Tn ti: iu tra mc , phm vi nhim ho cht Bo v Thc vt v xut gii php x l nhim ti xm Hng K, V K x ng Thnh (Yn Thnh) v xm 1, xm 2 x Ngha

Ngha Trung (Ngha n). Phn 1 t vn Thuc bo v thc vt v ang s dng nc ta nhm mc ch phng tr cn trng, dch hi cy trng... i vi con ngi, vt nui v mi trng sng. Ngh An trong nhng thp k 70 - 80, vic s dng thuc BVTV ch ch trng v mt hiu lc phng tr cc loi dch hi, xem nh v mt an ton cho ngi v mi trng. H thng kho tng lu cha thuc BVTV mang tnh cht tm b, khng c quy hoch, nhiu kho nm trong vng ng dn c. ng ch nht Ngh An c 2 vng dn c c nhiu a im t kho cha thuc BVTV l vng kho thuc xm 1, xm 2 x Ngha Trung (Ngha n) v vng kho thuc xm Hng K, V K x ng Thnh (Yn Thnh). - T nm 1964 - 1975 ti xm Hng K, V K x ng Thnh (Yn Thnh) c 3 a im t kho qun trang, qun dng v thuc BVTV ca n v b i K71 (gi l kho thuc BVTV). Mc tiu s dng thuc BVTV ca n v K71 ti thi im l dit tr mi, kin, rui, mui, bo v cc kho cha qun trang, sng n v mt lng nh dng cho vic tng gia sn xut. -T nm 1962 - 1980 ti xm 1, xm 2 x Ngha Trung (Ngha n) l ni lm vic ca cc bnh vin nh Bnh vin lao, Bnh vin d chin, Bnh vin hu ngh Ngha n. Trong vng c 5 a im kho cha thuc BVTV (gi l vng kho cha thuc BVTV) 1 Song bn cnh nhng mt tch cc trn, thuc BVTV cn bc l nhng nhc im

ca cc Bnh vin. Mc ch s dng thuc BVTV ca cc Bnh vin l v sinh phng dch cho cc huyn min Ty Bc Ngh Tnh (nay l tnh Ngh An ) x l v sinh vng rc thi cc bnh vin, dit mi, mt nh , vt dng y t... Do thi k ang chin tranh, kh khn v kinh t, hiu bit cn hn ch, vn mi trng cha c coi trng, bung lng cng tc qun l nn dn n thuc BVTV tn ng, pht tn gy nh hng xu n mi trng 2 vng dn c ni trn. Trong nhng nm gn y s ngi nhim bnh hoc nghi l ung th cao hn rt nhiu so vi cc vng dn c khc nn nhn dn v chnh quyn a phng nhiu ln gi n khiu kin n cc cp, cc ngnh ngh x l. V vy, phi tin hnh nghin cu xc nh mc v phm vi nhim ra phng n x l nhm bo v mi trng v sc kho cho nhn dn thuc 2 vng dn c xm 1, 2 x Ngha Trung (Ngha n) v xm Hng K, V K x ng Thnh ( Yn Thnh) l rt cn thit. Phn 2 Tnh hnh nghin cu trong v ngoi nc 2.1 Tnh hnh nghin cu ngoi nc Nhiu nc trn th gii trong nhng nm 1996 - 2000 tin hnh nghin cu v cc cht gy nhim tn lu (POP) c tnh c hi, tn lu tch t sinh hc, d dng chuyn ti xuyn bin gii tm xa v lng ng thng gy ra nhng nh hng xu cho sc kho con ngi hoc mi trng gn cc ngun . Nh nghin cu khoa hc Thu in i u trong cc chng trnh nghin cu v POP Anders Emer (B Nng Nghip Thu in 1996 - 09 - 12) G.S.T Jaenson (Trng i hc tng hp Usppla - Thu in ) kt lun: Cc kho thuc tr su c l ni lu cha ho cht BVTV qu hn s dng, cm s dng v ngoi danh mc, l 2

mt trong nhng ni ch yu gy ra nhim nh hng n sc kho cng ng. 2.2 Tnh hnh nghin cu trong nc - Nm 1996 kt qu phn tch kim tra mc nhim thuc BVTV H Tr An trn sng ng Nai ca B Ti Nguyn v Mi Trng cho thy: Nng thuc BVTV trong nc sng ng Nai v sng La Ng vt tiu chun nc ung WHO v cn tn lu mt s ho cht thuc BVTV c a vo danh mc cm s dng Vit Nam vi hm lng thp do hu qu ca vic s dng thuc BVTV trc y ng thi tin hnh "Nghin cu, nh gi mc nhim mi trng do vic s dng cc loi thuc BVTV, tn lu d lng cc loi thuc BVTV nguy him trong sn phm, mi trng t, nc v ra bin php khc phc. - T nm 2000 n nm 2004 mt s tnh pha Bc nh: H Bc, Hi Phng, Thi Bnh, Ninh Bnh... xc nh mc v phm vi nhim cc vng do thuc BVTV ch p dng gii php thu gom thuc, sn phm cha thuc BVTV vn chuyn v Miu Mn (H Ty) hoc ti ng H (Thi Nguyn) thc hin x l trit bng phng php thiu t (dy chuyn x l v tiu hu ca B quc phng). - Ngh An nm 2002 Chi cc BVTV tin hnh iu tra nh gi hin trng cc kho thuc BVTV trn a bn Ngh An, xut cc gii php khc phc nhim mt s vng kho trng im. pht hin cc kho lu cha thuc BVTV trc y li d lng thuc BVTV trong t trn mc cho php ng k v xut phng n x l. + Nm 2002 tin hnh x l lu di bng bin php bao vy ngn chn, trng cy xanh, un dng chy i qua h x l Ha Sn - Lng, Kim Lin II - Nam n. 3

+ Nm 2003 tin hnh x l kho Dng - Thanh Chng bng bin php bc d v x l bng ha cht. + Nm 2004 - 2005 tin hnh x l bng bin php chn lp kt hp ho cht Nng Trng Vc Rng Tn Long (Tn K) v Din Tn (Din Chu). Phn 3 C s php l, khoa hc v thc tin thc hin ti 3.1 C s php l - Cn c Ngh nh 175/1999/N - CP ngy 18 thng 10 ca Chnh Ph hng dn thi hnh Lut bo v mi trng c Quc hi nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam thng qua ngy 27 thng 12 nm 1993. - Ch th 29/1988/CT - TTg, ngy 25/8/1998 ca Th tng chnh ph v vic tng cng cng tc qun l s dng ho cht bo v thc vt v cc cht kh phn hu. - Quyt nh 692/1998/Q - UB, ngy 11 thng 3 nm 1998 v vic ban hnh qui nh qun l thuc BVTV trn a bn tnh Ngh An. - Quyt nh s 80/1999/Q - UB ngy 27/8/1999 v vic ban hnh quy nh v bo v mi trng trn a bn tnh Ngh An. - Cn c cng vn s 5773/CV - UB - NN ca U ban nhn tnh Ngh An ngy 26 thng 12 nm 2003 v vic xy dng n x l kho thuc bo v thc vt trn a bn tnh. - Quyt nh s 565/Q - KHCN, ngy 13 thng 7 nm 2005 ca Gim c S khoa hc v Cng ngh Ngh An v vic ph duyt thuyt minh ti KH - CN "iu tra mc , phm vi nhim ho cht Bo v Thc vt v xut gii php x l nhim ti xm Hng K, V K x ng Thnh (Yn Thnh) v xm 1, xm 2 x Ngha Trung (Ngha n)" 4

3.2 C s khoa hc Theo ti liu ca Vin khoa hc hnh s v B t lnh ho hc. Hin nay trn th gii v Vit Nam s dng rt nhiu phng php, nhiu cng ngh khc nhau x l cc hp cht hu c c hi kh phn hu trong c thuc BVTV. C th tm tt cc phng php trn nh sau: 3.2.1. Phng php hp ph Phng php ny thng c s dng thu gom hoc x l nhim th cp. C th dng cc cht hp ph c ngun gc t nhin nh than hot tnh, Bentonit... hoc cc cht hp ph tng hp khc. Cc thuc BVTV sau khi c hp ph trn cc vt liu hp ph c th p dng cc phng php khc nu trn tiu hu tip nh phng php t, phng php chit, phng php phn hu bng vi sinh vt ... 3.2.2. Phng php phn hu C hai loi thu phn l thu phn trong mi trng axit v thu phn trong mi trng kim. Mc ch ca qu trnh thu phn l nhm to iu kin cho s ph v mt s lin kt nht nh, chuyn ho cht c c tnh cao thnh cht c tnh c tnh thp hn hoc khng c. - u im:

S dng thit b n gin, d ch to, vt t ho cht d kim, c sn trn th trng trong nc. - Nhc im: 5

