CC PH NG PHP PHN TCH QUANG PH

CH

NG 1:

IC

NG V CC PH

NG

PHP PHN TCH QUANG PH



CH CH

NG 2 : PHN TCH TR C QUANG NG 3 : PHN TCH PH H P THU

NGUYN T


CH

NG 4 : PHN TCH PH

PHT X

NGUYN T

CH

NG 1 : IC NG V CC PH PHP PHN TCH QUANG PH

NG

1.

ic

ng v b c x

i nt ng php

2. Cc

nh lu t v h p thu b c x

3. C s v nguyn t c c a cc ph

phn tch quang ph

1.1.

ic

ng v b c x

i nt

Theo nguyn t c chung, xc nh m t ch t b t k , ta c th tm cch o m t tn hi u b t k c quan h tr c ti p ho c gin ti p v i ch t . . Ph ng php phn tch o quang c nhi m v nghin c u cch xc nh cc ch t d a trn vi c o c nh ng tn hi u b c x i n t v tc d ng t ng h c a b c x ny v i ch t nghin c u. u.

1.1.1. B n ch t c a b c x

i nt

B c x i n t c 2 tnh ch t l tnh ch t sng v tnh ch t h t. t.  Tnh ch t sng : B c x i n t l d ng n ng l ng truy n i trong khng gian v i v n t c r t l n theo d ng sng hnh sin. sin.  Tnh ch t h t : B cx i nt c xem nh nh ng dng h t photon. photon. N ng l ng c a photon t l v i t n s c a b c x E = h .R h : h ng s planck = 6,63.10-27 erg.s 63.10- erg.

1 -1 (S ) T

Cc


il

ng

c tr ng c a sng

di sng P : kho ng cch gi a 2 c c i hay 2 c c ti u k ti p nhau. n v : cm, m, nm, . nhau. Chu k T : th i gian sng truy n t c c i ny sang c c i k ti p. n v : giy. p. giy. 1 -1 T n s R : s dao ng trong m t giy : = (S ) T T c truy n sng trong chn khng : c = R . P = 3.1010 cm/s S sng W = 1/P (cm-1)

1.1.2.Cc vng c a b c x
di sng P (cm) 3.10-11 3.10-9 3.10-7 3.10-5 3.10-3 3.10-1 3.10
+1

i nt
B cx Tia gamma Tia X T ngo i Th y c 9,4.10-1 9,4.10-3 9,4.10-5 9,4.10-7 H ng ngo i N ng l ng (Kcal/mol) 9,4.107 9,4.105 9,4.103 9,4.101

S sng W (cm-1) 3,3.1010 3,3.108 3,3.106 3,3.104 3,3.102 3,3.100 3,3.10

-2

T ns R (Hz) 1021 1019 1017 1015 1013 1011 10

9

Vi sng Sng radio

3.10+3

3,3.10-4

107

1.1.3. N ng l

ng c a v t ch t

N i n ng hay t ng n ng l ng bn trong v t ch t l t ng cc d ng n ng l ng : E = E t + Ed + Eq Trong : E t : n ng l ng i n t c a phn t Ed : n ng l ng do nh ng dao ng gy b i t ng tc gi a cc nguyn t trong phn t . Eq : n ng l ng do s quay c a phn t chung quanh tr ng tm c a n. n.

S m c n ng l ng trong phn t nhi u h n s m c n ng l ng trong nguyn t . Cc nguyn t hay phn t m c n ng l ng th p, khi nh n n ng l ng thch h p c a b c x , s d ch chuy n ln cc m c n ng l ng cao h n. n. N ng l ng t o s d ch chuy n cc m c n ng l ng i n t t ng ng v i n ng l ng c a b c x t ngo i v b c x nhn th y. y. N ng l ng t o s d ch chuy n cc m c n ng l ng dao ng t ng ng v i n ng l ng c a b c x h ng ngo i. i. N ng l ng t o s d ch chuy n cc m c n ng l ng quay t ng ng v i n ng l ng c a cc b c x c n ng l ng th p. p.

1.1.4. T

ng tc gi a v t ch t v b c x

Khi b c x truy n n v t ch t, ty thu c vo b n ch t c a v t ch t v b c x , c th c cc hi n t ng l b c x b ph n x b m t v t ch t, b c x b h p thu hay tn x trong v t ch t v m t ph n b c x c truy n qua. qua.

S h p thu b c x c a v t ch t
Khi b c x truy n n v t ch t (l ng, r n, kh) n ng l ng c a m t s b c x b v t ch t gi l i m t cch ch n l c, l s h p thu. thu.

N ng l ng c a b c x truy n n nguyn t hay phn t c a v t ch t, k t qu l nh ng ph n t ny b kch thch t tr ng thi c m c n ng l ng th p chuy n sang tr ng thi c m c n ng l ng cao h n g i l tr ng thi kch thch. thch. Nguyn t , phn t hay ion c m t s gi i h n cc m c n ng l ng nh t nh. nh. cho s h p thu x y ra th n ng l ng photon kch thch ph i ph h p v i s chnh l ch m c n ng l ng gi a tr ng thi n n v m t trong nh ng tr ng thi kch thch c a v t h p thu. thu.

S pht x c a v t ch t
V t ch t d ng nguyn t hay phn t , nh n n ng l ng b c x thch h p, chuy n t m c n ng l ng th p (b n) ln m c n ng l ng cao h n (km b n), c khuynh h ng tr v m c n ng l ng th p h n v c th pht ra b c x , l hi n t ng pht x .

