You are on page 1of 9

DANH TNG VIT NAM SINH VO NM TUT & T Tm Khng Vnh Hu ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.

org Chuyn sang ebook 6-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org ---o0o--Thin s Chn Khng (Bnh Tut -1046): S hVng, th danh Hi Thim, qu qun lng Ph ng (nay l Tin Sn-Bc Ninh), xut thn trong mt gia nh qu tc. Lc thn mu ca ng mang thai, cha ng nm mng thy mt v tng n trao cho cy tch trng, sau th ng ra i. M ci cha m t thu nin thiu, ng sing chm c sch khng mng n nhng chuyn vui chi. Nm 20 tui ng xut gia, ri i ngao du khp ni tm ni tu hc Pht Php. Nhn duyn a y cho S n cha Tnh L ni ng Cu (Gia Lng-H Bc), nghe Thin s Tho Nht ging kinh Php Hoa m ng o, c nhn lm t, sm ti tham cu thin hc, v c s thy truyn tm n, thuc dng thin T-ni-a Lu -chi, th h th 16. Sau, S ln ni Ph Li, tri Ph Lan (nay thuc huyn M Vn-Hng Yn) lm tr tr cha Chc Thnh, sut 20 nm khng xung ni chuyn tr gii lut, ting thm n xa n c tai vua. Vua L Nhn Tng knh m, xung chiu mi S v triu ging kinh Php Hoa, thp phng b tnh ko v nghe php ng nh try hi, ai ny u knh phc. Thi y L Thng Kit, Tng Quc Thn Vu, v Th s Lng Chu u t lng tn knh c bit i vi S bng cch thng cng dng sa cha, xy thp, c chung Vo tui ng tun, S v trng tu cha Bo Cm qu hng v lun ti . Ngy mng Mt thng 11, nm Hi Phong th 9 (1100), S c bi k cho chng t nghe: H v diu th vn khoe by/ Khp ci Ta B gi du bay/ Vui nht v vi ai cng hiu/ V vi nh chnh ni y! Ri na m hm y, S ngi kit gi th tch, th 55 tui, c 36 h lp. Hong Thi hu Lan, cng cha Thin Thnh, Diu Nhn Ni S cng ng o pht t lm l cng dng phng ving. Li cn c Ngha Hi i S cha Sa Minh dn u tng chng lm l an tng, xy thp th S trong khun vin cha.

Thin s Chn Nguyn (Bnh Tut-1646): S h Nguyn tn Nghim, qu qun lng Tin Lit-huyn Thanh Tr-Hi Dng. ng xut gia nm 9 tui, quy y thin s Chn Tr cha Hoa Yn, c ban php danh l Tu ng, tu hc. n khi Thin s Chn Tr vin tch, S cng vi thin s Nh Nim tu hnh u . Sau, S v n cha Vnh Phc ni Cn Lng xin theo tu hc vi thin s Minh Lng, c t php danh khc l Chn Nguyn. S t hai ngn tay pht nguyn khi th gii B tt. i Diu Php Lin Hoa cha Vnh Phc l do chnh S ng ra xy dng. Vo nm 1684, S cn dng i Cu Phm Lin Hoa ti cha Qunh Lm sau khi c truyn tha y bt ca thin phi Trc Lm. Nm 1692, khi S c 46 tui i, vua L Hi Tng triu thnh S v kinh tham vn Chnh php, ban cho S m hiu V Thng Cng, v cng dng c sa. Nm 1722, vua L D Tng phong chc cho S (by gi 76 tui) lm Tng Thng, v ban tc hiu Cung Gic Ha Thng. n nm 1726, S x thn ng un th tch khi th 80 tui, c 71 tui h. Vua L D Tng ban lnh xy thp Tch Quang ti cha Long ng v cha Qunh Lm ghi nh cng lao v o hnh ca S. Thin s Chn Nguyn l mt ngn uc sng ca Pht gio ng Trong ng thi, vi cng lao phc hng mn phi Trc Lm bng cch su tm, hiu chnh khc bn cc tc phm ca thin phi Trc Lm m Gic Hong iu Ng i S Trn Nhn Tng l nht T. Thin s Php Ha (Canh Tut-1670): Thin s th danh l L Dit, php hiu Minh Hi, ngi gc Phc Kin (Trung Hoa), sang Vit Nam khi mi 24 tui. S l t khai sn cha Thin n trn ni Thin n (Qung Ngi), c cha Nguyn Phc Chu ban bin ngch Sc t Thin n T vo nm 1716. Tc truyn rng khi S mun o mt ci ging nc ngt trn ni, bng thy mt v tng tr khng bit t u ti xin o gip. Hai ngi cng o xung th gp mt tng cng chn ngang, khng nn lng, c tip th c ngun nc phun ln. C nc ri, S quay sang nhn li th v tng tr kia bin mt t khi no ri. Dn gian Qung Ngi cn truyn tng cu ca: ng thy o ging trn non/ n khi thy nc khng cn tm hi. Cha Thin n cn ni ting c mt qu chung thn. Tng truyn rng qu i hng chung ny l qu chung khng ku nm bn cha Chc Tng, c v t th 3 ca cha Thin n l thin s Bo n thnh v sau khi tham thin nhp nh c mt v H php mch bo ch ng. Chung mang v, thin s Bo n chp tay khn nguyn, cm di khai chung th ting chung vang vng bn b, nn chung c t tn l Chc Tng. V lai lch ca thin s Php Ha khng c r rng, ngi i ch bit c by nhiu, khng r nm S vin tch.

