Cai Cach Chinh Sach Thue Viet Nam

Ci cch chnh sch thu Vit Nam
GVHD: TS. Dip Gia Lut
LI M U
i vi bt k quc gia no trn th gii, thu ng vai tr l cng c quan trng ca Nh nc qun l, iu tit sn xut kinh doanh cng nh phn phi tiu dng, thc y kinh t pht trin. Thu l ngun thu ch yu trong ngn sch nh nc, bo m s tn ti cho b my chnh tr quc gia, v l ngun ti chnh khng th thiu cho cc chnh sch u t cng, pht trin c s vt cht h tng phc v cho cc hot ng kinh t, v m bo cho i sng an sinh x hi. C c mt h thng chnh sch thu ph hp, ng b, hon thin v lun theo kp s vn ng pht trin ca thc tin l iu kin cn thit v cp bch. Chnh sch thu khng nhng phi ph hp vi tnh hnh v nh hng pht trin ca quc gia, m cn phi ph hp vi cc thng l, chun mc quc t, c bit trong iu kin hi nhp kinh t quc t ngy cng m rng nh hin nay. Bi vy mt tt yu l, chnh sch thu ca Vit Nam phi khng ngng c ci cch, kin ton, tr thnh cng c thc y nn kinh t pht trin, n nh chnh tr, thc hin cng bng x hi, v phn b hiu qu cc ngun lc, v mc tiu pht trin bn vng. Bi tiu lun Ci cch chnh sch thu Vit Nam a ra nhng tm hiu c bn v thc trng ci cch chnh sch thu Vit Nam t trc n nay v kin ngh mt s gii php nhm ci cch, nng cao hiu qu chnh sch thu Vit Nam.
Trang 1
Chng I:
C S L LUN
1. L LUN CHUNG V THU: 1.1. Khi nim:
Thu l mt khon np bt buc m cc c nhn v t chc c ngha v phi thc hin i vi Nh nc, pht sinh trn c s cc vn bn php lut do Nh nc ban hnh, khng mang tnh cht i gi v hon tr trc tip cho i tng np thu.
1.2. c im: 1.2.1. Thu lun gn lin vi quyn lc ca Nh nc
C th ni, nh thu l mt c quyn ca Nh nc, c quyn ny c quy nh bng lut php. Chng hn, chng II CH KINH T, iu 22 ca Hin Php nc ta quy nh: Cc c s sn xut kinh doanh thuc mi thnh phn kinh t phi thc hin y ngha v i vi Nh nc, ; Cng dn c ngha v ng thu v lao ng cng ch theo quy nh ca php lut.
1.2.2. Thu l mt phn thu nhp ca cc tng lp dn c bt buc np cho Nh nc
Nh nc s dng quyn lc chnh tr buc ngi np thu phi chuyn giao mt phn thu nhp cho Nh nc thng qua quy nh php lut v thu. 1.2.3. Thu l hnh thc chuyn giao thu nhp khng mang tnh cht hon tr trc tip Mt c im d nhn thy l thu khng mang tnh i gi. Ngha l khng c s chuyn giao hng ha dch v gia i tng np thu v Nh nc. Li ch ca i tng np thu c c t vic Nh nc thng qua vic chi tiu ca Chnh ph nh: chi u t c s h tng (in, ng, trng, ) hay thng qua cc chnh sch h tr t Nh nc;
1.3. Phn loi thu:
1.3.1. Cn c vo tnh cht

a) Thu trc thu: Thu gin thu l loi thu m ngi trc tip np thu khng phi l ngi chu thu. N
l yu t cu thnh trong gi mua hng ho v dch v, nhm ng vin s ng gp ca ngi tiu dng. Nh vy, ngi np thu thc cht l ngi np h cho ngi mua hng ho v dch v.
V d: Thu Gi tr gia tng (VAT); Thu tiu th c bit; Thu xut nhp khu; b) Thu trc thu: Trang 2
Thu trc thu l loi thu m ngi trc tip np thu ng thi l ngi chu thu. Thu
trc thu l loi thu m nh nc thu thu trc tip ca cc c s sn xut kinh doanh hng ha dch v v c thu nhp. Thu trc thu trc tip ng vin, iu tit thu nhp ca ngi np... .
V d: Thu thu nhp c nhn; Thu thu nhp doanh nghip; 1.3.2. Cn c vo i tng nh thu: a) Thu nh vo sn phm, hng ha v dch v: Thu VAT, Thu XNK,
b) Thu nh vo thu nhp. V d: Thu TNDN, Thu TNCN, c) Thu nh vo ti sn. V d: Thu nh t, thu trc b,
d) Thu nh vo vic s dng, khai thc mt s ti sn. V d: Thu ti nguyn, Thu
s dng t nng nghip, ...

1.4. Vai tr ca thu:
1.4.1. Thu l ngun thu ch yu ca Ngn sch Nh nc Thu c xem nh l cng c ch yu ca Nh nc nhm huy ng tp trung mt phn ca ci vt cht trong x hi vo ngn sch Nh nc. Mt nn ti chnh quc gia lnh mnh phi da ch yu vo ngun thu t ni b nn kinh t quc dn. Do , thu phi tr thnh ngun thu ch yu, b phn c bn ca mt nn ti chnh quc gia lnh mnh. 1.4.2. Thu l cng c qun l v iu tit v m nn kinh t Php lut thu l cng c iu tit v m ca Nh nc i vi nn kinh t v i sng x hi. Hng dn sn xut v tiu dng thng qua s phn b v s dng cc ngun lc. N cng l n by kinh t quan trng, kch thch hiu qu sn xut kinh doanh.
Tnh cht iu tit thng qua thu c th hin vic xy dng ng n v mi quan
h gia cc loi thu, qua vic xc nh hp l i tng np thu, i tng tnh thu, thu sut, biu thu, ch min gim, phng php qun l thu thu trn c s hch ton y , chnh xc. ngha iu tit ca thu bao gm hai mt: Khuyn khch, nng nhng hot ng kinh doanh cn thit lm n c hiu qu cao. ng thi thu hp, km hm nhng ngnh ngh, mt hng cn hn ch sn xut, hn ch tiu dng theo hng tit kim, chng sa hoa, lng ph.
Trang 3
Bn cnh , thu cn c vai tr hng dn v khuyn khch hp tc u t nc ngoi, y mnh hot ng XNK ng thi vi vic bo v sn xut ni b.
1.4.3. Thu gp phn m bo bnh ng gia cc thnh phn kinh t v cng bng x
hi.
Cng bng x hi khng c ngha l bnh qun ch ngha, i hi mi ngi trong x hi
ch c th thu nhp ngang nhau. Ngi c thu nhp cao phi ng thu cao hn ngi c thu nhp thp nhng phi m bo ngi c thu cao s lm n ngy mt c hiu qu hn so vi ngi c thu nhp thp nhm khuyn khch ci tin qun l, ci tin k thut, u t vn, u t cht xm, lm n c thu nhp chnh ng. Thng qua chnh sch thu, lut thu tr thnh mt trong nhng cng c hiu qu gp phn m bo s bn vng gia cc thnh phn kinh t v cng bng x hi.
2. L LUN CHUNG V CHNH SCH THU: 2.1. nh ngha:
Chnh sch thu l mt ni dung ca chnh sch ti chnh quc gia, l tng th cc quan im, t tng, cc gii php v cng c m nh nc s dng ra quyt nh v thu nhp v huy ng ngun thu m bo cho nhu cu chi tiu ca mnh.
2.2. Vai tr ca chnh sch thu:
Chnh sch thu l mt b phn khng th thiu trong h thng chnh sch ti chnh quc gia, l mt trong nhng cng c qun l v m quan trng trong vic thc hin ng li pht trin kinh t - x hi ca t nc. Vai tr ca chnh sch thu th hin qua chc nng c bn:
Chc nng nh hng: Chnh sch thu gp phn nh hng cho nh qun l thu v np thu mt cch y , chnh xc, kp thi v hp l. Chnh sch thu cn gip cc nh sn xut kinh doanh nh hng, xc nh ngnh ngh, lnh vc sn xut kinh doanh... mang li hiu qu ph hp vi kh nng v nng lc ca mnh.
Chc nng iu tit: Chnh sch thu gip phn phi, iu tit thu nhp gia cc c nhn, cc t chc v gp phn phn phi li cc ngun ca ci x hi v nng lc sn xut ca ton x hi trong lnh vc ca nn kinh t quc dn theo nhng nh hng pht trin ca nh nc.
Trang 4
Nh vy, chnh sch thu gp phn ch ng tch cc trong vic khuyn khch hay kim ch i vi cc hot ng kinh t - x hi ca tt c cc ngnh, lnh vc, lnh th, t chc v c nhn theo nhng mc tiu nh hng v hoch nh ca nh nc.
3. LCH S NGNH THU VIT NAM: 3.1. Thi k u cha c chnh sch thu chnh thc di chnh quyn cch mng
(1945-1950):
Ngy 10/9/1945, Chnh ph ban hnh sc lnh s 27/SL t ra S Thu quan v thu gin thu (trc thuc B Ti Chnh) di quyn iu khin ca mt Tng gim c c b nhim bng sc lnh theo ngh ca B trng b Ti chnh. S Thu quan v Thu gin thu c nhim v xy dng chnh sch v t chc ch o, qun l vic thu cc loi thu xut nhp cng, cc th thu gin thu (ru, mui, thuc l iu...). C th:

mi k (Bc k, Trung k, Nam k) c "S thu quan". mi tnh c "S chnh thu thu quan"; di s chnh thu l "S tiu thu" ph trch cc ng mui ... H ni, nng, Si gn c "S tng thu" tp trung cc khon thu ca mi k. (T chc nh trn gn ging nh t chc ngnh thng chnh thi Php thuc).
Ring Hi phng, nng, Si gn c thanh tra thng tr ph trch thu xut nhp cng.
Ngy 25/3/1946, B trng B Ti chnh ban hnh ngh nh s 210-TC thnh lp Nha Thu trc thu Vit Nam (trc thuc B Ti chnh) c nhim v nghin cu, ngh thi hnh v kim sot cc cng vic lin quan n cc loi thu trc thu (thu in th, thu th trch, thu mn bi, thu lng bng, thu li doanh nghip, thu li tc tng hp). C th:

