You are on page 1of 31

ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 1 -


I S T HP
NI DUNG
Phn 1: Hon v, chnh hp, t hp v ng dng
I. L thuyt
Qui tc cng, qui tc nhn.
Hon v, chnh hp; t hp.
II. Cc dng ton ng dng
Dng 1: Rt gn biu thc i s t hp.
Dng 2: Chng minh ng thc; bt ng thc i s t hp.
Dng 3: Gii phng trnh; bt phng trnh i s t hp.
Dng 4: Cc bi ton m s phng n.
Phn 2: Nh thc Newtn v ng dng
I. L thuyt: Nh thc Newtn
II. Cc dng ton ng dng
Dng 1: Tnh tng t hp.
Dng 2: Chng minh ng thc; bt ng thc i s t hp.
Dng 3: Xc nh h s ca s hng trong khai trin nh thc Newtn.

Phn I: HON V, CHNH HP, T HP V NG DNG

I. L thuyt:
Qui tc cng, qui tc nhn.
Quy tc cng: Nu c m
1
cch chn i tng x
1
, c m
2
cch chn i tng x
2
,...
m
n
cch chn i tng x
n
v nu cch chn i tng x
i
khng trng vi i tng
x
j
no( i khc j; i, j = 1,2,....,n) th c m
1
+ m
2
+....+ m
n
cch chn mt trong cc i
tng cho.
Quy tc nhn: Nu mt php chn c thc hin qua n bc lin tip, bc 1 c
m
1
cch, bc 2 c m
2
cch,.... bc n c m
n
cch, th php chn c thc hin
theo m
1
.m
2
...m
n
cch khc nhau.
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 2 -

II. Hon v, chnh hp; t hp.
1. Hon v:
Cho tp hp A gm n phn t ( n_1). Mi cch sp th t n phn t ca tp hp A
c gi l mt hon v ca n phn t .
S hon v ca n phn t :
P
n
= n! = 1.2.3.4.5.n ( ; n N \ _ n 1) ; Qui c 0! 1 = .
2. Chnh hp:
Cho tp hp A gm n phn t. Mi b gm k (1_ k _n) phn t sp th t ca tp
hp A c gi l mt chnh hp chp k ca n phn t ca A.
S chnh hp chp k ca n phn t :
( 1)...( 1)
k
n
n n n k
A
=
(1_ k _n)

!
( )!
n
k
A
n
n k
=




(1_ k _n)
3. T hp:
Cho tp hp A gm n phn t. Mi tp con gm k (0_ k _n) phn t ca A c
gi l mt t hp chp k ca n phn t cho.
S t hp chp k ca n phn t :
!
!( ) !
k
n
n
k n k
C
=

(0_ k _n)

Cc dng ton thng gp:
Dng 1: Rt gn biu thc i s t hp.
Dng 2: Chng minh ng thc; bt ng thc i s t hp.
Dng 3: Gii phng trnh; bt phng trnh i s t hp.
Dng 4: Cc bi ton m s phng n.






ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 3 -

Dng 1: Rt gn biu thc i s t hp.
Phng php
S dng cc cng thc sau rt gn biu thc i s t hp:
!
n
P n = (
*
n N )

!
( ) !
n
k
A
n
n k
=

(1_ k _n)

!
!( ) !
n
k
C
n
k n k
=

(0_ k _n)
Mt s v d
V d 1: Rt gn biu thc:
1
!
2
n
k
A
n
k
k

=
_
=

Bi gii
Ta c nhn xt:
( )
1 1 1
! ! 1 !
k
k k k


Suy ra
( )
1 1 1 1 1 1 1 1
... 1
! 1! 2! 2! 3! ! ! 1 !
2
n
k
A
n
k n n n
k

= = =
_

=

V d 2: Rt gn biu thc:
6 5
4
A A
n n
A
A
n

=
Bi gii
Ta c
2
( 1)...( 5) ( 1)...( 4)
4 ( 4)( 5) ( 4)
( 1)...( 3)
n n n n n n
A n n n n
n n n

= = =


V d 3: Rt gn biu thc:
2
1
2 ...
1 1
n
C C
n n
A C n
n
n
C C
n n
=


Bi gii:
Ta ln lt c:
1
n
C n =
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 4 -

1
!
2
2!.( 2) !
2 2.
1 !
1!.( 1) !
n
n
C
n
n
n
C
n
n
=



...
1
1
1 !
1!.( 1) !
n
C
n
n
n n
C
n
n
= =



( 1)
1 ... 2 1 .
2
n n
A n n

= = =

Bi tp t luyn:
Bi 1: Rt gn biu thc:
1
1
( 1)
n
n
k
C
k k
=

=
_

Bi 2: Rt gn biu thc:
( 1) ! 5!
( 1) 3!( 1)!
m
A
m m m

=

.
Bi 3: Rt gn biu thc:
10 9 12 11
17 17 49 49
10 8
49 17
A A A A
B
A A

= -

Bi 4: Tnh gi tr biu thc
4 3 4 2
7 7 8 3
5 6 6
2 10 10 11
1
1
C C C A
S
P C C C

=





Dng 2: Chng minh ng thc, bt ng thc i s t hp
Phng php: Thc hin cc bc sau
+ S dng cc cng thc:
!
n
P n = (
*
n N )

!
( ) !
n
k
A
n
n k
=

(1_ k _n)

!
!( ) !
k
n
n
C
k n k
=

(0_ k _n)
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 5 -


-1
(0 )
-1 -1
k k k
C C C k n
n
n n
= < <
a ng thc, BT i s t hp thnh ng thc, bt ng thc i s thng thng.
+ Chng minh ng thc, bt ng thc i s thng thng suy ra pcm.

Mt s v d:
V d 1: CMR vi k, n N, 3 k n ta c:
2 1 2 n n n
A A k A
n k n k n k

=


Bi gii


( ) ! ( )!
2 1
( 2) ! ( 1) !
( )! 1 ( ) !
1
( 2)! 1 ( 1)( 2) !
2 2
( ) ! ( ) !
2
( 1).( 2) ! !
VP
n k n k
n n
VT A A
n k n k
k k
n k k n k
k k k k
k n k k n k
n
k A
n k
k k k k
1

=


( )
=


= =



=


= = =




V d 2: Chng minh rng:
1
2 2
( !) ( ) ( , 2)
2
n
n n
n n n Z n

< < (1)


Bi gii
Bin i BT (1) v dng:

1
2 2
(1.2.3.... ) ( )
2
n
n n
n n

< <

2
1
2
[(1. )2.( 1)].3.( 2)..... ( 1)] ( )
2
n
n n
n n n n k n k

= < < (2)
a) Ta c nh gi:

( 1) ( , 1) k n k n k n k _ \ < (* )

Do

(* ) ( 1) ( 1) 0 ( )( 1) 0 n k k k n k k = = _
ng , 1 k n k \ <
p dng BT (*) vi k = 2,, n -1 ta c
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 6 -

1.
2.( 1)
....
( 1)
...
.1
n n
n n
k n k n
n n
'
1
1
1
1
1
1
1
1
1
!
1
1
1
1
1
1
1
1
1
+
_


_
n bt ng thc.
(a)
2
[(1. )2.( 1)].3.( 2)..... ( 1)...( 1).2( .1)] n
n
n n n k n k n n =
b) S dng BT Csi tac :
1 1
2 2
( 1) ( ) ( )
2 2
k n k n
k n k

_ = (**) 0, k n k \ _ _
p dng BT (**) vi k =1,2,, n ta c
2
2
2( 1)
1
2
1
2
2
1
1.
2
2
1
2
........
( 1)
........
( 1)2
2
1
1.
2
n
n
n
n
n
n
n
k n k
n
n
n
'
1
l 1
1
l
1
1 l
1
l
1
1
1
l
1
1 l
_
1
l 1
1 l
1
1
1
1
1
1
l
1
1
l
!
l
1
1 l
1
1
1
1
1
1 l

