You are on page 1of 9

To Sinh V Tnh V Vn o c

Nguyn Vn Tun ---o0o--Ngun http://www.quangduc.com Chuyn sang ebook 16-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org ---o0o--Nhng ai tng c truyn T thin i thnh u bit n cu chuyn Tn ng khng nh mt cng tc, v t cng tc ha thnh hng trm Tn ng khng khc vi hnh dng y chang nh Tn ng khng tht. C nhin, chng ta cho rng cu chuyn ch l huyn thoi, mt gi tng, c tnh cch gii tr. Nhng vi pht trin ca cng ngh sinh hc ngy nay, cu chuyn trn khng cn l huyn thoi na m c th thnh s tht. Trong mt tng lai khng xa, chng ta c th sao y bn chnh chnh chng ta, bng mt k thut c tn l Bin i nhn ca t bo th, cn c cp n [mt cch khng my chnh xc] l to sinh v tnh (hay cloning) 1. To sinh v tnh l mt trong nhng pht trin cc k quan trng trong cng ngh sinh hc. Ln u tin trong lch s con ngi, chnh con ngi c th ng vai tr ca mt Thng to ra chnh mnh. Ln u tin, con ngi c th c kin to m khng cn n giao hp gia nam v n, khng cn n tinh trng ca ngi n ng. To sinh v tnh l mt tin b quan trng cho thy tim nng v i ca con ng. Con ngi tin gn n tnh th m chng ta c th sn xut, hn l sn sinh, con ngi. Qu trnh v phng php to sinh v tnh bt chc qu trnh sinh sn t nhin trong con ngi, hay ng vt ni chung, v da vo m hnh ca sinh hc phn t (molecular biology). Theo m hnh ny, con ngi c cu trc bng hng t t bo. Mi t bo ca c th (tr hng cu) u c nhn; trong nhn cha cc cht liu di truyn, nhim sc th (chromosome) quyt nh cu trc c tnh cho mi c th. Con ngi c 23 i nhim sc th (22 i thng v mt i xc nh gii tnh). Trong mi nhim sc th c nhiu gien. Mi gien c cu to bng mt mng DNA (vit tt ca t DeoxyriboNucleic Acid) nm trong cc nhim sc th ny. Mi mng DNA

gm c bn yu t ha hc (hay 4 mu t): A (adeline), C (cytosine), G (guanine), v T (thymine). Trong qu trnh sinh sn t nhin, s pht trin ca mt con ngi bt u bng ch mt t bo. Khi mt tinh trng th tinh vi mt trng v to ra mt t bo n, v t bo n ny c tim nng phn chia hnh thnh nn mt c th sng hon chnh. Do , phng php to sinh v tnh nhi theo qu trnh ny, nhng khng cn n tinh trng. C th tm lc phng php to sinh v tnh mt cch ngn gn nh sau: Bc 1, ly mt trng ca mt ph n, rt b cc cht liu di truyn (tc l DNA hay ADN). By gi ci trng tr thnh, ni nh ngn ng hng ngy, mt ci hng sn xut cc phi. Bc 2, ly cht liu di truyn DNA t mt t bo ca mt ngi khc hay ca chnh ngi ph n, ri chuyn cht liu ny vo ci trng. Bc 3, chuyn in vo trng trng bt u hot ng, v mt khi trng hot ng thnh cng, chng ta s c mt phi. Bc 4, phi s a vo mt mi trng sinh hc (chng hn nh cy vo t cung ca ngi ph n) sao cho n pht trin thnh nhiu t bo mm hay thnh mt thai hon chnh. Bc 5, nu khng mun cho n pht trin thnh phi thai, c th ly t bo mm (v dng n cho cc mc tiu tr liu), v nu ly t bo mm th ci phi s b tiu hy. Cng ngh sinh hc v k thut thng i trc lut php v t ra nhiu vn o c. Vic pht trin cng ngh to sinh v tnh l mt v d. Vo cui thng 12 nm 2002, mt cng ty sinh hc Canada, Clonaid, c lin quan mt thit vi mt gio phi k d c tn l Rael, tuyn b rng h thnh cng sng to ra mt b gi, c t tn Eve, bng k thut to sinh v tnh. T khi tin ny c loan truyn i, d lun th gii bn tn mt cch m lon, t hoi nghi n ln n. Chnh ph nhiu nc trn th gii, k c Php v M, ku gi ty chay, thm ch cm on hon ton k thut to sinh v tnh. Phn ng ny c th hiu c, v trc y, mt cuc thm d kin trong cng chng cho thy phn ln (90%) dn M phn i vic to sinh v tnh. Hai cuc thm d kin khc 2 3 cng cho thy mt kt qu tng t. Nhng kt qu ca thm d kin thng b nh hng bi cch m nh nghin cu t cu hi. Ngoi ra, cng chng thng khng c kin thc su v cng ngh sinh hc, nn kin ca h c th khng phn nh kin thc ca h, v do , c v mang nng cm tnh hn l phn tch khoa hc.

