THIN S KHNG TNG HI Nguyn Lang Ngun http://thuvienhoasen.

org Chuyn sang ebook 6-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Thin hc Vit Nam khi u bng Khng Tng vo u th k th ba. Khng nhng Tng Hi l sng t ca Thin hc Vit Nam, ng cng cn phi c xem l ngi u tin em Thin cho pht huy Trung Hoa na. Cha M Tng Hi l ngi nc Khng C (Sogdiane) c tr ti Giao Ch bun bn. Tng Hi chc chn l sinh trn t Giao Ch; cha v m ng mt nm ng ln mi tui. Khng bit ai nui dy Tng Hi sau khi cha m ng mt, ch bit rng ln ln ng i xut gia v tu hc rt tinh tin (Cao Tng Truyn). Ta cng khng bit thy ng l ai, v trong s mi v tng s truyn gii cho ng c v no l tng s ngoi quc khng. Ta ch bit ng gii c Phn ng ln Hn t. Trong cc tc phm ca ng ta thy c tp N Hon Phm Bi l mt tp thi ca v ti nit bn chuyn dch t nhng bi thi tng Phn ng. Lc Tp Kinh ca ng vn t in nh, chng t Hn vn ng khng thua g ngi Trung Hoa thi y. C nhin l sinh trng ti Giao Ch ng phi ni rt tho ting nc ta. Sch Cao Tng Truyn ni rng ng n Kin Nghip th nc Ng (nay l Nam Kinh) vo nm Xch th mi, tc l nm 247. ng mt vo nm 280, nin hiu Thi Khng nguyn nin i nh Tn. Nh vy ng trn t Trung Hoa 33 nm. Nhiu ngi cho rng ng trc tc v dch thut ti y, nhng k thc mt phn quan trng ca cng vic ny c ng lm ti Giao Ch. Trong bi ta kinh An Ban Th do ng vit, ta thy c mt chng c t rng ng vit bi ta ny trc nm 229, ngha l hi ng cn hnh o ti Giao Ch. l chi tit An Th Cao, ngi dch kinh kinh An Ban Th : C v b tt tn An Thanh, t l Th Cao, con ch ca vua An Tc, sau khi nhng ngi cho ch lnh qua t ny, sau bn v kinh s... Kinh s y l Lc Dng, chnh Lc Dng m An Th Cao dch

nhiu kinh vo hu bn th k th hai. Nu bi ta ny vit sau nm 229, tc l nm Ng Tn Quyn xng , th kinh s phi l Kin Nghip ch khng phi l Lc Dng na, Bi v sau ngy Ng Tn Quyn xng , nc ta ni thuc ng Ng ri m khng theo Bc Ngy. Chi tit quan trng trn cn cho ta mt d kin lch s na: nhng cun kinh m An Th Cao dch ti Lc Dng c mang ti v lu hnh ti Giao Ch trong thi gian Tng Hi hnh o ti y. Nhng kinh ny v d kinh kinh An Ban Th , c mang xung do nhng ngi Pht t Lc Dng ti t nn ti Giao Ch. Trong s ngi Pht t ny c c s Trn Tu, hc tr ca An Th Cao, ngi m Tng Hi gp v cng cng tc ch s kinh kinh An Ban Th . Ta c th ni rng chnh Trn Tu mang kinh ny t Lc Dng xung. An Th Cao ti Lc Dng dch mt s kinh v thin nh kinh kinh An Ban Th v kinh m Tr Nhp. Nhng kinh ny thuc v thin nhng c khuynh hng tiu tha. Chnh Tng Hi gii thiu kinh ny theo tinh thn i tha. Chnh ng son Lc Tp Kinh v pht huy Thin hc trong tinh thn i tha. Theo Khai Nguyn Thch Gio Lc, ng cng dch Ng Phm (tc Bt Thin Tng Bt Nh hay o Hnh Bt Nh) l kinh bn xut hin sm nht trong s cc kinh Bt Nh. Nh th, Pht Gio Vit Nam vo u th k th ba hon ton l Pht Gio i tha, c khuynh hng thn b v Thin hc. S kin Chi Cng Lng dch kinh Php Hoa Tam Mui ti Giao Ch vo h bn th k th ba cng xc nh iu . Ta khng th no bit c ht nhng tc phm dch thut v sng tc ca Tng Hi. Trong bn mc lc kinh in ca o An c mt s dch phm khng mang tn dch gi, nhng trong nhng bn mc lc ra i sau th ngi ta li gn nhng dch phm kia cho An Th Cao. C th trong s c nhng dch phm ca Tng Hi. Nhng tc phm m ta bit c c dnh lu n Tng Hi c k ra nh sau: 1) An Ban Th , An Th Cao dch, Tng Hi v Trn Hu ch s, Tng Hi ta. 2) Php Cnh Kinh, An Huyn dch, Tng Hi ch s v ta. 3) o Th Kinh, Chi Khim dch, Tng Hi ch s v ta. 4) Lc Yu Mc, Tng Hi bin tp (khng cn). 5) N Hon Phm Bi Tng Hi bin tp (khng cn).