Sn phm to ra mc d c c tnh thp hoc mt c tnh nhng mch Cacbon ca phn t hu c thng khng b ct t nn sn phm thu phn cn phi x l tip theo trc khi thi ra mi trng. i vi tng loi thuc BVTV c quy trnh ph hp v phi c s kim sot cht ch hiu qu ca qu trnh x l. 3.2.3. Bin php bao vy, ngn chn cch ly y l bin php c in nhm khng cho cht nhim lan to, bng cch xy tng chn. - u im: L bin php n gin, d lm, hn ch cc cht c hi lan to, chi ph thp. - Nhc im: Thi gian phn hu thuc lu di, khng trit . 3.2.4. Phng php ph hu bng H quang Plasma Phng php ny c tin hnh trong cc thit b cu to c bit. Cc lin kt ho hc ca cht hu c b gy nhit cao to nn Plasma kh ion ho, sau dn ti s tho thnh : SO2, CO2, H2O, HPO3, CL2 v Br2... Sn phm phn hu to ra ph thuc vo bn cht ca cc hp cht c x l V d: Khi phn hu Methypathion s cho cc sn phm sau: C10H14NO5PS + 15 O2 -> SO2 + 10 CO2 + 7H2O + HPO3 + NO2 - u im: Hiu sut x l cao, thit b gn nh, kh thi khi x l an ton cho mi trng. - Nhc im: Ch ng dng hiu qu trong pha lng hoc pha kh. 6

Vic vn hnh thit b i hi mt nng lng ln nn trong thc t t c ng dng.

3.2.5. Phng php OZON ho, UV y l phng php kt hp gia vic dng OZON ho kt hp vi chiu tia cc tm phn hu cc hp cht hu c. K thut ny c p dng x l nhim thuc tr su M. Phn ng phn hu thuc BVTV ca phng php ny nh sau. Thuc BVTV + O3 -> CO2 + H2O + cc cht khc. - u im: Thit b gn nh, kh thi ra mi trng t c hi, thi gian phn hu ngn. - Nhc im: Ch p dng hiu qu trong pha lng v kh, chi ph u t ban u cho cc thit b rt tn km. 3.2.6. Phng php tiu hu bng tia cc tm Do tia cc tm c nng lng ln, n c kh nng lm t mch vng hoc lm gy cc mi lin kt gia Clo v Cacbon hoc cc nguyn t khc trong cu trc phn t ca cc hp cht hu c vi Cacbon v sau thay th nhm bng nhm Phenyl hoc nhm Hydroxyl lm mt hoc gim c tnh ca hp cht . - u im: Hiu sut x l cao, chi ph cho x l thp, rc thi an ton trong mi trng. Nhc im: Khng th ng dng x l cht nhim chy trn v cht nng cao, thi gian x l ko di. 3.2.7. Phng php xy ho nhit thp 7

Cc cht xy ho thng dng l cc cht Clo ho, OZON, Kalipermanganat v Hydropeoxyl. Thc t cho thy a s cc thuc BVTV u c th b xy ho to ra cc sn phm khng hoc t c. Tuy nhin i vi mt s hp cht hu c nh Parathion, Metaphos, Phosmamit... do s thay th lu hunh trong lin kt P=S bng xy trong lin kt = P=O do vy to ra cc hp cht c tnh c cao hn cc hp cht ban u ca chng. khc phc c nhc im c th s dng x l thuc BVTV dng ny. Tuy nhin y l phng php i hi chi ph rt cao. 3.2.8. Phng php tiu hu dng l t xy ho, ph hy ton b cc thnh phn ca cc ho cht v cc cht POP to ra cc sn phm khng c hi cho mi trng sng gm c phng php phn hy nhit cao (T > 12000C) trong cc l thiu t v c bit l phng php phn hy nhit thp hn vng s cp (T= 400 6000C) v vng th cp (T = 900 1.0000C). Trong cc l t hai cp c mt ca ph gia v cc cht xc tc thch hp. Cc phng php phn hy nhit u cho php tiu hy hon ton cc yu t c hi gy nhim mi trng, thu nh th tch cc cht gy nhim. Cc sn phm ca qu trnh thiu t l tro v kh thi, qua qu trnh x l c th thi thng vo mi trng m khng gy nn s nhim th cp no khc. - u im: hn axt Phosphoric v mt s Oxit kim loi lm tc nhn oxy ho trong vic

C kh nng tiu hu cc dng khc nhau ca thuc BVTV. i vi cc loi thuc BVTV ho tan bng dung mi hu c th c th dng ngay chng lm nhin liu t. Chi ph thm cho qu trnh tin x l khng ln, lng cht thi cn li sau khi x l khng c v khng ng k v s lng. Kh thi sinh ra trong qu trnh tiu hu c th x l d dng bi cc dung dch hp th nn khng gy ra nhim hay nh hng ti mi trng. - Nhc im: u t ban u cho thit b tng i ln. Khng th s dng c i vi cc hp cht c cha kim loi c, d bay hi (Hg; As) cng nh cc cht d n hay cht phng x. 3.2.9. Phng php in ho Phng php ny da trn kh nng oxy ho trc tip hoc gin tip bi cc tc nhn xy ho mi sinh di tc dng ca l in phn hu cc cht ha hc v dng khng c hoc t c hn. - u im: C kh nng ph hu c hu ht cc thuc BVTV v dng t nh hng n mi trng nht, chi ph cho qu trnh x l khng ln. - Nhc im: i hi u t ban u cho ch to thit b cao, nng sut in ho thp. 3.3 C s thc tin Ngh An, trc y c mt s kho cha thuc BVTV, n nay khng cn s dng. S lng ho cht BVTV tn ng kh ln v hu ht l qu hn s dng hoc cm s dng, gy nhim mi trng v tm l hoang mang trong nhn dn nh: kho thuc BVTV Ho 9

Sn - Lng, HTX Kim Lin II - Nam n. Trc tnh hnh U ban nhn dn tnh Ngh An giao cho cc ngnh chc nng xy dng v la chn phng n x l ph hp. t c mc tiu gim thiu nhim mi trng, khng nhim lan to nh hng n sc kho cng ng dn c, ng thi gii quyt bc xc ca cn b nhn dn x Ho Sn. Chi cc Bo v thc vt Ngh An thc hin phng n xy dng tng bao vy, ngn chn khng cho ho cht vng nhim lan to rng hn, thu gom ngun nc b mt qua h thng x l bng than hot tnh hp ph, li dng vi sinh vt t nhin v trng cy xanh trn ton b b mt nn kho c phn gii dn thuc BVTV. vng kho HTX Kim Lin II. Trc y l a im ca xng sn xut thuc BVTV ch yu l: Lindan (666) v DDT vi s lng kh ln (khong 300 tn thuc/nm). Theo s liu iu tra phn tch thng 4 nm 2000 ca c quan chuyn mn, tn d ho cht Lindan, DDT ti vng kho HTX Kim Lin II ni cao nht gp 88 ln, ni thp nht gp 1,5 ln so vi mc cho php. Trc tnh hnh , x l lng tn d ho cht v hn ch s lan to ca nhim. Chi cc bo v thc vt Ngh An c giao nhim v v tin hnh x l bng bin php xy tng bao quanh, khng cho nc vng ngoi kho chy qua vng nhim v ngc li t vng nhim chy ra ngoi vng kho. Un dng chy tp trung ngun nc trong vng kho b nhim qua b x l bng than hot tnh. Trng cy xanh, li dng cc iu kin sn c ca t nhin phn hu dn ho cht trong t. i vi 2 kho thuc BVTV ti x Din Tn (Din Chu) v x Tn Long (Tn K) nm 2003 cng c Cc Mi trng x l bng phng php xy ngn chn chn lp vnh vin ti ch kt hp vi phng php ho hc. Tuy cha c s liu nh gi hiu qu cc m hnh ng dng sau khi x l ca cc c quan qun l mi trng, 10

song tt c cc cng trnh cc kho trn pht huy tc dng v bo v mi trng, c nhn dn v chnh quyn a phng nh gi cao v cht lng x l, em li hiu qu kinh t v x hi. Phn 4 Mc tiu, ni dung v phng php nghin cu 4.1 Mc tiu - iu tra kho st, nh gi mc v phm vi nhim ho cht bo v thc vt. - xut cc phng n x l nhm gim thiu nhim do ho cht BVTV ti xm Hng K, V K x ng Thnh (Yn Thnh) v xm 1, xm 2 x Ngha Trung (Ngha n ) ph hp vi iu kin ca tnh nh, gp phn bo m sc kho ca nhn dn. 4.2 Ni dung 4.2.1. iu tra hi cu lch s v thc a ca cc kho thuc BVTV + Xc nh c quan ch qun: C quan s dng thuc, th kho ca cc kho thuc BVTV. + Kho d tr thuc BVTV: V tr, thi gian s dng, kt cu xy dng, phng thc s dng, s lng, chng loi thuc BVTV, a im ri vi thuc. + Dn c: - S h gia nh trc v sau thi gian hot ng ca cc c quan ch qun cc kho thuc BVTV - Ngun nc s dng ca gia nh. - Thit k vn tp, ngnh ngh v ngh ph... - S h dn c vng, s nhn khu. 11

