vai tr, tc dng tc dng ca trt t cc b phn trong cu trong vic th hin ngha v lin kt trong vn bn. - Lun c thc cn nhc, la chn trt t ti u cho cc b phn cu; c k nng sp xp t ng khi ni v vit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Ngn ng l phng tin giao tip quan trng nht ca con ngi. Nhng ni (vit) lm sao cho c sc thuyt phc i vi ngi c (ngi nghe) li l mt vn . Nhiu khi cng ch tng y t ng trong mt li ni (cu vn) nhng ngi nghe (ngi c) li khng hiu ng ngi ni (ngi vit) ch ti cch din t. Chnh v th, vic sp xp cc b phn trong cu theo mt trnh t hp l l rt cn thit trong giao tip v n gip ngi c (ngi nghe) hiu c ng ngha ca ngi ni (ngi vit). Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t B. Thc hnh (Hc sinh lm bi tp theo nhm) I. Trt t trong cu n: 1/ Bi tp 1: c on trch (SGK) a. Nu sp xp theo trt t "rt sc", "nhng nh" th * So snh: Hn c mt con dao rt sc ni dung trong ni b cu khng thay i nhng s nhng nh. Dao y th lm sao cht c lin kt vi cc cu i sau khng ph hp (mc ch cnh cy to ny. do c tnh rt sc ca con dao cn ca Ch l uy hip v hm da B Kin) H cu sau c tnh nh. * Trong ng cnh , cch sp xp duy nht v ti u nht l "mt con dao nh nhng rt sc". b. Vic sp xp theo trt t "nh nhng rt sc" ph hp vi s lin kt vi cu i sau trong on. c. Trong ng cnh "c", th sp xp theo trt t rt sc nhng nh li thch hp (v chun b cho ph nh, ma mai cu i sau).
Trang 155

- Bi tp 2: So snh trt t thnh phn trong hai cu th c dn sau y:

2. Bi tp 2: - Trong ng cnh , cch vit A l ti u, duy nht (cu trc l lun c, cu sau l kt lun: chn vo i tuyn v th n cn t hc sinh gii th phm cht thng minh l quan trng nht sau c im "nh ngi"). 3. Bi tp 3: - Mi trng hp, cm t ch thi gian cn t mt v tr thch hp, khng th c nh mt v tr. a. Cm t ch thi gian u cu l ph hp. Cu u bt u k v mt s kin vi vic nu hon cnh, sau mi thut li s kin. Cu tip theo cng t cm t ch thi gian (sng hm sau) u cu to mch tip ni v thi gian. b. Cm t ch thi gian "Mt bui sng tinh sng" cn t gia cu, dnh phn u cu cho cm t ch ngi thc hin hnh ng. c. Cm t ch thi gian ( my nm) cn t cui cu v n biu hin thng tin mi v quan trng nht thi im ca cu ny (V cu i trc thc ra gin tip thng bo c M l con du ca Ptra) cho nn cu ny "M v lm du nh Ptra" tuy l thnh phn chnh ca cu nhng v thng tin ch l th yu; cn cm " my nm" tuy l thnh phn ph v ng php nhng l thnh phn quan trng nht thng tin v thi gian. Do vy phi t cui cu. II. Trt t trong cu ghp: 1. Bi 1: a. V ch nguyn nhn (l v mu chuyn y nhc cho hn mt ci g rt xa xi) cn t sau v chnh "hn nao nao sau mi gii thch nguyn nhn bun" nu mt h qu t s vic cu i trc dn n h qu. b. V ch nhng b "tuy" v v ch gi thit "nu" t sau. u l cc v ph ca cu ghp, nhng t sau b sung thng tin cn thit. 2. Bi 2: - Kt cu ca on vn l kt cu din dch (cu u nu ch ) + t trng ng "trong nhng nm gn y" u cu to s i lp vi trng ng "trong cc thi k khc
Trang 156

Bi tp 3: SGK/T156 Tho lun nhm

1/ Bi tp 1 SGK/T158

2/ Bi tp 2 SGK/T159

nhau trc y" cu 2. + Cn b tr v cu "n khng phi l iu mi l" cui cu u th hin r ch ca c on, ch ny s c c th ha nhng cu sau . Chn phng n C. III. Luyn tp 1. Luyn tp 2. Hng dn t hc: - Lm bi tp cn li, cc bi tp trong v bi tp - Chun b bi: Bn tin, su tm cc mu tin thi s, th thao.

Trang 157

Tun 14: Tit 56 Gio n Lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

BN TIN
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Hiu c mc ch, ni dung, c im, yu cu v cch vit bn tin. - Bit cch vit bn tin v mt s vic, hin tng trong nh trng hoc trong i sng x hi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Bo ch l phng tin a tin rt quan trng. Bo ch c nhiu th loi nhng ngi c tm n bo ch l tm n nhng tin tc nng hi mang tnh thi s. Chnh v th, mt trong nhng th loi c ngi c quan tm nht l bn tin. Tit hc hm nay chng ta s i tm hiu c th v th loi bn tin. Hot ng ca GV v HS Bn tin thng bo iu g? N c ngha nh th no i vi ngnh gio dc? Ni dung cn t I. Mc ch, yu cu c bn ca bn tin. 1. Xt ng liu: a. Bn tin thng bo kt qu k thi olimpic ton quc t ca on hc sinh Vit Nam. Kt qu d thi l xp th 4, khng nh trnh ca hc sinh Vit Nam. Thnh tu ca vic bi dng nhn ti ton hc ca nn gio dc nc ta. b. Bn tin trn c tnh thi s v s vic mi xy ra vo ngy 16-7 v ngay 3 ngy sau 19-7 a tin. c. Thng tin b sung nu trong bi tp l khng cn thit v chng vi phm nguyn tc tnh ngn gn sc tch ca bn tin. d. Cc s kin: thi gian, a im, kt qu ca cuc thi u c thng bo c th, chnh xc, c tin cy cao, khin ngi c tin vo s thng bo. e. Bn tin phi c tnh thi s mi m, hp dn, ni dung phi chn tht, cc thng tin phi c ngha thi s nht nh. 2. Nhn xt:
Trang 158

V sao bn tin li c tnh cht thi s? Cn a vo nhng tin trn nhng chi tit khng?

Vic a tin c th, chnh xc c tc dng g? V sao? Mc ch ca bn tin? Cc loi bn tin?

Yu cu c bn ca bn tin l g?

Yu cu ca vic khai thc, la chn tin?

T vic xt ng liu, rt ra iu g khi vit bn tin? Cch t tiu bn tin?

Phn m u bn tin m bo iu g? Phn trin khai chi tit bn tin phi ra sao? Hc c sinh ghi nh SGK Gio vin hng dn hc sinh v nh lm bi tp.

- Mc ch ca bn tin: a tin kp thi, chnh xc nhng s kin c ngha trong i sng x hi. - Cn c vo dung lng, bn tin chia nhiu loi: + Tin vn: loi tin khng c nhan dung lng ngn, gm mt n hai cu, ch thng bo vn tt v s kin. + Tin thng: Phn nh c th chi tit t u n cui. + Tin tng hp: Nhm thng tin tng hp nhiu s kin xung quanh mt hin tng no ng quan tm, vi s tng thut, m t c th chi tit mt s kin km theo s phn tch l gii nguyn nhn, kt qu, ngha ca chng. - Yu cu ca bn tin: Phi m bo tnh thi s (a tin kp thi nhanh chng), tin phi c ngha x hi, ni dung thng tin phi chn thc, chnh xc. II. Cch vit bn tin: 1. Khai thc v la chn tin: - Phi chn nhng s kin c ngha x hi vit bn tin. - Mt bn tin phi c nhng thng tin y v chnh xc v cc mt s kin, thi gian, khng gian, din bin, kt qu 2. Vit bn tin: a. Xt ng liu (SGK) b. Yu cu - Cch t tiu : + Tiu phi khi qut ni dung bn tin, hoc c th chn chi tit hp dn vi cch din t c bit gy hng th, t m cho ngi c (t cu hi, chi ch,) + Thng ngn gn, thng l mt cm t (T, DT), hay mt cu trn thut nghi vn ngn gn. - Phn m u: thng thng bo khi qut v s kin hoc kt qu. - Phn trin khai chi tit bn tin: nu c th chi tit hn v s kin hoc c th ct ngha c th nguyn nhn, kt qu ca s kin c a tin. III. Tng kt (Ghi nh SGK) IV. Luyn tp 1. Bi tp 1: Hc sinh t la chn s kin vit 2. So snh: qung co, phng s iu tra, bn tin. - Ging nhau: Cung cp tin tc mi v vn x hi. - Khc nhau: Thng tin qung co cha tht chnh xc,
Trang 159

trong phng s iu tra cn xc minh li, cn bn tin th ng tin cy. Phng s iu tra bao gi cng di hn bn tin.

Trang 160

Tun 14: Tit t chn Gio n Vn hc(2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

GI TR T TNG V GI TR NGH THUT CA TRUYN NGN CH PHO


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: Cng c kin thc, nm chc c gi tr t tng (nhn o v hin thc) su sc, c o, mi m c th hin bng ngh thut bc thy ca Nam Cao. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun, tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Gi hc sinh tm tt li tc phm * Hnh nh lng V i hin ln trong tc phm nh th no? * Qua nhng chi tit , em nu cm nhn ca mnh v cuc sng lng V i? * Theo em, miu t hnh nh lng V i nh vy nh vn c dng g? - Ton b cu chuyn "Ch Pho" din ra lng V i. y chnh l khng gian ngh thut ca tc phm: Ni dung cn t 1. Hnh nh lng V i - Lng ny "khng qu hai nghn dn, xa ph, xa tnh". - ng u lng l B Kin - "tin ch", "bn i lm tng l", uy th nghing tri. - Tip n l m cng ho c b (i To, T m, bt Tng), kt b ng xu x dn lnh. - Sau , l nhng ngi nng dn thp c, b hng, sut i b nn, p bc. - Cui cng l hng ngi "di y" x hi, sng tm ti nh sc vt (Nm Th, Binh Chc, Ch Pho) C th ni y l ni "qun ng tranh thc" nng thn qu hng nh vn v cng chnh l khng gian ca tc phm. * Nh vy: Ch qua mt s chi tit c chn lc k lng, c sp t ri rc c phn ngu nhin Nam Cao c th dng nn mt lng V i sng ng, ngt ngt, en ti. ng thi, nh vn cng lm ni bt mi xung t giai cp m thm m quyt lit nng thn Vit Nam trc cch mng Thng Tm. 2. Nhn vt B Kin - K xo quyt, gian hng - K b i, tin
Trang 161

Gi tr t tng su sc, c o mi m ca tc phm? So snh vi cc tc phm khc cng thi ca chnh NC hay cc nh vn khc.

Nhn vt B Kin va mang bn cht chung ca giai cp a ch cng ho, va c nhng nt ring bit sinh ng. Nhn vt ny ghi nhn trnh ngh thut bc thy ca Nam Cao, vi t cch l nh vn hin thc xut sc. 3. Gi tr t tng ca tc phm: a. Gi tr hin thc: Phn nh mt hin tng x hi nng thn Vit Nam: mt b phn lao ng nng dn lng thin b y vo con ng tha ha, lu manh ha. b. Gi tr nhn o: Nh vn kt n anh thp ci x hi tn bo tn ph c th xc ln tm hn ngi dn lao ng, ng thi khng nh bn cht lng thin ca h ngay khi h b vi dp mt c nhn hnh, nhn tnh. 4. c sc ngh thut - Xy dng nhn vt in hnh trong hon cnh in hnh (Ch Pho, B Kin). Nhn vt va c ngha tiu biu, va sinh ng, c c tnh c o, gy n tng. - S trng khm ph v miu t nhng trng thi tm l phc tp ca nhn vt (c bit l nhn vt CP sau khi gp Th N v b Th N khc t) - Ct truyn hp dn, tnh tit y kch tnh, bin ha v cng v cui cng ngay go, quyt lit. - Ngn ng sng ng, iu luyn gn vi li n ting ni hng ngy. Ging iu c s bin ha va an xen ln nhau. Cch trn thut linh hot, lc trn thut theo quan im ca tc gi, lc trn thut theo nhn vt, nh vn c kh nng nhp vai, chuyn vai t nhin, linh hot.

Trang 162

Tun 15: Tit 57, 58 Gio n vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

c thm: CHA CON NGHA NNG, VI HNH, TINH THN TH DC


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh tm hiu 3 tc phm: thy c gi tr c bn v ni dung v ngh thut ca tng vn bn bng cch tr li cu hi trong SGK: - Cha con ngha nng: tnh ngha cha con tht xc ng, thing ling cao qu nhng li t c ni n trong vn hc t xa n nay; nhng c sc ngh thut: to tnh hung, xy dng nhn vt, s dng ngn t. - Vi hnh: mc ch vch trn bn cht b nhn tay sai ca Khi nh, ng thi cng phi by tnh cht iu tr, bp bm ca ci gi l "vn minh", "khai ha" ca ch ngha thc dn; ngh thut tro lng sc bn ca truyn. - Tinh thn th dc: mu thun c bn ca truyn; ngh thut tro phng qua mu thun ; ngha ph phn, t co, vch r tnh cht bp bm ca "phong tro th dc th thao" ng thi m thc dn Php c ng rm r nh lc hng thanh nin. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Hc sinh c phn 2 tiu dn, k tm tt ni dung. Gio vin cn nhn mnh nhng im sau: K tm tt ni dung, tm hiu b cc Hc sinh c phn tiu dn tm hiu hon cnh ra i v mc ch sng tc truyn ngn Cha con ngha nng. Ni dung cn t I. Truyn ngn Cha con ngha nng ca H Biu Chnh. 1. Tm hiu chung a. Tc gi: H Biu Chnh (1885 - 1958). Hc sinh t c phn tiu dn sgk tr.164. b. Tc phm: - Xut x: Tc phm th 15 ca H Biu Chnh. - Tm tt: y l cu chuyn v anh nng dn ngho Nam B Trn Vn Su - Th Lu, Trn Vn T, Trn Th Quyn. Qua nh vn cao o c o l gia nh, tnh cha con ngha nng. 2. c - hiu vn bn: a. Ni dung - Tnh cha vi con - Trn Vn Su ngi cha bt hnh
Trang 163

Hc sinh c phn tiu dn tm hiu hon cnh ra i v mc ch sng tc truyn ngn Vi hnh.

nng tnh vi cc con: Sut nhng nm li trn xa, Su khng khi no ngui ni nh nh nh cc con. Khng qun him nguy, lin ln v thm cc con. Bit cc con yn b cuc sng, s c mt ca mnh cng lm kh cho cc con, Su nh bm bng ra i ngay trong m. nh nhy xung sng t vn v s bnh yn ca cc con, sn sng chu cnh kh, xa con, trn trnh thay tn i h sut i. - Tnh con vi cha: Trn Vn T - Trn Vn Su: Thng b mi ln, khe mnh, tnh cm mnh m. Ngm theo di cu chuyn ca ng ngoi vi cha, hiu v cng thng cha. Cm ng m ly cha, tr chuyn n cn, lo lng, thng cha vt v, quyt b nh theo cha lm lng nui cha, "nghe li cha ng thng v ng trng". b. Ngh Thut - Li vn gin d, mc mc, l li n ting ni hng ngy ca ngi dn Nam B. - Li k chuyn t nhin, gin d, to nhng tnh hung c kch tnh. II. Truyn ngn Vi hnh ca Nguyn i Quc 1. Tm hiu chung a. Tc gi: (SGK) b. Tc phm - Hon cnh sng tc: + Nm 1922 Php a Khi nh sang Php d cuc u xo thuc a Mc-Xy nhm la bp dn Php rng tnh hnh "khai ha" ang thun li v ku gi mi ngi u t vo ng Dng. + Nm 1923 Nguyn i Quc vit truyn ngn "Vi hnh" bng ting Php, ng trn bo nhn o nhm p tan m mu th on xo tr ca thc dn Php, ng thi vch trn b mt tn vua Khi nh b nhn bt ti, v dng v nh nhng. - Tm tt: Tc phm c vit di dng mt bc th tc gi gi cho c em h qu nh. Tc gi tng tng mt cu chuyn trn chuyn tu in ngm Php v tnh hung l i thanh nin Php nhm tng tc gi l tn vua b nhn Khi nh. Di con mt ca h "hn" ch l mt th gii tr r tin khng bng h Sc-L, khng ng gi ch l mt tr h, con ri i lp hn vi nhng con ngi vi hnh v mc ch cao c nh vua Thun Trung
Trang 164

Gio vin hng dn hc sinh tm hiu theo h thng cu hi SGK.

Hc sinh c mc tiu dn SGK tm hiu nhng nt c bn v tc gi Nguyn Cng Hoan.

Hc sinh c phn tiu dn tm hiu hon cnh ra i v mc ch sng tc truyn ngn Tinh thn th dc.

Hoa, vua Pie nc Nga. Qua chn dung Khi nh ln lt hin r t ngoi hnh cho n tnh cch u nh nhang, xu xa, tin. ng thi thng qua vic khc ha tn vua Khi nh, tc gi cng vch trn th on v chnh sch gi man, gi di ca thc dn Php i vi thuc a. 2. c - hiu vn bn a. Gi tr ni dung - Vch trn, ph phn, chm bim b mt b nhn xu xa ca Khi nh qua: hnh dng, phc sc k qui, le lot Khi nh ch l mt tn h, mt mn gii tr r tin. - Ph phn b mt xo quyt, thm c ca thc dn Php: di tr, bp bm, p bc bc lt dn ta bng chnh sch thu kha nng n, ch ngu dn c c, ch phn bit chng tc, ch mt thm ngay chnh quc. - Th hin lng yu nc thm kn ca tc gi. b. Gi tr ngh thut: - Ngh thut to hnh hung c o: tnh hung nhm ln. - Ngh thut chm bim sc so, ma mai thm thy qua vic khc ha chn dung Khi nh trong cch suy ngh ca i thanh nin Php. Dng hnh thc vit th c o: thay i bt php linh hot, i ging, chuyn cnh nn t c hiu qu chm bim, kch. - Kt hp vn t s vi i thoi, tro phng v tr tnh. III. Truyn ngn Tinh thn th dc ca Nguyn Cng Hoan. 1. Tm hiu chung a. Tc gi (SGK) b. Tc phm - Hon cnh sng tc: - Tm tt tc phm: - Mc ch sng tc: vch r tnh cht bp bm ca "phong tro th dc th thao" ng thi m thc dn Php c ng rm r nh lc hng thanh nin. 2. c - hiu vn bn a. B cc v cch dng truyn * Ngh thut dng truyn c o: - Nm cnh tng chng ri rc, khng mc ni m li lin kt cht ch vi nhau th hin ch , tro phng vi tinh thn th dc ca mt thi trc cch mng. - Cnh 1: T trt v lng vi ging hch dch, cng nhc,
Trang 165

- Ch cc cu ngn, cc cu thoi ca cc nhn vt cn c vi ging khc nhau v r tnh cht tro phng.

l nguyn nhn cho cc cnh sau. - 3 cnh sau l cch i ph khc nhau ca dn lng trc ci lnh st ca quan huyn. (bt anh Minh ngi phi i lm thu mn, bt chng bc Ph gi ang m, bt con b c ph Bnh bn i n ci i xem bng ) - Cnh cui cng l cnh trc n d di, cnh a ngi i xem bng m nh dn gii t binh, cng do s ci uy ca quan huyn ca t trt m ra c. b. Mu thun c bn ca truyn: Mu thun gia bn cht v hin tng, gia ni dung v hnh thc. C bao gi xem bng m phi bt ngi i xem cho s quy nh v mi ngi u tm cch trn khng mun i xem. Nhng c lng quan trn th quan tnh thc quan huyn, huyn p hng l x, bn chc dch li hnh h nhn dn. cnh bt ngi i xem bng din ra. ngha ph phn: T co mnh m b mt xo tr ca chnh quyn thc dn phong kin ng thi cho thy s o le, ng thng ca nng dn trc cnh i n l. IV. Hng dn t hc - Hc sinh t tm hiu theo hng dn - Chun b bi mi: Luyn tp vit bn tin.

Trang 166

Tun 15: Tit 59 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP VIT BN TIN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Cng c cch vit bn tin. - Bit cch vit bn tin v mt s vic, hin tng trong nh trng hoc trong i sng x hi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: vit mt bn tin hay, c tnh sng to, th mt bc khng th qua l luyn tp, thc hnh vit, tit hc hm nay chng ta s lm iu . Hot ng ca GV v HS Bi tp 1: Phn tch cu trc dung lng v loi bn tin "Vit Nam bnh ng gii" Ni dung cn t I. Luyn tp vit bn tin: 1. Phn tch cu trc, dung lng, th loi - Dung lng: di trung bnh, thng tin v kt qu (ng u khu vc v bnh ng gii) v cc s kin (bnh ng gii trong gio dc, y t, k thut, cc hn ch v bnh ng gii) - Cu trc: bn tin c nhan trin khai t khi qut n c th, chi tit, phn sau c th ha l gii cho phn trc. Loi bnh thng: v ngi vit khng i su vo din gii t m m ch chn nhng chi tit ch yu 3 lnh vc c bn nht m n gii thng b xem nh: y t, gio dc, hot ng kinh t. 2. Ni dung ch yu v cch thc c nhanh, chnh xc bn tin a. Ni dung: D n pht trin v a cy dc liu Vit Nam ra th trng th gii c la chn vo danh sch "10 ng c vin cho gii thng 2007" b. Cch thc nhanh chng nm c ni dung ca bn tin l: - Cn c vo nhan ca bn tin
Trang 167

Bi tp 2: Tm hiu ni dung ch yu ca bn tin "Vit Nam lt vo danh sch ng vin mi trng v pht trin 2007", ch ra cch c nhanh, chnh xc bn tin.

Bi tp 3: Sp xp li ni dung bn tin: "ng ti thnh cng sn chi cho sinh vin hp l"

Hc sinh c 3 tnh hung trong sch gio khoa, chn 1 trong 3 tnh hung thc hnh vit bn tin. Gio vin gi cch vit, hc sinh vit v sau trnh by bi vit ca mnh, gio vin nhn xt, nh gi.

- Cn c vo cu mang ni dung thng tin quan trng nht c nhc ti trong nhan (thng ng u bn tin) 3. Sp xp li ni dung trong bn tin cho hp l - Bn tin c im khng hp l, l vic a thng tin v s lng cc trng i hc ng k d thi l khng hp l. - Cn sa li bng cch: a cu "n nay c 50 trng i hc trong c nc ng k tham gia cuc thi" xung cui bn tin. 4. Vit bn tin ph hp vi tnh hung cho trc - La chn tit bo: c sc thu ht ngi c. - Thu thp v la chn t liu vit bn tin: + Thi gian, a im din ra s kin. + Din bin, ni dung s kin. + Kt qu s kin. - Vit bn tin: Tt bo, phn m u, phn trin khai ca bn tin theo hng dn hc. II. Hng dn t hc - Hon thnh cc bi tp trn lp - Chun b bi mi: Phng vn v tr li phng vn.

Trang 168

Tun 15: Tit 60 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

PHNG VN V TR LI PHNG VN
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: thy c mc ch, tm quan trng ca hot ng phng vn v tr li phng vn trong i sng. - V k nng: + Bc u nm c cch thc phng vn v tr li phng vn. + Tch hp vi cc kin thc v vn v kin thc v i sng. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Phng vn v tr li phng vn l vic lm rt cn thit trong giao tip vi mi ngi trong cuc sng. Vy yu cu c bn ca hot ng phng vn l g? V tr li phng vn phi nh th no? Bi hc hm nay chng ta s tm hiu iu . Ni dung cn t I. Mc ch, tm quan trng ca phng vn v tr li K mt s hot ng phng vn phng vn gp trong cuc sng hng ngy? - Mt s hot ng phng vn thng gp: khi xem truyn hnh, nghe i pht thanh, khi c sch bo, khi xin vic, ng k du hc, Ngi ta phng vn v tr li phng - Mc ch ca phng vn: tr chuyn bit r hn v vn lm g? mt ngi ni ting, bit quan im ca ngi c hi v mt ch c ngha x hi, ang c d lun quan tm. Mt x hi thc s vn minh dn - Tn trng phng vn v tr li phng vn l tn trng ch khng th khng cao vai tr s tht, tn trng quyn c by t kin ca cng chng ca cc hot ng phng vn. Ni nh Biu hin ca tinh thn dn ch trong x hi. th c ng khng? V sao? II. Nhng yu cu c bn i vi hot ng phng vn Qu trnh phng vn gm 3 cng on, ng vi 3 chng thi gian: trc, trong v sau khi phng vn. 1. Chun b phng vn (trc khi pv)
Trang 169

Hot ng ca GV v HS

Xc nh nhng yu t khi phng vn?

* 5 yu t khng th thiu khi phng vn: - Ngi phng vn - Ngi tr li phng vn (mt hay nhiu ngi) - Mc ch hi phng vn (hi lm g) - Ch phng vn (hi v ci g) - Phng tin phng vn (my ghi m, quay phim, giy bt) Cc yu t ny khng tn ti ring r m gn b kt hp ln nhau v quyt nh ln nhau. Hc sinh c on trch trong bo * Nu cu hi khi phng vn: tui tr online (SGK) Cch nu cu - Hnh thc cu hi phi ngn gn, r rng; ph hp vi hi khi phng vn. mc ch, i tng cn phng vn; lm r ch ; lin kt vi nhau v sp xp theo mt trt t hp l. - Cn trnh nhng cu hi m ngi tr li ch cn p khng/c, ng/sai. Yu cu khi tin hnh phng vn 2. Tin hnh phng vn (trong khi phng vn) phi nh th no? Cch a ra cu - Ngi phng vn cn linh hot trong cch nu cu hi, hi? khng phi lc no cng nu ra cc cu hi chun b trc, m qu trnh hi p cng cn a thm nhng cu hi lm cho cu chuyn lin tc khng gin on, ri rc, li ngi tr li phng vn tr li ch phng vn c du hiu lc , gi m ngi tr li phng vn tr li mt cch r rng hn. Thi ca ngi phng vn? - Cn c thi khim tn nh nhn v ch lng nghe, cn c s ng vin khch l ngi tr li. Cn lm g khi kt thc phng vn? - Kt thc phng vn phi c li cm n. 3. Bin tp sau phng vn Hc sinh tr li cu hi mc III - Kt qu phng vn phi c trnh by trung thc, trong SGK. khng t sa cha. - Bi phng vn phi c trnh by r rng, trong sng, hp dn. C th thm nhng li miu t hoc k chuyn ngn gn (nt mt, nh mt, c ch ca ngi c phng vn) III. Nhng yu cu i vi ngi tr li phng vn - Phi trung thc, r rng kin ca mnh v iu c hi vi s thng thn, chn thnh. - Cn phi trnh by sao cho hp dn, phi bit gi thi lch thip, hp tc, tn trng ngi phng vn. IV. Tng kt (Ghi nh - SGK) V. Luyn tp 1. Cng c Gio vin gi hng dn hc sinh 2. Luyn tp
Trang 170

v nh lm bi tp.

3. Hng dn t hc - Lm bi tp - Chun b bi mi: Vnh bit Cu Trng i

Trang 171

Tun 15: Tit t chn Gio n Ting Vit (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP V LA CHN TRT T CC B PHN TRONG CU


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Tip tc cng c, nng cao nhn thc v vai tr, tc dng ca trt t cc b phn trong cu trong vic th hin ngha v lin kt trong vn bn. - Lun c thc cn nhc, la chn trt t ti u cho cc b phn cu; c k nng sp xp t ng khi ni v vit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - T chc gi hc theo cch trao i, tho lun, tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS * Ti sao ni (hoc vit) li cn la chn v sp xp cc trt t t trong cu? Ni dung cn t I. Tm quan trng ca vic la chn, sp xp t ng trong cu: - Ting Vit l mt loi hnh ngn ng n lp, do trt t cc t ng trong cu l mt phng thc ng php quan trng. - Trt t t trong cu c tc dng biu hin ngha, phn bit ngha. Khi ni hay vit bng Ting Vit, ngi ta khng th t do, ty tin sp t t ng trong cu. - Mi cch sp xp t ng trong cu ph thuc vo nhng iu kin trong ng cnh v mc ch giao tip nht nh. * Mun xc nh c iu kin v tc dng ca mt s sp xp trt t cc b phn trong cu, cn: + Phi t cu vo vn cnh (hay ng cnh s dng chung ca n). + Phi xem xt quan h v ngha cu vi cu i trc v sau cu . + Phn tch nhim v thng bo ca tng cu. II. Luyn tp
Trang 172

* Vic la chn v sp xp t ng trong cu ph thuc vo nhng iu kin no? VD: Ti c mt ngi yu. Ngi yu ti c mt. C mt ngi yu ti. Ngi c ti mt yu.

1. So snh trt t thnh phn trong hai cu th c dn sau y: a. p v cng T quc ta i! (T Hu) b. T quc bao gi p th ny chng? (Ch Lan Vin) Nhn nh no sau y khng ng? A. C hai cu u c trt t thnh phn thay i. B. Cu (a) c trt t thnh phn thay i biu th cm xc dng tro, bt ra thnh th trc v p ca T quc. C. C hai cu u c trt t bnh thng. D. C hai cu u biu th nim t ho ca tc gi khi suy nghim v T quc. 2. So snh cch thay i thnh phn ca 2 kiu sau: a. My trng phau phau phau phau my trng; ngn ng phong phi phi phi phi ngn ng phong b. n bn bn n; giu lng thng ngi lng thng ngi giu C th rt ra nhn nh no sau y l ng? A. Hai cch thay i trt t u thay i ngha s vic. B. Hai cch thay i trt t u khng lm thay i ngha s vic. C. Cch thay i trt t cu (a) mang li hiu qu din t nhn mnh. D. Cch thay i trt t cu (b) mang li hiu qu din t nhn mnh. 3. Sp xp li trt t cc t trong cu sau c mt cu mi. "Ti ni sao n khng n." III. Hng dn t hc

Trang 173

Tun 16: Tit 61, 62, 63 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

VNH BIT CU TRNG I


(Trch: Kch V Nh T) Nguyn Huy Tng
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung t tng v ngh thut ca mt on trch: + S cm thng su sc ca tc gi vi bi kch ca ngi ngh s giu kht vng trong x hi c. + Cch to mu thun v xung t kch. - V k nng: + Nhn bit mt s c im c bn ca th loi kch: hnh ng kch, xung t kch, ngn ng kch. + Bit cch c - hiu mt on trch kch bn vn hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong chng trnh ng vn lp 9 THCS, chng ta lm quen vi th loi kch qua mt on trch trong v kch Ti v chng rt ni ting ca Lu Quang V. hiu thm v c im ca kch v cch phn tch th loi kch, hm nay chng ta s tm hiu mt on trch Vnh bit Cu Trng i (trch kch V Nh T - Nguyn Huy Tng) s cung cp thm cho chng ta nhng tri thc v k nng cn thit. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Tm hiu chung 1. Tc gi * Cuc i: Nguyn Huy Tng (1912 - 1960), xut thn trong mt gia nh ngho, qu Dc T, T Sn, Bc Ninh (nay ng Anh, H Ni) - C thin hng khai thc ti lch s, ng gp trn hai th loi: tiu thuyt v kch. * Tc phm chnh: - Kch: V Nh T, Bc Sn, Nhng ngi li Ly
Trang 174

Nu tm tt ni dung phn tiu dn?

Hon cnh sng tc? Th loi, tm tt tc phm? - Bi kch l mt th ca loi hnh kch (i lp vi hi kch), c c im ring: + Xung t kch c to t nhng mu thun khng th gii quyt c, mi cch khc phc mu thun u dn n dit vong. + Nhn vt chnh ca kch thng l nhng anh hng, l nhng con ngi c nhng say m, nhng kht vng ln lao; ng thi i khi c c nhng sai lm trong hnh ng v suy ngh. Kt thc bi thm ca mt s phn nhn vt bi kch thng c ngha thc tnh, gi khi tnh cm nhn vn ca mi con ngi. Xc nh v tr, nu ni dung on trch? Cho hc sinh c theo s phn vai.

Hoa, - Tiu thuyt: m hi Long Tr, An T, Sng mi vi th , 2. Tc phm a. Hon cnh sng tc - Da vo s kin lch s c tht xy ra Thang Long khong 1516 - 1517, di thi L Tng Dc, hon thnh 1941, ta 1942. b. Th loi: bi kch c. Tm tt tc phm (SGK - 184, 185): 5 hi c quy m honh trng bi kch lch s.

Xc nh nhng mu thun c bn ca v kch? Cc mu thun c th hin nh th no trong hi V ca v kch.

3. on trch - V tr: hi V, hi cui - Ni dung: miu t nhng xung t v bi kch ca V Nh T. II. c - hiu vn bn 1. Cc mu thun c bn ca kch V Nh T * Mu thun th nht (mu thun x hi): nhn dn lao ng khn kh lm than >< bn hn quan bo cha v phe cnh. - y l mu thun vn c sn, Khi L Tng Dc bt V Nh T xy dng Cu Trng i th mu thun cng cng thng. - Nguyn nhn: xy dng Cu Trng i th triu nh ra lnh tng su thu, bt th, trc n nhng ngi chng i nhn dn cng i kh, cng cm phn vua, on trch VNT. - Mu thun ny ln cao tro, nh im hi cui cng v c gii quyt: L Tng Dc b Trnh Duy Sn git, Nguyn V t st, Kim Phng cng m cung n b nhng k ni lon nhc m, bt b. * Mu thun th hai (mu thun trong con ngi VNT):
Trang 175

Tnh cch, din bin tm trng ca nhn vt V Nh T qua on trch? Ti nng ca VNT ch yu th hin nhng hi trc qua li ca cc nhn vt. (thin ti ngn nm cha d c mt, ch vy bt l chim hoa hin ln trn mnh la thn tnh bin ha nh cnh ha cng, c th sai khin gch nh vin tng cm qun, c th xy dng lu i cao c, nc vn my m khng h sai mt vin gch nh).

quan nim ngh thut cao siu, thun ty mun i >< li ch trc tip, thit thc ca nhn dn. - Ngun gc t nguyn nhn su xa: ngi ngh s thin ti, y hoi bo khng th thi th ti nng ca mnh em ci p cho i trong mt ch x hi thi nt, nhn dn phi sng lm than, kh cc. - Hon cnh t nc khng cho php VNT thc hin kht vng sng to v i, chn chnh , ng buc nghe theo li am Thim xd Cu Trng i th li i ngc vi li ch thit thc, trc tip ca nhn dn mc d yu nhn dn, mun cng hin cho t nc. Nu xut pht t li ch ca nhn dn th khng thc hin c gic m ngh thut. - Mu thun ny dn n ci cht ca VNT, s ra i ca Cu Trng i v an Thim. (hi V) Hai mu thun ny c mi quan h mt thit v tc ng ln nhau. 2. Tnh cch, din bin tm trng ca VNT v an Thim a. Nhn vt V Nh T - ngi ngh s thin ti bt hnh - Mt ngh s - kin trc s thin ti, c ti v c tm vi ngh thut, lun kht khao say m sng to ci p. - Nhn cch ln, hoi bo ln, l tng cao c, ngh s chn chnh, gn b vi nhn dn. Khng khut phc di uy quyn, kin quyt khng nhn xy i cho vua L Tng Dc d phi cht. Khng phi ngi hm li, chia ht vng bc ca vua thng cho th. - L tng, khao kht sut i ca ng l xy c mt ta lu i cao c, nguy nga trng l cho t nc mun i. L tng y l p , chn chnh nhng li cao siu, thun ty, hon ton thot ly khi hon cnh lch s x hi ca t nc, xa ri i sng nhn dn lao ng. Thc hin c m ca mnh, V Nh T khng nhn ra mt thc t tn nhn, Cu Trng i c xy bng m hi, nc mt v xng mu ca nhn dn. Bi kch mu thun ca V chnh l . nhn vt bi kch va mang trong mnh nhng say m, kht vng, hoi bo nhng va mang c nhng lm lc trong suy ngh v hnh ng. - Hi V: + ng khng ngh vic mnh xy Cu Trng i cho t nc c xem l ti. + Khi cuc ni lon n ra, an Thim bo cho ng bit
Trang 176

trn i nu khng s b git vn tin vic mnh lm l quang minh v s thuyt phc c An Ha Hu, k cm u phe ni lon. vn o tng. + n khi ng v an Thim b bt, Cu Trng i b p ph, thiu hy bng tnh, au n, kinh hong nga mt ln tri m ku. + Ting ku: "i mng ln! i an Thim! i Cu Trng i!" ni au bi trng, l m hng ch o ca on trch. b. Nhn vt an Thim - an Thim l ngi am m ci ti - ci ti sng to ra ci p, trng ngi ti v tn trng ngh thut. Din bin tm trng ca an Thim + Lc u: an Thim khuyn V Nh T li, thuyt nh th no? phc ng xy dng Cu Trng i. + Sau: an Thim c th qun mnh bo v ci ti y (lp VI) Vi tnh cch nh th an Thim c c coi l tri k ca V Nh T. - Nu nh V Nh T am m sng to n mc khng h ch n hon cnh vy quanh mnh th an Thim lun tnh to, sng sut trong mi trng hp: + Khi bit chc c vng CT khng thnh, nn tp trung vo vic bo v tnh mng cho VNT, khn khon, thc dc VNT trn nhng VNT khng tnh ng. n lc "C trn cng khng c na" nng khc ni vi Ng Hnh: "tng qun nghe ti. Bao nhiu ti ti chu ht nhng xin tng qun tha cho ng c, ng y l mt ngi ti" + Sau cng bit khng cu ni V Nh T: au n bung li vnh bit: "ng c! i ln tan tnh! ng c i! Xin ng cng vnh bit". 3. Cch gii quyt mu thun kch ca tc gi *Mu thun x hi: Mu thun gii quyt dt khot theo Nhn xt v cch gii quyt mu quan im ca nhn dn: L Tng Dc b Trnh Duy Sn thun ca tc gi. git, Nguyn V t st, Kim Phng cng m cung n b nhng k ni lon nhc m, bt b. * Mu thun trong con ngi VNT: Mu thun c gii quyt cha dt khot: VNT n lc cht vn cha nhn Mu thun gia quan nim ngh ra sai lm ca mnh, vn cho mnh l v ti. ng khng thut cao siu, thun ty ca mun i ng v phe L Tng Dc nhng li mun mn tin bc, v li ch thit thc ca nhn dn cha uy quyn ca y thc hin hoi bo ca mnh, v tnh
Trang 177

c gii quyt dt khot. iu c th hin nh th no hi cui? Theo em nn gii quyt mu thun y nh th no?

c sc v ngh thut kch ca NHT c th hin qua on trch.

gy nn ni kh ca nhn dn. VNT c ti hay khng c ti? VNT phi hay k git VNT phi? cha c tc gi gii quyt rch ri, dt khot. * Nhn xt: Vic git L Tng Dc l ng, tm hon vic xy dng Cu Trng i l ng, v git VNT l qu tay v vic ph v Cu Trng i l khng nn. 4. c sc ngh thut - Ngn ng kch iu luyn, c tnh tng hp cao. - Dng ngn ng, hnh ng ca nhn vt khc ha tnh cch, miu t tm trng, dn dt v y xung t kch n cao tro. 5. Tng kt (ghi nh SGK). III. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Nm vng nhng ni dung ca bi v lm bi tp - Chun b bi mi: Thc hnh v vic s dng mt s kiu cu trong vn bn.