6) Ng Phm (o Hnh B Tt), Tng Hi dch (khng cn). 7) Lc Tp Kinh, Tng Hi bin tp. Nhng ch s ca Tng Hi trong ba kinh kinh An Ban Th , Php cnh v o Th nay khng cn; bi ta ca kinh o Th cng vy; duy ch cn li hai bi ta ca kinh kinh An Ban Th v kinh Php Cnh. Kinh kinh An Ban Th dy v phng php m hi th v tp trung thin qun; tuy l mt kinh thuc tiu tha, nhng Tng Hi ph gii theo tinh thn i tha. Trong bi ta kinh ny, Tng Hi vit: An Ban tc l i tha ca ch Pht t cho chng sinh ang phiu trm sinh t. Lc Tp Kinh l mt tc phm rt c bit. Xt vn th v ni dung, ta bit chc chn y khng phi l mt tc phm dch thut t Phn ng m l mt tc phm su kho bin tp trong c nhiu on lc dch t nhiu kinh in v c nhng on hon ton do Tng Hi vit, v nh on ni v thin. C c thy tm quyn, ni v su ( tc l s vt qua b, ch paramia): b th , gii , nhn nhc , thin v Minh . Minh y l tr tu. Ba quyn u ni v b th , cn cc quyn sau, mi quyn ni v mt trong cc cn li. V mi , c nhiu on trch dch trong cc kinh. V d trong b th , c trch dch c kinh Ba La Ni Quc Vng, Tt Ha m Vng, Tu i Noa, PhtThuyt T Tnh... Vai tr xng minh Thin hc ca Tng Hi n su vo c trong tuyn thuyt. Cao Tng Truyn chp cu chuyn An Th Cao li mt bc cm nang, trong ng tin on nh sau: Tn Ng o gi, c s Trn Tu; truyn thin kinh gi, t kheo Tng Hi. Ngha l c s Trn Tu l ngi lm tn gi tr o hc ca ti, cn t khu Tng Hi l ngi truyn dy kinh thin. Cu chuyn ny c th cho ta mt nim v s cng tc ca Tng Hi v Trn Tu trong vic truyn b thin php trc tin ti Giao Ch v sau min Giang T. Trong bi ta An Ban Th , Tng Hi vit: Trn Tu ch gii, cn ti gip sa cha thm bt (Trn Tu ch gii, d tr chm chc). Tng Hi cn ni rng nhng sa cha nm trong tinh thn o hc ca An Th Cao, ng khng t do thm vo nhng iu tri vi tinh thn ny (phi s bt truyn bt cm t do gi). Nhng y chng qua l li khim nhng i vi thy ca ngi cng tc vi mnh; trong cng vic, thc ra Tng Hi i tha ha Thin hc ca An Th Cao. Cng c mt vi Trn Tu lc y, cn c hai ngi c s khc, cng c th l hc tr ca An Th Cao; l Hn Lm v B Nghip. Ta thy hc tr

ca An Th Cao u l c s, k c An Huyn v Nghim Ph iu (trong bi ta An Ban Th , Tng Hi gi ba c s Trn Tu, Hn Lm v B Nghip l tam hin; trong bi ta Php Cnh, ng cng gi An Huyn v Nghim Ph iu l nh hin; trong bi ta Php Cnh, ng cng gi An Huyn v Nghim Ph iu l nh hin. Khng bit sau ny Nghim Ph iu c c lm sa di khng, bi v ng c vit cun Sa Di Thp Tu Chng C. Chc chn l Trn Tu c k cho Tng Hi v cch thc dch kinh Lc Dng, bi v Tng Hi c ni trong bi ta Php Cnh l An Huyn dch ming v Nghim Ph iu, vn ngi Hn, chp ln giy thnh ch. l trng hp kinh Php Cnh. ---o0o--T TNG THIN CA TNG HI Danh t thin nh ta thy c nhc mt ln trong kinh T Thp Nh Chng ngay trong cu u. Nhng ngi trch dch kinh ny li dng nhng ch c th thay cho danh t thin, nh danh t hnh o chng hn. Kinh c ni qun thin a, nim v thng; y l mt php thin gi l v thng qun... Sch L Hoc Lun ca Mu T khng ni n thin, c l v sch ny ch trng v vic bin lun hn kinh T Thp Nh Chng, mt cun sch gi u gng ca tng s. S c mt ca nhng cun kinh v thin em xung t Lc Dng vo u th k th ba v ci hc i tha ca Tng Hi l nhng yu t y mnh phong tro Thin hc. Thin hc i vi Tng Hi khng phi ch l nhng phng php hnh o m cn c c mt cn bn trit hc v tm hc. Trong bi ta An Ban Th Kinh, Tng Hi ni: Trong thi gian bng ngn tay, tm ta c th chuyn qua 960 ln chuyn nim: trong thi gian mt ngy mt m, ta c th tri qua 13 c nim. Dng phng php m hi th... ta c th kh b 13 c nim khng trong sach y. An Ban tc lAnapana (An Na Ba Na), ngha l hi th, Th l s nhip tm, nh tm. An Ban Th tc l dng phng php iu khin hi th iu phc tm . C su php gi l lc diu mn: 1) S Tc Mn: iu phc thn th, m hi th t mt n mi, tp trung tm t vo s m tr dit lon tm, i vo nh. 2) Ty Mn: theo di hi th, thc c trong tng giy s ra vo ca hi th. B con s m theo hn hi th.

