Php lut i cng

1. Cc c trng ca nh nc:
NN l mt hin tng vnh cu bt bin, nn l mt phm tr lch s c qu trnh pht sinh, pht trin v tiu vong. NN l lc lng ny sinh t XH. N xut hin khi XH pht trin mt mc nht nh, to ra nhng tin cn thit cho s tn ti ca n v s tiu vong khi nhng iu kin y khng cn na. NN c nhng c trng c bn sau: a/ NN l t chc quyn lc chnh tr cng ng c bit, vi b my thc hin cng ch v qun l i sng XH, NN thit lp quyn lc cng qun l XH v nm quyn thng tr thng qua vic thnh lp b my chuyn lm nhim v qun l NN, v b my thc hin cng ch (qun i, nh t, cnh st,.. duy tr a v ca giai cp thng tr. Cn cc t chc khc trong XH, khng c quyn lc ny nh t chc nghip on, cng on, ph n, on thanh nin, mt trn t quc,.. b/ NN c lnh th ring v thc hin qun l dn c theo cc n v hnh chnh lnh th. NN thit lp quyn lc trn cc n v hnh chnh lnh th, qun l dn c theo n v hnh chnh lnh th m khng ph thuc vo huyt thng, dn tc, gii tnh, tn gio,..vic phn chia ny m bo cho hot ng qun l ca nh nc tp trung, thng nht, chc ch hn v phm vi tc ng ca nh nc din ra trn quy m rng ln nht, hnh thnh b my qun l nh nc t trung ng n a phng. c/ NN c ch quyn quc gia: ch quyn quc gia th hin quyn ti cao ca quc gia trong phm vi lnh th ca mnh. NN t quyt nh v chnh sch i ni, i ngoi, khng ph thuc vo lc lng bn ngoi, ch quyn quc gia l thuc tnh gn lin vi NN, quyn lc ny c hiu lc vi tt c dn c, cc t chc trn lnh th quc gia. d/ NN l t chc duy nht c quyn ban hnh php lut v m bo cho s thc hin php lut bng sc mnh cng ch, thng qua php lut ch ca nh nc tr thnh ch ca ton x hi buc mi c quan, t chc phi tun theo. e/ NN c quyn nh ra v thu cc loi thu di hnh thc bt buc: duy tr NN, m bo cho s pht trin kinh t, vn ho, x hi, quc phng, an ninh,.. gii quyt cc cng vic chung ca XH. Qua 5 c trng trn nhm phn bit nh NN vi cc t chc chnh tr x hi khc, ng thi cng phn bit vi cc t chc th tc trong x hi nguyn thu. Qua cho thy vai tr to ln ca NN trong h thng chnh tr m cc t chc khc khng c.

2. Chc nng ca nh nc:

Chc nng ca NN l nhng phng din hot ng ch yu ca NN nhm thc hin nhng nhim v t ra trc nh nc. Chc nng ca nh nc c mi lin h cht ch vi nhim v ca nh nc, chc nng l thc hin nhim v m nhim v li c nh nc t ra trc sau mi s dng chc nng gii quyt nhim v .

Bn cht, vai tr x hi ca nh nc c th hin trc tip v y nht qua cc chc nng ca nh nc, vic tm hiu khi nim chc nng ca nh nc gip chng ta hiu r hn bn cht, vai tr XH, nhim v v mc tiu c bn ca mi kiu NN trong mt hnh thi kinh t XH nht nh. Nh vy chc nng ca NN c xc nh xut pht t bn cht NN, do c s kinh t v c cu giai cp ca XH quyt nh: Cc nh nc bc lt( nh nc ch n, nh nc phong kin, nh nc t sn..) c bn cht ging nhau l mang tnh giai cp su sc c xc nh trn c s ca ch t hu v t liu sn xut, bc lt nhn dn lao ng v tn ti giai cp i khng l giai cp bc lt v giai cp b bc lt cho nn nh nc ny c chc nng c bn nh nhau trong lnh vc i ni v i ngoi l: - Bo v, duy tr ch t hu v t liu SX; - n p NDL v CT_TT; - Tin hnh cin tranh xm lc nhm n dch cac DT khc: NN XHCN_ T chc quyn lc ca ton th NDL do giai cp cng nhn lnh o, c bn cht, nhim v c bn v mc tiu khc vi NN bc lt, da trn nn tng kinh t XH vi c s kinh t l ch s hu TBCN v bo v li ch ca qun chng NDL. V vy n thc hin cc chc nng vi ni dung v mc tiu cng khc vi cc CN ca NN bc lt: - T chc v qun l nn kinh t hng ho XHCN - T chc v qun l VH, GD_KH; - Bo m thc hin cc quyn t do dn ch v li ch hp php ca cng dn - Bo m an ninh chnh tr; - Bo v trt t php lut v tng cng php ch XHCN; - Thit lp cng c, pht trin cc mi quan h hp tc vi tt c cc nc c ch CT_XH khc nhau trn nguyn tc ho bnh tn trng c lp, ch quyn, bnh ng v cng c li. - Tham gia vo cuc u tranh chung ca nhn dn th gii v ho bnh, c lp dn tc v tin b XH. Tu theo gc khc nhau, chc nng ca NN c phn chia khc nhau + Di gc tnh cht ca quyn lc CT: NN c chc nng thng tr giai cp; chc nng thng tr XH. + Di gc phm vi tc ng ca quyn lc: chc nng i ni; chc nng i ngoi, - Chc nng thng tr chnh tr ca giai cp_ chc nng giai cp l chc nng m NN lm cng c chuyn chnh ca mt giai cp nm bo v s thng tr ca giai cp i

