1

SON GIO N

BI 14: AXIT PHOTPHORIC V MUI PHOTPHAT H v tn ngi dy: Bi Th Bch Ho Lp : 11 TN3 Ngy dy: .. H v tn ngi d gi: L Th H

Mn: Ha hc Trng : THPT Yn Ha

I.

MC TIU BI HC

1. Kin thc - Hc sinh bit c cu to phn t, tnh cht vt l (trng thi, mu sc, tnh tan), tnh cht ha hc , ng dng v iu ch axit photphoric - Bit axit photphoric l axit trung bnh, ba nc, khng c tnh oxi ha - Bit c tnh cht ha hc v cch nhn bit mui photphat 2. K nng - Vit c ctct ca H3PO4 , cc phng trnh ha hc minh ha tnh cht ca axit photphoric v mui photphat di dng phng trnh phn t v ion rt gn. - Nhn bit ion photphat - So snh tnh cht ha hc ca axit nitric vi axit photphoric - Lm c bi tp n gin v axit photphoric nh xc nh mui to thnh khi cho kim vo axit photphoric, xc nh mui to thnh. 3. Thi - Nghim tc, tch cc II. Chun b

GV: chun b phiu hc tp

Phiu s 1 1. Em hy cho bit tnh cht ha hc ca Photpho v vit phng trnh phn ng minh ha? Phiu s 2 2. Em hy hon thnh phng trnh sau v xc nh s oxi ha ca P: A. P + Ca B. Ca3P2 + HCl ... C. P + O2 D. P + Al

Phiu s 3 1. Cho 100ml dung dch H3PO4 vo 200 ml dung dch NaOH 1M thu c dung dch X gm 2 mui c khi lng l 12,24 g. Xc nh 2 mui v nng mol/l ca H3PO4 2. Cho 100 ml dung dch H3PO4 1,5 M vo 100 ml dung dch Na3PO4 1,2 M. Tnh nng mo/l ca cc mui thu c sau phn ng . HS: Hc bi c, xem trc bi mi III. Tin trnh dy

Hot ng ca thy v tr Hot ng 1: GV: vit cng thc cu to ca axit photphoric?xc nh s oxi ha ca P HS:cng thc cu to H H H O O O P O

Ni dung A. Axit photphoric I. Cu to phn t: H H H O O O P O H H H O O O P O

Khng theo quy tc Theo quy tc bt t bt t

S oxi ha ca P l +5

GV: b sung cu tr li ca HS Theo quy tc - Trong hp cht H3PO4 , photpho c s oxi

bt t H H H O O O P O

ha cao nht l +5 - Lin kt O-H, O-P l lin kt phn cc nhng lin kt O-H phn cc hn lin kt O-P - phn cc ca lin kt O-H trong H3PO4 km hn nhiu so vi HNO3 II. Tnh cht vt l: - iu kin thng: Tinh th trong sut. - Nhit nng chy 42,5oC, rt ho nc.

GV: cc em c nhn xt g v cu to phn t H3PO4? D on tnh cht ca H3PO4 HS: lin kt O-H, O-P l lin kt phn cc mang tnh cht ca axit thng thng Hot ng 2: Gv: Nghin cu SGK a ra tnh cht vt l ca axit photphoric my nc? vit pt in li ca H3PO4 HS: axit H3PO4 in li theo 3 nc Pt : H3PO4 H2PO4HPO42H+ + H2PO4H+ + HPO42H+ + PO43-

Hot ng 3: Gv axit H3PO4 in li theo - Tan rt tt trong nc. III. Tnh cht ha hc: 1. S in li: Nc 1: H3PO4 Nc 2: H2PO4Nc 3: HPO42H+ + H2PO4H+ + HPO42H+ + PO43-

GV: axit ny phn li thnh nhng ion no? HS: H3PO4 phn li thnh H2PO4-, HPO42-, PO43- v H+

Kt qu: Phn li 3 nc, to ion H2PO4-, HPO42-, PO43- v to ti a 3 ion H+. Vy dung dch H3PO4 gm H2PO4-, HPO42-, PO43-

