You are on page 1of 170

Chng I - GII THIU CHUNG 1.

S cn thit v mc tiu ca S tay Kim ton ni b a) S cn thit: Thc hin mc tiu v chin lc pht trin ca Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam (sau y gi tt l NHTM) l Pht trin bn vng, hi nhp, an ton, hiu qu th nht thit phi xy dng v chun ho cc quy ch, c ch, quy trnh trong mi hot ng nh qun tr iu hnh v trong cc lnh vc nghip v c th, theo S tay Kim ton ni b (S tay KTNB) l cng c quan trng trong vic thc thi cc mc tiu, chin lc pht trin ra. Ngn hng thng mi ln hot ng kinh doanh trong lnh vc tin t v dch v ngn hng, qun l mt khi lng ln van v ti sn ca ngn hng v khch hng, i hi cn phi c mt h thng kim ton, kim sot ni b hot ng c hiu qu, tun theo php lut nhm qun l v kim sot ri ro, m bo an ton trong hot ng. Kim ton ni b l mt b phn c lp trong NHTM, thng qua vic thc hin vai tr, chc nng, nhim v ca mnh kim tra, nh gi, xc nhn tnh hiu qu ca cng tc qun l ri ro v tnh hu hiu ca h thng kim ton, kim sot ni b, t xc lp c cc thng tin v ti chnh, tnh hnh hot ng gip Hi ng Qun tr, Tng Gim c nm bt c mt cch kp thi cc nguy c, tim n ri ro, mc hon thnh mc tiu, k hoch, xc nh v phn b ngun lc, hoch nh chnh sch v nh hng chin lc cho mi hot ng ca NHTM. S tay kim ton c ban hnh l yu cu cp thit, nhm to hnh lang hot ng v nh hng thng nht trong kim ton ni b ca NHTM. b) Mc tiu: S tay kim ton ni b hng n s chun ha v thng nht v ti liu nghin cu, p dng phc v cho hot ng kim ton ni b ca NHTM. 2. V c s php l: Lut cc t chc tn dng ngy 12/12/1997 v Lut sa i mt s iu ca Lut cc T chc tn dng s 20/2004/QH ngy 15/6/2004 (iu 38) v cc vn bn di Lut hng dn thc hin. 3. Cu trc S tay kim ton ni b: S tay kim ton ni b gm c 5 cu phn: Cu phn th nht: Gii thiu chung Trong phn ny, S tay kim ton ni b gii thiu v s cn thit, mc ch, cu trc ca S tay kim ton ni b cng nh phng php tra cu. Cu phn th hai: Chnh sch kim ton ni b

Ti phn ny S tay kim ton ni b cp cc ni dung ca chnh sch kim ton ni b, l nhng ni dung v quan im, nh hng, gii php i vi lnh vc kim ton ni b; cc khun kh hot ng kim ton ni b c Hi ng qun tr ph duyt nhm lm c s cho vic xy dng v t chc qun l, thc hin cc c ch, quy ch, quy nh, quy trnh hot ng kim ton ni b ca NHTM. Cu phn th ba: C cu t chc, iu hnh v hot ng ca Kim ton ni b Phn ny cp cc ni dung v c cu t chc b my v iu hnh hot ng cng nh mi quan h gia cc b phn kim ton ni b v gia b phn kim ton ni b vi cc bn c lin quan. Cu phn th t: Quy trnh, th tc kim ton ni b Ti phn ny, S tay kim ton ni b cp c th ni dung quy trnh, th tc kim ton ni b nhm hng dn thc hin chnh sch kim ton ni b v h s kim ton v cc bc thc hin trong quy trnh cng nh cc th tc kim ton ni b. Cu phn th nm: Hng dn kim ton ni b mt s nghip v Ti phn ny c xy dng c lp v tch ra thnh tng Ph lc ca S tay kim ton ni b, theo hng dn c th v kim ton ni b mt s nghip v ca NHTM. Cng vi nhng hng dn chung v quy trnh, th tc kim ton ni b cp ti cc cu phn ca S tay kim ton ni b. 4. Cp nht S tay kim ton ni b: S tay kim ton ni b thng xuyn phi c r sot, cp nht c c y ni dung lin quan n c ch, quy ch cng nh quy trnh, th tc kim ton ni b, m bo tnh y , tnh hu dng ca S tay, p ng c mc tiu ca hot ng kim ton. Mi ni dung, mi cu phn c b sung, sa i s c cp nht kp thi vo tng phn tng ng hoc c b sung thm cc phn cn thit khc ngoi cc phn cp trong S tay kim ton ni b mt cch ph hp. Qu trnh thc hin chnh sa cng s c r sot v ph duyt tng t nh thc hin i vi s tay gc. 5. T chc thc hin S tay kim ton ni b c cung cp v p dng thng nht cho cc cp qun l, cc n v trong ton h thng v tt c cc nhn vin kim ton ni b. Nhn vin kim ton ni b mt mt tra cu, khai thc s dng S tay kim ton ni b trong qu trnh thc hin nhim v kim ton, mt khc cn thng xuyn nghin cu, xut vi cp c thm quyn cp nht, b sung, hon thin cc cu phn S tay kim ton ni b ph hp vi cc quy nh hin hnh, ph hp vi nh hng, chin lc pht trin tng thi k ca NHTM. 6. Thm quyn ph duyt, b sung v chnh sa S tay kim ton ni b a) Vic b sung, sa i S tay kim ton ni b c thc hin hng nm v khi: - C s thay thay i cc quy nh ca php lut;

- S phn hi t nhn vin kim ton ni b v t cc n v c kim ton; - kin t Ban kim sot hoc Ban iu hnh NHTM... b) Ban Kim sot chu trch nhim b sung, chnh sa S tay kim ton ni b theo lut php Vit Nam v thng l quc t, trnh Hi ng Qun tr ph duyt, ng thi c trch nhim thng bo cc sa i ny n cc i tng c lin quan theo quy nh.

Chng II - CHNH SCH KIM TON NI B Mc 1 - Mc tiu ca Chnh sch kim ton ni b 1. Xc lp cng c qun l i vi hot ng kim ton ni b ca Hi ng Qun tr NHTM. 2. Lm c s cho vic xy dng c ch, quy ch, quy nh, quy trnh v t chc thc hin cng tc kim ton ni b trong h thng NHTM, hon thin h thng kim sot ni b, chnh sch qun l ri ro v gp phn nng cao cht lng hot ng, cng c v th ca NHTM trong qu trnh hi nhp khu vc v quc t. Mc 2 - i tng v phm vi iu chnh 1. Chnh sch kim ton ni b l h thng cc quy nh, chun mc trong hot ng kim ton ni b ca NHTM nhm thc thi cc mc tiu c xc nh trong S tay ny. 2. Chnh sch kim ton ni b NHTM c p dng thng nht trong ton h thng bao gm Hi s chnh v cc n v thnh vin. Mc 3 - Gii thch t ng Trong S tay ny, cc t ng di y c hiu nh sau: 1. Kim ton ni b l hot ng kim tra, r sot, nh gi mt cch c lp, khch quan, theo a ra cc kin ngh, t vn nhm gia tng gi tr, nng cao cht lng hot ng ca NHTM v thng qua vic a ra phng php c h thng, c k lut nh gi v nng cao hiu qu ca cng tc qun l ri ro, kim sot v qun tr ca NHTM. 2. Thng tin trng yu l thng tin m s sai lch ca n hay vic khng c thng tin s c th nh hng n quyt nh ca ngi s dng thng tin ra quyt nh. 3. B phn Kim ton ni b l b my t chc thc hin nhim v kim ton ni b thuc c cu t chc ca Ban Kim sot NHTM. 4. Nhn vin Kim ton ni b l nhng cn b thuc B phn Kim ton ni b, ngoi tr nhng cn b thuc b phn ny l thnh vin Ban Kim sot. 5. H thng Kim sot ni b l tp hp cc c ch, chnh sch, quy nh, quy trnh ni b v cc th tc kim sot nhm t c cc mc tiu nh: tun th lut php, kim tra, kim sot nhm pht hin, ngn nga sai st, vi phm; xc lp thng tin qun l, thng tin ti chnh trung thc, hp l; bo v, qun l v s dng c hiu qu ti sn ca n v.
3

Ngoi ra, h thng kim sot ni b cn c xem l mi trng kim sot, thng tin v trao i thng tin, qun l ri ro, cc hot ng kim sot v gim st cc hot ng kim sot. 6. Ngn hng thwowng maij: NHTM. Mc 4 - Cn c xy dng chnh sch 1. Lut cc T chc tn dng s 02-1997/QH10 ngy 12/12/1997 v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut cc T chc tn dng s 20/2004/QH11 ngy 15/6/2004. 2. K hoch pht trin th ch n nm 2010, chin lc pht trin giai on 2005 - 2010 ca NHTM v cc cam kt ca NHTM vi cc t chc ti chnh quc t. 3. Quyt nh s 832 TC/Q/C KT ngy 28/10/1997 ca B Ti Chnh v vic ban hnh Quy ch kim ton ni b. 4. Quy ch t chc v hot ng ca Ban Kim sot ban hnh theo Quyt nh s 143/2005/Q-HQT ngy 27/10/2005 ca Hi ng Qun tr NHTM. 5. Kt qu t vn ca D n t vn h tr thc hin k hoch ti c cu NHTM do IFG-Development Initives Ltd thc hin trong khun kh khon ti tr ASEM do ngn hng th gii qun l. 6. Yu cu thc tin hot ng kim ton ni b ca NHTM. Mc 5 - Ni dung Chnh sch kim ton ni b Kim ton ni b NHTM l qu trnh hot ng mt cch c lp ca nhng ngi c thm quyn thuc b phn kim ton ni b nhm thu thp cc bng chng kim tra, nh gi cc thng tin kinh t, ti chnh v phi ti chnh ca NHTM, t xc nhn v bo co Hi ng qun tr, Ban lnh o NHTM v cht lng v tin cy ca cc thng tin , v chp hnh php lut, chnh sch, ch cng nh cc ngh quyt, quyt nh ca Hi ng Qun tr v Ban lnh o NHTM, ng thi a ra nhng khuyn ngh v bin php, gii php chnh sa, khc phc v ngn nga ti din nhng sai st, vi phm, nng cao hiu qu hot ng qun l ri ro, kim sot ni b v qun tr iu hnh ca NHTM. 1. Mc ch: a) Xc nhn v bo co Hi ng Qun tr, Ban lnh o NHTM v cht lng v tin cy cc thng tin kinh t, ti chnh v phi ti chnh; v chp hnh Php lut v cc quy nh ni b ca NHTM. b) Pht hin v ch ra nguyn nhn ca nhng s h, yu km trong hot ng, t xut v t vn vi Hi ng qun tr, Ban lnh o NHTM cc bin php, gii php ci tin, hon thin v nng cao hiu qu hot ng ca NHTM, gip NHTM t c mc tiu ca mnh. c) ng gp gi tr tng thm ci thin, nng cao cht lng hot ng NHTM, t gp phn cng c v th ca NHTM trong nn kinh t cng nh tng cng vai tr trung gian ti chnh ca NHTM thng qua vic hon thin mi trng qun l ri ro v h thng kim sot ni b ca NHTM. 2. Chc nng:

a) Chc nng kim tra: l vic s dng cc bin php k thut xem xt, i chiu mc trung thc ca cc thng tin, ti liu v tnh hp php ca vic thc hin cc nghip v hay vic lp cc bn khai ti chnh. b) Chc nng nh gi: Thng qua kim tra, nhn vin Kim ton ni b nh gi tnh ng n, trung thc v hp php ca cc s liu, thng tin, ti liu c kim tra. c) Chc nng xc nhn: Thng qua kim tra, nh gi nhn vin kim ton ni b xc nhn thc trng cc thng tin kim tra v tnh ng n, trung thc v hp php ca cc thng tin . d) Chc nng t vn: Trn c s nhng pht hin trong qu trnh kim tra, nh gi, nhn vin kim ton ni b xut v t vn cc gii php, bin php khc phc sai st, vi phm, ci tin v hon thin h thng kim sot ni b nhm m bo an ton v nng cao hiu qu hot ng ca NHTM, gip NHTM t c mc tiu ca mnh. 3. Nhim v: a) Kim tra, nh gi tin cy, hiu lc v hiu qu ca h thng kim sot ni b. b) Kim tra, thm nh tnh xc thc, tin cy ca cc thng tin qun l, thng tin ti chnh, bao gm c h thng thng tin in t v dch v ngn hng in t. c) Kim tra, nh gi tnh tun th Lut php v quy nh ni b ca NHTM. d) Kim tra, nh gi tnh hiu lc, hiu qu ca cng tc qun l ri ro, cc bin php m bo an ton ti sn v s dng ngun lc ca NHTM. ) Kin ngh cc bin php sa cha, khc phc sai st, tn ti; x l cc sai phm; xut cc bin php hon thin h thng kim sot ni b, h thng qun l ri ro ngn hng. 4. Quyn hn: a) Ch ng thc hin cc nhim v ca mnh theo k hoch kim ton c cp c thm quyn ph duyt. b) c cung cp y , kp thi ton b cc thng tin, ti liu, h s cn thit cho cng tc kim ton ni b. c) Tip cn, xem xt cc quy trnh nghip v, cc ti sn khi thc hin kim ton. d) Tip cn, phng vn cc cn b, nhn vin ca t chc, n v thnh vin thuc i tng c kim ton lin quan n ni dung kim ton. ) Tham d v c nhn cc bin bn hp ca Ban lnh o NHTM c lin quan n cng vic ca kim ton ni b. e) Gim st, nh gi v theo di cc hot ng sa cha, khc phc, hon thin ca lnh o cc n v, b phn i vi cc vn m kim ton ni b ghi nhn v c khuyn ngh. g) Bo co kt qu kim ton ln Hi ng Qun tr, cung cp thng tin bo co v kt qu kim ton theo quy nh ca php lut v quy nh ni b ca NHTM. h) c lp v chuyn mn nghip v, khng b chi phi hoc can thip khi thc hin kim ton v trnh by kin trong bo co kim ton.
5

i) Tip nhn khng hn ch cc thng tin lin quan n hot ng ca NHTM (nh c tham d v cung cp y cc bin bn cuc hp ca Hi ng Qun tr, Ban lnh o v cc vn bn php lut ca Nh nc, cc chin lc, quy ch, quy trnh, hng dn nghip v) v c trang b y ngun lc v nhn lc, ti chnh v cc iu kin vt cht khc... phc v cho hot ng kim ton. k) Yu cu cc i tng c kim ton cung cp, gii trnh cc thng tin, ti liu phc v cho cng tc kim ton. l) K xc nhn trn Bin bn v Bo co kim ton ni b do nhn vin kim ton lp v chu trch nhim thc hin theo nhim v kim ton c giao . m) Nu cc khuyn ngh v xut cc kin t vn cho Ban lnh o NHTM trong vic ci tin, hon thin cng tc qun l iu hnh hot ng kinh doanh, ngn nga cc sai st, gian ln trong NHTM. n) Bo lu kin trnh by trong Bin bn, Bo co kim ton ni b. o) T chi thc hin cc cng vic khng thuc phm vi nghip v kim ton ni b. 5. Trch nhim: a) Bo mt ti liu, thng tin kim ton ni b theo quy nh ca php lut v quy nh ni b ca NHTM. b) Chu trch nhim trc Hi ng Qun tr NHTM v nhng nh gi, kt lun, kin ngh xut trong bo co kim ton ni b. 6. Phm vi hot ng: Phm vi hot ng kim ton ni b bao gm kim tra, nh gi tnh y v hiu qu ca h thng kim sot ni b NHTM cng nh cht lng thc thi cc trch nhim c giao ca cc Ban, Phng ti Hi s chnh v cc n v thnh vin NHTM. Theo , phm vi hot ng cng vic kim ton ni b bao gm: a) R sot s tun th cc nghip v v h s, chng t. b) Kim tra h thng kim sot v cc th tc kim sot c) Phn tch v r sot cc quy trnh v cc bin php c p dng d) Sot xt cc nguy c, tim n ri ro. ) Phn tch cc thng tin qun l v thng tin ti chnh e) Kim tra, xc nhn cc thng tin qun l v thng tin ti chnh thng qua kim tra chi tit v kim tra cc d liu, c s. 7. Nguyn tc hot ng: 7.1. Nguyn tc hot ng ca Kim ton ni b phi m bo: a) Tnh c lp: V t chc, b phn kim ton ni b c lp vi cc n v, cc b phn iu hnh, tc nghip ca NHTM; v hot ng kim ton ni b c lp vi cc hot ng iu hnh hng ngy ca NHTM, c lp vi cc nghip v c kim ton; b phn Kim ton ni b v nhn vin Kim ton ni b c c lp nh gi v trnh by kin trong bo co kim ton.
6

b) Tnh khch quan, trung thc: B phn Kim ton n b, nhn vin Kim ton ni b trong qu trnh hot ng, tc nghip phi m bo tnh khch quan, trung thc khi thc hin nhim v kim ton ni b. c) Tnh chuyn trch: Nhn vin Kim ton ni b khng kim nhim cc cng v, cc cng vic chuyn mn khc trong b my iu hnh ca NHTM. 7.2. Cc yu cu nhm m bo tnh c lp, khch quan: a) Nhn vin kim ton ni b phi c thi cng bng, khng nh kin v trnh mi xung t li ch, nhn vin kim ton ni b c quyn v ngha v bo co vi Trng phng Kim ton ni b v mi vn c nh hng n tnh c lp v khch quan ca mnh trc v trong khi thc hin cng vic kim ton ni b. b) Trng b phn kim ton ni b phi nm vng, theo di v m bo tnh c lp v khch quan ca cc nhn vin kim ton ni b. Trng hp tnh c lp hoc khch quan b nh hng hoc c th b nh hng, Trng phng kim ton ni b phi bo co v xut x l ln Ban Kim sot hoc Hi ng Qun tr. c) Trong cng tc kim ton ni b, yu cu i vi hot ng kim ton ni b v nhn vin kim ton phi: - Khng tham gia kim ton cc hot ng m nhn vin chu trch nhim thc hin hoc qun l trc y (tnh khch quan c coi l c th b nh hng nu nhn vin kim ton ni b kim ton mt hot ng, mt b phn m nhn vin chu trch nhim thc hin hay qun l trong nm ti chnh trc ). - Nhn vin kim ton ni b tham gia ng k vo quy trnh pht trin mt h thng khng c tham gia kim ton h thng . - m bo nhn vin kim ton ni b khng c nhng xung t quyn li vi n v, b phn c kim ton - Nhn vin kim ton ni b khng c kim ton mt n v, b phn trong vng ba (03) nm lin tip. - C bin php kim tra nhm m bo tnh c lp v khch quan ca cng tc kim ton ni b ngay trong qu trnh thc hin kim ton ti n v, b phn c kim ton v trong giai on lp, gi bo co kim ton. - Cc ghi nhn kim ton trong bo co kim ton ni b phi c phn tch cn trng v da trn c s cc d liu, thng tin thu thp c m bo tnh khch quan, trung thc. - Kt qu thc hin nhim v ca Trng b phn kim ton ni b phi c Ban Kim sot, HQT thng xuyn kim tra, r sot v nh gi. Mc 6 - Lp quy trnh kim ton ni b Xy dng v thc thi quy trnh kim ton ni b bao gm cc bc cng vic theo trnh t, th tc ph hp vi din bin khch quan ca hot ng kim ton ni b, nhm nh hng cho ton b hot ng kim ton ni b cng nh cho mt cuc kim ton ni b, ng thi lm c s cho vic qun l hot ng kim ton ni b.
7

1. Lp k hoch kim ton ni b: K hoch kim ton ni b c lp vi hai cp : a) K hoch kim ton ni b hng nm. b) K hoch tng cuc kim ton ni b. 1.1. K hoch Kim ton ni b hng nm: a) K hoch kim ton ni b hng nm do Trng Ban Kim sot ch o lp, trnh Hi ng Qun tr ph chun vo thng u tin ca nm ti chnh. b) K hoch ny c xy dng trn c s: - nh gi ri ro v nh gi h thng kim sot ni b ca cc Ban, Phng ti Hi s chnh, cc n v thnh vin. - Kt qu kim ton c lp, kim ton ni b ln trc cng nh yu cu ca Hi ng Qun tr. c) Yu cu i vi kim ton hng nm: - Nhng n v ri ro cao - kim ton ton din t nht 12 thng mt ln, ri ro trung bnh - kim ton ton din t nht 18 thng mt ln, ri ro thp - kim ton c gii hn hoc kim ton ton din t nht 03 nm mt ln. - Mt khc phi d phng qu thi gian thc hin cc cuc kim ton t xut khi c yu cu ca Ban Kim sot, ca Ch tch Hi ng Qun tr hoc khi c cc thng tin v du hiu sai phm nghim trng, du hiu ri ro cao cc i tng kim ton. d) K hoch kim ton hng nm bao gm nhng ni dung sau: - nh gi ri ro tng qut trong bi cnh mi trng kinh t, mi trng hot ng, nh gi cc tc ng ca mi trng php l v ca nhng thay i ni b nh hng n hot ng ca ton h thng. - R sot kt qu hot ng nm trc, mc tiu k hoch kinh doanh nm hin ti. - Cc mc tiu kim ton ni b. - Chi tit k hoch kim ton trong nm i vi cc Ban, Phng ti Hi s chnh, cc n v thnh vin. - K hoch ngun lc v xc nh ngun nhn lc, phn b ngun lc phc v cc nhim v kim ton. - Chng trnh qun l, o to v nghin cu pht trin cng tc kim ton ni b ca NHTM trong nm k hoch. - K hoch bo co (ni dung, s lng bo co nh k vi Hi ng Qun tr trong nm hin ti). 1.2. K hoch tng cuc kim ton ni b: a) Cc cuc kim ton ni b cng u phi c lp k hoch. b) K hoch tng cuc kim ton ni b c b phn kim ton ni b lp ph hp vi k hoch kim ton ni b hng nm trnh Trng Ban Kim sot ph duyt. c) K hoch tng cuc kim ton ni b bao gm cc ni dung sau:
8

- Xc nh b phn c kim ton ti cc Ban, Phng Hi s chnh, n v thnh vin. - Phn tch v nh gi ri ro tng b phn. - Cc mc tiu kim ton. - Phm vi cng vic. - Ngun lc cn thit thc hin cuc kim ton. - Chng trnh lm vic nhm c th ho k hoch ca cuc kim ton ni b. 2. Thc hin kim ton: thc thi k hoch v t c cc mc tiu ra, qu trnh thc hin kim ton phi tun th cc nguyn tc c bn sau: a) Tun th php lut, m bo tnh khch quan, trung thc ca cc nh gi, xc nhn v bo co kim ton ni b. b) Xem xt, thu thp v nh gi y cc bng chng cn thit c lin quan n cc ni dung kim ton. c) Thc hin ng quy trnh ca mt cuc kim ton, cc bc tin hnh kim ton phi c ghi nhn kp thi y trn ti liu, h s kim ton. d) nh k tng hp, nh gi kt qu thc hin k hoch kim ton; kp thi iu chnh ni dung, tin thc hin nhm m bo hon thnh k hoch ca cuc kim ton theo ng mc tiu, yu cu. 3. Lp bo co kim ton ni b: 3.1. Bo co bt thng: Bo co bt thng trong trng hp c nhng vn pht sinh trong nm ti chnh: a) Nhng vn ri ro m kim ton ni b quan tm, ch . b) Bc l, pht sinh s yu km trong h thng kim sot ni b ti mt n v hay b phn. c) Nhng pht hin nghim trng cn c s ch o x l, khc phc ca Ban lnh o NHTM. d) Bo co bt thng trnh by cc vn pht sinh hoc pht hin cng vi nhng kin ngh x l. 3.2. Bo co tng cuc kim ton ni b: a) Bo co tng cuc kim ton ni b do Trng nhm kim ton ni b lp, Trng Ban Kim sot xem xt, ph duyt, trnh Hi ng Qun tr, Tng Gim c trong thi hn ti a 30 ngy sau khi hon thnh cuc kim ton. b) Bo co kim ton ni b cn c i chiu vi h s lm vic ca cuc kim ton nhm trnh by y cc ni dung v kt qu kim ton; a ra kin ngh cc bin php, gii php sa cha, khc phc cc sai st, x l cc sai phm, hon thin h thng kim sot ni b, hon thin c ch qun l ri ro, nng cao cht lng, an ton hot ng ca NHTM.
9

3.3. Bo co kim ton ni b hng nm: a) Khng qu thng 01 hng nm, Ban Kim sot gi bo co kt qu thc hin k hoch kim ton ni b nm trc v k hoch kim ton ni b cho nm tip theo ln Hi ng Qun tr xem xt, ph duyt. b) Bo co kim ton ni b hng nm ti thiu bao gm cc ni dung sau: - Nhng vn lin quan n k hoch kim ton ni b nm trc. - Cng vic kim ton ni b c thc hin nm trc, cc sai phm c pht hin, cc kin ngh v vic thc hin cc kin ngh ca kim ton ni b. - Nhng vn quan trng tc ng, nh hng n thc hin k hoch kim ton ni b nm trc. 3.4. Lu tr bo co, h s, ti liu kim ton ni b: Cc bo co, h s, ti liu kim ton ni b phi c lu gi ti b phn Kim ton ni b t nht 06 (su) nm, bao gm: a) H s, ti liu trong mi cuc kim ton phi c ghi chp thnh vn bn, lu gi theo trnh t cc c nhn, t chc c thm quyn khai thc v c hiu l cc cng vic, kt qu thc hin trong bo co kim ton b) H s kim ton c nh: bao gm cc bo co, h s, ti liu c lu gi theo tng n v c kim ton. H s kim ton c nh cn c sao lu di hnh thc vn bn hoc d liu in t. 4. Kim tra vic thc hin cc kin ngh ca Kim ton ni b: 4.1. Kim tra, nh gi thi gian, kt qu nhng cng vic m n v kim ton thc hin theo kin ngh ca Kim ton ni b. 4.2. Bo co kt qu kim tra thc hin kin ngh ca Kim ton ni b i vi n v kim ton ln Hi ng Qun tr, Tng gim c NHTM. Mc 7 - Gim st, qun l cht lng kim ton 1. Cp gim st, qun l cht lng kim ton: a) Gim st, qun l cht lng tng cuc kim ton ni b . b) Gim st, qun l cht lng cng vic ca b phn kim ton ni b. 2. Gim st, qun l cht lng tng cuc kim ton ni b: Trng nhm kim ton ni b thc hin quyn v trch nhim: a) Phn cng, ch o, iu hnh cng vic ca cc thnh vin Nhm kim ton; b) Gim st tin thc hin; c) X l cc vn pht sinh v r sot cc cng vic nhm m bo cho cuc kim ton ni b c thc hin theo k hoch v t c cht lng theo yu cu. 2. Gim st, qun l cht lng cng vic ca b phn kim ton ni b: a) Xy dng v ban hnh h thng cc chun mc kim ton ni b NHTM trn c s vn dng ph hp h thng chun mc kim ton Vit Nam v chun mc kim
10

ton ni b theo thng l quc t lm c s cho hot ng kim ton ni b v cho vic ch o, gim st, qun l cht lng kim ton ni b NHTM. b) Xy dng v thc hin quy trnh gim st qun l cht lng ton b cc hot ng ca b phn kim ton ni b bao gm cc ni dung nh gi ni b v cc ni dung nh gi c lp ca cc chuyn gia, t chc nh gi ngoi NHTM. Mc 8 - T chc thc hin 1. Trn c s chnh sch kim ton ni b c duyt: a) Trng Ban Kim sot: Ch o xy dng, trnh Hi ng Qun tr k ban hnh cc vn bn hng dn thc hin cc ni dung ca chnh sch kim ton ni b. b) Cc Phng, Ban ti Hi s chnh: Thc hin cc ni dung ca chnh sch kim ton ni b v cc vn bn hng dn thc hin chnh sch kim ton ni b theo chc nng, nhim v c phn cng. c) Cc n v thnh vin: Lnh o cc n v t chc, qun trit chnh sch kim ton ni b n cn b, nhn vin trong n v, ch o, phi kt hp cht ch vi b phn Kim ton ni b trong vic thc hin chnh sch kim ton ni b v cc vn bn hng dn thc hin chnh sch kim ton ni b. 2. Tng kt thc hin v chnh sa chnh sch kim ton ni b: a) Trn c s kt qu thc hin tin hnh tng kt, rt kinh nghim kp thi v vic xy dng chnh sch kim ton ni b ca NHTM. b) Vic thay i, b sung v chnh sa chnh sch kim ton ni b do Hi ng Qun tr quyt nh theo ngh ca Trng Ban Kim sot.

Chng III - C CU T CHC B MY KIM TON NI B Mc 1 - C cu t chc b my Kim ton ni b C cu t chc b my Kim ton ni b, iu hnh v mi quan h ca kim ton ni b c quy nh c th ti Quy ch t chc v hot ng ca Ban Kim sot do Hi ng Qun tr NHTM ban hnh, theo c cc Phng nghip v thuc Ban Kim sot: a) Phng Gim st v tng hp; b) Mt hoc mt s Phng Kim ton ni b theo tng lnh vc nghip v hoc theo khu vc theo quy nh ca Hi ng Qun tr NHTM. Mc 2 - Ngun lc 1. Nhn vin Kim ton ni b phi c tiu chun theo quy nh ca php lut v ti thiu l:

11

a) Tt nghip i hc (c nhn chuyn ngnh Kinh t, Ti chnh, ngn hng, Lut, Cng ngh thng tin...). b) C kin thc v k nng v kim ton ni b, am hiu php lut v nghip v ngn hng; c kh nng thu thp, phn tch, nh gi v tng hp thng tin. c) C phm cht, o c ngh nghip lim khit, khch quan, trung thc; c thc tun th Lut php. 2. Nhn vin kim ton ni b phi thc hin v duy tr cc quy tc o c ngh nghip sau y: a) Trung thc: Thc hin cng vic ca mnh mt cch trung thc, cn trng v c trch nhim; tun th lut php v thc hin cc ni dung cng khai theo quy nh ca php lut v ngh nghip; khng ch tm lin can trong bt k hot ng bt hp php no, hoc tham gia nhng hot ng gy mt uy tn i vi ngh nghip kim ton ni b hoc i vi NHTM; tn trng v phn u ng gp c hiu qu cho nhng mc tiu chnh ng v ph hp ca NHTM. b) Khch quan: Th hin tnh khch quan ngh nghip mc cao nht trong qu trnh thu thp, nh gi v truyn t thng tin v hot ng hoc cc quy trnh, h thng hoc ang c kim ton. a ra nh gi mt cch cng bng v tt c cc vn lin quan v khng b chi phi bi mc tiu quyn li ring hoc bi bt k ai khc khi a ra nhn xt, nh gi ca mnh. c) Bo mt: Tn trng gi tr v quyn s hu ca thng tin nhn c, khng c tit l thng tin m khng c u qun hp l tr khi c ngha v phi tit l thng tin theo quy nh ca php lut v quy nh ni b ca NHTM. d) Trch nhim: C thc trch nhim cao, phn u hc hi, p dng cc kin thc, k nng v kinh nghim c c thc hin cng vic kim ton ni b mt cch hiu qu nht. 3. Ngun b sung nhn lc Kim ton ni b: a) iu chuyn ni b trong h thng NHTM khi c tiu chun. b) Qua tuyn dng cn b (c nhn tt nghip i hc cc chuyn ngnh Kinh t, Ti chnh, ngn hng, Lut, Cng ngh thng tin...). c) Tip nhn cn b ngoi NHTM (nu c tiu chun). 4. o to, bi dng i ng cn b kim ton ni b: a) Thc hin cc gii php o to, bi dng ti ch, tp trung; hc tp kinh nghim hot ng kim ton ni b trong v ngoi nc nhm pht trin ngun nhn lc p ng yu cu nhim v Kim ton ni b ca NHTM. b) Trang b y cc cng c, phng tin lm vic, nht l cc cng c, phng tin c tnh c th cho hot ng kim ton ni b theo iu kin thc t ca NHTM. Mc 2 iu hnh v hot ng ca Kim ton ni b

12

1. iu hnh hot ng kim ton ni b l Trng Kim ton ni b, gip vic cho Trng kim ton c cc Trng, Ph trng phng v cc Nhn vin kim ton. 2. Trng kim ton ni b thc hin chc nng tham mu, gip vic theo yu cu ch o ca Trng Ban Kim sot, Thnh vin Ban Kim sot v trc tip thc hin nhim v kim ton ni b tun th theo quy nh ca php lut v chnh sch kim ton ni b ca NHTM. 3. Chc nng, nhim v c th ca kim ton ni b: a) Xy dng, trnh duyt v t chc thc hin cc quy nh, quy ch, quy trnh kim ton ni b. b) xut, tham gia kin cc vn bn ca c quan Nh nc v c ch, chnh sch, ch c lin quan n hot ng Kim ton ni b. c) Xy dng, trnh duyt k hoch Kim ton ni b hng nm v k hoch tng cuc kim ton ni b. d) T chc thc hin cc cuc kim ton ni b trn c s k hoch kim ton ni b hng nm, k hoch kim ton tng cuc kim ton ni b c duyt v tun th quy trnh, th tc v cc nguyn tc hot ng kim ton ni b. ) Lp, trnh cp c thm quyn cc Bo co hot ng kim ton ni b theo quy nh. e) Qun l v lu tr bo co, h s, ti liu kim ton ni b ca tng n v kim ton (h s kim ton c nh) v ca tng cuc kim ton theo thi hn quy nh. g) Phc tra, kim tra v bo co kt qu thc hin kin ngh ca cc n v kim ton. h) Qun l, gim st, nh gi kt qu v cht lng hot ng kim ton ni b. i) Phi hp vi Trung tm o to NHTM trong vic xy dng v t chc thc hin chng trnh, k hoch o to, bi dng nhm cp nht, nng cao kin thc v nng lc chuyn mn nghip v i vi i ng cn b ca NHTM lm cng tc kim ton ni b. k) Phi hp vi cc t chc Kim ton c lp trong vic thc hin cc cuc kim ton khi c Trng Ban Kim sot giao. l) Thc hin cc cng vic khc khi c Trng Ban Kim sot giao. Mc 3 - Quyn v trch nhim ca Trng kim ton, Trng, Ph Trng Phng v cc Nhn vin Kim ton ni b: 1. Trng Kim ton ni b, Trng, Ph trng phng kim ton ni b thc hin nhim v, quyn hn theo quy nh ti quy ch t chc v hot ng ca Ban Kim sot do Hi ng Qun tr NHTM ban hnh. 2. Trng phng Kim ton ni b iu hnh hot ng hng ngy ca Phng, gip vic cho Trng phng c mt hoc mt s Ph Trng phng.
13

3. Ph Trng phng Kim ton ni b thc hin cng vic theo phn cng, ch o ca Trng phng theo tng cng vic, lnh vc nghip v c th. 4. Nhn vin Kim ton ni b thc hin nhim v thuc chc nng ca Phng Kim ton ni b theo phn cng ca Lnh o Phng ph trch trc tip. Khi nhn vin kim ton ni b l thnh vin Nhm Kim ton ni b th thc hin chc trch, nhim v theo phn cng ca Trng nhm. 5. Ngoi ra, nu php lut c quy nh v quyn hn, trch nhim c th khc ca cn b kim ton ni b th thc hin theo quy nh (nu c). Mc 4 - Quyn v trch nhim ca Trng on hoc Trng nhm kim ton ni b (Sau y gi chung l Nhm kim ton): 1. Nhm Kim ton ni b do Trng Ban Kim sot ra quyt nh thnh lp theo quy nh ca Hi ng Qun tr tin hnh cuc kim ton ni b theo k hoch kim ton hng nm c duyt hoc theo yu cu kim ton t xut ca Hi ng Qun tr, Ban Kim sot. 2. Nhm Kim ton ni b gm c Trng Nhm v c t nht 01 thnh vin l thnh vin Ban Kim sot hoc cn b kim ton ni b ca Phng Kim ton ni b. 3. Ty theo yu cu, ni dung, quy m ca cuc kim ton ni b m thnh vin ca Nhm Kim ton ni b c th c trng tp, b sung t cc n v trong h thng NHTM. 4. Nhim v, quyn hn ca Nhm: a) Thc hin ng phm vi, ni dung, thi hiu, thi hn, i tng Kim ton ni b trong Quyt nh kim ton ni b. b) Yu cu i tng kim ton cung cp h s, ti liu, vn bn, chng t v cc phng tin lm vic hp l khc cho Nhm. c) Hot ng theo nguyn tc ch tun th theo Php lut, c lp, khch quan, trung thc trong phm vi quyn hn v trch nhim c giao. d) m bo tnh hp php, r rng, chnh xc trong vic pht hin, nh gi, xc nhn, kin ngh ca Kim ton ni b. ) Thc hin bo mt thng tin theo quy nh ca php lut v ca NHTM lin quan n cuc kim ton ni b, khng tit l thng tin v cuc kim ton ni b khi cha c php ca ngi c thm quyn. e) Lp v bn giao h s ca cuc kim ton ni b n b phn c nhim v lu gi theo quy nh. g) Thc hin cc nhim v, quyn hn khc do Lnh o phng Kim ton ni b, Trng Ban Kim sot giao. 5. Quyn v trch nhim ca Trng Nhm: a) Trng nhm chu trch nhim v hot ng ca Nhm kim ton ni b v ni dung cc bin bn, bo co kt qu kim ton ni b.
14

b) Phn cng nhim v c th cho tng thnh vin (yu cu, phm vi, ni dung tin thc hin ... tng cng vic). c) T chc tip xc vi i tng kim ton, thng nht chng trnh phi hp cng tc gia Nhm vi i tng kim ton. d) Trc tip ch o, iu hnh tc nghip trong ton b qu trnh hot ng ca Nhm kim ton ni b. ) Quyt nh cc bin php x l tnh hung pht sinh, thng xuyn bo co tin v xin kin ch o ca Trng Ban Kim sot hoc ngi ra quyt nh thnh lp Nhm kim ton ni b i vi nhng vn vt thm quyn. e) Xy dng d tho bin bn kim ton sau khi t chc hp Nhm tho lun tham gia kin, trng hp c kin khc nhau th trng Nhm kt lun v chu trch nhim v kin . g) Gi d tho bin bn kim ton ni b c Nhm thng nht n i tng kim ton trc ngy cng b kt qu kim ton ni b. h) T chc hp cng b bin bn kim ton (cc thnh vin tham d do Trng nhm quyt nh). Sau khi cng b, nu cn kin tham gia ca i tng kim ton v Bin bn kim ton th Trng nhm phi hp Nhm tho lun v cc kin tham gia , chnh sa hoc khng chnh sa u phi c bin bn. i) Bo co kt qu kim ton ni b ln cp c thm quyn theo quy nh hin hnh. 6. Nhim v, quyn hn ca cc thnh vin trong Nhm: a) Lp k hoch chi tit thc hin chng trnh lm vic trong k hoch ca cuc kim ton ni b c phn cng, trnh Trng Nhm ph duyt. b) Ch ng trin khai thc hin c hiu qu cng vic c phn cng theo ng tin . c) Thng xuyn bo co Trng Nhm v tin v kt qu thc hin nhim v c phn cng. d) Lp bo co kt qu v pht hin, nh gi, xc nhn v kin ngh tng ni dung kim ton thuc phm vi trch nhim c phn cng. ) Chu trch nhim trc Trng Nhm v bo co, chng c, ti liu lin quan. e) Thc hin cc nhim v khc do Trng Nhm giao. Mc 5 - Quan h ca Kim ton ni b 1. Quan h vi Trng Ban Kim sot: Chu s lnh o, ch o ton din v mi mt hot ng ca kim ton ni b. 2. Quan h vi cc Phng trong ni b Ban Kim sot: L mi quan h phi hp cng tc trong ni b v c thc hin theo s ch o, iu hnh ca Trng Ban Kim sot.

15

3. Quan h vi cc n v khc trong h thng: L mi quan h phi hp cng tc trong Trng Kim ton ni b c vai tr u mi trong qu trnh tc nghip, c quyn yu cu cc n v, c nhn thuc i tng kim ton hp tc phc v cho hot ng kim ton ni b ca NHTM theo quy nh hin hnh.

Chng IV - QUY TRNH, TH TC KIM TON NI B Mc 1 - Mc ch, yu cu v ni dung quy trnh 1. Quy trnh kim ton ni b l trnh t, th tc tin hnh cng vic kim ton ni b; trnh t, th tc ny c sp xp theo th t ph hp vi din bin v yu cu khch quan ca hot ng kim ton ni b. 2. Quy trnh kim ton ni b bao gm 4 bc ch yu sau: a) Bc 1: Lp k hoch kim ton (Kim ton hng nm v tng cuc kim ton). b) Bc 2: Thc hin kim ton. c) Bc 3: Lp bo co kim ton ni b d) Bc 4: Kim tra vic thc hin cc kin ngh ca Kim ton ni b. Mc 2 - Ni dung quy trnh kim ton ni b Bc 1: Lp k hoch kim ton: 1. Lp k hoch kim ton hng nm: a) Mc ch phn b ngun lc v thit lp tn sut kim ton mt cch c hiu qu. Khi lp k hoch kim ton hng nm, cn d phng qu thi gian thc hin cc cuc kim ton t xut khi c yu cu ca ngi c thm quyn. b) nh hng hot ng ca b my kim ton ni b theo chnh sch kim ton ni b thc hin mc tiu hot ng ca NHTM . c) K hoch c xy dng trn c s nh gi ri ro v nh gi h thng kim sot ni b ca cc n v trong h thng, cn c vo kt qu kim ton c lp, kim ton ni b ln trc cng nh yu cu ca Hi ng Qun tr. d) Vic lp k hoch do b phn kim ton ni b lp, bo co Trng Ban kim sot xem xt, trnh Hi ng Qun tr ph duyt. 1.2. K hoch kim ton hng nm bao gm nhng ni dung: a) nh gi ri ro tng qut: - Tm tt nhng ri ro xy ra trong ngnh Ngn hng v ti NHTM nm trc v phng thc x l nhng ri ro ny. - nh gi tng th cc ri ro trong nm hin ti, trong c ri ro tn dng, ri ro th trng v ri ro hot ng khc i vi ton h thng v i vi cc n v thnh vin.
16

b) nh gi nn tng kinh t v mi trng hot ng: - Cc ch s kinh t c bn tc ng n hot ng Ngn hng:


Nm ti chnh trc T l tng trng GDP T l lm pht T l tht nghip T l li sut: + Li sut cho vay + Li sut tin gi + Li nhun T gi hi oi D bo nm hin ti

- Cc xu hng chnh ca nn kinh t tc ng i vi cc lnh vc hot ng ch yu ca Ngn hng (cho vay, ri ro n kh i...) m cng vic ca kim ton ni b cn tp trung. c) R sot mi trng php l tc ng n hot ng ca Ngn hng: - Nhng thay i v lut php v phm vi hot ng ca Ngn hng s b tc ng, nh hng. - Cc vi phm ch chnh sch c pht hin trong cc cuc thanh tra, kim tra, kim ton trc. - Cc vn bn yu cu ca c quan qun l nh nc cho php nh gi tnh tun th ca Ngn hng (cc ch tiu an ton hot ng ngn hng...). d) Sot xt kt qu hot ng: - So snh cc ch tiu v kt qu hot ng vi k hoch trong thi k t 3 - 5 nm. - Sot xt chi tit theo tng khon mc trong cc bo co ti chnh (gm bn cn i k ton v v bo co kt qu kinh doanh ). - nh gi kt qu hot ng, nhng dn liu cho thy c vn trong hot ng kinh doanh ca cc n v thnh vin. ) Sot xt nhng thay i c cu t chc cn b: Cc thay i trong c cu t chc v nhn s din ra nh: - Thnh lp Chi nhnh, n v mi; - Thay i nhn s nhng v tr ch cht, quan trng (Gim c, Trng, Ph phng...). Cc vn khc lin quan n qun l iu hnh, gim st hot ng v nhn s ti cc n v thnh vin: - Nng lc chuyn mn v kinh nghim cc nhn s chnh. - Chnh sch tuyn dng, b nhim v chm dt hp ng lm vic, quan im ca Ban lnh o v ch i ng, tin lng, thc hin cc chng trnh o to... e) Sot xt mi trng ni b thng qua nh gi cc ngun thng tin:

17

- K hoch kinh doanh, cc bo co qun tr v ti chnh. - H thng vn bn ni b. - Bo co v bin bn cc cuc hp ca cc hi ng trong NHTM. - Cc quy trnh, th tc v cc s tay nghip v. - Kt qu kim ton nm trc. - Cc vn c th do HQT v Ban lnh o a ra. g) nh gi v phn loi ri ro cc cp lm c s lp k hoch v quy m kim ton (bao gm kim ton ton din v kim ton c gii hn): - nh gi ri ro theo 3 mc: Ri ro cao; ri ro trung bnh v ri ro thp (c cp chi tit di y). - Tn sut kim ton ni b theo nh gi ri ro. - Cc n v c ri ro phi c kim ton ton din t nht: + 01 ln trong 12 thng i vi ri ro cao; + 01 ln trong 18 thng i vi ri ro trung bnh; + 01 ln trong 36 thng v kim ton tng mt nghip v i vi ri ro thp. h) K hoch v s lng n v c kim ton v lnh vc hot ng cn kim ton: - S lng Ban, Phng ti Hi s chnh. - S lng n v thnh vin: S lng cc n v c ri ro cao (% tng s n v c ri ro cao), ri ro trung bnh (% tng s n v c ri ro trung bnh ) v ri ro thp (% tng s n v c ri ro thp) - Cc chuyn nghip v, hot ng cn kim ton. i) K hoch v ngun lc: - nh gi cc ngun lc v s mt cn i (so snh k hoch v thc hin trong nm trc). - nh gi cc yu cu v ngun nhn s ni b v bn ngoi cho nm hin ti da trn k hoch v Phng, Ban, n v thnh vin v cc mng nghip v - K hoch o to nhm pht trin cc k nng ca b phn kim ton ni b v nhn vin kim ton ni b. k) K hoch cc bo co: S lng, ni dung cc bo co nh k kim ton ni b gi HQT, Tng Gim c trong nm k hoch. 1.3. Thng tin phc v lp k hoch kim ton hng nm: a) Cc quy nh hin hnh ca php lut; b) Cc quy nh ni b ca NHTM; c) Mc tiu v chin lc trung, di hn ca NHTM cng nh k hoch kinh doanh hng nm ca NHTM.
18

d) Nhng thng tin phc v cho vic r sot mi trng hot ng bn ngoi c lin quan: - Bo, tp ch v nhng bo co v kinh t, x hi, chnh tr; - Nhng n phm, ti liu hi tho, hi ngh v ngnh ngn hng; - Cc quy nh v hng dn v thng l ngn hng; - Bo co chuyn v ngnh ngn hng v h thng thng tin th trng. 1.4. nh gi ri ro: a) Ri ro c xem l tp hp cc yu t bn trong v bn ngoi tc ng n s tng trng ca NHTM v to gi tr cho NHTM. Ri ro bao gm khng ch cc nguy c xu s xy ra (ri ro nguy him), m cn l kh nng cc yu t thun li xy ra (ri ro thi c), tim nng khin kt qu thc t khc vi kt qu mong mun (ri ro bt chc), v bt c yu t no cn tr t chc t c mc tiu chin lc ca NHTM. Ri ro tim tng l ri ro khi thc hin cc hot ng kinh doanh nht nh, trc khi xem xt cc bin php kim sot ni b. Ri ro tim tng bao gm ri ro t mi trng bn ngoi chng hn cc s kin c d bo, tnh hnh kinh t ti a phng, mi trng php l v chnh tr, v cc yu t bn trong cn c bit ch bao gm thay i v h thng vn hnh, sn phm v th trng mi, lnh o mi, v hot ng nc ngoi. Ri ro cn li l ri ro ngoi cc ri ro tim tng sau khi xem xt cu trc kim sot ni b. Gim ri ro tim tng c bng mt c cu kim sot ni b to mt mi trng kim sot tt, bao gm nh gi ri ro v hot ng kim sot tng ng mt cch hiu qu, khuyn khch trao i thng tin v truyn thng v bao gm mt quy trnh kim sot ph hp. Nhn chung, ri ro cn li s xc nh tn sut, phm vi v hnh thc kim ton. b) Cc ri ro c th l: - Mt quyt nh sai lm ca cc cp qun l trong h thng NHTM. - Cc gian ln trong s sch k ton, bo co ti chnh, cc mt mt ti chnh. - Bo v ti sn khng cht ch c th gy tht thot. - Khch hng khng tha mn, d lun tiu cc nh hng n hot ng kinh doanh ca NHTM. - Khng tun th php lut v cc quy nh ni b ca NHTM. - S dng cc ngun lc lng ph, khng hiu qu. - Khng hon thnh nhng mc tiu hoch nh cho cc hot ng hoc chng trnh. c) Khi xy dng k hoch kim ton hng nm, cn phi phn loi theo cp bc ri ro khc nhau cho tng n v c kim ton. Thng thng xc nh ba cp bc ri ro: cao, trung bnh v thp. d) Kim ton ni b cn phn loi ton b cc n v trong NHTM trn c s nh gi ri ro ca tng b phn.

