I.

LI MO DAU
Cung voi su phat trin cua nghanh cng nghip nhua v vang san phm nhua duoc san
xut bay ban va su dung, tu dung cu gia dinh, dung cu y t, giay dep cho dn d choi tre
em. Do tinh tin dung cua d nhua nhu: don gian, gia re, mau sc phong phu, co th
dung 1 ln hay nhiu ln, co th tai su dung... ma d nhua d duoc ua dung. Tuy nhin
rt it nguoi tiu dung bit rng n chua bn trong nhung vt dung bng nhua nay la mt
mi nguy anh huong khng tt cho suc khoe. Trong x hi hin nay chung ta dang rt
hoang mang truoc su sinh truong va phat trin bt thuong cua nhiu tre em, ti l nguoi
mc bnh ung thu, nam gioi mc nhung bnh thuc v gioi tinh ngay cang cao ma khng
bit nguyn nhn la tu du. Dung truoc nhung mi quan tm do nhiu nha nghin cuu d
vao cuc va d tim ra nguyn nhn, co le do con nguoi bi nhim nhung cht hoa hoc dc
hai ma mt trong nhung ngun nhim do tu cac san phm d nhua trong qua trinh tip
xuc. Nhom cht hoa hoc cn noi dn o dy la nhom hoa cht phu gia hoa deo co tn goi
la phthalate. Voi hoa cht nay s lam tng thm tinh mm deo, tinh chiu nhit, tng tui
tho cua san phm nhua va lam giam gia thanh cua san phm.
1. Gii thiu chung v phthalate
!hthalate duoc su dung trong rt nhiu san phm, ung dung bao gm cac cht kt dinh
va keo, vt tu nng nghip, vt liu xy dung, san phm chm soc ca nhn, thit bi y t,
cht ty rua b mt , bao bi, d choi tre em, muc in va son, duoc phm, san phm thuc
phm, va dt may . !hthalates duoc su dung trong mt loat ca cung dung gia dinh nhu
rem cua voi hoasen, boc nhua, keo dan, gach lat san, hp dung thuc n va giy goi,va lam
sach vt liu. Chm soc cac ca nhn co chua phthalates bao gm nuoc hoa, bong mt,
kem dung m, danh bong mong tay, nuoc xa phong, va xit toc. Nguoi ta cng tim thy
trong din tu hin dai va ung dung y t nhu ng thng va cac thit bi truyn mau.Cac loai
cht su dung rng ri nht la nhung di-2-etyl hexyl phthalate (DEH!, cac phthalate
diisodecyl (DID!, va cac phthalate diisononyl (DIN!. DEH! la cht lam deo chi phi
duoc su dung trong !VC do chi phi thp. Benzylbutylphthalate (BB! duoc su dung
trong san xut xp nhua !VC, trong do chu yu la su dung nhu mt vt liu san. Diu
dang noi hon nua theo nhung kt lun tam thoi, co toi 206 nha may dang su dung DEH!
lam phu gia cho san phm nuoc ung do DEH! tan rt tt trong du (m va tan rt it
trong nuoc nn no co kha nng tao d nhot, d duc, d dc cho cac ch phm nuoc giai
khat, nuoc ung, thach... va mt con s tuong tu voi dong san phm 'ban chay nhu tm
tuoi voi 506 san phm co chua cht dc hai nay. Trong mt s loai thuc phm nhu my
n lin, thach cng phat hin thy DEH! dy la mt diu dang lo lng.
Dn nm 2004, cac nha san xut san xut khoang 363.000 tn phthalates mi nm.Chim
10-60 trong luong cac san phm nhua.
%huc tnh
Cac phthalate la nhung este cua acid phthalic. Cac este nay du co chung mt gc la acid
phthalic, chung chi khac nhau phn ruou con lai. Khi thm vao nhua, phthalate cho phep
cac phn tu polyvinyl dai d d lin kt voi nhau. Cac phthalates co kha nng hoa tan
trong nuoc thp, hoa tan trong du cao, va bin dng thp. Cac vung cuc cua nhom
carboxyl anh huong rt it dn tinh cht vt ly cua phthalates, tru khi R va R ' la rt nho
(chng han nhu methyl hay nhom ethyl . !htalate la cac cht khng mau, khng mui la
cac cht long duoc san xut bng phan ung alhydritphthalic voi alcohol (thuong la 6-13
Carbon. !hthalates, loai ph bin nht cua cac cht hoa deo tng hop, duoc chia thanh
hai nhom khac bit voi cac ung dung rt khac nhau va phn loai
!hthalates thp trong luong phn tu la nhung nguoi co tam hoc it hon cac phn tu
carbon. su dung cua ho o chu u d duoc gioi han trong mt s ung dung chuyn
nganh. !hthalates thp bao gm: DEH!, DB!, DIB!, BB!
!hthalates cao trong luong phn tu la nhung nguoi co chin hoc nhiu phn tu carbon. Ho la
mt cach an toan duoc su dung trong nhiu ung dung hang ngay va cng nghip.
!hthalates cao bao gm: DIN!, DID!, D!H!, DIU!, DTD!










