CH : NH GI TNG TRNG KINH T CA VIT NAM GIAI ON 2000-2010

Phn 1: C S LY THUYT
I) Khi nim: Tng trng kinh t l s gia tng thu nhp ca nn kinh t trong mt khong thi gian nht nh (thng l mt nm) II) Biu hin:
1. 2. 3.

S gia tng v sn lng ca nn kinh t S gia tng v tng thu nhp ca nn kinh t S gia tng v sn lng bnh qun u ngi

III) ngha ca tc tng trng kinh t -Tng trng kinh t c th hin qui m v tc + Qui m tng trng phn nh s gia tng nhiu hay t + Tc tng trng c s dng vi ngha so snh tng i v phn nh s gia tng nhanh hay chm gia cc thi k,. Bn cht ca tng trng kinh t l phn nh s thay i v lng ca nn kinh t. Ngy nay, yu cu tng trng kinh t c gn lin vi tnh bn vng hay vic m bo cht lng tng trng ngy cng cao. IV) Cac chi tiu anh gia tng tng kinh t: 1) Tng gia tri san xut (GO) la tng gia tri san phm vt cht va dich vu c tao nn trn pham vi lanh th cua 1 quc gia trong 1 thi ki nht inh (thng la 1 nm). 2) Tng san phm quc ni (GDP) la tng gia tri san phm vt cht va dich vu cui cung do kt qua hoat ng kinh t trn pham vi lanh th cua 1 quc gia tao nn trong 1 thi ki nht inh. 3) Tng thu nhp quc dn (GNI) la tng thu nhp t san phm vt cht va dich vu cui cung do cng nhn cua 1 nc tao nn trong mt khoang thi gian nht inh. GNI = GDP + chnh lch thu nhp nhn t vi nc ngoai 4) Thu nhp quc dn (NI) la phn gia tri san phm vt cht va dich vu mi sang tao ra trong 1 khoang thi gian nht inh NI = GNI Dp (khu hao vn c inh cua nn kinh t) 5) Thu nhp quc dn s dung (NDI) la phn thu nhp cua quc gia danh cho tiu dung cui cung va tich luy tun trong 1 thi ki nht inh.

NDI = NI + chnh lch v chuyn nhng hin hanh vi nc ngoai 6) Thu nhp binh qun u ngi (GDP/ngi, GNI/ngi) S ra tng lin tuc vi tc ngay cang cao cua chi tiu nay la du hiu th hin s tng trng bn vng 7) Gia tinh cac ch tiu tng trng: +Gia so sanh: la gia c xac inh theo mt bng cua 1 nm gc +Gia hin hanh la gia c xac inh theo mt bng cua nm tinh toan +Gia sc mua tng ng c xac inh theo mt bng quc t va hin nay thng tinh theo mt bng gia cua My. +Chi s giam phat DGDP V. Ly thuyt tng trng kinh t hin ai: 1) Cac nhn t tac ng n tng trng kinh t: Nhn t kinh t: y la nhng nhn t co tac ng trc tip n cac bin u vao va u ra cua nn kinh t. a) Cac nhn t tac ng trc tip ti tng cung: Ly thuyt tng trng kinh t hin ai thng nht vi m hinh kinh t tn c in v ham san xut: Y = F(K,L,R,T) Va thng nht vi kiu phn tich cua ham san xut Cobb-Douglas v s tac ng cua cac yu t ti tng trng Y= T.K.L.R g = t + k + l + r 4 yu t ngun lc tac ng trc tip ti tng cung la: - Vn (K): Vn san xut ng trn goc vi m, xet trong mi quan h trc tip vi tng trng kinh t, c t ra khia canh vn vt cht gm: nha may, thit bi, nha xng, cac trang thit bi c s dung nh nhng yu t u vao trong san xut. Ly thuyt nay thng nht vi m hinh Harrod Domar v vai tro cua vn u t vi tng trng kinh t. Vn la c s phat huy tac dung cua cac yu t khac, vn la c s tao vic lam, co cng ngh tin tin. g = s/k k: h s ICOR vn c coi la c s xac inh ti l u t cn thit phu hp vi tc tng trng kinh t. Ngoai ra h s ICOR con c dung anh gia hiu qua s dung vn u t, phan anh trinh cng ngh ki thut cua san xut va mc o khan him cua cac yu t ngun lc.

- Lao ng (L): Yu t lao ng, ngoai khia canh vt cht gm quy m va s lng lao ng, con co khia canh phi vt cht thng c nhn manh trong nhng m hinh tng trng hin nay. o la vn nhn lc nhng lao ng co ky nng san xut, nhng lao ng co sang kin va phng phap mi trong hoat ng kinh t - Tai nguyn t ai (R): Ti nguyn thin l mt trong nhng yu t ngun lc u vo ca qu trnh sn xut. Xt trn phm vi ton th gii, nu khng c ti nguyn , t ai th s khng c sn xut v cng khng c s tn ti ca con ngi. - Cng ngh ki thut (T): c quan nim la nhn t tac ng ngay cang manh n tng trng trong iu kin hin ai, gm nhng thanh tu kin thc va s ap dung ph bin cac kt qua nghin cu vao thc t nhm nng cao trinh phat trin chung cua san xut. Hin nay trong nhiu m hinh tng trng hin ai, yu t t ai va tai nguyn co th gia nhp di dang yu t vn K. Vi vy, 3 yu t trc tip tac ng n tng trng kinh t la vn, lao ng va nng sut yu t tng hp (TFP). TFP (Total Factor Productivity) l ch tiu o lng nng sut ca ng thi c lao ng v vn trong mt hot ng c th hay cho c nn kinh t. Cng vi lng u vo nh nhau, lng u ra c th ln hn nh vo vic ci tin cht lng ca lao ng, vn v s dng c hiu qu cc ngun lc ny. V vy, tng TFP gn lin vi p dng cc tin b k thut, i mi cng ngh, ci tin phng thc qun l v nng cao k nng, trnh tay ngh ca ngi lao ng Tinh cht tac ng cua cac yu t tng cung n tng trng kinh t c th hin qua m hinh tng cung- tng cu (AD-AS).

