NN HIU V HNH TR BT KNH PHP NH TH NO

Tc gi: Thch ng Tr

---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 12-7-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org ---o0o--Ti c mt v Tng sinh Saigon mi gp kin v Bt Knh Php khong hai tun trc, nhng v kh bn rn vi nhng cng vic ti y (va lo thi c cho vic trng lp xong th li c duyn s Pht s 10 ngy ti Minnesota) nn kht hn vi v y l: khi no tranh th c thi gian th ti s xem xt vn k hn bn cng qu v. Lc y ti ngh rng: nhng v Tng sinh ny s tm c cu tr li cho nhng nghi vn lin quan n Bt Knh Php nhanh chng thi, v Vit Nam hin c rt nhiu ch Tn c chuyn nghin cu, hiu su sc v hnh tr Lut tng min mt, cc v d dng n nh l tha hi. Hm nay va v li tr x Boston m E-mail ra th nhn kh nhiu th in t (mails) bn lun v bi ging Gio on T kheo Ni v Bt Knh Php ca Thy Nht T. Xem ra vn ny v ang gy nn xn xao, bn tho, ang trong thi k suy xt li v cha c chiu hng thng nht trong vic hiu v hnh tr Bt Knh Php. Trong gii Tng Ni tr ti Hc vin Pht Gio Saigon, vi nhng ai tn knh kinh sch c ghi chp v lu truyn li mt cch tuyt i xem l nhng g thing ling nht v bt kh xm phm - cha quen vi vic t ngc li vn xem xt, cng nh qu xem nng vai tr ca ging s trn bc ging th thy Nht T cho qu v y mt c m kh mnh cng ging nh T s n H gy cho v Vin ch ti mt cha n s hi, bng hong ri rng lng my khi t tng Pht g si m. Vi ti, xa nay khng ch n Bt Knh Php cho lm, c l v ti cha c Tng sai lm gio gii Ni (d c i lc ti c hng dn cho mt nhm nh Ni sinh n hc gio l Pht gio) cha lnh cc trch nhim gim lut ca Gio Hi hoc trong cc trng lp Pht hc. Hm nay nhn thy

qu v quan tm v tho lun v vn ny rt nhiu m vn cha ng ng cho nn ti ngay sau thi kha l ch nht tra nay ti Cha Lc Ha Boston, d th trng khng hon ton khe khon, vn t nhc nh mnh hy tm hiu v gp li san s ti ny trong tinh thn: ha ng duyt, Gii ha ng tu, Kin ha ng gii thi th kip tm cng nn lin tc nh t, khi m: bao huynh ang bn khon, xo ng - l no mnh nm nh gic ng yn?

Trc ht tn gio c cho php con ngi c quyn t do t nghi vn ni kinh in v xt li nhng phn thuc v kinh in vi thi , tinh thn, phng php v nh sng khoa hc khng, hay tt c nhng g ghi chp ni kinh sch u l chn l mc khi t Thn Thnh sng sut ton nng? Tm gng ca trit gia Socrates (470-399 BC, Athens) l ngi tn trng s thc, dm ln ting by t hoi nghi tnh cht thing ling v chn l ca nhng li ghi trong kinh Thnh vi uy quyn ca thn thnh nn ri b kt ti ph bng thn thnh v lm bng hoi lp tr ca Thnh ph Athens. ng thn nhin chp nhn t v bn n t hnh bng c dc. Chng ta cng nh n Galileo (1520 1642) v pht minh ra tri t quay xung quanh mt tri, iu ny ngc li nim tin ca Thin Cha gio cho rng mt tri quay xung quanh tri t: "Nm 1633, khi Galileo, da trn nhng d kin khoa hc khng th ph nhn, oan quyt trong mt cun sch kho cu thin vn ca ng rng: khng phi l mt tri quay xung quanh tri t m chnh l tri t quay xung quanh mt tri, th ng b ko ra trc ta n d gio ca gio hong Urban VIII, vn l bn ca Galileo. Khi ng gi, gn cht. Gio hong phn: Trc khi cht, ngi hy sa li iu trn v n ngc li vi thnh kinh. Bt c iu no ngc vi thnh kinh u ng nhin sai lm, v thnh kinh l li ca Thng .

Galileo lc d 80 tui, sp cht, nhng vn p li im tnh v khi hi: Khng thnh vn , ti s sa li li ti vit, ti s vit li trong sch ca ti ng nh li Thng vit trong thnh kinh - ngha l mt tri quay xung quanh tri t. Nhng c mt iu ti cn trnh ngi r: c tri t ln mt tri u khng c sch ca ti. V s thc th, tri t s tip tc quay xung quanh mt tri. Nu ngi nht nh mun bit ti sao th ti c y bng chng. Ti dng c i ti nghin cu vn ny, v nhng ngi c u c khoa hc u tuyt i ng vi s khm ph ca ti. Trc sau g ri ngi cng phi ng v khng ai c th chng li s thc lu di. 1 Khc vi cc gio ch cc tn gio khc, mt cch ht sc phng khong, ci m, dn ch, c Pht rn nhc mi ngi c t do xem xt, thm nh mi iu t quyt nh cho mnh l c nn tin v hnh tr theo hay khng? Ny cc Kalama, ch c tin v nghe li thut li, ch c tin v theo truyn thng, ch c tin v nghe nhng li n. ng b dn dt bi uy quyn ca kinh in, bi lun l siu hnh, hay bi s xt on b ngoi. ng b li cun bi nhng g c v ng tin, bi thch th trong nhng quan nim v on, hay bi ngh 'y l thy ta. Nhng ny cc Kalama, khi no cc ngi t mnh bit rng cc php y l thin, l tt, c ngi c tr tn thn, cc php ny nu c chp nhn v thc hin th s em li hnh phc v an lc. 2 Tip thu theo hc ng i hc ca M quen cho nn ti khng ly lm l v cch t gi thuyt v lp lun ca thy Nht T to iu kin cho mi Tng Ni sinh suy ngh su hn vn v hon ton t do phn bin vi thy Nht T trong tinh thn tn trng Pht Php v tn trng ln nhau, thit tha vi chn l. Cng vic gio s M ti lp l cng vic hng dn (Instructor) nu ra ti tho lun, nu kin, cu hi tho lun, ch ra ti liu tham kho, to iu kin cho mi hc sinh trong lp tham gia tho lun, l lun, bo v quan im ca mnh vi lun c, lun chng xc ng v t mnh rt ra kt lun, vit bi thu hoch gi n gio S. Bi thu hoch c im cao khng phi l bi ph hp quan im ca gio s hay l bi ghi nh nhiu chi tit trong phn hng dn ca gio s m l bi c nhiu kin sng to c o, lp lun logic, cht ch v c gi tr p dng hoc m ra hng nghin cu mi.

Mun bit lp lun ca thy Nht T c hon ton ng vng khng th phn di y ti xin ng gp vo phn tho lun vi t cch trong vai phn bin - ti s tm ra nhng ch yu trong phn trnh by ca thy Nht T m nh vo v bc b hoc a ra cch nhn khc hn hp tnh, hp l hn. By gi ti c li tng on trong bi ging ca thy Nht T: Gio on T kheo Ni v Bt Knh Php c anhsangbinhminh (thichhuyenkhong) ghi li trong http://www.phapthoai.net/ v dng li nhng cu ch m ti thy l vai tr phn bin ca ti c th pht huy c. Mt iu ng ni l cc sch s Pht gio ghi chp nhng chi tit v s kin D Mu Ma Ha Ba X Ba xin xut gia v Bt Knh Php c khc nhau v vn t v ni dung. y ti khng c iu kin tham kho nhiu sch s v Lut tng Pht gio, ti ch da trn nhng cun sch ph thng cn bn nht dn chng cho nhng kin ca mnh. - ti s thit lp Ni on Pht gio v Bt knh php kh hp dn (Li thy Nht T) ng th trong din n http://www.phapthoai.net/ v Group Tang Ni Yahoo ang tho lun si ni. - t vn trong mt bi cnh ln hn, quan trng hn th chnh tc gi ca vn c gn cho c Pht th c th to ra rt nhiu ni oan tri trong cuc i ny tc gi ca vn l c Pht m Tng gi ha hp, t chng ng tu nu nh vic ghi chp khng c tam sao tht bn v nu nh nhng ai kin, vn, c th tr thu t c Nh Lai chn thit ngha - Rt l kh tm c ting ni ng tnh ca Tng b bi v Bt Knh Php dng nh to ra nhiu u quyn cho Tng chng d lm. Trong khi khi trnh by ti ny th d nhin l Ni gii s hoan h hn, v h cm thy rng mnh c quan tm. - ti khng hiu th no l u quyn cho Tng chng? Thc ra th Bt Knh Php t ln vai ch Tng trch nhim nhiu hn ch? Nu bo rng c nhiu trch nhim hn, lm Pht s nhiu hn, c li tha v tha nhiu hn d rng ch Tng mt nhc cho thn th t i v phi suy ngh nhiu hn, tt c mi cng vic gip cho ch Tng c iu kin phi c gng hon thin mnh v gip ngi khc nhiu hn v mau chng thnh tu cng hnh hay o nghip nh vy l u quyn nhiu hn th Thy ni ng. Ni gii xa nay lc no cng c quan tm m, u phi i n khi trnh by ti ny th Ni gii mi c quan tm u? Ngc li Ni gii khng c quan tm nh xa nay th c, mt khi Bt Knh Php khng

cn c tn trng v p dng. c Pht ch ra Bt Knh Php l nhm ngn nga v gn gi phm hnh cng nh l to cc iu kin ch Ni c sng v tu hc yn n trong s bo h y ca Tng gi v ch Tng phi chu kh nhc hn cho nhng vic y - vy Bt Knh Php khng xut pht t s quan tm cho Ni th quan tm cho ai y? - Ni dung th nht, ngi Anan l lun rng Di mu thng Nh Lai Th Tn nh l con rut, nui nng chm sc v v v nh cng n tri bin m Nh Lai c c ngy hm nay, l no Nh Lai dy chng con v o l hiu tho, Nh Lai li khng cho php d ca mnh tr thnh ngi cao thng. nh vo tm im ca lng thng tng hiu knh, lm cho Nh Lai Th Tn cng lnh qunh, khng bit phi gii quyt th no (8p39s). y chng ta ni theo ngn ng ca con ngi da trn tnh tit lch s. Thy Nht T bo l y chng ta ni theo ngn ng ca con ngi da trn tnh tit lch s, nh vy nhng cu ni trn cng chnh t ni Thy ni ra ch khng phi l trch dn li ca ai khc? Dng t l lun th khng ng vi tm trng ca ngi A Nan lc , Ngi khng c mc ch l lun vi c Pht; Ngi ch nu kin, cm nhn, thc mc v tha hi; v tnh cm th ngi A Nan mun D Mu c chp nhn vo Tng on, v l tr th Ngi mun xc quyt, kim chng li nhng iu Ngi ngh v hc c m thi. l no Nh Lai dy chng con v o l hiu tho, Nh Lai li khng cho php d ca mnh tr thnh ngi cao thng: Chng ta hy c li phn i p ny gia Pht v Ngi A Nan trong T Phn Lut: Tn gi A-nan bch Pht: Ma-ha Ba-x-ba- i vi Pht c n ln. Pht mu qua i, Ngi nui dng c Th Tn khn ln. c Pht bo tn gi A-nan: ng vy! ng vy! C-m-di i vi Ta c n ln. M ta qua i, Cm-di nui dng ta, khin ta khn ln. Ta i vi Ma-ha Ba-x-ba- cng c n ln. Nu ngi no nh k khc bit c Pht Php Tng, th n ny kh tr; chng phi dng o mc, cm n, ging nm, nga c,

thuc men, m c th tr c. Ta ra i cng li nh vy; khin cho Maha Ba-x-ba- bit c Pht Php Tng. c Pht bo Tn gi A-nan: Nu c ngi no nh k khc m tin Pht Php Tng th n ny kh tr, chng phi dng cm n o mc, ging nm nga c, thuc men m c th tr c. Ta ra i khin cho Ma-ha Ba-x-ba- tin a Pht Php Tng cng li nh vy. c Pht bo tn gi A-nan: Nu c ngi no nh k khc c quy y Pht Php Tng, th tr nm gii, bit Kh, bit Tp, bit Tn, bit o. i vi Kh, Tp, Tn, o khng c h nghi, c qu Tu--hon, on cc c th, quyt nh c vo chnh o, ra vo by phen sanh t lin ht gc kh. Ny A-nan, n i vi ngi nh vy kh c th tr c. Chng phi dng cm n, o mc, ging nm nga c, thuc men m c th tr c. Ta ra i khin cho Ma-ha Ba-x-ba- th ba quy y, cho n quyt nh c vo chnh o cng nh vy. 3 Nh vy c ngha l: khng nht thit phi to iu kin cho cha m mnh xut gia mi gi l bo hiu, chng hn nh tin thn ca ngi a Tng B Tt v i hiu Mc Kin Lin B Tt u phi bo hiu sanh thnh dng dc bng cch khuyn bo hay khin cho cha m xut gia? Cha M ca thy Nht T c xut gia khng? Vy thy Nht T c hiu khng? c Pht khin cho D Mu Ma-ha Ba-x-ba- th ba quy y, cho n quyt nh c vo chnh o nh vy l bo hiu dng dc ri, cng nh c Pht gip cho Tnh Phn vng c qu A Na Hm trc khi bng h vy l i hiu ri. Nu D Mu hong cung v lo tu tp ng php th ri cng c rt nhiu kh nng c qu A Na Hm nh Tnh Phn vng. lm cho Nh Lai Th Tn cng lnh qunh, khng bit phi gii quyt th no: trn y chng ta thy c Nh Lai Th Tn tr li ngay v rt hp l ch khng c lnh qunh g c. Hn na c Pht cn ni thm cho ngi A Nan bit: - Ny Anana, D mu c nhiu cng n i vi Nh Lai, iu ny Nh Lai vn hng tm nim. Nhng Anana cng ng qun rng Nh Lai l v Php vng phi chu hon ton trch nhim i vi gio on, gio s v

cng khng th ln ln gia vn tnh cm v l tr. Do , Nh Lai phi tuyt i v t. 4 - S kin th 3 rt quan trng, khi Nh Lai Th Tn chp nhn cho Di mu v 500 b hong sakia i tu th ngi phn cho mt cu rt l lch s. Cu ny tr thnh c s l lun ca rt nhiu truyn thng khng chp nhn Ni gii. l d sao i na Anan i, ng phi bit my b m v ri th Chnh php ca ta s gim th i 500 nm. Chng ta phi ghi nh ci mu cht l gim th 500 nm Chnh php. Hay ni mt cch khc l theo cu nhn nh ny ca Nh Lai th Chnh php c Ngi ng thc ha bng 1000 nm. ng phi bit my b m v ri th Chnh php ca ta s gim th i 500 nm: Dch vn nm na li xng h ca Pht i vi D Mu v 500 mnh ph phu nhn dng h Thch l my b l hon ton khng nn. Trong ngn ng ting Vit mt khi chng ta dng t my b th ngi nghe cm nhn c chng ta ang gi ghm thi v tnh cm g trong ri. Hay ni mt cch khc l theo cu nhn nh ny ca Nh Lai th Chnh php c Ngi ng thc ha bng 1000 nm: ti ni khi kit tp kinh in v lu truyn th khng trnh c vic tam sao tht bn - chng minh ? y xin c ni 3 quyn sch ph thng: 1/ T phn lut Tng s, Vit dch quyn IV, Chng XVII, T-KHEO-NI (Hiu chnh v ch thch: T-kheo Thch Nguyn Chng), 2/ c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v B Di Mu Maha Pajapati Gotami (Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998) v 3/ Tnh i, o - Cuc i Thnh tng Ananda phn: Lnh b Mah Pajpati (Ha thng H Gic). Nu ngi n khng xut gia trong Pht php th Pht php s c lu di nm trm nm. 5 Nh vy c Pht khng h ng thc ha chnh php bng 1000 nm. Cu ni ny c ngha l nu khng c Ni gii trong Tng on th th mng ca chnh php l A (nm), nu c Ni gii th th mng ca chnh php l A 500 (nm). y chng ta khng c bit r th mng chnh php (A) l bao nhiu. nu hng ph n c php t b th gian v sng i khng nh ca, th i sng thing ling s khng tn ti lu di 6

Cu ni ny tuyt nhin khng cp th mng ca chnh php l bao nhiu. Anana i, nu chnh php ca Nh Lai c th tn ti v thnh hnh 1000 nm, nhng khi c ni chng th thi hn y s gim thiu cn phn na 7. Cu ni ny ch l mt cu ni gi s nu, vy th khng h c vic c Pht ng thc ha chnh php bng 1000 nm. Theo cu ny, chnh l nu c Ni gii th th mng chnh Php gim i mt na, cn s 1000 ch l v d. Vy nu khng c Ni gii th Chnh php tn ti 1000000000000 nm chng hn th khi c Ni gii chnh Php ch cn tn ti 500000000000 nm. Cho nn c Bt knh php vai tr ca hai bn c tch bit. Mt bn c xem nh l cao v, cn mt bn c xem l bnh thng. Khong cch cch bit theo quan nim ca nhiu ngi l mt yu cu cn bn cho quan h khng c tin gn gi hn. Mt bn c xem nh l cao v, cn mt bn c xem l bnh thng: khng phi c Pht c s chnh lch trong vic nh gi vai tr ca nam v n hay Tng v Ni. Nhng ph n trong thi i ti n vn c xem nh vy v thm ch cho n by gi nhiu tn gio khc cn cha cho ph n gia nhp vo gio on, hoc nu c c chp nhn vo th cng c vai tr rt ph thuc v khng c tn phong ngang bng vi nam gii. Ti nh li mt cun sch m ti c c ti th vin i Hc Ly, trong tc gi phn tch vai tr ca ph n trong x hi n khi m c Pht tip nhn ph n vo Gio on: no l ph n l hin thn ca bao ti li xu xa, ch k, ganh t, nh nhen, c c, no l ph n hon ton khng ph hp vi o hnh tn gio, no l ph n cn tr bc ng thnh tu o hnh: ph n l ngn uc soi ng dn n ng xung a Ngc. Rt tic l lc ti khng ghi ch c th v lu tr li by gi c th trch dn r rng ra ni y, nhng nhng ai c c hi c sch v a v ca Ph n n thi xa th rt d dng tm c nhng li m t tng t trn. Nhng trm c, trm nghe khng bng mt thy, c thy Nht T v ti tng sng n hn 7 nm th bit r a v ph n n trong gia nh v x hi - ngay c ngy hm nay ch ng ni l thi xa xa nh th no. Hn nhn phn ln l c cha m nh ot, ha hn, khng phi m ci l hoa qu ca tnh yu v i nam n t quyt nh (ngi con gi ca ng gio s Nalanda ni ti hc t t phn i quyt nh p

hn ca cha m). Sinh ra con gi l mt ni lo canh cnh: lc b th phi lo ng ca gn gi con gi k lng trong nh, i u cng phi a tin con gi mnh i ch khng n t i mt mnh, mun cho ai thu nh th cng la, khng cho con trai vo thu nh mnh, khi m ci th bt buc phi c mt s tin kh ln lm ca hi mn; ngi ph n hu nh nh lo vic bp nc v sinh sn cho d c ta c hc xong chng trnh Tin s cng vy thi. Cc hot ng x hi l do n ng lm, bn ng ngc nhin nu bn n n v khi vo khch sn bn ch thy nam tip vin, ra ch bn ch thy cc ng ng bn hng, hoc nu bn thu nh c khi c na nm bn khng thy v ca ng ch nh v b ta trn lu v rt t khi bc xung t. C khi mt ng c ly nhiu v, c khi mt c du phi chu lm v chung cho c by anh em trai v cc anh em ny ha thun v mun san s ngi v ca mnh cho cc anh em cn li D sao i na, Kinh cng c ghi v mt thc t phi chp nhn l: n gii c nm lu (5 chng ngi): khng c lm Chuyn lun vng, thch, Ma vng, Phm-thin v Pht. D rng Kinh Php Hoa c cp s kin Long N 8 tui thnh Pht nhng trc khi thnh Pht, Long N chuyn sang Long Nam. Trong nhiu kinh in c dy: nu ph n nhm chn thn ph n th nn tu tp theo nhng php mn nht nh hoc l trong mt s cnh gii trang nghim th thng th ni khng c bng dng ph n. Trong bi cnh x hi nh vy, a v ph n trn thc t v i a s thp km xa nam gii l th m c Pht cui cng ri cng m cnh ca n nhn h vo Gio on; tht s l mt cuc cch mng x hi, gii phng ph n: Nn ghi nhn rng c Pht l v Gio ch u tin trong lch s nhn loi thnh lp mt Gio Hi cho n gii vi y gii lut 8. Phn sau ny ti s chng minh: trong hon cnh x hi lc y, s thit lp nn 8 iu trong Bt Knh Php l tt nhin thi khng th lm khc hn c. Khong cch cch bit theo quan nim ca nhiu ngi l mt yu cu cn bn cho quan h khng c tin gn gi hn: Quan h khng c tin gn hn l ch khng th c x vi nhau nh mt ngi nam vi mt ngi n bnh thng dn dn xa i mi khong cch c nhng thc ra Bt Knh Php thit lp v cho php s lin h gia Tng v Ni trong chnh php: cho php s gn gi trong sinh hot gio gii, an c, th gii, sm hi,

Trc nht chng ta bit l ngi n ch thng nhng ngi no hn mnh ci u. Khng thng nhng ngi ngang bng vi mnh u, li cng him khi no thng nhng ngi di mnh. Bn v tm l pht sanh tnh cm nam n y th e l khng thi gian v s i min man. Ci u l quan trng hay tri tim l quan trng trong tnh yu? Chuyn yu thng nam n c th l do duyn nghip, c th v hon cnh v iu kin gn gi lu ngy u phi c no cng c gng i tm ngi thng hn mnh mt ci u? C nhiu c gi khng thng hong t m ly ngi con trai cng xm vi mnh, cng nh nhiu cng cha khng thng vng tn cng t m thng chng hc tr ngho c hiu (lc y cng cha bit ti nng anh hc tr ny s nh th no). Nhiu c gi khng thng bc s k s, thy gio, m thng mt chng trai bnh thng nhng rt tht v c k nim vui bun, ng cm vi nhau t cho qu thy c mt vai tr tn knh qu ln, lc by gi ngi n s cm thy l mnh nh hn, thp b hn, c hi s pht sinh tnh cm s ln hn. Lp lun ny cha chc, ng hn l s: knh nhi vin chi hoc l: By gi t thp tri cao, n lm sao ni lm sao by gi (Truyn Kiu). Cc nh tm l phn tch l trong cc yu t pht sinh tnh cm nam n: gn nhau lu ngy, d dng trao i v hiu v nhau s l cht kch thch t mnh khin lu ngy h kh c th xa nhau. t thp tri cao nh th s khin hai bn lng tng v ngn ngi hoc cn nhc khng ai dm x ro v nu x ro th khch quan cng pht hin v ngh thit lp hng ro mi ngay. Cn nu ngang ngang, ng ng th tnh cht ging nh tnh bn y s bc thm mt bc na n tnh cm su sc hn, kh nhanh c hai bn cng khng ng v ngi ngoi cng khng ng. Th 5, cc gii trong Bt knh php c bit gip cho Ni gii tu c hnh x b bn ng thng qua vic cung knh Tng mt cch tuyt i. iu ny qu thy rt l thch, tc l v mnh mun cho gii n mun i tu c lng tn knh i vi Tng bo m mnh l mt thnh vin, cho nn r rng u ai khng mun u. iu c th hin rt l r trong gn ht 7, 8 iu trong s 8 iu. iu no cng vy m nht l iu th nht, T kheo Ni 100 tui h cng phi cung knh T kheo d th gii mi c mt ngy (17p:41s).

Mc ch i tu u phi l cho ngi khc tn knh hay nhn s l ly ri mnh tha thch. Mi ngi xut gia thng tm nim: Ngi xut gia l ct bc th mun vt ti phng tri cao rng, tm tnh v hnh dung khc hn th tc, tip ni mt cch rng r dng ging ca Pht, lm cho qun i ca ma phi rng ng khut phc, vi mc ch bo p bn n, cu vt ba ci. Khng nh vy th ch l k lm xen vo hng ng Tng s, li ni v vic lm trng rng, s sut, hng dng mt cch v ch cng phm ca tn . (Ph xut gia gi, pht tc siu phng, tm hnh d tc, thiu long thnh chng, chn nhip ma qun, dng bo t n, bt t tam hu. Nhc bt nh th, lm x tng lun, ngn hnh hoang s, h trim tn th).9 Xut gia l ra khi ba nh: nh th tc, nh phin no, nh tam gii, vi hnh nguyn trn cu Pht o, di cu chng sanh. T Kheo c ba ngha l Kht s: hnh xin n tu hc (tr ng chp), b ma: lm cho ma binh khip s, ph c: tr phin no nghip cu, chnh hnh, thanh tnh. Cng vic chnh ca T Kheo u phi l mong ch vic tn knh u m thch vi khng thch? Nh vy l v pha Ni, chng ta thy h c ci li lc l c c hi rt qu bu c t ra trong mt tnh trng l lm th no gii phng bn ng, lng cng cao ng mn t ho, t c ca mnh. Nh vy l phn tch cc nm pha h. Vn t ngc li l thng qua lng tn knh ca h, ch Tng c tn knh c tng cng lng ng mn hay khng? Ci qu thy t tr li. Bi vy, l php tu tp cho hai bn cho nng l v s l, mi ngi u t kim thc, xem xt tm v tu tp ca mnh hy xem n c ng khng, c chp trc khng? l c hi cho hai bn cng tu tp, cng qun st v cng nhc nh cho nhau v bn phn ca mnh trong tng gi. B l lun nh th ny cp n bn cht Bt knh php, nu nh chng ta b qua i tng gia nhp Ni on lc l mt iu thiu st rt l ln. i tng gia nhp Tng on lc l ai? Ma ha Ba x Ba tc l hong hu, k n l nm trm b hong Nhng ngi ny c xem l i din cp cao nht v n gii trong sc tc St li v B la mn. Cc v St li no cng mang trong ngi h hai dng mu, hay ni cch khc l hai vai tr v tr x hi v tr cm cn ly mt quc gia v v tr thuc gia tc B la mn, c th pht sanh ra nhng thi kinh thng i vi nhng v T

kheo vn xut thn t giai cp rt l thp. Nu nh ngay t u c Pht khng dy my b C s l lun tng chng nh l rt vng chi nhng xem ra th n khng c c s, ch l c Pht ni sa mn thch t ging nh trm sng ch khc nhau cu hnh a l, khc nhau v ln nh hng v v mu sc khi tun ra bin c ri th n ch cn mt cht liu duy nht l bin, bn cht ca n l v mn. Khi tr thnh t ca Nh Lai Th Tn th khng ai cn t xng rng ti l sng St li, ti l sng B la mn, ti l sng ny sng n na m ch c sng Pht gio, sng ca gic ng gii thot, khng c con sng th hai. iu quy c Tng chng chp nhn ngay t u v do khng c l g m b Ma ha Ba x ba v nm trm b hong khi i tu cng cao ng mn. im th hai na l khi ta c vo cc bn vn ca Pht gio Pali, cha bao gi c mt on no ni rng b l ngi cng cao ng mn. Cc b hong kia l nhng ngi ngang tng khinh b ngi nam, cha h c. Nh vy c s l lun lm dp bt tm ng mn c thch hp hay khng? C s l lun tng chng nh l rt vng chi nhng xem ra th n khng c c s. Ti cm thy c s l lun ca Thch Nht T cng th thi. nh rng l c Pht lun dy mi thnh vin trong Tng on nn thng yu, c x bnh ng, thanh tnh, ha hp, khng phn bit nhng gio on ca Ngi khng phi tt c u l Thnh Tng v khng phi va gia nhp vo gio on vy l b ht mi np suy ngh trc kia. Nu ni th th ngi Nan xut gia ri cn nh v lm g v kh nhiu T Kheo tru chc ngi Nan l ngi lm thu lm g? B t a u c tranh hn thua v tm cch git Pht? S lng T kheo theo B t a cng khng phi l t. Cn c nhm Lc Qun T Kheo gy bao nhiu ri rm cho Tng on na. Nu thy Nht T c 2 on sau: ---o0o--I C SRPUTTA B KHIN TRCH V NHM HC TR

Theo Ctuma Sutta, tc kinh s 67 trong Majjhima Nikya, th c mt ln c Pht kho lo khin trch Trng lo Srputta nh sau: "Lc y c mt s ng T-khu mi nhp mn, l nhng t ca hai i c Srputta v Mah Moggallna. Ln u tin h ko n xin ra mt c Pht, nhng khi n ni li chia ra lm nhiu nhm ni li nhm nh vi nhng T-khu ang ng trong tnh x Ctuma.