19

) Bng so snh gia vic nh gi h thng kim sot v nh gi ri ro th hin di y:


nh gi ri ro Cao Trung bnh Thp nh gi kim sot Yu Trung bnh Tt

Theo : - Nhng n v c ri ro cao: Bt k n v no c 2 hoc nhiu yu t nu di y: + Thay i Gim c trong vng 12 thng tr li y; + Thay i c cu t chc trong vng 12 thng tr li y; + Thay i nhiu cn b cc v tr ch cht. + Cn b cc v tr, cc b phn quan trng c mi quan h gia nh, h hng vi Gim c hoc vi nhau. + C cc sn phm, dch v mi trong vng 12 thng tr li y. + n v thua l trong bt k giai on no trong vng 2 nm tr li y. + C cc sai phm nghim trng, ti phm nhiu ln cc quy nh ca php lut v ca ni b NHTM c pht hin qua cc cuc thanh tra, kim tra, kim ton trc. + Khng chnh sa y nhng pht hin, kin ngh sau thanh tra, kim tra, kim ton. + Hi ng Qun tr v Tng Gim c c s quan tm, lu hoc a ra cc vn cn x l i vi n v; + Danh mc tn dng c nhiu vn , n qu hn v n xu vt mc bnh qun ton h thng. + Tng trng tn dng trn mc tng trng bnh qun ton h thng. + C nhng thay i bt thng trong cc bo co qun tr v bo co ti chnh. - Nhng n v c ri ro thp: Khng c bt k mt yu t no c nu trong mc Nhng n v c ri ro cao. - Nhng n v c ri ro trung bnh: L nhng n v khng c bt k nhng c im ca ri ro cao nhng v th yu hn so vi n v c ri ro thp. e) nh gi ri ro l tin trnh c tnh h thng phn tch, nh gi tng hp nhng xt on v ri ro c th gy tc hi cho NHTM, lm cng c thit lp k hoch kim ton ni b hng nm ca NHTM. Khi lp k hoch kim ton cn phi xc nh th t u tin kim ton cao hn cho cc hot ng c ri ro cao hn.

20

Tin trnh nh gi ri ro thit lp k hoch kim ton ni b hng nm ca NHTM cn phi kt hp cht ch cc thng tin t cc ngun khc nhau, bao gm: - Nhng cuc hp gia kim ton ni b vi Hi ng Qun tr v Ban iu hnh NHTM. - Nhng ni dung tho lun gia lnh o Ban kim sot vi lnh o, cn b nhn vin kim ton ni b. - Tho lun vi cc kim ton vin c lp. - Xem xt vic thc hin php lut v cc quy nh ni b ca NHTM. - Phn tch cc d liu ti chnh v hot ng ca NHTM, cc nh hng ca NHTM, ca ngnh ngn hng v ca nn kinh t. K hoch kim ton ni b hng nm ca NHTM c xem xt, iu chnh trn c s nh gi nh k i vi cc yu t tc ng n ri ro v cc hot ng c th c kim ton trong nm k hoch. 1.5. K hoch kim ton ni b cho tng cuc kim ton: 1.5.1 Chun b kim ton: Chun b kim ton l qu trnh thc hin cc hot ng nghip v to ra nhng iu kin cn thit cho vic thc hin kim ton, giai on ny cn thc hin cc bc v nhng ni dung cng vic sau: a) Kho st v thu thp thng tin n v c kim ton lm c s cho vic nh gi ri ro kim ton v tnh trng yu, t xc nh nhng ni dung quan trng cn tp trung kim ton lm c s lp k hoch kim ton thch hp, gim thiu ri ro kim ton. b) Cc thng tin v n v c kim ton: - Trong h s ca cuc kim ton trc. - Hot ng ca n v trong thi k kim ton. - Lin quan ch yu n cc mc tiu ca cuc kim ton. - T bn ngoi lin quan n hot ng ca n v. c) Cc thng tin chi tit c th l cc yu t v mi trng v cc vn lin quan: - Th trng; - c im kinh doanh, cc thay i v hot ng kinh doanh (sn phm, dch v, cng ngh thng tin...). - Cc iu kin bt li tc ng. - p dung chun mc, ch k ton. - Cc quy nh php lt v cc quy nh ni b c lin quan. d) Nhn t ni ti: Cc c im quan trng v s liu v qun l: - Gim c v b my iu hnh. - Uy tn v kinh nghim ca tng c nhn.
21

- Tnh c lp v kim sot hot ng ca Gim c. - Cc cuc hp nh k. - S tn ti v tc ng ca quy ch hot ng. - Thay i nhn s (Gim c, Ph gim c, cc Trng phng). - Trng phng k ton v nhn vin. - Cc ch khuyn khch vt cht, khen thng, k lut. - Phn cp quyn hn v trch nhim trong b my iu hnh. - p lc i vi Gim c. - Cc h thng thng tin qun l. ) Cc nhn t ni ti cn bao gm: - Lnh vc, phm vi i tng kinh doanh. - C cu vn. - S t chc b my qun l. - Cc mc tiu qun l v k hoch trung hn. - Cc ngun v bin php ti chnh. - Quan nim v thi ca Gim c i vi h thng kim ton ni b . e) Tnh hnh kinh doanh ca n v (sn phm, th trng, khch hng, chi ph, cc hot ng nghip v ...): - c im v quy m hot ng kinh doanh . - C s, vt cht, h tng phc v kinh doanh. - Cc vn v nhn lc (s lng, cht lng lao ng, s phn b nhn lc, tho c lao ng tp th). - Sn phm, dch v v th trng (khch hng, cc hp ng chnh, li nhun gp, th phn, i th cnh tranh, chnh sch, li sut, quy trnh nghip v - Khch hng quan trng. - Cc trung tm chi ph. - Cc ti sn, cng n, nghip v bng ngoi t v cc nghip v bo him ri ro hi oi. - Cc h thng thng tin qun l. - Lut php v cc quy nh c nh hng ln n n v. g) Kh nng ti chnh: - Cc t sut quan trng v s liu thng k v hot ng kinh doanh. - Xu hng bin ng ca kt qa ti chnh. h) Yu t php lut: - Mi trng php l v quy nh ca php lut .

22

- Cc chnh sch ti chnh v chnh sch thu. i) Thu thp y cc thng tin v n v kim ton bng cc phng php thch hp nh: - Trao i trc tip vi n v; - Phng vn cc c nhn chu nh hng ca hot ng c kim ton; - Quan st thc t, ghi chp qu trnh lm vic v hot ng ca n v; - Xem xt, tp hp cc bo co, ti liu v tnh hnh hot ng ca n v c kim ton. k) Tm tt kt qu kho st, nghin cu, phn tch cc thng tin thu thp c trong qu trnh kho st: - Cc thng tin thch hp thu thp trong cuc kho st. - Phn tch nh gi tin cy, xc nh nhng im mnh, im yu ca h thng kim sot ni b. - Cc pht hin cn xem xt k hn khi thc hin kim ton. - Nhng vn cn lu trong hat ng ca n v, nhng hot ng c th, nhng hot ng ch yu, nhng khon chi ln, nhng bin ng bt thng, nhng vng mc v c ch, chnh sch v nhng vn s v thanh tra, kim tra pht hin v kt lun. 1.5.2. Tm hiu, nh gi h thng kim sot ni b: a) nh gi ban u (nh gi tin cy) v h thng kim sot ni b ca n v c kim ton Nhn vin kim ton ni b xc nh c im mnh, im yu, nhng nhn t c kh nng gy ra sai st trng yu, t xc nh trng tm ca cc cuc kim ton, thit k c nhng th tc kim ton thch hp, nh gi c khi lng v phc tp ca cng vic lm c s tnh thi gian ca cuc kim ton. b) Kim sot ni b c thit k (cc chnh sch, th tc a ra) ra sao v c n v thc hin nh th no (cc chnh sch, th tc c p dng). Ni dung tm hiu v nh gi tin cy ca h thng kim sot ni b: - S tn ti ca h thng kim sot ni b (mi trng kim sot- h thng k ton v cc th tc kim sot). - Trnh t nh gi h thng kim sot ni b tng quy trnh nghip v (tn dng, bo lnh, huy ng tin gi..., u t mua sm ti sn c nh, cng c lao ng...). - Nhng tiu ch nh gi tin cy ca h thng kim sot mt n v: + Thit k, xy dng v cp nht, chnh sch, th tc. + Mc hon chnh ca c cu t chc. + Mc tip thu, khc phc yu km ca Ban lnh o. + Phn cng nhim v ca n v. + Nhn thc v ra gii php qun l ca Ban lnh o v nhng nhn t quan trng c th dn n ri ro.

23

+ Trnh , kin thc, nng lc thc hin nhim v, nhn thc v thc hin cc th tc kim sot ca nhn vin. + Thc hin k hoch chnh sa sai st, vi phm, thc hin kin ngh ca Thanh tra, kim tra, kim ton. + Chng trnh v cht lng o to nhn vin. + Hiu qu qun l i vi nhng thay i v hot ng;. + Chnh sch lun chuyn cn b, chnh sch qun l cn b ngh vic (vi cc nguyn nhn) ca n v. c) Cc phng php tm hiu v h thng kim sot ni b: Xem xt cc ti liu v kim sot ni b ca n v nh : - S t chc, s hch ton, cc vn bn ni b v quy ch kim sot, hot ng ca kim tra ni b, h s kim ton cc cuc kim ton trc (ch cp nht nhng thay i). - Trao i vi ngi qun l v cc nhn vin n v c th nm bt c thi ca ngi qun l, c im t chc, chnh sch nhn s ca n v. - Quan st ti ch cc hot ng nghip v ca n v . - Cc cng c tm hiu h thng kim sot ni b nh: + Bng cu hi kim sot ni b (vic m t kim sot ni b bng cch in vo mt bng cu hi lp sn, cc cu hi c thit k di dng C hay Khng m cu tr li khng c dng ch s yu km ca kim sot ni b. B tr cc ct nh gi yu km theo mc quan trng hng th yu). + Bng cu hi v kim sot ni b c lp cho tng quy trnh nghip v, quy trnh hot ng (mi quy trnh cng c th lp mt s bng cu hi). + Lu v kim sot ni b, l hnh v biu th mt h thng hay mt loi th tc trong h thng x l d liu ca n v thng qua cc k hiu. Nhng quy c thng c tun th i vi k hiu trong lu l: S dng k hiu chun; ng biu th mi quan h gia cc ti liu v s sch thng c trnh by t trn xung di, t tri sang phi; Mi ct dc th hin trch nhim ca b phn trong vic thc hin nghip v hoc kim sot. + Php th xuyn sut: L nhn vin kim ton chn mt vi nghip v theo di qua tng bc thc hin xem xt thc t ca n c hay khng ph hp vi lu , vi bng cu hi v bng m t. Nu c s khc bit, nhn vin kim ton ni b s iu chnh li cho ng thc t. Php th xuyn sut ch kim tra s chnh xc ca bng cu hi, lu tm hiu v kim sot ni b ch khng nh gi s tin cy ca cc th tc kim sot ni b, 1.5.4. nh gi ban u v ri ro kim sot: a) Da vo s hiu bit v h thng kim sot ni b, nhm kim ton v nhn vin kim ton ni b phi nh gi ban u v ri ro kim sot i vi c s dn liu cho tng s d ti khon hoc cc loi nghip v kinh t ch yu. b) Ri ro kim sot c nh gi ban u mc cao trong cc trng hp:

24

- H thng kim sot ni b khng c thit k y . - H thng kim sot ni b khng c thc hin y . - Nhn vin kim ton ni b khng c cung cp y c s nh gi s y v thit k v thc hin h thng kim sot ni b. 2. K hoch kim ton ni b cho tng cuc kim ton: 2.1. K hoch kim ton ni b cho tng cuc nhm m bo ngun lc ca kim ton ni b c iu phi cho nhng phm vi cng vic c ri ro cao thc hin cng vic kim ton c hiu qu v t c nhng mc tiu ra. 2.2. K hoch kim ton ni b cho tng cuc kim ton ch ra nh hng cng vic cho nhm kim ton trn c s tun th k hoch kim ton ni b hng nm ca NHTM. K hoch kim ton ni b cho tng cuc kim ton lm c s lp chng trnh kim ton . 2.3. K hoch kim ton ni b cho tng cuc kim ton do Trng phng kim ton ni b lp hoc ch o Trng nhm kim ton lp, trnh Trng ban kim sot ph chun trc khi bt u thc hin cuc kim ton. 2.4. K hoch kim ton ni b cho tng cuc kim ton bao gm cc ni dung sau: a) Xc nh n v c kim ton: Cc n v trong h thng. b) K hoch v thi gian kim ton cc n v. c) Thit lp cc mc tiu kim ton v phm vi cng vic, theo cc mc tiu kim ton l ch ra cc yu cu, ni dung cn kim tra, nh gi v xc nhn ca cuc kim ton v xc nh nhng g cuc kim ton cn hon tt. Cc mc tiu kim ton l thc o kt qu ca mi cuc kim ton ni b v l c s nh gi vic hon thnh trch nhim ca nhm kim ton v nhn vin kim ton ni b, cc mc tiu kim ton l yu t quyt nh phm vi, ni dung v vic la chn phng php kim ton. Mc tiu ca mt cuc kim ton l xc nh ni dung hoc tiu ch c th sau: - Ti sn tn ti mt thi im nht nh (s tn ti); - Nghip v xut hin pht sinh trong hot ng ca n v (s xut hin); - Ti sn, cng n hay nghip v c ghi chp y trong h thng k ton (s y ). - Ti sn thuc quyn s hu ca n v hoc ca NHTM, ca khch hng... (quyn s hu); - Ti sn v cng n c phn nh theo gi tr ph hp (nh gi). - Ngun vn phn nh ng n trch nhim ca n v phi bo ton v ton (ngha v). thanh

- Cc nghip v v thu nhp v chi ph oc phn nh theo ng gi tr v phn b theo ng k k hoch (o lng). - Cc php tnh s hc trn bo co ti chnh m bo chnh xc. - Ti sn v nghip v c phn loi v k khai ng n (s phn loi). d) Xc nh phm vi cng vic kim ton, c th hin trn ba mt:

25

- Gii hn v khng gian: Xc nh cc b phn cn tin hnh kim ton m bo i din cho n v c kim ton cng nh m bo c trng tm ca cuc kim ton. - Gii hn v thi gian: L thi gian hot ng ca n v c kim ton (nm, qu), gii hn v thi k kim ton l c s xc nh s liu, ti liu, cc nghip v kinh t pht sinh trong phm vi thi k kim ton v cc vn c lin quan trc v sau thi k kim ton. - Gii hn v hot ng ca n v c kim ton. T vic xc nh gii hn v khng gian, thi gian hot ng kim ton s quyt nh khi lng cng vic cn thc hin ca cuc kim ton cng nh quyt nh b tr nhn s, kinh ph, phn b thi gian cho cuc kim ton. Phm vi cng vic kim ton ph thuc vo quy m ca n v c kim ton, mc phc tp ca cng vic cn thc hin v nh gi ri ro. Vic xc nh phm vi kim ton cn ph thuc vo ln thc hin kim ton. Kim ton ln u s c khi lng cng vic nhiu hn, thi gian di hn v tn kinh ph hn (cng vy kim ton t xut s khc vi kim ton nh k). ) Xc nh cc yu cu khc i vi cuc kim ton (nh k hn kim ton, ngy hon thnh, hnh thc bo co cui cng): - S lng nhn vin kim ton v mc kinh nghim cn thit ca h c da trn nh gi v ni dung v mc phc tp ca cuc kim ton, k hn thi gian v cc ngun lc c sn (cc cng c cn thit phc v cho cuc kim ton nh chng t lm vic, cc mu biu, bo co kim ton cc k trc, phn mm...). - Nhu cu hun luyn, kin thc, k nng kim ton v cc nghip v chuyn mn b tr cho nhn vin kim ton thc hin cuc kim ton. - Xem xt s dng cc ngun lc bn ngoi trong trng hp cn thit. - Chun b cc iu kin cn thit bao gm: + Ti liu lm cn c php l cho cuc kim ton v cc vn bn v ch chnh sch ti chnh, k ton cn thit. + Ti liu v qu trnh hot ng ca n v c kim ton qua cc nm. + Cc giy t khc phc v cho lin h cng tc trong qu trnh kim ton. + Cc phng tin thit b h tr cho cuc kim ton nh: my vi tnh, chng trnh phn mn kim ton bng my vi tnh, my tnh c nhn, my ghi m, chp nh (nu cn). + Cc iu kin vt cht cn thit khc. 2.5. Chng trnh kim ton: a) Chng trnh kim ton: L mt b phn ca k hoch cho tng cuc kim ton, m t chi tit phm vi cng vic thc hin trong nhng phm vi kim ton nhm m bo cho cng vic kim ton c thc hin theo ng yu cu. l vic hoch nh chi tit v nhng cng vic cn thc hin, thi gian hon thnh v trng tm l cc th tc cn thc hin trong khi kim ton.
26

b) Chng trnh kim ton hai cp : - Chng trnh chung cho c cuc kim ton. - Chng trnh c th cho tng ni dung hoc phn vic kim ton. c) Ni dung chnh ca chng trnh kim ton bao gm mc ch kim ton tng phn, xc nh cc bc i chi tit, thu thp bng chng, phn tch nh gi a ra nhn xt, khuyn ngh, d tnh ngy hon thnh, b tr nhn lc kim ton v phi kt hp vi cc tr l, chuyn gia (nu thy cn thit), theo cc ni dung ch yu sau : - Chi tit cc mc tiu ca cuc kim ton, tng phn cng vic kim ton. - Ni dung kim ton. - Cc th tc (phng php) kim ton c kim ton ni b dng thu thp bng chng, phn tch, din gii v ghi chp thng tin trong cuc kim ton . - a ra ni dung, phm vi v mc ca th nghim cn thit t c cc mc tiu kim ton trong mi giai on ca cuc kim ton. - Xc nh cc kha cnh k thut, ri ro, tin trnh cc nghip v cn phi kim ton. - Xc nh c th v thi gian v s lng nhn vin kim ton ni b. - Cc ngun cung cp bng chng kim ton (c s dn liu). Bc 2: Thc hin kim ton 1. Cc phng php kim ton: Qu trnh kim ton ni b thc cht l qu trnh p dng cc phng php k thut, nghip v vo vic kim tra thc t nhm thu thp cc bng chng kim ton y v thch hp lm c s cho cc kin nhn xt v cc thng tin c kim ton thng qua vic tun th cc phng php kim ton ca Nhn vin kim ton khi tc nghip. C th chia h thng phng php kim ton ni b thnh hai loi l phng php kim ton c bn v phng php kim ton tun th c nu di y. 2. Phng php kim ton c bn: 2.1. Phng php kim ton c bn l cc phng php c thit k v s dng nhm mc ch thu thp cc bng chng c lin quan n cc d liu do h thng k ton x l v cung cp. 2.2. c trng c bn ca phng php ny l vic tin hnh cc th nghim, cc nh gi u c da vo cc s liu, cc thng tin trong bo co ti chnh v h thng k ton ca n v. V vy phng php kim ton c bn cn c gi l cc bc kim nghim theo s liu. 2.3. Phng php kim ton c bn bao gm cc bc: a) Phng php phn tch nh gi tng qut: Phng php ny l vic phn tch cc s liu, thng tin, cc t sut quan trng, qua tm ra nhng xu hng, bin ng, pht hin ra nhng thay i trng yu, nhng bin ng bt thng v tm ra cc mi quan h c mu thun vi cc thng tin lin quan khc hoc c s chnh lch ln so vi gi tr d kin, tm ra nhng khon mc, ni dung c ri ro ln. Phng php phn tch bao gm nhng so snh ch yu sau:

27

- Phn tch so snh v lng trn cng mt ch tiu (cn gi l phn tch ngang) phng php ny n gin nhng khng th hin mi quan h gia cc ch tiu. V d nh: + So snh s liu k ny vi k trc hoc gia cc k vi nhau. + So snh s liu thc t vi s liu k hoch, s liu d ton + Phn tch mt s liu k ny thnh cc s liu chi tit so snh So snh s liu gia cc n v thnh vin vi nhau, hoc so snh gia cc ch tiu ca n v vi cc ch tiu bnh qun trong ngnh. - Phn tch t sut (cn gi l phn tch dc) bng cch so snh, xc nh t l tng quan gia cc ch tiu, cc khon mc khc nhau. Tu theo kin thc v kinh nghim ngh nghip, nhn vin kim ton ni b c th tnh ton, phn tch nhiu mt mt s t sut cn thit cho vic nhn xt ca mnh. K thut phn tch dc cn c th s dng nghin cu cc mi quan h gia thng tin ti chnh v nhng thng tin phi ti chnh. Cc thng tin phi ti chnh l cc d liu kinh t k thut do cc h thng hch ton nghip v, thng k... cung cp. Gia cc thng tin ny vi cc thng tin ti chnh c nhng quan h nht nh. Da trn mt quan h hp l gia chng, nhn vin kim ton ni b c th pht hin nhiu sai st v nhng vn bt thng. Chng hn, c th so snh quan h gia chi ph tin lng v s lng lao ng ca doanh nghip, so snh gia s tn kho ca mt s loi vt t vi kh nng cha ng ca h thng kho tng trong n v... - Khi thc hin phng php phn tch, cn tin hnh cc bc ni dung cng vic nh xy dng mc tiu c th cho vic p dng phng php phn tch, gip thit k cc th thc phn tch thch hp, hiu qu. Thit k cc hnh thc phn tch gm 3 ni dung: + La chn hnh thc phn tch thch hp nht; + La chn cc ti liu thng tin thch hp vi hnh thc phn tch la chn v mc tiu xc nh; + Xy dng cc nguyn tc quyt nh i vi qu trnh xc nh cc sai s v giao ng bt thng, cc th tc tip theo khi xc nh cc sai s v giao ng bt thng . - Tin trnh phn tch bao gm ni dung cng vic sau: + Da trn thit k cc hnh thc phn tch, tin hnh cc qu trnh tnh ton, so snh s liu, thng tin nhm pht hin nhng sai st v giao ng bt thng. + Xp loi cc kt qu nghin cu theo nguyn tc quyt nh; + Tin hnh cc th tc tip theo (tho lun vi Ban lnh o, iu tra tip hoc khng iu tra...). - Phn tch nh gi tng qut l phng php kim ton c hiu qu cao v thi gian t, chi ph thp m nhiu tc dng. K thut phn tch thng c cc nhn vin kim ton ni b cp cao tin hnh v thng l k thut c p dng u tin cho mi cuc kim ton. Trong mt s trng hp, nhn vin kim ton ni b c th ch cn p dng phng php phn tch l c th rt ra nhng nhn xt cn thit m khng cn p dng thm th tc kim ton no khc. Tuy nhin, cn lu :

28

+ Mi quan h bn cht gia cc ch tiu c so snh, cc ch tiu ny phi ng nht v ni dung phng php tnh, gia chng phi c mi quan h nht nh vi nhau . + Nhng khon mc hoc ch tiu trng yu khng ch s dng phng php phn tch m cn kt hp vi cc phng php khc tm bng chng kim ton thch hp . + Cn thn trng khi s dng phng php phn tch trong trng hp h thng kim sot ni b n v yu km . b) Phng php cn i: L phng php da trn cc cn i (phng trnh) k ton v cc cn i khc kim ton cc mi quan h ni ti ca cc yu t cu thnh quan h cn i . Cc bc tin hnh phng php ny nh sau: - Chun b xc lp cc ch tiu c quan h cn i cn kim ton v xc nh phm vi, ngun ti liu, chng t cn thu thp. - Thc hin thu thp cc ti liu, chng t... tng ng vi ni dung ca cc cn i v tng hp i chiu ln bng cn i th tm ra nhng quan h kinh t, ti chnh... b mt cn i hoc c nhng biu hin bt thng khc. - Sau khi thu thp bng chng bng phng php cn i: + Phn tch, tm nguyn nhn ca nhng mt cn i hoc nhng biu hin bt thng. + Kt lun v tnh chnh xc ca cc ti liu, s liu hoc m rng phm vi, iu chnh phng php thu thp bng chng kim ton khc tm nguyn nhn hoc kt lun v nhng sai st vi phm ca n v c kim ton. c) Phng php kim tra chi tit cc nghip v v cc s d ti khon: - y l phng php kim ton nhm kim tra v ghi chp tng loi hot ng kinh doanh ca n v. Phng php ny thch hp kim tra cc n v c quy m nh, cc loi nghip v c tnh cht khng phc tp, hoc nhng b phn, nhng khon mc nhy cm trong kinh doanh (nh tin mt, chng khon, cc loi vt t, hng ho qu him...). - Phng php ny khng thch hp vi quy m hot ng v khi lng giao dch nhiu. i vi cc trng hp ny, nhn vin kim ton ni b khng kim tra chi tit ton b cc nghip v v cc s d ti khon m thc hin kim tra chi tit ch yu da trn c s chn mu mt s nghip v cng loi, trong k thut ly mu kim ton khng nhng c s dng th nghim chi tit cc nghip v v s d ti khon m cn c dng th nghim chi tit cc loi kim sot ca n v, l phng php kim ton tun th. 3. Phng php kim ton tun th: 3.1. Phng php kim ton tun th l cc th tc v k thut kim ton c thit lp thu thp cc bng chng v tnh y v hiu qu ca h thng kim sot ni b n v. 3.2. c trng ca phng php kim ton tun th: a) Cc th nghim v kim tra u da vo cc quy ch kim sot trong h thng kim sot ni b n v. Nu h thng kim sot ni b c nh gi l mnh, l hiu
29

qu v kim sot vin c th tin tng th cng vic kim ton cn da vo cc quy ch kim sot. b) Cng vic kim ton c da vo h thng kim sot ni b nn phng php kim ton tun th cn c gi l bc kim nghim da vo kim sot. 3.3. Tu thuc mc tho mn v kim sot, nhn vin kim ton ni b c th p dng cc phng php kim ton tun th c th sau: a) Phng php thc nghim (trc nghim): y l phng php ti din cc hot ng hay nghip v xc minh li kt qu ca mt qu trnh, mt s vic qua, hoc s dng th php k thut nghip v tin hnh cc php th nhm xc nh mt cch khch quan cht lng cng vic, mc chi ph... Cc bc thc nghim tin hnh nh sau: - Chun b thc nghim gm xc nh mc ch, ni dung ca thc nghim, chun b cc iu kin v nhn lc, phng tin, dng c, vt t thc nghim v cc phng tin o lng, nh gi v xy dng quy trnh thc nghim. - Tin hnh thc nghim gm thc hin cc quy trnh thc nghim c xy dng, thng k, tnh ton, o lng cc ch tiu, thng s, kt qu ca qu trnh thc nghim v so snh s liu, thng tin c rt ra t thc nghim vi cc s liu thng tin trong s sch, chng t... tm ra cc sai lch gia hai loi s liu v thng tin trn. - Cc cng vic sau thc nghim l phn tch v tm nguyn nhn nhng sai lch gia s liu, thng tin gia thc nghim v s sch, kt lun v nhng s liu, thng tin m bo chnh xc trn s sch hoc m rng, iu chnh phng php kim ton tm nguyn nhn hoc kt lun v nhng sai st, vi phm ca n v lin quan n nhng sai lch trn s sch, chng t. b) Cc th nghim chi tit i vi kim sot: - L cc th nghim c tin hnh thu thp bng chng v s hu hiu ca cc quy ch kim sot v cc bc kim sot, lm c s cho vic thit k phng php kim ton c bn, vic tin hnh hay khng tin hnh cc th nghim chi tit v kim sot ph thuc vo vic nh gi li ri ro kim sot sau khi p dng k thut kim tra h thng. - Nu mc ri ro kim sot c nh gi l khng cao mc ti a hoc nhn vin kim ton ni b xt thy c th gim c ri ro kim sot nh gi s b khi lp k hoch xung mt mc thp hn, nhn vin kim ton ni b s tin hnh cc th nghim chi tit v kim sot cn thit c c bng chng v s hu hiu tng ng ca kim sot ni b. y l c s nhn vin kim ton ni b gii hn phm vi ca cc th nghim c bn phi tin hnh (nht l cc th nghim chi tit v nghip v v s d ti khon) i vi cc khon mc lin quan. - Ngc li, nu mc ri ro kim sot c nh gi mc cao v xt thy khng c kh nng gim c trong thc t, nhn vin kim ton ni b s khng thc hin cc th nghim chi tit v kim sot m phi tin hnh ngay cc th nghim c bn mc ph hp. y l giai on, l cng vic mang tnh ch quan, tu thuc vo bn lnh ngh nghip v s xt on ca nhn vin kim ton ni b.

30

- Cc th nghim chi tit i vi kim sot (kim sot c lp v qun l, kim sot x l, kim sot bo v ti sn) ch yu cng c thc hin trn c s kim tra mu cc quy ch kim sot ni b. Ngoi ra, phng php ny cn kt hp vi cc bin php quan st trc tip, phng vn v kim tra i chiu... b sung cho k thut ly mu kim ton. c) Phng php kim tra, i chiu: - y l phng php thu thp bng chng thng qua vic xem xt, r sot, i chiu gia cc ti liu, s liu lin quan n nhau, bao gm i chiu trc tip (l vic i chiu v mt lng ca cng mt ch tiu trn cc ngun ti liu khc nhau nh cc chng t k ton... tm ra cc sai st gian ln v i chiu logic (l vic nghin cu cc mi quan h bn cht gia cc ch tiu c mi quan h vi nhau thng qua vic xem xt mc bin ng tng ng v t s ca cc ch tiu c quan h kinh t trc tip, song c th c mc bin ng khc nhau v c th theo cc hng khc nhau). Hai phng php i chiu ny thng c kt hp cht ch nhau trong qu trnh kim ton - Cc ngun ti liu i chiu, so snh: + i chiu trn cc s sch k ton . + i chiu trn s k ton vi s liu kim k thc t. + i chiu trn s k hach vi thc hin. + i chiu trn s nh mc vi thc t. + i chiu trn quyt nh vi thc hin . - Hai loi kim tra, i chiu (kim tra vt cht v kim tra ti liu). Kim tra, i chiu vt cht l qu trnh kim k hoc tham gia kim k ti sn hu hnh ca nhn vin kim ton ni b nh kim k hng tn kho, kim k ti sn c nh hu hnh, kim k tin mt tn qu, khi thu thp bng chng theo phng php kim tra vt cht. Theo cn lu : + Cha bng chng chnh minh ti sn hin c thuc quyn s hu ca ai. + Cha cn c phn xt cht lng, tnh trng k thut, mc hao mn, tnh li thi ca ti sn. + m bo hiu qu ca cng tc kim k, cn cn c vo tnh cht ca cc loi vt t, ti sn cn kim k, s lng gi tr, c tnh kinh t, k thut... la chn mt loi hnh kim k ti u (kim k ton din, kim k in hnh hoc kim k chn mu). Cc bc kim k c tin hnh nh sau: + Chun b kim k bao gm xc nh i tng kim k, quy m thi gian, loi hnh kim k v chun b cc iu kin cho kim k: cn b nhn vin, chuyn gia k thut... cc phng tin k thut v o lng. + Thc hin kim k bao gm thc hin cn ong o m v ghi chp s lng, gi tr, cht lng, phn bit theo tng m cn hoc l vt t ti sn v tng hp h thng s liu kim k theo tng khon mc... tp hp li cc chng t kim k ( phiu kim k),
31

ng thi so snh i chiu cc s liu kim k vi s liu trn cc s snh k ton, tm ra nhng sai lch gia hai s liu trn. + Cc cng vic sau kim k gm phn tch, tm nguyn nhn ca nhng sai lch v vt t, ti sn gia s liu kim k v s liu trn s sch, kt lun nhng ch tiu m bo c s chnh xc, hoc m rng phm vi iu chnh, phng php kim ton tm nguyn nhn hoc kt lun v nhng sai st, vi phm ca n v lin quan n nhng sai lch v vt t, ti sn (c v phn nh trn s sch, t chc qun l, bo qun s dng). - Kim tra, i chiu ti liu: L qu trnh sot xt ca nhn vin kim ton ni b thng qua vic kim tra, i chiu cc chng t, ti liu, s k ton, cc vn bn c lin quan n bo co ti chnh. Khi thc hin cn lu : + tin cy ca ti liu chng minh ph thuc vo ngun gc ca ti liu, nu s c lp ca ti liu thu thp c i vi n v c kim ton cng cao th tin cy ca ti liu chng minh cng cao. + phng cc ti liu thu thp c b ngun cung cp xuyn tc, sa cha, ty xo hoc gi mo... lm mt tnh trung thc, khch quan ca ti liu, do vy cn phi c s kim tra, xc minh thng qua cc phng php khc. Cc bc p dng phng php kim tra i chiu ti liu nh sau: + Chun b i chiu gm xc nh ch tiu cn i chiu, thu thp cc ti liu v chng t gn vi cc ch tiu xc nh cn phi i chiu. + Thc hin kim tra i chiu gm sot xt cc ti liu, chng t, tnh ton v tin hnh so snh i chiu trc tip hay i chiu logic, tng hp cc ch tiu i chiu, ch ra cc sai lch v cc ch tiu. + Cc cng vic sau kim tra i chiu gm phn tch, tm nguyn ca nhng sai lch cc ch tiu v kt lun v nhng ch tiu m bo c chnh xc hoc m rng phm vi iu chnh phng php tm nguyn nhn hoc kt lun v nhng sai st vi phm ca n v lin quan n cc ch tiu c sai lch. d) Phng php quan st: L phng php thu thp bng chng thng qua qu trnh nhn vin kim ton ni b trc tip xem xt, theo di nh gi mt hin tng, mt chu trnh hoc mt th tc do ngi khc thc hin nh quan st vic kim k thc t hoc quan st cc th tc kim sot do n v mnh tin hnh. Khi thc hin cn lu : - Phi kt hp vi cc phng php khc. - Quan st thc t s cung cp bng chng c tin cy cao nhng bng chng khng th hin tnh chc chn cc thi im khc ngoi thi im quan st. ) Phng php thm tra v xc nhn: L phng php thu thp cc bn xc nhn ca nhng ngi c trch nhim hoc lin quan n cng vic v ni dung kim ton trong hay ngoi n v kim ton nh xc nhn ca ngi bn v ngi phi tr, xc nhn ca khch hng v s d tin gi ti NHTM, xc nhn ca ngi tm ng v s d trn ti khon tm ng... Khi thc hin cn lu khng phi tt c cc i tng hoc tnh hung u cn bng chng xc nhn, cc

32

xc nhn ch yu l cc khon phi thu, phi tr, tin gi NHTM, ti sn k qu th chp... - Cc bng chng thu thp c thng qua phng php thm tra, xc nhn c tin cy th phi m bo cc yu cu: + Thng tin cn xc nhn phi theo yu cu ca nhn vin kim ton ni b. + S xc nhn phi thc hin bng vn bn. + S c lp ca ngi xc nhn thng tin. + Nhn vin kim ton ni b phi kim sot c ton b qu trnh thu thp, xc nhn bng chng. e) Phng php phng vn: L phng php thu thp thng tin ca nhn vin kim ton ni b thng qua vic trao i, phng vn nhng ngi trong v ngoi n v kim ton c lin quan ni dung kim ton. Vic phng vn c th c thc hin di dng vn p hoc vn bn k thut. Trong cn lu : - Trc khi phng vn cn xc nh mc ch, ni dung, i tng, thi gian, a im phng vn. - Khi thc hin phng vn cn coi trng k thut t cu hi, cu hi gn, r ni dung v mc ch cn t c. Ghi chp hoc ghi li bng chng (phn ng, ghi m, thu thp thm chng c...). - Ch n s khch quan v hiu bit ca ngi c phng vn c nhng kt lun ng n phc v tt cho mc ch kim ton . g) Phng php tnh ton: L vic kim tra tnh chnh xc v mt ton hc ca s liu chng t, s k ton, bo co ti chnh v cc ti liu lin quan khc hay vic thc hin cc tnh ton c lp ca nhn vin kim ton ni b. 4. Cc nguyn tc c bn thc hin kim ton: thc hin k hoch kim ton v t c cc mc tiu ra, qu trnh thc hin kim ton cn tun th cc nguyn tc c bn sau: a) Nhn vin kim ton ni b phi tun th cc ni dung trong k hoch v chng trnh kim ton. b) Trong qu trnh thc hin kim ton, nhn vin kim ton ni b phi ghi chp, tp hp y cc bc cng vic c thc hin, kt qu c th ca tng bc vo h s kim ton nhm tch ly bng chng kim ton cho cc kt lun ca kim ton giai on cui (lp bo co kim ton), ng thi tch lu v h thng ho h s kim ton. c) nh k phi tng hp kt qu kim ton nh gi mc thc hin cng vic so vi k hoch ra c bin php iu chnh kp thi v ni dung, thi gian ca cc bc kim ton tip theo nhm hon thnh k hoch ca cuc kim ton theo ng yu cu v tin v cht lng. d) Phi tun theo php lut m bo tnh php l, khch quan, trung thc ca cc kt lun kim ton.
33

5. Ni dung thc hin kim ton: 5.1. y l giai on m nhn vin kim ton ni b trin khai thc hin cc cng vic trong k hoch v chng trnh kim ton v thng qua vic s dng cc phng php kim ton la chn thu thp, nh gi cc bng chng kim ton. 5.2. Bng chng thu thp c phi y v thch hp, t s gip cho nhn vin kim ton ni b rt ra nhng kt lun hp l, lm cn c vng chc a ra nhng nhn xt, nh gi v i tng kim ton. 5.3. Kt qu kim ton phi c nhn vin kim ton ni b th hin bng vn bn vi y cc ni dung nh: mc ch kim ton, phng php kim ton, kt qu kim ton v kt lun, khuyn ngh. Mi giy t lm vic phi lu gi theo ch qun l h s kim ton. 5.4. Cn c k hoch v chng trnh kim ton c th, giai on ny bao gm cc cng vic: a) nh gi ri ro kim sot v thit k cc th nghim kim sot: - Mt vn mang tnh bn cht gn vi h thng kim sot ni b, l ri ro kim sot. H thng kim sot ni b cng hu hiu th ri ro kim sot cng thp v ngc li khi h thng kim sot ni b yu km th ri ro kim sot cng cao. Nhn vin kim ton ni b cn nh gi ri ro kim sot xc nh phng hng v phm vi kim ton. Nu ri ro cao, nhn vin kim ton ni b phi tng cng v m rng phm vi kim ton xc nh c cc sai st trng yu trn bo co ti chnh v cc vi phm v chnh sch. Ngc li, ri ro kim ton thp (h thng kim sot ni b hu hiu), nhn vin kim ton ni b c th gii hn phm vi kim ton m vn m bo xc nh c sai st mc cho php. nh gi s b ri ro v thit k th nghim kim sot nhm xc nh th tc kim sot ni b no c tin hnh th nghim . - S tn ti ri ro kim sot v bn thn h thng kim sot ni b khng thch hp, th hin: + Tri php lut hoc khng ph hp vi quy nh ca cp trn. + Quy nh khng c tnh kh thi (qu phc tp hoc qu n gin). + Khng kp thi khi c nhng hot ng hoc chng trnh mi. + Khng kp thi thay i khi php lut v quy nh ca cp trn thay i. - H thng kim sot ni b thiu cht ch, hp l, th hin: + Thiu ng b cc th tc kim sot chung v ring bit. + Quy nh khng tht ph hp vi iu kin c th ca n v. + Thiu nhng quy nh chi tit c tnh cht hng dn tc nghip. + Mu thun trn cc quy nh. + B trng nhng hot ng cn kim sot. + H thng kim sot ni b khng c thc thi y . + Ngi qun l lm quyn.
34

+ Kim sot vic tip cn ti sn v thng tin. + Qu coi trng hnh thc. + Li ch cc b v chnh sch nhn s. - Cc bc nh gi ri ro v thit k cc th nghim kim sot: + Xc nh li cc sai st, gian ln c th xy ra trong bo co ca n v. + nh gi tnh hu hiu ca h thng kim sot ni b trong vic ngn chn v pht kin cc gian ln v sai st. + nh gi mc ri ro kim sot ca cc gian ln v sai st da trn thit k ca h thng kim sot ni b v kt qu ca mt s php th c tin hnh trong giai on tm hiu n v. + Nu mc ri ro kim sot c nh gi l khng cao mc ti a hoc nhn vin kim ton ni b xt thy c kh nng gim bt ri ro kim sot nh gi xung mc thp hn, nhn vin kim ton ni b s xc nh cc th nghim kim sot cn thit c c bng chng v s hu hiu tng ng ca kim sot ni b. y cng l c s nhn vin kim ton ni b gia hn phm vi ca cc th nghim c bn phi tin hnh i vi cc khon mc lin quan. Ngc li, nu mc ri ro kim sot c nh gi mc cao v xt thy khng c kh nng gim c trong thc t th nhn vin kim ton ni b khng cn tin hnh cc th nghim kim sot m phi tin hnh cc th nghim c bn mc ph hp. b) Thc hin cc th nghim kim sot: - Th nghim kim sot l cc th nghim c tin hnh thu thp bng chng v kh nng bo m ngn chn v pht hin c cc sai st trng yu. Cc th nghim ny dng nh gi tinh hu hiu ca kim sot ni b trn c l thuyt ln thc t. - Tnh hu hiu ca h thng kim sot ni b, c th hin. + S hu hiu ca loi hnh kim sot c xy dng m bo cc c s d liu c bn cho mi khon mc trn bo co ti chnh. + S tn ti v xut hin ca ti sn v nghip v. + S y , quyn s hu i vi ti sn. + nh gi, hch ton ng k, khai bo y trn bo co ti chnh. - Cc phng php tin hnh cc th nghim kim sot: + Phng vn nhn vin thch hp. + Kim tra chng t s sch. + Quan st vic chp hnh cc th tc. + Thc hin li cc quy trnh p dng cc chnh sch, th tc. c) nh gi cui cng v ri ro kim sot v thit k cc th nghim c bn: Sau khi thc hin cc th nghim kim sot, nhn vin kim ton ni b tin hnh nh gi cui cng v ri ro kim sot v iu chnh li chng trnh kim sot (phn cc th nghim c bn):

35

- M rng cc th tc kim ton nhng b phn m ri ro kim sot c nh gi l cao, gii hn cc th tc kim sot nhng b phn c mc ri ro kim sot thp . - Trnh by trong Bng nh gi ri ro kim ton ni dung nh gi cui cng v ri ro kim sot v cc iu chnh th nghim c bn. - Th nghim c bn ca h thng (kim ton h thng): + L thu thp y cc bng chng cho cc du hiu ca cc khon mc nhm xc nh s chnh xc v mt s liu ca cc ch tiu c bn ca bo co c kim ton. + Ni dung, thi gian, phm vi ca th nghim c bn i vi cc ch tiu c bn ca bo co c kim ton ph thuc vo kt qu nh gi ca nhn vin kim ton ni b v ri ro kim sot thng qua cc th nghim kim sot h thng kim sot ni b. - Cc bc th nghim c bn ca h thng (Kim ton h thng): + Kho st h thng. + Xc nhn h thng. + Phn tch h thng: nh gi ri ro pht sinh trong quy trnh, tnh hiu qu chung ca quy trnh, c bit hiu qu kim tra hn ch ri ro, bao gm 2 kha cnh l tnh hp l ca quy trnh v l thuyt v tnh hp l ca quy trnh v thc tin. + nh gi khc bit gia quy trnh l thuyt v quy trnh c thc hin v nh gi h thng (nh gi tnh y , chnh xc, kp thi, ng thm quyn cc nghip v c x l trong quy trnh v trong khun kh x l ng thm quyn cn phn tch nhng ri ro c hn ch nh th no). - Thc hin cc chng trnh th nghim c bn l kim tra chi tit cc nghip v v s d ti khon nh kim tra cc chng t, kim tra cc bo co c kim ton v kim tra tng khon tn dng c th... Cc th nghim c bn thch hp vi vic kim tra cc n v, cc nghip v c tnh cht khng phc tp hoc nhng b phn, nhng khon mc nhy cm trong kinh doanh (m khi phn tch tng qut thng cha a ra kt lun kim ton). i vi hot ng, nh hot ng hin nay ca cc n v thuc NHTM c quy m hot ng v khi lng giao dch hng ngy ln th nhn vin kim ton ni b khng th tin hnh kim tra chi tit ton b cc nghip v, cc s d ti khon m ch yu c da trn c s kim tra mu cho mt s nghip v cng loi (Phng php kim tra chn mu ). - Phn tch, nh gi tng qut: Xem xt mi tng quan gia cc thng tin a ra nhn xt, so snh gia cc thng tin thc t vi cc c s gc nhm pht hin ri ro tim tng, phn tch hot ng ca n v, xc nh yu cu kim tra chi tit v a ra nhng nh hng chung cho cuc kim ton . - Gim st v kim tra trc tip: Nh kim qu, kim k, xc nhn trn thc t nh ly xc nhn ca ngi th 3 nh nh cung cp, khch hng, cc i tc . - Kim tra s chnh xc s hc v kim tra tnh cn i c tnh cht h thng. d) Chn mu kim ton:

