Vi nt v c im dn s v phc li x hi trc tc ng ca th ho Hn Quc.

TS. L nh Chnh Khoa ng Phng hc Trng HKHXH&NV. i Hn Dn Quc (cn gi l Hn Quc) l mt quc gia nm pha Nam bn o Triu Tin c din tch 98.480 km2, chim 45% lnh th trn tng din tch ton bn o. Tri qua hn bn thp k xy dng v pht trin, vi nh hng ly xut khu lm ng lc, Hn Quc t c danh hiu k tch trn sng Hn vo nhng nm 70 v tr thnh mt trong bn con rng kinh t chu . Ngy nay, kinh t Hn Quc ng th 11 trn th gii vi sc mnh v tim lc thng mi to ln. Nh vy mt cu hi ln c t ra l, t ng tro tn nt sau chin tranh, nhng nguyn nhn no nhanh chng a Hn Quc tr thnh mt nc kinh t pht trin. Nguyn nhn thnh cng th c nhiu. Song, mt trong nhng nguyn nhn lm nn k tch ny l nhng chnh sch v dn s v phc li x hi c p dng Hn Quc trong nhng thp k qua. Bn cnh nhng thnh cng v kinh t v x hi, x hi Hn Quc cng nhanh chng bc l nhng im hn ch nht nh. Cng vi tc pht trin nhanh chng ca cng nghip ho v th ho, t l sinh Hn Quc ngy cng gim, t l v mt dn s gia thnh th v nng thn ngy cng chnh lch ln, tnh trng nhim mi trng ti cc th ngy mt gia tng. Trong khun kh ca mt bo co khoa hc, chng ti khng c tham vng i su phn tch v nhng bi hc thnh cng ca nn kinh t- x hi Hn Quc, m ch xin nu v phn tch i nt v c im dn s v phc li x hi trc tc ng ca th ho ca t nc ny. Bi vit ca chng ti gm mt s ni dung nh sau: 1. Vi nt v c im dn s Hn Quc 1.1 Hn Quc-trc tc ng ca cng nghip ho v th ho, t l gia tng dn s chm, t l sinh ngy cng gim. Bc vo nhng nm cui thp k 40, u thp k 50, trc khi cuc chin tranh Nam- Bc cha bng n, dn s ca Hn Quc gm c 20,2 triu ngi (1). Cuc chin tranh (1950-1953) gy cho c hai min Triu Tin nhng tn tht nng n. Theo thng

k ca pha Hn Quc, cha k lc lng qun nhn, s thng dn thng vong v mt tch ln n 1,5 triu ngi v nhng thit hi v c s vt cht vo khong 3,1 t US$. Sau khi chin tranh kt thc, bu khng kh th ch tip tc din ra cng thng trn bn o Triu Tin. Hn Quc, di thi cm quyn ca chnh ph I Seung-man (L Tha Vn), tnh hnh chnh tr tip tc ri lon, nn kinh t tng trng mc thp(2), i sng ngi dn gp nhiu kh khn, nhng t l gia tng dn s trong giai on ny li t mc cao khong 3,09%/ nm. Tnh n nm 1960, tng s dn ca Hn Quc ln n 25 triu ngi v mt dn s bnh qun 253 ngi / km2. Nh vy, giai on 1955-1960 l giai on c t l gia tng dn s mc cao nht ca Hn Quc k t nhng nm sau chin tranh. Tuy nhin cng cn thy rng, t l tng dn s mc 3,09% i vi mt quc gia nh Hn Quc lc l mt vn khng c g l so vi nhu cu i hi ca mt quc gia va bc ra khi chin tranh. Trc s bng n dn s, phc v cho nhu cu ti thit t nc, ngay t nhng ngy u ca k hoch 5 nm ln th nht (1962-1966), chnh ph Hn Quc nhanh chng ra chnh sch k hoch ho dn s, nhiu bin php kim sot s gia tng dn s c thc hin. Theo , t l tr em ra i hng nm gim i r rt, t 42 tr em / 1000 ngi xung cn 36 tr em / 1000 ngi (3). Vo nhng nm 70, Hn Quc tip tc bc vo giai on pht trin n nh. Vi ch trng ly cng nghip ho v hin i ho t nc lm nhim v trng tm, chnh quyn Pak Chung-hee tch cc xc tin chnh sch kinh t nhm y mnh tc tng trng. Trong nhiu nm, nn kinh t Hn Quc t c nhiu thnh cng vi mc tng trng bnh qun 8.1%/ nm v thi im cao nht l 12%/nm. Bn cnh vic tng trng ngon mc v kinh t, t l sinh sn ca Hn Quc ngy cng c chiu hng gim dn. K hoch ho dn s tip tc c chnh ph Hn Quc y mnh v a n tr thnh mt trong su mc tiu chin lc ca k hoch 5 nm ln th hai (1967-1971). Nu nh giai on 1955-1960, t l gia tng dn s l 3,09% /nm v 2,6% (1965) th n giai on 1965-1970 t l gim xung ch cn 1,9% cng vi s dn l 31.423.000 ngi. T l dn s tng trung bnh hng nm cng nh mt dn s v dn s th (%) c th tng kt di bng sau y (4): STT Triu ngi T l tng trung bnh hng nm (%) Mt dn s (ngi/km2) Dn s th(%)