Nghe c s n o, c Pht lin tp trung Tng chng hi nguyn do. Ngi c bit l s hn lon bi nhng v T-khu mi n gy ra. Trong kinh khng ni r l cc v T-khu thm ving c mt lc Pht hi hay khng. Nhng chc chn l h phi c mt, v c Pht nghim khc tht ra nhng li dy nh sau: - Ny cc T-khu! Cc ng hy i ngay. Nh Lai mun cc ng ra khi ch ny lp tc. Cc ng khng th n gn mt v Pht bng c hnh nh vy. B qu pht, c mt s T-khu kinh s b i, cn mt s ch c mt trong m ch khng gy ra s n o uc php li. Sau c Pht ni vi i c Srputta: - Ny Srputta! ng ngh nh th no khi Nh Lai ui nhm T-khu y? - Bch c Th Tn! t ngh: "c Th Tn mun gi mi s trang nghim thanh tnh trong lc ny". Do chng t phi tn trng v vng li, rt lui mt cch c trt t. c Pht dy: - Ny Srputta! Dng li! ng cho nhng ngh nh th pht sanh trong ng na. V c Pht quay sang i c Mah Moggallna cng hi mt cu tng t. i c Mah Moggallna tr li: - Bch c Th Tn! Khi c Th Tn ui nhng v T-khu y i, t ngh rng: "c Th Tn v mun gi li s trang nghim thanh tnh lm gng gii thot cho tt c nhn loi". Do t v o huynh Srputta gi y phi tr v chm lo Tng chng. c Th Tn ni: - Ny Mah Moggallna! ng th! ng tr li ng y! Vic cn thit hoc l chnh Nh Lai, hoc l Srputta hoc l Mah Moggallna phi ch thn khuyn gio chng Tng. V on I C SRIPUTTA B VU CO

C mt ln c Pht ng ti K Vin tnh x cng vi ng o chng Tng, i c Srputta l nn nhn ca mt s kt ti sai lm. Chuyn xy ra nh sau: Lc y l thi gian ra h, ma ma cng va chm dt. Ch Tng phng xa n nhp ti K Vin tnh x ang ln lt kiu t c Pht v nhng v Tn tc tr v. V Tng chng qu ng nn khi tm bit nhau, i c Srputta thnh tht tuyn b mt cu: "Bn o ch quen nh nhng v no theo tn m ch gii hnh hn l tn ca gia nh t cho h". Trong s c mt v T-khu, khng ai bit tn gi cn c theo gii hnh ca ng l g hoc tn ca gia nh t cho ng ra sao. Nhng v ng hng mong mun i c Srputta gi ng bng mt ci tn m ch ng l ngi c Hnh, t nht cng trong khi co t nhau. Tuy nhin, gia m ng Tng chng, i c Trng lo khng cho ng ta s phn bit ny. V v T-khu y tr nn bt mn, ng bn suy ngh: "Ngi khng tip mnh nh tip nhng v khc?". Ri ng ta c mc cm i c Srputta i x bt cng. Lc y, nhn vic c Trng lo i ngang, cho y ca Ngi b gi pht qut nh ln mnh ng, khin ng cng bc tc hn na. ng lin n gn c Pht phn nn: - Bch c Th Tn! Chc i c Srputta ang hnh din mnh l mt i t nn nh con mt tt tay n ni tai con gn nh b hng. Sau khi lm nh vy, Ngi khng t ra v ngi hi li vi con m cn b i khng m xa g n con c. 10 Th thy Nht T s thy cc T Kheo khng ha hp vi nhau nh nc trong mt dng sng. Hn th na, mi thy Nht T c li on ny: H Th Mi - ti rng Parileyyaka. Trong lc c Pht ng ti Kosambi, mt v tranh lun xy ra gia hai nhm t khu - mt nhm gii v Kinh v mt nhm gii v Lut - v c mt v phm nhm mt gii nh c lin quan n cch thc s dng phng v sinh. Nhng ngi ng h cng chia lm hai phe. c Pht bn thn ng ra gin xp cng khng xong. Hai bn u t ra c tnh gy g, v nim bt ha ngm ngm tip din. c Pht suy ngh: "Trong tnh trng hin ti, m ng ngi ny c tm mun ln p nhau, khin cho nhng ngy an c kit h ca ta tr nn bt n. Hn na chng

Tng y khng n li dy ca ta. Hay l ta ri khi m ng n dt trong rng su". Lin , khng cho ch Tng bit, Ngi mt mnh ra i, n khu rng Parileyyaka, v nhp H di gc mt cy sala (long th) ti p. Theo tch chuyn c k li, trong thi gian ny c mt con voi v mt con kh theo hu cn v lo lng mi nhu cu cho c Pht. 11 Vy thy Nht T c cm thy ci m l thuyt sung: C s l lun tng chng nh l rt vng chi nhng xem ra th n khng c c s, ch l c Pht ni sa mn thch t ging nh trm sng ch khc nhau cu hnh a l, khc nhau v ln nh hng v v mu sc khi tung ra bin c ri th n ch cn mt cht liu duy nht l bin, bn cht ca n l v mn. Khi tr thnh t ca Nh Lai Th Tn th khng ai cn t xng rng ti l sng St li, ti l sng B la mn, ti l sng ny sng n na m ch c sng Pht gio, sng ca gic ng gii thot, khng c con sng th hai. iu quy c Tng chng chp nhn ngay t u l khng ph hp vi thc t xa v nay ca Tng on hay khng? u phi l i n lc ch ra gii lut l mi c vi phm trong gio on, tht ra l c nhng biu hin khng thanh tnh ha hp ca mt s thnh vin trong gio on, nhng c Pht ch dy trc tip nhng ngi v cc vn , ri mi n sau ny khi hi nhn duyn gii bn mi hnh thnh sau m thi. im th hai na l khi ta c vo cc bn vn ca Pht gio Pali, cha bao gi c mt on no ni rng b l ngi cng cao ng mn. Cc b hong kia l nhng ngi ngang tng khinh b ngi nam, cha h c. Nh vy c s l lun lm dp bt tm ng mn c thch hp hay khng? Ci g c th bo m rng: trong s 500 mnh ph phu nhn thuc dng h Thch y khng c mt ai c tm ng mn hay t ho v Dng H Thch ca mnh? Hy nn nh: Ma Ha Ba X Ba l D Mu ca c Pht v Da Du La l v ca Thi T Tt t a khi xa. Cho d Ma Ha Ba X Ba v Da Du La c tm bnh ng ha nh thng yu mi ngi, nhng nu khng c phn nh hoc lm minh bch ngay t u th mc cm t ty hoc nhng quan h vn d c t trc ni cc v tng s xut thn trong a v km ci s khin cho cc quan h c x lng tng, phc tp. Chng hn khi gp D Mu, Xa Nc hoc ngay c Ngi A nan v ri sau ny n khi La Hu La th gii T Kheo s phi x s nh th no?

Hn na trong thi nay, v d mt Thy tr tr m c mt ngi M cng cha, hoc nu c ngi v c ca Thy tr tr cng cha th ti ngh thng xy ra vic th ny: Tng chng trong cha than phin to nh vi nhau rng: my b y ln xn qu i mt m khng dm ni s mt lng S Ph. Chng ta cn nh v Ha thng Cua mang m v Cha m khng gii thiu l M mnh mt phn l cho b tinh tin tu tp, mt phn l cho Tng chng c t nhin trong cch i x vi b. Bt Knh Php cn c gi tr thc hnh cho nhng th h v sau na. Trong khi l v s T kheo ni trong lch s t lc c Pht lp gio on cho n by gi, u thuc v c tnh cng cao ng mn . Ti sao h phi chu chung mt thn phn l phi b th ny th kia v.v G m d vy? Chc na y ti s phn tch vic thc hnh Bt Knh Php rt c ch li cho vic tu tp ca Ni gii ch c g m phi than thn trch phn nhiu vy? Bt li th nht l trc nht chng ta gii phng tnh cch cng p hay p t l rng tc gi chnh l Nh Lai Th Tn. Bng khng mi l lun i ngc li vi Bt knh php lm cho vai tr v v tr ca Nh Lai Th Tn gim thiu rt l nhiu. Chng ta l nhng ngi xut gia, nhng Pht t, nhng S c u l nhng t thun thnh ca Nh Lai Th Tn, bt qu h c phn ng nho nh trong nh l ht. i vi cc tn gio khc, nht l cc tn gio ang mun thay th vai tr lnh o tm linh ca o Pht chu , c ci nhn hon ton c bit. Mt ln na ti nhc li, chng ta khng cn lo vic gii phng cho Nh Lai Th Tn, chng ta hy lo vic gii phng chnh chng ta ra ngoi s vng kt ca ngn ng do cc K Kit Tp Kinh in c li sai st: tam sao tht bn, v hy gii phng ci t ng trong tm nhn thc chng ta n nhn Bt Knh Php nh Tng Ni thi c Pht tng n nhn. o Pht l o nghch lu, i ngc li dng chy th gian. Trong kinh Kalama c Pht dy chng ta tin tng v hnh tr cc php khi no cc ngi t mnh bit rng cc php y l thin, l tt, c ngi c tr tn thn, cc php ny nu c chp nhn v thc hin th s em li hnh phc v an lc ch khng phi l thc hnh cc php m th gian hoc phong tc tp qun, hoc cc tn gio khc tn thn. V n lc ca chng ta hm nay l nu nh trong s suy nghim thm thu ni t thn, chng ta nhn ra c Bt Knh Php l thin, l tt, c ngi c tr tn thn, cc

php ny nu c chp nhn v thc hin th s em li hnh phc v an lc th t ni mi ngi s hoan h tn th phng hnh. Cc linh mc trc nm 1975 tng vit sch so snh nhng im ging v khc ca o Pht v o ca h. H nu ra mt im mu cht l o Pht ch p nhn phm ph n ln nht trong lch s nhn loi cha tng. S ch p c nu ra hai s kin. Th nht l thi t Tu i Noa cng dng khng t nhang v ca mnh cho nhng ng B la mn v l mt hnh thi bin vo lu xanh. l cc ng chng Pht gio bin v ca mnh tr thnh nhng ngi phc v lu xanh, theo tnh cch sng l lm v khp ngi ta, cht th phi chu lm ma khng chng. Hai l lun l lm cho l lun gii hc ng trc nm 75 lc by gi chong vng, bi v h nghe o Pht l o bnh ng, nhng khi phn tch v s bnh ng, h a nhng s kin ny v l ch p ph n, m ni theo ngn ng ca nhn quyn hin i l s vi phm nhn quyn nguy him nht. Bi v phng Ty, ph n l s 1, n ng ng sau con ch (24p:50s). Cho nn l cc ng cnh c th l n rt l nhy cm i vi vn Ni v Tng trong truyn thng Pht gio. V cu chuyn thi t Tu i Noa cng dng khng t nhang v ca mnh: Cc linh mc chc l cha c xong cu chuyn B Th Bt Nghch v cng khng c tm nhn thc su xa trong Pht gio, h ch nghe long thong ri vi v ph bnh th ny th n th cng khng c g l l, ch c thy Nht T khng bit l c k cu chuyn y cha m c v ng tnh vi li ch trch ca h i vi ngha cu chuyn B Th Bt Nghch th mi l chuyn ng ni! Ti cn nh khi nghe trc tip bi ging ca thy Nht T v hnh b th cng dng ti cha Hi c Florida (qua Paltalk), cng c ngi hi v hnh b th ca Thi t Tu i Noa, Thy dng dc tuyn b l cu chuyn ny do B La Mn ngoi o a vo ph o Pht v chng ta hy mnh dn gt b nhng cu chuyn nh vy gi s trong sng hp tnh hp l, hp nhn bn ca Pht gio (li vn i l th). Th nhng, nhn tin y ti chp li cho thy Nht T hai on vn trong cu chuyn y Thy c li xem sao: ng cung vo t t Cng cha Mn Tr v ni rng: "V ti b th thi qu, vt sch kho tng li cn cho k nghch tng bch k ti, nn Hong ph v triu nh y ti 12 nm ln ni n c".

B Mn Tr ni: "Mun nc thnh nh an, ti xin cu chc c Thnh hong, cc thng quan cng qun nhn ln nh trong nc, thy u c giu sang, an vui vnh vin. Cn ti th nguyn theo cng Thi t vo chn thm sn m tu hnh php Bt nh". ng cung ni: "Ngi nam t ni non him a cn kh gi c bnh tnh vi cp hm cng cc loi th d khc; Vng phi quen thanh nhn, lm sao chu ni vi cnh kh khn v i v v. Cng cha th i cc nguy nga, mc rng t la, ngh ton nm gi, n ung tinh m v; cn trn sn lm, ngh ton mn tri chiu t, nm gi bng c rm, thc n ton l hoa qu. Li thm ma, gi, sm st, sng, tuyt lm cho v mt kinh tm. Khi lnh th lnh thu xng, khi nng th nng phng trn. Ni cy ci khng b nng da, di t th c gai, si cng loi su b c a, lm sao Vng phi li chu ni cnh Kh y?" B Mn Tr p: "Nu thip xa cch Hong t th cn g nm thy gi loan, sn ho hi v. Hm nay ng trc hon cnh ny th l ng nhin chng u thip cho trn o v chng. Nc ly c lm biu hiu, khi th c la, v th c chng. Thip ch bit gi thn cho lang qun, mc du ma ti nng chiu. Thip tng: lang qun chng khc chi thn thc ca thip, nu thn thc xa la th thn kia tan r. V li lc lang qun lp n b th, thip cng d vo, khi lang qun la qu hng nu c ngi n xin th th, Thip bit ni lm sao vi h? Lc thip nghe ai khn cu vi th ch, thip qu cm ng c th cht ng vy". ng cung ni: "Ti m ng b th, khng t chi mt ai, nu c ngi n xin hai con, ti rt hoan h nhn li. Khi y Cng cha khng vui lng hng ng, c phi lm ri lon tm t thin ca ti khng? Tt hn l Cng cha ng theo ti lm chi". Mn Tr p: "Hong t ch c lo xa, ti xin tn thnh mi vic phc thin. Lang qun i! "Trong tri t khng cn ai nhn c hn lang qun!" ng cung ni: "Nu qu Vng Phi ng tnh th khng g qu ha bng!". Chng ta cha ni n vic Thi t l mt Thin t th hai, mi th trong giang san k c v con cng l vt s hu ca Thi t theo quan nim ca phong kin vua quan thi v chnh v vy m khi Vua bng h cc b Hong v cung phi tnh nguyn thiu chung theo hu h nh vua. y chng ta ch bn quyt nh ca hai ngi:

Thi T khuyn v mnh l Mn Tr li nui con ti Hong Thnh v mt mnh Thi t chu i y thi nhng Mn Tr xin i theo. Lc y Thi t ngh ngay n hnh b th nhng ngi thn c th xy ra trn ng i th Mn Tr chp nhn. Vy th vic ny l do hai ngi bn tho, tha thun, ng tnh trc ch c ai p ung ai u m a nhng s kin ny v l ch p ph n, m ni theo ngn ng ca nhn quyn hin i l s vi phm nhn quyn nguy him nht. Hnh B Th Ba La Mt l mt trong Lc Ba La Mt php tu ca B tt. Trong Tc Sanh truyn (Jataka) chng ta hc qua tm gng tu B Tt Hnh ca Ngi n ch vin mn. Sinh vo trong thi y, c bit Ngi li l Thi t na nn quan nim ca x hi cho l: v ca Ngi, con ca Ngi. Chng ta ngy nay c xem v con l vt s hu hay khng l vic ca chng ta nhng lc quan nim v c lut php ca x hi quy nh l th. V tu tp thy khng cn Ta v Ca ta th Ngi pht nguyn b th bt nghch nh vy. Trong tnh cm, Ngi cn nhc, sp xp v con c m m ri, th nhng, v ca Ngi mun san s ni kh khn cuc sng v mun tn tr cng hnh b th bt nghch ca Ngi th phi cho Vng phi Mn Tr toi nguyn v cng tu theo hnh ca chng mnh ch? Nh vy chnh l cao ph n ch? - khng ring g n ng c hnh tu tp cao vi vi m ph n cng c hnh y, cng thc hnh c hnh y. Nh th l bnh ng nam n bc cao : bnh ng trong nhn thc, ch nguyn v thc hnh tu tp cc hnh kh tu. on th hai ny ni vic b th v: ng cung ni: "Cng cha hy ngui lng. Phu nhn hy nh li vic xa, hi thu Pht Ha Kit La ra i. Lc ti l mt ngi B La Mn, tn l Ba S V, cn Cng tc phu nhn l con gi B La Mn tn l Tu La , Cng cha cm by lin hoa, cn ti th nm trong tay 100 bc. Ti mua nm bng sen ca Cng cha ng cng dng Pht, cn Vng phi th em thm hai bng khc cho ti dng cng Pht. Phu nhn li lp nguyn nh vy: "Ti nguyn cu sao trong nhng kip v lai ti c c lm v chng, du lch s, du xu xa ti khng h xa chng". Ti c ni vi Cng cha rng: "Nu nng mun lm v ti th phi tun theo chnh ti, ti s em ht tm lc hnh php b th, khng h thi chuyn cng tri mt ai. Tr cha m ti, ai xin vt chi ti u hoan h. Cng cha ng chu bng lng. Nay ti cho hai con, Vng phi li lm ri lon n mi t tm ca ti".

Nghe ng cung ni, b lin tnh ng; b nh li trong kip qu kh kia, b c ha hn v nhn cc vic b th ca Thi t. Thch thy Thi t hnh php b th Ba La Mt a, c th lng Thi t. Ngi ha thn lm ngi B La Mn xu xa v cng d tng nh ngi trc, n trc mt Thi t v tht rng. "ng cung i! Ti hng nghe ng cung rt hoan h lm cc vic phc thin v khng h t chi vic chi. Vy ti n y xin b Vng n, v ca ng cung". Hong t p: "Cng cha l ngi ca Ngi". Nhiu i nhiu kip ca Da Du La pht nguyn theo lm v cho cc tin kip ca Thi T Tt t a v ng h ht mnh cho cc hnh nguyn tu tp B tt ca Ngi. Hai ngi nh th tht l hy hu v nh vy m Ngi tr thnh Pht Thch Ca, v hm nay Da Du La ang xin xut gia tu dn thnh Pht. Vy mi ni l o Pht nghch lu, ti sao chng ta phi buc cc v B tt suy ngh hnh ng ging nh chng ta, chng ta mi chu? Nhn quyn ch no? Mi ngi u t do suy ngh v hnh ng min l hnh ng c ch li cho x hi m. Bn cnh v nhn l mt v nhn, chng ta c th ni c Tt t a v Da Du La cng tu hnh B tt nhiu i nhiu kip v nh vy nng gi tr ph n ln cao tuyt vt khi ci n nhi thng tnh. i vi chng ta c th khng l g c, nhng m i vi h chng ta khng th cm h c ci nhn khc vi chng ta c. Cho nn chng ta c th t nhng vn trong bi cnh ca ton cu ha th n khc i nhiu lm. Nu c Pht l tc gi ca Bt knh php th ta thy c hai vn t ra lin h vi l lun 1 v l lun 2 ca Anan trong cuc i p vi c Pht. l tnh cch t bi v tu gic ca c Pht khng cn na. Th nht l c Pht khng thng tng di mu ca mnh v c nhng biu hin rt l mu thun vi nhng g m mnh ch trng v lng hiu tho. D nhin l c nhiu bi kinh ni v cng c ca xut gia, l ngi cho rng hiu tho ln nht l tr thnh ngi i tu, bo hiu ln nht l bo hiu v phng din tinh thn, nhng ln ny m ca ngi mun tr v i sng tinh thn l i sng tm linh cao nht, ngi khng chp nhn th nh vy hc thuyt c mu thun hay khng? Di nhin theo ci c ch ny, hon ton mu thun. V do lng t bi, s hiu tho c th b lung lay, khng m bo c 100%.

V lng hiu tho v ti sao c Pht cn nhc cha quyt nh cho D Mu v 500 Mnh Ph Phu Nhn dng h Thch vo gio on ngay, ti phn tch trn. V T Bi v Hiu Tho: Lo cho Cha M bit quy y Tam Bo, bit phn bit t php, chnh php, tu tp chng cc Thnh qu cho n qu A Na Hm, nh th l i Hiu cn vic c gip cho cha m xut gia c hay khng l ty duyn ch khng qu cu n hay khin cng. Lo gip cho cha m vn ton phn t thot lun hi sanh t l qu l tng ri ch cn g na, th hi my ai lm c nh vy? i tng quan tm ca c Pht khng ch c D Mu v nhng ngi thn m l Php v Tng (Chnh Php v Gio on) v rng hn na l khp php gii chng sanh v trong vng lun hi sanh t mnh mang v tn ny tt c chng sanh l cha m, trong kinh Bo Hiu Ph Mu n, Pht ly xng kh hin th ngha y. Lm sao Tng on vng mnh v chnh php cu tr l li lc ht thy hu tnh v l bo hiu cha m nhiu i nhiu kip. Do , nu nh vic D Mu v 500 th n thuc h Thch xut gia m li nh hng n hnh nguyn tn chng sanh th nh phi b s t m chn s nhiu thi. D ni b m khng b v t nht nu ti gia m tu tp ng php t bn thn h cng ra khi lun hi sanh t ri. Th hai na l khi c Pht cho php Ni gii vo trong th ngi cho mt cch bt c d qua 6 ln thnh cu; 3 ln ca di mu, 3 ln ca ngi Anan. (26p:15s) Mt ngi c lng t bi tht s l khng cn phi nn n, c ch ca nn n l c ch ca d tr dp. Ai c o b mnh, khen tng mnh th mnh nng , cn bng khng th mnh t cht lun. C ch l c ch ca cc thn linh tn gio ngoi o, ch khng phi l c ch ca lng t bi o Pht. Khng bit thy Nht T nghe qua ci khi nim phng tin th hin hin by cha? By gi ti nu vi cu hi tng t nh cu hi ny ca Thy: 1/ Nu v lng t bi Pht hy t i tm chng sanh m cu ch sao i chng sanh phi xng nim danh hiu v l bi qu Ngi ri mi n vi chng sanh? 2/ Phm 'Nh Lai Th Lng' - Th Mi Su trong Kinh Diu Php Lin Hoa c ghi rng: Nhng, thin-nam-t! Thc ta thnh Pht nhn li y, v-lng v-bin trm nghin mun c na-do-tha kip, vy th thnh Pht

ri sao li phi lm B tt H Minh, sao li phi n sinh xung thnh Ca T La V lm Thi T Tt t a ri xut gia, tu hnh chng o ci g na? 3/ Ti sao sau lc thnh o, c Pht do d khng mun i gio ha chng sanh ("Nh Lai kh khn lm mi chng ng c "Gio Php". Khng cn phi ph bin "Gio Php" ngay lc ny. Ngi cn mang nng tham i v sn hn khng d g thu trit. Ngi tham i chm m trong m ti, khng thy c Gio Php, v lng tham i bao ph nh m my m en nght, v Gio Php i ngc dng vi tham i. Gio Php su kn, thm diu, kh nhn thc v rt t nh". Ngh nh vy, c Pht cha quyt nh truyn b Gio Php) phi i Phm Thin Sahampati n cung thnh c Pht ("Bch ha c Th Tn, cu xin c Th Tn truyn dy Gio Php! Cu xin ng Trn Lnh truyn b Gio Php! C nhng chng sanh b t nhiu ct bi vng trong mt, nu khng nghe c Gio Php s phi trm lun sa a. Nhng cng c ngi s chng ng chn l" 12 ), l no Phm Thin li t bi v Tu gic hn c Pht? 4/ Ti sao c Pht khng t quyt nh vic ko di th mng tip tc ha chng sanh thm mt kip sng na hoc l ni ra cho r rng ngi A Nan hiu v ngi A Nan s theo m thnh Pht tr th, c Pht ch gi khng r rng lm bi vy ngi A nan mi khng kp hiu thnh cu ri trong k kit tp ln I li b ngi Ca Dip hch ti l khng thnh Pht tr th? c Pht khng mun ko di th mng ha chng sanh th c nhp Nit bn sao cn tai ha v ting i li cho ngi A nan m lm g? y chng ta khng c nhiu thi gian bn ht v cc cu chuyn th hin tng t, ti ch nu tm tt vi tr li cho 4 cu hi trn ri s quay li vi 6 ln thnh cu; 3 ln ca di mu, 3 ln ca ngi Anan. V cu hi 1: Pht lc no cng thng chng sanh nh m thng con nhng nu chng sanh ngonh mt quay lng khng oi tng g n Pht v khng c duyn vi Pht th Pht cng khng th c, tht l: v duyn i din bt tng phng. Nim Pht, tng Pht v nh Pht gip cho l thit lp duyn n vi c Pht v s c cm ng hai chiu. y l s tng tc ca 2 bn, chng sanh phi lm sao cm ng ln sng v duyn t ca ch Pht v y l o cm thng khng th ngh bn. V d, Hong hu Vi Hy trong ngc nim tng n Pht, ly Pht cu Pht th Pht mi n v s xut hin mi c ngha. C by t thnh tm

v sn lng mong i, tin tng th s gp g vi i tng mi c gi tr gii ha mi kh khn. V cu hi 2: c Pht va l c Pht tn gio va l c Pht lch s. Theo liu ngha th: ni c vic n sanh, xut gia, thnh o v nhp nit bn ca ch Pht ch l phng tin ni. Tht ra Pht Thch Ca thnh Pht t lu v cng chng lc no ri xa chng sanh nhp nit bn bao gi. Vn l khi no chng sanh duyn th Ngi th hin v khng duyn th khng hin by ra na. c Pht c lc thng, mi lc v ngi nh vy Ngi mun th hin vo th gii ny lc no chng c? Th hin vo th gian l nhm khai th chng sanh ng nhp Pht tri kin ch by con ng v chn l cao thng. Vy ton b cuc i ca Ngi t khi n sanh Vn Lm T Ni cho n khi nhp dit ti Rng Cu Thi Na ch l mt cuc th hin, hin by. Nh vy, ngay c vic lp Bt Knh Php cng ch l th hin. c Pht vi Tu gic v thn thng s bit nu t chi ln 1 v ln 2 th D Mu s cu xin ln 3 ch khng thi ch v nu t chi D Mu ln 3, D Mu cng s tm cch n bn Pht v by t s kin quyt hn. c Pht c Tha Tm thng, Tc Mng thng, Thn Tc thng, trong Kinh Php Hoa, c Pht c th th k trc ai tu bao nhiu kip na th s thnh Pht v ci nc u, vy th trong trng hp ny ti sao c Pht li khng thy trc l sau khi vua Tnh Phn bng h th D Mu s kin quyt xin xut gia v ko theo nhiu ngi khc na i xut gia? Vua Tnh Phn v bn lo vic nc khng th xut gia, cn D Mu v Gia Du La li Hong Thnh cng l nhm gip cho Vua Tnh Phn an tm tr quc thi. Mt khi v vua tr mi ln k th th s hin din ca D Mu, Gia Du La, khng cn tht s ngha nh i vi vua Tnh Phn na th hin nhin l D Mu, Gia Du La s kin quyt xin xut gia. V cc l: v c hc Pht Php, thm ngha v thng nh thy Nht T ni, hiu r ngha cao qu ca vic xut gia m c Pht cng nh bao Hong t khc ang sng, v tnh cm nn cng mun gn gi v tm ngun an i ni cc v Hong T ng yu mt thi chung sng ngy xa, mun i tu t thn thm nhp hiu c tm hnh ca cc ng Hong ny nhiu hn v noi theo ch nguyn: t , tha, t gic, gic tha, gic hnh vin mn mnh v tt c chng sanh cng ra ngoi lun hi sanh t Ngha l mt khi m tng xut gia c manh nha trong tm tng ca D Mu, Gia Du La, th hai v ny s kin quyt thc hin nh khi nhn duyn thun tin ch khng b d tng hay b cuc. V ln ny

