VIN I HC M H NI KHOA KINH T & QTKD -------***-------

N MN HC

K TON TI CHNH
TI : K TON THU GI TR GIA TNG THC TRNG V GII PHP

GIO VIN HNG DN: NGUYN THANH TRANG SINH VIN THC HIN : NG TH PHNG NGY SINH : 22/04/1990 KHA : K17 LP : KT2

 n Thu gi tr gia tng

H NI - 2011

LI M U

Ngy nay trong xu th ca thi i, khu vc ha v ton cu ha, hi

nhp v pht trin, Vit Nam khng ngng y mnh cng nghip ha, hin i ha t nc, i mi ton din nn kinh t v tch cc tm kim nhng chnh sch, nhng cng c kinh t quan trng. Thu - mt trong nhng cng c kinh t sc bn, n l mt khon thu ngn sch ch yu m bo cc nhu cu chi tiu cho mc ch pht trin nn kinh t x hi ca mt Quc gia. i vi nc ta hin nay v trong nhng nm sau ny, thu phi tip tc tr thnh cng c kinh t th trng theo nh hng XHCN. Mt chnh sch thu ng n, thng nht s m bo s cnh tranh lnh mnh gia cc thnh phn kinh t, gp phn xy dng c cu kinh t hp l. Mt khc, thu gp phn tch cc vo vic m bo s tng trng t nc cng nh m bo cng bng x hi. Lut thu GTGT thay th thu doanh thu li thi khng cn ph hp vi tnh hnh kinh t m ca hin nay, c bt u p dng t ngy 01/01/1999 ti Vit Nam, n nay c hn 10 nm. y l mt lut thu tin tin v c nhiu u im. Trn thc t, vic p dung lut thu ny mang li tc ng tch cc n nn kinh t, song cng , ang v s gy ra mt s xo trn trong nn kinh t, lm pht sinh nhiu vn bt hp l trong cng tc qun l thu ca nh nc cng nh hch ton k ton thu cc Doanh nghip hin nay. Vic gian ln thu GTGT ngy cng c t chc tinh vi, c h thng. S liu gn y cho thy vic hon thu khng ln n hng trm t ng nhm rt rut ca Ngn sch nh nc lm mt cng bng trong ngha v thu ca cc Doanh nghip. Nguyn nhn dn n hnh vi gian ln thu l do Lut thu GTGT v cc vn bn di lut cn c nhiu bt cp so vi tnh hnh thc t.

Ng Th Phng K17KT2

 n Thu gi tr gia tng

Lm th no Thu GTGT thc s tr thnh mt sc thu tin b, ph hp vi nn kinh t Vit Nam, thc y sn xut cng nh to lp mt ngun thu n nh, di do cho ngn sch nh nc ang tr thnh mt cu hi bc xc i vi nhng nh lp php, nhng nh qun l. Xut pht t nhn thc trn em mnh dn chn ti Thu Gi tr gia tng lm ti nghin cu. n c kt cu lm 3 phn nh sau: Phn I : C s l lun chung v thu GTGT Phn II : Phng php k ton thu GTGT theo ch k ton hin hnh ti Vit Nam Phn III : Kin ngh hon thin v qun l v k ton thu GTGT Do gii hn v mt thi gian, hiu bit cn hn ch v cc iu kin khch quan khc nn n ny khng th trnh khi nhng thiu st cn sa cha v b sung. Em rt mong nhn c s gp ca cc thy c gio. Em xin chn thnh cm n! Sinh vin thc hin NG TH PHNG

Ng Th Phng K17KT2

 n Thu gi tr gia tng

NI DUNG Phn I C S L LUN CHUNG V THU GTGT

1.1 Lch s ra i v pht trin ca thu GTGT 1.1.1 Khi nim v thu GTGT Theo iu 1 ca lut sa i v b sung mt s iu ca lut thu GTGT s 07/2003/QH 11 ngy 17-6-2003 ca nc CHXHCN Vit Nam c hiu lc t ngy 01-01-2004 c nu r khi nim v thu GTGT nh sau: Thu GTGT l thu tnh trn khon gi tr tng thm ca hng ha, dch v pht sinh trong qu trnh sn xut, lu thng n ngi tiu dng. Nh vy, thu GTGT l mt loi thu gin thu nh vo hnh vi tiu dng hng ha, dch v. Tuy nhin v bn cht, thu GTGT khc vi cc loi thu gin thu khc, iu ny th hin qua cc c im ca thu GTGT s c trnh by mc sau. 1.1.2 Lch s ra i v pht trin ca thu GTGT 1.1.2.1 Trn Th gii Thu GTGT c ngun gc t doanh thu. Nm 1918 ngi u tin ngh ra thu ny l mt ngi c tn l CARL FRIEDRICH VON SIEMENS. Mc d vy, ng khng thuyt phc c Chnh ph c p dng vo thi by gi. Vo nm 1954, nc Php p dng th im mt loi thu m ngi php gi l Taxesur la Valeur Ajoute, gi l TVA, cn ngi M gi l Value Added Tax (vit tt l VAT) gi tt l gi tr gia tng, tm dch ra ting Vit l thu gi tr gia tng. Ch mt nm sau, TAV p dng chnh thc ti Php thay th thu sn xut v mt vi sc thu gin thu khc. T n nay do tnh u vit ca mnh, thu GTGT ngy cng c s dng rng khp nhiu nc trn th gii. Ng Th Phng K17KT2
4

 n Thu gi tr gia tng

Thu GTGT c p dng sm Chu u, ch hn hai mi nm sau khi ra i hnh thc s khai u tin, n c coi l mt trong nhng iu kin tin quyt gia nhp khi EC (nm 1997). Tnh n nm 1995, trn th gii c ti hn 100 nc p dng thu GTGT. Ring Chu k t nm 80 tr li y c s gia tng vt bc v s lng cc thnh vin s dng thu GTGT. u tin l Triu Tin (1997), tip n l Indonexia (1985), i Loan (1986), Philipine (1988), Mng C (1993), Trung Quc (1994) v Vit Nam (1999). 1.1.2.2 Ti Vit Nam Chuyn i t nn kinh t tp trung quan liu bao cp sang nn kinh t th trng nh hng XHCN, ng v nh nc ta ang thc hin nhng ng li i mi chnh sch kinh t, y mnh cng nghip ha hin i ha t nc, tin ti xu hng ton cu ha. V th thu doanh thu khng cn ph hp na v cn c thay th bng mt loi thu mi hin i c p dng hu ht cc nc pht trin trn Th gii l thu GTGT. Ngy 5/7/1993, theo quyt nh s 486TC/Q/BTC ca B ti chnh, thc hin th im thu GTGT mt s doanh nghip quc doanh thuc cc ngnh c qu trnh chuyn t sn xut n tiu dng thng xun phi tri qua nhiu cng on (nh si mng, si, dt, sx ng). C tt c 11 Doanh nghip ng k v thc hin th im. Tip theo, Nh nc lin tc thc hin ci cch thu bc 1 (19901996) v ci cch thu bc hai. Sau mt thi gian t chc trin khai thc hin lut thu GTGT, ti k hp Quc hi kha IX k hp th 11 d tho lut thu GTGT (1997) c thng qua di s ch o ca Chnh ph, cc ban son tho tch cc chun b cc vn bn hng dn thi hnh lut Thu. n ngy 31-12-1998 (trc ngy lut Thu GTGT c hiu lc thi hnh) v c bn c cc vn bn hng dn thc hin lut thu ny. Ngy 01/01/1999 ti Vit Nam, lut thu GTGT chnh thc c p

Ng Th Phng K17KT2

 n Thu gi tr gia tng

dng trn ton quc theo ngh nh s 18/1998/N-CP ngy 11/05/1998 v thng t s 89/1998/TT/BTC. Tip theo , ph hp hn vi tnh hnh thc t, Quc hi cng thng qua Lut sa i vo ngy 17/06/2008 v mi y ti k hp th 3 Quc hi kha XII ngy 03/06/2008 thng qua Lut thu GTGT mi thay th 2 lut trn v chnh thc c hiu lc thi hnh t ngy 01/01/2009. 1.2 c im v iu kin p dng thu GTGT 1.2.1 c im ca thu GTGT Th nht, gi tr gia tng l gi tr tng thm trong mi khu ca qu trnh SXKD - Tng GTGT tt c cc giai on cng li th s bng gi tr ca hng ha n tay ngi tiu dng. - Tng s thu GTGT thu c tt c cc giai on s bng s thu GTGT tnh trn gi cho ngi tiu dng cui cng. Th hai, thu GTGT l thu tiu dng nhiu giai on khng trng lp. Th ba, thu GTGT c tnh trung lp kinh t cao - Thu GTGT khng chu nh hng trc tip bi kt qu kinh doanh ca ngi np thu. - Thu GTGT khng chu nh hng trc tip bi qu trnh t chc v phn chia cc chu trnh kinh t. - Thu GTGT khng tham gia vo cc mc tiu u i, khuyn khch i vi mt s ngnh ngh, lnh vc hay mt loi hng ha dch v no. Thu GTGT khng bp mo gi c hng ha. - Thu GTGT l thu gin thu. - Thu GTGT c tnh ly thoi trong vic thu nhp Doanh nghip. 1.2.2 iu kin p dng thu GTGT Tuy l mt sc thu tin b, v ang c rt nhiu nc nghin cu p dng nhng khng phi trong iu kin no cng c th vn dng thnh cng loi Ng Th Phng K17KT2
6

 n Thu gi tr gia tng

thu ny. t c hiu qu cao nht trong vic trin khai lut thu GTGT cn phi c cc iu kin sau: Mt l: Nn kinh t pht trin n nh. Nu vn dng loi thu ny trong nn kinh t khng n nh, gi c ca cc loi hng ho thng xuyn thay i mt cch tht thng th thu u ra ca cc c s sn xut kinh doanh s b hn thu GTGT u vo, nh vy Nh nc khng nhng khng thu c thu m cn phi hon thu cho cc n v. Hai l: Nh nc phi thc s qun l c nn kinh t bng php lut. Chng ta u bit rng thu GTGT nh trn phn gi tr tng thm ca mi giai on sn xut, bi vy nu php lut khng quy nh r rng th vic tht thot thu i vi cc khu trc l hon ton c th xy ra. Thu thu v qun l thu l hai mt ca mt qu trnh thng nht bin chng vi nhau nn ngoi vic tp trung thu thu cc quc gia cng lun ch trng n c ch qun l thu sao cho tht ng b v ng quy nh ca php lut. Ba l: Cc c s kinh doanh u thc hin vic ghi chp, s sch k ton phi thng nht, ho n chng t cn c s dng trong mi giao dch. Ngoi ra, trong nn kinh t th trng c rt nhiu thnh phn kinh t tham gia trao i kinh doanh vi nhau m mi mt thnh phn u bnh ng trc php lut, yu cu c s thng nht h thng ti khon, cc ho n chng t cng tr nn cn thit. Bn l: Quan h thanh ton trong nn kinh t pht trin. H thng ngn hng pht trin gip cho quan h thanh ton tr nn thun tin v hiu qu hn. Thng qua vic thanh ton qua ngn hng Nh nc c th nm bt c cc hot ng cng nh kt qu kinh doanh ca cc n v kinh t t kim tra c vic k khai, np thu ca cc i tng ny. Nm l: Trnh ca cn b qun l, thu thu. Trc ht cn b qun l, thu thu phi c o to v chuyn mn, c nng lc thc hin cc quy trnh, k thut qun l thu thu theo ng quy nh ca php lut. Trn thc t, vic tht thu Ng Th Phng K17KT2
7

