John Fernald - Solution Mankiw

CU HI N TP KINH T V M 1
(Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics)

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Chu Vn Thnh/Nguyn Hoi Bo
Lu : y l bn dch t quyn Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics ca John Fernald. Bn quyn thuc v Fulbright Economics Teaching Program.
Mc lc
CHNG 1: KHOA HC KINH T V M............................................................... 3 CHNG 2: S LIU KINH T V M .................................................................... 4 CHNG 3: THU NHP QUC GIA HNH THNH V PHN B NH TH NO ............................................................................................................................... 5 CHNG 4: TNG TRNG KINH T I ................................................................. 7 CHNG 5: TNG TRNG KINH T II................................................................ 9 CHNG 6: THT NGHIP ..................................................................................... 11 CHNG 7: TIN T V LM PHT .................................................................... 13 CHNG 8: NN KINH T M............................................................................... 17 CHNG 9: GII THIU CC BIN NG KINH T ......................................... 20 CHNG 10: TNG CU I ...................................................................................... 26 CHNG 11: TNG CU II ..................................................................................... 31 CHNG 12: TNG CU TRONG NN KINH T M ........................................ 34 CHNG 13: TNG CUNG ...................................................................................... 40 CHNG 14: CHNH SCH N NH HO ......................................................... 43 CHNG 15: N CA CHNH PH V THM HT NGN SCH .................. 47 CHNG 16: TIU DNG ....................................................................................... 49 CHNG 17: U T .............................................................................................. 54 CHNG 18: CUNG TIN V CU TIN ............................................................. 56 CHNG 19: BN THM V L THUYT BIN NG KINH T ................... 60
Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics
John Fernald
CHNG 1: KHOA HC KINH T V M 1. Gii thch s khc bit gia kinh t v m v kinh t vi m. Hai lnh v c ny lin quan vi nhau nh th no? 2. Tai sao cc nh kinh t hc xy dng cc m hnh? 3. Mt m hnh cn bng th trng l g? Khi no gi nh v s cn bng th trng l ph hp? P N 1. Kinh t vi m nghin cu cch thc cc doanh nghip v h gia nh ra quyt nh v h tng tc vi nhau nh th no. Cc m hnh kinh t vi m v doanh nghip v h gia nh da trn nguyn tc ti u ho cc doanh nghip v h gia nh n lc hot ng tt nht c th ng vi nhng iu kin rng buc m h phi i ph. V d, cc h gia nh ch n hng ho no mua nhm ti a ho tha dng, trong khi cc doanh nghip quyt nh sn xut bao nhiu nhm ti a ho li nhun. Ngc li, kinh t v m nghin cu nn kinh t nh mt tng th; mn hc ny tp trung vo nhng vn nh tng sn lng, tng vic lm, v mc gi chung c xc nh ra sao. Cc bin s ca ton th nn kinh t ny da vo s tng tc ca nhiu h gia nh v nhiu doanh nghip; do , kinh t vi m to thnh c s cho kinh t v m. 2. Cc nh kinh t hc xy dng cc m hnh nh m t phng tin tm tt cc mi quan h gia cc bin s kinh t. Cc m hnh c ch v chng thu gn nhiu chi tit trong nn kinh t v cho php ngi ta tp trung vo nhng mi quan h kinh t quan trng nht. 3. Mt m hnh cn bng th trng l m hnh trong gi iu chnh cn bng cung v cu. Cc m hnh cn bng th trng hu ch trong nhng tnh hung m mc gi c tnh linh hot. Tuy nhin, trong nhiu tnh hung, mc gi linh hot khng chc l mt gi nh st thc t. V d, hp ng lao ng thng n nh tin lng c nh trong ba nm. Hoc nhng doanh nghip nh cc nh xut bn tp ch thng ch thay i mc gi sau ba n bn nm. Hu ht cc nh kinh t v m tin rng tnh linh hot ca gi l mt gi nh hp l nghin cu nhng vn di hn. Trong di hn, gi phn ng trc s thay i ca cu hay cung, cho d trong ngn hn, gi c th chm iu chnh.
John Fernald
4 CHNG 2: S LIU KINH T V M 1. Lit k hai loi i lng m GDP o lng. Lm th no GDP li c th cng mt lc o lng c hai loi i lng ny? 2. Ch s gi tiu dng o lng ci g? 3. Lit k ba nhm ngi c Cc Thn g k lao ng s dng xp loi mi ngi trong nn kinh t. Cc Thng k tnh ton t l tht nghip nh th no? 4. Gii thch nh lut Okun. P N 1. GDP o lng tng thu nhp ca mi ngi trong nn kinh t v tng chi tiu vo sn lng hng ho v dch v ca nn kinh t. GDP c th cng mt lc o lng c hai i lng v c hai tht ra cng ch l mt: i vi mt nn kinh t trn bnh din tng th, thu nhp phi bng chi tiu. Nh minh ha qua biu dng lu chuyn trong sch gio khoa, c nhng cch khc nhau nhng tng ng vi nhau o lng dng tin trong nn kinh t. 2. Ch s gi tiu dng o lng mc gi chung ca nn kinh t. i lng ny cho ta bit gi ca mt r hng ho c nh so vi gi ca chnh r hng ho nm c s. 3. Cc Thng k lao ng phn loi mi ngi vo mt trong ba nhm sau: c vic lm, tht nghip, hay khng nm trong lc lng lao ng. T l tht nghip l phn trm ca lc lng lao ng khng c vic lm, c tnh nh sau: T l tht nghip = So nguoi that nghiep x 100 Luc luong lao dong
Lu r ng lc lng lao ng l s ngi c vic lm cng vi s ngi tht nghip. 4. nh lut Okun ni n mi quan h nghch bin gia tht nghip v GDP thc. Ngi lao ng c vic lm gip to ra hng ho v dch v trong khi ngi lao ng tht nghip th khng. Do , tng t l tht nghip gn lin vi gim GDP thc. nh lut Okun c th c tm tt bng phng trnh: %GDP thc = 3% - 2 (T l tht nghip) Ngha l, nu tnh trng tht nghip khng thay i, t l tng trng GDP thc l 3 phn trm. ng vi mc thay i t l tht nghip l mt im phn trm (v d, gim t 6 phn trm xung 5 phn trm, hay tng t 6 phn trm ln 7 phn trm), sn lng s thay i 2 phn trm theo chiu ngc li.
John Fernald
5 CHNG 3: THU NHP QUC GIA HNH THNH V PHN B NH TH NO 1. Sn lng ca mt nn kinh t sn xut ra c xc nh bi nhng yu t no? 2. Gii thch lm th no mt doanh nghip trong mi trng cnh tranh v ti a ho li nhun a ra quyt nh v cu l bao nhiu cho tng yu t sn xut. 3. Vai tr ca quy lut sinh li (hay li sut) khng i theo qui m trong phn phi thu nhp l g? 4. Tiu dng v u t c xc nh bi nhng yu t no? 5. Gii thch s khc bit gia cc khon chi mua ca chnh ph v cc khon thanh ton chuyn nhng ca chnh ph. Hy cho hai v d ng vi tng khon mc. 6. Yu t no xc nh cn bng gia cu v cung hng ho v dch v ca nn kinh t (trong chng hc ny)? 7. Gii thch iu g xy ra cho tiu dng, u t, v li sut khi chnh ph tng thu. P N 1. Cc yu t sn xut v cng ngh sn xut xc nh sn lng m mt nn kinh t c th sn xut. Cc yu t sn xut l nhng yu t u vo c s dng sn xut hng ho v dch v: nhng yu t quan trng nht l vn v lao ng. Cng ngh sn xut xc nh mc sn lng nhiu hay t c th c sn xut ra ng vi cc yu t u vo cho trc ny. Tng mt trong cc yu t sn xut hay ci thin cng ngh s dn n tng sn lng ca nn kinh t. 2. Khi mt doanh nghip quyt nh s dng mt yu t sn xut bng bao nhiu, h s cn nhc xem quyt nh ny s nh hng n li nhun nh th no. V d, nu thu thm mt n v lao ng s tng sn lng v do tng doanh thu; doanh nghip so snh doanh thu tng thm ny vi chi ph tng thm do phi tr thm tin cng lao ng. Doanh thu tng thm m doanh nghip nhn c ph thuc vo sn phm bin ca lao ng (MPL) v gi hng ho sn xut ra (P). Mt n v lao ng tng thm sn xut ra c MPL n v sn lng tng thm, v s sn lng tng thm ny c bn ra vi mc gi P. Do , doanh thu tng thm ca doanh nghip l P MPL. Chi ph thu mn thm mt n v lao ng l tin cng W. Nh vy, quyt nh tuyn dng thm lao ng ny nh hng n li nhun nh sau:
Li nhun = Doanh thu - Chi ph = (P MPL) W

Nu doanh thu tng thm, (P MPL), cao hn chi ph thu mn thm mt n v lao ng, (W), th li nhun gia tng. Doanh nghip s tuyn dng thm lao ng cho n khi khng cn kh nng sinh li t vic tuyn dng ny na ngha l cho n khi MPL gim xung cho ti im m thay i ca li nhun bng zero. Trong phng trnh trn y, doanh nghi p thu thm lao ng cho n khi Li nhun = 0, ngha l khi (P MPL) = W. iu kin ny c th c vit li:
Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics John Fernald
6 MPL = W/P Do , mt doanh nghip cnh tranh, ti a ho li nhun s thu thm lao ng cho n khi sn phm bin ca lao ng bng vi tin cng thc. Lp lun tng t cng p dng cho quyt nh ca doanh nghip khi s dng thm vn: doanh nghip s s dng thm vn cho n khi sn phm bin ca vn bng vi gi thu vn thc. 3. Mt hm sn xut c sinh li khng i theo qui m nu khi ta tng ng u tt c cc yu t sn xut thm mt t l phn trm nht nh s lm tng sn lng thm cng mt t l phn trm. V d, nu mt doanh nghip gia tng s dng vn v lao ng thm 50 phn trm, sn lng s tng thm 50 phn trm, th hm sn xut ny c sinh li khng i theo qui m. Nu hm sn xut c sinh li khng i theo qui m th tng thu nhp (hay tng sn lng) trong nn kinh t gm nhng doanh nghip cnh tranh v ti a ho li nhun s c phn chia thnh sinh li ca lao ng, MPL L, v sinh li ca vn, MPL K; ngha l trong i u kin sn lng khng i theo qui m, li nhun kinh t bng khng. 4. Tiu dng ph thuc ng bin vi thu nhp kh dng thu nhp sau khi n p tt c cc khon thu. Thu nhp kh dng cng cao th tiu dng cng nhiu. Cu u t ph thuc nghch bin vi li sut thc. vic u t c th to ra li nhun, sinh li ca n phi ln hn chi ph. V li su t thc o lng chi ph ca vn, li sut thc cng cao th chi ph u t cng ln, v th cu u t s gim. 5. Chi mua ca chnh ph bao gm nhng hng ho v dch v m chnh ph trc tip mua sm. V d, chnh ph mua tn la v xe tng, xy dng ng s, v cung cp nhng dch v nh kim sot khng lu. Tt c cc hot ng ny l mt phn ca GDP. Thanh ton chuyn nhng l thanh ton ca chnh ph cho c nhn m khng i ly (hay khng i ng) hng ho hay dch v g c. Thanh ton chuyn nhng l ngc li vi thu: thu lm gim thu nhp kh dng ca h gia nh, trong khi thanh ton chuyn nhng lm tng thu nhp kh dng. V d v thanh ton chuyn nhng bao gm cc khon thanh ton bo him x hi cho ngi gi, bo him tht nghip, v phc li cu chin binh. 6. Tiu dng, u t v chi mua ca chnh ph xc nh cu i vi sn lng ca nn kinh t, trong khi cc yu t sn xut v hm sn xut xc nh cung sn lng. Li sut thc iu chnh bo m rng cu hng ho ca nn kinh t bng vi cung. mc li sut cn bng, cu hng ho v dch v bng vi cung. 7. Khi chnh ph tng thu, thu nhp kh dng gim, v do tiu dng c ng gi m. Mc gim tiu dng s bng lng thu gia tng nhn cho khuynh hng tiu dng bin (MPC). MPC cng cao th nh hng nghch bin ca tng thu i vi tiu dng cng ln. V sn lng c n nh bi cc yu t sn xut v cng ngh sn xut nht nh, v chi mua ca chnh ph khng i cho nn s gim st tiu dng phi c b tr bng s gia tng u t. u t gia tng, i su t l thc phi gim. Do , tng thu dn n gim tiu dng, tng u t v gim li sut thc.
John Fernald
7 CHNG 4: TNG TRNG KINH T I 1. Trong m hnh Solow, t l tit kim nh hng nh th no n mc thu nhp trng thi dng? N nh hng nh th no n tc tng trng trng thi dng? 2. Ti sao mt nh hoch nh chnh sch kinh t c th chn mc vn theo Qui tc Vng? 3. Mt nh hoch nh chnh sch kinh t c th chn mt trng thi dng vi nhiu vn hn so vi trng thi dng theo Qui tc Vng hay khng? H c th chn mt trng thi dng vi t vn hn so vi trng thi dng theo Qui tc Vng hay khng? Gii thch cu tr li ca bn. 4. Trong m hnh Solow, tc tng dn s nh hng n mc thu nhp trng thi dng nh th no? N nh hng nh th no n tc d tng trng trng thi dng? P N 1. Trong m hnh Solow, mt t l tit kim cao dn n tr lng vn trng thi dng ln, v mc sn lng trng thi dng cao. Mt t l tit kim thp dn n tr lng vn trng thi dng thp, v mc sn lng trng thi dng cng thp. Tit kim cng cao dn n tng trng kinh t cng nhanh ch trong ngn hn. Gia tng t l tit kim gip y mnh tng trng cho n khi nn kinh t t trng thi dng mi. Ngha l nu nn kinh t duy tr mc tit kim cao, th nn kinh t cng s duy tr tr lng vn ln v mc sn lng cao, nhng n s khng duy tr tc tng trng cao mi mi. 2. Tht s hp l khi ta gi nh rng mc tiu ca mt nh hoch nh chnh sch kinh t l ti a ho phc li kinh t ca mi thnh vin trong x hi. V phc li kinh t ph thuc vo mc tiu dng, nh hoch nh chnh sch nn chn trng thi dng ng vi mc tiu dng cao nht. Mc vn theo Qui tc Vng l mc vn ti a ho tiu dng trng thi dng. V d, gi s khng c tng trng dn s hay thay i cng ngh. Nu tr lng vn trng thi dng tng thm mt n v, th sn lng tng thm mt lng bng sn phm bin ca vn MPK; tuy nhin, khu hao tng thm mt lng bng , cho nn mc sn lng rng tng thm cho tiu dng l MPK - . Tr lng vn theo Qui tc Vng l mc vn m , MPK = , ngha l sn phm bin ca vn bng t l khu hao. 3. Khi nn kinh t bt u nm trn mc vn theo Qui tc Vng, vic t c mc Qui tc Vng dn n tiu dng cao hn ti mi thi im. Do , cc nh hoch nh chnh sch lun lun mun chn mc Qui tc Vng, v tiu dng giang t trong mi thi on. Mt khc, khi nn kinh t nm di mc vn theo Qui tc Vng, vic t c mc Qui tc Vng c ngh l gi m tiu dng hm nay a tng tiu dng trong tng lai. Trong trng hp ny, quyt nh ca cc nh hoch nh chnh sch s khng r rng. Nu nh hoch nh chnh sch quan tm nhiu hn n th h hin ti so vi cc th h tng lai, h s quyt nh khng theo ui nhng chnh sch nhm t trng thi dng theo Qui tc Vng. Nu nh
John Fernald
8 hoch nh chnh sch c mi quan tm nh nhau n tt c cc th h, h s quyt nh t n Qui tc Vng. Cho d th h hin ti s phi tiu dng t hn, mt s (v hn) cc th h tng lai s hng li nh tiu dng gia tng thng qua vic chuyn n trng thi Qui tc Vng. 4. Tc tng trng dn s cng cao, mc vn trn mi lao ng trng thi dng cng thp, v do s c mt mc thu nhp trng thi dng cng thp. V d, hnh 4-1 trnh by trng thi dng ng vi hai mc tng trng dn s khc nhau, mc thp hn n1 v mc cao hn n2. Tng trng dn s cao hn, n2, c ngha l ng biu th tng trng dn s v khu hao cao hn, cho nn mc vn trn mi lao ng trng thi dng thp hn. Hnh 4-1
u t, u t ho vn (+n2)k (+n1)k s.f(k)
k*2
k*1
Vn trn mi lao ng, k
Tc tng ca tng thu nhp trng thi dng l n + g, v th, t l tng trng dn s cng cao, t l tng trng tng thu nhp cng cao. Tuy nhin, thu nhp trn mi lao ng tng trng vi t l g trng thi dng, v nh vy s khng chu nh hng ca s tng trng dn s.
John Fernald
9 CHNG 5: TNG TRNG KINH T II 1. Trong m hnh Solow, nhng yu t no xc nh tc tng thu nhp trn mi lao ng trng thi dng? 2. Nhng d liu cn thit g gip xc nh liu mt nn kinh t hin ang c vn nhiu hn hay t hn so vi trng thi dng theo Qui tc Vng? 3. Cc nh hoch nh chnh sch c th nh hng n t l tit kim quc gia bng cch no? 4. iu g xy ra cho tc tng nng sut trong hn 40 nm qua? Bn c th gii thch hin tng ny nh th no? 5. L thuyt tng trng ni sinh gii thch nh th no v s tng trng bn vng m khng a ra gi nh v tin b cng ngh mang tnh ngoi sinh? L thuyt ny khc vi m hnh Solow nh th no? P N 1. Trong m hnh Solow, chng ta thy rng ch c tin b cng ngh c th tc ng n tc tng thu nhp trn mi lao ng trng thi dng. Tng trng tr lng vn (thng qua tit kim cao) cng nh tng tr ng dn s u khng nh hng n tc tng thu nhp trn mi lao ng trng thi dng. Tin b cng ngh c th nh hng n tng trng bn vng. 2. xc nh xem mt nn kinh t hin ang c vn cao hn hay thp hn so vi trng thi Qui tc Vng, chng ta cn so snh i lng sn phm bin ca vn tr i khu hao (MPK - ) vi tc tng tng sn lng (n + g). Tc tng GDP c sn. c lng sn phm bin ca vn ta cn tnh ton thm mt cht, nh trnh by trong sch gio khoa, ta vn c th rt ra c t s liu sn c v tr lng vn so vi GDP, tng gi tr khu hao so vi GDP, v t trng ca vn trong GDP. 3. Chnh sch kinh t c th nh hng n t l tit kim hoc l thng qua tng tit kim khu vc cng (tit kim ca chnh ph) hoc thng qua ban hnh cc bin php khuyn khch thc y tit kim t nhn. Tit kim khu vc cng l chnh lch gia s thu ca chnh ph v chi tiu ca chnh ph. Nu chi vt thu, chnh ph s b thm ht ngn sch, c ngha l ti t kim chnh ph c gi tr m. Nhng chnh sch lm gim thm ht (nh gim mua sm ca chnh ph hay tng thu) lm tng tit kim khu vc cng, trong khi nhng chnh sch lm tng thm ht ngn sch s lm gim tit kim cng. C nhiu chnh sch ca chnh ph nh hng n tit kim t nhn. Quyt nh tit kim ca mt h gia nh c th ph thuc vo sinh li t tit kim; sinh li t tit kim cng cao, cng hp dn tit kim. Cc bin php khuyn khch thu nh ti khon hu tr min thu dnh cho c nhn, v u i thu u t dnh cho cc cng ty gip tng sinh li t tit kim v khuyn khch tit kim t nhn. 4. Hoa K, tc tng sn lng u ngi gim t 2,2 phn trm mt nm giai on 1948-1972 cn 1,7 phn trm mt nm giai on 1972-1991. Cc nc khc thm ch cn tri qua tnh trng gim st tng trng nhiu hn. Xem ra tnh trng
John Fernald
10 sa s t tng trng sn lng ny c th c qui cho s sa st ca tng trng nng sut thng qua t l ci thin hm sn xut theo thi gian. Ngi ta cng a ra nhng cch gii thch khc cho tnh trng sa s t tn g trng ny, nhng xem ra n vn cn l mt iu b n. 5. Cc l thuyt tng trng ni sinh c gng gii thch tc tin b cng ngh bng cch gii thch nhng quyt nh tc ng n s sng to tri thc thng qua nghin cu v pht trin. Ngc li, m hnh Solow ch n thun xem tc tin b cng ngh l mt bin ngoi sinh. Trong m hnh Solow, t l tit kim nh hng n tng trng mt cch tm thi, nhng sinh li gim dn ca vn cui cng buc nn kinh t phi tin ti mt trng thi dng trong tng trng ch ph thuc vo tin b cng ngh ngoi sinh. Ngc li, nhiu m hnh tng trng ni sinh v thc cht gi nh rng vn c sinh li khng i (ch khng phi gim dn), c l gii bao hm c tri thc. V th, nhng thay i ca t l tit kim c th dn n tng trng bn vng (ko di).
John Fernald
11 CHNG 6: THT NGHIP 1. Nhng yu t no xc nh t l tht nghip t nhin? 2. Hy m t s khc bit gia tht nghip c xt v tht nghip ch vic?. 3. Trnh by ba cch gii thch v l do ti sao tin cng thc c th nm trn mc cn bng gia cung lao ng v cu lao ng? 4. Phn ln tnh trng tht nghip l di hn hay ngn hn? Gii thch cu tr li ca bn. 5. Cc nh kinh t hc gii thch nh th no v t l tht nghip t nhin cao trong thp nin 70 v 80? H gii thch nh th no v tnh trng t l tht nghip t nhin gim xung trong thp nin 90? P N 1. T l ri cng vic v t l tm vic xc nh t l tht nghip t nhin. T l ri cng vic l t l nhng ngi mt vic mi thng. T l ri cng vic cng cao, t l tht nghip t nhin cng cao. T l tm vic l t l nhng ngi tht nghip tm c mt vic lm mi thng. T l tm vic cng cao, t l tht nghip t nhin cng thp. 2. Tht nghip c xt l tnh trng tht nghip xy ra do mt thi gian tm ng vic cho ng ngi. Tm mt vic ph hp mt thi gian v dng thng tin v cc ng vin xin vic v vic lm cn ngi khng phi l ngay tc thi. V nhng vic lm khc nhau h i nhng k nng khc nhau v nhng mc lng khc i nhau, ngi lao ng tht nghip c th khng chp nhn ngay cng vic u tin m ngi ta gii thiu cho h. Ngc li, tht nghip ch vic l tht nghip xy ra do tnh cng nhc ca tin lng v s phn b cng vic. Nhng ngi lao ng ny tht nghip chng phi v h mi i tm mt cng vic ph hp nht vi k nng ca h (nh trong trng hp tht nghip c xt), m l v ng vi mc tin cng thc hin ti, cung lao ng vt qu cu lao ng. Nu tin cng khng iu chnh cn bng th trng lao ng, th nhng ngi lao ng ny phi ch i mi c vic lm. V vy, tht nghip ch vic pht sinh do doanh nghip tht bi trong vic gim tin cng mc d d cung lao ng. 3. Tin cng thc c th vn nm trn mc cn bng gia cung lao ng v cu lao ng do lut qui nh mc lng ti thiu, th lc c quyn ca cc lin on lao ng, v tin lng hiu qu. Lut mc lng ti thiu to ra tnh cng nhc ca tin lng v lut lm cho tin lng khng iu chnh v mc cn bng c. Cho d phn ln ngi lao ng c tr mt mc lng cao hn mc ti thiu, nhng i vi mt s ngi lao ng, c bit l lao ng khng c tay ngh (lao ng ph thng) v khng c kinh nghim, qui nh mc lng ti thiu lm tng tin lng ca h ln cao hn mc cn bng. Do , qui nh ny lm gim lng cu lao ng ca doanh nghip v dn n tnh trng d cung lao ng, kt qu l tht nghip xy ra.
John Fernald
12 Th lc c quyn ca cc lin on lao ng dn n tnh cng nhc ca tin lng v tin lng ca ngi lao ng thuc lin on c xc nh khng phi bi cn bng cung cu m bi qu trnh m phn tp th gia lnh o lin on v gim c doanh nghip. Tha thun tin lng thng lm tng mc lng ln cao hn mc cn bng v cho php doanh nghip quyt nh s lng lao ng tuyn dng. Mc lng cao ny lm cho doanh nghip tuyn dng t lao ng hn so vi mc lng cn bng th trng, v th lm tng tht nghip ch vic. Cc l thuyt v tin lng hiu qu cho rng tin lng cao lm cho ngi lao ng lm vic c nng sut hn. nh hng ca tin lng i vi hiu qu ca ngi lao ng c th gii thch l do ti sao doanh nghip khng ct gim tin lng bt k c tnh trng d cung lao ng. Cho d h mc lng s gip gim chi ph lng ca doanh nghip, nhng n c ng c th lm gim n ng sut lao ng v do lm gim li nhun ca doanh nghip. 4. Tu thuc vo cch thc ta xem xt s liu, phn ln tht nghip xem ra c th hoc l ngn hn, hoc l di hn. a s tnh trng tht nghip ch ngn ngi; ngha l a s nhng ngi tht nghip s nhanh chng tm c vic lm. Mt khc, phn ln cc tun l tht nghip trong mt thng xem xt c th c qui cho mt s lng nh nhng ngi tht nghip di hn. Theo nh ngha, nhng ngi tht nghip di hn khng tm c vic lm nhanh chng, cho nn h xut hin trn bng lng tht nghip trong nhiu tun hay nhiu thng. 5. Cc nh kinh t hc xut t nht hai gi thit gii thch s gia tng t l tht nghip t nhin vo thp nin 70 v 80, v s gim t l tht nghip t nhin trong thp nin 90. Th nht l thnh phn nhn khu hc trong lc lng lao ng thay i. Do s bng n sinh thi hu Chin tranh th gii II, s ngi lao ng tr tui gia tng trong thp nin 70. Lao ng tr c t l tht nghip cao hn, cho nn s dch chuyn thnh phn nhn khu hc ny c xu hng lm tng tht nghip. Trong thp nin 90, lp ngi lao ng trong t bng n sinh sau chin tranh ny gi i v tui bnh qun ca lc lng lao ng gia tng, v th lm gim t l tht nghip trung bnh. Gi thit th hai da trn s thay i tn sut dch chuyn theo khu vc. S lng ti phn b theo khu vc ca ngi lao ng cng cao, t l mt vic cng cao v mc tht nghip c xt cng cao. S bin ng ca gi du vo thp nin 70 v 80 l mt ngun gc kh d gy nn gia tng dch chuyn theo khu vc; trong thp nin 90, gi du n nh hn. Nhng cch gii thch c xut trn u c l, nhng xem ra khng m t cch gii thch no c tnh cht kt lun.
John Fernald
13 CHNG 7: TIN T V LM PHT 1. M t cc chc nng ca tin. 2. Tin php nh l g? Tin hng ho l g? 3. Ai kim sot cung tin v bng cch no? 4. Vit ra phng trnh s lng v gii thch. 5. Gi nh tc lu thng khng i c hm g? 6. Ai ng thu lm pht? 7. Nu lm pht tng t 6 n 8 phn trm, iu g xy ra cho li sut thc v li sut danh ngha theo hiu ng Fisher? 8. Lit k tt c chi ph ca lm pht m bn c th ngh ra, v sp th t nhng chi ph da vo mc quan trng theo suy ngh ca bn. 9. Gii thch vai tr ca chnh sch tin t v ngn sch trong vic gy ra v chm dt siu lm pht. 10. nh ngha thut ng bin s thc v bin s danh ngha, v cho v d tng loi. P N 1. Tin c ba chc nng: lu tr gi tr, n v hch ton, v phng tin trao i. L phng tin lu tr gi tr, tin gip chuyn sc mua t hin ti n tng lai. L n v hch ton, tin gip nim yt gi v ghi n. L phng tin trao i, tin l th m chng ta s dng mua hng ho v dch v. 2. Tin php nh l tin c chnh ph in ra nhng khng c gi tr bn cht. V d, t mt USD l tin php nh. Tin hng ho l tin da trn mt hng ho c gi tr bn cht. Vng, khi c s dng nh tin, l v d v tin hng ho. 3. Ti nhiu nc, ngn hng trung ng kim sot cung tin. Hoa K, ngn hng trung ng l Cc D tr lin bang thng c gi l Fed. Vic kim sot cung tin c gi l chnh sch tin t. Cch thc c bn Fed kim sot cung tin l thng qua cc nghip v th trng m, lin quan n vic mua hay bn tri phiu chnh ph. tng cung tin, Fed dng USD mua tri phiu chnh ph t cng chng, qua a thm USD vo tay cng chng. gim cung tin, Fed bn mt phn tri phiu chnh ph, nhn li USD t tay cng chng. 4. Phng trnh s lng l mt ng nht thc biu th mi quan h gia s giao dch cng chng thc hin v s lng tin cng chng nm gi. Chng ta vit phng trnh ny nh sau: Tin x Tc lu thng = Gi x S ln giao dch M x V = P x T.
John Fernald
14 V phi ca phng trnh s lng cho ta bit tng s giao dch xy ra trong mt thi on nht nh, v d nh trong mt nm. T l tng s ln m hai c nhn trao i hng ho hay dch v bng tin. P tiu biu cho gi ca mt giao dch in hnh. y, tch s P x T l s lng USD trao i trong mt nm. V tri ca phng trnh s lng cho ta bit v s tin dng thc hin nhng giao dch ny. M l s lng tin trong nn kinh t. V l tc giao dch ca tin, hay tc lu thng ca tin trong nn kinh t. V kh m o l ng c s giao dch nn cc nh kinh t thng s dng mt dng hi khc ca phng trnh s lng, trong tng sn lng Y ca nn kinh t thay th cho s giao dch T: Tin x Tc lu thng = Gi x Sn lng M x V = P x Y. P by gi tiu biu cho gi ca mt n v sn lng, cho nn P x Y l gi tr bng USD ca sn lng, tc GDP danh ngha. V tiu bi u cho tc ca tin thu nhp, ngha l s ln m mt t tin USD tr thnh mt phn thu nhp ca ai . 5. Nu ta gi nh rng tc lu thng ca tin trong phng tr s lng l nh khng i, th ta c th xem phng tr nh s lng nh mt l thuyt v GDP danh ngha. Phng trnh s lng vi tc lu thng tin t khng i c vit l: MV = PY. Nu tc lu thng V l hng s, th khi s lng tin (M) thay i s dn n s thay i t l ca GDP danh ngh (t c PY). Nu ta gi nh thm rng sn a lng c c nh theo cc yu t sn xut v cng ngh sn xut, th ta c th kt lun rng s lng tin s xc nh mc gi. y gi l l thuyt s lng tin. 6. Ngi gi tin chu thu lm pht. Khi gi tng, gi tr thc ca tin m ngi ta nm gi gim, ngha l ng vi mt s lng tin nh trc, by gi h s mua c t hng ho v dch v hn v gi cao hn. 7. Phng trnh Fisher biu th mi quan h gia li sut danh ngha v li sut thc. Phng trnh ny pht biu rng li sut danh ngha i bng li sut thc r cng vi t l lm pht : i = r + . Phng trnh ny cho thy li sut danh ngha c th thay i bi v li sut thc thay i hoc v lm pht thay i. Li sut thc c gi nh l khng b nh hng bi lm pht; nh th o lun trong chng 3, li su t thc iu chnh cn bng gia tit kim v u t. Nh vy, c mi quan h mt-mt gia t l lm pht v li sut danh ngha: n u lm pht tng thm 1 phn trm, th li su t danh ngha cng tng thm 1 ph n trm. Mi quan h mt-mt ny c gi l hiu ng Fisher.
John Fernald
15 Nu lm pht tng t 6 n 8 phn trm, th hiu ng Fisher cho thy rng li sut danh ngha s tng thm hai im phn trm, trong khi i su t thc vn khng l i. 8. Chi ph ca lm pht k vng bao gm: a. Chi ph (hao mn) da giy (Shoeleather costs): Lm pht cng cao c ngha l li sut danh ngh cng cao, m iu ny c ngha l ng i ta a mun gi t s d tin thc hn. Nu ngi ta gi t tin hn, h phi thng xuyn n ngn hng hn rt tin. iu ny tht bt tin (v lm cho giy mau mn hn). b. Chi ph yt gi (thc n)(menu costs): Lm pht cng cao th doanh nghip cng phi thng xuyn thay i gi nim yt ca h hn. iu ny c th tn km nu h phi in li cc bng gi v ti liu gii thiu sn phm. c. Bin thin nhiu hn ca gi tng i: Nu doanh nghip khng thng xuyn thay i gi, th lm pht gy ra s bin thin nhiu hn ca gi tng i. V cc nn kinh t th trng t do da v o gi tng i phn b ngun lc mt cch hiu qu, lm pht dn n phi hiu qu kinh t vi m. d. Ngha v thu thay i: Nhiu b lut thu khng tnh n nh hng ca lm pht. V th, lm pht c th lm thay i ngha v thu ca c nhn v doanh nghip, thng l theo nhng cch thc ngoi d kin ca cc nh lm lut. e. S bt tin ca mt mc gi thay i: Tht l bt tin khi sng trong mt th gii m mc gi thng xuyn thay i. Tin l thc o m ta dng o lng cc giao dch kinh t. Tin s l mt s o km hu ch hn khi gi tr ca n lun lun thay i. Thm mt chi ph na ca lm pht ngoi d kin: f. Ti phn phi ca ci mt cch tht thng: Lm pht ngoi d kin s lm ti phn phi ca ci gia cc c nhn. V d, nu lm pht cao hn k vng, con n s c li v ngi cho vay s chu thit. Tng t, nhng ngi sng bng tin hu tr c nh s b thit hi v tin hu ca h s mua c t hng ho hn. 9. Siu lm pht thng phn nh chnh sch tin t. Ngha l, m c gi khng th tng nhanh tr khi cung tin cng tng nhanh; v siu lm pht khng chm dt c tr khi chnh ph gim mnh tnh trng tng trng tin t. Tuy nhin, cch gii thch ny khng cp ng vo vn trng tm: ti sao chnh ph bt u in ra nhiu tin v sau th d ng li? Cu tr li gn nh lun lun nm chnh sch ngn sch: Khi chnh ph c mt khon thm ht ngn sch ln (c th do mt cuc chin tranh mi gn y hay do mt s kin ln no khc) m chnh ph khng th ti tr bng vay mn c, chnh ph phi in thm tin chi tr cc ho n. V ch khi vn chnh sch ny c gii to - thng qua gim chi tiu
John Fernald
16 ca chnh ph v thu thm thu - th chnh ph mi hy vng h c t l tng trng tin t. 10. Bin s thc l bin s c o lng bng nhng n v khng i theo thi gian v d, bin s c th c o bng USD khng i, ngha l n v o lng c iu chnh theo lm pht. Bin s danh ngha l bin s c o lng bng USD hin ti; gi tr ca bin s khng c iu chnh theo lm pht. V d, bin s thc c th l mt thanh ko Hershey; bin s danh ngha l gi tr th hin bng gi hin hnh ca thanh ko Hershey v d nh bng 5 cents vo nm 1960 v bng 75 cents vo nm 1999. Li sut m ngn hng nim yt, chng hn nh 8 phn trm, l li sut danh ngha, v n khng c iu chnh theo lm pht. Nu lm pht bng 3 phn trm chng hn, th li sut thc o lng sc mua ca bn l 5 phn trm.
John Fernald
17 CHNG 8: NN KINH T M 1. u t nc ngoi rng v cn cn mu dch (hay cn cn thng mi) l g? Gii thch mi lin h gia hai khi nim ny. 2. nh ngha t gi hi oi danh ngha v t gi hi oi thc. 3. Nu mt nn kinh t m nh ct gim chi tiu quc phng, iu g xy ra cho tit kim, u t, cn cn thng mi, li sut, v t gi hi oi? 4. Nu mt nn kinh t m nh cm nhp khu u my video ca Nht Bn, iu g xy ra cho tit kim, u t, cn cn thng mi, li sut, v t gi hi oi? 5. Nu c c lm pht thp v c lm pht cao, iu g xy ra cho t gi hi oi gia ng mc c v ng lia ? P N 1. Bng cch vit li ng nht thc hch ton thu nhp quc dn trong bi ging ta c: S I = NX. ng nht thc hch ton thu nhp quc dn di dng ny cho ta thy mi quan h gia dng l u chuy n quc t ca cc ngun qu cho tch lu vn, S I, v dng lu chuyn hng ho v dch v quc t, NX. u t nc ngoi rng lin quan n phn (S I) trong ng nht thc ny: l phn chnh lch gia tit kim trong nc so vi u t trong nc. Trong mt nn kinh t m, tit kim trong nc khng nht thit bng u t trong nc, v cc nh u t c th vay v cho vay trn th trng ti chnh th gii. Cn cn thng mi lin quan n phn (NX) trong ng nht thc: l phn chnh lch gia xut khu v nhp khu. Nh vy, ng nht thc hch ton thu nhp quc dn cho thy rng dng l u chuyn quc t ca cc ngun qu ti tr cho tch lu vn v dng hng ho v dch v quc t l hai mt ca mt ng tin. 2. T gi hi oi danh ngha l gi tng i ca ng tin ca hai nc. T gi hi oi thc, i khi c g i l t gi ngoi thng, l gi tng i ca hng ho n ca hai nc. T gi ny cho ta bit t l m ti chng ta c th trao i hng ho ca mt nc ny vi hng ho ca mt nc khc. 3. Vic ct gim chi tiu quc phng lm tng tit kim chnh ph v v th lm tng tit kim quc gia. u t ph thc vo li sut th gii v khng b nh hng. V th, tng tit kim lm ng (S I) dch chuyn sang phi nh trong hnh 8-1. Cn cn thng mi tng, v t gi hi oi thc gim.
John Fernald
18 Hnh 8-1 T gi hi oi thc S1 I S2 I
1 2
A B NX()
NX1
NX2
Xut khu rng
4. Nu mt nn kinh t m nh cm nhp khu u my video ca Nht Bn th ng vi mt t gi hi oi thc cho trc, nhp khu s thp hn, cho nn xut khu rng s cao hn. V th , ng xut khu rng dch chuyn ra pha ngoi nh trong hnh 8-2. Hnh 8-2 T gi hi oi thc SI
2 1
B A NX2 () NX1 () NX Xut khu rng
John Fernald
19 Chnh sch bo h cm nhp khu u my video khng nh hng n tit kim, u t, hay i su t th gii, cho nn ng S I khng thay i. V cc l chnh sch bo h khng lm thay i tit kim h ay u t tro ng m hnh c a chng ny, cho nn cc chnh sch bo h khng th nh hng n cn cn thng mi. Thay vo , chnh sch bo h s y t gi hi oi thc ln cao hn. 5. Chng ta c th lin h gia t gi hi oi thc v t gi hi oi danh ngh a bng biu thc sau: T gi hi oi danh ngha e = T gi hi oi thc = x x T s mc gi (P*/P).
Gi P* l mc gi ca v P l mc gi ca c. T gi hi oi danh ngha e l s ng lia trn ng mc c ( ta xem c l nc nh). Ta c th vit biu thc ny theo t l thay i phn trm theo thi gian nh sau: % thay i ca e = % thay i ca + (* - ), trong , * l t l lm pht ca v l t l lm pht ca c. Nu lm pht cao hn lm pht c, th phng trnh ny cho ta thy mt ng mc c mua c mt lng ng lia nhiu hn theo thi gian: ng mc tng gi tng i so vi ng lia. Ni cch khc, nhn t gc nc , t gi hi oi ca ng mc trn mt ng lia gim xung.
John Fernald
20 CHNG 9: GII THIU CC BIN NG KINH T 1. Cho mt v d v tnh cng nhc ca gi trong ngn hn v tnh linh hot ca gi trong di hn. 2. Ti sao ng tng cu c dc hng xung? 3. Hy gii thch tc ng ca s gia tng cung tin trong ngn hn v trong di hn. 4. Ti sao Fed d dng i ph trc cc c sc cu hn so vi cc c sc cung? P N 1. Gi ca mt t tp ch l mt v d v vic gi cng nhc trong ngn hn v linh hot trong di hn. Cc nh kinh t hc khng c mt cu tr li dt khot v l do ti sao gi tp ch li cng nhc trong ngn hn. C l ngi tiu dng s cm thy tht bt tin nu gi mt t tp ch h mua c thay i mi thng. 2. Tng cu l mi quan h gia sn lng cu v mc gi chung. hiu l do ti sao ng tng cu c dc hng xung, ta cn trin khai l thuyt tng cu. Mt l thuyt n gin v tng cu l da vo l thuyt s lng tin. Ta vit phng trnh s lng theo cung v cu s d tin thc nh sau: M/P = (M/P)d = kY, Trong , k = 1/V. Phng trnh ny cho ta th y ng vi mt mc cung tin c nh M, s c mi quan h nghch bin gia mc gi P v sn lng Y, gi nh rng tc lu thng tin t V c nh: mc gi cng cao, mc s d tin thc cng thp, v do , s lng hng ho v dch v cu Y cng thp. Ni cch khc, ng tng cu c dc hng xung nh trong hnh 9-1.
John Fernald
21
Hnh 9-1 Mc gi P
AD
Thu nhp, sn lng
Mt cch hiu c mi quan h nghch bin gia mc gi v sn lng, ta hy lu s lin h gia tin v s giao dch. Nu ta gi nh rng V l hng s, th cung tin s xc nh gi tr USD ca mi giao dch: MV = PY. Mc gi tng hm r ng mi giao dch s cn n nhiu USD hn. ng nht thc trn y vn ng ng vi tc lu thng tin khng i, s lng giao dch, v v th, s lng hng h o v n v Y ngi ta mua c phi gim xung. 3. Nu Fed tng cung tin, th ng tng cu dch chuyn hng ra ngoi, nh trong hnh 9-2. Trong ngn hn, gi cng nhc, cho nn nn kinh t di chuyn dc theo ng tng cung ngn hn t im A n im B. Sn lng tng trn mc t nhin Y ; nn kinh t vo thi k bng n. Tuy nhin, cu cao cui cng s dn n tng lng v gi. Mc gi tng dn s lm di chuyn nn kinh t dc theo ng tng cu mi AD2 cho n im C. trng thi cn bng di hn mi, sn lng mc t l t nhin, nhng gi cao hn so vi mc gi trng thi cn bng ban u ti im A.
