Ti liu chia s ti: wWw.SinhHoc.edu.

vn
PHN 1. T VN
Hin nay p ng nhu cu ngy cng cao ca thc tin chn nui v thc tin x hi c nhiu phng php to ra ng vt c c tnh trng mong mun vi nhiu mc ch khc nhau nh dng lm thng phm, dng to ra cc protein qu Mt s cc phng php t xa n nay vn c s dng l phng php lai to. Tuy nhin phng php ny li c mt s hn ch nh: ng vt qua lai to chn lc vn cn em c gen khng mong mun do qu trnh lai to t nhin s dng c chromosome, vic lai to t nhin ch s dng c trn cng mt loi, khng th tin hnh lai khc loi vi nhau nn hn ch tnh phong ph trong vic to ra nhng ng vt mang c tnh mi. Gi y, nh nhng thnh tu v cng ngh ADN ti t hp cng ngh gen ng vt ra i nhm khc phc nhng hn ch ca lai to truyn thng. Mt mt cng ngh gen ng vt cho php a nhng gen mong mun vo ng vt to ng vt bin i gen mt khc cng cho php a gen ca loi ny vo loi khc. Trong tp trung vo mt s hng nh: to ng vt chng chu bnh tt, chu ng iu kin thay i ca mi trng, to ng vt chuyn sn xut protein qu phc v y hc, nng cao nng sut, cht lng ca ng vt bng cch thay i cc con ng chuyn ho trong c th ng vt V th trin vng ca cng ngh to ng vt chuyn gen l rt ln, cho php to ra nhng c tnh hon ton mi l c li cho con ngi m bng k thut sinh sn thng thng khng th thc hin c. Tuy nhin, trong cuc tranh lun v ngha ca ng vt chuyn gen mt mt cng ngy cng c nhiu ngi ng h nhng trin vng ca ng vt chuyn gen nhng cng c rt nhiu ngi cm thy lo s v nhng nguy c tim tng ca nhm ng vt ny. Xut pht t l do , chng ti tin hnh nghin cu Nhng trin vng, thch thc ca cng ngh to ng vt chuyn gen.

Ti liu chia s ti: wWw.SinhHoc.edu.vn

PHN 2. NI DUNG
1. ng vt bin i gen (Transgenics) ng vt m cc m ca n c to nn bi cc t bo mang mt gen hoc on ADN l do con ngi ch ng a vo. ng vt m gen trong c th b lm bt hot hoc kch hot (gene knockout or knockin). on gen c a vo ng vt gi l gen bin np. 2. Nguyn tc to ng vt bin i gen Khng th tin hnh c i vi ng vt trng thnh c cu to bi hng t t bo m phi tin hnh to ng vt chuyn gen giai on hp t 1 t bo hoc phi giai on sm 1 - 4 t bo. 3. Cc yu cu i vi ng chuyn gen Gen l phi c mt tt c cc m, c bit l nhng m s biu hin. V d: Insulin tuyn ty, hoocmone sinh trng tuyn yn Gen l phi c mt trong cc t bo sinh sn di truyn cho th h sau. 4. Nhng trin vng ca cng ngh to ng vt chuyn gen 4.1. To ra nhng ng vt c tc ln nhanh, hiu qu s dng thc n cao Cc nh khoa hc tin hnh a t hp bao gm gen cu trc ca hormone sinh trng v gen iu khin ca metallothilnein vo ng vt trong c th, ln, cu, b, g, c. c, ln chuyn gen hormone sinh trng lng m gim i ng k (gim t 28.5 mm xung 0.7mm) v hiu qu s dng thc n cao hn. c, ln chuyn gen hormone sinh trng c tc ln nhanh hn i chng l 17%, hiu sut s dng thc n ln hn 30%. Cc nh khoa hc Granada (Houston, Texas) to ra b chuyn gen human estrogen receptor c tc ln nhanh. Gn y, cc nh khoa hc M to c b chuyn gen bovine insulin like grouth hormone c tht dnh m. To g chuyn gen khng c lng. Hng Granada chi 20 triu USD

Ti liu chia s ti: wWw.SinhHoc.edu.vn

p dng k thut trn to ng vt chn nui c hiu qu chuyn ho thc n thnh tht, sa cao. Gn y, Sutrave pht hin ra gen Ski m di tc ng ca gen ny protein c c tng hp rt mnh, trong khi lng m li gim i ng k. Pht hin ny m ra trin vng to ra ging ln nhiu nc, t m, hiu sut s dng thc n cao. 4.2. To ra ng vt chuyn sn xut protein qu dng trong y hc Rt nhiu protein qu khng c sn xut qua con ng vi sinh hay sinh vt bc thp do cc sinh vt ny khng c h enzym to ra nhng protein c cu to phc tp. nh s dng tuyn sa ca ng vt bc cao sn xut protein ln u tin c Clark (1987) xut. Ni dung ca k thut ny l gn gen cu trc vi lactoglobulin (l promotor iu khin s biu hin ca gen tuyn sa). T khm ph cho n nay c rt nhiu protein qu v ang c nghin cu sn xut qua tuyn sa ca ng vt. Cc loi protein y hc c biu hin tuyn sa ng vt
T hp gen WAP WAP BLG BLG Protein ti t hp tPA(cDNA) Protein C (cDNA) 1-antitrypsin(genomic DNA) Human serum albumin Lng protein ng vt

biu hin (mg/l)chuyn gen 0 -50 D 1000 35000 10000 3000 2000 10000 Ln Cu Chut D Chut th