 n Thu gi tr gia tng

thu cho ngn sch nh nc m nguyn nhn l do i ng cn b thu cng l vn ang c lu tm. Mt phn do phm cht thoi ho ca mt s cn b c tnh lm ng cho cc i tng np thu trn thu t li c nhn, mt phn do trnh hn ch ca mt s cn b khc khng nhn ra c cc th on tinh vi ca cc i tng nhm chim ot thu ca Nh nc. Bi vy, c kt qu tt nht i vi sc thu GTGT th cng tc o to cn b l iu kin khng th thiu. Su l: Cc c s kinh doanh phi c thc chp hnh php lut ni chung v tnh t gic trong k khai np thu. Mt sc thu cho d c nghin cu, xy dng k lng n u m p dng trong mi trng mi t chc, c nhn u khng c thc tun th php lut v tnh t gic k khai np thu th cng khng th t c hiu qu cao. By l: Trnh dn tr tng i cao. Ngi dn phi hiu v ngha v ng thu, bit ghi chp, c, vit, lu gi ho n chng t. l c s cho vic tnh thu. iu ny s gip cho lut thu i vo cuc sng mt cch nhanh chng, trnh c nhiu thc mc ca ngi dn i vi cc sc thu, ng thi cng m bo cho quyn li cng nh ngha v ca h. Tm l: Phi c s h tr ca cc phng tin k thut hin i trong qun l thu thu. chnh l h thng my tnh cn c trang b ng b khng nhng trong ni b c quan thu m cn gia c quan thu vi cc n v kinh doanh, iu ny s gp phn gn kt cc c quan thu vi i tng np thu ng thi cn lm cho qu trnh k khai, np thu din ra nhanh chng, chnh xc v tn km chi ph. 1.3 Quy nh hin hnh v thu GTGT ti Vit Nam 1.3.1 Cn c php l quy nh v thu GTGT ti Vit Nam t trc n nay 1. Lut s 57-L/CTN ngy 21 thng 5 nm 1997 ca Ch tch nc v Lut thu gi tr gia tng. Ng Th Phng K17KT2
8

 n Thu gi tr gia tng

2. Lut s 07/2003/QH11 ngy 17 thng 6 nm 2003 ca Quc hi v sa i, b sung mt s iu ca Lut thu gi tr gia tng. 3. Ngh nh s 158/2003/N-CP ngy 10 thng 12 nm 2003 ca Chnh ph v Quy nh chi tit thi hnh Lut Thu gi tr gia tng v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Thu gi tr gia tng. 4. Thng t s 120/2003/TT-BTC ngy 12 thng 12 nm 2003 ca B Ti chnh v Hng dn thi hnh Ngh nh s 158/2003/N-CP ngy 10/12/2003 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut thu gi tr gia tng v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu gi tr gia tng. ( c thay th bi Thng t 32/2007/TT-BTC ngy 09 thng 4 nm 2007 ca B Ti chnh). 5. Ngh nh s 148/2004/N-CP ngy 23 thng 07 nm 2004 ca Chnh ph v sa i, b sung khon 1 iu 7 Ngh nh s 158/2003/N-CP ngy 10 thng 12 nm 2003 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut thu gi tr gia tng v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu gi tr gia tng. 6. Thng t s 84/2004/TT-BTC ngy 18 thng 8 nm 2004 ca B Ti chnh sa i, b sung Thng t s 120/2003/TT-BTC ngy 12/12/2003 hng dn thi hnh Ngh nh s 158/2003/N-CP ngy 10/12/2003 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut thu gi tr gia tng v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu gi tr gia tng. ( c thay th bi Thng t 32/2007/TT-BTC ngy 09 thng 4 nm 2007 ca B Ti chnh). 7. Thng t s 127/2004/TT-BTC ngy 27 thng 12 nm 2004 ca B Ti chnh sa i Thng t s 127/2003/TT-BTC ngy 22/12/2003 v Thng t s 84/2004/TT/BTC ngy 18/8/2004 ca B ti chnh v mu t khai v hng dn lp t khai thu gi tr gia tng. ( c thay th bi Thng t 32/2007/TT-BTC ngy 09 thng 4 nm 2007 ca B Ti chnh). 8. Lut s 57/2005/QH11 sa i, b sung mt s iu ca Lut thu tiu th c bit ngy 20 thng 5 nm 1998 c sa i, b sung theo Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu tiu th c bit ngy 17 thng 06 nm 2003 v Ng Th Phng K17KT2
9

 n Thu gi tr gia tng

Lut thu gi tr gia tng ngy 10 thng 5 nm 1997 c sa i, b sung theo Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu gi tr gia tng ngy 17 thng 06 nm 2003. 9. Ngh nh s 156/2005/N-CP ngy 15 thng 12 nm 2005 ca Chnh ph v Sa i b sung cc Ngh nh quy nh chi tit thi hnh Lut thu tiu th c bit v Lut thu gi tr gia tng. 10. Thng t s 115/2005/TT-BTC ngy 16 thng 12 nm 2005 ca B Ti chnh v vic Hng dn thi hnh Ngh nh s 156/2005/N-CP ngy 15/12/2005 sa i, b sung cc Ngh nh ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut thu tiu th c bit v Lut thu gi tr gia tng. ( b thay th bi Thng t 32/2007/TT-BTC ngy 09 thng 4 nm 2007 ca B Ti chnh) 11.Thng t 32/2007/TT-BTC ngy 09/04/2004 Hng dn thi hnh Ngh nh s 158/2003/N-CP ngy 10/12/2003, Ngh nh s 48/2004/N-CP ngy 23/7/2004 v Ngh nh s 156/2005/N-CP ngy 15/12/2005 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut thu gi tr gia tng v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu gi tr gia tng. 12. Lut s 13 c Quc hi nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam kha XII, k hp th 3 thng qua ngy 03 thng 6 nm 2008. 13. Thng t hng dn s 129-TT-BTC ban hnh ngy 26/12/2008 thay th cc Thng t s 32/2007/TT-BTC ngy 9/4/2007 v Thng t s 30/2008/TT-BTC ngy 16/4/2008 ca B Ti chnh. 14. Thng t 18/2009/TT-BTC ngy 30/01/2009; thng t 45/2009/TT-BTC ngy 11/3/2009; thng t 74/2009/TT-BTC ngy 11/3/2009 v sa i b sung thng t 131/2008/TT-BTC ngy 26/12/2008; thng t 128/2011/TT-BTC ngy 12/9/2011; 1.3.2 Quy nh hin hnh v thu GTGT 1.3.2.1 i tng chu thu

Ng Th Phng K17KT2

10

 n Thu gi tr gia tng

i tng chu thu gi tr gia tng (GTGT) l hng ho, dch v dng cho sn xut, kinh doanh v tiu dng Vit Nam (bao gm c hng ha, dch v mua ca t chc, c nhn nc ngoi), tr cc i tng khng chu thu GTGT c quy inh ti iu 5 lut thu gi tr gia tng ca Quc hi kha XII, k hp th 3, s 13/2008/QH12, ngy 03-06-2008. 1.3.2.2 Ngi np thu Theo iu 4 Lut Thu GTGT s 13/2008/QH12, thay th cm t i tng np thu thnh ngi np thu ph hp vi quy nh ca Lut Qun l thu. Ngi np thu gi tr gia tng l t chc, c nhn sn xut, kinh doanh hng ha, dch v chu thu gi tr gia tng (sau y gi l c s kinh doanh) v t chc, c nhn nhp khu hng ha chu thu gi tr gia tng (sau y gi l ngi nhp khu). 1.3.2.3 Cn c tnh thu Cn c tnh thu gi tr gia tng l gi tnh thu v thu sut. 1.3.2.4 Gi tnh thu : Gi tnh thu c quy nh nh sau: a) i vi hng ho, dch v do c s sn xut, kinh doanh bn ra l gi bn cha c thu gi tr gia tng. i vi hng ha, dch v chu thu tiu th c bit l gi bn c thu tiu th c bit nhng cha c thu gi tr gia tng; b) i vi hng ha nhp khu l gi nhp ti ca khu cng vi thu nhp khu (nu c), cng vi thu tiu th c bit (nu c). Gi nhp ti ca khu c xc nh theo quy nh v gi tnh thu hng nhp khu c) i vi hng ha, dch v dng trao i, tiu dng ni b, biu, tng cho l gi tnh thu gi tr gia tng ca hng ha, dch v cng loi hoc tng ng ti thi im pht sinh cc hot ng ny; d) i vi hot ng cho thu ti sn l s tin cho thu cha c thu gi tr gia tng;

Ng Th Phng K17KT2

11

 n Thu gi tr gia tng

) i vi hng ha bn theo phng thc tr gp, tr chm l gi tnh theo gi bn tr mt ln cha c thu gi tr gia tng ca hng ho , khng bao gm khon li tr gp, li tr chm; e) i vi gia cng hng ho l gi gia cng cha c thu gi tr gia tng; g) i vi hot ng xy dng, lp t l gi tr cng trnh, hng mc cng trnh hay phn cng vic thc hin bn giao cha c thu gi tr gia tng. Trng hp xy dng, lp t khng bao thu nguyn vt liu, my mc, thit b th gi tnh thu l gi tr xy dng, lp t khng bao gm gi tr nguyn vt liu v my mc, thit b. h) i vi hot ng kinh doanh bt ng sn l gi bn bt ng sn cha c thu gi tr gia tng, tr gi chuyn quyn s dng t hoc tin thu t phi np ngn sch nh nc; i) i vi hot ng i l, mi gii mua bn hng ho v dch v hng hoa hng l tin hoa hng thu c t cc hot ng ny cha c thu gi tr gia tng; k) i vi hng ho, dch v c s dng chng t thanh ton ghi gi thanh ton l gi c thu gi tr gia tng th gi tnh thu c xc nh theo cng thc sau: Gi cha c thu GTGT = Gi thanh ton 1 + thu sut ca hng ha, dch v (%)