ti Vesali, nu c Pht khng cho, D Mu, Gia Du La, v cc mnh ph phu nhn s li ngoi cng Tnh X, thin qun, nhn n nhn ung cho n cht mi thi, t nht th kip sau nguyn ti sanh lm thn nam v kp thi c Nh Lai Th Tn cho xut gia trc khi ngi nhp Nit bn, hay l d thn thc c i vo cnh gii no, h tin l Nh Lai Th Tn cng khng b ri h. Vy th Nh Lai Th Tn c t chi li thnh cu ca h 3 hay 6 ln cng l th hin t chi m thi v Nh Lai t c quyt nh ni mnh trc: Khi no hin by cho h hiu vic xut gia l vic rt kh khn v ni h cng by t c s tha thit, thnh tm vt qua tt c v xng ng vo gio on tnh hnh lc y ta khai m ca cho qu v n gii vo gio on cng cha mun mng g. Chng ta c th mn vi vic th gian tng t lm v d cho d hiu hn vic th hin ny: V d Khng Minh c tnh ni khch cho Trng Phi bit l Trng Phi hu dng v mu ri trong mt trn chin n, Khng Minh by trn m b st (c cha trng) mt v tr chin lc. Trng Phi t in vo ch trng v quyt tm cho Khng Minh ln ny sng mt ra v sm hi v cu ni: Trng Phi hu dng v mu hm trc. Nhng ci ti ca Khng Minh l bit khch tng v c khin cho Trng Phi em ht sc mnh trong v tr chin lc v sau chin trn th Trng Phi cng nhn ra iu ny v thy ci Tr ca mnh nh ht si bn ngn Thi Sn - Khng Minh, mnh t lt vo ci th ci sn ca Khng Minh, b Khng Minh iu ng m cho l hay l gii, Hoc cng ging nh l cha m v ngi anh sp i hnh hng phng xa, ngi cha ni l s li c con gi nh, thc ra trong tm ngi cha c quyt nh l n gi pht cui cng th cng s mang c gi i thi nhng ban u th lm ra v l mun con gi nh vy. C con gi mt mc xin thp tng chuyn i vi cha m v anh trai, ngi cha nm hi by lt t chi bi v ngi cha bit c con gi s khng t b nh m cng t chi c ta s cng quyt tm nhiu hn. Ri th ngi anh trai cng thng em gi m ng ra tip sc xin thm cho em gi ca mnh nhiu ln na. Ngi cha thy th l tt v sau ny trn dm trnh ngi con gi bit trc s rt kh khn. Thn gi dm trng m quyt tm ri th ng i kh, khng kh v ngn sng cch ni, m kh v lng ngi ngi ni, e sng (Nguyn Thi Hc) v lc dn thn khng n h him nguy kh nhc na th s my ni cng tro, my sng cng li, my o cng qua. Hn na hai anh em s on kt gn b nhau trong dm trnh, ngay c nhng lc khng c cha m trc mt h, bi l ngi anh ng ra xin thm cho ngi em th ngi anh t c mt phn trch nhim trong chuyn

i ny ca ngi em, v d kh khn cho my th hai anh em khuyn nhc vi nhau: ng l trc kia cha ni trc nhng anh v em nn n ht li cha mi cho i, vy hai anh em mnh phi rn du dt nhau i cho n ch mi thi 3/ Ti sao sau lc thnh o, c Pht do d khng mun i gio ha chng sanh phi i Phm Thin Sahampati n cung thnh c Pht, l no Phm Thin li t bi v Tu gic hn c Pht? Chng ta bn qua v ci l tng tc hai chiu cm ng ln nhau. Hn na chnh Php l qu gi v bin hn tt c mi trn bo th gian ny. Chuyn chn mt gi vng l chuyn tt yu xy ra. Khng th mang mt ca qu him giao cho ngi khng bit gi tr ca n ri nh mt ca qu mt cch hoang ph. Chng ta c bit vic Lu B tam c tho l thnh cu Khng Minh v gip nghip Hn nh th no ri v bit bao chuyn tng t xy ra nh vy trong L Cu Hin S. Chng ta thng nghe hu cu hu ng, hu cu hu o, bt thnh bt lai, Trong l ngha Nho gia cng c: L Bi S hoc L Kin S, trong truyn thng Pht gio c tc bch cung thnh Php S ng ta thuyt php, Phm Thin hay bit c Pht l mt v Pht v c chnh Php vi diu, Phm Thin l nhn vt i din cho chng sanh trong tam gii i ba phen thnh cu nh th mi by t lng cn cu hc o gii thot ca chng sanh. Ai c lng tha thit mun lng nghe, tha thit hc hi v pht nguyn vng hnh th mi l ngi xng ng th lnh gio Php. Cng th, hm nay D Mu v Ngi A Nan khn thit cu xin nh th mi th nghim c ci qu gi ca vic xut gia v n gii cng sn sng chun b tm l vt qua mi kh khn trong hnh trnh xut gia tu hc. Chng ta nn nh c Pht l ngi u tin cho n gii gia nhp vo mt gio on tn gio trong khi x hi cn rt nhiu thnh kin khng tt i vi n gii v c cc tn gio khc cng vy. Nu nh Ni gii vo tu m xy ra chuyn g cc ngi th tc hoc cc tn gio khc s bu mi ni: Humm, , ng C m, lm hay lm gii, gii phng - i i ph n h, tht l ngi lm liu v khng nhn xa thy rng, chng ta bit trc nh th ri m, c u m bng bc xc ni, o tng, ho danh nh ng C m by gi l khc l ci, Thy tr cht chm ln nhau, V cu hi 4: (Ti sao c Pht khng t quyt nh vic ko di th mng tip tc ha chng sanh thm mt kip sng na hoc l ni ra cho r rng Ngi A Nan hiu v Ngi A Nan s theo m thnh Pht tr

th, c Pht ch gi khng r rng lm bi vy Ngi A nan mi khng kp hiu thnh cu ri trong k kit tp ln I li b Ngi Ca Dip hch ti l khng thnh Pht tr th? c Pht khng mun ko di th mng ha chng sanh th c nhp Nit bn sao cn tai ha v ting i li cho Ngi A nan m lm g?) L d nhin l c Pht c th ko di mng sng cho bo thn hin ti ca Ngi. Vn ch l c nn lm hay khng? Trong phm Nh Lai Th Lng trong kinh Php Hoa, c Pht ch r v vic nhp Nit bn ca Pht l nh th no. V nh mt v lng y i ti bo ch c nhiu phng thuc rt cng hiu cha tr bnh cho khp thin h. Cc con ca v thn y ny li cha mnh l Thy thuc gii nn d h c bnh m vn nhn nh khng quan tm n bnh tnh li cn l l, qun ti qun lui, hoc lm bing ung cc toa thuc do cha bt mch ra toa na. Ngi cha ngh rng: "Ngi con ny ng thng, b trng c, tm u in-o, du thy ta v, mng cu xin cu lnh, nhng thuc tt nh th, m chng chu ung, nay ta by chc phng-tin, khin chng ung thuc ny". Ngh th ri lin bo rng: "Cc con phi bit, ta nay gi suy, gi cht n, thuc "lng-dc" tt ny nay y, cc con nn ly ung, ch lo khng lnh". Bo th, ri l n nc khc, sai s v ni: "Cha cc ngi cht". By gi, cc con nghe cha cht, lng rt su kh m ngh rng: "Nu cha ta cn, thng xt chng ta,c th c cu h, hm nay b ta xa cht nc khc". T ngh mnh nay ci ct, khng c ch cy nh, lng thng bicm, tm bn tnh ng bit thuc ny, sc hng v ngon, lin ly ung , bnh c u lnh. Ngi cha nghe cc con u lnh mnh, lin tr v cho cc con u thy. Cc Thin-nam-t! ng ngh sao? V c ngi no c th ni ng lng y mc ti h-di chng? - Tha Th-Tn, khng th c! Pht ni: "Ta cng nh th, t khi thnh Pht n nay v-lng v-bin trm nghn mun c na-do-tha a-tng-k kip, v chng sinh dng sc phng-tin ni: "s dit ", cng khng ai c th ng nh php m ni ta c li h di. 13

Vy th khi c Pht xt thy nhn duyn dit v nhp nit bn n, nhng g cn ni, dy, truyn trao, Ngi ni, dy v truyn trao xong v r rng trong Kinh Di Gio, lc Pht hi c ai cn iu g nghi ng ni Php v Lut ca Ngi na khng, c hi chng u im lng v mi iu Ngi dy nh vy l v sng t qu ri. Th nn d Ngi c thm th gian ny cng khng lm g hn c na, ngc li cn khin mt s t li m gii i khng lo tu na l khc. V d nh trng hp ngi A Nan, sng lm th gi bn Pht bao nm thng v chnh trong kinh Lng Nghim cng cho thy Ngi cha hnh tr su sc gio Php Pht dy nn khi Pht va nhp dit K Kit Tp Kinh in ln I, Ngi Ca Dip p buc Ngi A Nan phi c qu A La Hn mi vo ng Tht Dip m trng tuyn gio php. Ngi than th l vng Nh Lai Th Tn Ngi b b v v ht hi, nhng chnh nh th m Ngi c o qu A La Hn ngay vo m ngoi ng Tht Dip y. Nhng nu Pht ra i t ngt th chng sanh s thc mc 2 l : 1/ Ngi khng nng lc ko di th mng sao? 2/ Nu c nng lc th ti sao Ngi khng v t bi m tr th thm lm ch nng ta cho Pht t v chng sanh? c Pht gii quyt 2 thc mc bng cch i n lc no ngi A Nan b mi mt, m m, l ng th no (kinh sch chp l: lc y tm ca i c Ananda b Ma Vng m nh) c Pht ni rng: "Ngi no trau di, pht trin tht lo luyn, chc chn nm vng, chng nghim, thc hnh v thun thc iu luyn bn Phng Tin Thnh Tu (T Thn Tc, Iddhipada) c th, nu ngi y mun, sng thm c mt kip sng (kappa) hay c th hn cht t (kappavasesam). Ny Ananda, Nh Lai trau di, pht trin, chc chn nm vng v chng nghim, thc hnh v thun thc iu luyn T Thn Tc. Nu mun, Nh Lai c th sng thm mt kip sng hay hn cht t." 14 V Ngi A Nan ang b Ma Vng m nh nn c nghe long thong m khng v khng thnh cu Pht ko di th mng. Vy l sau Pht thng bo l chun b nhp Nit bn. Nh vy th ngi A nan s b hch hi v kt ti v sau ny, nhng Nh Lai vn bit l ngi A nan chu c, ngi A nan s tu hnh chng qu v hong ha sanh lu di ch khng nh hng g nhiu. Th hin nh th nhng ngi s c v nhng ngi khng bit o s hiu rng: Nh Lai vn c thn lc c th duy tr th mng, vn c lng t bi mun tip tc li

 sanh, nhng Ngi gi m ngi A nan khng i din cho nhng ngi Pht t v chng sanh thnh cu, nh vy l hng t khng cn s hin din ca Nh Lai th Tn na, c duyn gio ha mn nn Th Tn quyt nh nhp dit thi. Bi v chng sanh khng th hiu ht c thm ca Nh Lai nn Nh Lai th hin cho chng sanh hiu theo cch nh th cng tt cho vic tu tin m thi. V n thng tn lng t bi mt im na l ngi to ra mt ci bn n nghn i v s i, vnh vin kip s v sau cho n lc no c ch Bt knh php c gii th th thi, rng Ni gii c mt lm gim th bn cht ca Chnh php. V vic Ni gii hin din trong Gio on s lm gim th chnh php, iu ny khng sai v Nh Lai thy trc iu . Mi ngi chng ta by gi vn cho rng Chnh Php ang tn ti phi khng? Vy th cng c c sao u? trn kia, ti loi tr li quy kt ca Thy Nht T cho l: c Th Tn ng thc ha chnh php tn ti 1000 nm. Ci chnh l vi Tu gic v thn thng ca Nh Lai: Nh Lai thy trc nu khng c Ni gii vo Gio on th Chnh Php s tr th bao nhiu nm (v d: A nm) v nu c Ni gii vo ri th Chnh Php tr th bao nhiu nm (v d: B nm) sau mi lm php tr: vy th do Ni gii vo gio on nn th mng Pht Php gim l: A B nm. Chng ta l ngi phm mt tht, chng ta khng bit c A l bao nhiu, B l bao nhiu th lm sao bit c hiu s A B s l bao nhiu? Mun mc c vi Pht, trc ht chng ta phi c thn thng v phi bit bao nhiu nm na th mt php, bao nhiu nm na th Pht Di Lc ra i, lc Tng on bin mt trc hay Ni on bin mt trc, ngi Tng cui cng hay ngi Ni cui cng ca thi mt php tn g ?, Lc y chng ta mi bn vi nhau l: sao li tin on ca Pht khng ph hp vi iu ti ang thy c, cn by gi nu nh khng thy bit mt ci g ht v tng lai, khng bit chnh php s cn tr bao nhiu nm th lm sao quyt nh l li tin on ca Pht khng ph hp? Ti sao Ni gii c mt th chnh php gim th? - tht l d hiu. Khng phi l s lng Tng Ni ng, cha to, Pht ln, Kinh sch in nhiu, trng lp Pht hc m ra nhiu gi l Pht Php hng thnh. Thy nu ra nhng l do ca vic Chnh Php gim th ri Kinh Tng ng tp 2, trang 386 c on nh th ny, c nm yu t lm Chnh php b gim th l

khng ty thun o s, khng ty thun Chnh php, khng ty thun Tng, khng ty thun gii c v cui cng khng ty thun Thin nh. - V Gio on ca Pht Gio c thm gio on Ni cho nn s lng tu s xut gia gn nh gp 2. Khi s lng gp 2 th xc sut vi phm gii lut cng tng gp 2: nht l thi gian cng cch Pht lu xa, gii lut cng li lng. Khng cn bit l c bao nhiu Tng Ni, hng Tng s lm c nhng g, ch cn mt ngi tu s phm gii l ting xu n xa v c bit trong th gii thu hp qua phng tin thng tin ngy nay ch cn sau 5 10 pht l mt chuyn xy ra mt a im nht nh no s truyn i khp th gii qua phone, internet, i, bo, websites, Tivi, Paltalk, Khi nghe mt chuyn Tng Ni Saigon chng hn ln xn th no th thnh gi than: Nh Lai i, vy nay Vit Nam mt php ri! Hn na, ci xu ly lan nhanh, nhim cho ngi khc rt nhanh nu khng c bin php x l kp thi. Trong s nhiu ngi th d c kh nng mt ngi c bnh ri ly lan bnh nhanh chng n ngi khc nh bnh cm g, cui cng khin ngi ta ngh l git ht loi g ch khng kin nhn v sc phn bit g no b bnh g no khng bnh. - Ni gii i vi Pht t: kh nhip phc, i vi x hi: kh cng ng chu ton trc mi hon cnh: Kinh nghim hnh o ti phng Ty v nc ngoi, ngay nhng ni m vai tr ph n c cao, cho thy: Khi Pht t lp c mt ngi cha ri, h mun rc n mt v Tu s v tr tr, h hu nh ch nhm vo cc v Tng s ch khng ch v mi bn Ni. Mt s cha c Ni ri nhng m Pht t vn thch mi c qu Tng s v lm l v thuyt ging. D kinh sch c dy n s bnh ng th no i chng na nhng vic phn bit v la chn cao Tng lm ch nng ta tm linh, xng ng vi nhc cng t chc v s mang n li lc thit thc vn l np ngh thc t v l cch ngh n hiu qu cng vic ca Pht t phng Ty. Nu c mt vi v Ni vo cha th quan h Ni c - Pht t cho thy Pht t i vi S C, Ni c li t ra cang cng, kh iu phc, chnh ti cng thy nhiu S C b cha, b Pht t ra ngoi thu nh sng ring. Nu c S C no tr tr cc cha phng Ty mt mnh th Pht t vn thng lo ngi s an nguy ca S C trong cha. Ngha l trong hon cnh nh vy, mt v S C tr tr thng hay th b ng v lm sao an tm tu hc v ung dung lo Pht s c?

- Quan h trong ni b Ni: nhiu iu kh bn ht: Tuy rng i tu l an lc v gii thot cho mnh v mi ngi, nhng mt thc t ti thy l: bn ngoi ngi ta cho rng 3 c gp nhau l c mt ci ch, cn trong cha Ni, cc S C chung khng d thanh tnh ha hp vi nhau cht no? Cng v th, n mi xut gia lm iu hoc Sa Di Ni phi nhn ni hay chu trn bi cc v Ni ln tui nhiu lm. C nhng v Ni bn M hoc c chu b tin ra lm th tc giy t cho Ni tr t Vit Nam qua chung vi h. Th nhng v Ni tr mi c bo lnh t Vit Nam qua, cui cng cm thy khng th chung vi qu v bo lnh y c m bc ra ngoi tm ch khc, d kh s th no nhng min l lng cm thy nh nhng hn l c ri. Chnh khi ti Vit Nam, ti cng thng c mc (mch bo) v nhng rc ri xy ra trong ni b Ni v nh ti gp kin. C l bn cht ph n h sng nng v tnh cm cn nam gii h nng v cng vic v khng quan tm n tnh cm ca nhng ngi xung quanh cho lm nn t b phin nhiu trong quan h ln nhau? Ci rc ri l do bn Ni gii h c nhiu suy ngh ng l trong u: ng l c y phi nh th ny, ng l vic y phi nh th kia, v hay chp ni lng v cch ca mi ngi xung quanh i x mnh ra sao? Cho n by gi mi ln nh li mt vi cha Ni qu hng, ti li lin tng ngay n nhng ci cn kh khn - gt mc ca ni b Ni chng y. Ti ch cu nguyn cho ni b Ni chng an ha, chung lo Pht s vin thnh thi ch ang xa qu v th bit lm g hn? - Trong cch c x gia Ni v Tng: Mt thc t l c mt s v Ni cha tht s nghim tc hnh Bt Knh Php nn c hai iu xy ra: - Thn mt hn, vt khi gii hn Bt Knh Php quy nh: C nhng trng hp nh khi Tng Ni hc chung mt trng, i lm Pht s chung vi nhau, cc Tng Ni chung mn phi, chung mt cha hoc ng hng c nhng duyn thn cn gn gi sinh hot vi nhau nhiu nn c s thn mt, chng hn xem nhau: S Huynh - S Mui nh trong phim kim hip hoc l ging nh cc v c s dn d lu ngy th nhng tnh cm theo cch th gian pht sanh, bn rn n vic suy ngh ln nhau, c s tr ngi trong tu tp: kh yn tnh ni thn khu v gi mnh trong chnh nim, chnh php, v c tnh cch thn s, ca ti, hoc bun vui, mong mun Hoc l c mt s Ni c tr c x cho hi vi v

Tng sinh tr theo cch nh th quen ri, li mang cch cho hi c x ny p dng vi nhng v Tng s khc m khng ng vi Bt Knh Php. - Ng mn i vi Ch Tng: y li l mt khuynh hng khc kh tr ngi cho Ni gii c tnh cch cnh tranh v khng phc ch Tng. Thng l khi mt s v Ni cng c cc iu kin: c kin thc thng tho, kho lo nhiu vic, c cha chin, o trng, bn o, t vng vng, li chp vo cc sc tng nh th v khng sing nng thc hnh ng vi Bt Knh Php. Trong tm lun thy sao c nhiu v Tng khng tht xng ng l bi cung knh, v nh vy sao m Pht ch Bt Knh Php v l bt cng n th? Chng hn nh hm nay nghe thy Nht T chng minh Bt Knh Php khng phi l do c Pht ch li tht ln rng - sao m cch chng minh ti tnh v khoa hc n vy? Xa nay ta cng ngh th v qu l cc t tng ln thng hay gp nhau. Cc Ni trng ngy xa sao m lm ng lc li, c m gi lm chi cho kh thn khng bit? Chng ta thng minh nn xa nay lng lng khng c gng gn gi Bt Knh Php cho trn vn th nay nghe xc nhn qu l khng phi do Pht ch ra tht. Th , ci no do Pht dy l ta cm gic bit lin, khng phi Pht dy l ta cm gic bit lin, vy mi l Thch t nm c l tnh ca Nh Lai ch. Tt c nhng l do trn khin cho Chnh Php gim th khi Ni gii c mt vo Gio on: s lng gp bi ln th kh nng phm gii lut cng nhiu v li nh hng khng tt cho o Pht nhiu hn. Nhng lng tng v ri rm ca cc v Ni khi hnh o trong bi cnh mi khin cho tm bn thn cc v Ni v ca qun chng Pht t dao ng v pht sanh nghi ng, bt an, quan h trong ni b. Ni chp trc nhiu, c nhiu bt ng kin, phn chia thnh nhm cm, nhng khong cch ni lng v nhng ni kh chu ring mi cu mang, ri cho n trong cch i x gia Tng v Ni ln nhau: thn mt nh Huynh Mui cng kt m khong cch khng thng cm v gip nhp nhng vi nhau li ngm ngm nui gi bn ng, hay ch trch ln nhau cng kt. c bit cng v c Ni gii vo trong gio on m hm nay mi c nhng bi ton nan gii: 1/ Chp nhn Bt Knh Php l do Pht ch ra th c khng t ngi cm thy l c Pht thiu T Bi v Tr Tu. 2/ Khng chp nhn Bt Knh Php l do Pht ch, vy th 2500 nm qua nhiu th h Thy T m qung chp nhn Bt Knh Php hay sao?

3/ Khng chp nhn Bt Knh Php l do Pht ch, vy th nhng g ghi chp lu truyn li trong Kinh tng u cha chc l do Pht dy hay l Chnh Php, cn phi c mt cuc Kt Tp Kinh in gim nh li u l li Pht dy, u l phn thm tht v sau ny. Cn c s thng nht trong ngh quyt ca i Hi Pht Gio th gii v i Hi Pht Gio Vit nam v vn Bt Knh Php v nhng vn khc l Chnh Php hay khng Chnh Php, nn vng hnh hay loi b ra ngoi. Cng bi v c Ni gii ri mi c vn Bt Knh Php nn c nghi ng v bt n ni Pht, Php, Tng. - Nu qu ng do Pht ch ra Bt Knh Php m do chng ta khng hiu ht Nh Lai , li ph phn l Pht thiu T Bi, Tr Tu, khng cng bng khi ch Bt Knh Php nh th l chng ta hy bng Pht. - V Bt Knh Php nm s s trong Kinh Lut Lun Pht gio nhiu nc, vy nu khng chp nhn Bt Knh Php th c quyn xt li ton b h thng Kinh Lut Lun. ng trn phng din c nhn mi ngi th ta c th cm thy thch ci no, hp gio php no th th nhn v hnh tr gio php , cn ci no khng thch hp th cha li cho ngi no thch hp m lnh. Cn v cm nhn c nhn bn thn ta khng cm thy thch hp li ku gi ty chay hoc loi b nhng iu trong Chnh Php th s gy hoang mang xo trn v nh mt i nhng g qu gi m Pht v ch T truyn li v bit u chnh Php gim th cng bi v nhng suy ngh v vic lm nng ni ca chng ta vo lc ny. - Tng on v Ni on n nh v pht trin nng vo tht hnh Bt Knh Php, nay ang c nhng nguy c bt n trong c x v lin h gia Tng on v Ni on. Nu chng ti l Ni, chng ti khng i tu u. i tu v lm gim Chnh php m Chnh php l mang an lc hnh phc cho cuc i, m gim Chnh php c ngha l mang li kh au cho cuc sng. i tu mang kh au cho cuc sng th i tu lm ci g? R rng l lng t bi b thng tn gh gm lm. Mc d cho ph n vo gio on th chnh php gim th nhng cui cng Pht vn thnh lp Ni on l v sao? Xt v thi gian th s hin din ca Ni gii khin chnh php gim th nhng xt v khng gian Ni gii gp phn hong php li sanh rng hn

trong thi gian m o Php tn ti. Ngha l o Pht thu ngn chiu di nhng pht trin chiu rng. Chng hn mt cng vic m t ngi th lm lu xong hn, ng ngi lm th cng vic mau xong hn. Khng th ly thi gian lm cng vic ni l cng vic lm nhiu hay t, khi lng sn phm bao nhiu m phi tnh xem: s lng ngi tham gia lm vic l bao nhiu, hiu sut lm vic ca mi ngi ra sao th mi bit tng th khi lng cng vic nhiu hay t. c Pht thy trc d Ni gii vo khin Chnh Php gim th nhng nu Ni gii hnh tr Bt Knh Php v gii lut, lo cng vic t gic, gic tha th chnh php tn ti tuy ngn hn m vn va : va ch l nhng chng sanh c duyn th s nghe v hc c gio Php, s chng sanh cn li cha kp nghe hc v hnh tr chnh php l chng sanh v duyn vi Chnh Php Pht Thch Ca. Nhng khng lo, mt khi chnh php Pht Thch Ca khng cn na th khng lu sau l n thi k c Pht Di Lc ra i. Vy chng sanh khng c duyn vi gio php Pht Thch Ca th vn cn c hi c duyn vi gio php Pht Di Lc. iu m tm T bi khin cho Pht Thch Ca cn nhc l: lm sao khong cch gia thi k Mt Php cho n khi Pht Di Lc ra i khng phi l khong cch qu xa, v chng sanh trong thi gian khng c c hi nghe bit c chnh php ch Pht. Mt khi chp nhn n gii vo gio on c Pht c lng c cc iu sau y: 1/ C bao nhiu n gii s xut gia tu hc k t khi Ni on thnh lp cho n lc Mt Php? 2/ Cht lng tu hc v kh nng chng Thnh qu ca nhng v Ni , cng nh s ha , li tha ca Ni gii i vi chng sanh l n u v c bao nhiu? 3/ Khong thi gian di nht v thi gian ngn nht m gio Php Ngi c th tn ti trn ci i ny l bao nhiu? 4/ Tng cng tt c li: nu nh c Ni gii vo th s lng chng sanh nghe bit n gio php Pht Thch Ca, tu tp v c li lc t gio Php l bao nhiu, cn nu khng c Ni gii vo th s lng chng sanh c thm nhun li ch t gio php l bao nhiu? Do , iu quan trng y l c hai: thi gian Chnh Php hin din i v s lng chng sanh thm nhun li lc t gio Php . Chng hn nh chng ta bo sut 25 th k qua chnh Php vn cn ang hin din trn th gii ny, nhng s lng chng sanh c ha nng ni gio Php