Trang 178

Tun 16: Tit 64 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THC HNH V VIC S DNG MT S CU TRONG VN BN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Cng c v nng cao thm nhng hiu bit v cu to v cch s dng mt s kiu cu thng dng trong vn bn Ting Vit. - V k nng: Bit phn tch, lnh hi mt s kiu cu thng dng, bit la chn kiu cu thch hp s dng khi ni v vit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong qu trnh giao tip, ngi ni (ngi vit) mun truyn t ni dung t tng, tnh cm n ngi nghe (ngi c), cn phi c kh nng s dng ng n, c hiu qu nht vic dng t ng, cu vn. gip chng ta hiu thm mt s kin thc v k nng v cu trong Ting Vit, tit hm nay, chng ta s thc hnh luyn tp v mt s kiu cu trong vn bn. Hot ng ca GV v HS T chc tho lun theo nhm: chia lp 4 nhm nhm c i din trnh by, gio vin tng kt, cng c. Ni dung cn t I. Dng kiu cu b ng 1. Bi tp 1: - Cu b ng: Hn cha c mt ngi n b no yu c. M hnh chung: i tng ca hnh ng - ng t b ng (b, c, phi,) - ch th hnh ng - hnh ng. - Chuyn sang cu ch ng: Cha c mt ngi n b no yu hn c. M hnh chung: Ch th hnh ng - hnh ng - i tng ca hnh ng. - Thay cu ch ng vo on vn: Khng sai, nhng khng ni tip v hng trin khai ca cu i trc. V th cn vit kiu cu b ng. 2. Bi tp 2: Cu b ng: i hn cha bao gi c sn sc bi bn
Trang 179

Gio vin hng dn hc sinh v nh lm. T chc tho lun theo nhm: chia lp 4 nhm nhm c i din trnh by, gio vin tng kt, cng c.

T chc tho lun theo nhm: chia lp 4 nhm nhm c i din trnh by, gio vin tng kt, cng c.

tay "n b". Tc dng: To s lin kt vi cu i trc, ngha l vn tip tc ni v ti "hn". 3. Bi tp 3: Vit mt on vn v nh vn Nam Cao, trong c dng cu b ng. Gii thch tc dng ca cu b ng (da vo c s lin kt vi cu i trc) II. Dng kiu cu c khi ng 1. Bi tp 1 a. Cu c khi ng: Hnh th nh Th may li cn. Chuyn sang cu khng c khi ng: Nh Th may li cn hnh. b. So snh: - Hai cu tng ng v ngha c bn: cng biu hin mt s vic. - Cu c khi ngha lin kt cht ch hn v so vi cu i trc nh s i lp gia go v hnh. V th cch vit ca Nam Cao l ti u. 2. Bi tp 2: Phng n C l phng n ti u Tc dng to s i lp vi cu trc, do nhn mnh v khi ng. Cho nn cu tip theo ni v mt th dng t "mt" u cu biu hin ti, to s thng nht v ti. 3. Bi tp 3: a. Cu 2, ng: T ti - V tr: u cu, trc ch ng - C ngt qung sau khi ng bng du phy. - Tc dng: Nu mt ti c quan h lin tng. (gia ng bo - ngi nghe v ti - ngi ni) vi iu ni trong cu trc (ng bo - ti). b. Cu 2, khi ng: cm gic, tnh t, i sng cm xc - V tr: u cu, trc ch ng y - Ngt qung cu sau khi ng bng du phy. - Tc dng: Nu mt quan h c ti vi iu ni trong cu i trc (th hin thng tin bit t cu i trc): tnh yu ght, nim vui bun, p xu (cu trc) cm gic, t tnh, i sng cm xc (khi ng cu sau). III. Dng kiu cu c trng ng ch tnh hung 1. Bi tp 1: - V tr: phn in m u cu. - Cu to: cm ng t
Trang 180

- Chuyn: B gi kia thy th hi, bt ci. cu c cu to 2 v ng, u l nhng cm ng t, cung biu th hot ng ca mt ch th hnh ng B gi kia. Nhng vit theo kiu cu c trng ng trc ch ng th cu ni tip v r rng hn. 2. Bi tp 2: - V tr trng, chn phng n C - kiu cu c trng ng tnh hung l v: + Phng n A, c trng ng ch thi gian sv 2 cu nh xa cch nhau mt qung thi gian. + Phng n B, cu c hai v u c ch ng v v ng, lp li ch ng khng cn thit gy cho cu vn n tng nng n. + Phng n D, cu c mt ch ng v v ng khng to c mch lin kt cht ch vi cu trc. 3. Bi tp 3: a. Trng ng nm u cu: Nhn c phin trt ca Sn Hng Tuyn c b ng. b. Tc dng: l khng phi kin kt vn bn, khng phi th hin thng tin bit, m l phn bit tin th yu u cu vi tin quan trng phn v ng ca cu. IV. Tng kt v vic s dng 3 kiu cu trong vn bn. - Thnh phn ch ng trong kiu cu b ng, thnh phn khi ng v thnh phn ch tnh hung u chim v tr u cu. - Cc thnh phn ny thng th hin ni dung thng tin bit t nhng cu i trc, hoc mt thng tin khng quan trng. - S dng cc kiu cu ny c tc dng lin kt , to mch lc cho vn bn. V. Hng dn t hc - Hon thnh bi tp trn lp - Chun b bi mi: Tnh yu v th hn.

Trang 181

Tun 16: Tit t chn Gio n Vn hc (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP HC K I
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: + Hng dn hc sinh t n tp theo cng. + Cng c v nm vng kin thc hc trong ni dung cng n tp. - V k nng: C kh nng phn tch vn hc theo tng cp : s kin, tc phm, hnh tng, ngn ng, B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tr li cu hi, gi m, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. cng n tp hc k I 1. Phn trc nghim: - Ton b chng trnh hc k I hc. 2. Phn t lun: * Th: - Thng v (Trn T Xng) - T tnh (H Xun Hng) - Cu c ma thu (Nguyn Khuyn) * Truyn: - Ch ngi t t (Nguyn Tun) - Hai a tr (Thch Lam) - Ch Pho (Nam Cao) II. Ni dung n tp 1. Th: * Thng v (Trn T Xng) - Hnh nh ngi v tn to, giu c hi sinh. - Tnh cm yu thng, qu trng ca nh th i vi v. - Li th gin d, chn thnh su sc. * T tnh (H Xun Hng)
Trang 182

- Thuc lng tng bi th, nm c nhng nt c bn v ni dung v ngh thut ca tng bi th.

Tm tt, nm c ct truyn ca tng truyn ngn, hiu v phn tch c nhng vn c bn v ni dung v ngh thut ca tng truyn ngn.

- Tm trng, thi va au bun va phn ut vn ln trc duyn phn. - Kht vng sng, kht vng hnh phc trc cuc i. - Ngh thut c o trong s dng t ng v xy dng hnh nh. * Cu c ma thu (Nguyn Khuyn) - Cnh sc ma thu ng bng Bc B p v tnh lng. - Tnh yu thin nhin t nc, tm trng thi th ca tc gi. - Ngh thut t cnh, s dng t ng, gieo vn c o. 2. Truyn * Ch ngi t t (Nguyn Tun) - Hnh tng nhn vt Hun Cao: mt con ngi ti hoa, c ci tm trong sng v kh phch hin ngang bt khut. Qua nh vn th hin quan nim v ci p, khng nh s bt t ca ci p v bc l tm lng yu nc thm kn. - Ngh thut: xy dng tnh hung truyn c o, ngh thut dng cnh, khc ha tnh cch nhan vt, to khng kh c knh trang trng, s dng th php i lp v ngn ng giu tnh to hnh. * Hai a tr (Thch Lam) - Truyn ngn tr tnh c ct truyn n gin. - Nh vn th hin mt cch nh nhng m thm tha nim xt thng i vi nhng kip ngi c cc, qun quanh tm ti ph huyn ngho trc CMTT. ng thi l nim trn trng nhng c m mong manh i i tuy cn m h ca h. * Ch Pho (Nam Cao) - Mt kit tc ca nn vn xui hin i, c gi tr hin thc v gi tr nhn o mi m. - NC khi qut mt hin tng x hi nng thn Vit Nam trc CM: mt b phn lao ng nng dn lng thin b y vo con ng tha ha, lu manh ha. - Nh vn kt n anh thp ci x hi tn bo ph c th xc v tm hn ngi nng dn lao ng, ng thi khng nh bn cht lng thin ca h ngay trong khi h b vi dp mt c nhn hnh ln nhn tnh. - Ti nng truyn ngn bc thy: xy dng thnh cng nhn vt in hnh bt h; ngh thut trn thut linh hot t nhin m vn nht qun, cht ch; ngn ng ngh thut c sc.
Trang 183

III. Hng dn t hc - Hc sinh t n tp theo hng dn gi ca gio vin.

Trang 184

Tun 17: Tit 65, 66 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TNH YU V TH HN
(Trch R-m- v Ju-li-et) U. Sch-xpia
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: - V k nng: B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: - Nu vn , tho lun, gi m, pht vn, tr li cu hi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Hy nu mu thun xung t c bn trong on trch "Vnh bit Cu Trng i" ca Nguyn Huy Tng? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Tnh yu vn l ti mun tha ca ngh thut. Nhng trong thi phc hng, tnh yu y li c i thi ho Sch-xpia miu t trong mi quan h vi th hn qua cu chuyn v mi tnh bt h ca R-m- v Juliet. H c vt qua th hn n vi nhau hay khng? Ti sao ngi ta vn thng ni rng mi tnh ca Romeo v Juliet vt qua thi i ca Sechxpia tr thnh bt t trong mi thi i? Tt c nhng iu ny s c l gii khi chng ta tm hiu on trch Tnh yu v th hn. Hot ng ca GV v HS * Hot ng 1: Hng dn hc sinh c v tm hiu chung v vn bn: - Hc sinh: c phn tiu dn. - Hy nu mt vi nt v Sch-xpia? Ni dung cn t I. Tm hiu chung 1. Tc gi: - Uyliam Sch-xpia (1564-1616), sinh ti th trn xt-retpht n -von thuc min ty Nam nc Anh, trong mt gia nh bun bn. - L ngi thng minh, sm tip thu nn vn hc c i Hy Lp v c bit rt say m kch. - 14 tui phi ngh hc, 21 tui ln Lun n kim sng. Lc u lm ngi gi nga, sau tin ko mn, nhc v, ri lm din vin v cui cng tr thnh nh son kch ni ting. - ng li mt kho tng vn hc s: 2 tp th tnh; 154 bi xn; 37 v kch (gm: bi kch, hi kch v kch
Trang 185

- V kch c sng tc vo thi gian no?

- Tm tt ni dung v kch. - Hy nu ch tc phm?

- Hc sinh: c on trch (hoc xem on trch qua phng tin trc quan). + Hy xc nh v tr ca on trch? + i ca on trch l g? * Hot ng 2: nh hng hc sinh khm ph, tm hiu vn bn? - Xc nh s nhn vt v li thoi trong on trch? - on trch c 16 li thoi, 6 li thoi u c g c bit vi nhng li thoi sau? + Em c nhn xt g v hnh thc ca cc li thoi? (c thoi: ni 1 mnh t ni vi chnh mnh) (c thoi ni tm: nhn vt ni ra thnh ting nhng suy ngh ca mnh v mt i tng, hay mt hin tng no ang m nh mnh. Nhn vt ni mt mnh v ch cho mt mnh mnh nghe) + Vic s dng cc hnh thc y c

lch s) - Con ngi v sng tc ca ng u thm m tinh thn nhn vn. ng c coi l ti nng xut chng, cc sng tc ca ng u c coi l nhng kit tc ca nhn loi. Nh th, nh vit kch thin ti ca nc Anh thi k phc hng. 2. V kch: "R-me- v Ju-li-et": a. Xut x y l v kch ni ting ca Sch-xpia, c vit vo khong 1594-1595. Tc phm gm 5 hi bng th, xen ln vn xui. b. Tm tt v kch: (Xem SGK) c. Ch : Tc phm l bn tnh ca say m bt khut. Nhn danh ch ngha nhn vn, tc gi ng tnh, ca ngi mi tnh tuyt p gia R-me- v Ju-li-et. ng thi Sch-xpia cc lc t co, ln n nhng tc l gi man, tn c ca l gio phong kin. 3. on trch: "Tnh yu v th hn": - V tr: "Tnh yu v th hn" trch hi II, cnh 2 ca v kch "R-me- v Ju-li-et". - i : on trch tp trung din t on u ca mi tnh gia R-me- v Ju-li-et vi nhng cm xc m say. Khng c xung t trc tip xy ra nhng lp l sau nhng li t tnh say m ca i tr l bng dng ca th lc th ch vi hnh phc ca h. l mi hn th gia hai gia nh, dng h. II. c - hiu vn bn 1. Hnh thc cc li thoi: - 2 nhn vt: R-me- v Ju-li-et, c 16 li thoi. - 6 li thoi u nhn vt khng i thoi vi nhau, cho d trong li thoi h c nhc n tn nhau. + V mt hnh thc l cc c thoi. Nhng y l ting lng ca nhn vt cc c thoi ni tm. + V l c thoi ni tm cha ng cm xc yu thng, chn thnh, m thm. + Xut hin tnh i thoi nn lm cho li vn thm sinh ng. - 10 li thoi sau mang hnh thc i thoi: gia R-me- v Ju-li-et. 2. Tm trng ca R-me- v Ju-li-et:
Trang 186

tc dng g? (i thoi: Cc li thoi hng vo nhau, cc nhn vt ni cho nhau nghe. Tnh cht hi p, i p xut hin) Sau giy pht gp g thn tin trong d hi ha trang ti nh Ca-piu-let, tnh yu bng ln mnh lit trong tm hn R-me- nn gia m khuya hm , chng tr li nh Ca-piulet, tro ln tng cao, i din phng ng ca Juliet ch nng xut hin. - Khi thy Juliet xut hin trn ca s, tm trng ca R-me- nh th no? + Tm cc hnh nh so snh c R-me- s dng v vi v p ca Juliet? + Em c nhn xt g v hnh thc so snh lin tng trong li thoi u tin ny ca nhn vt? + Di con mt say m ca R-me, Juliet hin ln nh th no? - Khi bit c nhng trn tr ca Ju-li-et, R-me- ngh n iu g? "Ti th ght ci tn ti, v n l k th ca em". (li thoi 9) "Ti vt c tng ny l nh i cnh nh nhng ca tnh yu; my bc tng ngn sao c tnh yu; ci g m tnh yu c th lm l tnh yu dm lm" + Ju-li-et c nhn thc c mi th ca hai dng h khng? + Ju-li-et bn khon, day dt v iu g? Hy tm nhng li thoi th hin tm trng y? DC: "i R-me-, chng R-me-! Sao chng li l R-me- nh? Chng hy khc t cha chng v t chi dng h ca chng i; hoc nu khng th chng hy th l yu em i, v em

a. Tm trng R-me-: - Bi cnh cuc gp g: m khuya, trng sng - Khi Ju-li-et xut hin trn ca s, R-me- sng s, chong gp trc v p ca nng: + Cc hnh nh so snh: So snh tng ng: Ju-li-et l vng dng, l mt tri, mt nng l 2 ngi sao p nht bu tri. So snh tng phn: V p ca nng khin Hng Nga k, ho hon, nht nht. V p i g m nng s lm cho cc v tinh t phi h ngi. Cch so snh khng mang tnh khun so, gi di m cch ni rt chn thnh xut pht t tnh yu nng thm ca R-me- - Nng mang v p lng ly, rc r "mt nng tin lng ly ta nh ho quang nh mt s gi nh tri c cnh". - Chng sn sng t b tn h mnh nu nh ci tn hin ln s th hn cn tr tnh yu ca hai ngi. - Chng bt chp nguy him, vt tng cao v ni "t a" c gp Ju-li-et. Nhng suy ngh v hnh ng ca R-me- hon ton ph hp vi tm l ca ngi ang yu. b. Tm trng Ju-li-et: - Ju-li-et cng nhn thc c mi th ca hai dng h. - Bn khon, day dt, tm trng ri bi trc hon cnh o le: + Mi th hai dng h. + Khng bit R-me- c thc s yu mnh khng. - Th l tnh yu mt cch trc tip khng ngi ngng. - Bt ng khi thy c ngi ang nhn mnh v nghe mnh th l. - Nhng li cm thy phn chn khi bit l R-me-. - Mc d vy, ni lo vn le ln trong u Ju-li-et. Lo cho R-me-, cho tnh yu ca 2 ngi. Din bin ni tm ca Ju-li-et phc tp nhng ph hp vi tm l ca ngi ang yu. 3. Tnh yu bt chp th hn: - Tnh cht th hn ca 2 dng h c phn nh qua li thoi + 5 ln Ju-li-et nhc ti: "Chng hy khc t cha chng v t chi dng h ca chng i"; "Ch c tn h chng l th ch ca em thi"; "ni t a"; "h m bt gp anh"; "Em chng i no
Trang 187

s khng cn l con chu nh Ca-piulet na" - Tnh cht th hn ca hai dng h c phn nh qua nhng li thoi no? - Tm nhng cm t chng minh tnh yu ca R-me- v Ju-li-et din ra trong bi cnh 2 dng h th ch. - Thi ca 2 nhn vt trc mi hn th ca hai dng h nh th no? (Li thoi 12): "Anh lm th no ti c chn ny tng ny cao, rt kh tro qua; v ni t a anh bit mnh l ai ri y, nu anh b h hng nh em bt gp ni y." "nh mt em cn nguy him cho ti hn hai chc ngn li kim ca h. Em hy nhn ti u ym l ti chng ngi g lng hn th ca 2 dng h na u"

mun h bt anh ni y". + 3 ln R-me- nhc n: "T nay ti s khng bao gi l R-me-"; "Ti th ght ci tn ti"; "Chng phi Rme- cng chng phi Mn-ta-ghiu" - Thi ca cc nhn vt v th hn gia 2 dng h: + Ju-li-et: Va lo cho mnh, va lo cho ngi mnh yu. Ni lo km theo s i ngi v hon cnh. S xut hin cm thc v bc tng cn tr l c tht. iu ny phn nh s chn chn trong suy t ca nng, song y khng phi l s tnh ton thit hn. iu m Ju-li-et cn l tnh yu chn thc ca R-me- v tinh yu R-me- dnh cho nng l tt c, cho nn, khi bit v hnh ng R-me- n vi mnh bng tnh yu th mi nghi ngi khng cn, bn khon cng chm dt. + R-me-: Sn sng t b dng h mnh, dng cm n vi tnh yu.iu R-me- lo s khng phi l th hn gia hai dng h m khng chim c tnh yu ca Ju-li-et, s nng nhn mnh bng nh mt ca s th hn. C hai u thc c s th hn , song ni lo chung ca hai ngi l: khng c yu nhau, khng c c tnh yu ca nhau. H nhc ti hn th khng nhm khi dy, khot su hn th m vt ln trn th hn, bt chp th hn khng nh quyt tm xy dng hnh phc ca hai ngi. 4. Tng kt: Ghi nh - SGK III.Luyn tp 1. Cng c - Tnh yu ca R-me- v Ju-li-et trong on trch "Tnh * Hot ng 3: Hc sinh tho lun yu v th hn" cho thy tnh yu l th ng sng, ng nhm: ngi ta hi sinh v n. tinh thn ca ngi tnh yu t do - Cu hi tho lun: bt chp th hn ca nh vn Sch-xpia. + Tnh yu ca R-me- v Ju-li-et - c im kch ca Sch-xpia th hin trong on trch: trong on trch "Tnh yu v th hn" tnh c l ca li thoi (c thoi nhng vn mang tnh c ngha g? giao tip, ngn ng cng iu), tnh biu cm cao ca li + V p ngh thut vit kch ca vn (giu cm xc, hnh nh bng by). cht th ca Sch-xpia trong on ny? on kch ny. + Bi kch R-me- v Ju-li-et c - Ci cht bi thng ca mi tnh R-me- v Ju-li-et ngha g trong cuc sng hm nay? trong kch ca Sch-xpia gi ra vn v quan nim tnh yu v th hn, v cch gii quyt quan h ny trn mt bnh din x hi rng ln. Nu tnh yu khng th sng chung vi th hn, nu th hn s git cht tnh yu, th x
Trang 188

* Hot ng 4: Luyn tp - Theo em xung t c bn trong on trch ny c phi l xung t gia tnh yu v th hn hay khng? Hy l gii iu ? - on trch ny th hin quyt tm n vi tnh yu ca hai nhn vt. Tuy nhin, y l mt v kch, vy tnh cht bi kch ca mi tnh gia R-me v Ju-li-et trong on trch th hin u?

hi con ngi hm nay cn phi cnh gic v bit vt qua th hn v mt tng lai tt p. 2. Luyn tp * Gi : - Trong on v R-me- v Ju-li-et, xung t c bn l xung t gia tnh yu v th hn. Tuy nhin trong on trch ny, th hn khng xut hin nh mt th lc cn tr tnh yu. Th hn ch xut hin qua suy ngh ca nhn vt, song khng phi l ng lc chi phi, iu khin hnh ng ca nhn vt. - Tnh cht bi kch ca mi tnh hai ngi: + Ch R-me- ng th l tnh yu l trn bt tng ro xung quanh nh Ju-li-et. Ngha l mt th lc hn th c th e da trc tip n tnh mng ca R-me-. + Ch Ju-li-et ng l ni ca s cn phng ring ca nng, tuy c cc bc tng ca cn phng che ch nhng cng l bc tng ca s rng buc ca vng l gio. 3. Hng dn t hc.

Trang 189

Tun 20: Tit 73 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LU BIT KHI XUT DNG


(Xut dng khi lu bit) Phan Bi Chu
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung v ngh thut ca bi th: + Cm nhn c v p lng mn, ho hng ca nh ch s cch mng u th k XX. + Thy c nhng nt c sc v ngh thut v nht l ging th tm huyt si sc ca Phan Bi Chu. - V k nng: + Hiu mt s c im c bn ca th VN t u th k XX n cch mng thng Tm 1945: bc u nhn bit s ging nhau v khc nhau gia th trung i v th hin i v ti, cm hng, th loi v ngn ng. + Bit cch c - hiu tc phm th tr tnh hin i theo c trng th loi. + Bit vn dng hiu bit v phn tch th tr tnh vo bi vn phn tch th tr tnh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Kim tra s chun b bi ca hc sinh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Cui th k XIX, phong tro Cn Vng chng Php tht bi, nhng phong tro yu nc mi xut hin. Phan Bi Chu l mt trong nhng nh nho Vit Nam u tin nui tng i tm mt con ng cu nc mi. Cng nh Bc H sau ny, Phan Bi Chu khng c nh xy dng cho mnh s nghip vn chng m dng vn chng lm phng tin phc v cho s nghip cch mng. Tuy nhin nhit huyt cu nc t chy ngn la vn chng to nn th vn tuyn truyn vn ng cch mng vi cm xc cun cun, t tng tin b v gi tr ngh thut cao. Lu bit khi xut dng l mt trong nhng bi th tiu biu cho loi th ny. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: hng dn hc sinh I. Tm hiu chung tm hiu phn tiu dn: 1. Tc gi: Gio vin yu cu hc sinh c phn - Phan Bi Chu (1867 - 1940), bit hiu chnh l So tiu dn v nhng nt chnh v con Nam, qu Nam n, Ngh An. ngi, s nghip cch mng, s - L nhn vt lch s kit xut u th k XX, lnh t ca nghip vn chng ca Phan Bi cc phong tro Duy Tn, ng Du, Vit Nam quang phc
Trang 190

Chu thng qua h thng cu hi gi m: - Phan Bi Chu l ngi thnh lp ra nhng t chc no? - Mc ch sng tc ca Phan Bi Chu l g? - Em c nhn xt g v th vn ca Phan Bi Chu? - Bi th c vit khi no? Ch trng hot ng ca phong tro ng Du. - Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp. - Gio vin ch nh hc sinh trnh by v cht : y l sng tc khi u ca mt giai on hot ng cch mng kh thnh cng v ho hng ca tc gi.

- Tc phm lm theo th loi no. Vit v ti g?

- Phn tch hai cu ?

hi. mt ch s c tm lng yu nc v kht vng cu nc nng chy. - L mt nh vn, nh th ln ca dn tc. Vn th ca ng vit ra ch yu nhm mc ch tuyn truyn c ng cch mng vi bu nhit huyt si sc cun cun. - Tc phm tiu biu: Hi ngoi huyt th, Vit Nam vong quc s, Ngc trung th, Trng Quang tm s, Phan Bi Chu nin biu, 2. Bi th: a. Hon cnh sng tc: - Hon cnh chung: Bi th ra i trong mt hon cnh lch s c ngha: Phong tro Cn Vng chng Php tht bi, bo hiu s b tc ca con ng cu nc theo t tng phong kin do cc s phu lnh o. Tnh hnh chnh tr ht sc en ti. Thi cuc thay i i hi phong tro gii phng dn tc phi c mt hng i mi theo li dn ch t sn u tin nc ta. Mun th, phi tm n nhng t nc duy tn hc tp v quc gia m h hng n l Nht Bn. - Hon cnh ring: Phan Bi Chu sng tc bi th ny sau khi quyt nh ln ng sang Nht Bn. b. Th loi: Vit bng ch Hn theo th th tht ngn bt c ng lut. c. Ch : Bi th th hin ch, hoi bo, kht vng ra i cu nc ca nh cch mng. Qua th hin tm lng yu nc ca tc gi. II. c - hiu vn bn 1. c v gii thch t kh 2. Tm hiu ni dung v ngh thut bi th a. Hai cu : Ch lm trai. - Ch lm trai: l tng trong thi phong kin, k lm trai phi nn cng danh s nghip c ch cho dn, lu danh thin c. - Theo Phan Bi Chu: lm trai phi lm nn chuyn l, sng cho phi thng, hin hch phi xoay chuyn tri t ch khng t tri xoay chuyn bn lnh khng chu khut phc trc s phn, trc hon cnh. Khng nh mt l sng cao p, mt t th khe khon, ngang tn, ngo ngh, thch thc vi cn khn.
Trang 191

- Qua hai cu thc cho thy thc, trch nhim ca tc gi nh th no?

- Thi ca tc gi nh th no trc tnh cnh t nc? Cu 6, bn dch th cha din t c cng , thi quyt lit ca nhn vt tr tnh.

- Kht vng v t th ln ng ca nh th th hin nh th no qua hai cu kt? Cu 8, bn dch th cha din t c lm mt ln ci th tro ln ca bui ln ng. - Hnh nh nhn vt tr tnh hin ln mong mun g ca tc gi. - Hc sinh lm vic theo nhm tng bn. - Gio vin ch nh hc sinh trnh by. Tng kt?

b. Hai cu thc: thc trch nhim ca tc gi trc cuc i (Trin khai c th v tng ch lm trai) - Ng (t, ti): Ci ti c nhn nh th y tinh thn trch nhim trc cuc i. - Cu 4: hnh thc cu nghi vn, thc cht l cu khng nh mt kht vng sng hin hch em ht ti nng ch kh cng hin cho i. Th hin s t tin bn lnh, v thc trch nhim ca bn thn i vi t nc. c. Hai cu lun: Thi ca tc gi trc tnh cnh t nc. - Cu 5: ni nhc mt nc, ni au xt t chy tm can nh th, khng nh ch st thp ca nhng con ngi khng cam sng cuc i n l. - Cu 6: tng t b sch thnh hin v sch v chng c ch g trong bui nc mt nh tan. tng mang sc thi mi ca thi i. Cch ni to bo, y kh phch th hin quan im cht vinh hn sng nhc. Bc l tm lng yu nc chy bng ca nh th. d. Hai cu kt: Kht vng v t th hm h, si sc ln ng ca nh th. Nguyn trc ng phong ng hi kh: Kht vng mnh lit, lng quyt tm st ra i tm ng cu nc. Thin trng bch lng nht t phi: Hnh nh th lng mn, k v v ho hng th hin lng hm h t tin khi xut dng cu nc. 3. Tng kt a. Vn l th th tht ngn bt c ng lut, bng ch Hn. Ging th trang nghim, nh c ho hng, mnh m li cun. b. Th hin mt ch ln phi thng: khng cam tm lm n l, quyt i tm ng cu nc. Khng phi l khu kh m l s tht lch s xc nhn Phan Bi Chu sng v hnh ng nh th ng vit ra. c. "Xut dng lu bit" mang m iu anh hng ca, cha chan tnh yu nc v quyt tm ln ng cu nc. III. Luyn tp 1. Cng c: Bi th nh nhng li th hin mt t tng ln. Tc
Trang 192

phm ra i trong hon cnh t nc b xm lc nhng vn c gi tr vi thanh nin ngy nay trong cng cuc xy dng v bo v t quc. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - V sao bi th c sc li cun mnh m i vi th h thanh nin yu nc u th k XX. - Hc thuc lng bi th. - Chun b bi mi: Ngha ca cu.