Gi tnh thu i vi hng ho, dch v bao gm c khon ph thu v ph thu thm m c s kinh doanh c hng. Gi tnh thu c xc nh bng ng Vit Nam. Trng hp ngi np thu c doanh thu bng ngoi t th phi quy i ra ng Vit Nam theo t gi giao dch bnh qun trn th trng ngoi t lin ngn hng do Ngn hng Nh nc Vit Nam cng b ti thi im pht sinh doanh thu xc nh gi tnh thu. 1.3.2.5 Thu sut :

Ng Th Phng K17KT2

12

 n Thu gi tr gia tng

Lut thu gi tr gia tng ca Vit Nam hin hnh quy nh 3 mc thu sut l: 0 % ,5 % , 10 %. Trong mc thu sut 0% p dng i vi hng ha xut khu, cc dch v vn ti, giao nhn quc t, chuyn giao cng ngh, phn mm Cc mc thu chi tit c th mi nht (p dng t nm 2009) nh sau: Mc thu sut 0% i vi hng ha, dch v xut khu, vn ti quc t v hng ha, dch v khng chu thu gi tr gia tng quy nh ti iu 5 ca Lut thu GTGT s 13/2008/QH12 khi xut khu, tr cc trng hp chuyn giao cng ngh, chuyn nhng quyn s hu tr tu ra nc ngoi; dch v ti bo him ra nc ngoi; dch v cp tn dng, chuyn nhng vn, dch v ti chnh pht sinh; dch v bu chnh, vin thng; sn phm xut khu l ti nguyn, khong sn khai thc cha qua ch bin. Mc thu sut 5% p dng i vi hng ha v dch v sau: a/ Nc sch phc v sn xut v sinh hot, khng bao gm cc loi nc ung ng chai, ng bnh v cc loi nc gii kht khc thuc din p dng mc thu sut 10%. b/ Phn bn; qung sn xut phn bn; thuc phng tr su bnh v cht kch thch tng trng vt nui, cy trng. c/ Thc n gia sc, gia cm v thc n cho vt nui khc. d/ Dch v o p, no vt knh, mng, ao h phc v sn xut nng nghip; nui trng, chm sc, phng tr su bnh cho cy trng; s ch, bo qun sn phm nng nghip. e/ Sn phm trng trt, chn nui, thy sn, hi sn cha qua ch bin hoc ch qua s ch lm sch, phi, sy kh... v cc hnh thc bo qun thng thng khc khu kinh doanh thng mi. f/ M cao su s ch nh m c rp, m t, m bn, m cm; nha thng s ch; li, dy ging v si an li nh c. g/ Thc phm ti sng; lm sn cha qua ch bin khu kinh doanh thng mi, tr g, mng ... Ng Th Phng K17KT2
13

 n Thu gi tr gia tng

h/ ng; ph phm trong sn xut ng, bao gm g ng, b ma, b bn. i/ Sn phm bng ay, ci, tre, song, my, na, l, rm, v da, s da, bo ty v cc sn phm th cng khc sn xut bng nguyn liu tn dng t nng nghip. j/ My mc, thit b chuyn dng phc v cho sn xut nng nghip. k/ Thit b, dng c y t. l/ Gio c dng ging dy v hc tp. m/ Hot ng vn ho, trin lm, th dc, th thao; biu din ngh thut; sn xut phim; nhp khu, pht hnh v chiu phim. n/ chi cho tr em; Sch cc loi, tr sch khng chu thu GTGT. p/ Dch v khoa hc v cng ngh. Mc thu sut 10% i vi cc hng ha dch v khng thuc din p dng cc mc thu sut 0% v 5%. 1.3.2.6 Phng php tnh thu GTGT 1.3.2.6.1 Phng php khu tr thu: * i tng p dng: C s kinh doanh thc hin y ch k ton, ha n, chng t theo quy nh ca php lut v k ton, ha n, chng t v ng k np thu theo phng php khu tr thu, tr cc i tng p dng tnh thu theo phng php tnh trc tip trn GTGT. * Cch tnh thu GTGT phi np: S thu GTGT phi np = Thu GTGT u ra - Thu GTGT u vo Trong : GTGT u ra = Gi tnh thu ca hng ha, dch v chu thu bn ra x Thu sut ca hng ha, dch v

Ng Th Phng K17KT2

14

 n Thu gi tr gia tng

Thu GTGT u vo = Tng s thu GTGT ghi trn ha n GTGT mua hng ha dch v (bao gm c TSC) dng cho sn xut kinh doanh hng ha dch v chu thu GTGT. Trng hp hng ha, dch v mua vo l loi dng chng t c th ghi gi thanh ton l gi c thu GTGT th tnh ra s thu GTGT u vo nh sau: Gi cha c thu GTGT = Gi thanh ton (tin bn v, bn tem...) 1 + thu sut ca hng ha, dch v (%)

Thu GTGT = Gi cha c thu GTGT x Thu sut thu GTGT 1.3.2.6.2 Phng php tnh thu GTGT trc tip trn GTGT * i tng p dng: C s kinh doanh v t chc, c nhn nc ngoi kinh doanh khng c c s thng tr ti Vit Nam nhng c thu nhp pht sinh ti Vit Nam cha thc hin y ch k ton, ho n, chng t; hot ng mua bn vng, bc, qu. * Xc nh thu GTGT phi np: S thu GTGT phi np Trong : = Gi tr gia tng ca hng ha, dch v chu thu x Thu sut GTGT ca hng ha, dch v Gi thanh ton ca hng ha, dch v

Gi tr gia tng ca hng ha, dch v

Gi thanh ton ca hng ha, dch v bn ra

mua vo tng ng i vi hot ng sn xut kinh doanh bn hng l s chnh lch gia doanh Trng hp c s kinh doanh khng hch ton c doanh s vt t hng

s bn vi doanh s vt t mua vo dng cho hot ng SXKD ha mua vo tng ng vi s hng ha bn ra th xc nh nh sau: Gi vn hng bn ra = Doanh s tng trong k + Doanh s hng mua vo trong k - Doanh s tn cui k. 1.3.2.7 Quy nh v ha n chng t mua bn hng ha, dch v

Ng Th Phng K17KT2

15

 n Thu gi tr gia tng

Vic mua bn hng ha, dch v phi c ha n, chng t theo quy nh ca php lut v cc quy nh sau y: C s kinh doanh np thu theo phng php khu tr thu s dng ha n gi tr gia tng; ho n phi c ghi y , ng ni dung quy nh, bao gm c khon ph thu, ph thu thm (nu c). Trng hp bn hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng m trn ha n gi tr gia tng khng ghi khon thu gi tr gia tng th thu gi tr gia tng u ra c xc nh bng gi thanh ton ghi trn ha n nhn vi thu sut thu gi tr gia tng, tr trng hp i vi cc loi tem, v l chng t thanh ton in sn gi thanh ton, th gi thanh ton tem, v bao gm thu gi tr gia tng. C s kinh doanh np thu theo phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng s dng ho n bn hng. 1.3.2.8 ng k k khai np thu, quyt ton thu v hon thu 1.3.2.8.1 ng k np thu C s kinh doanh thuc i tng np thu gi tr gia tng k c cc c s trc thuc phi ng k np thu gi tr gia tng vi c quan thu trc tip qun l theo hng dn cu c quan thu. Cc tng cng ty, cng ty v cc c s kinh doanh c cc n v chi nhnh trc thuc u phi ng k np thu gi tr gia tng vi c quan thu ni ng tr s. Theo quy nh, c s kinh doanh mi thnh lp, thi gian ng k np thu gi tr gia tng chm nht l 10 ngy k t ngy c cp giy chng nhn ng k kinh doanh ; trng hp c s cha c cp giy chng nhn ng k kinh doanh nhng c hot ng kinh doanh, c s phi ng k np thu trc khi kinh doanh. Trng hp sp nhp, hp nht, chia, tch, gii th, ph sn hoc thay i kinh doanh, c s kinh doanh phi khai bo vi c quan thu chm nht l nm ngy trc khi tin hnh cc hot ng trn 1.3.2.8.2. K khai thu

Ng Th Phng K17KT2

16

 n Thu gi tr gia tng

C s kinh doanh phi k khai thu gi tr gia tng tng thng v np t k khai thu cho c quan thu trong 10 ngy u ca thng tip theo. Trong trng hp khng pht sinh thu u vo, thu u ra, c s kinh doanh vn phi k khai v np t khai thu cho c quan thu. C s kinh doanh phi k khai y , ng mu t k khai thu v chu trch nhim v tnh chnh xc cu vic k khai. C s kinh doanh, ngi nhp khu hng ho phi k khai v np t khai thu gi tr gia tng theo tng ln nhp khu cng vi vic k khai thu nhp khu vi c quan thu thu ni c ca khu nhp hng ho. C s kinh doanh bun chuyn phi k khai v np thu theo tng chuyn hng vi c quan thu ni mua hng trc khi vn chuyn hng i. C s kinh doanh nhiu loi hng ho, dch v c mc thu sut thu gi tr gia tng khc nhau phi k khai thu gi tr gia tng theo tng mc thu sut quy nh i vi tng loi hng ho, dch v; nu c s kinh doanh khng xc nh c theo tng mc thu sut th phi tnh v np thu theo mc thu sut cao nht cu hng ho, dch v m c s c sn xut, kinh doanh. 1.3.2.8.3 Np thu: Thu gi tr gia tng np vo ngn sch nh nc theo quy nh sau: C s kinh doanh np thu gi tr gia tng y , ng hn vo ngn sch nh nc theo thng bo np thu ca c quan thu. Thi hn np thu ca thng c ghi trong thng bo chm nht khng qu ngy 25 cu thng tip theo. C s kinh doanh, ngi nhp khu hng ho phi np thu gi tr gia tng theo tng ln nhp khu. Thi hn thng bo v thi hn np thu gi tr gia tng i vi hng nhp khu thc hin theo thi hn thng bo v thi hn np thu nhp khu. Trong k tnh thu, c s kinh doanh np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr thu, nu c s thu u vo ln hn s thu u ra th c khu tr vo k tnh thu tip theo. Trong trng hp c s kinh doanh u t mi ti