ng cc loi cht ph bin nht
%Hn Vit tt Kt cu cng thc
Dimethyl phthalate DM! C
6
H
4
(COOCH
3 2

Diethyl phthalate DE! C
6
H
4
(COOC
2
H
5 2

Diallyl phthalate DA! C
6
H
4
(COOCH
2
CH CH
2 2

Di-n-propyl phthalate D!! C
6
H
4
|COO (CH
2 2
CH
3| 2

Di-n-butyl phthalate DB! C
6
H
4
|COO (CH
2 3
CH
3| 2

Diisobutyl phthalate DIB! C
6
H
4
|COOCH
2
CH (CH
3 2| 2

Butyl cyclohexyl phthalate BC! CH
3
(CH
2 3
OOCC
6
H
4
COOC
6
H
11

Di-n-pentyl phthalate DN!! C
6
H
4
|COO (CH
2 4
CH
3| 2

Dicyclohexyl phthalate DC! C
6
H
4
|COOC
6
H
11| 2

Butyl benzyl phthalate BB! CH
3
(CH
2 3
OOCC
6
H
4
COOCH
2
C
6
H
5

Di-n-hexyl phthalate DNH! C
6
H
4
|COO (CH
2 5
CH
3| 2

Diisohexyl phthalate DIHx! C
6
H
4
|COO (CH
2 3
CH (CH
3 2| 2

Diisoheptyl phthalate DIHp! C
6
H
4
|COO (CH
2 4
CH (CH
3 2| 2

Butyl decyl phthalate BD! CH
3
(CH
2 3
OOCC
6
H
4
COO (CH
2 9
CH
3

Di (2-ethylhexyl phthalate DEH!,
DO!
C
6
H
4
|COOCH
2
CH (C
2
H
5
(CH
2 3
CH
3| 2

Di (n-octyl phthalate DNO! C
6
H
4
|COO (CH
2 7
CH
3| 2

Diisooctyl phthalate Diop C
6
H
4
|COO (CH
2 5
CH (CH
3 2| 2

n-Octyl n-decyl phthalate OD! CH
3
(CH
2 7
OOCC
6
H
4
COO (CH
2 9
CH
3

Diisononyl phthalate DIN! C
6
H
4
|COO (CH
2 6
CH (CH
3 2| 2

Di (2-propyl heptyl
phthalate
D!H! C
6
H
4
|COOCH
2
CH (CH
2
CH
2
CH
3
(CH
2
4
CH
3| 2

