PhanvungKinhte NVHUan

I HC THI NGUYN
KHOA CNG NGH THNG TIN

B MN H THNG THNG TIN KINH T
=====o0o======
NGUYN VN HUN NGUYN TH HNG

TRN THU PHNG
Gio trnh
PHN VNG KINH T
Thi Nguyn, 2009

1
LI NOI U
Phn vng kinh t l mt trong nhng mn hc i cng, l nn tng kin
thc cho sinh vin hc cc mn kinh t u t, kinh t quc t,, c bit i vi sinh
vin cc ngnh H thng thng tin Kinh t.
T chc lnh th l mt khi nim mi i vi nc ta. T chc nn kinh t
theo lnh th cng vi t chc hnh chnh theo lnh th l tp hp cc mi quan h
kinh t x hi gia chng trong nn kinh t k hoch ho tp trung. T cc kinh t - x
hi theo lnh th bao trm nhng vn lin quan ti phn cng lao ng theo lnh
th, phn b lc lng sn xut, phn b dn c, quan h sn xut. Vn t chc
lnh th c vai tr c bit quan trng v gn vi qu trnh cng nghip ho, hin i
ho t nc. V vy t chc lnh th l vn xuyn sut gio trnh ny.
Trong qu trnh bin son mc d gp khng t kh khn nhng chng ti c
gng n mc cao nht gio trnh m bo tnh khoa hc hin i, tip cn vi
nhng thng tin cp nht v kinh t, x hi ca t nc, ca khu vc ng Nam v
trn th gii.
Chng ti hy vng rng y l chun mc ti thiu v phn kin thc nn tng
ca bc i hc cc trng i hc, Cao ng p dng nhm nng dn mt bng
kin thc ngang tm vi cc nc trong khu vc v th gii.
Gio trnh Phn vng kinh t chc chn khng trnh khi nhng thiu st
nhng chng ti hy vng n s l ti liu b ch i vi ng o sinh vin cng nh
nhng ngi quan tm ti vn ny Vit Nam. Chng ti chn thnh mong c
tip nhn v cm n cc kin ng gp, ph bnh ca cc nh khoa hc, cc bn
ng nghip v bn c gio trnh ny c hon thin hn.
Tc gi xin by t lng bit n i vi Ban Lnh o khoa Cng ngh thng tin
i hc Thi Nguyn, Hi ng Khoa hc o to, B mn HTTT Kinh t to
mi iu kin gio trnh ny c ra mt bn c.
Tuy c gng nhng gio trnh ny khng th khng c nhng sai st. Rt
mong nhn c kin ng gp ca c gi trong ln ti bn sau, gio trnh s
hon chnh hn.
Th gp xin gi v: Nguyn Vn Hun,

Khoa Cng ngh thng tin i hc Thi Nguyn
X Quyt Thng, Tp. Thi Nguyn
in thoi: 0987 118 623
Email: nvhuan@ictu.edu.vn
Thi Nguyn, thng 12 nm 2009

Cc tc gi
MC LC
PHN MT...............................................................................................................13
I TNG, NHIM VU VA PHNG PHAP..................................................13
NGHIN CU...........................................................................................................13
1.1. i tng nghin cu ca kinh t vng...................................................13

1.2. Nhim v.....................................................................................................13
1.3. Cc quan im nghin cu kinh t vng.................................................14
1.3.1. Quan im tip cn h thng v tng hp ...........................................14
1.3.2. Quan im lch s...................................................................................15
1.3.3. Quan im kinh t...................................................................................15
1.3.4. Quan im pht trin bn vng.............................................................16
1.4. Cc phng php nghin cu kinh t vng.............................................16
1.4.1. Phng php phn tch h thng..........................................................16
1.4.2. Phng php d bo..............................................................................16
1.4.3. Phng php cn i lin nghnh, lin vng (Moohinhf I-O)............17
1.4.4. Phng php m hnh ha ton kinh t.............................................17
1.4.5. Phng php s dng bn v h thng thng tin a l (GIS)......17
1.4.6. Phng php phn tch chi ph- li ch.................................................18
1.4.7. Cc phng php khc ..........................................................................18
1.5. Ni dung ca mn hc ..............................................................................18
PHN HAI.................................................................................................................19
CHNG 1...............................................................................................................19
L LUN C BN V T CHC LNH TH..................................................19
2.1. Khi nim v nguyn tc...........................................................................19

2.1.1. Khi nim v tnh cht ca t chc khng gian kinh t x hi........19
2.1.2. Cc nguyn tc phn b sn xut .........................................................25
2.1.2.1 Nguyn tc 1 .................................................................................25
a. i vi sn xut cng nghip (c chia thnh 5 nhm ngnh): ......25
b. i vi sn xut nng nghip: ...........................................................26
2.1.2.2. Nguyn tc 2 ................................................................................26
2.1.2.3. Nguyn tc 3 ................................................................................27
2.1.2.4. Nguyn tc 4 ................................................................................28
2.1.2.5. Nguyn tc 5 ................................................................................28
2.1.2.6. Nguyn tc 6 ................................................................................29
2.1.3. Vng kinh t ...........................................................................................29

2.1.3.1. Khi nim v vng kinh t ............................................................29
2.1.3.2. Ni dung c bn ca vng kinh t ................................................31

a. Pht trin tng hp ca vng kinh t: ................................................33
b. Tnh m ca vng kinh t: .................................................................33
2.1.3.3. Cc loi vng kinh t ....................................................................33
a. Vng kinh t ngnh: ...........................................................................34
b. Vng kinh t tng hp: .......................................................................34
2.1.4. Phn vng kinh t ..................................................................................35

2.1.4.1. Khi nim phn vng kinh t ........................................................35
2.1.4.2. Nhng cn c phn vng kinh t .............................................35
2.1.4.3. Cc nguyn tc phn vng kinh t ...............................................36
2.1.5. Qui hoch vng kinh t ..........................................................................37

2.1.5.1. Khi nim .....................................................................................37
2.1.5.2. Ni dung c bn ca qui hoch vng ...........................................37
2.1.5.3. Nhng cn c qui hoch vng kinh t .....................................38
2.1.5.4. Nguyn tc qui hoch vng kinh t ..............................................38
2.1.5.5. Cc kiu qui hoch vng: .............................................................38
2.1.5.6. Cc bc tin hnh qui hoch vng:.............................................38
2.1.6. H thng lnh th kinh t - x hi Vit Nam........................................39

2.1.6.1. S hnh thnh cc vng kinh t - hnh chnh................................39
2.1.6.2. S hnh thnh cc vng chuyn mn ln.......................................40
2.1.7. Khi qut v lch s phn vng kinh t nc ta...............................42

2.1.8. Tnh tt yu khch quan ca s pht trin kinh t vng Vit Nam43
CHNG 2...............................................................................................................45
VNG NG BC BC B...................................................................................45
2.2. Tim nng pht trin kinh t x hi.........................................................45

2.2.1. V tr a l..............................................................................................45
2.2.2. Ti nguyn thin nhin...........................................................................45
2.2.2.1. a hnh, kh hu v thu vn.......................................................45
2.2.2.2. Tim nng khong sn..................................................................46
2.2.2.3. Tim nng t ai.........................................................................47
2.2.2.4. Ti nguyn rng............................................................................48
2.2.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................48

2.2.3.1. V c cu dn tc..........................................................................48
2.2.3.2. Dn s v mt dn s...............................................................48
2.2.3.3. Trnh hc vn............................................................................49
2.2.3.4. Lc lng lao ng.......................................................................49
2.2.3.5. Vn ho - lch s............................................................................49
2.2.4. Hin trng pht trin kinh t - x hi vng ng Bc........................49

2.2.5. Cc ngnh kinh t..................................................................................50
2.2.5.1. Ngnh cng nghip.......................................................................50
2.2.5.2. Ngnh nng - lm nghip..............................................................50
a. Ngnh nng nghip.............................................................................50
b. Ngnh lm nghip...............................................................................51
2.2.5.3 Ngnh dch v................................................................................51
2.2.6. B khung lnh th ca vng..................................................................52

2.2.6.1 H thng th...............................................................................52
2.2.6.2 H thng giao thng vn ti...........................................................52
2.2.7. nh hng pht trin ca vng............................................................53

2.2.7.1. Ngnh cng nghip.......................................................................53
2.2.7.2. Ngnh nng lm nghip..............................................................53
a. Ngnh nng nghip.............................................................................53
b. Ngnh lm nghip...............................................................................54
2.2.7.3. Cc ngnh dch v.........................................................................54
2.2.7.4. V mt lnh th.............................................................................55
CHNG 3...............................................................................................................56
VNG TY BC......................................................................................................56

3.1.1. V tr a l...............................................................................................56
3.1.2. iu kin t nhin v ti nguyn thin nhin.......................................56
3.1.2.1. a hnh.........................................................................................56
3.1.2.2. Kh hu..........................................................................................56
3.1.2.3. Ti nguyn nc............................................................................57
3.1.2.4. Ti nguyn khong sn.................................................................57
3.1.2.5. t him........................................................................................57
3.1.2.6. Ti nguyn t v rng................................................................57
3.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................58

3.2. Hin trng pht trin kinh t x hi ca vng........................................58
3.2.1. Cc ngnh kinh t..................................................................................59
3.2.1.1. Ngnh nng- lm nghip...............................................................59
a. Ngnh nng nghip.............................................................................59
b. Ngnh lm nghip...............................................................................59
3.2.1.2. Ngnh cng nghip.......................................................................60
3.2.1.3. Ngnh du lch................................................................................60

3.2.2.1. H thng th..............................................................................60
3.2.2.2. H thng giao thng vn ti..........................................................61
3.3. nh hng pht trin ca vng...............................................................61

3.3.1. Xy dng c s h tng..........................................................................61
3.3.2. Khai thc hiu qu th mnh nng, lm nghip..................................62
3.3.3. Ngnh cng nghip.................................................................................62
3.3.4. Thng mi v dch v...........................................................................62
3.3.5. V t chc lnh th.................................................................................62
CHNG 4...............................................................................................................63
VNG NG BNG SNG HNG......................................................................63
4.1. Tim nng pht trin kinh t - x hi.......................................................63

4.1.1. V tr a l...............................................................................................63
4.1.2.1. a hnh, kh hu v thu vn........................................................63
4.1.2.2. Ti nguyn t ai.........................................................................64
4.1.2.3. Ti nguyn bin.............................................................................64
4.1.2.4. Ti nguyn khong sn................................................................65
4.1.2.5. Ti nguyn sinh vt......................................................................65
4.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................65

4.1.3.1. C cu dn tc...............................................................................65
4.1.3.2. Dn s...........................................................................................65
4.1.3.3. Trnh hc vn............................................................................66
4.2. Hin trng pht trin kinh t x hi.........................................................67

4.2.1. Cc ngnh kinh t...................................................................................67
4.2.1.1. Ngnh nng nghip.......................................................................67
4.2.1.2. Ngnh cng nghip.......................................................................68
4.1.2.3. Ngnh dch v...............................................................................69

4.2.2.1. H thng th..............................................................................70
4.3. nh hng pht trin ca vng...............................................................72

4.3.1. Ngnh nng nghip.................................................................................72
4.3.2. Ngnh cng nghip..................................................................................72
4.3.3. Ngnh dch v..........................................................................................73
4.3.4. Cc mc tiu pht trin kinh t x hi khc.........................................73
7
CHNG 5...............................................................................................................74
VNG BC TRUNG B..........................................................................................74

5.1.1. V tr a l...............................................................................................74
5.1.2.1. a hnh ........................................................................................74
5.1.2.2. V kh hu.....................................................................................75
5.1.2.3. Ti nguyn t ai.........................................................................75
5.1.2.4. Ti nguyn bin.............................................................................75
5.1.2.5. Ti nguyn khong sn.................................................................76
5.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................76

5.1.3.1. C cu dn tc...............................................................................76
5.1.3.2 Dn s ...........................................................................................76
5.1.3.3. Trnh hc vn............................................................................77
5.1.3.4. Lc lng lao ng........................................................................77
5.2. Hin trng pht trin kinh t x hi ca vng........................................77

5.2.1. Cc ngnh kinh t...................................................................................77
5.2.1.1. Ngnh nng, lm, ng nghip.......................................................77
a. Ngnh nng nghip.............................................................................77
b. Ngnh lm nghip...............................................................................78
c. Ngnh ng nghip...............................................................................78
5.2.1.2. Ngnh cng nghip.......................................................................79

5.2.2.1. H thng th..............................................................................80
5.3. nh hng pht trin kinh t x hi ca vng......................................81

5.3.1. Ngnh nng nghip, lm nghip, ng nghip.......................................82
5.3.1.1. Ngnh nng nghip......................................................................82
5.3.1.2. Ngnh ng nghip ........................................................................82
5.3.1.3. Ngnh lm nghip ........................................................................82
5.3.2. Ngnh cng nghip..................................................................................82

5.3.3. V khng gian lnh th...........................................................................82
CHNG 6...............................................................................................................84
VNG DUYN HI NAM TRUNG B.................................................................84
6.1. Tim nng pht trin kinh t x hi ca vng.........................................84
6.1.1. V tr a l...............................................................................................84
6.1.2.1. a hnh........................................................................................84
6.1.2.2. Kh hu..........................................................................................84
6.1.2.3. Ti nguyn t..............................................................................85
6.1.2.4. Ti nguyn rng...........................................................................85
6.1.2.5. Ti nguyn bin.............................................................................85
6.1.2.6. Ti nguyn nc............................................................................86
6.1.2.7. Ti nguyn khong sn.................................................................86
6.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................86

6.1.3.1. C cu dn tc...............................................................................86
6.1.3.2. Dn s ..........................................................................................86
6.1.3.3. Trnh hc vn ...........................................................................86
6.1.3.4. Lc lng lao ng.......................................................................87
6.1.3.5. Vn ha lch s............................................................................87
6.2. Hin trng pht trin kinh t x hi.........................................................87

6.2.1. Cc ngnh kinh t...................................................................................87
6.2.1.1. Ngnh nng nghip, lm, ng nghip............................................87
a. Ngnh nng nghip.............................................................................87
b. Ngnh lm nghip...............................................................................88
c. Ngnh ng nghip...............................................................................88
6.2.1.2 Ngnh cng nghip........................................................................88
6.2.1.3. Ngnh dch v...............................................................................89

6.2.2.1.H thng th...............................................................................89
6.3. nh hng pht trin...............................................................................90

6.3.1. Ngnh nng, lm, ng nghip................................................................90
6.3.1.1. Ngnh nng nghip.......................................................................90
6.3.1.2.Ngnh lm nghip..........................................................................90
6.3.1.3. Ngnh ng nghip.........................................................................90
6.3.2. Ngnh cng nghip..................................................................................90

6.3.3. Ngnh dch v..........................................................................................91
6.3.4. Pht trin c s h tng..........................................................................91
CHNG 7...............................................................................................................92
VNG TY NGUYN.............................................................................................92

7.1.1. V tr a l...............................................................................................92
7.1.2.1. a hnh.........................................................................................92
7.1.2.2. Kh hu..........................................................................................92
7.1.2.3. Ti nguyn nc............................................................................93
7.1.2.4. t ai..........................................................................................93
7.1.2.5. Ti nguyn rng............................................................................93
7.1.2.6. Ti nguyn khong sn................................................................94
7.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................94

7.2. Hin trng pht trin kinh t, x hi........................................................95
7.2.1. Cc ngnh kinh t...................................................................................95
7.2.1.1. Ngnh nng - lm nghip.............................................................95
a. Ngnh nng nghip.............................................................................95
b. Ngnh lm nghip...............................................................................96
7.2.1.2. Ngnh cng nghip.......................................................................96

7.2.2.1.H thng th...............................................................................97
7.3. nh hng pht trin kinh t x hi.......................................................97

7.3.1. Ngnh nng, lm nghip.........................................................................97
7.3.2. Ngnh cng nghip..................................................................................98
7.3.3. Ngnh dch v..........................................................................................98
7.3.4. H thng gio dc v y t.......................................................................98
CHNG 8.............................................................................................................100
VNG NG NAM B.........................................................................................100
8.1. Tim nng pht trin kinh t x hi.......................................................100

8.1.1. V tr a l.............................................................................................100
8.1.2. Ti nguyn thin nhin.........................................................................100
8.1.2.1. a hnh.......................................................................................100
8.1.2.2 Kh hu.........................................................................................101
8.1.2.3 t ai..........................................................................................101
8.1.2.4. Ti nguyn rng..........................................................................101
8.1.2.5. Ti nguyn khong sn...............................................................102
8.1.2.6. Ti nguyn nc..........................................................................102
8.1.2.7. Ti nguyn bin...........................................................................102
10
8.1.3. Ti nguyn nhn vn............................................................................102

8.2. Hin trng pht trin kinh t x hi.......................................................103
8.2.1. Cc ngnh kinh t.................................................................................103
8.2.1.1. Ngnh nng nghip.....................................................................103
8.2.1.2. Ngnh cng nghip.....................................................................104
8.2.1.3. Ngnh dch v.............................................................................105
8.2.2. B khung lnh th ca vng ...............................................................105

8.2.2.1. H thng th:...........................................................................105
8.2.2.2. H thng giao thng vn ti........................................................106
8.3. nh hng pht trin ca vng.............................................................107

8.3.1. Ngnh nng lm ng nghip..........................................................107
8.3.1.1. Ngnh nng nghip.....................................................................107
8.3.1.2. Ngnh lm nghip.......................................................................107
8.3.1.3. Ngnh ng nghip.......................................................................107
8.3.2. Ngnh cng nghip................................................................................108

8.3.3. Ngnh dch v........................................................................................108
CHNG 9.............................................................................................................109
VNG NG BNG SNG CU LONG...........................................................109
9.1. Tim nng v hin trng pht trin kinh t x hi...............................109

9.1.1. V tr a l.............................................................................................109
9.1.2. Ti nguyn thin nhin.........................................................................109
9.1.2.1. a hnh.......................................................................................109
9.1.2.2. Kh hu........................................................................................109
9.1.2.3. t ai.........................................................................................110
9.1.2.4. Ti nguyn nc..........................................................................110
9.1.2.5 Ti nguyn bin............................................................................111
9.1.2.6 Ti nguyn khong sn................................................................111
9.1.3. Ti nguyn nhn vn............................................................................111

9.2. Hin trng pht trin kinh t x hi.......................................................112
9.2.1. Cc ngnh kinh t.................................................................................112
9.2.1.1. Ngnh nng nghip, lm, ng nghip..........................................112
a. Ngnh nng nghip...........................................................................112
b. Ngnh ng nghip.............................................................................112
c. Ngnh lm nghip.............................................................................113
9.2.1.2. Ngnh cng nghip.....................................................................113
9.2.1.3. Ngnh dch v.............................................................................113
11
9.2.2. B khung lnh th ca vng................................................................114

9.2.2.1. H thng th: ..........................................................................114
9.2.2.2. H thng giao thng vn ti........................................................114
9.3. nh hng pht trin ca vng.............................................................114

9.3.1. Ngnh nng, ng, lm nghip..............................................................114
9.3.1.1. Nng nghip................................................................................115
9.3.1.2. Lm nghip .................................................................................115
9.3.1.3. Ng nghip..................................................................................115
9.3.2. Ngnh cng nghip................................................................................115

9.3.3. Ngnh dch v........................................................................................115
9.3.4. Kt cu h tng......................................................................................116
PHN BA.................................................................................................................117
NH HNG PHN VNG VIT NAM THI K....................................117
2010 - 2020..............................................................................................................117
10.1. Cc tiu ch v nguyn tc phn vng..................................................117

10.2. H thng vng Vit Nam giai on 2010 2020.............................124
10.2.1. Khi qut chung..................................................................................124
10.2.2. c im c bn ca 6 vng...............................................................126
10.3. Quan im pht trin vng kinh t trng im Vit Nam trong giai
on mi..........................................................................................................133
10.3.1. Vng kinh t trng im Bc B.......................................................133
10.3.2. Vng kinh t trng im min Trung...............................................134
10.3.3. Vng kinh t trng im pha Nam...................................................136
10.4. Nhng bt cp v thc trng pht trin cc VKTT ti im xut
pht ca giai on pht trin lan ta............................................................138
10.6.3. Cc VKTT ni chung, cc khu vc tp trung kinh t, khu th
trong vng phi c t chc theo nguyn tc hiu qu, hin i v vng
chc, bo m tnh cht ba cao, ba ln. ...................................................146
10.6.4. Cc VKTT phi c mt th ng vng chc da trn c s to
dng cc mi lin kt vng chc vi cc vng khc trong khu vc v cc
nc. ................................................................................................................147
10.6.5. Pht trin bn vng VKTT phi lun lun c qun trit bng
phng chm: Tng trng mt cn i, pht trin mang tnh ha nhp
cp a phng, quc gia v quc t..........................................................148
12
PHN MT
I TNG, NHIM VU VA PHNG PHAP

NGHIN CU
1.1. i tng nghin cu ca kinh t vng
Vit Nam, nghin cu v vng c thc hin trong nhiu nm. Cng
vic ny c tp trung vo mt s vn nh phn vng kinh t, nh
hng chin lc pht trin cc vng ch yu do vin chin lc pht trin,
B k hoch v u t thc hin. Tuy nhin, cc ti liu v kinh t vng cn rt
t, thiu nhng ti liu tng qut v h thng c l lun v thc tin.
Nh vy, Kinh t vng (Regional Economics) l mn khoa hc kinh t,
nghin cu cc h thng lnh th (ni dung, bn cht cc qu trnh v hot ng
kinh t - x hi trn lnh th ) nhm rt ra nhng c im, quy lut hnh
thnh v hot ng ca chng vn dng vo t chc ti u cc qu trnh v
hot ng theo lnh th trong thc tin.
1.2. Nhim v
Vic quy hoch kinh t lnh th c tm quan trng c bit i vi s pht
trin kinh t - x hi ca mi quc gia. Ni dung quy hoch kinh t lnh th bao
gm nhng mt ch yu: c cu sn phm, sn phm hng ho xut khu ca
cc vng kinh t; c cu sc lao ng v dn c x hi, c s h tng, khoa hc
- cng ngh; c cu v phn b cc n v kinh t, chnh sch kinh t - x hi v
bo v mi trng. Vic quy hoch kinh t lnh th cc vng phi da vo
chin lc pht trin kinh t - x hi ca quc gia v da vo cc c im v t
nhin, kinh t, x hi ca cc vng, lnh th.
nh hng pht trin kinh t cc vng lnh th l pht huy cc th mnh
kinh t t nhin, ti nguyn, kh hu, x hi v nhn vn... ca cc vng xc
nh quy hoch, c cu ngnh kinh t, thnh phn kinh t... thch hp c hiu
qu kinh t - x hi cao.
13
Vit Nam, trong giai on pht trin hin nay, Kinh t vng tp trung
nghin cu v xut cc gii php chin lc cho cc vn ch yu sau y:
- nh gi thc trng, d bo v nh hng pht trin phn cng lao ng
x hi theo lnh th ca Vit Nam, kh nng tham gia ca Vit Nam vo cc
nh ch khng gian kinh t di tc ng ca nhng iu kin mi (ton cu
ha, khu vc ha, cc qu trnh quc t ha khc).
- Nghin cu nhng c s khoa hc v thc tin ca cng vic hoch nh
chnh sch v chin lc quc gia v pht trin kinh t theo lnh th (theo vng)
nhm to ra nhng chuyn dch c cu lnh th ca nn kinh t mt cch mnh
m, cn bn v c hiu qu theo hng cng nghip ha, hin i ha.
- Nghin cu nhng c im v quy lut hnh thnh v hot ng ca cc
khng gian kinh t chc nng (n nng), bao gm cc vng kinh t ln (c
bn), cc a bn kinh t trng im, cc vng (n v), hnh chnh kinh t
- Nghin cu nhng c s phng php lun v phng php phn vng,
quy hoch tng th khng gian kinh t cc loi, phn b cc lc lng sn xut
x hi, cc doanh nghip, cc cng trnh phc v trc tip v gin tip cho pht
trin kinh t- x hi.
- Tm hiu tim nng, hin trng v t ra nh hng pht trin chung
v hoch nh b khung pht trin cho cc vng kinh t trn lnh th.
1.3. Cc quan im nghin cu kinh t vng
thc hin c kt qu nhng ni dung nghin cu nu, cc nh kinh t
vng phi hiu bit v s dng mt tp hp rng ri cc quan im, tip cn v
phng php nghin cu truyn thng cng nh hin i, cc phng php
nghin cu ca nhiu mn khoa hc lin quan. Trong ton b s a dng ca
cc quan im v phng php nghin cu kinh t hc vng, trc ht cn tp
trung vo cc quan im v phng php sau y.
1.3.1. Quan im tip cn h thng v tng hp
i vi nghin cu ca kinh t vng kh rng ln, lin quan ti nhiu vn
, nhiu kha cnh c quy m v bn cht khc nhau, nhng li tng tc cht
14
ch vi nhau. Bn thn mi vng l mt h thng do nhiu phn t cu thnh,

c bn cht, c chc nng khc nhau, hnh thnh v hot ng theo quy lut
khc nhau nhng gia chng c mi quan h tng tc cht ch, ph thuc ln
nhau; s thay i ca bt k mt yu t, phn t khc. ng thi, mi vng
cng l mt b phn trong ton h thng lnh th m gia cc b phn lnh th
ny cng c quan h tc ng ln nhau (mi vng nh l mt mt xch trong
ton b si dy xch ca ton h thng). Quan in h thng i hi li ch cc
b phi phc tng li ch chung ca h thng, c ngha l mi ch th kinh t x hi trong mt vng phi t li ch chung ca vng ln trn ht; cc vng
nh phi v li ch chung ca vng ln hn m n nm trong ; cc vng ln
phi v li ch chung ca quc gia.
1.3.2. Quan im lch s
Cc qu trnh kinh t x hi khng ngng vn ng trong khng gian v
bin theo thi gian. S hnh thnh v pht trin ca vng ni ring. H thng
lnh th ni chung l mt qu trnh lch s lun lun c s vn ng, pht trin.
Ni cch khc, vng v h thng vng khng phi l nhng yu t nht thnh
bt bin. S pht trin ca vng mang tnh k tha. Hin trng pht trin ca
vng hin ti l kt qu qu trnh pht trin trong lch s ng thi l c s,
cn c cho pht trin trong tng laicuar vng. nh hng ng n v pht
trin trong tng lai ca cc vng, cn phi hiu r nhng c im pht trin
ca vng trong lch s v hin ti, ng thi phi c tm nhn chin lc cho s
pht trin tng lai ca vng.
1.3.3. Quan im kinh t
Trong nghin cu a l kinh t - x hi, vic quan im kinh t thng
c coi trng l l t nhin. Quan im ny c th hin thng qua mt s
ch tiu kinh t c th nh tc tng trng, hiu qu kinh t, trong c ch
th trng, vic xn xut phi em li li nhun v tt nhin, kh c th chp
nhn s thua l trin min. Tuy nhin,cng nn trnh su hng c th gp phi
l phi t mc tiu kinh t bng mi gi. iu d rt nguy him v nu thiu
15
nhn xa trng rng th nhng mn li trc mt v kinh t khng th b p

c nhng tn tht to ln lu di gay ra t chnh mn li .
1.3.4. Quan im pht trin bn vng
Pht trin bn vng l mt khi nim tng i mi, ra i trn c s c
rt kinh nghim pht trin ca cc quc gia trn hnh tinh, phn nh xu th pht
trin ca thi i v nh hng cho tng lai ca nhn loi. i vi vic
nghin cu cc vng kinh t, pht trin bn vng c th c coi va l quan
im, va l mc tiu nghin cu.
Qun trit quan im pht trin bn vng i hi phi m bo s bn vng
v c ba mt: kinh t, x hi v mi trng. V mt kinh t, l tc tng
trng, hiu qu v s pht trin n nh ca nn kinh t. Di gc x hi,
phi ch trng n vic xa i gim ngho, xy dng th ch v bo tn vn ha
dn tc. Cn v phng din mi trng l gi gn tnh a dng sinh hc, bo v
ti nguyn thin nhin, ngn chn s nhim v xung cp ca mi trng.
1.4. Cc phng php nghin cu kinh t vng
1.4.1. Phng php phn tch h thng
i tng nghin cu ca kinh t vng l nhng h thng phc tp, bao
gm nhiu phn t c bn cht khc nhau, thng xuyn tc ng qua li, mang
tnh thang cp r rt. Mun hiu r nhng c im v tnh quy lut vn ng,
hnh vi ca chng, cng nh xut cc gii php pht trin cho cc vng
chng ta cn phn tch cc mi lin h a dng, a chiu bn trong v bn ngoi
h thng v cc mt s lng, cng , mc
1.4.2. Phng php d bo
Phng php d bo xut pht t quan im ng v lch s, gip cho ta
nh hng chin lc, xc nh cc mc tiu v kch bn pht trin trc mt
v lu di ca cc i tng nghin cu kinh t vng mt cch khch quan, c
c s khoa hc ph hp vi cc iu kin v xu th pht trin ca hin thc, cc
phng php d bo c s dng nhiu trong quy hoch pht trin vng, lp
k hoch pht trin kinh t - x hi. D bo c th mang tnh nh lng huc
16
nh tnh. Tuy vy, xu hng gn y, cc d bo nh hng c s dng

ngy cng rng ri, tnh thuyt phc ngy cng cao.
1.4.3. Phng php cn i lin nghnh, lin vng (Moohinhf I-O)
M hnh cn i lin nghnh / lin vng xut pht t Lin X c, do hai nh
khoa hc l Wassily Leontiev v Cantronovic xng v pht trin. C th ni
IO l m hnh phn nh bc tranh v hot ng nn kinh t, cc mi lin h
nghnh / lin h vng trong qu trnh xn xut v s dng sn phm cho tiu
dng cui cng, tch ly ti sn, xut khu hng ha v dch v ca ton b nn
kinh t, Hn na, bng IO cn cho bit sn xut ra mt n v sn phm
cui cng ca mt ngnh / vng th cn bao nhiu sn phm ca ngnh / vng
khc v ngc li, ngnh / vng cung cp bao nhiu sn phm xn sut ra
n v sn phm ca ngnh / vng khc. T , n cho php phn tch cc mi
quan h (cc dng dch chuyn vn, lao ng, ngun lc, ti nguyn thin nhin
gia cc vng), nh gi hiu qu xn sut, tnh ton cc chi tiu tng hp
khc phc v cng tc qun l v m, phn tch v d bo kinh t.
1.4.4. Phng php m hnh ha ton kinh t
Phng php m hnh ton cho php tng hp ha, n gin ha cc thng
s hot ng, cc mi lin h a dng, phc tp ca cc i tng nghin cu
kinh t vng trong thc tin, lm ni bt cc c trng c bn, quy lut vn
ng ca i tng v iu khin ti u, hng ch qu trnh pht trin ca
chng. y l phng php mang tnh nh lng cao nhm hn ch s nh
gi, hoch nh mang tnh cm tnh.
1.4.5. Phng php s dng bn v h thng thng tin a l (GIS)
Bn l ngn ng tng hp, ngn gn, sc tch, l phng thc th hin
trc quan cc yu t t nhin, kinh t, x hi ca cc vng lnh th, s dng bn
l phng php nghin cu truyn thng c trng ca a l t nhin, a l
nhn vn, a l kinh t, v nhiu mn khoa hc khc. Cc nghin cu kinh t
hc cng cn c khi u bng bn v kt thc cng bng bn . Vic s
dng phng php chng bn (chp bn ) nghin cu mi quan h
17
gia cc yu t khc nhau trn mt vng lnh th rt ph bin v hu ch trong

cc nghin cu v vng.
Phng php s dng h thng thng tin a l GIS hnh thnh trn c s
ca phng php bn kt hp vi nhng thnh tu ca cng ngh thng tin
hin i. GIS l tp hp cc thng tin theo cc dng , cc lp khc nhau, trn c
s phn tch , x l v hin th cc thng tin v vng , v khng gian kinh t
- x hi. u im ni tri ca GIS l kh nng truy cp v s l thng tin
nhanh, kt hp ng thi nhiu loi thng tin, nhiu lp thng tin v cng mt
i tng, mt lnh th.
1.4.6. Phng php phn tch chi ph- li ch
Phn tch chi ph- li ch l vic xc nh,nh gi v so snh tt c cc li
ch c th c c vi nhng chi ph phi b ra thc hin mt d n, mt
chng trnh / chnh sch pht trin hnh thnh b khung pht trin cho vng.
V nguyn tc, bt c hot ng kinh t - x hi no cng ch c coi l c
hiu qu nu tha mn iu kin l tng cc li ch do hot ng em li phi
ln hn tng cc chi ph thc hin hot ng .
1.4.7. Cc phng php khc
Ngoi cc phng php nu trn, Kinh t vng cn s dng rng ri
cc cng c v phng php nghin cu ca kinh t hc v m, kinh t hc vi
m v cc mn hc khc.
1.5. Ni dung ca mn hc
S ra i ca kinh t vng l kt qu tip cn ca cc mn a l hc, kinh
t hc, k hoch ha Do tt c cc hot ng kinh t - x hi u din ra
mt ni no nn tr khi cc hng khng gian c xc nh, kinh t hc
s lun l vn tru tng bi rt kh lin kt ni con ngi sinh sng v ni
h lm vic.
hiu r hn v cc vng kinh t, trc ht mn kinh t vng cp n
nhng vn l lun c bn v t chc khng gian kinh t x hi. chnh l
vn l lun c bn tip cn n kinh t cc vng.
18
Mt khc, mn hc cn cp n cc vng kinh t c th ca Vit Nam v

c tim nng, hin trng v phng hng pht trin ca vng trong hin ti v
c nhng giai on tip theo.
PHN HAI
CHNG 1
L LUN C BN V T CHC LNH TH

2.1. Khi nim v nguyn tc
2.1.1. Khi nim v tnh cht ca t chc khng gian kinh t x hi
T chc khng gian kinh t x hi c coi nh l mt trong nhng bin
php quan trng hng u pht trin kinh t - x hi ca mi quc gia. T
chc khng gian kinh t x hi mt cch hp l s khc phc c tnh trng
chng cho, qu ti v sc cha lnh th cng nh khc phc c tnh trng
pht trin ri rc gia cc lnh th vi nhau v gia cc ngnh trong mt lnh
th. Trn th gii c nhiu quan nim khc nhau v thut ng t chc khng
gian kinh t -x hi.
Cc nh khoa hc Lin X c trc y quan nim da trn khi nim v
s phn b lc lng sn xut. S phn b lc lng sn xut c thc hin
trn cc lnh th c th nhng cp khc nhau, c th l trn cc vng kinh
t c bn v vng kinh t hnh chnh tnh. H coi phn b lc lng sn xut l
s b tr, sp xp v phi hp cc i tng hay thc th vt cht trong mt
lnh th xc nh; nhm s dng mt cch hp l cc tim nng t nhin, c s
vt cht k thut ca lnh th t hiu qu kinh t - x hi v m bo vn
mi trng, nng cao mc sng ca dn c ni . Nh vy, phn b lc lng
sn xut c xem nh vic t chc s phi hp gia cc ngnh sn xut, cc
qu trnh v cc c s sn xut trong mt phm vi lnh th nht nh.
cc quc gia pht trin phng Ty, nn kinh t theo hng kinh t th
trng li s dng ph bin thut ng t chc khng gian kinh t x hi.
19
Khi nim T chc khng gian ra i t cui th k XIX v pht

trin thnh mt khoa hc v thit lp trt t kinh t - x hi - mi trng trong
phm vi mt lnh th xc nh m ngi ta gi l T chc khng gian kinh t
x hi. T chc khng gian kinh t x hi c xem nh l ngh thut kin
thit v s dng lnh th mt cch ng n v c hiu qu. Nhim v ch yu
ca t chc khng gian l xc nh c sc cha ca lnh th; tm kim
quan h t l hp l v lin h cht ch trong pht trin kinh t x hi gia cc
ngnh v gia cc lnh th nh hay tiu vng trong mt vng cng nh m bo
mi quan h gia cc vng trong mt quc gia c tnh ti c mi quan h vi
quc gia khc. Nh c s sp xp c trt t v cn i gia cc i tng trong
lnh th m to ra mt gi tr mi ln hn, lm cho s pht trin tr nn hi ha
v bn vng.
T chc khng gian kinh t x hi l ni dung c th ca chnh sch
kinh t pht trin theo lnh th di hn nhm ci thin mi trng, trong din
ra cuc sng v cc hot ng ca con ngi. T chc khng gian kinh t x
hi gc chnh sch, c coi nh mt trong nhng hnh ng hng ti
cng bng v mt khng gian, ti u ha cc mi quan h hu c gia trung
tm v ngoi vi, gia cc cc vi nhau v gia cc cc vi cc khng gian cn
li, nhm lm cho ton b lnh th pht trin bn vng; to ra c s n nh
cn thit thit lp tin cho s tng trng v pht trin. iu cn c
ngha to ln v mt x hi, to ra cng n vic lm, cn i li lng lao ng,
iu chnh cung cu hng ha v dch v gia thnh th v nng thn.
Nh vy, T chc khng gian kinh t x hi l s sp xp v phi
hp cc i tng trong mt mi quan h lin ngnh, lin vng nhm s
dng mt cch hp l cc tim nng t nhin, lao ng, v tr a l kinh t,
chnh tr v c s vt cht k thut v s c to dng em li hiu
qu kinh t x hi cao v nng cao mc sng dn c, m bm s pht
trin bn vng ca mt lnh th.
20
- T chc l vic do con ngi, v con ngi, do phn nhiu mang tnh
ch quan. V th khi tin hnh t chc lnh th kinh t x hi phi c c
y thng tin cn thit, nht l thng tin v cc iu kin c bn ca lnh th.
Khng th t chc khng gian lnh th trong iu kin khng hiu r lnh th
nghin cu. Vic cn lm l iu tra c bn v lnh th, con ngi, sp xp cc
i tng (cc x nghip, cng trnh, cc ngnh, cc lnh vc; cc im dn c,
cc kt cu h tng) theo c s iu tra nghin cu v lnh th tc l
da trn cc lun c khoa hc c th. iu chng t tnh ch quan c
khch quan ha.
- Vic t chc c tin hnh trn mt lnh th xc nh theo yu cu pht
trin kinh t x hi vi quan im di hn i hi phi c nhng d bo tht tt,
bao gm c d bo v s pht trin v d bo v bin ng ca bn thn lnh
th cng nh d bo v cc kiu kin thit c th p dng ti lnh th nghin
cu. Tc l vic t chc khng gian s phi c nhiu phng n, t phng
n tt nht c la chn. Bn cnh cng phi t mi quan h cht ch vi
cc lnh th khc.
- Ch th ca vic t chc khng gian lnh th cng l ch th qun l v
pht trin lnh th, c th l chnh ph, cc c quan ban ngnh, cc b Bn
cnh cn c cc c quan nghin cu khoa hc chuyn v t chc khng gian
kinh t x hi nh cc vin nghin cu quy hoch, vin chin lc pht
trin. Nhng c quan chuyn trch v t chc khng gian kinh t x hi
cng phi c t chc c h thng v c trnh m trch cng vic t
chc khng gian kinh t x hi.
Tnh cht ca T chc khng gian kinh t x hi
- Tnh kt cu h thng: Mi lnh th gm c nhiu cp, do vic t chc
khng gian kinh t x hi c tin hnh theo cc cp lnh th. Mi cp lnh
th l mt h thng, t chc, sp xp c nh hng cc i tng a dng v
lun vn ng, pht trin, va c tnh c lp tng i va quan h qua li ln
21
nhau. H thng lnh th c gii hn, sc cha ca n qui nh tnh cht v trnh
pht trin.
- Tnh lnh th: Th hin tnh xc nh lnh th nghin cu, s a dng
khng gian ca lnh th. Lnh th c t chc phi l lnh th xc nh. Trong
mt lnh th lun lun c nhiu tiu lnh th vi cc iu kin khng tht ging
nhau lm cho vic phn b cc i tng trong lnh th c s a dng. V vy
t chc khng gian cng c nhiu cp m gn vi chng l cc kiu t chc
c th.
- Tnh thi gian: T chc khng gian kinh t x hi phi la chn kiu t
chc cho lnh th trong mt thi on nht nh ph hp vi cc yu t con
ngi, khoa hc cng ngh, cc ngun lc t nhin, x hi Tuy nhin, tm
quan trng ca t chc khng gian l phi c ci nhn vt trc, phi c tm
nhn xa hng chc, thm ch hng trm nm.
- Tnh a phng n: Do cc i tng lun lun bin i, hay do thiu
thng tin cn thit nn vic d bo cc nhn t nh hng ti t chc khng
gian kinh t x hi trong tng lai c th b hn ch. V th, vic xy dng cc
phng n cn c s linh hot, tnh ton nhiu phng n, trong c mt
phng n ch o thc hin.
Lnh th c xem xt vi t cch l a bn t chc khng gian kinh t
x hi l mt thc th hay h thng t nhin, kinh t - x hi c ranh gii xc
nh. Lnh th l mt vng hu hn v phm vi, c cc yu t t nhin,
ni sinh sng ca mt cng ng dn c, trc tip hot ng kinh t x hi
theo ng li, ch trng pht trin kinh t x hi ca t nc v tt c cc
i tng c lin quan mt thit vi h thng lnh th khc.
- Xt theo c im v vai tr ng lc:
22
i tng t chc khng gian kinh t x hi bao gm khng gian th

(trung tm to vng), cc vng ngoi vi ( nng thn hay vng ven ), cc lnh
th c bit Trong :
+ Khng gian th l cc thnh ph, th x, th trn, ni tp trung dn c,
tp trung cc c s cng nghip, dch v c vai tr to vng.
+ Khng gian nng thn, ven l nhng lnh th tri rng, tp trung hot
ng nng nghip, lm nghip, cc c s tiu th cng nghip h tr cho vng
trung tm mt mt no .
+ Cc lnh th c bit l nhng i tng trng im u t, c ngha c
bit gm: vng kinh t trng im, cc tam gic tng trng, cc c khu kinh
t, cc khu cng nghip, hnh lang kinh t, cc khu du lch, vn quc gia, bo
tn sinh hc.
- Xt theo gc hoch nh chnh sch :
a bn t chc khng gian kinh t x hi bao gm nhng vng ln v
nhng tiu vng.
+ Vng ln : Gm nhiu tnh, c din tch, quy m dn s ln i vi
Vit Nam vo nhng nm u ca th k XXI, lnh th t nc c chia
thnh 6 vng ln l: Trung du min ni pha Bc, ng bng sng Hng,
Duyn hi min Trung, Ty Nguyn, ng Nam B, ng bng sng Cu
Long.
+ Tiu vng: y l a bn c quy m din tch v dn s nh hn, cc tiu
vng c quan h cht ch vi nhau, c s lin kt trn tt c cc phng din t
nhin, kinh t, x hi, mi trngv cc yu cu chung trong pht trin ca
vng ln. V d nc ta c tiu vng ng Bc v Ty Bc trong vng ln l
Trung du min ni pha Bc.
- Xt theo cc i tng c th:
23
i tng t chc khng gian kinh t x hi bao gm cc x nghip, cc

cng trnh k thut, dn c v im dn c, cc khu cng nghip tp trung, cc
khu du lch, cc vng cy trng, cc vng rng nguyn liu Mi loi i
tng c c im ring v c mi lin kt mang tnh c th. V th, chng c
yu cu phn b khc nhau, trong c yu cu phn b theo nhm hoc theo
cm. Cc cng trnh k thut, nht l cng trnh kt cu h tng thng c
xy dng v s dng chung th mi em li hiu qu kinh t cao.
Vit Nam, khi nim quy hoch tng th pht trin kinh t x hi
c s dng rng ri v thng nht trong lnh vc k hoch ha nn kinh t
quc dn. Vic thc hin quy hoch tng th pht trin kinh t vng (gi tt l
quy hoch vng) gn ging nh cc nc phng Ty trong t chc khng gian
kinh t x hi.
Nc ta cng tip cn cc ni dung ca T chc khng gian kinh t
x hi theo cc bc v vi nhng ni dung ch yu sau :
Bc 1: Kim k v nh gi cc yu t, iu kin ca lnh th v cc i
tng phi t chc trong phm vi lnh th c nghin cu:
- Phn tch h thng t nhin: kim k, nh ga cc iu kin t nhin,
cc tim nng ti nguyn thin nhin.
- Kim k, nh gi, d bo dn s, phn b dn c v cht lng dn s.
- Kim k, nh gi h thng kt cu h tng.
Bc 2: nh gi hin trng lnh th c so snh vi nhng lnh th
tng t, pht hin nhng bt hp l, nhng xu th c tnh quy lut i vi t
chc khng gian KT- XH lnh th c nghin cu.
Bc 3: Gi nh cc phng n t chc khng gian v la chn phng
n hay nht.
Bc 4: Tm kh nng p ng v ti chnh, xc nh cc giai on pht
trin lnh th v kin ngh phng n qun l lnh th.
24
2.1.2. Cc nguyn tc phn b sn xut

Mt t nc mun t c s pht trin kinh t vi tc nhanh v bn
vng, trong qu trnh pht trin v phn b sn xut cn phi nghin cu v vn
dng tt cc nguyn tc phn b sn xut. chnh l nn tng to ra s pht
trin hi ho gia cc mt, cc lnh vc v to nn s cn i v mt khng gian
lnh th gia cc vng trong nc.
2.1.2.1 Nguyn tc 1
Phn b cc c s sn xut gn cc ngun nguyn liu, nhin liu, nng
lng, ngun lao ng v th trng tiu th sn phm.
Trong thc tin cc c s sn xut u cn nguyn, nhin liu, nng lng,
lao ng v th trng tiu th sn phm; ty theo c im c th ca tng i
tng sn xut, tng c s sn xut, tng ngnh sn xut m c th s dng
nguyn tc ny linh hot gim bt chi ph sn xut n mc thp nht.
- Nghin cu vn dng tt nguyn tc ny s gim bt c cc chi ph sn
xut, c bit chi ph trong khu vn ti, t h gi thnh sn phm, nng cao
hiu qu kinh t trong sn xut.
- Trong thc tin vn dng nguyn tc ny cn ch nghin cu nhng c
im kinh t - k thut c th ca tng i tng sn xut, tng nhm ngnh
sn xut phn b sn xut hp l.
a. i vi sn xut cng nghip (c chia thnh 5 nhm ngnh):
- Nhm 1: Bao gm cc c s sn xut cng nghip vi c im ni bt l
c chi ph vn chuyn nguyn liu cao trong c cu chi ph sn xut nh: cc x
nghip luyn kim, sn xut xi mng, ch bin ma, ng hoa qu hp... i vi
nhm ny, trong pht trin v phn b cn c phn b gn vi cc ngun
nguyn liu.
c chi ph vn chuyn nhin liu cao trong c cu chi ph sn xut nh: cc nh
my nhit in, mt s x nghip ho cht Trong pht trin v phn b sn
xut, nhm ny cn c phn b gn vi ngun nhin liu.
c chi ph v in nng cao trong c cu chi ph sn xut nh nhng x nghip
cng nghip dng in nhiu trong sn xut (luyn kim mu bng phng php
25
in phn...). Trong pht trin v phn b, nhm ngnh ny cn c phn b

gn cc c s in ln, cc ngun in r tin.
- Nhm 4: Bao gm cc c s cng nghip vi c im l c chi ph v
o to v tr cng lao ng cao trong c cu chi ph sn xut nh: dt may,
giy da, th cng m ngh tinh xo... Trong pht trin v phn b, nhm ngnh
ny cn c phn b gn cc trung tm dn c ln c trnh dn tr cao.
- Nhm 5: Bao gm cc c s sn xut cng nghip vi c im sn xut
ni bt l c chi ph v tiu th sn phm cao trong c cu chi ph sn xut nh:
cc c s cng nghip ch bin thc phm, bia, ru, bnh ko... Trong pht
trin v phn b, nhm ny cn c phn b gn cc trung tm tiu th ln.
b. i vi sn xut nng nghip:
Vn dng nguyn tc trn, cng phi da vo c im kinh t - k thut
ca tng nhm ngnh b tr sn xut.
- Cy lng thc: C yu cu tiu th rng ri khp ni, d thch nghi vi
iu kin ngoi cnh. Do cn c phn b theo 2 hng: Phn b rng khp
trn cc vng lnh th p ng yu cu tiu dng ti ch ca dn c; phn b
tp trung nhng vng c iu kin thun li tp trung u t, thm canh,
hnh thnh nhng vng sn xut chuyn mn ho ln, tng nng sut, sn lng
cy lng thc, to ra nhiu sn phm hng ho cho nn kinh t quc dn.
- Cy cng nghip v cy n qu: Yu cu nhng iu kin sinh thi cht
ch hn so vi cy lng thc; mt khc sn phm ca n i hi phi c ch
bin mi nng cao c gi tr sn phm. Do trong pht trin v phn b,
nhm cy ny cn c phn b tp trung, hnh thnh nhng vng sn xut
chuyn mn ho ln kt hp tt vi pht trin cng nghip ch bin, nhm
nng cao hiu qu kinh t trong sn xut.
2.1.2.2. Nguyn tc 2
Phn b sn xut phi kt hp cng nghip vi nng nghip, thnh th
vi nng thn.
Nn kinh t quc dn mun pht trin tt, cn c s kt hp pht trin nhp
nhng gia tt c cc ngnh sn xut trong mt c cu kinh t quc dn thng
nht, m trc ht l cng nghip v nng nghip; v y l 2 ngnh sn xut
26
vt cht ch yu ca nn kinh t. Do trong pht trin v phn b sn xut ca

t nc, cn phi kt hp tt gia cng nghip vi nng nghip.
- Phn b sn xut kt hp cng nghip vi nng nghip s gp phn xa b
hin tng cc vng nng nghip n thun, m pht trin theo hng hnh
thnh cc hnh thc sn xut lin kt nng - cng nghip vi hiu qu kinh t x
hi cao to iu kin cho cng nghip tc ng ngy cng nhiu, cng c hiu
qu vo sn xut nng nghip; tng bc thc hin cng nghip ho nng
nghip; hnh thnh c cu kinh t cng - nng nghip ngy cng hp l.
- Trong thc tin vn dng nguyn tc ny, cn ch pht trin v phn b
m rng c cu sn xut cng nghip, m trc ht l cc ngnh cng nghip
trc tip phc v nng nghip nh: c kh ch to, sa cha my mc cng c
phc v sn xut nng nghip, cng nghip ch bin, bo qun nng sn, cng
nghip sn xut hng tiu dng phc v dn c vo cc vng nng nghip
thc y nng nghip pht trin. Trong pht trin, xy dng cc vng kinh t
mi, cn c s kt hp cht ch ngay t u gia cng nghip vi nng nghip
2.1.2.3. Nguyn tc 3
Phn b sn xut phi ch pht trin nhanh chng nn kinh t-vn ha
ca cc vng lc hu, chm pht trin.
- Do s phn ho ca cc iu kin t nhin - kinh t - x hi - lch s gia
cc vng lnh th ca t nc nn gia cc vng thng c s chnh lch v
trnh pht trin kinh t - vn ho - x hi.
Cc vng lc hu, chm tin v kinh t - x hi thng l nhng vng bin
gii, ven bin, hi o, vng c tr ca ng bo dn tc t ngi c v tr quan
trng trong an ninh, chnh tr, quc phng. Mt khc, nhng vng ny l nhng
vng cn nhiu tim nng pht trin sn xut, nhng cha c khai thc, s
dng hp l. Do trong pht trin v phn b sn xut, cn ch pht trin
nhanh chng cc vng ny, nhm khai thc tt hn cc tim nng pht trin kinh
t - x hi ca t nc.
- Vn dng tt nguyn tc ny c ngha ln trn cc mt kinh t - chnh tr
- quc phng, to iu kin khai thc y , hp l mi tim nng pht trin
sn xut ca t nc, gp phn xo b dn s cch bit gia cc dn tc, tng
cng khi on kt ton dn, nng cao dn tr, tng cng lc lng t v trn
27
cc tuyn bin gii, ven bin, hi o, gp phn phng th v bo v vng chc

t nc.
- Thc tin vn dng nguyn tc ny, cn nghin cu pht trin v phn b
m rng cc c s sn xut vo cc vng lc hu, chm tin trn c s cc
phng n phn vng v qui hoch cc vng kinh t ca t nc.
2.1.2.4. Nguyn tc 4
Phn b sn xut phi ch kt hp tt kinh t vi quc phng.
Th gii ngy nay vn cn tn ti ch ngha quc v cc th lc phn
ng, v vy xy dng t nc v bo v t nuc phi lun lun gn cht vi
nhau. Do phi ch kt hp tt kinh t vi quc phng.
- Vn dng tt nguyn tc ny c ngha to ln gp phn hn ch thit hi
khi xy ra chin tranh.
- Trong thc tin vn dng, cn ch nhng im sau y:
+ Cn nghin cu pht trin v phn b nhng c s sn xut quan trng c
ngha then cht i vi nn kinh t quc dn vo su trong ni a, xa cc
tuyn bin gii.
+ Pht trin v phn b nhng c s sn xut ln quan trng trn nhiu
vng lnh th ca t nc, trnh qu tp trung vo mt s vng nht nh. Pht
trin v phn b m rng cc c s sn xut c tnh cht gn nh, d c ng
khi xy ra tnh hung chin tranh cc tuyn bin gii, ven bin, hi o kt
hp tt pht trin vi cng c quc phng.
2.1.2.5. Nguyn tc 5
Phn b sn xut phi ch tng cng v m rng cc quan h hp tc
quc t.
Ngy nay trn th gii ang din ra qu trnh quc t ho i sng kinh t
ca tt c cc nc. Mi quc gia u mun tm kim cho mnh mt ng li
chin lc pht trin kinh t thch hp vi ngun thu cao, tc tng trng
nhanh v n nh, trn c s khai thc c hiu qu mi ngun ti nguyn ca t
nc v li dng n mc ti a s h tr kinh t t bn ngoi. Do pht trin
nn kinh t m tr thnh mt xu hng tt yu ca thi i. V vy trong
pht trin v phn b sn xut, cn phi ch tng cng v m rng quan h
hp tc quc t.
28
- Vn dng tt nguyn tc ny s to iu kin thun li cho cc c s sn

xut, cc a phng, cc vng v nn kinh t t nc pht trin mt cch c
li nht.
- Thc tin vn dng nguyn tc ny, cn ch kt hp ng n li ch
ca tt c cc bn tham gia hp tc, ra sc pht trin nhng ngnh sn xut m
iu kin trong nc c nhiu thun li trong tham gia hp tc quc t.
2.1.2.6. Nguyn tc 6
Phn b sn xut phi ch t chc, phn cng lao ng hp l gia cc
vng trong nc.
Pht trin chuyn mn ho sn xut kt hp cht ch vi pht trin tng hp
nn kinh t trong vng. Nguyn tc ny c bt ngun t qui lut pht trin
ca phn cng lao ng x hi. Phn cng lao ng x hi theo lnh th, tt yu
s dn ti chuyn mn ho. y l mt qui lut tt yu khch quan, do trong
pht trin v phn b sn xut ca t nc cn nghin cu nhn thc qui lut
ny nhm phn b sn xut theo hng hnh thnh nhng vng sn xut chuyn
mn ho a li hiu qu kinh t cao. Tuy nhin i lin vi pht trin sn xut
chuyn mn ho, phi kt hp pht trin tng hp nn kinh t ca vng mi c
th khai thc y , hp l mi tim nng sn xut ca vng v h tr`cho
chuyn mn ha sn xut ca vng pht trin.
- Vn dng tt nguyn tc ny s gp phn khai thc y , hp l mi
tim nng pht trin kinh t - x hi trong tt c cc vng, m bo cho cc
ngnh sn xut trong vng pht trin cn i nhp nhng vi hiu qu kinh t x
hi cao. Ngoi ra trong pht trin v phn b sn xut ngy nay, cn c bit
ch ti vn bo v mi trng t nhin v ti nguyn thin nhin. Cn coi
vn bo v mi trng t nhin v ti nguyn thin nhin trong pht trin v
phn b sn xut nh l mt trong nhng nguyn tc phn b sn xut. Cn phi
bit s dng tit kim v ng n, y v tng hp nht cc ngun ti
nguyn thin nhin, bo v v ci to thin nhin.
2.1.3. Vng kinh t
2.1.3.1. Khi nim v vng kinh t
Quy hoch v pht trin kinh t theo vng l mt qu trnh t chc sn xut
nhm phn ra nhng vng lnh th cng vi cc ngnh kinh t ca n, nhm
29
pht trin c hiu qu tn dng cc ngun lc trong vng v to ra nhng sn

phm c gi tr nht.
Khi nim phn vng quy hoch mi ch t ra khi trnh sn xut x hi
t n nht nh vo thp k 60 ca Th k 20, trong iu kin nn kinh
t t bn pht trin. Vit Nam, ngi khi xng cho vic phn vng kinh
t l gio s Trn nh Gin (Vin Quy hoch nng nghip Vit Nam).
C nhiu thut ng khc nhau lin quan n vng kinh t nh: lnh th,
vng hnh chnh, vng a phng, xc nh v mt ch quyn, ranh gii
t nhin ca mt vng lnh th.
Xt v mt t nguyn, Vng c hiu l mt khu vc a l, nh vng
t, vng tri, vng bin, khng gn vi mt cp hnh chnh nh nc. Trong
khi , thut ng lnh th c hiu l mt vng hay khu vc a l thuc mt
cp qun l hnh chnh nh nc. Do trong mt vng c th c nhiu lnh
th.
Thut ng "khu vc" c hiu, c s dng vi nhng bin thi khc
nhau: c th nh hn vng nh khu t ngn, hu ngn sng Hng, khu vc H
Gm, H Ty H Ni..., hoc tng ng vng, v d khu vc (hay vng)
Ty Bc; cng c th ln hn vng v tng ng min, v d khu vc (hay
min) Bc, Trung, Nam. Thut ng "min" th r rng l ln hn "vng".
Nu cn c vo cc tiu ch kinh t phn chia th lnh th ca mt quc
gia c chia thnh cc vng kinh t nhm thc hin cc chc nng qun l
kinh t v mt Nh nc. V vy, vng kinh t l mt thc th khch quan gn
lin vi s phn cng lao ng theo lnh th. l kt qu tt yu ca qu trnh
phn cng lao ng theo lnh th. Phn cng lao ng theo lnh th va l c
s, va l ng lc ca s hnh thnh vng kinh t.
Phn cng lao ng theo lnh th c biu hin bng s tp trung cc loi
sn xut ring bit trn mt lnh th nht nh, bng s chuyn mn ho sn
30
xut ca dn c da vo nhng iu kin v c im pht trin sn xut c

th, l mt vng kinh t.
Cc vng kinh t thng qua cc mi lin h kinh t, lin kt vi nhau trong 1
h thng phn cng lao ng theo lnh th thng nht. S phn cng lao ng
x hi theo lnh th l yu t to vng c bn nht.
Phn cng lao ng theo lnh th li l mt b phn ca phn cng lao ng
x hi. Trnh ca phn cng lao ng x hi ph thuc vo trnh pht
trin ca lc lng sn xut. Lc lng sn xut cng pht trin th qu trnh
phn cng lao ng din ra cng su sc, hng chuyn mn ho ca vng cng
th hin r rt.
V vy, c th hiu Vng kinh t l nhng b phn kinh t, lnh th c th
ca nn kinh t quc dn, c chuyn mn ho sn xut kt hp cht ch vi pht
trin tng hp.
2.1.3.2. Ni dung c bn ca vng kinh t
1.1.3.2.1. Chuyn mn ho sn xut ca vng kinh t :
- Chuyn mn ho sn xut l da vo nhng iu kin thun li ca vng
v t nhin-kinh t, x hi-lch s sn xut ra nhiu sn phm hng ho vi
cht lng tt, gi thnh h, cung cp cho nhu cu ca nhiu vng khc, cho
nhu cu c nc v xut khu.
- Chuyn mn ho sn xut ca vng kinh t th hin nt c trng, c o
ca vng, vai tr, nhim v ca vng vi cc vng khc, cng nh i vi nn
kinh t quc dn trong mt giai on lch s nht nh.
- Nhng ngnh chuyn mn ho sn xut trong vng c hnh thnh v
pht trin da trn nhng iu kin thun li ca vng. V vy nhng ngnh ny
thng l nhng ngnh cho hiu qu kinh t cao nht, quyt nh phng hng
sn xut chnh ca vng v thng l nhng ngnh ng vai tr ch o trong
nn kinh t vng.
- Trong thc t, mi vng kinh t thng c nhiu ngnh chuyn mn ho
sn xut khc nhau (c bit l vng kinh t ln). V vy cn phi xc nh c
vai tr v tr ca tng ngnh chuyn mn ho sn xut trong vng, cng nh vai
tr v tr ca tng c s chuyn mn ho sn xut trong ngnh c phng
31
hng u t pht trin hp l. lm c iu , ngi ta thng cn c

vo mt h thng nhiu ch tiu phn tch trong nhng ch tiu c s
dng ph bin l:
+ T trng gi tr sn phm hng ho ca mt ngnh sn xut chuyn mn
ho no trong vng so vi ton b gi tr sn phm ca ngnh y c sn
xut ra trong vng trong mt nm:
SIV
SIV: gi tr sn phm hng ho ngnh I trong vng

x 100%
SIV: gi tr sn phm ngnh I trong vng
SIV
+ T trng gi tr sn phm hng ho ca ngnh sn xut chuyn mn ho

no trong vng so vi ton b gi tr sn phm hng ho ca ngnh c
sn xut ra trn c nc trong mt nm:
SIV
SIV: gi tr sn phm hng ho ngnh I trong vng

x 100%
SIN: gi tr sn phm ngnh I trong c nc
SIN
+ T trng gi tr sn phm ca mt ngnh sn xut chuyn mn ho no
trong vng so vi ton b gi tr sn phm ca ngnh c sn xut ra trn
c nc trong mt nm (hoc t s v vn u t hay lao ng):
SIV

x 100%
SIN: gi tr sn phm ngnh I trong c nc
SIV
+ T trng gi tr sn phm ca ngnh sn xut chuyn mn ho no
trong vng so vi tng gi tr sn xut ca ton vng:
SIV

x 100%
GOV: tng gi tr sn xut ca ton vng
GOV
Kt hp cc ch tiu trn c th xc nh c vai tr v tr cc ngnh sn
xut chuyn mn ho trong vng.
32
a. Pht trin tng hp ca vng kinh t:

- Pht trin tng hp ca vng kinh t l pht trin tt c cc ngnh sn xut
c lin quan, rng buc vi nhau; khai thc, s dng y mi tim nng sn
xut trong vng pht trin ton din, cn i, hp l nn kinh t vng trong
s phi hp tt nht gia cc ngnh chuyn mn ho sn xut, cc ngnh b tr
chuyn mn ha sn xut v cc ngnh sn xut ph ca vng, to cho vng
mt c cu sn xut hp l nht.
+ Cc ngnh chuyn mn ho ca vng l nhng ngnh sn xut ng vai
tr ch o trong nn kinh t ca vng, quyt nh phng hng pht trin sn
xut chnh ca vng v l nhng ngnh cho hiu qu kinh t cao nht.
+ Cc ngnh b tr chuyn mn ho sn xut ca vng l nhng ngnh trc
tip tiu th sn phm, hoc sn xut cung cp nguyn liu, nng lng, vt t,
thit b c bn cho ngnh chuyn mn ho, hoc c nhng mi lin h cht ch
trong qui trnh cng ngh sn xut vi ngnh chuyn mn ho.
+ Cc ngnh sn xut ph ca vng l nhng ngnh s dng cc ph phm,
ph phm ca cc ngnh chuyn mn ho pht trin sn xut, hoc s dng
nhng ngun ti nguyn nh v phn tn trong vng pht trin sn xut,
ch yu phc v nhu cu ni b ca vng hoc nhng ngnh sn xut ch bin
lng thc, thc phm, sn xut vt liu xy dng thng thng phc v ni b
ca vng.
- Pht trin tng hp ca vng kinh t l ph hp vi tin b khoa hc kinh
t, to thun li ng dng rng ri cc qui trnh cng ngh sn xut tin tin,
m bo cho vng t hiu qu kinh t - x hi cao nht.
b. Tnh m ca vng kinh t:
tn ti v pht trin, vng kinh t khng th ng ca trong mt phm vi
khng gian no m phi lun to ra mi quan h kinh t vi bn ngoi. S
pht trin ca vng khng ch ph thuc vo tim nng ni ti m cn c s
rng buc cht ch vi cc yu t ngoi vng.
2.1.3.3. Cc loi vng kinh t
Cn c vo qui m, chc nng, mc pht trin chuyn mn ho v pht
trin tng hp. H thng cc vng kinh t trong mt nc c phn loi nh
sau:
33
a. Vng kinh t ngnh:

Vng kinh t ngnh l vng kinh t c pht trin v phn b ch yu mt
ngnh sn xut, v d: Vng nng nghip, vng cng nghip. Vng kinh t
ngnh cng c y hai ni dung c bn ca vng kinh t l sn xut
chuyn mn ho v pht trin tng hp.
Nm 1976, Nh nc ta a ra phng n 7 vng nng nghip v 8 vng
sn xut lm nghip.
b. Vng kinh t tng hp:
* Vng kinh t ln
Vng kinh t ln l cc vng kinh t tng hp cp cao nht. Mi vng kinh
t ln c qui m lnh th bao trm trn nhiu tnh v thnh ph lin k nhau; c
chung nhng nh hng c bn v chuyn mn ho sn xut, vi nhng ngnh
chuyn mn ho ln c ngha i vi c nc; s pht trin tng hp ca
vng phong ph, a dng. Cc vng kinh t ln cn c nhng mi lin quan
chung v kinh t - chnh tr - quc phng. i vi nc ta hin nay, c 4 vng
kinh t ln:
- Vng kinh t Bc B
- Vng kinh t Bc Trung B
- Vng kinh t Nam Trung B
- Vng kinh t Nam B.
* Vng kinh t - hnh chnh
Vng kinh t - hnh chnh l nhng vng kinh t va c ngha, chc nng
kinh t, va c ngha, chc nng hnh chnh. Mi vng kinh t - hnh chnh
c mt cp chnh quyn tng ng: Va c chc nng qun l kinh t, va c
chc nng qun l hnh chnh trn ton b a bn lnh th ca vng. Vng
kinh t hnh chnh c 2 loi:
+ Vng kinh t hnh chnh tnh: vi qui m v s lng cc chuyn mn
ha c hn, nhng cc mi lin h kinh t bn trong th cht ch v bn vng,
gn b trong mt lnh th thng nht c v qun l hnh chnh v kinh t.
+ Vng kinh t hnh chnh huyn: l n v lnh th nh nht ca h thng
vng kinh t, c mc chuyn mn ha s khi.
34
2.1.4. Phn vng kinh t

2.1.4.1. Khi nim phn vng kinh t
Phn vng kinh t l qu trnh nghin cu phn chia lnh th t nc ra
thnh mt h thng cc vng kinh t, l qu trnh vch ra hoc tip tc iu
chnh ranh gii hp l ca ton b h thng vng; nh hng chuyn mn ho
sn xut cho vng v xc nh c cu kinh t vng ng vi cc k hoch pht
trin di hn nn kinh t quc dn (15-20 nm). Trn c s phn vng kinh t,
Nh nc c k hoch t chc, lnh o v qun l kinh t theo vng c st
ng, cng nh phn b sn xut c hp l, nhm t hiu qu kinh t cao
nht vi chi ph sn xut thp nht.
Theo phn loi vng kinh t, phn vng kinh t gm c phn vng kinh t
tng hp v phn vng kinh t ngnh. Phn vng kinh t ngnh l c s xy
dng k hoch ho theo ngnh v qun l kinh t theo ngnh, ng thi cn l
c s qui hoch vng kinh t tng hp theo tng ngnh. Phn vng kinh t
tng hp di hn nn kinh t quc dn, hon thin k hoch ho theo lnh th
phn b li lc lng sn xut hp l hn, ng thi l c s ci to mng
li a gii hnh chnh theo nguyn tc thng nht s phn chia vng hnh
chnh v vng kinh t.
2.1.4.2. Nhng cn c phn vng kinh t
Vng kinh t hnh thnh v pht trin l mt tt yu khch quan nn khi tin
hnh phn vng kinh t, cn phi da trn nhng cn c khoa hc sau:
- Phn vng kinh t phi da trn nhim v c bn v xy dng v pht
trin nn kinh t quc dn ca c nc do ng v Nh nc ra, th hin c
th bng nhng ch tiu nhim v ln v di hn.
- Phn vng kinh t phi da vo yu t to vng:
Vng kinh t c hnh thnh v pht trin trn c s tc ng tng hp ca
cc yu t. Nhng yu t to vng quan trng nht l:
35
+ Phn cng lao ng x hi theo lnh th (y l yu t to vng c bn

nht).
+ Yu t t nhin: V tr a l, a hnh, s phn b ca cc ngun ti
nguyn thin nhin, cc iu kin t nhin khc (ni cao, sng rng, s khc
bit ca cc min t nhin).
+ Yu t kinh t: Cc trung tm cng nghip, cc thnh ph ln, cc u
mi giao thng vn ti quan trng, cc c s sn xut nng lm - ng nghip
rng ln.
+ Yu t tin b khoa hc k thut: Tin b k thut trong iu tra c bn,
thm d a cht, tm kim ti nguyn, i mi qui trnh cng ngh sn xut.
+ Yu t lch s - x hi - quc phng: Dn c v s phn b dn c, a
bn c tr ca cc dn tc t ngi, nn vn ha ca cc dn tc v cc a gii
hnh thnh trong lch s, cc c s sn xut c, tp qun sn xut c truyn,
c im chnh tr, qun s v cc quan h bin gii vi cc nc.
- Phn vng kinh t phi da vo kt qu phn vng a l t nhin tng
hp ca t nc.
2.1.4.3. Cc nguyn tc phn vng kinh t
Khi tin hnh phn vng kinh t cn phi tun theo nhng nguyn tc sau:
- Phn vng kinh t phn nh trung thc tnh cht khch quan ca s hnh
thnh vng kinh t; ng thi phi phc v nhng nhim v c bn v xy dng
v pht trin kinh t quc dn ca c nc.
- Phn vng kinh t phi d on v phc ho vin cnh tng lai ca vng
kinh t, kt hp tnh vin cnh vi tnh lch s.
- Phn vng kinh t phi th hin r chc nng c bn ca n trong nn kinh
t c nc bng sn xut chuyn mn ho.
- Vng kinh t phi m bo cho cc mi lin h ni ti ca vng pht sinh
mt cch hp l, cho s pht trin ca vng c nhp nhng cn i nh
mt tng th thng nht, c mt tim lc kinh t mnh.
- Phn vng kinh t phi xo b nhng s khng thng nht gia phn vng
kinh t v phn chia a gii hnh chnh.
36
- Phn vng kinh t phi bo m quyn li ca cc dn tc trong cng

ng quc gia c nhiu dn tc.
2.1.5. Qui hoch vng kinh t
2.1.5.1. Khi nim
Qui hoch vng kinh t l bin php phn b c th, c k hoch, hp l cc
i tng sn xut, cc c s sn xut, cc cng trnh phc v sn xut, cc
im dn c v cc cng trnh phc v i sng dn c trong vng qui hoch; l
bc k tip v c th ho ca phng n phn vng kinh t; l khu trung gian
gia k hoch ho kinh t quc dn theo lnh th vi thit k xy dng.
2.1.5.2. Ni dung c bn ca qui hoch vng
Qua nghin cu thc tin ngi ta thy rng, tt c cc phng n qui hoch
u c nhim v c bn l ch ra s phn b c th, hp l cc c s sn xut,
cc im dn c v cc cng trnh kinh t bao gm cc im chnh sau y:
- Xc nh c th phng hng v c cu sn xut ph hp vi cc iu
kin t nhin - kinh t - x hi v tim nng mi mt ca vng. Th hin c
ng n nhim v sn xut chuyn mn ho v pht trin tng hp ca cc
ngnh sn xut.
- Xc nh c th qui m, c cu ca cc ngnh sn xut v phc v sn
xut b tr chuyn mn ho v sn xut ph, cc cng trnh phc v i sng
trong vng c s thch ng vi nhu cu lao ng, sinh hot i sng ca dn c
trong vng.
- La chn im phn b c th cc c s sn xut (cc x nghip cng
nghip, cm cng nghip, trung tm cng nghip, cc nng-lm trng, cc khu
vc cy trng, vt nui), cc cng trnh phc v sn xut (cc c s vt cht
k thut nh: cng trnh thu li, trm th nghim, h thng in, nc, mng
li giao thng vn ti, h thng kho tng, h thng trng o to cn b, cng
nhn), cc cng trnh phc v i sng (mng li thng nghip, dch v,
trng hc, bnh vin, cu lc b, sn vn ng, vnh ai cy xanh).
- La chn im phn b thnh ph, khu dn c tp trung. Khu trung tm
ph hp vi phng hng sn xut lu di ca lnh th.
37
- Gii quyt vn iu phi lao ng v phn b cc khu vc dn c cho

ph hp vi cc yu cu ca cc hnh thc t chc sn xut v i sng trong
vng theo tng giai on pht trin ca lc lng sn xut.
- Tnh ton cp ton din h thng cc bin php kinh t, k thut, cng
nh cp vn s dng hp l ti nguyn thin nhin v bo v mi trng.
- Tnh ton vn u t trong xy dng v hiu qu v mt kinh t - x
hi, quc phng, bo v mi trng.
2.1.5.3. Nhng cn c qui hoch vng kinh t
Khi tin hnh qui hoch vng kinh t phi da vo nhng cn c ch yu sau:
- Phng n phn vng kinh t.
- Nhng ch tiu, nhim v pht trin kinh t-x hi ca vng v t nc.
- Cc iu kin v c im c th ca vng.
2.1.5.4. Nguyn tc qui hoch vng kinh t
- Phng n qui hoch vng kinh t phi m bo tnh cht c th trong ni
dung cng nh trong tin trnh thc hin.
y l nguyn tc quan trng nht, i hi phng n qui hoch phi c
nghin cu, tnh ton tht c th, khng c s chng cho, trng lp k c trong
ni dung, cng nh tin thc hin.
- Phng n qui hoch vng kinh t phi m bo kt hp tt gia cc c s
sn xut trc tip vi ton b h thng h tng c s ca vng.
- Phng n qui hoch vng kinh t phi c thi gian tng ng ph hp
vi phng n phn vng kinh t v k hoch ho di hn ca vng.
2.1.5.5. Cc kiu qui hoch vng:
V phn chia cc kiu loi vng qui hoch, nn chia lm 4 kiu chnh:
- Cc cm thnh ph;
- Cc vng tp trung ti nguyn cng nghip;
- Cc vng nng nghip hay cc a khu, lnh th nng thn;
- Cc vng ngh mt, du lch;
2.1.5.6. Cc bc tin hnh qui hoch vng:
38
- Bc 1: Chun b
Xc nh phm vi vng qui hoch, tm hiu thng tin c, tm hiu vai tr
ca vng trong h thng cp cao hn.
- Bc 2: Phn tch
nh gi tim nng vng, hon cnh qui hoch v mc pht trin vng.
Hnh thnh cc phng n, gii thiu cc phc tho, phn chia h thng cc mi
quan h qua li, chun b cc bi ton kinh t qui nh cc chng trnh nghin
cu theo ti chuyn mn v cc chng trnh nghin cu chung.
- Bc 3: Nghin cu
M rng thng tin (iu tra thc a, thm d kin) tng hp thng tin
mi v lm sng t cc phng n. M ha cc thng tin ban u cho my tnh,
gii bi ton v s b nh gi kt qu, nghin cu phng n bng cc phng
php c truyn.
- Bc 4: Tng hp
Tng hp cc kt qu, la chn phng n i chiu, so snh cc quyt
nh, kin ngh trong cc phng n.
- Bc 5: Thuyt minh
Lm sng t cc ti liu ca phng n, lp cc ti liu bn, vn bn, cc
ti liu tm tt, cc hng dn ring cho tng phn.
- Bc 6: Xc nghim v duyt y
Xc nghim li ln cui, b sung cc qui nh c th. Trnh duyt v php l
ha cc vn bn.
- Bc 7: Thc hin
Cc tc gi theo gii, phn tch, kim tra cc thi k thc hin, thng bo
nh k cc kt qu thc nghim.
2.1.6. H thng lnh th kinh t - x hi Vit Nam
2.1.6.1. S hnh thnh cc vng kinh t - hnh chnh
Phn h cc vng kinh t - hnh chnh cp tnh (hoc thnh ph) v cp
huyn (hoc qun v th x) trong h thng cc vng kinh t tng hp ca Vit
Nam c nghin cu t chc li sm nht v cc cp vng ny c lin quan
39
trc tip ti vic t chc chnh quyn, ci to nn hnh chnh cho ph hp vi