Ng Th Phng K17KT2

17

 n Thu gi tr gia tng

sn c nh, c s thu u vo c khu tr ln th c khu tr dn hoc c hon thu theo quy nh cu Chnh ph. Thu gi tr gia tng np vo ngn sch nh nc bng ng Vit Nam . 1.3.2.8.4 Quyt ton thu: C s kinh doanh phi thc hin quyt ton thu hng nm vi c quan thu. Nm quyt ton thu c tnh theo nm dng lch. Trong thi hn 60 ngy, k t ngy kt thc nm, c s kinh doanh phi np bo co quyt ton thu cho c quan thu v phi np s thu cn thiu vo ngn sch nh nc trong thi hn 10 ngy, k t ngy np bo co quyt ton, nu np tha th c tr vo s thu phi np k tip theo. Trong trng hp c s kinh doanh sp nhp, hp nht, chia, tch, gii th, ph sn, c s kinh doanh cng phi thc hin quyt ton thu vi c quan thu trong thi hn 45 ngy, k t ngy c quyt nh trn. 1.3.2.8.5 Hon thu: C s kinh doanh np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr thu c hon thu gi tr gia tng nu trong ba thng lin tc tr ln c s thu gi tr gia tng u vo cha c khu tr ht. Trng hp c s kinh doanh ng k np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr c d n u t mi, ang trong giai on u t c s thu gi tr gia tng ca hng ho, dch v mua vo s dng cho u t m cha c khu tr ht v c s thu cn li t hai trm triu ng tr ln th c hon thu gi tr gia tng. C s kinh doanh np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr thu c hon thu gi tr gia tng khi chuyn i s hu, chuyn i doanh nghip, sp nhp, hp nht, chia, tch, gii th, ph sn, chm dt hot ng c s thu gi tr gia tng np tha hoc s thu gi tr gia tng u vo cha c khu tr ht.

Ng Th Phng K17KT2

18

 n Thu gi tr gia tng

C s kinh doanh c quyt nh hon thu gi tr gia tng ca c quan c thm quyn theo quy nh ca php lut v trng hp hon thu gi tr gia tng theo iu c quc t m Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin.

Phn II PHNG PHP K TON THU GTGT THEO CH K TON HIN HNH TI VIT NAM
2.1 Chng t v s theo di chi tit thu GTGT thc hin k hoch thu GTGT, cc c s kinh doanh phi thc hin ch ha n chng t theo quy nh hin hnh ca B Ti chnh. Di y l mt s ha n chng t lin quan: Ha n gi tr gia tng: cc c s kinh doanh thuc i tng np thu GTGT theo phng php khu tr thu khi bn hng ha, dch v phi s dng ha n GTGT do B Ti chnh pht hnh (tr trng hp c dng chng t ghi gi thanh ton l c thu GTGT). Khi lp ha n bn hng ha dch v, c s kinh doanh phi ghi y cc yu t quy nh v ghi r: gi bn (cha thu), cc ph thu v tnh ngoi gi bn (nu c), thu GTGT v tng s thanh ton. Ha n bn hng: do BTC pht hnh, c s dng cc c s kinh doanh thuc i tng np thu GTGT theo phng php trc tip v khi lp ha n, c s kinh doanh cng phi ghi y , ng cc yu t quy nh v ghi r gi bn, cc ph thu nu c, v tng gi thanh ton. Ha n t in, chng t c th: cc ha n ny mun c s dng phi ng k vi BTC (tng cc thu) v ch c s dng sau khi c chp nhn

Ng Th Phng K17KT2

19

 n Thu gi tr gia tng

bng vn bn. Loi ha n ny cng phi phn nh y cc thng tin quy nh ca ha n, chng t. Vi cc chng t c th nh tem bu in, v my bay, v x s gi trn v l gi c thu GTGT. Bng k bn l hng ha, dch v:: trng hp ny c p dng i vi c s kinh doanh trc tip cung ng dch v, hng ha cho ngi tiu dng khng thuc din phi lp ha n bn hng th phi lp bng k bn l hng ha, dch v theo mu quy nh. Bng k thu mua nng sn, lm sn, thy sn ca ngi trc tip sx: trng hp ny c p dng i vi cc c s sn xut, ch bin, mua hng ha l cc mt hng nng lm thy hi sn ca sn xut trc tip bn ra th phi lp bng k thu mua hng nng sn, lm sn, thy sn ca ngi sx trc tip theo mu quy nh. 2.2 Ti khon s dng Ti khon 133 Thu GTGT c khu tr : Ti khon ny dng phn nh s thu GTGT u vo c khu tr, khu tr v cn c khu tr. Kt cu: Bn n: phn nh s thu GTGT u vo c khu tr. Bn c: + S thu GTGT u vo khu tr. + Cc nghip v lm gim thu GTGT u vo (s khng c khu tr, s c hon li, s thu ca hng mua tr li). + S thu GTGT u vo c hon li. D n: phn nh s thu GTGT u vo cn c khu tr hay hon li nhng cha nhn. TK 133 c chi tit thnh 2 ti khon cp 2: +TK 1331: Thu GTGT c khu tr ca hng ha, dch v +TK 1332: Thu GTGT c khu tr ca ti sn c nh

Ng Th Phng K17KT2

20

 n Thu gi tr gia tng

Ti khon 3331 Thu GTGT phi np : Ti khon ny dng phn nh s thu GTGT c min gim, s thu GTGT phi np. Kt cu: Bn n: + S thu GTGT u vo c khu tr. + S thu GTGT c gim tr vo s thu GTGT phi np. + S thu GTGT np vo ngn sch nh nc. + S thu GTGT ca hng bn b tr li. Bn c: + S thu GTGT u ra phi np ca hng ha dch v tiu th + S thu GTGT u ra phi np ca hng ha dch v trao i, biu tng, s dng ni b. + S thu GTGT phi np ca thu nhp hot ng ti chnh, thu nhp bt thng. + S thu GTGT phi np ca hng ha nhp khu. - S d bn c: phn nh s thu GTGT cn phi np cui k. - S d bn n: phn nh s thu GTGT np tha vo ngn sch. Ti khon 3331 c chi tit thnh 2 ti khon cp 3: +TK 33311Thu GTGT u ra: dng phn nh s thu GTGT u ra, s thu GTGT u vo c khu tr, s thu GTGT ca hng ha bn ra b tr li, b gim gi, s thu GTGT phi np, np, cn phi np ca hng ha, sn phm, dch v tiu dng trong k. +TK 33312Thu GTGT ca hng nhp khu: dng phn nh s thu GTGT ca hng nhp khu phi np, np, cn phi np vo ngn sch nh nc. 2.3 Phng php k ton thu GTGT 2.3.1 i vi cc DN np thu GTGT theo phng php khu tr thu. S thu GTGT phi np trong k Trong : = Thu GTGT u ra Thu GTGT u vo

Ng Th Phng K17KT2

21

 n Thu gi tr gia tng

Thu GTGT u ra

Gi tnh thu ca hng = ha, dch v chu thu bn ra x

Thu sut thu GTGT ca hng ha, dch v bn ra

Thu GTGT u vo

Tng s thu GTGT ghi trn ha n GTGT mua hng = ha, dch v hoc chng t np thu GTGT ca hng ha nhp khu.

Khi mua vt t, hng ha, ti sn trong nc s dng cho hot ng sn xut kinh doanh tnh thu theo phng php khu tr, k ton ghi: N TK lin quan (151, 152, 153, 156,157, 627, 632, 641, 642, 211, 213,): gi mua cha c thu GTGT. N TK 133 (1331, 1332): thu GTGT u vo c khu tr. C TK 331, 111, 112, 3311 : tng gi thanh ton phi tr nh cung cp. Phn nh cc khon gim gi hng mua, hng mua tr li hay chit khu thng mi khi mua hng c hng: N TK lin quan (111,112,331): tng gi thanh ton ca lng hng mua tr li, gim gi hng mua, chit khu thng mi c hng. C TK 151,152,153,156,211,213,: gi tr hng mua tr li, gim gi, chit khu thng mi khi mua hng c hng (khng bao gm thu GTGT). C TK 133 (1331,1332): thu GTGT u vo tng ng. i vi hng nhp khu dng cho hot ng sn xut kinh doanh thuc din chu thu GTGT, khi nhp khu, k ton phn nh s thu GTGT ca hng nhp khu s c khu tr bng bt ton: N TK 133 (1331, 1332): thu GTGT c khu tr. C TK 3331(33312): thu GTGT ca hng nhp khu phi np

Ng Th Phng K17KT2

22

 n Thu gi tr gia tng

Trng hp mua hng nhp khu dng cho hot ng sn xut kinh doanh khng thuc din chu thu GTGT hay thuc din chu thu GTGT theo phng php trc tip hoc dng vo hot ng phc li, s nghip, d n, phc li cng cng, s thu GTGT ca hng nhp khu phi np c tnh vo tr gi hng mua: N TK lin quan(151, 152, 153, 156, 211,): tr gi hng mua hng nhp khu (c thu nhp khu v thu GTGT). C TK 111, 112, 331: gi mua hng nhp khu. C TK 333(3333): thu nhp khu phi np ca hng nhp khu. C TK 3331(33312): thu GTGT phi np ca hng nhp khu. Trng hp hng mua v va phc v cho i tng chu thu GTGT theo phng php khu tr, va phc v cho i tng khng chu thu GTGT hay thu GTGT theo phng php trc tip, k ton cn hch ton ring phn thu GTGT u vo cho tng i tng. Trng hp khng hch ton ring c th ton b s thu u vo s c phn nh trn TK133 , cui k tin hnh phn b theo doanh thu ca cc i tng. Phn thu GTGT u vo khng c khu tr s c hch ton vo TK632 (nu nh) hoc TK 242 (nu ln), k ton ghi: N TK 632: phn thu GTGT khng c khu tr (nu nh) N TK 242: phn thu GTGT khng c khu tr (nu ln) C TK 133: kt chuyn thu GTGT khng c khu tr. Khi tiu th hng ha, dch v, cn c vo ha n GTGT ghi r gi bn cha c thu GTGT, thu GTGT v tng gi thanh ton, k ton phn nh gi bn bng bt ton: N TK lin quan (111, 112, 131, 1368, ) tng gi thanh ton C TK 511, 512: doanh thu bn hng (gi cha c thu GTGT). C TK 3331(33311): thu GTGT phi np v hng tiu th.