Thin s Liu Qun (Canh Tut-1670): S thuc dng thin Lm T, th danh l L Thit Diu, qu qun lng Bch M, huyn ng Xun, tnh Ph Yn. M ci m lc 6 tui, S cng vi cha n th gio Ha thng T Vin cha Hi Tn. n khi Ha thng T Vin vin tch, S ra Thun Ha xin tu hc vi Gic Hng Lo T (ngi Trung Hoa) ti cha Bo Quc, c mt nm th phi tr v qu lm ngh tiu phu phng dng cha gi. Nm t Hi 1695, S tr ra Thun Ha th gii vi Ha thng Thch Lim. Hai nm sau th th gii C tc vi Ha thng T Lm ti cha T Lm. Nm Nhm Ng1702, S n tham yt Ha thng T Dung ti Long Sn cu c dy php tham thin, th lnh tm ch Vn php quy nht, nht quy h x v nghin cu n 8 nm mi ng, c Ha thng T Dung chp nhn v khen ngi. Cc nm v sau, S c ch tng trong tng mn triu thnh d nhiu i gii n ti Hu, v v ti cha Thuyn Tng. S rt c cha Nguyn Ninh Vng trng vng, thng mi vo cung thuyt php. Ngy 22 thng 2 nm Qu Hi 1743, sau khi vit xong bi k truyn li cho chng t, S thanh thot vin tch. Vua nghe tin, lin sc ban bia k, tng danh hiu cho S l o Hnh Thy Chnh Gic Vin Ng Ha Thng. T thin phi Lm T c ng o tn khp min Trung v min Nam, S c cng khai ha thnh mt nhnh ln c gi l dng thin Liu Qun, nn c xem l v S T ca phi ny. S Thin Chiu (Mu Tut 1898): S c th danh l Nguyn Vn Ti, qu x Long Hu, huyn G Cng, tnh Tin Giang. Thu nh S hc c Ty hc v Hn hc, n khi trng thnh th xut gia hc Pht G Cng v Si Gn. T nm 1926, S ln lt tr tr cc cha Linh Sn, Chc Th G Vp-Gia nh. T nm 1922 n nm 1945, S dn ht tm sc cho cng cuc chn hng Pht gio, canh tn gio l nh Pht Chnh php c gn hn vi con ng dn tc trc nn b tr. S lp ra Hi Pht Hc Kim T Rch Gi dy ch cho con em lao ng ngho, pht hnh tp ch Tin Ha h ho ci cch Pht gio, tham gia phong tro cng sn cng Ha thng Tr Thin, v b bt y i Cn o. Sau Cch mng Thng Tm, S c v t lin, ri tip tc tham gia khng chin trong cng v mt nh tn gio-x hi. S Thin Chiu mt thi vang vng tn tui vi nhng cun sch, nhng bi kho lun v Pht gio vi tinh thn ci cch mnh m, c xy vic hc vn theo Ty phng trong tng ni Pht gio . Sau nm 1954, S tp kt ra Bc, sang Trung Quc lm chuyn gia Vit Nam ti Bc Kinh. n nm 1965, S ngh hu v n nm 1974 th vin tch ti H Ni.