Trang 193

Tun 20: Tit 74 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

NGHA CA CU
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c cc thnh phn ng ngha ca cu. Bit phn tch cc thnh phn ng ngha ca cu trong vn bn. - V k nng: C kh nng vn dng hiu bit v ngha ca cu vo vic lnh hi v to lp vn bn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Khi ni hay vit, chng ta thng ni (vit) thnh cu. Cu l mt n v ng php c cu trc phc tp v s phn loi phong ph da vo nhng tiu ch khc nhau. Mi cu u c ngha. Ngha ca cu l ni dung thng tin m cu biu t, c th thng bo s vt, c th by t thi , s nh gi ca ngi ni (vit) vi s vt hoc vi ngi nghe (c). V vy ngi ta chia lm hai thnh phn ngha ca cu: ngha s vt v ngha tnh thi. Tit hc hm nay, chng ta s tm hiu mt cch thu o v ngha ca cu. Hot ng ca GV v HS Gio vin hng dn hc sinh phn tch cc ng liu trong mc ny. Ni dung cn t I. Hai thnh phn ngha ca cu 1. Tm hiu ng liu: a. Cp cu "a" v "": - Ging nhau: C hai cu u cp n cng mt s vic: Ch Pho tng c thi "ao c mt gia nh nho nh". - Khc nhau: + Cu "a" km theo s nh gi cha chc chn v s vic (bi t "hnh nh"). + Cu "" cp n s vic nh n xy ra. b. Cp cu "b" v "b1": - Ging nhau: + Cng cp n s vic "ngi ta cng bng lng". - Khc nhau: + Cu "b": th hin s nh gi ch quan ca ngi ni v kt qu s vic. (s vic c nhiu kh nng xy ra)
Trang 194

+ Cu "b1": ch n thun cp n s vic. 2. Hai thnh phn ngha ca cu - Qua vic tm hiu ng liu, chng - Mi cu thng c hai thnh phn ngha: ta c nhn xt g v ngha ca cu. + Ngha s vic (ngha biu th thng tin, ngha miu t, ngha mnh ): l ngha cp n mt s vic hay nhiu s vic. + Ngha hnh thi (ngha biu th tnh cm): l s by t thi , s nh gi ca ngi ni i vi s vic . - Trong mi cu, 2 thnh phn ngha ny ha quyn vi nhau. Nhng ngha tnh thi c th biu hin ring r v S vic l g? tng minh bng cc t ng tnh thi. Ngay c nhng cu Trong thc t khch quan, c nhng khng c t ng ring th hin ngha tnh thi th tnh thi loi s vic ph bin no tc ng v vn tn ti trong cu (tnh thi khch quan trung ha). C to nn ngha s vic ca cu? trng hp cu ch c ngha tnh thi, l khi cu ch cu - S vic l nhng hin tng, s to bng t cm thn. kin, nhng hot ng ( trng thi * VD (SGK) ng hoc tnh) c din bin trong II. Ngha s vic: thi gian, khng gian hay nhng quan - Khi nim: Ngha s vic ca cu l thnh phn ngha h gia cc s vt ng vi s vic m cu cp n. - Qua phn tch ng liu, em hy cho - Mt s loi s vic ph bin to nn ngha ca cu: bit: Th no l ngha s vic? Ngha + S vic biu hin hnh ng. s vic thng c biu hin trong + S vic biu hin trng thi, tnh cht, c im, cu nh th no? + T th, * Lu : + S tn ti - s vic tn ti, c th cu ch c + Quan h. hai b phn: - Ngha s vic thng c biu hin nh cc t ng + ng t tn ti (c, cn, mt, ng vai tr ch ng, v ng, trng ng, khi ng v mt s ht). thnh phn ph khc. + S vt tn ti (khch, tin, go, III. Tng kt (ghi nh - SGK) t, ng, ti) IV. Luyn tp + C th thm b phn th 3: ni 1. Cng c chn hay thi gian tn ti (trong nh 2. Luyn tp c khch). * Bi 1: Phn tch ngha s vic tng cu trong bi th. + v tr ng t tn ti, c th l - Cu 1: din s vic trng thi t hai s vic (ao thu lnh, ng t hay tnh t miu t cch thc nc trong) tn ti (Ngoi song th th oanh vng) - Cu 2: mt s c im vic (thuyn b) qu trnh. - s vic quan h th c nhiu loi - Cu 3: mt s vic (sng gn) qu trnh. quan h nh ng nht, s hu, so - Cu 4: mt s vic (l a nhanh) snh (tng ng hay tng phn), - Cu 5: hai s vic: c im, trng thi; (tri xanh nguyn nhn, mc ch ngt, my l lng) Gio vin hng dn hc sinh lm bi - Cu 6: hai s vic (trng thi, c im: khch vng,
Trang 195

tp

ng trc quanh co) - Cu 7: hai s vic (t th ta gi, bung cn) hnh ng - Cu 8: mt s vic (c p) * Bi 2: Tch ngha tnh thi v ngha s vic trong cc cu: - Cu a: + Ngha s vic: ni v Xun. + Ngha tnh thi: s cng nhn s nh gi l c thc (th hin cc t thc), nhng ch thc mt phng din no (k); cn phng din khc th l iu ng s. - Cu b: + Ngha s vic: Qun ngc ngh v vic chn ngh ca mnh v thy th li. + Ngha tnh thi th hin mt phng on mi ch mi l kh nng, ch cha hon ton chc chn v vic chn nhm ngh. - Cu c: Cu ny c hai s vic v hai tnh thi: + S vic th nht: h cng phn vn nh mnh. Thi phng on cha chc chn (t "d" = c l, hnh nh). + S vic th 2: mnh cng khng bit r con gi mnh c h hay khng ngi ni nhn mnh bng 3 t tnh thi "n chnh ngay mnh" 3. Hng dn t hc - Hc sinh lm bi tp theo hng dn. - Chun b bi mi: Hu tri

Trang 196

Tun 20: Tit 75 Gio n Vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

HU TRI
Tn
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung v ngh thut ca bi th: + Cm nhn c tm hn lng mn c o ca thi s Tn (t tng thot li, thc v ci ti, ci ngng) v nhng du hiu i mi theo hin i th ca Vit Nam vo u nhng nm 20 ca th k XX (th th, cm hng, ngn ng). + Thy c gi tr ngh thut c sc ca bi th. - V k nng: + Hiu mt s c im c bn ca th Vit Nam t u th k B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Cu hoi: Quan nim v chi lam trai cua PBC co gi mi me so vi trc? Thai cua PBC v nn hoc vn cu? Nguyn nhn cua thai y? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong thi nhn Vit Nam (Hoai Thanh Hoai Chn) mt cun sach c coi la bao tang cua th mi, Tan a c cung kinh t trang u, Tan a cha phai la nha th mi, Tan a c cung kinh Hot ng ca GV v HS H1: Hng dn hoc sinh tim hiu phn tiu dn: Gv yu cu hoc sinh oc phn tiu dn va tom tt nhng net chinh v con ngi, s nghip vn chng cua Tan a thng qua phn tiu dn trong sach giao khoa. - Hoc sinh lam vic ca nhn va trinh bay trc lp. - Gv chi inh hs trinh bay va cht y Ni dung cn t I/ Tim hiu chung 1. Tac gia - Tan a (1889 - 1939), qu lang Kh Thng, huyn Bt Bat, tinh Sn Ty (nay Ha Ni) - Tinh thng Han hoc, phong tinh tai hoa. La thi si tai ba, tn tui choi sang trn thi an Vit Nam nhng nm hai mi cua th ki nay - La con ngi cua hai th ki v ca hoc vn, li sng, s nghip th vn. Th vn Tan a co th xem la gach ni gia hai thi ai vn hoc: trung ai va hin ai. - Tac phm gm co: Gic mng con, Gic mng ln, Khi tinh con, Tan a, Cai ti lang man bay bng la
Trang 197

hn th Tan a: m thm, thit tha, bun nhiu ma vn gn bo vi qu hng t nc. H2: Hng dn hs tim hiu hoan 2. Bai th Hu tri canh sang tac va b cuc cua bai th a. Hoan canh sang tac: - Bai th c vit trong khoang Bai th ra i vao nhng nm u cua th ki XX cua ch thi gian nao? Xut x thc dn na phong kin. c in trong tp Con chi Goi hs oc bai th (lu y giong oc: (1921) va hom hinh, va hao hng, si ni, b. B cuc: co khi tha thit xot xa) - oan 1: T cu 1 20: K li do cung thi im c - Tim b cuc bai th va nu ro cac y ln oc th Hu tri trong tng phn. - oan 2: Tip n cu 86 (Sng a Vit): K v cuc - Em co nhn xet gi v b cuc bai oc th cho tri va ch tin nghe. th. - oan 3: Tip n cu 98: Li tm tinh vi tri v tinh Hs lam vic ca nhn va trinh bay canh khn kho cua ngh vit vn va thc hanh thin lng trc lp. ha gii. Giao vin cht: Bai th co b cuc - oan 4 (con lai): Phut chia li y xuc ng gia nha th mach lac, ro rang, k theo trinh t thi vi tri va ch tin. gian. c. Chu : Hay xac inh chu bai th y la mt bai th t s th hin cai ti ca nhn phong tung, t y thc v tai nng, gia tri ich thc cua minh gia cuc i y ry nhng bt cng en ti cua xa hi thc dn phong kin Vit Nam nhng nm u th ki XX. Hoat ng 3: Hoc sinh oc, tim cac II. oc hiu vn ban chi tit va xu chui thanh s 1. Kt cu bai th - Bai th co kt cu nh mt cu chuyn k v mt gic m. o la m trng sang, luc khuya khng ngu c thc dy bun un nc ung va ngm vn ngm trng cht hai c tin xut hin nu li o a ln tri c on tip trong vong, c mi oc th ch tin xum vao khen ngi, tan thng tri hoi danh tinh k l tinh canh, bay to ni long tri a thng t tng Lay ta ra v. - Anh chi co suy nghi gi v cach k 2. Cach vao c ao cua bai th chuyn Chuyn k v mt gic m iu khng co thc dng Hoc sinh lam vic ca nhn va trinh nh lai c tac gia khng inh co tht hoan toan gy bay trc lp. mt mi nghi vn gi tri to mo lam cho cu chuyn tr nn hp dn cach vao chuyn c ao co duyn. Hoat ng 4: Hng dn hoc sinh 3. Cuc oc th gia chn thin inh tim hiu canh oc th trn tri cua vn - Khng gian va canh vt hin ln rt sang trong, quy si phai - Giao vin goi hoc sinh oc oan 2 - c tri mi ln oc th khng phai ai cung c
Trang 198

bai th NGNG. - Tac gia k lai chuyn oc th cho - Ngi oc th c mi ngi. Khi oc th va say sa, tri nghe nh th nao? (thng qua vic c y va co cai gi hai hc (c y oc a thich; che tri miu ta khng gian canh vt, thai hn) cua ngi oc va ngi nghe) - Ngi nghe th (tri va ch tin): + Tri khen va a ph cho vn tht tuyt, tan thng, khng inh cai tai cua thi si. + Cac ch tin: nh thy m mang nhn thc c nhiu cai hay, xuc ng, tan thng va hm m. Em co suy nghi gi v cach va miu cach dng canh nh th lam cho bui nghe th tr nn ta cua vn si ha gii oc th tri? si ni, hao hng. Hoat ng 5: Hng dn hoc sinh 3. Cai ti tai hoa, phong tung mun khng inh minh tim hiu cai ti cua tac gia: gia cuc i trn th: Giao vin goi hoc sinh oc oan 3 - Trc Tan a, cac nha nho tai t u noi n ch tai va yu cu: (gn lin vi kinh bang t th). Con Tan a th hin y thc Hay tim cac cu th th hin cai ti ca nhn rt ro. cua tac gia va gia tri biu at cua cac - Tan a khng phat biu trc tip bng cu ch ma vn cu th: nhn ra quan nim cua Tan a v ngh vn: Vn chng luc nay la mt ngh kim sng. Quan nim v nhiu cai mi. ng thi khat vong, y thc ca nhn trong sang tac ngh thut. - Khng inh tai nng, quan nim v ngh vn, y thc ca nhn con c biu hin vic tu trinh vi tri v ngun gc cua minh (so sanh vi mt s tac gia khac). Nhng co net khac: tach tn ho; noi ro ban quan, chu luc, tn hanh tinh Th hin c tinh thn dn tc, mt tinh cam non nc ang quy. - Bai th con noi ln hin thc: khi k v cuc i Tan a (Bam tri ngay thang) hai ngun cam hng HT LM hoa quyn vao nhau a khng inh vi tri cua nha th gach ni cua hai thi ai th ca Hoat ng 6: Hng dn hoc sinh 4. Ngh thut tim hiu mt ngh thut: - Th th trng thin kha t do, khng bi rang buc bi Hay chi ra nhng ngh thut cua bai khun mu cu tao nao, ngun cam xuc c bc l t th (nu nhng net mi va hay). nhin thoai mai phong tung. mi net ngh thut phai chng minh - Li k chuyn dn da, giong k khi hai co duyn bng nhng cu th cu th. - Ngn ng th chon loc, tinh t gi cam rt gn vi i, khng cach iu c l. - Tac gia t hin din trong bai th vi t cach ngi k chuyn nhn vt tr tinh: bc l y thc ca nhn tao nn cai ngng ring cua Tan a: T cho minh la vn hay, chi
Trang 199

co tri va ch tin la tri m, xem minh la mt trich tin bi ay, nhn minh la ngi nha tri sai xung trn th thc hanh thin lng 5. Tng kt (ghi nh sgk) II. Luyn tp 1. Cung c Hu tri cha phai la bai th hay nht cua Tan a nhng minh chng ro nht cho ngi cua hai th ki, cy cu ni gia vn hoc trung ai va vn hoc hin ai. Bai th tuy vn phang pht cai khi vi c in nhng a co rt nhiu cach tn, i mi ca hinh thc ln tinh iu cam xuc. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hoc. - Nm c cai ti ca nhn cua Tan a c th hin trong bai th. - Nhng net ngh thut cua bai th - Hoc thuc long t cu 21 n cu 98 - Chun bi bai Vi vang Xun diu.

Trang 200

Tun 20: Tit t chon Gio n Ting Vit (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

NGHIA CUA CU
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Cung c va khc su kin thc v nghia cua cu: hiu cac thanh phn ng nghia cua cu. Bit phn tich cac thanh phn ng nghia cua cu trong vn ban. - V k nng: Co kha nng vn dung hiu bit v nghia cua cu vao vic linh hi va tao lp vn ban. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, giao an, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: T chc gi hoc theo cach kt hp cac hinh thc trao i, tra li cu hoi, gi m, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Yu cu hoc sinh nhc lai cac kin I. Cung c kin thc cu thc v nghia cua cu a hoc, sau o 1. Hai thanh phn nghia cua cu giao vin cung c cht lai. - Mi cu thng co hai thanh phn nghia: + Nghia s vic (nghia biu thi thng tin, nghia miu ta, nghia mnh ): la nghia cp n mt s vic hay nhiu s vic. + Nghia tinh thai (nghia biu thi tinh cam): la s bay to thai , s anh gia cua ngi i vi s vic o. - Trong mi cu, hai thanh phn nghia nay hoa quyn vi nhau. Nhng nghia tinh thai co th biu hin ring re va tng minh bng cac t ng tinh thai. Ngay ca nhng cu khng co t ng ring th hin nghia tinh thai thi tinh thai vn vn tn tai trong cu (tinh thai khach quant rung hoa). Co nhng tng hp cu chi co nghia tinh thai, o la khi cu chi cu tao bng t cam than. 2. Nghia s vic - Khai nim: Nghia s vic cua cu la thanh phn nghia ng vi s vic ma cu cp n. - Mt s loai s vic ph bin tao nn nghia cua cu: + S vic biu hin hanh ng. + S vic biu hin trang thai, tinh cht, c im,
Trang 201

Hng dn hoc sinh thao lun theo nhom, ri trinh bay.

+ T th, + S tn tai + Quan h. - Nghia s vic thng c biu hin nh cac t ng ong vai tro chu ng, vi ng, trang ng, khi ng va mt s thanh phn phu khac. II. Luyn tp * Bai tp s 1 (sgk - 9): Phn tich nghia s vic tng cu trong bai th. - Cu 1: hai s vic: s vic trang thai; s vic c im (ao thu lanh, nc trong) - Cu 2: mt s c im vic (thuyn be) qua trinh. - Cu 3: mt s vic (song gn) qua trinh. - Cu 4: mt s vic qua trinh (la a nhanh) - Cu 5: hai s vic: s vic trang thai; s vic c im (tri xanh ngt, my l lng) - Cu 6: hai s vic: s vic c im; s vic trang thai - Cu 7: hai s vic: s vic t th (ta gi, bung cn); s vic trang thai (lu chng c) - Cu 8: mt s vic hanh ng (ca p) * Bai tp s 2 (sgk - 9): Tach nghia tinh thai va nghia s vic trong cac cu: - Cu a: + Nghia s vic: noi v xun. + Nghia tinh thai: s cng nhn s danh gia la co thc (th hin cac t thc), nhng chi thc mt phng din nao o (k); con phng din khac thi la iu ang s. - Cu b: + Nghia s vic: Quan nguc nghi v vic chon ngh cua minh va thy th lai. + Nghi tinh thai th hin mt phong oan chi mi la kha nng, ch cha hoan toan chc chn v vic chon nhm ngh. - Cu c: Cu nay co hai s vic va hai tinh thai: + S vic th nht: ho cung phn vn nh minh. thai phong oan cha chc chn (t d = co le, hinh nh). + S vic th 2: minh cung khng bit ro con gai minh co h hay khng ngi noi nhn manh bng 3 t tinh thai n ngay chinh minh
Trang 202

* Bai tp s 3: Phn nghia s vic: noi n mt ngi co nhiu phm cht tt (bit kinh mn khi phach, bit tic, bit trong ngi co tai) thi khng phai la ngi xu tinh thai khng inh manh me cn chon t hn.

Trang 203

Tun 21: Tit 76 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

VI VANG
Xun Diu
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung va ngh thut cua bai th: + Cam nhn c nim khao khat sng manh lit, sng ht minh va quan nim v thi gian, tui tre va hanh phuc cua Xun Diu th hin qua bai th. + Thy c s kt hp nhun nhuyn gia mach cam xuc manh lit, di dao va mach li lun xa hi cht che cung vi nhng sang tao c ao v ngh thut cua nha th. - V k nng: + Hiu mt s c im c ban cua th Vit Nam t u th ki XX n cach mang thang Tam 1945; bc u nhn bit c s ging va khac nhau gia th trung ai va th hin ai v tai, cam hng, th loai va ngn ng. + Bit cach oc hiu tac phm th tr tinh hin ai theo c trng th loai. + Bit vn dung hiu bit va phn tich th tr tinh vao bai vn phn tich th tr tinh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: oc thuc long oan th miu ta canh thi si oc th cho tri nghe. Cho bit cai ti nha th th hin nh th nao trong bai th Hu tri. 3. Vo bi mi: Li vao bai: Xun Diu la nha th mi nht trong cac nha th mi. Th ng la ngun sng dao dat cha tng thy Xun Diu say m tinh yu, say m canh tri, sng vi vang, sng cung quyt mun tn hng cuc i ngn ngui cua minh. Khi vui cung nh khi bun, ngi u nng nan tha thit. Nhn inh nay la cua nha ph binh vn hoc Hoai Thanh rt ung vi hn th Xun Diu, cang ung hn vi bai th Vi vang, mt bai th hay in trong tp Th th xut ban nm 1938. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Tim hiu chung Nu vai net c ban v tac gia Xun 1. Tac gia Diu? - Xun Diu (1916 - 1985), but danh khac Trao Nha, tn tht Ng Xun Diu. - Qu quan: qu cha Ha Tinh, qu me Binh inh, ln ln Quy Nhn.
Trang 204

- Tim hiu xut x, b cuc , chu bai th.

- 4 cu th cho thy iu gi? Nhn xet v hinh thc din at va y tng c ao cua nha th?

- Hinh anh thin nhin, cuc sng quen thuc c din ta nh th nao? (Hoc sinh oc oan th va tim cach miu ta thin nhin cua nha th)

- La thanh vin cua nhom T lc vn oan, trc CMTT la nha th mi nht trong cac nha th mi. Sau CMTT, XD nhanh chong hoa minh gn bo vi t nc, nhn dn va nn vn hoc dn tc. - La mt cy but co sc sng di dao, bn bi, co ong gop trn nhiu linh vc cho nn vn hoc dn tc hin ai. - Tac phm tiu biu (SGK) => XD la nha th ln cua nn vn hoc Vit Nam hin ai, la mt hn th khao khat giao cam vi i, la nha th cua tui tre va tinh yu. 2. Vi vang a. Xut x: Rut trong tp Th th, tp th u cua Xun Diu, xut ban nm 1938. b. B cuc: - oan 1: Tinh yu cuc sng trn th tha thit cua nha th. - oan 2: (14 - 29): Ni bn khon v s ngn ngui cua kip ngi, trc s tri qua nhanh cua thi gian. - oan 3 (con lai): Li giuc gia cung quyt, vi vang tn hng nhng giy phut cua tui tre gia mua xun cua cuc i, cua vu tru. c. Chu Tui tre rt ep, rt ang yu. Mt i ngi chi co mt ln tui tre. Phai bit quy trong va sng ht minh vi tui tre va thi gian. II. oc hiu vn ban 1. Tinh yu cuc sng trn th say m, tha thit cua nha th (13 cu u) * 4 cu u: 4 dong ngu ngn ngn gon - Mt c mun manh lit, tao bao mun ng tri thin nhin, oat quyn tao hoa: tt nng, buc gio - ip cu phap ti mun khng inh mt cai ti y khat vong khat vong manh lit mun gi tron ven hng sc cua cuc i. * 9 cu tip: - Thin nhin rt ep y hng sc: cua hoa ng ni xanh ri, cua la canh t ph pht; tun thang mt cua ong bm. Khuc tinh si cua yn anh. Va nay y anh sang chp hang mi. - ip khuc nay y c 5 ln, ngh thut ao ng, so
Trang 205

- Cach cam nhn va tinh cam cua thi nhn trc bc tranh thin nhin cuc sng nay? - Sang oan 2, tm trang nha th co s chuyn bin nh th nao? Vi sao thi nhn ang vui ngy ngt bng cht bun, bn khon? - Quan nim v thi gian cua Xun Diu th hin nh th nao? (Quan nim v thi gian co nhiu cach noi. Thi gian la vang ngoc. Bong nga lng ta. Thi gian vun vut thoi a, nh bong cu (tun ma) vut qua ca s, nh nc chay qua cu. Thi gian mt i khng tr lai). - Vi sao thi nhn co tm trang vi vang, cung quyt trc s tri qua nhanh chong cua thi gian? - Giong th si ni nh nc t mach ngun tun ra. Mt h thng tng phan i lp: ti qua, non gia, ht mt, rng cht, tun hoan bt phuc hoan, v han hu han khng inh mt chn li trit li: tui xun mt i khng tr lai. Phai quy tui xun. Cach nhin nhn v thi gian cung rt tinh t, c ao, nhay cam. Trong hin tai a bt u co qua kh va tng lai; cai ang co lai ang dn mt i

sanh c ao, tao bao (thang ging ngon nh mt cp mi gn) : nhc lai s sng cng tran phi bay, thin nhin hu tinh xinh ep tht ang yu. Vi le o nn phai vi vang tt nng i va buc gio lai. Trong cai phi li co s ang yu cua mt tm hn lang man. => Nha th cam nhn thin nhin cuc sng bng moi giac quan, vui say ngy ngt trc mt thin nhin ti ep y sc sng. 2. Ni bn khon v s ngn ngui cua kip ngi trc s tri qua nhanh chong cua thi gian (oan 2) * Quan nim v thi gian cua Xun Diu: Thi gian khng phai la tun hoan ma la tuyn tinh, mt i khng tr lai. Thi gian i ngi khng ng nht vi thi gian vu tru.

- Do u ma Xun Diu co cach cam nhn v thi gian nh vy? - ang chim m trong au bun

- T quan nim thi gian, nha th bn khon v s ngn ngui cua kip ngi trc s tri qua nhanh cua thi gian. - Thi gian tri chay rt nhanh, theo a o ca thin nhin va s sng con ngi u khng tranh khoi heo ua Thi gian khc nghit, i ngi co han, tui xun ngn ngui. - Cach noi tng phan i lp chi ra mt i ngi chi co mt tui xun; tui tre mt i khng tr lai. Xun ang ti nghia la xun ang qua, Xun con non nghia la xun se gia. Ma xun ht nghia la ti cung mt Long ti rng nhng lng i c cht Khng cho dai thi tre cua nhn gian Noi lam chi rng xun vn tun hoan Nu tui tre chng hai ln thm lai Khng th niu gi c thi gian, hay mau ln, vi vang ln tn hng nhng giy phut cua tui tre, nhng gi cuc i ban tng. Nha th nhin thi gian qua lng kinh cua mt cai ti ca nhn yu i, ham sng, y thc su sc v s tn tai cua mi mt ca nhn trn cuc i. 3. Khat vong sng, khat vong yu cung nhit hi ha
Trang 206

tuyt vong, nha th cht nhn ra tinh yu vn con nn a co hanh ng va thai nh th nao?

- Nhn xet v cach s dung hinh anh trong cu cui cung trong bai th. Vi sao lai co s thay i cach xng h trong bai th (ti - ta)

- u la net mi me trong quan nim v cuc sng, tui tre va hanh phuc? Quan nim o co tich cc khng?

cua nha th (oan 3) - M u bai th la cai Ti hm h: Ti mun tt nng i. - Kt thuc bai th la ta, la moi tui tre. Sng manh lit, sng ht minh. Sng nng nan say m. - Ngh thut trung ip trong din ta. Ngn t m mau sc cam giac, xuc giac rao rc: Ta mun m, Ta mun rit Ta mun say Ta mun thu. Tinh yu nng nan, khoe khon, cao cua nha th. Nha th cam nhn nim hanh phuc bng moi giac quan, trang thai say m ngy ngt. 4. Quan nim mi cua XD v cuc sng, tui tre va hanh phuc. Th gii nay ep nht, m hn nht vi co con ngi gia tui tre va tinh yu. Phai bit yu cuc sng hin tai, cuc i ni trn th. Phai bit nng niu, quy trong tng giy tng phut cua cua tui tre va tinh yu, phai chu ng chay ua vi thi gian chin thng no. Quan nim sng tich cc. 5. Tng kt (ghi nh) III. Luyn tp 1. Cung c - Sng vi vang khng co nghia la sng gp, ich ki trong hng thu. Vi vang th hin mt tm hn yu i, yu sng n cung nhit. Bit quy trong thi gian, bit quy trong tui tre, bit sng cung la yu; tinh yu i la, tinh yu tao vt. Tinh cam y a th hin mt quan nimmj nhn sinh mi me, cp tin. Bay thp ki sau con lam cho khng it ngi ng ngang! Xun Diu a sng vi vang nh vy. 50 tac phm, hn 400 bai th tinh, ng a lam giau ep cho nn th ca Vit Nam hin ai. - Bai th Vi vang cho thy mt cam quan ngh thut rt ep, rt nhn vn, mt giong vn si ni, dng trao va li cun, hp dn. Co cht xuc giac trong th. Cach dung t rt bao, oan th rt tai hoa. Vi vang tiu biu nht cho th mi, th lang man 1932 1941. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hoc - Hoc thuc long bai th - n tp chun bi vit bai vit s 5: Nghi lun xa hi

Trang 207

Tun 21: Tit 77,78 Gio n lam vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

BAI LAM VN S 5: NGHI LUN XA HI


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Bit vn dung cac thao tac lp lun trong vn nghi lun. - Vit mt bai vn nghi lun xa hi th hin quan nim, y kin cua minh mt cach cht che, mach lac va thuyt phuc. - Nhay ben i vi vn xa hi t ra, co quan im va cach giai quyt ung n. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: - Gio vin ghi ln bng, hc sinh lm bi trn lp np bi ng thi gian quy nh. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t A. bi: Vit mt bi vn ngh lun trnh by quan im ca mnh v li sng gin d ca mt con ngi. B. p n v biu im 1. V k nng: - Vit mt bi vn ngh lun x hi vi l l lp lun cht ch c sc thuyt phc vi mt kt cu hp l r rng. - B cc hp l, r rng din t c cm xc. - Khng mc nhng li thng thng v hnh thc; ch vit, chnh t, dng t, ng php, 2. V kin thc: a. M bi: (1,5 ) Nu vn : Sng gin d c bn ti t lu; sng gin d c vai tr quan trng trong vic hnh thnh tnh cch ca mt con ngi. b. Thn bi: (7 ) - Khi nim gin d (1 ) - Quan nim ca c nhn: (2) + Gin d l li sng khng ph trng, ph hp vi iu kin c nhn, vi hon cnh x hi, hon cnh giao tip. + Sng gin d khng c ngha l keo kit, bn xn.
Trang 208

- Tc dng ca li sng gin d: tit kim sc lc, tin bc cho c nhn x hi; trnh cc t nn x hi (ua i, trm cp, tham nhng,) (1 ) - Ph phn li sng xa hoa, ua i hao tn ca ci x hi, gy ra t nn x hi; ngc li, li sng keo kit bung xui, cu th cng hn ch s pht trin. (1 ) - Dn chng v nhng tm gng gin d trong cuc sng; c bit ca ngi li sng gin d ca Bc H: Bc H c chic o nu gin d Mu qu hng bn b m . Trch dn cu ni ca Puskin: Ci v i nm trong s gin d. (1 ) c. Kt bi (1,5 ) - Khng nh tc dng ca li sng gin d.

Trang 209

Tun 21: Tit t chn Gio n lam vn (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP CCH LM BI VN NGH LUN X HI


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Cng c, khc su kin thc v cch lm bi vn ngh lun x hi. B. Phng tin dy hc: - Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, C. Phng php dy hc: - T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tr li cu hi, gi m, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Phn 1: gio vin khi gi hc sinh I. Kin thc c bn nh li nhng kin thc c hc v 1. Phn tch : l xc nh cc vn sau: Phn tch v lp dn bi vn - Ni dung trng tm ca bi vit (vn m yu cu) ngh lun x hi. - Cc thao tc lp lun chnh cn s dng: gii thch, chng minh, phn tch, - Phm vi t liu 2. Tm : l xc nh cho bi vn ngh lun. C th thc hin vic tm bng cch t ra nhng cu hi v t tr li, ri t cu tr li xc nh vn. Sau phn loi, sp xp to thnh h thng ln, nh cho bi vit. 3. Lp dn : l trin khai sp cc theo mt trt t nht nh, hnh thnh cu trc bi vit. Dn bi vn ngh lun gm 3 phn: a. M bi: -1 -2 b. Thn bi: *1 - 1a: + 1a1 (nu c) + 1a2 (nu c) - 1b: + 1b1 (nu c)
Trang 210

Phn 2: Hng dn hc sinh phn tch v lp dn bi vn ngh lun x hi i vi mt bi c th.

+ 1b2 (nu c) *2 - 2a: + 2a1 (nu c) + 2a2 (nu c) - 2b: + 2b1 (nu c) + 2b2 (nu c) c. Kt bi: -1 -2 II. Rn luyn k nng bi: ng cm v chia s ang l np sng tt p hin nay trong x hi ta. Em hy trnh by kin ca mnh v np sng tt p y. 1. Phn tch : - Ni dung trng tm (lun ): kin ca bn than v mt np sng tt p ca x hi: ng cm v chia s. - Cc thao tc lp lun chnh: gii thch, phn tch, chng minh, - Phm vi t liu: nhng dn chng t thc t cuc sng v bn thn. 2. Tm : da vo cc cu hi sau: - ng cm v chia s l g? + ng cm l bit rung cm trc nhng vui bun ca ngi khc, hiu v cm thng vi nhng g ang din ra xung quanh, lun t mnh trong hon cnh ca ngi khc nhn nhn, t th hin thi quan tm ca mnh + Chia s l cng ngi khc san s nim vui, ni bun, gip nhau lc kh khn v vt cht ln tinh thn. - Ti sao ni ng cm v chia s ang l np sng tt p trong x hi ngy nay? ng cm v chia s l np p truyn thng ca ng cha ta t xa n nay. ng cm, chia s mang n nim vui v lm vi i ni kh ca ngi khc, ng thi nng cao gi tr ca bn than. - Tri vi ng cm, chia s l thi sng nh th no? Cn phi nh th no i vi thi sng ? Ph phn thi th , v cm, v trch nhim trc cuc sng trc ni au ca ngi khc. - Bn thn mnh cn la chn thi sng no? V th
Trang 211

hin ra sao? Bn thn nn bit ng cm v chia s i vi ngi thn, cuc sng xung quanh 3. Lp dn bi: a. M bi: Gii thiu khi qut dn dt vn : ng cm v chia s ang l np sng tt p trong x hi ngy nay. b. Thn bi: - Gii thch ng cm v chia s: + ng cm l bit rung cm trc nhng vui bun ca ngi khc, hiu v cm thng vi nhng g ang din ra xung quanh, lun t mnh trong hon cnh ca ngi khc, hiu v cm thng vi nhng g ang din ra xung quanh, lun t mnh trong hon cnh ca ngi khc nhn nhn, t th hin thi quan tm ca mnh + Chia s l cng ngi khc san s nim vui ni bun, gip nhau lc kh khn v vt cht ln tinh thn. - ng cm v chia s l nt p truyn thng ca ng cha ta t xa n nay. ng cm chia s mang n nim vui v lm vi i ni kh ca ngi khc, ng thi nng cao gi tr ca bn thn. - Ph phn thi th , v cm, v trch nhim trc cuc sng, trc ni au ca ngi khc. - Lin h bn thn: th hin thi v trch nhim ca mnh i vi ngi thn, cuc sng, xung quanh, c. Kt bi: Nu ngha ca np sng tt p ny.

Trang 212

Tun 22: Tit 79 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

NGHA CA CU
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu cc thnh phn ng ngha ca cu. Bit phn tch cc thnh phn ng ngha ca cu trong vn bn. - V k nng: C kh nng vn dng hiu bit v ngha ca cu vo vic lnh hi v to lp vn bn. B. Phng tin dy hc: - Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: - Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Khi ni hay vit, chng ta thng ni (vit) thnh cu. Cu l mt n v ng php c cu trc phc tp v s phn loi phong ph da vo nhng tiu ch khc nhau. Mi cu u c ngha. Ngha ca cu l ni dung thng tin m cu biu t, c th thng bo s vt, c th by t thi , s nh gi ca ngi ni (vit) vi s vt hoc ngi nghe (c). V vy ngi ta chia lm hai thnh phn ngha ca cu: ngha s vt v ngha tnh thi. Tit hc hm trc, chng ta tm hiu v ngha s vic. Tit hc hm nay, chng ta tm hiu v ngha tnh thi ca cu. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t - Hng dn nm c mt s loi III. Ngha tnh thi: ngha tnh thi quan trng da vo cc 1. Tm hiu ng liu: (sgk) v d trong sch gio khoa. 2. Nhn xt Gio vin ghi cc v d vo bng - Tnh thi l cc trng thi cm xc hay tnh cm ca ph v yu cu hc sinh nhn xt con ngi trc s vic, hin tng. ngha tnh thi ca tng cu. - Cc phng din tnh thi ph bin to nn ngha tnh Gv cht li l thuyt bng s : thi ca cu: + S nhn nhn, nh gi v thi ca ngi ni i vi Ngha tnh thi vic c cp. . Ngha tnh thi ch s vic xy ra hay cha xy ra. . Ngha tnh thi ch kh nng xy ra ca s vic. Ngha tnh Ngha tnh thi . Ngha tnh thi ch s vic c nhn thc nh l mt thi hng v hng v ngi o l. s vic i thoi + Tnh cm, thi ca ngi ni i vi ngi nghe. (th hin qua cc t xng h, cc t gi p, cc t tnh thi cui cu)
Trang 213

- Hng dn luyn tp + Gio vin chia chia lp 4 nhm, 2 nhm thc hin mt bi tp. + Gio vin nu quy trnh lm v hng dn hc sinh tho lun. + Hc sinh tho lun nhm di s hng dn ca gio vin. + Sau , hc sinh mang sn phm ca mnh ln bng. + C lp nhn xt, b sung. + Gio vin nhn xt, b sung v cho im.

. Tnh cm thn mt gn gi. . Thi bc tc, hch dch . Thi knh cn. Luyn tp 1/ Bi 3 (trang 9): a- Ngha s vic: hin tng thi tit: (nng) hai min Nam - Bc c sc thi khc nhau. - Ngha tnh thi: Phng on vi tin cy cao (chc). b- Ngha s vic: nh l ca m Du v thng Dng. - Ngha tnh thi: khng nh s vic mc cao (r rng l). c- Ngha s vic: ci gong to nng tng xng vi ti n t t. - Ngha tnh thi: khng nh mt cch ma mai (tht l). d- Ngha s vic ca cu th nht ni v ngh cp git ca Ch. - Ngha tnh thi l nhn mnh thi bng t ch. Cu 3: - Ngha s vic: hn mnh v ci liu - Ngha tnh thi: nh l t tnh thi hm min cng cng nhn mt s tht l: hn mnh v ci liu. 3/ Bi 2 (tr 19): Cc t ng th hin ngha tnh thi trong cc cu: - Ni ca ng ti (tha nhn vic khen ny khng nn lm vi a b). - C th (nu kh nng). - Nhng (nh gi mc gi c l cao). - Kia m (nhc nh trch mc). 4/ Bi 3 (tr 19). - Cu chn hnh nh (th hin s phng on cha chc chn) - Cu b: chn t d (phng on) - Cu c: chn t tn (nh gi khong cch l xa) Hng dn t hc - Nm c hai thnh phn ngha trong cu l cc ngha tnh thi quan trng. Bit cch phn tch gi tr ca ngha tnh thi trong cu. - Chun b bi: Trng giang Huy Cn.

Trang 214

Tun 22: Tit 80 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TRNG GIANG
Huy cn
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung va ngh thut cua bai th: + Cam nhn c ni bun c n trc v tr rng ln, ni su nhn th, nim kht khao ha nhp vi cuc i v tnh cm vi qu hng t nc ca tc gi. + Thy c mu sc c in trong mt bi th mi. - V k nng: + Hiu mt s c im c ban cua th Vit Nam t u th ki XX n cach mang thang Tam 1945; bc u nhn bit c s ging va khac nhau gia th trung ai va th hin ai v tai, cam hng, th loai va ngn ng. + Bit cach oc hiu tac phm th tr tinh hin ai theo c trng th loai. + Bit vn dung hiu bit va phn tich th tr tinh vao bai vn phn tich th tr tinh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: oc thuc long oan th miu ta canh thi si oc th cho tri nghe. Cho bit cai ti nha th th hin nh th nao trong bai th Hu tri. 3. Vo bi mi: Li vao bai: Trong tp th La thing, nh th Huy Cn c ln t ha chn dung tm hn mnh: Mt chic linh hn nh,/ Mang mng thin c su. Ni su thin c y bao trm ln c tp La thing v t hi Trng giang, mt trong nhng bi th tiu biu cho hn th Huy Cn trc CMTT. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t H1: Hng dn hc sinh tm hiu I. Tm hiu chung tiu dn: 1. Tc gi: Gi hc sinh c phn tiu dn v Huy Cn (1919 2005), tn khai sinh C Huy Cn, qu hy cho bit phn tiu dn trnh H Tnh. by nhng vn g? - Sm c nng khiu th v tr thnh nh th ni ting Hc sinh lm vic c nhn v trnh tui 20. by trc lp. - Sm gic ng cch mng t tui sinh vin, sm thnh t v c giao nhiu trng trch.
Trang 215

H2: Hng dn hc sinh tm hiu bi th thng qua bin php pht vn v cho hc sinh tho lun. - Nu xut x, hon cnh sang tc.

- Nhn xt cch dung vn ang nhan . -Em hiu th no v cu th t Bng khung tri rng nh song di? Gio vin cht li -Em c n tng g v m iu chung ca bi th? -Nhng yu t no trong bi th to nn nhng c xc bun y?

-Trong cu th thuyn v nc li su trm ng, tc gi s dng bin php ngh thut g? Bin php ngh thut y ni ln iu g?

- Nguyn Du ni: Ngi bun cnh c vui u bao gi. th ny ca Nguyn Du c th gip ta hiu g v tm trng ca nh th Huy Cn trc thin nhin, cnh vt ca t nc?

