(YRC) - Giai Phap Phat Trien Nghiep Vu Phai Sinh Tai Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam

B GIO DC V O TO TRNG I HC NGOI THNG ---------o0o---------
Cng trnh d thi Cuc thi Sinh vin nghin cu khoa hc trng i hc Ngoi thng 2010
GII PHP PHT TRIN NGHIP V PHI SINH TI CC NGN HNG THNG MI VIT NAM
Nhm ngnh: XH1a
H Ni, thng 07 nm 2010
http://svnckh.com.vn
DANH MC CC K HIU, CH VIT TT ACB AUD AMEX BCEC BIDV BIS BSE TCTD CBOE CBOT CBRC CCPS CFTC CHF CME CSI 300 CSRC EUR FFD FRA GBP GLOBEX HSBC ICE INR IRS ISDA JPY LIFFE : Ngn hng TMCP Chu : ng la c : Sn giao dch chng khon M : Sn giao dch c ph Bun Ma Thut : Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam : Ngn hng Thanh ton quc t : Bombay Stock Exchange
: T chc tn dng : Sn giao dch quyn chn Chicago : Hi ng Mu dch Chicago : C quan gim st ngnh ngn hng Trung Quc : Cng c phi sinh : y ban v giao dch hng ha tng lai : ng franc Thy S : S Thng mi Chicago : China Securities Index 300 : y ban iu tit chng khon Trung Quc : ng euro : K hn tin gi : Tha thun k hn li sut : ng bng Anh : Sn giao dch in t ton cu : Ngn hng Hong Kong Thng Hi : Intercontinental Exchange : ng Rupee n : Hp ng hon i li sut : Hip hi cc nh kinh doanh phi sinh v hon i quc t : ng yn Nht : London International Financial Futures Exchange
MB NHNN NHTM NHTW NVPS NSE NYBOT NYSE OCC OTC PBC or PBOC RMB Rs.Cr. SAFE S&P 500 SEBI SEC SICOM Tocom TTPS USD VCB VIB VND WTO
: Ngn hng TMCP Qun i : Ngn hng Nh nc : Ngn hng thng mi : Ngn hng Trung ng : Nghip v phi sinh : National Stock Exchange : New York Board of Trade : Sn giao dch chng khon New York : Options Clearing Corporation : Th trng phi tp trung : Ngn hng Nhn dn Trung Quc : Ren Min Bi : Rupees in Crore : State Administration for Foreign Exchange : Standard & Poor 500 : Securities and Exchange Board of India : Securities & Exchange Commission : Singapore Commodity Exchange : Tokyo Commodity Exchange : Th trng phi sinh : ng la M : Ngn hng Ngoi Thng Vit Nam : Ngn hng TMCP Quc t : ng tin Vit Nam : World Trade Orginizatiom
DANH MC CC BNG Bng 1 : So snh c im hp ng k hn v hp ng tng lai Bng 2 : Tng hp phng php xc nh t gi k hn theo quy nh ca NHNN Bng 3 : T gi k hn v giao ngay VCB ti thi im thc hin giao dch k hn Bng 4 : Biu ph giao dch hon i ca NHNN Bng 5 : Tng hp cc nghip v phi sinh ti cc NHTM ti Vit Nam Bng 6 : T trng ca giao dch k hn trn VinaForex Bng 7 : Giao dch k hn tin t t nm 2008 ti nay ti Sacombank Bng 8 : Giao dch k hn tin t t nm 2006 ti nay ti Eximbank Bng 9 : Hp ng mua bn hng ha tng lai phn theo cc th trng ti Techcombank nm 2005 Bng 10 : Gi tr hp ng tng lai hng ha ti Techcombank nm 2004-2009 Bng 11 : Doanh s quyn chn tin t VCB, ACB, Eximbank nm 2005-2009 Bng 12 : Doanh s giao dch quyn chn ngoi t ti VCB-HCM Bng 13 : Giao dch hon i tin t ti Eximbank Bng 14 : Giao dch hon i tin t ti Sacombank Bng 15 : Tng gi tr cc hp ng phi sinh tin t ti Eximbank 2006-Qu I/2010 Bng 16 : Tng gi tr cc hp ng phi sinh tin t ti Sacombank 2007-Qu I/2010 DANH MC CC BIU Biu 1 : Payoff trn mi n v ti sn trong hp ng k hn Biu 2 : Payoff trn mi n v ti sn trong hp ng quyn chn kiu M Biu 3 : Doanh s mua bn ngoi t ti cc NHTM Vit Nam Biu 4 : Thu nhp t hot ng phi sinh v giao ngay tin t ti BIDV
MC LC LI M U ..................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. CHNG I: L LUN CHUNG V NGHIP V PHI SINHERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 1. Nhng vn c bn v nghip v phi sinh ............... Error! Bookmark not defined. 1.1. Khi nim ................................................................. Error! Bookmark not defined. 1.2. ................ Error! Bookmark not defined.
1.3. Phn loi cng c phi sinh ...................................... Error! Bookmark not defined. 1.3.1. Hp ng k hn (Forward contract) ............. Error! Bookmark not defined. 1.3.2. Hp ng tng lai (Fututes Contract) ........... Error! Bookmark not defined. 1.3.3. Hp ng quyn chn (Options Contract) ...... Error! Bookmark not defined. 1.3.4. Hp ng hon i (Swaps Contract) ............ Error! Bookmark not defined. 1.4. Vai tr nghip v phi sinh i vi cc ngn hng thng miError! Bookmark not defined. 1.4.1. Vai tr ca cng c phi sinh trong vic phng nga ri ro Error! Bookmark not defined. 1.4.2. Kinh doanh cung cp dch v bo him ri ro cho khch hngError! Bookmark not defined. 1.4.3. Nhng cng c quan trng cho mc ch u c ca cc NHTM .......... Error! Bookmark not defined. 2. Cc iu kin pht trin nghip v phi sinh ti ngn hng thng mi .....Error! Bookmark not defined. 2.1. iu kin v m ........................................................ Error! Bookmark not defined. 2.1.1. iu kin php l .............................................. Error! Bookmark not defined. 2.1.2. iu kin th trng .......................................... Error! Bookmark not defined. 2.1.3. iu kin h tng c s .................................... Error! Bookmark not defined. 2.2. iu kin t pha ngn hng..................................... Error! Bookmark not defined. 2.2.1. Quy trnh lm vic .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. i ng cn b phi sinh ................................ Error! Bookmark not defined. 2.2.3. Cng ngh ....................................................... Error! Bookmark not defined. 2.3. iu kin t pha khch hng ................................... Error! Bookmark not defined. 3. Bi hc kinh nghim t mt s nc trn th gii trong vic thc hin cc nghip v phi sinh ...................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.1. Bi hc t M .......................................................... Error! Bookmark not defined. 3.2. Bi hc t Trung Quc ............................................ Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Th trng phi sinh Trung Quc ................... Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Th ch ti chnh tham gia th trng phi sinh Trung QucError! Bookmark not defined. 3.3. Bi hc t n ...................................................... Error! Bookmark not defined. 3.4. Bi hc cho Vit Nam .............................................. Error! Bookmark not defined. CHNG II: THC TRNG THC HIN NGHIP V PHI SINH TI CC NGN HNG THNG MI VIT NAMERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 1. Tng quan v th trng phi sinh Vit Nam ............... Error! Bookmark not defined. 1.1. Th trng k hn Vit Nam .................................... Error! Bookmark not defined. 1.2. Th trng tng lai Vit Nam................................. Error! Bookmark not defined. 1.3. Th trng quyn chn Vit Nam ............................ Error! Bookmark not defined. 1.3.1. Quyn chn tin t ............................................. Error! Bookmark not defined. 1.3.2. Quyn chn tin ng Vit Nam ...................... Error! Bookmark not defined. 1.3.3. Quyn chn vng ............................................... Error! Bookmark not defined. 1.3.4. Quyn chn li sut ........................................... Error! Bookmark not defined. 1.4. Th trng hon i Vit Nam ................................. Error! Bookmark not defined. 1.4.1. Hon i ngoi t ............................................... Error! Bookmark not defined. 1.4.2. Hon i li sut ................................................ Error! Bookmark not defined. 2. Thc trng thc hin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam ........................................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Nghip v k hn ................................................... Error! Bookmark not defined. 2.2. Nghip v tng lai ................................................ Error! Bookmark not defined. 2.3. Nghip v quyn chn ............................................ Error! Bookmark not defined. 2.3.1. Quyn chn ngoi t .......................................... Error! Bookmark not defined. 2.3.2. Quyn chn tin ng ........................................ Error! Bookmark not defined. 2.3.3. Quyn chn vng ............................................... Error! Bookmark not defined. 2.3.4. Quyn chn li sut ........................................... Error! Bookmark not defined. 2.4. Nghip v hon i ................................................ Error! Bookmark not defined. 2.5. V d p dng cng c phi sinh ti Eximbank v SacombankError! Bookmark not defined. 2.5.1. Eximbank ........................................................... Error! Bookmark not defined. 2.5.2. Sacombank ......................................................... Error! Bookmark not defined. 3. nh gi thc trng pht trin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam ........................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.1. Nhng kt qu t c ....................................... Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Gp phn ph bin cng c phi sinh cho doanh nghip trong nc ........ Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Tng cnh tranh gia cc ngn hng, thc y hot ng NHTM pht trinError! Bookmark not defined. 3.1.3. Phng nga ri ro cho ngn hng, doanh nghip, bnh n nn kinh t ...... Error! Bookmark not defined. 3.2. Nhng tn ti .......................................................... Error! Bookmark not defined. 3.3. Nguyn nhn........................................................... Error! Bookmark not defined. CHNG 3: GII PHP PHT TRIN NGHIP V PHI SINH TI CC NGN HNG THNG MI VIT NAM .......... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 1. C hi v thch thc trong vic pht trin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam ...................................................... Error! Bookmark not defined. 1.1. C hi ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Thch thc ................................................................ Error! Bookmark not defined. 2. Gii php pht trin nghip v phi sinh ti ngn hng thng mi Vit NamError! Bookmark not defined. 2.1. Gii php v m ..................................................... Error! Bookmark not defined. 2.1.1. Hon thin h thng php l lin quan ti cc cng c phi sinh ........... Error! Bookmark not defined. 2.1.2. Hon thin, pht trin th trng hng ha v th trng ti chnh ......... Error! Bookmark not defined. 2.1.3. Hon thin quy ch k ton v thu ................ Error! Bookmark not defined. 2.1.4. Thnh lp S giao dch Chng khon phi sinhError! Bookmark not defined. 2.2. Gii php t pha cc ngn hng thng mi ........ Error! Bookmark not defined. 2.2.1. Cc cp lnh o ngn hng cn nhn thc c s cn thit ca vic s dng cc cng c phi sinh .................................................... Error! Bookmark not defined. 2.2.2. T chc kinh doanh nghip v phi sinh ........... Error! Bookmark not defined. 2.2.3. y mnh cng tc marketing cc sn phm phi sinh .... Error! Bookmark not defined. 2.2.4. o to ngun nhn lc ..................................... Error! Bookmark not defined. 2.2.5. Trang b cng ngh ph hp .............................. Error! Bookmark not defined. 2.2.6. Tng cng c ch kim sot ni b ................. Error! Bookmark not defined. 2.2.7. M rng quan h hp tc vi cc ngn hng nc ngoi . Error! Bookmark not defined. 2.2.8. Pht trin cc sn phm phi sinh mi .............. Error! Bookmark not defined. 2.2. Gii php t pha khch hng ................................. Error! Bookmark not defined. 3. Kin ngh nhm pht trin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam ................................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.1. Kin ngh vi Chnh ph .......................................... Error! Bookmark not defined. 3.2. Kin ngh vi Ngn hng Nh nc ......................... Error! Bookmark not defined. KT LUN ......................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
1 0
LI M U
Xut hin t th k XVII, cc cng c phi sinh tri qua mt thi gian di pht trin v hon thin. Tc pht trin ca cc cng c ny tng t bin sau cuc khng hong nm 1973, t 24%/nm trong 5 nm gn y, to nn mt th trng phi sinh lin kt ton cu. Nm 2009, tng gi tr giao dch phi sinh trn th gii t hn 600.000 t USD1. Cng c phi sinh gip cc doanh nghip trn th gii phng v hiu qu trc nhiu cuc khng hong ln. Cng lc , nhng nh u c v kinh doanh chnh lch gi cng thu c khong li khng l t vic kt hp linh hot cc giao dch phi sinh vi cc cng c ti chnh khc. Chnh v vai tr to ln nh vy nn th trng phi sinh khng ch bng n ti cc nc pht trin nh Anh, M, Nht Bn m ngay ti nhng nc ang pht trin nh Trung Quc, n cc doanh nghip v nh u c cng thng xuyn s dng cng c ti chnh phc tp ny. Vi mt nn kinh t ang trong giai on hi nhp mnh m nh Vit Nam, cc hp ng phi sinh s l mt cng c hu ch gip doanh nghip xut nhp khu phng nga ri ro. Tuy nhin, d bt u hnh thnh t cui nhng nm 90, th trng phi sinh Vit Nam cho ti hin ti vn cha pht trin mnh. Mi ch c cc giao dch k hn v hon i c cc ch th cho n. Hp ng quyn chn v tng lai mi ch c s dng rt t. Cc doanh nghip Vit Nam vn ang phi i mt vi nhng ri ro rt ln mi khi th trng bin ng m khng c bin php phng nga no. Ti Vit Nam, cc nh u c v kinh doanh chnh lch gi rt him khi s dng cc cng c phi sinh. Bn cnh vic s dng cc cng c phi sinh vi mc ch phng v, cc NHTM ng vai tr trung tm trong chin lc pht trin th trng phi sinh Vit Nam. L nhng n v i tin phong trong vic s dng v pht trin cc hp ng phi sinh, NHTM l cha kha gip cng c ti chnh ny tr nn ph bin trn th trng ti chnh, thc y th trng phi sinh Vit Nam pht trin. Thc t, s lng giao dch phi sinh ti cc NHTM Vit Nam vn mc rt hn ch. Trong thi gian ti, xu hng pht trin
http://www.bis.org/statistics/derdetailed.htm
1 1
ca nn kinh t th trng, hi nhp quc t, gim thiu s kim sot ca Nh nc t ra yu cu cp thit pht trin cc nghip v phi sinh ti cc NHTM Vit Nam. Chnh v nhng l do trn, nhm nghin cu quyt nh chn ti: Gii php pht trin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam nhm a ra mt s gii php pht trin loi hnh nghip v ny cho cc NHTM Vit Nam. So vi cc ti tng t ch tp trung ch yu vo mt s nghip v c th gip ngn hng t phng v, im ni bt trong ti ca chng ti l cung cp mt ci nhn ton din nht v tt c cc nghip v phi sinh nhn t gc NHTM Vit Nam. Bi nghin cu c thc hin bng phng php thng k, m t, so snh v phn tch cc s liu, thng tin t nm 2006 ti 2009 ca B ti chnh v Tng cc thng k Vit Nam, ng thi nghin cu cc bi hc ca nhng quc gia i trc. Bn cnh , nhm tin hnh i kho st thc t ti hai NHTM Vit Nam: Eximbank v Sacombank, l nhng ngn hng Vit Nam i u trong vic s dng linh hot cc cng c phi sinh. Ngoi li m u v phn kt lut, bi nghin cu c chia thnh 3 chng ln: - Chng 1: L lun chung v nghip v phi sinh - Chng 2: Thc trng thc hin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam - Chng 3: Gii php pht trin cc nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam
CHNG I: L LUN CHUNG V NGHIP V PHI SINH

1. Nhng vn c bn v nghip v phi sinh
1.1. Khi nim

C n s c s. 2 y, bin s c s l nhng yu t (nh gi tr, mc bin ng gi,...) ca mt ti sn c s (underlying asset)c giao dch trong hp ng phi sinh (hay cn gi l ti sn gc). Ti sn gc c th l bt c th g (hng
John C. Hull (2009), Options, futures, and other derivatives (7 th editon), Pearson
1 2
ha, c phiu, USD). Gi tr ca ti sn gc l gi tr ca ti sn c giao dch, gi tr ny lun bin ng. 3 Nh vy, cng c phi sinh gn kt ngi thc hin n vi nhng ri ro v li nhun ca mt ti sn c s no m h khng cn phi trc tip s hu ti sn c s . Nghip v ti chnh phi sinh l nghip v s dng cc cng c ti chnh phi sinh nhm nhiu mc tiu khc nhau nh phn tn, phng nga ri ro v li sut, chng khon, ngoi t; kinh doanh, bo v li nhun hoc to li nhun; li dng chnh lch gi v u c. 4
1.2.
Th nht, cc cng c ti chnh phi sinh c gi tr thay i theo s thay i gi tr ca cc bin s c s (li sut, gi cng c ti chnh, gi hng ha, t gi hi oi, ch s gi c hoc li sut, xp hng tn dng hoc ch s tn dng). S thay i ca cc bin s c s chnh l iu kin hnh thnh cc cng c ti chnh phi sinh. Do c im ny m vic nh gi cc cng c phi sinh rt khc bit so vi cc cng c ti chnh khc. Chng hn nh nh gi mt c phiu ph thng ca mt doanh nghip, ta cn c tnh c cc dng tin k vng trong tng lai, c tc d kin hng nm, gi bn c phiu d kin hay tc tng trng ca cng ty Nhng nh gi mt cng c phi sinh, gi s nh nh gi ca mt quyn chn bn 1.000 tn go ti thi im 02/06/2010, ngy o hn l 19/01/2012, ta cn xt n nhng bin ng v gi tr th trng ca ti sn, gi thc hin ca quyn chn bn, li sut phi ri ro, mc bin ng t sut li nhun ca ti sn, Nh vy, gi tr cc cng c ti chnh phi sinh ph thuc rt nhiu vo s thay i gi tr ca ti sn c s. Th hai, cng c ti chnh phi si i v
3
Nguyn Kim Anh (2007), K yu hi tho khoa hc Gii php pht trin th trng phi sinh Vit Nam, NXB Vn ha thng tin 4 Nguyn Kim Anh (2007), K yu hi tho khoa hc Gii php pht trin th trng phi sinh Vit Nam, NXB Vn ha thng tin
1 3
iu ny c ngha l mt nh u t c th khng cn b ra bt k mt khon tin no (chng hn nh trong giao dch k hn, hon i,) hoc ch b ra mt khon tng i nh (v d: ph quyn chn trong giao dch quyn chn, ti khon t cc v duy tr trong giao dch tng lai,) so vi gi tr ca nhng hp ng tng t (hp ng mua bn giao ngay,), nhng vn c th tham gia vo th trng phi sinh v thu li nhun hoc phng nga ri ro. Th ba, khc vi mua bn giao ngay, cc nh u t khi tham gia th trng phi sinh c quyn thanh ton (i khi l t chi thanh ton trong cc hp ng quyn chn) ti hoc trc mt thi im nht nh theo tha thun (i vi th trng phi tp trung) hoc theo quy nh (i vi th trng tp trung). y cng c coi l mt c im ni bt ca cc cng c ti chnh phi sinh.
1.3. Phn loi cng c phi sinh

1.3.1. Hp ng k hn (Forward contract) . 5 Tin thu c tnh nh sau: Payoff t Trong : ST Biu 1 : Payoff trn mi n v ti sn trong hp ng k hn
T
- ST
Eugene F. Brigham, Joel F. Houston (2009), Essential of Financial Management, Cengage Learning
1 4
(a)
V th mua
(b) V th bn
1.3.2. Hp ng tng lai (Fututes Contract) ng lai (futures contract)
.6 Tin thu c (Payoffs) t hp ng tng lai nh . Hp ng tng lai thc cht l hp ng k hn c tiu chun ha. C th thy r iu ny qua bng so snh nhng c im quan trng nh sau: Bng 1: So snh c im hp ng k hn v hp ng tng lai STT 1 2 c im Ni trao i Hp ng k hn Hp ng tng lai
Th trng phi tp trung Th trng tp trung v quy nh nh ca sn giao dch
Khi lng giao Do hai bn t tha c tiu chun ha theo quy dchddch, ngy thun gi tr, loi loi trong hp ng hng, n v hng
Jeff Mandura (2006), Financial markets and institutions (7th edition), Thomson
1 5
hng ha 3 4 Thanh ton Yu cu k qu Lc o hn hp ng Thng khng C th ng v th trc hn yu Bt buc k gi mt s lng trng hng ngy C
cu, i khi i hi t nht nh, iu chnh theo th 5%-10% 5 6 7 8 9 10 Chi ph mua bn Mc tiu Nh m bo Ri ro i tc Tnh thanh khon Ri ro dng tin Khng c
Phng v: mua bn tht u c: khng nhm giao hng Khng Cao hn Thp Khng c Cng ty thanh ton b tr Gn nh khng c Cao hn C
Ngun: Tng hp cc c im ca hp ng k hn v hp ng tng lai im khc nhau c bn gia hai loi hp ng l khi tham gia vo mt hp ng tng lai, ch hp ng phi t cc mt s lng nht nh ty theo gi tr ca hp ng, lng t cc ny do S giao dch quy nh v kim tra hng ngy. 1.3.3. Hp ng quyn chn (Options Contract)
Biu 2: Payoff trn mi n v ti sn trong hp ng quyn chn kiu M
1 6
(a)
Mua quyn chn mua
(b) Mua quyn chn bn
(c) Bn quyn chn bn
(d) Bn quyn chn mua
a hp ng quyn chn:
1.3.4. Hp ng hon i (Swaps Contract)
1 7
+H
(interest rate swaps): hon i li sut c nh th
ni (Plain vanilla swaps), hon i k hn (Forwad swaps), hon i bn mua (Callable swaps), hon i bn bn (Putable swaps), hon i m rng (Extendable swap), cc loi hon i li sut khc (Zero-Coupon-for-floating swaps, Rate-capped swaps, Equity swaps...). + (currency swaps). a hp ng hon i:
1.4. Vai tr nghip v phi sinh i vi cc ngn hng thng mi