Thin s- gio s Thch Thin n (Nhm Tut 1921): S c th danh l on Vn An, qu huyn Hng Thy, tnh Tha Thin. Thu nh hc ti Hu, ri xut gia tu hc ti cc cha Bo Quc, Linh Quang Sau, S c du hc ti Nht bn chuyn tm nghin cu v dng thin (zen) ca x s hoa anh o ny. S bng MA vo nm 1961, n nm 1965 th Tin S (Ph.D) ti i hc Tokyo. Tr v nc, S ging dy ti i hc Vn Khoa Hu v Si Gn v mn Trit hc. Nm 1967, S c mi sang ging dy ti Hoa K, ri nh c lun M. Nm 1979, S la b ci phm trn ti California lc 58 tui. i c Thch Thanh Tu (Bnh Tut 1946): S c th danh l Bi Huy Chng, qu x Ban Kh, huyn Hi Lng, tnh Qung Tr. Mi 15 tui, nm 1960, S xin xut gia tu ti cha Phc Duyn ( huyn Hng Tr, tnh Tha Thin), c quy y hc o vi s tr tr Thch nh L. Nm 1963, c 18 tui, S bng Trung hc nht cp. Ch vi thng sau, trc php nn, vo m 12 rng sng 13-8-1963, S bnh thn t thiu phn i ch c ti Ng nh Dim n p nhn dn v Pht gio trong nc. S li 4 bc th tuyt mnh: mt gi cho tng thng Dim, mt gi v bn s v pht t cha Phc Duyn ni S tu hc, mt gi n tng ni pht gio trong nc, v bc cui cng l gi v cha m v thn quyn vi li l ht sc cm ng. S t v o khi mi 18 tui. TM KHNG- VNH HU (su tm& bin son) ---o0o---

DANH TNG VIT NAM SINH VO NM T


Tm Khng Vnh Hu Thin s PHP THUN (Bnh T 918): Thin s i Tin L, thuc dng thin T-Ni-a-Lu-Chi, khng r gc gc qu qun v tn tht, ch bit rng S h , xut gia t thu nh cha C Sn (Thanh Ha), sau theo hc o Thin s Ph Tr cha Long Th, ni ting l uyn thm c . Tng truyn rng chnh S dng ngh thut ph sm, lm c vn gip vua L i Hnh nm quyn bnh, dp yn c hn lon trong triu cui i nh inh, c vua L v cng trng vng. Nm 990 nin hiu Hng Thng th 2, S khng bnh m vin tch, th 76 tui, li cho i cc tc phm: B Tt sm hi vn, Th tip L Gic, v mt bi k.