36

- Nhn vin kim ton ni b chn cc phn t i din c c im nh tng th, tiu biu cho tng th lm c s cho kim tra, nh gi rt ra kt lun chung cho tng th nhm gii quyt mu thun gia yu cu v cht lng kim ton vi kh nng xc nh ton din i vi cc i tng kim ton c quy m v khi lng giao dch hng ngy cao. - Chn mu kim ton theo tinh thn v vi s lng xc nh, vi tnh i din cao ca mu chn s gip cho nhn vin kim ton ni b vn m bo cht lng kim ton trong thi lng c hn v chi ph kim ton thp. Tnh i din ca mu cng cao th s mu kim ton s cng t nhng vn m bo yu cu cht lng kim ton. - Khi chn mu kim ton, nhn vin kim ton ni b cn thc hin cc yu cu sau: + Phi cn c vo mc tiu ca cuc kim ton hay ni dung kim ton xc nh tng th cn kim tra, ng thi phi hiu su sc bn cht kinh t ca tng th chn mu tiu biu v thch hp, v quy m, s lng i din cho tng th . + Phi xc nh tiu thc nh gi cc sai s, mc sai s, chp nhn c lm c s a ra nhng kt lun kim ton, ng thi phi phn tch cc ri ro c th gy ra ca mu, kh nng pht sinh cc sai st v d kin cc phng n gim thiu nhng ri ro do phng php chn mu a li . + La chn v thc hin phng php chn mu thch hp, sau tin hnh kim ton mu chn thu thp bng chng kim ton, trn c s khi qut tng th t mu a ra nhng kt lun hoc tin hnh cc th tc kim ton tip theo (iu chnh phm vi quy m hoc b sung, thay i phng php kim ton khi cc sai s vt qu mc chp nhn c). + Qu trnh thc hin chn mu phi tun theo quy trnh ca phng php chn mu la chn. - Chn mu kim ton c th s dng phng php chn mu ngu nhin, chn mu theo xt on, chn mu theo h thng chn mu trn c s phn cp chn mu bng my vi tnh. Khi thc hin phng php kim ton chn mu cn tin hnh cc bc cng vic sau: + Chun b chn mu gm xc nh mc tiu c th ca ni dung cn kim ton; xc nh tng th v n v chn mu; xc nh tiu thc nh gi v cc sai st, lch lc, xc nh sai s chp nhn c v c tnh t l sai s, lch lc trong tng th v xc nh ri ro c th chp nhn c. + Tin hnh chn mu gm xc nh quy m mu v chn theo phng php c th thch hp. + Cng vic sau chn mu gm khi qut tng th t mu; phn tch sai s lch lc v quyt nh kh nng chp nhn c ca tng th, m rng phm vi kim ton, iu chnh phng php kim ton Bc 3: Lp bo co kim ton ni b 1. Cc loi bo co: Kim ton ni b thc hin lp cc Bo co sau: a) Bo co bt thng.
37

b) Bo co tng cuc kim ton. c) Bo co kim ton ni b hng nm. 2. Bo co bt thng: a) Bo co bt thng trong trng hp c nhng vn phc tp pht sinh trong nm ti chnh: - Nhng vn ri ro m kim ton ni b quan tm, ch . - Bc l, pht sinh s yu km trong h thng kim sot ni b ti mt n v hay b phn. - Nhng pht hin nghim trng cn c s ch o x l, khc phc ca Ban lnh o NHTM. b) Bo co bt thng trnh by cc vn pht sinh hoc pht hin cng vi nhng kin ngh x l. 3. Bo co kim ton tng cuc: a) Sau khi kt thc mi cuc kim ton, Nhm (nhn vin) kim ton ni b phi kp thi lp bo co kim ton gi Trng Ban kim sot, Tng Gim c ng thi sao gi cho n v c kim ton. b) Bo co tng cuc kim ton: - L vn bn chnh thc trnh by tng hp v kt qu ca cuc kim ton t cc bin bn kim ton chi tit v a ra kin ngh i vi cc b phn lin quan ca n v c kim ton. - L ngun ti liu ch yu nh gi kt qu cng vic ca Nhm (nhn vin) kim ton ni b. - Gp phn h tr cc cp qun l nh gi c hot ng ca n v, tm ra nhng gii php i mi, hon thin hot ng qun l i vi n v. - L ngun thng tin hu ch i vi t chc kim ton c lp khi tin hnh kim ton i vi n v. c) Bo co tng cuc kim ton ni b cn phi tri qua cc bc c th: - Chun b vit bo co kim ton, trnh by bo co kim ton; - Hon chnh, pht hnh v lu tr bo co kim ton. d) Trn c s cc bng chng thu thp c, Trng nhm kim ton phn cng nhn vin kim ton ni b tham gia d tho v trnh by cc thng tin trn bo co kim ton. ) Bo co phi trnh by y ni dung v kt qu kim ton theo mc tiu yu cu ra cho tng cuc kim ton; xut kin ngh cc bin php x l cc sai st v gian ln; cc gii php cn thit hon thin h thng kim sot ni b, cc c ch chnh sch ch ca Nh nc, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu ca NHTM (nu c), t nng cao cht lng, an ton bn vng v hiu qu hot ng ca n v. e) B phn kim ton ni b phi t chc quy trnh xt duyt bo co kim ton t khu chun b d tho bo co kim ton, kim tra chnh sa d tho n khu hon chnh d tho bo co.
38

Sau t chc hp gia trng b phn kim ton ni b vi cc nhn vin kim ton ni b tham gia kim ton nhm thng nht d tho trc khi gi cho lnh o b phn c kim ton ly kin. Khi c kin phn hi, b phn kim ton ni b tham kho kin, chnh sa sai st nhm ln trong d tho t lp v pht hnh bo co kim ton ni b chnh thc, ng thi t chc tp hp v lu tr h s kim ton. g) Bo co kim ton phi tun th cc yu cu sau: - Ngn gn v n gin. - Chn t ng thn trng trnh hiu nhm. - Hnh vn trong sng, mch lc, ng ng php, lch s. - Cn nhc vic cp n nhng im cn bt ng v tnh hp l ca s hc. - Ch nhng pht hin quan trng m t s yu km hoc vi phm th tc kim sot mi c a vo bo co. Vic bo co v nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc dng ngc li i vi bn bo co; - Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo s tht; - Mang tnh xy dng. Bo co cn mang tnh cht gip i tng kim ton vi nhng khuyn ngh ci tin cn thit; - Tp trung vo mc tiu kim ton; - Chnh xc v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng; - R rng c th trnh hiu lm v trnh nhng thut ng, t kh hiu - Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l; h) Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n bng chng trong h s lm vic ca cuc kim ton nhm m bo nhng pht hin v nhng vn c nu ra trong bo co l c y c s v c r sot k trc khi trnh cp c thm quyn xem xt, quyt nh. Cc pht hin trong bo co kim ton cn c bo co v trao i vi Gim c/Th trng ca b phn c kim ton. Trong trng hp b phn c kim ton chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi hn chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. i) Kt cu bo co tng cuc kim ton gm cc ni dung ch yu sau: - Ngy, thng lp bo co. - Ngi nhn Trng Ban kim sot HQT, Tng Gim c. - Sao gi Ban lnh o v cc thnh vin qun l khc c lin quan n n v c kim ton. - Cn c kim ton. - K hoch kim ton.
39

- Ni dung kim ton, phm vi cng vic. - Hot ng kinh doanh ca n v, c cu t chc, c im ca n v. - S liu v hot ng: Bao gm nh s lng nhn vin, tng s cc khon n vay v tin gi, chi ph, kh nng to li nhun... (mc ch ca phn ny l nhm gip nhn bit c nhng thng tin quan trng v n v). - Phm vi cng vic: Nu r cng vic kim ton thc hin, trong c dn chiu n nhng hot ng thuc phm vi kim ton, k kim ton, c s chn mu v t l phn trm x l nghip v kim tra. - Kt qu v ni dung kim ton. - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Sai st yu km trong h thng bo co, ri ro ch yu c xc nh v nhng yu km trong cng tc qun l ri ro v gii trnh ca n v c kim ton. - Kin ngh v xut chnh sa v khc phc sai st. - Kin ngh ci tin quy trnh nghip v hon thin c cu b my t chc n v c kim ton. 4. Bo co kim ton ni b hng nm: a) Khng mun hn thng 01 hng nm, Ban Kim sot gi bo co kt qu thc hin k hoch kim ton ni b nm trc v k hoch kim ton ni b nm tip theo ln Hi ng Qun tr. b) Bo co kim ton ni b hng nm bao gm cc ni dung sau: - Nhng vn lin quan n k hoch kim ton ni b nm trc. - Cng vic kim ton ni b c thc hin nm trc, cc sai phm c pht hin. - Nhng vn trng yu nh hng n ton b hot ng ca h thng NHTM (Nhng pht hin sai st mang tnh h thng...). - Nhng ri ro quan trng NHTM cha c kh nng x l mt cch ng mc. - Nhng yu km v phng php lp v v kt cu ca bo co qun l, bo co ti chnh. - Cc kin ngh v vic thc hin cc kin ngh ca kim ton ni b. - Nhng vn quan trng tc ng, nh hng n thc hin k hoch kim ton ni b nm trc. Bc 4: Kim tra vic thc hin cc kin ngh ca Kim ton ni b: 1. Kim tra thc hin khuyn ngh: Kim tra n v c kim ton thc hin kin ngh ca kim ton ni b l giai on cui cng ca quy trnh kim ton ni b nhm m bo kt qu kim ton c s dng ci tin hot ng qun l ti chnh, k ton v hot ng kinh doanh khc ca n v c kim ton. a) Giai on ny bao gm cc ni dung sau:

40

- Kim tra thi hn np bo co v kt qu thc hin kim ton so vi yu cu ti bo co kim ton ni b. - Kim tra ni dung bo co ca n v c kim ton v tnh hnh v kt qu thc hin cc kin ngh ca nhm kim ton ni b. - i chiu vic thc hin nhng cng vic khc phc sai st, yu km trong thc t ti n v c kim ton vi bo co ca n v gi cho nhm kim ton ni b v vi cc kt lun trong bo co kim ton. - Kim tra nh gi thc t c v thi gian, ni dung kt qu nhng cng vic m n v c kim ton v thc hin theo cc kin ngh ca nhm kim ton ni b (bao gm vic chn chnh qun l, tng cng cng tc k ton, iu chnh s sch v bo co ti chnh, x l cc quan h ti chnh...). - Thu thp cc bng chng v vic n v c kim ton thc hin kin ngh ca nhm kim ton ni b. - Lp bin bn v vic kim tra thc t vic thc hin kt lun ca nhm kim ton ni b ti n v c kim ton. b) Bo co kt qu v vic n v c kim ton thc hin kin ngh ca Kim ton ni b gi HQT, Trng BKS v Ban lnh o NHTM, bao gm cc ni dung sau: - Tng hp tnh hnh v s liu kim tra trn bo co v trn thc t ti n v c kim ton. - a ra nhng nhn xt, nh gi v vic thc hin kt lun kim ton ca n v c kim ton. - Nu nhng tn ti m n v c kim ton cha thc hin, phn tch nhng nguyn nhn v kin ngh vi lnh o cc bin php x l tip theo. c) Trn c s cc pht hin, khuyn ngh ca kim ton ni b v cc vn bn tr li ca n v c kim ton, b phn kim ton ni b thc hin theo di sau kim ton bng vic thng qua kim tra cc khuyn ngh no khng tr li, ng , ng tng phn, khng ng , kin tri ngc, t chi v lp bo co theo di sau kim ton, gi ti cc b phn lin quan. Trong trng hp i tng kim ton khng a ra cc bin php chnh sa th kim ton ni b phi yu cu lm r v bo co cp c thm quyn xem xt quyt nh. 2. nh gi cng vic kim ton: nh gi cng vic kim ton c thc hin ngay sau khi kt thc kim ton, bao gm: nh gi vic thc hin cc mc tiu, hot ng kim ton, cht lng cc bng chng kim ton, cc kt lun v khuyn ngh t rt ra cc bi hc kinh nghim cho cc cuc kim ton tip theo. Mc 3 - H s Kim ton ni b: 1. H s kim ton ni b l nhng ti liu (giy t lm vic) lin quan n qu trnh kim ton do b phn kim ton ni b (nhn vin kim ton ni b) lp, thu thp v lu gi. Nhng giy t lm vic ny ghi chp nhng thng tin c thu thp v phn
41

tch c thc hin v cn minh chng cho nhng pht hin v khuyn ngh c th c nu trong bo co. 2. Giy t lm vic cng c th nu ln nhng vn nh c th c x l m khng cn phi a vo bo co kim ton. Nhn vin kim ton ni b cn ghi chp nhng thng tin sau y vo h s lm vic: a) K hoch kim ton. b) Bn cht, thi gian v phm vi thc hin cc th tc kim ton. c) Kt qu kim ton. d) Kt lun c rt ra t cc bng chng kim ton thu thp c. 3. Giy t lm vic cn gii thch kin ca nhn vin kim ton ni b v ton b nhng vn quan trng cn c s iu chnh cng nh km theo cc kt lun ca nhn vin kim ton ni b. Trong phm vi pht sinh nhng vn kh c tnh nguyn tc hoc cn c s iu chnh, giy t lm vic cn ghi chp tnh hnh thc t c lin quan m nhn vin kim ton ni b xc nh c ti thi im a ra kt lun. 4. Cc giy t lm vic ny khng phi l ti sn c nhn ca nhn vin kim ton ni b hoc nhm kim ton ni b m c coi l ti sn ca NHTM. 5. H s kim ton ni b c th hin di nhiu hnh thc lu tr d liu khc nhau nh trn giy, trn phim, cc phng tin in t v cc phng tin khc. 6. Vic m h s kim ton ni b nhm mc ch: a) Cung cp bng chng v nhng cng vic thc hin. b) H tr vic lp k hoch v thc hin kim ton. c) H tr vic gim st v sot xt kim ton. d) Ghi chp chi tit ni dung cng vic thc hin. ) C s cho nhng kin v pht hin. 7. H s kim ton ni b bao gm hai loi (H s kim ton c nh v h s tng cuc kim ton): a) H s kim ton c nh: L h s ca tng n v c mi lin h vi cc cuc kim ton. H s kim ton c nh cho tng b phn cn bao gm nhng ti liu lin quan n tng n v sau y: - K hoch kim ton. - nh gi ri ro hng nm. - Cc Bo co c pht hnh. - Th t trao i vi b phn. H s kim ton c nh khng c mang ra khi b phn kim ton ni b. Mt s ti liu trong h s ny cng l mt phn ti liu phc v cho cc giy t lm vic ca tng t kim ton v c th s dng trong qu trnh kim ton. H s kim ton c nh cn lu tr di hnh thc vn bn v file in t.
42

b/ H s tng cuc kim ton: H s tng cuc kim ton bao gm nhng ti liu, giy t lm vic lin quan n vic thc hin mt cuc kim ton v c lp c th cho tng cuc kim ton. C th: - K hoch kim ton. - Quyt nh kim ton. - Chng trnh kim ton. - Cc Bin bn lm vic v cc biu mu kim ton. - Bng chng kim ton v giy t lm vic ghi chp nhng pht hin kim ton v kin gii trnh ca b phn c kim ton. - H s khi qut v n v, b phn c kim ton nh: M hnh t chc, chc nng nhim v, quy trnh nghip v hot ng... - Bo co kim ton. - K hoch chnh sa ca b phn c kim ton. - Cc th t giao dch c lin quan n cuc kim ton. Ton b giy t lm vic phi c ghi ngy thng lp, c ch k nhy ca ngi lp v ch k ca ngi sot xt chng t giy t lm vic c sot xt. Mc 4 - Qun l cht lng kim ton ni b 1. Qun l cht lng kim ton ni b nhm m bo cc cng vic c thc hin t yu cu ca chun mc v cc phng php c xy dng cho kim ton ni b c b phn kim ton ni b thc hin. m bo t cht lng cao, kim ton ni b c hai cp qun l cht lng cng vic l: a) Qun l cht lng tng cuc kim ton. b) Qun l cht lng ca b phn. 2. Cc th tc qun l cht lng kim ton ni b: 2.1. Qun l v sot xt cht lng mt cuc kim ton: a) Trng Nhm kim ton v Trng Phng ph trch thc hin vic sot xt li nhm m bo tnh hon chnh ca cng vic, tnh nht qun v tnh ton din ca cuc kim ton ph hp vi k hoch kim ton. b) Cc th tc sot xt c thit k nhm m bo cht lng v m bo rng k hoch kim ton c thc hin mt cch hon chnh. c) Vic sot xt ch trng vo cng vic c giao cho cc nhn vin kim ton ni b thc hin. d) Trng phng ph trch thc hin sot xt tng hp nhm m bo rng nhng kha cnh ch yu ca tng cuc kim ton c hon chnh v thc hin ng vi k hoch kim ton. ) Trng nhm kim ton thc hin sot xt cng vic nhm m bo rng: - Cng vic c hon thnh theo ng k hoch kim ton v yu cu ra.

43

- Cng vic c thc hin v kt qu t c c a vo h s kim ton mt cch y . - Giy t lm vic chng minh v ghi chp cho cc kt lun c a ra. - Ton b nhng vn kim ton trng yu c x l v phn nh kt qu kim ton. - Mc tiu ca cc th tc kim ton t c. - Cc kt lun a ra c tnh nht qun vi kt qu cng vic thc hin v thng nht vi kin kim ton. 2.2 Ch o kim ton: Lnh o kim ton ni b cp trn cn phi quan tm, ch o cc Nhn vin kim ton ca mnh trong qu trnh thc thi cng vic, ni dung ch o bao gm: a) Thng bo cho nhn vin kim ton ni b cp di v trch nhim ca h v mc tiu ca cc th tc h chun b thc hin. b) Thng bo nhng vn lin quan n n v c kim ton v nhng vn lin quan n k ton hoc kim ton c kh nng pht sinh gy nh hng n bn cht, thi gian v phm vi ca cc th tc kim ton m cc nhn vin ny ang thc hin. c) K hoch kim ton (trong c k hoch v thi gian v k hoch kim ton tng th) l mt cng c quan trng phc v cho chng trnh kim ton. 2.3. Gim st kim ton: Trng nhm kim ton chu trch nhim gim st hng ngy i vi cuc kim ton. Cng vic ny bao gm: a) Vic gim st tin kim ton nhm xc nh xem nhn vin kim ton ni b cp di c cc k nng v nng lc cn thit thc hin nhim v c giao hay khng v cng nhm m bo rng cng vic c thc hin theo ng k hoch kim ton. b) Gim st tin kim ton cng m bo rng nm bt c nhng vn quan trng pht sinh trong qu trnh kim ton thng qua vic nh gi nhng ni dung quan trng v chnh sa k hoch kim ton. 2.4. Qun l cht lng ca Trng kim ton ni b: a) Trng kim ton ni b chu trch nhim xy dng v duy tr chng trnh qun l cht lng bao trm ton b cc kha cnh ca b phn kim ton ni b ng thi thc hin gim st thng xuyn tnh hiu qu ca chng trnh kim ton. b) Chng trnh kim ton cn c thit k tr gip kim ton ni b ng gp gi tr tng thm v ci tin hot ng ca NHTM v nhm m bo rng kim ton ni b thc hin cng vic t mong mun ca Hi ng qun tr v hot ng tun th cc quy nh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam. c) B phn kim ton ni b cn p dng mt quy trnh gim st v nh gi tnh hiu qu tng th ca chng trnh qun l cht lng. Quy trnh cn bao gm c cng tc nh gi ni b v nh gi c lp v nh gi ni b bao gm: - Sot xt thng xuyn hot ng ca kim ton ni b.
44

- Sot xt nh k thng qua vic t nh gi hoc ngi khc trong t chc c kin thc v thc hnh kim ton ni b nh gi. - nh gi c lp, nh sot xt qun l cht lng, cn c thc hin t nht 5 nm mt ln, bi chuyn gia sot xt c lp c trnh hoc mt nhm sot xt t mt t chc bn ngoi. d) Kt qu nh gi c lp c Trng kim ton ni b bo co vi Trng Ban kim sot xem xt, quyt nh theo thm quyn.

45

PH LC I KIM TON NI B HOT NG TN DNG I . Mc tiu ca Kim ton tn dng: 1. Kim ton hot ng tn dng nhm nh gi ng thc trng, cht lng tn dng, pht hin nhng s h trong hot ng tn dng, nhng ri ro v tim n ri ro hot ng tn dng ca ngn hng t xut t vn hi ng qun tr (HQT), Tng Gim c, Gim c cc n v thnh vin cc bin php, gii php nhm gim thiu ri ro trong hot ng tn dng ca ngn hng. 2. Kim ton hot ng tn dng l mt trong nhng ni dung chnh trong k hoch kim ton nh k hng nm, hng qu ca NHTM v cng l ni dung chnh trong cc chng trnh kim ton t xut theo yu cu ca Ch Tch HQT, Tng Gim c v ca Gim c cc n v thnh vin trong h thng Ngn hng. II. Yu cu ca Kim ton ni b: 1. nh gi vic tun th cc chnh sch, cc quy nh, quy trnh hot ng tn dng hin hnh (bao gm c vic nh gi s ph hp ca bn thn cc chnh sch v cc quy nh v quy trnh qun l tn dng ca h thng ngn hng so vi cc qu nh ca Nh nc v ca ngnh). 2. nh gi ri ro trong hot ng tn dng. 3 nh gi cc th tc kim sot trong hot ng tn dng ca ton h thng c m bo tnh thch hp, tnh hiu qu khng? 4. nh gi tnh trung thc v tin cy ca cc thng tin v hot ng tn dng khng ch tng chi nhnh ring bit m trong ton h thng. 5. nh gi vic tun th cc mc tiu ra i vi chng trnh hot ng tn dng. 6. Kim tra cc bin php m bo an ton cho hot ng tn dng. 7. nh gi v vic phn loi n v vic trch lp d phng ri ro theo quy nh hin hnh 8. Kin ngh, t vn vi HQT v cc cp lnh o v vic chnh sa cc vn pht hin qua hot ng kim ton III. i tng kim ton hot ng tn dng: 1. L cc n v, c nhn lm vic hoc lin quan n nghip v tn dng trong ton h thng ngn hng. 2. Nhim v chnh ca cc nhn vin kim ton thc hin kim ton nghip v tn dng ti Hi s chnh l nh gi c vai tr tham mu, t vn cho Ban Lnh o trong qu trnh xt duyt cho vay, ban hnh vn bn ch v qun tr iu hnh hot ng tn dng ca ton h thng; Ti cc chi nhnh, n v thnh vin trong h thng ngn hng l nh gi vic chp hnh ch ; thc hin qu trnh cho vay, thu n v x l cc vn pht sinh. IV. Phm vi kim ton hot ng tn dng:

46

1. Ton b doanh s cho vay, thu n, d n n thi im kim tra hoc n thi im qu nh trong quyt nh kim tra ca cp c thm quyn 2. Ton b h s hin c ti Hi s chnh hoc ti cc n v thnh vin, trong cn b qun l chi nhnh n v thnh vin ti Hi s chnh v cn b tn dng ti cc n v thnh vin hin ang qun l i vi h s v s d n cn li ca khch hng n thi im kim tra hon ton chu trch nhim v vic hon chnh, b sung cc ti liu cn thiu m cc on kim tra pht hin v yu cu chnh sa sau kim tra, kim ton. V. Cn c kim ton hot ng tn dng: 1. Cn c cc vn bn lut hin hnh c Quc Hi thng qua nh lut ngn hng; lut cc TCTD; Lut doanh nghip, doanh nghip nh nc... 2. Cn c cc qu nh hin hnh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam v cc B ngnh lin quan nh qu ch cho vay, qu ch m bo tin vay, qu ch cho vay ng ti tr, qu ch ng k giao dch m bo, cc qu nh lin quan n quyn s hu nh, t... 3. Cn c cc vn bn ch o tn dng hin hnh ca NHTM nh chnh sch tn dng; chnh sch khch hng; hng dn thc hin qu ch cho vay ca Ngn hng Nh nc Vit Nam; quy trnh cho vay v qun l tn dng; Phn cp thm quyn ph duyt tn dng; nh gi tin vay; qun l ri ro tn dng s tay tn dng... 4. Cn c h s lu gi theo qu nh ti cc Phng, Ban tn dng, k ton... ca Hi s chnh v cc n v thnh vin. Trong , Nhn vin kim ton khi kim ton cn p dng ng cc vn bn lut hin hnh, vn pht sinh ti thi im no th p dng vn bn qu nh ti thi im . Trnh cc trng hp a ra cc kin ngh khng ph hp v p dng sai vn bn qu nh. VI. Phng php kim ton hot ng tn dng: Nhn vin kim ton cn p dng phng php kim ton hot ng v kim ton tun th thc hin chng trnh kim ton c cp c thm quyn ph duyt. VII. Ni dung kim ton hot ng tn dng: 1. nh gi ri ro lin quan n hot ng tn dng: theo 3 cp (cao; trung bnh v thp). Khi phn tch, nh gi ri ro trong hot ng tn dng cn i su vo cc ri ro trng yu sau: a/H s khch hng cha y . b/Cc thng tin thm nh v khch hng v khon vay cha y v chnh xc. c/ Khng c tun th vic phn cp u quyn trong quy trnh cho vay i vi khch hng. d/ Thng tin trong Hp ng tn dng, Hp ng th chp, cm c khng khp ng vi quyt nh ph duyt khon vay v thng tin trn h thng SIBS. e/ Vic ng k giao dch bo m v thc hin lu kho cc giy t gc lin quan ti sn bo m tin vay khng c thc hin theo ng quy nh. g/ Cn c gii ngn cha y v ng quy nh. h/ Cng tc kim tra khch hng sau cho vay cha kp thi, cha bo m cht lng v cha c kim sot cht ch. i/ Vic qun l thu n cha cht ch. k/ Vic c cu n (gia hn v iu chnh k hn n) cha y cn c.
47

l/ Vic phn loi n cha thc hin theo ng quy nh. Vic trch lp d phng ri ro cha ng vi thc t phn loi n m/ Cng tc nh gi khch hng nh k cha c thc hin kp thi v y . p/ Vic qun l phn quyn truy cp vo phn h tn dng trong h thng SIBS khng ng quy nh. ... 2 nh gi cht lng hot ng ca h thng kim sot tn dng ti n v c kim ton: Khi nh gi cn nhn thc tng th v y theo cc ni dung sau: R sot mi trng php l tc ng n hot ng ca Ngn hng nh nhng thay i v lut php v phm vi hot ng ca Ngn hng s b tc ng, nh hng; Cc vi phm ch chnh sch c pht hin trong cc cuc thanh tra, kim tra, kim ton trc. Cc vn bn yu cu ca c quan qun l nh nc cho php nh gi tnh tun th ca Ngn hng (cc ch tiu an ton hot ng ngn hng...). Xem xt kt qu hot ng thng qua cc ch tiu v kt qu hot ng vi k hoch trong thi k t 3 - 5 nm. Cc bo co ti chnh (gm bn cn i k ton v v bo co kt qu kinh doanh ). Xem xt nhng thay i c cu t chc cn b: Cc thay i trong c cu t chc v nhn s; Nhng thay i nhn s nhng v tr ch cht, quan trng (Gim c, Trng, Ph phng...); Chnh sch tuyn dng, b nhim v chm dt hp ng lm vic; cc chng trnh o to... Xem xt v phng php v bin php trin khai thc hin kim sot hot ng tn dng ti n v c kim ton. 3. Ni dung kim ton nghip v tn dng: 3.1 Cc bc thc hin -nh gi kt qu hot ng trong thi hiu kim ton -Xem xt v m hnh t chc, chc nng nhim v, phm vi hot ng ca cc Phng tn dng v Phng T&QLTD; Cc thay i trong hot ng tn dng -Xem xt cc vn bn, quy nh v cho vay, phn cp u quyn -Kim ton thc hin quy trnh quy nh: Kim tra h s vay vn vi danh mc h s theo quy nh; Kim tra ni dung cc t trnh thm nh, t trnh cho vay, bo co nh gi TSB: C y cc ni dung theo mu quy nh khng; Cc ni dung thm nh c chnh xc khng. C s kim sot ca cn b qun l cc cp khng...; Kim tra trnh t xt duyt cho vay: Cp ph duyt? Hn mc ph duyt? Cc bo co t vn ca HTD, H nh gi; Kim tra vic ng k giao dch bo m v lu tr giy t gc lin quan n TSB: Vic thc hin ng k giao dch bo m (kp thi v y )? Thc hin lu kho cc giy t gc lin quan c y , kp thi?... Kim tra cn c gii ngn v i chiu ch k ca khch hng vi mu ch k ng k: C y cn c gii ngn;
48

Mc ch gii ngn khp ng so vi mc ch vay vn v chuyn ng i tng th hng; S tin gii ngn c nm trong hn mc khng; Kim tra ch k trn h s vay vn vi ch k ng k giao dch.Kim tra khch hng sau gii ngn: R sot v i chiu cc ni dung ca Bin bn kim tra mc ch s dng vn vay; Xem xt Bin bn kim tra tnh hnh ti chnh v hot ng kinh doanh cakhch hng nh k,t xut; Bin bn kim tra v nh gi li TSB nh k v t xut; Bo co kt qu kim tra ti sn hnh thnh t vn vay, cc vn tn ti, vng mc, kin ngh, bin php x l Kim tra vic qun l thu n: S phi hp gia CBTD v phng DVKH trong vic thu n; Vic thu n c c kim sot hay khng...Kim tra vic c cu n: Cn c gia hn n, iu chnh n; Quy trnh gia hn n, iu chnh n; Kim tra vic phn loi n: Vic phn loi n c chnh xc khng; C c thc hin kp thi theo quy nh khng. -Kim tra s liu nhp trn h thng SIBS: c s chnh sa d liu trn h thng SIBS. i chiu thng tin gi HTD v t trnh cho vay. i chiu gia hp ng tn dng vi s liu lu tr trn SIBS; Kim sot vic to lp, ph duyt khon vay, ID truy cp, -nh gi v vic tc nghip trong vic thc hin quy trnh cho vay: Phi hp trong vic thm nh d n; Phi hp trong vic thc hin thm tra, nh gi TSB trong qu trnh xt duyt cho vay, nh k hng nm, t xut theo yu cu ca lnh o; Phi hp trong vic nh gi xp loi khch hng. -Kim tra vic nh gi ton din khch hng nh k (hng nm): Trch nhim trong vic r sot v bo co nh gi ton din khch hng ca ton Chi nhnh; Trch nhim trong vic r sot v bo co nh gi li ton b ti sn bo m tin vay ti Chi nhnh. Trong qu trnh kim ton, Nhn vin KTNB cn lu mt s vn sau: Mt l: Kim tra cho vay o n (tr trng hp cho vay o n theo quyt nh, ch nh ca chnh ph). Trong thc t, c th din ra cc hnh thc o n sau: + Cho vay chuyn thng vo ti khon tin gi ca doanh nghip, sau dng s d ti khon tin gi thu n. + Doanh nghip i vay cc t chc tn dng khc hoc vay ca cc bn hng, dng s tin vay c tr n nhng mn n n hn, qu hn ti Ngn hng u t v Pht trin. Sau vay Ngn hng u t v Pht trin tr n cc t chc tn dng hoc bn hng m trc doanh nghip vay tr cho Ngn hng u t v Pht trin. + Cho doanh nghip vay bng tin mt sau doanh nghip dng s tin ny np vo ngn hng tr n nhng mn vay din hn hoc qu hn. + Doanh nghip vay Ngn hng , tin vay c chuyn vo ti khon tin gi ca mt doanh nghip khc (mc d hai doanh nghip khng pht sinh quan h thanh ton

49

tin hng - dch v). Sau s tin ny c chuyn v ti khon ca doanh nghip vay vn v dng thu n cc mn vay n hn - qu hn. + Dng bt ton iu chnh cho vay, thu n ngay trong ngy (Tt ton mn vay trc, sau cho vay li vi cng i tng nhng khng y iu kin cho vay). Khi kim tra cn xem cc ti liu sau: S ph ti khon cho vay, ti khon tin gi ca doanh nghip ti ngn hng; kim tra chi tit s ph cho vay xem s tin vay c chuyn i u, s tin thu n t ngun no, t u chuyn v (xem cc chng t lin quan). Kim tra s qu, bng k np - nhn tin. Trong nhiu trng hp phi kt hp vi vic kim tra s dng vn vay ti doanh nghip hoc nm bt thng tin trong ni b v cc bng chng php l t bn ngoi mi c s kt lun c vic cho vay o n hay cho vay khng ng mc ch, i tng? Hai l: Kim tra vic nhp xut v bo qun ti sn lm m bo tin vay: + Kim tra vic nhp xut ti sn l m bo tin vay: Tu theo tnh cht ca cc cuc kim tra m tin hnh kim tra ton b hay kim tra in hnh. Tuy nhin khi kim tra cn lu : vic theo di ti sn th chp, cm c trn s sch phi khp ng chng loi v gi tr nh trong hp ng m bo tin vay; phi khp ng v mt thi gian; vic xut ti sn m bo ch c tin hnh khi ngi vay tr xong n v li (hoc ngi vay tho thun vi ngn hng thay i ti sn th chp, cm c); nhng khon vay tip sau nhng vn dng ti sn c lm m bo cn kim tra v v qu trnh, th tc xut nhp ngoi bng v tnh hp php hp l ca ti sn c theo ng quy nh khng. + Kim tra ti sn v vic bo qun TSB tin vay (i vi nhng TSCC do ngn hng gi v qun l trong thi gian vay vn). Khi kim tra cn lu : Kim tra s lng, cht lng, chng loi ti sn m bo xem c khp ng vi hp ng m bo ti sn v s sch kt ton hay khng; i vi nhng ti sn phi nim phong nim phong theo ng quy nh cha (nhng ti sn c nim phong khi kim tra phi mi khch hng n m nim phong); kim tra vic bo qun ti sn xem m bo v mt cht lng v an ton cha. + Kim tra tnh hp l, hp php ca giy t chng minh quyn s hu, s dng ti sn th chp, cm c. + Bo lnh ca ngi th 3 c ng quy nh hay khng. Ba l: Cho vav ngoi t: Khi tin hnh cho cc doanh nghip vay bng ngoi t, ngoi nhng quy nh thng nht ca NHTM, cc chi nhnh cn phi chp hnh nghim tc ch qun l ngoi hi ca Chnh ph v ca NGN HNG NH NC VIT NAM Vit nam. V vy khi kim tra cho vay ngoi t, Nhn vin kim ton cn ch nhng im sau: + i tng cho vay ngoi t doanh nghip nhp khu vt t hng ho, nguyn liu sn xut kinh doanh, nhp khu my mc thit b, ph tng thay th hoc tr cc chi ph lin quan n vn ti, bo him t ngoi nc. Tuyt i khng cho vay ngoi t doanh nghip s dng tr n ngn hng v cc t chc kinh t trong nc hoc chuyn i ra ng Vit nam (VN) + Doanh nghip phi c php kinh doanh xut nhp khu trc tip, Trng hp doanh nghip nhp u thc c nhu cu vay ngoi t th phi c php ca Tng gim c bng vn bn. + Doanh nghip phi c giy php nhp khu vt t, hng ho, my mc xin vay. + Phi c hp ng nhp khu gia doanh nghip xin vay vi pha nc ngoi.
50

+ Tin vay ch c s dng chuyn tr cho bn nc ngoi theo phng thc thanh ton quc t qua NHTM, trng hp chuyn sang ngn hng thng mi khc thanh ton quc t th phi c s chp thun bng vn bn ca Tng gim c. Bn l: Lu kim ton c cu khon vay; cc gii hn an ton trong hot ng tn dng v nhng trng hp khng c cho vay v nhng trng hp hn ch cho vay (theo Lut cc TCTD v qu ch cho vay hin hnh). Nm l: Trong trng hp h s c nhiu sai st, b ty xo th cn phi c quan tm xem xt, kim tra v lm r cc ni dung lin quan n khon vay, c k hoch t chc kim tra i chiu trc tip ti doanh nghip. Su l: Trong qu trnh kim tra h s cn kt hp phng vn gp g nhng cn b trc tip gii quyt cho vay nh: CBTD, trng phng tn dng, k ton cho vay, th qu, th kho t hiu nhng vn cn cha r. 3.2 Thc hin kim ton 1. nh gi kt qu hot ng trong thi hiu kim ton a/ Tng d n: - T trng d n ngn hn, trung di hn trn tng d n so vi ch tiu k hoch c giao. - T trng d n theo thnh phn kinh t trn tng d n so vi ch tiu k hoch c giao. b/ Cht lng tn dng - T l n qu hn, n xu trn cn i ca n v ti thi im kim tra. - T l N qu hn, n xu thc t n thi dim kim tra do on kim tra xc nh. Cn phn nh r n qu hn theo kh nng thu hi v nhng c gng thu hi n qu hn ca n v. - T l thu li tin vay thc t trong k so snh vi li tin vay phi thu trong k cng l mt ch tiu gin tip nh gi cht lng tn dng, nu t trn 90% l tt, nh hon 80% l xu (lu : loi tr yu t thi v). - T l n khoanh, ch x l trn tng d n. - T l n xu, n c kh nng mt vn trn tng d n c/Xem xt v m hnh t chc, chc nng nhim v, phm vi hot ng ca cc Phng tn dng v Phng T&QLTD; Cc thay i trong hot ng tn dng - Kim tra vic trin khai ch , th l v cc vn bn ch o ca NHTM - Kim tra vic b tr cn b lm cng tc tn dng: t l cn b tn dng trn tng s cn b trong ngn hng mc trung bnh hin nay t 30- 40% . Ch : Ch tnh nhng cn b trc tip cho vay, nu trng ph phng tn dng khng trc tip cho vay th khng tnh l cn b tn dng 2. nh gi s b v hot ng tn dng ti n v kim ton: tng trng; c cu; cht lng tn dng; B tr cn b tn dng hp l cha? khi lng cng vic i vi mt cn b tn dng nhiu hay t? c m bo qun l tt d n sau khi cho vay khng?... 3. Kim ton thc hin quy trnh, quy nh

51

A. KIM TON TI HI S CHNH (MU M-4TD): Tham chiu ni dung s tay tn dng v qu trnh ISO ca NHTM 1. Kim tra v cht lng tn dng a/ Tham mu xy dng c ch chnh sch tn dng - Xy dng, chnh sa chnh sch tn dng - Xy dng,chnh sa chnh sch khch hng - U quyn phn cp hn mc tn dng - Xy dng chc nng nhim v - Hng dn c ch cho vay i vi tng loi khch hng - Hng dn thc hin cc qu nh v cho vay, m bo tin vay b/ nh gi v Cht lng tn dng ti a bn c phn cng - Tng d n - T l n qu hn/Tng d n - T l thu li - T l n khoanh/Tng d n - T l n nhm 4,5/Tng d n c/ Kim tra thc hin trnh t thm nh, ti thm nh d n theo phn cp u quyn - Thc hin qu trnh - Cht lng thm nh, ti thm nh - C cu cho vay, gipo hn cho vay - Phi hp gia cc phng/Ban . d/ KIm tra vic trin khai thc hin chnh sch, ch - Xc nh hn mc cho vay i vi tng khch hng theo thm quyn - Xc nh gii hn cho vay ca tng chi nhnh - Kim tra vic thc hin Chi nhnh Chi nhnh - Trc tip m phn, tham mu k kt hp ng nguyn tc, hp ng khung . 2. nh gi v ch o iu hnh ca lnh o Ban/Phng a/ Kim tra s phn cng ca lnh o - B tr, sp xp cn b c hp l + Khi lng cng vic + Nng lc chuyn mn + Phm cht o c - Ch o, iu hnh + Vn bn ch o + Bin bn hp phng + Hi tho cc chuyn - Vic o to nng cp trnh chuyn mn nghip v ca cn b tn dng
52

b/ Kim tra vic tham mu xy dng ch v trin khai thc hin chnh sch ch ti a bn c phn cng (nh gi theo cc ch tiu qu nh ti phn 1iu ny) 3. nh gi v cht lng ca cn b tn dng - Thng qua hiu qu tn dng ti cc chi nhnh c phn cng qun l - Bo co kp thi cc khon vay c vn v cc khon vay km hiu qu - Tham mu cc bin php tho g - nh gi vic tham mu xy dng ch v trin khai thc hin cc c ch, chnh sch ti cc chi nhnh c phn cng qun l(nh gi theo cc ch tiu qu nh ti phn 1iu ny) - nh gi v phn loi ri ro trong hot ng tn dng ti cc chi nhnh c phn cng qun l - nh gi phn loi v ri ro th trng, thin tai, khch hng c la o B. KIM TON TI CHI NHNH (MU M- 2 TD) 1. Kim ton h s vay vn a/ Trc ht, Nhn vin kim ton cn xem cc ti liu sau: - Sao k v n vay doanh nghip n thi im cn kim tra; - S ph k ton v d n vay ca doanh nghip - H s tn dng (Tham chiu ph lc 8A v 9A - s tay tn dng Ngn hng T&PT Vit Nam ) Yu cu: H s tn dng phi y theo qu nh ca ngn hng; gia sao k, s ph, cn i ti khon phi khp ng v tn khch hng, ti khon, s tin. S khp ng ny s trnh c hin tng nhng khon vay xu, nhng khon vay c vn nhng n v c kim ton khng xut trnh hoc xut trnh khng cc khon d n thc t cn li. b/ Kim tra vic sp xp, lu tr h s ca cn b tn dng (tham chiu chng VI qu trnh cho vay v qun l tn dng - s tay tn dng ngn hng- mc qun l tn dng). Thng qua vic kim tra h s vay vn v qun l h s ca cn b tn dng dn chiu v cht lng tn dng ti chi nhnh 2. Kim ton vic tun th trnh t cho vay: Khi thc hin cn lu : - Kim tra tnh hp php, hp l ca cc lai h s theo cc vn bn php lut hin hnh trong trng hp lut doanh nghip c thay i th trong qu trnh kim tra phi xem xt cho ph hp vi nhng b sung sa i . - Cn tham chiu chi tit cc loi qu trnh thm nh d n, qu trnh cho vay, qu trnh thao tc nghip v theo s tay tn dng, qu trnh ISO v d n hin i ho ngn hng v h thng thanh ton ca NHTM. - Cc ni dung dn chiu trong bo co kim ton c th hin ti bo co kim ton chi tit khon vay (MU M- 2 TD) nh km s tay ny Bc 1. Kim tra v trnh t thm nh Kim tra trnh t thm nh ca cn b chi nhnh gm cc ni dung sau: - Bo co thm nh c ng mu qu nh khng?

53

- Ni dung bo co thm nh phn tch y cc yu t v khch hng v d n theo qu trnh thm nh v s tay tn dng cha? - Cht lng thm nh c tt khng (lin h vi cc khon vay khc v kt hp vi qu trnh thu n thu li v x l cc vn pht sinh nh gi v khch hng, ti sn th chp v hiu qu ca khon vay) Bc 2. Kim tra trnh t ph duyt tn dng: Thc hin theo qu trnh thm nh v s tay tn dng gm cc ni dung chnh nh sau: - Cn b tn dng tp hp h s, nghin cu thm nh cc iu kin vay vn, lp t trnh km h s trnh trung phng tn dng - Trng phng tn dng chu trch nhim kim tra li h s v ghi trc tip kin nh gi, xut cho vay hay khng cho vay vo t trnh cn b tn dng lp - kin tham gia ca cc phng chc nng (thm nh, ngun vn) - kin ca hi ng tn dng (nu c) - kin quyt nh ca Lnh o chi nhnh trn t trnh ca phng tn dng - Vn bn tr li ca Hi s chnh NHTM (i vi cc khon vay vt mc phn quyt) Bc 3. Kim tra trnh t cho vay 1/ Ni dung kim tra: Nhn vin kim ton thc hin kim tra cc ni dung sau theo quy trnh cho vay v s tay tn dng: - Hon thin h s vay vn theo quyt nh ca cp c thm quyn - K hp ng tn dng; hp ng Bo m tin vay; - ng k giao dch m bo - Qu trnh gii ngn - Qu trnh thu n gc v li - X l cc pht sinh, iu chnh gia hn n, c cu li n, chuyn n qu hn. - Kim tra ti sn m bo 2/ Cc bc tin hnh a/ Kim tra vic hon tt h s, th tc: - Cc ti liu cn thit khc: b xung , ng qu nh, ng mu? - H s ti sn m bo: y , ng qu nh, ng mu? b/ K HTD; H cm c th chp:ng qu nh, ng mu? c/ Thc hin giao dch bo m: y , ng qu nh? d/ Kim tra qu trnh gii ngn (Tham chiu qu trnh ISO; qu trnh gii ngn trong s tay tn dng) - Kim tra h s gii ngn v chng t thanh ton - Kim tra cc cn c pht tin vay theo qu nh v t trnh gii ngn c ph duyt ca lnh o, a ch chuyn tin - Kim tra vic hch ton k ton y , chnh xc trong s k ton ngn hng bo m c thm quyn ca ngi gii ngn, ngi kim sot, ngi duyt. / Kim tra vi thu n, thu li:

54

- Khch hng c tr n ng cam kt khng? t l vic thu n gc/n li c ng quy nh khng? - Kim tra vic phn loi n qu hn theo thi gian c chnh xc hay khng? - Li sut p dng c ng khng? - Kim tra vic tnh v thu li c ng, y hay khng? - Min gim li thc hin theo ng quy ch min gim li hay khng? e/ Kim tra vic x l cc vn pht sinh: - Chuyn n qu hn - Gia hn n - Phn loi n - B sung, chnh sa HTD, ti sn v h s th chp Khi kim tra Nhn vin kim ton cn lu thi im x l cc vn pht sinh; cc cn c x l v cc tn ti cha c x l. Cn b tn dng, k ton c thc hin ng quy trnh chuyn n qu hn theo qu nh khng (h s, th tc chuyn n qu hn c kp thi khng? c ng phm vi, thm quyn khng? Nguyn nhn, l do khng thu , ng s n gc v li?) nh gi vic n c thu n n hn, qu hn, thu li (Cc thng bo nhc n, c cc bin php kin quyt i vi n qu hn ...); nh gi vic phn loi n v trch lp d phng ri ro theo qu nh f/ Kim tra ti sn m bo Kim tra vic nhp, qun l s liu v lu tr h s tn dng, h s ti sn th chp, cm c: Khi kim tra, Nhn vin kim ton cn c s tay tn dng qu nh v qu trnh qun l v lu tr h s theo qu nh ca NHTM nh gi trn cc mt: - H s vay vn do b phn no qun l? C ng quy nh hay khng? - Quy trnh bo qun, xut nhp h s c ng trnh t quy nh khng? - Qun l h s v quy trnh nhp xut ti sn th chp, cm c c ng trnh t quy nh khng? bo qun ti sn th chp, cm c? m s theo di y hay khng? So snh s liu ca k ton v ca kho qu (Ngy xut nhp ti sn, gi tr ti sn xut nhp; Mi ln xut nhp ti sn c ghi s) c khp khng? Vic xut nhp ti sn c ng quy trnh, quy nh khng? C kim k ti sn th chp, cm c theo quy nh khng? Cc bin bn kim tra ti sn nh k, t xut: i chiu vi s sch, chng t k ton ang lu gi ti ngn hng. Lu : cc trng hp th chp vay vn di hn ti ngn hng c c nh gi li nh k, hng nm hoc nh gi li theo qu nh ca Nh nc khng? Bc 4. Kim tra v vic tt ton HTD, gii chp ti sn m bo: c ng thi gian v theo yu cu ca khch khng C. KIM TRA I CHIU TRC TIP VI KHCH HNG VAY VN: - y l mt khu rt quan trng trong qu trnh kim tra; Nhn vin kim ton ch c thc hin khi c s chp thun ca Trng on kim tra v y l mt vic rt tn cng sc, ng thi cng l mt vic rt t nh. Cn b i chiu phi va phng vn

55

khch hng thu thp cc thng tin, ti liu theo yu cu cng vic, va trnh khch hng c n tng khng tt v ngn hng. - Thng qua i chiu trc tip h s vay vn chng t c vn vay c hiu qu hay khng, cht lng tn dng c m bo hay khng. Vic i chiu phi t c yu cu: i chiu d n, tnh hnh tr n, li ca ngi vay (gia hch ton ti s sch ngn hng vi cc cn c ca ngi vay); xem xt hiu qu s dng vn, xem xt ti sn th chp, ng thi qua i chiu trc tip cng c th rt ra c nhng mt c, cha c, nhng vng mc ca ngi vay phn nh vi cc cp c thm quyn. Ngoi ra nhng v vic tiu cc thung ch c pht hin thng qua i chiu trc tip vi ngi vay. 3.1. Xc nhn n vay ( MU. 1TD) - Cn c vo ti liu ang lu gi ti ngn hng (sao k k c, s k ton cho vay, cc kh c ang cn d n i vi doanh nghip), xc nh s tin doanh nghip ang cn n ngn hng bao gm d n: Ngn, trung, di hn (ni, ngoi t). - Yu cu doanh nghip k xc nhn s tin ang cn n ngn hng. Trong trng hp c chnh lch phi tm r nguyn nhn. 3.2. Kim tra vic s dng tin vay Kim tra s dng tin vay ca doanh nghip c ng mc ch xin vay khng. - Cn lm r: Tin vay c chuyn tr cho ai? thanh ton cho hp ng kinh t no? c ph hp vi mc ch vay vn ghi trong h s tn dng khng? - Trong qu trnh kim tra cn xem cc ti liu sau: + Chng t chuyn tin (nu vay bng chuyn khon) hoc phiu chi (nu vay bng tin mt, ngn phiu). + Hp ng kinh t lin quan. + Ho n bn hng ca ngi bn. + Phiu nhp kho, th kho. - Phi kim tra thc t ti sn c hnh thnh t tin vay ngn hng ti doanh nghip. 3.3. Kim tra thc trng ti sn lm m bo n vay - Kim tra thc t ti sn th chp, cm c lm m bo tin vay. Qua nh gi thc trng ti sn m bo tin vay c ng nh trong h s th chp, cm c lm m bo n vay ang lu gi ti ngn hng khng. - Cn lm r nhng vn sau: + Tnh trng hin ti ca ti sn (ai ang s dng? cht lng ti sn . . .). + Gi tr ti sn nh gi li tng k (Nu thy bt hp l c th xem xt thm v cht lng ca vic nh gi gi tr ca ti sn th chp xem c ph hp vi gi tr ca ti sn ghi trong h s th chp ti sn). i vi ti sn m bo l nh v t cn lu - i vi ti sn m bo l t: + Kim tra din tch thuc quyn s dng t ca doanh nghip (hoc din tch t thu ca doanh nghip) so vi din tch t trong hp ng m bo tin vay. + Kim tra gi tr t ca doanh nghip (trn c s khung gi do UBND tnh, TP quy nh).
56