mi k c Nha thu trc thu cp k; mi tnh c phng thu trc thu.
Ngy 29/5/1946, Theo sc lnh 75/SL, c cu t chc b my ca B Ti chnh thay i. V thu c Nha thu quan v thu gin thu; Nha thu trc thu; Nha trc b Cng sn - in th (sau chuyn thnh Nha Cng sn - Trc thu - a chnh c gi l nha Cng - Trc - a). Ring v thu quan v thu gin thu, mi k c S thu quan, mi tnh c Ty Chnh thu; mi khu vc c ng mui hoc ngun thu quan trng c Ty ph thu. Thu trc thu v cc loi thu khc c mt phng trong U ban hnh chnh ph trch.
3.2. Sau khi c h thng chnh sch thu mi di Chnh quyn cch mng (1951-1958): Trang 5
Sau i hi ng ton quc ln th II ( 2/1951), Chnh ph ban hnh h thng chnh sch thu mi, ch yu l thu nng nghip v thu cng thng nghip. Ngy 14/7/1951, B Ti chnh ban hnh Ngh nh s 55/N thnh lp V Thu Nng nghip (trc thuc B Ti chnh) vi nhim v xy dng v t chc ch o, qun l thu thu nng gnhip. cc lin khu tnh huyn, c quan ti chnh trc tip ph trch cng tc ch o, qun l thu thu nng nghip trn a bn. Ngy 17/7/1951, B Ti chnh ban hnh ngh nh s 63/N thnh lp h thng t chc ngnh thu cng thng nghip bao gm: trung ng: S thu trung ng (Trc thuc B Ti chnh).
lin khu: Phn s thu.
tnh: Chi s thu. tuyn c hot ng xut nhp khu ln: Chi s thu xut nhp khu. huyn, th x: Phng thu.
S thu trung ng c nhim v xy dng v t chc thc hin vic qun l thu mi loi thu (tr thu nng nghip v thu trc b). Tu tnh hnh dn s, din tch, s thu thu c bnh qun hng nm, cc chi s thu, cc phng thu c chia thnh 3 loi: A,B,C. Ty theo nhu cu cng tc, phn s thu hoc chi s thu c th t chc Ban kim sot lu ng, c nhim v kim tra, kim sot hng vn chuyn trn ng; cc phng thu c t chc cc trm kim sot t chc qun l, thu thu nhng ni c hot ng bun bn tp trung (ch, ga, bn xe, tu...).
Sau khi min Bc c gi phng, tm thi khng c thu xut nhp khu, m ch c hot ng c quyn ngoi thng i vi khu vc kinh t quc doanh, Th tng chnh ph c quyt nh thnh lp c quan Hi quan (trc thuc B ngoi thng) qun l hot ng xut nhp khu.
3.3. Thi k ci to v xy dng Ch Ngha X Hi min Bc (1959-1975):
Ngy 7/4/1959, B ti chnh ban hnh Ngh nh s 144-TC/TCCB v iu l t chc B Ti chnh, trong S thu Trung ng c c chuyn thnh S THU CNG THNG NGHIP chuyn trch xy dng v t chc thc hin chnh sch thu cng thng nghip, thu ru, thu mui. V thu chuyn trch xy dng v t chc thc hin chnh sch thu cng
Trang 6
thng nghip, thu ru, thu mui. V thu nng nghip vn tip tc chuyn trch v nng nghip. Ngy 7/11/1961, Theo ngh nh 197/CP ca Chnh ph v t chc b my ca B Ti chnh, t chc ngnh thu cng thay i:
S thu cng thng nghip c chuyn thnh V THU QUC DOANH V THU chuyn trch xy dng v t chc thc hin ch thu ring i vi khu vc kinh t quc doanh v chnh sch thu cng thng nghip trong khu vc kinh t tp th c th. Ngnh thu cng thng nghip khng cn t chc theo h thng dc. a phng, t chc thu quc doanh v thu nm trong c quan ti chnh.
V thu nng gnhip c chuyn thnh V TI V HP TC X V THU NNG NGHIP chuyn trch xy dng ch ti v i vi hp tc x nng nghip v qun l, thu thu nng nghip khu vc tp th c nhn.
Ngy 20/3/1974, Theo ngh nh s 61/CP ca Hi ng chnh ph ban hnh iu l v t chc v hot ng ca B ti chnh, V thu quc doanh v thu cng vi V ti v hp tc x v thu nng nghip li c gii th t chc: CC THU QUC DOANH: chuyn trch xy dng chnh sch, ch qun l, thu trong khu vc kinh t quc doanh, bo m ngun thu ch yu trong ngn sch nh nc, cc tnh thnh ph c cc chi cc thu quc doanh hot ng s ch o ca ngnh dc cp trn. V THU TP TH C TH: chuyn trch xy dng chnh sch v t chc qun l cc loi thu i vi khu vc tp th - c th hot ng cng thng nghip v thng nghip. cc a phng, cc b phn ch o qun l, thu thu nm trong c quan ti chnh.
3.4. Thi k thng nht t nc trc ci cch h thng chnh sch thu (1975-1989):
Ngy 18/11/1978, Hi ng Chnh ph ban hnh Quyt nh s 90-CP sa i t chc b my B Ti chnh, trong c V thu tp th - c th c tch ra thnh lp 2 v thu mi: V THU CNG THNG NGHIP v V THU NNG NGHIP c iu kin ch o, qun l, thu thu cho chuyn ngnh t hiu qu hn. Ngy 11/10/1980, Chnh ph ban hnh quyt nh 120-CP quy nh t chc ngnh thu cng thng nghip thng nht vi ni dung ch yu l: Trung ng: C CC THU CON (nm trong B Ti chnh) do cc trng ph trch.
Trang 7
Tnh v cp hnh chnh tng ng c cc chi cc thu cng thng nghip (nm trong S, Ty Ti chnh) do mt ph gim c hoc ph trng Ty Ti chnh ph trch chi cc trng thu cng thng nghip. huyn v cp hnh chnh tng ng, c phng thu cng thng nghip (nm trong Ban Ti chnh - Gi c) do mt Ph trng ban Ti chnh gi c ph trch trng phng thu cng thng nghip. u mi giao thng quan trng nhng ni tp trung hot ng cng thng nghip c trm hoc i thu cng thng nghip trc thuc phng thu hoc chi cc thu cng thng nghip do mt trng trm hoc i trng thu cng thng nghip ph trch. Cc n v thu cng thng nghip c dng con du ring. Ngy 15/7/1983, HBT ban hnh quyt nh s 75/CP sa i mt s iu trong quyt nh 120-CP vi ni dung "Ngnh thu cng thng nghip c t chc theo h thng dc t trung ng n qun, huyn". C th l:
B Ti chnh th c Cc thu cng thng nghip; tnh hoc n v hnh chnh tng ng th c Phng thu cng - thng nghip... . Cc n v thu do mt cc trng hay chi cc trng, trng phng ph trch.
C quan thu chu s ch o ca c quan thu cp trn v U ban nhn dn cng cp. ng thi chu s kim tra gim st ca c quan ti chnh a phng v xy dng v thc hin ch tiu thu thu cng thng nghip, chp hnh chnh sch ch v k lut ti chnh ca Nh nc. Cng ngy, Hi ng b trng ban hnh Quyt nh s 76/HBT quy nh: "B my thu quc doanh v qun l ti chnh x nghip trung ng c t chc theo h thng dc". B Ti chnh c cc Thu quc doanh v qun l Ti chnh x nghip Trung ng; cc tnh thnh ph c chi cc hoc phng Thu quc doanh v qun l Ti chnh x nghip trung ng hay u nhim cho S ti chnh ph trch (tu s lng x nghip phi ph trch, tng s thu, tng s cn b qun l..). U ban nhn dn tnh thnh ph c nhim v kim tra, gim st hot ng ca cc n v thu quc doanh nh mt n v ca trung ng ng ti a phng. C quan ti chnh c trch nhim phi hp vi c quan thu quc doanh cng cp kim tra, gim st cc hot ng kinh t - ti chnh cc x nghip quc doanh trung ng ng ti a phng.
Trang 8
Ngy 31/12/1983, B Ti chnh ban hnh thng t s 49-TC/TCCB qui nh v t chc b my thu nng nghip, thuc c quan ti chnh cc cp. C th: B Ti chnh, c V thu nng nghip; tnh, huyn hoc n v hnh chnh tng ng, c Ban thu nng nghip nm trong c quan ti chnh; phng, x, th trn, c ban thu nng nghip nm trong U ban nhn dn. Ngy 15/10/1988, Hi ng B trng ban hnh quyt nh s 155/HBT v 156/HBT qui nh chc nng nhim v v t chc B Ti chnh v kin ton b my thu quc doanh v thu trong c quan ti chnh cc cp vi ni dung: trung ng c Cc Thu quc doanh, cc thu cng thng nghip, cc thu nng nghip trc thuc B Ti chnh. tnh hay n v hnh chnh tng ng: C chi cc hoc phng thu quc doanh (ph trch c x nghip trung ng v x nghip a phng); chi cc thu cng thng nghip; chi cc hoc phng thu nng gnhip; trc thuc S ti chnh;
huyn hoc cp tng ng: c phng thu trc thuc Ban ti chnh - thng nghip (c quan chuyn mn gip U ban nhn dn huyn qun l v ti chnh, gi c, thng nghip). Cn b cc t chc thu quc doanh, thu cng thng nghip do U ban nhn dn a phng qun l, b tr s dng theo quy nh ca B Ti chnh v chc danh tiu chun nghip v. Trch nhim lnh o, ch o trc tip ca chnh quyn a phng i vi b my thu quc doanh, thu cng thng nghip, thu nng nghip c gn cht ch vi s ch o v mt chuyn mn nghip v ca c quan thu quc doanh v thu cp trn.
3.5. Thi gian thnh lp ngnh thu nh nc thng nht (t 1990 n nay):
Ngy 7/8/1990, Hi ng B trng ban hnh ngh nh s 218-HBT v vic thnh lp ngnh THU NH NC c hp nht t 3 h thng thu: Thu quc doanh; Thu cng thng nghip; Thu nng nghip.
Hi ng quyt nh thc hin s i mi c bn v h thng t chc thng nht, kin ton b my, o to, bi dng cn b, bo m cc mc tiu ci cch h thng thu mi vi hiu qu cao nht.
Ngnh thu nh nc c t chc qua 3 cp: (1) Tng cc thu; (2) Cc thu; (3) Chi cc thu. Tng cp c xc nh r quyn hn trch nhim v s phn cng c th hp l gia c quan thu ngnh dc cp trn v chnh quyn tng cp trong t chc lnh o ch o thc hin
Trang 9
nghim chnh chnh sch ch thu chung c nc v trn a bn lnh th theo nguyn tc song hnh lnh o.... Chng II:
THC TRNG CI CCH CHNH SCH THU VIT NAM (Giai on t nm 1990 n nay)
T nm 1990 n nay, Vit Nam tri qua 4 giai on ci cch chnh sch thu:
1. Ci cch chnh sch thu Giai on I (1990 1995): 1.1. Nguyn nhn ci cch:
H thng thu nc ta c hnh thnh v pht trin tng bc gn vi s ra i v pht trin ca Nh Nc Vit Nam. Trong nhng nm u xy dng CNXH Vit Nam, ngnh thu p ng nhu cu ph hp vi tnh hnh pht trin kinh t x hi, song n cha thc s l mt h thng thu ton din v pht trin, bc l nhiu nhc im v bn thn chnh sch cng nh t chc thc hin. Cc sc thu cn cha a dng, bao trm cc tt c lnh vc ch yu l thu nng nghip, mt s sc thu khc trong khu vc cng thng nghip p dng i vi kinh t ngoi quc doanh, cn i vi x nghip quc doanh c p dng thu ti chnh nh thu quc doanh, ch phn phi li nhun. H thng hnh thu thu cha th hin s bnh ng gia cc thnh phn kinh t quc doanh v cc thnh phn kinh t cn li v nghi v ng gp cho Nh Nc. i vi khu vc kinh t ngoi quc doanh, h thng thu ngoi mc tiu ngn sch cn mang tnh ci to XHCN, cho nn thnh phn ny phi np nhiu khon thu cho Nh nc. Do cha khuyn khch cnh tranh lnh mnh gia cc ngnh tn ti v pht trin. Tng thu thu thp, t l ng gp vo thu ngn sch nh nc cn cha cao, khng c ngun vn pht trin c s h tng. Doanh nghip nh nc khng np thu m np: thu quc doanh v li nhun trch np. Cc khon thu ny va c min v gim nhiu, va c tnh trn gi (gi bn bun cng nghip) thp hn mt bng gi th trng. Do vy d c t l trch np thu quc doanh v t l np li nhun kh cao song s thu vo ngn sch nh nc khng ng k.
Trang 10
Cc chnh sch cn chp v, thiu tnh h thng cht ch, cha bao qut ht cc ngun thu, nhng li c nhng mt chng cho trng lp.
Cc vn bn chnh sch hu ht ban hnh vi hnh thc di Lut nn tnh php l cha cao, cn tu tin trong vic x l. B my thu thu phn tn, cha to thnh mt h thng cht ch, thng nht ch o t chc thc hin cc khon thu. Trc nhng yu cu i mi ca t nc theo Ngh quyt i hi ng ton quc ln th VI v c ch qun l kinh t, x hi, thc hin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn, m ca vi nc ngoi, vn ng theo c ch th trng c s qun l Nh Nc theo nh hng ln CNXH i hi chnh sch thu phi thay i ph hp vi kinh t th trng c nhiu thnh phn.
1.2. Mc tiu ci cch giai on 1990 -1995:
Mc tiu, yu cu ch yu t ra cho thu l phi bao qut ht mi ngun thu, c th khai thc ng vin, thu c th tr thnh ngun thu ch yu ca NSNN. Thu phi c tc dng gp phn gii phng mi tim nng, m bo s cng bng gia cc thnh phn kinh t, thc y vic t chc, sp xp li lao ng, sn xut hp l, tng cng hch ton kinh doanh XHCN, tng nng sut, h gi thnh, nng cao hiu qu kinh t, tng tch t cho c s, to iu kin np thu c nhiu, gp phn bnh ng, cng bng x hi. H thng thu khng nn qu phc tp song cng phi bao gm mt s sc thu nht nh. Mi sc thu c chc nng, tc dng, mc ch khc nhau nhng c mi quan h cht ch vi nhau, tc ng qua li pht huy tc dng ton din ca c h thng thu.
1.3. Ni dung ci cch giai on 1990 -1995:
Trc tnh hnh thc tin ca nc ta v tham kho kinh nghim quc t, Quc hi kho VIII k hp th 6 cui nm 1989 thng c cu h thng thu mi ca nc ta gm 9 sc thu: thu nng nghip, thu doanh thu, thu tiu th c bit, thu li tc, thu XNK, thu ti nguyn, thu thu nhp, thu nh t, ch thu s dng vn ngn sch Nh nc cp. Thi gian Quc Thi gian Thi gian c hiu Thi gian sa Hi thng qua ban hnh Lut thu Xut khu-Nhp 26.12.1991 khu (hng mu dch v phi mu dch)
Trang 11
lc thi hnh
i b sung 1993
Lut thu doanh thu Lut thu tiu thu Lut thu li tc Lut thu s dng t nng nghip Lut thu chuyn quyn s dng t
30.06.1990 08.08.1990 30.06.1990 08.08.1990 30.06.1990 08.08.1990 1993 06.1994
01.10.1990 01.10.1990 01.10.1990 1994 01.07.1994
1993,1995 1993,1995 1993
Php lnh thu ti nguyn c ban hnh 30/03/1990 v c hiu lc t 1991. Php lnh thu thu nhp i vi ngi c thu nhp cao ban hnh ngy 27/12/1990 c hiu lc thi hnh t 01/04/1991 c sa i b sung vo thng 5/1994
Php lnh thu nh, t c ban hnh thng 9/1992 v c sa i, b sung vo thng 5/1994 trn ton b doanh thu pht sinh ca sn phm qua mi ln chuyn dch t khu sn xut, lu thng n tiu dng.
Thu doanh thu:quy nh doanh thu pht sinh l c s np thu. Do nh nc nh thu
Nu sn phm, hng ha chu thu cng qua nhiu khu th s thu nh nc thu cng tng thm qua cc khu nn vic p dng thu doanh thu trng lp i vi doanh thu chu thu giai on trc. iu mang tnh bt hp l, tc ng tiu cc n sn xut v lu thng hng ha
1.4. nh gi ci cch giai on 1990 -1995: 1.4.1. Kt qu t c:
Thng qua bc ci cch ny,h thng thu Vit Nam c nhng thay i c bn, ton din v su sc. Ton din v h thng thu bao trm mi hot ng kinh doanh v mi doanh nghip di dng lut m ng cho tng cng tnh cng ch ca thu; b my hnh thu c ci t su sc. Cn bn, ci cch thu m ra hng i mi trong vic s dng thu lm cng c qun l v iu tit kinh t v m.
V mt kinh t: Qua nm 5 chuyn khai thc hin chnh sch thu mi, s thu cho NSNN bo m khon 80 - 90% tng s thu trong nc, nng dn t l thu v ph trong GDP t 12,8% nm 1991 ln khon 24% nm 1995. Qua bo m v c bn yu cu chi thng xuyn ngy cng tng ca NSNN, gp phn gim t l bi chi NS, kim ch lm pht, n nh gi c, dnh mt phn tch ly ngy cng tng cho xy dng c bn.
Trang 12