1.4.1. Vai tr ca cng c phi sinh trong vic phng nga ri ro a. Phng nga ri ro li sut v ri ro ngoi hi Ri ro li sut v ri ro ngoi hi l nhng ri ro thng thy trong hot ng ca ngn hng. Hai loi ri ro ny c th lm tng chi ph vay n ca ngn hng (trong trng hp li sut tng hoc t gi tng) hoc c th lm gim kt qu hot ng kinh doanh ca ngn hng (trong trng hp li sut hoc t gi gim). Cc CCPS l nhng cng c hu hiu phng nga hai loi ri ro trn. Mt khc, CCPS c th cho ngn hng xc nh c trc v chnh xc chi ph vay n, t c th xc nh c trc kt qu kinh doanh ln k hoch cho ph hp. phng nga ri ro li sut, m ch yu l ri ro k hn bt cn xng hay ri ro nh gi li ti sn, ngn hng c th p dng cc CCPS nh hp ng k hn, tng lai,
8
1 8
quyn chn, hon i. Trong , ph bin nht l tha thun k hn li sut (FRA_ forward rate agreement) v hp ng hon i li sut (IRS _ interest rate swap). Tha thun k hn li sut (FRA) l mt hp ng k hn m theo cc bn tham gia ng thanh ton cho nhau bng tin mt khon chnh lch li sut (khng c giao nhn khon tin gc) ca mt khon vay ngn hn9. Hp ng hon i li sut (IRS) l mt tha thun gia hai bn, theo hai bn s thc hin trao i cc dng tin li cho nhau. Thng thng mt bn s nhn li sut c nh v bn cn li s nhn li sut th ni ti nhng ngy xc nh trc, gi l nhng ngy gi tr giao dch, da trn khung thi gian v khon tin danh ngha c xc nh trc.10 Hai loi hnh hp ng phi sinh ny c cch s dng tng i ging nhau, tuy nhin FRA dng trong ngn hn, cn IRS c dng trong thi hn di. C th nhn thy, c hai loi hnh ny, ngn hng c th phng nga c ri ro khi li sut ln ng thi khng phi chuyn giao ti sn gc cho nhau. T , tit kim chi ph giao dch v c th tn dng s tin quay vng vn. Cc ngn hng thng kt hp s dng cc hp ng phi sinh vi nhau phng nga c ri ro t gi bt li cho mnh v kim li t chnh lch t gi. Hn na, cc cng c phi sinh cn m bo s lng ngoi t bt thng cho ngn hng, gip ngn hng gi vng tnh thanh khon ca mnh. Ngn hng c th s dng cc cng c phi sinh nh quyn chn, k hn, tng lai, hon i tin t t phng nga ri ro t gi. Nhn chung, cc cng c phi sinh mang li cho ngn hng nhiu s la chn hn trong vic phng nga ri ro. Nu c th kt hp s dng cc hp ng phi sinh, ngn hng c th phng nga c ri ro li sut v t gi ti mt mc chi ph hp l.
b. Phng nga ri ro tn dng Mt trong nhng ri ro m ngn hng phi quan tm nht l ri ro tn dng. Bt k mt khon tn dng no khi c cp, ngi cho vay u hy vng thu c mt khon li nhun nht nh t khon tn dng . Tuy nhin ri ro hon ton c th xy ra khi
9 10
www.riskglossary.com www.riskglossary.com
1 9
khon tn dng b l mt phn hoc hon ton. phng nga ri ro ny, ngn hng c th s dng hp ng phi sinh tn dng c mua bn trn th trng phi tp trung. Cng c phi sinh tn dng l thut ng chung c s dng m t cc hp ng quyn chn v hon i khc nhau nhm chuyn giao ri ro tn dng ca cc khon vay hoc ti sn c khc t mt bn l ngi mua s an ton sang mt bn l ngi bn s an ton. Ngi bn s an ton s nhn c mt khon ph hoc nhn c mt khon thu nhp theo li ca khon tn dng v cam kt s thanh ton cho ngi mua s an ton ty theo tn nhim ca mt hoc mt s ti sn tham chiu.11 Hai cng c c s dng nhiu phng nga ri ro tn dng l hon i v n tn dng v quyn tn dng. Trong , hon i v n tn dng l cng c hon i m trong mt bn nhn c ph vo cc khong thi gian c nh trc cho vic cam kt thanh ton mt khon c th nu xy ra s kin tn dng bt li, chng hn nh th hng tn dng ca khch hng vay vn b suy gim. Nh vy, mc d phi tr mt khon ph nh k nhng ngn hng li c c bo m v cht lng ca khch hng ca mnh, hn ch mt phn ri ro tn dng, l mt s m bo cho mt giao dch ln hn. Mt khc, ngn hng cng d dng tnh c chi ph kinh doanh trong k v s c nh ca hp ng dng ny. Hp ng quyn tn dng l mt cng c bo v ngn hng trc nhng tn tht trong gi tr ti sn tn dng, gip b p mc chi ph vay vn cao hn khi cht lng tn dng ca ngn hng gim st. 1.4.2. Kinh doanh cung cp dch v bo him ri ro cho khch hng Ging nh ngn hng, cc doanh nghip cng ng trc nhng ri ro nh li sut, t gi, tn dng. Cng c phi sinh l mt trong nhng phng tin rt hiu qu gip doanh nghip phng chng cc loi ri ro ny. Tuy nhin, do i tng ca doanh nghip nhm ti khi s dng cc CCPS khng ch n thun l tin t, m cn l hng ha; v quan h trao i gia cc doanh nghip (trong nc vi nhau, trong nc v ngoi nc) cng phc tp hn cho nn cch nhn nhn vai tr ca CCPS phng nga ri ro, u c doanh nghip cng phong ph hn.
11
UK Financial Services Authority

2 0
ng trc nhu cu ln v s dng cc CCPS phng v cng nh u c ca cc doanh nghip, ngn hng c th thu c li nhun khi cung cp cho doanh nghip cc dch v phi sinh tin t, li sut, t gi. Th nht, ngn hng c th thu ph t hot ng t vn cho khch hng v cch s dng cc loi hnh dch v phi sinh ca ngn hng. Th hai, ngn hng c th thu li trc tip t cc hp ng , nh l ph quyn chn, ph hp ng tng lai. Ngoi ra, vic tham gia cung cp dch v cho cc doanh nghip s khin cc ngn hng nng cao c kh nng chuyn mn ca mnh p dng cho cc danh mc u t khc ng thi cng thc y cc nghip v khc pht trin. Tuy nhin, mi loi hnh dch v v kinh doanh ca ngn hng lin quan ti cng c phi sinh ngoi thu ph ly li ra th u mang tnh cht bo him ri ro. Khi bn thn cc CCPS cng tim n ri ro cho cc bn tham gia, ngn hng c th s nhn ri ro khi cung cp cc dch v phi sinh cho khch hng. Tuy nhin, ngn hng l mt ch th ti chnh c nhng u th nht nh c th xa b nhng ri ro n l bng vic a dng ha danh mc. Trong trng hp ngn hng khng th t lp c mt v th b li dch v phi sinh cung cp, n c th ch ng vai tr l trung gian v tm mt i tc khc chuyn nhng li ri ro ny. Chnh v vy m nhn chung, vic cung cp cc dch v CCPS ti ngn hng thng mang li cho ngn hng nhng khon thu nhp khc hn l gnh ly ri ro. 1.4.3. Nhng cng c quan trng cho mc ch u c ca cc NHTM .12 Cc cng c k hn v hon i thng c NHTM s dng nhm mc ch phng nga ri ro v t gi, li sut, Bi v ch yu l
s xt mt s nghip v phi sinh cc NHTM thng dng trong hot ng u c.

12
John C. Hull (2009), Options, futures, and other derivatives (7 th editon), Pearson
2 1
u c hp ng tng lai: NHTM c th dng hp ng tng lai li sut, tng lai ch s chng khon, tng lai tin t tin hnh hot ng u c sinh li ca mnh. Trong tng lai li sut kh tng ng vi tng lai tin t, u da trn suy on ca ngn hng v tng gim li sut cng nh t gi trong tng lai. Cn cc giao dch tng lai ch s chng khon li da trn d on v ng thi th trng chng khon ni chung nhm thu li nhun. Thng thng th giao dch ny c s dng khi NHTM khng c tin mt mua chng khon ngay. Vi mc tin mt eo hp, NHTM vn c th u c vo s bin ng ch s chng khon nhm thu li nhun. u c quyn chn mua: NHTM ng vai tr l bn mua trong hp ng quyn chn mua nu d on rng gi ca ti sn c s s tng trong tng lai. Trong trng hp ny, NHTM vi t cch l bn mua trong hp ng quyn chn mua s c cho vay mt khon tin mua ti sn c s. Khi hp ng o hn, bn mua s phi thanh ton cc khon l rng v hon tr li s tin ban u c cho vay (c th km theo li). Khon vay bn mua tham gia vo hp ng quyn chn tng t nh khon vay mua ti sn c s theo c ch giao dch n by (margin trading). V vy, quyn chn mua cn c gi l cng c u t n by (leveraged instrument). Hn na, theo tnh ton th u t vo quyn chn mua mang li t sut li nhun cao hn khi gi ti sn c s trn th trng tng v tn tht t hn khi gi ti sn c s trn th trng gim. Chnh iu ny khin quyn chn mua tr thnh mt cng c u t mnh m hn c bn thn ti sn c s. Ngc li, NHTM c th ng vai tr l bn bn trong hp ng quyn chn khi d on gi c ca ti sn c s s gim trong tng lai. Khi , li ca NHTM l khon ph quyn chn thu c t khch hng. Khc v u NHTM s dng kt hp cng c tng lai v quyn chn vi nhau cng nhm mc ch u c sinh li nhun.
2 2
2.
Cc iu kin pht trin nghip v phi sinh ti ngn hng thng mi
2.1. iu kin v m
2.1.1. iu kin php l a. Php lut v cc cng c ti chnh Cc vn bn php lut v cc cng c ti chnh phi tch bch cc quy nh v cc CCPS, tc l cp trc tip, y cc CCPS, nh ngha r rng cc thut ng, trnh phi suy on, trch dn t quy nh chung. C nh vy, cc ch th tham gia th trng phi sinh trong c cc NHTM mi c th thng nht tin hnh nghip v lin quan n cng c phi sinh. Vn bn php lut phi n nh mc gii hn hp l m cc ti sn gc t c c th c CCPS km theo. Hot ng ca cc ch th trong giao dch phi sinh, quy nh v hot ng giao dch trn OTC cng nh sn giao dch tp trung ca cc CCPS cng phi c nhng quy phm, ch ti hp l. Quan trng nht phi to iu kin cho ch th tham gia th trng mt cch tch cc v lnh mnh, c nh vy mi c th khuyn khch c nghip v phi sinh pht trin. b. Php lut v cc nh ch ti chnh13 Php lut ny c lin quan trc tip n cc nghip v, quy trnh nghip v, cch thc t chc ca NHTM. Cn phi quy nh r tiu chun thit yu m cc NHTM phi c tham gia th trng phi sinh. Nhng vn bn php lut v cc nh ch ti chnh cn c quy nh, hng dn chi tit cc vn lin quan n NVPS, mi quan h gia NVPS vi cc nghip v khc. C nh vy, php lut v cc nh ch ti chnh mi c th
13 nh ch ti chnh l nhng t chc gi vai tr l mt knh trung gian gia ngi tha vn v ngi thiu
vn; v d nh NHTM, t chc tn dng, cng ty bo him, qu hu tr, nhng ngi mi gii u t, (http://www.businessdictionary.com/definition/financial-institution.html)
2 3
lm c s gip cc ngn hng mnh dn a ra nhng sn phm phi sinh, c quy trnh nghip v ph hp, khng tri php lut. Ngoi ra, php lut v dn s, thng mi v chng khon cng phi ha hp, khng mu thun vi hai ngun lut ni trn, c tc dng b tr cho hai lut . Php lut v k ton v thu cng phi theo chiu hng thun li cho vic ghi nhn cc cng c phi sinh, to iu kin cho ti sn gc ca cng c phi sinh c pht trin. 2.1.2. iu kin th trng - Th trng hng ha: Th trng hng ha phi c s pht trin mc nht nh theo hng t do ha. Gi c hng ha phi theo quy lut cung cu. Mi bin ng trn th trng phi c phn nh vo gi. Th trng hng ha phi c s tc ng ca xu th hi nhp kinh t quc t, hng ha trong nc phi cnh tranh t do vi hng ha quc t. Hot ng xut nhp khu hng ha cng phi c thc y pht trin mnh m. Mt th trng hng ha c tc ng tt n giao dch phi sinh c th c s iu tit ca chnh ph nhng can thip vo gi phi khng lm trit tiu nhu cu s dng cng c phi sinh. - Th trng ti chnh: H thng ti chnh i hi phi trnh nht nh to iu kin thun li cho s pht trin ca cc cng c phi sinh v nghip v phi sinh. +Th trng ngoi t v vng: Nhng bin ng v t gi phi phn nh cung - cu ngoi t. T gi cn thit phi c th ni hoc th ni c iu tit hp l, khng lm trit tiu nh hng ca cung - cu ngoi hi. S iu tit v m cn mc va phi cc ch th tham gia th trng c s ch ng vi vn ri ro. S pht trin ca th trng phi sinh i hi mt c ch cho php dng tin ra vo quc gia mt cch t do, t nht l vi cc ng tin lu hnh ph bin. Vn vi vng cng tng t, s lin kt v m ca ca th trng vng trong nc vi th trng vng quc t s lm vng c lu thng t do cho bin ng cung cu vng phn nh vo gi vng.
2 4
+Th trng chng khon: Th trng chng khon cng phi c s pht trin mc cao. Cc chng khon gc nh c phiu, tri phiu i hi phi c s a dng, khi lng giao dch ln, tnh thanh khon cao. Gi c ca chng khon trn th trng cng phi do cung cu quyt nh.Th trng chng khon phi c s tp trung nht nh, khi lng giao dch ti s giao dch tp trung ln lm c s nn tng cho s giao dch tng lai. Thng tin trn th trng chng khon phi c minh bch, c tnh hiu qu cao, c tc ng t nhin n gi c chng khon trn th trng. +Th trng cc cng c n: Li sut phi bin ng t nhin, di tc ng cung cu cc khon cho vay v cng c n. Li sut cn bin ng hp l vi s tng gim ca mc ri ro, tnh thanh khon ca cc cng c n, k vng ca cc nh u t vo chnh sch t gi, vn lm pht, tc l phi tun theo mt ng cong li sut chun. Mc li sut c bn phi c tc dng nh hng li sut trn th trng nhng khng c c tnh p t. 2.1.3. iu kin h tng c s Cng c phi sinh l mt sn phm hin i ca h thng ti chnh. V th c th trin khai nghip v phi sinh ti NHTM mt nc, trc ht phi c mt h tng c s vt cht k thut hin i ca th trng phi sinh lm nn tng. Vic thanh ton tuy khng trc tip thuc NVPS nhng n lin quan n vic chuyn ph i vi cc dch v t sn phm phi sinh m ngn hng cung cp, thanh ton khi n ngy o hn cc hp ng k hn, tng lai, hon i to iu kin cho NVPS pht trin, h thng thanh ton phi p ng mt khi lng ph hp vi quy m cc giao dch trn th trng, c h thng thanh ton t ng, thanh ton b tr, phi c trung tm thanh ton tp trung. pht trin th trng OTC cho cc giao dch phi sinh i hi h thng mng internet, mng li vin thng rng v hin i. C nh vy, NVPS mi din ra chnh xc, nhanh chng, kp thi. ng thi, chi ph vin thng, chi ph mng thp cng l mt iu kin gin tip tc ng n hiu qu ca NVPS. Bn cnh phi c sn giao dch tp trung, nht l vi giao dch tng lai. Sn phi p ng c vic lu tr thng tin
2 5
ln, cp nhp thng tin lin quan n CCPS nh t gi, li sut gi c, tnh ton t ng l - li.
2.2. iu kin t pha ngn hng

2.2.1. Quy trnh lm vic m bo gim chi ph giao dch, nhanh chng, thun tin cho khch hng - Gim c chi ph giao dch gm: chi ph tm kim thng tin; chi ph thng lng vi i tc; chi ph iu chnh trng thi nhm thch nghi vi iu kin mi ca th trng v ti thng lng; chi ph pht sinh t nhng yu t bt nh v ri ro v thng tin, th ch; chi ph y quyn tc nghip; chi ph thc hin v gim st, - Khch hng c th nhn c cc sn phm vi dch v xuyn sut. Nn t chc sao cho khch hng ch phi ni chuyn vi mt giao dch vin, tr mt mc gi hp nht v nhn c mt xc nhn d hiu. - Cc nhn vin bn hng cn hiu r v dch v phi sinh t vn c cho khch hng. Cc cn b phi sinh va cung cp dch v va gp phn nh hng cho doanh nghip. - Lung thng tin thng sut gia cc giao dch vin. C s cng tc gia nhn vin phi sinh v cc nhn vin khc. 2.2.2. i ng cn b phi sinh - T lnh o n nhn vin u c kinh nghim v c o to bi bn v cc nghip v phi sinh. - i ng cn b c kh nng thng lng hiu qu. - Cc chuyn gia v lnh vc phi sinh c kh nng nhn bit, phn tch, v d bo tnh hnh. - Phi thit k c cc sn phm phi sinh, c th a ra ng lc, c th trng cho n v s dng. Cng vic thit k mt CCPS bao gm a ra cc chi tit ca sn phm, tnh gi ca sn phm v sau phng nga ri ro cho sn phm . 2.2.3. Cng ngh
2 6
Cng ngh ngn hng gm: k thut lin quan n h tng thanh ton, nhng tin b trong thu thp, x l thng tin, cc phn mm qun l, tnh ton, - C h thng thng tin cp nht lin tc lng cung cu trong nc v nhng th trng phi sinh quan trng trn th gii. - C h thng thanh ton t ng, thanh ton b tr gia cc ngn hng. Cc ngn hng c s hp tc cht ch vi nhau v vi cc nh ch ti chnh khc. - C h thng lu tr, phn tch s liu rt ln, cp nht lin tc. - C phn mm thng minh, h tr hiu qu gip cc NHTM c th a ra mc ph thch hp, c tnh cnh trang cng nh m bo thu nhp cho ngn hng t nghip v phi sinh. Dng phn mm DerivaGem tnh ph quyn chn v xy dng nhng sn phm phi sinh cho ngn hng.
2.3. iu kin t pha khch hng

