Ton 7 Mt s bi ton i lng t l thun , t l nghch.

A. Tm tt l thuyt + Nu i lng y lin h vi i lng x theo cng thc y = kx, vi k l hng s khc 0 th ta ni y t l thun vi x theo h s k. Ch : Nu y t l thun vi x theo h s t l k th x t l thun vi y theo h s t l l + Tnh cht ca hai i lng t l thun: *
y1 y2 y3 = = = ... = k ; x1 x2 x3

1 . k

x1 y1 x3 y3 = ; = ; . x2 y 2 x5 y5

+ Nu i lng y lin h vi i lng x theo cng thc y.x = a, vi a l hng s khc 0 th ta ni y t l nghch vi x theo h s a. Ch : Nu y t l nghich vi x theo h s t l a th x t l nghch vi y theo h s t l l a. + Tnh cht ca hai i lng t l nghch: 1

* y1x1 = y2x2 = y3x3 = = a;

x1 y 2 x 5 y 2 = ; = ; . x2 y1 x2 y5

+ Nu x, y, z t l thun vi a, b, c th ta c:

x y z = = . a b c
x y z = = 1 1 1 a b c

+ Nu x, y, z t l nghch vi a, b, c th ta c: ax = by = cz =

B. Bi tp:

Bi 1 Cho bit hai i lng x v y t l thun vi nhau v khi x = 5 th y = 10. a)Tm h s t l ca y i vi x. b) Tnh gi tr ca y khi x
1 2

c)Tnh gi tr ca x khi y 4 .

Bi 2 Cho bit x v y l hai i lng t l nghch vi nhau v khi x=7 th y=10. a) Tm h s t l nghch ca y i vi x. b)Hy biu din y theo x. c)Tnh gi tr ca y khi x= 5, x= 14.

Bi 3: Cho bit x v y l hai i lng t l thun v khi x = 5, y = 20. 1. Tm h s t l k ca y i vi x v hy biu din y theo x. 2. Tnh gi tr ca x khi y = -1000.

B 4:
y 1 1 3

Cho bit hai i lng x v y t l nghch vi nhau khi v ch khi x = 3 th

a) Tm h s t l a ca y i vi x b) Tnh gi tr ca y khi x = -8 c) Tnh gi tr ca x khi y = 1

Bi 5: Cho bng sau: x y -3 5 6 -10 4 -8 -1,5 3 6 -18

Hai i lng x v y c cho trn c phi l hai i lng t l thun khng? V sao?.

Bi 6: Cho bit x v y l hai i lng t l thun, hon thnh bng sau: x y 2 6 5 12 -8 -1,5

Bi 7: Tm ba s x, y, z, bit rng chng t l thun vi cc s 5, 3, 2 v xy+z = 8.

Bi 8: Cho tam gic ABC. Bit rng A,B,C t l vi ba s 1, 2, 3. Tm s o ca mi gc.

Bi 9 : Bit c 100 kg thc th cho 60 kg go. Hi 20 bao thc, mi bao nng 60 kg cho bao nhiu kg go ?

Bi 10 : o 1 con mng cn 30 ngi lm trong 8 gi. Nu tng thm 10 ngi th thi gian gim c my gi ? 3

Bi 11 Mt i cng nhn lm ng lc u gm 50 ngi v nh lm xong cng trnh trong 30 ngy. Nhng sau i c tng cng thm 25 ngi. Hi lm xong cng trnh , i phi lm vic bao nhiu ngy? Gi s nng sut lm vic ca mi ngi l nh nhau.

Bi 12: chun b cho nm hc mi, m ca Tun d nh mua cho con 25 cun tp v phi tr s tin l 75000 nghn ng. Sau do ch cn 20 cun tp, hi m ban Tun phi tr boa nhiu tin.

Bi 13 thc hin mt cng trnh cn phic 80 ngi v thc hin trong 15 ngy. Do mun rt ngn thi gian lm vic cn 10 ngy, hi tng cng bao nhiu ngi, bit rng nng sut ca mi ngi l nh nhau ?

Bi 14 Gi tin ca 8 gi ko l bao nhiu bit rng 9 gi ko gi 81000 ng.

Bi 15 Mt t chy t A n b vi vn tc 45 km/h ht 3h15. Hi chic t chy t A n B vi vn tc 65 km/h s ht bao nhiu thi gian?

Bi 16 ng bch l mt loi hp kim ca niken, km v ng vi khi lng ca chng ln lt t l vi 3; 4; 13. Hi cn bao nhiu kilgam niken, km v ng sn xut 150 kg ng bch? 4

Bi 17 Cho bit 35 cng nhn xy mt ngi nh ht 168 ngy. Hi 28 cng nhn xy ngi nh ht bao nhiu ngy ?( gi s nng sut lm vic ca cng nhn l nh nhau).

Bi 18 Ba i my cy, cy ba cnh ng cng din tch. i th nht cy xong trong ba ngy, i th hai cy xong trong 5 ngy v i th ba trong 6 ngy. Hi mi i c bao nhiu my, bit rng i th hai c nhiu hn i th ba 1 my? ( nng sut cc my nh nhau).

Bi 19 Mt bnh rng ca c 24 rng quay c 80 vng trong 1 pht. N khp vi mt bnh xe rng ca khc c x rng. Gi s bnh xe rng ca th hai quay c y vng trong 1 pht. Hy biu din y theo x.

Bi 20 Ba n v kinh doanh gp vn theo t l 3 ;5;7. Hi mi n v sau 1 nm c chia bao nhiu tin li ? Bit tng s tin li sau 1 nm l 225 triu ng v tin li c chia t l thun vi s vn gp .

Bi 21 Tnh s hc sinh ca lp 7A v 7B bit lp 7A t hn lp 7B l 5 hc sinh v t s hc sinh ca hai lp l 8 : 9

Bi 22 S vin bi ca ba bn Viet , Dng, Hai t l vi cc s 3; 4; 5. Tnh s vin bi ca mi bn, bit rng ba bn c tt c 24 vin bi. 5

Bi 23 Bn lp 7A, 7B, 7C, 7D i lao ng trng cy. bit s cy trng ca ba lp 7A, 7B, 7C, 7D ln lt t l vi 3; 4; 5; 6 trng ca mi lp? v lp 7A trng t hn lp 7B l 5 cy. Tnh s cy

Bi 24 Cho bit 56 cng nhn hon thnh mt vic trong 21 ngy. Hi phi tng thm bao nhiu cng nhn na hon thnh cng vic trong 14 ngy (nng sut mi cng nhn l nh nhau).

Bi 25 Ba i my san t lm 3 khi lng cng vic nh nhau .i th nht hon thnh cng vic trong 4 ngy, i th hai trong 6 ngy v i th ba trong 8 ngy. Hi mi i c bao nhiu my ( c cng nng sut), bit rng i th nht c nhiu hn i th hai 2 my ?

Ham thch hc ton th s thy hng th cc em . Chc cc em thnh cng.

Phan Ch Thng trithucsangtao.vn (Trng THCS Trn NHn Tng, Khnh Ha) 6