You are on page 1of 30

TOC O VA C CHE PHAN NG

ong hoa hoc nghien cu toc o, c che, cac yeu to anh hng en qua trnh hoa hoc. He so t lng cua cac phan ng hoa hoc: He so trong phan ng hoa hoc mo ta tng tac (toi gian) cua cac phan t trong phan ng. Cac yeu to anh hng en toc o phan ng hoa hoc: Nong o tac chat, nhiet o, xuc tac, dien tch be mat (phan ng d the).

PHN LO I PH N

NG HO H C

 Phan ng n gian: Ch xay ra 1 giai

oan. Th du: N2 (k) + 3H2 (k) ' 2NH3 (k)  Phan ng phc tap: Xay ra qua nhieu giai oan (co the noi tiep hoac song song, hoac ong thi). N 2 O5 ! N 2 O3  O 2 Th du:

N 2 O3  N 2 O5 ! 4NO 2

2N 2 O5 ! 4NO 2  O 2

TOC O PHAN NG
Toc o phan ng (reaction rate) la s thay oi nong o cua tac chat hay san pham xay ra trong mot n v thi gian.  Toc o phan ng tc thi mA san pham Toc o tc thi = (dCA/dt) = k[A]m  Toc o phan ng trung bnh (Instantaneous rate)

S thay oi nong o chat trong mot khoang thi gian xac nh

change in number of moles of B Average rate ! change in time ( moles of B ! (t

Lien he gia toc o tc thi va trung bnh

TOC O PHAN NG TONG QUAT


Cho phan ng tong quat: aA + bB p cC + dD Toc o phan ng tong quat la: v = k.CaA.CbB Trong o: k la he so toc o phan ng. a bac phan ng theo chat A, b bac phan ng theo chat B Bac tong quat cua phan ng: a+b

Nh n xt


    

Bac phan ng co the bang 0. Bac phan ng bang 0 neu thay oi nong o cua tac chat van khong anh hng en san pham. Phan ng bac 1 neu tang gap oi nong o se dan en tang gap oi toc o phan ng. Phan ng bac n neu tang gap oi nong o toc o phan ng se tang 2n lan. Bac phan ng c xac nh bang thc nghiem. oi vi phan ng n gian: bac phan ng theo tng chat bang he so ty lng tng ng Vi phan ng khong n gian xac nh bac phan ng theo thc nghiem da tren c che phan ng, giai oan cham la gia oan quyet nh toc o phan ng.

Toc o theo tng cau t


aA + bB p pP + qQ

Theo tac chat co dau -, theo san pham co dau + n v cua toc o phan ng, theo IUPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry), la mol.dm-3.s-1.

He so toc o phan ng k

He so toc o phan ng cha cac yeu to anh hng en toc o phan ng, ngoai tr nong o, nen k khong phai hang so. He so toc o phan ng chu yeu b anh hng bi nhiet o (phng trnh Arrhenius), ben canh o con b anh hng bi nang lng hoat hoa, lc ion, bc xa anh sang, be mat cua chat hap phu

n v cua he so toc o phan ng phu thuoc vao bac phan ng:


 Vi phan ng bac zero, n v cua k la

mol.l-1.s-1.  Phan ng bac 1 la s-1.  Phan ng bac 2 la l.mol-1.s-1.  Phan ng bac n la mol1-n.ln-1.s-1.

CAC YEU TO ANH HNG EN TOC O PHAN NG


ANH HNG CUA NONG O A. Phan ng bac nhat A ---> san pham Toc o phan ng: v = - dCA/dt = kCA. Lay tch phan t 0 (ng vi 0 s va CAo) en t (ng vi t s va CA). Ta co:
ln C A  ln C A0 ! kt CA ln CA 0 ! kt

Dang o th bieu dien


ln C A ! kt  ln C A0
ng vi dang o th lny = ax + b (ben trai) hay y = ax + b (ben phai).

Ban chu ky phan ng


Ban chu ky phan ng, t1/2 la thi gian phan ng dien ra en luc tac chat con so vi ban au mot na (CA1/2 = 1/2CAo). Bieu thc tnh t1/2: ln 1 0.693 t ! 2 !

Ban chu ky cua phan ng bac 1 ch phu thuoc k.