- Kt hp hi ha gia ti nng thi ca v tm long yu nc, yu cch mng. - Nhng tc phm chnh: SGK 2. Bi th Trng giang: a. Xut x: - Trch trong tp La thing - c vit vo ma thu nm 1939 trc cnh song Hng mnh mng song nc. II. c hiu vn bn 1. Ging iu v m hng ca bi th: * Nhan : vn ang to d m vang xa, trm lng mnh mng, trang nh, c knh. * Cu t: Bng khung tri rng nh song di. - Tri rng, sng di khng gian mnh mng, v bin. - Bng khung, nh tm trng bun nh, c n gia cnh sng di, tri rng. cu t thu tm y tm trng bun nh su lng ca nh th trc cnh sng di tri rng. => m iu bun, s c n, hoang vng, u hiu, lng l * T ng: + Cc cm t, t: bun ip ip, su trm ng, c liu, lng l mang mu sc biu cm cao. * Hnh nh: - Tng phn: thuyn v > < nc li chia la - ci mt cnh kh lc my dng, chim nghing cnh nh b v, lc lng. - vn ch chiu, khng mt chuyn ngang, khng cu: tn t, hoang vng. - bo dt v u: mnh mng, v nh. * Ging th (th th tht ngn): nhp nhng, trm bun, gi cm gic ht hng, mt mt. 2. Tm trng ca tc gi: - Kip ngi tri dt, bp bnh. - D cm v tng lai, hnh phc trc hon cnh ti tm ca t nc tm trng chung ca cc nh th lng mn thi by gi. => Ci bun c ngha tch cc: c tm hn, nhit huyt, khng th trc hin thc, khng ph mc trc cuc i. 3. c sc ngh thut:
Trang 216

-V sao ni bc tranh thin nhin trong bi th m mu sc c in m vn gn gi thn thuc?

-Th tm trong bi th nhng nt gn gi vi nhng bi th ng m anh (ch) c hc?

-Theo anh (ch) ni dung cm ng nht ca bi th trng giang l g? a.Tnh yu thin nhin b.Tnh yu qu hng t nc c.Ni bun c n trc thi cuc d.C 3 trn u ng. Ti sao? -Bc tranh trng giang hin ln nh th no? Bc tranh y n cha tm trng g ca nh th Huy Cn ni ring v th h thanh nin thi by gi ni chung? -Hy pht biu cm nhn ca anh ch v mt chi tit trong bi th m anh ch tm c nht?

- Th php tng phn: ci mnh mng v tn (sng di, tri rng) > < ci mong manh, nh b (con thuyn, cnh ci kh, cn nh, cnh chim nh) - Tnh c in v hin i: + C in: . Cc hnh nh: sng nc, hong hn, cnh chim, con thuyn quen thuc trong th c. . H thng t Hn Vit: trng giang, c liu . Lp lp my cao n ni bc Ti thng phong vn tip a m (mt t my n ca i xa) Ph . Khng khi hong hn cng nh nh Yn ba giang thng s nhn su (trn sng khi sng cho bun long ai). + Hin i: . T sang to: su cht vt, nim thn mt, dn dn, . Cch din t ph hp vi tm trng, cm xc ca nh th . Cnh ci kh, bo, bn , ch chiu, cu: hnh nh quen thuc, thn thit vi ngi Vit Nam. 4. Ch : Bi th th hin tnh yu thin nhin v tm s yu nc thm kn ca tc gi. ng thi cn tot ln ni lng c n bt lc trc thi cuc ca hn th Huy Cn ni ring v lp tr thc tr lc by gi ni chung. 5. Tng kt: (ghi nh) III. Luyn tp 1. Cng c - Trng giang l mt bi th bun thng v cuc i c n, kip ngi ni tri v nh. ng thi cht cha tm s yu nc thm kn ca tc gi. - Bc tranh trng giang y va c dng dp c knh ng thi, li va gn gi, thn thuc vi ngi Vit Nam.

2. Luyn tp * Thi gian v khng gian ngh thut:


Trang 217

Phn tch thi gian v khng gian ngh thut ca bi th? Hc sinh lm vic theo tng dy bn v trnh by di s hng dn ca gio vin. Hc sinh tranh lun vi nhau, gio vin hng dn hc sinh n kt lun cui cng v nhn xt cho im.

- Thi gian v chiu: ch chiu, nng xung, bong chiu sa, hong hn - Khng gian tri nc mnh mng ca nhng cnh vt nh b mong manh: con thuyn xui mi nc song song, ci mt cnh kh lc my dng, sng di tri rng bn c liu, chim nghing cnh nh bng chiu sa 3. Hng dn t hc - Hc thuc lng bi th v nm c mch cm xc ca tc phm. - Chun b bi: Thao tc lp lun bc b.

Trang 218

Tun 22: Tit 81 Gio n Lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THAO TC LP LUN BC B, LUYN TP THAO TC LP LUN BC B


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Nm c mc ch yu cu v cch s dng thao tc lp lun bc b trong vn ngh lun. - V k nng: Bit bc b mt kin sai, thiu chnh xc v x hi hoc vn hc. B. Phng tin dy hc: - Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: - Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: c thuc long on th miu t cnh thi s c th cho tri nghe. Cho bit ci ti nh th th hin nh th no trong bi th Hu tri. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Mt thc t m ai cng bit trong cuc sng cng nh trong sch bo, ta c th gp nhng kin sai lm, nhng li ni, nhng bi vit lch lc, thiu chnh xc. Trc nhng tnh hung y, ta thng trao i, tranh lun bc b. Mt trong nhng thao tc ngh lun trong tranh lun bc b. Vy thao tc lp lun bc b nhm mc ch g? C nhng yu cu no? Cch thc tin hnh ra sao? Tit hc hm nay chng ta s tm hiu vn ny. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1. I. Mc ch, yu cu ca thao tc lp lun bc b Hc sinh tm hiu mc I, tho lun - Bc b l dung l l v dn chng ph nhn nhng nhng cu ni sau: kin, nhng nhn nh sai tri, nhm bo v nhng 1. Th no l bc b? Trong cuc kin, nhng nhn nh ng n. sng cng nh bi vit ngh lun, ta - Trong i sng cng nh trong cc vn bn ngh lun dung thao tc bc b nhm mc ch thng song song tn ti nhng quan nim ng n, g? khch quan, trung thc v quan im lch lc, phin din, ch quan; do chng ta cng thng phi s dng thao tc bc b nhm ph phn ci sai bo v chn l ca i sng, chn l ngh thut. 2. bc b thnh cng chng ta - bc b thnh cng, chng ta cn: cn nm vng nhng yu t no? + Ch ra c ci sai hin nhin (Tri vi quy lut t nhin, x hi, sng to v cm th ngh thut) ca ch th pht ngn ( kin, nhn nh, quan im)
Trang 219

Hot ng 2. Tm hiu cch bc b. - Hc sinh c on trch - Hc sinh trao i tho lun v tr li cu hi sau: Cho bit trong 3 on trch trn, lun im ( kin, nhn nh, quan nim) no b bc b? bc b bng cch no?

Hot ng 3: Luyn tp Yu cu phn tch Vn b bc b mi on vn Cch bc b ca mi tc gi

+ Dng l l v dn chng khch quan, trung thc bc b cc kin, nhn nh sai tri. + Thi thng thn, c vn ha tranh lun v c s tn trng ngi i thoi, tn trng bn c. II. Cch bc b on a: - ng inh Gia Trinh bc b kin ca ng Nguyn Bch Khoa cho rng Nguyn Du l mt con bnh thn kinh - Bc b bng cch dung phi hp nhiu loi cu, nht l cu hi tu t v bng cch so snh tr tng tng ca Nguyn Du vi tr tng tng ca cc thi s nc ngoi. on b: - ng Nguyn An Ninh bc b kin sai tri cho rng ting nc mnh ngho nn - Bc b bng cch khng nh kin sai tri y khng c c s no c v bng cch so snh hai nn vn hc Trung Vit nu cu hi tu t: Phi quy li cho s ngho nn ca ngn ng hay s bt ti ca con ngi on c: - ng Nguyn Khc Vin bc b quan nim sai tri Ti ht thuc, ti b bnh, mc ti - Bc b bng cch phn tch tc hi u c mi trng ca nhng ngi ht thuc l gy ra cho nhng ngi xung quanh. III. Tng kt: Ghi nh (sgk) IV. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp * Bi tp 1. on a: Tc gi bc b quan nim i cng ra mm ca nhng k s c hi, cu an. Bc b bng l l v dn chng. on b: Tc gi bc b quan nim cho rng Th l nhng li p Bc b bng nhng dn chng c th. * Bi tp 2. Khng nh y l mt quan nim sai v vic kt bn trong la tui hc tr. Phn tch hc yu khng phi l mt thi xu m l mt nhc im ch quan hoc do khch quan chi phi: sc
Trang 220

khe, gia nh; t phn tch nguyn nhn v tc hi ca quan nim sai trn. Khng nh quan nim ng n l kt bn vi nhng ngi hc yu l mt trch nhim v tnh cm bn b gip nhau v mi mt, trong c hc tp. 3. Hng dn t hc

Trang 221

Tun 22: Tit t chn Gio n Lm vn (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP THAO TC LP LUN BC B


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Cng c v nng cao hiu bit v thao tc lp lun bc b. - V k nng: Vn dng c thao tc lp lun bc b thch hp trong bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: - Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: - Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Trnh by mc ch, yu cu ca thao tc lp lun so snh. Cch so snh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: luyn tp I. Luyn tp T chc tho lun theo nhm bi 1,2 1. Bi tp 1. Yu cu phn tch * on a: Vn b bc b mi on vn. - Vn bc b: quan nim sng qun quanh, ngho nn Cch bc b ca mi tc gi. ca nhng ngi tr thnh n l ca tin nghi. - Cch bc b: dung l l v nhng hnh nh so snh sinh ng. * on b: - Vn bc b: thi d dt, n trnh ca nhng ngi hin ti trc mt vng triu mi. - Cch bc b: dung l l phn tch nhc nh, ku gi nhng ngi hin ti ra gip nc. 2. Bi tp 2. * Quan nim a. - Vn cn bc b: nu ch c nhiu sch v thuc nhiu th vn th mi ch c kin thc sch v, thiu kin thc i sng, con mt sch y l quan nim phin din. - Cch bc b: dung l l v dn chng thc t. * Quan nim b. - Vn cn bc b: nu ch luyn t duy, luyn ni luyn vit th mi ch c phng php, bin php; cha c
Trang 222

Bi tp 3: Gio vin hng dn hc sinh lp dn bi v vit bi vn.

kin thc v b mn v kin thc v i sng, y cng l quan nim phin din. - Cch bc b: dung l l v dn chng thc t. * Quan nim ng n: mun hc tt mn ng vn cn phi. - Sng su sc v c trch nhim tch ly vn sng thc t. - C ng c v thi hc tp ng n c kht vng vt ln nhng gii hn ca bn thn. - C phng php hc tp ph hp vi b mn nm c tri thc mt cch c bn v h thng. - Thng xuyn c sch bo tp ch v c thc thu thp thong tin trn cc phng tin thong tin i chng 3. Bi tp 3. * M bi Gii thiu t nht hai quan nim sng khc nhau: 1 (sgk), 2 cch sng ca tui tr thi hi nhp l phi c tr tu, c kht vng lm giu * Thn bi - Tha nhn y cng l mt quan nim v cch sng hin nay. Phn tch ngn gn nguyn nhn pht sinh ra quan nim y. - Bc b quan nim v cch sng y: Vn cn bc b: bn cht ca ci gi l snh iu chnh l li sng bung th, hng th v v trch nhim. Cch bc b: dung l l v dn chng thc t. * Kt lun: Ph phn v nu tc hi ca quan nim v cch sng sai tri. II. Hng dn t hc - Hon thnh cc bi tp trn lp - Chun b bi mi: y thn V D

Trang 223

Tun 23: Tit 82,83. Gio n vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

Y THN V D
Hn Mc T
A.Mc tiu cn t: Gip HS: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung v ngh thut ca bi th: + Cm nhn bi th l bc tranh phong cnh v cng l tm cnh, th hin ni bun c n ca nh th trong mt mi tnh xa xm, v vng. + Nhn bit c s vn ng ca t th, ca tm trng ch tr tnh v bt php c o ti hoa ca nh th mi. - V k nng: + Hiu mt s c im c bn ca th Vn t u th k XX n cch mng thng Tm 1945: bc u nhn bit c s ging v khc nhau gia th trung i v th hin i v ti, cm hng, th loi v ngn ng. + Bit cch c hiu tc phm th tr tnh hin i theo c trng th loi. + Bit vn dng hiu bit v phn tch th tr tnh vo bi vn phn tch th tr tnh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, cc ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc HD trao i tho lun tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp. 2. Kim tra bi c: - c thuc lng v din cm bi th Trng giang. Phn tch s hi ho cc yu t c in v hin i trong bi th. - Phn tch, so snh hai cu th cui ca bi Trng giang v Hong hc lu thy s khc nhau v ti, cm hng, t tng ngh thut. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong phong tro th mi, HMT l mt nh th kh c bit. Nh n HMT l nh n mt cuc i ngn ngi m y bi kch, nh n mt con ngi ti hoa m au thng tt nh. Hn th HMT tuy bun au m trong sng, tuy y h o m p mt cch l lng. y thn v d l mt trong nhng bi th nh vy ca nh th. Hot ng GV v HS Ni dung cn t H1: Hng dn hc sinh tm hiu tiu dn: Gi hs c phn tiu dn v hy cho bit phn tiu dn trnh by nhng vn g? Hs lm vic c nhn v trnh I. TM HIU CHUNG 1. Tc gi - Tn tht: Nguyn Trng Tr (1912 - 1940), Phong Lc, Qung Bnh. - L mt trong nhng nh th tiu biu ca phong tro th mi. - Tc phm chnh: SGK.
Trang 224

by trc lp. 2. Bi th Gv gii thch thm v mi - Xut x: rt ra t tp Th in sng tc nm 1938. quan h tnh cm gia HMT v - Hon cnh sng tc: Kim Cc. Hn Mc T c thm yu Hong Cc qu V D nhng sng Quy Nhn. t lu sau, HMT vo Si Gn lm bo, khi mc Ngm th bi y thn V D bnh phong tr li Quy Nhn th Kim Cc theo gia nh v hoc cho hs nghe bng a v qu. Mt ln, Kim Cc gi cho HMT tm thip v phong cnh hi : Hy nu cm nhn chung Hu c hnh ngui cho trn sng Hng Bc nh v m iu, cnh vt, con ngi gi cm hng nh th vit y thn V D th hin tm c th hin qua bi th? trng, tnh yu thm kn ca mnh trong hon cnh o le, bt hnh. Hot ng 2: Hng dn HS II. C HIU VN BN tm hiu vn bn 1. Cnh vn thn V lc bnh minh v tm trng tc gi Cu th m u s dng (kh 1) bin php ngh thut g, biu - Cu 1: cu hi tu t, hi nhm: t c nhng g? + Li trch nh nhng + Li mi gi tha thit Hs lm vic c nhn v trnh by + Li t phn thn hi chnh mnh v mt vic cn lm, phi trc lp. lm m gi y khng bit c cn c hi v thm cnh c chn xa na hay khng. - Hnh nh, chi tit no th hin - Nhn nng hng cau nng mi ln khng t m gi: c nt c trng ca khu + Hng cau: thng tp, cao vt, lp lnh nh mt tri bui sng vn thn V? Nhn xt sc biu mai. hin th hin qua nhng hnh + Nng mi ln: trong tro, tinh khit lm bng sng c khong nh va tm? tri hi tng ca nh th. Hs lm vic c nhn v trnh by + ip t nng: nh nng lan to, rc r ngay t lc bnh minh trc lp. Lu : Vn ai mt qu xanh nh ngc hnh nh so snh + v chi: bnh thng, x giao lm ni bt nt ti tt, mn mn. + v chi: thn mt, t nhin + mt: non t, bng lng, tt ti. hn. L trc che ngang mt ch in con ngi xut hin va e p, kn o va cng trc, phc hu + L trc: gi s mnh mai, thanh t + Mt ch in: gng mt du dng, phc hu thp thong sau cnh l trc hnh nh va thc va o. Cnh thn V tht p tht tnh t: thin nhin v con ngi tht hi ho. Qua , ta thy tnh cm trn trng, yu qu ca nh th cnh vt v con ngi thn V.

- Tm trng ca tc gi c bc l nh th no qua kh th u? Hs lm vic c nhn v trnh by trc lp. 2. Hong hn ni thn V Sng nc my tri s Hu (kh Nhn xt chung v m 2)
Trang 225

iu c biu hin trong kh th, qua so snh v khng gian, thi gian, cnh vt vi kh th u? Hs lm vic c nhn v trnh by trc lp. Cu trc ca hai cu th cui ntn? u l hnh nh ni bt nht ca 2 cu th?

- m iu: u hoi, bun b. - Khng gian, thi gian: rng, h o, thiu gn kt v mt hn sc sng. - Cnh vt: + gi, my: chia la, ri rc. + dng nc bun thiu, hoa bp lay: sng Hng lng l tri, bun hiu ht. - Hai cu cui: cu hi tu t th hin mt ni ch mong, mt hy vng, mt ni bun man mc. Qua ta thy tm trng khc khoi, ni mong c c tr v thm thn V. + Hnh nh sng trng: gi cnh vt h o, mnh mang. Ci thc ho nhp vo ci mng, dng nh tc gi ang c tm mt ni an i, bm vu. + trng: hnh nh quen thuc ca thi nhn. - Hnh nh gi, my, sng, trng Cnh hong hn thn V tht u hiu, lnh lo, phng pht gi cm xc g? tm trng u bun , c n ca nh th trc s th , xa Hs lm vic c nhn v trnh cch ca cuc i i vi mnh. ng thi th hin mt by trc lp. cch kn o k/v v tnh yu m thm v thit tha. 3. Hnh nh thiu n Hu v tm trng nh th (kh 3) - Pht hin nhng bin php tu - ip ng khch ng xa -> Nhn mnh hnh nh con t trong kh th trn? (ip ng, ngi trong ci xa xi, mng tng gi thm ni xt xa, li cu hi tu t) thm tm s ca nh th vi chnh mnh. C l nh th ch l ngi khch qa xa xi, l ngi khch trong m m thi. ( C th cho ta cch hiu khc cu th ny: l ngi con gi trong m m tc gi hng n vi tm trng khc khoi, da dit) - Cu 2, 3: Hnh nh thiu n o trng nh tan long trong khi sng x Hu -> con ngi m o, lung linh. - Cu cui: cu hi tu t phim ch -> phng pht mt cht hoi nghi, bn khon, lm sao bit c tnh ngi x Hu c m hay khng, hay cng ch m o d chng tan nh sng khi kia. -> Cu th cng tng thm ni c n trng vng trong mt tm hn tha thit yu thng con ngi v cuc i. - Qua kh th tc gi bc l Kh th th hin tnh yu thm kn thit tha, lung linh, huyn ni nim tm s g? o, chi vi y ht hng trong tm hn nh th. Hs lm vic c nhn v trnh by trc lp. 4. c sc ngh thut - H thng cu hi tu t ri u c ba kh th to nn chui m hng nht qun, cng ngy ni nim bng khung khc khoi cng ln dn. cng l cu hi day dt v thn phn, v ni mc cm chia la. - T th bt u vi cnh p thn V bn dng sng Hng, t
Trang 226

- C g ng ch trong t th

v bt php ca bi th? Hs lm vic c nhn v trnh by trc lp. - Qua phn tch, em hy rt ra ch ca bi th? Hs lm vic c nhn v trnh by trc lp. Hot ng 3: Hng dn HS luyn tp.

m khi gi lin tng thc o m ra bao nim cm xc suy t v cnh v ngi x Hu vi nhng php phng lo u v nim hy vng tin yu. - Bt php bi th l s ho iu gia t thc tng trng lng mn v tr tnh. 5. Ch : Bi th l bc tranh phong cnh th hin tnh yu i, lng ham sng mnh lit ca mt hn th. Qua cn l mt bc tranh p v mt min qu t nc, l ting lng ca mt con ngi tha thit yu i, yu ngi. III. LUYN TP: 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc: - hc thuc lng bi th v nm c mch cm xc ca tc phm. - Chun b bi mi: Chiu ti H Ch Minh.

Tun 23: Tit 84. Gio n vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

CHIU TI (M)
H Ch Minh
A.Mc tiu cn t: Gip HS: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung v ngh thut ca bi th: + Cm nhn c v p ca tm hn HCM: Trong bt c tnh hung no cng hng v s sng v nh sng, ch ngha lc quan gn lin vi lng nhn i. + Thy c bt php gi t thin nhin gin d, t nhin, chn tht; ng thi cm nhn c v p va c in va hin i ca bi th.
Trang 227

- V k nng: + Hiu mt s c im c bn ca th Vn t u th k XX n cch mng thng Tm 1945: bc u nhn bit c s ging v khc nhau gia th trung i v th hin i v ti, cm hng, th loi v ngn ng. + Bit cch c hiu tc phm th tr tnh hin i theo c trng th loi. + Bit vn dng hiu bit v phn tch th tr tnh vo bi vn phn tch th tr tnh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, cc ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc HD trao i tho lun tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: - c thuc lng bi th y thn V d. Cm nhn ca em v 1, 2 cu th hoc hnh nh th n tng nht. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Nh chng ta bit trong thi gian b giam 30 nh lao 13 huyn tnh Qung Ty TQ, bc H vit Nht k trong t. Tp th th hin r nt phong cch ngh thut th HCM: hn nhin, bnh d, c in m hin ai, chin s m thi s. Bi th Chiu ti l mt trong nhng bi th tiu biu cho phong cch th HCM ni chung v Nht k trong t ni ring. Hot ng GV v HS Hot ng 1: Hng dn hc sinh tm hiu tiu dn: Gi hc sinh c phn I, cho bit tp nht k c vit trong hon cnh no? Ni dung cn t I. TM HIU CHUNG 1. Tp th Nht k trong t - Gm 134 bi th bng chc Hn, c dch ra ting Vit, in ln u tin 1960. - Sng tc trong sut thi gian 13 thng t b y i v cng kh cc 2. Bi th a. Hon cnh sng tc: Chiu ti l bi th th hai trong chui nm bi th m H Ch Minh sng tc trong khong thi gian Ngi b gii i t nh lao huyn Tnh Ty n nh giam Thin Bo v c ghi li trong tp th ch Hn Nht k trong t. b. Ch : Bi th l bc tranh thin nhin v sinh hot vng dn d trong bui chiu tn. Thng qua , H Ch Tch phn nh nim tin tng, tnh yu ca bn thn i vi thin nhin, con ngi v s sng. II. C HIU VN BN 1. Bc tranh thin nhin trong bi th. (2 cu u) - Ti hin khng gian v thi gian ca bui chiu xm ni. + Chiu ti l thi khc cui cng ca ngy tn -> vn vt cng
Trang 228

Cho hc sinh c phn phin m v dch th. Nu ch . Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp.

Hot ng 2: Hng dn hc sinh tm hiu bi th thong qua

hnh thc pht vn: Tc gi dung nhng hnh nh g t cnh chiu ti? nhng hnh nh y gi ln trong tm tr em nhng cm tng g? Thot nhn v con ngi y c mi tng ng nh th no? Nhn xt v bn dch cu th th 2?

Tc gi s dng ngh thut no miu t cnh chiu min sn d?

Em cm nhn nh th no v con ngi ca Bc qua 2 cu th ny? Hc sinh lm vic theo nhm tng dy bn v trnh by di s ch nh ca gio vin.

nh con ngi u ngh ngi. + Thi nhn: ngi chin s trong cnh t y. - Cu 1: ly hnh nh c l cnh chim nh by v ni miu t t/gian bui ti (cch cm nhn t/gian trong th t/thng). + Chim mi: gy cm tng bun b mt mi. + V rng tm chn ng : din t v gi ra khng gian m m v tnh lng. Cnh vt v con ngi c mt s gn gi tng ng. - Cu 2: bn dch khng din t c v n c, nhp bay chm ca m my. + C vn: m my c c gy cm gic bun b nhng l tri nh (cm gic ung dung, thanh thn), to cm gic phng khong. + Tri nh gia tng khng: gi ra c mt bu tri bt ngt, xanh trong, thi v. Ch bng vi nt chm ph n s vi thi php c in(dng din v im, ly ng t tnh) v nhng hnh nh quen thuc m c knh giu sc khi gi, hai cu th u gip ta hnh dung tht r nt cnh chiu min sn d: cnh c gi bun nhng vn m ra mt khng gian bt ngt, cao rng, trong tro, m , thanh bnh. S cm nhn thin nhin tinh t ca Bc, mt ngi ngh s: rung ng vi ci khong t ca khng gian, ci yn tnh ca chiu thu v ci nhn ng cm y yu thng vi cnh chim bay v chiu.

Bc tranh thin nhin b y ly ra sau lm nn, ni bt ln l hnh nh mt sn n, c gi y hin ln nh th no? Pht hin ngh thut c s dng qua cu 3, 4? Ti sao tc gi li dung bin php ly m vt dng ny? Trong bc tranh chiu ti ny, + L than rc hng: Hnh nh s sng, cuc sng sum vy. ni bt ln mu sc rc r (l + Ch hng cui bi th: l trung tm ta m cho ton bi th than rc hng), mu y gy cho nhn t th: dng nh lm tng nim vui sc mnh cho
Trang 229

2. Bc tranh i sng. (2 cu cui) - Hai cu th sau th hin chn tht, sng ng bc tranh i sng ni xm ni: + C em xm ni xay ng: c gi p t nhin, khe khon, ngho, m ang ni xm vng. Hnh thc th gin d nhng c sc chinh phc ngi c bi ci hn nhin, ti tn, bnh d ca cuc sng. + Ma bao tc Bao tc ma: ly m vt dng, to nn mt s ni m lien hon nhp nhng, din t vng quay khng dt ca ng tc xay ng s vn ng ca thi gian.

em n tng g? Tc gi a mu sc y vo c hp l khng? V sao? Theo l thng, tm trng mt ngi vo hon cnh ca tc gi (ngi t b gii trn ng gp lc chiu ti ni t khch qu ngi, ci ch i l nh t ti tm bn thu) nh th no? Quang cnh chiu ti miu t trong bi th c ph hp vi tm trng y khng? Qua s i chiu y, em hy tm hiu nt p trong tm hn H Ch Minh. Ngh thut t cnh v s dng ngn ng trong bi th?

ngi ang ct bc trn ng xa. Hnh nh ni bt v ta m trn bc tranh th, xua tan ci lnh, ci bun, vng v, c n ca cnh vt ni ni rng lc chiu ti. Bc tranh sinh hot xm ni, sng ng, gn gi, m p, trn y nh sang, m p tnh i, tnh ngi. Tm hn th thi, bnh yn, vui vi cnh, vi hnh phc, cuc sng con ngi ca Bc. Bc l mt ngi c bn lnh khc thng, c mt tm hn nhn hu bao la, nhn o n qun mnh: mi bun vui u gn vi vui bun ca dn tc v ca nhn loi m hu nh khng ph thuc vo cnh ng ca ring mnh. 3. Ngh thut - Ngh thut t cnh va c nt c in (bt php chm ph, c l vi nhng thi liu th c), va c nt hin i (bt php t thc sinh ng vi nhng hnh nh dn d i thng). - Ngn ng c ng hm sc, s dng linh hot v sng to (cch hip vn cu 3, 4; dung nhn t hng) 4. Tng kt (ghi nh) III. LUYN TP: 1. Cng c a. Ngh thut: - Bi th t tuyt c th hin theo kiu k ha ca ngh thut to hnh phng ng (vi nt chm ph). - Tnh hin i: hi m, nh sng mang nt c sc cho bi th: y l bc tranh trong i v m p tnh i. b. Ni dung: - Bc tranh xinh xn v cnh tri chiu v sinh hot ni ni rng mnh mng nhng m m. - Tm hn lun hng v s sng v nh sng, mt tm long nhn hu vi nhn dn v nhng rung ng tinh t trc phong cnh thin nhin. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc: - Chun b bi mi: T y.

* Cng c - dn d: Cht thp v cht tnh ca Bc qua bi th Chiu ti? Nhn t ca bi th nm hnh nh no? Hnh tng c gi hay l than hng? phn tch hnh nh y.

Trang 230

Tun 23: Tit t chn Gio n Lm vn (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

NHNG IU CN LU KHI PHN TCH NHN VT TRONG TH TR TNH


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Lu mt s iu khi phn tch nhn vt trong th tr tnh. - Luyn tp cng c kin thc, rn luyn k nng qua mt s vn c th. B. Phng tin dy hc: - Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: - Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Trnh by mc ch, yu cu ca thao tc lp lun so snh. Cch so snh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t H1: Gio vin hng dn hc sinh I. Nhng iu cn lu khi phn tch nhn vt trong nhng lu khi phn tch nhn vt th tr tnh: trong th tr tnh. - Phn tch tc phm tr tnh, trc ht l phn tch ci ti tr tnh, phn tch nhng tm trng, cm xc, nhng suy t ca nhn vt tr tnh th hin qua li th, hnh nh th, nhc iu, cu t th. - Nhn vt tr tnh thng mang mt nim suy t, nhng cng khng hon ton l ch quan thun ty. V th, khi phn tch nhn vt tr tnh, mt mt phi lm ni bt cm xc, tm trng ch quan, ring t ca nh th, mt khc, cn phi thy c nhng yu t, nhng nt khch quan c cm nhn qua iu tm hn, tm trng ring ca tc gi. - Th n l phn tch nhn vt trong th tr tnh. y va l i tng bc l cm xc, suy ngh ca nh th, va l hnh nh mang cm xc ca nh th, va c ngha ch quan, th hin mt quan h thm m i vi cuc sng. Hh2: II. Luyn tp: - Gio vin chia lp lm 4 nhm - 1: Tnh c in v hin i trong bi Trng giang tho lun 4 vn: ca Huy Cn.
Trang 231

- Hc sinh tho lun vi cc yu cu c th sau: + M bi nn gii thiu nh th no? + Tm cho mi bi + Sp xp cc theo trnh t hp l + Trin khai mt thnh li vn Sau khi hc sinh tho lun xong, gio vin yu cu hc sinh trnh by sn phm ca mnh bng bng ph. - Hc sinh nhn xt v b sung cho nhau - Gio vin nhn xt kt qu tho lun, cho im v hon chnh dn bi. Cng c - dn d: - Gio vin lu hc sinh cch lm bi v nhc nh cc em chp hnh tt ni qui.

- 2: Cht c in v hin i trong bi chiu ti ca H Ch Minh.

Trang 232

Tun 24: Tit 85 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

T Y
T Hu
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung va ngh thut cua bai th: + Cam nhn c nim vui ln ca nh th khi gic ng l tng cng sn v nh bit gn b vi nhn dn lao kh, to cho mnh mt sc mnh tinh thn to ln. + Thy c ngh thut din t tm trng vui sng, say m bng hnh nh ti sng, ging th sng khoi, nhp th dn dp. - V k nng: + Hiu mt s c im c ban cua th Vit Nam t u th ki XX n cach mang thang Tam 1945; bc u nhn bit c s ging va khac nhau gia th trung ai va th hin ai v tai, cam hng, th loai va ngn ng. + Bit cach oc hiu tac phm th tr tinh hin ai theo c trng th loai. + Bit vn dung hiu bit va phn tich th tr tinh vao bai vn phn tich th tr tinh. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: - oc thuc long v din cm bn phin m ch Hn v bn dch th bi th Chiu ti. - Phn tch tm hn lc quan, tnh yu thin nhin v cuc sng ca nhn vt tr tnh trong bi th. - Nu r hng vn ng ca t th, hnh nh th. T y c th rt ra nhn xt gi tr khi qut ca bi th. 3. Vo bi mi: Li vao bai: Trong nn vn hc Vit Nam, T Hu c coi l l c u ca nn th ca CM. T mt thanh nin tr thc tiu t sn c gic ng l tng, T Hu tr thnh mt chin s cng sn. Tp th T y l tp th u tay nh du thi im bng sng ca tm hn th v l tng CM. Bi th T y l bi th c ngha m u, cng c ngh nh mt tuyn ngn v l sng ca mt chin s CM, cng l tuyn ngn ngh thut ca bi th, ca nh th. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t

Trang 233

H1: Hng dn hc sinh tm hiu tiu dn: Gi hc sinh c phn tiu dn v cho bit hon cnh sng tc? Ni dung chnh ca tp th? Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp. Gio vin nhn xt v cht , hng dn hc sinh ghi bi t sgk.

H2: Hng dn hc sinh tm hiu xut x, b cc v ni dung bi th: Gi hc sinh c bi th (lu ging iu hn hoan, vui sng) v tm tt bng s tm trng: Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp. Gio vin dung bng ph trnh by tm trng tc gi:

I. Tm hiu chung 1. Tc gi: - Tn tht l Nguyn Kim Thnh (1929 2002), Hu - Nm 1938 c kt np ng cng sn, t s nghip th ca gn lin vi s nghip CM. - Ni dung th lun gn b v phn nh chn tht nhng chng ng CM gian kh, hi sinh nhng cng nhiu thng li ca dn tc. 2. Tp th T y: - Tp th T y (1937 1946) l chng th u tin trong i th T Hu, gn lin vi qu trnh vn ng CM VN t khi c ng n vi CMT8 thnh cng, tp th gm 3 phn: Mu lu Xing xch Gii phng. - Tp th l ting ca vui ti, trong tro, hn hoan nng nhit ca mt tm hn tr kht khao l sng bt gp nh sng l tng, ng thi tp th cng giu cht lng mn, trong tro, si ni, tr trung ca mt ci ti tr tnh, mi m, cch mng. 3. Bi th T y: - Bi th trch trong phn Mu la, l bi th c ngha m u cho con ng cch mng, con ng thi ca ca T Hu. - B cc: 3 phn - Ni dung: Tm nguyn cao p ca ngi thanh nin tr trung nhit tnh cch mng: nim say m mnh lit v vui sng trn tr cng vi nhn thc mi v l sng, s chuyn bin su sc trong tm hn khi gp g v gic ng l tng cng sn.

Nhn vt tr tnh

Nhn thc v l sng

S chuyn bin tm hn
II. c hiu vn bn 1. Nim vui sng, say m no nc ca nh th khi n nhn l tng cng sn (kh 1): - T y nh du bc ngot ln trong cuc i T Hu: khi 18 tui c gic ng l tng cng sn v kt np
Trang 234

Say m no nc

Gio vin hng dn hc sinh tm hiu kh th thong qua h thng cu hi:

- Theo em, t y ngha l g? C ngha nh th no trong cuc i? - th hin nim say m, gic ng l tng cng sn, T Hu s dng nhng hnh nh no? Gi tr biu t? Hc sinh lm vic theo tng dy bn v trnh by di s ch nh ca gio vin. Gio vin nhn xt, b sung v ging cht li vn .