1920 1930 1935 1940 1944 1949 1955 1960 1965 1970

17,3 20,4 22,2 23,5 25,1 20,2 21,5 25 29,2 31,4 1,7 1,7 1,2 1,6 -4,4 1,1 3,0 2,6 1,9

79 93 101 107 114 205 218 254 296 319

3,3 4,5 7,4 11,6 13,9 17,5 24,4 28,3 35,5 43,1

Bng thng k trn cho thy, c sau 5 nm, dn s (triu ngi) tng chm, trong khi , t l tng trung bnh tnh theo tng nm (tnh t thi im nm 1960 tr i) theo chiu hng gim dn t 3,0% (1960) xung cn 1,9% (1970). Mt khc, mt dn s tip tc tng v dn s cc th cng tng ln nhanh chng. C th thy s gia tng dn s trong cc th Hn Quc din ra trong nhng nm thp k 60 v 70 l kt qu ca tc tng trng kinh t v th ho. S di chuyn lin tc ca nhng ngi dn t nng thn ra thnh ph, c bit l Seoul lm cho dn s thnh ph tng nhanh. Nu nh trong nhng nm 70, Hn Quc t c nhiu thnh cng v kinh t v quy m tp trung dn s din ra mnh m trong cc th ln th bc sang nhng nm 80, kinh t Hn quc tip tc tng trng (5) v tc th ho vn tip tc c y mnh. Cng trong thi gian ny, chnh ph Hn Quc bt u ra ch trng pht ng phong tro xy dng Nng thn mi nhm hin i ho cuc sng nng thn. Tuy nhin, cng vi tc th ho din ra nhanh bao nhiu th tri li, ngun lc cng nh dn s trong cc vng nng thn ngy cng gim mnh by nhiu, t l thu nhp v iu kin sinh hot gia thnh th v nng thn ngy cng c s chnh lch ng k. Trong nhng nm 60, cu trc dn s ca Hn Quc to hnh mt kim t thp vi t l sinh cao v tui th tng i ngn, th ngy nay, cu trc ny c s thay i ln to thnh mt hnh chung vi t l sinh thp v tui th trung bnh ko di. D bo, ti nm 2020, t l dn s tr (di tui 15) s gim xung, trong khi s dn s gi (trn 65 tui ) s tng ln chim khong 15,1% tng s dn (6).

Bng tng kt di y s cp v t l dn s ca Hn Quc t nm 1970 n 2005 nh sau: (7) STT 1970 1980 1985 1990 1995 2005 Triu ngi 31,4 37,4 40,4 43,4 45,1 48,2 T l tng trung bnh hng nm (%) 1,9 1,5 1,5 1,1 0,9 0,44 Mt dn s (ngi/km2) 319 378 414 432 451 474 Dn s th(%) 43,1 57,3 64,0 74,1 77,6 84 % (8)

Nhn vo bng thng k trn cho thy, dn s Hn Quc tip tc tng hng nm, t l sinh sn cng nh t l tng trung bnh hng nm (%) ngy cng gim mnh, ngc li, mt dn s (ngi/km2) tip tc tng, c bit l quy m v tc dn s tp trung cc thnh th ngy cng ln. Tuy vy, vic gim t l tng trung bnh hng nm (%) cng c nhng nguyn nhn ch quan v khch quan ca n. Khi nn kinh t- x hi ngy cng pht trin th ngi Hn Quc c khuynh hng cng thin v hng th v ny sinh tm l ngi sinh sn. Thm na, ngay t nhng nm u thc hin cng nghip ho, trc s bng n ca dn s, chnh ph Hn Quc ban hnh chnh sch k hoch ho nhm gim tc tng dn s. S thnh cng ca k hoch ny khin dn s Hn Quc vo nhng thp k sau gim i r rt. Chng hn, vo nhng nm 1960, c mt ph n tui sinh c trung bnh 6 a con th nm 1970, ch cn 4,5 a, nm 1980 cn 2,7 a, nm 1985 cn 2,1 a v n nm 2000 con s ny vn ti mc l tng l 1,47 tr em(9). Theo thng k ca Cc tham chiu dn s ca M th hin nay Hn Quc l nc c t l sinh thp nht th gii. Trung bnh mt ph n Hn Quc ang trong tui sinh sn vi mc l 1,1 con gim xung cn 0,1 con vo cui nm 2005. Ngoi ra, bo co ny cn cho bit, t l sinh ca Hn Quc l 9 trn mt ngn v t l cht l 5 trn mt ngn (10). Ngoi nhng nguyn nhn nu trn, t l sinh ngy cng gim cn l do mt s nguyn nhn khc nh c hi v vic lm ca ph n, hoc mun dnh thi gian nng

cao trnh gio dc cng dn n tnh trng tm l kt hn mun, ngi sinh sn gy nh hng ti vic gim t l sinh trong x hi Hn Quc. 1. 2 Nn kinh t-x hi pht trin, tui th ca ngi dn Hn Quc ngy mt tng. Bn cnh vic gim t l sinh sn, trc tc ng ca cng nghip ho v th ho trong hn bn thp k qua, tui th ca ngi dn Hn Quc ngy mt nng cao, t l ngi cht hng nm cng gim dn. Chng hn vo thi im nm 1960, c 1000 ngi th c khong 12,1 ngi cht, con s ny gim i r rt vo nm 1980 ch cn 6,7 ngi v n nm 1995 cn 5,5 ngi (11). Tuy nhin cng cn thy rng, s thay i ng k v gim t l sinh sn v tui th ngy cng ra tng ca Hn Quc trong nhng nm qua lm cho cu trc v dn s thay i kh ln. S thay i ny s tc ng khng nh ti x hi Hn Quc trong tng lai, nu nh chnh ph khng kp thi c s iu chnh k hoch pht trin dn s. S thay i ny s dn n mt h lun l ngun nhn lc lao ng gim, nn kinh t-x hi s ri vo tnh trng tr tr, chm pht trin. V, n thi im , gnh nng v phc li x hi tip tc tng, nhiu ngi gi s rt tin tit kim ra dng khi h v hu cng s gy ra nhiu tc ng tiu cc ti s pht trin ca nn kinh t x hi. Thng k cho thy, trong khong thi gian t nm 1960 n nm 1992, t l dn s t tui 14 v di 14 gim t 42,3% xung cn 24,8%, trong khi , t l dn s tui t 15 n 64 li tng t 54,8 % ln ti 70% (12). Nh vy, cng vi s pht trin ca nn kinh t, ch phc li x hi ngy cng m bo nn tui th trung bnh ca ngi Hn Quc ngy cng tng, trong , tui th trung bnh gia nam v n cng c s chnh lch kh r. Tui th trung bnh dn s v tui th trung bnh nam v n s c th hin qua bng tng kt sau y: Tui th trung bnh nam v n Nm 1950 -1955 1955-1960 1960-1965 1965-1970 1985-1990 Nam 46,0 51,1 53,6 56,0 65,8 N 49,0 54,1 56,9 59,4 73,7 tui th trung bnh dn s 47,5 52,6 54,75 57,7 69,7