vi ton th XH, chc nng giai cp ca NN bt ngun t l do ra i ca NN v to thnh bn cht ch yu ca n. - Chc nng XH ca nh NN l chc nng NN thc hin s qun l nhng hot ng chung v s tn ti ca XH, tho mn mt s nhu cu chung ca cng ng dn c nm di s qun l ca NN. Trong 2 chc nng th chc nng thng tr l c bn nht v c chc nng chi phi chc nng x hi, chc nng x hi phi ph thuc v phc v cho chc nng thng tr chnh tr. Giai cp thng tr by gi cng bit gii hn kin ton cch thc hin chc nng x hi trong khun kh li ch ca mnh, song chc nng XH li l cho vic thc hin chc nng giai cp; bi v chc nng giai cp ch c th thc hin thng qua chc nng XH. Ph. ng ghen vit: khp ni CNXH l c s ca s thng tr chnh tr, v s thng tr chnh tr cng ch ko di chng no cn thc hin chc nng XH ca n. - Chc nng i ni v i ngoi: S thng tr v s thc hin chc nng XH ca nh nc th hin trong lnh vc i ni cng nh i ngoi: + chc nng i ni ca nh nc nhm duy tr trt t KT_CT_XH v nhng trt t hin c trong XH. Thng thng iu phi c php lut ho v thc hin nh s cng ch ca b my NN. Ngoi ra NN cn s dng nhiu phng tin khc nh b my thng tin, tuyn truyn, cc c quan vn ho gio dc,.. xc lp t tng, ch ca giai cp thng tr, lm cho chng tr thnh chnh thng trong x hi. + chc nng i ngoi ca nh nc nhm bo v bin gii lnh th quc gia v thc hin cc mi quan h kinh t, chnh tr, vn ho vi cc nc khc v li ch ca giai cp thng tr cng nh li ch quc gia, khi li ch QG khng mu thun vi li ch ca giai cp thng tr. Ngy nay trong xu th hi nhp khu vc v quc t, vic m rng chc nng i ngoi ca NN c tm quan trng c bit. C hai chc nng i ni v i ngoi ca NN iu xut pht t li ch ca giai cp thng tr, chng l hai mc ca mt th thng nht. tnh cht ca chc nng i ni quy nh chc nng ca chc nngi ngoi, ngc li tnh cht v nhng nhu cu ca chc nng i ngoi c tc ng mnh m tr li chc nng i ni. Lu : chc nng ca NN cng c mt s yu cu i vi nhim v ca nh NN: Chc nng phi ph hp vi nhim v, nhim v no th xy dng chc nng . Chc nng phi ng b vi nhau v mi nhim v nhiu chc nng khc nhau gii quyt nhim v c c ra. Ch cn mt chc nng b lng lo th nhim v s khng c thc hin. Chc nng s thay i khi nhim v thay i.

V d:

3. Hnh thc ca nh nc:

Hnh thc ca NN l vn c ngha l lun v thc tin rt quan trng. Hnh thc NN chnh l hnh thc t chc v thc hin quyn lc chnh tr. Nh vy, s thng tr v

chnh tr ph thuc vo vic giai cp thng tr v thc hin quyn lc NN theo hnh thc no. Hnh thc nh nc bao gm: hnh thc chnh th, hnh thc cu trc NN v ch chnh tr. - Hnh thc chnh th l cch thc t chc, trnh t thnh lp cc c quan quyn lc cao nht m NN v quan h gia cc c quan vi nhau, cng nh thi ca cc c quan vi nhn dn. Hnh thc chnh th c hai dng: + Chnh th qun ch l hnh thc trong quyn lc ti cao ca NN tp trung ton b hay mt phn vo tay ngi ng u theo nguyn tc tha k quyn lc gi l vua ( hong , n hong, quc vng,..) chnh th qun ch c chia thnh: Qun ch tuyt i: ngi ng u c quyn lc v hn. Qun ch tng i: (hn ch) ngi ng u nh nc ch nm mt phn quyn lc ti cao v bn cnh cn c c quan quyn lc khc. + Hnh thc chnh th cng ho l hnh thc trong quyn lc ti cao ca NN thuc v mt c quan c bu ra trong mt thi gian nht nh. Chnh th cng ho c hai dng: Cng ho dn ch: php lut quyt nh quyn bu c cho mi ngi dn c iu kin (khng phn bit giu ngho, tn gio, dn tc, giai cp tng lp,..) Cng ho qu tc: php lut ginh quyn bu c cho tng lp qu tc Hnh thc cu trc l s cu to NN thnh cc n v hnh chnh lnh th v tnh cht quan h gia cc b phn cu thnh NN khc nhau. Gia cc c quan nh nc trung ng v cc c quan nh nc a phng. Hnh thc cu trc NN ch yu c: + NN ling bang c cu thnh t cc bang, cc n v lnh th c du hiu quc gia, do nhiu nc hp thnh, vi 2 h thng php lut, 2 b my NN, 2 ch quyn quc gia: bao gm ton lin bang v mi nc thnh vin. + NN n nht: ton vn lnh th thng nht vi nhau: vi mt h thng php lut, mt b my nh nc, mt h quyn quc gia.

Chng 2:
Cau 1: Cc thuc tnh c bn ca php lut: Php lut c rt nhiu tnh cht, c im nh tnh ch, tnh giai cp, gi tr x hi, tnh h thng, tnh nng ng, tnh dn tc,.. nhng nu bt nt c th ca php lut so vi cc hin tng khc nh: quy phm tp qun, tn u tn gio, quy phm ca cc t chc x hi,.. Tnh bt buc chung: