Professional Documents
Culture Documents
1/ Ngun gc- nh ngha: Theo ting Hy Lp Zeo: si, Lithot: , v vy zeolite c ngha l si. Zeolite bt u c pht hin t nm 1756 bi Cronsted. Bronstedt l mt nh khong hc ngi Thy in pht hin ra mt loi khong mi vi tn gi Zeolite. ng pht hin ra Zeolite nh hi nc thot ra khi nung khong ny. Nm 1944, Barrer v Ibbitson ch ra hiu ng ry phn t cho php tch cc n v iso-parafin. Nm 1956, cc Zeolite u tin c tng hp. Hin nay c khong hn 15000 cng trnh cng b v 10.000 pht minh sng kin tng hp zeolite. Nh vy zeolite c tm quan trng ln lao trong khoa hc v k thut.
2/ Phn loi
Phn loi
ng knh S nguyn t O trong Loi zeolite 1 ca s mao qun ( A0 ) 8 ( mao qun hp ) 10 ( mao qun trung bnh ) 12 ( mao qun rng ) 4,3 6,3 8,0 A , Erionit ZSM-5, Ferrierit X, Y, Mordenit
Phn loi theo thnh phn ha Theo quy tc Loweinstein xc nh rng : hc 2 nguyn t Al khng th tn ti ln cn nhau, ngha l cu trc zeolite khng th tn ti
cc lin kt Al-O-Al m ch c cc lin kt Si-O-Al hay Si-O-Si Ni cch khc ch tn ti loi t l Si/Al 1
H zeolite anuminophotphat
TPHH
Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
i thnh phn ha hc ca zeolite. Mt s phn ng ha hc c th tch Al khi mng li tinh th v thay vo l Si hoc nguyn t ha tr III hoc IV khc. Phng php ny c gi l phng php loi nhm tc l dsalumination.
1,2 2,5 , sau khi loi nhm th thu c zeolite giu Si c t l Si/Al 9. vi phng php ny nu zeolite thu c c t l Si/Al > 9 th s ph v mng li tinh th ca zeolite.
Aluminophotphat (AlPO) c pht minh bi cc nh nghin cu ca Lin hip Carbide trn c s cc nguyn t l Al v P. Vt liu ny khng c cu to t cc t din SiO4 v AlO4- m c cu to t cc t din AlO4- v PO4+ theo t l 1:1 nn trung ha v in tch.
V cu trc trong h ny c loi AlPO-5 c cu trc hnh hc tng t h
Faujazit v loi AlPO-11 c cu trc hnh hc tng t zeolit ZSM-5. Cc c trng c bn ca cc AlPO l u c t l Al/P = 1, khng c mt ca cacbon b tr, khng c kh nng trao i cation v v vy khng c tnh xc tc.
SAPO th nhn c h ry phn t mi, k hiu l MeAPO, km theo l s thay i tnh cht axit - baz, oxy ha kh ca vt liu. V cu trc hnh hc cc vt liu Co-APO, Mn-APO, V-APO c cu trc tng t AlPO5, AlPO11, AlPO17, AlPO31.
Cu trc Zeolite tng qut Cu trc Zeolit A, X, Y Cu trc ZSM5 Cu trc USY
Ngoi ra cn c zeolite aluminophotphat cu to t cc t din AlO4- v PO4+ nh AlPO-5 (ging Zeolite X,Y) ALPO-11(ging ZSM5).
Me2/n.Al2O3.xSiO2.yH2O
Me: kim loi kim hay kim th n:ho tr ca kim loi
Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
Cc soalit ghp ni vi nhau ti cc mt 4cnh thng qua trung gian lng tr to thnh Zeolite A
Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
LTA
LTA
Sodalit ghp vi nhau ti cc mt 6cnh thnh Zeolite X,Y kch thc l Zeolite A< X,Y T l Si/Al ca Zeolit X<Y
Cu trc Zeolite X
FAU
siu bn
USY
tch bt Al ra khi mng to edit Master text sty Click Zeolite, gim hm lng Second level Third level Na trong Zeolite tng Fourth level kh nng to olefin. Fifth level Zeolite siu bn (UltraStable Y : USY). bn cao hn nhiu so vi Zeolite Y truyn thng.
