You are on page 1of 135

DUY THC HC

Tu Quang
Huyn-C Pht-Hc-Vin
Ngun
http://www.quangduc.com
Chuyn sang ebook 14-6-2009
Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com
Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org
Mc Lc
p-dng : TU DUY-THC
Phn Th Hai - LC-S V DUY-THC-HC
Phn Th Ba - THNH-LP DUY-THC
ON I - MC-CH
ON II - AI LP RA DUY-THC ?
ON III - DUY-THC L G ?
ON V - NI RING V PHT-ST CA PHT THCH-CA, TC L CI SAB TH GII NY
ON VI - NG V MT CHNG-SINH
Phn Th T - TM THC
ON I - CHIA 8 THC
ON II - TU-CHNG
ON III - NG-NGHIP V BIT-NGHIP
ON IV - K TN 8 THC
Phn Th Nm - VO
ON I - TN B SCH NY
ON II - Nguyn-Nn
ON III - PH CHP
Phn Th Su - NI CHUNG.
ON I - GI-THUYT: NNG-BIN, S-BIN
ON II - GII-THCH NG V PHP.
ON III - CC TNG U NNG NI THC
ON IV - V PHN-BIT
ON V - GI V THC
Phn Th By - CHP NG V PHP
ON I - NG CHP
ON II - PHP CHP
Phn Th Tm - NNG-BIN THC
ON I - NI CHUNG BA LOI
ON II - NHN-QU NNG-BIN THC
Phn Th Chn - THC TH TM
ON I - TNG NNG-BIN TH NHT
ON II - A-LI DA THC

ON IV - NHT-TH-CHNG
ON V - CHNG T
ON VI - SU IU-KIN CA CHNG T
ON VII - HUN-TP
ON VIII - S-DUYN: CNH
ON IX - TM-S
ON X - V-PH, V-K
ON XI - HNG-CHUYN
ON XII - A-LA-HN X
ON XIII - SAO BIT THC NY C?
Phn Th Mi - THC TH BY
ON I - TNG NNG-BIN TH HAI
ON II - MT-NA : T-LNG
ON III - S-Y
ON IV - S-DUYN
ON V - TU-LNG LM TNH-TNG
ON VI - TNG-NG VI TM-S
ON VII - NHIP V HU-PH, V-K
ON VIII - BUC THEO CH S-SINH
ON IX - X
Phn Th Mi Mt - SU THC TRC
ON I - TNG NNG-BIN TH BA
ON II - SU THC : LIU-CNH
ON III - NHIP V BA TNH
ON IV - TM-S
ON V - BIT-CNH TM-S.
ON VI - THIN TM-S
ON VII - PHIN-NO
ON VII - TY PHIN-NO
ON IX - BT-NH TM-S
ON X - HIN-KHI
Phn Th Mi Hai - L-DUY-THC
ON I - DUY THC
ON II - DO U SINH PHN-BIT?
ON III - BN DUYN
ON IV - MI NHN
ON V - NM QU
ON VII - TP-KH
ON VIII - TNH-PHP NI-LUN.
ON IX - BA TNH
ON X - BIN-K S-CHP
ON XI - Y-THA-KHI-TNH.
ON XII - VIN-THNH-THT
ON XIII - KT LUN V BA TNH
ON XIV - BA KHNG TNH
Phn Th Mi Ba - TU-HC

ON I - TU-CHNG
ON II - HAI CHNG TNH I THA
AN III - NG NHP 5 V DUY THC
ON V - V T LNG
ON VI - V GIA HNH
ON VII - V THNG T
ON VIII - V TU TP.
ON IX - CHUYN-Y
ON X - BN TR.
ON XI. - KT V V TU-TP.
ON XII - V CU-CNH.
Phn Th Mi Bn - TNG-KT-LUN

---o0o--LI NI U
Duy-Thc-Hc l mt nghnh hc rt su-sc, un-sc, v rt danh-ting
trong o Pht. l tm-l-hc ca Pht-Php, gip chng-sinh, d b
tu-tin. Duy-thc thuc v Php-Tng, tc l phn-tch, l-lun, chia phn,
on, phn-minh nh khoa-hc ngy nay.
y l quyn sch u- v Duy-Thc. Phn ln l bn dch b
Thnh-Duy-Thc Lun ca Tam-Tng Php-S Huyn-Trang, i ng,
bn Trung-Hoa. B ny c coi l b sch y- nht v Duy-Thc t
xa n nay.
Dch-gi, c Tr-, l mt hoc gi uyn-bc, li lc v Pht-Php, mt
tm-hn b-tt rng-ri, v-tha. C l Tn-S ca cc Thng-Ta ThchTr-Tnh, Thch-Thin-Siu, Thch-Thin-Hoa, Thch-Tr-Quang, ThchThin-Ha, Thch-Thin-Minh v Thch-Huyn-Quang.
Nm 1948, C mang ht kinh-nghim mt i tu hc, truyn-dy cho ti
v Pht-Php, v Nhn-Minh, v dch vi ti b kinh Lng-Nghim v
b Thnh-Duy-Thc-Lun . C C cn-dn ti, v ti c ha vi C, l
s mang truyn-b hai b trn cho th-h tng-lai.
Nay, tr ngha C, theo gng v-tha ca C, ti tung hai b sch ny
ra bn phng, tng Pht-T nhng ngun nh-sng p- ca Chn-l.

Nhng ch cao-siu, uyn-o ca Duy-Thc-Hc, v cng l ca PhtPhp, nhng iu m hu ht cc T-S Vit-Nam, Trung-Hoa v thgii b-tc, li Do C Huyn-C ch dy.
C Huyn-C l mt B-Tt bc-hc, nhiu kip tu-chng, tm-hn
cao-thng, thanh-tnh, t-bi. Ci hc ca C bao-trm Php-Tnh v PhpTng, bao-trm Chnh-Php v Duy-Thc, Nhn-Minh. C nghin-cu
hng trm b Duy-Thc khc nhau trng Vin-ng Bc-C H-Ni. C
pht-minh ra nhiu iu mi l v Nhn-Minh, Duy-Thc. C thnhlp Duy-Thc-Hc, s-nghip m t i Pht Thch-Ca n nay, ch c mt
t T-S nhu Huyn Trang, Khuy-C, C-Bin lm ni.
cho quyn Duy-Thc-Hc ny c y-, v l cn-bn cho
Duy-Thc-Hc, ti a vo nhiu ti-liu qu-bu ca C Huyn-C, lp
mt h-thng v-i cho Duy-Thc-Hc Vit-Nam, cho Duy-Thc-Hc thgii.
c-mong quyn sch ny s gip nhiu cho Pht-T.
---o0o--Phn Th Nht - TNG-QUT V DUY-THC-HC
Trc khi nghin-cu quyn Duy-Thc-Hc , ta th tng-qut cc iu
ct-yu trong sch ny.
***
Duy-thc-hc thnh-lp trn cn-bn:
- Thc bao-trm ht mi s vt trong php-gii bao-la, trn khong
thi-gian
v-tn.
Mun tin vic hc, ta hy gi-lp, chia lm hai phn chn, vng:
-V mt VNG : Thc l tr-bit hp-hi, nng-cn ca chng-sinh.
-V mt CHN : Thc l tr-bit tuyt-i, bao-trm php-gii ca
Pht.

Cng gi l tr, l chn-tm, l Chn-l v.v


***
Nay ta ng v mt vng, nghin-cu v vng thc ca chng-sinh.
Tnh c-bit ca thc l : PHN-BIT.
Phn-bit mnh, ngi, ln, b, tt, xu v.v
Phn-bit cnh.
i vi thc l b trong, cnh l b ngoi.
***
Mun tin vic hc, ta chia thc lm 8 phn :
l 8 thc :
-5 thc u
-Thc th 6.
-Thc th 7.
-Thc th 8.
***
Nm thc u, chng ta bit rt r. Khoa-hc ngy nay gi l ng-quan.
l cc phm-vi thy bit ca mt, tai, mi, li v thn-th.
Mt nhn. Ci g mt thy, gi l TRN, hay CNH. V-d nh l mc.
Mt gi l CN, tc l c-quan hot-ng thu hnh-nh. L mc l
CNH hay l TRN. Ci bit l mc l THC ca con mt, hay l NHNTHC.
Thn s-m, ng chm. Nht l tay s s-vt bit nhn, trn, nng,
lnh, mm, cng v.v.. V d tay s ci mt bn. Tay s l CN. Mt bn l
TRN. Ci cm gic trn, lnh l THC, ni r hn l TRN-THC.

Vy chng ta nng vo ng-quan bit s-vt.


***
Cn thc th 6, l t-tng, phn-bit, so-snh, suy-lun, ngc ging
thi-gian tm nhn, xui dng tm qu. Suy t hp n rng, t gn n xa.
l -THC.
-thc giao-thip vi 5 thc trn, bao qut c s-vt. Tng qut cc iu
tai nghe mt thy hiu r s-vt.
Cn ca -thc, gi l . Tc l c thn-kinh-h c lin-quan n ci
bit, n tr thng-minh. Trn ca -thc, gi l PHP, tc l s-vt. Mt
php tc l mt s-vt. Vt c th c hnh hay v-hnh, nh nhng ttng thm-kn trong lng ngi.
Nhn-loi ngy nay nng vo -thc tm hiu s-vt, xy-dng
cuc-i, lm ch v-tr.
-thc ngy nay pht-trin qu ng.
Tm-li, 6 cn l : nhn, nh, t, thit, thn, ; tc l : mt, tai, mi,
li, thn v .
Su trn l : Sc, thanh, hng, v, xc v php ; tc l : Nhng hnh
nh mt thy ; nhng ting ng, tnh tai nghe ; nhng mi ngi ; nhng v
li nm ; nhng cm-gic tay v thn s-m, ng-chm. ; nhng s-vt
bit.
Tc l : Cc phm-vi thy bit ca mt, ca tai, ca mi, ca li, ca
thn, ca .
***
Khoa-hoc. V tiu-tha ch bit 6 thc trn. Pht v cc b-tt cn bit
cc thc th 7 v th 8. Khi tu-chng ln cao, mi bit c hnh-tng
ca thc th 7.

Thc ny chuyn v CHP NG. V nh con c c bo-bo bm ly v


c ca mnh, cho l c cuc i, c v-tr. Qu-bu lm, khng dm di ra
bao gi.
Thc th by thm-thm chp ng, qu yu ng, tn-th ng, nn gi
cht ly, khng dm di ra.
N hay so-snh, khi ra yu-ght thin-lch, v nh ngi nh-nhen, va
ch-k, va hay ghen-ght, va tham-lam, va keo-kit, ch mun v v
mnh.
C tu-chng cao, t A-la-hn tr ln, mi thot khi n-l cho thc
ny.Khi cn l chng-sinh, ta b n rng-buc. Vy nn bit chnh n lm ta
kh. ng a-tng binh n, m n-l mi cho n, khng bao-gi gii-thot
c.
Ci gc kh-no, ci gc ti-li, ci gc m-lm, chnh l thc th by.
Ta bit th, tm cch gii-thot khi thc ny, khng chu n li ko.
Hy i ngc vi n chng gii-thot. l : qun tr-v-phn-bit.
***
Pht li bit mt thc na, l thc th 8.
Thc ny rt nh-nhim. C Pht mi bit c. Thc ny chuyn-ch
v CHA-NHM. N c cc ht ging ca tt c s-vt trong cc ci.
Cc ht ging do HUN-TP m pht-trin. HUN ngha l p. V
nh ch cnh hoa. Ch m hng thm ca hoa.Ni rng ra, l nhhng ca hon-cnh. Hon-cnh hay, ta c hay, Hon-cnh d, ta chu
nh-hng d.
TP l tp mi thnh thi-quen. a tr tp nhn, tp ni, tp i, tp
vit, tp c, tp cho, tp suy-ngh, tp l- v.v.
Chng-sinh tp bao th thnh thi quen. Nhng, nn nh, ta c cc
ht ging sn c t bao kip trc, nn nay tp mi chng tho. ch nu
khng tp lu lm.

V d con g con, n va trng chui ra, bit chy i tm mi, bit


m ht thc, bit chy trn trc nguy-him.
V d con cp nh, tuy tp bt mi, nhung ti nng, khuynh-hng
sn c t cha truyn con ni.
***
Vy thc th tm v nh ci kho. Cc ht ging nm trong . Cnh
ngoi v cc thc trc c hun-tp ci g, n gi ci . Nu c honcnh tt, cc ht ging tt pht-trin, pht-trin mi, thnh hin-hnh, v
hin-hnh li pht-trin chng-t.
Mt ngy kia, ta s hon-ton hin-hnh Pht.
Thc t 8 ch l ci kho, cha gi chng-t. Cn anh chp l thc th 7,
v nh ngi gi kho, khng cho ai ly ci g trong kho ra.

***
p-dng : TU DUY-THC
1. - TU THEO CN.
bit r th, ta p-dng tu, li-ch cho ta. Hy tu theo cn.
Cn khng phn-bit. V-d : con mt nhn l mc. Trong thi-gian rt
ngn u-tin, hnh nh l mc vo con mt. Con mt nhn hnh-nh ,
nhng cha phn-bit.
Sau anh thc th 6 mi nm ly m phn-bit so-snh th
Ri anh thc th 7 mi sinh ra yu, ght, ch, khen v.v
Vy tu theo cn, nh a tr s-sinh, rt ngy-th, khng phn-bit,
ngy cng trong sch.
Nh gng soi cc vt. Soi m khng phn-bit. C quan-st nh th,
khng b n-l cho thc th 6 v thc th 7.

Thi-quen ny pht-trin mi, ta s tu-chng, s gn chn-l. V mt ta


trong-sch, thy s-thc ca s-vt, tc l gn chn-l.
Ci bit cha b cc thc th 6 v th 7 lm xuyn-tc theo nghip ca
chng.
***
2. - TU THEO HIN-LNG.
Tu nh th l tu theo hin-lng, theo trc-gic. Tr bit trong sng, nh
gng soi vt. Khng c phn-bit. Cng ngy cng trong, cng thun, cng
gn chn-l.
***
3. - TU THEO TR KHNG PHN-BIT.
Tu nh th tc l tu theo tr khng phn-bit.
Thi-quen khng phn-bit i ngc vi thi-quen phn-bit ca hai
thc 6 v 7. N ngy cng gii-thot ta. Dn dn ta c tr khng phn-bit,
v tu-chng ln cao
***
4. XA-LA CHP NG V CHP PHP, XA-LA NNG, S.
Ta bit gc mi s kh, nguyn-nhn lun-hi sinh-t l anh thc th 7.
Thc ny chp ng.
Ri n thc th 6. Thc ny chp php, tc l cho s-vt thc c, ri
yu s-vt, n-l cho s-vt.
Ta hy qun : ly-huyn.
Xa-la ng va php. Mi s-vt u huyn. Ci g ta yu, ta qu, ta
thit-tha, cng l huyn. Xa la nng, s. Khng thy c mnh, c ngi, c
hay, d.
C xa-la nh th mi, s tu-chng.

***
Ta hy lun-lun i-ph vi thc th 7. N thm-thm chp ng.
Khi ta cha tu-chng n A-la-hn, n vn eo ta hoi.
Ta kh thot ni n xui-dc.
Vy hy -phng n tm cch honh-hnh.
Ta c yn-tr l bnh ta cn nng, cn phi cha, cn phi i-tr.
Ai bo mnh khng chp ng l nhm. V cu-sinh ng-chp rt nhnhim, rt kh tr.
l bnh lu i ca chng-sinh.
***
Trn y l nhng iu ct-yu tu theo duy-thc. Hc duy-thc c
ci li l bit r tm-l mnh v chng-sinh, khng lm bnh-vc bnh ca
mnh. Nh th gip nhiu cho s tu-hc.
Nhng khi ta c cn-bn v duy-thc, nn hc nhiu v php-tnh,
tc l cc kinh liu-ngha.
Mun hiu su quyn Duy-Thc-Hc ny, trc ht nn nghin-cu
b Pht gio1 c cn-bn v o Pht.
Ri nn nghin-cu kinh Lng-nghim , ta cng su hiu o.
Sau mi c quyn Duy-thc-hc3 , ny, mi hiu r-rng, v thm
cn-bn vng-chc v php-tng v php-tnh.
Li nn nghin-cu kinh Duy-ma-ct4 , bit rng thm v cc hnh
tu ca B-tt. Kinh ny cm-ha ta, lm ta cng thm cao-thng, trongsch, t-bi. Tm-hn cng m rng.

Ri pht-tm nghin-cu kinh Vin-gic5 , kinh cao nht, qu nht ca


o Pht, kt-tinh tt c gio-l ti cao ca Pht, v l-thuyt cng nh v
thc-hnh.
Th l ta c mt cn-bn rt vng-chc, su rng v o Pht. Ta c th
vng-vng tu hc, sinh.
---o0o--Phn Th Hai - LC-S V DUY-THC-HC
Lc Pht cn ti th, ging-dy v duy-thc trong nhiu b kinh
nh Lng-gi. Gii-thm-mt, i-tha a-t-t-ma, Lng-nghim v.v.
Khong 900 nm sau Pht c hai nh hc Pht li-lc l V-Trc v
Th-Thn lp ra duy-thc hc, thnh mt trong hai h-thng ln ca itha Pht-gio n-.
*
* *
Ngi V-Trc (Asanga) sinh khong cui th-k th 7 Ty-lch
Bc-n.
Ngi nhp-nh ln ci tri u-xut nghe B-tt Di-lc (Maitreya)
dy v duy-thc.
Ngi vit c nhiu sch. y l nhng tc-phm chnh, c
dch sang ch Hn :
Phn trc-tc ca ngi Di-Lc :
1)
2)
3)
4)

Du-gi s-a-lun (100 quyn). Ngi Huyn-Trang dch.


i-tha trang-nghim kinh lun .
Thp a kinh lun .
Trung-bin phn-bit lun

Phn trc-tc ca ngi V-Trc :


5)

Hin-dng thnh-gio lun (20 quyn). Ngi Huyn-Trangdch.


6)
Nhip i-tha-lun (3 quyn). Ngi Chn- dch.

7)

i-tha A-t-t-ma tp lun (7 quyn). Ngi Huyn-Trang


dch.
8)
Kim-cng bt-nh ba-la-mt-a kinh lun (3 quyn).
9)
Thun-trung-lun (2 quyn).
Cc b Du-gi s a-lun , Hin-dng thnh-gio-lun ,
nhip-i-tha-lun nghin-cu v duy-thc v nu thuyt A-li-da
duyn-khi .
*
* *
Ngi Th-Thn (Vasubandhu) l em ngi V-Trc.
Ngi vit rt nhiu sch. y l my b chnh trong s nhng b
c dch sang ch Hn :
1)
Duy-thc tam-thp-lun tng 1 quyn, ngi Huyn-Trang
dch.
2)
Duy-thc nh-thp-lun 1 quyn, ngi Huyn-Trang dch.
3)
i-tha bch-php minh-mn-lun , 1 quyn, ngi HuynTrang dch.
My quyn trn l cn-bn cho duy-thc-hc.
*
* *
Duy-thc-hc do hai ngi V-Trc v Th-Thn lp ra, trn-lan
khp n-.
Cho n th k th 6, trong khong 200 nm, c nhiu lun-s lilc xut-hin.
Ta c th k cc ngi Thn-Thng, Ha-Bin, c-Tu, Trn-Na,
An-Tu, Nan-, Tnh-Nguyt, H-php, Gii-Hin, Thng-Hu, Tithng-T, Tr-Nguyt.
l cc bc i-lun-s v duy-thc.
*
* *
Ngi Trn-Na (Dignga) cui th-k th 5 ngi Nam-n.

Ngi rt gii v nhn-minh, v lm mn hc ny rc-r.


Ngi vit nhiu b lun tuyn-dng duy-thc-hc.
*
* *
Ngi H-Php (Dharmapla) l hc-tr ca ngi Trn-Na.
Ngi vit nhiu sch, ng k nht l b Thnh-duy-thc-lun , 10
quyn, ngi Huyn-Trang dch.
B ny gii-thch b Duy-thc-tam-thp-tng , ca ngi ThThn.
Nay ngi Huyn-Trang cn-c b sch ca ngi H-php lm
chnh, v tng-hp 9 nh khc m dch thnh b Thnh-duy-thc-lun ,
Quyn sch ny l bn dch b trn, ca c Tr-.
C th ni y l cn-bn ca duy-thc-hc.
*
* *
Ngi Gii-Hin (Siladhadra) l -t Ngi H-Php.
Nm 636 ty-lch, ngi Huyn-Trang t Trung-Hoa qua n-, c
ngi Gii-Hin truyn cho duy-thc-hc.
*
* *
Ngi Huyn-Trang (600-664) c cng du-hc n-, mang ci hc
duy-thc chn-truyn v Trung-Hoa. Ngi chu-du khp cc nc n-,
mang c nhiu kinh sach qu v Trung-Hoa.
Ngi dch rt nhiu kinh, sch, gm 76 b, 1349 quyn.
ng k l b Thnh-duy-thc-lun , ca ngi H-Php, c coi
l mt trong nhng b gi-tr do ngi Huyn-Trang dch.

*
* *
Ngi Khuy-C (632-682) l -t li-lc ca ngi Huyn-Trang, cng
lm rc-r duy-thc-hc.
Ngi vit nhiu b sch gi-tr, ng k nht l b Thnh-duy-thclun thut-k (20 quyn).
*
* *
T y, duy-thc-hc trn-lan khp nc Trung-Hoa, ri sang Nht,
ri khp -ng.
Nht-bn pht-trin mnh m ngnh hc ny, v nay nghim-nhin l
nc ng u th gii v duy-thc.
*
* *
Vit-Nm mi xut-hin. mt Tam-Tng Php s li-lc, ci hc
uyn-bc, cao-thm, c th snh vi cc ngi Th-Thn, Huyn-Trang,
Khuy-C. l ngi Huyn-C.
Chng ti xin cng-b ti-liu qu bu ca ngi v thnh-lp duythc , trong quyn sch ny.
Ngi Huyn-C lm Pht-php rc-r trong thi-i nguyn-t ny.

---o0o--Phn Th Ba - THNH-LP DUY-THC


ON I - MC-CH
Hc duy-thc l bit r tm-l chng-sinh v mnh tin vic tuhc.

