You are on page 1of 37

CNG KINH DOANH QUC T. CU 1: Phn tch mc tiu ca chin lc kinh doanh quc t?

+ i vi mi doanh nghip, mc tiu cui cng ca doanh nghip l doanh nghip tn ti v pht trin trn th trng trong nc v th trng ton cu thng qua vic ti a ha gi tr doanh nghip, ti a ha li nhun. + Chin lc kinh doanh l cc k hoch hnh ng v bc i ca doanh nghip trong mt thi gian di cho php t c mc tiu ti a ha gi tr doanh nghip. + xut v thc thi cc hnh ng lm gim chi ph to ra gi tr v/hoc to ra s khc bit trong sn phm ca doanh nghip thng qua thit k chuyn nghip, cht lng, dch v, etc. Cu 2: Nhng yu t no s tc ng n vic la chn phng thc phn b phn tn v tp trung trong qu trnh ton cu ha sn xut ca cng ty a quc gia? + cch thc ra quyt nh ca doanh nghip, t trn xung hay t di ln hay mc doanh nghip cn bng gia qun l tp trung v phn cp + s khc bit theo chiu ngang (mc doanh nghip phn chia thnh cc b phn nh lm cc cng ty c th). Qun l tp trung (centralization) l quyt nh c ban hnh tp trung ti cp cao nht trong h thng qun l v ti mt a im, thng l tr s chnh. Qun l phn cp (decentralization) l vic ra quyt nh c thc hin cc cp thp hn trong h thng qun l, thng l cc cng ty con. (Xem Bng 4.1.) i vi cc doanh nghip trin khai theo ui v thc hin chin lc quc t hoc chin lc ton cu th theo m hnh qun l tp trung; cc doanh nghip theo chin lc a quc gia s theo m hnh qun l phn cp v doanh nghip theo chin lc xuyn quc gia s thc hin m hnh qun l kt hp gia qun l tp trung v qun l phn cp. Nguyn nhn mt doanh nghip la chn m hnh qun l no ch yu l do quan im ca doanh nghip. V d, quan im v chng (enthocentric) th mt doanh nghip thng pht trin nng lc ct li ti nc mnh v sau gim st qu trnh chuyn giao v s dng nc ngoi. Doanh nghip theo quan im a cc (polycentric) th thng theo ui chin lc a quc gia nh cng ty J&J, khuyn khch vic qun l

phn cp ti cc cng ty con nc ngoi do tr s chnh ca cng ty tin tng rng nhng ngi trn th trng mi hiu bit tt nht. Cng ty theo ui chin lc xuyn quc gia thng x l cn bng v hi ha cc nhu cu tri ngc gia qun l tp trung v phn cp, nhm ti mc tiu cho php gii quyt tha ng cc thch thc mang tnh ton cu v mang tnh a phng. Bng 4.1. So snh nguyn tc v thng l p dng m hnh qun l tp trung v qun l phn cp Qun l tp trung (centralization) Ni dung: Gim c cp cao l ngi c kinh Nhn vin, cn b qun l gn gi v quen thuc vi vn nghim, chuyn mn v phn on c quyn ra quyt nh. tt c quyn ra cc quyt nh v k Tr s chnh cho php cc gim c a phng quyn hoch hnh ng ca doanh nghip. xc nh v iu hnh chui gi tr ph hp vi iu kin Tr s chnh c ton quyn xc th trng a phng. nh v iu hnh chui gi tr ca Qun l phn cp gip hot ng cc nc khc nhau doanh nghip. hng ti t mc tiu ton cu qua t c mc tiu Qun l tp trung gip cc hot quc gia ng cc nc khc nhau t c mc tiu ton cu Li th To iu kin phi hp trong chui Nhng ai trc tip lm vic vi khch hng, i th cnh gi tr. m bo cc quyt nh tranh v th trng c ra quyt nh. nht qun vi mc tiu chin lc. Khuyn khch cn b qun l cp thp c tng sng Cho php cn b iu hnh cp cao to. trc tip thc hin cc thay i ln. To ng lc cho nhn vin cp di n lc lm vic tt. Hn ch vic lp ln cc hot ng Chi php phn ng nhanh v linh hot vi s thay i gia cc chi nhnh, n v khc nhanh chng ca mi trng. nhau. Cho php gim c chi nhnh hoc cng ty con quyn t Gim chi ph nhn vin cp di chu trch nhim v hot ng ca n v mnh. lm sai hoc khng hiu qu. Qun l phn cp (decentralization)

m bo tnh nht qun khi lm vic vi cc ch th khc nh quan chc chnh ph, nhn vin, nh cung cp, ngi tiu dng v cng chng.

Hn ch Khng khuyn khch tng ca C th c ri ro cho t chc nu cp di c nhiu quyt cc nhn vin cp di. nh sai lm. Khng to ng lc cho nhn vin Hn ch vic phi hp cho gia cc n v v khai thc cp di do ch lm ci b bo phi c cc li ch chin lc. lm. Cc cng ty con s u tin cc d n v hot ng ring Lung thng tin t trn xung nn ca mnh vi mc ci gi phi tr ca hot ng ton cu hn ch nhng sng to t di ln. hay hot ng chung.

Cc iu kin p dng

Mi trng chung v ngnh c th yu cu hi nhp ton cu v s chun ha trn ton cu v sn phm, u vo, phng php v chnh sch.

Mi trng chung v ngnh c th yu cu phi a phng ha. Sn phm, nguyn liu u vo, phng php v chnh sch phi iu chnh thch nghi v ph hp vi yu cu a phng.

Cc cng ty con c lp nhng c Li ch quy m c th t c ti th trng quc gia. chung cc hot ng to gi tr hoc c chung i th cnh tranh hoc Cc gim c cp thp c nng lc v kinh nghim trong khch hng. vic ra quyt nh. C nhu cu cng ty phi dch chuyn ngun lc ti chnh, nhn s hoc cng ngh - t hot ng gi tr ti ny sang hot ng gi tr khc. Gim c cp thp khng c nng lc hoc kinh nghim trong vic ra cc quyt nh nh gim c cp cao. Cc quyt nh quan trng v ri ro thua l ln. Mc d m hnh qun l tp trung hay phn cp u th hin cc quan im khc nhau nhng trn thc t th p dng m hnh no cng u c chi ph, c nhn nhng v ngoi l ca n. Nh m hnh ti cng ty J&J chng ta cng thy mc d cng ty theo m hnh qun l phn cp nhng lun c s theo di v gim st ca cc nh qun l ti tr s chnh i vi cc nh qun l ti cng ty con. Qua , chng ta c th thy mt doanh nghip kinh doanh quc t khng bao gi ch p dng hon ton mt m hnh qun l tp trung hay phn cp do rt t doanh nghip c th vn hnh hiu qu nu mi quyt nh u do cp trn quyt v cng khng c doanh nghip no hot ng hiu qu nu mi quyt nh u phn quyn cho nhn vin cp di thc hin. Cu 3: l thuyt kinh t ca M.Porter Ngun: Charles W.L.Hill (2009), Kinh doanh quc t, NXB McGraw-Hill. Cc quyt nh nh v phi kp thi. Cng ty c a im phn tn. C t nhu cu cc cn b nc ngoi lm vic vi cn b cp cao tr s chnh.

Porter cho rng c hai yu t na c th chi phi ti m hnh kim cng ca quc gia theo nhng cch thc quan trng khc nhau: l c hi v chnh ph. Nhng c hi xy n, v d nhng pht minh sng to ln, c th ti cu trc li ngnh v mang li c hi cho cc cng ty ca mt nc vt ln nhng cng ty khc. Chnh ph, bng cch la chn cc chnh sch ca mnh, c th lm gim i hoc ci thin li th quc gia. V d, cc quy nh c th iu chnh cc iu kin v cu ca quc gia, cc chnh sch chng c quyn c th tc ng ti mc cnh tranh ni b ngnh, v cc khon u t ca chnh ph vo gio dc o to c th thay i iu kin v cc yu t sn xut. iu kin cc yu t sn xut iu kin v cc yu t sn xut chnh l trng tm ca l thuyt H-O. Khi m Porter khng xut bt c ni dung g hon ton mi, nhng ng thc s phn tch k cc c tnh ca cc yu t sn xut. ng tha nhn s phn cp ca cc yu t sn xut, phn bit gia cc yu t c bn (v d cc ngun ti nguyn thin nhin, kh hu, v tr a l v nhn khu hc) v cc yu t tin tin (v d, h tng truyn thng, lao ng c k nng v trnh cao, cc thit b nghin cu, v b quyt cng ngh). ng lp lun rng cc yu t tin tin ng vai tr ht sc quan trng trong li th cnh tranh. Khng ging nh cc yu t c bn c u i mt cch t nhin, cc yu t tin tin li l sn phm ca s u t ca cc c nhn, cc cng ty v ca chnh ph. Do vy, cc khon u t ca chnh ph vo o to c bn v nng cao, bng cch ci thin trnh kin thc v k nng chung ca dn chng cng nh kch thch nghin cu tin tn ti cc c s gio dng cp cao, c th gip nng cp cc yu t tin tin ca mt nc. Mi quan h gia cc yu t tin tin v c bn l mi quan h phc hp. Cc nhn t c bn c th cung cp li th ban u m sau s c cng c v m rng thng qua u t vo cc yu t tin tin. Ngc li, bt li v cc yu t c bn c th to ra nhng p lc phi u t vo cc yu t tin tin. Mt v d r rng nht v hin tng ny l v Nht Bn, mt nc khng c nhiu t trng trt v cc ngun khong sn, tuy nhin thng qua u t to lp c mt s di do rt ln cc yu t tin tin. Porter lu rng i ng k s lnh ngh ng o Nht Bn (phn nh thng qua t l s lng ngi tt nghip c bng k s trn bnh qun u ngi hn hn bt k nc no) l nhn t ch cht dn ti s thnh cng ca Nht Bn trong nhiu ngnh cng nghip ch to. Cc iu kin v Cu