26
d. Cu trc ZSM-5
d. Cu trc ZSM-5
d. Cu trc ZSM-5
Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
c bn n hot tnh v tnh chn lc ca Zeolite. V d : Mt Zeolite c UCS thp t tm acid trn 1 . Cc tm acid t, li cch xa nhau nn trnh c phn ng Chuyn hydro, do lm tng ch s Octane ca xng cng nh tng hiu sut thu sn phm C3 vcc sn phm nh hn.(S tng ch s Octane ny l do nng cao ca Olefin trong xng). Zeolite USY c UCS thp c hot tnh km hn loi REY truyn thng. Tuy nhin, Zeolitec UCS thp c kh nng gi c hot tnh di iu kin hot ng khc nghit ca qu trnh, do cn c gi l UltraStable Y Zeolite mi sn xut c UCS kh cao trong khong 24.5 n 24.75 A. Mi trng nhit v thy nhit trong thit b ti sinh rt cc nhm alumina (AlO2) lm gim UCS.
ZSM-5 l mt loi
Zeolite c cu trc xp khc vi Y-Zeolite. Kch thc l rng ca ZSM5 nh hn so vi YZeolite (5.1-5.6 so vi 8-9). Thm vo , s sp xp l rng ca ZSM-5 khc so vi Y-zeolite.
S oxy ha ca Si:+4, Al:+3 Tm Si trung ha in Tm Al tch in m trung ha bi 1ion dng( ion kim hoc kim th) trao i ion
tng trao i ion: o x l vi dd cha ion trao i nhiu ln o Gia cc ln phi sy kh v x l nhit(nung 5000C) o Phn b ng u cation cc v tr khc nhau o 1phn cation di chuyn t v tr kn m o d trao i
Tm bronsted
T0C
Tm Lewis
Click to edit Master text styles Cc ion nh Na+,Mg2+ hay proto Second level Third level n s trung ho in Fourth level tch ny v hnh Fifth level thnh tm axit Bronsted Khi tin hnh x l nhit khong nhit 400 500oC th xut hin cc tm axt Lewis theo s sau:
bn tm axit tng
4. ng dng ca Zeolit
Cc qu trnh tch
Lm cht xc tc
Trong ha phn tc
4. ng dng ca Zeolit
Tch NO ra khi kh v cht lng Lm kh cc cht lng v hi Tch hi du khi kh nn Tch CO khi He v H2
4. ng dng ca Zeolit
D ng tro ch t AgA ng h ch m lm n u kh n g
Ha phn tch
m Phn tch
h tc n h k t p c c s ph m ng p L tro h kh
4. ng dng ca Zeolit
o i ion
khi nc thi : Cu2+ , NH+4, Pb2+ , Zn2+ , Hg2+ , Cr3+ , Fe3+ , Cd2+ , Ca2+ , Al3+ , Cs2+ , Sr2+ .
4. ng dng ca Zeolit
Lm cht xc tc
Dng lm cht mang cho cc loi xc tc khc.
Lm cht xc
tc cho phn ng ng phn ha C5, C6 nhm nng cao ch s octan
Lm cht xc tc cho qu trnh Cracking,eh ydro, ehydrat ( USY dng trong FCC ) Fe-ZSM-5 : xuc tac cho phan ng
Zeolite Gas-Pump With No Moving Parts, But With A High Rate Of Gas Flow
Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
Zeolite l cc aluminosilicat ngm nc, c hnh thnh di cc iu kin thu nhit Ngha l mt h lng, cha cc thnh phn ho hc thch hp c kt tinh di tc dng ca nhit.
Rabenau (1985) , Lobachev (1973) , Yoshimura(1994) Phan ng thuy nhiet la bat c phan ng d the vi s co mat cua dung moi (nc hoac khong phai la nc) dien ra tai nhiet o ln hn nhiet o phong va ap suat ln hn 1 atm trong 1 thiet b kn. V phan ng dien ra can s co mat cua pha long nhng nhiet o can at ti lai qua cao khien cho pha long khong ton tai c nen phai dung en ap suat cao e at en nhiet o cho phan ng xay ra ma van am bao con moi trng cho cac tac chat Qua trnh thuy nhiet c tien hanh trong cac thiet b chu ap suat cao va nhiet o cao goi la autoclave
1. Nguyn tc chung
ieu kien tong hp Zeolite
Nguyn liu u: hot tnh cao pH mi trng: kh kim Nhit : thp p sut: thc hin p sut hi bo ha ca nc Mc qu bo ha ca dung dch kt tinh phi
Ch xy ra trong dung dch, mi trng kim mnh Ch to thnh trong khong gii hn t l Si/Al thch hp Hnh thnh lin kt Si-O-Al trong khung gel do tng tc ca dd silicat v aluminate phn ng a trng ngng:
mm tinh th
o Mm tinh th bt u hnh thnh trong pha
lng ca gel hoc ti b mt phn cch pha ( gel-dd) o Khi cu trc tinh th c to t cc t din [SiO4] v [AlO4]
Pha rn v nh hnh
un nng
Pha rn v nh hnh Kt tinh gel
t0C ha tan lm nng tng
Pha lng
phn ng a t
Hnh thnh mm tinh th
Qu trnh lc ra:
o Loi lng kim cha trong cc xoang
tinh th. Cng sch kim, cht lng Zeolite cng cao o Thc t, pH nc ra cn khong 8-9 l t yu cu.