ch x hi mi.
Sau khi thng nht t nc, a gii hnh chnh cc tnh, huyn ca
min Nam cng c kp thi iu chnh. n nay trn c nc, qui m, ranh
gii ca cc n v lnh th cp tnh (thnh ph) v huyn (qun) n nh
tng i vi 63 tnh (thnh) v 646 huyn (qun) (Theo s liu thng k tnh
n 31/12/2008)
C nhng tnh, thnh ph qui m din tch tng ln nhiu ln nh th H
Ni, thnh ph H Ch Minh, Hi Phng, Nam nh,...
Tuy nhin do iu kin t nhin, dn c, lch s - x hi, c im pht
trin v phn b sn xut khc nhau, nn qui m din tch v dn s ca tng
vng cp tnh c nhiu chnh lch.
Vic xc nh qui m, ranh gii ca cp vng ny da ch yu trn cc
nhn t:
- Cc a gii hnh chnh c: khi m rng, sp nhp thnh vng mi, ch
yu c ghp nhp trn vn vi nhau theo a gii hnh chnh c, hoc sp
nhp thnh tng huyn vo cc thnh ph mi m rng; cc ranh gii v a
danh lch s c duy tr.
- Dn s: dn s trung bnh cho mi n v vng trn di 1,5 triu, vng
ng dn nht khng ln hn 3 ln s dn trung bnh v vng t dn khng thp
di 3 ln.
- Kinh t: Phn ln c th hnh thnh c cu cng nng nghip vng
Ngoi ra, cc nhn t t nhin, giao thng, trnh qun l ca cn b, an
ninh, quc phng cng c tnh n.
2.1.6.2. S hnh thnh cc vng chuyn mn ln
Sn xut cng pht trin th phn cng lao ng theo ngnh cng t m v s
phn cng lao ng theo vng cng r rt, cc vng chuyn mn ha ln dn
hnh thnh. nc ta hin nay, trnh pht trin sc sn xut cha cao, nhng
sau giai on pht trin lu di ca lch s, mt s vng sn xut chuyn mn
ha ln c th cng c hnh thnh nh:
- Vng than - nhit in Qung Ninh
- Vng lm sn - khai thc v ch bin kim loi Vit Bc
40
- Vng lng thc - cy cng nghip ngn ngy, cy thc phm pha ng
nam ng bng Bc B
- Vng g giy v thy in Ty bc Bc B
- Vng c kh v ch bin hng tiu dng H Ni v xung quanh H Ni
- Vng khai thc g, hi sn v cy cng nghip lu nm dc Trung B
- Vng c kh ch bin hng tiu dng, hi sn, g giy, thc phm, du
la, du lch,... ng Nam B.
- Vng lng thc, thc phm Ty nam B
Mc d mc chuyn mn ha cha ln lm, khi lng sn phm cha
nhiu, nhng gia cc vng ln trn c nc bt u hnh thnh nhng dng
chy sn phm (cc mi lin h lin vng) kh bn vng qua nhiu nm v
nhiu giai on pht trin kinh t.
V d c th nh: Than Qung Ninh cung cp cho thnh ph H Ch Minh
v mt s tnh thnh pha Nam; La, go ng bng sng Cu Long cung cp
cho thnh ph H Ch Minh v mt s tnh thnh pha Bc; Nhiu sn phm c
kh v hng tiu dng ca thnh ph H Ch Minh, H Ni, Nam nh, Hi
Phng cung cp cho nhiu vng c nc.
Nhng quan trng hn l nhng mi lin h thng xuyn, lin tc vi
cng cao v nh hng trc tip ti sn xut v i sng x hi vng, l
nhng lin h ni vng, mm mng ca nhng tng th sn xut lnh th bt
u hnh thnh mt s tnh v thnh ph c trnh pht trin tng i cao
v sc sn xut nh H Ni, thnh ph H Ch Minh, Hi Phng, Thi Nguyn,
Vnh Ph, Nam nh, ng Nai, Qung Nam, Nng... l nhng tng th
sn xut, lnh th gin n, qui m nh trong phm vi vng cp tnh, cha
hon thin.
Trn quan im pht trin nn kinh t ton din, s dng hp l v bo
v cc ngun ti nguyn v to ra cc ngun lc mi cho t nc, chng ta
phi nhn nhn vng kinh t l mt thc th khch quan nng ng v n
nh tng i. H thng cc vng kinh t ln cng vi nhng phn h ca
n cng mang tnh cht nh trn. V vy vic phn vng kinh t v qui
hoch vng khng phi ch lm mt ln l xong v khng nn i hi mt
41
h thng vng kinh t hon ton n nh, bn vng qua nhiu giai on pht
trin ca sc sn xut.
2.1.7. Khi qut v lch s phn vng kinh t nc ta
Ngay t th k XV, mc d t nc ta cha rng v hon chnh nh ngy
nay, song c nhiu nh bc hc cp n vn phn chia t nc ra cc
vng. ng k nht l nh bc hc Nguyn Tri, vi tc phm D a ch
m t cc vng, cp ti v tr a l, ranh gii, qui m lnh th, t chc x
hi, tnh hnh kinh t vi nhng nt c th ring.
Sau ny vo gia th k XVIII, nh bc hc L Qu n cng xy dng
bn Vit Nam, trn c s phn chia cc vng. c bit l vng Thun
Ha Qung Nam. Trong ng cp n qu trnh hnh thnh, s bin ng
v t nhin, kinh t mt cch kh t m.
Sang n th k XIX v n nm 1954, xut hin nhiu cng trnh
nghin cu ca cc hc gi Vit Nam v nc ngoi (c bit l ngi Php)
cng nghin cu v phn chia t nc ra cc vng kinh t ring bit. Trong cc
vng c nghin cu kh k v iu kin t nhin, ti nguyn v dn c. Song
ni chung cc cch nghin cu, cng nh s phn chia cc vng kinh t cn mang
tnh ch quan ca cc nh nghin cu, hoc mang tnh phn chia quyn lc.
Sau ny khi t nc hon ton thng nht, th nhim v t ra cho s phn
vng kinh t cng cn thit, nht l lm sao s dng v pht trin mt cch tt
nht ngun ti nguyn thin nhin, ngun nhn lc ca t nc. Chnh v vy,
xut hin nhiu d n phn vng kinh t. C nhiu cch quan nim phn chia
vng kinh t nc ta. C quan nim chia lm 6 vng (Ty Bc v ng Bc gp
thnh Trung du min ni pha Bc, Bc Trung B v duyn hi Nam Trung B
gp thnh duyn hi min Trung), quan nim khc li chia nc ta ra lm 7
vng kinh t (trong tch Bc Trung B v duyn hi Nam Trung B ra lm 2
vng ring bit). V cng c quan nim chia nc ta lm 8 vng kinh t chi tit.
Mi cch phn chia c mt l do ring, tuy nhin hiu cn k hn v cc
vng kinh t v nhn thy c r nt hn v cc c trng c bn v iu kin
v kh nng pht trin ca mi vng, c th chia lnh th nc ta ra lm 8 vng
nh:
- Vng kinh t ng bc Bc B
42
- Vng kinh t Ty Bc
- Vng kinh t ng bng sng Hng
- Vng kinh t Bc Trung B
- Vng kinh t Duyn hi Nam Trung B
- Vng kinh t Ty Nguyn
- Vng kinh t ng Nam B
- Vng kinh t ng bng sng Cu Long
2.1.8. Tnh tt yu khch quan ca s pht trin kinh t vng Vit Nam
Th k XXI, khoa hc k thut tr thnh lc lng sn xut, thc y s
tng trng v pht trin kinh t - x hi ca nhiu quc gia hoc nhm cc
quc gia. Kinh t tri thc ngy cng gi vai tr to ln i vi nhn loi. "Lin
kt, khu vc ho, ton cu ho" v s tng cng cc quan h lin vng tr
thnh xu th tt yu ca thi i, va c mt tch cc, va c mt tiu cc, va
hp tc v va c s cnh tranh.
S giu, ngho v trnh pht trin gia cc nc, cc vng, gia th
vi nng thn, gia th ln vi th nh c s chnh lch ng k. S phn
b khng ng u cc ti nguyn thin nhin trong iu kin cnh tranh quc
t quyt lit, s tc ng ca nn kinh t th trng v xu th hi nhp mnh m
tr thnh vn nan gii trong cc chnh sch pht trin vng.
Cng vi s pht trin ca lc lng sn xut, nn kinh t c s pht trin
a dng v c c cu ngnh v ngy cng xut hin nhiu cc loi hnh sn xut.
C th ni, s phn cng lao ng theo ngnh xut hin ngy cng nhiu cc
ngnh theo hng chuyn mn ho. S xut hin ca cc ngnh lm ny sinh
nhu cu tt yu v s phn b ca chng trn cc phn lnh th nht nh. Vic
phn b khch quan cc c s, cc ngnh vo cc vng lnh th c gi l s
phn cng lao ng theo lnh th. Cng vi phn cng lao ng theo ngnh,
phn cng lao ng theo lnh th to ra s phn cng lao ng x hi.
43
Mt ngnh mi ra i cn phi c mt khng gian lnh th ring ph hp vi

yu cu pht trin ca ngnh . Nhng mi vng li c nhng c im v iu
kin pht trin ring nn n ch ph hp vi s pht trin ca mt s ngnh nht
nh. V vy m mi vng c mt c cu kinh t ring, to nn s c o ca vng.
Mt t nc mun pht trin nn kinh t mt cch ti u, phi pht trin
kinh t vng v phi bit khai thc li th cu cc vng trong qu trnh pht
trin. Vic pht trin kinh t vng khng ch khai thc c li th so snh ca
mi vng m cn to iu kin hoch nh cc chnh sch vng thc y
cc vng pht trin theo hng cn i v bn vng.
nc ta, thc trng phn ha vng c quan tm xem xt, nh gi t
i hi VIII ca ng (1996), tc l t khi nc ta thot khi tnh trng khng
hong kinh t - x hi v bc vo giai on y mnh cng nghip ha, hin
i ha. i hi VIII thng qua "Chng trnh pht trin cc vng lnh th",
nhm kt hp s pht trin c trng im vi s pht trin ton din cc vng
lnh th, gim bt chnh lch v nhp pht trin gia cc vng. Nguyn nhn
duy tr phn ha vng v lm pht sinh cc vn t phn ha vng, trc tin
l tnh trng tht nghip, thiu vic lm ca lc lng lao ng trong tui lao
ng ti cc vng. Th hai, cng nghip ha, hin i ha khng din ra ng
u gia cc vng. Th ba, cha xc lp c cch thc pht trin tng hp
kinh t, x hi, vn ha mt s vng, nht l ti vng ng bng sng Cu
Long. Do cng cha hnh thnh c s pht trin lin thng trong ni b
vng v gia cc vng, c bit t d lm pht sinh nhng vn phc tp
v dn tc, tn gio, vn ha cc vng Ty Nguyn, Ty Nam B, Ty Bc v
c Ty Trung B. Ngoi ra cng cha th xc lp c th ch pht trin ni
vng, lin vng.
44
CHNG 2
VNG NG BC BC B
Vng ng Bc gm 10 tnh l Lng Sn, Cao Bng, Bc Cn, Thi
Nguyn, Yn Bi, Lo Cai, H Giang, Tuyn Quang, Ph Th v Bc Giang vi
tng din tch t nhin nm 2008 l 57901,1 km2, chim 17,48% din tch c
nc. Tng dn s ca vng 8542,7 nghn ngi nm 2008, chim 9,90% dn
s c nc.
2.2. Tim nng pht trin kinh t x hi
2.2.1. V tr a l
Vng ng Bc Bc B, pha Bc gip ng Nam Trung Quc, pha Ty
gip vng Ty Bc, pha Nam gip ng bng Bc B, pha ng gip bin
ng. V tr ca vng c ngha v cng quan trng trong vic trao i hng
ho, giao lu bun bn vi ng Nam Trung Quc qua cc ca khu Lo Cai,
ca khu Thanh Thu (H Giang), ca khu Trng Khnh (Cao Bng).
Vng ng Bc tip gip vi vng trng im kinh t pha Bc l tam gic
tng trng kinh t H Ni - Hi Phng - Qung Ninh. Vng cn c quan h
cht ch vi vng ng bng sng Hng, nhiu trung tm th l H Ni, Hi
Phng. Tt c nhng yu t ny to ra ng lc ln cho s pht trin kinh t x hi ca vng.
2.2.2. Ti nguyn thin nhin
2.2.2.1. a hnh, kh hu v thu vn
Nm trong vng ni v trung du Bc B, vng ng Bc c a hnh khng
cao so vi vng Ty Bc. Pha Ty c nhng dy ni chy theo hng Ty Bcng Nam, trong dy Phanxipan cao hn 3000 mt. Pha ng ca vng c
nhiu dy ni cao hnh cnh cung.
Vng ng Bc nm trong min kh hu nhit i, l ni chu nh hng
mnh nht ca gi ma ng Bc, c ma ng lnh nht nc ta, ma h
45
nng m, nhit cao. Kh hu vng ny thch hp cho thc vt nhit i nh

ch, thuc l, hi. Tuy nhin, thi tit khu vc ny hay nhiu ng trong nm,
gy ra nhng kh khn ng k, nht l vo cc thi k chuyn tip. Ngun
nc khu vc ny kh di do vi cht lng tt. Vng c nhiu sng ln chy
qua nh sng Hng, sng Thi Bnh, sng K Cng, sng Cu... Tuy nhin, s
phn b cc ngun nc khng u theo ma v theo lnh th, nn v ma ma
mt s vng ven sng hay cc thung lng thng b ng lt, cn v ma cn,
khi mc nc sng xung thp, gy kh khn cho pht trin nng nghip v i
sng sinh hot ca nhn dn.
2.2.2.2. Tim nng khong sn
ng Bc l vng giu ti nguyn khong sn vo bc nht nc ta. Vng
c nhng khong sn c ngha quan trng i vi quc gia nh than, apatt,
st, ng, ch, km, thic... l nhng ti nguyn quan trng cho pht trin cc
ngnh cng nghip khai khong v nhiu ngnh cng nghip khc.
Than phn b ri rc nh Phn M, Lng Cm Thi Nguyn, c tr
lng khong 80 triu tn; N Dng - Lng Sn, tr lng khong 100 triu
tn, ngoi ra cn c B H - Bc Giang. Cc m than trong vng c cht
lng tt, d khai thc, v ang c khai thc phc v nhu cu trong nc
v xut khu.
Cc khong sn kim loi rt a dng, vi tr lng va v nh, cht lng
qung tt vi hm lng kim loi cao. Cc m st phn b cc tnh Lo Cai,
Thi Nguyn, Yn Bi, H Giang, vi tng tr lng l 132 triu tn, chim
12,9 % tr lng c nc. Thic phn b Tnh Tc - Cao Bng, Sn Dng Tuyn Quang v N Dng, tr lng 10 triu tn. Titan nm trong qung st
Thi Nguyn, tr lng 390 nghn tn. ng c tr lng 781 nghn tn, phn
b Lo Cai. Bxit phn b Lng Sn vi tr lng khng ln nh vng Ty
Nguyn nhng cht lng tt, cho php u t khai thc phc v cho pht trin
cng nghip. Mangan phn b Cao Bng vi tr lng khong 1,5 triu tn.
Ch - km phn b Bc Cn... Cc m khong sn vng ny c khai thc
46
phc v cho nhu cu trong nc, m thic c khai thc cho nhu cu trong
nc v xut khu.
Vng cn c cc loi khong sn khc nh pirit, vng qu, t him,
grant, xy dng, vi sn xut xi mng, nc khong... l nhng khong
sn c tim nng v l th mnh cho pht trin cng nghip khai khong, ch
bin khong sn ca vng v ca c nc. Tuy nhin, nhng m ny ch yu
ang dng tim nng, mt s c khai thc vi qui m nh mang tnh a
phng.
Khong sn apatit phn b duy nht vng ny vi tr lng ln v tp
trung khong 2,1 t tn, p ng cho nhu cu sn xut phn ln phc v pht
trin nng nghip ca nc ta v mt phn phc v cho xut khu.
2.2.2.3. Tim nng t ai
t ai l th mnh cho sn xut nng nghip v lm nghip ca vng.
Tng qu t c kh nng s dng cho nng, lm nghip l khong 5 triu ha,
trong cho nng nghip khong 1 triu ha, cho lm nghip l 4 triu ha. Tuy
nhin hin ti chng ta mi ch s dng 2, 4 triu ha, chim 48% so vi tim
nng. C cc loi t sau:
- t vi phn b theo cc cnh cung, nhiu nht cc tnh H Giang,
Cao Bng, Lng Sn, Lo Cai. Loi t ny rt thch hp cho cc cy tng,
bng, ng,...
- t Feranit vng phn b ch yu Thi Nguyn, Tuyn Quang, Ph
Th, Yn Bi, Bc Giang. Loi t ny rt ph hp vi cy ch, iu ny l gii
y chnh l vng ch ln nht c nc, vi sn phm ch ni ting thm ngon
nh ch Thi Nguyn, ch Ph Th...
- t ph sa c phn b ch yu Ph Th, Bc Giang thch hp pht trin
cc cy cng nghip hng nm nh lc, thuc l, u tng, cy lng thc.
- t ph sa phn b cc ng bng ven sng, thch hp trng hoa mu v
lng thc.
47
Ngoi ra t khu vc gip bin gii Cao Bng, Lng Sn, kh hu rt

thun li trng cc cy thuc qu nh tam tht, dng qui, trng, hi, tho
qu... Nhn chung, tim nng v t ai cho pht trin cc cy cng nghip, cy
c sn vng ny rt ln. Din tch t ng c cc i thp v cc thung
lng cng to iu kin cho pht trin chn nui cc gia sc c gi tr nh b,
tru, d...
2.2.2.4. Ti nguyn rng
Hin nay, din tch rng ca vng cn rt thp do vic khai thc ba bi v
do p lc ca s gia tng dn s. Rng nguyn sinh ch cn rt t vng ni non
him tr. che ph rng hin ti l 17%. Do vy, vic trng rng v tu b
rng l vn quan trng hng u trong pht trin kinh t - x hi ca vng
nhm bo v ti nguyn, cn bng sinh thi, cung cp nguyn liu cho cng
nghip giy, cng nghip khai thc m...
2.2.3. Ti nguyn nhn vn
2.2.3.1. V c cu dn tc
Phong Chu - Ph Th c coi l ci ngun ca ngi Vit. Trong vng
tp trung nhiu tc ngi khc nhau. C cu dn tc a dng nht trong c nc
vi khong 30 dn tc. Trong ngi Kinh chim ng nht 22,1% tng dn
s ton vng; ngi Ty chim 12,4%; ngi Nng chim 7,3%; ngi Dao
chim 4,5%; ngi HMng chim 3,8%...
2.2.3.2. Dn s v mt dn s
Tng dn s ca vng nm 2008 l 8542,7 nghn ngi, chim 9,90% dn
s c nc, mt dn s trung bnh l 147 ngi /km2, tp trung ng nht
cc tnh Bc Giang, Ph Th, Bc Cn, Thi Nguyn, ni phn b nhng trung
tm kinh t ln ca vng. T l dn s thnh th thp, ch c 1337,2 nghn
ngi, chim 5,72% tng dn s thnh th ton quc v chim 15,65 dn s ton
vng nm 2007, thp hn mc trung bnh ca c nc v rt khng ng u
gia cc tnh, cao nht Thi Nguyn (272,1 nghn ngi nm 2007).
48
2.2.3.3. Trnh hc vn
Trnh hc vn v chuyn mn ca dn c v ngun nhn lc vng
tng ng vi trnh trung bnh ca c nc, cao hn vng Ty bc, Ty
Nguyn, ng bng sng Cu Long, nhng thp hn ng bng sng Hng.
Tng dn s tt nghip ph thng c s tr ln t 53,7% (mc trung bnh c
nc 45%). S ngi tt nghip ph thng trung hc chim 14,5%. Tuy nhin
t l ngi khng bit ch kh cao chim 11,2 % tng dn s v t l cha tt
nghip ph thng c s chim 35.1% ch yu l ng bo cc dn tc t ngi..
2.2.3.4. Lc lng lao ng
Tng s ngi qua o to chuyn mn 20 vn ngi chim 12% tng s
lao ng, tng ng trnh trung bnh ca c nc. Trong c trn 8 vn
ngi c trnh t cao ng, i hc tr ln.
2.2.3.5. Vn ho - lch s
Vng ng Bc phn nh b dy lch s ca dn tc vi cc di tch vn ho
- lch s nh ng Sn, Pc B, Tn Tro,... Cc di tch vn ho - lch s, cc l
hi truyn thng, cc ln iu dn ca... c gn gi bo tn t i ny sang i
khc. Ni y cnh quan t nhin cn to thun li cho vng pht trin cc khu
du lch ni ting.
2.2.4. Hin trng pht trin kinh t - x hi vng ng Bc
Vng ng Bc c khai thc sm v c bit khai thc mnh m t thi
Php thuc do mc ch khai thc thuc a ca t bn Php. T nm 1990 tr
li y, nn kinh t ca vng t c nhng kt qu ng k. Nm 1997 tng
sn phm GDP ca vng t 7,1% tng GDP c nc. GDP bnh qun u
ngi thp, nm 1997 t 2052 nghn ng/ ngi bng 21,5% mc bnh qun
ca c nc.
C cu kinh t ngnh c s chuyn dch theo hng y mnh pht trin cc
ngnh cng nghip v dch v. T trng thu nhp t ngnh cng nghip v xy
49
dng trong GDP ca vng tng t 20,2% nm 1990 ln 22,3% nm 1997; t

trng ngnh dch v tng t 32,9% ln 33,8%; t trng ngnh nng - lm - ng
nghip gim t 42,5% xung 33,2%. n nm 2010 d kin nng, lm nhip v
thu sn khong 28,7-29,7%, cng nghip v xy dng khong 27,4-27,8% v
ngnh dch v khong 43-43,5%. Nng t l lao ng qua o to ln 25-30%.
T l h ngho ca vng t 33% nm 2005 xung 18% vo nm 2010 (theo
Chun ngho mi).
2.2.5. Cc ngnh kinh t
2.2.5.1. Ngnh cng nghip
C cu cc ngnh cng nghip trong vng c nhiu bin i. S x
nghip cng nghip nng vi qui m ln chim t trng ln nht trong c nc
nh khai thc nng lng, luyn kim, c kh, ho cht...; cng nghip ho cht
chim 78,5%; cng nghip vt liu xy dng chim 13,8%...
Trong vng hnh thnh cc vng lnh th tp trung cng nghip chuyn
mn ho nh khu cng nghip luyn kim en Thi Nguyn; khu cng nghip
ho cht Lm Thao - Vit Tr; khu cng nghip sn xut phn bn Bc Giang.
Nhiu khu cng nghip tr thnh ht nhn hnh thnh ln cc th v gi vai
tr trung tm tc ng n s pht trin kinh t chung ca ton vng.
Ngoi ra mt s ngnh cng nghip nh cng pht trin trn c s khai thc
ngun nng lm sn ca vng nh cng nghip giy (Bi Bng), cng nghip
ma ng, p du...
2.2.5.2. Ngnh nng - lm nghip
a. Ngnh nng nghip
C cu ngnh trng trt - chn nui trong vng l 71% - 29%. Trong ngnh
trng trt, cy lng thc vn gi v tr hng u chim ti 23,5% gi tr gia
tng ngnh trng trt v phc v nhu cu trong vng.
Tuy nhin hnh thnh mt s vng chuyn canh cy cng nghip sn xut
hng ho c gi tr kinh t nh:
50
+ Vng chuyn canh ch Thi Nguyn, Yn Bi, Lo Cai, H Giang, Tuyn

Quang;
+ Vng chuyn canh thuc l Lng Sn, Cao Bng;
+ Vng chuyn canh ma huyn Cao Lc, Lc Bnh (Lng Sn), Vn Yn
v Trn Yn (Yn Bi)...;
+ Vng chuyn canh c ph ch Lng Sn, khu ph cn Thi Nguyn (Ph
Lng, i T, ng H), Tuyn Quang, Yn Bi, Cao Bng...
+ Vng chuyn canh cy n qu Bc H (Lo Cai), Ngn Sn (Cao Bng),
vng na Chi Lng - Lng Sn, vng hng Lng Sn, vng cam qut bi, hng
Lc Yn, Yn Bnh, vng vi thiu Lc Ngn (Bc Giang).
+ Vng chn nui ln tp trung Ph Th
Nhn chung ngnh nng nghip ca vng cng cha khai thc hiu qu tim
nng v t ai v kh hu va mang tnh nhit i, cn nhit v n i pht
trin cc cy trng c gi tr kinh t cao tho mn nhu cu trong nc v xut
khu.
b. Ngnh lm nghip
Trong nhng nm qua vng ny c nhng n lc nhm ph xanh t trng
i trc, dn dn khi phc vn rng b mt do qu trnh khai thc ba bi.
Trong vng hnh thnh mt s nng trng cung cp nguyn liu g cho
ngnh sn xut giy (H Giang, Tuyn Quang, Lo Cai, Yn Bi...) v cung cp
g tr m (Bc Giang, Thi Nguyn, Lng Sn).
2.2.5.3 Ngnh dch v
- Ngnh du lch: Vi cc tim nng pht trin ngnh du lch cc khu vc
di tch lch s, n cha Tuyn Quang, n Hng - Ph Th, cc hang ng
Lng Sn, Cao Bng... Cc loi hnh du lch a phng mang sc thi bn sc
dn tc cha c pht huy.
- Ngnh thng mi pht trin khu vc ca khu bin gii. Vng cn
nhiu hn ch v giao thng lin vng, lin tnh nn cng gy tr ngi ng k
cho pht trin kinh t.
51
2.2.6. B khung lnh th ca vng

2.2.6.1 H thng th
H thng th gm 13 thnh ph, th x vi tng din tch 1.902.2 km2
v dn s 1.224.5 nghn ngi. Ngoi ra cn mng li th trn, trung tm
huyn l l 86 huyn vi 105 th trn nm 2008.
- Thnh ph Thi Nguyn l trung tm kinh t, vn ho ca vng Vit
Bc, c ngha quan trng v mt quc phng v l u mi giao lu cc tnh
pha Bc. C phm vi nh hng l cc tnh Bc Cn, Thi Nguyn, Tuyn
Quang, Cao Bng.
- Thnh ph Vit Tr l thnh ph cng nghip ca vng ng Bc vi
cc ngnh cng nghip ho cht, giy, vt liu xy dng. y l trung tm vn
ho chnh tr, khoa hc k thut c nh hng n pht trin kinh t, vn ho
cc tnh pha Ty ca vng ng Bc. Phm vi nh hng l cc tnh Ph Th,
Yn Bi, Lo Cai.
Ngoi ra cn 11 th x c ngha l trung tm vn ho, kinh t, chnh tr
ca cc tnh ca vng.
2.2.6.2 H thng giao thng vn ti
- H thng ng t bao gm cc tuyn quc l Quc l 2 di 312 km
chy t H Ni - Vit Tr - Ph Th - Tuyn Quang - Mo Vc, i qua cc
thnh ph cng nghip v a bn giu khong sn, lm sn v vng chn nui
gia sc ln; Quc l 3 H Ni - Thi Nguyn - Bc Cn- Cao Bng - Thu Khu
di 382 km ni lin vng kim loi mu vi Thi nguyn v H Ni; Quc l 4
(ngang) t Mi Ngc - Mng Ci - Lng Sn - Cao Bng - ng Vn i qua
vng cy n qu, v ni lin vi ca khu Vit Trung...; ng 3A(13A) t
Lng Sn- Bc Sn- Thi Nguyn- Tuyn Quang - Yn Bi gp ng s 2 c
ngha v mt kinh t vng trung du v quc phng.
- H thng ng st Tuyn H Ni - ng ng di 123 km ni vi ga
Bng Tng (Trung Quc). y l tuyn ng st quan trng trong vic to ra
cc mi lin h qua mt s khu vc kinh t v quc phng xung yu Bc Giang52
Chi lng - Lng Sn; Tuyn H Ni - Vit Tr - Yn bi - Lo Cai; Tuyn ng

st H Ni - Quan Triu ni lin H Ni vi nhiu cm cng nghip c kh, luyn
kim quan trng nh ng Anh, G m, Ung B.
2.2.7. nh hng pht trin ca vng
- Hnh thnh ngnh hoc cc sn phm cng nghip mi nhn da trn cc
li th v nguyn liu v v th trng nh cng nghip khai thc, tuyn qung
v tinh ch khong sn than, st, kim loi mu; cng nghip sn xut vt liu
xy dng; cng nghip ch bin nng lm sn; cng nghip luyn kim; cng
nghip ch to c kh; nhit in v thu in va v nh; cng nghip phn
bn ho cht, cng nghip hng tiu dng.
- y nhanh tin xy dng nh my thy in Sn La, cc nh my thy
in trn h thng sng , sng L, pht trin cc nh my thy in nh v
va, cc nh my nhit in chy than. Khai thc v ch bin c hiu qu cc
m khong sn ti vng. Xy dng cc nh my sn xut vt liu xy dng, ha
cht da vo kh nng ti nguyn trong vng. Xy dng cc nh my giy v
bt giy ph hp vi quy hoch pht trin vng nguyn liu.
- Mt khc i vi cc khu cng nghip hin c cn c ci to, m rng
nng cp h tng c s, u t cng ngh nhm nng cao hiu qu v cht lng
sn phm.
- Duy tr v pht trin cc ngnh ngh tiu th cng nghip, c bit l sn
xut cc sn phm m ngh c gi tr xut khu.
2.2.7.2. Ngnh nng lm nghip
a. Ngnh nng nghip
- Chuyn dch c cu cy trng theo hng sn xut hng ho cc cy cng
nghip, cy n qu, cy thc phm, cy dc liu; gim t trng cy lng thc
vi tng cng u t thm canh p ng nhu cu ti ch.
53
- Pht trin cc vng trng cy cng nghip, cc loi nng sn, cc loi cy
dc liu, hng liu, cy n qu, hoa, ging rau phc v cho th trng ni a
v xut khu
- Ch trng pht trin n gia sc ln tru b ly tht, sa tiu dng v xut
khu. Pht trin chn nui cc vng c iu kin t nhin v kh hu thch
hp, nht l chn nui tru, b theo phng php k thut mi.
b. Ngnh lm nghip
- Pht trin lm nghip theo hng x hi ho, thc hin chc nng bo v
rng u ngun, trng rng mi.
- i mi ging cy trng, chuyn i c cu cy trng ph hp vi nhu
cu ca th trng v lm sn.
- Xy dng cc vng nguyn liu giy, g tr m.
- Bo v tt din tch rng t nhin, rng phng h, m rng din tch rng
trng, bo m phng h cho thy in ln... Ch trng pht trin trng rng
nguyn liu giy theo quy hoch. Hon thnh vic giao t, giao rng gn vi
nh canh, nh c; gii quyt t , t sn xut n nh lu di.
2.2.7.3. Cc ngnh dch v
- Pht trin h thng cc trung tm thng mi, cc khu kinh t ca khu;
pht trin thng nghip vng cao, vng su, vng xa, vng hi o.
- Pht trin du lch bin, xy dng mt s khu, cm du lch, tuyn du lch
ni vng, lin vng v quc t.
- Pht trin cc loi hnh dch v khc nh vn ti qu cnh, dch v ti
chnh, ngn hng, chuyn giao cng ngh, thng tin lin lc.
- Xy dng kt cu h tng, kinh t x hi c bit l h thng giao thng
vn ti, cc c s y t, trng hc, vn ho, thng tin; Xy dng h thng thu
li v h thng cung cp nc cho cc thnh ph, th x, th trn, huyn l, cung
cp nc sch cho nng thn; pht trin h thng bu chnh vin thng, pht
trin h thng cung cp in.
54
- Vn mi trng phi c coi trng song song trong qu trnh pht

trin kinh t x hi ca vng, c bit cc khu cng nghip ln Vit Tr, Thi
Nguyn.
2.2.7.4. V mt lnh th
Tip tc m rng, nng cao cht lng, hiu qu hot ng ca cc khu
cng nghip, cm cng nghip trn a bn. Ch trng pht trin tiu th cng
nghip v cc lng ngh truyn thng.
Ngoi ra, vng ng Bc cn pht trin theo cc tuyn v cc cc
- Vit Tr: Theo hai tuyn sng Thao, sng Chy v sng L trn c s khai
thc thic, thu in Thc B, ch Ph Th - Sn Dng, khai thc apatit, ch
bin g, du lch Tn Tro - Sapa.
- Thi Nguyn: Vi hai tuyn quc l 3 v lin tnh 13 dc theo sng Cu,
trn c s khai thc qung st, than, thic, ch, km; pht trin c kh Gia Sng,
knh p Cu, ch Thi Nguyn, du lch h Ni Cc, h Ba B, hang Pc B.
55
CHNG 3
VNG TY BC
Vng gm 4 tnh Lai Chu c (nay l tnh Lai Chu v in Bin), Sn La
v Ho Bnh. Tng din tch t nhin nm 2008 ca vng l 37444,9 km2,
chim 11,31% din tch c nc. Dn s l 2665,1 nghn ngi (nm 2008) vi
mt dn s 71 ngi/km2.
3.1.1. V tr a l
Vng Ty Bc pha Bc gip Trung Quc c ca khu Lai Vn, ng bin
gii di 310 km; Pha Ty gip Lo c ca khu in Bin, Sng M, Mai Sn,
ng bin gii di 520 km; Pha ng gip vng ng Bc v ng bng
sng Hng; pha Nam gip vi Bc Trung B.
Vng Ty Bc c ngha trong giao lu kinh t vi cc nc lng ging v
c ngha c bit v quc phng.
3.1.2. iu kin t nhin v ti nguyn thin nhin
3.1.2.1. a hnh
a hnh ni cao him tr chia ct phc tp, nhiu nh ni cao vi dy
Hong Lin Sn chy theo hng Ty Bc - ng Nam t bin gii Vit Trung
v ng bng v cc dy ni, cao nguyn khc. Bi vy, vic m mang xy
dng v giao lu vi bn ngoi ca vng rt hn ch. Nm gia vng l dng
sng vi hai bn l ni cao v cao nguyn to thnh vng t nhin c o,
thch hp pht trin thnh khu kinh t tiu biu cho vng ni cao min Bc Vit
Nam.
3.1.2.2. Kh hu
Kh hu ca vng mang tnh nhit i, chu nh hng ca c ch gi ma.
Ch gi ma c s tng phn r rt: Ma h gi ma Ty Nam nng kh,
ma nhiu, ma ng gi ma ng Bc lnh, kh, t ma. Ch gi to ra
56
thi tit c phn khc nghit, gy nn kh nng, hn hn, sng mui gy tr

ngi cho sn xut v sinh hot.
3.1.2.3. Ti nguyn nc
- Ty Bc l u ngun ca mt vi h thng sng , sng M, sng Bi,
vi a th lu vc rt cao, lng sng chnh v cc chi lu rt dc v c nhiu
ghnh thc to nn ngun thu nng ln cho Vit Nam.
- Ngun sui nng vng kh nhiu nh Kim Bi - Ha Bnh, in Bin,...
c kh nng phc v cho pht trin du lch ngh mt, cha bnh.
- Cc sui khong phn b Lai Chu, Sn La (12 im), Ho Bnh cng
c gi tr kinh t cao trong vic pht trin du lch ca vng.
3.1.2.4. Ti nguyn khong sn
- Than: tr lng khong 10 triu tn, p ng nhu cu khai thc a
phng. Khong sn ny phn b cc m Sui Bng, Sui Hoa, Qunh Nhai,
Hang Mn - T Vn.
- Niken - ng Vng: pht hin 4 m niken v nhiu im qung.
ng c pht hin khu vc m Vn Si - Sui Cht vi tng tr lng
khong 980 tn v d bo t hn 270.000 tn.
- Vng sa khong: phn b dc sng v cc trin sng.
Nhn chung ti nguyn khong sn ca vng cn nhiu dng tim nng
v cn c s u t khai thc phc v cho pht trin kinh t.
3.1.2.5. t him
y l vng c tim nng t him ln nht Vit Nam. M t him ng
Pao (Lai Chu) tr lng khong 5,5 triu tn. Ngun t him ca vng c gi
tr ln, phc v cho nhu cu trong nc v xut khu.
3.1.2.6. Ti nguyn t v rng
Vng c hai loi t chnh l vng v t bi t trong cc thung lng v
ven sng. Trong c cu s dng t, t nng nghip chim 9,92%, t lm
nghip 13,18%, t chuyn dng 1,75 % v t cha s dng chim ti 75,13
57
%. Loi t vng cc sn ni c xu hng thoi ho nhanh do canh tc v

khai thc rng qu mc.
Din tch rng ca Ty Bc nm 2001 l 1018,9 nghn ha, trong din tch
rng t nhin l 927,5 nghn ha. Rng ch yu l rng tre na, g thng, c t
g qu him v l rng th sinh. Tuy nhin trong rng c nhiu loi dc liu
qu nh sa nhn, tam tht (Lai Chu) c bit, rng Ty Bc c nhiu cnh
kin v cc ng vt qu him nh voi, b tt, nai...
- Do lch s khai thc v iu kin t nhin nn mt dn c ca vng
tha tht hn so vi cc vng trong nc, ch yu l cc dn tc t ngi sinh
sng, bao gm cc dn tc Thi, Mng, HMng, Dao...
- Vn ho Ho Bnh l c trng ca ngi Mng v ngi Vit-Mng,
li nhiu di ch c gi tr v lch s v kin trc.
- Nhn chung trnh dn tr trong vng cn thp, t l m ch trong
tui lao ng chim ti 49,2% (so vi c nc l 12,5%) trong Lai Chu l
24,2% v Sn La l 23,5% v Ho Bnh l 23,5%...
- Lc lng lao ng ca vng kh di do, tuy nhin trnh lao ng
thp, c cu lao ng rt n gin, ch yu l lao ng nng nghip, t l tht
nghip cao, chim ti 9,3%. Do vy, trong hin ti v c tng lai, vng cn ch
trng u t nng cao trnh dn tr v trnh tay ngh ca ngi lao ng.
Ngoi ra, vng cn khi dy cc ngnh ngh truyn thng v gi gn pht huy
bn sc vn ho dn tc vn c t trc.
3.2. Hin trng pht trin kinh t x hi ca vng
- Nn kinh t ca vng im xut pht thp, tng trng GDP thp v ko
di nhiu nm. Tc tng dn s cao (trn 3%), GDP bnh qun u ngi rt
thp, ch t 1212,8 nghn ng/ngi/nm, bng 48,2% mc trung bnh ca c
nc.
- vng cao, sn xut cn lc hu mang nng tnh t cp t tc, i sng
nhn dn cn nhiu kh khn.
58
- C cu kinh t mc d c s chuyn bin nhng cn rt chm, ch yu

l sn xut nng - lm nghip. Nm 1997, t trng thu nhp nng - lm nghip
chim ti 52,12%, cng nghip ch chim 13,22% v dch v 30,18%.
3.2.1.1. Ngnh nng- lm nghip
a. Ngnh nng nghip
- Ging nh vng ng Bc, Ty Bc cng pht huy th mnh cy ch. Tuy
cht lng khng cao nh ch vng ng Bc, nhng Ty Bc c u th pht
trin cng nghip ch bin ch en xut khu, v y l cy trng c gi tr ca
vng. Din tch ch ca vng chim 10,25% din tch ch trong c nc (nm
1995), c trng ch yu Lai Chu, Sn La, Ho Bnh.
- Cy cng nghip ngn ngy nhiu nht l ma. Ngoi ra cn c vng bng
T Hiu - Sn La; vng u tng Sn La, Lai Chu.
- Cy lng thc c s pht trin theo hng tng bc gim din tch la
i, tng din tch la nc. Vng hnh thnh cc cnh ng Mng Thanh,
Bc Yn, Vn Chn... v pht trin hnh thc rung bc thang. Ngoi pht trin
trng la, cy ng l th mnh ca vng nhm cung cp lng thc v thc n
cho cc n gia sc ln.
- Chn nui: vng c th mnh chn nui nh chn nui b sa (Mc Chu)
do vng c iu kin sinh thi thch hp. Ty Bc l vng chn nui b sa ln
nht nc ta hin nay.
b. Ngnh lm nghip
Do c s i mi v chnh sch, cng vi s quan tm ca cc t chc quc
t, phong tro trng rng ph xanh t trng i ni trc ca vng c s pht
trin mnh m. c bit, phi k n cc m hnh vn rng, vn i kt hp
ly g vi cy cng nghip, cy n qu v chn nui kh thnh cng, gn nng
nghip vi lm nghip nng cao hiu qu s dng t.
59