1
l
1
1
l
1
l
1
1
1
l
1
1
l
1
1 l
1
l
1
1+

_
_

_
BDT
Suy ra
2
1
(1. )[2.( 1)].3.( 2)..... ( 1)...( 1)2( .1)
2
n
n
n n n k n k n n
l
l
l
l

< (b)
( ) ( ) a b =pcm





ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 7 -

V d 4: CMR
a)
1 2 3
3 3
3
k k k k k
C C C C C
n n n n
n

=


b)
-1 -2
2 (2 )
2
k k k k
C C C C k n
n n n
n
= _ _


c)
1 2 3 3 2
2 5 4
3 2
k k k k k k
C C C C C C
n n n n
n n

=


Bi gii
a) Ta c
) )
1 1 2 2 3
( 2( ) (
1 2 1 1 2
2 ( ) ( )
1 1 1 1 1 1 1
1
2 2 3
k k k k k k
VT C C C C C C
n n n n n n
k k k k k k k
C C C C C C C
n n n n n n n
k k k
C C C VP
n n n

=

= =

= = =


b) Ta c:
-1 -2
2 (2 )
2
k k k k
C C C C k n
n n n
n
= _ _


Nn

- 1 - 1 - 2 - 1
1 1
2
k k k k k k
VP C C C C C C
n n n n n n
k
C VT
n
1 1 1




( ) ( ) ( )
1


( )
= =

= =


c)

1 1 2 3
) )
1
2 3( (
k k k k
n n n n
C C C C
k k
VT C C
n n

1


( )

=


1 2 3
2 3
1 1 1
k k k
C C C
n n n
1 1 1




( ) ( ) ( )

=



1 2 2 3
2
1 1 1 1
2 3
2
2 2
2 2 3 2 3
2 2 3 2 2
k k k k
C C C C
n n n n
k k
C C
n n
k k k k k
C C C C C VP
n n n n n
1 1




( ) ( )
1 1




( ) ( )
1 1 1




( ) ( ) ( )

=


=


= = =






ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 8 -

V d 5: CMR:
2
. ( ) (0 ) (1)
2 2 2 -
n n n
C C C k n
n n k n k
_ _ _


Bi gii: Ta c
( )
( )
( )
( )
( )

(
2
. ( ) 0 ) (1)
2 2 2 -
2
2 ! 2 ! 2 !
.
!. ! !. ! !. !
( 1)...( ) ( 1)...( )
n n n
C C C k n
n n k n k
n k n k n
n n n k n n k n
n k n k n n k n k n
1



( )
l l
=
l l
l l
_ _ _


= _




2
( 1)...( )
( 1)( 2)...( ) ( 1)( 2)...( )
( 1)...(
n n n
n k n k n k n n k n k n k n
n n
l
l
l
l l
=
l l
l l
_

_

...
2
)
( 1)( 1) ( )( )
2
( 1)...( ) (*)
n
n k n k n k n n k n
n n n
l
l
l
l l
l l
l l
l
l
l
=
_

Theo BT Cauchy ta c
( )
2
( )( ) n k i n k i n i \ _ _ _ 0 k n; i = 1...n
Cho 1, i n = ta c BT (*)
Vy BT (*) ng (1) c chng minh.

Bi tp tng t
Bi 1:
1
. ( 1) ( , )
n m
nC m C m n Z
m n m n

=


Bi 2:
2 2
( 2, )
1
C C n n n Z
n
n

= _


Bi 3:
-
. . ( , , , , )
-
r k k r k
C C C C r k n N r n k r
n r n n r
= _ _
Bi 4:
1
2 -1 1
( )
2 2 2 2
2
n n
C C C n Z
n n n

=


Bi 5:
-1
-1
n
r r
C C
n
n
r
=
Bi 6
*
:
( )
2 3
1
1
2. 3 ... ....
1 2 - 1 - 1 2
p n
C C C C
n n
n n n n
C p n
n
p n
C C C C
n n n n

=
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 9 -

Bi 7: , 2 n N n \ _ ta c
( )
1
1 1 1
...
2 2 2
2 3
n
n
A A A
n

=

Bi 8: CMR:
-2
( - 1) ( 1)
-2
k k
k k C n n C
n
n
=
Bi 9: CMR:
-1
(0 )
-1 -1
k k k
C C C k n
n
n n
= < <
Bi 10: CMR:
2
. ( ) 0 )(1)
2 2 2 -
n n n
C C C k n
n n k n k
_ _ _


Bi 11: CMR:
1
1 1
k k k
A A kA
n
n n

=


Bi 12: CMR:
1 2 3 1
2 3 ... 1
n n
P P P nP P

=
Bi 13: CMR:
1 2 3 2 3
2 5 4
2 3
k k k k k k
C C C C C C
n n n n
m m

=


Bi 14: CMR:
1 2
2 (2 , )
2
k k k k
C C C C k n
n n n
n

= _ _


Bi 15: CMR: . . . ( , ; , , )
r k k n k
a C C C C r n k r n r k Z
n r n
r k

= _ _



1
. ( )
1
1 2 1
. ( )
1 2 1
n
r
r r
b C C r n
n
r
r r r r
c C C C C r n
n
n n r
=
=

<


<


+ +...+



Bi 16: CMR:


2)
3)
4)
0 1 1 2 2 5 5
1) . . . ... .
5 5 5 5 5
1 2 1
....
1 2 1
1 2 3 4
4. 6. 4.
4
3 1 2
3. 3
3
k k k k k
C C C C C C C C C
n n n n
n
r r r r
C C C C
n
n n r
k k k k k k
C C C C C C
n n n n n
n
k k k k k
C C C C C
n n n n
n

=


=


=



1 1
2
1
5)
2
m m m
n n n
m
C C C C
n



3 1 2
3 3
3
1 2 3 2 3
5. 4.
2 3
k k k k k
C C C C C
n n n n
n
k k k k k k
C C C C C C
n n n n
n n

=
=




6)
7)2

Bi 17: CMR:
1000
2001 2001 2001 2001
1 1001 k k
C C C C _ _ _

(0 k 2000) ( HQGHN A 99- 00 )


Bi 18: CMR:
100 100
2 2
50
10 2 10 2
100
C < <
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 10 -


Dng 3: Phng trnh, bt phng trnh i s t hp
nh ngha:
Phng trnh, bt phng trnh i s t hp l phng trnh, bt phng trnh c
cha n di cc k hiu: n ! ,
n
P ,
k
n
A ,
k
n
C .
Cch gii:
Bc 1: t iu kin ca n. Ch rng:
n ! c ngha = n N
n
P c ngha = n N
*

k
n
A c ngha= , k n N; 1 k n _ _
k
n
C c ngha = , k n N; 0 k n _ _
Bc 2: Chuyn phng trnh, bt phng trnh i s t hp sang phng trnh, bt
phng trnh i s thng thng nh cc cng thc t hp:
n = ! 1.2.3...n vi mi , 1 n N n _ (nh: 0! = 1)
!
n
P n = vi mi n N
*

!
( 1)( 2)....( 1)
( ) !
k
n
n
A n n n n k
n k
= =

vi mi
,
0
k n N
k n
'
1
1
!
1 _ _
1
+

!
!( - ) !
k
n
n
C
k n k
=

vi mi , k n N; 0 k n _ _
k n k
n n
C C

= ( , k n N; 0 k n _ _ )
Bc 3: Gii phng trnh, bt phng trnh i s thng thng tm n.
Bc 4: i chiu vi tp xc nh, kt lun.
Mt s v d
V d 1: Gii phng trnh sau:
1
1
1
.
72
y
x x y
x
A P
P

=
Li gii
+ iu kin ca x; y: , ; x y N _ _ x 2; y x-1 (*)
+ Bin i phng trnh v dng:
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 11 -