4.2.2. Xc nh chng loi thuc v nh gi mc nhim 4.2.3. xut cc gii php x l nhim c tnh kh thi ph hp vi iu kin kinh t ca tnh nh. 4.3 Phng php nghin cu 4.3.1. iu tra hi cu lch s v thc a hai vng kho - Pht phiu iu tra nhn dn 2 vng kho. (theo mu phiu iu tra son sn). Mi vng kho 100 phiu. - iu tra, kho st thu thp thng tin ca cc c quan lin quan v tnh hnh dn c sng vng kho. 4.3.2. nh gi mc v phm vi nhim - Ly mu phn tch: + Da vo phng php ly mu kim nh cht lng v d lng thuc BVTV 10/TCN 386-99 ca tiu chun ngnh i vi vic ly mu xc nh mi trng. + Da vo iu tra kho st x hi hc, iu tra thc a, a hnh c th ca vng kho v cc a im tng kho d on kh nng lan to cc thuc BVTV. * Mu nh tnh ly ti nn kho (kho c c im nhiu ln cha, nhiu loi bao b) * Mu nh lng: ly mu ngang theo hnh r qut, ly mu hng dc theo hnh nanh su. 4.3.3. Tham kho kinh nghim x l nhim do ho cht BVTV cc kho: Ho Sn ( Lng), Kim Lin II ( Nam n), kho Dng ( Thanh Chng), Kho Din Tn (Din Chu)... ra phng n x l 12

4.4 Ly mu phn tch 4.4.1. Khu vc nghin cu ca tng vng kho Trn c s s mu cho php nghin cu l: Vng kho ng Thnh: 21 im ly mu c 31 mu, vng kho Ngha Trung: 22 im ly mu c 32 mu. Do 2 vng kho c kh nng pht tn ho cht BVTV ln nn Chi cc kt hp vi Vin BVTV ly thm 1 s mu b sung. Vng kho Yn Thnh ly 4 mu, vng kho Ngha n ly 8 mu, nng tng s mu vng kho Yn Thnh l 35 mu, vng kho Ngha n l 40 mu v vy chng ti xc nh khu vc nghin cu tng kho nh sau: - Vng kho xm Hng K, V K x ng Thnh. + Pha Bc: t l 171 nh ng Tru n l 106 nh b Hng (ct theo chiu ngang ca kho). + Pha Ty: t l 106 nh b Hng n l 83 nh b Long (c ng xm ln chia ct vi vng ngoi). + Pha Nam: t l 83 nh b Long n l 158 nh b Vn (l ng lin xm, pha ngoi l cnh ng) + Pha ng: t l 158 nh b Vn ln l 171 nh ng Tru (c ng xm ln chia ct vi vng ngoi). - Vng kho xm 1, 2 x Ngha Trung. * Khu vc 5 kho cha thuc BVTV. + Pha ng: t l 601 nh ng Luyn qua kho s 1 n l 621 nh ng Bnh (ct theo chiu ngang ca kho) + Pha Bc: t l 621 nh ng Bnh xung l 63 nh ng Qu (ng lin xm, pha ngoi kho s 5 nh ng Ho)

13

+ Pha Ty: t l 63 nh ng Qu n l 251 nh ng Hng (ng lin xm, pha ngoi l rung) + Pha Nam: t l 251 nh ng Hng ln l 601 nh ng Luyn * Khu vc h x l rc thi - bnh vin Lao: Khu vc gia nh l 839 nh ng Mnh, l 820 nh ng Hng, l 899 nh ng To. 4.4.2. Ly mu vng kho. 4.4.2.1 Vng kho xm Hng K, V K x ng Thnh. - Mu phn tch nh tnh Ly ti nn kho: 2 mu ( kho 1 ly mu ti nh nh ng L, kho 2 ly mu ti nh ng o Quang Ngc). - Mu nh lng + Mu t: Tin hnh ly mu phn tch hai ch tiu (DDT v 666). Mi ch tiu ly mu hai su l 0 - 0,25 m v 0,25 - 0,5 m. Mi su ly 10 mu vi khi lng l 1 kg/mu. + Mu nc cc loi. * Nc ngm : 4 mu * Nc mt: 3 mu (trong 01 mu phn tch ngun nc t khe Ry, 01 mu gia khu vc dn c, 01 mu ly pha cui dng chy qua khu dn c) + Mu bn ging * V tr ly mu: ti ging ca cc h gia nh trong vng. * S lng mu: 2 mu. 4.4.2.1 Vng kho xm 1, xm 2 x Ngha Trung, huyn Ngha n 14

- Mu nh tnh S lng mu: 2 mu (01 mu ti bi tp kt thuc, 01 mu ti kho s 5 nh ng Ho). - Mu phn tch nh lng + Mu t: Tin hnh ly mu phn tch hai ch tiu (DDT v 666). Mi ch tiu ly mu hai su l 0 - 0,25 m v 0,25 - 0,5 m. Mi su ly 10 mu vi khi lng l 1 kg/mu. + Mu bn ging * V tr ly mu: ti ging ca cc h gia nh trong vng. * S lng mu: 2 mu. + Mu nc cc loi. * Nc ngm : 4 mu. * Nc mt: 4 mu. 4.4.3 Bo qun mu v phn tch mu Mu t ly xong gi trong bao giy cho vo ti nilon mu en, mu bn v mu nc cho vo l thu tinh. Ton mu sau khi thu xong vn chuyn n phng phn tch thuc BVTV ca Vin Bo v thc vt phn tch cc ch tiu nghin cu. Cc mu c phn tch theo phng php RCENPAP nm 2003 ca t chc qun l thuc BVTV vng chu Thi Bnh Dng.

Phn 5 Kt qu nghin cu v tho lun 5.1 Kt qu nghin cu, hi cu lch s v x hi hc ca 2 vng kho 15

5.1.1. Kt qu iu tra hi cu lch s vng kho 5.1.1.1. Ti vng kho Ngha Trung - Ngha n + C quan ch qun Theo B Thng (cn b Y t bnh vin Hu Ngh) v ng Cng (th kho c kho s 4) th 5 a im s dng lm kho lu cha thuc BVTV ti xm 1, xm 2 x Ngha Trung - Ngha n l khu vc thuc 3 bnh vin, Bnh vin lao, Bnh vin d chin, v Bnh vin Hu Ngh thuc S y t Ngh An trong thi gian t nm 1962 - 1980. Chc nng cc bnh vin thi by gi l phng v cha bnh, cu thng v dit tr mui Anmophen truyn bnh st rt cho ng bo cc huyn pha Ty Bc tnh Ngh An. - Nm 1973 Bnh vin d chin chuyn v Vinh nay l bnh vin giao thng Ngh An. - Nm 1976: Bnh vin lao Ngha Trung - Ngha n, Nghi Phng - Nghi Lc v Thanh Giang - Thanh Chng nhp li thnh Bnh vin lao Ngh An hin nay ng ti Nghi Vn huyn Nghi Lc. - Nm 1980 Bnh vin hu ngh di chuyn n th trn Thi Ho Ngha n nay l Bnh vin Ngha n. + Mt s tnh hnh v vng kho trong thi gian cc n v ang hot ng a phng Theo nhn dn a phng thi gian hot ng ca 3 bnh vin ti xm 1, xm 2 s dng 5 a im cha thuc BVTV l : u nm 1962 kho t ti l s 636 nm mt gc vn (nh ng Hng) (gi l kho s1), c chiu di 15 m, rng 5m. Kho ch l mi tranh, tng v vch ngn bng tre na.

