You are on page 1of 321

Lun i Tr Tp II

( Mahprajnparamitsatra) Tc gi: Ngrjuna (Long Th) Dch Phn ra Hn: Cu Ma La Thp Vit Dch : HT Thin Siu Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam n hnh 1997 ---o0o--Ngun http://www.quangduc.com/ Chuyn sang ebook 10-6-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
Li ni u Cun 21 Chng 31 - Gii Thch: Tm Bi X, Tm Thng X, Chn Th nh, Mi Nht Thit X Chng 32 - Gii Thch: Chn Tng Chng 33 - Gii Thch: Tm Nim Cun 22 Cun 23 Chng 34 - Gii Thch: Mi Tng Chng 35 - Gii Thch: Mi Mt Tr Chng 36 - Gii Thch: Mi Lc Cun 25 Chng 37 - Gii Thch: Bn Vic Khng S, Bn Tr V Ngi Cun 26 Chng 38 - Gii Thch: Mi Tm Php Khng Chung Cun 27 Chng 39 Cn thiu Cun 28 Chng 40 - Gii Thch: Su Thn Thng Cun 29 Chng 41 - Gii Thch: Ty H, Hi Hng...

Cun 30 Chng 42 - Gii Thch: Thin Cn Cng Dng Cun 31 Chng 43 - Gii Thch: Mi Tm Khng Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun tr ni khng, ngoi khng, ni ngoi khng, khng khng, i khng, nht ngha khng, hu vi khng, v vi khng, tt cnh khng, v th khng, tn khng, tnh khng, t tng khng, cc php khng, bt kh c khng, v php khng, hu php khng, v php hu php khng, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Cun 32 Chng 44 - Gii Thch: Ngha Bn Duyn Cun 33 Chng 45 - Gii Thch: n B Kia... Cun 34 Chng 46 - Gii Thch: Tn Tr Cun 35 Chng 46 - Gii Thch: Phm Dng Bt Th 2

---o0o---

Li ni u
Trong Tp II ny gm c na sau ca phm Ta u, t chng 31 n chng 46 (phm Ta c 46 chng, 30 chng u in tp I 1997). Tip l phm Dng bt th hai, phm Tp tng ng th ba, phm Vng sanh th t, phm Thn th nm, phm Tng li th su. Tt c tri di trong 20 cun, t cun 21 n cun 40. Ngi Cu-ma-la-thp dch lun i Tr ny vo khong nm 402404, trc Ngi Huyn Trang dch trn hai th k, nn c nhng thut ng rt xa, t c ph cp. Khi gp cc thut ng nh vy, ti i li mt s theo thut ng ca cc v dch sau v c ph cp nhiu hn. V d: - Thut ng ng tnh, lc tnh i li l ng cn, lc cn - Thut ng ng chng, ng th chng, ng m, ng th m i li ng un, ng th un. - Thut ng ng v hc chng i li ng v lu un. - Thut ng n mt v k, phi n mt v k, i li l hu ph v k, v ph v k.

- Thut ng s duyn tn, phi s duyn tn; s duyn dit, phi s duyn dit; tr duyn tn, phi tr duyn tn; tr duyn dit, phi tr duyn dit cc chng 23,24,29,30,43 u i li l trch dit, phi trch dit. Phi hu b khi qut tt c php vo 75 php, trong 72 php thuc hu vi v 3 php thuc v vi. Hu vi l php c mang theo n bn tng hu vi l sanh, tr, d, dit. Cn php v vi th tc l chn l, chn khng, khng c bn tng y. Ba php v vi: 1. H khng v vi: ch cho tnh sut thng khng ngn ngi ca h khng i vi s vt. Tnh trng khng ca h khng thuc sc php, b thay i sanh dit, cn tnh sut thng khng ngn ngi ca h khng th khng h thay i sanh dit, nn gi l v vi. 2. Trch dit v vi: do tr tu la chn, qun st php T , dit c php hu lu hu vi phin no, lm hin l bn tnh thanh tnh v vi v lu ngoi bn tng hu vi, y tc l Nit-bn. 3. Phi trch dit v vi: y khng phi do tr tu la chn lm tiu dit, m chnh v thiu duyn, hoc b tr ngi nn php hu lu hu vi tng lai khng sanh khi c. Khng sanh tc khng dit, nn cng gi l v vi. Ba v vi nh vy, d dch thut ng c sai khc th ngha cng ng nhau m thi. Trong bn dch ny c i ch da theo kinh i Bt-nh ca Ngi Huyn Trang dch. i iu nh vy, ti xin lu qu v c gi.

PL. 2542 T m, ma An c Mu Dn (1998) Thch Thin Siu

--o0o --

Cun 21
Chng 31 - Gii Thch: Tm Bi X, Tm Thng X, Chn Th nh, Mi Nht Thit X Tm Bi x: 1. Trong c sc, ngoi cng qun sc. 2. Trong khng sc ngoi qun sc. 3. Tnh bi x thn tc chng; cng vi bn v sc nh v mt dit th tng nh thnh tm bi x. Bi l tri, l sch ht nm dc, la tm tham m y, nn gi l bi x. * Khng hoi sc trong ngoi, khng dit tng sc trong ngoi, ly tm qun sc y bt tnh, l bi x th nht. * Hoi sc trong, dit tng sc trong, khng hoi sc ngoi, khng dit tng sc ngoi, ly tm qun sc ngoi y bt tnh, l bi x th hai. Hay bi x ny u qun bt tnh: 1. Qun trong qun ngoi bt tnh, 2. Khng thy trong, ch thy ngoi bt tnh, v c sao? V chng sanh c hai phn hnh, l i hnh v kin hnh. Ngi i nhiu th m vui, phn nhiu b buc ngoi kit s hnh; ngi kin nhiu th phn nhiu m theo thn kin hnh b ni kit s buc. Do vy nn ngi i nhiu th qun sc ngoi bt tnh, ngi kin nhiu th qun t thn bt tnh bi hoi. * Li na, hnh gi s tm cha thu nhip vi t, m buc tm mt ni th kh, cho nn qun c trong v ngoi, dn dn tp luyn iu nhu, th c th bn trong hoi sc tng, ch cn qun sc ngoi. Hi: Nu khng c tng ni sc, th ai s qun ngoi? p: y l c gii o, chng phi tht o, ngha l hnh gi ngh ti ngy sau cht i, la t trng n, chn vo trong t, u tiu mt, nu hin ti qun cng phn bit thy r thn ny, cho n my bi cng khng cn, y gi l bn trong khng sc tng, bn ngoi qun sc. Hi: Hai thng x u thy sc trong ngoi, su thng x sau ch thy sc ngoi. Bi x th nht thy sc trong ngoi, bi x th hai ch thy sc ngoi, c sao ch hoi sc tng bn trong cn sc tng bn ngoi khng hoi c? p: Hnh gi mt thy thn ny c tng cht, ly tng cht trong v lai y em so vi thn hin nay, cn bn i bn ngoi khng thy tng

dit ca n, nn kh c th qun n l khng, cho nn khng ni ngoi sc tiu hoi. * Li na, trong khi la khi sc gii, by gi cng khng thy sc ngoi. * Tnh bi x thn tc chng l, trong ch bt tnh qun tnh, nh ni tm thng x. Tm nht thit x u qun a, thy, ha, phong v xanh, vng, , trng thanh tnh. Qun sc xanh nh hoa sen, nh ni vng rng, nh hoa u-ma-gi, nh o B-la-ni tht xanh; qun vng, , trng theo mi sc cng nh vy, nn gi chung l tnh bi x. Hi: Nu chung c l tnh bi x, th khng nn ni nht thit x (khp mi ch)? p: Bi x l php hnh ban u, thng x l php hnh chng gia, nht thit x l php hnh thnh tu lu di. Bt tnh qun c hai l bt tnh v tnh. Trong bt tnh qun c hai bi x v bn thng x. Trong tnh qun c mt bi x, bn thng x v tm nht thit x. Hi: Hnh gi ly bt tnh lm tnh, th cho l in o, sao qun tnh bi x li khng in o? p: N sc bt tnh m vng thy l tnh, y gi l in o. Cn trong qun tnh bi x, tt c sc xanh tht l rng ln, nn khng in o. * Li na, v iu phc tm nn qun tnh. Do tp qun bt tnh lu th tm sanh nhm chn, do nn tp qun tnh chng phi in o, v cng khng m trc trong vy. * Li na, hnh gi trc qun thn bt tnh, nng theo cc th bt tnh trong ngoi ni thn, buc tm vo trong cnh qun, by gi sanh nhm chn thn, nn dm, n, si mng dn, lin t kinh ngc tnh ng: ta tht l khng mt, thn ny nh vy; ti sao sanh tm m trc! Nhip tm tht s qun st khng m lm na. Tm c u phc nhu thun, tng tng thn: da, tht, mu, ty, cc bt tnh u tr b, ch cn c xng trng, buc tm vo b xng ngi, nu n chy lon ra ngoi th thu nhip n li, nhip tm su vo nn thy xng trng ta ra nh sng, nh m no, nh xa c, c th chiu sng cc vt trong ngoi. Al ca ban u ca tnh bi x; vy sau qun b xng ngi cng tan mt, ch thy xng ta sng, th ly sc tinh khit bn ngoi.

* Li na, hoc Kim cang, ngc tht, vng bc, vt bu, hoc t sch, hoc nc trong, nh la tinh khit khng khi khng ci, hoc gi thanh khng bi. Cc sc xanh nh ni vng rng, cc sc vng nh hoa Chimbc, cc sc nh hoa sen , cc sc trng nh tuyt trng, th ly tng y, buc tm qun tnh, ty cc sc y, mi th u c nh sng trong sch, by gi hnh gi c cm th mng vui lan khp trong thn, y gi l tnh bi x. V duyn theo tng thanh tnh, nn gi l tnh bi x, v khp thn th vui, nn gi l thn chng. c th tm vui ny th tri b nm dc, khng cn mng vui theo n na, nn gi l bi x. Nhng cha dt ht lu hoc, trung gian hoc cn sanh tm kit s, m theo tnh sc, nn phi sing tinh tn dt tm m trc , bit rng tnh qun t tm tng pht sanh. V nh ngi ch lm tr huyn, xem vt huyn bit t mnh lm ra, tm khng sanh i trc. C th khng eo theo s duyn, nn by gi bi x i li gi l thng x. i vi qun tnh tuy cao hn, nhng cha c rng ln. Khi y hnh gi tr li th ly tng tnh, dng sc bi x v sc thng x th ly tng t sch m qun, khin n dn dn bin khp mi phng h khng. Qun tng nc, gi, la cng nh vy. Th ly tng xanh m qun, khin n dn dn rng ln, cng bin khp mi phng h khng; qun tng vng, , trng cng nh vy. By gi thng x li i gi l nht thit x. Ba vic ny cng mt ngha, m chuyn i lm ba tn. Hi: Ba bi x mt, hai, ba, tm thng x, mi nht thit x y, l tht qun hay l c gii qun? Nu l tht qun th thn c da c tht sao ch qun thy b xng ngi trng? Do ba mi su vt hp lm thn c sao li phn bit qun ri ra ba? Bn i u c tng, sao dt b ba i, ch qun mt a i? Bn mu chng phi l xanh c, c sao u qun lm mu xanh? p: C tht qun cng c c gii qun. Thn tng tht bt tnh, qun bt tnh y l tht qun, cc php ngoi thn c tng tnh, cc th sc tng y l thanh tnh tht, qun tnh y l tht qun. Ly mt t tnh y m qun rng ra ht thy u tnh, nh th ly t tng nc, m qun khp tt c u l nc, th ly mt t tng xanh m qun khp tt c u xanh, qun nh vy y l c gii qun, ch chng phi tht. Bn v sc bi x qun ging nh trong bn v sc nh. Mun c bi x, trc vo v sc nh. V sc nh l ca ban u ca bi x. Bi x sc (tri b sc) th duyn v lng h khng x. Hi: V sc nh cng nh vy, c g sai khc?

p: Ngi phm phu c v sc nh y, y l v sc, cn thnh nhn tm su xa c nh v sc, mt mc hng ti khng quay li, y gi l bi x. Cn li, thc x, V s hu x, Phi hu tng phi v tng x cng nh vy. Tri b cc tm s php th v tng, y gi l dit th tng bi x. Hi: Sao khng gi v tng nh l bi x? p: Ngi t kin khng r ti li ca cc php, vo thng trong nh, bo l Nit-bn. Khi t nh khi li sanh tm hi hn, sa vo t kin cho nn chng phi bi x. Dit th tng nh do nhm chn tm tn lon m vo nh, c an ngh t nh Nit-bn dnh vo thn, thn nhn c nn gi l thn chng. Tm thng x: Trong c tng sc ngoi qun sc t, hoc tt hoc xu, l thng tri thng qun v sc, y gi l thng x u. Trong c sc tng ngoi qun sc nhiu, hoc tt hoc xu, l thng tri thng qun v sc, y gi l thng x th hai; thng x th ba, th t cng nh vy, ch do trong khng sc tng ngoi qun sc l khc; cng vi trong cng khng sc tng, ngoi qun cc sc xanh, vng, , trng, y l tm th thng x. Trong c sc tng ngoi qun sc t l ni thn khng hoi, thy ngoi duyn phn t, l duyn t nn gi t, v qun o cha tng trng nn qun mt t nhn duyn, ch qun nhiu s kh nhip tm; v nh nai cha iu phc khng nn th xa. Hoc tt hoc xu l, k s hc buc tm trong qun duyn, hoc gia hai chn my, hoc trn trn, hoc u cht mi, qun tng bt tnh trong thn, trong thn c tng bt tnh m qun ra ngoi cc sc, do nghip bo thin gi l tt, do nghip bo bt thin gi l xu. * Li na, hnh gi nh theo Thy lnh th m qun ngoi duyn cc th bt tnh, y gi l sc xu, cn hnh gi hoc thi qun c nim, sanh tnh tng, qun tnh sc, y gi l sc tt. * Li na, hnh gi buc tm vo mt ch trong t thn, qun sc trong Dc gii c hai th: mt l hay sanh dm dc, hai l hay sanh sn nhu. Sc hay sanh dm dc l tnh sc, sc hay sanh sn nhu l bt tnh sc, th gi l xu. i vi cc duyn t ti, thng tri thng kin, hnh gi i vi sc oan chnh hay lm sanh dm dc m khng sanh dm dc, i vi sc xu hay lm sanh sn nhu m khng sanh sn nhu, ch qun thy sc do bn i

nhn duyn ha hp sanh, nh bt nc khng bn chc; y gi l hoc tt hoc xu. Thng x l hnh gi trong qun mn bt tnh, d c cc kit s dm dc, sn thu n u khng theo n, y gi l thng x, v l thng cc gic phin no i vi bt tnh m in o cho tnh Hi: Hnh gi lm sao trong c sc tng ngoi qun sc? p: Tm thng x y, su vo nh tm iu nhu th c th c. Hnh gi hoc thi thy ni thn bt tnh, cng thy ngoi sc bt tnh. Bt tnh qun c hai cch: mt l ba mi su vt cc th bt tnh, hai l tr da tht trong ngoi ng tng, ch qun tng xng trng nh m no, nh tuyt; qun ba mi su vt gi l xu, qun nh m no, nh tuyt y gi l tt. Khi hnh gi qun trong ngoi, tm tn lon, kh vo thin, th tr tng t thn, ch qun sc bn ngoi. Nh trong A-t-m ni: hnh gi do c qun gii thot, thy thn ny cht, cht ri a n g m, hoc la t, hoc trng n, u mt ht, by gi ch thy trng v la, khng thy thn, y gi l trong khng tng sc ngoi qun sc. Hnh gi ng nh li dy qun thn l b xng ngi, nu tm tn lon ra ngoi, th thu nhip tr li vo trong qun duyn b xng ngi, v c sao? Ngi y ban u tp thc hnh, v cha th qun cc duyn vi t, nn gi l qun sc t, khi qun o ca hnh gi cng su xa tng trng, th ly mt b xng ngi y qun khp ci Dim-ph- u l b xng ngi, y gi l qun sc nhiu, do tr li nhip nim qun mt b xng ngi, do gi l thng tri thng kin. * Li na, ty vt thng c tng nam n, tng tnh khit ca trong ng dc, nn gi l thng x. V nh ngi dng kin ci nga nh gic, ph c gic gi l thng, li ch ng c con nga, cng gi l thng. Hnh gi cng nh vy, c th i vi tng bt tnh, qun t n nhiu, qun nhiu tr li t, y gi l thng x, cng c th ph gic ng dc, y cng gi l thng x. Bn trong cha th hoi thn, bn ngoi qun sc hoc nhiu hoc t, hoc tt hoc xu, y l thng x u v th hai. Bn trong hoi thn khng sc tng, bn ngoi qun sc hoc nhiu hoc t, hoc tt hoc xu, y l thng x th ba th t. Nhip tm su vo trong nh, hoi ni thn, qun ngoi sc thanh tnh, duyn xanh qun sc xanh, duyn vng, , trng qun sc vng, , trng, y l bn thng x sau cng.

Hi: Bn thng x sau cng y vi bn x xanh, vng, , trng trong mi nht thit x c g sai khc? p: Nht thit x xanh c th duyn khp tt c vt khin u xanh; thng x ny hoc nhiu hoc t ty qun, khng tm khc chim ot, qun vt thng duyn y, gi l thng x nh Chuyn lun thnh vng thng khp c bn thin h, cn vua Dim-ph- ch thng mt thin h m thi. Nht thit x thng khp ht thy cnh duyn, cn thng x ch qun mt t sc m thng c, ch khng th thng khp ht tt c cnh duyn. Nh vy, lc ni tm thng x Mi nht thit x: Bi x v thng x ni ri, y v duyn khp tt c nn gi l nht thit x. Hi: Ti sao V s hu x, Phi hu tng phi v tng x khng gi l nht thit x? p: y l tm c liu gii, an n khoi lc, qung i v lng v bin h khng x, l li Pht dy. Trong nht thit x u c thc, c th mau chng duyn khp ht thy php, trong ht thy php u thy c thc. Do Khng v bin x v Thc v bin x c lp lm hai nht thit x. Cn trong V s hu x, khng c vt g c th m rng, cng khng c khoi lc, Pht cng khng ni V s hu x l v bin v lng. hu tng phi v tng x th tm m n, kh th c tng lm i cho qung i. * Li na, h khng x gn vi Sc gii, cng c th duyn sc; thc x th nng duyn, duyn sc. Li t thc x khi ln c th siu nhp vo T thin, t T thin khi ln c th siu nhp vo thc x. Cn V s hu x, Phi hu tng phi v tng x xa Sc gii, khng c nhn duyn ca sc, nn chng phi nht thit x. Ba php l bi x, thng x v nht thit x y u thc hnh c thng x. Nht thit x l hu lu. Ba bi x u v bi x th by, tm l hu lu, cc bi x cn li hoc hu lu hoc v lu.

Hai bi x u, bn thng x u nhip vo S thin, Nh thin. Tnh bi x, bn thng th sau, tm nht thit x, nhip vo trong T thin. Hai nht thit x chnh tn gi khng x th nhip vo khng x, thc x th nhip vo thc x. Ba bi x u, tm thng x, tm nht thit x, u duyn Dc gii. Bn bi x sau duyn V sc gii, v v lu php. Cc cng c th diu, trong cn bn, v cn bn thin V sc khng duyn h a. Dit th tng nh chng phi tm tm s php nn khng duyn, Phi hu tng phi v tng x bi x ch duyn bn m V sc v php v lu. Chn th nh: T tm S thin khi ln ln lt th lp vo Nh thin, khng cho tm khc xen vo, hoc thin hoc cu, nh vy cho n dit th tng nh th chn. Hi: Cc cng c khc cng c th lp ln lt, c sao ch gi c chn th nh? p: Cc cng c khc u c d tm xen ln pht sanh, cho nn chng phi th . Cn trong ny tm su xa, tr tu lanh li, hnh gi t th tm mnh, t S thin tm khi ln, tip vo Nh thin, khng cho d nim xen vo, n i vi cng c tm c nhu nhuyn, kho dt php i, lm cho tm tm c ni tip nhau. Chn th nh ny, hai thuc hu lu, by hoc hu lu hoc v lu. Thin trung gian v v o a, khng bn chc, li l s c ca thnh nhn, li i cng c ny khng bin a, cho nn khng c th . Nh vy tm bi x, tm thng x, mi nht thit x, chn th nh trong php Thanh vn lc ni xong.

---o0o--Chng 32 - Gii Thch: Chn Tng Kinh: Chn tng l tng snh, tng hoi, tng mu chy, tng m thi r, tng bm xanh, tng trng n, tng tan r, tng xng trng, tng t chy.

Lun. Hi: Nn phi trc tin tu tp chn tng la dc, vy sau c cc thin, c sao sau khi ni cc thin nh mi ni n chn tng? p: Trc tin ngi khen qu bo lm cho tm hnh gi vui, chn tng tuy l bt tnh, nhng v ngi tham qu bo thin nh nn chc chn tp hnh theo. Hi: Hnh gi lm th no qun chn s, l snh trng ? p: Hnh gi trc tin gi gii thanh tnh, khin tm khng hi tic, nn d lnh th php qun, c th ph cc gic phin no dm dc. Qun ngi khi mi cht, ni li tri trn, th ra khng tr li bng lin cht. C nh kinh ng, go khc ku tri, ni mi m i u ri! Khi dt thn lnh, khng cn bit g. l ng s nht, khng ni no c th trnh khi. V nh lc kip tn la t chy, khng c g st li, nh ni: "Cht n khng giu ngho, Khng sing tu thin c, Khng sang cng khng hn, Gi tr khng ai khi, Khng cu xin cu c, Di tr cng khng khi, Chng cng khng xong, Khng ni no thot khi". Cht l ni vnh vin la n i, tt c k c sng rt ght, tuy rt ght m khng ai thot c. Thn ta khng bao lu, t phi nh vy, ng nh cy , khng hay bit g. Ta nay khng nn tham m ng dc, thnh lnh cht n, ng nh tru d, tru d l cm th, tuy trng thy con khc cht, vn chy nhy ku rng, khng t gic tri, cn ta c lm thn ngi, phn bit bit tt xu, hy nn tm cu php cam l bt t, nh ni: "Thn su cn y , Tr soi cng sng lanh, M khng cu o php, Lung th thn Tr tu, Cm th u cng bit, Dc lc t vui, M khng bit phng tin, V o tu thin s, c lm thn ngi,

M ch t bung lung, Khng bit tu thin s, Vi cm th khc g, Chng sanh ba ng c, Khng c tu thin o, c thn ngi y, Hy gng t ch li". Hnh gi i n thy cht, thy thy cht snh trng, nh y da ng gi, khc vi tng c, tm sanh nhm s rng, thn ta cng s nh vy, khng khi u . Thc lm ch trong thn, sai khin thn ny thy, nghe, ni nng, to ti, to phc, do t phng tng i v u, m nay ch thy nh trng cn ! Thn ny tng tt, da mn my ngi, mt di mi thng, trn ngang my cao, dng p nh vy, khin tm ngi m lm, m nay ch thy phnh chng, p ch no? Tng nam hay n, cng khng th bit. Qun nh vy ri, mng trch tm m dc, ci y phn thi ny, snh trng ng ght, u tham trc. Thy cht b gi nng ln dn ln, r hoi ra trn t, nm tng, phn nc tiu, mu m chy ra, hin by tng xu. Hnh gi th ly tng r hoi y so vi thn mnh rng ta cng nh th, u c cc vt y, khng khc g y. Ta tht rt ngu, b ci y phn da mng ny di gt, nh con thiu thn vo la, ch v tham nh sng khng bit chy thn; b r hoi, tng nam n tiu. iu ta m trc cng u ging nh vy; thy cht hoi, tht mu trn lan; hoc b gy nh cht, xanh bm vng , hoc mt tri nng bm en. Ly cc tng y, qun iu ta m trc nh nhng sc trng tnh khit oan chnh, c khc g vi y? thy xanh bm vng , chim th chng n, chng chn chng du, th chng bao lu tiu r, cc trng rc n. Hnh gi thy nh vy ri, ngh thy cht y, vn c sc p, hng tt xoa thn, mc y phc cao qu, trang sc la hoa, m nay ch thi hi, tiu mc bi bn, y mi l phn ng tht, cn s trang sc trc kia, u l gi mn. Nu khng t khng chn m em b ng trng, b chim th n, chim mc mt, ch x tay chn, cp si moi bng, rch nt, ba bi trn t, c ci ht c ci cha ht. Hnh gi thy ri, tm sanh tng nhm gm, suy ngh thy y khi cha bin hoi, l ch ngi ta a m, m nay bi hoi, khng cn tng c, ch thy ba bi, lm ch chim th n, rt ng ght s! Cm th i ri, gi thi mt tri t, gn ct t la, mi th mi ch. Hnh gi suy ngh, vn thy thn do ha hp m c thn tng, u c th phn bit nam n, nay ly tn, mi th mi ni, khng cn ha hp, thn tng cng khng, u khc vi c, ch ng a m, nay ni u?

Thn la tan, ni ni cn xng trng, chim th n ht, ch cn li xng. Qun ngi xng y, y gi l ct tng. Ct tng c hai cch: mt l ngi xng gn xng lin nhau, hai l xng gn chia la. Qun gn xng lin nhau l ph tng nam n, di ngn, sc p, mn trn. Qun gn xng chia la l ph tht tng cn bn v chng sanh. Ct tng li c hai th: mt l tnh, hai l bt tnh. Tnh l lu ngy xng trng sch, khng mu khng m, sc trng nh tuyt. Bt tnh l mu tha bi bn, m cao cha ht. Hnh gi i n trong rng thy, hoc thy c cy cht ng, thiu t t thi, bng v mt li, da sc chy en, rt ng ght s. Trong giy lt bin thnh tro than. Hnh gi th ly tng v tng chy y, suy ngh khi thn ny cha dt, tm ra xoa hng eo hoa, nm dc vui thch, nay b la t, qu hn binh ao, thy ny khi mi cht, hnh cn ging ngi, b la t giy lt, tng c u bin mt. Ht thy c thn, u tr v v thng, ta cng nh th. Qun chn tng y th dt cc phin no, i vi vic dt dm dc l php hay hn c. V dt dm dc nn ni chn tng y. Hi: Ni mi tng l tng v thng, tng kh, tng v ng, tng n bt tnh, tng cht, tng bt tnh, tng on, tng ly dc, tng tn, dt tr vic g? p: Cng dt ba c dm dc Hi: Nu nh vy gia hai tng c g sai khc? p: Chn tng l ngn khi b dm dc che lp, khi cha c thin nh. Cn mi tng l c th tr dit ba c dm dc chn tng nh tri gic, mi tng nh chm git. Chn tng l s hc, mi tng l thnh tu. * Li na, trong mi tng y, bt tnh tng thu nhip c chn tng. C ngi ni: trong mi tng, tng bt tnh, tng n bt tnh, tng th gian khng th vui gm chn tng. * Li c ngi ni: mi tng, chn tng ng la dc, u v Nit-bn, v c sao? V tng cht u l trong giy lt ng chuyn ni nng bng nhin cht, thn th snh trng tiu hoi phn tn, mi mi i khc, y l tng v thng, nu m trc php y, khi v thng tiu

hoi, tc l au kh. Nu v thng kh, khng c t ti, y thi v ng. Bt tnh, v thng, kh, v ng, thi khng th vui. Qun thn nh vy, n tuy ming, nc di t c chy xung, cng nc ming ha hp thnh v, m nut vi nh nh nhau, khi xung vo trong bng, tc l tng v n bt tnh. Do chn tng ny, qun thy thn thng bin i, tiu dit trong tng nim, tc l tng v tng cht. Do chn tng ny m nhm chn ci vui th gian, bit phin no dt thi an n tch dit, tc l tng v tng dt. Do chn tng ny m ngi ngn nga cc phin no, tc l tng v tng xa la. Do chn tng ny m nhm chn th gian, bit thn ng un ny dit ri khng cn sanh tr li, ch y an n, tc l tng tn. * Li na, chn tng l nhn, mi tng l qu. Do nn chn tng trc, mi tng sau. * Li na, chn tng l ca ngoi, mi tng l ca trong. Th nn Kinh ni hai ca cam l: mt l ca bt tnh, hai l ca An-na-bt-na (Anapanasati: nim hi th ra vo). Chn tng ny tr by th nhim trc ca con ngi: hoc c ngi nhim trc sc, hoc hoc trng, hoc trng, hoc vng hoc en. Hoc c ngi khng nhim trc sc, ch nhim trc hnh dung, da mn, ngn tay thon, mt di, my cao. Hoc c ngi khng nhim trc sc, dung, ch nhim trc oai nghi ti, dng, ngi, dy, i, , l bi, ci ngc, dng my, nhu mi, gn gi, xoa. Hoc c ngi khng nhim trc dung sc oai nghi, ch nhim trc cch ni nng, ting m, li p, ty thi m ni, hp , vng theo ch, hay ng lng ngi. Hoc c ngi khng nhim trc dung sc, oai nghi, ting m, ch nhim trc s xc chm mn trn, da du, c mm, lc nng thn mt, lc lnh mnh m. Hoc c ngi nhim trc c nm iu trn. Hoc c ngi khng nhim trc nm iu trn, ch nhim trc tng ngi hoc nam hoc n, du c c su th dc nhim trn, m khng gp c ngi mnh a m, nhng khng gii c, bn b ht nm th dc lc i trng ca th gian, m cht theo ngi .

Tng v tng cht th phn nhiu tr c tm a m v oai nghi, ni nng. Tng v tng snh trng, tng tiu hoi, tng trng n, tng phn tn, th phn nhiu tr c tm a m v hnh dung. Tng v tng huyt kh, tng bm xanh, tiu mc, th phn nhiu tr c tm a m sc. Tng v tng xng trng, t chy, th phn nhiu tr c tm a m mn trn. C chn tng th tr c c cc th a m hn tp v ngi mnh a thch. Tng v tng trng n, tng phn tn, tng xng trng, th khp tr c tm a m ngi. V trong tng trng n d tn xng trng ly tn y, khng thy c ngi c th a m. Do chn tng qun y m xa la tm i nhim, sn v si cng mng bt. Trong bt tnh in o tng l tnh, v si nn m trc thn. Nay ly chn tng ny, chia ch trong thn, thy r thn tng, nn tm ngu si mng, tm ngu si mng thi tham dc mng, tham dc mng thi sn cng mng, v c sao? Ngi v tham thn nn sanh sn, nay qun thn bt tnh, tm nhm chn nn khng cn tham thn, khng tham thn nn khng cn sanh sn. Ba c mng nn ht thy chn mi tm ni kit s rung ng, dn dn tng tn cch tu o ny, dng Kim cang tam-mui x nt ni kit s. Chn tng tuy l bt tnh qun, m nng n c th thnh i s; v nh thy thi gia bin c, ngi b chm nng ly c ln b. Hi: Chn tng ny c tnh g? c duyn g? nhip vo x no? p: C tnh th tng, duyn thn Dc gii, nhip sc tng un, cng l t phn ca thn nim x, hoc nhip vo Dc gii, hoc S thin, Nh thin, T thin. Ngi tm tn lon cha ly dc m tu c thi h thuc Dc gii, ngi tm ly dc tu c, thi h thuc Sc gii. Tm tng nh snh trng th nhip thuc Dc gii, S thin, Nh thin. Tng xng sch th nhip vo Dc gii, S thin, Nh thin, T thin. Trong Tam thin th vui nhiu, nn khng c chn tng ny. Chn tng ny l ca m ra cho thn nim x, thn nim x l ca m ra cho ba nim x kia. Bn nim x ny l ca m ra ba mi by o phm, ba mi by o phm l ca m ra thnh Nit-bn. Vo Nit-bn th la ht thy cc kh u no, v dt ht ng un nhn duyn nn th hng Nit-bn thng lc. Hi: Ngi Thanh vn qun nh vy, thi nhm chn la dc, mau vo Nit-bn. B-tt thng xt ht thy chng sanh, tp ht thy Pht php,

ht thy chng sanh, khng cu mau vo Nit-bn m vn qun chn tng y, sao khng ri vo ch chng qu Nh tha? p: B-tt sanh tm thng xt i vi chng sanh, bit chng sanh do ba c nn phi th thn i ny, i sau, tm thng kh. Ba c y khng bao gi t dit, cng khng th do l g khc m dit c, m ch qun tng thn trong ngoi ang m trc, vy sau mi c th tr. Do l y, B-tt mun dit c dm dc y nn qun chn tng. Nh ngi thng k bnh m ha hip cc v thuc cha. B-tt cng nh vy, v chng sanh m sc nn dy tng tng bm xanh, ty theo ch m trc m phn bit cc tng, nh trc ni, y l B-tt thc hnh qun chn tng. * Li na, B-tt ly tm i t bi, tu hnh chn tng ny vi suy ngh rng: ta cha y tt c Pht php, khng vo Nit-bn, y l mt php mn, ta khng nn an trong mt php mn ny, ta s hc ht thy php mn. V th nn B-tt tu hnh qun chn tng, khng tr ngi. * B-tt tu hnh chn tng ny, c khi khi tm nhm chn, ngh rng thn bt tnh nh vy ng ght ng s, mun mau vo Nit-bn. By gi B-tt lin ngh rng: mi phng ch Pht thuyt ht thy php tng khng, trong khng, cn khng c v thng, hung g c bt tnh? Ch v mun ph vng tng in o v tnh, nn tp hnh qun bt tnh, bit bt tnh ny u do nhn duyn ha hip sanh, khng c t tnh, u tr v tng khng, nay ta khng nn chp th php bt tnh do nhn duyn ha hip sanh v t tnh y, mun mau vo Nit-bn. Trong Kinh cng c dy: nu trong sc khng c tng v ngt th chng sanh khng nn m trc sc, nhng v trong sc c mi v ngt nn chng sanh khi tm m trc. Nu sc khng c ti li, th chng sanh cng khng ai nhm chn sc, nhng v sc tht c ti li, cho nn qun sc thi nhm chn. Nu trong sc khng c tng xut ly, thi chng sanh cng khng th gii thot i vi sc, nhng v sc c tng xut ly, nn chng sanh c gii thot i vi sc. Mi v l nhn duyn ca tng tnh, v th nn B-tt khng chm trong bt tnh, sm vo Nit-bn. Ngha ca chn tng phn bit xong. ---o0o---

Chng 33 - Gii Thch: Tm Nim Kinh: Nim Pht, nim php, nim Tng, nim Gii, nim X, nim Thin, nim hi th ra vo, nim cht. Lun. Hi: Ti sao tip theo chn tng c tm nim? p: Pht t ch yn vng, nh trng, g m, ni rng, ng ni, kho tu chn tng, qun thn trong ngoi bt tnh, chn lo thn mnh m suy ngh rng: c sao ta c mang theo mnh ci y phn nc di bt tnh h lit ny? Bng nhin kinh s, li cn b c ma ly cc th vic d n khng b mun lm cho thi lui. V vy nn tip theo ni tm nim, nh trong Kinh ni: Pht bo cc T-kheo, nu ch yn vng, nh trng, g m, ni rng, ng trng, trong lc t duy nu c s hi, lng tc dng ng, by gi nn nim Pht, Pht danh hiu l Nh Lai, ng cng, Chnh ng gic cho n Th tn, thi s s hi lin tiu dit. Nu khng nim Pht, hy nn nim Php. V Pht php thanh tnh, kho ni li hay, c qu bo hin ti, ch th m by, ngi c tr, c tm lc hiu c, nim Php nh vy thi tr s hi. Nu khng nim Php, thi hy nim Tng. Chng t Pht, tu chnh o, hnh theo Php. Trong Tng c bc A-lahn hng, A-la-hn, cho n Tu--hon hng, Tu--hon. Bn i tm bc t Pht y l phc in v thng ca th gian, h ng c cng dng, chp tay cung knh, l bi, a n. Nim Tng nh vy, thi dt ht s hi. Pht bo cc T-kheo: -hon nhn (tri -thch) nh vi A-tu-la, trong lc gia trn, bo cc chng tri rng: trong khi cc ngi nh vi Atu-la, gi s c s hi, hy nim n trng tht bo ca Ta, thi s s hi dt. Nu khng nim trng ca Ta, th hy nim trng bu ca thin t Y-xna (Thin vng pha tri -thch) thi s s hi tr. Nu khng nim trng bu ca Y-x-na thi hy nim trng bu ca Thin vng B-lu-na (Thin vng pha phi -thch) thi s s hi tr. Do th, bit v nhn duyn dt tr s hi nn tip theo ni tm nim. Hi: Trong Kinh ni: do ba nim tr s hi, nm nim lm sao cn c th tr s hi? p: T-kheo t nim n cng c tr gii v b th, cng tr s hi, v c sao? Nu tm ph gii thi s a a ngc, nu tm xan tham thi s a vo ng qu v ch bn cng. T ngh ta c tnh gii, b th, nu khi ngh n tnh gii, ngh n b th thi tm hoan h, ni rng: nu mng ta

cha ht th nn tng tin tu cng c na, nu ang khi mng chung, khng s a c o. Do vy, nn nim gii, nim th cng c th lm cho s hi khng sanh.

* Nim ch thin trn ci tri u l bo qu ca tnh gii v b th. Ch thin y do nhn duyn phc c m c sanh ci kia, ta cng c phc c y, do vy nim thin cng c th lm cho s hi khng sanh. Khi nim hi th ra vo theo 16 ti: * Bn v thn: 1. Th v di, ti r bit ti th v di; th ra di, ti r bit ti th ra di. 2. Th v ngn, ti r bit ti th v ngn; th ra ngn, ti r bit ti th ra ngn. 3. Cm gic ton thn ti s th v; cm gic ton thn, ti s th ra. 4. An tnh thn hnh, ti s th v; an tnh thn hnh, ti s th ra. * Bn v th: 1. 2. 3. ra. 4. An tnh tm hnh, ti s th v; an tnh tm hnh, ti s th ra. * Bn v tm: 1. 2. 3. 4. ra. * Bn v php: 1. Qun v thng, ti s th v; qun v thng, ti s th ra. Cm gic v tm, ti s th v; cm gic v tm, ti s th ra. Vi tm hn hoan, ti s th v; vi tm hn hoan, ti s th ra. Vi tm nh tnh, ti s th v; vi tm nh tnh, ti s th ra. Vi tm gii thot, ti s th v; vi tm gii thot, ti s th Cm gic h th, ti s th v; cm gic h th ti s th ra. Cm gic lc th ti s th v; cm gic lc th, ti s th ra. Cm gic tm hnh, ti s th v; cm gic tm hnh, ti s th

2. 3. 4.

Qun ly tham, ti s th v; qun ly tham, ti s th ra. Qun on dit, ti s th v; qun on dit, ti s th ra. Qun t b, ti s th v; qun t b, ti s th ra.

Nim hi th nh vy thi gic tng vi t cn dt, hung l gic tng s hi th s?

Nim cht: Nim thn ng un sanh dit trong mi nim, t khi sanh n nay thng i i vi cht, sao nay li s cht? Nm nim trn, Pht tuy khng ni, cng c th tr s hi, v c sao? Nim cng c ca ngi khc tr s hi th kh, t nim vic mnh tr s hi th d, do vy nn Pht khng ni. Hi: Th no l nim Pht? p: Hnh gi nht tm nim Pht, l bc c thnh tu tr tu nh tht v i t i bi, cho nn ni ra khng sai lm, th t, nhiu t, su cn, u chn tht. V u l chn tht, nn hiu l Nh Lai (Tathagata). Li cng nh ch Pht trong mi phng ba i, i vi chng sanh, khi tm i bi, hnh su Ba-la-mt, ng c cc php tng, i n trong V thng Chnh ng Chnh gic. c Pht y cng i nh vy, nn hiu l Nh Lai. Li nh ch Pht trong ba i mi phng thn phng ho quang ln, chiu khp mi phng, ph cc hc m, tm xut nh sng tr tu, ph v minh hc m cho chng sanh, cng c v ting tm lan khp mi phng, i n Nit-bn. c Pht y cng nh vy, cho nn cng hiu l Nh Lai. Do c cc cng c nh vy nn xng ng lnh th s cng dng ti thng ca tt c Ch thin, ngi i, th nn hiu l ng cng (Arhat). Hoc c ngi ni: v c sao ch c Pht ni nh tht, n nh vy, i nh vy, nn xng ng lnh th s cng dng ti thng? V Pht c tr tu chnh bin vy. Chnh gi l cc php tng khng ng khng hoi. Bin gi l khng ch mt php hai php m ht

thy php u bit r ht khng cn tha, y hiu l Chnh ng Chnh gic (Samyak-sam buddha Chnh bin tri). Tr tu chnh bin y, khng t v nhn m c, cng khng t tri m c, song do nng tr tu v tr gii y m c chnh bin tr tu. Tr tu l tr tu tng ng vi B-tt t lc mi pht tm cho n a v Kim cang tam mui. Tr gii l B-tt t lc mi pht tm cho n a v Kim cang Tam-mui, thn nghip khu nghip lun thanh tnh hnh ng theo , th nn hiu l Minh hnh tc (Vidya Caransampana). Nu hnh hai hnh y th c kho i, nh xe c hai bnh. Kho i l nh ch Pht trc i, Pht cng i nh vy, nn hiu l Thin th (Sugata). Hoc c ngi ni: Pht t tu php y, m khng bit c vic chng ta, do vy nn Pht bit th gian, bit nguyn nhn th gian, bit th gian dit tn, bit o dit tn th gian, do vy nn hiu l Th gian gii (Lokavid). Bit th gian ri, iu phc ch ng chng sanh, trn ht cc bc thy, nn hiu l V thng s iu ng trng phu (Anutara Purasadamusarathi). Thng ly ba o dt ba c, dy chng sanh tu ba tha o, do vy nn hiu l Thin nhn s (Sasta Deva-manusyanam). Hoc c ngi ni: do vic g nn c t li ch v lng li lm cho ngi khc li ch v lng? V Pht thnh tu tt c tr tu, ht thy th gian qu kh, hin ti, v lai, tn bt tn, ng bt ng, iu bit r rng, nn hiu l Pht (Buddha). c chn danh hiu y, c danh xng ln, lan khp mi phng, th nn hiu l Th Tn (Lokanatha). Trong Kinh Pht t ni: cc danh hiu nh vy, hy nn nim Pht cch y. * Li na, tt c cc th cng c u c ni Pht. Trong kip s, Pht thuc dng Chuyn lun thnh vng Ma-ha Tam-ma- (Mah Sammata Mahrj tc i ng , vua i bnh ng) c oai c tr tu trong ci Dim-ph-. Sanh trong cc hng Thch t, dng qu tnh l

Kiu-m. Khi sanh ra nh sng chiu khp ba ngn i thin th gii, Phm thin vng cm lng bu, Thch--hon nhn dng o thin bo tha tip, Long vng A-na-b-p-a, Long vng B-gia-a ly nc hng thm tm ra. Khi sanh ra qu t rung chuyn su cch, bc i by bc, khoan thai nh voi cha, nhn xem bn phng, ct ln ting rng s t rng: "y l thn cui cng ca Ta, s ht thy chng sanh". Tin nhn A-t- (Asita) xem tng ni vi vua Tnh Phn rng: "Ngi ny di chn c tng bnh xe ngn cm, gia ngn tay c mng li hp, s t lp bnh an trong php, khng ai lm lay ng ph hoi c, ch c gia tay, mng li trang nghim, s dng tay y an i chng sanh, lm cho khng s hi". Nh vy cho n tng tht xng, bi tc, nh nh ni bu xanh, nh sng sc xanh t bn pha xut ra, tng cht nh trn u khng th thy c, hoc tri hoc ngi, khng ai hn c, lng trng gia hai chn my, nh sng trong hn pha l, con mt trong di rng, sc xanh bic, mi cao thng p, rt ng a thch. Trong ming c 40 rng trong sch mt p, trn bn rng to mu trng, nh sng rt hn, mi trn mi di bng nhau khng ln khng nh, khng di khng ngn. Li mng m to, mm mi sc hng, nh hoa sen tri, m thanh trong sut su xa, ngi nghe vui thch, nghe hoi khng chn. Thn sc tt p hn vng Dim-ph-, nh sng ln khp thn, cc mu sc, p khng g snh bng. Vi 32 tng y nh vy, ngi ny khng bao lu s xut gia, c nht thit tr thnh Pht. Pht thn c cng c nh vy, hy nn nim Pht. * Li na, Pht thn c cng c thn lc hn mi vn voi bu bch hng, y l di th ca cha m. Nu l sc ca thn thng cng c th v lng v hn. Pht thn c 32 tng, 80 v p trang nghim, do bn trong c Pht php cng c v lng, cho nn xem khng chn. Thy Pht thn th qun nm dc i, mun vic chng nh. Nu thy mt ch ni thn Pht a thch khng chn, khng th i xem ch khc. Pht thn c cng c nh vy, hy nn nim Pht. * Li na, Pht tr gii y thanh tnh, t khi mi pht tm tu gii, dn cha v lng, cng vi tm thng xt, khng cu qu bo, khng xu hng o Thanh vn, Bch-chi Pht, khng xen tp cc kit s, ch v t tm thanh tnh, khng no hi chng sanh, i i tr gii. Do vy khi chng

c Pht o, gii c y . Hy nn nim n gii un ca Pht nh vy. * Li na, nh un ca Pht y . Hi: Vic tr gii do thn nghip khu nghip thanh tnh nn c th bit; tr tu do phn bit thuyt php, tr ht chng nghi nn c th bit, cn v nh, th chnh cc ngi khc tu nh, cn khng th bit, hung l Pht nh lm sao bit c? p: Do Pht c i tr tu y , nn bit thin nh chc chn y , v nh thy hoa sen ln, t bit ao cng su ln. Li nh n sng ln, t bit du cng nhiu. Cng do Pht c sc thn thng bin ha v lng, khng th so snh nn bit sc thin nh cng y . Li nh thy qu ln, t bit nhn cng phi ln. * Li na, c khi Pht t ni cho ngi bit tng thin nh ca Ngi rt thm su, nh trong Kinh ni: Pht ngi di rng cy ca nc A-uma m vo thin nh. Khi tri ma, sm chp, st nh, c bn con tru c v hai ngi i cy, nghe ting s m cht. Chc lt ma tnh, Pht t thin nh dy i kinh hnh. C mt c s i n l di chn Pht, ri i theo sau Pht, bch rng: va ri sm, chp, st nh, c bn con tru c v hai ngi i cy nghe ting s m cht, Th Tn c nghe chng?
Khng

nghe. Lc Pht ng chng? Khng ng. Ngi nhp nh v tm tng chng? Khng. Ta c tm tng, nhng nhp nh vy. C s ni: tht l iu cha tng c. Ch Pht thin nh rt thm thm, c tm tng thin nh, ting st ln nh vy, tnh gic m khng nghe. Nh trong Kinh khc Pht bo cc T-kheo: Pht vo v ra cc nh, chnh X-li-pht, Mc-kin-lin cn khng nghe tn, hung l bit c, y l th no? Nh Tam-mui vng tam-mui, S t du h tam-mui Pht nhp vo tam-mui y th c th khin mi phng th gii rung ng su cch, phng nh sng ln, ha lm v lng Pht, khp cng mi phng, nh A-nan c mt lc sanh tm ngh rng: "Lc c Pht Nhin ng trong i qu kh, by gi i tt p, ngi sng lu, d ha cn

nay trong i c Pht Thch-ca Mu-ni ci i xu c, ngi sng ngn, kh gio ha, Pht s cha xong m Ngi vo Nit-bn chng?" Sng sm em vic y n bch Pht. Bch xong mt tri mc. Lc y Pht nhp vo Nht xut tam-mui, nh mt tri pht nh sng chiu ci Dim-ph-. T l chn lng khp ni thn Pht pht nh sng, chiu khp mi phng hng h sa th gii. Trong mi mi nh sng xut sanh hoa sen by bu c ngn cnh, trn mi mi hoa u c Pht ngi, mi mi c Pht u phng ra v lng nh sng, trong mi mi nh sng u xut sanh hoa sen by bu c ngn cnh, trn mi mi hoa u c Pht ngi. Cc Pht y cng khp mi phng hng h sa th gii, gio ha chng sanh, hoc c v thuyt php, hoc c v im lng, hoc i kinh hnh, hoc thn thng bin ha, thn xut ra nc la, cc th phng tin nh vy, thot chng sanh trong mi phng nm ng. A-nan nng oai thn ca Pht, thy cc s y. Pht thu nhip thn tc t tam-mui khi dy, hi A-nan c thy s y chng? Nghe s y chng? A-nan p: nh oai thn ca Pht, con thy, nghe. Pht dy: Pht c nng lc nh vy, th c th lm trn vn Pht s chng? A-nan tha: bch Th Tn! Nu chng sanh y trong mi phng hng h sa th gii, Pht ch sng mt ngy, dng nng lc nh y, hn c th lm trn vn mi Pht s. A-nan tn thn: tht l vic cha tng c, bch Th Tn! Php ca ch Pht v lng khng th ngh bn, do vy nn bit Pht y thin nh. * Li na, Pht y tu un, t khi mi pht tm, trong A-tng-k kip, khng php mn g khng tu, i i tp hp cc cng c, nht tm chuyn tinh, khng tic thn mng, cu tr tu, nh B-tt -ba-lun (Thng B-tt). * Li na, do kho tu i bi v tr tu nn y tu un, cc ngi khc khng c i bi nn tuy c tr tu m khng c y . Do tm i bi mun chng sanh nn cu cc th tr tu v dt php i, dt 62 t kin, khng ri vo nh bin, hoc hng th nm dc lc, hoc tu thn theo li

kh hnh, hoc on dit, hoc chp thng, hoc chp c chp khng cc php nh bin nh vy. * Li na, Pht tu v thng, thy sut khng g so snh, do t trong thin nh thm su sanh, do cc phin no th t khng lm lay ng, do kho tu 37 phm, bn thin, bn v lng tm, bn v sc nh, tm bi x, chn th nh. Cc cng c, do c mi tr lc, bn v s y, bn v ngi tr, 18 php bt cng, do c v ngi bt t ngh gii thot, nn Pht y tu un. * Li na, hay hng phc cc lun ngh s ngoi o, nh u-lu-tnloa Ca-dip, i Ca-Dip, X-li-pht, Mc-kin-lin, Tt-gi Ni-kin-t, B-ta, Th-la, Trng-tro cc i lun ngh s u hng phc, cho nn bit tu un Pht y . * Li na, Pht c ba tng, 12 b kinh, 84.000 php t, thy li l nhiu nh vy, nn bit tr tu ca Pht cng rt ln. V nh c s, sng sm thy ch ma ln, ni vi mi ngi rng: m qua rng lm ma, sc n rt ln. Mi ngi ni: sao ng bit? p: ti thy t t, bn nhiu, ni l, cy gy, git cht chim mun, do nn bit sc rng rt ln. Pht cng nh th, c tr tu thm su, tuy mt khng thy c song ma trn ma i php, khin cc i lun s v Thch Phn thin vng u hng phc, do vy nn bit Pht tr tu rt nhiu. * Li na, ch Pht do c v ngi gii thot, nn c tr tu i vi ht thy php. * Li na, tr tu y ca Pht u thanh tnh, vt ln trn cc qun, khng qun cc php tng thng, tng v thng, tng hu bin, tng v bin, tng c i, tng khng i, tng c, tng khng, tng hu lu, tng v lu, tng hu vi, tng v vi, tng sanh dit, tng khng sanh dit, tng khng, tng chng khng, thng thanh tnh v lng nh h khng, do th nn v ngi. Nu qun sanh dit th khng qun c chng sanh dit, qun chng sanh dit th khng qun c sanh dit; hoc chng sanh dit l tht th sanh dit khng tht, hoc sanh dit l tht th chng sanh dit khng tht. Nh vy cc qun u nh th, do c tr v ngi nn bit Pht tu un y . * Li na, nim Pht gii thot un y . Pht gii thot khi cc phin no v tp kh, nh ht gc r, gii thot chn tht khng th h hi,

do thnh tu ht thy tr tu nn gi l v ngi gii thot. Thnh tu tm gii thot, khp c thm su cho nn gi l y gii thot. * Li na, la thi gii thot v tu gii thot bn thnh tu y cng gii thot. Do thnh tu cc gii thot nh vy, nn gi l y gii thot un. * Li na, ph ma qun nn c gii thot, la phin no nn c gii thot, la cc th chng ngn thin nh nn c gii thot, ra vo cc thin nh khng chng ngi. * Li na, B-tt trong kin o (gi tc l kin o) c mi su gii thot thm su: 1. Do kh php tr tng ng m chng c hu vi gii thot. 2. Do dt ht mi kit thuc kh m chng c v vi gii thot. Nh vy cho n o t tr (cng gi l o loi tr). ong t duy o (cng gi l tu o) chng c mi tm gii thot: 1. Do hoc t tr hoc php tr tng ng m chng c hu vi gii thot. 2. Do dt ba t duy kit (cng gi l t hoc) ca ci V sc m chng c v vi gii thot. Nh vy do tn tr th 18 tng ng m chng c hu vi gii thot v cho dt ht thy kit s m chng c v vi gii thot. Cc gii thot nh vy ha hp, gi l gii thot un y . * Li na, nim Pht y gii thot tri kin un. Gii thot tri kin un c hai th: 1. Pht i trong vic gii thot cc phin no, dng tn tr t chng bit rng: ta bit kh, dt tp, chng dit, tu o, y l tn tr gii thot tri kin un y . Li bit kh khng cn bit na, cho n tu o khng cn tu na, y l v sanh tr gii thot tri kin un y . 2. Pht bit ngi y vo Khng mn c gii thot, ngi y vo V tng mn m c gii thot, ngi y vo V tc mn m c gii thot, ngi y khng c phng tin c th lm cho gii thot, ngi y rt lu mi c th c gii thot, ngi y tc thi c gii thot, ngi y do nghe ni li m du m c gii thot, ngi y do nghe li dy bo khc kh m c gii thot, ngi y do nghe tp ng m c gii thot, ngi y do thy sc thn thng m c gii thot, ngi y do thuyt php m c gii thot; ngi y dm dc nhiu, v tng dm dc m c gii thot nh ng Nan- (Nan- xut gia m c nh v c, Pht a n ch cc thin n cho thy, ng li qun v c m a cc thin n. Nhng phi phc mi c sanh ci tri gn cc thin n, do Nan- n

lc tu tp n c gii thot, khng cn tng dm dc na N.D). Ngi y sn nhu nhiu, v tng sn nhu m c gii thot, nh rng ulu-tn-loa. Nh vy, cc th nhn duyn c gii thot, nh ni trong sch Php nhn. ong cc gii thot y, bit thy r rng, y gi l gii thot tri kin un y . * Li na, nim n nht thit tr, nht thit kin, i t, i bi, mi tr lc, bn vic khng s, bn tr v ngi, mi tm php bt cng ca Pht. Nim v lng cng c bt t ngh nh Pht bit, y gi l nim Pht. S nim ny, ti tht a hoc hu lu, hoc v lu. Hu lu th hu bo, v lu th v bo. Tng ng vi ba cn l lc, h, x. Tu hnh c v cng qu bo c. Tu hnh c l nh trong quc ny hc Nim Pht tam-mui, qu bo c l nh ngi quc ca Pht v lng th, khi sanh ra t nhin nim Pht c. Nhng gii quyt nh trn u c phn bit rng trong Lun tng. (Ht cun 21 theo bn Hn) --o0o --

Cun 22
Nim php: ng nh Pht din ni: hnh gi nn nim php Php y kho ni, c kt qu ngay trong hin ti, khng nhit no, khng ch thi, c th i n thin s, thng t khng ngn ngi. Kho ni: V hai khng tri nhau, l th v nht ngha , ngi tr khng th ph hoi, ngi ngu khng khi tranh ci. Php y cng xa la hai bn, l hoc th nm dc lc hoc th kh hnh; li xa la hai bn l hoc thng hoc on, hoc ng hoc v ng, hoc c hoc khng, khng vng vo hai bn nh vy, y gi l kho ni. Cc ngoi o t qu php mnh, ch bai php ngi khc, nn khng th kho ni. c kt qu ngay trong hin ti: Xa la cc ni kh th gian do i lm nhn duyn pht sanh, v xa la cc ngh lun u trnh do t kin lm nhn duyn pht sanh, nn thn tm c an lc, nh Pht dy:

"Ngi tr gii an vui, Thn tm khng nhit no, Ng yn thc cng yn, Ting tm truyn nghe xa". * Li na, trong Pht Php ni nhn duyn trin chuyn sanh qu. Ngha l gi gii thanh tnh nn tm khng hi hn, tm khng hi hn nn sanh hoan h, hoan h nn thn tm khoi lc, thn tm khoi lc nn c nhip tm, nhip tm nn bit ng nh tht, bit ng nh tht, nn c nhm chn, c nhm chn nn la dc, la dc nn c gii thot, c qu bo gii thot nn c Nit-bn, y gi l c kt qu ngay trong hin ti. Theo php ca ngoi o ch kh hnh sung, khng c g, nh A-lahn Dim-ph khi c o t hi: "Ta xa lm ngoi o, Sut nm mi lm nm, Ch n phn b kh, Trn trng nm trn gai". Ta chu cay ng nh vy m rt cuc khng c g, chng nh ngy nay thy Pht nghe php, xut gia ba thng m vic cn lm lm xong, chng c A-la-hn. Do vy nn bit theo Pht php c c kt qu ngay trong hin ti. Hi: Nu theo Pht php c kt qu ngay trong hin ti, c sao cc t Pht c ngi khng c g? p: Hnh gi c th th lp tu hnh ng nh li Pht dy, khng ai khng c qu bo; cng nh ngi bnh theo li dy ca lng y, theo php iu ha cha tr, khng bnh g khng lnh. Nu khng theo li Pht dy, khng th lp tu hnh, ph gii, lon tm nn khng c g, ch chng phi php khng hay. * Li na, cc ngi cha c o, i ny tuy khng c Nit-bn, i sau c th phc bo, ln lt s c Nit-bn, trn khng h di, nh Pht tng dy, ai v cu Nit-bn m xut gia th hoc chm hoc mau, u s chng c Nit-bn. Nh vy, l c th c kt qu ngay trong hin ti. Khng nhit no: Nhit no c hai l thn no v tm no. Thn no l b tri buc lao t, tra kho hnh lc Tm no l do dm dc, sn nhu,

xan tham, tt m u su, s hi Trong Pht php y, do tr gii thanh tnh nn thn khng b cc u no tri buc lao t, hnh lc Do tm la nm dc, tr nm trin ci, c tht o nn tm khng b u no v dm dc, sn nhu, xan tham, tt , t nghi Khng no nn khng nng bc. * Li na, do thin nh v lu pht sanh h lc, khp thn lnh th, nn nhit no c tr, v nh ngi qu b nng bc bun bc, c vo trong ao nc, trong tro lnh mt, khng cn nhit no. * Li na, cc phin no hoc thuc kin, hoc thuc i, y gi l nhit. ong Pht php khng c th , nn gi l khng nhit no. Khng ch thi: Pht php khng ch thi mi tu hnh, khng ch thi mi c kt qu. Cn php ngoi o, khi mt tri cha mc th php, khi mt tri mc khng th php, hoc khi mt tri mc th, khi mt tri cha mc khng th, hoc ngy th m khng th, hoc m th ngy khng th. Trong Pht php khng c vic th phi ch thi, m ty khi no tu tp tm chnh o, lin c Nit-bn; v nh la c ci lin chy, khi tr tu v lu pht sanh lin c th t chy cc phin no, khng ch thi. Hi: Nh trong Lut Pht dy: c thuc phi thi, y phi thi, n phi thi. Nu ngi thin cn cha thun thc, ch thi mi c, v sao ni khng c thi? p: Thi y l theo php th tc, v mun cho Pht php tr lu nn kt gii phi thi. Cn nu v tu o c Nit-bn v cc php thin nh, tr tu vi diu th khng ch thi. Php ca cc ngoi o u ch thi tit, cn Pht php th ch ch nhn duyn y . Nu tuy tr gii, thin nh m tr tu cha thnh tu cng khng th thnh o; nu tr gii, thin nh, tr tu u thnh tu lin c qu, khng cn ch thi. * Li na, lu lu mi c qu mi gi l thi, cn c qu tc thi th khng gi l thi, v nh ngi nhum gii, mt ln b vo nhum lin thnh, ngi tm thanh tnh cng nh th, nghe php lin thm nhim, c php nhn thanh tnh, y gi l khng ch thi. c n thin x: Ba mi by o php v lu, hay a ngi n Nit-bn, v nh vo sng Hng, th chc chn n bin c, php ca cc ngoi o chng phi ngi nht thit tr ni, v l php t kin, a n ch c, hoc c n trn tri, vn tr li sa a chu kh; v u v thng, nn khng gi l thin x.

Hi: Khng c ngi a i, lm sao c a n Nit-bn? p: Tuy khng c ngi a i, ch cc php c th a cc php i, khi nm un v lu thin dt ri (V d Nit-bn) th chng sanh c cng gi t nm un a i vo Nit-bn. Cng nh gi thi bi bay i, nc tri c, tuy khng ngi a i, m vn c th c i. * Li na, nhn duyn ha hp khng c ngi lm cng khng c ngi a i, m qu bo ty thuc nhn duyn khng c t ti, y tc gi l i. Thng t khng ngn ngi: c Pht php n nn thng t khng ngn ngi, nh c n ca vua thi khng bi nn ngn gi. Hi: Nhng g l Pht php n? p: Pht php n c ba: 1. Ht thy php hu vi nim nim sanh dit, u v thng. 2. Ht thy php v ng. 3. Tch dit Nit-bn. Hnh gi bit ba ci u l php hu vi to tc sanh dit, trc c nay khng, nay c sau khng, nim nim sanh dit, tng tc tng t sanh ra, c th thy bit c. Nh dng nc, ngn n, lung gi di, v tng t tng tc nn ngi ta cho l mt, chng sanh i vi php v thng, v in o chp thng, nn cho i l thng tr; y gi l ht thy php hu vi v thng n. Ht thy v ng l cc php bn trong v ch, khng ngi lm, khng ngi bit, ngi thy, ngi sanh, khng ngi to tc, cc php u thuc nhn duyn, thuc nhn duyn nn khng t ti, khng t ti nn khng ta, v tng ta khng th c c. Nh trong phm Ph ng ni r, y gi l v ng n. Hi: C sao ch c php to tc l v thng v ht thy php l v ng? p: Php khng to tc th khng nhn khng duyn nn khng sanh khng dit, khng sanh khng dit nn khng gi l v thng. * Li na, i vi php khng to tc, khng sanh tm in o chp trc, do vy khng ni n v thng, ch c th ni n l v ng. C ngi

ni thn ng l tng bit, thng hng bin khp, do vy nn ni ht thy php v ng n. Tch dit tc l Nit-bn. La ba c, ba suy (gi, bnh, cht N.D) b dit tt nn gi l tch dit n. Hi: Sao trong tch dit n ch c mt php ch khng ni nhiu php? p: Trong n u ni v nm un v thng, trong n hai ni ht thy php u v ng, trong n th ba ni v qu ca hai n trn, y gi l tch dit n. Ni ht thy php to tc l v thng, thi ph ng s nm dc bn ngoi, nu ni v ng thi ph ng php bn trong, ng v ng s u ph, y gi l tch dit Nit-bn. Hnh gi qun php to tc v thng, lin sanh tm nhm chn s kh i. bit chn kh nhng li a m ch th qun, cho c mt ch th qun v thng, nn li c php v ng n th hai, bit ht thy v ng, i vi nm un, mi hai nhp, mi tm gii, mi hai nhn duyn, trong ngoi phn bit tm kim ch th qun khng th c c, v khng th c c nn ht thy php v ng. Bit c nh vy, khng khi ln h lun, khng nng ta vo u, ch quy v tch dit, th nn ni l tch dit Nitbn n. Hi: Trong i tha ni cc php khng sanh khng dit, ch nht tng tc l v tng, sao trong y ni ht thy php hu vi to tc v thng gi l php n? Lm sao hai php y khng tri nhau? p: Qun v thng tc l nhn duyn qun khng, nh qun sc nim nim v thng tc bit sc l khng, sc qu kh dit hoi khng th thy nn khng tng sc; sc v lai khng sanh, khng tc khng dng, khng th thy nn khng tng sc; sc hin ti cng khng ngng tr, khng th thy khng th phn bit bit, nn khng tng sc. Khng tng sc tc l khng, khng tc l khng sanh khng dit, khng sanh khng dit vi sanh dit, n tht l mt, m khi ni rng khi ni lc. Hi: Sc qu kh v lai v khng th thy nn khng tng sc, cn sc hin ti khi tr li c th thy sao ni khng tng sc? p: Sc hin ti cng khng c lc tr li, nh ni trong on ni v bn nim x. Nu php lc sau thy c tng h hoi, nn bit tng h hoi c t khi mi sanh, v theo ui vi t nn khng bit, nh ngi

mang dp, nu ngy u mi mang m khng c, thi v sau l ng mi mi, ch khng th c. Nu khng c, thi l ng l thng, thng th khng ti khng phc, khng ti khng phc th php o v tc ri lon. * Li na, tng sanh dit thng i theo php to tc, khng c lc no tr li, nu c lc tr li th khng sanh dit. Do vy, nn sc hin ti khng c tr li. Trong tr cng c sanh dit, nn trong mt nim tr cng l php hu vi; y gi l thng t v ngi, nh vy nn nim php. * Li na, Php c hai th: 1. Ba tng, 12 b, 84.000 php t m Pht din ni. 2. Ngha ca Php m Pht ni, l tr gii, thin nh, tr tu, tm chnh o v qu gii thot Nit-bn Hnh gi trc nn tng nim Php gio ca Pht din ni, tip nn tng nim Php ngha. Nim Php gio Pht din ni: Li Pht u chn tht, m diu, c li ch ln. Pht din ni cng c su c cn, qun tht tng nn su, kho ni nn cn, tuy ni lp li m khng c li, v mi mi u c ngha. Pht din ni tr bn ch, c bn th cng c trang nghim: 1. Ch tu. 2. Ch . 3. Ch x. 4. Ch dit. C bn cch p, nn khng th ph hoi: 1. p mt cch quyt nh. 2. p c gii thch. 3. p bng cch hi li. 4. p bng cch b qua. Pht din ni hoc c khi cho php m ngn, hoc c khi ngn m cho php, hoc cho php m chng ngn, hoc ngn m chng cho php, bn iu y thun nhau khng tri. Pht ni c tht tng cc php nn khng h lun. Ni c ngha c l nn ph cc th lun hu lun v. Pht din ni ty thun nht ngha, nn tuy ni php th gian, cng khng c li, v cng vi hai khng tri nhau, v ty thun li ch, vi ngi thanh tnh th ni li m diu, vi ngi khng thanh tnh th ni li gay gt, d ni m diu hay ni li gay gt u khng c ti li. Li Pht ni u ty thun thin php, cng khng m trc thin php. Tuy l oan gia, php cu u cng khng ly lm t cao, tuy c cc li qu trch cng khng c ti qu trch, tuy li tn thn php, cng khng

nng ta ci g, trong li Pht ni cng khng thm khng bt, hoc ni lc hoc ni rng. Li Pht ni lc u thin, lu di cu tm v sau cng thin. Li Pht ni tuy nhiu m ngha v khng nht mng, tuy ni cc li tp ng m ngha cng khng tp lon. Tuy dn dt lng ngi, cng khng khin ngi sanh tm a m. Tuy hin by iu cao siu k d cng khng lm cho ngi s hi. Tuy c ch t n bin khp m k phm phu tiu nhn khng th bit. Li Pht nh vy, c cc s hy hu, hay lm cho ngi dng ng lng tc, tot m hi, kh y, thn th run s. Cng hay khin ch thin sanh tm nhm chn dc lc, m thanh khp mi phng, ci t chn ng su cch. Cng lm cho ngi x b s m trc kin c t i v th, k khng m trc kin c th c th c vui. Li Pht dy ngi ti c nghe, v t c ti nn lo s bc no, ngi kho nht tm tinh tn nhp o nghe th nh ung v cam l. on u cng tt, on gia cng tt, on sau cng tt. * Li na, trong nhiu hi chng mi mi u mun nghe, Pht dng mt li p, mi mi u c hiu, mi mi t ngh Pht ni ring cho mnh, gia i chng tuy c xa gn khc nhau m nghe m thanh khng c thm bt, khp c ba ngn i thin th gii cho n mi phng v lng th gii, ngi ng c th nghe c, ngi khng ng c th khng nghe c, v nh sm st dy t m ngi ic th khng nghe, cn ngi nghe th c ng. Nh vy l tng nim cc li dy ca Pht. Nhng g l Php ngha? Tn, gii, x, nghe, nh, tu l cc thin php v o v ba php n nh trong on Thng t v ngi ni: Ht thy php hu vi v thng, ht thy php v ng, tch dit Nit-bn, y gi l ngha ca Pht php. Ba php n y, ht thy lun ngh s khng th ph hoi, tuy c ni nhiu iu, cng khng th lm bin chuyn cc php tnh, nh tng lnh khng th chuyn lm tng nng, cc php tnh khng th ph hoi, gi s ngi ta c th lm thng tn h khng m cc php n ny ng nh php khng th ph hoi. Thnh nhn bit ba th php tng y, la khi ht thy ch u tranh nng ta theo t kin. Th nh ngi c mt thy cc ngi m ci nhau v mu sc ch thng m ci, ch khng cng tranh ci. Hi: Pht dy trong php Thanh vn c bn s tht, trong php i tha c mt s tht, v sao nay ni ba s tht?

p: Pht dy ba tht php n, nu ni rng thi c bn, ni lt thi l mt. Ni v thng tc l kh , tp , o . Ni v ng thi l chung ht thy php. Ni tch dit Nit-bn tc l dit . * Li na, php hu vi v thng, v nim nim sanh dit, u thuc nhn duyn, khng t ti, khng t ti nn v ng. V v thng v ng nn l v tng, nn tm khng m trc, v tng khng m trc nn tc l tch dit Nit-bn. Do vy nn trong php i tha tuy ni ht thy php khng sanh khng dit, nht tng, y l v tng. V tng tc l tch dit Nit-bn. Nim Php tam-mui y duyn tr duyn tn (tc duyn trch dit v vi Nit-bn N.D) v cng c cc v B-tt, Bch-chi Pht. Hi: C sao nim Pht ch duyn n cc cng c v lu trong thn Pht? Nim Tng tam-mui ch duyn n cc php lu v v lu trong thn cc t Pht? Cn cc php thin v lu khc u l s duyn ca Nim php tam-mui? p: l Ca-chin-din-ni-t ni nh vy. Cn ngi i tha th ni: ba i mi phng Pht v ch Pht t s pht tm cho n php cng tn, khong trung gian y lm cng c thn lc g u l s duyn ca Nim Pht tam-mui. Nh php gio v php ngha ca Pht dy, t mt cu mt k, cho n 48.000 php t tn, gii, x, nghe, nh, tu cc thin php, cho n V d Nit-bn, u l s duyn ca Nim php tam-mui. Cc B-tt, Bch-chi Pht, v chng Thanh vn, tr Pht, ht thy thnh chng v cc cng c u l s duyn ca Nim Tng tam-mui. Nim Tng: Chng t ca Pht y gii un, nh un, tu un, gii thot un, gii thot tri kin un, c bn i tm bc, xng ng th s cng dng knh l ca tri, ngi, l rung phc v thng ca th gian. Hnh gi nn nim n Tng nh li Pht tn thn. Hoc Thanh vn Tng, hoc Bch-chi Pht Tng, hoc cng c B-tt Tng, cc thnh Tng y y nm un nh trn ni. Hi: on trc ly nm un tn thn Pht, sao li cn ly nm un tn thn Tng? p: Ty ch cc t c nm un m tn thn l y . y c hai: 1. Tht y . 2. y trn danh ngha. Nh i t c ht nhng iu ng c m tn thn, y l y trn danh, cn tn thn nhng iu Pht thnh tu, y l y tht.

* Li na, v mun khc vi chng xut gia, ti gia ca ngoi o, nn tn thn nh vy. Chng ti gia ngoi o th tn thn h giu sang ho qu, th lc, cn chng xut gia th tn thn h t kin kh hnh, nhim m tr tu, chp lun cnh tranh. Nim trong Tng chng hoc c ngi tr gii, thin nh, tr tu t khng k, do nn Pht t tn thn chng t c ht thy cng c cn bn tr x, gii un y , cho n gii thot tri kin un y . Tr trong gii un y khng khuynh ng, dng cung thin nh, phng mi tn tr tu, ph gic phin no, c gii thot. ong gii thot y pht sanh thy bit, v nh ngi mnh, trc tin chn ng vng, ri dng cung phng tn. Ph k on ch, c ra khi hai s l khi ti vi vua, v khi b nn gia trn, bit thy r chc gic b ph dit, tm sanh hoan h, do vy nn nu nm un tn thn. Xng ng cng dng: Cng c nm un y cng ging nh ngi giu sang, ho th c ngi tn knh. Chng t ca Pht cng nh vy, c tnh gii, thin nh, tr tu, giu sang gii thot, th lc gii thot tri kin, xng ng c cng dng tn knh, chp tay l bi. Lm rung phc v thng ca th gian: Th ch c hai hng ngho v giu. Ngi ngho th l bi, cung knh, a n m c qu bo. Ngi giu cng c th cung knh l bi, a n, li cn em ti vt cng dng m c qu bo. Do vy nn gi l rung phc v thng ca th gian, v nh rung tt, cy ba thun thc, ng thi gieo ging, ti tm y , th thu hoch chc nhiu. Rung phc chng Tng cng nh vy, dng tru tr tu cy, nh gc kit s, em bn v lng tm sa tr iu ha thun thc, cc n-vit gieo ht ging la tn th v ri bng nc tm thanh tnh, nim th cung knh, th hoc i nay hoc i sau c v lng ci vui th gian, li c qu v tam tha. Nh T-kheo Bt-cu-la, vo thi c Pht T-b-thi, em mt qu Ha-l-lc cng dng chng Tng, m 91 kip c sanh ln ci tri, khi loi ngi th th qu bo phc lc, thng khng bnh tt, i ny gp c Pht Thch-ca Mu-ni, xut gia dt ht lu hoc, thnh A-la-hn. Nh Sa-mn Nh-thp-c trong thi c Pht T-b-thi, dng mt phng x, ly vt lp t, cng dng chng Tng, m 91 kip c sanh ci tri v ci ngi th qu bo phc vui, chn khng dnh t, lc sanh ra di chn c lng di hai tc, mm mi sch p, ph thn thy hoan h, cho hai chc c lng vng, thy Pht nghe Php, thnh A-lahn, l bc tinh tn nht trong hng t Pht. Nh vy l b th t m c qu bo ln, th nn gi l phc in v thng ca th gian.

Tng c bn i tm bc: Pht s d ni phc in v thng ca th gian l v c tm bc thnh nhn ny nn gi l rung phc v thng. Hi: Nh Pht bo c s Cp-c-c: phc in ng cng dng ca th gian c hai hng l hoc hc nhn hoc v hc nhn. Hc nhn c mi tm, v hc nhn c chn, nay ti sao ch ni c tm bc? (Hc nhn 18 l ty tn hnh, ty php hnh, tn gii thot, kin c, thn chng, gia gia, nht chng t, hng s qu, c s qu, hng nh qu, c nh qu, hng tam qu, c tam qu, trung ban, sanh ban, hnh ban, bt hnh ban, thng lu ban. V hc nhn 9 l thi php A-la-hn, t php A-la-hn, hi php A-la-hn, tr php A-la-hn, tin A-la-hn, bt ng A-la-hn, bt thi A-la-hn, hu gii thot A-la-hn, cu gii thot A-la-hn N.D). p: Kia ni rng nn c mi tm v chn. y ni lc nn ch tm. Hai mi by thnh nhn kia u nhip vo trong tm bc ny. Hng tn hnh v php hnh th hoc nhip vo hng Tu--hon, hoc nhip vo hng T--hm, hoc hng A-na-hm, hng gia gia nhip vo hng T--hm, hng nht chng nhip vo hng A-na-hm, hng ng A-nahm nhip vo hng A-la-hn. Hng tn hnh v php hnh khi nhp vo t duy o (tu o) th gi l tn gii thot, kin c tn gii thot. Kin c ny nhip vo trong mi lm hc nhn. Chn th phc in th nhip vo Ala-hn. * Li na, hnh gi nn nim Tng. Tng l ngi bn chn tht a ta n Nit-bn, mt gii mt kin nh vy nn hoan h, nht tm cung knh, thun theo khng tri. Ngi bn trc kia ca ta c cc th c, v con, n t, nhn dn l bn a ta vo ba c o, nay c bn thnh nhn, a ta an n n Nit-bn. Pht nh y vng, Php nh thuc hay, Tng nh ngi xem bnh, ta nn tr gii thanh tnh, chnh c nim, nh Php dc ca Pht dy, ta hy thun theo. Tng l nhn duyn bc nht gip ta dt cc kit s, y l ngi xem bnh, do vy nn nim Tng. * Li na, Tng c v lng gii, thin nh, tr tu y , c ca Tng khng th trc lng. Nh mt Trng gi giu sang tin nim Tng, ni vi v Tng chp s rng: ti th lp mi Tng n nh th thc, c mi ngy ln lt mi cho n Sa-di. Nhng v Tng chp s khng cho Sa-di

th thnh, cc Sa-di ni: v g khng cho Sa-di? p: v n-vit khng a thnh ngi nin thiu, bn ni k: "Tc ru bc nh tuyt, Rng rng da tht nhn, i khom, hnh th gy, a mi ngi nh vy". Cc Sa-di u l bc A-la-hn, nh nh u s t, bng nhin t ch ngi ng dy ni k: "Ngi n-vit v tr, Thy hnh khng chung c, B tng nin thiu ny, Ch chung gi gy en". Tng ca bc thng tn ln tui nh Pht dy k: "Gi l tng Trng lo, Khng hn v tui tc, Hnh gy tc ru bc, Gi sung, trong khng c, B c qu ti phc, Tinh tn tu phm hnh, la ht thy php, Agi l Trng lo". Khi y, cc Sa-di li suy ngh: chng ta khng nn ngi xem v nvit ny phm lng Tng tt, xu, lin li ni k rng: i vi s khen ch, Tm chng ta tuy mt, Ngi y hy Pht php, Khng th khng rn dy, Nn n gp nh kia, em li php dy bo, Chng ta khng c, Athi l vt b". Tc thi cc Sa-di t bin thn mnh thnh Trng lo, tc ru trng nh tuyt, my p ph xung mt, da nhn nh ln sng, lng cm nh cy

cung, hai tay chng gy i, th lp i th thnh, c thn u run ry, i ng khng an n, ging nh cy bch dng, theo gi m rung chuyn. n-vit thy hng , hoan h rc vo ngi, ngi xong trong chc lt, tr li hnh nin thiu, n-vit s hi ni: "Tng gi lo nh vy, Li bin thnh thn tr, Nh ung thuc hon ng, Vic y do sao vy?" Cc Sa-di ni: ngi ch sanh nghi s, chng ta chng phi hng phi nhn, ngi mun bnh lng Tng, vic y rt ng thng! Chng ta v thng xt nn ha hin ra nh vy, ngi nn bit cho k, thnh chng khng th lng, nh ni: "Nh ly vi con mui, Cn c th lng bin, Ht thy tri v ngi, Khng th lng c Tng, Tng qu do cng c, Cn khng phn bit c, M ngi dng tui tc, Cn lng cc i c! Ln nh sanh ni tr, Khng ni gi tr, C tr, sing tinh tn, Tuy tr m l gi, Bing nhc, khng tr tu, Tuy gi m l tr". Nay ngi, bnh lng Tng, y l c li ln, khng khc no ly mt ngn tay mun lng bit bin c, b ngi tr ch ci. Ngi khng nghe Pht dy bn vic tuy nh m khng th khinh: thi t tuy nh, m s lm vua, nn khng th khinh; rn con tuy nh, m c lm cht ngi, cng khng th khinh; m la tuy nh, c th t chy ni ng, li khng th khinh; Sa-di tuy nh, m c thn thng bc thnh, rt khng th khinh. Li c bn hng ngi: nh tri am-la (xoi) sng m nh chn, chn m nh sng, sng m nh sng, chn m nh chn. t Pht cng nh vy, c v thnh tu cng c bc thnh, m oai nghi, ngn ng khng ging

ngi lnh; c v oai nghi, ngn ng ging ngi lnh m cng c bc thnh khng thnh tu; c v oai nghi, ngn ng khng ging ngi lnh m cng c bc thnh cha thnh tu; c v oai nghi, ngn ng ging nh ngi lnh m cng c bc thnh thnh tu. Sao ngi khng nh nhng li y, m mun cn lng Tng. Ngi nu mun hy Tng, thi ch l t hy v ngi b li ln. Vic qua khng th ko li, thin tm va sanh n, c th tr b nghi hi, hy nghe ta ni: "Thnh chng, khng th lng, Kh bit qua oai nghi, Khng th em dng h, Cng khng do a vn, Cng khng do uy c, Li khng do tui tc, Khng do dng nghim trang, Li khng do bin thuyt, Thnh chng nc bin c, Cng c rt thm su". "Pht ly trm vic khen ngi Tng, Th cho tuy t c qu nhiu, Ngi bu th ba ting nghe xa, Do vy hy nn cng dng Tng, Khng nn phn bit ai gi tr, Bit nhiu, nghe t, sng hay ti, Nh ngi xem rng khng phn bit, Y-lan, Chim-bc, v Tt-la. Ngi mun nim Tng, nn nh vy, Khng nn ly ngu phn bit thnh, Lc Ma-ha Ca-dip xut gia, Np y gi tr mi vn vng, Mun lm ngi h tin xin n, Li cu th t m chng c, i thnh chng Tng cng nh vy, Tm cu phc in ti h tiu, Hy dy ngi th gp mi vn, Li cu chng bng, khng th c". "Trong bin ln Tng chng, Kit gii l b m,

Nu c ngi ph gii, Trn khng Tng s, V nh nc bin ln, Khng dung ch t thi". n-vit nghe vic y, thy r sc thn thng, s hi dng lng, chp tay tha cc Sa-di rng: cc bc thnh! Ti nay sm hi, ti l k phm phu, tm thng c ti hoi nghi, ti c cht ng, nay mun xin hi, m ni k rng: "i c! qu nghi, Ti nay c gp g, Nu li khng tha hi, Thi l ngu trong ngu". Cc Sa-di ni: Ngi mun hi th hi, ta s p nh iu nghe. n-vit hi rng: i vi Pht bo c tn tm thanh tnh, i vi Tng bo c tn tm thanh tnh, phc no hn? p: Chng ta vn khng thy Tng bo, Pht bo c hn thua, v c mt ln Pht kht thc ti thnh Xb-, c ngi B-la-mn tn B-la-a-th. Pht thng thng n nh y kht thc, B-la-mn ngh rng: Sao Sa-mn ny n hoi, nh ta n ng y? Khi y Pht ni k: "Thng thng ma ng thi, Ng cc thng thng thnh, Thng thng tu phc nghip, Thng thng th qu bo, V thng thng th sanh, Nn thng thng th t, Chnh php thng thng thnh, Ai thng thng sanh t". B-la-mn nghe k y xong, ngh rng: Pht bc i thnh, bit r tm ta, h thn ly bnh bt ca Pht em vo nh ng y thc n ngon, m dng cho Pht, Pht khng nhn m ni rng: Ta v ni k nn c thc n ny, Ta khng n. B-la-mn ni: vy thc n nay nn cho ai?

Pht dy: Ta khng thy tri hay ngi c th tiu ha c thc n ny, ngi hy em i ch t t c hoc trong nc khng c trng. O lin theo li Pht dy, em thc n vo trong nc khng c trng, nc lin si ln, khi la bay ra, nh nm cc sc nng to. B-la-mn thy vy s hi ni: cha tng c vy, cho n i vi thc n m c thn lc nh vy. Tr li ch Pht, l di chn Pht sm hi, xin xut gia th gii. Pht dy: thin lai! tc thi ru tc t rng, bn thnh Sa-mn, dn dn dt kit s, chng c A-la-hn o. Li c b Ma-ha Kiu-m-di em y bu kim sc thng h cng Pht, Pht bin chng Tng c th th dng, mi ni Kiu-m-di em y thng h y cng cho chng Tng. Do vy bit Pht bo, Tng bo phc nh nhau khng nhiu hay t. n-vit hi: nu b th cho Pht, Tng c th th nhn v tiu ha c, c sao thc n ca B-la-mn B-la-a-th, Pht khng dy khin Tng n? Cc Sa-di p: v hin by Tng c i lc vy. Nu khng thy thc n b vo nc c i thn lc thi khng do u bit Tng lc l ln. Nu vt th cho Pht m Tng c th dng lin bit Tng lc l ln. Th nh thy thuc mun th thuc c, trc em cho g n, g lin b cht, vy sau t ung mi bit uy lc ca thuc l ln. Th nn n-vit nn bit. "Nu ai i knh Pht, Cng nn i knh Tng, Khng nn c phn bit, V ng l bo vy". By gi, n-vit nghe ni s y, vui v ni: ti t ngy nay, nu c ai nhp vo Tng s hoc nh hoc ln, ti u nht tm tn knh, khng dm phn bit. Cc Sa-di ni: tm ngi knh tn phc in v thng, thi khng bao lu s c o, v c sao?

"Ngi a vn, tr gii, Tr tu v thin nh, u nhp vo Tng s, Nh mun sng v bin, Th nh cc c thuc, Nng ta ni ni tuyt, C cy, trm ging la, u nng ta ni t, Ht thy cc ngi lnh, u trong Tng s". * Li na, cc ngi tng nghe Pht v Trng qu thn tng qun m tn thn ba thin nam t l A-n-l-, Nan-, Ca-s-di-la chng? Pht dy: Nu ht thy tri v ngi trong th gian nht tm nim n ba thin nam t, thi c v lng li ch lu di. Do vic nh vy, hy tn knh Tng gp bi, ba ngi y khng gi l Tng m Pht dy nim n ba ngi cn c qu bo nh vy, hung g nht tm thanh tnh nim n Tng. Th nn n-vit nn dc sc nim Tng. Tng danh nh k ni: "Chng cc thnh nhn y, L i qun hng mnh, Ti dit gic ma vng, L bn n Nit-bn". Cc Sa-di cch v n-vit ni cc thnh cng c ca Tng. nvit nghe xong, c nh ln nh, u thy l T , c Tu--hon o. Do nhn duyn nh vy, hy nn nht tm nim Tng.

Nim gii: Gii c hai th l hu lu gii v v lu gii. Hu lu gii li c hai l lut nghi gii v nh cng gii. Hnh gi s hc, nim n ba th gii y, khi hc ba th xong, ch nim n v lu gii. Lut nghi gii y hay lm cho cc u c khng c t ti, kh mc gy mn. Thin nh gii hay ngn nga cc phin no, v c sao? V c ni lc, nn khng cu n ci vui th gian. V lu gii hay nh gc r cc c phin no. Hi: Lm sao nim gii?

p: Nh ni trong on Nim Tng. Pht nh v lng y, Php nh thuc hay, Tng nh ngi xem bnh. Gii nh ung thuc cm k. Hnh gi t ngh: nu ta khng tun theo cm k, th Tam bo i vi ta khng c ch g. Li nh o s ch by con ng tt, hnh gi khng theo, v o s khng c li. Do vy, ta nn nim gii. * Li na, gii l tr x ca ht thy thin php, v nh cy c trm ging la nng t m sinh. Tr gii thanh tnh, th hay sanh trng cc thin nh su xa v tr tu bit tht tng, cng l ca ban u ca ngi xut gia, ch nng cy ca ht thy ngi xut gia, l nhn duyn ban u a n Nit-bn. Nh ni do tr gii m tm khng hi hn, cho n c Nit-bn gii thot. Hnh gi nim gii thanh tnh, gii khng khuyt, gii khng ph, gii khng lng, gii khng tp, gii t ti, gii khng nhim trc, gii c ngi tr khen ngi, khng c cc t vt k h, gi l gii thanh tnh. Th no l gii khng khuyt? Trong gii ca nm chng xut gia, tr phm bn gii trng, phm cc gii trng khc gi l khuyt, phm cc ti khc gi l ph. * Li na, ti ni thn gi l khuyt, ti ni ming gi l ph. * Li na, i ti gi l khuyt, tiu ti gi l ph. Thin tm hi hng Nit-bn, khng cho cc kit s c gic qun xen vo, y gi l khng lng. V Nit-bn, v th gian, th gii v hng vo c hai ni y, gi l tp. Theo gii khng theo ngoi duyn, nh ngi t ti, khng b h thuc, tr tnh gii y khng b i cu thc y l gii t ti. i vi gii khng sanh cc kit s tham i kiu mng, bit tht tng gii, cng khng chp th gii y. Nu chp th gii y, v nh ngi ngc t b cm xing cu thc, tuy mong c tha m li b kha vng tri ngn. Ngi b n i tri buc, nh lao ngc, tuy c xut gia li a m trc cm gii, nh vng kha vng. Hnh gi nn bit gii l nhn duyn v lu m khng a m thi c gii thot, khng b tri buc; y gi l khng nhim trc gii. Gii c ch Pht, B-tt, Bch-chi-Pht v Thanh vn khen ngi, nu thc hnh gii y, dng gii y, y gi l gii c ngi tr khen ngi.