- Doanh nghip cn nm bt c cu trc ca mt qu trnh qun tr ri ro bao gm: (1) Nhn din ri ro (2) Phn bit gia qun tr ri ro v u c (3) nh gi chi ph ca hot ng qun tr ri ro trn phng din chi ph pht sinh do khng thc hin hot ng qun tr ri ro nh gi chnh xc chi ph qun tr ri ro th phi xem xt chng trn phng din chi ph tim n ca quyt nh khng thc hin qun tr ri ro; ging nh phng thc nh gi chi ph ca mt hp ng bo him (so vi khon tn tht tim nng). - Nhn s c nng lc v sn phm phi sinh. Khi thy nhng ri ro t gi, ri ro li sut sp ti tc ng n kt qu kinh doanh, doanh nghip phi c nhn s thc hin cc chng trnh qun tr ri ro hiu qu. - T duy ca nhng ngi lnh o doanh nghip: T duy s chu trch nhim khin lnh o doanh nghip s ra quyt nh. iu ny c bit ng i vi vic s dng cc cng c phi sinh v chng l mt cng c phng nga ri ro hiu qu nhng i khi li v cng tn km. Nhng ngi lnh o cn dm ngh dm lm.
2 7
- Ban lnh o cng ty cn nm r th trng phi sinh, c nh vy h mi nm bt v c kh nng a ra quyt nh c li cho cng ty, thng bo cho cc thnh vin kim sot k hoch v qu trnh trin khai cc bin php hn ch ri ro. 3. Bi hc kinh nghim t mt s nc trn th gii trong vic thc hin cc nghip v phi sinh Cc th trng phi sinh c mt lch s hnh thnh v pht trin lu di trn th gii. M lun l quc gia i u trong vic to lp v s dng cc CCPS vi mc chun ha cao nh vo cng ngh tin tin. Trung Quc v n l hai quc gia ang pht trin nhng cc CCPS c s dng rt ph bin, c bit l phi sinh hng ha Trung Quc v phi sinh chng khon n . Hai quc gia ny tri qua mt thi gian di di s bo h cht ch ca nh nc, tuy nhin TTPS vn vt qua cc quy tc pht trin khng ngng. Nghin cu qu trnh ny gp phn y nhanh s pht trin TTPS Vit Nam trong thi gian ti. Cng t , NHTM Vit Nam c c nhiu bi hc b ch trong cc nghip v phi sinh.
3.1. Bi hc t M
M l t nc c y iu kin pht trin mt TTPS ln mnh: Th trng hng ha v th trng ti chnh pht trin lm nn tng vng chc cho cc CCPS. ng la M t do chuyn i. Cc chuyn gia ti M nghin cu v TTPS sut mt thi gian di v lm ch c cng c ny. Tuy nhin, im ni bt ca th trng phi sinh M l tnh chun ha hnh thnh trn c s h tng c trang b tin tin. D ra i t rt sm, th trng phi sinh M ch pht trin mnh t nhng nm 1970, khi bt n chnh tr dn ti nhng cuc khng hong kinh t nghim trng, tiu biu l cuc khng hong du la 1973-1974. Th trng phi sinh M pht trin song hnh vi cc s giao dch, trung tm giao dch ln nh Hi ng Mu dch Chicago (CBOT), S Thng mi Chicago (CME), Sn giao dch quyn chn Chicago (CBOE), cc th trng chng khon NYSE, AMEX. Cc
2 8
s giao dch va ng vai tr trung gian va l ngi bo lnh trong cc giao dch phi sinh. K qu trc khi thc hin giao dch l bt buc vi c ngi bn v ngi mua. Giao dch ti cc s giao dch ny thc hin bng u gi m vi cc cng c t ng ha v khp lnh lin tc. iu ny to ra s minh bch cho hp ng phi sinh gip thnh vin ca s (c ng) v khch hng nhm phng nga, qun l ri ro hoc u c. Cc ngn hng v cc cng ty ti chnh thng tham gia giao dch thng qua vic mua c phn ca s t c mt t cch thnh vin (mt ch ngi). Vi t cch , h c th va l mi gii hng ph va l nh u t thu li nhun. Th trng M p ng nhu cu lin kt in t v thng mi 24/24 gi trong ngy bng cch to ra nhng sn phm giao dch quc t, m rng gi giao dch v trin khai mt sn giao dch in t. ng ch nht l GLOBEX (c CME pht trin) v Project A (c CBOT pht trin). Trn h thng GLOBEX, cc nh u t c nhn c th bn ngoi hi, giao dch da trn ch s S&P 500, S&P 500 mini v NASDAQ 100 v cc hp ng con. Trn h thng Project A (nay l h thng Eurex), cc nh u t c nhn c th mua bn tri phiu T-bonds v tn phiu, quyn chn, v tt c cc sn phm ng cc trn CBOT. Giao dch in t c thit k h tr vic u gi m ngoi gi giao dch chnh thc. Trong th trng phi sinh M, c bit cn ch ti th trng quyn chn chng khon. N c coi l th trng vn c tnh lng nht th gii. Khng ging nh th trng quyn chn chu u, y l th trng mua bn qua s giao dch ch khng phi l th trng phi tp trung. c c th trng quyn chn pht trin si ng vi trnh cao, phi k n vai tr ca cc t chc vi t cch ngi bo lnh nh: SEC, CFTC, OCC gp phn y th trng pht trin minh bch v n nh. Lin on quyn chn (OCC) c thnh lp nm 1973, l t chc minh bch ha chng khon phi sinh ln nht trn th gii. i tng bao gm quyn chn mua v quyn chn bn trn cc sn giao dch, cc t pht hnh c phiu, ch s chng khon, ngoi t v li sut. L ngi bo lnh, OCC ch
2 9
trng xem xt cc nguyn tc qun l ri ro ca th trng nhm m bo cc ngha v ca hp ng c lm r v thc hin. Khng ch c cc sn giao dch, NHTM cng bt u tham gia cung cp qun l ri ro hng ha vo nm 1986. Tuy nhin, vo nm 1987, CFTC (Commodities Future Trading Center) phn i tnh hp php trong hot ng ca NHTM trn th trng ny M. iu ny khin vic pht trin cc sn phm mi ti M gp kh khn. Ti tn nm 1993, CFTC mi thng qua cc quy nh to li nhun cho th trng v vic pht trin cc sn phm li tr li tc ca n. 3.2. Bi hc t Trung Quc 3.2.1. Th trng phi sinh Trung Quc Nn kinh t Trung Quc ang pht trin nhanh chng, hng ha Trung Quc c xut khu i khp mi ni trn th gii. V th ca Trung Quc trong mua bn quc t to iu kin thun li Trung quc pht trin cc cng c phi sinh hng ha. Tuy vy, th trng phi sinh Trung Quc c nhng bc tin chm hn so vi M do cc quy tc cht ch t pha ba c quan iu chnh TTPS: y ban iu tit chng khon Trung Quc (CSRC); C quan gim st ngnh ngn hng Trung Quc (CBRC); v Ngn hng Nhn dn Trung Quc (PBC). Thng 2/2004, CBRC ban hnh Lut ni lng rt nhiu cc quy tc trong trao i phi sinh. Lut cho php cc th ch ti chnh tham gia giao dch phi sinh nhm c mc ch phng v ln u c. y l mt s thay i quan trng v mun pht trin nhanh chng TTPS, bt buc cc cng c phi sinh phi c s dng nhm c ba mc ch. Lut ny cn cho php ngn hng nc ngoi trc tip lm vic vi cc ch th Trung Quc khng cn qua cc th ch ti chnh trong nc. Vo ngy 8/9/2006, Sn giao dch tng lai ti chnh Trung Quc c thnh lp. T , cng c tng lai ch s CSI 300 ra i. Ti Trung Quc, vic thng qua cc quy tc dnh cho hp ng tng lai ch s thng kh khn hn hp ng tng lai hng ha. iu ny l do Trung Quc yu cu thanh ton bng tin mt v cho rng cc cng c phi sinh mang tnh mo him hn l nhm thc hin giao ti sn gc.
3 0
3.2.2. Th ch ti chnh tham gia th trng phi sinh Trung Quc a, Cng c phi sinh ngoi hi Phi sinh ngoi hi ti Trung Quc khng pht trin mnh nh phi sinh hng ha do ng Nhn Dn T chu s iu chnh ca nh nc, khng phi l ng tin t do chuyn i. Cc c quan iu chnh th trng phi sinh c nhng bc i chm chm to iu kin pht trin cng c phi sinh ny. Trc nm 2005, Trung Quc ch c 4 NHTM nh nc v 3 NHTM c phn trong nc c thc hin hp ng k hn Nhn Dn t theo k hoch th im. Ngy 2/8/2005 Ngn hng Nhn dn Trung Quc cng b Thng t lin quan n vic m rng vic mua bn hp ng k hn trong kinh doanh trn th trng ngoi hi v trin khai hp ng hon i RMB i vi ngoi t. Thng t PBOC ny cho php hu ht cc NHTM, bao gm c nhng chi nhnh ngn hng nc ngoi ti Trung quc c quyn tham gia kinh doanh, trao i k hn ng Nhn Dn t. Thng t PBOC cng cho php ngn hng mua bn hp ng k hn ngoi hi hn 6 thng c giao dch hon i Nhn Dn t sau khi ng k vi SAFE. Khi tham gia hp ng k hn v hon i ngoi hi, yu cu ngn hng phi xc nhn xem vic thanh ton ngoi hi bi ch th trong nc c tun theo nhng quy tc ph hp hay khng. n k o hn, cc ngn hng khng th thc hin hp ng trc khi kim tra tnh hiu lc ca ti liu do cc ch th trong nc cung cp. Theo Thng t PBOC Accelerating, Trung tm giao dch ngoi hi quc gia bt u giao dch phi sinh ngoi hi, hnh thnh nn mt th trng phi sinh ngoi hi c t chc v b iu chnh. b, Cng c phi sinh hng ha v chng khon Ngy 2/12/2005, CBRC ban hnh Ch th v vic quy nh phm vi kinh doanh ca cc giao dch sn phm phi sinh bi cc NHTM trong nc. Trong , CBRC d b vic cm cc NHTM ni a tham gia giao dch sn phm phi sinh hng ha v chng khon. Cc chi nhnh ca ngn hng nc ngoi phi m phn vi CBRC trong giai
3 1
on u. H cng phi np n xin php trong th hin r nhng k nng ca mnh v nhng giy t khc c c s ng ca CBRC. Hin nay, NHTW Trung Quc quy nh: (i) Cho php cc NHTM, doanh nghip thc hin cc giao dch hon i li sut theo thng l quc t; c quy nh khng ch v chnh lch gia li sut th ni v li sut c nh ti thi im giao kt hp ng l khng qu 2 ln (ii) Hch ton ngoi bng giao dch hon i li sut theo di v tnh ton thanh ton rng li sut hng ngy i vi tt c hp ng hon i li sut. 3.3. Bi hc t n Cc cng c phi sinh tri qua mt lch s lu di ti n vi nhiu ln b chnh ph cm pht trin. Nm 1988, Securities and Exchange Board of India (SEBI) c thnh lp, iu chnh cc ti sn ti chnh giao dch ti n . Mt bc i quan trng trong s pht trin ca vic giao dch CCPS ti n l Sc lnh cc ti sn ti chnh c sa i nm 1995 (Securities Laws Ordinance). Sc lnh ny d b s ngn cm trong cc giao dch quyn chn. iu ny dn ti mt khung php lut c hiu lc vo thng 12/1999, trong gii hn , nhng cng c phi sinh nh quyn chn v tng lai c xem xt nh nhng ti sn ti chnh c th giao dch. u nm 2000, nhiu lnh cm cc giao dch tng lai hng ha c d b cng lc vi trao i hng ha in t c thit lp khp quc gia. Nm 2001, mt lot cc sn phm phi sinh c a ra nh quyn chn BSE Sensex, quyn chn chng khon ring r, hp ng tng lai cc c phiu, hp ng tng lai ch s S&P CPN Nifty, quyn chn ch s... C Sn giao dch chng khon Quc gia ti Mumbai (National Stock Exchange NSE) v Sn giao dch chng khon Mumbai (Stock Exchange Mumbai - BSE) giao dch hp ng tng lai ch s, hp ng tng lai chng khon, quyn chn ch s v quyn chn chng khon. Nhng giao dch s dng cng ngh phc tp v hon ton bng in. Th trng OTC rt linh hot, c bit i vi cc sn phm hon i v li sut. Theo l thuyt, ng Rupee ca n l ng tin t do chuyn i nhng thc t, Ngn hng d tr ca n can thip kim sot t gi USD/INR. Kiu bo b cm
3 2
nhp, xut ng Rupee, cn ngi dn trong nc cng b gii hn. Tuy nhin, n ang tin ti mt s chuyn i hon ton. Ra i vo nm 2000, th trng phi sinh tin t n th hin mt s tng trng ng ch c v tng lng giao dch v lng cc hp ng. Ch tnh ring NSE ng gp 99% giao dch trn th trng n . Nhng ngi tham gia th trng chng khon n nhn cc CCPS, khin chng tr nn ph bin nhanh chng. c lc, doanh thu t th trng phi sinh ca NSE vt qu th trng tin mt. Chng hn vo nm 2008, gi tr th trng phi sinh NSE l 13.090.477,75 Rs.Cr. trong khi gi tr th trng tin mt ch vo khong 3.551.038 Rs.Cr. 3.4.
Bi hc cho Vit Nam
T TTPS c chun ha cao ca M c th thy pht trin TTPS tt cn ch trng ti vic pht trin cc s giao dch, trung tm giao dch ln dnh cho cc CCPS cng nh cc ti sn c s nh chng khon, hng ha, vng Yu cu quan trng trong pht trin cc s giao dch nh vy l c cng ngh thng tin tin tin, lin tc cp nht thng tin, tip cn cc sn phm giao dch quc t, p ng nhu cu lin kt in t v thng mi 24/24 gi (c th tham kho h thng GLOBEX v Project A). T th trng n ta c th thy cng ngh cng l mt yu t then cht trong vic pht trin th trng phi sinh OTC khi cc giao dch yu cu s dng cng ngh phc tp v hon ton bng in. Trao i hng ha in t cn c thit lp trn c nc v c to iu kin pht trin. Pht trin th trng quyn chn ni ring v TTPS ni chung cn thit phi c s tr gip ca cc t chc vi t cch ngi bo lnh to nn th trng pht trin minh bch v n nh (nh OCC ti M). Xy dng t chc nh vy cn s tr gip t pha y ban chng khon nh nc. Hai bn cng xem xt cc nguyn tc qun l ri ro ca th trng. Cc chnh ph ng mt vai tr quan trng trong vic hnh thnh nn cu trc cc quy tc bo v nhng nh u t t s gian ln v khin h tin rng nhng hp ng ca mnh c thc hin ng. Tuy nhin, chnh ph khng nn p t qu nhiu lut l
3 3
trong cch cc CCPS c th c s dng v cc nh u c v nhng ngi kinh doanh chnh lch gi ng vai tr rt quan trng cho tnh thanh khon ca th trng. Cn thit phi c mt h thng php lut ti chnh lnh mnh trong nc. Bi hc t M cho thy khng nn phn i tnh hp php trong hot ng cung cp cc sn phm qun l ri ro hng ha ca NHTM trn TTPS. iu ny cng c chng minh ti Trung Quc khi NVPS ch pht trin mnh khi CBRC cho php NHTM tham gia giao dch phi sinh hng ha v chng khon. y l yu t tin quyt a Trung Quc tr thnh nc c sn giao dch tng lai hng ha ln th hai trn th gii (sau M). Tnh hay thay i khng h xu i vi TTPS, tuy nhin nhng CCPS s khng pht trin nu nn kinh t ca t nc khng t mt mc bn vng hp l v c mt h thng thanh ton tt. So snh ba ng tin USD, Nhn dn t v Rupee c th thy tt nht tin t nn c t do chuyn i v khng c bt k ro cn no i vi dng tin vo v ra khi t nc. Hn na, nn c hp ng hon i, tri phiu v cc cng c trn th trng tin t cho mt ng cong li sut c c lng. Trung Quc t c nhng thnh cng trong vic nhanh chng chuyn t th im sang pht trin rng ri cc NVPS ti tt c cc NHTM. c bit khi lut php quy nh cho php s dng CCPS nhm c ba mc ch ch khng b hp trong vic phng v. Theo Trung Quc, k ton cc hp ng phi sinh nn c a ra ngoi bng. Tuy nhin, khi trnh qun l t ti mc pht trin nh M th cn phn loi cc hp ng phi sinh theo mc ch. i vi cc hp ng phi sinh u c nn a ra ngoi bng, tuy nhin nhng hp ng phi sinh phng v c th a vo trong bng cn i k ton. Khi , cc chi ph cho vic phng v nn tnh trc tip vo chi ph ca hp ng gc. iu ny gip vic tnh thu cng bng v mang tnh khuyn khch hn. Mt iu kin ti chnh v cng quan trng l phi c nhng c nhn c kin thc hiu c nhng sn phm v cch thc chng c nh gi. y l yu t to nn thnh cng ca th trng phi sinh M.
3 4
CHNG II: THC TRNG THC HIN NGHIP V PHI SINH TI CC NGN HNG THNG MI VIT NAM
1. Tng quan v th trng phi sinh Vit Nam
1.1. Th trng k hn Vit Nam

Cc giao dch k hn u tin c thc hin Vit Nam l giao dch ngoi t k hn theo Quy ch hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q NHNN7 ngy 10/01/1998. Cc thnh vin ch yu tham gia th trng ngoi t k hn l cc doanh nghip (cc t chc kinh t) c ngun thu hoc nhu cu ngoi t hp php c mong mun bo him ri ro v t gi, li sut v cc t chc tn dng c php kinh doanh ngoi t thc hin giao dch phc v nhu cu khch hng, bo him ri ro t gi v kinh doanh sinh li. NHNN Vit Nam l c quan qun l trc tip, nghin cu, ban hnh cc quy nh c th c iu chnh hp l trong tng thi k. Ban u vic xc nh t gi chu s ch o ca NHNN khin t gi k hn khng t c tnh linh hot. Bng 2: Tng hp phng php xc nh t gi k hn theo quy nh ca NHNN
10/1/9828/2/98 28/2/986/8/98 6/8/9826/8/98 26/8/9830/8/00 30/8/0018/9/01 18/9/011/7/02 1/7/0228/5/04
Di 1 tun
+ 1%
+0.25% +0.19% +0.5% +0.38% -
+0.20% +0.25% +0.40% +0.45%
0.40% 0.40% 0.40% 0.40% 1.50% 1.50% 1.50%
0,50% 0,50% 0,50% 0,50% 1,2% 1,2% 1,5%
1 tun - 2 tun + 1% 2 tun -3 tun 3 tun -4 tun 30 ngy 31 - 44 ngy 45 - 59 ngy 60 - 74 ngy + 1% + 1% + 1% + 1.5% + 1.5% + 2%
+0.75% +0.57% + 1% + 1% + 1.5% + 1.5% + 2% +0.82% +1.64% +0.58% +1.64% +0.87% +1.64% +1.16% +2.45% +1.45%
Ngun: Tng hp cc vn bn php quy ca NHNN
3 5
Ngy 28/05/2004, Thng c NHNN Vit Nam k ban hnh Quyt nh s 648/2004/Q-NHNN v vic sa i b sung Quyt nh s 679/2002/Q-NHNN lin quan n giao dch ngoi t ca cc TCTD c php kinh doanh ngoi t. Theo Quyt nh mi ny, gii hn v thi hn giao dch ngoi t k hn c d b i vi cc giao dch gia cc loi ngoi t vi nhau v cho php thc hin theo thng l quc t, ng thi m rng t mc 7 - 180 ngy nh trc y ln mc 3 - 365 ngy i vi cc giao dch gia ng Vit Nam v cc loi ngoi t. Cc k hn c s dng nhiu nht vn l 7 ngy, 14 ngy, 21 ngy, 30 ngy v 60 ngy tng ng vi k hn thanh ton xut nhp khu. im i mi ng ch nht ca Quyt nh ny l thay i c bn v cch thc qun l mc t gi trong cc giao dch k hn gia la M v ng Vit Nam. Theo , t gi k hn gia VND v USD khng cn b khng ch bng vic quy nh mc trn cng p dng cho tng k hn trn c s t l % gia tng so vi trn t gi giao ngay theo tnh ton ch quan ca NHNN trong tng thi k nh trc y. Cng thc tnh t gi k hn hnh thnh nh sau: F = S + S.(RT RC).t/(1 + RC.t) Cng thc gn ng: F = S + S.(RT RC).t Cng thc tnh im k hn: f = S.(RT RC).t Trong : F : t gi k hn S : t gi giao ngay RT : li sut c bn VN (%/nm) RC : li sut mc tiu USD (%/nm) t : k hn ca giao dch (nm) f : im k hn Theo cng thc gn ng, NHTM tnh c t gi giao dch k hn. y l mt bc tin ln. C th n c ti VCB mc t gi k hn linh hot hn t nm 2005.
3 6
Bng 3: T gi k hn v giao ngay VCB ti thi im thc hin giao dch k hn Thng T /Nm 01/05 12/05 01/06 12/06 01/07 12/07 01/08 12/08 01/09 12/09 01/10 07/10 gi Li VN 7,05% 8,25% 8,25% 8,25% 8,25% 8,25% 8,25% 8,25% 11,00% 10,497% 10,490% 11,2% sut Li USD 2,25% 4,00% 4,25% 5,25% 5,25% 5,25% 4,75% 4,75% 3,00% 4,50% 3,40% 4,2% sut T gi k T gi k T gi k hn 1 thng hn 2 thng hn 3 thng 15.852 15.954 15.963 16.095 16.116 16.144 16.228 16.108 17.603 18.584 18.588 19.206 15.921 16.011 16.005 16.108 16.135 16.148 16.250 16.174 17.719 18.677 18.697 19.318 15.990 16.055 16.065 16.114 16.148 16.154 16.252 16.323 17.836 18.769 18.807 19.429
giao ngay 15.783 15.907 15.916 16.076 16.040 16.131 16.080 16.023 17.486 18.492 18.479 19.095
Ngun: Bo co tng hp ca NHNN Vic xc nh mc t gi giao dch k hn gia VND vi cc loi ngoi t khc khng phi l ng USD v gia cc loi ngoi t vi nhau tip tc c trao quyn t do quyt nh cho Tng gim c cc TCTD trn c s tho thun vi khch hng theo thng l quc t nhm to s ch ng cho khch hng v TCTD. Ngy 10/11/2004, NHNN Vit Nam ban hnh Quyt nh s 1452/2004/Q-NHNN v giao dch hi oi ca cc TCTD. Trong quyt nh ny, ln u tin NHNN cho php c nhn c thc hin giao dch ngoi t k hn vi cc NHTM. C nhn c ngun thu ngoi t trong tng lai c th bn ngoi t cho NHTM theo hp ng mua bn k hn. Tuy vy Quyt nh cng hn ch vic u c thu li ca doanh nghip khi yu cu doanh nghip phi xut trnh giy t chng minh mc ch s dng ngoi t.
3 7
Hin nay, cc giao dch ngoi t k hn trn th trng tip tc tng v s lng v tc giao dch. Giao dch k hn ngoi t ra i ng vo thi im nhu cu bo him ri ro ngoi hi ca cc doanh nghip tng cao nn sm pht huy hiu qu v c doanh nghip ch trng s dng. Cc TCTD ng vai tr quan trng trong loi giao dch ny. Hin nay, hu ht NHTM Vit Nam u tin hnh nghip v giao dch ngoi t k hn. Km si ng hn, giao dch k hn trn th trng vng Vit Nam ch yu c thc hin bi cc t chc hn l c nhn. Gi vng trong giai on gn y thng xuyn bin ng khng theo s bin ng ca gi vng th gii tuy cng xu hng tng. S bin ng ca gi vng lm nhu cu i vi hp ng k hn vng tng ln. Tuy nhin, trong xu hng gi vng tng cc doanh nghip Vit Nam - ng vai tr ch yu l ngi mua vng k hn li cha thc s thc v c hi sinh li t cc hp ng ny. i vi giao dch k hn hng ha, ti Vit Nam, giao dch ny vn cn cha c ch trin khai. Hng ha lm ti sn gc cho hp ng k hn ch yu l mt hng nng sn. Cc ch th tham gia th trng phn ln l cc doanh nghip sn xut, xut nhp khu, ngi sn xut nng nghip. Nm 2002, loi hnh giao dch hng ha qua sn bt u xut hin vi s khai trng ca Sn giao dch hng ha H Ch Minh, tip theo l sn giao dch ti Cn Gi (TP.HCM), sn giao dch c ph Bun Ma Thut (BCEC). Tuy nhin s hot ng ca cc sn ny cng khng khi sc, ko theo cc giao dch k hn cng khng pht trin mnh m. Ngy 28/12/2006, Ngh nh 158/2006/NCP ra i mi a ra nhng quy nh chi tit cho hot ng trn s giao dch hng ha, yu cu phn nh r loi hnh giao dch, cch thc thanh ton trn sn giao dch. T cc giao dch giao ngay v k hn mi c phn nh r rng. Thng 12/2009, sn giao dch hng ha ca Sacombank vi tn gi Sacom - STE i vo hot ng vi mt hng ch lc c giao dch l thp. Sacombank cng m li sn giao dch iu ti Bnh Phc vi h thng giao dch in t.
3 8
1.2. Th trng tng lai Vit Nam

Nhn chung, hp ng tng lai vn cn kh mi m Vit Nam. i vi cc giao dch tng lai ngoi hi, cc trung tm giao dch thc t trin khai cha nhiu. Hp ng ngoi t tng lai vn cha c thc hin Vit Nam. Hin nay, cc NHTM c php giao dch hp ng tng lai trn th trng hng ha, vi cc mt hng nng sn nh: c ph, ch, u tng, lng thc, cao su v cc loi hng ha khc. Song ngn hng ch ng vai tr l trung gian mi gii gip doanh nghip thc hin cc hp ng tng lai hng ha ti cc s giao dch nc ngoi. c bit, t khi lut Thng Mi nm 2006 chnh thc c hiu lc, cc doanh nghip c mua bn hng ha qua sn giao dch nc ngoi v c la chn ngn hng uy tn tham gia bo lnh cho mnh. Ngh nh s 158/2006 N - CP quy nh chi tit lut Thng Mi v hot ng mua bn hng ha qua s giao dch hng ha. Cc ngn hng uy tn c php trin khai lm mi gii trong giao dch hng ha tng lai l: BIDV, VCB, VIB, Ngn hng TMCP Chu, Techcombank, MB, Chi nhnh ngn hng Citibank, ngn hng Standard Chartered, HSBC, Cc hp ng tng lai c p dng ngy cng nhiu trn cc sn giao dch hng ha ln nh LIFFE (London), NYBOT (Newyork), ICE (Newyork), Tocom (Tokyo), SICOM (Singapore), v sau l sn giao dch hng ha Chicago (CME) theo n hp tc v ch ng lm vic vi sn giao dch ti CME v pht trin Sn giao dch c ph ti Vit Nam thng 7/2007. ng thi hip hi c ph ca cao Vit Nam (VICOFA) phi hp vi UBND tnh k Lk xy dng Trung tm giao dch c ph Bun Ma Thut (BCEC) theo Quyt nh 2278/Q-UBND ngy 04/12/2006 ca UBND tnh k Lk. Hin ti Vit Nam mi ch c mt sn giao dch hng ha tng lai l Sn giao dch hng ha Si Gn Thng Tn (Sacom STE) chnh thc hot ng vo u thng 12/2009, giao dch ch yu l cc sn phm cng nghip, nng nghip, m trng tm l st thp. Ngi mua v ngi bn s c kt ni qua h thng giao dch in t. i tng tham gia l nhng doanh nghip s dng thp, cng ty sn xut, xut nhp khu,
3 9
xy dng cng nghip - dn dng, c kh ch to, du kh ng tu v cc qu u t. C hai phng thc giao dch l: khp lnh (thc hin lin tc trn c s khp cc lnh mua v bn ca khch hng theo th t u tin v gi, thi gian) v tha thun (khch hng t tha thun v chng loi hng ha, khi lng, gi giao dch, thi gian giao hng...). Gi tham chiu l gi ng ca ca phin giao dch gn nht v khng c bin . Cc giao dch trn sn s chu mt s khon ph (ph giao dch, vn chuyn hng, lu kho hng ha...) v k qu, mc k qu ty theo loi hp ng (giao ngay hay tng lai t T+1 n T+5) s c t l khc nhau. n v giao dch ti thiu l 5 tn, bc nhy khi lng l 5 tn v bc nhy v gi l 50 VND/kg. V mc chun ha ca cc hp ng, quyt nh s 1452/2004/Q-NHNN l quyt nh gn y nht c quy nh v ni dung cc hp ng phi sinh, theo , cc TCTD c php v khch hng c th t tha thun cc iu khon khng tri vi quy nh php lut hin hnh, trc , php lut Vit Nam c quy nh cc iu khon hp ng bt buc. C ngha l, hin nay, cc hp ng phi sinh ngoi hi vn do cc bn tham gia t tha thun, khng c mt chun chung no cho cc iu khon. Trong khi , tnh n thi im ny, rt t TCTD ca Vit Nam tham gia vo Hip hi cc nh kinh doanh phi sinh v hon i quc t ISDA mt iu kin cn thit pht trin giao dch tng lai (ngoi tr cc ngn hng nc ngoi nh ANZ, HSBC, Citibank, Standard and Chartered hin nay mi ch c BIDV, Tp on cng nghip than - khong sn Vit Nam k hp ng khung ISDA vi cc ngn hng nc ngoi). Cc hp ng tng lai hng ha hin ang c ch pht trin hn. Ngy 5/9/2004, NHNN ln u tin cp giy php cho mt ngn hng Vit Nam l Ngn hng K thng c quyn giao dch hp ng tng lai trn th trng hng ho trc tip vi cc sn giao dch nc ngoi. Vi giy php ny, Techcombank s ng vai tr l nh trung gian mi gii gia cc doanh nghip xut nhp khu Vit nam vi cc sn giao dch trn th gii nh CBOT, CME, NYBOT, LIFFE, TOCOM thc hin cc hot ng phng nga ri ro cho gi hng ho.
4 0
Tip theo , VCB, VIB, BIDV v Maritime Bank cng c cp php trin hai loi hnh hp ng tng lai hng ha, m hot ng ch yu ca cc NHTM ny trong giao dch tng lai l trung gian mi gii.
1.3. Th trng quyn chn Vit Nam