b) Cac nhn t tac ng n tng cu:

Trong kinh t hoc vi m co 4 yu t trc tip cu thanh tng cu gm: - Chi cho tiu dung cac nhn (C): gm cac khoan chi c inh, chi thng xuyn va cac khoan chi ngoai d kin. Chi cho tiu dung ca nhn phu thuc vao tng thu nhp kha dung (DI) va xu hng tiu dung cn bin (MPC). - Chi tiu hang hoa chinh phu (G): gm cac khoan muc chi mua hang hoa va dich vu cua chinh phu. Theo nh kinh t Richard Rahn (1986) tng trng s t ti a khi chi tiu chnh ph l va phi v c phn b ht cho nhng hng ho cng cng c bn nh c s h tng, bo v lut php v quyn s hu. Cc nh kinh t v c bn h thng nht vi nhau rng, mc chi tiu chnh ph ti u ti vi tng trng kinh t dao ng trong khong t 15 n 25% GDP. Tc tng trng kinh t

chi tiu chinh phu theo % GDP Quy m ti u - Chi cho u t (I): la cac khoan chi cho cac nhu cu u t cua cac doanh nghip va cac n vi kinh t, gm vn u t c inh va vn u t lu ng. u t lu khi phuc la u t bu p gia tri hao mon c ly t quy khu hao. u t thun tuy ly t cac khoan tit kim tu cac khu vc kinh t. - Chi tiu qua hoat ng xut nhp khu (NX= X- M): thc cht la khoan chi phi rong bo ra cho quan h thng mai quc t. Gia tri hang xut khu la cac khoan phai chi tiu cho cac yu t ngun lc trong nc. Gia tri nhp khu la gia tri cho cac hang hoa s dung trong nc nhng khng s dung cac ngun lc trong nc. Tinh cht tac ng cua cac yu t tng cu n tng trng kinh t c th hin qua m hinh tng cung- tng cu (AD-AS):

 Nhn t phi kinh t: Nhn t phi kinh t la cac nhn t tac ng gian tip ti tng trng kinh t va khng th lng hoa c mc tac ng. Cac nhn t phi kinh t khng tac ng mt cach ring re ma mang tinh cht tng hp, an xen, tt ca lng vao nhau, tao nn tinh cht ng thun hoc khng ng trong qua trinh tng trng va phat trin kinh t t nc. Do o, ngi ta khng th phn bit va anh gia pham vi, mc tac ng cua tng nhn t n nn kinh t. Cc nhn t phi kinh t bao gm: - c im vn hoa-xa hi - Nhn t th ch chinh tri- kinh t- xa hi - C cu dn tc - C cu tn giao - S tham gia cua cng ng

Phn 2: THC TRNG TNG TRNG KINH T VIT NAM GIAI ON 2000-2010
Vit Nam l nn kinh t ln th 6 ng Nam v ln th 59 trn th gii trong cc nn kinh t thnh vin ca Qu Tin t Quc t xt theo quy m tng sn phm ni a danh ngha nm 2009 v ng th 128 xt theo tng sn phm ni a danh ngha bnh qun u ngi. y l nn kinh t hn hp, ph thuc cao vo xut khu v u t trc tip nc ngoi. Theo d bo ca PwC th vo nm 2025, nn kinh t Vit Nam c th tr thnh nn kinh t ln th 28 trong s nhng nn kinh t c nh hng ln n kinh t th gii vi GDP danh ngha t 841,661 t USD v GDP bnh qun u ngi l 5100 USD, cho n nm 2050, nn kinh t Vit Nam s ng th 14 trn th gii c tc

tng trng cao nht trong cc nn kinh t mi ni (10.3% mi nm) theo (PPP) l 3941 t USD, bnh qun u ngi t 23000 USD/nm v s t 70% quy m ca nn kinh t Vng quc Anh vo nm 2050. A- Tc , quy m tng trng kinh t: 1. Tc tng trng kinh t Tc tng trng kinh t trung bnh trong giai on 2001-2010 l 7, 25%, thp hn so vi mc 7,57% giai on 1991-2000.Trong , giai on 2001-2005 l 7, 51% v giai on 2006-2010 l 7%. Nm cao nht l 2005 t 8, 44%. Trong giai on 2006-2010, tc tng trng gim so vi giai on trc do nguyn nhn chnh l nh hng ca cuc khng hong ti chnh ton cu (2008-2009), v vy giai on c nm 2009 tng trng thp nht trong thp k ny ch t 5, 32%. Theo IMF, nm 2010 Vit Nam c tc tng trng ng th 39 trn th gii, th 6 trong khu vc, t 6,78%. (sau Singapore, Thailand, Laos, Philippines v Maylasia)

Ngun: IMF

Tnh trung bnh c giai on 1991-2010, mc tng trng kinh t th gii t gn 7,4%/nm. R rng mc tng trng m Vit Nam t c trong hn 20 nm qua l thuc loi cao so vi cc nc trn th gii. Thi gian tng trng lin tc ca Vit Nam vt k lc 23 nm ca Hn Quc v hin nay cng ch thua Trung Quc. 2. Quy m tng trng kinh t:

Quy m GDP tng ln nhanh chng, nm 2009 gp 4 ln so vi nm 1990, GDP nm 2010 gp hn 3 ln GDP ca nm 2001. Tng sn phm quc ni GDP trong giai on ny tng t 31 t USD (nm 2001) n 101 t USD (nm 2010). GDP/ngi tng t 416 USD (nm 2001) ln n 1168 USD (nm 2010). 3. Tc tng trng GDP/ngi: Tc tng trng kinh t ca VN lin tc gi mc cao, tc tng GDP bnh qun giai on 1990-2008 l 7,56%/nm. Tc tng kinh t cao, trong khi tc tng dn s c km hm, dn n mc thu nhp GDP bnh qun trn u ngi mi nm mt tng. Nu nm 1990, GDP trn u ngi ca VN ch khong trn 100 USD, th n nm 2007, GDP/ngi t 835 USD, tng trn 8 ln. Nm 2008, GDP trn u ngi c tnh t khong 1.047 USD/ngi, n nm 2010 t 1168 USD/ngi. Vi mc thu nhp ny, VN ln u tin thot ra khi nhm nc ngho (nhm nc c thu nhp thp nht th gii).

