DNG TON C BN

Vn 1:
Tnh tch v hng ca hai vec t
1. Phng php
p dng cng thc ca nh ngha : ( )
. . . os . . ab a b c ab
uur
r r r r r
Dng tnh cht phn phi : ( )
. . . . a b c ab ac + +
r r r r r r r
2. Cc v d
V d 1: Cho hnh vung ABCD cnh a.
Tnh tch . AB AD
uuur uuur
v . AB AC
uuur uuur
.
Gii
0
. . os90 0 AB AD AB AD c
uuur uuur uuur uuur
0
2
. . os45
2
. . 2. .
2
AB AC AB AC c
AB AC aa a

uuur uuur uuur uuur
uuur uuur
V d 2: Tam gic ABC vung ti C c AC = 9, CB = 5. Tnh . AB AC
uuur uuur
.
Gii
Ta c
( )
. . os . AB AC AB AC c AB AC
uuur uuur uuur uuur uuur uuur
,
trong
( )
os .
AC
c AB AC
AB

uuur uuur
Vy
2 2
. . . 9 81.
AC
AB AC AB AC AC
AB

uuur uuur
V d 3: Tam gic ABC c
0 0
90 , 60 A B v AB = a. Tnh :
a) . AB AC
uuur uuur
;
b) . CACB
uuur uuur
;
c) . ACCB
uuur uuur
.
Gii
Ta c BC =
2a
, AC = 3 a .
a)
0
. . os90 0 AB AC AB AC c
uuur uuur uuur uuur
.
b)
0 2
3
. . os30 3.2 . 3 .
2
CACB CA CB c a a a
uuur uuur uuur uuur
c)
0 2
3
. . os150 3.2 . 3 .
2
ACCB AC CB c a a a
_


,
uuur uuur uuur uuur
9 A
5
C
B
Vn 2:
Chng minh cc ng thc v vect c lin quan n tch v hng
1. Phng php
S dng tnh cht phn phi ca tch v hng i vi php cng cc vect.
Dng quy tc ba im i vi php cng hoc tr vect, v d nh :
hay . AB BC AC AB OB OA +
uuur uuur uuur uuur uuur uuur
2. Cc v d
V d 1: Cho tam gic ABC. Chng minh rng vi im M ty ta c
. . . 0. MABC MBCA MC AB + +
uuur uuur uuur uuur uuuur uuur
Gii
Ta c
( )
( )
( )
. . . . (1)
. . . . (2)
. . .
MABC MA MC MB MAMC MAMB
MBCA MB MA MC MBMA MBMC
MC AB MC MB MA MC MB MC



uuur uuur uuur uuuur uuur uuur uuuur uuur uuur
uuur uuur uuur uuur uuuur uuur uuur uuur uuuur
uuuur uuur uuuur uuur uuur uuuur uuur
. (3) MA
uuuur uuur
Cng cc kt qu t (1), (2), (3) ta c :
. . . 0. MABC MBCA MC AB + +
uuur uuur uuur uuur uuuur uuur
V d 2: Cho O l trung im ca on thng AB v M l mt im ty .
Chng minh rng :
2 2
. . MAMB OM OA
uuur uuur
Gii
Ta c
( ) ( )
( )
2 2
0
. .
. .
MAMB MO OA MO OB
MO MO OA OB OAOB MO OA
+ +
+ + +
r
uuur uuur uuuur uuur uuuur uuur
uuuur uuuur uuur uuur uuur uuur uuuur uuur
142 43
( V
2
0 va . OA OB OAOB OA +
uuur uuur r uuur uuur uuur
).
Vy
2 2
2 2 2 2
. ( v , ). MAMB OM OA OA OA OM OM
uuur uuur uuur uuuur
V d 3: Cho tam gic ABC vi ba trung tuyn l AD, BE, CF.
Chng minh rng : . . . 0. BC AD CABE ABCF + +
uuur uuur uuur uuur uuur uuur
Gii
Ta c
( )
1
2
AD AB AC +
uuur uuur uuur
Do ( )
2 (1) BCAD BC AB AC BCAB BCAC + +
uuuruuur uuur uuur uuur uuuruuur uuuruuur
Tng t 2 (2) CABE CABC CABA +
uuuruuur uuuruuur uuuruuur
2 (3) ABCF ABCB ABCA +
uuuruuur uuuruuur uuuruuur
T (1), (2), (3) suy ra
( )
2 . . . 0 BC AD CABE ABCF + +
uuur uuur uuur uuur uuur uuur
. . . 0. hay BC AD CABE ABCF + +
uuur uuur uuur uuur uuur uuur
Vn 3:
Chng minh s vung gc ca hai vect.
1. Phng php
S dng tnh cht ca tch v hng : . 0. a b ab
r r r r
2. Cc v d
V d 1: Cho tam gic ABC c gc A nhn. V bn ngoi tam gic ABC cc tam
gic vung cn nh A l ABD v ACE. Gi M l trung im ca BC. Chng
minh rng AM vung gc vi DE.
Gii
Ta chng minh . 0. AM DE
uuuur uuur
Ta c ( ) ( )
2 . AM DE AB AC AE AD +
uuuur uuur uuur uuur uuur uuur