1.3.1. Quyn chn tin t Cc giao dch quyn chn c thc hin u tin Vit Nam l quyn chn tin t, bt u t nm 2004 theo quyt nh s 1452/2004/Q-NHNN ngy 10/11/2004 ca thng c NHNN Vit Nam. Ti Quyt nh ny, giao dch quyn chn tin t ch bao gm giao dch gia cc ngoi t (khng lin quan n VND). i tng c tham gia giao dch quyn chn tin t bao gm TCTD c php giao dch hi oi, t chc kinh t, t chc khc, c nhn, v NHNN Vit Nam. Tuy vy, cc TCTD khng c mua quyn chn ca t chc kinh t, t chc khc v c nhn m h ch c bn quyn chn cho cc i tng ny. Thi hn ca hp ng quyn chn khng b hn ch m hon ton ph thuc vo tha thun gia cc bn tham gia. TCTD ch c php duy tr tng gi tr hp ng quyn chn khng c giao dch i ng ti a l 10% so vi vn t c. Ngay sau quyt nh cho php ca NHNN, giao dch quyn chn tin t c trin khai th im t thng 10/2005 ti VCB, VIB, Eximbank, chi nhnh ngn hng Citibank. Tip , t thng 12/2005, ti cc ngn hng BIDV, Techcombank, MB, ACB v Agribank cng c trin khai nghip v ny. Hin nay cc ngoi t c s dng nhiu trong giao dch quyn chn l USD, EUR, GBP, JPY, AUD, CHF,... Hin nay quyn chn ngoi t khng ph bin ti Vit Nam bng cc giao dch phi sinh ngoi t khc. Cc doanh nghip thng khng la chn phng thc ny phng nga ri ro. Hn na, cc TCTD ch c php mua quyn chn t pha cc doanh nghip trong nc ri tm i tc nc ngoi ti bo him. Trong qu trnh , cc TCTD s phi np thu gi tr gia tng 10% trn khon ph thu t pha i tc trong nc nhng li khng c khu tr khon thu ny khi tr ph cho i tc nc ngoi. iu ny khin cc TCTD chu khon l 10% ngay t ban u.
4 1
1.3.2. Quyn chn tin ng Vit Nam Quyn chn tin ng c thc hin vo nm 2005. Ban u c ba ngn hng c php thc hin theo chng trnh th im ca NHNN l BIDV, ACB v Techcombank. u thng 9/2005, NHNN cho php thm VCB v VIB. Nguyn tc chnh ca loi option ny l cc doanh nghip v c nhn c quyn t mua hay bn USD hoc mt ngoi t khc vi VND thng qua mt t gi do khch hng t chn, c gi l t gi thc hin. (T gi thc hin c quy nh l t gi khng c vt qu t gi k hn USD/VND cng thi hn hoc t gi gia ngoi t khc vi VND do khch hng v t chc tn dng t tho thun). ng tin giao dch l VND v USD hoc cc ngoi t t do chuyn i khc (EUR, JPY, CHF, GBP, AUD, CAD). Dch v opiton tin ng c c th l khng c v i ng (TCTD khng th ti bo him sn phm ca mnh mt n v th ba, v vy ri ro i vi bn bn l rt ln). iu ny khin cc ngn hng phi t tnh ton cn i thu nhp, chi ph v t bo him bng ng tin no cho ph hp. Ti Vit Nam dch v ny ch yu l phc v cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu v phn ln l cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. Thng thng, quy m hp ng ti thiu i vi ngoi t khc l 100.000 USD hoc tng ng. iu ny khin cc c nhn v doanh nghip va v nh c nhu cu bo him t gi cho mt lng ngoi t nh hn khng th tham gia nghip v ny. Mc ph quyn chn tin ng m cc TCTD a ra cho doanh nghip c nhn nh cn cao, cha hp l v khng mang tnh khuyn khch s dng. Cng vi cng vn 1820/NHNN QLNH ca NHNN ngy 18/3/2009 th nghip v quyn chn tin ng dng th im t 23/3/2009. 1.3.3. Quyn chn vng Cng vi sn phm quyn chn ngoi t v quyn chn tin ng, quyn chn vng xut hin vo cui nm 2004. Do trong nm 2005 gi vng lin tc bin ng, cc doanh nghip kinh doanh vng bc qu thc s quan tm tm kim cng c bo v ri ro gi vng. Tuy nhin n nay, quyn chn vng vn cn kh mi m i vi c cc ngn hng cung cp v cc nh u t ti th trng Vit Nam.
4 2
V i tng giao dch, quyn chn vng c p dng i vi cc c nhn v t chc c nhu cu mun bo him ri ro s bin ng ca vng. Tuy nhin, cng nh cc loi quyn chn khc, khch hng ch l ngi mua quyn chn ch khng phi l ngi bn. Thc t cho thy lng khch hng giao dch quyn chn vng ch yu l cc doanh nghip kinh doanh vng, s dng quyn chn vng phng nga ri ro cho hot ng nhp vng hoc mua bn vng l chnh. Mc ch u c khng ph bin Vit Nam khi cc ch th cha am hiu v tnh hnh th trng vng th gii v trong nc cng nh thiu kh nng phn tch, d on v bin ng gi vng tng lai. Khch hng mun thc hin quyn chn vng phi giao dch vng ti thiu 50 lng v mc tr ph kh cao. V vy, trn th trng vng, hp ng quyn chn vng ang dn b thay th bi cc nghip v mua bn giao ngay hoc k hn 3 n 6 thng do ph phi tr trong hp ng k hn thp hn nhiu so vi dch v quyn chn vng v ph hp vi khch hng c thu nhp n nh v nhu cu thanh ton thc s,. 1.3.4. Quyn chn li sut Phn ln ngun vn ti tr cho hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip Vit Nam l ngun vay n t bn ngoi, c bit t ngn hng. i vi cc doanh nghip c cc hp ng tn dng trung, di hn vi gi tr ln v li sut c nh lun phi i mt vi nguy c ri ro li sut rt ln. T nhu cu phng nga ri ro nh vy quyn chn li sut ra i ti Vit Nam. Bt u t ngy 07/09/2004, NHNN thc hin chng trnh th im 1 nm cho php NHTM thc hin nghip v quyn chn li sut. Cc NHTM phi c quy trnh nghip v quyn chn li sut ph hp vi thng l quc t v khng tri php lut Vit Nam, trong c cc bin php phng nga ri ro. S vn gc hp ng quyn chn li sut ti a bng 15% vn t c ca ngn hng. Tng s vn gc ti a ca tt c cc hp ng quyn chn li sut trong thi gian th im khng qu 50% vn t c. Theo quy nh hin nay, cc giao dch quyn chn li sut c php thc hin ti Vit Nam i vi nhng khon cho vay v i vay trung hn (di 5 nm) bng USD hoc bng EUR. i tc thc hin giao dch quyn chn li sut l cc doanh nghip hot ng
4 3
ti Vit Nam, cc NHTM hot ng ti Vit Nam c NHNN cho php v cc ngn hng nc ngoi.
1.4.
Th trng hon i Vit Nam
1.4.1. Hon i ngoi t Cng vi giao dch k hn ngoi t, hon i ngoi t ln u tin c php thc hin ti Vit Nam vo nm 1998 theo Quy ch hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q-NHNN7 ngy 10/01/1998. Ch c cc NHTM, ngn hng u t v pht trin mi c giao dch hon i vi cc TCTD khc, cc php nhn Vit Nam, v NHNN. Trong , NHNN tin hnh cc giao dch hi oi vi cc TCTD thng qua th trng ngoi t lin ngn hng. Cc NHTM, ngn hng u t v pht trin mun thc hin hon i ngoi t phi c Quyt nh ca Thng c NHNN cho php kinh doanh ngoi hi; c h thng thng tin, bo co thng k tt, nm c trng thi ngoi t ca cc chi nhnh v ton b h thng trong ngy; c quy ch quy nh trng thi ngoi t cho cc b phn kinh doanh ngoi hi trong h thng; bo co y , thng xuyn s liu v doanh s, trng thi ngoi t ca NHNN; c i ng cn b c o to, thng tho cc nghip v giao dch hi oi.14 Mc ph giao dch hon i do cc NHTM n nh nhng trong bin m nh nc cho php. Theo quyt nh trn, k hn giao dch ti a i vi giao dch hi oi hon i l 6 thng t ngy k hp ng giao dch. n nm 2004, k hn ny c i thnh t 3 ngy n 365 ngy theo quyt nh s 648/2004/Q-NHNN ngy 28/5/2004. Trc khi quyt nh s 1452/2004/Q-NHNN ra i th ngn hng thc hin giao dch hon i vi NHNN theo biu ph nh sau: Bng 4: Biu ph giao dch hon i ca NHNN K hn Mc t gi hon i 7 ngy 0,80% 15 ngy 0,85% 30 ngy 60 ngy 90 ngy 1,00% 1,35% 1,70%
Ngun: Ngn hng Nh nc Vit Nam

14
iu 5, Quy ch hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q-NHNN7

4 4
Nh vy, sau khi thc hin bn giao ngay ngoi t cho NHNN ly VND, ng thi mua k hn 7 ngy lng ngoi t th ngn hng phi b ra chi ph l 0,8% trn tng lng ngoi t giao dch vi t gi lc k hp ng hon i. Tng t cc mc ph cho giao dch hon i k hn 15 ngy l 0,85%; 30 ngy l 1,00%; 60 ngy l 1,35% v 90 ngy l 1,70%. Vi mc ph cao nh vy, ngn hng ch thc hin giao dch hon i vi NHNN khi thc s cn thit. Quyt nh 1452/2004/Q-NHNN ca thng c NHNN quy nh cch xc nh t gi k hn trong giao dch hon i, cng chnh l cch xc nh t gi k hn c cng k hn. T gi hon i lun cao hn rt nhiu so vi t gi giao ngay c cng k hn. K hn ca giao dch hon i cng di th chnh lch gia t gi hon i v mc bin ng t gi giao ngay cng thi k cng ln, xu th ny ch khuyn khch giao dch mt chiu l mua giao ngay v bn k hn ngoi t kim chnh lch, do ngn hng cha thc hin giao dch hon i vi cc doanh nghip. Vic p dng giao dch hon i gip ngn hng kim sot tt ngun vn kh dng, gip gii quyt tnh trng thiu ht vn VND tm thi, t nng cao c hiu qu kinh doanh. Nhng do s hn ch ca NHNN v i tng s dng v cch tnh t gi cha ph hp nn t khi ra i n nay hn 9 nm m th trng hon i ngoi t vn cha pht trin mnh. 1.4.2. Hon i li sut Hon i li sut Vit Nam kh pht trin, ngn hng v doanh nghip thc hin giao dch hon i li sut nhm phng nga ri ro bin ng li sut th trng. Tuy nhin, c th thc hin nghip v ny, cc ngn hng phi c cc iu kin: c vn t c t 1.000 t ng hoc gi tr tng ng tr ln; m bo cc t l an ton vn trong hot ng kinh doanh theo quy nh ca NHNN Vit Nam; c quy trnh thc hin giao dch hon i li sut, trong gm c bin php phng nga ri ro; c tng li rng cc giao dch hon i li sut l s dng (trng l s m th ti a bng 5% vn t c ca ngn hng ); i vi trng hp thc hin giao dch hon i li sut ngoi t, th phi c NHNN Vit Nam cho php hot ng ngoi hi; i vi trng
4 5
hp thc hin giao dch hon i li sut gia hai ng tin, phi thc hin cc quy nh v qun l ngoi hi lin quan n vic trao i vn gc. Cn i vi doanh nghip mun thc hin hon i li sut th phi c giao dch gc c thc hin ph hp vi quy nh ca php lut Vit Nam. Giao dch gc l mt trong cc giao dch tin gi, pht hnh hoc u t giy t c gi, vay vn, cho thu ti chnh, mua hng ho tr chm. ng thi doanh nghip phi c kh nng ti chnh hoc thc hin cc bin php bo m do hai bn tho thun thc hin ngha v thanh ton s li rng phi tr cho ngn hng. Theo quy ch thc hin giao dch hon i li sut km theo quyt nh ca Thng c NHNN Vit Nam s 1133/2003/Q-NHNN ngy 30/09/2003 quy nh thi hn ca mt hp ng hon i li sut phi ph hp vi thi hn ca khon vay gc, nhng ti a l 5 nm k t ngy hp ng c hiu lc. Kt thc thi hn ny, cc bn c th gia hn hp ng, hoc sa i cc tha thun bng ph lc hp ng, hoc thanh l hp ng k kt hp ng hon i li sut mi. Cc ngn hng b rng buc s n gc ca cc hp ng hon i li sut i vi mt doanh nghip khng vt qu 30% vn t c ca ngn hng. n nm 2006, NHNN cho php cc t chc tn dng c php cung cp 4 loi giao dch hon i li sut15: (i) Hon i li sut mt ng tin (ng Vit Nam hoc ngoi t). (ii) Hon i li sut gia hai ng tin hay hon i li sut tin t cho, trong vic trao i vn gc u k do cc bn tha thun thc hin hoc khng thc hin, nhng bt buc phi c trao i vn gc vo cui k theo t gi c tha thun t ngy hp ng c hiu lc. (iii) Hon i li sut bt u trong tng lai, cc bn c th tha thun v thi im trong tng lai m k t thi im giao dch bt u c hiu lc thanh ton. (iv) Hon i li sut cng dn, trong s li phi tr v c nhn c tnh theo cc mc li sut tha thun c km theo cc iu kin da trn bin ng t gi v li sut ca th trng.
15
Quyt nh s 62/2006/Q-NHNN
4 6
2.
Thc trng thc hin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam T khi xut hin ti nay cc NVPS ti Vit Nam pht trin rt khim tn vi nhng
chng trnh th im ca NHNN. Nhiu NVPS dn c cc ngn hng trin khai thc hin. Hin nay, cc nghip v ny c mt ti nhiu NHTM Vit Nam. Mt s sn phm phi sinh phc tp bt u xut hin, tuy nhin s lng cn rt hn ch v hu ht l do cc ngn hng nc ngoi ti Vit Nam thc hin. Bng 5: Tng hp cc nghip v phi sinh ti cc NHTM Vit Nam K hn Ngn hng Citibank SCB BIDV VCB HSBC Calyon ABN AMRO VIB ACB Techcombank MB Eximbank Sacombank ICB Agribank ANZ X X X X X X X X X X X X X X X X Ngun: Tng hp t website ca cc ngn hng
Hi oi
Vng
Quyn chn Hon i Tng Ngoi Tin Tin Li lai Vng Vng t ng t sut X X X
X X X
X X
X X
X X
X X X X X X X X
X X
X X X X X X X
X X X X X X X X
4 7
2.1. Nghip v k hn
Nghip v k hn m cc NHTM thng xuyn thc hin nht l mua bn ngoi t k hn. Giao dch k hn ngoi t ra i vo nm 1998, y l thi im nn kinh t Vit Nam va tri qua giai on tng trng ngon mc v ch trng hi nhp kinh t t c thnh cng vt bc. Ngoi thng Vit Nam khin nhu cu bo him ri ro ngoi hi ca cc doanh nghip cng nh ngn hng tng cao. y l tin gip hp ng k hn ngoi t pht huy hiu qu v c ch trng s dng. Tuy nhin, tri qua hn 12 nm pht trin, nghip v k hn ngoi t ti cc NHTM vn cha pht trin mnh, chim t l rt nh so vi giao dch giao ngay. Theo thng k ca BIS, t trng giao dch k hn trn th gii tng lin tc, t ch ch chim 4,58% tng doanh s giao dch ngoi hi ton cu nm 1989 n nm 2009 con s ny l 12,08%. Trong khi , ti cc NHTM Vit Nam mua bn k hn ngoi t tng rt t i km vi tng trng vt bc trong doanh s mua bn ngoi t khin t trng doanh s mua bn k hn gn nh khng thay i. Biu 3: Doanh s mua bn ngoi t ti cc NHTM Vit Nam
50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 Tng doanh s mua bn k hn Tng doanh s mua bn giao ngay
5000
0

4 8
Tc tng trng doanh s giao dch k hn trong 3 nm u khng n nh. Nm 1999, doanh s k hn ch t 425 t VND gim 5% so vi 444,1 t VND nm 1998. Sang nm 2000, doanh s giao dch k hn tng vt 139% so vi nm 1999 (t 1.015,1 t VND). K t nm 2001, tc tng trng giao dch k hn tng i n nh. Tuy nhin, mc tng l khng ng k. V d nh trong nm 2008, doanh s giao dch k hn ch tng 16% so vi nm 2007 (nm 2008 t 3.428 t VND, nm 2007 t 2.943 t VND). V doanh s bn ln hn doanh s mua, nn nu xt ring nghip v mua bn k hn, th cc NHTM lun trng thi ngoi t on, ngha l chu ri ro t gi khi t gi tng nhiu hn so vi d kin. Th trng ngoi hi VN lun tnh trng khan him ngoi t, buc cc n v phi tm cch mua k hn phng khan him ngoi t trn th trng giao ngay. V th, cc NHTM bn k hn cho doanh nghip nhiu m mua vo li t. Bng 6: T trng ca giao dch k hn trn VinaForex Nm 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 T trng k hn T trng mua, bn k hn /Tng doanh s mua bn Tng mua bn k hn Mua k hn Bn k hn 10,6% 100% 38% 62% 2,8% 5,5% 5,6% 5,6% 4,9% 5,2% 5,5% 5,6% 5,7% 5,9% 6,0% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 39% 24% 19% 14% 17% 18% 22% 23% 28% 31% 27% 61% 76% 81% 86% 83% 82% 78% 77% 72% 69% 73%

4 9
T trng k hn trn tng doanh s mua bn ch c s thay i rt nh qua cc nm. Trong 5 nm gn y t trng ny ch vo khong 5,5%-6,0%. T l mua v bn k hn cng c s thay i qua cc nm nhng nhn chung khong cch gia mua v bn vn rt rng. c bit trong khong thi gian t nm 2001 ti nm 2004, doanh s bn k hn gp hn 4 ln doanh s mua. Trong cc nm 2007, 2008, 2009, doanh s mua k hn ch vo khong 30% tng giao dch trn VinaForex. Tnh ti thi im ngy 01/07/2010 nghip v mua bn ngoi t k hn c trin khai thc hin ti hu ht cc NHTM Vit Nam. C th k ti nhng ngn hng ln nh Agribank, Eximbank, Techcombank, VCB, BIDV, HSBC, Sacombank, Vietinbank, MB Ti cc ngn hng, mua bn ngoi t k hn c thc hin qua h thng x l v hch ton t ng. Khi thanh ton, khch hng chuyn khon qua ti khon Nostro ti ngn hng nc ngoi hoc ti S Giao dch NHNN. Giao dch mua bn ngoi t k hn c thc hin qua mt s hnh thc nh: Reuters, phone, fax... Giao dch mua bn vi cc nh ch ti chnh cha tham gia h thng giao dch Reuters thc hin bng hp ng k qua Fax, bn gc gi qua EMS. Nghip v ny thng do phng kinh doanh ngoi t ph trch. Giao dch k hn ngoi t c thc hin vi tt c cc ngoi t mnh nh USD, EUR, CAD, GBP, JPY, SGD, AUD, HKD, CHF, CNY...v cc ngoi t chuyn i khc theo nhu cu ca khch hng. Vic trin khai thc hin giao dch ngoi t k hn ti cc NHTM Vit Nam vn cn nhiu hn ch. Chng hn, ti Vietinbank, nghip v k hn tin t ch pht trin nh l. Gi tr cc hp ng k hn cn rt thp. Nm 2008, gi tr ghi s k ton ca giao dch k hn tin t ti ngn hng ch bng 15.354 triu ng. Qu I nm nay, gi tr ny ch bng 19.165 triu ng v ton b l k kt vi cc i tc trong nc. Tuy nhin, ti nhiu ngn hng, nghip v k hn ngoi t t c nhng thnh cng nht nh. Ti Sacombank trong nhng nm gn y, tng gi tr hp ng k hn tng khong 30%/ nm. y l mt thnh cng ca ngn hng trong cng tc ph bin thng tin c s h tr t pha nn kinh t Vit Nam pht trin mnh trong nhng nm gn y.
5 0
Bng 7: Giao dch k hn tin t t nm 2008 ti nay ti Sacombank n v: triu ng Thi gian 2008 2009 Qu I nm 2010 Tng gi tr ca hp ng k hn tin t 561.096 737.900 987.114 Tng gi tr ghi s k ton Ti sn 27.870 21.247 Cng n 6.829 -
Ngun: Bo co ti chnh nm 2008, 2009 v QI/2010 ca Sacombank Tuy c s pht trin nhanh chng nhng quy m ca cc hp ng k hn tin t c k kt vn khng ln ti Sacombank. iu ny cng ging vi Eximbank trong thi gian trc 2007. iu bt ng l bt u t nm 2008, cc hp ng k hn c Eximbank k kt c gi tr tng vt. Tng gi tr hp ng k hn tin t nm 2008 gp gn 10 ln nm 2007. Tuy nhin tc tng trng khng n nh gia cc nm. Nm 2009, tc tng ch vo khong 10%. Bng 8: Giao dch k hn tin t t nm 2006 ti nay ti Eximbank n v: triu ng Thi gian 2006 2007 2008 2009 Qu I nm 2010 Tng gi tr ca hp ng k hn tin t 232.491 240.234 2.344.288 2.621.518 1.618.713 Tng gi tr ghi s k ton Ti sn 2 101.164 788 7.829 Cng n 449 -
Ngun: Cc bo co thng nin v Bo co ti chnh QI/2010 ca Eximbank Vi giao dch hi oi k hn, Eximbank yu cu mc k qu 3% gi tr hp ng cho cc giao dch USD/VND; mc k qu t 7 10% gi tr hp ng cho cc giao dch c loi ngoi t khc vi giao dch USD/VND.
5 1
Bn cnh k hn tin t, nghip v mua bn vng k hn cng xut hin ti cc NHTM Vit Nam v t c nhng bc tin ng k. Ti Eximbank, n cui nm 2007, nghip v k hn thu ht n 65 ngn lng vng vi 338 hp ng c k kt mc d nghip v ny mi c ngn hng p dng v cho php khch hng ca mnh thc hin vo u nm 2006. lng vng SJC. Bn cnh Eximbank, cc ngn hng khc cng thc hin nghip v ny nh Sacombank Mt nghip v k hn khc l li sut k hn. Hp ng k hn li sut cng c Techcombank tin hnh v thu c nhng kt qu nht nh.
2.2. Nghip v tng lai