16

Nm 1965 th b sp v c di chuyn n l s 633 gi l kho s 2. Kho c chiu di 13 m, rng 5 m (kho cng ch l mi tranh, tng v vch ngn bng tre na). n nm 1966, kho ny tip tc b sp sau n c di chuyn n a im mi ti l 630 (gi l kho s 3) thuc vn nh ng ng. n nm 1967 thuc c gi vo 2 nh dn l: nh ng Cng (ti l s 616, gi l kho s 4) v nh ng Ho (ti l 304, gi l kho s 5). Khu vc x l rc thi v nh xc ca bnh vin Lao (nhn dn trong vng gi l h dm) thuc xm 2 din tch gn 4.500 m2, h x l rc thi ca bnh vin c chiu di: 10 m, rng 15 m, su 1,5 - 2 m (hnh lng cho). Nh xc ti l 820 nh ng Hng. Theo nhn dn a phng khu vc ny khng c kho d tr thuc. Lng thuc y thng khong 1 thng (hoc 1 b) lu gi ti nh xc x l rui mui h rc thi. Thuc BVTV bnh vin c cp trung bnh t 3 - 4 t/nm, mi t khong 300 - 500kg. Hu ht nhn dn khng nh tn thuc ch bit thuc c cha trong cc thng v bao b c trng lng 50kg nn thng hay b v. ng ch nht l c 2 khu vc: Cng Bnh vin v tha 636 (kho s 1) l ni im tp kt thuc BVTV vn chuyn v cc kho d tr ( nu trn). Do ln cn khu vc ny ri vi, v l rt ln... Trong thi gian cc kho ang s dng ng giao thng i li trong xm ch l cc ng mn rng khong 0,5 - 1 m.
(S hin trng vng kho trong thi gian s dng)

17

+ Tnh hnh kho hin nay Hin ti 5 a im d tr thuc BVTV v h x l rc thi u nm trong vng dn c. Theo thng tin ca nhn dn th khi cc bnh vin chuyn i cng l thi im cc kho d tr sp, thuc BVTV tn kho vn cn kh ln. Mt s nng dn a v ct gi trong vn s dng, s cn li c h em chn vo b bi xung quanh cc a im kho v 2 ging bnh vin c su 7 - 10m, rng 3 - 4m. Bi vy hin nay ri rc mt s khu vc xung quanh cc a im kho v mt s nh dn c th pht hin c thuc BVTV vn cc hoc trn ln trong t c mu trng. Mt khc khi cc c quan di chuyn, do nhu cu nh ca h gia nh v dn di c to thnh xm ln ( xm 1 v xm 2) nm pha di chn i. im t cc kho nm u v gia chn dc an xen vi nh dn, do khi c ma to to thnh nhiu dng chy t trn xung c th trn qua cc kho dc v cc con mng dn hoc trn qua nh dn pha cui xm. c bit trong 5 kho: t nm 1984 n 1990 mt s nh dn xy dng st hoc chng ln trn cc nn kho s 1, 2, 4 v 5 ng thi mt phn nn kho s 1, kho s 2 v kho s 3 nhn dn ly t p nng cp v m rng cc ng giao thng r vo li xm. V vy to iu kin cho thuc v t b nhim thuc BVTV pht tn, lan to ra din rng. Ti nhng khu vc ny c th nht c thuc b vn cc hoc nhn thy mi thuc BVTV nht l nhng ngy nng nng, oi bc hoc sau nhng trn ma. Hin nay s h dn sng trong 2 xm 201 h vi 968 nhn khu c 125 h , trong thuc trng im kho l 88 vng trng im. Cc h gia nh y ang s dng ngun nc ging c su 7 - 8 m sinh hot. * V tr, kch thc v hin trng ca 5 kho 18

- Kho s 1: Ti l s 636 + Hin trng: a im kho hin l ng i v vn cy ca gia nh ng Hng. Cch kho 45 m (gn nh ng Vit, s l 608) l cng ca Bnh vin trc y. y l im tp kt thuc vn chuyn v Bnh vin, nay l im ng 4 ng giao thng trong xm. Bn cnh c 3 im nhn dn trc y vi lp thuc tm thi l vn nh b Thng, ng Vit, ng Nhn. T nm 1985 n nm 1990 nhn dn m rng ng lng v san phng t khu vc nn kho ra 4 on ng i qua ng t v vn ng Vit, ng Hng, ng Nhn, b Thng. V vy hin nay t nht khong 800 m2 khu vc ny ta c th d bt gp bt trng ca thuc BVTV ng vn. - Kho s 2: Ti l s 633 c gia nh ng Qu s dng sau nm 1983. + Hin trng: a im kho nay l vn ca gia nh ng Qu, khi m rng ng t nn kho cng c s dng p 2 on ng pha ng v pha Ty. Hin ti c th gp thuc BVTV vn cc nm ri rc trong khong 50 m2 vn hoc cc on ng i. - Kho s 3: Ti l s: 616 + 589 + Hin trng: a im kho l nn sn v vn ca nh ng Cng. Sau khi Bnh vin di chuyn gia nh chn thuc vo mt ging trong vn.(h c kch thc: su 7- 8m, rng 2 - 3 m. Hin nay mt gc sn pha Ty khong 4 m2 c th pht hin thuc BVTV. - Kho s 4: Ti l s 618 + 630 + Hin trng: t nm 1989 - 1995 nn kho c nhn dn m v nng cp thnh ng giao thng ca xm. Cho nn nn kho c nm trn hai l t l 618 v 630, c 2 rnh nc bn ng chy v 19

cui xm. Hin nay 2 gc nn kho c thuc 2 l t c th pht hin thuc. - Kho s 5: Ti l s 304 Sau khi bnh vin di chuyn, thuc BVTV em chn vo ging lng c su 7 8 m, su 3 -4 m + Hin trng: hin nay nn kho c l vn trng cy ca gia nh nh ng Ho, trong khong din tch 150 - 200m2 c th bt gp thuc BVTV. * Khu vc x l rc thi - Bnh vin lao: Sau nm 1985 c 15 h gia nh di c n trong h x l rc thi c 3 h gia nh l: ng Mnh l s 839, ng Hng l s 820, ng To l s 899. Hin nay 3 gia nh trn u o ao th c.
( S hin trng vng kho hin nay phn ph lc)

5.1.1.2. Vng kho x ng Thnh huyn Yn Thnh + C quan ch qun T nm 1964 n 1975 n v K71 thuc B ch huy qun s tnh Ngh Tnh (nay l tnh Ngh An) ng qun ti xm V K, Hng K x ng Thnh- Yn Thnh. Ch huy trng l ng Thnh ngi Cm Xuyn - H Tnh. Nhim v ca n v l bo qun, chuyn giao qun trang, v kh, sng n. Trong qu trnh ng qun n v c 1 vn phng lm vic v 3 kho cha vt t (qun trang, sng n v thuc BVTV dng bo qun vt t v phun phng dch). Nm 1975 s cn b cn li c gii quyt xut ng v ton b qun trang chuyn v qun khu b ca qun khu 4. li trn a phng ch cn li ng Chinh (th kho ca n v). 20

+ Mt s tnh hnh v vng kho trong thi gian hot ng Hai xm Hng K v V K nm pha Nam ca R Ry. T nm 1964 n nm 1975 l ni bo qun v kh, qun trang, im chuyn giao v kh ca n v K71 B ch huy Qun s tnh Ngh An. C 3 kho ca n v t ti l 116, 168, 170 cc kho c chiu di t 12 13m, rng 5 6 m. Quy cch xy dng tng v nn bng ct ximng, mi lp bng ngi ty. Cc v tr kho u nm pha trn v gia chn R Ry thuc vng dn c ca 2 xm. Theo ng Chinh cho bit: Trong qu trnh bo qun v kh, v qun trang, n v K71 s dng mt s ho cht... dit mi, mt, mui, v sinh phng dch. Cc kho ny khi xy dng chn mng v tng kho u s dng mt lng ho cht BVTV trc tip trn nn kho hoc trn vo vt liu. Hng nm mi kho ngoi d tr cc loi sng, n v qun trang cn d tr thm 3-5 thng hoc bao b ho cht BVTV, c tnh mi loi khong 150-300 kg. Nm 1975 n v K71 di chuyn n a im mi, mt lng ln thuc tn ng trong kho dn trong vng em s dng tr su trong vn v x l mng nh. Sau nm 1980, cc kho b h hng s thuc cn li v v kh, n dc h hng nhn dn chn mt ging nc ca n v b i (su 7 - 10m, rng 3 - 4m), dn c xy dng nh cc l c im t kho trn.

+ Hin trng vng kho hin nay n nay s h dn Hng K v V K c 283 h vi 1.307

nhn khu: Trong nm trong vng kho 135 h, vng trung tm ca kho c 97 h vi 420 nhn khu. 21

- Ngang khu vc kho: 32 h - Di khu vc kho: 65 h * V tr, kch thc hin ti ca kho - Kho s 1: Ti l s 116 + Thc trng hin nay: kho v nn kho khng cn na, nay l vn trng cy ca gia nh. - Kho s 2 : Ti l s 168 + Thc trng hin nay: gia nh ng Ngc ci to li (p thm t) v lm nh trn nn khu c. + Thuc v sng n h hng dn em chn vo ging c ca n v b i cch nh khong 30 m, hin ti ging c ang nm trong vn ca gia nh. - Kho s 3: Ti l s 170 + Thc trng hin nay: gia nh ng Chinh ang s dng nn mng v 1/2 b tng kho c trong cu trc nh ca mnh.
(S hin trng vng kho phn ph lc)

5.1.1.3. Tnh hnh khu dn c - Dn c: Trong thi gian cc n v hot ng trn a bn, s h dn thuc vng kho xm 1, xm 2 x Ngha Trung l 67 h trong vng kho l 28 h. Vng kho xm Hng K, V k x ng Thnh l 152 h trong trung tm vng kho l 121 h. - Sau khi cc c quan di di do nhu cu nh , phn chia h gia nh lp nghip cho con chu v dn c vng khc n lp nn xm ln c s h dn c tng nhanh. n thng 1 nm 2006 xm 1, xm 2 x Ngha Trung Ngha n c 201 h trong c 125 h nm an xen khu vc cc im t kho thuc BVTV. Xm Hng K, V K x ng Thnh Yn Thnh c 283 h, trong dn nm trong vng kho 135 h . - Ngh nghip v i sng 22