Khi bit ri, nn nghin-cu v php-tnh, tc l li hc tngqut, li Pht dy cc kinh liu-ngha nh Duy-ma-ct, Vin-gic v.v Tu
d v chng hn.
*
* *
ON II - AI LP RA DUY-THC ?
Duy-thc do Pht lp ra.
Pht tu-chng ri, mi bao c ht, nn thnh-lp tm-l hc
ca cc chng-sinh.
ng trn cao nhn xung, Pht mi bao-trm c ton phn vngthc ca chng-sinh.
*
* *
ON III - DUY-THC L G ?
Duy-thc ngha l : Khng ngoi thc .
Ta bit php-gii bao-la, trong cc th-gii, cc ci Pht nhiu
nh bi nh h-khng.
Ch Thc ch php-gii bao-la .
*
* *
Nay mun tin vic hc, ta th gi-lp, chia ra 2 mt chn, vng :

VNG

CHN

Mt vng l mt chng-sinh.
Mt chn l cnh-gii Pht.
Ch thc bap-trm c hai mt chn, vng .
Vy ch thc cng ng ngha vi ch tm .
Pht dng ch tm .
B-tt dng ch thc .
Li Pht ni, gi l kinh .
Sch B-tt vit, gi l lun .
*
* *
l ngha :
Tam gii duy-tm, vn php duy-thc
Tc l : Tm bao-trm ba ci, thc bao gm mun vt.
*
* *

NG-NGHIP V BIT-NGHIP
1)

V-tr bao-la, php-gii mnh-mong, trong c nhiu ci Pht,


nhu bi nh h-khng.
2)
tin vic hc, chia cc pht-st lm nhiu nhm.
Ta thy c ng, c bit :
a)
ng : ni chung cc nhm.
b)
Bit : ni ring tng nhm.
3)
C th chia ra t rng xung hp, th c ng c bit.
*
* *
4)
THNH-LP DUY-THC
Thnh lp trn hai cn-bn.
a)
ng-nghip
b)
Bit-nghip
*
* *
ON V - NI RING V PHT-ST CA PHT THCH-CA, TC
L CI SA-B TH GII NY
a)
ng : gm c sa-b th-gii.
Th-gii ny c ba nghn
(3000,000,000,000).
b)

nghn

triu

thi-dng-h

Bit :
I.Chng-sinh hu-tnh : gm cc chng-sinh c tr bit phnbit. Nhng chng-sinh ny thy bit ging nhau, c
nhiu im chung.
Cng chung mt ng-nghip.
II.Chng-sinh v-tnh : gm cc s-vt, c lin-quan n
chng-sinh trong Pht-st.

*
* *
I. CHNG-SINH HU-TNH LI L NG.
Khi ni gm c cc chng-sinh .
A)
B)

Nhn-loi : li l bit.
Cc loi khc : l bit.

C th chia mi, thy u c ng, c bit. :


-

Xt nhn-loi : l ng.
Nhn-loi c nhiu ging ngi : l bit
Mi ging ngi da trng, da vng, da en l bit.

Tri t ny c nhiu chu: , u, M, Phi, c v.v.


Mi chu l bit, tri t l ng.

Chia n tng dn-tc, tng nc, tng tnh, tng qun, tng
lng, thy u c ng c bit.

Cho n mt ngi, li c u, mnh, chn, tay, cc b my


tiu-ha, tun-hon, li chia bao b phn nh gan, rut v.v. chia
cho n cc t-bo. Thy u c ng, c bit.
*
* *
ON VI - NG V MT CHNG-SINH

Thc l ci bit hp-hi, nng-cn ca chng-sinh.


Nht-thit duy-tm to : u do thc bit m c chng-sinh, th
gii.

---o0o--Phn Th T - TM THC
BNH-LUN
Ngi gii duy-thc l ngi thnh-lp c duy-thc
Tt c phn trn y l ca tam-tng php-s Huyn-C truyn dy
cho ti. C Huyn-C l mt b-tt tu-chng cao, ci hc thng-sut itng, gii c kinh, lut, lun, php-tnh, php-tng, c thuyn-tn, mt-tn.
C nghin-cu hng trm b duy-thc, t ti ch huyn ca
duy-thc-hc.
Ngy xa, i ng, sau khi du-hc n-, Tam-Tng php-s
Huyn-Trang lp lng duy-thc . Cc nh bc-hc, lun-gia n-
khng ai ph c. Ngi em chn-truyn duy-thc-hc v Trung-hoa.
Hc tr ngi l php-s Khuy-C ni-tip v vang ci hc ca thy,
vit nhiu b duy-thc gi-tr, cn vt hn thy.
Nay, ngi Huyn-C li a duy-thc-hc ln cao mt tng na.
Khoa-hc, trit-hc ngy nay tin vt bc.
Pht-hc, ni chung, v duy-thc-hc, ni ring, phi cao hn hn
khoa-hc v trit-hc, mi xng ng s-mnh gii-thot chng-sinh.
Nh Pht-hc xut-chng lm rc-r Chnh php, nu cao
Chnh-php, l ngi Huyn-C.
Ngi lp thuyt duy-thc, khoa-hc khng ph c, trit-hc cng
th. Cho n mung i sau, vn minh loi ngi c cao n u, tr-tu loi
ngi c sng sut n u, khoa-hc c pht-minh bao iu k-th na,
cng khng sao ph c, vt c thuyt ny.
Th mi gi l : lp duy-thc
*
* *

ON I - CHIA 8 THC

1)
ng trn cao nhn xung : Pht thy ton phn vng-thc ca
chng-sinh.
2)

3)

Nay mun tin vic hc, chia ra lm nhiu phn khc nhau.
Chia lm tm phn
o
Cho tin vic hc, tm chia thc lm tm phn: bao gm
ht c c-tnh ca thc.
Lc u, lp su phn th : SU THC U : PHN-BIT
Tiu-tha ch bit 6 thc u.

4)

Sau lp thm hai thc :


a)
Thc th 7 v CHP NG,
b)
Thc th 8 v CHA NHM.

5)

Nh th l y- v tm-thc ca chng-sinh.

6)
Nm c cn-bn , sau mun chia lm my phn cng c,
min l :
a)
b)

Tin vic hc
y , khng thiu-xt.
*
* *
ON II - TU-CHNG

1)
2)
3)
4)

Lc u, ph ng-chp, thot khi rng-buc ca thn. l thot


khi BIT-NGHIP, nhng cn NG NGHIP.
Khi thot khi nghip ngi, sang cnh-gii khc.
Khi thot khi nghip chng-sinh, n cnh-gii Pht.
Lc bit khc hn. Khng nn cnh-gii chung-sinh m on
cnh-gii Pht. V cnh-gii khc xa mnh. V d : con kin on
ngoi nc Vit-Nam.

*
* *
ON III - NG-NGHIP V BIT-NGHIP
I.ng trong vng CHNG-SINH th-gii Sa-b ny
1) Ni v NG
-NGHIP : BT THC (thc th 8).
ng cu : Tam-gii duy tm, vn php duy thc .
Hay l ng-nghip ca tt c chng-sinh trong ci ca c Pht
Thch-Ca.
2) Ni v BIT-NGHIP :
a) T tht-thc n 6 thc sau.
b) C th ni thm : bit-nghip ca bt-thc .
*
* *
II.L-LUN
1) Nu tri ni , qu a-cu quay, la do thc ng hay thc ti
to nn?
2) p : l NG-NGHIP c th-gii, c Pht-st.
ng-nghip c Pht-st gm :
a) Hu tnh chng-sinh.
b) V-tnh chnh-sinh.
*
* *
ON IV - K TN 8 THC
Tm thc l :

1) Nhn-thc : nhng ci g thuc phm-vi ci bit ca con mt.


2) Nh-thc : `` ci bit ca tai.
3) T-thc : `` ci bit ca mi.
4) Thit-thc : `` ci bit ca li.
5) Thn-thc : `` ci bit ca thn.
6) -thc :
`` ci bit ca . thc lm ch nm thc trn. ctnh l
phn-bit.
7) Mt-na-thc : `` chp ng.
8)

A-li-da-thc : cha nhm.


*
* *
BNH LUN

Hai phn u sch ny l thuc phm-vi : THNH LP DUY


THC .
y l ti-liu ca c Huyn-C, thnh-lp nn-tng vng-chc cho
duy-thc-hc.
c-gi nn nghin-ngm k-cng, s nm c phn tinh-hoa ca
Duy-thc-hc.

---o0o--Phn Th Nm - VO
ON I - TN B SCH NY

C Tr- dch b Thnh-duy-thc-lun ny ca ngi HuynTrang, ly tn l


THNH-DUY-THC-LUN CNG-YU
Thnh-duy-thc : ly o-l thnh-lp duy-thc-hc.
Cng : ging mi
Yu : quan-h, yu-c.
B sch ny nghin-cu nhng ch quan-h lm cn-bn cho duythc-hc.
*
* *
ON II - Nguyn-Nn
I) Lm ra lun ny l ct cho nhng ngi m-lm hai l sinhkhng v php-khng khin ch hiu bit cc chnh-ng.
*
* *
BNH-LUN1
1) M : khng-bit
Lm : bo cn chp khng nghe.
Sinh-khng : l qu tu-chng n ca A-la-hn hay l ngi vt
khi lun-hi sinh-t vt tam-gii (ba-ci), vt c ng chp. Ng
chp l chp c mnh.
Php-khng l cnh-gii Pht vt c php-chp ca hng btt, Php chp l chp c s vt.
*
* *

II) Khin cho h hiu-bit v dt-tr hai th trng-chng l


phin-no v s-tri.
*
* *
BNH LUN
2) Phn bnh-lun ca Tu-Quang. Bnh lun nguyn-vn trn.
3) Trng-chng : Trng (kh dt tr)
Chng : che mt chn-l, ngn-ngi B- v gii-thot. V mlm.
4) Phin-no : Phin-no chng l tham, sn, si v.v lm chng-sinh
au-kh.
5) S tri : Tri-kin, bit hp hi, cht-t, lm ngi khng bit c
nhiu, v t cho l . Hai ci chng phin-no v s-tri l danh-t gi
mt cch khc ng-chp v php-chp.
*
* *
III) c hai ci kt-qu hn vy.
*
* *
BNH-LUN
6) Hn : hn ht c ba ci.
Dt t phin-no chng tc l vt lun-hi sinh-t, chng qu Ala-hn.
7) Mun nghin-cu k, xin xem b Pht-gio ca Tu-Quang,
phn th ba : l thuyt ca Pht-php t trang 202 n 226.

Vt s-tri chng tc l thnh Pht, tr tu hon-ton, sng sut,


bao-trm php-gii.
*
* *
IV) Hn na, v m-mang v ch-th cho nhng ngi lm chp ng
v php, m ci l duy-thc, khin cho h c thng-t l sinh-khng v
php-khng, i vi l duy-thc hiu-bit ng nh thc.
*
* *
BNH-LUN
1) i vi ngi mi hc : m-mang cho h bit chn-l.
2) i vi ngi hc lu, cha hiu : ch-th cho h hiu r.
Tm li, b lun ny c to ra, gip ngi tu hc bit r tm-l
mnh, tm-l chng-sinh, khng cn chp ng v php, khng cn b n-l
cho mnh v s-vt, khng cn b hai ci chng phin-no v s-tri. H s
tu thng thnh Pht.
*
* *
ON III - PH CHP
C 4 ci chp :
I) C ngi m l duy-thc, hoc h chp : ngoi-cnh, cng nh
thc, chng phi khng
*
* *
BNH-LUN
Ngoi-o Tt-b-a v Tiu-tha chp :

ngoi-cnh tht c, nh thc . Tc l h cn php-chp, cho l s-vt


thc c. Cng nh khoa-hc v phi duy-vt ngy nay.
*
* *
II) Chp :
Ni-thc, cng nh cnh, chng phi c .
*
* *
BNH LUN
Phi Thanh-Bin cho l : Thc v cnh u khng
*
**
III) Chp : Cc th, dng khc nhau m th vn ng .
GII
Ch c mt thc, y m chuyn-khi ra cc tc-dng khc.
*
**
IV) Chp : Xa la ci tm ra, khng c tm s ring .
GII
Phi Gic-Thin-Tn-gi cho l : Ch c tm, khng c tm s
*
* *
V ngn n s chp nh vy, nn to lun ny, khin h i vi
trong duy-thc, hiu bit c mt cch nh tht l thm-diu.

GII
1) Thm : Sau, Phm-phu, nh-tha khng hiu c.
Diu : C, khng, khng th ni c v pha no hn.
*
* *
BNH-LUN CHUNG
Duy-thc hc ph my thuyt sau y :
1) C thuyt cho l : s vt c thc. y l quan-nim ca khoa-hc
ngy nay v cc nh duy-vt. C thuyt cho l : S vt v thc u c thc.
l quan-nim ca o Tt-b-a v tiu-tha Pht-gio.
Duy-thc hc cho l :
-

i vi chng-sinh, s-vt thc c, i vi h.


i vi Pht, chng n cnh-gii Pht, s vt m ta tht
y khng thc c.

V d con kin, con c, con c di y bin, con chim, mi loi thy


s-vt mt khc. H qu nhng th m ta coi thng, hay khng bit
l c. i vi Pht, chng sinh l ngi trong chim-bao, thy cc vt
trong chim-bao. Khi tnh mi bit l khng c. Pht v vi ngi
tnh.
*
* *
2) C thuyt li cho l : ni-thc, cng nh cnh, chng phi c.
l quan-nim ca phi Thanh-bin. Phi Thanh-bin l t ca
B tt Long Th, mt ngi sao sng trong Pht-php.
Phi ny ng v mt php-tnh , quan-nim : s-vt v thc ca
chng-sinh u khng.

ng v mt chn-l, tc l cnh-gii Pht, thy mi s vt m


chng-sinh cho l c, thc ra khng c.
Duy-thc hc nghin-cu v tm-l chng-sinh, cho l : thc c
thc.
B ngoi, hai thuyt c v tri nhau. Thc ra, mi thuyt ng v
mt phng-din ca Pht php.
Khi ta cn la chng-sinh, duy-thc-hc gip ch cho ta, v n gip ta
hiu r tm-l mnh.
Khi ta thnh Pht, dy-thc hc v mi s-vt trong cnh-gii chngsinh u khng cn na.
*
* *
3) C thuyt li cho l : ch c mt thc, nhng c nhiu tc-dng
khc nhau.
Duy-thc hc chia lm tm thc, d nghin-cu ton phn vngthc ca chng-sinh. Mi thc c c-sc, c tc-dng ring.
y l chia theo b mt, nghin-cu. Nu cho l c mt thc, s
nghin-cu s kh khn v d lm-ln.
*
* *
4) C thuyt li cho l : Ch c tm, khng c tm s ring.
Duy-thc-hc chia l nhiu tm-s, vy tri vi thuyt trn.
1 Phn bnh lun ca Tu-Quang. Bnh lun nguyn vn trn.

---o0o---

Phn Th Su - NI CHUNG.
ON I - GI-THUYT: NNG-BIN, S-BIN
Hi : - Nu ch c thc, sao th-gian v thnh-gio ni c ng v
php ?
p : (Bi tng).
- Bi gi-thuyt ng v php, nn c cc tng chuyn-hin.
u l do thc bin-hin ra.
Cc thc nng-bin c ba loi :
1) D-thc (thc th tm)
2) T-lng (thc th by)
3) Liu-bit cnh (6 thc trc).
BNH LUN
Mun nghin-cu s vt trong th-gii bao la, ta hy gi-lp ra ng
v php.
i vi chng-sinh, chp c mnh , c ta tc l c ng .
Ri yu-mn ci ta . Ai khen th vui, ai mng th bun. Ci g linquan n ci ta th qu-bu, gi-dn, thng nh, yu mn. Ci g tri vi
ci ta th ght b, th-hn, tm cch lm hi.
l chp ng.
Chng-sinh li cho s-vt l c thc. Giu sang th mng, ri sinh
kiu-hnh. Tht bi th kh, ri sinh chn-nn. Mi s-vt nh-hng n
mnh, li cun mnh.
l chp php.
Th-gian cho l ng v php thc c. Thnh-gio, tc l li Pht dy,
cng chia ra ng v php dy chng sinh thot khi vng n-l ca ng v
php. Vy Pht gi-lp ra ng v php ch dy chng-sinh.
Mi chng-sinh, mi loi chng-sinh u thy c thn, c cnh. Mi
loi u thy mt cnh-gii, do tr-bit rng, hp, cao, thy khc nhau, h
thy cnh vt khc nhau.
Tr bit l thc.

Trong ton phn vng-thc ca chng-sinh, ngi ta chia lm ba


loi:
1) D-thc (thc th tm).
2) T-lng (thc th by).
3) Liu-bit cnh, tc l bit r cnh chung quanh (6 thc trc).
Thc l nng-bin. Cnh l s-bin.
*
**
ON II - GII-THCH NG V PHP.
Th-gian v thnh-gio ni c ng v php, ch v gi-lp, chng phi
thc c tnh.
Ng gi l ch-t.
Php gi l qu-tr.
*
**
Bnh Lun
1) Ch t : ch l t-ti. T l sai s phn-on. Ngi i chp c
ng, nh chp c thn, mng sng. Ngi tu-chng chp chng cc qu
D-lu, Nht lai v.v
Mnh thy mnh c t-ch, t-ti, v t quyn sai khin, phnon.
2) Qu-tr : qu l c ci khun-mu nht-nh, khin ngi hiubit. Tr l gi lun tnh-cch ca n, cha b h, mt.
V d ci bn, ci ght, ci cy, mi th l mt php. Khng ci no
ln vi ci no.
Mi php u c ba im :
a) Tht : c s tht, tht c.
b) c : tnh-cht, mi php u c tnh cht ring.

c) Nghip : dng lm g.
Pht-php ni : un, x, gii v.v mi th cng c tnh-cht ring.
Mi th u theo duyn sp-t, u khc nhau.
y, ni l gi-lp, ngi hc phn-bit cho r tm-l mnh,
tm-l chng-sinh, v hiu r s-thc.
Ri s gii-thot ngi hc khi vng n-l ca ng v php.
Khi , s thy ng v php l gi, l khng thc c.
Nn mi u, ni chn ngay l gi-lp. V ni lun l : chng
phi thc c tnh. Tc l khi vo su o, s thy l khng c.
*
**
ON III - CC TNG U NNG NI THC
Hi : - Nh vy cc tng, nu l gi-thuyt, th nng u thnh
lp ? .
p : - Cc tng kia u nng noi thc chuyn bin m gi thithit .
Gii-thch :
- Thc l liu-bit.
y ni thc cng gm c tm-s, v quyt-nh thun-ng vi nhau.
- Bin : ngha l thc th chuyn in tung 2 phn (kin phn v tng
phn), u nng ni t-chng phn m khi. Nng hai phn y thi-thit l
ng v php. Bi hai phn kia xa-la ni y, th khng c ch nng.
*
**
Bnh-Lun
1) Chuyn : xoay-i.
2) Bin : thnh khc.
3) Sp t.
4) Tuy thuc v tm-vng m nhip c tm-s. Gm chung, v
quyt-nh thun-

ng vi nhau. Ni vua l c ti .
5) V d con c sn u loe 2 ci sng. Khng c c, khng c sng.
Nu khng c t-chng phn , s khng c kin phn (ng
chp), v tng phn (php chp).
*
**
Chng-sinh thy c mnh, c cnh. Mnh l ch, nhn ra cnh. Mnh
l kin-phn, tc l nng. Cnh l tng-phn, tc l s.
V d : ti nhn ci hoa.
Ti l nng. Ci hoa l s, v b nhn.
Ci hoa thuc v cnh.
Ti l ng. Hoa l php.
*
**
Duy-thc hay ni tng .
Tng l mt s-vt c hnh-nh, ta c th nhn, s-m hay
tng tng ra.
-tng trong c, ta c th c nim, cng l tng.
Nh c thc, chng-sinh mi phn bit c cnh-vt, v mi php,
d hu-vi hay v-vi.
Hu-vi l c hnh-tng.
V-vi l thuc v siu-hnh, trong -tng, trong cnh gii tu-chng.
*
**
Sao gi l thc chuyn-bin.
V d mt ting ci tu xe la. Ting ci ch l ting ci. Nhng
ngi thiu-ph c chng mt trn phng xa, nghe ting ci bng nh ti
hm chia ly, tin chng ln ng. Bao k-nim dn-dp ti. Ri suy ngh
min-man ti cnh kh ca chin-tranh, ca kip ngi, n hon-cnh nc
Vit-Nam, n tnh-hnh th-gii.
Ting ci c th gi cho bao ngi nhiu -ngh khc nhau.

Thc chuyn-bin ting ci, ty nghip v hon-cnh tng ngi.


*
**
ON IV - V PHN-BIT
Ni-thc chuyn, in tung ngoi-cnh. Sc hun-tp phn-bit ng
v php.
Trong khi cc thc sinh khi, bin in tung ng v php. Cc tng
ng v php, d ni thc, m bi phn-bit in tung ngoi-cnh hin. Cc
loi hu-tnh, t v-thy nhn li, nng theo chp lm tht ng v tht
php.
V nh ngi b chim bao, lc chim bao trong tm in tung c cc
tng ngoi cnh hin.
Nng ni chp lm thc c ngoi-cnh.
Bnh-Lun
1) i vi ngai-cnh, tc l cnh bn ngoi mnh, ni : ni-thc, tc
l thc bn trong mnh.
2) Hun-tp : hun l p. Nh ch kh p hoa, hoa cnh ch,
trong mt hp y kn, ch m mi thm ca hoa. Tc-ng ta c cu : gn
mc th en, gn n th sng.
Ni rng ra, nh-hng ca hon-cnh, hon-cnh chi-phi rt
nhiu n con ngi, n chng-sinh.
Tp l luyn thnh thi-quen. V-d nh tp vit, tp ni, mi u b
ng, sau rt thnh-tho.
T lc mi sinh, chng-sinh lp th.
Con ngi li cng tp nhiu, t n, ni, i, ng, tranh-y, giaothip, n hc thnh gii, tu luyn thnh o-c.
Nh sc hun-tp, cng quen phn-bit ng v php, tc l phn-bit
mnh, ngi, thn s, hay d, tt xu, v cc hon-cnh trong mnh sinhhot.

n y, ta cn phn-bit cn v thc. V-d con mt nhn s vt.