John Fernald
22 Hnh 9-2 Mc gi P LRAS
P2 P1
C A AD1
Y
SRAS AD2
Y2
Thu nhp, sn lng
4. Fed d dng i ph trc nhng c sc cu hn so vi cc c sc cung v Fed c th gim hoc thm ch loi b tc ng ca cc c sc cu i vi sn lng thng qua kim sot cung tin. Tuy nhin, trong trng hp c sc cung, Fed khng c cch gi u chnh tng cu nhm duy tr c c hai tnh trng ton dng lao ng ln n nh gi c. hiu l do ti sao iu ny l s tht, ta hy xem xt cc phng n chnh sch sn c i vi Fed trong tng trng hp. Gi s mt c sc cu (nh vic gii thiu cc my rt tin t ng lm gim cu tin) lm dch chuyn ng tng cu hng ra ngoi nh trong h 9 -3. Sn lng tng trong ngn hn n Y2. Trong nh di hn, sn lng quay tr li mc t l t nhin, nhng ng vi mc gi P2 cao hn. Tuy nhin, Fed c th b p cho s gia vng quay tin bng cch gim cung tin; hnh ng ny a ng tng cu tr v v tr ban u AD1. Trong chng mc m Fed c th kim sot cung tin, Fed c th gim hoc thm ch loi b tc ng ca c sc cu i vi sn lng.
John Fernald
23
Hnh 9-3
P Mc gi
LRAS
P2 P1
C A AD1
Y
SRAS AD2
Y2
Thu nhp, sn lng By gi hy xem mt c sc cung bt li (v d nh mt ma hay s cng kch ca cc lin on lao ng) nh hng nh th no n nn kinh t. Trong hnh 9-4, ng tng cung ngn hn dch chuyn ln trn v nn kinh t di chuyn t im A n im B.
John Fernald
24
Hnh 9-4 Mc gi P LRAS
P2 P1
SRAS2 SRAS1 AD
Y2
Thu nhp, sn lng Sn lng gim di mc t nhin v gi tng. Fed c hai phng n. Phng n th nht l gi tng cu khng i, trong trng hp , sn lng gim xung di mc t l t nhin. Ngay c khi gi gim v phc hi c trng thi ton dng lao ng, nhng tn tht ca phng n ny lnh tr ng suy t thoi mt cch au thng. Phng n th hai l tng tng cu bng cch tng cung tin, a nn kinh t tr li mc sn lng t nhin, nh trong hnh 9-5.
John Fernald
25
Hnh 9-5 Mc gi P LRAS
P2 P1
SRAS2 SRAS1
A AD1
Y
AD2
Thu nhp, sn lng Chnh sch ny dn n mc gi cao hn mt cch lu di trng thi cn bng mi, im C. Nh vy, trong trng hp mt c sc cung, khng c cch g iu chnh tng cu m va duy tr c ton dng lao ng ln mc gi n nh.
John Fernald
26 CHNG 10: TNG CU I 1. Hy s dng giao im Keynes gii thch ti sao chnh sch ngn sch c hiu ng s nhn i vi thu nhp quc dn. 2. Hy s dng l thuyt tnh a thch thanh khon gii thch ti sao vic tng cung tin lm gim li sut. Cch gii thch ny a ra gi nh g v mc gi? 3. Ti sao ng IS c dc hng xung? 4. Ti sao ng LM c dc hng ln? P N 1. Giao im Keynes cho thy chnh sch ngn sch c hiu ng s nhn i vi thu nhp. Nguyn do l da vo hm tiu dng, thu nhp cng cao dn n tiu dng cng cao. V d, chnh ph tng chi mua thm mt lng bng G s lm tng chi tiu v do ng lm tng thu nh p thm mt lng bng G. Mc tng thu c nhp ny lm tng tiu dng thm mt lng l MPC x G, trong MPC l khuynh hng tiu dng bin. Mc tng tiu dng ny li lm tng chi tiu v thu nhp thm na. S phn hi t tiu dng n thu nhp tip tc mt cch v tn. Do , trong m h i m cho Keynes, tng chi tiu chnh ph thm mt USD nh s lm tng thu nhp nhiu hn mt USD: thu nhp s tng thm mt lng bng G/(1 MPC). 2. L thuyt v tnh a thch thanh khon gii thch cch thc cung v cu i vi s d tin thc xc nh li sut. Mt dng n gin ca l thuyt ny gi nh rng cung tin c nh theo s la chn ca Fed. Mc gi P c ng c nh trong m hnh ny, cho nn cung s d tin thc c nh. Cu s d tin thc ph thuc vo li sut, m li sut l chi ph c hi ca vic gi tin. ng vi mt mc li sut cao, ngi ta gi t tin hn v chi ph c hi cao. V gi tin, ngi ta s b l tin li l ra c hng t tin gi c li. Ng c li, ng vi mc li sut thp, ngi ta gi nhiu tin hn v chi ph c hi thp. Hnh 10-1 trnh by cung v cu s d tin thc. Da vo l thuyt tnh a thch thanh khon ny, li sut iu chnh cn bng cung v cu s d tin thc.
John Fernald
27
Hnh 10-1 Li sut r Cung s d tin thc
r L(r) = Cu s d tin thc M/P
M/P S d tin thc
Ti sao vic gia tng cung tin lm gim li sut? Hy xem i u g xy ra khi Fed tng cung tin t M1 n M2. V mc gi c nh, cho nn vic tng cung tin s dch ng cung s d tin thc M/P sang phi, nh trong hnh 10-2. Hnh 10-2 Li sut r
r1 r2 L(r)
M1 /P
M2 /P
M/P
S d tin thc
John Fernald
28 Li sut phi iu chnh cn bng cung v cu. ng vi mc li sut c r 1, cung vt cu. Nhng ngi gi lng tin d tha c gng chuyn mt phn tin ny thnh tri phiu hay tin gi ngn hng hng li. Ngn hng v ccn v pht hnh tri phiu, nhng ngi thch tr li sut thp hn, s phn ng trc tnh trng d cung tin ny bng cch h li sut. Li sut gim cho n khi t c trng thi cn bng mi r2. 3. ng IS tm tt mi quan h gia li sut v mc thu nhp hnh thnh t cn bng trn th trng hng ho v dch v. u t quan h nghch bin vi li sut. Nh minh ha qua hnh 10-3, nu li sut tng t r1 n r2, mc u t k hoch gim t I1 n I2. Hnh 10-3 Li sut r
r2
r1 I(r)
I2
I1 u t
im cho Keynes cho ta thy rng gim u t k hoch s lm dch hm chi tiu hng xung v lm gim thu nhp quc gia, nh trong hnh 10-4 (A).
John Fernald
29
Hnh 10-4 Chi tiu k hoch E Y=E
E1 = C(Y T) + I(r1) + G
I
E2 = C(Y T) + I(r2) + G
450 Y2 Li sut r Y1 Thu nhp, sn lng (A)
r2
r1 IS Y2 Y1 Y Thu nhp, sn lng (B)
Do vy, nh th hin qua hnh 10-4 (B), li sut cao hn dn n mc thu nhp quc gia thp hn: ng IS c dc hng xung. 4. ng LM tm tt mi quan h gia mc thu nhp v li sut hnh thnh t cn bng trn th trng s d tin thc. N cho ta bit mc li sut cn bng th trng tin t ng vi mc thu nhp cho trc. L thuyt tnh a thch thanh khon gip ta gii thch l do ti sao ng LM c dc hng ln. L thuyt ny gi nh rng cu i vi s d tin thc L(r, Y) ph thuc nghch bin vo li
John Fernald
30 sut (v li sut l chi ph c hi ca vic gi tin) v ng bin vi mc thu nhp. Mc gi c nh trong ngn hn, cho nn Fed xc nh cung s d tin thc c nh M/P. Nh minh ha qua hnh 10-5 (A), li sut lm cn bng cung v cu s d tin thc ng vi mt mc thu nhp cho trc. Hnh 10-5 Li sut r M/P Li sut r LM
r2 r1
r2 r1 L(r, Y2) L(r, Y1) M/P S d tin thc (A) Y1 Y2 Y
Thu nhp, sn lng (B)
By gi hy xem i u g xy ra vi li sut khi mc thu nhp tng t Y1 n Y2. Thu nhp tng lm dch chuyn ng cu tin hng ln. ng vi mc li sut c r1, cu s d tin thc by gi vt qu cung. Li sut phi tng ln cn bng cung v cu. Do , nh th hin qua hnh 10-5 (B), mc thu nhp cao hn dn n li sut cao hn: ng LM c dc hng ln.
John Fernald
31 CHNG 11: TNG CU II 1. Gii thch ti sao ng tng cu c dc hng xung? 2. Tc ng ca vic tng thu i vi li sut, thu nhp, tiu dng, v u t l g? 3. Tc ng ca vic gim cung tin i vi li sut, thu nhp, tiu dng, v u t l g? 4. Hy m t nhng nh hng kh d ca tnh trng gi gim i vi thu nhp cn bng. P N 1. ng tng cu th hin mi quan h nghch bin gia mc gi v mc thu nhp quc gia. Trong chng 9, chng ta xem xt m t l thuyt n gin v tng cu da vo thuyt s lng. Trong chng ny, chng ta m hi u xem phng t cch m m hnh IS-LM c th mang li mt l thuyt tng cu hon chnh hn nh th no. Chng ta c th hiu r hn t i sao ng tng cu dc xung bng cch xem iu g xy ra trong m hnh IS-LM khi mc gi thay i. Hnh 11-1(A) cho thy, ng vi mt mc cung tin nht nh, s gia tng mc gi t P1 n P2 lm dch chuyn ng LM hng ln v cn bng tin thc gim; iu ny lm gim thu nhp t Y1 n Y2. ng tng cu trong hnh 11-1(B) tm tt mi quan h ny gia mc gi v thu nhp hnh thnh t m hnh IS-LM. Hnh 11-1 A. M hnh IS-LM Li sut r LM (P = P2) LM (P = P1)
B A IS Y2 B. ng tng cu Mc gi Y1 Thu nhp, sn lng Y
John Fernald
32
P2 P1
B A AD Y2 Y1 Thu nhp, sn lng
2. S nhn thu trong m hnh im cho Keynes cho thy ng vi mt mc li sut cho trc, tng thu s lm thu nhp gim mt lng bng T x [-MPC/(1 MPC)]. ng IS dch chuyn sang tri mt khong bng gi tr ny, hnh 11-2. Trng thi cn bng ca nn kinh t di chuyn t im A n im B. Thu tng lm gim li sut t r1 n r2 v lm gim thu nhp quc gia t Y1 n Y2. Tiu dng gim v thu nhp kh dng gim; u t tng v li sut gim. Hnh 11-2 r Li sut LM
r1 r2 B
T x [- MPC/(1 MPC)]
IS1 IS2 Y2 Y1 Y Thu nhp, sn lng Lu rng trong m hnh IS-LM, thu nhp gim mt lng t hn so vi trong m hnh im cho Keynes, v m hnh IS-LM c tnh n hin tng u t tng khi li sut gim.
John Fernald
33 3. ng vi mc gi c nh, gim cung tin danh ngha lm gim cn bng tin thc. L thuyt tnh a thch thanh khon ch ra rng ng vi mt mc thu nhp cho trc, gim cn bng tin thc dn n li sut cao hn. Nh vy, ng LM dch hng ln nh trong nh 11 -3. Trng thi cn bng di chuyn t im A n h im B. Gim cung tin lm gim thu nhp v tng li sut. Tiu dng gim v thu nhp kh dng gim, trong khi u t gim v li sut tng. Hnh 11-3 Li sut r LM2 LM1 r2 r1 B A
IS Y2 Y1 Y
Thu nhp, sn lng 4. Gi gim c th lm tng hoc gim thu nhp cn bng. C hai cch qua gi gim c th lm tng thu nhp. Th nht, tng cn bng tin thc lm dch ng LM hng xung, v v vy lm tng thu nhp. Th hai, ng IS dch sang phi do hiu ng Pigou: cn bng tin thc l mt phn trong ca ci ca h gia nh, cho nn tng cn bng tin thc lm cho ngi tiu dng cm thy giu c hn v mua sm nhiu hn. iu ny lm dch ng IS sang phi, v cng lm tng thu nhp. C hai cch qua gi gim c th lm gim thu nhp. Th nht l l thuyt gim pht - n (debt-deflation theory). Mc gi gim ngoi d kin lm ti phn phi ca ci gia ngi i vay v ngi cho vay. Nu ngi i vay c khuyng hng tiu dng cao hn ngi cho vay, th vic ti phn phi ca ci ny khin cho ngi i vay gim tiu dng nhiu hn so vi mc tng tiu dng ca ngi cho vay. Kt qu l tng tiu dng gim, lm dch chuyn ng IS sang tri v lm gim thu nhp. Cch th hai, gi gim c th lm gim thu nhp do nh hng ca gim pht k vng. Hy nh li rng li sut thc r bng li sut danh ngha i tr i t l lm pht k vng e: r = i - e. Nu mi ngi u k vng mc gi gim trong tng lai (ngha l e c gi tr m), th ng vi mi mc li sut danh ngha cho trc, li sut thc s cao hn. Li su t thc cao hn lm k hm u t v m dch chuyn ng IS sang tri, lm gim thu nhp.
John Fernald
34 CHNG 12: TNG CU TRONG NN KINH T M 1. Trong m hnh Mundell- Fleming vi t gi hi oi th ni, hy gii thch iu g xy ra i vi tng thu nhp, t gi hi oi, v cn cn thng mi khi thu tng. iu g s xy ra nu t gi hi oi c c nh ch khng th ni? 2. Trong m hnh Mundell- Fleming vi t gi hi oi th ni, hy gii thch iu g xy ra cho tng thu nhp, t gi hi oi, v cn cn thng mi khi cung tin gim. iu g s xy ra nu t gi hi oi c c nh ch khng th ni? 3. Trong m hnh Mundell- Fleming vi t gi hi oi th ni, hy gii thch iu g xy ra cho tng thu nhp, t gi hi oi, v cn cn thng mi khi qui nh hn ngch i vi xe t nhp khu c bi b. iu g s xy ra nu t gi hi oi c c nh ch khng th ni? 4. Nhng u v nhc im ca c ch t gi hi oi th ni v t gi hi oi c nh l g? P N 1. Trong m hnh Mundell- Fleming, thu tng lm dch chuyn ng IS* sang tri. Nu t gi hi oi c th ni t do, th ng LM* khng b nh hng. Nh th hin qua hnh 12-1, t gi hi oi gim trong khi tng thu nhp vn khng i. Gim t gi hi oi s lm cn cn thng mi tng. Hnh 12-1 T gi hi oi e LM*
B IS*1 IS*2 Y Thu nhp, sn lng By gi gi s t gi hi oi c nh. Khi ng IS* dch chuyn sang tri trong hnh 12-2, cung tin phi gim gi cho t gi hi oi khng i, dch chuyn ng LM* t LM*1 n LM*2. Nh biu th trong hnh, sn lng gim trong khi t gi hi oi vn c nh
John Fernald
35 Xut khu rng ch c th thay i nu t gi hi oi thay i hay ng xut khu rng dch chuyn. Khng c hin tng no trn y xy ra, cho nn xut khu rng khng thay i. Hnh 12-2 T gi hi oi e LM*2 LM*1
e
T gi hi oi c nh
IS*1 IS*2 Y2 Y1 Thu nhp, sn lng Ta kt lun rng trong mt nn kinh t m, di c ch t gi hi oi c nh, chnh sch ngn sch c tc dng trong vic nh hng n sn lng, nhng chnh sch ny s khng c tc dng di c ch t gi hi oi th ni. 2. Trong m hnh Mundell- Fleming vi t gi hi oi th ni, gim cung tin lm gim cn bng tin thc M/P, lm ch o ng LM* dch chuyn sang tri. Nh biu th qua hnh 12-3, iu ny dn n mt trng thi cn bng mi vi thu nhp thp hn v t gi hi oi cao hn. T gi hi oi tng s lm gim cn cn thng mi. Y
John Fernald
36 Hnh 12-3 T gi hi oi e LM*2 LM*1
B A IS* Y2 Y1 Y Thu nhp, sn lng Nu t gi hi oi c nh, th p lc y t gi hi oi hng ln s buc Fed phi bn USD v mua ngoi t. iu ny lm tng cung tin M v dch chuyn ng LM* tr v bn phi cho n khi n quay tr v LM*1, nh biu th trong hnh 12-4. Hnh 12-4 T gi hi oi e LM*1
T gi hi oi c nh
A IS* Y Thu nhp, sn lng
John Fernald
37 trng thi cn bng, thu nhp, t gi hi oi, v cn cn thng mi khng thay i. Chng ta kt lun rng trong mt nn kinh t m, di c ch t gi hi oi th ni, chnh sch tin t c tc dng trong vic nh hng n sn lng nhng chnh sch ny khng c tc dng di c ch t gi hi oi c nh. 3. Trong m hnh Mundel- Fleming di c ch t gi hi oi th ni, vic bi b hn ngch nhp khu t lm dch chuyn ng xut khu rng vo bn trong, nh th hin qua hnh 12-5. Nh trong h v , ng vi mi mc t gi hi oi nh bt k, nh e , xut khu rng gim. iu ny l v by gi dn chng c th mua t Toyota, Volkswagen, v nhng loi t nc ngoi khc nhiu hn so vi khi c hn ngch nhp khu. Hnh 12-5 T gi hi oi e LM*1
e
NX1 (e) NX2 (e) Y Xut khu rng
NX2
NX1
ng xut khu rng dch chuyn vo bn trong s lm ng IS* cng dch chuyn vo bn trong, nh th hin qua hnh 12-6.
John Fernald
38
Hnh 12-6 T gi hi oi e LM*