trong tng th k l khc nhau. Mt ln na, xt ring mng sng ca mt con ngi, ci qu khng nm ch sng c nhiu, khng phi ngi sng 90 tui l qu hn ngi sng c 50 tui m ci chnh l: mi ngi sng v ang sng nh th no? C ngi sng t m li s nghip vn th, c ngi sng nhiu m gy phin h cho nhiu ngi khc. Hn na, khng phi s lng Ni nhiu th mt php m phi ni l: s lng gi danh T kheo nhiu th mau mt php. Do vy c nhn ni mi ngi n nn i tu v c gng lm sao cho mnh tr thnh mt v Ni chn chnh, lm li lc nhiu cho o Php v chng sanh, gip chnh php cu tr, v nhng hnh nh p ca nhng gng mt Ni ny s xa m v gp phn vt vt cho s lng Ni khc ang lm hng chnh Php. Chng hn c ai bo: , i Loan ang Mt Php, cc Ni c lon qu, th c ngi khc ni: khng phi th, vn cn c S C A, B, C tu hc v hnh tr nh chnh Php, khi no cn c hnh bng ca chn Tng, chn Ni ti th th khi chnh Php vn cn m. Ci th hai l v tu gic, nu chng ta p dng theo cng thc l lun l gy ng p lng ng th Nh Lai Th Tn b Anan gi vo mt ci by rt l ln, l tt c mi chng sanh u c tim nng thnh Pht, m chng sanh ny khng ch nam m bao gm lun n v bao gm lun c b. Th r rng u th no loi tr Ni gii. Nh Lai Th Tn khng hon ton sng trong th gii ny nh chng ta d rng lc y Ngi cn mang bo thn. C nhng lc Ngi nhp vo thin nh v n khp cng php gii ch Pht, c lc Ngi phn thn i nhiu ni khc. D nhng bc A La Hn c tha tm thng n mc no cng khng c c ci g ang din ra trong tm tr ca Nh Lai. Tt c nhng g chng ta c th thy nghe v bit c Nh Lai ch l vi du hiu v m thanh, sc tng mang tnh cht th hin, hin by. Pht vn thuyt php, vn ni, vn i ng sinh hot nh chng ta nhng ng thi lc y Pht vn ang tr trong Nh Lai i nh. Cng chnh v th trong kinh Kim Cang, Pht dy: Ny Tu-b-, ng ngh sao? Cc ng ch bo Nh Lai khi ngh th ny: Ta s chng sanh. Ny Tu-b-, ch khi ngh th y. V c sao? Tht khng c chng sanh Nh Lai . Nu c chng sanh Nh Lai th Nh Lai t c ng, nhn, chng sanh, th gi. Ny Tu-b-, Nh Lai ni c ng t khng phi c ng m ngi phm phu cho l c ng. Ny Tu-

b-, ngi phm phu Nh Lai ni tc khng phi phm phu, y gi l phm phu. Ngha l tt c cc thi tc (vic lm) ca Ngi t n ch v cng dng hnh. C nhng iu Ngi dy, gii thch v hin by cho chng ta hiu bit v nhng s vic th chng ta nn hiu theo li dy nh vy. Ngoi ra chng ta khng th t ti tm gii hay cnh gii Nh Lai ang tr, d Nh Lai ang i din chng ta. Trong kinh th d l cy, Pht dy: Nhng iu ta bit nh l trong rng, nhng iu ta ni nh nm l trong bn tay. Cng vy nhng g xy ra trong tm tr ca Nh Lai qu l bt kh t ngh, khng th mn ni dung cuc i thoi nh gi tm mc ca Nh Lai. Nh Lai khng nhc lng dn ht 100 % nng lc i ph vi nhng ci gy v by ca ngi A Nan cng nh l ca D Mu nh thy Nht T ngh. Ngi ngi cng ch l ngi chi vy thi, ni cng ch l ni chi vy thi, Ngi c quyt nh sn v nu ni gi v th th chnh ngi A Nan ang lt vo mt vai din m Nh Lai l o din. Mt ln na chng ta tr li vi cu chuyn ca Khng Minh v Trng Phi. Trng Phi ng rng ln s lm sng mt Khng Minh ra nhng Trng Phi u ng rng: Khng Minh c lng trc ci tng mc (level) ca Trng Phi ang u, trc th trn by ra nh th Trng Phi s lm g, ci gi l thng minh t xut v sng to ca Trng Phi li nm trong d kin sn ca Khng Minh: Trc hon cnh nh th, n s lm nh th nh th v kt qu cui cng s l nh th, nh th Nh mt ngi ln c a con ang chi, mc d cng mm ci vi con, cng ni chuyn vi con, nhng tm tr ca ngi ln cn lo nhiu chuyn khc trong cuc sng hoc suy tnh thm v tng lai ca con ch khng phi l t 100 % tm tr vo cu chuyn ca a con nt 3 tui. C nhng mn qu m mua sn dnh cho con nhng quyt nh n khi no th lp l cho n thy, bit trc tnh ca con mnh n s xin nh th no v ni th no v tng bc nn tr li th no, cng c th i cho n l lun n kia ri mm ci tr li cm chng v khuyn khch cho n l lun tip (v d: m c thng con khng, nu m thng con m c mun con vui khng? Con khc m c bun khng? By gi con mun ci bnh y, m khng cho con l m khng thng con, l con s khc n sng mt con s ngoan v s hc gii nu m cho bnh cho con,). Quyt nh cho con mnh ch i bao lu, l lun hay trnh by bao lu ri mi cho n ci bnh, l quyt nh ca ngi m. Ngi M c ch t ban u, chng ta khng th ni l ngi M v ui l, ci khng li con mnh nn phi a mn qu y ra. Ci m ngi

M mun l th xem con mnh th no, tm ra sao, by t th no v n c ha hn l a con ngoan tt sau khi nhn c mn qu khng?. Chng ta hy xem, c Pht ch i mt cuc m thoi nh vy v lo li cho ngi A Nan trnh by ht . D Mu, Da Du La cng nh 500 mnh ph phu nhn ln ny n co tc p y m c Pht khng cho nhp vo Gio on th cng quyt thi gan cng tu nguyt ng v ngi cho n cht ni ca Tnh X ch u d chu thua quay v? Chuyn D Mu khc ngoi cng Tinh x s nhanh chng khin tt c Tng chng hay bit v qun chng cng c nhiu ngi bit v phi on D Mu co tc, p y vng i b t Ca T La V cho n T X Ly hn 200 cy s ch c t u. Nh vy hin nhin cnh tng ny lm xc ng t tm ca Tng chng. Ai l ngi s n gn hi chuyn vi D Mu v chu thay D Mu tha xin cng c Pht? Chuyn ny cng d bit thi. Trc hay sau g ri th cng n lc ngi A nan can thip v Ngi ni ting l con ngi trn y lng thng, su sc, t nh, a vn nht v c quan h ht sc gn gi vi D Mu v c Pht na (d lc y Ngi cha phi l th gi). Nhng d khng phi l ngi A Nan i na, c ai v d nh ngi X Li Pht, Mc Kin Lin hay u Ba Ly tha xin gim cho D Mu th cng tt thi. Min sao D Mu, Da Du La v 500 mnh ph phu nhn y c n tng khng bao gi qun l: c lm T Kheo Ni l mt vinh hnh ln lao, cao qu; hnh thnh Ni on s gp rt nhiu kh khn, kh khn t tm sinh l, c th vt l ca ngi ph n trong s tu hc v hong php du ha mun phng, cho n thit ch Tng Ni ni b v c n nhng kh khn do thnh kin v d ngh t bn ngoi, Chng ta hy bn v nhng ch li t cuc i thoi gia Pht v Ngi A Nan: - Dy phng php bo hiu: nh ti c ghi phn trc (Pht dy: Ny A-nan, n i vi ngi nh vy kh c th tr c. Chng phi dng cm n, o mc, ging nm nga c, thuc men m c th tr c. Ta ra i khin cho Ma-ha Ba-x-ba- th ba quy y, cho n quyt nh c vo chnh o cng nh vy.) Gip cha m quy y v tu tp trong chnh o l bo hiu chn chnh. - Xc nhn tt c chng sanh u c Pht tnh v s thnh Pht l hnh thc nhc nh y n tng gia o din Nh Lai Th Tn v vai din nhit tnh, sng ng l ngi A Nan, tc ng trc tip ca s xc nhn ny

l ng lc khin cc v T kheo Ni u tin (sau khi thnh lp gio on Ni) s tinh cn tu tp v sm chng Thnh qu. - Xc nhn mt thc t Chnh Php gim th c Ch tng v Ch Ni thc ni kh khn bi phn khi c Ni gii trong gio on v hy lm sao cho chnh php tn ti lu hn, cng nh trong thi gian chnh php tn ti hy khin cho nhiu ngi cng ung sui ngun chnh Php. - cng l duyn khi cho s thit lp Bt Knh Php a ra m thc lin h gia Ch tng v ch Ni. - i din T kheo Tng l ngi A Nan ng ra tha thnh, vy th sau ny nu c kh khn g cng khng ai than trch l Nh Lai Th Tn li nhiu tr ngi qu m bi v chnh bn thn T kheo Tng xin cho Ni gii vo, chnh cc ph n t nguyn tha thit thnh nguyn xin vo gio on. Vy sau ny Tng on v Ni on hy c gng gip cho nhau, khng phi l s p t thit lp ra bi bn thn c Pht. Nh vy l c s l lun thua Anan v tu gic cng thua Anan ch l Anan lc mi c 25 tui u v Anan nh hn c Pht l 15 tui. c Pht thnh o theo Nam tng l 35 tui, 5 nm sau thit lp Ni on, lc l ngi 40 th Anan mi c 25, cn l phm phu tc t ging nh chng ta thi. Sau khi Nh Lai Th Tn qua i th s kin kt tp kinh in ba thng sau th Anan mi chng qu. Nh vy my mi nm sau Anan mi chng o th lc Anan vn cn l th sinh bch din ca phm phu. Do trn c ch l lun v phng php Pht hc th mt ngi phm phu tc t nh Anan, khng th no hn tu gic v nhn thc ca Nh Lai Th Tn c. Trc ht chng ta hy n li: Ngi A Nan xut gia nm no v tu hc c bao nhiu ri cho n khi thit lp Ni on. Hai nm sau khi c Pht Thnh o, Hong Thn Ananda xut gia cng vi nm v qu phi khc ca dng Sakya (Thch Ca) l Anuruddha, Bhaddiya, Kimbila v Devadatta. Khng bao lu sau khi nghe mt thi Php ca i c Punna Mantaniputta, Ngi c Qu Tu Hn (Sotapatti, Nhp Lu), tng u tin trong t thnh. 15 Vy th t nht l ngi A Nan cng chng c qu Tu Hn v theo hc Pht php 3 nm ri. Nn nh cho l ngi A Nan l ngi thng minh, hc rng v nh dai, vic g nghe mt ln ri nh, khng b st mt chi tit no.

Cng v th m sau ny trong k Kit Tp Kinh in ln I, Ngi c suy c trng tuyn gio Php. c trong lch s ca ngi A Nan, chng ta thy li tn thn ca Tng chng ng thi v Ngi nh sau: Trong vn Cp C c, rng cy K , by gi chng T kheo vy quanh vi nhau m bn lun rng: "Khng r hin gi A Nan vo thi qu tu tp cng c g, m i ny, hin gi hiu su bit rng, nh dai v p qu vy?". Cc T kheo ngh ri bn i n bch Pht: - Knh bch c Th Tn, chng con chng hiu i trc ca hin gi A Nan tu tp cng c g m hin gi c lm th gi Th Tn, v thng minh nh ng qu vy? Xin Th Tn n cn ch gio cho chng con sng t. "Pht php nh i hi thy, lu nhp A Nan tm" c Pht lit i c Ananda vo hng cc i t ca Ngi v nm l do: sc hc uyn thm (bahussutanam), tr nh v cng trung thc (satimantanam), phm hnh cao thng (gatimantanam), kin tr (dhitimantanam) v chuyn ch cn mn (upatthakanam). 16 Trong chng ta m thy Nht T ni khng bit c nhng ai chng qu Tu Hn hay cc qu v cao hn? Khng bit c my ngi hc u nh nh ngi A Nan. Chng ta hy tng tng mi ngy t nht l Ngi nghe Pht thuyt ging mt thi vy th 3 nm, ngi A nan hc c 365 x 3 = 1095 bi ging. Chng l trong s hn 1000 thi Kinh y khng c thi no c cp: 1/ Tt c chng sanh u c Pht tnh v s thnh Pht. 2/ o lm con phi lo bo hiu cho cha m. Vic tha thnh v tha hi hi l vic ca A Nan, c Pht khng v thua l ngi A Nan m thay i quyt nh, ri bt c d chp nhn ph n vo Gio on. Ti ni, i vi Nh Lai tt c ch l th hin, l mt mn din, v Nh Lai ch ngi chi v ch lc kt thc mn din v nhn n gii vo gio on vy khng th mang tm phn bit cnh tranh hn thua vo y nh gi Th Tn c.

iu th nht mt v T kheo ni mt trm tui h, phi cung knh nh l mt v T kheo Tng xut gia mi mt ngy. iu ny t trong nn tng ca gii tnh nhiu hn l o c, r rng nu chng ta khch quan c ha thn l mt ngi khng phi l Pht t th chng ta thy iu rt l kh c th chp nhn c. C s l lun iu th nht ca Bt knh php cho rng Ni gii i tu sau Tng on, do cung knh nhng v s huynh i trc l iu khng th khng c. Mt khi hnh thnh hai b chng: Tng on v Ni on, vn u tin t ra l nghi thc cho hi nhau gia Tng v Ni. Gp nhau khng th khng cho hi v cho hi s by t c s cm thng, ha hp, knh trng nhau gia nhng ngi cng ch hng xut trn. Cc ngi th gian v cc tn gio khc cng t m xem gia Tng v Ni Pht gio c x vi nhau ra sao? Chng ta nn bit, T kheo Tng rt cn thn khi i x vi n gii. V c nh vy T kheo Tng mi kim sot, lm ch c mnh, thanh tnh ba nghip, gi c uy nghi v phng trnh nhng iu rc ri c th xy ra t T kheo Tng v n gii, cng nh t s quan st ca nhng ngi ngoi o. iu ny bc l rt r trong on i thoi sau y: Cng chnh ngi Ananda thnh cu c Pht chp nhn gii ph n vo Gio hi. Nh vy m b Maha Pajapati Gotami c xut gia T khu ni. Ton th cc t khu ni u ht lng knh mn Ngi. Mt ln n, i c Ananda n hu c Pht v bch: - Bch ha c Th Tn, chng con phi i x vi n gii nh th no? - Ny Ananda, dng nh khng trng thy. - Nhng trng thy ri, bch ha c Th Tn, chng con phi lm th no? - Ny Ananda, khng nn ni chuyn. - Nhng nu c hi, chng con phi lm th no? - Ny Ananda, phi cn thn phng, gi vng chnh nim. Li khuyn dy tng qut ny nhc nh cc v t khu phi lun lun thn trng mi khi c vic lin quan n n gii. 17 Khi i ngoi ng, tu s Pht gio lun chnh nim tnh gic, thc tng bc i, thin hnh qun st, tm tr khng rnh rang cho vic chm ch cc i tng, cnh sc bn ngoi. Hn na cc v thng ci u xung, khng phng tm mt qu xa. Nht l theo li dy nh trn th cc T kheo Tng cn thn trng hn na khi i din v ni chuyn vi T kheo Ni. Vy th,

v Tng gp v Ni ch bit l mt v Ni vy thi ch khng c gng phn bit, nhn thng vo mt xem k xem l v Ni no. Do , khi gp nhau ngoi ng, chuyn gii tnh (Tng hay Ni) th rt d nhn bit qua mu sc, y phc v dng i nhng tui tc rt kh nhn bit, v lo vic nim tng, kinh hnh qun st v khng c nhn thng vo mt xem v Tng , Ni l ai. Khi gp gia ng th d v Tng l ai, v Ni l ai th chuyn cng khng cn phn bit v khng quan trng v u c hi ni hay hc hi g nhiu lc ang i? Trong tm th Tng Ni knh trng nhau sn ri, knh trng v l tng gii thot v cu chng sanh, l chnh yu v thuc v tnh. Cn v mt hnh tng v biu hin th cu hi t ra l: gia Tng v Ni ai s cho hi ai trc khi gp nhau? cho nht qun v n gin th ch cn nn chn mt trong hai: Tng nn cho hi Ni trc hay Ni nn cho hi Tng trc? Bi l nh trn ni trnh ng nim v sanh tm qun st phn bit th ch cn bit i din mnh l Tng hay Ni vy l c ri, khng cn quan tm thm xem ngi y l ai, c bao nhiu tui h? Ch tr cc v i T Pht qu ni ting ra, cn cc v T kheo Tng - Ni khc c ai bit ai c bao nhiu tui h? Chng l khi gp nhau, hai ngi ng sng li hi: Bch i c, i c c bao nhiu tui h? Ri ai l ngi s nu cu hi y trc? Ch nghe xong cu tr li ri mi phn ngi th cao thp v cho hi ln nhau hay sao? Ti sao li phi nhc lng v nng n cho vic cho hi qu vy? Nu vy th n lm gin on ht mi vic kinh hnh qun st, tu tp ca mi ngi v tn kh nhiu thi gian v cng sc cho vic cho hi ny. Do Pht ch theo mt cch: v Ni cho hi trc, v Tng p l mt cch n gin, nh nhng, ngn gn ri ng ai ny i; tip tc vi cng vic tu tp qun st, chnh nim v khng bn tm vi nhng k c v vic gp g, v cc chi tit lin quan i tng va gp, v vic cho hi va ri. l ni Tng - Ni gp nhau ngoi ng. Cn vic Tng - Ni gp ni Tnh x: trng hp ny thng xy ra khi Ni c duyn s i nh l v thnh gio ni i chng Tng. Cc cng vic nh th th t khi T kheo Ni i thng n gp ring mt v T kheo Tng ti am cc ca v T kheo Tng m l tc bch duyn s trc i chng Tng ri Tng sai mt hoc vi v Tng gip cho cc v Ni hay Ni chng v nhng cng vic . Khi tc bch nh th th nh l v thc hnh bn phn i vi T kheo l phi ri. Ni v Tng rt hn ch trong vic gp nhau c bit l gp ring mt i mt, hay l c nhiu thi gian c x vi nhau. Mt khi T kheo Ni c c hi nh l v thc hnh bn phn i vi T kheo Tng th lc v T

kheo Tng ny c duyn s c bit c lin quan n vic tu tp hoc c Tng sai n gip Ni chng. cng l nhng c hi hy hu qu gi cho Ni gii. T kheo Tng y d ln d nh, d bao nhiu tui h m c Tng sai n th cung knh nh l v y l phi ri, v v Tng y l i din cho i chng Tng, lnh s mng ca i chng Tng n gip Ni gii, nh l v Tng y nh l nh l v phng hnh i chng Tng vy. Tm li, ti sao li chn Ni nh l cho hi Tng trc? C nhiu l do r rng m ai cng d dng nhn thy: 1/ ngn gn, n gin v khng sanh tm phn bit, ng nim nhiu: nh trn ti ni, vic cho hi v gp nhau tnh c ngoi ng th ch thc hin n gin, thng l x cho lng l ch khng c thi gian dng li nh l st chn v thc hnh cc bn phn khc. Vy th trnh nhc cng phn bit: v Tng y l ai, v Ni y l ai, bao nhiu tui h? Chuyn ny gia ng lm sao bit c, cho nn ch cn Ni x cho trc, Tng x cho li. Nu phi chn nht qun mt m thc: Ni cho hi trc hay Tng cho hi Ni trc th chn: Ni x cho Tng trc l thch hp hn ch. C rt nhiu kh nng (xc sut cao) l V Tng i din ln tui h hn T kheo Ni v Tng on thnh lp lu v c rt nhiu v Tng (cng nh Tng chng Thnh qu) trc khi Ni on c thnh lp. Ni on thnh lp sau Tng on. T kheo Tng dy bo v gip cho Ni gii trn nhiu phng din cho sinh hot tu tp th gp mt hnh bng ca v Tng cng khin Ni gii nh n n c ch Tng. Ti sao Pht li khin Tng gip Ni gii? Bi l mt mnh Pht u c lm ht mi vic, c bao nhiu ngi t phng xa n ang ng ngoi cng tnh x mong ch gp Pht. Nhng iu Pht dy cho T kheo Tng th T kheo tng n truyn trao cho T kheo Ni l thun tin hn nhiu v hai tr x Tng v Ni c nh qua li cng thun tin. 2/ Khi mang tnh cht duyn s, Pht s v Tng sai th mt v Tng n vi Ni chng l i din cho c i chng Tng lo gip Ni chng: cho nn nh l v thc hnh bn phn i vi v Tng y l hp tnh hp l thi. Nu nh tu hnh chn chnh trong gio php ca Pht th c hai v T kheo Ni nh l v thc hnh bn phn i vi T kheo Tng v v Tng c nh l y ch c li lc thi ch khng ai cm thy kh chu, khin cng, bt cng, mt mi, hay gim phc c c. Bi l chng ta bit: T kheo c ngha l: Kht s, B ma, Ph c, l v ni nghip ba i ch Pht lm rng ng tam thin ch u phi t i hay nh nhoi g?

T kheo Ni nh l T kheo Tng v qun st chn chnh th c nhiu li ch: V trong c bao hm nhiu ngha: v nh l Pht, Pht dy trong Bt Knh Php v Pht cho c hi nh ngy hm nay, nh l Php: v cu Php, cu gio gii, nh l Tng: v hnh nh ca v Tng y l i din cho Tng chng, hoc l v Tng y ang c Tng sai n, phng hnh s mng ca Tng on giao, m Pht s vi Ni gii v v trc tip c th l bit n tm hnh cao c ca v Tng ny v s tu hc ca i chng Ni m n. T kheo Tng th nhn s nh l cng dng ca Ni gii nn qun st chn chnh v s c nhiu li ch: T Kheo Ni ang nh l ba i mi phng Pht Php Tng ch khng phi ch nh l ring bn thn mnh, bn thn hy tu tp v chu ton Pht s xng ng vi s y thc ch Tng v xng ng vi s tin tng v tn knh ny ca Ni chng, trong lng c mt s tn knh v bng tm nim m nh l v p l ch Ni bi v h ang thit tha vi Pht Php v l tng cao c nn by t thnh tm v cn cu nh vy. By gi xt v nhng l tnh lin h n vic nh l: trong kinh Php Hoa c v T-kheo Thng Bt Khinh phm khi ng thy hoc T-kheo, Tkheo-ni, hoc u-ba-tc, u-b-di, thy u l ly khen ngi m ni rng: "Ti rt knh qu Ngi chng dm khinh mn. V sao? V qu Ngi u tu hnh o B-Tt s c lm Pht". Vy th nh l ngi khc l ang nh l Pht tnh ca h v ang tr v vi Pht tnh bn trong ca mnh, ang dp t ng v ang hc tnh khim h, ang trn qu Tam Bo v cc gi tr chn thin m. Vi tm thnh knh m nh l cng dng T kheo, d l mt v gi danh T kheo hay T kheo khng xng ng th T kheo Ni vn c cng c v phc c. C cng c l v do qun st cc hnh lnh nu trn, c phc c l do vic lm xt ni tm cao qu v thnh knh. Chng ta nh cu chuyn mt b gi ngho kh, lm lng kh nhc mi c cm n, nhng ngy no cng nhn mt bt cm nh l cng dng bn v B La Mn xut gia li bing tu hnh gi di, kip sau b lo tr thnh Hong hu v vua Ba T Nc cn bn v B La Mn xut gia tr thnh bn ngi Thch n khing kiu cho Hong hu. Hn na, nng l s l tnh khng tch, ng un giai khng c g chp vic nh l?

C ngi s t cu hi l: Nu gi l Pht tnh bnh ng, nu gi l tnh khng tch nu gi l ng un giai khng vy th T kheo Tng c c nh l T kheo Ni khng? Ni tnh l vy nhng cn sng trong ci i ny th phi c tng v Tnh Tng vin dung. Xt v s tng th lc v Tng ang th nhn s nh l cng dng l v v Tng ang c Tng sai, ang ging dy v lm gio gii Ni, ang lo cc vic gip cho Ni on. Bn v tnh v th l bn l nh vy cho Tng v Ni qun st trong lc nh l, vic ny l vic tu tp qun st lu di, cn thc t khng phi v Tng Ni no cng thm nhp vo l tnh tuyt i y. ng trn phng din s tng m xt: Thy nh l tr, anh nh l em, ngi ban n nh l ngi chu n l khng ph hp. V cn c s tng, cn c s nhc nh cho vic tu tp v cng lo Pht s, cn c nghi thc khi lin h cho hi nhau v c bit c tc dng ln cho nhng v Ni mi xut gia s c hu hc, cha t ng Pht Php v th tnh th cn phi nng, quy y, nh l, cung knh v vng hnh nn Pht ch ra vic nh l ny. Nu thy Nht T thy iu ny bt cng phi l th thy hy th thc hnh iu ngc li: Trc khi thy dy lp Ni, thy nh l Ni chng tam bi, hoc thy n cc Trng lo Ni, nh l thm hi v xin cc v Ni trng cho bit kin v Bt Knh Php, lc y thy hy cm nhn nh th no trong thn tm ca thy v i chng Ni. Qu tht nu n li lc v t nhin nh l vic Ni gii nh l thy th c l dn dn sau ny nhiu ngi noi gng lm theo nh vy. Thy lm nh vy s c tc dng mnh hn l bi thuyt ging ca thy v Gio on T kheo Ni v Bt Knh Php. iu th hai l Ni khng c an c ni khng c Tng. C s l lun bo v cho rng l iu khong ny mang tnh bo h an ninh v phm hnh th r rng rt l chnh xc. Bi v trong giai on trong qu kh trong giai on thi ca c Pht, tnh an ninh rt l bp bnh. Ni chung l nhng ch no m s pht trin v c ch, nh ch x hi cha c vng th an ninh l mt vn . Do ch Tng phi bo h nhng ngi yu hn mnh nh l mt trong nhng hnh nguyn dn thn. V mt an ninh, xin ni thm: Ti n ngy nay nn bt cc con gi v m st vn cn. Bn th ph trong rng ni vn cn nhiu. V cc c con gi khc c cha m bo h - gi k trong nh nh bn phn trn nn nu Ni gii an c ti tr x xa ch Tng th s l mi ngon cho bn th ph ny. Ch Ni an c gn tr x Tng th s c bo h v mt an ninh.