Gii ngoi o l gii tru, gii nai, gii ch, gii qu La-st, gii cm, gii ic, cc gii nh vy, ngi tr khng khen ngi, lung chu kh khng c thin bo. * Li na, c ngi tr khen ngi l, trong ba th gii, v lu gii l khng b ph, khng b hoi, nng gii , c tr tu tht, y l gii c bc thnh khen ngi. V lu gii c ba, nh Pht ni chnh ng, chnh nghip, chnh mng. Ngha ca ba nghip y nh on tm thnh o c ni rng. Hi: Nu tr gii l nhn duyn ca thin nh, thin nh l nhn duyn ca tr tu, ti sao trong tm chnh o, tu c ni trc, gii gia, nh sau? p: Php tc i ng, trc phi do mt thy ng ri sau mi i. Trong khi i hy sing nng, khi ang sing nng i, thng nh n li o s dy, nh ri nht tm thng ng i ti, khng theo ng quy. Chnh kin cng nh vy, trc ly chnh tr tu qun nm th un u kh, y gi l kh; kh t cc kit s i ha hp sanh, y l tp; kit s i dit sch, y l Nit bn; nh vy qun tm phn, gi l o, y gi l chnh kin. Hnh gi trong lc y, tm nh bit th gian h vng ng x b, Nit-bn tht php ng th chng. Quyt nh vic y, y gi l chnh kin. Bit thy vic y, m tm lc cha ln, cha th pht ra hnh ng, suy ngh tr lng, pht ng chnh kin, khin cho c lc, y gi l chnh t duy. Tr tu pht, mun dng li ni ra nn tip theo c gii chnh ng, chnh nghip, chnh mng. Trong lc tht hnh tinh tn khng gii i, khng cho tr trong nh sc v sc, y gi l chnh phng tin. Dng chnh kin y qun bn , thng nh khng qun, nh ht thy phin no l gic, phi nn b, cn chnh kin l bn chn chnh ca ta, phi nn theo, y gi l chnh nim. i vi php T , nhip tm khng tn lon, khng cho hng n nh sc v sc m nht tm hng n Nit-bn, y gi l chnh nh. Al ban u c thin hu lu, gi l ngha trong non php, nh php, nhn php. Th lp tng tn, s tm, trung tm, hu tm vo tm v lu mau chng, trong mt tm y , khng cn phn bit th lp trc sau. Ba gii chnh ng, chnh nghip, chnh mng hnh theo nm phn l chnh kin, chnh t duy, chnh phng tin, chnh nim, chnh nh.

Chnh kin th lo vic phn bit tt xu, li ch; chnh t duy th lo vic pht ng chnh kin; chnh ng, chnh nghip, chnh mng th gi gn cc cng c tr tu khng cho tn mt; chnh phng tin th thc dc khin tin mau khng ngng ngh; chnh nim th nh by vic ng lm kia, (by chnh kia) khng qun; chnh nh th lm cho tm thanh tnh khng nh khng lon, khin by phn, l chnh kin, chnh t duy c thnh. V nh ngn n trong phng khng gi, thi chiu sng r rng. Nh vy, v lu gii trong tm thnh o, cng c bc tr khen. Hi: V lu gii ng c bc tr khen ngi, cn hu lu gii khen th no? p: Hu lu gii tng t v lu, theo nhn duyn ng hnh vi v lu nn c bc tr khen. V nh trong m gic c ngi lm phn m v vi ta, kia tuy l gic, m nay hng n ta, ta hy np ly, th c th ph gic, sao khng nim c! Cc gic phin no trong thnh ba ci, cc thin cn hu lu gii hoc non php, nh php, nhn php, th nht php, khc vi cc php hu lu khc nn hnh gi th dng, do vy m ph c cc gic kit s, c php ti v lu kh php nhn, nn c bc tr khen; y gi l nim gii. Nim x: C hai th x: 1. X th, 2. X cc phin no. X th c hai: 1. Ti th. 2. Php th. Ba th x ha hp gi l x. Ti th l gc r ca ht thy thin php, nn hnh gi suy ngh; do bn nim trn nn c lnh bnh phin no, vy nay do g m c bn nim y? Al do i trc, i ny i vi Tam bo c phn b th, v c sao? V chng sanh trong th gian t v th i vi Tam bo khng bit b th, phc b dt sch. Tam bo c v lng php, cho nn th cng khng cng tn, chc chn t n Nit-bn. * Li na, ch Pht qu kh, khi mi pht tm u ly vic b th t nhiu lm nhn duyn, nh Pht dy: b th l nhn duyn tr o bc u. * Li na, mng ngi v thng, ti vt nh in chp, nu ngi khng xin, cn nn em cho, hung xin m khng cho. Ly vic ng b th lm nhn duyn gip o. * Li na, ti vt l nhn duyn sanh ra cc phin no ti nghip, nu tu cc thin php tr gii, thin nh, tr tu, l nhn duyn c Nit-bn. Do

vy ti vt thng nn t b, hung i vi rung phc tt m khng b th. V nh c hai anh em, mi ngi gnh mi cn vng i gia ng, khng c b bn. Ngi anh thm ngh: sao khng git em m ly vng, gia ng trng ny khng ai bit. Ngi em cng thm ngh mun git anh ly vng. Anh em u c c tm, cch ni nng nhn ng nhau u i khc, anh em lin t tnh ng, tr li sanh tm hi hn: chng ta chng phi ngi, c khc g cm th, anh em ng cha m sanh, sao li v mt t vng m sanh tm c? Anh em cng i n ch nc su, ngi anh ly vng qung xung nc. Ngi em ni: lnh thay, lnh thay! Ngi em lin cng qung vng xung nc. Ngi anh cng ni: lnh thay, lnh thay! Anh em hi nhau: v sao ni lnh thay, lnh thay! p: chng ta v vng ny sanh tm bt thin mun lm hi nhau, nay b n c, cho nn ni lnh thay. C hai li u nh vy. Do nn bit ti vt l nhn duyn sanh c tm, hy nn t b, hung g b th th c phc ln m khng b th, nh k ni:

"Th l kho bu i (theo), Cng l bn thn thin, Th chung li ch nhau, Khng ai ph hoi c. Th l lng dy tt, Hay che ma i kht, Th l thuyn bn chc, Hay qua bin ngho cng. Ln l tng hung suy, V n sanh lo s, Ra n bng nc th, Thi l sanh phc li. Ln tic, khng o cm, Trn i khng hoan lc, Tuy rng c ti vt, Khng khc k ngho khn, Nh ca ngi keo kit, Khng khc g m m, Ngi cu xin trnh xa, Trn khng ai bc ti, Ngi xan tham nh vy, B ngi tr vt b. Mng kh tuy cha cht,

M khng khc ngi cht, Ngi ln, khng phc tu, Khng ha chc b th, Khi sp ri hm cht, Luyn tic sanh no hn, Khc lc i mt mnh, La u hi t thn, Ngi a th an vui, Trn khng b kh y, Ngi tu hnh b th, Ting tm khp mi phng, c ngi tr yu knh, Vo gia chng khng s, Mng chung sanh ln tri, Lu chc c Nit-bn". Cc cch mng xan tham, khen b th nh vy, y gi l nim ti th. Th no l nim Php th? Hnh gi suy ngh nh vy: Php th c li ch rt ln, do Php th nn cc t Pht c o. Li na, Pht ni trong hai li th, Php th l bc nht, v sao? V qu bo ti th c hn lng, qu bo Php th khng hn lng. Ti th c qu bo trong ci dc, Php th c qu bo trong ba ci, cng c qu bo ra ngoi ba ci. Nu khng cu ting tm, ti li, th lc m ch v hc Pht o, m rng tm i t bi, chng sanh khi kh gi, bnh, cht, y gi l Php th thanh tnh. Nu khng c nh vy, th vic b th ch nh cch i cht ch. * Li na, ti th em th nhiu th ti vt b gim t, cn Php th, cng th nhiu th Php cng tng thm. Ti th l php c c sn trong v lng i, cn Php th l khi c thnh php mi bt u xut hin, kh c, nn gi l Php mi. Ti th ch cu c cc bnh i, kht, lnh, nng cn Php th tr c 98 bnh phin no. Cc nhn duyn nh vy, phn bit Ti th, Php th, hnh gi hy nn nim Php th. Hi: Th no l Php th? p: Pht dy mi hai b kinh, vi tm thanh tnh v phc c ni cho ngi khc nghe, y gi l Php th.

Li dng sc thn thng lm cho ngi c o, cng gi l Php th. Nh trong kinh Vng Minh B-Tt ni: c ngi do thy nh sng ca Pht m c o hoc sanh ln tri. Nh vy tuy ming khng ni khin ngi nghe c Pht php, m cng gi l Php th. Php th th nn qun xt tm tnh chng sanh phin no nhiu hay t, tr tu li hay n, ri ty ch li ch m ni Php cho h nghe. V nh ty bnh cho ung thuc thi c ch. C ngi dm dc nng, c ngi sn nhu nng, c ngi ngu si nng, c ngi hai th ln ln, c ngi c ba th ln ln. Ngi dm dc nng th ni cho bt tnh qun, ngi sn nhu nng th ni cho t tm, ngi ngu si nng th ni cho Php nhn duyn su xa. Ngi hai th ln ln th ni cho hai Php qun, ngi ba th ln ln th ni cho ba Php qun. Nu ngi khng r tng trng bnh m cho thuc lm th bnh cng tng. Nu ngi chp trc tng chng sanh th ni cho h ch c nm un, trong khng c ng. Nu ngi ni khng c tng chng sanh th ni cho h c nm un tng tc, ng h a vo on dit. i vi ngi cu giu vui th ni cho h b th, ngi mun sanh ln tri th ni cho h tr gii, k ngho thiu nhiu trong loi ngi, th ni cho cc vic trn tri. Ngi bun bc lo s nh th ni cho Php xut gia, ngi m m ti vt nh th ni cho Php tu ti gia nm gii, nu ngi khng vui th gian th ni cho ba Php n l v thng, v ng, Nit-bn. Nng theo Kinh Php, t minh din ging ngha l, v nh ni cho chng sanh trang nghim Php th. Do cc th li ch nh vy, thng nim Php th.

X b phin no: Dt tr ht ba kit cho n 98 s, y gi l x b. Nim tng x b Php y ging nh x b rn c, gng cm m c an n hoan h. * Li na, nim tng x b phin no cng nhip vo trong s nim Php. Hi: Nu nhip vo s nim Php, sao nay li cn ni? p: X b cc phin no, Php y vi diu kh c, v thng v lng cho nn li ni ring. * Li na, nim Php vi nim x b khc nhau, nim Php l nim Pht php vi diu, cn nim x l nim cc ti c phin no, x b n l khoi lc. Hnh tng ring bit y l khc. Do cc nhn duyn nh vy,

hnh gi nn nim x. Nim x l trong khi bt u hc thin tr s sanh tng thng mn. Nim thin: C tri T thin vng cho n tri Tha-ha-t-ti. Hi: t Pht nn nht tm nim Pht v Pht php, ch sao li nim tri? p: Bit qu bo do nghip b th c th hng giu vui trn tri, cho nn nim tri. * Li na, c tm nim. Pht t ni nhn duyn. Ngi nim tri th nn nim rng: c tri T thin vng, v tri ny do nm Php thin nn c sanh trong . Tin ti phc, th tr gii, nghe thin php, tu b th, hc tr tu, th ta cng c nm php y. Do vy nn hoan h ni: tri do nm php y c sanh ch giu vui, ta cng c nm php y, ta mun sanh kia cng c th sanh c, nhng cho phc ci tri v thng, cho nn ta khng th lnh. Cho n tri Tha-ha-t-ti cng vy. Hi: Trong ba ci, tri thanh tnh nhiu, c sao ch nim tri ci Dc? p: Trong php Thanh vn ni nim tri l ch tri ci Dc, cn trong php i tha ni nim tri l nim ht thy tri trong ba ci. Hnh gi khi cha c o, hoc tm m trc nm dc ca nhn gian, nim Pht hay nim tri, nu dt c dm dc thi sanh ln hai ci trn, nu khng dt c dm dc thi sanh trong ci tri Lc dc, trong y c dc t diu thanh tnh. Pht tuy khng mun con ngi sanh tr li th hng nm dc, nhng c chng sanh khng th vo Nit-bn, nn v hng chng sanh y m dy nim tri, nh con quc vng ng ch cao vt him nguy, khng th cu h, mun t nho xung t, vua sai ngi tri nm bng dy, ri thi khng cht, lnh ln trong khi ri xung t. * Li na, c bn loi tri l Danh thin, Sanh thin, Tnh thin, Tnh sanh thin. Danh thin l quc vng gi l Thin t. Sanh thin l t T thin vng cho n tri Phi hu tng phi v tng. Tnh thin l cc thnh nhn trong loi ngi. Tnh sanh thin l cc thnh nhn sanh trong ch thin ba ci. l Tu--hon, Gia-gia (thin gia-gia, nhn gia-gia) T--hm, Nht chng (Nht lai), hoc trn tri chng c qu A-nahm, A-la-hn. Tnh sanh thin trong sc gii c nm bc A-na-hm, khng cn tr li ci Dc m ngay ti y chng c A-la-hn. ong

ci V sc c mt bc A-na-hm, la ci Sc sanh ci V sc, ti y tu o v lu, chng A-la-hn m vo Nit-bn. Nim hai loi tri Sanh thin v Tnh sanh thin nh vy, gi l nim thin. Nim hi th ra vo: Nh trong kinh Thin ni. Nim cht: C hai cch cht l t cht v do nhn duyn bn ngoi lm cht. Hai cch cht ny hnh gi thng nh ngh; thn ny nu bn ngoi khng git th chc chn n cng s t cht. Nh vy i vi php hu vi khng nn sanh tm tin l khng cht, d trong khong gy mng tay; thn ny trong mi thi u cht, khng i gi, khng nn vo ci thn th u no, hung suy ny, sanh tm mong an n khng cht, ngi ngu mi sanh tm y. Bn i: t, nc, gi, la trong thn tc hi ln nhau, ging nh ngi m hm rn c, c sao ngi tr cho l an n? Nu hi th ra bo m s th vo, hi th vo bo m s th ra, ng s tr li thc, u l vic kh quyt chc, v sao? V trong ngoi thn c nhiu on, nh ni: "Hoc trong thai cht, Hoc khi sanh ra cht, Hoc khi tui ln cht, Hoc khi gi n cht, Cng nh qu khi chn, duyn lm ri xung, Hy cu xa la khi, Th on tc cht d, Gic ny kh th tin, B thi c an n, Gi s ngi i tr, Sc oai c v thng, Khng trc cng khng sau, Hin ti khng ai thot, Cng khng t t kho, Hay cu xin c thot, Cng khng ch chng , C th c thot khi, Cng chng phi gi gii, Tinh tn m thot c, Gic cht khng thng xt, Khi n, khng ch trnh".

Vy nn hnh gi khng nn trong thn mng v thng mong manh m tin tng mong cu sng mi. Nh Pht dy ngha tng cht cho cc T-kheo: hoc c mt Tkheo trch vai o bn phi bch Pht, con c th tu tng cht! Pht dy: ng tu th no? T-kheo tha: con khng hy vng sng qu by nm. Pht dy: O l T-kheo phng dt tu tng cht. C mt T-kheo tha: con khng hy vng sng qu by thng. C T-kheo tha: by ngy. C v tha: su, nm, bn, ba, hai, mt ngy. Pht dy: cc ng u l T-kheo phng dt tu tng cht. C T-kheo tha: t sng n ba n ng. C T-kheo tha: trong khong mt ba n. Pht dy: cc ng u l T-kheo phng dt tu tng cht. Mt T-kheo khc trch vai o bch Pht: con i vi hi th ra khng mong th vo, hi th vo khng mong th ra. Pht dy: y mi l T-kheo khng phng dt, tht tu tng cht. Ht thy php hu vi, nim nim sanh dit, ngng tr rt ngn ging nh huyn thut, di gt k v tr. Hnh gi do cc nhn duyn nh vy nim tng cht. Hi: Php l Thy ca ch Pht ba i, c sao nim Pht trc nim Php? Tm nim y v sao c th lp? p: Php tuy l Thy ca ch Pht ba i mi phng, song Pht din ni ra Php y, cng rt ln. V nh ni bu trong ni tuyt, trn chp ni bu c ngc bu Nh , c nhiu th bo vt, ngi mun leo ln, hoc ch na ng tr lui, hoc gn n tr lui, c mt i c quc vng

thng xt chng sanh, lm cho ci thang ln, nhn dn ln nh cho n tr con by tui, u c ln ni, ty ly ngc Nh v cc bo vt. Pht cng nh vy, ni bu tht tng cc php th gian, 96 th d o u khng th c c, cho n Phm thin vng cu tht tng cc php cng khng th c, hung g cc ngi khc? Pht em tm i t bi thng xt chng sanh, y su Ba-la-mt, c ht thy phng tin tr tu, thuyt ra mi hai b kinh, 84.000 ci thang php t, nh cc Tn gi Anh Kiu-trn-nh, X-li-pht, Mc-kin-lin, i Ca-dip, cho n Sa-di T-ma by tui u c cc Php v lu nm cn, nm lc, by gic phn, tm thnh o. Tht tng tuy diu, m ht thy chng sanh u phi nh n Pht mi chng c. Do vy nn nim Pht trc ri tip nim Php, nim Tng. Tng theo li Pht, hiu c Php cho nn Tng vo th ba. Cc ngi khc khng th hiu, Tng c th hiu c, nn xng l bo. Bu gia loi ngi y l Pht, bu gia Php ca 96 th d o y l Pht php, bu gia ht thy hi chng y l Tng. * Li na, do ni Pht nn c Php xut hin th gian, do ni Php nn c Tng. Hnh gi nim: ta lm sao c c Php bo? Ch c c t trong Tng s. Cn tr b tt c nghip c th t ni thn v ming, cho nn tip theo ni v nim tr gii. * Li na, lm sao phn bit by chng? Ch c gii m phn bit. Mun tr tm c, ph xan tham nn nim x th.Mun cho ngi th Php c vui nn ph sn nhu. Tin lm phc c qu bo nn ph t kin. ong php tr gii, b th thi l trong Mi thin o v la Mi bt thin o. Mi thin o c hai qu: nu hnh Mi thin bc thng thi c sanh trong ci tri Tnh thin. Nu hnh Mi thin bc trung thi c Sanh thin. Do vy nn tip sau gii v th l nim thin. Hnh thin nh thi c hai loi tri. Dt cc c gic, ch nhm thin php, nhip tm mt ch, cho nn nim thin. Tip n nim hi th ra vo, nim hi th ra vo dt c cc c gic, nh ma ngm bi. Thhi th ra vo, bit thn mong manh. Do hi th ra vo m thn c tn ti, cho nn tip theo nim hi th ra vo l nim cht. * Li na, hnh gi hoc thi c by nim ri m cng c y, sanh tm gii i, khi y nn nim cht. Vic cht thng trc mt, lm sao gii i m theo php i y. Nh Tn gi A-na-lut ni trong khi Pht dit : "Php hu vi nh my,

Ngi tr khng nn tin, Kim cang v thng n, Ph ni vua thnh cha". Al th lp tm nim. Hi: l ni tm nim trong php Thanh vn, vi tm nim ca Btt c g sai khc? p: Thanh vn ch v t thn, cn B-tt th v ht thy chng sanh. Thanh vn ch v gii thot gi, bnh, cht, cn B-tt thi v khp y tt c cng c, l sai khc. * Li na, trong y Pht cng dy: X-li-pht! B-tt khng tr php m tr trong Bt-nh ba-la-mt nn y n ba-la-mt, cho n y tm nim, v l khng th c c (bt kh c). Ban u c khng tr php, sau c bt kh c. C hai n do vy nn khc. Ngha khng tr v bt kh c. C hai n do vy nn khc. Ngha khng tr v bt kh c, nh trc ni. (Ht cun 22 theo bn Hn) --o0o -Cun 23 Chng 34 - Gii Thch: Mi Tng Kinh: Mi tng l tng v thng, tng kh, tng v ng, tng n bt tnh, tng tt c th gian khng th vui, tng cht, tng bt tnh, tng dt, tng la dc, tng tn. Lun. Hi: Ht thy php hnh tr y sao c khi gi l tr, c khi gi l nim, c khi gi l tng? p: Bt u nhm thin php, v khng mt nn ch gi l nim; c th chuyn tng v chuyn tm nn gi l tng; quyt nh bit khng cn nghi ng, gi l tr. Qun ht thy php hu vi v thng, tng y tng ng vi tr tu, y gi l v thng tng.

Ht thy php hu vi v thng l v sanh dit mi mi, v thuc nhn duyn, v chng cha thm c. Li na, khi sanh khng ch n, dit khng ch i, cho nn gi l v thng. Li na, hai th th gian v thng, nn ni v thng, y l chng sanh v thng v th gii v thng, nh ni: i a c cy u tiu dit, Tu-di bin c cng l kh, Ch ch thin u chy ht, By gi th gii vt g thng? Mi phng Th Tn thn sng , Tr tu chiu sng cng v lng, thot ht thy cc chng sanh, Ting tm lan khp c mi phng, Ngy nay trng rng u cn g? u c ngi tr khng cm thng. Nh vy cc thnh nhn X-li-pht, Mc-kin-lin, Tu-b-..., Chuyn lun thnh vng, cc quc vng, thin vng thng vui v cc tri, bc thnh c tn qu u cng tn dit, ngn la sng ln bng b tt, th gian chuyn hoi nh n gia gi, nh cy b him, nh lng ng nc, khng lu b kh trng. Nh vy ht thy chng sanh v ch ca chng sanh, u v thng nn gi l v thng. Hi: B-tt v sao thc hnh tng v thng y? p: V chng sanh m theo in o chp thng, chu cc kh, khng khi sng cht, hnh gi c c tng v thng nn gio ha chng sanh rng: cc php u v thng, cc ngi ch m theo in o chp thng, mt thi gi hnh o. Php thng diu ca ch Pht l bn chn . Trong bn , kh ng u, trong bn hnh tng ca kh , hnh tng v thng ng u. Do vy nn B-tt thc hnh tng v thng. Hi: C ngi thy vic v thng n, li cng m trc, nh phu nhn Bo n ca quc vng t t sanh ra, b qu La-st mi u bt mang i qua bin c, vua rt u su. B ti c tr can ngn rng: tr lc ca B h y , phu nhn tr li khng lu, c sao m lng u su? Vua p:

Trm khng lo s Trm khng th sng c, ch s thi trai trng d qua. Cng nh ngi a hoa ra qu, thy thi gi sp tri qua bn cng sanh tm m trc. Nh vy bit v thng li sanh cc kit s, ch sao ni bit v thng c th khin tm nhm chn, ph cc kit s? p: Thy v thng nh vy, l bit v thng mt phn t, l khng y , chng khc g cm th thy v thng. V vy Pht bo X-li-pht hy y tu v thng tng. Hi: Th no l y tu v thng tng? p: Qun php hu vi nim nim sanh dit, nh gi thi bi, nh nc chy trn ni, nh ngn la tt, ht thy php hu vi khng bn chc, khng th th, khng th m, nh huyn ha, di gt k phm phu, nhn v thng y m c vo ca Khng. Trong Khng y tt c php u khng th c c, v thng cng khng th c c, v c sao? V trong mt nim, tng sanh, tr, dit l khng th c c, khi sanh khng th c c tr, dit, khi tr khng c c sanh, dit, khi dit khng c c sanh, tr. Tng sanh, tr, dit, tnh n tri nhau cho nn khng. V tng y khng, cho nn v thng cng khng. Hi: Nu khng c v thng, c sao trong Kh Pht dy v thng? p: Ngi phm phu sanh t kin cho th gian l thng, Pht v dt tr thng kin y nn ni v thng, ch khng phi v v thng l tht c nn ni. Li na, lc Pht cha ra i, ngi phm phu ch dng th tc o, ngn cc phin no, nay mun nh ht gc r phin no nn ni v thng. Li na, php ca cc ngoi o ch do thn hnh la nm dc cho l gii thot. Pht dy l do t tng nn b tri buc, qun v thng chnh tng nn c gii thot. Li c hai li qun tng v thng: 1. Hu d, 2. V d. Nh Pht dy ht thy ngi vt u dit tn ch cn li ci tn, y l hu d; nu ngi vt dit tn, ci tn cng dit, y gi l v d. Li c hai li qun tng v thng: 1. Thn cht dit tn, 2. Sanh dit mi mi.

Li na, c ngi ni tr gii l trng, v sao? V nng gii m th lp sch ht lu. C ngi ni: a vn l trng, v sao? V nng tr tu nn c ch s c. C ngi ni: thin nh l trng, nh Pht ni nh c th c o. C ngi ni: mi hai hnh u l trng, v sao? V hay lm cho gii hnh thanh tnh. Nh vy mi mi cho s hnh l qu, khng cn cn cu Nit-bn. Pht dy: cc cng c y u l phn a n Nit-bn, cn nu qun cc php v thng y mi l chn o a n Nit-bn. Do cc nhn duyn nh vy, cc php tuy khng m ni l v thng tng. Li na, v thng tng tc l tn khc ca thnh o. Pht dy o vi nhiu tn, hoc ni l bn nim x, hoc ni bn , hoc ni v thng tng. Nh trong Kinh ni: Kho tu v thng tng, c th dt ht thy dc i, sc i, v sc i, tro c, kiu mn, v minh ht sch, c th tr kit s ba ci, do vy nn gi l o. V thng tng ny hoc hu lu, hoc v lu. Chnh thc c v thng l v lu, khi mi hc v thng l hu lu. Trong php i tha, cc B-tt c tm qung i, cc cch gio ha chng sanh, th v thng tng y cng hu lu cng v lu. Nu v lu th ti chn a, nu hu lu th ti mi mt a, duyn ba ci, nm th un, tng ng bn cn, tr kh cn, phm phu v thnh nhn u c. Do cc nhn duyn nh vy, ni cc cng c ca v thng tng. Kh tng: Hnh gi nh ngh rng, ht thy php hu vi v thng nn kh. Hi: Nu php hu vi v thng nn kh, thi php hu vi v lu ca cc bc hin thnh cng phi nn kh? p: Cc php tuy v thng, m a m mi sanh kh, khng a m g th khng kh.

Hi: C v thnh nhn tuy khng a m g cng u c kh, nh Xli-pht b phong nhit lm au kh, Tt-lng-gi-b-ta b bnh mt lm au kh. La-b-na-bt- (m thanh nht) b bnh tr lm au kh, c sao ni khng kh? p: C hai th kh: 1. Thn kh, 2. Tm kh. Cc thnh nhn y do sc tr tu nn khng cn tm kh u su, tt , sn gin; nhng chu thn t i to thnh do nghip i trc, thi phi chu cc kh v thn gi, bnh, i, kht, lnh, nng, nhng v thn kh cng mng t, nh ngi bit r mc n ngi khc nn phi tr li, khng cho l kh. Nu ngi khng nh mc n, b ch n cng ot th sn no m sinh kh. Hi: Kh th l php ca tm tm s, cn thn nh cy c, la tm thi khng tri gic, lm sao ni thnh nhn ch th thn kh? p: Ngi phm phu khi th kh tm sanh su no, b kit s sn sai khin, tm ch hng theo nm dc. Nh Pht ni: ngi phm phu tr nm dc ra khng bit cn c cch ra khi kh, trong khi th vui th b kit s tham dc sai khin, trong khi th khng kh khng vui th b kit s v minh sai khin. Ngi phm phu khi th kh, bn trong chu ba th c kh, bn ngoi chu lnh, nng, roi, gy kh, nh ngi bn trong b nng lnh, bn ngoi cng b nng lnh. Nh Kinh ni: ngi phm phu b mt vt yu qu th thn tm u chu kh, nh hai mi tn cng bn vo, cn cc hin thnh khng c ci kh u su, ch c thn kh ch khng cn kh g khc. Li na, ci kh tng ng vi nm thc v ci kh do ngoi duyn roi, gy, lnh, nng a n, y l thn kh, tn d ca kh y gi l tm kh. Li na, ti ni php hu vi v lu, v khng a m nn khng kh. Thnh nhn cn c thn l hu lu, php hu lu thi kh, c li g u. l thn cui cng chu kh, cng cht t thi. Hi: Nu v thng tc l kh, th o cng l kh, lm sao ly kh la kh? p: V thng tc l kh, l v nm th un, cn o tuy l php to tc nn v thng, nhng khng gi l kh, v c sao? V n hay dt kh, khng lm sanh ra tm a m, cng vi tr khng, v ng ha hp. Ch l v thng m chng kh. Nh cc A-la-hn khi c o ni:

Chng ta khng tham sng, M cng khng a cht, Nht tm v tr tu, Ch thi n th i Lc Pht vo Nit-bn, cc v cha ly dc nh A-nan, v cha kho tu tm chnh o nn u than khc a su. Cc v A-na-hm ly dc th kinh ngc, cc v lu tn A-la-hn th tm khng bin i, ch ni: Con mt th gian dit mau qu. Do sc c o, nn tuy theo Pht c li ch ln, bit trng cng c v lng ca Pht m khng sanh ra kh. Do vy, bit o tuy v thng m chng phi nhn duyn sanh ra kh, nn khng gi l kh, ch c thn nm th un l kh, v sao? V a m, v v thng bi hoi, nh ngha ch kh ni on ni v th nim x. Li na, kh; c thn thng l kh, v ngu si nn khng bit, nh ni: V ci xe mt mi, Tm cu ch ng dng, V ng dng mt mi, Tm cu ch ngi ngh, Ngi lu b mt mi, Tm cu ch nm yn, Mt mi do ng tc, Mi u vui sau kh, Xem ng, th ra vo, Co, dui, ngi, nm, dy, i ng v qua li, Vic y u l kh. Hi: Nm th un y tt c u l kh, hay v qun tng kh nn kh? Nu tt c u kh, ti sao Pht dy c ba th th l th kh, th vui, th khng kh khng vui? Nu do qun tng kh nn kh, ti sao Pht ni kh l tht kh? p: Nm th un tt c u kh, ngi phm phu do bn in o, b dc bc bch, ly nm dc lm vui, nh ngi bi gh l, ci au n tm ngng nn cho l vui, ch gh l chng phi l vui. Pht dy ba th th l v

theo th gian, ch trong Pht php chng phi l vui. Nu trong nm th un tht c vui, c sao Pht dy dt nm th un gi l vui. Li na, ty ch a thch, tm vui thi sanh vui, khng nht nh. Ci vui nu l c tht nht nh, th khng cn ch c tm a m, nh la tht nng th khng i a m n vn nng. V ci vui khng nht nh, cho nn gi l kh. Li na, ci vui in o ca th gian hay mc phi v lng qu bo kh i ny i sau, cho nn gi l kh, th nh trong bin nc ln ch b vo mt t c, khng lm cho nc i khc, cng nh vy, ci vui theo c in o ca th gian khng hin ra gia bin nc tt c i kh, nh ni: Khi t tri sanh xung a ngc, Nh vic hoan lc trn tri, Cung qun, th n y trc mt, Vn hoa, ao tm vui thch, Li thy la ngc n t thn, T nh la ln t rng tre, Khi y tuy thy vui trn tri, Lung t cm tic khng ch g. S nhip v duyn ca kh tng ny cng ging v thng tng. Cc cch phn bit kh nh vy, gi l kh tng. V ng tng: Kh thi l v ng, v c sao? V trong nm th un u l kh, kh tng l khng c t ti, nu khng t ti y thi l v ng, nu c ng t ti thi khng th lm cho thn c kh, nh ni: C cc ngi v tr, Chp thn tm l ng, Va gn nh chc cng, Khng bit php v thng, Thn ny khng ai lm, Cng khng c ngi th, Thn ny l v ch, M lm cc vic, Duyn ni su cn trn, Su thc c sanh ra, Do ba s ha hip,

Lm duyn sanh ra xc, Do xc lm nhn duyn, C th nim nghip sanh, Nh mt tri, gng c; Ha hip sanh ra la, Cn, trn, thc ha hip, Thnh s nghip to tc, Tng tc tng t c, Nh ging c mm, cnh. Li na, ng tng l khng th c c, cho nn v ng. Ht thy php v c tng nn bit l c, nh thy khi, cm gic nng nn bit c la. i vi nm trn mi mi khc bit, nn bit c cn, suy ngh tr lng cc php nn bit c tm tm s php. Cn ng ny khng c tng, cho nn bit v ng. Hi: C hi th ra vo, thi l tng ng. Xem ng, tm th mng, kh vui, thng ght, tinh cn... y l tng ng. Nu v ng th ai c hi th ra vo, xem ng, tm th mng, kh vui, thng ght, tinh cn... , cho nn c ng bn trong lay ng pht sanh vy. Tm th mng cng l ng, nu v ng th nh tru khng ch ng, c ng mi c th ch ng tm vo php, khng cho phng dt. Nu v ng th ai ch ng tm. Th kh vui l ng, nu v ng th nh cy c, khng th phn bit kh vui. Thng ght, tinh cn cng nh vy. Ng tuy vi t, khng th dng nm cn bit c, ch nhn ni tng c th bit l c? p: Cc tng y u l tng ca thc. C thc thi c hi th ra vo, xem ng, th mng... nu thc la thn thi khng c cc vic y. Ci ng ca cc ng l thng hng v bin khp, vy ngi cht cng nn c s xem ng, hi th ra vo v th mng... Li na, hi th ra vo... l sc php, theo sc gi ca tm lay ng pht sanh, l tng ca thc, khng phi tng ca ng. Th mng l tm bt tng ng hnh php, cng l tng ca thc. Hi: Nu vo v tm nh, hoc khi ng khng mng, cng c hi th ra vo, c th mng, ti sao ni u l tng ca thc? p: Trong v tm nh, tuy thc tm khng, nhng khng lu pht sanh li, v thc khng b ri thn, lc c thc (hot ng) nhiu, lc khng c thc (hot ng) t, cho nn gi l tng ca thc, nh ngi ra i, khng

th ni nh y v ch. Cc th kh vui, thng ght, tinh cn... l php tng ng vi tm, cng chung s duyn, theo tm hnh ng, nn tm c th lin c, tm khng th lin khng. Do vy bit l tng ca thc ch chng phi tng ca ng. Li na, nu c ng, ng c hai th l hoc thng hoc v thng, nh ni: Nu ng l thng, Thi khng thn sau, V thng, khng sanh, Cng khng gii thot, Khng qun, khng lm, Do vy cho nn bit, Khng k lm ti phc, Cng khng c k th, B ng v ng s, Vy sau c Nit-bn, Nu m tht c ng, Khng nn b ng tm, Nu ng l v thng, Thi nn theo thn dit, Nh b ln sa nc, Cng khng c ti phc. Nh vy, ng v k bit, k khng bit, k lm, k khng lm, nh ni trong on n ba-la-mt. V khng c c ng tng nn bit ht thy php v ng. Nu bit ht thy php v ng thi khng nn sanh tm chp ng. Nu khng tm chp ng v ng s. Ng, ng s xa la, thi khng c tri buc, nu khng tri buc thi l Nit-bn, th nn hnh gi nn thc hnh v ng tng. Hi: V thng, kh, v ng l mt s hay ba s? Nu l mt th khng nn ni ba, nu ba c sao Pht dy v thng tc l kh, kh tc l v ng? p: Ch l mt, l th thuc php hu lu, v phn bit theo mt quan st nn c ba th sai khc nhau. Tng ng vi hnh tng v thng, y l v thng tng, tng ng vi hnh tng kh, y l kh tng; tng ng vi hnh tng v ng, y l v ng tng. V thng, khng

lm cho ri vo ba ci; kh, lm cho bit ti li trong ba ci; v ng, thi x ly ba ci. Li na, v thng th sanh tm nhm chn, kh th sanh s hi, v ng th ko ra khin cho gii thot. V thng l Pht ni nm th un l v thng, kh l Pht dy v thng thi l kh, v ng l Pht dy kh tc l v ng. V thng l Pht ch th tng dit tn ca nm th un, kh l Pht ch th nh mi tn gm vo tm, v ng l Pht ch th tng x ly. V thng l ch th dt i, kh l ch th dt tp kh ng mn, v ng l ch th dt t kin. V thng th ngn kin chp thng, kh th ngn kin chp vui Nit-bn hin ti, v ng th ngn ch chp trc. V thng l ch php thng ca th gian chp trc, kh l ch vui ca th gian chp trc, v ng l ch chp ng kin c ca th gian; y l tng phn bit gia ba tng. V ng tng duyn v nhip ging nh ni trong kh tng. Thc ym tng: Qun n t nhn duyn bt tnh sanh, nh tht t thy o tinh huyt sanh, l ch ca trng m. Vng sa, sa, lc, do huyt bin thnh, khng khc g m thi nt, m hi nhp ca ngi nh bp v cc th bt tnh. Nu b vo ming th t no b c hai dng nc di thi nt chy xung ha vi nc ming sau mi thnh v, tng trng nh ma, i vo ca bng, t duy tr, nc ra nt, gi chuyn ng, la rang nu, ging nh ci cho nu chn nh, cn b lng xung di, nc trong ni ln trn, v nh gy ru, phn cn b l phn, phn trong l nc di. Eo lng c ba l, gi thi nc bo tan vo trm mch, ha hp vi huyt sn c trc, ngng ng bin thnh tht. T tht ti sanh m, xng, ty, t trong sanh thn cn, t tht mi tht c hp li sanh nm cn, t nm cn sanh nm thc, nm thc th lp sanh thc, phn bit th ly tng, tr lng tt xu, vy sau mi sanh cc phin no v cc ti nghip theo tm chp ng, ng s. Qun n c nhn duyn gc ngn th bt tnh nh vy, bit rng bn i bn trong bn i bn ngoi khng khc nhau, ch v ng kin m cng cho l c ng. Li na, suy ngh n ny do o bi cy ba thu hoch, xay, gi, o thi, thi nu mi thnh, dng cng rt nng. Tnh ra mt bt cm so vi cng sc m hi ca nng phu gp li th n t m m hi nhiu, lm ra n ny cng phu cay ng nng n nh vy, m n vo ming th lin thnh bt tnh, khng cht gi tr, tri qua mt m bin thnh phn nc di. Vn l ngon m ngi n vo bin thnh bt tnh, gm khng mun thy. Hnh gi t suy ngh: n t nh vy, nu ta tham m th s a a ngc, nut hon st nng, t a ngc ra khi s lm sc sanh tru, d, lc

, n tr n c, hoc lm ch heo, thng n nh. Qun n nh vy thi sanh t tng nhm chn. Nhn nhm chn n m i nm dc u nhm chn, v nh mt ngi B-la-mn tu php tinh khit, c duyn s i n mt nc bt tnh, t suy ngh ta s lm sao khi th bt tnh ny, ch phi n kh, mi thanh tnh c. Thy mt b gi bn th bnh kh ty trng, lin ni vi b gi rng: Ti c duyn s y mt trm ngy, b hy lm th bnh kh ny em cho ti, ti s tr gi nhiu. B gi mi ngy lm bnh kh em n, B-la-mn tham m, n no hoan h. B gi lm bnh, lc u trng sch, ln v sau khng mu sc, khng hng v. B-la-mn hi b gi ti sao nh vy? B gi p: Nht l lnh. B-la-mn hi: Cu ni y ngha sao? B gi p: Phu nhn ti ch khut sanh mt nht, ly bt go vng sa p vo, mt nht chn v m ra, em ha vi bnh vng sa, c mi ngy nh vy, ly lm bnh em cho ng, v vy m bnh ngon. Nay phu nhn ti lnh mt, ti cn bit ch no c c na? B-la-mn nghe xong, nm hai tay nh u, m ngc nn khan ni, ti sao ta ph hng php thanh tnh ny? Thi ta hng mt ri! Lin b duyn s tr v nc c. Hnh gi cng nh vy, tham m n ung, hoan h a thch, ch thy mu sc n p, mn trn, thm ngon khoi ming, m chng qun st bt tnh, sau chu kh bo, hi tic lm sao kp. Nu hay qun xt n gc ngn nh vy, sanh tm chn ght, nhn la thc dc m bn dc kia u la (ti dc, sc dc, danh dc, thy dc). La b mi dc lc trong ci Dc, dt nm dc y, th nm h phn kit cng dt. Do cc nhn duyn ti c nh vy, khng cn a m; y gi l thc ym tng. Hi: V thng, kh, v ng tng tng ng vi tr tu v lu, cn bn tng k tip nh thc ym tng... tng ng vi tr tu hu lu, theo l th lp th bn tng ny nn ni trc ch ti sao ni sau? p: Pht php c hai o l kin o v tu o. Trong kin o dng ba tng, ph cc t kin, c thnh qu, vn cha la dc. V la dc nn sau ba tng tip ni bn tng l thc ym tng... thi la c cc phin no dm dc... ba tng u ch th kin o, bn tng gia ch th hc o, ba tng cht ch th v hc o. Trong khi bt u tu tp thn nim x, tuy c thc ym tng, song cng dng t, cho nn Pht khng dy. Nay v bc Tu-a-hon, T--hm cn phi vt qua tham dc, nn tip theo v ng tng ni n bn tng l thc ym tng... Ht thy th gian khng th vui tng: Nu nh ngh cc s vui ca th gian nh sc dc, v ngon, xe nga, phc sc, qun x, vn nh thi

sanh lc tng; nu nh ngh cc s c ti ca th gian thi tm sanh tng nhm chn. Cc vic c ti g? Vic c c hai: 1. Chng sanh. 2. Th a. Chng sanh: b hon nn v tm kh l sanh, gi, bnh, cht, n i xa la, on th gp g, cu mong khng c, tm li l nm th un kh. Ti ca chng sanh l ngi dm dc nhiu th khng phn bit tt xu, khng theo li dy bo ca cha m s trng, khng bit tm qu, chng khc cm th. Ngi sn nhu nhiu th khng phn bit nh nng, sn c cung pht, cho n khng chu li Pht, khng mun nghe php, khng s c o, roi gy nh ba, chng bit ci kh ca ngi khc, i vo trong ch rt ti khng trng thy g. Ngi ngu si nhiu th s mong cu khng theo o l, khng r s duyn, nh vt sng tm sa, b v minh che lp, tuy mt tri chiu sng m vnh vin khng thy g. Ngi xan tham nhiu th nh n nh m hoang, khng ai bc ti. Ngi kiu mn nhiu th khng knh hin thnh, khng hiu vi cha m, kiu xa phng dt t bi hoi, vnh vin khng cht gi tr. Ngi t kin nhiu th khng tin i ny i sau, khng tin ti phc, khng th chung. Cc phin no nh vy nhiu th t bi khng c cht gi tr. Ngi c nghip nhiu th to ti v gin hoc git cha m, hoc lm thng hi hin thnh, n bt thi c vinh qu, dm pha lm hi k trung trinh, git hi thn thch. Li na, chng sanh th gian ngi lnh tt t, k t c nhiu, hoc tuy c ngi hnh thin m b ngho hn b lu, hoc tuy giu sang oan chnh m s hnh bt thin. Hoc tuy a b th m ngho thiu khng ti vt, hoc tuy giu c ti bo m ln tic tham m, khng chu b th. Hoc thy ngi trm lng suy ngh khng ni, bn cho l t nui tnh kiu mn cao ngo, khng bit h mnh tip vt, hoc thy ngi a h mnh tip vt, n hu nhun khp, bn cho l trang sc di tr dua nnh, hoc thy ngi ni hay lun gii, bn cho l th tiu tr kiu mn; hoc thy ngi cht trc thin ho, bn cng di tr bt p, dn dt li ko ln lt coi thng, hoc thy ngi tm lnh nhu nhuyn, bn cng khinh khi ln lt ch p, khng tip i theo o l. Nu thy ngi gi gii thanh tnh, bn cho l lm vic kiu cng k d, khinh hn khng k. Cc chng sanh t c nh vy, khng c mt iu ng a. Th a c: Ht thy th a nhiu suy hoi khng lnh tt. Lnh nng i kht, tt bnh n dch, kh c xm hi, s hi gi, bnh, cht khng ch no khng c. Ch no thn i n u c cc kh i theo, khng ni no trnh khi. Tuy c quc tt, giu vui an n, phn nhiu b cc phin no

bc bch, thi khng th gi l quc an lc. Ht thy u c hai th kh l thn kh v tm kh. Khng quc no khng c, nh ni: C quc lnh nhiu, C quc nng nhiu, C nc khng cu h, C nc nhiu tai c, C nc thng i kht, C nc nhiu bnh tt, C nc khng tu phc, Nh vy khng u vui. Chng sanh v th a c cc c nh vy, suy ngh n th gian khng mt iu chi ng vui. Ac s ci Dc nh vy, cn hai ci trn, khi cht, khi thi a, cng sanh o no hn ci di, v nh b ri t ch rt cao, tan nt tiu hoi! Hi: V thng tng, kh tng, v ng tng, v ht thy th gian bt kh lc tng, c g sai khc m ni ring? p: C hai cch qun l qun chung v qun ring. Trc l qun chung, y l qun ring. Li c hai qun l qun php v qun chng sanh, trc l qun trch mng ht thy php, y l qun chng sanh ti c chng ng. Li na trc kia l v lu o, y l hu lu o. Trc l kin o, y l t duy o. Cc th sai khc nh vy, nhip vo trong ht thy a, v duyn cc php trong ba ci. Ay gi l ht thy th gian bt kh lc tng. T tng: Nh ni trong on ni v nim cht. Bt tnh tng: Nh ni trong on ni v thn nim x. on tng, ly tng, tn tng: Duyn tng Nit-bn, v dt cc kit s nn gi l on tng, v la kit s nn gi l ly tng, v sch ht kit s nn gi l tn tng. Hi: Nu nh vy th mt tng cng , v c sao ni ba?

p: Nh trc, mt php m c ba cch ni. V thng tc l kh, kh tc l v ng, y cng nh vy. V ht thy th gian ti c su nng cho nn c ba cch trch mng, ging nh n cy to, khng th cht mt lt m dt c. Php Nit-bn vi diu, t xa cha chng c cho nn tn thn nhiu cch gi l on tng, ly tng, tn tng. Li na, dt ba c gi l on, la i gi l ly, dit ht thy kh khng cn sanh li na gi l tn. Li na, hnh gi ni non php, nh php, nhn php, th nht php, chnh tr tu qun st, xa la cc phin no, y gi l ly tng. Chng c v lu o, dt cc kit s, y gi l on tng, khi vo Nit-bn dt nm th un, khng cn tng tc, y gi l tn tng. on tng, hu d Nit-bn; tn tng, v d Nit-bn; ly tng, l ca phng tin ca hai Nit-bn. Ba tng ny v l hu lu v lu nn nhip vo trong ht thy a. ---o0o--Chng 35 - Gii Thch: Mi Mt Tr Kinh: Mi mt tr l php tr, t tr, tha tm tr, th tr, kh tr, tp tr, dit tr, o tr, tn tr, v sanh tr, nh tht tr. Lun. Php tr: Tr v lu i vi php kh h thuc ci Dc (kh), tr v lu i vi php nhn h thuc ci Dc (tp), tr v lu i vi php dit h thuc ci Dc (dit), tr v lu i vi o on dt h thuc ci Dc (o) v tr v lu trong php tr phm. T tr: Tr v lu i vi php kh, tp, dit, o h thuc ci Sc ci V sc, cng nh vy. Tha tm tr: Tr bit tm tm s php hin ti ca ngi khc h thuc ci Dc ci Sc v mt phn tm tm s php v lu. Th tr: Cc tr tu hu lu. Kh tr: Nm th un v thng, kh, khng, v ng, khi qun thi c v lu tr. Tp tr: Nhn ca php hu lu c bn tng l nhn, tp, sanh, duyn, khi qun thi c v lu tr.

Dit tr: Bn tng dit, ch, diu, xut, khi qun thi c v lu tr. o tr: Bn tng o, chnh, hnh, t (hay o, nh, hnh, xut) khi qun thi c v lu tr. Tn tr: Ta thy kh, on tp, chng dit, tu o. Khi ng ngh nh vy c tr v lu l tu, kin, minh, gic. V sanh tr: Ta thy kh khng cn thy na, ta on tp khng cn on na, ta chng dit khng cn chng na, ta tu o khng cn tu na. Khi nh ngh nh vy, c tr v lu l tu, kin, minh, gic. Nh tht tr: Nh tht bit ng tng chung tng ring ca ht thy php, khng c qui ngi. Php tr ny duyn php kh h thuc ci Dc v php tp h thuc ci Dc, php dit h thuc ci Dc, v php o on dit h thuc ci Dc. T tr cng nh vy. Th tr duyn ht thy php. Tha tm tr duyn tm tm s php hu lu v lu ca ngi khc. Kh tr, tp tr duyn nm th un. Dit tr duyn tn dit. o tr duyn nm un v lu. Tn tr, v sanh tr u duyn bn . Mi tr y, mt hu lu, tm v lu. Cn mt tha tm tr th nn phn bit: nu duyn tha tm hu lu l hu lu, duyn tha tm v lu l v lu. Php tr th thu nhip c php tr, tha tm tr, kh tr, tp tr, dit tr, o tr, tn tr v mt phn t v sanh tr. T tr cng nh vy. Th tr th thu nhip th tr v mt phn t tha tm tr. Tha tm tr th thu nhip tha tm tr v php tr, t tr, th tr, o tr, tn tr v mt t v sanh tr. Kh tr th thu nhip kh tr v php tr, t tr, tn tr, mt phn t v sanh tr. Tp tr, dit tr cng nh vy. o tr th thu nhip o tr v php tr, t tr, tha tm tr, tn tr, mt phn t v sanh tr. Tn tr th thu nhip tn tr v php tr, t tr, tha tm tr, kh tr, tp tr, dit tr, mt phn t o tr. V sanh tr cng nh vy. Chn tr tng ng vi tm cn (, h, lc, x, tn, tn, nim, nh cn) tr tu cn, u cn, kh cn. Th tr tng ng vi 10 cn (, h, lc, u, kh, x, tn, tn, nim, nh) tr tu cn. Php tr, t tr, kh tr tng ng vi Khng tam- mui. Php tr, t tr, dit tr, tn tr, v sanh tr tng ng vi V tng tam-mui.

Php tr, t tr, tha tm tr, kh tr, tp tr, o tr, tn tr, v sanh tr tng ng vi V tc tam-mui. Php tr, t tr, th tr, kh tr, tn tr, v sanh tr tng ng vi v thng tng, kh tng, v ng tng. Th tr tng ng vi bn tng gia. Php tr, t tr, dit tr, tn tr, v sanh tr tng ng vi ba tng sau cng. C ngi ni: Th tr hoc tng ng vi ly tng. Php tr duyn chn tr, tr t tr. T tr cng nh vy. Th tr, tha tm tr, tn tr, v sanh tr duyn mi tr. Kh tr, tp tr, duyn th tr v tha tm tr hu lu. Dit tr khng duyn tr. o tr duyn chn tr, tr th tr. Php tr, t tr c mi su hnh tng, tha tm tr c bn hnh tng. Kh tr, tp tr, dit tr, o tr mi mi c bn hnh tng. Tn tr, v sanh tr u c mi bn hnh tng, tr tng khng, tng v ng. Trong non php, nh php, nhn php, th tr c mi su hnh tng, trong th nht php, th tr c bn tng, ngoi ra khng c tng (l qun tng. Mi su hnh tng cng gi l mi su thnh hnh, mi su hnh). Mi bt u vo v lu tm thnh tu mt th tr; qua tm th hai tng thm kh tr, php tr. n tm th t tng thm t tr; n tm th su tng thm tp tr; n tm th mi tng thm dit tr; n tm th mi bn tng thm o tr; nu la dc th tng thm tha tm tr; v hc o th tng thm tn tr; c bt hoi gii thot th tng thm v sanh tr. Trong v lu tm u khng tu tr; trong tm th hai thi hin ti v v lai tu hai tr; trong tm th t, hin ti tu hai tr, v lai tu ba tr; trong tm th su hin ti v v lai tu hai tr; trong tm th tm hin ti tu hai tr; v lai tu ba tr; trong tm th mi hin ti v lai tu hai tr; trong tm th mi hai hin ti tu hai tr; v lai tu ba tr; trong tm th mi bn hin ti v v lai tu hai tr; trong tm th mi su hin ti tu hai tr, v lai tu su tr; nu la dc thi tu by tr. Tu--hon mun xa la kit s ci Dc, trong mi by tm tu by tr; tr tha tm tr, tn tr, v sanh tr; trong tm gii thot th chn tu tm tr, tr tn tr, v sanh tr; ngi a v tn gii chuyn c a v kin c trong v gin v gii thot o tu su tr, tr tha tm tr, th tr, tn tr, v sanh tr; trong khi la dc ca by a, trong v gin o tu by tr, tr tha tm tr, tn tr, v sanh tr; trong gii thot o tu tm tr, tr tn tr, v sanh tr. Trong khi la dc ca ci Hu nh, trong v gin o tu su tr, tr tha

tm tr, th tr, tn tr, v sanh tr; trong tm gii thot o tu by tr, tr th tr, tn tr, v sanh tr; ngi v hc s tm gii thot o th chn, v bt thi gii thot tu mi tr v ht thy thin cn hu lu v lu. Nu ngi c thi gii thot th tu chn th v ht thy thin cn hu lu v lu. Cc loi nh vy nh trong mn A-t-m c phn bit ni rng. Tng phn bit theo nh tht tr s c ni rng phm cht ca kinh Bt-nh ba-la-mt ny. Li na, c ngi ni: Php tr l bit nm un ci dc l v thng, kh, khng, v ng, bit cc php do nhn duyn ha hp sanh, l v minh lm duyn cho hnh, cho n sanh lm duyn cho gi cht, nh Pht dy Phm-ch Tu-thi-ma rng: Trc dng php tr phn bit cc php, sau dng Nit-bn tr. T tr th bit nm th un hin ti, l v thng, kh, khng, v ng v bit nm th un qu kh, v lai, v trong ci Sc ci V sc l v thng, kh, khng, v ng cng nh vy; v nh thy la hin ti hay t m so snh bit la qu kh, v lai v quc khc cng nh vy. Tha tm tr th bit tm tm s php ca chng sanh khc. Hi: Nu bit c tm v tm s php ca ngi khc, c sao ch ni l bit tha tm? p: Tm l ch nn ch ni bit tha tm. Nu ni tm nn bit ni tm s php trong . Th tr l gi tr, thnh nhn bit tht php, cn phm phu ch bit gi danh, v vy nn gi l gi tr, nh nc, n tay, ct, vch gi l nh, ch bit vic nh vy, chng bit ngha tht; y gi l th tr. Kh tr l dng kh tu qu mng nm th un. Hi: Nm th un cng v thng, cng kh, cng khng, cng v ng, c sao ch ni kh tr m khng ni v thng, khng, v ng tr? p: V l kh cho nn ni kh tr, tp cho nn ni tp tr, dit cho nn ni dit tr, o cho nn ni o tr.

Hi: Nm th un c th xu c c sao ch ni n l kh , khng ni n l v thng , khng, v ng ? p: Nu ni n l v thng, khng, v ng cng khng ph hoi php tng; song v chng sanh phn nhiu m vui, s kh cho nn Pht ch th gian ht thy u kh, khin la b. i vi v thng, khng, v ng, chng sanh khng s lm cho nn Pht khng dy. Li na, trong pht php nm th un cn c tn khc gi l kh (ng m x thnh kh) v vy ch ni kh l kh tr. Hoc hu lu hoc v lu, nu ti non php, nh php, nhn php, th gian nht php l hu lu, nu nhp vo kin o, l v lu, v c sao? V t non php n th gian nht php c bn cch qun kh. Tp tr, dit tr, o tr cng nh vy. Li na, kh tr l bit kh tng tht khng sanh, tp tr l bit ht thy php la nhau, khng c ha hp, dit tr l bit cc php thng tch dit nh Nit-bn, o tr l bit ht thy php thng thanh tnh, khng chnh khng t; tn tr l bit ht thy php khng g c c, v sanh tr l bit ht thy php sanh khng tht, khng nht nh nn khng sanh. Nh tht tr l iu mi tr kia khng bit c, nh nh tht tr bit c. Mi tr c mi mi tng, mi mi duyn, mi mi sai khc, mi mi c qun php `ring, cn trong nh tht tr th khng tng, khng duyn, khng sai khc, dit ht cc qun php, cng khng c tm nng qun. Trong mi tr c php nhn, tu nhn, trong nh tht tr ch c Pht nhn. Mi tr th A-la-hn, Bch-chi Pht v B-tt chung c, cn nh tht tr ch ring Pht c, v c sao? V ch ring Pht c php khng h di, nn bit nh tht tr ch ring Pht c. Li na, mi tr khi nhp vo nh tht tr th mt tn gi c, ch cn mt tht tr, v nh cc dng nc mi phng u vo bin c, b tn gi c, m ch gi l nc bin. Nh vy l phn bit l ngha mi mt tr. y l ni lc. Kinh: Ba tam-mui: Tam-mui c gic c qun; tam-mui khng c qun; tam-mui khng gic khng qun. Lun: Ht thy thin nh nhip tm, u gi l Tam-ma-. Trung hoa dch l Chnh tm hnh x (ch ca chnh tm i). Tm ny t v th li y, thng quanh co khng ngay thng, khi c ch chnh tm i ny thi

tm ngay thng, v nh rn i thng cong queo m khi vo ng tre thi thng. Ba tam-mui ny, Dc gii V o a v S thin, th tng ng vi gic v qun, nn gi l c gic c qun. thin trung gian, ch tng ng vi qun nn gi l khng gic c qun; t Nh thin ln n Hu nh a, chng tng ng vi gic qun, cho nn gi l khng gic khng qun. Hi: Tm s php tng ng vi tam-mui c n hai mi th, c sao y ch ni gic v qun? p: V gic qun y lm nhiu lon tam-mui, cho nn ni hai s gic qun tuy l lnh, nhng l gic ca tam-mui, kh c th la b. C ngi ni: Tm c gic qun l khng c tam-mui, cho nn Pht ni tam-mui c gic c qun, ch khng bn chc thi. Khi sc gic qun b nh l c th c c tam-mui; gic qun y c th sanh tam-mui cng c th hoi tam-mui; v nh gi hay sanh ma m cng c th lm tan ma. Ba th gic qun lnh c th pht sanh S thin, khi c S thin pht sanh hoan h ln, m v gic qun nn tm tn lon, tr li b mt, v l nn ch ni n gic qun. Hi: Gia gic v qun c g sai khc? p: Tng trng tm th gi l gic, tng trng tm t gi l qun. Tng trng tm pht khi trong khi mi duyn cnh l gic, tip sau phn bit tr lng tt xu l qun. C ba th gic th l gic tham dc, gic sn hn, gic no hi. C ba th gic lnh l gic ra khi, gic khng sn hn, gic khng no hi. C ba th gic t l gic v b con, gic v quc , gic v khng cht. Trong su th gic lm chng ngi tam-mui, ba th lnh c th m ca tammui, nu gic qun qu nhiu th tr li lm mt tam-mui; nh gi c th y thuyn, m gi qu th lm h thuyn. Nh vy l cc cch phn bit gic qun. Hi: Kinh ni ba php l php c gic c qun, php khng gic c qun, php khng gic khng qun. a v c gic c qun, a v khng gic c qun, a v khng gic khng qun, sao nay ch ni ba th tammui?

p: Kho, hay m dng c th ly. Php c gic c qun, l php tng ng vi gic qun ti Dc gii, V o a v S thin, hoc thin, hoc bt thin, hoc v k. Php khng gic khng qun, l php tng ng vi qun ti thin trung gian ( gia S thin v Nh thin) hoc thin, hoc v k. Php khng gic khng qun, l php la ht thy gic qun, ht thy sc tm bt tng ng hnh v php v vi. a v c gic c qun l Dc gii, V o a v Phm th (S thin Phm thin). a v khng gic c qun l thin trung gian, kho tu th lm vua i phm a v ny. a v khng gic khng qun l ht thy ci tri Quang-m, ht thy ci tri Bin-tnh, tri Qung-qu (V tng), ht thy ci tri V sc. Trong y thng diu l php tam-mui. Nhng tam-mui g? T khng, v tng, v tc ba tam-mui cho n Kim cang, cc tam-mui ca A-la-hn, Bch-chi Pht, tam-mui qun mi phng Pht, cho n tam-mui Th-lng-nghim, t tam-mui on tt c nghi cho n tam-mui ca ch Pht nh Tam-mui vng tam-mui... Cc cch phn bit nh vy, lc ni ngha ca ba tam-mui. Kinh: Ba cn l cn cha bit mun bit, cn bit, cn bit. Lun: Cn cha bit mun bit l chn cn v lu ha hp. Ngi php hnh trong kin o gi l cn cha bit mun bit, gm chn cn v lu l nm cn tn, tn, nim, nh, tu v h, lc, x cn, cn. Ngi tn gii v kin c trong t duy o th chn cn ny chuyn thnh cn bit. trong v hc o th chn cn ny gi l cn bit. Hi: Ti sao trong hai mi hai cn ch chn ly ba cn y? (22 cn l mt, tai, mi, li, thn, nam cn, n cn, mng cn, u, kh, h, lc, x cn, cn, tn, tn, nim, nh, tu cn, cn cha bit mun bit, cn bit, cn bit ND). p: C tng trng lanh li hiu bit r rng t ti gi l cn. Mi chn cn kia v cn tng khng y , nn khng ly, cn ba cn ny lanh

li, c th vo thng n Nit-bn, l ch trong cc php hu vi, c t ti, hn cc cn kia. Li na, mi cn u ch l hu lu t c, khng c li ch, chn cn gia th bt nh hoc hu lu hoc v lu, cho nn khng ni B-tt phi y cc cn . Hi: Mi tng trn kia cng l hu lu v lu, c sao ni phi y ? p: Mi tng u l php tr o cu Nit-bn. Cn nm cn tn... tuy l thin php, nhng khng phi u cu Nit-bn, nh trong At-m ni: Ai thnh tu tn cn... l ngi khng on thin cn. Li na, nu nm nm thanh tnh thi bin thnh v lu v nhip vo trong ba cn v lu ri. Trong ba cn ny chc c cn, trong ba th (kh, lc, x) chc c mt th. V vy nn ch ni ba cn. Li na, hai mi hai cn c thin c bt thin, c v k ln ln, cho nn khng ni phi y . Ba cn ny nhip vo th un, hnh un, thc un. Cn cha bit mun bit ti su a, cn bit, cn bit ti chn a. Ba cn duyn bn , tng ng vi su tng. Cn cha bit mun bit lm nhn cho ba cn; cn bit lm nhn cho hai cn; cn bit ch lm nhn cho cn bit. Cn cha bit mun bit th lp sanh hai cn; cn bit th lp hoc sanh cn hu lu, hoc sanh cn bit, hoc sanh cn bit; cn bit hoc sanh hu lu, hoc sanh cn bit. Nh vy l theo mn A-t-m phn bit ni rng. Li na, cn cha bit mun bit l i vi tht tng cc php, v cha bit mun bit nn sanh nm cn tn... sc ca nm cn ny c th bit c tht tng cc php, nh ngi khi mi vo bo thai, c c hai cn l thn cn v mng cn. By gi nh cc tht, cha cc cn, cha th bit c g. Khi nm cn thnh tu mi bit c nm trn. B-tt cng nh vy, khi mi pht tm mun lm Pht, cha y nm cn y, tuy c nguyn mun bit tht tng cc php, nhng khng th bit c. B-tt khi pht sanh nm cn tn... thi c th bit tht tng cc php, nh con mt, do bn i v bn i to sc ha hp gi l mt, lc u tuy c bn i, bn i to sc m v cha thanh tnh nn khng gi l nhn cn. Ngi khng dt thin cn, tuy c tn m cha thanh tnh nn khng gi l cn.

Nu B-tt c nm cn tn... thi by gi c th tin cc php tng l bt sanh bt dit, bt cu bt tnh, phi hu phi v, phi th, phi x, chn tnh nh h khng, khng th ch, khng th ni, vt qua mi th ngn ng, ra ngoi ht thy tm tm s php, s hnh nh Nit-bn; y l Pht php. B-tt do sc tn cn nn hay lnh th; do sc tinh tn cn nn sing tu khng thi chuyn; do sc nim cn nn khng cho php bt thin xen vo, thu nhip cc php thin; do sc nh cn nn khi tm tn lon vo nm dc c th thu nhip li vo trong tht tng; do sc tu cn nn i vi tr tu Pht c c ngha v t nhiu, khng th b h hoi. Nm cn nng ni cn, chc cng vi th hoc h, hoc lc, hoc x. Nng cn y m vo B-tt v, cho n khi cha c qu v v sanh php nhn, trong giai on y gi l cn cha bit mun bit. Trong bit tht tng cc php r rng nn gi l bit. T chng c qu v sanh php nhn a v bt thi chuyn, c th k, cho n mn mi a, ngi o trng, c Kim cang tam-mui, trong giai on gi l cn bit. Dt ht thy tp kh phin no, chng c V thng Chnh ng Chnh gic, tr tu bit khp ht thy php kh tri; y gi l cn bit. (Ht cun 23 theo bn Hn) --o0o -Cun 24 Chng 36 - Gii Thch: Mi Lc Kinh: Ny X-li-pht! B-tt Ma-ha-tt mun bit khp mi lc, bn khng s, bn tr v ngi, mi tm php khng chung, i t, i bi ca Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: Mi lc, bn khng s... l php v thng ca Pht, l phi ni trc, c sao trn y ni chn tng, tm nim trc? p: Su Ba-la-mt l php ng dng ca B-tt, trc ni. Ba mi by o phm cho n ba v lu cn, l php ca Thanh vn. B-tt thc hnh su Ba-la-mt c lc ri mun vt qua a v Thanh vn, Bchchi Pht v mun gio ha hng ngi hng v Thanh vn, Bch-chi Pht

khin h vo Pht o, cho nn ch trch l php Tiu tha, b ri chng sanh, khng c li ch. Hoc cc ngi Thanh vn ni li rng: Ong l phm phu, cha dt kit s, khng thc hnh php Thanh vn, nn ch ch trch sung. Do vy Pht bo B-tt phi y ba mi by o phm ca Thanh vn. Tuy thc hnh cc php ny m v khng c g c v v chng sanh hnh t hnh, nn B-tt thc hnh chnh hnh ny mi mi khng b. Cc php y l khng, khng c g c, nn cng khng mau th chng Nit-bn. Nu B-tt khng hiu khng hnh php Tiu tha m ch ch trch th ai chu tin cho; v nh c Pht Thch-ca Mu-ni nu trc khng hnh kh hnh su nm m ch kh hnh l phi o, thi khng ai tin th. Do vy, Pht t hnh kh hnh hn ngi khc, nn khi thnh Pht o, ch trch li kh hnh, th ai cng tin chu. Th nn tip sau su Ba-la-mt ni hnh php Thanh vn. Li na, y khng phi ch l php Thanh vn, m trong php ny c ha hp vi khng b ri chng sanh, y ht thy Pht php, do v c khng tr, thy khng c g c, nn gi l php B-tt. Hi: Nu B-tt y ba mi by o phm, ti sao khng chng nhp vo a v theo php Thanh vn? p: y l y qun bit m khng th chng, v qun bit r rng nn gi l y , nh Pht dy: Ht thy s gy au, ht thy u tic mng, ly mnh lm d, gy ch nh chng sanh. Tuy ni ht thy s gy nh, nhng chng sanh ci V sc khng c thn, ci Sc tuy c thn m khng c roi gy, ci Dc cc c Pht. Chuyn lun thnh vng, tri D-xoa tr ln, u khng s roi gy; song v s gp ch roi gy cho nn ni ht thy. Ni y cng nh vy, khng v mong cu th chng m m trc php nn ni l y . Li na, trc y ti ni khng b ri chng sanh l v c khng tr bt kh c ha hp, nn khng a vo a v Thanh vn. Hi: T su Ba-la-mt cho n ba v lu cn ch ni phi y ; t v sau, c sao u ni mun c, mun bit vic y hy tp hnh Bt-nh ba-la-mt? p: Php Thanh vn c lng c hn nn ni phi y , t tr i l cc Pht php, thm su v lng, B-tt cha c, nn ni mun c vic y hy hc Bt-nh ba-la-mt.

Li na, php Thanh vn d c d bit nn ni y , php Btt, php Pht kh hiu kh bit nn ni hy nn hc. Li na, tng tng qut trong php Thanh vn l ch bit kh, bit nguyn nhn kh, bit kh ht, bit o ht kh. V nh hai hng thy thuc: hng th nht ch bit bnh, bit nguyn nhn bnh, bit bnh lnh, bit thuc cha lnh bnh, m khng bit tt c bnh, khng bit tt c nguyn nhn bnh, khng bit tt c bnh lnh, khng bit tt c thuc cha lnh bnh. Hoc ch bit tr bnh ngi, khng bit tr bnh sc sanh. Hoc ch c th tr bnh mt quc m khng th tr bnh cc quc khc; c th tr vi mi th bnh, khng th bit ht 404 bnh. i vi nguyn nhn bnh, bnh lnh, thuc lnh bnh cng nh vy. Hng th hai, i vi bn th bnh, nguyn nhn bnh, bnh lnh, thuc lnh bnh u khp bit, khp bit thuc, khp bit bnh. Ngi Thanh vn nh thy thuc nh, khng th khp bit, i B-tt nh thy thuc ln, khng bnh g khng bit, khng thuc g khng hay. Do vy nn php Thanh vn phi y , php B-tt hy nn hc. Mi lc ca Pht: 1. Tr lc nh tht bit c l y, khng c l y. 2. Tr lc bit cc nghip, cc lnh th, bit ch to nghip, bit nhn duyn; bit qu bo ca chng sanh trong qu kh, v lai, hin ti. 3. Tr lc nh tht bit tng sai bit cc thin, gii thot, tam-mui, nh, cu u, thanh tnh. 4. Tr lc nh tht bit tng cc cn cao thp ca chng sanh. 5. Tr lc bit cc th dc lc ca chng sanh. 6. Tr lc bit v s tnh ca th gian chng sanh. 7. Tr lc bit tng ni t ti ca ht thy o. 8. Tr lc bit tng chung, nhn duyn chung cc i trc, mt i, hai i cho n trm ngn i, kip ban s, tn cng, ta trong chng sanh kia c h, tn, n ung, kh, vui, th mng di, ngn nh vy, nh vy. Cht trong kia sanh trong y, cht trong y li sanh trong y, c h tn, n ung, kh, vui, th mng, di, ngn cng nh vy. 9. Tr lc Pht c thin nhn thanh tnh hn con mt ca tri, ngi, thy r chng sanh khi cht khi sanh, oan chnh hay xu xa, hoc ln hoc nh, hoc a c o, hoc a thin o, nhn duyn th bo nh vy. Cc chng sanh y thnh tu thn nghip c, thnh tu khu nghip c, thnh tu nghip c; ph bng thnh nhn, t kin, thnh tu nghip t kin, do nhn duyn y, khi thn hoi cht sa vo ng c, sanh trong a ngc; cn cc chng sanh y thnh tu thn nghip thin, khu nghip thin, nghip thin, khng ph bng thnh nhn, chnh kin, thnh tu nghip chnh kin, do nhn duyn y, khi thn hoi cht, sanh vo ng lnh, sanh ci tri. 10. Tr lc ch Pht sch ht lu hoc, tm v lu gii thot, tr tu v lu gii thot, ngay trong hin ti t bit r s th sanh

ca ta ht, vic tr gii lm xong, khng cn ti sanh i sau, nh tht bit. Hi: Mi tr lc y B-tt cha c, Thanh vn, Bch-chi Pht khng th c, nay v sao ni? p: Ngi Thanh vn tuy khng th c, nhng nu nghe c cng c mi tr lc ny thi lin ngh: Pht c cng c ln nh vy, nn t mng rng: Chng ta c thin li, mong ch khng t, ri sanh lng tin thanh tnh m vo o, dit tn kh. Cn cc B-tt nghe c, lo sing tu B-tt o, c qu bo i cng c mi tr lc nh vy. Li na, c hng Thanh vn v B-tt, tu nim Pht tam-mui, khng phi ch nh ngh Pht thn, cn phi nh ngh cc cng c php thn ca Pht, nn nh ngh Pht v hiu r ht thy chng, ht thy php nn gi bc Nht thit tr; v kho nh tht phn bit ni ht thy nn gi l bc Thy ht thy; v hin tin bit ht thy php nn gi l bc Bit thy v ngi; v tm bnh ng i vi ht thy chng sanh nn gi l bc i t bi; v c i t bi nn gi l bc Cu th; v nh tht o m i n nn gi l Nh Lai; v ng hp lnh th s cng dng ca tt c th gian nn gi l bc ng cng; v thnh tu tr tu khng in o nn gi l bc Chnh bin tri; v thnh tu gii nh tr tu nn gi l bc Minh hnh tc; v khng tr li, nn gi l bc Thin th; v bit tng chung tng ring ca th gian nn gi l bc Th gian gii; v kho ni o ra khi th gian c yn n nn gi l bc V thng s iu ng s; ly ba th gio php chng sanh nn gi l bc Thin nhn s; v c th t gic cng gic tnh ngi khc v phin no ng ngm ca ht thy th gian nn gi l bc Gic ng; v y mi s nguyn nn gi l bc C c; v thnh tu mi tr lc nn gi l bc Kin th; v c bn iu khng s nn gi l ng S t trong loi ngi; v c tr su thm v lng nn gi l Bin i cng c; v ht thy k thuyt v ngi nn gi l nh Gi; v khng yu ght i mi s tt xu nn gi l nh t; v t chy ht thy ci kit s nn gi l nh La; v kho dt ht thy tp kh phin no nn gi l y Gii thot; v tr x ti thng nn gi l Th Tn. Pht c cc th cng c nh vy, cho nn nim Pht. Do vy, B-tt ma-ha-tt mun c mi tr lc, bn iu khng s, mi tm php khng chung ca Pht, hy nn hc Bt-nh ba-la-mt.

Li na, Pht trong ni K-x-qut thnh Vng x, khi ni Bt-nh ba-la-mt ny, bn chng ca Pht v cc ngoi o, ti gia, xut gia, tri, rng, qu thn... cc loi i chng u tp hi. Pht vo Tam-mui vng tam-mui; phng nh sng ln, chiu khp th gii nhiu nh ct sng Hng, qu t rung ng su cch, Pht dy: Bt-nh ba-la-mt, su bala-mt cho n ba v lu cn ny. Trong c chng sanh nghi v c lc g, c bao nhiu th lc m c th lm cho cm ng li ch khng th ngh ngh nh vy? V Pht bit tm chng sanh nghi nh vy, nn ni Ta c tr lc, bit tht tng cc php, tr lc y c mi th, dng mi th tr lc y nn c th lm cho cm ng bin ha nh vy, cng c th lm qu hn na. Do vy, nn ni mun c mi tr lc, hy nn hc Bt-nh ba-lamt. Li na, t Pht i i gieo trng cn lnh, m v mt t ti duyn nn a vo ngoi o. Cc ngoi o thng ni Pht khng phi tht c lc cng c, m l lc huyn thut di hoc lng ngi. t Pht a vo ngoi o tm sanh nghi, nu nh vy th Pht khng phi l i nhn! V mun dt li ph bng c nn Pht dy: Ta tht c mi tr lc, bn iu khng s, nn chng sanh ch khng phi huyn di. Li na, cc B-tt tu B-tt o, theo vic kh hnh kh thnh tu mun gii i ngng b, nn Pht dy: Thc hnh mi tr lc ny, s c qu bo v lng; v nh ngi ch bun y d cc thng nhn rng: Cc ngi cn thn ch mt mi, hy tinh cn n lc i n c ni bu, s c by bu nh bo chu. Pht cng nh vy, an i cc B-tt rng: Khng c mt mi nhm chn, hy sing tinh tn, tu B-tt o, hnh mi tr lc ny, s c qu bo v lng. Do nhn duyn v cc li ch nh vy, nn ni mi lc... Hi: Pht c v lng lc, c sao ch ni mi lc? p: Pht tuy c v lng lc, v nhn duyn ngi nn ch ni mi tr lc, l thnh vic. Ly tr lc bit c l y khng c l y m phn bit tr lng chng sanh l c th hay khng c th ; ly tr lc nghip bo m phn bit tr lng ngi y c nghip chng, ngi y c bo chng, ngi y khng c chng; ly tr lc thin nh gii thot tammui m phn bit tr lng ngi y m v, ngi y khng m v; ly tr lc thng h cn m phn bit tr lng tr lc ca chng sanh nhiu hay t; ly tr lc chng chng dc m phn bit tr lng ch lc dc ca chng sanh; ly tr lc chng chng tnh m phn bit tr lng ch thm

tm hng n ca chng sanh; ly tr lc ch x o m phn bit tr lng ca gii thot ca chng sanh; ly tr lc Tc mng m phn bit tr lng trc t u n; ly tr lc sanh t m phn bit tr lng chng sanh ch tt xu; ly tr lc Lu tn m phn bit tr lng chng sanh c Nit-bn. Pht dng mi tr lc y thot chng sanh, xt k khng lm, u c y . Do vy, tuy Pht c v lng lc, m ch ni mi tr lc y. Li na, tr lc bit c l y khng c l y, quyt nh bit t nhn duyn y sanh ra qu bo y; trong tng nhip chn tr lc, v mun chng sanh, nn trong tr lc u phn bit ra chn th, v c sao? V chng sanh th gian ny hin tin thy la t ging la sanh ra m cn khng bit c, hung l nhn duyn v qu bo ca tm tm s php. Pht i vi nhn duyn qu bo trong ngoi khp bit r rng, cho nn gi l lc.. Pht bit chng sanh y do nghip phin no nn b tri buc, do tnh thin nh tam-mui gii thot nn c gii thot. Ba th nghip, cc phin no, nh, nng, su, cn, th t ca chng sanh trong ba i, Pht u bit khp cho nn gi l lc. Cc thin nh, gii thot tam-mui v nhn duyn gii thot ln, nh, cn, su ca ht thy chng sanh, Pht u bit khp cho nn gi l lc. Chng sanh n cn v thn i sau nn gy nhn duyn ti phc; ngi li cn th v mun c khng ti sanh nn nhm cc nghip, Pht u bit tng trng cn cao, thp, tt, xu y, cho nn gi l lc. Bit cc chng sanh c hai th dc lc lm nhn duyn cho cn cao thp. Hai th dc lc lnh v d khc nhau nhiu th, Pht u bit khp cho nn gi l lc. V hai th dc do hai chng tnh lm nhn duyn nn bit khp ch thm tm n u ca chng sanh, cho nn gi l lc. Ht thy chng sanh do cc chng tnh nn hnh hai o l thin o v c o, ch i n ca cc php mn, Pht u bit khp cho nn gi l lc.

Nhn duyn qu bo trong i qu kh, v lai, tr tu bit v ngi, y l tr lc v kip trc sng cht. Bit nhn qu qu kh, v lai ri, r bit phng tin dit hoi s tng tc ca nhn duyn qu bo; y l tr lc lu tn. Pht bit hai th nhn duyn trong ba i, phn bit tr lng cn c dc tnh ca chng sanh, v lm cho h dt ht lu hoc m thuyt php, y l tr lc lu tn. Hi: Th no l lc bit c l y, khng c l y? p: Pht bit nh tng nhn duyn qu bo ca ht thy php. T nhn duyn y sanh qu bo nh vy, t nhn duyn y khng sanh qu bo nh vy, v c sao? V nh trong kinh a tnh ni tng trng c l y khng c l y. Nh n thn lm Chuyn lun thnh vng khng c l y; v sao? V ht thy n nhn u h thuc nam t, khng c t ti. N nhn cn khng c lm Chuyn lun thnh vng hung l lm Pht. Nu n nhn c gii thot Nit-bn cng nhn ni nam t m c, khng c t nhin c o. Hai Chuyn lun thnh vng cng ra i mt lc, khng c l y; v sao? V khng c on nghip. Hai Chuyn lun thnh vng cn khng ng thi, hung g hai Pht? Ac nghip m c hng qu bo vui, khng c l y. Ac nghip cn khng th c ci vui th gian, hung l ci vui xut th gian. Nu c nghip m c sanh ln ci tri, khng c l y. Ac nghip cn khng th c sanh ci tri hung g l c Nit-bn. B nm trin ci ngn che, tm tn lon, la b vic tu by gic phn m c Nit-bn, khng c l y. B nm trin ci ngn che, tm tn lon, la b vic tu by gic phn cn khng c Thanh vn o; hung l Pht o. Tm khng b che lp, th Pht o cn c th c; hung chi Thanh vn o. Cc vic c l y khng c l y nh vy, nh Pht dy trong kinh a tnh. Cc lun ngh s nng theo li Pht ging rng ngha c l y, khng c l y nh: Nu ni Pht cn c ti li, khuyt tht; hoc cc hin thnh m cu hc vi thy ngoi o, hoc cc hin thnh t ni ta l Pht, hoc cc hin thnh m a vo c o, hoc kit s b dt nh thy l T m cn pht sanh li, hoc cc hin thnh cn che du ti, hoc Tu-hon m cn thuc trong hai mi lm hu (25 ci). Tt c u khng c l y, nh phn bit ni rng trong mc Hin thnh.

Ngi phm ti ng nghch, nm hng ngi bt hon mn (phi nam, phi n) chng sanh a bn ng c, ngi chu Ut-a-la-vit, quyn thuc ma, ngi b ba chng ngn che. Nu ni nhng ngi y c o, khng c l y. Khinh ngi thuyt php, khinh php, t khinh, ph gii, ngu si, nu ni h c y thin php, th khng c l y. T ni ta l Pht, em thn ming khng sm hi m mong thy Pht, hoc c ti ph Tng khng sm hi m mong thy Pht, t nh vo chnh nh, chnh nh vo t nh, chnh nh vo bt nh, ngoi Pht php ring c ngi tht c o, thn ng c o, thn ng c o hoc b cht, u khng c l y. Tr nhn duyn sanh thc, ra ngoi danh v sc cn c php, khng c l y. Pht sai s gi, vic cha thnh hoc b ngn ngi, khng c l y. Nhp vo T tm tam-mui m hoc do nhn duyn khc lm cht, nhp vo Dit tn nh, trong a v Kin o m hoc b cht, u khng c l y. Hoc hi Pht v Pht mu, khng c l y. Con gi bu, voi bu, v thn ch kho tng, v thn ch qun binh Chuyn lun thnh vng, m hoc b cht trong thai, m con cht yu, u khng c l y. Ngi chu Ut-a-la-vit, n bo, Pht mu, mng chung thn sau a vo ng c, u khng c l y. Hu vi thng, Nit-bn v thng, k phm phu c th dt kit s ca ci Phi hu tng phi v tng, tu thnh o trong ht thy thin nh th tng, v lu o lm nhn cho hu lu, hoc t tng t, nc tng cng, la tng lnh, gi tng ng yn, u khng c l y. V minh khng th sanh cc hnh, cho n sanh khng th sanh gi cht, khng c l y.

Hai tm cng mt lc pht sanh, nm thc thn c th phn bit th tng, hoc dnh, hoc la, c th khi ln thn nghip, khu nghip, hoc ng, hoc vo thin nh, u khng c l y. Ch nm thc tng tc sanh, khng sanh thc; ch nm thc thn m hu tng tc, ch nm thc thn c th duyn danh, c th duyn tng, c th duyn v sc php, c th duyn qu kh, v lai, c th duyn php la ba i; ch nm thc thn c cm xc ght, cm xc sng. Tu Thin nh, hoc lnh th lut nghi (gii) thin, lut nghi bt thin, hoc u h, hoc c khng gic khng qun, hoc tng ch cc cn, u khng c l y. T thc, thit thc, l hu ph v k, thc th su ca k phm phu, xa la ng hnh, khng c l y. Nh vy c v lng vic khng c l y, c l y cng nh vy. Pht bit c l y khng c l y, phn bit tr lng thuyt php cho ngi c th , v lm nhn duyn cho ngi khng th ; v nh thy thuc gii bit bnh tr c, bnh khng tr c, Thanh vn, Bch-chi Pht s bit cn t, v t cho nn hoc mun ngi m khng th , nh Th-la ng m khng , nh ngi khng c X-li-pht . Pht khng c vic y, khng th ph hoi, khng th hn, v Pht bit cng khp. l tr lc u. Nghip bo tr lc: Tc nghip ca thn ming, v v tc nghip t n sanh ra, nghip th gii, nghip c, nghip sanh ra theo ngy m, nghip dng sanh ti phc, nghip y Pht lc ni nhip vo ba ch; y gi l ht thy nghip dng. Pht bit ht thy chng sanh c nghip qu kh, qu bo cng qu kh; c nghip qu kh, m qu bo hin ti; c nghip qu qu kh; qu bo v lai; c nghip qu kh, m qu bo qu kh, hin ti; c nghip qu kh; qu bo qu kh, v lai; c nghip qu kh; qu bo hin ti, v lai; c nghip qu kh, qu bo qu kh, v lai, hin ti. Nghip hin ti cng nh vy. Li na, trong thin tm th nghip bo thin, bt thin, v k; trong bt thin tm, v k tm cng nh vy. Li na, do nhn duyn nghip vui nn th qu bo vui, nhn duyn nghip kh nn th qu bo kh, nhn duyn nghip khng kh khng vui, nn th qu bo khng kh khng vui. Nhn duyn ca nghip hin bo nn th qu bo hin ti, nhn duyn ca nghip sanh bo nn th qu bo khi sanh ra i k tip, nhn duyn ca nghip hu bo nn th qu bo khi

sanh ra cc i sau . Do nhn duyn ca nghip bt tnh nn th qu bo kh no, nhn duyn ca nghip tnh nn th qu bo khng kh no, nhn duyn ca nghip ln ln nn th qu bo ln ln. Li na, c hai th nghip l nghip chc chn th bo v nghip khng chc chn th bo. Nghip chc chn th bo th khng th xa la, hoc i thi, i ngi, i ch m th bo, nh ngi c phc nn cng vi Chuyn lun thnh vng th phc, i lc i tt Chuyn lun thnh vng xut hin, lc y mi th bo, y l i thi. i ngi, ngi tc Chuyn lun thnh vng. i ch l ch Chuyn lun thnh vng xut hin. Li na, nghip chc chn th bo y, khng i k nng, cng hun, hoc xu, hoc tt, khng cu n t n, nh ngi sanh ci tri, phc lc t n, ngi sanh a ngc, ti kh t n, khng i nhn duyn, v nghip ny su nng vy. Li na, nghip chc chn th bo, nh qun ca vua T-lu-ly git by vn hai ngn ngi c o, v v s u-b-tc th ng gii, d c i thn thng nh Mc-lin cng khng cu c, nh Bt-cu-la b m k qung vo trong la, trong nc si, trong nc m khng cht. Nh Pht du hnh cc nc, tuy xut gia i kht thc, khng cn cng n, m nm trm c xe ch n ca vua, do nghip m hin sanh ra go cng, khi n trm v. Cc nghip thin c nh vy chc chn th bo, ngoi ra khng chc th bo. Ci Dc l ch th ba th nghip bo l nghip th qu bo vui, nghip th qu bo kh, nghip th qu bo khng kh khng vui. Ci sc l ch th hai th nghip bo l nghip th qu bo vui, nghip th qu bo khng kh khng vui. Ci V sc l ch th mt th nghip bo l nghip th qu bo khng kh khng vui. Hoc i vic l nng ni vic y m c th qu bo, nh trong ao ca vua Pht-ca-la-b, sanh hoa sen sc vng ngn cnh, ln nh bnh xe, nhn m i hi vui chi m c nhiu ngi xut gia c o. Pht bit ch tt c chng sanh to nghip, hoc ci Dc, ci Sc, ci v sc. ci dc, th o no; nu thin o th tri no; nu trong nhn o th thin h no; nu chu Dim-ph- th quc no; nu nc y th thnh no; t lc no; nu thnh y th lng no; xm no; nh no; ch no. Bit nghip y lc no lm. Qu kh mt i, hai i cho

n trm ngn vn i, qu bo ca nghip y bao nhiu th, bao nhiu cha th, bao nhiu chc chn th, bao nhiu khng chc chn th. Bit s dng s vt thin hay bt thin, l ao gy, dy bo git; t tay git, sai ngi git, cc nghip c khc cng nh vy, nghip lnh cng nh vy. Bit b th, tr gii, tu thin nh vy. Trong s b th, b th nhng g, t ai, phng x, y phc, ung n, thuc thang, nm, ti vt by bu. Trong s tr gii, t nhin gii, gii t tm sanh, gii ming ni, mt hnh gii, t phn gii, nhiu phn gii, mn phn gii, gii mt ngy, by gii thin o, mi gii, gii C tc, gii nh cng. Trong phc lnh tu S thin, Nh, Tam, T thin, t tm, bi, h, x tm. Nh vy l nhng nhn duyn ca thin nghip. Nu xan tham, nu sn hn, nu s hi, nu t kin, nu c tri thc... l nhng nhn duyn ca c nghip; nhn duyn ca phc nghip l hoc tin, hoc thng xt, hoc cung knh, hoc thin nh, hoc tr tu, hoc thin tri thc, l nhng nhn duyn ca thin nghip. Cc nghip y t ti, ht thy tri ngi khng th chuyn i cc nghip y, trong c ngn vn i n thng theo di chng sanh khng ri, nh ch n theo ngi mc n, khi c nhn duyn lin cho qu bo, nh ht ging trong t khi nhn duyn thi tit ha hp lin sanh. Nghip y khin chng sanh th sanh trong su ng nhanh nh tn bn. Ht thy chng sanh u c phn nghip bo nh cha m li ti sn, cc con u c phn thch ng. Khi qu bo ca nghip y n ni, khng th ngn dt c, nh ngn la lc kip tn, ty ch chng sanh ng c sanh n, an tr mi ni, nh vua nc ln ty ngi xng ng m ban cho chc quan. Khi mng chung nghip y n ph kn tm ngi y, nh ni ln nh ln mi vt. Nghip y hay cho cc loi thn, nh th v, v cc hnh tng. Nu ngi no ly chnh hnh ch ng nghip, thin php nui dng, thi cho qu bo tt. Nu ly t hnh ch ng nghip, bt thin nui dng, th cho qu bo xu. Nh ngi th vua, ty vic m c p bo. Nh vy l phn bit qu bo ca cc nghip tng. Li na, nh trong kinh Phn Bit Nghip, Pht bo A-nan: Ngi lm c sanh ch tt, ngi lm lnh sanh ch xu. A-nan tha: Vic y th no? Pht dy: Ngi c ti nghip i ny cha chn, m nghip lnh i trc chn, do nhn duyn , m i ny tuy c li sanh ch tt; hoc khi sp

cht, tm tm s php lnh pht sanh, do nhn duyn y cng c sanh ch tt. Ngi lm lnh sanh ch xu, v nghip lnh i ny cha chn m nghip c i trc chn, do nhn duyn y m i ny lm lnh li sanh ch xu; hoc khi sp cht tm tm s php bt thin pht sanh, do nhn duyn y nn cng sanh ch xu. Hi: Nghip chn cha chn c th nh vy, cn tm pht sanh trong thi gian ngn ngi khi sp cht lm sao thng c nghip lc gy ra sut c i? p: Tm y tuy trong thi gian khonh khc, m tm lc mnh li, nh la, nh cht c tuy t c th thnh i s. Tm trong khi sp cht y, quyt nh mnh kin cho nn thng nghip lc to ra trong trm nm. Tm ti hu y gi l i tm, v vic b thn v cc cn cp bch, nh ngi vo trn, khng tic thn mng, gi l dng kin. Nh A-la-hn x b thn i trc y nn c A-la-hn. Nh vy cc th nghip bo, chuyn bo ti phc cng nn bit nh vy. Ngi Thanh vn ch bit ti bo ca c nghip, phc bo ca thin nghip, ch khng th phn bit tinh t nh vy. Pht u bit khp nghip v nghip bo y vi th lc tr tu v ngi v tn, khng th ph hoi, khng th hn. y l tr lc th hai. Tr lc phn bit thin nh, gii thot, tam mui, cu, tnh: Thin l bn thin. Pht bit thin y tr gip o php, phn bit danh, tng, ngha phn, th lp hun tu, hu lu, v lu, hc, v hc, tnh, cu, v, khng v, cn, su... Tm gii thot: nh trong chng Thin ba-la-mt phn bit danh tng. Ni thin l gm tt c nh ci Sc, ni gii thot l gm tt c nh, Thin ba-la-mt tc l cc gii thot. Thin, nh, gii thot, tam-mui u gi l nh. nh l tm khng tn lon. Cu l cc phin no i, kin, mn... Tnh l chn thin nh, khng ln ln cc phin no i, kin, mn, nh vng tht.