2
( 1) !
( ) !
( ) !
72 ( 1) 72
( 1) !
8
72 0
9
x
x y
x y
x x
x
x
x x
x

= = =

= = =


i chiu vi iu kin ( * ) suy ra nghim ca phng trnh l 8 x = . 1 7 y _ _ .
V d 2: ( HBK 2000- 2001 ): Gii bt phng trnh sau:

2 2 3
2
1 6
10
2
x x x
A A C
x
_
Li gii
+ iu kin ca x: 3 x N _
+ Bin i bt phng trnh v dng:

1 (2 ) ! ! 6 !
10
2 (2 2) ! ( 2) ! 3!( 3) !
1 6 ( 2)( 1)
(2 1)2 ( 1) 10
2 3!
(2 1) ( 1) ( 2)( 1) 10 3 12 0 4
x x x
x x x x
x x x
x x x x
x
x x x x x x x x
_


= _
= _ = _ = _

+ Kt hp vi iu kin (*) 3; 4 x x = = =
+ Vy nghim ca bt phng trnh l 3; 4 x x = =
V d 3: ( HVBCVT- 98- + TNTHPT 02- 03): Gii h:
1 1
1
: : 6 : 5 : 2
y
y y
x x
x
C C
C

=
Gii
+ iu kin ca x, y
;
;
0 1
1
0 1
1
0 1
x y N
x y N
y x
y
y x
x y
y x
'
1
1 '
1
1
1
1
1 _ _
1
1 1
= _
! !
1 1 _ _
1 1
_ 1 1
1 1
+
_ _
1
1+

+ Ta c:
1
1
1 1
1 1 1
1 1 1
6 5
: : 6 : 5 : 2
6 5 2
5 2
y y
x x
y y y
y y y x x x
y y x x x
x x
C C
C C C
C C C
C C




'
1
1
1 =
1
1
= = = = =
!
1
1
= 1
1
1+



ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 12 -


1 ( 1) ! 1 ( ) !
6 !( 1 ) ! 5 ( 1) !( 1) !
1 ( ) ! 1 ( ) !
5 ( 1)!( 1) ! 2 ( 1) !( 1) !
x x
y x y y x y
x x
y x y y x y
'
1
1
=
1
1

1
=
!
1
1
=
1
1

1+
5( 1)( 1) 6( )( 1)
2( )( 1) 5 ( 1)
x y x y x y
x y x y y y
'
1 =
1
=
!
1 =
1
+
5( 1)( 1) 3.5 ( 1)
2( )( 1) 5 ( 1)
x y y y
x y x y y y
'
1 =
1
=
!
1 =
1
+
1 3
2( )( 1) 5 ( 1)
x y
x y x y y y
'
1 =
1
=
!
1 =
1
+
3 1
2(3 1 )(3 1 1) 5 ( 1)
x y
y y y y y y
'
1 =
1
=
!
1 =
1
+
2
3 1
3 9
x y
y y
'
1 =
1
1
=
!
1 =
1
1+
3 1 8
3 3
x y x
y y
' '
1 1 = =
1 1
= =
! !
1 1 = =
1 1
+ +

Vy nghim ca h l x = 8; y = 3
Bi tp tng t:
Bi 1: Gii cc phng trnh, bt phng trnh sau:
1.
1 2
79
o x x
x x x
C C C

= 6.
3 2
14
x
x x
A C x

= (TNTHPT - 98 - 99)
2.
3 3
8 6
5
x
x x
C A


=

7.
1 2 3 2
6 6 9 14
x x x
C C C x x = (HNN - 99- 00)
3.
1 2 3
7
2
x x x
x
C C C =

8.
3 2
5 21
x x
A A x _ (HQGHN - 98- 99)
4.
2 2 3
2
1 6
10
2
x x x
A A C
x
_

9.
3
1
4
3 1
1
14
n
n
n
C
P A

< ( HHH 1999 )


5.
1 2 1
1 4
1 1 7
6
x x x
C C C

= 10.
4
1
3
1
14
n
n n
n
A
P
C

<
15.
2 5
3
60
( ) !
k n
n
P
A
n k

16.
1 2
2 2
5
2
n n
n n n
C C A


(TNTHPT 04 05 )
Bi 2:Tm cc s m trong dy s
1 2 3
; ; ,...,
n
x x x x vi
4
4
2
143
4
n
n
n n
A
x
P P

= , n = 1,2,3,,n.
Bi 3: Gii cc h phng trnh sau:
a.
2 1
1
5 3
y y
x x
y y
x x
C C
C C

'
1
=
1
1
!
1
=
1
1+
b.
2 5 90
5 2 80
y y
x x
y y
x x
A C
A C
'
1
=
1
1
!
1
=
1
1+

c.
1 1 1
1 1
( ) : : 10 : 2 : 1
y y y y
x x x x
A yA A C


=

ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 13 -


Bi 4: Cho khai trin nh thc:
1 1 1 1
0 1 1 1 1
2 3 2 2 3 2 3 3
(2 2 ) (2 ) (2 ) (2 ) ... (2 )(2 ) (2 )
x x x x x x x x
n n n n n n n
n n n n
C C C C


=
( n l s nguyn dng ). Bit trong khai trin
3 1
5
n n
C C = v s hng th t bng 20n,
tm n v x.
( HC -A- 2002 )
Bi 5: Tm s nguyn dng n sao cho:
1 2 2 3 3 4 2 2 1
2 1 2 1 2 1 2 1 2 1
2.2 3.2 4.2 ... (2 1)2 2005
n n
n n n n n
C C C C n C


=
( HC -A- 2005 )
Bi 6: Tnh gi tr ca biu thc:
4 3
1
3
( 1) !
n n
A A
M
n

bit rng
2 2 2 2
1 2 3 4
2 2 149
n n n n
C C C C

=
( HC -D- 2005 )

Dng 4: Bi ton m s phng n
i vi loi ton m s phng n, ta cn ch
- c k u bi, phn tch cu vn cn k, nm chc bn cht ca hnh ng, i
tng thy c cc kh nng c th.
- S dng php m hnh ho cng cc quy tc m c bn.
- Trong mt s bi ton, c th ta phi s dng n phn b.
Nguyn l b tr: Khi hai cng vic c th c lm ng thi, chng ta khng th dng
quy tc cng tnh s cch thc hin nhim v gm c hai vic. Cng s cch lm mi
vic s dn n s trng lp, v nhng cch lm c 2 vic s c tnh 2 ln. tnh ng
s cch thc hin nhim v ny ta cng s cch lm mi mt trong 2 vic ri tr i s cch
lm ng thi c 2 vic. l nguyn l b tr.
S dng qui tc nhn thc hin bi ton m s phng n:
Thc hin cc bc:
Bc 1: Phn tch cng vic H thnh k cng vic nh lin tip:
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 14 -

1 2
, ,...,
k
H H H
Bc 2: Nu ta c:
-
1
n cch khc nhau thc hin
1
H .
- ng vi mi cch thc hin xong
1
H ,ta c
2
n cch thc hin
2
H

- ng vi mi cch thc hin xong
1 2 1
, ,...,
k
H H H

, ta c
k
n cch thc hin
k
H
Bc 3: Khi ta c tt c
1 2
. ....
k
n n n cch thc hin hnh ng H
S dng quy tc cng thc hin bi ton m s phng n:
Ta thc hin theo cc bc:
Bc 1: Phn tch cc phng n thnh k nhm c lp vi nhau:

1 2
, ,...,
k
H H H
Bc 2: Nu ta c:
-
1
n cch khc nhau thc hin
1
H .
-
2
n cch khc nhau thc hin
2
H