Diisodecyl phthalate DID! C
6
H
4
|COO (CH
2 7
CH (CH
3 2| 2

Diundecyl phthalate DU! C
6
H
4
|COO (CH
2 10
CH
3| 2

Diisoundecyl phthalate DIU! C
6
H
4
|COO (CH
2 8
CH (CH
3 2| 2

Ditridecyl phthalate DTD! C
6
H
4
|COO (CH
2 12
CH
3| 2

Diisotridecyl phthalate DIU! C
6
H
4
|COO (CH
2 10
CH (CH
3 2| 2

II. DC %
1. %c hi v hu qu
Cho dng vt gm nhm n s luong lon cua phthalate d gy thit hai gan va tinh
trung cua chung.
Hoa cht phthalate tac dng vao hoocmn cua con nguoi va anh huong toi b
phn sinh san, gy ra cac di tt v co quan sinh duc o tre em trai- mc hi chung
loan sinh tinh hoan, gy can tro qua trinh san sinh ra hoocmon gioi tinh nam
testosterone. Cac thi nghim trn dng vt cho thy loai hoa cht nay co th anh
huong xu dn kha nng phat trin sinh san. Hon nua theo nghin cuu cua cac nha
khoa hoc M, hoa cht phthalate co trong nhiu san phm gia dung co th thm
nhp vao co th nguoi me dang mang thai va anh huong dn su phat trin sinh ly
cua thai nhi nam.
Nhung hop cht phthalates co th kich thich bnh beo phikhang isulin gy bnh
tiu duong
BB!, mt cht !hthalate cng thuong duoc su dung, cng co th gy dc cho tinh
hoan va gy ra mt s di tt bm sinh. Cac nha nghin cuu cua Nht Ban phat
hin, tinh dc hai cua BB! co th keo dai sang th h tip theo, it nht la di voi
dng vt thi nghim.
Ngoai ra nhom cht nay con gy ra chung dy thi som o be gai, nghin cuu trn 30
be gai dy thi som so voi 33 be gai binh thuong cho thy, trong nuoc tiu be gai
dy thi som chua luong monomethyl phtalat (MM! cao hon nhiu so voi be gai
binh thuong va kt lun MM! co th la mt nguyn nhn mi truong gy dy thi
som o be gai Dai Loan
Mt s nghin cuu chung minh duoc rng phu nu ngay sau khi sinh tip xuc voi
hop cht nay (BB! s gp nhiu bin di v biu hin gen o tuyn vu
Nghin cuu trn dng vt gm nhm: diethyl hexyl phthalate (DEH! va DB! la
cht gy ung thu (IARC, EC, va WHO va dang o dang tim nng chua tim thy
chung cu chc chn.
Chua ht, nguoi ta con thy hoat tinh cua DEH! gy ra nhung ng dc cp tinh co
th gy tu vong tai ch. Thuc nghim trn dng vt thy rng, chi cn voi liu 30g
DEH!1kg th trong chut la co th lam cht dng vt nay. Diu dang noi o dy,
DEH! rt d roi bo cht gc la !VC tu nhua, tui bong, tu ng thi, tu d choi... d
phn tan vao co th va khi vao co th hoa cht nay rt kho dao thai.
. Co ch gy dc
!hthalate co th bt chuoc cac hooc-mn tu nhin va hoat dng tuong tu trong co
th chung ta do do
Co th do cht 59,,90 d ngn can vic san xut hooc mn sinh duc nam
testosterone trong qua trinh phat trin cua bao thai. Testosterone la cht ni tit
cuc ky quan trong trong vic hinh thanh va phat trin nhung dc dim tm-sinh ly
nam gioi.
Cac hoa cht nay dong vai tro nhu oestrogen (hormone sinh duc nu ngoai lai va
tao nn lo ngai cao di voi phu nu mang thai va tre so sinh.Voi vai tro nhu mt
oestrogen ngoai lai, nhung hoa cht nay co th pha v h thng hormone tu nhin
trong co th va tao ra su mt cn bng hormone lam xao trn ni tit
Lam bin di su cu thanh gen cua t bao trong tuyn vu, gy ra nhung bin di
trong gen ln cua m vu dn dn ung thu vu.
3. Con dung ly nhim
Phtalat thi nhim vo trong thc phm
Bao bi dung cu chua dung thuc phm la nguyn nhn dua phtalat vao trong co th.
Trong san xut cac loai vt liu bao bi chua dung nhu chai nhua, can nhua, thau, r,
chen bat, .d tng tinh mm deo cua vt liu cac nha san xut co b sung ham luong
phtalat vao trong nhua nhu la mt phu gia, chinh ham luong nay s thi nhim vao
trong thuc phm. !hu gia phtalat trong nhua no bam dinh trn b mt cac hat nhua do
do trong qua trinh su dung dn cht phtalat bi tri ra va theo duong tiu hoa vao co th
con nguoi. Dt bit di voi thuc phm nong nu dung trong bao bi nhua thi tc d thi
nhim vao trong thuc phm cang cao hon.


Ngoai ra trong d dung cho tre em bu nhu binh sua thi kha nng ly nhim rt cao,
trong dung dich sua phtalat s thi nhim vao va chinh no s duoc vao duong tiu hoa
cua tre , do cng la mt nguy co cao dua phtalat vao co th

O D choi tre em
Tre em khi su dung cac loai vt dung d choi duoc lam tu nhua co b sung phtalat thi
nguy co nhim rt cao. Chinh vi tre em khi su dung d choi chung thuong cho d choi

Dung cu dung thuc phmChai lo dung thuc phmCan nhua dung thuc

vao ming, cung voi nuoc bot phtalat s vao co th tre. Dt bit di voi tre duoi 36
thang tui.








O "ua dung h hp
Khi lam vic o mi truong co phtalat thi phtalat s vao co th con nguoi thng qua
duong h hp, hay trong cac loai m phm nuoc hoa son mong tay co ham luong
phtalat nu su dung thi nguy co bi nhim phtalat rt cao.
BB! va cac hop cht phthalate khac co mt o hu ht moi noi trong mi truong va kha
nng con nguoi bi phoi nhim la rt cao. Khng khi trong nha co th bi nhim do su
dung qua nhiu cht BB! thng qua vic dan giy trai tham va dan g
O "ua da
Trong cac loai thuc bi da thng thuong chung duoc chua dung trong bao bi bng
nhua, va chinh nhung bao bi nay cng co cht hoa deo phtalat. No s thi nhim vao
trong dung dich thuc bi khi do khi su dung thuc bi v tinh chung ta d dua luong
phtalat nay bng con duong qua da. Chung co th ngm qua da va vao co th con nguoi
va gy ra nhung tac hai cho co th