Nghip v tng lai khng c cc NHTM Vit Nam s dng nhiu nh cc CCPS khc trong mc ch phng v. Chnh v vy, giao dch tng lai ti chnh khng pht trin. Nghip v tng lai ch yu c thc hin ti Vit Nam hin nay l cc giao dch tng lai hng ha m cc NHTM lm trung gian. Thng 9/2004, NHNN cho php Techcombank thc hin giao dch hp ng tng lai trn th trng hng ha. Techcombank l ngn hng Vit Nam u tin cung cp dch v ny vi mc ch h tr khch hng trong vic qun tr ri ro, hn ch ti a mc thua l c th c, bo m c li nhun cng nh tip cn vi cc phng thc kinh doanh hin i ca cc th trng ln trn th gii. i tng khch hng c kinh doanh chuyn sn xut, xut khu hng ha (hng nng sn nh c ph, ch, lng thc... v cc loi hng ha khc). Bn cnh , Techcombank cng k kt hp ng tng lai hng ha vi cc doanh nghip chuyn nhp khu cc mt hng nh st thp, du.... Cc hp ng tng lai hng ha c Techcombank cung cp t cui nm 2004. n nm 2005, Ngn hng t c kt qu bc u vi cc th trng: th trng C ph Lun n, th trng New York, th trng Chicago v th trng Tokyo.
5 2
Bng 9: Hp ng mua bn hng ha tng lai phn theo cc th trng ti Techcombank nm 2005 n v: Triu ng Theo cc th trng Th trng C ph Lun n Th trng New York Th trng Chicago Th trng Tokyo Tng cc th trng Hp ng mua 153.189 12.388 44.617 4.719 214.913 Hp ng bn 43.233 69.155 2.179 114.567 S d thun 109.956 (56.767) 44.617 2.540 100.346
Ngun: Thuyt minh bo co ti chnh nm 2005 ca Techcombank T bng trn ta cng c th thy Techcombank cung cp mt lng ln cc hp ng tng lai c ph cho cc i tc trong nc. Cc hp ng mua C ph chim ti hn 70% tng cc hp ng mua. Th trng c ph Vit Nam tip tc pht trin to ti sn c s cho cc hp ng tng lai c ph pht trin. Trong nhng nm tip sau, gi tr cc hp ng mua gim ng k, hp ng tng lai vn cha c cho n v s dng nh mt cng c hu ch. iu ny c th hiu l do cc sn phm phi sinh thng c s dng ti Vit Nam nh cng c phng v, mc ch u c khng c quan tm nhiu. V th, khch hng thng s dng hp ng k hn thay v hp ng tng lai. Cc nh u c cng cha c bit nhiu ti hp ng tng lai. Tuy nhin, cng vi thi gian, cho ti nay, cc hp ng tng lai bt u c s dng nhiu hn v c nhng thnh cng ng k. Bng 10: Gi tr hp ng tng lai hng ha ti Techcombank nm 2004 2009 n v: triu ng Nm Mua hng ha tng lai Bn hng ha tng lai 2004 33.243 5.874 2005 214.913 2006 2007 2008 2009
12.813 6.051.861 1.395.433 2.923.293
114.567 205.156 5.881.154 1.414.321 2.187.934

5 3
Ngun: Cc bo co thng nin ca Techcombank Qua bng s liu ta c th thy xu hng tng r rng thnh 2 thi k t 2006 v trc v 2007 ti nay. T nm 2007 n 2009, gi tr cc hp ng tng lai k kt tng mnh so vi trc . Hp ng hng ha tng lai dn tr thnh sn phm truyn thng ca Techcombank v c nhiu ngi bit n. Techcombank c u th v cng ngh thc hin nghip v tng lai hng ha. Ngn hng c h thng my tnh c ni mng vi cc th trng ln nh: LIFFE, SIMEX, TOCOM, NYBOT...gip khch hng theo di c din bin ca gi c trn th gii. Cng vi Techcombank, BIDV l ngn hng th 2 c quyn th im cung cp hp ng tng lai. Tuy nhin d cng c hp ng c k kt, y vn cn l mt nghip v cha c pht trin mnh ti ngn hng ny. VCB cng a ra sn phm tng lai ngoi hi.
2.3. Nghip v quyn chn

Mc d cc ngn hng cung cp dch v quyn chn t nm 2004 nhng cho n nay, loi hnh ny vn cha pht trin mnh. Doanh s giao dch rt nh. Bng 11: Doanh s quyn chn tin t VCB, ACB, Eximbank nm 2005-2009 n v tnh: triu ng Nm VCB ACB Eximbank 2005 1.462 679 3.848 2006 1.818 1.701 6.128 2007 2.328 4.884 2008 3.006 31.812 2009 3.730 45.517
20.667 23.868 20.508 Ngun: Bo co tng hp ca NHNN
y l cc ngn hng i tin phong trong vic thc hin th im quyn chn. Tuy doanh s cn thp, chim t trng khng cao trong tng doanh s giao dch ngoi t nhng con s ny li tng qua cc nm. Nht l ngn hng ACB trong nm 2008, doanh s tng 26.928 triu ng so vi nm 2007. Cc ngn hng khc cng thc hin hp ng quyn chn l Sacombank, Techcombank, Vietinbank, 2.3.1. Quyn chn ngoi t
5 4
Theo cng vn s 135/NHNN-QLNH, Eximbank l ngn hng u tin trong c nc c thc hin th im nghip v quyn chn ngoi t vi ngoi t. Sau Eximbank, NHNN cng cho php 7 ngn hng khc thc hin th im nghip v ny, gm Citibank, HSBC, BIDV, ACB, VCB, ICB v Agribank. Tnh n thng 6/2004, ch c 50 hp ng quyn chn c k kt vi doanh s thc hin hn 50 triu USD ca Eximbank vi cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu, cn 7 ngn hng cn li khng k c hp ng no. T 2004 n 2007, mc d khng cn gii hn v s lng ngn hng tham gia giao dch quyn chn ngoi t nhng thc t cho thy cc hot ng mua bn ny cha thc s si ng, ch tp trung vo chi nhnh cc ngn hng nc nc ngoi nh HSBC hay Citibank v mt s t ngn hng Vit Nam nh Eximbank, Techcombank. Cho ti nay, cc ngn hng u thc hin quyn chn ngoi t vi cc ng tin t do chuyn i nh USD, CAD, JPY, CHF, SGD, AUD, GBP, HKD. Cc ngn hng thng quy nh quy m ti thiu hp ng quyn chn tng ng 100.000 USD (Techcombank, VCB, MB). Hnh thc quyn chn c quy nh khc nhau ty ngn hng. Techcombank quy nh hnh thc giao dch quyn chn kiu Chu u, tc l hp ng ch c thc hin khi n ngy o hn, thi gian kt thc giao dch l 13h H Ni hoc 15h Tokyo. Nhng vi Eximbank th ch nu ra c hai loi quyn chn kiu M v quyn chn kiu Chu u ch khng quy nh khch hng phi chn loi no. Tuy mi thc hin nhng cc ngn hng t c nhng kt qu nht nh. Bng 12: Doanh s giao dch quyn chn ngoi t ti VCB-HCM n v tnh: triu ng Nm 2006 2007 2008 Doanh s quyn chn 14.774 18.244 23.121 T l tng (%) 31,29 23,07 27,59 (%) quyn chn /giao ngay 0,21 0,19 0,18
(%) quyn chn /tng doanh s 0,17 0,16 0,16

5 5
2009
32.814
26,33
0,20
0,17
Ngun: Phng kinh doanh ngoi t Ngn hng VCB Doanh s quyn chn tuy c tng qua cc nm vi tc cao (31,29% nm 2006; 23,07% nm 2007; 27,59% nm 2008; 26,33% nm 2009) nhng vn cn chim mt lng qu nh i vi tng doanh s giao ngay cng nh i vi tng doanh s giao dch ca ngn hng (cha n 0,2%). Ti Eximbank, tng gi tr ca hp ng quyn chn tin t nm 2008 t 11.709 triu ng. n qu I nm 2010, tng gi tr ca cc hp ng mua tin t m Eximbank mua vo t 2.543 triu ng tng ng trn bng cn i k ton l 15 triu ng ti sn. Tng gi tr cc hp ng mua tin t m Eximbank bn ra t 2.584 triu ng tng ng vi 31 triu ng cng n trn bng cn i k ton. Ngn hng ch l trung gian trong cc hp ng quyn chn ny; thc hin mua/bn ca khch hng v cn i li trn th trng lin ngn hng. Nh vy cc giao dch ny c phng nga ri ro. i vi cc giao dch u c, Eximbank qun l ri ro v cc mc gii hn ca mi giao dch vin; hn mc v trng thi ngoi hi cha cn bng cho tng loi ngoi t; hn mc v tng trng thi ngoi t ca ngn hng theo quy nh ca NHNN. Sacombank cng thc hin mua bn quyn chn tin t. Nm 2008, tng gi tr cc giao dch quyn chn mua tin t ca Ngn hng bng 2.784 triu ng. Giao dch quyn chn bn c tng gi tr 2.411 triu ng. Cc con s ny kh ging vi Eximbank. Nhn chung cc giao dch quyn chn tin t c cc ngn hng trin khai bt u c nhng kt qu ng ghi nhn. 2.3.2. Quyn chn tin ng Thng 4/2005, NHNN cho php th im thc hin cc quyn chn tin ng ti BIDV, ACB, VIB. ACB, vi mc ti a gi tr hp ng l 10 triu USD v mc ti thiu l 10.000 USD (quy i ngoi t khc tng ng mc ny cho quyn chn giao dch gia cc ngoi t khc v VND). Tnh n thng 05/2008, c 7 ngn hng (ACB, Eximbank, BIDV, VIB Bank, VCB, GP bank) c php thc hin giao dch quyn chn gia ngoi t v VND.
5 6
Ngoi ra, quy m giao dch cng tng i khc cc ngn hng. Techcombank quy nh mc giao dch ti thiu ca mt hp ng quyn chn ngoi t/VND l 100.000 USD quy i vi mc gi thc hin nh hn t gi k hn. Eximbank quy nh mc giao dch ti thiu vi cp tin t USD/VND l 10.000 USD, vi cc loi ngoi t t do chuyn i khc th ti thiu phi tng ng 100.000 USD. Mc d c trin khai t 2005 nhng doanh s mua bn thc t ca cc ngn hng khng ng k, hu ht cc giao dch u c tin hnh theo kiu M v iu kin thanh ton linh hot hn. Qua kt qu thm d, cc ngn hng nh ACB, Techcombank, BIDV, VIB d l nhng ngn hng tham gia cc nghip v ny t rt sm nhng h ch mi thc hin c mt s hp ng vi doanh s khng ng k. Cng vi cng vn 1820/NHNN QLNH ca NHNN ngy 18/03/2009 th nghip v quyn chn tin ng dng th im t 23/03/2009. Nh vy, k t thng 03/2009, s lng cc ngn hng c thc hin nghip v quyn chn cn gim hn na. 2.3.3. Quyn chn vng ACB l ngn hng u tin ra mt quyn chn vng. Sau ACB, Techcombank, VIB, Sacombank, VCB, Agribank, BIDV trin khai mnh dch v ny. Quyn chn vng ti ACB ch yu l cc khch hng c nhn c nhu cu phng nga ri ro bin ng gi vng cho cc khon thanh ton bng vng trong tng lai, nhiu nht l phc v cho khon t cc vng hoc thanh ton vng trong mua bn nh t v tr n vay. Cc quyn chn c quy m tng i nh, di 200 lng, trong c nhng quyn chn c quy m kh nh, ch 50 lng cho mt quyn chn. Tuy nhin li nhun mang li t nghip v ny ti ACB khng cao. i vi Eximbank, d giao dch quyn chn trin khai t u nm 2006 nhng cho n cui nm 2007 ch c 2 hp ng quyn chn mua vng c k kt vi khch hng trong nc, tr gi l 200 lng vng. Eximbank thc hin quyn chn vng vi s lng ti thiu 100 lng vng. Thi hn giao dch t 03 ngy n 365 ngy. Sacombank sau mt thi gian cung cp tm ngng sn phm ny t cui thng 12/2005 v quy m giao dch quyn chn vng ti ngn hng ny kh cao, ti thiu 100
5 7
lng vng nhng ti mt s thi im ln ti 800 lng vng v mc ph phi tr rt cao v khi bn nghip v ny Sacombank phi mua i ng li vi ngn hng nc ngoi v iu kin ca ngn hng nc ngoi phi c t 800 lng vng tr ln v mc ph c tnh theo gi vng th gii, mt s thi im ln ti 2,5%/doanh s, gn 30%/nm cho hp ng quyn chn k hn 1 thng. 2.3.4. Quyn chn li sut BIDV l ngn hng u tin c php thc hin giao dch quyn chn li sut. Sau BIDV l hng lot cc NHTM khc cng c cho php thc hin nghip v ny. HSBC hin ang cung cp sn phm quyn chn li sut bng USD.
2.4. Nghip v hon i

Thng 12/2004 giao dch hon i tin t u tin trn th trng Vit Nam c thc hin gia hai ng USD v VND k hn 3 nm do HSBC thc hin cho mt cng ty a quc gia vi s vn ln ti 15 triu USD. Qua cc nm, giao dch hon i ni chung dn pht trin ti cc ngn hng. Trong , quan trng nht l hon i tin t. Thc hin nghip v hon i tin t thc cht ch l ngn hng k 02 hp ng vi khch hng: 01 hp ng mua/bn ngoi t giao ngay, 01 hp ng bn/mua ngoi t k hn. Eximbank thc hin hon i ngoi t vi mc k qu yu cu l 3% gi tr hp ng cho cc giao dch USD/VND; 7 10% gi tr hp ng cho cc giao dch c loi ngoi t khc vi giao dch USD/VND. Bng 13: Giao dch hon i tin t ti Eximbank n v: triu ng Thi gian Tng gi tr ca hp ng Tng gi tr ghi s k ton Ti sn Cng n 2006 536.299 14.475 2007 2008 2009 Q1/2010
623.881 1.243.002 2.062.703 1.803.541 2.944 47.928 3.334 16.602 -
Ngun: Cc bo co thng nin ca Eximbank

5 8
Bng cho thy r xu th tng mnh ca gi tr cc giao dch hon i tin t ti Eximbank trong thi gian qua. Gi tr ny tng ti 4 ln t 2006 ti 2009. Ta cng thy xu th tng t ti Sacombank. Bng 14: Giao dch hon i tin t ti Sacombank n v: triu ng Thi gian Tng gi tr ca hp ng Tng gi tr ghi s k ton 2007 2008 2009 Q1/2010
785.076 2.451.322 9.929.204 7.820.853 4.911 13.757 581.575 219.306 Ngun: Cc bo co thng nin ca Sacombank
Tng gi tr ca hp ng hon i tin t nm 2008 gp 3 ln 2007; nm 2009 gp 4 ln nm 2008. Hot ng hon i ti BIDV kh pht trin. BIDV cung cp cc hp ng hon i li sut mt ng tin v hon i tin t v l NHTM Vit Nam u tin thc hin cc giao dch hon i tin t cho cho khch hng doanh nghip trong nc. Biu 4: Thu nhp t hot ng phi sinh v giao ngay tin t ti BIDV
Triu ng 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 Phi sinh Giao ngay
0
2006 2007 2008 2009
Ngun: Cc bo co thng nin ca BIDV

5 9
Ta c th thy s pht trin trong nghip v kinh doanh ngoi t ca BIDV trong nhng nm va qua vi s tng trng c nghip v giao ngay v phi sinh. Theo biu , dch v kinh doanh ngoi t t kt qu cao c bit trong nm 2008. y l nm t gi USD/VND bin ng mnh m to ra nhiu c hi trong hot ng kinh doanh tin t. Thu li t hot ng kinh doanh ngoi t t 791 t ng, tng trng gp 5,6 ln so vi nm 2007. Li thun t hot ng phi sinh nm 2008 t 237,930 t ng, tng gp 26 ln so vi nm 2007. Tuy nhin, c th thy r l kinh doanh ngoi hi giao ngay vn chim mt t trng ln hn phi sinh rt nhiu. Tng t BIDV, HSBC cng thc hin hon i li sut cho gia 2 ng tin (Cross Currency Swap) i vi khon vay ngoi t ca khch hng. HSBC thc hin hon i li sut cng dn Daily range accrual, thi hn hp ng ti a 5 nm. Ti VCB nm 2008, thu nhp t giao dch hon i tin t chim ti 52.492 triu ng, tng ng vi 8,88% li thun t hot ng kinh doanh ngoi hi (591.402 triu ng). n nm 2009, hot ng phi sinh tip tc ng mt vai tr quan trng trong kinh doanh ngoi hi ca VCB. Tng gi tr hp ng hon i tin t ln ti 3.670.400 triu ng. Nhng hp ng ny gp phn y doanh thu t cc cng c ti chnh phi sinh tin t ti VCB nm 2009 ln 4.075 triu ng (tuy nhin vn ch chim khong 0,1% so vi tng thu t hot ng kinh doanh ngoi hi). VCB cng s dng hp ng hon i li sut phng nga ri ro. Trong nm 2009, thu nhp t hot ng hon i li sut t 2.345 triu ng trong khi chi ph mt ti 98.925 triu ng. VCB thc hin giao dch hon i li sut km theo iu kin quyn chn vi cc i tc l TCTD hot ng ti Vit Nam v cc php nhn khc hot ng trong nc v nc ngoi, ph hp vi cc quy nh ca php lut. Cc sn phm hon i khc cng c thc hin ti th trng Vit Nam. Nghip v hon i li sut bt u thc hin trong tng lai (Forward Start Swap) c ngn hng Calyon, Citibank, ABN-AMRO thc hin. Cc hp ng hon i ri ro tn dng c th im p dng theo cng vn 3324/NHNN-CSTT, thng 04/2006 cho
6 0
php HSBC chi nhnh thnh ph H Ch Minh thc hin. Mc d l mt loi hon i nhng hon i ri ro tn dng li ging mt chnh sch bo him hn.
2.5. V d p dng cng c phi sinh ti Eximbank v Sacombank

Hin nay, cng c phi sinh pht huy tc dng, gip NHTM Vit Nam phng v ri ro c bit l ri ro hi oi. Trong tiu biu l Eximbank v Sacombank. 2.5.1. Eximbank Eximbank k kt mt lng ln cc hp ng k hn v hon i tin t trong thi gian qua. Cuc khng hong nm 2008 y xut nhp khu ca Vit Nam vo ri ro ln v t gi. L ngn hng chuyn v xut nhp khu, Eximbank s dng thnh cng cc hp ng phi sinh t bo v mnh trc ri ro ny. Tng gi tr hp ng phi sinh tin t ti Eximbank tng vt vo nm 2008 (tng 316% so vi nm 2007). Bng 15: Tng gi tr cc hp ng phi sinh tin t ti Eximbank 2006 qu I/2010 n v: triu ng Thi gian 2006 2007 2008 2009 QI/2010 Giao dch k hn tin t 232.491 240.234 2.344.288 2.621.518 1.618.713 Giao dch hon Quyn chn Tng i tin t tin t 768.790 536.299 864.115 623.881 1.243.002 11.709 3.598.999 2.062.703 - 4.684.221 1.803.541 5.127 3.427.381 Ngun: Cc Bo co thng nin Eximbank Cc cng c phi sinh ng vai tr chnh trong chnh sch phng nga ri ro hi oi ca Eximbank.16 Trong nm 2009, hot ng kinh doanh y Eximbank vo trng thi thiu ht USD, Vng, AUD. Chnh v vy, Eximbank phng v bng cch mua vo cc hp ng k hn USD, Vng, AUD. ng thi, Eximbank k kt cc hp ng k hn bn ra
16
Xem ph lc 1: Bng ti sn v n ca Eximbank theo loi tin t nm 2009

6 1
cc ng tin ang trong trng thi d tha nh VND, EUR v JPY. Hp ng hon i cng c thc hin thu hp chnh lch gia ti sn v n ca mi loi tin t, ci thin trng thi tin t rng. Chng hn 402.952 triu ng giao dch phi sinh USD thuc phn ti sn gip tng tng ti sn bng USD ln 10.833.985 triu ng gn vi mc 12.191.517 triu ng n ca ngn hng bng USD. Ngc li, do Eximbank ang s hu mt khong ti sn 395.674 triu ng bng EUR, trong khi n bng EUR ch 352.207 triu ng. V vy, Eximbank phng nga ri ro t gi EUR/VND xung bng khon cng n giao dch phi sinh tr gi 40.311 triu ng. iu ny gip trng thi EUR ca ngn hng mc dng 3.156 triu ng, thp hn nhiu con s 43.467 triu ng nu khng s dng cng c phi sinh. Tng t nh vy, Eximbank thnh cng trong vic a ra nhng khong tin t cn phng nga da trn mc bin ng t gi ca mi loi ngoi t. 2.5.2. Sacombank Cng nh Eximbank, Sacombank y mnh vic s dng cc cng c phi sinh trong hot ng kinh doanh v phng nga ri ro, c bit giai on 2008 ti nay. Bng 16: Tng gi tr cc hp ng phi sinh tin t ti Sacombank 2007 QI/2010 n v: triu ng Thi gian 2007 2008 2009 QI/2010 Giao dch k hn tin t 561.096 737.900 987.114 Giao dch hon Quyn Tng i tin t chn tin t 785.076 785.076 2.451.322 5.192 3.017.610 9.929.204 - 10.667.104 7.820.853 - 8.807.967 Ngun: Bo co thng nin Sacombank Cc hp ng k hn cng c tng gi tr tng vt vo nm 2008 (tng 284%) so vi nm 2007, tuy nhin, khc vi Eximbank, tc tng trng mnh ny vn gi nguyn
6 2
vo nm 2009 ti Sacombank. Nhng cng c phi sinh c Sacombank s dng hiu qu trong vic bo m trng thi tin t trnh khi ri ro hi oi.17 Sacombank thiu ht vng nhng li d tha cc loi ngoi t khc nh USD, JPY, EUR, AUD, CAD, Ngn hng thc hin cc nghip v phi sinh tng lng ti sn bng vng ln 17.256.268 triu ng cn bng vi 17.245.291 triu ng n bng vng ca ngn hng. Gi tr ca cc hp ng phi sinh vng ny ln ti 5.494.492 triu ng. Gi tr cc hp ng phi sinh USD cng gn vi con s nh vng, tuy nhin Sacombank li v th ngc li. Phi sinh vng v USD chim ti 92,32% tng gi tr cc hp ng phi sinh. Phi sinh cc loi ngoi t khc tuy ch chim lng nh nhng rt hu ch, gip Sacombank phng nga ri ro hi oi. 3. nh gi thc trng pht trin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam
3.1.
Nhng kt qu t c
3.1.1. Gp phn ph bin cng c phi sinh cho doanh nghip trong nc Bng vic cung cp cc giao dch phi sinh cho khch hng thu v li nhun, cc NHTM Vit Nam a cc cng c ti chnh phi sinh li gn hn vi cc doanh nghip Vit Nam. So vi nhng ngy u mi du nhp vo Vit Nam, hin nay cc cng c phi sinh c nhiu doanh nghip s dng hn phng nga ri ro t gi. Trong , hon i t gi l mt cng c c a chung hn k hn. Tuy t trng mua bn k hn v hon i vi tng giao dch mua bn ngoi t nhng nm gn y gn nh tng khng ng k, trung bnh 1% so vi nm trc, nhng do tc pht trin nhanh chng ca cc giao dch ngoi t trn th trng ngoi hi, c th thy, mc s dng hai cng c ny tng ln tng i. L nhng t chc tin phong trong vic s dng v kinh doanh cc hp ng phi sinh, cc NHTM Vit Nam v ang lm tt vai tr ca mnh, gip cc doanh nghip bit cch s dng cng c phi sinh phng nga ri ro v kim li cho chnh mnh.
17
Xem ph lc 2: Bng ti sn v n ca Sacombank theo loi tin t nm 2009