Porter nhn mnh ti vai tr ca cu trong nc trong vic gip nng cao li th cnh tranh ca quc gia. Thng thng, cc cng ty thng t ra nhy cm nht vi nhng nhu cu ca nhng khch hng gn vi h nht. Do , nhng c im ca nhu cu th trng trong nc c bit quan trng trong vic nh hnh cc thuc tnh ca cc sn phm c ch to trong nc v trong vic to ra sc p cho s sng to i mi v nng cao cht lng sn phm. Porter lp lun rng cc cng ty ca mt nc ginh c li th cnh tranh nu nhng ngi tiu dng trong nc ca h c c s snh si v i hi cao. Nhng ngi tiu dng nh vy s to ra mt sc p ln cc cng ty trong nc phi p ng nhng tiu chun cao v cht lng sn phm cng nh phi sn xut ra nhng mu m sn phm mi. Mt v d v kha cnh ny l s pht trin trong ngnh thit b lin lc khng dy. Theo nghin cu ca Porter, chnh s snh si v yu cu cao ca nhng ngi tiu dng ti khu vc bn o Scandinavia gip thc y hng Nokia ca Phn Lan v Erricson ca Thy in phi u t vo cng ngh in thoi di ng t rt lu trc khi nhu cu v in thoi ny xut hin ti cc nc pht trin khc. Trng hp ca Nokia s c nghin cu su hn trong phn Tiu im qun tr. Cc ngnh cng nghip h tr v lin quan Thuc tnh ln th ba trong li th cnh tranh quc gia v mt ngnh l s hin din ca cc ngnh h tr v lin quan c sc cnh tranh quc t. Nhng li ch ca vic u t vo cc yu t sn xut tin tin bi cc ngnh h tr v lin quan c th s lan ta sang mt ngnh, t gip ngnh ny t c mt v tr cnh tranh vng mnh trn th gii. Sc mnh ca Thy in trong cc sn phm thp ch bin (v d vng bi v dng c ct gt) da trn sc mnh ca nc ny trong ngnh cng nghip thp c bit. Nng lc dn u v cng ngh trong ngnh cng nghip bn dn ca Hoa K cung cp nn tng cho s thnh cng ca nc Hoa K trong ch to my vi tnh c nhn v mt s sn phm in t cng ngh cao khc. Tng t nh vy, s thnh cng ca Thy S trong ngnh dc phm c lin quan cht ch n nhng thnh cng trn th trng quc t ca nc ny v ngnh cng nghip nhum cng ngh cao. Mt kt qu ca qu trnh ny l cc ngnh thnh cng trong phm vi mt quc gia c xu hng tp hp vi nhau thnh cc cm gm cc ngnh c lin quan. y l mt trong nhng kt qu c tnh lan ta ng ch nht trong nghin cu ca M.Porter. Mt trong nhng cm nh vy m Porter xc nh c l ngnh dt may ca c. Ngnh ny bao gm cc ngnh ch bin bng, len, si tng hp cht lng cao, my khu, v mt lot cc my mc lin quan ti ngnh dt. Nhng cm ngnh nh vy l rt quan

trng bi v nhng kin thc gi tr c th lu chuyn gia cc cng ty trong cng mt cm v mt a l, mang li li ch cho tt c cc cng ty khc cng nm trong cm . Cc lung kin thc s lu chuyn khi nhn vin di chuyn gia cc cng ty trong phm vi mt khu vc a l v khi cc hip hi ngnh quc gia tp hp nhn cng t cc cng ty khc nhau ti cc cuc hi tho chuyn . Chin lc, cu trc cng ty v i th cnh tranh Thuc tnh th t ca li th cnh tranh quc gia trong m hnh ca M.Porter cp v ni dung chin lc, cu trc v i th cnh tranh trong phm vi mt quc gia. y, Porter ch ra hai im quan trng. Th nht, cc quc gia khc nhau c c trng bi cc trit l qun l khc nhau gip hoc khng gip c g cho h trong vic to dng li th cnh tranh quc gia. Porter nu v d v s ph bin ca cc k s trong gii qun l cp cao ti cc cng ty ca c v Nht Bn. ng cho rng l do ca hin tng ny l do cc cng ty ti hai nc ny ch trng nhn mnh vo ci tin cc quy trnh sn xut v thit k sn phm. Ngc li, Porter cng ch ra s ph bin ca nhng ngi c hiu bit v lnh vc ti chnh trong gii lnh o ca nhiu cng ty Hoa K. ng lin h iu ny vi s thiu quan tm ca cc cng ty Hoa K ti vic ci tin cc quy trnh sn xut v thit k sn phm. Theo ng s thng tr ca ti chnh dn ti s qu ch trng vo vic ti a ha li nhun ti chnh trong ngn hn. V mt hu qu ca ca nhng trit l qun tr ny l s thua cuc v nng lc cnh tranh ca Hoa K trong cc ngnh cng nghip da trn nn tng c kh, nhng ngnh m trong cc vn v quy trnh ch to v thit k sn phm ht sc quan trng (v d nh ngnh cng nghip ch to t). im th hai m Porter ch ra trong ni dung ny l s lin h cht ch gia mc cnh tranh mnh lit trong nc v s sng to v trng tn ca li th cnh tranh trong mt ngnh. Mc cnh tranh mnh m trong nc khin cc cng ty phi tm kim cc cch ci tin hiu qu sn xut, t lm cho h tr nn c sc mnh cnh tranh trn th trng th gii. i th cnh tranh trong nc to ra sc p cho s ci tin, sng to, nng cao cht lng, gim chi ph v u t vo vic nng cp cc yu t tin tin. Tt c nhng iu ny gip vic to ra cc cng ty c sc mnh cnh tranh tm th gii. Porter trch dn trng hp ca Nht Bn: Khng u vai tr ca cc i th cnh tranh trong nc li r rt nh ti Nht Bn, ni m l mt cuc chin tng lc vi nhiu cng ty tht bi trong vic tm kim li nhun. Vi mc tiu nhn mnh vo kha cnh th phn, cc cng ty Nht Bn lin tc n lc khng ngng vt hn ln nhau. T trng th phn bin ng rt ln. Qu trnh ny c cp n rt nhiu trn mng li bo ch kinh

doanh. Th t xp hng chi tit o lng xem nhng cng ty no quen thuc nht vi cc sinh vin tt nghip i hc. T l ra i ca cc sn phm v s pht trin quy trnh mi din ra khng ngng ngh. Mt im tng ng v tc hiu qu kch thch ca mc cnh tranh trong nc c th c minh ha bng s ni ln ca hng Nokia ca Phn Lan trn th trng th gii v cc thit b in thoi khng dy. bit chi tit, xem phn Tiu im qun tr. nh gi l thuyt ca M.Porter Porter khng nh rng mc thnh cng m mt nc c kh nng t c trn th trng th gii v mt ngnh nht nh l mt hm s ca s kt hp cc thuc tnh: iu kin cc yu t sn xut, cc iu kin v cu trong nc, cc ngnh cng nghip h tr v lin quan, v cc i th cnh tranh trong nc. Theo ng, s hin din ca tt c bn thuc tnh l yu cu hnh thnh ln m hnh kim cng nhm thc y nng lc cnh tranh (mc d vn tn ti nhng ngoi l) v ng cng khng nh rng chnh ph c th can thip ti tng thuc tnh trong s bn thuc tnh thnh phn ca m hnh kim cng mt cch tch cc hoc tiu cc. iu kin v yu t sn xut c th b nh hng bi cc khon tr cp, cc chnh sch i vi th trng vn, cc chnh sch i vi gio dc, v.v. Chnh ph c th xc lp nhu cu ni a thng qua cc tiu chun sn phm ni a hoc bng cc quy nh bt buc hoc nh hng ti nhu cu ca ngi mua hng. Chnh sch ca chnh ph c th tc ng ti cc ngnh h tr v lin quan thng qua cc quy nh v nh hng ti i th cnh tranh thng qua cc cng c nh quy nh trn th trng vn, chnh sch thu, v lut chng c quyn. Nh vy, theo l thuyt ca M.Porter, cc nc nn xut khu nhng sn phm ca nhng ngnh m ti c bn thnh phn ca m hnh kim cng c iu kin thun li, v nhp khu trong nhng lnh vc ti cc thnh phn khng c iu kin thun li. Liu iu ny c ng hay khng? L thuyt ca M.Porter vn cn c kim chng bng nhiu nghin cu thc nghim khc nhau. Ni dung phn tch ca ca l thuyt ch yu da trn nhng tng kt thc tin, nhng iu ny cng hon ton c th pht biu cho cc l thuyt thng mi mi, l thuyt v li th so snh, v l thuyt H-O. C l chnh xc nht l tng l thuyt ny, vn l l cc nghin cu b sung ln nhau, ch gii thch mt phn v m hnh ca thng mi quc t m thi. Cu 4: 4 chin lc Chin lc quc t (International Strategy)

Cc doanh nghip theo ui chin lc kinh doanh quc t bng cch xut khu cc sn phm ca mnh ra th trng nc ngoi, khai thc hiu qu cc nng lc ct li ca mnh ti cc th trng nc ngoi ni m cc i th cnh tranh trn th trng khng c, hoc c nhng nng lc yu. y cng thng l chin lc ban u m cc doanh nghip la chn khi bc u thm nhp vo th trng quc t. Cc doanh nghip ny c xu hng tp trung chc nng nghin cu v pht trin v sn xut sn phm trong nc v thit lp h thng phn phi v tip th quc gia m doanh nghip kinh doanh hoc da vo h thng sn c quc gia phn phi sn phm. Chin lc quc t thng c p dng khi doanh nghip c nhng nng lc ct li m cc i th cnh tranh nc s ti khng c, hoc kh pht trin, ui kp hoc bt chc c nn cc doanh nghip ny khng chu sc p phi ni a ha sn phm v phi gim gi thnh sn phm. Thc hin chin lc quc t, tr s chnh ca hng ng vai tr trung tm, t tr s chnh cc chnh sch c hoch nh mt chiu ti tt c cc th trng trn ton cu. i vi mt s hng thi trang cao cp, chin lc quc t tr nn rt ph hp, nh hng Louis Vouston. Tuy nhin, hin nay sn phm ca hng ny li gp phi mt thch thc rt ln l hng gi, hng nhi t Trung Quc. i vi mt s doanh nghip khc, ban u th thc hin chin lc quc t, sau cng phi thay i chin lc p ng tt hn cc nhu cu ca tng th trng khi mi trng cnh tranh tr nn khc lit hn. c bit, khi sc p buc phi thay i sn phm v dch v cho ph hp vi th hiu v s thch ca tng th trng tng ln, cc doanh nghip thc hin chin lc ny s gp thch thc v d b thua thit so vi cc cng ty linh hot trong vic iu chnh thch nghi ph hp vi iu kin a phng. Chin lc a quc gia (Multinational Strategy) Chin lc a quc gia l chin lc m theo doanh nghip s thc hin mt chin lc ring bit cho mi quc gia ni doanh nghip tiu th sn phm ca mnh. y l chin lc cc doanh nghip thc hin a phng ha sn phm v phng thc tip th sn phm sao cho ph hp vi th hiu v s thch ca tng th trng quc gia. thc hin chin lc ny, cc cng ty thng thnh lp cc cng ty con c lp, hoc cc lin doanh cc th trng khc nhau. Thng thng, cc cng ty con hay lin doanh ny s thc hin c cng on nghin cu v pht trin sn phm, sn xut v marketing sn phm ti th trng a phng. Chin lc a quc gia thng thch hp vi cc cng ty trong cc ngnh m th hiu v s thch ca ngi tiu dng khng ging nhau cc nc khc nhau, nh cc sn phm thc phm, ha m phm hoc hng tiu dng.