L lun phn bin nh th ny: Liu l ci nhu cu bo v c cn thit trong thi i ngy hm nay hay khng? Khi m ch Ni c nhng ci cha ring v cha ca h ln hn cha ca Tng v h cng u h c li thnh cu bo h no u, m mnh cng cha h bo h h ln no, ngy no c. Trong vic an c, ch Tng khng ch gip cho Ni chng v vic an ninh m ch Tng cn gip thm nhiu vic khc na nh sau: 1/ Ma an c l ma u tin cho vic hc hi gio dc: Chng an c s li mt ch v c hi dnh cho cho vic hc hi nhiu hn cc thi gian khc trong nm. Nh trn ni, c Pht thng c vua quan, qun thn, dn chng n nh l ving thm v hc hi nn khng c thi gian nhiu n dy i chng Ni. Trong nhng bi Pht thuyt php cng cng th Tng Ni, Pht t v cc loi cng nghe. Ngoi gi y ra, ch Ni mun hc hi thm th c nhng v Tng lnh trch nhim, Tng sai n dy cho Ni chng. V nhiu v Tng c nghe Pht thuyt ging cc nm qua, ch Tng hc nhiu, hiu nhiu v kinh nghim hnh tr nhiu, v nhiu v chng Thnh qu nn n Ni chng m trnh by v ging gii li, thi y th u c kinh sch, cassettes, CDs, VCDs, websites, nh by gi m thay th s ging dy ca ch tn c. Sau , c cn li iu no cha sng t th trnh ln Pht ch gio thm. Vy nu Ni chng an c xa ch Tng th lm sao ch Tng n gio gii v ging dy? (Thi y ch Tng ch i b m thi). 2/ Kinh nghim v t chc on th: Ngay thi hm nay khi chng ta c lut tng v sch v ni v t chc v iu hnh on th, nhiu v tr tr chng ch c 10 ngi m lun than th l kh khn nhiu qu, lin tc gp g v hc hi kinh nghim t nhiu v tr tr khc. Vy th t chc Ni on vi chng an c kh ng thi , cc v c trch nhim qun chng Ni phi thng xuyn hc hi bn Tng v cc v Tng c kinh nghim trong lnh vc ny: kinh nghim t i sng khi cha xut gia v kinh nghim trong thi gian sng vi gio on Tng. Chng ta phi tha nhn thc t l: c mt s tranh ci trong Ni on phi thnh nh cc v Tng n dn xp, thit lp li s an ha cho i chng. Mt iu ph bin trong cc trng C Bn Pht Hc c c x Tng v c x Ni gn Trng l v qun chng bn Tng v cc thy trong Ban Gim Hiu thng c mi n c x Ni gii quyt mt s vn bt n trong Ni chng.

3/ Kinh nghim tu hc c nhn: Vic tu - c bit trong tu Thin nh - l mt qu trnh khm ph tm thc, tri kin v cch nhn nhn v cnh gii bn ngoi, i lc ngi tu c nhng bin chng, c nhng kinh nghim mi m cn phi trnh by cho cc bc Tn Tc xem v ch thy, li suy ngh, ri hng thc tp nh th l ng hay cha? Thi y s lng ch Tng nhiu, ch Tng tu lu nm, c nhiu kinh nghim tu tp v chng Thnh qu cng nhiu nn c th gii quyt nhng nghi vn, nhng bin tng trong qu trnh tu tp, c th gip iu chnh cho kp thi v hp chnh php. (Vic tu ha nhp ma l do hnh tr v vn dng tm thc sai phng hng). Ba thng an c l thi im tt nht cho vic tu hc, Ni chng an c gn Tng s c bo h v mt an ninh, s c ch Tng n ging dy, s hc hi thm v cch t chc v iu hnh Ni chng v c g ri v nhng kinh nghim tu hc c nhn. u phi ch Ni c cha to hn ch Tng th khng cn bo h? Bo h y bao gm bo h v an ninh cho cha chin, cho sinh mng v an ha thanh tnh trong tm thc mi con ngi. Cha to ln, Ni chng v Pht t nhiu, vn gio dc Pht gio li cng t trng v nu Ni chng cm thy c nhu cu hc hi th i tm, thnh Tn c Tng n ch dy cho vic tu hc trong ma an c. Cha to ln, Ni chng ng th cng d xy ra nhng bt ng kin trong chng nhiu hn. Ti nh li mt cha Ni n cng to ln, nhng trong chng khng yn v mt s S C cho rng v Ni s tr tr - S Ph y dnh tnh cm c bit cho mt t Ni v s trao quyn tr tr li cho v t ny. Khng mt ai trong cha Ni y c th c t cch lp li s an ha cho chng trong cha y c, v chng khng phc Ni s tr tr th ai ng ra bn gii by gi? Cui cng chng phi thnh cu mt v Thng Ta bn Tng n ha gii. V Thng Ta Tng ny phn tch nhiu lm v ngha xut gia, vai tr ca tr tr, v bn phn ca S Ph v t, v Lc Ha, v V Ng v tha, v nhng li ch thit thc tm linh v hot ng cuc sng hng ngy, v cch qun st tm trong cc cuc tranh ci, nguyn nhn ca nhng xung t bt ng, v nguyn tc chn v tr tr mi v tn phong tr tr, V Thng ta Tng ny ni chuyn vi chng c mt ngy th sau ti thy mi vic an ha tr li. H mun bo h, h in thoi ln cng an, cng an xung lo ht trn. Hoc l an ninh vn phng, h xung s lm ht h. V s, by gi c cng ty v s nhiu lm.

Cng an v v s c lm g c trong vic nh va nu trn. Cng khng h c k cp, nghch tc t bn ngoi sch nhiu, cng khng h c ai vi phm php lut; vn y l nhng khc mc trong t tng v np sng sinh hot ca ngi xut gia th cng an bit g m gip, v s thu v gi gn ci g? Hu ht cc vic l cn gii quyt m thm ni b, xt vo thanh quy ca i chng ch cha dng ti b lut hnh s hay dn s. Cn nhng vic mang tnh cht khng b, hm da tnh mng, hnh hung, th t khi xy ra m nu xy ra th gii quyt cng nhanh thi, lc ny mi nh n lut php quc gia v cc c quan an ninh x hi Nhng vn chnh mun ni y l nng cao vic tu hc v gip xa tan i nhng nghi ngh, phin no, khong cch tm l, khc mc, bt an ca i chng, nhng vic ny cn nh ch Tn c Tng ch dy v vi T Bi v Tu Gic s lp li s an ha cho i chng Ni m thi. Gii lut c thit lp sau 20 nm. H thng an c, b tt, nh ti, tr pht cng nm trong nm 21 tr i. Trong khi nm th 6 ny, chng ta nghe ci cu iu l th hai: Ni khng c t chc an c nhng ni khng c Tng. Chng ta thy n v l khng? Thi im lm g c c ch an c m c ni dung . ng l h thng gii lut c thit lp v ban hnh y v giai on sau ny (theo nhiu ti liu th Gii Bn Ba La Mc Xoa c hnh thnh vo nm th mi ba sau ngy Pht thnh o). Tuy nhin vic an c th ma h no Pht v Gio on cng an c. Chng ta c th c trong sch c Pht v Pht Php bit v tr v nhng g xy ra trong Hai Mi H u Tin ca c Pht: H u Tin - ti Benares (Ba La Ni), H Th Nh, Th Ba V Th T ti Rajagaha, H Th Nm - ti Vesali, H Th Su - ti i Mankula, trong Kosambi, gn Allahabad., H Th By - ti cung Tri Tavatimsa (o Li), H Th Tm - ti rng Bhesakala, gn tng Sumsumara, trong qun Bhagga, H Th Chn - ti Kosambi, H Th Mi - ti rng Parileyyaka, H Th Mi Mt - ti Ekanala, mt lng theo o B La Mn, H Th Mi Hai - ti Veranja, H Th Mi Ba - ti tng Caliya, H Th Mi Bn - ti Jetavana, k Vin, Savatthi, H Th Mi Lm - ti Kapilavatthu (Ca T La V), H Th Mi Su - ti thnh Avali, H Th Mi By - ti Rajagaha, H Th Mi Tm - ti tng Caliya, H Th Mi Chn V Hai Mi - ti Rajagaha.18

Cng vy, h thng gii lut quy nh th thc an c cha c thit lp. Tuy nhin c vic an c th c Pht cp v tr x an c l iu rt t nhin thi, ri sau ny gii bn s t t kit tp tng hp a vo sau. ng l thng th nhn phm c Pht ch gii nhng trong nhng nm u c Pht cng phi dy nhng iu cn thit m bo cho cc sinh hot Gio on ch? Tht l v l khi c vic an c m khng bit s nn an c ti u? C ngi s nu cu hi: Tm li hu ht ch Tng c t cho rng: Ni gii lun cn phi c bo h, dy bo, gip bi ch Tng, Ni gii khng tn ti v pht trin cho ring mnh chng? Cu tr li l: Thc t Ni chng thi c Pht l th, v h thy con ng xut gia ca c Pht v Tng chng rt cao p nn h i theo nhng m l mt s thay i rt ln. C th ngh trc khi xut gia n gii ch quen vic phc dch trong nh, khng c hc hi hay suy ngh chuyn cao xa, cha lm quen vi m hnh t chc v sinh hot tp th Khi xut gia ri th nng nh ni c Pht v Tng on gip cho. Cho d c v Ni chng qu A La Hn, nhng chng c qu A La Hn xong khng c ngha l gii ton din c th mang li lc v mi phng din n i chng m ch l c tm gii thot, tu gii thot v ht phin no lu hoc m thi. Ni chng thi c Pht cn thit s bo h v an ninh v dy bo ca T kheo Tng nn an c gn tr x Tng chng. Cn nu by gi nu chng T kheo Ni no, tr x T kheo Ni no cm thy t bn thn Ni chng kit gii xa tr x Tng v t sinh hot tt c th thi vy. Mt thc t kh khn hin ti xy ra l: c nhng ni cha chin Pht gio cn t, mt s v Ni tr tr mt cha xa xi, vng khng c tc s 4 v Ni cng t chc an c, v Ni cng kh tng h an c, ch tm nim an c mt mnh ti tr x,cng kh c iu kin lin h v Tng, (v d nh c mt vi cha hoc tnh tht Ni lc c trn nc M - tr vng Cali c nhiu cha Ni) gp hon cnh th th phi chu thi, u c la chn g c v v Ni vn l l T kheo Ni vy. Nhng hy xem xt k li nu nh n ng k an c 3 thng mt tr x gn bn tr x Tng v c li lc, an n v tu hc d tin trin nhiu hn th nn c gng sp xp an c ni . Ni gii ng v c chp cho rng ni t bn thn mnh c y tt c khng cn g hng ngoi (ni T kheo Tng) tm cu. Nn cn thn ko c chp m sinh ra ng mn v o tng (cho rng ni mnh mi th lun ng v ri).

iu th 3 l cc T kheo Ni phi thnh gio gii trong cc k B tt Trong khi gio on ca T kheo Ni sau nhng lch s bin thin, khng cn ging nh cu trc ca x hi n na. Tc l Ni c hc ngay t lc mi vo cha chng nhng hc Pht php m cn hc lun c th hc, c th nghin cu vit sch dch kinh. Nh vy l h u cn c ci nhu cu thnh gio gii. Ly mt ci iu khon c ra i t nhiu th k v trc p dng cho c ch x hi hin ti, i lc n khng cn, m trn thc t nu c lm th cng lm cho ngoi l qua loa. N u c ngha g u. Ch ngha hnh thc l iu nn cm k. ng th, hin nay c y iu kin hc hi: kinh sch, cassettes, CDs, VCDs, DVDs, i truyn thanh, bo ch, websites Ni chng mc sc la ra nhng g c sn, pht hnh sn hc, n v san s trong Ni chng. Ni rng: Khng c ngi n gio gii th Ni chng vn c nhiu chng trnh hc hi, trao i san s vi nhau c li ch thit thc ng. Nhng nu bo: Ni chng c y iu kin tu hc v thng hoa ri, d bt c v Gio Gii S no n cng khng dy thm g hn na l khng ng. L th nht: Khng ai dm t cho mnh hc ht tinh hoa ca Pht Php hay tinh hoa ca thin h. L th hai: Hc l mt chuyn, tu v th nghim c nhng iu hc, p dng l thuyt vo cuc sng li l chuyn khc. Hc c nhiu nh vy nhng ci chnh l xt li mnh xem tham, sn, si, mn, phin no, cn nhiu khng? o Pht l o sng, th nghim v gii thot ch khng phi l trn ch ngha v dch thut. Hy nn nh ngn ng v ch ngha ch l phng tin vay mn km ci biu t chn l. Nhiu lc chn l nm thot ra ngoi ngn ng. Gio php ch l ngn tay ch mt trng, ch l thuyn a ngi sang sng. Chnh v th, trnh ci chp kt trong vn t c Pht ni: Trong 49 nm Ta cha tng ni mt li no. Bit bao nhiu dn chng khc c th nu ra y: Ngi Bn c hc 2 ch: Chi qut m chng qu A La Hn, Ngi A Nan m mt bng ch m n k Kt Tp Kinh in nm than th ngoi ng Tht Dip v chun c vo trong ng giy pht cht nht. Trong hi Linh Sn nim hoa vi tiu mt cch v ngn, c Pht ph chc li ngi Ca Dip chnh php nhn tng, Nit bn diu tm, tht tng v tng, t t Ma ch trng Bt lp vn t, gio ngoi bit truyn trong vic khai ng t tnh, hoc Ngi Hu Nng khng bit ch, lo gnh ci xay la gi go, khng hc hnh nhiu vy m t ng o mu v c truyn Y Bt Vy nu cc T kheo Ni cho l c c duyn hc hi nhiu ri, ri v khng cn c gio gii th hy xem xt li ni mnh, cn thn ko

ri vo chp cht vn t, s c, s tri chng. Cc v hc nhiu vy nhng gii thot cha, t n ch v lu v bo m thot ra ngoi vng lun hi sanh t cha? Nu cha th hy nn tm hc, hy nn lng nghe thm. C th nhng v Tng mc mc n s, mt Thy vn nhng c nhng tm hnh, nhng vic lm, nhng cch suy ngh, cch qun st tu tp, thc thi Pht s, nhng t tng su sc v thc t, ng cc T kheo Ni y ch ngha y tip kin, hc hi, trao i. o l ci g rt gn gi ch khng qu cao xa, khng ni rt ui tm bt mt nhoi trong vn t. Chng no cc T kheo Ni c qu A La Hn tr ln ri th c th bo l khng cn n gio gii s na. Tuy nhin nu cm thy rng: Cc v Tng xung quanh v c php hc v php hnh khng c ai xng ng cao thng hn T kheo Ni hc hi th cng chu thi ch bit lm sao. C th l T kheo Ni y t n ch v thng s hoc c th l v Ni y km phc duyn khng gp cc bc cao Tng, thc c. Li khuyn ca ti ni y l: c hc hi nhiu th nn c tm lng thnh knh tri n i vi c Pht, cc bc tin bi, tn c bao th h li kho tng gio php qu gi, thy t v Pht t tr gip cho vic hc hnh nghin cu, v tr ng chp, php chp. iu quan trng l phi bit a bi hc vo trong cuc sng ca mnh v mi ngi. Tr tu Pht gio t ni Vn T Tu khc vi kin thc th gian da vo gp nht ca ch ngha. Con ng chuyn ha ca Pht gio gn lin vi thanh tnh ha thn tm, nhn thc v Kh v bit cch dt Kh. Hy cn thn ng m ch ngha gp nht lm hng ro cn, lm khong cch gia ta v mi ngi, hoc khin ta dng dng t c, mc h v nhn. Hc l iu kin cn ch cha phi l iu kin , trong tu tp nn gn lin: Hc m Tu, Tu m Hc. Ti khng loi tr kh nng mt ngi c th t c, hc ni kinh sch v trng lp, xong ri p dng tu tp v sinh hot vn c kt qu, hng n gii thot gic ng, gii thot thm ch c th lm mt bc Duyn Gic hay c Gic tuy nhin hy qun st cho k trc khi bo l xung quanh khng c ai ng mnh th gio, hc hi thm. Hn na trong Ni chng, c th c s T kheo Ni khc li cm thy cn c nhng v Gio gii s thch hp m h tin tng hn l v T kheo Ni hc gi trong cha. Mt iu na l: hiu v p dng gii lut trong cuc sng hin ti cng khng phi d lm, chng phi chng ta ang c s cch bit v cn san s cho nhau v vic hiu v hnh tr Bt Knh Php l g? iu th t l Ni phi lm l T T, t ni li ca mnh trc hai b Tng v Ni v ba vn thy, nghe v nghi. Ci l lun ni l mun bo v nhn cch v o c, ngi ni phi mi ngi khc nhn xt v

mnh. R rng c hi to ra s hon thin con ngi dm mnh dn thy li ca mnh. Nhu cu ny l nhu cu rt l ln. Phn phn lun chng ta thy n rt l v l. Nu nh t ni li hon thin nhn cch ca mnh, th ti sao ch c Ni mi t ni li, cn Tng khng t ni li. Cn nu nh l ni li trc hai b Tng v Ni cho c nhiu ngi c kin nhiu hn th mnh s c hon thin nhiu hn, th ti sao ch Tng khng lm vic tng t? Chng ta nn nh rng trong Tng chng c nhiu v l gio gii bn Ni on, trong c c ngi Ca Dip, A Nan, u Ba Ly tc l c cc v l thy ca Ni chng. Trong khi T T th hoc l mi v t sm hi li ca mnh hoc l ngi khc ch ra li ca mnh theo ni thy, nghe v nghi. Nh vy Ni chng s c nghe li sm hi hoc l nghe nhng li phn nh v nhng s nghi ngh v buc ti v v Gio gii S ca h. c cu chuyn Cuc i c X-li-pht (Sarputta) - Nguyn iu (1966), chng ta thy X Li Pht b vu co th no nh nu phn trn, chng ta cng thy 500 v A La Hn buc su ti t Ct La i vi ngi A Nan gay gt nh th no trong k Kit Tp Kinh in ln th nht, ri v sau ny chuyn ngi Cu Ma La Thp nhn v sng chung vi mi cung n do Tn ch Diu Hng ban tng, chuyn Ngi Pht n ung ru tht ngm th vi T ng Pha v mn v ca T ng Pha mt m, chuyn tr nh tu im v phi thanh tnh o Trng ca T in Ha thng, chuyn T n H thiu mc Pht, chuyn ch Ha Thng, Thng Ta trong hai Gio Hi: GHPGVNTN v GHPGVN ngi li B Tt vi nhau ln u tin v nu ra nhng li ni thy, nghe v nghi sau 30 nm khng sinh hot chung (nu nh c ngy y), chuyn thy Nht T v cc thy tng m thoi vi thy v vn Bt Knh Php an c chung v B tt nu li nhng li thy, nghe, nghi ln nhau, nhng chuyn nh th nu cc Ni gii cng thi vo ngi lng nghe ch Tng buc ti ln nhau th nh th no? Ton l nhng ti nghe qua cm thy tri long t l, khin nhiu ngi chong vng v sc tht s. Vi ch kh Nam nhi t hu xung thin ch, hu hng Nh Lai hnh x hnh hoc l: Phng Pht st Pht, phng T st T, hoc tm c vi t tng: Pht l Pht, Anh l Anh, Anh u cn lm Pht v Pht cng u cn lm Anh th tt hn ht l qu ch Tng hy t nu li ln nhau trong dp ring, ng nu li ra trc mt Ni gii khin v bn cht tm sinh l m ha, hin thc qu Ni b Tng xng mu v phi a i cp cu khi cm thy thn tng ca mnh sp , tng lai ca o php m mt, cc bc Long Tng Pht Php ang giao tranh v c h nh sp lm sp ngi nh Pht Php, Ci t tng cch mng, canh

tn, hot hin Pht gio vo i sng hin ti, ph chp, p ln l thi c thng c ch Tng v nhiu lc vic ng sai phi tri tht kh m phn nh th c nn cc t tng ln lm vic ring vi nhau tt hn, th gii ha bnh hn. ng li cc T kheo Ni vo nhng vic nh th hy qu v tnh nim v tip tc tin tng, phi hp, hoc tr duyn Pht s cho qu Thy. Lc Pht cn ti th th Ngi gim nh chuyn ng sai, cn by gi ly tiu ch no gim nh? Nu gi l cn c gii lut th cc Ngi phn: gii lut ny do ngi i sau thm vo ch khng phi do Pht ch ra b tay thi. Vy ch Tng nn ch ra ti ring vi nhau khng nn nu trc mt Ni gii l tt hn nhiu. Chng ta thy c nhiu l lun tng chng nh thch hp lm, nhng trn thc t c nhiu pht sanh. Vn mu cht na l vn mi gi ch Tng ch im ba vic thy, nghe v nghi da vo t tng kinh in nh Pht n khng thch hp?... c Pht dy mi ngi phi phn quan chnh mnh v cc gic quan, thng qua thit lp chnh nim tnh thc trong tng c ch i ng, nm, ngi. T quan st mnh, t hon thin mnh ch Ngi khng c ku l phi i quan st dm. Chng l, my ng thy ti ngy i rnh my b Ni lm g, ri n ci ngy B tt mi ch im thy nghe v nghi th v l. Cn khng thi ti ngy c i nghe ngng coi b b lm g. Rt l v l, chng ti thy n ra sao . Chng ta ni l T t l hot ng dn ch cu tin trn c s nhn li v sa li, n l ci c ch pht huy o c ln lm, v nh vy l nhu cu ca tt c mi ngi ch khng phi ch c nam hay l n hay l c bit ca ngi n. D c hn ch nh th no i na th con ngi c mt vn thy, c tai vn nghe, c tm thc suy lun th vn c nghi. Thi cho d dng v c th hn ti nhc cho Thy nn t nh li bn thn Thy (thy Nht T). Thi hc n , Thy c thy Ni sinh hay khng v chnh Thy tng nghe ch Tng buc ti nhng ngi Ni phi khng? Qu tht l c nhng iu trng thy m au n lng phi khng? Cng chnh Thy khng t ln phn gii v ti trng ca Ni, k c vic i gp cc gio s n hoc trong cc cuc hp mt, hoc trong phone, hoc trong bi vit gi n ch Tng c phi khng? Ri trong khi i dy ti Vn Hnh, Vnh Nghim, cc cha Ni, Thy nhm mt cch no khng phi thy? Trong nhng lc tr m vi php l, hoc c nhng v Ni c oan c tm Thy xin mt li khuyn gii, hoc trong cc dp hi tho, kim im quan trng ca Ni chng c mi Thy n tham d lng nghe khch quan v cho li ch dy, Thy lm sao

khng vn dng ni thy, nghe, nghi ri c gng thit lp li lc ha cho nhng Ni chng ? c bit, d hng ngy khng thy, khng nghe, khng nghi i na th n gi T T cng phi thy v nghe nhng g ang xy ra v hy c li khuyn dy ch bo ti ni . trn kia ti v d mt v Thng Ta c mi n gii quyt ni bt n trong i chng Ni v i chng bt mn v s ph Ni, V ny u i thng ring mt v t v mun sau ny ngi t y k th tr tr nh th no ri. Ban u v Thng Ta u c ti ngy i rnh my b Ni lm g nhng m v lng T Bi, v o Php, khi Ni chng thnh mi n th phi ngi sinh hot vi Ni chng mt ngy, dng ton tm lc vo vic thy, nghe, nghi phn gii v cui cng l c kt qu tt p. Vy th mt, tai v tm thc l ci vn qu gi ca con ngi li khng ni mt, tai v tm thc, hoc thy, nghe, nghi m quan trng l bit thy, nghe, nghi v nhng g Ni gii, mc ch ca vic lm l th no v nn lm vi mt tinh thn v dng tm ra sao? iu th nm, Ni phm gii Tng tn, phi thc hin hnh pht h na thng trc hai b Tng v Ni. Tc l Tng tn c xem nh l gn mt i phm hnh ca ngi xut gia. Tn tht v tnh cch phm hnh c th mc nghim trng cho tnh trng mt i tnh mng. Cho nn trong trng hp phi i sm hi trc hi ng Tng v Ni cho thc v li lm c mi ngi bit lm cho mnh thc th v lm mi cuc i, i mi cuc i R rng ci nhu cu cn phi c p dng cho hai gii Tng v Ni cho mi ngi. Li mt ln na chng ta gp vn tng t nh iu th t trn. y, yu cu hnh x khc nhau i vi Tng v Ni t trn cn bn hai l do sau y: - Bn cht tm sinh l khc nhau Tng v Ni hay Nam v N: Bn cht ca n l nhu thun, iu cng c bit ng i vi ph n n v ng, bn cht ca nam l qut khi, vng ln: Chc tri khuy nc mc du, dc ngang no bit trn u c ai (Truyn Kiu). Ni gii hu ht l khp mnh vo gii lut v mt khi l lm vi phm th cn c n tng trong lc sm hi trc hai b chng Tng v Ni nng lc i chng m tu sa li phn mnh. i vi T kheo, bn cht nam tnh c bit trong giai on u th tnh phm phu vn cn ch cha phi l Pht Thnh ngay m l ang trn con ng tu tp. l nhng tnh ngang ngnh, cang cng v nh vy t i cng ln. Nn nh l ni v phm gii tng tn th c nhiu

iu rt d b h thn. Ngi T kheo phm gii Tng tn tht s l ngi c nhiu nghip v trong tm vn c nhiu phin no, cho nn x l vi ti Tng tn cn phi kho lo, tuy p dng ng lut nhng i chng nn th hin t tm thng cm, thng xt cho hon cnh, trng hp v mun vc ngi phm gii ng dy. Cho nn x l T kheo Tng phm ti tng tn ring ni Tng chng thi th t nhin v hiu qu hn v khng kh, phn ng th no cng khng nh hng lan rng nhiu. Nu nh xt thy p dng vic sm hi ti tng tn ca Ni thc hnh trc hai b chng c li nhiu hn nhng vic ny c tc dng ngc li i vi Tng th c ch Tng sm hi ti tng tn trc Tng chng m thi. y khng phi l ang h thp Ni gii m l khuyn khch v lm ni bt mt s c tnh tt sn c: nhu thun, nhn ni, thnh tht v cu tin ca Ni gii. trong mt gia nh, khi con ci vi phm cng mt li ging nhau, cha m li p dng bin php pht khc nhau i vi con trai, con gi khng phi l v phn bit i x hay thng con no nhiu hn m cn c vo tnh kh a con v phng php no l hiu qu nht i vi chng. o Pht khng ch trng bnh ng trn hnh thc m hng vo mc tiu gii thot, gic ng, ty cn c trnh m gio ha, ty bnh m cho thuc. Cc v Thin s c lc ni du dng, c lc ht la, c lc khin t phi qu ngoi sng gi, cht mt cnh tay, c lc khp ca lm gy mt chn t, khng phi l Thin s bt bnh thng hay khng bnh ng m l v lng T Bi xem xt v ng x xng tnh, hp cn c ca i tng. Thn th con ngi nam n sai khc, tnh cht sai khc, sc chu ng sai khc th lm sao p dng nguyn xi mt m thc cho hai bn c? T Bi v Tr Tu ca Pht v B Tt l gip chng sanh hng thng v gii thot nn trong vic lm c trng hp lm nghch hnh, ch khng phi l lun an i, xoa du chng sanh. - Nh ni trn, d vi l tng hnh o nhng T kheo, c bit l sau khi Pht nhp dit, do bn cht l lun, suy t trit gia nhiu, thch suy ngh cao xa nn nhng cch ph chp v tranh bin s xy ra nhiu. V d trong thi c Pht xy ra vi B t a, Lc qun T kheo, nhng nhm T kheo tranh ci v Kinh v Lut m Pht khng ha gii c phi b i an c mt mnh trong H Th Mi - ti rng Parileyyaka. Sau ny, trong k kit tp kinh in ln II, cng c s bt ng kin ca nhm T kheo Bt K v trng lo Da X v mi iu phi php cn c trn gii bn, ri sau l hnh thnh cc b phi khc nhau t trn cn bn cc b Lut khc nhau Mt ln na, xin nhc li c nhng v T kheo Tng ht sc nng ng tch cc trong Pht gio, thc hnh, mang o Pht vo th nghim bn thn v mch sng cuc i v nh vy uyn chuyn ty duyn