Con mt sng, con mt hoat-ng, gi l cn. Trong st-na u, hnh-nh
ca s-vt b thu vo con mt. Lc cn ch thu hnh, cha phn-bit.
Hnh-nh ca s-vt lc gn s-thc ca s-vt nht.
Cng gi l hin-lng.
n st-na th hai, -thc xen vo, phn-bit theo thi quen ca
mnh, ca gia-nh, ca x-hi, ca ch ngha, ca tro-lu, ca quan-nim
ng thi, ca c nhn-loi. Hnh nh ca s-vt b mo m, b xuyn-tc
nhiu tng lp, theo nghip ring ca c-nhn, theo nghip chung ca gianh, x-hi v.v...
l t-lng
V d, cng mt cnh-vt, m ngi nng phu, ngi th, ng thi s,
ng ha s, nh bc-hc, anh hc-sinh, nh o-hc, mi ngi thy khc.
Vy ta ch bit cnh bn ngoi qua thc ca ta. Hnh-nh m ta c v cnhvt l do thc ta bin-hin.
V-d ngi nm chim-bao. Ta vui-bun, sung-sng, au-kh vi
cnh chim-bao. Ta say sa trong , tin l c thc.
Cht tnh dy, nc mt m ta khc lc chim-bao, cn cha kh. Ta
thy bun ci cho gic m k l.
Vi Pht, chng-sinh dng trong chim-bao, Pht l ngi tnh.
Khi tnh, mi bit cnh m ta thy trong chim bao l khng thc c.
l do thc bin-hin ra.
Chng sinh b n-l cho nghip chng-sinh, thy c mnh, c cnh, l
do thc bin-hin.
*
Ngi tu nng theo cn v hin-lng
Tc l cng t phn-bit, t phin-phc, tinh-xo bao nhiu, cnh
ngy-th, trong-sch bao nhiu, cng t khn-ngoan, xo-tr bao nhiu, cng
gn chn-l.
*

ON V - GI V THC
K ngu-phu chp ng, tht php, u khng phi c, ch theo vng
tnh m thi
thit, nn ni l gi.
Ni-thc s bin in tung ng v php, d l c, m chng phi l
thc c tnh-cch ng v php, nhng in tung kia hin ra, nn ni l
gi.
Ngoi-cnh theo vng-tnh m thi-thit, nn chng phi c nh thc.
Ni-thc quyt nng nhn-duyn m sinh nn chng phi khng
cnh.
Bi vy mi ngn-n hai ci chp l tng v gim.
Cnh nng ni-thc m gi-lp, ch thuc v th-tc c.
Thc l s ca gia-cnh nng, cng thuc v thng-ngha c.
*
**
Bnh-Lun
1) Ngu-phu : Tiu-tha tr xung phm-phu.
2) Vng-Tnh :Tnh chp tc l c phn-bit. c h-vng by t
ra. H vng l ng v mt chn, tc l ly tr-tu Pht m nhn.
3) Gi : Ni gi ng hn v, v cha chng. Chng-sinh tng l c
thc, Pht bit l gi. Cng nh i vi ta, ci thy bit ca con kin l ng
vi n, nhng la gi vi ta.
4) S-Bin : chuyn, bin ra.
5) kia : ng, php.
6) Thi-thit : Ngoi-cnh khng c, nn ni l gi.
7) Thc : Thc tht c.
8) Nhn : hun-tp ci g. Qu : sau dng n.

9) Tng : chp ngoi-cnh l c. Khng c m cho l c, vy l tng


thm.
10) Gim : chp ni-thc l khng. C m cho l khng c, vy l
gim i.
11) i vi th tc.
12) Thng-ngha : Xut th-gian, chng.
*
**
Vi chng-sinh, ng v php, tc l thn v cnh l thc c.
Vi Pht, l gi.
Vi ngi chim-bao, cnh trong chim-bao l thc c. Vi ngi
tnh, cnh l gi.
Tc-gi ni : cnh khng thc c. Tc l s-vt v thn mnh, hay l
ng v php, i vi chng-sinh trong vng nghip ca mnh, tng l c.
Thc ra khng c, l gi.
Tri li, thc c thc. Thc l tr-bit. ng v mt chn-l, tc l
cnh-gii Pht. Tr-bit bao trm php-gii, hon-ton, sng-sut.
---o0o--Phn Th By - CHP NG V PHP
ON I - NG CHP
Ng chp c hai th:
1. Cu-sinh
2. Phn bit
1 CU-SINH NG-CHP:
T v thy n nay, bi sc ni nhn hun tp h vng, hng vi than chung
c, chng i t gio v t phn bit, xoay vn m chuyn, nn gi l cusinh.
Cu-sinh c hai th:
A)

Thng Tng tc:

Ti tht thc vn ly kin phn ca bt thc, ri khi ra t tm


tng phn, chp lm tht ng.
B)

Hu Gin an:

Ti lc thc vn ly 5 un tng ca thc bin ra, hoc tng hoc bit,


ri khi ra t tm tng phn, chp lm tht ng.
Hai th ng tng ny rt kh on, bi nh nhim.
V sau trong phn tu o, hng hng tu tp qun sinh khng hn ln, mi
c th tr dit.
2 Phn bit Ng Chp:
Cng bi sc ngoi duyn hin ti, chng phi vi thn chung c. Phi
i t gio v t phn bit, ri sau mi khi, nn gi l phn bit.
Ch c trong lc thc.
Phn bit c hai th:
a Duyn theo t gio ni un tng, khi ra t tm tng phn, phn
bit, so v chp trc, chp lm tht ng.
b Duyn theo t gio ni ng tng, khi ra t tm tng, phn, phn
bit, so o v chp trc, chp lm tht ng.
Hai th ng chp ny d on, bi th. Bt u khi thy o, qun st tt
c php sinh, khng chn nh, tc th tr dit.
BNH-LUN
1)
2)
3)

Cu-sinh : Nh-nhim lm, c t v-thy.


Phn-bit : Th.
Ni-nhn : Nguyn nhn trong ni tm.Tc l cc chng t, cc
ht ging, c mi mi vi thn, khng bao gi dt, tr khi chng o
mi dt.

4)
5)
6)

T-gio : Thuyt ca cc o.
Phn-bit : Chp phn-bit hay, d, ng, sai.
Thng : Thng c mi mi, cho n khi chng nhn-khng, tc
l A-la-hn, thot khi lun-hi, sinh-t mi dt.
7) Tng-Phn : Chp-Ng v mt phn kin-phn. V d a gi
ca, canh ca khng cho ng ch ra ngoi. Thot ly.
8) Gin-on : V -lc-thc lc khi lc yn, khi ng.
9) Tng : Ly gm nm un.
10) Bit : Ly 1, 2 un ring.
11) Sinh-khng : Quan-st, sinh-khng, v ng-tng.
12) Ngoi-duyn : Gio-dc nhm, ngoi khi ln tri vi cu-sinh l
ht ging trong tm.
13) T-Gio : Thnh-kin t o.
14) Qun chn-nh : l khng, khng c mnh, ngi, sinh dit, c
khng, danh tng, nng-s v.v Dn dn b ng chp.
*
**
n y ta nghin cu mt phn quan trng rt ch li cho s tu hc.
Ng chp c hai th:
1 C sinh ng chp:
l ht ging nm sn trong ta t v thy. H l ngi, l chng sinh,
l c ht ging . N c mi trong ta. Bao gi tu chng A-La- Hn mi
dt c. N rt nh nhim.
2 Phn bit ng chp:
Ngi ta b nh hng ca gia nh, gio dc, ca x hi, ca thnh kin
ng thi, sinh ra chp ng. Phn sau ny d tr, v mi b nh hng
trong mt i hin ti.
C cng phu qun v ng, i ngc li thi quen chp ng, v gt b cc
thnh kin, cc nh hng sai lm, c th tr c d dng.

iu ny rt quan trng cho s tu hc ca ta. Ta nn nh l ht ging


chp ng v ch k trong ta t bao i bao kip. Thi quen m lm
vun si t bao v s kip.
Nay bng dng b ngay, thc l kh khn. Vy ta phi c cng phu tu,
phn u vi tm bnh t lu i, i tri vi thi quen m lm. Khi
chng qu A-La-Hn, thot khi sinh t lun hi, mi tht l thot
khi cu sinh ng chp.
Cn l ngi, khi cha chng A-La-Hn, cho n chng nhng qu
khc ci tri, ta cn n l cho ng chp.
Trong ta vn thm thm chp ng.
Ngi no bo:
Ti khng chp ng. Ti hon ton gii thot. Nu ngi cha
chng qu A-La-Hn tr ln m ni th, l khng hiu g tm l mnh v
duy thc.
Mnh phi nhn nhn tm bnh ca mnh, ri tm cch i tr, c gng tp
dn, nh th mi mong thot khi dn ng chp. Trc ht hy tr phn
bit ng chp, l phn th d tr.
Sau dn dn tr phn cu-sinh ng chp, l phn rt t nh, rt kh tr.
Nhiu ngi cng hc, cng tu o Pht, ci chp ng cng nng.
Tham danh vng, tham quyn th, tham b phi, d l trong o Pht,
u l chp ng.
Bi th, ngi n dt, ngi thanh tu, ngi t danh ting phn nhiu d
tu, d trong sch, sng sut, d gii thot, thun ty hn.
Cu-sinh ng chp li chia lm hai th:
a - Thng tng tc

Thc th by nm ly kin phn ca thc th tm, chp lm ng. N lun


lun chp, khng lc no di. Chp ng mi. Khi chng A-La-Hn mi
dt c.
b - Hu gin on
Thc th su nm ly nm un (m) ca thc, chp lm ng.
V thc ny lc ta ng khng hot ng, nn c lc gin on.
Hai ci chp ny lun lun theo ta, thm thm chp ng. Phi nh cng
phu qun v ng, gy thi quen khng chp ng. Khi chng qu A-LaHn mi thot c.
Phn bit ng chp cng c hai th:
a - B ngi i dy cho l c 5 m, chp l tht ng, ri phn bit
mnh, ngi.
b - B cc thuyt i dy cho l c ta sinh ra phn bit mnh,
ngi, chp lm ng.
Hai th ny l do mi hc i ny, nh hng cn nong cn, m ch c
thc chp lm, nn d on. Nu c nghe ging chnh php, hiu
c o, c gng tu theo v ng, c th dt tr.
Nh vy ni tt c ng chp, thuc v un tng, ngoi t tm hoc
c, hoc khng. V un tng c trong t tm, ht thy u c. Bi vy
nn ng chp u duyn theo nm un tng l v thng, m h vng
chp ng. Nhng cc un tng theo duyn sinh, y l nh huyn c
Ci h vng chp ng, ngang ngc so , chp trc, quyt nh chng
phi c.
Nn trong kh kinh ni: Cc t kheo nn bit rng, th gian sa mn v
b la mn v.v chp c ng, hu ht u duyn nm un tng m khi.
BNH-LUN

1)
2)

Thc bin-hin.
Ng-un hay l ng m, Pht ng rt k trong kinh LngNghim v nhiu kinh khc. Mun nghin-cu k ng m, nn c
kinh Lng-Nghim, phn : Pht ch ng m l tnh thng tr . V
nht l phn ng-m ma cui b kinh.

Ng m l sc, th, tng, hnh, thc.


*
**
Chp-ng duyn theo nm m, m nm m u theo duyn sinh, u
gi-di, nh huyn-ha.
Chp theo ci gi-di, th ci chp cng khng thc c.
*
**
1)

Phng-php mi nghin-cu kinh Lng-Nghim ca TuQuang dch v ging. T sch Pht hc xut bn 1964.
*
**
ON II - PHP CHP

Php chp c hai th:


1 Cu-sinh
2 Phn-bit
*
**
1. Cu sinh php chp:
T v thy n nay, bi sc ni nhn hun tp h vng, hng vi ton chung
c. chng i t gio v t phn bit, xoay vn m chuyn, nn gi l cusinh.

Cu sinh c hai th:


A. Thng tng tc:
Ti tht thc duyn ly bt thc, ri khi ra t tm tng phn, chp
lm tht php.
B. Hu gin on:
Ti lc thc duyn ly thc, bin ra un, x, gii, tng phn, hoc tng,
hoc bit, khi ra t tm tng phn, chp lm tht php. Hai th php ny
rt kh on, bi v nh-nhim. V sau trong thp-a, hng-hng tu-tp
qun php khng hn ln, mi c th tr dit.
2. Phn bit php-chp.
Cng bi sc ngoi-duyn hin ti, chng phi vi tm chng-sinh, phi i
t gio v t phn-bit, ri sau mi khi. Nn gi l phn-bit.
Ch c trong lc thc.
Phn-bit c hai th:
a. Duyn theo t-gio ni un, x, gii tng, ri khi ra t-tm tngphn, phn-bit, so- chp trc, chp lm tht php.
b. Duyn theo t gio ni: t tnh v.v.v cc tng, ri khi ra t-tm
tng-phn, phn-bit so chp trc, chp lm tht php.
Hai th php chp ny d on, bi v th. Trong khi vo bc s-a, qun
tt c php php-khng chn-nh, mi c th tr dit.
*
**
BNH LUN
1. Sinh thn ra c, khng cn dy bo.
2. Php-chp c-sinh c mi vi mnh. Khi thnh Pht mi dt ht.
3. Ly c thc th tm lm bn-cht.

4. Chung cc thc, hun-tp thnh chng-t, bin ra cc tng: un, gii


v.v..
5. Kh nhn thy.
6. Tu lin-tip,ln lt ph tng chp.
7. Ch lc-thc, b ngoi, ch khng vo su ti thc th by hay thc
th tm.
8. Minh-, thn-ng, t-ti v.v.. Ba thm cc -thuyt huyn-hoc hay sai
s thc, lm ngi i chp vo .
9. Php u khng, khng hai.
*
**
Php-chp cng c hai th:
Cu-sinh v phn-bit.
1. Cu-sinh php-chp:
Chng-sinh b lun-hi sinh-t khng bit t bao kip, nn ni l v-thy.
Cu-sinh php-chp bao gi cng c vi chng-sinh, c thn l c n.
2. Phn-bit php-chp:
Chng-sinh b nh-hng ca cc o gio, trit-l, gio-dc, quan-nin
ng thi, nn c mt s php chp. Tt c cc quan-nim, t-tng i,
cc thuyt, cc o, u thuc v phn-bit php-chp.
Cu-sinh php-chp li chia lm hai th:
a.

Thng tng-tc: Thc th by duyn ly thc th tm, chp


lm tht php.
b.
Hu gin-on: Thc th su duyn ly thc bin ra un x,
gii, chp lm tht php.
Ng m, 12 x, 18 gii bao-gm mi s-vt bn trong v bn ngoi chngsinh, su cn, duyn vi su trn gi l 12 x. Su cn, su trn, su thc l
18 gii.
Vy un, x, gii l ba danh t bao-trm mi s-vt trong th-gii bao-la v
trong tm-hn chng-sinh.

Thc th su duyn vi cc th thc khc, phn-bit ra mi s vt bn ngoi


v bn trong, cho l thc c.
Thc th by li bm-chp ly, khng i no bung tha.
Phn-bit p xu, thch ght, hay d, tt xu, ri bm ly ci g mnh thch,
chng i ci g mnh ght. Bi th nn kh v to mi s kh i.
Hai th php-chp cu-sinh ny kh on, v rt nh-nhim kh nhn thy.
Khi tu n thp-a b-tt, chuyn cn qun php-khng, mi mi tr-dit
c.
vy ta nn nh cn l chung-sinh, cn l con ngi, cho n c tu-chng ln
cc ci tri, ti cnh-gii a-la-hn, qua 46 cnh-gii b-tt, chng ta vn cn
n l cho chp ny. Thnh Pht mi hon-ton gii thot khi cu-sinh phpchp.
*
* *
Phn-bit php-chp c hai th:
a. Ngi i dy cho l c un, gii, x. Theo chp l s-vt c tht,lin
so snh phn-bit cc s-vt.
b. Cc thuyt v cc o nu ra no minh , no cha tri, cc thuyt phc
tp. Mnh cng hc theo ri chp vo .
Hai th ny d on, v mi mc i hin ti. Hy cn th, thc th
su. Khi vo bc s a, qun tt c php l khng, chn l khng c
hai, khng phn-bit, so-snh hon-ton bnh ng. Qun mi mi thot
khi dc.
*
* *
Nh vy ni tt c php-chp, v php ngoi t-tm hoc c hoc khng.
V php trong t tm tt c u c. Bi vy nn php-chp n duyn ttm hin ra in tung php, chp lm tht c.

Nhng v ci hnh-tng in tung php, v bi theo duyn sinh, nh huyn


c.
Ci s-chp tht php, v h-vng so- chp-trc, quyt-nh chng phi
c.
Cho nn c Th-Tn ni:
ng T-th nn bit rng: cc thc s duyn, ch thc hin ra, y-tha khi
tnh, v-d nh huyn-s
BNH LUN
1. Khng nht nh tht gi.
2. Trong tm c-chp, c ging.
3. hun-tp th hin-ra. V d trong chim bao, tng c, chp l tht
c. Lc tnh cn c mong, nh tic.
4. Hnh-tng ca php tng-t nh s-thc.
5. V-d: c ngi nghe ni c ng Thin-li, tin theo.
6. Tc l gi, theo duyn sinh, khng tht c.
7. V d: Thy si dy xa, lm cho l con rn. Con rn khng c, si dy
c l theo duyn lm ra, khng tht l rn.
8. Nng theo ci khc m c, khng tht c.
9. Bao nhiu cnh b thc duyn, u do thc y theo cc duyn bin-hin ra.
BNH LUN
S-vt trong th gian, i vi chng sinh, l cnh ngoi, so vi thc trong.
Cc cnh u do thc bin-hin trong chng-sinh, nn chng-sinh mi
bit. V thc th by c bm-chp, thc th su phn-bit, cho l thc c,
nn chng-sinh cho s vt l thc.
V-d, trong chim-bao, ta tng thc. Khi tnh dy, mi bit l mnh m.
C ngi thn th tic cnh chim bao, c ngi li cho l im tt hay
xu, vi mt tin i xem bi.
Pht dy: l huyn, l hoa-m h-khng, l chim-bao. Cc svt i, vi ta l c, vi Pht l gi, l huyn, l khng, v khng thc c.

---o0o--Phn Th Tm - NNG-BIN THC


ON I - NI CHUNG BA LOI
C ba loi:
1. D-THC: tc l thc th tm, v bi nhiu d-thc tnh.
2. T-LNG: tc l thc th by, v bi hng thm t lng.
3. LIU-CNH: Tc l su thc trc, v bi liu cnh, tng th.
GII NGHA
Nng-bin: Thc bin b trong, bin rt nhiu th.
1. Thc ny bin nhiu, t phm-phu n -bt a u trong vng ca
thc ny. Tr Pht ra, tt c chng sinh thin c, nhn qa, lun hi
sinh t n trong vng thc th tm.
2. HNG: C lun lun, thc th tm cn, n cn.
THM: Hay suy-st.
T: Ngh, suy-ngh, nh, nm ly kin phn ca thc th tm.
LNG: so , chp trc, phn b. Khi chng ng khng mi ht.
3. Chiu cnh, tng th.
*
* *
Thc i vi cnh, bin trong tm chng-sinh nhng hnh-nh. Nh th,
chng-sinh c c -nim v cnh.
Thc l nng bin. Cnh l s bin.
*
* *

ON II - NHN-QU NNG-BIN THC


Ba loi y u gi l nng bin thc.
Nng bin c hai th:
1. Nhn nng-bin.
2. Qu nng-bin.
*
**
1. NHN NNG-BIN:
Trong thc th tm, c hai tp-kh lm nhn. l:
a. ng-lu tp-kh: Trong by thc, thin, c v v-k hun-tp, khin
cho ny n v pht trin.
b. D-thc tp-kh: trong su thc, cc thin v c hu-lu hun-tp,
khin cho ny n v pht trin.
2. QU NNG-BIN:
V s tp-kh ca hai nhn trn y, nn c tm thc sinh, hin ra cc tng.
a. ng-lu qu: V bi ng-lu tp-kh lm nhn duyn, nn tm
thc sinh. V qa ging nhau nn gi l ng-lu qu.
b. D-thc qu: V bi d-thc tp-kh lm tng-thng duyn, nn
cm thc th tm, v s n tr cc nghip-lc .
V bi hng tng-tc nn t tn l d-thc. Cm 6 thc trc v s mn
nghip. Theo d-thc m khi, gi l d-thc sinh. Chng gi l d-thc v
bi c gin-on.
C ni d-thc v d-thc sinh, gi l d-thc qu. V bi qu khc nhn.

Trong y ni ng-i-chp-tng gi tp-nhim chng, nng-bin qu thc,


gi l d-thc, chng phi ch cho tt c.
*
**
BNH LUN
1. Cng mt loi, v d c sinh c, thin sinh thin.
2. Tp kh: Quen hi, nhim mi, nng hun luyn nui nhn tc chng-t
ln ln, c khi chng t cng gi l tp kh, ty dng ni khc i.
3. Nht l thc th by.
4. Bnh-thng, khng c tnh-cch v thin hay c.
5. Nhn khc vi qu, trng b ngoi. V d con tm thnh nhng, thnh
con ngi. Hay l ht la thnh cy la. Cy la khc ht la v hnh tng.
6. Nht l thc th su
7. Cn m lm. T l phm-phu, chng-sinh cha chng.
8. Do hai nhn hun-tp, hin ra tm tc. Cc tng nh mnh, ngi,
chng sinh.
9. H tp ci g, qu ci y. V d, tp thin sinh ch thin. Tp c, sinh a
ngc. Ging nhau mt loi, khng khi no khc, sai. Nhn duyn qu.
10. Ni lun, tip tc lm th sau c qu.
11. Duyn gip thm cc ging tng-trng thm.
12. V nh tu: 6 thc cng tu, nui ln trong A-li-da, s dn ti kt qu, c
khi sang i sau mi ti.
13. T im lm kho, tng, tt p hn. Hai vic:
a. Cng dn kt qu xng ng.

b. Lm tng-trng v phm (trau di su thc)


14. Dn nghip.
15. Mn nghip.
16. Ng-i-chp-tng: y ch ni ring mt tng trong ba tng. Thc th
by chp thc th tm lm ng. Nh tn gi kho.
17. Qu khc nhn, v tng trng.
BNH-LUN
Cc thc gi l nng-bin, v chng bin hin cc php.
Tm thc chia lm ba loi, nh on I va ni.
Nng-bin chia lm 2 th :
1) Nhn nng-bin.
2) Qu nng-bin.
*
**
1) Nhn nng-bin : Trong thc th 8 c hai loi nhn, l :
a) ng lu tp kh.
b) D thc tp kh.
*
**
a) ng lu tp kh : cc ht ging hun-tp trong by thc, nht l trong
thc th 7. Cc thin, c v v k hun tp, cc ht ging ny, lm cho ny
n v pht trin.
Thin trao di thin, c trao di c. Loi no i vi loi y, gi l ng lu.
b) D-thc tp kh : trong su thc, cc thin v th gian, hun tp cc ht
ging ny, khin cho ny n v pht trin.