Thin s I X (Canh T 1120): Thin s thuc th h th 10 dng thin V Ngn Thng, ni ting vo thi nh L. Th danh khng r, ch bit S mang h Ha, qu phng ng Tc (Thng Long), xut gia t thu nh, theo hc Thin s o Hu, chuyn tm tr tng kinh Hoa Nghim v -la ni ca B tt Ph Hin. S thng xa tc qun n, i bt nh, c cc bc vng cng nh Kin Ninh Vng, v Thin Cc Cng Cha (con gi vua L Anh Tng) tn lm bc thy. S tng dng cha g H Nham ni Tuyn Minh gio ha sanh, c rt ng hc tr theo hc o. Tc truyn rng c v thin tng nc Tng l Nham ng cm m danh ting ca S m ln li ng xa tm n thnh vn, ri t cht mt ngn tay dng ln t lng thnh. Vo ngy mng 5 thng 2 nin hiu Trinh Ph th 5 i L Cao Tng (1180), S c 2 bi k cho chng t nghe, ri vin tch vo lc canh nm, th 61 tui. Thin s NGUYN THIU (Bnh T 1636): S h T, php danh Nguyn Thiu, hiu Hon Bch, qu qun Triu Chu (Qung ngTrung Quc), thuc i php 13 dng thin Lm T. S xut gia nm ln 10 tui, th gii vi Ha thng Khong Vin cha Bo T. i cha Nguyn Phc Tn (1665), theo tu bun sang Vit Nam, S n tr Qu Ninh (Bnh nh) ri lp nn cha Thp Thp Di , m trng dy gio l. Sau, S ra Thun Ha lp cha H Trung, ln Xun Kinh-Hu lp cha Quc n v dng thp Ph ng. n i cha Nguyn Phc Chu, S phng mnh sang Trung Quc tm mi cc v danh tng nh Ha thng Thch Lim (tc gi cun sch Hi ngoi k s) cng cc Ha thng Minh Hong, T Dung sang Vit Nam ging php S cng mang v cho nc nh c nhiu Kinh in, cng nh Php tng-Php kh. Nm t Mi 1715, S vin tch, th 79 tui, c an tng trong khun vin cha Quc An (Hu) v c truy tng l Hnh oan Thin S. Thin s NH TRNG (Bnh T 1696): S xut thn l mt vng cng h Trnh, sinh qun Thanh Ha, con ca Tn Quang Vng, th danh l Trnh Thp, t Ln Gic, hiu l Cu Sinh Thng S, php hiu Nh Nh. Khi tui va trng thnh, c vua L Hy Tng g cho con gi th t, gia nh ra ring ti t dinh thuc phng Bch Mai, huyn Th Xng. Pha sau t dinh c mt ci g cao, mt hm ng cho ngi o ao trn g th c vng, khi o su xung th thy mt cnh sen ln, cho l im l, lin cho ci gia vi t, t tn cha l Ly Trn Vin (sau i l Lin Tng T). T , S bt u n chay nim Pht, tham thin nhp nh. Khi c vua cho php xut gia, S ln ni Yn T lm l bi s vi thin s Chn Nguyn ti cha Long ng, n khi c php th S tr v li Ly Trn

Vin. Sau ny, S cn lp thm cha H Quc vng An X cng huyn, v c cha Hm Long Qu Dng (Bc Ninh). S t b ci trn vo nm 1733, khi y mi 37 tui. Thin s MINH VI MT HNH (Mu T 1828): S qu qun khng r, hy Minh Vi, thuc i th 38 dng thin Lm T, th gii quy y vi Ha thng Tin Gic Hi Tnh ti cha Gic Lm x Ph Th-huyn Tn Bnh- dinh Phin Trn (thnh ph H Ch Minh ngy nay). Nm 1852, S c Ha thng Tin Gic Hi Tnh c lm tr tr cha Gic Vin, c nhim v ng ph cho cha Gic Lm vn ch chuyn lo vic gio php, khng tip xc vi Pht t. Nm Qu T 1839, nhn thy sc khe suy yu, S trao quyn tr tr cha Gic Vin cho s l Thin s Hong n, ri nhp tht tu thin. n gi Thn ngy 14 thng 11 nm Mu Tut 1898, S quy tch ti cha Gic Lm, th 71 tui. Thin s THANH HANH (Canh T 1840): S qu qun lng Thanh Tr, tnh H ng (nay thuc H Ni), th danh Nguyn Thanh m, php danh Thanh Hanh. S xut gia nm ln 10 tui, tu hc ti cha He Nhai, n nm 1958 c gi v T nh Vnh Nghim (c xy dng kinh Thng Long t u th k XI i L Thi T) th gio vi Thin s Tm Vin, tr thnh mt v T-kheo rng ct ca T nh. Nm 1900, k t khi S c cung thnh lm tr tr T nh, thay cho Ha thng Thanh Huyn vin tch, T nh ngy cng c khuch trng ln mnh tr thnh mt ngi cha ln ting thm lan ta trong cng cuc hong dng Pht php, nn S c xng tng l S T Vnh Nghim. Chnh v vy m sau nm 1954, mt s Pht t min Bc di c vo Nam xy dng ti Si Gn mt ngi i t ly tn l Vnh Nghim (nm trn ng Nam K Khi Ngha ngy nay), lm tr s hnh o cho Pht t thuc Min Vnh Nghim. Thin s Thanh Hanh vin tch vo nm 1936, th 96 tui. Thin s T PHONG (Gip T-1864): Thin s qu huyn Bnh Dng, tnh Gia nh, th danh Nguyn Vn Tng, xut thn t mt gia nh nng dn cht phc. Nm 16 tui, chng thanh nin tn Tng b nh ln cha xin th pht quy y, th gii vi Thin s Minh t. Mt thi gian sau, khi thng hiu kinh sch, S xung cha Gic Vin xin th gio vi Thin s Minh Khim Hong n, c ban php danh l T Phong, hy Nh Nhn. Nm 1887, mt pht t Tn Ha ng (Ph Lm) pht tm b xy dng xong c mt ngi cha, ri triu thnh Thin s Hong n v tr tr truyn b chnh php. Thin s Hong n t tn cha l Gic Hi, c S v tr tr cha ny. T nm 1920 n 1925, Thin s T Phong