6 3
3.1.2.Tng cnh tranh gia cc ngn hng, thc y hot ng NHTM pht trin Vit Nam bc vo thi k hi nhp kinh t, khng ch cc doanh nghip m cc ngn hng cng cnh tranh nhau rt gt gao. BIDV l ngn hng u tin Vit Nam cung cp hp ng hon i li sut. Mt thi gian sau, mt lot cc ngn hng cng cung cp loi hp ng ny, trong c c ngn hng c phn. Cng nh th, Vietcombank tin phong s dng v cung ng hp ng quyn chn, v by gi Vietcombank khng phi ngn hng duy nht Vit Nam cung ng loi hnh dch v ny. iu ny c ngha l, cc ngn hng , ang v s hc hi nhau cung ng cc loi hnh dch v thch hp, tng tnh cnh tranh cho ring mnh. Cc hot ng ca NHTM khng cn n thun xoay quanh hai nghip v ch yu l huy ng vn v tn dng na, gi y c thm cc hot ng xung quanh nghip v phi sinh trong ngn hng. 3.1.3. Phng nga ri ro cho NHTM, doanh nghip, bnh n nn kinh t Trong nhng nm khng hong kinh t trm trng nh 2007, 2008, 2009, c th thy cc ngn hng ng trc nhng thch thc rt ln v ri ro li sut cng nh t gi. Nh s dng cc loi cng c phi sinh trn th trng quc t, cng nh cung cp cc dch v phi sinh trong nc, NHTM t gip cho bn thn mnh cng nh cc doanh nghip phng nga nhng ri ro bin ng khng mong mun. C th ly v d nh ngn hng Habubank trong giai on 2004 - 2008. Mc cho th gii ang tri qua giai on khng hong kh khn, doanh s t hot ng ngoi hi ca Ngn hng vn tng u n, t 7258 t USD vo nm 2007, v 9823 t USD vo nm 2008. Li thun t hot ng kinh doanh cng tng t nm 2006 ti nm 2008 Trong , doanh s mua bn giao dch phi sinh chim mt phn khng ng k, tm khong 7%, nhng li c tc dng bnh n cc nghip v khc ca ngn hng, duy tr mc doanh s tng u cc nm. Cc NHTM Vit Nam cng linh ng tham gia vo hot ng phi sinh quc t t bo him ri ro cho mnh. Do cc hot ng phi sinh Vit Nam mi dng li vic phng nga ri ro v kinh doanh ly li, cho nn s khng gy ra nhng hu qu
6 4
khng hong nh nn kinh t M. Bng vic cung cp cc cng c t phng nga cho mnh v cho doanh nghip, NHTM bt u pht huy vai tr ca cng c phi sinh, gip bnh n, bo v nn kinh t.
3.2.
Nhng tn ti
Sau hn mi nm a vo p dng cc CCPS trn th trng hng ha v th trng tin t, chng ta cng t c nhng thnh qu ng khch l, tuy nhin so vi thi im ban u th TTPS Vit Nam vn cha t c bc tin no ni bt, trong khi cc CCPS c p dng rt ph bin v pht huy tc dng cc nn kinh t pht trin. S hn ch v mc pht trin ca th trng cc CCPS nc ta th hin nhiu kha cnh. Th nht, i tng tham gia th trng cc CCPS l rt t. Hot ng phng nga ri ro thng qua cc CCPS ch c th c tin hnh mt cch si ng khi c nhiu ch th tham gia trn th trng vi s a dng v nhu cu. Cc ngn hng s l nhng trung gian dn xp p ng cc nhu cu a dng theo nguyn tc thng mi v th trng. Trn thc t, nhng giao dch k hn hay quyn chn v ngoi hi (USD - VND) c hc hin trn th trng lu nay thng ch l nhng giao dch lch lut thc hin mua bn USD theo t gi vt trn quy nh ca NHNN m thc cht cha phi l nhng giao dch phi sinh hoc nu c th cng ch l giao dch mt v gia ngn hng ngi bn v ngn hng - ngi mua m khng c v ngc li, v khi ngn hng s chp nhn ri ro trng thi ngoi hi m18 (open position) m khng thc hin giao dch ngc v vi ch th khc cn bng trng thi. Nhng giao dch nh vy thng l cc khch hng b thit thi, bi gi ca giao dch thng rt cao nn khi lng giao dch thc l rt hn ch. Th hai, quy m cc hp ng phi sinh vn cn nh. Hin nay, tuy cha c mt s liu thng k chnh xc v quy m ca cc giao dch s dng cc cng c qun l ri ro
18
Trng thi ngoi hi m l trng thi pht sinh trong giao dch mua (hoc bn) ngoi hi nhng cha bn (hoc mua) li vi s lng tng ng. Trng thi pht sinh do mua gi l d tha, cn pht sinh do bn gi l d thiu. (http://www.bnm.org/en/fm_commercial_banks)
6 5
ti chnh. Tuy nhin, ta vn c th hnh dung c s nh b ca n da trn thc t l cc giao dch giao ngay vn ang ng vai tr ch o trong tng s giao dch ca cc doanh nghip v gia doanh nghip vi ngn hng. Do mc giao dch v khi lng giao dch cn nh nn nhiu khi cc ngn hng phi t chi giao kt cc hp ng phi sinh vi khch hng ca mnh do khng lng giao dch tng ln vi cc khch hng i tc nc ngoi (thng ti thiu l 100.000 EUR/giao dch). Th ba, cc sn phm phi sinh vn cha xut hin y ti Vit Nam. Trn th trng giao dch phi sinh hng ha, sn phm giao dch hon i vn cha xut hin, cn trn th trng giao dch phi sinh tin t, cc sn phm giao dch tng lai cng cha c cc ngn hng p dng (hin nay VCB cho ra mt sn phm ny nhng cha c hp ng k kt). Thm vo , vic trin khai cc giao dch phi sinh cng tin trin chm chp: t nm 2004, ngn hng Techcombank m u trong vic lm trung gian trong giao dch v ph ca cc cng ty Vit Nam vi sn giao dch London, n nm 2008, qua hn 3 nm, vic xc tin lin kt vi cc sn giao dch ln khc ca th gii nh s giao dch hng ha Chicago, S giao dch hng ha Newyork vn cha c thc hin m mi ch nm trn giy t, c th thy tc trin khai l rt chm. Chng khon phi sinh pht trin kh khim tn mt s ngn hng vi doanh s cha ng k so vi doanh s nghip v truyn thng. Ngay c vi HSBC, mc d hot ng Vit Nam 6 nm vi hn 1.000 khch hng, nhng sau 2 nm trin khai dch v, mi ch c vi doanh nghip s dng cc dch v ny.
3.3. Nguyn nhn

a, Th trng ti chnh tin t Vit Nam cn rt hn ch Xt v su ti chnh, mc tin t ha nn kinh t, th trng ti chnh Vit Nam cn km pht trin v lc hu so vi cc nc trong khu vc. S nng cn ca th trng lm cng c th trng km pht huy tc dng, trong c c CCPS. Ti Vit Nam, cc cng c ti chnh cn ngho nn v chng loi v nh b v lng giao dch. Th trng chng khon cha thc s hiu qu, thng tin cha minh
6 6
bch, hng ha trn th trng cn cha phong ph. Th trng tin t vi s hot ng ca th trng m, th trng lin ngn hng cn t si ng. Cc giao dch trn th trng ny cn mang tnh mt chiu, tc l mt s ngn hng lun l ngi cung ng vn cn mt s ngn hng lun c nhu cu vay vn. S km pht trin ca th trng ti chnh tin t gy kh khn, hn ch cho NHTM trong nc trong vic nh lng v s dng cc cng c phng nga ri ro li sut. Th trng tin t Vit Nam cha gp bin ng ln, li sut tng i n nh khin dch v phi sinh km hp dn. Thc t, cc nc phi ng u vi khng hong Chu 1997 nh Thi Lan, Malaysia, Philippines l nhng nc c TTPS pht trin mnh trong khu vc vi h thng phng chng ri ro ti chnh mnh. Bn cnh , iu kin pht trin cc CCPS l phi c mt S giao dch hng ha phi sinh th ti Vit Nam mi ch c duy nht mt sn giao dch hng ha tng lai l Sn giao dch hng ha Si Gn Thng Tn (Sacom-STE) chnh thc hot ng vo u thng 12/2009, vn cn kh mi m vi cc doanh nghip Vit Nam v cha thc s c uy tn trn th trng quc t. Ngoi ra, trn th trng cn thiu nhng nh u t am hiu v li ch cng nh k thut tnh ton li nhun t cc loi NVPS. Cc nh mi gii, trung gian ti chnh cn qu t trn th trng tin t, th trng chng khon thc y cc nh u t tham gia mnh m th trng ny. b, Mi trng php l cha hon thin Nhng chnh sch v quy nh v php lut ca Nh nc i vi vic ng dng cc loi hp ng phi sinh ny cn cha thc s hon thin, mang tnh th im v n l. Hin ti, cc vn bn mi ch quy nh v giao dch k hn ngoi t, giao dch hon i ngoi t; giao dch hon i li sut (Quyt nh s 62/2006/Q NHNN, ngy 29/12/2006). Cha c vn bn php l no quy nh hng dn cc NHTM thc hin cc nghip v phi sinh v li sut khc nh k hn tin gi (FFD), k hn li sut (FRA), cc nghip v quyn chn nh CAP, FLOORS, COLLAR, Vi giao dch phi sinh chng khon nh k hn, quyn chn tri phiu, c phiu cng cha c c s php l thc
6 7
hin ti Vit Nam. Mc d hin nay tt c cc NHTM u c thc hin nghip v quyn chn ngoi t, tuy nhin ch c thc hin quyn chn gia ngoi t v ngoi t. Thc t, cc doanh nghip xut nhp khu thng chuyn i ngoi t ra VND u t sn xut trong nc m hu nh khng chuyn i t ngoi t ra ngoi t. Thm vo , vn nh thu vi nghip v hon i gia hai ng tin, cng nh thu i vi thu nhp t ph hp ng quyn chn hin cha c quy nh r rng v cn nhiu bt cp. Nhiu nc ch trng khng nh thu vi sn phm phi sinh v coi l cng c phng chng ri ro cho doanh nghip ch khng phi l mt knh kinh doanh cho cc ngn hng. Cn Vit Nam cha c quy nh c th bng vn bn no v cc loi thu trn. Mt trong nhng vn bt cp tiu biu na l cch thc tnh thu i vi kt qu thu c t vic s dng hp ng tng lai. Li nhun t cc giao dch hp ng tng lai b tnh thu, cn thua l t cc giao dch ny khng c khu tr vo phn thu nhp tnh thu. Bn cnh , khi cc ngn hng mun kinh doanh sn phm phi sinh phi xin php NHNN v ch c php thc hin giao dch khi c s cho php ca NHNN bng vn bn, iu ny khin bn thn cc NHTM gp rt nhiu kh khn trong vic trin khai cc loi hnh sn phm mi do th tc php l s chim t nhiu thi gian ch i ca ngn hng v doanh nghip cng nh lm gim tnh ch ng ca cc ngn hng trong vic tip cn vi cc sn phm hin i trn th gii. c, Cng tc tuyn truyn qung co cha hiu qu khch hng bit n cc cng c phi sinh cng nh vai tr ca n trong vic phng nga ri ro hay kinh doanh sinh li, cng tc tuyn truyn, tip th qung co ca cc NHTM l mt vic lm khng th thiu. Tuy nhin, a s cc ngn hng mi ch dng li khu p ng cc nhu cu mua bn sn phm phi sinh ca khch hng ch cha ch ng gii thiu vi doanh nghip cc sn phm phi sinh ca mnh. d, S km hiu bit v sn phm phi sinh ca cc doanh nghip Vit Nam Cc doanh nghip Vit Nam vn cn cha hiu thu o v bn cht v nhng tin ch m cc sn phm phi sinh mang li cho bn thn doanh nghip. Kin thc ca nhiu
6 8
doanh nghip v cc giao dch phi sinh v vn phng chng ri ro li sut, t gi, cn qu thp. Nhng hiu bit v cc k thut phng chng ri ro li sut, ri ro hi oi bng cc giao dch phi sinh li cng xa l. Sn phm phi sinh trong phng chng ri ro l mt sn phm kh mi v phc tp i vi th trng Vit Nam. Cc doanh nghip phi c h thng thng tin d bo t gi quc t nhanh, chnh xc, cp nht lin tc; phi c cng c o lng v cnh bo ri ro t gi, li sut, i ng cc nh qun l, cc giao dch vin chuyn nghip. Thc t, vic ny i hi chi ph kh ln t pha cc doanh nghip. Chnh v vy, doanh nghip khng sn sng tham gia phng nga ri ro bng cc hp ng phi sinh. Ngoi ra, cn c hin tng nhm ln gia phng nga ri ro v u c. Mt khc, 90% doanh nghip xut nhp khu Vit Nam s dng ng USD trong thanh ton. Trong khi t gi USD/VND lun c xu hng n nh, NHNN thng cho t gi USD/VND hng nm ch tng khong 1%. Mc bin ng nh vy l khng ng k so vi s bin ng ca cc ng tin khc nh EUR, GBP, JPY hay AUD (c th tng gim 1% trong 1 2 ngy). Nm c s dao ng t gi USD/VND nn trong nhiu nm qua, cc doanh nghip thng ch s dng giao dch mua bn ngoi t giao ngay m khng cn quan tm ti cng c phi sinh bo him ri ro t gi. Bn cnh vic cc doanh nghip c tm l thch s dng USD trong thng mi quc t th cc doanh nghip Vit Nam vn cha c thi quen hay ni chnh xc hn l cha quan tm ti phng chng ri ro i vi cc hot ng tn dng ngoi t. e, iu kin giao dch phc tp v mc ph cn cao iu kin giao dch v mc ph ca cc ngn hng p dng cho cc sn phm phi sinh cng l mt vn khin nhiu doanh nghip cn e ngi. Doanh nghip tnh ton thy khng c li nn khng s dng. Cha k n vic cc mu hp ng phi sinh mi ngn hng li c son tho theo mt tiu ch ring, khin doanh nghip gp kh khn v mt nhiu thi gian trong vic tm hiu cc loi hp ng phi sinh ti cc ngn hng tm c hp ng ph hp vi mnh.
6 9
f, S hn ch v chuyn mn ca cc cn b nhn vin ngn hng Trnh hiu bit ca cn b nhn vin ngn hng v cc NVPS nh giao dch k hn, hon i, quyn chn vn cn hn ch. Hin nay, nhiu ngn hng cha c i ng nhn vin am hiu nhng kin thc v ti chnh, php l, v th trng giao dch, c bit k thut nh gi, giao dch cc cng c phi sinh. g, Cng tc hch ton cha r rng Sn phm phi sinh cn phi c quy nh c ch hch ton c th v minh bch. Hin nay, trong hch ton k ton ch ch trng ti phn li/l thc t pht sinh, trong khi phn li/l d kin, cha pht sinh th cha c quan tm. H thng chun mc k ton Vit Nam cn cha c cc chun mc tng ng vi cc chun mc k ton quc t v cng c ti chnh. Vic thiu vng cc tiu chun k ton cht lng cao ghi nhn, nh gi gi tr cng c ti chnh ni chung v cng c ti chnh phi sinh ni ring s nh hng nghim trng n vic xc nh kt qu ti chnh, n qun tr ri ro ti chnh ca doanh nghip. ng thi c quan gim st ti chnh - ngn hng - chng khon cng khng th c c thng tin y , trung thc gim st th trng chung, gim st an ton hot ng ca tng t chc ti chnh.
CHNG 3: GII PHP PHT TRIN NGHIP V PHI SINH TI CC NGN HNG THNG MI VIT NAM
1. C hi v thch thc trong vic pht trin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam
1.1. C hi
Nm 2010, Vit Nam t mc tiu tng trng l 6,5%. lm c vic , Vit Nam cn tch cc y mnh xut khu, trao i gia cc quc gia. Cng vi s hi phc ca nn kinh t th gii, hot ng mua bn xut nhp khu cng s pht trin theo. S lng cc doanh nghip v nh u t nc ngoi ti Vit Nam s tng ln. Bn thn h t nhng nc pht trin hn kh am hiu v vic s dng cng c phi sinh nhm t phng nga ri ro. trnh thit thi, c bit trong trng hp ng USD c nhng bin
7 0
ng mnh, cc doanh nghip Vit Nam cn ch ng tm kim cng c phng nga ri ro cho mnh. Trc nhu cu , cc ngn hng c th gii thiu ti khch hng trong nc cc hot ng phng nga ri ro bng cng c phi sinh, l nhng cng c ang c cc doanh nghip trn th gii p dng ph bin v hiu qu. Vi t cch l mt trung gian mi gii, cung cp cc dch v bo him cho khch hng, ngn hng s thu c ph t cc hp ng . Gn 4 nm sau khi gia nhp WTO, Vit Nam phi chp nhn cho cc ngn hng nc ngoi hot ng ti Vit Nam. Cc ngn hng c li th hn cc NHTM Vit Nam c v trnh nghip v ln quy m. Trong , NVPS ca h pht trin rt mnh v a dng, vi nhiu loi hnh cc doanh nghip la chn. y cng l mt c hi cho cc NHTM trong nc hc hi v i mi cnh tranh vi cc ngn hng trn th gii. Hi nhp quc t s to ng lc thc y, buc cc ngn hng trong nc hot ng theo nguyn tc th trng, cnh tranh v t khc phc cc nhc im hin ti, hon thin cc nghip v ca NHTM. ng thi, m ca hi nhp, to iu kin cho cc ngn hng Vit Nam tip cn vi th trng ti chnh quc t. Tnh hnh ti chnh y bin ng (th trng chng khon, th trng hi oi khng n nh) l mt mi trng tt tin hnh hot ng phng v bng cc CCPS. Cc doanh nghip cng c th s dng chng u c, kim li nhun. Ch trng chnh sch ca Nh nc hin nay, cng cho php cc NHTM pht hnh cc hp ng phi sinh. Ngoi ra, do TTPS ca Vit Nam cn non tr, nn ngn hng khi p dng loi hnh nghip v ny nhn c s quan tm rt nhiu t pha Nh nc. Bn thn cc NHTM Vit Nam bc u nhn ra tm quan trng ca cc hp ng phi sinh. cnh tranh vi cc ngn hng khc trong nc, rt nhiu ngn hng ng ra pht hnh cc hp ng phi sinh cho khch hng, m ch yu l cc hp ng v li sut, t gi, vng. iu ny ha hn cho s pht trin v m rng ca hp ng phi sinh trong h thng cc NHTM Vit Nam mt tng lai gn. Bn cnh , do qu trnh hi nhp, cc doanh nghip Vit Nam dn quen vi cc loi hnh phi sinh trong ngn hng. Doanh nghip no cng c nhu cu phng nga ri ro, mt s t c nhu cu u
7 1
c nhn lc th trng bin ng. iu ny s cng thc y th trng phi sinh Vit Nam pht trin mnh m hn na trong tng lai.
1.2. Thch thc

Hi nhp kinh t quc t nh con dao hai li, mt mt n mang li c hi cho NHTM Vit Nam, mt khc n cng em ti nhiu kh khn, thch thc. Hi nhp kinh t cho php cc ngn hng nc ngoi hot ng ti Vit Nam. y l nhng ngn hng c tim lc ti chnh, c trnh qun l v i ng chuyn mn cao. H s d dng thu ht khch hng hn cc ngn hng trong nc, c bit trong vic s dng CCPS, nhng cng c m cc ngn hng nc ngoi c nhiu kinh nghim trong vic giao dch chng. Cnh tranh gia cc ngn hng s tr nn khc lit hn rt nhiu. Mt khc, khi k kt, mua bn cc hp ng phi sinh vi cc ngn hng nc ngoi, NHTM Vit Nam s gp nhiu kh khn v ngun lut p dng. Trong khi Vit Nam cha c ngun lut chnh thc iu chnh mi quan h cc bn tham gia s dng cng c phi sinh ti chnh, th nhng quc gia pht trin trn th gii c v ang hon thin tnh cht ch ca n. iu ny cho thy, khi giao dch vi i tc nc ngoi, NHTM Vit Nam cha nhn c s bo v v hng dn thc hin thch ng, s tr nn bt li hn so vi i tc, c bit l khi tranh chp xy ra. Th trng hng ha v th trng ti chnh Vit Nam vn cha pht trin, tnh hiu qu cha cao, dn ti tm l by n, ngi tham gia phn ng theo s ng. Chnh sch v php lut th hay thay i, iu ny lm cc NHTM kh khn trong vic tnh ton tr gi hp ng, tnh ton cc im ti hn. Mt thch thc na t ra cho cc NHTM l pht trin v xy NVPS c tnh cht ng u, h thng v ph bin. Vic s dng cc hp ng phi sinh cho ti nay, mi ch i c nhng bc u tin, tp trung vo th im mt s ngn hng. Cc ngn hng trong nc khng c nhng chin dch qung b loi hnh dch v ny cho cc doanh nghip, t chc khc. V vic chung tay tuyn truyn, tip th v cc CCPS v tc dng ca n trong phng nga ri ro cng nh kinh doanh sinh li cho cc doanh nghip v c nhn ca cc NHTM vn l mt du hi ln trong h thng ngn hng.
7 2
Trong khi cng c phi sinh ra i trn th gii t cch y gn 4 th k, th trng Vit Nam mi ch thc s bit n loi hnh dch v ny t hn mi nm tr li y. Bi vy, vic b sung kin thc v cc cng c phi sinh, th trng ti chnh, cch thc giao dch cc loi hp ng phi sinh c th snh ngang vi cc NHTM lu i trn th gii thc s l mt thch thc ln t ra cho cc NHTM Vit Nam. Trong mt th trng ti chnh m vn cn chu nhiu s kim sot t pha Nh nc v t bin ng nh Vit Nam th vic cc NHTM nhanh chng ha nhp vi s vn ng ca cc sn chi ln trn th gii cng l mt vn tng i kh khn. Bi mi trng cc cng c phi sinh pht trin Vit Nam vn cha c hon thin nh cc nc pht trin, do vic cc NHTM Vit Nam thch nghi v hc hi kinh nghim t pha cc ngn hng ln trn th gii phi thc s linh hot mi mong to iu kin cho cc nghip v phi sinh pht trin ti cc NHTM trong nc. 2. Gii php pht trin nghip v phi sinh ti ngn hng thng mi Vit Nam
2.1. Gii php v m