Hot ng 4: GV axit H3PO4 tc dng vi v H+ dung dch kim nh th no? C kt lun g c gi l tri axit hay axit ba ln v s to thnh sn phm? HS: H3PO4 + NaOH NaH2PO4 + H2O(1) H3PO4 + 2NaOH Na2HPO4 + 2H2O (2) H3PO4 + 3NaOH Na3PO4 + 3H2O (3) Khi tc dng vi dung dch kim, ty theo tng lng cht tc dng m axit photphoric axit V d: Tc dng vi dung dch kim Cc phn ng: H3PO4 + NaOH NaH2PO4 + H2O(1) H3PO4 + 2NaOH Na2HPO4 + 2H2O (2) H3PO4 + 3NaOH Na3PO4 + 3H2O (3)

to ra mui axit, hoc mui trung ha, hoc hn hp cc mui

Kt lun - Khi tc dng vi dung dch kim, ty theo tng lng cht tc dng m axit photphoric to ra mui axit, hoc mui trung ha, hoc hn hp cc mui . Xt t l: k = nNaOH : nH3PO4 k < 1: D axit, xy ra phn ng 1 k = 1: Xy ra phn ng 1 k = 2: Xy ra phn ng 2 1<k<2: Xy ra ng thi 1 v 2 k = 3: Xy ra phn ng 3

Hot ng 5: Gv: H3PO4 l axit d mt H2O 2<k<3: Xy ra ng thi 2 v 3 nhit cao. Xc nh s oxi ha ca P k>3 : Xy ra phn ng 3, d NaOH trong p. Gi tn sn phm p H3PO4 H4P2O7 + H2O (T0 200- 2500C) Axit iphotphoric H4P2O7 HPO3 + H2O (T0 400- 5000C) Axit metaphotphoric Hot ng 6: 2. Phn ng phn hy H3PO4 H4P2O7 + H2O (T0 200- 2500C) H4P2O7 HPO3 + H2O (T0 400- 5000C) S oxi ha ca P khng thay i nn P bn trng thi oxi ha + 5 3.Tnh oxi ha:

GV: ti sao N v P u c s oxi ha +5 Khc vi axit HNO3, axit photphoric khng nhng H3PO4 khng c tnh oxi ha nh c tnh oxi ha mnh HNO3 khng th hin tnh oxi ha mnh nh N+5 - Tuy cng s oxi ha cao nht l +5 ging P nh nn lin kt ca P+5 bn hn N+5, nn P+5 khng th hin tnh oxi ha mnh nh N+5 IV. iu ch: Hot ng 7: Gv hy nu phng php iu 1. Trong phng th nghim: Hs: do m in ca P nh hn N nn P+5 Nit trong HNO3, nhng do m in ca

ch H3PO4 trong phng th nghim v trong P + 5HNO3 H3PO4 + 5NO2 + H2O cng nghip. Hs: Trong phng th nghim: P + 5HNO3 H3PO4 + 5NO2 + H2O Trong cng nghip: 3CaSO4 4P + 5O2 2P2O5 P2O5 + 3H2O 2H3PO4 Hot ng 8: ng dng 2. Trong cng nghip: Khng tinh khit: Cho axit Sunfuric c tc dng vi qung photphorit hoc qung apatit: 3CaSO4 Hoc tinh khit hn: 4P + 5O2 2P2O5 P2O5 + 3H2O 2H3PO4 - Sn xut mui photphat, phn ln, hp cht c photpho... - Dng trong cng nghip dc phm. Phiu hc tp s 3 Bi 1: H3PO4 + NaOH 2 mui + H2O p dng bo ton khi lng mH3PO4 = mmui + mH2O mNaOH = 7,84 g nH3PO4= 0,08 mol nn nng mol/l ca H3PO4 C nNaOH

Ca3(PO4)3 + 3 H2SO4 c 2H3PO4 + Ca3(PO4)3 + 3 H2SO4 c 2H3PO4 +

Sn xut mui photphat, phn ln, hp cht V. ng dng c photpho... - Dng trong cng nghip dc phm Gv: S dng phiu hc tp s 3

nH3PO4
hai mui l Na2HPO4 v Na3PO4 Bi tp v nh bi 2, 3 trong sgk