3) Ch mn: b s theo di hi th thc hin s ngng lng (ch) 4) Qun Mn: tuy l trong nh nhng tu gic cha pht hin. Phi qun v tm, v ng m v nhng im sai lc nh ng, ng s... khi m tu gic. 5) Hon Mn: Xoay v qun st t tm ph tr quan im nh nguyn v ch th, qun st i tng, ph tr ng chp. 6) Tnh Mn: Trng thi v phn bit ch th v i tng kia vn cha phi l chng ng, hnh gi khng nn vng mc vo . Phi vt thot trng thi ny tr tu chn minh hon ton hin l. Tng Hi nh ngha tm l khng c hnh, khng c ting, khng c trc, khng c sau, thm diu, vi t, khng c tc t hnh thc: Phm Thin, Thch v tin thnh cng khng thy r c; nhng ht ging ca tm khi th n khi th hin, ci ny ha sinh thnh ci kia, ngi phm khng th thy c; gi l m. Chng sinh phiu trm v tm y b li ko theo lc tnh v mi ba c u nim. Lc tnh gm c nhn, nh, t, thit, thn, tm (), gi l ni tnh; v sc, thanh, hng, v t hot, (xc) v t nim (php) tc l ngoi tnh. Nhng t hnh ca lc tnh nhiu nh nc mun sng chy v bin, bt tn, do phng php an ban th l i ph lc tnh v ngn chn t hnh. Tng Hi ni tip ngi hnh gi chng c c php An Ban, th tm bng sng, dng ci sng y qun chiu th khng g ti tm m khng thy ... (ta kinh An Ban Th ). Quan trng nht l on Tng Hi vit trong Lc Tp Kinh v Thin. ng ni v bn trnh t ca thin (t thin) nh phng php chnh tm, nht , tp trung iu thin duy tr trong tm, thc nhng nim d bn m kh dit: Phng Php Thc Hnh Ca Nht Thin: kh b tham i, ng yu t s, nh khi mt thy sc p tm sinh dm cung, kh b nhng thanh, hng v v xc thng gy tai hi. Ngi c ch hnh o t phi xa lnh chng. Li cn phi dit tr nm s ngn che: s tham dc, s gin d, s m ng, s dm lc v s hi hn nghi ng. i vi nhng vn nh c o hay khng c o, c Pht hay khng c Pht, c kinh hay khng c kinh... tm t n hiu bit, tr nn thanh tnh khng d bn, tm sng thy c chn l, t ti trnh khng g l khng bit, cc loi tri, rng v qu m khng th no nh la c. t c nht thin cng nh ngi c mi