Cloning, hay to sinh v tnh, l mt cch ni chung cho ba hnh thc kin to di truyn, m ti tm gi l ti sn sinh v tnh (reproductive cloning, hay adult DNA cloning), to phi v tnh (embryo cloning), v tr liu bng to sinh v tnh (therapeutic cloning, hay biomedical cloning). Ti sn sinh v tnh, ni mt cch nm na, l phng php sao y bn chnh mt ng vt ang sng. Ngi ta chit DNA t mt trng v thay th n bng DNA t mt t bo ly t mt ng vt trng thnh. Sau , trng th tinh, by gi gi l tin phi (pre-embryo), cy vo t cung v cho n pht trin thnh mt ng vt hon chnh. y l phng php m Tin s Ian Wilmut thuc Vin Roslin Scotland thnh cng to ra mt con cu ni ting Dolly vo nm 1997. Nm 1998, Tin s Ryuzo Yanagimachi thuc i hc Hawaii cng thnh cng to ra mt s chut bng k thut to sinh v tnh. Cng nm, Nht mt s nh khoa hc to ra mt s b cng bng k thut ny. Tuy nhin, nhng nghin cu trn cha c ng dng trong con ngi, m ch c thc hin trong cc ng vt cp thp. n cui nm 1998, cc nh nghin cu thuc i hc Kyeonghee (Nam Hn) tuyn b rng h thnh cng trong vic to ra phi con ngi bng k thut to sinh v tnh. Hai nh khoa hc, Kim Seung-bo v Lee Bo-yeon, ly mt trng t mt ph n 30 tui, h loi b DNA trong trng, v thay vo mt t bo ca chnh ngi ph n. Trong mt bo co khoa hc, h cho bit h c th nui cho phi n giai on m h c th cy vo t cung ca ngi ph n sn sinh ra mt em b. Tuy nhin, mc tiu ca h khng phi to ra mt con ngi, m ch to ra nhng b phn ca c th cha tr. D th, nghin cu ca h b cng chng Nam Hn phn i d di. Cch y vi thng, c tin n rng Bc s Severino Aninori () thnh cng lm th thai, v s cho ra i mt em b vo khong thng Mt nm 2003. Nhng, nh cp trn, cui nm 2002, cng ty Clonaid thuc gio phi Rael, i trc ng mt bc v tuyn b l h thnh cng cho ra i mt em b bng phng php ti sn sinh v tnh. Trong thc t ti sn sinh v tnh rt phc tp v cn nhiu vn . Ni chung hiu qu ca ti sn sinh v tnh hin nay vn cn rt thp. T l thnh cng ch khong 0.1 n 3%. Tc l trong 1000 ln th nghim, ch c 30 trng hp thnh cng. Trong trng hp con cu Dolly, cc nh khoa hc phi th nghim 277 ln t bo phn chia, v ch c 29 ln l h