Ngun: IMF Country Report No 06/52, February 2006, IMF Country Report No. 10/281,September 2010 Bo co Th tng Chnh ph v tnh hnh kinh t - x hi nm 2010 v nhim v nm 2011

Theo IMF, GDP bnh qun u ngi ca Vit Nam (nm 2010) ng th 130/183 quc gia trn th gii nu tnh theo PPP t 3143 USD/ngi/nm v ng th 141/183 nu tnh theo GDP danh ngha t 1174 USD/ngi/nm. Nu so snh thu nhp gia Vit Nam vi cc nc trong khu vc, chng ta nhn thy khong cch pht trin ang dn c thu hp, c bit khi tnh GDP theo PPP. Nm 1991, GDP u ngi ca Vit Nam cha bng 1/2 Phillipine hay Indonexia, ch bng 1/5 Thi Lan, hn 1/10 ca Malaysia, th cc con ny thay i ng k sau 17 nm, ln lt xp x 3/4, 1/3 v 1/5. Tuy nhin, khi

so snh vi Trung Quc th chng ta c s tt hu ng k, khi GDP bnh qun tnh bng PPP nm 2008 cha bng 50% ca nc ny, trong khi vo nm 1991 con s ny l gn 80%. B. C cu: I. CC YU T TC NG N TNG CUNG 1. Vn u t sn xut(K) Theo nh tnh ton ban u, yu t s lng vn u t ng gp khong 55%, yu t s lng lao ng ng gp khong 20%, yu t TFP ng gp 20%. tng trng kinh t ca Vit Nam da ch yu vo s ng gp ca yu t s lng vn u t. T l vn u t so vi GDP t nm 2004 n nay u vt qua mc 40% (nm 2004 t 40,7%, nm 2005 t 40,9%, nm 2006 t 41%, c nm 2007 t 40,4%), k hoch nm 2008 cn cao hn, ln n 42%. y l t l thuc loi cao nht th gii, ch sau t l trn di 44% ca Trung Quc - mt t l lm cho tng trng kinh t ca Trung Quc t cao nht th gii, nhiu nm lin tng hai ch s, hin ang gi k lc th gii v s nm tng trng lin tc, nhng Trung Quc a ra mc tiu gim nng ca tng trng v y mnh chng lm pht do tc tng gi tnh theo nm ca thng 2/2008 ln n 8,3%, cao nht trong 12 nm qua. Tng trng ca Vit Nam trong thi gian qua ch yu ph thuc vo yu t tch ly vn, c bit trong khu vc FDI:

Vn cam kt v vn thc hin ca FDI (Ngun: B k hoch v u t) Tuy nhin, hiu qu ca vn u t cng ang gim thp n mc bo ng vi ch s ICOR tng mnh trong giai on 1991 2009. Nu nh trong giai on 1991 1995, h s ICOR l 3,5 th n giai on nm 2007 2008, h s ny l 6,15; nm 2009, h s ICOR tng vt ln 8; nm 2010, h s ny gim xung cn 6,2; nhng vn cn cao hn nhiu so vi khuyn co ca WB: i

vi mt nc ang pht trin, h s ICOR mc 3 l u t c hiu qu v nn kinh t pht trin theo hng bn vng. So snh vi cc nc trong khu vc, ICOR ca Vit Nam gn gp i, c ngha l hiu sut u t ch bng mt na. H s ICOR ca Vit Nam v mt s quc gia chu

Ngun: Wrold Development Indicator v Economist Intelligence Unit 2010

2. ng gp yu nng sut tng hp (TFP) Tng trng kinh t ca Vit Nam trong nhng thp k qua ph thuc nhiu vo s tch ly ca cc yu t u vo c bit l vn u t trc tip nc ngoi (FDI). Chin lc ny bin i t nc t nn kinh t nng nghip n nhng bc u ca nn kinh t cng nghip ha. Khi cc yu t u vo sn c v r th chin lc ny rt ph hp. Hin nay nn kinh t nc ta pht trin mc cao hn, bn cnh chin lc tng trng da vo u vo, th phi nh hng vo nng cao hiu qu s dng ngun vn v lao ng, chnh l nng cao TFP. T trng ng gp ca mt s yu t n tng trng kinh t (20012009):

Ngun: Tnh ton t cc s liu trong nin gim thng k 2010

Cc yu t ng gp vo tng TFP Da vo cc kt qu nghin cu ca T chc Nng sut Chu APO, ngun tng TFP ch yu da vo 5 yu t chinh: (1) cht lng lao ng, (2) thay i nhu cu hng ha, dch v, (3) c cu vn, (4) thay i c cu kinh t v (5) tin b k thut. Trong s 5 yu t chinh ong gop vao tng TFP nh a cp trn, 3 yu t c xac inh la thuc linh vc khoa hc v cng ngh l: C cu vn, p dng tin b k thut v Cht lng lao ng (mt phn thuc khoa hc v cng ngh). ng gp ca khoa hc v cng ngh vo tng TFP ca Vit nam giai on 2006 2008