-
k
n cch khc nhau thc hin
k
H
Bc 3: Khi ta c tt c n
1
+ n
2
+ ... + n
k
cch thc hin hnh ng H
S dng hon v thc hin bi ton m:
nhn dng mt bi ton m c s dng hon v ca n phn t, chng ta thng
da trn du hiu c trng sau:
Tt c n phn t u c mt.
Mi phn t ch xut hin mt ln.
C s phn bit th t gia cc phn t.
Gi P
n
l s hon v ca n phn t, ta c P
n
= n!
S dng chnh hp gii bi ton m:
nhn dng bi ton m c s dng chnh hp chp k ca n phn t, chng ta
thng da trn cc du hiu c trng sau:
a) Phi chn k phn t t n phn t cho trc
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 15 -

b) C s phn bit th t gia k phn t c chn
c) Gi A
n
k
l s phn t chp k ca n phn t, ta c ( 1)...( 1)
k
n
A n n n k = .
S dng t hp gii bi ton m:
nhn dng 1 bi ton m c s dng t hp chp k ca n phn t, chng ta
thng da trn du hiu c trng sau:
Phi chn k phn t t n phn t cho trc
Khng phn bit th t gia k phn t c chn

Bi tp: (Ba bi ton chn c bn)
A/ Bi ton m s phng n lin quan n kin thc thc t
B/ Bi ton m s phng n c lin quan n hnh hc.
C/ Bi ton m s phng n c lin quan n s t nhin.

A-Bi ton m s phng n c lin quan n thc t.
Bi 1: T 5 bng hng vng, 3 bng hng trng v 4 bng hng ( cc bng hoa xem
nh i mt khc nhau ), ta chn ra mt b gm 7 bng.
a. C bao nhiu cch chn ra b hoa trong c ng mt bng hng ?
b. C bao nhiu cch chn ra b hoa trong c t nht 3 bng hng vng v 3 bng
hng ?
Bi 2: ( HVKTQS 2000 ): Mt lp c 20 em h/s trong c 14 nam v 6 n. Hi c
bao nhiu cch lp mt i gm 4 h/s trong :
a. S nam n bng nhau.
b. C t nht 1 n.
Bi 3: (HYHN - 2000): C 5 nh ton hc nam, 3 nh ton hc n v 4 nh vt l
nam. Lp mt on cng tc 3 ngi cn c c nam v n, cn c c nh ton hc v nh
vt l. Hi c bao nhiu cch?
Bi 4: (HN - 2000): Mt t c 5 h/s nam v 5 h/s n xp thnh mt hng dc
a. C bao nhiu cch xp khc nhau ?
b. C bao nhiu cch xp sao cho khng c h/s cng gii ng cnh nhau ?
Bi 5: (HHu - 2000): Mt lp c 30 h/s nam v 15 h/s n. C 6 h/s c chn ra
lp mt tp ca. Hi c bao nhiu cch lp khc nhau :
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 16 -

a. Nu phi c t nht 1 n ?
b. Nu chn tu ?
Bi 6: (HThi Nguyn 2000 ): Mt i vn ngh c 20 ngi, trong c 10 nam v
10 n. Hi c bao nhiu cch chn 5 ngi sao cho:
a. C ng 2 nam trong 5 ngi .
b. C t nht 2 nam v t nht 1n trong 5 ngi .
Bi 7: (HVKTQS - 2000) Mt n cnh st khu vc c 9 ngi. Trong ngy cn c 3
ngi lm nhim v a im A, 2 ngi lm nhim v a im B, 4 ngi li trc
n. Hi c bao nhiu cch phn cng?
Bi 8: (HGTVT 2000): Mt lp hc c 20 hc sinh, trong c 2 cn b lp. Hi c
bao nhiu cch c 3 ngi i d hi ngh sinh vin ca trng sao cho trong3 ngi c t
nht mt cn b lp?
Bi 9: (HVCTQGHCM 01 - 02): Mt i vn ngh c 10 ngi trong c 6 n v 4
nam.
a. C bao nhiu cch chia i vn ngh thnh 2 nhm c s ngi bng nhau v mi
nhm c s n nh nhau ?
b. C bao nhiu cch chn ra 5 ngi m trong c khng qu 1 nam ?
Bi 10: (HCn Th - 01 - 02): Mt nhm gm 10 h/s trong c 7 nam v 3 n. Hi
c bao nhiu cch xp 10 h/s trn thnh mt hng dc sao cho 7 h/s nam phi ng lin
nhau ?
a. C bao nhiu cch xp khc nhau ?
b. C bao nhiu cch xp sao cho khng c h/s cng gii ng cnh nhau ?
Bi 11: (HHHHCM 99- 2000): C bao nhiu cch xp 5 h/s A, B, C, D, E vo mt ci
gh di sao cho:
a. Bn C ngi chnh gia ?
b. Hai bn A, E ngi 2 u gh ?
Bi 12: (HHu 99- 2000): Mt hp ng 4 vin bi , 5 vin bi trng v 6 vin bi
vng. Ngi ta chn ra 4 vin bi t hp . Hi c bao nhiu cch chn trong s bi ly ra
khng c 3 mu ?
Bi 13: (HVQY 99- 2000): Xp 3 bi c bn knh khc nhau v 3 bi xanh ging nhau
vo mt dy 7 trng.
a. Hi c bao nhiu cch sp xp khc nhau?
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 17 -

b. Hi c bao nhiu cch sp xp khc nhau sao cho 3 bi xp cnh nhau v 3 bi xanh
xp cnh nhau?
Bi 14: (HCn Th D - 99 - 00): Mt nhm h/s gm 10 nam v 5 n. Hi c bao nhiu
cch chn trong mi trng hp sau:
a. C 3 h/s trong nhm ?
b. C 3 h/s trong nhm trong c 2 nam v 1 n ?
Bi 15: (HCn Th A - 99 - 00): Trong mt phng c 2 bn di, mi bn c 5 gh.
Ngi ta mun xp ch ngi cho 10 h/s gm 5 nam v 5 n. Hi c bao nhiu cch xp
nu:
a. Cc h/s ngi tu ?
b. Cc h/s nam ngi 1 bn v cc h/s n ngi 1 bn ?
Bi 16: (Hlut HN - 99 - 00): Mt on tu c 3 toa ch khch: toa I, toa II, toa III.
Trn sn ga c 4 hnh khch chun b i tu. Bit mi toa c t nht 4 ch trng. Hi:
a. C bao nhiu cch sp xp cho 4 hnh khch ln 3 toa tu ?
b. C bao nhiu cch sp xp cho 4 hnh khch ln tu c 1 toa c 3 trong 4 hnh
khch trn ?
Bi 17: (HSPHN 2 B- 99 - 00): Mt trng tiu hc c 50 h/s t danh hiu chu
ngoan Bc H, trong c 4 cp anh em sinh i. Cn chn 1 nhm 3 h/s trong s 50 h/s
trn i d i hi chu ngoan Bc H sao cho trong nhm khng c cp anh em sinh i
no. Hi c bao nhiu cch chn ?
Bi 18: (HSPV G- 99 - 00):Mt t sinh vin c 20 em trong c 8 em ch bit ting
Anh, 7 em ch bit ting Php, v 5 em ch bit ting c. Cn lp 1 nhm i thc t gm 3
em bit ting Anh, 4 em bit ting Php, 2 em bit ting c. Hi c bao nhiu cch chn ?
Bi 19: (HKT- 98 - 99): Mt i xy dng gm 10 cng nhn, 3 k s. lp mt t
cng tc cn chn 1 k s lm t trng, 1 cng nhn lm t ph v 5 cng nhn lm t
vin. Hi c bao nhiu cch thnh lp t cng tc ?
Bi 20: lp h s thi tuyn vo i hc, mi th sinh cn thc hin 2 vic:
- Chn trng thi c tt c 33 trng
- Chn khi thi, mi trng c 4 khi thi l A, B, C, D.
Hi c bao nhiu cch lp h s ?
Bi 21: C 5 con ng ni 2 thnh ph X v Y, c 4 con ng ni 2 thnh
ph Y v Z. Mun i t X n Z phi qua Y.
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 18 -

a. Hi c bao nhiu cch chn ng i t X n Z ?
b. C bao nhiu cch chn ng i v v t X n Z ri v li X bng nhng con
ng khc nhau?
Bi 22: Vit Nam, mi hc sinh tt nghip THPT u c quyn d thi vo mt
trng i hc( c 35 trng ) hoc mt trng cao ng ( c 25 trng) hoc mt trng
trung hc chuyn nghip ( c21 trng ). Hi mi hc sinh tt nghip THPT c bao nhiu
cch chn trng thi ?
Bi 23: Mi ngi s dng h thng my tnh u c mt khu di t 6 n 8 k t,
trong mi k t l mt ch hoa hay ch s. Mi mt khu phi cha t nht mt ch s.
Hi mi ngi c th c bao nhiu mt khu? Bit rng c 26 ch in hoa, 10 ch s.
Bi 24: Xp 3 quyn sch ton, 4 quyn sch L, 2 quyn sch Ho v 5 quyn sch Sinh
vo mt k sch theo tng mn. Tt c cc quyn sch u khc nhau. Hi c bao nhiu
cch sp xp?
Bi 25: C bao nhiu cch chn bn cu th khc nhau trong mi cu th ca i
bng qun vt chi bn trn u n, cc trn u l c th t ?
Bi 26: (HQG TPHCM KA - 2000) Mt thy gio c 12 cun sch i mt khc
nhau trong c 5 cun sch vn hc, 4 cun sch m nhc v 3 cun sch hi ha. ng
mun ly ra 6 cun v em tng 6 em hc sinh A, B, C, D, E, F mi em mt cun.
a. Gi s thy gio ch mun tng cho cc em hc sinh trn nhng cun sch thuc 2
th loi vn hc v m nhc. Hi tt c c bao nhiu cch chn sch tng?
b. Gi s thy gio mun rng sau khi tng sch xong, mi mt trong 3 loi vn hc,
m nhc, hi ho u cn li t nht mt cun. Hi tt c c bao nhiu cch chn?
Bi 27: Mt lp hc c 40 h/s gm 25 nam v 15 n. C bao nhiu cch lp ban cn s
lp gm:
a. 3 hc sinh
b. 3 hc sinh gm 1 nam v 2 n
c. 3 hc sinh trong c t nht 1 nam.
Bi 28: (H, C 2005): Mt i thanh nin tnh nguyn c 15 ngi, gm 12 nam v 3
n. Hi c bao nhiu cch phn cng i thanh nin tnh nguyn v gip 3 tnh min
ni, sao cho mi tnh c 4 nam v 1 n ?


ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 19 -


Bi 29: ( thi C 2005 Khi D)
Mt b hng gm 10 bng hng bch v 10 bng hng nhung. Bn Hoa mun chn ra 5
bng cm bnh, trong phi c t nht 2 bng hng bch v 2 bng hng nhung. Hi c
bao nhiu cch chn?
Bi 6: (H 2004 KB) Trong mt mn hc, thy gio c 30 cu hi khc nhau gm 5
cu hi kh, 10 cu hi trung bnh, 15 cu hi d. T 30 cu hi c th lp c bao
nhiu kim tra, mi gm 5 cu hi khc nhau, sao cho trong mi nht thit phi c
3 loi cu hi (kh, trung bnh, d) v s cu hi d khng t hn 2 ?

Li gii
< 20 > Ta thy c 33 cch lp trng thi v ng vi mi cch chn trng , c 4
cch chn khi thi.
Do , c tt c: 33. 4 =132 cch lp h s.
< 21 > a. Ta c: 5 cch chn ng i t X n Y, ng vi mi cch chn ng c 4
cch chn ng i t Y n Z.
Do , c tt c: 5. 4 = 20 cch chn ng i t X n Z qua Y
b. Theo a) c 20 cch chn ng i t X n Z qua Y
Khi tr v ng vi mi cch chn ng , t Z n Y c3 con ng chn, do c 3
cch.
ng vi mi cch chn ng , t Y v X ch cn li 4 cch chn.
Do , c tt c 3. 4 = 12 cch chn ng i v t Z n X qua Y. Vy c tt c: 20. 12 =
240 cch chn ng i v trn tuyn X Z qua thnh ph Y bng nhng con ng
khc nhau
< 22 > Ta thy:
- c 35 cch chn trng i hc
- C 25 cch chn trng cao ng
- C 21 cch chn trng trung hc chuyn nghip
Khi chn thi trng i hc th khng chn trng thi l cao ng v chuyn nghip,
tng t vi cao ng v trung hc chuyn nghip, do c tt c:
35 + 25 + 21 = 81 cch chn trng thi.
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 20 -

Nhn xt: Nhiu bi ton m phc tp khng th gii c nu ch s dng hoc quy
tc nhn hoc quy tc cng. Nhng chng ta c th gii c nu s dng c 2 quy tc
ny.
< 23 > Gi P l tng s mt khu c th v
6 7 8
, , P P P tng ng l s mt khu di 6, 7, 8 k
t. Theo quy tc cng ta c:
6 7 8
P P P P =
Ta s tnh
6 7 8
, , P P P :
- Tnh
6
P :
S xu di 6 k t l ch in hoa hoc ch s l:
6
36 . V mi v tr c 36 cch chn.
S xu di 6 k t l ch in hoa v khng cha ch s no l:
6
26 .Vy:
6 6
6
36 26 P =
- Tng t:
7 7
7
36 26 P =

8 8
8
36 26 P =
Vy, ta c:
6 7 8
P P P P = = 2684483063360
< 24 > C 4 loi sch, do c 4! Cch sp xp theo mn.
mi loi sch c: 3! Cch sp xp sch ton.
4! Cch sp xp sch l
2! Cch sp xp sch ho
5! Cch sp xp sch sinh
Vy c tt c: 4!. 3!. 4!. 2!. 5! = 829440 cch sp xp.

< 25 > Mi cch chn bn cu th ca i bng l chnh hp chp 4 ca 10 phn t.
Ta c:
4
10
5040 A = cch chn
< 26 > S cch tng sch l s cch chn 6 cun sch t 9 cun c k th t. Vy s cch
tng l:
6
9
60480 A =
1. Ta nhn xt rng: khng th chn sao cho cng ht 2 loi sch.
+ S cch chn 6 sch t 12 sch l:
6
12
665280 A =
+ S cch chn sao cho khng cn sch vn:
5 1
6 7
. 5040 A A =
+ S cch chn sao cho khng cn sch nhc:
4 2
6 8
. 20160 A A =
+ S cch chn sao cho khng cn sch hi ho:
3 3
6 9
. 60480 A A =
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 21 -