Ln nht trong vng l thu in Sn La, th hai l nh my thy in Ho
Bnh, cn li qui m ngnh cng nghip trong vng cn rt nh b. Cng nghip
ch bin nng sn ng k nht l ch bin sa Mc Chu, ch bin ch Tam
ng. Cc ngnh cng nghip a phng nh c kh sa cha, ngnh tiu th
cng nghip my tre an cng c s pht trin nhng manh mn.
3.2.1.3. Ngnh du lch
Vng c nhiu tim nng pht trin du lch. Hin nay, mt trong nhng
trung tm du lch ca Vng phi k n l Ha Bnh, thu ht s quan tm rt ln
ca du khch. Ha Bnh l mt vng t a dn tc, cng vi phong cnh du
lch hp dn, c h thng cc sui nc nng, sui khong... v cc sn phm
a phng c o nh cm lam, ru cn, dt th cm
3.2.2.1. H thng th
H thng th ca vng vi 3 thnh ph l in Bin, Sn La, Ho Bnh
v 2 th x l in Bin v th x Lai Chu (tnh n nm 2008). Tng din tch
cc th l 592.7 km2 v dn s l 178.2 nghn ngi.
- Thnh ph in Bin: l trung tm ca tnh Lai Chu, va la ln nht ca
vng Ty Bc. y l trung tm du lch quan trng ca c nc, c sn bay
Mng Thanh v ca khu Ty Trang, phc v c lc trong vic gn kt cc
mi lin h kinh t lin vng.
- Th x Lai Chu: l trung tm ca khu vc pha Bc ca vng, c ngha
kinh t, quc phng i vi cc huyn pha Bc ca tnh.
- Th x Sn La (nay l thnh ph Sn La): l cc tng trng ca vng,
pht trin mnh v cng nghip thu in, du lch sinh thi nhn vn, l u mi
giao lu quan trng ca ton vng Ty Bc.
- Th x Ho Bnh (nay l thnh ph Ha Bnh): l ca ng giao lu ca
vng Ty Bc vi th H Ni, ng bng Bc B v vng kinh t trng im
Bc B.
60
3.2.2.2. H thng giao thng vn ti

- H thng ng b ca vng vi mt thp, phn b khng u do a
hnh him tr. Trong vng, 24 trong tng s 522 x cha c ng t, 44 x
cha c ng dn sinh... do , gy kh khn, hn ch cho pht trin kinh t x
hi ca vng. Cc tuyn quc l quan trng trong vic gn kt khng gian kinh
t ca vng l quc l 2, ni lin H Ni - Ho Bnh - Sn La - Lai Chu di
425 km; quc l 37 chy t Ch Linh (Hi Dng) i Sn La di 422 km; quc
l 4D chy dc tuyn bin gii pha Bc ni vi Sapa Lo Cai;...
- Ngoi ra, trong vng cng pht trin h thng ng thu v ng hng
khng nhng cn hn ch. ng thu ca vng pht trin dc theo tuyn sng
; ng hng khng c hai sn bay l in Bin v N Sn nhng qui m
khng ln.
3.3. nh hng pht trin ca vng
3.3.1. Xy dng c s h tng
Mt trong nhng vn mu cht hin nay ca vng Ty Bc l xy dng
c s h tng, bi l b khung c bn to ra s pht trin kinh t cho
vng.
- Vng cn tin hnh nng cp cc trc giao thng l huyt mch quan trng
nh cc quc l 2, 37, 4D, 279, 12 v cc trc ng lin tnh. Vng Ty Bc
phn u n nm 2010, 100% h thng x c ng t vo trung tm cc x.
- y mnh pht trin mng bu chnh vin thng, to iu kin thc y
giao lu ni vng v lin vng.
- Xy dng mng li in, kt hp vi li in quc gia v h thng thu
in va v nh, cc nh theo qui m h v bn, phn u nm 2010 khong
70% s dn c dng in.
- Thu li: Khi phc rng u ngun nhm bo v cc ngun nc trn
cc h, m, ao, sng, sui. Sa cha v xy dng cc p thu li; pht trin
h thng cung cp nc sch cho nhn dn.
61
3.3.2. Khai thc hiu qu th mnh nng, lm nghip

Tin hnh trng rng, ph xanh t trng, i trc v pht trin chn nui
b sa. Kt hp pht trin cc cy cng nghip ch, c ph, tng, bng...
cy dc liu, cy cnh kin...
3.3.3. Ngnh cng nghip
Thc y cng nghip khai thc thu nng, cng nghip ch bin nng lm
sn. Vi li th ca cc dng sng trong vng, nu bit pht huy cc th mnh
v thu in ca vng s to iu kin thc y cc ngnh cng nghip khc,
c bit l cng nghip khai thc v ch bin khong sn.
3.3.4. Thng mi v dch v
Pht trin cc trung tm thng mi cc ca khu, cc ch nng thn,
cng c thng nghip quc doanh v khuyn khch cc thnh phn kinh t.
y mnh pht huy tim nng du lch sn c ca tng a phng, bo tn cc
di sn vn ho ca cc dn tc
3.3.5. V t chc lnh th
Cc cc pht trin ca vng l:
- Cc Ho Bnh vi cc tuyn Ho Bnh - Sn La, Ho Bnh - Xun Mai,
Ho Bnh - Thng Xun (Thanh Ho) vi cc chc nng ch bin nng lm
sn, khai thc khong sn, c kh sa cha.
- Cc Sn La vi cc tuyn Sn La - Lai Chu, Sn La - Mai Chu - Ho
Bnh v Sn La - Vn Chn vi chc nng ch bin sa, ch, bng, lng thc
v c kh sa cha.
- Cc in Bin vi cc tuyn in Bin - Phong Th, in Bin - Sn La
vi chc nng ch yu l ch bin ng ma, lng thc, khai thc than a
phng, pht trin du lch.
62
CHNG 4
VNG NG BNG SNG HNG

Vng ng bng sng Hng gm cc tnh, thnh ph H Ni, Hi Phng,
Qung Ninh, Hi Dng, Hng Yn, Thi Bnh, Nam nh, H Nam, Ninh
Bnh, Vnh Phc v Bc Ninh. Din tch t nhin ca vng l 21061,5 km2,
chim 6,36% din tch c nc. Dn s ca vng l 19654,8 nghn ngi nm
2008, chim 22,80% dn s c nc. y l vng kinh t ln, c h thng cc
thnh ph, tnh, khu cng nghip, hi cng vi c s vt cht - k thut v c s
h tng pht trin cao. Trong ch o sn xut, mi tnh, huyn phi gp phn
thc hin theo hng pht trin ca vng kinh t ln ny kinh t cc tnh,
huyn va pht trin mnh, va gp phn tch cc vo s pht trin kinh t
chung ca vng v ca c t nc.
4.1. Tim nng pht trin kinh t - x hi
4.1.1. V tr a l
ng bng sng Hng nm v tr chuyn tip gia trung du, min ni pha
Bc v Ty Bc, l nhng vng c nhiu ti nguyn khong sn di do; pha
ng gip bin ng, vng c coi l ca ng thng ra vnh Bc B. Bi vy,
vng c vai tr c bit quan trng trong s nghip pht trin kinh t - x hi
ca t nc, tr thnh mt b phn ch yu ca vng trng im kinh t Bc
B.
4.1.2.1. a hnh, kh hu v thu vn
- a hnh tng i bng phng vi h thng sng ngi dy c to iu
kin thun li pht trin h thng giao thng thu b v c s h tng ca
vng.
63
- c trng kh hu ca vng l ma ng t thng 10 n thng 4 nm sau,

ma ny cng l ma kh. Ma xun c tit ma phn. iu kin v kh hu
ca vng to thun li cho vic tng v trong nm.
- H thng sng ngi tng i pht trin. Tuy nhin v ma ma, lu
lng dng chy qu ln c th gy ra l lt, nht l cc vng ca sng khi
nc l v triu ln gp nhau, gy ra hin tng dn nc trn sng. V ma
kh (thng 10 n thng 4 nm sau), dng nc trn sng ch cn 20-30% lng
nc c nm, gy ra hin tng thiu nc nghim trng. Bi vy, n nh
vic pht trin sn xut, c bit trong nng nghip th phi xy dng h thng
thu nng vng c th m bo ch ng ti tiu. Ngoi ra, vng cn phi
xy dng h thng iu chng l v ngn mn.
4.1.2.2. Ti nguyn t ai
t nng nghip l ngun ti nguyn c bn ca vng, do ph sa ca h
thng sng Hng v sng Thi Bnh bi p. Hin ton vng c trn 103 triu
ha t c s dng, chim 82,48 % din tch t t nhin ca vng v
chim 5,5% din tch t s dng ca c nc. Nh vy, mc s dng t ca
vng c nh gi l cao nht so vi cc vng trong c nc.
t ai ca vng rt thch hp cho vic thm canh la nc, trng mu v
cc cy cng nghip ngn ngy. Vng c din tch trng cy lng thc ng
th 2 trong c nc, din tch t 1242,9 nghn ha.
Kh nng m rng din tch ca ng bng sng Hng vn cn khong 137
nghn ha. Qu trnh m rng din tch gn lin vi qu trnh chinh phc bin
thng qua s bi t v thc hin cc bin php quai ln bin theo phng
thc la ln ci, ci ln s vt, s vt ln bin.
4.1.2.3. Ti nguyn bin
ng bng sng Hng c mt vng bin ln, vi b bin ko di t Thu
Nguyn - Hi Phng n Kim Sn - Ninh Bnh. B bin c bi triu rng v
ph sa dy, l c s nui trng thu hi sn, nui rong cu v chn vt ven b.
64
Ngoi ra mt s bi bin, o c th pht trin thnh khu du lch nh bi bin

Sn, huyn o Ct B,...
ng k nht l ti nguyn than , phn b ch yu tnh Qung Ninh vi
ba di ln l Cm Ph, Hn Gai, Mo Kh - Ung B vi tr lng thm d
khong 5,5 t tn (chim khong 90% tr lng than ca c nc). Ngoi ra
cn c t st, c bit l t st trng Hi Dng, phc v cho pht trin sn
xut cc sn phm snh s. Ti nguyn vi Thu Nguyn - Hi Phng n
Kim Mn - Hi Dng, di vi t H Ty n Ninh Bnh chim 5,4% tr
lng vi c nc, phc v cho pht trin ngnh cng nghip vt liu xy
dng. Ti nguyn than nu su 200m n 2000m c tr lng hng chc t
tn, ng hng u c nc, hin cha c iu kin khai thc. Ngoi ra vng
cn c tim nng v kh t. Nhn chung khong sn ca vng khng nhiu
chng loi v c tr lng va v nh (tr b than Qung Ninh) nn vic pht
trin cng nghip ph thuc nhiu vo ngun nguyn liu t bn ngoi.
4.1.2.5. Ti nguyn sinh vt
Ti nguyn sinh vt trong vng kh phong ph vi nhiu ng thc vt qu
him, c trng cho gii sinh vt ca Vit Nam. Mc d trong vng c cc khu
dn c v th phn b dy c nhng gii sinh vt vn c bo tn cc
vn quc gia nh Ba V, Ct B, Cc Phng.
4.1.3.1. C cu dn tc
C dn trong vng ch yu l dn tc Kinh vi nhiu kinh nghim trong sn
xut v cc ngh truyn thng th cng m ngh. T l dn tc t ngi ch c
3,8% trong dn s ton vng. Hnh thc qun c theo hai xu hng chnh l
kiu lng x tp trung thnh nhng im cc di t cao xen k trong vng v
kiu phn b dc theo hai b ca h thng sng Thi Bnh v sng Hng.
4.1.3.2. Dn s
65
Tng dn s ca vng l 19654,8 nghn ngi (nm 2008), chim 22,80%

dn s c nc. Mt dn s trong vng ng th 3 so vi c nc (sau ong
Nam B v ng bng sng Cu Long), nm 2008 l 260 ngi/ km 2, tc
gia tng dn s kh cao, mc gn 2% tr H Ni, Thi Bnh, H Nam, Nam
nh. Do vy, tim nng v s lng lao ng ca vng l rt ln.
4.1.3.3. Trnh hc vn
Trnh dn tr v hc vn ca c dn trong vng cao hn so vi cc vng
khc. T l ngi m ch trong tui lao ng thp nht 10,7% so vi mc
trung bnh ca c nc l 12,5%. S lao ng c k thut cao nht 14% tng s
lao ng so vi c nc l 10%. S cn b c trnh i hc v cao ng
chim 35,5% tng s cn b c trnh t cao ng tr ln ca c nc.
* Ti nguyn nhn vn ca vng rt a dng v phong ph. Vng c lch s
hnh thnh sm, l mt trong nhng ci ni ca nn vn minh la nc. Lch s
4000 nm dng nc v gi nc ca dn tc ta gn lin vi vng t ny.
ng bng sng Hng tiu biu cho truyn thng vn ho, truyn thng yu
nc, truyn thng cn c lao ng ca nhn dn Vit Nam. Cu trc lng x,
cch qun l x hi ca cc vng trn lnh th Vit Nam u bt ngun t vng
ny.
S pht trin kinh t x hi lu i hnh thnh nn nhiu im, cm kinh
t - x hi v th trn, th x v hnh thnh ba trung tm pht trin kinh t vo
loi ln nht ca c nc l H Ni, Hi Phng v Qung Ninh.
- H Ni l trung tm chnh tr, vn ho, khoa hc k thut v kinh t ca c
nc; ng thi l trung tm cng nghip, thng mi v giao thng vn ti
thng tin lin lc ca cc tnh pha Bc.
- Hi Phng l thnh ph cng quan trng nht min Bc, l v tr tip nhn
v trao i hng ho, nguyn liu ca vng v cc vng khc.
- Qung Ninh, l trung tm kinh t, chnh tr, vn ho ca tnh, trung tm du
lch, ngh mt c ngha trong nc v quc t. Ngoi ra, thnh ph cn c v
tr quan trng v an ninh, quc phng v l u mi giao thng, thng mi
66
quan trng ca vng. Phm vi nh hng ca thnh ph l cc tnh Qung Ninh,

Bc Ninh, Lng Sn
Ngoi ra cn phi k n tnh c vai tr cng v cng quan trng l Nam
nh. y l trung tm cng nghip dt ln nht ca c nc t thi Php thuc
vi lin hp cc x nghip dt Nam nh, vi s lng cng nhn ln ti trn 1
vn ngi, hng nm sn xut ra trn 50 triu mt vi. Cng vi mt s nh my
dt khc trong vng, s lng vi dt ra hng nm y chim ti 36% s
lng vi ca c nc.
Mc th ho ca ng bng sng Hng c nh gi l tng i
cao. Nm 2001 dn s thnh th trong vng t 3528,5 nghn ngi, chim 21%
dn s ton c 6 th x tnh l, 122 th trn (nm 2008). y l nhng c s
quan trng hnh thnh b khung lnh th pht trin kinh t ton vng.
4.2. Hin trng pht trin kinh t x hi
Vng ng bng sng Hng l vng pht trin mnh v cng nghip, dch
v, nng lm ng nghip. Vi 22,80% dn s c nc nm 2008, vng ny
ng gp 52.310 t ng, chim 22% GDP trong c ti 19,4% gi tr gia
tng nng nghip v 28,8% gi tr gia tng dch v ca c nc. C cu kinh t
ngnh c xu hng dch chuyn tng t trng ngnh cng nghip - xy dng,
gim t trng ngnh nng lm ng nghip, t trng ngnh dch v t ti gn
50%.
4.2.1.1. Ngnh nng nghip
ng bng sng Hng l mt trong hai va la ca Vit Nam, c nhim v
h tr lng thc cho cc tnh pha Bc v mt phn dnh cho xut khu. Thi
k 1993-1997, 85% sn phm nng nghip phc v cho nhu cu ca vng, 5%
h tr cc tnh v 10% xut khu. Din tch t s dng trong nng nghip
chim ti 57,25% din tch t t nhin ca ton vng.
C cu ngnh trng trt - chn nui cn nng v trng trt, t trng ngnh
trng trt trong tng gi tr sn xut ngnh nng nghip l 23%. Trong ngnh
67
trng trt ch yu l la nc, sn lng la chim ti 89,21% trong sn lng

lng thc qui thc 4,22 triu tn, cn li l hoa mu lng thc nh ng,
khoai, sn. Ngoi ra, trong vng cn pht trin cc cy cng nghip khc nh
lc, u tng c th trng xen canh, gi v. Cy cng nghip ch yu l ay
(chim 55% din tch ay c nc) v ci (chim 41,28 % din tch ci c
nc).
V chn nui, s pht trin n ln gn lin vi sn xut lng thc trong
vng. n nm 2001, ton vng c 5921,8 nghn con ln, chim 27,2% n ln
c nc; n gia cm c trn 30 triu con, chim 20,05% n gia cm c nc.
n tru c chiu hng gim do nhu cu v sc ko c thay th bi my
mc hin i. n b c 483 nghn con (nm 2001), p ng c nhu cu tht,
sa cho nhn dn trong vng.
V nui trng tru sn: nui thu sn trong vng cng c ch trng pht
trin tn dng li th din tch mt nc a dng ca vng v phc v nhu
cu thc phm ca nhn dn. Tuy nm trong vng ng trng nh bt c ca
vnh Bc B nhng vic khai thc v nui trng thu hi sn ca vng c qui
m nh, nh bt v ch bin mang tnh th cng v ch yu ven bin thuc
tnh Qung Ninh, Hi Phng. T trng gi tr ngnh thu hi sn ca vng
chim khong hn 5% tng gi tr ton ngnh ca c nc.
ng bng sng Hng c nn cng nghip pht trin vo loi sm nht
nc ta. Trong vng tp trung nhiu x nghip cng nghip hng u ca c
nc, nht l v c kh ch to, sn xut hng tiu dng v ch bin thc phm.
Ngnh cng nghip khai thc nng lng (than) cung cp ti 98% than
cho nhu cu trong nc v chim t trng 22,7 % trong gi tr gia tng cng
nghip ca c nc.
Xt v t trng trong tng GDP ngnh cng nghip ton vng th cng
nghip ch bin lng thc thc phm chim 20,9%, cng nghip nh (dt,
may, da) chim 19,3%; sn xut vt liu xy dng 17,9%; c kh, in, in t
68
15,2%; ho cht, phn bn, cao su chim 8,1%; cn li 18,2% l cc ngnh cng
nghip khc.
n nay trn a bn vng hnh thnh mt s khu, cm cng nghip c
ngha ln i vi vic pht trin kinh t x hi ca vng nh cc khu cng
nghip Hi Phng, H Ni, Hi Dng, Vnh Phc, khu cng nghip khai thc
than Qung Ninh ...
Tuy vy, trnh pht trin cng nghip ca vng cn thp hn so vi trnh
pht trin cng nghip ca vng ng Nam B.
T trng lao ng hot ng trong lnh vc cng nghip ca vng chim
32% tng lao ng cng nghip trong ton quc, nhng mi ch sn xut ra hn
22% gi tr cng nghip ca c nc.
4.1.2.3. Ngnh dch v
L trung tm thng mi ln nht ca c nc, ng bng sng Hng v
ang m nhn chc nng phn phi hng ho trn phm vi cc tnh pha Bc
v mt phn cho cc tnh ven bin min Trung. ng bng sng Hng l trung
tm dch v ln cho c nc, t trng dch v trong GDP ca vng t ti 45%
(so vi c nc l 41%).
Cc hot ng ti chnh, ngn hng, xut nhp khu, du lch, thng tin, t
vn, chuyn giao cng ngh ca ng bng sng Hng m rng trn phm vi
cc tnh pha Bc v c nc.
Trong dch v, thng mi chim v tr quan trng. Tuy vy y li l khu
yu km ca vng, ch chim khong 20% tng gi tr thng mi ca c nc.
Ngnh du lch: Vng c nhiu tim nng pht trin ngnh du lch cc a
phng nh Th H Ni, Vnh H Long (Qung Ninh), Ct B - Hi
Phng
V giao thng vn ti, vng c nhiu u mi lin h vi cc tnh pha Bc,
pha Nam. Vng c coi l ca khu quc t hng u ca c nc. Cc h
thng ng b, ng thu, ng hng khng ca vng tng i pht trin
so vi c nc. Lu lng vn chuyn ca vng chim ti 8,7% khi lng
69
hng ho vn chuyn; 7,5% hng ho lun chuyn; 11,2% vn chuyn hnh

khch v 11,5% lun chuyn hnh khch ca c nc.
Quc l 18 (ngang) Bc Ninh - Ung B - ng Triu - Mng Ci i qua
vng sn xut than v in lc ca vng.
- H thng cng bin Cng Ca ng, cng Hng Gai, cng Ci Ln ang
c xy dng l cng chuyn dng Bc B vi chc nng xut khu than
....
V dch v bu in v kinh doanh tin t (tn dng, ngn hng, bo him,
kho bc, x s) pht trin ni tri hn hn cc vng khc. Hai lnh vc ny gp
phn lm tng GDP ca ngnh dch v ca vng. ng bng sng Hng l trung
tm t vn, thng tin, chuyn giao cng ngh hng u, ng thi cn l mt
trong hai trung tm ti chnh - ngn hng ln nht ca c nc.
4.2.2.1. H thng th
Vi 11 thnh ph trc thuc tnh v 6 th x tnh l, 122 th trn (nm 2008)
l cc trung tm vn ho, kinh t, chnh tr quan trng vi s giao lu trao i
hng ho, lao ng d dng. Trong vng hnh thnh nn 3 cm th cm Ty
Bc vi H Ni, cm pha ng vi Hi Phng, Qung Ninh v cm pha Nam
vi Nam nh l trung tm.
- Th H Ni: L th ca c nc, H Ni tr thnh trung tm vn
ho, kinh t, chnh tr, khoa hc k thut ca c nc.
- Thnh ph Hi Phng: Gi vai tr l u mi giao lu lin vng v l ca
ng giao lu quc t ca ng bng sng Hng v cc tnh pha Bc. Thnh
ph c pht trin trn c s pht huy li th v giao thng vn ti bin.
- Thnh ph H Long l thnh ph trc thuc tnh Qung Ninh, l trung tm
kinh t, chnh tr, vn ho ca tnh, trung tm du lch, ngh mt c ngha trong
nc v quc t.
- Thnh ph Nam nh: L thnh ph cng nghip nh v cng nghip ch
bin.
70
Ngoi ra cn c cc thnh ph v th x trc thuc cc tnh l trung tm

kinh t vn ho ca cc tnh, c ngha lin kt cc tnh trong ton vng v lin
kt vi vng khc.
Mng li giao thng kh dy, kt hp nhiu chiu trong khng gian lnh
th ca vng. Cc trc v hng ng trong vng c ngha chin lc v
kinh t v quc phng.
- H thng ng st ca c nc qui t ti H Ni. Tng chiu di ng
st trong vng l 1.000 km, chim 1/3 tng chiu di ng st ton quc. Bao
gm cc hng H Ni - ng Giao (qua Ph L - Nam nh - Ninh Bnh);
tuyn H Ni - Hi Phng; H Ni - Lo Cai.
- H thng ng t qui t v trung tm tuyn ng 5 qua H Ni - Hi
Phng; tuyn ng 2 ni lin H Ni - Ty Bc; ... Cc tuyn ng ct cho
nhau nh ng 10 ni gia Hi Phng - Thi Bnh - Nam nh; ng 17 ni
Hi Dng - Ninh Giang; ng 39 qua Thi Bnh - Hng Yn. H thng
ng t to thnh mng li v cng thun li thit lp cc mi lin h
vng.
- H thng ng sng, ng bin kh pht trin trong vng da trn
mng li sng ngi dy c, c bit l h thng sng Hng v sng Thi
Bnh. H thng ng sng c ngha kinh t ln trong vn chuyn hng ho
v hnh khch. Tuy nhin, kh khn ca h thng ng sng ca vng l mc
nc qu chnh lch gia hai ma, cc lung, lch hay b thay i sau k l.
Vic to cc lung lch v cc bn cng cha c ch trng, phng tin vn
chuyn cha nhiu, cha hin i ho.
- ng hng khng ca vng tng i pht trin, to iu kin cho lin
h vi cc vng trong nc v nc ngoi. T H Ni c nhiu hng bay i
cc vng ni a v quc t. Trong vng c sn bay quc t Ni Bi v hai sn
bay Gia Lm - H Ni, Ct Bi - Hi Phng.
71

Quyt nh ca Th tng Chnh ph v vic ph duyt qui hoch tng th
kinh t - x hi vng ng bng sng Hng thi k 1992 - 2010 xc nh,
ng bng sng Hng c v tr trung tm giao lu gia cc vng ng Bc Ty Bc - trung du Bc B v Bc Trung B; l ca ng thng thng ng
bin v ng hng khng ca cc tnh pha Bc; c Th H Ni l trung
tm chnh tr, kinh t, thng mi, vn ho, khoa hc k thut ca c nc. Bi
vy, nh hng v mc tiu pht trin kinh t - x hi ca vng l rt quan
trng. Mc tiu tng trng kinh t ca vng cao hn mc tng trng bnh
qun ca c nc t 1,2- 1,3 ln. C cu kinh t trong vng c xc nh l
dch v - cng nghip v xy dng - Nng nghip, lm nghip, ng nghip, chim t
trng ln lt l 50% , 43% v 7%.
4.3.1. Ngnh nng nghip
- Pht trin bo m an ton lng thc cho vng; hnh thnh cc vng sn
xut la v ng cht lng cao.
- Khai thc tim nng t ai mt cch c hiu qu xy dng v pht
trin nn nng nghip hng ho a dng, cht lng cao; pht trin v lm giu
mi trng sinh thi, tit kim t ai trong pht trin cng nghip v kt cu h tng.
- Xy dng cc vng chuyn canh, pht trin sn xut rau, cy cng nghip
ngn ngy, cy n qu, hoa v vt nui; pht trin nui trng thu sn ven bin,
nh bt thu sn ven b.
- Pht trin nng nghip i i vi cng nghip ch bin, xy dng nng
thn mi; thc hin cng nghip ho, hin i ho nng nghip nng thn. Tng
cng c s vt cht - k thut cho sn xut nng nghip v cng nghip ch
bin.
- Pht trin mnh cc ngnh cng nghip sn xut hng tiu dng v cc
ngnh sn xut t liu sn xut, cng nghip c kh ch to, pht trin cng
nghip in t; pht trin c chn lc cc ngnh t gy nhim mi trng.
72
- u tin pht trin cc ngnh cng nghip k thut cao cng nghip nh, c
kh ch to, k thut in, in t, tin hc; cng nghip ch bin nng lm thu
hi sn, cng nghip sn xut nguyn liu c bn nh kim loi mu, thp, vt
liu xy dng v cc nguyn liu khc.
- Xy dng mt s khu cng nghip ti H Ni, Hi Phng, Hi Dng v
H Ty theo cc tuyn quc l 21A, 1,5, 18.
4.3.3. Ngnh dch v
Khai thc li th v tr ca vng pht trin nhanh cc ngnh dch v, du lch.
M rng mng li thng mi, pht trin cc trung tm thng mi, nng cao
cht lng cc dch v bu chnh vin thng, ti chnh, ngn hng v cc dch
v khc.
4.3.4. Cc mc tiu pht trin kinh t x hi khc
- Gim t l gia tng dn s xung di 2%. C bin php hu hiu gii
quyt tt vic phn b dn c v gii quyt c vn vic lm.
- m bo nhu cu nc cho sn xut kinh doanh v cho sinh hot; c bn
hon thnh in kh ho trong vng; nng cp h thng trng hc, bnh vin,
bnh x, nh vn ho.
73
CHNG 5
VNG BC TRUNG B
Gm cc tnh Thanh Ho, Ngh An, H Tnh, Qung Bnh, Qung Tr v
Tha Thin - Hu. Din tch t nhin 51534,2 km2, chim 15,56% din tch t
nhin c nc. Dn s 10795,1 nghn ngi nm 2008, chim 12,52 % dn s
c nc.
5.1.1. V tr a l
Vng Bc Trung B c tnh cht chuyn tip gia cc vng kinh t pha Bc
v cc vng kinh t pha Nam. Pha Ty l sn ng Trng Sn, gip nc
Lo c ng bin gii di 1.294 km, vi cc ca khu Quan Ho, Lang Chnh
(Thanh Ho), K Sn (Ngh An), Hng Sn (H Tnh), Lao Bo (Qung Tr),
to iu kin giao lu kinh t vi Lo v cc nc ng Nam trn lc a;
Pha ng ca vng hng ra bin ng vi tuyn ng b ven bin di 700
km. Vng bin thuc Bc Trung B vi nhiu hi sn v c nhiu cng nc
su c th hnh thnh cc cng bin chuyn tr hng ho.
Vng nm trn trc giao thng xuyn Vit, l iu kin thun li giao lu
kinh t vi cc tnh pha Bc v pha Nam.
5.1.2.1. a hnh
y l ni bt u ca dy Trng Sn m sn ng xung Vnh Bc
B, c dc kh ln. Lnh th c b ngang hp, a hnh chia ct phc tp bi
cc con sng v dy ni m ra bin, nh dy Hong Mai (Ngh An), dy Hng
Lnh (H Tnh)... sng M (Thanh Ho), sng C (Ngh An), sng Nht L
(Qung Bnh)... Cu trc a hnh gm cc cn ct, di ct ven bin, tip theo l
cc di ng bng nh hp, cui cng pha Ty l trung du, min ni thuc di
Trng Sn Bc. Nhn chung, a hnh Bc Trung B phc tp, i b phn
74
lnh th l ni, i, hng ra bin, c dc, nc chy xit, thng hay gy l

lt bt ng, gy kh khn cho sn xut v i sng nhn dn trong vng.
5.1.2.2. V kh hu
y l vng c iu kin kh hu khc nghit nht so vi cc vng trong c
nc. Hng nm, vng thng xy ra nhiu thin tai nh bo, l, gi Lo, hn
hn, m nguyn nhn c bn l do v tr, cu trc a hnh to ra. Vng ny cng
chu nh hng ca gi ma ng Bc lnh, tuy nhin khng su sc nh Bc
B. iu kin kh hu ca vng gy kh khn cho sn xut c bit l sn xut
nng nghip.
5.1.2.3. Ti nguyn t ai
- Din tch t ct, si, t bc mu chim t l ln. C 3 loi t chnh l
t vng phn b vng trung du min ni, thch hp cho trng cy cng
nghip di ngy v khai thc lm nghip, trng cy n qu; t ph sa ven sng
thch hp cy lng thc, hoa mu, cy cng nghip ngn ngy; t ct hoc ct
pha ven bin cht lng thp ch trng mt s loi cy hoa mu, trng rng phi
lao, bch n chng gi, ct.
- t lm nghip c 3,4 triu ha chim 23% din tch t t nhin ca vng
v 15,2% t lm nghip ca c nc.Trong s , din tch t c rng l
2249,9 nghn ha nm 2001. Ti nguyn rng ca vng ch ng sau Ty
Nguyn v chnh n cung cp mt phn quan trng v g v lm sn, hng
ho cho ng bng sng Hng, p ng mt phn g xut khu ca nc ta.
B bin di 270 km vi 23 ca sng, trong c nhiu ca sng ln c th
xy dng cng phc v vn ti, nh c nh Lch Hi, Nghi Sn (Thanh Ho),
Lch Qun, Ca L, Ca Hi (Ngh An, H Tnh). Vng bin c thm lc a
rng vi din tch 92.000 km2 v nhiu ti nguyn hi sn, su 51 - 200 mt.
Tr lng c ln ti 220.000 tn v tr lng c ni chim ti 52 - 58%, thun
li cho vic nh bt thu hi sn. Ngoi ra, vng cn c cc loi hi sn c gi
75
tr khc nh tm he, tm hm, c mc. Ven bin vi 30.000 ha nc l c kh

nng nui hi sn. Vng cn c nhiu ng mui c gi tr Thanh Ho, Ngh
An, H Tnh.
Ti nguyn khong sn ca vng kh phong ph v a dng. So vi c
nc, Bc Trung B chim 100% tr lng crmit, 20% tr lng st, 44% tr
lng vi, xi mng. Cc khong sn c gi tr kinh t trong vng bao gm:
- vi xy dng 37,5 t tn, c hu ht cc tnh.
- Qung st 552,22 triu tn, ch yu l m Thch Kh.
- Ct thu tinh 573,2 m3, c 3 tnh Qung Bnh, Qung Tr, Tha Thin Hu.
- St lm gch, ngi 3,09 t tn, c cc tnh trong vng
- vi xi mng 172,83 triu tn, c Thanh Ho, Ngh An.
- Titan 2,32 triu tn, c nhiu Qung Tr.
- ct kt 200 triu tn, c Ngh An v mt s ni khc.
- Nhm Trn 100 nghn tn, c Ngh An.
- Crmit 2.022 nghn tn, phn b Thanh Ho.
- Ngoi ra cn mt s khong sn khc nh p lt, cao lanh, st...
5.1.3.1. C cu dn tc
Bc Trung B c 25 dn tc ang sinh sng. Ch yu l ngi Kinh chim
90,2%, c tr ng bng ven bin v trung du; cn li l cc dn tc t ngi
sng cc vng cao pha Ty v Ty Bc ca tnh Thanh Ho.
5.1.3.2 Dn s
Bc Trung B l vng t tri qua nhiu giai on bin ng phc tp, c
hnh thnh trong lch s lu di. y l vng sn sinh ra nhiu nhn ti ca t
nc, ni c ng gp v sc ngi sc ca cho cng cuc bo v T quc.
76
Tng dn s ca vng nm 2008 l 10795,1 nghn ngi, chim 12,52 %.

