Ngy son: Tit PPCT: 46 BI 32: ANKIN I. Mc tiu: - HS bit: + c im cu to ca ankin. + ng ng, ng phn v danh php ankin.

+ Tnh cht ho hc ca ankin. + ng dng quan trng ca axetilen. - HS hiu: Ank -1- in c phn ng th nguyn t H C lin kt ba bi nguyn t kim loi. - HS vn dng: + Vit c phng trnh ho hc th hin tnh cht ho hc ca ankin. + Gii c 1 s bi tp phn bit cc cht. II. Chun b: GV chun b ho cht v dng c: CaC2, H2O, ddAgNO3, ddNH3, ddKMnO4; ng nghim, cp ng nghim. III. Phng php dy hc ch yu: m thoi gi m; th nghim biu din. IV. Hot ng dy hc: Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Hot ng 1: I. ng ng, ng phn, danh php: - GV ly VD 1 s CTCT ca ankin, t 1. Dy ng ng ankin: yu cu HS rt ra khi nim ankin Vd : C2H2 CH CH v cng thc chung ca ankin C 3 H4 CH C - CH3 - GV cho HS xem m hnh cu to CTC: CnH2n-2 ( n>=2) phn t ca axetilen, nhn mnh lin kt ba C C gm 1 lin kt v 2 lin kt l trung tm ca phn ng. 2. ng phn: - T kin thc v ng phn v c Vd: C5H8 c 3 ng phn: im cu to ca ankin, GV yu cu (1) CH C CH2 CH2 CH3 HS vit CTCT cc ankin c CTPT (2) CH3 C C CH2 CH3 C4H6; C5 H8 v phn loi ng phn (3) CH C CH CH3 CH3 Hot ng 2: - GV hng dn HS cch gi tn ankin, ly v d minh ho - Yu cu HS gi tn cc ng phn ca C5H8. 3. Danh php: a. Tn thay th: Tn ankin = s ch v tr nhnh - tn nhnh + tn mch chnh - s ch v tr ni ba in VD: CH C CH2 CH2 CH3 Pent -1- in

- Lu HS ankin c ni ba u mch gi l ank-1-in.

CH C CH CH3 CH3 b. Tn thng thng:

3- metylbut -1-in

Tn ankin = tn gc ankyl lin kt vi nguyn t C ca lin kt ba + axetilen CH CH axetilen CH C - CH3 metylaxetilen Hot ng 3: II. Tnh cht vt l: GV hng dn HS nghin cu SGK v SGK tr li cc cu hi lin quan n tnh cht vt l. III. Tnh cht ho hc: Hot ng 4: 1. Phn ng cng - GV hng dn HS vit PTHH phn a. Cng hiro: ng cng ca ankin vi H2, X2, HX. Ni, t0 CH CH + H2 CH2 = CH2 - GV lu HS: Ni, to CH2 CH2 + H2 CH3 CH3 + Phn ng theo 2 giai on lin tip, Pd/PbCO CH CH + H2 CH2 = CH2 nu xt phn ng l Ni s thu c sn b. Cng brom, clo: phm ankan, nu xt l Pd/PbCO3 th CH CH + Br2 CHBr = CHBr thu c anken. 1,2 - ibrometen + Phn ng cng tun theo qui tc cng Maccnhicop CHBr = CHBr + Br2 CHBr2 CHBr2 - GV nu nhng ng dng ca sn 1,1,2,2 tetrabrometan phm to thnh: c. Cng HX ( X l OH, Cl, Br, CH3COO) T0, xt + Vinylclorua c dng trng CH CH + HCl CH2 = CHCl hp nha PVC dng ch to v dy Vinyl clorua T , xt in, ng nc.. CH2 = CHCl + HCl CH3 CHCl2 + Andehit axetic c dng iu 1,1- icloetan HgCl ch axit axetic. CH CH + HCl CH2 = CHCl 150 200 C + Vinylaxetilen dng iu ch cao su tng hp. + HCl CH3 C CH CH3 CCl = CH2
3 0
2 0

+ HCl

CH3 CCl2 CH3 [CH2=CH-OH] CH3CHO Khng bn andehit axetic

CH CH + H2O

HgSO4

d. Phn ng ime v trime ho: 2CH CH 3CH CH

To,xt 6000C bt C

CH C CH=CH2 vinylaxetilen C 6 H6

2. Phn ng th bng ion kim loi: (phn ng c Hot ng 5: trng ca ank-1-in) - GV biu din th nghim iu ch CH CH + 2AgNO3 + 2NH3 Ag-C C- Ag C2H2 t CaC2 v H2O, u ng dn kh + 2NH4NO3 sc vo dd bc nitrat trong amoniac. CH3 C CH + AgNO3 + NH3 Cho HS quan st hin tng. CH3 - C C- Ag + NH4NO3 - GV hng dn HS vit phng trnh v gii thch v tnh linh ng ca H lin kt trc tip vi nguyn t C lin kt ba u mch. GV: Hng dn HS rt ra ngha ca HS: phn ng th ion kim loi ca ank-1-in - Ch c cc ank-1-in mi c phn ng th ion kim loi

- Phn ng th ion kim loi dng phn bit ank1-in vi an kan, anken, ankadien v vi cc ankin Hot ng 8: Cng c bi BT 4 trang 145 SGK khc