+ S cch chn cn tm l: 665280 85680 = 579600
< 27 > Ban cn s lp gm 3 ngi trong lp khng c s sp xp
a. Mi mt ban cn s 3 ngi l mt tp con 3 phn t ca tp hp 40 hc sinh ca
lp. Vy c:
3
40
9880 C = cch lp ban cn s lp 3 ngi.
b. C
1
25
C cch chn 1 hc sinh nam v
2
15
C cch chn 2 hc sinh nam.
Do c
1 2
25 15
. 2625 C C = cch lp mt ban cn s lp gm 1 nam v 2 n
c. C
3
15
455 C = cch chn 3 n sinh nn c 455 cch lp ban cn s lp 3 ngi ton
n. D c: 9880 455 = 9425 cch lp ban cn s 3 ngi ma
trong c t nht mt nam
< 28 > Nhn xt: Vic phn cng vo 1 tnh khng c s sp xp
C
1 4
3 12
. C C cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th nht. Vi mi cch
phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th nht th c
1 4
2 8
. C C cch phn cng cc
thanh nin tnh nguyn v tnh th 2. Vi mi cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v
tnh th 1 v tnh th 2 th c
1 4
1 4
. C C cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v tnh th
3.
S cch phn cng cc thanh nin tnh nguyn v 3 tnh tho mn yu cu bi ton l:
1 4 1 4 1 4
3 12 2 8 1 4
. . . . . 207900 C C C C C C =
< 29 > Bn Hoa c 2 cch chn bng cm bnh nh sau:
Cch 1: Chn 2 bng hng bch v 3 bng hng nhung
+ S cch chn 2 bng hng bch trong 10 bng:
2
10
C
+ Vi mi cch chn 2 bng hng bch li c
3
10
C cch chn 3 bng hng nhung
trong 10 bng.
Vy cch 1 c
2
10
C .
3
10
C cch chn bng.
Cch 2: Chn 3 bng hng bch v 2 bng hng nhung. Lp lun tng t nh trn,
ta cng c
2
10
C .
3
10
C cch chn bng.
Vy bn Hoa c s cch chn bng l:
3 2
10 10
2 10800 C C = cch chn
< 30 > Nhn xt: Ni dung khng ph thuc vo vic sp xp th t cu hi.
Mi kim tra phi c s cu d l 2 hoc 3, nn c cc trng hp sau:
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 22 -

- c 2 cu d, 2 cu trung bnh, 1 cu kh, th s cch chn l:
2 2 1
15 10 5
. . 23625 C C C =
- c 2 cu d, 1 cu trung bnh, 2 cu kh, th s cch chn l:
2 1 2
15 10 5
. . 10500 C C C =
- c 3 cu d, 1 cu trung bnh, 1 cu kh, th s cch chn l:
3 1 1
15 10 5
. . 22750 C C C =
V cc cch chn trn i mt khc nhau, nn s kim tra c th lp c l:
23625 + 10500 + 22750 = 56875

B-Bi ton m s phng n c lin quan n hnh hc.
Bi 1: Cho 7 im trn mt phng sao cho khng c 3 im no thng hng
a. C bao nhiu ng thng m mi ng thng i qua 2 trong 7 im ni trn?
b. C bao nhiu tam gic vi cc nh l 3 trong 7 im ni trn ?
Bi 2: Tm s giao im ti a ca :
a. 10 ng thng phn bit?
b. 6 ng trn phn bit?
c. 10 ng thng v 6 ng trn trn?
Bi 3:
a. C bao nhiu ng cho trong mt a gic li n cnh?
b. C bao nhiu tam gic c nh l nh ca a gic n cnh? Trong c bao nhiu
tam gic c cnh khng phi l cnh ca a gic n cnh ?
Bi 4: (H, C Khi B 2003)
Cho a gic u
1 2 2
... ( 2, )
n
AA A n n Z _ ni tip ng trn (O). Bit rng s tam gic c
nh l 3 trong 2n im
1 2 2
, ,...,
n
A A A nhiu gp 20 ln s hnh ch nht c cc nh l 4
trong 2n im
1 2 2
, ,...,
n
A A A , tm n.
Bi 5: (HCSND - 1999 - 2000):Cho tam gic ABC, xt tp hp 4 ng thng song
song vi AB, 5 ng thng song song vi BC v 6 ng thng song song vi AC. Hi
cc ng thng ny to c:
a. Bao nhiu tam gic ?
b. Bao nhiu hnh thang ( Khng k hnh bnh hnh ) ?
c. Bao nhiu hnh bnh hnh ?
Bi 6: ( CSP -A- d b - 02 02 ): Cho a gic li n cnh. Xc nh n a gic c s
ng cho gp i s cnh ?
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 23 -

Bi 7: ( HNT- 01 02 ):Trong mt phng cho thp gic li
1 2 10
... AA A . Xt tt c cc
tam gic m 3 nh ca n l nh ca thp gic. Hi trong s cc tam gic c bao nhiu
tam gic m 3 cnh ca n u khng phi l cnh ca thp gic ?
Bi 8: ( HVNH- D- 2000 ):Trong mt phng cho a gic u (H) c 20 cnh. Xt cc tam
gic m 3 nh ca n ly t cc nh ca (H).
1. C tt c bao nhiu tam gic nh vy ? C bao nhiu tam gic c ng 2 cnh l
cnh ca (H) ?
2. C bao nhiu tam gic c ng 1 cnh l cnh ca (H) ?
3. C bao nhiu tam gic khng c cnh no l cnh ca (H) ?
Bi 9: Cho 2 ng thng song song.Trn ng th nht c 10 im. Trn ng th
hai c 20 im. C bao nhiu tam gic to bi cc im cho ?
Bi 10: (HC - B - 2002):Cho a gic u
1 2 2
...
n
AA A ( 2 n _ , n nguyn ) ni tip
ng trn ( 0). Bit rng s tam gic c cc nh l 3 trong 2n im
1 2 2
, ,...,
n
A A A nhiu gp
20 ln s hnh ch nht c cc nh l 4 trong 2n im
1 2 2
, ,...,
n
A A A , tm n.

Li gii:
< 1 > a. Mi cp im khng k th t, trong 7 im cho xc nh mt ng thng v
ngc li. Vy, s ng thng i qua 2 trong 7 im ni trn bng:

( )
2
7
7! 6.7
21
1.2 2! 7 2 !
c = = =

ng thng.
b. Mi b 3 im khng k th t, trong 7 im cho xc nh mt tam gic v
ngc li. Vy s tam gic c nh l 3 trong 7 im ni trn bng:
< 2 > a. Hai ng thng phn bit c ti a 1 giao im. S giao im ti a ca 10 ng
thng phn bit l s t hp chp 2 ca 10, do bng:
( )
2
10
10!
45
2! 10 2 !
C = =

im
b. Hai ng trn phn bit c ti a 2 giao im. S giao im ti a ca 6 ng
trn phn bit gp 2 ln s t hp chp 2 ca 6, do bng:
2
6
2. 2.15 30 C = = im.
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 24 -

c. Mt ng thng ct mt ng trn ti a ti 2 im. Do s giao im ti a
ca 10 ng thng phn bit vi 6 ng trn phn bit bng:
10.6.2=120 im
Khi , s cc giao im bng: 45 + 30 +120 = 195 im
< 3 > a. Ta c: * Mi a gic li n cnh th c n nh.
*Mi on thng ni 2 nh bt k, khng k th t, th hoc l 1 cnh,
hoc l mt ng cho ca a gic .
Vy s ng cho ca a gic n cnh bng:
2
n
C n
b. S tam gic c nh l nh ca a gic n cnh l s t hp n chp 3:
( )
3
! ( 1)( 2)
6 3! 3 !
n
n n n n
C
n

= =


S tam gic c t nht 1 cnh l cnh ca a gic gm 2 loi:
* S tam gic ch c 1 cnh bng
1
4 n
C


* S tam gic 2 cnh bng
1
n
C
Suy ra, s tam gic c 1 hoc 2 cnh ca a gic l:

1 1 1 1 1 1
4 3 3
. ( 4) ( 3) . .
n n n n n n
C C C n n n n n nC C C

= = = =
Vy, s tam gic c cnh khng phi l a gic l:

2
3 1 1
3
( 2)( 1) ( 2)( 1) 6 ( 3) ( 9 20)
. ( 3)
6 6 6
n n n
n n n n n n n n n n n
C C C n n


= = =

< 4 > S tam gic c cc nh l 3 trong 2n m
1 2 2
, ,...,
n
A A A l
3
2n
C
Gi ng cho ca a gic u
1 2 2
... ( 2, )
n
AA A n n Z _ i qua tm ng trn (O)
l ng cho ln th a gic cho c n ng cho ln.
Mi hnh ch nht c cc nh l 4 trong 2n im
1 2 2
, ,...,
n
A A A c cc ng cho l
2 ng cho ln. Ngc li, vi mi cp ng cho ln ta c cc u mt ca chng l 4
nh ca 1 hnh ch nht. Vy s hnh ch nht ni trn bng s cp ng cho ln ca a
gic
1 2 2
...
n
AA A , tc
2
n
C .
Theo gi thit th:
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 25 -

( ) ( )
3 2
2
(2 ) ! ! 2 (2 1)(2 2) ( 1)
20 20 20
6 2 3! 2 3 ! 2! 2 !
n n
n n n n n n n
C C
n n

= = = = = =


2 1 15 8 n n = = = = .