loi on th thot ly thn thuc, mt mnh trn ni chng ai hay bit, khng cn s ai. V xa la c tnh dc m ni tm vng lng. Phng Php Nh Thin: nh ngi thot ly on th tm ti chn thm sn c tr nhng cn s on th c th tm ti, k hnh gi tuy xa mi th dc tnh nhng cn s nhng th ny tm theo lung lc ch hnh o ca mnh. V vy k hnh gi khng nn vui ci vui dng thin dit c, thin tin th c lui; bi ci vui ny l mm ca s lo s. Phi dit tr quan nim thin c chng nhau, do nim vui v s u tiu dit, mi iu c tuyt dt, khng cn ngoi duyn no c th ti xm nhp tm mnh. Cng nh khi trn nh ni cao th khng cn dng nc no c th lm cho mnh b ngp lt, cng khng s ma v rng lm cho chm m. Chnh l t nh ni m cc dng sui lu xut; t s hnh o ny m cc iu thin do tm xut hin v iu c khng cn do u pht sinh c na. Phng Php Tam Thin: Gi gn tm mt cch kin c, c thin v c cng u khng thm nhp c, tm an n nh ni Tu Di; t bn trong thin cng khng pht xut m t bn ngoi thin, c v tch dit cng khng xm nhp c[1]. Tm nh hoa sen, r hoa trong bn, khi hoa cha mc th cn b lp di nc. Ngi thc hnh tam thin thanh tnh nh hoa, la xa c nim, c thn v tm u an n, hng v t thin. Phng Php T Thin: Ti y c thin v c u b, tm khng nh c; trong tm yn v sng nh ngc lu ly; nh nng cng cha t tm gi v ly hng thm p mnh, mc xim y mi. B Tt khi t c th thin th cc loi t cu khng cn lm h t tm minh... t c t thin th mun g cng c, phi hnh nh nhng trn khng, i di nc, phn tm tn th, bin ha vn cch, ra vo khng ngn cch, tn vong t do, c c mt tri, mt trng, ng ti c thin a, c nht thit tr... M u bi kinh An Ban Th , Tng Hi ni An Ban l i tha ca ch Pht t chng sinh phiu trm...: Cu ni ny chng t khuynh hng i tha ha Thin hc ca Tng Hi. Nhng ch gii ca Tng Hi v kinh An Ban Th tuy khng cn nhng cch thc bin tp Lc Tp Kinh ca Tng Hi cng cho ta thy r rng khuynh hng y. Ta khng bit Tng Hi hc Thin hc i tha vi ai Giao Chu; s gp g gia Tng Hi vi Trn Tu khng th lm pht tinh thn i tha , bi v c s Trn Tu cng nh thy ca ng l An Th Cao u theo h thng thin tiu tha. Ta bit Tng Hi dch Tiu Phm Bt Nh (tc l o Hnh hay Bt Thin Tng Bt Nh), kinh cn bn v xut hin sm

nht ca i tha. Bn dch ny Khai Nguyn Thch Gio Lc c ni ti, tuy rng trong khi vit ta cho kinh o Hnh Bt Nh, o An, Chi Tun v Lng V , u khng nhc g ti. Ta c th ni rng vo th k th hai ti Giao Ch th no cng c mt nhng Tng s n mang o Pht i tha ti cng nhng bn kinh i tha cn bn nh Bt Thin Tng Bt Nh. Trong kinh ny cc quan nim khng v chn nh ca i tha c din t mt cch y v chu o. Thin hc ti Vit Nam do khi nguyn bng Thin i tha, khng phi l Thin tiu tha nh trung tm Lc Dng vy. Chnh v nh hng su m ca gio l khng v chn nh ca i tha m Tng Hi din t v tm nh sau trong bi kinh An Ban Th : Tm khng hnh sc, khng c m thanh, khng c tin hu; tm thm su vi t khng tc t hnh tng, cho nn Phm Thin, Thch v cc tin thnh khc cng khng th thy c; k phm tc khng th thy c s ha sinh t hnh thc ny sang hnh thc khc ca cc chng t khi th minh hin khi th trm mc trong tm. gi l m, vy (Tm v hnh v thanh, v hu tin, thm vi t ho, hnh v ti pht, Phm Thch tin thnh s bt nng chiu; minh mc chng t, th ha sinh h b, phi phm s , v chi m gi). Danh t m y c ngha l tch t, c th l do dch t ch skandha m cng c th c dch t ch alaya. Theo chng ti, y l dch t ch alaya (tng thc) - bi v y Tng Hi ang ch thc ni v tm m ni v tm m khng ni v nm s t hp tch t gi l ng m (hay ng un). Trong bi ta kinh An Ban Th , Tng Hi ni: Tm y thm su v vi diu, khng cht tc t hnh tng c n Phm Thin, Thch v cc bc tin thnh cng khng thy r c s ha sinh ca cc ht ging n tng trong y... Danh t ht ging y cho ta thy nim v thc Alaya nh nht thit chng thc (Sarva Bijaka) c trong t tng Tng Hi, v iu ny lm cho ta chc tin thm iu va ni. Nh vy l Tng Hi chu nh hng khng nhng t tng Bt Nh m cn chu nh hng t tng duy thc na. M t tng duy thc thi ny cha c h thng ha: chnh kinh Lng Gi (Lankavatara) m B t Ma trao cho Hu Kh (vo khong u th k th su) cng ch mi xut hin vo th k th t. Ta bit rng Thin i tha khc vi Thin tiu tha ch, Thin i tha xem diu tm chn nh l bn th ca gic ng. Tng Hi thc s khi m cho khi m cho Thin hc i tha bng cch ni vi tm nh uyn nguyn v chn nh ca vn php.

Trch: VIT NAM PHT GIO S LUN Nguyn Lang Nh Xut Bn Vn Hc - H Ni 1979) http://www.thuvienhoasen.org/vnphatgiaosuluan1-03.htm

---o0o--HT