Nhng cng ty thc hin chin lc a quc gia thng phn cp nhiu cho cc cng ty con mi nc, tr s chnh ca cng ty cho php cc cng ty con c quyn a ra nhng quyt nh qun tr sao cho t c mc tiu ca cng ty. Cc cng ty theo m hnh ny coi trng cc nhn s qun tr c kinh nghim, gn gi vi th trng c v mt trit l, vn ha v vt cht. Chin lc a quc gia ph hp vi cc doanh nghip gp phi sc p cao t vic phi thch nghi v iu chnh theo cc yu cu ca a phng v khng gp phi sc p t vic phi cung cp sn phm ti th trng nc ngoi vi chi ph thp. Vi nhng cng ty con thc hin chin lc a quc gia cho php doanh nghip ti thiu ha c nhng ri ro chnh tr, ri ro v t gi hi oi do khng c nhu cu cao phi chuyn tin v tr s chnh, to lp c uy tn ca doanh nghip ti nc u t, c nng lc i mi v sng to cao do khai thc c cng ngh, nng lc pht trin tng a phng, c kh nng c tc tng trng cao do tnh ch ng v tinh thn doanh nhn c ch trng. Cng ty Proter & Gamble l cng ty tiu biu cho vic thc hin chin lc a quc gia. Nhng i mi trong vic gim dy ca t tr em m khng nh hng ti mc thm nc c pht trin ti cng ty con ca hng ti Nht Bn khng ch mang li li ch cho cng ty con ti Nht Bn m cn mang li li ch cho c tp on. Tuy nhin, nhng li ch c c t vic thc hin chin lc ny cng km theo l nhng hn ch. Thc hin chin lc ny khng cho php cc doanh nghip khai thc c li ch kinh t nh quy m trong vic pht trin, sn xut v marketing sn phm m thng to ra s cng knh trong cc cng on qun tr, thit k, sn xut v marketing. Mi cng ty con li xy dng mt h thng quy trnh ring p ng nhu cu c th ca tng th trng. Chnh v vy, chin lc a quc gia thng lm tng chi ph cho cc doanh nghip v buc cc doanh nghip ny phi bn hng ha v dch v vi gi c cao b p c chi ph ny. Hay ni cch khc, chin lc ny khng ph hp vi cc doanh nghip gp phi sc p ln trong vic phi gim chi ph, hoc cc doanh nghip trong cc ngnh m cng c cnh tranh ch yu l bng gi c. Ngoi ra, vic giao quyn t ch qu nhiu cho cc cng ty con i khi cng lm cho cc nh hng, k hoch, k vng ca tr s chnh cng ty rt kh c thc hin. Tr s chnh thay v c vai tr trng tm nh ti doanh nghip thc hin chin lc quc t ch c vai tr h tr v thuyt phc. V i khi chi ph thuyt phc cng rt cao. V d, nh ti hng Johnson & Johnson gii thiu sn phm thuc Tylenol, mt sn phm gip gim au v h st, trn th trng Hoa K t nm 1960 nhng cng ty con ca hng ti Nht Bn ch bt u bn sn phm ny t nm 2000.

Chin lc ton cu (Global Strategy) Chin lc ton cu l chin lc doanh nghip coi th trng ton cu nh mt th trng thng nht nn doanh nghip sn xut v cung cp nhng sn phm c tiu chun ha, ng nht v ging nhau, nh sn phm in t, thp, giy, bt, cc dch v nh dch v vn chuyn bu kin... Cc doanh nghip thc hin chin lc ny c nhng sn phm ton cu, sn xut trn quy m ton cu ti mt s t cc a im phn xng hiu qu cao v thc hin tip th sn phm thng qua mt s t knh phn phi tp trung. Cc doanh nghip ny gi nh rng khng c s khc bit g gia cc nc khi cp ti th hiu v s thch ca khch hng, v nu c s khc bit th khch hng vn b qua do c iu kin mua c sn phm c cht lng tng i tt vi mt mc gi thp. Trn thc t, cc doanh nghip theo ui chin lc ny nhm mc tiu tr thnh doanh nghip chi ph thp ca ngnh trn ton cu. tit kim chi ph, cc doanh nghip xy dng cc c s sn xut quy m ton cu cc a im c chi ph thp lm nn tng cho cc hot ng vn hnh hiu qu nh vic m nh my gia cng ti Vit Nam, nh my sn xut cc linh kin t ti Trung Quc hay trung tm dch v tr li in thoi n . Mc tiu hiu qu, chi ph thp ca chin lc ton cu l nguyn nhn trc tip cho vic xy dng cc quy trnh to gi tr ca doanh nghip t R&D, sn xut v hot ng marketing phi c tp trung t ti a im ph hp nht. Nhng a im ny khng cn phi cng mt nc, m chui gi tr ton cu ca doanh nghip c thit k hiu qu trn phm vi ton cu. Cc hot ng trong ton h thng s c kt ni v iu phi thng qua cc lin h chnh thc. Nhim v chnh ca tr s chnh ca doanh nghip l lm sao m bo cho h thng ton cu hot ng hiu qu thng qua cc quy trnh tiu chun ha. Cc chi nhnh ti tng quc gia t c tham gia vo qu trnh quyt nh mang tnh hoch nh chin lc. Chin lc ton cu rt ph hp vi cc ngnh c nhiu sc p lin quan ti hiu qu v tit kim chi ph khi vn hnh v nhu cu ni a l khng c, khng ng k hoc c b p bi vic c sn phm cht lng cao nhng vi mc gi c thp hn so vi cc hng ha thay th ti a phng. Trn thc t, cng nhiu ngnh cng nghip v c dch v xut hin cc iu kin trn. V d, ngnh cng nghip khng dy theo cc tiu chun ton cu c th to ra nhu cu ln cho cc sn phm ton cu tiu chun tt c cc nc. Ngnh th tn dng xc nh c mt lot tiu chun v quy nh v vic thanh ton in t s h tr khch hng s dng v cc ca hng chp nhn hnh thc thanh ton ny trn th gii. Trong c hai trng hp, cng ty Nokia hay Texas

Instruments trong ngnh vin thng khng dy hay cng ty American Express trong ngnh th tn dng u theo ui chin lc ton cu. Thng qua vic theo ui chin lc ton cu, doanh nghip cng c th thc hin mt giao dch cho php khai thc c mng li phn phi ton cu, kim sot ti chnh c chun ha, v cc thng ip ton cu. Nhc im ch yu ca chin lc ton cu l lm cho doanh nghip khng ch n s khc bit quan trng trong s thch ca ngi mua gia cc th trng khc nhau. Mt chin lc ton cu khng cho php doanh nghip thay i sn phm, tr khi nhng thay i khng lm chi ph tng ln ng k. iu ny c th to ra c hi cho i th cnh tranh nhy vo v p ng nhu cu ang b b trng ca ngi tiu dng v to ra mt th trng mi. Chin lc ny khng thch hp vi nhng ni i hi tnh thch nghi a phng v ni a ha cao. Chin lc xuyn quc gia (transnational strategy) Chin lc xuyn quc gia c cho l chin lc phn nh trc tip qu trnh ton cu ha kinh doanh ngy cng su sc trn th gii. Theo quan im thc hin chin lc xuyn quc gia, mi trng ngy nay l mi trng ca th h ngi tiu dng, cc ngnh cng nghip v th trng c mi lin h cht ch v tng tc qua li. Mi trng ny i hi cc doanh nghip kinh doanh quc t phi pht trin cc phng thc cho php xc nh chui gi tr ca doanh nghip va khai thc c c li ch v a im v s khc bit gia cc quc gia, va khai thc c nng lc ct li ca doanh nghip, li va m bo c tnh thch nghi v ni a ha cc sn phm theo yu cu ca tng th trng. Cc doanh nghip p dng chin lc xuyn quc gia ti mi cc nc khc nhau phi pht trin nhng nng lc v k nng khc nhau, ng thi phi tm hiu, hc hi v nhn thc mt cch c h thng v cc mi trng khc nhau, sau lin kt v chia s nhng tri thc c c ny trn ton b h thng ton cu ca doanh nghip. Chnh v vy, khai nim xuyn quc gia ca chin lc ny to ra mt khun kh cng ngh, ngun lc ti chnh, cc tng sng to v con ngi c mi lin kt cht ch cho php doanh nghip pht trin ng k, vt ln trn cc tng ca chin lc quc t, chin lc a quc gia v chin lc ton cu. iu kin u tin ca chin lc xuyn quc gia l phi c c tnh thch nghi, ni a ha cc sn phm theo th trng a phng, kt hp vi mc hiu qu cnh

tranh ca qu trnh lin kt ton cu y chnh l s lin kt cc c im c th ca chin lc a quc gia v chin lc ton cu. Tuy nhin, chin lc xuyn quc gia c c im c th v gip phn bit vi cc chin lc kinh doanh quc t khc. l khi thc hin chin lc xuyn quc gia, cc doanh nghip i vo bn cht ca qu trnh ton cu ha lin tc hc hi, pht trin v tin ha. Cc doanh nghip pht trin cc k nng mi, sng to v hiu qu t bt k mt ni vn hnh no trong h thng ton cu ca mnh, sau khai thc s dng nhng k nng mi ny lm pht trin thm nng lc ct li ca doanh nghip, ri chia s, truyn b nhng i mi trn khp h thng ton cu ca doanh nghip. Chnh v vy, quy trnh qun l, vn hnh v hot ng, thc hin cc tng chin lc khng dng li l top-down, t trn xung, t tr s chnh xung cc cng ty con; hay l bottom-up, t di ln, t cc cng ty con ln tr s chinh m c kt hp nhun nhuyn c hai cch. Chnh v vy, chin lc xuyn quc gia siu vit hn trong cch sng to ra cc tng i mi, ti ng dng cc tng nhanh chng vo h thng m khng quan trng tng c sng to ra u hay cp no. im siu vit ny c gi l hc hi ton cu global learning. Nng lc hc hi ton cu ny mang li nhiu li ch cho doanh nghip. V d, doanh nghip c th pht trin c cc nng lc ni b cho php thc hin cc cch khc nhau a din hn khi mi trng thay i, cn i c gia ngun ni lc v mng li bn ngoi ca cc cng ty khc, v lin kt cht ch cc cng ty con ca h thng m khng p t mt cch quan liu v thiu cn nhc. Sau , chnh nhng nng lc ny cho php doanh nghip tiu chun ha mt s lin kt trong chui gi tr ca h thng ti a ha tnh hiu qu cng nh xy dng cc lin kt p ng nhu cu ni a theo cch khng cn phi hy sinh li ch ca nhau. Mc d chin lc xuyn quc gia mang lai nhiu li ch v u th cho doanh nghip nhng thc hin chin lc ny rt kh do vic xy dng qu trnh iu phi cc chui gi tr trn ton cu pht huy c u im ca chin lc l thch thc i vi bt k doanh nghip no v ng trc cc nguy c ph sn nhng tng . Cc cng ty nh GE, Mashushita, Acers u gp phi nhng thch thc tng t khi p dng chin lc xuyn quc gia. Thng thng chin lc xuyn quc gia s ph hp vi cc doanh nghip m sc p v vic ni a ha v sc p cnh tranh, phi hiu qu v chi ph u mc cao v doanh nghip c c hi xy dng v khai thc c nng lc ct li ca mnh trn phm vi ton h thng ca doanh nghip. Trong thp k 1990 ca th k XX, iu kin ny tr thnh iu kin pht trin i vi mt s doanh nghip. V

