TRC LM S T

(1258 1308) HT.Phc Sn ---o0o--Ngun http://www.quangduc.com Chuyn sang ebook 30-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
1. Din tin u i 2. T tng Thin hc 3. Nhng ngy cui cng 4. Tc phm ca iu Ng gm c 5. Cc t ni dng php ca iu Ng

---o0o---

1. Din tin u i
Trc Lm i s l vua th t nh Trn, con ca Thnh Tng, ln ngi ngy 12 thng 2 nm Mu dn (1278). Trc khi i s ra i, Nguyn Thnh Hong Thi hu nm mng thy thn nhn a cho hai li kim bo : "C lnh ca Thng gii, cho php ngi c chn ly". Bng nhin c kim, Thi hu bt gic rt vui, nhn c thai. Nhng thng dng thai, nh bp dng thc g Thi hu c dng nh thng, chng cn king c m thai cng chng sao. n khi i s sinh ra (1258), mu da nh vng rng, Thnh Tng t tn l Kim Pht. Vai bn phi ca i s c nt rui en ln nh ht u, c ngi bit xem tng ni : "a b ny ngy sau c th gnh vc ni vic ln".

Nm 16 tui (1274) c lp lm Hong Thi t, mc d i s t chi n ba phen, xin em mnh thay th m u khng c chp nhn. Cng trong nm ny, i s kt duyn vi Khm T Thi hu (Trng n ca Nguyn T Quc mu). Tnh cm st i bn tuy hp m nim n i th lnh nht nh vng. Vo gi T mt m kia, i s vt thnh ra i, nh vo thng ni Yn T, nhng khi n cha Thp ni ng Cu th tri va sng, li qu mt, nn phi ngh tm ti cha y. V s Tr tr thy i s tng mo khc thng, lin em thc n ln dng. Ngay hm y, Thi hu thut li vi Thnh Tng vic i s vt thnh xut gia. Thnh Tng lin sai qun thn ta i tm kim khp ni, bt c d, i s phi tr v. Sau khi ln ngi (ngy 22 thng 10 nm 1278) tuy chn cu trng cc k ph qu m vua vn sng mt cuc i thanh tnh. Mt hm ng tra ti cha T Phc trong i ni, vua mng thy trn rn n ra mt hoa sen vng ln nh bnh xe, trn hoa c mt c Pht vng. Bn cnh c ngi ch vua hi : "Bit c Pht ny khng ? l c Bin Chiu Tn y". Git mnh thc dy, vua em gic mng thut li cho Thnh Tng nghe. Thnh Tng cng ly lm l. T , vua thng dng chay lt, king n thc mn nn long nhan gy mn. Thnh Tng thy th ngc nhin hi th vua c tnh thc by t. Thnh Tng khc, ni : "Ta nay gi, trng cy vo con, nu con nh vy th lm sao ni c thnh nghip ca T tng ?". Vua cng ri nc mt. iu Ng Thnh tnh sng sut, a ti, hiu hc, c khp kinh sch, thng hiu c ni ln ngoi in. Lc rnh vic, iu Ng thng mi cc Thin khch n ging cu tm tng, li thm vn Tu Trung Thng S, nh vy m t c ct ty ca Thin. Cng v th, iu Ng tn th Tu Trung Thng S lm Thy. Sau khi nhng ngi cho Anh Tng (ngy 9 thng 3 nm 1298) chng hn mt nm, iu Ng quyt nh xut gia. Thng 10 nm K hi, nin hiu Hng Long th 7 (1299), iu Ng vo thng ni Yn T tinh cn tu 12 hnh u , v t xng hiu Hng Vn i u . xin dng Thin hc, iu Ng lp ra tnh x Chi ging php Tng. Nhng ngi hm m tu hc quy t v y rt ng. Sau , iu Ng mi cc bc danh Tng v cha Ph Minh ph Thin Trng, m