-Casein d tPA (cDNA) S1 Casein bUrokinase (genomic DNA) S1 Casein bInsulin growth factor (IGH1) (cDNA)

Ti liu chia s ti: wWw.SinhHoc.edu.vn

n nay mi c mt sn phm cht chng ng mu Atryn nhn c giy php sn xut thng mi ho sn phm. Atryn c sn xut t sa d bin i gen bng phng php vi tim. Human coagulation factor VIIa, IX cha bnh a chy mu ang chun b a ra sn xut. Mt s protein thuc ti t hp t ng vt chuyn gen nh CD20 antibody (tng kh nng min dch ngi), rec human albumin c nhiu kh nng c php sn xut trong thi gian gn y. 4.3. To ng vt chuyn gen chng chu c bnh tt v thay i ca iu kin mi trng n nay ngi ta bit c mt s gen chu trch nhim v tnh chng chu ca ng vt nn to c c vng, c bn trng chu lnh, to c chng chu bnh, to ln chuyn gen min dch vi bnh cm. Nhng thnh tu gn y ca Puzsel trong vic a gen IgA vo ln, cu m ra kh nng to ng vt chn nui min dch vi nhiu bnh. 4.4. To ng vt chuyn gen nng sut cao, cht lng tt bng vic thay i cc con ng chuyn ho trong c th ng vt Cc nh khoa hc to ra cc ng vt bin i gen nng cao cht lng sa ca b, d bng cch a gen lactaza vo ng vt. Trong sa ca nhng ng vt chuyn gen ny ng lactoza b thu phn thnh ng galactoza do vy ngi khng quen sa cng c th s dng sa ny. 4.5. To ng vt chuyn gen cy ghp khc loi Mc ch l to ra ng vt chuyn gen khng biu hin khng nguyn l khi cy m hoc ni quan ca n vo c th con ngi. Trong cc nh khoa hc thng chn i tng l ln v c sinh l tng i ging ngi v r hn kh nhiu. 4.6. M hnh bnh l, m hnh nghin cu cc c ch sinh hc ng vt c bin i gen biu hin triu chng bnh ca ngi v cc c ch sinh hc. S dng ng vt ny theo di nh gi kt qu iu tr

Ti liu chia s ti: wWw.SinhHoc.edu.vn

ca ngi v cc c ch sinh hc. V d cc nh khoa hc to kh chuyn gen lm m hnh bnh l. Ngoi ra cc nh khoa hc cn to ng vt chuyn gen lm cnh nh to c chuyn gen lm cnh. 5. Nhng thch thc ca cng ngh to ng vt chuyn gen Vic thu nhn hp t (hoc phi giai on sm) dng bin np gen l trong nhiu trng hp phc tp, s lng t, i hi thi gian di. K thut phc tp i hi s hiu bit hai lnh vc: k thut ADN ti t hp v k thut sinh sn. Mt s tr ngi v mt k thut gp phi khi to ng vt chuyn gen nh tn s bin np thp ( chut l 2%, th l 1%, cu 1%, ln 0.5% v b 0.5%), gi thnh t nn hn ch u t nghin cu. Cha ch ng c vic a gen ngoi lai vo v tr xc nh trong genom, v kim sot s lng cc bn sao gen ngoi lai. Tnh trng c xc nh bi nhiu gen nm cc v tr khc nhau: phn ln cc tnh trng cha xc nh c s tham gia ca cc gen, vic a nhiu gen vo cc v tr xc nh hin ti cha lm c. Nhng thch thc v mt nhn thc o c v mi trng: to ng vt mang mt phn gen ngi phc v mc ch cha bnh khng phi ai cng ng h. Mt khc ng vt chuyn gen mang t bin ln nn nu phn tn ra mi trng lai vi ng vt bnh thng to ra qun th mang t bin ln, c th dn n dit vong. ng vt cng cao, kh nng to thnh cng dng bin i gen cng thp. Nhiu ng vt th nghim ch mang mt on gen hoc gen c ci vo h genom con ch nhng khng hot ng do ci vo v tr khng thch hp. Nu khng qun l cht ch nhng ng vt ny phn tn mi trng th khng bit hu qu s ra sao. Mt s gen chuyn c li cho con ngi nhng c hi cho ng vt nh ln bin i ln nhanh c biu hin bnh khp.

Ti liu chia s ti: wWw.SinhHoc.edu.vn

PHN 3. KT LUN
ng vt bin i gen , ang v s ng gp to ln trong nhiu lnh vc nh nghin cu y hc, chn nui, mi trng trong tp trung vo mt s hng chnh sau: To ra nhng ng vt c tc ln nhanh, hiu qu s dng thc n cao, to ra ng vt chuyn sn xut protein qu dng trong y hc, to ng vt chuyn gen chng chu c bnh tt v thay i ca iu kin mi trng, to ng vt lm m hnh bnh l, m hnh nghin cu cc c ch sinh hc, to ng vt chuyn gen cy ghp khc loi, to ng vt chuyn gen nng sut cao, cht lng tt bng vic thay i cc con ng chuyn ho trong c th ng vt. Tuy nhin, vic to ra ng vt chuyn gen cng t ra nhiu thch thc v cng ngh, tc ng vi mi trng, x hi