- i vi ti sn m bo l nh trn t: + Kim tra v tr ngi nh (mt ng, trong ng, trong lng...) c ng nh trong h s m bo n vay khng. + Kim tra din tch xy dng, din tch s dng (so vi din tch nh trong hp ng m bo tin vay). + Kim tra gi tr nh ca doanh nghip trn c s khung gi v xy dng do UBND tnh, TP qu nh ti cc thi dim (so v gi tr nh trong hp ng m bo tin vay). * Cn ch n gi c th trng ti thi im nh gi ti sn th chp. Nu gi c th trng cao hn gi quy nh th gi tr ti sn th chp ly theo gi quy nh, ngc li nu gi c th trng thp hn gi quy nh th gi tr ti sn th chp ly theo gi c th trng. Nhng ti sn bt buc phi mua bo him th khng cho vay vt qu gi tr c bo him v ngn hng phi gi giy t bo him. - i vi m bo bng hng ho: cn ch kim tra ch d qun l kho v kim tra thc t hng ho trong kho. Vic nhp xut hng ho phi m bo ng nguyn tc v ch c xut hng ho khi dc s ng ca ngn hng cho vay; Vic thu tin bn hng phi c qun l cht ch thu n. Ngoi ra cn b kim tra cn xem xt cu trc ca kho xc dnh an ton v kh nng bo m cht lng ca hng ho trong kho. 3.4. Kim tra hiu qu d n v tr n ca doanh nghip Vic pht huy hiu qu kinh t ca d n c th hin trn cc mt: tnh hnh ti chnh, tnh hnh sn xut kinh doanh, tiu th sn phm ca doanh nghip. Khi kim tra tnh hnh ti chnh, c bit ch cc khon cng n i vi cc t chc kinh t, t chc tn dng khc (c th phi phn tch k cc nhm cng n); kim tra tnh hnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip s nh gi c v nng lc sn xut kinh doanh ca doanh nghip; Kh nng tiu th sn phm (th trng, gi c...), kh nng tr n ca doanh nghip khi ti hn tr n cho NHTM. * Tnh hnh ti chnh ca doanh nghip: . Cn xem cc ti liu: Bo co quyt ton hoc cn i k ton k gn nht; s sch k ton, hp ng kinh t v cc chng t lin quan lm r cc vn sau: - Doanh nghip hin ang li hay l? - Tnh hnh s dng vn ca doanh nghip: C s dng ngun vn ngn hn u t di hn khng? Nu c th doanh nghip d kin ly ngun no b dp. - Tnh trng cng n ca doanh nghip tt hay xu (cn xem chi tit cc khch n, ch n), c cc khon n phi thu kh i khng? Doanh nghip c cc khon n n hn - qu hn nhng khng c kh nng thanh ton khng. * Tnh hnh tiu th sn phm ca doanh nghip Cn xem cc ti liu: - Cc hp ng kinh t u ra ca doanh nghip. - Doanh thu bn hng ca doanh nghip cc k gn nht (xem bo co bn hng, ti khon doanh thu bn hng). * Kim tra thc t tr n ca doanh nghip: - Cn i chiu gia HTD, kh c, thng bo nhc nca ngn hng vi cc chng t lu gi ti doanh nghip

57

- Cn xem xt v ngun thu t d n v cc ngun thu khc ca doanh nghip vi thc t tr n ca doanh nghip nh gi thm v cht lng cng tc thm nh d n ca ngn hng VIII. Lp v gi bo co kim ton tn dng. 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Lp v gi bo co kim ton hot ng tn dng l mt cng vic rt quan trng ca kim ton ni b. Bo co r rng chnh xc t mi cuc kim ton gip cho vic thit lp mt tp hp cc thng tin chnh xc v hot ng tn dng gip cho cng tc iu hnh ca lnh o c c nhng quyt sch ng n iu chnh nhng sai st v pht huy nhng li th ca H tn dng, khng ngng y mnh hot ng kinh doanh c hiu qu. Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton, c th tin hnh kim ton hot ng tn dng ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc tn dng nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn tn dng. Trong trng hp ph trch b phn tn dng chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton -Mu M3-TD (kim ton ton b hot ng tn dng hay mt/ mt nhm i tng tn dng c th). - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong qu trnh cho vay thu n. - Khuyn ngh khc. iu quan trng v cng l mc tiu ca bo co kim ton ni b i vi hot ng tn dng l cn m bo rng tng im quan trng trong bo co kim ton phi c i tng kim ton hiu r. Do vy bo co d tho cn c s xc nhn thng qua
58

trao i vi lnh o ca b phn c kim ton trc khi thng bo vi gim c i tng kim ton; 3. Gi bo co kim ton hot ng tn dng: Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton. 5. Mu biu kim ton ni b hot ng tn dng: (Ph lc PL09/KTNB) M-1TD - Th yu cu xc nhn M-2TD - Bo co kim ton chi tit khon vay M-3TD - Tng hp kim tra chn mu M-4TD - Bo co kim ton hot ng tn dng ti hi s chnh

59

MU M-1TD NGN HNG T&PT VN CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM c lp - T do - Hnh phc .., ngy thng nm TH YU CU XC NHN Knh gi: .. Ngn hng T&PTVN ang tin hnh kim ton hot ng tn dng ti chi nhnh NHT&PT Tnh Chng ti ngh: Qu doanh nghip kim tra v k xc nhn d n tn dng vi chi nhnh NHT&PT. n ngy / / nh sau: HTD s.Ti Khon i ng s.. D n HTD s.Ti Khon i ng s.. D n HTD s.Ti Khon i ng s.. D n .. Chng ti rt mong sm nhn c vn bn xc nhn ny lm cn c kim ton hot ng tn dng ca qu doanh nghip vi chi nhnh NHT&PTMi vng mc xin Qu doanh nghip lin h trc tip vi s in thoi Xin chn thnh cm n v trn trng knh cho NHT&PT. Gim c (k tn, ng du) PHN XC NHN CA KHCH HNG Cng ty Xc nhn s d n ti chi nhnh NHT&PT .tnh n ngy HTD s.Ti Khon i ng s.. D n HTD s.Ti Khon i ng s.. D n HTD s.Ti Khon i ng s.. D n ., ngy thng nm Gim c (k tn, ng du)

nh sau:

60

MU M-2TD BO CO KIM TON CHI TIT KHON VAY (Thi hiu kim tra t.n.) Chi nhnh Kim ton vin Thi gian kim tra Cn b tn dng chi nhnh Cn b pht tin vay Tn khch hng vay vn Hp ng vay vn Mc ch vay vn Tng s tin vay Thi gian vay Thi gian tr n theo hp ng Ngy o hn S d gc n thi im kim tra S d li n thi im kim tra A- KIM TON TI CHI NHNH I/ Kim tra h s vay vn: Kim tra vin cn xem cc loi ti liu sau: - Sao k, s ph v d n - Cc chng t, ti liu chng minh lu ti k ton, tn dng 1. Kim tra h s khch hng C khng a/ ngh vay vn: b/ H s php l: - Quyt nh thnh lp. - iu l doanh nghip. - Quyt nh b nhim Ch tch HQT, Tng Gim c, K ton trng. - ng k kinh doanh. - Giy php hnh ngh( i vi cc ngnh bt buc phi c theo qu nh ca php lut). - Giy php XNK ( /v nhng ngnh c qu nh). - Vn bn u quyn (nu c). - ng k m s thu. - Cc vn bn khc c/ H s khon vay: - Bo co ti chnh ( gm bng cn i; bo co kt qu SXKD; thuyt minh bo co ti chnh; bo co lu chuyn tin t) ti thiu 3 nm gn nht v qu gn nht - KHSXKD, ti chnh - Bng k cng n, phi thu, phi tr - D n/phg n SXKD c duyt theo qu nh (trng hp vay ngn hn ch cn gim c doanh nghip k duyt) - Cc hp ng chng minh u vo, u ra - Thit k, tng d ton c duyt - Cc vn bn khc (ca cc B, nghnh; ca c quan ch qun khch hng vay; cc vn bn lin quan n t, n b gii phng mt bng, giy php xy dng). d/ H s bo m tin vay - C ng qu nh khng (Thc hin theo ngh nh 178/1999/N-CP ngy 29/12/1999 v s 85/2002/N-CP ngy 25/10/2002 ca Chnh Ph; thng t s 07/2003/TT-NHNN ngy 19/5/2003 ca Ngn hng Nh nc Vit Nam v quyt nh s 2696/Q-PCC ngy 31/7/2003 ca NHTM)

61

- C Hp ng Cm c, T/Chp ng qu nh Yu cu: H s vay vn phi y , ng qu nh ca php lut v ca Ngn hng T&PT Vit Nam; gia sao k, s ph, cn i ti khon phi khp ng v tn khch hng, ti khon, s tin. S khp ng ny s trnh c hin tng nhng khon vay xu, nhng khon vay c vn nhng n v c kim ton khng xut trnh hoc xut trnh khng cc khon d n thc t cn li. 2. Kim tra vic sp xp, lu tr h s ca cn b tn dng C Khng 2.1 Sp xp h s ca cn b tn dng: - Khoa hc c theo hng dn ca Ngn hng T&PT Vit Nam + nh s danh mc ti liu ( k c cc thng bo mi pht sinh) + Lu y , d tm - Cp nht thng tin v khch hng vay + V bo co ti chnh + V cng n + V tnh hnh hot ng KD + V tnh hnh ti sn m bo - Cc loi bin bn kim tra (nh k, t xut) - Gia hn n ng qu nh 2.2 S sch/file theo di ca CBTD: + y cc thng tin lin quan n khch hng v khon vay, c bit phi thng xuyn cp nht cc d liu mi + Theo di tnh hnh vay-tr II/ Kim tra vic thc hin qu trnh, qu ch cho vay: C Khng 1. Thc hin trnh t thm nh, ph duyt - T trnh thm nh ca CBTD c ng qu nh khng - C ph duyt ca Trng phng TD khng - C ph duyt ca Gim c chi nhnh khng - C ng thm quyn ph duyt khng - C vn bn tr li ca Hi s chnh Ngn hng T&PT Vit Nam (i vi cc khon vay vt mc phn quyt) 2. Thc hin trnh t cho vay - Hon thin h s vay vn theo quyt nh ca cp c thm quyn - K hp ng tn dng; hp ng Bo m tin vay; - ng k giao dch m bo - Gii ngn ng a ch, ng qu nh - Thu n gc v li c theo qu nh khng - X l cc pht sinh, iu chnh gia hn n, c cu li n, chuyn n qu hn c ng khng - Trch lp d phng ri ro - K hoch thu hi n xu Khi kim tra kim tra vin cn lu thi im x l cc vn pht sinh; cc cn c x l v cc tn ti cha c x l. Cn b tn dng, k ton c thc hin ng quy trnh chuyn n qu hn theo qu nh khng (h s, th tc chuyn n qu hn c kp thi khng? c ng phm vi, thm quyn khng? Nguyn nhn, l do khng thu , ng s n gc v li?) nh gi vic n c thu n n hn, qu hn, thu li (Cc thng bo nhc n, c cc bin php kin quyt i vi n qu hn ...); 3. Kim tra ti sn: C khng - Loi ti sn th chp

62

- Tng gi tr ti sn th chp ti thi im cho vay - Tng s ti sn th chp ti thi im kim tra - Lu h s c , ng qu nh? - Qu trnh bo qun, xut nhp h s c ng trnh t khng? - C m s theo di y khng? - S liu gia k ton v kho c khp ng khng? (Ngy, gi tr; s ln) - C kim k TSCC,TC theo qu nh? - nh gi kh nng thanh khon - C bin bn kim tra ti sn nh k, t xut Lu : cc trng hp th chp vay vn di hn ti ngn hng c c nh gi li nh k, hng nm hoc nh gi li theo qu nh ca Nh nc khng? 4/ Thanh l HTD, gii chp ti sn m bo: c / khng - C kp thi khng - C ng qu nh trong HTD khng B/ KIM TRA I CHIU TRC TIP VI KHCH HNG VAY VN: Kim tra vin ch c thc hin khi c s chp thun ca Trng on kim tra. Khi thc hin, phi va phng vn khch hng thu thp cc thng tin, ti liu theo yu cu cng vic, va trnh khch hng c n tng khng tt v ngn hng. 1. Xc nhn n vay : Trong trng hp c chnh lch gia - Cc ti liu ang lu gi ti ngn hng (sao k k c, s k ton cho vay, cc kh c ang cn d n i vi doanh nghip), xc nh s tin doanh nghip ang cn n ngn hng bao gm d n: Ngn, trung, di hn (ni, ngoi t). - Th yu cu xc nhn n (mu M-1TD) c doanh nghip k xc nhn s tin ang cn n ngn hng. 2. Kim tra vic s dng tin vay - Kim tra s dng tin vay ca doanh nghip c ng mc ch xin vay khng, cn lm r: Tin vay c chuyn tr cho ai? thanh ton cho hp ng kinh t no? c ph hp vi mc ch vay vn ghi trong h s tn dng khng? - Trong qu trnh kim tra cn xem cc ti liu sau: + Chng t chuyn tin (nu vay bng chuyn khon) hoc phiu chi (nu vay bng tin mt, ngn phiu). + Hp ng kinh t lin quan. + Ho n bn hng ca ngi bn. + Phiu nhp kho, th kho. - Phi kim tra thc t ti sn c hnh thnh t tin vay ngn hng ti doanh nghip. 3. Kim tra thc trng ti sn lm m bo n vay: Kim tra thc t ti sn th chp, cm c lm m bo tin vay. Qua nh gi thc trng ti sn m bo tin vay c ng nh trong h s th chp, cm c lm m bo n vay ang lu gi ti ngn hng khng. - Cn lm r nhng vn sau: + Tnh trng hin ti ca ti sn (ai ang s dng? cht lng ti sn . . .). + Gi tr ti sn nh gi li tng k (Nu thy bt hp l c th xem xt thm v cht lng ca vic nh gi, nh gi li gi tr ca ti sn th chp xem c ph hp vi gi tr ca ti sn ghi trong h s th chp ti sn). - Cn ch n gi c th trng ti thi im nh gi ti sn th chp. Nu gi c th trng cao hn gi quy nh th gi tr ti sn th chp ly theo gi quy nh, ngc li nu gi c th trng thp hn gi quy nh th gi tr ti sn th chp ly theo gi c th trng. Nhng ti sn bt buc phi mua bo him th khng cho vay vt qu gi tr c bo him v ngn hng phi gi giy t bo him. - i vi m bo bng kho hng: cn ch kim tra ch d qun l kho v kim tra thc t hng ho trong kho. Vic nhp xut hng ho phi m bo ng nguyn tc v ch c xut hng ho khi dc s ng ca ngn hng cho vay; Vic thu tin bn hng ho phi c qun l cht ch thu n. Ngoi ra cn b kim tra cn xem xt cu trc ca kho xc nh an ton v kh nng bo m cht lng ca hng ho trong kho.

63

4. Kim tra hiu qu d n v tr n ca doanh nghip Vic pht huy hiu qu kinh t ca d n c th hin trn cc mt: tnh hnh ti chnh, tnh hnh sn xut kinh doanh, tiu th sn phm ca doanh nghip. Khi kim tra tnh hnh ti chnh, c bit ch cc khon cng n i vi cc t chc kinh t, t chc tn dng khc (c th phi phn tch k cc nhm cng n); kim tra tnh hnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip s nh gi c nng lc sn xut kinh doanh ca doanh nghip; Kh nng tiu th sn phm (th trng, gi c...), kh nng tr n ca doanh nghip khi ti hn tr n cho NHTM. * Tnh hnh ti chnh ca doanh nghip: . Cn xem cc ti liu: Bo co quyt ton hoc cn i k ton k gn nht; s sch k ton, hp ng kinh t v cc chng t lin quan lm r cc vn sau: - Doanh nghip hin ang li hay l? - Tnh hnh s dng vn ca doanh nghip: C s dng ngun vn ngn hn u t di hn khng? Nu c th doanh nghip d kin ly ngun no b dp. - Tnh trng cng n ca doanh nghip tt hay xu (cn xem chi tit cc khch n, ch n), c cc khon n phi thu kh i khng? Doanh nghip c cc khon n n hn - qu hn nhng khng c kh nng thanh ton khng. * Tnh hnh tiu th sn phm ca doanh nghip Cn xem cc ti liu: - Cc hp ng kinh t u ra ca doanh nghip. - Doanh thu bn hng ca doanh nghip cc k gn nht (xem bo co bn hng, ti khon doanh thu bn hng). * Kim tra thc t tr n ca doanh nghip: - Cn i chiu gia HTD, kh c, thng bo nhc nca ngn hng vi cc chng t lu gi ti doanh nghip - Cn xem xt v ngun thu t d n v cc ngun thu khc ca doanh nghip vi thc t tr n ca doanh nghip nh gi thm v cht lng cng tc thm nh d n ca Ngn hng T&PT C/ KT LUN V KIN NGH CA NHN VIN KIM TON: 1/ Tng hp v nh gi v khon vay: u im v cc vn tn ti theo cc ni dung sau: - nh gi v h s khon vay: , ng qu nh - nh gi v nng lc v trnh cn b tn dng: cht lng thm nh; thc hin tt, xu qu trnh, qu nh ca php lut, ca ngnh, ca chi nhnh - nh gi v cht lng v hiu qu khon vay: tt, xu, bnh thng - nh gi v kh nng thu hi vn 2/ Kin ngh v ngh chnh sa D- KIN NGH V XUT CA CN B TN DNG Xc nhn ca cn b tn dng Kim ton vin thc hin (K, ghi r h,tn) (K, ghi r h,tn)

64

MU M-3TD TNG HP KIM TRA CHN MU Tn khch hng Tng d n n.. D n c kim ton Tng gi tr TSCC,TC Tng s tin trch DPRR Cc sai phm chnh

65

MU M-4TD BO CO KIM TON HOT NG TN DNG TI HI S CHNH -NHTM (Thi hiu kim tra t.n.) Ban/phng/cn b tn dng Kim ton vin Thi gian kim tra I/ KIM TON CHT LNG HOT NG TN DNG C khng 1. Tham mu xy dng c ch chnh sch - Xy dng , chnh sa chnh sch tn dng - Xy dng,chnh sa chnh sch khch hng - U quyn phn cp HMTD - Xy dng chc nng nhim v - Hng dn c ch cho vay i vi tng loi khch hng - Hng dn thc hin cc qu nh v cho vay, m bo tin vay .. 2. Kim tra cht lng tn dng - Tng d n - T l n qu hn - T l thu li - T l n khoanh - T l n nhm 4,5/Tng d n . 3. Kim tra nghip v thm nh, ti thm nh d n theo phn cp u quyn -Thc hin qu trnh -Cht lng thm nh, ti thm nh -Phi hp gia cc phng/Ban . 4. Trin khai thc hin chnh sch, ch -Xc nh hn mc cho vay i vi tng khch hng theo thm quyn -Xc nh gii hn cho vay ca tng chi nhnh -Kim tra vic thc hin Chi nhnh Chi nhnh -Trc tip m phn, tham mu k kt H nguyn tc, H khung . II/ NH GI RI RO TRONG HOT NG TN DNG CA CC BAN/PHNG C Khng- nh gi v hiu qu tn dng ti cc chi nhnh - Bo co kp thi cc khon vay c vn v cc khon vay km hiu qu - Tham mu cc bin php tho g - nh gi s ph hp ca cc c ch, chnh sch - nh gi v phn loi ri ro trong hot ng tn dng - nh gi phn loi v ri ro th trng, thin tai, khch hng c la o III/ NH GI V CH O IU HNH CA LNH O BAN/PHNG C Khng 1. Kim tra s phn cng ca lnh o

66

- B tr, sp xp cn b c hp l + Khi lng cng vic + Nng lc chuyn mn + Phm cht o c - Ch o, iu hnh + Vn bn ch o + Bin bn hp phng + Hi tho cc chuyn 2. Kim tra vic trin khai ch - Nng cao trch nhim ca cn b TD_HSC - Tp hun chuyn mn nghip v cho CB - Bin php nng cao cht lng TD IV/ NH GI V CHT LNG CN B TN DNG C Khng - Thng qua hiu qu tn dng ti cc chi nhnh - Bo co kp thi cc khon vay c vn v cc khon vay km hiu qu - Tham mu cc bin php tho g - nh gi s ph hp ca cc c ch, chnh sch - nh gi v phn loi ri ro trong hot ng tn dng - nh gi phn loi v ri ro th trng, thin tai, khch hng c la o V/ KIN NGH, XUT CA CN B TN DNG/PHNG/BAN TN DNG C KIM TRA

Xc nhn ca CBTD (K, ghi r h,tn)

Kim ton vin thc hin (K, ghi r h,tn)

67

PH LC II KIM TON NI B HOT NG HUY NG VN


I. Mc tiu kim ton Ngun vn l mt nghip v cn bn trong hot ng ngn hng, n chim phn ch yu trong c cu ti sn N ca ngn hng. Mt ngn hng hot ng c hiu qu l ngn hng kim sot c ngun vn mnh ang qun l, cn i gia ngun vn v s dng vn t l hp l. Mun lm c iu ny, i hi ngn hng phi thc s l s mt trong vic cnh tranh trn th trng vn cng nh cc th trng dch v khc trong lnh vc ti chnh ngn hng. Ri ro km theo vic m rng th phn ngun vn ca ngn hng cng rt ln, n t l thun vi vic huy ng vn trn th trng. Do i hi kim ton hot ng huy ng vn ca ngn hng l tt yu, n nhm em n cho nh qun tr ngn hng mt ci nhn tng th v hot ng ngun vn ni chung, huy ng vn ni ring ngn hng mnh, t a ra nhng quyt sch ng n v chin lc ngun vn, s dng vn. m bo nhng ng vn huy ng s em li hiu qu kinh doanh cao nht cho ngn hng v hn ch thp nht nhng ri ro. II. Yu cu kim ton - nh gi s n nh v kh nng thanh ton ca ti sn ngn hng. - nh gi s tun th cc quy nh ca Nh nc, ngnh v NHTM trong cng tc huy ng vn. - nh gi hiu qu cng tc huy ng vn trong tng thi k thng qua c ch li sut huy ng, bin php huy ng. - nh gi c tin cy, an ton ca h thng kim sot ni b trong nghip v huy ng vn, bo m an ton ti sn ca khch hng v ngn hng. - Bo co trung thc, khch quan trong nh gi cc vn trong hot ng huy ng vn vi Ban Lnh o. - Thng bo kp thi cho Ban Lnh o nhng tim n ri ro trong hot ng huy ng vn, xut nhng gii php khc phc cc tn ti xy ra. III. i tng kim ton L nhng n v c php v c chc nng huy ng vn thuc h thng NHTM nh: - Hi s chnh ngn hng u t v Pht trin Vit nam. - Cc n v thnh vin c php v c chc nng huy ng vn IV. Phm vi kim ton - Hot ng huy ng vn t c nhn nh: Tin gi thanh ton, tin gi tit kim, giy t c gi ngn hn, giy t c gi trung di hn v cc loi giy t c gi khc theo quy nh ca php lut.

68

- Hot ng huy ng vn t cc t chc: Tin gi thanh ton, tin gi c k hn, giy t c gi ngn hn, giy t c gi trung di hn v cc loi giy t c gi khc theo quy nh ca php lut. - Qun tr iu hnh vn ni b. V. Cn c kim ton - Cc ch ca B Ti chnh v cc hng dn ca NH T&PT VN c lin quan n nghip v huy ng vn. - Quyt nh 457/2005/Q-NHNN v Quy nh cc t l bo m an ton trong hot ng ca T chc tn dng ngy 19/4/2005 ca NH NN. - Quy ch v tin gi tit kim, cc quy nh v mc li sut ca NH NN. - C ch iu hnh vn ni b ca NH T&PT VN. - Quy trnh nghip v tin gi c k hn, tin gi khng k hn; Quy trnh giao dch mt ca; Quy trnh qun l, s dng h thng hnh nh, ch k, mu du... ca NH T&PT VN. VI. Phng php kim ton 1 Phng php phn tch: - Phn tch, khuyn co ri ro trong huy ng vn ca n v c kim ton trc khi thc hin kim ton: Ngi c trch nhim (Trng Ban kim ton, Trng phng, Trng nhm...) cn tng hp, phn tch mt cch c th, khch quan v cc bin ng trong cng tc huy ng vn ca n v c kim ton t nht 1 nm tnh n thi im d kin kim ton. Trong c bit lu chnh sch ngun vn, bo co kt qu huy ng vn, bo co din bin li sut huy ng vn ca n v... Trn c s phn tch cc s liu bo co, a ra d kin v cc trng im ri ro, cc im cn i su lm r trong qu trnh kim ton c th. Cht lng ca qu trnh phn tch ny rt quan trng v c nh hng trc tip n kt qu kim ton sau . - Phn tch trong qu trnh thc hin kim ton: Kim ton vin cn phi xem xt, phn tch ton din mi vn c a ra trong qu trnh kim ton huy ng vn nh: Tnh tun th quy nh ca NH NN, NH T&PT VN... i n kt lun s vic tn ti ng hay sai; Tnh hiu qu ca s vic thng qua mc ch ra t c hay khng khi thc hin s vic (Mc ch thng tin, mc ch phn nh, mc ch kinh t...) nh gi hiu qu s vic t c mc no. 2 Phng php kim tra, i chiu trc tip: - Khi kim tra s sch k ton, ti liu, chng t cn tp trung vo 3 vn : Hnh thc, ni dung ca ti liu chng t v thm quyn ca ngi k duyt, ngi lp cc ti liu chng t . - ng tc i chiu c thc hin nhm xc minh, chng thc li xem nhng s vic, s liu c ghi chp, theo di v bo co c khp ng v ng nht gia khch hng v ngn hng, gia cc b phn nghip v khc nhau trong ngn hng hay khng. - Ngun ti liu i chiu: + i chiu trn cc s sch k ton: Gia s qu v sao k trong ngy; gia cc bo co tng hp v chi tit tng loi vn huy ng... + i chiu trn s k ton vi s liu kim k thc t: Chn mu mt vi giao dch trn s k ton v tin hnh i chiu vi khch hng; So snh s liu kim k v s liu th hin trn s sch...
69

+ i chiu trn s k hoch vi thc hin. VII. Ni dung kim ton 1 nh gi h thng KSNB: - nh gi h thng nhng quy nh, quy trnh, hng dn v cng tc huy ng vn c ban hnh y v thng xuyn c chnh sa, cp nht cho ph hp vi nhng quy nh mi ca NH T&PT VN, NH NN v cc b, ngnh lin quan. - H thng h tr k thut cho nghip v huy ng vn nh h thng bo co, m sn phm, khung li sut p dng trong sn phm huy ng, h thng mng vi tnh, chng trnh phn mm... - i ng cn b lm cng tc huy ng vn phi c o to bi bn, c k nng lm vic v phm cht o c tt. - nh gi vic phn cng nhim v trong quy trnh c r rng, v theo ng cc quy nh ca NHTM. - nh gi cng tc kim tra ti ch nghip v huy ng vn c Ban lnh o ngn hng tin hnh thng xuyn theo nh k. 2 nh gi ri ro trng yu trong hot ng huy ng vn: a. Ri ro v li sut: do bin ng ca li sut trn th trng c th nh hng xu n kt qu hot ng ca ngn hng. b. Ri ro mi trng: Nhng bin i ca mi trng kinh t, x hi ca quc gia ni chung, ca tng a phng ni ring lun c tc ng trc tip n xu hng u t cc ngun tin nhn ri ca nhng ngi u t (C nhn, doanh nhn, t chc...) - Ri ro o c: Cn b lm cng tc huy ng vn thng ng, cu kt vi nhng phn t la o bn ngoi chim ot vn hoc li dng s qun l, kim tra, gim st lng lo ca ngn hng trc li. Thng tin, bo co, ch o khng kp thi, y v kt qu huy ng vn v cc din bin bt thng v huy ng vn. 3. Mt s tiu ch nh gi ri ro trng yu trong hot ng huy ng vn: a. m bo vic tun th qui trnh qun l thng tin khch hng; qui trnh lu tr chng t v qui trnh qun l s dng h thng qun l hnh nh ch k, mu du khch hng trn mng my tnh. b.m bo m sn phm ph hp vi khung li sut hin hnh. c.m bo s khp ng gia cc loi bo co ca giao dch vin vi chng t pht sinh. d.m bo s khp ng gia tin mt thc t v s liu k ton. .m bo tun th ng quy trnh giao dch 1 ca . 4. Ni dung kim ton nghip v huy ng vn: a. nh gi kt qu huy ng vn hai nm c cp c thm quyn giao. Cc ch tiu v huy ng vn nh: T trng huy ng vn; Tng trng huy ng vn bnh qun, cui k; Tng trng huy ng vn dn c, t chc kinh t; Huy ng vn bnh qun; Huy ng vn bnh qun u ngi; Kh nng t cn i ngun vn; Th phn huy ng vn; Tng, gim th phn huy ng vn... t di mc yu cu.

70

C s phn nh ca khch hng: Khch hng c th phn nh theo hai thi cc tt v xu. Nu t l khch hng phn nn v dch v huy ng vn ca i tng kim ton cao th ri ro v huy ng vn tng ln. b.Ni dung kim ton c th: A. Kim ton cng tc qun tr iu hnh ngun vn ti hi s chnh a/ Kim tra vic xy dng chin lc di hn v pht trin ngun vn, k hoch ngun vn hng nm v tng thi k ca ton h thng NHTM: - i tng kim tra l Ban K hoch pht trin v Ban Ngun vn v kinh doanh tin t. Vic xy dng chin lc, k hoch ngn vn c tnh cht nh hng quan trng m bo ngun vn chung ca NHTM n nh v tng trng. - Ti liu yu cu: + K hoch chin lc huy ng vn di hn, hng nm v tng thi k. + Bng tng kt ti sn ton ngnh v chi nhnh cn kim tra. + Tng kt, nh gi cng tc ngun vn hng nm. - Trn c s nhng ti liu c cung cp, kim ton vin tin hnh xem xt ni dung rt ra kt lun: Cng tc lp k hoch ngun vn c c s thc tin v ph hp vi th trng khng? Kh nng thc hin k hoch lp ra ca cc chi nhnh NHTM? K hoch ngun vn c p ng nhu cu v vn ngn, trung, di hn v theo tng loi tin khng? Xy dng k hoch ngun vn c t trng hp l gia vn i vay v vn huy ng khng? b/ Kim tra vic thc hin iu hnh vn trong ton h thng v vic nghin cu, xy dng cc sn phm huy ng vn mi - Kim tra vic thc hin iu hnh vn tp trung vo cc ni dung sau: + Kim tra vic xy dng hn mc iu chuyn vn cho tng chi nhnh: Phi bm st c ch iu hnh vn ca hi s chnh ti tng thi im v iu chuyn vn trung di hn c mc ch hay thng thng, iu chuyn ngn hn, iu chuyn khc v hn mc Hi s chnh nhn tin gi trung di hn ca cc chi nhnh nhn bit c s linh hot trong s dng ngun huy ng c v hiu qu em li. + Kim tra vic p dng cc mc li sut iu chuyn vn ni b: Hp l, khuyn khch cc chi nhnh t huy ng m bo nhu cu s dng vn ca mnh, hn ch i vay Hi s chnh hoc gi vn tha qu nhiu. + Kim tra vic xy dng cc hn mc u t lin ngn hng (MM), hn mc kinh doanh ngoi t (FX), hn mc u t vo giy t c gi (Giy t c gi thanh khon, chng khon u t...) nh gi thi gian u t, li sut u t c hiu qu hay khng v vic tun th cc hn mc ny. + Kim tra vic x l cc ngh ca n v thnh vin v hng dn cc n v thnh vin v ngun vn. - Kim tra vic nghin cu, ban hnh cc sn phm huy ng vn mi cn tp trung vo cc yu t sau: Cc vn bn lin quan n vic pht hnh sn phm huy ng mi. - Kim tra vic pht hnh giy t c gi (K phiu, tri phiu, chng ch tin gi...): Kim tra v cn c pht hnh, kt thc t pht hnh theo quyt nh ca php lut, NH NN, B Ti chnh. - Qua kim tra, nh gi v:
71

+ Tim nng, nhu cu ca th trng v sn phm huy ng vn mi; tnh cnh tranh ca sn phm ny. + Nhng iu chnh, b xung sau mt thi gian thc hin, p dng sn phm huy ng vn mi trong thc tin. + Cng tc qun tr iu hnh ngun vn tp trung ca NHTM. c/ Kim tra vic trc tip huy ng vn ca hi s chnh - Vic huy ng vn ti Hi s chnh c th c thc hin qua nhiu knh nh: Vay NH NN T (Ti chit khu, ti cp vn); vay v nhn tin gi ca cc t chc x hi, t chc ti chnh tin t trong v ngoi nc; tham gia th trng m. - Ti liu yu cu: Hp ng vay vn; hp ng mua bn ngoi t; cc Deal giao dch; s ph ti khon NOSTRO; Danh sch cc ngn hng c php giao dch v hn mc giao dch vi cc ngn hng ... - Cc vn kim tra bao gm: + Kim tra tnh tun th cc quy nh c th ca NH NN VN v cc hot ng trn. + Kim tra vic thc hin quy trnh + Kim tra vic phn cp thm quyn ph duyt trong thc hin cc giao dch. + Kim tra vic lp v k kt cc hp ng mua bn, vay vn. + Kim tra vic thanh ton v hch ton k ton: Ch i vi nhng khon ti u t tin gi phi kim tra k v thi im u t tip theo, s tin u t v phn li nhn c trnh b st. B. Kim ton hot ng huy ng vn ti n v thnh vin: Hot ng huy ng vn ti cc n v thnh vin ch yu tp trung cc ti khon tin gi khng k hn, tin gi c k hn, tin gi tit kim, k phiu, tri phiu cho nn vic kim tra cng tp trung vo cc ti khon ny. a/ Ti liu yu cu: Bng cn i k ton n thi im kim tra; Bng k cc ti khon tin gi ca t chc, c nhn; Th lu; Bng k tnh li; Th t tho thun quy nh v cc iu kin ca khon tin gi c k hn (Nu c) b/ Kim tra vic thc hin quy trnh huy ng: Nhm xem xt vic thc hin quy trnh ca cc giao dch vin: C thc hin ng cc bc, ng trnh t hay khng. b1/ Phng php kim tra: vic kim tra t hiu qu th cn yu t bt ng, do vy kim ton vin cn t xut kim tra (Khng bo trc, hn trc) theo 3 phng php: - Quan st c lp vic thc hin quy trnh huy ng vn ca cn b nghip v i vi mt s khch hng trong mt khong thi gian nht nh. - Phng vn mt s cn b lm cng tc huy ng vn v trch nhim trong quy trnh ca h. C th t cu hi v x l ca cn b huy ng vn v cp iu hnh cao hn trong trng hp c mt cn b trong quy trnh vng mt. - Xem xt cc loi giy t giao dch lu ti tng b phn trong mt khong thi gian nht nh. Trng hp nhn thy c qu nhiu chng t, giy t giao dch thuc

72

trch nhim lu gi ca nhng b phn khc nhau nhng li ang c lu gi ti b phn xem xt th cn i su, hi r thm nguyn nhn ti sao? b2/ Ni dung kim tra: - Kim tra vic b tr nhn s lm cng tc huy ng vn: + Xem xt mi quan h gia nh (Nu c) gia nhng cn b lm cng tc huy ng vn ti mt n v (Bn, quy tit kim, phng giao dch). + Kim tra vic lun chuyn cn b lm cng tc huy ng vn theo quy nh hin hnh. (Hin nay quy nh ca NH T&PT T l 6 thng) + Tm hiu l do thay i (Do lun chuyn cn b, do yu cu cng tc, do vi phm...) - Kim tra vic ng k ch k mu ca cc chc danh trong nghip v huy ng vn theo quy nh. + Kim tra n ch trng: Cn xem xt cc bin bn bn giao ghi y v s lng cng nh gi tr ca hin vt bn giao, thi im bn giao, k nhn. - Kim tra cc thao tc ca Giao dch vin trong quy trnh huy ng vn. + Kim tra vic ghi chp trn chng t, hch ton k ton v p dng li sut huy ng. + Thng bo mc li sut mi nht c c nim yt thng xuyn ti ni khch hng giao dch khng? + C cu tin gi c c phn tch thng xuyn v xem xt theo xu hng ca li sut khng? + Li v cc khon thu khc c xut hin ti cc ti khon b treo khng? (Ti khon treo l TK khng hot ng trong sut mt thi gian di, thng l 12 thng.) + Kim tra s lng cc cng c thanh ton v tin mt nhn c hng ngy c ph hp vi s tin ca tng loi tin gi nhn c khng? Tng s tin thanh ton c lin quan n tin gi c ph hp vi tng tin gi c rt hoc c tnh ton cng nh s li tr. + Kim tra xc nh l khng c cn b no c th t mnh m 1 TK tin gi; cc TK mi ch c th c hch ton trong h thng sau khi c cn b c thm quyn quyt nh. + Kim tra vic thanh ton gc, li trong trng hp c bit nh: Chuyn nhng, u quyn, mt, lnh tha k cn i su xem xt nhng cn c, bng chng php l khng nh cc s, th, k phiu... thanh ton c xp vo trng hp thanh ton c bit, ng thi xem xt cc bc thc hin nhng trng hp thanh ton ny. */ Kim tra vic pht hnh k phiu, tri phiu: - Kim tra trnh t, th tc pht hnh: Tham chiu hng dn pht hnh k phiu, tri phiu ca Ngn hng tng thi k. - i vi k phiu kim ton vin ch kim tra cc bc pht hnh i vi n v thnh vin ch ng pht hnh v n v thnh vin c Hi s chnh giao cho vic huy ng. - i vi tri phiu l mt loi chng khon do ngn hng pht hnh, kim ton vin c th yu cu ngn hng cho xem cc t qung co m trn chng cung cp thng tin v c im, li sut v thi hn tr ton b n ca cc tri phiu. Dng li sut tnh chi ph cho ngun vn ny, cn thi hn tr n dng xc nh s d hin ti v
73

phn loi chng theo thi hn cn li cho n khi ngn hng mua li chng, coi nh l mt phn kim tra v thi hn thanh ton. Hai c im ring bit c th l: + Tri phiu chit khu (Bn vi gi thp hn mnh gi. VD: Tri phiu tr li trc): Loi ny cho php ngi mua c li ngay t lc bt u, khon li tr trc c ghi l mt khon n chm tr bn ti sn C ca bng tng kt ti sn. Mnh gi tri phiu c nhp trong ti sn N nh l mt khon n s phi hon tr. + Tri phiu thanh ton (Mua li) cao hn mnh gi: Phn chnh lch vi mnh gi c ghi bn ti sn N v c tr khi n hn. Mnh gi tri phiu l mt khon n chm tr bn ti sn C trong Bng tng kt ti sn. Khon ny c th ln lp cc qu d phng trong nhng nm khi tri phiu cha n hn. */ Kim ton Huy ng tin gi tit kim dn c v giy t c gi: - Cng nh i vi cc ti khon khc ca khch hng, kim ton ti khon tin gi ch trng kim tra cc con s v s phn loi cc khon tin gi c chnh xc hay khng. Vic kim ton nhm pht hin ra s gi mo trong vic phn loi cc khon tin gi t c yu cu khi phn tch bng cn i ca ngn hng vo nhng thi im khc nhau c nhng kt qu khc nhau. (VD: Cc ch s v kh nng thanh ton) Nu phn loi cc khon tin gi sai c th dn n vic thanh ton li cho ngi rt tin v thc li c s chnh lch (Ngn hng khng tun th cc quy nh ca php lut) - Kim tra tnh chnh xc s d ti khon tin gi: + Thng qua nhng sao k ti khon tin gi nh k gi ti cho cc khch hng c s chng nhn li t pha khch hng, tuy nhin n ch c kt qu tng i v t c khch hng xc nhn li s d ny. + Kim tra cc bo co cn i hng ngy hay sao k nh k s nhn bit c s hot ng ca ti khon tin gi. Qua ghi li nhng s bt thng v tm kim l do trn cc ti liu k ton, ch bt ton ghi N t mt ti khon khng cn hot ng, c th l du hiu ca s tham . C. Kim ton vic chp hnh mt s gii hn an ton trong hot ng ngn hng m bo an ton, phng nga mt s ri ro c th xy ra, NH NN VN quy nh mt s gii hn an ton trong huy ng vn v s dng vn m cc TCTD phi chp hnh nghim tc. Vic chp hnh khng y hoc khng chp hnh cc gii hn ny khng ch l vic khng tun th php lut m cn l du hiu quan trng bo hiu v ri ro trong hot ng ngn hng. a/ Tng quan chung v kim ton vic chp hnh cc gii hn an ton trong hot ng ngn hng - Kim ton vic thc hin cc gii hn an ton trong hot ng ngn hng chnh l kim ton tun th, do vy nhim v ch yu ca kim ton vin l cn c trn cc s liu, d liu do n v c kim ton cung cp hoc t thu thp c tnh ton. Cc d liu, s liu u vo cho qu trnh tnh ton cn phi c kim tra v tin cy. - NH NN VN quy nh vic p dng cc gii hn an ton trong phm vi mt TCTD ni chung, do ch yu kim ton vin ch nh gi vic tun th cc ch tiu ti Hi s chnh (Qua bng cn i k ton ton ngnh). - Cc gii hn an ton thng xuyn thay i theo cc chnh sch qun l ca NH NN VN nn cn c cp nht nm vng v c nh gi chnh xc vic tun th.
74

- Ti thi im cui qu, cui nm qua kim ton cho thy thng vic chp hnh l ng quy nh, tuy nhin cng c th ngoi thi im c thi gian cc gii hn an ton b vi phm, do kim ton vin cn la chn khong thi gian bt k kim tra. b/ Cch tnh mt s gii hn an ton ch yu lin quan n qun tr v iu hnh ngun vn ca NHTM: - Tham chiu Quyt nh s 457/2005/Q-NHNN ngy 19/4/2005 ca Thng c NHNN VN v Quy nh cc t l bo m an ton trong hot ng ca TCTD; Thng t s 03/2000/TT-NHNN5 ngy 16/3/2000 hng dn thi hnh Ngh nh s 89/1999/NCP ngy 01/9/1999 ca Chnh ph v bo him tin gi. - T l an ton vn ti thiu = Vn t c : Tng ti sn C ri ro T l ny ti thiu phi t 8%. - Vn t c tnh t l an ton vn ti thiu = (Vn cp 1 + Vn cp 2) Cc khon phi loi tr khi Vn t c - Vn cp 1 = Vn iu l (Vn c cp, vn gp) + Qu d tr b xung vn iu l + Qu d phng ti chnh + Qu u t pht trin nghip v + Li nhun khng chia. - Vn cp 2 = 50% Gi tr tng thm ca TSC c nh gi li theo quy nh ca php lut + 40% Gi tr tng thm ca cc loi chng khon u t (K c c phiu u t, vn gp) c nh gi li theo quy nh ca php lut + Tri phiu chuyn i hoc c phiu u i do TCTD pht hnh c thi hn cn li 6 nm + Cc cng c n khc c thi hn cn li 10 nm + D phng chung (Ti a = 1,25% tng Ti sn C ri ro). - Cc khon phi loi tr khi Vn t c = S tin NHTM dng mua c phn ca cc TCTD khc + Phn gp vn, lin doanh vi cc doanh nghip khc vt mc 15% vn t c ca NHTM + Ton b phn gi tr gim i ca TSC do nh gi li theo quy nh ca php lut + Ton b phn gi tr gim i ca cc loi chng khon u t (K c c phiu u t, vn gp) c nh gi li theo quy nh ca php lut. - Ti sn C ri ro = Ti sn C ri ro ni bng + Ti sn C ri ro ngoi bng. + Ti sn C ri ro ni bng = Tng nhm Ti sn C ri ro vi mc 0%; 20%; 50%; 100%. + Ti sn C ri ro ngoi bng = Tng cc cam kt ngoi bng c h s chuyn i 0%; 20%; 50%; 100% + Tng cc hp ng giao dch li sut v hp ng giao dch ngoi t c h s chuyn i 0,5%; 1,0%; 2,0%; 5,0%; ... c tnh n h s ri ro l 0%; 50%; 100% tu theo quy nh cho mi khon mc. - Kh nng thanh ton ngay = Ti sn C c th thanh ton ngay trong thi gian 7 ngy lm vic tip theo / Ti sn N phi thanh ton trong thi gian 7 ngy lm vic tip theo. T l ny ti thiu bng 1 - T l kh nng chi tr = Ti sn C c th thanh ton ngay trong thi gian 1 thng tip theo / Ti sn N phi thanh ton trong thi gian 1 thng tip theo. T l ny ti thiu bng 25% - Ti sn C c th thanh ton ngay = Tin mt tn qu + Vng + Tin gi ti NH NN + S chnh lch ln hn gia tin gi khng k hn ti TCTD khc v tin gi khng k hn nhn ca TCTD + Tin gi c k hn ti cc TCTD khc n hn thanh ton + Cc loi chng khon do Chnh ph Vit nam pht hnh hoc c Chnh ph Vit nam bo lnh + 100% s tin ghi trn cc hi phiu ca b chng t thanh ton hng xut
75

c ngn hng nc ngoi chp nhn thanh ton, c thi hn cn li t 01 thng tr xung + 80% cc khon cho vay c bo m, cho thu ti chnh, s n hn thanh ton (Gc, li) trong thi gian 1 thng + 75% cc khon cho vay khng c bo m, n hn thanh ton + Cc loi chng khon khc (Tnh theo t l % cho tng loi) + Cc khon khc n hn phi thu. - Ti sn N phi thanh ton = S chnh lch ln hn gia tin gi nhn ca TCTD khc v tin gi ti TCTD n hn thanh ton + 15% Tin gi khng k hn ca t chc (T tin gi ca TCTD khc), c nhn + Gi tr cc cam kt cho vay ca TCTD n hn thc hin + Tt c cc ti sn N khc s n hn thanh ton. Vic kim ton kh nng thanh ton ngay c thc hin ti Hi s chnh NHTM, ti cc n v thnh vin tu thuc vo chng trnh kim ton. - T l s dng vn ngn hn cho vay trung di hn = 40%(Tin gi khng k hn, c k hn di 12 thng ca t chc (K c ca TCTD khc), c nhn + Tin gi tit kim khng k hn, c k hn di 12 thng ca c nhn + Ngun vn huy ng di hnh thc pht hnh giy t c gi ngn hn + Phn chnh lch ln hn gia s tin vay ca TCTD khc v tin cho TCTD vay c k hn di 12 thng). - D tr bt buc: Hi s chnh NHTM c trch nhim thc hin ng gii hn v d tr bt buc di hnh thc tin gi ti S giao dch NHNN. Tng s tin gi tnh d d tr bt buc bao gm c VND v ngoi t quy i = Tin gi ca khch hng + Tin gi vn chuyn dng + Tin gi ca t chc, ngi nc ngoi + Tin gi tit kim + Chng ch tin gi, k phiu c k hn di 12 thng + Tin qun l, gi h + Tin gi kho bc Nh nc. - T l ng bo him tin gi = 0,15%/nm tnh trn s d tin gi bnh qun ca cc loi tin gi c bo him ti t chc tham gia bo him. - Cc loi tin gi c bo him gm: Tin gi tit kim khng k hn, c k hn; Tin gi khng k hn, c k hn bao gm c tin gi trn TK c nhn; Tin mua cc chng ch tin gi v cc tri phiu ghi danh do c quan nh nc c thm quyn cho php t chc tham gia bo him tin gi pht hnh. Hi s chnh NHTM tnh ton v np cho ton h thng trn c s bo co cn i ton ngnh. VIII.Lp v gi bo co kim ton . 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Bo co r rng chnh xc t mi cuc kim ton gip cho vic thit lp mt tp hp cc thng tin chnh xc v hot ng huy ng vn gip cho cng tc iu hnh ca lnh o c c nhng quyt sch ng n iu chnh nhng sai st, khng ngng y mnh hot ng kinh doanh c hiu qu. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton, c th tin hnh hot ng kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy
76

trnh nghip v. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn . Trong bo co cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l huy ng vn v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton : Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton. 5. Mu biu kim ton ni b hot ng huy ng vn -Phiu i chiu s d ti khon tin gi khch hng ( PH LC 01/PC ) -Bo co kim ton nghip v huy ng vn ( PH LC 02/BC )

77

PH LC 01/PC

NH T&PTVIT NAM NH T&PT ....