Thng k mi y cho thy, tui th ca ngi dn Hn Quc ngy cng tng ln r rt. Theo bo co v dn s th gii nm 2006 ca Qu dn s Lin Hip Quc, n ng Hn Quc hin nay c tui th trung bnh l 79,2 v tui th ca ph n l 81,5 (13). Tuy nhin, t l sinh gim v t l tui th trung bnh tng lun l mi quan tm hng u trong chin lc pht trin dn s ca chnh ph Hn Quc hin nay. V vy, xy dng mt nn kinh t-x hi pht trin theo hng bn vng th mt trong nhng nhim v quan trng hng u l chnh ph Hn Quc nn sm c k hoch c th trong vic hoch nh chnh sch v ra chin lc pht trin dn s hp l. 1.3 S chnh lch v t l dn s gia thnh th v nng thn Cng nh nhiu quc gia pht trin khc trn th gii, Hn Quc, qu trnh cng nghip ho din ra ng thi vi tc pht trin ca cc th. Nhiu th Hn Quc nh Seoul, Busan, Taegu khng ch l trung tm chnh tr, vn ho, ni tp trung cc quan h i ngoi, giao lu quc t m cn l khu vc tp trung cc ngnh kinh t ln c trnh khoa hc k thut em li li nhun cao nh cng nghip nng v ho cht, cng nghip in t, lp gip sn xut t, cc trung tm ti chnh, thng mi, ngn hng. V vy, vic di chuyn t pht mt b phn ln c dn t nng thn ra cc th ln Hn Quc trong nhng nm qua cng l s i hi tt yu ca mt nn kinh t-x hi pht trin. Nh nu trn, chnh sch kim sot gia tng dn s ca chnh ph Hn Quc trong nhng nm qua tc ng mnh m ti cu trc v t l pht trin dn s. Trn mt ngha no , t l sinh gim tc ng tch cc ti s pht trin ca kinh t- x hi v nng cao mc sng ca ngi dn. Tuy nhin, v mt chin lc dn s ca mt quc gia th li l iu bt cp, nu khng mun ni l trong vi ba thp k ti, Hn Quc s ri vo tnh trng gi ho v dn s. Thm na, tc pht trin nhanh ca th ho cn gy ra s xo trn mnh m n quy m tp trung dn s. Trc nm 1960, dn s Hn Quc ch yu sng trong cc vng nng thn v ngun thu chnh ca h cng t kinh t nng nghip. Sau khi tin hnh cng nghip ho, t l dn sng nng thn gim vi tc ngy cng nhanh t 57% (1962), nm 2001 gim xung cn 8,3% v n nay ch cn khong 7%. T l tp trung dn s ti cc th ln ca Hn quc c th c th hin qua bng tng kt sau: (s liu thng k n nm 2000)(14): Tn thnh ph Triu dn Chim t l % dn s ton

quc Seoul Busan Taegu Incheon Kwangju Taejon Ulsan Trn 11 triu 3,663 2,481 2,475 1,353 1,368 1,014 21,4 7,9 5,4 5,4 2,9 3,0 2,2

Ngoi nhng thnh ph trn, nhiu th trung bnh v nh khc trong phm vi c nc cng c t l kh ng dn c sinh sng. Trong cc thnh ph ln ca Hn Quc, Seoul l thnh ph c s dn tng nhanh nht t 2,4 triu dn nm 1960 ln hn 11 triu dn vo nm 2000. Hin nay, dn s ca Seoul c khong 12 triu ngi chim 1/4 s dn c nc v c xp trong danh sch cc thnh ph siu ng hnh tinh c v quy m pht trin dn s, quy m hot ng v cc tiu ch khc ca mt thnh ph hin i. S tp trung dn s ti Seoul v cc thnh ph ln khc cng khng th trnh khi nhng bt cp, nht l v vn mi trng, gi c, nc sinh hot, lng thc, thc phm, giao thng, nh , an ninh Trc sc p qu ln v dn s tp trung trong cc th, c bit l Seoul, chnh ph Hn Quc sm ra mt s bin php khc phc nh phi tp trung ho dn c v cng nghip ra khi Seoul, u t pht trin cc th nh v nht l y mnh chin lc pht trin nng thn nhm to ra ngun thu nhp cho nng dn gim bt s chnh lch thu nhp gia nng thn v th. Thm na, gim bt tnh trng chnh lch t l v dn s gia thnh th v nng thn, chnh ph cn u t cho chnh sch pht trin ngun nhn lc di hn nhm mc ch phn tn u gia cc vng thng qua s sp xp li cc hot ng kinh t. Ngoi nhng bin php trn, chnh ph Hn Quc cn cho xy dng cc thnh ph v tinh xung quanh Seoul nh Suweon, Seongnam, Goyang, Uijeong v Bundang nhm h tr cho Seoul, a Seoul tr thnh trung tm giao lu quc t, du lch, dch v v ngn hng ca c nc. Tuy nhin, nhng bin php m chnh ph Hn Quc p dng trong nhiu nm qua nhm gim mt dn s trong cc th cng khng em li nhiu kt qu nh