thnh cng. Ngay c khi cy vo cu ci, ch c 13 trng hp c thai, v cui cng ch c mt Dolly ra i. Ngay c khi thnh cng, mt sinh vt c to bng to sinh v tnh tuy c cng DNA vi bn chnh, nhng hot ng ca gien c th khc vi ngi cho DNA. Trong mi trng t nhin, DNA trong phi c lp trnh sao cho mt s gien hot ha. Khi phi bt u phn chia, chng trnh hot ng thay i. Mi t bo, mu, da, xng, thn kinh, chng trnh ny hot ng khc nhau. Trong to sinh v tnh, ci nhn c cy vo trng khng c cng chng trnh hot ng ca ci phi t nhin. Nh khoa hc phi hun luyn v lp chng cho ci nhn, ging nh hun luyn con ch nhng mu mo hng ngy. Nu lp chng hon ho, th qu trnh pht trin s bnh thng. Nu lp chng sai hay khng hon ho, phi s pht trin bt bnh thng v c th sy thai. Do , khng ai ngc nhin khi thy cc ng vt c sn sinh bng phng php ti sn sinh v tnh c nhiu d tt, hay b ung th, tiu ng, v c tui th thp. Ni chung, hin nay, gii y sinh c v nghin cu khoa hc xem y l mt phng php cc k phi o c. Ngoi ra, v mt k thut m ni, t bo con ngi c mt chu k sng nht nh. Con cu Dolly c to ra t t bo hi gi (khong 6 tui, tc l tui trung nin), thnh ra, khi ra i, Dolly c xem l 6 tui, v Dolly ch c th sng 6 nm m thi, thay v 11 nm nh thng thng. Nu iu ny cng ng trong con ngi th con ngi c to sinh bng phng php ti sn sinh v tnh cng s c tui th ngn. Ti sn sinh v tnh ch cn mt trng, m khng cn n mt phi nam. Nu phng php ny c th ng dng trong con ngi th ngi ta s khng cn n n ng trong tng lai, v khi a b ra i mi quan h tnh cm ca n vi ngi cho DNA v gia nh s khng bnh thng. Chng hn nh mt a b sinh ra t mt t bo ca ngi cha th em b ny s l em [nh tui] ca ngi cha! Do , o l x hi v gia nh s b hn lon. i vi gii tn gio (Ki-t gio), c ngi tin rng con ngi c to bng ti sn sinh v tnh s khng c linh hn. H tin rng khi trng gp tinh trng v th tinh l lc m phn hn cng hnh thnh. V khi khng c tinh trng, thai nhi s khng c linh hn. C iu l khng ai bit linh hn c tn ti hay khng, bi v linh hn khng th thy, s, ngi, hay nghe c.

Mt hnh thc to sinh v tnh th hai c tn l to phi v tnh. y l mt phng php bt chc theo cch to phi t nhin trong qu trnh th thai v sinh i trong con ngi. Mt hay hai t bo c chit ra t phi c th thai, ri cy vo t cung ca ngi ph n phi ny pht trin thnh mt hay nhiu phi khc c cng cht liu di truyn. y l mt phng php c dng qua nhiu nm (t thp nin 1970s) trn chut v cc ng vt cp thp khc. To phi v tnh c tim nng ng dng trong con ngi, nhng cng gy ra mt s quan tm. Qua nghin cu cch thc to phi v tnh, cc nh khoa hc c th tm hiu su rng hn v nguyn nhn dn n sy thai, m cho n nay vn cn l mt b mt. Ngoi ra, n c th dn n vic pht trin cc phng php tr liu v phng nga no thai. i vi cha m c nhng gien nguy him v nhng gien ny c th lu truyn trong con ci, to phi v tnh c th phng nga c tnh trng ny xy ra. Ngi ta c th th nghim nhiu phi khc nhau cho n khi mt phi ton ho v trnh tnh trng bnh tt cho con ci sau ny. To phi v tnh thc cht l mt hnh thc lm cho ngi ph n sinh i. i vi cc ph n thch c con sinh i (thay v sinh hai ln), to phi v tnh cng c th gip h trong vic to dng s nghip v k hoch ha gia nh. Mt quan tm hng u ca phng php ny l nu n lt vo tay ca nhng ngi (hay nhm ngi, hay chnh quyn) c nhng tham vng in r nh thi c quc x. i vi nhng nhm ngi ny, h c th dng phng php to phi sinh v tnh to ra nhng con ngi hon ho nh gic mng ca c quc x ngy xa. V mt phng php tng t cng c th dng to ra nhng con ngi thp km hn (nhng c th lc mnh m) dng vo cc mc tiu phi nhn, phi chnh khc, nh n l chng hn. Sau cng l phng php tr liu bng to sinh v tnh. y l mt phng php m cc giai on u cng ging nh phng php ti sn sinh v tnh. Nhng t bo mm (stem cells) c chit ra t mt phi vi mc tiu sn sinh ra nhng m hay mt c phn ghp vo mt bnh nhn, ch khng hnh thnh mt bo thai hay mt con ngi.