Ngy son: Tit PPCT: 47 Bi 32 + 33: ANKIN + LUYN TP I. Mc tiu bi hc 1. V kin thc Cng c kin thc v tnh cht ha hc ca ankin. Phn bit ankan, anken, ankin bng phng php ha hc. 2. V k nng - Rn luyn k nng vit ng phn, gi tn v vit cc phng trnh phn ng minh ha tnh cht ha hc ca ankin. - K nng gii cc bi tp v hn hp hirocacbon. II. Trng tm: tnh cht ha hc ca ankin. III. Chun b GV: Bng kin thc cn nh theo mu; h thng cu hi v ch; h thng cu hi trc nghim v bi tp (phiu hc tp). HS: Chun b bi mi: c phn l thuyt v gii cc bi tp trong sgk, tr li cc cu hi v bi tp trong phiu hc tp. IV.Phng php: m thoi nu vn . S dng dng dy hc: bng biu, sgk. Tho lun nhm. V. T chc hot ng dy hc 1. n nh lp. 2. Bi c: trong qu trnh luyn tp. 3. Tin trnh dy hc. Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1: 3. Phn ng oxi ho: -Yu cu HS vit phng trnh t chy ankin a. Phn ng oxi ho hon ton: dng tng qut v phong trnh chy ca 2CnH2n-2 + (3n-1)O2 2nCO2 + 2(n-1)H2O axetilen. 2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O - GV lu phn ng to nhiu nhit,axetylen b. Phn ng oxi ho khng hon ton: chy trong oxy to ngn la c nhit Tng t anken v ankadien, ankin cng c khong 30000C dng trong n x axetilen-oxi kh nng lm mt mu dd KMnO4. hn ct kim loi. - GV iu ch C2H2 t CaC2 v H2O, u ng dn kh sc vo dd KMnO4, HS quan st hin tng. Hot ng 2: - GV yu cu HS vit phng trnh iu ch axetilen trong PTN v trong CN. IV. iu ch: * Trong PTN: CaC2 + 2H2O C2H2 + Ca(OH)2

- HS nhc li nhng ng dng GV nu trong phn tnh cht ho hc.

* Trong CN: 2CH4 V. ng dng: SGK

15000C

lln

C2H2 + 3H2

Hot ng 3: Luyn tp GV: Cho HS chi tr chi cng c kin HS tr li 1. Ankin 5. Khng thc ca anken va ankin 2. hnh hc 6. Buna Cu 1: CnH2n (n 2) l cng thc chung 3. Bi 7. Kim loi ca? 4. Cng Cu 2: Anken c loi ng phn no m ankin khng c? Cu 3: Anken v ankin u c ng phn mch C v ng phn v tr lin kt ? Cu 4: Anken v ankin c tnh cht ha hc ging nhau l u tham gia phn ng ? Cu 5: Anken v ankin u khng mu v tan trong nc. Cu 6: Ankin c ng dng sn xut cao su ? Cu 7: Ankin tham gia phn ng th ion cn anken th khng. GV: Lp bng so snh nh trong SGK HS: Lp bng di s hng dn ca HS Anken Ankin Cng thc CnH2n (n 2) CnH2n-2 (n 2) chung Ging Hirocacbon khng no, mch h. c nhau C ng phn mch C, ng phn v tr lin kt bi. im Khc - C mt lin kt i. - C mt lin kt ba. cu to nhau - C ng phn hnh hc. - Khng c ng phn hnh hc. - iu kin thng, cc hp cht t C1 C4 l cht kh, C5 l cht lng hoc rn. Ging - Nhit nng chy, nhit si, khi lng ring ni chung l tng dn nhau Tnh theo chiu tng ca phn t khi. cht - Khng mu, khng tan trong nc v nh hn nc. vt l - Nhit nng chy, nhit si, - Nhit nng chy, nhit si, Khc khi lng ring nh hn ankin khi lng ring ln hn anken nhau tng ng. tng ng. - Cng hiro. Tnh Ging - Cng dung dch brom. nhau - Cng HX theo quy tc Maccopnhicop. cht - Lm mt mu dung dch KMnO4. ha hc Khc Khng c phn ng th bng ion kim Ank-1-in c phn ng th bng ion nhau loi. kim loi. ng Ging Nguyn liu tng hp ra cc hp cht hu c khc

dng

nhau Khc nhau

iu ch PE, PP,

2t , S +H Anken Ankan xt 2, Ni, chuyn 0 ha ln t -H2, t 0, xt nhau -2H2, t 0, xt gia +2H2d , Ni, t0 +H2, Pd/PbCO3, t0 ankan, anken Ankin v ankin GV cho HS lm 1 s bi tp cng c Cu 1: ng vi CTPT C5H8 c bao nhiu ankin ng phn ca nhau? A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 Cu 2: Cho hirocacbon A thuc dy ng ng ca ankin. Khi t chy A ta thu c s mol CO2 v H2O vi mi tng quan l: A. CO2 H2O B. CO2 H2O C. CO2 = H2O D. Tt c u sai Cu 3: Trong dy ng ng ca ankin, axetilen phn ng th ion kim loi ha tr 1theo t l mol C2H2 : Ag+ l: A. 1:1 B. 1:2 C. 1:3 D. 1:4 Cu 4: C ba bnh mt nhn ng cc dung dch hexan, hex-1-en, hex-1-in. Cch no sau y dng nhn bit cc dung dch . A. Dng dung dch AgNO3/NH3 ri dung dch brom. B. Dng dung dch KMnO4 ri dng dung dch brom. C. Dng dung dch brom ri dung dch AgNO3/NH3. D. A v C ng. Cu 5: t chy hon ton 2,24l hirocacbon X thu c 6,72l CO2 (cc th tch kh o ktc). X tc dng vi dung dch AgNO3 trong NH3 sinh ra kt ta mu vng nht. Cng thc cu to ca X l: A. CH3 CH = CH2 B. CH CH C. CH3 C CH D. CH2 = CH C CH

-H

iu ch PVC, sn xut caosubuna, axetilen cn dng lm nhin liu.