ra kha ging. Tri qua my nm, iu Ng vn du y , ri n tri B Chnh, lp ra am Tri Kin. Nm Gip Thn, nin hiu Hng Long th 12 (1304), iu Ng i khp chn qu, khuyn dn chng ph b cc dm t (nhng ni th t cc tng thn la th v sinh lc kh), v thc hnh gio l Thp thin. Cng trong chuyn i ny, khi n thn Nam Sch, iu Ng gp mt ngi trai tr tn l ng Kin Cng n xin xut gia. Trng thy tng mo ngi y khc thng, iu Ng thm nh : "Ngi thanh nin ny c o nhn, sau ny chc s tr thnh php kh". Vui v s gp g bt ng, nn iu Ng t tn l Thin Lai, v sau i o hiu l Php Loa, lm T th hai ca Thin phi Trc Lm. Ma ng nm ny, vua Anh Tng dng biu cung thnh iu Ng vo i ni truyn gii ti gia B-tt. Ngy vo thnh, vng cng b quan chun b xa gi n rc iu Ng rt long trng, ri cng vua th gii. Sau , iu Ng trc tch ti cha Sng Nghim, ni Ch Linh, xin dng Thin ch. ---o0o--2. T tng Thin hc Trc mt bui l khai ng, iu Ng nim hng bch Pht; l Pht xong, bc ln php ta, bch chy, ni; "c iu Ng Thch-ca-vn Pht v mt i s nhn duyn m xut hin trong i, 49 nm cha tng ni mt li. Ta nay v cc ng ln ngi ta ny, s ni nhng g y ?". Ri ngi sang ging Thin mt bn, nh mt ting chy ni : "Thn nh hi th lung qua mi, Kip t my lng nh ni xa. Chim quyn ku r bao ngy thng, u phi ngy xun lung qua". Li nh mt ting chy na tip : "Chng c ai c sao ? Hy ra y ! Hy ra y !"

Mt v Tng bc ra nh l, ni : "Th no l Pht ?". iu Ng p : Chp y li c l sai lc. Li hi : Th no l Php ? p : Chp y li c l sai lc. Hi : Rt cuc l th no ? p : Tm ch tho tung giao ph ht, Cn chi u na ni cng ng ? Hi : Th no l vic hng thng ? p : Gnh nht nguyt trn u gy. Hi : Dng cng n c m lm g ? p : Mi ln dng n li thnh mi tinh. Mt v Tng khc hi : "i c cn kh tu hnh tri nhiu nm thng, th th i vi lc thng ca Pht, nay c my thng ri ?" p : Cng c lc thng. Hi : Ng thng tm gc li, cn tha tm thng nh th no ? p : Quc ca ngi c my th tm, Nh Lai thy ht, Nh Lai bit ht. V Tng a nm tay ln hi : Nu thy ht, bit ht, th c bit c trong y c vt g khng ? p : Dng nh c, dng nh khng, Chng phi khng, chng phi sc.

Hi : Gia phong ca Pht qu kh th no ? p : Hoa vin vng bng ngi chm sc L trng o hng t n hoa. Hi : Gia phong ca Pht hin ti th no ? p : n sm lc trn h nc bc, Gi xun say gia khm o hng. Hi : Gia phong ca Pht v lai th no ? p : Bi bin i triu, tri h nguyt, Thn chi nghe so khch trng nh. Hi : Cn gia phong ca Ha thng th sao ? p : o rch m my un cho sm, Bnh xa rt nguyt nu tr khuya. Hi : Nhng bc i tu hnh cn ri vo vng nhn qu na khng ? p : Ming t huyt hng phun Pht, T, Rng nh gm bn n Thin lm. Mai kia thc xung A-t ngc Vi nim Nam-m Quan Th m. Mt v Tng khc hi : m huyn, thuyt diu, bn c, lun kim, u l li ni sung, th th mt cu ni khng mc kt lm sao ni c ? p : Gi ng hy hy nghn hoa n, Lch cch xe a ting rn rng.

V Tng toan m ming, iu Ng li tip : Chim ht mu ri v dng c, Non chiu my ph vn nh xa. Hi : Nghn dm my tan th sao ? p : Ma lm rm. Hi : Nghn dm my ph th sao ? p : Trng vng vc. Hi : Rt cuc nh th no ? p : Ch bm vo , bm vo s n ba mi gy. Mt v Tng khc hi : Th no l ba mi hai tng tt, tm mi v p? p : Nu ly sc thy ta, Ly m thanh cu ta. Ngi y lm vic t, Khng th thy Nh Lai. Hi : T s t n sang vi dng g ? p : Cng mt hm t khng khc. Hi : Thu xa c v Tng hi Triu Chu : "Con ch c Pht tnh khng ? Triu Chu p : Khng",

 ch y th no ? p : Trong nc ha mui mn, Ni my rt sn xanh. Hi : Cu c cu khng nh dy leo cy l g ? p : Cu c cu khng, T xa ti nay, Qun nguyt nhn tay, t bng cht ui. Cu c cu khng, Ru ru r r, Ct t sn bm, y hoan h. Ging xong, iu Ng xung ta. Nhng li trn y chp y trong Ng Lc. T tng Thin hc ca Trc Lm cn c trnh by nhiu ch khc. Trong bi C trn lc o ph ng vit : "V minh ht B- thm sng, Phin no ri, o c cng say". Qua , ng khng nh trng thi thc tnh ca mnh. Do thc tnh m ci lng tr nn sng t. Khi sng t th d dng loi b tt c mi c chp lch lc v nhng vng tng in o ca qu kh, ging nh mt nht gm bn, vung ra lin ct t cun t ri trong chp nhong : "Bung la gic ng t hoi thy rng t ngy trc,