Ngun: Kt qu ti nghin cu ong gop cua yu t khoa hoc va cng ngh vo TFP va tc tng GDP nm 2010 do Trung tm Nng sut Vit Nam Tng cc Tiu chun o lng Cht lng phi hp Vin Khoa hc Thng k v cc chuyn gia kinh t thc hin

Nu phn tch c cu u vo ca tng trng, th hin qua t l ng gp ca vn, lao ng v nng sut cc nhn t tng hp (TFP) th tng trng kinh t Vit Nam l theo chiu rng v di mc tim nng. Tnh chung c giai on 2001-2010, t l ng gp ca nng sut cc nhn t tng hp l 14,17%, lao ng 14,6% v vn l 71,2% (theo trang Din n Pht trin Vit Nam VDF). 3. Nhn t Lao ng: cc nc ang pht trin ni chung v Vit Nam ni ring u c li th v lao ng nhiu, gi r. Tuy nhin li th ny khng phi l nhn t c ng gp ln vo tng trng kinh t. Tng s lao ng lm vic tnh n thi im 1/7/2009 l 47.743 nghn ngi v c tnh trong nm 2010 t khong 48.756 nghn ngi, tng 11.680 nghn ngi so vi cui nm 2000, v tng 4.775 nghn ngi so vi cui nm 2006, bnh qun trong giai on 2006 - 2010, mi nm nn kinh t to ra khong 1,2 triu ngi lao ng. Tuy nhin, th trng lao ng vn phi i mt vi nhiu vn : Mc d mi nm nn kinh t to ra khong 1,2 triu vic lm cho ngi lao ng, nhng s ngi lao ng n tui lao ng hng nm l rt ln, to p lc ln ti gii quyt cng n vic lm ca ngi lao ng (xem Biu 9). Biu 9: S lao ng ang lm vic qua cc nm
n v: nghn ngi

Ngun: Tng cc Thng k 2010

Xt trn gc ton nn kinh t, kinh t tng trng cng cao th kh nng to vic lm cng nhiu trong iu kin nng sut lao ng khng thay i nhiu. Qua s liu thc t v pht trin kinh t Vit Nam nhng nm qua cho thy, nu kinh t tng trng 1% th vic lm tng t 0,3% - 0,35%. Do ph thuc vo nng sut lao ng nn kh nng to thm vic lm trong cc ngnh cng khc nhau. Qua cc cuc kho st, nghin cu t thc tin cho thy, c 1% tng GDP trong nng nghip th vic lm tng thm t 0,38% 0,39%, trong ngnh cng nghip - xy dng v dch v ln lt l 0,1% 0,15% v 0,5% - 0,55%. iu ny cho thy, tng trng t ngnh cng nghip - xy dng i hi chi ph vn sn xut ban u ln nn kh nng to vic lm thp trong khi pht trin dch v s gp phn to ra nhiu vic lm nht, c bit l cc dch v bun bn nh, phc v du lch trong cc khu vc phi chnh thc kh ph bin nc ta vi mc u t tng i thp. Lc lng lao ng ph thng cha qua o to chim t trng ln. Trnh chuyn mn lnh ngh ca lc lng lao ng cn hn ch, c bit l cc ngnh cng ngh cao. Cc chuyn gia cho rng, nng sut lao ng khng cao l mt trong nhng nguyn nhn tc ng ti cht lng tng trng Kinh t Vit Nam. Vi mc tng 5,13% trong giai on 2001-2010, tc tng nng sut lao ng ca Vit Nam c cho l thp so vi cc nc trong khu vc khi Trung Quc gp trn 2 ln so vi Vit Nam; Thi Lan gp 4,5 ln; Malaysia gp 12 ln v Hn Quc gp 23,5 ln.
4.

Ti nguyn thin nhin:

Nh nhng u i ca t nhin c ngun ti nguyn ln, a dng nn nc ta c th rt nhn qu trnh tch ly vn bng cch khai thc cc sn phm th bn hoc a dng ha nn kinh t to ngun tch ly vn ban u cho s nghip cng nghip ha t nc. Ngun ti nguyn thin nhin thng l c

s pht trin mt s ngnh cng nghip khai thc, cng nghip ch bin v cung cp nguyn liu cho nhiu ngnh kinh t khc, gp phn chuyn dch c cu kinh t trong nc. S giu c v ti nguyn, c bit v nng lng gip cho mt quc gia t b l thuc hn vo cc quc gia khc v c th tng trng mt cch n nh, c lp khi th trng ti nguyn th gii b ri vo trng thi bt n. Tuy nhin, c th ni, phn ng gp hin nay ca ngnh ti nguyn mi trng trong tng thu ngn sch v tng trng kinh t l cha phn nh ng ngun lc ca ti nguyn v mi trng ca t nc. Mc d Vit Nam p dng cc khon thu t ti nguyn v mi trng nh: thu tin s dng t, tin thu t, cc khon thu, ph v t ai, ti nguyn v bc u p dng mt vi hnh thc thu/ph mi trng nhng thu nhp t nhng ngun ny cn rt khim tn. V d, nm 2004, thu t ph nc thi c nc ch c khong 75 t ng (12 triu USD) trong khi c nc c ti 300 ngn doanh nghip vi mt t l ln khng t tiu chun mi trng. Ph thu gom rc thi sinh hot khng b p c 60% chi ph cung cp dch v ny, hng nm nh nc vn phi tr cp khong 40% chi ph. Thu ti nguyn mc d c p dng t nhng nm 1990 v c c sa i b sung nm 1998 nhng doanh thu thp, khng khuyn khch hnh vi bo tn, s dng bn vng ti nguyn. Thnh ph H Ch Minh, trung tm kinh t ln nht c nc mi nm ch thu trung bnh khong 80 t ng thu ti nguyn, con s tng ng ca Hi Phng l 15 t ng, Hi Dng l 2.9 t. Nh vy, nu tnh trung bnh mi tnh thu khong 3 t th c nc cng ch thu c khong hn 200 t ng. Nhn chung trong thi gian va qua, qu trnh khai thc ti nguyn thin nhin phn nh ng mc tiu tch ly vn cho qu trnh pht trin kinh t t nc. I. CC YU T TC NG N TNG CU: 1. Tng trng xut nhp khu Xut, nhp khu v cn cn thng mi 2006 Kim ngch Xut khu (triu USD) Nhp khu (triu USD) 3982 6 48561 4489 1 62765 6268 5 8071 4 5709 6 6994 9 7162 9 8400 4 2007 2008 2009 2010