Phn bit l trong cc nh c mt tm hnh, khng mt tm hnh, thng hnh, khng thng hnh, kh vo, d vo, kh ra d ra, ly tng chng, ly tng ring, chuyn i tr, khng chuyn i tr. Chuyn i tr l nh ngi dm dc m tu t tm, ngi sn hn m qun bt tnh, ngi ngu si m t duy bin v bin, ngi dao ng m dng tr tu phn bit cc php, ngi hn trm m mun nhip tm (phi chuyn i ngi dm dc th phi tu qun bt tnh; ngi sn hn th phi tu t tm v.v.. mi i tr c ND). Nu khng nh vy, gi l khng chuyn i tr. Trong nh y nn phn bit thi v tr x. Nu thn gy m l khng phi lc hnh thin. Nh B-tt trong khi kh hnh suy ngh rng: ta nay khng th pht sanh thin nh. Hoc ch c nhiu ngi cng khng phi ch hnh thin. Li na, Pht bit thin nh y l sai, thin y l tr, thin y l tng ch, thin y l t n Nit-bn. Li na, Pht bit ngi y kh vo nh kh ra nh, d vo nh d ra nh, d vo nh kh ra nh, kh vo nh d ra nh. Pht bit ngi y c th c thin nh vy, bit ngi y mt thin hng th nm dc, bit ngi y hng th nm dc ri tr li c thin, nng thin y c Ala-hn. Nh vy ht thy cc thin nh gii thot, tc l tam-mui. Thin nh y Pht dng tr tu thm su bit ht, khng th ph hoi, khng th hn. y l tr lc th ba. Tr lc bit cn cao thp ca chng sanh: Pht bit chng sanh li cn, n cn, trung cn. Li tr gi l cao, n tr gi l thp, Pht dng tr lc bit cn cao thp y m phn bit ht thy chng sanh l li cn, l trung cn, l n cn. Ngi y c cn nh vy, i ny ch c th c S qu, khng th c cc qu khc na. Ngi y ch c qu th hai, ba, t. Ngi y ch c th c S thin, ngi y ch c th c thin th hai, ba, t, cho n c Dit tn nh cng nh vy. Bit ngi y s c chng thi gii thot, ngi y s c chng bt thi gii thot. Ngi y c th c lm ngi bc nht trong hng Thanh vn, ngi y c th c lm ngi bc nht trong hng Bch-chi Pht. Ngi y y su Ba-la-mt; c th chng c V thng Chnh ng Chnh gic. Bit nh vy ri hoc ni lc vic c , hoc ni rng

vic c . Hoc ni li m du gio ha, hoc ni li gay gt gio ha, hoc ni li va m du va gay gt gio ha. Pht cng phn bit ngi y c cc cn khc, nn lm cho sanh thm tn cn, ngi y nn lm cho sanh tinh tn, nim, nh, tu cn. Ngi y dng tn cn m vo chnh v, ngi y dng tu cn m vo chnh v. Ngi y li cn m b kit s ngn che nh ng-qut L-ma-la... Ngi y li cn, khng b kit s ngn che, nh X-li-pht, Mc-kin-lin... bit ngi cn tuy n m khng b ngn che nh Chu-li Bn--gi, c ngi cn n m b ngn che. Bit ngi y n cn i vi lu hoc do kin on, m li cn i vi lu hoc do t duy on; bit ngi y n cn i vi lu hoc do t duy on m li cn i vi lu hoc do kin on, bit ngi y ht thy cn ng n ng li; bit ngi y ht thy cn khng ng n khng ng li, bit ngi y nhn trc c sc ln, ngi y duyn hin nay c sc ln, ngi y mun tri m c m, ngi y mun m m b tri, v nh ng-qut L-ma-la mun git m, hi Pht m li c gii thot v nh mt T kheo c T thin m v khi tm tng thng mn, nn tr li vo a ngc. Bit ngi y chc a ng c, ngi y kh ra, ngi y d ra, ngi y mau ra, ngi y lu mi ra. Nh vy tng trng ht thy cn cao thp ca chng sanh, u bit khp, khng th hoi, khng th hn. y l tr lc th t. Tr lc bit cc th dc ca chng sanh: Dc l tin, mng, a, vui. a nm dc nh Tn--la Nan-... a ting tm nh -b-t-a... a ti li th gian nh Tu-di-st-a-la... a xut gia nh Gia-x... a tin nh Bt-ca-li... a tr gii nh La-hu-la... a b th nh -bt-la... (chu ngoi ca b Cam-l, c ca Pht). a tu hnh u xa lnh nh Ma-ha Ca-dip. a ta thin nh L-bt-a... a tr tu nh X-li-pht. a a vn nh A-nan. a bit lut nh u-ba-ly... Cc t Pht nh vy, mi ngi c ch a. Ngi phm phu cng mi ngi c ch mng, hoc c ngi mng v dm dc, c ngi mng v sn nhu. Li na, Pht bit ngi y nhiu dc, nhiu sn, nhiu si. Hi: Tng nhiu dc, nhiu sn, nhiu si nh th no?

p: Nh trong thin kinh ni v tng ca ba c, trong c ni rng. Bit tng nh vy ri, i ngi nhiu dm dc th dng php mn qun bt tnh i tr, i ngi nhiu sn th dng php mn qun t tm i tr, i ngi nhiu ngu si th dng php mn qun nhn duyn i tr. Nh vy ty theo ch a mun thuyt php, ngha l i vi ngi c a mun lnh th ni php theo tm h, nh thuyn thun dng, i vi ngi c a mun d th dng li gay gt gio ha, nh ly nm trc nm. i vi tr bit cc th dc, Pht u bit khp, khng th hoi, khng th hn. y l tr lc th nm. Tr lc bit v tnh: Pht bit cc tnh d bit ca th gian. Tnh l tp qun tch t, tng t tnh sanh, dc tc hnh theo tnh, hoc c khi t dc thnh tnh, tp qun dc thnh tnh. Tnh l vic lm nhim tm, dc l theo duyn sanh khi. l phn bit dc v tnh. Th gian c cc d bit l mi mi tnh, nhiu tnh, v lng khng th m, y l d bit ca th gian. C hai th th gian l th gii th gian (kh th gian) v chng sanh th gian. Trong y ch ni v chng sanh th gian. Pht bit chng sanh tnh nh vy, dc nh vy, t ch y n, thnh tu cn lnh, cn chng lnh, c th , khng th , nh, bt nh, chc, khng chc, lm hnh g, sanh ch no, a no. Li na, Pht bit chng sanh y c cc tnh tng, ngha l ty ch xu hng, thin nhiu nh vy, qu nh vy, s nhim tm nh vy, mun nh vy, nghip nh vy, hnh nh vy, phin no nh vy, l php nh vy, nh nh vy, oai nghi nh vy, bit nh vy, thy nh vy, nh tng phn bit nh vy, bit nhiu kit s sanh, by nhiu kit s cha sanh. Ty ch chp trc sanh dc, ty dc lm nhim tm, ty nhim tm m xu hng, ty xu hng m qu trng, ty qu trng m thng gic qun, ty gic qun m sanh h lun, ty h lun m thng nim, ty thng nim m pht ra hnh, ty pht ra hnh m to nghip, ty to nghip m th qu bo. Li na, Pht dng tr lc bit v chng chng tnh, bit chng sanh y c th , chng sanh y khng th , chng sanh y i ny c th , chng sanh y i sau c th , chng sanh y c th ngay, chng sanh y c th vo lc khc, chng sanh y hin ti c th , chng sanh y mt khng trng thy c th . Ngi y Pht c th , ngi y Thanh vn c th , ngi y c th chung , ngi y chc c th , ngi y

chc khng th , ngi y ni lc c th , ngi y ni rng c th , ngi y ni rng ni lc c th , ngi y tn thn c th , ngi y chic phc c th , ngi y tip n c th , ngi y vt b c th , ngi y php vi t c th , ngi y php th thin c th , ngi y ni gay gt c th , ngi y ni m du c th , ngi y ni gay gt m du c th . Ngi y t kin, ngi y chnh kin, ngi y m qu kh, ngi y m v lai, ngi y m on dit, ngi y m thng, ngi y m hu kin, ngi y m v kin, ngi y tham dc, ngi y ym ly sanh, ngi y cu vui ph qu, ngi y m t kin nng, ngi y ni v nhn v duyn, ngi y ni t nhn duyn, ngi y ni chnh nhn duyn, ngi y ni v tc nghip, ngi y ni t tc nghip, ngi y ni chnh tc nghip, ngi y ni khng cu, ngi y ni t cu, ngi y ni chnh cu, ngi y ni qu ng, ngi y qu nm dc, ngi y qu c li, ngi y qu ung n, ngi y qu ni vic vui chi, ngi y a ng, ngi y a n o, ngi y a xa lnh, ngi y hnh theo i nhiu, ngi y hnh theo kin nhiu, ngi y a tn, ngi y a tu, ngi y nn th h, ngi y nn b, ngi y qu tr gii, ngi y qu thin nh, ngi y qu tr tu, ngi y d ng, ngi y ging ni mi ng, ngi y c th dn o, ngi y hiu tng cu, ngi y li cn, ngi y n cn, ngi y trung cn, ngi y d ra d cu vt, ngi y kh ra kh cu vt, ngi y s ti, ngi y trng ti, ngi y s sanh t, ngi y khng s sanh t, ngi y nhiu dc, ngi y nhiu sn, ngi y nhiu si, ngi y nhiu dc sn, ngi y nhiu dc sn si, ngi y mng phin no, ngi y dy phin no, ngi y t nh, ngi y nhiu nh, ngi y tu ngn che, ngi y tu s lc, ngi y tu rng ln, ngi y kho bit tng nm m, mi hai nhp, mi tm gii, mi hai nhn duyn. C l y, khng c l y, kh, tp, dit, o. Kho bit vo nh, ra nh, nh. Li na, Pht bit l chng sanh ci Dc, l chng sanh ci Sc, ci V sc, l a ngc, sc sanh, ng qu, ngi, tri; l loi sanh t trng, sanh t bo thai, sanh t thp t, sanh t bin ha. l loi c sc, l loi khng sc, l loi c tng, l loi khng tng, l loi on mng, l trng mng. ch l ngi phm phu cha la dc, l ngi phm phu la dc ca ci di, m cha la dc ca ci thin, nh vy cho n Phi hu tng phi v tng. l hng o, l c qu, l Bch-chi Pht, l ch Pht. Nh vy cc th phn bit v nm ng, bn loi sanh, ba t, gi danh, ba chng, nm thn, mi hai nhp, mi tm gii, thin cn, bt

thin cn, cc kit s, cc a, nghip qu, l c th , l khng th , dit tr phn bit. Do nh vy phn bit bit cc tnh d bit ca chng sanh th gian, c gii thot v ngi. Nh vy cc tnh d bit, Pht u bit khp, khng th hoi, khng th hn. y l tr lc th su. Tr lc bit nht th ch x o: C ngi ni: nghip tc l o, v nghip lm nhn duyn a i khp nm ng. C nghip c th dt, nghip c th c ch n, l ba thnh o phn v v lu t. V vy, cc nghip l ng a n mi ni. Li na, c ngi ni: nm phn, nm tr, tam-mui tr, thnh tu vic li ch mi ni. Li c ngi ni: chnh l thin th t, v c sao? V thin th t l ch tt c cc thin t n. Nh trong Kinh ni: Thin tm, nh tm, tm khng lon, nhip tm, u vo trong thin th t. Li na, c ngi ni: nh thn nim x tc l ch x o, l gc li ch ca cc o. Li c ngi ni: chnh l ht thy thnh o; dng thnh o y thi c li ch theo mun. Li c lun gi ni: ht thy thin o, ht thy c o, ht thy thnh o, mi mi bit ch n ca cc o, nh trong kinh Mao th ni: Pht u bit khp, khng th hoi, khng th hn. y l tr lc th by. Tr lc bit tc mng: Tc mng c ba l c thng, c minh, c lc. Ngi phm phu ch c thng, ngi Thanh vn cng thng cng minh, Pht cng thng cng minh, cng lc, v c sao? V ngi phm phu ch bit kip trc tri qua m khng bit do nghip lm nhn duyn tng tc. V vy ngi phm phu ch c thng khng c minh. Ngi Thanh vn bit tp nn bit r do nghip lm nhn duyn tng tc th sanh. V vy ngi Thanh vn cng c thng cng c minh. Nu t Pht khi cn l phm phu c tr Tc mng, khi vo a v kin o bit nhn duyn Tp , pht sanh tm v lu th tm, dt ht kin hoc, cho nn thng bin thnh minh (qun T ngang qua mi su tm, gm tm v gin, tm gii thot, n tm th mi su l dt ht kin hoc. Tm th mi su l nhm tm gii thot th tm, hoc gi l tm v lu gii thot th tm

N.D ch) v c sao? V minh l ci gc ca kin, nu t Pht, trc c thnh o, sau tr Tc mng pht sanh, cng c sc bit nhn duyn Tp , cho nn thng li bin thnh minh. Hi: Nu khi Pht ang l B-tt, trc c tr Tc mng, v cc Btt trc sch ht cc phin no sau mi vo thnh o, nh vy v sao Pht dy: u m Ta chng c Tc mng minh? ( ni khi lu tn mi gi l minh, u m cha lu tn, sao cng ni l chng Tc mng minh m khng ni l chng Tc mng thng? N.D ch). p: Lc y chng phi minh. Nu Pht gia i chng ni Ta lc y chng c Tc mng minh l khai th cho chng bit rng, Tc mng minh y u m chng c; v nh quc vng, khi cha lm vua m sanh con, sau khi lm vua, c ngi hi: Con vua sanh vo lc no? p: Con vua sanh vo lc y. Khi sanh con th cha lm vua, m v nay lm vua nn gi ngi con kia l con vua rng: Ngi con vua y sanh lc y. Pht cng nh vy, tr Tc mng sanh, by gi cha l minh, ch gi l thng, lc cui m bit nhn duyn Tp , nn thng li bin thnh minh, sau gia i chng dy rng: Ta u m chng c Tc mng minh. Hi: Ngha ca thng v minh nh vy, cn ngha lc th no? p: Pht dng minh y bit r nhn duyn Tc mng i thay trong v lng v bin i ca mnh v ca chng sanh. Tt c u bit khp, y l lc, khng th hoi, khng th thng. y gi l tr lc th tm. Tr lc bit sanh t: Pht dng thin nhn thy ch chng sanh sanh v cht. Ngi phm phu dng thin nhn cng lm cng ch thy c bn chu thin h. Ngi Thanh vn cng lm thy b ngang ca tiu thin th gii, cng thy khp trn di. Hi: i Phm vng cng c th thy ngn th gii, vy c g khc? p: i Phm vng t ng gia ngn th gii th thy khp, cn nu ng mt bn thi khng thy cc bn khc. Ngi Thanh vn thi khng nh vy, ng ti ch no thng vn thy ngn th gii. Bch-chi Pht th thy trm ngn th gii, ch Pht th thy v lng v bin th gii. Tr thin nhn ca ngi phm phu l thng m chng phi minh, cng nh vy, ch thy s vic hin ra m khng th thy do nghip nhn duyn m th sanh, nh ni trong Tc mng tr.

Li na, v c thin nhn bc nht l A-n-l-u, thin nhn ny l na phn thanh tnh ca bn i to sc ca Sc gii, cn thin nhn ca Pht l ton phn thanh tnh ca bn i to sc. l ch khc nhau. Li na, ngi Thanh vn trong tam-mui c thin nhn, lin trong tam-mui c th thy, hoc tam-mui c gic c qun, hoc tam-mui khng gic c qun, hoc tam-mui khng gic khng qun, ty theo Pht nhp trong tam-mui no m mun thy u thy. Nu nng tam-mui v gic v qun c thin nhn, ri vo tam-mui c gic c qun, tammui khng gic c qun cng thy c. Li na, ngi Thanh vn khi dng thin nhn thy, ang trong tammui, nu tm vo tam-mui khc thi thin nhn b mt, Pht thi khng nh vy, tm tuy vo tam-mui khc, thin nhn vn khng mt. Tr tu y bit khp ch sanh ch t ca ht thy chng sanh, khng th hoi, khng th hn. y l tr lc th chn. Tr lc lu ht: Hi: Chn lc tr tu phn bit c sai khc, cn tr lc lu ht th ng, ht thy Thanh vn, Bch-chi Pht vi Pht c g sai khc? p: Tuy lu ht l ng m v mt tr tu phn bit rt sai khc. Sc lc ln ca Thanh vn, t duy on kit s phi qua ba thi l sanh phn, tr phn, dit phn. Pht thi khng nh vy, trong mt lc sanh phn on ht. Ngi Thanh vn thy T on kit s th lc sanh on; cn t duy on kit phi qua ba thi on. Cn Pht thi thy T on v t duy on khng c khc. Ngi Thanh vn lc mi vo thnh o, lc no v lc chng t khc nhau, cn Pht thi ngay mt tm cng vo cng chng t, ngay trong mt tm c nht thit tr, ngay mt tm ph hoi ht cc chng, ngay trong mt tm c ht thy Pht php. Li na, cc ngi Thanh vn c hai th gii thot l gii thot phin no, gii thot php chng, cn Pht c tt c gii thot phin no, cng c tt c gii thot php chng. Pht t nhin c tr tu, cn Thanh vn phi theo s gio o tu hnh mi c. Li c ngi ni: Nu Pht dng tr tu dt phin no cho ht thy chng sanh, tr y cng khng hao bt, v nh hon sc nng, trn mt t bng, tuy t chy ht bng m sc nng la khng gim bt. Tr tu ca Pht cng nh vy, t ht thy phin no m tr lc cng khng gim.

Li na, Thanh vn ch bit t dt ht lu hoc, cn ch Pht t bit dt ht lu hoc cng bit dt ht lu hoc cho ngi khc, nh trong Tnh kinh ni. Li na, ch ring Pht bit trong tm chng sanh phn bit ra c 98 s, 196 trin, tr Pht khng ai bit c. Cng ch ring Pht bit trong kh php tr, kh loi tr dt c by nhiu tnh kit s, cho n trong o loi tr cng nh vy. V lu hoc do t duy on, trong chn gii thot o cng nh vy. (Chn a l Dc gii a v bn thin, bn nh, mi a c chn phm t hoc, chn a c tm mi mt phm t hoc. Mun dt chn phm t hoc trong mi a phi tri qua chn v gin o v chn gii thot o. N.D ch). Pht u bit khp vic nh vy ca ht thy chng sanh. Thanh vn nu bit v ni c cht t u ni theo Pht. Th lc ca tr tu lu ht nh vy, khng th hoi, khng th hn. y l tr lc th mi. Hi: Mi lc y, lc no hn c? p: Mi lc u ln trong vic ca mnh, nh nc hay thm, la hay chy, u t c sc. C ngi ni: lc u l ln, v gm c mi lc. Hoc ni lc lu ht l ln, v vic thnh tu c Nit-bn. Cn lun gi ni: mi lc y u ly v ngi gii thot lm cn bn, lm tng thng. Hi: Nu mi lc y l vic ring ca Pht, cn t i nay khng ai c c, c sao Pht ni? p: V dt mi nghi ca ngi i vi mi lc, v lm cho tm ngi v tr c quyt nh bn chc, khin cho t chng hoan h ni rng ring i s ca chng ta c lc nh vy, khng cng chung vi ht thy chng sanh. Li cc ngoi o ni: Sa-mn h C-m, thng ch vng lng, tr tu teo mt. V vy Ta ni ln li ch thnh rng: Ta an lp y mi tr, bn khng s, gia i chng, ni chn tr tu, gio ha chng sanh, nh ting s t rng, Chuyn phm lun (Php lun) m ht thy ngoi o, tri, ngi khng ai chuyn c, v chm dt li ch bai ca ngoi o nn ni mi lc ny.

Hi: Php ca ngi tt, mt vic tr tu cn khng nn t khen, hung g ngi v ng, khng dnh mc m li t khen mi lc ca mnh? Nh ni: Khen mnh, ch mnh, Khen ngi, ch ngi, Bn th nh vy, Ngi tr khng lm. p: Pht tuy v ng, khng dnh mc, c v lng lc, do tm i bi v chng sanh nn ch ni mi lc, ch khng phi v khen mnh, v nh ngi gii dn ng khch bun, thy c tc di hoc khch bun ch by ng quy mi v lng thng m ni vi khch bun rng: ta l ngi ni tht, cc ngi ch nghe theo li k di hoc. Li nh cc thy thuc t di hoc ngi bnh, lng y thng bo ngi bnh rng: Ta c thuc hay c th tr bnh cho ngi, ngi ch tin theo li di tr m kh. Li na, cng c ca Pht su xa, nu Pht khng t ni ra th khng ai bit c. V chng sanh m ni ra c li ch rt nhiu. Do vy, Pht t ni ra mi lc. Li na, gp ngi c th , chc phi ni cho, trong cc iu nn ni, th lp nn ni mi lc, nu khng ni thi ngi kia khng c , v vy nn Pht t ni. V nh khi mt tri mt trng mc, khng ngh rng: ta soi sng thin h, s c danh xng. Mt tri mt trng mc, t t c danh, Pht cng nh vy; khng ngh rng mnh s c danh xng m t ni cng c ra. Pht dng li thanh tnh thuyt php, soi sng ph ngu ti cho chng sanh, t nhin c danh xng ln. V vy Pht t ni cc cng c mi lc... m khng c li. Lc l c kh nng thnh tu. Dng mi lc tng ch tr tu ny c th ph cc lun ngh s, dng mi lc tng ch tr tu ny c th gii thuyt php, dng mi lc tng ch tr tu ny c th chic phc k khng thun, dng mi lc tng tr tu ny c t ti i vi cc php, nh i quc ch c t ti i thn dn i chng. Trn y l dng php Thanh vn lc ni ngha mi lc xong. (Ht cun 24 theo bn Hn)

--o0o --

Cun 25
Chng 37 - Gii Thch: Bn Vic Khng S, Bn Tr V Ngi Bn vic khng s: Pht ni li chn tht rng: Ta l bc nht thit chnh tr. Nu c Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, ma, Phm, hoc cc chng sanh khc ni nh tht rng, php y Pht khng bit, th Ta cho n khng thy c cht nhn duyn s. Do vy, Ta c an n, c khng s, an tr ch thnh cha, nh tru cha gia i chng rng ting rng s t Chuyn phm lun (Php lun) m cc Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, ma, Phm, hoc cc chng khc khng th chuyn c. y l vic khng s th nht. Pht ni li chn tht rng: Ta sch ht cc lu. Nu c Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, hoc ma, hoc Phm, hoc cc chng khc nh tht ni rng, lu hoc y Pht cha ht, th Ta cho n khng thy c cht nhn duyn s vic y. Do vy nn Ta c an n, c khng s, an tr ch thnh cha, nh tru cha, gia i chng rng ting rng s t. Chuyn bnh xe php, m cc Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, hoc ma, hoc phm, hoc cc chng khc, tht khng th chuyn c. y l vic khng s th hai. Pht ni li chn tht rng: Ta ni php chng o. Nu Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, hoc ma, hoc Phm, hoc cc chng khc nh tht ni rng: th l chng php khng chng o, th Ta cho n khng thy c cht nhn duyn s vic y. Do vy Ta c an n, c khng s, an tr ch thnh cha, nh tru cha, gia i chng rng ting rng s t. Chuyn bnh xe php, m cc Sa-mn, Ba-la-mn, hoc tri, hoc ma, hoc Phm, hoc cc chng khc, tht khng th chuyn c. y l vic khng s th ba. Pht ni li chn tht rng: Ta ni o thit yu c ra khi th gian; thc hnh o y, c th dt ht cc kh.Nu c Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, hoc ma, hoc Phm, hoc cc chng khc, nh tht ni rng, thc hnh o y khng th ra khi th gian, khng th dt ht kh, th Ta cho n khng thy c cht nhn duyn s vic y. Do vy, Ta c an n, c khng s, an tr ch thnh cha, nh tru cha, gia i chng

rng ting rng s t. Chuyn bnh xa php, m cc Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, hoc ma, hoc Phm, hoc cc chng khc tht khng th chuyn c. y l vic khng s th t. Hi: V s g m ni bn vic khng s? p: V c ngi ni: Pht t xng nht th tr, nht thit kin, nhng kinh sch, k thut, tr xo, phng tin trong th gian rt nhiu v lng, nu tt c mi ngi chung li cn kh bit ht mi vic, hung g mt mnh Pht m c nht thit tr, hoc c vic y, c nn vn vic y, Pht lm sao khng s. V mun dt mi nghi hoc, nn vn , nn Pht ni bn vic khng s. Li na, hoc khi Pht cha ra i, cc ngoi o dng cch di hoc ngi cu o, cu phc bng cch hoc n cc th tri, cc th rau, hoc n cc th r cy, hoc n phn b, n c, hoc ngy n mt ba, hoc hai ngy, mi ngy, mt thng, hai thng n mt ba, hoc ht gi, ung nc, n vng nc; hoc dng o v cy, l cy, o c, da nai, hoc o g vn, hoc nm trn t, trn chy, trn gy, trn tro, trn gai; hoc khi lnh th ngm nc, khi nng th t la si, nhy vo nc cht, nhy vo la cht, hoc lao mnh xung ni m cht, hoc nhn n m cht. Dng cc cch kh hnh nh vy cu sanh ln tri, cu Nit-bn, cng dy t khng c b php y. Tt c nh th dng li ko k v tr c cng dng; v nh la om m khi mt tri cha mc, t nhiu c th chiu soi, khi mt tri mc, ngn nh sng chiu soi, th trng v cc sao u mt sng, hung la om m? Nu Pht cha xut th, bn ngoi o c cht nh sng chiu th gian, m c cng dng. Khi Pht xut th, nh sng i tr dit nh sng cc ngoi o v t, h khng cn c cng dng. V mt li cng dng nn ph bng Pht v t Pht, nh trong kinh Tn--ly ni: ngoi o t git Tn--ly (Sundari) ph bng Pht, ni vi mi ngi rng: K t c th gian cn khng lm vic y. Ngi y v l php th gian cn khng hay bit hung l Nit-bn? Mun dt s ph bng y cho nn Pht t ni tht cng c ca bn vic khng s: ch ring Ta l ngi nht thit tr, khng ai c th nh tht ni: Pht khng hay bit. Ta khng s vic y. Ch ring Ta on tn tt c lu hoc v tp kh, khng ai c th nh tht ni: Pht cha ht lu hoc. Ta khng s vic y. Ta ni php lm chng

ngi o Nit-bn, khng ai c th nh tht ni: php y khng chng ngi Nit-bn. Ta khng s vic y. Ta ni o dt kh t n Nit-bn, khng ai c th nh tht ni: o y khng th t n Nit-bn. Ta khng s vic y. Lc ni th ca bn vic khng s: 1. Chn chnh bit ht thy php. 2. Ht tt c lu hoc v tp kh. 3. Ni ht thy php lm chng o. 4. Ni o dt ht kh. i bn vic y, nu c ai nh tht ni: Pht khng th bit khp ht. Pht khng s vic y, v Pht chn chnh bit khp rnh rnh. Hai vic khng s u, l y cng c t li, hai vic khng s sau l y li ch chng sanh. Li na, ba vic khng s, mt, ba, t l ni v tr, vic khng s th hai l ni v on (dt tr). Tr c, on c y , tc vic lm xong. Hi: Mi lc u l tr, bn vic khng s cng l tr, th c g sai khc? p: Cc cng c ca Pht, ni rng l lc, ni lc l khng s. Li na, c kh nng lm l lc, khng ch nghi nn l khng s. Tr tu tu tp nn gi l lc, tiu tn cc v minh nn gi l khng s.. Nhm cc php thin nn gi l lc, dit cc php bt thin nn gi l khng s. T c tr tu nn gi l lc,khng ai ph hoi c nn gi l khng s. Tr tu mnh m l lc, chu c vn nn l khng s. Nhm cc tr tu gi llc, tr tu dng ra ngoi l khng s. V nh Chuyn lun thnh vng, thnh tu by bu l lc, c by bu ri, khp bn chu thin h u hng phc gi l khng s. Li nh thy thuc hay kho bit phng thuc gi l lc, ha hip cc th thuc cho ngi gi l khng s. T li ch l lc, li ch ngi khc l khng s.. T tr phin no l lc, tr phin no cho ngi khc l khng s. Khng b tr hoi l lc, khng nn khng thi l khng s. T thnh iu thin cho mnh l lc, thnh iu thin cho ngi khc l khng s.. Tr thin xo l lc, dng tr thin xo l khng s. Nht thit tr, nht thit chng tr l lc;nht thit tr, nht thit chng tr hin pht ra ngoi l khng s. Mi tm php bt cng l lc, mi tm php bt cng hin pht ra ngoi l khng s. Thng t khp php tnh l lc, nu c cc vn nn, khng cn suy ngh p li c lin, lkhng s. c Pht nhn l lc, Pht nhn thy ri vi ngi c th thuyt php cho h l khng s. c ba tr v ngi l php, ngha, t, y gi l lc; c ng

bin v ngi y gi l khng s. Ngha v ngi tr l lc, lc thuyt v ngi tr lkhng s. Nht thit tr t ti l lc, cc th d, nhn duyn, trang nghim ngn ng thuyt php l khng s. Ph chng ma llc, ph lun ngh s ngoi o l khng s. Cc nhn duyn nh vy, phn bit lc v khng s. Hi: Sao gi l khng s? p: c khng nghi ngi, khng ky nn, tr tu khng lui, khng mt, lng trn mnh khng dng ng, trong mi php ng nh thuyt lin lm, y l khng s. Hi: Lm sao bit Pht khng s? p: Nu c ch s thi khng th ch ng i chng, hay nhip, hay x, hay gay gc i tr, hoc ni m du m dy bo, nh Pht c ln xua ui ngi X-li-pht, Mc-kin-lin... ri tr li em tm ln mn nhip th, nu c ch ky nn th sao cc bn thy lun ngh trn nh ni kiu mn, em tr tu b ngoi vi tm cung say u ni rng, trong thin h ch c ta ch khng cn ai khc bit chc chn kinh th v ph kinh th lun ngh ngi khc. Dng ming c ch bai nh voi in khng b km ch; cc ngi in y l Am-bt-tra, Trng tro, Tt-gi-k, Ni-kin, Cn-l-chi... u chu phc Pht c, nu Pht c ch s, thi khng th nh vy. Li nm ngi xut gia nh ng Kiu-trn-nh..., mt ngn tin nhn bn tc nh ng u-lu-tn-loa Ca-dip..., ng X-li-pht, Mc-kin-lin, i Ca-dip... u xut gia trong Pht php. Li trm ngn ngi dng h Thch, cc i vng chu Dim-ph-, i vng Ba-t-nc, vua Tn-b-sa-la, vua Chin--b-th-, vua uin, vua Pht-ca-la-b-ly, vua Phm-ma-t... u lm t Pht. Li cc B-la-mn ti gia m tr tu vt hn th gian, c vua cha knh ngng lm thy nh ng Phm-ma-d, Pht-ca-la-b-ly, Cu-la-n... u lm t Pht. C ngi c s o, nh o, tam o, t o. Cc i qu thn A-lab-ca, T-la-ca... Cc i long vng A-ba-la-la, Y-la-bt-a-la... cc ngi c nh ng-qut-l-ma-la... u hng phc qui ha theo Pht.

Nu m c s thi khng th ngi mt mnh trn ta s t di gc cy, khi sp thnh V thng Chnh ng Chnh gic, qun chng ma vng ha lm u s t, h lang, gu, bi, hoc mt mt, nhiu mt, hoc mt tai, nhiu tai, vc ni phun la, i quanh bn pha, Pht ly tay ch xung t, trong khong nhy mt, chng lin bin mt. Ch thin, A-la-hn, T-ma-cht--l, Thch--hon nhn, Phm thin vng... Pht dn dt tm h u lm t. Nu m c s, th khng th thuyt php gia i chng. V khng s, nn c th thuyt php gia i chng ch thin, qu thn nh vy, cho nn gi l khng s. Li na, Pht i vi chng sanh l ti tn ti thng, tt n b kia ca ht thy php, c ting tm ln, nn t ni khng s. Li na, hy cng c y ca Pht li, v cc cng c th gian ca Pht cng khng ai snh kp, v Pht nh ht gc r ca s, l sanh nh t lu, ch t lu, sc xu x, khng oai nghi, li ni th c... Sanh nh t lu: Nh Th--la, lm ngh khing ngi cht, ht phn, nui g, heo, i sn bn, t, nu ru... l nh tiu nhn ty tin, nu gia i chng, thi rt s. Pht t xa li nay thng sanh trong dng Chuyn lun thnh vng, nh nh sanh vng, Khoi kin vng, Takit vng, Ma-ha -b vng... gi l sanh trong nh thuc dng vua, v vy nn khng s. Sanh ch t c lu: Sanh cc nc An--la, X-b-la (Nc trn trung) u-kh-la (nc Tiu Nhc-chi) Tu-ly, An-tc, i-tn... sanh trong cc bin quc nh vy, nu gia i chng thi rt s. Pht sanh trung quc Ca-t-la-v cho nn khng s. Sc xu x: C ngi thn kh khan gy m, ngi ta khng mun thy, nu gia i chng, thi cng s hi. Pht c thn sc tt p nh vng nhun sng, nh la chiu ni xch kim, cho nn khng s. Khng c oai nghi: Ti lui, i bc, ngi ng, khng c oai nghi ca ngi, thi hay s hi. Pht khng c vic y. Li ni th c: C ngi m thanh d, ni ngng nghu, ni lp, ni khng c th lp, ngi ta khng a, thi rt s hi. Pht khng c ci s

y, v Pht ni chn tht m i, th lp d hiu, khng mau, khng chm, khng t, khng nhiu, khng n khng nh, khng a ct, hn ting chim Ca-lng-tng-gi, t v ngha phn minh, khng lm tn thng ai. Li Pht la dc nn khng nhim, dt sn nn khng ngi, tr ngu nn d hiu, tng trng php h nn kh i, ngn ti nn an n, theo tm ngi, theo gii thot, ngha th su, li th diu. C nhn duyn nn li ni c l, dng th d nn kho hin by, vic thnh nn kho r vic, qun st tm chng sanh nn ni lc vt, lu v sau u chng nhp Nit-bn cho nn nht v gii thot. Do v lng li ni trang nghim nh vy, Pht i vi li ni khng c s. Ch ni v php th gian nh vy, Pht cn khng c s, hung chi php xut th gian. Do vy ni Pht c bn vic khng s. Hi: Trong mi lc ca Pht, c vic khng s chng? Nu c vic khng s thi nn ch ni bn. Nu c vic s, ti sao ni thnh tu khng s? p: Mt tr mi ni gi l Pht thnh tu mi lc, nh mt ngi bit mi vic, theo vic m gi tn. Mi lc y dng ra bn ch, y l khng s. Lc bit c l y khng c l y, lc lu hoc ht, tc vic khng s th nht, th hai; cn tm lc tuy ni rng, l vic khng s th ba, th t. Th cho nn trong mi lc c vic khng s, m ni ring ra bn vic khng s cng khng li. Chnh bin tri (iu khng s mt): Bit ht thy php khng in o, chnh khng t, nh cc c Pht qu kh, y gi l V thng Chnh ng Chnh gic. Nh Pht bo A-nan: iu th gian; tri, ngi khng bit c, th Pht bit cng khp, nn gi l V thng Chnh ng Chnh gic. Hoc c ngi ni, php y Pht khng bit. Hi: Ay l ngi no? p: Trong y Pht c ni hoc Sa-mn, B-la-mn, hoc tri, hoc ma, hoc Phm, cho n ngi mun lun ngh vi Pht. Lun php g? C ngi ni: Pht khng ni n mi tm th i Kinh th ca ngoi o, Thng lun, S lun, V-.

C ngi ni: cn lng ni Tu-di, i a su cn, s lng ca tt c c cy. C ngi ni, mi bn nn vn: th gii l thng hay v thng; hu bin hay v bin... Pht khng p c. C ngi ni: php, sc php, v sc php, c th thy, khng th thy, c i ngi, khng i ngi, hu lu, v lu, hu vi, v vi... Pht ch bit mt th nhn duyn v vic o, cn cc nhn duyn cc php khc, Pht hoc khng bit ht. Sa-mn l ni ngi xut gia. B-la-mn l ni ngi ti gia c tr. Tri l ni a thin, h khng thin. Ma l ni su tri ci Dc. Phm tc ni v ng u l Phm thin vng v tt c tri ci Sc. Cc chng khc l cc ngi khc ngoi my loi trn. Nh tht ni l hoc em vic trc mt, hoc em nhn duyn ra nn vn. Cho n khng thy c cht nhn duyn s l tng l nhn duyn, Ta khng thy c cht nhn duyn ng nh php n ph hoi Ta c. V khng thy s nn Ta ni li chn tht rng Ta an tr ch ca thnh cha. Pht ni li thnh tht rng: Ta dt ht cc lu (vic khng s th hai). Nu c ngi ni lu hoc y Pht khng dt ht, ta khng c s. Nhng g l lu? Lu c ba l dc lu, hu lu, v minh lu. Lu l t trong su cn tit ra, tm s php tng ng vi tm cu nhim. Li na, nh trong Kinh ht thy lu chng phn bit ni by lu. Php lm chng o (iu khng s th ba): ch cho cc nghip hu lu v cc phin no, bo chng c o, v v hng th v thin th gian m tu b th, tr gii, mi thin o. Lc ni nhng g hoc thin,

hoc bt thin, hoc v k, c th chng ngi Nit-bn, u gi l php lm chng o. C ngi ni: o c hai php (iu khng s th bn) l thnh nh v thnh tu. Hai php y a n Nit-bn. C ngi ni: ba thnh o l v lu gii, nh, tu. C ngi ni: bn php l Bn thnh . C ngi ni: nm cn xut th gian. C ngi ni: su tnh xut th gian. C ngi ni: by gic . C ngi ni: tm thnh o, a n Nit-bn. Cc lun ngh s ni: ht thy v lu a n Nit-bn, trong nu c Sa-mn, B-la-mn i n ni li nh tht rng, vic y khng nh vy, th Ta cho n khng thy c cht nhn duyn s. V khng thy s, nn ni li chn tht rng, Ta an tr ch thnh cha. Hi: V sao Pht ni li chn tht rng, Ta an tr ch thnh cha? p: T cng c y , cng khin chng sanh c an lc li ch. Nu Pht t c tr x an lc m khng th lm li ch chng sanh, cng khng gi l an tr ch thnh cha. Nu ch li ch chng sanh m khng t y cng c, cng khng gi l an tr ch thnh cha. Nu t c cng c cng li ch chng sanh, v vy cho nn ni li chn tht rng, ta an tr ch thnh cha. Li na, Pht t dt c, cng dt c cho chng sanh, v dt hai c nn c thanh tnh bc nht, kho thuyt php nn an tr ch thnh cha. Li na, i Bn thnh , ba ln chuyn mi hai hng, c th chuyn c th phn bit, hin by phu din nn ni Ta an tr ch thnh cha. Li na, c th tr ht tt c nghi hi, t kin, gii thch c tt c nn vn thm su, nn gi l an tr ch thnh cha (l ch nht, ti thng, cc cao, khng thi khng mt, y cng c, khng gim thiu). Do sc

nhn duyn cng c nh vy nn ni li chn tht rng, Ta an tr ch thnh cha. gia chng ct ting rng s t: Chng ta l tm chng Sa-mn, B-la-mn, St li, Thin, T thin vng, Tam-thp-tam thin, Ma, Phm. Chng sanh trong tm chng ny, mong cu tr tu, cho nn trong Kinh ch ni n tm chng. Trong y Pht ct ting rng s t cng gia ht thy chng, cho nn trong Kinh ni: hoc cn cc chng khc. V h ai nghe c m thanh ca Pht, u gi l chng. Li na, c ngi ni: Pht mt mnh ch vng thuyt php, cho nn ni, gia chng ni li chn tht rng: Ta c mi lc, bn khng s, y gi l gia chng ct ting rng s t. Li na, Pht khai th: Ta chn tht ni rng, Ta l s t, bc nht thit tr gia ht thy th gian, ai cn c nghi ng, khng tin hy i n, Ta s gii thch cho. Do vy nn ni gia chng rng ting s t. S t rng: Nh s t vng, sanh trong ging thanh tnh, trong ni su hang thm, hm vung xng ln, thn tht bo y, u to, mt di, sng sch, mi cao m rng, rng to sc trng bch, ming mi vung ln, cng rn bn chc, rng kht bng nhn, l li trng , hai tai cao ln, lng tc sng nhun, thn trn rng ln, da tht cng rn, xng sng thng, hng nh, bng thon, ui di, mng nhn, chn ng vng vng, thn ln sc mnh. T ch bc ra, vn mnh, nhn my, gm g, ly ming di xung t, hin oai th ln, n khng li thi, by tng thc dy sng sm, biu hin sc s t vng, lm oai vi loi hu nai, gu, cp, beo, chn heo, thc tnh chng ng lu, hng phc k cao cng c th lc, t m ng i m gm tht ln. Khi rng nh vy, cc loi nghe c, hoc mng, hoc s, loi hang n trn, loi nc lng su, loi trong ni lng np, voi bc vng kha cung cung m chy, chim gia khng bay cao trnh xa. Pht s t cng nh vy, sanh t trong tc tnh ln ca su Ba-la-mt v bn thnh chng xa (P. Catrro Ariyavms bn th lm pht sanh ht ging thnh: 1. Bit vui y phc. 2. Bit vui m thc. 3. Bit vui nga c. 4. Bit vui on vui tu. N.D. ch). trong ni ln tch dit, trong hang thin nh thm su, c ci u Nht thit chng tr, ci hm Nhm cc thin cn, con mt V lu chnh kin sng sch, chn my nh tu bnh ng cao rng, rng to Bn vic khng s trng sc, ming V ngi gii thot y , m Bn chnh cn chc y, rng Ba mi by o phm dy

kht bng sc, l li trng Tu bt tnh qun, tai Nim tu cao thng, tc lng Mi tm php khng chung sng sch ti nhun, tht thn trn Ba gii thot mn bn chc, lng thng Ba th hin, bng Minh hnh y chng hin, lng Nhn nhcthon nh, ui Vin ly hnh di, chn Bn nh ng vng, mng Nm cn v hc nhn bn, th ca Mi lc v lng,thn V lu php un y . T tr x Tam-mui vng ca ch Pht i ra, trong t Ch php nhn my gm g Bn v ngi tr; ming v ngi gii thot, nng sc Mi lc qung i y, chng sanh khng sai thi, ch by tng sm mai cho th gian tri ngi, hin by c ca ng Php vng, lm oai vi chng ngoi o t kin lun ngh s, gic tnh cc chng sanh ng m i vi Bn , hng phc sc kiu mn ca k m trc nm un l ta, m ng cho k t kin d hc lun ngh. Nh vy, khin k hnh t o th s hi, ngi chnh tn th vui mng, k n cn c li, an i t, ph hoi ngoi o, ch thin trng th, hng lu ci vui ci tri, thi bit r v thng. Cc chng sanh nh vy nghe ting s t rng Bn , u sanh tm nhm chn, tm nhm chn nn c xa la, c xa la nn c vo Nitbn, y gi l gia chng nh s t rng. Li na, Pht s t rng v s t rng c sai khc. S t rng th cc loi th kinh s, hoc cht, hoc gn cht, cn Pht s t rng th khi s cht. S t rng th s, i i cht kh, cn Pht s t rng, ch i ny cht, khng cn kh i sau. S t rng th ting th c, chng khng a nghe, s hi sng cht, cn Pht s t rng th ting nh nhuyn, nghe khng chn, tm rt vui, nghe xa cng khp, thng cho hai th vui l vui sanh ci tri, v vui Nit-bn; nh th l sai khc. Hi: Pht rng ting rng s t cng khin cho ngi nghe s, cng vi s t rng c g sai khc? p: Nghe Pht s t rng ng thi s t m sau c li ch ln. Ngi c tm m trc ti, ta, ngi kht i ci vui th gian, ngi tm t kin thng b in o rng buc, th sanh s hi, nh trong Kinh ni: Pht thuyt Bn , cho n trn ch thin cng u s hi ngh rng, chng ta v thng, kh, v ng, khng, v tm in o nn m trc tng thng v vui, nh th l sai khc. Li na, nghe s t rng, tr ngi la dc, cc ngi khc u s, cn Pht s t rng th ngi cu Nit-bn ly dc, ngi khng ly dc u s.

S t rng thi ngi thin bt thin u s, cn Pht s t rng ch ngi thin s. Li na, s t rng mi thi u s, cn Pht s t rng tuy c lm chng sanh s cht t nhng m ch by ti c th gian, khin ng a sanh trong th gian, qun cng c li ch ca Nit-bn, tr cc th s hi ca th gian, ng ng c, m ng thin, khin ngi i n thnh Nit-bn. Li na, do hai mi vic nn Pht thuyt php gi l s t rng, l v nng da mi lc, v khng thiu, v khng s, v m thanh thanh tnh, v cha tng c, v dt dn i chng, v lm c ma kinh s, v lm nhiu lon ma dm, v khin ch thin hoan h, v c ra khi li ma, v dt ma tri buc, v ph li cu ma, v vt qua cnh gii ma, v t php tng trng, v tn gim tha php, v qu bo khng h di, v thuyt php chng trng khng, v ngi phm phu vo thnh o, v ngi vo thnh o c y ht lu, v ty ch thch hp chng c ba tha. V vy nn Pht ni, gi l s t rng; y l ngha tng tng, bit tng v s t rng. Chuyn phm lun: Thanh tnh gi l phm. Tr tu v php tng ng vi tr tu ca Pht gi l lun (bnh xe). Li ca Pht ni, ngi lnh th theo php hnh tr, gi l chuyn. Lun y ly bn nim x y lm ci bu xa, nm cn, nm lc lm ci tay hoa xe, bn nh tc lm ci vnh kin c, bn chnh cn lm vnh kht hp, ba gii thot lm gng xe, thin nh tr tu lm iu hp, v lu gii lm hng bi xe, by gic lm tp hoa anh lc, chnh kin lm quay theo bn phi, tn tm thanh tnh lm s a vui, chnh tinh tn lm i mau, ting s t rng v y lm m thanh tuyt diu, hay lm s ma lun, ph r mi hai nhn duyn lun, hoi sanh t lun, la phin no lun, dt nghip lun, lm chng ngi th gian lun, ph kh lun, hay lm cho hnh gi hoan h, tri, ngi knh m. Lun y khng ai lay chuyn c, lun y bo tr Pht php, do vy nn gi l chuyn phm lun. Li na, Pht Chuyn php lun nh Chuyn lun thnh vng chuyn bo lun. Hi: Pht v Chuyn lun thnh vng c g tng t? p: V nh vua sanh trong dng thanh tnh khng tp, theo tc tnh thnh tu gia nghip, cc tng trang nghim thn, vng c y , hay chuyn bo lun, nc thm ri u, th vng v trn bn thin h, hoi tr ht thy php gic, khin khng dm tri, kho bu y dy, qun

cch by bu lm trang sc, ly bn nhip php nhip th chng sanh, kho dng vng php, an i b nhm qu tnh, i thn ch binh, lm chnh sch tr nc, vui v b th trn bo thng diu, tri nim n ai, thy chung khng thay i. Pht php vng cng nh vy. Cc c Pht Thchca Mu-ni, Nhin ng, Bo Hoa... sanh t trong dng ch Pht thanh tnh, tin Pht oai nghi hnh nghip, y 32 tng t trang nghim, thnh cha oai nghi y , chuyn chn php lun, v cam l tr tu ri trn u tr, lm bc Ch tn gia ba ci, ph hoi ht thy gic phin no, chng hc, v hc hoan h, cm gii c kit khng dm tri phm. Kho php bo v lng y , bu by gic phn trang nghim, i qun 84.000 php t, ly bn nhip php xut th gian m thu nhip chng sanh, bit phng tin ni php Bn thnh lm nghi thc ca Php vng, cc i tng X-lipht, Di-lc kho sa tr php Pht quc, dng v lu cn, lc, gic, cc th vui diu bo b th, thm cu thin s cho ht thy chng sanh l ch tng nim kin c. l ch tng t gia Chuyn lun thnh vng vi Pht Php vng. Li na, Pht c ch th thng hn Chuyn lun thnh vng. Chuyn lun thnh vng khng la cc phin no, Pht la vnh vin cc phin no; Chuyn lun thnh vng chm trong bn sanh t, Pht ra khi; Chuyn lun thnh vng lm ti t cho i n, Pht ra khi; Chuyn lun thnh vng i trong con ng him sanh t, Pht qua khi. Chuyn lun thnh vng trong bng ti ngu si, Pht an tr trong quang minh nht; Chuyn lun thnh vng t ti cng cc gia bn thin h, Pht t ti gia v lng v bin th gii; Chuyn lun thnh vng ti bo t ti, Pht tm bo t ti; Chuyn lun thnh vng kht i ci vui ci tri, Pht cho n ci vui ci tri Hu nh cng xa la; Chuyn lun thnh vng theo bn ngoi m tm vui, Pht t tm sanh vui. Do vy, Pht i vi Chuyn lun thnh vng l th thng hn. Li na, Chuyn lun thnh vng tay vn chuyn xe bu i gia h khng v ngi, Pht vn chuyn xe php gia ht thy th gian tri ngi khng ngn ngi. Ngi thy c xe bu, cc c hi u dit, gp c xe php thi tt c c phin no u dit. Thy xe bu th cc tai nn c hi u dit, gp c xe php thi tt c tai hi v t kin, nghi, hi u tiu dit. Vua ly xe bu tr thin h, Pht dng xe php tr ht thy th gian tri, ngi, khin c t ti vi php. l ch tng tr gia Chuyn lun thnh vng vi Pht.

Li na, xe php th thng hn xe bu, xe bu h di, xe php chc tht; xe bu tng trng la ba c, xe php dit la ba c; xe bu hu lu, xe php v lu; xe bu vui nm dc lc, xe php vui php lc; xe bu l ch kit x, xe php chng phi ch kit s; xe bu i ch c hn lng; xe php i v lng quc ; xe bu do nht tm thanh tnh b th nn c c i i, xe php do nhn duyn nhm ht thy thin cn trong v lng A-tngk kip v tr tu nn c; xe bu sau khi vua cht khng cn chuyn ng, xe php sau khi Pht dit vn chuyn ng; xe bu ni mt ngi, xe php ni ht thy ngi kh . Li na, Phm l rng, Pht chuyn xe php khp c mi phng, nn gi l rng. Li na, t bn tm phm hnh (t, bi, h, x) ni ra nn gi l Phm lun. Li na, lc Pht mi c o, Phm thin vng thnh Pht Chuyn php lun, cho nn gi l Phm lun. Li na, Pht thnh Ba-la-ni Chuyn php lun, A-nh Kiu-trnnh c o, ting php nghe thu Phm thin, nn gi l Phm lun. Li na, c ngi qu Phm thin, mun cho h hoan h, nn gi l Phm lun. Do vy nn gi l Phm lun. Hi: C khi Pht gi l Php lun, khi gi l Phm lun, c g sai khc? p: Phm lun v Php lun khng khc nhau. Li na, c ngi ni, ni Phm lun l ch th v bn tm v lng, ni php lun l ch th v Bn php. Li na, nhn bn tm v lng c o, y gi l Phm lun, nng php khc c o, y gi l Php lun. Phm lun ch th t thin, Php lun ch th ba mi by o phm, Phm lun ch th thnh o tu thin, Php lun ch th thnh o tu tr tu. Nh vy, phn bit ch sai khc gia Phm lun v Php lun. Hi: Php g l tnh khng s?

p: Lc pht mi c o, c ht thy Pht php, mi lc, bn vic khng s... trong y c php tng ng vi bn tr khng s i v lai, gi l khng s, nh trong lc b th, trong tm pht sanh x tng ng vi t tm s. Li nh tng ng vi bn tm v lng gi l php t. Hi: Trong bn vic khng s, c th lp th no? p: Vic khng s u l ch th ngi bit ht thy php, bit ht thy php nn ni ta sch ht lu, sch ht lu nn bit php lm chng ngi s ht lu, dt php chng ngi nn ni o. Li na, khng s u, v nh thy thuc bit tt c dc tho; khng s hai, v nh bit tt c bnh dt; khng s ba, v nh bit u cm ky; khng s bn; v nh ch th nhng th nn n. Li na, trong khng s u ni v tr nht thit chng, trong khng s hai ni v khng cn tp kh phin no, trong khng s ba ni php li lm, trong khng s bn ni v vic thnh, c n Nit-bn. Hi: Nh trong Bt-nh ba-la-mt, mi phm u ni nm un, mi lc, bn khng s, mi tm php bt cng u khng, vy lm sao phn bit ni tng ca n. p: Trong Pht php ci khng, bt kh c, khng chng ngi g i vi cc php. Nhn ci khng, bt kh c y m ni ra ht thy Pht php, mi hai b kinh; v nh h khng khng c g, m mi vt u nng trng thnh. Li na, ni mi lc, bn khng s, khng v chp th tng, trc tm phn bit, m ch v chng sanh, bit chng sanh nh nhn duyn ny m c gii thot. V nh ni c thuc ch v tr lnh bnh, ch khng phi tm tng c thuc, nh trong Trung lun ni: Nu tin cc php khng, Ay thi thun vi l, Nu khng tin php khng, Ht thy u tri mt, Nu ly V l khng, Khng c g to tc, Cha lm c nghip, Khng lm, c tc gi,

Cc php tng nh vy, Ai hay t lng c? Ch c tm thng sch, Ni ra khng nng ta, La hai kin c, khng, Tm t nhin ni dit. Hi: Trong php Thanh vn ni mi lc, bn khng s nh vy, cn trong i tha phn bit mi lc, bn khng s th no? p: Trong mi lc, bn khng s y, bit ht bit khp, y l trong i tha ni mi lc, bn khng s. Hi: Trong php Thanh vn cng ni bit ht bit khp, c sao ni trong i tha mi ni bit ht bit khp? p: Trong php Thanh vn cc lun ngh s ni Pht bit ht bit khp ch chng phi Pht t ni, nay trong i tha ni mi lc, bn khng s l Pht t ni Ta bit ht bit khp. Li na, v hng Thanh vn ni mi lc, bn khng s hp cng vi Bn , mi hai nhn duyn cc php Thanh vn, u v t n Nitbn, nay trong i tha ni mi lc, bn khng s v hp cng vi i bi, cc php tht tng bt sanh bt dit m ni. Hi: Pht c mi lc, bn khng s, B-tt c chng? p: C, th no? 1. Pht tm nht thit tr, nn c lc cng su bn chc. 2. y tm i t nn c lc khng b ht thy chng sanh. 3. Khng cn n li dng cung knh cng dng, nn y lc i bi. 4. Tin ht thy Pht php, y pht sinh ht thy Pht php v tm khng bit nhm , nn c lc i tinh tn. 5. Nht tm hnh theo tr tu, khng hoi oai nghi, nn c lc thin nh. 6. Tr nh bin, theo mi hai nhn duyn hnh, dt tt c t kin, dit ht thy c tng phn bit h lun, nn y lc tr tu. 7. V thnh tu cho ht thy chng sanh, nn th v lng sanh t, nhm cc thin cn khng bit nhm , bit ht thy th gian nh mng, nn c lc khng chn sanh t. 8. Qun tht tng cc php, bit khng ta, khng chng sanh, tin hiu cc php khng ra khng sanh, nn c lc v sanh php nhn. 9. Vo ba qun mn gii thot khng, v tng, v tc, bit thy Thanh vn, Bch-chi Pht gii thot, nn c lc

gii thot. 10. i thm php c t ti, bit tm hnh ca chng sanh n u, nn c lc v ngi tr. l mi lc ca B-tt. Nhng g l bn vic khng s ca B-tt? 1. Nh ht iu nghe, c cc -la-ni, ghi nh khng qun, nn gia chng thuyt php m khng s. 2. c gii thot i vi ht thy php, bit phn bit dng ht thy php dc, bit cn c ca ht thy chng sanh, nn gia chng ty theo cn c m thuyt php, khng s. 3. B-tt thng xa la mi s s, khng ngh rng, mi phng c ai n vn nn ta, ta khng th p. Khng thy c tng , cho nn gia chng thuyt php m khng s. 4. Cho mi ngi t do n nn vn, mi mi u p ht, dt tr nghi hoc, cho nn gia chng thuyt php m khng s. l bn khng s ca Btt. Bn tr v ngi: Tr bit ngha v ngi, tr bit php v ngi, tr bit t v ngi, tr bit lc thuyt v ngi. Tr bit ngha v ngi: Dng danh t ngn ng ni s vt, mi mi cc php tng, nh t tng cng, trong tng cng l ngha, danh t t l php, dng ngn ng ni t l t, i ba th tr y vui ni t ti, gi l lc thuyt. Thng t khng ngn ngi bn vic y gi l tr v ngi. Nc tng t, la tng nng, gi tng ng, tm tng suy ngh, nm un tng v thng, nm th un tng v thng, kh, khng, ht thy tng v ng. Phn bit cc php tng chung, tng ring cng nh vy; y gi l tr bit ngha v ngi. Tr bit php v ngi: Bit tn gi ca ngha y, tng cng gi l t. Phn bit ht thy danh t nh vy khng tr ngi; y gi l tr bit php v ngi, v c sao? V la danh t th ngha khng th c c. Bit ngha phi do ni danh, v vy tip theo Ngha l Php. Hi: Ngha vi danh l hp nhau ? hay la nhau ? Nu ngha hp mt vi danh, thi khi ni la phi b chy ming, nu la thi khi gi la, nc c th n? p: Cng khng hp cng khng la, ngi xa tm t tn gi cc php, ngi sau nhn tn y m bit vic y, nh vy mi php u c tn gi, y l php.

Tn gi v ngha y lm sao khin chng sanh hiu c? Vy phi dng ngn t phn bit trang nghim mi khin ngi ta hiu c, thng sut khng tr ngi; y gi l tr bit t v ngi. Ni c o l, khai din v tn, i cc thin nh, cng c t ti khng tr ngi, y gi l tr bit vui ni v ngi. Tr v ngi mt v bn trong chn a, tr v ngi hai v ba trong Dc gii v Phm thin. Tr v ngi hai v ba thuc v tr, tr v ngi mt thuc mi tr, tr v ngi bn, thuc chn tr. (Mi tr xem chng 35 N.D ch). V ngi y c ba bc thng, trung, h. Thng ch Pht, trung i B-tt, h i A-la-hn. Hi: Lc, khng s, khng ngi; u l tr tu. Bn trong c lc, bn ngoi khng s l ri, sao li cn ni khng ngi? p: Lc v khng s phn bit. C ngi tuy khng s m gia i chng thuyt php vn c ngi, v vy nn ni bn tr v ngi. c bn tr v ngi y trang nghim cho bn khng s, bn khng s trang nghim cho mi lc. Li na, ni khng s, hoc c ngi nghi rng sao mt ngi c th gia i chng c tnh khng s? Pht ni v trc c mi lc, sau c bn tr v ngi cho nn gia i chng thuyt php m khng s. Nh vy l phn bit bn tr v ngi. Hi: Trong i tha c bn tr v ngi ca B-tt chng? p: C. Th no? Tr bit ngha v ngi: Ngha l tht tng cc php, khng th ni c. Ngha, tn gi, ng ngn khng ring khc. Trc, sau, gia cng nh vy; y gi l ngha. Khng th la tn gi, ng ngn m ring c ngha. Ba s y bng nhau nn gi l ngha. Li na, bit r rng ht thy ngha ca cc php, thng t khng tr ngi, y gi l tr bit ngha v ngi.

Tr bit php v ngi: Php l tn gi ca cc ngha, v nh tn gi m bit ngha. Li na, B-tt nhp vo tr bit php v ngi, thng tn php, khng tin ngi; thng nng php, khng nng phi php. Nng php l, khng g chng phi php s, v sao? V ngi y i vi ht thy tn gi v ng ngn bit t tng vn xa la. Li na, ly tr bit php v ngi y phn bit ba tha, tuy phn bit ba tha m khng hoi php tnh, v c sao? V php tnh l nht tng, l v tng. B-tt dng ng ngn y thuyt php, m bit ng ngn l khng, nh tin gvang. Thuyt php khai th cho chng sanh, khin tin, bit ng php tnh, tn gi, ng ngn c ni ra thng sut khng tr ngi, y gi l bit php v ngi. Tr bit t v ngi: Dng ng ngn ni ngha v tn gi, cc th trang nghim ng ngn, ty cn c thch hp dng ng ngn khin cho hiu r, l ng ngn tri, rng, Da-xoa, Cn-tht-b, A-tu-la, Ca-lu-la, Mahu-la-gi, phi nhn. Ng ngn Thch--hon nhn, Phm thin, T thin vng, Th ch. Ng ngn ngi, mt li, hai li, nhiu li, lc ni, rng ni, ng ngn n, ng ngn nam, ng ngn qu kh, v lai, hin ti. Cc ng ngn nh vy lm cho u c hiu r. T ni, ngi khc ni, khng c khen ch... v c sao? V ht thy php khng trong ng ngn. Ng ngn chng phi tht ngha. Nu ng ngn tht ngha, thi khng th dng ng ngn thin ni iu bt thin. Ch v a vo Nit-bn cho nn ni cho hiu, ch chp trc ng ngn. Li na, dng ng ngn khin chng sanh tht hnh theo php ngha. V ng ngn u a vo trong tht tng cc php. Ay gi l tr bit t v ngi. Tr bit vui ni v ngi: B-tt trong mt ch c th ht thy ch, trong mt li c th ni ht thy li, trong mt php c th ni ht thy php. Trong y iu c ni ra u l php, u l tht, u l chn, u ty theo ngi kh m c c li ch. Ngha l ngi a Kh kinh ni Kh kinh (Stra) cho h, ngi a Trng tng ni Trng tng (Geya) cho h, ngi a K bit (Vykarana Th k) ni K bit cho h, ngi a Phng tng (Gatha C Khi) ni Phng tng cho h, ngi a T thuyt (Udana), Nhn duyn (Nidna), Th d (Avadna), Bn s (Itivcttaka), Bn sanh (Jtaka), Phng qung (Vaipulya), V tng hu (Adbhuta Dharma),

Lun ngh (Upadsa), u ni cho h. Ty theo cn ca chng sanh a tin, m vui ni. Ni tin cn cho ngi a tin, ni tinh tn cn cho ngi a tinh tn, ni nim cn cho ngi a sing nim, ni nh cn cho ngi a nhip tm, ni tu cn cho ngi a tr tu. Cng nh nm cn, ni cc thin cn khc cng nh vy. Li na, v cn ca ngi dm dc c hai vn mt ngn, v cn y Pht ni tm vn bn ngn cc php i tr; ty cc cn y m vui ni th lp, cn php i tr, B-tt vui ni. Cn ca ngi sn nhu c hai vn mt ngn, v cn y Pht ni tm vn bn ngn cn php i tr; ty cc cn y, vui ni th lp php i tr, B-tt vui ni. Cn ca ngi ngu si c hai vn mt ngn, v cn y, Pht ni tm vn bn ngn cn php i tr; ty cc cn y vui ni th lp php i tr, B-tt vui ni. Cn ca ngi ng phn (tham, sn, si bng phn nhau) c hai vn mt ngn, v cn y Pht ni 84.000 cn i tr, ty cc cn y, vui ni th lp php i tr, B-tt vui ni; y gi l tr vui ni v ngi. Li na, B-tt dng tr v ngi y, hoc mt kip, hoc na kip, mi mi trang nghim thuyt php, cng chng hoi cc php tng. V B-tt y, hoc n thn khng hin, m dng cc l chn lng thuyt php cho chng sanh. Theo ch thch ng, khng sai bn hnh. B-tt y tr tu v lng, tt c lun ngh s khng th bit cng tn, cng khng th ph hoi. B-tt y c tr v ngi , khi chuyn thn th sanh, t nhin bit r cc kinh sch, ch thut, tr tu, k nng ca ht thy ng thng tin nhn, l bn V-, su ng-gi ch thut, bit cc kinh mt tri mt trng nm sao, kinh on mng, t ng, qu ni, chim ku, ngi cm, th bn chn, ngi b qu m ni, quc vng xem tng c ma mt ma, tng mt tri mt trng, nm sao u nhau, y dc, chng ton, bc s, ca ma, k nhc. Cc kinh cng xo k thut nh vy u bit ht. Sng sut hn mi ngi v cc ngoi o, khng t cao, khng no hi ngi khc. Bit cc vic th tc y, khng phi v Nit-bn. B-tt thnh tu bn tr v ngi nn c sc lc quanh minh hn cc ngi Phm-ch, c cc Phm-ch cung knh i lc tn trng, tm khng nhim trc. V c ch thin nh vy tn trng cung knh cng khng nhim trc, ch sanh tm ngh v v thng, kh, khng, v ng. Cng dng thn thng lm pht khi tm ch thin khin kht ngng m ni php cho h, khng tn khng hoi, dt tr nghi hi, khin an tr V thng Chnh ng Chnh gic.

Ay gi l trong i tha ni v bn tr lc v ngi ca B-tt, hay cu chng sanh. l ngha ca bn tr v ngi. (Ht cun 25 theo bn Hn)

--o0o --

Cun 26
Chng 38 - Gii Thch: Mi Tm Php Khng Chung Mi tm php khng chung l: 1. Cc c Pht thn khng li. 2. Ming khng li. 3. Nim khng li. 4. Khng c d tng. 5. Khng c tm bt nh. 6. Khng c iu khng bit b. 7. Dc khng gim. 8. Tinh tn khng gim. 9. Nim khng gim. 10. Tu khng gim. 11. Gii thot khng gim. 12. Gii thot tri kin khng gim. 13. Tt c thn nghip hnh theo tr tu. 14. Tt c khu nghip hnh theo tr tu. 15. Tt c nghip hnh theo tr tu. 16. Tr tu bit i qu kh v ngi. 17. Tr tu bit i v lai v ngi. 18. Tr tu bit i hin ti v ngi. Hi: Ba mi su php (Mi lc, bn v s y, bn v ngi tr, mi tm php khng chung) u l Pht php, sao ch c mi tm php l khng chung (ch ring Pht c)? p: Trong mi tm php trc, hng Thanh vn, Bch-chi Pht c phn, trong mi tm php sau ny, hng Thanh vn, Bch-chi Pht v phn. Nh X-li-pht hay phn bit cc php, din ni mt cu, thng sut khng ngi, Pht khen rng: kho thng php tnh, cn A-n-l-u th mt tri bc nht. Cc Thanh vn u c phn nh vy. i vi bn vic khng s c phn l, nh Pht ni trong hng t ngi c th rng ting rng s t th Tn-u-l-ph-la-a-th l bc nht. X-li-pht cng t th rng: ta trong by ngy by m c th din ni mt ngha khin cho khng cng tn. Bn phn bit tu, cc A-la-hn, X-li-pht, Mc-kin-lin, Ph-lu-na, A-nan, Ca-chin-din... cng bit c ngha, tn gi, ng ngn, v vui ni. Do vy mi tm php trc chng gi l khng chung. Hi: Sao Pht khng c thn li, khng c ming li?

p: Trong v lng A-tng-k kip Pht tr gii thanh tnh nn thn nghip, khu nghip khng li. Cn cc A-la-hn nh X-li-pht tr gii khng lu, cc nhiu l 60 kip cho nn c li. Pht trong v lng A-tngk kip nhm cc gii thanh tnh c thnh tu, thng hnh thin nh rt su, c tt c tr tu vi diu, kho tu tm i bi, cho nn khng li. Li na, Pht nh ht cc nhn duyn gc ti, cho nn khng li. Nhn duyn gc ti c bn: 1. Nhn duyn tham dc. 2. Nhn duyn sn nhu. 3. Nhn duyn s hi. 4. Nhn duyn ngu si. Nhn duyn v tp kh gc ti u nh. A-la-hn, Bch-chi Pht tuy nh nhn duyn ti m tp kh ang cn, nn hoc thi c li. Pht i vi ht thy php thng thnh tu tr tu bit khp vin mn. Nu khng bit nn c li, nh X-li-pht vi 500 T-kheo du hnh n mt ngi cha vng li m, lc y gp ngy thuyt gii, khng bit vic ni gii ngoi gii th no, mi bch Pht, Pht dy ti tr x ch mt m ri b, thi khng c gii. Li mt lc khc, X-li-pht, Mc-kin-lin cng vi 500 T-kheo lc tr v li, to ting n o, Pht ui i ra ngoi, y l ming c li. Li nh X-li-pht khng bit php n bnh ng nn Pht qu ng n bt tnh (tri php). Nh vy l thn, ming c li. Cc phin no tp kh Pht sch ht, cho nn khng c li nh vy. Li na, ht thy thn nghip, khu nghip ca Pht u hnh theo tr tu cho nn thn khng li, ming khng li. Do cc nhn duyn nh vy nn thn khng li, ming khng li. Nim khng li: Tm kho tu bn nim x sut ngy m, kho tu thin nh thm su, tm khng tn lon, kho dt dc i v php i, i cc php tm khng nhim trc, c ch tm an n nht, nu tm bn chn vi vng th nim c ch qun mt. Tm Pht khng c c mt, v vy nn khng li. Pht c Tc mng thng, ba minh, mi lc, ba th trang nghim nim, nn nim c thnh tu khng li, v nim phn nhiu dng qu kh. Li na, nim cn nim lc v bin v tn nn nim khng li. Li na, ht thy nghip ca Pht hnh theo tr tu nn nim khng li. Mi mi nim u theo hnh. Nh vy gi l nim khng li, nh trong kinh Tri hi ni: Ngi no khng li lm? Ngi no khng mt nim? Ngi no thng nht tm?

Lm c vic ng lm, Chnh bit ht thy php, Thot ht tt c chng, Thnh tu cc cng c, Ch c mt mnh Pht. Khng d tng: Pht i vi chng sanh khng c phn bit, khng c tng xa gn d bit: ngi y qu c th ni cho, ngi kia hn khng th ni cho. Nh mt tri xut hin chiu khp vn vt, nh sng i bi ca Pht bnh ng thng xt cu ht thy chng sanh, ngi cung knh, ngi khng cung knh, on, thn, qu, tin, tt c u bnh ng, nh ngi ht phn tn Ni-, Pht cng ha cho thnh i A-la-hn, nh c s c H, lm hm la, b c vo n mun hi Pht, lin trong ngy y c tr ba c, dit la t kin. Nh vy l khng c tng d bit. Li na, i vi X-li-pht, Di-lc B-tt... thun theo Pht php tu hnh, Pht cng khng thin i, i vi -b-t-a, Ph-la-na ngoi o, lc s t kin... Pht cng khng ght, y l Pht hun tu tm trong v lng A-tng-k kip, nn l bu gia chng sanh, nh chn kim khng th lm cho bin khc c. Li na, Pht dng Pht nhn ngy m su thi qun ht thy chng sanh ai c th , khng b mt thi. Pht bnh ng qun chng sanh, nn khng c tng d bit. Li na, Pht dng cc nhn duyn, khen thin php ch bt thin php, tm cng khng tng gim i vi thin c, ch v chng sanh, nn mi c s phn bit, y l khng c tng d bit. Li na, nh trong kinh Nht thit bt hnh ni: Pht qun ht thy chng sanh nh thn mnh, vic cn lm lm xong, khng u, khng gia, khng cui, y gi l khng c tng d bit. Li na, Pht qun ht thy chng sanh v cc php, t xa li nay khng sanh khng dit, thng thanh tnh nh Nit-bn; y gi l khng c tng d bit. Li na, vo ca php bt nh l ca cc php tht tng. D tng tc l hai php, hai php tc l t o. Pht l ngi khng di php, khng nn hnh di php, thng hnh vo ca php bt nh. Di php tc l d tng. Nh vy gi l khng c tng d bit.

Khng c tm bt nh: nh l nht tm khng lon, trong tm lon khng th thy c s tht, nh nc dy sng khng th trng thy mt, nh n gia gi khng th soi t. Do vy ni Pht khng c tm bt nh. Hi: nh l t V o a cho n Dit tn nh. Vo trong cc nh khng th khi thn nghip, khu nghip. Nu Pht thng nh, khng c lc no tm khng nh, thi lm sao du hnh cc nc, bn oai nghi, v i chng dng nhn duyn, th d m thuyt php? Vic nh vy, tm thuc Dc gii v Phm th khng vo nh, mi c th c vic y? p: Khng c tm bt nh c nhiu ngha. nh l thng nhip tm trong thin php, Pht nh trong cc php tht tng, khng thi khng mt, y gi l khng c tm bt nh. Li na, trong Dc gii c nh, vo trong nh y c th thuyt php. V vy nn trong A-t-m ni: h thuc Dc gii, c cc cng c th diu l bn thnh chng, bn nim x, bn chnh cn, bn nh tc, nm cn, nm lc, V trnh tam-mui, nguyn tr, bn tr v ngi. Pht vo nh trong Dc gii nn gi l khng c tm bt nh. Cc Thanh vn, Bch-chi Pht t nh khi dy, th hoc li vo v k tm hoc vo thin tm, hoc thi lui vo cu tm, cn Pht t nh khi dy lin vo nh Dc gii, khng h c lc no tm tn lon, do vy nn gi l khng c tm bt nh. Li na, nh trong php Thanh vn, ha nhn thuyt php th ha ch khng thuyt, ha ch thuyt php th ha nhn khng thuyt. Pht thi khng nh vy, ha ch ha nhn u c th ng thi thuyt php. Tm nh cng c th khc. Thanh vn vo nh thi khng thuyt, Pht trong nh cng c th thuyt php, cng c th du hnh, nh tm mt trong kinh Mt Tch ni: ch Pht tm thng trong nh, tm cng c th thuyt php. Li na, php lm tm tn lon l cc kit s, nghi, hi, Pht khng c cc th . A-la-hn tuy khng cn nghi i vi l T , nhng i ht thy php ch ch c nghi, Pht i vi ht thy php, thng nh khng nghi, v khng c tr tu bt nh. Li na, Thanh vn cn c cc phin no tp kh, c thi php cho nn tn lon, Pht i vi ch nht thit tr, tr vin mn cho nn khng lon; nh trong bnh nc y, thi khng ng khng ting.

Li na, ch mt mnh Pht l khng di php, ti thng gia ba hng ngi kin c, kh vui tm khng i khc, tng nht, tng d, tng sanh dit, tng on thng, tng i li, cc php tng nh vy, u l php h di, php ha hp h vng lm ra, Pht an tr trong cc php tht tng, nn tm khng c bt nh. Khng bt nh nn tm khng i khc. Li na, trong nm php khng th ngh bn (chng sanh nhiu t, nghip lc, long lc, thin nh lc, Pht php lc N.D), Pht li rt khng th ngh bn. Mi tm php khng chung y l tng thm thm ca Pht, ai c th ngh bn c. Do vy, Pht khng c tm bt nh, vic chc chn phi nh vy. Pht tuy thng nhp nh, khng c th tm gic qun, nhng c tr tu khng th ngh bn, cho nn cng c th thuyt php; v nh nhc tri, ty theo tri mun, cc ting ng ra, cng l v tm, cng l php v thc, do nhn duyn phc c ca ch thin nn c c nh vy. Nh nhc tri v tm, v thc m hay cm ng vt, hung Pht hu tm m khng thuyt php. Do vy ni Pht khng c tm bt nh. Khng c iu khng bit x: Chng sanh c ba th l th kh, th vui, th khng kh khng vui. Th kh sanh sn, th vui sanh i, th khng kh khng vui sanh ngu si. Ba th y th kh sanh kh, trong kh th mt vui, th vui sanh vui, trong vui th mt kh, cn th khng kh khng vui th khng bit l kh, khng bit l vui, nhng ngi n cn phn nhiu bit th kh th vui, cn i vi th khng kh khng vui, khng hay khng bit m ch c tm x, y l b kit s ngu si sai khin. Pht i vi th khng kh khng vui bit r khi n sanh, bit r khi n tr, bit r khi n dit. Do vy ni Pht khng c tm khng bit x. Hi: Trong y th no gi l x? Khng kh khng vui tc l x? hay x gic chi trong by gic chi? hay x trong bn tm v lng gi l x? p: Khng kh khng vui tc l x. X trong hai ch kia cng nh vy, v sao? V cc ngi khc i vi th khng kh khng vui, trong mi nim khi sanh, khi tr, khi dit, tht lu mi r, cn Pht trong mi nim u bit r; x gic chi trong by gic chi, nu tm chnh ng khng trm khng ng, lc y l x. Nu khi trm th hnh tinh tn tng, nu khi ng th hnh nhip tm tng. Cc Thanh vn, Bch-chi Pht hoc c khi nhip tm sai, tm rung ng cha c bnh ng lin x, cn Pht trong mi nim tm th, t cn su u bit ht, bit ri mi x.

Hi: Nu nh vy, sao Pht v Nan- ni, bo cc T-kheo rng: Nan i vi cc th khi sanh gic bit, khi tr gic bit, khi dit gic bit. Cc tng cc gic cng nh vy? p: Gic bit c hai: 1. Gic bit trong tm kh th sanh bit kh th sanh, kh th tr bit kh th tr, kh th dit bit kh th dit; lc th sanh bit lc th sanh, lc th tr bit lc th tr, lc th dit bit lc th dit. Bt kh bt lc th cng nh vy. Ch bit c tng tng qut khng bit c tng ring bit. 2. Trong mi nim c kh th, lc th, bt kh bt lc th u gic u bit. Tm s php trong mi nim, khng u g khng bit m b qua. Do vy ni Pht khng c iu khng bit x. Li na, c khi Pht b chng sanh, vo thin nh thm thm mt thng hai thng. C ngi nghi: Pht v chng sanh m ra i, c sao thng nhp nh? Pht ni: Ta c nhn duyn bit ri nn x, ch chng phi khng bit x. Hi: Th no l nhn duyn bit ri mi x? p: i vi i chng mt nhc mhm chn nn tm ngh. Li na, Pht i i thng a hnh vin ly, khi B-tt trong thai m, m cng a hnh vin ly, i khi thnh bn mi dm trong vn Lm-t-ni n sanh, khi thnh o, ti trong rng u-lu-tn-loa (Uruvela) mt mnh di cy thnh Pht, lc ban u Chuyn php lun cng ti rng Nai ch tin nhn , lc vo Nit-bn th di cy Ta-la song th, mi mi a hnh hnh vin ly. Do vy nn Pht vo thin nh. Li na, Pht thng thnh tu tm x, cho nn vo thin nh. Li na, Pht thng xa la ch n o tp ng, t qun cng c tng ca ch Pht, hng th ci vui thanh tnh nht, cho nn vo thin nh. Li na, khi Pht thuyt php xong, thng dy cc T-kheo nn ta thin, sau khi hi hn, ming ni v thn cng t lm nh vy, cho nn vo thin nh. Li na, chn ght cng dng, bit chng sanh k ng c , vo thin nh lm ha nhn i n .

Li na, c chng sanh nh t tu nhiu, nn thn th hin hnh thin gio ha. Li na, c ngi v thng thy Pht nn sanh tm nhm chn, Pht tm xa lnh khin h khao kht trng thy. Li na, Pht mun thuyt php cho ch thin, nn ch nhn tnh. Li na, Pht mun lm php tc cho i sau, cho nn ta thin. Li Pht t Chuyn php lun xong, em vic y giao ph li cho t, nn vo thin nh. Li na, th hin hai o nhip ha chng sanh: 1. Thin nh, 2. Tr tu. Pht thuyt php gia i chng, l th hin tr tu; ch vng nhip tm l th hin thin nh. Li na, chng sanh i vi su trn c ba cch hnh x: Thy sc p sanh vui mng, thy sc xu sanh u kh, thy sc khng p khng xu sanh x tm, cho n bit php cng nh vy. Pht i vi su trn rt t ti, ch vui mng u kh u sanh x tm, nh c ni trong on Thnh nh . Nh vy, do cc nhn duyn nn vo thin nh, chng phi khng bit x. Dc khng gim: Pht bit ci n ca thin php, nn thng mun nhm cc thin php, ham mun y khng gim st. Tu tp cc thin php, tm khng bit nhm , y l dc khng gim. Th nh mt Trng lo Tkheo m mt, t v o Tng-gi-l, xu kim khng c, ni vi mi ngi rng: ai ham mun phc c, hy xu kim dm ti. By gi Pht hin trc mt, ni rng: Ta l ngi ham mun phc c khng bit nhm , hy a kim ng y. T-kheo y c gng thy c nh sng ca Pht, li bit m thanh ca Pht, bch Pht rng: bin cng c ca Pht v lng, u tn cng bin t, c sao khng bit nhm ? Pht bo T-kheo: qu bo cng c rt su, khng c ai nh Ta bit phn n cng c. Ta tuy tn cng bin t cng c, m vn v Tm ta ham mun khng nhm nn c thnh Pht, th nn nay vn ham khng ngng. Tuy khng c tng cng c kh c, m tm ham mun ca Ta cng khng dng.

Ch thin, ngi i kinh ngc, tnh ng, Pht i vi cng c cn khng bit nhm , hung g ngi khc. Pht ni php cho T-kheo y, by gi mt tht sng ra, tu nhn c thnh tu. Hi: Nh Pht tng, dt ham mun i vi ht thy thin php, c sao nay ni ham mun khng gim? p: Ni dt ham mun i vi ht thy thin php l cha c mun c, c ri mun tng ch, Pht khng c ham mun nh vy, ht thy cng c Pht y , khng c cng c g khng c, cng khng tng ch. Nay ni ham mun l nh trc ni, Pht tuy c ht thy cng c m tm ham mun cng c cng khng thi; v nh nga bu, tuy i n ni m tm ham mun i khng ngng, n cht khng b. Pht bo cng nh vy. Li na la ln lc kip tn, t chy ht tam thin i thin th gii, m th la vn khng ngng, la tr tu ca Pht cng nh vy, t chy ht phin no, chiu r cc php ri m lng ham mun tng ng vi tr tu vn khng tn. Li na, Pht y ht thy cng c thin php, m chng sanh cha ht, nn tm mun khng ngng ngh. Hi: Nu Pht mun chng sanh cha ngng ngh, c sao Ngi vo Nit-bn? p: chng sanh c hai li: hoc c ngi hin tin c , hoc c ngi sao khi Pht Nit-bn c . Nh trong kinh Php Hoa ni: thy thuc ch thuc a cho cc a con, cc con b khng dng, v th nn vo Nit-bn. Li na, c chng sanh cn n c mng, khng thnh i s c, ch c th gieo nhn duyn phc c, v th nn vo Nit-bn. Hi: Sau khi Pht dit , cng c ngi chng c A-la-hn, c sao ni ch c th gieo nhn duyn phc c? p: Tuy c ngi chng c A-la-hn, nhng t nn khng ni. Nh lc Pht cn i, mt ln thuyt php, c v s chng sanh trong mi

phng c o, sao khi Pht dit thi khng nh vy, v nh nc ln i chinh pht, tuy c cht t th khng gi l c. Vy nn, tuy chng sanh cha ht, m Pht vo Nit-bn. Li na, trong kinh i tha Th-lng-nghim ni: Pht th gii trang nghim, sng lu 700 A-tng-k kip, thot chng sanh. Do vy nn ni Pht c ham mun khng gim. Tinh tn khng gim: Nh ni ngha ham mun trong phn ni v dc khng gim trn, chnh l tinh tn. Hi: Nu nh vy thi khng c mi tm php khng chung. Li na, dc v tinh tn l hai tm s khc nhau, c sao ni dc chnh l tinh tn? p: Dc l mi khi hnh, dc tng trng gi l tinh tn. Nh Pht ni: ht thy php, dc l cn bn. Dc nh ngi kht mun c ung, tinh tn nh nhn duyn phng tin, tm cu c ung. Dc l tm mun c, tinh tn l thnh c vic y. Dc thuc nghip, tinh tn thuc ba nghip. Dc l trong, tinh tn l ngoi. Sai khc nhau nh vy. Li na, tinh tn l iu ch Pht a, nh c Thch-ca Mu-ni Pht do sc tinh tn m vt c chn kip, mau chng c V thng Chnh ng Chnh gic. Li na, nh ni mt ln Pht bo A-nan: ng hy thuyt php cho cc T-kheo, Ta au lng tm ngh mt lt. Ri Th Tn gp y Ut-a-la-tng thnh bn lp tri di, ly y Tng-gi-l gi u nm. Khi y A-nan thuyt v ngha by gic phn, n tinh tn gic phn, Pht nghe bng ngi dy ni vi A-nan: ng tn thn tinh tn ? A-nan tha: tn thn! Nh vy ni ba ln. Pht khen: lnh thay! lnh thay! kho tu tinh tn, cho n V thng Chnh ng Chnh gic cn chng c, hung g o qu khc. Do ngha y, Pht tinh tn khng gim. Lc bnh cn khng ngh, hung l khng bnh. Li na, Pht v chng sanh nn b ci vui trong thin nh thm thm, dng cc loi thn, cc loi ng ngn, cc loi phng tin thot chng sanh, c khi i qua ng him c, c khi n n xu, c khi chu lnh, nng, c khi gp k t kin nn vn, ming d mng nhic, vn nhn chu khng chn. Pht, Th Tn tuy t ti i vi cc php, m hnh vic

y khng gii i, nh Pht chng sanh xong, gia rng Sa-la nm di cy song th. Phm-ch Tu-bt--la ni vi A-nan: ti nghe ng nht thit tr, s Nit-bn m nay, ti mun gp Pht. A-nan ngn li ni: Pht thuyt php cho mi ngi, ang mt lm. Pht t xa nghe ting bo: A-nan cho ng Tu-bt- vo, y l t cui cng ca Ta. Tu-bt-a c vo, hi Pht ch nghi, Pht theo thuyt php, Tubt- dt nghi, c o, nhp V d Nit-bn trc Pht. Cc T-kheo bch Pht rng: Th Tn rt l hy hu, cho n cui cng cn thng xt Phm-ch ngoi o, m cng ni nng. Pht dy: Ta chng phi ch i ny lc cui cng cn ha , m i trc khi cha c o, lc cui cng cng ha . V lng A-tng-k kip qu kh, c rng cy ln, c nhiu cm th, la ni n t chy, ba pha la , ch cn mt pha m li cch mt dng nc, cm th cng qun bc bch, khng ni chn mng. Ta lc by gi l con nai thn to sc mng, ly chn trc gc qua mt b, chn sau chng mt b, khin cc cm th p trn lng m i qua, da tht ta r ht, v sc t bi nn nhn chu cho n cht, sau cht mt con th i n, kh lc Ta kit, t gng n lc, khin n qua c, qua xong, lng Ta gy, ri xung nc m cht. Vic nh vy c t lu, ch chng phi ch c ngy nay. Nhng con th qua trc l cc t hin nay, cn con th qua cui cng l Tu-bt- vy. Pht i i vui tinh tn nay vn khng ngng, do vy nn ni tinh tn khng gim. Nim khng gim: Ht thy tr tu tng ng vi php ca ch Pht ba i, nn nim y khng gim. Hi: Trc ni nim khng li, nay li ni nim khng gim. Nim khng li, nim khng gim l mt hay khc? Nu mt th sao nay cn ni li, nu khc th khc th no? p: Tht nim l sai lm, gim nim l chng kp. Tht nim l sai lm trong cc oai nghi ci ngc i li, nim khng gim l tr trong thin nh thn thng, nim qu kh, hin ti, thng sut khng chng ngi. Hi: C sao nim khng gim ch ring Pht c?

p: Thanh vn, Bch-chi Pht, kho tu bn nim x nn nim c kin c, nim tuy kin c nhng cng cn gim thiu, chng ngi khng thng sut, nh trong on tr lc tc mng ni: Thanh vn, Bch-chi Pht, nim v tc mng tht nhiu trong tm vn kip, i vi rng ln th c gim, cng nh i vi ngi kin o, khng th mi nim phn bit, cn Pht trong mi nim u phn bit r ba tng. Tm Pht khng c mt php no i qua m khng ngh nh, v vy nn ch ring Pht c nim khng gim. Li na, tr lc tc mng theo nim m bit, Pht i vi vic y c lc, Thanh vn, Bch-chi Pht cn khng c nim lc y hung g ngi khc! Li na, Pht do c nht thit tr v ngi gii thot th h nim, cho nn nim khng gim. Do cc nhn duyn nh vy, Pht c nim khng gim. Tu khng gim: Pht c ht thy tr tu nn tu khng gim. Tr tu ba i v ngi nn tu khng gim. Li na, mi lc, bn vic khng s, bn tr v ngi thnh tu, nn nim khng gim. Li na, v nh du y, tim n tt, thi nh sng mnh t, Pht cng nh vy, du Tam-mui vng cc tam-mui thin nh, tim n nim trong sch khng gim, nn nh sng tr tu v lng khng gim. Li na, t s pht tm trong v lng, v s kip cha nhm ht thy tr tu, thm tm v php, u mt ty no, b ht vt s hu trong ngoi m b th, nhy vo la, gieo xung ni, lt da ct thn, nh vy khng c kh g khng nhn chu, nht tm v cha nhm tr tu nn tu khng gim. Li na, tr tu ca Pht nh ht thy cng c tr gii, thin nh gip thnh, nn tu khng gim. Li na, i i tm ht thy kinh sch, php i, php Pht, th t, thin bt thin u hc bit ht, nn tu khng gim. Li na, t ch mi phng v lng ch Pht, nghe php, tng c, t duy, tu tp, vn nn, nn tu khng gim.