CNG HO X HI CH NGHA VN c lp-t do hnh phc

PHIU I CHIU S D TI KHON TIN GI KHCH HNG Knh gi: Qu khch hng...

Hin nay qu khch ang m ti khon tin gi thanh ton (Hoc tin gi tit kim, tin gi khng k hn...) ti ngn hng chng ti. tin cho vic kim sot v i chiu s d gc v li ca qu khch m bo chnh xc, xin qu khch vui lng xc nhn li cho chng ti s d ti khon ca qu khch n thi im... l... v gi li cho chng ti sau 02 ngy lm vic. Xin chn thnh cm n s hp tc ca qu khch!

Xc nhn cakhch hng k tn, ng du

..., ngy... thng... nm...cc Gim c chi nhnh k tn, ng du

78

PH LC 02/BC BO CO KIM TON CHI TIT (Thi hiu kim tra t.n.) Chi nhnh Kim ton vin Thi gian kim tra GDV ID Tn khch hng CIF S s Tng s tin gi K hn S d gc n thi im kim tra S d li n thi im kim tra NI DUNG KIM TON TI CHI NHNH 1/Xem xt s phn cng nhim v gia cc b phn trong phng 2/ Kim tra vic tun th qui trnh, qui nh - Qun l thng tin khch hng - Quy trnh lun chuyn v lu tr chng t - Qui trnh qun l mu du ch k khch hng trn mng my tnh 3/ Kim tra s khp ng gia cc loi bo co ca giao dch vin vi chng t pht sinh - Bo co 201 - Bo co 304 - Bo co 305 - Bo co 307 - Bo co 311 4/Kim tra s khp ng gia tin mt thc t v s liu k ton , vic chp hnh quy nh hn mc tn qu trong ngy - Bo co 201 - Bo co 309 5/Kim tra m sn phm ph hp vi khung li sut hin hnh 6/Kim tra mt s giao dch ngu nhin 7/Kim tra vic s dng ti khon trung gian : - i chiu cc giao dch pht sinh trn ti khon trung gian vi chng t gc ( m nghip v v s d ) ca tng giao dch vin - i chiu ti khon trung gian ca cc giao dch vin thuc phng c khp ng trn phn h - Kim tra vic tt ton cc bt ton trung gian ( ai l ngi hch ton v ai ph duyt ) 8/Kim tra vic i chiu mu du , ch k khi khch hng yu cu rt tin v tt ton ti khon. 9/ Kim tra vic i chiu xc nhn s d ti khon. .........., ngy...........thng........nm Cn b on kim ton

Cn b chi nhnh

79

PH LC III KIM TON NI B HOT NG KINH DOANH TIN T


I. Mc tiu ca kim ton hot ng kinh doanh ngoi t: m bo an ton hot ng kinh doanh ca Ngn hng T&PT Vit Nam ni chung v hot ng kinh doanh ngoi t ni ring trong iu kin c nhiu bin ng v kinh t, chnh tr trong khu vc v trn th gii. V vy kim sot, gim thiu ri ro v nng cao hiu qu hot ng th i hi cn c mt h thng kim ton ni b nh gi thc trng hot ng kinh doanh ni chung v nghip v kinh doanh ngoi hi ni ring. Nn vic t ra vn kim ton hot ng kinh doanh ngoi t nhm: - nh gi vic tun th cc quy nh, quy trnh, quy ch hot ng kinh doanh ngoi t hin hnh. - nh gi cc chnh sch, th tc kim sot trong hot ng kinh doanh ngoi t c m bo tnh ph hp, tnh hiu qu khng. - nh gi tnh y , nghim tc, ng n trong qu trnh thc hin nghip v m bo nhng nghip v pht sinh phi c ghi nhn, phn nh y trn bo co ti chnh (hch ton ni, ngoi bng). - nh gi cc phng tin, cng c m bo an ton cho hot ng kinh doanh ngoi t. - nh gi s hu hiu ca h thng kim sot ni b trong dy chuyn, bao gm c yu cu v m hnh t chc, ngun nhn lc. - nh gi, phn tch kh nng xy ra ri ro ca nghip v kinh doanh ngoi hi, cc bin php qun l ri ro trong kinh doanh v xc nh mc nh hng ca nghip v ny n kt qu hot ng kinh doanh ca ton h thng. - xut, khuyn ngh v t vn trn c s cc pht hin trong qu trnh kim ton Ban lnh o c c s tin cy trong vic qun l hot ng kinh doanh ngoi t, hng ti hiu qu, cht lng, ph hp vi cc quy nh ca php lut v ph hp vi thng l quc t. II. Phm vi p dung: c thc hin i vi hot ng kinh doanh ngoi t ti hi s chnh NHTM v cc chi nhnh c php kinh doanh ngoi t. III. i tng kim ton kinh doanh ngoi t: - Tnh hiu lc v tnh hiu qu ca h thng k ton v h thng kim sot ni b. - Cc n v v ngi trc tip thc hin nghip v kinh doanh ngoi t.

80

IV. nh gi ri ro: Trong bt k hot ng kinh doanh no cng u cha ng yu t ri ro, m hot ng kinh doanh trong lnh vc tin t th yu t ri ro li cng cao. Chnh v vy, vi c th l kinh doanh trn cc ng tin ca cc nc trong khi khng kim sot c cc chnh sch tin t ca cc nc nn kinh doanh ngoi t lun l mt nghip v tim n ri ro ln. V vy nhim v ca ngn hng l phi ch ng tm hiu v a ra cc bin php kim sot v hn ch ri ro ng vi mi mc li nhun mong mun trong hot ng kinh doanh ngoi t. (ri ro trong hot ng nghip v ny rt phc tp v ngay c khi s dng cc nghip v khc chng ri ro th bn thn cc nghip v y cng xut hin ri ro.) Li ch mang li t hot ng kinh doanh ngoi t rt ln song yu t ri ro cng i cng chiu vi n v ri ro trong hot ng kinh doanh ngoi t xut hin ngay sau khi giao dch c tha thun. Nguyn nhn dn n ri ro trong hot ng kinh doanh ngoi t l do s gim gi tn kho ngoi t hoc do i tc khng thc hin thanh ton theo tha thun c k kt. Cc loi ri ro ch yu trong kinh doanh ngoi t: ri ro tn dng, ri ro ti chnh, ri ro hot ng, ri ro kim sot. Cc loi ri ro ny, c th l nguyn nhn hoc h qu i vi vi loi ri ro khc nh: ri ro thanh khon, ri ro danh ting... v chng c quan h mt thit vi nhau. V h qu ln nht l c kh nng lm cho Ngn hng khng thc hin mc tiu chin lc ra. - Ri ro tn dng: nguyn nhn xut hin ri ro ny xut pht t ri ro do i tc (c th t ri ro do lch mi gi) v ri ro do nguyn nhn chnh tr. + Ri ro i tc: l ri ro m cc i tc (ngn hng, khch hng) khng th hoc khng mun hon thnh ngha v khi giao dch kt thc. + Ri ro chnh tr: bao gm ri ro quc gia, ri ro ch quyn v ri ro chuyn tin. ~ Ri ro quc gia, ri ro ch quyn: do chin tranh, ni chin, thin tai, chnh sch (vo bt c thi gian no, mi nc u c quyn thc hin chnh sch ng ca i vi giao dch hi oi) ... ~ Ri ro chuyn tin: do nh nc ngn cm chuyn vn hoc chuyn i sang cc ng tin khc v l do kinh t. - Ri ro ti chnh: bao gm ri ro v t gi v ri ro li sut. + Ri ro t gi: l ri ro t trng thi khng cn bng, khng c bo him do s bin ng t gi. + Ri ro li sut: c th xut hin khi trng thi k hn khng cn bng hoc khi trng thi rng cn bng nhng thi im o hn ca hp ng mua v bn khng khp nhau - Ri ro hot ng: ri ro do t chc, s dng nhn lc, hng hc my mc, mt in. - Ri ro kim sot : do cc bo co cha c lp y hoc thc hin cha kp thi cho cc cp qun l. V. Phng php kim ton

81

Phn tch v nh gi h thng kim sot ni b: Nghin cu tng th c cu t chc ca b phn kinh doanh ngoi t, c thc hin yu cu phn tch chc nng hay khng? S dng bng lu v bng m t nghip v m t c cu kim sot ni b hin hnh v cc th tc kim sot ch yu; S dng phng php kim ton h thng v cc th nghim kim ton nh gi nhng im mnh hay yu ca kim sot ni b trong khi thc hin nghip v kinh doanh; Thc hin vic phng vn trc tip cc i tng bng cc bng cu hi v h thng kim sot ni b qua nh gi cc ri ro c th xy ra. Vic kim ton c th c tin hnh theo hai cch: th nghim theo th tc v th nghim trn chng t, h s. + Th nghim theo th tc cho php kim ton vin theo di c vic thc hin quy trnh, ng thi nh gi hiu qu ca kim sot ni b. + Th nghim trn chng t, h s l vic kim ton vin theo di mt nghip v t khi bt u n khi kt thc cc chng t, h s. Thc hin cc th tc phn tch v kim tra chi tit theo tng ni dung kim ton c th. VI. Ni dung kim ton - Xem xt vic thc hin quy trnh hot ng kinh doanh ngoi t nh th no? S phn tch chc nng v t chc cng nh nhim v gia B phn Giao dch (front office), B phn Gim st qun l ri ro (middle office), B phn X l sau giao dch (Back office) c c thit lp khng? Cc cht kim sot c ci t nh th no? Trong mi trng hp, B phn Giao dch phi hot ng c lp vi B phn x l (gm B phn thanh ton ngoi t v hch ton giao dch ngoi t). - Cc gii hn kinh doanh i vi i tc: Gii hn giao dch trong ngy, gii hn giao dch qua m (do cc s kin chnh tr v kinh t xy ra sau gi lm vic ca tng nc c nh hng n t gi); Gii hn giao dch (hn mc giao dch, gii hn l...) i vi nhn vin giao dch; Gii hn tng mc trng thi, gii hn trng thi ngoi t cui ngy, gii hn trng thi cho tng giao dch vin (dealer)...; Gii hn bin nim yt t gi: quy nh bin nim yt t gi mua bn ngoi t ti thiu so vi gi th trng trn h thng cung cp thng tin u ngy nhm m bo an ton khi th trng bin ng. - Gii hn vt l: nhm hn ch s xm nhp ca cc tc nhn bn ngoi vo h thng giao dch tin t, gy ra cc giao dch ngoi mong mun ca ngn hng. Khu vc ny c th c trang b h thng kha th in t v h thng camera theo di v ch nhng ngi c phn s hoc c s cho php mi c vo. - H thng cung cp thng tin: cp nht quy nh ca cc quc gia v hn ch ngoi hi, bin ng ca th trng, cung cp cc thng tin tc thi v t gi, li sut hin ang c giao dch ti cc th trng trn th gii; cc thng tin kinh t, ti chnh, thi s, chnh tr, c kh nng tc ng n s bin ng gi c trn th trng. - H thng giao dch tin t: cho php cc giao dch vin (Dealer) thc hin giao dch trc tuyn qua mng. H thng ny gip B phn kim sot ri ro c th

82

kim sot hot ng ca B phn giao dch thng qua h thng kim tra v phiu xc nhn giao dch. - C nh gi xp hng v nh mc giao dch cho mi i tc khng? - H thng IT c thit lp cc gii hn kim sot (t ng kim tra hn mc) khng? - H thng in thoi phc v kinh doanh ngoi t c ghi m c cc cuc hi thoi. - Cc quy nh v bo co lin quan n hot ng kinh doanh hng ngy, hng tun, hng thng. - Cc hot ng kinh doanh ch c thc hin trong khun kh c quy nh. Khng c thc hin giao dch nu khng c php trong trng hp: + Khng c hn mc, hoc + Nu giao dch s lm vt hn mc - Quy nh vic lu tr h s phi m bo tt c cc giao dch c th hin r rng, hp l v y . - K hoch o to, bi dng chuyn mn nghip v hng nm? - Quy nh v bo mt nhng thng tin v i tc? NI DUNG KIM TON C TH Kim ton vin cn thu thp cc s liu giao dch kinh doanh, cc s liu ny c th phn theo loi hnh giao dch, i tc giao dch hoc nhn vin ph trch giao dch. Cc ni dung cn tin hnh kim tra: S I 1 Ni dung Giao dich kinh doanh tin t: Ti b phn giao dch (Front office - F.O) - Vic chp hnh trng thi ngoi t v chp hnh cc quy nh v vic duy tr trng thi ngoi t: (trng thi ngy, trng thi qua m...ca Ngn hng nh nc v ca NHTM.) - Vic chp hnh quy nh quyn hn c giao dch: Vic chp hnh hn mc giao dch ca mi nhn vin giao dch + Giao dch trong hn mc. + Giao dch vt hn mc. + Giao dch cha c hn mc: - Vic chp hnh gii hn l (stoploss): gii hn s ln stoploss ca tng giao dch vin trong mt ngy, mt tun. - Vic chp hnh gii hn i tc giao dch:
83

Tn Ngy

Tham chiu

+ Hn mc ti a tng gi tr cc giao dch hi oi ang cn hiu lc m Ngn hng c php thc hin vi mt i tc (y l gii hn tng s tin m i tc c th n NHTM ti mi thi im). + Hn mc thanh ton: s tin ti a m NHTM phi thanh ton cho i tc trong ngy gi tr ca giao dch FX + Hn mc k hn i tc: s d ngoi t ti a tng ng vi tng khong k hn giao dch FX vi i tc v c tnh da trn t l % ca hn mc i tc. - Vic chp hnh gii hn ng tin giao dch: l vic c php giao dch cc ng tin trong cc giao dch giao ngay v giao dch k hn. - Vic chp hnh gii hn k hn: l k hn ti a c giao dch . - Vic chp hnh gii hn giao dch lch k hn: (GD lch k hn l mua k hn ngn bn k hn di hoc ngc li) l gii hn vic s dng vn VND mua bn ngoi t lch k hn - Vic chp hnh gii hn thanh ton: l mc ti a tng gi tr cc giao dch hi oi c cng ngy gi tr m Ngn hng c php thc hin vi mt i tc. - Vic p dng t gi (giao ngay hoc k hn), ph c tha thun trong giao dch c tng xng vi i tc giao dch, ngy thng giao dch, gi giao dch, ngy k kt hp ng v ngy hiu lc? - Vic p dng t gi c tha thun trong giao dch c ph hp vi t gi th trng. - Vic qun l kh nng sinh li v tnh thanh khon hng ngy ca ti khon Nostro. - Vic mua, bn ngoi t ca i tc l doanh nghip (ang hot ng ti Vit Nam) c ph hp quy nh v qun l ngoi hi khng? Thc hin kt hi nh th no? - Vic bn ngoi t cho i tc l doanh nghip (ang hot ng ti Vit Nam) thanh ton hp ng ngoi phi m bo cc iu kin v ti tr thng mi v thanh ton quc t. - Vic p dng quyn chn mua bn ngoi t (Option) c ph hp vi quy nh ca Ngn hng nh nc v ca NHTM? - Duyt k kim sot giao dch c ng thm quyn khng, m thm quyn duyt in c cp bi ai? - Ch k ca giao dch vin v ngi c trch nhim
84

kim sot giao dch? - H thng cng ngh c t ng to ra s phiu giao dch khng? (Kim tra s th t giao dch.) - Vic thc hin bo co theo yu cu c y khng? - Cch thc chuyn giao cc d liu giao dch gia B phn giao dch (F.O) v B phn x l sau giao dch (B.O). V d : khi chuyn giao h s c ng du ngy gi chuyn giao theo quy nh ca Ngn hng hay khng? - Cc giao dch c bit nh gia hn hp ng, hy b hp ng hoc cc trng hp lm thay ...cn c kim tra y . - Trng hp Giao dch vin thc hin giao dch trn my tnh, cn kim tra cc quy nh s dng chng trnh m bo rng giao dch vin ch c th a d liu giao dch vo my di m hiu (password) ring ca mnh. 2 Ti b phn Gim st Qun l ri ro (Middle office M.O) - Xem xt vic kim sot ri ro thanh khon hng ngy, kim sot ri ro th trng, ri ro tn dng, ri ro hot ng ti b phn ny nh th no? - thc hin thit lp, iu chnh hn mc cho cc giao dch ca F.O khi c thay i trong nh gi ri ro? - Xy dng h thng cc gii hn trong kinh doanh ngoi t. - Phn tch, gim st, bo co ri ro - Thc hin vic kim sot vic tun th hn mc v cc quy nh ca F.O. - thc hin iu chnh theo gi th trng v tnh theo gi tng lai danh mc u t ? - Thc hin kim sot li l kinh doanh ngoi t nh th no? - Cc bo co theo yu cu thc hin y khng? Ti b phn x l ( Back office): - Kim tra i chiu ni dung giao dch nhp vo h thng vi chng t giao dch v vic lu tr chng t. - Kim tra vic xc nhn giao dch vi i tc (qua fax, in). - Kim tra vic duyt lnh thanh ton, hn mc giao dch Qun l hot ng mua bn ngoi t :

85

- Giy php KD ngoi t do Tng Gim c cp: + Cc iu kin cn v so vi quy nh v iu kin c cp giy php. + Tnh hiu lc ca giy php kinh doanh ngoi t. + i tng giao dch ? + ng tin giao dch? - T gi: + T gi thng bo hng ngy c tun theo c ch, qui nh hin hnh khng? + Trong trng hp u i i vi khch hng th c vn bn trnh TW khng? - Trng thi ngoi t: c thc hin ng theo cc vn bn, hng dn khng? - Gii hn giao dch: cc hn mc c thc hin nh th no i vi khch hng? - Phng thc giao dich: + p dng phng thc no? tun th ng qui nh cha? + Thi im giao dch c ng qui nh khng? + Tnh hp php, hp l ca cc giy t mua bn ngoi t? + Lu cc chng t giao dch kinh doanh ngoi t theo quy nh? +.. VII. Lp v gi bo co kim ton 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton c th tin hnh kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn. Trong trng hp ph trch b phn chm tr trong vic x l cc pht hin, cn
86

a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong hot ng - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton.

87

PH LC IV KIM TON NI B HOT NG THANH TON V TI TR THNG MI


A/ KIM TON THANH TON TRONG NC I. Mc tiu Kim ton ni b hot ng thanh ton trong nc nhm kim tra, xc nhn tin cy v nh gi mc ri ro ca hot ng thanh ton trong nc t a ra cc khuyn ngh hot ng thanh ton an ton v t hiu qu. II. Phm vi kim ton - Kim ton ni b hot ng thanh ton trong nc p dng trong ton h thng bao gm Hi s chnh v cc n v thnh vin. - Kim ton ni b hot ng thanh ton trong nc gm 2 phn: + Kim ton hot ng thanh ton dng tin mt. + Kim ton hot ng thanh ton khng dng tin mt. III. Gii thch t ng Trong vn bn ny, cc t, ng di y c hiu nh sau: - Hot ng thanh ton trong nc l hot ng cung ng dch v thanh ton m giao dch c xc lp, thc hin v kt thc trn lnh th Vit Nam, tr trng hp lin quan n ti khon m ti nc ngoi hoc c doanh nghip ch xut tham gia. - Thanh ton dng tin mt l nghip v thanh ton s dng phng tin thanh ton bng tin mt. - Thanh ton khng dng tin mt l nghip v thanh ton s dng phng tin thanh ton khng dng tin mt theo quy nh ca Ngn hng nh nc trong tng thi k. IV. Cn c kim ton - Cc quy nh v cc ch thanh ton ca Chnh Ph, ca Ngn hng nh nc v cc b ngnh lin quan nh ngh nh 64/2001/N-TTg ngy 20/9/2001 ca Th tng Chnh ph v hot ng thanh ton qua cc t chc cung ng dch v thanh ton; Quyt nh s 44/2002/Q-TTg ngy 21/3/2002 ca Th tng Chnh Ph v vic s dng cc chng t in t lm chng t k ton hch ton v thanh ton vn ca cc T chc cung ng dch v thanh ton; Quyt nh 308-Q/NH2 ngy 16/09/1997 ca Thng c Ngn hng Nh nc v quy ch lp, s dng, kim sot, x l, bo qun v lu tr chng t in t ca Ngn hng v T chc tn dng; Quyt nh 353-1997/Q/NHNN2 ngy 22/10/1997 ca Thng c Ngn hng Nh nc v Quy ch chuyn tin in t; Quyt nh s 226/2002/Q-NHNN ngy 26/3/2002 ca Thng c Ngn hng nh nc v quy ch hot ng thanh ton qua cc t chc cung ng dch v thanh ton v.v... - Cc quy nh, quy trnh thanh ton trong nc do NHTM ban hnh nh Quy trnh chuyn tin m s QT-TT-01 ban hnh km theo quyt nh s 6953/Q-KT2 ngy 01/12/2004 ca Tng Gim c NHTM v.v... - K hoch kim ton chung c thit lp cho tng t kim ton.
88

- H s, chng t v hot ng thanh ton trong nc. Lu : Cn b kim ton khi thc hin kim ton cn p dng ng cc vn bn php lut, cc quy nh, quy trnh hin hnh. Vn pht sinh ti thi im no th p dng vn bn quy nh ti thi im , trnh cc trng hp a ra cc kin ngh khng ph hp v p dng sai cc vn bn quy nh. V. Phng php kim ton - Chn mu. - Kim tra, i chiu. - Phn tch. VI. Ni dung kim ton 1/ nh gi h thng kim sot ni b - nh gi h thng kim sot ni b trong vic m bo cc nghip v thanh ton c thc hin y , kp thi v ng nguyn tc k ton. - Kim tra vic ci t cc bin php kim sot theo tng loi nghip v thanh ton. Kim tra vic thit lp cc gii hn, cc quy nh trong hot ng thanh ton. - nh gi tnh hiu qu v hiu lc ca h thng kim sot ni b, nh gi c s hp l ca h thng t khu thit k n qu trnh vn hnh a ra cc kin xut thch hp cho vic ci tin. 2/ nh gi ri ro Ri ro thanh ton trong nc thng l ri ro tc nghip do thanh ton vin hoc ngi kim sot khng thc hin ng cc quy trnh, do quy trnh c s h hoc do h thng phn mm c li. Cc ri ro s xut hin khi: - H thng kim sot ni b vn hnh khng tt, thanh ton vin khng tun th quy trnh nghip v. - Gian ln t pha khch hng (chng t, ch k, c la o, ...) m nhn vin ngn hng khng pht hin, nhn vin ngn hng thanh ton nhm ln. - Gian ln t pha nhn vin ngn hng . - Vic thit lp quy trnh thanh ton khng tun th cc nguyn tc m bo an ton v kim sot ri ro. - Li do phn mm, li ng truyn v.v... 3/ Ni dung kim ton c th S TT 1. Ni dung THANH TON BNG TIN MT Xem xt, nh gi cc quy nh v thu - chi tin mt v quy trnh lun chuyn chng t c m bo hp l v gim thiu ri ro trong thanh ton cho ngn hng khng. Phn tch cc trng hp tn tht xy ra nhn bit nhng s h v xut gii php x l trong
89

Tn

Ngy

Tham chiu

S TT 2.

Ni dung quy trnh thc hin giao dch. nh gi iu kin vt cht c trang b ti ni giao dch c m bo s an ton cho vic thu - chi tin ca ngn hng v khch hng khng. Kim tra vic b tr nhn s trong dy chuyn c m bo cc nguyn tc kim sot ni b khng, c ph hp v nng lc v trnh thc hin cng vic. Tin hnh quan st trc tip quy trnh thu - chi tin mt din ra t khi bt u cho n khi kt thc quy giao dch ca ngn hng, so snh vi ni dung quy trnh. Tham d kim qu thc t, kim tra vic i chiu gia qu v k ton (i chiu gia giao dch vin (teller) v qu ph; gia qu ph v qu chnh; gia s liu k ton trn my ch trung tm (Host) v s liu k ton ti my ch chi nhnh (branch server); gia tin mt thc t vi s liu k ton). - Chn mu b chng t thu - chi ca cc loi thanh ton khc nhau kim tra tnh tun th v mt th tc trong thanh ton, chnh xc ca nghip v khi pht sinh c phn nh vo ti khon v trch nhim ca tng c nhn tham gia vo quy trnh thanh ton c th hin nh th no. - Kim tra cc khon chi m bo rng chng c chi ng mc ch v c ph chun. - Xem xt phng php kim tra chng t gc v xc nh ngi nhn tin trong nghip v chi nh gi ri ro. - Kim tra tnh php l trong trng hp c y quyn (t pha ngn hng hoc khch hng) trong giao dch thanh ton. Chn mu nghip v thu - chi pht sinh kim tra mi quan h ngang (ti khon i ng) gia ti khon tin mt v cc ti khon khc nh gi s hp l ca cc khon thu, chi tin mt, lu n cc khon thanh ton lin quan n ti khon phi thu, phi tr. Kim tra cc s gp ca khch hng, n th khiu ni hoc x l cc khiu ni c lin quan n hot ng ngn qu ca ngn hng.

Tn

Ngy

Tham chiu

3.

4.

5.

6.

7.

8.

90

S TT 1.

Ni dung THANH TON KHNG DNG TIN MT Xem xt quy trnh thanh ton v quan st vic thc hin nh gi an ton trong thanh ton qua nhn dng cc loi ri ro c th xy ra nu nhn vin ngn hng khng tun th ng quy trnh nghip v, cc bin php kim sot v phng nga ri ro ca ngn hng c p dng c thc s c hiu qu khng. Phn tch cc trng hp tranh chp, tn tht xy ra nhn bit nhng s h v xut gii php x l trong quy trnh thc hin giao dch. - R sot cng tc bo mt trong thanh ton in t nh vic qun l ngi s dng, mt khu, ... ch bo mt trong cng tc qun tr mng, h thng kim sot ni b c thit k c cc th tc kim tra v vic thc hin quy nh ny khng. - Kim tra vic phn cp, phn quyn trong vic tham gia vo quy trnh thanh ton ca tt c cc c nhn v vic quy nh cc gii hn trong thanh ton c m bo tun th, ph hp vi quy trnh nghip v v yu cu kim sot ni b khng. Chn mu chng t thanh ton kim tra vic tun th quy trnh thc hin t khu nhn lnh thanh ton n khi kt thc vic thc hin giao dch. Kim tra cc giao dch khng thnh cng, cc giao dch phi tra sot phn tch nguyn nhn, kim tra vic x l ca ngn hng. a. Nghip v chuyn tin i: - Kim tra chng t chuyn tin i c tun th cc quy nh ca Nh nc v chng t thanh ton khng: s tin, ni dung chuyn tin, tn, ti khon, du, ch k v.v... trn chng t - Kim tra vic vic x l giao dch c tun th thi gian quy nh; - Kim tra vic thu ph thc hin giao dch; - Kim tra vic chp hnh ch i chiu cui ngy vi cc knh thanh ton nh vi h thng thanh ton ca Ngn hng nh nc, vi giao din SWIFT, TELEX v.v... b. Nghip v chuyn tin n: - Kim tra chng t chuyn tin n (giy bo n, bo c, s ph, chng t in t...) c ph hp vi

Tn

Ngy

Tham chiu

2.

3.

91

S TT

Ni dung quy nh khng; - Kim tra vic x l giao dch c tun th thi gian quy nh; - Kim tra vic thu ph thc hin giao dch; - Kim tra vic chp hnh ch i chiu cui ngy vi cc knh thanh ton nh vi h thng thanh ton ca Ngn hng nh nc, vi giao din SWIFT, TELEX v.v...

Tn

Ngy

Tham chiu

4.

Kim tra vic tun th ch lin quan n ti khon trung gian, ti khon phi thu, phi tr phn h chuyn tin. Kim tra cc s gp ca khch hng, n th khiu ni hoc x l cc khiu ni c lin quan n hot ng thanh ton ca ngn hng.

5.

VII. Lp v gi bo co kim ton 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton c th tin hnh kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn. Trong trng hp ph trch b phn chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc.

92

- Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong hot ng - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton.

93

B. KIM TON HOT NG HOT NG THANH TON QUC T V TI TR THNG MI I. Mc tiu Kim ton ni b hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi nhm nh gi thc trng hot ng ny, pht hin nhng s h trong hot ng kim sot ni b gy nn nhng ri ro v tim n ri ro cho ngn hng t a ra cc khuyn ngh gip cho hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi c m bo an ton v t hiu qu. II. Phm vi kim ton - Kim ton ni b hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi c thc hin i vi Hi s chnh v cc chi nhnh c tham gia hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi gm: + Ban Kinh doanh i ngoi thuc Hi s chnh NHTM ni qun l, iu hnh v trc tip thc hin hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi. + Phng hoc t thanh ton quc t ni thc hin trc tip hoc gin tip nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi ti chi nhnh. - Kim ton ni b hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi gm cc nghip v sau: + Pht hnh th tn dng + Pht hnh bo lnh nhn hng + K hu vn n + Thanh ton th tn dng + Thng bo th tn dng / bo lnh + Nh thu n + Nh thu i + Chit khu b chng t + Chuyn tin quc t i + Chuyn tin quc t n III. Gii thch t ng Trong vn bn ny, cc t, ng di y c hiu nh sau: - Hot ng thanh ton quc t l hot ng cung ng cc dch v thanh ton m giao dch c xc lp, hoc thc hin hoc kt thc nc ngoi; hoc giao dch thanh ton c lin quan n ti khon m ti nc ngoi; hoc giao dch thanh ton c doanh nghip ch xut tham gia. - Chi nhnh thc hin nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi trc tip l chi nhnh c php t khi to, x l v hon tt giao dch thanh ton quc t v ti tr thng mi ti chi nhnh theo ng thm quyn c giao m khng phi qua s tr gip ca Trung tm ti tr thng mi. - Chi nhnh thc hin nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi qua Trung tm ti tr thng mi l chi nhnh khng c php t khi to, x l v hon tt giao dch thanh ton quc t v ti tr thng mi ti chi nhnh. Vic khi to, x l v hon tt giao dch c thc hin qua Trung tm ti tr thng mi theo quy nh ca NHTM.
94

- Th tn dng l mt tho thun, d c t tn hay m t nh th no, theo mt ngn hng (ngn hng pht hnh), thc hin theo yu cu v ch dn ca khch hng (ngi xin m th tn dng) hoc xut pht t chnh bn thn h, thanh ton cho hoc thanh ton theo lnh ca mt bn th ba (ngi hng li), hoc s chp nhn v thanh ton hi phiu i tin do ngi th hng k pht, hoc u quyn cho mt ngn hng khc thc hin vic thanh ton , hoc chp nhn v thanh ton hi phiu i tin ni trn, hoc u quyn cho mt ngn hng khc thc hin vic chit khu da trn b chng t c xut trnh vi iu kin cc iu khon v iu kin ca th tn dng c tun th. - Bo lnh nhn hng l nghip v theo ngn hng pht hnh mt bo lnh cho bn nhn bo lnh, cam kt vi bn nhn bo lnh rng bn c bo lnh l ngi nhn l hng mt cch hp php. Trong trng hp c tranh chp v ngi nhn l hng ni trn th ngn hng bo lnh phi thc hin cc ngha v cam kt trong bo lnh pht hnh. - K hu vn n l nghip v theo ngn hng k vo mt sau ca vn n ng bin chuyn quyn nhn l hng theo vn n ng bin cho mt bn khc. - Thanh ton th tn dng l nghip v theo ngn hng thc hin vic kim tra v x l b chng t i tin theo th tn dng m ngn hng pht hnh trc . - Thng bo th tn dng, bo lnh l nghip v theo ngn hng kim tra tnh chn thc v thng bo, trc tip hoc gin tip thng qua mt ngn hng thng bo khc, ti ngi th hng th tn dng, bo lnh do mt ngn hng khc pht hnh theo ngh ca ngn hng pht hnh hoc theo ngh ca mt ngn hng thng bo khc. - Nh thu n l nghip v theo ngn hng thng bo v x l cc pht sinh lin quan n b chng t i tin hng nhp theo hnh thc nh thu theo ch dn ca ngn hng/khch hng nh thu. - Nh thu i l nghip v theo ngn hng gi v x l cc pht sinh lin quan n b chng t i tin hng xut theo hnh thc nh thu hoc theo hnh thc th tn dng theo yu cu ca khch hng v/hoc ngn hng pht hnh. - Chit khu b chng t c truy i l nghip v theo ngn hng kim tra b chng t i tin hng xut theo th tn dng do khch hng xut trnh v ng trc cho khch hng mt khon tin nht nh theo tho thun gia ngn hng v khch hng trn c s hn mc chit khu ca khch hng c ngn hng ph duyt, tnh trng b chng t v kh nng hon tr ca ngn hng pht hnh. Khch hng phi hon tr tin gc v li chit khu cho ngn hng khi nhn c tin t b chng t hoc sau mt thi gian nht nh do ngn hng quy nh nu vic i tin ni trn khng thc hin c. - Chit khu b chng t min truy i l nghip v theo ngn hng kim tra b chng t i tin hng xut theo th tn dng do khch hng xut trnh v mua li b chng t theo tho thun gia ngn hng v khch hng trn c s hn mc chit khu ca ngn hng hng pht hnh c ph duyt v
95

tnh trng b chng t. Ngn hng chit khu khng c i li s tin chit khu cho khch hng trong mi trng hp. - Chuyn tin quc t i l nghip v theo ngn hng kim tra h s ngh chuyn tin i ca khch hng v thc hin chuyn tin theo h s i vi cc giao dch chuyn tin i c kt thc nc ngoi; hoc giao dch chuyn tin i c lin quan n ti khon m ti nc ngoi; hoc giao dch chuyn tin i c doanh nghip thuc khu ch xut tham gia. - Chuyn tin quc t n l nghip v theo ngn hng kim tra lnh chuyn tin n v thc hin chi tr cho ngi hng li theo lnh chuyn tin i vi cc giao dch chuyn tin n c xc lp, hoc thc hin nc ngoi; hoc cc giao dch chuyn tin n c lin quan n ti khon m ti nc ngoi; hoc cc giao dch chuyn tin n c doanh nghip thuc khu ch xut tham gia. IV. Cn c kim ton - Cc quy nh v qun l ngoi hi ca Chnh Ph, ca Ngn hng nh nc v cc b ngnh lin quan nh Ngh nh 63/1998/N-CP ngy 17/8/1998 ca Chnh Ph v qun l ngoi hi; Thng t 01/1999/Q-NHNN7 ca ngn hng nh nc hng dn vic thc hnh ngh nh 63/1998/N-CP v qun l ngoi hi; Quyt nh s 170/1999/Q-TTg ngy 19/8/1999 ca Th tng chnh ph v vic khuyn khch ngi Vit Nam nc ngoi chuyn tin v nc v.v... - Cc quy nh, quy trnh thanh ton quc t v ti tr thng mi do NHTM ban hnh nh Quy nh v nghip v thanh ton quc t ban hnh km theo quyt nh s 5115/Q-HH ngay 27/7/2004 ca Tng Gim c NHTM; Quy trnh giao dch gia Trung tm ti tr thng mi v Chi nhnh ngun m s QT-HH-12 ban hnh km theo quyt nh s 3116/Q-HH ngy 1/7/2004 ca Tng Gim c NHTM; Quy trnh thanh ton quc t m s QT-TQ-02* ban hanh kem theo quyt inh s 4929/Q-KDN2 ngay 13/9/2005 cua Tng Giam c NHTM; Quy trnh chuyn tin m s QT-TT-01 ban hnh km theo quyt nh s 6953/Q-KT ngy 01/12/2004 ca Tng Gim c NHTM v.v... - K hoch kim ton chung c thit lp cho tng t kim ton. - H s, chng t v hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi. Lu : Kim tra vin khi thc hin kim ton cn p dng ng cc vn bn php lut, cc quy nh, quy trnh hin hnh. Vn pht sinh ti thi im no th p dng vn bn quy nh ti thi im , trnh cc trng hp a ra cc kin ngh khng ph hp v p dng sai cc vn bn quy nh. V. Phng php kim ton - Chn mu - i chiu, kim tra - Phn tch VI. Ni dung kim ton 1/ nh gi h thng kim sot ni b - nh gi hot ng kim sot ni b i vi hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi ca ton h thng c bo m an ton v hiu qu khng.

96

- nh gi s ph hp ca cc chnh sch, cc quy nh, quy trnh vi chnh hin trng hot ng ny yu cu. - nh gi cc phng tin, cng c m bo an ton cho hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi. 2/ nh gi ri ro a/ Ri ro ch quan: - Cn b thc hin khng xem xt, nh gi phng n xut, nhp khu ca khch hng dn ti vic vi phm cc quy nh ca Nh nc, gy ri ro trong thanh ton l hng xut, nhp khu, nh hng ti uy tn ca NHTM. - Cn b khng thc hin ng quy trnh thao tc nghip v, khng cn c vo hn mc c duyt, khng kim tra tin k qu trc khi m L/C nhp khu cho khch hng dn ti ri ro khch hng khng c tin thanh ton. - Cn b khng kim tra k b chng t dn n b st hoc bt bt ng b chng t khng ng; cha c chp nhn thanh ton hp l ca ngi m L/C cho thanh ton tin hng; cha c chp nhn bt ng ca ngn hng pht hnh thc hin chit khu b chng t v.v... - Cn b khng thc hin ng quy trnh, khch hng cha np tin hng hoc cha c b phn tn dng xc nhn m bo tin thanh ton k hu vn n cho khch hng i ly hng; - Cn b khng thc hin ng cc quy nh v thng l quc t, cc quy nh ca Quy tc v thc hnh thng nht v tn dng chng t, cc quy tc thng nht v nh thu, cc quy tc v hon tr tin gia cc ngn hng theo tn dng chng thin hnh m NHTM ang p dng v cc cam kt c s tho thun vi cc ngn hng i l, gy mt uy tn ca Ngn hng. - Cn b chuyn tin nhm ln a ch, sai ch dn. - Cn b khng thc hin ng cc bc nhp d liu, b st cc khon thu ph khch hng. - Cn b yu km v nng lc chuyn mn, ting Anh, khng nm chc cc quy nh trong hot ng qun l kinh t i ngoi, khng pht hin c thiu st trong h s khch hng, dn n vic vi phm cc quy nh v qun l ngoi hi, nhng sai phm trong qu trnh thc hin giao dch phc v khch hng. - Cn b thiu tinh thn trch nhim qun, tht lc chng t, nh hng n thi gian thc hin giao dch theo quy nh v.v... b/ Ri ro khch quan: - H thng my mc thit b, phn mm, ng truyn ca Ngn hng b s c hng hc gy nhng chm tr trong giao dch b pha nc ngoi i bi thng, - Do bn cung cp dch v th 3 nh bu in, t chc SWIFTgp s c dn n vic thc hin giao dch b chm tr so vi thi gian quy nh. - Cc ri ro khc.

97

3/ Ni dung kim ton c th S TT 1. Ni dung A - Kim ton hoat ng thanh ton quc t v ti tr thng mi ti Hi s chnh: Kim ton ni b ti Hi s chnh nhm nh gi vic thc hin chc nng, nhim v ca Hi s chnh trong vic qun l, iu hnh hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi ca ton h thng gm: 1. Vai tr qun l, iu hnh: - Kim tra, nh gi vic thc hin vai tr tham mu cho Tng gim c trong vic xy dng c cu t chc, nhim v ca cc cp trong b my v qun l, iu hnh hot ng ti tr thng mi v thanh ton quc t ca NHTM. - Kim tra, nh gi vic xy dng v thc hin k hoch pht trin hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi ca ton h thng. - Kim tra, nh gi vic t chc, trin khai o to, tp hun, khng ngng nng cao trnh chuyn mn nghip v cho i ng thanh ton vin trong hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi ca ton h thng. - Kim tra, nh gi vic qun l cc tham s h thng cho nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi ca ton h thng. - Kim tra, nh gi cc xut cp / cp nht thm quyn ph duyt giao dch ti tr thng mi cho Trung tm ti tr thng mi v cc chi nhnh c php thc hin thanh ton quc t trc tip. Kim tra xem cc xut c hp l v hiu qu khng. - Kim tra, nh gi vai tr u mi cung cp thng tin cn thit, nhng din bin bt thng, bt n nh ca cc ngn hng i l n cc chi nhnh trc tip thc hin nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi. - Kim tra, nh gi vic thc hin vai tr qun l nghip v ti tr thng mi v thanh ton quc t i vi ton h thng. Xem xt trnh t, th tc x l khi pht hin sai st ca chi nhnh trong qu trnh thc hin nghip v thanh ton quc t v ti
98

Tn

Ngy

Tham chiu

S TT

Ni dung tr thng mi c hp l, kp thi v hiu qu khng. - Kim tra nh gi vai tr trung tm x l in SWIFT, TELEX i, n trong ngy c m bo kp thi v chnh xc. Xem xt quy trnh, th tc x l c hp l, an ton v hiu qu khng. 2. Vai tr Trung tm ti tr thng mi trong vic thc hin hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi cho cc chi nhnh ngun: Vic kim ton ni b ti Hi s chnh vi vai tr Trung tm ti tr thng mi c thc hin nh i vi mt chi nhnh thc hin nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi trc tip.

Tn

Ngy

Tham chiu

2.

B - Kim ton hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi ti cc chi nhnh: Kim ton ni b ti chi nhnh nhm nh gi thc trng vic tun th cc quy nh, quy trnh trong hot ng ti tr thng mi v thanh ton quc t ti cc chi nhnh. nh gi s ph hp, hp l ca cc quy nh, quy trnh vi thc t gm: 1. Ti chi nhnh thc hin nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi trc tip: - nh gi hot ng kim sot ni b ti chi nhnh c bo m sm pht hin cc trng hp lm sai nguyn tc, gy ri ro cho nhn hng khng. - nh gi quy trnh thc hin nghip v c hp l v hiu qu khng. Phn tch cc trng hp tranh chp, tn tht xy ra nhn bit nhng s h v xut gii php x l trong quy trnh thc hin giao dch. - Kim tra, nh gi vic tun th cc gii hn v thm quyn thc hin giao dch ca chi nhnh. c bit lu kim tra cc giao dch c tr gi ln xem c vt hn mc thc hin giao dch ca chi nhnh khng. - i chiu s d ngoi bng cam kt thanh ton th tn dng (tr ngy v tr chm) v s d cc khon k qu theo di ti phn h k ton tng hp (G/L) vi s d th tn dng v s d k qu cn li theo di trn h s.
99

S TT

Ni dung - Chn mu cc nghip v: pht hnh th tn dng, pht hnh bo lnh nhn hng, k hu vn n, thanh ton th tn dng (tr ngay, tr chm), thng bo th tn dng, thng bo bo lnh, nh thu hng nhp, nh thu hng xut, chit khu b chng t c truy i, chit khu b chng t min truy i, chuyn tin quc t i, chuyn tin quc t n v.v... thc hin vic kim tra, nh gi mc tun th cc quy nh, quy trnh ca chi nhnh. C th: + Nghip v pht hnh th tn dng: Kim tra vic pht hnh th tn dng c da trn h s y v hp l. c bit lu kim tra ngun m bo thanh ton th tn dng. i vi nhng th tn dng k qu di 100% tr gi th tn dng th phn cn thiu c b phn tn dng m bo thanh ton cha; Phn k qu c thc hin y khi pht hnh th tn dng khng. Nu khch hng s dng ti sn th chp, cm c th cc th tc th chp, cm c c c thc hin trc khi pht hnh th tn dng khng; Kim tra hn mc pht hnh th tn dng ca khch hng c b vi phm ti thi im m th tn dng khng. + Nghip v pht hnh bo lnh nhn hng: Kim tra vic pht hnh bo lnh nhn hng c da trn h s y v hp l khng; n xin pht hnh bo lnh c tun th mu ca ngn hng khng; Khch hng c k qu 100% tr gi bo lnh hoc c phng Tn dng m bo ngun thanh ton khng; Th bo lnh c tun th mu do NHTM quy nh. + Nghip v k hu vn n: Kim tra vic k hu vn n c da trn h s y v hp l khng. n xin k hu vn n c tun th mu ca ngn hng khng; Khch hng c k qu 100% gi tr i tin theo vn n k hu hoc c phng Tn dng m bo ngun thanh ton khng; + Nghip v thanh ton th tn dng: Kim tra thi gian kim tra chng t c tun th thi gian quy nh ca NHTM, ph hp vi thng l quc t khng; Kim tra thi gian thanh ton c ng vi cam kt ca NHTM, ph hp vi thng l quc t khng. + Nghip v thng bo th tn dng, thng bo

Tn

Ngy

Tham chiu

100

S TT

Ni dung bo lnh: Kim tra vic tun th nguyn tc ch thng bo th tn dng, bo lnh cho khch hng khi th tn dng, bo lnh c kim tra tnh chn thc. + Nghip v nh thu n: Kim tra vic tun th cc ch dn nh thu ca ngn hng gi nh thu. Nu ch dn nh thu l giao chng t khi trn c s thanh ton (Delivery against Payment D/P) th trc khi giao chng t khch hng chuyn tin thanh ton cha; Nu ch dn nh thu l giao chng t trn c s chp nhn (Delivery against Acceptance D/A) th trc khi giao chng t khch hng chp nhn thanh ton cha; Nu c cc ch dn nh thu khc th cc ch dn c c tun th mt cch y khng. + Nghip v nh thu i: Kim tra vic thc hin ch dn nh thu ca khch hng c c thc hin ng n khng. Nu khch hng yu cu kim tra chng t th trnh t kim tra, x l khi chng t c bt ng c c tun th khng. Kim tra vic gi chng t c c thc hin qua i l m ngn hng la chn khng. + Nghip v chit khu b chng t c truy i: Kim tra vic chit khu b chng t c da trn h s y v hp l khng. Th tn dng c cho php ngn hng chit khu khng; b chng t c ph hp vi iu khon v iu kin ca th tn dng khng; hn mc chit khu ca khch hng c b vi phm khng; n xin chit khu ca khch hng c tun th theo mu quy nh. + Nghip v chit khu b chng t min truy i: Kim tra vic chit khu b chng t c da trn h s y v hp l khng. Th tn dng c cho php ngn hng chit khu khng; b chng t c ph hp vi iu khon v iu kin ca th tn dng khng; hn mc chit khu ca ngn hng pht hnh c b vi phm khng; n xin chit khu ca khch hng c tun th theo mu quy nh. + Nghip v chuyn tin quc t i: Kim tra vic chuyn tin i c da trn h s y v hp l. Mc ch chuyn tin c ng n v tun th ch qun l ngoi hi ca nh nc khng; Cc chng t lin quan n vic chuyn tin c y

Tn

Ngy

Tham chiu

101

S TT

Ni dung v ng quy nh khng. + Nghip v chuyn tin quc t n: Kim tra vic chi tr cho khch hng c kp thi v ng quy nh khng. Ph chuyn tin, ph rt tin mt ngoi t... thu ca khch hng c c thc hin ng khng. 2. Ti chi nhnh thc hin nghip v thanh ton quc t v ti tr thng mi qua Trung tm ti tr thng mi: - Kim tra, nh gi quy trnh x l giao dch gia Trung tm ti tr thng mi v chi nhnh ngun c m bo an ton, hp l khng. - Chn mu cc nghip v: pht hnh th tn dng, pht hnh bo lnh nhn hng, k hu vn n, thanh ton th tn dng (tr ngay, tr chm), thng bo th tn dng, thng bo bo lnh, nh thu n, nh thu i, chit khu b chng t, chuyn tin quc t i, n v.v... thc hin vic kim tra, nh gi mc tun th quy trnh x l giao dch gia Trung tm ti tr thng mi v chi nhnh ngun (h s v cc nguyn tc thc hin giao dch p dng ging nh trng hp chi nhnh thc hin nghip v trc tip). Khi kim tra lu trnh t thc hin giao dch ti chi nhnh ngun c ng ch dn ca Trung tm ti tr thng mi khng nh khi m th tn dng quy nh phong to ti khon khch hng thc hin ti chi nhnh th vic phong to c c thc hin khng; hn mc thc hin giao dch (hn mc pht hnh th tn dng, hn mc chit khu...) c c xc nh v khai bo ng khng; khi pht hnh bo lnh nhn hng, k hu vn n c da trn giao dch c Trung tm ti tr thng mi ph duyt khng v.v...