C th lm mt ngi trung bnh thnh tt. Gp hong cnh tt, cc ht


ging thin c trao di, pht trin. Ngi c sinh ln ci tri, hay
chng qu A-la-hn, hay chng cc qu cao hn na.
Vy kt qu khc vi nhn, trng b ngoi, nn gi l d-thc.
*
**
2) Qu nng-bin
V cc ht ging trn c hun-tp, nn pht trin, hin ra tm thc v cc
tng (tc l hnh nh ca mi s vt).
a)
ng lu qu : V ng lu tp-kh lm nhn duyn, nn tm
thc sinh. H tp ci g, c qu loi y. V d tu thin c sinh
ci tri. Lm c, b lun hi. Trng ng th c n ng.
b)
D thc qu : V bi D thc tp-kh lm duyn tng thng,
nn cm thc th 8.
V d mt ngi trung-bnh. May gp hon cnh tt, gp thy gii dy cho
chnh-php, ngi ra cng trau-di ht ging Pht .
Qua bao kip, ngi ln lt tu-chng qua cc ci tri, cc ci B-Tt,
cho n thnh Pht .
T ci nhn hin ti, n cc qu B-Tt, ri Pht, khc nhau rt nhiu.
Nhng cc ht ging pht-trin tip-tc tng giy, tng pht .Qua thi gian
lu xa, ta thy khc .
V d nh ht la sinh cy la Ht la gy iu kin, ny-n dn, bin
chuyn dn . My thng sau, thnh cy la, khc hn ht la .
--o0o--Phn Th Chn - THC TH TM
ON I - TNG NNG-BIN TH NHT
Hi :
u lc ni ba tn nng-bin m cha ni nhiu. Tng nngbin u th no ?
p :
(bi tng).

1) Tng u tin l a-li-da thc, d-thc thc nht-th-chng.


2) Khng th bit v s chp th, s duyn cnh, v liu-bit*.
3) Thng vi nm th bin-hnh : xc, tc th, tng v t.
V ch tng-ng vi x th .
4) Thuc v v ph, v-k.
Xc v.v cng nh vy.
5) N hng chuyn nh nc chy mnh.
6) n v A-la-hn mi x .
*
**
Bnh-Lun
y l li gii-thch tng-qut v thc A-li-da.
Cc on sau s gii-thch nhiu v cn-k tng dc-tnh ca thc
th tm.
Tc-gi kt-tnh li gii-thch tng-qut trn y thnh bi tng,
ngi hc tng i tng li, thnh thuc lng.
*
**
ON II - A-LI DA THC
Thc nng-bin u, v i-tha v tiu-tha gio, gi tn l Ali-da . Vi thc ny c ba ngha : nng-tng1, s tng, chp tng .
Ngha l : ni vi cc php tp-nhim khc p-i lm duyn.
Chng hu-tnh chp lm ni-ng ca mnh.
l ch t thc nng-bin u c t-tng2, v bi nhip gi nhnqu lm t-tng.
Thc ny t-tng phn-v d nhiu, v tng-thc3 qu nng, nn ni
ring.
*
**

BNH-LUN
1) Ct .
2) T-tng : hnh tng sn c ca n.
3) Cha ng.
*
**
Thc th tm c nhiu tn.
Mt tn l A-li-da . l ting Phn. Tu dch l tng tc l cha
ng.
l nm vo c-tnh : cha-ng , ca thc ny.
Ch tng c ba ngha:
1) nng-tng : C kh nng cha ng. Thc ny cha-ng cc ht ging
cc php.
2) s-tng : Ch cha. Thc ny l ch cha ng cc ht ging cc
php.
3) Ng i chp-tng : Chp ng. Thc ny thng b thc bu i-luyn chp
lm ng. Thc th by nh ngi gi kho, gi-gn chng cho la mt.
Chng-sinh chp thc th tm lm mnh (ta).
*
**
ON III - D-THC THC
Thc ny c th dn sinh cc ci, ty theo nghip thin hay bt thin.
Sinh ra thn chng sing i ny, l do nghip i trc, nn gi l
d-thc qu (bo thn).
l ch r thc nng-bin u c QU-TNG.
Thc ny qu-tng d nhiu v, nhiu chng v d-thc rng khng
nhip chung, cho nn phi ni ring.
BNH-LUN

Thc th tm li c tn l : d-thc-thc .
l nhm vo c-tnh : dn dt chng-sinh sinh thn khc.
Thc ny khi thn i trc, chng-sinh to ra cc nghip lnh, d,
n khi thn i trc cht ri, th n i u thai th thn i ny.
QU-TNG : tng qu-bo ca thc ny, v ch-ng i lnh-th
thn qu-bo.
Thc ny bao qut c chng sinh, t phm-phu, nh tha, n cc
hng B-tt, u c tn d-thc thc. y ch ni hp v qu-bo.
*
**
ON IV - NHT-TH-CHNG
Thc ny c th chp-tr cc chng t ca cc php, khin khng
mt.
Gi l : nht-th-chng .
Ri ci y ra, cc php khc khng th khp gi-gn cc chng-t
cc php.
l ch r thc nng-bin u c NHN-TNG.
Thc ny nhn-tng d c nhiu th, v tri-chng chng chung vi
th khc, cho nn ni ring.
BNH-LUN
Thc th tm li c tn l : nht-th-chng . l nhm vo ctnh : gi-gn cc ht ging ca cc php, lun lun khng mt.
Nhn-tng : tng v nhn. V thc ny cha nhm cc ht ging
sinh ra cc php.
Tm li :
Thc th tm tuy c nhiu tng, u ch ni qua ba tng :
1) T-tng : A-li-da.
2) Qu tng : D-thc.
3) Nhn-tng : Nht-th-chng.

*
**
ON V - CHNG T
-

Th no l chng-t l nhng ht-ging trong bn-thc, chnh


chng sinh ra nhng qu, nh thin sinh thin, c sinh c.
*
**
SN C

Cc chng-t u bn tnh c1, khng phi v hun tp mi c.


Hun-tp ch lm cho pht-trin chng.
Chng-c l trong kinh ni :
- Tt c chng hu-tnh t v-thy ti nay c cc nhn V d nh
chm qu c-xoa
GII-THCH
1) Sn c. T nhin vn c. C hu-tnh l c chng-t, c cc nhn
(ht ging sn c) thin c.
DO HUN-TP M C
Chng-t u bi hun-tp sinh.
Ci s-hun v nng-hun u c t v thy. Cho nn cc chng-t
u v-thy thnh-lp. Chng t cng l tp-kh1 khc tn gi.
Tp-kh quyt do hun-tp m c, v d nh tr c mi thm 2, bi v
hoa p m sinh.
Nh th kinh ni :
- Cc loi hu-tnh tm bi cc php nhim, tnh 3 hun-tp, nn b
v-lng chng-t cha-nhm .

Trong lun c ni : ni-chng quyt-nh c hun-tp. Ngoi-chng 4


hoc c, hoc khng hun-tp.
*
**
BNH-LUN
1) Chng-t, cng-nng, tp-kh : cng mt ngha.
2) Mi thm : nng, Tr : s.
3) Nhim : nh-hng xu th-gian. Tnh : nh hng tt ca giithot nh tu thp-, vn-hnh v.v
4) S-vt.
*
**
Trn kia, chng-t sn c t v-thy.
y, ni hun-tp cng c t v-thy.
T v-s v-s kip, chng-sinh c.
C chng-sinh l c chng-t.
C chng-sinh l c hun-tp.
Chng-t nh hun-tp m pht-trin.
*
**
BN-HU V THY-KHI
Chng t-t c hai loi.
1) BN-HU (sn c) :
T v-thy n nay, trong d-thc thc vn c cng-nng sai-khc,
sinh un, x v gii.
c Th-Tn nng ni rng cc loi hu-tnh t v thy nhn
li c cc nhn (gii), v-d nh chm qu c-xoa, php vn c. l bntnh tr-chng1.
2) THY-KHI

T v-thy n nay, hng hng hin-hnh hun-tp m c2. c ThTn nng ni : cc php hun-tp tm nhim-tnh ca chng hu-tnh,
nn h b v-lng chng-t cha-nhm.
Cc lun cng ni : Cc chng-t nhim v tnh sinh ra bi cc
php nhim v tnh hun-tp. l tp-s-thnh-chng
*
**
BNH-LUN
1) Chng-t sn c trong bn-tnh.
2) Hng ngy, lun lun luyn-tp, trau di, pht-trin.
Ta thy c hai loi chng-t :
1) Sn c.
2) Nh trau di, ngy cng pht-trin.
*
**
Chng-t khi hin-hnh, hin-hnh gy chng-t, hai th nng
nhau.
Tc A-li-da v by thc trn p-i sinh nhau, p-i lm nhnqu, lm nhn-duyn. V d ngn la chy bc, ngc la ht du bc, nh
bc, la mi uc nui, chy tip-tc.
*
**
Bi vy nn tin rng c loi hu-tnh t v-thy n nay, c v-lu
chng-t, chng do hun-tp, vn thnh-tu1.
V sau iz.-v thng-tn2, hun-tp khin cho tng-trng, php vlu khi ln, ly lm nhn3.
n khi v-lu khi ln, tr li huyn-tp thnh chng-t.
V hu-lu php, chng-t cng suy theo loi y m bit.

BNH-LUN

1) Sn c ht ging.
2) Cng ln ln mi.
3) Ht ging gii, nh, tu c hun-tp cng ngy cng ln.
*
**
Ta ly mt v-d d hiu.
V-d c ngi c nhiu kh-nng v v. Nu ngi b cuc i
x y, b tht hc, phi lm ph-phen, lm vit kh s nui gia-dnh.
Ngi sng mai mt, thin-ti v khng c pht-trin.
Tri li, nu ngi gp may mn, uc i hc, c cha m giu
c, sng sut, thy con c ti v v, lin cho con hc ti trng m-thut.
Gp thy gii ch dy, khuyn-khch, ngi hng say v, qun c n, ng.
Ti pht-trin nhanh chng, cng v cng ham, cng ham, cng v gii. C
ngy ch trong phng v, cc trang trn la-lit. M ming, ch ni v ha.

Ngi trin lm trang, c ni ting, tranh bn c nhiu tin.


Nhiu ngi ca tng, khuyn-khch. Ngi li cng hng say, m-man v
ha.
Th l chng-t nh hun-tp, hin-hnh, v hin-hnh v huntp pht-trin ht ging thin-ti v ha. Hun c ngha rng l hon-cnh.
Khng-kh ha nh phng v, nh , thy v bn gip ti v ha phttrin.
Tp l v mi, v mi, ti v ngy cng ln cao, n tuyt-ch.
y l mt hnh-nh th-s ta hiu v chng-t, hun-tp v
hin-hnh.
*
**
ON VI - SU IU-KIN CA CHNG T
Chng-t c 6 iu-kin :
1) St-na-dit.
Mi sinh, lin dit, c ci cng-lc hn1, mi thnh chng-t.
l ngn thng php , bi v thng khng chuyn-bin, th
khng th ni c ci dng nng-sinh.
BNH-LUN
1) Sc thng cng : sc cng-nng th-thng. V-d : Ch p hoa.
Hng-thm hoa sang ch. Hng mt i hoa, thm vo ch. Tc l
dit hoa, sinh ch. C thay i, c khng thng mi bin chuyn.
*
**
c-tnh th nht ca chng-t l :
Sinh-dit, sinh dit ni nhau lun-lun. Nh th l bin-chuyn.
C nh th th hng thm hoa mi sang ch c.
*

**
2) Qu cu-hu1
Vi ci php b sinh, hin hnh l qu, ng thi2 u hin, ha-hp.
Th mi thnh chng-t.
l ngn : trc sau quyt-nh di nhau. Hin v chng3. Khc
loi p i chng tri nhau. Mt thn ng thi c ci dng nng sinh 4,
chng phi nh chng-t t loi sinh nhau, trc sau tri nhau, quyt chng
chung c.
D nhn vi qu chung c hay chng chung c m thi hin ti c
th c ci nhn dng5, cha sinh6, dit7, khng t-th vy.
Nng noi sinh hin qu8, t ci tn chng-t.
Chng nng noi dn sinh9 t loi.
Cho nn ch nn ni : vi qu c hu10.
BNH-LUN
1) Qu ni chng-t chung-nhau c.
2) ng thi ch khng khc thi (trc, sau), v ngn : quyt-nh
di nhau. Phi ho-hp.
3) Hin-hnh v chng-t hun thnh, tuy khc loi.
4) Ngay trong i ny, gy ging trong thc th tm ngay.
5) C nhn l c ngay qu.
6) Cha c.
7) mt.
8) Qu hin-ti.
9) Xa xi sau ny.
10) ng thi chung c : Chng-t v qu. V-d : Chp-nh, va
bm nt, np lin m ra, nh in ngy vo knh.
*
**
c tnh th hai ca chng-t l :
Nhn v qu ng thi c.
C nhn l c ngay qu.

Nhn qu ng thi.
Hin-ti nhn qu.
Sinh-dit, sinh-dit ni lun.
3) HNG TY-CHUYN1
Phi trng thi mt loi ni lun2 n v cu-knh, mi thnh
chng-t.
l ngn : chuyn thc, v bi xoay-i, gin-on, chng thunng vi php chng-t, ch r t-loi sinh nhau.
*
**
GII
1) Theo nhau lun-lun, xoay pha ny, bn no, hi no cng c n.
2) Lun-lun tip-tc, khng mt, cho n qu hon-ton. Nu mi
hun th cha trng-thnh. V-d : Trng g ln t mm n thnh
qu trng hon-ton.
*
**

4. Tnh quyt-nh
Theo ci nhn lc sinh thin, c1 v..v.. cng-nng quyt- nh, mi thnh
chng-t.
l ngn cc b, chp rng: d-tnh nhn sinh d-tnh qu, c ngha nhnduyn.
GII:
1) Nhn hun-tp: thin sinh thin, c sinh c, quyt-nh nh-th: la
sinh la v..v..
*

**
5. i chng duyn:
Chng-t phi ch cc duyn ca n hp li, cng-nng th-thng1, mi
thnh chng t.
GII:
1) y- hn ht.

*
**
6. Dn-t-qu:
i vi cc chng-t nh sc, tm v..v.. mi ci u dn sinh qu ring1 ca
n, mi thnh chng-t.
l ngn ngoi-o chp: ch mt nhn sinh tt c qu
Hoc l ngn cc b khc chp: St, tm v..v.. p i lm nhn-duyn.
GII:
1) Nhn no qu y, sc sinh sc, thin sinh thin.
*
**
Trong bn-thc cc cng-nng khc nhau, 6 ngha y, mi thnh chngt.
Th lc ca chng-t sinh ra chnh qu gn gi l sinh-nhn1.
Dn ci qu tha, xa, khin chng lin mt, gi l dn nhn2.
1. Ngi sinh ngi

2. Cht, khng mt ngay. V d: n tt la, cn tn vn sng vi giy. Cy


la, n go ri, cn r, rm.
*
**
Ni-chng1 quyt do hun-tp sinh v trng, n c th sinh ra qu. l
nhn-duyn-tnh. Ngoi-chng2 hun-tp, hoc c hoc khng, l tngthng-duyn3.
Lm thnh ci qu s sinh, quyt ly ni-chng lm nhn-duyn cho n.
Bi v cc chng-t cng tng4 (tng chung) sinh ra qu.
*
**
GII
1. Ht-ging trong thc, trong tm chng-sinh.
2. Vt bn ngoi: ni, sng, t, nc.
3. Cc duyn vun-si cho ln hn nhiu. V d: ht la sinh cy la. Nu
bn nhiu phn, cy la s tt, sinh nhiu ht ln. Phn bn l duyn tng
thng.
4. Nghim ng chung hun-tp, chung nhau c.
Bao chng-t gp chung mt tng, mt dng.
V d: Phn nhiu ng-Nam- n la. u-M phn nhiu n m.
C ht ging b-: phi c thy, sch, cha lm tng-thng-duyn, mi
n qu tu hnh.
*
**

BNH LUN
Tm li, chng-t phi c su iu-kin:
1. Sinh-dit, sinh-dit lun lun. C th mi c th thay i, mi c th
hun-tp.
2. Nhn-qu phi c ngthi nhn-sinh qu, sinh ri dit, trc khi dit,
sinh qu khc. Sinh-dit ni nhau.
3. Lun lun ni nhau, khng mt. Lun lun tip tc, cho n ch.
4. Quyt-nh nhn no qu y. Thin-sinh-thin, c sinh c.
5. Phi ch cc duyn hp y .
6. Nhn no sinh ring qu y.
*
**

ON VII - HUN-TP
Hi: Nng nhng ngha g m lp ci tn l hun-tp?
p: S-hun1 v nng-hun2 u 4 ngha khin cho chng-t sinh v
pht-trin, nn gi l hun-tp.
*
**
A. S-hun:
Th no l 4 ngha ca s-hun:
1. Kin-tr-tnh:

Nu php3 thy-chung mt loi ni lun, c th gi gn tp-kh, mi l


s-hun.
l ngn cc chuyn-thc vi ting, gi v..v.. tnh chng phi kin-tr,
cho nn chng phi l s-hun.
2. V-k tnh4:

Nu php bnh-ng, khng b tri ngc5, c th dung-cha tp-kh, mi


l s-hun.
l ngn thin nhim th-lc cng-thnh, khng ch dung-np, cho
nn chng phi l s-hun.
Bi vy Pht v -bt-thc, ch cn mang ci cu chng, chng phi
mi b hun6.
3. Kh-hun-tnh7:

Nu php t-ti, tnh chng phi kin-mt8, c th lnh-th tp-kh, mi l


s-hun.
l ngn tm-s v v-vi php9.
Nng ni kia10 v kin-mt, cho nn chng phi s-hun.

Thc th 8.
By chuyn thc.
3
Gi ht ci g mnh hun tp. Chng lu, mi, chc chn mi.
4
Bnh thng, khng thin-c, khng c tnh-cch v pha no.
5
Ci g vo cng nhn lnh ht, khng chng tri.
6
Cu chng-t thng-tnh, cha h b hun.
7
C th hun-tp.
8
Chc chn, kn o. Nu khng th (kin mt) mi lnh-th chu hun-tp.
9
V-vi kin-c khng sinh-dit.
10
Tm s nng tm vng.
2

4. Chung-ho-hp tnh:

Nu vi nng-hun ng thi ng ch, khng tc khng ly1, mi l shun.


y l ngn thn khc, st na trc, sau, khng ci ngha ho-hp, cho
nn chng phi s-hun.
KT LUN:
Duy d-thc-thc 4 ngha y, mi l s-hun.
BNH LUN.
Hun-tp ngha l nh-hng ti.
S-hun l ci b hun, b nh hng, tc l d-thc-thc.
Nng-hun l ci nh-hng, ci hun-tp, tc l by thc trc.
S-hun v nng-hun phi c bn iu-kin, khin chng-t c nyn v pht-trin, mi c tn l hun-tp.
*
**
y l bn iu kin ca s-hun:
1. Tnh kin-tr: Gi-gn chng-t, gi chc ci g hun-tp ti, khng
xt, mt.
2. Tnh v-k: Trung-lp, nhn tt c cc nh-hng thin, c, khng t
b th no.
3. Tnh kh-hun: C th chu hun-tp, lnh th tp-kh.
4. Tnh chung ho-hp: Vi nng-hun ho-hp, cng thi, chng ch,
khng tc, khng ly.
D-thc-thc 4 iu kin trn, nn l s-hun.

V nh ngi bt vit : bt khng phi ch, m khng la ch, ng mt


thi, mt ch (trn giy).
B. Nng-hun
Nng-hun c 4 ngha:
1. C sinh dit:
Nu php chng phi thng, c th c tc-dng: sinh-trng tp-kh1,
mi l nng-hun.
l ngn v-vi2, trc sau chng bin, khng tc-dng sinh-trng cho
nn chng phi l nng-hun
2. C thng dng:
Nu c sinh-dit, th-lc tng-thnh, c th dn tp-kh, mi l nnghun.
l ngn d-thc-tm, th-lc yu km, nn chng phi nng-hun.
3. C tng gim:
Nu c thng dng c th tng, gim, nhip ly tp-kh, mi l nnghun.
l ngn Pht-qu vin-mn thin-php khng tng khng gim, nn
chng phi nng-hun.
Nu l nng-hun, th chng phi l vin-mn, trc sau Pht-qu c l
c hn v thua.
4. Vi s-hun ho-hp m chuyn.
Nu vi s-hun ng-thi, ng ch, chng tc chng ly, mi l nnghun.

l ngn thn khc, st-na trc, sau3, khng ho-hp, cho nn chng
phi nng-hun.
KT-LUN:
By chuyn-thc v cc tm-s c thng-dng, tng-gim 4 ngha y,
mi l nng-hun.

Sinh tp-kh, trng tp-kh : 7 thc c sinh-dit, tc-dng, sinh-trng.


B- nit-bn.
3
hay s, khc thi
2

BNH LUN
y l 4 iu-kin ca nng-hun:
1.
2.
3.
4.

C sinh-dit.
C thng-dng, c th-lc, c nh-hng c s-hun.
C tng-gim.
Ho-hp m chuyn vi s-hun

By chuyn-thc c 4 iu-kin trn, nn l nng-hun.


*
**
KT-LUN:
Nh vy cc thc nng-hun v s-hun chung sinh, chung dit. Ngha
hun-tp thnh. Khin cho trong ci s-hun, chng-t sinh v trng nh
p tr thm, nn gi l hun-tp.
Cc thc nng-hun t lc chng t sinh, th c th lm nhn, ri li hunthnh chng, ba php1 ln la, nhn-qu ng-thi. nh bc sinh la chy
sng. la sang chy bc. Cng nh b lau p-i nng-nhau, nhn qu
ng thi.

Nng-hun sinh chng, chng khi hin hnh, nh cu-hu nhn2, dc s


dng qu3. Chng-t trc v sau t-loi sinh nhau, nh ng-loi-nhn dn
ng lu-qu.
Hai ci y i vi qu l nhn-duyn tnh.
Tr y xa, cc php khc u chng phi nhn-duyn.
D ni l nhn-duyn, nn bit l gi thuyt.
l lc ni tng nht th chng.

Nng v s, s v nng. Chng-t thnh hin-hnh, hin-hnh nui chng


t.
2
ng-thi chung c qu.
3
Dng ngy by gi.
*
**
ON VIII - S-DUYN: CNH
Hi: Thc hnh-tng, s-duyn1 th no?
p: KHNG TH BIT chp-th, x-s v liu bit2.
1. Liu-bit: tc l hnh-tng. V th ly liu-bit l hnh-tng.
2. X-s: Tc l kh th-gii, ci th-gii, vt-cht m cc loi hu-tnh
nng .
3. Chp-th c hai-th: chng-t v c cn-thn.
a. Cc chng-t l: Tng, danh, phn-bit, tp-kh.
b. C cn-thn l: cc sc cn v ch cn-nng3.
Hai th u l ci b thc chp-th4, nhip lm t th, ng an v nguy5.