xy dng nn ngi cha Thin Lm thn G Kn gn tnh Ty Ninh, chnh ngi cha ny l ni o Cao i xin s cho php h n tm tr trong khi ch i xy dng xong Thnh Tht Long Hoa Ty Ninh. S tuy hc vn khng uyn thm, nhng o hnh cao sng, tinh tn nhit tm gp cng rt ln trong cng cuc chn hng Pht gio Nam K. Nm 1938, S vin tch ti cha Thin Lm, th 74 tui, c chng lp thp th ti 2 cha Gic Hi v Thin Lm. Ha thng KHNH HA (Bnh T 1876): S h L, th danh khng r, php danh Nh Tr, php hiu Khnh Ha, nn thng c gi l Ha thng Khnh Ha, qu huyn Ba Tri- tnh Bn Tre. Thu nh S c theo hc c Chiu, n nm 16 tui th xut gia th gio Ha thng Long Triu ti cha Kim Cang (Tn An- Long An). S tng c An Nam Pht Hc Hi mi n ging kinh ti cc cha Long Khnh, Bnh nh v c mi thm giao vi c Nguyn Sinh Sc (thn sinh Bc H). Nm 1930, sau nhiu nm i vn ng chn hng Pht gio nc nh, S cng cc Ha thng v c s khc ng ra thnh lp Nam K Nghin cu Pht hc Hi, xut bn tp ch T Bi m ti cha Linh Sn Si Gn. Ba nm sau, S cng l mt trong nhng ngi ng ra thnh lp Lng Xuyn Pht Hc Hi ti Tr Vinh, xut bn tp ch Duy Tn Pht Hc, o to c nhiu danh tng cho Pht gio Vit Nam. S mt ti cha Tuyn Linh (Bn Tre) vo nm 1947, c an tng ti , th 71 tui. Ha thng THCH HU QUANG (Mu T 1888): S qu qun huyn Mn- tnh Cn Th, th danh Nguyn Vn An, php hiu Hu Quang, t Thin Hi. S xut gia nm 1902 (14 tui) tu hc ti cha Long Thnh (Tr Vinh), v sau tr tr cha Long Ha. Trong khong thi gian 10 nm (t 1919- 1929), S cng cc v ha thng Khnh Ha, Php Hi, Khnh Anh vn ng v thnh lp Nam K Nghin cu Pht hc Hi, xut bn tp ch T Bi m ti cha Linh Sn Si Gn. Cng t , S lm Ging s kim Tng l Hi Lng Xuyn Pht Hc ti Nam K. Nm 1945, S lm Ch tch Hi Pht gio Cu quc ti Min Ty Nam B. Nm 1953, S c Gio hi Tng gi Vit Nam suy tn lm Php ch Gio hi. Sau nm 1954, S tham gia cc t chc vn ng ha bnh, c s t ti cha Pht Quang Ch Ln-Si Gn. Nm 1956, S c suy c chc Ph Hi ch Tng hi Pht gio Vit Nam (Min Nam), cng lc lm Ch nhim Tp San Pht Gio. Vo nm 1956, khi i d Hi ngh Pht gio Th gii ti Npal, trn ng tr v gh thm n , S lm trng bnh m mt ti bnh vin Willintong New Delhi (ngy 03-12), th 69 tui, c an tng