phng tin v hnh tr gii lut c khai gi tr phm. l nhit tnh ca qu v Tng y, nhng c th nhit tnh qu mc, mong mun hin i ha o Pht trong khi tu gic cha trn vn bit cch gi bn tnh nht nh v vi diu ca gio Php khin v Tng y phm ti Tng tn. Chng hn, mt ngi nhit tnh hot ng nhng c nhng ci cch khng theo l li c d b xem l phm gii: gii ph tng ha hp, gii h tr ph tng, gii ngoan c chng c Vn l ai hiu c ng c ca vic lm, tc dng hay tc hi ca vic lm trong hin ti v mai sau trn bnh din rng ln ton th gii, v tr ca v y Li nhn thc sinh hot khc thng lm xn xao Tng chng Pht gio ny l nguyn nhn nhng T kheo bo th nghe, thy, nghi v buc ti Tng tn, nhng bn thn ngi lm vic khng chp nhn v khng phc v ngi y t bit tm mnh lm l v phng s Tam bo v nh th l ph hp nht, m bo s pht trin o php trong tnh hnh hin ti v tng lai. Vy th t bt ng kin ri dn n phn r trong Tng on, ch hng ai ny i, Ni chng nu i d nghe cc li buc ti Tng tn i vi nhng T kheo ny th s khng ch li g, ch thm hoang mang, xt xa v o ln mi suy ngh v np sng yn tnh trong phm hnh m thi. Tuy nhin, trong mi tng quan ny, chng ta cng hy nhn thy nhng im tch cc m bao T kheo Tng ng gp trong s nghip hong dng Pht Php k t thi Pht ti th n nay. Chng ta hy xem cc k kit tp kinh in t ln th I n th VI, 28 v t s Thin Trc, 6 v T Trung Hoa, bao nhiu v t s n Vit Nam v nhng t s Vit Nam cng u l T kheo Tng. Cho nn ci bn cht o su, tm hiu, nghin cu, khm ph, canh tn, p dng vo cuc i, tch cc i n mi ngc ngch cuc sng li d vng vo s kt buc vo ti tng tn nhng chnh n li m ra nhng bc i mi cho Pht gio. Tm li Pht bit trc l T kheo Tng cng cng nhiu m ti cng nhiu, nht l ti Tng tn, nn khng buc Tng phi ra sm hi trc hai b chng Tng Ni v nh vy ch thm ng nim phin nhiu Ni chng di di v to s hoang mang trn bc ng tu nim. Ch c T kheo Ni nn sm hi ti Tng tn trc hai b chng Tng, Ni v nhng T kheo Ni phm ti y phn ln l v c nhn khng gn gi c nn T kheo Ni d dng chp nhn sm hi hn. iu th su l Thc-Xoa-Ma-Na phi tun th cc hc gii trong vng hai nm trc khi th gii T-kheo-ni v phi c s ng thun ca hai b Tng v Ni... Nu chng ta i chiu phn tch v tnh thi gian ca cc iu lut ca Thc-xoa-ma-na ni v T kheo ni, chng ta thy n khng hp l. Bi v trong thi i ca c Pht cng ging nh iu th hai

l vn ca Thc-xoa-ma-na ni cha c. Trong 6 nm u cha c, my mi nm sau mi c. Chng ta u bit khi D Mu Ma Ha Ba X Ba , Da Du La v 500 th n thuc dng h Thch Ca sau khi chp nhn Bt Knh Php u c tr thnh T kheo Ni, vy c ai lm Thc Xoa Ma Na u m c Pht li ban hnh iu th 6 ny lm g? Hn na c ch thit lp gii l nhn phm ch gii v h thng Lut tng cha c hnh thnh th iu th 6 ny ti sao bng dng t ra ti y? C ch nhn phm ch gii l vic sau ny lin quan n hnh thnh h thng gii lut. Chng ta khng th quy kt l: sut qu trnh thuyt php sanh c Pht phi nhn phm ch gii v khng c ni trc v nhng iu cha xy ra. Ti sao chng ta t v ra mt qu o ri buc Pht phi sinh hot trong qu o ? Ngay t ban u thit lp Bt Knh Php, c Pht ch r: cng nh ngi kia p b bn cnh h nc rng ln chn nc khi trn qua, Nh Lai lo ngn chn trc, khi ban hnh "Tm Gii Chnh" cho cc T khu ni, buc phi gi nguyn vn trn i." 19 Nh vy, Bt Knh Php ny mang tnh cch ngn chn: cng nh ngi kia p b bn cnh h nc rng ln chn nc khi trn qua, Nh Lai lo ngn chn trc Ti sao chng ta li cm c Pht ci quyn ngn chn y? c Pht l bc c Nht thit tr, Pht nhn, Tam minh, Lc thng, Thp lc, Thp bt bt cng php, thu sut chuyn qu kh, hin ti, v lai th Pht lm nhng g Ngi xt thy cn lm ch? Hin ti th cha c Thc Xoa Ma Na nhng ngay lc ny Ngi cp v Thc Xoa Ma Na bi v trn ng gio ha Ngi tng gp nhiu ph n, nhiu ga ph, cng nh cn nhiu mnh ph thuc dng h Thch na v trong hng u B Di ca Ngi cn nhiu ph n c con gi cn tr (c tui nh Ngi La Hu La) ng thi Ngi bit trc nhng ngi M con u B Di ny khi hay tin ph n c chp nhn vo Ni on th h cng mun xin xut gia (vi s ng ca chng hoc l chng cht). Chuyn ny tht l d bit, chng hn nh chng ta cng thng nghe cc u B Di c chng con sau khi tip kin ch Tng xong thng ni: gi m con c xut gia tu hc nh qu Thy, by gi gia duyn con rng buc qu, chc kip ny khng c ri,nht l c Pht li c tha tm thng na, l no mt vic nh th li khng xy ra trong sut 5 nm gio ha ca Ngi khi

m uy c v sc cm ha ca Ngi cao hn chng ta v s k? Nhng lc trc kia d bit tm nim khao kht xut gia ca cc u B Di c con gi tr nhng Ngi khng cp n vic ny (l i) v nhn duyn cha n. Hm nay nhn dp m ca n nhn ph n vo Gio on v nhn lc ch Bt Knh Php, Ngi nu iu ny vo lun vi lng T Bi nh l mt s gi , cho php, m rng ca n nhn nhng m v con, hoc ngi con gi tr ca cc u B Di ny xut gia. Vi ngi b gi cha tui th e rng v bng bt m t xin xut gia hoc l theo m xut gia ch cha c ch r rt, vy th cn c 2 nm th nghim v quyt nh v thi gian th gi l Gii t ni (Sikkhamn). Khng hn Thc Xoa Ma Na dnh cho cc b gi m cn dnh cho nhng ai d mun xut gia nhng cha bit chc chn l mnh c thch hp vi i sng xut gia khng th xin lm gii t Ni - ng c vin chun b chnh thc xut gia lm T kheo Ni th thi gian cho php tp s v th nghim ny l 2 nm trc khi hai b chng Tng v Ni quyt nh v ny c c tr thnh T kheo Ni khng. C m ca sn ra nh vy khuyn khch cho h phn khi m lo sp xt chuyn gia nh, khi no sp xp xong, h s xut gia. Hoc nh m trong qu trnh i du ha, Ma Ha Ba X Ba v nhng v T kheo Ni u tin ny bit cch m tr li cho nhng dng u B Di c chng con ny, hoc l xt iu kin m tip nhn cho h xut gia. By gi nhn lc ch ra Bt Knh Php th ch ht ra lun mt ln ch chng l i vi tun sau ri cho gi cc T kheo Ni n ch thm iu na rng: Trn ng gio ha, nu nh cc T kheo Ni gp cc b gi, hoc M v b gi mun xut gia th c tip nhn, vi ngi M c ch xut gia dng mnh th cho lm T kheo Ni ngay khi chp nhn Bt Knh Php ny, vi ai cha dt khot hoc b gi cha tht s trng thnh nhng mun xut gia th dn v Tnh X lm Thc Xoa Ma Na 2 nm v sau c s ng hai b chng Tng v Ni mi c chnh thc xut gia lm T kheo Ni. Ti sao c ch xut gia th nghim khng c i vi T kheo Tng (m ch c mt Sa Di La Hu La v tr tui), cn c ch gii t Ni (Sikkhamn) li c i vi n gii? Bi l ch Tng u nghe Pht thuyt php t ng ri sanh tm hoan h mun xut gia chc chn, c duyn thun thc trong khi ph n c mt s v t ng o Php m xut gia, c mt s i xut gia v hon cnh bc bch hay bun kh (ngay c 500 th n cng xut gia v theo D Mu sau s kin vua Tnh Phn bng h v c Trng lo Ni k, chng ta thy c rt nhiu trng hp v su kh khin n gii i xut gia) v v

bn cht yu ui nn mun vo Ni on tm mt ch nng ta, hoc d ngi v mun i xut gia lun nhng hy th nghim xem ngi chng tuy ng cho mnh i tu m c chu ng c khng, c qu su kh khng, trc khi quyt nh lm T kheo Ni chnh thc c i. Cho nn ti tin rng Pht lp ra c ch Gii t ni (Sikkhamn) th nghim ny ngay t khi va mi lp gio on cho nhng ai cha th nguyn xut gia lm T kheo Ni c i th c sng v th nghim cuc sng xut gia 2 nm. L do r rng l: ngay t u c Pht by t cho thy s do d ca Ngi trong vic thit lp Ni on v cuc sng xut gia khc qu xa np sng ph n thi y Cn chuyn ngun gc lch s thit lp c ch Thc Xoa Ma Na l do vic s c tn l Sanghamita tr thnh T-kheo-ni trong tnh trng khng bit mnh ang mang thai, bi v c ta tng c mt tnh duyn ln n nh thy Nht T nu th ch l chuyn cc b phi trong thi k phn phi sau ny nhn mnh iu , suy din cho rng l nguyn nhn khin Th Tn lp c ch gi 6 gii trong 2 nm cho Thc Xoa Ma Na m thi. ng rng c chuyn s c Sanghamita y xut gia ri sanh con trong tnh x l c tht, nhng c ch Thc Xoa Ma Na (i xut gia th nghim 2 nm) th c k t khi thnh lp Ni on. Lc c 2 th thc m ra: ngi no thc th xut gia th th nhn Bt Knh Php v lm T kheo Ni, cn nhng ai cha tiu chun (tui tc, nhn thc v th nguyn) cng nh hon cnh cha cho php th c th xut gia th nghim trong hai nm theo c ch gii t Ni (Sikkhamn). Nh vy, chng ta thy bit l iu th hai, th ba, th t v th nm ca Bt knh php lin h n ni dung ca my chc nm sau, ti thiu l sau nm th 20 k t khi Nh Lai Th Tn thnh o. Nh vy, bn cht ca Bt knh php l ang nm trong vng nghi vn rt l ln. Chng ta hy n li cc iu th hai, th ba, th t v th nm ca Bt Knh Php phn tch trn v xem cc iu ny c xy ra ngay vo lc va hnh thnh Ni on cha? iu th hai l Ni khng c an c ni khng c Tng. V vic an c th phn trn phn tch c Pht v gio on lun an c t ma h u tin cho n khi Pht nhp Nit bn. Mt khi c vic an c th quy nh cch chn ni chn an c l iu hin nhin thi.

iu th 3 l cc T kheo ni phi thnh gio gii trong cc k B tt. Upasatha ng nh s phn tch t nguyn l ngi li gn vi nhau hc hi ln nhau. Cch thc ny c t trc khi Pht thnh o v cc o s ca o khc vn thng lm nh vy. Vic phn quan t k, tho lun hoc l thp sng chnh nim, soi sng cho nhau l iu rt quan trng trong Pht gio. sng chung trong mt on th th vic quy nh ngy gi cng ngi li vi nhau trong ngha B tt l iu cn thit v tt nhin, c nh th mi l c hi sinh hot i chng, cn bng khng th sng chung vi nhau m khng h sinh hot chung vi nhau ln no sao? Nh trn ni, trong cc cuc hi hp chung vi nhau , bn Ni chng th thnh gio gii s t bn Tng th s c nhiu li lc v: V Tng c theo Pht hc nhiu nm ri, thc hnh tu tp cng lu v chng Thnh Qu (t nht l Tu Hon) li c kinh nghim sinh hot tp th, Tng on v c nhiu v Tng l Thy bn Ni gii na Cho nn, nhng c hi c Ni on cng hi hp nhau nh th th vic mi mt v gio gii s bn Tng l tt nhin, v khi y c Ni chng u c li lc. Lut l cho vic B tt s c thit lp cht ch c h thng v sau ny nhng m thc sinh hot ban u ca B tt th c ngay khi Gio on thnh lp. iu th t l Ni phi lm l T T, t ni li ca mnh trc hai b Tng v Ni v ba vn thy, nghe v nghi. Mt khi c an c th phi c ngy kt thc an c khi ht ma ma ri sau i du ha khp ni, ngy kt thc y gi l T t. Hin nhin khi kt thc vic g th cng phi nhn li xem kt qu ca vic nh th no. Ni gii nh ch Tng n gio gii cho nn ngy T t cng nn ni li mnh trc hai b Tng Ni c g cn phn tch ch dy th ch Tng hoc l chnh nhng v Thy gio gii ca mnh (nh ngi A Nan, Ca Dip, u Ba Ly) ch gio v li v hng tu tin v sau khc phc li , iu th nm, Ni phm gii Tng tn, phi thc hin hnh pht h na thng trc hai b Tng v Ni. Trong sch: c Pht v Pht Php c ghi iu ny chnh xc hn: T khu ni phm trng ti phi chu pht Manatta (Mt hnh thc pht k lut) trc ch Tng v ch Ni.

Ci thut ng Tng tn c a vo v thay v tr ca t trng ti v sau ny. Vy th ti sao chng ta phi kt vo 2 ch tng tn bo rng lc khi nim ny cha c, hay vic sm hi v tr pht ca T kheo Ni trc hai b chng l khng c? Cn vic phm trng ti l c ch, nhng vic lm gy kh au ngi khc v lm ri lon Tng gi hay thng tn c Pht : khin ngi i hy bng Tam bo, Chng hn chng ta ni ti sao li dng Pht n sanh, Pht thnh o m khng dng B tt Tt t a n sanh, B tt Tt t a thnh o c ngi li chp vo t ng: Pht ri th cn n sanh lm chi na, hoc cn thnh o ci g na? Th cng ti v chng ta bng t Pht v sau ny m b vo cc ng cnh trc m thi. Chng hn nu nghe ai bo: Thy Nht T c sanh ra min Ty Nam b c ngi ci: lm g c chuyn thy Nht T c sanh ra min Ty, thy Nht T c sanh ra cha Gic Ng Saigon (hoc cha no Saigon) tt c cng v chng ta bng ci ch Thy Nht T m b vo vn cnh ca hn mi nm trc trong cuc i m thi. Vy th ni dung v tnh cht cc vic quy nh trong cc iu 2,3,4,5,6 trong Bt Knh Php rt l ph hp v xy ra khi va lp Ni on ch c iu l ngn t c cp nht (update) sau khi c b lut v cc quy nh cht ch v an c, t t, B tt, yt ma, x pht, ra i. D l s ng v n gin nh th no i na nhng ni dung ca cc vic c ghi trong Bt Knh Php c thc hin nghim tc ngay khi Ni on va thnh lp. iu th by l T-kheo-ni khng c ch trch v chi bi ch Tng d vi bt k l do g. L lun bo h cho rng khng th no chp nhn v phng din o c, khi mt v Ni vi t cch l mt ngi hc tr chi bi cc v gio th ca mnh. Bi v n lin h ti mt s kin lch s l c mt v T-kheo-ni chi mng rt nng n Tn gi u-ba-li, khi Tn gi ny n gio gii h. H chng nhng khng nghe m ni cu sn hn qu nn trt nhng li khng p g c. R rng l T-kheo-ni khng c ch trch v chi bi ch Tng l phi qu ri, chi mng nh th th cn th thng g na? Do , n phi c p dng chung c hai tnh hung Tng v Ni, tc l bn no cng phi dng i ng, ch khng phi ch Ni th phi i ng, cn ch Tng th mun ni sao th ni.

Ci ny th chnh tc gi ca vn c gn cho c Pht th c th to ra rt nhiu ni oan tri trong cuc i ny m tc gi y l thy Nht T. Ngha l chnh thy Nht T gy oan tri cho c Pht, ch gii oan cho c Pht g u? Pht ch dy: T-kheo-ni khng c ch trch v chi bi ch Tng ri dng li, bng dng thy Nht T ngu hng thm vo trong khi Tkheo-tng c quyn ch trch v chi bi ch T kheo ni. R rng l ci phn ui thng lng m thy Nht T thm tht vo ny khng tm thy trong mt vn bn no c? Nh trn ni Bt Knh Php l c tc dng ngn nga v gi T kheo Ni trong Phm hnh xng ng ca mt bc xut gia. R rng s cn thn dy bo, ngn nga ny: T-kheo-ni khng c ch trch v chi bi ch Tng khng d tha t no. V c mt thc t d chng ta c mun chp nhn hay khng n vn xy ra l: c nhiu ph n ngoi th gian rt xut sc trong vic ch trch v chi bi, ti tng nghe cc b lng ging chi bi ngi khc c ngy khng chn v nhng chuyn con ch chy qua con g chy li g , ngoi ch tri cc b chi bi nhau m hoi ch g? C khi cc b li 9 i dng h ngi khc ra chi bi ch chng chi! Nhiu v T kheo Ni i xut gia v hon cnh bc bch v tm tnh cha c thun thc, tp nhim th gian vn cn nhiu, tm l b c ch, cng thng nh nu phn trn nn c nhng lc c th phn ng theo thi quen v tnh cch phm tc nu nh h khng c rn bo nhc nh ti hu qu ca vic lm y (c th mt tnh cch T kheo Ni v vi phm Bt Knh Php v b trc xut ra khi Ni on). Th , d c rn nhc nh vy m chuyn chi mng vn xy ra: c mt v T-kheo-Ni chi mng rt nng n Tn gi u-ba-li, khi Tn gi ny n gio gii h. H chng nhng khng nghe m ni cu sn hn qu nn trt nhng li khng p g c. Khng ch mt mnh ngi u Ba Ly b Ni gii chi mng m ngi Ca Dip v Bn c (sau khi chng qu A La Hn) cng tng nghe nhng li ch trch kh nng n. Pht v lng T Bi rn dy tng tn nh th, vy m cng vi phm nhiu ln li cn trch ti sao Pht li dy ra nh vy, iu ny l th no, ly on bo n sao? Chng ta th t ra mt tnh hung, nu nh mt v ni no b ch Tng ng x bt cng th sao, im lng hay ln ting v ln ting nh th no

khng dn n s ph ha hp Tng v vn sn hn nh mt ngn la thiu t an vui v hnh phc. iu qui ny hon ton tri ngc vi hc thuyt nhn nhc: ai chi bi g chi bi, mnh khng c ni. Cho nn c Pht ni, nu nh ngi ta ni sai mnh phi xc nh trong kinh Trng b: Nhng iu ny khng c trong chng ti, chng ti khng h lm nhng iu ny. Ngi ni rt l r, ch Ngi khng bao gi dy chng ta im lng tiu cc. Chuyn ny th xa nay vn thng lm ri: nu nh mt v Ni no b ch Tng ng x bt cng th n tha trnh vi Pht hoc tc bch tha trnh i chng Tng v s kin . C ai cm qu v Ni ni cu: Nhng iu ny khng c trong chng ti, chng ti khng h lm nhng iu ny vi T kheo Tng min rng l ni trong ha nh, i ng ch khng phi chi bi. Cc T c th dy, chng hn nh lun Bo vng tam mui: Oan c khng cn bin bch, v bin bch l hn nht. l T dy ch Pht dy khng c. Pht ni: khi m mnh b hiu sai th mnh phi trnh by chn l, cn nghe hay khng nghe l thuc v quyn ca ngi. Chng ta nn hiu ng v cu: Oan c khng cn bin bch, v bin bch l hn nht. nh th no? Bin bch khc vi trnh by. Bin bch l bao hm mt n lc v thng l km theo biu t cm xc (bun bc khng yn), tm mi phng cch v ni di bt tn cho n khi s vic en ra en, trng ra trng mi thi (tc l tm mi cch lm gy li buc ti ca ngi khc nhm vo mnh). Cn vic trnh by l thn nhin, bnh tnh xc nhn l iu c hay khng m thi. Ch T trong hu ht trng hp u c cm vic trnh by nhng ch dy chng ta khng bin bch m thi - tc l khng qu loay hoay kh s tm cch n cch kia mi ngi xung quanh hiu mnh theo cch tt p hn. C nhiu li buc ti d oan c nhng b co khng l do hay bng chng chng minh rng l mnh b oan. iu ny vn thng hay xy ra trong cuc i. Trong trng hp ny th d c trnh by hay bin bch cho my i na cng ch lm tng thm s hiu lm ni mi ngi v nhc sc m thi v mc cm v thnh kin, hay dng xu xa khng khin cho ngi co ti khng bnh tm xt li vn . V d c th l khi ngi ta ngh v bo: Thy Nht T lm tt c nhng iu v danh li c nhn,

hoc l v mua lng ai , hoc l v th lc no sai bo ch khng phi lm l v l tng B tt hay l Ch c con ng duy nht l ng h Pht php thi, vy th thy c t nhin m trnh by: iu ny khng c ni ni ti. Cn ch T dy khng bin bch c ngha l dy thy ng nn qu bn tm c ngy m bun kh v dn ht tm tr gii oan v thanh minh cho c vic ny. Hn na, cho d thy c n lc n u i na th liu thy c thanh minh c vic ny hay khng khi li suy ngh ca h l vy? Mt tng ngha cao hn na l c trng hp c th thanh minh c nhng sau khi thanh minh xong phn ta yn n m tai ha li ging vo k khc cho nn ta nn im lng lun chu thit thi v oan c phn mnh v m bo s an n cho ngi khc. V d: c mt ngi cha rt nng tnh, c nhng b chn kiu c xa hay bnh tr rt p v rt gi tr, mt hm dn dp hay ra chn ngi em lm b b c qu . Khi ngi cha v gp ngi anh v hay bit b c b lin ni gin ng ng v ht bo C phi my l v tch s p v chn v bnh ca tao khng? Ngi anh ci u im lng. Ngi cha sau nh vo ngi con trai ln ny dn dp. Ngi anh ny khng bin bch v mun chu n thay cho em mnh, nu bin bch th ti nghip cho em mnh yu ui khng chu ni roi n v cn gin sm st ca ngi cha. V d tng t ta c th tm thy trong cu truyn c Pht gio: Nm ht trai: mt v T kheo i kht thc v du ha vo thm mt ngi n. Ngi y mng r nn d lc ang x nhng hn ngc trai vo dy chui li b vic i lm cm nc cng dng T kheo. Khi con ngng nhn thy hn ngc trai tng l mn n ngon bn p nut vo bng. Khi ch nh bng cm ln th hong kinh v nhng ht ngc trai khng cn na. Ch nh bn tra hi v T kheo nhng v T kheo khng ni, v tic ca nn sai gia nhn nh p v T kheo cho n khi ngt xu sut cht i. Con ngng loanh quanh bn v T kheo b ngi ch nh gin qu p mt gy cht lun. V T kheo sc tnh dy, thng cho con ngng, c kinh cu nguyn ri mi ni ra s tnh. Trong trng hp ny, nu v T kheo p dng cu ni ca Pht dy: iu ny khng c ni ti l khng c ri, hoc ch ra con ngng nut ngc trai l ng tnh vi vic st sanh ri. 20 Tng t nh vy cu chuyn Thin s tht vy sao Hakuin trong MT TRM L MT CU CHUYN THIN21 thn nhin lnh a con oan nghit vu oan cho ng v Ngi tn tnh chm sc a b v thng i sang hng xm xin sa v cc thc cn thit khc nui tr s sinh ch khng ni cu: Vic ny khng c ni ti bi ni cu th au kh vn

tip tc trt ln u thiu n - ngi m ca a con oan nghit . Khi cha m ca c thiu n lun ct vn v tra hi v ngi cha ca a b ny m lc ban u c thiu n khng can m th nhn cha ca a b oan nghit cng vi mi tnh vng di l anh hng c tr tui. Oan c khng cn bin bch ch khng phi l: vic ny khng c ni ti gip cho Thin s Hakuin hnh hnh Ba La Mt - nhn nhc Ba La Mt, tinh tn Ba La Mt, B Th Ba La Mt v T V Lng Tm - T Bi H X. Bi th nn c cu rng: Y kinh gii ngha tam th Pht oan, ly kinh nht t tc ng ma thuyt (Y st theo kinh m gii ngha l oan ba i ch Pht, ri xa kinh mt ch l ng vi li ni ca ma). iu th tm l ch Ni khng c php qu trch khuyn ln ch Tng, nhng ch Tng c quyn qu trch ch Ni. Ci l lun bo v: l ti v mun cho ch Ni th hin lng tn knh tuyt i vi Tng on, v l iu cn thit v mang li li ch cho c nhn v cho ch Ni. L lun nghe c mt l tai thi chp nhn. iu th tm ny l kt qu tt yu ca 7 iu nh phn tch trn. Nh chng ta ni: c mt s vic lm ca T kheo Tng kh phn bin c l ng hay sai, khi y cha c h thng gii lut y , ch cn c vo s hc v tu ni li dy ca c Pht m quyt nh l vic lm ng hay sai. T kheo Ni mi vo gio on cha hc c bao nhiu ngy th cn c vo u bit l vic lm ng hay sai trong khi hng chng Tng li c nhng ngi hnh mt hnh, nghch hnh na? Nhiu T kheo Tng c kinh nghim hc v tu su dy, c qu A La Hn, c thn thng na v lm thy bn Ni gii th vic qu trch v khuyn ln Ni gii s chnh xc v hiu qu. Ngc li Ni gii lc y non tr lm sao lm c vic qu trch khuyn ln ny? V d mt c Sa Di Ni vo cha my ngy th lm sao bit vic lm thy Nht T l ng hay sai m qu trch vi khuyn ln? R rng gio on Ni ang cn s chm sc cho ln mnh t c Pht vi s h tr rt ln t pha Tng on. Mt ln na tr li im m ti nhn mnh phn trn l: ngay c thi nay khi Ni gii iu kin hc v bit nhiu nhng c dm t ho l hiu bit ht hnh nguyn v li lm vic ca ch Tng m bnh lun phn xt khng? C nhiu ch tn Ha thng, Thng ta c rt nhiu cng hin cho Pht gio, xa nay vn c Ni gii rt mc knh trng, nhng chnh cc v Ha thng, Thng ta y t ti ln nhau th Ni gii c nn quan tm lng nghe v khuyn ln qu trch vic lm ca nhng v Ha thng,