Gi hc sinh c kh 2 v s dng phng php pht vn: - Khi c l tng soi ri, quan nim mi v l sng ca T Hu c th hin nh th no? - Tnh cm ca tc gi ch yu l hng n i tng no? T , T Hu khng nh mi quan h gia vn hc v i sng da trn c s no? Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp. Gio vin nhn xt v b sung.

ng. + Trc , T Hu cn bn khon i tm l yu i: Vn v theo mi vng quanh qun + T y nh im cht ca thi gian, khng gian xc nh. T bng m ca cuc i c, T Hu n nhn nh sng l tng ng. L tng ng chiu ri v lm bng sng v mt tr tu, bi dng tnh cm cho con ngi. T y tr thnh thing ling trong cuc i T Hu. - Nim say m y c th hin qua hai hnh nh: + Mt tri chn l chi qua tim: Tc gi s dng hnh nh n d: - Mt tri ma h (ta nh sng rc r, chi chang) Mt tri chn l (chn l l nhng g ng nht m mi ngi tha nhn) Ca ngi nh sng k diu ca cch mng. l ngun sng v i lm bng sng c tr tu v tri tim ng. L tng y khng ch tc ng n l tr m cn ti tnh cm nh th (chi qua tim). + Hnh nh Hn ti l mt vn hoa l: Tc gi n nhn l tng bng c tnh cm ro rc, say m, si ni. L tng cng sn thp sng trong th T Hu mt cch da dit, thi thc, ro rc. ng thi l tng y cng khi ngun cho th ca. 2. Nhng nhn thc v l sng (kh 2): - Hai dng u: Khng nh quan nim mi m v l sng l s gn b hi ha gia ci ti c nhn v ci ta chung ca mi ngi: + Cu 1: ng t buc: Ngoa d thc t nguyn su sc v quyt tm st ca tc gi vt qua ranh gii ci ti. + Cu 2: T trang tri tm hn nh th tri rng vi cuc i. - 2 cu 3, 4: Bc l tnh yu thng con ngi khng phi tnh yu chung chung m bng tnh yu giai cp r rang. c bit l quan tm n qun chng lao kh. - Khi i: L hnh nh n d, tru tng ha sc mnh tp th nhn dn. T Hu t mnh gia dng i v trong mi trng rng ln ca qun chng lao kh. y nh th tm thy nim vui v sc mnh mi khng ch bng nhn thc m bng tnh cm yu mn, s giao cm ca nhng
Trang 235

Gi hc sinh c kh th cui v cho bit tm hn T Hu chuyn bin nh th no? Thng qua nhng hnh nh no? Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trclp. Kip phi pha: nhng ngi ngho kh, vt v, c cc. Vn em nh c bt c b: nhng em n lang thang khng ni nng ta, bi i (thnh ng)

tri tim. Khng nh mi quan h su sc gia vn hc v i sng m ch yu l cuc sng ca qun chng nhn dn. 3. S chuyn bin su sc trong tm hn nh th (kh 3): - Tnh hu i vi qun chng lao kh coi nh tnh rut tht. + T Hu khng nh l con ngi gn gi than thit, l thnh vin ca i gia nh lao kh. + i tng nh th gn b: . L vn nh . L vn kip phi pha . L vn u em nh Nhng nn nhn ca s bt cng ngang tri trong x hi c. . Ti l ngha l thc s, dt khot ha mnh vo qun chng ri, tr thnh rut tht ca h ri. + Ngh thut: ip t l kt hp vi t con, anh, em nhn mnh, khng nh mt tnh cm gia nh m m, thn thit. ng m long n nhn nhng kip ngi au kh vo trong gia nh bao la ca mnh. 4. c sc ngh thut: - Sng to nhng hnh nh mi m - S dng cc bin php tu t: n d, so snh, ip t, ngoa d. - Nhp iu th dn dp, tun tro. - B cc l gc cht ch theo 3 trong mt mch th chung. 5. Tng kt: (ghi nh) III. Luyn tp 1. Cng c - Hn th T Hu chan cha tnh giai cp v nim bit n su sc cch mng. - Th T Hu r rang l th tr tnh chnh tr, hng ngi c n chn tri ti sng. - Ting ni trong th l ting ni ca mt nh th v sn chn chnh. - Ging th chn thnh si ni, nng nn. - Hnh nh th ti sng, ngn ng giu tnh dn tc. 2. Luyn tp
Trang 236

3. Hng dn t hc - Nm c nim say m, no nc ca tc gi khi gic ng l tng. - Hc thuc long bi th - Tit sau c them, c trc cc bi trong sch gio khoa v tr li cu hi.

Trang 237

Tun 24: Tit 86 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

c thm: LAI TN, NH NG


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: Gip hc sinh t hc qua nhng gi v kin thc v k nng thy r t tng ngh thut ca 2 tc phm tr tnh trong quy nh v b sung thm kin thc cho phn ngh lun vn hc mn lm vn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hng dn hc sinh tm hiu tiu I. Lai Tn H Ch Minh dn SGK: 1. Hon cnh sng tc: bi th 97 trong tp NKTT, Lai Tn l mt huyn nh trn ng t Nam Ninh n Liu Chu. 2. Ch : Ghi li nhng cm nhn v suy ngh ca Bc v hin trng x hi ca Trung Quc Lai Tn Qung Ty, thc cht en ti, thi nt ph bn ngoi v yn m, tt lnh. 3. Hng dn c hiu Gi tr li cu hi sgk: Cu 1: Cu th gin d, ging k bnh thn, khch quan lm hin ln trc mt ngi c b my lnh o ca huyn Lai Tn: Ban trng gim mc nh t chuyn nh bc; cnh st trng th n tin ca phm nhn; huyn trng th va ht thuc phin va bn cng vic. s thi nt ca chnh quyn. Nhng i biu thc thi ca php lut th sng v lm vic trong sa a v tri lc. Cu 2: ngha chm bim ma mai cu cui bi th: Lai Tn y cu thi bnh thin. - l thi bnh gi to, bn ngoi, giu bn trong l tha ha, mc rng, thi nt hp php. - l thi bnh ca tham nhng, li bing, sa a ca b my cng quyn nhng con mt ca dn. - T thi bnh c dung vi s ma mai: thi bnh nh
Trang 238

Hng dn hc sinh tm hiu phn tiu dn sgk.

Gi hc sinh tr li cu hi sgk.

th th dn b oan kh bit bao! Vn y cu thi bnh ngha l s tht hin nhin, thnh bn cht, quy lut t bao nay. Cu 3: - Th th tht ngn t tuyt c ng hm sc, khi qut vn mang tnh tiu biu in hnh XHTQ thi Tng Gii Thch. - 3 cu u k chn thc, khch quan, thi du kn. - Cu cui nhn xt thm trm, kn o bc l thi , tnh cm ma mai chm bing su sc. - Ging iu bnh thn bn ngoi, bn trong l s bt bnh, phn n, km nn. II. Nh ng T hu 1. Xut x, hon cnh sng tc: thng 7 nm 1939, trong phn xing xch khi T Hu b giam trong nh lao Tha Ph. 2. Ch : Ni nim thng nh ng qu, cnh vt, con ngi ng bo, ng ch ca ngi t cng sn tr tui trong nhng ngy u b giam nh lao. 3. Hng dn c - hiu: Cu 1: S gi cm ca ting h qu hng: khng g lay ng tm hn bng m nhc, nht l dn ca. Bi v l linh hn qu hng, dn tc ngn ln thnh cu ht. Trong hon cnh b giam cm, b tch bit vi th gii bn ngoi, ting h h no nng li cng m nh. N gi nh thng, k nim, gi c qu hng, ng bo ang ch i qua nhng giai m khoan nht tha thit. Cu 2: Nhng cu sau khc su t m m vang ca ting h khu gi ni nh ca tc gi v cnh qu, ngi qu. - G su bng nhng tra thng nh Hu qunh - Gi nh qu hng ti p bnh yn, m u tha trc: cn thm, rung tre mt, m xanh, nng khoai sn ngt bi, xm nh tranh thp m c tri i. - G su bng i rung ng gi hnh nh ngi dn lao ng qu hng ngho kh nhng cn c v cha bao hi vng: lng cong xung lung cy, bn hi vng - G su bng Hiu qunh bn trong gi nh v qu kh, nhng
Trang 239

con ngi nh ng b, cha m sng cht trn qu hng. Nh li qung thi gian ca chnh bn thn mnh i kim l yu i v sung sng tm thy chn l l tng sng; tr v hin ti vn m hoi gic m t do. - Hai cu cui: kt bi tr li thi im hin ti: tra hiu qunh trong t ting h vang vng vo gi ni nh ng trin min, khng dt. Cu 3: Tnh yu tha thit v ni nh da dit ca tc gi c th kin qua nhiu hnh nh quen thuc; cnh ng, dng song, la, nh tranh, m; cc ip t, ip ng: u, i, i, chao i gn kt, gi hi trong ging th rt bi hi, mong mi, hi vng. Cu 4: Cm ngh v nim say m l tng ca nh th: - Chn thnh hn nhin, ngy th, bn khon vn v, quanh qun, c vng thot m cha thot. - Khi tm thy l tng: say m, sung sng, nh nhng nh c nng cnh bay trn chn tng cao bt ngt. Cu 5: Mch vn ng: b giam trong nh lao tra hiu qunh ting h gi nh qu hng, gia nh qu kh tr v: con ng i tm l tng ca bn thn tr v hin ti: bun, nh, c m, hi vng ting h xao xuyn li vang vng. V. Hng dn t hc - Da vo hng dn c hiu, hc sinh tm hiu cc bi th. - Chun b bi mi: Tr bi vit s 5

Trang 240

Tun 24: Tit 87 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TR BI LM VN S 5
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Nhn r nhng u khuyt im ca bi lm; bit i chiu vi yu cu ca vn; bit so snh vi lm s 1, 2; t cng c thm cc kin thc v k nng lm vn ngh lun ni chung v vn ngh lun x hi ni ring. - Tip tc rn luyn k nng phn tch , lp dn , thao tc lp lun phn tch v so snh trong bi vn ngh lun. - T nh gi v sa cha bi lm ca chnh mnh. - Tng thm long yu thch hc vn v lm vn. B. Phng tin dy hc: Bi lm hc sinh, thit k bai hoc, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: kim tra s s. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t A. Tr bi vit s 5 I. bi: Vit mt bi vn ngh lun trnh by quan nim ca mnh v li sng gin d ca mt con ngi. Gio vin nhn xt, nh gi chung II. Nhn xt nh gi bi lm hc sinh: u, nhc im bi lm ca hc sinh, 1. u im: tuyn dng mt s bi t kt qu - Nhiu em hiu c yu cu ca v bit cch lm tt. mt bi vn ngh lun x hi, lp lun tt, ly dn chng ph hp v chn lc. - S bi kh (im 7 tr ln): + Lp 11C1: 27/43 + Lp 11A1: 22/44 2. Nhc im: - Mt s em cha bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, b cc vit cha cn i. - Nhiu em kh nng din t cn yu, dung t ng khng chnh xc, li cu v li chnh t cn nhiu. - Mt s em cha c k nn cha xc nh c trng
Trang 241

Gio vin sa mt s li c bn ca hc sinh.

tm ca dn n cch vit dn tri, lan man. 3. Kt qu: - S bi t im trn TB: + Lp 11A1: + Lp 11C1: - S bi im di TB: + Lp 11A1: + Lp 11C1: III. Sa li - Xc nh ni dung ca sai, cha xc nh c trng tm ca . - Cc li din t v dung t. - B cc cha cn i khng r rang. B. Ra bi vit s 6 Ngh lun vn hc (hc sinh lm ti nh) - 1: y thn V D l bi th din t tm trng ring ca tc gi nhng li to c s cng hng rng ri v lu bn trong tm hn th h bn c. Phn tch bi th lm sng t iu ny. - 2: y thn V D va l bi th v tnh yu va l bi th v tnh qu. Phn tch bi th lm sng t nhn nh ny. C. Hng dn t hc + Xem li bi lm ca mnh. + Chun b bi mi:

Trang 242

Tun 24: Tit t chn Gio n Vn hc (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

c thm: TNG T, CHIU XUN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: Gip hc sinh t hc qua nhng gi v kin thc v k nng thy r t tng ngh thut ca 2 tc phm tr tnh trong quy nh v b sung thm kin thc cho phn ngh lun vn hc mn lm vn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hng dn hc sinh tm hiu tiu I. Chiu xun Anh th dn SGK: 1. Tm hiu chung a. Tc gi: - Anh Th Vng Kiu n (1921 2005) sinh ra v ln ln bn song Tng (Ninh Giang, Hi Dng) - Bc tranh qu (1941) l tp th u tay, c gii khuyn khch ca T lc vn on (1939) Gi tr li cu hi sgk: - B l ngi c s trng vit v cnh sc nng thn, gi c khng kh v nhp sng ng qu min Bc. B l n thi s tiu biu ca th Vit Nam hin i. b. Bi th - Xut x: - Ch :Bi th l bc tranh chiu xun mang khng kh thanh bnh, c phn lng l vi nhp sng m m t xo ng cuc sng nng thn. Qua ta thy mt tm hn yu thin nhin, yu qu hng t nc ca nh th. 2. Hng dn c hiu Cu 1: Cnh chiu xun nng thn min Bc hin ra tht tnh lng, m m v th mng. Ph vo cht g m mng, bun xa vng m p du dng: mi cnh vt u chm trong mn ma xun, ma bi m m, phi phi bay tng ht nh. Con nm im trn bn vng; dng song chm chm tri; qun tranh ngho vng khch; hoa xoan
Trang 243

Hng dn hc sinh tm hiu phn tiu dn sgk.

Gi hc sinh tr li cu hi sgk.

tm rng ti bi. Kh 2 cnh vt sinh ng nhng vn nh nhng: c non xanh bic trn sn ; n so m vu v; bm bay rp rn; tru b thong th gm c di ma. Kh 3: cnh ng la xanh; n c bay ln; ci git mnh ca nhng c gi nng dn ym thm ang lm c. Cu 2: Khng kh m m tnh lng. - Nhp sng bnh yn, chm ri vn c t nghn i. - Nhng t ng, hnh nh th hin: m m, vng, bing li, nm mc, tri, ngho, vng lng, ti bi, trn bic, vu v, rp rn, thong th, xanh rn, thong th, xanh rn, t lng, chc chc vt bay ra Cu 3: Cc t ly gi t m thanh, hnh dng, cm xc, khng kh: m m, ti bi, vu v, rp rn, thong th. II. Tng t Nguyn Bnh 1. Tm hiu chung a. Tc gi (SGK) b. Bi th - Xut x: Trch trong tp L bc sang ngang (1904) - Ch : Tng t l ni nh mong ca trai gi khi yu nhau. Bi th th hin ni nh mong tht tha thit, khc khoi. 2. Hng dn c hiu: Cu 1: Ni nh mong m cht ca dao; tha thit nhun nh, kn o; mang sc thi tnh qu chn thc; t phim ch tr v c th, xc nh. C nhng li k n, trch mc, nim hi vng, song vn tn trng ngi mnh yu. Cu 2: Cch by t tnh yu kn o, ging th nh nhng ca ca dao, dn ca, cch so snh ngng: Gi ma l nng. Cu 3: Cch by t tnh yu gi vo tru cau qu hng trong ni nh mong n phng m st son, da dit, khc khoi, m khng bi li. III. Hng dn t hc

Trang 244

Tun 25: Tit 88, 89 Gio n Ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

C IM LOI HNH CA TING VIT


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu mt s c im ca loi hnh ting Vit vi t cch l mt ngn ng tiu biu ca loi hnh ngn ng n lp. - V k nng: C kh nng vn dng hiu bit v c im loi hnh v c im loi hnh Ting Vit l gii cc hin tng trong ting Vit v c th so snh vi cc ngn ng khc khi hc ngoi ng hoc khi tip xc vi mi trng song ng. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s. 2. Kim tra bi c: Kim tra s chun b bi mi ca hc sinh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Ting Vit cng nh cc ngn ng khc trn th gii va c tnh lch s, Ting Vit khng ngng n nh v tip bin ngy cng tr nn hon thin. Cng trong mt ngn ng, Ting Vit c nhng c im ca loi hnh ngn ng n lp. Vy c im ca loi hnh ting Vit l g? Bi hc hm nay s gip chng ta c thc hn trong cng vic hc tp v s dng ting Vit. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Loi hnh ngn ng. Hc sinh c mc I, cho bit khi - Loi hnh: Mt tp hp nhng s vt, hin tng cng nim loi hnh v loi hnh ngn? c chung nhng c trng c bn no : Loi hnh ngh Ting Vit thuc loi hnh ngn ng thut, loi hnh bo ch, loi hnh ngn ng. no? - Loi hnh ngn ng: L cch phn chia thnh nhng nhm ngn ng da trn nhng c trng ging nhau v mt ng m, t vng, ng php. - Trn th gii c ti 5000 ngn ng. Cc nh ngn ng xp ngn ng vo cc loi hnh. C hai loi hnh ngn ng qun thuc vi chng ta l: Loi hnh ngn ng n lp (ting Vit, ting Thi, ting Hn), loi hnh ngn ng ha kt (ting Nga, ting Php, ting Anh,). - Loi hnh n lp l loi hnh ngn ng m ting l n v c s ca ng php; biu th ngha ca ng php l cch sp xp t theo th t trc sau v s dng h t. II. c im loi hnh ca ting Vit:
Trang 245

Ti sao ni ting l n v c s ca ng php? Gio vin hng dn hc sinh phn tch v d sgk v ly thm v d.

Gio vin gi hc sinh tm hiu v d sch gio khoa v ly thm v d thy rng t ting Vit khng bin i hnh thi?

Gio vin hng dn hc sinh phn tch v d tm hiu c im th 3.

Hc sinh c ghi nh trong bi hc. Hc sinh lm bi tp s 1 theo yu cu nhn thc r vai tr ca trt t t, hin tng khng bin i hnh thi ca t.

1. Ting Vit l n v c s ca ng php: - V mt ng m, ting l m tit, v mt s dng, ting c th l t (hoc yu t cu to t). + V d: sch gio khoa. + V d thm: T y trong ti bng nng h Mt tri chn l chi qua tim (T y T Hu) Hai cu c 14 ting (14 m tit), 11 t, trong c 3 t c cu to 2 m tit (nng h, mt tri, chn l). 2. T khng bin i hnh thi: - Dng trong tng hp no, gi chc v ng php g trong cu th vn khng bin i hnh thi ng m v ch vit. + V d: (sch gio khoa) + V d thm: Ta v ta tm ao ta. (ca dao) Ta(1) l ch ng v th nht, ta(2) l ch ng v th 2, ta(3) lm nh ng v mt pht m v ch vit th 3 ting ny u ging nhau. 3. Bin php ch yu biu th ngha ng php l s sp t theo th t trc sau v s dng cc h t. - c trng ny d thy khi tat hay i trt t sp t t hoc thay i cc h t th ngha ca cm t, ngha ca cu s lp tc thay i hoc v ngha. + V d: (sch gio khoa). + V d thm: Ti n. Ti va n. Ti va mi n. Cc h t khc nhau: , va, va mi cng ch s vic din ra nhng mi h t biu th mt thi im khc nhau. * Ghi nh (sch gio khoa) III. Luyn tp: 1. Bi tp 1: (1) N tm xun(1) lm b ng cho ng t hi. - N tm xun(2) lm ch ng cho cu. Mc d c s thay i v m nhim cc thnh phn trong cu nhng ng m v ch vit khng thy i. (2) Bn(1) lm b ng cho cm ng t nh. - Bn(2) lm ch ng. Ng m v ch vit khng thay i. (3) Tr(1) lm b ng cho cm ng t yu.
Trang 246

Bi tp s 2: hc sinh so snh nhng cu ting Anh n gin gm hai b phn CN + T km ph ng vi cu ting Vit tng ng i n kt lun: Ting Anh thuc loi hnh ngn ng ha kt, ting Vit thuc loi hnh ngn ng n lp.

Bi tp 3: Xc nh h t v phn tch tc dng th hin ngha ca n trong on vn sau.

- Tr(2) lm ch ng. - Gi(1) lm b ng cho ng t knh - Gi(2) lm ch ng. Vai tr ng php ca t thay i nhng hnh thc ca t vn gi nguyn, ch trt t sp t cc t trong cu l khc nhau. 2. Bi tp 2: - She love her work Ch y yu thch vic lm ca ch. Thuc loi hnh ngn ng ha kt ting Vit. - Ting Vit: hai t ch hai v tr khc nhau, gi chc v ng php khc nhau (ch ng v nh ng) nhng pht m v vit ging nhau. - Ting Anh: Hai t ch: T ch th nht (she) v t ch th hai (her) pht m khc nhau v vit khc nhau. T ch th nht (she) lm ch ng, t ch th hai (her) lm tnh t s hu (her work). Trong khi ting Vit mun ch s s hu phi thm h t (vic lm ca ch). 3. Bi tp 3: on vn c cc h t: , cc, , li, m. - ch s hnh ng xy ra trc thi im mc. - cc ch s nhiu ton th ca s vt (xing xch). - ch mc ch. - li ch hnh ng ti din. - m ch mc ch. IV. Hng dn t hc - Nm vng cc c im loi hnh ca Ting Vit. - Hon thnh cc bi tp. - Chun b bi mi: tiu s tm tt.

Trang 247

Tun 25: Tit 90 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TIU S TM TT
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu mc ch, ni dung, c im, yu cu v cch thc vit bn tm tt tiu s. - V k nng: Bit vit bn tiu s tm tt ca mt nhn vt. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s. 2. Kim tra bi c: Kim tra s chun b bi mi ca hc sinh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong hc tp cng nh trong cuc sng, khi cn gii thiu mt ai (mt tc gi vn hc, mt nh khoa hc, thm ch mt ngi bnh thng,) chng ta phi bit tiu s ca ai . Nhng v nhiu l do (thi gian, yu cu, mc ch,) chng ta khng th trnh by chi tit tiu s m ch c th trnh by tm tt. Tiu s tm tt chnh l cch chng ta bit tm tt, bit trnh by sao cho ngn gn m vn y nhng thong tin c bn. Bi hc hm nay, chng ta s tm hiu vn ny. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: I. Mc ch, yu cu ca tiu s tm tt Tm hiu mc ch, yu cu ca tiu - Tiu s tm tt l vn bn thong tin mt cch khch s tm tt, hc sinh c mc I trong quan, trung thc nhng nt c bn v cuc i v s sch gio khoa v tr li cc cu hi nghip ca mt c nhn no . V d tiu s tm tt nh sau: hot ng chnh tr nh vn, nh khoa hc. - Tiu s tm tt l g? Mc ch - Mc ch: Tiu s tm tt nhm gii thiu cho ngi vit tiu s tm tt? Yu cu vit tiu c, ngi nghe v cuc i, s nghip v nhng cng s tm tt? hin ca ngi ang c ni ti. Nhng hiu bit gip nhng ngi c trch nhim trong cng tc t chc, gip chng ta trong vic chn bn hoc gii thiu ngi vo cc chc v ca lp, trng, nh gi i tng - Yu cu: + Thng tin khch quan, chnh xc v ngi c ni ti; tc l phi ghi c th tng s liu, mc thi gian, thnh tch, nng lc, ca ngi y. + Ni dung v di ca vn bn ph hp vi tm c v cng v ca ng s (nguyn th quc gia, anh hung,
Trang 248

Hot ng 2: Hc sinh c vn bn tiu s v Lng Th Vinh, v tr li cu hi. - Hc sinh c li vn bn ca Lng Th Vinh Tr li nhng cu hi sau y.

- chun b cho bi vn vit v tiu s tm tt, cn su tm nhng ti liu g? Cc ti liu phi p ng nhng yu cu no?

Tiu s tm tt thng gm c my phn? l nhng phn no? Mun vit c vn bn tiu s tm tt cn phi lm g?

nh khoa hc, bc hc ln cn di, cn b lp, t dn ph nn ngn gn) + Ngn ng trong sng, gin d, thng n ngha, khng s dng cc bin php tu t. II. Cch vit tiu s tm tt. 1. Chn ti liu vit tiu s tm tt a. Tm hiu vn bn tiu s tm tt * Tiu s tm tt ca Lng Th Vinh: - K li cc ni dung chnh ca tiu s Lng Th Vinh: Nhn thn, cc hot ng chnh, nhng ng gp ch yu, li nh gi chung. - Tc gi la chn nhng ni dung tiu biu nhng ni dung chnh xc v thn th cuc i ca Lng Th Vinh. Ti liu c th l cun T in tc gi. - Tc phm vn hc dng cho nh trng, ngi vit ghi y tn ti liu, tn nh xut bn. * Cch chn v yu cu i vi ti liu: - Su tm nhng ti liu vit v tiu s, cuc i v s nghip ca nhn vt cn tm tt. - Su tm v c nhng ti liu ca chnh nhn vt, c tm tt v hiu thm v nhn vt. Cc ti liu phi chn thc, chnh xc, y v tiu biu. 2. Vit tiu s tm tt a. Vn bn tiu s tm tt v Lng Th Vinh gm: - Gii thiu khi qut v nhn thn. - Cc hot ng chnh ni bt - Nhng ng gp ch yu: Vn chng, ngh thut - Li nh gi chung. b. Cch vit - Kt cu: Tiu s tm tt thng gm 3 phn l: + Gii thiu nhn thn ca ng s (lch s c nhn): h tn, ngy thng nm sinh (nm mt), qu, ngh nghip, hc vn, gia nh, gia tc + Gii thiu ngn gn v cc lnh vc hot ng tiu biu, cc quan h x hi tiu biu ca ng s. + nh gi vai tr tc dng ca ng s trong mt phm vi khng gian, thi gian nht nh (quc gia, lng x, tp th, gia nh; thi gian: lch s, ng i) - Mun vit c vn bn tiu s tm tt cn phi: + Nghin cu k v 3 ni dung trn bng cch c sch
Trang 249

Hot ng 3: Hng dn luyn tp.

tra cu h s, hi nhn chng (nu c) + Sp xp t liu theo trnh t khng gian, thi gian, s vic hp l. + S dng ngn ng thch hp vit vn bn. III. Luyn tp. 1. Cng c 2. Luyn tp * Bi tp 1: Hai trng hp c th vit tiu s tm tt: + Gii thiu ngi ng c vo mt t chc no trong c quan nh nc hoc on th. + Gii thiu mt v lnh o cao cp ca nc ngoi sang thm nc ta. * Bi tp 2: - Ging nhau: Cc vn bn tiu s tm tt, iu vn, s yu l lch, thuyt minh u c th vit v mt nhn vt no . - Khc nhau: iu vn vit v ngi qua i, c trong l truy iu nn ngoi phn tiu s tm tt cn c li chia bun vi gia quyn; S yu l lch: do bn thn t vit theo mu, cn tiu s tm tt do ngi khc vit v tng i linh hot. - Tiu s tm tt c i tng l con ngi, cn i tng ca thuyt minh rng hn (ngi, vt, cnh, tc phm vn hc) v trong thuyt minh c yu t cm xc. 3. Hng dn t hc.

Trang 250

Tun 25: Tit t chn Gio n ting Vit (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP V C IM LOI HNH NGN NG TING VIT


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: Luyn tp cng c nm vng kin v mt s c im ca loi hnh ting Vit vi t cch l mt ngn ng tiu biu ca loi hnh ngn ng n lp. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s. 2. Kim tra bi c: Nu nhng c trng c bn ca loi hnh ngn ng ting Vit? Ly v d phn tch. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t T chc hot ng nhm: cc nhm I. Luyn tp tho lun v trnh by, gio vin cng Bi tp 1: La chn ni dung th hin ng v cc c, cht li kin thc qua mi bi tp. c im loi hnh ting Vit. A. Ting Vit l th ting n m, ngha ng php th hin ch yu nh phng thc trt t t v h t. B. Ting Vit khng c trng m t, m tit l n v c s, t khng bin i hnh thi. C. Ting Vit thuc loi hnh n lp vi ba c trng c bn, m tit l n v c s, t khng bin i hnh thi, ngha ng php, ngha ng php th hin ch yu nh phng thc trt t t v h t. D. Ting Vit thuc loi hnh ngn ng chp dnh, t khng bin i hnh thi. p n: Chn p n C. L p n th hin y cc c trng loi hnh n lp ca ting Vit. Bi tp 2: Phn tch c im loi hnh ca ting Vit th hin nhng cu sau: a. Rui u mm xi, mm xi u Kin b a tht, a tht b (cu i)
Trang 251

Mnh v, mnh c nh ta Mi lm nm y thit tha mn nng. c. Ta v, mnh c nh ta Ta v ta nh nhng hoa cng ngi. (T Hu, Vit Bc) Gi lm bi: a. c im loi hnh ca Ting Vit th hin trong hai cu i: - Mi cu i u c ngha v l mt t n. - T khng bin i hnh thi: t u(1) l ng t, t u(2) l danh t, nhng khng khc nhau v hnh thc. Cng nh th, t b(1) l ng t khng khc v hnh thc vi t b(2) l danh t. - Cc t rui, kin l ch ng nn t trc cc ng t v ng (u 1, b 1). Cc t mm xi(1), a tht(1) l ph ng ch ch i tng nn c t sau cc ng t v ng (u 1, b 1). - Cc t mm xi(1) v mm xi(2), a tht(1) v a tht(2) khc nhau v chc v ng php trong cu nhng khng khc nhau v hnh thc m thanh. b. Trong cu th ny c 3 t gm 2 m tit (mi lm, thit tha, mn nng), cn li mi m tit l mt n t. T mnh(1) v mnh(2) u l ch ng nn u t trc cc ng t v ng (v, nh), t ta lm b ng nn t sau ng t v ng (nh). c. Trong cu th th 2, c im loi hnh ca ting Vit th hin r cc mt: - Mi m tit l mt t n. - T ta1, ta3, ta4 v t mnh u lm ch ng nn t trc ng t v ng (v, nh), t ta2 lm b ng nn t sau ng t v ng (nh). - T ta1, ta3, ta4 khc nhau v chc nng ng php, ngha ng php vi t ta2 nhng khng khc nhau v hnh thc, ch khc nhau v v tr so vi ng t v ng (v, nh), ta2 t sau ng t v ng (nh). Bi tp 3: La chn h t thch hp (trong s nhng h t cho di y) in vo ch trng trong on th sau: Cuc i// di th Nm thng// i qua // bin kia// rng My // bay v xa.
Trang 252

b.

(Sng, Xun Qunh). (vn, du, tuy, nh, nhng, v, ) p n: Ln lt thm vo on th cc h t: tuy, vn, nh, du, vn. II. Hng dn t hc.

Trang 253

Tun 26: Tit 91 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TI YU EM
Pu-skin
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung va ngh thut cua bai th: + Hiu c v p gin d, trong sng, tinh t c v hnh thc ngn t v ni dung tm tnh. + Cm nhn v p tm hn trong tnh yu chn thnh, m say, thy chung v cao thng, v tha ca ch th tr tnh. - V k nng: + Bit cach oc hiu mt bi th dch. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: - oc thuc long bi Lai Tn v cho bit i ca bi th. - c din cm bi th Chiu xun v nu cm ngh ca em v bi th. - Phn tch tc dng ca nhng cu th ip khc trong bi Nh ng. 3. Vo bi mi: Li vao bai: - Cch 1: T khi loi ngi bit yu v lm th c th v tnh yu. Tnh yu l ti mun tha ca thi ca v lun mi m. Mi thi nhn khi n vi ti ny u c nhng pht hin ring. Nhng bi th tnh hay nht khng hn l bi th c hnh thc p , ngn t bng by, m iu quan trng l ting ni chn thnh ni tri tim yu, n lm rung ng bao tri tim khc khi h n vi tnh yu. Ti yu em ca Puskin l mt bi th nh vy. Bng mt cch ni gin d, chn thnh, Puskin cho ngi c thy nn yu mt cch cao thng v nhn vn. - Cch 2: Puskin l nh vn v i, kht khao tnh yu v t do ca nhn dn Nga c th hin mt cch thin ti v tuyt p trong nhiu bi th ca Puskin m Ti yu em l mt v d tiu biu. Cuc i 37 nm ca Mt tri thi ca Nga tng t vng khng t mi tnh n phng o le v tht vng. Nhng li l ngun cm hng t mt tnh yu nh th. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: Hng dn tm hiu I. Tm hiu chung khi qut v tc gi, tc phm. 1. Tc gi - Alchxandr Xecghvch Puskin (1799 - 1837) l ngi
Trang 254

- Bi th trong nguyn tc khng c nhan , nhan mi l ca ngi dch.

- Hng dn c: ging iu ca li t gi vi cm xc phc tp; cu 1, 2: chm, ngp ngng, va nh th nhn, va t nh; cu 3, 4: mnh m dt khot nh li ha; cu 5, 6: day dt, bun au; cu 7, 8: mong c tha thit v im tnh. Hot ng 2: Hng dn tm hiu chi tit.

t nn mng cho vn hc hin thc Nga th k XIX. - ng gp nhiu mt, nhiu th loi cho vn hc Nga nhng ni bt l th tr tnh: Puskin mt tri thi ca Nga (G gn), ma xun ca vn hc Nga (Lecmotop) - Ni dung bao qut trong th Puskin th hin tm hn kht khao t do v tnh yu ca nhn dn Nga; b bch khoa ton th ca hin thc i sng Nga na u th k XIX (Bilinxki). ng gp v hnh thc ngh thut: xy dng v pht trin ngn ng vn hc Nga hin i. - Tc phm tiu biu (sch gio khoa) 2. Tc Phm a. Hon cnh sng tc: (sch gio khoa) b. B cc - 4 cu u: khng nh tnh yu khng tn trong tri tim chng trai. - 4 cu sau:

- Phn tch dng ngh thut ca cu m u bi th. Ti sao ngi dch khng dch anh yu em cho thm thit hoc ti yu c hn ch s rt rt r ca chng trai.

- Cc t: c th, cha hn bc l tm trng g? i lp vi cc t:

II. c hiu vn bn 1. Cm xc ch o ca bi th - Bi th l mt li gi t cng l li gii by bc bch mt tnh yu chng th no ngui ngoai, vn si ni, nng nn. - ip khc ti yu em (4 ln) lm ni bt cm xc ch o ca bi th: ngn gn, trc tip, gin d, by t tnh cm tm trng ca nhn vt tr tnh va xa va gn, va nui tic. 2. Mch cm xc ca nhn vt tr tnh a. 4 cu u: khng nh tnh yu khng tn trong tri tim chng trai. * 2 cu u: nhn vt tr tnh th nhn ni iu thm kn trong tri tim mnh l ti yu em - Dch ti yu em l hiu tm trng ch th v: anh th li hnh nh cha c php, cha dm, cha th. Nhng khng dung c hay nng v xa cch qu hoc khng trc tip. (gio vin c bi Ngy v anh, c v em trong sch gio khoa chng minh) - Hnh nh so snh ngn la tnh: th hin mt tnh yu chy bng khng tt trong nhn vt tr tnh. * Cu 3, 4: cch c x vi ngi yu khng mun lm ngi yu bun phin.
Trang 255

nhng, khng, khng th c dng g?

Din bin tm trng, tnh cm ca ch th tr tnh trong 4 cu u.

- ip ng Ti yu em c tc dng g? 2 cu 5 6 th hin tm trng g ca nhn vt tr tnh? V sao li xut hin tm trng y?

2 cu tip theo to cm gic g cho ngi c? Cc ip t nh th, nh th trong cu trc c tc dng g?

Phn tch ngha cu cui cng. (hc sinh tho lun v c ngi trnh by)

- T nhng to mu thun trong tm trng cm xc. Va mi phn vn, dng dng, day dt v tnh yu cha tt hn th lp tc quyt lit rng tnh yu vn cn, vn mnh m, hm h v say m. l s km nn, dn long, t vt mnh, u tranh vi mnh. Hai cu 3, 4 nh li ha, li th trang nghim, dt khot. Khng ch l li gi t m cn l li by t, khng nh ca mt tm hn chn thc, t trng, v tha. b. 4 cu sau: khng nh tnh yu khng tn trong tri tim chng trai. * Cu 5, 6: L tr km nn nhng cm xc vn dng tro, da dit: nh vn tr tnh hi nh li, kim nghim li tnh yu. - ip ng ti yu em khng ch c tc dng ni lin mch cm xc, tm trng gia 2 kh th m tip tc khng nh v gii by tm trng, tnh yu n phng ca ch th tr tnh sang biu hin khc. - Nh v qu kh, nh v tm trng au kh dy v, hm hc v hn ghen tht vng, v khng c n p. l s t trch mnh, yu ui, ghen tung Bao thi gian tri qua vn m thm eo ng mi tnh si mt pha. * Cu 7, 8: Mang li nhiu iu bt ng. - Cu 7: Khi qut ton b tm chn tnh cu trc. + ip ng ti yu em li vang ln ln th 3 nghing v nhn mnh, khng nh tnh cm v chuyn hng cm xc. - Cu 8: Gn ton b vi 7 cu trc: Khng ch l li nguyn cu thong thng m cha ng bit bao tnh : Vt ln s ch k tm thng trong tnh yu, thm ch khng yu c th p , th hn. Ging iu n cha cht nui tic xt xa, ng thi t tin, kiu hnh v ngm thch thc: chng c ai yu em c nh anh yu em; v ti sao em li c th, chng ta li c th mt i mt mi tnh qu gi chng bao gi c th tm thy u v ai na, ngoi anh! Nhn vt tr tnh nh th vt ln thi ch k tm thng yu tha thit, mnh lit trong sng, cao thng. Qua th hin mt nhn cch cao p. 3. Tng kt (ghi nh sch gio khoa) III. Luyn tp 1. Cng c
Trang 256

1. S hp dn ca bi th bt ngun t u?

- Tnh cm chn thc, chn thnh, tm hn trong sng, nhn hu, cao qu, d trong mi tnh n phng tuyt vng. - Cch din t gin d, t nhin 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc Hc thuc long bi th v son bi 28.