Tc tng trng dn s hng nm thi k 1989 -1997 l 2,2%. Mt dn s
trung bnh l 207 ngi/km2, thp hn mt trung bnh c nc (260
ngi/km2 nm 2008). T l dn s thnh th ca vng l 13%, dn s nng thn
l 87%.
5.1.3.3. Trnh hc vn
Trnh hc vn ca dn trong vng tng i kh. T l ngi bit ch l
87,4%, xp x mc trung bnh ca c nc.
S ngi trong tui lao ng l 5,024 triu ngi, chim 51,42% dn s
ca vng v 12% lao ng ca c nc. Trong , lao ng trong ngnh nng lm - ng nghip chim ti 72,32%, lao ng lm vic ti cc khu vc cng
nghip v xy dng, dch v ch c 27,24% .
Lc lng lao ng tr trong vng chim ti 35,7% nhng trnh hc vn
v tay ngh khng cao. Ton vng c 90% s ngi trong tui lao ng l lao
ng ph thng, ch c 10% lao ng qua o to ngh. Hin ton vng c
490 nghn ngi c o to t mc cng nhn k thut tr ln, trong
85 000 lao ng c trnh i hc v trn i hc, chim 1,7% so vi dn s
trong tui lao ng. S ngi tht nghip trong vng kh cao, c bit
nng thn tnh trng bn tht nghip cn tng i ln.
5.2. Hin trng pht trin kinh t x hi ca vng
5.2.1.1. Ngnh nng, lm, ng nghip
a. Ngnh nng nghip
- Tng din tch t nng lm nghip ca vng c khong 4,3 triu ha. Din
tch cy lng thc 911.200 ha, sn lng lng thc qui thc t 2307,8 nghn
tn, lng thc qui thc bnh qun u ngi l 237,2 kg/ngi, ch t 25,72%
mc bnh qun ca c nc. C th ni, iu kin t nhin ca vng khng ph
77
hp lm cho sn xut cy lng thc. p ng nhu cu lng thc, vng vn

phi nhp thm t cc vng khc.
- Th mnh ca vng l pht trin cy cng nghip hng nm nh lc, ci,
ma, du tm... trong phi k n cy lc c din tch 24.000ha, chim 24,2%
tng din tch lc ca c nc, ch yu c trng cc tnh Ngh An, H
Tnh, Thanh Ho; din tch ma 7.800 ha, c trng nhiu Thanh Ho, Ngh
An; ci 2542 ha, chim 25,8% din tch ci c nc, c trng cc vng ven
bin. Cc cy cng nghip lu nm nh h tiu trng Qung Bnh, Qung Tr;
c ph, cao su, ch trng nhiu Ngh An, Qung Tr, Thanh Ho v cy n
qu trng nhiu Tn K, Ngha n (Ngh An), Vn Du, H Trung (Thanh
Ho).
- V chn nui, ch yu l tru, ton vng c 227,1 nghn con, chim 21%
n tru c nc; n b 733 nghn con, chim 21,9% n b c nc; n ln
2.352,9 nghn con, chim 15,85% n ln c nc. Ngoi ra y cn c
truyn thng nui d, hu Ngh An, H Tnh; nui vt Thanh Ho.
b. Ngnh lm nghip
- Khai thc, ch bin, tu b v trng rng c ch trng vng ny. Sn
lng g khai thc hng nm l 341.514 m3 (nm 1993), chim 11,8% tr
lng ca c nc; Khai thc tre, lung l 41,4 triu cy, ch yu Thanh Ho
v Ngh An. Trong vng cng hnh thnh nhiu lm trng ln chuyn khai
thc, ch bin tu b rng nh lm trng Nh Xun, Ngha n, Hng Sn,
Hng Kh, Ba Rn...
- Hin nay, vic khai thc rng vng n mc gii hn. Rng g qu v
rng giu ch cn tp trung vng gip bin gii Vit - Lo, do vy vic khai
thc kt hp vi tu b v trng rng l mt nhim v phi t ln hng u...
Trong nhng nm qua, Bc Trung B ch n vic ph xanh t trng i
ni trc v trng rng phng h chn ct sng...
c. Ngnh ng nghip
78
Vng c truyn thng trong khai thc v nui trng thu hi sn. Hin nay
cc a phng u t, i mi trang thit b nh bt. Sn lng c bin
khai thc c l nm 1991 l 73.995 tn chim 10% ca c nc. Ngoi ra,
vng cn y mnh khai thc tm, mc, cua v cc hot ng nui trng khc...
Trong vng cng pht trin cc c s ch bin thu hi sn nh Ca Hi
(Ngh An), Cm Nhng (H Tnh), Sm Sn (Thanh Ho), Thun An (Tha
Thin -Hu) v nhiu c s nh ti cc huyn.
Vng cng pht trin nui trng thu hi sn ven b thuc cc vng, vnh,
m. Dc ven b, hnh thc nui c lng gm c song, c vc, c i c
pht trin mnh. Ngoi ra, vng cn trng rong to (ch yu Thanh Ho,
Qung Tr, Tha Thin Hu).
- Nn cng nghip ca vng mi c ch trng pht trin trong nhng
nm gn y, ch yu l cng nghip vt liu xy dng m ng k nht l xi
mng, sn xut gch ngi, phn b khp cc tnh. p lt vi cng sut hin
c 50000 m2/nm, phn b Thanh Ho, Ngh An, Tha Thin - Hu.
- Khai khong, luyn kim, khai thc m st Thch Kh H Tnh...
- Cng nghip ch bin nng - lm - hi sn cng pht trin. Vng cn pht
trin cng nghip ma ng, v xy dng cc nh my ng nh Ngha
n (Ngh An), Thch Thnh (Thanh Ho); ch bin tht Thanh Ho, Ngh
An, Tha Thin Hu; ch bin du Vinh, p du tho mc Ngha n -Ngh
An v Thanh Ho.
- Khai thc v ch bin hi sn, sn xut ung trong vng cng c
u t v ch trng pht trin.
Ngoi ra, vng cn pht trin cc ngnh:
- Ch bin ch, lm sn, giy v bt giy; ch bin m cao su Thanh Ho,
Ngh An, Qung Bnh, Qung Tr, Tha Thin - Hu.
- Cng nghip hng tiu dng m ngnh dt may l ngnh mi nhn, cng
nghip may.
79

5.2.2.1. H thng th
Vng c h thng th vi 5 thnh ph, 7 th x v 86 th trn (nm 2008).
Dn s th trong vng c s tng ln gn lin vi qu trnh th ho. Cc
th tp trung dc tuyn trc ng quc l 1, mt s trung du v gip bin
gii.
- Thnh ph Thanh Ho l ht nhn ca trung tm cng nghip pha Bc
Bc Trung B, vi cc ngnh sn xut vt liu xy dng, ch bin lng thc,
thc phm.
- Thnh ph Vinh l thnh ph tnh l ca tnh Ngh An v l trung tm vn
ho, kinh t, du lch, dch v ca c vng. Ngh An v H Tnh l trung tm o
to ca vng Bc Bc Trung B.
- Thnh ph Hu l c ca Vit Nam, cn gi li nhiu di sn c gi tr.
y l ni giao lu hi t ca giao thng Bc - Nam, ng thi cng l trung
tm du lch o to ca vng v ca c nc.
- Th x ng H c v tr quan trng nm trn quc l 9 v quc l 1, to
thnh hnh lang kinh t quan trng ca vng. y cng l trung tm thng mi
quan trng, ni lung hng v cng Ca Vit, Chn My Nng.
- Bao gm mng li ng b, ng st, ng sng, ng bin, ng
hng khng v ng ng vi cc bn xe, hi cng, sn bay to thnh nhng
u mi giao thng, nhng tuyn lin hp vn chuyn c ngha lin kt ni
vng, lin vng v quc t. Hin nay, h thng giao thng trong vng ang
c ci to v xy mi.
- ng b bao gm quc l 1 trng vi ng 15 v ng st xuyn Vit
l con ng huyt mch ca vng v c nc. ng 15 t Sui Rt (Ho
Bnh) - Hi Xun (Thanh Ho) - Ph Qu - Lng- c Th, ni ra ng
1. C th coi y l con ng va mang tnh cht quc phng, va mang tnh
m mang vng kinh t mi. ng 217 t Thanh Ho - qua bin gii Vit Lo.
80
ng 7 ni ng 1 vi Din Chu (Ngh An). ng 8 t Vinh i Hng

Sn n th trn Nap ca Lo. ng 12 t Ba n (Qung Bnh) i Lo ni
lin vng thic, g, thch cao ca Trung Lo qua ng 1 n cng Vng ng.
ng 9 qua Lo. Ngoi ra, vng cn c nhiu tuyn ng a phng theo
hng Bc - Nam hoc Ty - ng.
- ng st tuyn xuyn Vit chy qua a phn ca vng di 250 km bng
1/5 tng chiu di ng st Thng Nht. Ngoi ra cn c tuyn ng st
Ngha n - Cu Git di 32km, mi c xy dng nhm pht trin kinh t
ca vng Ty Bc Ngh An v c ngha quan trng v mt an ninh, quc
phng.
- ng sng: Bao gm cc tuyn ng thu Bc - Nam theo knh than v
st trn sng C, sng M. Tuyn ny ng vai tr cc k quan trng trong ma
ma bo khi vn chuyn theo ng bin khng an ton. Tuyn sng M, sng
Chu cp bn Hm Rng, H Trung, Vnh Lc, Bi Thng c ngha vn
chuyn hng ho gia vng ng bng, trung du vi min ni. Tuyn sng C
v cc ph lu vi nhiu ca bin quan trng cng c ngha trong giao lu ni
vng.
- ng bin: Tuyn Hm Rng - Hi Phng di 129 km ni khu cng
nghip Bc Thanh Ho vi cng Hi Phng; tuyn Bn Thu - Hi Phng di
339 km ni thnh ph Vinh vi cng Hi Phng. Hin nay, vng c cng Ca
L, y l mt trong nhng cng bin ln ca vng, t y c th m cc tuyn
ng bin v pha Nam v cc tuyn quc t.
- ng hng khng: c cc tuyn bay nh: Hu - Tn Sn Nht; Hu - H
Ni; Vinh- H Ni. Cc tuyn bay ny hot ng tht thng do lng hng v
hnh khch t, cng vi thi tit khng thun li.
5.3. nh hng pht trin kinh t x hi ca vng
y nhanh chuyn dch c cu kinh t theo hng cng nghip ho, hin
i ho; pht trin c s h tng, xy dng h thng th ht nhn, gn pht
81
trin kinh t vi cng bng x hi, gim s chnh lch v mc sng; kt hp

pht trin kinh t vi an ninh quc phng v bo v mi trng sinh thi.
5.3.1. Ngnh nng nghip, lm nghip, ng nghip
- Pht trin ton din da vo th mnh ca tng khu vc. Ch hng u
cc loi cy cng nghip: Lc, ma, du tm, thuc l, ci, h tiu, c ph, cao
su, da. Cc khu ven bin v ng bng ch trng thm canh la nc v trng
mu.
- Chn nui: y mnh pht trin n gia sc, gia cm v ch trng nui
hu, d to thm sn phm hng ho.
5.3.1.2. Ngnh ng nghip
Pht trin kinh t bin, kt hp gia nui trng v nh bt hi sn, tn dng
th mnh ven b, cc o khai thc tng hp vng bin giu c.
5.3.1.3. Ngnh lm nghip
Kt hp khai thc, ch bin, tu b v trng rng ph xanh t trng i ni
trc; trng rng chn ct ven bin; to vnh ai xanh quanh cc khu th, khu
cng nghip.
- Ngnh khai khong: u t vo cc ngnh khai thc vi, sn xut xi
mng (Thanh Ho - Ngh An); khai thc titan ven bin H Tnh, Qung Bnh;
khai thc thic Qu Hp; khai thc p lt cc loi.
- Cng nghip ch bin: y mnh ch bin nng lm thu hi sn trn c
s u t cng ngh, m rng qui m.
- Pht trin cc ngnh cng nghip dt may, hnh thnh cc khu cng nghip
luyn kim en Thch H (H Tnh).
5.3.3. V khng gian lnh th
82
- Pht trin theo hnh lang quc l 1 xy dng vi m hnh Cng bin cng nghip - dch v - th. T hnh thnh ln cc cm cng nghip, khu
du lch, cc th ht nhn.
- Pht trin theo khng gian hnh lang xa l Bc- Nam ng 15 vi m
hnh Khai thc khong sn - cy cng nghip - cng nghip - th.
- Khng gian hnh lang vng cao bin gii vi m hnh Khai thc rng thng mi - bo v mi trng - quc phng.
- Cc khu vc kinh t trng im bao gm:
+ Khu vc Nam Thanh, Bc Ngh: Pht trin cng bin Nghi Sn thng
mi, cng nghip sn xut vt liu xy dng, c kh, ch bin v c kh nng c
kh, ho lc du.
+ Khu vc Thch Kh - Vng ng, Cng bin thng mi quc t Vng
ng, cng nghip khai khong, luyn cn thp, c kh, ch bin,
+ Khu cng nghip Bch M - Cnh Dng - Chn My - Lng C, cng
thng mi quc t Chn My, cng nghip nh, ch bin... Khu thng mi t
do, khu du lch.
83
CHNG 6
VNG DUYN HI NAM TRUNG B

Vng gm thnh ph Nng v cc tnh Qung Nam, Qung Ngi, Bnh
nh, Ph Yn v Khnh Ho. Tng din tch t nhin ca vng l 44360,7
km2, chim 13,40% din tch c nc, dn s l 9025,1 nghn ngi nm 2008,
chim 10,47% dn s c nc.
6.1. Tim nng pht trin kinh t x hi ca vng
6.1.1. V tr a l
Pha Bc l o Hi Vn, im cui ca dy Trng Sn Bc, gip vi Bc
Trung B; pha Ty l dy Trng Sn Nam vi h thng cao nguyn t
bazan, gip vi Lo v Ty Nguyn, pha ng l bin ng vi hai qun o
Hong Sa v Trng Sa, c thm lc a v bin su, to iu kin vng hnh
thnh v pht trin cc cng quc t; pha Nam gip vi ng Nam B, to iu
kin giao lu, hp tc, to mi quan h kinh t vi bn ngoi.
Vi v tr c tnh cht trung gian v bn l nh vy to iu kin cho vng
pht trin kinh t, giao lu kinh t, vn ho vi cc vng, v to iu kin
tin hnh giao lu quc t.
6.1.2.1. a hnh
a hnh c tnh phn chia su sc do s chuyn tip gia min ni cao ca
phn cui di Trng Sn vi hng a hnh cong v pha bin, ni dc ng
v pha ng.
6.1.2.2. Kh hu
Tnh cht kh hu ca vng mang tnh nhit i m gi ma v mang sc
thi ca kh hu xch o. Bin dao ng nhit ca vng thp, bc x ln,
lng ma t (ch khong 1200 mm/nm), ct v nc mn thng xuyn xm
ln vo t lin do thu triu. y cng l vng thng xuyn b bo v do a
84
hnh dc thng ko theo l, nh hng ln n sn xut v i sng. Cng vo

pha Nam ma kh cng ko di, vng Khnh Ho ma kh di ti 8 - 9 thng.
Duyn hi Nam Trung B c th phn thnh 3 tiu vng kh hu l tiu
vng Nam - Ngi; tiu vng Bnh - Ph v tiu vng Khnh Ho.
6.1.2.3. Ti nguyn t
Trong tng qu t t nhin th c hn 11% din tch l t nng nghip
(409 nghn ha), cn li l t cha s dng (1,7 triu ha), t trng i ni trc
(1,3 triu ha) v din tch mt nc.
t ca vng c phn lm cc nhm: t vng chim hn 80% din
tch t t nhin, phn b ch yu trn khu vc i ni, vi tng t mng, ln
, li dc, gy kh khn cho s dng, ch c mt s chuyn tip gia ng
bng v ni l trng mu v trng cy cng nghip; t xm, bc mu chim
khong 10% din tch t nhin; t ph sa chim gn 10% din tch t nhin,
phn b dc theo cc lu vc sng, phn ln s dng vo cc mc ch nng
nghip.
Tr lng rng t nhin c khong 94,2 triu m 3 g, 325 triu cy tre, na.
Din tch rng ca c vng nm 2001 l 1128 nghn ha. Ngoi khai thc g,
rng cn c mt s c sn qu nh qu, trm hng, sm qui, k nam.
H ng vt rng mang c trng ca khu h ng vt n , M Lai vi
cc loi c trng l voi, b rng, b tt, cheo cheo, sc chn vng,... rt phong
ph v c mt s dng xp vo loi c hu.
Chiu di b bin khong 900 km, ko di t Hi Vn n Khnh Ho, bin
vng ny kh su st b, c nhiu eo bin, ca sng, vng, vnh, thun li cho
pht trin kinh t a ngnh nh du lch bin, giao thng bin, nh bt c v
pht trin cc hi cng ln.
85
Ven bin c nhiu ng mui cht lng tt, kh nng khai thc ln nh
ng mui Sa Hunh - Qung Ngi.
Vng duyn hi Nam Trung B c nhiu o v qun o; ngoi khi c
qun o Hong Sa v Trng Sa, c ngha chin lc v an ninh quc phng
v l ni c ng ca tu thuyn, l bnh phong chn gi, ct bin cho ven b.
Vng bin c nhiu loi c c gi tr nh c trch, mi, nhng (tng ni) c
thu (tng trung), c mp, mi... (tng y), to iu thun li cho pht trin khai
thc, nh bt hi sn.
Vng c trn 15 con sng, phn ln l ngn v dc. Tng lng dng chy
khong 5.000 km3, v ma kh mc nc sng rt thp, dng chy nh. Ngun
nc ngm tr lng thp. Ti nguyn nc l l th mnh ca vng, din tch
khong 20.990 ha, thun li cho nui trng thu sn.
Ch yu l cao lanh, st, ct xy dng, ct thu tinh v lm vt liu xy
dng. Ngoi ra cn c mt s khong sn nh vng (Bng Miu), than
(Nng Sn),... Cc m khong sn qui m nh v phn ln cha c khai thc.
6.1.3.1. C cu dn tc
C cu dn tc ch yu l ngi Kinh, ngi dn tc t ngi (Chm,
Xng, Ctu, , Bana, Gi Tring, Raglai) ch chim 5% trong tng dn s.
6.1.3.2. Dn s
Dn s ca vng tha hn so vi cc vng ven bin khc. Mt trung bnh
l 192 ngi/km2, phn ln tp trung ng bng, th v bn cng. Tc
tng dn s l 2,45%; dn c nng thn chim 72%, c dn th l 28% (nm
2001).
6.1.3.3. Trnh hc vn
86
Trnh hc vn ca dn c trong vng tng i kh, t l bit ch l

89%, cao hn mc trung bnh ca c nc. Tuy nhin, s ng bo cc dn tc
t ngi sng cc vng su, xa (kh khn v giao thng, ti nguyn hn ch)
th a phn cn ngho i v t l m ch ln ti 40%.
- Khong 50% lao ng tp trung trong khu vc sn xut nng - lm - ng
nghip. Lao ng trong ngnh cng nghip, xy dng khong 7%; lao ng
ngnh dch v khong 35,4%; 10,5% trong cc ngnh sn xut phi vt cht
- Trnh tay ngh ca lao ng trong vng kh cao do sm tip cn vi
nn kinh t th trng. i ng lao ng c o to t cng nhn k thut tr
ln chim ti 9,4 % trong tng s lao ng ton cng, tng ng vi mc
trung bnh ca c nc.
6.1.3.5. Vn ha lch s
Vng ny l ni hi nhp ca hai nn vn ho Vit v Chm. Nhng phong
tc tp qun ca vn ho Chm th hin kh r nt vng ny. Ngoi ra, vn
ho vng ny cn chu nh hng ca hai nn vn ho Trung Hoa v n .
Trong vng cn bo tn c cc kin trc c nh cc di tch Chm, th
c Hi An, thnh a M Sn. Trong vng cng c hai khu bo tn thin nhin
l C lao Chm v Krng Trai.
6.2.1.1. Ngnh nng nghip, lm, ng nghip
a. Ngnh nng nghip
Pht trin theo hng tng t trng cy cng nghip v chn nui. Cy cng
nghip chim 15% din tch cy trng. Trong vng hnh thnh vng sn xut
tp trung cy cng nghip nh cc vng chuyn canh ma (28 nghn ha), da (18
nghn ha), lc (20 nghn ha), gn y l pht trin ch, cao su, c ph, ca cao...
87
Chn nui ca vng chim 27% gi tr sn lng nng nghip, ln nht l

n b 1,1 triu con, chim gn 20% n b ca c nc. Chng trnh sinh ho
n b v nui ln hng nc trong vng cng c s pht trin tng i tt.
b. Ngnh lm nghip
Pht trin vn rng v bo v rng ca vng v ang c ch trng.
Ton vng trng c 157.200 ha rng, bng 15% din tch rng trng ca c
nc. Tuy nhin, din tch ny cn rt nh so vi din tch t trng i trc;
rng u ngun cha c ch trng qun l; rng c sn, nguyn liu cha
c khai thc pht trin kinh t ca vng.
c. Ngnh ng nghip
- Khai thc hi sn l ngh chnh ca vng, t 19% sn lng nh bt hi
sn ca c nc.
- Din tch nui trng thu sn mi t 12.447 ha trong tng s 20.000 ha
nc mt c kh nng nui trng thu sn, bao gm c nc ngt v nc l.
Cc sn phm nui ch yu l tm, ngoi ra l cc c sn rau cu, cua, hi
sm... Vng cng c bit ch nui cc c sn xut khu nh tm hm, cua,...
6.2.1.2 Ngnh cng nghip
- Cc ngnh ngh cng nghip ch yu ca vng l ch bin lng thc,
thc phm; khai thc v ch bin lm sn; dch v vn chuyn v bc d hng
ho; sn xut hng tiu dng dt, ng, giy v cc ngnh cng nghip nh
khc. Cng nghip c kh, cng nghip nng lng v cc ngnh cng nghip
nng khc cha pht trin mnh m.
- Trong vng hnh thnh cc khu cng nghip trng im bao gm: Khu
cng nghip Lin Chiu ( Nng); khu cng nghip Ho Khnh ( Nng)
din tch 250 ha; khu cng nghip Chu Lai, K H (Qung Nam); khu cng
nghip in Ngc - in Nam, nm pha ng tuyn Nng - Hi An; khu
cng nghip An Ho - Nng Sn; khu cng nghip Dung Qut (khu lc v ho
88
du u tin ca nc ta); khu cng nghip Nam Tuy Ho (Ph Yn) v khu
cng nghip Sui Du (Khnh Ho).
6.2.1.3. Ngnh dch v
Dch v l ngnh c th mnh ca vng, ch yu pht trin Nha Trang v
Nng. Cc khu vc khc c s h tng km pht trin nn dch v cn
dng tim nng.
6.2.2.1.H thng th
Vng c 8 thnh ph, 2 th x, v 64 th trn (nm 2008), t l dn s thnh
th l 28%.
- Thnh ph Nng l trung tm vn ha, kinh t, gio dc v cng ngh
ln nht khng ch min Nam Trung B m ton khu vc min Trung Ty
Nguyn, l ca ng giao thng quan trng ca c min Trung v Ty nguyn.
Thnh ph l im cui trn Hnh lang kinh t ng Ty i qua cc nc
Myama, Thi Lan, Lo, Vit Nam.
- Thnh ph Nha Trang ni bt vi cc a im du lch, thu ht nhiu
khch du lch trong v ngoi nc. y l ni t chc nhiu s kin mang tm
quc t.
Cc thnh ph, th x phn b ch yu trn trc ng 1A gn vi cng
bin. Trong , Nng v Khnh Ho c mc th ho cao hn vi 31,2%
v 38,15% dn s thnh th.
y l vng bn l ni hai vng Nam - Bc v c cng bin quan trng.
Nh vy, s pht trin giao thng trong vng c ngha to ln trong pht trin
kinh t vng, c nc v giao lu quc t.
- ng b gm cc tuyn dc 1A; cc tuyn ngang 14B, 24, 25, 22, 14C,
19 v cc tnh l, ng lin huyn, x tng i pht trin; tuyn ng st
Thng Nht xuyn qua 2 tnh ca vng.
89
- ng sng ng k nht l lung vn ti trn sng Thu Bn t ca Hi

An, tu thuyn vi trm tn c th i li. Ngoi ra cn cc tuyn trn sng Tr
Khc, sng V ni ng bng v trung du Qung Ngi; tuyn trn sng An Lo,
tuyn sng Bnh nh. Cc tuyn vn ti sng c ngha ni b tng lu vc.
- ng bin c tuyn Nng - Si Gn, y l tuyn quan trng nht,
vn chuyn lng thc, thc phm v hng ho khc. Ngoi ra cn c tuyn
Nng - Hi Phng; cc tuyn vn chuyn quc t nh Nng i Hng Kng,
Tokyo, Singapo... vi cc cng bin Nng, cng Qui Nhn, cng Hi An,
cng Nha Trang, cng Cam Ranh.
- ng hng khng: vng c cc sn bay Nng, Nha Trang, Ph Ct,
Ph Yn, trong sn bay Nng l 1 trong 3 sn bay quc t ca nc ta.
6.3. nh hng pht trin
6.3.1. Ngnh nng, lm, ng nghip
- Gi mc tng trng n nh. Tng cng m rng din tch sn xut
nng nghip, pht huy th mnh nng sn xut khu l lc, t tm, sn xut
lng thc m bo nhu cu ca vng.
- Pht trin chn nui theo hng sn xut hng ho, t t trng gi tr 4045% gi tr sn lng nng nghip vo nm 2010. Ch trng pht trin chn
nui b sa, b tht, ln v gia cm.
6.3.1.2.Ngnh lm nghip
Bo v rng t nhin hin c l 897.000 ha; qun l v chm sc 1.7000 ha
rng trng. Trng rng ph xanh t trng i trc khong hn 1 triu ha; nng
cao che ph rng ln 22-28% nm 2010.
Nng cao nng lc nh bt xa b, ch trng nui trng thu sn, gi vai tr
l ngnh mi nhn.
90
Cng nghip c coi l ngnh trng tm trong nh hng pht trin kinh
t ca vng. Tp trung pht trin cc ngnh cng nghip mi nhn: ho lc du,
khai thc khong sn; pht trin cng nghip ch bin nng, lm, thy hi sn
nht l ch bin cho xut khu, pht trin ngnh cng nghip dt, da, may; pht
trin c kh sa cha v c kh ng tu thuyn.
6.3.3. Ngnh dch v
- Hnh thnh 3 trung tm du lch Nng, Qui Nhn, Nha Trang.
- Xy dng trung tm thng mi ca vng Nng, Qui Nhn, Nha
Trang; pht trin mnh cc loi hnh dch v li th nh cng bin, vin thng
quc t, ti chnh, ngn hng. Ch trng bo v mi trng sinh thi.
6.3.4. Pht trin c s h tng
- Xy dng h thng giao thng ng b, sng, bin, hng khng tho mn
nhu cu vn chuyn hng ho, hnh khch, to mi trng thun li cho u t,
thc y sn xut hng ho; thc y cng nghip ho, hin i ho v th
ho.
- Tp trung c trng im xy dng mt s cng, pht huy th mnh vn ti
bin cho pht trin kinh t v quc phng.
91
CHNG 7
VNG TY NGUYN
Ty Nguyn gm 5 tnh Gia Lai, Kon Tum, c Lc c (nay l tnh c
Lc v c Nng) v Lm ng, vi din tch t nhin l 54.640,3 nghn km2,
chim 16,50% din tch t nhin c nc. Dn s 5004,2 nghn ngi, chim
khong 5,8% dn s c nc (nm 2008), l vng c dn s vo loi thp nht
trong c nc.
7.1.1. V tr a l
Ty Nguyn nm pha Ty Nam ca nc ta, c v tr chin lc quan
trng v kinh t, chnh tr v quc phng i vi c nc v khu vc ng
Dng. Pha Ty ca vng gip Nam Lo v ng Bc Campuchia; pha Nam
gip ng Nam B l vng kinh t trng im ca c nc; pha Bc gip Bc
Trung B v pha ng gip vng Duyn hi Nam Trung B.
7.1.2.1. a hnh
v pha Ty ca dy Trng Sn, b mt a hnh dc thoi dn t ng
sang Ty, n gi Ty nhng ngn chn gi ng Nam thi vo. a hnh chia
ct phc tp, c tnh phn bc r rng, bao gm:
- a hnh cao nguyn l a hnh c trng nht ca vng, to nn b mt
ca vng. Dng a hnh ny thun li cho pht trin nng, lm nghip vi qui
m ln.
- a hnh vng ni.
- a hnh thung lng chim din tch khng ln; ch yu pht trin cy
lng thc, thc phm v nui c nc ngt.
7.1.2.2. Kh hu
92
Chu nh hng ca kh hu cn xch o; nhit trung bnh nm ca

vng dao ng khong 20oC, kh hu iu ho quanh nm, bin nhit ngy
v m chnh lch cao trn 5,50C. Kh hu Ty Nguyn c hai ma r rt l
ma kh v ma ma. Ma kh nng hn, thiu nc trm trng, ma ma
nng m, tp trung 85-90% lng ma ca c nm.
Ty Nguyn c 4 h thng sng chnh: Thng sng X Xan, thng sng
Srpok, thng sng Ba v sng ng Nai. Tng lu lng nc mt l 50 t
mt khi. Ch dng chy chu tc ng ca kh hu. Ngun nc ngm
tng i ln nhng nm su, ging khoan ln ti trn 100 mt mi c th gp
nc.
7.1.2.4. t ai
t ai c coi l ti nguyn c bn ca vng, thun li cho pht trin
nng lm nghip. Din tch t ch yu l t bazan, tng phong ho dy, a
hnh ln sng nh to thnh cc cao nguyn t nh cao nguyn Bun Ma
Thut, Plycu, k Nng, Kon Tum, chim din tch khong 1 triu ha, thch
hp vi nhiu loi cy trng, c bit l cy cao su, c ph, ch, h tiu, iu v
rng; t vng din tch khong 1,8 triu ha, km mu m hn t bazan
nhng gi m tt v ti xp nn thch hp vi nhiu loi cy trng. Ngoi ra
cn c t xm phn b trn cc sn i thoi pha Ty Nam v trong cc
thung lng, t ph sa ven sng, thch hp cho trng cy lng thc.
Tuy nhin din tch t trng i ni trc chim ti 1,4 triu ha v ang b
thoi ho nghim trng (t bazan thoi ho ti 71,7%; din tch t b thoi ho
nng chim ti 20%).
Ty nguyn l mt trong nhng vng c tnh a dng sinh hc rt cao ca
Vit Nam. Rng Ty Nguyn giu v tr lng, a dng v chng loi. Tr
lng rng g chim ti 45% tng tr lng rng g ca c nc. Din tch
93
rng Ty Nguyn l 3015,5 nghn ha, chim 35,7% din tch rng c nc. Cc
cy dc liu qu c tm thy y nh sm b chnh, sa nhn, a lin, thin
nin kin, h th trng,... v cc cy thuc qu c th trng c y nh
actis, bch trut, t mc, xuyn khung...
H ng vt hoang d cng rt phong ph, c ngha kinh t v khoa hc.
C ti 32 loi ng vt qu him nh voi, b tt, tru rng, h, gu, cng, g
li...
Chng loi khong sn t, ng k nht l qung bxit vi tr lng d bo
khong 10 t tn, chim 90% tr lng bxit c nc, phn b ch yu c
Nng, Gia Lai Kon Tum. Vic khai thc qung s nh hng rt ln n sn
xut nng nghip v lm nghip ca vng.
Vng c 21 im vng tr lng khong 8,82 tn phn b Kon Tum, Gia
Lai. Ngoi ra cn cc loi qu, cc m st gch ngi phn b Chs - Gia
Lai v Bn n - c Lc, than bn v than nu phn b Bin H, lng Bua,
lng V - Gia Lai, Ch ng - c Lc.
Dn s phn b khng u ch yu tp trung cc th trn, th x, ven trc
ng giao thng. Mt dn s th x Bun Ma Thut l 1.500 ngi/ km 2,
th x Plycu l 2200 ngi / km2, th x Kon Tum l 1400 ngi; nhng
vng ni cao mt dn s bnh qun ch 12-13 ngi/km2.
C cu dn tc gm hn 37 dn tc, trong ngi kinh chim ti 20% dn
s. Cc dn tc Ty Nguyn sng xen k nhau, tuy nhin c mt s c tr
ring bit. Cc dn tc t ngi nh , Giarai, X ng Mi dn tc c c
trng truyn thng vn ho ring nh l hi m tru, n , n trng, ma
gi go... u mang m sc thi dn tc, phn nh tnh yu lao ng, yu t
nc, ch qut cng ca dn tc.
Trong vng thiu lao ng lnh ngh, cn b khoa hc k thut. Mc sng
ca nhn dn cn thp, t l cha bit c bit vit rt cao.
94
Cnh quan ca vng tng i hp dn vi thc nc trn sng Krng Ana,

Bin H, H Lc, thc Trinh n..., thun li cho pht trin du lch.
7.2. Hin trng pht trin kinh t, x hi
7.2.1.1. Ngnh nng - lm nghip
a. Ngnh nng nghip
Cy cng nghip di ngy l mt trong nhng th mnh ca vng, bao gm
cc cy trng:
- C ph din tch trng 240,5 nghn ha, chim 80% din tch c ph c
nc. Vng hnh thnh hai vng chuyn canh ln l vng c ph Bun Ma
Thut, Krng Pach, cmin, Krng Ana, Krng Bc v vng c ph Gia Lai.
Sn lng c ph nhn ton vng nm 1997 l 343,2 nghn tn, chim 85% sn
lng c ph ca c nc. Kim ngch xut khu c ph nm 1995 ca vng t
450 triu USD.
- Cao su: Hin c khong 71.250 ha, tng 50.000 ha so nm 1984. Do mi
khai thc nn nng sut cao su cn thp, sn lng t 18.133 tn m. Vic
trng cao su Ty Nguyn 10 nm qua khng nh v tr ca cy cao su
trong vng.
- Cy ch: Cy ch gp nhiu kh khn do thiu nc v nng nng khc
lit. Din tch ch ang gim dn Gia Lai. Hin din tch ch kinh doanh ch
cn 12.500 ha, tp trung Bin H, Bu Cn, sn lng ch bp ti ca vng
t trn 50.000 tn.
- Cy h tiu mi c trng Ty Nguyn, nm 1994 din tch h tiu t
1.208 ha, chim 24% din tch h tiu c nc, sn lng t 1.315 tn, ng
th hai sau vng ng Nam B. Trong vng, h tiu phn b nhiu c
Nng, c Lc.
- Du tm: Hnh thnh vng du tm tp trung ln nht ca c nc, din
tch khong 10.000 ha du, sn lng t t trn di 1.200 tn, chim trn 80%
95
sn lng t c nc. Tuy nhin, t nm 1993 n nay, din tch du khng

tng, ring c Lc gim do gi t xut khu gim.
- Cy n qu: Chim t l thp trong cc cy di ngy Ty Nguyn. Cc
loi cy n qu nh xoi, hng xim, su ring, b, chui... Cy n qu phn b
hu ht cc tnh. Tuy nhin vng cha ch trng u t nghin cu to ging,
k thut canh tc, to ngun nc, t chc tiu th.
- Cy lng thc: Ty Nguyn cng coi trng pht trin cy lng thc,
din tch n nm 1995 l 220,7 nghn ha, trong 151,5 nghn ha la, bnh
qun lng thc t 247,2 kg/ngi.
- Chn nui: Th mnh l chn nui i gia sc m ch yu l n b. Nm
2001, n b 435,4 nghn con, chim 11,2% n b c nc. Ngoi ra, vng cn
pht trin chn nui nui tru, d.
b. Ngnh lm nghip
Tng din tch rng Ty Nguyn chim 35,7% din tch rng c nc. Tuy
nhin, khu ch bin lm sn ca vng ch yu cn dng s ch.
Din tch rng l 3.015,5 nghn ha nm 2001, trong rng trng l 92
nghn ha, chim hn 3% din tch rng ca vng, cn li l rng t nhin. Tuy
nhin, t l rng sng ch t 40-50%. Sn lng g khai thc t 385,5 nghn
m3/nm, ch yu c vn chuyn v ng Nam B v vng Nam Trung B
ch bin.
S pht trin ca ngnh i theo hng khai thc li th ca vng, cc sn
phm cng nghip ch yu phc v tiu dng, sn xut nng, lm nghip v i
sng nhn dn. Ngoi ra, sn phm m cao su phc v nhu cu xut khu sang
cc vng khc v xut khu sang th trng th gii. Cc ngnh cng nghip nh
ch bin g v lm sn chim 24,7% gi tr sn lng cng nghip; cng nghip
thc phm chim 24,4%; sn xut vt liu xy dng chim 13,41%; c kh 4,7%.
Hin nay, vng thu ht c mt s d n u t nc ngoi vo cc ngnh
cng nghip nh ch bin c ph xut khu, dt may, ch bin g, rau qu.
96