Chp-th v x-s u l cnh s-duyn.


Sc nhn-duyn ca A-li-da-thc:
Trong lc t-th sinh, b trong bin lm chng-t, vi c cn-thn.
B ngoi bin lm s-vt.
Bn ly cc ci b bin lm ch s-duyn ca mnh. Hnh-tng nng ni
m c khi.
BNH LUN
Thc-duyn vi nhng ci g?
S hot-ng, tc l hnh-tng ca thc qu nh-nhim.
Chng ta khng th bit.
Khi tu-chng vo s-a B-tt, mi bit c.
Thc-duyn vi cnh, cn-thn v chng-t.
Thc bm chp ly thn v cc chng-t.
1

Tm thc duyn nhng ci g ?


S-a b-tt tr xung khng th bit c.
3
Trnh cn v khi tht. Nh nhn cn c con mt tht v tnh nhn cn.
4
Cho l ca mnh : qu t ci tc, ci rng v.v
5
Cng vui, bun.
2

*
**
Hai phn: KIN-PHN v TNG-PHN.
Kin-phn:
D-thc-thc i vi cnh s duyn ca mnh, c ci tc-dng liubit. N nhip v kin-phn.
Tng-phn:

Trong lc t-th hu-lu ca thc-sinh, u in tung c tng sduyn v nng-duyn hin ra.
Tng-phn l s-duyn, tc l cnh.
Kin-phn l nng-duyn.
Ba phn:
C nh duy-thc hc li thm 1 phn na l t-chng-phn.
Phn ny l t-th hai phn tng v kin nng vo.
Bn phn:
C nh li thm 1 phn l: chng-t-chng-phn.
l ch nng ca t-chng-phn.
Vy c 4 phn:
1.
2.
3.
4.

Tng-phn.
Kin-phn.
T-chng-phn.
Chng-t-chng-phn.

Hai phn trc thuc v b ngoi.


Hai phn sau l b trong.
Phn u ch l s-duyn.
Ba phn sau thng c nng-duyn v s-duyn.
Phn th hai ch duyn th nht, lng hay phi-lng, v hoc hin, hoc t.
Phn th ba c th duyn phn th 2 v th 4.
Chng-t-chng-phn ch duyn phn th 3, chng phi phn th 2.
Phn th 3, phn th 4 u nhip v hin-lng.

Cho nn tm, tm s 4 phn hp thnh, nng-duyn v s-duyn, chng


phi tc, chng phi ly.
*
**
NI MT PHN:
Bn phn c th nhip lm ba, bi v phn th 4 nhip vo t-chng phn.
Hoc nhip lm 2, bi v 3 phn sau u l nng-duyn, u nhip v kinphn. y ni kin-phn, l ci ngha nng-duyn.
Hoc nhip lm 1 phn, bi v th khng khc.
Nh trong kinh Lng-gi, bi k ni:
-

Bi t-tm chp-trc, tm in-tung ngoi-cnh duyn. Cnh


s-kin kia chng phi c, cho nn ni l duy-tm.

C th chia lm 2, lm 3, lm 4.
Nu ni l, c th nhip lm 1. l ci tm bao-trm mi s-vt.
*
**
ON IX - TM-S
Hi: Ci thc y1 vi my th tm-s2 tng-ng3 nhau?
p: N thng vi xc, tc-, th, tng v t tng-ng.
Thc A-li-da t v-thu n nay, cho n lc cha chuyn4, i vi tt c
v, hng vi nm th tm-s y thun-ng nhau, bi v nhip 5 th binhnh5 tm-s.

1. XC: tip-xc. Tm v tm-s tip-xc cnh. Cn, cnh v thc


thun-ng theo nhau. Xc nng theo m sinh, khin cho ba th
ho-hp li.
2. TC : Lm ci tm ch . Dn ci tm ch n cnh.
3. TH: Lnh-np nhng cnh thun, tri v khng phi thun, tri.
Thu th vui. Tri th bun.
4. TNG: i vi cnh, c hnh-nh, nui hnh-nh ri t tn gi.
5. T: Khin ci tm to-tc, khi ra hnh-ng.
i nhng cnh thin, c, n sai-s tm to nghip lnh, c v..v
KT LUN:
Nm th nhip v bin-hnh6, cho nn vi tng-thc quyt-nh thunng nhau.
Nm th vi thc d-thc hnh-tng d khc, m thi, ch nng, v
cnh s-duyn ng nhau. Nn gi l tng-ng.
X-TH:
Ci thc ny hnh-tng chng t r, khng th phn-bit cnh tri v
thun, nh-nhim mt loi nng nhau m chuyn7. Cho nn n ch tngng vi x-th8.
BNH-LUN:
Thc th tm thun-ng vi nm tm-s bin-hnh. N ch tng-ng vi
x-th, tc l bnh-thng, khng vui, khng bun.

Thc th 8.
Tm-s : thc gi l tm-vng, v nh ng vua c quyn iu-khin.
Tm-s v nh cc tay sai h-v vua nh cc quan gip vua.
3
Theo ng lnh nhau.
4
T bt-a tr xung.
5
Bin-hnh : thi no a-v no cng c n.
6
Khp tt c.
2

7
8

Hnh-tng ni lun rt nh-nhim, khng hin ra kh v vui.


Khng vui, bun.
*
**
ON X - V-PH, V-K

Thuc v v-ph1, v-k1, nn nhng tm-s tng-ng vi n nh xc, tc


v..v.. cng nh vy.
GII:
1. V-ph: Khng b ngn che.
2. V-k: Khng thin, khng c.
Thc th tm ny khng b phin-no ngn-che, nn thuc v v-ph, vk. V nhng tm-s tng-ng vi thc ny cng th.
*
**
ON XI - HNG-CHUYN
Hi: A-li-da thc l on hay thng?
p:

Chng phi on,


Chng phi thng,
Bi v HNG-CHUYN

HNG: Thc ny t v-thy n nay:


1. Mt loi ni lun, thng khng gin-on.
2. V l ci gc thi-thit cc ci th-gii chng-sinh
3. V tnh KIN GI GING khin khng mt.
CHUYN:

Thc ny t v-thy n nay, nim-nim sinh-dit, trc sau i


khc, bi v nhn-dit qu-sinh. Khng phi thng mt. C th b chuynthc hun thnh chng-t.
Ni hng ngn on,
Ni chuyn t ngha.
Khng phi thng dng nh dng nc chy mnh.
Php qu nh vy.
GII
1. V nh: dng nc chy mnh,
Chng phi on, chng phi thng.
Hng thi ni lun, c nhng s b tri m.
Thc ny cng vy, t v-thy n nay sinh dit ni lun, chng phi
thng, chng phi on, lm cho chng hu tnh b tri v m khng ra
khi.
2. V nh dng nc chy mnh, d b gi nh ni cc sng, m t chy
chng dt.
Thc ny cng vy, d gp cc duyn khi ra nhn-thc v..v.. m hng
ni lun.
3. V nh dng nc chy mnh, trong dng v trn mt nc, cc vt nh
c, c, rc
v.v... theo dng chy chng dng.
Thc ny cng vy, vi cc php v ni-tp-kh v ngoi tip-xc v..v..
hng theo nhau m chuyn.
*
**

V d trn t r: Thc th tm v-thy nhn qu, chng phi thng, on.


Ngha l:
Thc ny v-thy n nay, st-na, st-na, qu-sinh nhn dit.
V qu-sinh nn chng phi on
V nhn-dit nn chng phi thng.
Chng phi on, chng phi thng, l l duyn-khi.
Cho nn ni: Thc ny hng-chuyn nh dng nc chy
1.
2.
3.
4.

Sinh-dit ni lun.
Thin: t-thin tr ln. n Pht th x.
Trung-bnh: Ci ngi.
c: T A-tu-la tr xung, n a-ngc
*
**

Gii thm: Nhn trc dit, qu sau lin sinh. V d nh ci n cn hai


u, cao thp ng thi.
Nh vy nhn qu tng-tc (ni-nhau) nh dng nc chy.
Nhn-qu u l gi thi-thit:
-

Qun-st ci php hin-ti c dn ci tc-dng v sau, gi-lp


ci qu sau, i vi ni l hin-nhn.
Qun-st ci php hin-ti c p li ci tng v trc, gilp ci nhn trc, i vi ni l ci qu hin-ti.
*
**
ON XII - A-LA-HN X

Hi: Ci thc ny t v-thy hng-chuyn nh dng nc chy. Cho n


a v no mi hon-ton x?
p: Vi A-la-hn mi hon-ton x (ph ng-chp, b A-li-da).
Cc thnh on ht phin-no chng, gi l A-la-hn.
Khi y, ci th ny hon-ton vin-ly cc phin-no th-trng, nn ni l x.
Ch A-la-hn thng-nhip c qu-v v-hc trong tam tha, v hon-ton
hi gic phin-no.
H ng-th cc cng-dng ca th-gian
Chng bao gi cn thu thm thn sinh-t.
*
**
Ti sao bit vy?
Quyt-trch phn ni: Cc A-la-hn, c gic, Nh-lai u chng thnhtu A-Li-da
TH NO L X?
A-la-hn on cc phin-no th-trng trong thc ny, chng hon-ton
ht. H chng cn chp thc A-li-da lm ni-ng ca mnh. Bi vy mt
ci tn A-li-da. Gi th l X. Khng phi b tt c th ca thc th tm.
CC TN CA THC TH TM
Cc chng hu-tnh thy u c thc th tm theo ngha rng, thc ny c
nhiu tn:
1. TM: V cha nhm ht ging cc php.
2. A--na: Gi-gn ht-ging v sc-thn cho sng, th thai, gi khng
mt.
3. S-tri-y: Lm ch nng-da cho cc php s-tri nhim v tnh.

4. Chng-t-thc: C th gi-gn cc ht ging th-gian v xut thgian.


My tn trn thng tt c cc v.
5. A-li-da1: Nhip-tng tt c php tp nhim, khin chng mt. Ng

kin, i2 v..v.. nm du3 ly lm ni-ng ca mnh.


Ci tn ny ch v loi d-sinh4, hu-hc chng phi ci a-v v-hc
bt-thoi b-tt bi v c ci ngha chp-tng php tp nhim.
6. D-thc-thc: C th dn sinh cc ci, theo nghip thin c, theo qu
d-thc.
Ci tn ny ch v d-sinh, nh-tha cc b-tt, chng phi bc Nh-lai
cn c d-thc. Bi v y l php v-k.
7. V-cu-thc: Rt thanh-tnh, cc php v-lu nng-da. Tn ny ch
bc Pht mi c.
B u tin ci tn A-li-da.
V thuc v chng-sinh trong ba ci.
D-thc-thc-th, khi b-tt sp-sa chng B- mi b: Khng bao gi
b th v-cu-thc. Bi v lm li-lc hu-tnh mi mi.
1

T chng-sinh n cha chng-qu v hc (cn phin no).


Thc th 7.
3
Ct du (chp tng).
4
Chng-sinh.
2

HAI V CU1-TNH2
Thc th tm gm c 2 v:
1. V HU-LU: Nhip v tnh v-k, ch tng-ng vi 5 php-xc,
th v.v... Ch-duyn theo chp-th v x-cnh.

2. V V-LU: Ch nhip v thin-tnh, vi 21 tm-s tng-ng, bi v


vi tt c tm hng thun-ng. Thng a chng bit cnh s-qun.
Hng quyt-nh i vi cnh s-qun. i vi cnh lnh thu,
hng ghi-nh rnh-r.
Pht khng c tm bt-nh.
Hng la chn tt c php.
Thng tng-ng vi cc php rt tnh-tn, khng nhim, khng tn
ng.
Ch tng-ng vi x-th.
Bnh-ng chuyn. Ly tt c php lm cnh s-duyn, bi v tr duyn
khp c php.
*
**
ON XIII - SAO BIT THC NY C?
Hi: Sao bit thc th tm, xa la nhn-thc v..v.. c t-th ring?
p: Bi v Thnh-gio, chnh-l lm nh lng vy.
CHNG-C:
T rng thc t tm tht c.
A. THNH-GIO:
1. i-tha A T-t-Ma Kh-Kinh3 ni:

V thy thi n nay: NHN


(Chng t thc ln la ni luonn, thn sinh ra cc php. Nn gi l
Nhn)
1

Bn : ch chng-sinh.

2
3

Sch : ch t A-la-hn, ln cc b tt v Pht.


Sch chp li Pht dy.
Tt c php u DUYN (nng)
(Tc l tr-chng-thc, t v-thu n nay vi tt c php u nngda, nn gi l duyn)
Bi th c cc TH
(Th l ci ngi, tri, A-tu-la v..v.. Bi c thc y nn c cc th. V
thc th tm chp-tr tt c php thun lu-chuyn, khin cho chng hutnh lu-chuyn sinh-t. D hoc-nghip sinh, u l lu-chuyn m th
l qu, cho nn ni ring cc th).
V chng c nit-bn.
Bi c thc y mi chng c nit-bn. V thc th tm nm gi tt c
php thun hon, dit1 khin cho ngi tu hnh mi chng c nitbn)

Tm li: Thc lm nhn-duyn sinh cc thc hay chng nit-bn.


*
**
2. KINH GII-THM-MT cng ni:
- Thc A--na rt thm-t, tt c chng-t nh dng nc chy mnh2.
Ti i vi k phm-ngu3 chng khai-din, e h phn-bit chp lm ng.
3. Kinh LNG-GI cng ni:
- Nh ci bin gp duyn c gi, khi ra cc sng, hin-tin tc-dng
chuyn.
KT-LUN: trong cc kinh i-tha, u ring ni c thc th tm.

Dit phin-no, thun theo cc php hong-dit, mi chng nit bn. Tri
th gian.
2
Gi tt c cc ht ging thin, c, ni lun khng ngng.
3
Phm : chng-sinh. Ngu : thanh-vn.
B. CHNH L
dn thnh-gio, s t chnh-l.
y c MI L.
1. Tr-chng:
Kh-kinh ni:
Cha-nhm chng-t cc php thanh-tnh v tp-nhim, chng phpkhi, nn gi l tm. Nu khng c thc th tm, th tm tr-chng khng
c.
2. D-Thc:
Kh-kinh ni:
C d-thc tm, cm thin c nghip. Nu khng c thc ny, ci th TH
v SINH chng c.
3. TH-SINH:
Kh-kinh ni:
Chng hu-tnh lu-chuyn trong 5 th v 4 loi sinh. Nu khng c thc
ny, ci th TH v SINH chng c.
4. TH-GI:

Li Kh-kinh ni:
C sc cn, thn l c chp-th. Nu khng ci thc ny, ci nng chpth kia chng c.
5. THC-GI:
Kh-kinh ni:
Th1, non2, v thc3, ba ci p i nng gi nhau, c ni lun, antr. Nu khng ci thc ny c th gi th v non, khin thc lu, th
khng c .
1

Sng lu
Kh nng
3
A-li-da
2

Cc chuyn-thc c h, c chuyn nh ting gi v.v khng hng tri-dng,


khng th lp lm gi th, non v thc.
Ch d-thc-thc khng h, khng chuyn, dng c hng tr-dng nh th
v non. Nn c th lp lm gi th, non v thc.
6) SINH-T :
Li Kh-kinh ni :
Cc loi hu-tnh, th-sinh, mng chung1, quyt ni tn-tm2, chng
phi v-tm nh. Nu khng c thc ny, khi sinh-t, tm chng c .
Khi sinh-t, thn-tm m ti, nh ng khng chim-bao, v lc cht ngt
th r rng cc chuyn-thc khng hin-khi3. Nn khng th bit.
7) DUYN-GI
V Kh-kinh ni :

Thc duyn danh sc, danh-sc duyn thc, nh vy hai ci ln la xoay


vn nng nhau4, v nh b lau, ng thi nng nhau. Nu khng thc ny
th t-th ca thc kia chng c.
8) Y-THC :
Li kh-kinh ni :
Tt c chng hu-tnh u nng ni n m sng cn. Nu khng c thc
ny th kia thc tht th khng c .
Kh-kinh ni n c 4 cch :
a)

on.-thc : Trong ci dc, cc mn n nh tht, c, c, qu v.v


C mi, v, hng.Cc loi n, phi tiu ho.
b)
Xc-thc : Qu-thn nhn, tip-sc vi cnh, nhip-th vuimng.Th l n.Tuy c tng-ng vi cc thc, nhng xc-thc ny
thuc v thc th su.
c)
-t-thc : T-thin hy-vng, trng mong.Th l n.Tuy c tngng vi cc thc, thuc v -thc.
d)
Thc-thc : Chp-tri (nm gi) lm tng.
Ci thc-thc ny d thng t-th cc thc, m thc th tm ci ngha
n nhiu hn, bi v mt loi ni lun, chp-tr hn.
Bn cch y c th gi thn-mng chng hu-tnh, khin chng h mt,
nn gi l n.
on-thc ch ci dc c dnh.Xc v -tu-thc d khp ba ci m
nng chuyn thc.
9) DIT-NH :
Li Kh-kinh ni :
Ci ngi dit-tn-nh, cc hnh v thn, ni v tm u dit, m
mng sng chng dit, vn cn hi cht nng.Cn khng bin-hoi, thc
chng di thn.
Nu khng c thc ny, tr-duyt-nh v thc chng di thn thn
chng c.

Trong nh-dit-tn, cc chuyn-thc u dit, ch cn thc th tm


nh-nhim, hng khp, gi-dn mng sng v.v v th nn ni : thc
chng di thn.
10) NHIM-TNH :
V Kh-kinh ni :
V tm tp-nhim, hu-tnh tp-nhim.
V tm thanh-tnh, hu-tnh thanh-tnh.
Nu khng c thc ny, tm nhim-tnh chng c.
V cc php nhim-tnh ly tm lm gc, nhn tm m sinh, nng tm
m . Tm b chng hun-tp v gi cc chng t ca chng .
* n thp a mi bit.
---o0o--Phn Th Mi - THC TH BY
ON I - TNG NNG-BIN TH HAI
Hi :
- Ci tng nng-bin th hai th no ?
p : (bi tng).
1)
2)
3)
4)

Tng nng-bin th hai, ci thc y gi l mt-na.


Nng noi thc th tm chuyn, v duyn ni thc .
T-lng lm tnh-tng.
Thng chung vi 4 phin-no : ng-si, nh-kin, ng-mn, ngi.

Ngoi ra, thc ny cn tng-ng vi cc tm-s, nh: xc, tc- v.v.


5)
6)
7)

Nhip v hu-ph v-k.


Buc theo ch s-sinh1.
Khi chng A-la-hn, hay vo dit-tn-nh, hay vo o xut-th
th khng cn thc ny.

*
**
ON II - MT-NA : T-LNG
Sau nng-bin thc-d-thc, nn ni v cc nng-bin t-lng.
Ci thc , v thnh-gio ring ni tn l MT-NA, HNG THAM
T-LNG hn cc thc khc.
Cc thnh-gio e n lm vi -lc -thc nn i vi thc th by ch
t tn l .
(1) Sinh u c n y
*
**
ON III - S-Y
Nng ni chuyn l : ci ch s-y1 y, tc l ci nng-bin thc u (Ali-da) .
Pht ni : - Ci thc nng noi tng-thc.
Thc th by c ch nng, l thc th tm. Nu khng tng-thc,
quyt-nh chng (khi) chuyn.
Nh bi k ni :
- A-li-da lm ch nng nn c mt-na chuyn. Nng cc thc th tm v
th by, cc thc khc khi.
A-li-da thc u c s-y, cng ch mt th l thc th by. Nu khng
thc quyt nh chng chuyn.
Tng-thc hng vi Mt-na chung thi chuyn2. Tng thc hng nng
Mt-na.
*
**

ON IV - S-DUYN
Hi :
S-duyn ca thc ny th no ?
p :
- Thnh-gio ni thc duyn ni tng-thc.
Ci y ch duyn vi kin-phn ca tng-thc. Tng-thc t v-thu
n nay, mt loi ni lun, in tung thun nht, hng lm ch s-y ca
cc php.
Thc th by ch chp-thc th tm lm ni ng ca mnh.
(1)
(2)

B nng
Hai thc nng nhau. Su thc trc nng hai thc ny
*
**
ON V - TU-LNG LM TNH-TNG

Thc th by ly t-lng lm tnh-cc ring. Cng ly t-lng1 lm


hnh-tng2.
Thm3 t-lng, nn gi l Mt-na.
Khi cn l chng-sinh, cha chng, v cha chuyn-y, thc ny hngthm-t-lng chp ng tng. Khi chng, chuyn-y, cng hng
thm-t-lng v-ng-tng.
BNH-LUN
on ny quan-h cho s tu-hc ca ta.Thc th by lun-lun chpng. N lun-lun xt-nt, so-snh.
Khi chng qu A-la-hn, ta mi thot khi b n chp-ng.
Vy khi ta cn l chng-sinh y, thc ny honh hnh gh-gm.Ta l
n-l cho n.
N l th-ch ca ta.
Bao nhiu tnh-ton nh-nhen, bao phn-bit mnh ngi, bao mnh-li
do lng ch-k si-dc, u do thc ny.
Vy ai bo : - Ti khng ch-k, ti khng chp c ti.

Ngi khng hiu duy-thc, khng hiu tm- mnh.


Vy ta phi tm cch gii-thot khi vng n-l ca thc ny.
Pht dy ta i-tr vi tm-bnh nng ca ta.
Pht-php dy ta gii-thot khi ng-chp v php-chp.
(1)
(2)
(3)

Suy-ngh, o lng.
Trng-thi, hnh-ng.
Xt-nt
*
**
ON VI - TNG-NG VI TM-S

Hi :
vi my tm-s tng-ng.
p :
Thng vi 4 phin-no chung c :
T v-thy n v cha chuyn-y, tc l khi cn l chng-sinh, ci
ny xoay-vn thng dyuyn ni tang-thc, vi 4 cn-bn1 phin-no
tng-ng.
l :
1)
2)
3)

NG-SI : V-minh, m ni ng-tng v l v ng.


NG-MN : Kiu-ngo. ci chp-ng. Khin nng cao tm ln.
NG-I : Tham ci ng. i vi ci s-chp-ng, rt sinh thamm, v t rng mn-i chung c kin-mn2.
4)
NG-KIN : Ng-chp3. i vi chng phi ng-php4, h-vng
chp lm ng.
Bn th ny thng khi, khuy-c di-tm, khin chuyn-thc ngoi
hng thnh tp-nhim. Chng hu-tnh do sinh-t lun-hi, khng th
xut-ly, nn gi l phin-no.
*

**
V ci v chuyn-y, ch vi 21 tm-s chung khi :
l :
1)
2)
3)

5 bin-hnh
5 bit-cnh.
11 thin.