1.2. Cc

nh lu t v h p thu b c x

1.2.1. nh lu t Lambert Ta hy hnh dung m t dung d ch ch t nghin c u c t trn ng i c a m t chm b c x . M t n ng l ng b c x t i I0 s i qua dung d ch v s b dung d ch h p thu m t ph n, ph n cn l i s i ra kh i dung d ch t i my thu (detect ) c ghi nh n. n.

u tin Bouguer (Pierre Bouguer : 1698 1758) pht hi n ra r ng ph n n ng l ng b c x b h p thu trn m i o n ng (x c a bnh ng c t l thu n v i chi u dy c a bnh. Ti p , Lambert (Johann Heinrich Lambert : 1728 1777) nu l i m i lin h ny d i tn g i nh lu t Lambert v c cng th c ha thnh : Ph n n ng l ng b h p thu = Tuy nhin nh lu t ny ch a nu c m i quan h gi a s h p thu n ng l ng b c x v i n ng ch t tan c trong dung d ch.
I0 - I I = = I0 I0 x = k' x

1.2.2.

nh lu t Beer

Mu n p d ng nh lu t Bouguer Lambert vo vi c nh l ng c n tm ra m i quan h nh l ng gi a h p thu n ng l ng b c x v i n ng ch t nghin c u. M i quan h ny c Beer tm ra khi nh n th y l ng nh sng b h p thu t ng ln theo n ng ch t tan trong dung d ch m nh sng i qua gi ng nh khi t ng chi u di (b dy) c a l p dung d ch m dng sng i qua. Ph n n ng l
I0 - I I ng b c x b h p thu = I = I = k.C. x 0 0

1.2.3.

nh lu t h p nh t Lambert Beer

Ta th y r ng I0 khng ph i l m t h ng s khi b c x i qua dung d ch m n s lin t c gi m i theo b dy v n ng l p dung d ch. M i lin h ny c m t b ng ph ng trnh : y c th coi l k t qu cu i cng v l thuy t chung nh t c a cc ph ng php ph h p thu phn t v l bi u th c ton h c c a nh lu t Beer (Lambert Beet).
I0 log =I lC I

Nh v y ph ng trnh trn lin h c cc tn hi u o I0/I v i chi u dy c a bnh ng dung d ch l v v i n ng ch t tan c trong dung d ch C. Ta th y C khng t l v i I0/I m t l v i logarit th p phn c a i l ng ny v c g i l h p thu A. I0 log =A=I .l.C I Trong : I l m t h ng s t l c tn h p thu phn t bi u th h p thu c a dung d ch c n ng ch t tan l 1M c ng trong bnh dy 1cm v c n v l l.mol-1cm-1.

ng

h p thu b c x c a c u t xc nh b ng 2 i l ng : truy n su t T (Transmittance)

I I T= hay T% = 100 I0 I0

h p thu A (Absorbance) hay m t quang OD (optical density)

I0 1 100 A = log = log = log = 2 - logT% I T T%

1.2.3. Cc nguyn nhn gy sai l ch kh i Lambert Beer

nh sng i qua dung d ch ph i n s c. N ng C c a ch t mu khng qu l n. Cc ch t khng mu c n ng l n i khi nh h ng r r t n h p thu nh sng, m c d chng khng tham gia m t ph n ng ha h c no c . nh lu t Beer khng p d ng cho cc dung d ch hu nh quang hay huy n ph. nh lu t Beer khng ng n a khi cn b ng b chuy n d ch m nh khi pha long.

1.3. C s v nguyn t c c a cc ph ng php phn tch quang ph

Phn tch quang ph l tn g i chung cho m t h cc ph ng php phn tch quang h c d a trn c s ng d ng nh ng tnh ch t quang h c c a nguyn t , ion, phn t v nhm phn t . V v y ty theo quan ni m, d a theo nh ng i u ki n kch thch ph , ph ng ti n thu ghi v quan st ph , c ng nh b n ch t c a qu trnh sinh ra ph m ng i ta c m t s cch phn chia thnh nh ng php o khc nhau : S phn chia theo c tr ng c a ph Phn chia theo di sng

Phn chia theo

c tr ng c a ph

Theo cch ny ng i ta c nh ng ph ng php phn tch quang h c sau :  Ph ng php phn tch ph nguyn t : Ph h p thu nguyn t Ph pht x nguyn t Ph hu nh quang nguyn t y l ph do s chuy n m c n ng l ng c a cc i n t ha tr c a nguyn t tr ng thi kh (h i) t do, khi b kch thch m sinh ra.

 Ph

ng php phn tch ph phn t

Ph h p thu phn t trong vng UV VIS Ph h ng ngo i (IR) Ph tn x Raman Ph ny c quy t nh b i cc i n t ha tr c a nguyn t trong phn t , l nh ng i n t ha tr n m trong lin k t hay m t c p cn t do, chuy n m c n ng l ng khi b kch thch.

 Ph R n ghen (tia X) : l ph c a i n t n i c a nguyn t

Ph pht x tia X Ph hu nh quang tia X Ph nhi u x tia X

 Ph c ng h ng t C ng h ng t i n t (ERMS) C ng h ng t proton (h t nhn : NRMS)  Ph ng php phn tch kh i ph : ph ny c quy t nh b i kh i l ng c a cc ion phn t hay cc m nh ion c a ch t phn tch b c t ra. y l cch phn chia c s d ng r ng ri v c coi nh l h p l nh t v t ng ng v i ngay t ng php o c th .