C-Bi ton m s phng n lin quan n s t nhin
Ghi nh:
Khi gii bi ton m lin quan n s t nhin ta cn lu :
Nm vng qui tc cng nhn.
Ta thng gi s t nhin cn tm l
1 2 3
...
n
n aa a a = sau cn c vo u bi
i chn tng ch s mt.S no yu cu cao th chn trc.
Khi chn cc ch s cn phn tch cu vn u bi cn k, nm chc bn cht
ca tng i tng t tm tp xc nh v cc kh nng c th.
Cn thn khi c s 0.
Phi lun lun ngh ti phn b, nu phn b n gin hn ta tm phn b trc.
Bi tp:
Bi 1: ( HQG HCM - 99) Vi cc s 1,2,5,7,8 c th lp c bao nhiu s gm 3
ch s phn bit tho mn iu kin:
a. L 1 s chn.
b. L 1 s nh hn hoc bng 278.
c. L 1 s chn v nh hn hoc bng 278.
Bi 2: Xt mt dy s gm 7 ch s ( Mi ch s c chn t cc s 0, 1 ,2, 3, 4,9 )
tho mn tnh cht:
- Ch s v tr th 3 chn.
- Ch s v tr cui cng chia ht cho 5.
- Cc ch s v tr th 4, 5, 6 i mt khc nhau. Hi c tt c bao nhiu dy s nh
vy ?
Bi 3: ( HCSND 99- 99):vi 10 ch s t 1-->9 c th lp c thnh bao nhiu ch
s gm 5 ch s khc nhau?
Bi 4: (HSPV28-99-00): Cho 8 ch s 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. T 8 ch s trn c th
lp c bao nhiu s, mi s gm 4 ch s, i mt khc nhau v chia ht cho 10.
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 26 -

Bi 5: (HSPV - B - 99- 00): C 5 s t nhin 1, 2, 3, 4, 5 . Hi c bao nhiu s c 3
ch s i mt khc nhau to thnh t 5 s cho?
Bi 6: ( HYHN 99 00)
C th lp c bao nhiu s chn c nm ch s khc nhau ly t cc s 0, 2, 3, 6, 9,
Bi 7: ( CSPHN - 36)
C 5 ming ba, trn mi ming c ghi 1 trong 5 ch s 0, 1, 2, 3, 4. Ly 3 ming t 5
ming ba ny t ln lt cnh nhau t tri qua phi c cc s gm 3 ch s. Hi lp -
c bao nhiu s c ngi gm 3 ch s v trong c bao nhiu s chn.
Ch : cc ch s i mt khc nhau do mi s ch ch c mt ming ba.
Bi 8: (HQGHCM - 3 00 01)
1. C bao nhiu s chn gm 6 ch s khc nhau i mt trong ch s u tin l
ch s l?
2. C bao nhiu s gm 6 ch s khc nhau i mt trong c ng 3 ch s l v
3 ch s chn.
Bi 9: HSPHN2 - 8):
C th lp c bao nhiu s gm 8 ch s t ctrong cc ch s 1 v 6 u c mt 2 ln
cc ch s khc c mt mt ln.
Bi 10: Vi cc s 0, 1, 2, 3, 4, ,5 ta c th lp c bao nhiu s gm 8 ch s trong
s 1 c mt 3 ln mi s khc c mt 1 ln
Bi 11: ( HHu 00 01 - 26) Cho cc ch s 0, 1, 2, 3, 4, 5 t cc ch s cho lp
c:
1. Bao nhiu ch s chn c 4 ch s v 4 ch s khc nhau i mt?
2. Bao nhiu ch s chia ht cho 5, c 3 ch s v 3 ch s khc nhau i mt.
3. Bao nhiu ch s chia ht cho 9, c 3 ch s v 3 ch s khc nhau i mt.
Bi 12: Ngi ta vit cc s c 6 ch s bng cc ch s 1, 2, 3, 4, 5 nh sau: Trong mi s
c vit c mt ch s xut hin 2 ln cn cc ch s cn li xut hin 1 ln. Hi c bao
nhiu s nh vy.
Bi 13: C bao nhiu s t nhin c 7 ch s c vit bi duy nht 3 ch s 1, 2, 3, trong
ch s 2 xut hin 2 ln.



ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 27 -

T luyn
Bi 14: C bao nhiu s t nhin c 3 ch s ?
Bi 15: Cho A = {1,3,5,6,8}.C bao nhiu s t nhin gm 4 ch s ly t cc ch s
trong tp A ?
Bi 16: Cho A = {0,1,2,3,5,7,9}.T tp A c bao nhiu s t nhin gm 4 ch s i 1
khc nhau.
Bi 17: Vi tp E = {1,2,3,4,5,6,7} c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s phn bit
v:
a. Trong c ch s 7.
b. Trong c ch s 7 v ch s hng ngn lun l ch s 1.
Bi 18: Vi 5 ch s 1,2,3,4,5 c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s i 1 khc
nhau:
a. Khng bt u t ch s 1
b. Khng bt u t 123.
Bi 19: Cho E = {0,1,2,3,4,5,6,7}. C th lp c bao nhiu s gm 5 ch s i 1
khc nhau ly t E trong mi trng hp sau:
a. L s chn.
b. Mt trong 3 s u tin bng 1.
Bi 20: T cc s 0,1,2,...,9 c th lp c bao nhiu s gm 6 ch s khc nhau sao
Cho trong cc s c mt ch s 0 v 1.
Bi 21: Vi cc ch s 0,1,2,3,4,5 ta c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s khc
nhau sao cho trong cc s phi c mt ch s 5.
Bi 22: Cho cc ch s 0,2,4,5,6,8,9. Hi c th lp c bao nhiu s:
a. C 3 ch s m trong mi s cc ch s khc nhau.
b. C 4 ch s khc nhau v c ch s 5.
Bi 23: Vi 5 ch s 1,2,3,4,5 c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s phn bit v
tho mn:
a. Mi s nh hn 40000.
b. Mi s nh hn 45000.
Bi 24: Cho cc s 0,1,2,...,9 c bao nhiu s l gm 6 ch s khc nhau nh hn
60000 xy dng t 10 ch s .

ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 28 -

Bi 25: T cc s 0,1,2,3,4,5,6 c th lp c :
a. Bao nhiu s t nhin gm 5 ch s khc nhau.
b. Bao nhiu s t nhin chn gm 5 ch s khc nhau.
Bi 26: C bao nhiu s t nhin gm 3 ch s khc nhau c th lp c t cc ch s
0,2,4,6,8.
Bi 27: T cc s 0,1,2,3,4,5,6 c th lp c :
a. Bao nhiu s t nhin gm 5 ch s 6,7.
b.Tm cc s t nhin gm 5 ch s ly t 7 s trn sao cho:
1. Ch s u tin l 3.
2. Cc ch s u khc nhau.
3. Khng tn cng bng ch s 4.
Bi 28: Vi cc ch s 0,1,2,3,4,5 ta c th thnh lp c bao nhiu s chn mi s
gm 5 ch s khc nhau.
Bi 29: Cho tp A = {0,1,2,3,4,5,6,7,8}. T tp A:
a. C th lp c bao nhiu s t nhin l gm 3 ch s.
b. C th lp c bao nhiu s t nhin gm 3 ch s l.
c. C th lp c bao nhiu s t nhin chn gm 4 ch s i 1 khc nhau.
d. C bao nhiu s t nhin gm 5 ch s i 1 khc nhau v chia ht cho 5
e. C th lp c bao nhiu s t nhin gm 6 ch s i 1 khc nhau sao cho ch
s ng cui chia ht cho 4.
Bi 30: Vi 4 ch s 1,2,3,4 c th lp c bao nhiu s c cc ch s phn bit.
Bi 31: Vi 5 ch s 1,2,3,4 ,5 c th lp c bao nhiu s gm 5 ch s phn bit v l
a. S l.
b. S chn.
Bi 32: (HAN - 97 )T 7 ch s 0,1,2,3,4,5,6 c th lp c bao nhiu s chn c 5
ch s khc nhau.
Bi 33: T 6 ch s 0,1,2,3,4,5 c th lp c bao nhiu s gm 4 ch s khc nhau
trong c bao nhiu s chia ht cho 5.
Bi 34: T 8 ch s 0,1,2,3,4,5,7,8 c th lp c bao nhiu s gm 4 ch s khc
nhau v khng chia ht cho 5.

ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 29 -

Li gii
<1> Cch 1: t E = {1,2,5,7,8 }.
Gi s t nhin gm 3 ch s l n =
1 2 3
a a a (
1
0 a = )
a. Do n chn nn a
3
{2,8} = a
3
c 2 cch chn
a
1
E \ {a
3
} = a
1
c 4 cch chn
a
2
E \ {a
1
,a
3
} = a
2
c 3 cch chn
Vy: c 2.3.4 = 24 cch chn hay c 24 s.
Cch 2: a. Do n chn nn a
3
{2,8} =a
3
c 2 cch chn
a
1
, a
2
l 1 b phn bit th t c chen t E\{a
3
} do n l mt chnh hp chp 2
=
2
4
A cch chn.
Theo qui tc nhn, s cc s chn gm 3 ch s phn bit hnh thnh t tp E bng 2.
2
4
A = 24 (s).
b. Do n nh hn 278 nn a
1
{1;2}.
Trng hp 1: Nu a
1
= 1 th a
2
E\{a
1
}= a
2
c 4 cch chn
a
3
E \ {a
1
,a
2
} = a
3
c 3 cch chn
= c 1.4.3 = 12 cch chn .
Trng hp 2: nu a
1
= 2 th a
2
E\{2,8} = a
2
c 3 cch chn
a
3
E \ {a
1
,a
2
} = a
3
c 3 cch chn
= c 1.3.3 = 9 cch chn .
Vy: c 12 + 9 = 21 cch chn s c 3 ch s phn bit v nh hn 278. Tc l c 21
s tho mn ycbt.
c. Do n chn nn a
3
{2,8} v s cn tm nh hn 278 nn a
1
_ 2.
Trng hp 1: nu a
1
= 2 = a
1
c 1 cch chn
a
3
{2,8} =a
3
c 2 cch chn
a
2
E \ {a
1
,a
3
} = a
2
c 3 cch chn
= c 1.2.3 = 6 cch chn .
Trng hp 2: nu a
1
= 2 = a
1
c 1 cch chn
a
3
{2,8}\{a
1
} =a
3
c 1 cch chn
a
2
E \ {a
1
,a
3
} = a
2
c 3 cch chn
= c 1.1.3 = 3 cch chn .
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 30 -

Vy: c 6 + 3 = 9 cch chn s t nhin chn gm cc ch s khc nhau v nh hn hoc
bng 278. Tc l c 9 s tho mn ycbt.
< 15 > Cc s t nhin l: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9.
Gi s t nhin c 3 ch s cn tm l :
1 2 3
a a a (
1
0 a = )
Do a
1
{1,2,3,4,5,6,7,8,9} nn a
1
c 9 cch chn.
Do a
2
{0,1,2,3,4,5,6,7,8,9} nn a
2
c 10 cch chn.
Do a
3
{0,1,2,3,4,5,6,7,8,9} nn a
3
c 10 cch chn.
Vy: c 9.10.10 = 900 cch chn hay c 900 s tho mn ycbt.
< 16 > Gi s t nhin c 4 ch s cn tm l
1 2 3 4
a a a a (
1
0 a = )
Ta thy: a
1
c 5 cch chn.
a
2
c 5 cch chn.
a
3
c 5 cch chn.
a
4
c 5 cch chn.
Do theo qui tc nhn c: 5.5.5.5 = 625 cch chn hay c 625 s tho mn.
< 17 > Gi s t nhin gm 4 ch s i 1 khc nhau l:
1 2 3 4
a a a a (
1
0 a = )
Do a
1
khc 0 nn a
1
c 6 cch chn.
Sau khi chn a
1
cn 6 s t nhin nn a
2
c 6 cch chn.
Tng t, a
3
c 5 cch chn.
a
4
c 4 cch chn.
Vy: c 6.6.5.4 = 720 cch chn hay c 720 s tho mn ycbt.
<18> Gi s cn tm l
1 2 3 4 5
a a a a a (
1
0 a = )
Gi s a
1
= 7 khi s cn tm c dng:
2 3 4 5
7a a a a ....
V a
2
, a
3
, a
4
, a
5
l 1 b phn phn bit th t c chn t E\{7}
nn c
4
6
6!
360
21
A = =

s.
Do s 7 v tr bt k nn ta c th i ch ca cc v tr a
1
, a
2
, a
3
, a
4
, a
5
.
Vy c
4
6
5.A
= 1800 cch chn hay c 1800 s tho mn ycbt.
b. Gi s cn tm l
1 2 3 4 5
a a a a a (
1
0 a = )
Do ch s hng nghn bng 1 nn a
2
= 1
ST: L Ngc Sn_SP Ton K07_H Ty Nguyn Chuyn : i S T Hp

- 31 -

Chn 1 v tr trong 4 v tr cn li l ch s 7 nn c 4 cch chn.
Ba v tr cn li l b phn phn bit th t c chn t E \ {1,7}
nn c
3
5
A
cch chn.
Vy: s cc s gm 5 ch s phn bit hnh thnh t tp E trong c ch s 7 v ch s
hng ngn lun l ch s 1 bng 1.4.
3
5
A
= 240 s
< 19 > t E = {1,2,3,4,5}
a. * Gi s t nhin gm 5 ch s i 1 khc nhau l:
1 2 3 4 5
a a a a a (
1
0 a = )
a
1
c 5 cch chn.
a
2
c 4 cch chn.
a
3
c 3 cch chn.
a
4
c 2 cch chn.
a
5
c 1 cch chn.
Vy c : 5.4.3.2.1 = 120 s.
* Gi s t nhin gm 5 ch s i 1 khc nhau, bt u bng ch s 1 l: 1abcd th
: a c 4 cch chn ( v a E \ {1})
b c 3 cch chn ( v b E \ {1, a})
c c 2 cch chn ( v c E \ {1, a, b})
d c 1 cch chn ( v d E \ {1, a, b, c})
suy ra c: 4.3.2.1 s bt u t ch s 1 .
Vy: s cc s t nhin gm 5 ch s khc nhau, khng bt u bng ch s 1 l:
120 - 24 = 96 s.
b. Gi s t nhin gm 5 ch s bt u bng ch s 123 l: 123xy gm 5 ch s
khc nhau.
x c 2 cch chn ( v x E \ {1,2,3})
y c 1 cch chn ( v y E \ {1,2,3,x})
= c 2.1 = 2 s.
Vy: cc s t nhin gm 5 ch s khc nhau, khng bt u bng ch s123 gm c 120 -
2 = 118 s.

You might also like