Nh -bt-thc, v ci v chuyn-y, ch chung vi x-th, v bi xoayvn chuyn. Hn i vi cnh s-duyn bnh-ng chuyn.
(1)
(2)
(3)
(4)

Gc sinh cc th khc
Kiu v hc-hi v.v
Nm ly ci , thy c ta.
A-li-da khng phi ng, li chp l ng.
BNH-LUN

y l phn quan-trng m ta cn ghi-nh. Khi cn l chng-sinh, tc l


cha vt c sinh-t lun-hi, thc th by t v-thy n nay vn
chung-khi vi bn phin-no cn-bn, l ng-si, ng-i, ng-mn, ngkin.
Ch bit c mnh, ch yu c ta, kiu-ngo v ta p, ta hay, ta hn ngi,
ch thy c mnh.
l ci tt ca chng-sinh.
l ci tt ca loi ngi.
l ci tt ca chng ta.
Bnh ny rt nng, n n su, mc r trong tm-hn ta t bao kip, thnh
thi quen lu i.
N lm ta m mt, khng th khch-quan m xt mnh, xt ngi.
V th m ta b lun-hi sinh-t.
V th m ta au kh.

V th m ta khng gii-thot c, c bm cht ly thn, ly cnh, nh


con c bm v c, con ra bm mai ra.V th m lng ta thng b quyc.
Cc chuyn-thc nh lc-thc u b tp nhim, khng trong-sch c.
Bit nh th, ta khng cn m-ti, ta sng-sut nhn ly bnh ta. V nay
tm phng i-tr, tm phng gii-thot ch khng bm-chp na.
Mi khi ng-si, ng-i, ng-mn, ng-kin khi ln, ta nhn thy lin, v ta
sng sut, khng a-dua theo na.
Khi tu-chng, chuyn c thc th by, n ch chung vi 21 tm-s
l 5 bin-hnh, 5 bit-cnh, 11 thin. V ch chung vi x-th.
*
**
Ngoi 4 phin-no trn, thc th by khi cn l chng-sinh, cng tngng vi 5 bin hnh v cc ty phin no v.v Nhng khng thng khi.
*
**
ON VII - NHIP V HU-PH, V-K
Hi :
- Mt-na tm-s nhip v tnh g ?
p :
- Nhip v hu-ph v-k.
Hu-ph : ny tng-ng vi 4 phin-no, l nhim-php. Che mt ttm, chng-ngi thnh o.
V-k : Chng phi thin v bt-thin.
*
**

ON VIII - BUC THEO CH S-SINH


Hi :
- Mt-na b buc v ch no ?
p :
N b buc theo nhng ch mnh sinh ra1. Nu sinh ci dc, cc tm-s
tng-ng vi Mt-na hin-hnh, lin buc trong ci dc.
Xoay-vn hng duyn tng-thc, nm lm ni-ng, ngay ch mnh sinh.
*
**
ON IX - X
Hi :
- Ci nhim- y, v-thy ni lun, v no dt trn, hoc tm-dt ?
p :
- A-li-hn, dit-tn-nh, xut-th-o khng c.
T A-la-hn tr ln cc cnh-gii b-tt, chng-t v hin-hnh ca
nhim u hon-ton on-dit, nn ni khng c.
V hu-hc dit-tn-nh v xut-th-o u tm-thi dp, cha dt, nn
ni khng c.
(1) V d, mnh sinh ci ngi hay ci tri, n b buc cht
vi ci
ON X
SAO BIT THC NY C ?
Hi :
- Sao li bit ci thc th by y, xa-la nhn-thc v.v c t-th ring
?
p :

- Bi v thnh-gio, chnh-l lm nh-lng.


Trong cc kinh, Pht c ni : Tm, , Thc, ba th khc nhau.
1)

Tm : tp-khi, tc l thc th tm nhm chng-t cc php, khi


ra cc php.
2)
: tu-lng, thc th by duyn tng-thc v.v hng-thm-tlng lm ng.
Thc : liu-bit, su thc liu-bit 6 bit-cnh th ng, gin-on, chuyn.
---o0o--Phn Th Mi Mt - SU THC TRC
ON I - TNG NNG-BIN TH BA
Hi :
- Tng nng-bin th ba th no ?
p : (bi tng)
1)
2)
3)

Thc nng-bin th ba, c 6 thc khc nhau.


Phn-bit cnh (liu-cnh) lm tnh tng.
Thc ny nhip v thin v v-k.
*
**
ON II - SU THC : LIU-CNH

Sau ci thc nng-bin t-lng, nn ni v hnh-tng ca thc nngbin liu-cnh.


Thc ny c su th khc nhau, bi v theo cn cnh khc nhau.
C th theo cn t tn: nhn, nh, t, thit, thn, .
C th theo cnh t tn: Sc, thanh, hng, v, xc, php.

Thc ngha l phn-bit, bit 6 cnh.


Nm thc trn mi thc ch bit ring tng th. Mt bit phm-vi ca mt.
Tai ca tai. -thc bit c su th.
l ni v chng-sinh cha chng, cha t-ti. Nu c t-ti, mt cn
dng cho su, mt nghe, ngi c.

*
**
ON III - NHIP V BA TNH

Hi :
-

Su chuyn-thc y nhip v tnh no ?

p :
- Nhip v thin, bt-thin v cu-phi
1)
2)
3)

Cu-phi l v-k, chng phi thin v bt-thin.


Thin: C th lm li-ch trong i ny v i khc.
c: C th lm vi-tn (hi) i ny v i khc.
*
**
ON IV - TM-S

Hi :
Su thc vi my th tm-s tng-ng ?
p : (bi tng)
y, cc tm-s
1)
Bin-hnh.
2)
Bit-cnh.
3)
Thin.
4)
Phin-no.

5)
6)

Ty-phin-no.
Bt-nh.

u tng-ng vi ba th th.
Gi-thch :
- Su chuyn thc ny chung vi 6 loi tm-s tng-ng.
Tm-s : hng nng theo tm m khi1, vi tm tng-ng2, hthuc ni tm. Nh vt thuc v ta, t tn l ng-s.
(1) Tm khi n khi.
(2) Tm ng g, n ng ny.
Tm i vi cnh s-duyn, ch ly tng-chung.
Tm-s ly tng ring vi cnh1.
V-nh thy tr th v, thy phng kiu, tr t mu.
Khi chng-qu : Khi tu-chng, c t-ti, ch vi h-lc v x2 ? V
Pht on u v kh.
*
**
ON V - BIT-CNH TM-S.
Hi:
-

Trc lc ni su loi tm-s, nay nn ni r tng khc


nhau ca chng.
Hai loi u, tng y th no?
p:
Loi u bin-hnh: xc v.v.
Loi sau bit-cnh l: dc, thng gii, nim, nh, tu.
S-duyn s chng ng.
Gii:
Trong su loi, loi u l bin-hnh tm-s (xc) trc ni.

Sau l bit-cnh tm-s, l t dc cho n tu. Vic duyn cnh ca


bit-hnh khng ng nhau.
BIN HNH TM-S
Tm-s ny i khp tt c:
1) i khp tt c thi-gian (qu-kh, hin-ti, v-lai) .
2) i khp tt c khng-gian (ba ci v.v).
3) i khp tt c tnh (thin, c, v k).
4) i khp tt c thc (tm thc).
(1) Phn-bit, chia-ch.
(2) Bnh-thng.
BIT-CNH TM-S.
Tm-s ny c 5 th, mi th duyn mt cnh khc nhau. Nm th l:
1)
2)
3)
4)
5)

DC: i vi cnh a thch, trng mong lm tnh, sing-nng1,


nng ni lm nghip.
THNG-GII: Bit r rng, chc chn, khng thay i, tht quyt
nh.
NIM: i vi cnh tng tp2, khin cho tm r rng ghi nh
chng qun lm tnh. nh nng lm nghip.
NH: i vi cnh s qun, khin tm chuyn ch, chng tn lm
tnh. Tr nng lm nghip.
TU: i vi cnh s qun, la chn3, lm tnh, an nghi lm
nghip.
*
**

Hi:
p:
-

Nm th bit-cnh ny nhip v th th no?

Dc nhip 3 mn: h, lc v x, tr "u" v kh th ra. V 2 cnh


sau chng phi s lc (a thch).
Cn 4 th kia thng c 4, ch tr kh-th.

(1) Mun lm.Sing nng tri vi li.


(2) Hc-tp ghi-nh.
(3) Suy-xt.
*
**
ON VI - THIN TM-S
Hi:
Thin tm s, tng y th no?
p: (Bi tng)
Thin l: Tn, tm, qu, v tham, v sn-v si, cn, an, bt phng
dt, hnh x, bt hi.
*
**
1)

TN: tin. i vi "tht, c v nng1" rt nhn-th a-mun, tm


tnh lm tnh, i-tr bt tn, lc thiu lm nghip.

2)

TM: Bit xu h, thn. Knh-trng hin thin lm tnh. i-tr


v-tm. Ngn-dt cc c-hnh lm nghip. (Thn vi mnh).

3)

QU: Thn vi th-gian (vi ngi). Khinh chng bo c lm


tnh. i-tr v-qu. Ngn dt ci c lm nghip.

4)

V-THAM: Khng tham. Khng tham-m2 ci sng ci lm


tnh. i-tr tham-m. Lm lnh lm nghip.

5)

V-SN: Khng nng-gin. i vi ci kh v nhn kh3, khng


gin lm tnh. i-tr ci gin d. Lm lnh lm nghip.

6)

V-SI: Khng ngu-si. i vi s l, hiu bit r rng lm tnh.


i-tr vi ngu si4. Lm lnh lm nghip.

7)

CN: Tinh tin. i vi trong phm thin c, v s tu5 v on6,


mnh m lm tnh. i-tr vi li bing. Mn thin7 lm nghip.

8)

AN: Khinh-an8. Xa la ci th trng9. Thn tm th thi. Khamnhim10 lm tnh. i-tr hn trm. Chuyn-y11 lm nghip.
(1) Tin sc mnh lm c. S tht, c-hnh, ti nng.

(2) Thm.
(3) Phin-no.
(4) Ly tri lm phi, ly phi lm tri.
(5) nui ln thin.
(6) Dt tr ngay t lc khi mm, u c.
(7) y nghip lm.
(8) Yn-n, nh-nhng.
(9) Th, nng-n.
(10) Lm g cng c.
(11) Ci ti, chm, nng-n, chuyn li
9)

BT PHNG-DT: Khng b bung lung, b li ko. Tinh-tin


v v-tham, v-sn, v-si, on c v dt mm c lm tnh. i-tr
bung-lung. y tt c s lnh th gian v xut th gian lm
nghip.

10) HNH-X: Lm m khng tham-m, khng tm. Tinh-tin


ba cn1, khin tm bnh-ng chnh-trc2. Khng cng-dng3 lm
tnh. i-tr vi c-chp. Yn-n, bng-phng lm nghip.
11) BT HI: Khng lm hi. Khng lm tn hi chng hu tnh.
Khng gin lm tnh. i-tr vi hi. Thng ngi lm nghip.
*
**
ON VII - PHIN-NO
Hi:
Phin-no tm-s, tng y th no?
p: (Bi tng)
Tham, sn, si, mn, nghi, c-kin: Su th, tnh chng nhip v
cn-bn4 phin-no.

*
**
1)

THAM: Tham-m. i vi ba ci5 v thn6, nhim-m lm


tnh. C th chng ci tm v-tham. Sinh kh lm nghip. V tham
i mi ly thn ng-un, th-sinh.

2)

SN: Nng gin. i vi kh v cc nhn kh, thm ci gin lm


tnh. C th chng ci tm v-sn. Khng an-n. Hnh c nngda lm nghip. Gin khin thn-tm nng-ny, khi cc c-nghip
v ci tnh-cch bt-thin.

3)

SI: Ngu ti. i vi cc s-l m m7 lm tnh. C th chng


ngi v si. Tt c cc tp nhim nng-da lm nghip. Bi v-minh
khi ra nghi, t kin8, cc nghip phin-no. C th chiu-cm cc
php tp-nhim v cc i sau.

(1) V-tham, v-sn, v-si.


(2) H m th khng chn, thng (thin-lt).
(3) T-nhin thnh s, lm oc nh nhng, d dng.
(4) Ci gc.
(5) Nh cnh sng ci dc. Cn ci sc v v-sc: tham cnh-gii ci
.
(6) Kit-s.Nguyn nhn rng buc.
(7) Khng bit phi tri, chn vng.
(8) Thy bt-chnh.
4)

MN: Kiu-ngo. mnh1 i vi ngi khc. Nng cao mnh


ln lm tnh. C th chng-ngi ci bt mn. Sinh-kh lm nghip.
Tm chng khim-h, bi vy sinh-t lun-chuyn, chu cc kh.

5)

NGHI: Nghi-ng. i vi chn l, do d lm tnh. C th


chng-ngi thin-phm bt nghi lm nghip. D-d th nghip lnh
khng sinh.

6)

C-KIN: Thy sai. i vi chn-l in-o o-lng2 nhimtu3 lm tnh. C th chng vi thin-kin. Rc kh lm nghip.
c-kin phn nhiu b kh.

*
**
THC: Su th ny tng-ng vi thc no:
Tng-thc hon-ton khng c. Mt-na c 4 th. -thc 10 th.
Nm thc ch c 3 th: tham, sn, si.
TH: Mi th ny tng-ng vi th no:
Vi 5 th th, tham-sn-si 3 th cu-sinh v phn-bit, u tngng.
TNH: Nhip v tnh no?
Sn ch nhip v bt-thin, bi v hi mnh v ngi. Cn 9 th kia
thng c 3 tnh.
GII: Buc v gii no?
Sn ch ci dc. Cn 9 th kia thng c 3 ci.
BC: Nhip v hc qu no?
Chng phi nhip v bc v-hc v hu-hc4, v cc bc ch l
thin.
(1) mnh giu, sang, thng minh.
(2) Vi chn-l, suy-tnh tri hn.
(3) em kin-thc mnh ln-ln chn-l.
(4) on c. Cn phi tu v vic phin-no.
*
**

ON VII - TY PHIN-NO
Hnh-tng1 l: Phn, hn, ph, no, tt san, cung, xim, hi, kiu, v-tm,
v-qu, tro-c, hn-trm, bt-tn, gii-i, phng-dt, tht nim, tn lon, v
bt chnh-tri.
*

**
1)

PHN: Ni-xung khi gp cnh tri -thch. Nhiu khi pht ra


bo-c.

2)

HN: Kt on. Sau khi ni-xung, gi ci gin trong lng. Kt on


lm tnh. C th chng bt hn. Nng ny, bc tc lm nghip.

3)

PH: Che-du. Che-du ti mnh lm, e mt ci li v ting khen.


C th chng bt-ph. Hi no lm nghip. Tc l sau b n-nn v
no khng yn-n.

4)

NO: D tn. Trc gin, b ngi xc-xim cho gin thm.


D-tn lm tnh. C th chng ci bt no. c-d lm nghip.
Khi gin nhiu, tm bn hung-d pht ra to-bo v cc li thb, c hi.

5)

TT: Ganh-ght. Ch theo ci danh-li c mnh, chng chu ai


vinh hn. Ganh ght lm tnh. C th chng bt tt. Lo-ru lm
nghip. Ngi ganh-ght, nghe thy ai vinh hn, m lng lo lng,
chng yn-n.

6)

XAN: bn-xn. Tham-m tin ca, khng th ban cho. Bn-xn


lm tnh. C th chng bt-xan. Xn cha lm nghip. Ngi bn
xn tm hay rit-rng v xn, cht cha tin ca, khng th b.

7)

CUNG: Di-tr. V mun c li v ting khen, gi hin ra c


o-c. Di-tr lm tnh. C th chng bt-cung. T-mng2 lm
nghip. Ngi kiu-cung lng m gi mu-m khc, phn nhiu
hin ra s bt-tht.

8)

XIM: Xim-cong. V di ngi, gi lp ci nghi-dung khc.


Xim-khc3 lm tnh. C th chng bt xim. Ngi xim-khc, v
di ght ngi, chiu theo thi nghi, gi-lp phng-tin, ly
ngi, hoc du li mnh, chng cho thy bn chnh-ng dybo.

(1) Hnh-vi, tng-trng.


(2) Mu cu nui sng bt-chnh.
(3) Xim-cong: chiu un theo lng ngi.

9)

HI: Lm hi. i vi cc hu-tnh, tm khng thng-xt. Tnno1 lm tnh. C th chng bt-hi. Bc-no2 lm nghip. Ngi
c hi bc-no loi khc.

10) KIU: mnh. i vi vic tt, hay ca mnh, rt sinh nhim


trc. Ty-ngo3 lm tnh. C th chng bt kiu. Ngi kiu sinhtrng tt c php tp-nhim.
11) V-TM: Khng bit h, xt mnh. Chng t xt mnh, khinh
chng hin-thin lm tnh. C th chng ngi tm. Sinh-trng chnh lm nghip.
12) V-QU: Khng bit thn vi ngi. Chng nhn ngi, knh
trng ci bo-c lm tnh. C th chng ngi qu. Sinh-trng chnh lm nghip. Khng bit thn v u xu ca mnh.
13) TRO-C: Tm lu lng. Khin tm i vi cnh chng tch-tnh
lm tnh. C th chng ci hnh-x Sa-ma-tha lm nghip. Lun
ch ni n l tham phn. N bi nh s vui lc trc m sinh.
14) HN TRM: M ti, nng-n. Khin tm i vi cnh khng
kham-nhim lm tnh. C th chng tu qun khinh-an lm nghip.
Lun ch ni n l si-phn. M ti, trm trng l tng-si.
15) BT-TN: Khng tin. i vi s-tht, c-hnh v ti-nng,
chng a mun. Tm u lm tnh. C th chng tnh-tn. a
nng lm nghip. Ngi bt-tn phn nhiu hay li nhc.
16) GII-I: Li-bing. i vi thin v c phm, trong vic tu v
on, lng-on4, lm nh. C th chng tinh-tin. Thm nhim lm
nghip. Ngi li nhc thm nhiu nhim nghip.
17) PHNG-DT: Bung-lung. i vi tnh v nhim phm, khng
ngn nhim5. Bung-lung lm tnh. Chng bt-phng-dt. Thm c
tn thin nng-da lm nghip.

18) THT-NIM: khng nh. i vi cc cnh duyn, khng th r


rng ghi nh lm tnh. C th chng chnh-nim. Tn-lon nngda lm nghip. Ngi tht-nim tm hay tn-lon.
(1) Lm h-hi.
(2) p, , phin.
(3) Ngo say m. m say m vic tt, hay ca mnh.
(4) Lc lm lc khng.
(5) Tu phi ngn nhim.
19) TN LON: lu lng. i vi cnh s-duyn, khin tm lulng1 lm tnh. C th chng chnh-nh. c-tu nng-da lm
nghip. Ngi tn-lon pht c-tu2.
20) BT CHNH TRI: Hiu bit sai-lm. i vi cnh s-qun, hiu
bit lm3 lm tnh. C th chng chnh-tri. Hy-phm4 lm nghip.

*
**
ON IX - BT-NH TM-S
Hi:
p:
-

Bt-nh c 4 th, tng y th no?


Hi, min, tm, t (Chia lm hai: hi min, tm t). Khng nhtnh thin hay c, nn gi l bt-nh.

1)

HI: n nn. Ght ci vic lm. Cn hi-hn lm tnh.


Chng ci ch lm nghip.

2)

MIN: Bun ng. Khin cho tm khng t ti. M-m v t thc


lm tnh. Chng qun lm nghip.

3)

TM: Tm kim. Khin ci tm vi-vng, i vi cnh ngn5,


th chuyn lm tnh6.

4)

T: Xem-xt k-cng. Khin tm bn-rn. i vi cnh ngn,


tm k-cng lm tnh.

(1) Nh nc trn-lan chy.


(2) Thuc in o.
(3) Bit khng chnh, lm.
(4) Ph h php, pham gii.
(5) Trong hay li ni.
(6) Tm vi-vng ci mt.
*
**
ON X - HIN-KHI
Hi:
-

Lm sao bit c phn-v hin-khi ca su thc?

p: (bi tng)
Nng-da theo cn-bn-thc.
Nm thc theo duyn-hin-khi, hoc chung hoc chng chung.
Nh sng nng nc.
-thc thng hin-khi, tr-sinh v-tng-thin v hai th nh
v tm, ng say v cht ngt.
GII-THCH (nguyn-vn)
Cn-bn-thc: L A--na thc. Thc ny l cn-bn; l gc, cho
cc thc sinh.
Y-ch: Nng da. Su chuyn-thc trc ly cn-bn-thc (A-lida) lm ch nng chung.
Nm thc: Nm chuyn-thc trc, chng-loi ging nhau, nn ni
chung.
Ty duyn-hin: Ch r l chng phi thng khi.
Duyn: Tc , cn, cnh v.v...

Nng-da...khi: Nm thc thn, b trong nng bn-thc, b


ngoi theo tc-, 5 cn, cnh v.v...cc duyn ha-hp, mi c hin tin.
Hoc chung, hoc chng chung khi. Ngoi duyn hp l c n
tim.
V d nh nc v sng, theo duyn nhiu t (Gi).
V-tng-thin: Ngi tu nh v-tng, do ci sc nhm chn ci
tng th, sinh trong ci tri y. N tri vi tm v tm-s, nn chng
khng thng hnh-ng. Dit tng lm u. Lc thc u on ci ny.
Hai v-tm nh: V-tng-nh, v dit-tn nh, u khng c su
thc. Nn gi l v tm.
V-tng-nh: Cc loi d-sinh, dp ci tham tnh, tham cc ci tt
p trong ba ci, cha dp c nhim ci trn. Xut ly tng tc- 1, khin
cho khi c khi khng. Tm v tm-s dit. Ci tng dit lm u, t tn l
v-tng. Khin thn an-ha nn ni l nh.
Dit-tn-nh: Cc bc v-hc hoc hu-hc2 thnh-nhn, dp
hoc xa b ci tham3. Ci tham ci trn bt-nh. Bi ngn dt ci tng, ci
tc lm u khin tm v tm s dit. Tn l dit-tn. Khin thn an-ha,
nn gi l nh.
Ng say v cht ngt: Khi ng say v cht ngt, m-man khng bit
g, khin 6 thc trc u khng hin-hnh.
Chung nhau chuyn: Trong tt c chng hu-tnh, tm vi Mt-na,
hai ci thng chung nhau chuyn. Nu khi thc th su, th ba ci chung
nhau chuyn. Cc ci khc theo duyn hp, khi mt ci cho n 5 ci, th 4
ci cho n 8 thc chung nhau chuyn. l lc ni ngha thc chung
nhau chuyn.
(1) Ch-.
(2) ng tu hc.
(3) Tham ci trn.
---o0o---

Phn Th Mi Hai - L-DUY-THC


ON I - DUY THC
Hi:
-

p:
-

rng phn-bit hnh-tng ba th nng-bin, chng lm ch


s-y cho hai phn s-bin1 ca chng. Lm sao bit c: Nng thc
s-bin, gi ni l ng v php, chng phi ring thc c? Bi vy nn
ni: "tt c php duy-thc"?
Tht cc thc chuyn-bin2, phn-bit3 v s-phn4. Bi ci ny v
kia u khng, cho nn "tt c duy-thc".