mi trng v iu kin cnh tranh ngy cng cao v khc nghit trn th trng ton cu s cng khuyn khch, thc y cc doanh nghip iu chnh chui gi tr ca mnh p dng chin lc ny. ( t nu ra u nhc im) V D: Chin lc quc t ca cng ty P&G 11/09/2010 12:34 PM P&G l cng ty a quc gia vi cc sn phm ni ting rt thnh cng ti th trng M v th gii. Bn cnh nhng thnh cng t c cng ty cng gp nhiu kh khn trong qu trnh m rng th trng ra bn ngoi nc M Trit l kinh doanh. Nm 1930, P&G bt u bn sn phm ca mnh ra th trng quc t. Tuy nhin th trng US vn l th trng chnh tiu th cc sn phm ca P&G. Doanh thu ch yu ca cng ty c c t th trng US. Cc cng ty con c thnh lp ti cc quc gia khc ch yu m rng th trng nhm tm kim li nhun v doanh thu bn hng c chuyn v nc ch nh. Nm 1930 P&G thnh lp cng ty con u tin nc ngoi l cng ty Hedley & Co. Ltd t ti Anh v cng ty ny ch bn dng sn phm x phn Fairy. Cc cng ty con hot ng di cc nh hng chin lc t cng ty m, cng ty m t ra cc mc tiu v phng hng hot c th cho cc cng ty con nc ngoi Vn ha kinh doanh. P&G kinh doanh nc ngoi ging nh cch m h kinh doanh ti th trng US, h khng quan tm n vn ha ca a phng, P&G tt c cc th trng trn th gii u ging th trng US v vn ha kinh doanh. Chnh s lm tng ny khin cho P&G gp phi rt nhiu kh khn v mt s tht bi khi tm cch thm nhp th trng a phng ca cc quc gia trn th gii. Chin lc marketing. Vi nh hng chin lc kinh doanh quc t trong thi gian ny, cc chin lc marketing ca P&G c b nguyn xi t ni dung ln hnh thc ca cc chin lc marketing t cng ty m sang cc cng ty con cc quc gia khc trn th gii. V d v chin lc sn phm c sn xut theo nhu cu ca th trng US, gi c khng c s phn bit gia cc quc gia mc d c s khc bit v thu nhp gia cc quc gia m P&G kinh doanh sn phm ca minh. Cc mu qung co ca P&G cc th trng mi ny l cc mu qung co ca P&G s dng ti th trng US. Sn phm c sn xut hng lot t cc nh my chnh v c phn b trn ton cu. C cu t chc. Cc cng ty con c lp nc ngoi ch kinh doanh mt s sn phm ch yu, cu trc cng ty l cu trc th bc theo sn phm, c cc gim c nhn hng. Nhng v tr ch cht ca cc cng ty con nc ngoi o ngi ca cng ty m c sang, lao ng a phng ch c thu mt s t v cc v tr khng my quan trng.

P&G s dng chin lc kinh doanh quc t bn sn phm ca mnh trn ton th gii trong thi gian u. Bc u th chin lc ny em li cho P&G nhng thnh cng tt p, th trng tiu th c m rng mt cch nhanh chng, cc sn phm ca P&G c phn phi rng ri trn ton cu to ra li nhun ng k cho cng ty. Nm 1937 th doanh s ca cng ty l 230 triu usd. Tuy nhin nh hng chin lc ny ngy cng bc l nhiu yu km, doanh s ca P&G gim dn qua cc nm, nhn ra chin lc ny khng cn ph hp do mc phi cc ro cn v thng mi, thu quan, cc ro cn v vn ha p lc t cc nh bn l a phng. in hnh vo nhng thp nin 90 th doanh s ca P&g st gim nhanh chng. V d c th l trng hp P&G thm nhp th trng Ba Lan nm 1991. Vo ma h nm 1991, P&G gia nhp vo th trng Ba Lan vi sn phm Vidal Sasson Wash&Go v nc gi u"all in one" l sn phm bn chy nht M v chu u. Sn phm c a ra thng qua cuc tip th t chp nhong kiu M i vi quy m cha tng thy Ba Lan. Lc u chin dch dng nh hiu qu, P&G chim c hn 30% th trng nc gi u, nhng u nm 1992 doanh thu t ngt gim mnh. Sau l nhng n i: Wash&Go gy rng tc v nhiu gu-nhng tuyn b ca P&G b ph nhn. Tip theo l nhng truyn ci, mt cu truyn c lan truyn ti Ba Lan l "Ti ra t ca ti bng Wash&Go, v lp xe tr nn cng". Phn tch tht bi ca P&G Trong chin lc thm nhp th trng Ba Lan th P&G dng nh hng chin lc quc t. P&G nh ng th trng US vi th trng Ba Lan. th trng nc ch nh th vic P&G qung co thng xuyn, rm r s lm cho doanh s ca nhn hng c qung co ngy cng tng cao. Nhng th trng Ba Lan th vic ny khng nhng tn km m cn gy ra tc dng ngc, iu c bn v P&G khng nghin cu k v vn ha ca ngi Ba Lan. Theo kho st ca mt hang nghin cu th trung th s ngi khng thch kiu tip th ca P&G nhiu gp 3 ln s ngi khng thch cc sn phm ca P&G. Ngi Ba Lan quen vi suy ngh rng hng ha qung co l do l nhng hng ha m km cht lng khng bn c. Nguyn nhn th hai trong tht bi ca P&G chnh l sn phm Wash&Go. P&G ly nguynxi sn phm phc v nhu cu ca ngi M sang phc v nhng ngi Ba Lan. Ngi Ba Lan suy ngh rng Wash&Go l sn phm p ng cho ngi tiu dng M s dng hng ngy qu thng lu i vi ngi tiu dng Ba Lan l nhng ngi t coi trng v sinh c nhn (vo thi im ). Trc mt s yu km ca chin lc quc t, P&G dn chuyn nh hng chin lc t quc t sang a a phng nhm p nhng nhu cu v p lc t a phng, khc phc nhng yu km ca chin lc quc t. Ngun http://www.scribd.com/doc/22023655/chien-luoc-kinh-doanh-toan-cau-cua-P-G kin c nhn : Qua chin lc kinh doanh ton cu ca cng ty P&G ti thy cng ty ch mi bc u m rng th phn ra bn ngoi nc M, khi hu ht cc doanh thu l th trng M, vic m rng s cho cng ty tng gi tr thng hiu ca mnh ln trn phm vi ton cu. Nhng bc u h gp nhiu kh khn khi h b nguyn xi cc sn phm bn M sang cc th trng nc khc m khng tm hiu xem th trng cc nc ny mong mun 1 sn phm nh th no? Cng nh tm hiu thi quen phong tc tp qun

sinh hot ca a phng. Sn phm th sn xut t nh my chnh ri mi chuyn ti cc chi nhnh, nh vy s lm tng them ph vn chuyn, kinh doanh s khng lu di thay vo u t dy chuyn sn xut ngay ti a phng s lm gim ph vn chuyn, kinh doanh s di lu v khi th trng thay i nhu cu th c th linh hot chuyn i theo ngy cng pht trin. S tht bi bc u ca P&G l khng tm hiu vn ha ca a phng ca th trng m minh xm nhp. H em nguyn bn nhng sn phm c coi l tiu th rt mnh bn M sang .Thi gian u do hiu k v qung co rm r c th lm cho doanh s tng .Nhng thi gian sau do khng ph hp vi li sng sinh hot th khch hng ngi tiu dng s khng cn s dng na dn n doanh s dn sc gim qua cc nm. Bin php ra y l nn tin hnh kho st th trng tm hiu vn ha li sng tng vng v u t trang thit b my mc ngay chnh ti a phng to ra cc sn phm ph hp vi nhu cu ngi tiu dung.

(cn 1 cu na)

Cc loi m hnh qun l. 2. M hnh qun l theo chiu ngang: m hnh t chc i vi hot ng kinh doanh quc t M hnh qun l theo chiu ngang l cch mt doanh nghip thit k c cu t chc ca mnh ng thi thc hin 3 chc nng: thc hin nhim v ca t chc; chia nh cc cng vic theo v tr lm vic, phng, ban, b phn, cng ty con trin khai thc hin; v thit k mi quan h qun l m bo cng vic thc hin theo cch ph hp vi chin lc ca doanh nghip. C nhiu cch khc nhau doanh nghip t chc v thc hin cc hot ng kinh doanh quc t trn c s chc nng, m hnh doanh nghip, khu vc a l hoc kt hp c ba ni dung . Tuy nhin, thng thng, cc cng ty a quc gia s dng 5 m hnh t chc cc hot ng kinh doanh ca mnh: m hnh theo chc nng, m hnh theo b phn v m hnh ma trn. M hnh theo chc nng (functional structure): m hnh theo chc nng l cch thc t chc cng vic ca doanh nghip khi sn phm ca doanh nghip c cng cng ngh v cc p lc cnh tranh phi theo ui chin lc ton cu. M hnh chc nng cho php doanh nghip ti a ha c li ch theo quy m thng qua vic sp xp trch nhim cng vic v cc thit k hiu qu nht cc quan h qun l trong doanh nghip. V vy, m hnh ny cho php thnh lp cc b phn ring bit tp hp nhn s theo chc nng truyn thng ca doanh nghip nhng cc khu vc a l khc nhau, ti nhn

vin sn xut lm vic vi nhn vin sn xut, nhn vin bn hng lm vic vi nhn vin bn hng, nhn vin ti chnh lm vic vi nhn vin ti chnh, v.v (Xem Hnh 4.7). Hnh 4.7. M hnh theo chc nng ca doanh nghip kinh doanh quc t

M hnh theo chc nng thng c cc doanh nghip c di hng ha hp trong phng php sn xut v marketing thng khng khc nhau nhiu, v th trng khng thng xuyn thay i nhiu. V d, nhng cng ty khai thc du hay khong sn nh Total hay British Petroleum thng s dng m hnh t chc ny. Tuy nhin, nhc im ca m hnh ny l doanh nghip khng th thch nghi kp theo cc thay i ca th trng i hi c s phi hp gia nhiu chc nng. M hnh theo chc nng thng kh xy dng c mi quan h hiu qu gia vic sng to tri thc vi vic ra quyt nh nhm to iu kin cho chc nng marketing phi hp c vi chc nng sn xut v chc nng ti chnh. C ch qun l theo chiu dc ca m hnh theo chc nng l mt chui di mnh lnh tri nhiu cp, khin cho vic ra quyt nh phi dch chuyn chm v thng tin phi tri rng ti hu khp cc cp bc cn x l thng tin. M hnh theo b phn (division structure): Trong khi m hnh theo chc nng c s dng ti cc doanh nghip ch yu gn vi nguyn liu u vo th m hnh theo b phn c s dng gn vi sn phm u ra. Mi b phn trong doanh nghip c giao trch nhim qun l mt tp hp hng ha khc nhau hoc tp hp nhng th trng khc nhau. Trn l thuyt, mt cng ty a quc gia c th c b phn ph trch quc t, hoc c b phn ph trch sn phm trn ton cu hoc b phn ph trch khu vc a l trn ton cu. M hnh b phn quc t (international division structure): Tp hp nhm cc hot ng kinh doanh quc t li vo mt b phn, mt ban nhng nhn s ph trch chuyn mn v quc t gii quyt nhng vn khc nhau nh h s xut khu, giao

dch ngoi hi, quan h vi chnh ph nc ngoi ... (Xem Hnh 4.8.). M hnh ny c kh nng thch nghi nhanh vi nhng thay i ca mi trng, cho php doanh nghip hot ng trn nhiu th trng khc nhau. M hnh ny cng hn ch nhng lng ph lp i lp li trong cc hot ng nhiu ni trong t chc. B phn ph trch kinh doanh ni a thng c nh gi da trn hot ng ca b phn mnh. Do vy, cc b phn ny thng duy tr v gi li sn phm, nhn lc, cng ngh v cc ngun lc, khng khuyn khch tham gia vo hot ng quc t thc y kt qu hot ng ca mnh. Mt b phn quc t hoc phng, ban ph trch quc t c th gii quyt c xu hng trn nu doanh nghip trang b cho b phn ny nhn lc khai thc c nng lc ca ton h thng. Hnh 4.8.: M hnh b phn quc t