Thay v dng trng ca con ngi, cc nh khoa hc cng c th dng trng ca ln (cng c gien ging nh con ngi). Tc l ly trng ca mt con ln, rt DNA ra, v thay vo l DNA ca con ngi, v cho n pht trin thnh c phn ca mt con ngi. Ni tm li, mc tiu ca to sinh v tnh cho tr liu l trng mt c phn ca con ngi dng cho mc ch ghp (transplant). Phng php ny c mt li im ln l thay v dng c phn ca ngi khc, cc nh khoa hc ch vic dng c phn ca chnh bnh nhn. Ngun cung cp coi nh v tn, v s khng c vn ch i c gii phu hay ghp. Ngi c ghp s chng phi dng thuc min nhim (immunosuppressant drugs) sut i nh hin nay. Vn mu cht trong vic to sinh v tnh cho tr liu, hay nghin cu t bo mm, l c mi t bo c chit ra t ti phi (gm khong 100 t bo) th phi b tiu hy. i vi Ki-t gio, vic tiu hy phi ny l phi o c. Gio hong John Paul II, tng tuyn b rng Mt x hi t do v o c, m nc M thit tha mun c, phi t b nhng thi quen lm gim phm cch v xm phm s sng ca con ngi trong bt c giai on no t th thai cho n khi qua i . Quan im ny bt ngun t nim tin ca Ki-t gio rng s sng ca con ngi khi u t lc trng v tinh trng lin hp. Ni mt cch khc, Ki-t gio cng nhn quyn sng v a v o c ca trng lc th tinh. Do , cc tu s Ki-t gio phn i mnh m vic nghin cu t bo mm phi. Nhiu thnh phn trong x hi cng phn i vic hy dit mt ti phi ly t bo mm. H cho rng phi phi c tn trng nh mt con ngi. V kin phn i ny cn n t nhng v khoa bng c ting tm. Gio s Pellegrino, gim c trung tm Y c sinh hc lm sng, Vin i hc Georgetown (M), tuyn b: Ti phn i bt k mi nghin cu no m lm hu hoi cu trc phi ngi cn sng. Phi ngi l thnh vin ca loi ngi tnh t khi th tinh, v v vy cn phi gn lin vi o c c bit. Ti chn im mc l 14 ngy, cc nghin cu tin hnh trn phi ngi vo thi im trc th chp nhn c. Tuy nhin cc quan im trn y, k c quan im ca Ki-t gio, khng gii thch ti sao mt trng th tinh c xem l mt con ngi c o c, cng nh khng cho bit nhng tiu ch no m Ki-t gio v nhng ngi phn i [chng trnh nghin cu t bo mm] dng nh ngha mt con ngi. Thnh ra, cu hi cn c t ra l: s sng con