mong mun. Hin nay, s lng c dn sng tp trung cc thnh ph ln vn tip tc chim t l a s trong tng s c dn c nc. 2/ Vi nt v chnh sch phc li x hi ca Hn Quc Mt trong nhng chnh sch c coi l thnh cng nht ca chnh ph Hn Quc trong nhiu nm qua l chnh sch phc li x hi v chm sc sc kho cho ton cng ng. S thnh cng ca chnh sch ny c th hin ch l chnh ph Hn Quc khng ch c th ho nhng vn phc li i vi mi ngi dn nh vn vic lm, nh , chm sc sc kho v y t, an sinh x hi, m c bit cn l vic ban hnh o lut bnh ng v gii. Trc ht c th thy, bo m vic lm cho mi ngi dn, ngay sau khi tin hnh cng nghip ho, chnh ph ra ch trng b tr li c cu vic lm cho mi i tng lao ng. Tuy nhin, cng do tnh c th ca nn kinh t (chuyn i t nng nghip sang cng nghip) nn thi gian u, s ngi tham gia lao ng trong cc lnh vc nh nng nghip, lm nghip v ng nghip cn chim t l kh cao, khong 63%. Trong khi , cc ngnh cng nghip khc nh khai thc m v cc khu vc sn xut ch chim 8,7%. Tng t, khu vc dch v c bn gm vn ti, thng tin, in cng cc dch v khc ch chim 28,3%. n nay, t l trn c s thay i cn bn. Nm 2005, lao ng trong cc ngnh dch v ln ti 73,5%. Bc vo nhng nm 70, cng nghip ca Hn Quc c kh nng cnh tranh mnh m trn th trng th gii, nht l cc ngnh cng nghip nh. Da trn c s ca s n nh gia cung v cu trong lao ng m nhiu t chc cng on v nhng hnh thc hot ng tp th c thnh lp. Nh , vic lm ca ngi lao ng ngy cng n nh v tin lng ca h cng ngy mt tng. Nhm p ng vi s i hi ngy cng ln ca cng nghip ho v th ho, trong nhng nm 70, 80, ngoi vic u tin nhng ngi c tay ngh cao, chnh ph Hn Quc cn m rng dch v tm kim vic lm cho nhng ngi cng nhn c tay ngh thp nhm gim thiu s thiu ht v ngun nhn lc. Tuy nhin, vic ch trng v s lng gy ra nhng bt bnh ng trong cc tng lp lao ng v nhng bt cp gia cc vng min. khc phc tnh trng trn, chnh ph chuyn sang pht trin phc li nhm tng cng tnh bnh ng v iu dn ti vic ban hnh nhiu o lut mi nh o lut Lng ti thiu (1986), o lut Tuyn dng cng bng (1987), o lut Xc tin vic lm v ti ho