e1
A B IS*2 Y Y Thu nhp, sn lng
e2
IS*1
T gi hi oi gim trong khi thu nhp vn khng i. Cn cn thng mi cng khng i. Chng ta bit iu ny v: NX (e) = Y C (Y T) I (r) G. Vic bi b hn ngch khng c nh hng g n Y, C, I, hay G, cho nn n cng khng nh hng g n cn cn thng mi. Nu t gi hi oi c nh, th vic dch chuyn ng IS* gy p lc hng xung i vi t gi hi oi, nh trn y. gi t gi hi oi c nh, Fed buc phi mua USD v bn ngoi t. iu ny lm dch chuyn ng LM* sang tri, nh th hin trong hnh 12-7.
John Fernald
39
Hnh 12-7 e T gi hi oi LM*2 LM*1
IS*1 IS*2 Y2 Y1 Y Thu nhp, sn lng trng thi cn bng, thu nhp thp hn v t gi hi oi khng thay i. Cn cn thng mi gim; chng ta bit iu ny v xut khu rng thp hn ng vi bt k mc t gi hi oi no. 4. Bng sau y lit k mt s u im v nhc im ca c ch t gi hi oi th ni so vi c ch t gi hi oi c nh. Bng 12-1
T gi hi oi th ni u im: Nhc im: T gi hi oi c nh u im: Cho php chnh sch tin t theo ui nhng mc tiu khc hn l ch n nh t gi hi oi, v d nh n nh gi c v vic lm. Tnh trng t gi hi oi bp bnh v khng chc chn cao hn, v iu ny c th lm cho hot ng thng mi quc t kh khn hn. Lm cho hot ng thng mi quc t d dng hn thng qua gim tnh trng khng chc chn v t gi. C ch ny gip c quan thm quyn v tin t hot ng trong mt khun php nht nh, c k cng, ngn chn s tng trng thi qu ca cung tin M. Nh mt qui tc chnh sch tin t d thc hin. Chnh sch tin t khng th c s dng theo ui cc mc tiu chnh sch khc ngoi vic duy tr t gi hi oi. Nh mt cch c quan thm quyn v tin t hot ng trong khun php, n c th dn n bt n nhiu hn v thu nhp v vic lm.
Nhc im:
John Fernald
40 CHNG 13: TNG CUNG 1. Hy gii thch bn l thuyt v tng cung. Mi l thuyt da trn tnh trng khng hon ho no ca th trng? Cc l thuyt ny c im g chung? 2. ng cong Philips lin quan nh th no n tng cung? 3. Ti sao lm pht c tnh tr (qun tnh)? 4. Hy gii thch nhng im khc bit gia lm pht do cu ko v lm pht do chi ph y. 5. Trong nhng tnh hung no ta c th gim lm pht m khng gy ra suy thoi? 6. Hy gii thch hai cch qua suy thoi c th lm tng t l tht nghip t nhin. P N 1. Trong chng ny, chng ta xem xt bn m hnh ng tng cung ngn hn. C bn m hnh u c gng gii thch ti sao trong ngn hn, sn lng c th tch ri mc sn lng t nhin di hn, ngha l mc sn lng nht qun vi trng thi ton dng lao ng v vn. C bn m hnh u dn n mt hm tng cung trong sn lng khc vi mc sn lng t nhin Y khi mc gi lch khi mc gi k vng Pe: Y = Y + (P Pe). M hnh th nht l m hnh tin lng cng nhc (kt dnh). Tht bi th trng xy ra trn th trng lao ng, v tin lng danh ngh khng i u chnh ngay a tc thi trc nhng thay i ca cu lao ng hay cung lao ng; ngha l th trng lao ng khng t c trng thi cn bng ngay tc thi. V th, s gia tng ngoi d on (ngoi k vng) ca mc gi dn n gim tin cng thc (W/P). Tin cng thc thp hn s lm cho doanh nghip tuyn dng nhiu lao ng hn, v iu ny lm tng sn lng m h sn xut ra. M hnh th hai l m hnh nhn thc nhm ca cng nhn. M hnh ny gi nh tnh trng thng tin khng hon ho trn th trng lao ng: cng nhn khng quan st c ngay tc thi v mc gi tht s, cho nn trong nht thi h nhm ln gia s thay i tin cng danh ngha v thay i tin cng thc. Nu mc gi tng ngoi d kin, th ng i lao ng sn sng cung ng nhiu cng lao ng hn ng vi mi mc tin cng thc cho trc, v h tng rng tin cng thc cao hn mc tht s ca n. S tng gi ngoi d kin lm dch chuyn ng cung lao ng hng ra ngoi, mc vic lm v mc sn lng cn bng gia tng. M hnh th ba l m hnh thng tin khng hon ho. Cng ging nh trong m hnh nhn thc nhm ca cng nhn, m hnh ny gi nh tnh trng thng tin khng hon ho v gi c. D vy, y khng phi ngi cng nhn trn th trng lao ng b nh la: chnh nhng ngi cung ng hng ho b nhm ln gia s thay i mc gi vi s thay i gi tng i. Nu mt nh sn xut quan st thy gi danh ngha ca hng ho ca hng gia tng, nh sn xut qui mt
John Fernald
41 phn s gia tng ny l do tng gi tng i, ngay c khi thun tu l s tng gi chung. Kt qu l nh sn xut gia tng sn lng. M hnh th t l m hnh gi c ng nhc. Tnh trng khng hon ho trn th trng ny l ch gi c trn th trng hng ho khng iu chnh ngay tc thi trc s thay i ca cc iu kin v pha cu, cho nn th trng hng ho khng cn bng ngay tc thi. Nu cu hng ho ca mt doanh nghip gim xung, doanh nghip phn ng bng cch gim sn lng, ch khng phi gi. 2. Trong chng ny, chng ta lp lun rng trong ngn hn, cung sn lng ph thuc vo mc sn lng t nhin, v vo chnh lch gia mc gi v mc gi k vng. Mi quan h ny c biu th trong phng trnh tng cung: Y = Y + (P Pe). ng cong Philips l mt cch khc ta biu th tng cung. l mt cch n gin m t s nh i gia lm pht v tht nghip ngm th hin trong ng cung ngn hn. ng cong Philips tha nhn rng lm pht ph thuc vo t l lm pht k vng e, vo tht nghip theo chu k u un, v vo cc c sc cung :
= e - (u un) + .
C hai phng tr cho ta cng m t thng tin theo cch khc nhau: c hai u nh hm mi lin h gia hot ng kinh t thc v nhng thay i ngoi d kin ca mc gi. 3. Lm pht c tnh tr (qun tnh) do cch thc dn chng hnh thnh cc k vng ca h. Xem ra c v hp l khi ta gi nh rng k vng ca dn chng v lm pht ph thuc vo tnh trng lm pht m h quan st thy gn y. Sau , s k vng ny nh hng n tin lng v gi c m ngi ta n nh. V d, nu gi ang tng nhanh, ngi ta s k vng n tip tc tng nhanh. Nhng k vng ny c a vo cc hp ng m ngi ta k kt, cho nn tin cng thc t v gi s tng nhanh. 4. Lm pht do cu ko hnh thnh t tng cu cao: s gia tng cu s ko mc gi v sn lng tng ln. Lm pht do chi ph y hnh thnh t nhng c sc cung bt li lm y chi ph sn xut ln cao, v d nh tnh trng tng gi du vo gia v cui thp nin 70. ng cong Philips cho ta bit lm pht ph thuc vo lm pht k vng, chnh lch gia tht nghip v t l tht nghip t nhin, v c sc :
= e - (u un) + .
S hng - (u un) l lm pht do cu ko, v nu t l tht nghip di mc t l tht nghip t nhin (u < un), lm pht tng. C sc cung l lm pht do chi ph y. 5. ng cong Philips lin h t l lm pht vi t l lm pht k vng v vi chnh lch gia t l tht nghip v t l tht nghip t nhin. V th, mt cch ta c
John Fernald
42 th gim lm pht l to ra suy thoi, lm tng tht nghip cao hn mc t l tht nghip t nhin. Tuy nhin, c th h lm pht xung m khng xy ra suy thoi nu ta c th gim lm pht k vng mt cch khng tn km. Theo tip cn k vng hp l, dn chng s dng mt cch ti u ton b thng tin hin c trong vic hnh thnh cc k vng ca h. V th, gim lm pht k vng, trc tin, k hoch gim lm pht phi c thng bo trc khi dn chng hnh thnh k vng (ngha l trc khi h thit lp cc tha c tin lng v hp ng gi c); v th hai, nhng ngi n nh tin lng v gi phi tin rng k hoch cng b s c thc hin. Nu c hai yu cu trn y c tho, th lm pht k vng s gim tc thi v khng tn chi ph, v iu ny s a lm pht thc t gim xung. 6. Mt cch qua suy thoi c th lm tng t l tht nghip t nhin l thng qua nh hng n qu trnh tm kim vic lm, lm tng lng tht nghip c xt. V d, nhng ngi lao ng b tht nghip s mt i nhng k nng cng vic ng gi. iu ny lm gim kh nng tm c vic lm sau khi tnh trng suy thoi kt thc v h khng cn c cc doanh nghip a chung na. ng thi, sau mt thi gian di tht nghip, cc c nhn c th mt i phn no mong mun lm vic, v v th h s tm vic mt cch km tch cc hn. Th hai, suy thoi c th nh hng n qu trnh xc nh tin lng, lm tng tht nghip ch vic. Vic m phn tin lng c th mang li mt ting ni uy th hn cho nhng ngi trong cuc, h l nhng ngi ang thc s c vic lm. Nhng ngi b tht nghip tr thnh ngi ngoi cuc. Nu nhm nhng ngi trong cuc gm t ngi hn v quan tm nhiu hn n tin cng thc cao ng thi t quan tm n tnh trng tht nghip cao, th tnh trng suy thoi c th y tin cng thc ln cao hn mc cn bng mt cch lu di v lm tng lng tht nghip ch vic. Tc ng lu di ca suy thoi i vi t l tht nghip t nhin c gi l hin tng tr (hysterisis).
John Fernald
43 CHNG 14: CHNH SCH N NH HO 1. tr trong v tr ngoi l g? Chnh sch no c tr trong di hn: chnh sch tin t hay chnh sch ngn sch? Chnh sch no c tr ngoi di hn? Ti sao? 2. Ti sao vic d bo kinh t chnh xc hn s gip cc nh hoch nh chnh sch n nh ho nn kinh t d dng hn? M t hai cch qua cc nh kinh t hc c gng d bo s pht trin ca nn kinh t. 3. Trnh by ph phn (hay ch trch) ca Lucas. 4. S din gii ca mt c nhn v lch s kinh t v m nh hng nh th no n quan im ca ngi v chnh sch kinh t v m? 5. Tnh khng nht qun v thi gian ca chnh sch kinh t ngha l g? Ti sao cc nh hoch nh chnh sch c th c khuynh hng khng gi li ha v nhng tuyn b h tng a ra trc y? Trong tnh hung ny, u im ca mt qui tc chnh sch l g? 6. Lit k ba qui tc chnh sch m Fed c th tun theo. Bn ng h qui tc no? Ti sao? 7. Nu ba l do khin vic qui nh ngn sch cn bng c th l mt qui tc qu nghim ngt i vi chnh sch ngn sch. P N 1. tr trong l thi gian t khi cc nh hoch nh chnh sch nhn ra mt c sc tc ng n nn kinh t cho n khi nhng chnh sch thch hp bt u c hiu lc. Mt khi c chnh sch thc hin, tr ngoi l thi gian phi mt hnh ng chnh sch nh hng n nn kinh t. tr ny pht sinh bi v phi mt thi gian cc bin s nh chi tiu, thu nhp, v vic lm p li s thay i chnh sch. Chnh sch ngn sch c mt tr trong di; v d phi mt nhiu nm k t khi mt xut thay i thu tr thnh lut. Chnh sch tin t c tr trong tng i ngn. Mt khi Fed quy t nh rng s thay i chnh sch no l cn thit, Fed c th thc hin vic thay i trong vi ngy hay vi tun. Tuy nhin, chnh sch tin t c tr ngoi di. S gia tng cung tin nh hng n nn kinh t thng qua h li sut, m li sut gim th lm tng u t. Nhng nhiu cng ty ln k hoch u t t rt lu trc . Nh vy, t khi Fed hnh ng, phi mt khong 6 thng trc khi nh hng ca chnh sch phn nh kt qu trong GDP thc. 2. C chnh sch ngn sch v chnh sch tin t hot ng vi nhng tr di. Kt qu l khi quyt nh liu chnh sch s nhm m rng hay thu hp tng cu, ta phi d on trng thi ca nn kinh t s nh th no t su thng n mt nm trong tng lai.
John Fernald
44 Mt cch cc nh kinh t hc c gng d bo s pht trin ca nn kinh t l bng ch s ca cc ch bo dn u. Ch s ny bao gm 11 chui s liu thng hay bin ng i trc ca mt nn kinh t, nh gi c phiu, s giy php xy dng c cp, gi tr cc n hng cho cc nh my v thit b mi, v cung tin. Cch th hai cc nh d bo nhn v trc v tng lai l bng cc m hnh ca nn kinh t. Cc m hnh in ton trn qui m ln ny c nhiu phng trnh, mi phng trnh tiu biu cho mt phn ca nn kinh t. Mt khi chng ta a ra cc gi nh v chiu hng ca cc bin ngoi sinh thu, chi tiu chnh ph, cung tin, gi du, v.v - cc m hnh s cho ra kt qu cc xu hng ca tht nghip, lm pht, sn lng, v cc bin ni sinh khc. 3. Cc thc dn chng phn ng trc cc chnh sch kinh t ph thuc vo k vng ca h v tng lai. Nhng k vng ny ph thuc vo nhiu yu t, bao gm c cc chnh sch kinh t m chnh ph theo ui. Ph phn ca Lucas v chnh sch kinh t lp lun rng cc phng php nh gi chnh sch truyn thng khng xem xt y n cch thc chnh sch nh hng n cc k vng. V d, t l hy sinh s im phn trm GDP phi mt i ct gim lm pht 1 im phn trm ph thuc vo k vng ca cc c nhn v lm pht. Chng ta khng th ch n thun gi nh rng cc k vng ny s gi nguyn khng i, hay s ch iu chnh mt cch chm chp, bt lun chnh ph theo ui chnh sch g; thay vo , nhng k vng ny s ph thuc vo nhng g Fed thc hin. 4. Nhn nhn ca mt c nhn v lch s kinh t v m nh hng n quan im ca ngi v vic liu chnh sch kinh t v m s ng mt vai tr ch ng hay th ng. Nu ngi ta tin rng nn kinh t tri qua nhiu c sc ln i vi tng cung v tng cu, v nu chnh sch gip c l p nn kinh t khi cc c sc ny mt cch thnh cng, th lp lun chnh sch ch ng l r rng. Ng c li, nu ngi ta tin rng nn kinh t tri qua t c sc ln, v nu cc bin ng m chng ta quan st c c th c ln theo du vt ca nhng chnh sch kinh t lc lng v vn, th lp lun v mt chnh sch th ng chim u th. 5. Vn khng nht qun v thi gian pht sinh bi v cc k vng v chnh sch tng lai nh hng n cch thc ngi ta hnh ng trong hin ti. Kt qu l, cc nh hoch nh chnh sch c th mun cng b ngay hm nay v nhng chnh sch m h d nh theo ui trong tng lai nhm nh hng n k vng ca nhng ngi ra quyt nh t nhn. Mt khi nhng ngi ra quyt nh t nhn ny hnh ng theo k vng ca h, cc nh hoch nh chnh sch d c xu hng khng gi ng li ha ca h cho nhng tuyn b trc . V d, gio s ca bn c ng c tuyn b rng s c mt k thi cui kho ca mn hc bn ang hc, v vy m bn nghin cu v hc tp ti liu chm ch. Vo bui sng ngy thi, sau khi bn hc v nghin cu ton b ti liu, v gio s ny c th b li ko bi xu hng mun hu b k thi khi phi chm bi. Tng t, chnh ph c ng c tuyn b rng chnh ph s khng thng lng vi bn khng b. Nu nhng k khng b tin rng h chng c g khi nm gi con tin, h s khng bt cc con tin. Tuy nhin, mt khi con tin b bt cc,
John Fernald