Nhn dn trong 2 vng kho ch yu sng bng ngh nng. Vic sn xut chn nui gia sc, gia cm pht trin chm cho nn i sng nhn dn cn rt thp. - Ngun nc s dng: Nhn dn 2 vng kho s dng ch yu l nc ging thng. Nhng ging ny trc nhng nm 1985 l ging t c ng knh 3 - 5m ng knh, 1 m pha trn mt t c xy hoc ro tm b. Sau nm 1990 nhng ging ny c nhn dn ghp cc ng xi mng vi nhau gi l ging thng. - Mi trng Kt qu kho st 2 vng kho cho thy. Ti cc im t kho vn lun thong mi ho cht, nht l vo nhng ngy thi tit nng nng oi bc c bit sau nhng ngy ma mi bc ln rt nng. Ring xm 1, 2 x Ngha Trung c 5 a im t kho. Nhng khu vc kho bn knh t 10 - 15m ( c ni 100 - 200 m) nu gt nh su 10 - 30 cm c th nhn hoc nht c mu thuc ri vi trong t. 5.1.2. Kt qu phn tch mu 5.1.2.1 Kt qu phn tch chng loi ho cht BVTV 2 vng kho Bng 1: Kt qu phn tch nh tnh ti 2 vng kho Ngha Trung - Ngha n v ng Thnh - Yn Thnh. TT Mu t vng kho 1 2 1 Ngha Trung Ngha n S 1 C 23 khng khng S 1 S 2 DDT C C Tn mu Cc cht pht hin - Ghi ch c 666 khng khng Khc khng khng

ng Thnh

S 2

khng

khng

- Yn Thnh Nhn xt: T bng 1 cho thy ti 2 khu vc Ngha Trung Ngha n v ng Thnh - Yn Thnh ch c ha cht DDT trong cc mu phn tch. 5.1.2.2. Mc v phm vi nhim * Mc v phm vi nhim vng kho xm Hng K, V K x ng Thnh.

24

Bng 2: 3 trang

25

26

Kt qu phn tch bng 2 cho thy: Ton b khu vc nghin cu ch c ha cht DDT tn d trong t. Trong 26 mu t v bn: C 25 mu c d lng DDT qu ngng cho php, ni cao nht gp 289 ln so vi ngng cho php (mu t s 10 cch kho 3 l 180 m ), ni thp nht vt qu ngng cho php 2 ln (mu s 7 cch kho 2 l 220 m). Trong mi trng nc c s hin din ca ha cht DDT nhng di mc cho php c hm lng DDT t 0 - 0,2 ppm. Nhn chung vic nhim DDT trn din rng, khng nhng trn cc mu ly nn kho ( mu s 1, 2) c tn d ha cht vt qu ngng - rt cao m cn trn c vng rng ln cch kho 220 m vn c ha cht DDT trn ngng cho php (mu s 7). lm r hn chng ti xin trnh by c th nh sau: * i vi mu t 24 mu u c d lng thuc DDT trong : + 05 mu c nng rt cao: Nng ppm t 15,3 vt qu ngng cho php l 153 ln, mu ti l 168 nh ng Ngc (kho 1); 28,9 ppm, vt qu ngng cho php l 289 ln, mu ti l 154 nh ng Long cch kho 3 trong khong 180 m. + 12 mu c nng DDT cao: Nng ppm t 1,2 ppm, vt qu ngng cho php 12 ln, mu ti l 131 nh B Ym cch kho 1 trong khong 170 m n 7,1 ppm, vt qu ngng cho php l 71 ln, mu ti 167 nh B n cch kho 2 trong khong 50 m. + S mu c nng DDT vt qu ngng cho php l 6 mu: Nng t 0,2 ppm, vt qu ngng cho php 2 ln, mu ti l 146 nh b Hoa cch kho 2 trong khong 150 m n 0,9 ppm vt qu ngng cho php 9 ln, mu ti l 164 nh ng Vy cch kho 3 trong khong 60m. + 01 mu di ngng cho php. 27

* i vi mu bn 02 mu th c 2 mu u c d lng vt qu ngng cho php trong : + 01 mu c nng DDT cao, nng : 1,6 ppm vt qu ngng cho php 16 ln, mu ti l 173 nh b Phng cch kho 3 trong khong 50 m. + 01 mu c nng DDT vt qu ngng, nng 0,4 ppm; vt qu ngng cho php 4 ln, mu ti l 93 nh ng Th cch kho 1 trong khong 120m. * i vi mu nc ging 04 mu trong c 1/3 mu c d lng ho cht BVTV vt qu ngng cho php vi nng : 0,2 ppm, mu ti l 111 nh ng Cu cch kho 1 khong 120m; 02 mu di ngng cho php v 01 mu khng pht hin. * i vi mu nc mt 05 mu trong 02 mu di ngng cho php v 03 mu khng pht hin. T v tr phn b mu c d lng DDT vt ngng cho php chng ti cho rng: Ho cht BVTV ca a im kho trong giai on chin tranh thuc n v K71 B ch huy qun s tnh Ngh An ng trn x ng Thnh gy nhim gn 70.000 m2 trong : - Vng c mu tn d DDT vt qu ngng cho php 100 ln t l 117 (nh ng Thnh) i ln kho s 1 l 116 (nh ng L) sang l s 171 (nh ng Tru) xung l 163 (nh ng Chinh). Phm vi khu vc 27 h gia nh vi din tch khong: 20.341 m2 . - Khu vc cn li c mu tn d thuc DDT vt qu ngng cho php t mt n hng chc ln. Tuy nhin cc b ti mt s v tr 28

ly mu c hm lng DDT cao nh: ti l 154 nh ng Long (c hm lng DDT ca tng 1 l 28,9 ppm vt qu ngng cho php 289 ln v tng 2 l 1,7 ppm vt qu ngng cho php 17 ln); mu t ti l 89 nh b Xun c hm lng DDT ca tng 1 l: 0,2 ppm vt qua ngng cho php 2 ln v tng 2 l 3,4 ppm vt qua ngng cho php 34 ln. Theo chng ti s d mt s a im cao l do nguyn nhn h gia nh ny c o ao th c, hng nm tin hnh v sinh ao, bc bn p ln vn. Hoc vng c a hnh trng hn thng xuyn c th gi nc, tr nc sau nhng trn ma . * Mc v phm vi nhim vng kho: xm 1, xm 2 x Ngha Trung huyn Ngha n.

29

Bng 3: 3 trang

30

31

Qua s liu c thu thp bng 3 cho thy: Khu vc kho thuc ch c thuc DDT trong t. Trong s 27 mu t ly phn tch th 25 mu c hm lng DDT trong t vt qu ngng cho php vi hm lng t cao n rt cao. Ni cao nht gp 20.500 ln ngng cho php (mu s 2 tng 1). Trong 2 mu bn ging cch kho s 1 t 70 - 120 m u c mc nhim t cao n rt cao (5,0 - 44,3 ppm ) gp 50 ln n 443 ln so vi ngng cho php. 04 mu nc ging v nc tuy c mc mc cho php nhng u c mt DDT trong nc. C th: - i vi mu t c 27 mu trong c: + 12 mu c nng rt cao: nng ppm t 12,1 vt qu ngng cho php l 121 ln, mu ti l 50 nh ng Trung (mu tng 2) cch kho 1 trong khong 300 m n 2.050 ppm, vt qu ngng cho php l 20.500 ln, mu ti kho s 2 l 633 nh ng Qu. + 11 mu c nng DDT cao: nng t 1,0 ppm, vt qu ngng cho php 10 ln ti l 219 nh ng Lc cch kho 1 trong khong 220 m n 9,6 ppm, vt qu ngng cho php l 96 ln ti l 63 nh ng Qu (mu tng 2) cch kho 5 trong khong 80 m. Khu vc x l rc thi: ti l 839 vn nh ng Mnh c nng t 1,0 ppm n 9,06 ppm vt qu ngng cho php t 10 ln n 90,6 ln. + S mu c nng DDT vt qu ngng cho php l 02 mu: nng t 0,6 ppm vt qu ngng cho php 6 ln ti l 244 nh ng Bnh, cch kho 1 khong 240m. Nng 0,8 ppm vt qu ng32

ng cho php 8 ln ti l 63 nh ng Qu (mu tng 1) cch kho 5 trong khong 80m. + Mu c nng DDT bng ngng cho php: 01 mu vi nng 0,1 ppm mu ti l 303 nh b Cng, cch kho 5 khong 50 m. + Mu khng pht hin thuc: 01 mu ti l 50 nh ng Trung (t tng 1) cch kho 1 khong 300m. - Mu bn: 02 mu trong . + 01 mu c nng DDT rt cao, nng : 44,3 ppm vt qu ngng cho php 443 ln ti l 610 nh b Thng cch kho 1 khong 70 m. + 01 mu c nng DDT cao, nng 5,0 ppm; vt qu ngng cho php 50 ln ti l 612 nh ng Tut cch kho 1 khong 120m. - i vi mu nc ging: 05 mu trong C 01 mu ti l 839 nh ng Mnh (khu x l rc thi - bnh vin lao) nng DDT l 1,0 ppm vt qu ngng cho php 10 ln, 03 mu di ngng cho php v 01 mu khng pht hin. - i vi mu nc mt: 06 mu trong + Mu nc mt ti l 839 nh ng Mnh c d lng 0,47 ppm vt qu ngng cho php 4,7 ln, mu ti l 899 nh ng To c nng l 0,32 ppm vt qua ngng cho php 3,2 ln, 01 mu di ngng cho php, 02 mu khng pht hin v 01 mu vt qu ngng cho php. Qua kt qu phn tch chng ti thy ho cht DDT trong mi trng t v mi trng bn vt qu ngng cho php mc rt cao v c th pht hin c trong mi trng nc. Chng t ho cht BVTV lan to gy nhim ton b khu vc nghin cu vi din tch hn 100.000 m2 trong : 33