Trang 257

Tun 26: Tit 92 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

C THM: BI S 28 R. Ta - Go
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Tc gi Tagor nh th thin ti n , nh nhn o ch ngha ca th k XX. - Th tnh Tagor su sc m cht trit l. + Ni ng tm l, nguyn vng ca trai gi yu nhau. + Th hin c trng t duy ngi n. + Kt hp tr tnh v tr tu B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: - oc thuc long bi th Ti yu em ca Puskin v nu ngha bi. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Tc gi - tc phm Nu vi nt v cuc i tc gi? 1. Tc gi (1861 - 1941) - Sng trong gia nh truyn thng vn ha bc nht n : cha nh ci cch x hi, nh trit hc ni ting, cc anh ch u l nh vn ha ln. - Cuc i gp nhiu bt hnh: Gia nh b khai tr ra khi ng Blamn, nhiu ngi thn qua i. V mt t tng? - T tng: + nh hng t cha: hot ng chnh tr x hi, biu tnh chng thc dn, tham gia din thuyt chng ch ngha quc + L ngi u tranh cho t do, cng bng, bc i, ng xng tn gio con ngi + cao con ngi, ca ngi tnh yu con ngi con ngi. - S nghip sng tc ca nh vn? + Khng nh thin ng l cuc i trn th. - S nghip sng tc + Thin ti trn nhiu lnh vc: L nh th, nh vit kch,
Trang 258

- Xut x bi th? Ni dung chnh bi th?

M u tc phm bng hnh nh no? i mt tng trng cho iu g? Hy nhn vo i mt em y anh s hiu c tri tim no? Kht vng y c so snh vi hnh nh no? Chng trai lm g trc ni bun v kht vng c gi? Em c nhn xt g v cch gii by tnh yu ca chng trai?

Gi thit a ra l g? Phn ?

- T phn ni ln iu g? Du tin tng chung mt i mng o Em l em, anh vn c l anh C th no qua vn l trng thnh C hai v tr cha y b n

nh vn ha thin ti n v th gii. + ng li mt kho tang vn hc ln: 52 tp th, 42 v kch, 12 cun tiu thuyt, c bit tp th dng, c gii Noben vn hc nm 1913. 2. Bi th - Xut x: Rt t tp th Ngi lm vn(1915) - Ni dung: Bi th th hin mt tnh yu trong sng, m say, nng nn v bc l mt quan im v yu ng n ca Tagor - Gi tr: l mt trong nhng bi th tnh hay nht th gii. II. Hng dn c hiu vn bn 1. Nhng nghch l mun i ca tri tim - i mt ca s tm hn ca c gi, tn hiu tnh yu + Bn khon, bun + Mun nhn vo tm tng anh kht vng tm hiu, khm ph tm hn ngi yu. - Hnh nh so snh: nh trng kia mun vo su bin c kht khao khm ph, ha hp tm hn - Chng trai bc l tnh cm + Trn tri + Khng du em iu g, bc l ht thy Chn thnh, gin d m khng km phn tha thit - Em khng hiu g c nghch l 1 + iu em hiu v anh ch v b ngoi + Cn chiu su tm hn, tri tim anh d g nm bt - Gi thit: nu i anh l ngc, hoa anh p, xu qung vo c em, hi t ln tc em - Phn a ra + i anh tri tim th gii tinh thn b n, v bin + Em n hong vng quc Ngi lm ch + Em khng bit bin gii ca n xa gn, rng hp n u nghch l 2 Khong cch khng g ph v ni.

- Gi thit: Nu tri tim anh ch l: lc th, kh au, em s d dng s chia bng n ci nh nhm hoc cm thong bng git l trong. - Nhng: phn tri tim anh li l tnh yu + Vui sng kh au
Trang 259

V em tm chui ngc chu i anh cn mt ngh u xa gn.

Sng su cn c k d, Lng ngi ai d m o cho tng Em mun m c tri, em mun m c t, m sao em i, khng m ni tri tim mt con ngi

- Ch ra nhng hnh nh tng trng, so snh nh th s dng trong bi th? iu ni ln ngha g?

- Tng kt li tc phm?

+ Thiu thn giu sang Tt c u v bin, trng cu, th gii b n, khng gii hn, khng ai c th o m c. + Tri tim anh gn, nhng em chng bao gi m trn nghch l 3 Hai cu kt ni ln ngha: S ha hp trn vn tnh yu l iu khng th, nhng tnh yu lun l iu kht khao ci trn vn y. Nu mi ngi yu u bit hng v ci trn vn y nm bt, khm ph mi c th t n hnh phc. Hnh phc n vi nhng ai c nim tin long can m. 2. c sc ngh thut ca bi th - H thng hnh nh tng trng so snh + i mt em mun nhn nh trng kia + i anh vin ngc, a hoa + Em n hong vng quc H thng hnh nh ny lm cho hnh nh tnh yu, ca tm hn, ca tri tim ngi ang yu c m l ha, lung linh sc mu huyn thoi. - Bi th tnh giu cht trit l + Lp lun + a ra gi thit phn bc vi cp t: Nu ch; l nhng 3. Tng kt - Tagor thnh cng trong vic s dng hnh nh tng trng so snh Tnh yu l cuc hin dng trn vn, khm ph kim tm - Tri tim tnh yu l nhng iu b n chim lnh tnh yu l nim kht khao vnh cu ca con ngi. II. Hng dn t hc 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Hc thuc long v nm c mt s gi tr v ni dung v ngh thut ca Bi th s 28. - Chun b: Luyn tp vit tiu s tm tt.

Trang 260

Tun 26: Tit 93 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP VIT TIU S TM TT


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Nm vng hn cch vit tiu s tm tt - Vit c bn tiu s tm tt B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Kim tra s chun b bi mi ca hc sinh. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Gio vin gi 1, 2 hc sinh c bi bi: Chi on anh (ch) s gii thiu mt on vin tp trong sch gio khoa. u t tham gia ng c vo ban chp hnh Hi lien hip thanh nin ca tnh (thnh ph). Anh ch hy vit tiu s tm tt ca on vin . Gio vin gi mt hc sinh c phn 1. Vit tiu s tm tt: chun b, cc hc sinh nhn xt v ni a/ Xc nh yu cu v cc bc ca bi lm: dung, kt cu, ngn ng din t, thi - Xc nh mc ch, yu cu ca bn tiu s tm tt. , c ch ca ngi trnh by v - Chn ngi gii thiu v tm hiu nhng thong tin chnh sa, b sung Gio vin cng cn thit. c, cht li. - Xc nh ni dung cn trnh by. - Lp dn v vit bn tiu s tm tt v ngi . b/ Dn ca bn tiu s tm tt gm: - Gii thiu nhn thn: h tn, nm sinh, thnh phn gia nh, trnh hc vn, dn tc, on th - Cc nng lc v kt qu hc tp, cng tc ca ng vin. - nh gi, nhn xt chung v nng lc, uy tn ca ng vin. 2. Trnh by bn tiu s tm tt trc lp - Cn ch ng t tin, trnh by mt cch r rang, mch lc. 3. Hng dn t hc - Hon thnh bi tp trn lp, c phn c thm tham kho.
Trang 261

- Chun b bi Ngi trong bao.

Trang 262

Tun 26: Tit t chn Gio n lm vn (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP PHN TCH , LP DN CHO BI VN NGH LUN VN HC


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Bit phn tch mt vn ngh lun vn hc. - Bit tm v lp dn cho bi vn ngh lun vn hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: - Nu nhng c trng c bn ca loi hnh ngn ng ting Vit? Ly v d phn tch. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: I. H thng kin thc v phn tch v lp dn cho - Gio vin gi hc sinh nhc li th bi vn ngh lun ni chung no l phn tch , tm v lp dn - Phn tch l cng vic xem xt cn k bi nhn ? thc chnh xc vn ngh lun c giao. Ni cch khc, - Hc sinh: Nh li kin thc lp 10, mc ch ca vic phn tch l tm hiu chnh xc cc tr li nhanh. yu cu c bn ca bi (vn cn ngh lun, yu cu - Gio vin b sung, nhn xt v v ni dung, yu cu v phng php). hng dn quy trnh luyn tp. - Lp dn l sp xp cc theo trnh t logic. Trong vn ngh lun, lp dn gm 3 bc: Xc lp lun im, lun c; sp xp lun im, lun c. Cc yu cu ca lun im, lun c khi lp dn : Chnh xc, ph hp, y , tiu biu. Hot ng 2: Tho lun nhm II. Hng dn luyn tp: - Gio vin chia lp thnh 4 nhm 1. Phn tch : tho lun 10 pht. V. trng tm Thao tc chnh p.vi t liu Nhng d/c - Hc sinh tho lun theo nhm di Bn cht sng to Gii thch, ca tc phm vn chng minh t cc tpvh s qun l ca gio vin. chng. tiu biu - Gio vin ch nh hc sinh ca cc nhm trnh by. - Hc sinh trnh by sn phm ca
Trang 263

nhm mnh, cc nhm khc nhn xt, b sung (nu cn) - Gio vin nhn xt, cho im v b sung cho hon chnh. - Gio vin cht li: Khi tm cho bi vn ngh lun, ngi vit cn da vo cc t, cm t sau xy dng h thng cu hi: L g? c th hin nh th no? Ti sao? C ngha g? C th rt ra bi hc g? Phi lm g?

Hot ng 3: - Gio vin hi: Khi lp dn cho vn ngh lun, th cn p ng nhng yu cu g? - Hc sinh: lm vic c nhn v tr li nhanh. - Gio vin b sung, nhn xt v b sung.

Hot ng 4: Cng c dn d: - Gio vin cht li cc ni dung ca

2. Tm v lp dn : a. Tm : - Vn chng i hi tnh sng to mi tc phm v c ni dung v hnh thc. - Vn chng l lnh vc ca ci p v s sng to, so mn s khng tn ti c. - Vn hc c nhng tc phm ni bt, tiu biu cho tnh sng to nhng cng c hin tng o vn, bt chc, - Nh vn cn lao ng ngh thut nghim tc, sng to khng mt mi. b. Lp dn : i. M bi: Gii thiu cu ni ca nh vn Nga. ii. Thn bi: - Gii thch cu ni ca nh vn - Vn chng i hi tnh sng to mi tc phm v c ni dung v hnh thc. - Vn chng l lnh vc ca ci p v s sng to, so mn s khng tn ti c. - Vn hc c nhng tc phm ni bt, tiu biu cho tnh sng to. - Nh vn cn lao ng tht nghim tc, sng to khng mt mi. iii. Kt lun: Vai tr cu ni ca nh vn. Tm li: Khi lp dn , cn theo b cc nh sau: - M bi: Nu c vn trng tm cn trin khai - Thn bi: Trin khai vn trng tm theo cc lun im, lun c c sp xp mt cch hp l: + Cc ln phi ngang nhau v cng lm sng t vn trng tm. + Cc nh phi nm trong ln v lm sng t ln. + Cc ln, nh phi trnh by theo mt trnh t hp l, mch lc. - Kt bi: Cht li vn , nu suy ngh, bi hc cho bn thn. III. Luyn tp 1. Cng c
Trang 264

bi hc v vai tr ca phn tch , tm v lp dn trong vic to lp vn bn ngh lun vn hc v nhng yu cu cn thit thc hin cc k nng trn.

2. Hng dn t hc - Hon thnh bi tp - Chun b tc phm Ngi trong bao S khp

Trang 265

Tun 27: Tit 94, 95 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

NGI TRONG BAO


A.P.S-khp
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung va ngh thut cua on trch: + Gi tr t tng: ph phn li sng trong bao hn nhc, c nhn, ch k v h lu ca b phn tr thc Nga cui th k XIX, qua hnh tng nhn vt ngi trong bao B-li- cp + Cch k chuyn c o, ngh thut xy dng nhn vt in hnh, sng to biu tng, ging iu va ma mai, chm bim va trm bun. - V k nng: Bit cach oc hiu truyn ngn. - Thi : Cm ght v u tranh vi li sng thu mnh trong bao: ho danh, xu nnh, gio iu s hi, hn h trc quyn lc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: - oc thuc long din cm bi th S 28 ca nh th Tagor v nu ngha bi. 3. Vo bi mi: Li vao bai: Vn hc hin thc Nga cui th k XIX l mt trong nhng nn vn hc phong ph v tin tin ca nhn loi. N ra i v trng thnh trong cuc u tranh lu di v gay gt ca nhn dn Nga chng li ch nng n chuyn ch bo tn v phn ng. Trong nn vn hc v i y, S-Khp l i biu ln cui cng ca ch ngha hin thc Nga. Sng to nhn vt in hnh mang tnh biu tng ph phn li sng thu mnh trong bi cnh ngt ngt ca ch l nt c sc ni bt ca tc phm. Chng ta s tm hiu iu ny qua tc phm Ngi trong bao ca S-khp. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t - Gii thiu nhng nt c bn v I. Tm hiu chung nh vn S-khp? Gio vin cng c, 1. Tc gi: S khp (1860 - 1904) cht li. - Nh vn Nga kit xut, c nhiu cng hin cho nn vn hc Nga v hot ng x hi, gio dc, vn ha. - i biu ln cui cng ca ch ngha hin thc Nga th k XIX. Nh cch tn thin ti trong th loi truyn ngn v kch ni. - S nghip sng tc s: hn 500 truyn ngn v
Trang 266

- Tc phm ra i trong hon cnh no? Lc by gi tnh hnh nc Nga ra sao?

- Yu cu hc sinh tm tt tc phm. Sau gio vin dung bng ph tm tt li. - Chn dung nhn vt chnh c c th ha bng nhng nt v nh th no? C iu g c bit trong bc chn dung y?

truyn va, nhiu tc phm c sc (sch gio khoa) - Phong cch ngh thut: T nhng ct truyn gin d, tc phm thng t ra nhng vn c ngha to ln, nhn bn su xa. 2. Truyn ngn Ngi trong bao a. Hon cnh sng tc - Sng tc nm 1989, trong thi gian nh vn dng bnh thnh ph I-an-ta trn bn o Crm, bin en. - Cui th k XIX, x hi Nga ang ngt ngt th trong bu khng kh chuyn ch nng n. b. Tm tt tc phm. II. c hiu vn bn. 1. Hnh tng nhn vt Blicp Ngi trong bao a. Chn dung, ngoi hnh - Lc no cng i giy cao su, cm , mc o bnh t m ct bng giu mt, cp knh en lun gn trn gng mt nht nht, nh b, chot li nh mt chn, tai nht bong tt c u trong bao. Chn dung ngoi hnh tht k qui v c bit n tng. b. Tnh cch, li sng

Tnh cch li sng ca nhn vt c khi qut qua li k ca tc gi, chn dung, ngoi hnh, li ni, c ch, hnh ng ca nhn vt. - Trong cuc sng v sinh hot hang ngy B-li-cp sng nh th no? Tm hiu v phn tch li sng ca Belicp

- Cu ni ca ming ca y l cu ni no? Ni ln iu g? - Nt ni bt nht ca tnh cch k qui y l g? V sao?

- Lun nht nht, s hin ti nhng li lun tn sung qu kh, ca ngi nhng g khng c thc, say m ting Hy Lp c. - n ngh cng c giu vo bao. Y khng bao gi dm c kin ring v bt c mt vn to nh no, ch thch sng theo nhng thng t, ch th mt cch my mc, rp khun nh mt ci my v hn. - dng: tt c v trong bao, mang bao, cho vo bao: giy, knh, - Phng ng: mt cn bung cht nh ci hp, ng th trm chn kn mt, s trm chui vo. - Cu ni ca ming: S nh li xy ra chuyn g lo lng, s hi tt c. - Bn thn lun hi lng, tha mn v tun th v li sng ca mnh, cho rng sng nh y mi l sng, l c trch nhim vi cuc sng, l mt vin chc mn cn vi
Trang 267

- Nh vn khi qut kht vng mnh lit k d ca Blicp nh th no? Nhn xt, nh gi li sng y ca y. - C th khi qut v con ngi v tnh cch Blicp bng nhng hnh nh, t ng nh th no? - Li sng ca Blicp c nh hng nh th no n tinh thn, hot ng ca gio vin trong trng v ngi dn tp? Qua tc gi mun phn nh iu g?

cp trn, cng dn tt. - Khng h bit mi ngi gh s v cm ght mnh. - Khng th chp nhn cch sng phng khong, hn nhin ca ch em Varenca v ngc nhin khi ngi ta v chn dung bim ha mi tnh u trong sng ca mnh. B-li-cp c kht vng mnh lit thu mnh vo trong v, to cho mnh mt th bao c th ngn cch, bo v hn khi nhng nh hng, tc ng ca cuc sng bn ngoi. B-li-cp l kiu ngi trong bao c li sng v tnh cch trong bao. y l hnh nh mt con ngi lc long, hn nht, c c, my mc, gio iu, k qui, lp d m x hi Nga cui th k XIX to ra. c. Tc hi ca li sng trong bao. - nh hng mnh m, dai dng n tinh thn v hot ng ca GV v ngi dn tp. mi ngi u ght, s v xa lnh. - u c tinh thn mi ngi sut 15 nm, khi y cht. Nhng sau li sng , tnh cch vn tip tc xut hin, nh hng nng n cuc sng hin ti, tng lai ca h, khng ti no thot c. V B-li-cp hin thn, in hnh mt hin tng trong x hi , mt kiu ngi c nguy c pht trin trong x hi Nga ng thi. Y chnh l con ca ch Phong kin trn con ng t bn ha ca nc Nga th k XIX. Tnh cch y ch c th thay i khi ngi tat hay i tn gc cng vi mt cuc cch mng x hi. d.Ci cht ca B-li-cp. * Nguyn nhn nguyn nhn su xa: do li sng v tnh cch trong bao ca B-li-cp. - Nguyn nhn trc tip: + V c Valenc i x th bo, ni nhng li lng m, xc phm. + B s ch giu, ci nho ca Varenca. + S b v hu sm. l mt ci cht tt yu i vi tng ngi ca y trc sau cng b tiu dit. Ci cht l s ha gii hnh phc v y c nm trong ci bao bn vng nht. e.Thi ca mi ngi i vi B-li-cp. - Khi cn sng: mi ngi u xa lnh, s hi, khinh ght. Mt s ngi th thay i nhng li b tc ng tr
Trang 268

- Blicp cht kh bt ng i vi mi ngi trong trng, trong thnh ph. y l mt th php ngh thut ca nh vn. V sao Blicp cht (phn tch nhng nguyn nhn xa v gn)

Thi ca mi ngi vi Blicp khi cn sng nh th no? Gii thch

hin tng sau khi Blicp cht c mt tun sau cuc sng li din ra nh c v phn tch cu ni khng th sng mi nh th c c phi l cu ni ca bc s th y hay khng? Nh vn mun cnh bo vi ngi c iu g hm nay v mai sau?

- Hnh nh ci bao l sng to ngh thut c o ca tc gi. Phn tch ngha hnh nh ny.

T hy xc nh ch t tng ca tc phm.

Theo em, trong truyn ngn ngi trong bao nh vn thnh cng nhng c im ngh thut no?

- Tho lun ngha thi s ca tc phm.

li. - Khi cht: u tin cm thy nh nhng, thoi mi, t do. Nhng chng bao lu li ti din nh c: nng n, mt nhc, t tng, v v. S nh hng li sng ca B-li-cp rt su rng m nh, u c bu khng kh trong sch, vn ha, o c ca nc Nga ng thi. Hin tng, kiu ngi, li sng B-li-cp mang tnh ph qut, in hnh kh su rng. N cn sng lu di nh mt hin tng x hi, mt quy lut trong lch s pht trin nc Nga v c th gii lc by gi. 3. Hnh nh biu tng ci bao - Ngha en: vt dng dng ng vt hnh ti. L bao vt m B-li-cp yu thch. - Ngha bng: biu trng cho kiu ngi, li sng trong bao mt li sng, kiu ngi tn ti trong x hi Nga th k XIX. C x hi Nga lc by gi l mt ci bao khng l tri buc, ngn chn t do, sng to ca con ngi. 4. Ch : - Ln n ph phn kiu ngi, li sng trong bao v tc hi ca n. - Bc thit ku gi mi ngi phi thay i li sng tm thng, ch k, hn nht, h lu, v v, t mn. 5. Ngh thut - Ngi k: ngi th ba to tnh khch quan, chn thc ca chuyn. - Cu trc chuyn c bit: truyn lng trong truyn. - Ging k ma mai, chm bim, trm tnh. - Xy dng nhn vt in hnh k qui m vn chn thc. - Xy dng hnh nh i lp tng phn gia cc nhn vt: ch em Varenca, c Valenco v B-li-cp. - Xy dng hnh nh, biu tng ngh thut (ci bao), chi tit ngh thut (ci cht), li ni ngh thut(cu ni ca ming). - Cch kt thc truyn gi nhiu suy ngh bng cch pht biu. 6. ngha thi s ca tc phm 7. Tng kt (ghi nh) III. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp
Trang 269

Hc sinh hc phn ghi nh sch gio khoa.

3. Hng dn t hc

Trang 270

Tun 27: Tit 96 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TR BI LM VN S 6
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Nhn r nhng u khuyt im ca bi lm; bit i chiu vi yu cu ca vn; bit so snh vi lm s 1, 2; t cng c thm cc kin thc v k nng lm vn ngh lun ni chung v vn ngh lun x hi ni ring. - Tip tc rn luyn k nng phn tch , lp dn , thao tc lp lun phn tch v so snh trong bi vn ngh lun. - T nh gi v sa cha bi lm ca chnh mnh. - Tng thm long yu thch hc vn v lm vn. B. Phng tin dy hc: Bi lm hc sinh, thit k bai hoc, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: kim tra s s. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. bi: Yu cu hc sinh chp thuc long - 1: y thn V D l bi th din t tm trng ring bi ln bng. ca tc gi nhng li to c s cng hng rng ri v lu bn trong tm hn th h bn c. Phn tch bi th lm sng t iu ny. - 2: y thn V D l bi th v tnh yu va l bi th v tnh qu. Phn tch bi th lm sng t nhn nh ny. II. Nhn xt nh gi bi lm hc sinh: Gio vin nhn xt, nh gi chung 1. u im: u, nhc im bi lm ca hc sinh, - Nhiu em hiu c yu cu ca v bit cch lm tuyn dng mt s bi t kt qu mt bi vn ngh lun x hi, lp lun tt, ly dn chng tt. ph hp v chn lc. - S bi kh (im 7 tr ln): + Lp 11C1: 9/43 + Lp 11A1: 21/45 2. Nhc im: - Mt s em cha bit cch lm mt bi vn ngh lun x
Trang 271

Gio vin sa mt s li c bn ca hc sinh.

hi, b cc vit cha cn i. - Nhiu em kh nng din t cn yu, dung t ng khng chnh xc, li cu v li chnh t cn nhiu. - Mt s em cha c k nn cha xc nh c trng tm ca dn n cch vit dn tri, lan man. 3. Kt qu: - S bi t im trn TB: + Lp 11A1: + Lp 11C1: - S bi im di TB: + Lp 11A1: + Lp 11C1: III. Sa li - Xc nh ni dung ca sai, cha xc nh c trng tm ca . - Cc li din t v dng t. - B cc cha cn i khng r rang. IV. Hng dn t hc + Xem li bi lm ca mnh. + Chun b bi mi:

Trang 272

Tun 27: Tit t chn Gio n lm vn (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

C VN NGH LUN
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Hiu c mt s c im ca vn ngh lun. - Bit cch c vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm li tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: - Em hy cho bit nhng tc phm thuc th vn ngh lun hc. - Nhn xt g v vn ngh lun. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: Hng dn hc sinh I. c im ca vn ngh lun: chim lnh c im ca vn ngh - V d: Cc vn bn ngh lun: Chiu di (L Cng lun: Un), Ta Trch dim thi tp (Hong c Lng), i Em hy k tn nhng tc phm ngh co bnh Ng, V lun l x hi nc ta, mt thi i lun m em hc v c? trong thi ca - Ngh lun l mt th loi trong vn hc c bit, dng l Gio vin gi hc sinh c phn I v l, phn on, chng c bn lun v mt vn no vit tm tt 3 cu nm c c (chnh tr, x hi, vn hc ngh thut, trit hc, o c) im ca vn ngh lun? (Lu hc - Ni n ngh lun ngha l bn bc ng sai, phi tri, sinh xoay quanh vic tr li Ngh lun khng nh iu ny, bc b iu kia, ngha l ngi ta l g? Cch ngh lun? C my loi nhn ra chn l, ng tnh vi mnh, chia s vi quan im vn ngh lun?) v nim tin ca mnh. Sc mnh ca vn ngh lun l s Hc sinh lm vic c nhn v trnh su sc ca t tng, tnh cm, tnh mch lc, cht ch ca by trc lp. suy ngh v trnh by, s thuyt phc ca lp lun. Vn Gio vin cho hc sinh nhn xt ln dng cc thao tc nh gii thch, phn tch, chng minh, nhau. bc b, so snh, vn ngh lun tc ng vo l tr, nhn Gio vin nhn xt, b sung v cho thc v c tm hn ngi c, gip h hiu r vn im. nu ra. Xt theo ni dung bn lun, ngi ta phn chia vn ngh lun lm hai th: - Vn chnh lun (bn v cc vn chnh tr, x hi, trit
Trang 273

Hot ng 2: Hng dn cch c vn ngh lun. Theo em, c vn bn ngh lun vi mt s vn bn khc nh: t s, tr tnh c g khc hn? Ti sao? Gio vin cho hc sinh tho lun nhm theo tng dy bn. Gio vin ch nh hc sinh trnh by. Hc sinh trnh by, cc nhm khc nhn xt. Gio vin nh gi, b sung.

Hot ng 3: Hng dn hc sinh t hc.

hc, o c,). - Ph bnh vn hc (lun bn cc vn vn hc ngh thut) II. Cch c vn ngh lun: - V d: Mt s cu vn ngh lun hay: Ta thng ti ba qun n, na m v gi; rut au nh ct, nc mt m a; ch cm tc cha x tht, lt da, nut gan, ung mu qun th. Du cho trm thy ny phi ngoi ni c, ngh xc ny gi trong da nga, ta cng vui lng (Hch tng s - TQT) - Vn ngh lun c sc vn ngh lun, t tng, lun im xut. c vn ngh lun cn phi nm bt c vn v cc t tng c sc di hnh thc lun im. - Vn ngh lun cn c c sc lun c v cch lp lun. Thiu cc lun c v lp lun, b vn ch l b xng, thiu mu tht. - Vn ngh lun hay cng c hnh nh, nhp iu. Ngi c vn ngh lun cn cm thy dng tnh cm v nhp iu vn chng ca bi vn th s thng thc mi c trn vn. III. Hng dn t hc - Nm c nhng c im c bn ca vn ngh lun v cch c vn bn ngh lun. - Chun b bi mi: on trch: Ngi cm quyn khi phc uy quyn.

Trang 274

Tun 28: Tit 97, 98 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

NGI CM QUYN KHI PHC UY QUYN


(Trch Nhng ngi khn kh) V. Huy-g
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c nhng c sc v ni dung va ngh thut cua on trch: + Phn tch chng minh c nhng nt c trng ca bt php Huy-g qua h cu nhn vt v din bin ct truyn: ngh thut phng i trong so snh v n d; trong ngh thut tng phn; s an xen bnh lun ngoi trong din bin ca cu chuyn. + Gn c ngh thut vi tng ni dung on trch. + Pht huy tnh ch ng, u c ph phn qua vic khng nh tnh thng nh mt gii php x hi c tc gi xut, c th suy ngh v con ng thc hin l tng. - V k nng: Bit cach oc hiu tiu thuyt. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: nhng tit trc, chng ta n vi nn vn hc Nga qua mt s tc phm. Tit hc hm nay, chng ta s n vi nn vn hc Php, vi mt tc gi c coi nh mt cy i th, mt nh vn ln nht ca nc Php th k XIX, qua b tiu thuyt s nhng ngi khn kh v c th qua on trch Ngi cm quyn khi phc uy quyn. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t

Trang 275

H1: Hng dn hc sinh tm hiu phn tiu dn v yu cu: - Nu nhng nt c bn v cuc i v s nghip sng tc ca Huy-g. Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp. Gio vin nhn xt, b xung. (cch mng thng 7/1830 lt ch pk, cuc o chnh lt ch cng ha Lu-I Bn nap ac, n 1870 ch II sp , s thnh lp cng x Pari 1871.) ( S gio dc sng sut ca m, nhng cuc chuyn qun theo cha vt v trang sch i khc nghit, nhng tri nghim hp dn li du n trong sng tc ca thin ti)

- Tc phm ra i vo nm no? - Da theo sch gio khoa, hc sinh tm tt mt cch ngn gn. - Dung lng v kt cu tc phm?

- Ni dung v gi tr tc phm?

Gio vin phn vai cho hc sinh c on trch v yu cu: Theo em, ngi cm quyn y l ai? Ging van ging hay Giave? Gii

I. Tm hiu chung 1. Tc gi: * Cuc i - Vic to Huyg (1802 - 1885) c xem nh cy i th, nh vn ln nht ca nc Php th k XIX, hin thn ca ch ngha lng mn Php. - Sinh ra v ln ln trong mt thi k y bo t CM, cuc sng gia nh c nhiu mu thun tc ng, nh hng n sng tc ca Huyg. - L mt ti nng th, bc l ngay t nh: 15 tui t gii thng ca vin hn lm, 20 tui in tp th u tay. * S nghip sng tc: - Sng tc thnh cng nhiu th loi: tiu thuyt, th, kch, truyn, tiu lun, hi ha li khi lng tc phm s. - Tc phm tiu biu: sch gio khoa. - Ngoi sng tc ngh thut, Huyg cn dn thn vo con ng hot ng chnh tr x hi. D lnh vc no, ng cng lun li tnh yu thng, s bnh vc nhng con ngi khn kh. 2. Tiu thuyt Nhng ngi khn kh a. Xut x: 1862 b. Tm tt (sch gio khoa) c. Kt cu dung lng tc phm: chia 5 phn, mi phn gm nhiu quyn, mi quyn gm nhiu chng. - Phn 1: Phng-tin - Phn 2: C-t - Phn 3: ma-ri-ut - Phn 4: Tnh ca ph P-luy-m v anh hung ca ph Xanh--li. - Phn 5: Ging-van-ging Tn phn cui nh mt gii php x hi ca ton b tc phm. d.Ni dung v gi tr tc phm - Phn nh nhng tnh cnh thng kh ca nhng ngi dn bn cng v ngho kh. Qua , nh vn em n thng ip ca tnh thng v khng nh nhng s phn oan tri y s c bo v bng tnh thng. - Tc phm l ting ni bo v l phi, s cng bng ca x hi. 3. on trch Ngi cm quyn khi phc uy quyn: - V tr on trch: nm cui phn 1, chng IV, quyn
Trang 276

thch? - Xc nh v tr on trch? - Ni dung v ch on trch?

Hot ng 2: Hng dn hc sinh c hiu vn bn

- Ngn ng v hnh ng ca Giave th hin nh th no qua on trch?

- Ngn ng v hnh ng ca Ging van ging th hin nh th no qua on trch?

Hy tm nhng chi tit v nhn vt Gia ve (ging ni, cp mt, ci ci) v nhn xt gi tr ngh thut ca

8 ca tc phm. - Ni dung v ch ca on trch: on trch nu ln tnh cnh thng kh ca nhng con ngi chu cnh nn ca th lc cng quyn trong x hi. Qua , nh vn ca ngi s cao qu ca tnh thng, ca nhng con ngi cng cnh ng trong x hi. II. c hiu vn bn. 1. c trng bt php ngh thut ca Huyg qua on trch. a. Ngh thut i lp: * Gia ve - Hnh ng: dung mi th on tn nhn, c c bt cho c Ging van ging mt con ngi khn kh ti nghip. - i thoi vi Ging van ging v phng tin: + La ht, qut tho d dn + Xng h th l: tao, ta- my, con lun hoi nghi c thi hoi ghi, ngang tng hng hch, khng c tnh ngi. Gia ve l i din ca ci c, ca cng quyn. * Ging van ging: - Hnh ng: Cu vt Phng tin mt con ngi bt hnh, buc phi t th mnh l ai, chn gii php quyt lit l i ph vi cng quyn cu nn nhn. - i thoi: + Vi Phng tin: nh nhng, im tnh, lc th thm khi h ging. + Vi Giave: khi nh nhng, im tnh khi tht kin quyt, mnh lit. Ging van ging l ngi sng c trch nhim, giu tnh thng i vi ngi ngho kh bt hnh, l i din ca l sng v tnh thng, l i din ca ci thin v cng l nn nhn. S dng ngh thut i lp, cho ta thy hai nhn vt vi hai tnh cch, hon cnh i lp nhau. T thy c s tng phn, i lp gia thin v c, gia cng quyn v nn nhn. b. Ngh thut phng i trong n d v so snh * Hnh tng Gia ve: (con c th) - Ging ni: ting th gm - Hnh ng: phng vo con mi n d - Cp mt: nh ci mc st quen C TH
Trang 277

nhng chi tit ? T rt ra nhn xt chung v nhn vt ny?

Theo em, chi tit no trong tc phm th hin r tnh ngi cao p? hy l gii chi tit n ci trn i mi v gng mt rng r? ngha?

- Qua nhng chi tit ny, G c th c quy chiu v hnh nh ca ai?

Bng vic khc ha cc hnh tng nhn vt c s phn v tnh cch tri ngc nhau, tc gi mun gi gm n ngi c iu g?

Hc sinh c ghi nh sch gio khoa.

ko git vo hn bao k khn kh - Ci ci: ph ra tt c hai hm rng * Ging van ging: - on vn gm nhiu cu hi - on vn ni v vic b s Xem-pli-x ngi c nht chng kin cu chuyn - Cu vn miu t gng mt Phng tin km theo li bnh lun ca tc gi: + Phng tin cht ri nhng trn oi mi ch vn n mt n ci. Thc t l v l nhng y c th l iu c tht. V c mt ngi xc ng khi chng kin cnh Ging van ging th thm tng rng Phngtin n mt n ci th y l mt o tng c th xy ra. + Ngi cht ri m gng mt cn rng r tc gi xc ng trc tnh cm Ging van ging i vi Phng tin v tng chng thy khun mt Phng tin rng r ln. y cng l mt o tng c th c tht. Hnh nh mt ngi m i vi mt a con, hnh nh mt v cu tinh, mt ng cu th hin ln tht phi thng, lng mn. c. Bnh lun ngoi ca tc gi - on vn ng ni g vi ch thc s cao c l pht ngn ca chnh tc gi - ngi k chuyn. Biu hin trc ti tnh cm, cm xc s cm ng ca tc gi. 2. ngha on trch - Bng vic khc ha cc hnh tng nhn vt c s phn v tnh cch tri ngc nhau, tc gi mun gi ti ngi c thng ip ca l sng tnh thng: nh sng ca tnh thng c th y li bng ti ca cng quyn. - Gi tr vn chng khng ch biu hin du n ngh thut m sc hp dn ca thin ti Huyg ch yu nm th gii tnh cm p , l tng tin b m nh vn gi gm qua on trch. - Nhng c trng bt pht Huyg cungc l du hiu quen thuc ca vn hc lng mn. 3. Tng kt (ghi nh) III. Luyn tp 1. Cng c - Nm c tnh thng ca Ging van ging c th hin nh th no?
Trang 278

- Ngh thut khc ha nhn vt. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Nm vng nhng ni dung on trch. - Lm bi tp phn luyn tp. - Chun b bi mi: v lun l x hi nc ta.

Trang 279

Tun 28: Tit 99 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

THAO TC LP LUN BNH LUN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: + Hiu c mc ch, yu cu v tm quan trng ca thao tc lp lun bnh lun. + Nm c nhng nguyn tc v cch thc c bn ca thao tc lp lun bnh lun. - V k nng: Bit vn dng thao tc lp lun bnh lun vo vic vit bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i, tho lun tr li cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Kim tra s chun b bi mi ca hc sinh. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: Hng dn hc sinh I. Mc ch, yu cu ca thao tc lp lun bnh lun tm hiu mc ch, yu cu ca thao 1. Mc ch, yu cu tc lp lun bnh lun. - ngh t bnh lun: Trong cuc sng chng ta c th - Trong i sng, chng ta thng gp t bnh lun trong cc trng hp nh bnh lun qun gp bnh lun khng? Th gii thch s, th thao, thi s Trong cc trng hp ny, t bnh ngha t bnh lun trong cc t . lun c ngha l nhn xt, bn lun, nh gi v cc vn (Cc nhm thao tc: so snh, bc b - lin quan n qun s, th thao, thi s gii thch, chng minh, phn tch, - Mc ch: BL l xut v thuyt phc ngi nghe, bnh lun.) c tn n, vi mt nhn xt, nh gi bn lun ca mnh - Bnh lun khc chng minh, gii v mt vn trong i sng hoc trong VH. thch im no? + Bn lun th phi c s trao i kin vi ngi khc - Yu cu bnh lun c sc + nh gi phi c s nhn xt phi- tri, ng- sai, haythuyt phc l g? d. Hc sinh tm hiu ng liu, tr li - BL khc gii thch, chng minh l: cu hi, sau gio vin cng c, + BL l xut v thuyt phc ngi nghe, c tn ng cht li. vi mt nhn xt, nh gi, bn lun ca mnh v mt vn K nng l kh nng thc hin thnh trong i sng hoc trong vn hc. tho mt khu no . + GT l lm cho ngi ta hiu r, k v mt vn no - Hc sinh tr li cu hi 3, 4, gio . vin cng c cht li tm quan trng + CM l lm cho ngi ta tin. ca thao tc ny. - Yu cu mt bi vn bnh lun c sc thuyt phc
Trang 280

Hot ng 2: Hng dn hc sinh tm hiu cch bnh lun c mc II, sch gio khoa v tho lun cc cu hi sau: Mt bi bnh lun thng c my bc? ni dung ca mi bc l g? Hot ng 3: Gio vin hng dn hc sinh luyn tp.