Trong cc yu t nh hng qu trnh kt tinh, bn cht v tnh cht zeolite, thnh phn gel ban u l quan trng nht.
Na2SiO3
NaOH
H2O NaAlO2
H2O
To gel
Kt tinh
Sn phm
Nguyn liu
Cc Zeolite t nhin c tinh ch, loi b tp cht. Cc ngun nguyn liu t nhin: kaolin, t st c bin tnh bng ha cht Thnh phn gel:
SiO2/Al2O3 = 1,3- 2,2 Na2O/SiO2 = 1,7- 2,8 [Na2O] =0.33- 0.92 mol/l
Na2SiO3
NaOH
Zeolit Y: SiO2/Al2O3
=4 Nguyn liu: natri silicat, natri aluminat, NaOH v cc cht khc. Thnh phn gel tng hp Zeolite NaX: SiO2/Al2O3 = 2,2-3.2 Na2O/SiO2 = 1.0-2.3 H2O/Na2O =25-65 Thnh phn gel tng hp Zeolite Y: SiO2/Al2O3 = 8 Na2O/SiO2 = 0.4 H2O/Na2O =10
Dd c khuy trn, kt t thnh ta gel xp Aluminosilicat Tch dd thu kt ta hydro Aluminosilicat Loi kim d
Kt tinh
Zeolite X: 95-100oC trong 12h Zeolite Y: 990C trong 10h. pH 10,5
30-40 ph m 35%
Third level
phng php sau: X l nhit v nhit hi nc X l ha hc Kt hp x l thy nhit v x l ha hc Tng hp trc tip: Phng php ny kh thc hin, hn na tng hp zeolite Y c Si/Al cao hn 33.5 l khng th thc hin c quy m cng nghip
X l ha hc: tch Al t zeolite thng thng km theo cc phn ng gia zeolite vi cc tc nhn ha hc. C 2 trng hp : Trng hp c th Si vo mng:
Tch nhm vi (NH4)2SiF6 Tch nhm bng SiCl4 Bng tc nhn selat Bng cc halogen bay hi Bng flourin
X l nhit v nhit hi nc :
phn cu trc ca tinh th zeolite to ra mt s dng oxyt nhm ,oxyt silic ,aluminosilicate v nh hnh
Kt hp x l nhit v x l ha hc
Phng php ny nhm chuyn zeolite Y dng
amoni (NH4+-Y) thnh dng siu bn bng x l nhit,tip n x l Al bng phng php ngoi mng.
Tng hp USY
o K thut truyn thng s dng nhit cao 1300oF n 1500oF
thng l vic loi b ca zeolit khng c nhm trong khung hay l ht gi Al2O3trong lng cu trc zeolit.
Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
S kt tinh, trao i ion v bin tnh cu trc Zeolite Y (RE: cation ca nguyn t t him)
TMA +
Click to edit Master text styles Second level Third level Fourth level Fifth level
Sol SiO2
Gel
NaZSM-5
Lc,Ra
2.Tng hp Zeolite t hp cht v c c cu trc CHUYN HA KAOLIN THNH Kaolin l mt khong sn phi kim c hnh thnh do qu trnh ZEOLITE
phong ha ca phenpat ch yu l octodaz v anbit. Qu trnh phong ha trn c gi l qu trnh kaolin ha. Ngun kaolin Vit Nam d bo khong 15 triu tn, hm lng Al2O3 trong kaolin khong t 29% n 50%. Qung kaolin tp trung ch yu cc tnh nh Lo Cai, Yn Bi, Ph Th, Qung Ninh, Tuyn Quang, Lm ng, ng Nai
Kaolin bt+NaHCO3 Nghin Lm mn nh hnh Lm kh 6000C 12-24h 95-1000C Nung Tch bi Ra Sy Zeolite m 33-34% 30-40
References
Properties, Preparation and Application of
edition
Catalysis Angus P. Wilkinson-School of Chemistry and Biochemistry-Georgia Institute of Technology Ulf Schuchardt- Campinas Brazil)
References
Gio trnh xc tc d th (H S Thong) Nghin cu tng hp zeolite A,X v kho st kh nng s dng
lm kh ru (Lun vn cao hc- GV Nguyn Th Thu Vn)
Synthesis and use in gasphase reactions with ammonia- F.J. van der Gaag