2.1.1. Hon thin h thng php l lin quan ti cc cng c phi sinh H thng php lut v cc cng c ti chnh cn phi c quy nh c th v cc CCPS trong cc vn bn php lut chnh thc ch khng dng li mc cc vn bn hng dn cp B, ngnh. Cc vn bn php lut chnh thc c ph cp cao s gip th trng CCPS c vn hnh quy c, thng sut v CCPS tr nn ph bin. Tin ti, Nh nc nn nh hng xy dng mt vn bn lut ring iu chnh cc quan h, hot ng phc tp lin quan n CCPS. Trong tnh hnh hin nay, khi m Vit Nam bc u hi nhp quc t, cc giao dch vi nc ngoi tng nhanh v s lng v gi tr, vic nhanh chng c lut iu chnh cc CCPS gip vn phng nga ri ro v kinh doanh thu li t hot ng phi sinh l vn phi c t ra cp thit. Theo nhm chng ti, nn xy dng l trnh 3 nm d tho v trin khai bc u cho vn bn lut ring v CCPS. Lut v CCPS cn c cc quy nh chi tit v:
7 3
- Tiu chun v mt t cch php l, xp hng tn dng, lng vn ti thiu, giy t cn thit cho php cc c nhn, php nhn c php tham gia th trng phi sinh tng ng vi cc mc ch phng v, u c v n chnh lch. - Cc sn phm phi sinh c php lu hnh trn th trng phi sinh, tiu chun v gi tr, thi hn ca cc cng c ny. - Cc ni dung c bn ca hp ng phi sinh, yu cu vi cc ni dung ny. - Quy trnh giao dch cc loi cng c phi sinh, quyn v ngha v cc bn trong quan h giao dch, mua bn, mi gii, cc loi cng c phi sinh. - Hot ng ca sn giao dch tng lai, sn giao dch quyn chn hng ti xy dng sn giao dch tp trung cho hai loi cng c ny, m bo lut c kh nng n u xu th mi. - Giao dch vi nc ngoi cc cng c phi sinh. Mt im quan trng thc y cc ch th tham gia TTPS l cn thng thong hn trong cc quy nh v mc ch s dng cc CCPS. Nn cho php nh u t c php u c, n chnh lch gi t vic s dng CCPS, ch khng ch dng cc CCPS phng v. C nh vy, TTPS mi tr nn hp dn v doanh nghip ng thi va c th phng v va c th kim c li nhun. m bo hot ng u c c php din ra nhng khng nh hng n gi c, c th cho php trin khai quyn chn iu kin a ra nhng quy nh v cc mc trn v sn. i vi cc nh mi gii trn cc hp ng phi sinh, yu cu v vn l rt quan trng, v chng gip cho h thng cc NHTM ca Vit Nam gim bt nhng nguy c v ng c sn sng chp nhn ri ro trnh tnh trng mt kh nng thanh ton ca nh mi gii. Ngoi ra m bo tnh bn vng ca th trng phi sinh, cn yu cu bt buc v ti phng nga ri ro trn cc th trng quc t, nh vy s khng ch v bt buc h thng NHTM trong nc khng c gnh chu ri ro t ngi mua cc hp ng quyn chn hoc k hn. Vi php lut v cc nh ch ti chnh, cc vn bn php lut ca Vit Nam nn ph bin rng hn v cng c phi sinh nh l mt phn ca hot ng qun tr ri ro ti
7 4
ngn hng. C nh vy s thun li hn trong vic t chc qun l hot ng kinh doanh phi sinh ti ngn hng. Ngoi ra, cc vn bn quy phm php lut cng cn to iu kin cc nh ch ti chnh c tham gia kinh doanh kim li t cc cng c phi sinh. i vi cc giao dch quyn chn, hon i, tng lai cn sm c vn bn quy nh chnh thc v tiu chun cc ngn hng thng mi c tin hnh kinh doanh cc cng c ny ch khng dng li mc th im. B lut Dn s, Lut thng mi v Lut u t cn c ch sa i quan h hp ng ni chung cng nh hp ng thng mi, hp ng xut nhp khu ph hp vi quc t, to iu kin cho cc doanh nghip u t ra nc ngoi. i vi Lut chng khon, Nh nc v cc c quan qun l nn ban hnh v trin khai cc vn bn di lut hng dn; ch trng hng ti mt th trng chng khon vn hnh quy c, thng sut, thng tin minh bch, tinh gin th tc hnh chnh. Trong , y ban Chng khon cn xem xt v quy nh cm bn khng v xc nh phm vi hp l trong cho php bn khng, v bn khng l iu kin cn thit cho th trng tng lai. 2.1.2 Hon thin, pht trin th trng hng ha v th trng ti chnh a, Th trng hng ha pht trin cc cng c phi sinh hng ha th iu cn thit l phi thc y hot ng xut nhp khu. Nh vy s gin tip thc y s pht trin ca th trng phi sinh hng ha. C th, nhanh chng pht trin th trng phi sinh, cn ch trng vo cc hng ha c nhu cu xut nhp khu ln, gi c ang bin ng ln hoc ngun cung khng n nh nh go, c ph, ht iu, cao su, h tiu Tng bc nng cao cht lng, uy tn ca hng xut khu Vit Nam trn th trng khu vc cng nh quc t. Cc doanh nghip nn ch trng xy dng thng hiu, hng ha xut khu cn c chun ha, to iu kin cho vic nh gi sn phm v t nh gi hp ng phi sinh hng ha. C th, tip tc m rng trin khai sn giao dch hng ha vic giao dch c tp trung, trnh giao dch manh mn, phn tn, lm mt i ting ni chung ca hng ha Vit Nam trn th trng; ng thi lm hng ha Vit Nam c quy chun, to c thng hiu ring.
7 5
b, Th trng chng khon Cn c bin php th trng chng khon Vit hin i, minh bch, pht trin mt cch c t chc, ph hp vi quc t, h tr th trng chng khon phi sinh. - Thc hin hot ng lu k, thanh ton chng khon tp trung tp trung hot ng qun l ri ro trn th trng v hot ng ny c nhn thc mt cch nghim tc. Tiu chun ha hot ng ca Trung tm lu k chng khon v cc thnh vin lu k. Tng bc pht trin v hon thin cc hot ng nghip v ca Trung tm lu k chng khon theo cc chun mc quc t. - Nhanh chng hon thnh c phn ha doanh nghip Nh nc v vic cc cng ty ny nhanh chng pht hnh c phiu ra cng chng; c nhng u i thu nhm cc t chc nim yt c ng lc hot ng mnh hn, gia tng s lng chng khon gc ca cc chng khon phi sinh. - hn ch tnh trng giao dch ni gin, lm dng thng tin t vic c phn ho doanh nghip do khp kn qu trnh c phn ho, t nh gi n xc nh nh u t, cn xem xt chuyn U ban chng khon thnh mt c quan nh nc c lp, tch cc sn giao dch chng khon khi U ban chng khon. Trong trng hp cc trung tm giao dch tch khi U ban chng khon nhng vn l doanh nghip nh nc th cc vn t chc, cn b vn do b ch qun quyt nh. - i vi tri phiu, u tin v ch lc vn l tri phiu chnh ph, cn phi c a dng ha ph hp vi mc tiu a dng ca cc nh u t, trong c c mc tiu phng nga ri ro. T pht trin sn phm phi sinh phng nga ri ro li sut da trn cc ti sn gc l cc loi tri phiu. Th trng th cp ca tri phiu cng cn c gii php pht trin tng thanh khon cho tri phiu. c, Th trng tin t Cn phi t mc tiu hng ti mt ng tin quc gia c t do chuyn i. Ban u, cn to iu kin VND c trao i ra vo quc gia linh hot hn. Th trng cn thng thong hn khu kim sot cung cu ngoi t cng nh giao dch ngoi t. Nh vy s lm tng nhu cu i vi cc cng c phi sinh v ngn hng
7 6
thng mi vn c li th v kinh nghim v kinh doanh ngoi hi c ng lc cung cp cc dch v ny hn. Cn phi c c ch iu hnh t gi linh hot hn, to ra mt th trng ngoi hi phn nh ng quan h cung - cu ngoi t. NHNN cn tip tc ni rng bin ny cho ph hp vi th trng hn. y l c s cc ngn hng cng nh doanh nghip quen vi cc cng c phng chng cng nh kinh doanh trn t gi. Vai tr ca NHNN trn th trng ngoi t lin ngn hng cng cn c cng c. NHNN phi lm tt vai tr ngi mua, ngi bn cui cng, c s can thip va phi trn th trng ny. C th, cn nghin cu a ra mt mc sn hp l, c tc dng iu chnh t gi lin ngn hng, khng cho t gi ln qu cao. i vi hot ng ca VinaForex, cn nh hng VinaForex vn ra tm khu vc v quc t. Nh vy s gip lm tng nhu cu mua bn, chuyn i ngoi t tng ln, c a dng ha hn, t lm tng nhu cu vi cc cng c phi sinh. Ngoi ra, i vi th trng ti chnh cn c cc nh to lp th trng. tr thnh ngi to lp th trng th cn phi c vn ln, c chuyn mn, t chc quy c. Cn phi c bin php khuyn khch cc t chc, doanh nghip tr thnh nh to lp th trng, trc tin l cc NHTM c thun li vi vai tr trung gian ti chnh, l ngi thc hin s lng ln cc giao dch lin quan n chng khon, ngoi t 2.1.3. Hon thin quy ch k ton v thu Tin hnh hi ha Chun mc k ton Vit Nam v Chun mc k ton Quc t. C th: - Cc ni dung trng yu, nn tng v nguyn tc c bn cn c qun trit. V d, i vi cng c ti chnh cn phn theo 4 loi tng t nh ni dung Chun mc k ton Quc t x l k ton theo cc nguyn tc k ton khc nhau ph hp tng ng vi mi loi; cng b thng tin ph hp. Cn phi sa i nhng quy nh khng ph hp ca Lut K ton, ca Ch k ton doanh nghip ng thi xy dng b sung cc Chun mc k ton Vit Nam v cng c ti chnh ph hp vi thc tin Vit Nam v Chun mc k ton Quc t.
7 7
- Loi b nhng ni dung khng trng yu, khng phi l nn tng. - i vi nhng ni dung khng ph hp vi mc pht trin thp ca th trng Vit Nam, cn c quan im thn trng hn. V d, i vi nhng th trng cn non yu, nhiu yu t phi kinh t tc ng n gi c th trng, ch ti chnh-k ton khng nn cho php nh gi li gi tr ti sn khi gi tr th trng ln hn gi tr ghi s ghi nhn vo kt qu kinh doanh. - Doanh nghip tun th theo H thng Chun mc k ton trong nc, ng thi s c bn i chiu, b sung nhng iu chnh cn thit lp thm bo co ti chnh theo H thng Chun mc k ton Quc t. - gim thiu chi ph cho cc doanh nghip v cng tc k ton, kim ton, khi ni dung Chun mc k ton Quc t v Chun mc k ton Vit Nam khng c s khc bit ln (trng yu) v ni dung kinh t, khng to ra s khc bit ln v kt qu hot ng kinh doanh ca doanh nghip, chnh ph cho php doanh nghip c nng lc, iu kin v cng ngh k ton cng nh trnh qun tr iu hnh c ng k v p dng trc tip theo Chun mc k ton Quc t. Vi thu, cn ch iu chnh biu thu sut ph hp, theo hng to iu kin cho hng ha c giao dch vi s lng ln, cn i gia hng xut khu v nhp khu nhu cu v phi sinh tng cao. Ngoi ra, cn phi ch nng cao nng lc iu hnh, gim st hot ng ca cc th trng v m bo tnh cng bng, bo v c quyn li ca cc ch th tham gia. 2.1.4. Thnh lp S giao dch Chng khon phi sinh Sau giai on mt vi loi sn phm n gin nh hp ng tng lai, quyn chn, chng quyn c giao dch ngay trn th trng c phiu v tri phiu, c th tin hnh xy dng S giao dch Chng khon phi sinh ring bit v pht trin cc loi chng khon phi sinh ring bit v pht trin cc loi chng khon phi sinh hn hp. M hnh thch hp l s hu nh nc, s hu thnh vin vi thnh vin l cc cng ty mi gii chng khon ang hot ng hin nay, hoc kt hp s hu, ty thuc vo iu kin vt cht ca cc cng ty chng khon. V sn phm, u tin pht trin trc hp ng tng
7 8
lai v ch s c phiu (n gin, ph bin v hu dng v ch s c phiu ca SGD c phiu rt d thit lp; trong khi nhu cu i vi dch v ro chn ri ro bng hp ng tng lai i vi ch s c phiu ngy cng tng) v hp ng tng lai v li sut ngn hn (s dao ng mnh ca li sut ngn hn trong thi gian qua v tc ng trn lan ca li sut ngn hn i vi hot ng kinh t cho thy rng ngy cng cn thit phi c dch v phng h li sut). i vi hot ng thanh ton b tr trn s giao dch Chng khon phi sinh, ch nn lp mt trung tm thanh ton b tr thng nht trc thuc S hoc mt t chc c lp, c trch nhim p ng yu cu ca S.
2.2. Gii php t pha cc NHTM

2.21. Cc cp lnh o ngn hng cn nhn thc c s cn thit ca vic s dng cc cng c phi sinh Ti Vit Nam hin nay, NVPS cn ht sc mi m ngay c vi cn b lnh o v nhn vin ngn hng. Nghip v ny tng i kh v mt k thut nhng thc s c ngha rt ln i vi cc ngn hng trong qu trnh qun l ri ro trong kinh doanh ngn hng. c th hnh thnh v pht trin cc nghip v phi sinh, trc ht i hi cc cp lnh o ti cc NHTM Vit Nam cn c nhn thc v quan im ng n v vic trin khai cc nghip v ny trong thc t. Ngn hng cn hiu c tnh nng cng nh tnh u vit ca cc sn phm phi sinh trong vic phng nga ri ro ca cc ch th kinh t, c vit l i vi cc NHTM. Mt khi cc ngn hng nhn thc c s cn thit ca vic trin khai nghip v ny i vi vic phng nga ri ro ca chnh ngn hng cng nh cc khch hng ca ngn hng, nhn thc c trin vng ca n th vic trin khai ch l ngy mt ngy hai, khng phi l vn qu kh khn. 2.2.2. T chc kinh doanh nghip v phi sinh C hai hnh thc t chc m NHTM c th s dng l thit lp phng kinh doanh nghip v phi sinh ring hoc xp cc cn b phi sinh vo cc phng ban khc. Do Vit Nam hin nay, nghip v phi sinh cha pht trin mnh nn cch thc t chc th hai ph hp hn. Theo cch ny, cc nhn vin phi sinh theo tng loi phi sinh s trc
7 9
thuc cc phng vn, phng kinh doanh ngoi hi, phng kinh doanh vng Cch thc t chc dc nh ny c u im l lung thng tin trong mt th trng s c ci thin, trao i gia cc giao dch vin chuyn nghip. T NHTM gim c chi ph giao dch. Cc giao dch vin c ng lc i x tt vi nhau v s cng tc ny em li ch ti cho c hai bn, khi cng vic lm n tt th tin thng cho mi ngi s tng ln. Tuy nhin t chc nh ny cn ch cc vn v qun l. Kh khn ca bin php t chc ny l phi chp nhn nhiu ngi khng chuyn su v cng c phi sinh chu trch nhim i vi cc hot ng phi sinh. Nu c ngi lnh o c kinh nghim v c o to bi bn, kinh doanh cng c phi sinh theo cch thc t chc ny thng t ri ro hn, qun l ri ro hiu qu, sinh li cao. Khi nghip v phi sinh t c mt pht trin nht nh c th c cu theo chiu ngang. Vi cch t chc ny, khch hng nhn c sn phm vi dch v xuyn sut. Ngn hng cng d c cu cc sn phm bao gm c nhiu loi sn phm. 2.2.3. y mnh cng tc marketing cc sn phm phi sinh Qua phn tch trn chng ta nhn thy iu kin thc hin thnh cng cc cng c trn phi t ba pha: (1) Nhng quy nh mang tnh php l t NHTW v cc c quan c thm quyn (2) S sn sng t pha cc NHTM vi y iu kin con ngi, c s vt cht v quy trnh (3) S hiu bit v sn sng tham gia ca cng chng (doanh nghip v c nhn). V vy, ngn hng cn phi c cc hot ng Marketing ph bin, tuyn truyn, hng dn v t vn cho cng chng v ni dung, tc dng v cch thc s dng cng c ti chnh phi sinh, cng nh cc vn k thut c lin quan. Trn thc t, nhiu NHTM trn th gii gii thiu v cc sn phm phi sinh trn cc trang web ca ngn hng nhm nng cao kh nng tip cn ca khch hng i vi cc sn phm ny. Trong iu kin ca Vit Nam, do nhng hn ch nht nh v cng ngh cc ngn hng c th s dng cc hnh thc khc nh xy dng cm nang, t ri, t chc hi tho, hi ngh khch hng nhm gii thiu v nhng sn phm mi ny. Bn cnh , trung tm o to ca cc ngn hng cng c th m nhng lp tp hun ngn ngy cho cc khch hng h
8 0
hiu c nhng kin thc c bn nht v k thut, cng dng ca cc nghip v phi sinh. 2.2.4. o to ngun nhn lc Ci kh ca cc NHTM Vit Nam trong vic pht trin cc sn phm phi sinh l mc pht trin ca cc ngn hng trong nc cn thp, cc nghip v ngn hng hin i cn hn ch. Mt ngn hng mun a c sn phm phi sinh mt cch linh hot th phi thit k c n. M iu ny li ph thuc vo trnh chuyn mn m trc ht l s am hiu v nghip v phi sinh ca i ng nhn vin ca ngn hng. V vy, ngn hng cn t chc cc chng trnh o to, trang b nhng kin thc chuyn mn, k thut v cc nghip v phi sinh cho nhn vin ngn hng, k nng phn tch k thut, phn tch c bn trn c s chn lc, tng hp v phn tch thng tin d on xu hng din bin ca th trng nhm s dng cc nghip v phi sinh mt cch hiu qu, mi nhng chuyn gia trong v ngoi nc gii v nghip v ny tham gia ging dy. Nu c iu kin, c th c mt s nhn vin c kh nng i nghin cu ti nc ngoi c iu kin hc hi khng ch v l thuyt m c thc tin thc hin cc nghip v ny ti ngn hng. cn b nhn vin thc s quan tm n vic hc tp v nng cao trnh chuyn mn, cc ngn hng cn c c ch khuyn khch bng cch h tr mt phn hoc ton b kinh ph, thc hin ch khen thng, bt i vi nhng nhn vin hc tp t kt qu tt v c kh nng vn dng tt trong thc t cng tc. Bn cnh , nhn vin ngn hng thc hin tt cng vic ca mnh cn phi c o to c v tin hc ngoi ng nhm gip nhn vin ngn hng sm tip cn nm bt c cng ngh tin tin. Sau na, NHTM phi thc s quan tm ti cng tc tuyn dng v o to i ng nhn vin c trnh chuyn mn tt, am hiu kin thc kinh t, ti chnh, php l, k thut nh gi, giao dch cng c phi sinh. Ngn hng nn c chnh sch c th trong vic thu ht, trng dng ngi ti (i ng cn b theo nng lc, trnh , hiu qu cng vic), to iu kin cc sng kin ca nhn vin c pht huy hiu qu. 2.2.5. Trang b cng ngh ph hp
8 1
Trong hot ng kinh doanh ngn hng, cng ngh nh hng quyt nh ti vic pht trin sn phm, cht lng sn phm v phng thc phn phi sn phm cng nh kh nng qun l hot ng kinh doanh ngn hng. c bit trong qu trnh thc hin cc nghip v phi sinh, cng ngh c nh hng trc tip n qu trnh cung cp, x l thng tin i n quyt nh trong cc giao dch, nh hng n kt qu tnh ton v qu trnh thanh ton, cng nh qu trnh kim sot ri ro. Chnh v vy, hnh thnh v pht trin nghip v ny i hi cc NHTM cn c nhng u t nht nh v vn v nhn lc hin i ha cng ngh. Ngoi nhng phng tin, thit b hin c ca Reuters, Thomson hay DowJones News, cn trang b thm phn mm qun l ri ro v tnh ph hin i i vi cc nghip v phi sinh, v khi cc cng c phi sinh c bn cho cc doanh nghip th chng l nhng cng c bo v ri ro nhng khi c dng u c th bn thn cc cng c ny cng chu ri ro. 2.2.6. Tng cng c ch kim sot ni b Mi trng cnh tranh cao v tc ci tin cng ngh t ra nhng vn v cc h thng kim sot v cc ngn hng khng nn tham gia vo cc giao dch hin i trc khi thit lp c cc gii hn v h thng kim sot ph hp. Ban gim c ngn hng cn c chnh sch bng vn bn iu hnh ton b hot ng kinh doanh ca ngn hng. Mc d kh nng ra quyt nh nhanh chng l mt nhn t ch cht quyt nh thnh cng trong kinh doanh nhng m bo an ton, cc ngn hng cn xem xt li cu trc nh gi ri ro v h thng k ton cng nh c ch qun l ca mnh nhm m bo cc quyt nh c a ra trn c s c y thng tin v ri ro. Ri ro do thiu kim sot y c xu hng tng ln khi th trng ngy cng phc tp hn. Cc ngn hng cn m bo rng tt c ri ro d kin v ri ro thc t u phi c thc hin trong phm vi gii hn quy nh, m bo rng tt c ri ro d kin v ri ro thc t u phi c thm nh c lp, ri ro i vi tng i tc c xem xt chung v thng xuyn kim tra li. Trong trng hp ri ro tn dng bin i theo li sut, cc ngn hng cn thng xuyn nh gi li ri ro, xc nh xem liu ri ro
8 2
thc t cn nm trong gii hn t ra hay khng. Do cc nghip v phi sinh, c bit l nghip v quyn chn, ch yu da vo h thng my tnh, cc ngn hng cn c cc thit b d phng phng s c my tnh. C kim ton ni b ln kim ton c lp u nn kim tra xem h thng c t yu cu khng, bao gm c vic kim tra nng lc v mt k thut ca cc nhn vin lin quan cng nh cn nh gi cc s liu v tng ri ro thc t ti thi im nht nh. 2.2.7. M rng quan h hp tc vi cc ngn hng nc ngoi Nghip v s dng cng c ti chnh phi sinh cc NHTM Vit Nam l kh mi m v cn nhiu bt cp. V vy, y mnh quan h hp tc vi cc ngn hng nc ngoi s gip cho cc NHTM Vit Nam hc hi c nhiu kinh nghim, tranh th c s h tr v kin thc, v h thng phn tch qun l ri ro i vi cc loi hnh nghip v phi sinh. 2.2.8. Pht trin cc sn phm phi sinh mi tm kim thm khch hng, mt iu quan trng l phi a dng ha sn phm phi sinh. Cc ngn hng thng mi pht trin nghip v phi sinh ca mnh nn tm ra hoc tip thu, pht trin cc sn phm phi sinh kt hp vi nhau v kt hp vi cc cng c ti chnh khc. Nh th c th li dng c lng cu c sn i vi cc sn phm ti chnh khc, c th lm tha mn khch hng tt hn v cc li ch c tch hp vo trong cng mt sn phm. Hin ti, nhu cu th trng i vi cng c n l kh ln nn cc ngn hng nn xem xt pht trin cc cng c phi sinh c lin quan n cc khon n hoc kt hp vi cc cng c n: - Tri phiu tr li khi o hn km theo mt khon ph tri tnh ton trn bin ng gi ca ti sn gc v khng vt qu mt mc gii hn no . - Tri phiu ngoi t vi t gi c tha thun nm trong khong gii hn nht nh. S tin nhn c khi o hn ph thuc vo vic t gi ti thi im o hn nm ngoi hay trong khong gii hn , tuy nhin khng thp hn s tin gc. - Quyn chn li sut hai u: Khch hng tr mt khon ph c vay vi li sut th trng ti thi im khon vay o hn nu li sut th trng ln hn gii hn li
8 3
sut di v li sut gii hn trn nu li sut th trng vo thi im khon vay o hn ln hn gii hn trn . Ngn hng thng mi cn xem xt th mnh ca mnh l cung cp loi cng c ti chnh no tch hp cng c phi sinh cho ph hp.
2.3.
Gii php t pha khch hng
Ngoi cc gii php nu trn, th trng phi sinh thc s pht trin bn vng th iu kin cn thit l cc doanh nghip va l i tc, va l khch hng ca ngn hng phi c trang b kin thc nht nh v th trng ti chnh, tin t, cc nghip v kinh doanh, c bit l nghip v phi sinh, ri ro hi oi, ri ro li sut v qun l chng. Vn ha trch nhim trong doanh nghip cng phi c quy nh r rng. Cc doanh nghip cn phi phn nh r trch nhim qun l ri ro trong cng ty, quy nh mc ri ro ti chnh r rng i vi tng v tr lnh o v vi tng khu vc nht nh. C th, vi mi v tr lnh o v vi tng khu vc, h c php chu ri ro n mc no v vt mc th h phi lm cc giao dch phng chng ri ro. Bn cnh , doanh nghip cn lin kt vi ngn hng, ch ng to mi lin h v hp tc vi cc S giao dch ln a cc sn phm phi sinh ca Vit Nam giao dch trn cc th trng quc t; y mnh a dng ha cc sn phm phi sinh. 3. Kin ngh nhm pht trin nghip v phi sinh ti cc ngn hng thng mi Vit Nam
3.1 Kin ngh vi Chnh ph