7.2.2.1.H thng th
Bao gm 3 thnh ph v 6 th x, 47 th trn (nm 2008) l cc trung tm
chnh tr, vn ho, kinh t, khoa hc k thut thuc cc n v hnh chnh, ch
yu pht trin cng nghip ch bin v tiu th cng nghip.
- Thnh ph Bun Ma Thut l u mi giao thng gia quc l 14 v quc
l 22, c sn bay ni a Bun Ma Thut; l trung tm vn ho, kinh t ca tnh
v ca vng.
- Thnh ph Plycu nm trn u mi giao thng gia quc l 14 v quc l
19, gi v tr quan trng Bc Ty Nguyn v l trung tm ca tnh Gia Lai v
Bc Ty Nguyn.
- Th x Kon Tum l trung tm kinh t, vn ho, chnh tr ca tnh Kon
Tum.
Mc d Ty Nguyn l mt vng lnh th ring bit nhng vng vn cha
to ra c nhng mi lin kt cht ch trong ni b vng. to ch mi
lin h kinh t c s gn kt gia cc tnh, giao thng vn ti l yu t quan
trng cn c u t nng cp.
Vng bao gm cc quc l QL14 l tuyn dc chy xuyn sut cc tnh Ty
Nguyn v c th coi l xng sng ca vng; QL 24 ni t Qung Ngi sang
Kon Tum; QL 40 t cT i Plycu sang Lo, QL19 ni vng vi cng Qui
Nhn; QL25, QL22, QL27, QL28 ni lin cc tnh ca vng, to iu kin
thun pht trin kinh t v quc phng.
Vng c 2 sn bay ang c khai thc l Plycu vi cc tuyn bay i thnh
ph H Ch Minh v Nng, sn bay Bun Ma Thut vi cc tuyn bay i H
Ni (trung chuyn qua Nng) v thnh ph H Ch Minh.
7.3. nh hng pht trin kinh t x hi
7.3.1. Ngnh nng, lm nghip
97
- Pht trin nng nghip theo hng sn xut hng ho da trn li th ca

vng v t ai, kh hu; pht trin cc vng chuyn canh cy c ph, h tiu,
cao su; cy n qu... Ch bo v mi trng.
- Thc hin u t thm canh, kt hp nng nghip vi lm nghip v cng
nghip ch bin p ng nhu cu sn xut, dn sinh v xut khu.
- Pht trin cy lng thc, tin ti xo b vic ph rng lm nng ry.
- Pht trin chn nui gia sc, gia cm, ly chn nui gia nh l chnh.
- Pht trin lm nghip theo hng tng cng cng tc bo v, ci to tu b
rng t nhin hin c nht l rng u ngun, rng c dng, rng phng h.
Coi trng li ch bo v mi trng sinh thi kt hp vi li ch lm sinh.
Ch trng pht trin cng nghip s dng cc ngun nguyn liu ti ch
nh ch bin nng sn, cng nghip thc phm, vt liu xy dng, giy, snh
s, pht trin c kh sa cha; khuyn khch pht trin tiu th cng nghip.
Tng bc u t cng ngh, c bit l cng nghip ch bin cc sn phm ca
cc vng chuyn canh. Tp trung cc ngnh cng nghip vi qui m thch hp,
u tin vic ng dng cng ngh i hi t vn.
7.3.3. Ngnh dch v
Pht trin mng li ch nhm m rng giao lu hng ho. Ch trng
hng dn v qun l mng li thng nghip cung cp v thu mua hng
ho kp thi cho nhn dn, nht l ng bo dn tc t ngi. Khuyn khch mi
thnh phn kinh t tham gia lu thng nhm to ng lc cho sn xut. Xy
dng cc trung tm thng mi ti cc thnh ph, th x trao i hng ho,
gii thiu sn phm hng ho vi cc vng khc, vi Lo, Thi Lan,
Campuchia.
Xy dng cc khu du lch Sui Vng, Lc Thin, Bun H... hnh thnh cc
tuyn du lch ni vng v lin vng vi ng Nam B, Duyn hi min Trung,
ng bng sng Cu Long.
7.3.4. H thng gio dc v y t
98
Nng cao trnh hc vn v nng cao cht lng ca lc lng lao ng l

tin cho s pht trin kinh t x hi ca vng. Ngoi ra, vng cn ch trng
gi gn v pht huy cc truyn thng, bn sc dn tc.
99
CHNG 8
VNG NG NAM B
Vng bao gm thnh ph H Ch Minh v cc tnh Bnh Dng, Bnh
Phc, Ty Ninh, B Ra - Vng Tu, ng Nai. Din tch t nhin 23605,5
km2, chim 7,13% din tch c nc. Dn s 12828,8 nghn ngi, chim
14,88% dn s c nc (nm 2008).
8.1.1. V tr a l
ng Nam B l vng t mi trong lch s pht trin ca t nc. y l
khu vc tp trung nhiu th nm gia cc tnh Nam Trung B v Nam Ty
Nguyn l nhng vng giu ti nguyn t ai, rng v khong sn. Pha Ty v
Ty - Nam gip ng bng sng Cu Long, ni c tim nng ln v nng
nghip, l va la ln nht nc ta; pha ng v ng Nam gip bin ng,
giu ti nguyn hi sn, du m v kh t v thun li xy dng cc cng bin,
to ra u mi lin h kinh t thng mi vi cc nc trong khu vc v quc
t; pha Ty Bc gip vi Campuchia c ca khu Ty Ninh to mi giao lu
rng ri vi Cam puchia, Thi Lan, Lo, Mianma.
Vi v tr ny, ng Nam B l u mi giao lu quan trng ca cc tnh
pha Nam vi c nc v quc t.
8.1.2.1. a hnh
ng Nam B nm trn vng ng bng v bnh nguyn rng, chuyn tip
t cao nguyn Nam Trung B n ng bng sng Cu Long. Nhn chung a
hnh ca vng to thun li cho pht trin nng nghip, pht trin cng nghip
v th, xy dng h thng giao thng vn ti,...
100
8.1.2.2 Kh hu
Nm trong min kh hu pha Nam, ng Nam B c c im ca vng
kh hu cn xch o vi nn nhit cao v hu nh khng thay i trong nm.
Kh hu ca vng c s phn ho su sc theo ma, ph hp vi hot ng ca
gi ma. Lng ma di do, trung bnh hng nm khong 1500 - 2000 mm.
Kh hu ca vng tng i iu ho, t c thin tai. Tuy nhin v ma kh,
lng ma thp gy kh khn cho sn xut v sinh hot.
8.1.2.3 t ai
t nng nghip l mt th mnh ca vng. Trong tng qu t c 27,1%
ang c s dng vo mc ch nng nghip. C 12 nhm t vi 3 nhm t
rt quan trng l t nu trn nn bazan, t nu vng trn nn bazan, t
xm trn nn ph sa c. Ba nhm t ny c din tch ln v cht lng tt,
thun li cho nhiu loi cy trng pht trin nh cao su, c ph, iu, lc, ma,
tng v cy lng thc. t cha s dng chim 22,7% din tch t t
nhin ca vng (so vi c nc l 42,98%). T l t s dng trong nng
nghip, lm nghip, t chuyn dng v t th c ca vng cn kh cao so vi
mc trung bnh ca c nc.
Din tch rng ca ng Nam B khng ln, cn khong 532.200 ha chim
2,8% din tch rng c nc v phn b khng u cc tnh. Rng trng tp
trung Bnh Dng, Bnh Phc vi 15,2 nghn ha; Bnh Thun 14 nghn ha,
B Ra - Vng Tu 14,3 nghn ha.
Rng ng Nam B c ngha quan trng trong vic cung cp g dn
dng, phng h cho cy cng nghip, gi nc, cn bng sinh thi cho ton
vng. c bit, rng quc gia Ct Tin l mt c s cho nghin cu lm sinh v
thng cnh.
101

Du kh c tr lng d bo l 4-5 t tn du v 485 - 500 t m3 kh, c
ngha quan trng i vi nn kinh t vng v kinh t quc dn. Qung bxit tr
lng khong 420 triu tn, phn b Bnh Phc, Bnh Dng .
Cc khong sn khc nh p lt (chim 27% gi tr khong sn trn t
lin) phn b Tnh Linh (Bnh Thun), Ph Tc (ng Nai), cao lanh tr
lng xp x 130 triu tn phn b Bnh Dng, Bnh Phc; m ct thu tinh
phn b Bnh Chu (B Ra - Vng Tu) cung cp nguyn liu cho nh my
thu tinh Bin Ho v cho xut khu...
Ngun nc mt a dng, ng k l h thng sng ng Nai. y l 1
trong 3 con sng ln ca Vit Nam. Lng nc ma trung bnh 1.500 - 2.000
mm tng ng vi 183 t m3. Ngoi ra cn c mt s h pha ng, tng
dung tch khong 300 triu m3. Lng nc mt ny cung cp nc cho
vng, bao gm c cho pht trin cng nghip.
Ngun nc ngm c tr lng kh ln, nhng mc nc su t 50 - 200
mt, phn b ch yu khu vc Bin Ho- Long An, thnh ph H Ch Minh.
B bin di 350 km vi vng bin Ninh Thun- B Ra Vng Tu l mt
trong bn ng trng trng im ca nc ta, tr lng c khong 290-704
nghn tn, chim 40% tr lng c ca vng bin pha Nam. Din tch c kh
nng nui trng thu sn ca vng khong 11,7 nghn ha.
Thin nhin u i cho ng Nam B bi bin Vng Tu, Long Hi, Phc
Hi, thun li cho pht trin ngnh du lch trong vng.
Dn s vng ny c s gia tng c hc cao (bnh qun 2 - 2,4%) v din
bin phc tp theo thi gian. iu ny l do s pht trin kinh t mnh m ca
vng to ra sc ht lao ng t vng khc n. Mt dn s ca vng nm
2008 l 543 ngi/km2, cao nht c nc, xong phn b khng u gia cc tnh
102
v thnh ph. Mt dn s cao nht l thnh ph H Ch Minh (3155

ngi/km2); B Ra - Vng Tu 484 ngi/km2, Bnh Dng 398 ngi/km2...,
Dn s ca vng tp trung ch yu cc thnh ph ln, ng bng ven bin v
cc tnh thuc vng kinh t trng im pha Nam.
Trnh hc vn ca ngi dn vng ng Nam B kh cao. T l bit ch
trong tui tr ln l 88,82%. Dn s th chim ti 53% dn s ton vng.
Lc lng lao ng kh di do, c k thut, nhy bn v nng ng cao
trong nn kinh t th trng. y l tim nng qu gi khai thc c hiu qu
tim nng lao ng ca vng.
Cc di tch lch s v vn ho kh tp trung v mt cao. Mt s di tch
ni ting nh cng Nh B, to thnh Ty Ninh, dinh c Lp, a o C Chi,
c ngha to ln trong vic hnh thnh v pht trin hot ng du lch.
Qu trnh pht trin kinh t ca vng to ra cho vng mt c s vt cht,
k thut, kt cu h tng vo bc tt nht trong c nc vi ba cc pht trin
chnh l thnh ph H Ch Minh, Bin Ho v Vng Tu.
Vng c tim nng to ln, c bit v cy cng nghip v nui trng, nh
bt thu, hi sn, chn nui gia sc.
Cc cy cng nghip di ngy bao gm cao su, c ph, ch, iu, du tm
c tng din tch chim ti 32% din tch cy cng nghip di ngy ca c
nc. Trong ng k nht l cy cao su, c trng tp trung cc tnh
ng Nai, Bnh Dng, Bnh Phc.
Cc cy cng nghip ngn ngy khc nh lc, u tng, ci, ma... cy ma
chim ti 22,5% din tch v 21,2% sn lng ma ton quc.
Ngoi ra ng Nam B cn c th mnh trng cy n qu, c bit l cc
cy n qu c gi tr kinh t cao. Cy n qu c sn xut vi qui m ln theo
hng sn xut hng ho vi vng cy n qu ni ting nh Li Thiu, ng
103
Nai, Th c... V sn xut lng thc: Ch yu l sn xut la. Cy rau cng

c ch trng pht trin trong vng nhm p ng nhu cu ca th trng
thnh ph H Ch Minh, Bin Ho v B Ra- Vng Tu.
Vng l ni tp trung nhiu nht cc x nghip cng nghip so vi cc vng
khc trong c nc vi cc ngnh. Trong vng hnh thnh cc khu cng
nghip ln to iu kin m rng lin doanh lin kt vi cc doanh nghip trong
nc v nc ngoi. Ngnh cng nghip l th mnh ca vng; sn xut cng
nghip ca vng chim gn 20% gi tr sn lng cng nghip ca ton t
nc. Bn cnh vic m rng cc ngnh sn xut, trong vng cn tng cng
u t c s vt cht, trang thit b hin i cho pht trin cng nghip. Cc
ngnh cng nghip ch yu trong vng l nhin liu (du m) chim 28,5% gi
tr cng nghip ca vng; cng nghip thc phm 27,5%; dt may 10,9%; ho
cht, phn bn, cao su 10,2%. Ngnh c kh, in t tuy c t trng khng cao
nhng thu ht 10% lao ng cng nghip ca c vng. Cc sn phm cng
nghip ca vng hng vo hng xut khu (thu, hi sn, may mc), hng tiu
dng v hng thay th nhp khu (phn bn, ho cht). Tuy nhin, s pht trin
mnh m nn cng nghip cng nh nn kinh t gy nhng tc ng xu ti
mi trng trong vng.
Trong vng c hai trung tm cng nghip ng ch l:
+ Thnh ph H Ch Minh l a khu dn u c nc v s lng cc x
nghip sn xut (1/2 s lng x nghip ca vng) vi 80% gi tr sn lng
cng nghip l hng tiu dng. Nhiu x nghip c qui m kh ln v to ra
nhiu sn phm c gi tr cao (k c xut khu), song hu ht cc x nghip ny
nm trong ni thnh, nguyn liu thp, cc c s sn xut hu nh c lp vi
nhau, nm vo cc khu ng dn thng gy nhim v cn tr giao thng vn
ti trong ni thnh.
+ Trung tm cng nghip Bin Ha (ng Nai): rng trn 300ha, do t chc
SONADEZI khi cng xy dng mt bng v cu trc h tng vo nm 1964,
104
sau cho cc ch t nhn thu xy dng cc x nghip sn xut cc mt

hng: giy, ng, thy tin, luyn kim, c kh. Gn y, trung tm cng nghip
Bin Ha th 2 cng c xy dng nh m hnh c nm i din bn kia xa l,
y cng l trung tm cng nghip quan trng ca vng. Hai trung tm cng
nghip ny u tn dng c nhng u im sn c l ngun nhn lc di do
c tay ngh, thun li v giao thng vn ti (ng b, ng thy), gn Si
Gn (trung tm khoa hc k thut kinh t v thng mi ln ca Vit Nam).
8.2.1.3. Ngnh dch v
Dch v l ngnh pht trin mnh ng Nam B, m bo phc v cho
nhn dn trong vng v cho nhu cu pht trin ca c nc. T trng ngnh
dch v trong c cu GDP ca vng kh cao, tuy nhin vn cha p ng y
cc yu cu ca sn xut v pht trin, cha tng xng vi vai tr ca vng
trng im pha Nam, nhiu ngnh quan trng nh ti chnh, ngn hng, bo
him, khoa hc cng ngh, du lch... cn chim t trng thp.
8.2.2.1. H thng th:
Bao gm 4 thnh ph, 4 th x v 41 th trn to nn cc trung tm vn ho, kinh
t, chnh tr quan trng ca vng.
- Thnh ph H Ch Minh l thnh ph ln nht ca c nc, c c s h
tng thun li cho vic t chc cc mi lin h kinh t x hi (bao gm cng
hng khng, ng giao thng, h thng thng tin lin lc). y cng l thnh
ph c tm quan trng khng ch trn bnh din quc gia m cn trn bnh din
quc t. C th coi y l a bn pht trin kinh t trng im ca pha Nam,
dn u c nc v tng sn phm quc dn GDP, GDP bnh qun u ngi v
nhp tng trng kinh t. Trong vng cn hnh thnh v pht trin cc khu
cng nghip ti khu vc ngoi thnh (Bnh Chnh, Th c, C Chi, Hc Mn,
Nh B). ng thi hnh thnh cc im th mi, hin i.
- Thnh ph Bin Ho l u mi giao thng trn b ca vng ng Nam
B. C khu cng nghip Bin Ho v mt s cm cng nghip khc c mi lin
105
kt vi cc khu cng nghip thnh ph H Ch Minh. y c coi l thnh

ph cng nghip ca vng kinh t trng im pha Nam.
- Thnh ph Vng Tu l thnh ph cng, pht trin cng nghip v du lch.
Ngoi ra cn c cc th x v ang pht trin l cc trung tm kinh t ca
vng.
H thng giao thng vn ti trong vng kh thun li so vi cc vng khc,
d dng cho giao lu trong ni vng, vi vng khc v quc t. Cc tuyn
ng b bao gm quc l 1, quc l 22 i Campuchia, quc l 13 ni vi quc
l 14 i Ty Nguyn, Lo; quc l 20 i Lt; quc l 51 ni thnh ph H
Ch Minh - Bin Ho - Vng Tu; quc l 50 i G Cng, M Tho v ni vi
ng bng sng Cu Long. Ngoi ra cn cc ng tnh l, ng lin x v
ng th.
H thng ng st bao gm tuyn Thng Nht, tuyn H Ch Minh - Lc
Ninh (vng trng cao su).
H thng ng sng vi cng sng thnh ph H Ch Minh, Bin Ho.
ng bin vi cc cng bin (cng Si Gn) v cc tuyn ng bin i quc
t Thnh ph H Ch Minh i Hng Kng, Singapo, Tokyo, Bng Cc; i cc
vng trong nc Bn Thu, Cn Th, Rch Gi, H Tin, Hi Phng, bn cng
kh pht trin v c ngha quan trng trong pht trin kinh t ca vng v ca
c nc.
H thng ng hng khng sn bay quc t Tn Sn Nht vi hn 20
tuyn bay quc t v trong nc; sn bay Vng Tu lm dch v cho ngnh du
kh.
106

8.3.1. Ngnh nng lm ng nghip
i vi cy cng nghip di ngy: Hnh thnh cc vng chuyn canh cy
cao su v c ph vi mc tiu p ng xut khu v tiu dng trong nc. Ngoi
ra ch trng pht trin cy iu, h tiu, du tm, c v gn lin vi cng nghip
ch bin.
i vi cy cng nghip ngn ngy: M rng din tch ma, u tng,
thuc l, bng
i vi cy lng thc: Hnh thnh cc vng la, ng.
i vi cy thc phm v chn nui: Hnh thnh cc vnh ai thc phm,
rau, chn nui ln, b, gia cm xung quanh cc thnh ph ln v trung tm
th, cng nghip.
8.3.1.2. Ngnh lm nghip
Vng phn u tng t l che ph ca rng, to ra cc l phi xanh cho cc
khu th v cc khu cng nghip, ci thin mi trng sinh thi, to cnh quan
du lch Ch trng bo v rng u ngun, rng phng h ven bin c bit l
rng ngp mn huyn Cn Gi, ven bin B Ra - Vng Tu; pht trin rng
nguyn liu giy, rng quc gia Ct Tin, ng Nai. Ph xanh t trng i
trc cc tnh Bnh Thun, Ninh Thun, Ty Ninh, B Ra - Vng Tu, ng
Nai, Bnh Dng v Bnh Phc.
Tp trung u t cc phng tin nh bt ngoi khi tu thuyn, phng
tin thng tin i bin.
Xy dng c s h tng, c bit l cc thit b v phng tin bo qun
nhm bo m cht lng hi sn ti sng, p lnh xut khu.
Xy dng h thng cng v cc c s dch v ngh c Cn o, Vng
Tu, Phan Thit.
107
Pht trin nui tm thm canh, nui c nc ngt. Gn nh bt, nui trng
thu hi sn vi cng nghip ch bin. Nng cp v hon thin cc c s ch
bin xut khu ti thnh ph H Ch Minh, B Ra Vng Tu, ng Nai, Phan
Thit, Phan Rang
Ngnh cng nghip ca vng hng vo sn xut cc sn phm c cht
lng cao v cc trang thit b cho cc ngnh kinh t ca vng v ca c nc.
Mt s ngnh cng nghip ch cht ca vng l du kh, cng nghip in t,
c kh, tin hc, luyn thp, ho cht, dt, may, da giy, giy, nha, snh s, thu
tinh, ch bin thc phm.
Pht trin cc khu cng nghip tp trung nh thnh ph H Ch Minh, Bin
Ho, Vng Tu,
8.3.3. Ngnh dch v
Pht trin cc trung tm thng mi tm c quc t, khu vc, quc gia v
vng ti thnh ph H Ch Minh, Bnh Dng v Bnh Phc, ng Nai, B
Ra- Vng Tu, Ty Ninh. Xy dng mng li cc ch v siu th.
Pht trin du lch theo hng a dng ho sn phm, vi cc trung tm quan
trng hng u l thnh ph H Ch Minh, Vng Tu v mt s trung tm c
tim nng nh Phan Thit, Ty Ninh
108
CHNG 9
VNG NG BNG SNG CU LONG

Vng bao gm cc tnh Long An, Tin Giang, Bn Tre, Vnh Long, Tr
Vinh, Cn Th, Hu Giang, Sc Trng, Bc Liu, C Mau, Kin Giang, An
Giang, ng Thp vi tng din tch t nhin 40602,3 km2, chim 12,26% din
tch t nhin ca c nc. Dn s ca vng nm 2008 l 17695,0 nghn ngi,
chim 20,53% dn s c nc.
9.1. Tim nng v hin trng pht trin kinh t x hi
9.1.1. V tr a l
Nm phn cui ca bn o ng Dng, lin k vi vng kinh t trng
im pha Nam nn vng c mi quan h hai chiu rt cht ch v quan trng.
Nm gip vi Campuchia v cng chung sng M Kng l iu kin giao lu
hp tc vi cc nc trn bn o.
Nm vng tn cng Ty Nam ca T quc, c b bin di 73,2 km v
nhiu o, qun o nh Th Chu, Ph Quc l vng c quyn kinh t gip
bin ng v vnh Thi Lan.
Vng nm trong khu vc c ng giao thng hng hi v hng khng quc
t gia Nam v ng Nam cng nh vi chu c v cc qun o khc trong
Thi Bnh Dng. V tr ny rt quan trng trong giao lu quc t.
9.1.2.1. a hnh
a hnh ca vng tng i bng phng, cao trung bnh l 3 - 5m, c
khu vc ch cao 0,5 - 1m so vi mt nc bin.
9.1.2.2. Kh hu
Nn kh hu ong Nam B mang tnh nhit i m vi tnh cht cn xch
o th hin r rt qua cc yu t nhit - m. Nhit trung bnh hng nm 24 27OC, bin nhit trung bnh nm 2 30C, chnh lch nhit ngy v m
109
thp, t c bo hoc nhiu lon thi tit. C hai ma r rt, ma ma tp trung t

thng 5 - 10, lng ma chim ti 99% tng lng ma ca c nm. Ma kh
t thng 12 n thng 4 nm sau, hu nh khng c ma.
C th ni, cc yu t kh hu ca vng thch hp cho cc sinh vt sinh
trng v pht trin, l tin cho vng y mnh thm canh, tng v.
9.1.2.3. t ai
Din tch t trong vng bao gm cc nhm t sau:
- t ph sa: Phn b ch yu vng ven v gia h thng sng Tin v
sng Hu, din tch 1,2 triu ha, chim 29,7% din tch t t nhin ton vng
v khong 1/3 din tch t ph sa ca c nc. Nhm t ny c ph cao v
cn i, thch hp i vi nhiu loi cy trng la, cy n qu, mu, cy cng
nghip ngn ngy.
- Nhm t phn: Phn b vng ng Thp Mi v H Tin, vng trng
trung tm bn o C Mau vi tng din tch 1,2 triu ha, chim 40% din tch
ton vng. t ca vu tng c tnh cht c l yu, nt n nhanh.
- Nhm t xm: Din tch trn 134.000 ha chim 3,4% din tch ton vng.
Phn b ch yu dc bin gii Campuchia, trn cc bc thm ph sa c vng
ng Thp Mi. c tnh ca loi t ny l nh, ti xp, ph thp.
- Ngoi ra cn c cc nhm t khc nh t ct ging, than bn, t
vng, t xi mn chim din tch khng ng k, khong 0,9% din tch ton
vng.
- Nhn chung, t ai y rt thun li cho pht trin nng nghip, thch
hp trng la, da, ma, da, cy n qu.
- Vng nm h lu sng M Kng vi hai nhnh sng Tin v sng Hu.
Tng lng nc chung ca sng Cu Long l 500 t mt khi. Trong , sng
Tin chim 79% v sng Hu chim 21%. Ch thu vn ca vng thay i
theo ma. Ma ma nc sng ln vo thng 9, thng 10, lm ngp cc vng
trng ng Thp Mi, T gic Long Xuyn. V ma ny, nc sng mang
110
nhiu ph sa bi p cho ng bng. V ma kh, lng nc gim nhiu, lm

cho thu triu ln su vo ng bng, lm vng t ven bin b nhim mn
nghim trng.
- Ch nc ngm ti ng bng ny kh phc tp, phn ln su 100
mt. Nu khai thc qu nhiu c th lm nhim mn trong vng.
9.1.2.5 Ti nguyn bin
Tng chiu di b bin ca vng l 732 km vi nhiu ca sng v vnh.
Bin trong vng cha ng nhiu hi sn qu vi tr lng cao: Tm chim
50% tr lng tm c nc, c ni 20%, c y 32%, ngoi ra cn c hi sn
qu nh i mi, mc Trn bin c nhiu o, qun o c tim nng kinh t
cao nh o Th Chu, Ph Quc. Ven b l h thng rng ngp mn c gi tr
v kinh t v sinh thi vi nhiu loi ng vt, thc vt.
9.1.2.6 Ti nguyn khong sn
Tr lng khong sn ca vng khng ng k. vi phn b H Tin,
Kin Lng dng ni vch ng vi tr lng 145 triu tn, phc v sn xut xi
mng, vi xy dng; ct si dc sng Vm C, sng M Kng, tr lng
khong 10 triu mt khi; than bn U Minh, Cn Th, Sc Trng, t gic
Long Xuyn. Ngoi ra vng cn cc khong sn khc nh , sui khong
Mt dn s trung bnh l 436 ngi/km2 (nm 2008), cao nht l Vnh
Long v Tin Giang, vi mt trn 700 ngi/km2. T sut gia tng dn s t
nhin l 2,3%. Gia tng dn s c hc trong vng cng mc tng i cao.
C cu dn tc: Gm nhiu dn tc khc nhau, ch yu vn l ngi Kinh.
Ngi Kh Me chim 2,1% dn s ca vng, c tr cc tnh Kin Giang, An
Giang, Bc Liu, C Mau, Vnh Long, Tr Vinh; ngi Hoa chim 1,7% dn s
trong vng, phn b An Giang, Bc Liu, C Mau, Cn Th Cc dn tc
cn li chim 0,2% dn s ca vng.
111

9.2.1.1. Ngnh nng nghip, lm, ng nghip
a. Ngnh nng nghip
- L ngnh ch yu ca vng, ngnh nng nghip u chim t trng trn
50% GDP ca hu ht cc tnh. Trong thi gian qua, vng pht trin nng
nghip theo hng sn xut hng ho, a dng ha cy trng, vt nui gn lin
vi cng nghip ch bin phc v cho xut khu.
- Trong c cu ngnh nng nghip, cy lng thc chim u th tuyt i.
Nm 1999, din tch cy lng thc ca vng l 1.953 ngn ha, chim sn
lng lng thc l 12,3 triu tn (chim 51,91% sn lng lng thc c
nc). Mc lng thc bnh qun u ngi ca vng t cao nht trong c
nc (850kg/ngi/nm). Nng sut lng thc ca vng ngy cng tng cao,
nm 1997 t 40,2t/ha, cao nht trong c nc. iu ny l do c cu ma v
trong vng c s thay i, ng rung c ci to, thu li ho v c s u t
khoa hc k thut...
- Din tch cy n qu trong my nm gn y c xu hng tng, hin c
khong 170 nghn ha cy n qu. Cy n qu trong vng c trng theo 3 dng
l vn tp, vn hn hp v vn chuyn.
- Ngnh chn nui ca vng cng kh pht trin: n ln chim 14,2 % n
ln ca c nc, tuy nhin cn cha tng xng so vi tim lc ca vng. Nui
vt l truyn thng ca vng ly tht, trng v lng xut khu. n vt chim
25,1% n gia cm ca c nc, c nui nhiu nht Bc Liu, C Mau, Cn
Th, Sc Trng, Vnh Long, Tr Vinh.
b. Ngnh ng nghip
- Ngh c ca vng pht trin kh mnh c v sn lng v kim ngch
xut khu. Gi tr sn lng ngnh ng nghip ca vng chim 42 - 45% gi tr
sn lng ca c nc v 37 - 42% kim ngch xut khu ca c nc.
112
- V nui trng, din tch nui trng thy sn ca vng l 294,1ha, chim
21,2% din tch nui trng thu sn ca c nc. Trong c cc m hnh nui
tm-la, rng - tm, .... Ngoi ra, vng cn nui cc thu sn khc c gi tr
kinh t cao nh ln, c, cua, ra, i mi,.. y cng l ngun li xut khu c
gi tr.
c. Ngnh lm nghip
Vng tin hnh khi phc rng trm trn cc vng t mn, duy tr v
m rng din tch rng ngp mn ven bin. Tuy nhin, do khng khc phc
c nn chy rng nn din tch rng trong my nm gn y ca vng b
suy gim nhanh chng.
- Ch yu l cng nghip ch bin lng thc v thc phm vi hn 20%
gi tr gia tng cng nghip ca vng. Tuy nhin, ch yu mi cng on s
ch nn cht lng v hiu qu cn thp.
- Cc ngnh khc nh dt, may, sn xut vt liu xy dng (chim 12% gi
tr gia tng cng nghip ca vng); Cng nghip ho cha vng cng c s
tng trng nhanh trong thi gian qua.
- Cng nghip ca vng phn b ch yu cc th ln nh Cn Th, cc
th x, tnh l.
9.2.1.3. Ngnh dch v
ng bng sng Cu Long c nhiu tim nng pht trin du lch, bi vy
trong vng hnh thnh cc im du lch c ngha quc gia nh im du lch
Cn Th mang sc thi ca vng Ty ; h sinh thi rng ngp mn C Mau;
du lch trn o Ph Quc v hng lot im du lch khc nh bo tng Long
An, sng Vm C, ch ni Ci B T cc im du lch ny hnh thnh ln cc
cm du lch Cm du lch Cn Th, Cm du lch Tin Giang, cm du lch Chu
c; Cm du lch Nm Cn (C Mau).
113

9.2.2.1. H thng th:
Cc thnh ph, th x ca vng tnh n nm 2008 gm 6 thnh ph, 12 th x,
120 th trn phn b u trn khp a bn ng bng.
H thng th phn b kh ng u trong ton vng, tuy nhin cc th
cha mang tm vc ca mt th ln.
- Thnh ph Cn Th l trung tm vn ho, kinh t, chnh tr ca ton vng.
Thnh ph c coi l th ph ca min Ty Vit Nam, l trung tm ca ng
bng sng Cu Long.
- Ngoi ra cn c cc thnh ph v th x khc nh Tn An, Cao lnh, Sa
c, Long Xuyn, Chu c, M Tho, G Cng,... c mi lin h kinh t x hi
vi nhau v l trung tm ca cc tnh trong vng.
- ng sng - knh - rch to thnh mt mng li lin kt cc tnh vi
nhau vi h thng knh rch chng cht, bao gm 197 con sng, knh, rch.
- Cc cng ni a tri khp mng li cc tuyn ng thy nh cng M
Tho, Cao Lnh, Tr Nc, Long Xuyn,
- H thng ng b quan trng nht l quc l 1A. Ngoi ra, vng cn c
cc quc l30, quc l 53, quc l 53, 54,20,21,80, 91, 91B, 12 ni lin cc cc
lnh th.
- ng hng khng vi sn bay Tr Nc (Cn Th), Rch Gi v Ph
Quc ang c khai thc trong vng.
9.3.1. Ngnh nng, ng, lm nghip
y l vng c thin nhin u i cc th mnh v t ai, thi tit, kh
hu, to iu kin thun li c bit cho pht trin nng nghip v nui trng
thu hi sn. Bi vy, nh hng pht trin ca vng c tp trung vo nng
nghip, ng nghip, lm nghip v cng nghip ch bin lng thc thc phm.
114
9.3.1.1. Nng nghip

Trong nh hng pht trin nng nghip ca vng, chuyn dch c cu
ngnh, a t trng chn nui ln khong trn 40% (so vi hin nay l 20%)
trong tng gi tr sn xut ngnh nng nghip l tiu ch quan trng. Ngoi ra,
vng cn nh hng xy dng nn nng nghip sinh thi pht trin bn vng,
tng t sut hng ho nng sn; coi trng thm canh, nghin cu chuyn i
ma v phng trnh thin tai, l lt; hnh thnh vng cy chuyn canh c
nng sut cao, cht lng tt; tp trung khai thc vng ng Thp Mi, Ty
sng Hu v bn o C Mau.
9.3.1.2. Lm nghip
Thc hin cng tc trng cy gy rng nhm khi phc v bo v mi
trng sinh thi, hnh thnh cc tuyn rng bo v b bin; trng mi v bo v
rng phng h vng By Ni; gi vng din tch cy trm v da nc, bo v
rng ngp mn; tng bc thc hin giao t giao rng kt hp lm vn v
sn xut lm nghip, gia nui tm v trng rng.
9.3.1.3. Ng nghip
Pht trin theo hng pht huy th mnh ca vng l c b bin di, ng
trng rng ln v nhn dn c kinh nghim trong nui trng v nh bt thu
hi sn. Tng cng u t cho ngnh ny t c mc tiu ng gp 50%
gi tr xut khu thu, hi sn ca c nc; pht trin nui trng thu hi sn c
gi tr cao nh tm, cua v cc c sn c gi tr xut khu.
Ch trng pht trin cng nghip ch bin lng thc - thc phm. Pht
trin ngnh may, mc, dt, da giy, c kh in t, ho cht u t pht trin
cc khu cng nghip khi c iu kin nh Tr Nc, Nam Hng Ph, V Thanh,
Bn Lc, Tp trung pht trin ngnh cng nghip tn dng lao ng ti ch.
9.3.3. Ngnh dch v
- Hnh thnh cc trung tm thng mi, siu th, mng li ch to mi
trng thun li cho sn xut kinh doanh. Xy dng trung tm thng mi Cn
115
Th l u mi cho hot ng thng mi lin vng. Ngoi ra, vng c tin

hnh xy dng cc trung tm thng mi khc nh Tn An, Cao Lanh, M Tho,
Long Xuyn, Rch Gi, Sc Trng, Tr Vinh, Vnh Long, Bn Tre, C Mau,
Bc Liu, H Tin, Chu c nhm cung cp hng ha phc v sn xut v i
sng.
- Khai thc li th v tr a l pht trin cc loi hnh du lch sng nc,
mit vn, sinh thi gn lin vi du lch thnh ph H Ch Minh. Gn lin khai
thc du lch vi bo tn thin nhin trong vng.
9.3.4. Kt cu h tng
- Pht trin mng li giao thng ng thu, ng b theo qui hoch;
nng cp cc cng nm dc sng Tin, sng Hu; nng cp mt s tuyn quc
l; gn lin pht trin giao thng vi thu li nhm phng chng l; xy dng
sn bay Tr Nc tr thnh sn bay trung tm ca ng bng sng Cu Long.
- Xy dng mng li th cc cp, trn c s pht trin 3 khu vc th
l Khu t gic trung tm (Cn Th, Long Xuyn, Vnh Long, Cao Lnh) hnh
lang th ng Nam (M Tho, Tn An, Th Tha, Bn Lc) hnh lang
th pha Ty Bc nhm khc phc tnh trng chnh lch gia cc a phng
trong vng.
116
PHN BA
NH HNG PHN VNG VIT NAM THI K