ngi bt u t lc no? Pht biu mt cch khc: khi no th mt sinh vt, mt thc th c xem l mt con ngi. Phi ni ngay rng khng c cu tr li n gin cho cu hi ny, bi v c nhiu kha cnh nh ngha th no l mt con ngi, v nhng kha cnh ny pht sinh trong nhiu thi im khc nhau. Theo chng ti, mt thc th ch l con ngi khi thc th hi nhng c tnh di truyn, kh nng nhn thc, nhn dng sinh hc, v thc o c. Da vo nhng tiu ch ny, tht kh m cho rng phi l con ngi, v khng c l do g iu chnh ci thi im pht sinh con ngi li li thi im th tinh. Mt hp t c th c y cc thng tin di truyn (cng nh mt cng tc, mt khi nc bt, mt git mu u c thng tin di truyn), nhng hp t cng c th t tch ri thnh hai hp t (sinh i), hay cng c th pht trin thnh mt bo thai. Ch khi no mt hp t pht trin thnh bo thai th nhng kha cnh con ngi mi c ngha. V ngay c khi hp t c kh nng pht trin thnh bo thai, c nhiu yu t khc trong giai on thai nghn c th nh hng n s hnh thnh v pht trin ca bo thai. Th tinh ch l mt trong nhiu bc cn thit pht trin thnh mt c nhn, mt con ngi. Th tinh khng phi l mc thi im nh ngha mt con ngi, v kt qu khi u ca th tinh khng phi l mt con ngi. Nh trnh by trn y, to sinh v tnh khng phi l mt lnh vc c th, m gm ba hnh thc khc nhau t k thut n mc tiu. Do , khng th no pht biu mt cch dt khot l ty chay hay khng ty chay, cm on hay cho php tt c cc hnh thc to sinh v tnh, bi v nhng phng php ny c nhiu ng dng khc nhau. iu quan trng cn phi nhn thc l tt c cc pht trin d l k thut hay cng ngh sinh hc, u c nhng ch li, v khng t th nhiu, tim nng gy ra tc hi. ng dng cng ngh to sinh v tnh khng phi l mt vn la chn c nhn hay vn ca y hc, m l mt vn ca x hi v n nh hng n quan h gia con ngi trong x hi hin ti v trong tng lai. Do , nhng tranh lun v to sinh nhn tnh khng nn ch da vo gc k thut ca cng ngh ti sn sinh nh hin nay, m cn phi chuyn im tranh lun t k thut, ch li, tc hi n nh hng trong cc th h con ngi trong tng lai. Tt c chng ta khng mun c mt x hi m trong vic ng dng cng ngh to sinh v tnh cho ra i nhng con ngi nh l nhng mn hng c th bun bn, v gy thm nhng bt cng trong x hi . Hin nay, chng ta cha sng sut ng u vi tnh trng

i, ngho, v suy thoi mi trng, chng ta kh m c sng sut i ph vi qu trnh tin ha ca chnh chng ta. Do , chng ti cho rng x hi c l do ty chay ti sn sinh v tnh (tc l reproductive cloning). Nhng to phi v tnh (embryo cloning) c tim nng gip nhng cp v chng him mun c con nh h mong c, v do phng php ny c th chp nhn c nu nh cc phng php khc (nh IVF) khng thnh cng. Nhng nghin cu lin quan n tr liu bng to sinh v tnh (hay stem cells research) nn c khuyn khch v ym tr, bi v n c trin vng cha tr nhng bnh ngt ngho m y hc hin ang b tay. C ngi cho rng tr liu bng phng php to sinh v tnh l ng vai tr ca Thng , mt quyn m con ngi khng nn c. Nhng nu vic lm l ng ngha vi vai tr Thng th cc thut gii phu, ung thuc tr sinh, ghp thn, v.v cng l ng vai tr Thng ! Trong thc t, nghin cu dng t bo mm cha tr bnh tt l s m rng la chn ca con ngi, l mu cu tri thc nhm vo mc tiu cui cng l dit kh. X hi c c nhng khm ph khoa hc quan trng, k c nhng pht trin trong y hc, xut pht t lng khao kht tri thc mi ca con ngi, v s sn sng ng dng nhng tri thc ny vo thc t, d li hi khng th on trc c. Mt s phng php to sinh v tnh th hin s mo him mi ca con ngi trong hnh trnh chinh phc bnh tt v em li hnh phc cho con ngi. Trong qu kh chng ta can m chp nhn nhng cng ngh mi, v trong nhiu trng hp nhng mo him ny em li nhiu li ch hn l thit hi cho con ngi. Ngy nay, chng ta vn cn can m v l tr tip nhn cng ngh to sinh v tnh. Ni theo nh trit hc ngi M, George Santayana, pht l qu kh c th lm cho chng ta phm thm li lm, nhng hiu qu kh c th gii thot chng ta khi nhng u ti. Source: http://www.ykhoa.net/ ---o0o--Ht

Ch clone xut pht t ting Hi Lp, klon, c ngha l sprout (mm) hay twig (nhnh con). Cloning l mt phng php ti sn xut, sao chp mt sinh vt m khng phi qua cc qu trnh ti sn xut bnh thng nh th tinh gia trng v tinh trng. 2 . Time/CNN poll. 1997 March.
1

. International Food Information Council. Wirthlin group quorum survey, 1997 March

21-24.

You might also like