Li na, v ht thy chng sanh, v tng ch ht thy thin php, ph ht thy v minh, nn tu khng gim. Li na, tr tu y tht bit tng cc php khng sanh khng dit, khng sch, khng nh, khng tc, khng hnh, khng phn bit l tr chng phi tr, bit cc php nht tng bnh ng, thanh tnh nh h khng, khng nhim, khng trc, khng dng hai php, nn c php tng bt nh nhp. Php tng bt nh nhp v lng v bin, th nn tu khng gim. Cc nhn duyn nh vy, tu khng gim. Gii thot khng gim: Gii thot c hai: hu vi gii thot v v vi gii thot. Hu vi gii thot l gii thot tng ng vi tr tu v lu. V vi l gii thot l ht thy tp kh phin no u dt ht khng cn. Pht i vi hai gii thot khng gim, v c sao? V Thanh vn, Bch-chi Pht tr tu khng ln, khng nhy bn, phin no khng dt ht, nn tr tu c gim, cn Pht tr tu nhy bn nht, tp kh phin no dt sch vnh vin khng cn, cho nn gii thot khng gim. Li na, nh trong on lu tn lc ni, gii thot ca Pht v Thanh vn, c khc nhau. Pht c lc lu tn nn gii thot khng gim, nh tha khng c lc y nn gii thot c gim. Gii thot tri kin khng gim: Pht i vi cc gii thot, tr tu thanh tnh v bin v lng, gi l gii thot tri kin khng gim. Hi: Pht i vi ht thy php khng gim, c sao ch trong su vic khng gim? p: i vi ht thy vic t li, li tha, bn vic c th lm cho y : Dc ci gc ca vic mong cu ht thy thin php. Tinh tn kh nng tht hnh. Nim kh nng th h, nh ngi gi ca, ngi thin cho vo, ngi c ngn li. Tue soi ht thy php mn, dt ht thy phin no. Dng bn php y, vic c thnh tu. Qu bo ca bn php y c hai: 1. Gii thot. 2. Gii thot tri kin. Ngha gii thot nh trc ni. Cn ngha gii thot tri kin l dng gii thot tri kin y bit hai tng gii thot y l hu vi v v vi gii thot. Bit cc tng gii thot, l thi gii thot, bt thi gii thot, tu gii thot, cu gii thot, hoi gii thot, bt hoi gii thot, tm gii thot, bt kh t ngh gii thot, v ngi gii thot... Phn bit cc tng gii thot

bn chc khng bn chc, y gi l gii thot tri kin khng gim. Nh trong on ni v nim Pht, Pht thnh tu nm v lu un, gii thot tri kin un, trong y c ni rng. Hi: Gii thot tri kin, ch ni bit, sao cn ni kin? p: Ni bit, ni kin, s c bn chc; v nh hai giy hip lm mt thi bn chc. Li na, nu ch ni bit, thi khng thu nhip ht thy tu, nh Lun tng ni, Tu c ba th: c th bit chng phi thy, c th thy chng phi bit, c th cng thy cng bit. Bit chng thy l tn tr, v sanh tr, tr tng ng nm thc. Thy chng phi bit l tm nhn (Kh php nhn, tp php nhn, dit php nhn, o php nhn, kh loi nhn, tp loi nhn, dit loi nhn, o loi nhn N.D ch), th gian chnh kin, nm t kin. Cng bit cng thy l cc tu cn li. Nu ni bit thi khng bao gm thy, nu ni thy thi khng thu nhip bit, v vy ni tri kin thi y . Li na, nh tng c, phn bit, tr lng theo ngi gi l bit, t mnh chng c gi l thy, v nh tai nghe vic y, vn cn h nghi, y l bit, chnh t mt thy, r rng khng nghi, y l thy. Bit v thy i vi gii thot cng sai khc nh vy. Li na, c ngi ni: A-la-hn cn nghi i vi gii thot ca chnh mnh, khng th t bit r l A-la-hn hay chng phi l A-la-hn. Pht v ph t kin y nn ni cc thnh nhn i vi gii thot cng bit cng thy. Cc A-la-hn tuy c gii thot tri kin, m gii thot tr kin c gim v khng c nht thit tr, v khng thnh tu tr tu cn thng thng, v khng phn bit c bit tng cc php khi sanh khi dit trong mi nim; cn Pht thnh tu tr tu cn thng thng, bit bit tng cc php sanh dit trong mi nim, nn gii thot tri kin khng gim. Li na, thnh tu y php nhn thanh tnh nh ni trong ngha php nhn. Bit chng sanh y do ca Khng gii thot vo Nit-bn, chng sanh do ca V tng gii thot vo Nit-bn, chng sanh y do ca V tc gii thot vo Nit-bn; bit chng sanh y do ca Qun nm un, mi hai nhp, mi tm gii, do cc php mn nh vy c gii thot. Pht i vi gii thot tri kin bit ht bit khp, th nn ni. Pht gii thot tri kin khng gim.

Ht thy thn nghip, ht thy khu nghip, ht thy nghip, hnh theo tr tu: Pht ht thy thn, khu, nghip trc bit ri sau theo ch bit m hnh. Thn, khu, nghip ca ch Pht, mi hnh ng u li ch chng sanh, cho nn gi l trc bit ri sau theo tr tu m hnh. Nh trong Kinh ni: ch Pht cho n th vo th ra cn li ch chng sanh, hung g thn, khu, nghip c lm m khng li ch? Cc chng sanh on c nghe hng kh hi th ra vo ca Pht, u c tn tm thanh tnh, a vui ni Pht: ch thin nghe hng kh hi th ca Pht cng u b nm dc, m pht tm tu thin. Do vy, ni thn, khu, nghip hnh theo tr tu. Thanh vn, Bch-chi Pht khng c vic y. Tm c lm thin ri sau thn, khu nghip mi thin, m nghip c khi v k, khng theo tr tu m t sanh, hung g ngi khc, nh T-kheo Kiu-phm-ba- tuy chng c A-lahn m t nh n ri nhai li; nghip y khng theo tr tu. Li nh T-kheo A-la-hn Ma-u Ba-t- nhy trn x nh, gc, trn vch, cy. Li nh T-kheo Tt-lng-gi-b-ta mng n thn sng Hng rng Con b. Nh vy l thn khu nghip trc khng c tr tu cng khng theo tr tu m hnh. Pht khng c vic y. Hi: Nu nh vy sao Pht c khi thn khu nghip in tung khng theo tr tu hnh, v sao? V l khi Pht vo trong chng ngoi o thuyt php m h u khng tn th? Li c ln Pht gia i chng thuyt php, by ngc cho Ni-kin- t thy? Li v mt ngi nghi khng thy hai tng m Pht gia i chng by tng li v tng m tng? Li mng cc t, cc ngi l ngi ngu cung! mng -b-t-a ngi l ngi cung, ngi cht, ngi nh ma! Pht kt gii khng cho php gi tm th bnh bt, ch cho T-kheo dng hai th bnh bt hoc bng snh hoc bng thit, m Pht li t dng bt ? C khi ngoi o nn vn, Pht im lng khng tr li? Li Pht ch ny ni hu ng, ch kia ni v ng; ch ny ni cc php c, ch kia ni cc php khng. Nh vy thn khu nghip ca Pht in tung khng theo tr tu m hnh. Thn khu nghip khng la nghip, nghip cng phi c khi khng theo tr tu hnh, vy c sao ni Pht thng theo tr tu hnh? p: Ni nh vy khng ng. i vi cc vic y u trc c tr tu, ri sau cc nghip theo tr tu m hnh, v c sao? V Pht vo gia chng

ngoi o, tuy bit i ny h khng tin khng th, m v gieo nhn duyn ln cho i sau. Li ngn ngoi o ph bng ni Pht t cao mng, v vy Pht t i vo trong chng . Li ngoi o ni: Pht t ni c tm i bi t khp tt c, m ch v bn chng thuyt php, cn chng ta y cng l ngi xut gia cu o m khng thuyt cho! Li nh trong kinh Bt-nh ny ni: Pht i n gia chng ngoi o thuyt php, h khng ni l khng tn th. Pht t xa trng thy ngoi o i hi, ln ting lun ngh, nh n ni khc, li quay tr li i vo y. Cc lun ngh s t xa thy Pht i n, t mnh ni vi nhau rng: cc ngi hy im lng! Pht l ngi a tch tnh, thy cc ngi im lng, Ngi c th n y. C chng lin im lng. Pht i vo gia chng y thuyt ba cho Bla-mn, chng ngoi o u im lng. Pht ngh rng bn ngi cung b c ma che lp, php ny vi diu, m cho n khng c mt ngi th lm t. Ngh vy, ri t ta ng dy i, nhng ngi y thot khi ma che, lin t ngh: chng ta c nghe php mu, ti sao khng ly lm t li, lin cng i n ch Pht, lm t Pht, c o, la kh. Li na, t ngoi o lo s thy h, nn khng dm n Pht, cho nn Pht t i vo gia chng y thuyt php, h c nghe php tin th kin c, khng cn la s thy h, li c lm t Pht, hoc c du o. C cc nhn duyn tr tu nh vy, nn i vo chng ngoi o. Li na, Tt-gi-k-ni-kin-t ly l ng bt bng, t th rng: khng c ngi no b ta nn vn m khng tot m hi bi hoi. Voi ln cho n c cy snh , nghe ting nn vn ca ta cng u tot m hi! Th nh vy ri i n ch Pht; lun ngh vi Pht. Pht gn hi, u khng p c, m hi xung t, c mnh nh ngm. Pht bo Ni-kin, trc ng th rng, khng ngi no nghe ta nn vn m khng m hi, nay chnh ng m hi xung t. Ong th xem Pht, thy c m hi chng? Khi y Pht ci y Ut-a-la-tng ch cho ng v hi: m hi ch no? Li na, c ngi ni, hoc c ngi u m hi thn khng m hi, Pht tuy u khng m hi m thn chc c m hi, v vy Pht ci y Ut-a-la-tng by thn ra, nhn ngoi o rt tin tng Pht, u vo trong Pht php, y l nhn duyn tr tu, thn nghip hnh theo. Pht by tng li, tng m tng l v c ngi nghi hai tng y ni thn Pht, m ngi y l ngi c th c o, ch v nghi nn khng c, v vy Pht by hai tng cho thy. L li ra ph c mt, li tuy ln

m tr vo trong ming cng khng chng ngi , ngi y thy ri ht nghi. C ngi thy tng li l ra, hoc sanh tm khinh mn, l li nh con nt, khi thy li tr vo ming m thuyt php khng b tr ngi, lin khi tm cung knh, khen cha tng c. C ngi nghi tng m tng ca Pht khng hin. By gi Th Tn ha lm voi bu, nga bu; c tng m tng, ch cho thy v ni: tng m tng ca Pht khng hin, cng ging nh vy. C ngi ni, Pht by tng m tng, ch cho mt ngi thy dt nghi ca h. Cc lun ngh s ni: Pht c tm i t bi, nu c ngi do thy tng m tng ca Pht m c th cha nhm thin cn, pht tm i B- v sanh tm rt vui mng tn knh, th Pht u lm cho c thy, dt nghi tm ca h, ngoi ra khng ai c thy! Pht v tm i bi chng sanh nn i ba hng ngi trn tm by ra cho h thy nhanh nh in chp, cc chng sanh y thy ri, tin Pht c tm i bi, ch Pht i vi gii php Pht khng th khng m trc. Do nhn duyn nh vy nn hin by hai tng, ch chng phi a ct, chng phi khng bit h. Pht ni li gay gt vi cc T-kheo: cc ng l ngi ngu cung. Li gay gt c hai loi: 1. Tm cu sn gin mng nhic. 2. V thng xt chng sanh mun gio ha. Ngi ly dc cn khng c tm cu sn gin mng nhic, hung g Pht! Pht v thng xt gio ha nn ni li gay gt. C chng sanh nghe li gio hun m du hin lnh khng a vo khun php o c, phi ni li gay gt th kch mi a vo o c. Nh nga hay thy bng roi lin chy, cn la ngu phi qut au mi i; cng nh c th gh c thuc m du, phun thoa lin lnh, c th gh phi ly dao x ly tht thi ra, xc thuc d mi lnh. Li na, li gay gt c nm: 1. Ni thu dt. 2. Ming ni d v cng thu dt. 3. Ming ni d v cng thu dt, vng ng. 5. Tm khng phin no m ni li gay gt gio ha t, phn bit u thin bt thin, ko chng sanh ra khi t kh nn. bn th c ng ti rt nng. Ac ng th ba, hai, mt ti nh nh ln. Hng c s t Pht chng c o qu th nht, th nh sai khin n t vi li ni c, chng phi l o bt thin. Nhip lut nghi c hai th: hoc ni thu dt, hoc ni c v thu dt. A-na-hm, A-la-hn, khng c phin no khi li ni c, ch do tnh tm,

cn ni c gio ha nn ni c v ni thu dt. A-na-hm, A-la-hn cn khng c phin no khi li c hung g Pht. Li na, nu Pht c li ni gay gt, khng nn nghi, khng nn nn vn cho l Pht c c tm pht ra li ni gay gt, v c sao? V c tm Pht dt lu ri, ch v thn tm ngh ti chng sanh nh cha lnh dy con, tuy c li gay gt, cng v ch thnh tu cho con, chng phi l c tm. Lc Pht cn l B-tt, ba c cha ht, lm tin nhn tn l Sn- b vua c ct tai, mi, tay, chn m khng sanh tm c, khng ni li c. By gi cha c o, cn khng c c tm, hung g khi c thnh V thng Chnh ng Chnh gic, ba c ht, y tm i t bi i vi chng sanh, sao c nghi Pht c c tm, ni li gay gt. Li na, nu Pht ni ngi l ngi ngu cung, th y l li m du, li ni tht, v sao? V ba c pht sanh gi l ngu cung, li em vic lnh lm li ch cho m khng khn chu, khng hiu Pht, khng lnh th li Pht, y l ngu cung. Li na, Pht bn trong thng hnh tr tu v ng, bn ngoi thng qun cc php khng, nh vy th lm sao c c khu? ch do chng sanh khng hiu tm Pht, nn tm ch d ni li ni ca Pht, nu chng sanh hiu Pht ly thm tm thng xt, thi gi s Pht khin nhy vo la ln lin hoan h nhy vo, nh ngi b nng bc nhy vo ao nc mt, hung g Pht ch ni m khng chu lnh th. Chng sanh b c ma che lp khng bit, nn Pht em thm tm ngh ti, m khng lnh th li Pht. V vy, Pht ni ngi l ngi ngu cung. Li na, c ngi nghe li ni gay gt th vui mng ni: v thng ta nn ni nh vy. V vy, Pht ni ngi l ngi ngu cung. Pht ni: -b-t ngi l ngi cung, ngi cht, ngi sc nh. Ngi cung l v -b-t ti nng s xa vo a ngc A-t, cho nn ni ba li gay gt. Ngi cht l t nh ngi m khng th cha nhm cc iu thin. Cng v -b-t co u mt o php, t nh thnh nhn, m bn trong khng c tu mng, nn gi l ngi cht. Nh ngi cht c trang sc th m dn dn tiu hoi, khng th lm cho sng c, -b-t cng nh vy. Pht ngy ngy gio ha cho cch m c tm cng mnh, php c bt thin ngy cng tng, cho n gy ba ti nghch, v vy nn gi l ngi cht. Ngi sc nh l v -b-t tham li dng m ha lm

a tr nt thn tri, trong tay m ca vua A-x-th, vua than ming ng thi, nn nh nc ming bo sc ming. V vy gi l ngi sc nh. Hi: -b-t c thin nh, la dc, c sao cn sc ming bng nc ming ca ngi khc? p: Ngi y c tm cng su, cn kia cng nhy bn, la dc cho nn c th bin ha, khi sc nc ming lin mt, v cn nhy bn nn khi tm li lin c, v vy nn gi l ngi sc nh. Ngha cung nh on trc ni. Li na, v -b-t bch Pht: Pht gi yu, thng a nhn tnh, Ngi c th vo rng t vui, Tng chng c th giao cho ti. Pht ni: Xli-pht, Mc-kin-lin... c tr tu ln, l ngi hin thin, nhu ha, thanh tnh, Ta cn khng cho nhip Tng, hung g ngi l ngi cung, ngi cht, ngi sc nh. C cc nhn duyn nh vy, Pht i vi cc php tuy khng nhim trc m v gio ha nn ni li gay gt. Pht khng cho T-kheo dng tm th bnh bt: Nhng bt chu bu vng, bc... v vt bu b ngi tham, kh kim c, sanh tham m, nn khng cho ct gi bo vt , cho n khng c ly tay cm, cng khng c ct gi cc danh bo, nu c lm php tnh th, thi c dng, v gi tr khng cn qu. Bt g dng d sanh cu bn, bt tnh nn khng cho dng. Ba th bt khc (snh, thit, ) khng c cc vic nh vy. Hi: Bt snh, thit cng d b cu bn khng khc bt g, ti sao cho php dng? p: Bt snh, thit, nu khng hun khi cng khng c php dng, do hun khi nn khng b cu bn. Bt c th, t. mn lng cng khng b cu bn cho nn Th Tn t dng, nhng Pht khng cho T-kheo dng v n nng, sc ca Pht hn vn voi trng, nn khng cho l nng. V thng cc T-kheo nn khng cho php dng. Hi: Th gi La-, Du-thin-ca, Tu-na-st-la-a, Na-gi-ta-b-la, Anan... thng hu Pht bng bnh bt, c sao Pht khng thng xt?

p: Cc th gi tuy bng bt ca Pht, song v oai c ca Pht v v tm cung knh tn trng Pht, nn khng bit nng. Li, thn lc A-nan cng to ln. Li na, v bt mn lng kh kim c, cn th xm th b dnh cu bn, nn khng cho php dng. Bt ca Pht t nhin sanh bn cht ni ca bn vua tri, cc ngi khc khng c bt t nhin y, nu tm cho c lm rt kh, b tr ngi mt cng nhiu, nn Pht khng cho php dng. Li mun cho bt ca Pht khc vi t, nn Pht dng bt . Li nh quc vng, c mi ngi tn trng, th dng n cng khc. C ngi thy bt ca Pht khc vi bt ngi khc, cng thm tn trng cng dng, sanh tn tm thanh tnh. Hi: Nu bnh bt phi khc c sao y li ng? p: Y ca Pht cng khc. Khi Pht mi thnh o, bit y ca Pht Ca-dip, thch hp vi Pht mang. Y ca Pht Ca-dip gi tr mi vn lng vng. Sau lng y K-vc (Jivaka) dng cho Pht ci y Thm-macn-kit-b cng gi tr mi vn lng vng. Pht dy A-nan em y y ct may thnh y Tng-gi-l. May xong Pht nhn mang, y l khc. Hi: Pht nhn bo cc T-kheo, t nay c v T-kheo no nht tm cu Nit-bn, tri b th gian, nu mun mc y gi tr mi vn lng vng, cng cho php n n trm v. n khc, y mc khc m sau cho php, sao ring bnh bt khng cho php? p: Trc ti ni nhn duyn v bt , nay ni thm: Bt ca Pht khng th nhn t ngi. Khi Pht mi Thnh o, mun n cn ng, bn vua tri bit tm nim Pht, em bn bnh bt dng Pht. Php ca Pht ba i u dng bnh bt ca bn vua tri, lc by gi cha c chng tng, lm sao ni cho php, v sau nu cho php, li khng ai cng cho bt . Li ci Dim-ph- khng a bt , cho nn khng ai cng cho. Li na, Pht dy T-khep thng nn che du cng c, nu th nhn bt , ngi i s ni bt y t tri rng m c c, nu bo ngi lm th cng phu qu kh. Li s ngi ta ni T-kheo ny mun ngang cng vi

Pht, v vy Pht khng cho php. Cn y, hoc c ngi ni Pht gia Tng th nhn y tt ca n-vit mc ring m khng cho T-kheo mc, v vy Pht cho php mc. Nhng T-kheo cng t khng mc, v ngi th kh c nn ngi mc kh c. Nu T-kheo khng thanh tnh thi ngi ta khng cng, nu T-kheo thanh tnh th t mun, bit , nn khng mc. Pht dt nghi hoc ca ngi, nn cho php mc y, cn i bnh bt th khng c mong, nn khng cho php dng. Hi: Nh trong kinh ni: Pht Kim cang thn, khng nh cy n, th cn g gi bt? p: Pht php c hai o: 1. Thanh vn o. 2. Pht o. Theo php Thanh vn, Pht ty theo cch thc thng l ca con ngi c s n dng, cn theo php i tha, phng tin v ngi, nn th hin c n, m k tht khng n. Hi: Th no l phng tin? p: Pht mun ngi nn th hin lm theo cch thc con ngi, nu khng nh vy, ngi ta s ni: Pht chng phi ngi, chng ta lm sao thc hnh c php ca Pht. Li na, c ngi nhn b th m c , v hng ngi y nn Pht th nhn n ca h, h lin ngh rng: n ca chng ta gip ch thn Pht, nn tm h rt hoan h, do tm hoan h m tn th li Pht dy, nh i quc vng c h thn mi n, vua tuy khng cn, nhng v thu nhip ngi y m n t nhiu, cho h hoan h. Do cc nhn duyn nh vy, Pht th hin th thc. Hi: Nu Pht khng n th vt Pht lnh th ch no? p: Pht s bt kh t ngh, khng nn hi. Li na, c ngi c n ca Pht m c , c Thanh vn thy sc, chm thn, nghe hng m c . Ngi cn n m c th Pht ly n cho. Nh trong kinh Mt Tch Kim cang ni: Pht ly n trong ming, a cho v tri cu Pht o, em n mi phng th. Hi: Nu nh vy, trong on ni v Nim Tng trc kia ni, n ca Pht khng c chng sanh no c th n, ngha y th no?

p: Pht khng cho th khng ai c th n, nay Pht cho nn c n, v sao bit? Khi Pht n m mch, a n cho A-nan, c Sa-mn Nhthp-c dng canh ngon cho Pht, Pht ly canh tha cho vua Tn-b-ta-la, do vy nn bit Pht th dng ri em cho thi c n, khng cho thi khng th tiu ha c. Li na, v Pht m thit t n, Pht cha n, ngi khc n khng tiu ha c, n tha Pht cho n thi tiu ha c. V vy, nn tuy tht Pht khng n, m v ngi, nn th hin th thc, ct bnh bt. Pht khng p mi bn nn vn: Pht co 4 cch p: 1. p bng cch quyt nh chc chn. 2. p bng cch phn bit ngha l r rng. 3. p bng cch hi ngc li. 4. p bng cch b qua. Mi bn nn vn y, ng php nn p bng cch b qua. Li nu c vic li ch thi p. Ngoi o hi khng phi v Nit-bn, ch tng trng nghi hoc, cho nn Pht dng li p bng cch b qua. Bit chc vic c ch thi phn bit r rng p; cn khng c ch th b qua khng p. Do nhn duyn y, bit Pht l bc nht thit tr. Li na, nu Pht ni ba loi php l php hu vi, php v vi, php bt kh thuyt, th l ni ht thy php. Li na, cc ngoi o y, nng da thng kin, nng da on dit kin, nn hi thng, hi on dit. Tht tng khng c thng, on, nn Pht khng p. Nh ngoi o thy thng, khng c vic y, v c sao? Ch v ngoi o th tng nn vng vo thng, on, cn Pht tuy ni thng, ni v thng, ch v i tr m dng thi. Li na, nu ngi ni khng l c, c l khng, ngi nh vy l ti li. Pht khng p thi khng li, nh mt tri chiu thin h, khng th lm cho ch cao thnh thp, thp thnh cao, ch c lm cho hin hin m thi. Pht cng nh vy, khng lm g khc i vi cc php, cc php c thi ni c, khng thi ni khng, nh ni: sanh lm nhn duyn cho gi, cht, cho n v minh lm nhn duyn cho hnh; c Pht khng Pht, php nhn duyn y tng tc thng th gian. Ch Pht ra i, v chng sanh ch by php y cho thy. Li na, nu p thng hay on u c li, nh hi a con ca con gi , con ca k hong mn l cao hay thp, en hay trng, loi g? Nhng cu hi y khng nn p. Mi bn nn vn cng nh vy, ch ly thng,

on lm gc hi. V tht tng khng thng khng on nn Pht khng p. Do cc nhn duyn nh vy, Pht khng p mi bn nn vn, khng li. Pht nhiu ni ni c ng, nhiu ni ni khng ng: Nu vi ngi hiu ngha Pht php, bit gi danh, thi ni c ng, nu vi ngi khng hiu ngha Pht php khng bit gi danh, thi ni khng ng. Li na, Pht v chng sanh sp a vo on dit kin, thi ni c ng chu qu bo ti phc i sau. Nu ngi sp a vo thng kin, thi v h ni khng c ng, khng c ngi lm, khng c ngi chu, la nm un gi danh, th khng c mt php g t ti. Hi: Nu nh vy, th nhng g l tht? p: V ng l tht. Nh trong ba php n ni: ht thy hnh (tc php) v thng, ht thy php v ng, tch dit l Nit-bn an n. Php n l tht tng cc php. Nu ngi thin cn cha thun thc, tr tu khng lanh li, Pht khng ni php v ng thm su cho h. Nu ni h lin a vo trong on dit kin. Hi: Nu nh vy, nh trong li Ca-dip hi, Pht ni ng l mt bn, v ng l mt bn, la hai bn y l trung o, sao nay ni v ng l tht, c ng l phng tin ni? p: Ni v ng c hai: 1. Chp th tng v ng, dnh mc v ng. 2. Ph ng khng chp th v ng, cng khng dnh mc v ng, t nhin la b. Nh vy trc ni v ng l mt bn, sau ni v ng l trung o. Li na, Pht ni hu ng v ng c hai nhn duyn: 1. Dng theo th tc th ni hu ng. 2. Dng theo nht tht tng th ni v ng. Nh vy, ni hu ng, v ng khng li. Pht nhiu ni ni cc php c, nhiu ni ni cc php khng: Hi: Khng nn ni ring cc php c, khng, v c tc l c ng, khng tc l khng ng, sao cn ni li? p: Khng phi vy. Pht php c hai th khng: 1. Chng sanh khng. 2. Php khng. Ni v ng l ni chng sanh khng. Ni khng c

php ng s l ch php khng. Ni c ng l ch cho bit c tng gi danh, i ngi khng chp trc ng ni c ng, i ngi chp trc ng tng trong nm un, v ph ci chp trc ng nn ch ni c nm un v thng, kh, khng, v ng, tch dit Nit-bn y gi l c. Li na, c hai th on kin: 1. V hng t kin cho rng khng c th qu bo ti phc kh, vui i sau, nn ni c ng t i ny n i sau th qu bo ti phc. 2. V hng t kin chp trc ht thy trng khng, h v, m ni c ht thy php. l php hu vi, v vi. Li na, i chng sanh cn khng lanh li lm th ni v ng, i chng sanh cn lanh li, tr tu su xa th ni cc php rt ro khng, v c sao? V nu v ng thi b ht cc php, nh k ni: Nu r bit v ng, C ngi nh th y, Nghe c php khng mng, Nghe khng php khng lo. Ni ng l ch nng ca ht thy php, nu ni v ng l, ht thy khng c ch nng. Li na, Pht php c hai cch ni: nu ni r rng thi ni ht thy php khng, nu phng tin ni, thi ni v ng. Hai cch thuyt php y u a vo Bt-nh ba-la-mt. V vy trong Kinh Pht ni: con ng i n Nit-bn u chung mt hng, khng c no khc. Li na, c ng c php, phn nhiu ni cho ngi ti gia, c cha m, c nghip bo ti phc ln nh, v ngi ti gia phn nhiu khng cu Nit-bn, nn m trc ni qu bo i sau. i ngi xut gia, phn nhiu ni v ng v php, v ngi xut gia phn nhiu hng n Nit-bn. Ngi cu Nit-bn th khng th lnh ht thy php, t nhin tch dit y l Nit-bn. Li na, c ngi cha thnh thc cc cn tn... trc cu c nhng iu c tng, vy sau mi x. V hng ngi Pht dy lm cc thin php, b cc vic c. Nhng ngi thnh thc cc cn tn... i vi cc php h khng cu c iu c tng m ch cu o xa la sanh t. V hng ngi Pht ni cc php l khng, v s hu. Hai vic u tht, nh ngn tay v danh cng di cng ngn, so vi ngn tay gia th ngn; so vi ngn tay t th di, di ngn u tht, ni c ni khng cng nh vy.

Ni c, c khi l th tc, c khi l nht ngha; ni khng, c khi l th tc, c khi l nht ngha. Pht ni c ng, khng ng, u l tht. Hi: Nu hai vic y u tht, ti sao Pht phn nhiu tn thn khng m hy bng c? p: Khng, v s hu, l php tng ca mi phng ht thy ch Pht, hin thnh. Nh trong phm Chc ly ca kinh Bt-nh ba-la-mt ni: Bt-nh ba-la-mt l php tng ca ch Pht ba i, mi phng. Bt-nh ba-la-mt tc l khng v s hu. C khi Pht ni c, gio ha chng sanh, lu v sau u s vo trong php tng V s hu. Hi: Nu nh vy, sao trong kinh Bt-nh ba-la-mt ni: Nu qun nm un khng v s hu, chng phi l o? p: Trong kinh Bt-nh ba-la-mt y ni: c v khng u khng. Nh trong kinh Trng Tro Phm-ch ni c ba th t kin: 1. Ht thy c. 2. Ht thy khng. 3. Na c na khng. Pht bo Phm-ch Trng Tro rng: ht thy hu kin l b dc nhim, b sn nhu, ngu si tri buc. Ht thy v kin, l khng nhim, khng sn, khng si, khng m, khng buc. Na c na khng, c thi ng b buc nh trn, khng thi ng khng b buc nh trn. i ba th kin y, thnh t ngh rng: nu ta chp th ht thy hu kin, thi cng vi hai hng ngi kia tranh, l hng ngi chp ht thy khng v hng ngi chp na c na khng. Nu ta chp th ht thy v kin, cng cng vi hai hng ngi kia tranh, l hng ngi chp ht thy c v hng ngi chp na c na khng. Nu ta chp th na c na khng, cng cng vi hai hng ngi kia tranh, l hng ngi chp ht thy khng v hng ngi chp ht thy c. V u tranh nn ph bng nhau, v ph bng nhau nn gy phin no. V thy s u tranh phin no y nn b v kin y, v cc kin khc cng khng chp th, khng chp th nn lin c vo o. Nu khng chp trc ht thy cc php khng, thi tm khng ni ln u tranh, ch dt tr kit s, y gi l tht tr. Nu chp th tng khng ca cc php, thi ni ln u trnh, khng dit c cc kit s, nng da tr tu y, l chng phi tht tr. Nh Pht ni: v chng sanh cho nn c ni php, tt c u tht, ch v chng sanh i vi php y c chp trc khng chp trc nn c tht vi khng tht.

Do cc nhn duyn nh vy, thn, khu, nghip ca Pht khng c ti li. Th nn ni Pht thn, khu, trc bit r, vy sau theo tr tu m hnh. Hi: Lc u ni Pht thn khng li, ming khng li, khng li, nay li ni thn khu theo tr tu m hnh, c ngha g sai khc? p: Trc ni ba th khng li, khng ni n nhn duyn, nay ni nhn duyn v theo tr tu m hnh nn khng li; nu trc khng tr lng m khi ln thn khu nghip thi c li. Pht trc dng tr tu khi thn, khu, nghip nn khng li. Li na, Pht thnh tu ba th tnh nghip; ba th tch tnh nghip, ba th bt h nghip. C ngi nghi ni: nhn duyn g Pht thnh tu nghip nh vy? V vy nn Pht ni: Ta ht thy thn, khu, nghip trc do tr tu, vy sau theo tr tu m hnh. Pht ly tr tu bit qu kh, v lai, hin ti, thng sut khng chng ngi: Ba th tr tu y i vi ba i thng sut khng chng ngi, nn ba nghip theo tr tu m hnh. Hi: Cc php qu kh dit tn, khng cn c g; cc php v lai hin chng n chng sanh, cha ha hp; cc php hin ti, cho n trong mt nim cng khng c lc tr li, lm sao m c th bit ba i thng sut khng chng ngi? p: Pht ni qu kh, v lai, hin ti, thng sut khng chng ngi, li ni u phi h di. Li na, nu khng c qu kh, v lai, ch c khonh khc mt nim trong hin ti, thi Pht cng khng thnh tu c v lng cng c. Nh mi tr l mi lc, khi y cng khng th mt tm c mi tr c. Nu nh vy, Pht cng khng c y mi lc. Do nhn duyn y, bit c qu kh, v lai. Hi: Nu qu kh, v lai, hin ti u c, vy th no l khng? Pht ni Bn , v kh qun tng v thng... v thng l sanh dit, bi hoi, bt kh c. Nu php qu kh nay tht c thi khng gi l v thng, bi hoi, bt kh c.

Li na, nu qu kh, v lai, hin ti u c, th a vo thng kin, v sao? V Php y chc chn sn c trong v lai, chuyn t v lai n hin ti, t hin ti chuyn vo qu kh, nh ngi t mt phng i vo mt phng, khng gi l mt ngi? p: Nu khng mt, c li g? Hi: Nu khng v thng, thi khng ti khng phc, khng sanh khng t, khng tri khng m. Ti l mi nghip o bt thin-st... nu khng v thng, thi khng c ti st. Nh trong on phn bit t kin ni, li dao i qua gia by phn ca thn (Phi ngoi o Pakudha ch trng by yu t: t, nc, gi, khng, kh vui, linh hn, hp thnh thn. By yu t c lp vi nhau ND), khng gy no hi. Phc l mi nghip o thin, bt st... v thng l phn bit sanh t, nu khng v thng thi cng khng c sanh t, cng khng tri, khng m, nh vy sai lm v cng? p: Cc php trong ba i u c tng ring, php qu kh c tng qu kh, php v lai c tng v lai, php hin ti c tng hin ti. Nu php qu kh, v lai m c tng hin ti, th nn c li nn vn y. Nay qu kh, v lai, hin ti u c tng ring. Li na, nu tht khng c qu kh, v lai thi cng khng c lut nghi xut gia, v c sao? V nu hin ti tr trong c tm, qu kh li khng c th gii, y l chng phi T-kheo. Li tm bc hin thnh trong th tc, khi y l ng phi l phm phu; v khng c o qu kh, v lai, hin ti. Nh vy cng khng c ti ng nghch (git cha, git m, git A-la-hn, lm tn thng thn Pht, ph ha hp Tng ND), v c sao? V ti nghip ng nghch qua i, khi ngi cht vo a ngc, ti ng nghch y v lai khng c nghip nn khng c bo, cn thn hin ti khng lm ti nghch. Nu khng c qu kh thi khng c ti nghch, nu khng c ti nghch, thi u c ti khc. Phc cng nh vy, nu khng ti phc, y l t kin, khc g cm th! Li na, ta khng ni qu kh, v lai c nh tng hin ti c, ta ni qu kh tuy dit m c th nh tng, pht sanh tm tm s php, nh la tt ngy qua, ngy nay c th nh tng li, khng th ni v nh tng ti c cho nn la lin c. Hoc thy cht ci cng sanh tm tng nh bit s t la. La ngy mai nh la qua, khng th v nay c tm ngh ti la m la lin c. Cc vic v lai cng nh vy. Tm hin ti, tuy khng tr

li trong mt nim, song tng tc sanh, cho nn c th bit cc php. Bn trong do hin ti lm nhn, bn ngoi do cc php lm duyn, t nhn duyn y pht sanh thc, dng thc t ti bit php qu kh, v lai, hin ti, ch khng t bit tm tm s php hin ti, ngoi ra u bit c. Hi: Trong phm Nh tng ca kinh Bt-nh ba-la-mt ni: ba i ch mt tng, l v tng, ti sao ni tr tu Pht bit ba i thng sut khng chng ngi? p: Ch Pht c hai li thuyt php: trc phn bit cc php, sau ni rt ro khng. Nu ni cc php ba i, thng sut khng chng ngi, y l phn bit ni, nu ni ba i mt tng v tng, y l ni rt ro khng. Li na, chng phi bc nht thit tr, i vi ba i tr tu c ngi, cho n cc bc hin thnh Qun Th m, Vn-th-s-li, Di-lc, X-li-pht i vi ba i tr tu u c chng ngi. Do nhn duyn y, ni tr tu ca Pht i vi ba i thng sut khng chng ngi, khng v v s m ni. Li na, c ngi i vi ba i sanh t kin, cho rng php qu kh v chng sanh c ban u, khng c ban u. Nu c ban u thi c chng sanh mi sanh. Cc php cng khng nhn khng duyn m sanh. Nu khng ban u th cng khng cui cng. Nu khng ban u, khng cui cng th on gia cng khng. C ban u l c gia, c sau, khng c trc; c cui cng l c u, c gia, khng c sau; c gia l c u c sau. Nu chng sanh v cc php khng c ban u thi cng khng gia khng sau. Nu khng ba i, thi hon ton khng c g. Li na, nu khng c ban u, lm sao c bc Nht thit tr? V ph cc t kin nh vy, nn ni cc php ba i nht tng, l v tng; ch khng ph tr tu v ba i ca Pht. Hi: V tng l hu bin? p: Nu v tng tc l v bin, l php khng th ni khng th nn, lm sao ni l hu bin. Nu trong v tng m chp th tng, chng phi l v tng. V tng y gi l bt kh c khng, trong y v tng cng bt kh c, khng cng bt kh c, th nn gi l bt kh c khng.

Li na, Pht c hai o: 1. Phc c o. C ngi nghe Pht c mi lc, bn v s y, bn tr v ngi, mi tm php khng chung, sanh tm cung knh tin vui. 2. Tr tu o. C ngi nghe ni cc php do nhn duyn ha hp sanh, nn khng c t tnh, lin la b cc php, i vi khng tm khng chp trc, nh mt trng hay lm thm vt, mt tri hay lm chn vt, nh hai nhn duyn y vn vt c thnh. Phc c v tr tu cng nh vy. Phc c o hay sanh cc cng c, tr tu o i vi phc c o hay la cc t kin chp trc. V vy, Pht tuy ni rt ro khng, m cng ni thng sut ba i khng chng ngi, m khng b li. Nh vy, lc ni ngha mi tm php khng chung ca Pht. Hi: Nu nh vy, sao Ca-chin-din Ni-t ni mi lc, bn v s y, i bi, ba ch khng chung, gi l mi tm php khng chung? Nu trc va ni mi tm php khng chung l nhn ngha, th sao Cachin-din Ni-t cng ni mi tm php khng chung nh vy? p: V vy nn gi l Ca-chin-din Ni-t, cn nu l Thch t th khng ni nh vy. Thch t ni l ni php khng chung tht. Pht php v lng, ba mi su php y (10 lc, 4 v y, i bi, ba nim, 18 php khng chung ND) ch l mt git nc trong bin c Pht php, php cng khng t, c sao trng s mi tm? Li na, cc A-la-hn, Bch-chi Pht, B-tt cng c mi lc bit c ng o l khng ng o l, phn bit nghip qu bo ba i, cc thin nh cho n lu tn tr... c sao ni (Ca-chin-din-ni-t ni 18 php y ND) l php khng chung? Hi: Thanh Vn, Bch-chi Pht, B-tt khng th bit ht bit khp, ch c thng v minh, khng c lc, ring Pht mi bit ht bit khp, nn ni l khng chung, nh trong mi lc ni? p: Pht ni ngha mi lc, khng ni bit ht bit khp, ch ni ngay l bit ng o l khng ng o l. Ni bit ht bit khp l cc lun ngh s ni. Hi: Ong trc t ni trong kinh i tha ni: Pht v hnh B-tt m t ni bit ht bit khp?

p: Trong kinh i tha ni, ch g cho ng, ng khng tin i tha, khng nn dn lm chng. Ong nn t ni ra php Thanh vn lm chng. Li na, Pht tuy bit ht bit khp, m Thanh vn, Bch-chi Pht c c t phn, cn mi tm php khng chung (ch ring Pht c ND) thi Thanh vn, Bch-chi Pht trc sau u v phn. V vy nn gi l php khng chung tht. Hi: Mi tm php khng chung, Nh tha cng nn c phn, ch Pht thn khu nim thng khng li, cn Nh tha thn khu nim cng c khi khng li. Nh vy u nn c phn? p: Khng phi, v c sao? V thng khng li mi gi l khng chung, khng phi ch do khng li m gi l khng chung. Thanh vn, Bch-chi Pht, i vi thng khng li, v phn. Li na, c ch ni A-la-hn c lc, khng c ch no ni A-la-hn c php khng chung, ng khng tin i tha nn khng th nhn mi tm php khng chung tht, m li ni trng con s mi lc... vic y khng th c. Nh 80 v p ca ng tin, trong Tam tng khng c, c sao khng ni li? Hi: Chng ti phn bit mi tm php khng chung, khng trng s. Nhng g l mi tm? 1. Bit tht tng cc php, gi l nht thit tr. 2. Tng cc cng c ca Pht kh hiu, nn cng c v lng. 3. Thm tm thng ngh n chng sanh, nn gi l i bi. 4. c tr khng ai snh bng, nn tr tu t ti. 5. Kho hiu tm thng, nn nh t ti. 6. c c phng tin chng sanh, nn bin ha t ti. 6. c c phng tin chng sanh, nn bin ha t ti. 7. Kho bit nhn duyn cc php, nn k bit v lng. 8. Ni tht tng cc php, nn k bit khng h di. 9. Phn bit tr lng mi ni, nn ni khng li. 10. Thnh tu c mi lc, nn tr tu khng gim. 11. Trong ht thy php hu vi, ch qun php t v ng, nn thng tu hnh phng x. 12. Kho bit phi thi khng phi thi, an lp ni tam tha v thng qun chng sanh. 13. Thng nht tm, nn khng tht nim. 14. Thin tm su xa trong v lng A-tng-k kip nn khng c tp kh phin no. 15. c tr chn tnh, nn khng ai c th ng nh php ch li c. 16. i i knh trng bc tn qu nn c tng nh khng th thy. 17. Tu tm i t bi, nn an tng chn, di chn nh nhuyn, chng sanh gp c lin c vui. 18. c Thn thng ba-la-mt

nn chuyn tm chng sanh lm cho hoan h c ; nh khi i vo thnh, hin lc thn bin? p: Mi tm php khng chung nh vy, chng phi trong Tam tng ni, m cc Kinh khc cng khng ni. V c ngi tm kim php y, nn cc lun ngh s Thanh vn lm lc ch n, ch kia son tp li, tn thn cng c Pht. Nh ni: ni khng li, tu khng gim, nim khng mt, u l t mi tm php khng chung trong i tha dn ra lun ngh. Tuy c tng nh khng th thy, di chn nhu nhuyn, nh vy rt nhiu, khng nn trong mi tm php khng chung. Php khng chung u ly tr tu lm ngha. Thn lc ca Pht nh lc mi vn bch hng tng v lc thn thng u khng ni, v vy nn bit trong mi tm php khng chung, ch ni n cng c tr tu, khng ni n qu bo t nhin. Li na, mi tm php khng chung y, trong A-t-m phn bit thu nhip vo nm un. Thn, ming khng li, thn ming theo tr tu hnh, th nhip vo sc un. Khng d tng th nhip vo tng un, khng c tm bt nh th nhip vo thc un, cn li th nhip vo hnh un, u trong bn thin. Pht trong bn thin c o, c Nit-bn. C ngi ni: bn php khng chung thuc sc php (Thn khng li, ming khng li, thn nghip, khu nghip theo tr tu hnh ND) th nhip vo Sc gii, Dc gii, cc php khng chung khc th nhip vo chn a; u l thin; u l php v lu. Bn php thuc sc do nhn duyn v tng thng duyn sanh, cc php cn li do bn duyn sanh; bn php khng duyn, mi bn php c duyn. Bn php theo tm hnh, khng tng ng vi tm, mi ba php tng ng vi tm cng theo tm hnh, mt php khng tng ng vi tm cng khng theo tm hnh. Cc ngha nh vy u c phn bit trong A-t-m. Ban u phn bit nh vy, khi vo trong Bt-nh ba-la-mt, tht tng cc php thy u mt tng, l v tng, vo tm Pht tt c tng u dit. (Ht cun 26 theo bn Hn) --o0o

Cun 27
Chng 39 Cn thiu ---o0o---

Cun 28
Chng 40 - Gii Thch: Su Thn Thng Kinh: B-tt ma-ha-tt mun tr su thn thng, nn hc Btnh ba-la-mt. Lun. Hi: Nh ni trong phm Tn thn B-tt, cc B-tt u c nm thn thng, nay v sao ni mun tr su thn thng? p: Nm thng l s c ca B-tt, nay mun tr su thn thng l s c ca Pht. Nu B-tt c su thn thng tht, thi c th a n nn vn nh th. Hi: Trong phm Vng sanh ni: B-tt tr su thn thng, i n cc nc Pht, sao nay ni B-tt u c nm thng? p: Lu tn thng th su c hai th: 1. Lu v tp kh u ht. 2. Lu ht m tp kh chng ht. Tp kh khng ht nn ni u c nm thng, lu ht nn ni tr su thn thng. Hi: Nu B-tt ht lu, ti sao cn sanh? ti sao th sanh? Ht thy s th sanh u do i tng tc nn c, v nh go tuy c c rung tt, gieo ng thi, ti tm, cng khng th mc c. Cc bc thnh nhn thot khi lp v i, tuy c nhn duyn ca nghip hu lu sanh, cng khng th sanh c? p: Trc ni, B-tt vo php v, tr a v bt thi chuyn, ht nhc thn cui cng, c php tnh sanh thn; tuy dt cc phin no, m cn nhn duyn ca tp kh phin no, nn th php tnh sanh thn, ch chng phi sanh ba ci. Hi: A-la-hn phin no ht, tp kh cng cha ht v sao khng sanh?

p: A-la-hn khng c tm i t bi, khng c bn th nguyn ht thy chng sanh; li ly vic tc chng tht t, la sanh t. Li na, trc p c hai th lu ht, trong y khng ni B-tt c Lu tn thng, ch t ni ngi mun c su thn thng, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Ngha ca su thn thng nh Pht ni phm sau. Phm Tn thn B-tt trn kia, cng ni ngha nm thn thng ca B-tt. Hi: Thn thng c th lp th no? p: B-tt la nm dc, c cc thin, c t bi nn v chng sanh m th ly thn thng, hin cc vic hy hu k l, khin chng sanh tm c thanh tnh, v c sao? V nu khng c vic hy hu thi khng th khin nhiu chng sanh c . 1.i B-tt suy ngh nh vy ri, buc tm vo ch h khng trong thn, dit tng sc th trng, thng th ly tng rng nh, pht tm i dc tinh tn, tr tu tr lng, th sc tm c th ct ni thn cha? Tr lng ri, t bit sc tm ln, c th ct ni thn, v nh hc bay, thng b tng sc th trng m thng tu tp theo tng rng nh, by gi lin bay c. 2.Cng c th bin ha cc vt, khin t thnh nc, nc thnh t, gi thnh la, la thnh gi, cc i nh vy, u lm cho n chuyn i, khin vng thnh ngi gch, ngi gch thnh vng, cc vt nh vy, u khin bin ha. Mun bin t thnh nc, thng tu tp nim tng nc lm cho nhiu hn, khng cn nim tng tng t, khi y tng t theo nh nim tng bin thnh nc; cc vt nh vy, u c th bin ha. Hi: Nu nh vy th c khc g vi tu nht thit nhp? p: Tu nht thit nhp l bc u ca thn thng. Trc c nht thit nhp, tm bi x, tm thng x, lm cho tm nhu nhuyn chic phc, vy sau mi d vo thn thng. Li na, trong nht thit nhp, ch ring mnh t thy t bin thnh nc, cn ngi khc khng thy, trong thn thng thi khng vy, t thy tht l nc, ngi khc cng thy tht l nc. Hi: Nht thit nhp cng l i nh, c sao khng khin thnh l nc tht cho mnh v ngi u thy?

p: i tng ca php qun nht thit nhp rng, nn ch c th lm cho tt c thnh nc, m khng th lm cho tht l nc. Cn thn thng khng th khp tt c ch, m ch c th khin t chuyn thnh nc, bn thnh nc tht, v vy nn hai nh lc khc nhau. Hi: Vic bin ha ca hai nh y l tht hay l h? Nu tht, lm sao thnh vng, t thnh nc? Nu h, ti sao thnh nhn m lm vic khng tht? p: u tht, thnh nhn khng h, v nh ht ba c, v v cc php khng c tng nht nh, nn c th chuyn t thnh nc nh sp, keo l loi t m gp la thi tiu ra nc, thnh tng t. Nc gp lnh thi kt thnh bng, l tng cng, nha thnh vng, vng hng thnh ng hoc tr li . Chng sanh cng nh vy, c c th thnh thin, thin c th thnh c, v vy nn bit ht thy php khng c tng nht nh. Dng sc thn thng bin ha, l tht ch khng di. Nu php vn c tng nht nh, thi khng th bin. 3.Thn thng ca cc hin thnh, ty t ti i vi su trn, thy p c th sanh tng chn, thy xu c th sanh tng vui, cng c th la tng p xu m hnh tm x, y gi l ba loi thn thng. Thn thng t ti ny, ch Pht mi y . B-tt c thn thng do qua cc nc Pht, i vi ngn ng bt ng ca cc nc khc nhau v i vi m thanh ca chng sanh vi t, xa xi khng nghe c, nn cu c Thin nh thng. Thng nh ngh n nhiu loi ting ln, th ly tng y tu hnh, thng tu tp, nn c c tai to thnh bi sc thanh tnh ca t i ci Sc, c ri, bn nghe xa i vi m thanh ngi, tri, th, t, xa, gn u thng sut khng ngn ngi. Hi: Nh trong Thin kinh ni: Trc ht c Thin nhn, thy chng sanh m khng nghe c ting n, nn cu c Thin nh thng. c Thin nhn, Thin nh thy bit c thn hnh, m thanh ca chng sanh, m khng hiu c ngn ng, cc li lo, mng, kh, vui, nn cu c tr t v ngi. Ch bit li n m khng bit c tm n, nn cu c tr bit Tha tm. Bit tm n m cha bit n t u n, nn cu c Tc mng thng. bit t u n, li mun tr tm bnh ca n nn cu c Lu tn thng. c y nm thng ri, m khng th bin ha cho nn vic thot cha rng, khng th hng phc ngi t kin, ngi i phc c, nn cu c thn thng Nh . Th lp phi nh vy, c sao y ni trc tin cu thn thng Nh ?

p: Chng sanh k th th nhiu, k t th t, cho nn trc dng thn thng Nh , thn thng Nh gm c c th t, ngi c nhiu nn ni trc. Li na, cc thn thng c php khc nhau, s php khc nhau. c php nhiu th trc cu Thin nhn, v d c. Hnh gi dng cc nh sng mt tri, mt trng, sao, ngc, la th ly tng sng ca n, thng sing tinh tn, kho tu tp, ngy m khng i khc, hoc trn hoc di, hoc trc hoc sau, ng nht sng sut, khng b ngn ngi, khi y bt u c Thin nhn thn thng. Cc thn thng khc th lp c, nh va ni. Li na, Pht nh ch t chng c m th lp ni cho ngi. Pht u m c mt thng mt minh, l Nh thng v Tc mng minh; gia m c Thin nh thng v Thin nhn minh; cui m c Tha tm tr thng v Lu tn minh. Cu c minh phi dng cng nhiu nn ni sau. Thng v minh th lp c, nh bn qu Sa-mn, qu ln th sau. Hi: Nu Thin nhn d c nn trc, sao B-tt khng trc c Thin nhn? p: B-tt i vi cc php u d khng kh, cn ngi khc v n cn nn c kh c d. Li na, u m ma vng n mun chin u vi Pht, B-tt dng sc thn thng bin ha cc th lm cho binh kh ca ma u thnh anh lc, hng ma xong, tip ngh n thn thng mun cho y . Mng tm lin vo, lin c y thn thng. Hng ma xong, t ngh mt thn lm sao c sc ln? Bn cu Tc mng minh, t bit do nng lc phc c tch t nhiu i. Gia m ma lin i xa, vng lng khng ting, v thng xt tt c, ngh ti ting chng ma, pht sanh Thin nh thng v Thin nhn minh. Dng Thin nh y, nghe ting kh vui ca chng sanh trong mi phng nm ng. Nghe ting xong mun thy hnh n m b ngn che khng thy nn cu c Thin nhn. Lc cui m thy thn hnh chng sanh li mun bit tm n, nn cu Tha tm tr. Bit tm chng sanh u mun la kh cu vui, nn B-tt cu Lu tn thng. Trong cc th vui, vui Lu tn hn ht, nn lm cho chng sanh chng c. Hi: B-tt c v sanh php nhn, i i thng c qu bo thn thng, sao nay t ngh, thy chng sanh m khng bit tm n?

p: C hai hng B-tt: 1. Php tnh sanh thn B-tt. 2. V chng sanh nn phng tin chu lm thn theo php tc ca con ngi, sanh vo nh vua Tnh phn, ra do bn ca thnh, hi ngi gi, bnh, cht, lm v B-tt ngi di cy th vng, y su thn thng. Li na, B-tt thn thng, trc c m cha y , nay u m, gia m, cui m chng c, y l Pht thn thng. Lm theo php tc ca con ngi nn t nghi, khng c li. Hi: Theo th lp su thn thng, th nn trc ht l Thin nhn, cui cng l Lu tn thng. Song cng c khi khng theo th lp nh vy chng? p: Phn nhiu trc c Thin nhn, sau l Lu tn tr, hoc c khi ty ch a tu m c Thin nh trc hoc thn tc trc. C ngi ni, S thin, Thin nh d c, v c bn tm c gic qun (nhn, nh, thn, thc N.D); Nh thin, Thin nhn d c, v nhn thc khng c, tm thu nhip khng tn lon; Tam thin, Nh thng d c, v thn th hng khoi lc; T thin, cc thng u d c, v l ch ht thy an n. Ngha ca Tc mng, Tha tm, Lu tn nh trong on Mi lc ni. Kinh: Mun bit ht thy chng sanh tm xu hng v u, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Trong su thng ni thn thng bit Tha tm, sao nay cn ni li? p: Cnh gii ca Tha tm thng t, ch bit c tm tm s php ca chng sanh hin ti ci Dc ci Sc, ch khng bit c tm tm s php ca chng sanh qu kh, v lai v ci V sc. Phm phu thng i vi T thin a trn, ty theo ch c thn thng tr xung, bit khp c tm tm s php ca chng sanh trong bn chu thin h; Thanh vn thng i vi T thin trn, ty theo ch c thn thng tr xung, bit khp c tm tm s php ca chng sanh trong ngn th gii. Bch-chi Pht thng, i vi T thin a trn, ty theo ch c thn thng tr xung, bit khp c tm tm s php ca chng sanh trong trm ngn th gii. Ngi n cn a trn khng th bit tm tm s php ca ngi li cn a di; phm phu khng bit c tm tm s php ca Thanh vn,

Thanh vn khng bit c tm tm s php ca Bch-chi Pht; Bch-chi Pht khng bit c tm tm s php ca Pht. V vy nn ni mun bit ht thy chng sanh tm hnh hng v u, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Hi: Ly tr g m bit c tm tm s php ca ht thy chng sanh? p: Cc c Pht c gii thot v ngi, vo trong gii thot y c th bit c tm tm s php ca ht thy chng sanh. Cc i B-tt c gii thot v ngi tng t, cng c th bit tm tm s php ca ht thy chng sanh. Tn hc B-tt mun c gii thot v ngi ca i B-tt y v ca Pht, dng gii thot v ngi y m bit tm tm s php ca ht thy chng sanh. i B-tt th mun c gii thot v ngi ca Pht, nn tuy ni bit Tha tm thng, nay cn ni mun bit ht thy chng sanh tm xu hng v u, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Hi: Tm xu hng v u, tm c i hay khng i? Nu c i, thi y khng c tm, ging nh ngi cht; nu khng i thi lm sao bit c? Nh Pht ni, nng duyn php m c thc sanh ra, nu khng i thi khng ha hp (vi php N.D)? p: Tm khng i khng m c th bit, nh trong kinh Bt-nh bala-mt ni: Ht thy php khng c tng i n, lm sao ni tm c i n? Li ni cc php khi sanh khng t u n, khi dit khng i u, nu c n i tc ri vo thng kin. Cc php khng c tng nht nh. V vy nn ch do trong su cn ngoi su trn ha hp sanh su thc, v sanh su th, su tng, su t. Do vy, nn tm nh huyn ha, c th bit tm tm s php ca ht thy chng sanh, m khng c ngi bit, khng c ngi thy. Nh trong phm Tn thn i tha ni: Nu tm tm s php ca ht thy chng sanh, tnh tht c khng h di, thi Pht khng th bit tm tm s php ca ht thy chng sanh; v tm tm s php ca ht thy chng sanh, tnh tht h di, khng n khng i, nn Pht bit c tm tm s php ca ht thy chng sanh. V nh T-kheo ngi tham cu th khng c cng dng, ngi khng tham cu thi khng thiu thn chi. Tm cng nh vy, nu phn bit th tng, thi khng c tht tng php, khng c tht tng php, thi khng th thng sut bit tm tm s php ca ht thy chng sanh. Nu khng th tng, khng phn bit, thi c tht tng php, c tht tng php nn c th thng sut bit tm tm s php ca ht thy chng sanh khng ngn ngi.

Hi: Cc tm ca tt c chng sanh c th bit c ht ? Nu bit ht thi chng sanh c bin gii, nu khng bit th c sao ni mun bit ht thy chng sanh tm xu hng v u? Lm sao Pht c c nht thit chng tr? p: Tm tm s php ca tt c chng sanh, c th bit ht c, v c sao? V nh trong Kinh ni: Trong tt c ngi ni tht, Pht l hn c. Nu khng th bit tm ca ht thy chng sanh n tn bin t, th sao Pht ni bit ht? Cng khng gi l ngi nht thit tr, nhng li Pht ni u tht, chc chn phi tht c ngi nht thit tr. Li na, chng sanh tuy v bin th nht thit chng tr cng v bin. V nh hp ln np cng ln. Nu tr tu c bin m chng sanh v bin, mi nn c vn nn y. Nay tr tu v chng sanh u v bin, thi vn nn ca ng sai. Li na, nu ni hu bin v bin, hai iu y trong Pht php b qua khng p. Mi bn vic y h di khng tht, v v ch nn khng nn ct nn. Hi: Nu hu bin v bin, u khng tht, nhng Pht nhiu ch ni v bin, nh ni chng sanh c si i tr li y v th v bin, mi phng cng v bin t? p: Chng sanh v bin, tr tu Pht v bin, y l tht. Nu ai chp trc v bin, th tng h lun, Pht ni l t kin. V nh ni th gian thng hoc v thng, c hai u in o, ri vo trong mi bn nn vn, nhng Pht phn nhiu dng ngha v thng chng sanh, t dng ngha hu thng. Nu chp trc v thng, th tng h lun, th Pht ni l t kin h vng. Nu khng chp trc v thng, bit v thng tc l kh, kh tc l v ng, v ng tc l khng, c nh vy nng v thng qun m vo cc php khng, bn l tht. V vy nn bit v thng ng vo trong chn , l tht, ng vo trong mi bn nn vn, v l do chp trc, nn ni l t kin. Th nn ni v thng r v bin, v bin nn chng sanh nhm chn sanh t di lu, v nh bn mi T-kheo nc Ba-l cng tu mi hai tnh hnh, i n ch Pht, Pht dy cho hnh ym ly. Pht hi T-kheo: Nm sng l Hng-gi, Lam-mu-na, Tt-la-do, A-chla-b-, Ma-h, t ch pht nguyn chy vo bin c, nc trong bin y nhiu hay t? T-kheo tha: rt nhiu! Pht ni: Ch mt ngi trong mt kip, khi lm sc sanh b git, ct, lt, hoc khi phm ti b ct tay chn, cht

u, huyt chy ra nh vy, nhiu hn nc bin kia. Nh vy trong v bin i kip, th thn xut huyt khng th k xit, ku khc ri l v ung sa m, cng nhiu nh vy. Mt ngi trong mt kip cha xng cht qu hn ni ln T-ph-la (ni ny ngi Thin trc thng trng thy, d tin, cho nn ni n). Chu kh sanh t trong v lng kip nh vy. Cc T-kheo nghe nh vy, nhm ght th gian, tc thi c o. Li na, nghe ni mi phng chng sanh nhiu v bin lin sanh tm hoan h th gii bt st c v bin phc c. Do nhn duyn y i B-tt mi pht tm, ht thy chng sanh trong th gian u nn cng dng, v c sao? V chng sanh trong v bin th gii, nn cng c cng v bin, c li ch nh vy nn ni V bin. V vy nn ni bit ht thy chng sanh tm xu hng v u, nh mt tri chiu thin h, mt lc cng chiu n, khp ni u sng. Kinh: B-tt ma-ha-tt mun hn tr tu ca ht thy Thanh vn, Bch-chi Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Th no l tr tu ca Thanh vn, Bch-chi Pht? p: Do tng chung tng ring qun tht tng cc php, l tr tu Thanh vn, nh trong Kinh ni: u ly tr tu phn bit cc php, sau dng tr tu Nit-bn. Tr tu phn bit cc php l tng ring, tr tu Nitbn l tng chung. Li na, bit php y l m, php y l tri, l lu chuyn, l tr v, l sanh, l dit, l v ngt, l tai ha, l nghch, l thun, l b ny, l b kia, l th gian, l xut th gian, phn bit cc php theo hai mn, gi l tr tu Thanh vn. Li na, c ba th tr tu, l bit nm th un tp nh vy, tn nh vy, xut nh vy; l v ngt, l tai hon, l xut ly. Tr tu tng ng vi ba gii thot mn. Nh vy phn bit cc php theo ba mn. Li na, c bn th tr tu, l tr v bn nim x; php tr; t tr (loi tr), tha tm tr, th tr; kh tr, tp tr, dit tr, o tr; tr bit bt tnh, tr bit v thng, tr bit kh, tr bit v ng; tr bit v thng, tr bit kh, tr bit khng, tr bit v ng; php tr, t tr, tn tr, v sanh tr. Nh vy phn bit cc php theo bn mn.

Li na, t kh php tr nhn tu cho n Khng khng tam-mui, V tng v tng tam mui, V tc v tc tam-mui tr, cc tr tu c c khong trung gian y u l tr tu Thanh vn. Ni lc l nhm chn th gian nim tng Nit-bn, y gi l tr tu Thanh vn. Li na, nh trong phm Bt-nh ba-la-mt ngha ni: tng tr tu Btt v tr tu Thanh vn l mt tr tu. Ch v Thanh vn khng c phng tin, khng c th nguyn rng ln trang nghim, khng c tm i t i bi, khng cu ht thy Pht php, khng cu nht thit chng tr bit ht thy php, ch nhm chn gi, bnh, cht, dt cc i buc rng, thng n Nitbn, y l khc. Hi: Thanh vn nh vy, cn tr tu Bch-chi Pht th no? p: Tr tu Thanh vn tc l tr tu Bch-chi Pht, ch c sai bit l thi tit, li cn, phc c. Thi tit l lc khng c Pht i cng khng c Pht php, do mt t nhn duyn xut gia c o, gi l Bch-chi Pht. Li cn l khc, php tng l ng, ch do tr tu vo su m c o Bch-chi Pht. Phc c l c tng, hoc mt tng, hai tng cho n 31 tng. Hoc gp c thnh php trong Pht php i trc, sau khi php dit chng thnh A-la-hn, y gi l Bch-chi Pht, thn khng c tng ho. C v Bch-chi Pht mau nht l tu hnh bn i, lu l tu hnh trm kip, nh Thanh vn c v mau l ba i lu l 60 kip. Ngha ny trc ni rng. Hi: Nh Pht ni bn qu Sa-mn, bn bc thnh nhn, t Tu-hon cho n A-la-hn; nm hng Pht t, t Tu--hon cho n Bch-chi Pht; ba th B- l Thanh vn B-, c-gic B-, Pht B-. Nh vy, trong qu, trong Thnh, trong Pht t, trong B- u khng c B-tt, ti sao ni B-tt hn ht thy Thanh vn, Bch-chi Pht tr tu? p: Pht php c hai: 1. Thanh vn, Bch-chi Pht Pht php. 2. i tha php. Php Thanh vn nh nn ch tn thn vic Thanh vn, khng ni n vic B-tt; php i tha rng ln nn ni vic ca i B-tt l pht tm, tu hnh, mi a, vo php v, tnh quc Pht, thnh tu chng sanh, chng c Pht o. Trong php ny ni, B-tt di Pht, hy nn nh cng dng Pht. Hay qun cc php tng nh vy, y l phc in, hn Thanh vn, Bch-chi Pht. Nh vy, trong kinh i tha ni ni u tn thn tr tu i B-tt hn Thanh vn, Bch-chi Pht. Nh trong kinh Bu nh ni: Chuyn lun thnh

vng thiu mt khng ngn ngi con, tuy c i lc, m ch thin, ngi i khng qu trng. Cn ging Chuyn lun thnh vng tht, d trong thai mi by ngy u, c ch thin qu trng, v sao? V 999 ngi con khng th ni c dng ging Chuyn lun thnh vng, lm sao ngi i c vui hin ti v tng lai. Cn ging Chuyn lun thnh vng tht, tuy trong thai nhng chc chn c th ni ngi Thnh vng, cho nn c cung knh. Cc A-la-hn, Bch-chi Pht cng vy, tuy c nm cn, nm lc, by gic , tm thnh o, su thn thng, cc thin nh, lc tr tu, tht t c chng, lm phc in cho chng sanh, m mi phng ch Pht khng qu trng. B-tt tuy cn trong bo thai cc kit s phin no, ba c tham dc tri buc, khi mi pht o tm v thng cha c th lm g m c ch Pht qu. V v y dn dn s thc hnh su Ba-la-mt, c lc phng tin, vo a v B-tt, cho n c nht thit chng tr, v lng chng sanh, khng dt ht ging Pht, ht ging php, ht ging Tng, khng dt mt nhn duyn ca s thanh tnh an lc ci tri, ci ngi. Li nh chim Ca-lng-tn-gi, cn trong v trng pht ra m thanh vi diu hn cc loi chim khc. i B-tt cng nh vy. Tuy cha ra khi v v minh m m thanh thuyt php ngh lun hn Thanh vn, Bchchi Pht v ngoi o, nh trong kinh Minh vng ni: Tu mng X-li-pht bch Pht rng, bch Th Tn! Cc B-tt thuyt php, nu ai hiu c, c cng c ln, v sao? V cho n c nghe tn cc B-tt y cng c li ch ln, hung g c nghe cc v thuyt php. Bch Th Tn! V nh trng cy, khng nng ni t m mun c gc, cnh, cng, l, thnh hoa qu, l iu kh c. Cc B-tt tu hnh cng nh vy, khng tr ni ht thy php m hin tr sanh t, trong th gii ch Pht, t ti vui ni php tr tu, ai nghe c php do i tr tu du h t ti vui ni y m khng pht tm V thng Chnh ng Chnh gic. By gi trong hi c Ph Hoa B-tt ni vi X-li-pht: Trng lo l bc tr tu nht trong hng t Pht, nay Trng lo i php tnh cc php chng c chng? sao khng dng i tr tu t ti vui thuyt php? X-li-pht ni: Cc t Pht, ng nh cnh gii ca h, thi c th c thuyt php. Ph Hoa b-tt li hi: Php tnh c cnh gii khng? X-li-pht ni: Khng.

Nu php tnh khng c cnh gii, c sao Trng lo ni ng nh cnh gii ca h thi c th c thuyt php? X-li-pht ni: Ty ch php chng c m thuyt. Ph Hoa li ni: Trng lo ly php tnh v lng tng lm cnh chng ? X-li-pht ni: Phi. Ph Hoa ni: Sao nay ni ty ch chng c m thuyt? Nh php tnh chng c l v lng thi thuyt cng phi v lng, m php tnh v lng th chng phi tng lng c? X-li-pht ni: Php tnh chng phi tng nm bt c. Ph Hoa ni: Nu php tnh chng phi tng nm bt c, thi ng la php tnh c gii thot chng? X-li-pht ni: Khng! v sao? V php tnh l tng khng bin hoi. Ph Hoa ni: Thnh tr m ng chng c cng nh php tnh ? X-li-pht ni: Ti mun nghe php, chng phi lc thuyt. Ph Hoa ni: Ht thy php nht nh trong php tnh, c ngI nghe, ngi ni ? X-li-pht ni: Khng. Ph Hoa ni: Sao ng ni ti mun nghe php chng phi lc thuyt. X-li-pht ni: Pht ni hai hng ngi c phc v lng l ngi nht tm thuyt php v ngi nht tm nghe php. Ph Hoa ni: ng vo trong dit tn nh, c th nghe php chng? X-li-pht ni: Ny thin nam t! Trong dit tn nh khng nghe php. Ph Hoa ni: ng tn th ht thy php tng thng tch dit chng?

X-li-pht ni: Tin vic y! Ph Hoa ni: Php tnh thng tch dit nn khng nghe php, v sao? V cc php tng thng tch dit. X-li-pht ni: ng c th khng dy khi nh m thuyt php chng? Ph Hoa ni: Khng c Php no chng phi tng nh. X-li-pht ni: Nu nh vy, thi nay ht thy phm phu u l thin nh? Ph Hoa ni: Phi! Ht thy phm phu u l thin nh. X-li-pht ni: Thin nh g m ht thy phm phu u thin nh? Ph Hoa ni: V tam-mui php tnh bt hoi, nn bit thy phm phu u l thin nh. X-li-pht ni: Nu nh vy thi phm phu vi thnh nhn khng khc g nhau? Ph Hoa ni: Ti cng khng mun khin cho phm phu v thnh nhn c sai khc, v sao? V thnh nhn khng c php dit, phm phu cng khng c php tnh. Hai tng y u khng ra ngoi php tnh. X-li-pht ni: Thin nam t! Th no l tng php tnh? p: l iu bit thy ca Trng lo lc c o. Li hi: Sanh php thnh chng? - Khng. - Dit php phm phu chng? - Khng. - c php tnh chng? - Khng.

- Thy bit php ngi phm phu chng? - Khng. - Vy Trng lo dng tri kin no m c thnh o? X-li-pht ni: Ngi phm phu nh (chn nh), T-kheo c gii thot nh, T-kheo vo V d Nit-bn nh; nh y mt nh nh khng sai khc. Ph Hoa ni: X-li-pht, y l tng php tnh nh, bt hoi nh, dng nh y s bit ht thy php u nh. X-li-pht li bch Pht rng: Bch Th Tn, v nh ng la ln, khng vt g khng t chy. Cc thng nhn y thuyt php cng nh vy, ht thy php u vo trong php tnh. Li nh trong kinh T-ma-la-ct ni: Cc Thanh vn, X-li-pht... u t ni rng: Ti khng kham n ch kia hi thm bnh c. Mi ngi t ni v trc b T-ma-la-ct qu mng. Nh vy, trong cc Kinh ni tr tu B-tt hn Thanh vn, Bch-chi Pht. Hi: Nhn duyn g m tr tu B-tt hn Thanh vn, Bch-chi Pht? p: Nh trong kinh Din Bn sanh ni: Tr tu B-tt, t v lng Atng-k kip li y, tp hp cc tr, trong v lng kip, khng kh g khng hnh, khng kh g khng lm, ch v cu php, nn nhy vo la, nhy t ni cao, chu kh ct lt, ly xng lm vit, ly huyt lm mc, ly da lm giy, vit chp kinh php, nh vy v php nn th v lng kh, v tr tu nn i i cng dng thy dy php xem nh Pht. Tt c Kinh sch u c tng, gii ni, trong v lng A-tng-k kip, thng suy ngh tr lng, tm cu cc php tt xu, su cn, thin chng thin, lu chng lu, thng chng thng, c, khng... suy ngh phn bit vn nn, v tr tu nn cng dng ch Pht v B-tt, Thanh vn, nghe php, vn nn, tn th, ghi nh ng, nh php tu hnh; nhn duyn tr tu y nh vy, lm sao khng hn A-la-hn, Bch-chi Pht? Li na, tr tu B-tt, c nm Ba-la-mt gip trang nghim, c lc phng tin, i vi ht thy chng sanh c tm t bi, nn khng b t kin chng ngi. Tr trong mi a, th lc tr tu su ln. V nhn ln nn

hn Thanh vn, Bch-chi Pht. V nhn ln nn ci nh t hoi. A-la-hn, Bch-chi Pht, khng c vic y. V vy nn ni mun hn tr tu Thanh vn, Bch-chi Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Mun c cc -la-ni mn, cc Tam-mui mn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: -la-ni nh trong chng Tn B-tt ni: Mn l cc php phng tin c -la-ni, nh ba tam-mui gi l ca gii thot. Th no l phng tin? Nu ngi mun c gi gn nhng iu nghe, khng mt, hy nn nht tm ghi nh, lm cho tm ghi nh tng trng, trc nn ni vic tng t, buc tm khin bit vic khng thy c, nh Chu-li Bn--ca, buc tm ni tm d chi giy, khin ngh nh thin nh m tr tm nh cu. Nh vy ngi bt u hc Vn tr -la-ni, ba ln nghe c th c, tm cn dn dn lanh li, th hai ln nghe c th c, khi thnh tu th mt ln nghe c th c, c ri nh mi khng qun; y l phng tin ban u ca Vn tr -la-ni. Hoc c khi B-tt vo trong thin nh, c mn gii thot khng qun, do nng lc gii thot khng qun, do nng lc gii thot khng qun, m ht thy ngn ng thuyt php cho n mt cu mt ch, u khng th qun. l phng tin th hai. Hoc c khi do nng lc thn ch nn c Vn tr -la-ni. Hoc c khi do hnh nghip nhn duyn i trc, khi sanh ra nghe g u nh c khng qun. Nh vy gi l ca vo Vn tr -lani. Li na, B-tt nghe ht thy m thanh ng ngn, phn bit gc ngn, qun tht tng n, bit m thanh ng ngn nim nim sanh dit, m thanh dit ri, m chng sanh nim nim chp th tng, nh ngn ng dit y, ri ngh rng, ngi mng ta, lin sanh sn hn. Nghe ngi khen cng nh vy. B-tt qun chng sanh c nh vy, tuy c b mng nhic trm ngn kip, khng sanh tm gin, hoc ngi khen trm ngn kip, cng khng vui mng. Bit m thanh sanh dit nh ting vang. Li nh ting trng, khng c ai lm. Nu khng ai lm, l khng c ni chn, rt ro khng, ch la di tai ngi ngu; nh vy gi l vo m thanh -la-ni.

Li na, c -la-ni ly hai mi bn ch m thu nhip ht tt c ngn ng danh t. Nhng g l hai mi bn ch? l A-la-ba-gi-na..., A- (ban u), A-nu-ba-ni (bt sanh). V B-tt tu hnh -la-ni nghe ch A y, tm lin vo tt c php ban u chng sanh. Cc ch nh vy, mi ch theo ch nghe, u a vo trong tht tng ht thy cc php; y gi l T nhp mn -la-na, nh trong phm Ma-ha-din ni cc t mn. Li na, B-tt c cc tam-mui ht thy ba i sng sut khng ngi, i vi mi tam-mui c v lng v s -la-ni. Nh vy ha hp gi l nm trm -la-ni mn, y l tng cng c thin php ca B-tt; nh vy gi l -la-ni mn. Cc tam-mui mn: Tam-mui c hai: Tam-mui trong php Thanh vn; tam-mui trong php i tha. Tam-mui trong php Thanh vn: l ba tam-mui. Li na, ba tam-mui l: Khng khng tam-mui, V tng v tng tam-mui, V tc v tc tam-mui. Li c ba tam-mui l c gic c qun, khng gic c qun, khng gic khng qun. Li c nm chi tam-mui, nm tr tam-mui... y gi l cc tam-mui. Li na, ht thy thin nh cng gi l nh, cng gi l tam-mui. T thin cng gi l thin, cng gi l nh, cng gi l tam-mui. Tr T thin, cc nh khc cng gi l nh, cng gi l tam-mui, cng gi l thin. nh trong mi a, gi l tam-mui. C ngi ni: Dc gii a cng c tam-mui, v c sao? V trong Dc gii c hai mi hai o phm nn bit c tam-mui. Nu khng tammui thi khng th c cng c thm diu y. Li na, trong ngn cu hi c cu hi ny: Trong bn thnh chng, my h thuc Dc gii, my h thuc Sc gii, my h thuc V sc gii, my khng h thuc? p: Tt c nn phn bit. Bn thnh chng hoc h thuc Dc gii, hoc h thuc Sc gii, hoc h thuc V sc gii, hoc khng h thuc. Bn nim x, bn chnh cn, bn nh tc cng nh vy. Do ngha nn bit Dc gii c tam-mui. Nu tm tn lon lm sao c php thng diu. V vy nn tam-mui u c trong chn a (t

ng th tp c a n phi phi tng x a N.D). Cc tam-mui nh vy, trong A-t-m c phn bit rng. Tam-mui trong php i tha: T Th-lng-nghim tam-mui, cho n tam-mui h khng t gii thot khng vng mc. Li nh tam-mui thy ht thy Pht, cho n ht thy Nh Lai gii thot. Tu qun v lng v s B-tt tam-mui, nh S t tn thn tam-mui... Nh c tam-mui tn l V lng tnh. B-tt c tam-mui ny, hay th hin thn ht thy thanh tnh. C tam-mui tn l Oai tng. B-tt c tam-mui ny, hay cp mt oai c mt tri mt trng. C tam-mui tn l Dim sn, B-tt c tam-mui ny, hay cp mt oai c ca -thch Phm thin. C tam-mui tn l Xut trn, B-tt c tam-mui ny, hay dit ht thy ba c cho i chng. C tam-mui tn l V ngi quang, B-tt c tam-mui ny, hay chiu soi ht thy ci Pht. C tam-mui tn l Khng qun ht thy php. B-tt c tam-mui ny c th ghi nh ht thy php Pht ni v ging ni li li Pht cho ngi khc. C tam-mui tn l Ting nh sm. B-tt c tam-mui ny, c th dng Phm thanh nghe khp mi phng Pht quc. C tam-mui tn l Lm vui thch cho ht thy chng sanh. B-tt c tam-mui ny, hay lm cho ht thy ngi c thm tm hoan h. C tam-mui tn a thy khng chn. B-tt c tam-mui ny, ht thy chng sanh a thy a nghe khng bit nhm chn. C tam-mui tn l Qu bo cng c vui trong mt duyn khng th ngh bn. B-tt c tam-mui ny, thnh tu ht thy thn thng.

C tam-mui tn l Bit ht thy m thanh ng ngn. B-tt c tammui ny c th ni ht thy m thanh ng ngn, trong mt ch ni ra ht thy ch, trong ht thy ch ni ra mt ch. C tam-mui tn l Nhm ht thy phc c nghip qu bo sanh. B-tt c tam-mui ny, thng im lng nhp nh, m vn khin chng sanh nghe m thanh su Ba-la-mt, php chng ca Pht, Thanh vn, Bchchi Pht, m v B-tt y tht khng ni mt li. C tam-mui tn l Vt cao ht thy -la-ni vng. B-tt c tammui ny th c vo v lng v bin cc -la-ni. C tam-mui tn l Ht thy vui ni. B-tt c tam-mui ny vui ni ht thy ch, ht thy m thanh, ng ngn, th d, nhn duyn. Nh vy l v lng tam-mui th lc. Hi: Tam-mui y chnh l ca tam-mui chng? p: Tam-mui chnh l ca tam-mui. Hi: Nu nh vy, sao khng ch ni tam-mui, m cn ni ca tammui? p: Tam-mui ca ch Pht v lng v s nh h khng v bin, B-tt lm sao c ht. B-tt nghe n tam-mui y tm lin thi mt, v vy Pht ni ca tam-mui. Vo trong mt ca, thu nhip v lng tammui. Nh cm mt gc o, lin c c o; cng nh bt c ong ch, c by ong u gom ht. Li na, trin chuyn lm ca, nh tr gii thanh tnh, mt lng tinh tn, u m cui m, thng tu t duy, la nm dc lc, buc tm mt ch. Hnh phng tin y, c tam-mui y, y gi l ca tam-mui. Li na, tam-mui thuc Dc gii, l ca tam-mui V o a; tammui V o a l ca tam-mui S thin; tam-mui S thin v Nh thin bin a l ca vo tam-mui Nh thin, cho n tam-mui Phi hu tng phi v tng x cng nh vy. Non php nh l ca vo tam-mui nh php; nh php l ca vo tam-mui nhn php; nhn php l ca vo tam-mui th nht php; th

nht php l ca vo tam-mui kh php nhn; kh php nhn... cho n l ca vo tam-mui Kim cang. Lc ni, ht thy tam-mui c ba tng l nhp, tr, xut. Tng xut, tng nhp gi l ca, tng tr l th tam-mui. Cc php nh vy l tam-mui trong php Thanh vn. Ca tam-mui trong php i tha, nh cc tam-mui trong Thin bala-mt ngha, phn bit ni rng. Li na, Thi-la ba-la-mt l ca tam-mui, v sao? V ba chi l Pht o, l gii chi, nh chi, tu chi. Gii chi thanh tnh l ca ca nh chi, v gii hay sanh nh; nh chi hay sanh tu chi. Ba chi y hay dt phin no, hay cho Nit-bn, v vy Thi-la ba-la-mt v tr tu l ca gn ca tammui. Cn ba Ba-la-mt kia, tuy c ngha ca m l ca xa, nh do b th c phc c, c phc c nn s nguyn thnh tu, c s nguyn thnh tu nn tm nhu nhuyn, tm t bi nn bit s ti, bit ngh ti chng sanh, qun th gian khng, v thng, nn nhip tm hnh nhn nhc; nhn nhc cng l ca tam-mui. Tinh tn l ch tm i vi nm dc tr nm trin ci, nhip tm khng lon, tm i thi thu li khng cho chy lon, l ca tam-mui. Li na, S a l ca vo tam-mui Nh a. Nh vy trin chuyn cho n cu a l ca vo tam-mui Thp a. Thp a l ca vo tam-mui ca v lng ch Pht. Nh vy mi mi lm ca tam-mui. Hi: -la-ni mn v tam-mui mn l ng hay l khc? Nu ng, sao cn ni li. Nu khc, ngha th no? p: Trc ni tam-mui mn v -la-ni mn khc nhau, nay s ni li: Tam-mui ch l php tng ng vi tm, cn -la-ni cng tng ng vi tm, cng khng tng ng vi tm. Hi: Sao bit -la-ni khng tng ng vi tm? p: Nh ngi c Vn tr -la-ni, tuy tm ni sn hn n cng khng mt, thng i theo ngi, nh bng theo hnh. Tu hnh tam-mui lu quen sau thnh -la-ni, nh chng sanh tp lu thi dc thnh tnh. Tam-mui cng vi tr tu bit tht tng cc php, pht sanh -la-ni, nh bnh t mi nn c la nung chn, c th gi nc khng chy, cng c

th gip cho ngi qua sng. Thin nh khng tr tu cng nh bnh t mi nn, nu c c tr tu bit tht tng, nh bnh t mi nn c la t chn, c th gi gn v lng cng c hai i ca B-tt, B-tt cng nhn m c , n Pht. Nh vy l ch sai khc gia tam-mui v la-ni. Hi: Sao trong php Thanh vn khng c danh t -la-ni, ch trong php i tha mi c? p: Trong php nh khng c php ln, ng khng nn hi, trong php ln khng c php nh, thi nn hi. Nh trong nh ngho khng c vng bc khng nn hi. Li na, Thanh vn khng n cn cha nhm cc cng c lm, ch dng tr tu cu thot kh gi, bnh, cht. V vy ngi Thanh vn khng dng -la-ni gi gn cc cng c, v nh ngi kht, ch mt bm nc l , khng cn bnh ng nc, nu cung cp cho i chng nhn dn, thi cn bnh ng nc. B-tt v ht thy chng sanh nn cn -la-ni gi gn cc cng c. Li na, trong php Thanh vn phn nhiu ni cc php sanh dit v thng. Cc lun ngh s ni: Cc php v thng, nu v thng thi khng cn -la-ni, v c sao? V cc php v thng thi khng gi gn c, ch c hnh nghip nhn duyn qu kh khng mt. Ging nh qu bo v lai, tuy khng m t sanh, hnh nghip nhn duyn qu kh cng nh vy. Trong php i tha, tng sanh dit khng tht, tng chng sanh chng dit cng khng tht. Cc qun cc tng u dit, y l tht. Nu gi gn php qu kh thi khng li. V gi gn cc cng c thin php thin cn qu kh, nn cn c -la-ni. -la-ni i i thng theo B-tt, cn cc tam-mui khng nh vy, hoc c khi thay i thn thi mt. Nh vy cc th phn bit -la-ni, cc tam-mui. V vy nn ni mun c cc -la-ni, cc tam-mui mn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. (Ht cun 28 theo bn Hn)

--o0o --

Cun 29
Chng 41 - Gii Thch: Ty H, Hi Hng... Kinh: Mun do tm ty h trong mt nim m vt qu ht thy ngi b th cu Thanh vn, Bch-chi Pht, cn nn hc Bt-nh bala-mt. Mun do tm ty h trong mt nim m vt qu ht thy ngi tr gii cu Thanh vn, Bch-chi Pht, cn nn hc Bt-nh bala-mt. Mun do tm ty h trong mt nim m vt qu ht thy ngi tu tam-mui, tr tu gii thot, gii thot tri kin cu Thanh vn, Bch-chi Pht, cn nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: Tm ty h th nh trong phm Ty h ni ri. Li na, ty h l khi thy c ngi lm vic cng c sanh tm hoan h theo, m tn thn rng: Lnh thay! trong th gii v thng, b si m che lp, m c th m rng i tm, kin lp cng c y, th nh cc th hng thm, mt ngi bn, mt ngi mua, ngi hai bn cng ngi c mi thm, m mi thm khng tn, hai ngi ch khng mt chi. Nh vy c ngi th, c ngi th nhn, c ngi bn hoan h theo, u c cng c, m hai ngi ch kia khng mt chi. Tng trng nh vy gi l ty h. Do vy, B-tt ch em tm ty h, m vt qu ngi cu nh tha, hung chi t mnh lm b th. Hi: Ti sao B-tt c th do tm ty h m vt trn ngi cu Thanh vn, Bch-chi Pht em ti vt b th? p: Thanh vn, Bch-chi Pht lm b th, B-tt bn trng thy nht tm nim ty h khen rng: Lnh thay! ly phc c ty h y hi hng n V thng Chnh ng Chnh gic, v ht thy chng sanh, v nh c v lng Pht php. Do hai cng c ny vt trn ngi b th cu Thanh vn, Bch-chi Pht. Li na, ly tm tr tu bit tht tng cc php m ty h, nn vt trn ngi b th cu Thanh vn, Bch-chi Pht. Li na, B-tt em phc c qu bo do tm ty h sanh, m hi hng cng dng ba i mi phng Pht, nn vt trn ngi b th cu Thanh vn, Bch-chi Pht, v nh ngi em mt t vt dng ln quc

vng, c p tr rt nhiu. Li nh thi kn, so, dng hi t m m thanh rt ln. Li na, B-tt ly cng c ty h ha hp vi v lng cc cng c khc, cho n khi php dit cng khng ht, v nh mt t nc vo trong bin ln, th khi kip tn n mi ht. Cng c tr gii, thin nh, tr tu, gii thot, gii thot tri kin cng nh vy. Hi: Di Pht c B-tt, di B-tt c Thanh vn, Bch-chi Pht, nay ni B-tt mun hn ngi b th cu Thanh vn, Bch-chi Pht, th c g l? p: Khng ly cng c b th, tr gii... ca Thanh vn, Bch-chi Pht so vi cng c ca B-tt, m ch ly tm ty h c th hn, hung g cng c m B-tt t lm. Ngi Thanh vn, Bch-chi Pht, em thn sing lm cng c b mt mi, B-tt yn lng ty h, m phc c ca nng lc tr tu qu hn Thanh vn, Bch-chi Pht, v nh ngi th, ch dng tr tu by v ri b i, ngi cm ru ba mt nhc ti ngy, m tnh cng lnh thng th ngi th c gp ba. Li nh nh gic, ngi chin u mo him cht, m ch tng lnh cng. Hi: Nu tm ty h hn s b th, tr gii, c sao ch ni B-tt ty h l hn? p: Ngi phm phu b phin no che tm, chp ng cha dt, m vui th gian, lm sao hn c ngi cu Thanh vn, Bch-chi Pht, li tuy hn n, nhng ng a v Thanh vn, nn khng ni. Hi: Cng c ca Thanh vn, Bch-chi Pht. Php cng c rt nhiu, c sao ch ni su php? p: V trong su php ny nhip ht php ca Thanh vn, Bch-chi Pht. Nu ni b th l ni cng c ca tn nghe, v sao? V trc nghe ri mi tin, tin ri mi b th. B th c hai th l: 1. Ti th, 2. Php th. Tr gii nhip ba gii l: lut nghi gii, nh cng gii, o cng gii (v lu gii).

nh nhip cc thin, nh, gii thot, tam-mui... Tu nhip vn tu, t tu, tu tu. Gii thot nhip hai gii thot l hu vi gii thot, v vi gii thot. Gii thot tri kin nhip tn tr, t bit lu hoc ht, gii thot khi ba ci, trong thy bit r rng. Trong y ni tr o php v thnh o php. Li na, nu cng c khng hng n Nit-bn, th trong y khng ni vt qu, v cng c y mng. Hi: Hn l ch cho th lc tranh ginh nhau, nay B-tt khng cnh tranh vi Thanh vn, Bch-chi Pht, c sao ni hn? p: Hn l cng trong mt vic, m do tm lc tr tu phng tin cho nn c phc nhiu, v nh ngi i vi ci hoa ch ly hng sc, cn con ong ch ly v lm thnh mt. Cng nh ly nc, cha ln thi c nhiu, cha nh thi c t. Do cc v d nh vy, bit em tm ty h thm su mnh li, c tr tu tng ng, nn cng c hn b th cu Thanh vn, Bch-chi Pht. Su php ny, u ht l b th, nh trong ngha n ba-la-mt phn bit ni v php ca Thanh vn, Bch-chi Pht. Tr gii nh trong ngha Thi-la ba-la-mt phn bit ni v php ca Thanh vn, Bch-chi Pht. Tam-mui, tr tu, gii thot, gii thot tri kin nh trong ngha nim Pht phn bit ni. Kinh: Mun do tm ty h trong mt nim m vt qu ht thy ngi tu cc thin, nh, gii thot, tam-mui cu Thanh vn, Bchchi Pht, cn nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: Thin nh l bn thin v chn nh th . Gii thot tam-mui l tm bi x, ba gii thot mn, tu gii thot, cng gii thot, thi gii thot, bt thi gii thot, hu vi gii thot, v vi gii thot... Tam-mui c gic c qun, tam-mui khng gic c qun, tam-mui khng gic khng qun; Khng tam-mui, V tng tam-mui, V tc tam-mui, cc tammui nh vy.