Tn

Ngy

Tham chiu

VII. Lp v gi bo co kim ton 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton c th tin hnh kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no?

102

- Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn. Trong trng hp ph trch b phn chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong hot ng - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin.
103

-Lp bo co theo di sau kim ton. PH LC V KIM TON NI B HOT NG XY DNG C BN I. Mc tiu kim ton: Hot ng kim ton ni b trong xy dng nhm xc nhn v bo co Hi ng qun tr, Ban lnh o NHTM v cht lng v tin tin cy cc thng tin v ri ro v vic chp hnh Php lut ca Nh nc v cc quy nh ni b ca Ngn hng trong lnh vc xy dng c bn ni ngnh t giai on chun b u t n lc kt thc a cng trnh vo khai thc, s dng. II. i tng - Phm vi kim ton : i tng ca kim ton hot ng xy dng c bn ni ngnh l ton b hot ng c lin quan n u t xy dng, thu mua t, thu/mua bt ng sn ca cc n v thnh vin, vn phng i din v ti Hi s chnh Ngn hng u t v Pht trin Vit nam t giai on chun b u t n giai on kt thc u t a cng trnh vo khai thc s dng. Gm cc ni dung sau: 1. Kim tra, kim sot trong sut qu trnh u t xy dng cng trnh bng vic kim tra nh k hoc t xut theo yu cu ca Ban lnh o; 2. Kim ton quyt ton vn u t hon thnh cc d n thuc thm quyn ca Hi ng qun tr trc khi ph duyt theo yu cu ca Ban lnh o; III. Yu cu kim ton : - V mt t chc, kim ton ni b phi thm quyn thc hin cc mc tiu kim ton ca mnh. Do , trc ht b phn kim ton ni b phi trc thuc cp thm quyn m bo cho s c lp ca kim ton ni b, m bo mt phm vi kim ton rng ri v s xem xt y i vi bo co kim ton v c nhng bin php thch ng trn c s cc kin ngh ca kim ton vin. - V yu cu ca b phn kim ton ni b phi duy tr mt thi c lp, chnh trc, khch quan, nng lc chuyn mn, thn trng, b mt v tun th cc quy nh, cc chun mc chuyn mn v kim ton ni b trong sut qu trnh thc hin cng vic ca mnh. Kim ton vin l ngi khng c tham gia cc hot ng lin quan n vic u t xy dng v vn hnh ca cng trnh ca n v m bo tnh khch quan ca mnh. - Cc thng tin ti chnh v thng tin hot ng c cung cp nhm tr gip Ban lnh o nm bt c nhng thng tin lin quan n hot ng xy dng c bn ca NHTM trong cc ni dung nh: + Nguy c ri ro. + Mc hon thnh mc tiu, k hoch. + Phn b ngun vn. + Chnh sch v nh hng chin lc ca NHTM. Kim ton ni b v xy dng c bn ni ngnh cn thng xuyn cp nht, kim tra nhng thng tin ny nhm m bo ngn nga ri ro.

104

- Kim ton ni b cn thc hin gim st v nh gi c lp tnh hiu qu ca cng tc u t xy dng c bn ni ngnh, ng thi bo co nhng pht hin cho Ban lnh o NHTM. Kim ton ni b cn thng bo cho Ban lnh o nhng ri ro tim n cha c xc nh cng nh cha c qun l mt cch y . - Khi thc hin kim ton cc nguyn tc c bn chi phi kim ton n b hot ng xy dng c bn ni ngnh ca NHTM l: + Tun th php lut Nh nc; + Tun th cc quy nh ni b ca NHTM; + Tun th nguyn tc o c ngh nghip ca Kim ton vin; +Tun th trn c s vn dng cc chun mc kim ton hin hnh ca Nh nc; C th nhn din cc ri ro v cc tiu ch nh gi ch yu trong qu trnh thc hin kim ton nh sau: 1. Nhng loi ri ro ch yu trong cng tc XDCB: a. Nhng ri ro bn ngoi: Cc Nh thu t vn xy dng, thi cng, lp t, thc hin khng ng hoc cha y cc quy nh ca Nh nc v ca NHTM hoc c tnh gian di trc li, lm tht thot vn u t, nh hng n cht lng cng trnh, hiu qu s dng khng nh mong mun. b. Nhng ri ro bn trong: + Vic xc nh tnh cn thit, quy m u t xy dng cng trnh, cha thc s chnh xc v ph hp vi xu th pht trin, dn n lng ph vn u t, khng hiu qu. + Khng thc hin ng cc quy nh ca Nh nc, ca Ngnh trong cng tc u t XDCB nh: thc hin quy trnh u t, lp-thm nh d n u t, thit k-d ton/Tng d ton cng trnh, cng tc u thu, mua sm hng ho, cho hng cnh tranh, thanh quyt ton cng trnh, x l cc pht sinh trong qu trnh trin khai d n, + Cc b phn tham mu, gip vic thng tin cho Ban lnh o khng kp thi, khng y v tin , v nhng s c pht sinh, kt qu cng tc u t XDCB. + Cc cn b lin quan n cng tc u t XDCB c du hiu thng ng, mc ngoc vi cc Nh thu, vi Ch u t trc li bt chnh. 2. Mt s tiu ch nh gi ban u: - Thi gian thc hin d n ko qu di so vi thi gian ghi trong quyt nh u t; - Gi tr tng quyt ton vt Tng d ton/Tng mc u t (k c iu chnhnu c). - Xy ra v vic tiu cc, ni cm. - Kt qu thanh tra, kim tra, kim ton cho thy d n u t xy dng c vn . - Ban Lnh o NHTM v cc c nhn c trch nhim hoi nghi v thc hin cng tc XDCB hoc v phm cht o c, nng lc ca cc cn b lin quan n iu hnh hot ng XDCB ni ngnh.
105

- C thng tin v s thiu minh bch, thiu lnh mnh trong hot ng u t xy dng c bn ca Ch u t, ca cc Nh thu thi cng, lp t, ca cc t chc t vn xy dng, cng trnh. IV. Cn c kim ton : - Lut xy dng s 16/2003/QH11 ngy 26/11/2003. - Ngh nh s 209/2004/N-CP ngy 16/12/2004 ca Chnh ph v qun l cht lng cng trnh xy dng; - Ngh nh s 16/2005/N-CP ngy 07/02/2005 ca Chnh ph v qun l d n u t xy dng cng trnh; - Cc vn bn ch khc ca Nh nc, ca a phng ni xy dng cng trnh v cc vn bn ca cc B, ngnh lin quan khc; - Cc vn bn ch v u t xy dng c bn ni ngnh ca NHTM; - Cn c vo thi im u t xy dng cng trnh, Kim ton vin c trch nhim thu thp hoc yu cu Ch u t/Ban Qun l d n cung cp cc vn bn php l ca Nh nc, ca NHTM c lin quan n vic u t xy dng cng trnh c hiu lc ti thi im . V. Phng php kim ton : 1. Phng php chn mu: Trong qu trnh thu thp bng chng kim ton, Kim ton vin phi s dng kh nng xt on ngh nghip nh gi ri ro kim ton v thit k cc th tc kim ton m bo ri ro kim ton gim xung thp n mc c th chp nhn c. Khi thit k cc th tc kim ton, kim ton vin phi xc nh cc phng php thch hp la chn cc phn t kim tra trong tng th. Cc phng php c th c la chn l: a) Chn ton b (Kim tra 100%): Khi xc nh d n c nhiu ri ro, c du hiu kin tng, tranh chp, d n sai phm nhiu th tc u t, cht lng cng trnh yu km hoc do yu cu ca Ban lnh o; b) Chn phn t c bit: Khi xc nh d n t ri ro, thc hin nghim tc th tc u t, d n c nhiu hng mc tng t nhau... th ch chn cc phn vic c gi tr ln, cc hng mc nghi ng c ri ro hoc chn bt k; c) Ly mu thng k hoc phi thng k: c p dng cho cc phn vic t c kh nng sai st hoc phn vic tng t nhau lp i lp li nhiu ln. Phng php ny hiu qu kinh t cao nhng cng d b ri ro kim ton. 2. Phng php phn tch: phng php ny c thc hin xuyn sut trong qu trnh kim ton t khu lp k hoch cho n thc hin kim ton v bo co kim ton. 3. Phng php kim tra, i chiu trc tip: Vic phn tch trong nhiu trng hp khng phn nh c ton b vn do vy trong qu trnh kim ton hot ng xy dng c bn khng th thiu vic kim tra, i chiu trc tip. Vic ny nhm xem xt c th ni dung ca tng vn . Kim tra cc ti liu, chng t cn tp trung vo 3 vn : v hnh thc, v ni dung v v thm quyn ca ngi k, ngi lp cc ti liu chng t . ng tc i chiu c thc hin nhm kim tra xem cc s liu, s vic c c cc c nhn, b phn khc nhau ghi chp, theo di, bo co ng nht hay khng.
106

VI. Ni dung kim ton : Phn ny cp n nhng ni dung trng yu nht m kim ton vin cn quan tm khi thc hin kim ton XDCB. Khi thc hin mt cuc kim ton xy dng c bn ni ngnh, trnh t thc hin gm 4 bc sau y: 1. Lp k hoch kim ton; 2. Thc hin kim ton; 3. Lp bo co kim ton; 4. Theo di sau kim ton v nh gi cng vic kim ton; Bc 1: Lp k hoch kim ton: - Trn c s k hoch kim ton hng nm ca NHTM c HQT ph duyt. n v c giao tin hnh kim ton (hoc on kim ton, kim ton vin) lp k hoch kim ton chi tit hot ng xy dng c bn ti NHTM cho tng cuc kim ton (thc hin theo hng dn ti Phn IV-Ni dung kim ton ni b NHTM). - Nhng vn ch yu m kim ton vin phi xem xt v trnh by trong k hoch kim ton gm: Hiu bit v tnh hnh d n v tnh hnh n v c kim ton: + Hiu bit chung v lnh vc qun l u t xy dng v nhng thay i v chnh sch qun l u t xy dng trong giai on thc hin d n c nh hng quan trng n d n; + Cc c im c bn ca d n: Tnh cht ca d n, thi gian khi cng, thi gian hon thnh; tng mc u t v ngun vn u t ca d n, s lng cc cng trnh, hng mc cng trnh ca d n; s lng cc nh thu; hnh thc la chn cc nh thu; nhng b sung thay i ln ca d n trong qu trnh u t, hnh thc qun l d n...; + Tnh hnh h s ca d n: hon thnh, mc hon thnh; + Nng lc qun l ca Ch u t (Ban qun l). Hiu bit v h thng k ton v h thng kim sot ni b: + Cc chnh sch k ton m n v c kim ton p dng v nhng thay i trong cc chnh sch ; + nh hng ca cc chnh sch mi v k ton; + Hiu bit ca kim ton vin v h thng k ton v h thng kim sot ni b v nhng im quan trng m kim ton vin d kin thc hin trong th nghim kim sot v th nghim c bn. nh gi ri ro v mc trng yu: + nh gi ri ro tim tng, ri ro kim sot v xc nh nhng vng kim ton trng yu; + Xc nh mc trng yu cho tng mc tiu kim ton; + Kh nng c nhng sai st trng yu theo kinh nghim ca kim ton vin; + Phng php kim ton i vi tng ni dung kim ton. Phi hp, ch o, gim st v kim tra: + S tham gia ca cc k thut vin v chuyn gia thuc cc lnh vc khc; + Yu cu v nhn s;
107

+ K hoch thi gian; + S phi hp, tham gia ca n v c kim ton. Cc vn khc: + Nhng vn c bit phi quan tm, nh s hin hu ca cc bn c lin quan; + Ni dung v thi hn lp bo co kim ton hoc nhng thng bo khc theo yu cu ca Ban lnh o NHTM. (Mu K hoch kim ton xem Ph lc) Bc 2: Thc hin kim ton: 1. Yu cu v H s, ti liu: Trc khi thc hin kim ton, kim ton vin phi yu cu n v c kim ton cung cp ton b h s lin quan n d n. Khi giao nhn h s d n, kim ton vin v n v c kim ton phi lp Bin bn giao nhn h s lu vo h s kim ton sau ny. H s ca d n thc hin theo quy nh hin hnh, v d gm: Ton b h s v cng trnh (ph lc 1 km theo): + Cc vn bn php l; + Ti liu qun l cht lng cng trnh; + Bo co gim st, nh gi u t; + H s quyt ton vn u t; + Cc h s ti liu khc c lin quan n d n: H s thit k, d ton thit k, d ton b sung, h s u thu, h s hon cng, nht k thi cng...; 2. Ni dung kim tra: 2.1. Cc ni dung kim tra ch yu: a) Kim tra h s php l ca d n u t: - Kim tra, i chiu danh mc cc vn bn quyt nh u t d n v cc vn bn php l thc hin trong qu trnh u t xy dng d n so vi quy nh ca Nh nc; - Kim tra tnh php l ca cc vn bn lin quan n d n v: Trnh t lp v duyt vn bn, ni dung vn bn, thm quyn ph duyt vn bn; - Kim tra tnh php l v vic thc hin quy ch u thu, hp ng kinh t gia Ch u t k vi cc nh thu t vn, xy dng, cung cp v lp t thit b. Sau khi kim tra h s php l ca d n u t, kim ton vin phi a ra nhn xt v vic chp hnh cc quy nh ca php lut v u t xy dng d n. b) Kim tra ngun vn u t: - Kim tra, i chiu c cu vn v s vn u t thc hin, thanh ton theo tng ngun vn qua tng nm so vi s c duyt; - Kim tra s ph hp gia thc t s dng ngun vn u t so vi c cu ngun vn u t xc nh trong quyt nh u t; - Kim tra vic iu chnh tng, gim vn u t ca d n c chp hnh ng ch v thm quyn quy nh khng.

108

Sau khi kim tra cc ngun vn u t ca d n u t, kim ton vin phi a ra nhn xt v vic cp pht, thanh ton, cho vay v s dng cc ngun vn ca d n. c) Kim tra chi ph u t. - Kim tra chi ph xy dng cng trnh v chi ph lp t thit b v cc mt: Gi tr khi lng quyt ton so vi d ton c duyt, bin bn nghim thu, bn v hon cng, bin bn pht sinh; Vic tun th cc quy nh ca Nh nc trong vic p dng n gi, nh mc, h s trt gi, ph ph (trong trng hp ch nh thu), p dng n gi trng thu (trong trng hp u thu); Tun th cc quy nh ca Nh nc trong vic la chn nh thu (ch nh thu, hoc u thu); Vic s dng chng loi vt liu ph hp vi thit k, d ton, h s mi thu, h s d thu trng thu; - Kim tra chi ph thit b v cc mt: Gi tr, khi lng thit b quyt ton ph hp vi hp ng mua sm, ha n, chng t, thc t thi cng; Cc chi ph c lin quan nh vn chuyn, bo qun, bo him, bo dng, c ph hp vi hp ng, ha n, chng t v cc quy nh ca Nh nc; Tun th cc quy nh trong vic la chn nh cung cp (ch nh thu, hoc u thu); - Kim tra chi ph khc v cc mt: Gi tr quyt ton chi ph khc ph hp vi d ton c duyt, ph hp vi ch , tiu chun, nh mc do c quan nh nc c thm quyn ban hnh; Tun th cc quy nh ca Nh nc trong vic la chn nh thu (ch nh thu, hoc u thu). d) Kim tra chi ph u t khng tnh vo gi tr ti sn bn giao: - Kim tra cc khon chi ph ch u t ngh khng tnh vo gi tr ti sn bn giao theo ch hin hnh ca nh nc v cc mt: Ni dung chi ph, nguyn nhn v cn c ngh khng tnh vo gi tr ti sn bn giao, thm quyn ca cp cho php khng tnh vo gi tr ti sn bn giao; - Kim tra chi ph thit hi do nguyn nhn bt kh khng c php khng tnh vo gi tr ti sn bn giao v cc mt: Ni dung v gi tr thit hi theo cc bin bn xc nhn, mc bi thng ca cng ty bo him gim chi ph (trong trng hp d n mua bo him); - Kim tra chi ph thit hi c cp c thm quyn quyt nh hu b, cho php khng tnh vo gi tr bn giao v cc mt: Ni dung, gi tr thit hi thc t so vi quyt nh ca cp c thm quyn, thm quyn ca cp cho php khng tnh vo gi tr ti sn bn giao. e) Kim tra gi tr ti sn bn giao: - Kim tra danh mc v gi tr ti sn bn giao, bao gm c ti sn c nh v ti sn lu ng, cho cc i tng qun l theo cc bin bn bn giao; - Kim tra vic phn b cc chi ph khc cho tng ti sn; - Kim tra chi ph u t hnh thnh ti sn c nh v ti sn lu ng; - Kim tra vic quy i gi tr ti sn bn giao v mt bng gi thi im bn giao theo hng dn ca B Xy dng trong trng hp d n phi quy i vn u t. f)Kim tra tnh hnh cng n v vt t, thit b tn ng:

109

- Kim tra tng s vn thanh ton cho tng nh thu theo tng hng mc v khon mc chi ph. Trn c s xc nh danh sch cc khon n cn phi thu, phi tr cc nh thu; - Kim tra s d cc khon tin mt, tin gi, cc khon khc, ...; - Kim tra xc nh s lng, gi tr vt t thit b cn tn ng; - Kim tra xc nh s lng, gi tr cn li cc ti sn ca Ch u t hoc Ban qun l d n (nu c). 2.2. Cc ni dung kim tra chi tit: 2.2.1 Kim tra vic chp hnh trnh t u t XDCB: a) Chun b u t: Kim ton vin kim tra, xem xt vic chp hnh quy trnh v cc quy nh trong giai on chun b u t, theo th t sau: - Trn c s quy hoch, k hoch xy dng c bn theo giai on (3, 5, 10 nm) v k hoch hng nm ca ton H thng Ngn hng u t v Pht trin Vit nam. n v thnh vin v cc n v trc thuc NHTM xut vic u t xy dng cng trnh ti n v, ni dung xut bao gm: + S cn thit phi u t, quy m v a im u t. + D kin tng mc u t (nu c). + Cc ngun vn u t v hnh thc u t. + Cc vn khc (nu c). - Ch trng u t ca cp c thm quyn: trn c s ngh ca n v thnh vin, Ban lnh o NHTM trn c s chc nng, nhim v c vn bn chp thun v ch trng cho php thc hin nghin cu, xut vic u t ti n v. - Khi c vn bn chp thun ch trng u t, n v thnh vin cha c a im xy dng cn lin h vi cc c quan chc nng ti a phng (S XD, s Ti nguyn mi trng; UBND tnh, Thnh ph; UBND huyn th) c gii thiu a im, din tch v qui hoch ca khu t. - n v thnh vin tm hiu thm cc thng tin v v tr, li th thng mi, kh nng n b gii phng mt bng, trnh NHTM T chp thun a im, din tch khu t c gii thiu. - Cc ni dung trn phi c thm nh trc khi trnh ngi c thm quyn chp thun. - Cn c qui nh ca Lut t ai v cc quy nh khc ca Nh nc, ca a phng, n v thnh vin lin h vi chnh quyn s ti lp phng n n b GPMB cho khu t trnh NHTM T ph duyt. - Ban qun l TSNN phi hp cc Ban, phng chc nng ti Hi s chnh thm nh phng n GPMB trnh Ngi c thm quyn quyt nh, c vn bn chp thun PA GPMB gi n v thnh vin. - n v thnh vin lin h vi cc c quan chc nng ca a phng (S ti chnh vt gi, S XD, s Ti nguyn mi trng; UBND tnh, Thnh ph; UBND huyn, th) t chc n b GPMB v thc hin cc th tc giao nhn t trong trng hp a phng cho php. Nhng trong hu ht trng hp phi c d n u t c duyt th cc c quan chc nng ca a phng mi cp t, khi n b GPMB v nhn t s thc hin giai on thc hin u t.
110

- Phng n thit k c s ca cng trnh u t xy dng c duyt. Cn c ch trng u t, qui hoch XD khu vc, VTV (hoc n v c ngi c thm quyn quyt nh u t giao nhim v) t chc thi tuyn phng n kin trc; mi ti thiu 3 nh t vn xy dng, mi nh t vn xut 1-3 phng n thit k c s (thit k s b), n v c giao t chc thi tuyn la chn phng n ti u trnh ngi c thm quyn ph duyt lm cn c hon thin D n u t (Bo co NCKT). Ban qun l TSNN s l u mi thm nh phng n kin trc trnh ngi c thm quyn ph duyt theo phn cp ph duyt ca NHTM. - Phng n thit k c s c duyt l c s t chc lp bo co kinh t k thut (i vi d n u t c tng mc u t di 3 t ng), D n u t (i vi d n c tng mc u t trn 3 t ng), Bo co u t (nu c). Ni dung ca cc loi bo co nu trn phi tun th theo quy nh ti thi im lp d n (Lut xy dng s 16/2003/QH11 ngy 26/11/2003, Ngh nh s 209/2004/N-CP ngy 16/12/2004 v qun l cht lng cng trnh xy dng, Ngh nh s 16/2005/N-CP ngy 07/02/2005 ca Chnh ph v qun l d n u t xy dng v hng dn c th ca Ngn hng u t v Pht trin Vit nam). - Thm nh d n u t: mi d n u t XDCB trong h thng NHTM u phi c thm nh trc khi c Ban lnh o NHTM ph duyt theo thm quyn. Trch nhim thm nh thuc Ban QLTSNN (Phng QLXDCB), trng hp cn thit c th mi c nhn, t chc bn ngoi tham gia t vn, thm nh. Ni dung thm nh phi tun theo quy nh ca Nh nc v qun l d n u t ti thi im thm nh, bao gm cc ni dung c bn sau: + S ph hp ca thit k c s v quy hoch pht trin ngnh, quy hoch xy dng. S hp l v b tr mt bng, tuyn cng trnh, cc im u ni vi cng trnh h tng k thut, + S ph hp ca thit k c s vi thuyt minh ca d n v quy m xy dng, cng ngh, cng sut thit k, cp cng trnh; cc s liu s dng trong thit k; cc quy chun, tiu chun p dng. + S ph hp ca thit k c s vi phng n kin trc c la chn thng qua thi tuyn i vi trng hp c thi tuyn thit k kin trc. + Cc tiu chun c p dng trong cc gii php thit k. + iu kin nng lc hot ng xy dng ca t chc t vn, nng lc hnh ngh ca c nhn lp d n v thit k c s theo quy nh. + S ph hp vi quy hoch pht trin kinh t x hi, quy hoch pht trin ngnh, quy hoch xy dng. + Phng n kin trc, p dng quy chun, tiu chun xy dng. + S dng t ai, ti nguyn, bo v mi trng. + Phng chng chy n, an ton. + Cc ri ro ca d n. + nh gi khi qut v tnh kh thi ca d n. Thi hn thm nh: d n nhm A khng qu 60 ngy lm vic, d n nhm B khng qu 30 ngy lm vic, d n nhm C khng qu 20 ngy lm vic, k t ngy nhn h s hp l. Trng hp c bit, thi gian thm nh c th ko di hn nhng phi c ngi c thm quyn quyt nh u t cho php.
111

- Ph duyt d n u t: Trn c s thm nh d n u t ca Ban QLTSNN, ngi (cp) c thm quyn ra quyt nh ph duyt Bo co u t, d n u t, Bo co KTKT v quyt nh u t d n. Phn cp ph duyt nh sau: + Hi ng qun tr; + Tng gim c; V vic phn cp quyt nh u t cn c vo vn bn phn cp, u quyn trong vic quyt nh u t XDCB ca NHTM ti thi im ph duyt d n. Km theo Quyt nh u t l 02 vn bn: + Khi ton chi tit Tng mc u t ca d n. + K hoch u thu ca d n (bt buc i vi d n nhm C). - D n u t c quyt nh u t ch c thay i ni dung d n trong cc trng hp c bit theo Lut nh ti thi im thay i. b) Giai on thc hin u t: Kim ton vin cn xem xt, nh gi cc h s, th tc sau: - H s v t xy dng. - H s thit k k thut, thit k bn v thi cng (i vi cng trnh phc tp c yu cu thit k 3 bc) hoc thit k k thut thi cng (i vi cng trnh n gin c yu cu thit k 1 v 2 bc) km theo tng d ton, d ton hng mc cng trnh c ngi c thm quyn ph duyt trn c s Bo co kt qu thm nh thit k, d ton ca c quan chuyn mn c lin quan. - Giy php xy dng ca c quan c thm quyn cp. - Cc vn bn ca cp c thm quyn v quy hoch kin trc, ch gii t xy dng, u ni vi cc cng trnh h tng k thut bn ngoi. - Phng n n b gii phng mt bng xy dng cng trnh (nu c). - Vic la chn nh thu v t vn, thit k, xy lp, cung cp thit b. - Tnh hp php, hp l v tnh kh thi cng nh tin thc hin cc hp ng c lin quan n vic u t xy dng nh: + Hp ng t vn, hp ng thit k, hp ng thi cng xy lp, hp ng cung cp thit b (cc hp ng c xem xt trn c s kt qu ch nh thu, cho hng cnh tranh, hoc kt qu u thu theo qui nh hin hnh). + Cc hp ng kho st a cht ni xy dng cng trnh v bo co kho st a cht km theo (nu c). - Nht k thi cng cng trnh. - Cc bin bn c lin quan n vic gim st cht lng cng trnh nh: cht lng vt liu, cht lng b tng ct thp, ... - Bin bn xc nh khi lng pht sinh, ch trng cho iu chnh thit k, b sung hng mc cng trnh ca ngi c thm quyn (nu c). - Cc bin bn nghim thu v tng vic, hng mc cng trnh, ton b cng trnh. - Cc bn tm ng, thanh ton vn u t, quyt ton khi lng hon thnh tng hng mc cng trnh, ton b cng trnh, quyt ton vn u t. i vi t chc tham gia t vn xy dng phi xem xt giy php ng k kinh doanh ca tng n v nh: t vn kho st, t vn lp d n, t vn thit k, t vn
112

gim st, kim nh, ... v chng ch nng lc hot ng ca cc nh thu xy dng, lp t cng trnh, hng mc cng trnh. c) Giai on kt thc a cng trnh vo khai thc s dng: Kim ton vin cn xem xt, nh gi cc h s, th tc nh nu ti Ph lc 1 di y. 2.2.2 Kim tra vic s liu tnh ton c th: a) Kim tra ni dung chi ph xy dng cng trnh: Tng d ton xy dng cng trnh ca d n (Sau y gi l tng d ton) l ton b chi ph cn thit d tnh u t xy dng cc cng trnh, hng mc cng trnh thuc d n. Tng d ton c xc nh bc thit k k thut i vi trng hp thit k 3 bc, thit k bn v thi cng i vi trng hp thit k 2 bc v 1 bc v l cn c qun l chi ph xy dng cng trnh. Tng d ton bao gm: Cc chi ph c tnh theo cc d ton xy dng cng trnh, hng mc cng trnh gm chi ph xy dng, chi ph thit b, cc chi ph khc c tnh trong d ton xy dng cng trnh v chi ph d phng, chi ph qun l d n v mt s chi ph khc ca d n. Tng d ton khng bao gm: Chi ph n b gii phng mt bng, ti nh c k c chi ph thu t thi gian xy dng, chi ph u t h tng k thut (nu c), vn lu ng ban u cho sn xut (i vi d n sn xut, kinh doanh). V nguyn tc: Tng mc u t Tng d ton Tng Gi tr quyt ton. Mc d tng d ton, d ton hng mc cng trnh c cc c quan chc nng thm nh, nhng khi kim tra cn phi r sot li xc nh tnh chnh xc, pht hin nhng bt hp l gia thit k vi tng d ton, d ton chi tit, nht l trong vic bc tin lng, xc nh khi lng xy lp, p dng nh mc, n gi Vic xc nh khi lng xy lp (bc tin lng) t thit k ln d ton phi chun xc, nu sai lch th gi d ton khng phn nh gi tr thc ca cng trnh. Tin lng: l khi lng cng vic, o m c, c xc nh trn c s bn v thit k. nh mc d ton XDCB do B xy dng ban hnh v p dng thng nht trong ton quc c dng xy dng n gi XDCB ca a phng. Trong qu trnh lp d ton, v nguyn tc khng c ly n gi ca a phng ny p dng cho a phng khc (tr trng hp phi s dng n gi theo vng i vi cc cng tc xy dng chuyn ngnh nh xy dng ng dy ti in, trm bin p, ...). Kim tra tin lng: Cn c vo h s bn v thit k k thut hoc thit k k thut thi cng, kim ton vin kim tra li tin lng d ton. Phng php kim tra c th s dng mt trong ba php php nu ti mc 1-Phn IV hoc s dung ng thi cc phng php . Mc chnh xc ca vic kim tra tin lng ph thuc vo k nng v kinh nghim ca Kim ton vin. Kim tra chi ph xy dng:

113

Chi ph xy dng trong d ton cng trnh c lp cho cc cng trnh chnh, cc cng trnh ph tr, cc cng trnh tm phc v thi cng, nh tm ti hin trng v iu hnh thi cng. Chi ph xy dng c xc nh bng d ton. D ton chi ph xy dng bao gm : chi ph trc tip, chi ph chung, thu nhp chu thu tnh trc v thu gi tr gia tng. - Chi ph trc tip bao gm: chi ph vt liu, chi ph nhn cng, chi ph s dng my thi cng v trc tip ph khc. C th nh sau : + Chi ph vt liu (k c vt liu do Ch u t cp), chi ph nhn cng, chi ph s dng my thi cng c xc nh trn c s khi lng theo thit k v n gi ca cng tc xy dng tng ng. + Trc tip ph khc bao gm: chi ph bm nc, vt bn, th nghim vt liu, di chuyn nhn lc v thit b thi cng n cng trng v ni b trong cng trng, an ton lao ng, bo v mi trng cho ngi lao ng v mi trng xung quanh. Trc tip ph khc c tnh theo t l quy nh trn tng chi ph vt liu, nhn cng v my thi cng ni trn. - Chi ph chung bao gm: chi ph qun l v iu hnh sn xut ti cng trng ca doanh nghip xy dng, chi ph phc v cng nhn, chi ph phc v thi cng ti cng trng v mt s chi ph khc. Chi ph chung c tnh bng t l (%) trn chi ph trc tip theo loi cng trnh quy nh ca B xy dng. - Thu nhp chu thu tnh trc c tnh bng t l (%) trn chi ph trc tip v chi ph chung theo loi cng trnh quy nh ca B Xy dng. - Thu gi tr gia tng cho cng tc xy dng theo quy nh ca B Ti chnh. Kim tra chi ph thit b (Gtb) Chi ph thit b bao gm: Chi ph mua sm thit b bao gm c chi ph o to v chuyn giao cng ngh (nu c); Chi ph lp t thit b v th nghim, hiu chnh (nu c). - Chi ph mua sm thit b c xc nh theo s lng, chng loi tng loi thit b. i vi nhng thit b cha xc nh c gi c th tm tnh theo bo gi ca Nh cung cp, Nh sn xut hoc gi nhng thit b tng t c th trng ti thi im tnh ton. Chi ph mua sm thit b bao gm: gi mua, chi ph vn chuyn t cng hoc ni mua n cng trnh, chi ph lu kho, lu bi, lu Container (nu c) ti cng Vit nam (i vi cc thit b nhp khu), chi ph bo qun, bo dng ti kho bi hin trng, thu v ph bo him thit b cng trnh. Chi ph o to v chuyn giao cng ngh (nu c) c xc nh bng lp d ton tu theo yu cu c th ca tng cng trnh. Trng hp thit b c la chn thng qua u thu th chi ph thit b l gi trng thu gm cc chi ph theo nhng ni dung nh ni trn v cc khon chi ph khc (nu c) c ghi trong hp ng. - Chi ph lp t thit b v th nghim, hiu chnh (nu c) bao gm: chi ph trc tip (vt liu, nhn cng, my thi cng, trc tip ph khc), chi ph chung, thu nhp chu thu tnh trc v thu gi tr gia tng. Chi ph lp t thit b v th nghim, hiu chnh (nu c) c lp d ton nh chi ph xy dng nu trn y theo quy nh. Kim tra Chi ph khc: Chi ph khc ca d ton cng trnh bao gm:

114

Chi ph qun l d n: Chi ph qun l chung ca d n; Chi ph t chc thc hin cng tc n b gii phng mt bng thuc trch nhim ca Ch u t; Chi ph thm nh hoc thm tra thit k, tng d ton, d ton xy dng cng trnh; Chi ph lp h s mi d thu, h s mi u thu, phn tch nh gi h s d thu, h s u thu; Chi ph gim st thi cng xy dng, gim st kho st xy dng v lp t thit b; Chi ph kim nh v chng nhn s ph hp v cht lng cng trnh xy dng; Chi ph nghim thu, quyt ton v quy i vn u t v cc chi ph qun l khc. Chi ph khc: - Chi ph lp bo co u t xy dng cng trnh, lp d n u t xy dng cng trnh; lp bo co kinh t - k thut, nghin cu khoa hc cng ngh lin quan n d n (nu c); - Chi ph kho st xy dng; Chi ph thit k xy dng cng trnh; Chi ph thi tuyn kin trc (nu c); - Chi ph khi cng, khnh thnh, tuyn truyn qung co (nu c); - Chi ph thm nh an ton giao thng, chi ph lp nh mc, n gi (nu c); - Chi ph ng kim cht lng quc t (nu c); Chi ph quan trc bin dng cng trnh (nu c); - L ph thm nh d n (gm c thit k c s), cp php xy dng (nu c); - Chi ph bo him cng trnh; - Chi ph kim ton, thm tra, ph duyt quyt ton vn u t; - Mt s chi ph khc. Chi ph qun l d n v chi ph khc ni trn c xc nh bng lp d ton chi ph hoc tnh bng nh mc t l (%) theo cc quy nh hin hnh ca Nh nc. Ring chi ph qun l d n c tnh bng t l (%) theo quy nh ca B Xy dng. Cc chi ph khc quy nh trn nu tnh trong d ton xy dng cng trnh th khng tnh trng cc chi ph ny trong tng d ton. - Chi ph thi tuyn kin trc (nu c); Chi ph kho st xy dng; Chi ph thit k xy dng cng trnh. - Chi ph lp nh mc, n gi ( nu c ). Nhng chi ph nu trn c lp d ton hoc tnh bng nh mc chi ph theo quy nh ca B Xy dng. Ngoi cc chi ph trn, tu theo tnh cht ca cng trnh Ngi quyt nh u t c th quyt nh b sung cc khon mc chi ph khc cho ph hp vi thc t thc hin. Kim tra Chi ph d phng: Chi ph d phng trong d ton cng trnh c tnh bng t l % trn tng chi ph xy dng, chi ph thit b v chi ph khc nu trn nhng ti a khng qu 10% i vi cc cng trnh thuc d n nhm A v d n nhm B, 5% i vi cc cng trnh thuc d n nhm C (theo quy nh trc y ti a l 10%). b) Kim tra quy trnh t chc u thu, ch nh thu: i vi ch nh thu: i vi cc cng trnh thuc din ch nh thu theo quy nh ca Nh nc nhng thy khng cn thit phi ch nh thu th t chc u thu theo qui nh.
115

Nghim cm vic chia d n u thu thnh nhiu gi thu nh thc hin vic ch nh thu. Vic ch nh thu phi xem xt k nng lc, kinh nghim, mc tn nhim, trnh qun l ca nh thu. Cc trng hp ch nh thu phi xc nh r 3 ni dung ch yu sau y: + L do v sao phi ch nh thu. + Kinh nghim ca nh thu c ch nh. + Gi tr v khi lng ca cng trnh, hng mc cng trnh c ngi c thm quyn ph duyt. Ngi c thm quyn quyt nh ch nh thu phi chu trch nhim trc php lut v quyt nh ca mnh. i vi u thu: Tt c cc cng trnh XDCB khng thuc din ch nh thu nu trn u phi thc hin u thu. Khi kim tra vic u thu xy lp cn lu : - Kim tra nhng cn c php l i vi vic t chc u thu: Quyt nh u t c duyt, k hoch u thu c duyt, quyt nh ph duyt h s mi thu, tiu chun nh gi c duyt, quyt nh ph duyt danh sch ngn t vn tham d thu v danh sch xp hng cc nh thu v xut k thut, danh sch xp hng tng hp k thut v ti chnh i vi tuyn chn t vn, quyt nh thnh lp T chuyn gia v nhng quyt nh khc c lin quan nu c; - Quy trnh v thi gian t chc u thu: Thi gian pht hnh h s mi thu, thi gian chun b h s d thu, thi gian m thu (theo bin bn m thu), thi gian nh gi h s d thu so vi quy nh; - Kim tra ni dung trong qu trnh nh gi h s d thu thng quan cc ti liu chm im, kin nhn xt nh gi ca tng chuyn gia, bo co tng hp ca T chuyn gia, nh gi ca t vn nc ngoi nu c, s ph hp ca ni dung nh gi theo yu cu ca h s mi thu v tiu chun nh gi c duyt, mc chnh xc ca vic nh gi; - Bo lnh d thu c thc hin ng qui nh khng? Cc n v tham gia d thu phi thc hin bo lnh d thu. Gi tr bo lnh v vic thanh ton tin bo lnh thc hin theo quy nh. c) Kim tra quy trnh qun l cht lng trong qu trnh u t: Vic theo di qun l cht lng trong qu trnh u t ca ch u t ch yu do b phn gim st thi cng ca ch u t thc hin. Do vy khi tin hnh kim tra cn xem xt quy trnh, ni dung, cht lng cng vic gim st thi cng ca ch u t, kt hp vi vic i thc t cng trnh nh gi. Khi kim tra quy trnh v cht lng vic gim st thi cng cn xem xt tng giai on thi cng c thc hin ng ch quy nh khng, cht lng cng vic gim st thi cng c bo m khng, c pht hin kp thi nhng sai st trong qu trnh thi cng yu cu n v thi cng chnh sa khng? Vic gim st thi cng c th thu n v t vn thc hin vic gim st hay do ch u t trc tip c cn b c chuyn mn nghip v v XDCB gim st theo quy nh. Gim st thi cng trong qu trnh xy lp cng trnh phi c thc hin thng xuyn, lin tc, c h thng ngn cc sai phm k thut, m bo vic
116

nghim thu khi lng v cht lng cng tc xy lp c tt ng theo hp ng giao nhn thu. Ch u t (hoc n v t vn gim st c ch u t thu); n v t vn thit k; nh thu xy dng phi c b phn chuyn trch kim tra, gim st. Nh thu xy dng ch ngh ch u t t chc nghim thu cc hng mc cng trnh hon thnh sau khi b phn chuyn trch kim tra ca nh thu kim tra xc nhn. Vic gim st thi cng ca ch u t (k c vic ch u t thu gim st) phi m bo c yu cu vic thi cng phi chp hnh ng cc quy nh ca thit k cng trnh c cp c thm quyn ph duyt; tiu chun k thut; cc cam kt v cht lng theo hp ng giao nhn thu. Khi kim tra cht lng vic gim st thi cng cn xem xt tng giai on thi cng , xem b phn gim st thi cng c thc hin ng ch quy nh khng? -Kim tra vt liu thit b hin trng, nhm pht hin nhng vt liu thit b khng ph hp tiu chun v cht lng v quy cch s dng vo cng trnh. Trng hp cn thit phi ly mu th nghim cc tnh cht ca vt liu, cu kin, ph phm xy dng nh : gch, ngi, xi mng, st, g, ... Trong giai on thc hin xy lp Kim tra cc cng vic m b phn gim st thi cng lm nh: Gim st thng xuyn cng tc thi cng xy lp v lp t thit b bo m vic thi cng xy lp theo h s thit k c duyt; C th: + Kim tra xc nhn v khi lng, cht lng tin cc cng vic. + Bo co tnh hnh cht lng v tin thi cng nh k cho ch u t. + Phi hp vi cc bn c lin quan gii quyt cc pht sinh trong thi cng. + Tham gia thc hin nghim thu cng tc xy lp Tng phn vic nu trn, cn b gim st thi cng ca ch u t phi kim tra cht ch tng cng on, phn vic no cha t yu cu, cha ng thit k phi yu cu bn B lm li ngay, sau mi tip tc cho lm phn vic mi. Tt c nhng vn nu trn phi c ghi vo s nht k cng trnh mt cch c th, nu r nhng mt c, cha c, nhng cng vic sa, cha sa Giai on hon thnh cng trnh: Xem xt cc cng vic c lin quan nh: T chc gim st cc ch u t phi kim tra, tng hp ton b h s php l v cc ti liu v qun l cht lng, lp danh mc h s, ti liu hon thnh cng trnh, lm c s cho ch u t quyt nh vic tng nghim thu hay cha tng nghim thu cng trnh. Kim tra vic nghim thu thanh, quyt ton cng trnh: V nghim thu cng trnh Khi tin hnh kim tra vic nghim thu cng trnh, phi xem xt tng bin bn nghim thu nh gi tin , cht lng vic nghim thu cng trnh, hng mc cng trnh hoc tng phn vic ca cng trnh, pht hin kp thi nhng bt hp l gia kt qu nghim thu vi bn v thit k v vi phn cng trnh thc t thi cng.

117

Vic nghim thu cng trnh phi c tin hnh tng t, ngay sau khi hon thnh nhng phn ngm ca cng trnh, nhng kt cu chu lc, nhng b phn hng mc cng trnh v ton b cng trnh. ng thi phi bo m nghim thu khi lng cc cng vic hon thnh theo k thanh ton quy nh trong hp ng giao nhn thu k kt. Vic nghim thu phi do ch u t thc hin tu theo tng giai on m c s tham gia ca t chc t vn, thit k, xy lp, cung ng thit b (nu c), gim st thi cng, c quan qun l Nh Nc v cht lng cng trnh. C th: + Khi nghim thu cng tc xy lp i vi tng cng vic, cu kin, b phn, lp t tng thit b cc bn tham gia nghim thu gm cc thnh phn (theo quy nh ca Nh nc xem ph lc). Vic nghim thu phi cn c vo cc ti liu: + H s ti liu thit k; + Tiu chun k thut p dng khi thi cng, kim tra v nghim thu; + Cc ti liu kim tra cht lng, khi lng; + H s php l v cc ti liu qun l cht lng; + Ti liu gim st thi cng, nht k cng trnh - Kim tra hin trng khi nghim thu: Khi nghim thu, cc thnh phn ca hi ng nghim thu, nht l b phn gip vic ca ch u t phi kim tra hin trng ca hng mc cng trnh hoc cng trnh xc nh vic thi cng xy lp, lp t thit b c ng thit k khng, cht lng thi cng, thi gian thi cng, cc phn vic pht sinh thm th no, c ngi c thm quyn ph duyt cha. Nu trong qu trnh nghim thu pht hin vic thi cng khng ng thit k, cha m bo cht lng th phi yu cu bn B lm li. Bin bn nghim thu phi c kt lun r rng: - Chp nhn hay khng chp nhn nghim thu; - Yu cu v thi gian phi sa xong nhng khim khuyt mi trin khai cng vic tip theo; - Bin bn nghim thu phi c ch k ca cc bn tham gia nghim thu theo quy nh; - Bin bn tng nghim thu bn giao cng trnh l vn bn php l ch u t a cng trnh vo khai thc s dng v thanh ton vn u t. V tm ng vn u t - i vi hp ng t vn, mc vn tm ng ti thiu l 25% gi tr ca hp ng b tr cho cng vic phi thu t vn. i vi cc hp ng t vn do t chc t vn nc ngoi thc hin, vic tm ng theo thng l quc t. - i vi gi thu thi cng xy dng: + Gi thu t 50 t ng tr ln mc tm ng vn bng 10% gi tr hp ng; + Gi thu t 10 t n di 50 t ng mc tm ng vn bng 15% gi tr hp ng; + Gi thu di 10 t ng mc tm ng vn bng 20% gi tr hp ng.