+ Trnh by r rang, trung thc vn c bnh lun + Lp lun khng nh c nhn xt, nh gi ca mnh l ng n, ph hp vi quy lut ca vn chng. + Bn bc, m rng xung quanh vn mt cch su sc v c s thuyt phc. 2. Tm hiu ng liu: trch on Xin lp khoa lut a. Xt ng liu: - Tc gi c nhn nh, nh gi ng- sai, hay- d. + Ch ra nhng ci hay, ci ng trong vic thc hin php lut phng Ty. + Ch r nhng sai, d ca nho gio truyn thng. Mc ch: BL thy c tm quan trng ca php lut vi s cch tn nh nc, thuyt phc triu nh cho m khoa lut. - Nguyn Trng T c l do vit xin lp khoa lut: v lc khng phi ai cng u thng nht cho rng mun tr nc th phi da vo lut ch khng phi nhng li ni sung ca nho gio. - y l mt on trch c tnh cht bnh lun: i tng ca on trch l nhng ngi bit ti php lut. mc ch ca tc gi y l mong c s ng tnh ca mi ngi v vic cn thit ca php lut i vi vic tr nc, thuyt phc nh vua lp khoa lut. b. Vai tr v tm quan trng ca k nng bnh lun: - Mun cho kin bnh lun c sc thuyt phc th cn phi nm vng k nng bnh lun. Nu khng c k nng bnh lun th s khng bit cch bnh lun v khng thnh thc khi bnh lun. - Con ngi hm nay cn phi bit bnh lun, dm bnh lun. Chng ta ang sng trong thi i vn minh, dn ch, mi ngi u c quyn tham gia gii quyt cng vic x hi, cc quan im, kin u c chn thnh khuyn khch. II. Cch bnh lun 1. Nu vn cn bnh lun - Bnh lun yu cu phi nu r c thi v s nh gi ca ngi bnh lun trc vn a ra bnh lun. - Trnh by r rng, trung thc, ngn gn vn bnh lun. 2. nh gi vn cn bnh lun (c th chn mt trong ba cch sau):
Trang 281

- ng hn v mt pha m mnh tin l ng kin quyt bc b ci sai. - Kt hp phn ng v loi b phn sai ca mi pha tm ra mt ting ni chung trong s nh gi. - a ra mt cch nh gi ca ring mnh. 3. Bn v vn cn bnh lun (c th chn 1 trong 3 cch sau) - Bn v thi , hnh ng, cch gii quyt cn c trc vn va c nhn xt. - Bn v nhng iu c th rt ra khi lien h vi thi i, hon cnh sng, la tui ca mnh v ca nhng ngi ang tham gia bnh lun vi mnh. - Bn v nhng ngha xa rng hn, su sc hn m vn bnh lun c th gi ra. III. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp Bi tp 1: Bnh lun khng phi l gii thch, chng minh hay kt hp vi gii thch, vi chng minh v: - Mc ch ca ba kiu bi khc nhau. - Bn cht ca bnh lun l tranh lun v mt vn m tt c nhng ngi tham gia u bit v c kin ring v vn . Bi tp 2: on vn trn c s dng thao tc bnh lun v: - C vn cn bnh lun: nguyn nhn v hu qu ca tai nn giao thong. - C m rng vn : vn an ton giao thong khng ch b hp trong lnh vc giao thong m cn l vn vn minh 3. Hng dn t hc - Hc sinh lm bi tp v chun b bi mi.

Trang 282

Tun 28: Tit t chn Gio n Vn hoc (2 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TIU THUYT NHNG NGI KHN KH


V. Huy-g
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: C ci nhn su sc, ton din hn v b tiu thuyt s Nhng ngi khn kh ca V.Huy-g. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Gio vin yu cu hc sinh tm tt 1. Tm tt tiu thuyt: li ngn gn ni dung ca ton b tiu thuyt Gio vin cng c, c th tm tt li. 2. Kt cu - Hc sinh nhc li kt cu tc phm Chia 5 phn. Tuy xut hin ngay u truyn v l nhn Gio vin b sung thm v phn vt trung tm cho ti trang cui cng nhng Ging-vankt cu. ging li c t cho phn th 5. C l khi m u truyn bng nhan Phng-tin, nh vn mun coi nng nh mt hnh nh tiu biu c ngha t vn cho cun tiu thuyt x hi ny v tn Giangvan-ging nm phn kt thc nh mt tng kt v gii php x hi ca ton b thin tiu thuyt. - Mi lin h gia ngh thut lng 3. Nhn vt: mn v cuc sng hin thc trong h - Nhn vt trung tm l nhn vt lng mn v tnh cch cu nhn vt ca Huy-g. nhn vt din bin theo nh ch quan ca nh vn nhn vt c l tng ha, tuyt i ha trong v p tm hn. - Nhng nhn vt u c ly t nguyn mu thc t: ng tng i thm, kho st nhng ni ngc t, tng ha mnh vo dn chng au kh, tng i ti cc chin ly trong nhng ngy lao ng cch mng, tng chng li cng quyn, tng ri b x s trong 20 nm. - Giang-van-ging c ly t nguyn mu ca mt
Trang 283

ngi khn kh cng n cp bnh m v b bt; ng thi cng ly t Vi-c, mt tn cp ni ting ca nhng thp nin gia th k XIX, mt dn giang h ngi Php Cm hng cho Huy-g v ngi t kh sai, t c s l tng ha n nhng qung i sau ca th trng Ma-le. - Nhn vt Phng-tin: mt c gi im ang ch khch, b cnh st bt v chnh Huy-g cu c ra khi n cnh st Mt c gi lng chi ca i thc cm hng Huy-g vit v Phng-tin, ngi con gi tng c Vng trn mi tc, ngc sau mi, trn con ng sa ng phi bn rng, bn tc, cui cng bn thn nui con. Huy-g lc ny ha thn thnh chnh Giang-van-ging, ngi anh hng lng mn, gia ng thy s bt bnh, rat ay cu vt khng ch nng, m quan trng hn l thp sng hn hi vng cui cng v tng lai: hnh phc ca C-dt. 4. Hng dn t hc: - Hc sinh tm c tc phm Nhng ngi khn kh. - Chun b bi mi V l lun x hi nc ta.

Trang 284

Tun 29: Tit 100 Gio n vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

V LUN L X HI NC TA
(Trch o c v lun l ng Ty)

Phan Chu Trinh


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu ngha ni dung v ngh thut lp lun ca on trch: + Cm nhn c tinh thn yu nc, t tng tin b ca Phan Chu Trinh khi ku gi xy dng nn lun l x hi nc ta. + Hiu c ngh thut vit vn chnh lun. C nim v mt phong cch ca mt tc gi c th. - V k nng: + Nhn bit mt vi c im c bn ca vn ngh lun t u th k XX n cch mng thng Tm 1945. + Bit cch c hiu tc phm ngh lun theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: Ni dung v ngha ca on trch Ngi cm quyn khi phc uy quyn. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Vo nhng nm cui th k XIX u th k XX, x hi nc ta lm vo tnh trng tr tr v yu km v mi mt, do chnh sch ngu dn ca thc dn Php p t. Trong hon cnh , nhng con ngi u t ca dn tc c t tng tin b nhm cch tn t nc. Mt trong s l Phan Chu Trinh. Vi mt tinh thn nng nn yu nc, iu ny c th hin trong bi Bn v lun l x hi nc ta, m chng ta s tm hiu hm nay. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hot ng 1: Hng dn hc sinh I. Tm hiu chung: tm hiu tiu dn: hc sinh c phn 1. Tc gi tiu dn, nu i nt v tc gi Phan * Cuc i Chu Trinh? (Lu v cc chng - Phan Chu Trinh (1872 - 1926), t l T Cn, hiu Tay ng hot ng, sng tc chnh) h, bit hiu Hi M, qu Qung Nam. Hc sinh lm vic c nhn v trnh - 1901 ph bng, lm quan mt thi gian sau co v by trc lp. n. Gio vin nhn xt v cht , hng - Ch trng bi b ch qun ch, thc hin ch dn hc sinh ghi bi t sch gio dn ch, khai thong dn tr, m mang cng thng nghip, khoa. li dng chiu bi khai ha ca Php u tranh hp
Trang 285

- Nu xut x, kt cu v gi tr tc phm?

- Xc nh v tr, b cc, ch t tng ca on trch?

H2: Hng dn hc sinh tm hiu vn bn: - Vn c nu trong bi vit ny l g?

php. - 1908 ng b bt, b y i Cn o, ba nm sau c th t do. - 1925 b m nng, mt ngy 24 -03 -1926, l truy iu ng tr thnh mt phong tro vn ng i quc rng khp. L ngi c tm long yu nc nng nn. Tuy s nghip khng thnh nhng tinh thn v nhit huyt cu nc ca ng rt ng khnh phc. * Tc phm chnh: (sch gio khoa) - Xut x: c Phan Chu Trinh din thuyt vo m 19/01/1925 ti hi thanh nin Si Gn. - Kt cu: gm 5 phn chnh. - Gi tr tc phm: + cao tinh thn yu nc th hin l tng cu dn, cu nc ca Phan Chu Trinh. Tt c u thm nhun t tng tin b ca mt nh yu nc chn chnh. + L ng vn chnh lun mu mc. T tng n nay vn cn gi nguyn gi tr. 3. on trch - V tr on trch: phn III ca bi o c v lun ng Ty. - B cc: 3 phn + Phn 1: Hin trng chung: nc ta cha c lun l x hi, mi ngi cha c nim lun l x hi. + Phn 2: Nhng biu hin c th ca vic cha c lun l x hi nc ta. + Phn 3: Gii php thay i xy dng lun l x hi nc ta. - Ch trng t tng: on trch th hin r tm huyt v dng kh ca mt ch s yu nc: dm vch trn thc trng en ti ca x hi Vit Nam lc by gi dy ln vic cn phi truyn b ch ngha x hi Vit Nam gy dng on th x hi tin b, hng ti mc ch ginh c lp t do. II. c hiu vn bn 1. Hin trng chung: Nc ta cha c lun l x hi (phn 1) - i tng hng ti ca bi din thuyt: trc ht l nhng ngi nghe Phan Chu Trinh ni vo m 19/11/1925 ti hi thanh nin Si Gn, sau mi l ngi nc mnh.
Trang 286

- Nhng biu hin no c nu trong bi chng t nc ta tuyt nhin khng c lun l x hi.

Trong phn 2, 2 on u, tc gi so snh bn chu u, bn Php vi bn ta v iu g? Hy ch ra nhng biu hin c th ca tng bn?

- cc on sau phn 2, tc gi ch ra nguyn nhn ca tnh trng dn khng bit on th, khng trng cng ch l g?

- Cch t vn thng thn: Vit Nam cha c lun l x hi gy n tng mnh m. - Dng cch ni ph nh bc b nhng cch hiu n gin, nng cn, hi ht v lun l x hi. + Tuyt nhin khng ai + Mt ting b bn - Lun l x hi m tc gi nu ra on trch ny l: + thc tng tr ln nhau gia cc c nhn trong x hi. + L ci ngha v mi ngi trong nc tc l thc cng dn m mi ngi phi c. + L ci ngha v m loi ngi n vi loi ngi tinh thn hp tc ca con ngi vt ln trn cc ranh gii dn tc v lnh th. l thc sn sng lm vic chung, sn sng gip nhau v tn trng quyn li ca ngi khc. 2. Nhng biu hin c th ca vic cha c lun l x hi nc ta (phn 2) * Tc gi so snh bn chu u, bn Php vi bn ta v quan nim, nguyn tc ca lun l x hi l thc ngha v gia ngi vi ngi. - Bn chu u: cao dn ch coi trng s bnh ng ca con ngi, khng ch quan tm n gia nh quc gia m cn quan tm n ton th gii. ci ch ngha x hi rt thnh hnh phng i (pht trin rng) - Bn Php: Mi khi ngi c quyn th, hoc chnh ph ly sc mnh m nn quyn li ring ca tng hay mt hi no th ngi ta ku ni, chng c, th oai cho c cng bng mi thi. L do: v ngi ta c on th, c cng c, bit gi li chung bit hip nhau li. - Bn mnh: ngi nc mnh khng hiu ngha v mi ngi trong nc vi nhau, dn n tnh trng ai sng cht mc ai, ngi ny khng quan tm ngi khc, L do: ngi nc mnh thiu thc on th. * Nguyn nhn ca tnh trng dn khng bit on th khng trng cng ch. - T thi c xa, ng cha ta bit on th, bit trng cng ch Nhng ri l vua quan phn ng thi nt ham quyn tc vinh hoa tm cch ph tan tnh on th. Vua quan mc sc bp nn dn chng, ch bit v vt, coi
Trang 287

- Thi ca tc gi?

- Tc gi kch ch vua quan chuyn ch ra sao? (cch gi tn, t co ti c) Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp. Gio vin nhn xt v b sung.

- Theo tc gi, mun c lun l x hi th phi lm g? ngha ca li ngh i vi x hi ng thi?

- Nhn xt v cch kt hp gia yu t biu cm vi yu t ngh lun trong on trch?

- Nhng cu cm thn trong on trch gip chng ta hiu g v trng thi cm xc v phm cht ca ngi din thuyt? Hc sinh c ghi nh.

s dt nt ca dn l iu kin tt cng c quyn lc v long tham ca mnh. - Thi ca tc gi: va ph phn nghim khc, va au long, thy cn phi ch ra s hn km ca dn mnh, nc mnh. - Nguyn nhn: l s phn ng, dt nt ca l quan trng. tc gi hng mi nhn kch vo bn chng: + Nhng cch gi tn nh: bn hc tr, k mang ai i m, k o rng khn en, bn quan li, bn thng lu Thi cm ght cao ca Phan Chu Trinh i vi tng lp quan li Nam triu. + Trong mt ng, ch vua quan chuyn ch v cng ti t, cn phi ph nh trit c k mang ai i m, ngt ngng ngi trn, c k o rng khn di lc nhc ly di l mt l n cp c giy php 3. Nhng gii php cn thit c lun l x hi (phn 3) - Mun c lun l x hi th: + Phi bit gy dng on th h tr nhau trong cuc sng v t bo v quyn li ca mnh. + Phi b thi da dm vo quyn th, chm dt t mua danh bn tc hng c c v tr ngi trn n trc. + Phi nh ch vua quan thi nt lm bi hoi lun l x hi, khin t tng cch mng khng th ny n v nc ta khng c c t do c lp. - ngha: l vn rt cp thit i vi x hi nc ta. Mun c c lp phi gii quyt trc ht vn dn tr. 4. Ngh thut - Cch kt hp yu t biu cm vi yu t ngh lun mt cch nhun nh to nn sc thuyt phc: + Yu t ngh lun: lp lun cht ch, l gc, nu dn chng c th, xc thc, ging vn mnh m hng hn, cu vn t ng chnh xc th hin mt l tr tnh to, t duy sc so. + Yu t biu cm: th hin mt tri tim dt do cm xc, thm tha ni au trc tnh trng tm ti ca x hi Vit Nam ng thi. 5. Tng kt (sch gio khoa) III. Luyn tp 1. Cng c
Trang 288

- Nhn xt v phm cht ca ngi din thuyt? - Nhn xt v gi tr ni dung v ngh thut ca vn bn?

Bi vit th hin kh r nhng im ct li lm nn sc thuyt phc ca vn din thuyt: - Lp lun sng sa, khc trit. - Tnh cm trn y, bc l qua li cm than thng thit. - Lp trng nh ch qun ch lun c tuyn b cng khai, dt khot. - K hoch hnh ng c vch c th, r rng. 2. Luyn tp

3. Hng dn t hc - Chun b c thm bi: Ting m - ngun gc gii phng cc dn tc

Trang 289

Tun 29: Tit 101 Gio n vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

c thm: TING M - NGUN GII PHNG CC DN TC B P BC


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh c hng tm hiu thy: - V kin thc: Hiu ngha ni dung v ngh thut lp lun ca on trch: + Tm quan trng ca ting ni dn tc v khng nh ting nc mnh khng ngho nn. + Ph phn thi hc i Ty ha, ng thi ni v mi quan h gia ngn ng nc ngoi vi ngn ng nc mnh. + c sc ngh thut trong vn chnh lun ca tc gi. - V k nng: + Nhn bit mt vi c im c bn ca vn ngh lun t u th k XX n cch mng thng Tm 1945. + Bit cch c hiu tc phm ngh lun theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c tiu dn, tm hiu, gii I. Tm hiu chung: thiu nhng nt c bn nht v tc gi 1. Tc gi Nguyn An Ninh. - Nguyn An Ninh (1800 - 1943), qu Gia nh (nay thnh ph HCM) - L nh bo, nh vn, nh yu nc tin b ni ting u th k XX. - S nghip v tn tui gn lin vi cuc din thuyt si ni, nhng hoi bo ni ting, mnh dn ln n chnh sch bc lt v ch ngu dn Php. 2. Tc phm Ting m - ngun gii phng - Nu xut x, ni dung v gi tr - Xut x: ng trn bo Ting chung r 1925 vi bt tc phm. danh Nguyn Tnh. - Ni dung v gi tr tc phm:
Trang 290

- Gio vin hng dn hc sinh tm hiu h thng cu hi sch gio khoa, cng c, khi qut li nhng ni dung c bn v ni dung ngha v c sc ngh thut ca tc phm.

y l bi chnh lun xut sc ca Nguyn An Ninh. Tc phm nu quan im ng n ca Nguyn An Ninh v ting ni dn tc trn nhiu phng din. Nhng kin n nay vn cn nguyn gi tr. II. Hng dn c hiu vn bn 1. Ni dung v ngha tc phm - Tc gi chng li thi Ty ha l lng ca khng t ngi An Nam lc by gi lm tn thng ting m ca dn tc. - Tc gi ph phn quan im sai lm cho rng ting m ngho nn, nhng vn khuyn khch gii tr thc hc ting nc ngoi trong mi quan h ng n vi ting ni dn tc. - cao sc mnh ting ni dn tc nh l ngi bo v nn c lp dn tc, nh l mt yu t gii phng dn tc. 2. c sc ngh thut ca tc phm - Vit r rng, lp lun cht ch, cc lun im, lun c trnh by mch lc, phn minh c gi tr thuyt phc. - Cch vit nu vn tranh lun, dung lp lun bc b nhng ci sai v khng nh nhng ci ng. - Vn phong linh hot theo kiu bt chin ca bo ch v c v, d hiu, hp dn. III. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc

Trang 291

Tun 29: Tit 102 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP THAO TC LP LUN BNH LUN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Cng c nhng kin thc hc v thao tc lp lun bnh lun. - V k nng: Bit vn dng nhng kin thc hc vo thc tin xy dng mt on vn bnh lun v mt ti gn gi vi la tui hc tr. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: Trnh by cc bc lm ca thao tc lp lun bnh lun. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Gio vin ra v dn hc sinh 1. bi: chun b bi t tit trc. Anh ch c giao vit bi vn bnh lun tham gia din n do on thanh nin nh trng t chc vi ti: Li n ting ni ca mt hc sinh vn minh, lch s 2. Hng dn: a. Phn tch : b. Lp dn : c. Chn mt kha cnh ca ti bnh lun: Li n ting ni ca mt hc sinh vn minh lch s l bit ni cm n. + Trong giao tip gia con ngi vi nhau, mt quy tc i hi chng ta phi thc hin l li ni cm n v sau l cm n. + i vi li n ting ni ca mt hc sinh vn minh, thanh lch, ni li cm n v bit cm n v cuc sng lun i hi chng ta bit vn minh, lch s trong ng x. d. Xy dng tin trnh lp lun theo ba bc: - Nu hin tng (vn ) cn bnh lun. - nh gi v hin tng (vn ) cn bnh lun. - Bn bc v hin tng (vn ) cn bnh lun. Hc sinh tho lun theo nhm, e. Vit ni dung ca on vn: thng nht kin v vit on vn.
Trang 292

Sau , hc sinh c i din trnh by theo tng nhm. Sau cng nhn xt, gp , b sung cho nhau v cc mt: ni dung kin, cch thc lp lun, ngn ng, c ch, tc phong. 3. Hng dn t hc: - Lm bi tp phn 2. - c thm cc v d trong sch gio khoa. - Hon thin bi tp trn lp. - Chun b bi c vn. V l lun x hi nc ta.

Trang 293

Tun 29: Tit t chn Gio n Vn hoc (1 tit)

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP THAO TC LP LUN BNH LUN QUA MT S TC PHM VN HC


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Tip tc cng c nhng kin thc hc v thao tc lp lun bnh lun. - Bit pht hin v c kh nng phn tch cch lp lun bnh lun ca tc phm vn hc m tc gi vn dng trong . B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, ti liu tham kho, gio n C. Phng php dy hc: c sng to, nu vn , tho lun, m thoi, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Phn tch s dng thao tc lp lun bnh lun qua Chia lp thnh 4 nhm: mt s tc phm vn hc: - Nhm 1, 2 phn tch cch s dng 1. V lun l x hi nc ta (Phan Chu Trinh) thao tc lp lun bnh lun trong on * Xc nh vn bnh lun: Lun l x hi nc ta trch v lun l x hi nc ta a ra kin, vn : nc ta lc cha c lun l x hi. (Phan Chu Trinh). * Cch bnh lun: - Phn 1: Tc gi nu hin tng, vn cn bnh lun - Nhm 3, 4 thc hin tng t i thc trng nc ta lc cha c lun l x hi. vi tc phm Ting m - ngun - Phn 2: thuyt phc ngi c, ngi nghe ng gii phng cc dn tc b p bc tnh kin ca mnh th tc gi dung dn chng l l mt (Nguyn An Ninh). Sau mi nhm cch xc thc chng minh; ng thi ch r nguyn c i din trnh by, cc thnh vin nhn dn n tnh trng trn. nhm khc cng nhn xt, b sung + Tc gi so sanh bn chu u, bn Php vi nc ta gio vin tng kt li. khng nh, chng minh iu: nc ta lc by gi cha c lun l x hi. + Ch r nguyn nhn dn n tnh trng ny: Bn vua quan chuyn ch ch lo vinh hoa, ph qu, lo hng th, v vt ca dn m khng lo cho cuc sng ca ngi dn; nn khi c on th no ni ln u b dp tt ngay dn cng n l lm than, th ngi vua cng bn lu.
Trang 294

- Hc sinh c nhanh li vn bn, v phn tch cch lp lun bnh lun trong tc phm.

- Phn 3: Sau khi nu vn cn bnh lun phn 1; a kin nhn xt nh gi phn 2; th sang phn 3 tc gi nu ln thc t ca t nc v a ra gii php khc phc tnh trng trn. 2. Ting m - Ngun gii phng cc dn tc b p bc. (Nguyn An Ninh) * Vn bnh lun: Mt s ngi An Nam t b vn ha v ting m . * Cch lp lun bnh lun. - on 1, 2: Tc gi dn dt v nu ln vn cn bnh lun: Mt s ngi An Nam t b vn ha v ting m phi lm cho mi ngi An Nam tha thit vi ging ni lo lng. - nhng on tip theo , tc gi a ra kin nhn xt, nh gi v vn . + Ting ni c tm quan trng i vi vn mnh xa dn tc: l ngi bo v, l yu t gip gii phng dn tc b p bc thng tr. + Khng nh ting nc mnh khng ngho nn khi cn c vo nhng dn chng xc thc, kin quyt. on cui cng tc gi a ra quan nim v mi quan h gia ngn ng nc ngoi vi ngn ng nc mnh. II. Luyn tp: 1. Cng c: 2. Hng dn t hc: - Hon thnh bi tp trn lp. - Hng dn chun b bi mi theo cu hi sch gio khoa: Ba cng hin v i ca Cc-mc.

Trang 295

Tun 30: Tit 103, 104 Gio n vn hc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

BA CNG HIN V I CA CC MC
ng-ghen
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu ngha ni dung v ngh thut ca bi pht biu c trc m ca Cc-Mc: nhng ng gp to ln ca Cc-Mc c lm sng t qua cc lun im sc bn, cch lp lun tng cp. - V k nng: + Bit cch c hiu tc phm ngh lun theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: Nu ch t tng ca on trch V lun l x hi nc ta. Ti sao t tng li c ngha thi s trong thi i ngy nay? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t

Trang 296

H1: Hng dn hc sinh tm hiu phn tiu dn v yu cu: Hc sinh hy tm tt nhng nt chnh v v M trong vng 6 cu (ch yu l nhng hot ng ca v M).

- Vn bn c vit trong hon cnh no? Hc sinh trnh by trc lp. Gio vin nhn xt, b sung. - Xc nh b cc v ni dung ca tng phn.

I. Tm hiu chung: 1. Tc gi - Phri-rich ng-ghen l nh trit hc, l lun v hot ng cch mng li lc, lnh t ca giai cp v sn ton th gii. ng-ghen cng c nhiu ng gp trn lnh vc vn hc ngh thut. ng l ngi c, con mt k ngh gia giu c Bcmen, min R-na-ni. ng hc i hc Beclin. Nm 1844 gp Mc Pari. - Cc-Mc (1818 - 1883) l nh trit hc, l lun v hot ng cch mng li lc, lnh t ca giai cp v sn ton th gii. ng l ngi c, khi cn hc trung hc, ng c tip xc vi t tng ca cch mng Php nm 1879 v nn vn hc c in c. ng hc lut, hc trit ri hc s Bon, Bec-lin, bo v lun n tin s nm 20 tui. ng v ng-ghen l hai ngi bn thn thit, cng nhau hot ng cch mng v nghin cu khoa hc. H vit chung cun Tuyn ngn ng Cng Sn 2. Tc phm a/ Hon cnh sng tc: - Sau khi Mc qua i, t long thng tic v khng nh s ng gp ca Mc, ng-ghen vit bi vn ny. - Mt khc, n xut pht t tnh cm v i v cm ng gia Mc v ng-ghen. b/ B cc: 3 phn: - Phn 1 (on 1, 2): Khng gian, thi gian lien quan n s ra i ca Mc. - Phn 2 (on 3, 4, 5, 6): Nhng cng hin to ln ca Mc i vi s pht trin ca nhn loi. - Phn 3 (on 7 v cu cui): Gi tr tng qut ca nhng cng hin v i ca Mc. Nhng cng hin u hng vo mc tiu phc v nhn loi.

Nhng cng hin to ln ca Mc vi s nghip pht trin nhn loi

Khng gian, th i gia


Qlut v gi tr thng d Khp gia ll & tt. Bin l thuyt cmkh thnh hcm

Tm ra qlut pht trin ca ls loi ngi

Trang 297

Con ngi KH ca Mc

Con ngi cm ca Mc

Tnh cm xt thng ca v M

H2: Hng dn hc sinh c hiu vn bn Em c nhn xt g v cch gii thiu v thi gian khng gian lien quan n s ra i ca Mc? Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp. - M c nhng cng hin v i nh th no? Hc sinh lm vic theo nhm, sau trnh by di s ch nh ca gio vin. Gio vin nh gi v b sung cho hon chnh.

II. c hiu vn bn 1. Thi gian khng gian lin quan n s ra i ca Mc - Thi gian: Chiu 14 03, vo lc 3 gi km 15 pht. - Khng gian: Trong mt cn phng, trn chic gh bnh. - Gii thiu ngn gn m su sc v Mc: Nh t tng hin i. Cch gii thiu gy n tng cho ngi c. 2. Nhng cng hin v i ca Mc: - Cng hin 1: (on 3)
Tm ra qlut pht trin ca ls loi ngi

H tng c s (vic sn xut ra nhng t liu shot vt cht Quyt trc tip trnh pht trin kinh t)

nh

Thng tng kin trc (Th ch nh nc, tn gio, ngh thut)

- Cng hin 2: (on 4)


Nhng cng hin to ln ca Mc v s nghip pht trin nhn loi, qlut vn ng ca phng thc sn xut TBCN

- Cng hin 3: (on 5 6)


Kt hp gia ll&tt. Bin l thuyt cmkh thnh hng cm

Con ngi KH ca Mc

Con ngi cm ca Mc

- Theo , trong ba cng hin trn th cng hin no c xem l quan trng nht? Ti sao? - Ti sao, y li l bi vit khi M qua i nhng ti sao li khng ni nhiu n ci cht? Hc sinh lm vic c nhn v trnh by trc lp.

Nhng cng hin c sp xp theo th t tng dn, cng hin th 3 l cng hin quan trng nht trong 3 cng hin. - Bi vit khng ni nhiu v ci cht l nhm nhn mnh ngha ca s sng, ca cuc i Mc v ca c nhng ng gp m Mc cng hin cho nhn loi. Vi Mc, tt c u bt t Mc l nh khoa hc kit xut, nh cch
Trang 298

Gio vin nhn xt va b sung cho hon chnh. - Em c nhn xt g v cch lp lun ca ? Cch lp lun y c tc dng g? s dng nhng bin php ngh thut no ni n cng hin ca ?

Qua nhng cng hin m ni, em c nhn xt g v tnh cm ca i vi M?

mng li lc tr thnh nh t tng v i nht trong s nhng nh t tng hin i. 3. Ngh thut lp lun ca bi iu vn. S dng li kt cu tng bc kt hp vi so snh. - M hnh ha: Ging nh A . (th) B Nhng khng phi ch nh A (m) B cn - Mc c so snh vi cc v nhn cng thi vi nhng thnh tu ni ting, khng ch vt qua nh cao nhn loi nh c-uyn m cn vt qua nhng nh cao y-Cch so snh: + Trc ht, t mc ngang bng to ra s i snh nhm to ra dng nhn mnh: Ging nh ATh B c bit sau B l mt s lit k, phn tch, ch ra ngha to s trng ip c hiu qu ngh thut cao. + Tip theo l so snh vt tri: nhng khng phi ch c th thi, Nhng y hon ton khng phi l iu ch yu Mc, Nhng nim vui ca ng cn ln hn na v a ra nhng cng hin to ln ca Mc vi nhng ngha ca n. 4. Tnh cm, thi ca v M: - cao, ca ngi Mc. Ca ngi cng lao v ng gp ca M v khng nh, cao M hn hn v vt tri. - Tnh cm ca th hin s tic thng v hn xut pht t y long v c nhn loi. - Cch lp lun ca nhm mun ngi nghe, ngi c hiu: + M ln ting chng li bt cng, chng li cng quyn bo lc. + M bnh vc nhng ngi lao ng, nhng ngi cng kh v mang n cho h nim tin vo hnh phc mt th gii mi, trong h chnh l ngi lm ch Nhng cng hin ca M c li cho nhn loi, gp phn m ng cho nhn loi tin ln. Hot ng ca M khng phi bnh vc cho quyn li c nhn m mang li quyn li cho ton dn. V th, ng c th no c III. Luyn tp 1. Cng c - Nm c nhng cng hin v aij ca M. Cch lp
Trang 299

lun ca . 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Chun b bi: Phong cch ngn ng chnh lun.

Trang 300

Tun 30: Tit 105 Gio n ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

PHONG CCH NGN NG CHNH LUN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c im ca phong cch ngn ng chnh lun; bit phn bit phong cch ngn ng chnh lun vi cc phong cch ngn ng hc. - V k nng: Bit cch vn dng v phong cch ngn ng chnh lun c hiu v vit bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t H1: Hng dn hc sinh chim I. Vn bn chnh lun v ngn ng chnh lun lnh kin thc khi qut v PCNN 1. Vn bn chnh lun chnh lun: a. Cc dng vn bn chnh lun Em hy k tn nhng tc phm - Vn bn chnh lun thi xa: hch, co, th, sch, chiu, thuc phong cch ngn ng chnh biu, lun m em bit? - Vn bn chnh lun hin i: cng lnh, tuyn b, T , cho bit PCNN chnh lun? tuyn ngn, li ku gi, hiu triu, cc bi bnh lun, x Hc sinh lm vic c nhn v trnh lun, cc bo co, tham lun trong cc hi tho, hi ngh by trc lp. chnh tr, Gio vin nhn xt, b sung. b. Xt cc vn bn chnh lun: * Tuyn ngn c lp (H Ch Minh) - Th loi: Tuyn ngn - Mc ch: Nhm trnh by quan im chnh tr nhn dp mt s kin trng i. Phn m u l lun c ca lp lun trong vn bn. - Cch lp lun: + S dng cc t ng chnh tr: nhn quyn, dn quyn, bnh ng t do, quyn sng, quyn sung sng, + Cu vn mch lc vi kt cu cm t: trong nhng quyn y, suy rng ra, c ngha l,
Trang 301

H2: Hng dn hc sinh t hc

* on trch Cao tro khng Nht cu nc - Th loi: bnh lun - y l on trch m u trong tc phm cch mng dn tc dn ch nhn dn Vit Nam, tp I ca ng ch Trng Chinh. y l tc phm quan trng nht tng kt mt giai on cch mng thng li lm nn nhng s kin lch s ln v trnh by nhng sch lc ca nhng ngi cng sn Vit Nam. Tc phm trnh by nhng u im, nhc im ca cch mng t sn; tnh cht ngha lch s ca cch mng; trin vng tnh hnh cng nh nv ln kp ca nhn dn Vit Nam. - on trch ch r k th lc ny l pht xt Nht v khng nh dt khot: bn Php thc dn khng cn ng minh chng Nht cu nc ca ta na c. on trch Vit Nam ta i ti. - Phn tch nhng thnh tu mi v cc lnh vc ca t nc trn trng quc t. T tc gi nu ln nhng trin vng tt p cu cch mng trong thi i ti. - Ging vn ho hng, si ni, cu vn giu hnh nh gi m mt tng lai ti sng ca dn tc nhn dp u nm mi. C 3 vn bn trn u l nhng vn bn tiu biu cho PCNNCL. 2. Nhn xt chung v vn bn chnh lun v ngn ng chnh lun. - Ngh lun l mt thao tc t duy trong ht cc thao tc miu t, t s, v ngh lun m bt c ai cng c th dung nhn thc v din t bng li ni trong nh trng c cc dng lm vn: miu t, t s, thuyt minh, ngh lun. Vn ngh lun chia lm nhiu loi: ngh lun VC, ngh lun x hi, ngh lun chnh tr. - Chnh lun (gi tt l ngh lun chnh tr) bao gm cc th loi vn bn: cc cng lnh, tuyn b, tuyn ngn, li ku gi; cc bi bnh lun, x lun, cc bo co, tham lun trong cc cuc hi tho, hi ngh chnh tr. - c im ca ngn ng chnh lun: ch xoay quanh vic trnh by kin hoc bnh lun, nh gi mt quan im chnh tr no . N tn ti 2 dng: ni v vit. II. Hng dn t hc: 1. Cng c
Trang 302

2. Luyn tp 3. Hng dn t hc

Trang 303

Tun 31: Tit 106, 107 Gio n Vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

MT THI I TRONG THI CA


(Trch Thi nhn Vit Nam) Hoi Thanh
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu ngha ni dung va ngh thut lp lun cua on trch: + Hiu c tinh thn Th mi trn c 2 bnh din vn chng v x hi. + Hiu c nt c sc trong bi vn ngh lun ca Hoi Thanh. - V k nng: + Nhn bit mt vi c im c bn ca vn ngh lun t u th k XX n cch mng thang Tm 1945. + Bit cch c hiu tc phm ngh lun theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: - Hy cho bit nhng ng gp ca Mc i vi nhn loi v gii thch ti sao tc gi li vit, Mc l nh t tng v i nht trong s nhng nh t tng hin i. - Phn tch thnh cng ngh thut ca on trch. 3. Vo bi mi: Li vao bai: Nn th ca Vit Nam u th k XX c s giao tranh quyt lit gia cc trng phi th khc nhau. Di nh hng ca th Php, trn thi n Vit Nam xut hin nhiu thi phm c ni dung v hnh thc khc nhiu vi th truyn thng. gii thch hin tng ny, nh ph bnh vn hc Hoi Thanh cho ra i cun Thi nhn Vit Nam. y l cun sch c ci nhn bao qut, tng th v s chuyn bin ca th vn trn tt c cc phng din. on trch Mt thi i trong thi ca th hin quan nim ca nh ph bnh v tinh thn Th mi trong s nh hng ca vn chng v x hi. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t H1: Hot ng tm hiu phn I. Tm hiu chung: tiu dn. 1. Tc gi Cho hc sinh t c li phn tiu - Hoi Thanh (1909 1982) tn tht Nguyn c dn sch gio khoa, gio vin nu Nguyn, qu qun Nghi Lc, Ngh An. cu hi gi : - Xut thn trong mt gia nh nh Nho yu nc, ln ln
Trang 304

- Phn tiu dn sch gio khoa trnh by nhng ni dung g? - Cho bit vi nt chnh v cuc i v s nghip sng tc ca tc gi Hoi Thanh?

gia lc cch mng si sc, sm gia nhp hang ng ca ng v nhiu ln b thc dn Php bt giam, tng gi nhiu chc v quan trng, c bit trong lnh vc vn hc ngh thut. Hoi Thanh l nh ph bnh vn hc xut sc nht ca vn hc Vit Nam hin i. ng l tc gi ca nhiu cng trnh ngh thut c gi tr: Thi nhn Vit Nam, Vn chng v hnh ng, C mt nn vn ha Vit Nam, - Em bit g v tc phm Thi nhn 2. Tc phm: Vit Nam? - Th loi: Ngh lun ph bnh vn hc, lun bn v cc - Xut x v th loi tc phm? vn vn hc ngh thut. Vn ngh lun ngoi yu t trnh Hc sinh lm vic c nhn v trnh by, din gii, t nhiu cn mang yu t tranh lun. Do by trc lp. ngn ng vn ngh lun va giu tnh hnh nh, biu cm, Gio vin nhn xt v b sung cho va mang tnh chnh xc khoa hc. hon chnh - Thi nhn Vit Nam l tc phm tiu biu ca Hoi Thanh, l nh cao trong s nghip ph bnh ca ng. Ta c th gi y l tuyn tp u tin ca th mi, xut bn nm 1942. - Bi tiu lun m u cun Thi nhn Vit Nam l cng trnh tng kt c gi tr v phong tro Th mi. - Nhng ni dung chnh ca on 3. on trch: trch? Nhn xt b cc ca on trch? - Xut x: Phn trch trong sch gio khoa thuc on cui ca bi tiu lun trn. H2: Hng dn c hiu vn bn - Theo tc gi, ci kh trong vic tm ra tinh thn th mi l g? - Tc gi nu ra cch nhn din nh th no? II. c hiu vn bn: 1. Ni dung, ngha: Tp trung l gii iu quan trng: Tinh thn Th mi * Ci kh ca vic tm ra tinh thn Th mi: l ranh gii gia th c v th mi khng rch ri, d nhn ra. * Tc gi nu ra cch nhn din: - Khng th cn c vo nhng bi th d, th d thi no chng c, phi so snh gia nhng bi th hay vi nhng bi th hay. - V chng, ci mi v ci c vn ni tip qua li cho nn phi so snh trn i th: c th gp li trong 2 ch ti (thi nay) v ta (ngy trc), ni ging th vn c ch ging nhau, nhng chng ta hy i tm nhng ch khc. - iu ct li m Th mi mang n * iu ct li ca tinh thn th mi: cho thi n vn hc Vit Nam lc by - Ln u tin, ci ti vi ci ngha tuyt i xut hin gi l g? Gii thch v sao tc gi li gia thi n vn hc Vit Nam mang theo mt quan nim ni: Ln u tin, ch ti xut hin cha tng thy xa nay: quan nim c nhn l s t
Trang 305

vi ci ngha tuyt i ca n?