2010 - 2020
10.1. Cc tiu ch v nguyn tc phn vng
Kinh t vng l mt khoa hc, nghin cu cc h thng lnh th. Vic phn
chia cc vng kinh t da trn cc nguyn tc khoa hc, nhm rt ra nhng c
im, quy lut hnh thnh v hot ng ca chng vn dng vo t chc ti
u theo lnh th trong thc tin.
Nguyn tc 1: phn vng da trn c s nhm gp cc n v hnh chnh
tnh c tnh cht tng i v cc iu kin pht trin.
Nguyn tc 2: phn vng d trn trnh kinh t x hi, trong s gn
kt ca vng c th hin thng qua vai tr ca h thng th cc cp, quan
h gia th v vng nh hng ca chng, xt n c cc iu kin ca lch
s. Nguyn tc ny phn nh nguyn nhn ca s pht trin.
Nguyn tc 3: tnh ph hp vi kh nng qun l trn gc t vn v lp
quy hoch pht trin. nguyn tc ny phn nh nhng iu kin ca cng tc
qun l, t vn tham mu cho nhng ngi ra quyt nh ca Trung ng v
cc b, ngnh.
Trn c s cc nguyn tc trn, B K hoch v u t a ra hai nhm
tiu ch xc nh h thng phn vng nc ta trong thi k mi.
Nhm tiu ch th nht: nhm cc tiu ch thuc v s ng nht ca cc
yu t pht trin (iu kin t nhin v ti nguyn thin nhin, ngun nhn lc,
thc trng kinh t pht trin cng nh nhn nhn tnh cc yu t ngoi vng c
th tc ng n pht trin vng trong tng lai).
Cc yu t thuc iu kin t nhin v ti nguyn thin nhin:
trnh pht trin m nn kinh t nng nghip cn c v tr quan trng,
yu t phng thc khai thc ti nguyn t, rng, sng, bin, khong sn, nh
hng ln n hnh thi phn b dn c, tt nhin c c iu kin v kh hu.
Cc vng ng bng tp trung, khi sn xut lng thc, th phn b dn c ty
thuc vo s phn b t nhin ca t canh tc v c hnh thi ri u. Vng
117
ven bin, va sn xut lng thc, va khai thc ti nguyn bin, va pht huy
vai tr xut nhp khu ca cng bin, dn c s theo tuyn dc b bin. Vng
cao nguyn tp trung, di g, i, trung du thch hp vi vic trng cy cng
nghip di ngy, ngn ngy, cy nguyn liu cho cng nghip, tiu th cng
nghip th dn c phn tn theo. i vi sn xut trn cc g i, nhiu trng
hp ph thuc vo ngun nc ngt. Nhng trung tm ch bin t cc v tr
hp l i vi cc i sn xut v hnh thnh nhng th nng nghip
(agropolis). Vng ni cao b chia ct thnh nhng bn nh hp hi t n cc
di t theo lu vc sng ln, vi nhng ti nguyn rng, ng c chn nui,
khong sn, dn c phn tn theo cc bn v di dc theo tuyn lu vc...
S phn vng kh hu s km theo nhng c trng v sinh thi v nng
lm nghip khc nhau, nhng tp tc sinh hot trong cng ng khc nhau, v
c t chc dn c th nng thn khc nhau vi nhng tiu chun kinh t - k
thut ph hp. Vng c gi bo, vng c cp ng t cao, vng c gi rt...
u nh hng trc tip n hnh thc b tr dn c.
Sinh thi pht trin (eco-development) v mi trng: qu trnh cng
nghip lun phi m bo gi c lu bn nhng cn bng sinh thi c bn, a
dng sinh hc v chng gy nhim mi trng. Khi chng ta pht trin cng
nghip c gy nhim hoc khai hoang ph cnh quan, hoc khai thc lm sn
cc vng u ngun, dc lu vc cc sng ln, rng ngp mn ven b bin,
cn phi m bo mi trng sinh thi c lu bn theo hng pht trin
bn vng. Nhng mt cn bng trong qu trnh pht trin phi c tnh trc
c kh nng lp cc th cn bng, gi l "cn bng ng".
Ngoi ra, trn cc vng c kh hu v a hnh t nhin, th nhng ging
nhau, thng c h kinh t nng lm sinh thi ging nhau, tp qun sng v
canh tc ging nhau, nn hnh thi phn b dn c cng ging nhau.
Mi trng sinh thi l mt vn bao trm, chi phi cc ngnh pht
trin, nn phi tm ra gii php pht trin thch hp, nht l trong iu kin pht
trin xen k ca cc phn h sinh thi. Gii php thch hp cn l s hi ha,
118
s ha ng gia cc h sinh thi th, h sinh thi nng thn v h sinh thi
t nhin mi thi gian v khng gian (time-space) nht nh.
Cc yu t dn s v ngun lao ng:
Mt dn s, tc gia tng dn s, trnh dn s, trnh dn tr v
tp qun truyn thng cc vng a l t nhin khc nhau, to ra cch ng x
khc nhau ca con ngi khi tc ng vo thin nhin. Khi ti nguyn thin
nhin c khai thc ti ngng ri th h li nng ng to ra nhng ngnh
ngh phi nng nghip p ng vi nhu cu vt cht, tinh thn ca dn c v th
trng quc t. nhng ni mt dn c qu cao, tc tng trng kinh t
qu nhanh, cn c chnh sch kch thch u tin pht trin cc ngnh ngh thu
ht c nhiu lao ng nhm p ng nhng yu cu lm vic ca dn c. Yu
t ngun lao ng v vic lm tr thnh mt trong nhng yu t quan trng
phn vng.
Trnh pht trin kt cu h tng l mt yu t quan trng, nht l giao
thng vn ti, nng lng, thng tin lin lc, nc ngt... l nhng iu kin c
bn tip thu c u t c hiu qu, tng nhanh c tc th ha v
ci thin c mc sng dn c, nng cao c trnh vn minh ca t chc
x hi. Thng thng nhng vng, nhng th m c kt cu h tng pht
trin thun li l nhng ni s c nhiu ngoi lc pht trin. Nhng pht trin
kt cu h tng i hi phi u t rt tn km khng phi quc gia no, vng
no, cng c th trang b c ng u trong mt thi gian rt ngn. Khi kt
cu h tng cha pht trin ng u trn ton lnh th quc gia thi phi chp
nhn s chnh lch pht trin mc khc nhau gia cc vng ca quc gia,
nh hng n bc i ban u l tp trung vo mt s vng trng im, vng
thnh ph ln, c kh nng pht huy dc hiu qu vn u trc mt, song
song vi vic xy dng kt cu h tng mt s a bn khc, chun b iu
kin m rng u t cho bc tip theo.
119
Yu t vn minh, vn ha dn tc:
Con ngi, ch th ca quan h sinh thi, c vai tr quyt nh i vi t
chc x hi ca cng ng. Mi mt quc gia thng bao gm nhiu cng ng
dn tc khc nhau, c lch s pht trin vn ha ring, c truyn thng phong
tc tp qun ring. on kt cc dn tc, pht huy truyn thng cc di sn vn
ha ca cc cng ng dn tc, quan tm c bit n cc vn nhn vn ni
chung l mt yu cu quan trng ca qu trnh th ha, pht trin kinh t x
hi t nc. Kinh nghim th gii thp k qua cho thy r tm quan trng ca
vn sc tc, vn tm linh, k c tn ngng c nh hng v tc ng n
pht trin kinh t x hi t nc. Nu khng c chnh sch quan tm ng mc
t mu thun sc tc, tn gio, chuyn sang mu thun chnh tr v tr thnh
mt lc cn khng nh n s pht trin kinh t - x hi ca mt quc gia, gim
ng k vic thu ht vn u t ca nc ngoi.
Da vo cc yu t ny phn lnh th quc gia cc vng khc nhau.
Ty theo tng loi mc tiu m lnh th quc gia c th phn lm cc h thng
vng khc nhau. Vng l mt gp cc n v hnh chnh tnh lin k, ranh gii
ca cc vng trng vi ranh gii n v hnh trnh cc tnh.
Tiu tr ny cho php phn vng da trn c s mi quan h kinh t thng
qua vai tr ca trung tm vng v ca h thng th cc cp, quan h gia cc
th v vng nh hng ca chng, ng thi c xt ti c cc iu kin lch
s.
Nhm tiu ch th hai: nhm tiu ch thuc v s ng nht cc chc
nng, nhin v ca vng.
Ni ti chc nng, nhim v ca vng l ni ti vai tr ca vng trong
phn cng lao ng ca c nc. Vai tr th hin trnh pht trin khng
gian lnh th trong giai on pht trin nht nh. C nhng vng c trnh
pht trin cao hn s m nhn nhng chc nng nhim v cao hn v ngc
li, nhng vng trnh pht trin thp hn s m nhn chc nng, nhim v
no trong c cu lnh th quc gia. Do , tin hnh phn vng da vo
120
trnh pht trin ca vng phn vng l nhm tiu ch c bn trong xc

inh h thng vng trong thi gian ti.
Ngha ca t "trnh pht trin vng" l mt khi nim thng dng
trong phn tch vng. Trong phn tch vng, thng chia vng thnh vng pht
trin, vng pht trin trung bnh v vng cha pht trin. o lng trnh
pht trin ca vng, ngi ta thng dng h cc ch tiu m trong ch tiu
tng sn phm quc ni (GDP) c ch . Ch tiu ny c tnh hn ch trong
phm vi nh, cho nn, ngi ta li thit k mt s nhm ch tiu phc hp o
lng trnh pht trin ca vng.
Tng sn phm quc ni (GDP):
Tng sn phm quc ni l mt thnh qu cui cng ca hot ng sn
xut trong mt thi k nht nh ca tt c cc n v thng tr ca mt vng.
T mt hnh thi gi tr m xt, l: Mc chnh lch (sai ngch) ca
ton b hng ha v gi tr dch v sn xut trong mt thi k nht nh ca tt
c mi n v thng tr vt qu ton b hng ha ti sn phi c nh v gi tr
dch v u t cng k.
T mt hnh thi phn phi gi tr, l tng thu nhp phn phi ln u
tin ca tt c cc n v thng tr trong mt thi k nht nh to ra, hn na,
phn phi cho cc n v thng tr khng thng tr ca vng ny.
T mt hnh thi sn phm, l hng ha v dch v cui cng tr i
hng ha v dch v nhp khu.
H thng ch tiu mang tnh tng hp:
H thng ch tiu UNRISD do vin nghin cu pht trin x hi Lin hip
quc (united nation research insitute for social development), a ra h thng
ch tiu o lng pht trin ca vng bao gm 15 ch tiu trong cun sch "Ni
dung v tiu chun o lng pht trin kinh t x hi", trong bao gm 9 ch
tiu x hi v 6 ch tiu kinh t. B ch tiu ny bao gm:
1. Tui th thi k d kin khi ra i;
121
2. T l ca dn s c tr ti im dn c c trn 2 vn ngi trong tng

s dn;
3. Tiu dng protit ng vt tnh bnh qun ngi/ngy;
4. Tng s ngi hc trung hc v tiu hc;
5. S ngi hc o to v cng vic hoc ch yu;
6. S bo pht hnh cho mi 1000 ngi;
7. S ngi c tr bnh qun trong mi phng ;
8. T l ngi c in, nc, kh than s dng trong dn s c cng vic lm;
9. T l ngi thu nhp bng lng trong tng dn s hot ng kinh t;
10. Sn lng nng nghip ca mt lao ng nng nghip nam gii;
11. Tiu dng in bnh qun u ngi;
12. Tiu dng gang thp bnh qun u ngi;
13. Tiu dng nng lng bnh qun u ngi;
14. T l ngnh ch bin trong GDP;
15. Gi tr xut nhp khu bnh qun u ngi.
Trong cc ch tiu k trn, c mt s ch tiu phn nh cc mc khc
nhau theo nhu cu tha mn cuc sng c bn ca con ngi cc quc gia c
tng gi tr sn xut trong nc khc nhau, nh lng tiu dng protit ng vt,
tnh bnh qun ngi mi ngy, gio dc, phng , lng pht hnh bo ch...
C mt s ch tiu li phn nh mt cch trc tip trnh pht trin kinh t,
nh cc ch tiu t 10 n 15. Cn c theo ch s pht trin ca h thng ch tiu
tnh ton ny phn nh trnh pht trin x hi, so snh tng gi tr sn xut
quc dn bnh qun u ngi cng chun xc hn. V mt phn nh trnh
pht trin kinh t, dng ch s pht trin ca h thng ch tiu tnh ton ny
phn nh trnh pht trin kinh t v tng gi tr sn xut quc dn bnh qun
u ngi v tng i tng t vi nhau.
Tuy nhin, h thng ch tiu ni trn c thit k theo m thc ca
quc gia pht trin, nhn mnh o lng i vi u ra. Hn na, l cn c vo
s thay i c cu m khng phi cn c vo phc li ca nhn dn o lng
122
qu trnh pht trin. Trong phng php ny, bao gm c quc gia ang pht
trin, nhng vn cn c theo gi nh ca m thc quc gia pht trin. Ngoi ra,
cc ch tiu ny cng rt kh tp trung vi nhau nhm t c s nh gi ton
din v mc phc li vt cht ca mt quc gia.
H thng ch tiu HDI l ch s pht trin ngun nhn lc hoc ch tiu
PQLI l ch s cht lng cuc sng vt cht, cc h thng ch tiu ny l ch
tng hp tng i n gin hn, c t thnh bi nhin ch tiu thu nhp s
liu, hn na, c th phn nh nhu cu c bn khc nhau ca i a s ngi.
Nhng ch tiu ny c th bao gm: tui th d kin, t l t vong ca tr di
1 nm tui... ca cc vng tin hnh gi tr bnh qun hoc gi tr bnh qun
gia quyn ca cc ch tiu, cui cng c th tnh c HDI hoc PQLI ca mt
quc gia hc mt vng.
H thng cc ch tiu nh gi trnh pht trin x hi vng thnh th
cc tnh ca c nc, bao gm cc ni dung:
1. Tng quy m kinh t vng biu th bng ch s tng sn phm quc
ni(GDP)
2. Sc sng ca tng trng kinh t th hin bng t l tng hng nm ca
GDP.
3. T trng c cu cng nghip ha c tnh theo cng thc:
T trng CCCNH(%)= Gi tr SXCN vng
Tng SP quc ni
x Lao ng CN vng
Lao ng XH vng
4. iu kin chuyn i c cu: Ly mc thu nhp bnh qun u ngi

lm ch o, hn na, ng thi ch ti cc mt quy m dn s, phong ph
ti nguyn v cp c cu hin c. Cn c theo gi tr ti hn i vo thi k tng
tc chuyn i c cu ca nc ngoi xc nh.
5. T cht vn ha ca dn s (dn s c trnh vn ha trn trung hc,
i hc, dn s m ch v bn m ch).
6. Trnh vn ha.
123
7. Cht lng cuc sng ca dn c: ly ch s mc tiu dng ca dn c

lm cn c tnh ton.
Sau khi tnh ton c ton b cc ch tiu k trn, tin hnh tnh s
bnh qun m ca chng, s bnh qun hnh hc m l ch s tng hp trnh
pht trin kinh t x hi ca vng.
Vic chn ch tiu nh gi ch ti nhiu yu t, din ph ca ch
tiu tng i ln; im cha hon thin v phn lng ca ch tiu kinh t v
ch tiu cht lng cuc sng khng . Mt khc, ch tiu tng hp tnh theo
phng php bnh qun l tin hnh trn c s gi nh ng gp ca cc ch
tiu i vi trnh pht trin kinh t x hi l nh nhau, nhng thc t, s
ng gp ca cc ch tiu khng c kh nng nh nhau. T kt qu tnh c c
th thy, phng php ny phn nh c mt cch tng i khch quan
trnh pht trin ca cc tnh.
Trn c s cc ch tiu , tin hnh la chn cc ch tiu phc v cho
mc ch phn vng v p dng cc ch tiu cho ton lnh th nghin cu,
phn hng cc n v cp tnh, a ra phng n v h thng vng Tt nhin,
la chn v p dng cc ch tiu phn vng phi s dng c cc phng php
truyn thng v hin i.
10.2. H thng vng Vit Nam giai on 2010 2020
10.2.1. Khi qut chung
Trn c s cc ch tiu trn, Vin Chin lc pht trin - B K hoch v
u t xut h thng vng kinh t - x hi ca Vit Nam trong thi k mi
nh sau:
Thi k n nm 2010 s 6 vng kinh t x hi v 3 vng kinh t trng
im c a ra trong chin lc pht trin kinh t - x hi vn c chp
nhn. Vn nhm gp cc tnh tng vng cn c thng nht trong cc
nhim v, thng k v cc vn bn ca Nh nc.
124
Trn c s s phn vng c, da trn c s l lun v kinh nghim

ca cc nc pht trin, coi vng l i tng ca t chc lnh th kinhbt - x
hi, h thng vng mi Vit Nam thi k 2010 - 2020 nh sau:
Vng th nht: Vng trung du min ni pha Bc (TDMN pha Bc)
c xc nh ch yu da trn nhm tiu ch ng nht v cc yu t pht trin
(tnh ng nht v mt t nhin, kinh t, x hi ph hp vi kh nng qun l
trn gc t vn v lp quy hoch pht trin) v trnh pht trin vng. y
l vng ang giai on cha pht trin, cha hnh thnh cc trung tm to
vng, l vng c a trung tm nh to vng. Ranh gii ca vng trng vi ranh
gii ca vng TDMN pha Bc trong h thng 6 vng ca chin lc pht trin
kinh t x hi m i hi ng thng qua.
Vng th hai: Vng chu th sng Hng v Bc Trung B (gm cc tnh
ng bng sng Hng v Thanh - Ngh - Tnh). y l mt trong hai vng c
trnh pht trin nht c nc, c trung tm to vng ln l th H Ni, s
tc ng ca trung tm to ra mi lin kt rt cht ch gia trung tm to vng
vi khu vc Thanh -Ngh -Tnh. Theo phng n phn vng hin nay, Thanh
-Ngh - Tnh c a vo vng 3 (vng duyn hi min Trung), song trong xu
th pht trin ca vng ny sau nm 2010, mi lin kt hp thnh trong to tnh
thng nht v kinh t gia khu vc Thanh - Ngh - Tnh v ng bng sng
Hng ngy cng ln, do hp l hn l a khu vc ny v vng 2.
Vng th ba: Vng Duyn hi min Trung (t Qung Tr n Ninh
Thun). y l vng giai on ang pht trin, ang hnh thnh trung tm to
vng l khu vc kinh t trng m min Trung vi Hu - Nng - Chu Lai Dung Qut l ht nhn v ang hnh thnh cc trung tm khc nh Nha Trang,
Quy Nhn, l vng c a trung tm to vng.
Vng th t: Vng Ty Nguyn (gm 3 tnh c Lc, Gia Lai v Kon
Tum). y l vng ang pht trin vi 2 trung tm to vng c Lc va Pliku.
Cc tnh trong vng ang pht trin. Cc tnh trong vng c nhiu tnh tng
ng v t nhin, kinh t, x hi.
125
Vng th nm: Vng ng Nam b (gm 7 tnh ng Nam B cng vi

Lm ng, Bnh Thun, Long An). y l vng c trnh pht trin nht c
nc, c trung tm to vng ln l trc th thnh ph H Ch Minh - Bin
Ho - Vng Tu. S tc ng ca trung tm to vng to ra mi lin kt rt cht
ch gia trung tm to vng vi Bnh Thun, Lm ng, Long An.
Theo phng n phn vng hin nay, Lm ng vn c tnh vo vng
Ty Nguyn, Bnh Thun tnh vo vng Duyn hi min Trung v Long An
thuc vng ng bng Sng Cu Long, song nu phn tch mi quan h gia
Lm ng, Bnh Thun v Long An vi ng Nam B l rt cht ch. Do ,
trong xu hng pht trin ca vng ny sau nm 2010, mi lin kt hp thnh
trong to tnh thng nht v kinh t gia khu vc ht nhn vi cc tnh trn ngy
cng ln. Do , 3 tnh ny c a vo vng 5. C th vng ny cn c thm
tnh Tin Giang v n c mi lin kt cht ch vi vng kinh t trng im pha
Nam.
Vng th su: Vng ng Bng Sng Cu Long (gm 10 tnh ng bng
sng Cu Long v thnh ph Cn Th). Vng ny cng c xc nh da ch
yu vo tnh ng nht v mt t nhin, kinh t, x hi ph hp vi kh nng
qun l trn gc t vn v lp quy hoch pht trin v trnh pht trin ca
vng. y l vng giai on ang pht trin, ang hnh thnh trung tm to
vng l thnh ph Cn Th. Long An v Tin Giang. Mc d thuc chu th
Sng Cu Long song c nhiu im tng ng v mt t nhin, kinh t, x hi
c mi quan h cht ch vi trung tm ca vng ng Nam B l thnh ph H
Ch Minh. Do , hp l hn c l a Long An v Tin Giang v vng ng
Nam B.
10.2.2. c im c bn ca 6 vng
Vng 1: Vng Trung du - min ni Pha Bc
Trung du v min ni pha bc gm 2 tiu vng ng Bc v Ty Bc vi
14 tnh: in Bin, Lai Chu, Sn La, Ho Bnh, Cao Bng, Lng Sn, Bc
Giang, Thi Nguyn, Bc Kn, H Giang, Tuyn Quang, Ph Th, Lo Cai,
126
Yn Bi. Din tch chung ca ton vng l 95346km2, chim 28,80% din tch
c nc.
t nng nghip ca vng gm 1,2 triu ha, chim 12,2% din tch t
ton vng (70 vn ha trng cy hng nm, 42 vn ha t trng la, 94 vn ha t
trng cy lu nm); 2,7 triu ha t lm nghip, chim 24% din tch ton vng
(c 2 triu ha chim 2,3%), gn 30 vn ha mt nc c kh nng nui trng
thu sn (ch yu l din tch mt nc ca hai nh my thu in Ho Bnh v
Thc B) v 5,4 triu ha t cha s dng, chim 47% t cha s dng c
nc.
Dn s ca vng nm 2008 l 11207.8 nghn ngi, chim 13,10% dn s
ton quc, mt dn s l 118 ngi/ km2 , c xp vo loi thp so vi dn
s trung bnh c nc.
Vng c trn 30 dn tc thiu s cng chung sng ti 9 thnh ph, 9 th
x, 119 huyn, 118 phng, 136 th trn v 2278 x (nm 2008). Lc lng lao
ng ca ton vng l 5,5 triu ngi, trong c 85 vn sng thnh th vi t
l tht nghip l 8%. Min ni pha Bc cng l vng c t l th ho thp
nht c nc: 1,6 triu ngi sng ti thnh th, chim t l 15,5%, cn li l cc
vng nng thn, min ni xa xi chim t l 84,5% v dn s v chim ti
91,2% s x trong tng s x, phng , th trn ca vng.
y l vng c tim nng kinh t rt a dng: t rng, khong sn, tim
nng thu in ln, c nh hng trc tip ti mi trng sinh thi ca vng
ng bng Sng Hng. Vng c nhiu ca khu bin gii, thun li cho giao
lu kinh t vi bn ngoi. Nhn dn trong vng c truyn thng on kt trong
s nghip dng nc v gi nc, lun gi quan h gn b mt thit vi min
xui.
TDMN pha Bc c ng bin gii quc gia 1966km, trong gip vi
cng ho nhn dn Trung Hoa:1353km v cng ho dn ch nhn dn Lo: 613
km; c 27 ca khu, gm 3 ca khu quc t (ng ng, Hu Ngh, Lo Cai);
10 ca khu quc gia: Chi Ma, Bnh Nghi(Lng Sn); T Lng (Cao Bng);
127
Thanh Thu, Ph Bng (H Giang); Mng Khng (Lo Cai), Ma Lu Thang,

Ty Trang (Lai Chu); Pa Hng, Chin Khng (Sn La); 14 ca khu a
phng l Tn Thanh, Cc Nam (Lng Sn), Hng Quc, Sc Giang, H Lang,
L Vn, P Peo, Tr lnh ( Cao Bng); Sm Pun, X Mn (H Giang); Bt Xt,
Bc H (Lo Cai), U-ma-tu-khoong, Apachi (Lai Chu).
c im ni bt ca vng l s pht trin kinh t - x hi cn nhiu kh
khn, trnh dn tr thp, c s vt cht k thut cn ngho nn, nhiu dn tc
thng xuyn thiu n quanh nm dn n thi quen ph rng lm nng ry,
lm cho che ph ca rng thp, din tch t trng i ni trc, xi mn c
xu hng tng ln, gy tc hi n mi trng sinh thi. Hu ht cc x trong
vng u l min ni v vng cao, vi 971 x ngho, x bin gii; ton vng c
900 km ng bin gii (600 km vi Trung Quc v 300km vi Lo). Tuy
nhin, vng min ni pha Bc c vai tr c bit quan trng v l a bn xung
yu v an ninh quc phng ca t nc.
Vng 2: Vng ng bng Sng Hng v Bc Trung B (BSH v
BTB)
Vng 2 bao gm 14 tnh thnh ph, thnh ph l H Ni, Hi Phng,
Qung Ninh, Hi Dng, Hng Yn, Thi Bnh, H Nam, Nam nh, Ninh
Bnh, Vnh Phc, Bc Ninh, Thanh Ho, Ngh An, H Tnh. Din tch t nhin
ton vng l 54.720,8 nghn km2, dn s n nm 2008 l 27805,6 nghn ngi.
D bo n nm 2010, quy m dn s ton vng khong 28 - 29 triu ngi.
Vng chim 16.52% v din tch v 32.25% v dn s ca c nc (2008).
Trong vng BSH v BTB 2 c hai tiu vng:
Tiu vng ng Bng Sng Hng (BSH) gm 11 tnh v thnh ph: H
Ni, Hi Phng, Hi Dng, Hng Yn, Ninh Bnh, Thi Bnh H Nam, Nam
nh, Bc Ninh, Vnh Phc, Qung Ninh. Tiu vng ny l mt trong nhng
vng kinh t quan trng ca c nc, c vai tr li ko s pht trin ca c khu
vc pha Bc. Tiu vng BSH c nhiu iu kin thun li, c tim lc kinh t
ln th hai ca c nc sau vng ng Nam B, vng kinh t trng im Bc
128
B l ht nhn pht trin ca vng ng Bng Sng Hng v c khu vc pha

Bc. C th H Ni l trung tm ln v kinh t, cng nghip, thng mi,
dch v, khoa hc k thut, u mi giao thng v giao lu quc t ln ca c
nc; c lc lng lao ng di do, tay ngh kh; c nhiu c s o to,
nghin cu khoa hc, cng ngh .. ang ng gp tch cc cho pht trin khu
vc pha Bc v c nc. Ring vng kinh t trng im pha Bc c 5,4 triu
dn (nam: 2.67 triu; n 2,73 triu) vi t l th ho l 47,4%, t l nhn khu
sng vng nng thn l 52,3%, t l tht nghip trong lc lng lao ng
thnh th hin nay l 9,7% , vo loi cao nht c nc.
Tiu vng Bc Trung B gm cc tnh Thanh Ho, Ngh An, H Tnh.
y l vng t ven bin min Trung hp, a hnh c c bin, ng bng, trung
du v min ni; c nhiu li th v pht trin du lch v ngun li bin, c
ng giao thng Bc Nam thun tin cho giao lu trong nc v quc t. ng
thi cng l vng phi hng chu nhiu thin tai, nht l bo, l lt, hn hn
Trong vng tuy hnh thnh mt s th nhng nhn chung kinh t vn cha
pht trin, tim nng, th mnh ca vng cha thc s c khai thc mt cch
hiu qu.
Vng 3: Vng Duyn hi min Trung
y l vng c lnh th ko di t Qung Bnh ti Ninh Thun, dc theo
quc l 1 vi a hnh hp ngang; mi tnh ta nh mt bn lu vc, ngn cch
bi cc o v l vng b nh hng ca hn hn, l lt. Trn mi tnh ca vng
u c trc giao thng ngang ni vi vng Ty Nguyn hoc Lo qua trc
ng 1 ti cc cng bin.
Din tch vng l 54425.2 km2, chim 16.43% din tch ca c nc, gm
1,5 triu ha t nng nghip chim 15,3% din tch t nng nghip ca c nc
(81,7 vn ha trng cy hng nm, 63,7% vn ha t trng la 49,4 nghn ha t
trng cy lu nm); 3,5 triu ha t lm nghip, chim 31,7% t lm nghip
ca c nc. Vng c 2,7 triu ha t rng t nhin, 20,5 vn mt nc c kh
129
nng nui trng thu sn v 2,9 triu t cha s dng, chim 25% din tch c
nc.
Dn s ton vng c 10480.9 nghn ngi, chim 12.16% dn s c nc
(nm 2008).
Ni y c tim nng v bin v hi o pht trin cc ngnh kinh t
bin, c chm cng nc su: Chn My, Lin Chiu, Tin Sa, Dung Qut, Nha
Trang, Quy Nhn vi mng li giao thng thun tin. Ngoi ra, lnh th ny
cn thun li cho vic pht trin cc khu cng nghip tp trung, khu du lch v
dich v, vn ti v dch v bin, ku gi u t trong v ngoi nc.
Vng c nhiu li th v pht trin du dch v ngun li bin, kinh t bin
l li th vt tri, c th lm bin i nhanh chng nn kinh t ca vng. B
bin di, nhiu vng, vnh v cc bi tm p, hng loi cc danh lam thng
cnh v di tch lch s, vn ho ni ting, to cho vng c kh nng pht trin
thnh mt trong nhng trung tm du lch ln ca c nc v khu vc ng Nam
.
Tuy vy, y l vng t ven bin c khng gian hp, thng xuyn hng
chu nhiu thin tai, i sng nhn dn trong vng cn nhiu kh khn, t l h
i ngho cn cao. im xut pht ca vng th hin r hin trng kinh t v
h tng x hi thp so vi nhiu vng trong nc.
Vng 4: Vng Ty Nguyn
Vng Ty Nguyn gm 4 tnh: Kon Tum, Gia Lai, k Lk, c Nng
vi din tch t nhin ton vng: 44868.1 km2, dn s nm 2008: 3798 nghn
ngi, chim 13,55% v din tch v 4,40% v dn s so vi c nc.
Ty Nguyn l vng c v tr chin lc quan trng, gip hai nc Lo v
Campuchia. Ty Nguyn gn lin vi vng Duyn Hi Nam Trung B v ng
Nam B thng qua cc tuyn trc nh ng 19, ng 20, 25, 26.
Ty Nguyn l vng c din tch bazan ln nht nc ta (1,4 triu ha),
tim nng v thu in tng i ln. Ton vng chim 31% din tch rng ca
c nc v l vng c din tch rng ln nht nc ta. Vng c li th v pht
130
trin cc cy cng nghip, c tim nng ln v thu in. Song vng ang gp
nhiu kh khn ln l kt cu h tng cha pht trin, nht l giao thng vng
su, vng xa. Ma kh ko di, nhiu vng thiu nc nghim trng. Cc vn
v dn tc, vn ho, yt, gio dc vi chng trnh xo i gim ngho l
mt trong nhng trng tm cn gii quyt trong thi gian ti ca vng.
Vn mi trng, ni ln gay gt m in hnh l vic khai thc bxit
Ty Nguyn v cn kit ti nguyn rng. Phc hi, bo v ti nguyn v trng
rng l vn ht sc cp thit i vi Ty Nguyn v cc vng c lin quan.
Vng 5: Vng ng Nam B
Vng ng Nam B gm thnh ph H Ch Minh v 8 tnh: ng Nai,
B Ra Vng Tu, Bnh Dng, Bnh Phc, Ty Ninh, Long An, Lm ng
v Bnh Thun. Vng ng Nam B c ht nhn pht trin l Vng kinh t
trng im pha Nam (vng KTTPN) gm thnh ph H Ch Minh v 3 tnh
ng Nai, B Ra Vng Tu, Bnh Dng. y l vng lnh th c iu kin
thun li, c tim lc kinh t ln nht v l vng lnh th pht trin nng ng
nht c nc. C thnh ph H Ch Minh l trung tm ln v kinh t, cng
nghip, thng mi, dch v, khoa hoc k thut, u mi giao thng v giao lu
quc t ln ca c nc; c lc lng lao ng di do, tay ngh kh; c nhiu
c s o to, nghin cu khoa hc, cng ngh ang ng gp tch cc cho
pht trin ca c khu vc pha Nam. Vng Tu l thnh ph cng v dch v
cng nghip nm mt tin Duyn Hi pha Nam, l cu ni v ca ng
ln giao lu kinh t vi th gii. Bnh Dng, Bin Ho l khu vc dc theo
quc l 51 c iu kin ht sc thun li d pht trin cng nghip, c trc
ng xuyn chy qua Vi v tr nh trn, vng KTT pha Nam l u
mi giao lu quan trng vi c nc v quc t, c gn kt bng c ng
b, ng bin, ng sng v ng hng khng.
Din tch t nhin ton vng l 45681.9km2, chim 13,79% din tch c
nc. Dn s nm 2008 c 16662.3 nghn ngi, chim 19.34% dn s c nc.
y l vng c t l th ho cao nht c nc: 6,6 triu ngi sng ti thnh
131
th, chim 50,11%, 6,5 triu ngi sng ti cc vng ven , nng thn chim
49,89%. S ngi trong tui lao ng: 7,97%, t l tht nghip ca lao ng
thnh th l 6,5%. Ring vng kinh t trng im pha Nam, dn s c 8,82%
triu ngi, trong dn s th l 5,6 triu ngi, t l th ho: 63,06%.
Vng 6: Vng ng bng sng Cu Long
Vng ng Bng sng Cu Long bao gm thnh ph Cn Th v 11 tnh:
ng Thp, Kin Giang, An Giang, Vnh Long, Tr Vinh, Bn Tre, Sc Trng,
Bc Liu, C Mau, Tin Giang, Hu Giang.
Din tch t nhin ca vng nm 2008 l 36108.5km2, chim 10,90% din
tch c nc; din tch t nng nghip ln nht c nc: 3,84 triu ha, chim
39,3%, trong ring din tch trng la gn 1,8 tiu ha bng 45% t trng la
c nc v sn xut ra trn 50% sn lng thc cng vi 92% sn lng la
go xut khu hng nm ca c nc. y l vng ng bng ln nht nc ta,
ng vai tr rt quan trng trong chin lc an ninh lng thc quc gia. Din
tch mt nc c kh nng nui trng thu sn ca vng rt ln, chim 53%
din tch mt nc ca ton quc.
Dn s ton vng nm 2008 l 16256.2 nghn ngi, chim 18.86% dn
s c nc, gm nam: 7,6 triu, n: 7,8 triu ngi. S ngi sng ti thnh th
chim 17%. Mt dn c chim 43,7% triu ngi/km2. Trn vng c 70 - 80
vn dn l ngi dn tc Kh me, sng tp trung cc tnh Tr Vinh, Sc
Trng, Vnh Long. Ton vng c 13 th x, 90 huyn, 101 phng,102 th trn
v 1192 x, l vng c quy m dn s cp x ln nht c nc.
t ai ph nhiu, tim nng c th khai thc cn nhiu: 60 vn ha t
nhim phn v trn 70 vn ha t nhim mn, mun ci to phi u t rt ln;
ct t thp thng b ngp lt trn din tch rng v thng di ngy. Cng
nghip v kt cu h tng cha pht trin. Dn s ng, s lao ng khng c
vic lm ln, cuc sng ca mt b phn ng k dn c cn kh khn. V vy,
mc d tim nng v t nhin nh t ai di do, ngun nc phong ph, ch
nhit nh n nh quanh nm, nh sng nhiu nhng trong nhng nm ti
132
phng hng pht trin cho ng Bng sng Cu Long vn cn nhiu vn

cn gii quyt.
10.3. Quan im pht trin vng kinh t trng im Vit Nam trong giai
on mi
T trc n nay, c cu cc vng kinh t c nc ta tn ti 3 vng kinh t
trng im l vng kinh t trng im Bc B, vng kinh t trng im min
Trung v vng kinh t trng im pha Nam.
10.3.1. Vng kinh t trng im Bc B
Quyt nh s 145/Q-TTg ca Th tng Chnh ph v phng hng
pht trin kinh t-x hi vng kinh t trng im Bc B n nm 2010 v tm
nhn n nm 2020. Vng kinh t trng im Bc B gm 8 tnh: thnh ph H
Ni, Hi Phng, Qung Ninh, Hi Dng, Hng Yn, H Ty, Vnh Phc, Bc
Ninh.
Theo , tc tng trng GDP bnh qun hng nm s t 1,3 ln (giai
on 2006-2010) v 1,25 ln (giai on 2011-2020) so vi mc tng trng
bnh qun chung ca c nc. T trng ng gp vo GDP c nc tng t 21%
(nm 2005) ln 23-24% (nm 2010) v 28-29% (nm 2020). Gi tr xut khu
bnh qun u ngi/nm t 447 USD (nm 2005) ln 1.200 USD (nm 2010)
v 9.200 USD (nm 2020). t tc i mi cng ngh bnh qun 2025%/nm. Gim t l lao ng khng c vic lm xung 6,5% vo nm 2010.
Gim t l h ngho xung 1,5% nm 2010 v di 0,5% nm 2020. Gim t l
tng dn s t nhin xung 1% vo nm 2010, di 0,8% vo nm 2020.
t c nhng mc tiu trn, phi tp trung pht trin cc ngnh k thut
cao thnh ngnh cng nghip mi nhn nh cng nghip phn mm, thit b tin
hc, sn xut cc thit b t ng ho, r bt, sn xut vt liu mi, thp cht
lng cao v pht trin cng ngh ng tu, c kh ch to Ngoi ra cng
phi pht trin cc ngnh cng nghip b tr c li th cnh tranh nh cc
133
ngnh c kh ch to thit b v ph tng t, xe my, sn xut thit b in v

linh kin in t, ng c n, ng c in.
C cu sn phm: Ch lc l cc sn phm gi tr ln, cha hm lng cht
xm cao. Bn cnh c bit quan tm pht trin tiu th cng nghip, xy
dng cc m hnh pht trin bn vng, cc lng ngh
Lnh vc dch v: Tp trung pht trin ton din, c bit l dch v cht lng
cao trong lnh vc ti chnh, ngn hng, thng mi, du lch, khoa hc- cng
ngh, vin thng, vn ti hng khng, vn ti hng hi. Cc th trng nh bt
ng sn, vn, th trng chng khon cng c u tin pht trin
C cu nng nghip: Chuyn dch theo hng sn xut hng ho c nng sut,
cht lng cao. c bit ch pht trin nng nghip sch, gn pht trin nng
nghip vi vic xy dng kinh t trang tri h gia nh.
Giao thng: Pht trin ng b v hin i ho h thng giao thng ng b,
ng st, ng bin, ng sng v hng khng, c bit l xy dng cng
nc su, mng li ng cao tc, h thng giao thng ni H Ni nng
cng sut sn bay Ni Bi ln 6 triu hnh khch/nm (nm 2005) v 8-10 triu
hnh khch (nm 2010), hin i ho sn bay Ct Bi. Cc tuyn ng st cng
s c hin i ho v nng cp
Ngoi vic ci tin c ch cn phi khuyn khch mi thnh phn kinh t u t
pht trin, thc hin i mi c cu u t theo hng: khuyn khch c 5055% u t x hi cho pht trin sn xut kinh doanh; 9-10% u t x hi cho
pht trin ngun nhn lc; 35-36% vn u t giao thng vn ti cho pht trin
ng loi I, loi II v ng cao tc
10.3.2. Vng kinh t trng im min Trung
134
Quyt nh s 148/2004/Q-TTg ca Th tng Chnh ph v phng hng