Cn cn thng mi (triu USD) Nhp siu/xut khu Tc tng Xut khu (%) Nhp khu (%) Thm ht cn cn thng mi (%)

-5065 14203 12,72

1802 9

1285 3

1237 5 17,28

29,25 28,76 25,51

22,74 22,12 17,41

21,93 29,08

-8,92 25,45 20,09 -3,72

39,82 28,60 13,34 180,4 3 26,93 28,71

Ngun: B K hoch v u t 2010

Tng kim ngch xut khu nm 2010 t 71,6 t USD, tng 25,5% so vi nm 2009. c bit, Vit Nam c 18 mt hng t kim ngch xut khu trn 1 t USD, tng 6 mt hng so vi nm 2009. Ln u tin, dt may t trn 11 t USD, ng u v kim ngch xut khu trong 26 mt hng chnh. Thy sn, da giy vt du th son ngi top 3 mt hng c kim ngch xut khu cao nht. Kim ngch hng ha nhp khu 2010 nm t 84 t USD, tng 20,1% so vi nm trc. Mt s mt hng c kim ngch nhp khu tng cao, bao gm xng du, tng 225,2%; la m tng 70,4%; kim loi thng khc tng 57,7%; nguyn ph liu dt may, giy dp tng 36%; cht do tng 33,9%; in t my tnh v linh kin tng 30,7%; vi tng 27,2%... Nh kim sot cht nhp khu v thnh tch ca xut khu nn nhp siu hng ha c nm khong 12,4 t USD, bng 17,3% kim ngch xut khu, thp hn mc 20% ca k hoch v thp hn kh nhiu so vi mc 22,5% ca nm trc. Kim ngch xut nhp khu giai on 2000 - 2010

Ngun: Tng cc Thng k

Tuy nhin, thm ht thng mi vn mc cao. Nhp siu nm 2010 t mc di 20% kim ngch xut khu, nhng vn mc cao. Nu loi tr qu, kim loi qu xut khu th kh nng nhp siu vn trn 23%. y l nhn t chnh lm cn cn vng lai thm ht khong 10% GDP v cn cn thanh ton thm ht khong 4 t USD. Nhp siu cao v ko di trong nhiu nm, nht l t nm 2007 cho n nay lm st gim ngun d tr ngoi hi, tng n quc gia v gy sc p gim gi ng ni t. 2. Chi tiu chnh ph Theo quan im ca trng phi Keynes, chi tiu chnh ph, c bit l cc khon chi tiu thng qua vay n c th thc y tng trng kinh t nh lm tng tng cu ca nn kinh t. T c th thy kch cu l ng n, gi kch cu th 2 (nm 2009) l cn thit v mt phn trong gi kch cu th 2 nn l tng lng cho nhng ngi lao ng thuc khu vc ngn sch nh nc.

Chnh ph thc hin tng chi tiu v u t, gim thu thu nhp doanh nghip nhm h tr nn kinh t vt qua tc ng ca khng hong kinh t ton cu nm 2008. Bng 3: Thm ht Ngn sch Nh nc trong giai on 2001-2010 n v: nghn t ng Bi chi ngn sch theo phn loi BTC Vit Nam T l trong GDP (%) Bi chi ngn sch -4,9 -5,0 -5,6 -4,5 -6,9 -5,95 2005 2006 2007 2008 66,2 2009 2010

-40,7 -48,6 -64,6

115,9 -116,1

Ngun: B Ti chnh 2010

Khc vi Keynes, nh kinh t hc Richard Rahn cng nh nhiu nh kinh t hc hin i cho rng chi tiu chnh ph ti u trong khong t 15% n 25% GDP. Trong khi , quy m chi tiu chnh ph ca Vit Nam chim ti gn 30% GDP trong nhng nm gn y cho thy du hiu tiu cc ca chi tiu chnh ph ti s tng trng kinh t. M hu qu d thy nht l thm ht ngn sch ln, ko di v n cng tng nhanh. Trong khi tng trng Vit Nam trong nhng nm qua cn l thuc qu ln vo vn u t, c bit l u t cng, duy tr mc tng trng trong giai on 2006 - 2010 khong 7% trong bi cnh kinh t v m suy gim do tc ng ca khng hong kinh t ton cu, Vit Nam thc hin chnh sch ti kha theo hng ni lng nhm h tr tng trng, bo m vic lm v an sinh x hi. Kt qu l thm ht ngn sch nh nc trong giai on ny lin tc mc trn 5%, c bit trong nm 2009 t l thm ht ngn sch mc 6,9%. Quy m chi tiu chnh ph mt s nc chu

Ngun: ADB (2007), Key Indicators of Developing Asia and Pacific Countries.