Ng Th Phng K17KT2

23

 n Thu gi tr gia tng

Trng hp s dng cc chng t c th cho php hoc trc tip bn l hng ha, dch v cho ngi tiu dng khng thuc din phi lp ha n bn hng, k ton phi cn c vo tng gi thanh ton ghi trn chng t (hoc bng k bn l hng ha, dch v) xc nh gi bn cha thu, s thu GTGT phi np ghi s tng t nh trn. Trng hp bn hng tr gp, k ton ghi nhn doanh thu l gi bn tr mt ln cha c thu GTGT, s thu GTGT phi np v phn li tr chm: N TK 111, 112: s tin khch hng tr ti thi im mua hng N TK 131: s tin khch hng cn n C TK 511: doanh thu bn hng (gi bn tr mt ln cha c thu GTGT) C TK 3331(33311): thu GTGT phi np tnh trn doanh thu bn hng. C TK 338(3387): tng doanh thu cha thc hin theo s li tc tr chm, tr gp. i vi trng hp cung cp dch v thu tin trc nhiu k, k ton ghi nhn doanh thu cha thc hin l ton b s tin thu c cha c thu GTGT v thu GTGT phi np: N TK lin quan (111, 112): tng s tin thu. C TK 338(3387): tng s doanh thu nhn trc ca khch hng (doanh thu cha thc hin). C TK 3331(33311): thu GTGT phi np tnh trn doanh thu cha thc hin. Trng hp pht sinh cc khon chit khu thng mi kh bn hng, gim gi hng bn v hng bn b tr li, cn c vo cc chng t lin quan, k ton ghi: N TK 521, 531, 532: s gim gi, chit khu v doanh thu hng bn b tr li (khng c thu GTGT). N TK 3331(33311): thu GTGT tr li cho khch hng tnh theo s gim gi, chit khu thng mi v doanh thu hng bn b tr li.

Ng Th Phng K17KT2

24

 n Thu gi tr gia tng

C TK lin quan (131, 111, 112,): tng s chit khu thng mi, gim gi v tng gi bn ca hng b tr li (c thu GTGT). S thu GTGT phi np t cc hot ng khc (nu c), k ton ghi: N TK lin quan (111, 112, 131,): tng s tin thu t hot ng khc C TK 333(33311): thu GTGT phi np. C TK 711: s thu nhp t hot ng khc (khng bao gm thu GTGT). Cui thng, cn c vo s thu GTGT u vo c khu tr v s thu GTGT u ra phi np, nu s thu GTGT u vo c khu tr nh hn s thu GTGT u ra phi np, k ton s kt chuyn ton b s thu GTGT c khu tr trong thng bng bt ton: N TK 3331(33311): gim s thu GTGT u ra phi np. C TK 133 (1331, 1332): kt chuyn ton b s thu GTGT u vo c khu tr. Khi np thu GTGT, cn c vo chng t np thu, k ton ghi: N TK 3331(33311): s thu GTGT np trong k. C TK lin quan (111, 112, 311,). Trng hp s thu GTGT u vo c khu tr ln hn s thu GTGT u ra phi np, k ton tin hnh kt chuyn ng bng s phi np v ghi: N TK 3331(33311): gim s thu GTGT u ra phi np. C TK 133(1331, 1332) : kt chuyn s thu GTGT u vo c khu tr ng bng s phi np. Trng hp doanh nghip c hon li thu GTGT, k ton ghi: N TK lin quan (111, 112,) : tng s tin nhn. C TK 133 (1331, 1332) : s thu GTGT u vo c hon li. C TK 3331(33311) : s thu GTGT np tha c hon li. Trng hp doanh nghip c gim thu (nu c), s thu c gim s ghi tng thu nhp khc bng bt ton: N TK 3331(33311): gim s thu GTGT phi np. Ng Th Phng K17KT2
25

 n Thu gi tr gia tng

N TK 111, 112 : s thu GTGT c gim nhn bng tin. C TK 711 : tng thu nhp khc. 2.3.2 i vi cc DN tnh thu GTGT theo phng php trc tip Cc khon ghi nhn doanh thu bn hng, doanh thu hot ng ti chnh v thu nhp khc l tng gi thanh ton bao gm c thu GTGT. Tng t, gi thc t vt t, hng ha, ti sn c nh, dch v mua vo cng l tng gi thanh ton bao gm c thu GTGT u vo. Khi mua hng hoc bn hng (tr nhp khu hng ha), k ton khng phi xc nh thu GTGT c khu tr hay phi np. Cui k, cn c vo gi tr gia tng ca hng ha, dch v chu thu GTGT v thu sut tng loi xc nh s thu GTGT phi np ca tng hot ng. Theo phng php trc tip, s thu GTGT phi np c tnh theo cng thc: S thu GTGT phi np Trong : = Gi tr gia tng ca hng ha, dch v chu thu x Thu sut GTGT ca hng ha, dch v Gi thanh ton ca - hng ha, dch v mua

Gi tr gia tng ca hng ha, dch v

Gi thanh ton ca hng ha, dch v bn ra

vo tng ng Cch thc k ton thu GTGT theo phng php trc tip nh sau: Khi nhp khu hng ha, s thu GTGT phi np v hng nhp khu c

ghi tng gi thc t hng nhp bng bt ton: N TK lin quan (151, 152, 153, 156, 211,...): gi thc t hng nhp khu (gi CIF + thu nhp khu + thu tiu th c bit + thu GTGT + chi ph tip nhn, vn chuyn, bc d,) C TK 333(33333): thu nhp khu phi np. C TK 333(3332): thu tiu th c bit phi np (nu c). C TK 333(33312): thu GTGT ca hng nhp khu phi np.

Ng Th Phng K17KT2

26

 n Thu gi tr gia tng

C TK 331, 111, 112, : gi mua (CIF) v chi ph thu mua hng nhp khu. Khi np thu GTGT ca hng nhp khu, cn c vo chng t np thu, k ton ghi: N TK 3331(33312) : gim s thu GTGT hng nhp khu phi np. C TK lin quan (111, 112, 311, ). Cui thng, k ton tin hnh xc nh s thu GTGT phi np v khi lng sn phm, hng ha, dch v tiu th trong k v ghi s bng bt ton: N TK lin quan ( 511, 512) : gim doanh thu tiu th trong k. C TK 3331(33311): s thu GTGT phi np. Tng t, s thu GTGT phi np hot ng khc, ghi: N TK 711 : gim thu nhp hot ng khc. C TK 3331(33311) : s thu GTGT phi np. Khi np thu GTGT v sn phm, hng ha, dch v tiu th trong k v thu GTGT thuc hot ng ti chnh v hot ng khc, k ton ghi: N TK 3331(33311): s thu GTGT np trong k. C TK lin quan (111, 112, 311,). S thu GTGT c gim tr trong k (nu c) c ghi tng thu nhp khc bng bt ton: N TK 3331(33311) : tr vo s thu GTGT phi np trong k. N TK 111, 112 : nhn s gim tr bng tin. C TK 711: tng thu nhp khc. 2.4 Bo co thu GTGT H thng bo co thu GTGT bao gm: 1.Gii trnh khai b sung, iu chnh (Mu s 01/KHBS). 2.T khai thu gi tr gia tng (Mu s 01-GTGT). 3.Bng k ha n, chng t hng ha, dch v bn ra (Mu s 01-1/GTGT). 4.Bng k ha n, chng t hng ha dch v mua vo (Mu s 01-2/GTGT). Ng Th Phng K17KT2
27

 n Thu gi tr gia tng

5.Bng gii trnh t khai thu GTGT (Mu s 02A/GTGT). 6.Bng tng hp thu gi tr gia tng theo bn gii trnh khai b sung, iu chnh (Mu s 01-3/GTGT). 7.Bng phn b s thu gi tr gia tng ca hng ha, dch v mua vo c khu tr trong nm (Mu s 01-4A/GTGT). 8.Bng k khai iu chnh thu GTGT u vo phn b c khu tr nm (Mu s 01-4B/GTGT). 9.Bng k s thu gi tr gia tng np ca doanh thu kinh doanh xy dng, lp t, bn hng vng lai ngoi tnh (Mu s 01-5/GTGT). 10.Bo co tnh hnh s dng ha n (Mu s BC-26/H). 2.5 Thc tin v kinh nghim p dng thu GTGT mt s nc Ti mt s nc nh Canada, Newzeland, Singapo thu GTGT cn c gi l thu hng ha v dch v (GST- Goods and services tax). S thay th cc loi thu doanh thu bng thu GTGT ti nhiu nc phi tri qua thi gian kh lu, thng khong 5 nm, trong thi gian hng dn th nghim cho cc c nhn, doanh nghip, cc t chc phi li nhun ko di n 3 nm. Ti liu hng dn c in n cn thn, phn phi rng ri mi ngi c iu kin hc tp, mi i tng chu thu u c ti liu ring vi nhiu th d c th. Kinh nghim ti nhiu nc cho thy vic n nh thu sut rt quan trng vi mc tiu ch yu l to ngun thu cho ngn sch. Thu sut cng thp v cng t li cng d cho vic hnh thu nh Singapo l 3%, Canada l 7%, Newzeland l 12,5%. Tt c mi nghip v mua bn hng ha v dch v u phi chu thu v cc c nhn doanh nghip u phi ng k khai thu nu doanh s trong nm cao hn mt mc ti thiu no (v d l 30.000 USD ti Canada). C th hoc doanh nghip c doanh thu di mc ti tiu khng bt buc phi ng k nhng c quyn xin ng k lm quen vi vi cch tnh thu. Mi doanh nghip khi ng k u c th c cp mt s thu GTGT v chi nhnh ca doanh nghip khng c ng k ring, c ngha l phi k khai tng hp vi mt hi s chnh. Ng Th Phng K17KT2
28