GII THCH:
Tht cc thc: Trc ni ba thc nng-bin thc5 v tm-s ca
chng u c th bin6 in tung kin-phn7 v tng phn8. t ci tn l
chuyn-bin9.
Phn-bit: Nng-bin kin-phn ni l phn-bit, v c th thy
tng.
S phn-bit: S-bin10 tng-phn gi l s phn-bit, v l ci sth ca ci thy11.
Bi chnh-l y, php v ng di thc s-bin ra u quyt-nh
chng phi c. Xa-la nng12 v s-th13, khng c vt ring14. Chng phi c
thc vt, xa-la hai tng. Vy nn tt c hu-vi15 v v-vi php16, hoc tht
hoc gi u chng di thc.
Ni l duy ngha l: "Ngoi thc, khng php".
(1) Kin v tng-phn.
(2) Yn th khng c sng. Chuyn tc l bin.
(3) Nng-bit: Kin-phn. Tm-vng v tm-s.
(4) Tng-phn.
(5) Tm-vng.
(6) Nng-bin.
(7) Kin: thy.

(8) Tng: thy trong c ci hnh-hnh, ghi-nh, cm-tng. Hnh-nh


l tng.
(9) C chuyn mi bin.
(10) B: s.
(11) B ly ca kin phn.
(12) Kin.
(13) Tng.
(14) Ni trong tm.
(15) Cnh vt.
(16) Nit-bn.
Chuyn-bin: Cc ni thc1 chuyn, in-tung ci cnh-tng2 ng v
php ngoi-hin. Ci nng chuyn-bin, gi l phn-bit, v h vng phn
bit lm t tnh.
Tam-gii, tm v tm-s chp cnh, ci cnh b chp y3 gi l S
phn-bit, l ci b h-vng chp lm thc ng v php.
Bi ci phn-bit y bin, in tung ngoi-cnh, gi ng v php tng.
Ci b phn bit, tc l ng v php quyt nh u khng.
Kt lun: Ng v php chng phi c, thc chng phi khng. Xa la
c v khng4, nn kh-hp vi l trung-o.
BNH LUN5
y l phn cn-bn ca duy-thc hc. Xem li thnh-lp duy-thc
hc, bit ngi hc cao hay thp, vng hay khng.
y l li lp ca ngi Huyn-Trang. Ngi tham-kho cc b sch
cn-bn ca cc i-lun s, nht l ca cc ngi H-php, Gii-Hin v
Th-Thn. Gn ly tinh-hoa, lp ra l duy-thc b thnh-duy-thc ny.
Ngy nay, c c Huyn-C, mt tam-tng php-s li lc, nghincu 5 i-tng, c hng trm b duy-thc.
y l thuyt thnh-lp duy-thc ca c Huyn-c, lm duy-thchc v Pht-php li rc-r, bao-trm ci hc i nguyn-t ny.
u sch ny, trong hai phn hai v ba, nu r thuyt ny.
By gi ti ging r hn.

DUY-THC
Theo ngi Huyn-Trang v ngi Khuy-c, hai lun-s xut-chng
i ng nc Trung-hoa, "DUY" c ngha l "BAO-GM".
V sau, nhiu nh hc Pht cha n ni ging Duy l "ch c".
n nay, hu ht cc nh Pht-hc cng hiu nh th. V mc vo
ci li, lng tng khng ra khi, khng tr li c cc cu tn-cng anh
thp ca khoa-hc v ngoi-o.
(1) Trong.
(2) Ngoi.
(3) Cnh b tm-vng v tm-s chp , gi l tam gii. l ba ci
m chng-sinh tham-m.
(4) ng chp c v khng.
(5) Ca Tu-Quang.
Vy "DUY-THC" l g?
"DUY THC" l "Thc bao-trm tt c php-gii bao-la, bao-trm
c "chn" v vng.
Bi th c cu:
"Ngoi thc khng php".
Ngha l: "Khng c s-vt no ra ngoi c phm vi ca "thc".
Vy ch "thc" ging nh ch "tm".
Trong kinh, Pht dng ch "tm".
Trong lun, b-tt dng ch "thc".
V cu:
"Tam-gii duy tm, vn php duy thc" l ng.
Ngha l:
"Tm bao-trm ba ci, thc bao-trm tt c s-vt".
"Duy-tm" v "duy-thc" u ging nhau.

THNH-LP DUY THC HC.


Php-gii bao-la bao-trm khng-gian v-tn, bao-trm mi s-vt.
Ch "thc" l danh-t ch php-gii.
Thc bao-trm mi s vt.
Ngoi thc, khng c php, v php no cng trong phm-vi ca thc.
Mun tin vic hc, ta hy gi lp, chia s-vt lm hai mt: "chn" v
"vng".
"Chn" tiu-biu cho cnh-gii Pht.
"Vng" tiu-biu cho cnh-gii chng-sinh.
Ta c th dng cc danh-t "Chn-l", hay "chn-tm", hay "thanhtnh-thc" ch ci bit bao-trm php-gii ca Pht, ci bit tuyt-i.
Ta c th dng cc danh-t "v-minh" hay "vng-tm", hay "vngthc" ch ci bit nng-cn, hp-hi, sai-lm ca chng-sinh.
Xung mt tng na, ta nghin-cu ring v mt "vng".
Trong ci Sa-b ca c Pht Thch-Ca y, tt c chng-sinh u c
mt nghip-chung. l "nghip-chung" ca tt-c chng-sinh ci Sa-b.
Ci c ba nghn nghn triu thi-dng-h. Mi thi-dng-h l mt th
gii.
Ch "thc" l danh-t ch "NG-NGHIP" ca ci Sa-b. Ch
"thc" bao-trm c ci Sa-b. Tt c vng-thc ca chng-sinh u trong
vng ca "THC".
Tt c s-vt, th-gii vt-cht, v-hnh u trong vng ca thc.
Khi cn l chng-sinh ci no, v d ci ngi, ci tin, ci tri, hay
l ci bng-sinh, chng-sinh u thy bit theo nghip-chung ca cc chungsinh ci , ca hon-cnh, ca nhm bn-hu, v d, ng A. thy bit theo
loi ngi, theo ngi -ng, theo ngi Vit-Nam, theo ngi Nam Vit,
theo tnh Saigon, theo gii tiu-cng-chc v.v...

V chng-sinh li thy bit theo nghip ring ca mnh, v d ng A


li thy bit theo nghip ring ca c-nhn ng na.
Vi ton-phn vng-thc ca chng-sinh, Pht chia lm tm phn: t
thc th nht n thc th tm.
Tm thc li chia lm 3 loi: thc th tm, thc th by v su thc
sau, nh ta thy trn.
Khoa-hc d cho tin n u chng na, cng ch l mt phn b nh
trong phm-vi thy bit ca loi ngi.
Loi ngi ch l mt loi chng-sinh, so vi bao tng chng-sinh
tin cao hn nhiu.
*
**
ON II - DO U SINH PHN-BIT?
Hi:
p:
-

Do u sinh cc phn-bit?
V cc chng-t trong tng-thc chuyn-bin, thay i nhiu hnhdng. Chng hin-hnh tm thc. Tm thc vi cc tm-s tngng, no kin-phn, no tng-phn, u c sc gip nhau, nhhng ln nhau. Cc thc c tnh-cch ring l phn-bit.
*
**
ON III - BN DUYN

ni chng-t, hin-hnh v tr-duyn sinh phn-bit. y ni v cc


duyn, c 4 duyn:
1)

NHN-DUYN: Nhn nh duyn sinh ra qu. Nhn no qu ny,


nh ht la sinh cy la.

2)

NG-V-GIN-DUYN: Tm thc v tm-s lin-tip duyn


nhau, duyn xong ci ny sang lin ci sau. Nh bc i, cc bc
ni nhau. Khng xen-h, gin-on. Cc thc v tm-s lun lun
chung nhau chuyn, thun-ng nhau ha-hp, tng nh l mt.
nh-hng ln nhau.

3)

S-DUYN-DUYN: Duyn vi cnh b duyn. V d: mt nhn


ci chn. Hnh-nh ci chn ghi trong cn. Cn tc l c-quan sng,
hot ng ca con mt. -thc duyn vi hnh-nh , ri ngh n
bao truyn. ci chn ngh n bao vic gn xa, no chn ny xu,
chn kia tt, chn mua u, chn dng lm g v.v...

4)

TNG-THNG-DUYN: Gip thm cho tt hay xu hn. Vd: trng rau. Ti cho rau khi cht. Nu ma: rau cng mc
chng, xanh ti. (Tng thng thun: lm tt hn). Nu t ma,
thiu nc ti: rau xu. (Tng thng nghch: lm xu hn).
*
**
ON IV - MI NHN

Trn ni bn duyn. Bn duyn nng 15 ch lp l 10 nhn.

15 ch l:
1)

NG-Y-X: Nng li ni. Cc s-vt u c tn, c hnh-dng.


Li ni nng din-t ra. Gi l "nhn ty-thuyt".

2)

LNH-TH Y-X: Nng ch lnh-th. Ch quan-st ch i.


Nng ch y lp "nhn qun-i". Quan-st, ch i mt vt, cc
vt kia sinh ra. V d: mt ci bt, xem xt ch vit vic vit, dng
bt.

3)

TP-KH Y-X: Luyn-tp thnh cng-nng. Cc chng-t lc


cha thnh-thc. Nng chng lp "nhn khin dn": dn n ktqu sau, xa. V d: ht a sinh cy a.

4)

HU-NHUN CHNG-T Y-X: Ht ging c tm b,


trau-di, gip cho n. Cc ht ging thnh-thc (chn). Nng
p "nhn sinh-khi": C th sinh-khi ci qu gn ca n. V d:
nh ngi tu lu, cn lnh thnh-thc, nh mt cht duyn l thnh.

5)

V-GIN-DIT-Y-X: Tm v tm-s nng ng-v-ginduyn.

6)

CN-CNH-Y-X: Tm v tm-s nng s-duyn-duyn.

7)

CN-Y-X: Tm v tm-s nng 6 cn.

8)

TC-DNG-Y-X: Tr chng-t ra, cc ci khc gip cho hinduyn.

9)

S-DNG-Y-X: Tr chng-t ra, cc ci khc lm hin-duyn.

10) CHN-THC-KIN-Y-X: Ci kin v-lu, i vi php v-lu,


c th gip dn chng v-lu. Nng lp "nhn-nhip-th":
Nhip bao th lp thnh php v-lu. Ch bao duyn thnhtu.
11) TY-THUN-Y-X: Tin ti, sinh cc ci khc: nh cy chui
ln ln, m l, hoa, qu. Nng lp "nhn dn pht": v d:
lnh, tu lnh thm ln.
12) SAI-BIT CNG-NNG-Y-X: Cc php hu-vi u i vi
qu ca chng, c ci th-lc c th khi chng khc nhau: Nh
thin c qu sng, cnh sng. Thy (chng) r. Nng lp
"nhn-nh-d": lnh c quyt-nh khc nhau. C th sinh trong cc
ci, hay chng cc cnh-gii trn.
13) HA-HP Y-X: ha-hp nhau. Bao ci khc chung lm thnh.
T ni lnh-th cho n sai-bit cng-nng y-x, i vi trong ci
qu "sinh, tr, thnh, c", c ci sc ha-hp nhau. Nng lp
"nhn ng-s": T qun-i cho n nh-d, u ng-sinh mt
qu.

14) CHNG-NGI Y-X: C th chng-ngi. i vi "sinh, tru,


thnh, c", c th chng-ngi. Nng lp "nhn tng-vi": C
th tri "sinh, tr, thnh, c".
15) BT-CHNG-NGI-Y-X: Chng chng-ngi. i vi
"sinh, tr, thnh, c", chng chng-ngi. Nng lp "nhn bt
tng-vi": Khng tri vi "sinh, tr, thnh, c".
Mi nhn nhip v 2 nhn:
a)
b)

Nng-sinh1.
Phng-tin2.

NHN NNG-SINH: Cc nhn khin-dn chng-t v sinh-khi


chng-t.
NHN PHNG-TIN: Cc nhn khc.
KHIN-DN CHNG: Cc chng nhn-duyn dn pht, nh d,
ng-s, v bttng-vi, v ci v cha thnh-thc3.
SINH-KHI-CHNG: V ci v thnh-thc.
*
**
ON V - NM QU
ni nhn-duyn, tt phi c qu.
Qu c my th? Nng ch no c?
C 5 th:
1)

D-THC: Php hu-lu thin v bt-thin chiu-cm d-thc


sinh4. V k ca n ni lun. Nh ngi tu thp-thin, sinh ci
tri.

2)

NG-LU: Tu thin c qu thin. Tu c c qu c.

3)

LY-K5: V-lu o, on chng, chng c thin v-vi.

4)

S6-DNG: Cc ngi lm, mn cc dng, to ra snghip.

5)

TNG-THNG: Cc th khc ph thm.

Lun Du-gi ni: Tp-kh y-x c qu d-thc.


Ty-thun y-x c qu ng-lu. Chn-kin y-x c qu ly-k.
S-dng y-x c qu s-dng. Cn cc y-x khc c qu tngthng.
(1) Ht ging: nhn.
(2) Duyn: gip.
(3) Cha sc.
(4) Khc thi, khc ch, khc loi. V nh nc sui, chy thnh sng,
ra bin.
(5) K: tri-buc, ly: gii thot.
(6) S: ngi.
ON VI
SINH-T NI-LUN
Hi:
-

Do u c chng hu-tnh sinh-t ni lun?

p: (bi tng)
-

Bi cc nghip tp-kh, hai th tp-kh chung, d-thc trc ht


sinh d-thc khc.

Gii-thch:
Cc nghip l phc, phi phc v bt-ng1, l tu nghip thin v btthin thuc v hu-lu. Quyn-thuc2 ca nghip cng gi l nghip, v cng
ng chiu-cm dn v mn qu d-thc3.

Nghip tp-kh4 do hun-tp m thnh. Ch nghip trc v hin-ti,


gi l tp-kh.
Tp-kh pht-trin mi, ni tip pht-trin, n khi trng-thnh cmchiu qu d-thc.
Hai th tp-kh: Hai th l nng-th v s-th. Nh tng phn,
kin-phn, danh, sc5, hay tm, tm-s.
Chung: Nghip-chng v chng-t ca 2 th chung nhau, lm duyn
gn v xa, nh-hng ln nhau. Nghip chiu-cm sinh-t.
Tin d-thc: Nghip cc i trc sinh ra thn i ny.
D-thc sau: Nghip i ny sinh ra cc thn i sau.
Bi k ny ni: Bi nghip v hai th sinh-t lun-hi, u chng
di thc. V tm v tm-s lm chng tnh.
(1) Phc: lnh. Phi-phc: c. Bt ng: tu nh, vo 4 thin 4 nh.
(2) ng vi nhau. Nhng ci g lin quan t nghip.
(3) u thai, nhp thai.
(4) Nghip tp-kh: thi quen.
(5) Danh: 4 un sau. Cng sc l 5 un.
*
**
ON VII - TP-KH
Sinh-t tng-tc bi cc tp-kh.
Tm tt c ba th:
1)

DANH-NGN TP-KH: Danh-ngn l ngi ta t tn cho


s-vt, nh ci bn, ci cy. -thc chp vo cc danh-ngn .
Mi php hu-vi u c chng-t ca n. Chia lm 2 loi:

a)

BIU-NGHA DANH-NGN: Nhng th c tn chung, mi


ngi u cng nhn. Nh ci ni, ci sng v.v...

b)

HIN-CNH DANH-NGN: Ch r cnh. Trong tm mnh


bit, mnh mnh hiu.

Hai th danh-ngn hun-tp thnh chng-t.


2)

NG-CHP TP-KH: Chng-t chp-ng v ng-s, (nhng


ci ca ta). Ng chp c hai th:
a)
b)

Cu-sinh ng-chp.
Phn-bit ng-chp.

Hai th ng-chp hun-tp thnh chng-t, khin cho chng hutnh thy c mnh v ngi khc nhau.
3)

HU-CHI TP-KH: Thn phn ca mnh, li c ging nghip


v sau. Nghip-chng-t chiu-cm d-thc ba ci. C hai loi:
a)
b)

HU-LU THIN: Nghip c th chiu-cm qu kh-i.


BT THIN-NGHIP: Nghip c th chiu-cm qu ng
ght, ai cng ght.

Hai th hu-chi hun-tp thnh chng-t, khin cho d-thc qu


khc nhau v thin hay c th.
Ng-chp v hu-ch tp-kh l duyn tng-thng ca qu khc
nhau.
Trong bi tng trn ni: cc nghip tp-kh: nn bit l hu-chi tpkh.
Hai th tp-kh: l ng-chp v danh-ngn; hai tp-kh. V ly ng
v ng-s, cng l danh-ngn m hun-tp thnh. u gi l ly (th).
*
**

ON VIII - TNH-PHP NI-LUN.


T v-thy n nay, cc chng t v-lu nng da bn thc. Bi
cc chuyn-thc v.v...thng thng hun-tp, chng ny-n v pht-trin,
cho n lc hon ton thnh Pht.
Xoay v b cc ht ging xu c t lu. Vun si cc ht ging
thanh-tnh. Trau-di mi, bi nguyn ln lm mi trong tng-lai, cng ngy
cng thanh-tnh, cho n hon-ton. V nh trng rau. Chm vun si, ti
bn, rau ngy cng ln. Lc u ch l nhng ht rt nh. Chm lm c, nh
nhng c xu tranh sng vi rau. Mt ngy kia, rau ln, trm c vn. C c
mc cng b t i.
l v-d th-s ta c mt -nim v trau-di ht ging tt.
*
**
ON IX - BA TNH
Hi:
p:
-

Ti sao trong cc kinh, Pht ni c ba tnh?


Nn bit ba tnh cng chng di thc.
(Bi tng):
1) Bi cc bin-k1
Bin-k cc vt,
Ci chp bin-k ,
T-tnh khng phi c.
2) T-tnh y-tha-khi
Do phn-bit cc duyn2 m sinh ra.
3) Vin-thnh-tht thng xa-la bin k. Cho nn vin-thnh-tht vi
y-tha chng phi khc v khng khc. V nh tnh v-thng v.v...vi
cc php chng phi khc v khng khc.

Nu khng thy tnh vin-thnh-tht th cng khng thy y-tha3.


(1) Bin: khp.K: so- chp-trc.
(2) Duyn: Nh quyn sch nh giy, ba v.v
(3) Thy vin-thnh-tht ri mi thy y-tha.
Gii thch:
C ba tnh:
1) Bin-k.
2) Y-tha.
3) Vin-thnh-tht.
1)

BIN-K: So-o v chp-trc cc php. C nhiu loi, nn


y ni cc.
Cu tng u ch r: thc nng bin-k.
Cu th hai ch: cnh b bin k. Cc vt b chp lm ng v php,
gi l: bin-k s-chp t-tnh. T-tnh ca chng u khng phi
c.
Hai cu sau ch: bin-k s-chp, hoc ng hoc php, t-tnh
chng phi c.

2)

Y-THA: Y-tha-khi-t-tnh l cnh s-duyn, duyn cho bin


k tm.

VIN-THNH-THT: Vin-thnh-tht thuc v chn. Khng phi


cnh ca vng chp (bin-k) .
*
**
ON X - BIN-K S-CHP
Hi:
p:

Bin-k s-chp vi y-tha-khi c khc g nhau?

Tm v tm-s ca chng sinh trong ba ci, bi t v thy n nay


h-vng hun-tp, in tung 2 ci sinh: l kin-phn v tngphn1, tc l nng-th v s th.

Nh vy hai phn, theo tnh thc phn bit th c, m theo chn-l th


khng.
l bin-k s-chp.
Y-THA-KHI: Ci tnh b nng ca 2 ci, nng nh ni duyn m
sinh, l y-tha-khi. Bi v h-vng phn bit duyn sinh ra.
Sao bit vy?
Cc thnh gio ni: - H vng phn bit l y-tha-khi2.
Hai th l bit k s-chp.
(1) Thc v cnh.
(2) Nh mt mi thy hoa m.
Tm v tm-s ca cc chng sinh th gian v xut th gian, bi
sc hun tp bin ra hai phn l tng v kin phn, theo duyn m
sinh, cng l Y-THA-KHI.
-

Bin k nng y-tha, h vng chp quyt nh tht khng c,


khng, mt khc, cng c cng khng v.v...
Hai ci nng, s l BIN-K S-CHP.

Cc duyn sinh ra tm v tm s, tng v kin-phn, hu lu v v lu,


u l y-tha-khi.
Bi v nng ni cc duyn kia m khi.
*
**
ON XI - Y-THA-KHI-TNH.
Bi tng trn c ni:
Phn bit cc duyn sinh ra

Ngha l: l ni v nhim-phn y-tha. Tc l ng v mt vng, mt


chng sinh.
V tnh phn y-tha, cng l vin thnh tht. V khi chng sinh tu vn hnh,
nh cc duyn lnh m thnh Pht. Cng v th m gi l y-tha.
Cc php nhim tnh, tm v tm s, u gi l phn bit, bi v c th tr
duyn, v phi dng tr suy ngh, so snh.
Th l tt c nhim v tnh y-tha u nhip v phn y-tha-khi.
*
**
ON XII - VIN-THNH-THT
-

Hai ci khng hin ra, tc l nhn-khng v php khng, vin


mn thnh tu thc tnh cc php: l vin-thnh-tht.

Tc l chng qu Pht, ti Chn l.