Cm kim tr tu qut cho xong tnh thc thu nay". ngi v mt bc vng ph qu tt cng, tng tri c cuc i v dn v nc, ngt bi cay ng nm , v vy ng c d kin v thm quyn xc nh ci gi tr chn tht ca cuc i l g : "Chung cng danh, lng nhn ng, thc y phm phu, Say o c, i thn tm, nh nn Thnh tr". Li hnh Thin ca ng ht sc sinh ng, khng cu n vo hnh thc, c th thc hin trong bt c tnh hung no, d l lc ngm hoa, hay khi tip khch : "Khch vo chng hi chuyn nhn th, Cng ta lan can ngm ni my". Nu xem nhng vic th phi nh cnh hoa rng ban mai, v xem li danh nh m ng sng lnh, th cn c g tri buc c mnh : "Phi tri rng theo hoa bui sm, Li danh lnh vi trn ma m". Danh li chng tham cu, th phi khng cn bit, tt nhin tm hn s t ti an vui, l chn gii thot ri, cn phi tm gii thot lm g. Th nn, d sng ngay trong lng cuc i, ha nhp vi cng ng x hi, bng mt i sng dung d, bnh thng m vn mang tnh cht phi thng, vi t cch ca mt bc thn tin siu thot : "Ai tri buc m tm gii thot, Chng phm tnh chi oi thn tin". ---o0o---

3. Nhng ngy cui cng

Ngy mng mt thng ging nm Mu thn (1308), iu Ng sai Php Loa gi chc Tr tr cha Bo n ti Siu Loi. Thng t, iu Ng n kit h ti cha Vnh Nghim Lng Giang, ging Truyn ng Lc cho cc t, bo o Nht ging kinh Php Hoa cho i chng. Sau khi gii h, iu Ng vo thng ni Yn T cho php cc tnh nhn v nhng k theo hu tr v, ch gi li 10 t thn cn. iu Ng ln am T Tiu, ging Truyn ng Lc cho Php Loa, th gi dn dn xung ni gn ht, ch cn mt t thng tc l Bo St li bn mnh. T iu Ng i li khp ni non. Bo St bch : "Tn c xun thu cao m xng pha sng tuyt nh vy, th mng mch Pht php ri s ra sao ?". iu Ng dy : "Thi tit n, ta tnh i lun ri ". Ngy mng nm thng mi, gia ng ca Thin Thy cng cha ln ni tha : "Thin Thy bnh nng, mong gp Tn c ri mt". iu Ng bi ngi bo : "Thi tit thi !", lin cm gy xung ni, ch c mt th gi i theo. Mng mi n kinh thnh, dn d xong cc vic, ngy 15, iu Ng li tr v ni. Trn ng v, iu Ng ngh m ti cha Siu Loi, sng sm hm sau li tip tc ln ng. n mt ngi cha lng ti C Chu, iu Ng vit trn vch cha y bi k : "S i tht m m, Tnh ngi i mt trong. Cung ma ln xn lm, Ci Pht xun khn cng". Ngy 17, iu Ng ang cha Sng Nghim ni Linh Sn th Tuyn T Hong Thi hu mi v am Bnh Dng cng dng trai tng. iu Ng vui v ni : "y l ln cng dng cui cng". Ngy 18, iu Ng li i b n cha T Lm ni K c Yn Sinh, cm thy au u, bn ni vi hai T-kheo T Doanh v Hon Trung : "Ta mun ln Nga Vn m sc chn khng th i c na, bit lm sao y ?". Hai T-kheo tha : "Hai chng con c th gip Thy ti ". Khi ln

ti Nga Vn, iu Ng cm n hai T-kheo v dy : "Xung ni gng lo tu hnh, ng xem sinh t l vic nhn h". Ngy 19, iu Ng sai th gi Php Khng ln am T Tiu gi Bo St v gp. Ngy 20, Bo St vi vng xung ni, khi ti Doanh Tuyn thy mt m my en t Nga Vn ko n Li Sn. Nc sui Doanh Tuyn dng cao n my trng, giy lt mc nc tr li bnh thng. Bo St thy hai u rng ln nh u nga, ngng cao hn mt trng, hai mt nh sao, trong pht chc li bin mt. m y Bo St ng tr trong sn im, thy mt im mng bt tng. Ngy 21, Bo St n Nga Vn, iu Ng thy ng v hoan h bo : "Ta sp i ri, sao ng v mun vy ? Trong Pht php c iu g cha r nn hi gp i". Bo St tha : "Khi M i s bt an, vin ch hi : "Gn y Tn c th no?", M T p : "Ngy chu Pht, thng chu Pht", ch y th no ?". iu Ng ln ting ni : "Tam Hong Ng l ci g ?" Bo St li hi : "Hoa sum s ch, gm sum s, Tre t Nam ch, cy t Bc". l mun ni g ? iu Ng ni : "Mt ng m ri". Bo St thi khng hi na. T hm tr i, bn ngy lin tri t u m, gi trt thi mnh, ma tuyt ph y cy c, vn kh vy am go khc, chim rng ku thng bi thm. n na m 1 thng 11, sao tri t rng, iu Ng hi : "By gi l gi g ?". Bo St p : "Gi T". iu Ng a tay m ca s, trng ra bu tri, ni : "y l lc ta i". Bo St hi : "Tn c i u ?". iu Ng p : "Tt c php khng sinh,