T nhng nghin cu trn, nhm chng ti mnh dn a ra mt s kin ngh vi Chnh ph nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nh sau: - To iu kin NHNN cng nh cc NHTM c th pht huy ht tnh sng to ca mnh trong vic pht trin nghip v phi sinh bng cch thng nht cc lut l lin quan n cng c phi sinh c ban hnh trc thnh mt b lut dnh ring cho cc cng c phi sinh.
8 4
- Hon thin cc quy ch k ton cho ph hp vi cc Chun mc k ton quc t; ng thi iu chnh li c ch tnh thu i vi nhng ngun thu nhp pht sinh t cc giao dch phi sinh. - Thc y hot ng xut nhp khu ca cc doanh nghip trong nc, bng cch ban hnh nhng chnh sch cho vay vn u i vi li sut thp hoc li sut 0% i vi cc doanh nghip sn xut cc mt hng khuyn khch xut khu. - Thnh lp cc sn giao dch hng ha tp trung, quy nh nhng tiu chun cht lng cn t c, chun ha mt hng xut khu Vit Nam nhm to iu kin trong vic nh gi sn phm v nh gi cc hp ng phi sinh hng ha. - Xy dng y ban phi sinh hot ng tng t nh y ban chng khon Nh nc, nhng i tng thuc qun l ca y ban ny l cc cng c phi sinh. Quan tm hn na n vic y mnh v n nh th trng ti chnh, xy dng mt nn kinh t lnh mnh, minh bch v bn vng, to iu kin thun li khuyn khch th trng phi sinh pht trin.
3.2 Kin ngh vi Ngn hng Nh nc

Vai tr ca NHNN trong vic thc y cc nghip v phi sinh ti cc NHTM Vit Nam l khng h nh. Bi nh phn tch nhng phn trc, chnh s p buc v g b v chnh sch ca NHNN khin th trng phi sinh gp phi nhiu kh khn. Chng hn nh vic cp php thc hin cc giao dch phi sinh cho cc NHTM bao gm nhiu th tc php l rm r, tn nhiu thi gian gy ra khng t kh khn cho cc NHTM khi mun tham gia th trng ny. V vy, nhm chng ti xin nu ra mt s kin ngh i vi NHNN trong vic pht trin nghip v phi sinh ti cc NHTM Vit Nam nh sau: - Ni lng vic qun l cc nghip v phi sinh. - Tng bc nng cao gi tr ng ni t trn th trng th gii, xy dng mt c ch iu hnh t gi linh hat hn, nhm to mt th trng ngoi hi phn nh ng cung - cu ngoi t.
8 5
- Tng cng phi hp vi cc NHTM v cc t chc quc t trong vn minh bch ha thng tin ti chnh, tin t nhm hn ch c nhng ri ro khng ng c ng thi lm gim s bin ng qu ln ca th trng. - Tin hnh cc kha o to v tp hun v nghip v phi sinh, cc k nng cn thit v giao dch phi sinh cho cc cn b, nhn vin ngn hng nhm cung cp cho h nhng kin thc c bn nht v cng c phi sinh, lm nn tng cc NHTM sng to v t thit k ring nhng sn phm phi sinh cho ngn hng mnh. - Xy dng nhng quy nh v chun mc chung v hnh thc cng nh ni dung ca mt s hp ng phi sinh c bn nh hp ng tng lai, nhm gim bt ri ro ng thi to iu kin thc y vic ph bin cc hp ng ny trn th trng.
8 6
KT LUN
Cng c ti chnh phi sinh l mt trong nhng cng c hiu qu nht trong vic phng nga ri ro, u c v kinh doanh ly li nhun. Cc quc gia pht trin trn th gii s dng rt thnh cng loi hnh cng c ti chnh ny. Vit Nam cng p dng CCPS t nm 1998, tuy nhin tnh hnh p dng th cn nhiu hn ch. Trong qu trnh nghin cu, nhm chng ti nghin cu c nhng vn sau: 1. Tnh hnh s dng cc CCPS ca cc nc trn th gii v bi hc kinh nghim rt ra cho Vit Nam. (chng 1) 2. Phn tch c thc trng s dng cc loi hnh hp ng phi sinh cc NHTM Vit Nam hin nay, t vic so snh qu trnh thc hin tng ngn hng ti vic tng hp chung cc ngn hng . (chung 2) 3. a ra c nhng nh gi v im mnh im yu, c hi v thch thc cho h thng NHTM. (chung 2) 4. a ra nhng xut gii php cho h thng NHTM Vit Nam. im ni bt trong l phi pht trin cc th trng hng ha, c phiu, tin t v vic ci t trnh chuyn mn, cc yu t ni b ca ngn hng. (chng 3) Nhn chung, k t nhng ngy u Nh nc cho php t chc ti chnh s dng hp ng phi sinh c bn cho ti nay, cc nghip v ny c pht trin mt s NHTM trong ton quc. Tuy nhin, s pht trin ny vn cha ng k v cha to c bc nhy cho TTPS Vit Nam.Trong qu trnh hi nhp kinh t, khi cc ngn hng nc ngoi c hot ng mnh m ti Vit Nam, cc NHTM Vit Nam va c th hc hi v NVPS ny cc ngn hng ln, nhng cng phi c gng khng ngng nng cao v hon thin NVPS ca mnh cnh tranh vi cc ngn hng nc ngoi. y cng l du hiu tt cho th trng phi sinh Vit Nam Vi nhng kt qu nghin cu trn, nhm chng ti hi vng c th ng gp phn no cho s nghip pht trin chung ca nghip v phi sinh trong ngn hng ni ring v th trng phi sinh Vit Nam ni chung.
8 7
TI LIU THAM KHO

Ti liu ting Vit 1. ThS. Phm Th Hong Anh, 2008, Ri ro ca cc nghip v ti chnh phi sinh trong hot ng kinh doanh ca ngn hng thng mi, Tp ch ngn hng s 22, trang 50 53. 2. ThS. Phm Th Hong Anh, 2008, ng dng cng c phi sinh tin t trong phng nga ri ro t gi ti cc NHTM Vit Nam, Tp ch ngn hng s thng 6. 3. Nguyn Kim Anh (ch bin), 2007, K yu hi tho khoa hc: Gii php pht trin th trng phi sinh Vit Nam, NXB Vn ha thng tin. 4. Cc Bo co thng nin, Bo co ti chnh, Thuyt minh bo co ti chnh nm 2004 2009 ca mt s ngn hng thng mi Vit Nam: Eximbank, Sacombank, Vietcombank, VIB, ACB, MB, HSBC, Techcombank, BIDV 5. TS. Bi L H, TS. Nguyn Vn Sn, TS. Ng Th Ngc Huyn, ThS. Nguyn Th Hng Thu, 2000, Gii thiu v th trng future v option, NXB Thng k. 6. Nguyn M Ho, 2004, Hon thin chnh sch qun l ngoi hi v iu hnh t gi trc yu cu hi nhp, Tp ch th trng ti chnh tin t thng 6, trang 20 21. 7. Phm Th Nga, 2009, ng dng cng c phi sinh tin t trong phng nga ri ro t gi ti cc ngn hng thng mi Vit Nam, i hc Ngoi Thng. 8. Ngn hng Nh nc, Cc bo co thng nin cho n nm 2009. 9. Tng Vn Ngha, 2008, Kinh nghim mt s nc trn th gii trong vic pht trin th trng chng khon phi sinh v vn dng cho Vit Nam, i hc Ngoi Thng. 10. Tp ch Kinh t v pht trin s 104 nm 2004. 11. Tp ch Ngn hng s 10 nm 2004. 12. ThS. Trn Th Thun Thnh, 2007, Cng c ti chnh phi sinh Vit Nam Mi hay c, Hc vin Ti Chnh.
8 8
13. TS. Nguyn Th Thu Tho, 2006, Cng c ti chnh phi sinh mc v iu kin p dng ti Vit Nam, Tp ch Kinh t v pht trin s 104, trang 26 29. 14. PGS. TS. Nguyn Vn Tin, 2008, Gio trnh nghip v kinh doanh ngoi hi, NXB Thng k, H Ni. 15. PGS. TS. Nguyn Vn Tin, 2009, Gio trnh ti chnh quc t, ti bn ln th 3, NXB Thng k, H Ni. 16. PGS. TS. Nguyn Vn Tin, 2005, Qun tr ri ro trong kinh doanh ngn hng, ti bn ln th 2, NXB Thng k, H Ni. 17. ThS. Nguyn Quc Tng, Vin kinh t Thnh ph H Ch Minh, 2007, i iu v th trng chng khon Vit Nam, NXB Thanh Ha. 18. ThS. Phan Thu Trang, ThS. Trn Cng Ha, 2004, Tin ti xy dng v pht trin cc cng c phi sinh ti Vit Nam, Tp ch th trng ti chnh tin t s ra ngy 1/4/2004, trang 27 30. 19. Phm Quang Vinh, 2003, Nghip v Option v ngoi t v mt s vn khi p dng ti Vit Nam, Tp ch khoa hc v o to ngn hng s 5, trang 25 27. 20. Nhiu tc gi, 2007, Gii php pht trin th trng phi sinh Vit Nam, NXB Vn ha thng tin, H Ni. Ti liu ting Anh 1. Alan C. Shapiro, 4th edition 1996, Multinational financial management,the University of Sourthern California. 2. Bank for International Settlement, 1998 2009, Trienial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity. 3. Don Chance, 8th edition 2009, An introduction to Derivatives and Risk Management, Thomson South Western. 4. Eugene F. Brigham, Joel F. Houston, 2009, Essential of Financial Management, Cengage Learning. 5. Jeff Mandura, 7th edition 2006, Financial Markets and Institutions, Thomson. 6. John Hull, 7th edition 2009, Options, Futures and other Derivatives, Pearson.
8 9
Danh sch Website 1. Bank for International Settlements: Semiannual OTC derivatives statistics at endJune 2009, xem ngy 24/6/2010, http://www.bis.org/statistics/index.htm 2. V Vn Hi, 2008, iu kin pht trin cc cng c phi sinh ngoi hi ti Vit Nam, xem ngy 25/3/2010, http://caohockinhte.vn/forum/showthread.php?=3859 3. Nguyn Thy, 2008, Th trng phi sinh: L chn ri ro cho doanh nghip, xem ngy 29/5/2010, http://chungkhoan247.vn/Desktop.aspx/Tin-DN/Tieudiem/Thi_truong_phai_sinh_La_chan_rui_ro_cho_doanh_nghiep/ 4. Website ca mt s ngn hng: www.acb.com.vn www.bidv.com.vn www.eximbank.com.vn www.hsbc.com.vn www.militatybank.com.vn www.sacombank.com.vn www.techcombank.com.vn www.vcb.com.vn www.vib.com.vn www.vietinbank.vn
9 0
Ph lc 1: Bng ti sn v n ca Eximbank theo loi tin t nm 2009 n v: Triu ng

VND Ti sn Tin mt v kim loi qu Tin gi ti NHNN Tin vng gi ti cc TCTD khc v cho vay cc TCTD khc (*) Chng khon kinh doanh (*) Cc cng c ti chnh phi sinh v cc ti sn ti chnh khc Cho vay khch hng (*) Chng khon u t (*) Gp vn, u t di hn Ti sn c nh Ti sn khc (*) Tng ti sn N phi tr v vn ch s hu N chnh ph v NHNN Tin gi ca v vay t TCTD khc Vn ti tr, y thc, u t, cho vay TCTD chu ri ro Cc cng c ti chnh phi sinh v cc khon n ti chnh khc Tin gi ca khch hng Chng ch tin gi N khc Vn v cc qu 422.159 1.452.862 3.551.106 98.824 29.197.570 7.662.231 766.468 937.558 1.185.958 45.274.736 1.586.309 1.559.987 1.081.028 25.452.424 148.250 615.718 13.353.319 USD 326.639 662.403 2.656.658 402.952 5.926.468 739.160 119.705 10.833.985 24.766 961.572 6.376 11.093.826 3.572 101.405 VNG 5.766.719 399.155 761.585 2.612.629 1.250 9.541.338 1.356.936 8.217.049 243.031 EUR 65.764 160.794 JPY AUD CAD Khc 63.678 54.084 28.611 3.132 149.505 84 148.250 6 Tng cng 6.838.617 2.115.265 6.976.109 98.824 4.122 38.003.086 8.401.391 766.468 937.558 1.306.916 66.654.044 1.611.075 2.527.654 6.376 1.205.688 38.766.465 8.223.028 960.439 13.353.319 40.318 119.481 33.859 14.829 111.581 16.662 27.902 -
169.115 92.754 1.418 1 2 395.674 147.903 249.142 61.761 3.835 40.311 348.135 237 925 84.349 460 3.461 791 2.915 -
63.316 243.209 60.369 42 9 1
Tng n phi tr Trng thi tin t ni bng-rng Trng thi tin t ngoi bng Trng thi tin t ni ngoi bng
43.651.192 1.623.544 1.623.544
12.191.517 (1.357.532) (57.317) (1.414.849)
9.817.016 (275.678) 207.016 (68.662)
392.518 148.590 243.711 3.156 (687) 5.431 (934) 1.506 (4.665) 2.222 819 766
61.160 601 601
148.340 1.165 526 1.691
66.654.044 146.132 146.132
(*): khon mc ny khng tnh n d phng ri ro Ph lc 2: Bng ti sn v n ca Sacombank theo loi tin t nm 2009 n v: Triu ng
VND Ti sn Tin mt v kim loi qu Tin gi ti NHNN Tin vng gi ti cc TCTD khc v cho vay cc TCTD khc (*) Chng khon kinh doanh (*) Cc cng c ti chnh phi sinh v cc ti sn ti chnh khc Cho vay khch hng (*) Chng khon u t (*) Gp vn, u t di hn Ti sn c nh 1.151.040 1.680.849 5.166.127 960.670 623.428 52.027.448 9.947.949 614.936 2.480.890 635.423 907.236 7.033.525 4.845.265 http://svnckh.com.vn
USD
VNG
EUR
JPY
AUD
CAD
Khc
Tng cng
6.571.802 2.274.300 5.494.492 2.706.770 -
79.502 592.957 48.867 9
7.389 148.660 7.998 53.635 -
70.825 10.490 -
37.268 45.878 62.719 28.654 -
8.701.909 2.633.963 15.201.751 960.670 6.117.920 59.657.004 9.947.949 614.936 2.480.890
Ti sn khc (*) Tng ti sn N phi tr v vn ch s hu N chnh ph v NHNN Tin gi ca v vay t cc TCTD khc Vn nhn c t Chnh ph v cc t chc quc t khc Cc cng c ti chnh phi sinh v cc cng n ti chnh khc Tin gi ca khch hng Chng ch tin gi v tri phiu N khc Vn v cc qu Tng n phi tr Trng thi tin t ni bng - rng Trng thi tin t ngoi bng Trng thi tin t ni ngoi bng
3.608.049 78.261.386
68.561 13.490.010
208.904 17. 256.268
245 721.571
81.315
174.519
3.885.759 110.202.751
15.387 202.295
3.614.333 881.707 1.023.672
1.059.171 951.565
798.000 -
286 -
3.614.333 2.739.164 1.975.237
52.127.386 6.613.121 893.752 10.546.760 75.700.731 2.560.655 2.560.655
5.239.405 7.956.233 723 403.896 15.610.993 (2.120.983) 580.205 (1.540.778)
2.912 15.763.632 680.747 17.245.291 10.977
2.235 334.104 5.097 341.722
22.764 115.360 6.237 6.606 23.289 367 -
68.712 4.916 4.458 78.086 3.229
59.999 61.196 24.837 146.032 28.487
5.508.475 60.516.273 22.377.476 2.019.760 10.546.760 109.297.478 905.273 264.330 1.169.603
35.607 139.016 63.279
379.849 (20.220)
177.414 (384.330) 188.391 (4.481)
12.235 (68.804) (7.985) (5.525)
- (52.390) 3.229 (23.903)
(*): khon mc ny khng tnh n d phng ri ro

9 3

(YRC) - Giai Phap Phat Trien Nghiep Vu Phai Sinh Tai Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(YRC) - Giai Phap Phat Trien Nghiep Vu Phai Sinh Tai Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B GIO DC V O TO TRNG I HC NGOI THNG ---------o0o---------

H Ni, thng 07 nm 2010

CHNG I: L LUN CHUNG V NGHIP V PHI SINH

1.1. Khi nim

1.3. Phn loi cng c phi sinh

1.3.2. Hp ng tng lai (Fututes Contract) ng lai (futures contract)

Th trng phi tp trung Th trng tp trung v quy nh nh ca sn giao dch

Biu 2: Payoff trn mi n v ti sn trong hp ng quyn chn kiu M

Mua quyn chn mua

(b) Mua quyn chn bn

(c) Bn quyn chn bn

(d) Bn quyn chn mua

1.3.4. Hp ng hon i (Swaps Contract)

(interest rate swaps): hon i li sut c nh th

1.4. Vai tr nghip v phi sinh i vi cc ngn hng thng mi

UK Financial Services Authority

s xt mt s nghip v phi sinh cc NHTM thng dng trong hot ng u c.

Cc iu kin pht trin nghip v phi sinh ti ngn hng thng mi

2.2. iu kin t pha ngn hng

2.3. iu kin t pha khch hng

Bi hc cho Vit Nam

1.1. Th trng k hn Vit Nam

+0.25% +0.19% +0.5% +0.38% -

+0.20% +0.25% +0.40% +0.45%

0.40% 0.40% 0.40% 0.40% 1.50% 1.50% 1.50%

0,50% 0,50% 0,50% 0,50% 1,2% 1,2% 1,5%

Ngun: Tng hp cc vn bn php quy ca NHNN

1.2. Th trng tng lai Vit Nam

1.3. Th trng quyn chn Vit Nam

Th trng hon i Vit Nam

Ngun: Ngn hng Nh nc Vit Nam

iu 5, Quy ch hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q-NHNN7

Ngun: Ngn hng Nh nc Vit Nam

Ngun: Ngn hng Nh nc Vit Nam

2.2. Nghip v tng lai

12.813 6.051.861 1.395.433 2.923.293

114.567 205.156 5.881.154 1.414.321 2.187.934

2.3. Nghip v quyn chn

20.667 23.868 20.508 Ngun: Bo co tng hp ca NHNN

(%) quyn chn /tng doanh s 0,17 0,16 0,16

2.4. Nghip v hon i

623.881 1.243.002 2.062.703 1.803.541 2.944 47.928 3.334 16.602 -

Ngun: Cc bo co thng nin ca Eximbank

Ngun: Cc bo co thng nin ca BIDV

2.5. V d p dng cng c phi sinh ti Eximbank v Sacombank

Xem ph lc 1: Bng ti sn v n ca Eximbank theo loi tin t nm 2009

Xem ph lc 2: Bng ti sn v n ca Sacombank theo loi tin t nm 2009

3.3. Nguyn nhn

1.2. Thch thc

2.1. Gii php v m

2.2. Gii php t pha cc NHTM

Gii php t pha khch hng

3.1 Kin ngh vi Chnh ph

3.2 Kin ngh vi Ngn hng Nh nc

TI LIU THAM KHO

Ph lc 1: Bng ti sn v n ca Eximbank theo loi tin t nm 2009 n v: Triu ng

63.316 243.209 60.369 42 9 1

43.651.192 1.623.544 1.623.544

12.191.517 (1.357.532) (57.317) (1.414.849)

9.817.016 (275.678) 207.016 (68.662)

61.160 601 601

148.340 1.165 526 1.691

66.654.044 146.132 146.132