T L NG VIN NGN SCH NH NC SO VI GDP
VT 1991 1992 1993 1994 1995 GDP T ng 76.707 110.535 136.751 170.258 210.000 Tng thu NSNN/ GDP % 13,8 19,0 23,2 23,8 25,0 Ngun: n "Ci cch bc 2 h thng chnh sch thu ph hp vi yu cu cng nghip ha, hin i ha n nm 2000", H ni ngy 24/5/1995. Thc t trong nhng nm qua cho thy thu ng vai tr ngy cng quan trng trong tng ngun thu ngn sch nh nc. T khi p dng cc lut v thu, mc thu thu v l ph chim t trng ngy cng cao trong tng thu ngn sch nh nc. iu ny th hin r mc tiu ca Nh nc khi xy dng cc lut v thu " ... ng vin mt phn thu nhp ca ngi tiu dng vo ngn sch nh nc..."
T TRNG THU V L PH TRONG GDP QUA CC NM
VT Thu, l ph T ng Thu, l ph/ GDP % Thu/tng thu NSNN % Ngun: n "Ci cch bc 2 h
1991 1992 1993 1994 1995 9.844 18.514 28.623 36.410 52.400 12,8 16,7 21 21,8 24 92,75 88 90,3 91,8 96,8 thng chnh sch thu ph hp vi yu cu cng
nghip ha, hin i ha n nm 2000", H ni ngy 24/5/1995

Ci cch thu c ngha quan trng, sc bn i vi cc n v kinh doanh thuc mi thnh
phn kinh t trong nc v cc x nghip c vn u t nc ngoi. H thng thu c p dng thng nht cho cc thnh phn kinh t gp phn thc hin bnh ng, cng bng x hi v ngha v np thu, to mi trng cnh tranh lnh mnh gia doanh nghip, sn xut m rng lu thng, kch thch xut khu v khuyn khch u t trc tip t nc ngoi Thc y cc DNNN tng cng hch ton kinh t, thot dn khi kh khn trong bc u chuyn i c ch qun l, khc phc tnh trng li gi, l tht. Thc y chuyn dch c cu u t v c cu kinh t theo hng tng t trng ca cng nghip v dch v trong GDP Khuyn khch c nh hng mi doanh nghip v c nhn b vn u t t thc y thc y sn xut - kinh doanh pht trin ng hng, bo v sn xut trong nc, khuyn khch sn xut nng nghip pht trin,
V mt x hi:
Trang 13
H thng thu bc u c p dng thng nht cho cc thnh phn kinh t v cc tng
lp dn c, to bnh ng v ngha v np thu. Thu li tc gp phn iu tit hp l thu nhp x hi. Nng cao tnh php l ca thu ln r rt bi a s thu c ban hnh di dng lut v php lnh.
1.4.2. Nhng tn ti v hn ch: H thng chnh sch thu cn st nhiu im quan trng nh: gi tr ti sn thuc s hu
c nhn, gi tr ti sn chuyn nhng. K thut thu v quy nh v min gim cn phc tp Cn mt s loi thu phi gnh nhiu mc tiu, nn khng nhng km hiu qu trong hnh thu m cn gy tm l thu trng lp v chng cho Lut thu cn cha t ti s hiu qu cao, nh thu trng lp, thu sut cao, nn vn cha thc s khuyn khch hot ng sn xut kinh doanh Cha ph hp vi cc quy nh chung v hp tc quc t.
2. Giai on II (1996 2000): 2.1. Nguyn nhn ci cch trong giai on ny:
Giai on 1996-2000 l giai on thc hin ci cch thu trong bi cnh nn kinh t pht trin theo c ch th trng nh hng X hi ch ngha, t nc bc vo giai on y mnh cng nghip ho, hin i ho, m rng quan h hp tc vi cc nc trong khu vc v th gii, tham gia hi nhp quc t phi thc hin bo h c chn lc. Cc doanh nghip hot ng trong nn kinh t a dng ho gm nhiu loi hnh v thuc nhiu thnh phn kinh t khc nhau. H thng chnh sch thu qua ci cch bc I vn cn nhng tn ti nht nh, cha p ng c s pht trin ca nn kinh t.
2.2. Mc tiu ci cch giai on 1996 -2000
ph hp vi yu cu pht trin kinh t, p ng yu cu ca s nghip cng nghip ho v hin i ho t nc, cuc ci cch h thng thu bc II c thc hin nhm khc phc nhng nhc im, tn ti ca ci cch h thng thu bc I, pht huy vai tr ca cng c thu trong vic iu tit v m nn kinh t, khuyn khch sn xut kinh doanh pht trin, m bo t l ng vin hp l cho NSNN, ng thi to iu kin cho doanh nghip tch t vn u t, pht trin v nui dng ngun thu lu di. Chnh sch thu tin ti n gin, n nh, cng bng.
Trang 14

2.3. Ni dung ci cch giai on 1996 2000:
Ngh quyt Quc hi kho IX, k hp th 11 (ngy 10/5/1997) ban hnh Lut thu gi tr gia tng (GTGT) v Lut thu thu nhp doanh nghip (TNDN) c hiu lc thi hnh t 1/1/1999 thay th Lut thu doanh thu, Lut thu li tc. Nm 1998, Lut thu tiu th c bit (TTB), Lut thu XNK cng c sa i bo m s ng b.
a) V thu gi tr gia tng (GTGT) thay th thu doanh thu:
Thu GTGT tnh trn khon gi tr tng thm ca hng ho, dch v pht sinh tng khu trong qu trnh sn xut, lu thng, tiu dng nn khc phc c nhc im thu nh trng lp ca thu doanh thu; thu c hon i vi hng ho xut khu s pht huy tt tc dng khuyn khch xut khu, to iu kin cho hng xut khu c th cnh tranh thun li trn th trng quc t; thu GTGT kt hp vi hng nhp khu lm tng gi vn i vi hng nhp khu, gp phn tch cc bo v hng sn xut trong nc; tng cng hch ton k ton kinh doanh, thc y vic mua bn hng ho thc hin tt ch ho n c khu tr thu GTGT u vo; khuyn khch hin i ho, chuyn mn ho sn xut, nng cao cht lng, h gi thnh sn phm
b) V thu thu nhp doanh nghip (TNDN) thay th thu li tc:
Khi nim "thu li tc" thng c hiu l loi thu nh trn li tc kinh doanh. Trong kinh t th trng, cc khon thu ca doanh nghip rt a dng, phong ph, bao gm c li tc kinh doanh v cc khon thu khng phi t kinh doanh nh cc khon thu v chuyn nhng vn, ti sn, chuyn giao cng ngh... V vy cn thit phi i tn "thu li tc" thnh "thu thu nhp doanh nghip". Vic ban hnh Lut thu TNDN nhm bao qut v iu tit c tt c cc khon thu nhp , ang v s pht sinh ca c s kinh doanh trong c ch th trng; khuyn khch cc nh u t nc ngoi v khuyn khch cc t chc, c nhn trong nc tit kim vn cho u t pht trin kinh doanh qua cc ch min, gim thu; tng bc thu hp s khc bit v chnh sch thu bo m s bnh ng v cnh tranh lnh mnh gia cc thnh phn kinh t; h thng ho nhng qui nh u i v thu trong nhiu lut khc nhau, bo m s r rng, thng nht trong vic thc hin cc ch u i thu. Theo nguyn tc chung, thu sut thu TNDN p dng i vi c s kinh doanh trong nc v t chc, c nhn nc ngoi kinh doanh Vit nam khng theo Lut u t nc ngoi ti Vit nam l 32%. C s kinh doanh c thu nhp cao do li th khch quan mang li,
Trang 15
ngoi vic np theo thu sut 32%, cn phi np thu thu nhp b sung 25% trn phn thu cao, do li th khch quan mang li. i vi d n u t mi thuc cc lnh vc, ngnh ngh, a bn khuyn khch u t c p dng thu sut 25%, 20%, 15% do Chnh ph quy nh.
c) V sa i, b sung Lut thu xut khu, thu nhp khu:
Vic p dng Lut thu GTGT (bt u t 1/1/1999) c i vi hng nhp khu i hi Lut thu xut khu, thu nhp khu (thu XNK) phi c sa i, b sung bo m tnh ng b trong cc chnh sch thu p dng i vi hng nhp khu, khng nh hng n hot ng sn xut, kinh doanh ca cc doanh nghip. ng thi phi pht huy tc dng ca thu XNK khuyn khch v to iu kin thun li hn cho hot ng xut khu, bo h hp l sn xut trong nc theo tinh thn bo h c chn lc, c iu kin, c thi hn, ph hp vi tin trnh hi nhp quc t.
d) V sa i Lut thu tiu th c bit:
Mc tiu khc phc nhng tn ti ca thu tiu th c bit (TTB) hin hnh, bo m yu cu ng vin hp l cho NSNN.
Ni dung ch yu trong Lut thu TTB mi l: iu chnh cc thu sut i vi thuc l
iu x g (t 32%, 52% v 70% xung cn 25%, 45% v 65%); i vi ru t 75% v 90% xung cn 55% v 70% (ring ru cn etylic thuc din np thu tiu th c bit vi thu sut 90% c chuyn sang din np thu gi tr gia tng vi thu sut 10%); i vi bia t 75% v 90% xung cn 50%,. 65% v 75%.
Chuyn cc loi pho khng c ting n t din nh thu tiu th c bit (thu sut 100%)
sang din nh thu gi tr gia tng (10%);