- Nguyn nhn dn n bi kch ca cc nh th mi?

- Cc nh th lng mn cng nh nhng ngi thanh nin lc by gi gii ta bi kch i mnh bng cch no? - y l bi tiu lun phc tp, 2. c sc ngh thut phong ph, nhng v sao ngi c - t vn trc tip, r rng, ngn gn, d hiu. vn thy d hiu, hp dn? (ch - Lp lun, dn dt khoa hc, kho lo, m bo s lin cch t vn , li vn giu hnh nh, mch trong h thng lun im lun c, s lin kt, chuyn cht th.) gia cc , cc on. - Li vn giu hnh nh, nhc iu, cm xc, giu cht th th hin mt li vit ti hoa (on vn i chng ta cng Huy Cn) III. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp
Trang 306

thc v c nhn l bn ng nh th trc cuc i. lm giu cho thi ca nhng cm xc mi m v nhng cch tn ngh thut Mt tch cc. - Nhng, ci ti by gi ng thng v ti nghip: mt ht c ct cch hin ngang ngy trc, khng cn cht long t trng v mang mt ni bun lnh b v, mun thot i au cng khng c Bi kch ca ci ti trong th mi Mt tiu cc. + on vn i chng ta cng Huy Cn nu r bi kch tht thm tha, tinh t, ph hp vi phong cch ring ca tng nh th: th hin s ng cm v chia s ca tc gi. - Thot ln tin > < ng tin khp - Phiu lu trong trng> < Tnh yu khng bn - in cung > < in ri li tnh - m say > < Say m vn b v Bi kch to nn m hng bun, mang ging iu c trng ca th mi giai on ny. + Nguyn nhn: Sng trong cnh mn mi, t tng lc by gi, li mang trong mnh ci ti c n lng mn ca cc thi s lc by gi. Bi kch ca cc nh th mi cng chnh l bi kch ca nhng ngi thanh nin lc by gi, n ang din ra ngm ngm di nhng ph hiu d di, trong hn ngi thanh nin. * Hng gii ta bi kch: H gi vo ting Vit, h dn tnh yu qu hng trong tnh yu ting Vit.

H3: Hot ng luyn tp

Sau khi hc xong hai tc phm Ting m - ngun gii phng cc dn tc b p bc v Mt thi i trong thi ca cng l dng vn ngh lun. Em hy nhn xt nhng im tng ng v nhng im khc bit ca hai tc phm trn? Hc sinh tr li v gio vin cht li vn . Hot ng hng dn hc sinh lm bi tp v nh v nh gi chung gi hc: - Yu cu hc sinh lm cc bi tp trong phn hc sinh hc bi (sch gio khoa)

3. Hng dn t hc - Chun b bi Phong cch ngn ng chnh lun (tit 2)

Trang 307

Tun 30: Tit 105 Gio n ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

PHONG CCH NGN NG CHNH LUN


(Tit 2)
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c im ca phong cch ngn ng chnh lun; bit phn bit phong cch ngn ng chnh lun vi cc phong cch ngn ng hc. - V k nng: Bit cch vn dng v phong cch ngn ng chnh lun c hiu v vit bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Trong phong cch ngn ng chnh II. Cc phng tin din t v c trng ca phong lun yu cu nh th no v phng cch ngn ng chnh lun. tin din t? 1. Cc phng tin din t. a. V t ng: Vn bn chnh lun s dng ngn ng thng nhng kh nhiu t ng chnh tr, chng hn nh: c lp, dn ch, t do, bnh ng, cng bng b. V ng php: Cc cu, cc on vn trong vn bn chnh lun lin kt vi nhau th hin mt suy lun. Chnh v vy trong vn bn chnh lun ta thng gp nhng t ng nh: V vy, bi vy, th m, cho nn, suy ra v th c. V bin php tu t: i khi tng tnh hp dn v sc thuyt phc ngi vit vn bn chnh lun s dng mt s bin php tu t. V d: Bin php n d v lit k trong hai on trch Vit Nam i ti. 2. c trng ca phong cch ngn ng chnh lun. Nu nhng c trng ca phong a. Tnh cng khai v quan im chnh tr: cch ngn ng chnh lun? c trng ny th hin hai kha cnh:
Trang 308

Ti sao ngn ng chnh lun phi bo m tnh cht ch trong din t v suy lun?

Tnh truyn cm c th hin qua nhng yu t no?

Gi mt hc sinh c phn ghi nh sch gio khoa. Bi tp 1: Ch ra cc bin php tu t trong on vn sau: Ai c sung cu nc. Bi tp 2: Yu cu vit mt on vn chng minh cho cu ni ca H ch tch.

- Ngn ng trong vn bn chnh lun khng ch thng tin mt cch khch quan m cn th hin quan im chnh tr ca ngi vit. - Khng dung t ng c ngha m h, khng th hin r rng thi chnh tr ca ngi vit, v nh th s lm cho ngi c nhm ln quan im chnh tr, lp trng, chnh kin. b. Tnh cht ch trong din t v suy lun: - Ton b vn bn chnh lun th hin mt suy lun, do vy cc cu, cc on phi kin kt vi nhau cht ch. Nhng t ng biu th quan h nhn qu thng xuyn c vn dng. - Vn bn chnh lun c b cc cht ch, th hin vic trnh by lp lun, ph hp vi vic trin khai h thng lun im, lun c. c. Tnh truyn cm, thuyt phc: - Tnh truyn cm th hin t ng, ng iu, ging ni ca ngi to lp vn bn. - Phong cch ngn ng chnh lun c tnh truyn cm nhm thuyt phc ngi c (ngi nghe) v nhn thc, tnh cm v hnh ng. 3. Tng kt: Phn ghi nh (sch gio khoa). III. Luyn tp: * Bi tp 1: - ip ng kt hp vi ip cu trc c php: Ai c dung - Lit k: Sng, gm, cuc, thung, gy gc. * Bi tp 2: gi : - Lun im: Thanh nin l rng ct ca t nc. - Lun c: + Vai tr ca thanh nin trc cch mng thng Tm. + Vai tr ca thanh nin trong khng chin chng Php v chng M. + Vai tr ca thanh nin ngy nay trong s nghip xy dng v bo v t quc, hi nhp vi th gii.

Trang 309

Tun 33: Tit 109, 110 Gio n L lun vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

MT S TH LOI VN HC: KCH, NGH LUN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c im chnh ca cc th loi: kch, vn ngh lun - V k nng: Bit vn dng kin thc v th loi vo vic c hiu v to lp vn bn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: Trong lnh vc vn hc ngh thut, kch v ngh lun l nhng th loi quan trng. Trong nhng tit trc, chng ta tm hiu nhng th loi ny qua cc tc phm c th. Tit hc hm nay, chng ta s tm hiu c th v c im cng nh yu cu v c hiu cc th loi kch v ngh lun. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t - K tn mt s tc phm kch m I. Kch em bit? 1. Khi lc v kch: - Nu nhng c trng c bn ca * c trng kch? - Kch l loi hnh tng hp. Trong phm vi vn hc + V sao ni kch l mt loi hnh chng ta tip cn v tm hiu kch bn vn hc. ngh thut tng hp? (v c s tham - Kch la chn nhng xung t i sng lm i tng gia ca nhiu ngi thuc cc lnh m t, nhng vn ca bn cht hin thc c dn vc khc nhau: tc gi kch bn, o nn, quy t ni bt. Xung t kch c c th ha bng din, din vin, ha s,) hnh ng kch, hnh ng kch c thc hin bi cc nhn vt kch. - Trong kch, cc nhn vt c ch yu xy dng bng mt yu t duy nht l ngn ng, cn gi l li thoi (cng Ngn ng kch thng c nhng c hnh ng nhng t, khng ng k). Ngn ng c ba loi no? loi: + i thoi: Li ca cc nhn vt ni vi nhau. + c thoi: Li nhn vt t bc l tm t, tnh cm ca mnh. + Bng thoi: Li nhn vt ni ring vi ngi xem (c)
Trang 310

Nu cch phn loi kch?

Nu nhng yu cu c kch bn vn hc? (ly v d phn tch)

Nu khi lc v vn ngh lun?

Nu cch phn loi vn ngh lun?

Nu nhng yu cu c vn ngh lun?

Ngn ng mang tnh hnh ng v tnh khu ng cao. Qua li thoi, tnh cch nhn vt v cuc sng x hi hin dn ln trc mt ngi xem (c). * Phn loi kch: - Xt theo ni dung, ngha ca xung t c: bi kch, hi kch, chnh kch. - Xt theo hnh thc ngn ng trnh din c: kch th, kch ni, ca kch. 2. Yu cu v c kch bn vn hc - c k li gii thiu, tiu dn nm nhng iu lin quan n v kch. - Tp trung ch vo li thoi ca cc nhn vt qua tm hiu tnh cch, phm cht ca tng nhn vt (c bit l nhn vt chnh) v mi quan h gia cc nhn vt. - Phn tch hnh ng, xc nh xung t ch yu, tm hiu cao tro ca xung t, mu thun n nh im (tht nt) v cch gii quyt (ci nt). - Tng hp li, nu r ch t tng, ngha x hi ca tc phm. II. Vn ngh lun 1. Khi lc v vn ngh lun: - Ngh lun l th loi vn hc c bit, dung lp lun, lun im, lun c bn lun mt vn x hi chnh tr hay vn hc ngh thut. - Sc mnh ca vn ngh lun s su sc ca tnh cm, t tng, tnh mch lc, cht ch ca suy ngh v trnh by, s thuyt phc ca lp lun. - Vn ngh lun c yu t tranh lun, v vy lun im phi xc ng, lun c phi tiu biu v ton din, lp lun phi khoa hc v cht ch th mi c sc thuyt phc cao n i tng tranh lun cng nh ngi c. - Phn loi vn ngh lun: + Xt theo ni dung lun bn c: vn chnh lun, vn ph bnh vn hc. + Vn ngh lun thi vn hc trung i c: chiu, co, hch, bnh s, iu trn + Vn ngh lun thi hin i c: Tuyn ngn, li ku gi, bnh lun, ph bnh, tranh lun, bt chin, x lun, ngn lun 2. Yu cu c vn ngh lun: - Tm hiu tc gi v hon cnh ra i ca vn ngh lun.
Trang 311

Bi tp 1

Bi tp 2

- Ch n lun (Vn ngh lun) lun c, lun im v nht l lp lun ca bi vn ngh lun. - Phn tch ngh thut ca bi vn ngh lun: Lp lun cht ch logic nh th no, cch vit ra sao, cch nu chng c, s dng ngn ng trong bi ngh lun. - Nu gi tr ca tc phm v hai phng din: Ni dung t tng v ngh thut biu hin; rt ra bi hc v tc dng ca tc phm i vi cuc sng. III. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp Bi tp 1: Xung t kch gia tnh yu R-m- v Juliet vi mi th gia hai dng h Mn-ta-ghiu v Ca-phiu-let. (xem li bi hc) Bi tp 2: Ngh thut lp lun tng tin (so snh tng bc) c ngghen s dng sng to v c hiu qu lm ni bt ba cng hin ca Mc. (xem li bi hc). 3. Hng dn t hc.

Trang 312

Tun 33: Tit 111 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP VN DNG KT HP CC THAO TC LP LUN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: + Cng c vng chc hn kin thc v k nng v thao tc lp lun phn tch, so snh, bc b v bnh lun. + Nm vng hn nguyn tc v cch thc kt hp cc thao tc lp lun trong mt vn bn ngh lun. - V k nng: Vn dng nhng iu nm c vit mt bi (on) vn ngh lun, trong c s dng t nht l hai trong bn thao tc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t T chc tho lun: Bi tp 1: Bi tp 1: a. on trch vit v vn nh hng ca th Php i a. on trch vit v vn g? vi cc nh th mi Vit Nam trong nhng nm 30 ca th Quan im ca tc gi i vi vn k XX. nh th no? - Quan im ca cc tc gi i vi cc vn ny nh sau: + Thi vn php khng lm mt bn sc Vit Nam. + Trong ngh thut nh hng khng phi m phng m thc cht l hc tp, tip thu mt cch sng to, chuyn ci ca ngi thnh ci ca mnh. Hn th Php h chuyn c vo Vit Nam Vit ha hon ton. + nh hng bao gi cng thong qua ch th thm m nn s nh hng th Php ca cc nh th Vit Nam c nhng biu hin ring, khng ging nhau. + S m phng ngu mui ngay lp tc b o thi.
Trang 313

b. Cc tc gi s dng thao tc lp lun no l ch yu? ngoi ra trong on trch cn thao tc lp lun no na khng?

c. C th quan nim mt bi vn cng s dng nhiu thao tc lp lun th cng c sc hp dn?

Xc nh ch bi vn? C th xy dng dn bi lm nh th no?

b. Cc tc gi s dng thao tc lp lun so snh l ch yu lm ni bt ci ring trong s nh hng th Php ca tng nh th: Th L, Xun Diu, Huy Cn, Hn Mc T, Ch Lan Vin. Ngoi ra cn c thao tc lp lun bnh lun bn bc m rng thm vn on cui. C th xem y l thao tc tng hp vn sau khi nu cc trng hp c th trn khng? c. Mt bi (on) vn t khi ch s dng mt thao tc lp lun duy nht m thng vn dng kt hp nhiu thao tc lp lun. V tr, vai tr ca tng thao tc c quyt nh bi mc ch ngh lun, v mc ch ngh lun s quyt nh thao tc lp lun no l ch yu, thao tc lp lun no l b tr Bi tp 2: Gi s phi tp trnh by mt lun im trong bi vn ngh lun bn v trung thc, mt trong nhng phm cht m ngi thanh nin ngy nay cn c, ta c th tin hnh cc bc luyn tp nh sau: a. Bc th nht: - Xc nh ch bi vn: Bn v phm cht trung thc. - C th xy dng bi lm dn nh sau: * M bi: Trung thc l mt trong nhng phm cht quan trng ca ngi thanh nin. * Thn bi: Trung thc l g? - Vai tr tc dng ca phm cht trung thc i vi vic hnh thnh nhn cch con ngi ni chung. - Lm th no c v gi phm cht ny. * Kt bi: Khng nh v tr, vai tr, tc dng ca trung thc i vi vic hnh thnh nhn cch ngi thanh nin. b. Bc th hai: Tm cch thc hin mt lun im trong phn thn bi va thc hin. c. Bc th ba: - Din t cc va tm c thnh mt on vn c lin kt cht ch v th hin r phong cch ngn ng chnh lun. III. Hng dn t hc - Hon thnh bi tp trn lp - Chun b bi: n tp vn hc Vit Nam.

Trang 314

Tun 34: Tit 112, 113 Gio n vn hoc

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP PHN VN HC
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: + Nm c nhng kin thc c bn v vn hc Vit Nam v vn hc nc ngoi trong sch gio khoa 11 tp hai. + Cng c v h thng kin thc trn hai phng din lch s v th loi. - V k nng: Rn luyn, nng cao t duy phn tch, khi qut v trnh by vn mt cch c h thng. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Hng dn n tp phn ni dung: II. Hng dn tr li cu hi sgk (xy dng cng n tp): Cu 1: Th mi khc th ca trung Cu 1: i nh th no? Th mi khc th truyn thng (trung i) khng ch phn xc m cn phn hn ca n. N c gii phng thot ra ngoi tnh quy phm cht ch vi nhng h thng c l phi ng, khin con mt thi nhn c tip xc trc tip vi th gii quan st, khm ph. Th mi th hin mnh m ci ti c nhn vi nhng suy ngh, nhng tnh cm, cm xc mi m. Ni dung c bn v ngh thut ch Cu 2: Ni dung c bn v ngh thut h yu ca bi yu ca bi th Xut dng khi lu th: Xut dng lu bit ca Phan Bi Chu: bit ca Phan Bi Chu, Hu tri ca + Th hin tm th v t th tuyt p ca ngi anh Tn nh th no? hung trong bui ln ng tm phng cu nc. + Cm xc tr tnh nng m, ging th tm huyt si sc, c sc li cun mnh m.
Trang 315

Nhn xt?

- Hu tri ca Tn : + Tc gi biu hin ci ti ngng, phng tng t thc v ti nng, gi tr ch thc ca mnh, khao kht c khng nh trc cuc i. + C nhiu sng to hnh thc ngh thut: Th tht ngn trng thin kh t do, ging iu thoi mi t nhin, ngn ng gin d, sng ng, hm hnh. * Nhn xt: Nhn chung hai bi th ca thi k u th k XX n cch mng thng 8 1945 c th hin r qua bi: Xut dng lu bit ca Phan Bi Chu, Hu tri ca Tn , Vi vng ca Xun Diu. Cu 3: Qu trnh hin i ha th ca thi k u th k XX n CMT8 1945 c th hin r qua bi Xut dng khi lu bit ca Phan Bi Chu, Hu tri ca Tn , Vi vng ca Xun Diu.

Cu 3: Qu trnh hin i ha th ca thi k u th k XX n CMT8 1945 c th hin r qua bi: Xut dng lu bit ca Phan Bi Chu, Hu tri ca Tn , Vi vng ca Xun Diu? - Giai on th nht: (T u th k XX n 1920) nh th no?

Lu bit khi xut dng: mi bt u.

- Giai on th 2: (T nhng nm 1920 1930) nh th no?

Hu tri nh ci gch ni gia th c v th mi.

- Giai on th 3: 1930 1945 nh th no?

- Giai on th nht: (T u th k XX n 1920) - Thnh tu ch yu l th ca cc ch s cch mng, tiu biu l Phan Bi Chu. Trong sang tc ca h, ni dung, t tng khc vi th ca th k XIX nhng v ngh thut vn thuc phm tr trung i. iu th hin rt r trong bi th Lu bit khi xut dng ca Phan Bi Chu. Trong bi th ny Phan Bi Chu th hin l sng mi, quan nim mi v ch lm trai. Nhng vn vit bng thi php ngn ng vn hc trung i. - Giai on th hai: ( T nhng nm 1920 1930) - Cng cuc hin i ha vn hc t c nhng thnh tu ng ghi nhn, vn hc giai on ny i mi c tnh hin i nhng nhng yu t ca thi php vn hc trung i vn cn tn ti kh ph bin nht l trong sang tc th. - Bi Hu tri ca Tn th hin r tnh cht ni trn nhng cha th xem thc s l hin i. Qua cc sang tc ca Tn ch c th xem nh gch ni gia hai thi i ca vn hc dn tc. - Giai on th ba: 1930 1945 Nn vn hc nc nh hon ton qu trnh hin i ha vi nhiu cuc cch tn su sc trn nhiu th loi. c bit l phong tro th mi 1932 c xem l cuc cch
Trang 316

- Vi vng nh cao ca qu trnh hin i ha.

mng trong th ca vi nhiu tc phm tiu biu nh: Vi vng ca Xun Diu, Trng giang ca Huy Cn, y thn V D ca Hn Mc T l ting ni ngh thut ca ci ti c nhn c gii phng hon ton ra khi h thng c l ca th ca trung i c tip xc trc tip vi th gii quan st, khm ph bng con mt c nhn ng thi cm thy b v, c n.

Trang 317

Tun 34: Tit 114 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

TM TT VN BN NGH LUN
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Hiu c mc ch, yu cu, cch tm tt vn bn ngh lun. - V k nng: Tm tt c cc vn bn ngh lun (c di 3 5 trang); bit trnh by ming bi tm tt trc tp th. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Nu mc ch ca vic tm tt vn I. Mc ch, yu cu ca vic tm tt vn bn ngh bn ngh lun? lun. 1. Mc ch: - Tm tt vn bn ngh lun l trnh by mt cch ngn gn ni dung ca vn bn ngh lun gc theo mt mc ch nht nh. - Vic tm tt gip ngi c hiu c bn cht ca vn bn. - Vn bn tm tt cn l ngun ti liu tin dng trong nhiu trng hp khc nhau. - Thng qua vic tm tt, ngi c nm chc cc thao tc c vn bn, c dp rn luyn t duy v cch din t. Nu yu cu ca vic tm tt vn 2. Yu cu: bn ngh lun? - Vn bn tm tt phi phn nh trung thc cc t tng, lun im ca bn gc. Khng c xuyn tc hoc t them nhng iu khng c trong vn bn gc. - Din t ngn gn sc tch loi b nhng thong tin khng ph hp vi vn bn tm tt. II. Cch tm tt c vn bn V lun l x hi 1. c vn bn V lun l x hi nc ta v tr li
Trang 318

nc ta v tr li cu hi:

Hc sinh ghi nh.

cu hi: * Vn em ra bn bc: V lun l x hi nc ta da vo nhan ca tc phm ta bit c iu ny. * Mc ch vit vn bn: Vch ra phng hng cn phi truyn b ch ngha x hi Vit Nam gy dng on th nhm hng ti mc ch dnh c lp, t do. - iu ny c ni r phn cui on trch cng c th c pht hin phn m bi v khi qut cc on vn trong phn than bi. * Tc gi trnh by cc lun im chnh: - Khc vi u chu dn Vit Nam khng c lun l x hi (khng bit on th, khng trng cng ch) - Nguyn nhn ca tnh trng trn l s suy i t vua n quan, t quan n hc tr v cc vin chc ln nh. - Mun Vit Nam t do, c lp trc ht dn Vit Nam phi bit on th, cn truyn b ch ngha x hi (Coi trng li ch t nc, li ch ngi khc, bnh vc nhau v cng nhau cng bng x hi. * Cc lun c lm sng t cho tng lun im: + Hc tr vin chc ham chc tc vinh hoa m nch ht, gi di khng bit n dn. + Quan li tham lam nhng nhiu v vt, bn rt ca nhn dn lm tay sai cho thc dn Php. + Vua thi hnh chnh sch ngu dn d b cai tr. + K mu mt trong lng th tm mi cch lo lt kim chc chc tc, u ci c ngi dn. * Hon cnh vn bn tm tt 2. Cch tm tt - c k vn bn gc. Da vo nhan phn m u v kt thc la chn nhng , nhng chi tit ph hp vi mc ch tm tt. c tng on trong phn trin khai nm c cc lun im v lun c lm sang t cho chng. - Tm cch din t li cc lun im, lun c cho mch lc. III. Tng kt (ghi nh) IV. Luyn tp 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc

Trang 319

Tun 35: Tit 115, 116 Gio n ting Vit

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP TING VIT
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Cng c v h thng ha nhng kin thc v ting Vit c hc trong nm, nng cao nhng hiu bit chung v ting Vit. - V k nng: Thng qua bi thc hnh rn luyn k nng s dng ngn ng v kh nng lnh hi cc hin tng ngn ng c cp n trong cc bi hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Cu 1: V sao ni ngn ng l sn 1. V sao ni ngn ng l sn phm chung ca x hi phm chung ca x hi cn li ni l cn li ni l sn phm ca c nhn? sn phm ca c nhn? - Ngn ng l sn phm chung ca x hi v: + Ngn ng l phng tin giao tip chung cho mi c nhn trong cng ng. + Trong ngn ng c nhng yu t chung v ng m, t ng cho mi c nhn trong cng ng. + Trong ngn ng c nhng phng thc (phng thc to t) v quy tc (quy tc ng php) chung cho mi c nhn trong cng ng. - Li ni l ca c nhn v: + C nhn s dng ngn ng chung ti to li ni ca mnh. + Trong li ni c nhiu nt ring ca c nhn: ging ni, vn t, s sang to trong s dng t ng v cch kt hp cc t ng - C nhn c th to ra nhng yu t mi gp phn lm pht trin ngn ng chung. Cu 2: Phn tch mi lien h gia 2. Phn tch mi lin h gia ngn ng chung v li
Trang 320

ngn ng chung v li ni c nhn c th hin qua vic s dng ngn ng sang to hnh tng b T trong bi Thng v ca T Xng?

Cu 3: nh du gii thch ng khi nim ng cnh? Cu 4: Bi Vn t ngha s Cn Giuc c sang tc trong hon cnh no? Phn tch thy s chi phi ca ng cnh vo hnh thc v ni dung?

Cu 5: Nu li khi nim Ngha s vic v Ngha tnh thi?

Cu 6: Phn tch hai thnh phn ngha ca cu ni Bc Siu: Hm

nic nhn c th hin qua vic s dng ngn ng sang to hnh tng b T trong bi Thng v ca T Xng. - Nhng yu t ca ngn ng: + Cc t trong bi th. + Cc thnh ng trong bi th (mt duyn hai n, nm nng mi ma) + Cc quy tc ng php: quy tc to cu trong bi th. - Nhng yu t ca li ni T Xng: + S la chn t ng: Quanh nm, nui , than c + Vic sp xp t ng trong cu chng hn: Ln li thn c thay v thn c ln li, eo so mt nc thay v mt nc eo so. 3. nh du gii thch ng khi nim ng cnh. nh gi vo th hai. 4. Bi Vn t ngha s Cn Giuc c sang tc trong hon cnh no? Phn tch thy s chi phi ca ng cnh vo hnh thc v ni dung: Bi Vn t ngha s Cn Giuc c sang tc trong bi cnh trn tp kch ca n Php Cn Giuc m 14 12 1861. Trong trn cc ngha s git c tn quan hai Php v mt s lnh thuc a ca chng lm ch n 2 ngy ri b phn cng tht bi, nhiu ngha s hy sinh. V th VTNSCG c nhiu chi tit do s chi phi ca ng cnh: + Gm eo bng li hai n + K m ngang tu ng sung n + oi song Cn Giuc hang ly nh 5 Ngha s vic Ngha tnh thi - ng vi s vic m cu - Th hin s nhn nhn, cp n. nh gi, thi ca ngi - S vic c th l hnh ni i vi s vic. ng, trng thi, qu trnh, - Th hin tnh cm ca t th, s tn ti, quan ngi ni i vi ngi h nghe. - Do cc thnh phn CN, - C th biu hin ring VN, KN, TN v cc thnh nh cc t tnh thi. phn khc trong cu biu hin. 6. Phn tch hai thnh phn ngha ca cu ni Bc Siu: Hm nay i gi u
Trang 321

nay i gi u?

Cu 7: Tm v d minh ha cho c im loi hnh ting Vit?

Cu 8: c trng c bn ca phong cch ngn ng bo ch v phong cch ngn ng chnh lun.

- Ngha s vic: do thnh phn chnh biu hin: H khng phi i gi - Ngha tnh thi biu hin : + T d th hin s phng on cha chc chn v s vic, tng ng vi t c l. + T u th hin phn trn bc b ngh (mong mun) ca ch T l h s trong huyn ra. 7. Tm v d minh ha c im loi hnh ting Vit im cu loi hnh tVit V d minh ha - Ting l n v c s cu VD: M v: c 3 m tit ting Vit (mi ting Vit l mt m tit ng thi l mt t) - T khng bin i hnh VD: Ti i hc thi. - I go to school Nam i hc - Trt t t v h t l bin VD: By lp s tham gia php ch yu biu th hi din vn ngh ngha ng php v quan h - Lp by s tham gia hi ng php. Thay i trt t din vn ngh. t l thay i quan h ng php v do ngha thay i. 8. c trng c bn ca phong cch ngn ng bo ch v phong cch ngn ng chnh lun PCNN bo ch PCNN chnh lun 1. Tnh thng tin thi s 1. Tnh cng khai v lp trng chnh tr. 2. Tnh ngn gn 2. Tnh cht ch ca h thng lp lun 3. Tnh hp dn li cun 3. Tnh hp dn thuyt phc.

Trang 322

Tun 35: Tit 117 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

LUYN TP TM TT VN BN NGH LUN


A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: Nm vng hn cch tm tt vn bn. - V k nng: Tm tt c cc vn bn ngh lun c di khong 1000 ch. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Cho hc sinh c vn bn My nt 1. Bi tp 1: Nhn xt d nh tm tt: v th mi trong cch nhn li hm Nhng ni dung d nh tm tt nu ln l ng nhng nay. cn thiu v cha chnh xc mt s im sau y: Nhn xt d nh tm tt ca bn - Thiu: Th mi khng ni n u tranh cch mng, hc sinh n nh trnh t sgk dn? l nhc im ln, nhc im ca th mi l thiu kh phch cch mng. - Cha chnh xc: Ni dung cu vn ca d nh tm tt ci bun ca th mi khng y m m cha yu t tch cc. Khng ng vi tinh thn ca bn gc Nhng ci bun ca th mi u c phi u l y m, u c phi u l y m c ngha l: Khng phi tt c ci bun trong th mi u l y m nh vy l vn c ci bun y m. Vn bn gc ch a ra hai trng hp ci bun y m (Con h nh rng v Trng giang) cng khng nn khi qut thnh Cha nhiu yu t tch cc. Bi 2: c li bi Mt thi i 2. Bi tp 2: trong thi ca v thc hin cc yu cu sau: - Ch v mc ch ca on trch. - Ch v mc ch: + Ch : Tinh thn th mi + Mc ch: Khc ha tinh thn th mi l s cch tn v
Trang 323

- B cc ca vn bn trch?

th, t ci ta chuyn sang ci ti y mu sc c nhn, l tnh yu tha thit ting Vit. - B cc ca vn bn trch: * M bi: Cu u: By gi hy i tm ci iu ta cho l quan trng hn: Tinh thn th mi. * Thn bi: - Ci kh trong vic tm ra tinh thn th mi v xc nh cch tip cn ng n cn phi c. - Nhng biu hin ca ci ti c nhn trong th mi, ci ti bun b tc nhng khao kht vi cuc sng, vi t nc, con ngi. - Tnh yu, long say m i vi ting Vit. * Kt bi: Nhn mnh tinh thn th mi. 3. Hng dn t hc.

Trang 324

Tun 36: Tit 118, 119 Gio n lm vn

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

N TP LM VN
A. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - V kin thc: n tp h thng ha cc kin thc v cc thao tc lp lun cch tm tt vn bn ngh lun v cch vit tiu s, bn tin. - V k nng: Vn dng nhng tri thc hc vo vic c hiu v vit bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bai hoc, ti liu tham kho, C. Phng php dy hc: Phng phap day hoc kt hp hng dn trao i thao lun tra li cu hoi, din giang, D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Gio vin nm s s v tnh hnh chun b bi ca hc sinh. 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Li vao bai: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Nhng ni dung cn n tp? I. Nhng ni dung cn n tp: 1. Yu cu h thng ha cc bi lm vn trong sch gio khoa. 2. n tp v 4 thao tc lp lun: Phn tch, so snh, bc b v bnh lun. V d: lp lun phn tch: a. Quan nim: Lp lun phn tch l thao tc chia nh i tng, thnh cc yu t b phn xem xt v tng hp nhm pht hin ra bn cht ca i tng. b. Yu cu: Phi chia nh c i tng thnh cc yu t b phn xem xt v tng hp c c cc yu t li nu ln bn cht ca i tng (mc ch ca phn tch) Cch thc tin hnh? c. Cch thc tin hnh - phn tch i tng thnh cc yu t, cn da trn tiu ch, quan h nht nh. - Phn tch cn i su vo tng mt, tng b phn song song cn c bit lu quan h gia chng vi nhau trn mt chnh th ton vn, thng nht. (Hng dn hc sinh n tp 3 thao tc lp li)
Trang 325

3. Yu cu v cch thc tm tt vn bn ngh lun. 4. Yu cu v cch thc vit tiu s tm tt v bn tin. II. Luyn tp Bi tp 1: Trong vn bn V lun l Bi tp 1: x hi nc ta Phan Chu Trinh vn Trong vn bn V lun l x hi nc ta Phan Chu dng ch yu nhng thao tc lp lun Trinh vn dng kt hp c 4 thao tc lp lun, nhng ch no? yu l thao tc lp lun phn tch (chia nh ra xem xt i tng). Bi tp 2: Phn tch ni dung: Tht Bi tp 2: Phn tch ni dung: Tht bi l m thnh bi l m thnh cng? cng - Phn tch l do c th ni tht bi l m thnh cng - Chng minh tnh ng n ca danh ngn bng cc dn chng c th trong i sng hin thc. - Bc b nhng quan nim sai lm. - Cc dn chng c th ly trong lch s, cuc i v s nghip cc nh khoa hc, trong thc t cuc sng. Bi tp 3: Phn tch tc dng ca Bi tp 3: Phn tch tc dng ca vic vn dng thao tc vic vn dng thao tc lp lun bc lp lun bc b? b? - Tc gi vn dng thao tc lp lun bc b bc b ci sai khng nh ci ng. (Hng dn hc sinh tr li nhng cu hi nh sau: Quan nim b bc b l g? Tc gi bc b bng cch no? Vic bc b y c tc dng g?) Vit on vn bc b? * Vit on vn bc b: - Chn kin quan nim cn bc b v mt vn quen thuc no trong cuc sng hoc trong lp hc. - Xc nh cch thc bc b (bc b lun im, bc b lun c hoc cch thc lp lun). - Vit on vn bc b da trn kt qu xc nh.

Trang 326

You might also like