Hi: Trong su php trn, tam-mui tc l thin, nh, gii thot, tammui, sao nay cn ni li? p: C hai th tam-mui: 1. Thuc phn tu gii thot. 2. Thuc phn cng gii thot. Thuc phn tu gii thot th khng th vo thin nh, ch ni l tam-mui trong V o a. Trong y ni tam-mui thuc phn cng gii thot th c thin, nh, gii thot, tam-mui. Kia ni lc, y ni rng; kia ch ni tn, trong y phn bit ngha. Li na, trc Thng tam-mui l c ngi ni mt, hai tam-mui, ch chng phi Thm tam-mui, nay trong y ni thin, nh, gii thot l Thm thm tam-mui. Li na, thin, nh, gii thot, tam-mui c hai th: 1. Khi la dc lin c. 2. Cu m c. Khi la dc lin c nh trc ni. Cu m c l y ni. Li na, thin, nh, gii thot, tam-mui, c n rt kh, tinh tn cu mi c. B-tt ch em tm ty h bn c hn kia. l php cha tng c, cho nn ni li. Hi: Trong kia tam-mui, tr tu, gii thot, gii thot tri kin cng kh c, c sao ni y kh c? p: Trc tr li, kia l thuc phn tu gii thot, khng tn cng ngha thm thm. Cn A-la-hn cng gii thot, A-la-hn ba minh kh c, nn ni li. Li na, tam-mui, tr tu, gii thot, gii thot tri kin y, tuy kh c m khng rng ln khp ht, ch trc tip v Nit-bn, cn y ni r A-la-hn mun c ci vui thin nh hin ti l dit tn nh, nh t thin, nguyn tr, V trnh tam-mui, nhng vic nh vy, chng phi trc tip v Nit-bn. V vy nn li ni rng, v c sao? V th trc l trc tip v Nit-bn, trong ni gii thot ri gii thot tri kin, nn bit l mt ng thng n Nit-bn. Hi: Nu v thin, nh, gii thot, tam-mui kh c, nn ni li, tr tu l rt kh, vi diu trong ht thy php, sao khng ni li? p: trn ni trong on ni mun vt qua tr tu Thanh vn, Bch-chi Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Cn thin nh ny cha ni, cho

nn ni li. Thin nh, tr tu, l hai php ti diu, c c hai hnh ny th s nguyn u c, nh chim c hai cnh, c th i n ch ny ch kia. Gii thot t hai php m c, gii thot tri kin tc l tr tu. B th, tr gii l thn nghip, khu nghip th hnh d c cho nn khng ni li. Hi: B-tt ly tm ty h hn Thanh vn, Bch-chi Pht tu b th, tr gii, tr tu. C th nh vy, v c sao? V vic b th, tr gii, mt thy c, tai nghe c, tr tu cng l php nghe c, nn c th sanh tm ty h, cn thin nh, gii thot, tam-mui, l php khng th thy, nghe, th lm sao ty h? p: B-tt do tr bit tha tm m ty h. Hi: Php ca tr bit tha tm l, tr hu lu bit tha tm th bit tm hu lu ca ngi khc, tr v lu bit tha tm th bit tm v lu ca ngi khc. B-tt cha thnh Pht, lm sao bit c tm v lu ca Thanh vn, Bch-chi Pht? p: Trong php Thanh vn th nh vy, cn trong php i tha, Btt c v sanh nhn, dt cc kit s, i i thng khng mt su thn thng, tr hu lu bit Tha tm c th bit tm v lu ca ngi khc, hung g ly tr v lu bit Tha tm. Li c ngi ni: B-tt mi pht tm, cha c php tnh sanh thn, hoc thy hoc nghe Thanh vn, Bch-chi Pht b th, tr gii, so snh bit h s c A-la-hn, sanh tm ty h ni: Ngi y bit c tht tng cc php, la khi ba ci. Ta mun ht thy chng sanh thot khi sanh, gi, bnh, cht. Nay h thot c, y l vic ca ta. C cc nhn duyn ty h nh vy, nn ty h khng li. Kinh: B-tt ma-ha-tt thc hnh mt t th, t gii, t nhn, t tn, t thin, t tr, mun do sc phng tin hi hng m c v lng v bin cng c, cn nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Trc ni su Ba-la-mt, sao nay cn ni li? p: Trn l ni tng tng qut, y mun ni tng sai bit. Trn ni nhn duyn, y ni qu bo.

Hi: Khng phi vy, trn kia ni su Ba-la-mt u y rng khp, y ni mt t th cho n mt t tr, in tung khng ng vi ngha su Bala-mt trn? p: Khng phi! Chnh l su Ba-la-mt, sao vy? V ngha ca su Ba-la-mt ct tm khng phi ct s nhiu t. B-tt tht hnh hoc nhiu hoc t, u l Ba-la-mt. Nh kinh Hin Kip ni 84.000 cc Ba-lamt. Trong Kinh y cng ni, c th gian n ba-la-mt, c xut th gian n ba-la-mt, cho n Bt-nh ba-la-mt cng c th gian, xut th gian. Hi: Sao B-tt b th t? p: C nhiu nhn duyn nn t th. Hoc c B-tt mi pht tm, phc c cha nhiu, v ngho nn t th. Hoc c B-tt nghe b th khng k nhiu t, cng c ti tm, v vy nn khng cu b th nhiu vt, ch cu tm tt. Hoc c B-tt ngh rng nu ta cu cht cha cho nhiu ti vt m ph gii mt lnh, tm b tn lon, no hi chng sanh nhiu. Nu no hi chng sanh cng dng Pht, Pht khng chp nhn, v ph chp cu ti. Hoc b th cho phm phu m cp kia cho y, l khng bnh ng. ng nh php B-tt, tm bnh ng i vi tt c, u nh con mt, v vy nn t th. Li na, B-tt c hai: 1. Bi hoi B-tt. 2. Thnh tu B-tt. B-tt bi hoi l vn pht tm B-, song khng gp thin duyn, b nm trin ci che tm, lm tp hnh, khi chuyn thn hng th giu sang ln, hoc lm quc vng, hoc lm i qu thn vng, long vng... v to c nghip thn khu khng thanh tnh nn khng c sanh trc Pht, v cc ch v ti trong ci tri ci ngi; y gi l bi hoi B-tt. Nhng ngi nh vy, tuy mt tm B-tt song do nhn duyn i trc, cn a b th, nn no hi nhiu chng sanh, cp git phi php, ly ca em lm phc. B-tt thnh tu l khng mt tm B-, thng xt chng sanh, hoc c ngi ti gia th nm gii, c ngi xut gia th gii. Ti gia B-tt, tuy hnh nghip thnh tu, c ngi v nhn duyn i trc phi chu ngho cng, nghe Pht dy c hai cch b th l php th, ti th. Ngi xut gia nn nhiu php th, ngi ti gia nn nhiu ti th. Ta nay v nhn duyn i trc, khng sanh nh giu, thy B-tt bi hoi kia to ti b th, tm khng vui mng, nghe Pht khng khen ngi ti th nhiu, ch khen tm thanh tnh th, v vy nn ta ty c c vt g th vt y.

Li xut gia B-tt th h gii nn khng cha ti vt. Li t suy ngh cng c ca gii hn cng c ca b th, nn ty c c vt g th vt y. Li na, B-tt nghe trong Pht php ni nhn duyn i trc b th t c qu bo nhiu, nh A-la-hn Bt-cu-la ly thuc mt tri Ha-l-lc b th m 91 kip khng a c o, hng phc vui ci tri ci ngi, thn thng khng bnh, thn cui cng c qu A-la-hn. Li nh Sa-mn Nh-thp-c tu trong php c Pht T-b-thi, lm mt phng x cp cho T-kheo Tng, tri mt tm da d cho Tng bc ln, nh nhn duyn y, trong 91 kip chn khng p t, hng v lng phc vui trong ci ngi ci tri, thn cui cng c sanh vo nh i Trng gi, th thn oan chnh, di chn mc lng di hai tc, mu nh lu ly xanh, xoay v pha hu. Lc mi sanh, ph thn cho ng hai mi c lng vng, lc sau chn i ng dc, xut gia c o, Pht khen l T-kheo tinh tn nht. Li nh T-kheo Tu-mn-nh, i trc trng thy thp Pht T-b-thi, ly hoa Tu-mn trn tai b th, nh nhn duyn y trong 91 kip thng khng b a c o, hng phc vui ci tri ci ngi, thn cui cng, khi sanh ra, c hoa Tu-mn trn tai, hng thm y nh, cho nn t tn l Tu-mn-nh. Lc sau chn i xut gia, chng o qu A-la-hn. Nh vy, B-tt nh nhn duyn i trc b th t c qu bo nhiu, bn ty theo vt c c nhiu t m b th. Li na, B-tt cng khng nht nh thng b th t vt, m ty theo vt c c nhiu thi th nhiu, t thi th t. Li na, Pht mun tn thn cng c Bt-nh ba-la-mt ln lao, nn ni th t m c qu bo nhiu, cng c v lng. Hi: Nh A-la-hn Bt-cu-la... cng b th t m c qu bo nhiu, u c dng Bt-nh ba-la-mt? p: Bt-cu-la tuy c qu bo, nhng c kip s hng lng, c o qu nh, vo Nit-bn. Cn B-tt do Bt-nh ba-la-mt phng tin hi hng, nn b th t m phc c v lng v bin v s. Hi: Th no l do phng tin hi hng, nn b th t m cng c v lng v bin?

p: Tuy b th t m u hi hng n V thng Chnh ng Chnh gic, B-tt suy ngh rng: Ta do phc c nhn duyn ny khng phi cu cc vui th gian trong ci tri ci ngi, m ch cu V thng Chnh ng Chnh gic, cng nh V thng Chnh ng Chnh gic v lng v bin, nn phc c y cng v lng v bin. Li phc c y v ht thy chng sanh, cng nh chng sanh v lng v bin nn phc c cng v lng v bin. Li na, phc c y dng i t bi gy dng, i t bi v lng v bin, nn phc c y cng v lng v bin. Li na, phc c ca B-tt ha hp vi tht tng cc php, nn ba phn u thanh tnh l ngi nhn, ngi cho v ti vt, u chng th c c. Nh trong Kinh Bt-nh ba-la-mt, khi ban u v X-li-pht ni Btt b th, c ngi cho, ngi nhn, v ti vt u khng th c c, nn y Bt-nh ba-la-mt. Dng tr tu tht tng y b th nn c v lng v bin phc c. Li na, cc B-tt u ghi nh phc c c c u l nh tng, php tnh tng, tht t tng. V nh, php tnh, tht t v lng v bin, nn phc c y cng v lng v bin. Hi: Nu i B-tt qun cc php tht tng bit nh, php tnh, tht t, l tng tch dit v vi, th lm sao cn sanh tm to phc c? p: B-tt tu tp tm i bi lu ngy, khi tm i bi pht khi, suy ngh rng: Chng sanh khng bit tht tng cc php, ta s lm cho chng sanh bit c tht tng y, nn dng sc Tinh tn ba-la-mt gip cho tm i bi, tr li tht hnh nghip nhn duyn v phc c, v nh la tt gp c gi, ci thi bng chy li. Li na, v nh li bn nguyn, v mi phng Pht n ni rng: Ngi hy nh li khi mi pht tm v nay ngi mi c mt php mn y, cn v lng php mn nh vy, ngi cha c tt c, hy tr li cha nhm cc cng c, nh trong Tht a ca kinh Tim b ni r. Hi: B th nhiu t th c th nh vy. V gii c nm gii, gii th mt ngy, mi gii, nhiu t cng c th c, v n thuc sc php c th phn bit c. Cn bn Ba-la-mt kia, lm sao bit n nhiu t?

p: N u bit c, nh nhn c hai th l thn nhn v tm nhn. Thn nhn l tuy thn ming khng ng nhng tm khng th khng ng khi, v thiu nhn cho nn khng th ch tm. Tm nhn l thn tm u nhn, ging nh cy kh. Li na, thiu nhn l b ngi nh mng khng nh mng li. i nhn l khng phn bit ngi mng, ngi nhn v s nhn. Li na, nhn i vi chng sanh l thiu nhn, nhn i vi php l i nhn. Nh vy l phn bit thiu nhn. Thiu tinh tn c hai l thn tn v tm tn. Thn tn l thiu, tm tn l i. Tinh tn bn ngoi l thiu, tinh tn bn trong l i. Thn ming tinh tn l thiu, tinh tn l i. Nh Pht ni nghip sc ln, nh khi v i tin nhn ni sn, c th khin mt nc ln tiu dit. Li na, thn ming lm ti ng nghch, b qu bo ln trong a At ch mt kip, trong khi nghip sc ln, c sanh ci tri Phi hu tng phi v tng, sng tm vn i kip v cng mi phng ci Pht sng v lng kip. V vy nn bit thn ming tinh tn l tiu, tinh tn l i. Li na, nh Kinh ni: Nu thn, ming, , tch dit bt ng, y l i tinh tn. ng l tiu tinh tn, nh vy gi l tiu tn. Tiu thin l dc gii nh, v o a, v khng la dc nn gi l tiu, v qun hai thin. S thin l tiu, cho n Dit tn nh, hu lu l tiu, v lu l i. Cha c bt thi, cha c v sanh nhn php thin l tiu, c bt thi, c v sanh nhn php thin l i. Cho n ngi o trng nh tng ng vi gii thot th mi su l tiu, Kim cang tam-mui th mi by l i. Li na, nu B-tt qun ht thy php thng nh, khng tn lon, khng nng ta, khng phn bit, y l i, ngoi ra u l tiu. Tu c hai l th gian tu v xut th gian tu. Th gian tu l tiu, xut th gian tu l i. Tnh tu, tp tu, tng tu, v tng tu, phn bit tu, v phn bit tu, ty php tu, ph php tu, v sanh t tu, v Nit-bn tu, v t li ch tu, v li ch ht thy chng sanh tu... cng nh vy.

Li na, vn tu l tiu, t tu l i, t tu l tiu, tu tu l i, hu lu tu l tiu, v lu tu l i, tu pht tm V thng Chnh ng Chnh gic l tiu, tu tu hnh su l i, tu tu l tiu, phng tin tu l i, trong cc a phng tin trin chuyn c i tiu, cho n mi a. Nh vy phn bit nhiu v t. Pht khen B-tt k l c bit, trong vic nh m c v lng v bin cng c, hung chi vic ln. Cn cc ngi khc b nhiu ti vt, thn ming sing kh m c phc t. Tr gii, nhn nhc, tinh tn, thin nh, tr tu cng nh vy, khng kp c B-tt tu t m qu bo nhiu. Nh trc ni v d hi ming pht ra ting khng vang i xa, ting thi vo trong ci thi c th vang xa. Nh vy nghip thn b th t, cc ngi khc lm thi c phc c cng t, cn i B-tt do lc phng tin Bt-nh ba-la-mt hi hng, nn c v lng v bin phc c. Do vy nn ni mun tht hnh t th, t gii, t nhn, t tn, t thin, t tr. Kinh: B-tt ma-ha-tt mun thc hnh B th ba-la-mt, Tr gii ba-la-mt, Nhn nhc ba-la-mt, Tinh tn ba-la-mt, Thin ba-la-mt, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Ngha ca cc Ba-la-mt nh trc ni. Hi: Tng nm Ba-la-mt tc l tng Bt-nh ba-la-mt chng? Nu l tng Bt-nh ba-la-mt thi khng nn c nm tn sai khc, c sao ni mun thc hnh B th ba-la-mt, nn hc Bt-nh ba-la-mt? p: Cng ng, cng khc. Khc l Bt-nh ba-la-mt l qun tht tng cc php m khng lnh th, khng dnh mc cc php. B th l b tt c vt s hu trong ngoi. em tm Bt-nh ba-la-mt lm vic b th, khi y b th c gi l Ba-la-mt. Li na, nm Ba-la-mt gieo trng cc cng c, cn Bt-nh ba-lamt tr tm t kin chp trc. Nh mt ngi gieo la, mt ngi ba tr c rc, cho la tng trng m hoa kt tri. Bn Ba-la-mt kia cng nh vy. Hi: Nay lm sao mun thc hnh B th ba-la-mt, nn hc Bt-nh ba-la-mt?

p: B th c hai, mt tnh, hai bt tnh. Bt tnh l v kiu mn nn b th, ngh rng: ngi thua ta m cn b th, ta h li khng lm c ? V ganh ght nn b th, ngh rng, k on ght ta nh b th m c ting hn ta, vy nay ta s th cho nhiu th chc chn hn ngi kia. V ngho nn b th, ngh rng: Ta b th mt t vt m c qu bo gp ngn vn, cho nn b th. V danh nn b th, ngh rng, nay ta a b th, ta s vo s ngi tt, c mi ngi tn m. V thu nhip ngi nn b th, ngh rng: Nay ta b th, chc ngi s quy v ta. Cc li hnh th xen tp kit s nh vy, gi l bt tnh. Tnh l, khng c vic xen tp nh trn, ch em tm thanh tnh, tin nhn qu, cung knh thng xt ngi th nhn, khng cu li i nay, ch cu cng c i sau. Li c cch tnh th khng cu li ch i sau, ch em tm tu hnh gip cu Nit-bn. Li c cch tnh th l sanh tm i bi, v chng sanh nn khng cu t li, sm c Nit-bn, m ch v V thng Chnh ng Chnh gic, y gi l tnh th. Do tm Bt-nh ba-la-mt nn c th tnh th nh vy. Do vy nn ni mun thc hnh B th ba-la-mt, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Li na, do nng lc Bt-nh ba-la-mt, b tm chp trc cc php, hung g tm chp ng li khng b c. V b tm chp ta, nn xem t thn v v con nh c, t, khng cht luyn tic, u b th ht c. Do vy nn mun thc hnh B th ba-la-mt, nn hc Bt-nh ba-lamt. Cc Ba-la-mt khc cng nh vy. Nh tm Bt-nh ba-la-mt gip thnh tu vy. Li na, cc Ba-la-mt kia, khng nh c Bt-nh ba-la-mt thi khng c gi l Ba-la-mt, v cng khng bn chc. Nh trong phm sau ni: Nm Ba-la-mt khng c c Bt-nh ba-la-mt thi khng c gi l Ba-la-mt. Li nh Chuyn lun thnh vng, khng c xe bu thi khng gi l Chuyn lun thnh vng, khng th ly bu khc gi c. Cng nh nhm ngi m khng ai dn dt th khng th i n c. Bt-nh bala-mt cng nh vy, dt dn nm Ba-la-mt khin t n Tt-b-nh (nht thit chng tr). V nh i qun khng c tng gii, khng thnh cng nh gic. Li nh thn ngi, cc cn tuy c , nu khng c mt, khng th t n u c. Li nh ngi khng c mng cn, thi cc cn khc u hoi dit, c mng cn thi cc cn khc hu dng. Bt-nh ba-la-mt cng nh vy. Nm Ba-la-mt kia khng c Bt-nh ba-la-mt khng c

tng trng, c c Bt-nh ba-la-mt thi cc Ba-la-mt kia c tng trng y . Do vy nn Pht ni, mun thc hnh B th ba-la-mt nn hc Btnh ba-la-mt. Kinh: B-tt ma-ha-tt mun i i thn th tng t vi Pht, mun y 32 tng, 80 v p ty hnh, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Trong kinh Thanh vn ni: B-tt tu hnh qua khi ba Atng-k kip, trong mt trm kip tip theo gieo trng nhn duyn v 32 tng, sao nay ni i i thn th tng t vi Pht, c 32 tng, 80 v p ty hnh? p: Trong A-t-m T-b-sa (Abhidharma-vibbassa) ca Ca-chindin-t ni nh vy, ch khng phi trong Tam tng ni, v sao? V 32 tng ngi khc cng c, u cho l qu, nh Nan- kip trc, nhn mt ln tm cho chng Tng pht nguyn rng: nguyn cho ti i i oan chnh thanh thit. Li trong mt kip khc, gp thp Bch-chi Pht, ly tranh v trang nghim tng Bch-chi Pht, pht nguyn rng: nguyn cho ti i i c sc tng nghim thn. Do nhn duyn y, i i c thn tng trang nghim, cho n thn cui xut gia lm Sa-mn, Chng tng xa trng thy gi l Pht, ng ng dy nghinh n. Nan- Tiu tha gieo t cng c m cn c qu bo y, hung chi B-tt trong v lng v s kip tu tp cng c m i i thn hnh khng tng t Pht sao? Li nh Di-lc B-tt, khi cn lm k bch y, v thy tn l B-bt-l c ba tng: 1. Tng lng trng gia hai chn my. 2. Tng li ph c mt. 3. Tng m m tng. Nh vy, khng phi l B-tt cng u c tng, th B-tt h phi sau ba v s kip mi gieo nhn v tng tt? Li na, trong i tha, c B-tt t khi mi pht tm cho n khi chng V thng Chnh ng Chnh gic, khng h sanh c tm, i i c qu bo c ng thng, thn th t Pht. Hi: B-tt cha c Pht o, sao c thn tng nh Pht? p: B-tt v chng sanh, m hoc lm thn Chuyn lun thnh vng, hoc lm thn -thch, hoc lm thn Phm-vng, hoc lm thn

Thanh vn, thn Bch-chi Pht, thn B-tt, thn Pht. Nh trong kinh Thlng-nghim, Vn-th-s-li t ni: By mi hai c phen lm mt Duyngic m vo Nit-bn. Li hin lm Pht hiu l Long-chng-tn. Thi y cha phi c Pht m chng sanh vn thy thn Pht, hoan h lnh th gio ha. Hi: Nu B-tt c th lm thn Pht thuyt php sanh, vy vi Pht c g sai khc? p: B-tt c i thn lc, a v thp tr, y Pht php m tr th gian, v rng chng sanh nn khng th chng Nit-bn, cng nh huyn s t bin ha thn thuyt php cho ngi, chng phi thn Pht tht. Tuy thot chng sanh nh vy, song c lng c hn, cn Pht sanh v lng v hn. B-tt tuy lm thn Pht, khng th cng khp mi phng th gii, cn Pht thn thi cng khp v lng th gii, trc nhng ngi ng c , u hin Pht thn. Cng nh trng m mi bn tuy c sng m khng bng trng m rm. B-tt v Pht c sai khc cng nh vy. Hoc c B-tt c v sanh php nhn, php tnh sanh thn, a v tht tr, c nm thn thng, bin ha thn nh Pht, gio ha chng sanh. Hoc c B-tt mi pht tm, tu su Ba-la-mt, do nhn duyn hnh nghip y, c thn tng ging Pht, gio ha chng sanh. Hi: Ba mi hai tng l qu bo do b th... cn Bt-nh ba-la-mt l khng c g, nh h khng, c sao ni mun c tng tt nn hc Btnh ba-la-mt? p: Ba mi hai tng c hai loi: 1. y nh Pht. 2. Khng y , nh Chuyn lun thnh vng, Nan-... Bt-nh ba-la-mt ha hp vi b th, nn c tng tt y nh Pht. Cc ngi khc ch hnh b th khng c Bt-nh, nn tng khng y . Hi: Ti sao b th... m c 32 tng? p: Nh n vit khi b th, ngi th lnh c sc lc... nm vic ch thn, nn ngi b th c y tng vnh xe (xoy trn) chn tay. Nh trong chng n ba-la-mt trc ni rng. Tht hnh tr gii, nhn nhc... cng nh vy, u lm cho 32 tng. Nhng g l 32 tng?

Mt tng di bn chn bng phng, cn cc tng khc nh trong phm Tn B-tt trc ni r. Hi: Nhn duyn g c tng bn chn bng phng? p: Pht i i nht tm kin c tr gii, cng khng khin ngi khc ph gii, nn c tng th nht. c tng th nht y th trong t php khng ai lay ng c, nu lm Chuyn lun thnh vng, th trong t quc khng ai xm lng c. Do hnh nghip ng nh php nui dng, bo h nhn dn v Sa-mn xut gia, nn c tng bnh xe ngn tm, l tng ban u chuyn php lun, nu lm Chuyn lun thnh vng th c Chuyn bo lun. Do nghip xa la st sanh nn c ngn tay di. Do nghip khng trm cp nn c tng gt chn y n. Do nghip ly bn nhip php thu nhip chng sanh nn c tng mng li gia cc ngn tay chn. Do nghip ly y phc, m thc, nga c thng diu cng dng bc tn trng nn c tng tay chn mm mi. Do nghip tu phc cng tng nn c tng mu bn chn cao, tng mi l chn lng mc mt lng, lng u hng ln trn. Do nghip ng nh php sai khin ha hp lm phc v mau mn dy ngi, nn c tng chn i p nh nai cha Y-n-din. Do ng nh php ly tnh vt b th, khng no hi ngi th lnh, nn dc tng ng thng tay di qu gi, tng thn ngay ngn nh cy Ni-cu-l-. Do tu tm bit tm qu nhiu v dt t tm, ly phng x, y phc, vt che trm b th, nn c tng m tng nh nga cha. Do tu T tam-mui, tm tnh tn nhiu, v dng m thc, y phc, nga c mu sc p b th, nn c tng kim sc, tng ho quang mt trng. Do thng a vn ngha, cung cp ngi tn trng v ngi lnh, nn c tng da t mn. Do ng php xt on s vic, khng t chuyn chp, y thc vic chp chnh, nn c tng phn trn nh s t, tng di nch y n, tng mi mt trn. Do cung knh a n hu h tn trng nn c tng thn thng rng. Do b th y nn c tng by ch y n. Do th x tt c khng tic ln, nn c tng m vung. Do la ni hai li nn c tng 40 ci rng, tng rng kht v ngang bng. Do thng tu tm t, t duy u tt, nn c rng trng khng li lm. Do la vng ng nn c tng li mng rng. Do b th n ngon, khng no hi ngi lnh th nn c tng c cht v ti thng trong thc v. Do la c khu nn c tng Phm m. Do thin tm mt hin nhn chng sanh nn c tng con mt xanh bic, nh con mt tru cha. Do l knh bc tn knh v t tr gii, ly gii dy ngi, nn c tng nhc k. Do tn thn ngi ng tn thn nn c tng lng

trng gia hai chn my; y l nghip duyn to thnh 32 tng theo trong php Thanh vn. Nghip duyn to 32 tng theo trong php i tha l: Hi: Ch Pht mi phng, cc php ba i, u l tng v tng, c sao nay ni 32 tng? mt tng cn khng tht, hung g 32? p: Pht php c hai : 1. Th . 2. nht ngha . V th nn ni 32 tng, v nht ngha nn ni v tng. C hai o: 1. Khin chng sanh tu phc o. 2. Tu o. V phc o nn ni 32 tng, v tu o nn ni v tng, v sanh thn nn ni 32 tng, v php thn nn ni v tng. Pht thn ly 32 tng 80 v p ty hnh t trang nghim. Php thn ly mi lc, bn v s y, bn v ngi tr, mi tm php khng chung, cc cng c trang nghim. Chng sanh c hai nhn duyn: 1. Nhn duyn phc c. 2. Nhn duyn tr tu. Mun ly phc c nhn duyn dn o chng sanh nn dng 32 tng, mun ly tr tu nhn duyn dn o chng sanh nn dng php thn. C hai loi chng sanh: 1. Chng sanh bit cc php l gi danh. 2. Chng sanh chp vo danh t. V chng sanh chp vo danh t nn ni v tng, v chng sanh bit cc php l gi sanh nn ni 32 tng. Hi: Cng c mi lc, bn v s y cng u c tng ring, c sao ni php thn v tng? p: Ht thy php v lu tng ng vi 16 hnh (qun 16 hnh tng ca bn - ND), ba tam-mui (khng v tng, v tc ND) nn u gi l v tng. Pht mun cho chng sanh hiu nn phn bit ni cc tng. Ni ht thy Pht php, ly khng, v tng, v tc n k, nn u vo nh, php tnh, tht t, nhng v hng ngi nh trng thy sc m hoan h pht o tm, nn hin thn 32 tng trang nghim. Li na, v hin by s ti thng i vi chng sanh nn hin ra 32 tng m khng ph php v tng, nh B-tt mi sanh trong by ngy u, qun bng la trng, a ch cc thy tng, cc thy tng ly sch tng xa ra on v tr li vua rng: theo php sm k ca chng ti, th ngi c 32 tng, nu nh thng lm Chuyn lun thnh vng, nu

xut gia s c thnh Pht. Ch c hai l , khng c l th ba. Cc thy tng lui ra ri, B-tt ng ngh. Li c tin nhn tn A-t- tha vua Tnh-phn rng: Ti dng Thin nh nghe ch thin qu thn ni, Tnh-phn vng sanh con c tng Pht thn cho nn n xin xem. Vua rt hoan h, ngi ny l tin thnh mi t xa n mun xem con ta, lin sc cc ngi hu, a thi t n. Ngi hu tr li vua: thi t va ng. A-t- ni: Thnh vng xin thng th cam l cho tt c, khng nn ng. Lin ng dy i n ch thi t, bng ln trn tay, xem tng trn di xong a khc, khng t cm ni, vua rt khng vui, hi A-t- c g khng lnh m khc lc nh vy? A-t- p: Gi s tri ma ni Kim cang ln, khng th lm lay ng mt si lng ca v ny, u c g khng tt. Thi t chc s lm Pht, ti nay tui x chiu, s sanh ln ci tri V sc, khng c thy Pht, khng nghe c gio php ca Ngi, t thng cho mnh qu! Vua ni: Cc thy tng ni khng nht nh mt vic, nu nh th s lm Chuyn lun thnh vng, nu xut gia th s c lm Pht. A-t- ni: Cc thy tng ni ch ly vic i so snh m bit, chng phi do Thin nhn bit. Sch tng ca ch thnh li khng y bit khp cc tng, ch xem tng qut, khng th r rng cho nn hoc ni nh s lm Chuyn lun thnh vng, xut gia s lm Pht. Nay 32 tng ca thi t, ngay thng r rng, su xa trong sch, chc chn s lm Pht, ch khng phi lm Chuyn lun thnh vng. V vy nn bit 32 tng l rt th thng i vi ht thy chng sanh. Ni php v tng l ph chp tng thng, tnh, lc, ng, nam, n, sanh, t... v vy nn Pht php tuy l tng v tng, m hin ra 32 tng dn o chng sanh, khin h bit Pht l nht m sanh lng tin thanh tnh, nn ni 32 tng m khng b li. Hi: V c sao ni 32 tng ch khng nhiu khng t? p: Hoc ni nhiu, hoc ni t, u s c vn nn. Li na thn Pht cao 1 trng 6, nu ni t tng thi khng khp, khng trang nghim. Nu qu 32 tng thi b tp lon, v nh vt trang sc thn, tuy giu c chu ngc, khng th mang nng anh lc vo mnh, th nn 32 tng khng nhiu khng t, va c trung bnh.

Li na, nu t khng oan nghim, th li ch cho 80 v p ty hnh, cn qu 32 tng th tp lon. Hi: Nu cn c 80 v p ty hnh, th sao khng gi c l tng m gi ring l v p? p: Tng ln nghim thn, nu ni ln l bao gm nh. Li na, tng th th m v p th t. Chng sanh thy Pht thi thy tng, cn v p kh thy. Li tng th cc ngi khc cng c, cn v p th hoc c hoc khng, v vy nn ni ring tng v v p. Hi: Pht rt ro dt ht tng chng sanh, tng ti ta, y tng khng php, c sao li ly tng trang nghim, nh cch ca ngi chp th tng? p: Nu Pht ch ly diu php trang nghim tm, cn thn khng c tng ho, th hoc c chng sanh kh , h sanh tm khinh mn cho Pht khng thn tng, nn khng th nht tm vui th php Pht. V nh ly nh m ng thc n ngon, ngi ta khng mng. Nh ly y da thi ng vt bu, ngi cm ly khng vui. V vy nn Pht ly 32 tng trang nghim thn mnh. Li na, Pht thng gia i chng, ct ting rng s t rng: Ta c ht thy cng c rt l nht gia chng sanh, nu Pht sanh thn khng ly tng ho trang nghim, th hoc c ngi ni: Thn hnh xu x, c th bit c g! Pht dng 32 tng, 80 v p ty hnh trang nghim thn m chng sanh cn c k khng tin, hung l khng dng tng ho trang nghim! Li na, Pht php xu xa, tng thng vng lng, nn chng sanh cung ngu khng tin khng th, cho rng thn dit tn ri khng cn c th g na. V vy nn Pht a tng li rng di, pht ra ting Phm m, thn phng ho quang ln, dng cc nhn duyn th d, ni php thng diu, chng sanh c thy thn tng ca Pht oai c, li nghe m thanh, u hoan h tin vui. Li na, vt trang nghim c trong ngoi. Thin nh, tr tu, cc cng c, l trang nghim trong, thn tng oai c, tr gii y , l trang nghim ngoi, Pht c trong ngoi u y .

Li na, Pht thng ngh chng sanh m xut hin i, ly cc cng c tr tu lm li ch cho chng sanh li cn, ly thn tng trang nghim lm li ch cho chng sanh n cn. Tm trang nghim m ca Nit-bn, thn trang nghim m ca tri ngi an lc. Thn trang nghim nn c chng sanh vo ba ch phc, tm trang nghim nn c chng sanh vo ba ca gii thot; thn trang nghim nn nh chng sanh ra khi ba ng c, tm trang nghim nn nh chng sanh ra khi ngc ba ci. Nh vy c v lng nhn duyn li ch, nn ly tng ho trang nghim sanh thn. Kinh: Mun sanh vo nh B-tt, mun c t Cu-ma-la-gi, mun c khng la ch Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Nh B-tt: Nu pht tm i bi thm thm i vi chng sanh, y l sanh vo nh B-tt. Nh sanh vo nh vua, khng ai dm khinh, cng khng s i kht, lnh, nng... ngi vo o B-tt, sanh vo nh B-tt cng nh vy. V l Pht t nn ch thin, rng, qu thn, cc thnh nhn khng ai dm khinh, cng thm cung knh, khng s c o, ch thp hn trong ci tri ngi, khng s ngi Thanh vn, Bch-chi Pht, hay ngoi o lun s n lm tr ngi tm kia. Li na, B-tt mi pht tm, mt lng pht nguyn t ngy nay khng cn theo cc c tm, ch mun thot ht thy chng sanh, s c V thng Chnh ng Chnh gic. Li na, B-tt nu bit c tht tng cc php chng sanh chng dit, c v sanh php nhn, t tr i thng tr B-tt o, nh Pht ni trong kinh Tr tm: T khi Ta thy c Pht nh Quang (Nhin ng) c php v sanh nhn mi bt u y su Ba-la-mt, cn t v trc, hon ton khng c b th, tr gii... Li na, nu B-tt ngh rng, ly kip s nhiu nh ct sng Hng lm mt ngy mt m, dng ngy m y, 30 ngy lm mt thng, 12 thng lm mt nm, s nm nh vy qu trm ngn vn c kip mi c mt c Pht ra i. i vi ch c Pht y, cng dng, tr gii, cha cc cng c, ni ch Pht nhiu nh ct sng Hng nh vy, vy sau mi c th k lm Pht, m tm B-tt khng gii i, khng mt khng chn, thy u vui tu hnh.

Li na, B-tt i vi chng sanh t nh, ng nghch, v ngi dt thin cn, m sanh tm t bi, khin h vo chnh o, khng cu bo n. Li na, B-tt khi mi pht tm n nay, khng b cc phin no che lp, ph hoi. Li na, B-tt tuy qun tht tng cc php, i vi cc qun, tm cng khng chp trc. Li na, B-tt t nhin, ming thng ni tht, cho n trong mng cng khng ni di. Li na, B-tt thy sc u l sc Pht, do nng lc ca nim Pht tam-mui, khng m trc ni sc. Li na, thy ht thy chng sanh b tri ln trong kh sanh t, nn i vi ht thy s vui, tm cng khng m trc, ch nguyn rng: Ta v chng sanh, lc no s c thot. Li na, B-tt i vi ht thy trn bo, tm khng m trc, ch vui theo Tam bo. Li na, B-tt thng dt nm dc, cho n khng sanh tm tng nh, hung c tht s. Li na, chng sanh mt trng thy B-tt, lin c t tam-mui. Li na, B-tt hay lm cho ht thy php u l Pht php, khng c php Thanh vn, Bch-chi Pht v php phm phu sai khc. Li na, B-tt phn bit ht thy php, i vi ht thy php cng khng sanh tng php, cng khng sanh tng phi php. C v lng nhn duyn nh vy, y gi l sanh vo nh B-tt. Hi: T khi pht tm li y, sanh vo nh B-tt, sao nay cn ni mun sanh vo nh B-tt, nn hc Bt-nh ba-la-mt? p: C hai th nh B-tt: l c thi chuyn v khng c thi chuyn; nh danh t, nh tht; nh tnh, nh tp; nh c tin kin c, nh khng tin kin c. V mun c nh khng thi chuyn, cho n nh c lng tin kin c, nn ni: mun c sanh vo nh B-tt, nn hc Bt-nh ba-la-mt.

Mun c t Cu-ma-la-gi (ng chn): Hoc c B-tt t khi mi pht tm dt dm dc, cho n V thng Chnh ng Chnh gic, thng hnh B-tt o, y gi l t Cu-ma-la-gi. Li na, hoc c B-tt pht nguyn rng: i i lm ng nam xut gia hnh o, khng th i dc th gian, y gi l t Cu-ma-la-gi. Li na, nh con vua tn Cu-ma-la-gi, Pht l vua php, B-tt t khi vo chnh v ca php, cho n chng mi a, u gi l con vua, u kham lm Pht, nh Vn-th-s-li, cc Pht s mi lc, bn v s y... nn t Cu-ma-la-gi, rng chng sanh. Li na, nh ng t qu 4 tui tr ln, cha 20 tui gi l Cu-mala-gi. Hoc c B-tt mi sanh vo nh B-tt ging nh hi nhi, khi c v sanh php nhn cho n mi tr a, dt cc vic c, gi l t Cu-mala-gi. Mun c a v nh vy, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Thng mun khng la ch Pht: B-tt i i sanh ra thng gp ch Pht. Hi: B-tt thng gio ha chng sanh, c sao thng mun gp Pht? p: C B-tt cha vo a v B-tt, cha c bt thi chuyn, cha c th k bit, nn nu la ch Pht, lin hoi cc thin cn, chm trong phin no, t khng c, u c ngi, nh ngi ci thuyn gia dng b h hng, mun vt ngi khc, tr li b chm lun. Li nh mt t nc si vo ao bng ln, tuy tan bng mt ch nh, vn tr li thnh bng. B-tt cha vo php v, nu xa la ch Pht, v t cng c, khng sc phng tin m mun gio ha chng sanh, tuy c t li ch vn tr li a lc! V vy nn hng tn hc B-tt khng nn xa la ch Pht. Hi: Nu nh vy, sao khng ni khng xa la Thanh vn, Bch-chi Pht, v Thanh vn, Bch-chi Pht cng c th lm li ch cho B-tt? p: B-tt c tm ln, Thanh vn, Bch-chi Pht tuy c li ch Nitbn, m v khng c nht thit tr nn khng th gio ha, dn o B-tt. Ch Pht c nht thit chng tr nn c th gio ha dn o B-tt, nh voi ln di bn, phi sc voi khng ko ra c. B-tt cng nh vy, nu vo

trong phi o, ch c Pht cu c, v ng o ln. V vy, nn ni B-tt thng mun khng la ch Pht. Li na, B-tt suy ngh rng ta cha c Pht nhn, khng khc ngi m, nu khng c Pht dn o, thi khng n c, lm i vo ng khc, du nghe ni Pht php ch khc lu hnh, m cha bit thi tit gio ha, hnh php nhiu hay t. Li na, B-tt thy Pht thi c cc th li ch, hoc mt thy m tm c thanh tnh, hoc nghe ni m tm vui php, c i tr tu, theo php tu hnh c gii thot. Nh vy, gp Pht c v lng li ch, u li khng mt lng cu mun thy Pht, v nh hi nhi, khng nn la m. Li nh i ng, khng la lng thc, nh lc nng bc khng la gi mt nc lnh, nh lc i hn khng mun xa la, nh qua nc su, khng nn la thuyn, nh ngi bnh khng la lng y. B-tt khng la ch Pht, qu hn cc vic trn y, v c sao? V cha m, thn thuc, tri thc ngi, tri, vua... u khng li ch bng Pht. Pht li ch cc B-tt, la cc ch kh, t ca Th Tn. Do nhn duyn y, B-tt thng khng la Pht. Hi: Php hu vi gi di khng tht, u khng th tin, lm sao c nh nguyn khng la ch Pht? p: y phc c, tr tu cn c th lm Pht, hung chi l khng la ch Pht. V chng sanh c ti nghip nhn duyn t v lng kip nn khng c nh nguyn. Tuy hnh phc c m tr tu mng t, tuy hnh tr tu m phc c mng t, nn s nguyn khng thnh. B-tt cu Pht o nn cn tu hai nhn l sanh nhn v php nhn. Hnh sanh nhn nn pht tm t bi i vi chng sanh, dit ti v lng kip, c v lng phc c. Hnh php nhn nn ph v minh i vi cc php, c v lng tr tu. Hai hnh ha hp nn nguyn g cng c thnh. V vy nn B-tt i i thng khng la Pht. Li na, B-tt thng a vui nim Pht, nn b thn th thn, thng c gp Pht, v nh chng sanh tm tp dc nng, nn sanh lm thn loi chim a dm nh khng tc, uyn ng... ; tp sn hn nhiu nn sanh loi trng c, l c long, la-st, rt, rn c... tm B-tt khng qu phc vui ca Chuyn lun thnh vng, ngi, tri, m ch nim Pht, nn theo ch tm thin nng m th thn hnh.

Li na, B-tt thng kho tu nim Pht tam-mui, nn sanh ra thng c gp Pht, nh ni trong Ban chu tam-mui; B-tt vo tammui ny lin thy Pht A-di-, bn hi Pht kia do nghip g nn c sanh nc Cc-lc y. Pht lin tr li: Ny thin nam t, do thng tu nim Pht tam-mui, ghi nh khng b, nn c sanh nc ta. Hi: Th no l nim Pht tam-mui c sanh nc kia? p: Nim Pht l nim 32 tng, 80 v p ty hnh, thn sc vng, thn phng ho quang chiu khp mi phng, nh vng Dim-ph-n nu chy, sc n sng trong. Li nh ni cha Tu di gia bin ln, khi mt tri chiu vo sc n pht sng, hnh gi lc y khng cn tng cc sc khc, nh sc ni t cy c... ch thy thn tng ch Pht gia h khng, nh vng trong bnh lu ly tht hin ra ngoi, cng nh T-kheo khi vo bt tnh qun, ch thy thn th phnh trng, tan hoi, cho n ch thy b xng ngi, b xng ngi y khng c ng to tc, cng khng n i, ch do c tng nn thy. B-tt ma-ha-tt khi vo nim Pht tam-mui, thy ch Pht cng li nh vy. V nhip tm v tm thanh tnh, v nh ngi trang nghim thn mnh, soi knh thy sch, thy ht tt c. Trong knh thy y cng khng c hnh tng, ch v sng sch nn trng thy thn tng mnh. Cc php t xa n nay thng t thanh tnh, B-tt em tm thanh tnh, ty thy ht thy ch Pht, hi ch nghi ng, Pht p cu hi; nghe iu Pht dy, tm rt hoan h; t tam-mui khi dy suy ngh rng: Pht t u li, thn ta cng khng i, lin bit ch Pht khng t u n, ta cng khng i u. Li suy ngh rng: Cc vt hin hu trong ba ci, u do tm lm, v c sao? V ty tm ngh n thy u c thy. Ly tm thy Pht, ly tm lm Pht, tm tc l Pht, tm tc thn ta, tm khng t bit, cng khng t thy. Nu chp th tm tng, thy u v tr, tm cng h di, u t v minh xut sanh. Nhn tm tng y, lin vo tht tng cc php, l thng khng. c tam-mui v tr tu nh vy ri, do nng lc ca hai hnh y, nn ty s nguyn khng xa la ch Pht, nh chim Kim s, nh hai cnh nn t ti bay ling gia h khng. B-tt c nng lc tam-mui v tr tu nn thn hin ti ty cng ng ch Pht, sau khi mng chung cng li gp c ch Pht.

V vy nn ni: B-tt mun thng khng la ch Pht, nn hc Btnh ba-la-mt. (Ht cun 29 theo bn Hn) --o0o --

Cun 30
Chng 42 - Gii Thch: Thin Cn Cng Dng Kinh. Mun em cc thin cn cng dng, cung knh, tn trng, tn thn ch Pht, c nh thnh tu, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: B-tt c khng la ch Pht, hy nn cng dng. Nu c gp Pht m khng cng dng, tht l chng vui! Nh B-tt Tu-ma (Diu ) gp Pht Nhin ng m khng c chi cng dng, tm kim chung quanh, thy ngi con gi bn hoa, ly nm trm tin vng, mua c nm hoa sen xanh cng dng Pht. Li B-tt Tt--ba-lun, v cng dng Thy, m bn tht mu thn mnh. Cc B-tt nh vy, c thy Pht, tm mun cng dng. Nu khng c g cng dng, th tm c tr ngi, v nh ngi dn thng gp qun trng m khng em l tng, thi l bt knh. Th nn cc B-tt tm vt cng dng cng dng ch Pht. Pht tuy khng cn m tm B-tt c y , v nh nng phu gp rung tt m khng ht ging, tuy mun gia cng, m khng ly g tung sc, tm rt u su! B-tt cng nh vy, c gp ch Pht, m khng c vt cng dng, du c vt khc, khng xng mnh; tm bn e ngi. Cc thin cn: Qu bo ca thin cn nh hoa hng, anh lc, y phc, trng phan, bo ci, cc th trn bo... v c sao? V hoc c khi ly nhn ni qu, nh ni ngy n ngn lng vng, vng khng th n, nhn vng c n, nn ni n vng. Hoc c khi ni ly qu ni nhn, nh thy bc v p ni l kho tay. Thin cn qu bo cng nh vy. Do nhn duyn nghip thin cn m c cng dng, gi l thin cn. Hi: Nu nh vy, sao khng ni ngay hoa hng m ni nhn ca n? p: cng dng c hai th: 1. Ti cng dng. 2. Php cng dng. Nu ch ni cng dng hoa hng thi khng bao gm c php cng dng. Nay ni thin cn cng dng, nn bit gm c ti v php.

Cng dng: Hoc thy hoc nghe cng c ch Pht, sanh tm cung knh tn trng, a n hu h, nhiu quanh, l bi, ng ci mnh chp tay, trnh ngi, yn ch, khuyn mi n ung, hng hoa, trn bo... xng tn cc cng c tr gii, thin nh, tr tu, Pht c thuyt php th tn th li dy bo; thn. ng, nghip lnh nh vy, y l cng dng. Tn trng: Bit ht thy chng sanh khng ai c c qu hn, nn ni l tn; tm knh s hn knh s cha m, s trng, qun vng, v s li ch trng i, nn ni l trng. Cung knh: Khim tn, s st nn ni l cung, suy tn tr c ca Pht nn ni l knh. Tn thn: Khen ngi cng c l tn, tn cha , cn xng ln na gi l thn. Ty thnh tu: Nu c hoa cng dng, hoa lin theo , hoc cu c, hoc khng cu m c. C th t nhin hin ra, hoc bin ha sanh, cho n cc th k nhc cng dng, u c nh vy. Hi: B-tt gp c th g th cng dng, c sao li tm cu theo ? p: Phc c theo tm, dng vt i trng em cng dng th c phc thm nhiu. Nh vua A-dc lc tr nh dng t m mnh qu trng em dng Pht. Qu bo c lm vua ci Dim-ph-, trong mt ngy dng tm vn thp, nu ngi ln tuy ly nhiu t b vo bt cng dng m khng c g, v khng phi l t c qu trng. C ngi qu trng ring th hoa, em hoa y cng dng Pht, c phc thm nhiu, cho n bo vt cng nh vy. Li na, thch nghi theo thi, nu lc lnh th nn em cho ci la, o, giy, nh m, mn nm, v thc n ung; lc nng th nn em cho nc , qut, lng, nh mt, o mng, n ngon, ty lc gi ma a cng dng. Nh vy ty thi m cng dng. Li thch nghi theo a phng, ty theo ngi lnh th cn dng u em cng dng. Li na, ty cng dng l c v B-tt bit Pht khng cn g, li bit cc vt h di nh huyn, ch l nht tng tc l v tng, v gio ha

chng sanh nn ty ti vt m chng sanh v quc qu trng, dn dt h cng dng. Li c B-tt c thin nh thm su, pht sanh B-tt thn thng, do sc thn thng nn bay n trc mi phng Pht, hoc ni nc Pht, nu cn hoa tri ma khp, hoa lin khp y ba ngn i thin th gii, em cng dng Pht; hoc ma hng Chin-n tri, hoc ma chu ngc ti sng; hoc ma by bu; hoc ma ngc Nh- ln nh ni Tu-di; hoc ma k nhc, m thanh thanh thot; hoc ly thn ln nh ni Tu-di lm tim n, cng dng ch Pht. Nh vy... gi l ti cng dng. Li B-tt hnh su Ba-la-mt, ly php cng dng ch Pht. Hoc c B-tt thc hnh mt a php cng dng ch Pht, cho n hnh mi a php cng dng. Hoc c khi B-tt c v sanh php nhn, tr phin no cho mnh v cho chng sanh, y l php cng dng. Hoc c khi B-tt tr mi a dng thn lc lm dt la a ngc, khin cho ng qu o c no , sc sanh c la s hi, khin c sanh ln ci tri ci ngi, a v bt thi, sc i cng c nh vy, gi l php cng dng. V vy nn ni mun c thin cn thnh tu, hy hc Bt-nh ba-lamt. Kinh: Mun lm cho ht thy chng sanh mn nguyn v y phc, n ung, nm, hng xoa, xe nga, phng x, ging chng, n uc... hy hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: C th lp g, khi mun lm mn nguyn cho ht thy chng sanh? p: Hnh nghip ca B-tt c hai: 1. Cng dng ch Pht. 2. thot chng sanh. Do cng dng ch Pht nn c v lng phc c, em phc c y lm li ch chng sanh, l lm mn nguyn chng sanh. Nh ngi ch bun vo bin c tm chu bu, c an n tr v, lm li ch cho ngi thn thch v quen bit. Nh vy, B-tt vo trong bin php ca ch Pht, c v lng bu cng c, lm li ch cho chng sanh. Cng nh tiu vng cng dng i vng, lm cho hoan h, c ban cho u s nguyn, chc v, ti ca, em v nc c, lm li ch cho mi ngi, tr kh on tc. B-tt cng dng ch Pht php vng, nn c th k bit, ly v lng trn bo thin cn, c v tn tr lc, tr li trong chng sanh, cng dng ngi lnh, cung cp vt cn dng cho ngi

ngho, bn ma dn, t kin ngoi o thy u tan r, y l cng dng ch Pht, tip n lm cho chng sanh mn nguyn. Hi: B-tt tht c th lm mn nguyn ht thy chng sanh chng? Nu lm mn nguyn khp ht chng sanh, vy ch Pht v B-tt khc cn li ch g? Nu khng lm mn nguyn tt c, th trong y c sao ni mun lm mn nguyn ht thy chng sanh, hy hc Bt-nh ba-la-mt? p: C hai th nguyn: 1. Nguyn thnh c. 2. Nguyn khng thnh c. Nguyn khng thnh c l c ngi mun cn lng h khng cng tn bin t, v mun tm bin t ca thi gian, phng hng, th ch nh tr con tm trng y nc, tng trong gng. Nhng nguyn nh vy th khng th thnh c. Nguyn thnh c l nh ca cy tm la, o t tm nc, tu phc c sanh ci ngi ci tri v thnh A-lahn, Bch-chi Pht qu, cho n c ch Pht php vng. Nhng nguyn nh vy gi l nguyn thnh c. Nguyn thnh c c hai th: 1. Th gian. 2. Xut th gian. Trong y v nguyn th gian nn lm mn nguyn chng sanh, ti sao bit? L v ly n ung, ging nm, cho n n uc cn dng u cung cp cho. Hi: C sao B-tt lm cho chng sanh mn nguyn nhng iu d c, m khng cho nhng iu kh c? p: Nguyn c h, trung, thng. H nguyn l lm nhn duyn cho c ci vui i nay. Trung nguyn l lm nhn duyn cho c ci vui i sau. Thng nguyn l lm nhn duyn cho c ci vui Nit-bn. Th nn, trc cho h nguyn, th n trung nguyn, vy sau thng nguyn. Li na chng sanh phn nhiu m ci vui i nay, t cu ci vui i sau, ci vui Nit-bn cng t cu hn na. Nu ni nhiu l gm c t trong y. Li na, kinh ny trc sau phn nhiu ni n ci vui Nit-bn i sau, t ni n ci li i nay. Php ca B-tt l cho ht thy chng sanh th li ch, khng nn b mt ai, v sao? V tm ban u ch mun dy chng sanh tu i tha php, nhng v chng sanh khng kham th ha, nn tip dy cho php Thanh vn, Bch-chi Pht. Nu cng khng kham na, th s dy cho mi iu thin, bn phm hnh, khin tu phc c. Nu chng sanh vn khng

a, cng khng nn b ri chng sanh y, m nn cho h s li ch i ny l n ung... Li na, ngi phm phu tuy c th cho ngi khc n ung..., lm mn nguyn ngi kia, u c nhn duyn, hoc vic i ny, hoc vic i sau. Thanh vn, Bch-chi Pht, khng c nhn duyn lm mn nguyn chng sanh, nn s li ch rt ch, cn i B-tt do nhn duyn thc hnh B th ba-la-mt nn c lm quc vng, i trng gi, giu c v lng, chng sanh bn phng, nu n cu xin u c y . Nh c s Tnu, lm v i n-vit, ngi ging ln by bu, kim cng lm chn, tri nm tri, mn ging xch chn chu; ngi hu h hai bn, mi bn c 84.000, ton trang sc k diu, m bn ca ln, t do cho ngi n xin. Ngy m su thi nh trng, li phng nh sng. Mi phng v lng chng sanh nghe ting trng, nh sng chm thn, thy u i n, mun c cc th n ung. Trng gi thy cc ngi y nhm li, lin im lng chim ngng h khng, khi y trong h khng ma xung thc trm v, u c theo . Nu chng sanh khng t ly c, th ngi hai bn ly chia cp cho, y mi thi. Ai cn n ung, y phc, nga c, bo vt... u cng nh th. Cho chng sanh t do theo mun xong, vy sau ni php, khin xa la bn cch n (on thc, xc thc, t thc, thc thc N.D) u an tr trong a v bt thi chuyn. Nh vy B-tt do lc thn thng nn hay lm cho chng sanh mn nguyn. Hi: Lc Pht i chng sanh cn c i kht, tri khng ma, chng sanh khn t m Pht cn khng th cho ht thy chng sanh mn nguyn, hung B-tt lm sao cho chng sanh mn nguyn? p: B-tt tr thp a; vo Th-lng-nghim Tam-mui, ti ba ngn i thin th gii, hoc c khi hin lm ngi mi pht tm hnh su Ba-la-mt, hoc hin lm ngi a v bt thi chuyn, hoc hin lm v nht sanh b x, ci tri u-xut, thuyt php cho ch thin. Hoc t tri u-xut h sanh vo cung vua Tnh-phn. Hoc hin xut gia thnh Pht. Hoc hin Chuyn php lun gia i chng, v lng chng sanh. Hoc hin vo Nit-bn, dng thp by bu, khp cc quc , chng sanh cng dng X-li, khi Pht php dit ht. Khi ang lm B-tt m li ch nh vy, hung chi khi thnh Pht. Pht thn c hai th: 1. Chn thn. 2. Ha thn. Chng sanh thy c Pht chn thn, khng nguyn g khng tha mn.

Pht chn thn y khp h khng, nh sng chiu khp mi phng, m thanh thuyt php cng khp mi phng, i chng y trong v lng hng h sa th gii, thy u nghe php, thuyt php khng dt, trong mt khong thi gian, mi mi ty ch nghe m ng gii ng. Nh kip tn ri, do hnh nghip ca chng sanh nn c ma ln xung, lin tc khng dt, ba i kia khng th ngn c, ch c gi ca kip tn mi phng ni ln, xc i nhau m duy tr nc ma y. Nh vy, php tnh thn Pht thuyt php, tr hng thp tr B-tt, hng tam tha khng th duy tr c; ch c hng thp tr B-tt vi nng lc phng tin tr khng th ngh bn l nghe lnh th c. Chng sanh no thy c php thn Pht thi khng c ba c, v cc phin no, cc kh rt, nng cng lc dit ht, khng nguyn g khng tha mn. Nh ngc nh cn lun cho chng sanh c ty nguyn, hung g ngc Pht, cho ht thy c mn nguyn th gian, mn nguyn xut th gian. Nu ni Pht khng th lm cho chng sanh mn nguyn, li y khng ng. Li na, c Pht Thch-ca Mu-ni, th thn cung vua, hin chu theo php tc con ngi, c lnh, nng, i, kht, ng ngh, chu li ph bng, gi, bnh, cht... m ni tm tr tu thn c khng khc vi chn Pht chnh gic, mun lm tha mn s nguyn ca chng sanh, u tha mn c, m khng mn l v t v s kip li thng lm cho chng sanh mn nguyn v n mc m khng khi ht kh, cho nn nay ch ly Nit-bn v vi thng lc lm li ch n, nh thng ngi thn khng cho n ngon, c ln c. Nh vy nguyn v th gian ch lm sanh cc kit s, li khi xa la cc kit s th tm sanh i kh, cho nn khng ly ha hn. Li na, c ngi ni c Pht Thch-ca Mu-ni lm cho chng sanh mn nguyn m chng sanh t khng nhn c, nh trong kinh Tma-la-ct ni: Pht ly ngn chn n xung t, tc thi quc c trang nghim by bu, Pht quc ca Ta cng nh vy, con ngi nhiu on hi th hin thy Pht quc khc hn. Li nh vua rng, tm bnh ng ma xung, m ngi th l nc m trn thn ng qu th l la than. Hi: Nu c th lm cho ht thy chng sanh mn nguyn, thi chng sanh hu bin, khng cn ai chu kh i rt na, v c sao? V ht thy chng sanh u mn nguyn la kh c vui?

p: Mn nguyn ht thy, l danh t ht thy, ch khng phi tht ht thy, nh k Php c ni: Ht thy u s cht, Ht thy s gy nh, Suy bng ta ra ngi, Ch git ch nh gy. Tuy ni ht thy s gy nh au, nhng nh chng sanh ci V sc, khng thn, thi khng c gy nh au. Chng sanh ci Sc, tuy c th c thn cng khng c gy nh au. Chng sanh ci Dc cng c ngi khng b gy nh au, nhng ni ht thy l ch nhng ngi ng b gy nh m ni, chng phi tht ht thy. V vy nn B-tt lm cho ht thy chng sanh mn nguyn. Nhng tm B-tt khng c gii hn, qu bo phc c cng v lng, ch v chng sanh b ti chng su dy t v lng v s kip, nn khng th c, nh t ca X-li-pht l T-kheo La-tn-chu (Lasoka) i kht thc su ngy lin m khng c chi, cho n ngy th by, mng sp mun dt, c ngi ng o kht thc em cho, lin b chim dt ly tha i. By gi X-li-pht ni vi Mc-kin-kin: Thy c thn lc ln, gi h thc n y a cho La-tn-chu c n. Mc-kinlin lin em thc n n cho, thc n sp a n ming, lin bin thnh bn. Ln sau X-li-pht kht thc em cho, th ming t ngm li. Cui cng Pht i n a thc n cho, nh phc c v lng ca Pht nn lm cho La-tn-chu n c. T-kheo y n xong, tm sanh hoan h, cng tin knh gp bi. Pht bo T-kheo La-tn-chu: Cc php hu vi u l kh, v ni T cho nghe, ngay khi y T-kheo c lu ht, gii, chng c o qu A-la-hn. C nhng chng sanh phc mng, ti nng hn y, Pht khng cu c. Li v bit chng sanh l khng th c c, r thu php tnh, nn ch Pht khng c c tng phn bit l ngi c th hay khng c th , tm thng vng lng, khng thm bt. V vy nn d B-tt c mun lm cho ht thy chng sanh mn nguyn, nhng v chng sanh ti nng, nn khng th c, B-tt khng c li.

Ung, n: n lc c hai th l th v t. Bnh, cm, thc n trm v. Tuy kinh ni do bn cch n m chng sanh c tn ti, nhng ni y ch ni cch on thc (n vt c khi lng nm cm c ND) cn ba cch n kia l khng c sc cht, khng th em cho. Nu ni cho on thc, thi cho ba cch n kia, v sao? V nhn on thc nn tng ch ba cch thc kia. Nh Kinh ni: n-vit th n, thi cho ngi lnh th nm vic li ch. Ung, tng qut c hai th: 1. Ru cy c, l ru nho, ma, la... 2. Nc cy c l nc ma, nc nho, nc ng, nc thch lu, nc qu l, mt, nc qu ba-l-sa... v nc cc th la, nh vy ha hp lm thc ung n trong loi ngi. V cc thc ung n ca tri l v Tu- cam l, hoa qu tri... nc Ma-u-ma--b... mi loi chng sanh n hoc n la, hoc n tht, hoc n sch, nh, u a n no . Y phc: Y c hai th, hoc ly t thn chng sanh lm ra, nh t la, lng, da... Hoc ly t cy c lm ra nh vi, bng, c cy... c y ca tri, khng c ng ngang dc, t nhin t cy sinh ra, mu sng nh mm. Nga c: Ging chng, mn nm, mn, trng, gi... Hng xoa: C hai th: 1. Cy Chin-n, xoa thn. 2. Hng tp cc th cy, gi nt thnh bt ly xoa thn v p chn o, hoc bi trn t, trn vch. Tha l voi nga. Xa l xe. Phng x l t, cy, bo vt lm thnh lu, gc, in, nh, cung, qun... ngn rt, nng, gi, ma, o tc. n uc l du, m, sp ong, ngc sng... Cc vt l tt c nhng vt cn dng ca chng sanh khng th ni , cho nn lc ni l cc vt. Hi: Trong y c sao khng ni hng t, hoa p? p: Ni cc vt l u gm trong .

Hi: Nu nh vy, ch nn lc ni ba th: m thc, y phc v trang nghim? p: Cc vt ny l vt nhu yu, nu thng nim chng sanh th trc cho m thc, tip n y phc, ri hng xoa tr thn nh thi, k cho nga c, rt lnh cn phng x, ti tm cn n uc. Hi: Hng hoa cng c th tr thi, v c sao khng ni? p: Hoa chng phi c thng, cng chng ho tn, li ch t cho nn khng ni. Hng t khi lnh mi cn, khi nng ng s. Hng xoa th thng dng c khi lnh khi nng. Khi lnh trn vi trm thy, khi nng th trn vi Chin-n xoa thn, v vy ch ni hng xoa. Hi: Nu thc hnh B th ba-la-mt, c v lng qu bo, c th lm cho ht thy chng sanh mn nguyn, c sao ni mun lm cho ht thy chng sanh mn nguyn, hy hc Bt-nh ba-la-mt? p: Trc ni, do c Bt-nh ba-la-mt ha hp nn gi l nba-la-mt. Nay s ni li: Chng sanh c th c mn nguyn, khng phi ch trong mt quc , mt Dim-ph-, m u mun lm mn nguyn chng sanh trong su ng khp mi phng th gii, nn khng phi ch b th m c th lm c, phi do Bt-nh ba-la-mt, ph tng xa gn, ph tng ht thy chng sanh, tng phi ht thy chng sanh, tr ht cc ngi, trong khonh khc gy mng tay, ha ra v lng thn, khp n mi phng, mi c th lm mn nguyn cho ht thy chng sanh. Thn thng li ch nh vy phi t Bt-nh xut sanh, v vy, B-tt mun lm mn nguyn ht thy chng sanh, hy hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Li na, X-li-pht: B-tt ma-ha-tt mun khin chng sanh trong hng h sa th gii, an lp ni B th ba-la-mt, an lp ni tr gii, nhn nhc, tinh tn, thin nh, Bt-nh ba-la-mt, hy hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Ngha y c th lp, v nhn duyn g? p: Li c ba th: li i ny, li i sau, li rt ro. Vui c ba th: vui i ny, vui i sau, vui xut th. Trc kia ni li vui i nay, y ni li vui i sau v xut th. V vy nn khin chng sanh an tr su Bala-mt. B-tt thng nh chng sanh qu hn cha m nh con. Tm t bi

thu n xng ty, trc ly n ung lm no thn n, tr kh i kht, k ly y phc trang nghim thn n, lm cho th vui. Nhng tm B-tt khng mn tc, lc suy ngh rng chng sanh c ci vui i nay, cn ngh lm sao cho c ci vui i sau. Nu em su Ba-la-mt th gian dy cho thi c ci vui ci ngi ci tri, lu sau tr li lun hi sanh t, nn li em su Ba-la-mt xut th gian dy cho, khin c ci vui v vi thng hng. Li na, trc ly y phc hoa hng trang nghim thn n, nay ly cng c trang nghim tm n. Nu c ba th trang nghim thi y khng cn chi hn: 1. Y phc by bu. 2. Phc c. 3. o php. B-tt mun y ba th trang nghim chng sanh, nn trc ni qu bo cng c, nay ni nhn duyn cng c. Li na, trc ni tuy c i b th m v chng sanh ti nng khng th hbg c tt c. Nh trong kinh Ng qu ni: tuy cho n n m n khng n c, bin thnh vt bt tnh, la than. Li B-tt khng b chng sanh, nn to phng tin khin chng sanh c li ch cm o, cho nn dy tu phc nghip, t lm t hng, B-tt kho bit nhn duyn, khng th cng p c c, nn dy khin tu c hng. V vy nn tip dy chng sanh an tr su Ba-la-mt. Hi: Ch nguyn ca B-tt l khin ht thy chng sanh mi phng an tr su Ba-la-mt, c sao ch ni chng sanh trong th gii nh ct sng Hng? p: V ngi nghe php nghe ni ct sng Hng. Li i vi Btt mi pht tm th cho v bin v lng l nhiu, nhiu th ri lon. Nu i B-tt thi khng k s ct sng Hng. Li na, ni nh ct sng Hng l ni s v bin v lng, nh trong phm ni sau. Li na, nh ct sng Hng l ni mi phng cc th gii, trong y cng khng ni mt ct sng Hng, khng nn vn nn. V vy ni th gii nh ct sng Hng, khng c li. Ngha th gii nh ct sng Hng nh trc ni. Chng sanh l i vi 5 un, 18 gii, 12 x, 6 nhp, 12 duyn... nhiu php, gi danh chng sanh: l tri, l ngi, l tru, l nga. Chng sanh c

hai th: ng v tnh. ng th pht sanh thn khu nghip, tnh thi khng th. Chng sanh c sc, chng sanh khng sc, chng sanh khng chn, hai chn, bn chn, nhiu chn, chng sanh th gian, xut th gian, ln, nh, hin, thnh, phm phu, t nh, chnh nh, bt nh, vui, kh, khng kh, khng vui, chng sanh vui thng, trung, h; chng sanh hc, v hc, phi hc phi v hc. Chng sanh c tng, khng tng, Phi hu tng phi v tng. Chng sanh ci Dc, ci Sc, ci V sc. Chng sanh ci Dc c ba hng: thin cn c thng, trung, h. Thng l tri Lc dc, trung l hng giu sang trong loi ngi, h l thp hn trong loi ngi. V b mt khng ng loi nhau nn c bn chu thin h khc nhau (Nam thim b chu, Bc cu-l chu, ng thng thn chu, Ty ngu ha chu N.D). Bt thin c ba bc: thng l a ngc, trung l sc sanh, h l ng qu. Li na, chng sanh ci Dc c mi th: ba c o, ngi, tri Lc dc. a ngc c ba th: a ngc nng, a ngc lnh, a ngc hc m. Sc sanh c ba hng: i trn khng, i trn b, i trong nc, i ngy, i m, i ngy m. Qu c hai hng: qu xu t, qu i. Qu t hng vui nh tri, ch khc l chung vi qu i, lm ch n. Qu i th bng nh hang ni, c nh nh kim, thn th ch c ba vic: da en, xng gn v s, trm nm khng nghe n danh t n ung, hung chi c thy. Li c loi qu la t ming tun ra, ly loi phi nga nhy vo la lm thc n. Hoc n gn, n mu m, m gii, d tha ra b. Hoc c cng t, hoc n sanh bt tnh. Tri Lc dc l bn thin vng... gia tri Lc dc li ring c cc tri Mang anh lc, tri H vong, tri Tm sn, tri Chn chim, tri a thy. Cc tri ny u nhip vo su tri. C ngi ni: chng sanh ci Dc c mi mt th: trc ni nm o, nay ni thm A-tu-la o.

Hi: A-tu-la tc nhip vo nm o, A-tu-la chng phi tri, chng phi ngi, a ngc kh nhiu, sc sanh hnh khc. Nh vy nn nhip vo ng qu phi hn? p: Khng ng! Lc A-tu-la ngang bng tri Ba mi ba, v sao? V hoc b ch thin ph, hoc ph ch thin, nh trong Kinh ni: Thch-hon nhn b A-tu-la nh ph. Bn th binh chng ca A-tu-la chui vo cng sen t du mnh, hng th nm dc lc tng t nh tri, lm t Pht. C oai lc nh vy, u c nhip vo ng qu. V vy nn phi c su o. Li na, nh A-tu-la, Chn--la, Cn-tht-b, Cu-bn-tr, D-xoa, La-st, Ph- cc i thn ny l A-tu-la thuc tri. A-tu-la hng vui t hn ch thin, c oai c bin ha ty . V th c ngi nghi rng l Atu-la chng phi tu-la? Tu-la (Trung Hoa dch l ln, c ngha l tri), c ngi ni A-tu-la y chng phi Tu-la. A-tu-la o l tn c c ban u, ngoi ra u ng mt o. Hi: Kinh ni c nm o, c sao ni su o? p: Cch Pht lu xa, Kinh php lu truyn nm trm nm sau, c nhiu d bit, kinh b khng ng, hoc ni nm o, hoc ni su o. Nu ngi ni nm o, thi xoay vn trong kinh Pht. Li ni nm, nu ngi ni su o thi xoay vn trong kinh Pht li ni su. Li trong i tha nh kinh Php Hoa ni c su th chng sanh, xem cc ngha nn c su o. Li na, phn bit thin c nn c su o: thin c thng, trung, h, nn c ba ng thin, l tri, ngi, A-tu-la. c c thng, trung, h nn c ba ng c l a ngc, sc sanh, ng qu. Nu khng nh vy thi c c ba hng qu bo m thin ch c hai hng qu bo, vic y mu thun. Nu c su o, i ngha khng tri. Hi: Thin php cng c ba qu: h lm ngi, trung lm tri, thng l Nit-bn? p: Trong y khng ni n Nit-bn, ch nn phn bit qu bo v tr x ca chng sanh. Nit-bn khng phi qu bo.

Thin php c hai th: 1. Ba mi by o phm c th a n Nitbn. 2. C th sanh ci vui i sau. Nay ch ni thin php c th thn, khng ni thin php a n Nit-bn. Th gian thin c ba bc: do thin thng phn nn c qu bo ci tri, do thin trung phn nn c qu bo ci ngi, do thin h phn nn c qu bo ci A-tu-la. Hi: ng t ni A-tu-la oai lc ngang vi tri, hng vui khng khc tri, sao nay li ni thin h phn c qu bo A-tu-la? p: trong loi ngi, c th c xut gia th gii, cho n t o, ci A-tu-la kit s che tm, c o rt kh. Ch thin tuy theo kit s m c tm thng tin o, cn A-tu-la tm nhiu t vy, khng thng gn o. V vy nn A-tu-la tuy ging tri m v kh gn o nn li di ngi. Nh rng cha, chim Kim s, th lc tuy ln, hay bin ha m vn trong sc sanh o, A-tu-la o cng nh vy. Hi: Nu rng cha, chim kim s, th lc tuy ln m vn thuc sc sanh o, vy A-tu-la cng thuc vo ng qu o, v sao li lm ra su o? p: Rng cha, chim kim s, tuy c th vui, m v thn hnh i ngang nh sc sanh nn nhip thuc sc sanh o. a ngc, ng qu thn hnh tuy ging ngi m v n qu kh, nn khng nhip vo nhn o. Atu-la th lc ln, m thn hnh ging ngi, tri, nn lp ring su o; y l lc ni chng sanh ci Dc. Chng sanh ci Sc, ci V sc, nh trong phm sau s ni. An lp B th ba-la-mt: B-tt ni vi chng sanh hy tu hnh b th. Ngho l kh ln, khng nn v ngho m phi lm c phi o ba ng d. Lm cc hnh c, a ba ng d, thi khng th cu. Chng sanh nghe ri b tm xan tham, thc hnh B th ba-la-mt, nh trong phm sau ni rng. Li na, B-tt trc chng sanh, dng cc nhn duyn, cc th d m thuyt php, ch bai lng xan tham, ngi xan tham, ngay vic cn cho bn thn cn tic khng dm dng, thy ai n hi xin th tm c sc bin, lin hin ra thn sc m thanh hung c xu x, gieo nghip c cho i sau, nn chu thn hnh xu x. Trc khng gieo nhn duyn b th nn th thn

i ny ngho hn, tham m ti vt, cu nhiu khng ngng, m ca ti c, chuyn lm vic c, a trong ng c. Li na, nghip li ch trong vng sanh t lun chuyn, khng cho hn b th, i nay i sau thng c theo , cc vic tin li cho thn, u t b th m c. B th l thin o s, hay m ra ba vui: vui ci tri, vui ci ngi, vui Nit-bn, v c sao? V ngi a b th, ting tm lan truyn, tm phng tin vui, khng ai khng i knh; gia i chng, khng c s hi, khi cht khng hi hn. Ngi y t ngh: Ta em ti vt gieo vo rung phc tt, chc chn ta c ci vui ci ngi ci tri v m ca Nit-bn, v c sao? V b th ph kit s tham, thng ngh ngi lnh th; dit tr sn no, dt tm tt ; cung knh ngi lnh th; thi tr kiu mn; tm quyt nh b th, li nghi t ph; bit qu bo b th, thi tr t kin, v minh. Cc phin no b ph nh vy, thi ca Nit-bn c m ra. Li na, khng ch m ra ba ci vui m cn m ra v lng Pht o, ch ca Th Tn, v c sao? V su Ba-la-mt l Pht o, m b th l cnh ca u, cc hnh khc u i theo. Nh vy b th c v lng cng c. V nhn duyn y nn khin chng sanh an lp ni B th ba-la-mt, nh trong chng b th trc ni. An lp Tr gii ba-la-mt: B-tt trc chng sanh tn thn vic tr gii rng: Chng sanh cc ngi, nn hc tr Gii. Cng c ca tr gii nh khi ba ng c v kip h tin trong loi ngi, khin c loi ngi loi tri tn qu cho n c Pht o. Gii l cn bn ca ht thy s vui, v nh kho tng ln, xut ra cc trn bo. Gii l s bo h ln, hay dit mi s hi, v nh i qun ph gic. Gii lm trang nghim, nh eo anh lc. Gii l thuyn ln, hay a qua bin ln sanh t. Gii l xe ln, hay ch chu bu qu trng i n thnh Nit-bn. Gii l thuc hay, hay ph bnh kit s. Gii l thin tri thc, i i theo di khng h xa tri, khin tm an n; v nh o ging thy bn t, vui mng sung sng, khng cn lo s. Gii hay thnh tu cc hnh li ch, v nh cha m nui ln cc con. Gii l thang tr, hay a vo v lu. Gii hay lm cc kit s kinh s, v nh s t, hay lm cho by th nhip phc. Gii l gc ca ht thy cc c, ch yu ca xut gia. Ngi tu tnh gii, s nguyn c theo ; v nh ngc Nh , mi s u c ng theo nim. Nh vy nhiu cch tn thn cng c ca gii, lm cho chng sanh hoan h, pht tm an tr Tr gii ba-la-mt.

An tr Nhn nhc ba-la-mt: B-tt trc chng sanh, tn thn nhn nhc rng: Nhn l sc mnh ca ngi xut gia, hay dp cc c, c th hin vic k l gia chng. Nhn nhc th h lm cho th, gii khng lm cho b hy hoi. Nhn l o gip ln, cc qun binh khng gia hi. Nhn l thuc hay, hay tr c c. Nhn l kho hn, gia ng him sanh t, an n khng lo. Nhn l kho tng ln, th bu rt ln cho ngi thin ngho. Nhn l thuyn ln hay a qua khi sanh t b ny, t n Nit-bn b kia. Nhn l knh sng hay lm sng t cc c, nu ngi n gia c th nh leo dm ni vng, cng lm pht nh sng ca n. Li kh cu Pht o, chng sanh; nhn l ti diu. Hnh gi nn ngh rng: nu ta ly sn hn p li kia thi l t hi. Li ngh ta i trc c ti y m khng c nh , chc phi nn bi thng li. Nu vi ngi ny khng nhn chu, cc ngi khc cng hi ta, u khng trnh c, c sao ni gin? Li na, chng sanh b phin no li ko, gy cc vic c, khng c t ti; v nh ngi b k qu m hi, m mng nhic lng y, lng y lc y ch lo tr qu, m khng him k mng. Hnh gi cng nh vy, chng sanh a c n mnh, khng him n gin d, ch do tr kit s. Li na, ngi tu nhn, xem k n m nhc nh cha m xem con nh, khi n m nhc li cng thng xt hn, yu n su hn. Li t ngh rng: ngi kia a c n ta, y l do nghip to ra i trc, nay phi chu; nu ly gin p tr, li to thm kh v sau, bit lc no gii thot c! Nu nay nhn nhc, th vnh vin la kh. V vy khng nn ni gin. Cc nhn duyn nh vy, ch sn gin, sanh t bi, vo chng sanh nhn (gi tt l sanh nhn N.D). Vo sanh nhn ri, suy ngh mi phng ch Pht thuyt php u ni khng c ng, cng khng ng s, ch do cc php ha hip gi danh chng sanh, nh my chuyn ng ngi g, tuy ng tc m bn trong v ch; thn ny cng nh vy, ch c da tht gi nhau, chuyn theo gi tm, nim nim sanh dit v thng, khng tch, khng ngi lm, khng ngi mng, cng khng ngi lnh th; v gc ngn rt ro khng, ch l in o h di, tm phm phu chp trc. Suy ngh nh vy ri, thi khng tng chng sanh. Khng tng chng sanh ri, cc php khng thuc v u, ch do nhn duyn ha hp, khng c t tnh. Nh chng sanh ha hp, cng gi l chng sanh; php cng nh vy, tc c vo php nhn. c sanh nhn, php nhn ri nn cn c th c V thng Chnh ng Chnh gic, hung chi cc li ch khc.

Chng sanh nghe nh vy ri, an tr trong Nhn ba-la-mt. An lp Tinh tn ba-la-mt: B-tt dy chng sanh rng: Ngi ch gii i. Nu tinh tn thi cc cng c lnh u c d dng; nu gii i, thi thy cy c la, cn khng gy ln c, hung chi vic khc, v vy khuyn phi tinh tn. Nu ngi theo phng tin tinh tn thi khng nguyn g khng thnh. Phm c php th thng g, chng phi khng nhn duyn, m u do tinh tn pht sanh. Tinh tn c hai: 1. Hay cha nhm, pht sanh cc thin php, 2. Hay tr cc c php. Li c ba tng: 1. Mun lm, 2. Tinh tn lm, 3. Khng ngng ngh. Li c bn tng: c sanh tinh tn dit tr; c cha sanh tinh tn khng cho sanh; thin cha sanh tinh tn lm cho pht sanh, thin sanh tinh tn lm cho tng trng, nh vy gi l tng tinh tn. Tinh tn nn c th gip thnh ht thy thin php; v nh la c gi gip, ngn mi chy bng. Li nh ngi dng kin th gian, c th vt ni qua bin. o php tinh tn, cho n Pht o cn c, hung chi vic khc. Chng sanh nghe nh vy ri, u an lp Tinh tn ba-la-mt. Li na, B-tt thy ngi cha pht B- tm, tn thn php V thng Chnh ng Chnh gic l php ti nht trong ht thy php, rt l tn qu, hay li ch tt c, lm cho ng c tht tng khng h di ca cc php, c i t bi, nht thit tr, tng thn kim sc, nht vi diu, 32 tng, 80 v p ty hnh, v lng nh sng, v lng gii, nh, tu, gii thot, gii thot tri kin, ba t minh v ngi, v ngi gii thot i vi ht thy php. c nh vy, th rt l ti thng gia ht thy chng sanh, ng lnh th s cng dng ca ht thy th gian. Nu ngi ch chuyn tm nim Pht, cn c v lng v tn phc c, hung chi tinh tn b th, tr gii, cng dng, hu h, l bi... B-tt ni vi chng sanh rng: Pht s nh vy, ngi nn pht tm V thng Chnh ng Chnh gic, sing tu tinh tn, thc hnh c php nh vy, khng kh. Chng sanh nghe ri, lin pht tm V thng Chnh ng Chnh gic. Nhng khng th ch pht tm sung m c, nn thc hnh B th ba-la-mt, tip thc hnh Tr gii ba-la-mt, Nhn nhc ba-lamt, Thin Ba-la-mt, Bt-nh ba-la-mt. Thc hnh nm Ba-la-mt y l Tinh tn ba-la-mt. Nu khng pht tm i tha, th dy tu o Bch-chi

Pht, nu khng tu Bch-chi Pht, th dy tu o Thanh vn. Nu khng tu o Thanh vn, th dy la sc, tu nh v sc, tch dit an lc. Nu khng tu nh v sc, th dy khin la dc, hng theo cc th vui thin nh ci V sc. Nu khng tu thin, th dy khin tu mi thin nghip o, hng th th vui ci ngi, ci tri, ch gii i, lung chng c g, ngho cng h tin, chu cn kh, tht rt ng lo! Gii i l u rt t c, ph hoi o lnh ch li i ny i sau. Chng sanh nghe ri, nhm cc thin php, sing tu tnh tn. An lp Thin ba-la-mt: B-tt trc chng sanh tn thn ci vui thin nh thanh tnh; l ci vui bn trong, vui t ti, vui la ti li, vui i ny i sau, vui cc bc thnh, vui ca Phm thin vng, vui th khp thn, vui thm hu vi diu. Chng sanh cc ngi sao c m theo ci vui ng dc bt tnh, cng th ci vui ti cu ng vi sc sanh, m b ci vui vi diu ny. Nu ngi b ci vui nh thi c ci vui ln. Ngi khng thy k nng phu b ht ging nh, sau thu hoch qu ln, nh ngi hin cho vui vt nh, m c thng ln, nh cht mi nh u li cu m c c to. B i rt t m c rt nhiu. Ngi tr cng nh vy, hay b ci vui th gian, c khoi lc ca thin nh thm su. c ci vui ny ri, tr li xem ci vui ng dc, rt l bt tnh, nh t ngc ra khi, nh bnh c cha lnh, khng cn tm thuc. Li na, thin nh l ca ban u ca tht tr, lm cho tr tu ng lng, c th soi chiu cc php; nh n trong nh kn, nh sng n c dng. Nu tu thin nh, thi bn tm v lng, tm bi x, tm thng x, nm thn thng, bn bin ti... cc cng c thm thm, u c y , c th lm cho ngi bin thnh ngc Nh , hung chi cc vic khc. Ty mun lm, khng iu chi khng lm c. Vo t nh nc, i trn nc nh t, tay cm mt tri mt trng, thn khng chy, lnh, ha lm thn cc cm th, m khng chu chuyn cm th. Hoc c khi bin thn y khp h khng, hoc c khi thn nh vi trn, hoc nh nh lng hng, hoc nng nh ni Thi. Hoc c khi ly ngn chn n xung t, tri t rung ng mnh nh rung c l. Nng lc thn thng bin ha nh vy, u t thin nh m c c. Chng sanh nghe ri, an lp ni Thin ba-la-mt. An lp Bt-nh ba-la-mt: B-tt dy chng sanh nn hc tr tu. Tr tu l sng sut, th nht gi l mt tu. Nu khng mt tu, tuy c mt tht vn l ui. Tuy c mt m khng khc sc sanh. Nu c tr tu, t phn bit c tt xu, khng theo li ngi khc; nu khng tr tu, theo ngi dt

ng dt ty; nh tru, lc b xu mi i theo ngi. Tr tu trn ht thy php hu vi, c bc thnh nhn i, v hay ph php hu vi. Nh trong Kinh ni: Trong cc th bu, tr tu bu hn ht. Trong ht thy sc bn, ao tr tu sc bn hn ht. nh ni tr tu, khng cn lo s, xem cc chng sanh kh no, u thy tt c. Li dao tr tu hay ct t si xch phin no sanh t v th. Nng lc tr tu cn lm cho y su Ba-la-mt, c v lng Pht o khng th ngh bn, thnh nht thit tr, hung chi Thanh vn, Bch-chi Pht v cc vic tt th gian. Tr tu y tng trng thanh tnh khng th b tr hoi, y gi l Ba-la-mt. Chng sanh nghe ri, an tr trong Bt-nh ba-la-mt. Li na, B-tt hoc c khi khng dng ming dy; hoc hin thn thng, nh sng, lm cho chng sanh an tr trong su Ba-la-mt; hoc hin cc cnh duyn khc, cho n trong mng, lm nhn duyn khin chng sanh gic ng m an tr trong su Ba-la-mt. Th nn Kinh ni: mun lm cho chng sanh an tr trong su Ba-lamt, hy hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Mun gieo mt thin cn ni Pht phc in, cho n khi chng c V thng Chnh ng Chnh gic m khng tn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Thin cn: Ba thin cn l thin cn khng tham, thin cn khng gin, thin cn khng ngu si. Ht thy php lnh u t ba thin cn pht sanh v tng trng; nh cy thuc, cy c, nh c gc m c sanh thnh, tng trng, v vy gi l cc thin cn. Nay ni thin cn l, cng dng lm nhn duyn cho thin cn l hoa hng, n sng, v php cng dng l tr gii, tng kinh... y l trong nhn ni qu, v sao? V hoa hng khng nht nh, khi ly thin cn hoa hng cng dng, gi l thin cn. B th chng phi tc l phc, b th ch ph xan tham, m ca thin php. Thin cn gi l phc; nh kim dn ch may o, may chng phi l kim. Mt l hoc hoa, hoc hng, hoc n sng, hoc l knh, hoc tng kinh, hoc tr gii, hoc thin nh, hoc tr tu... mi mi cng dng, v php cng dng, gieo vo Pht phc in. Pht phc in: Mi phng ba i ch Pht, hoc Pht i, hoc hnh tng, hoc x li, hoc ch nim Pht.