B sung mt hng nh thu l iu ho nhit t 90.000 BTU tr xung (20%); bi l
(30%); vng m, hng m (60%); Ngoi ra, cn b sung 4 hot ng dch v phi nh thu tiu th c bit l: Kinh doanh v trng, mt xa, Karaoke (20%); kinh doanh ca-si-n, tr chi my gic pt (25%); kinh doanh v t cc ua nga, ua xe v kinh doanh bn v hi vin sn gn, v chi gn (20%). i vi hot ng dch v, gi tnh thu TTB l gi cung ng dch v cha c thu TTB; B sung vic gim thu TTB i vi: c s sn xut bia quy m nh, nu np thu theo biu th b l, mc gim bng s b l v xt gim trong vng 5 nm, k t khi lut c hiu lc; i vi c s lp rp, sn xut t trong nc (t 60% n 100% nu b l, trong vng
Trang 16
5 nm k t khi lut c hiu lc thi hnh; nu cn tip tc b l c xt gim thu thm t 1 n 5 nm); c s kinh doanh sn gn c gim 30% mc thu sut theo biu trong vng 3 nm, k t khi Lut TTB c hiu lc.
e) V thu ti nguyn:
Ngy 16/4/1998, U ban Thng v Quc hi ban hnh Php lnh thu ti nguyn (sa i) thay th Php lnh thu ta nguyn ban hnh ngy 30/3/1990 (c hiu lc thi hnh t ngy 1/6/1990) vi ni dung ch yu sau y: C th ho cc loi ti nguyn thuc din p dng Php lnh mi phn bit theo 8 nhm: Ti nguyn khong sn kim loi; Ti nguyn khong sn khng kim loi (k c khong sn lm vt liu xy dng thng thng, t c khai thc, nc khong, nc nng thin nhin); Du m; kh t; sn phm ca rng t nhin; thu sn t nhin; Nc thin nhin (tr nc khong, nc nng thin nhin); Ti nguyn thin nhin khc.
f) V thu chuyn quyn s dng t:
Ngy 4/1/2000, Ch tch nc ban hnh Lnh s 03L.CTN cng b Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu chuyn quyn s dng t c Quc hi kho X, k hp th 6 thng qua ngy 21/12/1999 vi ni dung ch yu sau y:
Lut thu chuyn quyn s dng t (CQSD) nm 1994 quy nh ngi trong cng gia nh chuyn quyn s dng t cho nhau khng phi np thu CQSD khi tch h khu. Nh vy, nu l con ci ra ring, tch h khu trc , khi c b m phn chia nh t hoc ngi cng gia nh cho nhau quyn s dng t nhng khng tch h khu ring vn phi np thu CQSD. Lut sa i, b sung v thu CQSD quy nh r i tng khng phi np thu CQSD l nhng ngi trong gia nh xt theo quan h rut tht thuc hng tha k th nht v th hai theo quy nh ti iu 679 B lut dn s, c th l quan h CQSD gia v vi chng; cha , m , cha nui, m nui vi con , con nui; ng ni, b ni, ng ngoi, b ngoi vi chu ni, chu ngoi; anh ch em rut. Ngoi ra, cn m rng din khng phi np thu CQSD i vi trng hp t hin QSD cho cc t chc xy dng c s vn ho, gio dc, y t, th dc th thao, cc c s t thin khng v mc ch kinh doanh;
Lut c quy nh thu sut l 5%, 10%, 20% phn bit theo trng hp CQSD ln th
nht hay t ln th hai tr i; np thu CQSD ln trc hay cha v theo mc ch s
Trang 17
dng. Lut sa i, b sung ch quy nh 2 thu sut: 2%(vi t nng nghip, lm nghip, thu sn lm mui) v 4% (vi t , t xy dng cng trnh, t khc; B sung vic min thu CQSD i vi: b m Vit nam anh hng CQSD; cc loi t thuc x nng thn min ni, hi o; chuyn t ai cho nhau ph hp iu kin canh tc... B vic min thu CQSD i vi cn b, cng nhn vin chc nh nc chuyn ch do thuyn chuyn cng tc hoc v hu bo m s bnh ng vi cc loi cn b cng nhn vin chc khc v nhn dn.
Nhn chung, trong bi cnh kinh t x hi trong nc, quc t c nhiu yu t khng thun li nhng cng cuc ci cch h thng thu gp phn tch cc vo vic n nh v pht trin kinh t x hi theo ng li chnh sch ca ng v Nh nc. Thu ngn sch ngy cng tng ln; ph hp vi s chuyn i ca nn kinh t theo c ch th trng v thc hin ng l trnh hi nhp quc t. C th nh sau:
Hnh thnh mt h thng chnh sch thu bao qut c hu ht cc ngun thu, p dng
thng nht i vi mi thnh phn kinh t v tng bc thch ng vi yu cu chuyn i nn kinh t theo c ch th trng nh hng X hi ch ngha. H thng chnh sch thu gm nhng sc thu c bn (thu gi tr gia tng; thu tiu th c bit; thu xut khu, thu nhp khu; thu thu nhp doanh nghip; thu thu nhp i vi ngi c thu nhp cao; thu s dng t nng nghip; thu ti nguyn; thu nh t; thu chuyn quyn s dng t, thu mn bi). Ngoi ra, cn mt s loi thu di hnh thc ph v l ph; H thng chnh sch thu tr thnh cng c iu tit v m ca Nh nc i vi nn kinh t gp phn thc y sn xut kinh doanh pht trin, khuyn khch u t, khuyn khch xut khu, bo h sn xut trong nc, thc y chuyn dch c cu kinh t, to vic lm, tng thu nhp cho ngi lao ng, gp phn xo i gim ngho.
Gp phn a tng sn phm trong nc (GDP) sau 10 nm tng hn gp i (2,07 ln); Thc y c cu kinh t chuyn dch tch cc: Trong GDP, t trng nng nghip t 38,7%
gim xung 24,3%, cng nghip v xy dng t 22,7% tng ln 36,6%, dch v t 38,6% tng ln 39,1%;
Thc y xut khu, nng tng kim ngch xut khu khng ngng tng qua cc nm: bnh
qun hng nm trn 21% gp gn 3 ln mc tng trng GDP, sn phm xut khu qua
Trang 18
ch bin tng t 8% nm 1991 ln 40% nm 2000. Nh xut khu tng, v c bn bo m c ngun ngoi t nhp khu thit b, vt t, nguyn nhin vt liu, hng ho cn thit cho nhu cu pht trin sn xut v i sng nhn dn; H thng chnh sch thu c ban hnh di hnh thc lut, php lnh to c s php l cao ng vin mt phn thu nhp ca doanh nghip, dn c vo Ngn sch Nh nc lm cho d ton thu ngn sch Nh nc lun t v vt mc tiu ra. Nh bo m nhu cu chi thng xuyn, dnh mt phn tng chi u t pht trin, chi tr n, gp phn kim ch lm pht mc cho php.
Tng thu thu v ph lun hon thnh vt mc d ton thu hng nm c Quc hi thng
qua v c tc tng trng cao qua cc nm: Nm 2000 tng 13,7 ln so vi nm 1990. S thu v thu v ph trong tng thu Ngn sch Nh nc nm 1990 ch chim 76,78%,. T l ng vin qua thu v ph/GDP t v vt mc tiu ra: nm 1991 t 13,1% GDP, n nm 2000 t 19,7% GDP - H thng chnh sch thu xo b s chnh lch v ngha v thu gia cc thnh phn kinh t trong nc; thu hp chnh lch v ngha v thu gia doanh nghip trong nc vi doanh nghip c vn u t nc ngoi... to mi trng cnh tranh bnh ng trong c ch th trng; Trong hp tc quc t v thu t c cc thnh tu ch yu l:
Hp tc quc t trong lnh vc thu m rng hiu bit, tch lu kinh nghim...
ng dng chnh sch thu tin tin v qun l thu hin i ca quc t vo h thng thu Vit Nam. Qua , h thng chnh sch thu Vit Nam tng bc c hon thin v ph hp vi yu cu ca hi nhp;
Va bo h c sn xut trong nc, va ch ng thc hin chnh sch m ca
thu ht u t, t do ho thng mi, thc hin l trnh cam kt v thu vi cc nc ASEAN, EU, Hoa K v cc t chc quc t khc;
m phn v k Hip nh trnh nh thu 2 ln vi 42 nc, to c s php
l cc nh u t nc ngoi, ngi nc ngoi n Vit Nam kinh doanh sinh sng khng b nh thu trng lp, thc s c hng chnh sch u i thu ca Vit Nam, to mi trng thun li khuyn khch u t nc ngoi vo Vit Nam; thu ht cc nh nghin cu, cc gio s, cc chuyn gia nc ngoi u t cht sm vo Vit Nam;
Trang 19
H thng chnh sch thu tng bc tin ti n gin, r rng, to iu kin gim
chi ph hnh chnh thu cho c ngi np thu v c quan thu. Tng cng qun l hch ton kinh doanh trong tng doanh nghip, thc y vic t chc v sp xp li doanh nghip.
2.4.2. Nhng tn ti, hn ch: H thng chnh sch thu cha bao qut ht i tng chu thu, i tng np thu.
Nguyn nhn l do khi xy dng chnh sch thu cha nhn thc ht phm vi iu chnh ca tng sc thu v cha lng ht cc ngun thu s pht sinh trong qu trnh pht trin ca nn kinh t th trng. Trong qu trnh thc hin cha su st thc t, cha pht hin v xut kp thi cc bin php thu cc khon thu nhp mi pht sinh vo Ngn sch Nh nc nh cc khon thu nhp t chuyn nhng t ai, nh ca v mt s khon thu nhp khc ca t chc, c nhn...;
H thng chnh sch thu cn nhiu mc thu sut nn cha thc y mnh m chuyn dch
c cu kinh t, chuyn mn ho v hp tc ho trong sn xut kinh doanh;