45 chnh ph ng trc p lc mnh phi thng lng v thc hin vic nhng b. Trong chnh sch tin t, gi s Fed tuyn b theo ui chnh sch lm pht thp, v mi ngi tin vo tuyn b . Tip theo l Fed c ng c mun tng lm pht, v Fed ng trc s nh i thun li gia lm pht v tht nghip. Trc trc vi nhng tnh hung m trong tnh khng nht qun v thi gian ni ln l dn chng hng n khng tin tng vo cc tuyn b chnh sch na. Khi , sinh vin khng hc tp sn sng cho cc k thi, bn khng b bt cc con tin, v Fed ng trc s nh i khng thun li. Trong nhng tnh hung ny, nu c mt qui tc cam kt rng nh hoch nh chnh sch theo ui mt chnh sch c th i khi gip nh hoch nh chnh sch t c mc tiu ca h - cc sinh vin hc tp nghin cu, bn khng b khng bt gi con tin, v lm pht vn thp. 6. Mt qui tc chnh sch m Fed c th theo ui l cho php cung tin tng trng vi mt t l khng i. Cc nh kinh t theo phi trng tin tin rng hu ht nhng bin ng ln trong nn kinh t l do nhng bin ng ca cung tin; v th, mt qui tc tng trng tin t u n s ngn chn nhng bin ng ln ny. Qui tc chnh sch th hai l v mt mc tiu GDP danh ngha. Theo qui t c ny, Fed s cng b mt hng hoch nh cho GDP danh ngha. Nu GDP danh ngha thp hn mc tiu ny chng hn, th Fed s nng mc tng trng cung tin kch thch tng cu. Mt u im ca qui tc chnh sch ny l n cho php chnh sch tin t c iu chnh ttrc nhng thay i ca tc lu thng tin. Qui tc chnh sch th ba l ra mt mc tiu cho mc gi. Fed s cng b mt hng hoch nh cho mc gi v iu chnh cung tin khi mc gi thc t tch ri mc tiu ny. Qui tc ny c ngha n u ngi ta tin rng s bnh n gi l mc tiu c bn ca chnh sch tin t. 7. t nht c ba nhn nh phn i qui tc ngn sch cn bng ca chnh sch thu chi ngn sch, ngh l qui t c khng cho php chnh ph chi nhiu hn doanh thu a thu. Th nht, thm ht hay thng d ngn sch c th gip n nh nn kinh t. V d, trong tnh trng suy thoi, thu gim mt cch t ng v cc khon chuyn nhng t ng tng. iu ny c xu hng dn n bnh n nn kinh t, v tng kh nng ngn sch thm ht. Th hai, thm ht hay thng d ngn sch cho php chnh ph iu ho thu sut gia cc nm, cho php chnh ph trnh c nhng bin ng ln v thu sut t nm ny sang nm khc. gi thu sut c ng u qua cc nm, chnh ph s chp nhn thm ht ngn sch khi thu nhp thp mt cch bt thng, chng hn nh trong tnh trng suy thoi, hay khi chi tiu cao mt cch bt thng, v d nh trong thi k chin tranh. Th ba, thm ht ngn sch c th c s dng chuyn gnh nng thu t th h hin ti sang cc th h tng lai. Nu th h hin ti ang tin hnh cuc
John Fernald
46 chin bo v t nc, cc th h tng lai s hng li. Bng cch chp nhn thm ht ngn sch chi tr cho cuc chin, cc th h tng lai c th gip thanh ton ph tn chin tranh ny.
John Fernald
47 CHNG 15: N CA CHNH PH V THM HT NGN SCH 1. Chnh sch ngn sch ca Hoa K t nm 1980 c g khc thng? 2. Ti sao nhiu nh kinh t hc d bo thm ht ngn sch v n chnh ph tng trong vi thp nin ti? 3. Hy m t bn vn nh hng n vic o lng thm ht ngn sch chnh ph. 4. Theo quan im truyn thng v n chnh ph, vic ct gim thu c ti tr bng n nh hng nh th no n tit kim khu vc cng, tit kim t nhn, v tit kim quc gia? 5. Theo quan im ca Ricardo v n chnh ph, vic ct gim thu c ti tr bng n nh hng nh th no n tit kim khu vc cng, tit kim t nhn, v tit kim quc gia? 6. Bn tin vo quan im truyn thng hay quan im ca Ricardo v n chnh ph? Ti sao? 7. Ti sao mc n chnh ph nh hng n ng c ca chnh ph trong vic to ra tin? P N 1. iu khc thng ca chnh sch ngn sch Hoa K t nm 1980 l n chnh ph tng mnh trong sut thi ho bnh v thnh vng. Theo dng lch s Hoa K, mc n nn ca chnh ph lin bang so vi GDP thay i mnh. Trong qu kh, t s n so GDP ni chung tng mnh trong thi k c nhng cuc chin tranh ln v gim mt cch chm chp trong thi bnh. Thp nin 80 v 90 l v d duy nht trong lch s Hoa K v tnh trng tng mnh t s n so GDP trong thi k ho bnh. 2. Nhiu nh kinh t hc d bo thm ht ngn sch v n chnh ph tng mnh trong vi thp nin ti l do nhng thay i v c cu tui tc ca dn s. Tui th tng u, v t l sinh gim. H qu l ngi gi ang chim t phn ng o hn trong c cu dn s. Khi ngy cng c nhiu ngi hn tiu chun a tn vo danh sch hng bo him x hi v chm sc y t, do vy chi tiu chnh ph s gia tng mt cch t ng theo thi gian. Nu khng c nhng th ay i trong chnh sch thu v chi tiu, n chnh ph cng s tng mnh. 3. Cc s o chun v thm ht ngn sch l nhng s o khng hon ho i vi chnh sch ngn sch v c t nht bn l do. Th nht, cc s o ny khng iu chnh cc tc ng ca lm pht. Khon thm ht c tnh ton phi bng vi khon thay i n thc ca chnh ph, ch khng phi l khon thay i n danh ngha. Th hai, cc s o ny khng b tr s thay i ngha v n (liabilities) chnh ph vi s thay i ti sn (assets) ca chnh ph. o lng mc n nn chung ca chnh ph, chng ta nn tnh hiu s gia n ca chnh ph v ti sn ca chnh ph. Nh vy, thm ht ngn sch nn c o lng bi mc thay i ca n tr i mc thay i ca ti sn.Th ba, cc s o chun b st mt s
John Fernald
48 ngha v n, nh lng hu ca nhn vin chnh ph v li ch bo him x hi tng lai lu k. Th t, cc s o ny khng iu chnh cc nh hng ca chu k kinh t. 4. Tit kim khu vc cng l chnh lch gia thu v chi mua ca chnh ph, v th vic ct gim thu c ti tr bng n s lm gim tit kim cng mt lng bng ng lng thu ct gim. Ct gim thu cng lm tng thu nhp kh dng. Theo quan im truyn thng, v khuynh h ng tiu dng bin c gi tr trong khong t khng n mt, cho nn c tiu dng v tit kim t nhn u tng. V tiu dng tng, tit kim t nhn tng t hn lng thu ct gim. Tit kim quc gia l tng ca tit kim cng v tit kim t nhn; v ti t kim cng gim mt lng nhiu hn lng gia tng ca tit kim t nhn, cho nn tit kim quc gia gim. 5. Theo quan im ca Ricardo, vic ct gim thu c ti tr bng n khng kch thch tiu dng, v n khng lm ng thu nh p thng xuyn nhng ngi tiu t dng nh hng tng lai hiu rng chnh ph vay mn hm nay c ngha l thu s cao hn trong tng lai. V c t gim thu khng lm thay i tiu dng, cc h gia nh dnh thu nhp kh dng di thm ca h chi tr cho ngha v thu tng lai m vic ct gim thu hm nay s gy ra: tit kim t nhn tng mt lng bng ng lng thu ct gim. S gia tng tit kim t nhn ny b tr hon ton cho khon gim tit kim cng do ct gim thu. Do , ct gim thu khng nh hng n tit kim quc gia. 6. Vic bn ng h quan im no v n chnh ph ph thuc vo cch thc bn suy ngh v cch thc ng x ca ngi tiu dng. Nu bn theo quan im truyn thng, th bn tin rng vic ct gim thu ti tr bng n s kch thch chi tiu ca ngi tiu dng v lm gim tit kim quc gia. Bn c th tin vo iu ny v mt s l do. Th nht, ngi tiu dng c th c tm nhn ngn hn, hoc khng hp l, cho nn h ngh rng thu nhp thng xuyn ca h gia tng ngay c khi iu khng xy ra. Th hai, ngi tiu dng c th ng trc nhng iu kin hn ch vic vay mn, cho nn h ch c th tiu dng bng thu nhp hin ti ca h m thi. Th ba, ngi tiu dng c th k vng rng ngha v thu ngm n (trong tng lai) s ri vo cc th h tng lai, v nhng ngi tiu dng ny c th khng quan tm y ti con ci h theo cch li cho chng mt di sn nhm b p cho ngha v thu ny. Nu bn theo quan im Ricardo, th bn tin rng nhng l l phn bc trn y khng quan trng. C th l, bn tin rng ngi tiu dng c tm nhn xa nn thy rng chnh ph vay mn hm nay c ngh l tng lai chnh ph s nh thu a i vi h hay con chu h. V th, vic ct gim gim thu c ti tr bng n ch mang li cho ngi tiu dng thu nhp ngn ngi nht thi m cui cng ri chnh ph cng ly li, h qu l ngi tiu dng s tit kim lng thu nhp di ra m h nhn c nhm b tr cho ngha v thu tng lai. 7. Mc n ca chnh ph c th nh hng n ng c ca chnh ph trong vic to ra tin v n chnh ph c n nh theo gi tr danh ngha. Mt mc gi cao hn s lm gim gi tr thc ca n chnh ph. V th, mc n cao c th khuyn khch chnh ph in thm tin nhm lm tng mc gi v lm gim gi tr thc ca khon n ny.
John Fernald
49 CHNG 16: TIU DNG 1. Ba phng on ca Keynes v hm tiu dng l g? 2. Hy m t bng chng nht qun vi cc phng on ca Keynes v bng chng khng nht qun vi cc phng on . 3. Cc gi thit v vng i v thu nhp thng xuyn gii quyt nh th no v nhng nhm bng chng xem ra mu thun nhau lin quan n hnh vi tiu dng? 4. S dng m hnh tiu dng ca Fisher phn tch s gia tng thu nhp thi k th hai. Hy so snh tr ng hp ngi tiu dng ng trc rng buc gii hn vay mn vi trng hp khng c gii hn ny. 5. Hy gii thch ti sao nhng thay i tiu dng khng th d on c nu ngi tiu dng hnh ng theo gi thit thu nhp thng xuyn v c nhng k vng hp l. P N 5. Th nht, Keynes phng on rng khuynh hng tiu dng bin tiu dng tng thm khi thu nhp tng thm 1 n v (1 la chng hn) nm trong khong t khng n mt. iu ny c ngha l nu thu nhp ca mt c nhn tng thm mt USD, c tiu dng v tit kim u tng. Th hai, Keynes phng on rng t l tiu dng trn thu nhp c gi l khuynh hng tiu dng trung bnh gim khi thu nhp tng. iu ny c ngh a l ngi giu tit kim mt t l cao hn trong thu nhp ca h so vi ngi ngho. Th ba, Keynes phng on rng thu nhp l yu t c bn quyt nh tiu dng. Mt cch c th, ng tin rng li sut khng c nh hng quan trng n tiu dng. Mt hm tiu dng tho ba phng on ny l: C = C + cY.
C l tiu dng t nh khng i, v Y l thu nhp kh dng; c l khuynh hng tiu dng bin, c gi tr trong khong t khng n mt.
6. Bng chng nht qun vi cc phng on ca Keynes xut pht t cc nghin cu v s liu h gia nh v cc chui s liu trong thi gian ngn. C hai quan st t s liu h gia nh. Th nht, nhng h gia nh c thu nh p cao hn th tiu dng nhiu hn v tit kim nhiu hn, hm r ng khuynh hng tiu dng bin nm trong khong t khng n mt. Th hai, nhng h gia nh c thu nhp cao hn th tit kim mt t l cao hn trong thu nhp ca h so vi nhng h gia nh c thu nhp thp hn, c ngh l khuynh h ng tiu dng trung bnh gim a so vi thu nhp.
John Fernald
50 Ngoi ra cn c ba quan st t chui s liu ngn hn. Th nht, trong nhng nm c tng thu nhp thp, c tiu dng v tit kim u thp, c ngh l khuynh a hng tiu dng bin nm trong khong t khng n mt. Th hai, trong nhng nm c thu nhp thp, t s tiu dng trn thu nhp cao, hm rng khuynh hng tiu dng trung bnh gim khi thu nhp tng. Th ba, tng quan gia thu nhp v tiu dng xem ra mnh n ni khng c bin s no khc ngoi thu nhp t ra quan trng trong vic gii thch tiu dng. Nhm bng chng th nht khng ng h ba phng on ca Keynes xut pht t s tht bi ca tnh trng nh tr ko di (secular stagnation) xy ra sau Chin tranh th gii II. Da vo hm tiu dng ca Keynes, mt s nh kinh t hc k vng rng khi thu nhp tng ln theo thi gian, t l tit kim cng s tng; h s rng s khng c cc d n u t c th sinh li hp thu lng tit kim ny, v nn kinh t c th bc vo mt thi k nh n lu di vi thi hn v tn. iu ny khng xy ra. Nhm bng chng th hai chng li cc phng on ca Keynes xut pht t cc nghin cu v chui s liu tiu dng v thu nhp trong thi gian di. Simon Kuznets tm thy t s tiu dng trn thu nhp n nh t thp nin ny sang thp nin khc; ngha l, khuynh h ng tiu dng trung bnh xem ra khng gim theo thi gian khi thu nhp tng ln. 7. C hai gi thit v vng i v thu nhp thng xuyn u nhn mnh rng di thi gian lin quan n mt c nhn thng l di hn mt nm. V vy, tiu dng khng ch n thun l mt hm theo thu nhp hin ti. Gi thit vng i nhn mnh rng thu nhp thay i theo i sng ca mt c nhn; tit kim cho php ngi tiu dng chuyn mt phn thu nhp nhng thi im c thu nhp cao trong i sang nhng lc c thu nhp thp. Gi thit vng i d on rng tiu dng s ph thuc vo c hai yu t ca ci v thu nhp, v nhng yu t ny xc nh ngun lc trong sut cuc i ca mt ngi. V th, chng ta k vng hm tiu dng c dng: C = W + Y. Trong ngn hn, vi ca ci c nh, ta c hm tiu dng Keynes theo quy c. Trong di hn, ca ci gia tng, cho nn hm tiu dng ngn hn dch ln trn, nh th hin trong hnh 16-1.
John Fernald
51
Hnh 16-1 Tiu dng C
w Y Thu nhp
Gi thit thu nhp thng xuyn c ng cho r ng dn chng c gng duy tr mc tiu dng u n, cho d trng tm ca gi thit ny c hi khc. Thay vt p trung vo din tin thu nhp trong sut cuc i, gi thit thu nhp thng xuyn nhn mnh rng dn chng tri qua nhng thay i ngu nhin v nht thi trong thu nhp ca h t nm ny sang nm khc. Gi thit thu nhp thng xuyn xem thu nhp hin ti l tng ca thu nhp thng xuyn Yp v thu nhp tm thi Yt. Milton Friedman a ra gi thit rng tiu dng ph thuc ch yu vo thu nhp thng xuyn: C = Yp Gi thit thu nhp thng xuyn gii thch s rc ri v tiu dng thng qua xut rng hm tiu dng Keynes theo dng chun s dng sai bin s thu nhp. V d, nu mt h gia nh c thu nhp tm thi cao, h s khng c tiu dng cao hn; v th, nu phn ln s bin thin thu nhp l nht thi, mt nh nghin cu cng s tm ra rng nhng h gia nh thu nhp cao, bnh qun, c khuynh h ng tiu dng trung bnh thp hn. iu ny cng ng trong chu i s liu ngn hn nu phn ln s bin thin thu nhp qua cc nm c tnh tm thi. Tuy nhin, trong chui s liu di hn, nhng bin thin ca thu nhp nhn chung c tnh thng xuyn; do , ngi tiu dng khng tit kim nhng lng thu nhp gia tng, m thay v th, h tiu dng chng. 8. M hnh tiu dng ca Fisher xem xt cch thc mt ngi tiu dng sng trong hai thi k s thc hin vic chn la tiu dng nh th no cng thoi mi, khm kh hn cng tt. Hnh 16-2 (A) trnh by nh hng ca s gia tng thu nhp thi k th hai nu ngi tiu dng khng ng trc rng buc gii hn v
John Fernald
52 vay mn. ng gii hn ngn sch dch chuyn ra ngoi, v ngi tiu dng tng tiu dng trong c thi k th nht v thi k th hai. Hnh 16-2A Tiu dng thi k th hai C2
Y2 + Y2
Y2 A
Gii hn ngn sch c
I2 I1
Gii hn ngn sch mi
Y1
C1 Tiu dng thi k th nht
Hnh 16-2 (B) cho ta thy iu g xy ra nu c s rng buc gii hn vay mn. Ngi tiu dng mun vay mn tng tiu dng trong thi k th nht nhng khng th. Nu thu nhp tng trong thi k th hai, ngi tiu dng khng th tng tiu dng thi k th nht. Do , ngi tiu dng tip tc tiu dng ton b thu nhp ca mnh mi thi k. Ngha l, i vi nhng ngi tiu dng mun vay mn nhng khng th vay mn, tiu dng ch ph thuc vo thu nhp hin ti.
John Fernald
53
Hnh 16-2B Tiu dng thi k th hai C2