Cc doanh nghip s dng m hnh ny khai thc li ch theo quy m th trng. Qua vic phn chia b phn ph trch th trng ni a, th trng quc t, cc doanh nghip thc hin tt v ph hp vi vic theo ui chin lc a quc gia, trong khng phi chu nhiu sc p phi hi nhp v tiu chun ha gia th trng trong nc v th trng nc ngoi. Thm vo , gim c ph trch th trng quc t c th s dng cc cch thc nh chia s kho vn hay cch thc lp d ton thc hin phi hp mt s nht nh cc quy trnh sn xut hoc qun l trong ton h thng ca doanh nghip. M hnh t chc ny thng c cc cng ty a quc gia ca Chu u s dng do tnh ph thuc tng i vo th trng ni a ca cc cng ty ny. M hnh b phn ph trch sn phm (product division structure): M hnh ph trch sn phm l mt trong nhng m hnh ph bin nht ti cc doanh nghip kinh doanh quc t hin nay do hu ht cc doanh nghip ny u c di hng ha a dng v khc bit (Xem Hnh 4.9). V d, vic sp nhp gia cng ty Moet Hennessy v Louis

Vuitton to ra tp on hng ha sang trng ln nht th gii, tp on LVMH, trong nhng hng nc hoa Christian Dior, ng h Tag Heuer, ti xch Louis Vuitton, ru sm panh Moet & Chandon l thuc trong cc thng hiu hng ha ca tp on. Vic khng c s tng ng gia nhiu dng sn phm dn ti vic tp on LVMH chia nh thnh 5 b phn, mi b phn tp trung vo mt phn on th trng ring bit trn quy m ton cu, l: ru v ung c cn, thi trang v da thuc, nc hoa v m phm, ng h v trang sc, v hng bn l khc. Mc d c s lp ln, trng lp cc th trng c th, cc knh phn phi, cc chui cung ng nhng cc b phn ny u tng i c lp. Hnh 4.9.: M hnh b phn ph trch sn phm

Tng t nh m hnh theo chc nng, m hnh ph trch sn phm c thit k ph hp vi chin lc ton cu do hot ng th trng ni a v th trng nc ngoi i vi cng mt sn phm c mt b phn ph trch sn phm chu trch nhim. B phn ny c th kt hp tng ng v kinh nghim, tri thc gia hai th trng (v d nh chia s thng tin v thnh cng hoc tht bi trn cc th trng khc nhau vi nhau). Thm vo , m hnh ph trch sn phm tng cng nng lc bn hng hoc tung sn phm mi hoc dng bn mt dng sn phm nht nh v cc dng sn phm l khng c lin h vi nhau. Tt nhin, s c cc chc nng hoc hot ng b lp i lp li gia cc b phn ph trch sn phm v cng kh c c hi hay cch no m mt b phn ph trch sn phm ny c th hc tp c kinh nghim quc t t mt b phn ph trch sn phm khc. Cc cng ty con khc nhau ca cc b phn ph trch sn phm khc nhau hot ng cng mt quc gia nc ngoi s bo co v cho cc ban v b phn khc nhau ti tr s chnh. V d, Hnh 4.9 m t cng ty in v cng ty thang my B s bo co

v hai b phn khc nhau ca cng ty, v vy, s kt hp ngun lc trong mt nc c th khng c khai khc nu cc cng ty con khng lin h vi nhau v ti cng mt b phn ph trch. Tng t, c trng hp, c cng ty con ti tp on Westinghouse phi vay vn vi li sut cao ti th trng a phng trong khi mt cng ty con khc li ang d tha tin mt. M hnh b phn ph trch khu vc a l (geographic area division structure): Cc doanh nghip thng s dng m hnh ph trch theo khu vc a l (Xem Hnh 4.10) vn hnh t chc ca mnh khi cc doanh nghip c hot ng vn hnh nc ngoi vi quy m ln m tp trung vo mt nc hay mt vng c th, bao gm c nc ch nh. M hnh ny cng ph bin i vi cc cng ty a quc gia ca Chu u do cc cng ty ny thng khng c mt th trng ni a c quy m ln. M hnh ny thng ph hp trong trng hp doanh nghip c c li ch t quy m sn xut trn phm vi khu vc, khng phi trn phm vi ton cu do quy m th trng hoc cng ngh sn xut c th ca ngnh. Thng thng, m hnh ny c cc doanh nghip theo ui chin lc a quc gia s dng do m hnh ny dnh quyn qun l phn cp cho cc cng ty tng nc iu chnh thch nghi hn vi cc iu kin ca th trng a phng. Hnh 4.10.: M hnh b phn ph trch khu vc a l

Hn ch ca m hnh ny l kh nng lp ln cng vic trong mi khu vc do cc cng ty con c cc hot ng to gi tr ging nhau nhng a im khc nhau ch khng tp trung vo a im hiu qu nht. V d, hng Nesl c hn 500 nh my gn 90 nc bn khong 8.000 nhn hng ha ti hu ht cc nc trn th gii. Do vy, tr s ti Thy S au u quyt nh xem chi ph nguyn liu u vo ca cc cng ty con mua t cc nh cung cp trn khp th gii. V c nhng trng hp, mi nh my trong s 40 nh my ca Nestl ti Hoa K tin hnh mua nguyn liu mt cch

c lp. Vic thiu s phi hp ny dn ti hin tng cc nh my ca doanh nghip ti Hoa K phi thanh ton ti 20 mc gi khc nhau i vi sn phm vanilla cho cng mt nh cung cp. M hnh ma trn (matrix structure): Cc doanh nghip kinh doanh quc t theo ui chin lc xuyn quc gia ti p ng c hai yu cu l hi nhp, ton cu ha v thch nghi a phng. thc hin chin lc ny, cc doanh nghip thng thit k t chc ca mnh theo m hnh ma trn cho php tn dng c u im ca m hnh theo chc nng v m hnh theo b phn (Xem Hnh 4.11). M hnh ma trn v mt l thuyt cho php mt doanh nghip kinh doanh quc t cn hn ch c nhng nhc im ca hai m hnh k trn.

Hnh 4.11.: M hnh ma trn


Tr s chnh

Bc M

Chu u

Chu

Nhm hng A Nhm hng B Nhm hng C

Hoa K

Php

Canada

Nht Bn

Hoa K

Thy S

Singapore

M hnh ma trn thng xc nh r mt cng ty con phi bo co ti hn mt b phn ph trch bao gm c v chc nng, sn phm hoc a l. Gi nh c bn y l mi nhm phi chia s trch nhim v hot ng vn hnh nc ngoi s khuyn khch

vic mi nhm trao i thng tin v ngun lc mt cch t nguyn hn. V d, cc b phn ph trch sn phm phi cnh tranh vi nhau m bo rng b phn R&D c lin kt vi nhm chc nng nh sn xut, pht trin cng ngh i vi sn phm ca h. Cc b phn ph trch sn phm s phi cnh tranh m bo rng cc i tc cc khu vc a l khc nhau s ch v u t quan tm tha ng n dng sn phm ca mnh. Cc b phn ph trch sn phm, ph trch chc nng v khu vc a l phi cng cnh tranh vi nhau c c ngun lc m nhng b phn khc ang nm gi trong ma trn. V d, s lng cc ngun lc cn thit pht trin sn phm dt Mexico ph thuc mt phn vo cnh tranh gia nhm Chu u v Chu M La tinh v mt phn ph tuc vo cnh tranh ngun lc gia nhm sn phm dt v sn phm nng sn. Do vy, m hnh ma trn l s nhn nhng hu ch khi cc b phn gp kh khn trong vic lin kt hay phn tch cc hot ng nc ngoi. M hnh ma trn cng c mt s hn ch. M hnh ny yu cu cc nhm cnh tranh nhau v cc ngun lc c hn, phng php vn hnh a thch, chia s li ch hoc ri ro. Xung t gia cc b phn cp thp c kh nng pht sinh khi cp qun l cp cao phi ng h nhm ny hay nhm kia. C th ni, m hnh ma trn to ra mt c ch qun l kp lm vi phm nguyn tc mt lnh thng nht (unity of command principle). Nguyn tc mt lnh thng nht cho rng chui lnh v thng tin khng b ngt qung s truyn t cp cao nht n cp thp nht trong t chc. Cn theo m hnh ma trn, trch nhim v mi quan h cng tc nhng nht trong t chc c th lm cho chui lnh b bp mo hoc sai lch. Trong trng hp ny, qun l cp cao khng th gim st c cn b cp di do h gi nh l c nhm khc chu trch nhim v vic . V d, gim c b phn Chu c th khng quan tm ti hot ng hng ngy ti mt b phn sn phm B Nht Bn do h cho rng b phn ph trch sn phm B s chu trch nhim lm vic ny, trong khi , ngc li b phn ph trch sn phm B li gi nh rng b phn ph trch Chu phi gim st hot ng ti Nht Bn. Cng ty Dow Chemical thc hin theo m hnh ma trn cho rng chng ti theo m hnh ma trn v ph thuc vo tinh thn hp tc, khng c ai chu trch nhim c. Khi mi th ok, chng ti khng bit ai khen thng v khi mt th ti t, chng ti khng bit ai ph bnh. Vic gi nh nhm ai chu trch nhim khin cho nhiu cng ty li phi quay li m hnh phn nh vai tr v chc nng ca cc b phn. 3. Vn ha doanh nghip vi chin lc kinh doanh quc t