Gieo l duyn tm bm chc. Hi: Kinh ni cc th phc in, c sao ch ni gieo vo Pht phc in? p: Tuy c cc th phc in, Pht phc in hn ht, v y v lng Pht php nh mi lc, bn v y, mi tm php khng chung. V vy ch ni gieo vo Pht phc in. Php bo tuy l thy ca Pht, nhng nu Pht khng thuyt, thi php thnh v dng; nh tuy c thuc hay, nu khng c lng y, thi thuc thnh v dng. V vy, Php bo tuy trn, m trc phi ni n Pht bo, hung chi Tng bo. Li na, Pht phc in, c th thu c v lng qu bo, ngoi ra cc phc khc, tuy ni v lng m c km thua, v vy Pht phc in l bc nht. Khng tn: Ch Pht thnh tu cng c v tn, nn gieo vo Pht phc in, phc cng khng cng tn. Li na, cng c ca Pht v lng, v bin, v s, v ng, nn ngi gieo phc, c phc cng khng cng tn. Li na, lc Pht cn lm B-tt, duyn ht thy chng sanh, nh chng sanh v lng v bin, th phc cng khng cng tn. Li na, Pht phc in thanh tnh, nh sch c u phin no tham i... Tnh gii l t bng, i t bi l ti tt, tr t mui t c, ba mi by o phm lm ngi cnh, mi lc, bn v y, bn v ngi tr... lm tng vch, hay xut sanh qu bo Nit-bn ca ba tha. Gieo ging vo rung v thng v t y, c phc v tn. Hi: Ht thy php hu vi l tng v thng, u tr v tn dit, phc t nhn duyn sanh lm sao c bt tn? p: Cng khng ni thng bt tn. T ni: cho n khi chng c Pht, trung gian bt tn. Li na, ht thy php hu vi, tuy nim nim sanh dit, nhng tng tc khng on, qu bo khng mt, nn ni l bt tn, v nh t n tuy ngn la sanh dit m khng gi l dit, khi du ht tim ln, mi gi l dit.

Phc in cng nh vy, do thm tm gieo vo rung tt, cho n khi php tn m phc in cng khng tn. Li na, B-tt bit tht tng cc php nh Nit-bn bt tn. Phc c a vo tht tng cc php, nn cng khng tn. Hi: Nu nh vy, Nit-bn bt tn, phc c cng l phi thng bt tn, c sao ni cho n khi thnh Pht, khong trung gian bt tn? p: Phc y do lc tr tu lm cho cng c y nh Nit-bn rt ro khng, bt sanh bt dit; v vy nn v nh Nit-bn, ch chng phi Nitbn. Nu l Nit-bn th khng th lm v d. Nu l Nit-bn c sao qu bo thnh Pht m phc khng tn. V nh ba ca gii thot l khng, v tng, v tc; nh tng rt ro khng gii thot, l khng gii thot mn, thi qun th gian cng l rt ro khng; nh tng v tng gii thot, l v tng gii thot mn, thi qun th gian cng l tng v tng; nh tng v tc gii thot, l v tc gii thot mn, thi qun th gian cng l tng v tc. V vy nn ni: mun gieo mt thin cn ni Pht phc in cho n khi chng c V thng Chnh ng Chnh gic m phc y khng tn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun c mi phng ch Pht xng tn tn mnh, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: B-tt nu qun cc php rt ro khng, bn trong khng c ta, ti, ph kiu mn, c sao cn mun c ch Pht xng tn tn mnh? Li, B-tt theo php phi cng dng ch Pht, c sao li cu ch Pht cng dng mnh? p: Pht php c hai mn: 1. Mn nht ngha. 2. Mn th tc php. Theo mn th tc nn mun c ch Pht tn thn. Tuy c ch Pht tn thn m khng thy ta, ti, khng chp th tng chng sanh, v theo gi danh ca th gian nn ni. ng hi: c sao tr li cu Pht cng dng mnh, nh phm sau ni Pht tn thn: B-tt c bt thi chuyn i vi V thng Chnh ng Chnh gic. Nay B-tt y mun c bit chc chn mnh c bt thi chuyn chng, v vy cu Pht tn thn, ch chng phi cu cng dng.

Li na, cc ngi, cc chng sanh khc b tham dc, sn nhu, ngu si che tm, nn khng th nh tht tn thn; v nu c thin i th khng thy tht li, ch thy cng c kia; nu c thin gin thi ch thy li khng thy cng c kia; nu ngu si nhiu thi khng th nh tht thy tt xu. Ch thin v ngi i tuy c tr tu, ba c c mng, cng khng th nh tht tn thn v cn sai lm, v khng c nht th tr, v kit s cha ht. Thanh vn, Bch-chi Pht, ba c tuy ht, cng khng th nh tht tn thn, v cn tp kh tha cha ht, v li v tr tu khng y . Ch mt mnh Pht c ba c v tp kh ht vnh vin, thnh tu nht th tr, nn c th nh tht tn thn khng thm khng bt. V vy, hnh gi mun c ch Pht tn thn, bit thc c ca mnh, nn khng cu ngi khc tn thn. Hi: Ch Pht ra khi ba ci, khng nhim trc th gian, khng c ng v ng s; xem ngoi o, c nhn, i B-tt, A-la-hn, bnh ng khng sai khc; c sao ch tn thn B-tt? p: Pht tuy khng c ta, ti, khng c ght thng, i ht thy php tm khng nhim trc, thng xt chng sanh, v ly tm i t bi dn dt ht thy, nn phn bit ngi lnh m c s tn thn. V cng mun ph hoi s nguyn ca c ma, v Pht tn thn nn v lng chng sanh a thch B-tt, m cung knh cng dng, sau u c thnh tu Pht o; v vy nn ch Pht tn thn B-tt. Hi: Tn thn nh th no? p: Nh Pht thuyt php gia i chng, Ngi mun khin chng sanh vo php thm thm, nn tn thn B-tt, nh tn thn B-tt Tt-ba-lun (Sadpralpa - Thng- B-tt). Li na, Pht tn thn B-tt rng: B-tt y hay qun cc php rt ro khng, cng c tm i t bi i vi chng sanh, hay thc hnh sanh nhn, nn cng khng thy tng chng sanh; tuy thc hnh php nhn, m khng sanh chp trc i ht thy php, tuy xt vic kip trc m khng ri vo t kin, tuy xem thy chng sanh vo V d Nit-bn m khng ri vo bin kin; tuy bit Nit-bn l V thng tht php, cng khng khi thin nghip v thn, khu, ; tuy i trong sanh t m tm vui Nit-bn; tuy tr ba ca gii thot, hng nhn Nit-bn cng khng dt bn nguyn v thin hnh. Cc cng c k c nh vy rt l kh c. Li na, nu B-tt cha c v sanh nhn, cha c nm thn thng, ngay ni nhc thn sanh t, c tm i t bi, hay v chng sanh, nn

c th th cho tt c nhng g trong ngoi ng qu ng tic. Ngoi l v con yu qu, nm dc thng diu, ngc Nh , diu bo ti thng, quc an n... ; trong l thn th, da tht, xng mu, u, mt, ty no, tai, mi, chn, tay... B th nh vy rt l kh c, cho nn ch Pht tn thn c y. Nu B-tt vo php v, c thn thng, m thc hnh kh hnh th khng l kh. Nhng v B-tt y cn sanh thn, mt tht, m ch nguyn rng ln, c tm i bi, a vui Pht o, lm vic nh vy, rt l hy hu. Li na, nu B-tt tr gii thanh tnh y , khng phn bit tr gii, ph gii; i ht thy php rt ro bt sanh, thng nhn khng php; tinh tn khng thi khng ngh, khng m khng chn, tinh tn v gii i mt tng khng khc, v lng v bin v s kip, sing tu tinh tn; u mun lnh th thc hnh thin nh thm thm, khng nng da, nh v lon khng khc, khng ri khi nh m c th bin ha thn v lng, cng khp mi phng, thuyt php ngi; thc hnh tr tu su xa, qun ht thy khng sanh khng dit, chng phi khng sanh chng phi khng dit, cng chng phi khng sanh cng chng phi khng dit, chng chng phi khng sanh chng chng phi khng dit; vt qua cc ngn ng, ch tm i dt bt, khng th hoi khng th ph, khng th th nhn, khng th chp trc, ch ch thnh i sch nh Nit-bn, cng khng chp trc s qun st y; cng khng mt, hay ly tr tu t lm li ch. Cc B-tt nh vy c ch Pht tn thn. Li na, B-tt cha c th k, cha c v sanh php nhn, sanh ra khng gp Pht, khng c thy hin thnh, do chnh t duy nn hay qun tht tng cc php. Tuy qun tht tng, tm cng khng dnh mc. B-tt nh vy, c mi phng ch Pht u tn thn. Li na, B-tt nghe Pht php thm thm v lng v bin khng th ngh bn, tuy t cha chng c, tr tu cha kp, m c th nh tm tin vui, khng sanh nghi ng hi hn, nu ma gi lm Pht i n ngy ni n, tm cng khng thm bt, B-tt nh vy, c ch Pht tn thn. Li na, c cc B-tt pht tm cng trong mt lc, trong c v mau thnh Pht, thi Pht tn thn, v c sc tinh tn ln. Nh c Pht Thch-ca Mu-ni, cng cc B-tt Di-lc... ng thi pht tm, m c Pht Thch-ca Mu-ni do sc tinh tn nn vt qua chn kip. Li na, hoc c B-tt y B-tt s, l mi a, su Ba-la-mt, mi lc, bn v s y, bn v ngi tr, mi tm php khng chung, v v

lng Pht php thanh tnh, nhng v rng chng sanh nn lu trong sanh t, khng th chng V thng Chnh ng Chnh gic, B-tt nh vy, ch Pht tn thn, l ai? L nh Vn-th-s-li, T-ma-la-ct (Duyma-ct), Qun Th m, i Th Ch, Bin Ct B-tt... l thng th ca cc B-tt, ra khi ba ci, bin ha v s thn, vo trong sanh t, gio ha chng sanh. Cc vic hy hu nh vy, u t Bt-nh ba-la-mt thm thm sanh ra. V vy nn ni: mun c ch Pht tn thn tn mnh, nn hc Btnh ba-la-mt. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun mt ln khi l n c mi phng th gii s nh hng h sa, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: B-tt c nng lc thn thng bin ha lm mi phng hng h sa thn mt lc i n mi phng hng h sa th gii. Hi: Nh Kinh ni: Trong khong bng ngn tay c su mi nim, nu trong mt nim i n hng h sa th gii mt phng, cn khng th tin c, hung g i n hng h sa th gii mi phng, thi gian t m ch i n nhiu? p: Kinh ni: Nm vic khng th ngh bn, l chng sanh nhiu t, nghip qu bo, nng lc ngi ta thin, nng lc cc rng, nng lc ch Pht. Trong nm vic khng th ngh bn y, nng lc Pht l rt khng th ngh bn, B-tt vo thin nh pht sanh thn thng khng th ngh bn, nn trong mt nim n c th gii ch Pht trong mi phng. Nh ni trong bn loi thn thng, ch Pht v B-tt c thn thng chng i khp nh mun, nh con ca chim Kim si, mi t v trng ra, m i t mt ni Tu-di n mt ni Tu-di; cc B-tt cng nh vy, nh lc v sanh nhn, ph v trng v minh phin no, tc th trong mt nim ha ra v lng thn, khp n mi phng. Li na, B-tt tiu dit ht ti chng trong v lng i, nh lc tr tu nn chuyn c ht thy php; nh chuyn lm ln, ln chuyn lm nh; ly ngn vn kip lm mt ngy, li ly mt ngy lm ngn vn kip. B-tt y, l ch th gian, a mun t ti, th c nguyn g m khng thnh c. Nh kinh T-ma-la-ct ni: Ly by m lm mt kip sng. Do nhn duyn y B-tt nng lc thn thng, c th chng vt qua mi phng th gii.

Hi: Trong nm vic khng th ngh bn ni trc khng c B-tt, sao nay ni B-tt khng th ngh bn? p: Hoc c khi trong nhn ni qu, nh ni ngy n trm lng vng. Vng khng th n, nhn vng c n, nn ni n vng, y l trong nhn ni qu. Hoc c khi trong qu ni nhn, nh thy bc v p ni l kho tay, y l thy trong qu ni nhn. Cc B-tt cng nh vy, B-tt l nhn, Pht l qu; nu ni Pht lc khng th ngh bn nn bit l ni Btt. V vy nn ni: mun mt ln khi , n c mi phng hng h sa th gii, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Li na, ny X-li-pht! B-tt ma-ha-tt mun pht ra mt m khin cho mi phng hng h sa th gii u nghe ting, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: B-tt c su thn thng, tng trng tng phm m, vt qua ba ngn i thin th gii, n mi phng hng h sa th gii. Hi: Nu nh vy, thi c khc g vi m thanh ca Pht? p: m thanh ca B-tt c s hng trong hng h sa th gii, cn m thanh Pht i xa khng c hng s. Nh trong kinh Pht Tch ni: Mclin mun th m thanh ca Pht, i n tn phng ty, vn nghe m thanh Pht, nh i trc mt. Hi: Nu nh vy, Pht thng ti quc xm lng, thuyt php gio ha, nhng m ngi trong ci Dim-ph-, khng n bn Pht thi khng nghe c, sao bit th? V c nhiu ngi t phng xa i n mun nghe Pht thuyt php? p: m thanh Pht c hai th: 1. m thanh mt. 2. m thanh khng mt. m thanh mt trc ni, m thanh khng mt, thi n bn Pht mi nghe. Cng c hai hng t: 1. Xut th thnh nhn. 2. Th gian phm phu. Xut th thnh nhn nh Mc-kin-lin... nghe c m thanh vi mt; cn ngi phm phu theo ch n n gn mi nghe. Li na, ch B-tt c vo chnh v, la thn sanh t, c chn thn php tnh, thy c v lng thn Pht mi phng v nh sng chiu khp, cng nghe c su mi th m thanh cc xa v lng ca ch Pht.

Cc i B-tt tuy cha y m thanh nh vy, nhng i m thanh ca Pht cng c mt phn. m thanh ca Pht B-tt c ba th: 1. Do i trc gieo m thanh lnh nn trong c hng c c t i vi diu, pht ra cc th m thanh diu ho xa gn mt dm, hai dm, ba dm, mi dm, trm ngn dm, cho n m thanh lan khp ba ngn i thin th gii. 2. L do lc thn thng m t i trong c hng pht ra ting lan khp ba ngn i thin th gii, v mi phng hng h sa th gii. 3. L m thanh Pht thng lan khp mi phng h khng. Hi: Nu m thanh Pht thng lan khp, sao nay chng sanh khng c thng nghe? p: Chng sanh v lng kip li y, v nghip gy che lp, nn khng c nghe, v nh sm chp ging bo, m ngi ic khng nghe, ting sm khng gim. Pht cng nh vy, thng v chng sanh thuyt php, nh rng rung ting sm ln, m chng sanh v ti nghip, t khng nghe c. Nh nay ngi tinh tn tr gii, trong lc nim Pht tam-mui, tm c nh, khng b ti chng ngi, th lin c thy Pht, nghe Pht thuyt php, m thanh r rng. B-tt i vi ba th m thanh y, mun c hai th, hai th m thanh y rt kh, hy hu, cn nh m thanh ca nghip qu th t nhin c c. V vy nn ni: B-tt ma-ha-tt mun dng mt m thanh khin cho mi phng hng h sa th gii nghe ting, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun lm cho th gii ch Pht khng dt, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Pht th gii khng dt l B-tt lm cho mi nc k tip nhau u khin chng sanh pht tm lm Pht. Hi: Ni k tip nhau l mi nc trc sau k tip, hay l mi phng th gii k tip? Nu mi mt nc k tip nhau, th tm i bi l trm khp ht thy chng sanh, c sao khng trm n nc khc? Cn nu mi phng th gii k tip nhau, thi cc Pht B-tt khc c li ch g? p: Tm nguyn B-tt mun khin ht thy th gii u lm Pht, i tm rng xa, khng b gii hn, ly tm cha nhm cc tr tu, v v lng phc c thn thng lc, li ty chng sanh gieo nhn duyn lm

Pht, B-tt u khin lm. Nu ht thy th gii u gieo nhn duyn lm Pht, thi cc Pht, B-tt khc chng phi c ch. Nhng vic y khng ng. Li, mi phng th gii v lng v bin, khng l mt B-tt c bin khp ht cc th gii, khin Pht chng khng dt, m cc B-tt khc ty theo nhn duyn u c phn trong . V tm i bi rng ln nn nguyn cng v lng, tm li ch khng c gii hn. Chng loi chng sanh v lng, nn chng phi mt Pht mt B-tt c th ht c. Hi: Nu vic khng xng tm, c g li pht nguyn? p: V mun khin tm nguyn rng ln thanh tnh, nh tu T tammui, tuy khng th khin chng sanh la kh, ch t mun lm cho tm rng ln thanh tnh, thnh tu nguyn li ch, nh lc ca ch Pht i Btt, u c th thot ht thy, nhng chng sanh phc duyn cha nhm, cha c tr tu, nhn duyn cha t hi, nn khng c , nh nc bin c, ht thy chng sanh ly dng, m nc khng kh kit, ch v chng sanh khng th c dng; nh chng sanh ng qu, do ti mnh, nn khng c thy nc, gi s c thy, nc lin kh kit, hoc bin thnh nc ng si, hoc thnh mu m. Pht cng nh vy, c i t bi tr tu v lng v bin, c th lm y cho chng sanh, nhng chng sanh v ti nghip, nn khng gp Pht, gi s c gp Pht, th cng ging nh ngi khc, hoc sanh sn nhu, hoc ni ln ph bng. V nhn duyn y nn khng thy c oai tng thn lc ca Pht; tuy c gp Pht m khng c li ch. Li na, hai nhn hai duyn pht sanh chnh kin, l ni nhn ngoi duyn. Pht l nhn duyn bn ngoi y , c 32 tng tt, 80 v p ty hnh, v lng nh sng trang nghim Pht, cc th thn lc, cc th m thanh, ty thuyt php, dt mi nghi lm. Ch v chng sanh nhn duyn bn trong khng y , trc khng gieo thin cn thy Pht, khng tin knh, khng tinh tn tr gii, n cn su dy, m vo ci vui th gian, v vy nn khng c li ch, ch khng phi li ti Pht. Pht ha chng sanh, thn kh li dng, thy u y ; v nh mt tri mc, c mt thi thy, mt m khng thy, gi s c mt m khng c mt tri, thi khng thy chi, th nn mt tri khng c li; Pht cng nh vy. Hi: Th no l nhn duyn khin Pht th gii khng dt?

p: B-tt i vi chng sanh, dng cc cch tn thn Pht o, khin chng sanh pht tm V thng Chnh ng Chnh gic, dn dn hnh su Ba-la-mt, vy sau mi mi lm Pht cc th gii. Nu ni mi nc k tip lm Pht, hoc nc khc mi t lm Pht, y gi l khng dt nc Pht. Li na, B-tt chng nhm tr tu y , lm Pht v lng chng sanh, khi sp vo Nit-bn, th k B-tt rng: Sau khi Ta dit , ngi k tip lm Pht, trin chuyn u nh vy, khin khng on tuyt. Nu Pht khng th k B-tt thi Pht quc b on, v nh vua lp thi t, trin chuyn nh vy, quc khng dt. Hi: C sao qu trng th gii c Pht, m khinh hn quc khng c Pht? p: Vic y khng nn hi. Pht l v ch trang nghim mi phng th gii, hung chi mt quc . Nu la quc c Pht thi tuy hng ci vui ci ngi ci tri, m khng bit l do n Pht gy nn, thi khng khc g sc sanh. Nu cc c Pht khng ra i, thi khng c con ng n tam tha Nit-bn, thng nht trong ngc ba ci, vnh vin khng ngy ra khi. Nu i c Pht, thi chng sanh c ra khi lao ngc ba ci; v nh gia hai quc , mt ni khng c mt tri, trong chng sanh t ti tm sanh ra, t ti tm cht i. Nu lc c Pht ra i, c nh sng dn soi, mi mi trng thy nhau, cho n thy cc chng sanh c nh mt tri mt trng chiu n m bit kia l i phc, cn chng ta c ti. Nh vy, hoc c khi Pht ly nh sng chiu khp cc Pht quc, chng sanh nc khng c Pht, thy nh sng ca Pht chiu n, th rt hoan h, ngh rng: chng ta y ti tm, cn ni kia sng sut. Li na, quc c Pht, th chng sanh bit c ti phc, c ngi th Tam quy Ng gii, Bt quan trai gii v xut gia nm chng, c cc th thin php nh thin nh, tr tu su xa, c bn qu Sa-mn, hu d Nitbn... v nhn duyn y nn Pht quc l qu. Nu chng sanh quc c Pht, tuy khng thy Pht, m gp c Kinh php, tu thin tr gii, b th, l knh... gieo nhn duyn Nit-bn, cho n sc sanh cng c th gieo nhn duyn phc c. Nu quc khng c Pht, th cho n tri ngi, cng khng th lm thin. V vy, nn B-tt pht nguyn mun khin Pht quc khng dt. (Ht cun 30 theo bn Hn)

--o0o --

Cun 31
Chng 43 - Gii Thch: Mi Tm Khng Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun tr ni khng, ngoi khng, ni ngoi khng, khng khng, i khng, nht ngha khng, hu vi khng, v vi khng, tt cnh khng, v th khng, tn khng, tnh khng, t tng khng, cc php khng, bt kh c khng, v php khng, hu php khng, v php hu php khng, nn hc Btnh ba-la-mt. Lun. 1. Ni khng: Ni php, ni php khng. Ni php l su php nhp, mt, tai, mi, li, thn, bn trong. Mt khng, l v ng, v ng s, khng c php mt. Tai, mi, li, thn, cng nh vy. 2. Ngoi khng: Ngoi php, ngoi php khng. Ngoi php l su nhp sc, ting, mi, v, xc, php bn ngoi. Sc khng, l v ng, v ng s, khng c php sc. Ting, mi, v, xc, php cng nh vy. 3. Ni ngoi khng: Ni ngoi php, ni ngoi php khng. Ni ngoi php l mi hai nhp trong ngoi. Trong mi hai nhp, l v ng, v ng s, khng c php trong ngoi. Hi: Cc php v lng, khng ty theo php thi cng v lng, c sao ch ni mi tm? Nu lc ni th nn ni mt khng, l ht thy php khng. Nu ni rng thi ty mi mi php khng, l mt khng, sc khng... rt nhiu, c g ch ni mi tm khng? p: Nu lc ni thi vic khng khp, nu ni rng thi vic phn tp; v nh thuc cha mt, t th bnh khng lnh, nhiu thi lm tng bnh. Theo bnh cho thuc, khng c tng gim thi bnh c lnh. Khng cng nh vy, nu Pht ch ni mt khng, thi khng th ph ht t kin v phin no, cn nu ty theo mi t kin m rng ni khng, thi qu nhiu khng, ngi ta s a m tng khng, b a vo t kin on dit. Ni mi tm khng, va c trung bnh.

Li na, hoc ni mi, hoc ni mi lm, u c nghi hoc, v khng phi l cu ng hi. Li na, php thin c, u c s nht nh, hoc bn nim x, hoc bn chnh cn, ba mi by phm, mi lc, bn v s y, bn v ngi tr, mi tm php khng chung, nm un, mi hai nhp, mi tm gii, mi hai nhn duyn, ba c, ba kit, bn lu, nm trin ci... cc php u c s nht nh. ph chp trc i vi mi tm loi php nn ni mi tm khng. Hi: Bt-nh ba-la-mt khng, vi mi tm php khng, l khc hay l mt? Nu khc, vy la mi tm khng, th no l Bt-nh khng? Li nh Pht dy: Th no l Bt-nh ba-la-mt? l sc khng; th, tng, hnh, thc khng; cho n ht thy chng tr khng. Nu khng khc th c sao ni mun tr mi tm khng, nn hc Bt-nh ba-la-mt? p: C nhn duyn ni khc, c nhn duyn ni mt. Khc l Bt-nh ba-la-mt l tht tng cc php, dt tt c php qun, cn mi tm khng thi chnh l mi tm cch qun, khin cc php khng. B-tt hc tht tng cc php y, c th lm pht sanh mi tm khng, y l khc. Mt l mi tm khng l khng, khng c tng g, Bt-nh ba-la-mt cng l khng, khng c tng g. Mi tm khng l la b tng, Bt-nh ba-lamt cng l la b tng ht thy php. Mi tm khng khng trc tng, Bt-nh ba-la-mt cng khng trc tng. V vy nn hc Bt-nh ba-lamt thi chnh l hc mi tm khng, khng khc. Bt-nh ba-la-mt c hai phn: nh v ln. Mun c ln, trc nn hc mn phng tin nh; mun c tr tu ln, thi nn hc mi tm khng. Tr vo mn phng tin tiu tr tu y, c th c mi tm khng. Th no l mn phng tin? l c tng, ghi nh ng, t duy ng, tu hnh ng nh kinh Bt-nh ba-la-mt ni. V nh ngi mun c ngc bu qu, hy i vo bin ln, nu mun c ngc bu tr tu v ni Khng tam-mui... hy i vo bin ln Bt-nh ba-la-mt. Hi: C sao hnh gi khi hc Bt-nh ba-la-mt li tr ni khng, ngoi khng, ni ngoi khng? p: Th gian c bn th in o: ni bt tnh in o tng tnh, ni kh in o tng vui, ni v thng in o tng thng, ni v

ng in o tng ng. Hnh gi v ph bn in o y nn tu bn nim x, theo mi hai cch qun (qun ni thn, ngoi thn, ni ngoi thn, qun ni th, ngoi th, ni ngoi th, qun ni tm, ngoi tm, ni ngoi tm, qun ni php, ngoi php, ni ngoi php N.D). u tin qun ni thn y dy ba mi su vt bt tnh, chn l thng chy nh, rt ng nhm s. Tng tnh khng th c c, v tng tnh khng th c c, nn gi l ni khng. Hnh gi bit ni thn bt tnh, qun thn sc m trc bn ngoi cng ging nh vy; u tht bt tnh, k ngu cung hoc, b dm dc che tm, nn cho l tnh, qun thn sc m trc bn ngoi cng nh thn ta, tng tnh khng th c c; y l ngoi khng. Hnh gi nu qun thn mnh bt tnh th hoc cho thn sc ngoi l tnh; nu qun thn sc ngoi bt tnh th hoc cho thn mnh l tnh, nay qun c trong ngoi, thn ta bt tnh, ngoi cng nh vy, thn ngoi bt tnh, ta cng nh vy, mt mc bng nhau khng khc. Trong tng tnh khng th c c; y gi l ni ngoi khng. Hnh gi suy ngh bit ni ngoi thn u tht bt tnh m v k m lm nhim i su dy, do nn phi th thn. Thn l kh ln, m k ngu cho l vui. Hi: Ba th u thuc ngoi nhp, c sao ni qun ni th? p: Su trn lc u cng su cn ha hp sanh vui, y l vui ngoi; sau tham m su vo sanh vui, gi l vui trong. Li na, duyn php bn trong sanh vui, gi l vui trong; duyn php bn ngoi sanh vui, gi l vui ngoi. Li na, ci vui tng ng vi nm thc gi l vui ngoi. Ci vui tng ng vi thc gi l vui trong. Ci vui th gi l vui ngoi, ci vui t gi l vui trong. Nh vy l phn bit vui trong vui ngoi. Th kh, th khng vui khng kh cng nh vy. Li na, hnh gi suy ngh qun ci vui trong y tht c th c chng? Lin phn bit bit tht khng th c c, m ch l kh cng cho l vui, v c sao? V ci vui y t nhn duyn kh m sanh, cng sanh qu bo kh, v vui khng chn cho nn kh.

Li na, nh ngi b gh nga, gi tuy vui t m sau cng lm thng thn, thi l kh ln. Ngi ngu cho l vui, ngi tr ch thy n kh. Nh vy th gian v bnh in o tng vui nn m trc nm dc, phin no thm nhiu. V vy nn hnh gi chng thy vui ch thy kh, nh bnh nh ung, nh gh, nh m. Li na, vui t kh nhiu, vui t khng hin ra nn gi l kh, nh nc sng ln, nm vo mt ht mui, thi mt tng mui, khng gi l mn. Li na, ci vui khng nht nh, y cho l vui, kia cho l kh, kia cho l vui, y cho l kh; gi c l vui, mt i l kh, ngu cho l vui, tr cho l kh, thy tai hon ca vui cho l kh, khng thy tai hon ca vui cho l vui; khng thy tng v thng ca vui cho l kh; ngi cha la dc cho l vui, ngi la dc cho l kh. Nh vy, qun vui l kh, qun kh nh tn m vo thn, qun tng khng kh khng vui v thng bin i. Nh vy, qun ba th th, tm lin la b; y gi l qunni th khng. Qun ngoi th, ni ngoi th cng nh vy. Hnh gi li suy ngh: nu vui tc l kh, thi ai th ci kh y? Suy ngh ri bit chnh tm th, vy sau tip qun tm l tht hay l h? Qun tm v thng b sanh, tr, d, dit, tm th kh, tm th vui, tm th khng kh khng vui, mi nim khc nhau; tm th vui dit th tm th kh sanh, tm th kh tr trong chc lt ri tr li dit, tip sanh tm th khng kh khng vui. Bit khi y tm th khng kh khng vui tr ri tr li dit, dit ri li sanh tm th vui. Ba th v thng, cho nn tm cng v thng. Li na, bit tm nhim, tm khng nhim, tm gin, tm khng gin, tm si, tm khng si, tm tn lon, tm thu nhip, tm tri buc, tm gii thot. Cc tm nh vy, mi mi tng khc nhau, bit tm v thng, khng c tm nht nh thng tr, tm th kh th vui... u t nhn duyn ha hip sanh, nhn duyn ly tn, tm cng dit theo. Nh vy qun tm trong, tm ngoi, tm trong ngoi u l v thng. Hi: Tm nhip thuc ni nhp, c sao ni ngoi tm? p: Tm qun ni thn gi l ni tm, tm qun ngoi thn gi l ngoi tm. Li na, duyn php bn trong l ni tm, duyn php bn ngoi l ngoi tm.

Li na, nm thc thng duyn php bn ngoi, khng phn bit c nn gi l ngoi tm, thc duyn php bn trong, cng phn bit c tt xu, nn gi l ni tm. Li na, thc lc mi sanh khi, khng phn bit quyt nh c, y l ngoi tm, thc chuyn su, phn bit th tng, y l ni tm. Nh vy l phn bit ni tm, ngoi tm. Hnh gi tm chuyn i, bit thn l bt tnh, bit th l kh, bit tm l v thng, song v kit s cha dt nn hoc sanh tm chp ti, ta, suy ngh nh vy: nu tm v thng th ai bit tm y? Tm thuc v ai? Ai l ch tm? V ht thy cc vt, th kh th vui, l s hu ca ai? Lin phn bit bit khng c ch ring, ch do th ly tng nm un, chp c tng ngi m sanh tm chp ta, v tm chp ta nn sanh tm chp ca ta. C tm chp ca ta nn ci g c li ch cho ta th sanh tm tham mun, tri nghch vi ta th sanh tm sn hn. Kit s y khng t tr tu sanh, m t cung hoc sanh, y gi l si. Ba c tham, sn, si l ci gc cc phin no, v u do chp ta, ti. Lm phc c l ta sau s c phc c, v tu php tr o, ta s c gii thot. Lc u th ly tng nn gi l tng un; nhn ta, ti m khi ln kit s v cc thin hnh, y l hnh un; hai un y l php nim x. Trong php tng un, hnh un, tm ci ta khng th c c, v sao? V cc php y u t nhn duyn sanh, u l php to tc, khng bn chc, khng tht c ta. Hnh un nh cy chui, lt tng b ra tm trong khng c li cng, li nh xa thy sng nng, khng nc m tng l nc, ch di gt con mt. Nh vy qunni php, ngoi php, ni ngoi php. Hi: Php nhip thuc ngoi nhp, c sao ni l ni php? p: Ni php l tng un, hnh un tng ng vi ni tm. Ngoi php l tng un, hnh un tng ng vi ngoi tm v cc hnh khng tng ng vi tm, v php v vi, ng u qun st trong mt lc, gi l qun ni ngoi php. Li na, ni php l su cn, ngoi php l sc trn. Li na, tng qun thn, th, tm v tng un hnh un, l php nim x, v sao? V hnh gi ni tng un, hnh un v v vi php tm ci ta khng th c c, tr li ni thn, th, tm, tm ci ta cng khng th c c. Nh vy trong ht thy php hoc sc, hoc phi sc, hoc c th thy, hoc khng th thy, hoc c i ngi, hoc khng i ngi, hoc hu

lu hoc v lu, hoc hu vi hoc v vi, hoc xa hoc gn, hoc th hoc t, trong tm ci ta u khng th c c, ch do nm un ha hp nn cng gi l chng sanh, chng sanh tc l ta. Ta khng th c c, nn cng khng c ca ta. Ca ta khng th c c, nn tt c phin no u b suy mng. Li na, thn nim x l ht thy sc php. Hnh gi qun ni sc v thng, kh, khng, v ng; qun ngoi sc, qun ni ngoi sc cng nh vy. Qun th, tm, php cng nh vy. Tam-mui tng ng t nim x ni qun, gi l ni khng. Tam-mui tng ng t nim x ngoi qun, gi l ngoi khng. Tam-mui tng ng t nim x ni ngoi qun, gi l ni ngoi khng. Hi: Khng y l do nng lc tam-mui nn khng, hay l php y t khng? p: C ngi ni: v lc tam-mui nn khng, nh Kinh ni: ba tammui, ba ca gii thot l khng, v tng, v tc. Khng tam-mui y l duyn ni thn, th, tm, php khng tm thy ta, ca ta, nn gi l khng. Hi: Php t nim x khng, c bn u nn qun v thng, kh, khng, v ng; c sao i vi thn qun bt tnh, i vi th qun kh, i vi tm qun v thng, i vi php qun v ng? p: Tuy bn php u qun l v thng, kh, khng, v ng, song chng sanh i vi thn phn nhiu in o m trc cho l tnh, i vi th phn nhiu in o m trc cho l vui, i vi tm phn nhiu in o m trc cho l thng, i vi php phn nhiu in o m trc cho l ng. V vy nn hnh gi qun thn bt tnh, qun th l kh, qun tm v thng, qun php v ng. Li na, ni ngoi khng l khng c php trong ngoi nht nh, ch do i i nhau gi l trong ngoi, kia cho l ngoi, ta cho l trong, ta cho l ngoi, kia cho l trong, ni php h thuc theo ngi l trong, ngoi php dnh mc theo ngi l ngoi. Nh ngi cho nh mnh l ni, nh ngi l ngoi. Hnh gi qun php ni ngoi khng c tng nht nh, cho nn khng. Li na, php ni ngoi y, khng c t tnh, v sao? V do ha hp sanh; php ni ngoi y cng khng trong ha hp nhn duyn. Nu trong

nhn duyn vn khng c php, th ch khc cng khng, nhn duyn ca ni ngoi php cng khng, v nhn duyn khng nn php ni ngoi khng. Hi: Php ni ngoi nh c, c sao ni khng? Nh tay, chn... ha hp nn c thn; gi l ni php. Nh ko, ct, vch... ha hp nn c nh; gi l ngoi php. Thn y tuy c tn gi ring, nhng cng khng khc chn, tay... v c sao? V la chn, tay... th thn khng th c c, nh cng nh vy ? p: Nu chn khng khc thn, th u cng nh chn, v chn vi thn khng khc. Nu u l chn, th rt ng ci. Hi: Nu thn vi chn khng khc, th c li nh vy, cn nay c th chn tay... ha hp li m c php sanh ra gi l thn, thn tuy khc vi chn tay... nhng phi nng chn m tn ti. Nh nhiu si ch ha hp sanh ra tm vi, tm vi nng ni ch m tn ti? p: Thn php y (thn l mt php N.D) c y trong mi phn chn, tay... hay chia ra c trong mi phn? Nu c y trong mi phn, th phn u l ng c phn chn, v sao? V thn php c y ; nu chia ra c trong mi phn, th thn php vi phn chn khng khc. Li thn l mt php, s nhn thnh ra n c nhiu, mt chng lm nhiu, nhiu chng lm mt. Li na, nu tr phn chn... ring c thn, th tri ngc vi tt c th gian. V vy nn khng c ni thn tc l cc phn, cng khng c ni khc cc phn. V nh vy thi khng thn, thn khng c nn cc phn chn... cng khng c. Nh vy gi l ni khng. Ngoi php nh phng x cng khng nh vy; y gi l ngoi khng. Hi: Ph thn, nh... y l ph mt, ph khc. Ph mt ph khc l ph kinh ngoi o, cn trong kinh Pht tht c php trong ngoi, l trong su cn ngoi su trn, y c sao khng? p: Php trong ngoi y l ha hp gi danh nh thn, nh. Li na, lc ni c hai th khng: chng sanh khng, php khng. i vi t Tiu tha n cn ni chng sanh khng, v ta v ca ta khng c, thi khng m trc php khc; i vi t i tha li cn ni php khng, lin bit th gian thng khng tch nh Nit-bn. Thanh vn ni ni khng, ni ni php khng ta, khng ca ta, v thng, khng ngi lm,

khng ngi bit, khng ngi th; y gi l ni khng. Ngoi khng cng nh vy, Thanh vn khng ni tng ni php, tng ngoi php tc l khng. i tha ni ni ni php khng c tng ni php, ni ngoi php khng c tng ngoi php. Nh trong Bt-nh ba-la-mt ni: sc, sc tng khng; th, tng, hnh, thc, thc tng khng. Nhn, nhn tng khng; nh, t, thit, thn, , tng khng. Sc, sc tng khng; thanh, hng, v, xc, php, php tng khng. Nh vy, ht thy cc php, t php khng. Hi: Hai li ni ni ngoi khng y, li ni no tht? p: C hai u tht, ch v hng tiu tr n cn nn trc ni chng sanh khng, sau v i tr li cn nn ni php khng, nh ngi b nht ngc, c k ph hoi gng cm, st thng lnh ngc, ty i khi, li c k s hi, ln c vch tng, cng c ra khi. Ngi Thanh vn ch ph nhn duyn ta, ti, khng sanh cc phin no, la cc php i, s hi ci kh gi, bnh, cht v c o, khng cn mun suy tm gc ngn r rng, ph hoi cc php, ch ct mt vic c gii thot. Ngi i tha, ph ngc ba ci, hng phc ma qun, dt cc kit s va tp kh, hiu r gc ngn ht thy php, thng t v ngi, ph tn cc php, lm cho th gian nh Nit-bn, ng tng tch dit, c V thng Chnh ng Chnh gic, lm cho ht thy chng sanh ra khi ba ci. Hi: C sao i tha ph hoi cc php? p: Pht dy sc t cc nhn duyn sanh, khng c chc tht, nh sng nc thnh bt, tm thy lin tan, sc cng nh vy. Bn i i nay v hnh nghip i trc lm cho nhn duyn ha hp thnh sc, nhn duyn dit nn sc cng dit, hnh o v thng, chuyn vo ca khng, v sao? V cc php sanh dit khng c lc ngng tr; nu khng c lc ngng tr thi khng th th ly. Li na, v l tng hu vi, khi sanh c dit, khi dit c sanh. Nu sanh thi sanh khng c ch dng, nu cha sanh, thi sanh khng sanh c chi, cng vi sanh cng khng khc, v c sao? V sanh, nu sanh ra php, thi l ng c ci sanh ra sanh, nh vy li phi c ci sanh ra ci sanh na, y thi v cng. Nu ci sanh ra sanh li khng do cc sanh khc, thi sanh cng chng nn c sanh; nu sanh khng c sanh thi php cng chng nn c sanh; nu sanh khng c sanh thi php cng chng nn c sanh. Nh vy sanh khng th c c. Dit cng nh vy. V vy, cc php l khng, chng sanh chng dit; y l tht.

Li na, cc php u c, cui cng tr v khng c; nu sau khng c thi trc cng nn khng; nh ngi i giy, lc u c c, v vi t nn khng bit; nu lc u khng c, thi nn thng mi mi; nu lc sau c c, thi lc u cng c c. Php cng nh vy, lc sau c khng nn lc u cng c khng. V vy nn tt c php u nn khng. Ch v chng sanh in o nhim trc su cn bn trong, nn hnh gi ph in o y, gi l ni khng. Ngoi khng, ni ngoi khng cng nh vy. 4. Khng khng: Ly khng ph ni khng, ngoi khng, ni ngoi khng. Ph ba khng y, nn gi l khng khng. Li na, trc ly php khng, ph ni ngoi php, li ly khng ny ph ba khng kia, y gi l khng khng. Li na, Khng tam-mui qun nm un khng, c tm thnh o, dt cc phin no, c Hu d Nit-bn. Khi chm dt thn mng do nhn duyn hnh nghip i trc c c, mun bung b tm thnh o, nn pht sanh Khng khng tam-mui; y gi l khng khng. Hi: Khng vi khng khng khc nhau th no? p: Khng ph nm th un, cn khng khng ph khng. Hi: Khng nu l php, thi khng l t ph, khng nu chng phi php, thi khng ph c g? p: Khng ph ht thy php, ch c khng cn li. Khng ph ht thy php ri, khng cng phi b. V vy nn cn phi l khng khng. Li na, khng duyn ht thy php, khng khng ch duyn khng. Nh mt k mnh ph tt c gic, li c ngi ph k mnh y, khng khng cng nh vy. Li na ung thuc, thuc hay tr bnh, nu bnh lnh th thuc cng phi tng ra, nu thuc khng tng ra, thi thuc li l bnh. Ly khng tr cc bnh phin no, s khng tr li lm bnh, nn li ly khng x khng; y gi l khng khng. 5. i khng: trong php Thanh vn, Php khng l i khng, nh kinh i khng trong Tp A-hm (Samyutta Agama) ni: Sanh lm nhn duyn cho gi cht. Nu c ngi ni l gi cht, l ngi gi cht. C hai

u t kin. l ngi gi cht, y l chng sanh khng; l gi cht, y l php khng. Cn trong kinh i tha ni: mi phng, mi phng tng khng; y l i khng. Hi: Mi phng khng, c sao gi l i khng? p: Phng ng v bin cho nn gi l i, v c khp mi ni nn gi l i; khp tt c sc php nn gi l i; thng c nn gi l i; li ch th gian nn gi l i; lm cho chng sanh khng m mui gi l i. Ph c i phng nh vy gi l i khng. Cc th Khng khc ch ph php nhn duyn sanh, php c to tc, php th, d ph, nn khng gi l i. Phng hng chng phi l php nhn duyn sanh, chng phi php to tc, l php vi t kh ph, cho nn gi l i khng. Hi: Hoc trong Pht php khng ni c phng, v n khng nhip thuc trong ba v vi l h khng, tr duyn tn, phi tr duyn tn (cng gi l h khng, trch dit, phi trch dit N.D), c sao y li ni c phng l thng, l php v vi, chng phi nhn duyn sanh, php chng phi to tc, php vi t? p: Phng trong lun ngha ca Thanh vn th khng c, cn trong php i tha, v theo th tc nn ni c, theo nht ngha th ht thy u khng th c c, hung g phng. Ging nh nm un ha hp gi danh l chng sanh, phng cng nh vy. gia s ha hp ca t i to sc, phn bit so snh trong y trong kia m gi danh l phng. Ch mt tri mc l phng ng, ch mt tri mc l phng ty. Nh vy l tng ca phng. Phng y t nhin thng c, chng phi nhn duyn sanh, cng chng phi trc khng nay c, nay c sau khng, cho nn chng phi l php to tc. V chng phi hin tin bit c nn ni l php vi t. Hi: Phng nu nh vy thi lm sao ph c? p: ng khng nghe trc y ti ni, v theo tc nn c, theo nht ngha nn ph. V tc c nn khng ri vo t kin chp on dit, v theo nht ngha ph nn khng ri vo t kin chp thng. y l lc ni ngha i khng. Hi: nht ngha khng cng ph c php khng to tc, php khng nhn duyn, php vi t, c sao khng ni l i khng?

p: Trc gi l i, nn y khng gi l i, nhng nht ngha khng, tn tuy khc m ngha tht l i. Xut th gian cho Nit-bn l i, th gian cho phng l i, v vy nn nht ngha cng l i khng. Li na, v ph i t kin, v c thi nn gi l i khng. Nh hnh gi ly t tm duyn chng sanh trong mt quc phng ng, ri li duyn chng sanh mt quc , nh vy trong lc trin chuyn duyn; nu cho rng duyn ht quc phng ng, thi ri vo hu bin kin; nu cho rng duyn cha ht quc phng ng thi ri vo v bin kin. Khi sanh hai kin y lin mt t tm. Nu ly phng khng ph ng phng y, thi dt hai kin hu bin, v bin. Nu khng ly phng khng ph ng phng, thi tm hng theo ng phng, tm theo ng phng khng ngng, thi t tm dt, t tm sanh; v nh lc nc triu dng n gii hn thng l, thi xoay tr li, c nu khng xoay li kp thi b dt ln b, chu th kh. Nu c c tr, thi theo nc xoay li, vnh vin c an n. Hnh gi cng nh vy. Nu tm hng theo phng, khng xoay li kp thi b tri vo t kin, nu tm hng theo phng bit xoay li kp thi khng mt t tm. Nh vy ph i t kin v c thi, nn gi l i khng. 6. nht ngha khng: Tht tng ca cc php, v khng ph khng hoi. Tht tng y cng khng, v sao? V khng lnh th, khng dnh mc. Nu tht tng cc php l c, thi phi c lnh th, phi c dnh mc; v khng c tht, nn khng lnh th, khng dnh mc; nu nh lnh th, dnh mc tc l h di. Li na, php nht trong cc php l Nit-bn. Nh trong A-t-m ni: th no l php hu thng? l php hu vi v h khng, phi tr duyn tn (tc l phi trch dit v vi. Ngha l php hu lu phin no v thiu duyn nn khng sanh khi m thnh nh v lu v vi, ch chng phi tht v lu v vi. Tri li, trch dit v vi l do tr tu quyt trch dt sch hu lu hu vi m thnh v lu v vi, mi tht l Nit-bn N.D). Th no l php v thng? l tr duyn tn (cng tc l trch dit v vi N.D). Tr duyn tn tc l Nit-bn. Trong Nit-bn cng khng c tng Nitbn. Nit-bn khng, l nht ngha khng.

Hi: Nu Nit-bn l khng, v tng, lm sao thnh nhn nng ba tha m vo Nit-bn? Li, ht thy Pht php c ni ra u v Nit-bn; v nh cc dng nc u chy vo bin? p: C Nit-bn, l php v thng nht bu. C hai th: 1. Hu d Nit-bn, 2. V d Nit-bn. Cc phin no i... dt, gi l Hu d Nitbn. Thnh nhn thn ng un i ny chm dt khng cn th thn tr li; y gi l V d Nit-bn. Khng c ni Nit-bn khng c, nhng chng sanh nghe tn Nit-bn, sanh tm t kin, m trc m thanh Nit-bn v sanh h lun cho l hoc c hoc khng. V ph s chp trc y nn ni Nit-bn khng; nu ngi chp trc c l chp trc th gian; nu chp trc khng, thi chp trc Nit-bn. Ph ci Nit-bn ca k phm phu chp trc, ch khng ph Nit-bn ca bc Thnh chng c, v c sao? V thnh nhn i vi ht thy php khng th tng. Li na, cc phin no i... gi danh l tri, nu tu o, ci khi tri y, c gii thot tc gi l Nit-bn. Li khng c php no ring gi l Nitbn; nh ngi b cm chn c thot, m h lun rng: y cm, y chn, ci g l gii thot? Ngi nh vy ng ci, ngoi cm, ngoi chn cn tm s gii thot. Chng sanh cng nh vy, la ci cm ng un, cn tm php gii thot? Li na, ht thy php khng la nht ngha, nht ngha khng la tht tng cc php. Lm cho tht tng cc php khng, gi l nht ngha khng. Nh vy, cc th, gi l nht ngha khng. 7-8 Hu vi khng, v vi khng: Hu vi php l php do nhn duyn ha hp sanh, l nm un, mi hai nhp, mi tm gii... V vi php l khng nhn duyn, thng chng sanh chng dit nh h khng. Hu vi php do hai nhn duyn nn khng: 1. L khng ta, khng ca ta v khng tng thng, khng bin d, khng th c c nn khng. 2. Hu vi php, tng hu vi php khng, chng sanh chng dit, khng c g. Hi: Ta, ca ta v tng thng, khng th c c cho nn khng; c sao ni hu vi php, tng hu vi php cng khng? p: Nu khng chng sanh, php khng ch da. Li v thng nn khng c lc ngng tr, khng c lc tr, nn khng th bit c, cho nn php cng khng.

Hi: Trong php hu vi, tng thng l khng th c c, cn khng th c c y l chng sanh khng hay php khng? p: C ngi ni tm ta in o nn chp ta l thng, ci thng y khng, thi thuc vo chng sanh khng. C ngi ni: cho tm l thng, nh Phm thin vng ni, t i v t i s to sc u v thng, cn tm thc l thng. Ci thng khng y, thi thuc vo php khng. Hoc c ngi ni: nm un tc l thng, nh sc un tuy bin ha m cng khng dit. Cc un khc cng ni ging nh tm. Nm un khng tc l php khng, cho nn thng khng, cng nhip vo php khng. Li na, hu vi php, v vi php khng, l hnh gi qun tht tng php hu vi, php v vi, khng c tc gi, ch do nhn duyn ha hp nn c, u l h di, c tng phn bit sanh, khng trong, khng ngoi, khng chn gia, phm phu in o thy nn c, cn tr gi i php hu vi khng tm c tng n, bit n ch l tn gi. Ly tn gi y m dn o phm phu, bit n h di khng tht, khng sanh, khng lm, tm khng dnh mc. Li na, cc bc hin thnh khng duyn php hu vi m c o qu, nhng do qun php hu vi khng, nn i vi php hu vi tm khng vng buc. Li na, la hu vi thi khng v vi, v sao? V tht tng ca hu vi chnh l v vi; tng v vi thi chng phi hu vi, ch v chng sanh in o nn phn bit ni. Tng hu vi l sanh dit tr d, tng v vi l chng sanh chng dit chng tr chng d; y l ca ban u vo Pht php. Nu php v vi c tng, y thi l hu vi. Hu vi php sanh tng l Tp , dit tng l Dit . Nu khng tp thi khng lm, nu khng lm thi khng dit; y l tng nh tht ca v vi php. Nu ng c tht tng cc php thi khng cn ri trong tng sanh, dit, tr, d, khi y khng thy php hu vi hp vi php v vi, khng thy v vi hp vi php hu vi; khng th tng hu vi php v vi php; y l v vi php, v sao? V nu phn bit hu vi php v vi php, thi i vi hu vi v vi b chng ngi. Nu dt ht cc

c tng phn bit, dt cc duyn, v tht tr khng cc duyn th khng a vo trong chng sanh s, m c Nit-bn an n thng vui. Hi: Nm khng trc u ni ring, nay hu vi v vi khng, c sao hp li ni? p: Php hu vi v vi i i nhau m c, nu tr hu vi thi khng v vi, nu tr v vi thi khng hu vi, hai php ny thu nhip ht thy php. Hnh gi qun php hu vi c nhc im l v thng, kh, khng, bit php v vi c ch li ch ln rng ln, cho nn hai php hip li ni. Hi: Php hu vi do nhn duyn ha hp sanh, khng c t tnh nn khng, vic y c th nh vy, cn v vi php chng phi l php do nhn duyn sanh, khng th ph khng th hoi, thng nh h khng, c sao khng? p: Nh trc ni, nu tr hu vi thi khng c v vi, tht tng ca hu vi tc l v vi, nu nh hu vi khng th v vi cng khng, v hai s chng khc nhau. Li na, c ngi nghe ni: php hu vi c ti li, m i trc php v vi, v i trc nn sanh cc kit s, nh trong A-t-m ni: 89 s (trong 98 s m tch ra N.D) duyn php hu vi m pht sanh (l duyn Kh, Tp, o m khng ng, pht sanh lu hoc; gi tt l hu vi duyn hoc N.D) su s duyn php v vi m pht sanh (l duyn Dit ma khng ng, pht sanh lu hoc; gi tt l v vi duyn hoc N.D), cn ba s (nghi, t kin, v minh N.D) th s phn bit; v minh s thuc Dc gii do thy Dit c on tr, hoc duyn php hu vi m pht sanh, hoc duyn php hu vi m pht sanh, hoc duyn php v vi m pht sanh. Th no l v minh s do duyn php hu vi m pht sanh? l v minh s tng ng vi s, do duyn php hu vi m pht sanh (tc cng v minh N.D), c on tr bi thy c Dit . Th no l v minh s do duyn php v vi pht sanh? l v minh s khng tng ng (tc bt cng v minh N.D), vi s do duyn php hu vi m pht sanh, c on tr bi thy c Dit .

V minh s thuc Sc gii, V sc gii cng nh vy. V kit s y hay khi ln nghip bt thin, do nghip bt thin nn a vo ba ng c, v th nn ni v vi php khng. Kit s duyn php v vi m pht sanh l nghi, t kin, v minh. Nghi l, i vi Nit-bn nghi l c hay l khng? T kin l, nu sanh tm ni rng nht nh khng c Nit-bn. V minh tng ng vi nghi, t kin y cng c u v minh hp li, l v minh s. Hi: Nu ni v vi php khng, thi khc g vi t kin? p: Ngi t kin khng tin Nit-bn, ri sau sanh tm ni nht nh khng c Nit-bn, cn v vi php khng, l ph chp th tng Nit-bn, th l khc. Li na, nu ngi b hu vi chp trc v vi, v chp trc nn v vi lin thnh hu vi, v vy nn tuy ph v vi m chng phi t kin; y gi l hu vi v vi khng. 9. Tt cnh khng: Ly hu vi khng, v vi khng, ph cc php khng cn c st tha, y gi l tt cnh khng. Nh lu tn A-la-hn gi l tt cnh thanh tnh (rt ro thanh tnh); A-na-hm cho n khi xa la dc s ca ci v s hu x, khng gi l tt cnh thanh tnh, y cng nh th. Ni khng, ngoi khng, ni ngoi khng, mi phng khng, nht ngha khng, hu vi khng, v vi khng, khng cn tha php g chng khng, y gi l tt cnh khng. Li na, nu ngi c qu tc by i, trm ngn vn c v lng i mi gi l tt cnh qu, ch khng phi mt i, hai i, ba i qu tc l tht qu. Tt cnh khng cng nh vy. T xa n y khng mt php nhn duyn sanh no m nht nh tht chng khng. C ngi ni: nay tuy khng, m lc ti s chng khng, nh tri khi th to vt v minh s, vi trn. Nhng n thy u khng, v sao? V qu (do tri, vi trn to ra) v thng, nn nhn (tri, minh s, vi trn N.D) cng v thng; cn nu nh h khng khng tc qu, cng khng tc nhn, tri v vi trn... cng nn nh vy. Nu tri v vi trn cng thng nh vy, thi khng th sanh v thng. Nu qu kh khng c tng nht nh, th i v

lai, hin ti cng nh vy. Trong ba i khng c mt php no nht nh tht chng khng, y gi l tt cnh khng. Hi: Nu ba i u khng, cho n vi trn v mt nim cng khng c, thi l ch rt ng s. Cc ngi tr tu v ci vui thin nh nn b ci vui th gian; v ci vui Nit-bn nn b ci vui thin nh; nay trong tt cnh khng, cho n Nit-bn cng khng c, vy da php g b ci vui Nitbn? p: Ngi chp trc ta, ti, quen ly tng mt, khc, phn bit cc php, ngi nh vy thi cho rt ro khng l ng s; nh Pht ni ch rt knh s ca k phm phu l khng ta, khng ca ta. Li na, php hu vi c ba i, v l php hu lu nn sanh i trc. Nit-bn l dt ht thy i trc, c sao i Nit-bn cn cu la b? Li na, nh T-kheo ph bn gii trng; y gi l tt cnh ph gii, khng bo nhm c o. Li nh lm ti ng nghch, rt ro ng ba ng thin; ngi th chng Thanh vn th rt ro khng c lm Pht. Tt cnh khng cng nh vy, i ht thy php rt ro khng, khng cn tha php no. Hi: Ht thy php rt ro khng, vic y khng ng, v sao? V ba i mi phng cc php, cho n php tng, php tr, chc phi c tht. V c mt php tht, nn cc php khc mi l h vng, nu khng c mt php tht thi cng khng th c cc php h vng, l tt cnh khng? p: Khng c cho n khng mt php tht, v sao? V nu c cho n mt php tht, thi php y phi hoc l hu vi, hoc l v vi. Nu l hu vi, thi ph trong on hu vi khng. Nu l v vi, thi cng ph trong on v vi khng. Nh vy th gian, xut th gian. Nu th gian th ni khng, ngoi khng, ni ngoi khng, i khng ph; nu xut th gian th nht ngha khng ph. Sc php, v sc php, hu lu, v lu php cng nh vy. Li na, ht thy php rt ro khng y cng khng, khng, khng c php, nn cng khng c h v tht i i nhau. Li na, rt ro khng l ph ht thy php, khin khng cn st li, cho nn gi l rt ro khng; nu c cht t tha li thi khng gi l rt ro; nu ni v i i nn c, vic y khng ng.

Hi: Cc php chng phi khng ht, v sao? V php do nhn duyn nn khng, m nhn duyn th chng khng, v nh nhn duyn ko, ct, ha hp nn gi l nh, nh khng m ko ct cng chng phi khng? p: Nhn duyn cng khng, v nhn duyn bt nh; v nh cha con, do cha sanh nn gi l con, do sanh con nn gi l cha. Li na, nhn duyn ti hu, khng ch nng ta; nh cc loi ni, sng, cy c chng sanh u nng ta t, t nng ta nc, nc nng ta gi, gi nng ta h khng, h khng khng ch nng da. Nu gc khng ch nng da, th ngn khng ch nng da, v vy nn bit ht thy rt ro khng. Hi: Khng phi. Cc php phi c ci gc, nh thn thng c ch bin ha, vt ha ra tuy h di, m ha ch chng khng? p: Ngi phm phu thy vt bin ha ra khng tr lu cho l khng, ha ch tr lu nn cho l tht; cn thnh nhn thy ha ch li t nghip nhn duyn i trc ha hp sanh ra, i nay li cha cc thin php, c lc thn thng, cho nn hay bin ha. Nh trong phm sau ca kinh Bt-nh ba-la-mt ni: C ba loi bin ha l phin no bin ha, nghip bin ha, php bin ha (php, php thn); cho nn bit ha ch cng khng. Hi: Nhng th khng bn chc, khng tht, cho nn khng, cn cc th bn chc v tht chng th khng; nh i a, ni Tu-di, nc bin c, mt tri mt trng, Kim cang... l php tht, bn chc, cho nn chng phi khng, v c sao? V t v ni Tu-di thng tr trn kip, cc sng c kh, bin vn thng y, mt tri mt trng quanh bu tri khng bao gi cng. Li nh phm phu thy h vng khng tht cho nn khng, cn thnh nhn chng c nh nh, php tnh, chn t, Nit-bn, phi l tht php, c sao rt ro u khng? Li na, php hu vi do nhn duyn sanh nn khng tht, cn php v vi khng do nhn duyn sanh nn phi tht, c sao li ni l rt ro khng? p: Bn chc, khng bn chc, khng nht nh, cho nn u khng, v c sao? V c ngi cho l bn chc, li c ngi cho l khng bn chc; nh ngi cho Kim cang l bn chc, cn -thch tay cm nh ngi cm gy, khng cho l bn chc. Li khng bit nhn duyn ph hoi Kim cang nn cho Kim cang l bn chc, nu bit t n trn xng ra, ly sng d ni nh ph, thi bit n khng bn chc; nh thn cao by thc cho

bin ln l su, cn cha La-hu A-tu-la ng gia bin nc cha n u gi, ly hai tay che ni Tu-di, ci xung xem thnh Thin kin ci tri ao-li, thi cho nc bin l cn. Nu ngi on th th cho qu t l trng cu bn chc, cn ngi trng th thi thy qu t v thng chng bn chc. Nh Pht ni kinh V d by mt tri: Pht bo cc Tkheo, ht thy php hu vi, v thng bin d, u tr v tiu dit. Lc kip sp ht, i hn lu ngy, c thuc cy ci u kh chy. Khi mt tri th hai xut hin, nc cc sng nh u kh ht. Khi mt tri th ba xut hin, nc cc sng ln u kh ht. Khi mt tri th t xut hin, bn sng ln trong ci Dim-ph- (n - N.D) v ao A-na-b-t-a u kh ht. Khi mt tri th nm xut hin, bin ln kh ht; khi mt tri th su xut hin i a v ni Tu-di khi bc, nh l t ca th gm; khi mt tri th by xut hin, tt c u chy tiu, khng cn hi khi; t qu t, ni Tu-di n ci Phm thin la u bc chy. By gi, tri Quang m mi sanh, thy la s hi ni: t Phm cung, sp khng n y ? Cc tri sanh ra trc y d cc tri sanh ra sau rng: tng c nh vy, t ngang Phm cung ri tt khng n y u! t ba ngn i thin th gii xong, khng cn tro than. Pht dy cc T-kheo: vic ln nh vy, ai tin iu ? Ch c tn mt thy, mi tin c thi. Li ny T-kheo, thi qu kh, thy ngoi o tn Tu-nit-a-la, la dc, thc hnh bn phm hnh, v lng t cng c la dc. Tu-nita-la mi ngh rng: Ta khng nn cng t sanh chung mt ch, ta s tu su tm t. Ngi ny do t duy su tm t, nn c sanh ln ci tri Quang m. Pht dy: Tu-nit-a-la chnh l thn Ta vy. Ta lc y chnh mt thy vic y. V vy nn bit vt tht bn chc u tr v tiu dit. Hi: ng ni rt ro khng, c sao cn ni v thng? Rt ro khng th ngay y chnh l khng, cn v thng th nay c sau khng? p: V thng l ca ban u ca khng. Nu r thu v thng thi cc php l khng. V vy nn thnh nhn dng bn hnh tng qun th gian v thng. Nu thy vt i trc v thng, v thng thi sanh kh, kh nn tm sanh nhm chn xa la. Nu l v thng, khng, thi khng th chp th, nh huyn nh ha, y gi l khng. Ngoi vt khng, ni ch cng khng, y gi l v ng.

Li na, rt ro, y l chn khng. C hai hng chng sanh: 1. Tp tham i nhiu. 2. Tp tng kin nhiu. Ngi tham i nhiu a sanh m trc. V vt m trc y v thng cho nn sanh u kh. V hng ngi y nn ni: vt ng m trc l v thng h hoi, nn ng v n m sanh kh, nu vt m trc sanh kh th khng nn sanh tm m trc, y l ca v tc gii thot. Ngi tng kin nhiu th hay phn bit cc php, v khng bit tht tng nn m trc t kin. V hng ngi y nn ni thng cc php rt ro khng. Li na, nu c ni, l c th ph, c th ph nn khng. i tng thy khng, ch th thy cng khng; y gi l rt ro khng. ng ni php ca thnh nhn chng c phi l tht, v php thnh nhn c th dit ba c, chng phi in o h di, c th lm cho chng sanh la kh gi, bnh, cht, t n Nit-bn. Php y tuy l tht, cng u t nhn duyn ha hp sanh. Nn trc khng nay c, nay c sau khng, nn khng th lnh th, khng th chp trc, cng khng, chng phi tht. Nh Pht ni kinh v d chic b: thin php cn phi b, hung chi php bt thin? Li na, php hu vi v lu (ch o - N.D) ca thnh nhn, t php hu lu lm duyn sanh, php duyn theo hu lu php h vng khng tht sanh ra, lm sao tht c? La php hu vi khng c php v vi, nh trc ni: tht tng ca php hu vi chnh l php v vi. V vy, ht thy php rt ro khng th c c, nn gi l rt ro khng. 10. V th khng: Hoc chng sanh, hoc php th gian u khng c ban u; nh i nay t nhn duyn i trc m c, i trc li t i trc; nh vy trin chuyn khng c chng sanh ban u. Php cng nh vy, v sao? V nu trc sanh sau cht, thi khng t cht nn sanh, sanh cng khng cht; nu trc cht sau sanh, thi khng nhn khng duyn, cng khng sanh m c cht. V vy nn ht thy php khng c ban u. Nh trong Kinh ni: Pht dy cc T-kheo, chng sanh khng c ban u, do v minh che lp, i rng buc nn qua li sng cht, ban u khng th c c. Ph php khng ban u y, nn gi l v th khng. Hi: V th l tht, khng nn ph, v sao? V nu chng sanh v php c ban u tc b ri vo bin kin, cng ri vo v nhn kin (chp khng c nguyn nhn V nhn lun N.D). Xa la cc li, nh vy, cho nn ni

chng sanh v php v th. Nay ly v th khng, ph v th y, thi tr li ri vo hu th kin? p: Nay ly v th khng ph v th kin, li khng ri vo hu th kin; v nh cu ngi ra khi la, khng nn vo nc su. Nay ph v th y cng khng m vo trong hu th; y l hnh trung o. Hi: Ti sao ph v th? p: V v cng. Nu v cng thi khng sau. V cng khng sau thi khng gia. Nu v th thi ph hoi ngi nht thit tr, v c sao? V nu th gian v cng, thi khng bit c ban u ca n, khng bit c ban u, thi khng c ngi nht thit tr. Nu c ngi nht thit tr, thi chng gi v th. Li na, nu chp th tng chng sanh, li chp th cc php tng mt, tng khc, ly tng mt tng khc y, t i nay suy ln i trc, t i trc li suy ln i trc na, nh vy trin chuyn, chng sanh v php ban u khng th c c, thi sanh ra kin chp v v th, kin chp y h vng, ly mt v khc lm gc, th nn nn ph. Nh ly hu vi khng, ph hu vi php, hu vi khng y, tr li l bnh, li ly v vi khng, ph v vi php. Nay ly v th ph hu th, v th tr li l bnh, li ly v th khng, ph v th y; y gi l v th khng. Hi: Nu nh vy, c sao Pht ni chng sanh qua li sng cht m bn t khng th c c? p: Mun khin chng sanh bit t lu xa li y, qua li sng cht l rt kh, m sanh tm nhm s. Nh Kinh ni: Mt ngi th gian, k trong mt kip th thn b hi, mu dn cha nhiu hn nc bin, khc lc ri l v sa m cho ung cng u nh vy. Xng cht cao hn ni Tph-la, v d ct c cy trong thin h lm ci th di hai tc m s cha, ng, tng t vn khng m ht. Li nh ly ht t lm tng vin, m s m, b ni cng khng m ht. Nh vy chu sng cht kh no trong v lng kip, ban u khng th c c, tm sanh s hi, m dt cc kit s. Cng nh v thng, tuy l c bin gii m Pht dng v thng chng sanh. V th cng nh vy, tuy l c bin gii, Pht cng dng v th chng sanh. V chng sanh khin sanh tm nhm chn, nn ni c v th, chng phi l tht c v th, v c sao? V nu tht c v th thi khng nn ni v th khng.

Hi: Nu v th chng phi tht php, c sao dng n ngi? p: Trong tht php khng c ngi. Cc php c ni bng ngn ng ngi, u l php hu vi h di. Pht dng lc phng tin ni l v th, v ly tm khng chp trc m ni, nn ngi lnh th cng c khng chp trc; khng chp trc, nn sanh nhm chn. Li na, dng tr tc mng thy chng sanh sng cht tng tc v cng, lc y l tht; cn nu dng mt tu thi li thy chng sanh v php rt ro khng; v vy nn ni v th khng. Nh trong Kinh Bt-nh ba-lamt ni: Qun thng chng tht, qun v thng cng chng tht; qun kh chng tht, qun vui cng chng tht. Nhng Pht bo thng v vui l in o, v thng v kh l l, bi v chng sanh phn nhiu m trc thng v vui, khng m trc v thng v kh; v vy ly l v thng v kh ph in o thng vui. Vy nn ni v thng, kh l l. Nu chng sanh li m trc v thng, kh, thi Pht ni v thng, kh cng khng; hu th v th cng nh vy. V th c th ph in o chp trc th, nu chp trc v th thi li cho v th l khng; y gi l v th khng. Hi: Php hu th cng l t kin nn phi ph; c sao ch ph v th? p: Hu th l lm to, v c sao? V nu hu th th thn ban u khng c nhn duyn ca ti phc m li sanh ch lnh ch d. Nu t nhn duyn ca ti phc m sanh ra, thi khng gi l thn ban u, v sao? V nu c ti phc thi t thn trc th thn sau; nu th gian v th, thi khng c li nh vy. Th nn B-tt trc la b t kin th c y; thng tp dng v th ngh ti chng sanh nn ni v th; thng thc hnh php nhn duyn nn ni php v th; v cha c nht thit tr, nn hoc i vi v th b sai lm; v vy nn ni v th khng. Li na, v th ph hu th, khng cn ly khng ph hu th, cn nay mun ph v th, nn ni v th khng. Hi: Nu v th ph hu th, thi hu th cng c th ph v th, c sao ng ch ly khng ph v th? p: Hai ci u l t kin, m c sai khc. Hu th l nhn duyn khi ln cc t kin phin no, v th thi l nhn duyn khi ln t bi v chnh kin, v c sao? V ngh ti chng sanh th kh no t i v th m khi tm t bi, bit t thn ln la sanh thn, tip ni khng dt, bn bit

qu bo ti phc nn sanh chnh kin. Nu ngi khng chp trc v th, th tc l thin php tr o; nu th tng sanh m trc, th tc l t kin, nh thng kin, v thng kin. Hu th kin tuy ph v th kin, nhng khng th rt ro ph v th, m v th c th rt ro ph hu th, cho nn v th l thng; nh thin ph bt thin, bt thin ph thin, tuy ph ln nhau, m thin c th rt ro ph c, nh khi chng c hin thnh o, vnh vin khng cn lm c. c php th khng th, v th lc nh mng; nh ngi tuy khi ti ng nghch, dt thin cn, a a ngc, nhn duyn lu khng qu mt kip c thot khi a ngc, cui cng thnh o qu. V th, hu th hn km khng ng cng nh vy. V lc v th ln, nn hay ph hu th, v vy khng ni hu th khng. 11. Tn khng: Tn l tng la bit, nh cc php ha hp nn c, nh xe do thng, gng, tm, vnh, hp li thnh, nu la ri mi ci mi ni, thi mt tn xe; do nm un ha hp nn gi l ngi, nu nm un la bit, thi ngi chng c c. Hi: Ni nh vy ch ph gi danh m khng ph sc, cng nh la tn, gng, thng thi c th ph tn xe, ch khng ph gng, thng. Tn khng cng nh vy; ch la tn nm un, co th ph ngi, m khng ph nm un sc...? p: Sc... cng l gi danh u b ph, v sao? V do vi trn ha hp gi danh l sc? Hi: Ti khng ly vi trn, ch ly ci thy c l sc, y tht l c, c sao khi n phn tn ra l khng? p: Nu tr vi trn, t i ha hp lm nhn duyn sanh ra sc c th thy, cng l gi danh, nh gi bn phng ha hp qut nc lm ni bt, t i ha hp thnh sc cng nh vy, nu ly tn t i thi khng c sc. Li na, sc y do hng, v, xc v bn i ha hp, cho nn c sc c th thy; nu tr hng, v, xc... khng cn c sc ring, ly tr phn bit, mi mi ly tn, sc khng th c c. Nu sc tht c th b cc php y, nn ring c sc, nhng li khng ring c, cho nn Kinh ni: Sc c u do t i ha hp m c, ha hp c nn u l gi danh, gi danh nn c th ly tn. Hi: Sc un gi danh nn c ly tn, cn bn un kia khng sc, c sao ly tn?

p: Bn un cng l gi danh, v qun thy sanh, gi, tr, dit, ly tn tr thnh khng, v sao? V khi sanh khc, khi gi khc, khi tr khc, khi dit khc. Li na, trong ba i qun thy bn un y cng u tn dit. Li na, tm theo cnh s duyn, duyn dit thi dit, duyn ph thi ph. Li na, bn un y bt nh, ty duyn sanh, v nh la ty ch t m gi tn; nu la ch t thi la khng th c c. Nhn mt duyn sc sanh nhn thc, nu la sc s duyn thi thc khng th c c. Cc cn thc khc cng nh vy, nh trong Kinh ni: Pht bo La-, sc un y ph hoi tn dit lm cho khng c g, bn un kia cng nh vy; y gi l tn khng. Li na, th nh tr con nhm t lm lu i, thnh quch, xm lnh, nh ca, hoc gi l go, l bn, a m th h, sm ti em theo, khi tm ni la b th p ph tn dit. Ngi phm phu cng nh vy; v cha la dc, sanh tm a m cc php; nu la dc th thy cc php u tn hoi vt b; y gi l tn khng. Li na, v cc php tp hp, c tn gi ring; ngi phm phu chy theo tn gi, sanh tm in o nhim trc. Pht thuyt php dy qun s tht ca n. ch chy theo tn gi, c v khng u khng; nh kinh Cachin-din ni: qun Tp thi khng v kin, qun Dit thi khng hu kin; cc nhn duyn nh vy, y gi l tn khng. 12. Tnh khng: Cc php tnh thng khng, nh tng tc nn in tung chng khng; v nh nc tnh vn lnh, nh la nn nng; ngng la lu thi nc tr li lnh. Cc php tnh cng nh vy; khi cha sanh, rng khng khng c g; nh nc tnh thng lnh, cc php nh cc duyn ha hp nn c; nh nc c la thnh nng. Cc duyn hoc t hoc khng c, thi khng c php; nh la tt thi nc nng thnh lnh; nh Kinh ni: con mt khng, v ng, v ng s, v sao? V tnh n t nh vy: tai, mi, li, thn, , sc cho n php, cng u nh vy. Hi: Kinh y ni ng, ng s khng, y l ni chng sanh khng khng phi ni php khng, lm sao chng minh tnh khng? p: Trong y, ch ni tnh khng, khng ni chng sanh khng v php khng. Tnh khng c hai: 1. Trong mi hai nhp khng ta, khng ca ta. 2. Tng mi hai nhp t khng; cn khng ta, khng ca ta, l

trong lun Thanh vn ni. Trong php i tha ni: chnh mi hai nhp, ta, ca ta khng c nn khng, mi hai nhp, tnh khng c, nn khng. Li na, nu khng c ta, khng ca ta th t nhin c php khng. V ngi ta chp trc ta, ca ta nn Pht ch ni khng ta, khng ca ta. Nh vy, phi nn bit ht thy php khng. Nu ta, ca ta cn khng chp trc, hung chi php khc. V vy, chng sanh khng, php khng, cui cng quy v mt ngha, gi l tnh khng. Li na, tnh l t c, khng nh nhn duyn, nu nh nhn duyn th l php c to tc, khng gi l tnh. Trong cc php u v tnh, v sao? V ht thy php hu vi u t nhn duyn sanh, nhn duyn sanh thi php c to tc; nu khng t nhn duyn ha hp sanh, thi l khng php. Nh vy ht thy php, tnh khng th c c, nn gi l tnh khng. Hi: Rt ro khng, khng c g, thi y l tnh khng; sao nay cn ni li? p: Rt ro khng l khng c g st li, cn tnh khng l xa nay thng nh vy; nh nc tnh vn lnh, nh la nn nng; ngng la thi tr li lnh. Rt ro khng nh h khng, thng chng sanh chng dit, chng nh chng sch, c sao ni ng! Li na, cc php rt ro khng, v sao? V tnh n khng th c c. Cc php tnh khng, v sao? V rt ro khng. Li na, tnh khng, phn nhiu l B-tt hnh tr; cn rt ro khng, phn nhiu l ch Pht hnh tr, v sao? V trong tnh khng ch c nhn duyn ha hp, khng c tht tnh; cn rt ro khng th ba i thanh tnh, c sai khc nh vy. Li na, ht thy php tnh c hai: 1. L tnh chung. 2. L tnh ring. Tnh chung l v thng, kh, khng, v ng, v sanh, v dit, v lai, v kh, v nhp, v xut.... Tnh ring l nh la tnh nng, nc tnh t, tm l tnh bit; nh ngi a lm c, nn gi l tnh c; a lm thin nn gi l tnh thin; nh trong kinh Thp Lc ni: Pht bit cc chng tnh ca th gian. Cc tnh nh vy u khng; y gi l tnh khng, v sao? V nu tnh v thng l tht, th mt nghip qu bo, v sao? V sanh dit qua i khng tr li, nn su cn khng lnh th su trn, cng khng cha tp nhn duyn, nu khng cha tp thi khng tng kinh, ta thin... v vy,

bit tnh v thng l khng th c c. V thng cn khng th c c, hung chi thng. Li na, tnh kh cng khng th c c, nu tht c kh, thi khng nn sanh tm nhim m. Nu ngi chn s kh thng, thi trong cc th vui cng nn chn s, v Pht cng khng nn ni ba th: kh, vui, khng kh khng vui; cng khng nn i kh sanh gin, i vui sanh a, i khng kh khng vui sanh si. Nu mt tng thi i vui nn sanh gin, i kh nn sanh a, nhng vic y khng ng. Nh vy, tnh kh cn khng th c c, hung chi tnh vui h vng, m li c th c. Li na, tng khng cng khng th c c, v sao? V nu c tng khng thi khng c ti phc, ti phc khng c nn cng khng c i nay i sau. Li na, cc php i i nhau c, v sao? V nu c khng phi nn c tht, nu c tht phi nn c khng. Tnhkhng cn khng hung l c tht. Li na, nu khng ta thi khng tri khng m, cng khng t i ny n i sau chu ti phc, cng khng c nghip nhn duyn qu bo, do cc nhn duyn nh vy, bit tnh v ng cn khng th c c, hung l tnh ng. Li na, tnh v sanh v dit cng chng tht, v sao? V nu tht thi ri vo thng kin, nu ht thy php thng, thi khng ti khng phc. Nu c thi thng c, khng thi thng khng; nu khng thi khng sanh, c thi khng mt, nh tnh bt sanh bt dit khng th c c hung l tnh sanh dit. Cc tnh chung khng i khng li, khng ra khng vo, cng nh vy. Li na, cc php c tnh ring cng khng phi, v sao? V nh la hay t, sc mu hay chiu sng, hai th ha hp, nn gi l la; nu la hai th m c la thi l ng ring s dng, song tht khng c s dng ring. V vy nn bit la l gi danh, cng khng c tht. Nu tht khng la, c sao ni nng l tnh ca la. Li na, tnh nng t cc nhn duyn sanh, trong c thn cn, ngoi c sc xc chm, ha hp sanh thn thc, bit c nng, nu khi cha ha hp, thi khng c tnh nng. V vy nn bit nng chng phi tnh la.

Li na, nu la tht c tnh nng, c sao c ngi vo la khng chy, v la trong thn ngi sao khng t thn? La gia khng, nc khng lm tt c? V la khng c tnh nng nht nh. Do lc thn thng la khng t thn c. Do nhn duyn ca nghip m nm tng trong ngi khng chy. Do lc rng thn, nc khng lm tt c. Li na, nu tnh nng vi la khc nhau thi la chng phi nng, nu tnh nng vi la l mt, c sao ni nng l tnh ca la? Cc tnh lnh... cng nh vy. Tnh chung, tnh ring y khng c, gi l tnh khng. Li na, tnh khng l t xa li nay khng; nh ngi th gian cho vt h vng khng lu bn l khng; cn cc vt nh ni Tu-di, Kim cang... v iu thnh nhn bit th cho l chn tht chng khng. dt cc nghi y, Pht ni cc th y tuy kin c bn chc lu di, cng u l tnh khng. Tr tu ca thnh nhn tuy chng sanh, dt cc phin no, m tnh khng th c c, cho nn cng l khng. Li na, ngi ta cho nm un, mi hai nhp, mi tm gii, u khng, ch nh nh, php tnh, tht t l tht tnh ca n. Pht mun dt cc nghi y, nn ch phn bit ni nm un, nh nh, php tnh, tht t cng u l khng, y gi l tnh khng. Li na, tnh hu vi c ba tng l sanh, tr, dit; tnh v vi cng c ba tng l bt sanh, bt tr, bt dit. Tnh hu vi cn khng hung l php hu vi. Tnh v vi cn khng hung l php v vi. Do cc nhn duyn y, tnh khng th c c, nn gi l tnh khng. 13. T tng khng: Ht thy c hai tng: tng chung v tng ring. Hai tng y khng, cho nn gi l tng khng. Hi: Th no l tng chung? Th no l tng ring? p: Tng chung l v thng... Tng ring l cc php tuy u v thng m mi php c tng ring; nh t c tng cng, la c tng nng. Hi: Trc ni tnh nay li ni tng, vy tng v tnh c khc g nhau?

p: C ngi ni n tht khng khc, ch c khc tn. Ni tnh tc l ni tng, ni tng tc l ni tnh, v nh ni tnh la tc l tng nng, ni tng nng tc l tnh la. C ngi ni: tnh v tng c hi sai khc. Tnh l ni th, tng l ni n c th bit c. Nh Thch-t th tr cm gii, y l tnh; co tc, mc Ca-sa, y l tng. K Phm-ch t th tr php ca h l tnh; u c bi tc, cm gy ba cha, y l tng. Nh la nng l tnh la; khi l tng la; gn l tnh, xa l tng. Tng khng nht nh t thn pht ra, cn tnh l ni c tht; nh thy sc vng l kim tng, m bn trong l ng, ly la t, mi, bit n chng phi kim tnh; nh ngi khi cung knh cng dng, t l ngi lnh, y l tng; cn mng nhic hy nhc, phn hn, gin d, y l tnh n. Tnh tng, trong ngoi, xa gn, trc sau c sai bit nh vy, cc tng y u khng; gi l tng khng. Nh ni ht thy php hu vi u tng v thng, v c sao? V sanh dit khng ngng, trc khng nay c, c ri li khng, v thuc cc nhn duyn, v h vng khng tht. V do nhn duyn v thng sanh, v do hp cc duyn pht khi, c cc nhn duyn nh vy, nn ht thy php hu vi l tng v thng. V n hay sanh thn tm phin no nn gi l kh, v thn i, ng, nm, ngi u kh, v l kh thnh , v thnh nhn bung b khng lnh th, v lun lun bc no, v v thng. C cc nhn duyn nh vy, gi l tng kh. La ng s cho nn khng; v nhn duyn ha hp sanh cho nn khng; v v thng, kh, khng, v ng cho nn gi l khng; v trc sau khng th c c cho nn khng; v tm cung cho nn gi l khng; thnh hin i vi ht thy php khng dnh mc cho nn gi l khng; v l v tng, v tc gii thot mn cho nn gi l khng, tht tng cc php v lng v s cho nn gi l khng; v dt ht thy ng ngn ng cho nn gi l khng; v dt ht thy tm hnh cho nn gi l khng; v ch Pht, Bch-chi Pht, A-la-hn vo ri khng ra cho nn gi l khng. C cc nhn duyn nh vy, nn gi lkhng. V v thng, kh, khng, cho nn v ng; v khng t ti nn v ng; v v ch nn v ng; v cc php u t nhn duyn sanh, t nhn duyn sanh nn v ng; v tng, v tc nn v ng; v gi danh nn v ng; v

thn kin in o nn v ng; v dt tm chp ng th c o nn v ng. C nhn duyn nh vy, gi l V ng. Nh vy gi l tng chung. Tng ring l tng cng ca t, tng t ca nc, tng nng ca la, tng ng ca gi; ch nhn thc nng l tng mt; tai, mi, li, thn cng nh vy. Tng bit ca thc, tng tu ca tr, tng tr ca tu; x l tng b th, khng hi khng no l tng tr gii; tm khng bin d l tng nhn nhc; pht ng l tng tinh tn; nhip tm l tng thin nh; khng dnh mc l tng tr tu; hay thnh tu s vic l tng phng tin; thc to tc sanh dit l tng th gian; v thc l tng Nitbn. Cc php nh vy mi mi c tng ring. Bit cc tng y u khng; y gi l t tng khng. Cc ngha khc nh trong on Tnh khng ni, v tnh v tng ngha ng nhau. Hi: C sao khng ch ni l tng khng m ni l t tng khng? p: Nu ni tng khng l khng ni n php th khng; ni t tng khng tc l ni php th khng. Li na, nhiu php ha hp nn c mt php sanh, mt php y khng. Nh vy mi mi php u khng, nay php ha hp nhn duyn, trin chuyn cng u khng, ht thy php mi mi t tng khng; v vy nn gi l t tng khng. Hi: Nu ht thy php mi mi t tng khng, c sao li c s ging ni? p: Chng sanh in o nn chp ly tng mt, tng khc, tng chung, tng ring, m sanh tm m trc, v dt vic y nn c s ging ni. C cc nhn duyn nh vy, gi l t tng khng. 14. Nht thit php khng: Nht thit php l nm un, mi hai nhp, mi tm gii... cc php y u nhip vo cc mn; l ht thy php tng c: tng bit, tng thc, tng duyn, tng tng thng, tng nhn, tng qu, tng chung, tng ring, tng nng ta. Hi: Th no l ht thy php tng c?

p: Ht thy php c tt c xu, c trong c ngoi, i ht thy php c tm sanh, nn gi l c. Hi: Trong v php c sao ni c tng? p: Nu v php th khng gi l php, ch v ngn c cho nn gi l v php, cn nu tht c v php, thi gi l c; v vy ni ht thy php tng c. Tng bit l kh php tr, kh loi tr hay bit Kh , tp php tr, tp loi tr hay bit Tp ; dit php tr, dit loi tr hay bit Dit ; o php tr, o loi tr hay bit o . V thin tr th tc hay bit kh; bit tp; bit dit; bit o; cng bit h khng v phi tr duyn bit (tc l h khng v vi, phi trch dit v vi N.D); y gi l tng bit ca ht thy php. Tng thc (bit) l nhn thc bit sc, nh thc bit ting, t thc bit mi, thit thc bit v, thn thc bit xc, thc bit php. Hay bit mt, hay bit nhn thc; hay bit tai, hay bit ting, hay bit nh thc; hay bit mi, hay bit mi, hay bit t thc; hay bit li, hay bit v, hay bit thit thc; hay bit thn, hay bit xc, hay bit thn thc; hay bit , hay bit php, hay bit thc; y gi l tng thc. Tng duyn l nhn thc v php tng ng vi nhn thc hay duyn sc; nh thc v php tng ng vi nh thc hay duyn ting; t thc v php tng ng vi t thc hay duyn mi; thit thc v php tng ng vi thit thc hay duyn v, thn thc hay php tng ng vi thn thc hay duyn xc; thc v php tng ng vi thc hay duyn php. Hay duyn nhn, hay duyn sc, hay duyn nhn thc; hay duyn tai, hay duyn ting, hay duyn nh thc; hay duyn t, hay duyn mi, hay duyn t thc; hay duyn thit, hay duyn v, hay duyn thit thc; hay duyn thn, hay duyn xc, hay duyn thn thc; hay duyn , hay duyn php, hay duyn thc; y gi l tng duyn. Tng tng thng l, ht thy php hu vi v mi mi tng thng. V vi php cng c tng thng i vi hu vi php; y gi l tng tng thng. Tng nhn qu l ht thy php mi mi lm nhn, mi mi lm qu; y gi l tng nhn qu.