+ Vng kho s 1 v cng bnh vin: Cc mu c nng DDT t 28 ppm (vt qu ngng cho php 280 ln) cho n 499 ppm (vt qu ngng cho php 4990 ln) phm vi t l 636 (nh ng Nhn) n l 610 (nh b Thng) xung l 608 (nh ng Thu) qua l 609 (nh ng Vit) n gip l 612 (nh ng Tut) vi khong din tch 10.000 m2. + Kho s 2: Mu c nng DDT t 1.201 n 2.050 ppm vt qu ngng cho php 12.010 ln n 20.500 ln ti l 633 (nh ng Qu) vi din tch 1.520 m2. + Kho s 3 . Mu t b sung c nng DDT l 40,2ppm (vt qu ngng cho php 402 ln) ti l 616 (nh ng Cng) vi din tch 1.032 m2. + Kho s 4: Mu t c nng DDT t 1,4 ppm (tng 1) n 2,2 ppm (tng 2) vt qu ngng cho php 22 ln. Phm vi t l 630 (nh ng ng) sang l 618 (nh ng Vng) vi din tch: 2.704 m2. + Kho s 5: Mu c nng t 0,8 ppm (vt qu ngng cho php 8 ln) n 24,3 ppm (vt qu ngng cho php 243 ln) thuc a phn t l 304 (nh ng Ho) sang l 303 (nh b Cng) xung l 62 (nh ng Lim) n l 63 (nh ng Qu) vi din tch: 8.400 m2 + Cc khu vc cn li ngoi cc im t kho v a im x l rc thi th cc mu t u c tn d DDT vt qu ngng cho php. C bit cc b mt s v tr c mu vt qu ngng cho php rt cao l mu ti l 241 (nh b Nh) c nng 21,0 ppm, mu ti l 219 (nh ng Lc) c nng 1,41ppm v mu ti l 50 (nh ng Trung) c nng 12,1 ppm, mu ti l 839 (nh ng Mnh) c nng 9,06 ppm, nc mt ti l 899 (nh ng To) c nng 0,32 pmm. 34

Nh vy: Vng kho xm 1, 2 x Ngha Trung - Ngha n v xm Hng K - x ng Thnh - Yn Thnh thuc BVTV pht tn v gy nhim trn din rng (Ngha Trung gn 100.000 m2, ng Thnh gn 70.000 m2), trong c nhiu a im nhim rt cao (c bit Ngha Trung) Phn 6 xut Phng n x l Nh chng ti trnh by phn trn (phn gii thiu cc phng php x l tiu c thuc BVTV), nhiu phng php c ng dng x l nhiu nc trn th gii. Nhng cha th p dng vo iu kin ca tnh ta, bi l cng ngh phc tp v tn km. Trn c s s liu phn tch cho thy: Hai vng kho nghin cu ha cht BVTV v ang gy nhim phm vi rng mc nhim cao li nm trong khu ng dn c. y l nhng vng ht sc nhy cm. Nu khng c phng php x l ph hp s gy hu qu kh lng v nh hng ln n tm l ca nhn dn. Nu p dng phng php bao vy tiu c trit c s phc tp v cc k tn km khng th thc hin c trong iu kin hin nay ca tnh. Do vy da vo nhng kinh nghim v hiu qu cc phng php x l cc kho (nh nu phn 3.3 c s thc tin). Bi vy tm ra phng n x l va ph hp vi iu kin tnh nh va gim thiu nhim mi trng, bo v sc kho cho nhn dn 2 vng kho (ng Thnh huyn Yn Thnh v Ngha Trung huyn Ngha n). Trn c s nghin cu chng ti xut cc phng n x l nh sau: - Di di ton b cc h nh dn sng trong trung tm vng kho n nh c a im mi khng b nhim. Sau khi di di tin hnh trng cy xanh x l nhim ho cht BVTV. H tr xy b cha nc cho nhn dn sng xung quanh vng kho, tuyt 35

i khng nhn dn s dng ngun nc ly t trong vng b nhim do thuc BVTV. C th: * Di di nh dn: Da vo cc kt qu iu tra, trn c s phn tch tn d ho cht thuc BVTV trong cc loi mu chng ti xc nh cc h dn cn di di bao gm: + xm 1, 2 x Ngha Trung huyn Ngha n. Nh ng Bnh (l 621) xung nh ng Qu (l s 63) n nh ng Hng (l s 251) ln nh ng Luyn (l s 601) v 3 h gia nh khu vc x l rc thi: nh ng Mnh (l 839), nh ng To (l 899), nh ng Hng (l 820). Tng cng c 88 h vi din tch 99.912 m2 + xm Hng K, V K x ng Thnh huyn Yn Thnh. T (l 171) nh ng Tru n nh b Hng (l 106) xung nh b Long (l 83) sang nh b Vn (l 158) ln nh ng Tru. Tng cng: 97 h gia nh vi din tch 70.000 m2. Hnh thc t chc: Chng ti kt hp vi UBND 2 huyn Yn Thnh v Ngha n xy dng d n di di. Hin ti huyn Yn Thnh cha xy dng c d n di di bi nguyn vng ca chnh quyn v nhn dn a phng vng kho ng Thnh huyn Yn Thnh (c bin bn km theo) mong mun v ngh Trung ng h tr xy dng h thng cp nc sch t p V Vng v n u xm, tnh v huyn gip dn xy dng mi nh c c mt b cha t 8 - 10 m3 cha nc an ton phc v cho sinh hot hng ngy (c 2 d n trnh 2 cp). 36

Huyn Ngha n xy dng d n di di xm 1, xm 2 x Ngha Trung huyn Ngha n (c d n km theo). D n xy dng c s tham gia chnh quyn a phng (UBND huyn v x ) di di dn khi vng nhim. Phng n ti nh c cho cc h dn phi di di cc ngnh nh a chnh x, phng ti nguyn mi trng huyn, UBND x, UBND huyn xc nh a im ti nh c mi ti G in ( gip vi x Ngha Hi mi). Hnh thc t chc quy hoch, xy dng v tip qun cc nh dn a im khu dn c mi, d b ton b cc cng trnh c ti vng nhim. Do thi im hin nay, cc cp chnh quyn t cp tnh n cp x cha iu kin di di ng thi ton th cc h nhn dn nm trong vng nhim. Trn c s mu cho php nghin cu kt hp vi nghin cu thc trng chng ti xp loi cc h nh dn di di cc t ( C th phn ph lc ) cc cp chnh quyn tham kho trong cng tc t chc di di. D ton kinh ph u t di di ton b khu vc dn c l: 12.763.202.000 trong : - Ngun ngn sch ca tnh v trung ng l: 10.210.562.000. - Ngn sch huyn v x l 2.552.640.000. Giai on I: Di di cc h nh dn trn cc nn kho v ln cn nn kho c mc nhim rt cao. Mc u t di di giai on I l: 2.089.078.000 trong : - Ngn sch ca tnh v trung ng l: 1.671.262.000 . - Ngn sch huyn v x l: 417.816.000 . * Trng cy xanh 37