Mt s chnh sch thu nh thu nhp khu, thu tiu th c bit cn nng v bo h sn
xut trong nc. Cc mt hng mi c sn xut trong nc u c bo h bng mc thu nhp khu cao. Cc ngnh kinh t cha c chin lc pht trin di hn, c bit l cc ngnh kinh t quan trng, do vic bo h bng thu cn thiu s chn lc, thm ch nhiu mt hng cn bo h qu mc, c bit l ngnh sn xut, lp rp t trong nc mc d c bo h mc cao v trong thi gian di nhng vn cha hnh thnh c ngnh cng nghip sn xut t nh mong mun. Do vic bo h nh trn nn cc doanh nghip cha ch ng sp xp li sn xut kinh doanh, i mi cng ngh, nng cao trnh qun l tng sc cnh tranh ca mnh;
H thng chnh sch thu cha thc s m bo bnh ng, cng bng x hi v ngha v
thu, cn c s phn bit v thu sut, iu kin u i, mc, thi gian min gim thu gia doanh nghip trong nc vi doanh nghip c vn u t nc ngoi; gia ngi Vit Nam vi ngi nc ngoi; H thng chnh sch thu vn cn lng ghp nhiu chnh sch x hi, cn nhiu mc min gim thu lm hn ch tnh trung lp, khng m bo cng bng gia cc i tng np thu, d pht sinh tiu cc, lm phc tp cng tc qun l thu.
3. Giai on III (2001 2010): Trang 20

3.1. Nguyn nhn ci cch trong giai on ny:
Trong giai on 2001 2010, hng lot cng vic chun b cho s kin VN gia nhp WTO v VN chnh thc tr thnh thnh vin ca WTO t ngy 11/1/2007, m ra thi k hi nhp su rng cha tng c, giao lu thng mi v u t quc t tng vt, nh hng khng nh n kinh t x hi trong nc ni chung v ngnh thu ni ring. Do , h thng thu VN c nhng thay i ph hp vi yu cu pht trin kinh t x hi giai on ny.
3.2. Mc tiu ci cch:
Xy dng h thng chnh sch thu ng b, c c cu hp l ph hp vi nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, gn vi hin i ho cng tc qun l thu nhm m bo chnh sch ng vin thu nhp quc dn, m bo ngun lc ti chnh phc v s nghip cng nghip ho, hin i ho t nc; gp phn thc hin bnh ng, cng bng x hi v ch ng trong hi nhp kinh t quc t.
3.3. Ni dung ci cch giai on 2001 2010: 3.3.1. Giai on 2001-2005:
a. Lut sa i b sung mt s iu ca Lut Thu GTGT:

Gim thu sut t 4 mc (0%, 5%, 10%, 20%) xung cn 3 mc (0%, 5%, 10%); M rng din p dng thu sut 0% khuyn khch xut khu dch v; Khuyn khch DN s dng ha n t in. Gim thu sut i vi t: t 100%, 80%, 30% xung cn 80%, 50%, 25%, bia hi: 50% xung 30%, xng: 15% xung 10%,; Gi tnh thu i vi ru bia sn xut trong nc c tr gi tr v chai. Gim thu sut t 32% xung 28%; Bi b thu chuyn li nhun ra nc ngoi i vi Vit kiu v cc nh u t nc ngoi; p dng cc mc u i v thu 10%, 15%, 20% (ty theo d n u t), trc y l 15%, 20%, 25%; Tng t l chi ph qung co, tip th, khuyn mi c tnh vo chi ph hp l khi xc nh thu nhp chu thu t 5-7% ln 10% tng chi ph.
b. Lut sa i b sung mt s iu ca Lut Thu tiu th c bit:
c. Lut Thu TNDN (sa i):

Trang 21
d. Php lnh sa i, b sung mt s iu ca Php lnh thu thu nhp i vi ngi c thu nhp cao:
Bi b thu sut cao 50% trong biu thu i vi c ngi Vit Nam v ngi nc ngoi; Nng mc khi im chu thu i vi ngi VN t 3tr/thng ln 5tr/thng; vi ngi VN t 3tr/bc ln 10-15tr/bc
M rng khong cch mc thu nhp chu thu trong tng bc thu sut ca biu thu i e. Php lnh Ph v l ph:
Bi b c 140 loi ph, l ph do cc c quan Trung ng ban hnh khng ng quy nh; Bi b 203 loi ph, l ph do cc cp chnh quyn a phng ban hnh khng ng quy nh;
Mt s loi ph c thu thng nht gia ngi VN v ngi nc ngoi nh: ph kim dch ng vt, thc vt, ph tham quan danh lam thng cnh,
3.3.2. Giai on 2006-2010:
a. V thu xut nhp khu:
Thc hin ct gim thu thc hin cam kt quc t, trong mi nm gim t 1.500 1.800 dng thu vi mc ct gim thu sut hng nm khong 2 3%; Sa i cc quy nh v thu sut, gi tnh thu, thi hn np thu, th tc np thu; p dng thu t v, thu chng bn ph gi, thu chng tr cp, thu chng phn bit i x khuyn khch ti a cho xut khu;
Thc hin bo h theo l trnh cam kt c iu kin gn vi nh hng quy hoch pht trin ngnh, lnh vc v vng lnh th. b. V thu GTGT:
Gim t 3 mc thu sut 5%, 10%, 20% xung cn 5%, 10%;
Sp xp, iu chnh li hp l cc nhm hng ha, dch v chu thu sut 5% v 10% c. V thu TNDN:
Gim mc thu sut 28% xung 25% (t 01/01/2009); phn kinh t trong nc v ngoi nc.
p dng thng nht v mc thu sut v u i thu khng phn bit gia cc thnh d. V thu tiu th c bit:
Trang 22
Bi b vic phn bit thu sut gia thuc l iu sn xut bng nguyn liu nhp khu v nguyn liu trong nc; Bi b min thu, rt ngn thi gian gim thu i vi t sn xut, lp rp trong nc; Thng nht thu sut bia chai v bia hi;
iu chnh thu sut i vi ru c cn t 20 tr ln p dng t 01/01/2010 e. V thu thu nhp c nhn:

M rng i tng chu thu, i tng np thu; Thng nht iu chnh ngha v thu ca c nhn c thu nhp t cc ngun khc nhau, xa b phn bit i x gia ngi VN v ngi nc ngoi; Gim mc thu sut cao nht t 50% xung 40%, t 01/01/2009 xung cn 35%, mc thu sut thp nht t 10% xung 5%;
T 01/01/2009 b quy nh mc khi im chu thu v chuyn sang p dng gim tr gia cnh cho c nhn ngi np thu v ngi ph thuc. f. V thu ti nguyn:
Nng mc thu sut ti thiu ca khung thu sut i vi cc loi ti nguyn thuc nhm kim loi v mt s ti nguyn qu him khc; B mc thu sut 0% v quy nh ti nguyn khng ti to c phi p dng mc thu sut cao; M rng i tng chu thu, i tng np thu;
Sa i b sung phng php xc nh gi tnh thu g. V thu s dng t nng nghip: Thc hin min thu t nm 2003 n ht nm 2010 h. V thu s dng t phi nng nghip: Lut thu s dng t phi nng nghip c Quc hi thng qua ngy 17/06/2010 v c hiu lc thi hnh ngy 01/01/2012 i. V thu bo v mi trng: Lut thu bo v mi trng c Quc hi thng qua ngy 15/11/2010 v c hiu lc thi hnh ngy 01/01/2012
Trang 23
Tng thu NSNN giai on 2001 - 2010 tng gp 5,62 ln so vi giai on 1991 - 2000, t
mc ng vin bnh qun 25,8% GDP; Tng thu NS nm 2010 t 520.100 t ng.
Tng mc u t ton x hi trong 10 nm qua lin tc tng t 35,4% GDP nm 2001 ln
41,5% GDP nm 2010, bnh qun c giai on 2001 - 2010 t khong 41% GDP. Giai on 2006 2010, ngun thu t sn xut kinh doanh trong nc tng dn qua cc nm v chim t trng cao trong tng thu NSNN, c th: Thu ni a (khng k thu t du th) nm 2006 l 52%, nm 2010 l 63,4%; C cu thu theo thnh phn kinh t trong tng thu ni a (khng k thu t du th v tin s dng t) Khu vc DNNN Khu vc Ngoi Quc doanh Doanh nghip u t nc ngoi
Nm 2006 35,7% 17,0% 19,9%
Nm 2010 35,8% 22,4% 20,1%
T trng cc khon thu t thu v ph, l ph trong tng thu NSNN nm 2006 l 90,9%, nm 2010 l 91,3%;
T trng cc khon thu t thu TNDN, thu GTGT, thu TNCN trong tng thu NSNN nm 2006 l 34%, nm 2010 l 49,4% Thu NSNN tng trng kh nn ngoi vic m bo nhu cu chi tiu thng xuyn, Nh nc cn tng chi cho u t pht trin, tr n nc ngoi, lp qu d tr ti chnh Nh nc v kim ch lm pht mc hp l.
3.4.2. Nhng tn ti v hn ch: Cha bao qut ht mi ngun thu trong nn kinh t; Cha khuyn khch v bo h c chn lc, c thi hn sn xut trong nc; Cha thc s m bo cng bng v ngha v thu;
Chnh sch thu vn cn phc tp, mt s sc thu cn nhiu mc thu sut, lng ghp nhiu chnh sch x hi, nhiu mc min gim thu lm hn ch tnh trung lp ca thu.
4. K hoch ci cch chnh sch thu giai on IV (2011 2020): 4.1. Nguyn nhn ci cch giai on ny: 4.1.1. Bi cnh kinh t: a) Thun li:
Trang 24
H thng chnh tr n nh, ng v Nh nc quyt tm i mi chnh sch v kin ton h thng ti chnh tin t nhm thc y nn kinh t tng trng bn vng. S thnh cng ca cc ln ci cch chnh sch thu trong thi gian qua cung cp cho Chnh ph c nhiu kinh nghim trong lnh vc ci cch chnh sch thu. L mt nc i sau trong tin trnh hi nhp kinh t quc t, Vit Nam c th rt ra nhiu bi hc kinh nghim qu bu ca cc nc i trc trong vic i mi chnh sch thu. b) Kh khn thch thc
Vi s hi nhp vo kinh t ton cu, hng ro thng mi b tho d v s di chuyn vn quc t gia tng trong khi nng lc qun l thu cn hn ch v ngun thu ca nn kinh t ch yu ph thuc nhiu vo thu thng mi quc t. Dn n tnh trng thay th thu thng mi quc t bng h thng thu ni a v i km theo l nhng chuyn hng li nhun thng qua cc hot ng chuyn gi ca cc nh u t nc ngoi.
S cnh tranh thu trong qu trnh thu ht vn ngy cng gia tng trong bi cnh vn t do chu chuyn.
C cu kinh t khng ng b lm cho vic thu thu v nh thu c nhng kh khn nht nh. C cu kinh t nng nghip vn cn chim t trng ln trong GDP; i vi khu vc t nhn mc d s ng vo GDP ngy cng tng, song phn ln l nhng c s kinh doanh nh v n np nhiu hot ng phi chnh thc, khng n nh.
Hn ch v kh nng qun l thu: ngun nhn lc thiu v s lng v cht lng. Mc lng thp l nhn t dn n tnh trng khng trong sch trong mt s c quan thu. H thng thng tin yu km, ngho nn v c s d liu lm hn ch hiu qu cng tc qun l thu.
4.1.2. i hi khch quan ca ci cch chnh sch thu:
Tnh trng thm ht ngn sch trong nhiu nm (2010: 117.100 t ng ~ 5,95% GDP, 2009: 115.900 t ng ~ 6% GDP). c bit trong iu kin nhu cu u t cho tin trnh
Trang 25
pht trin kinh t v qu trnh cng nghip ha, hin i ha ngy cng tng th mt i hi tt yu l phi c cu li cn cn ngn sch, trong c tng ngun thu thu.
Vic hi nhp vng v gia nhp WTO buc Vit Nam phi ct gim cc hng mc thu
Ngoi thng, trong khi c s cc sc thu khc khng c m rng. V d: Theo l trnh ct gim thu m Vit Nam cam kt khi gia nhp WTO th t nm 2012 s phi ct gim khong 60% dng thu (gm 11.000 dng). Bnh qun mc ct gim t mc hin hnh 17,2% xung 13,4%, thc hin dn t nm 2012 - 2014. Trong rt nhiu sn phm ca ngnh cng ngh thng tin ct gim thu cn 0%. Vi hng cng nghip, mc thu bnh qun gim t 16,1% xung 12,6%. Hng nng sn gim t 25,2% cn 20,9%, thc hin ngay trong nm 2012. Ring mt hng tht, nhiu sn phm phi ct xung cn 8%. C cu ngun thu ngn sch ca Vit Nam ang dn tr nn bt hp l, do qu ph thuc vo xut khu du th, ngoi thng, v doanh nghip nh nc, trong khi nhng ngun thu ny li thiu tnh bn vng. Chnh v vy, chin lc ci cch thu cn phi hng n ti cu trc ngun thu thu, m bo tnh bn vng hn cho ngn sch trong di hn. Ti phn phi thu nhp v cng bng x hi: chnh sch thu hin nay to c hi cho mt b phn ngi giu ln nhanh chng, ng thi to ra mt tng lp ngi ngho mi. Thc t khng phi ngi no giu nht cng ang ng thu nhiu nht, trong khi c nhng nhm ngi ngho li phi gnh nhng khon thu qu mc so vi thu nhp v nhu cu ti thiu cho cuc sng ca h. Chnh v vy, chnh sch thu mi i hi to s cng bng dc v cng bng ngang, i hi ti phn phi li thu nhp ca x hi.
Vn hiu qu trong phn b ngun lc: chnh sch thu hin nay cn nhiu hn ch, c bit u i thu cn dn tri, phc tp, cha pht huy hiu qu phn b ngun lc trong u t p ng yu cu v pht trin kinh t - x hi. Chng hn nh, u i thu TNDN cha khuyn khch u t theo vng v lnh th, u t vo cc a bn c iu kin KTXH c bit kh khn.
Vn hnh chnh thu: H thng qun l thu thu Vit Nam c nh gi l km hiu
qu, trong khi mc tun th ca ngi np thu thp do s gia tng v quy m v tnh phc tp ca h thng thu cng vi s lc hu ca m hnh qun ly thu c. Do vy, ci cch hnh chnh thu phi tp trung vo ba lnh vc bao gm gim s qu ti ca h thng qun l thu, gim chi ph tun th thu v gim chi ph qun l thu thu lm tng tnh hiu qu trong vic phn b ngun lc vn c tnh hu hn ca nn kinh t. V d: do s
Trang 26
cng knh ca h thng thu, doanh nghip hng nm phi mt trn 1.000 gi cho cc th tc lin quan.
4.2. Mc tiu nh hng ci cch:
Xy dng h thng chnh sch thu ng b, thng nht, cng bng v hiu qu, ph hp vi th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha.
Xy dng ngnh thu Vit Nam hin i, hiu lc, hiu qu: th ch chnh sch minh bch,
th tc n gin, ph hp vi thng l quc t, ngun nhn lc c cht lng, lim chnh. ng dng cng ngh thng tin hin i. To cng c qun l v m hiu qu. Thc y nn sn xut trong nc pht trin. Khuyn khch u t t cc thnh phn kinh t v u t nc ngoi vo Vit Nam. Mc tiu v s thu, ph, l ph huy ng trong tng thu ngn sch nh nc: Giai on 2011 2015: t khong 22 - 23% GDP, tng trng qun hng nm t 16% 18%/nm. Giai on 2016 - 2020: gim mc ng vin v thu trn mt n v hng ha, dch v khuyn khch cnh tranh, tch t vn cho sn xut kinh doanh.
4.3. Ni dung k hoch ci cch chnh sch thu giai on 2011 -2020. Cc sc thu trong giai on 2011 2020:
(1) Thu gi tr gia tng; (2) Thu tiu th c bit; (3) Thu xut khu, thu nhp khu; (4) Thu thu nhp doanh nghip; (5) Thu thu nhp c nhn; (6) Thu ti nguyn; (7) Thu s dng t nng nghip; (8) Thu s dng t phi nng nghip; (9) Thu bo v mi trng (sc thu mi); (10) Cc khon ph v l ph. Chuyn thu mn bi thnh mt khon thu l ph qun l hot ng kinh doanh hng nm.
Trang 27
Hon thin cc ch , chnh sch thu ngn sch nh nc t ti nguyn, khong sn quc gia nh: thu tin s dng t, thu tin thu t, thu u gi quyn khai thc khong sn v thu t du kh. a. i vi thu gi tr gia tng: Gim bt s lng nhm hng ha dch v khng chu thu gi tr gia tng; gim bt nhm hng ha, dch v chu thu sut 5%. B sung quy nh xc nh c ch thu i vi mt s loi hng ha, dch v mi pht sinh theo s pht trin ca kinh t th trng; n nm 2020 p dng c bn mt mc thu sut (khng k mc thu sut 0% p dng i vi hng ha, dch v xut khu). Hon thin phng php tnh thu, tin ti c bn thc hin phng php khu tr thu. Quy nh v ngng doanh thu p dng hnh thc k khai thu gi tr gia tng. b. i vi thu tiu th c bit: iu chnh, b sung i tng chu thu tiu th c bit. Xy dng l trnh iu chnh thu i vi cc mt hng thuc l, bia, ru, t iu tit tiu dng v thc hin cc cam kt quc t; Nghin cu, b sung quy nh v gi tnh thu i vi mt s trng hp hp tc, phn cng gia cc nc trong chui sn xut ton cu, bo m iu tit cng bng gia hng ha, dch v sn xut trong nc v hng ha, dch v nhp khu; Nghin cu p dng kt hp gia thu sut theo t l v thu sut tuyt i i vi mt s hng ha, dch v chu thu. c. i vi thu xut khu, thu nhp khu: Sa i, b sung biu thu xut khu nhm khuyn khch sn xut, xut khu cc sn phm c gi tr gia tng cao, hn ch xut khu khong sn, ti nguyn cha qua ch bin, gim hng ha gia cng gi tr gia tng thp. Thu gn s lng mc thu sut, tng bc n gin biu thu, m s hng ha. Sa i quy nh v phng php tnh thu . Thc hin l trnh iu chnh cc mc thu xut khu, nhp khu theo cam kt quc t m Vit Nam l thnh vin tham gia. d. i vi thu thu nhp doanh nghip:
Trang 28
iu chnh gim mc thu sut chung thu ht u t, nng cao nng lc cnh tranh. n gin ha chnh sch u i thu theo hng hp v lnh vc, tip tc khuyn khch u t vo cc ngnh sn xut cc sn phm c gi tr gia tng ln, cc ngnh cng nghip h tr, s dng cng ngh cao, cng ngh sinh hc, dch v cht lng cao, lnh vc x hi ha, vng c iu kin kinh t - x hi kh khn v c bit kh khn. B sung quy nh v cc khon chi ph c tr v khng c tr khi xc nh thu nhp chu thu. B sung cc quy nh bao qut c cc hot ng kinh t mi pht sinh: hot ng bn hng a cp, thng mi in t, s pht trin ca cc tp on kinh t, hin tng vn mng khi xc nh chi ph, c bit l chi ph li vay, iu chuyn hoc nh gi li ti sn khi ti c cu doanh nghip, tha thun trc v gi ca cc doanh nghip lin kt. e. i vi thu thu nhp c nhn: M rng c s thu v xc nh r thu nhp chu thu. Sa i, b sung phng php tnh thu i vi tng khon thu nhp theo hng n gin. iu chnh s lng thu sut ph hp vi thu nhp chu thu v i tng np thu. C bn thng nht mc thu sut i vi thu nhp cng loi hot ng hoc hot ng tng t m bo cng bng v ngha v thu gia th nhn v php nhn (doanh nghip). iu chnh mc thu sut hp l nhm ng vin, khuyn khch c nhn lm giu hp php. f. i vi thu ti nguyn: Ban hnh hoc sa i, b sung chnh sch thu ngn sch nh nc lin quan n hot ng thm d, khai thc v s dng ti nguyn nhm thc y khai thc ti nguyn gn lin vi ch bin su v gp phn hn ch ti a xut khu ti nguyn cha qua ch bin; khuyn khch s dng ti nguyn c kh nng ti to, hn ch, iu tit hp l vic khai thc, s dng ti nguyn khng ti to; khuyn khch s dng sn phm thay th ti nguyn thin nhin.
Trang 29
Sa i, b sung quy nh v gi tnh thu, thu sut v thc hin phng php qun l thu cho ph hp vi thc tin hot ng khai thc ti nguyn theo tng giai on. g. i vi thu s dng t nng nghip v thu s dng t phi nng nghip: Kp thi c nhng hng dn, iu chnh nhm khuyn khch s dng t tit kim, hiu qu ngun ti nguyn t ai, u i i vi nhng vng kh khn, vng nng thn. Chnh sch thu thu t t theo mc ch s dng t.
iu tit i vi nhng trng hp s dng t din tch ln khng hp l, nhng trng hp c tnh cht u c.
h. i vi thu bo v mi trng: T chc trin khai thc hin c hiu qu Lut thu bo v mi trng c hiu lc thi hnh t ngy 01 thng 01 nm 2012 nhm khuyn khch doanh nghip, ngi dn chuyn i hnh vi s dng, tiu dng sn phm gp phn bo v mi trng, qua ng vin ngun thu cho ngn sch nh nc. Tip tc nghin cu, b sung i tng thu, iu chnh mc iu tit nhm gp phn hn ch s dng nhng hng ha gy tc ng xu n mi trng sinh thi. i. i vi ph, l ph:
Ban hnh mi Lut ph, l ph thay th cho Php lnh ph, l ph hin hnh; chuyn thu mn bi thnh l ph qun l hot ng kinh doanh hng nm.
Chng III:
Trang 30
BI HC KINH NGHIM T CC NC TRN TH GII