Vn ha doanh nghip l mt cng c hu hiu ca cc doanh nghip nhm khuyn khch v to iu kin cho doanh nghip t c mc tiu chin lc ca mnh. Cc nghin cu ch ra rng c mi lin h quan trng gia vn ha doanh nghip v kh nng hot ng ti chnh ca doanh nghip. Vn ha doanh nghip l tp hp cc gi nh ca doanh nghip v t chc, cc mc tiu v thng l ca t chc, v h thng cc gi tr v iu g quan trng, nim tin v mt th gii nn nh th no c cc thnh vin trong doanh nghip cng nhau chia s. Cc doanh nghip thnh cng trong vic xy dng v duy tr vn ha doanh nghip cho php nhn vin ca doanh nghip lun c tinh thn nhit huyt, quan tm ti cng vic ngoi nhng khen thng bng vt cht. Ni cch khc, vn ha doanh nghip gip h tr chin lc ca doanh nghip s khuyn khch mi ngi chp nhn nhng thch thc nhn ra tm nhn ca doanh nghip, lm cng vic ca h m trch tt hn, nhit tnh hn, c tinh thn hp tc v phi hp vi nhng thnh vin khc tt hn. Vn ha doanh nghip c mi lin h cht ch vi yu cu ca chin lc kinh doanh quc t. V d, cng ty p dng chin lc ton cu s pht trin vn ha p lc qua gip mi ngi trn ton cu hiu v chp nhn b tiu chun v mc tiu, u tin v cc thng l hot ng. Chin lc ton cu yu cu phi chun ha cc hot ng to gi tr nn cng yu cu chun ha quan im ca nhn vin v mc ch v thng l hot ng (Xem Hnh 4.12). Cu 7: Xut khu l g? Phn tch c im u nhc im ca xut khu, ly v d v 1 mt hng xut khu ch lc ca VN trong thi gian qua nhng gii php y mnh? 1. Xut khu Cc doanh nghip ln u tin kinh doanh nc ngoi thng s dng nhp khu nh l mt phng thc thm nhp. Xut khu cng l phng thc thm nhp c cc doanh nghip va v nh a thch nht. Tuy nhin khng ch i vi ln u tin, xut khu cng c s dng trong tt c cc giai on quc t ha bi tt c cc loi hnh doanh nghip, ln v nh. V d, mt s doanh nghip xut khu hng u ca Hoa K bao gm c cc nh sn xut my bay nh Boeing v Lockheed. Cc cng ty thng mi ln chuyn v hng ha, nh Cargill v Marubeni, cng l nhng nh xut khu quy m rng ln. Cc doanh nghip sn xut ln- vi hn 500 cng nhn- thng chim phn ln trong tng gi tr xut khu. Hoa K nhng doanh nghip ny chim khong tng

gi tr xut khu t Hoa K. Tuy nhin hu ht cc doanh nghip xut khu hn 90% hu ht cc nc- li l cc SMEs vi t hn 500 cng nhn. Phng thc thm nhp th trng bng xut khu rt linh hot. Trong mi tng quan vi cc phng thc phc tp hn nh FDI, nh xut khu c th tham gia vo hoc rt lui khi th trng d dng hn, vi ri ro v chi ph ti thiu. Xut khu c th c tin hnh nhiu ln trong sut qu trnh quc t ha, t giai on u v tip tc ngay c khi doanh nghip to dng c nhng li th sn xut th trng nc ngoi v khi xut khu thm nhp vo th trng nc ngoi khc. Cc doanh nghip quc t c nhiu kinh nghim thng kt hp xut khu vi cc phng thc khc nh lin doanh v u t nc ngoi. Toyota l mt v d. H s dng FDI xy dng cc nh my ti cc v tr then cht Chu , chu u, v Bc Hoa K, vi mc ch xut khu t ra th trng cc nc v cc khu vc ln cn cc im . Bng 5.2 ch ra mc ph thuc vo mua bn quc t ca cc ngnh cng nghip sn xut ti Hoa K v cc doanh nghip trong cc ngnh . Bng ny ch ra rng cc doanh nghip trong cc ngnh nh my tnh, ha cht, v thit b y t ph thuc nhiu vo thng mi quc t hn so vi cc ngnh khc nh thit b in, xut bn, v t. Nh vy, cc ngnh cng c gi tr gia tng cao, c hm lng k thut cao cng ph thuc nhiu vo ton cu ha. Thm vo , cc ngnh cng nghip hay doanh nghip cng c xu hng duy tr sn xut trong nc th cng phi da vo thng mi quc t. V d nh cc nh sn xut my bay c xu hng tp trung sn xut ti chu u v Hoa K, tuy nhin h li bn sn phm trn ton th gii. U IM CA XUT KHU Thm nhp th trng nc ngoi bng xut khu l mt phng thc ph bin v n mang li cho doanh nghip nhng thun li c bn sau: o Tng doanh s, pht trin th phn, to ra mc li nhun bin cao hn so vi kinh doanh trong th trng ni a. o Tng quy m kinh t, do lm gim chi ph sn xut trn mt n v sn phm. o a dng ha khch hng, gim s ph thuc vo th trng trong nc. o n nh s bin ng ca doanh s do cc chu k kinh t, v do tnh cht ma v ca cu. V d mt doanh nghip c th b p s gim st trong doanh s - gy ra bi s gim st ca cu v th trng trong nc ang suy

thoi - bng cch ti tp trung cc ngun lc vo cc th trng nc ngoi c mc tng trng mnh hn. o Ti thiu ha ri ro v ti a ha tnh linh hot - trong mi tng quan vi cc phng thc khc. Nu cn thit doanh nghip c th nhanh nhng rt lui khi mt th trng xut khu. o Chi ph thm nhp th trng thp bi v doanh nghip khng cn phi thc hin cc d n u t hay phi duy tr mt i l th trng mc tiu. V th doanh nghip c th s dng hnh thc xut khu kim nghim th trng mi trc khi tp trung nhiu ngun lc hn vo th trng thng qua FDI. o Pht trin kh nng v k nng ca cc nh phn phi nc ngoi cng nh ca cc i tc kinh doanh nc ngoi khc. Vi c trng l tn t chi ph v ri ro thp, cng vi kh nng tng thm cc i tc nc ngoi, xut khu thc s rt ph hp vi cc doanh nghip va v nh. V d nh cc nh my sn xut ru vang c quy m nh California bt u xut khu cc loi ru vang ra khp th gii. Gn 20% tng sn lng ca cc nh my ny l dnh cho xut khu. Cch tip cn th trng m cc nh my ny lm v thnh cng l Hp tc thng hiu. Theo th cc loi ru c cht lng tng t nhau s c ng gi trong cng mt kin v sau c bn cho khch hng nc ngoi. Tng gi tr xut khu ru ca Hoa K t gn 1 t USD 1 nm v c xu hng tng ln nhanh chng. Nhng cc nh my ru California li ang b e da ngay trong chnh th trng Hoa K bi cc loi ru nhp khu t cc nh my c li th cc nc nh Australia, Chi L, v Nam Phi.8 c im ca xu th ton cu l cc doanh nghip va v nh ngy cng ch ng hn trong hot ng xut khu. NHC IM CA XUT KHU

Xut khu cng c mt s im hn ch nh bt c phng thc thm nhp no khc. Th nht, v khng cn c bt c i din no nc ngoi (khc vi FDI), nn cc nh kinh doanh c rt t c hi tham kho kin khch hng, hc hi t cc i th, v nhn bit c im ring bit ca th trng. Khng trc tip tip xc vi khch hng nn doanh nghip rt kh c th nm bt cc c hi, nhn bit cc nguy c, hay khng th c nhng kin thc cn thit t c thnh cng nc ngoi trong di hn. Th hai, m bo vic xut khu doanh nghip cn khai thc c cc kh nng tim tng v u tin cc ngun lc ca doanh nghip thc hin hiu qu cc giao dch xut

khu. Cc doanh nghip chuyn v xut khu cn phi c nhng nhn vin gii v giao dch quc t v ting nc ngoi. Hn na, cc nh kinh doanh cng cn phi dnh thi gian v cng sc nghin cu cc lnh vc nh: giao nhn, chng t, ngoi hi, v cc phng thc ti chnh mi. Cc yu cu ny s to ra cc gnh nng cho cc ngun lc ca doanh nghip. Th ba, so vi cc phng thc khc, mc nhy cm ca xut khu i vi thu quan v cc ro cn thng mi khc, cng nh i vi s bin ng trong t gi hi oi th ln hn. V d nh vo nm 2005, ng la Hoa K c nh gi cao hn 12% so vi ng Euro v 15% so vi ng yn Nht. iu ny dn n s gim st ca xut khu ca Hoa K, e da cc doanh nghip ch yu da vo xut khu thc hin mua bn quc t. Cc nh xut khu buc phi chu thit v sn phm ca h th trng nc ngoi c gi qu cao nu t gi hi oi chuyn i lm cho sn phm ca h t hn ln i vi ngi mua nc ngoi.

Cu 8::Nu c im, u im, nhc im ca chnh sch nhn lc v chng v chnh sch nhn lc a tm.Cc chnh sch ny c thc hin tt nht trong iu kin no? + )chnh sch nhn lc v chng: Hot ng cc chi nhnh nc ngoi ca cng ty t di s qun l ca cc cc nhn n t chnh quc. Mc tiu: Kim sot cht ch i vi cc quyt dnh chi nhnh nc ngoi. p dng: i vi cc v tr qun l cao nht ca chi nhnh. u im: Khc phc c s thiu ht cn b qun l c trnh cao cc nc ang pht trin v cc nc cng nghip mi. Ti to cc hot ng kinh doanh nc ngoi theo ng hot ng ca cng tyy ti nc ch nh. => truyn b vn ha cng ty vo chi nhnh. Cn b qun l t chnh quc c th gim st bo v quyn li tt hn ca nhng ngi nc s ti

Nhc im: Chi ph cao( do phai c ngi nc s ti sang) Ngi i cng tc phi chu p lc vn ha, xa gia nh bn b trong thi gian di. => co th dn n tht bi. To ra khong cch v a l ca nhn vin trong chi nhnh

+) chnh sch nhn s a tm Cc hot ng chi nhnh nc ngoi ca cng ty do ngi nc s ti iu hnh. p dng: i vi nhn vin cp di hoc nhaann vin trc tip lm vic trc tip Cng ty tin hnh o to cp tc cho cn b qun l ia phng. Hiu v vn hoa cng ty v thc tin kinh doanh c quy chun ti cng ty Cn b nc s ti c php vn hnh chi nhnh theo cch h cho alf ph hp

u im : Tit kim c chi ph trong vic tuyn chn nhn vin lm vic hi ngoi S c nhng quyt nh kinh doanh hiu qu do quen thuc vi mi trng kinh doanh v vn ha a phng Nhc im: Kim sot chi nhnh kh khn Thch hp vi nhng chi nhnh c th trng khc nhau, mc tiu c lp Khng thch hp vi cng ty theo ui chin lc ton cu +) chnh sch nhn s a tm Cc hot ddoognj kinh doanh chi nhnh nc ngoi cng ty do cc qun l c trnh tt nht iu hnh, bt k h quc tch no p dng: tuyn cn b qun l cp cao

u im: Pht trin i ng mang tnh ton cu Ph b ro cn quc gia ch ngha gia cc nh qun l Nhc im: Chi ph cao hn do vic tuyn chn nh qun l III. Ton cu ha 1. Ton cu ha l gi? (Globalization) Theo ngha rng, ton cu ho l mt hin tng, mt qu trnh, mt xu th lin kt trong quan h quc t lm tng s ph thuc ln nhau v nhiu mt ca i sng x hi (t kinh t, chnh tr, an ninh, vn ho n mi trng, v.v) gia cc quc gia. Ni mt cch khc,Ton cu ho l qu trnh tng ln mnh m nhng mi lin h, nh hng, tc ng ln nhau, ph thuc ln nhau ca tt c cc khu vc, cc quc gia, cc dn tc trn th gii, lm ni bt hng lot bin i c quan h ln nhau m t chng c th pht sinh mt lot iu kin mi.. Theo ngha hp, ton cu ho l mt khi nim kinh t ch qu trnh hnh thnh th trng ton cu lm tng s tng tc v ph thuc ln nhau gia cc nn kinh t quc gia. Biu hin ca ton cu ho c th di dng khu vc ho vic lin kt khu vc v cc nh ch, cc t chc khu vc, hay c th, ton cu ho l qu trnh hnh thnh v pht trin cc th trng ton cu v khu vc, lm tng s tng tc v tu thuc ln nhau, trc ht v kinh t, gia cc nc thng qua s gia tng cc lung giao lu hng ho v ngun lc (resources) qua bin gii gia cc quc gia cng vi s hnh thnh cc nh ch, t chc quc t nhm qun l cc hot ng v giao dch kinh t quc t. 2. Ni dung ca ton cu ha Ni dung ca ton cu ho c th hin thng qua nhiu biu hin ty thuc vo cc gc tip cn c th khc nhau. Nu tip cn ton cu ha vi gc nhn v quan st chung th ton cu ha biu hin theo ba biu hin sau y, l: Th nht, ton cu ha th hin qua s gia tng ngy cng mnh m ca cc lung giao lu quc t v hng ho, dch v v cc yu t sn xut nh vn, cng ngh, nhn cng... C th ni thng mi quc t l thc o u tin ca mc ton