Thng ta khng? Ti ni, d mun d khng th thc t vn l: c nhiu T kheo Tng ngh n chuyn cao xa hn, chuyn cho quc gia, i cuc v mi mt ca Pht gio cho hin ti v v sau, cho Vit nam v th gii cn Ni gii thng thng m ni ch ngh n nhng vic lin quan n mnh, n chng ca mnh, n nhng lnh vc hp hn T kheo Tng, c phi khng? Li mt ln na cc v cho rng l li ngh trng nam khinh n nhng l mt thc t trong s khc nhau v suy ngh v lm vic ca Nam v N ng: Nam cao xa bay bng, c lc hoang ng, n - thc t gn gi, trc mt. Chng ta hy m xem c bao nhiu trit gia l nam gii v c bao nhiu trit gia l n gii? iu ny li cng ng i vi x hi n khi ph n lc ch ging nh c my sanh sn v lo cng vic lt vt trong nh, cn nam gii phi cng ng mi cng vic sanh nhai, x hi, quc gia i s v buc phi lin tc tnh ton v lo xa. Ngha l, trong nhiu trng hp ni gii khng hiu trn vn ngh v vic lm ca T kheo Tng cho nn c quan tm, theo di, qu trch hay khuyn ln cng khng c tc dng g m c th phin no cho hai bn thi. Trong khi , v tnh cht c th v gn gi nn ch Tng hiu c vic lm ca Ni gii c th qu trch khuyn ln v gip T kheo Ni. Hy ngh xem Ni gii u bm vo c tiu ch cho vic ng sai lm c s cho vic qu trch khuyn ln ny: Lc Pht cn ti th: Ni gii sinh sau mun, hc t, nn cn bn gio Php cha sc tin l vng vng qu trch khuyn ln T kheo Tng, lc Pht nhp dit: Cc T kheo tham gia vo vic kit tp tam tng kinh in, cc T kheo lp ra cc tng phi, cng nh hm nay cc T kheo ang lm cng vic gim nh gii lut v quyt nh ting ni ca cc ngi T kheo c gi tr p dng hn l ting ni ca Pht (cc Ngi ni: li pht dy lc nay li thi hoc l ci ny do ngi sau thm tht vo ch Pht khng ni) li trong kinh in lu truyn m cc Ngi cn dm qua nh nhng nh vy th li qu trch khuyn ln ca ch Ni phng c tc dng g? c phi l thc t khng? iu quan trng nht ti y l lc thnh lp ni on, vic b tt, an c, sm hi, t t ca ch Ni c T Kheo tng hin din gio gii, gip th qu trch v khuyn ln rt l hiu qu. Cn vic Tng on ai lo, ai gip T Kheo tng sng ng vi Phm hnh xut gia v tu tin? Tr li: c c Pht v cc Trng lo Tng xut sc v d sc lo chuyn y ri. Ti mun ni vo thi c Pht, tht l v l khi mt chuyn (gi cho Tng on nghim tnh, ha hp) c ngi lo v d sc lo, th m Ni chng va mi xut gia tu hc li i lo phn lm nghim tnh Tng on, tht l ch ng lo, cn lo khng lo, ch c tha ngi lo ri mnh li ginh

phn lo bao ng! Nu nhng ai c nng khiu qun l, iu hnh hoc c thut iu binh s cm thy iu ny tht l bun ci. THAY LI KT: n gi ny mi ngi hy nn suy ngh mt ln na v t chn cho mnh cu tr li cho ba cu hi ln lin quan n vic hiu v hnh tr Bt Knh Php sau y: 1/ Bt Knh Php c phi l do chnh Pht ch ra khng? 2/ Nu Bt Knh Php do Pht ch ra th Bt Knh Php nhm cho Ni gii thi c Pht phng hnh hay cho Ni gii mi thi i phng hnh? Ngy nay nu Ni gii khng hnh tr theo Bt Knh Php th T kheo Ni c cn t cch T kheo Ni na khng? 3/ Bt Knh Php c phi gy nn s bt cng i vi Ni gii khng? Nu tip tc hnh tr Bt Knh Php, th ngy nay Ni gii nn hnh tr Bt Knh Php nh th no? Ch c Nh Lai mi hiu Nh Lai trn vn. Hn 2500 nm tri qua k t thi c Pht n nay v mi th i thay. Trong chng ta, khng ai mnh dn t cho l mnh nh sch v minh v nm chn l trong tay (ti khng bit ai l ngi ng o ri?). Tt c nhng phn trnh by trn cng ch phn nh suy ngh ca ti v nh ti khng sc v Bt Knh Php. Ci chnh l: ti khng cm thy Nh Lai Th Tn b thng tn, gio php c s chng tri v hnh tr li lc, vy l tt ri. Xin ng gp ni y kin ca ti trong vic tm cu tr li cho 3 cu hi nu trn: 1/ Cha c chng c chng minh Bt Knh Php khng phi do Pht ch ra, Bt Knh Php hin din trong Tam Tng Kinh in ti n v cc nc Pht gio hin din. Nu t li vn v Bt Knh Php, chng ta c quyn t li vn i vi bt c bi Kinh, Lut, Lun no c ghi chp li. Ti c nhiu ln nhiu sch khc nhau cng ghi d kin th ny: Tn gi Ph-lu-na (Purana) (v thuyt php nht trong Thp i T Pht) v i du ha phng xa quay v khng kp d K Kit Tp Kinh in ln th I. Khi nghe thng bo v ni dung v kt qu K Kit Tp ny, Ngi tr li:Php Lut ny c kit tp bi cc Trng lo Tng gi, tuy nhin ti s nh v hnh tr nhng g m ti c nghe t chnh kim khu Th Tn (c thm: Only five hundred Arahants attended the Council but there were at that time tens of thousands of Bhikkhus, some of

them also with great followings. We have a picture of one of these Teachermonks in a little incident recorded at the end of the account of this Council. Venerable Prana came to the Council-elders when they had finished. He was asked, ,,Friend Prana, the Dhamma-Vinaya have been rehearsed by the elders. Do you support that rehearsal? His rather cryptic reply was, ,,Friends, the Dhamma-Vinaya have been well rehearsed by the elders I, however, shall remember them as I heard them from the Blessed Ones own lips.) 22 Cu ni ca ngi Ph Lu Na c ngha l: c s khc nhau trong s nghe, s hiu ca Ngi v gio php Nh Lai so vi gio hp c kit tp li. Vy l, ngay ni cc v i t trc tip ca Pht v ngay khi Pht va mi nhp Nit bn m cn khng c s thng nht kin vi nhau v gio php Nh Lai th hung chi l ngy nay. Khng ring g Bt Knh Php, nhiu ngi cn t vn v gii lut: c phi h thng lut T kheo v T kheo Ni l do Pht ch ra y nh vy hay l Pht ch ch ra mt s gii lut cn bn cho T kheo v T kheo Ni thi, ri sau trong thi k phn phi, cc b phi mc sc m pht trin (a thm vo) cc gii lut ny? L do cho s nghi vn nh Ha thng Thch Chn Thin nu trong sch: Pht Hc Khi Lun nh sau: V gii bn T-kheo, Tng Chi B Kinh I, tr. 267 (bn dch ca Ha thng Minh Chu, 1980) ghi r bn gii bn ca ch Tng tng c mi na thng mt ln ch gm c mt trm nm mi hc gii m khng lit k danh sch cc hc gii y. C l khng c mt trm chng hc l nhng php c thm v sau. V d, in hnh php chng hc t s su mi n tm mi lm l cp lin h n thp Pht. Lc Pht cn ti th th cha c thp, v th chng ta bit rng cc gii y c thit lp v sau. V Gii bn T-kheo-ni, trng hp cc php chng hc cng tng t. Da theo kinh tng, c th xc nh rng ngay thi Th Tn ti th, thit lp hai bn Gii bn Tng v Ni khc nhau. Trong mc Ni gio gii (Tng Chi III-A, tr. 252-253; bn dch ca Ha thng Thch Minh Chu, 1981), ghi r: ... i vi v gio gii, hai Gii bn Ptimokkha c kho trao truyn li mt cch rng ri... Bn cnh Gii bn ny, T kheo-ni cn lnh th thm Bt knh php, trn i cung knh, tn trng, khng c vt qua. 23

Cng tng t, nghi vn ny l kh ln, nh Ngi H-Ni nu trong bi vit GP VI KIN V BI GING BT KNH PHP ca T Kheo THCH NHT T nh sau: TieuTang vit: Ti sao Lut t-kheo c Pht ch ra 250 gii ngc li lut T-kheo-ni c o s li ch ra 348 gii? V gii lut c Pht lun lun cn c vo tng phm ca T-kheo v T-kheo Ni ch gii, ch Ngi khng bao gi ch gii trc khi t ca mnh phm? Vy th cc n t ca c Pht phm 348 gii nn c Pht mi phi ch ra 348 gii cho T kheo Ni. V cc nam t ca Pht cng phm 250 gii cho nn c Pht mi phi ch ra 250 gii cho T Kheo? Nhng th hi trong b gii lut th c bao nhiu gii lut c ch ra nguyn do v phm gii? Ti xin hi, Tieu Tang c k bn gii lut cho T Kheo v cho T Kheo Ni cha? Ti tin rng cha. Ny nh, Gii lut th 51 trong 100 Gii Hc ngn cm T kheo Ni khng c ng m i tin hay tiu tin. Phi chng c Pht thy T kheo Ni, hay c bo co l T kheo Ni, ng m i tin hay tiu tin nn ra lut cm ny? M c tht l c Pht ch ra 348 gii lut cho T Kheo Ni khng? Theo bn dch ca T kheo Thch Tr Quang th trong phn 100 Gii Hc, t Gii th 60 (Khng c ng ngh trong thp Pht, tr ra coi gi, phi hc.) v nhng gii cm nh sau: 74.- Khng c i tin tiu tin ni thp Pht, phi hc. Th 75.- Khng c hng v thp Pht m i tin tiu tin, phi hc. Th 76.- Khng c i tin tiu tin bn pha thp Pht hi thi bay vo, phi hc. Th 77.- Khng c mang nh tng ca Pht n ch i tin tiu tin, phi hc. n Gii Th 84.- Khng c ngi dui chn trc thp Pht, phi hc, u lin quan n Thp Pht hay nh tng ca Pht. Vy Thp Pht v nh tng ca Pht l g, c trong khi Pht cn ti th hay l sau khi c Pht tch dit? Vy m TieuTang dm ph phn T kheo Thch Nht T l C l Thy khng hc v lut ca T-kheo v T-kheo Ni nn khng nm vng c thm ca c o s v nhn thc sai lm qu qut thiu hiu bit ca Thy l mt iu ng h thn cho mt con ngi mang danh hc v tin s. Ai sai lm qu qut thiu hiu bit y? Ch c b gii lut ca T kheo Ni m cng chng c k, chng hiu tc gi l nhng ai m cng t v cao ngo ch bai ngi c s hc chn truyn. Ti tin chc T kheo Thch Nht T khng th khng bit n nhng mu thun v gii cm bt kh thi trong 348 gii cm cho T kheo Ni m ngi ta thng cho l chnh c Pht tuyn dy, khoan ni n Bt Knh Php. Ai mun ngh sao th ngh ch thc tnh ti khng th tin l mt ngi i n tt nh gic ng nh c

Pht li cn phi quan tm n nhng vic nh nht nh i i tin, tiu tin, hay xa rng ca T kheo Ni, trong khi cn bao nhiu iu quan trng hn cho vn tu tp m Ngi cn dy cho cc t. Nn nh, nhng iu Ngi dy cho t mi ch l nm l trong tay so vi nhng hiu bit nh l trong rng ca Ngi. Nhng on trch dn trn v Thp Pht v nh tng ca Pht chng t rng khng th l Pht ngn. Vy mang hai con s 250 v 348 ra cht vn T kheo Thch Nht T th c v hi yu, v c t trn mt cn bn sai lm. Th nhng c t nht l bn bng chng ghi r rng trong kinh sch cho vic c Thp Pht khi Pht cn ang ti th. Bng chng th nht v Thp Pht: Sau khi vua Tn b sa la v Hong t A X Th nghe mt cu chuyn tin kip v th gio mt bi hc c ngha thm thy t c Pht, vua Tn B Sa La trnh by tm nguyn tha thit n Th Tn nh sau: "Bch c Th Tn, khi Ngi i ri, con s khng th no knh l Ngi, con s khng th no thng xuyn cng dng Ngi, v iu lm con bun lm. Xin Ngi cho con mt ln tc, xin Ngi cho con vi cng mng tay, con s tn tr tt c trong thp gia hong cung ca con. Th l con s gi c cht g gi l mt phn thn th ca Ngi, v mi ngy, con s kt hoa ti, t hng qu trang hong l bi trong thp. c Th Tn biu tt c nhng g m Tn-b-sa-la cu xin, Ngi ni: Hy tn tr tc v mng tay ny trong thp, nhng trng tm con, hy ghi nh nhng g thy dy. Vua Tn-b-sa-la hoan h tr li hong cung, c Th Tn ln ng sang thnh Ca-t-la-v. 24 Bng chng th hai v Thp Pht: Cu chuyn lin quan nguyn ca cung phi XRiMaTi ca vua Tn-b-sa-la: Nhm tit xun sang, trm hoa ua n. Trong rng, cc loi chim thi nhau ca ht vui mng. Vua v Hong hu, c cung phi m n theo hu, xut hnh ng n vn hoa trong Rng Tre. Cung phi tu: - "Tu b h, ban ngy chng ti khng th n hu Pht. Vy xin b h cho lp trong cung mt ngn Thp th tc v mng tay ca c Th Tn. Chng

ti s c vng bi thng thng v cng dng Pht cc th bng hoa, hng thm, tn lng, c phn". Vua Tn B Ta La bn n bch Pht: "Ci xin Ngi ban cho chng con tc tha v mng tay d th. Chng con nh xy mt ngn Thp trong cung phng th Th Tn. c Pht ban tc v mng tay cho vua. Ri , vua Tn B Ta La v cc b phi rt cung knh, cho xy mt ngn Thp th tc v mng tay ca Pht, ngay gia Hong cung. T , cc b phi thng vo Thp dng n, hng hoa, cng dng c Pht. 25 Bng chng th ba v Thp Pht: Va lc y c mt on xe 500 c t x Ukala (nay thuc a phn tnh Grandjm), thuc min Nam, ch hng ha ln min Bc nh Bay, Rajagaha, Vsali va n a phn lng Uruvela, c nhiu xe b trc-trc, ci th sc bnh,... Hai ngi li bun, ch ca on xe tn Tapussa (Sa-L-PhBa) v Bhallika (Bc-L-Ca) nhy xung ro bc xem coi c vic chi bt thng chng. Hai ngi cht thy c Pht ng tnh ta dc ci cy Tryana, ho quang ta sng nh mt tri ban mai, h nh tnh tinh thn v ni vi nhau: y l mt v Thnh nhn v gi ny c l Ngi cng sp sa th trai, vy chng ta nn em vt thc cng-dng cho Ngi. Tapussa v Bhallika tr li xe ly mn thc phm nu mt v ma rc, n gn mp ly di chn c Pht v sau khi i ba vng quanh c Pht, ng chp tay cung knh bch: Xin c Th Tn xung phc th nhn vt thc chng ti em n dng cng cho Ngi Hai ngi rt tha-thch, lin xin qui-y vi c Pht v cu xin Ngi ban cho mt vt k nim tn-th c Pht hoan h cho h qui y theo Ngi v cho h t si tc v ro mng tay lm k nim. Hai ngi ny cm u on thng-i, i t Nam ln Bc, t Bc xung Nam, v nhiu khi mn thuyn vt bin sang qua cc x hi-ngoi. i n u h em vt k nim y ra chim bi v gy nh hng tt p cho s truyn b Pht php. Sau li hai ngi li bun n kinh doanh lp nghip ti Min in, xy thp th tc v mng tay ca c Pht ti thnh Rangoon (Ngng Qung). Vua Min in cng nh cc v vua x k cn, nh s loan truyn tin tc ca hai ng Tapussa v Bhallika, sang tn n ra mt c Pht, th gio qui y, em li gio hun ca c Th Tn v khuyn dy dn chng v bt u tham d vo cng vic kin trc n th

x li tc v mng tay, tip sc vi hai v c s u tin khuych i Thnh thp, n nay n th y tr thnh mt k quan v gi ti trung tm kinh Min in gi l Shwedagon. 26 Bng chng th t v Thp Pht ti Na-kit (Nagarahra): Chng 100 bc v pha Ty ca hang Bng Pht, l ni c Pht co tc v ct mng tay. Ngi ch thn cng cc t xy mt ci thp cao 70-80 b lm mu cho nhng ci thp tng lai. Thp ny hin nay vn cn (c: 2b, 8).27 V hnh tng Pht th c t khi Pht cn ti th, c th l vo H Th By khi Pht thuyt php ti cung Tri Tavatimsa (ao Li): Ti X v: Khi Pht ln cung tri ba mi ba thuyt php cho m trong ba thng, vua pasenadi (Ba-t-nc) nh Pht, sai th khc hnh tng Ngi bng g chin n v t tng ngi trn ta ca Pht. V sau, khi Pht tr v, tng bn ri ch i ra n cho Ngi. Pht dy: Ngi c ngi yn ch. Sau khi ti nhp Nit bn. Ngi s lm mu mc cho bn chng t tc tng trong tng lai. Khi y tng tr li ch ngi. y l pho tng Pht u tin c tc, v ngi i sau ly mu t . Ri c Pht di v mt tu vin nh khc pha Nam, cch ch ca tng tng chng 20 b" (c: 3b, 15 - 17).[28] Vy th vn ri rm ny sinh l ti v chng ta khng hc ht, nghe, thy, bit ht, hc lp chp, tng on trong tam tng kinh in nn thng hay thy chng tri ri thc mc mi iu, li hng hi phn xt th ny, th n thi, ch cn bn thn chnh php th khc u, khc gia v khc cui no c chng tri vi nhau? iu ny khin chng ta nh v giai thoi vn hc gia hai danh ti thuc bc nht i Tng: T ng Pha v Vng An Thch. T ng Pha c th ca Vng An Thch, thy c hai cu: Minh nguyt sn u khiu Hong khuyn nga hoa tm. ng Pha ch l v l: trng sng sao li ht u ni, ch vng sao li nm trong lng hoa c? Do ngh nh vy nn ng Pha ly bt sa ch khiu ra ch chiu, sa ch tm thnh ch m, thnh ra:

Minh nguyt sn u chiu Hong khuyn nga hoa m. (Trng sng soi u ni Ch vng nm di hoa). Sau , T ng Pha b i ti mt ni pha nam. , ng Pha thy mt loi chim tn l Minh nguyt, v mt loi su tn l Hong khuyn. Lc , ng Pha nh li hai cu th ca Vng An Thch, c ngha l: Con chim Minh nguyt ht u ni Con su Hong khuyn nm gia a hoa. Lc y ng Pha mi bit kin thc ca mnh cn km h Vng nhiu. D sao th cui cng T ng Pha cng ng ra ci dt v ngo mn, tht l ca mnh khi trc, khng bit c phi l chng ta ang gim ln vt xe ca T ng Pha - ch bai khi cha hiu bit v xem xt tng tn ht m li b tr sm hi hn T ng Pha khng? Nhn y, xin ni thm v quan im i vi gii lut. C phi l c Pht qu chi li, khe kht ch ra nhng gii lut nh nht ch lm vng bn thm ch khng gip ch cho vic gii thot khng ? theo nh li bnh ca C S Ngi H-Ni: Ai mun ngh sao th ngh ch thc tnh ti khng th tin l mt ngi i n tt nh gic ng nh c Pht li cn phi quan tm n nhng vic nh nht nh i i tin, tiu tin, hay xa rng ca T kheo Ni, trong khi cn bao nhiu iu quan trng hn cho vn tu tp m Ngi cn dy cho cc t. Nn nh, nhng iu Ngi dy cho t mi ch l nm l trong tay so vi nhng hiu bit nh l trong rng ca Ngi. ng l i vi Gii bn Ba-la--mc-xoa (Patimokkha) trong c T kheo gii v T kheo Ni gii th nhn phm ch gii tc l: Theo truyn thng, ch Th Tn ch thit lp cc gii iu, khi no thy cn thit, khi no y nhn duyn. Khi c mt hin tng vi phm gy nn mt nh hng khng tt cho sinh hot ca Tng chng th Th Tn mi kit gii, thnh lp thm mt gii iu ngn nga hin tng xu y xy ra v sau.
28

C S Ngi H-Ni thc mc: Gii lut th 51 trong 100 Gii Hc ngn cm T kheo Ni khng c ng m i tin hay tiu tin. Phi chng c

Pht thy T kheo Ni, hay c bo co l T kheo Ni, ng m i tin hay tiu tin nn ra lut cm ny? V gii lut quy nh i tiu tin th duyn c xy ra nh sau: Lut tng ghi rng mt ln cc Pht t v ngoi o ch trch cc v Tkheo ng m tiu tin, cho rng cung cch l th tho, thiu lch nh. Khi s vic ny c trnh ln Th Tn, Th Tn bn dy: Vy th t nay cc T-kheo, ngi m tiu tin. Nhng mt quc khc, khi ch Tkheo ngi tiu tin th li b ch rng cc t ca Th Tn ton l n gii. Khi s vic ny trnh ln Th Tn, Th Tn li dy: Nu vy, th ng m tiu vy." Th c ngha l ty theo quc , ty theo vn ha m thch ng. y l mt trng hp in hnh ni ln tnh cht linh ng v ci m ca Gii. 29 Thc ra khi dy "Vy th t nay cc T-kheo, ngi m tiu tin, Th Tn m ra rng hn: 1) T-khu nn lm nh vy: ta khng bnh, khng ng tiu hoc i tin. Trong khi mc i tiu tin gp rt khng phm ti (nathito agilno uccram vpassvamvkarana). 2) T-khu nn lm nh vy: ta khng bnh, khng i hoc tiu tin, khc nh, h mi trn ch xanh nht l cy c ti, du r cy cn sng cng u gi l xanh c (naharite agilno uccram vpassvamvkarana). 3) T-khu nn lm nh vy: ta khng bnh khng i hoc tiu tin, khc nh, h mi trong nc (na udake agilno uccram vpassvamvkarana). Bi v: cc Pht t v ngoi o ch trch cc v T-kheo ng m tiu tin, cho rng cung cch l th tho, thiu lch nh cho nn vic ch gii lin quan n i tiu tin l ht sc cn thit gi tnh tn, tn knh ca Pht t v qun chng i vi T kheo c vy h mi quy ngng, hc hi m khng cn vng mt, kh chu trc dng v th tho, thiu lch nh ca cc T kheo y na. Nhng vic nh vy khng nh nht t no, v T kheo v T kheo Ni cn gm c thn gio, khu gio, gio v l biu tng ca Chn Thin M th Pht t v qun chng tin tng tu hc theo, ngc li, nu khng kho t gi gn khin h khng mun tip cn Tng Ni v khinh ch hy bng Tam bo.

Vic nh lm cha xong th ni g lm c vic ln. iu quan trng trong hnh o l ty thun chng sanh. Quyt nh vic ln hay nh l xt tc dng nh hng ca n i vi vic tu hc ca mnh v mi ngi. Nh vy vic ai tiu tin cho hp l li l iu rt quan trng v ngi khc cn c vo m nh gi ng cp, trnh vn ha, vic tn trng ngi khc, t trc sau, bo v mi trng l thc o ca vic chnh nim tnh gic, ra sch thn tm, ln xn, ba bi, th tho, khng cn bit n ai, lm nhim mi trngkhng phi l tnh cch ca cc bc phm hnh. Trong mi lin h ny, mt khi ch gii v tiu tin cho T kheo Tng, Pht li ngh n v tin th ch gii T kheo Ni ngi tiu tin l ph hp thi. Bi v qun chng nu m thy T kheo Ni tiu ng th tht l kh coi. Li mt cu hi tip na l: C bao gi ph n tiu ng u m lo ch gii? Cng c , v d c mt nhn vt c nhiu ngi ca ngi l tiu biu cho ph n Vit Nam t Tch biu din lm vic cho qun chng xem. Nhng nu chng ta th hnh dung trong nhng hon cnh th ny: C nhng v Ni i trong rng t lm chm, c xc mc y, tng i kh ngi xung, hoc trong nhng cch ng mnh mng, c v hoa mu mc cao, hoc l nhng vng nc qu u gi, khi T kheo Ni c cm gic l xung quanh mnh khng c ai th c th tiu ng lm ch? Vn l ri nh ng vo lc y, c ai khc trng thy th h s sanh , nh gi v khin c nh hng chung cho gio on Pht gio. Tm li cu tr li cho cu hi s 1 (Bt Knh Php c phi l do chnh Pht ch ra khng?) l: D bt ng kin th no i na nhng mt khi Bt Knh Php c ghi chp rnh rnh trong kinh lut m cha ai c cch g chng minh thuyt phc l: Bt Knh Php ch l s thm tht sau ny ch khng phi do Pht thuyt ra th hin ti nn tip tc chp nhn Bt knh Php l do Pht thuyt. By gi xin chuyn sang phn tm cu tr li cho cu hi s 2: 2/ Nu Bt Knh Php do Pht ch ra th Bt Knh Php nhm cho Ni gii thi c Pht phng hnh hay cho Ni gii mi thi i phng hnh? Ngy nay nu Ni gii khng hnh tr theo Bt Knh Php th T kheo Ni c cn t cch T kheo Ni na khng?