118

- i vi vic mua sm thit b, tu theo gi tr ca gi thu mc tm ng vn do hai bn tho thun nhng khng nh hn 10% gi tr ca gi thu. Mt s cu kin, bn thnh phm trong xy dng c gi tr ln phi c sn xut trc m bo tin thi cng xy dng v mt s loi vt t c chng, vt t phi d tr theo ma c tm ng vn. Mc tm ng vn theo nhu cu cn thit ca vic sn xut, nhp khu v d tr cc loi vt t ni trn. - i vi cc gi thu hay d n thc hin theo hp ng EPC, vic tm ng mua sm thit b c cn c vo tin cung ng trong hp ng. Cc cng vic khc, mc tm ng bng 15% gi tr ca phn vic ghi trong hp ng. - Vn tm ng cho cng vic gii phng mt bng c thc hin theo k hoch gii phng mt bng. - Mc tm ng vn khng vt qu k hoch vn hng nm ca gi thu. - Vic thu hi vn tm ng bt u khi gi thu c thanh ton khi lng hon thnh t t 20% n 30% gi tr hp ng. Vn tm ng c thu hi dn vo tng thi k thanh ton khi lng hon thnh v c thu hi ht khi gi thu c thanh ton khi lng hon thnh t 80% gi tr hp ng. i vi cc cng vic gii phng mt bng, vic thu hi vn tm ng kt thc sau khi thc hin xong cng vic gii phng mt bng. Thanh ton vn u t: - Vic thanh ton vn u t cho cc cng vic, nhm cng vic hoc ton b cng vic lp d n, kho st, thit k, thi cng xy dng, gim st v cc hot ng xy dng khc phi cn c theo gi tr khi lng thc t hon thnh v ni dung phng thc thanh ton trong hp ng k kt. - Vic thanh ton vn u t c thc hin theo tin v theo gi trng thu (i vi hp ng trn gi) hoc thanh ton theo n gi trng thu v cc iu kin c th ghi trong hp ng (i vi hp ng c iu chnh gi). - Khi thanh quyt ton vn u t phi da trn c s bin bn nghim thu khi lng cng vic hon thnh, bn thanh quyt ton vn. - Khi cng trnh hon thnh, vic thanh quyt ton cng trnh khng c vt tng d ton v tng mc u t c ph duyt. Khi kim tra vic tm ng v thanh quyt ton vn u t cn xem xt: + Mc tm ng vn cho nh thu c vt t l quy nh so vi gi tr quy nh ca gi thu khng? nu vt phi xc nh r nguyn nhn, i chiu s tin tm ng nh thu thc nhn vi s tin tm ng cho nh thu ghi trn s sch k ton. + Xc nh thc cht ca khon tm ng v XDCB, mua sm thit b, nhm pht hin, chn chnh kp thi cc khon tm ng sai nguyn tc ch , tm ng XDCB s dng vo vic khc + Vic thu hi vn tm ng XDCB thc hin nh th no, c kp thi theo ch quy nh khng. + Vic quyt ton vn u t: Chm nht 12 thng i vi d n nhm A, 9 thng i vi d n nhm B v 6 thng i vi d n nhm C sau khi cng trnh hon thnh a vo s dng, ch u t phi hon thnh bo co quyt ton gi ngi c thm quyn quyt nh u t.
119

Bo co quyt ton vn u t phi xc nh y , chnh xc s vn u t thc hin hng nm, tng mc vn u t thc hin ca d n, gi tr ti sn bn giao a vo s dng. Xem xt vic thm nh v ph duyt quyt ton c thc hin ng quy nh khng; - Ngi c thm quyn quyt nh u t ng thi l ngi c thm quyn ph duyt quyt ton vn u t. - Vic ph duyt quyt ton phi cn c trn c s thm tra quyt ton ca b phn chuyn mn c lin quan. Bo hnh cng trnh: Thi hn bo hnh c tnh t ngy ch u t k bin bn nghim thu hng mc cng trnh xy dng, cng trnh xy dng hon thnh a vo s dng v c quy nh nh sau: - Khng t hn 24 thng i vi mi loi cng trnh cp c bit, cp I; - Khng t hn 12 thng i vi cc cng trnh cn; Nh thu thi cng xy dng cng trnh v nh thu cung ng thit b cng trnh c trch nhim np tin bo hnh vo ti khon ca ch u t theo cc mc sau: - 3% gi tr hp ng i vi mi loi cng trnh cp c bit, cp I; - 5% gi tr hp ng i vi cng trnh xy dng hoc hng mc cng trnh xy dng cn li. Nh thu thi cng xy dng cng trnh v nh thu cung ng thit b cng trnh ch c hon tr tin bo hnh cng trnh sau khi kt thc thi hn bo hnh v c ch u t xc nhn hon thnh cng vic bo hnh. VII. Lp v gi bo co kim ton 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton c th tin hnh kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn. Trong trng hp ph trch b phn chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co:
120

- Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong hot ng - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton.
5. Mu biu kim ton

- PH LC 01/XDCB - PH LC 02/XDCB - PH LC 03/XDCB

121

PH LC 01/XDCB Danh mc h s, ti liu hon thnh cng trnh xy dng A. H s php l: 1.Ch trng u t v cc ti liu lin quan (T trnh ca Ch u t, T trnh ca n v thm nh). 2.Quyt nh ph duyt d n u t ca cp c thm quyn v cc ti liu lin quan (T trnh ca Ch u t, T trnh ca n v thm nh). 3.Quyt nh ph duyt k hoch u thu d n ca cp c thm quyn v cc ti liu lin quan (T trnh ca Ch u t, T trnh ca n v thm nh). 4.Giy chng nhn quyn s dng t do c quan Nh nc c thm quyn cp. 5.Vn bn chp thun ca cc c quan qun l chuyn ngnh: - Quy hoch, kin trc; - Bo co v vic r ph bom mn (nu c); - Bo co kt qu khc (nu c). 6.Vn bn chp thun ca cc c quan qun l chuyn ngnh c thm quyn v vic cho php s dng cng trnh k thut bn ngoi hng ro: - Cp in; - S dng ngun nc; - Khai thc nc ngm (nu c); - Thot nc (u ni vo h thng nc thi chung); - An ton iu (nu c); 7.Quyt nh ph duyt Thit k Tng d ton, Thit k - D ton ca cp c thm quyn v cc ti liu lin quan: - T trnh ca Ch u t; - Bo co thm nh ca n v thm nh; - H s thit k k thut hoc thit k k thut thi cng c cp c thm quyn ph duyt ; - Kt qu thm tra thit k k thut do t chc t vn khng trc tip thit k thc hin thm tra thit k k thut i vi cc cng trnh. - Bo co kho st a cht cng trnh, a cht thu vn, ngun nc;

122

- Vn bn (bin bn) nghim thu, chp thun h thng k thut, cng ngh iu kin s dng ca cc c quan Nh nc c thm quyn v: + Phng chy, cha chy, n; + An ton lao ng, an ton vn hnh; + u ni vi cng trnh k thut h tng (cp in, cp nc, thot nc...); + An ton iu, an ton giao thng (nu c). + Thng tin lin lc (nu c). 8.Giy php xy dng (i vi trng hp phi c giy php xy dng); 9.Quyt nh ph duyt kt qu u thu ca cp c thm quyn (i vi cng vic t chc u thu) hoc vn bn ch nh thu (i vi cng vic khng t chc u thu); t vn, xy lp, mua sm thit b v ti liu lin quan (T trnh ca Ch u t, Bo co thm nh ca n v thm nh, h s d thu ca nh thu). 10. Cc Hp ng (ghi s, ngy, thng ca hp ng) gia Ch u t vi cc nh thu. 11. Bin bn nghim thu bo co kt qu kho st xy dng; 12. Bin bn ca c quan c chc nng qun l nh nc v cht lng cng trnh xy dng, kim tra s tun th quy nh qun l cht lng cng trnh xy dng v cng tc nghim thu ca ch u t trc khi nghim thu giai on xy lp, nghim thu hon thnh tng hng mc cng trnh v cng trnh a vo s dng i vi cc cng trnh thuc d n phi thm tra thit k (nu c). B. H s quyt ton: 1.Bn v hon cng cc hng mc v ton b cng trnh v kin trc, kt cu, lp t tht b, h thng k thut cng trnh, hon thin... (c danh mc bn v km theo). 2.Bng gi tr quyt ton. C. Ti liu qun l cht lng: 1.Cc chng ch k thut xut xng xc nhn cht lng vt liu s dng trong cng trnh thi cng cc phn san nn, gia c nn, cc, i cc, kt cu ngm v kt cu thn, c in v hon thin. 2.Cc phiu kim tra xc nhn cht lng vt liu s dng trong cng trnh thi cng cc phn san nn, gia c nn, cc, i cc, kt cu ngm v kt cu thn, c in v hon thin... do mt t chc chuyn mn hoc mt t chc khoa hc c t cch php nhn nng lc v s dng phng th nghim hp chun thc hin. 3.Chng ch xc nhn chng loi v cht lng ca cc trang thit b phc v sn xut v h thng k thut lp t trong cng trnh nh: cp in, cp nc ... do ni sn xut cp. 4.Thng bo kt qu kim tra cht lng vt t, thit b nhp khu s dng trong hng mc cng trnh ny ca cc t chc t vn c t cch php nhn c nh nc quy nh. 5.Cc ti liu, bin bn nghim thu chy th thit b . 6.Bin bn th v nghim thu cc thit b thng tin lin lc, cc thit b bo v. 7.Bin bn th v nghim thu cc thit b phng chy cha chy n.

123

8.Bo co kt qu cc th nghim hin trng (gia c nn, sc chu ti ca cc mng, cht lng b tng cc, lu lng ging, in tr ca h thng chng st cho cng trnh v cho thit b kt cu chu lc, th ti b cha, th ti ng cp nc - cht lng...). 9.Bo co kt qu kim tra cht lng ng hn ca cc mi ni: cc, kt cu kim loi, ng ng p lc (dn hi, cht lng) ... 10. Cc ti liu o c, quan trc ln v bin dng cc hng mc cng trnh, ton b cng trnh v cc cng trnh ln cn trong phm vi ln nh hng trong qu trnh xy dng ( ln, nghing, chuyn v ngang, gc xoay...). 11. Nht k theo di thi cng xy dng cng trnh ca ch u t (hoc t chc t vn gim st thi cng xy lp c ch u t thu), doanh nghip xy dng (t gim st) v t chc t vn thit k k thut (gim st tc gi). 12. L lch thit b, my mc lp t trong cng trnh; hng dn hoc quy trnh vn hnh khai thc cng trnh; quy trnh bo hnh v bo tr thit b v cng trnh. 13. Chng ch hon thnh cho tng cng vic (thit k, thi cng xy lp) ca cc hng mc cng trnh, ton b cng trnh do cc t chc t vn kim nh cht lng xy lp c lp (k c cc nh thu nc ngoi tham gia t vn, kim nh, gim st, ng kim cht lng) xem xt v cp trc khi cc ch u t t chc nghim thu hon thnh cc hng mc cng trnh v ton b cng trnh (nu c). 14. Cc thay i so vi thit k (k thut, bn v thi cng) c ph duyt . 15. H s gii quyt s c cng trnh (nu c). 16. Bo co ca t chc t vn kim nh i vi nhng b phn, hng mc cng trnh hoc cng trnh c du hiu khng m bo cht lng trc khi ch u t nghim thu (nu c). 17. Bin bn nghim thu giai on xy lp. 18. Bin bn nghim thu hng mc cng trnh, nghim thu hon thnh cng trnh a vo s dng. 19. Bo co ca Ch u t v qu trnh thi cng xy dng v cht lng cng trnh. 20. Bo co ca doanh nghip xy dng (lp theo mu), ca t chc t vn thit k (lp theo mu) v ca t chc t vn gim st (lp theo mu) v cht lng cng trnh xy dng. Ghi ch: Cn c vo quy m cng trnh v giai on nghim thu cng trnh xc nh danh mc h s v ti liu trn cho ph hp. Cc giai on xy lp thng c chia nh sau: - i vi cng trnh xy dng dn dng v cng nghip cc giai on xy lp bao gm: San nn, gia c nn - Cc - i cc - Dm ging mng v kt cu ngm Kt cu thn - C in v hon thin.

124

PH LC 02/XDCB K HOCH KIM TON TNG TH n v c kim ton:....... D n:................................... Ngi lp: ..................... Ngi sot xt: ............. Ngy ....................... Ngy .......................

1. Thng tin v d n v n v c kim ton: Tn n v c kim ton:.............................................................................. Tr s chnh: ..................................................................................................... in thoi: ..........................................Fax:............................Email:................. M s thu: ............................................................................................ Tn d n: ............................................................................................... Tng mc u t: ............................................................................. + Xy lp: ........................................................................... + Thit b: ..................................................................... + Khc: .................................................................................. Ngun vn u t: Qu u t pht trin: .............................................. Thu mua Ti chnh: .................................................. Chi ph sa cha ln TSC: ...................................... Cc ngun vn khc theo quy nh ca Nh nc:.... Qui m d n: ........................................................................................... a im xy dng: .......................................................................................... Thi gian khi cng: .................................... Thi gian hon thnh:.............. Cc cng trnh, hng mc cng trnh ch yu: Hnh thc hp ng Quyt ton Hp H iu ng trn chnh gi gi Ch nh thu

TT

Tn cng trnh, hng mc cng trnh

D ton c duyt

125

Hng mc A Hng mc B ....... Hnh thc qun l d n: .............................................................................. Cc nh thu: .............................................................................................. Nh thu xy lp: ............................................................................... Nh thu cung cp thit b: .............................................................. Nh thu t vn: ........................................................................... Cc thay i b sung ln trong qu trnh thc hin d n: ........................... Cc s kin c bit khc c nh hng n d n: ............................ Nhn s ch cht c lin quan n d n: H v tn Chc v Bng cp Ghi ch

Tm tt cc quy ch kim sot ni b ca n v c kim ton.................... Nng lc qun l ca Ban Gim c: ................................................................. 2. Hiu bit v h thng k ton v h thng kim sot ni b: Cn c vo kt qu phn tch, sot xt s b trn cc gc : + Chnh sch k ton ang p dng v nhng thay i trong chnh sch : ...................................................................................................... + nh hng ca cc chnh sch mi v k ton v kim ton: ............ + i ng nhn vin k ton: ................................................................ + i ng nhn vin qun l, k thut: ............................................... + Yu cu v bo co: ......................................................................... Kt lun v nh gi v mi trng kim sot, h thng k ton, h thng kim sot ni b l ng tin cy v c hiu qu: Cao Trung bnh Thp 3. nh gi ri ro v xc nh mc trng yu: nh gi ri ro: + nh gi ri ro tim tng: Cao Trung bnh Thp + nh gi ri ro kim sot: Cao Trung bnh Thp + Tm tt, nh gi kt qu ca h thng kim sot ni b: Xc nh mc trng yu: Ch tiu ch yu xc nh mc trng yu l:

126

- Tng mc u t - Tng d ton - Chi ph xy lp - Chi ph thit b - Chi ph khc L do la chn mc trng yu: ........................................................... .................................................................................................................... Xc nh mc trng yu cho tng mc tiu kim ton..................... Kh nng c nhng sai st trng yu theo kinh nghim ca kim ton vin i vi d n. Xc nh cc nghip v, cc chi ph hoc cc cng trnh, hng mc cng trnh phc tp. - Phng php kim ton i vi cc khon mc: + Kim tra chn mu..................................................................... + Kim tra cc khon mc ch yu.................................................... + Kim tra ton b 100%........................................................... 4. Phi hp ch o, gim st, kim tra: S tham gia ca chuyn gia t vn thuc lnh vc khc thuc HSC. K hoch thi gian. ................................................................................... Yu cu nhn s: .......................................................................................... + Gim c (Ph Gim c) ph trch ........................................... + Trng phng ph trch .................................................................. + Trng nhm kim ton ................................................................... + Tr l kim ton 1 .................................................................. + Tr l kim ton 2 ............................................................................ 5. Cc vn khc: Nhng vn c bit phi quan tm:.......................................................... Ni dung v thi hn lp bo co kim ton:....................................................... 6. Tng hp k hoch kim ton tng th: T T 1 2 3 4 ....... Khon mc quan trng Ri ro tim tng Ri ro kim sot Mc trng yu Phng php kim ton Th tc kim ton Tham chiu

Phn loi chung v i tng c kim ton: Rt quan trng Quan trng

Bnh thng
127

Khc: ......

128

PH LC 03/XDCB CC TH TC KIM TON CHI TIT CC TH TC KIM TON TNG HP 1. KIM TRA TNG HP CHI PH XY LP 2. KIM TRA CHI TIT CHI PH XY LP 3. ............. Th tc kim ton chi tit 1 Kim tra tng hp chi ph xy lp Ngi thc hin Tham chiu

A Thu thp cc bng tng hp chi ph xy lp qua cc nm 1. Kim tra s tng cng 2. i chiu s liu tng cng vi s ci hng nm, vi bo co quyt ton vn B Thc hin cc th tc phn tch i vi chi ph xy lp . 1. Xem xt s tng gim chi ph xy lp ca cc hng mc so vi tng d ton c duyt 2. nh gi kt qu kim tra 2 kim tra chi tit chi ph xy lp A Trn c s phn tch chi ph xy lp, kim tra v i chiu . ti cc bng chng sau: 1. Khi lng ngim thu A-B 2. Chng t thanh ton, cp pht 3. Tng hp khi lng thanh ton cho cc nh thu 4. nh gi kt qu kim tra v khng nh rng tt c cc chi ph xy lp lin quan n cc hng mc cng trnh c hch ton y B Kim tra chi tit quyt ton chi ph xy lp cc hng mc . cng trnh m bo rng: 1. Khi lng quyt ton phn nh ph hp vi thc t thi cng v cc quy nh ca nh nc 2. n gi quyt ton c p dng ph hp vi quy nh ca nh nc v ca d n 3. nh mc quyt ton c p dng ph hp vi cc quy nh ca nh nc v ca d n
129

Th tc kim ton chi tit Cc h s trt gi, ph ph, b chnh lch gi vt t c p dng ph hp vi cc quy nh ca nh nc v ca d n 5. nh gi kt qu kim tra

Ngi thc hin

Tham chiu

130

PH LC VI KIM TON NI B HOT NG KHO QU I. Mc tiu - Kim tra v pht hin nhng ri ro, s h, yu km trong cng tc kho qu ca tng n v v trong ton h thng NHTM (ngn hng) - nh gi vic t chc v thc hin cng tc kho qu ca tng n v v trong ton h thng Ngn hng . - a ra cc kin xut, kin ngh n Ban lnh o NHTM ci thin h thng kim sot ni b, cc c ch/chnh sch,.....nhm hon thin v nng cao hiu qu hot ng ca cng tc kho qu trong ton h thng Ngn hng . t c cc mc tiu tng qut nu trn, kim ton ni b hot ng kho qu phi t c cc mc tiu, yu cu c th sau: - nh gi h thng cc c ch, chnh sch, quy trnh, quy nh v kim sot ni b trong cng tc kho qu v mc ph hp v tnh hiu qu. - nh gi tnh y , ng n trong vic tun th cc quy nh, quy trnh, quy ch hot ng kho qu. - nh gi s hu hiu ca h thng kim sot ni b trong dy chuyn, bao gm: cc quy nh, m hnh/th tc kim sot v nhn lc. - nh gi, phn tch kh nng xy ra ri ro v cc bin php qun l ri ro trong hot ng kho qu v mc nh hng n hot ng chung ca ton h thng. - xut, kin ngh cc bin php chn chnh, khc phc v hon thin cng tc kho qu ti n v c kim ton ni b v ton h thng Ngn hng. II. Yu cu - Phn nh, nh gi trung thc, hp l tnh hnh hot ng cng tc kho qu ti n v thnh vin v ton h thng NHTM. - a ra cc kin ngh, gii php/bin php ph hp khc phc tn ti, hon thin h thng chnh sch qun l kho qu v ch o thc hin nhm nng cao hiu qu hot ng ca cng tc kho qu trong ton h thng. III. Phm vi v i tng p dng - Cc n v trong h thng NHTM c hot ng kho qu, bao gm: Hi s cc Chi nhnh cp 1, Chi nhnh cp 2, Phng giao dch v cc Qu/Bn tit kim. - Cc n v v c nhn trc tip thc hin nghip v kho qu. IV. Cn c kim ton ni b hot ng kho qu - Cc quy nh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam, NHTM v tiu chun k thut kho qu, v ch giao nhn, bo qun, vn chuyn tin mt, giy t c gi,..... - Quy trnh giao dch in t v giao dch mt ca theo d n Hin i ho ca NHTM. - Cc bo co, s ghi chp, chng t,.... lin quan n cng tc kho qu.
131

V. Phng php kim ton ni b hot ng kho qu Trong qu trnh kim ton hot ng kho qu, kim ton vin cn s dng tng hp, linh hot cc phung php kim ton nhm t c mc tiu kim ton t ra, bao gm cc phng php ch yu sau: - Phng php phn tch: c p dng xuyn sut trong qu trnh kim ton, trong lu n tnh logc trong phn tch s vt, hin tng lin quan n cng tc kho qu. - Phng php trc nghim: c s dng nhm xc nh s tn ti ca cc ri ro v nh gi mc ri ro trn c s theo di mt phn hoc ton b qu trnh thc hin cc quy trnh, quy nh nghip v kho qu t khi bt u cho n khi kt thc lm c s cho vic kt lun v a ra cc kin ngh kim ton. Phng php trc nghim c thc hin theo 2 hnh thc: + Trc nghim theo th tc l vic quan st, trc tip tham gia hoc a ra cc tnh hung ging nh thc t thc hin tc nghip trong cng tc kho qu. + Trc nghim trn h s, chng t. - Phng php kim tra, i chiu trc tip: c s dng ch yu trong kim ton hot ng kho qu nhm nh gi mc chp hnh ng sai, y hay cha y (tnh tun th) trong hot ng kho qu. VI. Ni dung kim ton ni b hot ng kho qu y l nhng ni dung trng yu nht m Kim ton vin ni b cn quan tm khi thc hin kim ton ni b hot ng kho qu ti cc n v. Vic chn la v i su vo nhng vn g trong kim ton hot ng kho qu ph thuc vo d liu nhng ri ro trong qu trnh lp k hoch, mc tiu v kh nng ngh nghip ca Kim ton vin ni b. 1. nh gi h thng kim sot ni b cng tc kho qu Kim ton vin ni b cn quan tm v c nh gi ton b, y v tnh hiu lc v hiu qu ca h thng kim sot ni b t vic xy dng chnh sch, th tc n thc t thc hin v cc vng mc, tn ti ny sinh trong cng tc kho qu ti n v c kim ton ni b. Ni dung cng vic ny xuyn sut trong qu trnh kim ton ni b t khi lp k hoch, trc tip kim ton cc ni dung trong cng tc kho qu ti n v c kim ton ni b. - Mc tiu ca h thng kim sot ni b cng tc kho qu: + S dng ngun lc v qun l kho qu an ton, hiu qu. + Pht hin kp thi nhng vng mc, t a ra cc bin php x l trong cng tc kho qu. + Ngn chn, pht hin cc sai phm v gian ln trong cng tc kho qu. - Khi nh gi hot ng kim sot cng tc kho qu cn lu : + V mi trng kim sot chung (c th qun l, c cu t chc, nhn s,..) + Cc hnh thc kim sot: kim sot trc tip, kim sot tng qut. - Vic nh gi h thng kim sot ni b bao gm 4 bc c bn sau:

132

+ Thu thp thng tin v h thng kim sot ni b v lp bng chi tit v kim sot ni b trn 2 yu t: thit k kim sot ni b (quy nh v b my) v hot ng thc t c tnh lin tc, hiu lc ca kim sot ni b. + a ra nh gi ban u v ri ro trong kim ton kho qu ti n v c kim ton. + Thc hin th nghim kim sot cng tc kho qu. + Lp bng nh gi h thng kim sot ni b. 2. nh gi ri ro trong hot ng kho qu: Kho qu l ni trc tip ct gi cc loi tin mt, giy t c gi, cc ti liu gc v ti sn th chp, cm c ca khch hng,....do vy d tr thnh mc tiu tn cng ca cc loi ti phm nhm chim ot cc tin, ti sn c gi c ct gi trong kho. Bt k mt s c no xy ra lin quan n kho qu u c th dn n d lun v kh nng m bo an ton ca ngn hng, qua gy gim st lng tin trong cc khch hng, c bit l khch hng gi tin. Nhng loi ri ro ch yu trong hot ng kho qu bao gm: - Nhng ri ro bn ngoi ngn hng:Ti phm bn ngoi ngn hng li dng nhng s h trong qun l kho qu t nhp ly trm cp trong kho hoc cp tin, ti sn c gi ti ni giao dch hoc trn ng vn chuyn. - Nhng ri ro bn trong ngn hng: + Kt cu k thut v cc trang thit b trong kho qu khng m bo an ton. + H thng kim sot ni b c xy dng qu lng lo hoc qu phc tp (vic phn nh trch nhim, quyn hn gia cc b phn khng r rng, nhn vin khng c o to y hoc thng xuyn b thay i.....) + Vic thc hin cc quy nh, quy trnh trong cng tc kho qu (xut nhp tin mt, qun l kho, canh gc bo v kho,.) khng nghim tc v hiu lc kim sot khng y . * Nhng biu hin ch yu lin quan n ri ro trong cng tc kho qu - Xy ra v vic tiu cc, ni cm trong cng tc kho qu (thiu ht, mt tin mt, ti sn,.. trong kho). - C s thay i khng bnh thng v cn b lm cng tc kho qu. - Kt qu thanh tra, kim tra, kim ton ca cc c nhn/t chc c thm quyn cho thy hot ng kho qu ca n v c vn . - Lnh o n v, lnh o NHTM v cc c nhn c trch nhim hoi nghi v an ton trong hot ng kho qu hoc v phm cht o c, nng lc ca ngi iu hnh hot ng kho qu ca n v. 3. Yu cu cung cp ti liu, bo co v sot xt, phn tch a. Yu cu cung cp ti liu, bo co Kim ton vin ni b lp Phiu yu cu cung cp thng tin yu cu n v c kim ton ni b cung cp mt phn hoc ton b cc ti liu, bo co theo yu cu v mc tiu ca kim ton ni b:

133

- Cc quy nh lin quan n kho qu do Ngn hng Nh nc Vit Nam, NHTM v do n v c kim ton ban hnh. - Bo co nh k, bo co bt thng v hot ng kho qu. - Cc bin bn bn giao, kim k, thanh tra, kim tra,...v cng tc kho qu ti n v. - Cc loi s, ti liu c lin quan n kho qu nh: s qu nghip v, s giao nhn, s kim k, s ra vo kho, bin bn giao nhn cha kha kho,.... - H s v thit k, xy dng, nghim thu cht lng kho qu v cc trang thit b lin quan. b. Sot xt, phn tch. Trn c s ti liu, bo co do n v c kim ton cung cp, kt hp vi nhng ti liu, bo co c trc, Kim ton vin ni b thc hin phn tch, i chiu rt ra kt lun s b v cc vn cn i su tm hiu, kim ton trc tip. Qa trnh sot xt, phn tch cn lu mt s k nng sau: - Xem xt k nhng mt c, mt cha c trong hot ng kho qu. - i chiu gia cc quy nh do n v c kim ton ban hnh vi cc quy nh ca Ngn hng Nh nc Vit Nam, NHTM ban hnh v hot ng kho qu. - i chiu gia nhng ch o ca cp trn vi thc hin ca cp di trong hot ng kho qu. 4. Trc tip kim ton theo cc ni dung sau: S TT 1 Tham chiu

Ni dung kim ton c th Kho tin v trang b kho tin - Thi gian xy dng, gia c, sa cha? - Din tch kho: din tch thc t? - Din tch gian m: din tch thc t? - Kho tin c t trong hay ngoi tr s ca n v? - Kt cu kho tin c ng quy nh khng? - Hnh lang bo v kho tin: c hay khng? - Thang vn (trng hp kho tin khng xy dng tng trt): c hay khng? - thng gi 3 lp: c hay khng? So vi quy nh ng hay sai? - Ca kho tin: cc lp cnh ca ngoi v lp cnh ca trong c ng quy nh khng? C c che khut hay khng? - H thng in: c ngun in d phng m bo ngun in trong 24h hay khng? C

Tn

Ngy

134

nt n bo ng trong kho hay khng, nt n c m bo s dng c khng? Trong kho c cm in khng? - H thng thng gi: c hay khng? C qut hoc my ht bi, m khng? - Thit b bo chy: c hay khng? C m bo hot ng 24/24h khng? - Thit b cha chy: c hay khng? C b tr h thng cha chy bng nc hay bng bt kh khng? - Thit b bo ng t ng: c hay khng? C b tr thit b nhn din bng hng ngoi hoc thit b bo khi c chn ng khng? Cc thit b ny c m bo hot ng 24/24h khng? - Kt st, hm tn, gi k, km kp ch: c hay khng? cht lng nh th no? 2 Trang thit b ni giao dch - Ni quy ra vo kho: c hay khng? ni dung c cht ch, chnh xc v ng quy nh hay khng? - Nt n, h thng bo ng ti quy qu: c/ khng? c m bo hot ng lin tc khng? - Cc phng tin, cng c lm vic (my m tin, my b tin, n cc tm, my soi tin gi, kt st, t st,..): c hay khng? cht lng nh th no? - Vic b tr kho tin, quy giao dch v k ton: c thun li, an ton trong lu chuyn chng t khng? - Quy thu, chi tin: c m bo thun li cho khch hng, ngn hng kim m v quan st vic kim m tin hay khng? - Trang phc ca cn b kho qu: c hay khng? c mc thng xuyn theo quy nh hay khng? - T, phng trang phc, dng cho cn b kho qu: c hay khng? 3 Qun l kho tin v ti sn ti ni giao dch - Trch nhim ca gim c: vic thc hin nh th no? (c gi cha kha kho hay khng? c kim tra nh k hot t xut hot ng kho qy khng? vic u quyn cho cc Ph gim c thc hin nh th no?,..)
135

- Trch nhim ca Trng phng k ton: vic thc hin nh th no? (c u quyn cho ph phng hoc nhn vin k ton khi Trng phng vng mt khng?..) - Trch nhim ca th qu: vic thc hin nh th no? - Cha kha kho tin: + C cha kho d phng gi ti NHNN hoc t chc tn dng khc trn a bn khng? + Cc thnh vin gi cha kho c thc hin ng chc trch khng? 4 Vic canh gc, bo v kho tin - Ni quy bo v, ni quy phng cha chy, phng n bo v, phng n tc chin khi c s c: c hay khng? ni dung c m bo cht ch, chnh xc khng? - Cng tc bo v kho trong thc t c thc hin nh th no? Cc ca trc ca nhn vin bo v c c ghi chp, bn giao y trong s theo di khng? - C phng n bo v cc Phng giao dch, quy/bn tit kim c t bn ngoi hi s ca n v khng? - Cc trang thit b cho nhn vin bo v (sng, roi in, in thoi) c m bo khng? 5 Nhn s lm cng tc kho qu (bao gm cn b nhn vin lm cc cng vic c lin quan n kho qu nh th qu, kim ngn, qu chnh, qu ph, giao dch vin,.....) - Trnh , s lng cn b kho qu so vi yu cu? - Vic thc hin ch i vi cn b kho qu: xp lng, ph cp c hi, ngh php,? - Vic t chc hc tp nghip v kho qu cho cn b kho qu ? - Quan h gia cc cn b kho qu: c quan h h hng thn thch khng? - Vic lun chuyn cn b lm cng tc kho qu? 6 Bo m an ton trong khu vn chuyn tin - t chuyn dng vn chuyn tin: c hay khng? c m bo cht lng khng?
136

- Tin vn chuyn c c bo qun bng hm tn khng? c kho khng? - Ngi p ti c ng v s lng, thnh phn khng? - C trng hp ngi khng c nhim v cng i trn xe chuyn tin khng? - C lnh chuyn tin, c giy u quyn ca Gim c cho ngi p ti trong mi ln chuyn tin khng? 7 Tin mt, ngoi t, n ch c gi, h s th chp - Ni dung kim tra ny nhm xc nh gia s liu trong s sch v thc t trong kho v tin mt, ngoi t, n ch c gi v h s th chp, cm c c trng khp nhau hay khng. Kim ton vin chn mt thi im nht nh thc hin kim tra, i chiu v nn kim tra t xut trnh trng hp cn b kho qu ch ng i ph. y l ni dung kim tra quan trng trong khi thc hin kim ton hot ng kho qu, do vy Kim ton vin nn kim tra ni dung ny trc khi kim tra cc ni dung khc. - Kim m thc t tin mt, ngoi t, n ch c gi, h s cm c/th chp; c th kim m tng t hoc c b (i vi kim m c b th nn chn mt s b kim m tng t trong b). - i chiu gia s kim m thc t vi s liu trn s qu, s sch k ton. Nu c chnh lnh, nhm ln phi tm r nguyn nhn. - Cc ti sn trong kho c c sp xp khoa hc, thun li hay khng? - Trong kho c cha nhng ti sn khng c php ct gi trong kho khng? 8 Vic ng gi, nim phong trong kho qu - Kim tra vic ng gi c ng v chng loi, mnh gi v s lng khng? - Dy b tin, cc bao ti tin: c c thc hin ng hay khng? - Nim phong: giy nim phong, cch nim phong, ni dung ghi trn nim phong? 9 Vic ghi chp cc loi s qu
137

- S qu tin mt, giy t c gi: c c ghi chp y , thng xuyn v chnh xc khng? - S ng k ra vo kho: c c ghi chp y khng? (thnh phn, i tng, giy php ra vo kho, thi gian vo, thi gian ra khi kho, ?) - Vic kim k qu cui ngy, cui thng: c c thc hin thng xuyn, m bo thnh phn khng? - Kim qu trong trng hp bn giao: c c thc hin theo quy nh khng? - Mc tn qu tin mt: c m bo gii hn tn qu cho php khng? c ngy no vt mc tn qu khng? 10 Vic thc hin nhim v ca qu chnh, qu ph, giao dch vin - Quy nh ca Gim c n v i vi danh sch thnh vin tham gia quy trnh giao dch 1 ca, ph duyt phn quyn v hn mc vi tng thnh vin? - Vic thc hin nhim v ca qu chnh, qu ph v cc teller (giao dch vin) trong phm vi n v: giao nhn tin u ngy, tip qu trong ngy v giao nhn tin cui ngy? Trong lu kim tra t xut tn qu thc t vi s tin trn my xem c khp vi nhau khng? - Vic chuyn nhn tin t NHNN, cc t chc tn dng khc, cc n v thnh vin khc trong h thng NHTM hoc t cc khch hng ln i vi qu chnh. - Vic bo qun tin mt vo gi ngh tra i vi qu chnh, qu ph v giao dch vin: + Gi ngh tra tin mt c c a vo thng/hm tn/kt st kho li v nim phong khng? + T chc bo qun v canh gc tin, ti sn trong gi ngh tra nh th no - Vic qun l v s dng UserID? - Vic lp cc bng k thu, chi tin mt v ng du " thu tin", " chi tin" trn cc bng k? - Chi tin cho khch hng c x giy nim phong tin khng? - Pht hin v thu hi tin gi c ghi vo s,
138

ng du "tin gi" v lp bin bn, bo co cc c quan c thm quyn khng? - Nim yt v thc hin thu i tin mt VND khng tiu chun lu thng theo ng quy nh khng? - Ni quy giao dch ngn qu: c hay khng? - Vic tip qu v khc phc s c my ATM? VII. Lp v gi bo co kim ton 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton c th tin hnh kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn. Trong trng hp ph trch b phn chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong hot ng - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr.
139

- Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton.

140

PH LC VII KIM TON NI B HOT NG CNG NGH THNG TIN I. Mc tiu kim ton Kim ton h thng cng ngh thng tin ngoi mc tiu nh gi s hp l, tin cy ca cc s liu, cn nhm mc ch kim ton h thng kim sot ni b trong cc chng trnh ng dng ca ton h thng NHTM. Chng trnh x l s liu hp l hay khng, an ton ca h thng thng tin c v k thut ln chng trnh c nh hng rt ln n kt qu x l nghip v v an ton ti sn ca ngn hng cng nh hiu qu kinh doanh do vy kim ton h thng cng ngh thng tin cn phi t c mc tiu sau: - nh gi vic t chc h thng thng tin nhm a ra nhng nhn xt v cu trc t chc cng nh cu trc cng ngh, trnh nhn vin vn hnh, m bo nguyn tc phn tch chc nng ca cc b phn s dng h thng cng nh ca chnh nhng ngi trc tip tham gia thit k v vn hnh h thng c tho ng khng. - nh gi vic ci t, x l chng trnh ng dng nhm a ra cc nhn xt v s p ng ca chng trnh i vi cc yu cu qun l v kinh doanh ca NHTM, hiu qu ca chng trnh m bo rng nhng s liu c x l s khng to ra sai s c th nh hng nghim trng n kt qu bo co ti chnh. - Kim ton h thng thng tin khng ch nh gi xem quy trnh qun l k thut, qun l d liu, ng dng phn mm hin thi ca n v c kim ton c c tun th khng, m cn xem xt hin c ri ro nghim trng no ca h thng thng tin khng; n v c sn bin php kim sot hiu qu v thch ng cha, cc kim ton vin h thng c th cung cp hng dn v li khuyn cho n v c kim ton. II. Yu cu kim ton i vi kim ton h thng CNTT, cn phi nghin cu nh gi c h thng CNTT v cc mt sau: - Tnh bo mt (confidentiality) - Tnh ton vn (integrity) - Tnh sn sng (availability) - Tnh tin cy (Reliability) - Tnh ph hp vi php lut, cc quy nh ra (Compliance) III. i tng kim ton i tng kim ton bao gm cc n v h thng thng tin cng nh cc n v s dng thng tin v cc n v khc. l cc n v hay trm lm vic lin quan n h thng thng tin, h thng iu hnh tc nghip ring bit nh: nghip v cho vay, k ton, kinh doanh ngoi t,v,v.. v ngi s dng h thng ny. IV. Phm vi kim ton Quy nh ny p dng i vi tt c cc n v, c nhn trong ton h thng NHTM, bao gm Hi s chnh v cc n v thnh vin. V. Cn c kim ton
141

- Cc quy nh ca php lut v CNTT. - Cc chnh sch, quy nh ca Ngn hng T&PT VN v CNTT: cc chnh sch v CNTT, chnh sch v bo mt h thng, k hoch CNTT di hn, ngn hn, hng nm, cc d n CNTT c HQT, Ban TG ph duyt. - Cc quy trnh, quy nh v hng dn v hot ng ng dng CNTT v hot ng nghip v lin quan khc ang p dng ti NHTM, bao gm: + Quy trnh vn hnh my ch AS400 + Quy trnh bo tr my ch AS400 + Quy trnh vn hnh h thng SIBS + Quy trnh bo tr h thng SIBS + Quy trnh bo tr phn cng + Quy trnh vn hnh mng WAN/LAN + Quy trnh bo tr phn mm + Quy trnh mua sm thit b tin hc + Cc quy trnh khc c lin quan n CNTT. - Cc ti liu k thut lin quan dn h thng CNTT ang hot ng VI. Phng php kim ton Vai tr ca h thng thng tin v nhng ri ro h thng i hi vic qun l h thng thng tin cn theo mt quy trnh cht ch t vic trang b, qun l k thut phn cng ca my tnh cho n vic t chc ng dng, qun l d liu, cng nh s thay i chng trnh. Phng php tip cn kim ton bao gm cc phn cng vic c th sau : - R sot quy trnh thao tc h thng iu khin v duy tr tt c phn cng v phn mm, r sot cc quy trnh quy nh v h thng bo mt bao gm cc h thng ang hot ng, h thng sao chp d phng, pht trin v th nghim h thng v cc thit b mng. Quy trnh qun l an ton cc ti sn thng tin quan trng. Vic qun l cc thit b khc, file d liu, th,v,v.... - R sot h thng qun l ri ro h thng thng tin - Cc quy trnh qun l v cc ngun lc, bao gm mng v ti sn thng tin trn mng. Vic lp ti liu ca tt c cc giai on pht trin h thng (lp d n, thit k, xy dng, test, o to, trin khai) v iu hnh h thng. VII. Ni dung kim ton 1 nh gi h thng kim sot ni b nh gi kt qu cng tc gim st ca kim sot ni b i vi vic thc hin cc n cng ngh thng tin ca NHTM v cng tc kim sot vic qun l, s dng my tnh v thit b tin hc ti cc n v theo cc ni dung sau: * Tnh hnh thc hin gim st, kim sot hot ng CNTT ti n v: - Hot ng gim st ca kim sot n v i vi cc vi vic thc hin cc n cng ngh thng tin ca NHTM. - Cng tc kim sot hot ng qun l, s dng my tnh v thit b tin hc ti n v. * Kt qu gim st, Kim sot pht hin v kin ngh:
142

- Nhng tn ti Kim sot vin n v pht hin v kin ngh - Nhng kin ngh chnh sa * Tnh hiu qu ca h thng kim sot ni b trong ng dng cng ngh tin hc ti n v: - nh gi tnh tun th cc quy nh, vic thc hin quy ch t kim sot khi x l nghip v ca cn b lnh o, cn b nghip v. - Cc bin php kim sot, gim st ca Kim sot vin ti n v. 2 nh gi ri ro Ri ro h thng thng tin l bt c tnh hung no cn tr vic thc hin cc mc tiu ca h thng thng tin. Cc ri ro ca h thng cng ngh thng tin c th l: - Truy cp tri php n cc thng tin quan trng. - Khng ng b gi nhng thay i v sch lc ch yu v h thng thng tin, chng hn nh: qun l thng tin khch hng thng nht trong ton b h thng ngn hng nh d liu v cc khch hng khng c truyn v trung tm m c gi di chi nhnh. - Cung cp khng y hay cung cp thng tin khng chnh xc. - S c v k thut lm cho cc giao dch b ngng tr hoc mt d liu - S c v mi trng gy ra ho hon, bo lt... - Cc d kin, nghip v c ghi chp c th da trn chng t, c th khng (v d ghi chp mt giao dch ngoi hi da trn trao i qua in thoi), do vy cc d kin nhp vo h thng l khng r rng. Cc qu trnh x l nghip v hu ht mang tnh ni b (trong h thng my) v v vy khng c nhng bng chng r rt v s thi hnh nghip v, du vt nghip v cng c tnh trng tng t, tt c nhng c im ny nh hng rt ln n vic tm kim cc bng chng chng minh mt nhn xt no hoc nh gi vic thc hin kim sot - Khi s dng h thng thng tin, con ngi ch tham gia vo qu trnh x l ban u cc nghip v m thng khng thy kt qu cui cng; tnh thng nht trong qu trnh x l s dn n kh nng nu mt nghip v c x l ng ngay t u th s ng ht v ngc li v iu c th dn n sai s . Do cc h thng thng tin l cc k quan trng i vi vic iu hnh ca NHTM, nn phi c hiu bit chnh xc v ri ro ca h thng thng tin v phi gim st, x l nhng ri ro ny mt cch kp thi, c hiu qu 3. Ni dung kim ton c th 3.1. Kim ton hot ng CNTT: Kim ton hot ng CNTT ca Trung tm CNTT theo chc nng, nhim v c quy nh ti quy ch hot ng ca Trung tm CNTT do Hi ng qun tr NHTM ban hnh v theo nhim v v CNTT do Tng Gim c giao. 3.2. Kim ton vn hnh v an ton bo mt ca c s h tng CNTT ti n v: a/Kim ton vic ban hnh v thc hin quy nh kim sot i vi c s h tng CNTT ca n v:

143

- Kim ton vic ban hnh v thc hin chnh sch bo mt (security policy) p dng cho h tng CNTT ca ton h thng cng nh p dng cho tng n v trong h thng. - Kim ton vic ban hnh v thc thi cc quy nh qun l ra vo a im t my ch, thit b tin hc quan trng ca n v. i vi nhng a im quan trng (Trung tm x l ln, phng my ch), kim ton vic trang b v mc , tnh trng hot ng cc thit b kim sot ra vo. Kim ton tnh hnh thc hin thng qua thc t v h s s sch ghi chp qun l ngi ra vo phng my. - Kim ton s l lch theo di qu trnh hot ng, bo tr, sa cha thay th linh kin cho cc thit b tin hc ca n v. - Thc hin kim ton vic thc hin cc bin php an ton ca ngi qun l. b/Kim ton vic thc hin quy nh ch kim sot truy cp h thng: b1/Kim ton vic thc hin cc quy nh v ch kim sot truy cp ca n v qun l ng dng cng ngh: - Xem xt cc gii php m bo an ton, bo mt cho h thng tin hc do n v qun l xy dng, trin khai trong h thng NHTM. - m bo cng tc xy dng, lu hnh h s cc thng s, cu hnh, thng tin v ch kim sot truy cp ca cc h thng CNTT (v d: cu hnh bo mt, kim sot truy cp ca mi h iu hnh, c s d liu) - Phn cng cn b c trch nhim qun l vic thay i cc thng s, cu hnh kim sot, bo mt truy cp. - Thit k y v thng nht ch kim sot truy cp khi trin khai ti cc n v. - m bo cng tc o to, tp hun v lu tr nhng ni dung lin quan n ch kim sot truy cp bit v thc hin. b2/ nh gi tnh an ton, tun th ca ch kim sot truy cp h thng ti cc n v NHTM: - Xem xt vic phn cng nhim v ca n v: ngi chu trch nhim qun tr h thng CNTT ca n v; ngi qun tr phi nm c ch kim sot truy cp ca h thng ti n v. m bo cc thng s bo mt truy cp phi c lu li thnh h s v c ct gi an ton theo quy nh. - Kim ton vic cp quyn cho ngi truy cp vo h thng ca n v ph hp vi nhim v quy nh, c quy nh r trch nhim ca ngi truy cp. Ngi qun tr c lu h s vic cp quyn cho ngi truy cp vo h thng. - Tch bch gia quyn ca ngi qun tr h thng, c s d liu hoc phn mm nghip v vi quyn ca ngi s dng. Ngi qun tr khng c bit mt khu truy cp ca ngi s dng v ngc li. Ngi c trao quyn truy cp phi tuyt i gi b mt mt khu truy cp ca mnh. - Kim ton vic s tn v mt khu truy cp ca ngi khc - Kim ton vic thit lp ch mt khu ca ngi dng ht hiu lc sau mt thi gian s dng, c di ti thiu, c phc tp theo quy nh. C gim st, hn ch c s ln truy cp khng hp l vo h thng. - m bo c s d liu khng c truy cp trc tip. Vic sa cha, thay i thng tin trong c s d liu phi c thc hin bng cc cng c v chng trnh, theo
144

ng quy trnh nghip v v quy nh ca ngi c thm quyn. Vic truy cp phi c thit lp nht k v ghi li y cc thng tin sau: ln truy cp vo c s d liu, nhng cng vic lin quan , sa cha thay i thng tin trong c s d liu... - Kim ton vic ngn chn cc truy cp t bn ngoi vo h thng ca n v da trn cc quy nh, quy trnh ban hnh cng nh cc chun, quy tc bo v truy cp chung . m bo cc phn mm kim sot truy cp ti n v hot ng c hiu qu. - C thit lp ch theo di, ghi li nhng truy cp (k c bn trong v bn ngoi), c bit l nht k truy cp tri php c c ghi li theo di, cnh bo. - nh gi tnh an ton, tun th ca ch kim sot truy cp thng tin. c/ Kim ton h thng mng truyn d liu: - Kim ton nhng quy nh c th v trch nhim i vi nhng cn b s dng my trm tham gia vo h thng mng ca n v, c bit nhng n v c nhng h thng my tnh ln c quy nh quyn v trch nhim ca nhng ngi s dng my tnh khi vo mng. - Kim ton vic bo v i vi nhng thit b mng quan trng nh cc t Hub, Switch, ng dy mng, cc thit b u cui, thit b m ho d liu trn ng truyn. nh gi cc bin php bo v cc thit b mng c chng c nhng ri ro v mt thi tit, nhit , xm nhp tri php, l d liu vv - Kim ton vic lu tr s mng ca n v phi y , chi tit, c kh nng tra cu khi cn thit. - Vic cp v qun l cc a ch IP ca cc my tnh tham gia vo mng phi c chun ha thng nht thun tin cho ngi qun tr h thng gim st hot ng ca cc my trn mng. - Quy nh vic phng chng Virus bng cc vn bn. Kim ton vic s dng v hiu qu ca cc phn mm an ninh mng. Kim ton tun th cc bin php phng, chng Virus ca n v ng theo quy nh. . - Kim ton phng thc truyn d liu trn mng m bo nhanh chng, chnh xc. Tc truyn d liu theo ng truyn thng ca n v m bo yu cu nghip v. Cc bin php m bo an ton, bo mt c p dng y , cht ch. - Kim ton vic kim sot, ngn chn cc my tnh c nhn tham gia vo mng ni b, c ci t chng trnh ng dng khng tham gia kt ni Internet trnh tht thot thng tin, m bo an ton h thng. - Kim ton phng n x l s c khi trc trc mng, truyn tin ti n v. - nh gi tnh an ton, hiu qu h thng mng truyn d liu ca n v. d/ Kim ton kh nng lu tr, sao lu, khi phc d liu: - Kim ton vic xy dng cc quy ch, quy nh v sao lu; Kim ton kh nng khi phc m bo hiu lc v tnh thng xuyn ca hot ng ny. - Kim ton cch thc khi phc h thng khi gp thm ho. - Kim ton cch thc sao lu d liu d phng, trin khai x l s c thng thng. - n v c thng xuyn t kim ton kh nng khi phc d liu, kt qu t Kim ton c ghi chp thnh bin bn ti n v. - nh gi vic trang b my mc, thit b k thut, ni lu tr phi m bo
145

cc iu kin cn thit v mi trng, nhit . / Kim ton vic xy dng v thc hin phng n x l cc s c, hot ng ca h thng d phng: Yu cu c bn i vi mt h thng CNTT l kh nng hot ng lin tc trong mi tnh hung. Do vy phi ch trng n vic xy dng, b sung v kim ton nh k cc phng n x l s c m bo tnh sn sng cao ca h thng. - Kim ton ni dung phng n i ph, x l s c. - Kim ton, nh gi hot ng ca h thng d phng. e/ Kim ton cc bin php bo v an ton khu vc ci t h thng my ch, thit b truyn thng: Ni t cc thit b tin hc ca c s h tng CNTT c m bo v mt nhit , m, nh sng, v sinh cng nghip theo ng tiu chun quy nh. e1/Kim ton s n nh ca ngun in cung cp: - i vi nhng thit b quan trng (my ch, ) c cc thit b lu in (UPS), thit b n nh ngun in (n p) hot ng tt. - m bo h thng ngun in d phng v thng xuyn kim ton hot ng ca h thng ny. e2/. Kim ton cc bin php phng chng chy n: - Kim ton v vic ban hnh ni quy v tnh hnh chp hnh cc ni quy v phng chng chy, n ca n v. n v phi xy dng phng n x l khn cp trong trng hp s c xy ra, phn cng nhim v c th khi xy ra s c. Cn b ca n v phi c tp hun v k thut phng chng chy n. - Kim ton tin cy ca cc thit b pht hin, ngn chn v dp tt chy n nh cc my pht hin kh nng chy n, cc bnh dp la c c b tr y ti cc a im t cc thit b quan trng. - Kim ton kh nng t ngt in ca h thng nu c s c chy xy ra. - Kim ton m bo h thng chng st cho h thng mng my tnh v cc thit b tin hc. e3/. Kim ton cc bin php phng chng bo lt: - Kim ton cc quy nh v v tr phng my trnh nguy c b ngp do l, b ngm nc khi tri ma bo. - Kim ton cc quy nh v bn phn cng trch nhim c th, phng n x l khi xy ra bo lt do n v ban hnh. 3.3. Kim ton cng tc pht trin cc phn mm ng dng Cng tc pht trin phn mm ng dng l mt trong nhng hot ng quan trng v Cng ngh Thng tin. Trong qu trnh pht trin ng dng, c rt nhiu ri ro c th xy ra, chng hn: phn mm ng dng khng p ng yu cu ngi s dng, ng dng khng p ng yu cu v cng ngh, ri ro v ngun lc, chi ph sn xut vt qu gi thnh sn phm V vy, vic kim ton cng tc pht trin phn mm ng dng cn c ch trng thc hin: a/ Kim ton qun l d n pht trin phn mm ng dng Trong phn ny, cn kim ton mt s ni dung sau: - Cn c quy trnh pht trin phn mm ng dng c ph duyt.
146