cu ha v s ph thuc ln nhau ca cc nc. Khi cc nc trao i hng ha v dch v cho nhau cng chnh l qu trnh cc nc xa nha dn s bit lp gia cc nn kinh t quc gia. Thng mi th gii tng ln nhanh chng. Trong vng 100 nm t 1850 1948, thng mi th gii tng ln 10 ln, trong giai on 50 nm tip theo t 1948 -1997, tng 17 ln. T gia thp nin 1970 n gia thp nin 1990, mc tng bnh qun ca xut khu th gii l 4,5%. Trong giai on ny, nh du bt u t nm 1985, hng nm tc tng bnh qun ca xut khu hng ha th gii l 6,7%, trong khi sn lng th gii ch tng ln 6 ln. S pht trin ca thng mi th gii v khong cch ngy cng tng gia tc tng trng kinh t v tc pht trin thng mi quc t th hin mc ton cu ha ngy cng cao. S pht trin trao i dch v gia cc nc ngy cng c v tr quan trng trong thng mi quc t v ng gp tch cc vo xu hng ton cu ha. Trong vng 10 nm t 1986 n 1996, thng mi dch v th gii tng gp gn 3 ln, t 449 t USD ln 1.260 t USD. Cc nc pht trin c mc tng thng mi dch v cao gp 3 ln so vi mc tng thng mi hng ha v tr thnh khu vc ng gp ch yu vo GDP (Hoa K l 76%, Canada l 80%, Nht Bn l 65%, EC l 64%). u t trc tip nc ngoi (FDI) v s di chuyn t bn (vn v tin t) gia cc nc l mt yu t ngy cng quan trng i vi tng nn kinh t quc gia ni ring v ton b nn kinh t th gii ni chung. Cc lung FDI c tc tng nhanh hn c mc tng ca thng mi hng ha v dch v quc t, ng gp quan trng vo s pht trin ca ton cu ha. Trong nhng nm 1970, cc lung FDI hng nm vo khong 27 30 t USD; trong na u ca thp nin 1980, con s ny l 50 t USD; trong na cui ca thp nin ca 1980 l 170 t USD; nm 1995 gn 400 t USD, 1998 l 845 t USD, nm 2000 vt trn 1.000 t USD, nm 2007 l 1.900 t USD. u t vo lnh vc dch v tng nhanh, hin nay chim khong 50%. Cac lung FDI vo cc nc pht trin chim tng s FDI trn th gii. Tuy nhin, u t vo lnh vc sn xut hng xut khu, gn vi lung lu chuyn hng ha v dch v bn trong h thng ca cc cng ty a quc, xuyn quc gia vo cc nc ang pht trin t nm 1990 c xu hng tng ln. Th hai, ton cu ha th hin qua s hnh thnh v pht trin cc th trng thng nht trn phm vi khu vc v ton cu. Trong thi gian na u ca thp k 1990, theo thng k ca T chc Thng mi Th gii (WTO) c ti 33 tha thun lin kt kinh t khu vc di dng cc tha thun thng mi u i, khu vc mu dch t do, lin minh thu quan, lin minh kinh t c k kt thng bo cho Ban th k ca WTO. S lng ny nhiu gp 3 ln s lng cc tha thun c k trong thp

k 1980 v bng gn 1/3 tng s cc tha thun lin kt khu vc c k trong giai on 1947 1995. Ring trong giai on t 2000 2008, c trn 140 tha thun lin kt khu vc c thng bo cho WTO. Cng vi cc tha thun trn, nhiu t chc hp tc kinh t a phng th gii v khu vc ra i, ngy cng c tng cng v s lng v c ch t chc. Theo s liu thng k ca Lin minh cc T chc Quc t, ta c th thy nu nh tnh vo nm 1909, s lng cc t chc quc t trn ton cu ch l 213 th n nm 1960, con s ny l 1.422 t chc, nm 1981 l 14.273, nm 1991 l 28.200; nm 2001 l 55.282 v 2006 l 58.859 t chc. Trn phm vi ton cu, ngoi cc t chc kinh t - ti chnh c thnh lp trc y nh h thng cc t chc thuc Lin Hp quc, nm 1995, trn c s Hip nh chung v Thng mi v Thu quan (GATT), T chc Thng mi Th gii (WTO) c hnh thnh, hin c 153 nc v lnh th kinh t c lp l thnh vin, chim ti trn 90% tng gi tr thng mi th gii. phm vi khu vc, cc t chc v c ch lin kt kinh t cng c tng cng. Ti Chu u, Lin minh Chu u EU vi s lng 27 nc thnh vin hin nay tr thnh mt lin kt quc t cht ch ton din hu ht mi lnh vc. Chu -Thi Bnh Dng, Hip hi cc nc ng Nam (ASEAN), Hip hi hp tc khu vc Nam (SAARC), Din n Hp tc Kinh t Chu Thi Bnh Dng (APEC)... ra i v ngy cng tch cc ng gp vo qu trnh tng cng lin kt quc t v thng mi trong khu vc. Ti Chu M, ta c th s hnh thnh lin kt khu vc qua vic hnh thnh Khu vc mu dch t do Bc Hoa K (NAFTA), Hip hi lin kt Hoa K La Tinh (LAIA), Th trng chung Nam Hoa K (MERCOSUR), nhm cc nc ANDEAN, Cng ng Caribe v Th trng chung (CARICOM), Th trng chung Trung Hoa K (CACM)... Ti Chu Phi, Cng ng kinh t cc nc Ty Phi (ECOWAS), Lin minh kinh t v thu quan Trung Phi (UDEAC), Cng ng pht trin min Nam Chu Phi (SADC), Lin minh Chu Phi (AU) l nhng n lc hnh thnh nhng khi th trng chung v thng nht trong khu vc. Th ba, ton cu ha th hin qua s gia tng s lng, quy m v vai tr nh hng cc cng ty xuyn quc gia ti nn kinh t th gii. Theo s liu ca UNCTAD, nm 1998 c 53.000 cng ty xuyn quc gia vi 450.000 cng ty con nhiu nc khc nhau trn th gii. Nm 2000, trn th gii c khong 63.000 cng ty xuyn quc gia vi 700.000 cc cng ty con khp cc nc. Nm 1995, cc cng ty xuyn quc gia bn ra mt lng hng ha v dch v c gi tr bng 7.000 t USD. Nm 1999, tng doanh s ban ra ca cng ty xuyn quc gia t n gi tr 14.000 t USD. Hin nay, cc cng ty xuyn quc gia chi phi v kim sot trn 80% thng mi th gii, 4/5 ngun vn u t trc tip nc ngoi v 9/10 kt qu nghin cu chuyn giao cng

ngh trn th gii. H thng dy c cc cng ty xuyn quc gia ny khng nhng to ra mt b phn quan trng ca lc lng sn xut th gii m cn lin kt cc quc gi li vi nhau ngy cng cht ch hn, gp phn lm cho qu trnh ton cu ha tr nn su sc hn bao gi ht. Nu tip cn ton cu ha di gc nhn ca doanh nghip kinh doanh quc t, ton cu ha c th nhn nhn gc ton cu ha th trng v ton cu ha qu trnh sn xut. Ton cu ha th trng l vic th trng quc gia ring bit v c th ang hi nhp dn hnh thnh th trng ton cu. Vic d b cc ro cn thng mi qua bin gii lm cho vic kinh doanh quc t ngy cng tr nn d dng. Th hiu ca ngi tiu dng cc nc khc nhau cng c xu hng tim cn li gn vi nhau v vi chun mc ton cu, gp phn to th trng ton cu. Cc sn phm tiu dng nh th tn dng ca hng Citigroup, ung Coca-cola, thit b chi game Sony PlayStation, bnh kp McDonalds ... ang c coi l nhng v d in hnh minh chng cho xu hng ny. Cc doanh nghip quc t, cng ty a quc gia khng ch l ch th hng li t xu hng ny m cn tch cc khuyn khch cho xu hng ny m rng v pht trin. Bi vic cung cp cng mt sn phm trn ton th gii, cc doanh nghip ny gp phn to ra th trng ton cu. Mt doanh nghip khng nht thit phi c mt quy m khng l nh mt cng ty a quc gia, cng ty xuyn quc gia c hng li t qu trnh ton cu ha cc th trng. V d, ti Hoa K, gn 90% cc doanh nghip xut khu sn phm l cc doanh nghip nh c t hn 100 ngi lao ng, v t trng xut khu ca nhng doanh nghip ny chim ti trn 20% tng kim ngch xut khu ca Hoa K. Ti c, mt trong nhng quc gia xut khu ln nht th gii, gn 98% cc doanh nghip va v nh u tham gia vo th trng quc t thng qua hot ng xut khu hoc sn xut quc t. Mc d c nhng v d th hin th trng ton cu ang hnh thnh mnh m nh th tn dng Citigroup, bnh kp McDonalds... th chng ta cng cn lu khng hn th trng quc gia ang m rng ca tr thnh th trng ton cu. iu ny xy ra bi l nhng khc bit ng k vn tn ti gia nhng th trng quc gia nh th hiu ngi tiu dng, h thng knh phn phi, h thng gi tr vn ha, h thng doanh nghip, v quy nh lut php. S khc bit ny thng xuyn i hi doanh nghip phi iu chnh cc chin lc marketing, cc c im thit k sn phm, hay phng php vn hnh doanh nghip ph hp vi iu kin, hon cnh ca tng quc gia.

Nhng th trng c tnh cht ton cu nht thng khng phi l nhng th trng hng tiu dng. L do l bi l s khc bit v th hiu ngi tiu dng ca mi quc gia vn duy tr l yu t quyt nh lm cn tr qu trnh ton cu ha cc th trng ny. Th trng hng cng nghip v nguyn nhin vt liu th c tnh ton cu hn do nhu cu trn th gii v c bn l ging nhau. bao gm nhng th trng nguyn liu nh nhm, du v la m; cc sn phm cng nghip nh b vi tnh, chip nh ca my tnh, my bay dn dng, phn mm my tnh hay cc sn phm ti chnh nh tri phiu Chnh ph Hoa K, k phiu ca ch s Nikkei... Trn nhiu th trng ton cu, cc doanh nghip hot ng ging nhau thng cnh tranh quyt lit vi nhau quc gia ny ri quc gia kia. Cuc cnh tranh ca Coca-cola vi Pepsi Co l cuc cnh tranh ton cu, tng t nh vy cnh tranh gia Boeing v Airbus, ca hng McDonals v KFC... Ton cu ha qu trnh sn xut l qu trnh cung ng hng ha v dch v t cc ni trn ton cu khai thc, tn dng c s khc bit quc gia v chi ph v cht lng ca cc yu t sn xut, nh lao ng, nng lng, t ai v vn. Thng qua vic ton cu ha qu trnh sn xut, cc doanh nghip kinh doanh quc t k vng s gim c tng c cu chi ph hoc tng cng c cht lng hoc tnh nng ca sn phm h cung ng ra th trng, nh gip cho doanh nghip cnh tranh trn th trng ton cu c hiu qu hn. Xem xt v d sn xut my bay dn dng Airbus A380 mt trong nhng my bay dn dng ln nht k t trc cho ti nm 2006 (Xem Hnh 1.1). My bay Airbus A380 c 2 tng, 4 hnh lang, c cnh my bay rng hn 15m v c kh nng chuyn ch nhiu hn 150 hnh khch so vi my bay cnh tranh tng ng 747400 ca Boeing. sn xut c my bay ny, hng Airbus phi b tr 40.000 ngi ti 15 nh my t ti 4 nc: c, Ty Ba Nha, Vng quc Anh v Php.