. iu hin
y 'hi chung phthalate. Mc phai hi chung nay, dng vt ging duc s bi 'nu
hoa, dn dn su suy giam v cht luong tinh trung cng nhu kha nng sinh san, va
co nguy co cao di voi bnh ung thu tinh hoan..
Be gai bi nhim phtalat s dy thi som truoc tui.
Vi du ngay 01072008 tai trung tm chng dc Bach Mai tip nhn 2 truong hop tre
em cp cuu lin quan dn d choi bng nhua co nhim phthalate. Mt nan nhn
ung dich co trong d choi, bi chuong bung, st cao gn 40
o
C, con mt nan nhn thi
nghet duong tho, suy h hp.
. in php ngn nga nhim dc phthalate
1. Cm hoc cho dung han ch mt s phthalate
Nghi vin chu u quy dinh ham luong cht phtalat thi ra tu bao bi thuc phm chi
duoc duoi 10mgdm2 din tich bao bi, ti da chi duoc 60mgkg thuc phm (trong
bao bi co dung tich 0,5-10 lit hay dung tich khng xac dinh duoc khng cho phep
dung DB! (dibutylphtalat va DEH! (diethylhexylphtalate trong m phm, cm luu
hanh cac d choi tre em hoc cac san phm chm soc tre em nhu binh sua, num vu,
hp dung thuc phm, chai sua tm. lam bng nhua deo (!VC hoc mt phn
nhua deo !VC co chua hon 0,1 mt hay nhiu cht phtalate nhu DIN!, DEH!,
DNO!, DID! (tinh theo khi luong.
Cng nhu lnh cm d choi, EU bt du kim soat hay cm mt s loai cht trong
m phm hay cac loai son. No cng d bt du kim tra han ch su dung mt s loai
cht trong cac san phm khac. Hoa Ky cng d han ch vic su dung cac loai cht
nht dinh trong d choi tu nm 2008. Australia cm vic ban cac mt hang co chua
hon 1 phthalate
Nuoc ta co ap dung mt s chun trn nhung chi quy dinh cht thi ra la DE!
(diethyphtalate chu khng bao gm nhiu cht nhu Nghi vin chu u. Do su
khng thng nht quan ly trong cac nuoc, trong khi ta lai tiu dung hang cua nhiu
nuoc nn vic nhim phtalate la kho tranh khoi. Do vy phai co su thng nht giua
cac nuoc v an toan thuc phm.

2. Nng cao suc canh giac cho nguoi tiu dung v cac san phm co chua phthalate,
phai la nguoi tiu dung thng minh khi su dung cac san phm do. Chng han:
khng chua, khng ch bin thuc n nong (dung canh, ch pho, ch mi n lin, sy
nong cac thuc n trong bat nhua ma thay bng bat su khng ngm ruou thuc,
ch bin nuoc mm dai ngay trong thung, can, chai nhua ma thay bng cac loai
lam bng dt nung, thuy tinh. Nhit d va thoi gian tip xuc la yu t quan trong d
phtalat thi ra thuc phm, nn nhung chu y nay tuy don gian nhung thuc hin dung
s rt co loi. C gng han ch su dung nuoc ung ch bin sn. Tuyt di khng su
dung nhung san phm khng r ngun gc, nhn mac, thanh phn. C gng su
dung nhung loai nuoc hoa qua, nuoc giai khat tu ch bin.
3. Thay th dn khng dung cac san phm chua phthalate
Han ch dung cac bao bi thuc phm bng nhua tng hop, thay vao do la bao bi bng
giy, nhua sinh hoc, thuy tinh .,Chng han:Khi di cho co th dung la chui, la
dong, giy lam bao goi (mt s nuoc hin nay d lam, dung mi n lin pha duoc
ngay trong bat bng giy, khuyn khich dung cac vt liu c truyn (dung thia dia
bng kim loai, bng su dung da n, r ra bng tre. Dung cac san phm thay th
phtalat cng co khi khng dep, khng tin bng, nhung co khi rt d kim, lai co
nhung net dc dao, khng phai noi nao cng co th co (nhu r ra, da tre. Vn d
la cn thay di mt tp quan moi d quay lai mt tp quan c vn tt lanh nhung v
tinh bi mai mt.
III. Kt lun
Cuc sng cang phat trin, cng nghip cang phat trin thi suc khoe con nguoi cang
bi de doi, mc du duoc su bao v cua phap lut nhung tt hon ht d bao v suc khoe
cho chinh minh thi mi nguoi tiu dung hy la mt nguoi tiu dung thng minh, chon
lua san phm sao cho bao v suc khoe tt nht.