 n Thu gi tr gia tng

C th v doanh nghip cng c la chn thi k khai thu v thi k ny hon ton l thuc vo doanh s, doanh s cng ln, thi gian cng ngn. V d: ti Newzeland, doanh nghip c doanh s trong nm cao hn 24 triu USD th thi k khai thu l mt thng, di 250 nghn USD doanh nghip c th chn 1, 2 hoc 6 thng khai thu mt ln, 250.000 USD n 24 triu USD c th chn 1 hoc 2 thng. Thi gian di c th c li v mt k khai nhng s rt phc tp c mt thi gian di hot ng. Ti Canada, c quan thu s quyt nh thi k khai thu ca cc doanh nghip cng da vo doanh s. Thi k khai thu c th l mt thng i vi doanh nghip c s tin trn 6 triu USD v c th khai hng thng hoc hng qu. Nu doanh s t 500.000 USD n 6 triu USD, doanh nghip c th la chn hng thng, hng qu hoc hng nm. Mi s thay i ca thi k khai thu u phi xin bng vn bn v phi c vn bn xc nhn ca c quan thu. Ni chung sau khi xc nh thi k tnh thu, cc doanh nghip phi thc hin nghim chnh. Tr hn s b pht theo t l ly tin. Thu c thanh ton bng sc, chuyn khon hoc tr bng tin mt ni thu thu km bng k khai thu. Trong vic p dng thu GTGT, mt h thng k ton hon chnh, thng nht l yu t quyt nh. Vi mt h thng k ton nh cc nc Canada, Newzeland m h vn phi loi ra mt s dch v nh ngn hng, ti chnh v bo him v cho rng cc loi dch v ny rt phc tp, khng th hch ton y c. Mc d thu GTGT c rt nhiu u im, c xem l mt sc thu tin tin nht hin nay, nhng cng c nhiu nc khng p dng, v d nh M, mt cng quc kinh t trn th gii. Ti sao M khng p dng thu GTGT? y l cu hi ca rt nhiu ngi t ra v cng l mt trong nhng kin cht vn ca cc i biu Quc hi khi d tho thng qua lut thu ny. L do c th c l gii ngn gn nh sau: h thng qun l thu ca M c 3 cp: lin bang, bang, tnh. Ba cp ny hon ton c lp t xy dng chnh sch thu n t chc b my qun l thu. Mi bang c lut thu doanh thu hng bn l ring. Thu ny Ng Th Phng K17KT2
29

 n Thu gi tr gia tng

khc vi thu doanh thu l ch thu mt ln vo hng bn l ch khng thu tng khu bn. Do loi tr vic thu trng. Trng hp doanh nghip va bn bun va bn l th phn bit thu doanh thu phi chu thu ch bng cch m s k ton,v trong s sch k ton nu l bn bun phi ghi r a ch ngi mua, m s kinh doanh, cn nu bn l th khng phi ghi. Mt khc, M pht trin h thng my vi tnh hon ho, n cho php i chiu mt cch chnh xc doanh s bn bun (chnh l chi ph mua vo ca n v kinh doanh) v s bn l (ghi trong ha n bn l cho ngi tiu dng). Nh vy, ta kt lun mc ch cng l u im quan trng nht ca thu GTGT chnh l khc phc tnh trng thu chng thu ca thu doanh thu, th thu doanh thu hng bn l ca M t c mc tiu ny.

Phn III KIN NGH HON THIN V QUN L V K TON THU GI TR GIA TNG
3.1 Vai tr ca thu GTGT Th nht, so vi thu doanh thu, thu GTGT c tc dng khuyn khch cc doanh nghip ch thc hin mt cng on ca qu trnh sn xut, tc thc y chuyn mn ha sn xut. Bi v tng s thu GTGT khng ph thuc vo s t chc v phn chia cc chu trnh kinh t, d cho cc khu ca cng on sn xut kinh doanh c tp trung mt s x nghip hay phn chia cho nhiu x nghip th tng s thu thu c lun ngang bng vi s thu tnh trn gi bn cho ngi tiu dng cui cng. V vic s dng t mc thu sut ca thu GTGT m bo tnh trung lp, r rng d qun l hn. Th hai, i vi bt k quc gia no th thu cng ng vai tr quan trng v to ngun thu cho ngn sch nh nc. Thu GTGT c din chu thu rng, bao gm hu nh ton b cc hot ng sn xut kinh doanh trong nn kinh t. Tht vy, nu chia cc i tng chu thu trong nn kinh t theo tiu thc cc hot

Ng Th Phng K17KT2

30

 n Thu gi tr gia tng

ng to ra thu nhp, cc hot ng tiu dng s thu nhp to ra v cc i tng khc th ch ring thu GTGT bao qut ht mng th 2, tiu dng thu nhp c. Phn cn li thuc i tng ca cc thu khc. Th ba, bn cht ca thu GTGT mang tnh trung lp v mt kinh t. Xt trong ni b nn kinh t, thu GTGT ch nh vo tiu dng cui cng, khng nh vo sn xut. Cc doanh nghip sn xut kinh doanh ch l khu trung gian, thu thu h nh nc ri np vo kho bc nh nc. Chnh v vy, thu GTGT khc phc nhc im nh trng thu. Ni cch khc thu GTGT khng lm tng gi hay lm pht. Th t, thu GTGT gp phn qun l cht ch v gip cho cng tc qun l ti chnh i dn vo n np, to iu kin thun li cho vic thu thu t hiu qu. Vic khu tr thu GTGT c thc hin cn c trn ha n mua vo thc y ngi mua phi i hi nhng ngi bn xut ha n, ghi doanh thu ng vi hot ng mua bn, khc phc c tnh trng thng ng gia ngi mua v ngi bn trn lu thu. Th nm, thu GTGT c tc dng nng cao tnh t gic trong vic thc hin y ngha v ca ngi np thu. Thng thng trong ch np thu GTGT, c quan thu to ra iu kin cho c s kinh doanh t kim tra, t tnh thu, t k khai. T to c tm l v c s php l cho n v kinh doanh khng phi hip thng tha thun v mc doanh thu, mc thu vi c quan thu. Vic kim tra thu GTGT cng c mt thun li v buc ngi mua, ngi bn phi lp v lu gi chng t, ha n y , nn vic thu thu tng i st vi thc t hot ng kinh doanh. 3.2 Gii php nng cao qun l v hon thin k ton thu gi tr gia tng 3.2.1 Kin ngh hon thin qun l thu GTGT ti Vit Nam 3.2.1.1 i tng chu thu:

Ng Th Phng K17KT2

31

 n Thu gi tr gia tng

Vi tnh hnh lut thu ca nc ta hin nay th hn ch bt s nhm i tng thuc din khng chu thu, nghin cu b sung thm cc i tng thu mi pht sinh trong nn kinh t l mt hng i chnh xc. Bin php ny s n nh c ngun thu cho ngn sch nh nc v to iu kin cho vic tnh thu, khu tr thu c lin hon gia cc khu ca qu trnh sn xut. Lut thu nc ta cha quy nh ngng thu, phm vi cc i tng p dng thu GTGT qu rng, gm c nhng h cc th nh l cha iu kin hch ton ring. V vy gii php cho vn ny l quy nh phm vi p dng thu ch nn gii hn cho cc i tng iu kin tnh thu theo phng php khu tr, cn tt c nhng cc nhn, h kinh doanh khng iu kin p dng thu GTGT th s chuyn sang p dng loi thu khc (khon doanh thu), Vi iu kin nc ta hin nay th c l vic xc nh ngng thu l cha thc hin c, tuy nhin y cng l mt bin php v phm vi p thu c th ngin cu thm. Bn cnh cng cn b sung c th ho cc dch v ti chnh mi cha c quy nh trong Lut, nh: dch v hon i li sut, hp ng k hn, hp ng tng lai, quyn chn mua, bn ngoi t,...(gi chung l cc dch v ti chnh phi sinh) v cc giao dch chuyn nhng vn m bo c s php l trong qu trnh thc hin v ph hp vi thng l quc t. 3.2.1.2 i tng np thu GTGT: Nhm thu hp i tng np thu GTGT, m bo qun l thu c hiu qu, tp trung qun l thu i vi cc doanh nghip va v ln, cc h kinh doanh nu c mc doanh thu di ngng tnh thu th khng thuc i tng np thu GTGT, p dng np thu theo mc n nh trn doanh thu. Trong thi gian ti, khi sa i Lut thu GTGT ln sau, kin ngh b sung quy nh: hng ha do cc h kinh doanh c doanh s hng nm di ngng chu thu (ngnh thng nghip, dch v l 500 triu ng; cc ngnh cn li l 300 triu ng) c min thu GTGT, khng phi tnh thu trn gi bn v khng k khai np thu GTGT. Cc i tng ny s c chuyn sang p dng np thu theo mc n nh theo t l % Ng Th Phng K17KT2
32

 n Thu gi tr gia tng

trn doanh thu, vi mc thu khong 2% trn doanh s. Mc thu ny cng tng ng vi mc thu sut tnh trn doanh thu hin nay ca mt s nc khu vc Chu ang p dng. 3.2.1.3 V thu sut: Hin nay, ch a thu sut ang lm mo m phn no tc dng ca thu GTGT, dn n lm hn ch tc dng iu tit v m ca c h thng chnh sch thu i vi nn kinh t. Thi gian sp ti, nn kinh t nc ta ang tip tc phc hi v pht trin, nhm m bo tnh n gin, cng bng v thu, ph hp vi thng l ca cc nc trong khu vc trong iu kin phi ct gim v bi b mt s ngun thu t thu, cho nn cn thit phi sa i qui nh v thu sut hp l hn, kin ngh hng hon thin nh sau: - Tin dn n vic p dng thng nht mt mc thu sut khong 10% cho tt c hng ha, dch v tr hng ha, dch v xut khu c p dng thu sut 0%. - L trnh p dng thu sut cn thit phi c thc hin cng khai cho mi ngi np thu c bit c thi gian chun b nhm thay i chin lc pht trin kinh doanh ph hp chnh sch thu sut mi. 3.2.1.4 V ha n: Trng hp Doanh nghip bn hng ha, dich v xut ha n bn hng tng tr gi ln cao hn so hn tr gi thc t cng xy ra rt ph bin ti cc DN hin nay, nhm tng khng doanh thu ca DN, ng thi DN mua hng c khu tr thu GTGT vi s lng rt ln. Nh nc ang thc hin ch trng khuyn khch doanh nghip ng k t in ha n v t chu trch nhim nhm gim p lc, chi ph cho B ti chnh trong vic pht hnh v cung cp ha n cho cc i tng s dng. Trong khi , quy trnh ng k t in ha n mi li i ngc li ch trng ni trn do nhng quy nh, th tc chng cho phc tp qua nhiu khu: ng k t in H,