Hnh 1.1 Ton cu ha qu trnh sn xut chic Airbus A380 Ngun: Examiner 2004, trang 1. Hnh 1.2 cng l mt v d tiu biu cho qu trnh ton cu ha cc hot ng sn xut cc sn phm ca cc hng, cc doanh nghip trn th gii.

Hnh 1.2 Cc thnh phn ton cu ca mt bnh m kp McDonalds Ukraina Ngun: Czinkota, 2005, trang. 11

Hai qu trnh ton cu ha th trng v ton cu ha qu trnh sn xut vn ang tip tc tip din. Cc cng ty a quc gia, cng ty quc t ngy cng tham gia vo qu trnh ny mt cch su sc v lin tc iu chnh cc hot ng ca mnh ph hp hn cc iu kin kinh doanh ngy cng thay i nhanh chng ca qu trnh ton cu ha. 3. ng lc thc y qu trnh ton cu ha C hai ng lc chnh thc y qu trnh ton cu ha, l vic d b cc ro cn trong cc hot ng thng mi v u t cc lnh vc; v s pht trin ca cch mng khoa hc v cng ngh. Vic d b cc ro cn trong cc hot ng thng mi, u t, dch v, cng ngh, s hu tr tu gia cc nc v lnh th trn phm vi khu vc v ton cu cng vi s hnh thnh v tng cng cc quy nh, nguyn tc, lut l chung vi c ch t chc iu chnh v qun l cc hot ng, giao dch kinh t quc t theo hng t do ho l ng lc quan trng thc y qu trnh ton cu ha. i vi lnh vc hng ha, trong khun kh ca Hip nh GATT, thng mi hng ha l lnh vc th hin r nt nht vic d b cc ro cn theo hng t do ha. T nm 1947 n nay din ra 8 vng m phn ct gim thu quan. Kt qu ca cc vng m phn a thu quan ca cc nc cng nghip pht trin gim xung t 40% nm 1947 xung cn gn 10% vo cui thp nin 1960 v di 4% sau khi hon thnh thc hin cc cam kt ca vng m phn Urugoay. Hip nh t c ti vng m phn Urugoay lm gim ti 38% mc thu quan ca hng nghn mt hng trn th gii. V hng ro phi thu quan, t chc WTO cng nh cc khun kh khu vc u a vo trong chng trnh m phn. Vng m phn Urugoay cp ti mt cc lnh vc lin quan ti cc hng ro ph thu quan nh bin php v sinh an ton v kim dch ng thc vt, cc ro cn k thut, cc quy nh v nh gi hi quan, quy tc xut x... Trn phm vi khu vc, hng ro thu quan ni khi c g b nh trong EU, NAFTA, AFTA. i vi lnh vc thng mi dch v, Hip nh GATS trong khun kh ca WTO l n lc u tin nhm xy dng cc quy nh trn phm vi ton cu qun l cc lung lu chuyn dch v gia cc quc gia. Hip nh a ra cc nguyn tc mang tnh cht khung, da vo cc nc a ra nhng cam kt c th v m ca v tip cn th trng. S pht trin ca cch mng khoa hc v cng ngh c tc ng mnh m ti qu trnh ton cu ha, l ng lc quan trng thc y qu trnh ny. Nhng tin b ca khoa hc k thut v cng ngh bao gm nhng pht minh, sng ch, cc bin php k thut tin tin, cc ging mi, cc phng php cng ngh hin i, cc l thuyt v phng thc qun l mi trong mi lnh vc c p dng vo thc tin sn xut, kinh

doanh lm tng nng sut lao ng, to ra ngy cng nhiu sn phm thng d cho x hi vi chi ph thp hn, gi r hn, to ra tin thc y s hnh thnh v pht trin s phn cng, chuyn mn ha lao ng, sn xut v kinh doanh theo ngnh ngh, vng lnh th v gia cc quc gia. Nh , thng mi v trao i quc t v hng ha, dch v, vn, lao ng v tri thc ngy mt tng. S pht trin ca khoa hc cng ngh, c bit l cuc cch mng cng nghip ln th nht v ln th hai m ng cho s hnh thnh v pht trin nhanh chng ca th trng th gii. Nu cuc cch mng cng nghip ln th nht ch yu da vo my hi nc, st v than th cuc cch mng cng nghip ln th hai ch yu da vo my chy bng nhin liu lng, in v nng lng nguyn t v nhng vt liu c bit: kim loi khng st, cht do, si ha cht, c bit l da vo nhng thnh tu ca lnh vc thng tin v phng thc qun l mi. Vic ng dng cc tin b khoa hc cng ngh trong ngnh giao thng v k thut thng tin lm cho th gii b thu nh li v khng gian v thi gian. Cc chi ph v vn ti, v thng tin ngy cng gim, s cch tr v a l dn c khc phc, cc quc gia v dn tc tr nn gn gi hn vi nhng hnh nh v thng tin c truyn hnh lin tc v cc s kin ang xy ra mi ni trn tri t. Trong th k XIX, s ra i ca ng st lm gim chi ph vn ti khong 85 95%. Trong khong 10 15 nm, ph vn ti ng bin gim khong 70%; ph vn ti hng khng gim mi nm khong 3 4%. S pht trin ca my tnh c nhn v thng mi in t din ra vi tc nhanh chng hn. Nng sut trong ngnh cng ngh thng tin sut trn ba thp k tng khong 5% mt nm, cao gp 5 ln so vi tc tng nng sut chung ca tt c cc ngnh. Di tc ng ca cuc cch mng cng ngh v cng ngh thng tin, kinh t tri thc ang hnh thnh trong tri thc tr thnh mt lc lng sn xut ngy cng quan trng, chim t trng ngy cng ln trong nn kinh t ni chung v tng loi hng ha v dch v c sn xut v tiu thc trn th trng quc t ni ring. Khoa hc v cng ngh t cui thp nin 1970 tr thnh lc lng sn xut trc tip tham gia vo qu trnh sn xut ton cu, lm thay i hu ht mi mt hot ng sn xut c v lng v cht v mang tnh quc t ha cao . Cuc cch mng khoa hc cng ngh ny lm cho nn kinh t th gii pht trin vi tc trn 3%/nm trong vng hn 20 nm. Hai cuc cch mng cng nghip trc y mang li nhng bin i to ln trong i sng kinh t v x hi ton cu, c bit l s pht trin nhanh chng ca sn xut, to ra ngun ca ci phong ph cho loi ngi. Tuy nhin, vi hai cuc cch mng u tin, hm lng vt cht (nng lng, nguyn nhin liu, thit b

my mc, vn v lao ng) vn chim phn ln trong mt sn phm. Vi cuc cch mng khoa hc cng ngh hin nay, hm lng vt cht trong cc sn phm ngy cng gim, hin nay ch cn chim t l bnh qun t 25 30% trong mt sn phm, phn cn li l hm lng tri thc. c im ny cng th hin tnh ton cu, tnh quc t ha ca hot ng lao ng sn xut ngy cng cao. Cuc cch mng khoa hc cng ngh ln th ba gn vi s ra i ca nhng cng ngh cao trong nhiu lnh vc, c bit l lnh vc sinh hc, thng tin, t ng ha, vt liu mi v nng lc. Trong lnh vc sinh hc, vic khm ph ra cu trc ADN, hiu bit c mt m ca s sng l mt bc ngot trong lch s sinh hc. Vi nhng k thut v di truyn hc, v gien v nui cy t bo, nhiu loi ging cy trng, vt nui v ngun dinh dng mi c to ra, gp phn nng cao nng sut nng nghip, to ra lng thc v thc phm di do cho con ngi s dng v trao i. Trong vng ba thp k, sn xut lng thc th gii tng trn 100% trong khi dn s tng trn 60%. Lnh vc thng tin chng kin nhng tin b phi thng, ng vai tr quan trng trong vic thc y xu th ton cu ha. Vi h thng cc phng tin v k thut thng tin hin i, cch mng thng tin ton cu nh in thoi, fax, Internet... mi lin h qua li v giao dch gia cc c nhn v doanh nghip mi ni trn th gii tr nn nhanh chng, thng xuyn v thun tin vi chi ph ngy cng gim dn; bin gii gia cc quc gia trn nhiu phng din v ang b xa m. S bin i trong lnh vc thng tin, c bit bin thng tin tr thnh mt th hng ha, truyn thng tr thnh mt trong nhng ngnh cng nghip hng u trn th gii. Nh vo cng ngh thng tin, thng mi in t ra i v pht trin ngy cng mnh m. Nh vo cng ngh thng tin, phng thc t chc v qun l sn xut kinh doanh thay i v cng nhanh chng. Mt s nh phn tch d on rng Nn kinh t in t s to ra nhiu cng ty vi quy m nh, hot ng thng qua mng in t vi c ch tm thi hoc khng cn phi c mt tr s lm vic chung. Cuc cch mng khoa hc cng ngh cng to ra nhiu loi vt liu mi c cht lng tt hn, chi ph thp hn thay th nhng vt liu truyn thng. T nhng nm 1980 cho n nay, th gii tng cng s dng nhng ngun nng lng v vt liu mi, khin cho lng du la do cc nc cng nghip tiu th gim i trung bnh 1 t tn/nm. T l ngun in nguyn t, thy in, nng lng mt tri c s dng ngy cng cao trong sn xut v i sng. Cc vt liu mi nh cht do c bit, vt liu tng hp, si quang hc, gm s... thay th ngy cng nhiu nguyn liu truyn thng. T

ng ha cng tr thnh mt nt c trng ca khoa hc cng ngh, nhiu khu trong sn xut c t ng ha, lp trnh khoa hc.

Chnh sch Chin lc Dn tc Quc t

Li th

Bt li

+Khc phc c s thiu cc nh qun ra s bc tc ti nc ch + to tr c k nng ti nc ch nh. +vn ha thng nht nh + c th to ra s thin cn vn

+gip chuyn giao cc kh nng ct li ha

a dn tc Trong mt vi + khc phc s thin cn vn ha nc + chi ph thc hin khng nhiu

+Gii hn chuyn dch ngh nghip + c lp trung tm u no vi chi nhnh

Trung tm

Ton cu a quc gia

+s dng ngun nhn lc hiu qu

+Cc chi nhnh di c quc gia c th gii hn s thc hin.

+gip thit lp vn ha v h thng + chi ph cao

qun tr phi chnh thc mnh

You might also like