ti vn cha A-Dc, cho n nm 1964 th c ha tng, hi ct rc v qu hng. Thin s MT TH (Nhm T 1912): S c nguyn qun Tng SnThanh Ha, sinh qun ti huyn Hng Thy-tnh Tha Thin, th danh Nguyn Hu K, php danh Tm Nht, php hiu Mt Th. S xut gia nm 12 tui, tu hc ti cha Diu Hi (Hu). T , S hc qua cc Thin vin ln Hu v ni danh l mt hc tng thng minh, c c cch theo hc lp Cao ng Pht hc ti Thin Vin Trc Lm, Ty Thin khi tui cha trng thnh. Nm 1935, S c sang Trung Quc tu hc ti Pht hc vin Tiu Sn. Nm 1941. S ging dy ti Pht hc ng Lng Xuyn (Tr Vinh). Sau, S c c lm tr tr cha Ph Quang Hu, va tu va ging dy, ng thi trc tc c cng trnh Vit Nam Pht Gio S Lcmt cng trnh c xem l sm nht v lch s Pht gio nc nh. S tng tham gia 9 nm khng chin chng Php trn cng v mt tng s, tng lm i biu Quc hi, Ch tch y ban Pht gio Cu quc tnh Tha Thin, cho n khi ha bnh lp li th v sng ti Ngh An. Trong thi gian ny, S hon thnh tc phm Th gii quan Pht gio. Nm 1961, S thanh thn i v ci Pht khi c 50 tui. S C Diu Quang: S c qu huyn Hng Thy- tnh Tha Thin, th danh Ng Th Thu Minh, php danh Diu Quang. Khi cn l n sinh Trung hc, v m o Pht c pht nguyn tu hc Chnh php. n khi tt nghip trng S phm Nha Trang, c xin xut gia quy y th gii vi Ni s Diu Hoa Vn Thnh Ni T -Thnh ph Nha Trang. Vo ngy 15 thng 8 nm 1963, phn i chnh quyn Ng nh Dim n p Pht gio, S c t thiu ti Ninh Ha, hng dng 27 tui. Hin nay Thnh ph H Ch Minh c cha Diu Quang, v Thnh ph Nha Trang c Ni vin ln mang tn ca v Thnh T V o ny. c bit, ngoi danh sch nhng v thin s, danh tng k trn, c mt nhn vt lch s khng h xut gia u Pht, nhng vn c kinh sch Pht gio nc nh nhc n nh mt v danh tng ng gp rt nhiu trong cng cuc hong dng Chnh php, xin gii thiu l: L PHT M (Canh T 1000): Tn hy l c Chnh, qu Chu C Php (Bc Ninh), ni ngi vua cha l L Thi T, ly hiu l L Thi Tng khi 28 tui. ng l v vua thng minh, c ti tr nc an dn, m mang vn ha, mang li mt thi thi bnh thnh vng. ng rt sng thng v am hiu Pht gio, u i tng o, tng cho dng hng lot 150 s qun, xy t

vin T Th Thin Phc ni Tin Du, thng ln ni y vo t vin tham vn nhng yu ch ca o Thin vi Thin s Thin Lo. ng c li mt bi th ni ting Truy tn Thin s T-Ni-a Lu-Chi (S t khi u Thin tng nc Nam), v bi Th ch Thin Lo tham vn Thin ch. Nm 1054, ngi c 26 nm th ng mt, hng dng 54 tui. Tm Khng- Vnh Hu (Su tm & bin son) ---o0o--HT

You might also like