Gii hn ngn sch mi
Y2 + Y2
Gii hn ngn sch c
Y2
I2 I1 Y1 C1 Tiu dng thi k th nht 9. Gi thit thu nhp thng xuyn cho rng ngi tiu dng c gng n nh tiu dng theo thi gian, cho nn tiu dng hin ti da vo k vng hin ti v thu nhp trong cuc i. T suy ra rng nhng th ay i ca tiu dng phn nh nhng s kin bt ng v thu nhp trong cuc i. Nu ngi tiu dng c nhng k vng hp l, th nhng s kin bt ng ny khng th d on c. V th, thay i ca tiu dng cng khng th d on c.
John Fernald
54 CHNG 17: U T 1. Trong m hnh tn c in v u t c nh trong kinh doanh, di nhng iu kin no doanh nghip s nhn thy c li khi u t b sung thm vo tr lng vn ca h? 2. q-Tobin l g, v n lin quan g n u t? 3. Hy gii thch ti sao tng li sut lm gim lng u t nh . 4. Lit k bn l do khin cc doanh nghip c th lu gi hng tn kho. P N 1. Trong m hnh tn c in v u t c nh trong kinh doanh, cc doanh nghip s nhn thy c li khi u t b sung thm vo tr lng vn ca h nu gi thu vn thc ln hn chi ph vn. Gi thu vn thc ph thuc vo sn phm bin ca vn, trong khi chi ph vn ph thuc vo li sut thc, t l khu hao, v gi tng i ca hng ho vn. 2. q-Tobin l t s gia gi th trng ca vn u t trang b vi chi ph thay th vn u t . Tobin lp lun rng u t rng s ph thuc vo vic q ln hn hay nh hn mt. Nu q ln hn mt, th th trng c phiu nh gi vn u t trang b cao hn chi ph thay th vn u t . iu ny to ra ng c thi thc u t, v cc nh qun l cng ty c th tng gi tr th trng ca c phiu cng ty thng qua mua thm (trang b thm) vn u t. Ngc li, nu q nh hn mt, th th trng c phiu nh gi vn u t trang b thp hn chi ph thay th. Trong trng hp ny, cc nh qun l s khng thay th vn u t khi n hao mn. L thuyt ny cung cp mt phng cch khc din t m hnh tn c in v u t. V d, nu sn phm bin ca vn vt qu chi ph vn, th vn u t trang b to ra li nhun. Li nhun ny lm cho cc doanh nghip mong mun c s hu cng ty, lm tng gi tr th trng ca c phiu cng ty, c ngh l a q c gi tr cao. V th, q-Tobin th hin ng c u t, v n phn nh kh nng sinh li tng lai c k vng v kh nng sinh li hin ti ca vn. 3. Tng li sut dn n gim u t nh v n lm gim cu nh . Nhiu ngi nhn c cc khon vay tr gp mua nh, v tng li sut lm tng chi ph ca khon vay. Ngay c i vi nhng ngi khng vay mn mua nh, li sut o lng chi ph c hi ca vic gi ca ci bng nh ca thay v a c a ci vo ngn hng. Hnh 17-1 trnh by nh hng ca vic tng li sut i vi u t nh . Li sut cao hn lm dch chuyn ng cu nh hng xung, nh th hin qua hnh 17-1 (A). iu ny lm cho gi tng i ca nh gim xung, v nh biu th trong hnh 17-1 (B), gi tng i ca nh thp hn lm gim u t nh .
John Fernald
55 Hnh 17-1 Gi tng i ca nh PH/P Cung PH/P Cung
Cu
KH Tr lng nh (A) u t vo nh (B)
IH
4. Nhng l do gii thch ti sao cc doanh nghip c th gi hng tn kho bao gm: a. n nh sn xut: Doanh nghip c th gi hng tn kho duy tr mc sn xut u n theo thi gian. Thay v i u chnh sn xut p ng trc nhng bin ng ca doanh s, vic sn xut hng ho theo mt tc khng i c th r hn. V th , doanh nghip tng hng tn kho khi doanh s bn thp v gim hng tn kho khi doanh s cao. b. Hng tn kho nh mt yu t sn xut: Vic gi hng tn kho c th cho php doanh nghip hot ng hiu qu hn. V d, mt ca hng bn l c th gi hng tn kho lun lun c sn hng ho trng by cho khch hng. Mt cng ty ch to c th duy tr tn kho cc ph tng thay th gim thi gian tm ngng dy chuyn sn xut khi my mc b hng hc. c. Trnh b ht hng. Mt cng ty c th gi hng tn kho trnh b ht hng ho khi doanh s t ngt tng cao. Cc cng ty thng phi thc hin cc quyt nh sn xut trc khi bit liu c bao nhiu khch hng s c nhu cu mua hng. Nu cu vt qu mc sn xut v khng c hng tn kho, hng ho s bn ht trong mt thi gian v cng ty s mt doanh s v li nhun. d. Sn phm d dang: Nhiu loi hng ho i hi phi i qua mt s cng on sn xut v do phi mt thi gian lm ra chng. Khi mt sn phm cha c sn xut hon chnh, cc thnh phn cu to ca n c xem nh mt phn trong hng tn kho ca doanh nghip.
John Fernald
56 CHNG 18: CUNG TIN V CU TIN 1. Gii thch cch to ra tin ca cc ngn hng. 2. Ba cch tc ng n cung tin ca Cc d tr lin bang l g? 3. Ti sao mt cuc khng hong ngn hng c th dn n gim cung tin? 4. Gii thch s khc bit gia cc l thuyt danh mc u t (ti sn ti chnh) v l thuyt giao dch ca cu tin. 5. Theo m hnh Baumol-Tobin, u l nhng yu t xc nh mc thng xuyn i n ngn hng ca dn chng? Quyt nh ny c lin quan g n cu tin? 6. Bng cch no m s tn ti ca nhng ti sn gn ging tin (bn t, near money) lm phc tp vic thc hin chnh sch tin t? P N 1. Trong mt h thng ngn hng d tr theo t l, cc ngn hng to ra tin v h ch duy tr mt phn nh tin gi di dng d tr m thi. H s dng phn tin gi cn li cho vay. Cch d nht ta xem ngn hng to ra tin nh th no l thng qua vic xem xt cc bng cn i ca hai ngn hng, nh trong hnh 18 1. Hnh 18-1 A. Bng cn i Ngn hng th nht Cung tin = 1000 USD
Ti sn Ngha v n D tr 1000 USD Tin gi 1000 USD
B. Bng cn i Ngn hng th nht D tr Cho vay
Cung tin = 1800 USD
Ti sn Ngha v n 200 USD Tin gi 1000 USD 800 Cung tin = 2440 USD
C. Bng cn i Ngn hng th hai D tr Cho vay Ti sn 160 USD 640
Ngha v n Tin gi 800 USD
Gi s cung tin mt ca nn kinh t l 1000 USD c dn chng k gi vo Ngn hng Th nht, nh trong h 18 -1 (A). Cho d cung tin vn l 1000 nh USD, by gi n nm di dng tin gi khng k hn (demand deposits) ch khng phi tin mt. Nu ngn hng gi 100 phn trm tin gi ny lm d tr,
John Fernald
57 th ngn hng khng tc ng g n cung tin. Th nhng trong mt h thng ngn hng d tr theo t l, ngn hng khng nht thit phi gi ton b tin gi di dng d tr; ngn hng phi c d tr trong kho p ng nhu cu bt c khi no nhng ngi gi tin mun rt tin, v h cho vay phn tin gi cn li. Nu Ngn hng Th nht c t l d tr-tin gi l 20 phn trm, th h s d tr 200 USD trong s tin gi 1000 USD v cho vay 800 USD cn li. Hnh 18-1 (B) trnh by bng cn i ca Ngn hng Th nht sau khi cho vay 800 USD. Thng qua vic cho vay ny, Ngn hng Th nht lm tng cung tin thm 800 USD. Vn ch c 1000 USD di dng tin gi khng k hn, nhng by gi nhng ngi i vay c n m gi thm 800 USD tin mt. Tng cung tin bng n 1800 USD. Vic to ra tin khng dng li Ngn hng Th nht. Nu nhng ngi vay tin k gi 800 USD tin mt vo Ngn hng Th hai, th Ngn hng Th hai c th s dng tin gi ny cho vay. Nu Ngn hng th hai cng c t l d tr-tin gi l 20 phn trm, h s d tr 160 USD trong s 800 USD tin gi, v cho vay 640 USD cn li. Thng qua cho vay ht s tin ny, Ngn hng Th hai lm tng cung tin thm 640 USD, nh th hin trong hnh 18-1 (C). Tng cung tin by gi l 2440 USD. Qu trnh to ra tin ny tip tc mi ln vic gi tin v cho vay tin tip theo c thc hin. Trong bi ging, chng ta chng minh rng mi USD d tr s to ra (1/rr USD) tin, trong rr l t l d tr-tin gi. Trong v d ny rr = 0,20, cho nn 1000 USD ban u k gi vo Ngn hng Th nht s to ra 5000 USD tin. 2. Fed tc ng n cung tin thng qua cc nghip v th trng m, d tr bt buc, v li sut chit khu. Nghip v th trng m l vic mua v bn tri phiu chnh ph ca Fed. Nu Fed mua tri phiu chnh ph, s USD m Fed chi tr mua tri phiu s lm tng c s tin v do lm tng cung tin. Nu Fed bn tri phiu chnh ph, s tin m Fed thu vo s lm gim c s tin v do vy lm gim cung tin. D tr bt buc l qui nh do Fed ban hnh yu cu cc ngn hng phi duy tr mt t l d tr-tin gi ti thiu. Vic gim d tr bt buc s lm gim t l d tr-tin gi ca ngn hng, cho php cc ngn hng c cho vay nhiu hn ng vi mt lng tin gi nht nh, v do vy lm tng s nhn tin t v lm tng cung tin. Li sut chit khu l li sut m Fed tnh khi cc ngn hng vay tin t Fed. Cc ngn hng vay tin t Fed nu d tr ca h gim xung di mc d tr bt buc. Li sut chit khu gim lm cho vic vay mn d tr ca ngn hng tn km hn. Do , cc ngn hng c th vay mn t Fed nhiu hn, iu ny lm tng c s tin v do lm tng cung tin. 3. hiu ti sao mt cuc khng hong ngn hng c th dn n gim cung tin, trc tin ta hy tm hiu xem nhng yu t no xc nh cung tin. M hnh cung tin m chng ta tng trin khai cho thy rng: M = m x B. Cung tin M ph thuc vo s nhn tin t m v c s tin B. S nhn tin t c th c biu th theo t l d tr-tin gi rr v t l tin mt-tin gi cr. Biu thc ny tr thnh:
John Fernald
58 (cr + 1) M = B. (cr + rr ) Phng trnh ny cho th y rng cung tin ph thuc vo t l tin mt-tin gi, t l d tr-tin gi, v c s tin. Mt cuc khng hong ngn hng lin quan n nhng tht bi ca ngn hng c th lm thay i hnh vi ca ngi gi tin v ca cc ngn hng, ng thi lm thay i t l tin mt-tin gi v t l d tr-tin gi. Gi s rng mt s tht bi ca ngn hng lm gim nim tin ca cng chng vo h thng ngn hng. Khi , dn chng s thch gi tin di dng tin mt hn (c th nht di m chng hn) thay v k gi vo ngn hng. S thay i hnh vi ngi gi tin s gy ra tnh trng rt tin t v do lm tng t l tin mt-tin gi. Ngoi ra, khng hong ngn hng cn lm thay i hnh vi ca cc ngn hng. Lo s tnh trng rt tin hng lot, cc ngn hng s tr nn thn trng hn v tng s tin d tr, qua lm tng t l d tr-tin gi. Nh th hin qua cng thc s nhn tin t trn y, s gia tng c t l tin mt-tin gi v t l d tr-tin gi s dn n gim s nhn tin t v do dn n gim cung tin. 4. Cc l thuyt danh mc u t (ti sn ti chnh) ca cu tin ch trng vo vai tr ca tin t nh mt phng tin lu gi gi tr. Cc l thuyt ny nhn mnh rng dn chng gi tin trong cc danh mc u t v n mang l i mt mc sinh li danh ngha an ton. Do , cc l thuyt danh mc u t cho rng cu tin ph thuc vo ri ro v sinh li ca tin t cng nh tt c nhng ti sn khc m dn chng nm gi trong danh mc u t ca h. Thm vo , cu tin cn ph thuc vo tng ca ci v ca ci o lng qui m tng qut ca danh mc u t. Ngc li, cc l thuyt giao dch ca cu tin ch trng vo vai tr ca tin t nh mt phng tin trao i. Cc l thuyt ny nhn mnh rng dn chng gi tin thc hin vic mua sm. Cu tin ph thuc vo chi ph ca vic gi tin (li sut ) v li ch (d dng thc hin cc giao dch). Do , cu tin ph thuc nghch bin vo li sut v ng bin vi thu nhp. 5. M hnh Baumol-Tobin phn tch cch thc dn chng nh i gia chi ph v li ch ca vic gi tin. Li ch ca vic gi tin l s tin li: dn chng gia tin trnh phi ra ngn hng mi khi h mun mua sm th g . Chi ph ca s tin li ny l li sut b mt i m l ra h c hng nu h gi tin vo mt ti khon tit kim. Nu i l li sut danh ngha, Y l thu nhp hng nm, v F l chi ph mi chuyn i ngn hng, th s ln i ngn hng ti u l: N* =
iY . 2F
Cng thc ny cho thy: Khi i tng, s ln n ngn hng ti u tng ln v chi ph ca vic gi tin tr nn ln hn. Khi Y tng, s ln n ngn hng ti u tng ln do nhu cu thc hin nhiu giao dch hn. Khi F tng, s ln n ngn hng ti u gim xung v mi chuyn i n ngn hng s tn km hn.
John Fernald
59 Vic xem xt s ln n ngn hng ti u gip ta hiu r thm v mc gi tin bnh qun ngha l cu tin. Vic n ngn hng thng xuyn hn lm gim s tin dn chng nm gi, v vic t n ngn hng hn lm tng s tin nm gi ny. Chng ta bit mc gi tin bnh qun l Y/(2N*). a cng thc ny vo biu thc tnh N* trn y, ta c: Mc gi tin bnh qun = YF . 2i
Nh vy, m hnh Baumol-Tobin cho thy cu tin ph thuc ng bin vi chi tiu v nghch bin vi li sut. 6. Nhng ti sn gn ging tin l nhng ti sn phi tin t c t nhiu tnh thanh khon ca tin. V d, c thi nhng ti sn c nm gi ch yu nh mt phng tin lu gi gi tr nh cc qu h tng tht bt tin khi mua bn. Ngy nay, cc qu h tng cho php ngi gi tin c nm gi c phiu, tri phiu v c rt tin mt cch n gin thng qua vit sc t ti khon ca h. S tn ti ca nhng ti sn gn ging tin lm chnh sch tin t thm phc tp v chng lm cho cu tin tr nn khng n nh. Kt qu l, tc lu thng tin tr nn khng n nh, v s lng tin mang li nhng tn hiu sai lc v tng cu.
John Fernald
60 CHNG 19: BN THM V L THUYT BIN NG KINH T 1. L thuyt chu k kinh t thc gii thch nh th no v nhng bin ng ca vic lm? 2. Bn im bt ng chnh trong cuc tranh lun v l thuyt chu k kinh t thc l g? 3. S chm tr iu chnh gi ca cc doanh nghip ring l nh hng nh th no n s iu chnh mc gi chung trc tnh trng thu hp tin t? 4. Cn c theo cc cuc kho st, mt doanh nghip in hnh thng xuyn thay i gi nh th no? Cc nh qun l doanh nghip gii thch nh th no v tnh cng nhc (hay kt dnh) ca gi c ca h? P N 1. L thuyt chu k kinh t thc gii thch cc bin ng vic lm thng qua bin ng cung lao ng. L thuyt ny nhn mnh rng lng cung lao ng ph thuc vo cc ng c kinh t m ngi lao ng i mt. S thay th lin thi gian ngha l s sn lng ti phn b lao ng ca ngi lao ng theo thi gian c bit quan trng trong vic xc nh cch thc ngi dn phn ng nh th no trc cc ng c kinh t. V d nh nu nh tin ln g hay i su t ngy l hm nay hin ang cao mt cch tm thi, iu s thu ht ngi lao ng lm vic ngy hm nay nhiu hn so vi ngy mai. 2. C bn im bt ng chnh trong cuc tranh lun v l thuyt chu k kinh t thc. Nhng im bt ng ny hin vn cha c gii quyt, v do vn cn l nhng lnh vc ang c tch cc nghin cu. Nhng lnh vc ny l: i. Cch din gii v th trng lao ng: Theo chu k kinh t, t l tht nghip bin thin mnh. Nhng ngi ng h l thuyt chu k kinh t thc tin rng s bin ng vic lm l do s thay i s lng ngi mun lm vic theo gi nh, nn kinh t lun lun nm trn ng cung lao ng. H tin rng cc s liu thng k v tht nghip kh m l gii c v t nht hai l do: th nht, dn chng c th k khai tnh trng b tht nghip c hng phc li bo him tht nghip; th hai, ngi tht nghip c th sn lng lm vic nu h c cho mc lng m h c hng trong nhiu nm. Nhng ngi ch trch ngh rng s bin ng ca vic lm khng ch phn nh s lng ngi mun lm vic. H tin rng t l tht nghip cao trong thi k suy thoi cho thy rng th trng lao ng khng cn bng ngha l tin lng khng iu chnh cn bng cung lao ng v cu lao ng. ii. Tm quan trng ca cc c sc cng ngh: Nhng ngi ng h l thuyt chu k kinh t thc gi nh rng cc nn kinh t tri qua nhng bin ng v kh nng sn xut hng ho dch v t cc yu t u vo lao ng v vn. Nhng bin ng ny c th pht sinh do thi tit, qui nh v mi trng, v gi du, cng nh chnh bn thn yu t cng ngh.
John Fernald
61 Nhng ngi ch trch l thuyt chu k kinh t thc t ra cu hi Cc c sc l g? i vi h, xem ra tin b cng ngh xy ra mt cch t t. ng thi, nhng ngi ch trch cng t nghi vn liu nhng thi k suy thoi kinh t c tht s l nhng lc cng ngh b thoi b hay khng. S tch lu cng ngh c th chm li, nhng xem ra khng phi cng ngh b o ngc. iii. S trung tnh ca tin t: Gim tng trng cung tin v lm pht thng gn lin vi nhng thi k tht nghip cao. Hu ht cc nh quan st gii thch iu ny nh l bng chng cho thy chnh sch tin t c nh hng mnh n nn kinh t thc. Th nhng, l thuyt chu k kinh t thc ch trng vo nhng nguyn nhn phi tin t (tc nhng nguyn nhn thc) ca cc bin ng kinh t, lp lun rng mi tng quan cht ch gia tin v sn lng pht sinh bi v bin ng sn lng gy ra bin ng cung tin, ch khng phi ngc li. V th, nhng ngi ng h l thuyt chu k kinh t thc lp lun rng chnh sch tin t khng nh hng n cc bin s thc nh sn lng v vic lm. iv. Tnh linh hot ca tin lng v gi c: Hu ht cc phn tch kinh t vi m u gi nh rng gi c iu chnh cn bng cung v cu. Nhng ngi ng h l thuyt chu k kinh t thc tin rng cc nh kinh t hc v m cng nn gi nh nh vy. H lp lun rng tnh cng nhc ca tin lng v gi c khng quan trng tm hiu cc bin ng kinh t. Nhng ngi ch trch l thuyt chu k kinh t thc ch ra nhiu trng hp tin lng v gi c khng linh hot. H tin rng tnh khng linh hot ny gii thch s tn ti ca tht nghip v s phi trung tnh ca tin t. 3. Vic chm iu chnh gi ca cc doanh nghip lm chm i mt cch ng k s iu chnh mc gi chung sau khi tin t b thu hp. Khi mt doanh nghip bt k iu chnh gi, doanh nghip s min cng khng mun thay i gi qu nhiu, v s thay i nhiu s lm thay i mc gi thc ca doanh nghip (gi ca doanh nghip so vi nhng doanh nghip khc). Kt qu ca s thay i theo hng gia tng ny l: ngay c sau khi mi doanh nghip trong nn kinh t i qua mt t iu chnh gi, mc gi chung cng khng c iu chnh mt cch hon ton v mc cn bng mi. 4. S liu kho st cho thy c nhng khc bit ln gia cc doanh nghip v tn sut iu chnh gi. Tuy nhin, tnh trng gi cng nhc kh ph bin mt doanh nghip in hnh trong nn kinh t ch iu chnh gi mt hay hai ln trong mt nm. Cc doanh nghip a ra nhiu l do gii thch ti sao h khng thay i gi thng xuyn hn. Mt cch gii thch l cc l thuyt khc nhau p dng cho nhng doanh nghip khc nhau, ph thuc vo cc c im ca ngnh, v tnh cng nhc ca gi l mt hin tng kinh t v m m khng c mt cch gii thch kinh t vi m duy nht. Tht bi trong phi hp l l do ng u danh sch nhng l do a ra.
John Fernald