- Mi d n pht trin phn mm ng dng cn c y cc thnh phn tham gia (nghip v v k thut), cc mu biu, quy tc lm vic theo nhm trong d n cn phi c nh ngha y . - Ngi qun l d n pht trin phn mm ng dng phi p ng cc yu cu v nghip v v k thut. - Phi xut c gii php trc khi pht trin phn mm ng dng, bao gm gii php v nghip v v gii php v k thut. b/ Kim ton cng tc qun l cc ri ro pht sinh m bo cho thnh cng ca mi d n, km theo k hoch thc hin d n cn c bn qun l cc ri ro pht sinh, phn ny bao gm: - Cn c phng n x l khi sn phm khng p ng c yu cu ngi s dng: phng n ny phi cp n cc trng hp xy ra nh khng p ng v cht lng, khng y cc trng hp xy ra trong thc t,.. - Cn c phng n x l khi sn phm khng p ng c yu cu v tin v gii php d phng, nh gi thit hi trong trng hp ny. - Gii php p ng nu c thay i v yu cu ngi s dng. c/ Kim ton qu trnh pht trin phn mm ng dng - Phng php lun pht trin phn mm v cc ti liu lin quan phi a vo trong quy trnh pht trin phn mm. - Tun th cc bc c bn ca pht trin phn mm ng dng, mi bc phi c ti liu c cc bn lin quan ph duyt: + Khi u: bn yu cu ngi s dng c ph duyt + Phn tch h thng: bn phn tch chc nng h thng c ph duyt + Thit k: cc ti liu m t m hnh d liu, m hnh k thut, m hnh nghip v c ph duyt. + Pht trin: cc cng c pht trin, phng php pht trin, cc th vin phn mm c p dng. Cc mu biu kim ton chc nng (unit testing), kim ton tch hp, kim ton h thng. Cc bin bn kim ton phi c cc bn tham gia xc nhn. + Kim ton chp nhn sn phm (UAT) p ng yu cu, kim ton vic kim tra ti ca h thng. + nh gi sn phm: tu theo tng sn phm xem xt nh gi sau khi trin khai, y c th l nh gi ca ngi s dng hoc mt cng ty c lp no c thu nh gi. d/ Kim ton tin thc hin pht trin phn mm ng dng +Kim ton tng bc thc hin c k hoch v thi gian. +Kim ton vic thc hin tun th theo k hoch ra. e/Kim ton vic trin khai phn mm ng dng +Kim ton h thng ti liu hng dn s dng, ci t, chuyn i d liu lin quan. +Kim ton vic thc hin o to cho ngi s dng. +Kim ton vic bn giao sn phm, qun l cc phin bn, cc bn cp nht +Kim ton vic bo tr sn phm

147

3.4.Kim ton tnh tun th quy trnh, quy nh: Khi thc hin kim ton, cn c vo cc quy nh, quy trnh c th ca NHTM ban hnh i vi tng phn mm nghip v tin hnh kim ton vic tun th quy trnh vn hnh, tnh an ton bo mt, hiu qu s dng ca tt cc cc chng trnh . Trong qu trnh kim ton cc phn mm ng dng, cn xem xt m hnh x l d liu ca mi chng trnh, tp trung nh gi tnh y , hiu qu ca cc bin php kim sot, tnh an ton ca h thng kim sot ni b i vi mi chng trnh m bo vic vn hnh c an ton, bo mt. i vi mt s phn mm ng dng c bn, cn kim ton mt s ni dung c th pht sinh nu ri ro trong qu trnh vn hnh: a/ Kim ton vic t chc, vn hnh chng trnh: - Kim ton vic phn cng nhim v c th (bng vn bn) ca n v i vi cn b qun tr chng trnh, h thng v cc cn b s dng chng trnh. Vic phn cng c m bo nguyn tc c lp trong x l nghip v. - Kim ton vic m ha d liu trn ng truyn c m bo an ton, bo mt. - Kim ton vic chp hnh thi gian giao dch quy nh. - Kim ton vic i chiu, x l sai st (nu c). - Kim ton vic in cc bo co y , kp thi. - Kim ton vic lu tr d liu, hot ng ca h thng d phng. b/ Kim ton vic qun l v s dng m kha bo mt, ch k in t: - Kim ton vic xy dng, cp, qun l m kho bo mt, ch k in t n v c thm quyn. + Cc quy nh bng vn bn trch nhim ca cn b tham gia vo vic xy dng, cp m kho bo mt, ch k in t. + Kim ton vic thc hin quy trnh giao nhn m kha bo mt, ch k in t; phng thc giao nhn m kha bo mt, ch k in t vi n v hoc cc c nhn c cp c tun th ng quy nh. + Kim ton vic qun l lu gi h s cp m kho bo mt, ch k in t ca cc n v. Vic m cc s theo di, ghi chp cc yu t lin quan (m n v, ngi cp, ngy cp, ngy ht hn hiu lc,...). + Cn c vo h s x l, kim ton vic hy b, thay i, cp li m kho bo mt, ch k in t ht hiu lc theo quy nh hoc theo ngh ca thnh vin tham gia h thng. - Kim ton vic s dng m kha bo mt, ch k in t: + Ni bo qun, lu gi m kho bo mt, ch k in t c cp phi m bo an ton, chc chn, m bo iu kin mi trng k thut. + Kim ton kh nng m kha, ch k b l hoc giao cho ngi khc s dng. + Kim ton xem thi hn s dng m kho bo mt, ch k in t c qu thi hn quy nh, vic thc hin cc th tc thu hi, tiu hy ca n v s dng. 3.5. Kim ton ngun lc thu ngoi: Vi cc h thng thng tin i thu cc cng ty bn ngoi thc hin, vic kim ton cn ch trng vo cc ni dung sau: - Kim ton kh nng ca cng ty thc hin h thng, m bo h thng c th
148

hon thnh ng thi hn v cht lng. - Kim ton yu cu ban u ca ngi s dng c c sn phm p ng y cc yu cu nghip v v k thut. - Kim ton kt qu thc hin cn c trn hp ng k kt v yu cu t ra ban u. Nu h thng thng tin c pht trin l mt phn mm mi, cn p dng cc ni dung trong phn Kim ton cng tc pht trin cc phn mm ng dng hn ch ri ro trong ton b qu trnh pht trin sn phm. VIII. Lp v gi bo co kim ton 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton c th tin hnh kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co. - Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn. Trong trng hp ph trch b phn chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong hot ng - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr
149

- Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton.

150

PH LC VIII KIM TON NI B BO CO TI CHNH I. Mc tiu ca kim ton bo co ti chnh: - nh gi bo co ti chnh phn nh trung thc v hp l v tnh hnh ti chnh, kt qu hot ng v lu chuyn tin t c ph hp vi cc chun mc hoc ch k ton hin hnh hay khng? - Kim tra v nh gi vic t chc v thc hin cng tc k ton, cng tc kim sot ti chnh ca tng n v c kim ton, vic tun th php lut, ch lin quan n ti chnh k ton - a ra c cc kin xut, khuyn ngh v t vn ci thin h thng kim sot ni b ca b phn k ton ti chnh trn c s cc pht hin trong qu trnh kim ton kt hp vi vic phn tch, nh gi tnh hnh ti chnh v kt qu hot ng. - t c mc tiu chung trn, trong tng ni dung kim ton phi t c nhng mc tiu c th sau: + Kim tra v nh gi s hu hiu ca h thng kim sot ni b bao gm c yu cu v t chc cng tc k ton, vic tun th cc chnh sch ch v mc tiu hot ng. + Xc nh s hp l v mt tng th ca khon mc so snh vi cc thng tin khc. + Kim tra s tn ti ca cc ti sn v s pht sinh ca cc nghip v trong thc t. + Kim tra quyn s hu ca cc ti sn v ngha v thc s i vi cc khon phi tr. + Kim tra khai bo tt c cc ti sn, n phi tr v nghip v trn bo co ti chnh. + Kim tra vic tnh ton, cng dn v s thng nht gia s liu chi tit v tng hp ca cc khon mc trn bo co ti chnh. + Kim tra vic p dng cc phng php nh gi ti sn, n phi tr v nghip v c ph hp vi chun mc, ch k ton hin hnh v c nht qun khng. + Kim tra vic trnh by v cng khai cc thng tin trn bo co ti chnh c ng theo chun mc, ch k ton hin hnh v c phn nh trung thc hp l v tnh hnh ti chnh, kt qu hot ng ca n v khng. II. Yu cu ca kim ton bo co ti chnh: Kim ton bo co ti chnh phi t c nhng yu cu sau: - Phn nh trung thc v hp l tnh hnh ti chnh k ton ca cc n v thnh vin cng nh ca ton h thng ngn hng u t v Pht trin Vit Nam. - Gip cho Hi ng qun tr cng nh Ban lnh o hiu c c th tnh hnh ti chnh ca Ngn hng v l cng c gip Ban lnh o iu hnh, nh hng pht trin kinh doanh.

151

III. i tng kim ton bo co ti chnh: bao gm cc bo co k ton ti chnh tng hp v chi tit ti hi s chnh v cc n v thnh vin. IV. Phm vi kim ton bo co ti chnh: Vic thc hin kim ton bo co ti chnh c thc hin i vi ton h thng bao gm cc n v hch ton c lp cng nh ph thuc. V vy, hon thin vic thc hin bo co kim ton ca Ngn hng u t v pht trin Vit Nam ngoi vic thc hin kim ton bo co ti chnh ti Hi s chnh cn c thc hin chn mu ti mt s chi nhnh ch yu khc. Thc hin vic hp nht bo co ti chnh ton h thng, vic kim ton bo co ti chnh cn c thc hin ng thi ti cc n v thnh vin. V. Cn c kim ton bo co ti chnh: cn c thc hin kim ton bo co ti chnh bao gm: - Qui ch ti chnh ca Ngn hng T&PTVN, qui ch qun l ti sn v nhng vn bn ch ca php lut ca ngnh c lin quan - Bo co ti chnh ngn hng u t v Pht trin Vit nam; - Bo co ti chnh cc cng ty v cc n v thnh vin; - Cc chun mc k ton Vit nam c ban hnh; - Cc bo co h tr khc; - Cc chng t, s sch v qui trnh nghip v lin quan. VI. Phng php kim ton: - Phn tch v nh gi h thng kim sot ni b qua nh gi cc ri ro thng qua vic phng vn trc tip cc i tng bng cc bng cu hi v h thng kim sot ni b; thit lp lu v bng m t nghip v trnh by v s vn hnh ca h thng hot ng v cc th tc kim sot ch yu; kt qu cc th nghim v h thng kim sot ni b. - Khi tin hnh kim ton bo co ti chnh, vn c bn l xc nh tnh trung thc, hp l v ng tin cy ca bo co ti chnh. Do kim ton bo co ti chnh ch yu l thc hin phng php trc nghim vi vic s dng lin hon cc phng php kim ton c bn. Mt khc xt v nhu cu, trong nhiu cuc kim ton cng khng i hi phi thc hin s ln cc th nghim c bn nu nghim thy cc thng tin trn bng k ton ng tin cy. ng thi, nhu cu v tit kim thi gian, nng cao hiu qu kim ton ni ring v hiu qu qun l ni chung cng i hi phi gim ti a nhng vic lp li khng hiu qu. Do , trong kim ton ti chnh hnh thnh kim ton tun th hay th nghim (trc nghim) tun th. Thc cht th nghim ny l da vo kt qu ca h thng kim sot ni b khi h thng ny tn ti v hot ng c hiu lc. Chnh v vy, cn kho st, thm tra v nh gi h thng kim sot ni b. - Ngoi ra mc tiu ca cc trc nghim cn xc nh s tn ti ca cc ri ro v nh gi ri ro mc no lm c s cho cc kin ngh kim ton.Vic thc hin cc trc nghim kim ton theo hai phng php: trc nghim theo th tc v trc nghim trn chng t, h s. + Trc nghim theo th tc cho php kim ton vin theo di c vic thc hin mt qui trnh nghip v no , ng thi nh gi c hiu qu ca vic kim sot ni b.
152

+ Trc nghim trn chng t, h s l vic kim ton vin ni b theo di mt hot ng hoc nghip v no t khi bt u cho n khi kt thc trn cc chng t, h s. - Thc hin cc th tc phn tch v kim tra chi tit theo tng ni dung kim ton c th . VII. Ni dung kim ton ni b. 1. Ni dung kim ton: 1.1 nh gi h thng kim sot ni b Trong kim ton bo co ti chnh, kim ton vin phi nh gi h thng kim sot ni b v ri ro kim sot khng ch xc minh tnh hu hiu ca kim sot ni b m cn lm c s cho vic xc nh phm vi thc hin cc th nghim c bn trn s d v nghip v ca n v. Bao gm vic m t, phn tch v nh gi h thng kim sot ni b, qua nh gi cc ri ro thng qua vic tr li cc cu hi, lp cc lu , tng trnh, thc hin php th thng qua vic chn mu kim tra i chiu tng bc trong ton b qui trnh (walk through) v th nghim ban u v h thng. i vi kim ton ni b, vic nh gi h thng kim sot ni b cn nhm mc ch xem xt tnh hiu qu v hiu lc ca h thng kim sot ni b, nh gi c s hp l ca h thng t khu thit k n qu trnh vn hnh a ra cc kin xut thch hp cho vic ci tin. Vic nh gi h thng kim sot ni b c thc hin theo 1 trnh t nht nh v c th khi qut qua 4 bc c bn sau: a- Thu thp hiu bit v h thng kim sot ni b v m t chi tit h thng kim sot ni b trn cc giy lm vic: trong giai on ny kim ton vin tm hiu v kim sot ni b ca ngn hng trn 2 mt ch yu: thit k kim sot ni b bao gm thit k v qui ch kim sot v thit k v b my kim sot; hot ng lin tc v c hiu lc ca kim sot ni b. b- nh gi ban u v ri ro kim ton cho tng khon mc; c- Thc hin th nghim kim sot; d- Lp bng nh gi kim sot ni b. 1.2 nh gi ri ro Ri ro kim ton l ri ro khi kim ton vin cho kin khng thch hp khi bo co ti chnh c kim ton cn c nhng sai st trng yu. Bo co ti chnh phn nh kt qu cui cng ca tt c cc hot ng ca n v, do vy c rt nhiu yu t c th tc ng hoc nh hng n vic hnh thnh cc s liu trn BCTC, c th do ch quan, khch quan v thm ch do con ngi c to ra s sai bit no mt cch c dng . Ri ro trong kim ton bo co ti chnh thng xy nhng ri ro l ri ro kim sot v ri ro pht hin. Trong qu trnh kim ton, cc kim ton vin lun phi xt on nh gi mc ri ro kim ton c th chp nhn c. - Ri ro kim sot: lin quan n s yu km ca h thng kim sot ni b. do khng pht hin, hoc khng ngn chn c nhng sai phm nh: + H thng KSNB c xy dng qu phc tp;
153

+ Lun chuyn nhn s qu nhiu, thiu o to nhn vin, ... + Vic phn nh trch nhim, quyn hn trong Ban lnh o v gia cc b phn, ... + K ton vin c tnh cp nht sai s liu, sai lm khi lp trnh, + S dng phn mm my vi tnh nhng khng tch ri chc nng khai thc v chc nng kim sot, + Bo mt khng tt, ... - Ri ro pht hin: L nhng ri ro m kim ton vin vn khng pht hin c cc sai st nghim trng hay nhng im bt thng ca bo co ti chnh trong qu trnh thc hin cc bc kim ton, nguyn nhn chnh l do: + Phng php kim ton ca kim ton vin khng ph hp, + Trnh kim ton vin non km hoc + Gii thch sai, hay nhn nh sai v kt qu kim tra. 2. Ni dung kim ton c th:
KIM TRA I CHIU TNG QUT BO CO TI CHNH 1 Kim tra, i chiu s khp ng v s liu trn tng bo co ti chnh * Bng cn i k ton quan tm n cc mi quan h c bn v s liu nh: - Tng ti sn c = Tng ti sn n - Tng ch tiu tng hp trn BCKT phi bng tng cng cc ch tiu chi tit ca tng loi * Bo co kt qu hot ng kinh doanh * Bo co lu chuyn tin t v thuyt minh bo co ti chnh Cch thc kim tra da trn mi quan h gia cc ch tiu, cc ct trn mi loi bo co Phn tch v xem xt mi quan h v s ph hp gia bo co ti chnh vi bng tng kt ti sn cn c vo qui m v kt qu hot ng nm kim ton, c tham chiu s liu nm trc Kim tra, i chiu s khp ng gia cc bo co ti chnh vi nhau Lu n s liu phn nh S d u k; S cui k trn cc cc bo co ti chnh phi tng ng v khp nhau, lu n t gi ngoi t c p dng cng phi tng ng v khp nhau. Kim tra, i chiu s khp ng ca tng ch tiu trn BCTC vi ngun s liu lp bo co ti chnh Cc ch tiu ngoi bng cn i (ngoi bng) - Ch yu kim tra, nh gi cc cam kt v cng n tim tng ca ngn hng Thuyt minh cc bo co ti chnh c y v nht qun vi cc bo co ti chnh c bn khng? Cc thuyt minh ny c tun th theo cc chun mc k ton hay khng? KIM TON MT S NI DUNG CH YU IVn bng tin Tn Ngy Tham chiu Tn Ngy Tham chiu

3 4 5

154

Tin mt v cc khon tng ng tin 1 2 3 4 M t ngn gn cc qui trnh thu, chi tin mt. Ch phn tch trch nhim v bo qun tin mt. Tp hp cc chi tit s d cui nm ca ti khon tin mt i chiu s d khp ng bin bn kim k cui nm Tham gia kim k tin mt vo cui nm i chiu bin bn kim k tin mt vi s qu, s chi tit v bng cn i ti khon Tham kho cc bo co kim ton, kim tra v an ton kho qu nh gi mc an ton ca s liu. i vi vng v ngoi t, kim tra vic qui i ra VND theo t gi ti thi im kho s do phng kinh doanh ngoi t cung cp.

II1

Tin gi ti NHNN v cc TCTD khc Tp hp chi tit ca tt c cc ti khon tin gi ti NHNN v cc TCTD khc theo tng loi tin gi (khng k hn, c k hn, k qu,...) Ch cc khon c k hn di 3 thng cn c lit k ring cho mc ch kim ton bo co lu chuyn tin mt (S d tin mt v cc khon tng ng tin) i chiu s d u nm v s d cui nm trc. So snh s d nm nay vi s d nm trc (hoc hng thng) v gii thch cc bin ng ln i chiu s d ti khon vi sao k ca NHNN v TCTD nhn tin gi Kim tra cc bng i chiu ti khon Nostro nhm r sot cc khon mc chnh lch to thi im cui nm: Xem xt cc khon chnh lch ln v vic tt ton chng sau ngy kho s; Bn cht ca cc khon chnh lch ln Xem xt cc khon tn ti lu ngy m khng c tt ton. Xem xt chnh sch xo s cc khon mc ny

Tn

Ngy

Tham chiu

Chn mt s NH giao dch gi yu cu xc nhn s d cc TKTG

III1 2

u t tn phiu, tri phiu v chng t c gi Thu thp chi tit s d v ti khon cc loi tn phiu, tri phiu, chng t c gi, .... mnh gi, li sut, ngy o hn,... So snh s d nm nay vi s nm trc (hoc bin ng hng thng) v gii thch cc bin ng ln, k c cc bin ng khng ng nh d kin Tham gia kim k vo cui nm, xc nh quyn s hu cc loi giy t ny. Ngn hng lu gi cc loi giy t ny nh th no? vic kim k c c din ra thng xuyn v c lp hay khng?

Tn

Ngy

Tham chiu

155

4 5 6

Chn mu nghip v mua, bn tn phiu, tri phiu,... kim tra s chnh xc ca vic ghi s Kim tra s hp l chung v tin li thu c v phi thu ti thi im kho s. Ngn hng c phn bit mc ch u t chng khon ngay khi thc hin khng? V d: u t kinh doanh ngn hn, nm gi n khi o hn hay sn sng bn. Chnh sch k ton p dng cho tng loi u t ny nh th no, c bit l xc nh gi tr trn bo co ti chnh. Ngn hng c mang th chp cc chng t c gi trn vay trn th trng tin t khng. Nu c ngn hng c thuyt minh y trn bo co ti chnh khng? Vic hch ton cc giao dch trn c thc hin nh th no? C ph hp vi thng l quc t khng?

IV1 2 3

u t, lin doanh v gp vn c phn Thu thp chi tit ti khon, so snh s d vi s nm trc, kim tra cc bin ng khng pht sinh ng nh d kin M t ngn gn v ni dung v tnh cht ti khon Kim tra giy chng nhn u t, gp vn hoc hp ng xc nh quyn s hu v s hin hu ca cc khon hoc ti sn u t. - Kim tra s ph chun u t thm, bn hoc rt bt u t, lin doanh. - Quy trnh thm nh u t c din ra nh th no? Ngn hng p dng nhng k thut phn tch no? V d: gi tr hin ti, t l qui hi ni b, thi gian hon vn - Ngn hng c chin lc u t c th khng? chin lc ny c tp trung vo th mnh chnh ca ngn hng khng? - Xem xt vic qun l vn gp lin doanh v c phn c c thc hin hay khng v nh th no? V d: ngn hng c thng xuyn lp cc bo co phn tch hiu qu u t, t l thu hi trn vn (ROI), phn tch nguyn nhn cao thp v a ra nh hng. - Ngn hng c chnh sch x l thot b cc khon u t mang li li nhun khng mong mun trong mt thi gian di? - S tham gia iu hnh ca Ngn hng vo cc cng ty con m c quyn chi phi c din ra nh th no? s tham gia c hiu qu khng? Lp bng k chi tit danh mc u t, lin doanh: Tng vn u t cc bn, t l gp vn, s vn phi gp, s gp, lnh vc hot ng Kim tra vic hch ton li nhun c chia Kim tra v pht hin vic chp hnh cc qui nh v u t, lin doanh

Tn

Ngy

Tham chiu

5 6

V-

Cho vay khch hng (Tham chiu phn kim ton tn dng)

Tn

Ngy

Tham chiu

156

1 2

i chiu s d u vi s d cui nm trc m bo khp ng i chiu s d n trn cn i vi cc bo co chi tit. i chiu s d n nm kim ton so vi nm trc v gii thch nhng bin ng. Kim tra, phn tch khon vay Kim tra tnh chnh xc ca s trch lp d phng c ng vi qui nh ca php lut v theo hng dn ca Ngn hng.

3 4

VI1

Ti sn c nh Kim tra th ti sn, s theo di TSC v bng k tng, gim TSC v trch khu hao TSC m bo phn nh thng tin cho tng loi ti sn: Nguyn gi: - S d TSC u k - Cng: S trang b thm - Tr: S gim (thanh l, nhng bn, mt, ...) - S d cui k Hao mn TSC: - S hao mn u k - Cng s trch trong k - Tr : S ghi gim trong k - S hao mn cui k Gi tr cn li trn s sch: - S u k - S cui k So snh s d cui nm vi k hoch ti sn c Ban lnh o ph duyt. Xem xt chnh sch k ton p dng cho ti sn sn c nh v tnh hp l ca cc chnh sch ny. Cc chnh sch gm: Chnh sch vn ho ti sn c nh nh gi cc tiu ch vn ho; chi ph c vn ho bao gm c li vay trong qu trnh hnh thnh ti sn. Chnh sch khu hao cho tng nhm ti sn; Chnh sch nh gi li ti sn (nu c) v chnh sch r sot tn tht ti sn. i chiu cc s liu v nguyn gi, trch khu hao trong nm, hao mn ly k vi s sch k ton. Ch khng tnh khu hao cho cc khon mc TSC c khu hao ht nhng vn cn gi tr s dng. Chn mu trong cc ti sn mi trang b thm trong nm kim tra vic thc hin: - Qui trnh mua sm ti sn theo Qui ch qun l ti sn ca NHTM (bao gm qui trnh ph duyt mua sm, la chn nh cung cp) - Qu trnh mua hng v nghim thu bn giao - Phn loi ti sn, hch ton vo s sch theo di

Tn

Ngy

Tham chiu

157

- S cp nht ca cc khon mc mi c mua sm vo s theo di ti sn c nh. 4 Chn mu cc ti sn thanh l, nhng bn trong nm v kim tra: - C thc hin ng qui trnh ?; th tc thanh l, nhng bn c thc hin y theo qui nh? - C vo s sch theo di ng khng, k c cc chi ph pht sinh v tin thu hi - S cp nht ca cc khon mc thanh l vo s theo di ti sn c nh. Xem xt quyn s hu ca ngn hng i vi cc loi ti sn, lu n cc ti sn bt buc phi c chng nhn s hu Kim tra, i chiu vic thc hin ch khu hao c nht qun qua cc nm v c ph hp vi qui nh khng Chn mu mt s ti sn v tnh li s khu hao kim tra s tnh ton v ghi chp. Kim tra s hp l chung ca chi ph khu hao cho ton b danh sch ti sn c nh c th hin trn bo co li l. Xem xt danh mc cc loi ti sn ht thi gian khu hao nhng vn cn s dng hoc cn thi gian khu hao nhng tm ngng hoc khng tip tc s dng nh gi hiu qu s dng TSC (tch cc, tiu cc), lu n vic s dng cc thit b tin hc. Xem xt t trng TSC so vi vn t c ca ngn hng m bo tun th vi cc qui nh php l lin quan. Xem xt vic mua hp ng bo him cho cc ti sn c nh quan trng ca ngn hng v kh nng thay th khi xy ra ri ro m bo kh nng hot ng lin tc ca Ngn hng.

5 6 7

9 10

VII1

Cng c lao ng Ti sn khc Chnh sch k ton ca Ngn hng p dng cho cng c lao ng nh th no? C hp l khng? T l phn b c ph hp khng? Kim tra s theo di cng c lao ng, bin bn kim k i chiu thc t chi ph mua sm CCL trong nm kim ton vi k hoch mua sm c duyt, gii thch cc bin ng ln khng nh d kin Chn mu CCL c mua sm v thanh l trong nm kim tra: - Vic thc hin qui trnh mua hng - m bo vic thc hin cc th tc v thanh l, nhng bn - Kim tra vic theo di, ghi chp cc khon thu, chi t nhng bn, thanh l CCL

Tn

Ngy

Tham chiu

Xem xt tnh hiu qu ca vic s dng cng c lao ng thng qua nh gi vic mua sm v trang b CCL hp l, CCL khng s dng hoc khng pht huy hiu qu, vic bo qun v s dng CCL trong thc t, ...

158

VIII1 2 3

Tin gi ca khch hng M t ngn gn v ni dung v tnh cht ti khon v chi tit cc loi tin gi khc nhau, li sut v chu k tnh li i chiu cc s d vi bng cn i ti khon v cc s ph So snh s d nm nay vi s d nm trc (hoc s d bin ng thng) v gii thch cc bin ng ln. Xem xt s bin ng ca chnh sch li sut tng quan so vi cc ngn hng bn v s pht trin ca nn kinh t ni chung, cc nhn t khc. - So snh s d cui nm vi d ton ngn sch v k hoch ca Ban ngun vn tng hp - So snh s d tin gi trn u ti khon gia cc k. i chiu s d cui nm vi Giy xc nhn s d do khch hng k nhn, kim tra bt k vn pht sinh chnh lch no v m bo mi khch hng u c giy xc nhn s d gi v Ngn hng Xem xt cc khiu ni ca khch hng (nu c) Chn mu xc nhn trc tip t khch hng i vi cc loi tin gi R sot cc ti khon ca khch hng xin m ti Ngn hng nhng cha bao gi s dng hay hot ng (dormant accounts); xem xt vic qun l cc ti khon ny theo qui nh ca ngn hng. Vic ti s dng cc ti khon ny c th hin th no? Xem xt cc ti khon m khch hng khng yu cu gi sao k hng thng v th tc qun l ca ngn hng nh th no? Chn mu mt s ti khon c m (ng) trong nm kim ton thc hin: - Kim tra h s m ti khon c ng qui nh khng v c c ph duyt khng - Chn mu chng t kim tra vic thc hin nghip v gi v rt tin ca khch hng - Kim tra vic thc hin th tc ng ti khon - Chn mu kim tra vic tnh v tr li tin gi cho khch hng. - Kim tra vic chp hnh qui nh v k qu d tr bt buc tin gi vo ngn hng Nh nc. - Kim tra vic chp hnh tham gia mua bo him tin gi theo yu cu ca qui ch hot ng bo him tin gi.

Tn

Ngy

Tham chiu

5 6 7

IX

Cc khon phi tr khc v n di hn

Tn

Ngy

Tham chiu

159

Thu thp bng k chi tit cc khon phi tr khc v i chiu tng hp. i chiu s d u k vi s d cui k trc m bo khp ng Yu cu xc nhn trc tip cc s d c gi tr ln vo ngy kho s nh gi xem ngn hng trch trc y cc chi ph khc bng cch kim tra cc khon chi tr sau ngy kho s Kim tra cc pht sinh ln trong nm, xem xt c c ph duyt y khng So snh s d nm nay vi s d nm trc, gii thch cc bin ng ln v cc khon mc khc thng so vi nm trc X Cc khon phi thu/ tr trc Thu thp bng k chi tit cc khon phi thu v tr trc. Yu cu v vic xc nhn trc tip cc s d c gi tr ln vo ngy kho s Chn mu kim tra cc khon phi thu quan trng, cc khon phi thu c gi tr ln nhng khng c tt ton ti ngy kho s). Kim tra vic thc hin i chiu cc khon phi thu c thng xuyn khng, c c ph duyt y khng, c bit l cc khon tm ng hot ng nghip v, cc pht sinh ln trong nm. Xem xt bng phn tch tui ca cc khon phi thu v r sot cc khon phi thu kh i. Xem xt s cn thit lp d phng cho cc khon phi thu kh i da vo chnh sch k ton ca Ngn hng. So snh s d nm nay vi s d nm trc, gii thch cc bin ng ln v cc khon mc khc thng so vi nm trc Tn Ngy Tham chiu

2 3 4 5

1 2 3 4

XI 1

Thu Xem xt trong nin c cuc kim tra no v thu khng; xem li cc bo co kim tra v thu xc nh xem c phi trch thm v thu hoc v bt k vn no cn quan tm hay khng Lp mt bng phn tch tnh hnh bin ng s d u k, pht sinh trong k (tng, gim), s d cui k ca cc ti khon thu; so snh vi s d nm trc v xem xt c nhng thay i bt thng hoc khng c nhng thay i m l ra phi c. Kim tra li khon thu TNDN phi np v ti khon theo di thu TNDN R sot bng tnh thu TNDN, c bit xem xt cc khon vt nh mc cho php khng c tnh vo chi ph hp l khi xc nh thu TNDN, v d khu hao TSC, chi ph qung co, tip khch, li vay, chi cc hot ng t thin, chi khc Kim tra vic trch v np thu VAT; xem xt vic tnh thu VAT v cc khon VAT c khu tr

Tn

Ngy

Tham chiu

160

Chn mu kim tra 1 vi thng vic k khai thu VAT Ch kim tra vic phn b VAT u vo cho cc hot ng tn dng, dch v v kinh doanh ngoi t. 5 6 7 Kim tra vic k khai np thu thu nhp c nhn i vi cc cn b c thu nhp cao. Kim tra tun th vi cc loi thu khc bao gm thu XNK, thu khu tr ti ngun, thu nh thu Xem xt cc bng chng v vic np cc loi thu

XII 1 2 3

Vn v cc qu Kim tra cc pht sinh v vn v cc qu, xem xt cc pht sinh ny c c duyt y khng Kim tra vic trch lp v s dng cc qi c ng qui nh khng Kim tra cc pht sinh v vn y thc u t v cc loi vn khc, xem xt cc pht sinh ny c c duyt y khng. R sot vic phn tch ch s an ton vn ca Ngn hng theo qui nh ca Ngn hng Nh nc (457) v cc qui nh an ton vn theo hip c Basle (mc ti thiu hin ti l 8%) Nu Ngn hng cha t t l an ton ti thiu, xem xt k hoch tng vn (cng vi tng ti sn c sinh li nhng tc tng vn ln hn tc tng ti sn c sinh li) v kin ngh.

Tn

Ngy

Tham chiu

KIM TON THU NHP V CHI PH Phn tch tng qut bo co thu nhp - chi ph thng qua vic xem xt mt s ni dung nh: - nh gi s hp hp l ca chnh sch k ton ghi nhn cc khon thu nhp. - Mi quan h gia ch tiu huy ng vn v s dng vn vi li sut bnh qun u vo, u ra nh gi s hp l tng i ca chi ph tr li v thu nhp t li. - So snh vi s liu k trc xem xt cc bin ng ln - So snh vi d ton ngn sch c duyt trong nm v gii thch cc bin ng ln. - nh gi s hp l gia tc tng thu nhp v chi ph - Mi quan h gia tc tng ca thu nhp v chi ph vi tc tng ti sn c v ti sn n tng ng. - Xem xt din bin ca ti khon d thu, so snh vi s liu k trc, xem xt cc bin ng ln v bt thng.

161

T cc phn tch trn c th cho php kim ton vin c nhn xt s b v kt qu hot ng ca n v, ng thi xc nh c cc ni dung trng yu v phm vi kim ton thu nhp, chi ph.
I 1 Thu nhp Lp bng kim tra bng vic phn tch cc khon thu nhp theo tng loi ti sn v n ca ngn hng . Xem xt cc bin ng ln v nh gi s hp l ca chng cn c vo c ch tnh gi ca ngn hng, m bo phn nh y doanh thu trn bo co ti chnh. Kim tra thu nhp v li sut, nh gi s hp l cn c vo ch thu li. Kim tra c s xc lp ca cc khon d thu, cch tnh v vic hch ton d thu li ca ngn hng theo qui nh Chn mu nghip v hch ton d thu kim tra s hp l v y ca vic tnh v hch ton k ton. Phn tch li sut bnh qun theo thng da vo s d ti sn sinh li bnh qun gia quyn v nh gi s hp l chung. Ch phn tch cho tng loi tin v cc k hn. Phn tch t trng thu nhp li thun so vi thu nhp ton ngn hng nhm nh gi s hp l. Kim tra tnh hp l ca cc khon thu nhp v dch v ngn hng, kinh doanh ngoi t, hoa hng cc khon thu khc bng cch so snh cc loi thu nhp ny vi qui m hot ng trong nm; gii thch cc kt qu quan trng thu c t vic so snh nhng khng ng nh d kin. Chn mu chng t kim tra cc hot ng thu ca ngn hng trong thc t. Xem xt vic hch ton cc khon thu nhp bt thng (i tng v c s hch ton). Tn Ngy Tham chiu

II 1

Chi ph Lp bng kim tra bng vic phn tch cc khon chi ph theo tng loi ti sn v n ca ngn hng; xem xt cc bin ng ln v nh gi s hp l v c cu v tc tng ca cc khon mc chi ph cn c vo c ch tnh gi ca ngn hng, Qui nh v ch thu - chi ti chnh ca NHTM v qui m hot ng ca n v trong nm kim ton, m bo chi ph c hch ton . Kim tra vic tnh cc khon chi ph v tr li vay ca ngn hng Kim tra vic hch ton d chi li phi tr ca ngn hng theo qui nh Chn mu nghip v hch ton d chi tr li kim tra s hp l v y ca vic tnh ton, hch ton Phn tch li sut bnh qun theo thng da vo s d ti sn n chu li bnh qun gia quyn v nh gi s hp l chung. Ch phn tch cho tng loi tin v cc k hn.

Tn

Ngy

Tham chiu

162

Kim tra chi ph cho nhn vin: Tin lng v cc khon chi ph c tnh cht lng hng thng, xem xt cc bin ng ln qua vic phn tch s bin ng v nhn s v chi ph bnh qun Kim tra vic trch v np cc khon chi ph c lin quan v bo him: BHXH, BHYT hoc cc loi bo him khc (nu c) Phn tch t l chi ph trn u ngi nhm xem xt tnh hp l chung. Kim tra tnh hp l ca cc chi ph qun l v chi ph hnh chnh, so snh vi k hoch ban u v gii thch cc bin ng kt qu quan trng Kim tra tnh hp l ca cc khon chi v ti sn (sa cha, bo dng, thu hot ng, ...), i chiu vi k hoch v qui m hot ng nm kim ton Kim tra cc chi ph v hoa hng mi gii, h tr trong vic huy ng vn, cho vay, thu n v k c cc khon chi ph php lut c lin quan Kim tra vic lp cc khon d phng ri ro, m bo d phng ri ro c trch v hp l theo qui inh php l lin quan. Mt s loi ri ro trong hot ng ngn hng cn lp d phng nh : Tn dng, cc cam kt v cng n tim tng, gim gi chng khon v u t, cc ri ro khc (nu c) ... Cc khon mc ngoi bng i chiu cc khon mc ny vi s sch chi tit. R sot ngy o hn ca cc khon mc ny. Xem xt vic lp d phng cho 1 s khon mc ngoi bng cn thit Ch cc cam kt tn dng cha gii ngn cng cn c thuyt trnh.

VIII. Lp v gi bo co kim ton 1. Nguyn tc lp bo co kim ton: Khi kt thc mt cuc kim ton phi kp thi lp bo co kim ton. - Bo co kim ton phi trnh by r ni dung kim ton c th tin hnh kim ton ti chi nhnh no? Thi gian kim ton, thc hin vic kim tra trn nhng h s no? chn mu nhng n v no? - Ni dung Bo co yu cu chnh xc, r rng trnh hiu nhm, trnh nhng t kh hiu, thut ng v trnh nhng chi tit khng cn thit m bo tc dng ca Bo co. Phn nh s tht, khng thin v v nhng pht hin trong bo co khng mang tnh thnh kin v bp mo. Bo co cn mang tnh xy dng, gip i tng kim ton v vi nhng kin ngh, xut cc bin php sa cha v khc phc sai phm, ci tin quy trnh nghip v, hon thin c cu t chc nu c. Khng mang tnh c nhn v cm tnh. Bo co v nhng pht hin mang tnh th tc v kim sot ch khng mang tnh cht ca pht hin n l. Nhng sai st n l khng mang li gi tr v c th c nhng tc ng ngc li i vi bn bo co.

163

- Ton b nhng pht hin trong bo co cn c trch dn n nhng h s, bo co kim ton chi tit tng khon vay v cn c trao i vi gim c/Ph trch b phn. Trong trng hp ph trch b phn chm tr trong vic x l cc pht hin, cn a ra mt thi gian chnh thc b phn ny gii p vn v cn thng bo rng trong trng hp khng thc hin yu cu s b nu trong bo co. 2. Nhng ni dung sau y cn c nu trong bo co: - Phm vi cng vic kim ton - nh gi mi trng kim sot - Nhng im mnh c th v nhng pht hin mang tnh tch cc. - Nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng v nhng sai st c pht hin (c cc bng chng km theo). - Gii trnh ca i tng kim ton v nhng sai st. - Kt lun v ni dung kim ton. - Khuyn ngh v xut chnh sa khc phc sai st. - Khuyn ngh ci tin th tc trong hot ng - Khuyn ngh khc. 3. Gi bo co kim ton Bo co kim ton c gi n 4 ni sau y: - Ch tch Hi ng qun tr. - Trng ban kim sot Hi ng qun tr - Ban Lnh o Ngn hng T&PT Vit Nam - n v c kim ton. 4. Theo di sau kim ton. - Xem xt bo co khc phc ca i tng kim ton. - Tin hnh kim tra li ti i tng kim ton v cc hot ng sa cha, khc phc v cc kt qu hay hin trng lin quan n cc pht hin kim ton quan trng. Thi gian thc hin vic kim tra ny ph thuc vo mc nghim trng ca cc vn v cc iu kin c lin quan. - Phng php kim tra bao gm phng vn, quan st trc tip, th nghim v kim tra bng chng ca cc hot ng sa i; cng vic kim tra ny cng c lp h s nh cc cng vic kim ton khc. - nh gi li cc ri ro trong h thng kim sot ni b da trn cc iu kin c sa i hoc da trn nhng gii php m i tng kim ton cho bit l hoc s thc hin. - Lp bo co theo di sau kim ton. 5. Mu biu kim ton (Hng dn ): - Ph lc 01/KTTC - Ph lc 02/KTTC - Ph lc 03/KTTC

164

PH LC 01/KTTC BNG CN I TI SN
2003 triu ng TI SN Tin mt v cc khon tng ng tin ti qu Tin gi ti Ngn hng Nh nc Vit Nam Tin gi thanh ton ti cc t chc tn dng (TCTD) khc Tin gi c k hn v cho vay cc TCTD khc Chng khon u t v kinh doanh Cho vay v tm ng khch hng D phng ri ro tn dng u t gp vn lin kt, lin doanh mua c phn Ti sn c nh hu hnh Ti sn c nh v hnh Xy dng d dang Li d thu Cc ti sn khc TNG TI SN N PHI TR V VN CH S HU N PHI TR Tin gi thanh ton ca Kho bc Nh nc v cc TCTD khc Tin gi c k hn v tin vay t BTC v NHNN Tin gi c k hn v tin vay t cc TCTD khc Cc ngun vn vay khc Tin gi khch hng v cc khon phi tr khch hng Thu thu nhp doanh nghip Li d chi Cc cng n khc TNG N PHI TR NGUN VN CH S HU 2.212.392 8.687.283 995.263 8.308.681 60.024.675 29.564 937.281 731.782 81.926.921 5.091.462 12.903.329 1.772.021 7.165.584 67.780.896 93.655 1.285.608 441.254 96.533.809 1.075.568 5.140.263 602.306 9.144.667 8.385.759 63.758.459 (2.396.473) 243.354 424.859 22.976 117.880 432.537 478.403 87.430.558 1.126.488 4.752.364 926.021 14.212.413 9.312.158 72.430.175 (2.212.378) 356.821 504.349 82.684 180.333 663.956 380.565 102.715.949 2004 triu ng

165

Vn iu l Vn khc Qu chnh lch t gi do chuyn i Cc qu d tr Li nhun li TNG NGUN VN CH S HU TNG N PHI TR V VN CH S HU CC KHON MC GHI NH

3.746.300 283.414 1.328.399 145.524 5.503.637 87.430.558 15.550.247

3.866.492 568.805 48.332 1.468.904 229.607 6.182.140 102.715.949 16.273.222

166

PH LC 02/KTTC BO CO KT QU KINH DOANH


2003 triu ng THU NHP T HOT NG KINH DOANH Thu nhp li v cc khon tng ng Chi ph li v cc khon tng ng THU NHP LI THUN Thu ph dch v Chi ph dch v Li thun t hot ng kinh doanh ngoi hi Li thun t hot ng kinh doanh chng khon Li thu t chng khon u t Li thun t u t gp vn lin kt, lin doanh mua c phn Thu nhp hot ng khc TNG THU NHP T HOT NG KINH DOANH TNG CHI PH HOT NG Lng v cc chi ph nhn vin khc Chi ph khu hao v khu tr Chi ph hot ng khc TNG CHI PH HOT NG KINH DOANH THU NHP HOT NG KINH DOANH THUN D phng ri ro tn dng LI NHUN TRC THU Thu LI NHUN THUN TRONG NM LI NHUN LI U NM Li nhun trc khi phn phi Tr: - Trch lp cc qu d tr theo quy nh ca nm trc (236.325) (125.396) (271.719) (71.610) (318.611) (661.940) 1.194.279 (670.509) 523.770 (162.691) 361.079 274.205 635.284 (328.214) (99.713) (422.877) (850.804) 1.933.205 (1.121.673) 811.532 (201.359) 610.173 145.524 755.697 4.914.601 (3.688.202) 1.226.399 202.823 (46.356) 49.581 1.777 385.478 9.497 27.020 1.856.219 5.760.703 (3.846.763) 1.913.940 223.370 (42.719) 57.481 11.635 540.870 45.260 34.172 2.784.009 2004 triu ng

167

- B sung qu lng theo kt qu hot ng kinh doanh ca nm trc theo quy nh ca Nh nc - Tm trch cc qu trong nm - Trch thu s dng vn trong nm - iu chnh thu s dng vn cc nm trc - Tng vn do nhn c li Tri phiu Chnh ph c bit trong nm - Cc khon khc LI NHUN LI CUI NM

(39.230) (178.000) (53.050) 16.845 145.524

(54.805) (209.458) (72.547) (3.227) (44.550) (16.107) 229.607

168

PH LC 03/KTTC BO CO LU CHUYN TIN T


2003 triu ng LU CHUYN TIN T T HOT NG KINH DOANH Li nhun thun trc thu iu chnh cho cc khon mc phi tin t trong LN trc thu: Chi ph khu hao v khu tr D phng ri ro tn dng (Li)/l t thanh l ti sn c nh Li thun t u t gp vn lin doanh mua c phn Lu chuyn tin thun t hot ng kinh doanh trc khi thay i vn lu ng thun N xo trong nm (Tng)/Gim ti sn lu ng: Vng Tin gi ti NHNN Tin gi c k hn v cho vay cc TCTD khc Chng khon u t v kinh doanh Cho vay v tm ng khch hng Li d thu Cc ti sn khc Tng/(gim) n ngn hn: Tin gi v tin vay t BTC v NHNN Tin gi v tin vay t cc t chc tn dng khc Cc ngun vay khc Tin gi ca khch hng v cc khon phi tr KH Li d chi Cc cng n khc 20.351 (3.555.550) (3.222.510) 13.834.884 266.232 229.334 58.209 5.023.120 368.995 (1.143.097) 7.756.221 348.327 (338.069) 6.177.087 32.566 268.853 1.628.850 (3.671.147) (6.367.109) (75.604) (406.789) 431.860 2.779.496 (926.399) (8.671.716) (231.419) 97.878 71.610 670.509 (9.497) 1.256.392 (180.544) 99.713 1.121.673 (45.260) 1.987.658 (1.305.768) 523.770 811.532 2004 triu ng

169

Thu tr trong nm Tin thun thu/(s dng) trong hot ng kinh doanh LU CHUYN TIN T V HOT NG U T. Mua sm ti sn c nh v xy dng d dang Thu t thanh l ti sn c nh u t b sung gp vn lin kt lin doanh mua c phn C tc nhn c trong nm Tin thun s dng trong hot ng u t Tng vn iu l trong nm S dng cc qu Cc khon khc Tin thun thu/ (s dng) trong hot ng ti chnh Thay i thun ca tin v cc khon tng ng tin S d u nm ca tin v cc khon tng ng tin S d cui nm ca tin v cc khon tng ng tin

(291.379) 233.170 (179.428) 7.550 (969) 9.497 (163.350) 96.300 (48.785) (15.084) 32.431 (364.089) 3.596.068 3.231.979

(144.600) 6.032.487 (357.268) 55.904 (30.816) 10.941 (321.239) (28.469) (16.920) (45.389) 5.665.859 3.231.979 8.897.838

170

You might also like