Ng Th Phng K17KT2

33

 n Thu gi tr gia tng

ng k mu H, k hp ng in H, thanh l hp ng in H, thng bo pht hnh H, ng k lu hnh v s dng H t in. Cc c quan ti chnh cn c mt c ch qun l ha n cht ch, kim sot qu trnh lu chuyn ca ha n trn th trng. Cn ban hnh cc vn bn php lut hng dn v vic thc hin ch ha n chng t mt cch kp thi khi c nhng thay i mi. Phi ng dng cng ngh thng tin gim st qu trnh vn hnh ca ha n. Ngnh thu cn thc hin vic ni mng trong ton quc vi chng trnh ng dng thng nht t cp tng cc n cp cc chi cc. Phi kt ni thng tin gia kho bc nh nc v h thng thu. Nh nc nn quy nh cc ngnh khc cng khai thc s dng m s thu ca cc c s kinh doanh tin theo di, thng nht qun l. Thay i bin php qun l bng ha n, chng t, m rng din i vi doanh nghip t in ha n, s trnh c vic in v s dng ha n gi nh hin nay. a dng ha cc cng c kim sot hot ng giao dch kinh doanh trn th trng thng qua vic m rng thanh ton bng cc loi th tn dng, thanh ton qua ngn hng lc ny s hn ch c rt nhiu tnh trng mua bn ha n khng rt tin ca nh nc. Tuy nhin, mun thc hin c bin php ny th h thng cc ngn hng cng phi c hin i ha, cc quy trnh thanh ton cn phi nhanh, thun li khng gy kh khn cho doanh nghip trong vic thanh ton cc giao dch. 3.2.1.5 V phng php tnh thu: Nhm m bo cng bng v thu, khc phc nhng tiu cc, li dng trong vic n nh thu theo phng php tnh thu trc tip trn GTGT. ng thi khuyn khch nng cao trnh hch ton k ton ca ngi np thu, trc ht l vic lp ha n, m s sch k ton v k khai np thu GTGT, ngh sa i qui nh v phng php tnh thu nh sau: Ng Th Phng K17KT2
34

 n Thu gi tr gia tng

- p dng thng nht mt phng php tnh thu l phng php khu tr. Cc c s kinh doanh thuc din np thu GTGT bt buc phi thc hin nghim chnh ch k ton, ha n, chng t. Cn i vi cc trng hp khng kh nng hch ton c lp c th nghin cu n vic thu thu khon hoc chuyn cc i tng ny sang p dng hnh thc thu thu n gin theo t l % doanh thu, c th l gp c thu gin thu v thu trc thu thnh mt t l trn doanh thu - Ch p dng khu tr thu GTGT u vo i vi hng ha, dch v mua vo c ha n GTGT v thu GTGT np khu nhp khu dng cho sn xut, kinh doanh hng ha dch v chu thu GTGT. 3.2.1.6 Khu tr, k khai, hon thu GTGT Th nht, gii to mi vng mc trong vic thi hnh thng sut vic khu tr v hon thu GTGT, c quan thu cc cp phi cng khai minh bch mi th tc hnh chnh thu theo nguyn tc cao quyn ch ng, t chu trch nhim trong vic t k khai, np thu v xc nh s thu GTGT c hon tr. Th hai l phi xem xt li thi gian hon thu, c bit l i vi cc i tng c hot ng xut khu nhng s thu GTGT u vo cha c khu tr trong thng nh hn 200 triu ng th vn khng c hon thu theo thng. Bi theo quan im ca cc doanh nghip, th thu GTGT pht sinh d nh hay ln cng u phi np theo thng, nhng vic hon thu cho mt s i tng li theo qu Th ba l quy nh v ngng hon thu theo thng hay theo qu i vi doanh nghip l 200 triu ng dng nh cn cng nhc bi s tin ny c th ph hp vi a phng ny nhng khng ph hp vi a phng khc do cn xem xt li, tu theo c im ca tng trng hp m c quy nh thi hn c hon thu,... Th t l nn quy nh vic hon thu i vi khch du lch quc t mua hng ha ca Vit Nam v nc, vic hon thu ny cn tin hnh n gin nhanh

Ng Th Phng K17KT2

35

 n Thu gi tr gia tng

gn nh l khch quc t ch cn mang ha n hng ha n c quan thu c hon li thu GTGT Th nm, m rng vic k khai thu tp trung trn nguyn tc thc hin k khai ng, , np kp thi. S thu phi np, doanh nghip c th np tp trung hoc cho tnh phn b theo doanh thu chuyn np v cc a phng ni c chi nhnh kinh doanh bn hng trnh bin ng ngun thu ngn sch a phng. 3.2.2 Kin ngh hon thin k ton thu GTGT Trc y, do cch tnh thu, mt s kin cho rng thu doanh thu (DT) l thu nhp v chi ph ca DN, cn VAT nu tnh theo phng php khu tr th khng phi l thu nhp v chi ph ca DN, nhng nu theo phng php trc tip th vn l thu nhp v chi ph ca DN. Thu doanh thu c tnh trn c s DT v thu sut. T khi thu GTGT c ban hnh phn no khc phc c nhc im ca thu DT, tc l loi c phn b tnh thu v trong cng thc tnh xc nh li DT tnh thu. Tuy nhin, iu ny mi ch c th hin phng php tnh VAT theo phng php khu tr. Theo php lut v thu GTGT, ch khi nhng n v np thu GTGT theo phng php khu tr mua hng ho, dch v t nhng n v cng np thu theo phng php khu tr v c lp ho n GTGT hp php th mi c kh nng c khu tr thu u vo mt cch chnh xc s thu GTGT ng theo bn cht ca thu GTGT. Cn trng hp, nhng n v np thu GTGT theo phng thc trc tip, ho n u vo hp php nhng khng l ho n GTGT m l ho n bn hng, th i tng np thu khng c khu tr hoc c khu tr theo mt t l n nh mang tnh ch quan. V vy, trng hp ny i ngc li vi bn cht ca thu GTGT m thc cht ch l mt phin bn ca thu doanh thu. Thu cn chng thu trong phng php khu tr: Ta c cng thc: Thu GTGT phi np = Thu GTGT u ra Thu GTGT u vo Trong : Ng Th Phng K17KT2
36

 n Thu gi tr gia tng

Thu GTGT u vo = (Gi u vo khng thu x Thu sut u vo) M thu GTGT phi np = GTGT x Thu sut u ra Thu GTGT (Gi u vo khng Thu = + u ra thu GTGT) Thu GTGT = GTGT x Thu sut u Gi u vo khng thu Thu sut u ra Thu sut u

(Thu x sut u

phi np ra ra vo) Nh vy cng thc ch ng khi : thu sut u ra = thu sut u vo. Nu thu sut u ra l 5%, thu sut u vo l 10% th thu GTGT u ra thu khng , ngc li nu thu sut u ra l 10%, thu sut u vo l 5% th s c tnh trng chng thu. y l trng hp xy ra nhiu cng ty, nhiu ngnh. Thu cn chng thu trong phng php trc tip: Ta c cng thc: GTG ca hng ha, dch v = Gi thanh ton ca hng ha, dch v bn ra Gi thanh ton ca hng ha, dich v mua vo tng ng

(gi u ra khng thu (Gi u ra -

Thu GTGT u ra) Gi u vo

(gi u vo khng thu (Thu GTGT

Thu GTGT u vo) Thu GTGT u vo)

= =

khng thu khng thu) u ra GTGT + (Thu GTGT u ra) - (Thu GTGT u vo)

Cng thc trn ch ng khi: thu GTGT u ra = thu GTGT u vo. iu ny kh c th xy ra. Thng thng thu GTGT u ra ln hn u vo, nh vy l c tnh trng thu chng thu. Nh vy thu GTGT vi phng php trc tip ny b bin tng v bn cht v cha khc phc c nhc im v thu chng thu ca thu doanh thu.

Ng Th Phng K17KT2

37

 n Thu gi tr gia tng

C mt v d sau: doanh thu mua nguyn vt liu v sn xut tng gi mua 70 triu. Trong nguyn vt liu chnh 60 triu, thu sut 10%, nguyn vt liu ph thu sut 5%. Doanh nghip s dng ht s liu mua sn xut sn phm trong k, ng thi cng tiu th ht s sn phm sn xut. Gi tr thnh phm bn ra l 100 triu ng, thu sut thu GTGT hng bn ra l 10% - Nu tnh thu GTGT theo phng php khu tr th: Thu GTGT u ra= 100x 10%= 10 triu Thu GTGT u vo = 60x10%+10x5%=6,5 triu Thu GTGT phi np= 10-6,5=3,5 triu - Nu tnh thu theo phng php trc tip th: Thu GTGT phi np=(110-76,5)x10%=3,35 triu Nh vy doanh nghip np thu GTGT theo phng php trc tip s c li hn, do khng m bo cng bng trong vic tnh thu v np thu. i vi mt hng ha, dch v, vic p dng hai phng php tnh VAT s cho kt qu khc nhau v kh khn trong cng tc kim sot cng vi nhng gian ln thu pht sinh l tt yu. Nu mun hai phng php trn cho kt qu nh nhau th thu sut VAT phi c quy nh thng nht (thu sut VAT u ra, thu VAT u vo v thu sut p dng trc tip i vi GTGT). Tuy nhin trong iu kin hin nay, phng php tnh VAT khu tr c coi l u vit hn v c hu ht cc DN p dng, bi n p ng yu cu n gin, d thc hin v khc phc c tnh trng khng cng bng do ty tin p dng phng php tnh thu. pht huy vai tr tch cc ca thu GTGT, gp phn hn ch tht thu thu, cn thc hin ng b mt h thng gii php, trong , hon thin phng php tnh thu GTGT cn c ch trng v ch nn p dng mt phng php tnh thu l phng php khu tr thu GTGT. * Vng mc khi p dng chun mc k ton i vi sn phm trao i. Vn cn nhiu cch hiu khc nhau gia nhng ngi lm cng tc k ton Ng Th Phng K17KT2
38

 n Thu gi tr gia tng

trong cc doanh nghip v c quan qun l nh nc v hch ton k ton theo quy nh ca cc chun mc k ton v cc vn bn hng dn v thu. Ni dung ny cp v hch ton k ton thu GTGT theo quy nh ca Lut thu v xc nh doanh thu theo quy nh ca chun mc k ton Vit Nam s 14 Doanh thu v thu nhp khc v nghip v trao i hng ha tng t v bn cht v gi tr. Theo thng t hng dn v thu ca B Ti chnh: i vi sn phm, hng ha xut dng trao i, th c s phi lp ha n GTGT (hoc ha n bn hng), trn ha n ghi y cc ch tiu v tnh thu GTGT nh ha n xut bn hng ha cho khch hng. K ton c th hch ton nh sau: - i vi DN p dng theo phng php khu tr thu: Trng hp xut sn phm, hng ha dng vo hot ng sn xut KD hng ha, dch v chu thu GTGT Tr gi sn phm, hng ha xut kho a i trao i: N TK 632 C TK 155, 156 ng thi ghi: N TK 155, 156 (tr gi hng nhn do trao i cha c thu GTGT) N TK 133 ( thu GTGT u vo c khu tr) C TK 131 N TK 131 C TK 511 (doanh thu ca hng xut a i trao i khng c Thu GTGT) C TK 333 (thu GTGT u ra) Khi nhn tin pht sinh chnh lch phi thu thm, k ton ghi: N TK 111, 112 C TK 131 Ngc li, khi pht sinh chnh lch phi tr thm, k ton ghi: Ng Th Phng K17KT2
39