1. Trung Quc: 1.1. Bi cnh kinh t - chnh tr: Trong 20 nm qua, hu nh tt c cc lnh vc kinh t Trung Quc u thc hin nhng ci
cch ln lao v t c nhng thnh tu ng ghi nhn. Ci cch thu tuy c tin hnh chm hn nhng c vai tr rt quan trng, tc ng ln n s thnh cng ca ci cch kinh t v thc y s hi nhp kinh t quc t ca Trung Quc. Khi Trung Quc sp gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO) th nhng ci cch v thu, c bit l thu lin quan n nc ngoi cng c vai tr quan trng hn, gp phn y nhanh hn qu trnh hi nhp quc t ton din ca Trung Quc.
1.2. Mc tiu ci cch: y mnh ci cch theo chiu su v m ca hn na hi nhp vi th gii, xy dng nn
kinh t th trng x hi ch ngha, cng c php lut thu, m bo tnh cng bng, n gin v hp l.
1.3. Ni dung ci cch:
Thay i c cu thu doanh thu l ni dung quan trng nht ca ci cch Ch nhiu loi thu khc nhau v nhiu mc thu khc nhau ng vi cc loi hng ho khc nhau trc kia c thay th bng ch thu gi tr gia tng (VAT) thng nht p dng i vi cc lnh vc ch to, lu thng, xut nhp khu vi mc tiu chun l 17%, mc thp l 13%. Thu mn bi c p dng i vi 11 loi hng tiu dng c mc li nhn cao. p p ng cc yu cu pht trin kinh t th trng v thc y cnh tranh lnh mnh, ch thu thu nhp doanh nghip thng nht cho cc doanh nghip Trung Quc c thit lp. Tuy nhin, vi doanh nghip nc ngoi v dng vn nc ngoi th vn p dng mt ch thu thu nhp 33%. Mc ny cc khu pht trin l 15%. V thu thu nhp c nhn (PIT), Trung Quc p dng mt ch thu thng nht i vi ngi Trung Quc v ngi nc ngoi ang lm vic trn lnh th Trung Quc.
Trang 31
Ci cch cng bao gm mt s thay i trong thu ti nguyn, nng cao thu t, b thu giao dch Hi, ch, thu mua bn gia sc trong nc, thu mn bi v nhin liu, thu nh vo tin lng v tin thng Nhng khuyn khch v thu i vi u t nc ngoi (TNN) ch yu c p dng vi thu thu nhp doanh nghip, l: a) Gim mc thu nhng vng, nhng a phng nht nh. Vi cc doanh nghip cc c khu kinh t (KKT) v cc x nghip sn xut cc khu khai pht kinh t k thut th mc thu thu nhp gim xung 15%. Vi cc x nghip u t nc ngoi (XNTNN) cc khu ngh ngi v du lch, cc thnh ph v vng m ca ven bin, cc thnh ph m ven sng, ven bin gii, th ph cc tnh th p dng mc thu thu nhp 24%.
b) Gim mc thu cho cc d n v mt s hot ng thng mi nht nh. Mc thu thu
nhp 15%p dng cho cc lnh vc nh sau:
Cc lin doanh c phn Trung Quc - nc ngoi tham gia xy dng cc tu, bn cng. Cc ngn hng nc ngoi v ngn hng lin doanh Trung Quc - nc ngoi cc c khu kinh t v cc vng trc thuc s qun l ca Hi ng Nh nc c khi lng vn di 10 triu USD v thi gian hot ng khng di 10 nm.
Cc d n khu kinh t m, c thi gian thu li nhun di v khi lng vn vt 30 triu USD.
Cc d n v nng lng, giao thng vn ti, xy dng cu tu bn cng. c) Cc khuyn khch thu cho cc d n v cc ngnh cng nghip nht nh, trong mt thi gian nht nh. Cc XNTNN tham gia sn xut v c thi gian hot ng khng di 10 nm s c min thu thu nhp trong 2 nm u k t khi c li nhun v gim 50% thu trong 2 nm tip theo. Cc ngn hng nc ngoi v cc ngn hng lin doanh Trung Quc - nc ngoi hot ng khng di 10 nm s c min thu thu nhp trong nm u t khi c thu nhp v c gim 50% thu trong 2 nm tip theo. Cc lin doanh c phn Trung Quc - nc ngoi tham gia xy dng cu tu bn cng hot ng khng di 15 nm, k t nm bt u c li nhun c min thu thu nhp trong 5 nm u v gim 50% thu trong 5 nm tip theo.
Trang 32
d) Khuyn khch TNN vo cc x nghip nh hng xut khu v cc x nghip k thut cao. Khi ht thi hn c min gim thu, cc x nghip nh hng xut khu do cc nh TNN thnh lp c gi tr sn phm xut khu t hoc vt 70% tng sn lng s c gim 50% thu thu nhp doanh nghip thm 1 nm. Trong trng hp sau khi khu tr 50% c gim m mc thu cn li di 10% th s p dng mc thu thu 10%. Cc x nghip k thut cao do nh TNN s hu c th c gim 50% thu thu nhp thm 3 nm na sau khi ht hn min gim thu. Tng t nu mc thu khu tr gim 50%, cn li di 10% th p dng mc thu 10%. e) Nhng khuyn khch chuyn nhng k thut cao. Tin bn quyn t chuyn giao k thut cao c s dng trong cc lnh vc: nng nghip, lm nghip, chn nui gia sc, nghin cu khoa hc, nng lng, giao thng vn ti v cc lnh vc k thut quan trng khc s c thoi 10% thu thu nhp. Cc nh TNN c thu nhp t li nhun ca cc XNTNN c min thu thu nhp.
f) Khuyn khch cc nh TNN m rng phm vi u t. Bt k nh TNN no trong cc
XNTNN trc tip ti u t li nhun ca h vo vn ng k hoc s dng li nhun vo u t thnh lp x nghip khc vi thi gian hot ng khng di 5 nm s c hon li 40% thu thu nhp tr cho khi lng ti u t. Cc nh TNN ti u t vo Trung Quc thnh lp x nghip mi hoc m rng cc x nghip nh hng xut khu hoc x nghip k thut cao s c hon li ton b thu thu nhp nh vo khi lng ti u t nu doanh nghip c thi gian hot ng khng di 10 nm. Thm na, tng thu ht FDI, chnh ph Trung Quc quyt nh min thu quan v thu VAT i vi cc loi my mc v thit b nhp khu cho cc nh TNN vo cc lnh vc c khuyn khch.
1.4. Kt qu t c:
32 loi thu cng thng c ct gim cn 18, trong 12 loi c p dng cho ngi nc ngoi v cc doanh nghip c TNN, ch thu mi c n gin v ti u ho hn. Kinh t v m c ci thin v tng cng, gp phn vo s n nh v pht trin nhanh chng kinh t Trung Quc. Gi c hng ho n nh, mc tng gi c dn dn gim xung. Thu nhp thu tng nhanh. Nm 1994, tng thu nhp thu tng 26,6% so vi nm trc. Mc tng thu nhp thu trong thi k 1995 - 1997 tng ng l 18,2% ; 19,6% v 16,6%, phn nh
Trang 33
s tng trng kinh t v nhng ci thin trong ch v b my hnh chnh v thu Trung Quc. Gp phn pht trin sn xut trong nc, tng thu ht TNN, y nhanh qu trnh hi nhp quc t ca Trung Quc.
1.5. Mt s vn cn tn ti:
Nhng khc bit mang tnh khu vc trong khuyn khch thu nhiu cp khc nhau gy bt l cho cng tc thu ht TNN vo y mnh xy dng v pht trin cc vng bin gii, vng xa, vng ngho, ng thi to ra nhng cnh tranh khng lnh mnh gia cc cp chnh quyn a phng, sinh ra nhng tn tht khng ng c cho Nh nc. Mt s khuyn khch thu cng nghip khng ph hp vi chnh sch cng nghip chung. Nhng khuyn khch thu ch yu dnh cho cc x nghip sn xut. Tuy nhin, nhng quy nh thu li khng a tt c cc ngnh ch to vo danh mc cc "ngnh sn xut" m ch phn loi cc x nghip v i th thnh mt s ngnh chnh. Nhiu khuyn khch thu rt phc tp dn n nhng kh khn trong thc hin, do vy, lm gim tnh minh bch ca cc quy nh v lut php, to ra cc l hng cho cc i tng tr thu c th vi phm php lut.
1.6. Bi hc kinh nghim c th hc hi c t nhng thnh qu m Trung Quc t
c: Chnh sch thu khuyn khch, thu ht u t nc ngoi pht trin kinh t trong nc. Khuyn khch hp tc, lin doanh vi nc ngoi, m rng v ch trng vo cc ngnh cng nghip hng n xut khu, tng cng hi nhp kinh t quc t.
2. Australia: 2.1. Bi cnh kinh t: Din n thu ca Chnh ph Lin bang Australia c khai mc tho lun v vn ci cch
thu trong nm 2011 nhm gip cho ng Lao ng cm quyn tip tc lnh o trong tng lai.
2.2. Mc tiu ci cch: C c mt h thng thu n gin v cng bng hn, ng thi gp phn tng thu ngn sch
v em li hiu qu cho nn kinh t.

Trang 34
Khng c s thay i v chnh sch thu carbon v thu khai khong. Khng gia tng thu hng ha v dch v hoc cc loi hng ha v dch v chu thu bi n s gy nh hng tiu cc ti nhng ngi c thu nhp thp v trung bnh, i ngc li mc tiu ang hng n. Ku gi chnh quyn cc bang ct gim thu mua nh (nh trn gi tr cn nh mua) to iu kin thun li cho nhng ngi c nhu cu mua bn nh xuyn bang.
Thu nhp chu thu thu nhp c nhn s tng ln gp 3 v ngi lao ng ch bt u ng thu
khi thu nhp trn 18.000 la/ nm (hin ti l 6.000 la). Chnh sch ny c tc dng gim thu cho ngi lao ng c thu nhp thp v khuyn khch nhng ngi trong tui lao ng tham gia vo lc lng lao ng. b p cho cc khon ct gim ni trn v tng thu ngn sch, Chnh ph phi gia tng cc lnh vc khc, c th l gia tng thu ti nguyn thin nhin trong lnh vc khai khong. nh thu kh thi (bi v Australia l mt trong nhng nc gy nhim ln nht trn th gii tnh theo u ngi, do ch yu da vo than sn xut 75% in v ngnh cng nghip khai khong xut khu), d kin thi gian u, cc doanh nghip s phi tr 23 la/ tn kh carbon thi ra, v mc thu ny s tng 2,5% mi nm tnh n nm 2015 khi chng trnh bun bn kh thi i vo hot ng theo quy lut th trng.
2.4. Kt qu t c:
Ct gim 47 t la tin thu trong vng 3 nm qua v vic ban hnh thu khai khong v thu carbon. Tin tr cp cho ngi gi c tng ln v chnh sch chi tr ch thai sn cho lao ng n cng c ban hnh. K t thng 1/2011, cc lao ng n ngh sinh con s nhn c mt khon tr cp ca chnh ph tng ng vi mc lng c bn trong vng ti a 18 tun.
Chnh ph ct gim 2,7 triu la tin thu cho nhng doanh nghip nh tng gia tng
qu lng hu ca mnh chi tr cho cng nhn c thu nhp thp.

2.5. Bi hc kinh nghim:
H thng thu n gin v cng bng, hng n h tr cho i tng ngi lao ng c thu nhp thp v trung bnh, c nhiu ch v chnh sch u tin cho ngi lao ng tng nng sut lao ng gp phn tng trng kinh t bn vng.
3. Cng ha lin bang c:
Trang 35

3.1. Bi cnh kinh t:
Tnh hnh kinh t c rt ti t, thm ht ngn sch ln n mc gii hn 3% tng ng 41 t USD sau 4 ln thm ht lin tip trong nm 2005.
3.2. Mc tiu ci cch:
Gim t l tht nghip, thc y tng trng kinh t.