Trng cy trn din tch cc h nh dn di di, loi cy la chn trng x l ho cht BVTV (c d n km theo) gm: Keo L Trm hoc Keo Tai Tng. Tiu chun cy: Cao 1m, ng knh gc 1cm. Mt trng 4 cy/m2 . - Ti xm 1, xm 2 x Ngha Trung: + Din tch cn trng cy: 100.000 m2 + S lng cy cn trng: 25.000 cy. + Kinh ph cn u t: 154.000.000 ng - Ti xm Hng K, V K x ng Thnh: + Din tch cn trng cy: 70.000 m2 + S lng cy cn trng: 17.500 cy. + Kinh ph cn u t: 108.000.000 ng * H tr dn trong vng xy b cha nc sinh hot Trong thc t ( c nu phn hin trng) cho thy nhn dn 2 vng kho ang s dng nc ging thng nm trong vng nhim thuc BVTV mc cao nguy him ln l cht DDT tn ti c trong mi trng nc ging. Hin ti cha c cc iu kin thc hin phng n di di c ton b nh dn. gim thiu nh hng ca thuc BVTV n con ngi trc mt cn phi gii quyt xy dng 1 b cha nc sch phc v n ung, sinh hot cho nhn dn 2 vng. D kin mi gia nh bnh qun l 5 nhn khu. V vy cn 1 b cha nc c dung tch ti thiu 10 m3. S b xy dng cho 2 xm Hng K, V K x ng Thnh huyn Yn Thnh l: 135 b, tng kinh ph cho xy b l: 1.031.390.820 trong : - Ngun vn huy ng ca dn l: 40.285.350 - Ngun vn nh nc l: 991.105.470 (c d n ca UBND huyn Yn Thnh km theo). 38

 Ngha Trung Ngha n l: 113 b, d ton tng kinh ph cho xy b l: 763.202.000 . (c d Ngha n km theo). Trng hp cng tc di di cc h nh dn sm thc hin c (trong nm 2007), cc t di di chnh lch nhau khng ng k th c th thay th xy b cha nc c nh bng b nc di ng (b nha, b inox hay compozit ) tit kim kinh ph trong cng tc di di sau ny. phn 7 Kt lun v Ngh 7.1 Kt lun 1. T nm 1962 n nm 1980 cc bnh vin (thuc S y t Ngh An) v n v K71 (B ch huy qun s tnh Ngh An ) tng lu gi ho cht DDT ti cc kho xm 1, 2 x Ngha Trung - Ngha n v xm V K, Hng K - ng Thnh - Yn Thnh. 2. Thc trng 2 vng kho nghin cu u c nhiu im t kho thuc BVTV (ng Thnh 3 im, Ngha Trung 5 im kho v 1 im x l rc thi). Hin ti cc a im lng ho cht BVTV tn d qu mc cho php rt ln. c bit Ngha Trung mt s v tr c th pht hin thuc DDT ang c nguy c gy lan ra din rng nhim trong dn c. 3. Trong mi trng bn, t v cc ngun nc 2 vng kho, thuc BVTV pht tn din rng ng Thnh gn 70.000 m2, Ngha Trung trn 100.000 m2, c nguy c gy nhim ln. c bit cc im t kho c tn d DDT vt qu ngng cho php rt cao: t 3 n 278 ln i vi vng kho ng Thnh Yn Thnh; t 14 n 20.500 ln i vi vng kho Ngha Trung Ngha n 39 n ca UBND huyn

7.2 ngh Trn c s nghin cu chng ti c mt s ngh sau: - UBND tnh, cc c quan cp trn, cc ngnh c lin quan xem xt v sm cho ch trng u t cc d n x l nhm phng trnh nhim do ha cht BVTV gy ra. - Cc c quan, cc ngnh chuyn mn v chnh quyn a phng cn khuyn co ngi dn trong vng nhim nhng vn lin quan n v sinh an ton thc phm v mi trng nh: + Khng trng v s dng cc sn phm rau mu v cy n qu trong vng t b nhim. + Khng ly nc hoc s dng nc ma ly t tm lp aming, loi b lng nc trong t ma u ly t mi ngi t. + Khng s dng nc ging thng trong vng b nhim. - Cc c quan: S y t v cc c quan c lin quan h tr nhn dn thc hin khm sc kho nh k. Hng nm gip nhn dn trong 2 vng sm pht hin v ngn chn cc bnh, bo v sc khe nhn dn .
C quan ch tr thc hin ti ti Ch nhim

Chi cc trng

Nguyn Th o Ph Lc 1. Ti liu tham kho. 1. nh hng ca thuc BVTV Vit Nam v cc gii php hn ch Phm Bnh Quyn - i hc quc gia H Ni. 2. Kt qu nghin cu hin trng nhim kim loi nng ca cc khu vc dn c v t ca cc x nghip do sn xut cng 40

nghip nm 1994 - Phm Bnh Quyn, Nguyn Vn Sn, Trn Ngc Ln - Trung tm ti nguyn v mi trng. 3. Sinh l thc vt - i hc Nng nghip I H Ni 4. Sinh ho thc vt - i hc Nng nghip I H Ni 5. Bo co khoa hc nghin cu ca ti: " iu tra, nh gi mc v phm vi nhim do thuc BVTV ti kho Kim lin II Nam n - Ngh An" ca Chi cc Bo v thc vt Ngh An nm 1998. 6. Bo co khoa hc ca d n: " Xy dng m hnh tin b KHKT x l nhim mi trng khu vc kho thuc BVTV ti Ho Sn - Lng tnh Ngh An" ca Chi cc Bo v thc vt Ngh An nm 1997. 7. Bo co khoa hc ca d n "Xy dng m hnh ng dng tin b KHKT x l nhim mi trng khu vc kho thuc BVTV ti kho Kim Lin II x Kim Lin huyn Nam n tnh Ngh An " ca Chi cc Bo v thc vt Ngh An nm 2001. 8. Bo co khoa hc "nh gi mc nhim tn d ho cht phng tr dch bnh ti tr s Hi ngi m Thnh Ph Vinh v xut phng n x l nhim " ca Trung tm y t d phng tnh Ngh An nm 2005. 9. Bin php k thut iu tra v trng rng - B nng nghip v PTNT. 10. Nghin cu nh hng ca thuc BVTV n cng ng: Bo co ti hi tho qun l thuc BVTV - D n SEMA thng 10 nm 1994. 2. Cc s hin trng, s ly mu, S ng ng mc (km theo). . Danh sch cc h nh dn cn di di theo tng giai on: Giai on 1: Gm 12 h gia nh TT 1 H v tn Nguyn Duy Hng 41 a ch Xm 1

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

V Vn Nhn L Th Thng V Trung Vit Nguyn Vn Cng Trn Vn Ha V Vn Thy ng Qu ng Lim Nguyn Duy To T Danh Nh Nguyn Vn Qu Giai on 2: 33 h gia nh H v tn Vng Kho I Trn Kim Luyn Trn Vn Sn Trn Vn Tut Nguyn Th Li Nguyn Vn Hun V Th Thnh Nguyn Vn Bnh V Vn Lc V Vn Tr Nguyn Vn Phn Nguyn Vn Hi Nguyn Vn Trung Nguyn Vn Hng Nguyn Duy Thanh Cao Vn Hnh Trn Vn Bnh Chu Vn Cng L Vn Xoan Nguyn Duy Ti V Vn Bnh Trn Huy Trinh

xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 2 Xm 1 Xm 2 Xm 2 Xm 1 Xm 1 Xm 1 a ch Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm 1 Xm Xm Xm Xm Xm Xm Xm Xm Xm 1 1 1 1 1 1 1 1 1

TT I 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

42

II 22 23 24 III 25 26 27 IV 28 29 V 30 VI 31 32 33

Vng Kho II Nguyn Vn Thun Xm 1 V Vn Hng Xm 1 Trn Kim Thin Xm 1 Vng Kho 3 Phan Th Tho (Nh) Xm 1 Nguyn Vn Hong Xm 1 H Vn Linh Xm 1 Vng Kho 4 Nguyn Hi ng Xm 1 ng Quc Vng Xm 1 Vng Kho 5 Nguyn Th Cng Xm 1 Vng X l H Vn Mnh Xm 2 L Xun Hng Xm 2 Trn Vn To Xm 2 Giai on 3: Cc h gia nh cn li trong vng nhim.

S Nng nghip v pht trin nng thn Ngh An

Chi cc bo v thc vt

Bo co kt qu thc hin ti
iu tra mc , phm vi nhim ho cht Bo v Thc vt v xut gii php x l nhim ti xm Hng K, V K x ng Thnh (Yn Thnh) v xm 1, xm 2 x Ngha Trung (Ngha n).