Mun bit Bt Knh Php c ch ra nhm cho Ni gii thi c Pht phng hnh hay cho Ni gii mi thi i phng hnh chng ta xt nhng li cn dn ca c Pht v tnh cht ca Bt Knh Php c lin quan n bi cnh x hi v tnh hnh ca Tng v Ni lc khng? Sch c Pht v Pht Php ghi li l: trc khi chp nhn D Mu Ma Ha Ba X Ba v 500 th n thuc dng h Thch vo gio on, c Pht bo Ngi A Nan: Ny Ananda, nu b Maha Pajapati Gotami chp thun Tm Gii Chnh b s c php thnh lp Gio Hi T Khu Ni. Sau khi ban hnh Bt Knh Php, c Pht dy: Nhng gii lut trn y phi c tn trng trn i, phi c knh n v khng c thay i, x dch 30. Ti cng tm thy ni dung li cn dn tng t nh trn trong cch sch s khc (vi ting Vit v ting Anh). Theo mch vn th Bt Knh Php dnh cho D Mu Ma Ha Ba X Ba , Da Du La v 500 th n dng h Thch v nhng ngi Ni c tip nhn vo gio on sau ny trong thi c Pht. Qu v y ch cn chp nhn v gi Bt Knh Php th lp tc tr thnh T kheo Ni nhng sau ny, khi h thng gii lut c thit lp cht ch th mun lm T kheo Ni khng ch gi Bt Knh Php trn i l na m cn phi th v gi T kheo Ni gii bn vi s lng kh nhiu gii lut. Nhng c mt iu, cc vn bn lu truyn khng c ghi chp li c Pht ni rng: K t nay cho n mi mi v sau, h l T kheo Ni trong gio Php ca Pht th phi gi Bt Knh Php ny. Lc sp nhp dit, c Pht thng qua ngi A Nan m nhn nh hng t Pht sau ny rng: Nu chng Tng mun, sau khi Ta dit c th hy b nhng hc gii nh nht khng cn thit. Vy th quan im ca ti th ny, Bt Knh Php ht sc quan trng v l iu kin bt buc i vi Ni gii khi Pht cn ti th nh phn phn tch trn khi chng ta t Ni gii vo trong bi cnh x hi, c im tm sinh l ph n, hon cnh v ng c xut gia, thi quen v vic lm ca h trc khi xut gia, s non tr v cn s gip ca Tng on, Cn by gi khi thi i, x hi, cuc sng i thay, trong iu kin sng v sinh hot tu hc hin ti ca mnh, nu Ni chng no cm thy nhu cu bo h ca ch Tng v Bt Knh Php khng c tc dng trong i sng Phm

Hnh xut gia na th nh vy Bt Knh Php tr thnh nhng hc gii nh nht khng cn thit v cn c theo li nhn nh trn, c th khng hnh tr theo. Cn Ni chng no cm thy Bt Knh Php c tc dng tch cc th tip tc hnh tr theo. Nhng hy cn thn, xem xt cho k cho nhng cm nhn v nh gi ca Ni chng i vi Bt Knh Php khng mang tnh cht ch quan, hi ht v c s can d ca d dui, gii i, phng tng v tiu cc ca mnh? vic ny bo m tnh nht qun, nghim tc v thun tin trong vic iu hnh chnh th ha hp Tng gi, Ni gii hy chng minh vi Gio Hi Pht Gio ton quc v Lin Hu (Tng Hi) Pht gio th gii l Bt Knh Php khng cn thch hp v cn thit cho Ni gii thi i ngy nay na - hoc thm ch lm tr ngi s pht trin v ng gp ca Ni gii cho tng th Pht gio ni chung - trong cc k i Hi Pht Gio c s hin din ca Ni on v Tng on v nh th sau khi hi tho nghim tc v cn nhc trn nhiu phng din khc nhau, i Hi s a ra qyt ngh v vic duy tr hay hy b Bt Knh Php i vi hng Ni gii. Mt khi Tng gi c quyt nh chung l hy b Bt Knh Php th Ni gii khng hnh tr theo Bt Knh Php vn c t cch T kheo Ni. Cui cng, chng ta hy cng bn v cu hi s 3: 3/ Bt Knh Php c phi gy nn s bt cng i vi Ni gii khng? Nu tip tc hnh tr Bt Knh Php, th ngy nay ch Tng Ni nn hnh tr Bt Knh Php nh th no? Thc ra cu ny c bn xuyn sut bi vit ny. Tuy nhin kt lun, xin tm tt ghi li y nhng im chnh nht c th gip chng ta c s gi nhn nh v a vo p dng trong sinh hot Tng gi. Bt Knh Php khng h gy ra s bt cng i vi Ni gii, ngc li Ni gii rt c u tin quan tm v bo h, tr lc cho vic gn gi phm hnh thanh tnh. Li nhn nh ca thy Nht T: Nhiu ngi nh vy thi, chng ta thy kh c chp nhn lm. trong iu ny, n c mt ci iu ngm cho thy rng, ch Tng s khng bao gi b sai v nhng g h ni, nhng g h lm, nhng g h pht biu l chn l l khng c c s. Trong Bt Knh Php khng c cu no ghi rng: hy tn knh i x vi T kheo Tng nh tn knh Pht v ch Tng l nhng ngi thnh tu phm hnh. Hin nhin khng phi l ton b T kheo Tng u chng thnh qu v khng c g sai tri. Trn kia ti nu ra cc vic Lc qun T kheo, cc T kheo vu oan cho X Li Pht, cc T kheo hng hi tranh

ci v khng cn oi hoi n s phn gii ca c Pht khin Ngi phi lng l i an c mt mnh ti rng Parileyyaka trong H Th Mi, T kheo B t a v nhng T kheo theo B t a, hn na sau ny cc T kheo lin tc vi phm th ny th khc nn Pht mi ch ra T kheo gii Tt c nhng iu trong Bt Knh Php l t ch Tng vo t th thm nhiu trch nhim v gip cho T kheo Ni thnh tu phm hnh th sao bo l bt cng cho T kheo Ni? Khng h c g bt cng hay qu ng c. V tnh cht quan trng trong vic nhn nhn nh gi v Bt Knh Php v nghi n l bt cng i vi Ni gii, xin nu li mt ln na ni y v ni dung ca 8 iu trong Bt Knh Php (vi nguyn li hnh vn v phn xt ca thy Nht T), cng nh xin gii thiu cch hnh tr Bt Knh Php p dng vi c T kheo Tng v T kheo Ni (c th phn di y c mt s tng s trng hp vi phn trnh by trn nhng th cng l tt chng ta n nhc li li nhng im chnh vi nhau mt ln cui na trong phn kt lun ny). 1/ iu th nht mt v T kheo ni mt trm tui h, phi cung knh nh l mt v T kheo Tng xut gia mi mt ngy: Cung knh nh l T kheo Tng th T kheo Ni c cng c v phc c, dp tr bn ng, qun st tnh khng v bnh ng (nng l s l tnh khng tch), Thng Bt Khinh ly tt c mi ngi th T kheo Ni nh l T kheo Tng li tr ngi sao? Bn thn v Tng y khng xng nh cho vic nh l ? Lm sao bit c iu ? Ngay c B t a cng c xem l ngi ng hnh to nhiu c duyn cho cc tin thn ca c Pht tu B tt hnh mau thnh tu. D c g i na nhng mt khi Tng on cn chp nhn v cho php v y gi c chic y T kheo v khng tn xut v y ra khi Tng on th v y vn ang l T kheo. nh l mt v Tng l nh l Pht (Pht tng li hoc Pht tnh ca c hai), nh l Php (th tr Bt Knh Php) v nh l Tng on (hnh nh y l hin thn ca Tng on trc mt v khi v y th i gii th c s chng minh ca tam s, tht chng v i chng Tng). T kheo Ni hi thm cu: Ti sao T kheo Tng khng nh l T kheo Ni lm g? Bn thn mnh nh l mt v tu s th c phc c v li lc cn cc v Tng h nh l ai kim phc th vic y h t lo cho h, ti sao T kheo Ni li phi qu lo lng cho vic tu tp ca T kheo Tng v e s h khng c bit nng ai thc hnh vic nh l? nh l, cng dng v thc hnh bn phn l c phc ch phi c ti u m bo rng c Pht p buc T kheo Ni? Theo tinh thn Kinh Kim Cang, v T kheo Ni: nh l m khng thy mnh nh l th mi thc s l nh l, cn i vi T kheo Tng th: Th nhn vic nh l m khng thy vic

nh l mi thc s th nhn vic nh l. Trong thi i ngy nay, chng ta mun c s thay i ? V T kheo Tng cng mun nh l li T kheo Ni c phc, khng cn vng chp v s tng v t c s bnh ng tuyt i hn ? Vy khi no T kheo Tng nh l T kheo Ni m khng thy mnh nh l th mi thc s l nh l (d l nh l ni tm hoc nh l ni hin tng) v T kheo Ni th nhn vic nh l ca T kheo Tng m khng thy vic nh l mi thc s th nhn vic nh l, nu c thy vic nh l th nn thy l ang nh l Pht php, nh l ch cao thng, nh l Pht tnh ni chnh mnh. Hn na vic nh l y khng ch c tc dng cho 2 v Tng Ni y m nhiu v trong hng by chng xut gia ri u s trng thy. Nu h (by chng xut gia) u cm thy vic T kheo Tng nh l Ni gii l xui thun m trong tm khng thy c g trc trc, tc hay thc mc c, nu t c tt c nhng iu kin nh vy, th T kheo Tng c th nh l (ly) T kheo Ni. Nu T kheo Tng nh l T kheo Ni theo nh tm gng v tinh thn nh l ca Thng Bt Kinh B tt nh l tt c mi ngi nh l Pht tnh Thin Ti ng T nh l T kheo Ni, u B Di, ng n - nh l o hnh, ch nguyn cao qu v Pht nh l xng kh - tt c chng sanh l cha m, nu ai cng qun st v hiu c nh vy th c g l tr ngi na? 2/ iu th hai l ni khng c an c ni khng c Tng : T kheo Ni ngy nay cm thy khng cn thit trong vic phi an c gn Tng chng ? Trong thi c Pht th vic Ni chng an c gn Tng chng rt l cn thit cho vic bo m an ninh v hc hi, cng nh khi tin hnh cc vic b tt, sm hi, t t, khi bn cht vt l v kh nng t v ph n l yu ui, trong rng ni khng bo m an ninh. Vy th ti sao li trch Pht li b buc Ni gii vi iu ny? Cn by gi nu nh khng th tm n ni an c gn Tng chng c, hoc ang lo lm tr tr, Pht s khng th ri b tr x c trong khi i chng Tng ang xa th thi ch sao? Khi nim gn v xa ch l tng i khi m iu kin giao thng, lin lc ngy nay tin xa hn thi xa rt nhiu v th gii ang nhch li nh mt nh. Vy nu nh Ni chng an c xa Tng chng m vn c phn tu tin, an lc tht s v nhng lc cn thit th lin h vi ch tn c Tng qua phone, hoc cc phng tin internet th cng tt ri. Thi c Pht, Ni chng thiu thn phng tin hc hi ch cn ch i cc thi Php t c Pht v ch Tng, cn ngy nay phng tin hc tp v tham kho y , ngi mt ch hc c i vn khng ht, kinh lut lun c lu tr trn websites, sch v, CDs, VCDs, DVDs, cassettes, bo ch, ti vi, iv khng c nhu cu hng dn ch dy ca T kheo Tng trong ma an c na th T kheo Ni quyt nh phng hng an c v sinh hot vy. Kinh nghim tu tp, sinh

hot, lm Pht s, hong php rt l quan trng v ch Tng thng quen sinh hot hng ngy trong nhng lnh vc y nn c th truyn trao cho Ni gii trong ma an c. Nu cc T kheo Ni cm thy cn nhiu iu c th hc hi t nhng tn c Tng th hy t sp xp an c gn gi hoc thnh ch tn c n hng dn, ging dy trng h. Vy an c gn ch Tng ch yu l xt n vic li lc cho T kheo Ni ch c Pht c dy bo l Ni chng phi phc dch ch Tng trong ma an c u m bo l bt cng i vi Ni gii? 3/ iu th 3 l cc T kheo Ni phi thnh gio gii trong cc k B tt. iu ny c trong thi c Pht phi l mt nhu cu tt nhin thi. Ni chng va vo gio on, gp trng hp c Pht v bn rn khng n gio gii cho T kheo Ni, th ai gio gii? Ngay c T kheo Ni Ma ha Ba X Ba i na th gio gii cho Ni chng lm sao li lc nhiu bng cc Trng lo i c Tng? Trong cc k nhm hp sinh hot chung vi nhau trong i chng Ni nn thnh gio gii Tng qua hng dn sinh hot l tt p qu i ch? Nn nh lc y cha c gii bn T kheo Ni v cng khng c mt cun sch hay phng tin audio, video no cn c vo m sinh hat. D cho sau khi T kheo Ni Ma Ha Ba X Ba c qu A La Hn i na th cng khng th ni kh nng trnh by, din thuyt dy bo ca T kheo Ni Ma Ha Ba X Ba c tc dng ngang bng vi Ngi X Li Pht, Mc Kin Lin, Ca Dip, A Nan, u Ba Ly, Ph Lu Na Hn na cc T kheo Ni tr d dng hc hi cc v T kheo Ni trng lo trong tip cn hng ngy ri, vy th nhng lc nhm hp chung (B tt) l c hi hc thm tinh hoa ca ch Tng ch? Hp th tinh hoa t hai b chng: T kheo Ni chng v T kheo Tng chng khng tt hn l ch hc hi trong ni b Ni chng sao? Vy th bt cng i vi Ni gii ch no? Cn vic ai lm gio gii s cho i chng Tng th i chng Tng t lo. Nu nh trong mt vng no , trong mt thi i no , ton b T kheo Tng l khng c t cch gio gii trong khi Ni chng c nhiu ngi xut sc lm gio gii s, bn Ni chng c cc v Ni S xut sc lo gio gii v ch dy, khng cn s dy d ch bo g t bn T kheo Tng na trong khi bn Tng chng ang thiu ch tn c c y kh nng hng dn v ging dy v nu khng nh ch Ni n ging dy th thit thi ln lm, lc hy tnh sau. Khi xt vic ny nn nh l: gio gii s cn phi kim c hc v tu, tu gic v phm hnh cng nh kinh nghim tu hc, Pht s v thuyt php sanh.

4/ iu th t l Ni phi lm l T T, t ni li ca mnh trc hai b Tng v Ni v ba vn thy, nghe v nghi: C phm li m bit sm hi l hng ngi cao qu. Vic sm hi c tin hnh trong s chng kin cng ng, cng nhiu ngi phm hnh cng tt v nh vy s nghe li nhc nh, ch gio, s khuyn khch tu nim, n tng v lc ca i chng tc ng lu di. Ch Tng phi chu kh ngi nghe, quan tm, gp v nng cho mnh tin b ch c ai c xc phm Ni gii lm g? Nh th l gip cho Ni gii thnh tu phm hnh, ch ai gy ri cho c nhn ca T kheo Ni hay tp th Ni chng u? Ni chng nn tri n v thi gian, sc lc, o lc m Tng chng dnh cho cc k t t, sao li trch l vic ny bt cng v phin phc cho Ni chng? Nn nh rng l khi t t c th t mnh ni ra li ca mnh hoc l ngi khc nu ra li mnh theo ni h thy, nghe hay nghi v mnh. Nhiu T kheo Ni thi c Pht xut gia v hon cnh bun phin trong cuc sng v tm ch nng ta ni Ni on c ngun an i tinh thn m sng ch khng phi l h gic ng v c nguyn xut gia cao qu t u (nhiu ngi trong 500 th n theo D Mu Ma Ha Ba X Ba xut gia l v hon cnh nu li hong cung khng bit nng ta vo ai v trong Trng lo Ni k cng ghi li nhiu ngi ph n i xut gia vi tm trng bt c ch). Vy th tp nhim th gian h cn nhiu, gy li nhiu. Lc t t h nu li ln nhau theo nhiu cch ch quan m nhiu trng hp khin cho Trng Lo T kheo Ni cng khng sc ha gii nhng bt ng kin gia nhng T kheo Ni, hoc bin bit mi vn cho r rng bi v lc y khng cn c vo b lut ghi y rnh rnh phn tch nh gi v li m ch cn c ni phn gio (li dy ca Th Tn) trong khi Ni gii cha hc nhiu. Vy nn cn c Tng chng hin din trong cc k Ni chng t t quyt nghi cc vn v lm cho Ni chng cm thy c tm thng, thng v mi vn sng r. Cn vic Tng lm l t t, Ni chng khng chng kin th sao? Vy cng khe cho Ni chng ch sao? Sao li phi lo lng cho ch Tng khng thnh tu vic t t? Nu vic sm hi, t t m khng thnh tu th thit thi T kheo Tng rng chu, lc y T kheo Tng s than th l c Pht bt cng vi h, khng to iu kin cho Ni chng n gip trong cc k t t. Ni chng nn ngh l: phn mnh th c lo cho trn, T kheo Tng gip mnh l tt ri, n phin T kheo Tng t t, T kheo Tng khng cn nh n mnh th thi, mnh lm chuyn khc, sao c trch l T kheo Tng khng cn nh mnh lm g? Chng no Tng chng cm thy cn phi

thnh mi Ni chng n tham d th bui t t mi thnh tu th h lin h Ni chng v tm cch gii quyt sau. 5/ iu th nm, Ni phm gii tng tn, phi thc hin hnh pht h na thng trc hai b Tng v Ni. Cng vy, v T kheo Ni phm trng ti phi thc hin hnh pht h na thng trc hai b Tng v Ni, l c hi T kheo Ni phc hi li bn th thanh tnh nh trc. Nn nh l trong Tng chng thi c Pht c nhiu v l thy tng dy bn Ni chng. Vy th trong nhng s tut dc v li lm ln ca cuc i mnh, lc ang suy sp nh th m c s cm thng, t bi, gip ca nhiu ngi phm hnh m mnh t trn nim tin tng trong c uy c ta ra nhip h ca nhng bc Thy thn knh na th c tc dng ln lm ch. l nhng giy pht tip nhn lc by vt ra ngoi h su ti li v lm li cuc i. Nh vy l c Pht v Tng chng t bi, ng h Ni chng ch c g l bt cng y? Cn ti sao Pht khng ch T kheo Tng phm trng ti phi thc hin hnh pht h na thng trc hai b Tng v Ni l v ch Tng rt t gp ch Ni (ch c gio gii s mi c nhiu ln gp g Ni chng), ch Tng khng th n gio ha ca ch Ni v r rng l ch Ni xut gia vi nhiu ng c khc nhau v hay phm ti li nh h thy th uy lc ca i chng Ni khng c tc dng nhiu vi T kheo Tng d mun chp nhn hay khng th iu ny vn l thc t i vi tm l ca nhng v Tng phm trng ti. Cn ngy nay, nh trn kia ti c phn tch, nhiu T kheo Tng khi tu hc cha thun thc vn cn mang bn tnh nam gii: ngang ngnh, t i nng - nht l i vi nhng ngi phm ti nng nh l tng tn - vy th cch cha tr phi ty tnh v cn bnh ca bnh nhn. Vn y khng phi l lp mt s cng bng trn hnh thc m ci chnh l cha tr cn bnh cho T kheo y nh th no? Hn na, nhiu ch Tng c tng v vic lm cao xa, tuy hnh thc th b buc phm ti tng tn nhng trong bn cht l xut pht t B tt hnh, s vt thot v khng cu chp vy th Ni chng chng kin trong trng hp buc v x pht trng ti ny ch thm rc ri, vng mc tm v phin nhiu cho Ni chng v bn thn T kheo Tng co buc trng ti m thi. 6/ iu th su l Thc-Xoa-Ma-Na phi tun th cc hc gii trong vng hai nm trc khi th gii T-kheo-Ni v phi c s ng thun ca hai b Tng v Ni.

Nh th th tt lm ch v ch Tng gp phn hun c gio dc gii t Ni y, quyt nh v chng minh cho gii t Ni bc ln mt nc thang cao qu, tam gii tn xng l mt du n s c ghi nh sut hnh trnh gii thot. y l s quan tm qun st, ch dy v to iu kin cho gii t ni tr thnh T kheo Ni, sao li gi l bt cng c? 7/ iu th by l T kheo Ni khng c ch trch v chi bi ch Tng d vi bt k l do g. Ch nu nh T kheo Ni m ch trch v chi bi ch Tng th tht l kh coi. Pht cng khng h cho php T kheo Tng ch trch v chi bi ch Ni th sao gi l bt cng. c Pht ch ngn nga, rn dy nh th, y vy m sau ny nhiu T kheo Ni vi phm v u Ba Ly, Ngi Ca Dip, Ngi Bn c tng l nn nhn ca h. Ch Tng gip xy dng phm hnh ch Ni trong cc k b tt, T t, sm hi, ch khng ch trch v chi bi ch Ni khi c vic g xy ra. iu ny c ghi trong sch c Pht v Pht Php nh sau: 7- Bt lun trng hp no, T khu Ni khng c quyn khin trch hay nng li vi t khu. 31 8/ iu th tm l ch Ni khng c php qu trch khuyn ln ch Tng, nhng ch Tng c quyn qu trch ch Ni. iu th tm ny c ghi chp trong sch: c Pht v Pht Php l T khu khng c sm hi v T khu Ni, nhng T khu Ni c th sm hi vi nhng T khu. 32 V c ghi trong sch Pht Hc Khi Lun nh sau: Ch c s gio gii ph bnh gia cc T-kheo v cc T-kheo-ni, m khng c s gio gii ph bnh gia cc T-kheo-Ni v cc T-kheo (Tng Chi III-A, tr. 250). 33 Bi v Ni chng khng tham d cc k t t, sm hi, x pht ca Tng chng th lm sao qu trch, ph bnh hoc chng kin vic sm hi ca T kheo? Li nhn nh Cho nn, chng ta khng th buc ch Ni phi chp nhn s qu trch, m trong khi khng c quyn khuyn ln li vi ch Tng, y l iu rt l v l l ni qu s tht. Thy Nht T dch t vn bn no ra m c ci cm t khng c quyn khuyn ln vy?

Bt Knh Php khng cm T kheo Ni n bch trnh c Pht v tc bch tha trnh vi Tng on x pht nhng T kheo Tng no c gy phin nhiu T kheo Ni, mi ngi c k li xem phi vy khng? Ch c iu Ni chng khng i hi hin din xem v Tng y s b x pht ra sao? Sau khi tc bch trnh by xong duyn s v mi vic mun ni, trc s hin din ca T kheo no gy phin toi vi T kheo Ni hoc Ni chng y, th T kheo Ni hoc Ni chng c th v tr x ca mnh v Tng chng m bo l v Tng y s khng ti phm na nu nh v Tng y cn mun tip tc con ng phm hnh. Ni chng ng lo, Tng chng s x l rt nghim tc v trit v Tng no gy kh khn trong cuc sng v tu hc, sinh hot ca Ni gii, vy th bt cng ch no? Ni gii hon ton c quyn khuyn ln ch Tng nhng khng c quyn qu trch. Nu c c hi, Ni gii c quyn trnh by, c quyn khuyn ln, nhng khng nng li v buc T kheo Tng sm hi hay xin li mnh trc tip. Cch tt nht l Ni gii n trc v Trng lo qun chng Tng hoc v trnh by trc Tng chng v nhng iu g m T kheo lm m Ni gii cm thy khng ph hp phm hnh mt v Tng cng nh kin ngh n ch Tng nguyn vng ca mnh trong chuyn ny. Xong vic ri tr v tr x, cn vic hnh x th no th i chng Tng t lo ch ng nng li khin trch n kia, hoc i hi T kheo y phi sm hi trc tip vi mnh. Nh th l qu tt cho Ni gii. Khi gp mt T kheo Tng c iu g khng hon ho, hoc phin nhiu ni chng, th Ni gii mong mun tch cc 2 iu: 1/ T kheo Tng khng cn ti phm, gy phin nhiu n Ni chng na. 2/ T kheo Tng s thay i tt hn. Ni chng ch cn n trnh by vi i chng Tng ri th i chng Tng s t bo m lo tt hai vic y. iu ny gip cho Ni gii thanh thn, khng nhc lng i x v tranh bin vi T kheo, m quy trch nhim cho i chng Tng cng quan tm x l vi phm ca T kheo Tng. Vy khng c g bt cng cho Ni gii c m gip cho Ni gii khe nh, s vic g bt nh do T kheo Tng gy ra th giao cho Tng chng x l. TM LI: Cch nhn nhn s kin v nhng nguyn tc ng x ln nhau trong o Pht v ngoi cuc sng khng hon ton ging nhau.

c Pht khng mun lm mt nh cch mng x hi trit m l mt ngi hng dn chng sanh hon thin mnh v mi ngi. Cu ni ca Cha Jesus rt c khen ngi v nhc nh l: nu ai tt m bn phi; bn a thm m bn tri cho h tt. Nhng nu i hi s cng bng trong x hi th phi ni th ny: nu ai tt m bn mt ci th bn hy tt m h li mt ci v chng hn phim Tu - kim hip Trung Quc xy dng trn quan im n n, on tr cn Pht gio th n n on x hoc l Ly n bo on. Ngha l i vi s cng bng th gian th nu ai git cha m bn th bn hy git cha m v c ngi y na nhng m vi Pht gio th bn khng nn lm nh vy. Vy th ti sao chng ta phi c gng khin cho mi cch ng x trong Pht gio ging vi cch ng x th gian? o Pht nhm vo an lc, thanh tnh v gii thot ch khng phi to mt hnh thc bnh ng sung m thng thng l a ti s hng th, tn vinh bn ng hoc l i quyn t tng ln nhau. Cn c vo np sinh hot ca ph n, c tnh khc nhau v c th vt l v yu t tm sinh l ca nam n, s non tr ca Ni on v c bi cnh x hi lc na, c Pht ch ra Bt Knh Php. Nu khng c nhng s khc nhau gia ph n v nam gii th c Pht cho D Mu Ma Ha Ba X Ba i xut gia ngay khi D Mu xin ln th nht. Bt Knh Php ch ra khng phi l bt cng cho Ni gii m l to nhiu iu kin v ng h Ni gii thnh tu phm hnh. Nhn v hnh thc th c v bt cng hoc l T kheo Ni t th thp hn T kheo Tng nhng ci chnh l khin c hai bn u li lc v a n gic ng gii thot. Nu ch Ni ngy nay khng cn s u tin, khng cn s chm sc ca Tng on, mun chng t mnh bn lnh ri v mi mt v h ch Tng ra sao th ch Ni cng ngang bng nh th, vy th hy c t nhin thi th cho tha ch mnh. Khi tm tnh th th gii hin by an tnh. Thc ra khi chng ta nhn vo Bt Knh Php m thy c vn th l ang nhn vi nh hng ca tp kh v chp ng ni mnh. i sng Tng Ni khng phi l i hi mi th cng bng theo hnh thc m l an tnh, hi ha, ac lc, gii that. Bt Knh Php m cnh ca cho Ni gii xut gia v bo h cuc sng tu tp Ni gii trong o l gii thot. Mc tiu ca Ni gii l chng Thnh qu ra ngoi lun hi sanh t ch khng phi l nm mi trong Ni on i hi quyn bnh ng trong c x v sinh hot. Mt khi chng ng vo tht tnh vn php th khng cn g tr ngi na. Sng trong th gii ca hnh tng, cn tr ngi bi hnh

tng nn c Pht ch ra gii tng nh th cng l phng tin i tr. Phm s hu tng giai th h vng, chng ta c th qun i hnh tng min l trong mi hnh thc sinh hot no vn khin cho: Tng gi an n ha hp, mi thnh vin Tng gi u thun tin trong tu tp, gieo to nim tin Tam bo i vi tt c mi ai thy nghe, v tt c u thm nhun thanh tnh, an lc, hng thng v gii thot. Mt khi qua sng ri th b , nhng hy cn thn ng b khi mnh ang gia dng sng m sc mnh t bi th cha li ngc dng v n b bn kia.

HT

"Priests and Politicians", Second revised edition, Cologne, West Germany, p.27 . Tng Chi B Tp I, Kinh Cc v Kesaputta 3 . T phn lut Tng s, Vit dch quyn IV, chng XVII, T kheo Ni, hiu chnh v ch thch: T-kheo Thch Nguyn Chng. 4 . Ha thng H Gic, Tnh i, o - Cuc i Thnh tng Ananda phn: Lnh b Mah Pajpati. 5 . T phn lut Tng s, Vit dch quyn IV, chng XVII, T kheo Ni, hiu chnh v ch thch: T-kheo Thch Nguyn Chng. 6 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v B Di Mu Maha Pajapati Gotami. 7 . Ha thng H Gic, sd 8 . Ha thng Narada, sd 9 . Quy Sn Cnh Sch Vn, i Vin Thin S 10 . Cuc i c X-li-pht (Sarputta) - Nguyn iu (1966) 11 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v B Di Mu Maha Pajapati Gotami Con ng Hong Php. 12 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: Cung Thnh Truyn B Gio Php 13 . Phm 'Nh Lai Th Lng' - Th Mi Su - KINH DIU PHP LIN HOA 14 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht nhp i Nit Bn. 15 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v thn quyn. 16 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Ananda v Gii Ph N. 17 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Ananda v Gii Ph N. 18 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: Con ng Hong Php. 19 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v B Di Mu Maha Pajapati Gotami 20 . Tham kho Source: http://www.saigon.com/~anson/uni/u-truyenco/tc1-1.htm 21 . Source: http://www.thuvienhoasen.org/101ct-01-10.html 22 . C th tham kho source http://abhidhamma.org/arahants06.htm tm hiu thm v s kin ny 23 . Thch Chn Thin, Pht Hc Khi Lun -- Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam, In Ln Th Hai 1997, Chng Ba - Tng Bo, Tit I: i sng ca ch Tng 24 . Source: http://www.vietsuns.com/phorum/topic.asp?TOPIC_ID=3528&whichpage=3 25 . Source: Truyn c Pht gio 26 . Trng-Quang Nguyn Vn Hiu, Trn ng hong php ca Pht t Gotama, Phn I : S-tch ca Pht-t GOTAMA (C-m).
1 2

Thch Minh Chu, Php Hin, Nh chim bi, Thch N Tr Hi dch Vit (1997), Phn III: Nhng t liu lch s v bn lch s do Php Hin ghi li.
27

Thch Chn Thin, Pht Hc Khi Lun -- Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam, In Ln Th Hai 1997, Chng Hai - Php Bo, Tit VIII Gii hc. 29 . Sdd (Ibid). 30 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v B Di Mu Maha Pajapati Gotami. 31 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v B Di Mu Maha Pajapati Gotami. 32 . Ha thng Narada, Phm Kim Khnh dch Vit 1998, c Pht v Pht Php, (The Buddha and His Teachings), phn: c Pht v B Di Mu Maha Pajapati Gotami. 33 . Thch Chn Thin, Pht Hc Khi Lun, Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam, In Ln Th Hai 1997, Chng Ba - Tng Bo, Tit I: i sng ca ch Tng.
28