Trong nm 2007, Chnh ph lin hp mi c s tng thu gi tr gia tng VAT i vi hu ht cc mt hng tiu dng t 16% ln 19%. nh thm thu thu nhp c bit 3% vo nhng c nhn c thu nhp cao t 292.000 USD/ nm tr ln. Bi b vic tr cp 2 nm u tin cho nhng ngi mt vic lm. Lng hu tr gi nguyn trong khi tr cp tin nh cho nhng ngi ln u s hu nh b bi b.
3.4. Kt qu t c:
Nn kinh t c hi phc ng k trong nm 2006 vi tc tng trng t 2,7%. Tc tng trng mnh dn n t l tht nghip gim mnh, ch cn 7,1%. Ngn sch Chnh ph tng theo chu k i ln ca nm 2006 km hm mc thm ht ngn sch ca c trong gii hn 3% ca EU. GDP nm 2006 t 2.585 t USD, trong nng nghip 0,9%; cng nghip 21,1% v dch v chim 70%, t l lm pht l 1,7%, u t chim 17,3% GDP.
3.5. Vn cn tn ti:
Trc tnh hnh nn kinh t t nc suy gim nghim trng, Chnh ph cn tht cht chi tiu, tit gim cc khon tr cp, s dng bin php tng thu nhng khng gy nh hng n hot ng sn xut kinh doanh tng ngn sch, u t ngnh cng nghip v dch v to cng n vic lm, gii quyt tht nghip v thc y kinh t phc hi.
Trang 36
Chng IV:
KIN NGH & GII PHP

1. Bi cnh kinh t: 1.1. V tng trng kinh t: c tnh, GDP trong 6 thng u nm tng 5,57% so vi cng k nm 2010. ng gp vo
mc tng trng ny ca ton nn kinh t, khu vc nng, lm nghip v thy sn tng 2,08%; khu vc cng nghip v xy dng tng 6,49% v khu vc dch v tng 6,12%;
Tng mc hng ha bn l v doanh thu dch v tiu dng 6 thng u nm c tnh tng
22,6% so vi cng k nm trc, nu loi tr yu t gi th tng 5,7%; Vn u t ton x hi thc hin 6 thng u nm 2011 theo gi thc t c tnh t 409,7 nghn t ng, tng 5% so vi cng k nm trc v bng 38,3% GDP, trong vn khu vc Nh nc l 141,1 nghn t ng, gim 3%; vn khu vc ngoi Nh nc 163 nghn t ng, tng 14,6%; vn khu vc c vn u t trc tip nc ngoi 105,6 nghn t ng, tng 3,1%.
1.2. V tnh hnh thu chi ngn sch:
Thu ngn sch tip tc tng kh, c t trong 6 thng l 301,3 nghn t ng, bng 50,6% d ton nm. Tng chi ngn sch c tnh t 331,5 nghn t ng, bng 45,7% d ton nm, trong chi u t pht trin 74,1 nghn t ng, bng 48,8%, chi pht trin s nghip kinh t x hi, quc phng, an ninh, qun l Nh nc, ng, on th 213,9 nghn t ng, bng 48,4%; chi tr n v vin tr 43,5 nghn t ng, bng 50,6%.
1.3. V xut nhp khu: Kim ngch hng ha xut khu 6 thng u nm tng cao, mt mt do lng xut khu mt s
mt hng tng, mt khc, do gi trn th trng th gii mt s mt tng cao nh gi ht tiu tng 72,2%; gi cao su tng 62%; gi c ph tng 57,3%; gi ht iu tng 42,3%; gi du th tng 41%; gi xng du tng 38%; gi sn v sn phm sn tng 33%; gi st thp tng 19%. c tnh kim ngch hng ha xut khu trong 6 thng qua t 42,3 t USD, tng 30,3% so vi cng k nm trc. Nu khng k ti xut vng th tng 33,2% so vi cng k nm 2010; Nhp siu 6 thng c tnh 6,65 t USD, bng 15,7% kim ngch hng ha xut khu. Nu loi tr vng, nhp siu 6 thng c tnh 7,5 t USD, tng ng 18,1% kim ngch hng ha xut khu.
Trang 37
1.4. V lm pht:
Ch s gi tiu dng thng 6/2011 tng 13,29% so vi thng 12/2010 v tng 20,82% so vi cng k nm trc. Ch s gi tiu dng bnh qun 6 thng u nm 2011 tng 16,03% so vi bnh qun cng k nm 2010
1.5. V thu nhp bnh qun:
Mc lng ti thiu tng t 730 nghn ng/thng ln 830 nghn ng/thng t thng 5/2011 cng vi vic tr cp kh khn cho cn b, cng chc, vin chc, lc lng v trang, ngi hng lng hu c mc lng thp, ngi hng tr cp u i, ngi c cng v h ngho theo Quyt nh s 471/Q-TTg ngy 30/3/2011 ca Th tng Chnh ph cng phn no ci thin i sng cho cc i tng trn. Nhn xt: Nn kinh t nc ta cn gp mt s kh khn, thch thc nh: Lm pht tuy gim nhng vn mc ; sn xut kinh doanh cn gp kh khn v vn v gi nguyn liu u vo tng; nhp siu vn mc cao; thu ht u t nc ngoi c xu hng gim.
2. Mt s kin ngh v gii php ci cch chnh sch thu ca nhm: Thc hin chnh sch thu ti nguyn, thu ti sn v thu bo v mi trng kht khe nhm
to ng lc mi ngi dn cng chung tay bo v ti nguyn, mi trng. Nu thc hin c cng tc ny s gp phn ln trong gip nn kinh t tng trng bn vng; Cn c trn ngnh ngh v quy m hot ng ca tng doanh nghip tn ti trn th trng v c kh nng xut hin ti Vit Nam trong giai on 2011 2020 xy dng biu thu thng nht, ph hp, thc y nn kinh t quc gia pht trin, bo m an sinh x hi, bo v ti nguyn v mi trng; Trong tnh hnh hin nay nu gim thu thu nhp doanh nghip s c tc ng tng ng vin cho ngn sch do vic gim thu chnh l to iu kin doanh nghip c thm ngun lc ti chnh, tng tch ly ti u t, y mnh pht trin sn xut kinh doanh v nng cao nng lc cnh tranh; t s to ra nhiu hng ha, li nhun v thu nhp np cho ngn sch cng v m tng thm. Trong xu hng hi nhp, thu nh vo thng mi quc t s gim dn, thay vo chnh sch thu cn n lc gia tng thu thu nhp c nhn to ngun thu n nh cho ngn sch nh nc. ng thi thu Gi tr gia tng cn c tng cng v kt hp vi thu Tiu th c bit iu tit sn xut - tiu dng v m trch tt vai tr bo h sn xut trong nc.
Trang 38
Xa b hng ro phi thu quan, ct gim thu nhp khu s l nhng bc i quan trng nhm gy sc p, buc cc doanh nghip VN tng cng i mi cng ngh, nng cao kh nng cnh tranh. Nhu cu tch t vn pht trin v i mi cng ngh ca cc doanh nghip l rt ln v cp bch. V vy, xa b hng ro phi thu quan, ct gim thu nhp khu nhm khuyn khch cc doanh nghip tng cng tch t vn v u t thay i cng ngh, hin i ha sn xut, h thp gi thnh, nng cao cht lng sn phm, m rng th trng tiu th, bi dng ngun thu, tng thu ni a cho NSNN . Cn i su hon thin cc k thut thu thu mt cch thch hp v ng b nhm m bo hiu qu ti u ca mi loi thu cng nh c h thng thu. Cc quy nh ca lut thu cn n gin, r rng ph hp vi trnh ca b my qun l thu cng nh ngi np thu, m bo tnh d hiu, d chp hnh v d kim tra.
Tng bc hin i ha cng ngh qun l thu, qua xc lp h thng d liu v thu lin
tc, chnh xc, kp thi. Tiu chun ha cn b thu gn lin vi ch thng pht nghim minh. Kin ton b my qun l thu cho ph vi yu cu i mi chnh sch thu, trong xc lp c ch phi hp ng b gia c quan thu v cc c quan cng quyn nng cao hiu qu cng tc hnh thu. n gin ha cc quy trnh hch ton, thu thu nhm rt ngn thi gian, tit kim cho doanh nghip, ngi dn, v quc gia; Tng cng s gio dc tuyn truyn nng cao thc ca cng chng v thc chp hnh chnh sch thu; tng bc a thu tr thnh chun mc o c trong cuc sng x hi. Trn c s , tin ti thay i c ch hnh thu thu theo hng nng cao tnh t chu trch nhim ca ngi np thu trong vic k khai v np thu cho Nh nc, i i l kin quyt thc hin cc bin php x l v vi phm np thu gim bt nhng xi mn ca thu. C quan hnh thu c y quyn lc tng cng thc thi lut thu.
Trang 39
KT LUN
nh gi mt h thng thu mi thng th ngi ta thng t ra ba tiu ch: (1)H thng thu c hiu qu kinh t hn hay khng? (3)H thng thu c cng bng v mt x hi hn khng? (2)H thng thu c to nhiu ngun thu ngn sch rng hn khng? ng trn phng din hiu qu kinh t, vic ci cch thu phi da trn nguyn tc mc thu sut thp v c s thu rng. Vic gim thu sut phi i i vi nh ngha li c s thu trn c s rng hn nhm c th tng doanh thu thu rng. Bi v, mc ch chnh ca chin lc ci cch thu phi l ti a ha ngun thu, trong khi vn cng bng v phc li x hi cn c gii quyt thng qua chnh sch chi tiu ca chnh ph. V vy, trong vic ci cch hon thin chnh sch thu ch n vic sp xp th t u tin cho mi tiu ch. V vic lm ny ph thuc phn ln vo tnh hnh kinh t v cc giai on pht trin kinh t ca mi quc gia. Mt s kinh nghim cho thy, chin lc ci cch thu cn phi tnh ton, cn nhc mt cch thn trng v c th. Cc cuc ci cch vi v thng dn n tht bi, gy kh khn hn cho nhng t ci cch trong tng lai. Cc thnh cng bc u mc d mt quy m nh nhng tng c doanh thu cng s to c s cho vic m rng phm vi ci cch thu v lm tng c hi thnh cng. Tng ti a kh nng thu ti ngun, tc thit k mt quai thu vng chc, s m bo hn ch ti thiu tnh trng tht thot ngun thu. Tm li, trong khi nhng tiu ch nh gi vn khng i th iu g l tt nht s thay i theo thi gian v n ph thuc vo cu trc thu chi ngn sch ca quc gia, tc l mt h thng thu c tnh ng thay v tnh, do , s khng c mt h thng thu no c xem l hon ho v l tng duy nht, m ch c nhng chnh sch thu hp l ph hp vi tnh hnh kinh t - chnh tr - x hi ca mi quc gia m i giai on pht trin.
Trang 40

Cai Cach Chinh Sach Thue Viet Nam

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cai Cach Chinh Sach Thue Viet Nam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

1.3.1. Cn c vo tnh cht

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

s dng t nng nghip, ...

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

mi k c Nha thu trc thu cp k; mi tnh c phng thu trc thu.

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

lin khu: Phn s thu.

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

30.06.1990 08.08.1990 30.06.1990 08.08.1990 30.06.1990 08.08.1990 1993 06.1994

01.10.1990 01.10.1990 01.10.1990 1994 01.07.1994

1993,1995 1993,1995 1993

Thu doanh thu:quy nh doanh thu pht sinh l c s np thu. Do nh nc nh thu

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

nghip ha, hin i ha n nm 2000", H ni ngy 24/5/1995

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

sang din nh thu gi tr gia tng (10%);

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

nht hay t ln th hai tr i; np thu CQSD ln trc hay cha v theo mc ch s

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

c cu kinh t, chuyn mn ho v hp tc ho trong sn xut kinh doanh;

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

a. Lut sa i b sung mt s iu ca Lut Thu GTGT:

b. Lut sa i b sung mt s iu ca Lut Thu tiu th c bit:

c. Lut Thu TNDN (sa i):

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut

a. V thu xut nhp khu:

Gim t 3 mc thu sut 5%, 10%, 20% xung cn 5%, 10%;

Ci cch chnh sch thu Vit Nam

GVHD: TS. Dip Gia Lut