43

C quan qun l ti: S khoa hc v Cng ngh Ngh An C quan thc hin: Chi cc Bo v Thc vt Ngh An Ch nhim ti: KS Nguyn Th o

Vinh, thng 8 nm 2006 Mc lc Trang Phn 1: t vn ....................................................................1 Phn 2: Tnh hnh nghin cu trong v ngoi nc......................2 2.1 Tnh hnh nghin cu ngoi nc...........................................2 2.2 Tnh hnh nghin cu trong nc...........................................2 Phn 3. C s php l, khoa hc v thc tin ca ti...........3 3.1 C s php l.........................................................................3 3.2 C s khoa hc......................................................................4 44

3.3 C s thc tin ca ti...................................................8 Phn 4. Mc tiu, ni dung v phng php nghin cu...............9 4.1 Mc tiu.................................................................................9 4.2 Ni dung................................................................................9 4.3 Phng php nghin cu......................................................10 4.4 Ly mu phn tch.............................................................10 Phn 5:. Kt qu nghin cu v tho lun ................................13 5.1 Kt qu nghin cu, hi cu lch s v x hi hc ca 2 vng kho............................................................................................13 5.1.1 Kt qu iu tra hi cu lch s vng kho.......................13 5.1.2 Kt qu phn tch mu ..................................................19 5.1.2.1 Kt qu phn tch chng loi ho cht BVTV 2 vng kho19 5.1.2.2 Mc v phm vi nhim..........................................19 * Mc v phm vi nhim ho cht BVTV vng kho xm Hng K, V K x ng Thnh (Yn Thnh)..............................................19 * Mc v phm vi nhim ho cht BVTV vng kho: xm 1, xm 2 x Ngha Trung( Ngha n)..........................................24 Phn 6. xut phng n x l.................................................30 Phn 7. Kt lun v ngh...................................................33

2.5. Gii thiu a im ly mu ti vng kho xm Hng K, V K x ng Thnh Yn Thnh. 1. Mu t

Mu s V tr ly mu (trn tha) bn

2. Mu bn
Mu s V tr ly mu (trn bn tha)

3. mt
Mu s

Mu

nc 4. Mu nc ngm
Mu s V tr ly mu (trn tha) bn

V tr ly mu (trn bn tha)

45

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 BS 12 BS

117 170 124 95 131 89 140 164 161 154 167 125

1 2

173 93

1 2 3 4 BS 5 BS

khe Ry 1135 Khe Ry Khe Ry 1 2 3 4 111 130 149 84

2.6. Gii thiu a im ly mu ti vng kho xm 1, xm 2 Ngha Trung Ngh n. 1. Mu t

Mu s V mu bn tha) tr ly (trn

2. Mu bn
Mu s V mu bn tha) tr ly (trn

3. Mu nc mt
Mu s V mu bn tha) tr ly (trn

4. Mu nc ngm
Mu s V tr ly mu (trn bn tha)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 BS 12 BS 13 BS

636 633 607+60 8 303 63 244 62 50 630 279 616 241 243

1 1 54 2

616 615

1 2

610 612

2 3 4

245 261 57

3 4

302 51

46

K thut ly mu v s lng mu. - K thut ly mu: + Ly mu t: Dng xng ly mu t su 0 - 0,25 m v 0,25 - 0,5 m. Mi mu ly 1 kg vn chuyn i phn tch. + Ly mu bn ging: Dng dng c ly bn y ging ca cc h gia nh sau cho vo l thy tinh, mi mu ly 1 kg. 47

+ Ly mu nc: Ly l thy tinh sch, trng 3 ln bng nc cn ly sau ly y l (khong 1 lt ) v vn chuyn i phn tch. - S lng mu (theo thuyt minh ti c duyt). + Ly mu t: * Ti xm Hng K, V K x ng Thnh. Mu nh tnh: 02 mu ti kho s 1 (nh ng L) v kho s s 2 (nh ng Ngc). Mu nh lng: 20 mu (10 a im ly mu x 2 lp/im). * Ti xm1, 2 x Ngha Trung Mu nh tnh: 02 ti bi tp kt thuc (cng bnh vin) v ti kho s 5 (nh ng Ha). Mu nh lng: 20 mu (10 a im ly mu x 2 lp/im). + Ly mu nc cc loi: * Ti xm Hng K, V K x ng Thnh. Nc mt: 03 mu; nc ging: 04 mu * Ti xm1, 2 x Ngha Trung Nc mt: 04 mu; nc ging: 04 mu + Mu bn ging: mi vng kho ly 02 mu bn. - Mu b sung: * Ti xm Hng K, V K x ng Thnh: 06 mu trong mu t 04 mu, mu nc cc loi: 02 mu. * Ti xm1, 2 x Ngha Trung: 9 mu trong mu t 07 mu, mu nc cc loi: 02 mu.

48

4.3.2. nh gi mc v phm vi nhim + Da vo phng php ly mu kim nh cht lng v d lng thuc BVTV 10/TCN 386-99 ca tiu chun ngnh i vi vic ly mu xc nh mi trng. + Da vo iu tra kho st x hi hc, iu tra thc a, a hnh c th ca vng kho v cc a im tng kho d on kh nng lan to cc thuc BVTV. * Mu nh tnh ly ti nn kho (kho c c im nhiu ln cha, nhiu loi bao b) * Mu nh lng: Ly mu ngang theo hnh r qut, ly mu hng dc theo hnh nanh su. 4.3.2.1 K thut ly mu v s lng mu. - K thut ly mu: + Ly mu t: Dng xng ly mu t su 0 - 0,25 m v 0,25 - 0,5 m. Mi mu ly 1 kg vn chuyn i phn tch. + Ly mu bn ging: Dng dng c ly bn y ging ca cc h gia nh sau cho vo l thy tinh, mi mu ly 1 kg. + Ly mu nc: Ly l thy tinh sch, trng 3 ln bng nc cn ly sau ly y l (khong 1 lt ) v vn chuyn i phn tch. - S lng mu (theo thuyt minh ti c duyt). + Ly mu t: 49

* Ti xm Hng K, V K x ng Thnh. Mu nh tnh: 02 mu ti kho s 1 (nh ng L) v kho s s 2 (nh ng Ngc). Mu nh lng: 20 mu (10 a im ly mu x 2 lp/im). * Ti xm1, 2 x Ngha Trung Mu nh tnh: 02 ti bi tp kt thuc (cng bnh vin) v ti kho s 5 (nh ng Ha). Mu nh lng: 20 mu (10 a im ly mu x 2 lp/im). + Ly mu nc cc loi: * Ti xm Hng K, V K x ng Thnh. Nc mt: 03 mu; nc ging: 04 mu * Ti xm1, 2 x Ngha Trung Nc mt: 04 mu; nc ging: 04 mu + Mu bn ging: mi vng kho ly 02 mu bn. - Mu b sung: * Ti xm Hng K, V K x ng Thnh: 06 mu trong mu t 04 mu, mu nc cc loi: 02 mu. * Ti xm1, 2 x Ngha Trung:10 mu trong mu t 07 mu, mu nc cc loi: 03 mu. 4.3.2.2 Xc nh khu vc nghin cu ca tng vng kho Trn c s s mu cho php nghin cu l: Vng kho ng Thnh: 21 im ly mu c 31 mu, vng kho Ngha Trung: 22 im ly mu c 32 mu. Do 2 vng kho c kh nng pht tn ho cht BVTV ln nn Chi cc kt hp vi Vin BVTV ly thm 1 s mu b sung. Vng kho Yn Thnh ly 4 mu, vng kho Ngha n ly 8 mu, nng tng s mu vng kho Yn Thnh l 35 mu, vng kho Ngha n l 40 mu v vy chng ti xc nh khu vc nghin cu tng kho nh sau: 50

- Vng kho xm Hng K, V K x ng Thnh. + Pha Bc: t l 171 nh ng Tru n l 106 nh b Hng (Ct theo chiu ngang ca kho). + Pha Ty: t l 106 nh b Hng n l 83 nh b Long (C ng xm ln chia ct vi vng ngoi). + Pha Nam: t l 83 nh b Long n l 158 nh b Vn (l ng lin xm, pha ngoi l cnh ng) + Pha ng: t l 158 nh b Vn ln l 171 nh ng Tru (C ng xm ln chia ct vi vng ngoi). - Vng kho xm 1, 2 x Ngha Trung. * Khu vc 5 kho cha thuc BVTV. + Pha ng: t l 601 nh ng Lim qua kho s 1 n l 621 nh ng Bnh (Ct theo chiu ngang ca kho) + Pha Bc: t l 621 nh ng Bnh xung l 63 nh ng Qu (ng lin xm, pha ngoi kho s 5 nh ng Ho) + Pha Ty: t l 63 nh ng Qu n l 251 nh ng Hng (ng lin xm, pha ngoi l rung) + Pha Nam: t l 251 nh ng Hng ln l 601 nh ng Lim * Khu vc h x l rc thi - bnh vin Lao: Khu vc gia nh l 839 nh ng Mnh, l 820 nh ng Hng, l 899 nh ng To. 4.3.2.3 Bo qun mu v phn tch mu - Bo qun mu Mu t ly xong gi trong bao giy cho vo ti nilon mu en, mu bn v mu nc cho vo l thu tinh. Ton mu sau khi ly xong vn chuyn n phng phn tch thuc BVTV ca Vin Bo v thc vt phn tch cc ch tiu nghin cu. 51

- Phng php phn tch: Cc mu c phn tch theo phng php RCENPAP nm 2003 ca t chc qun l thuc BVTV vng chu Thi Bnh Dng. 4.3.4. Tham kho kinh nghim x l nhim do ho

cht BVTV cc kho: Ho Sn ( Lng), Km Lin II( Nam n), kho Dng ( Thanh Chng), Kho Din Tn (Din Chu)... ra phng n x l

52