Bi tng trn ni:
C trn cc y-tha, thng xa la cc bin k s chp. Khi hai
khng ng v php hin ra, l t c chn nh.
-

Vin thnh tht vi y-tha chng phi khc v khng khc:

chng chn l, khng cn so o, chp trc.


ng v mt chn m ni: chn v vng l khc.
ng v mt vng m ni: th gii chng sinh c thc.
Khi Pht chng chn l: mi thy r c hai mt chn vng.
V nh ngi mt lnh, mi bit ci lm ca ngi mt mi, thy hoa m
h khng.

Ngi thy h khng thc, bit r mt bnh, v bit hoa m l khng


thc c.
Hoa m ch c thc i vi ngi mt mi.
Cnh chim bao ch c thc vi ngi ang chim bao.
Cnh gii ca chng sinh ch c thc vi chng sinh.
Vi Pht, mi bit cnh ca chng sinh ch l gi, l khng c thc, v nh
hoa m, nh chim bao.
Bi th bi tng an IX ni:
Nu khng thy tnh vin-thnh-tht, th cng khng thy y-tha.
Tc l: Nu khng chng chn l, khng bit r cnh vng.
Nu khng thnh Pht, khng bit r s thc ca s vt.
*
**
ON XIII - KT LUN V BA TNH
Ba t tnh u chng xa la tm v tm s:
1. Y-THA-KHI-TNH: Tm v tm s vi ci b bit hin ra, bi cc

duyn sinh, nh huyn s v.v... chng phi c, in tung c, di gt k


ngu phu.
2. BIN-K S-CHP: K ngu phu i vi ci , ngang ngc chp

ng v php: c, khng, mt, khc cng c cng khng v.v... nh hoa


m h khng v.v... tnh tng u khng.
3. VIN THNH THT: Trn y tha khi, cc h vng chp l ng v

php kia u khng. Ci khng y hin ra chn tnh ca thc v.v...


Vy ba tnh chng di tm.

*
**
ON XIV - BA KHNG TNH
Hi:
Nu c ba tnh, th sao c pht ni: Cc php u khng t
tnh?
p: (bi tng)
C nng theo trc ni ba tnh,
Lp sau ba khng tnh,
Cho nn Pht mt ni:
-

Tt c php v tnh:

1. u l tng v tnh
2. Gia l khng t nhin tnh
3. Sau l cc php thng ngha1:

Bi xa la cc s chp ng v php tnh.


Cng tc l Chn-nh,
Bi v tnh n thng nh2
Tc Duy-thc tht-tnh.
GII THCH:
-

C nng theo trc ni ba tnh, lp sau ba v tnh, l:

1. Tng v tnh.
2. Sinh v tnh
3. Thng ngha v tnh

(1) Ngha hn ht
(2) Quyn ni thi, Phng-tin tm gi-lp.
Nn pht mt ni: Tt c u v t tnh. Chng phi tnh han tan
l khng.
Ni ch mt-1: t ra rng chng phi liu-ngha.
Hai tnh sau, d th chng phi khng, m c k ngu-phu i vi hvng chp tht c ng v php t-tnh. l bin k s chp.
V tr ci chp y, nn Pht i vi c v khng, u ni l: v-tnh.
Hi:
-

Th no nng ba tnh m lp ba khng tnh?

p:
1. TNG-V-TNH: Nng bin-k s-chp m lp. Bi v th-tng

n hon ton chng phi c.


2. SINH V TNH: Nng y-tha m lp.

l: nh huyn-s nng cc duyn-sinh. Khng nh k h-vng chp:


t-nhin tnh.
Gi ni l v-tnh. Chng phi tnh hon ton khng.
3. THNG NGHA V TNH: Nng vin thnh tht lp. Tc l thng

ngha.
Bi xa la ci bin k s chp ng v php trc.
Gi ni l v tnh. Chng phi tnh han tan khng.
KT LUN V KHNG TNH.
Trong cc kh-kinh ni v-tnh, chng phi l ngha hon-ton. Cc ngi
c tr khng nn nng theo m bc chung l: Cc php u khng ttnh.

---o0o--Phn Th Mi Ba - TU-HC
ON I - TU-CHNG
Hi:
Nh vy thnh-lp tng v tnh Duy-thc. Ai i vi my v, lm
th no ng-nhp?
p:
Ngi hai chng-tnh i-tha, lc i vi 5 v, ln-la ngnhp.
*
**
ON II - HAI CHNG TNH I THA
Hi:
Hai chng-tnh1 i tha l g?
p:
l:
1.

CHNG-TNH BN-TNH TR2: T v-thy n nay, nngda bn-thc, vn sn c nhn v-lu.

2.

CHNG-TNH TP-S-THNH3: Sau khi nghe php, thun


theo php gii thot, php i-tha, php xut-th gii, nh, tu,
vn-hnh v.v... ri hun-tp ci nghe c thnh chng.

Phi hai chng-tnh i-tha y, mi c th ln-la ng-nhp duythc.

(1) Chng: tp thnh ht ging. Tnh: Tnh mi mi th, ging itha c pht-trin.
(2) Sn c ging Pht.
(3) Nghe ri mi bit, hun-tp thnh ging.
*
**
AN III - NG NHP 5 V DUY THC
y l nm v duy-thc phi ng-nhp:
1.

V T-LNG: Tu i-tha, thun theo phn gii-thot. Thun


theo php xut-th, i-tha.

2.

V GIA-HNH: Tu i-tha, thun phn quyt-trch. La-chn


bit i con ng no, lm sao n ch, theo ai, la chn thy,
bn, php.

3.

V THNG-T: Cc b-tt s-tr kin-o. Tc l phn


thy o: bit r hnh trnh tng chng, lui-ti, thi-gian.

4.

V TU-TP: Cc b-tt s-tr tu-o. Tc l c lng ri, quyt


chn, bit r ri: Nay l i ng: tu hnh, tin bc.

5.

V CU CNH: Tr ni v-thng chnh-ng b-. Tc l


ti ch: thnh Pht.

ON IV
LN-LA NG-NHP.
Hi:
Th no l: ln-la ng-nhp duy-thc?
p:

1. Cc b-tt trong V T-LNG: Bit r duy-thc-tng, duy-thc-

tnh, v tin su-xa.


2. V GIA-HNH: C th ln-la dp-tr nng-th v s-th, dn
pht chn-kin, chn-tr. S-th l tng-phn, thn, cnh.
3. V THNG-T: Nh-tht thng-t. Hiu bit r-rng, chcchn.
4. TRONG V TU-TP: Nh l nhn thy, hng hng tu tp, dp tr
cc chng.
5. N V CU CNH: Thot-ly chng-ngi c vin-minh. C th

cng-tt i v-lai gio-ha chng hu-hnh. Li khin h ng-nhp


Duy-thc-tng v Duy-thc-tnh1.
(1) Tng l ng v mt: b ngoi. Tnh l ng v mt:
b su
*
**
ON V - V T LNG
Hi:
Hnh tng ca v t lng th no?
p:
Cho n nay cha khi thc1.
Cu an-tr ni duy-thc-tnh
i vi hai th ty-min2
Cn cha c th dp v dt
GII THCH:
T khi php b tm thm-c3, cho n cha khi thc, thun theo quyttrch-phn.
Cu an-tr duy-thc chn-thng-ngha tnh4.
Thy u nhip v v t lng.

Bi v n v-thng chnh-ng5, b , nn tu tp cc thng6 t-lng.


V chng hu-tnh7, nn sing cu gii-thot.
Bi th, cng gi l thun phn gii-thot8
B tt v v ny: nng nhn9, bn lnh10, tc 11, t lng, bn ci sc
hn.
i vi duy-thc-ngha d rt tn-gii12, m cha c th r nng-th v sth khng. Phn nhiu ngoi ca tu b-tt-hnh.
Cho nn i vi 2 th ty-min13, cn ch c ci cng-lc dp v dt c,
khin chng chng khi hin-hnh.
(1) T lc pht b--tm cho n cha chng.
(2) Ty: theo. Min: ng. Nm np trong, cha dp, dt c.
(3) Su, bn chc.
(4) Thuc chn-l, khng phi tc-ngha (ngha-l th-gian).
(5) ng: rng khp c
(6) Thng: hn ht
(7) Mun sinh
(8) Ci cho ngi ri cho mnh
(9) Chng-t.
(10) Thy, bn, han cnh
(11) Ch-, quyt-nh.
(12) Hiu su
(13) Cha dt, chng ng, c khi dy, khi.
y ni hai th, ch r l nng-th v s-th tnh. Tp-kh hai th gi l
TY-MIN, theo di chng-hu-tnh, nm np trong tng thc. Hoc theo
lun lun v lm cho thm lm li, nn gi l ty-min. Tc l chng-t stri-chng v phin-no-chng.
*
**

ON VI - V GIA HNH
Hi:
Hnh tng ca v gia hnh th no?
p: (bi tng)
Hin-tin lp cht t vt1.
Gi l duy-thc-tnh.
Bi v c s-c2.
Chng phi tht tr duy-thc3.
GII THCH:
B-tt u-tin i vi v s kip trc4 khn kho sm t lng: Phc
c, tr tu, thun theo phn gii that y 5 (vin-mn) ri. V vo
kin-o. Mun tr duy thc tnh, li phi tu gia hnh, dp tr hay th.
Gia hnh c 4: Non, nh, nhn, th nht php 6. Bn php y u gi l
thun quyt trch phn, bi v n chn-tht quyt-trch phn, gn thy o:
tc l gia-hnh.
*
**
ON VII - V THNG T
Hi:
Hnh tng ca V Thng t th no?
p: (bi tng)
Nu khi i vi cnh s duyn
Tr u v s c7
Khi y mi tr Duy-thc
Bi v xa la hnh-tng hai-th.
(1) Nay lp cht t phng-php: tu duy-thc-tnh.
(2) V cn bit (tm s-c): chp, mc cng trong .
(3) Cu-tr ch cha an-tr duy-thc-tnh.

(4) Tu 3 v s kip mi thnh Pht. y l v s kip u. n ht hihng.


(5) Phc, tr vin-mn, phn gii-thot vin-mn.
(6) Bn qu v tu-chng. Xem trong bn t-gio trong
quyn:Pht-gio cua Tu Quang, v my qu u Tng gio.
(7) Khng cnh s-duyn v khng tr: 2 khng (khng nng, s) mi tr
duy-thc.
GII THCH:
Nu khi B tt i vi cnh s-duyn1, v-phn-bit-tr u v-s-c2, bi
v chng ly cc tng l lun.
Khi mi gi l tht tr tnh duy thc chn thng ngha, tc l chng
Chn-nh.
Tr vi Chn nh bnh ng, bnh ng3, n xa la hnh tng nng th v
s th.
Hnh tng ca nng th v s th u l phn bit, bi v tm h lun-hus c hin.
*
**
ON VIII - V TU TP.
Hi:
Hnh tng ca V Tu Tp th no?
p: (bi tng)
V-c4 bt-t-ngh,
L tr xut-th-gian,
Bi v xa la hai th th-trng5,
Bn chng c chuyn-y6.
GII THCH:
B tt trc kin-o khi ri, v dt cc chng, nn chng c chuyn-y.

Li hng tu tp tr-v-phn-bit7.
Ci tr y xa la nng th v s th, nn ni l v c v bt t ngh. Hoc xa
la l-lun8, ni l v c. Din dng kh lng, gi l bt t ngh.
l tr v phn bit xut-th-gian9. Bi v dt th gian nn gi l xut th
gian.
Hai th ty min l ci gc ca th gian, ch tr c th dt, mi c ci
tn xut hoc xut th.
(1) Qun duy-thc.
(2) Thy khng c cnh s-duyn, khng phn-bit.
(3) Nh gng soi vt.
(4) Khng c.
(5) Phin-no, s-tri.
(6) B-, nit-bn.
(7) Chnh-tr.
(8) Danh ngn, l lun i.
(9) Vt ci bit trong i.
Tr hai ngha th v lu v chng chn nh, ring gi l xut th.
Cc tr kh chng nh vy.
C trong thp-a hng tu v-phn-bit-tr nh vy, b 2 th th-trng.
Chng-t 2 chng t tn l th-trng.
Bi v tnh khng kham-nhim, tri vi t-khinh.
Khin cho trn dt, nn gi l x.
*
**
ON IX - CHUYN-Y
Tr v-phn-bit dt chng, c th b 2 th th trng kia.

Bn c th chng c chuyn-y rng ln.


Y l s-y, tc l y-tha-khi:
Vi nhim, tnh php, lm ch nng.
Nhim: H-vng bin-k s chp.
Tnh: Chn-tht vin-thnh-tht tnh.
Chuyn c 2 phn: chuyn x v chuyn c1.
1. Chuyn-x: V hng tu tp v-phn-bit tr, an hai chng th-

trng, trong bn-thc, cho nn c th chuyn b bin-k-s-chp trn


phn y-tha-khi.
2. Chuyn c: c th chuyn chng c vin-thnh-tht-tnh trong

phn y-tha-khi.
Bi chuyn phin-no c i-nt-bn.
Chuyn s-tri-chng2 chng v-thng-gic.
Thnh-lp duy-thc: cho chng hu-tnh chng c hai qu
chuyn-y nh vy.
(1) Xoay b nhim, xoay c tnh.
(2) Ci bit th-gian, cht-hp, nng-cn.
Hoc y: tc l duy-thc-chn-tnh, l ch b nng ca sinh-t v ntbn:
1. K ngu-phu in-o, m ci chn nh , nn t v-thy n nay b

sinh-t-kh.
2. Thnh-gi xa la in-o, gic-ng chn-nh , bn chng c

nt-bn hon ton an vui.


-

Bi hng tu tp v phn bit tr, dt hai chng th trng, trong


bn thc, nn c th chuyn dit sinh t v c th chuyn chng nt
bn.

tc l Chn-nh xa la tp-nhim-tnh.
-

D tnh tnh m ci tng tp nhim, nn lc xa la nhim, gi ni


l mi tnh. Cn c ni mi tnh ni l chuyn y.

Trong v tu-tp, on chng chng c.

bi tng trn kia ch r:

Chuyn duy-thc-tnh:
Nh tha mn v, gi l: gii-thot-thn
i mu-ni, gi l: Php-thn.
C B-
i b- d bn-lai c chng-t c th sinh ra, m b s-tri-chng
ngi, nn chng sinh.
Bi sc thnh-o on chng, khin chng-l khi v pht-trin
mi mi trong tng-lai, l: "c b ".
C 4 tr tng-ng tm-phm.
*
**
ON X - BN TR.
Bn tr tng ng tm-phm:
1. i-vin cnh-tr tng-ng tm-phm:
Tm-phm ny xa la cc phn-bit1, hnh tng s-duyn nh-nhim
kh bit, chng vng chng ngu, tt c cnh-gii tng, tnh thanh tnh. Xa
la cc tp-nhim. Thun-tnh vin-c2 hin-hnh, v chng-t nng-da,

c th hin, c th sinh cc nh tr, thn v 3, khng h khng dt, cng


tt i v-li. Nh gng ln hin cc hnh nh.
2) Bnh-ng tnh-tr tng-ng tm-phm:
Tm phm ny quan-st tt c php4, t v tha hu-tnh, thy u
bnh-ng. i-t-bi v.v...hng thun-ng cng nhau, theo tm s-thch ca
chng hu-tnh, th-hin th-dng-thn v , cc hnh nh khc nhau. Diu
quan-st-tr khng chung ch s-y. V-tr nt-bn gy-dng, mt v ni
lun cng tt i v-lai.
3) Diu-qun-st-tr tng-ng tm-phm:
Tm-phm ny khn-kho qun-st cc php t-tng5 v cng-tng,
v ngi m chuyn. Nhip qun mn v-lng tng-tr6, v pht sinh cngc trn-bo. i vi i-chng-hi c th hin s tc-dng sai-bit v-bin,
u c t-ti. Ma i-php, dt tt c nghi, khin chng hu-tnh u
c li-ch v an-lc.
1) Thnh-s-tc-tr tng-ng tm-phm:
Tm-phm ny v mun li-lc chng hu-tnh, khp mi phng
th hin cc th bin-ha ba nghip7, thnh sc bn-nguyn, theo
nhng vic ng lm.

(1) chuyn s-tri-chng.


(2) Cng-c y-.
(3) nh ca tr: hin thn Pht, ci Pht.
(4) Php th v xut th.
(5) Tng ring.
(6) Mt tr gm v-s v-lng.
(7) Thn, khu, .
l chuyn cc hu-lu:
1)
Thc th tm.
2)
Thc th by.
3)
Thc th su.
4)
Nm thc trc.

Tng-ng phm theo th lp c.


Tr d chng phi thc, nng ni thc chuyn v thc lm ch, nn
ni chuyn thc m c.
v hu-lu, tr hn thc mnh. Trong v v-lu, tr mnh thc km.
V khuyn chng hu-tnh nng tr b thc nn ni chuyn 8 thc
m c 4 tr.
Bn tm-phm d n khp duyn tt c php, m dng c khc.
1)

CNH-TR-PHM: Hin t-th-dng thn1 v tnh- tng,


gi-gn v-lu chng.

2)

BNH-NG-TR-PHM: Hin tha th-dng thn2 v tnh-


tng.

3)

THNH-S-TC-TR-PHM: Hin bin-ha-thn3 v tnh-tng.

4)

QUN-ST-TR-PHM: Qun-st mnh v ngi, cng c v


ti-li; trn ma i-php, ph cc li nghi, li-lc chng hutnh. Nh vy cc mn sai-bit c nhiu th.
*
**
ON XI. - KT V V TU-TP.

Bn tm-phm y gi l: "s-sinh-c". S-sinh-c gi chung l


B- v Nt-bn. Cng gi l s-chuyn-c.
D ci ngha chuyn y chung c 4 th, m y ch ly 2 th schuyn-c.
Bi tng ni: chng c chuyn y. V tu-tp ny c th chng c,
chng phi l chng c4. Bi v nhip v nhn v.

(1)
Pht t th dng, t bit, khng ai bit.
(2) Tha-th-dng: Tnh- ca Pht Di-.
(3) Nh Pht Thch-ca: tha-th-dng.
(4) Mnh y l c th chng c, ch cha chng
*
**
ON XII - V CU-CNH.
(Bi tng):
l v-lu gii
Bt-t-ngh, thin, thng.
An-lc, gii-thot thn.
i-mu-ni, gi l Php.
GII THCH:
V trc,, v tu-tp c chuyn-y, l tng trong v cu-cnh.
Hai qu chuyn-y nhip trong "v-lu-gii" ca v cu cnh.
Cc hoc lu hon-ton ht, tnh tnh, vin minh, nn gi l vlu.
Gii l tng: trong bao-dung khng ngn cng-c ln v t c.
Li c ngha l nhn: sinh ra nhng s li-lc ng-tha th v xut
th-gian.
Thanh-tnh Php-gii c th ch nhip trong v-lu.
Bn tr tm-phm, sao cng ch v-lu?
Bi v nhip v o-, nn ch nhip trong v-lu.
Cc cng-c ca Pht v thn, v.v...u l chng-tnh v-lu sinh
ra, v cc chng hu-lu hon-ton b ri.

D c th-hin lm thn sinh-t, nghip phin-no v.v...in tung kh


v tp , m thc nhip v v-lu o-.
Bt-t-ngh: Ci qu chuyn y l bt-t-ngh, v siu-vit cc suyngh v ni bn, v nhim mu, thm thm, ch t tm chng bit. Cc vd th-gian khng c th c-lng ni.
Thin: Tri vi bt thin. Thanh-tnh php-gii xa-la sinh-dit. Rt
an-n. Bn tr tm-phm, diu dng v cng. Thy u thun ch. Nhip
v thin v-lu.
Thng: V khng c thi k cng tn. Php-gii thanh-tnh, khng
sinh, khng dit. Tnh khng bin-dch, nn ni l thng.
An-lc: Vui-v, an-n, v khng c kh-no, bc-bch. Php-gii
thanh-tnh, cc tng tch tnh, nn gi l an-lc.
Bn tr tm-phm hon-ton xa la no hi, nn gi l an lc.
Hai ci t-tnh u khng bc no, v c th an lc tt c chng
hu tnh, nn hai chuyn y u gi l an-lc.
Gii thot: Nh-tha s-c hai qu chuyn y, ch hon ton xa la
phin-no chng. Khng c php th-thng, nn ch gi l: "gii-thotthn". c Pht thnh-tu php v-thng tch-mc, nn gi l i-muni.
c mu-ni Th Tn c 2 qu, hon ton xa la 2 chng, nn gi
l php thn.
V-lng v bin-lc v v-y v.v... cc cng-c php ln trangnghim. Th, y v tu, cc ngha y chung gi l thn. Nn php thn ny,
nm php lm tnh, chng phi tnh php-gii ring gi l php-thn. Hai
qu chuyn y u nhip trong y.
---o0o---

Phn Th Mi Bn - TNG-KT-LUN
Ta nghin-cu xong quyn "Duy-thc-hc" c cn-bn v duy-thc.
Chng ti cng khng mun vit di-dng, s cng lm cho ngi c
hoang mang, kh nhn thy phn ct-yu, phn cn-bn.
Ta hiu r tm-l ta, tm-l chng-sinh v con ng tu hc.
Ta thy rng: Tt c Pht-php, d php-tng hay php-tnh, u di n
kt lun ny:
Cn-bn ca mi phin-no, au-kh l phn bit, chp c mnh ,
chp c s vt. Cng mu m, mnh khe, in o bao nhiu, cng kh.
Lm kh mnh v bao ngi.
B quyt ca gii thot l: tu theo tr khng-phn-bit. Ni cch
khc, tu: ly-huyn. Tt c s-vt, d tt, d xu, d hay, d, thin, c, iu
m ta qu-bu, tn-th, iu m ta kinh tm, thy u l huyn.
Ta xa la cc huyn . Xa la c ci xa la. Xa la mi, xa la mi.
Khng thy c mnh, c ngi, c nguyn-nhn, kt qu, khng hnhdin, khng kinh-tm.
Tr ta nh gng sng, soi cc s vt, m khng chy theo s vt.
Khng n-l cho mnh, cho s vt. Khng chp c mnh, khng ch k,
khng yu ght. Bnh ng soi sng mi s vt.
l gn chn-l nht, d tu-chng nht.
Vy ta c hnh-ng, lm bao vic tt, p truyn-b Chnh-php, gip
mi ngi v vt-cht, tinh-thn. Nhng ng chp. ng thy c mnh, c
ngi.
ng phn bin-gii gia mnh, ngi, ng phi, nhm, b, a
phng, quc gia, dn tc, tn gio, ch ngha v.v ...
Lm mi hnh, cu mi chng-sinh, m vn qu: Ly-huyn.

Chc mi ngi mt tng-lai rc r.

Si gn ngy 17-11-1964 (14-10 Gip thn)


TU QUANG
---o0o--Ht

You might also like