pht trin kinh t-x hi ca khu vc min Trung n nm 2010 v tm nhn
n nm 2020, gm 5 tnh TP trc thuc trung ng l nng, Tha Thin
Hu, Qung Nam, Qung Ngi v Bnh nh.
Theo , tc tng trng GDP bnh qun nm ca vng s tng t khong
1,2 ln giai on 2006-2010 ln 1,25 ln giai on 2011-2020 so vi tc tng
trng bnh qun ca c nc. Tng gi tr xut khu bnh qun u ngi t
149 USD nm 2005 ln 375 USD vo nm 2010 v 2.530 USD nm 2020.
Cc trung tm du lch Hu, Nng, Quy Nhn, v vng ph cn min Trung
v Ty Nguyn s dn hnh thnh cng vi cc cng trnh ln v kt cu h tng
gn kt khu vc ny vi cc vng ln cn gp phn thc hin hnh lang
ng-Ty ca tiu vng M Kng m rng, gn vi nhim v pht trin khu
tam gic bin gii 3 nc Vit Nam-Lo-Campuchia.
TP nng s tr thnh trung tm ca min Trung c dn s t 1 triu ngi
vo nm 2010, gn 2 triu ngi vo nm 2020 vi cc cng bin, sn bay quc
t xuyn Vit, xuyn . Nng s l u mi giao thng quan trng v trung
chuyn v vn ti quc t ca min Trung, Ty Nguyn v cc nc khu vc
sng M Kng. Ti y s xy dng khu sinh dng cng nghip (chuyn
nghin cu ci tin k thut, cng ngh cho cc x nghip cng nghip), cc
trung tm ti chnh, ngn hng, chng khon v bu chnh vin thng ca khu
vc min Trung v l mt trong nhng trung tm vn ho, gio dc, o to,
trung tm khoa hc cng ngh min Trung
Khu kinh t m Chu Lai (Qung Nam) s pht trin theo m hnh "khu trong
khu". y cng l khu kinh t m duy nht c xy dng v pht trin th
nghim th ch, chnh sch mi, to mi trng u t ph hp vi cc thng l
quc t cho cc loi hnh kinh doanh ca cc t chc kinh t trong v ngoi
nc. Sn bay Chu Lai s c u t phc hi v nng cp giai on 1 phc v
135
na triu lt hnh khch v khong 500 tn hng ho/nm. V lu di y s l

sn bay quc t trung chuyn ca vng v ca khu vc. ng thi tip tc u
t xy dng v nng cp m rng sn bay Nng.
Khu kinh t Dung Qut (Qung Ngi) s pht trin thnh mt khu kinh t tng
hp a ngnh vi cc chnh sch u i, khuyn khch n nh lu di. Ti y
s tp trung pht trin cng nghip lc du-ho du-ho cht, tng bc pht
trin cc ngnh cng nghip c kh, ng sa cha tu bin, luyn cn thp, sn
xut xi mng, sn xut containerbn cnh s pht trin h thng giao thng
lin khu vi 10 bn cng du kh, khu cng tng hp, chn sng, chn
ct
Khu kinh t- thng mi Chn My (Tha Thin Hu), trc mt pht trin
cng Chn My. Trong giai on 2006-2010 xy dng trung tm thng tin quc
t, cng h thng dch v thng mi, du lch, ti chnh, ngn hng, v cc
ngnh ngh khc.
Giao thng cng bin s l huyt mch: Trc mt, nng cp cng Tin Sa, a
nng lc thng qua trn 4 triu tn/nm vo nm 2010, cng vi vic xy dng
cng nc su Lin Chiu c cng sut 2 triu tn/nm (giai on 1) v 8,5 triu
tn/nm (giai on 2), ng thi y nhanh tin xy dng cc cng Dung
Qut, K H, Quy Nhn. Theo d bo n nm 2010, s lng bn bi s tng
thm bo m lng hng thng qua vo khong 4 triu tn/nm.
10.3.3. Vng kinh t trng im pha Nam
Theo Quyt nh s 146/2004/Q-TTg ca Th tng Chnh ph mc tiu pht
trin ch yu ca vng kinh t trng im pha Nam l tc tng trng GDP
bnh qun hng nm t 1,2 ln (giai on 2006-2010) v 1,1 ln (giai on
2011-2020) so vi tc tng trng bnh qun ca c nc. T l ng gp
trong GDP c nc tng t 36% hin nay ln 40-41% vo nm 2010 v 43-44%
136
vo nm 2020, ng thi gi tr xut khu bnh qun u ngi /nm cng tng
t 1.493 USD nm 2010 v 22.310 USD nm 2020.
Vng kinh t trng im pha Nam gm thnh ph H Ch Minh, ng Nai, BRa-Vng Tu, Bnh Dng, Ty Ninh, Bnh Phc v Long An, s tr thnh
mt trong nhng vng kinh t pht trin nng ng, c tc tng trng cao
v bn vng, thc s l vng kinh t ng lc ca c nc.
D kin thnh ph H Ch Minh s tr thnh mt trung tm dch v cht lng
cao v cc mt vin thng, dch v vn ti, ti chnh, ngn hng, du lch ca c
nc v c tm quc t. n nm 2010, cng nghip in t, tin hc tr thnh
ngnh mi nhn, hng xut khu tng bc pht trin ng b c phn cng,
phn mm, trong u tin pht trin phn mm a vng kinh t trng im
pha Nam tr thnh trung tm mnh v sn xut linh kin in t, phn mm, tin
hc vin thng khu vc ng Nam . n nm 2005, gi tr sn xut phn
mm ti y s tng ln khong 1.800 t ng (tng ng 150-160 triu
USD).
Tip tc hon thnh nng cp quc l 50, 20, 22B, tuyn N2sm u t cc
tuyn ng cao tc t thnh ph H Ch Minh i Cn Th; hin i ho ga
hng khng quc t Tn Sn Nht; nm 2010 hon thnh phng n di di cng
Si Gn ra khi ni thnh. Tng bc u t xy dng cng Th Vi, cng Ci
Mp m bo nhu cu vn ti ca cc khu vc pha Nam v l ca ng ra
bin ca ng xuyn .
Giai on 2006-2010, cc tuyn ng st t thnh ph H Ch Minh i Vng
Tu s c xy dng cng vi vic xy dng h thng ng st kt ni cng
bin vi cc khu cng nghip trn hnh lang ng 51, thnh ph H Ch Minh
i Phnm Pnh, ng bng sng Cu Long v Ty Nguyn.
137
Hnh thnh cc khu th mi c quy m dn s khong 70-100 vn dn Ph

M, Long Sn, Long Hi (B Ra-Vng Tu), D An-Tn Uyn (Bnh Dng),
Tam Phc, Nhn trch (ng Nai), Khu th mi ti vng gip ranh gia
thnh ph H Ch Minh, Long An, Ty Ninh
K t nhng ngy u manh nha thnh lp cho n nay, cc vng kinh t
trng im (VKTT) ca Vit Nam c nhng bc tin ng k. Hin nay
quy m ca cc VKTT m rng n gn 25% din tch v chim khong
70% thu nhp kinh t ca c nc. Sp ti, trong nh hng pht trin, quy m
ca VKTT c th cn c m rng hn na v din tch. Mt vn t ra
l: quan im ngy cng m rng quy m din tch ca cc VKTT ca Vit
Nam c hp l hay khng? Lm th no cc VKTT phi thc s l ng
lc tng trng v pht trin kinh t ca c nc, c gc l nhng im cc
tp trung kinh t, li c mt th ng vng chc trong tng lai v dng lan ta
ngy cng mnh cho cc vng khc nhm thc hin mc tiu pht trin bn
vng quc gia.
gii p nhng cu hi ny, im mu cht l cn phi tm ra c
nhng quan im mang tnh chin lc lm c s cho qu trnh nh hng v
hoch nh chnh sch nhm thay i din mo, v th v to dng nhng bc
t ph cho pht trin cc VKTT ca Vit Nam trong th k 21.
10.4. Nhng bt cp v thc trng pht trin cc VKTT ti im xut pht ca
giai on pht trin lan ta.
C th phn chia s pht trin cc VKTT nc ta thnh ba giai on:
giai on hnh thnh (thi k 1992-1999); giai on pht trin m rng (2000
2005) v t nm 2006 n nay l giai on pht trin lan ta. Giai on pht
trin lan ta ca cc VKTT, gn vi s kin Vit Nam gia nhp T chc
Thng mi Th gii (WTO) (vo thng 11/2006), sc thu ht i vi bn
ngoi ca nn kinh t Vit Nam bt u ni mnh, v c bit, hng vo
138
cc VKTT, khu vc lnh th c mi trng u t thun li hn so cc vng

khc. V tnh cht, s pht trin ca cc VKTT giai on ny t y c tnh
cht lan ta r hn, trong cc vng ng lc to (c hi) pht trin cho
nhng khu vc pht trin mi. Khc vi giai on pht trin m rng (tnh lan
ta gn vi yu cu ci cch v chuyn dch c cu nn kinh t mt cch tng
i ch quan), giai on pht trin lan ta gn vi yu cu hi nhp v s pht
trin theo lnh th mt cch khch quan hn. So vi yu cu mi, thc trng
pht trin cc VKTT khi bc sang giai on lan ta cn nhiu bt cp.
Quy m din tch qu ln v mc tp trung dn s cn thp:
Qua biu 1, phn din tch tp trung VKTT Vit Nam chim 22,3% so
vi din tch t nc, trong VKTTBB chim 4,6%, VKTTMT l 8,4 cn
li VKTTPN chim 9,3%. Trong khi , quy m din tch ca cc vng ng
lc ca nhiu nc, v d nh: Cairo (Ai cp) chim 0,5% din tch t nc;
Ba bang Min Trung Nam ca Braxin chim 15% ; hay cc nc nh Gana,
Ba Lan, Neu Diln, vi din tch t nc u khong 250 000km2 nhng khu
vc kinh t tp trung cao hay gi l vng ng lc tng trng, ch chim din
tch khong 5% din tch t nc v.vCc con s so snh ny cho thy, quy
m din tch chim ca ba VKTT Vit Nam l kh cao so vi cc nc khc
trn th gii, sc cha v dn s v kh nng kinh t ca cc vng ny rt cao.
139
Trong khi , nu mt dn s trung bnh ca c nc l 256 ngi/km2 th

mt dn s trung bnh ca VKTT l 478 ngi/km2 (gn gp hai ln so vi
mt dn s chung), mt dn s ca Thnh ph H Ch Minh cao nht c
nc - hin nay l 2409 ngi/km2. Cn Thi Lan, mt dn s trung bnh
ch l 123 ngi/km2 nhng mt ca vng ng lc tng trng ln gp 5
ln, tc l khong 600 ngi/km2; hay Indonexia, cc con s tng t l 289
v 12 500. Nhng s liu so snh trn y cho thy, din tch ca VKTT Vit
nam cn qu cao so vi mt tp trung dn c, hay ni cch khc, sc cha
dn c vo VKTTVN cn kh ln.
Mc tp trung kinh t cn yu v hiu qu pht trin khng cao:
Biu 2 cho thy, mc d mc tp trung kinh t cc VKTT Vit Nam

t ti 72,3% GDP, xp x 90% thu ngn sch c nc, nhng vi quy m v
din tch v dn s ln (nh trn ni) th vic ch t c cc con s v tng
trng, tng thu nhp ca nn kinh t nh trn l cn qu khim tn so vi chc
nng l vng ng lc tng trng ca c nc. Ti cc nc ang pht trin
cc vng ng lc tng trng ng gp vo vic lm gia tng thu nhp ca
ton nn kinh t quc gia rt ln, vng Mexico City gp ti 30% GDP ca c
nc Mehico mc d ch chim 0,1% din tch c nc; Thnh ph Luanda
cng ng gp trn 30% GDP c nc mc d ch chim 0,2% tng din tch.
140
Vi ch khong 5% din tch t nc, nhng cc vng kinh t ng lc ca cc

nc Gana, Ba Lan v Niu Dilan sn xut t 27% n 39% GDP ca c quc
gia. Brazil, cc bang min Trung Nam nh Minas Gerais, Rio de Janeiro
v Sao Paulo chim ti 52% GDP nhng ch chim khong 10% din tch t
nc.
Mt ch tiu mi hin nay chng ta thng dng xc nh mt kinh
t cao hay thp l mc GDP/km2. Cc vng ng lc kinh t cc nc trn
th gii c mc tp trung rt cao: Nht Bn, M, Anh v.v t ti 30 triu
USD/1km2, mt s thnh ph ln c th ln ti 200 triu USD. Trong khi ,
cc VKTT Vit Nam ch t khong 6 triu USD, KKTT min Trung, t
khong 1,3 triuUSD/km2, VKTTBB t 9,6 triu USD/km2, VKTTPN t
10,6 triuUSD/km2. Thu nhp bnh qun u ngi cc VKTT mc d c
tng ln nhng mi ch hn mc chung ca c nc khong 1,75 ln. C cu
ngnh kinh t cha thc s th hin s pht trin cao hn ca VKTT so vi c
nc, thm ch t trng dch v cn c phn thp hn (38%) so vi c nc
(38,1%).
10.5. Nhng bi hc quc t v pht trin kinh t theo lnh th v xu th ph
bin hin nay trn th gii.
Lch s pht trin kinh t ca nhiu nc thnh cng trn th gii cho thy:
Chnh ph khng th ng thi va thc y sn xut kinh t va tri rng
chng trn khp t nc mt cch sui s. Hng nhiu chc nm tro lu tng
trng cn i theo khng gian tr thnh ph bin nhiu nc ang pht
trin, l mc tiu ca nhiu Chnh ph mang mu sc chnh tr khc nhau nh:
cng ha Arp Aicp, Braxin, Nigieria, Nga, Nam Phi, v.v Thm ch, chnh
ph nhiu nc pht trin tng c s cam kt mnh m v s pht trin cn
i theo khng gian, k c Anh, Canada. Tuy vy, kt qu mang li l khng c
ngha. Trong qu trnh pht trin, cng c nhiu quc gia a ra c ch
khuyn khch to s tp trung kinh t cho nhng vng tt hu. tng y
141
l thu ht cc doanh nghip, cc vng tt hu cn phi n b nhng im

bt li nh chi ph vn chuyn hay logistics cao hn, c s h tng yu km hn
v mc cung cp dch v cng km hn (r rt nht l cc quc gia chu
u), s dng cc chnh sch cng nghip thu ht cc cng ty n nhng
vng tt hu. Tuy nhin, cc c ch khuyn khch ti chnh, mc d c hiu qu
v mt chnh tr, khng chuyn i c s phn kinh t ca cc vng tt
hu.
Lin X c, theo quan im pht trin ng u rng khp quc gia,Chnh
ph ra sc gim t trng kinh t ca cc vng cng nghip c nh Sanh
Peterbua, vng Trung tm v Trung Uran t 65% xung cn 32%, cng ch
chuyn dch sn xut sang cc vng pha ng t 4% nm 1925 ln n 28%
vo cui ch XHCN, m s tan r ca ch c y nhanh hn bi
s phi hiu qu theo vng do nhng n lc ny gy ra. Ngay c mt s nc
ng Nam , nh Indonexia cng c mt thi k di m cao im l giai
on 1974-1984 thc hin chnh sch chuyn dn c ra khi cc vng ng c
n nhng vng tha dn vi mc tiu thc y s pht trin ng u, v
gim i ngho. Tuy vy, cc chng trnh ny cng khng th iu chnh ni
dn c nhng vng ng dn v cc chi ph cho thc hin chng trnh kh
tn km, v quan trng hn l kt cc khng gim i c s ngho i cho dn
c cc vng ny.
Nhng tht bi trong thc hin chnh sch pht trin dn u kinh t dn
n mt xu hng tp trung ha v kinh t trn th gii ni chung v cc nhm
nc ngy cng r nt v cao hn. Cng vi s pht trin, mc tp trung
kinh t ngy cng tng ln. khong cc nc trn th gii nh Brazil, Na
Uy, Nga, Thi Lan - hn thu nhp quc dn c to ra khu vc chim
cha y 5% din tch t ai ca c nc. tng cc nc trn th gii chng
hn nh Argentina, Arp X-t, v.v t nht 1/3 thu nhp quc dn c to ra
nhng vng chim cha y 5% din tch t nc.
142
Trong qu trnh thc hin tp trung ha kinh t, mc d giai on u c

th dn n hin tng phn ha mc sng theo khu vc gia vng pht trin v
vng tt hu, nhng hin nay, bng chng thc nghim ca nhiu nc pht
trin cng nh cc nc ang pht trin tng trng nhanh cho thy: vic tng
cng tp trung ha sn xut vn c th i cng vi thu hp dn khong cch
mc sng gia cc vng a l. Cng vi s pht trin, nhng khc bit v phc
li gia nng thn thnh th v trong chnh thnh th c thu hp. S tp
trung hot ng kinh t v s ng nht mc sng c th din ra song hnh vi
nhau. Tp trung ha kinh t li tr thnh iu kin to s pht trin ton din
trn phm vi lnh th, nh quan im ca ng ng Tiu Bnh(TQ): "Mun
ton b t nc tr nn phn thnh th nht quyt mt s vng phi giu ln
trc nhng vng khc".
10.6. QUAN IM CHIN LC PHT TRIN VKTT VIT NAM
Nhng phn tch trn y gi m mt s quan im chin lc trong pht trin
cc VKTT Vit nam thi gian n nm 2020. Nhng quan im ny bo
m qu trnh pht trin bn vng cc VKTT Vit Nam, mt mt ph hp
vi c im v thc trng cc vng ng lc tng trng nc ta hin nay,
nhng mt khc dt khot phi ph hp vi xu th chung, trn c s s thnh
cng trong vic t chc cc vng ng lc kinh t ca cc nc trn th gii.
10.6.1. Chin lc pht trin cc VKTT phi c coi l mt xch quan
trng nht nhm to dng ng lc tng trng nhanh trong iu kin
kinh t th trng, hi nhp trong nc v quc t ngy cng pht trin.
Hai thp k qua, chng ta c bc tin kh di. Kinh t lin tc tng
trng trong 27 nm. Ring 22 nm i mi, tc tng bnh qun 6,8%, thi
k 1991 n nay t bnh qun 7,5%. Tc tng trng ni trn thuc nhm
u chu lc, ch sau Trung Quc. Tuy tng trng cao, tng lin tc sut thi
gian di nhng do xut pht im qu thp nn thu nhp bnh qun u ngi
vn ch tin tng bc chm (hin ng th 7 khu vc, th 35 chu v 137
143
trn th gii). V vy, d tng trng cao v mc tiu thot nhm nhng nc
ngho nht th gii sp vt qua nhng nguy c tt hu xa hn v kinh t vn l
nguy c ln, khng g khc, buc chng ta phi y nhanh tc tng trng
kinh t.
Nhng phn tch v kinh nghim quc t cho thy: tng trng kinh t
nhanh him khi cn i. Cc n lc tri rng s tng trng mt cch vi vng
s kh duy tr c lu. Nhu cu phi c cc vng ng lc tng trng nhanh
cc VKTT hin nay c h tr tch cc bi kh nng hnh thnh n trong
iu kin kinh t th trng, hi nhp. Khi cc ng bin gii kinh t ngy
cng mng i, km theo cc kha cnh v i mi th ch (nh di c t do,
xa b hnh chnh v qun l nhn h khu theo kiu hnh chnh trc kia),
pht trin h thng c s h tng v cc chnh sch khuyn khch (trong c
quan im khuyn khch u tin u t cho cc i gia), s to nhng dng
chy ln v vn, ngun nhn lc cng nh cc yu t khc hng v cc vng
ng lc tng trng, lm cho mt kinh t cc vng ny ngy cng m c
hn. Kt qu ca s tp trung kinh t cc VKTT, cc vng ng lc tng
trng s l yu t quyt nh chng ta c th vt qua ca i quan trng l:
thot khi danh sch cc nc ang pht trin c mc thu nhp thp mt cch
vng chc.
10.6.2. Cc VKTT ca Vit Nam phi thc s tr thnh khu vc pht
trin ng lc theo hng nng cao ng k tnh tp trung v mc m
c v kinh t trn mi vng (tnh theo tiu ch GDP/km2).
Hin nay, cu trc cc VKTT nc ta cn mang nng tnh cht hnh
chnh. Mi vng bao gm mt s tnh trn vn nm gn nhau. iu ny c mt
s iu bt cp:
1. Do b nh hng bi a gii hnh chnh, theo quan im hiu qu v bn
vng th phm vi cc VKTT ca nc ta hin qu rng ln so vi cc
khu vc ng lc tng trng ca nhiu nc trn th gii;
144
2. Thc cht nhiu a phng trong mt s tnh thuc VKTT c trnh

pht trin kinh t rt thp, li khng c cc iu kin hay du hiu ni tri
lm ng lc tng trng, lm cho sc hp dn ca cc VKTT i
vi cc nh u t b hn ch, khin cho kh nng ni tri v bt dy ca
VKTT km i rt nhiu;
3. Vic gn a gii hnh chnh vo VKTT gy ra nhng ro cn ln v
hnh chnh cho vic tip cn th trng ca cc khu vc, nh hng n
vic pht huy ti a kh nng ca vng ng lc trn c s hi nhp
trong nc v quc t ngy cng rng.
V vy, cc VKTT ca Vit Nam thc s tr thnh ng lc tng trng v
l trung tm hp dn thu ht cc nh u t, th cn thit phi c quan im
ng hn v mt a gii cc VKTT Vit Nam. Cn ly tiu ch v mc
tp trung, mt m c v kinh t thay cho tiu ch v xu hng m rng quy
m din tch ca vng khi nh gi s pht trin ca cc VKTT. Tiu ch
o mt kinh t c tnh bng gi gi ttr gia tng (GDP) c to nn trn
mt kilomt vung t (GDP/km2). Mt kinh t cao ng nhin i hi tp
trung ha cao v lao ng, vn, gn lin vi mt vic lm, mt dn c
cng nh mt cc khu th trn vng. Theo quan im ny, mt s im
cn c xem l nhng pht hin mi cn nhn mnh trong t duy v hnh
ng hoch nh chnh sch, quy hoch pht trin VKTT VN trong thi gian
ti:
1. Ch nn bao hm trong VKTT nhng a im thc s c cc du hiu
lm ng lc tng trng, coi y l nguyn tc hiu qu trong qu trnh
quy hoch pht trin cc VKTT VN n 2020. Khng nn gn vi a
gii hnh chnh trong vng trng im v khng nn coi vic m rng a
gii hnh chnh hay quy m a l l mc tiu hay kt qu ca qu trnh
pht trin cc VKTT.
145
2. Chp nhn xu hng qu ti v dn c, kinh t, x hi v h tng k thut

trn cc VKTT, nht l cc khu vc th tp trung ca cc vng. Vng
kinh t trng im phi ch ng n nhn s qu ti thc hin quy
hoch, t chc li v u t hin i ha, bo m x l ti u nhng
pht sinh do s qu ti gy ra.
3. Khng nn xem s di c ni b l mt mi e da cho s khng n nh
kinh t, x hi v s qu ti cho cc khu vc tng trng cao. iu quan
trng trong hoch nh chnh sch l khng nn to ra cc ro cn s di
c, cn c h thng thng tin kinh t, th trng ngn cn dng di c
khng hp l theo cc kha cnh kinh t.
10.6.3. Cc VKTT ni chung, cc khu vc tp trung kinh t, khu th trong
vng phi c t chc theo nguyn tc hiu qu, hin i v vng chc, bo
m tnh cht ba cao, ba ln.
Quan im ny da trn lp lun ch yu l VKTT phi thc s l b
mt ca c nc khng ch v kinh t m c trong t chc khng gian th.
bo m cc VKTT ca Vit Nam thc s tr thnh vng ng lc tng
tng v c kh nng thch ng vi tnh cht tp trung kinh t x hi cao, cn
phi hnh thnh mng li ht nhn trong cc vng, l cc th, cc khu
vc kinh t tp trung mang tnh hin i, c xy dng theo quan im ba cao
ba ln. ba cao, l: nhn lc cht lng cao, cng ngh cao, khng gian
cao. Ba ln bao gm: t chc ln, sn xut ln v phi c nhng ngi bn
ln. C th:
1. Hnh thnh v m rng cc khu kinh t, khu cng nghip, khu ch xut
nhm tn dng li th kinh t nh quy m, lm cho n thc s tr thnh
nhng b phng tng trng kinh t cho vng v c nc.
2. H thng th ca VKTT phi pht trin mnh theo hng a dng
ha v hin i tn dng tnh kinh t nh th ha.
146
3. T chc hot ng kinh t trong cc khu th ph hp vi iu kin

hnh thnh v pht trin ca tng loi th. i vi cc th ln: m
hnh t chc thng mang tnh c xu hng a dng ha cao v nh
hng dch v nhiu hn; y cng l ni sng to, pht kin, m trng
v nui dng cc doanh nghip mi v loi dn cc ngnh trng
thnh. Cc thnh ph, th c quy m trung bnh v nh thng c t
chc theo hng chuyn mn ha su v sn xut i tr, quy m ln i
vi cc ngnh, sn phm trng thnh v pht trin trn c s s dng
tnh kinh t nh chuyn mn ha su theo quy trnh cung cp v tiu th
sn phm ln cho nhau.
4. Xy dng th vi quan im hin i, bn vng v cu trc v c s h
tng. i vi cc khu vc bt u th ha, mc tiu phi l h tr s

chuyn i t nhin gia nng thn v thnh th. Cc khu th ha
giai on gia, s tng trng mnh m th gy ra s tc nghn ngy
cng tng, cn c chnh sch tp trung gim s tc nghn v khong cch
kinh t, s dng tnh kinh t nh mng li, bao gm u t cao c s h
tng tng cng tnh lin kt bn trong khu th v khuyn khch cc
quyt nh la chn a bn hot ng c hiu qu v mt x hi ca cc
n v kinh t. i vi cc khu vc th ha pht trin trnh cao, iu
quan trong l cc chnh sch cn tp trung vo pht trin h thng khu dn
c sinh sng hin i, bo m tiu ch th pht trin theo chiu cao v
chiu su, bo m vn mi trng v cht lng cuc sng.
10.6.4. Cc VKTT phi c mt th ng vng chc da trn c s to dng
cc mi lin kt vng chc vi cc vng khc trong khu vc v cc nc.
Quan im ny mt mt to iu kin pht huy th mnh ca chnh cc
VKTT trong vic phn u tr thnh im ng lc tng trng t vic d
dng nhn c s h tr ca cc vng ln cn; mt khc chnh l c s thc
hin vai tr lan ta ca VKTT i vi cc vng khc trong c nc. Vic to
147
dng h thng kt ni vng chc l quan im mang tnh chin lc gim

thiu khong cch gia VKTT vi cc vng khc trong cc nc v phm vi
quc t, n c tc dng lm mng i bin gii a l to ra s chia ct kinh t v
x hi gia cc a phng trn cc VKTT vi nhau cng nh gia VKTT
vi cc vng khc.Trn mt mc nht nh, n lm gim mt tp trung
trong tng lai di ca VKTT so vi cc vng khc.
Thc hin quan im ny: Th nht, cn t chc mt mng li c s h
tng giao thng kt ni cc VKTT vi cc khu vc ln cn cng nh h thng
ng vnh ai ni vng trng im vi mi a bn trn c nc cng nh
phm vi quc t, to ra tnh kinh t nh mng li. Th hai, Pht trin mnh h
thng cng ngh thng tin kt ni VKTT vi cc vng khc, nht l vi cc
vng tt hu, chm pht trin. H thng thng tin kt ni gia vng pht trin
vi vng tt hu em li nhiu li ch cho cc nh sn xut trong cc vng tt
hu. H s c iu kin thun li hn nhn thng tin v gi c hng ha c
th trao i vi vng trng im.
10.6.5. Pht trin bn vng VKTT phi lun lun c qun trit bng
phng chm: Tng trng mt cn i, pht trin mang tnh ha nhp cp
a phng, quc gia v quc t.
Theo quan im ny, c hai vn t ra: mt mt, s gia tng mt tp
trung kinh t ngy cng cao trn cc VKTT i hi phi c tin hnh ng
thi vi gim i khong cch v s chia ct vi cc vng chm pht trin v
lnh vc x hi; mt khc, tng cng tp trung ha sn xut cao vn cho php
c th i cng vi thu hp dn khong cch mc sng gia cc vng trong
nc. Gii quyt hp l mi quan ny, cn phi c hai iu kin: mt l, s
dng trit hiu ng tc lc ca kinh t th trng thng qua qu trnh thc
hin tch t, tp trung, di c v chuyn mn ha; hai l, phi c s tr gip c
lc ca cc chnh sch chnh ph i vi c hai vn tp trung ha sn xut,
kinh t, va to ra s hi t v kinh t. thc hin quan im ny:
148
1. Cn quan tm mnh hn n vic xy dng mng li c s h tng giao

thng cng v mm kt ni cc VKTT vi cc vng ph cn,
cc vng trung gian v cc vng chm pht trin, pht huy u th ca
tng vng thc hin phn cng lao ng x hi hp l trn c s quy
lut th trng tin hnh chuyn mn ha, tch t, tp trung ty theo
kh nng ca cc vng.
2. Khng st rut i hi s hi t x hi phi c thc hin ngay mt lc
ng thi vi tp trung kinh t. Phi chp nhn s phn ha ban u c
s hi t x hi mt cch vng chc giai on sau v mi mi.
3. Nhng chnh sch ca Chnh ph ng vai tr h tr tch cc cho vic
thc hin mc tiu tp trung ha kinh t, hi t trong pht trin x hi.
Nhng chnh sch cn u tin hng u l chnh sch di dn t do; chnh
sch u t cho cc vng khng trng im, nht l cc vng tt hu;
chnh sch iu tit phn phi li thu nhp t cc VKTT n cc vng
cn li ca a phng v quc gia, lm tng tnh hp dn v mt x hi
cho cc vng khng trng im.
10.6.6. Cc VKTT phi c c quan ch qun chnh thc vi t cch l
ch th trong vic xc nh cc nh hng ,mc tiu pht trin, ng thi
l a ch trin khai cc chnh sch ca chnh ph ban hnh cho cc
VKTT.
Trong qu trnh pht trin bn vng cc VKTT, cc du hiu ca th
trng v nguyn tc th trng cn phi c qun trit xuyn sut v y
nht, nhng yu t thc y ca nh nc ng vai tr quan trng khng km.
Vn l ch, Chnh ph thng qua cc c quan chc nng chuyn trch, phi
lm th no nm bt c cc du hiu ca th trng trong cc VKTT,
cc th trng c lin quan, th trng lin kt, t nh hng c cc mc tiu
pht trin ca cc VKTT trn c s nm bt th trng, v cui cng l a ra h
thng chnh sch h tr thc y qu trnh thc hin mc tiu pht trin.
149
Yu cu v vai tr ca Chnh ph i vi pht trin bn vng cc VKTT

t ra vn v t chc b my qun l cc VKTT nh th no? Mt mt phi
c chc nng v kh nng hoch nh s pht trin, quy hoch tng th v chi
tit ni b VKTT; iu tit s vn hnh, t chc phi hp hot ng lin kt
ca vng trong iu kin khng gian a l c hnh thnh t nhiu a
phng hnh chnh khc nhau; l a ch trin khai cc chnh sch ca nh
nc p dng cho cc VKTT. T chc b my nh vy khng th l chnh
quyn ca tng cp a phng hnh chnh, cng khng th ch l mt ban iu
phi lm chc nng tng kt cho d l ngi lnh o l Th tng chnh ph.
V vy, theo quan im ny, i vi Vit Nam, mt l phi hon chnh, nng
cp v xc nh r chc nng ca Ban iu phi VKTT lm; th hai, v tt
nht l nn hnh thnh mt b my lm chc qun l, iu tt hot ng, t
chc trin khai thc hin cc chnh sch pht trin VKTT. C quan theo
kinh nghim ca cc nc pht trin, k c cc nc vng ln cn, l Hi
ng vng. Ch vi t cch l mt Hi ng th mi thc s thc hin c cc
chc nng ni trn.
T nhng pht hin v thc trng cc VKTT Vit Nam hin nay, trn
c s kinh nghim t chc cc vng ng lc tng trng ca nhiu nc trn
th gii, vic tm ra nhng quan im chin lc pht trin cc VKTT ca
Vit Nam thc s c ngha quan trng nhm hng cc VKTT ca nc ta
pht trin theo mt xu hng hp l, ng quy lut.
H thng 6 quan im nu ra trong khung kh chin lc pht trin
VKTT ca Vit Nam nhm vo nhng mc tiu ni trn. Ba quan im u
nhm hng cc VKTTT pht trin theo ng ni hm l cc vng ng lc
tng trng quc gia thc s; hai quan im tip theo to th ng vng chc
cho cc VKTT v s lan ta tch cc ca cc VKTT vi c nc theo
phng chm: va to s tp trung ha v kinh t, va to s hi t v mc
sng; quan im cui cng c lin quan n vic hnh thnh b my qun l
cc VKTT, lm c chc nng iu hnh, phi hp hot ng ca vng
150
trong iu kin c nhiu thay i trong quan im v t chc, ni dung, tnh

cht v vai tr ca VKTT trong chin lc pht trin kinh t - x hi chung
ca c nc.
151
TI LIU THAM KHO

1) Trn nh Gin, a l kinh t Vit Nam, NXB KHXH,1990
2) Nguyn Trng iu v V Xun Tho, a l kinh t Vit Nam, NXBGD,
1984.
3)
Vn Thi, a l kinh t Vit Nam, NXB thng k, 1997.
4) Vn Thi, Gio trnh a l kinh t Vit Nam, Nxb Gio dc, 2000.
5) TS. Trn vn Thng, a l kinh t Vit Nam, Nxb Thnh k, 2001.
6) Nguyn vn Quang, Phn vng kinh t, Nxb Gio dc, 1981.
7) E.N. Pertxik. (Ngi dch: Vn Thi), Quy hoch vng, Nxb KHKT, 1878.
152

PhanvungKinhte NVHUan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PhanvungKinhte NVHUan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

I HC THI NGUYN

KHOA CNG NGH THNG TIN

NGUYN VN HUN NGUYN TH HNG

Thi Nguyn, 2009

Th gp xin gi v: Nguyn Vn Hun,

Thi Nguyn, thng 12 nm 2009

1.1. i tng nghin cu ca kinh t vng...................................................13

2.1. Khi nim v nguyn tc...........................................................................19

2.1.3. Vng kinh t ...........................................................................................29

2.1.3.2. Ni dung c bn ca vng kinh t ................................................31

2.1.4. Phn vng kinh t ..................................................................................35

2.1.5. Qui hoch vng kinh t ..........................................................................37

2.1.6. H thng lnh th kinh t - x hi Vit Nam........................................39

2.1.7. Khi qut v lch s phn vng kinh t nc ta...............................42

2.2. Tim nng pht trin kinh t x hi.........................................................45

2.2.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................48

2.2.3.5. Vn ho - lch s............................................................................49

2.2.4. Hin trng pht trin kinh t - x hi vng ng Bc........................49

2.2.6. B khung lnh th ca vng..................................................................52

2.2.7. nh hng pht trin ca vng............................................................53

3.1. Tim nng pht trin kinh t x hi.........................................................56

3.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................58

3.2.1.3. Ngnh du lch................................................................................60

3.2.2. B khung lnh th ca vng..................................................................60

3.3. nh hng pht trin ca vng...............................................................61

4.1. Tim nng pht trin kinh t - x hi.......................................................63

4.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................65

4.2. Hin trng pht trin kinh t x hi.........................................................67

4.2.2. B khung lnh th ca vng..................................................................70

4.3. nh hng pht trin ca vng...............................................................72

5.1. Tim nng pht trin kinh t x hi.........................................................74

5.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................76

5.2. Hin trng pht trin kinh t x hi ca vng........................................77

5.2.2. B khung lnh th ca vng..................................................................80

5.3. nh hng pht trin kinh t x hi ca vng......................................81

5.3.2. Ngnh cng nghip..................................................................................82

6.1. Tim nng pht trin kinh t x hi ca vng.........................................84

6.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................86

6.2. Hin trng pht trin kinh t x hi.........................................................87

6.2.2. B khung lnh th ca vng..................................................................89

6.3. nh hng pht trin...............................................................................90

6.3.2. Ngnh cng nghip..................................................................................90

7.1. Tim nng pht trin kinh t x hi.........................................................92

7.1.3. Ti nguyn nhn vn..............................................................................94

7.2.2. B khung lnh th ca vng..................................................................97

7.3. nh hng pht trin kinh t x hi.......................................................97

8.1. Tim nng pht trin kinh t x hi.......................................................100

8.1.3. Ti nguyn nhn vn............................................................................102

8.2.2. B khung lnh th ca vng ...............................................................105

8.3. nh hng pht trin ca vng.............................................................107

8.3.2. Ngnh cng nghip................................................................................108

9.1. Tim nng v hin trng pht trin kinh t x hi...............................109

9.1.3. Ti nguyn nhn vn............................................................................111

9.2.2. B khung lnh th ca vng................................................................114

9.3. nh hng pht trin ca vng.............................................................114

9.3.2. Ngnh cng nghip................................................................................115

10.1. Cc tiu ch v nguyn tc phn vng..................................................117

I TNG, NHIM VU VA PHNG PHAP

ch vi nhau. Bn thn mi vng l mt h thng do nhiu phn t cu thnh,

nhn xa trng rng th nhng mn li trc mt v kinh t khng th b p

nh tnh. Tuy vy, xu hng gn y, cc d bo nh hng c s dng

gia cc yu t khc nhau trn mt vng lnh th rt ph bin v hu ch trong

Mt khc, mn hc cn cp n cc vng kinh t c th ca Vit Nam v