Vic duy tr mc bi chi ngn sch ln trong mt thi gian di k t nm 2001 khin mc n cng ca Vit Nam cng gia tng lin tc qua cc nm v nh hng xu ti n nh kinh t v m, cht lng tng trng v ngha v tr n trong tng lai ca Chnh ph Vit Nam. Tnh n ngy 31/12/2009, n cng chim 52,6% GDP trong n Chnh ph chim 41,9% GDP, xp x 39 t USD. n cui nm 2010, n Chnh ph mc 44,3% GDP, d n quc gia bng 42,2% GDP v d n cng bng 56,6% GDP. 3. Nhn t vn u t (I) V hiu qu s dng vn, GS.TS Nguyn Vn Nam Hiu trng Trng i hc Kinh t Quc dn nhn nh: Trong sut thi gian va qua, m hnh tng trng kinh t ca Vit Nam mi ch tp trung vo chiu rng, tng trng nh tng vn u t, khai thc ti nguyn v sc lao ng ch cha tp trung vo tng trng chiu su. Tng vn u t ton x hi thc hin nm 2010 theo gi thc t c tnh t 830,3 nghn t ng, tng 17,1% so vi nm 2009 v bng 41,9% GDP, trong c 1980 t ng t ngun ngn sch trung ng v 4487,5 t ng t ngun vn tri phiu Chnh ph c Th tng cho php ng trc b

sung v y nhanh tin thc hin mt s d n quan trng hon thnh trong nm 2010. Trong tng vn u t ton x hi thc hin nm nay, vn khu vc Nh nc l 316,3 nghn t ng, chim 38,1% tng vn v tng 10%; khu vc ngoi Nh nc 299,5 nghn t ng, chim 36,1% v tng 24,7%; khu vc c vn u t trc tip nc ngoi 214,5 nghn t ng, chim 25,8% v tng 18,4%. Vn u t ton x hi thc hin nm 2010

Nghn t C cu ng (%) TNG S Khu vc Nh nc Khu vc ngoi Nh nc Khu vc c vn u t trc tip nc ngoi 830,3 316,3 299,5 214,5 100,0 38,1 36,1 25,8

So vi nm 2009 (%) 117,1 110,0 124,7 118,4

Ngun: Tng cc thng k

Trong vn u t ca khu vc Nh nc, vn t ngn sch Nh nc t 141,6 nghn t ng, chim 17,1% tng vn u t c nc, bng 110,4% k hoch nm. Vn u t t ngn sch Nh nc do Trung ng qun l t 42,7 nghn t ng, bng 104,7% k hoch, trong B Gio dc v o to t 1336,5 t ng, bng 131,2%; B Giao thng Vn ti 8168 t ng, bng 122,8%; B Vn ha, Th thao v Du lch 569 t ng, bng 96,9%; B Cng thng 3602 t ng, bng 89%; B Nng nghip v Pht trin Nng thn 5080 t ng, bng 87,2%; B Y t 1050 t ng, bng 83,6%; B Xy dng 689,5 t ng, bng 69,7% k hoch nm 2010. Vn u t t ngn sch Nh nc do a phng qun l c tnh thc hin 98,9 nghn t ng, bng 113% k hoch nm, trong mt s a phng c s vn thc hin ln l: Thnh ph H Ch Minh t 15,3 nghn t ng, bng 88,4% k hoch; H Ni 12,8 nghn t ng, bng 99,9%; Nng 4,7 nghn t ng, bng 100,6%; Ninh Bnh 4,6 nghn t ng, bng 283,2%; H Tnh 3,3 nghn t

ng, bng 183,1%; B Ra-Vng Tu 3 nghn t ng, bng 102,4%; Ngh An 2,9 nghn t ng, bng 133,2%; Hi Phng 2,4 nghn t ng, bng 143,6%. T nm 2001 n nay, vn u t ngy cng tng, hng nm chim trn 35% - 40% GDP. 4. Chi tiu h gia nh: Chi tiu trong h gia nh ng gp nhiu nht trong qu trnh thc y sn xut, nh hng lan ta r rt. Mt ng chi tiu dng cui cng ca h gia nh trong giai on t 2007 tr i kch thch gi tr sn xut ti 1,8 ng (so vi 1,49 ng giai on 2000 2005). nh hng ca cc yu t cu n tng trng kinh t

Ngun: Si Gn tip th online (2007)

I.

HN CH CA TNG TRNG KINH T VIT NAM: Tc tng trng kinh t tuy cao nhng cha a t nc ra khi tnh trng tt hu vi cc nc trn th gii v trong khu vc. ng thi tng trng kinh t ca Vit Nam cha th hin r kh nng v quyt tm thot khi nguy c tt hu pht trin. c bit trong nhng nm gn y cn bc l ri ro tim n v tnh bn vng ca tng trng. Nu Vit Nam khng c bc t ph th kh nng ui kp Trung Quc v cc quc gia khc trong khu vc l khng th, thm ch cn b cc nc nh Campuchia vt ln trc. Tng trng ch yu da trn nhng nhn t theo chiu rng. Tng trng cao nhng sc cnh tranh ca nn kinh t cn yu. T sut li nhun trn vn thp, c bit khu vc doanh nghip quc doanh. Hng ha xut khu ca Vit Nam trn trng quc t nng lc cnh tranh cn hn ch, hang ha trong nc tuy c bo h trong thi gian di nhng vn cn cht lng km, gi thnh cao, khng th cnh tranh trong nc ch cha ni n kh nng cnh tranh trn trng quc t. Tng trng cao nhng i km vi gia tng tnh trng bt bnh ng. Khong cch ngy cng tng v phm vi cng nh mc i ngho gia cc vng v cc dn tc khc nhau.

Tng trng cao ko theo tnh trng khai thc cn kit ti nguyn v gy nhim mi trng. Sng da vo khai thc ti nguyn khin lng ti nguyn st gim nhanh chng, ng thi vic s dng nhng thit b lc hu khin cho mi trng b tn ph mt cch nng n.