B. Phan ng bac 2 Dang 2A p san pham


v = -dCA/dt = kC2A Sau khi lay tch phan, ta co 1 1 ! kt  CA C A0 Ban chu ky phan ng:

1 t 12 ! kC A0

Dang A+B p san pham Toc o phan ng v= -dCA/dt=-dCB/dt=kCACB Sau khi lay tch phan, ta co

C B0 C A 1 kt ! ln C A0  C B0 C A0 C B

C. Phan ng bac 3 3A p san pham V = -dCA/dt = kC3A Sau khi lay tch phan, ta co:

1 1 1 kt ! 2  2 2 C A C A0

a = initial [reactant A], b = initial [reactant B], k = rate constant x = [product P] at time t, a-x = [reactant] remaining at time t

Qui tac vant Hoff


 Khi tang nhiet o len 100 th toc o

phan ng tang len 2z4 lan. k T 10 K ! ! 2z4 kT


kT 10 n K ! ! ( 2 z 4) n kT
n

 Tong quat:

 Qui tac nay ung trong khoang nhiet

o khong ln.

V du: Vi phan ng phan huy N2O5, k 0 C ! 7.9 v 10 7 k1000 C k 30 C ! 3.6 v 10 5 cho: va tnh ? k 5
0

K !
3

0 0 C 10v3

Ta co
K
10

k00 C ! k00 C

3.6 v10 3 ! ! 3.86 7 7.9 v10 ! 3.86


10 10

k1000 C

k1000 C ! 3.86 v 7.9 v10 7

Qui tac Arrhenius


Arrhenius thay rang hau het cac phan ng hoa hoc tuan theo phng trnh sau:

k ! A.e

E  RT

k la he so toc o phan ng, E* (J), la nang lng hoat hoa, R la hang so kh (8.314 J/(K.mol)) va T la nhiet o (K). A la hang so, o xac suat va cham co ch. Ca A va E* c cho theo tng phan ng.

Nang lng hoat hoa, E*, la nang lng can thiet nho nhat e phan ng bat au xay ra.

Da tren phng trnh Arrhenius, neu biet k1 mot nhiet o T1 th se tnh c k2 nhiet o T2 theo bien oi sau:

k1 !e k2

E 1 1  R T2 T1

Khai niem:
 Chat xuc tac la nhng chat lam tang toc

o phan ng do tham gia vao tng tac hoa hoc vi cac phan ng giai oan trung gian, nhng sau phan ng no c phuc hoi lai va gi nguyen ve lng cung nh ve thanh phan va tac chat hoa hoc.

Tac dung chu yeu cua chat xuc tac la lam giam nang lng hoat hoa cua phan ng bang cach thay oi c che phan ng t o lam tang toc o phan ng.

Co hai loai xuc tac: Xuc tac ong the (Homogeneous Catalysis): Xuc tac va tac chat cung 1 pha. Xuc tac d the (Heterogeneous Catalysis): Xuc tac va tac chat khac pha.

C che tac dung

V du: Phan ng tong quat A + B = AB


 Khi cha co xucB p AB, A  b p A. tac:  Khi coAxucp A  K: p AK ,  K tac K

E1
 E2  E3

AK  B p AK  B p AB  K ,

E ,E
 2

 3

 1

nen phan ng xay ra

nhanh hn.

Bieu dien anh hng cua xuc tac

Phan ng n gian
 La phan ng xay ra trc tiep gia cac

phan t.

V du: I2 (k) + H2 (k) = 2HI (k) Hay: 2NO (k) + Cl2 (k) = 2NOCl (k) Nhng phan ng nay oi hoi nang lng kha cao (30z100 kcal/mol) v the t gap trong thc te.

Phan ng ion
 Nang lung hoat hoa nho do co s

tham gia cua cac ion.  Thng phai phan ly thanh ion trc (do hoa tan, phong ien, un nong, bc xa nang lng cao).

V du:

HCl  NaOH p NaCl  H 2 O H  Cl  Na  OH p NaCl  H 2 O


   

Phan ng goc (phan ng day chuyen)


 Co s tao thanh cac goc t do trc,

la cac tieu phan khong bao hoa hoa tr. Phan ng goc hay xay ra theo c che day chuyen.

V du: Phan ng H2 (k) + Cl2 (k) = 2HCl (k) Qua trnh tao goc o do: t hR hR 0 Cl 2 p 2Cl , hay H 2 p 2 H

Qua trnh phat trien day chuyen:


Cl Q H 2 p HCl  H Q (H Q E } 0 , Q Q H  Cl 2 p HCl  Cl

Qua trnh ket thuc (ngat day chuyen): Qp Cl 2 , (H Q ! 59Kcal 2Cl

2H p H 2 , (H ! 104kl
Q Q

Hoac:

H  Cl p HCl
Q Q

Tom lai, phan ng xay ra theo c che nao la do s thuan li ve

You might also like