 n Thu gi tr gia tng

N TK 131 C TK 111, 112 Trng hp xut sn phm, hng ha thuc i tng chu thu GTGT trao i ly sn phm, hng ha dng vo hot ng SXKD hng ha, dch v khng thuc din chu thu GTGT hoc da n nhn v l ha n bn hng thng thng, k ton cng hch ton tng t nh trn, nhng i vi tr gi ca sn phm, hng ha nhn c do trao i bao gm c thu GTGT, cn c ha n k ton hch ton: N TK 155, 156 C TK 131 - i vi DN p dng theo phng php tnh thu trc tip trn GTGT: Tr gi sn phm, hng ha xut kho a i trao i, ghi: N TK 632 C TK 155, 156 ng thi ghi: N TK 155, 156 (tr gi hng nhn do trao i c thu GTGT)\ C TK 131 N TK 131 C TK 511 (doanh thu ca hng xut a i trao i c thu GTGT) Nu c pht sinh chnh lch phi thu thm hoc tr thm th k ton cng hch ton tng t nh trng hp p dng phng php khu tr thu. Tuy nhin, ti im 08 ca chun mc k ton Vit Nam s 14 v doanh thu quy nh: Khi hng ha hoc dch v c trao i ly hng ha hoc dch v tng t v bn cht v gi tr th vic trao i khng c coi l mt giao dch to ra doanh thu. Trng hp ny doanh thu c xc nh bng gi tr hp l ca Ng Th Phng K17KT2
40

 n Thu gi tr gia tng

HH hoc DV nhn v, sau khi iu chnh cc khon tin hoc tng ng tin tr thm hoc thu thm. Khi khng xc nh c gi tr hp l ca HH hoc DV nhn v th doanh thu c xc nh bng gi tr hp l ca HH hoc DV em i trao i, sau khi iu chnh cc khon tin hoc tng ng tin tr thm hoc thu thm. Theo quy nh ny khi DN em sn phm, HH ca mnh i trao i ly sn phm, HH tng t v bn cht v gi tr phc v cho qu trnh SXKD th khng c coi l mt giao dch to ra doanh thu, nn doanh thu khng c ghi nhn vo TK 511 Doanh thu bn hng v cung cp dch v. Mc d vy, xt trn gc v thu, khi em DN em sn phm, HH i trao i d c to ra doanh thu hay doanh thu khng c ghi nhn th DN vn phi lp ha n theo quy nh, v phi tnh, k khai thu u ra v theo nguyn tc, khi nhp SP, HH mua vo dng cho SXKD hng ha, dch v chu thu GTGT doanh nghip k khai khu tr thu u vo theo quy nh. tho g vn ny ph hp vi thc tin hot ng SXKD ca DN, em xin nu mt s ni dung lin quan n cng tc hch ton k ton nghip v trao i hng ha tng t v bn cht v gi tr nh sau: - Trng hp DN em sn phm, HH i trao i ng thi nhn sn phm, HH cng s lng v gi tr v nhp kho, cn c ha n k ton ghi: N TK 155, 156 (tr gi hng nhn do trao i cha c thu GTGT) N TK 133 (thu GTGT u vo c khu tr) C TK 155, 156 (tr gi hng xut i trao i cha c VAT) C TK 333 ( thu GTGT u ra) - Trng hp DN em SP, HH i trao i ng thi nhn SP, HH v nhp kho c pht sinh chnh lch phi thu thm, phi tr thm, cn c vo ha n k ton ghi: N TK 155, 156 (tr gi hng nhn do trao i cha c VAT) N TK 133 ( VAT u vo c khu tr) Ng Th Phng K17KT2
41

 n Thu gi tr gia tng

N TK 131 (khon chnh lch phi thu thm) C TK 155, 156 ( tr gi ca hng xut a i trao i cha c VAT) C TK 333 ( VAT u ra) C TK 131 ( khon chnh lch phi tr thm) - Trng hp DN em SP, HH i trao i nhng cha nhn c hng, cn c ha n k ton ghi: N TK 131 C TK 155, 156 C TK 333 Khi nhn c hng, cn c ha n k ton ghi: N TK 155, 156 N TK 133 C TK 131 - Trng hp DN nhn SP, HH trao i trc khi a hng i trao i, cn c ha n k ton ghi: N TK 155, 156 N TK 133 C TK 131 Khi xut SP, HH i trao i, cn c ha n k ton ghi: N TK 131 C TK 155, 156 C TK 333 Khi nhn tin pht sinh chnh lch phi thu thm, k ton ghi: N TK 131 C TK 111, 112 - Trng hp DN xut SP, HH thuc i tng chu thu GTGT trao i ly SP, HH dng vo hot ng SXKD hng ha, DV khng thuc din chu thu Ng Th Phng K17KT2
42

 n Thu gi tr gia tng

GTGT hoc ha n nhn v ca SP, HH trao i l ha n thng thng, k ton cng hch ton tng t nh trn, nhng i vi tr gi ca SP, HH nhn c do trao i bao gm c thu GTGT, cn c ha n k ton hch ton: N TK 155, 156 C TK 131 Lin quan n cc chi ph trong qu trnh trao i SP, HH nh bc d, vn chuyn... phi c hch ton theo nguyn tc ph hp do trao i SP, HH tng t v bn cht v gi tr nn vic trao i khng c coi l giao dch to ra doanh thu nn doanh thu khng c ghi nhn, k ton ghi: N TK 142 N TK 133 C TK 111, 112 y l vn thng xuyn pht sinh t thc tin hot ng SXKD ca DN. Vic hch ton k ton v s dng ha n chng t cha c quy nh c th nh th no l SP, HH trao i tng t v bn cht v gi tr xc nh l mt giao dch khng to ra doanh thu nn doanh thu khng c ghi nhn. Do vy, thng nht v ni dung lin quan n cng tc hch ton k ton v s dng ha n chng t ph hp, rt cn nhng vn bn hng dn t B Ti chnh. Ngoi ra, i vi mi doanh nghip, m bo yu cu c bn l phi xc nh, tnh ton thu ng theo lut nh v k khai chnh xc s thu pht sinh th cn phi t chc cng tc k ton chi tit, k ton tng hp sao cho c s kt hp cht ch vi nhau trong khu hch ton, kim tra, i chiu.

Ng Th Phng K17KT2

43

 n Thu gi tr gia tng

KT LUN Lut Thu GTGT l mt lut thu mi, c a vo thc hin t nm 1999 Sau mt thi gian thc hin, lut thu ny i vo cuc sng, mc d cn nhiu vn ny sinh cn sa i, b sung, xong c s hng ng nhit tnh ca cc c nhn, doanh nghip v cc t chc kinh t, chng ta tin tng rng thu GTGT s ngy cng pht trin. Thc t cng cho thy, qua cc ln sa i v b sung, lut thu GTGT ngy cng ph hp hn vi nn kinh t v pht huy tc dng tch cc trn cc mt ca i sng kinh t-x hi. n ny trnh by nhng vn l lun chung nht v thu GTGT trn c s Lut thu GTGT, lut qun l thu, cc thng t hng dn c p dng hin hnh; phng php k ton thu GTGT theo ch k ton hin hnh ti Vit Nam. Nhn nhn t gc ch quan, n cng a ra mt s nh gi, nhn xt v thc trng p dng thu GTGT Vit Nam, nhng thnh qu t c v hn ch cn tn ti, t mnh dn kin ngh mt s gii php vi cc cp qun l

Ng Th Phng K17KT2

44

 n Thu gi tr gia tng

ngnh thu, cc c quan Nh nc c thm quyn, cc doanh nghip nhm nng cao hiu qu cng tc qun l thu v hch ton k ton thu GTGT. Trn y l mt s nhn nhn v suy ngh ca em v thu GTGT ang c p dng ti Vit Nam. Do hn ch v nhn thc, thi gian v mt s iu kin khc, bi vit khng trnh khi nhng thiu st nht nh, em mong nhn c nhng kin gp t pha cc thy c hon thin tt nht n. Em xin chn thnh cm n!

DANH MC TI LIU THAM KHO cng chi tit ca Khoa Kinh t & QTKD, Vin i hc M H Ni. Lut thu gi tr gia tng. Thng t hng dn s 129/TT/BTC ban hnh ngy 26/12/08. Chun mc k ton Vit Nam. Lut qun l thu v thng t hng dn s 60/2007/TT-BTC ban hnh ngy 14/6/2007 Gio trnh thu ca cc trng i hc Ti chnh, i hc Kinh t quc dn, gio trnh k ton ti chnh phn II i hc M H Ni. Tp ch k ton, tp ch thu, cc website :mof.gov.vn, gdt.gov.vn, tapchiketoan.com, kiemtoan.com, MC LC Li ni u. 1 Ng Th Phng K17KT2
45

 n Thu gi tr gia tng

Phn I: C s l lun chung v thu GTGT.. 1.1 Lch s ra i v pht trin ca thu GTGT 1.1.1 Khi nim v thu GTGT.. 1.1.2 Lch s ra i v pht trin ca thu GTGT. 1.2 c im v iu kin p dng ca thu GTGT.. 1.2.1 c im ca thu GTGT. 1.2.2 iu kin p dng thu GTGT.. 1.3 Quy nh hin hnh v thu GTGT ti Vit Nam 1.3.1 Cn c php l quy nh v thu GTGT ti Vit Nam t trc n

3 3 3 3 5 5 6 8

nay.. 8 1.3.2 Quy nh hin hnh v thu GTGT .. 10 Phn II: Phng php k ton thu GTGT theo ch k ton hin hnh ti Vit Nam 2.1 Chng t v s theo di chi tit thu GTGT 2.2 Ti khon s dng 2.3 Phng php k ton thu GTGT ... 2.3.1 i vi Doanh nghip np thu GTGT theo phng php khu tr thu. 2.3.2 i vi Doanh nghip tnh thu theo phng php trc tip 2.4 Bo co thu GTGT 2.5 Thc tin v kinh nghim p dng thu GTGT mt s nc... 18 18 20 21 21 25 27 28

Ng Th Phng K17KT2

46

 n Thu gi tr gia tng

Ng Th Phng K17KT2

47