Tt c php khng dit, Nu hiu c nh vy, Ch Pht thng hin tin, C g u i li". Hi : "Nu nh khng sinh khng dit th sao ?" iu Ng a tay bm ming Bo St, ni : "Ch ni m". Ni xong, lin nm theo th s t, an nhin vin tch. n m th hai, Bo St phng di chc, dng am y ha thiu iu Ng. Trong lc ha thiu, hng l bay xa, nhc tri vang lng, my nm sc ph ln gin ha. Bn hm sau, Tn gi Ph Hu (Php Loa) t Yn T vi v tr v, dng nc thm ri ln ha n. Khi l xong, Ph Hu thu lm ngc ct, c X-li nm mu, c ln hn 500 vin, c nh nh ht ci, ht m, nhiu v s. c tin iu Ng vin tch, Anh Tng, Quc ph Thng t cng triu nh i thuyn n chn ni Nga Vn, nh l, than khc ri nghinh n ngc ct v X-li xung thuyn, rc v kinh thnh. Hm y, triu nh v thn d, ngi ngi u thng tic, khc than vang ng t tri. Khi xong tang l, Anh Tng dng tn hiu l "i Thnh Trn Triu Trc Lm u Tnh Tu Gic Hong iu Ng T Pht". Ri em ngc ct tn tr ti lng Quy c, ph Hng Long, chia X-li lm hai phn, ng vo bnh tht bo. Mt phn t vo bo thp ti lng Quy c, mt phn tn tr ti Hu Quang kim thp cha Vn Yn, ni Yn T. Vua li c hai tng iu Ng bng vng, mt th cha Bo n ti Siu Loi, v mt th cha Vn Yn ni Yn T. ---o0o---

4. Tc phm ca iu Ng gm c

1. Thin Lm Thit Chy Ng Lc. 2. Hu Lc. 3. i Hng Hi n Thi Tp. 4. Tng-gi Toi S. 5. Thch Tht M Ng. Bn tc phm u c n hnh rng ri, cn tc phm th nm th Anh Tng cho chp vo i Tng. Nhng tc phm trn y mt mt gn ht, ngy nay chng ta ch cn tm li c 28 bi th ch Hn, v mt bi k v cuc i ca Tu Trung Thng S, v hai bi vn Nm l C trn lc o ph v c th Lm Tuyn thnh o ca. ---o0o---

5. Cc t ni dng php ca iu Ng
Php Loa, Php Khng, Php C, Php ng, Bo St, Tng Cnh v Hu Nghim. l nhng danh Tng c ting tm ng thi. Ngoi ra nhng ngi c iu Ng dn dt, m thm kh hp vi tn ch th khng k n. Trc Lm ra i trong mt hon cnh lch s c bit, vua cng Thng hong Thnh Tng c kt c lng dn, lnh o ti tnh hai cuc khng chin chng qun Nguyn xm lc t n thng li v cng oanh lit, vit nn trang s huy hong cho dn tc ta. Vua vn do anh hoa ca sng ni kt tinh, li k tha truyn thng yu nc v mt nn vn ha nhn bn Vit Nam. i s thu ha c cn bn o c ca Nho gio, vn c tc dng thit lp mt x hi n nh, li thm nhp c tinh thn v ng v tha, qun mnh phng s chng sinh ca Pht gio. V vy i s thc hin hon ho c hai s mnh; phng s cuc i v xin dng Chnh php. i s khng nhng l mt v vua anh minh, nhn hu, m cn l mt Thin s nng ng, c tinh thn sng to c o. Tuy vy, c mt s nh Nho vit s, v mang sn nh kin trng Nho khinh Pht, nh gi cha ng, thm ch c i ch cn nhn nh lch lc. Th nhng, T quc v nhn dn Vit Nam s rt cng minh, cho nn s nghip v nhn cch ca i s vn l mt bi hc ngn vng, m bt c ngi Vit Nam no c

lng tri mi khi nhc n cng u phi nghing mnh cm phc v thnh knh ngng m.

-- o0o -Ht