( ) ( )
0 0
. . . .
. .
. . os 90 . . os 90
0
AB AE AB AD AC AE AC AD
AB AE AC AD
AB AE c A AC ADc A
+

+ +

uuur uuur uuur uuur uuur uuur uuur uuur

uuur uuur uuur uuur
( v AB = AD, AE = AC).
Vy
AM DE
uuuur uuur
suy ra AM vung gc vi DE.
V d 2: Cho hnh ch nht ABCD c AB = a v AD =
2 a
.
Gi K trung im ca cnh AD. Chng minh rng
BK
uuur
vung gc vi AC
uuur
.
Gii
Gi M l trung im ca cnh BC.
Ta c AB = a v AC = BD =
2 2
2 3 a a a +
.
Cn chng minh . 0. BK AC
uuur uuur
Ta c
1
2
BK BA BM BA AD + +
uuur uuur uuur uuur uuur
. AC AB AD +
uuur uuur uuur
Vy ( )
1
.
2
BK AC BA AD AB AD
_
+ +

,
uuur uuur uuur uuur uuur uuur

( )
2
2
1 1
. . . .
2 2
1
0 0 2 0.
2
BAAB BAAD AD AB AD AD
a a
+ + +
+ + +
uuur uuur uuur uuur uuur uuur uuur uuur
Do . 0. BK AC
uuur uuur
Ta c
BK
uuur
vung gc vi AC
uuur
.
Vn 4:
Biu thc ta ca tch v hng v cc ng dng : tnh di ca mt vect,
tnh khong cch gia hai im, tnh gc gia hai vect.
1. Phng php
Cho hai vect
1 2 1 2
( ; ) va ( ; ) a a a b b b
r r
. Ta c
1 1 2 2
. . ab ab a b +
r r
Cho vect
1 2
( ; ) u u u
r
. Ta c
2 2
1 2
. u u u +
r
Cho hai im A = (x
A
;y
A
), B = (x
B
;y
B
).
Ta c
( ) ( )
2 2
.
B A B A
AB AB x x y y +
uuur
Tnh gc gia hai vect
1 2 1 2
( ; ) va ( ; ) a a a b b b
r r
:
( )
1 1 2 2
2 2 2 2
1 2 1 2
.
os , = .
.
ab a b ab
c a b
a b a a b b
+

+ +
r r
r r
r r
2. Cc v d
V d 1: Trong mt phng Oxy cho A = (4;6), B = (1;4), C =
3
7;
2
_

,
.
a) Chng minh rng tam gic ABC vung ti A.
b) Tnh di cc cnh AB, AC v BC ca tam gic .
Gii
a) Ta c ( )
9
3; 2 , 3;
2
AB AC
_


,
uuur uuur
v
( ) ( )
9
. 3 .3 2 . 0.
2
AB AC
_
+

,
uuur uuur
Vy
AB
uuur
vung gc vi AC
uuur
v tam gic ABC vung ti A.
b)
9 4 13, AB AB +
uuur

81 117
9 .
4 2
AC AC +
uuur
Ta c
5
6;
2
BC
_


,
uuur
v

25 13
36 .
4 2
BC BC +
uuur
Nhn xt : C th chng minh tam gic ABC vung ti A bng cch chng minh
rng
2 2 2
. BC AB AC +
V d 2: Tnh gc gia hai vect a
r
v b
r
trong cc tng hp sau :
a) ( ) ( )
1; 2 , 1; 3 ; a b
r r
b) ( ) ( )
3; 4 , 4;3 ; a b
r r
c) ( ) ( )
2;5 , 3; 7 ; a b
r r
Gii
a)
( )
( ) ( ) ( )
1. 1 2 . 3
. 5 2
os , = .
2
1 4. 1 9 50 .
ab
c a b
a b
+

+ +
r r
r r
r r
Vy ( )
0
, 45 a b
r r
.
b)
( )
( )
3.4 4 .3
. 0
os , = 0.
25
9 16. 16 9 .
ab
c a b
a b
+

+ +
r r
r r
r r
Vy ( )
0
, 90 a b
r r
.
c)
( )
( )
2.3 5. 7
. 29 2
os , = .
2
4 25. 9 49 29 2 .
ab
c a b
a b
+


+ +
r r
r r
r r
Vy ( )
0
, 135 a b
r r
.
V d 3: Trong mt phng Oxy cho hai im A = (2;4), B = (1;1). Tm ta
im C sao cho tam gic ABC vung cn ti B.
Gii
Gi s im C cn tm c ta l (x;y).
ABC
vung cn ti B ta phi c :
. 0 BABC
BA BC

'

uuur uuur
uuur uuur
vi ( ) ( )
1;3 va 1; 1 . BA BC x y
uuur uuur
iu c ngha l :
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
2 2
2 2
2 2
2
1. 1 3. 1 0

1 3 1 1
4 3
3 3 1 10
4 3
10 20 0.
x y
x y
x y
y y
x y
y y

'
+ +

'
+

'

Gii h phng trnh trn ta tm c ta hai im C v C tha mn iu kin

ca bi ton :
( ) ( )
4;0 va C'= 2;2 C
.