Tng chung tng ring l, ht thy php mi mi c tng chung tng ring; nh nga l tng chung, trng l tng ring; nh ngi l tng chung, nu mt mt ci tai, thi l tng ring; y gi l tng chung tng ring. Tng nng ta l cc php u nng ta cng nhau; nh cy c ni sng nng ta t; t nng ta nc. Nh vy mi mi nng ta nhau; y gi l tng nng ta. Nh vy tng mn mt php thu nhip ht thy php. Li na, mn hai php thu nhip ht thy php; l php sc, v sc; php kh thy, khng kh thy; php c i ngi, khng i ngi; php hu lu, v lu; php hu vi, v vi; php trong, php ngoi; php qun, php duyn; php c, php khng; nh vy l cc tng mn hai php. Ba, bn, nm, su cho n tng mn v lng php, thu nhip ht thy php, cc php y u khng; nh trn ni. Hi: Nu u khng, c sao ni cc danh t ht thy php? p: Ngi phm phu i vi khng php, v minh in o chp th tng, nn pht sanh cc phin no i... nhn phin no nn khi cc nghip; khi cc nghip nn vo cc o; vo cc o nn th cc thn; th cc thn nn th cc kh vui; nh tm nh t, v c t mnh nh ra li t tri ly mnh, chu kh t nu. Thnh nhn do lc tr tu thanh tnh phn bit ht thy php gc ngn u khng, mun chng sanh nn ni ch chng sanh m trc l nm un, mi hai nhp, mi tm gii; cc ngi ch v v minh m sanh nm un, t lm t m, nu thnh nhn ch thuyt v khng thi h khng th c o, v khng s nhn, khng ch nhm chn. Hi: ng ni ht thy khng, vic y khng ng, v sao? V ht thy php, mi mi nhip th t tng, nh t nhip th tng cng, nc nhip th tng t, la nhip th tng nng, gi nhip th tng ng, tm l tng bit, tu l tng bit, nh vy ht thy php u t tng n, c sao ni khng? p: Trong on tnh khng, t tng khng trn ph ri, nay s ni li: tng khng nht nh, khng th l tng; nh vng sa, mt, keo, sp... u l tng t, khi hp vi la, t b tng n, chuyn thnh tng t; vng, bc, ng, thit hp vi la cng t b tng n, bin thnh

tng t; nh nc gp lnh thnh bng, i lm tng t; nh ngi ng say; ngi vo v tm nh; c trong bng gi, u khng tm thc, b tng tm n, khng gic tri g; nh tu l tng bit, khi vo tht tng cc php, thi khng cn gic tri, t b tng bit. Cho nn cc php khng c tng nht nh. Li na, nu bo cc php c tng nht nh cng khng ng, v sao? V nh tng ca php v lai, khng nn i n hin ti; nu n hin ti thi b tng v lai; nu khng b tng v lai m vo hin ti, thi v lai l hin ti, l khng c qu bo v lai; nu hin ti i vo qu kh, thi b tng hin ti; nu khng b tng hin ti m vo qu kh, thi qu kh l hin ti. C cc li nh vy, nn bit cc php khng c tng nht nh. Li na, nu bo php hu vi, nht nh c ba tng l sanh, tr, dit, php v vi cng c ba tng l bt sanh, bt tr, bt dit. ng cho php phi tr duyn dit trong i v lai, (tc l phi trch dit v vi N.D); y l php hu vi m khng c tng hu vi. Nu ng cho phi tr duyn tn l tng dit; y cng khng ng, v sao? V v thng dit tn, y gi l tng dit; ch chng phi v phi tr duyn dit, nn gi l tng dit. Nh vy mi mi khng c tng nht nh; nu c tng nht nh m chng khng, vic y khng ng! Hi: Phi tht c php, chng khng; v phm phu v thnh nhn bit khc nhau. Php ca phm phu bit l h vng; php ca thnh nhn bit l chn tht; nng thnh tr tht nn b php h vng, khng th nng h vng b h vng? p: V ph ch bit ca phm phu, cho nn ni thnh tr; nu khng php phm phu thi khng c php thnh; nh khng bnh thi khng c thuc. Cho nn Kinh ni la php phm phu, thi khng c php thnh; tnh ca php phm phu tc l thnh php. Li na, thnh nhn i vi cc php khng th tng cng khng m trc, v vy thnh php l chn tht; cn phm phu i vi cc php th tng v m trc, v vy php phm phu l h vng. Thnh nhn tuy dng m khng th tng, khng th tng nn khng c tng nht nh, nh vy khng nn ct nn. a v phm phu m php nn phn bit l thnh php, l phm phu php; nu a v hin thnh thi khng phn bit, ch v dt bnh cho chng sanh nn ni l h l tht, nh ni: Pht ng chng h

chng tht, chng tri chng m, chng mt chng khc. Th nn khng phn bit, thanh tnh nh h khng. Li na, nu php chng u khng, thi chng nn ni khng l lun l tng ngi tr; cng chng nn ni khng lnh th, khng m trc, khng ch nng ta, khng, v tng, v tc l chn php. Hi: Nu ht thy php khng, thi chnh cng l tht, c sao ni khng tht? p: Nu ht thy php khng, gi s cho n l c php, thi n vo trong ht thy php b ph; nu cho n l khng php, thi khng nn vn nn. Hi: Nu ht thy php khng l tht, sao trong tam tng Pht phn nhiu ni v thng, kh, khng, v ng, nh Kinh ni: Pht bo cc Tkheo, Ta ni php cho cc ng, gi l nht ngha khng. Th no l nht ngha khng? Mt sanh khng t u li, dit khng i v u, ch c nghip ca nghip qu bo, ch ngi lm l khng th c c; tai, mi, li, thn, , cng nh vy. Trong y nu ni sanh khng t u n, dit khng i v u, thng php l khng th c c, cho nn v thng, ch c nghip v nghip qu bo, m ngi lm l khng th c c; y l nht ngha khng trong php Thanh vn, c sao ni ht thy php khng? p: Chp ta l ci gc ca ht thy phin no, trc chp nm un lm ta, sau chp ngoi vt lm ca ta. V b ci tatri buc nn sanh tham, gin; nhn tham gin nn khi nghip, nh Pht ni: Khng ngi lm l ph chp ta trong ht thy php. Nu ni mt sanh khng t u n, dit khng i v u, tc l ni mt v thng; nu v thng tc l kh, kh tc l khng ta, khng ca ta. Ta, ca ta khng c, nn tm khng m trc ht thy php. V tm khng m trc, nn khng sanh kit s. Khng sanh kit s, th cn g ni khng. V vy trong tam tng phn nhiu ni v thng, kh, khng, v ng, m khng ni nhiu v ht thy php khng. Li na, chng sanh tuy nghe Pht ni v thng, kh, khng, v ng, m c h lun v cc php. V hng ngi y nn mi ni cc php khng; nu khng ta cng khng ca ta, y tc l vo ngha khng. Hi: C sao Pht ni c nghip c qu bo; nu c nghip c qu bo y thi chng khng?

p: Pht dy php c hai: 1. L khng ng. 2. L khng php. V hng ngi chp c ci ta thng, nn v h nikhng ngi lm; v hng ngi chp on dit, nn v h m ni c nghip, c qu bo. Nu ngi nghe ni khng ngi lm tr li ri vo chp on dit, nn v h ni c nghip, c nghip qu bo. Nm un c th to nghip m khng i n i sau, nhn nm un ny tng tc sanh nm un khc th nghip qu bo. Cho nn ni th nghip qu bo; nh m v con thn tuy khc m c nhn duyn lin h nn m ung thuc m con lnh bnh. Nh vy nm un i nay, i sau tuy khc nhau m nhn duyn ca nghip ti phc tng tc, nn t nm un i nay to qu bo nm un i sau. Li na, c ngi tm cu tng cc php v m vo mt php hoc c hoc khng; hoc thng hoc v thng. V m php nn php mnh th a, php ngi th ght, m khi nghip c. Pht v hng ngi nn ni cc php khng. Cc php khng thi khng c php, v sao? V php ng a hay sanh kit s, sanh kit s thi lm nhn duyn cho v minh; nu sanh v minh, lm sao m tht c, y l php khng. Li na, chng sanh c hai hng: 1. Hng m th gian, 2. Hng cu ra khi th gian. Hng cu ra khi th gian c thng, trung, h. Thng l hng li cn, c i tm cu Pht o; trung l hng trung cn, cu Bch-chi Pht o; h l hng n cn, cu Thanh vn o. V hng ngi cu Pht o m ni su Ba-la-mt v php khng; v hng cu Bch-chi Pht m ni mi hai nhn duyn v php c hnh; v hng cu Thanh vn o, m ni chng sanh khng v bn chn . Hng Thanh vn s ght sanh t, nghe ni chng sanh khng v bn chn , v thng, kh, khng, v ng, khng h lun cc php; nh nai trong vng vy b trng tn c, ch mt mc cu thot, khng cn ngh g khc hn. Hng Bch-chi Pht tuy chn gi, bnh, cht, vn cn c th mt phn qun nhn duyn thm su v c th mt phn chng sanh; v nh con t gic trong vng vy, tuy b trng tn c vn cn c th quyn luyn con n. B-tt tuy chn gi, bnh, cht, vn c th qun tht tng cc php; cu xt su tt vo mi hai nhn duyn, thng t php khng, vo v lng php tnh; v nh voi bch hng cha, trong vng vy th sn, tuy b tn bn vn nhn xem ngi th sn, tm khng s hi, li em k ty tng bc i an n. V vy, trong Tam Tng khng ni nhiu v php khng. Hoc c k Phm-ch li cn, tm tht tng cc php, khng chn gi, bnh, cht, m cc th php tng. Pht v hng y nn ni php khng.

l i vi Tin ni Phm-ch Pht khng ni nm un tc l tht, cng khng ni la nm un l tht. Li i vi Phm-ch Cng Lun, Pht p: Trong php Ta khng th nhn c v khng, c sao ng lun c v khng, y l h lun php, ch sanh ra kit s. Li, kinh i Khng trong Tp A-hm ni: hai th khng l chng sanh khng v php khng. Trong kinh La- ni: sc un ph lit phn tn lm cho khng c g. Trong kinh Phit d ni: Php cn nn b, hung l phi php. Trong kinh Ba-la-din, kinh Li chng ni: Ngi tr i vi ht thy php khng lnh th, khng chp trc. Nu lnh th, chp trc php thi sanh h lun; nu khng nng ta thi khng c lun g. Cc thnh nhn c o i vi cc php, khng ly khng b. Nu khng ly b, th c th la ht cc kin chp. Nh vy trong tam tng ni ni php khng; y gi l ht thy php khng. 15. Bt kh c khng: C ngi ni trong 5 un, 12 nhp, 18 gii ng v thng l khng th c c, cho nn gi l bt kh c khng. C ngi ni: trong cc nhn duyn cu tht php khng th c c; nh trong nm ngn tay, tm nm tay khng th c c, cho nn gi l bt kh c khng. C ngi ni: ht thy php v nhn duyn rt ro khng th c c, cho nn gi l bt kh c khng. Hi: C sao gi l bt c kh khng? V tr lc km, nn khng th c c; hay v tht khng, nn khng th c c? p: Cc php tht khng, cho nn khng th c c, chng phi do tr lc km.

Hi: Nu nh vy, vi rt ro khng, t tng khng, khng khc; sao nay cn ni li bt kh c khng? p: Nu ngi nghe ni cc khng trn l hon ton khng c, trong lng s st nghi hoc, nay ni l do khng l v tm khng th c c; dt ch nghi s cho h, nn Pht dy bt kh c khng, v c sao? V Pht dy ta t khi mi pht tm cho n khi thnh Pht, v mi phng Pht, i vi trong ht thy php, tm tht tnh khng th c c; y gi l bt kh c khng. Hi: Vic y bt kh c? p: Ht thy php cho n V d Nit-bn khng th c c, cho nn gi l bt kh c khng. Li na, hnh gi ng c bt kh c khng y, thi khng c ba c, bn dng, bn tri, nm trin ci, su i, by s, tm t, chn kit, mi c, cc t c cu nhim, tri buc u khng th c c, nn gi l bt kh c khng. Hi: Nu nh vy, tu hnh bt kh c khng, thi c php g? p: c gii, nh, tu, c bn qu Sa-mn, nm cn, nm chng v hc (nm un v lu N.D), su x php, by gic chi, tm Thnh o phn, chn th nh, mi php v hc (bc v hc A-la-hn thnh tu mi php v hc: v hc chnh kin, v hc chnh t duy, v hc chnh ng, v hc chnh nghip, v hc chnh mng, v hc chnh tinh tn, v hc chnh nim, v hc chnh nh, v hc chnh gii thot, v hc chnh tr N.D), nh vy l c php Thanh vn. Nu c c Bt-nh ba-la-mt thi y su Ba-la-mt, v cng c mi a. Hi: Trn kia ni ht thy php cho n Nit-bn l khng th c c; sao nay ni c gii, nh, tu cho n cng c mi a? p: Php y tuy c, u a ti bt kh c khng. V khng lnh th chp trc y, gi l bt kh c; v l php v vi, nn gi l bt kh c; v l thnh , nn gi l bt kh c; v l nht ngha , nn gi l bt kh c. Thnh nhn tuy c cc cng c v vo V d Nit-bn, nn khng cho l c; cn phm phu th cho l c ln; nh con s t tuy c lm khng t cho l l, cc loi khc thy cho l hy hu. Thnh nhn tuy c c m khng cho l c; y gi l bt kh c khng.

16, 17, 18. V php khng, hu php khng, v php hu php khng: V php khng l, c ngi ni: V php tc l php dit. Php dit y l khng, nn gi l v php khng. Hu php khng l cc php nhn duyn ha hp sanh, cho nn c php. Hu php y khng c, nn gi l hu php khng. V php hu php khng l tm tng v php hu php khng th c c; y l v php hu php khng. Li na, qun v php hu php khng, cho nn gi l v php hu php khng. Li na, hnh gi qun cc php sanh, dit, hoc hu mn, hoc v mn; i sanh mn th sanh mng, i dit mn th sanh lo. Hnh gi qun php sanh khng, thi dit tm mng; qun php dit khng, thi dit tm lo, v c sao? V sanh khng c g, dit khng mt g. V tr th gian tham u nn gi l v php hu php khng. Li na, trong mi tm khng, ba phm khng u ph ht thy php, ba phm khng sau cng ph ht thy php: Hu php khng, ph ht thy php khi sanh, khi tr; v php khng, ph ht thy php th dit; v php hu php khng, ph chung c sanh dit mt lc. Li na, c ngi ni: php qu kh v lai khng, y gi l v php khng; php hin ti v php v vi khng, y gi l hu php khng, v c sao? V php qu kh dit mt, bin d quy v khng; php v lai nhn duyn cha ha hp, cha sanh, cha c, cha xut, cha khi, v vy nn gi l v php. Qun bit php hin ti v php v vi hin c, y l hu php. C hai php u khng, nn gi l v php hu php khng. Li na, c ngi ni: php v vi khng sanh, tr, dit, y gi l v php; php hu vi c sanh tr, dit, y gi l hu php. Cc khng nh vy, gi l v php hu php khng. y l B-tt mun an tr ni khng cho n v php hu php khng, nn hc Bt-nh ba-la-mt. (Ht cun 31 theo bn Hn)

--o0o --

Cun 32
Chng 44 - Gii Thch: Ngha Bn Duyn Kinh: B-tt ma-ha-tt mun bit nhn duyn, th duyn, duyn duyn, tng thng duyn ca cc php, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: Ht thy php hu vi u t bn duyn sanh, l: nhn duyn, th duyn, duyn duyn, tng thng duyn. Nhn duyn: tng ng nhn, cng sanh nhn, t chng nhn, bin nhn, bo nhn. Nm nhn y gi l nhn duyn. Li na, ht thy php hu vi, cng gi l nhn duyn. Th duyn (duyn th lp): tr tm tm s php qu kh, hin ti v ti hu ca A-la-hn, cc tm tm s php qu kh, hin ti khc u c th lm th duyn; y gi l th duyn. Duyn duyn, tng thng duyn: l tt c php. Li na, B-tt mun bit tng ring tng chung ca bn duyn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Hi: Nh trong Bt-nh ba-la-mt, bn duyn u khng th c c, v c sao? V nu trong nhn trc c qu, vic y khng ng; trong nhn trc khng c qu, cng khng ng. Nu trc c qu, thi khng cn nhn; nu trc khng qu m vn c, thi cng c th t khng nhn m sanh. Li na, thy qu t nhn sanh, nn gi l nhn, nu trc khng qu, lm sao gi l nhn. Li na, nu qu t nhn sanh, qu tc thuc nhn, nhn khng t ti, li thuc nhn khc. Nu nhn khng t ti sao ni qu ch t nhn y sanh. Do cc vic nh vy, nn bit khng c nhn duyn. Li, tm tm s php qu kh u dit, khng to tc c g, lm sao c th lm th duyn. Hin ti c tm thi khng th , nu lm th cho tm sp sanh trong i v lai, thi tm v lai cha c, lm sao cng lm th , nh vy thi khng th duyn.

Nu nh ht thy php v tng, v duyn, c sao ni duyn duyn? Nu ht thy php khng thuc g, khng nng g, tt c u bnh ng, c sao ni tng thng duyn? Nh vy bn duyn u khng th c c, c sao ni: mun bit bn duyn nn hc Bt-nh ba-la-mt? p: ng khng bit tng Bt-nh ba-la-mt, v vy nn ni trong Bt-nh ba-la-mt, bn duyn u khng th c c. Bt-nh ba-la-mt i vi ht thy php khng b, khng ph, rt ro thanh tnh, khng cc h lun; nh Pht ni c bn duyn, ch v ngi thiu tr, chp trc ni bn duyn m sanh t lun. V ph chp trc y, nn ni cc php tht khng, khng ph hoi g, nh tm php do nhn duyn ni x ngoi x (su cn su trn N.D) ha hp sanh, tm y nh huyn nh mng, h di khng c tnh nht nh. Tm s php cng nh vy, tm s php cng sanh vi tm y l th, tng, t... Tm s php y vi tm ng tng, ng duyn, nn gi l tng ng. Tm ly tm s php tng ng lm nhn, tm s php ly tm tng ng lm nhn, y gi l tng ng nhn. Tng ng nhn: v nh ngi thn hu tri thc ha hp nhau lm thnh s. Cng sanh nhn: ht thy php hu vi, u c cng sanh nhn. V cng sanh nn gip nhau; v nh anh em ng sanh, nn gip ln nhau. T chng nhn: ht ging thin qu kh l nhn ca thin php trong i hin ti, v lai; ht ging thin qu kh, hin ti l nhn ca thin php trong i v lai. Bt thin v k cng nh vy. Nh vy ht thy php, u c ci nhn ht ging ca chnh mnh. Bin nhn: kit s do thy v tu Kh , Tp m c on tr l nhn ca ht thy php cu nhim; y l bin nhn. Bo nhn: do nhn duyn hnh nghip nn th qu bo thin c, y l bo nhn. Nm nhn y gi l nhn duyn. Tm tm s php th lp ni nhau khng xen h, nn gi l th duyn (tc ng v gin duyn).

Tm tm s php duyn theo su trn pht sanh, nn gi l duyn duyn. Khi cc php sanh, khng lm chng ngi nhau; y l v chng duyn (tc tng thng duyn). Li na, tm tm s php t bn duyn sanh; v tng, dit tn nh t ba duyn sanh, tr duyn duyn; cc tm bt tng ng hnh khc v sc, t hai duyn sanh, tr th duyn v duyn duyn. Cc php hu vi tnh yu km, nn khng c php no t mt duyn sanh. Tm tm s php do qu bo sanh th t nm nhn sanh, v ph v k, v chng phi php cu nn tr bin nhn. Cc phin no cng t nm nhn sanh, tr bo nhn, v c sao? V cc phin no l hu ph; cn bo l v ph (v k) nn tr bo nhn. Sc do qu bo sanh v tm bt tng ng hnh t bn nhn sanh; v n chng chng phi tm tm s php nn tr tng ng nhn; v n l php v ph v k, nn tr bin nhn. Sc nhim v cc tm bt tng ng hnh cng t bn nhn sanh. V n chng phi tm tm s php nn tr tng ng nhn; v v n cu nhim nn tr bo nhn. Cc tm tm s php khc, tr v lu tm ban u, u t bn nhn sanh, tr bo nhn, bin nhn, v c sao? V chng phi v k nn tr bo nhn, v v chng phi cu nn tr bin nhn. Cc php bt tng ng khc l sc v tm bt tng ng hnh, nu c t chng nhn thi t ba nhn sanh, tr tng ng nhn, bo nhn, bin nhn. Nu khng c t chng nhn thi t hai nhn sanh, l cng sanh nhn va v chng nhn. Tm tm s php v lu ban u, t ba nhn sanh, l tng ng nhn, cng sanh nhn, v chng nhn. Sc v cc tm bt tng ng hnh trong tm v lu ban u y, t hai nhn sanh, l cng sanh nhn v v chng nhn. Khng mt php no t mt nhn sanh, hoc t su nhn sanh; y gi l bn duyn. B-tt thc hnh Bt-nh ba-la-mt qun bn duyn nh vy, tm khng vng mc; tuy phn bit php y, m bit n khng, u nh huyn ha; trong huyn ha tuy c cc sai bit, ngi tr qun n, bit khng c tht, ch di gt con mt. V phn bit bit php ngi phm phu u l ngi in o h di m khng tht, nn c bn duyn. Nh vy th no l tht? Php hin thnh nhn t php phm phu sanh, nn cng khng tht; nh ni trong chng 18 khng.

B-tt trong Bt-nh ba-la-mt, khng c mt php c tnh nht nh kh th nn khng th ph. V chng sanh chp trc vo khng php do nhn duyn sanh nn gi l c th ph; v nh tr con thy trng trong nc, tm sanh a m, mun ly m khng th ly c, tm li u no. Ngi tr dy rng: tuy c th mt thy, m khng th tay ly, y ch ph ci c th ly, khng ph ci c th thy. B-tt qun bit cc php t bn duyn sanh, m khng chp th tng nht nh trong bn duyn. Bn duyn ha hp sanh nh trong nc, tuy l h di khng c g, nhng phi t trng v nc lm nhn duyn sanh, ch khng t duyn khc c c. Cc php cng nh vy, mi mi t do nhn duyn sanh, khng c tht nht nh. V vy nn ni: B-tt mun nh tht bit tng nhn duyn, th duyn, duyn duyn, tng thng duyn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Hi: Nu mun bit rng ngha bn duyn, nn hc A-t-m, c sao trong y ni mun bit ngha bn duyn, nn hc Bt-nh ba-la-mt? p: Ngha bn duyn trong A-t-m k s hc nh nm c ch tht ca n, li tm vo su hn m b ri trong t kin; nh trc ni trong on ngha ph bn duyn. Li na, s nhn ca cc php l nhn ni bn duyn, bn duyn li nhn ni ci g? Nu c nhn thi v cng, nu khng nhn thi v th, nu v th thi v nhn; nu vy thi ht thy php u nn phi v nhn! Nu c th, th thi khng c s nhn. Nu khng s nhn m c, thi khng i nhn duyn. Nu vy thi ht thy php cng khng i nhn duyn m c. Li na, cc php t nhn duyn sanh c hai th: hoc trong nhn duyn trc c, thi khng i nhn duyn m sanh, thi chng phi nhn duyn; hoc trong nhn duyn trc khng c, thi khng c mi mi nhn duyn. V h lun bn duyn, nn c cc li nh vy, cn nh Bt-nh ba-la-mt l khng, bt kh c, thi khng c cc li nh vy; nh ngi th gian mt, tai thy sanh, gi, bnh, cht, y thi l c, m tm k tng n thi khng th c c. V vy nn trong Bt-nh ba-la-mt, ch tr t kin m khng ph bn duyn. Cho nn ni: mun bit bn duyn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Mun bit cc php nh, php tnh, tht t, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt nn nh vy tr trong Bt-nh ba-la-mt.

Lun: Cc php Nh c hai: 1. Mi mi tng. 2. Tht tng. Mi mi tng l nh t tng cng, nc tng t, la tng nng, gi tng ng. Nh vy phn bit cc php u t c tng ring. Tht tng, ni mi tng y phn bit tm tht th khng th c c, khng th ph, khng cc quy li. Nh trong on T tng khng ni: t nu tht l tng cng, c sao keo, sp... khi gp la th b t tnh n ( y ch tng, tnh ng ngha N.D); ngi c thn thng vo t nh nc? Li phn tn cy, , thi mt tng cng? Li ph t lm thnh vi trn, ly phng hng ph vi trn, cui cng quay v khng, cng mt tng cng? Nh vy suy tm tng t khng th c c. Nu khng th c c, vy n tht u khng, khng l tht tng ca t. Tt c tng ring u cng nh vy; y gi l Nh. Php tnh: nh trc n mi mi php khng, khng c phm trt sai khc, y l nh: ng l mt khng, y l php tnh. Php tnh y cng c hai: 1. Dng tm khng chp trc phn bit cc php, t c tnh ring. 2. Gi l v lng php, l tht tng cc php. Nh kinh Tr Tm ni: php tnh v lng, hng Thanh vn tuy c php tnh, v tr c lng nn khng th ni v lng; nh ngi tuy i n bin ln, v ng nh nn khng th ly v lng nc, y l php tnh. Tht t: Ly php tnh lm ch tht chng, nn gi l t. Li nh A-lahn gi l tr ni tht t. Hi: Nh, php tnh, tht t, ba s l mt hay l khc? Nu mt c sao ni ba, nu ba thi nay nn phn bit ni? p: Ba y u l tn khc ca tht tng cc php, v c sao? V phm phu v tr, i ht thy php khi tm t qun cho l thng, lc, tnh, tht, ng... cn t Pht qun ng nh bn tng cc php, khi y khng thy thng, y gi l v thng; khng thy vui, y gi l kh; khng thy tnh, y gi l bt tnh; khng thy tht, y gi l khng; khng thy ng y gi l v ng. Nu khng thy thng m li thy li thy v thng, y l vng kin; thy kh, khng, v ng, bt tnh cng nh vy, y gi l nh. Nh l ng nh bn tng, khng th ph hoi. V vy nn Pht ni ba php l php n, l ht thy php hu vi v thng n, ht thy php v ng n, Nit-bn tch dit n.

Hi: Ba php n y, trong Bt-nh ba-la-mt, u ph hoi ht, nh Pht bo Tu-b-: nu B-tt ma-ha-tt qun sc thng, l khng thc hnh Bt-nh ba-la-mt; qun sc v thng l khng thc hnh Bt-nh bala-mt. Qun kh, lc, ng, v ng, tch dit, phi tch dit cng nh vy, nh vy c sao gi l php n? p: Hai Kinh u l Pht dy. Nh trong kinh Bt-nh ba-la-mt, r rng ni tht tng cc php. Ngi c in o chp trc thng, nn b thng kin m khng chp trc tng v thng, y gi l php n; ch khng phi b thng chp trc v thng, cho l php n c. Ng, cho n tch dit cng nh vy. Trong Bt-nh ba-la-mt ph ci kin chp v thng... ch khng phi ph ci khng lnh th khng chp trc. c cc php Nh ri, thi vo php tnh, dit cc qun nim, khng sanh d tn, tnh n t nh vy; v nh tr con thy trng trong nc, vo nc tm, tm khng c lin su. Ngi tr ni: tnh n t nh vy, ch u su, kho vo php tnh y l tht t. Hi: Trong gio php Thanh vn c sao khng ni l nh, php tnh, tht t; m trong gio php i tha ni ni u ni? p: Trong gio php Thanh vn cng c ch ni, ch t thi. Nh trong kinh Tp A-hm ni: c mt T-kheo hi Pht: mi hai nhn duyn l Pht lm hay ngi khc lm? Pht bo T-kheo: Ta khng lm mi hai nhn duyn, cng chng phi ngi khc lm. C Pht khng Pht, cc php nh, php tng, php v thng c, l ci ny c nn ci kia c; ci ny sanh nn ci kia sanh; nh v minh lm nhn duyn nn c cc hnh; cc hnh lm nhn duyn nn c thc; cho n gi cht lm nhn duyn nn c u, bi, kh, no. Ci ny khng nn ci kia khng; ci ny dit nn ci kia dit; nh v minh dit nn cc hnh dit, cc hnh dit nn thc dit; cho n gi cht dit nn u, bi, kh, no dit. Php sanh dit nh vy, c Pht khng Pht, vn thng nh vy, y l ch ni Nh. Li nh kinh X-li-pht s t hng trong Tp A-hm ni: Pht hi X-li-pht mt c ngha, ba ln hi ba ln khng th p. Pht khai th cho X-li-pht cht t ri vo tnh tht. X-li-pht nhm cc T-kheo, ni vi cc T-kheo rng: Pht cha khai th u mi s vic cho ti, nn ti khng th p lin. Nay ti i php y, qua by ngy by m din ni vic y khng cng tn.

Li c mt T-kheo bch Pht: sau khi Pht vo tnh tht, X-li-pht ct ting rng s t m t tn thn. Pht bo T-kheo: X-li-pht ni tht khng h di, v c sao? V Xli-pht kho thng t php tnh. Trong gio php Thanh vn, qun tng sanh dit cc php, y l nh; dit ht thy cc qun nim, c tht tng cc php; y l ch ni Php tnh. Hi: Ch y ch ni nh, php tnh, cn ch no ni tht t? p: Hai vic y v c nhn duyn khi nn ni, cn tht t khng nhn duyn nn khng ni tht t. Hi: Tht t tc l Nit-bn, v Nit-bn m Pht ni mi hai b kinh, c sao ni khng nhn duyn? p: Nit-bn co nhiu tn gi, hoc gi l ly, hoc gi l diu, hoc gi l xut, nh vy l ni tht t, ch khng ni tn gi, nn ni l khng nhn duyn. Li na, cc php Nh l, nh cc php khi cha sanh; khi sanh cng nh vy; sanh ri qua i, hin ti cng nh vy. Cc php ba i bnh ng, y gi l Nh. Hi: Nu php cha sanh gi l cha c, php sanh hin ti thi c php, s dng c; nhn php hin ti c tng s dng m truy nh vic qua, y gi l qu kh. Ba i khc nhau, khng nn nh tht lm mt, c sao ni ba i bnh ng, y gi l Nh? p: Trong tht tng cc php, ba i bnh ng mt khng khc, nh trong phm Nh ca kinh Bt-nh ba-la-mt ni: qu kh nh, v lai nh, hin ti nh, nh lai nh, nht nh khng c khc. Li na, trong phn lun ngh trc ph php sanh. Nu khng sanh thi v lai, hin ti cng khng sanh, c sao khng bnh ng! Li i qu kh khng u, i v lai khng cui, i hin ti khng an tr, v vy nn ba i bnh ng gi l Nh. Thc hnh nh y ri vo trong php tnh v lng.

Php tnh: Php l Nit-bn, khng th ph hoi, khng th h lun. Pht tnh l ht ging trong chnh, nh trong vng c kim tnh, trong trng c ngn tnh. Nh vy trong ht thy php th gian u c tnh Nitbn. Ch Pht hin thnh ly tr tu, phng tin, tr gii, thin nh, gio ha dn o, khin c Nit-bn php tnh y. Ngi li cn bit ngay cc php y u l php tnh, v nh ngi c thn thng c th bin ngi thnh vng, cn ngi n cn, phi phng tin phn bit tm cu, mi c php tnh, v nh c hn vy sau c vng. Li na, nh tnh nc chy xung, nn dn v bin, hp lm mt v. Cc php cng nh vy, ht thy tng chung tng ring u quy v php tnh, ng lm mt tng, gi l php tnh; nh Kim cng nh ni, dn dn xoi xung n m t Kim cng, n t tnh mi ngng. Cc php cng nh vy; dng tr tu phn bit truy tm n trong Nh, t Nh vo t tnh, nh vn cha tng sanh, dt cc h lun, gi l Php tnh; li nh tru ngh quanh qun ku la, gp c m mi thi. Cc php cng nh vy, th sai khc, ly b khng ng, c n t tnh mi ngng, khng cn ch n na; y gi lPhp tnh. Tht t: nh trc ni, php tnh gi l tht, ch vo n gi l t. Li na, mi mi php c chn th: 1. C t th. 2. Mi mi c php: nh mt, tai tuy ng do bn i o thnh, nhng ch mt nhn thy m tai khng c cng hiu; li nh la ly nng lm php, m khng th thm t. 3. Cc php u c lc, nh la ly s t chy lm lc; nc ly s thm t lm lc. 4. Cc php u t c nhn. 5. Cc php u t c duyn. 6. Cc php u t c qu. 7. Cc php u t c tnh. 8. Cc php u c gii hng tr ngi. 9. Cc php u c phng tin khai thng. Cc php khi sanh, th v php khc c chn vic. Bit php y mi mi c y th v php; y gi l th gianh nh. Bit chn php y cui cng quy v bin d tn dit; y gi l trung nh; v nh thn ny t bt tnh sanh ra, tuy tm ra trang sc, cui cng quy v bt tnh. Bit php y chng phi c chng phi khng, chng phi sanh, chng phi dit, dt cc qun php, rt ro thanh tnh; y gi l thng nh. Li na, c ngi ni trong chn s y c php, y gi l nh, v nh php ca t cng v nng, php ca nc lnh v t, php ca la nng v chiu sng, php ca gi nh v ng, php ca tm hiu v bit. Cc php nh vy gi l nh; nh trong Kinh ni: c Pht khng Pht, th nh, php

tng, php v vn thng tr th gian, ngha l v minh lm nhn duyn cho cc hnh, thng nh bn php. Php tnh l tnh trong chn php. Tht t l c qu chng trong chn php. Li na, cc php tht tng, thng tr khng lay ng, chng sanh v cc phin no v minh... nn i vi tht tng thay i quanh co, ch Pht, hin thnh dng nhiu phng tin thuyt php, ph cc phin no v minh... khin chng sanh tr li ng c tht tnh, nh bn nguyn khng khc, y gi l Nh. Tht tnh hp cng v minh cho nn bin i, m khng thanh tnh, nu tr b v minh, c tht tnh n, y gi l php tnh thanh tnh. Tht t l vo trong php tnh, bit php tnh v lng v bin, rt l vi diu, khng cn php no hn php tnh, ra ngoi php tnh. Tm y khng cn cu g khc, thi lin tc chng; v nh i ng, ngy ngy dn bc khng ngng ngh, n ch cn n, khng cn tm mun i na. Hnh gi tr tht t, cng li nh vy; nh A-la-hn, Bch-chi Pht tr tht t, gi s li c hng sa ch Pht v h thuyt php, cng khng th lm tng tn thm, li khng cn sanh vo ba ci. Nu B-tt vo php tnh y, xa bit tht t, hoc cha y su Bala-mt, m gio ha chng sanh, by gi nu c chng th tr ngi vic thnh Pht o. Nn khi y B-tt dng lc i bi tinh tn, tr li tu cc hnh. Li na, bit trong tht tng cc php khng c php thng, khng c php lc, khng c php ng, khng c php tht, cng b cc php qun. Nh vy ht thy php qun u dit, y l ch php tht nh Nit-bn. Bt sanh bt dit, nh vn cha h sanh; v nh nc l tng lnh, nh la tr nn nng; nu la tt nng ht, tr li lnh nh trc. Dng cc php qun nh nc c la, nu dt cc php qun nh la tt nc lnh; y gi l Nh. Nh tht thng tr, v c sao? V cc php tnh t nh vy, v nh ht thy sc php u c phn khng, trong cc php u c tnh Nit-bn, y gi l php tnh. Cc php phng tin c Nit-bn cng gi l php tnh. Nu khi c chng, thi Nh, Php tnh tr thnh Tht t.

Li na, php tnh l v lng v bin, chng phi tm tm s php lng c; y gi l php tnh. Thm diu cng cc ni y; y gi l chn t. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun m bit s vi trn cc ni i a trong ba ngn i thin th gii, nn hc Bt-nh ba-la-mt. B-tt ma-ha-tt mun ch mt si lng lm trm phn, mun ly mt phn lng ct ln ht nc ca ao h, sng ngi, bin ln trong ba ngn i thin th gii m khng quy ng thy tnh, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Trong ba ngn i thin th gii, la cng bc chy trong mt lc; ging nh la chy lc kip tn, B-tt ma-ha-tt mun thi mt hi lm cho tt ht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Trong ba ngn i thin th gii, gi ln ni ln, mun thi tan ba ngn i thin th gii, gi ln ni ln, mun thi tan ba ngn i thin th gii v cc ni Tu-di, nh x c mc, B-tt ma-ha-tt mun ly mt ngn tay ngn sc gi y khng cho ni dy, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Sao Pht khng tn thn cng c lc ca cc B-tt, m li tn thn i lc ny? p: Chng sanh c hai hng: mt hng a thin php, mt hng a qu bo thin php. V hng a thin php nn tn thn cc cng c; v hng a qu bo thin php nn tn thn lc i thn thng. Li na, c ngi ni, tn bn i, n tht cng v lng v bin, thng c i nn khng th lm di ng ht lng n nhiu t. Ngi ta tuy c to dng thnh quch in i, dng n rt t, m s rng ln ca t, ch nui mun vt, rt l bn chc. V vy nn Pht dy i vi vi trn cc ni Tu-di v t trong ba ngn i thin th gii, u mun bit ht s lng ca n; v i vi nghip nhn duyn mi mi chng sanh, c phn trong mi mi vi trn, B-tt mun bit n nhiu t, nn hc Bt-nh ba-lamt. Hi: Vi trn ca mt cc cc t cn kh m c, hung chi s vi trn ca t v cc ni trong ba ngn i thin th gii. iu y khng th tin? p: Tr tu ca Thanh vn, Bch-chi Pht cn khng th bit, hung chi phm phu. Vic y l vic ch Pht i B-tt bit. Nh kinh Php Hoa ni: v nh t v cc ni ca ba ngn i thin th gii, nghin thnh vi trn, qua ngn th gii phng ng th mt bi trn, nh vy qua mi ngn

th gii li th mt bi trn, nh vy th ht cc vi trn ca ba ngn i thin th gii. Pht bo T-kheo: s th gii vi trn y c th ton s tr lng bit c chng? Cc T-kheo tha: khng th bit c. Pht dy: cc nc c th dnh bi khng dnh bi y u nghin ht lm bi. Pht i Thng Tu t khi ra i n nay, kip s cng nh vy. S vi trn ca v lng hng sa th gii nh vy, ch Pht v i B-tt u bit ht, hung g mt hng sa th gii. Li na, v lng l theo tm ngi m ni. Nh nc i hi gi l v lng, su tm vn do tun (mi do tun mi su dm) nhng cha Atu-la La-hu thn ln, lng n nhiu t cn chng cho l kh. Hi: Ti sao thc hnh Bt-nh ba-la-mt c tr tu y? p: Ngi thc hnh Bt-nh ba-la-mt, dt cc phin no v t kin h lun, vo thin nh thm su ca B-tt, nim tr thanh tnh tng rng, nn c th phn bit vi trn cc sc, bit s lng ca n. Li na, ch Pht v i B-tt, c v ngi gii thot, nn qu hn vic y, cn khng cho l kh, hung g tng y. Li na, c ngi cho t l cng chc, tm khng hnh cht u l h vng, v vy nn Pht dy tm lc rt ln. Thc hnh Bt-nh ba-la-mt nn nghin nt i a lm vi trn, v t c sc, hng, v, xc nng n nn t khng ng tc c, nc thiu hng nn ng tc hn t, la thiu hng v v nn ng tc hn nc, gi thiu sc, hng v v nn ng tc hn la; tm khng c bn th sc, hng, v, xc, nn sc ng tc ln. Li tm v c nhiu phin no kit s tri buc nn lm cho tm lc vi thiu. Thin tm hu lu tuy khng phin no, nhng v tm chp th tng cc php, nn lc n cng t. Tm v lu ca nh tha, tuy khng chp th tng, m v tr tu c hn lng v n khi ra khi tm v lu o, su cn theo th tc phn bit, tr li chp th tng cc php, nn khng pht huy ht tm lc. Ch Pht v i B-tt tr tu v lng v bin, thng thin nh, khng phn bit th gian v Nit-bn. Tht tng cc php, n tht khng khc, ch tr c hn km. Ngi thc hnh Bt-nh ba-la-mt, rt ro thanh tnh, khng c g qui ngi, trong mt nim c th m s vi trn i a v cc ni trong ba ngn i thin th gii mi phng s nh hng h sa, hung g mi mt hng h sa th gii trong mi phng.

Li na, nu la Bt-nh ba-la-mt, tuy c thn thng m khng th bit nh trn. V vy ni mun c i thn lc, nn hc Bt-nh ba-lamt. Li c ngi ni: trong ht thy cc vt, nc l ln nht, v c sao? V bn pha i a u c nc. Nu h th thin ch khng tit tri ma, li khng c ngc lm tiu nc thi tri t b tri chm. Li nh nc m chng sanh s phi chng sanh s u c sanh trng. Do vy, bit nc l ln nht. V vy Pht dy B-tt mun bit git nc nhiu t, phn tn tng git tng git lm cho v lc, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Li c ngi ni: la l ln nht, v c sao? V khng c hng v v. Li v ch nc rt nhiu, m la c th lm kh, lc ca ha i, hay t chy vn vt, hay soi ch ti, v vy nn bit la l rt ln. Th nn Pht dy B-tt mun thi tt ha i, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Hi: La nhn gi m chy bng, c sao dit nhau? p: Tuy nhn nhau, m qu lm th dit nhau. Hi: Nu nh vy, la nhiu v lng, ming thi, gi rt t, lm sao dit c? p: B-tt thc hnh Bt-nh ba-la-mt, nhn thin nh c thn thng c th bin thn lm cho ln, gi trong ming cng ln, cho nn thi dit c. Li do thn lc, nn gi t c th lm tt, v nh Kim cng nh c th ph ni ln. V vy ch thin, ngi i thy thn lc y, thy u knh phc. Li na, B-tt cho rng la lm hi rng ln, v thng chng sanh nn em thn lc dit tt. Li v ba ngn i thin th gii thnh lp rt kh, B-tt do lc phc c tr tu nn ngn c n. Li c ngi ni: trong bn i, sc gi rt ln, v khng c sc, hng, v, tng lay ng rt ln, v c sao? V nh h khng v bin, gi cng v bin, mi s sanh, nui, thnh, bi u do ni gi, th ca gi ln x nt cc ni ba ngn i thin th gii. V vy Pht dy mun ly mt ngn tay ngn sc gi kia, nn hc Bt-nh ba-la-mt. V sao? V tht tng Bt-nh ba-la-mt, v lng v bin, lm cho sc ngn tay mnh nh vy.

Kinh: B-tt ma-ha-tt mun ngi kit-gi-phu mt ch m bin khp h khng trong ba ngn i thin th gii, nn hc Bt-nh ba-lamt. Lun. Hi: B-tt v nhn duyn g nn ngi kit- gi-phu nh vy? p: V Phm thin vng ch ca ba ngn th gii, sanh tm t kin cho mnh l ln, thy B-tt ngi kit-gi-phu bin khp h khng, thi dt tm kiu mn y. Li trong lc thn thng, phng tin kho lo nn mt c th lm nhiu, nhiu lm mt; nh lm ln, ln lm nh, cng mun th hin vic hy hu kh c, nn ngi khp h khng; cng v ngn cc qu thn long vng no lon chng sanh nn ngi khp h khng. Lm cho chng sanh an n; nh anh em long vng Nan--b-nan- mun ph thnh X-b-, ma xung cc binh kh, rn c. Khi y Mc-lin ngi thng, khp h khng, bin cc vt c hi thnh hoa hng, anh lc. V vy nn ni, B-tt ma-ha-tt mun ngi kit-gi phu mt ch, m bin khp h khng trong ba ngn i thin th gii, nn hc Bt-nh ba-lamt. Kinh: B-tt ma-ha-tt mun ly mt si lng ct cc ni Tu-di trong ba ngn i thin th gii nm qua v lng v s th gii Pht phng khc, m khng quy nhiu chng sanh, nn hc Bt-nh ba-lamt. Lun. Hi: B-tt c sao ct ni Tu-di v cc ni nm qua v lng th gii phng khc? p: Khng hn c ct ln, y ch ni r lc ca B-tt c th ct ln vy thi. Li na, cc B-tt v bit Pht s thuyt php nn trang nghim ba ngn i thin th gii, dp tr cc ni lm cho t bng phng, nh trong kinh Php Hoa ni: Pht mun nhm cc ha Pht, nn trc tin sa bng i a, cng mun hin ra vic hy hu, cho chng sanh thy, v c sao? V mt ni Tu-di cao tm vn bn ngn do tun, nu ct ln mt ni l hy hu, hung g ct ln trm c ni Tu-di trong ba ngn i thin th gii. Nu ly mt si lng ct ln trm c ni Tu-di trong ba ngn i thin th gii cn kh, hung g ly u mt si lng, nm trm c ni Tu-di qua v lng

v s th gii. Chng sanh thy vic hy hu ca B-tt, u pht tm V thng Chnh ng Chnh gic, suy ngh rng: B-tt y cha thnh Pht o, m thn lc cn nh vy hung g thnh Pht, v vy nn ni nh th. Kinh: Mun em mt phn n cng dng khp ch Pht v Tng s nh ct sng Hng mi phng trong mi phng th gii, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Mun em mt chic o, hng hoa, anh lc, hng bt, hng xoa, hng t, n uc, trng phan, lng hoa... cng dng ch Pht v Tng, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Hi: B-tt dng mt phn n cng dng mt c Pht v Tng cn l mt vic kh, hung g ch Pht v Tng nhiu nh ct sng Hng trong mi phng? p: Cng c cng dng tm khng s. Nu B-tt dng mt phn n vi i tm l cng dng khp mi phng ch Pht v Tng; cng khng v xa gn lm ngn ngi, cho nn ch Pht u thy, u th nhn. Hi: Ch Pht v c nht thit tr, nn u thy u th nhn, cn Tng khng c nht thit tr lm sao thy c, lm sao th nhn c? p: Tng tuy khng thy khng bit, m s cng dng kia, ngi th c phc, v nh c ngi sai s cng dng ngi kia, ngi kia tuy khng c, m ngi ny c phc b th. Nh T tm tam-mui, i vi chng sanh tuy khng cho g, m ngi hnh tr t tm c cng c v lng. Li na, cc B-tt thnh tu v lng v tn cng c, nn dng mt phn n cng dng mi phng ch Pht v Tng thy u y ; m cng khng ht, v nh sui vt nc ra m khng kh kit. Nh Vn-ththi-l dng mt bt ng hon hoan h, cng dng 84.000 Tng, thy u no m cng khng ht. Li na, B-tt y dng mt bt n cng dng mi phng ch Pht, m trc mi phng ch Pht, n ung hin ra y , v nh qu thn c n vo mt ming m xut ra ngn vn bi. Li na, B-tt hnh Bt-nh ba-la-mt, c v lng mn thin nh, v v lng mn tr tu phng tin, v vy nn khng vic g khng lm c; v Bt-nh ba-la-mt v ngi, nn tm B-tt lm g cng v ngi. B-

tt hay cng dng mi phng ngn vn c ch Pht v Tng s nh ct sng Hng, hung g nh mt hng h sa, cng y phc, hoa hng, anh lc, hng bt, hng xoa, hng t, n uc, trng phan, lng hoa... cng nh vy. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun lm cho chng sanh trong hng h sa th gii mi phng trong mi phng, u y gii hnh, tam-mui, tr tu, gii thot, gii thot tri kin, khin chng c qu Tu--hon, qu T--hm, qu A-na-hm, qu A-la-hn, cho n khin chng c V d Nit-bn, nn hc Btnh ba-la-mt. Lun. Ngha nm php un (gii, nh, tu, gii thot, gii thot tri kin N.D) nh trc ni. Qu v Tu--hon c hai: 1. Pht ni dt ba kit, chng c v vi. Li nh trong A-t-m ni, dt 88 kit, chng c qu v vi, Tu--hon. 2. Hng ngi tn hnh, php hnh, tr trong o t tr (cng gi l o loi tr N.D) chng c qu v Tu--hon. Li na, Tu- l dng, tc tm thnh o phn. Hon (Ban-na) l vo, vo dng tm thnh o phn a vo Nit-bn; y gi l bc u qun tht tng cc php, c vo phn v lng php tnh, ri vo trong s thnh nhn. T- l mt, Hm l li. Ngi ny y cht, sanh ln ci tri, t ci tri cn tr li ci Dc mt ln na l c ht cc kh. A-na l chng, Hm l li, y l tng khng tr li. Ngi ny cht ci Dc, sanh ln ci Sc ci V sc, ti y dt ht cc lu hoc, khng cn sanh tr li ci Dc. Hi: A-na-hm dt ti i ny hay ti thn trung m, cng khng sanh ci Sc, ci V sc, c sao gi l A-na-hm? p: A-na-hm phn nhiu sanh trong ci Sc, ci V sc, cn dt ti i ny th t, v t phi theo nhiu. Dt ti thn trung m cng t ci Dc sanh ln ci Sc, thy thn sau ng s, lin th chng Nit-bn. V vy nn nhn ni nhiu m gi tn. A-la-hn v dt ht tt c phin no nn xng ng th nhn s cng dng ca ht thy tri, rng, qu thn. A-la-hn c chn hng: thi php, khng thi php, t php, h php, tr php, thng tn php, chng hoi

php, tu gii thot, cng gii thot A-la-hn. Ngha ca chn hng ny nh trc ni. V tm bi x, tm thng x, mi nht thit x, dit tn nh. V trnh tam-mui, nguyn tr... l cc cng c th diu ca A-la-hn, v chng c v d Nit-bn. V d Nit-bn: A-la-hn x b thn nm un ny khng cn tr li tip ni th thn nm un sau, dt vnh vin cc kh ca thn tm. Ba o qu sau, ni nh o qu u. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt khi thc hnh b th theo Bt-nh ba-la-mt, nn phn bit rng: b th nh vy c qu bo ln, b th nh vy c sanh vo dng ln St-li, dng ln B-la-mn, i gia c s; b th nh vy, c sanh ci tri T thin vng, ci tri Ba mi ba, tri D-ma, tri u-sut-, tri Ha lc, tri Tha ha t ti. Nhn b th y c vo S thin, Nh thin, Tam thin, T thin, V bin khng x, V bin thc x, V s hu x, Phi hu tng phi v tng x. Nhn b th y, c th pht sanh tm thnh o phn; nhn b th y, c th chng c Tu--hon o, cho n Pht o, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. B-tt ma-ha-tt bit tht tng cc php khng ly khng b, khng c g ph hoi, hnh Bt-nh ba-la-mt bt kh c, em tm i bi, tr li tu phc hnh. Cnh ca u ca phc hnh, trc tin l b th. B th thc hnh Bt-nh ba-la-mt, tr tu minh li, phn bit phc b th; vt th tuy ng, m phc c nhiu t l ty tm hn km. Nh X-li-pht ly mt bt cm dng Pht, Pht lin em cho ch m hi X-li-pht: ng th cm cho Ta, Ta ly cm cho ch, ai c phc nhiu? X-li-pht p: nh con hiu ngha Pht php, th Pht th cho ch c phc nhiu. X-li-pht l bc tr tu ti thng trong ht thy ngi, v Pht phc in l bc nht m khng bng th cho ch l rung xu m li c phc nhiu. V vy nn bit phc ln t tm sanh, ch khng t rung: nh X-li-pht gp ngn vn c chng bng kp tm Pht. Hi: Nh ng ni rung phc tt thi c phc nhiu, m sao Xli-pht cng th cho Pht li khng c phc nhiu? p: Rung tt tuy c phc nhiu m khng bng tm tt, v c sao? V tm l ni ch, rung l vt ngoi. Hoc c khi phc b th ct

rung phc, nh A-la-hn c-nh, xa ly mt cnh hoa cng ni thp Pht, m trong 91 kip ci tri hng lc, sc phc c cn li chng c A-la-hn. Li nh vua A-dc lc tr nh ly t cng Pht, khi c lm vua ci Dim-ph- (n ) li dng 80.000 thp, ti hu c o. Vt th rt hn m tm tiu nhi thanh tnh v ch do rung phc tt m c qu bo ln, nn bit l phc ln t rung tt sanh. Nu l phc ln trn ht, th phi ba vic l tm, vt th, rung phc u tt, nh trong phm u ca kinh Bt-nh ba-la-mt ni: Pht ly hoa p ri trn mi phng Pht. Li na, nh em tm Bt-nh ba-la-mt m b th, v khng chp trc nn c qu bo ln. Li na, v Nit-bn m b th cng c qu bo ln. V tm i bi thng chng sanh m b th, cng c qu bo ln. Li na, qu bo ln l nh trong y ni, l c sanh vo nh St-li cho n c thnh Pht. Hi: Ti sao b th li c sanh vo nh St-li cho n c thnh Pht? p: Nu c ngi nh b th, tr gii, th c giu sang trong ci ngi ci tri, nh c ngi ch tm b th, tr gii nn c sanh vo nh St-li. Nh St-li l vua v i thn; nu a m kinh sch tr tu khng no hi chng sanh m b th, tr gii th sanh vo nh B-la-mn; nu b th tr gii t, m a m ci vui th gian, th sanh vo nh c s. C s l tiu nhn m giu ln. Nu b th, tr gii thanh tnh hn cht t, chn s gia nghip, a vui nghe php, cng dng ngi lnh, th c sanh ci tri T thin vng, v c sao? V ci ny tm cu mun g u c c; thng thy trong cc thnh hin, thin nhn, sanh tm cng dng, v gn ch tu phc. Nu b th, tr gii thanh tnh, cng dng cha m v bc tn qu, tm mun cu hn nhiu, th c sanh ln ci tri Ba mi ba. Nu b th, tr gii thanh tnh v a hc hi, tm nhu ha th c sanh ci tri Dma. Nu b th, tr gii thanh tnh, lm cho hai vic ny cng cao hn, a vui nghe nhiu, phn bit tt xu, a vui Nit-bn, tm say m cng c th c sanh ci tri u-sut. Nu b th v c thm tm tr gii, nghe nhiu, a vui hc vn, t lc sinh hot, th c sanh ci tri Ha-lc. Nu khi b th, tr gii thanh tnh cng su, a vui nghe nhiu, tm qu mnh nhiu, khng th t lm kh, theo ngi khc tm vui, th c sanh ci tri Ha-

t-ti. y ngi khc suy ngh, phng tin sing nng ha lm n sc, nm dc, t ti ot ly cho mnh, v nh ngi dn t kh thn to tc, ngi khc dng sc mnh ot ly. Li na, trong khi b th do nguyn lc nn sanh ci tri; nh trong Kinh ni: c ngi tu b th, tr gii cht t khng bit thin nh, ngi y nghe c tri T thin vng, tm thng ch nguyn n . Pht ni ngi y mng chung c sanh ci tri T thin vng, chc c l y; cho n sanh ci tri Tha ha t ti cng nh vy. Li na, c ngi b th, tr gii, trong khi tu b th tm c an vui, nu th nhiu th vui cng nhiu. Suy ngh nh vy, b nm dc, tr nm trin ci, vo S thin, cho n vo ci tri Phi hu tng phi v tng cng nh vy. Ngha ca bn thin, bn v sc nh nh trc ni. Li na, c ngi b th cho Pht v t Pht, theo c nghe ging o php, ngi ny nhn s b th tm c nhu nhuyn, tr tu minh li, tc pht sanh tm thnh o phn, t ba kit (thn, kin, gii cm th, nghi N.D) chng c qu Tu--hon; cho n chng Pht o cng nh vy. Nhn s b th c nghe thuyt php y, bn pht tm V thng Chnh ng Chnh gic. Li na, ngi cha la dc m b th, c sanh lm ngi giu sang v sanh ci tri Lc dc. Nu la dc m b th th c sanh ci tri Phm Th cho n ci tri Qung Qu. Nu tm la sc m b th th c sanh ci tri V sc. V cu Nit-bn la ba ci m b th th c qu Thanh vn. Khi b th, chn ght n o, a vui nhn tnh, a tr tu su xa, th c o qu Bch-chi Pht. Khi b th, khi tm i bi mun chng sanh, c tr tu thanh tnh rt ro su xa bc nht, th c thnh Pht o. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt khi tu hnh b th Bt-nh ba-la-mt, do lc ca tu phng tin nn c th y Th ba-la-mt, Gii ba-la-mt, Nhn nhc ba-la-mt, Tinh tn ba-la-mt, Thin ba-la-mt, Bt-nh ba-la-mt. X-li-pht bch Pht rng: bch Th Tn, B-tt ma-ha-tt lm sao khi b th do lc ca tu phng tin nn y Th ba-la-mt cho n Bt-nh ba-la-mt?

Pht bo X-li-pht: v tng ngi th, ngi nhn v ti vt u khng th c c, nn c th y Th ba-la-mt v tng ti khng ti, khng th c c nn y Gii ba-la-mt; v tm khng ng nn y Nhn ba-la-mt; v thn tm tinh tn khng gii i nn y Tinh tn ba-la-mt; v khng lon, khng a m nn y Thin ba-la-mt; v bit tng ht thy php khng th c c, nn y Bt-nh ba-la-mt. Lun. Ngha ch y trc ni rng. Tu phng tin trong y ni chnh l ba s khng th c c vy (ba s l ngi th, ngi nhn, vt ti N.D). Hi: Tu phng tin l c th thnh tu vic y, khng g ph hoi, cng khng g to tc, song nay ph c ba s y, th l ng a vo on dit, c sao ni l tu phng tin? p: C hai th khng th c c: 1. c, khng th c c (c bt kh c). 2. Khng c, khng th c c (bt c bt kh c). c khng th c c, l a vo on dit; nu khng c khng th c c y l tu phng tin, khng a vo on dit. Nu b th khng c tu phng tin thi chp th tng ba s; nu cho ba s khng, thi chp th v tng. C tu phng tin thi t xa li y khng thy tng ba s, v vy tu phng tin khng a vo c v khng. Li na, khi b th ph hoi cc phin no, y gi l tu phng tin. Li na, i vi ht thy chng sanh, khi tm i bi b th, y gi l tu phng tin. Li na, trong v lng i qu kh v lai tu phc c b th, u hi hng n V thng Chnh ng Chnh gic, cng gi l tu phng tin. Li na, i vi cng c ca ba i mi phng Pht v t Pht, u c nim ty h b th v hi hng n V thng Chnh ng Chnh gic, y gi l tu phng tin. Cc lc nh vy, l ngha ca tu phng tin. Cho n Bt-nh ba-lamt tu phng tin cng nh vy. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun c cng c ca ch Pht qu kh, v lai, hin ti, nn hc Bt-nh ba-la-mt.

Lun. Hi: Cng c Pht qu kh dit, cng c Pht v lai cha c, cng c Pht hin ti khng th c c. Li cng c ca Pht ba i u khng th c c, c sao ni mun c cng c Pht ba i, nn hc Bt-nh ba-la-mt? p: Khng phi ni mun c cng c ca Pht ba i, m ni t mun c cng c nh Pht ba i khng gim thiu, v c sao? V cng c ca tt c Pht u bnh ng, khng nhiu khng t. Hi: Nu nh vy, c sao ni c Pht A-di- sng lu v lng, nh sng chiu ngn vn c do tun, v lng kip chng sanh? p: Th gii ch Pht c nhiu th, c th gii tnh, c th gii bt tnh, c th gii ln ln, nh phm kinh Ci tri Ba mi ba ni: Pht An-c ci tri Ba mi ba, gi T-t n, m bn chng lu khng thy Pht, lo bun khng vui, sai Mc-lin bch Pht rng: bch Th Tn! C sao b chng sanh y m ln ci tri kia? By gi Pht bo Mc-lin: ng hy xem ba ngn th gii. Mc-lin nh Pht lc lin thy cc c Pht; hoc v chng sanh ni php, hoc ngi thin, hoc i kht thc, thi tc cc Pht s nh vy. Mc-lin lin nm vc gieo st t. Lc y ni Tu-di cao ngt ng mnh, ch thin u rt s hi, Mc-lin khc ri l, ci u bch Pht: Pht c tm i bi, khng b ht thy, lm cc vic nh vy ha chng sanh. Pht bo Mc-lin: iu ng thy rt t, qu ch thy ca ng v phng ng c quc , t thun bng hong kim, t Pht ci kia u l A-la-hn, su thng khng chng ngi. Li qu khi , phng ng c quc , t thun bng bch kim, t Pht ci kia u hc o Bchchi Pht. Li qu ci , phng ng c quc t thun bng bch ngn; t Pht kia u hc Bch-chi Pht o. Li qu ci , phng ng c nc thun by bu, t kia thng c nh sng v lng, t c Pht kia ha thun l cc B-tt, u c cc mn tam-mui, cc -la-ni, a v bt thi chuyn. Mc-lin nn bit, cc Pht kia u l thn ta. Nh vy v lng th gii nhiu nh ct sng Hng phng ng, c th gii trang nghim, c th gii khng trang nghim, u l ni thn Ta lm Pht s; nh phng ng; cc phng Nam, Ty, Bc; bn gc, trn di cng nh vy. V vy nn bit Thch-ca Vn Pht cn c th gii thanh tnh nh th gii Pht A-di-. Pht A-di- cng c th gii nghim tnh va chng nghim tnh nh th gii ca Thch-ca-vn Pht.

Ch Pht i bi, thu sut xng ty, khng k th gii tt xu, ch ty cn c ng m gio ha, nh m lnh thng con, du con b chm hm x, cng sing tm cch cu vt, khng cho l xu bn. (Ht cun 32 theo bn Hn) --o0o --

Cun 33
Chng 45 - Gii Thch: n B Kia... Kinh: Li na, X-li-pht! B-tt ma-ha-tt mun n b kia ca ht thy php hu vi v vi, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: B kia l i vi php hu vi v vi n tn b m n. Th no l b kia? L dng i tr tu bit r ht thy php hu vi, cc tng chung tng ring ca n u bit r. i vi php v vi, t Tu-hon cho n Pht, thy u bit r; ngha tng ca php hu vi v vi, nh trc ni. Kinh: B-tt ma-ha-tt mun bit qu kh, v lai, hin ti cc php nh, cc php tng, v sanh t, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Trn kia ni nh, sao nay cn ni li? p: Trn ch ni ngay cc php nh, nay ni php ba i u nh; trn ni lc, y ni rng; trn ni mt, y ni ba. Php tng tc l php tnh; v sanh t tc l chn t, qu kh php nh, tc l php tng qu kh, v lsi, hin ti cng nh vy. Li na, qu kh php nh, tc l v lai, hin ti php nh, tc l qu kh, v lai php nh; v lai php nh, tc l qu kh, hin ti php nh, v c sao? V tng nh chng phi mt chng phi khc. Li na, nh trc ni hai th nh: 1. Th gian nh. 2. Xut th gian nh. Dng th gian nh th ba i mi mi khc; dng xut th gian nh th ba i l mt.

Li na, php tng l nghip dng ca cc php, lc to tc, nhn duyn, qu bo ca cc php. Nh la l tng nng, nc l tng t, nh vy phn bit cc tng ring khc v nhn duyn, qu bo ca cc php; nh trong mc Th x phi x lc trc ni; y gi l php tng th gian. Nu i vi cc php y truy cu tm cu nhp vo v sanh php, khng cn g qu hn na; y gi l v sanh t. Hi: Nh, php tng c th phn bit c ba i, cn v sanh t l php v lai, lm sao c qu kh, hin ti? Nh trong A-t-m ni sanh php l qu kh, hin ti, v sanh php l v lai v php v vi, lm sao mun khin c php qu kh, hin ti c v sanh? p: Cc on nh trc ni ph sanh php, thi ht thy php u v sanh, ch u ch v lai v sanh, nh trong chng gii thch ngha ch Nht thi ph ba i. Ba i mt tng, l v tng, nh vy l tng v sanh. Li na, v sanh l Nit-bn, v Nit-bn khng sanh sanh dit, Nitbn l rt ro cui cng, khng cn sanh tr li, m ht thy php tc l Nit-bn, nn Pht dy ht thy php u l v sanh t. Kinh: Li na, X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun trc ht thy Thanh vn, Bch-chi Pht; mun hu h ch Pht; mun lm ni quyn thuc ca ch Pht; mun c i quyn thuc; mun c Btt lm quyn thuc; mun thanh tnh bo p n i th, nn hc Btnh ba-la-mt. Lun. Hi: Nu B-tt cha sch ht lu, lm sao c trc bc thnh nhn sch ht lu? p: B-tt khi mi pht tm trc ht thy chng sanh, hung g nhiu kip tu hnh? B-tt cng c tr tu ln, nn i i thng ln, c th lm li ch cho Thanh vn, Bch-chi Pht. Chng sanh bit n B-tt, nn tn sng knh trng, cho n trong sc sanh cng l tn trng. Nh B-tt kip xa lm nai, mu sc nh vng, sng by bu, nm trm nai ty tng knh th. Nu sanh trong loi ngi, i tt th lm Chuyn lun thnh vng, i c thng lm i vng, h tr Pht php, li ch chng sanh. Nu xut gia, gp i c Pht php, thi lm v i s cho i, hng hin Pht php; nu gp i khng Pht php, th lm i s ngoi o, tu hnh bn v lng tm. A-la-hn, Bch-chi Pht, tuy c v lu m vic li ch t; v nh mt thng vng sa tuy tinh sch, chng bng cao sa y nc

bin ln. B-tt tuy tr tu hu lu m n khi thnh thc, thi li ch v lng. Li na, bn s cng dng dng c tr o cho La-hn, Bch-chi Pht phn nhiu do B-tt m c c; nh kinh Lng-nghim ni: Vn-th-sli by mi hai c kip lm Bch-chi Pht, gio ha ngi tu php Bch-chi Pht khin h c thnh o. V vy nn B-tt trc Thanh vn, Bchchi Pht. Mun hu h ch Pht: Thch-ca Vn Pht khi cha xut gia, Xa-nc hu h, u--da lm tr vui, C-t-da, Da-du- cc th n lm ni quyn thuc; khi xut gia tu kh hnh su nm, c nm ngi hu h. Khi thnh o c Di-h, La-, Tu-na-st-a-la, A-nan, Mt-tch lc s...; y l ni quyn thuc. i quyn thuc: X-li-pht, Mc-kin-lin, i-Ca-dip, Tu-b-, Ca-chin-din, Ph-lu-na, A-nu-nu- cc thnh nhn; v Di-lc, Vnth-s-li, Bt--b-la cc B-tt nhn sanh b x khng thi chuyn; y gi l i quyn thuc. Li na, Pht c hai thn: 1. Php tnh sanh thn. 2. Ty th gian thn. Quyn thuc ca th gian thn nh trc ni; quyn thuc ca php tnh sanh thn l v lng v s B-tt nht sanh b x theo hu, v c sao? V nh trong kinh Bt kh t ngh gii thot ni: lc Pht sp sanh c 84.000 B-tt nht sanh b x tin o. B-tt (Pht) theo sau sanh ra; v nh bng my lng trng. Li nh kinh Php Hoa ni: cc B-tt t t vt ln, u l ni quyn thuc, i quyn thuc. B-tt lm quyn thuc: c c Pht ly thun B-tt lm quyn thuc, c c Pht ly thun Thanh vn lm quyn thuc; c c Pht ly c B-tt v Thanh vn xen ln lm quyn thuc, cho nn ni ch mun ly Btt lm quyn thuc, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Quyn thuc c ba hng: thng, trung, h. H quyn thuc thun Thanh vn; trung quyn thuc ln ln Thanh vn B-tt, thng quyn thuc thun l B-tt. Thanh tnh bo p n i tr: c ngi ni B-tt cha nhiu phc, nhng cha tr ht phin no, lnh th ca ngi tn th, cha th thanh tnh

bo p. Pht dy: B-tt tu hnh Bt-nh ba-la-mt, thy cc php u khng, khng th c c, hung g cc kit s. B-tt vo trong php tnh, khng th chng tht t, cho nn c th thanh tnh bo p phc th ch. Li na, cng c B-tt rng ln, t khi pht tm li y, mun thay th ht thy chng sanh chu mi s kh, mun em ht thy cng c cho ht thy chng sanh, vy sau mi cu Pht o cho mnh, nhng vic y khng th c, nn mi t thnh Pht, ht thy chng sanh. Li ch nguyn B-tt khng rng buc theo v s kip; cng nh th gian nh, php tnh, tht t, h khng tr lu, tm B-tt tr th gian lm li ch chng sanh cng lu nh th, khng c cng tn. B-tt nh vy m khng th thanh tnh bo p phc th ch th ai c th thanh tnh bo p? Nh cha m tuy c kit s cc c, v mt i lm li ch cho con, nn nhn s cng dng ca n, khin n c i phc; hung g B-tt khng c cc kit s, m tr v lng i lm li ch chng sanh m khng thanh tnh bo p? Li na, B-tt ch c bi tm, khng c Bt-nh m cn c th li ch; hung g tu hnh Bt-nh ba-la-mt. Hi: Nu B-tt khng cn kit s, ti sao cn th sanh th gian? p: Trc ni: B-tt c v sanh php nhn, c php tnh sanh thn, ni ni bin ha chng sanh, trang nghim th gii; do cng c y nn tuy cha thnh Pht, m c th thanh tnh bo p phc th ch. Kinh: Li na, X-li-pht! B-tt ma-ha-tt mun khng khi tm xan ln, tm ph gii, tm sn nhu, tm gii i, tm tn lon, tm si, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Su th tm xu ny lm chng ngi su Ba-la-mt; nh khi B-tt tu hnh b th, nu c tm xan ln ni ln, thi lm cho vic b th khng thanh tnh, tc l khng th em vt tt th; hoc cho vt tt, khng th cho nhiu; hoc cho vt ngoi, khng th cho vt trong; hoc c th cho vt trong, khng th cho ht; u do tm xan ln. B-tt tu hnh Bt-nh bala-mt bit ht thy php khng ta, khng ca ta, cc php u khng, nh mng nh huyn, em thn, u, mt, xung, ty b th nh th c cy. Btt tuy cha c o m mun thng khng khi tm xan ln, nn hc Btnh ba-la-mt.

Cc ngi khc la dc c o, nn khng sanh tm ph gii, B-tt tu hnh Bt-nh ba-la-mt nn khng thy s ph gii, v c sao? V gii l tr x ca ht thy cng c thin; v nh t l ch nng ta ca mun vt, ph gii cn khng c cc o qu khc, hung c V thng Chnh ng Chnh gic, v vy nn khng khi tm ph gii. Li ngh rng, php ca B-tt l an lc chng sanh, nu ph gii l no lon tt c, v vy B-tt cn khng khi tm ph gii hung g ph gii. Hng Tiu tha v phm phu cn khng nn khi tm tc gin, hung g B-tt pht tm V thng Chnh ng Chnh gic; thn l cha kh, ng php phi t chu kh no; v nh ngi phm ti, t chu hnh git, t lm t chu, khng nn on ngi. Ch nn t th h tm, ng cho khi nim c; v nh ngi gp gi ma, nng, rt, cng khng ni gin. Li ngh rng, B-tt cu Pht o, ly tm i bi lm gc; nu m lng sn hn, thi tiu mt ch nguyn. Ngi sn hn cn khng c ci vui th gian, hung g ci vui ca o; ngi sn hn t khng c vui, lm sao c th em vui cho ngi. Ngi gii i cn khng th thnh c vic tt th gian, hung g V thng Chnh ng Chnh gic; v nh di cy ly la m thng ngng ngh, thi khng hn c lc c la; tm tn lon, v nh n gia gi, n tuy c sng m khng th chiu vt. Tr tu gia lon tm cng nh vy. Tr tu l ci gc ca ht thy thin php, nu mun thnh tu tr y, trc phi nhip tm, vy sau mi thnh c; v nh ngi cung say, vic t li, li tha, tt xu u khng hay bit; tm tn lon cng nh vy. Vic tt th gian cn khng th bit r, hung g php xut th gian. Tm ngi ngu si, tt c vic thnh bi, u khng bit ni, hung g ngha l vi diu su xa; v nh ngi khng c mt, thi hoc sa hm h, hoc vo ng quy. Ngi v tr cng li nh vy. Khng cn mt tr tu nn th nhn say m t php, khng lnh th chnh kin. Ngi nh vy, vic th gian gn cn khng thnh c, hung g V thng Chnh ng Chnh gic. B-tt do lc tu hnh Bt-nh ba-la-mt, nn c th chng ngn su t y, v thanh tnh su Ba-la-mt. Do vy nn ni nu mun khng khi ln su t, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun khin ht thy chng sanh, an lp ni ch phc b th, ch phc tr gii, ch

phc tu nh, ch phc khuyn o; mun khin chng sanh an lp ni ch phc ti ca, phc gio php, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Th no gi l ch phc? p: Trong A-t-m ni: phc l nghip thn, khu, hu lu thin. Li c ngi ni: phc l v ph v k, v c sao? V l qu bo do nghip hu lu thin nn c v ph v k. Phc l qu bo, cng gi l phc, nh ngi th gian thnh c i s, lm nn nhiu vic, gi l ngi phc c. Phc ny lc ni c ba th l b th, tr gii, tu nh. Th no l b th? C ngi em y phc, nm, ung n, hoa hng, chui ngc... cho ngi; y gi l b th. Hi: Vt m thc... l b th, hay cn c s b th? p: Vt m thc chng phi b th, m khi ly vt m thc... em cho, trong tm pht sanh mt php gi l x b, tri ngc vi tm xan ln; y gi l phc c b th, n hoc l hu lu, hoc l v lu, thng l tm s php thin, tng ng vi tm, theo tm hnh, cng vi tm sanh; khng sc khng hnh; hay lm duyn, tng ng vi nghip, theo nghip hnh, cng nghip sanh, chng phi qu bo ca nghip trc; c tu, hnh tu, tu chng, thn chng, ngi phm phu c v thnh nhn c. C ngi ni: T tng ng vi php x, y gi l phc c b th, v c sao? V nghip hay sanh qu bo. T tc l nghip, thn ming khng gi l nghip; t t tm s sanh, nn c gi l nghip. B th c hai th: 1. Tnh, 2. Bt tnh. Bt tnh l ch cho thng m thi. Hoc s mt ca nn cho; hoc s trch mng nn cho; hoc khng cn dng nn em cho; hoc thn i nn cho; hoc v cu th nn cho, v cho nn a n nhiu th vin; hoc cht gn k nn cho; hoc cu ting khen nn cho; hoc cu ngang danh, hn danh k qu nn cho; hoc k ganh ght nn cho; hoc ku mn nn cho, ngh rng tiu nhn ngu hn cn cho c, hung ta l i nhn qu trng, lm sao khng cho; hoc v ch nguyn phc c nn cho; hoc cu tt tr xu nn cho; hoc tm vo bn ng nn cho; hoc khng nht tm, khng cung knh, khinh hn ngi th nhn m cho. Cc nhn duyn nh vy, l v i nay nn cho; v ngc li vi tnh, nn gi l bt tnh.

Tnh th l nh trong Kinh ni: v i tr tm nn cho; trang nghim nn cho; v c nht li nn cho; sanh tm thanh tnh hay phn bit v gip Nit-bn nn cho; v nh hoa ti cha ho, sc p li thm. Tnh tm b th cng nh vy; nh ni ch thin, tm khng thanh tnh b th, thi nh sng cung in mng t; nu b th vi tm thanh tnh thi nh sng thm rng ln. Nghip b th y tuy qu kh cho n ngn vn i khng mt, th nh bng khong giao c. Hi: Phc b th y lm sao tng trng? p: ng thi b th c phc tng trng; nh Kinh ni: th lc i kht, c phc tng nhiu; th cho ngi i xa, ngi qua ng him, ng vng hoc thng b th khng dt; hoc thng nh b th, nn b th c tng trng. Nh trn ni v nim x trong su nim. Hoc th ln nn c phc nhiu; hoc th cho ngi tt; hoc th cho Pht; hoc ngi th ngi th u thanh tnh; hoc tm quyt nh th; hoc t lc lm ra ca th; hoc ty ca c nhiu t c th th ht; hoc giao hn em vt th; hoc em rung vn, ngi gip vic th... b th nh vy ch c B-tt ly thm tm mi thc hnh ni. Nh B-tt V-la-ma trong mi hai nm b th nghim sc bt by bu, ng sa b, th n, mi th tm vn bn ngn, cng cc vt m thc khc khng k s. Li nh B-tt Tu--l-noa (Tu-i-noa) em voi trng thin thng th cho k oan gia, ri vo ni su, em hai a con yu qu th cho B-lamn Thp Nh X; li em v v con mt th cho B-la-mn ha thn ca tri -thch. By gi t rung ng mnh, tri sm chp, gia h khng ma hoa. Li nh Tt-b-t-a vng t tri thn th cho B-la-mn. Li nh vua T-thi (Si-bi) v mt chim b cu m t em thn mnh i mng cho n. Li nh B-tt tng lm thn th, t nng tht mnh th cho tin nhn. Cc vic nh vy, trong kinh B-tt bn sanh ni . Li c ngi Thanh vn b th; nh T-kheo-ni Tu-di-, cng vi hai bn ng hc lm tinh x cho Ca-na-gi Mu-ni Pht, m c lm Chuyn lun thnh vng v phc vua tri trong v lng ngn vn i.

Li nh B-la-mn Thi-b em mt bt cao sa th Tng, m i i th vui, nay c thn A-la-hn, th vui nht trong nhng ngi th vui. Li nh phu nhn Mt-li, cng dng Tn-gi Tu-b-, nn i nay qu bo c lm v vua Ba-thi-na-thi (Ba-t-nc). Li nh Thi-b cng dng ng Ca-chin-din nn qu bo i ny c lm v vua Chin--ba-chu-. Li nh C s Ut-gi- cng dng X-li-pht v nm trm A-lahn nn ngay trong ngy c qu bo; l c nm trm khch bun c n tha kia, mi ngi u ly ht chu anh lc tng cho ng, bng c giu to; bn gi l Tt-ut-gi-. B th nh vy c bo ngay trong i nay. Nn bit, lun ngh v b th ni khng ht c. Ch phc tr gii: Pht ni v phc ca nm gii. Hi: Th no l tng ti st? p: Bit l chng sanh m c cp mng sng, mc ti st; chng phi khng c , tm khoi tr an n, mc ti st; chng phi tm tn lon si cung, cp mng sng mc ti st; chng phi ch lm b thng, cht ri mc ti st; chng phi cha cht, thn nghip lm l ti st; chng phi ming bo; thn lm l ti st, chng phi ch tm sanh nim c. Cc ti nh vy, ngng khng lm, la tng trng thin ca gii th nht. Hoc c ngi ni: l v ph v k; hoc h thuc ci Dc; hoc khng h thuc; hoc chng phi tm; chng phi tm s php; chng phi tm tng ng; chng phi theo tm hnh; hoc cng vi tm sanh; hoc khng cng tm sanh; chng phi tng ng vi nghip; chng phi theo nghip hnh; hoc cng nghip sanh; hoc chng cng nghip sanh; chng phi qu bo ca nghip trc, c tu, hnh tu, thn chng, tu chng; hoc t duy on; hoc chng on; khi xa la tham dc ca ci Dc c on bin tri, phm phu v thnh nhn cng c; y gi l tng trng gii khng st sanh. Cc gii khc cng nh vy, ty ngha m phn bit. Lun ngh tn thn cc gii, nh ni trong mc Thi-la ba-la-mt.

Ch phc tu nh: Tuy trong Kinh ni tu t l phc tu nh, cng ni thin nh hu lu c th sanh qu bo, tng qut gi l phc tu nh. V ci Dc sn nhiu, tn lon nhiu nn trc ni t tm l phc tu nh. c phng tin t, nguyn cho chng sanh vui, sau tht s thy chng sanh th vui, php tng ng vi tm y; gi l php t. Php y hoc h thuc ci Sc, hoc khng h thuc, y l chn t; cn phng tin t, h thuc ci Dc, thng theo tm hnh, theo tm sanh; v hnh v i hay duyn php; chng phi nghip, tng ng vi nghip m theo nghip hnh, cng nghip sanh; chng phi qu bo ca nghip trc, c tu, hnh tu, thn chng, tu chng; hoc t duy on; hoc chng on. Xa la tham dc ca ci Sc c on bin tri; c gic c qun; cng khng gic c qun; cng khng gic khng qun; hoc c mng, hoc khng c mng; hoc c hi th, hoc khng c hi th, phm phu v thnh nhn cng c. Hoc tng ng vi th kh; hoc tng ng vi th khng kh khng vui; trc duyn c tng liu gii, sau duyn tht ngha. trong bn thin cn bn, hoc qu bn thin; nng bn thin m c th c sc bn chc. T nn gi l nhn i, v khng on khng tranh nn gi l thn i; hay duyn v lng chng sanh, nn gi l v lng; hay li ch chng sanh; hay la dc nn gi l phm hnh. Cc lun ngh khc v t tm, nh ni trong chng Bn v lng tm. Hi: Trong phc tu nh, c sao Pht ch ni t tm m khng ni cc tm khc? p: Trong bn v lng, t tm v lng hay sanh phc c ln; bi tm v a su nn b phc c; h tm v t nh cng c nn phc c chng su; x tm v phng x nn phc cng t. Li na, Pht dy t tm c nm iu li, khng ni tm khc. Nhng g l nm? 1. ao khng lm thng, 2. c khng lm hi, 3. La khng lm chy, 4. Nc khng chm, 5. Ht thy chng sanh sn n c c thy u hoan h. Bi tm... khng c cc vic nh vy, nn ch ni phc ca tu nh l t. cc tm khc i theo. V cc nh hu lu c th sanh qu bo. Ch phc khuyn o: nu T-kheo khng ta thin, khng tng kinh, m gio ha khuyn o ngi tu lp phc c; hoc c T-kheo hay ta thin, tng kinh, thy cc T-kheo o cm thiu thn, em sc dn dt,

v tu hnh khuyn o, v cc B-tt thng xt chng sanh, ly nhn duyn phc c khuyn co h. Li ngi xut gia, nu cu ti ca, i vi gii b mt cho nn khuyn o lm nhn duyn. Phc v ti ca l y phc, m thc, nm, thuc thang, vng bc, xe nga, rung nh. Hi: Trn ni ch phc b th, y ni phc v ti ca, c g sai khc? p: B th, l tng qut ht thy th. Ti th, php th, tc th, o th; nay mun phn bit php th, ti th. Php th nh ly tm i t, bt u Chuyn php lun, v lng chng sanh c o, sau X-li-pht theo Pht Chuyn php lun. Cc thnh nhn khc tuy chng phi Chuyn php lun, cng v chng sanh thuyt php, lm cho h c o, cng gi l php th. Li c B-tt Bin Ct, Qun Th m, c i Th, Vn-th-s-li, B-tt Di-lc... dng hai lc thn thng l qu bo thn thng, tu c thn thng; tr trong ly cc nhn duyn v phc c, lc phng tin, ho quang, thn tc... khai chng sanh, cng gi l php th. Cc Bch-chi Pht bay ln gia h khng, ni mt bi k dn o chng sanh, khin gieo trng thin cn, cng gi l php th. Li t Pht cha c thnh o, ngi thin, tng kinh, khng ph hoi php tng, gio ha t, u gi l php th. Cc th nh vy, gi l tng trng ca php th. V vy nn ni: mun an lp chng sanh ni su phc th, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun c nm mt, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Nm mt l mt tht, mt tri, mt tu, mt php, mt Pht. (Mi ba ch ny nguyn trong vn kinh, nay y theo i chnh tng a vo trong vn lun).

Mt tht thy gn khng thy xa; thy trc khng thy sau; thy ngoi khng thy trong; thy ngy khng thy m; thy trn khng thy di, v b chng ngi nh vy nn cu mt tri. c mt tri, xa gn u thy, trc sau, trong ngoi, ngy m, trn di u thy khng chng ngi. Nhng mt tri ch thy vt gi danh do nhn duyn ha hp sanh, khng thy c tht tng l khng, v tng, v tc, v sanh, v dit; nh trc, gia, sau cng nh vy. V tht tng nn cu mt tu. c mt tu, khng thy chng sanh, dit ht tng mt, khc; la b cc chp trc, khng th nhn ht thy php, tr tu phn bit t dit bn trong; y gi l mt tu. Nhng mt tu khng th chng sanh, v c sao? V khng cn phn bit, v vy nn cu mt php. Mt php khin cho ngi y tu hnh php y, chng c o y, bit ht thy chng sanh v dng cc mn phng tin khin cho h c chng o. Nhng mt php khng th bit khp o phng tin sanh; v vy nn cu mt Pht. Mt Pht khng vic g khng bit, thy bit tt c s che kn; vic i ngi khc rt xa, i vi pht rt gn; i vi ngi khc ti tm, i vi Pht sng t; i vi ngi khc nghi ng, i vi Pht quyt nh; i vi ngi khc vi t, i vi Pht th thin; i vi ngi khc rt su, i vi Pht rt cn. Mt Pht y khng g khng nghe; khng g khng thy; khng g khng bit; khng vic g kh; khng suy ngh g; i vi mi php, mt Pht thng soi sng. Ngha nm mt, phn sau s ni rng. Kinh: B-tt ma-ha-tt mun dng mt tri thy ch Pht trong mi phng th gii nhiu nh ct sng Hng, mun dng tai tri nghe mi phng ch Pht thuyt php, mun bit tm ch Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. ng ngha th mt tri c khng qu ba ngn i thin th gii; nay do lc Bt-nh ba-la-mt nn thy ch Pht trong mi phng th gii nhiu nh ct sng Hng, v c sao? V trong Bt-nh ba-la-mt, th khng gn khng xa, khng c g chng ngi. Hi: Nh kinh Ban chu ni: do lc Ban chu tam-mui, nn tuy cha c mt tri vn thy c ch Pht hin ti trong mi phng, vi y B-tt dng mt tri thy mi phng ch Pht c g khc nhau?

p: Mt tri ny thuc v ph v k, Ban chu tam-mui, ngi la dc, ngi cha la dc u c, cn mt tri ch ngi la dc c c. Ban chu tam-mui, nh tng phn bit, thng tu thng tp cho nn thy; cn mt tri tu thn thng c con mt sc trn do bn i ca ci Sc to nn, thy bn pha khp tng sng; y l khc Ban chu tam-mui. Cng ca mt tri d; v nh mt tri mc, thy sc khng kh; cng ca tam-mui kh; v nh ban m t n, thy sc khng d; tai tri cng nh vy. Bit tm ch Pht. Hi: Nh thng a m n cn cn khng bit c tm li cn h a. B-tt cn khng bit c tm mt c Pht, hung g bit c tm ch Pht trong mi phng nhiu nh ct sng Hng? p: Do thn lc ca Pht lm cho B-tt bit; nh Kinh ni: Ht thy khng ai bit c tm Pht; nu Pht dng thn lc lm cho bit, th cho n cn trng cng bit c. V vy nn bit, Pht dng thn lc lm cho B-tt bit tm Pht. Li na, Bt-nh ba-la-mt, khng c tng ngn ngi, th t, su cn, ngu thnh, u khng sai khc. Tm ch Pht nh, tm B-tt nh, nht nh khng sai khc. B-tt theo nh y, nn bit c tm ch Pht. Li na, vic kh him c, khng th bit m bit, v vy nn ni: mun c nh vy nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Mun nghe mi phng ch Pht thuyt php, nghe ri cho n khi chng c V thng Chnh ng Chnh gic vn khng qun, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Php ca mt c Pht ni cn kh ghi nh; hung g php ca v lng ch Pht ni m mun ghi nh khng qun? p: B-tt do lc ca Vn tr -la-ni nn th tr c; do lc ca la-ni c nim bn chc nn khng qun. Li na, trong y ni lc ca Bt-nh ba-la-mt, rt ro thanh tnh khng dnh mc; v nh bin ln hm th cc dng. B-tt theo mi phng ch Pht nghe php, do kh c Bt-nh ba-la-mt ln, nn c th th lnh v lng php, gi mi khng qun.

Li na, Bt-nh ba-la-mt khng th v d; nh h khng; nh lc la kip tn t sch, ma ln y dy, trn ma y tr h khng ra khng ch no c th dung cha. Ma php ca ch Pht mi phng, t ming Pht tun ra, tr B-tt tu hnh Bt-nh ba-la-mt, khng cn c ai lnh th c, v vy nn ni: mun nghe php ca mi phng ch Pht ni, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Li na, ny X-li-pht, B-tt ma-ha-tt mun thy th gii ca ch Pht qu kh, v lai v thy th gii ca mi phng ch Pht hin ti, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Nu thy mi phng Pht l thy th gii, nay c sao ni mun thy th gii? p: B-tt khi cha thin nh vo su, nu thy mi phng th gii, ni sng, cy c, thi tm tn lon, nn ch xem thy ch Pht; nh ni trong chng ni v nim Pht. Hnh gi ch xem ch Pht, khng xem t nc, ni sng, cy c, khi c lc thin nh th ty xem rng. Li na, ci Pht thanh tnh kh thy, cho nn ni mun thy th gii ca ch Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Li mt c Pht c v lng trm ngn th th gii; nh trc ni c th gii nghim tnh; c th gii khng nghim tnh; c th gii xen tp; c th gii rt ro thanh tnh kh thy, do lc Bt-nh ba-la-mt m thy c c; v nh thin t khi ngi in nghe chnh s, thi ngi ngoi thy r m ngi thm cung ni in khng thy c. Hi: Th gii hin ti trong mi phng c th thy; cn th gii ca ch Pht qu kh, v lai lm sao thy? p: B-tt c th tam-mui thy qu kh v lai, khi vo tam-mui y th thy vic qu kh v lai; nh thy vic trong mng. Li na, B-tt c th tam-mui khng dit tr, khi vo tam-mui y, khng thy c ch Pht c dit mt. Hi: Hai php y chng phi mt lm sao thy c? p: y chnh l tr tu, gi gi l mt.