Phn 3: GII PHP CHO TNG TRNG KINH T

Mc tng tng trng ca Vit Nam trong thi gian qua kh cao so vi nhiu nc trn th gii. Nh vy, v mt s lng, kinh t Vit Nam ang trn phc hi kh nhanh sau mt s nm suy gim. Nhng thc t cht lng tng trng cha cao,cn phi t cht lng tng trng ln hng u. Phi quan tm tng trng kinh t c cht lng vi c hai ngha: Tng trng kinh t c cht lng lm cho tc tng trng ca nhng nm tip theo cao hn. V tng trng c cht lng m bo kinh t v m n nh, ngi dn tng c thu nhp, i sng vt cht v tinh thn ca ngi dn c tng ln. Di y l mt s gii php nhm pht huy nhng thnh tu v khc phc nhng hn ch trong qu trnh tng trng ca Vit Nam trong thi gian ti.

1. Tip tc thc y pht trin sn xut, kinh doanh u tin ngun lc pht trin cc ngnh kinh t mi nhn nh dch v, cng ngh thng tin, du kh, nhm khai thc c cc tim nng, th mnh v cng ngh v cc ngun lc trong tng lnh vc, a bn, to ra nhiu sn phm c gi tr gia tng cao, gp phn y nhanh phc hi v t mc tiu tng trng. Nng cao cht lng hng ha trong nc tng tnh cnh tranh trong nc cng nh nng lc cnh tranh trn trng quc t. 2. Thc y xut khu, hn ch nhp siu, ci thin cn cn thanh ton a, Thc y xut khu :

Tp trung nhng mt hng Vit Nam c th mnh nh go, c ph, ht tiu, iu, thy sn, du th, dt may, th cng m ngh. Tng cng cng tc xc tin thng mi m rng th trng, th phn xut khu cho cc doanh nghip. ng thi c cc c ch, chnh sch ph hp khuyn khch cc doanh nghip tng lng hng ho xut khu. Chnh ph cn y mnh n gin ho th tc hnh chnh trong lnh vc hi quan rt ngn thi gian thng quan v tit gim chi ph i vi hng ho xut khu. b, Hn ch nhp siu: Khuyn khch pht trin cng nghip h tr, cng nghip hng tiu dng to ra c nhiu hng ha trong nc cht lng cao thay th hng nhp khu, gp phn gim nhp siu c trc mt v lu di.

Tng cng kim tra, gim st xut x hng ho, tiu chun an ton bo m cht lng hng nhp khu, trc ht l i vi hng nng sn, thc phm, thuc cha bnh, thuc bo v thc vt,...; kim sot cht ch vic nhp khu nhng mt hng cha thc s cn thit, mt hng trong nc sn xut c. Cng nhm thc y xut khu, hn ch nhp siu, cn s dng linh hot cc cng c thu, ph, l ph v cc bin php thch hp i vi hng nhp khu kim sot nhp khu, trc ht l i vi nhng mt hng trong nc sn xut c hoc khng khuyn khch nhp khu hn ch nhp siu. 3. S dng hiu qu cc ngun lc :

Cc ngun lc kinh t nc ta kh phong ph nhng cha c khai thac v s dng c hiu qu. Thc trng t ra nhiu vn cn gii quyt nhm huy ng v s dng c hiu qu cc ngun lc kinh t. Kt hp tt gia nh nc v th trng trong vic phn b, s dng v pht trin cc ngun lc: a, Huy ng, s dng hp l cc ngun vn u t: Tng ngun vn u t cho pht trin trn quan im vn trong nc l quyt nh, vn nc ngoi l quan trng. Trong nc : Khuyn khch huy ng vn t tit kim h gia nh, doanh nghip, chnh ph. Chnh ph cn tng thu ngn sch bng cc chnh sch thu theo hng khuyn khch u t pht trin sn xut kinh doanh, nui dng ngun thu, m rng phm vi v i tng np thu. Vic pht hnh tri phiu chnh ph cng cn c khuyn khch nhm huy ng vn nhn ri t cc tng lp dn c. Nh nc cng cn tip tc nghin cu v hon thin h thng vn bn php l v c phn ha doanh nghip Nh nc thu ht vn t cc nh u t t nhn. Nh nc cng cn c nhng c ch, chnh sch r rng, minh bch nhm s dng hiu qu cc ngun vn u t t ngn sch, trnh hin tng u t dn tri, lng ph, c bit l trong u t xy dng c bn. Gim li sut cho vay n mc th trng chp nhn c nhm to iu kin thun li cc doanh nghip, t chc, c nhn, nht l khu vc nng nghip nng thn, doanh nghip xut khu, doanh nghip nh v va, vay c vn pht trin sn xut, kinh doanh. Nc ngoi : thu ht FDI cn ch trng xy dng c s h tng, n nh chnh tr x hi ,n gin ha cc th tc u t, ng k kinh doanh, tip cn vn, mt bng sn xut ci thin mi trng u t, kinh doanh; u tin cc nh u t ln, nhng d n u t trc tip nc ngoi cng ngh cao, hn ch nhng d n u t trc tip nc ngoi ch

thun ty khc thc li th vn c v lao ng gi r, th trng tiu th ti ch v gy nhim mi trng . T chc phn cp qun l

b, Pht trin khoa hc cng ngh v thc y vic p dng tin b khoa hc v cng ngh, k thut vo tng trng kinh t: Cn c nhng chnh sch h tr ng dng cho cng ngh cao, cho cng tc nghin cu ng dng gp phn thc y tng trng kinh t theo chiu su. Nh nc to iu kin rng ri hn na cho cc doanh nghip ch ng trong hot ng i mi cng ngh, ng thi cc c quan Nh nc cn to p lc cn thit cc doanh nghip nhanh chng tip cn v i mi cng ngh. Sm hon thin h thng php lut v th trng khoa hc cng ngh, h thng php lut kinh t, lut mi trng, lut u t Ch trng u tin thu ht u t trc tip t cc cng ty xuyn quc gia hng u th gii, cn coi l 1 ch trng c tnh chin lc nhanh chng nng cao trnh cng ngh. c, Nng cao cht lng ngun nhn lc: Gii quyt vic lm s dng s lng lao ng l 1 trong nhng mc tiu quan trng hng u nc ta, ng thi nng cao cht lng nng cao hiu qu lao ng li l mt vn lu di.