John Fernald - Solution Mankiw

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

John Fernald - Solution Mankiw

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CU HI N TP KINH T V M 1

(Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics)

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Li nhun = Doanh thu - Chi ph = (P MPL) W

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Vn trn mi lao ng, k

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

18 Hnh 8-1 T gi hi oi thc S1 I S2 I

Xut khu rng

B A NX2 () NX1 () NX Xut khu rng

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Thu nhp, sn lng

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

22 Hnh 9-2 Mc gi P LRAS

Thu nhp, sn lng

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Hnh 9-4 Mc gi P LRAS

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Hnh 9-5 Mc gi P LRAS

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Hnh 10-1 Li sut r Cung s d tin thc

r L(r) = Cu s d tin thc M/P

M/P S d tin thc

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Hnh 10-4 Chi tiu k hoch E Y=E

450 Y2 Li sut r Y1 Thu nhp, sn lng (A)

r1 IS Y2 Y1 Y Thu nhp, sn lng (B)

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

r2 r1 L(r, Y2) L(r, Y1) M/P S d tin thc (A) Y1 Y2 Y

Thu nhp, sn lng (B)

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

B A IS Y2 B. ng tng cu Mc gi Y1 Thu nhp, sn lng Y

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

B A AD Y2 Y1 Thu nhp, sn lng

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

36 Hnh 12-3 T gi hi oi e LM*2 LM*1

A IS* Y Thu nhp, sn lng

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Hnh 12-6 T gi hi oi e LM*

A B IS*2 Y Y Thu nhp, sn lng

Solutions Manual for Mankiw's Macroeconomics

Hnh 12-7 e T gi hi oi LM*2 LM*1

36 Hnh 12-3 T gi hi oi e LM2 LM1

Hnh 12-7 e T gi hi oi LM2 LM1