Li na, nh trong kinh Chuyn php lun, i vi bn c nhn, tr, minh, gic. Li na, B-tt thy th gii Pht hin ti trong mi phng, chc chn bit th gii ch Pht trong qu kh; v lai cng nh vy, v c sao? V ht thy ch Pht cng c ng nhau; vic y nh trc ni. Li na, trong Bt-nh ba-la-mt, ging nh hin ti, qu kh v lai bnh ng khng khc; v mt nh, mt php tnh, v th khng nn nn. Kinh: Li na, X-li-pht! B-tt ma-ha-tt mun nghe mi hai b kinh ca mi phng ch Pht ni l Tu-a-la, K-d, Th-k, Gi-, u--na, Nhn duyn, A-ba--na, Nh th ng, Bn sanh, Phng qung, V tng hu, Lun ngh, m hng Thanh vn nghe, cng chng nghe, u mun c tng th tr tt c, nn hc Bt-nh ba-lamt. Lun. Trc ni mun nghe ht thy php ca mi phng ch Pht thuyt, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Php ch Pht thuyt tc y ni mi hai b kinh. Trong cc Kinh, nhng li ni thng gi l Tu-a-la, l bn b Ahm, v cc kinh i tha, kinh Hai trm nm mi gii, ngoi ba tng y cng c kinh khc, u gi l Tu-a-la (Sutra: kh kinh). Cc bi k trong cc Kinh gi l K-d (Geya Trng tng). Chng sanh trong chn o l ba tha v su th c Thk (Vykurana K bit) rng: ngi y tri by nhiu v s kip s c lm Pht; hoc th k hng Thanh vn i ny hoc i sau c o; th k hng Bch-chi Pht ch i sau c o; th k chng sanh trong su th (su ng) i sau chu bo. Php ca ch Pht khi mun th k cho chng sanh trc u mm ci, v lng ho quang t bn ci rng phng ra, l ho quang xanh, vng, , trng, ta... t hai rng trn phng ra chiu ba ng c; t ho quang din v lng php, ni ht thy php to tc l v thng, ht thy php v ng, Nit-bn an n. Chng sanh gp c ho quang cng nghe thuyt php y, thn tm an lc, c sanh ci ngi ci tri; t nhn duyn y u c ht kh. Ho quang t hai rng di phng ra chiu ln ci ngi ci tri, cho n ci thin Hu nh; hoc k ui m, cm hng, bnh cung u c tr khi. Tri Lc dc v A-tu-la th vui ng dc, gp ho quang ca Pht v nghe ting thuyt php, u sanh nhm

chn dc lc, thn tm an lc. Ch thin ci Sc, khi th ci vui thin nh, gp ho quang ca ch Pht v nghe ting thuyt php, cng sanh nhm chn, m i n ch Pht. Cc ho quang li n mi phng chiu khp su ng lm Pht s xong, tr li nhiu quanh thn Pht by vng. Nu th k a ngc, th ho quang t di chn m vo; nu th k cho sc sanh, th ho quang t i chn vo; nu th k cho ng qu, th ho quang t v vo; nu th k cho nhn o, th ho quang t rn vo; nu th k cho thin o, th ho quang t ngc vo; nu th k cho Thanh vn th ho quang t ming vo; nu th k Bch-chi Pht, th ho quang t tng gia hai mi vo; nu th k c thnh Pht, th ho quang y t nh vo; nu mun th k thi trc tin hin tng y, vy sau cc t nh A-nan... pht ra li hi. Ht thy k gi l K-d, su cu, ba cu, nm cu; mi cu nhiu t khng nht nh, cng gi l K-d, cng gi l Gi- (Gth Phng tng C khi). u--na (Udna - T thuyt) l c php Pht cn phi ni nhng khng c ai hi, Pht lc m mi cho hi; nh Pht thnh X-b-, trn nh T-x-kh, i kinh hnh ch ti, t ni u--na, l v ng, v ng s, vic y lnh thay. By gi mt T-kheo chp tay bch Pht rng: bch Th Tn! Th no l v ng, v ng s, vic y lnh thay? Pht bo Tkheo: ngi phm phu cha c v lu o, in o che tm, nn i vi l v ng, v ng s, tm rt kinh s; cn nu Pht v t Pht nghe php hay thi hoan h phng hnh, khng in o, nn khng cn to nghip tr li. Nhng iu nh vy, trong Tp A-hm ni rng. Li nh trong phm Bt-nh ba-la-mt, cc thin t tn thn ca Tub- ni rng: lnh thay! lnh thay! Hy hu Th Tn! Hy hu Th Tn! y gi l u--na. Li nh sau khi Pht Nit-bn, cc t su tp nhng bi k thit yu, nhng bi k ni v v thng, gom li thnh phm V thng, cho n nhng bi k ni v B-la-mn gom li thnh phm B-la-mn, cng gi l u--na, su tp cc vic tt u gi l u--na. Nh vy gi l u--na kinh (cng gi l V vn t thuyt). Ni--na (Nidna Nhn duyn) l ni nhn duyn chnh khi ni Pht php. V nhn g Pht ni vic y. Trong Tu-a-la, c ngi hi nn

Pht ni vic y. Trong lut v c ngi phm vic y nn Pht kit gii y. Vic duyn khi ca ht thy li Pht dy, u gi l Ni--na. A-ba--na (Avana Th d): tng t vi li ni th thin nhu nhuyn ca th gian, nh kinh Trng A-la--na trong Trung A-hm; kinh i A-ba--na trong Trng A-hm, c nh A-ba--na, Nh thp c A-ba-na trong Lut; Dc A-ba--na nht b trong kinh Gii nh bch ng thp gii, B-tt A-ba--na xut ra mt b, nh vy c v lng A-ba-na. Nh th ng (Itivataka Y--mc a-gi - Bn s): c hai: 1. L li kt c, rng trc ta ha ni nay ni xong. 2. L ngoi ba tng v i tha, cn c kinh tn gi l Nht Mc-a-ca, c ngi ni l Mc-a-ca. Tn Mc-a-ca c ba tng v i tha, l th no? Nh Pht dy: vua Tnhphn bt buc nhng ngi trong dng h Thch xut gia lm t Pht. Pht chn nm trm ngi c th c o, em n thnh X-b-, v c sao? V h cha la dc; nu gn b con, s h ph gii, nn em n thnh X-b- bo X-li-pht v Mc-kin-lin gio ha. u m cui m chuyn tinh khng ng, sing tu tinh tn, nn c o. c o ri Pht em h tr v bn quc, cng vi i hi cc thin chng trong rng tin nhn thuc thnh Ca-t-la-b (Ca-t-la-v). Rng ny cch thnh Ca-tla-b 50 dm, l vn do chi ca ngi h Thch. Cc T-kheo Thch t ny khi cn thnh X-b-, u m, cui m chuyn tinh khng ng, nn thy m di; t trong rng i vo trong thnh kht thc, mi bit dm ng di xa. By gi c Pht bit tm h, nhn c mt con s t i n l di chn Pht, ri sang mt bn, Pht ly ba nhn duyn y ni k rng: Khng ng, m di, Mi mt, ng di, Ngu, sanh t di, Khng bit chnh php. Pht bo T-kheo: khi cc ngi cha xut gia, tm kia phng dt ng ngh nhiu nn khng bit m di; nay u m, cui m, chuyn tinh cu o, tnh gim ng ngh nn thy m di. Rng Ca-t-la-b ny trc cc ngi vn ci xe do chi, nn khng bit xa; nay cc ngi mc y m bt, i b mt mi, nn bit ng xa. Cn con s t ny, t thi c Pht Tb-thi, lm v thy B-la-mn, thy pht thuyt php, i n ch Pht. By gi v i chng ang nghe php, khng cng ni nng, s t mi ngh c, pht li c mng rng: bn trc ny, khc g sc sanh, khng bit ngi tt,

khng bit ni nng. V nghip c khu y, nn t thi c Pht T-b-thi cho n nay, 91 kip, thng ra vo sc sanh. Ngi y lc ng l c o, song v ngu si m t lm cho sanh t lu di. Nay ch Pht, v tm thanh tnh nn s c gii thot. Cc Kinh nh vy gi l xut nhn duyn. T ch no xut? T trong ba tng v i tha xut ra, nn gi l xut. Sao gi l nhn duyn? L gc ca ba s y (khng ng, mi mt, ngu khng bit Chnh php) nn gi l Nhn duyn Kinh. Kinh Bn sanh (Jataka X-gi-): ni v s tch ca B-tt qu kh, nh xa B-tt tng lm con s t trong rng, cng vi mt con kh kt bn thn, kh em hai con gi cho s t. Khi y c con chim , i i kim mi, gp s t ang ng, c bt s t con em i, u trn cy. S t tnh dy tm kh con khng c, thy chim bt em trn cy, ni vi chim : Ta nhn kh gi hai a con, gi khng cn thn, ngi bt em i, ph lng tin ca kh, xin ngi cho ta li. Ta l cha trong loi th, ngi l cha trong loi chim, th lc qu trng ngang nhau, ngi nn tr li. Chim ni: Ngi khng bit thi, ta nay ang i, u cn lun ng hay khc. S t bit ni v ch, t ly mng sc bn mc tht v i mnh i ly kh con. Li trong i qu kh, nhn dn nhiu ngi mc bnh lit, nng da vng trng. By gi B-tt lm thn c , t ly tht mnh b th cho ngi bnh, cu kh h. Li, xa B-tt lm thn mt con chim, tr trong rng, thy mt ngi i vo trong nc su, khng phi ch ca ngi i, b vng li ca thy thn. Theo php li thy thn, vng, th khng th no g c. Chim bit cch g, lin bay n ni hng, ly mt cnh c thuc, t trn li kia, giy lin tiu hoi, ngi c thot khi. V lng vic i trc cu gip nh vy; y gi l Bn sanh kinh. Kinh Phng Qung (Vaipulya - T-pht-lc): gi l i tha, l kinh Bt-nh ba-la-mt; kinh su Ba-la-mt; kinh Hoa th; kinh Php Hoa; kinh Pht bn khi nhn duyn; kinh Vn; kinh Php vn; kinh i vn; v

lng v s cc kinh nh vy, v chng c V thng Chnh ng Chnh gic, nn gi l T-pht-lc. V tng hu (Adbhuta-dharma A-ph--t-ma): nh Pht hin cc thn thng, chng sanh ly lm l cho l vic cha tng c. l lc Pht sanh ra, thn phng ho quang ln, chiu ba bgn i thin th gii v ch u m; li chiu ba ngn i thin th gii ca v lng ch Pht trong mi phng. By gi trc Pht mu c ao p thanh tnh, tm cho B-tt, Phm vng cm lng, -thch tm thn, hai rng phun nc. Li lc mi sanh, khng cn ph tr m t i by bc, ch du chn i u c hoa sen, v ct ting ni: Ta l ngi ht thy chng sanh khi kh, gi, bnh, cht. t chn ng mnh, tri ma cc hoa, cy pht m thanh, tri k nhc tri. V lng vic hy hu nh vy: y gi l kinh V tng hu. Kinh Lun ngh (Upadesa, Upatisa u-ba--x): p cc cu hi, gii thch l do. Li ni rng cc ngha nh Pht ni bn , th no l bn? l Bn thnh . Nhng g l bn? l Kh, Tp, Dit, o thnh ; y gi l lun ngh. Th no l Kh thnh ? l tm kh, l sanh kh... Th no l sanh kh? l cc chng sanh ni ch sanh ra chu kh. Hi p nh vy, gii rng ngha kia; y gi l u-ba--x (lun ngh). Nh trong i tha, Pht dy su Ba-la-mt: Nhng g l su? l n ba-lamt cho n Bt-nh ba-la-mt. Th np l n ba-la-mt? n ba-la-mt c hai: 1. y . 2. Khng y . Th no l y ? B th hp cng vi Bt-nh ba-la-mt cho n B-tt Thp tr thnh tu c, gi l y . Khng y l B-tt mi pht tm, cha c v sanh php nhn, cha hp cng vi Bt-nh ba-la-mt; y gi l khng y . Cho n Thin bala-mt cng nh vy. Bt-nh ba-la-mt y l c nng lc phng tin ln, cha y l khng c nng lc phng tin. Li na, Pht ni Lun ngh kinh, i Ca-chin-din gii thch Kh kinh, cho n trong i tng php, k phm phu ng nh php m thuyt; y gi l u-ba--x. Php hng Thanh vn khng nghe c l php Pht ch ni cho Btt, khng c hng Thanh vn nghe.

Li na, Pht dng lc thn thng, bin ha thn v s khp mi phng th gii nht tha ni php. Li na, Pht v tri Dc gii, tri Sc gii ni php khng c cc t, cho nn khng c nghe. Hi: Cc A-la-hn c su thn thng, nu lc Pht thuyt php, tuy khng ti ta, m dng tai tri, mt tri c th nghe c thy c; nu dng Tc mng thng, thi bit lun c vic qu kh, c sao ni khng nghe c? p: Ch thn thng lc ca Thanh vn khng n kp, cho nn khng nghe c. Li na, Pht v cc i B-tt ni kinh bt kh t ngh gii thot, Xli-pht, Mc-kin-lin hai bn Pht m khng nghe c, v khng gieo nhn duyn nghe php tu hnh i tha y; v nh ngi ta thin, khi vo nh nht thit x, c th qun ht thy u l nc, u l la, m ngi khc khng trng thy. Nh trong kinh Bt Kh T Ngh Gii Thot ni rng. Mun th tr ht l nghe m phng hnh l th, lu di khng qun mt l tr. (Ht cun 33 theo bn Hn)

--o0o --

Cun 34
Chng 46 - Gii Thch: Tn Tr Kinh. Chnh php ca ch Pht qu kh, hin ti, v lai trong hng h sa th gii mi phng ni, nay ni, s ni, nghe c ri u mun tn th, gi gn, thc hnh v ni cho ngi khc, nn hc Btnh ba-la-mt. Lun. Hi: Trn ni, i vi php ca mi phng ch Pht mun nh gi khng qun, nn hc Bt-nh ba-la-mt, sao nay cn tn th gi gn php ca ch Pht ba i?

p: Trn ni mun nh gi php ca ch Pht mi phng cha bit l php g, nn ni mi hai b kinh l php Pht v php m hng Thanh vn khng nghe c. Trn ch ni ch Pht trong th gii s nh hng h sa, nay ni php ca ch Pht ba i s nh hng h sa. Trn ch ni th tr khng qun, khng ni th tr li ch, nay ni v mnh cng v ngi thuyt ging, th nn ni li. Kinh: Li X-li-pht, B-tt ma-ha-tt i vi php ch Pht qu kh ni, ch Pht v lai s ni, mun nghe, nghe ri, t lm li mnh cng li ngi, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: i vi php ca Pht hin ti trong mi phng ni, c th th, c th tr, cn php qu kh dit, v lai cha c, lm sao nghe c? p: Ngha y trc p, nay li ni thm, B-tt c tam-mui gi l tam-mui Qun ch Pht ba i, B-tt vo trong tam-mui y u thy ch Pht ba i, nghe Ngi thuyt php, v nh thn tin ngoi o, i vic i v lai cha c du hnh, cha c ni nng, m do lc tr tu cng thy cng nghe. Li na, lc ca cc B-tt khng th ngh bn, i v lai tuy cha c hnh, cha c ni nng, m c th thy c, nghe c. Hoc do nng lc -la-ni, hoc ly vic nay so snh bit vic qu kh, v lai. V vy nn ni: mun c vic ny, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Kinh: Mun em nh sng chiu khp nhng ch ti tm, mt tri mt trng khng chiu n c trong hng h sa th gii, nn hc Btnh ba-la-mt. Lun: B-tt t tri u-sut mun ging thn vo thai m, by gi thn phng ho quang chiu khp ht thy th gii, v ch u ti th gian, sau khi sanh ra, ho quang cng chiu khp nh vy. Lc mi Thnh o, lc Chuyn php lun, lc Bt Nit-bn cng phng ho quang ln nh vy. V vo cc lc khc hin i thn thng, phng ho quang ln; nh lc sp ni Bt-nh ba-la-mt, hin i thn thng, ly ho quang ln chiu khp ch u m trong th gian. So snh nh vy, ni ni trong kinh ni n thn thng, ho quang. Hi: l thn lc ca Pht, c sao ni l B-tt?

p: Nay ni B-tt mun c iu y, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Cc i B-tt c c nng lc y, nh B-tt Bin ct, Qun Th m, c i Th, Minh Vng, V Lng Quang... c c nng lc y, thn phng ra v lng ho quang, chiu khp mi phng th gii s nh hng h sa. Li nh trong th gii Pht A-di-, cc B-tt thn phng ra thng quang, chiu mi vn do tun. Hi: B-tt c thn quang nh vy, vn do nhn duyn nghip g m c? p: Thn nghip thanh tnh nn thn c trang nghim, nh Kinh ni: c mt con qu u nh u heo, trng thi t trong ming ra, m thn c kim sc sng chi. Con qu y t kip trc lm T-kheo, c khu mng nhic v T-kheo khch, nhng do thn tr tnh gii, nn thn c nh sng, v do c ngn nn c trng thi t trong ming ra. Nh kinh ni tm thanh tnh c hn km, nn nh sng c thng, trung, h, sng t, sng ln, nh sng lm m thanh. Cc tri ci Dc tm thanh tnh, b th, tr gii, nn thn c nh sng. Li na, c ngi v thng xt chng sanh m ch ti t n, cng v cng dng tn thng, thp, cha, nn ly ngc sng, tr ca, gng sng, v cc vt sng sch b th, nn c thn c nh sng. Li na, thng tu t tm nh khp c chng sanh, tm thanh tnh, li thng tu Nim Pht tam-mui, nim tng nh sng v thn c ch Pht, nn c thn c nh sng. Li na, hnh gi thng tu Ha nht thit nhp (Ha bin x) li em nh sng tr tu gio ha chng sanh t kin ngu ti. Do nhn duyn ca nghip y, nn c tm c nh sng tr tu, thn cng c nh sng. Do cc nghip nh vy, nn c thn c nh sng thanh tnh. Kinh: Trong hng h sa th gii mi phng khng c tn Pht, tn Php, tn Tng, m mun khin ht thy chng sanh u c chnh kin, nghe ting Tam bo, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. ch t trc khng h c Pht php thp cha, B-tt dng thp , nh nhn duyn ca nghip y m thn sau thnh tu c lc. ch t trc khng h c chng hi Pht php. B-tt tn thn Tam bo,

khin chng sanh nhp vo chnh kin. Nh Kinh ni: quc t trc khng h c thp Pht, c ngi dng thp miu th Pht m c phc c Phm. Phm gi l phc c v lng. Nh nhn duyn y, mau c thin nh; c thin nh nn c v lng thn thng. Nh lc thn thng nn c th i n mi phng tn thn Tam bo. Chnh kin l nu trc khng h bit cng c Tam bo, nhn B-tt nn c tin Tam bo, tin Tam bo nn tin nghip ti phc nhn duyn; tin nghip nhn duyn nn tin th gian l tri, Nit-bn l m. ngha tn thn Tam bo, nh ni chng Tm nim. Kinh: Mun lm cho chng sanh trong hng h sa th gii mi phng, nh lc ca Ta m ngi m c thy, ngi ic c nghe, ngi cung c nh, ngi trn trung c o, ngi i kht c no , nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: B-tt thc hnh v ngi Bt-nh, th hoc c v ngi gii thot thnh Pht, hoc lm php tnh sanh thn B-tt, nh Vn-th-thi-l... Thp tr a, c y cng c, chng sanh thy c, u c nh nguyn, v nh ngc Nh , mun g c ny. Php tnh sanh thn Pht v php tnh sanh thn B-tt, ngi no thy c, u c toi nguyn cng nh vy. Li na, B-tt t khi mi pht tm li y, cha tr 96 th bnh mt cho chng sanh trong v lng kip; li t ly mt b th cho chng sanh trong v lng kip; li em nh sng tr tu ph t kin hc m; li em tm i bi khin chng sanh u c nh s nguyn. C cc nghip nhn duyn nh vy, lm sao khin chng sanh thy thn B-tt m li khng c mt sng? Cc vic khc cng nh vy, cc ngha ny, nh ni trong chng Phng quang. Kinh: Li na, X-li-pht! B-tt ma-ha-tt nu mun lm cho chng sanh ang ba ng c trong hng h sa th gii mi phng, nh lc ca ta m u c lm thn ngi, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Nh thin nghip nhn duyn ca chnh mnh nn c lm thn ngi, c sao B-tt ni do lc ca Ta nn khin cho chng sanh trong ba ng c u c lm thn ngi?

p: Khng ni do nghip nhn duyn ca B-tt khin chng sanh c lm thn ngi, m ch ni do n lc ca B-tt nn c. B-tt ly lc thn thng bin ha thuyt php, khin chng sanh tu thin m c lm thn ngi. Nh trong Kinh ni hai nhn duyn pht khi chnh kin: 1. Bn ngoi nghe chnh php. 2. Bn trong c chnh nim. Li nh cy c, bn trong c ht ging, bn ngoi c ma thm, vy sau c pht sanh. Nu khng c B-tt, chng sanh tuy c nghip nhn duyn, m khng do u pht khi c. V vy nn bit ch Pht B-tt, li ch rt nhiu. Hi: Lm sao khin chng sanh trong ba ng c u c gii thot? Pht cn khng lm c, hung l B-tt? p: Tm nguyn ca B-tt mun nh vy, khng c li chi. Li nhiu ngi c gii thot, cho nn ni ht thy, nh thn ch Pht v Btt khp phng ra v lng ho quang, t ho quang y xut ra v lng ha thn, khp vo trong ba ng c mi phng, lm cho a ngc la tt, nc si lnh, chng sanh trong nh tm thanh tnh nn c sanh ci tri ci ngi; lm ng qu o i kht c no , khai pht thin tm m c sanh ci tri ci ngi; lm cho sc sanh o ty c n, xa la s hi, khai pht thin tm, cng c sanh ci tri ci ngi. Nh vy gi l ht thy ba ng c c gii thot. Hi: Nh cc Kinh khc ni sanh ci tri ci ngi, sao y ch ni c lm thn ngi? p: trong ci ngi mi c c vic tu i cng c, cng hng phc lc, cn ci tri phn nhiu say m vui khng th tu o, v vy nn nguyn cho c lm thn ngi. Li na, B-tt khng nguyn cho chng sanh ch th hng phc lc, m mun khin c gii thot, thng vui Nit-bn. V vy nn khng ni sanh ln ci tri. Kinh: Mun khin chng sanh trong hng h sa th gii mi phng, nh lc ca Ta m ng vng ni gii, tam-mui, tr tu, gii thot, gii thot tri kin; khin c qu Tu--hon cho n V thng Chnh ng Chnh gic, nn hc Bt-nh ba-la-mt.

Lun. Hi: Trc ni nm php un v o qu; nay sao cn ni li? p: Trn ch ni php Thanh vn, t qu Tu--hon cho n V d Nit-bn, nay ni ln ln ba tha Thanh vn, Bch-chi Pht, cho n V thng Chnh ng Chnh gic. Kinh: Li na, X-li-pht! B-tt ma-ha-tt mun hc oai nghi ch Pht, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Th no l oai nghi ch Pht? p: Oai nghi l bn ng ch ca thn. V nh voi cha, xoay mnh m xem, khi i chn cch t bn ngn tay, tuy khng p t m du bnh xe hin r, khng chm khng mau, thn khng nghing lay, thng a tay phi, an i chng sanh. Khi ngi kit gi, thn ngay thng; nm thng nghing hng bn phi, hai u gi chng ln nhau, tri nm c chnh t khng ri lon, n khng k v, ngon d ng nhau, u nhn li ngi thnh mi, th lm thinh khng ni, ni nng nhu nhuyn, phng tin li ch, khng b mt thi tit. Li na, oai nghi ca php thn Pht l qu Hng h sa th gii phng ng lm mt bc, phm m lm thuyt php cng nh vy. Ngha tng ca php thn Pht, nh trc ni. Kinh: B-tt ma-ha-tt mun c nh voi cha xem nhn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. B-tt nguyn rng khi Ta i cch t bn ngn tay, chn khng p t, Ta s n di ci B- cng vi tri T thin vng, cho n tri A-ca-ni-sc, v lng ngn vn c chng ch thin cung knh vy quanh, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: Nh voi cha xem nhn l khi mun xoay thn nhn th c thn u chuyn, thn tm chuyn nht l tng i nhn, th nn nu c xem nhn, th c thn tm u xoay, v nh s t bt mi, khng v vt nh m thay i th mnh. Pht cng nh vy, nu c xem nhn, hoc c ni g th thn vi tm ng nhau, thng khng phn tn, v c sao? V t v s kip li y, tp php nht tm, do nghip nhn duyn y nn xng u vi thn lm mt, khng c phn chia. Li v i i ph kiu mng nn khng khinh chng sanh, khi xem thi c thn cng xoay, nh trong kinh Ni-tha th d ni: ngi ht phn nc X-b-, Pht ly tay xoa u dy khin xut gia, cn khng khinh n.

Chn i cch t bn ngn tay l nu Pht thng bay i, th chng sanh nghi ly lm l, bo Pht chng phi ngi, thi khng quay v nng ta, cn nu chn i n t thi chng sanh cho chng khc ngi thng, khng sanh tm cung knh. Th nn tuy l i trn t, cch t bn ngn tay m tng du bnh xe di bn chn vn hin r. Hi: Nh Pht thng phng ho quang ln, chn i khng n t m sao chng sanh khng tt c u cung knh quay v nng ta? p: Chng sanh trong v lng kip cha ti rt nng, v minh cu nhim su dy, i vi Pht sanh nghi cho l thy huyn, dng thut di ngi. Hoc ni rng chn khng p t, bn tnh sanh ra t nhin nh vy, nh chim hay bay, c g k l! Hoc c chng sanh v ti nng khng thy tng Pht, ch gi l Sa-mn i oai c m thi; v nh ngi bnh nng sp cht, thuc hay, n ngon, u cho l x u, th nn khng tt c u cung knh nng ta. i n di ci B- cng vi tri T thin vng cho n tri A-cani-sc, v lng ngn vn c chng ch thin cung knh vy quanh l thng php ca ch Pht. Pht l Th Tn, n di ci B-, sp ph hai th ma l kit s ma v t ti thin t ma, sp thnh bc nht thit tr, th cc chng ch thin sao khng cung knh hu a? Li chu thin i i t tr ng h B-tt, cho n khi xut gia, ch thin khin cc cung nhn th n nm ng say m, chn nga ca B-tt vt ra khi thnh. Ngy nay vic thnh, ta s cng nhau hu a n di ci B-. Hi: Sao khng ni v lng ngi dng St-li, B-la-mn hu a m ch ni ch thin? p: Pht mi mnh gia rng su tm ci B-, chng phi ch ca ngi i, cho nn khng ni. Li ngi khng c Thin nhn, Tha tm tr, nn khng bit Pht s thnh o, cho nn khng ni. Li na, ch thin qu hn ngi, cho nn ch ni tri. Li na, ch Pht thng vui ch nhn tnh, ch thin thng n thn khng thy, khng tr ngi nhn tnh, cho nn ch ni ch thin hu a i. Li na, B-tt thy nm T-kheo b B-tt m i, B-tt mt mnh i n di ci cy, th nn pht li nguyn y.

Kinh: Nguyn Ta se ngi di ci B-, tri T thin vng cho n tri A-ca-ni-sc, ly o tri tri lm ta, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Nh Kinh ni: Pht tri c ngi di ci cy m thnh Pht o, nay c sao ni nguyn ly o tri lm ch ngi? p: Trong kinh Thanh vn ni tri c, trong kinh i tha ty chng sanh thy, hoc c ngi thy tri c di ci cy, hoc c ngi thy tri nm tri, theo phc c ca mi ngi nhiu t m ch thy khng ng. Li na, sanh thn Pht m c n di cy, php tnh sanh thn Pht ly o tri lm ta, hoc hn o tri. Li na, Pht di cy gia rng su thnh Pht, ngi trong rng thy, em c dng Pht, nu qu nhn khng thy s ly y phc qu gi tri lm ta, ch v trong rng khng c qu nhn, nn by gi long thn, tri em mi o p lm ta, o ca tri T thin vng nng hai lng; o tri ao-li nng mt lng; o tri D-ma nng mi tm th; o tri usut- nng mi hai th; o tri Ha-lc nng su th; o tri Tha-ha-tti nng ba th; o tri Sc gii khng c tng nng; o tri ci Dc t bn gc cy sanh, khng ch khng may; v nh bng mng, nh sng sng trong, c mu sc; o tri Sc gii, thun nh sng kim sc. Nh vy o bu tri lm ch ngi, B-tt ngi ln thnh bc V thng Chnh ng Chnh gic. Hi: Sao ch ni ch thin tri o, khng ni i B-tt mi phng tri ta cho Pht? Cc B-tt lc sp Thnh o u tri ta cho Pht, hoc rng di u mt do tun, mi trm ngn vn c cho n v lng do tun, cao cng nh vy. Cc ta bu y do phc c v lu ca B-tt pht sanh, ch thin mt cn khng thy c hung g ly tay r. Ba i mi phng ch Pht, hng ma c o, trang nghim Pht s, thy u soi thy, v nh gng sng. Ta ca B-tt p nh vy, c sao khng ni? p: Bt-nh ba-la-mt c hai th: 1. L ni chung cho Thanh vn, B-tt v ch thin. 2. Ch ni ring cho B-tt y mi tr. Trong Btnh ba-la-mt ny hy ni cho B-tt tri ta cho Pht, v sao? V ch thin bit n Pht khng kp cc i B-tt, mt i, hai i. B-tt nh vy, c sao khng dng thn lc m cng dng Pht. Trong y hp vi Thanh vn m ni, nn khng ni B-tt tri ta.

Kinh: Mun lc chng c V thng Chnh ng Chnh gic, ch i, ng, ngi, nm, t u l Kim cng, nn hc Bt-nh ba-lamt. Lun. Hi: V sao ni ch bn oai nghi i, ng, ngi, nm ca Pht, t u l Kim cng? p: C ngi ni: lc B-tt n di ci B-, ngi ch chng thnh V thng Chnh ng Chnh gic, by gi B-tt vo trong tht tng ch php, khng c t no sc B-tt, v sao? V t u l qu bo do nghip h di ca chng sanh m c, nn khng th ni B-tt. Lc B-tt sp thnh Pht, thn Pht l thn tht tng tr tu, lc y ch ngi bin thnh Kim cng. C ngi ni: t trn Kim lun, Kim lun trn Kim cng, t m Kim cng xut ra i hoa sen thng ln ch ngi ca B-tt, khin khng ln sp, v vy nn ch ngi o trng gi l Kim cng. C ngi ni: thnh Pht ri, ch i, ng, ngi, nm u bin thnh Kim cng. Hi: Kim cng cng do nghip h di ca chng sanh m c, lm sao Pht c? p: Kim cng tuy cng do nghip h di to thnh, song bn chc hn t, khng cn c g hn na. Nc di kim cng, cc i long vng ly vt kin c y dng Pht, y cng l do nghip i trc ca Pht, nay c ch an lp ny. Li na, Pht bin Kim cng v bn i thnh h khng, h khng khng h di, tr tu Pht cng khng h di. Hai vic ng nhau, cho nn c. Kinh: Li na, X-li-pht! B-tt ma-ha-tt, mun ngay trong ngy xut gia lin c V thng Chnh ng Chnh gic v Chuyn php lun, khi Chuyn php lun, v lng v s chng sanh xa la trn cu, c php nhn tnh i vi cc php; v lng v s chng sanh v khng th ht thy php, nn c gii thot khi cc lu tm; v lng v s chng sanh c khng thi chuyn i vi V thng Chnh ng Chnh gic, nn hc Bt-nh ba-la-mt.

Lun: Hoc c B-tt trong i c chng sanh t kin, v tr t kin cho h nn thc hnh hnh cn kh rt kh, nh c Pht Thch-ca Vn trong rng cy u-lu-tn-loa (Uruvela) ngy n mt ht m ht go. Cc ngoi o ni: Tin s chng ti tuy tu kh hnh, khng bng su nm cn kh nh vy. Li c ngi ni: Pht c nghip c i trc, nn nay chu kh bo y. Li c B-tt cho rng Pht tht th kh y, nn pht tm nguyn rng: Ta s ngay trong ngy xut gia c thnh Pht. Li c B-tt vo i tt xut gia, nh i Thng Tu cu Pht o, ngi kit-gi phu, tri mi tiu kip mi c thnh Pht. B-tt nghe nh vy, pht tm nguyn rng: nguyn Ta ngay trong ngy xut gia lin c thnh Pht. Li c B-tt thnh Pht ri, khng Chuyn php lun lin, nh c Pht Nhin ng thnh Pht mi hai nm, ch phng ho quang, khng ngi no bit, nn khng thuyt php. Li nh Pht Tu-phin-a thnh Pht ri, khng ai th ha, nn lm ha Pht lu li mt kip thuyt php ngi, cn t thn th dit . Li nh c Pht Thch-ca Vn thnh Pht ri, nm mi by ngy khng thuyt php. B-tt nghe nh vy, nn pht nguyn: khi Ta thnh Pht ri lin Chuyn php lun. Li nh c Pht chng sanh c hng s, nh c Pht Thch-ca Vn, lc Chuyn php lun, ng Kiu-trn-nh mt ngi c S qu, tm vn ch thin c Php nhn tnh i vi cc php. B-tt nghe nh vy, nn pht nguyn: Khi ta Chuyn php lun, v lng v s ngi c xa la trn cu, c php nhn tnh i vi cc php. Li v nh c Pht Thch-ca Vn lc Chuyn php lun u tin, ch c mt T-kheo v ch thin chng c S qu, m khng mt ngi chng c A-la-hn v B-tt o. Th nn B-tt pht nguyn rng: khi ta thnh Pht, s lm cho v lng v s chng sanh, khng chp th ht thy php, c gii thot cc lu tm, v v lng v s chng sanh, khng chp th ht thy php, c gii thot cc lu tm, v v lng v s chng sanh c khng thi chuyn i vi V thng Chnh ng Chnh gic.

Hi: Nu thn lc v cng c sanh ca ch Pht bng nhau, th c sao y B-tt li pht nguyn nh vy? p: Mt Pht c th bin lm v lng v s thn chng sanh, nhng th gii c ni nghim tnh, c ni khng nghim tnh, B-tt hoc thy hoc nghe c c Pht tu kh hnh kh c thnh Pht, c c Pht khng Chuyn php lun lin, c nh c Pht Thch-ca Vn su nm kh hnh mi Thnh o. Li nghe lc Chuyn php lun u tin cha c ngi chng c A-la-hn hung g c B-tt o. V B-tt cha nghe thn lc ca ch Pht bnh ng, nn pht nguyn nh vy. Nhng thn lc v cng c ca ch Pht bnh ng khng sai khc. Kinh: Mun lc Ta thnh V thng Chnh ng Chnh gic, ly v lng v s Thanh vn lm Tng, lc Ta mt ln thuyt php h lin bn trn ta u chng c A-la-hn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: C c Pht ly Thanh vn lm Tng, c s c hn, nh c Pht Thch-ca Vn lc u c 1.250 T-kheo lm Tng, c Pht Di-lc thuyt php hi u c 99 c Tng, hi th hai c 96 c, hi th ba c 93 c. Tng ca ch Pht nh vy c hn c s khng ng. V vy nn B-tt nguyn rng: Ta s ly v lng v s Thanh vn lm Tng. Li c c Pht thuyt php cho chng sanh, thuyt ln u ngi nghe c S qu, lc khc li thuyt php nh qu, tam qu, t qu. Nh c Pht Thch-ca Vn thuyt php cho nm T-kheo, chng c S qu, ngy sau chng c A-la-hn, nh X-li-pht c S qu, na thng sau mi c A-la-hn qu. i Ca-dip trng thy Pht lin c s qu, qua tm ngy c A-la-hn. Nh A-nan c qu Tu--hon, mi hai nm hu h Pht, sau khi Pht Bt Nit-bn mi c A-la-hn. Cc A-la-hn nh vy khng phi mt lc chng c bn qu, v vy nn B-tt pht nguyn rng: lc Ta mt ln thuyt php, ngi nghe lin trn ta u chng c A-la-hn. Kinh: Nguyn Ta s ly v lng v s i B-tt lm Tng, lc Ta mt ln thuyt php, v lng v s B-tt u c bt thi chuyn. Lun: B-tt s d pht nguyn ny, l v thy ch Pht phn nhiu ly Thanh vn lm Tng, khng tch ring B-tt Tng, nh cc B-tt Di-lc, B-tt Vn-th-s-li... v c Pht Thch-ca Vn khng tch ring B-tt Tng, nn phi nhp vo Thanh vn Tng theo th lp ngi.

Li c c Pht v nht tha thuyt php, thun ly B-tt lm Tng. Li c c Pht ly c Thanh vn B-tt ln ln lm Tng, nh nc c Pht A-di-, B-tt Tng nhiu, Thanh vn Tng t. V vy nn nguyn ly v lng B-tt lm Tng. Li c c Pht lc Chuyn php lun u tin, khng c ngi c A-b-bt-tr (khng thi chuyn). V vy nn B-tt nguyn rng: Ta thuyt php ln u c v lng v s ngi c A-b-bt-tr. Kinh: Mun c sng lu v lng, nh sng y , thi nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun: Ch Pht th mng c di c ngn. Nh c Pht T-b-thi sng 84.000 nm, c Pht Cu-lu-tn sng su vn nm, Pht Cu-na-hm Mu-ni sng ba vn nm, Pht Ca-dip sng hai vn nm, Pht Thch-ca Vn sng trm tui. t c ai qu hn c Pht Di-lc sng 84.000 nm. Nh c Pht Thch-ca Vn, ho quang chiu thng l xa mt trng, c Pht Di-lc ho quang chiu thng xa mi dm. Ho quang v th mng ca ch Pht c hai th: n tng. 2. L hin hin. 1. L chn tht. 2. L v chng sanh nn n tng. Chn tht l v lng hin hin. V chng sanh l c hng c lng. Tht th Pht th mng khng phi ngn, v ch Pht y nghip nhn duyn trng th, nh Phm-thin B-gi nh kip trc cu nhn mng mt lng, cho nn c th mng v lng v s. Theo php ca Phm th th sng khng qu na kip, nhng ring Phm thin ny sng v lng. V vy nn ng sanh t kin ni rng, ch c ta thng tr. Pht i n ch ng ph t kin , ni duyn trc ca ng nh cu mng cho mt lng m cn c sng lu nh vy, hung g Pht i i cu v lng v s chng sanh, hoc em th vt cu gip, hoc em thn mng cht th, c sao sng khng qu hn trm tui? Li na, gii khng st sanh l nghip nhn cho sng lu, Pht em tm i t thng chng sanh thu xng ty, cn thng v chng sanh m cht, hung g st sanh. Li na, tr tu bit tht tng ch php, chn tht khng h di, cng l nghip nhn duyn cho sng lu; B-tt do cng c tr gii ha hp vi

Bt-nh ba-la-mt cn c sng lu v lng, hung g Pht i i y v lng cng c y, m mng sng c hn. Li na, nh trong ht thy sc, Pht thn nht; trong ht thy tm, Pht tm nht; v vy trong ht thy th mng, Pht th mng nht. Nh ngi tc ni: ngi sanh i, sng lu l qu, Pht trn ngi, th mng cng phi di lu! Hi: Pht tuy c nghip nhn trng th, v sanh vo i c, nn th mng phi ngn, dng th mng ngn y hon thnh Pht s, ch cn chi phi di? Li Pht do lc thn thng, trong mt ngy hon thnh Pht s, hung g trm nm? p: y ci Dim-ph- c, nn Pht th mng phi ngn, cc ni khc lnh, nn Pht th mng phi di. Hi: Nu nh vy, B-tt sanh vo cung vua Tnh phn ci Dimph-, xut gia, thnh o mi l Pht tht, cn ni khc u do lc thn thng bin ha lm Pht chng sanh ? p: Li y khng ng, v c sao? V cc ch khc thuc ci Dimph- cng s ni Pht nc ta l Pht tht, cn cc ch khc l Pht bin ha, sao bit? V nu cc quc khc t bit l ha Pht, thi s khng chu tin th gio gii. Li c ngi cc quc khc sng lu mt kip, nu Pht sng trm tui, th so vi h cha mt ngy, chng sanh kia s khi tm kiu mng, khng chu th gio, thi kia chc cho Pht sng mt kip l Pht tht, cn y la Pht bin ha. Nh kinh Th-lng-nghim tam-mui ni: Thn thng bin chiu Pht, sng by trm ngn v s kip. Pht bo Vn-th-thi-l rng: Pht kia l thn Ta. Pht kia cng ni: Pht thch-ca Vn l thn Ta. V vy nn bit ch Pht sng lu v lng tht. v ngi nn th hin c di ngn. ng ni Pht Thch-ca Vn do lc thn thng nn trong mt ngy chng sanh khng khc g sng lu, vy thi khng cn sng trm tui, ch trong mt ngy cng c th lm y Pht s. Nh A-nan c mt ln tm sanh nim rng: nh c Pht Nhin ng, Pht Nht Thit Thng, Pht T-b-thi sanh i tt, th mng rt

di c th lm Pht s, cn Pht Thch-ca Vn ca ta, sanh vo i c, th mng rt ngn, Th Tn s khng c th lm y Pht s chng? By gi, Th Tn vo Nht xut tam-mui, t thn bin ha ra v lng ch Pht v v lng nh sng, khp n mi phng, mi mi ha Pht cc th gii, u lm Pht s, c v thuyt php, c v hin thn thng, hoc hin thin nh, hoc hin n cm. Cc nhn duyn nh vy, th tc Pht s, m chng sanh. T tam-mui dy, bo A-nan rng: ng thy nghe cc vic y chng? A-nan tha: thy. Pht bo A-nan: Pht dng thn lc nh vy lm y Pht s c chng? A-nan tha: Gi s Pht sng mt ngy, v c cy trn i a u l chng sanh kh , thi Pht c th ht, hung g Pht sng trm nm. V vy nn bit ch Pht sng lu v lng, ch v chng sanh nn th hin c di ngn, v nh mt tri mc, bng hin trong nc, ty nc ln nh, nc ln thi bng lu dit, nc nh thi bng mau dit. Nu chiu vo lu ly, ni ph lu ly, thi bng tr lu. Li nh la t c cy, t t thi mau tt, t nhiu thi lu tt. Khng th v ch lu tt khng c la m bo ch t nhiu cng khng c la. Ngha nh sng di ngn cng nh vy. Kinh: Nguyn lc Ta thnh V thng Chnh ng Chnh gic, trong th gii khng c dm dc, sn nhu, ngu si, cng khng danh t ba c. Ht thy chng sanh thnh tu tr tu, kho tr gii, kho thin nh, kho tu phm hnh, kho khng nhiu hi chng sanh, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Nu th gii khng ba c cng khng c danh t ba c, v sao Pht xut sanh th gii ? p: Tham dc, sn nhu, ngu si gi l ba bt thin cn, l php h thuc ci Dc. Pht nu ni tham dc, sn nhu, ngu si, th l iu bt tin h thuc ci Dc; cn nu Pht ni nhim i, v minh, thi y l bt thin thng c ba ci.

C th gii Pht, thun l ngi ly dc, v hng chng sanh , B-tt nguyn rng: lc Ta thnh Pht, trong nc khng c ba c v danh t ba c. Li c th gii Pht thanh tnh, thun l bc bt thi chuyn, php tnh sanh thn B-tt, khng cc phin no, ch c tp kh tha, cho nn ni khng c danh t ba c. Nu c ngi ni, nh B-tt nguyn rng: Ta s ht thy chng sanh, m chng sanh tht khng ht, y cng nh vy. Mun lm cho th gii khng c danh t ba c, v cng tht c ba c khng ht. Nu hon ton khng ba c, th dng Pht lm g? Nh i a khng ti, thi khng cn mt tri chiu. Nh Kinh ni: nu khng c ba php thi Pht khng ra i. Nu ba php khng dt, thi khng la khi sanh, gi, bnh, cht. Ba php l ba c, nh trong kinh Ba php ni rng. Li na, c th gii chng sanh phn bit cc php l thin l bt thin, l tri, l m... i vi php nht tng tch dit m sanh h lun nh vy. V vy B-tt nguyn rng: nguyn lm cho chng sanh th gii Ta khng sanh ba c, bit tht tng ba c tc l Nit-bn. Hi: Ht thy chng sanh c tr tu nh vy, l tr tu g? p: Tr tu l chnh kin thuc th gian. Chnh kin th gian ni c b th, c ti phc, c i nay i sau, c A-la-hn. V tin ti phc nn kho b th, tin c A-la-hn nn kho tr gii, kho thin nh, kho tu phm hnh. c lc chnh kin, nn kho khng nhiu hi chng sanh. Chnh kin th gian l ci gc ca v lu tr tu, v vy nn ni trong nc khng c danh t ba c. Tham dc c hai: 1. T tham dc. 2. Tham dc. Sn nhu c hai: 1. T sn nhu. 2. Sn nhu. Ngu si c hai: 1. T kin ngu si. 2. Ngu si. Chng sanh c ba t c nh vy, kh c th ha ; cn ba c kia d . Khng c danh t ba c l khng c danh t ba t c.

Nm vic kho b th, kho tr gii... nh trong chng Phng quang ni. Kinh: Khin cho Ta sau khi vo Nit-bn, php khng dit tn, cng khng c danh t dit tn, nn hc Bt-nh ba-la-mt. Lun. Hi: Pht l ch ca php, cn t dit , c sao ni php khng dit tn? p: Nh trn ni, l nguyn ca B-tt, khng hn s tht. Ht thy php hu vi, do nhn duyn ha hp sanh, lm sao thng tr khng dit c. Pht nh mt tri sng, php nh nh sng tha, li sau mt tri lng, lm sao mt tri lng m nh sng tha khng dit c? Ch v tr lu, khng th thy dit, cho nn ni l bt dit. Li na, B-tt thy php ca ch Pht tr c di c ngn. Nh php ca Pht Ca-dip tr by ngy, php ca Pht Thch-ca Vn tr mt ngn nm. Th nn B-tt pht nguyn rng: Php tuy l hu vi, nguyn cho tng tc khng dt, nh la c ci truyn ni khng dt. Li na, tht tng ch php gi l Pht php, php tht tng y chng sanh chng dit; chng on chng thng; chng mt chng khc; chng n chng i; chng th chng ng; chng m chng nng; khng c g nh tng Nit-bn. Php tng nh vy, lm sao c dit. Hi: Php tng nh vy l ht thy Pht php u khng dit? p: Nh ni, tht tng cc php khng c dit. C ngi c tng phn bit chp th cc php, hoi php tht tng, dng li hai php ni, cho nn c dit, cn trong php tht tng khng c dit. Li na, php Bt-nh ba-la-mt v ngi, nhm v lng cng c, nn ty bn nguyn m php php ni nhau, khng thy n dit; v nh ngc mt bn h khng, mi tn i rt xa, ngi tuy khng thy, nhng chc chn n phi ri xung. Kinh: Nguyn lc Ta c V thng Chnh ng Chnh gic, hng h sa th gii chng sanh mi phng, ai nghe danh Ta, chc chn c V thng Chnh ng Chnh gic. Mun c cng c nh vy, nn hc Bt-nh ba-la-mt.

Lun. Hi: C ngi sanh gp i Pht, trong Pht php m cn a a ngc nh -b-t, Cu-ca-l, Ha-a Thch-t... v ba php bt thin che tm, nn a a ngc. Th ti sao trong y ni th gii cch Pht nh hng h sa, ch nghe danh t Pht lin c o ? p: ni c hai Pht thn: 1. Php tnh sanh thn Pht. 2. Hin ha thn Pht ty theo chng sanh hn km. V l php tnh sanh thn Pht, nn ni cho n ch nghe danh m c , v l Pht thn hin ha theo chng sanh nn ni tuy sanh cng i Pht m ty theo nghip nhn duyn nn c ngi a a ngc. Php tnh sanh thn Pht th khng vic g khng cu gip, khng nguyn g khng vin mn, v c sao? V trong v lng v s kip cha nhm tt c cng c thin bn, y tt c tr tu v ngi, l ch gia chng thnh, ch thin v i B-tt t ai trng thy; v nh ngc bu Nh , kh thy kh c. Nu ai thy c th s nguyn chc chn hiu qu. Cng nh v thuc h kin, h ai thy c, cc bnh tiu tr. Cng nh Chuyn lun thnh vng, h ai thy c giu mi iu. Cng nh Thch- hon nhn, h ai thy c, c mi iu theo nguyn. Cng nh Phm thin vng, chng sanh nng ta, s khng b tr ht. Cng nh ngi nim Qun Th m, c thot khi ch nn. Cc vic y cn nhu vy, hung g php tnh sanh thn nh Pht. Hi: Pht Thch-ca Vn cng l phn php tnh sanh thn Pht, khng c khc th, c sao lc Pht i, m c ngi lm nm ti ng nghch, i kht, o tc, c nhng vic c nh vy? p: Pht Thch-ca Vn vn c th nguyn: Ta mun sanh ra i c, em o php chng sanh, khng v i giu ng vui th m xut hin. Nu Pht ly sc ban cho, thi khng vic g khng c. Li cng v chng sanh phc c mng, ti cu su nng, nn khng c thot theo . Li, nay Pht ch ni thanh tnh Nit-bn, m chng sanh ngh lun ch bai rng: c sao nui nhiu t, ha o nhn dn, cng l s tri buc. Ch em php Nit-bn gio ha cn b ch bai, hung g xen ni cc ci vui th gian. Nh -b-t mun di bn chn c bnh xe nghn tm, ly sc lm khung, t m p bn chn vo, p xong chn hoi, thn kh la ln.

By gi A-nan nghe ri khc lc bch Pht: Anh con sp cht, xin Pht thng cu. Pht lin a tay n xoa thn -b-t v ni li chn tht rng: Ta xem La-hu-la vi -b-t bng nhau, vt thng kia s tiu. Khi y cc thng kh ca -b-t lin tr ht, cm tay xem, bit l tay Pht, lin ni rng: Con vua Tnh phn ly y thut t nui sng. Pht bo A-nan: ng xem thy -b-t chng? Dng tm nh th, lm sao c! Nu ngi tt i thi khng c li y. Chng sanh nh vy, nu em ci vui th gian ra dy, th khng th c. Cc nhn duyn v vic ny, trn kia ni rng. Do vy nn ni: nghe danh t Pht m c ngi c o, c ngi khng c. Li na, Pht thn c v lng v s khng ng, c c Pht thuyt php lm cho chng sanh c o, c c Pht phng ho quang, chng sanh gp c m c o, c c Pht ly thn thng bin ha ch by tm kia m lm cho c o, c c Pht ch hin sc thn m lm cho c o, c c Pht khp l chn lng trn mnh xut ra hng diu, chng sanh nghe hng m c o, c c Pht ly n cho chng sanh m chng sanh c o, c c Pht ly m thanh tt c cy c m lm Pht s, khin chng sanh c o, c c Pht, chng sanh ch nghe tn m c o. V l Pht nn ni: khi Ta lm Pht, ai nghe tn Ta u khin cho c o. Li na, nghe tn, khng ch v tn m lin c o, nhng nghe ri tu o, vy sau c . Nh trng gi Tu-t mi u nghe tn Pht, ni tm kinh hi vui mng i n Pht nghe php m c o. Li nh B-la-mn Th-di-la t ch ngi Phm-ch bn tc K-n-da, mi u nghe tn Pht, tm lin kinh hi vui mng, i thng n ch Pht, nghe php c o. y l ch ni nghe tn, nghe tn l nhn duyn c o, ch chng phi c o. Hi: Trong Kinh nay ni nghe tn Pht tc thi c o, ch khng ni nghe tn ri tu hnh mi c?

p: Nay ni tc thi, khng ni trong nht tm, ch ni khng c vic g khc xen vo, nn ni l tc thi, v nh trong Kinh ni khi tu tm t, tc l tu by gic . C ngi nn rng: T tam-mui thuc hu lu, duyn tng chng sanh m pht khi, c sao ni tc l lc tu by gic ? Ngi p rng: t tm t khi ln tc thi tu by gic , v khng c php khc xen vo gia, nn ni l tc thi. Tc thi c hai: 1. ng thi. 2. Tuy lu khng c php khc xen vo, tc chnh tm y m tip tu by gic , cng gi l tc thi. Li na, c chng sanh phc c thun thc, tm kit s mng, nn s c o, nu nghe tn Pht tc thi c o. Li na, do oai lc ca Pht, nghe lin c , v nh mt nht chn, nu khng tr, gp cht nhn duyn cng lin t kh; cng nh qu chn, nu khng ngi hi, gp cht gi rung cng t ri xung; v nh la trng sch mi, d nhum mu; v hng ngi nh vy nn ni, nu nghe tn Pht, tc thi c o, v nh qu thn m ngi, nghe tn cu ch ca tin nhn, tc thi b i. Hi: Th gii xa qu hng h sa, ai truyn tn Pht khin h c nghe? p: Pht dng thn lc, l chn lng trn ton thn phng v lng nh sng, trn mi mi nh sng u c hoa sen bu, trn mi mi hoa u c Pht ngi, mi mi Pht u ni diu php chng sanh. Li ni danh t ch Pht, do vy nn nghe, nh trong chng Phng Quang ni. Li na, cc i B-tt do bn nguyn mun n ch khng c Pht php, xng dng danh hiu Pht; nh ni trong phm ny, cho nn c nghe. Li c ngi i cng c, gia h khng, nghe danh hiu Pht nh Tt--ba-lun B-tt (Thng B-tt). Li c khi t chu thin nghe, hoc nghe t trong m thanh ca cy, hoc nghe t trong mng. Li na, ch Pht c lc bt kh t ngh, hoc t i n ni, hoc dng ting bo.

Li nh B-tt pht nguyn, th ht thy chng sanh, v vy nn ni khi ta thnh Pht, chng sanh trong th gii xa qu hng h sa nghe tn ta u c thnh Pht. Mun c nh vy, hy nn hc Bt-nh ba-la-mt. Hi: Trn ni mun c cc cng c v cc s nguyn, cc vic y u do cc hnh nghip ha hp thnh, c sao ch ni nn hc Bt-nh ba-lamt? p: Kinh ny tn Bt-nh ba-la-mt, Pht mun gii ni vic y, cho nn trong mi chng u tn thn Bt-nh ba-la-mt. Li na, Bt-nh ba-la-mt l m ca ch Pht. i vi cha m. cng c m nng hn, cho nn Pht ly Bt-nh lm m, Ban chu tam-mui (thin nh) lm cha. Tam-mui hay thu nhip lon tm, khin tr tu c thnh, m khng th qun tht tng cc php, Bt-nh ba-la-mt c th qun khp cc php, phn bit tht tng, khng vic g khng thu sut, khng vic g khng thnh, cng c ln lao nn gi l m. V vy hnh gi tuy tu hnh su Ba-la-mt v cc cng c ha hp, c th lm cho y s nguyn, nhng ch ni: nn hc Bt-nh ba-la-mt. Li na, nh phm sau y ca Bt-nh ni: Nu khng c Bt-nh bala-mt, nm kia khng gi l Ba-la-mt, tuy tu khp cc hnh, cng khng lm y s nguyn, cng nh cc tranh v, nu khng c keo th khng dng c. Chng sanh t trong v th th gii li y, tuy tu b th, tr gii, nhn nhc, nht tm, tr tu, th qu bo th gian xong, ri phi tr li ht, v sao? V la Bt-nh ba-la-mt. Nay nh n Pht, dng Bt-nh bala-mt tu hnh su , nn c gi Ba-la-mt, thnh tu Pht o, lm cho Pht Pht tng tc khng cng tn. Li na, khi B-tt tu hnh Bt-nh ba-la-mt, khp qun cc php u khng, khng cng li khng, dit cc qun, c v ngi Bt-nh ba-lamt, ly lc i bi phng tin, tr li pht khi cc nghip cng c, do nhn duyn ca nghip thanh tnh y, khng nguyn g khng thnh. Cc cng c khc, xa la Bt-nh ba-la-mt, khng c tr tu v ngi, lm sao ni: mun thnh cc nguyn nn hc n ba-la-mt... c? Li na, li v nm Ba-la-mt la Bt-nh nn khng c gi l Ba-lamt. Nm Ba-la-mt kia nh m, Bt-nh nh mt. Nm Ba-la-mt kia nh bnh ng nc mi nung, Bt-nh ba-la-mt nh bnh nung chn. Nm Ba-la-mt kia nh chim khng c hai cnh, Bt-nh ba-la-mt nh chim c hai cnh.

Do cc nhn duyn nh vy, Bt-nh ba-la-mt c th thnh i s. V vy nn ni: mun c cc cng c v s nguyn nn hc Btnh ba-la-mt. (Ht cun 34 theo bn Hn) --o0o --

Cun 35
Chng 46 - Gii Thch: Phm Dng Bt Th 2 (Bn Cao-ly, bn cha Thch Sn ghi Phm Bo ng) Kinh. Pht bo X-li-pht, nu B-tt ma-ha-tt tu hnh Bt-nh ba-la-mt. Lm c cng c y, khi y bn Thin vng u rt hoan h, ngh rng: chng ta s ly bn chic bt dng ln B-tt, nh trc y Thin vng dng bt trc tin cho Pht. Lun. Hi: Phm trc ni y , nay c sao cn ni li? p: Trc tuy tn thn Bt-nh ba-la-mt, vic cha y , ngi nghe khng chn, cho nn li ni na. Li na, phm u ch tn thn nng lc Bt-nh ba-la-mt, nay tn thn hnh gi lm c cng c y, c bn Thin vng hoan h dng bt. Li na, B-tt c cc nguyn hnh, nn Pht an i khuyn tn ni c qu bo y, trn khng h di. Li na, Bt-nh ba-la-mt c hai thnh qu: 1. Thnh Pht chng sanh. 2. L tuy cha thnh Pht c hng qu bo th gian, hoc lm Chuyn lun thnh vng, -thch, Phm vng lm ch ba ngn th gii, s cng dng phc lc ca th gian, u c y . Nay ly qu bo th gian ch cho chng sanh, cho nn ni vic y. Li na, th gian mun thnh nghip ln, phn nhiu b hoi lon, Btt thi khng nh vy, ni tm nh ngoi s ng theo. Do nhn duyn nh vy, nn ni Phm ny.

Hi: Khi B-tt tng ch su Ba-la-mt, ch thin ngi i v c sao vui mng? p: Ch thin u nhn ni mi iu thin, bn thin, bn v lng tm m c sanh ra, nhng cc cng c y li do ch Pht B-tt m c. Nu Pht ra i thi lm tng ch chng ch thin, tn gim chng A-tu-la; nu Pht khng ra i, thi chng A-tu-la nhiu, chng ch thin gim t, v to phc khng thanh tnh. Nu ch Pht xut th, c th dt li nghi cho ch thin, c th thnh i s. Nh Thch--hon nhn khi mng chng sp cht, m tm s hi, cu Pht cu, tm khp khng bit ch, tuy thy ngi xut gia gia ni m, c ngi cng dng, cng khng th dt li nghi cho h. Khi y, tri T-th-kit-la tha vi Thch--hon nhn rng: vua Thit (Sibi) kh hnh k c, i rt hy hu. Cc ngi tr ni: ngi y khng bao lu s thnh Pht. Thch--hon nhn ni: vic y kh thnh; sao bit c? nh trng c, bng xoi, v ngi pht tm B-, ba vic y khi cn trong nhn th nhiu, khi thnh rt t, nay hy th xem. -thch t ha lm chim ct, T-th-kit-la ha lm chim b cu, b cu chui vo vua, vua t ct tht mnh, cho n em thn ln cn th mng chim b cu, i a chn ng. Khi y, Thch--hon nhn, tm rt hoan h, ri cc hoa tri, tn thn vic cha tng c. i tm quyt nh nh vy, thnh Pht khng lu. Li na, ngi phm mt tht, khng c tr tu, kh thn tm ca, nui sng, nghe ni B-tt tng ch su Ba-la-mt, thnh Pht khng lu, m cn hoan h, hung g ch thin! Hi: Tri T thin vng, tri Ba mi ba cn b nn A-tu-la, cn ch thin trn khng c nn y, c sao hoan h? p: Ch thin trn tuy khng c nn A-tu-la, nu Pht khng ra i, th c sanh ln ci y rt t; gi s c c sanh, nm dc lc khng p, v c sao? V ch tu phc bt tnh. Cung in, nh sng, th mng ca ch thin ci Sc cng nh vy.

Li na, trong ch thin, ngi c tr tu bit c thin v, nm dc u v thng, ch c khi Pht ra i mi khin c Nit-bn thng vui. V vui th gian, vui Nit-bn, u do ni Pht B-tt m c, cho nn hoan h; v nh cy tri ngon ngt, thnh tu tt ti y n, th ngi rt hoan h. V cy cc th li ch, c ngi nh bng im ca n, c ngi dng hoa, c ngi n qu. B-tt cng nh vy. Hay ly bng im la php bt thin ngn che kh nng ca ba c, hay cho tri ngi hoa giu vui, khin cc hin thnh c qu Tam tha, cho nn hoan h? Hi: Ch thin c nhiu vic cng dng, c sao dng bt? p: Bn thin vng dng bt, cc tri khc cng dng, u c php nht nh, nh khi Pht mi sanh, Thch--hon nhn ly o tri nng thn Pht, Phm thin vng ch thn cm lng, bn Thin vng phng h bn bn. Ch thin Tnh-c mun khin B-tt sanh tm chn la, nn ha lm ngi gi, bnh, cht, v thn hnh Sa-mn. Li khi xut gia, bn Thin vng sc lnh s gi ni chn nga, t mnh hu gip bn pha B-tt. Thin -thch ly tc b lt dng thp tc ngoi ca ng thnh trn tri. Li ly y bu ca B-tt dng thp y ngoi ca nam thnh, lc Pht i n di cy th dng c tt. B-tt Chp Kim cang, thng cm Kim cang h v, Phm thin vng thnh Pht Chuyn php lun. Nh vy mi mi u c php nht nh. V vy nn bn Thin vng dng bt. ngha bn bt nh trc ni. Hi: Pht mt mnh c sao lnh th bn bt? p: Bn vua lc bng nhau, khng th lnh thin v mt ngi. Li khin thy thn lc ca Pht, hp bn bt lm mt, tm mng, lng tin thanh tnh, ngh rng: t khi B-tt mi sanh, n nay thnh Pht, chng ta cng dng, cng c khng h di. Hi: Bn Thin vng sng lu 500 nm, B-tt qu v lng v s kip sau mi thnh Pht, bn Thin vng hin nay chng phi l bn Thin vng sau ny, ti sao hoan h? p: V ng mt h, v nh dng h sang, con chu truyn trm i, khng v xa m cho l khc. Hoc hnh gi khi thy B-tt tng ch su Ba-la-mt, tm pht nguyn rng: B-tt y khi thnh Pht, ta s dng bt, th nn c sanh (bn Thin vng).

Li na, bn Thin vng sng 500 nm, nhn gian 50 nm bng mt ngy mt m bn Thin vng, v 30 ngy lm mt thng, 12 thng lm mt nm. Ly s sng lu 500 nm y so bng 900 vn nm nhn gian Btt lm c cng c y, hoc gn thnh Pht, bn Thin vng mi sanh, c th gp c Pht. Hi: Nh trong kinh i tha ni: c c Pht ly h lm mn n, khng n n bc nm. Ging nh Thin vng, y phc nghi dung ca Pht khng khc vi ngi i, thi khng cn bt n, c sao ni bn Thin vng nht nh phi dng bt? p: Nht nh l v dng bt, nn khng ni khng dng. Li na, ch Pht dng bt th nhiu, khng dng bt t, cho nn ly nhiu lm nh l. Kinh: Tri Ba mi ba cho n tri Tha-ha-t-ti, cng u hoan h, ngh rng: chng ta s hu h cng dng B-tt, tn gim chng A-tu-la, tng ch chng ch thin. Ba ngn i thin th gii, bn Thin vng cho n tri A-ca-ni-sc, u rt hoan h. ngh rng: chng ta s thnh B-tt y Chuyn php lun. Lun: Ch thin y, ly hng hoa anh lc, l bi cung knh, nghe php, tn thn cng dng, cng ngh rng: ngi tu phc thanh tnh, th A-tu-la chng gim, tng ch tri Ba mi ba. Ch thin chng ta cng c tng ch. Hi: Trn ni su hng tri, sao cn ni trong ba ngn i thin th gii, cho n tri A-ca-ni sc u hoan h cng dng? p: Trc ni hng su tri trn mt ni Tu-di, y ni ch thin trong ba ngn i thin th gii, trc ch ni ci Dc, nay ni tri ci Dc, ci Sc thnh Pht Chuyn php lun. Trn tuy ni chu thin Tnh-c cng dng khuyn tr cc th, nay thnh Pht Chuyn php lun l vic ln. Hi: Trong ba tng ch ni Phm thin thnh Chuyn php lun, nay c sao bn Thin vng cho n tri A-ca-ni sc? p: Tri ci Dc gn, cho nn n trc, tri ci Sc u gi l Phm. Nu ni Phm vng thnh l ni cc tri khc.

Li na, Phm l cnh ca u ca ci Sc, ni u nn sau cng ni. Li na, c Pht khng Pht, chng sanh thng bit Phm thin. V Phm thin l t ph ca th gian, v ngi i tin nh vy, nn Pht ni Phm thin. Tng Php lun nh trc ni. Kinh: Ny X-li-pht! B-tt ma-ha-tt hnh Bt-nh ba-la-mt, khi tng ch su Ba-la-mt, cc thin nam t, thin n nhn, u hoan h, ngh rng: chng ta s v ngi y lm cha m, v con, thn tc, tri thc? Lun. Hi: Trc ni lm c cng c y, nay sao cn ni tng ch su Ba-la-mt? p: Trc ni tng chung, nay ni tng ring. Li na, trc ni cng c c v lng th, ngi nghe chn mt, nay ch lc nghe ni su Ba-la-mt, thi thu nhip ht cc cng c. Li na, v tri ni lm c cc cng c, v ngi ni tng ch su Ba-la-mt, sao bit? Nh sau ni: thin nam t, thin n nhn, do vy nn bit. Hi: Bn Thin vng cho n tri A-ca-ni-sc, c sao khng ni l thin thin, m ch i vi ngi th ni l thin nam t, thin n nhn? p: Ch thin u c Thin nhn, Thin nh, Tha tm tr, bit cng dng B-tt, nn khng ni ring ch thin thin, cn ngi v mt tht khng bit thin, m bit cng dng, v t ni ring thin. Thin l theo Pht nghe php, hoc theo t Pht v B-tt nghe php. Hoc nghe th k s lm Pht, li nghe Pht tn thn danh t, cho nn bit tu thin. Hi: C sao ch ni nam t, n nhn thin, m khng ni k hai cn (nam n), k khng cn l thin? p: Khng cn l khng c cn c o, cho nn khng ni nh trong lut khng cho xut gia, v ngi y mt tng nam n; tm h bt nh, gp cht nhn duyn ni gin, kit s nhiu, m m th s, m lng nghi ng, khng vui o php, tuy tu cht t vic phc, tr tu cn mng, khng th thm nhp, bn tnh thay i, cho nn khng ni. l trong php Thanh vn ni nh vy. Cn trong php i tha, v nh bin ln, khng g

khng dung, hng khng cn y hoc c khi cng tu thin, ch v t nn khng ni. Gi rng t, v trong s nam n, hng ngi khng cn y rt t, trong hng khng cn m tu thin, cng t hn. V nh ngi ti gia tuy tc, ru, nt rui en m khng gi l ngi en. Ngi hai cn kit s cu tp nhiu, cng lm vic nam, cng lm vic n, tm kia t cong, kh c th t , v nh rng rm ko cy, cy cong kh ra. Li nh A-tu-la, tm n khng oan chnh, thng nghi Pht, cho Pht h tr tri. Pht dy nm un, h cho l c su un, cn mt un Pht khng ni, hoc dy bn , h cho l c nm , cn mt Pht khng ni. Ngi hai cn cng nh vy. V tm nhiu t cong, khng th c o, v vy nn ch ni thin i vi nam t n nhn. Tng thin l c tm t bi hay nhn li mng c, nh phm Mng trong kinh Php-c ni: hay nhn li mng c, l trn mi ngi; v nh nga lnh tt, c th vua ci. Li na, nm th t ng, roi, gy, nh hi, tri buc... khng hy hoi tm kia c, y gi l tng thin. Li na, ba nghip khng li, vui vi ngi thin, khng hy bng ngi khc thin, khng ph trng c mnh, ty thun mi ngi, khng ni li ngi, khng m ci vui th gian, khng cu danh t, tin a ci vui o c, nghip mnh thanh tnh, khng no hi chng sanh, tm qu tht php, khinh hn th s, ch a li thng, khng theo ngi di, v ci vui ca tt c chng sanh, t b vui mnh, lm cho tt c chng sanh c la kh, nn ly mnh thay th. Nh vy c v lng vic, gi l tng ngi lnh. Tng ny phn nhiu nam n, cho nn ni thin nam t, thin n nhn. Hi: Thin nam t, thin n nhn, v sao c th pht li nguyn y? p: Thin nam t, thin n nhn, t bit phc mng, tr tu t, tp gn B-tt, cu c vt qua, v nh trm thch tuy nng nng thuyn c qua. Li thin nam t, thin n nhn nghe ni B-tt khng phi t mt i, hai i m c hnh o, m phi qua li sanh t trong v s kip, lin suy ngh ta s cng b-tt lm nhn duyn. Li na, B-tt cha c su dy, nn ch sanh ra, chng sanh u n knh ngng B-tt, mong nh li ch su nng. Nu thy B-tt x th mng, thi nguyn ta s cng B-tt lm cha m, v con, quyn thuc, v

c sao? V bit tp gn ngi thin, c tng ch cng c. V nh cha nhiu hng, hi thm cng nhiu: nh B-tt i trc lm thi t ca quc vng, thy ngi ci Dim-ph- ngho cng, mun tm ngc Nh , i vo bin ln, i n cung Long vng, rng thy thi t oai c th diu, lin ng dy nghinh n, mi n trc cng dng m hi rng: lm sao t xa n c? Thi t p: ti thng xt chng sanh ci Dim-ph-, nn mun tm ngc Nh cu gip. Rng ni: hy li cung ti th cng dng mt thng, ri ti s cho. Thi t lin mt thng, v Long vng tn thn a vn, rng lin cho ngc. Ngc nh ny, c th ma xung mt do tun (khong 12 km). Rng ni: thi t c tng, khng lu s lm Pht, ti s lm t a vn nht. Khi y, thi t li i n mt cung rng khc c ngc, ma xung hai do tun. Hai thng v rng tn thn nng lc thn thng. Rng ni Thi t khng bao lu s lm Pht, ti s lm t thn tc nht. Li i n mt cung rng khc c th ngc, ma xung ba do tun. Ba thng v rng tn thn tr tu. Rng ni Thi t khng bao lu s thnh Pht, ti s lm t tr tu nht. Cc rng cho ngc xong ni: khi ngi ht th mng, ngc em tr li ta, B-tt ha li. Thi t c ngc, i n ci Dim-ph-, mt ngc ma n ung, mt ngc ma y phc, mt ngc ma by bu, li ch chng sanh. Li nh B-tt Tu-ma-, trng thy Pht Nhin ng, B-tt lin i theo ngi con gi tn Tu-la-b hi mua nm cnh hoa, ngi con gi khng chu bn, b-tt lin em nm trm tin vng, c mua nm trm cnh hoa, ngi con gi vn khng bn m li giao c rng: nguyn ti i i lm v ng, ri s bn cho. B-tt cn ly hoa cng dng Pht, nn ha li. Li B-tt Diu Quang, c ngi con gi ng trng gi thy thn Btt c 28 tng, sanh tm i knh, ng di ca. B-tt i n, ngi con gi lin ci ngc lu ly ni c, vo trong bnh bt ca B-tt, tm nguyn

rng: ti s i i lm v ngi ny. Ngi con gi ny trong 250 kip, nhm cc cng c, sau sanh gia hoa sen trong vn ca dm na H kin. H kin nui lm con gi (t tn l H c), n nm 14 tui, n cng, th tr, u y . By gi c vua ci Dim-ph-, tn l Ti ch, thi t tn l c ch, c tm i bi, thng ra khi ca thnh vo vn du ngon, cc dm n dn o ca tn, Thi t c ch ri cc vt bu, y phc, m thc, th nh rng ma, khng ch no khng khp. Ngi con gi H c thy thi t, t to ca k m tn dng thi t, con mt i luyn chm nhn cha tng nhp nhy, t pht nguyn rng: vic th gian ti u bit ht, xin em thn ti dng cp thi t. Thi t hi: ngi thuc v ai? Nu c thuc v ai, thi chng phi nn nhn. By gi dm n H kin p li Thi t: a con gi ti y nm, thng, ngy, gi, n sanh ra ng vi thi t. a con gi ny chng phi t trong bng ti sanh ra. Sng sm ti vo vn, thy trong hoa sen c b gi ny sanh ra, ti nhn nui lm con gi, ch v ti m khinh hn a con gi ny. a con gi ny gii 64 iu, khng iu g khng y , n cng, m thut, kinh th, phng thuc, thy u thng sut. Thng c lng h thn, ni tm trung trc, khng c tt , khng tng t dm. Con gi ti o c oai nghi nh vy, Thi t hn nn nhn ly! Thi t c ch tr li vi ngi con gi: ch! Ti pht tm V thng Chnh ng Chnh gic, tu o B-tt, khng c yu tit g, quc ti v con, voi nga by bu, nu c ai n xin, ti khng tri h. Nu con trai con gi ca ngi sanh ra, v chnh thn ngi, nu c ngi xin, ti s cho h, ch sanh lo bun hi hn. Hoc c khi ti b ngi i tu, lm t Pht, tnh ch ni rng, ngi cng ch su. Ngi con gi H c p: gi s la a ngc thi n chy nt thn ti, ti khng bao gi hi hn. Ti cng khng phi v dm dc vui chi m n lm thn ho ti ch v khuyn tr V thng Chnh ng Chnh gic, cho nn phng s chnh s. Ngi con gi li tha vi B-tt rng: m qua ti mng thy thn Pht Diu Nht ngi di gc i th, nn cng nhau n chim ngng.

Thi t thy ngi con gi oan chnh, li nghe ni c Pht xut hin. V hai l nn ln mt xe cng i n ch Pht. Pht thuyt php cho nghe, thi t c v lng mn -la-ni, ngi con gi c tm ch iu phc. By gi thi t ly nm trm hoa bu cng dng Pht, cu V thng Chnh ng Chnh gic. Thi t tha vi ph vng rng: con gp c thn Pht Diu Nht m c thin li ln. Ph vng nghe ri, b vt i trng em cho thi t, ri cng vi ni cung quan thuc, nhn dn trong nc, i n ch Pht. Pht thuyt php cho nghe, vua chng c -la-ni. n ht thy php khng ti. Khi y vua suy ngh: khng th ly php th tc nhip tr quc , hng th ng dc m c th c o. Suy ngh nh vy xong, lp c ch thi t lm vua, xut gia cu o. By gi thi t vo ngy rm, c su th bo ng n. Ngi v tn H c bin lm n bu. Nhn duyn nh vy, trong kinh Bt kh t ngh c ni rng. Cho nn bit thin nam t, thin n nhn, nguyn i i lm cha m, v con, quyn thuc B-tt. Kinh: By gi tri T thin vng cho n tri A-ca-ni-sc, u rt hoan h, ai ny t ngh rng: chng ta hy lm phng tin, khin Btt xa la dm dc, t khi mi pht tm, thng lm k ng chn, ng cho chung hi vi sc dc. Nu hng th ng dc, cn chng ngi sanh ci Phm thin, hung g V thng Chnh ng Chnh gic. V vy, X-li-pht! B-tt ma-ha-tt dit dm dc xut gia nn c V thng Chnh ng Chnh gic, ch chng phi khng dt. Lun. Hi: Ch thin c sao nguyn nh vy?

p: Trong th gian, ng dc l nht, khng ai khng a thch. Trong lc dc, xc dc l nht, n tri buc tm ngi, nh ngi b rt xung bn su, kh th vt khi, v vy ch thin phng tin khin B-tt xa la dm dc. Li na, nu hng th cc dc khc, vn khng mt tr tu, cn khi hi hip dm dc, thn tm hoan m, khng cn tnh gic, t chm m su. V vy ch thin lm cho B-tt xa la. Hi: Lm sao khin xa la? p: Nh B-tt Thch-ca Vn trong cung vua Tnh-phn, mun ra ngoi thnh o xem, ch thin Tnh c, ha lm ngi gi, bnh, cht, khin tm kia chn. Li khin na m, thy cc cung nhn k n l hnh xu x bt tnh, nc bt mi chy ra, phn i ba bi, B-tt thy ri lin sanh gh chn. Hoc c khi ch thin khin ngi con gi sanh c tm k, chng bit n c, c khu di tr, khng bit tnh xt. B-tt thy ri lin sanh nim ngh rng: thn tuy t ngi m tm n tht ng ght, lin xa b n. Mun khin B-tt t khi mi pht tm, thng lm hnh ng chn, khng hi cng sc dc, v c sao? V dm dc l gc cc th kit s. Pht dy: th ly dao bn ct t thn th, khng nn hi cng n sc, dao ct tuy kh, khng a ng c, cn nhn duyn dm dc phi chu kh a ngc trong v lng kip s. Ngi hng th ng dc cn khng c sanh ci Phm thin, hung g c V thng Chnh ng Chnh gic. Hoc c ngi ni: B-tt tuy hng th ng dc, tm khng m trc, khng chng ngi o, v vy nn Kinh ni: hng th ng dc, cn khng c sanh ci Phm th. Phm th l ni v th chng sanh u c sanh n , song ngi hng th ng dc, ch thng ng c cn khng c sanh, hung g V thng Chnh ng Chnh gic, l ni vn khng c li mun c. V vy B-tt nn lm k ng chn tu hnh phm hnh, s c V thng Chnh ng Chnh gic. B-tt phm hnh khng nhim trc th gian, nn mau thnh B-tt o. Nu ngi dm dc, th nh keo sn, kh th la c, v c sao? V

thn hng th dc lc, r dm dc cng su. Cho nn trong php xut gia, dm dc ng u, li cng nng. Kinh: X-li-pht bch Pht rng: Th Tn! B-tt ma-ha-tt cn phi c cha m, v con, thn tc, tri thc chng? Pht bo X-li-pht: hoc c B-tt c cha m, v con, thn tc, tri thc. Hoc c B-tt t khi mi pht tm dt dm dc, tu phm hnh ng chn, cho n khi chng c V thng Chnh ng Chnh gic, khng phm sc dc. Hoc c B-tt do lc phng tin, th ng dc ri, xut gia c V thng Chnh ng Chnh gic. Lun. Hi: Ba hng B-tt y, hng u nh ngi th gian, th ng dc ri sau mi la b i tu, chng c gic ng. Hng th hai c i cng c kin c, khi mi pht tm dt dm dc, cho n khi thnh Pht. Hng B-tt ny hoc l php thn, hoc l php thn, hoc l nhc thn, hoc la dc, hoc cha la dc. Hng th ba l B-tt php thn thanh tnh, c v sanh php nhn, tr su thn thng, v gio ha chng sanh nn cng vi chng sanh ng s nhip th h. Hoc lm Chuyn lun thnh vng, hoc lm vua Dim-ph-, Trng gi, St-li, ty theo ch cn m lm li ch. Kinh: Th nh huyn s, hoc t huyn s, kho bit cch huyn, huyn lm ra ng dc, cng nhau vui chi trong , ngi ngh sao? Ngi y i vi ng dc, tht hng th chng? X-li-pht tha: tha khng, bch Th Tn. Pht bo X-li-pht, B-tt ma-ha-tt dng lc phng tin ha lm ng dc, th vui trong , thnh tu chng sanh, cng li nh vy. B-tt ma-ha-tt y khng nhim ni dc, m dng cch ch bai ng dc, dc l bng chy, dc l u c, dc l hy hoi, dc nh l k on. Th nn X-li-pht, nn bit B-tt v chng sanh m hng th ng dc. Lun: Hi: Trong ba hng B-tt, sao ch nu ring mt hng B-tt ra v d? p: Hng th nht ng nh thng l con ngi, khng dt dm dc. Hng th hai thng dt dm dc, tu tnh hnh. Hng th ba cng tu tnh hnh m hin th dm dc. V ngi khng hiu nn nu lm v d.

Hi: C sao khng ly chuyn mng, bin ha... lm v d? p: Cnh mng chng phi do nm cn bit c, ch ni tm nh tng sanh ra, ngi do nm cn trng thy bin mt v thng, c th hiu c, cnh bin ha, tuy nm cn bit c, m ngi trng thy rt t. Pht v chng sanh c th v s huyn l iu chng sanh tin cho nn nu lm th d: nh huyn s dng huyn thut hin ra vic hy hu gia mi ngi, khin h hoan h. B-tt huyn s cng nh vy; dng thut nm thn thng ha lm ra ng dc gia chng sanh, cng nhau vui chi m ha chng sanh. Chng sanh c hai hng: ti gia v xut gia. V hng xut gia nn hin thn Thanh vn, Bch-chi Pht v cc thy ngoi o xut gia. Hng ti gia hoc c ngi thy ngi xut gia m c , hoc thy ngi ti gia ng th ng dc m c ha . B-tt thng ly cc nhn duyn ch bai ng dc nh: dc l bng chy. Khi n cha mt th la ba c chy, khi n mt th la v thng chy. Hai la u chy, nn gi l bng chy, chng lc no vui. Dc l u c: ch Pht, B-tt, A-la-hn, cc ngi la dc, u cho l u hn. V nh ngi thy ch n phn, khinh hn m thng xt, n khng c n ngon, m n bt tnh. Ngi hng th ng dc cng nh vy. Khng c ci vui ni tm la dc, m cu ci vui ni sc dc bt tnh. Dc l hy hoi: v m m ng dc, vua tri, vua ngi, nhng ngi giu sang mt nc nguy thn u do ni . Dc nh k on, lm mt thin li ca ngi, cng nh k th khch, b ngoi nh thn thin m trong tm th m hi. Ng dc nh vy lm tan mt thin tm, cp tu mng ngi. Ng dc sanh ra, chnh l ph hoi cc thin, hy bi c nghip. Li bit ng dc nh li cu git c, nh by hi nai, nh n t chy con thiu thn, cho nn ni dc nh k on. Ci kh ca k oan gia, khng qu mt i, v m m ng dc, a ba ng c, chu kh c v lng. Kinh: X-li-pht bch Pht: B-tt ma-ha-tt lm sao hnh Btnh ba-la-mt?

Pht bo X-li-pht: B-tt ma-ha-tt khi hnh Bt-nh ba-lamt, khng thy B-tt, khng thy danh t B-tt, khng thy Bt-nh ba-la-mt, cng khng thy ta hnh Bt-nh ba-la-mt, cng khng thy ta khng hnh Bt-nh ba-la-mt, v c sao? V B-tt, danh t Btt tnh khng, trong khng, khng sc, th, tng, hnh, thc cng khng c khng. Khng tc l sc, sc tc l khng; khng tc l th, tng, hnh, thc; th, tng, hnh, thc tc l khng, v c sao? Xli-pht ch c danh t gi l B-, ch c danh t gi l B-tt, ch c danh t gi l khng, v c sao? V tht tnh cc php, khng sanh, khng dit, khng nh, khng sch, B-tt ma-ha-tt hnh nh vy, cng khng thy sanh, cng khng thy dit, cng khng thy nh, cng khng thy sch, v c sao? V danh t l php do nhn duyn ha hp lm ra, ch phn bit c tng gi danh ni. Th nn B-tt ma-ha-tt, khi hnh Bt-nh ba-la-mt, khng thy tt c danh t, khng thy nn khng m. Lun: Hi: Vic y, trn kia X-li-pht hi, sao nay cn hi li? p: Trc kia nhn Pht dy mun em nht thit chng bit nht thit php, thi nn hc Bt-nh ba-la-mt" cho nn hi, ch chng phi t hi. Li na, X-li-pht nghe trn kia tn thn cng c Bt-nh, tm hoan h tn trng Bt-nh cho nn hi lm sao c th tu hnh, nh ngi bnh nghe tn thn thuc hay, lin hoi lm th no c th ung. Hi: Trc hi tr php khng tr. Hnh n ba-la-mt, ngi cho, ngi nhn, ti vt u khng th c c, nh vy l hnh Bt-nh, sao nay cn hi hnh? p: Trn hi chung cc Ba-la-mt, y ch hi Bt-nh, trn rng tn thn Bt-nh l ch, y hi thng s tu hnh Bt-nh. Li na, trn tuy tn thn rng Bt-nh ba-la-mt, hi chng ng thi kht ngng mun c. Cho nn X-li-pht v chng sanh nn hi cch hnh Bt-nh ba-la-mt. Cng c Bt-nh ba-la-mt v lng v tn, tr tu Pht cng v lng v tn, nu X-li-pht khng hi thi Pht tn thn khng ngng, nu X-li-pht khng hi, thi khng c l do, nn khng th ngng.

Hi: Cng c Bt-nh tn trng, nu Pht tn thn rng ri, c g khng c? p: Tn thn Bt-nh, ngi nghe hoan h tn trng tng trng phc c, nu nghe ni Bt-nh thi tng trng tr tu. Khng ch do phc c c th thnh Pht o, cn phi c tr tu mi c thnh. Th nn khng phi ch tn thn m thi, ngi nghe tn thn, tm c thanh tnh, kht ngng mun c Bt-nh, nh v ngi kht m tn thn ung ngon, khng gii c kht, bn phi cho ung. Do cc nhn duyn nh vy, X-li-pht nay hi lm sao hnh Btnh. Hi: Nh ngi c mt thy, mi bit ch i n, vy sau mi c th i, B-tt cng nh vy, trc nim Pht o, bit Bt-nh, thy ri vy sau thn mi c th lm, nay c sao ni khng thy B-tt v Bt-nh. Nu khng thy th sao hnh c? p: Trong y khng ni thng khng thy, ch ni r khi vo Btnh qun, khng thy B-tt v Bt-nh ba-la-mt. Bt-nh ba-la-mt v lm cho chng sanh bit tht php nn xut hin v danh t B-tt ch l tn gi do cc nhn duyn ha hp, nh trong phm sau ni rng. Danh t Bt-nh ba-la-mt cng nh vy, do cc nhn duyn ha hp nn gi danh gi l Btnh ba-la-mt. Bt-nh ba-la-mt l gi danh, nhng c th ph cc h lun, v n khng c t tnh nn ni chng th thy, nh la t cc duyn ha hp gi danh l la, tuy khng c tht m th t vt. Hi: Nu vo trong Bt-nh ba-la-mt khng thy, khi ra lin thy,lm sao tin c? p: Trn kia ni Bt-nh v tht php m xut hin, y l c th tin, ra khi Bt-nh ba-la-mt th khng tht, nn khng th tin. Hi: Nu vo trong Bt-nh khng thy, ra khi thi thy, nn bit nh vy chng phi thng khng, ch v do lc Bt-nh cho nn khng? p: V theo php th tc nn ni hnh gi vo Bt-nh ba-la-mt, v h lun v cc php qun dt, nn khng ra khng vo. Nu cc hin thnh

khng dng danh t ni, thi khng th gio ha phm phu. Nn nhn ngha, ch chng nn chp vo ng ngn. Hi: Nu trong Bt-nh qu ht thy php khng, c g trong y trc ni chng sanh khng ph ng? p: i vi ngi mi u nghe Bt-nh khng c ni ht thy khng. Ng, khng dng nm cn tm c, ch do c tng phn bit sanh tng ng, khng m bo c. Li trong cn, khng c duyn nht nh, ch do c tng phn bit in o nn i vi nm un trng khng, sanh ra tng ng, nu nghe ni v ng, thi d hiu c. Cc php sc... chnh mt hin thy, nu lc u m ni sc khng, khng c, thi kh c th tin. Nay trc tin ph ng, tip ph ng s; ph ng, ng s ri, thi ht thy php u khng, nh vy la dc, gi l c o. Li na, Bt-nh ba-la-mt, khng c php nht nh, nn khng thy ta hnh Bt-nh, khng thy ta khng hnh Bt-nh. Nh phm phu khng c Bt-nh, nn gi l khng hnh. B-tt thi khng nh vy, ch hnh khng Bt-nh, cho nn khng thy khng hnh. Li na, Pht l vua php, xem thy tr cc B-tt khc rt t, xen ln cc kit s, khng gi l hnh, v nh quc vng tuy c mt vt t, khng gi l c. Pht cng nh vy, dy cc B-tt tuy c hnh cht t khng gi l hnh. Li na, ngi tu hnh Bt-nh ba-la-mt, th sanh tm kiu mn ni ta c Bt-nh ba-la-mt, th ly tng y. Nu khng hnh th tm sanh gii i m m lng u no. Th nn khng thy ta hnh cng khng hnh. Li na, khng thy ta hnh Bt-nh ba-la-mt thi ph chp trc hu kin, khng thy ta khng hnh Bt-nh ba-la-mt, thi ph chp trc v kin. Li na, khng thy ta hnh Bt-nh ba-la-mt thi ngng h lun cc php, khng thy ta khng hnh thi ngng tm gii i; v nh ci nga, mau thi g li, chm thi roi nh. Nh vy phn bit hnh cng khng hnh.

Li na, Pht t ni nhn duyn rng, B-tt danh t, B-tt tnh khng, trong y tuy ch ni danh t B-tt khng, m nm un cng khng. Trong khng khng sc, la sc cng khng khng; khng l php khng, trong php khng, khng c mt my may php, hung g c sc th. Khng cng chng la sc, v c sao? V ph sc nn c khng, lm sao ni la sc c! Th, tng, hnh, thc cng nh vy, v c sao? V Pht li t ni nhn duyn rng, ch c danh t gi l B-, ch c danh t gi l B-tt, ch c danh t gi l khng. Hi: Trc kia ni vic y, nay sao cn ni li? p: Trc kia ni khng thy B-tt, khng thy danh t B-tt, khng thy Bt-nh ba-la-mt, nay ni khng thy nhn duyn y, ngha l ni ch c danh t gi l B-, ch c danh t gi l B-tt, ch c danh t gi l khng. Ngha ch B-tt trn kia v B-tt y ng. Danh t Btt thi nh trong chng B-tt ni. Bt-nh ba-la-mt chia lm hai phn: thnh tu gi l B-, cha thnh tu gi l khng. Tht tng ca sanh l khng th c c nn gi l v sanh, v c sao? V hoc trc sanh sau c php, hoc trc php sau sanh, hoc sanh v php cng mt lc, u khng th c c. Nh trc ni: khng sanh nn khng dit, nu php khng sanh khng dit nh h khng, th lm sao c nh c sch, v nh h khng, mun nm ma khng t, la t khng chy, khi khng dnh, v c sao? V vn t v sanh. B-tt qun c nh vy, khng thy la php chng sanh chng dit y, li c php sanh dit, nh sch, v c sao? V Pht t ni nhn duyn rng ht thy php u do c tng phn bit nhn duyn ha hp nn cng ni danh t. Bt kh thuyt l tht ngha, cn kh thuyt u l danh t. B-tt hnh Bt-nh ba-la-mt, khng thy ht thy danh t, trc ch lc ni danh t l, B-tt, danh t B-tt, Bt-nh ba-la-mt, danh t B. Nay ni rng ht thy danh t, u khng th thy, khng thy nn khng m, khng m v khng th c c. Nh trong cc con mt, con mt tr tu nht. B-tt dng tu nhn tm khp khng thy, cho n khng thy mt php vi t, th nn khng m. Hi: Nu B-tt khng m ht thy php, ti sao khng c vo Nit-bn?

p: Vic y ni nhiu ni, nay trong y lc ni: v tm i bi, v mi phng Pht h nim, v bn nguyn cha trn, v lc Tinh tn bala-mt, v Bt-nh ba-la-mt v phng tin hai s ha hp, c gi l khng m ni khng m. C cc nhn duyn nh vy, nn ni B-tt tuy khng m php m chng vo Nit-bn. (Ht Phm Dng bt th 2) (cn thiu ) t chng 47 --o0o -Ht Tp 2

You might also like