Gim t l tht nghip : u t, pht trin nhng ngnh s dng nhiu lao ng nh: dt may, gia dy, ch bin Cn p dng chnh sch ti kho, tin t 1 cch hp l lm gia tng tng cu nhm kch thch cc doanh nghip m rng quy m sn xut, theo thu ht c nhiu lao ng. Hn ch gia tng dn s bng cc bin php tuyn truyn, gio dc dn c v KHHGD

Nng cao cht lng lao ng: Tng cng cng tc d bo: v nhu cu u t, nhu cu nhn lc, kh nng p ng ca lc lng lao ng hin c, tnh ton s lng, c cu ngnh ngh cn o to c chnh sch nh hng v h tr o to. Quan tm pht trin gio dc - o to, y t v cc dch v chm sc sc khe nng cao th lc, tr lc cho ngi lao ng. Khuyn khch cc doanh nghip sn xut trc tip o to ngh cho ngi lao ng

d, Bn cnh , cn ch trng khai thc v s dng ti nguyn thin nhin theo hng bn vng.

 kin ca cng cha: nh gi chung: Xu hng tng trng trong thi gian ti: Nhn mnh vo tng trng bn vng. Ngh quyt s 11/NQ-CP ngy 24/2/2011 v nhng gii php ch yu tp trung kim ch lm pht, n nh kinh t v m, m bo an sinh x hi l nn tng cho mi c ch v c tnh xuyn sut cho cc nm tip theo. Theo , kt lun s 02-KL/TW ngy 16/3/2011 ca B Chnh Tr nu r: Mc tiu, nhim v k hoch pht trin kinh t-x hi 5 nm 2011-2015 l: Kim ch lm pht, n nh kinh t v m, i mi m hnh tng trng, c cu li nn kinh t, m bo an sinh x hi Phn u t tc tng trng tng sn phm trong nc (GDP) bnh qun 6-6,5%/nm. GDP nm 2020 theo gi so snh bng khong 2,2 ln so vi nm 2010; GDP bnh qun u ngi theo gi thc t t khong 3.000 USD. Bo m n nh kinh t v m. Xy dng c cu kinh t cng nghip, nng nghip, dch v hin i, hiu qu. T trng cc ngnh cng nghip v dch v chim khong 85% trong GDP. Gi tr sn phm cng ngh cao v sn phm ng dng cng ngh cao t khong 45% trong tng GDP. Gi tr sn phm cng nghip ch to chim khong 40% trong tng gi tr sn xut cng nghip. Nng nghip c bc pht trin theo hng hin i, hiu qu, bn vng, nhiu sn phm c gi tr gia tng cao. Chuyn dch c cu kinh t gn vi chuyn dch c cu lao ng; t l lao ng nng nghip khong 30 - 35% lao ng x hi. Yu t nng sut tng hp ng gp vo tng trng t khong 35%; gim tiu hao nng lng tnh trn GDP 2,5 - 3%/nm. Thc hnh tit kim trong s dng mi ngun lc. Kt cu h tng tng i ng b, vi mt s cng trnh hin i. T l th ho t trn 45%. S x t tiu chun nng thn mi khong 50%. (Theo d tho chin lc pht trin kinh t-x hi 2011-2020) Trong tng tc tng trng kinh t, yu t tng s lng vn ng gp ti 55%, yu t tng s lng lao ng ng gp khong 20%; cng hai yu t trn ng gp ti 75%; yu t cn li ch ng gp khong 25%. Nh vy, tng trng kinh t ca Vit Nam ch yu vn l v s lng, theo chiu rng, cht lng tng trng vn thp. GDP bnh qun u ngi tuy c s tin b, nhng so vi cc nc cng trnh pht trin th khng t ch tiu; ng gp ca TFP (nng sut cc yu t tng hp) vo tng trng vn cn thp, trong khi vn cn rt nhiu vn; H s ICOR km hiu qu so vi nhiu nc;

hiu qu kinh t v nng sut lao ng cng rt thp; nng lc cnh tranh cn nhiu yu km...Cht lng tng trng kinh t thp th hin s chuyn dch c cu kinh t chm, tnh hiu qu ca kinh t thp, ng thi, sc cnh tranh ca nn kinh t cn yu. Cht lng tng trng thp cn th hin qua ch s ICOR cao c cu trong nn kinh t thiu tnh bn vng. T l u t trn GDP ca Vit Nam lun mc cao so vi cc nc trong khu vc. ICOR cng cao ng ngha vi hiu qu u t trong nn kinh t cng thp. Cht lng tng trng thp ko di l tin gy nn lm pht, khng hong v suy thoi kinh t. Cht lng tng trng thp ang e da n tnh n nh v s bn vng pht trin kinh t trong tng lai. t c mc tiu trong di hn, cn c s tng trng bn vng, m mun tng trng bn vng th tng trng phi c cht lng. M tng trng ca Vit Nam khng ch ch yu theo chiu rng m c cu kinh t cn lc hu, chuyn dch c cu kinh t chm, nng lc cnh tranh quc gia cha cao. iu ng quan tm l lm sao chng ta phi m bo vic gim dn c cn cn thanh ton, ri sau mi tnh n gim thm ht ngn sch. n nh c kinh t v m song khng phi theo ngha l n nh theo tng thng, tng qu m l n nh trong di hn. Chnh iu ny cng c nim tin ca ngi dn v doanh nghip, t cng c gi tr ng tin, trnh c mt s ri ro cho nn kinh t.