nhp ngnh ngh cho ngi tn tt (1990) cng mt s o lut khc. Nhm gii quyt c h thng cc vn tht nghip ca ngi dn do s tr tr ca nn kinh t to nn, vo u nhng nm 90, chnh ph Hn Qu cn tip tc b sung mt s o lut nh o lut Bo him vic lm (1993), o lut chnh sch Tuyn dng c bn (1995), o lut xc tin o to ngnh ngh (1997). Trong nhng nm 1997-1998, Hn Quc phi i mt vi cuc khng hong kinh t. Cuc khng hong ko theo tnh trng tht nghip cng vi s gia tng t ngt v yu cu tr gip an sinh x hi v nhng bt bnh ng trong thu nhp. i ph vi cuc hong ny, chnh ph Hn Quc mt mt nhanh chng huy ng sc mnh ni lc ca ton dn v mt khc sm trin khai k hoch nh ti s tr gip ca Qu tin t quc t IMF*. V vic bo m vic lm cho ngi lao ng, chnh ph Hn Quc khng ch thc hin mt s gii php nh tr cp vn cho cc doanh nghip nh v va, gip h tip tc n nh sn xut, m cn m rng vic khuyn khch lin doanh, xut khu v u t nc ngoi. Ngoi nhng ch trng trn, chnh ph Hn Quc cn cho m rng cc chng trnh dy ngh, tr cp tht nghip, cho php cc cng ty t vn vic lm nc ngoi hot ng, h tr cng tc bo v sinh k cho nhng ngi c thu nhp thp b tht nghip trong thi gian di, c bit l m rng h thng bo him vic lm cho mi ngi dn lao ng. n nm 1998, mt U ban Ba bn gm c i din ca ngi lao ng, nh kinh doanh v chnh ph nhm hp nhm tm ra s ng thun x hi t c ba bn cng chia s kh khn v cng n lc vt qua khng hong kinh t (15). i i vi vic ban hnh hng lot cc chnh sch chng tht nghip, trong nhiu nm qua, chnh ph Hn Quc tng cng m rng c s h tng lm vic bng cch xy dng nhiu trung tm xc tin vic lm, tng bi thng bo him cho tt c mi i tng lao ng. Trc tc ng ca th ho, s tp trung dn s qu ln trong cc th khng ch gy ra tnh trng thiu vic lm m cn lin quan ln n vn nh . Thi im dn s tp trung cao nht trong cc th ca Hn Quc l vo khong nhng nm 2000 vi s dn ln ti 88,3% (16). S tp trung qu ln lng dn c trong cc th gy nn nhiu bt cp trong i sng x hi nh thiu nh , gi thu nh tng, nh hng ti i sng ca ngi lao ng, nht l i vi nhng ngi c thu nhp thp. tng bc

gii quyt tnh trng thiu nh trong cc th, t nhng nm 1988, chnh ph Hn Quc ra ch trng thc hin k hoch xy dng hai triu nh trong giai on 1988-1992. Kt qu, c khong 2,7 triu cn h c xy dng gp phn nhanh chng gii quyt mt phn thiu ht v nh ca mt b phn c dn sng trong cc th ln. Tip n, trong giai on 1993-1997, trung bnh hng nm, chnh ph Hn Quc cung ng cho ngi dn khong t 500.000 n 600.000 cn h. Nm 2004, t l cung ng nh cho ngi dn t 102,2%. Hin nay, cng vi qu trnh hin i ho t nc, tc th ho ti Hn Quc vn tip tc pht trin, t l ngi sng trong cc khu chung c tip tc tng, nhng cng vi nhng bin php tch cc ca chnh ph v n lc ca ngi dn, tnh n nm 2005, tnh trng thiu nh c bn c gii quyt, s gia nh sng trong cc cn h chung c ln ti 52,2% (17). i i vi vic gii quyt tt ch vic lm v nh , trong nhiu nm qua vic chm sc sc kho cng ng, ch bo him y t v cc vn an sinh x hi khc cng c chnh ph Hn Quc thng xuyn quan tm. Ngoi cc c quan chc nng khc ca chnh ph, B Y t v Phc li (MOHW) Hn Quc l c quan c giao nhim v m nhim ch yu cng vic ny v c nhiu chnh sch tch cc i vi ch chm sc sc kho cho ngi dn . n nm 2005, ngn sch chnh ph Hn Quc dnh cho b ny ln ti 8.906 ngn t won (tng ng vi 9,2 t la M). Hin nay Hn Quc, s ngi tham gia bo him y t l 100%, trong c 96,4% ngi dn tham gia mua bo him v 3,6% s ngi c chnh ph tr gip trc tip. Tng t, s bnh vin, phng khm bnh v bc s c trnh nghip v chuyn mn cao ngy cng tng. Nu nh nm 1975, c nc mi ch c 11.188 bnh vin v phng khm ng y, th n nm 2005, con s ny ln ti 49.187. Tng t, s bc s c giy php hnh ngh nm 1975 l 16.800 ngi, n nm 2004 tng ln 81. 998 ngi. Theo thng k ca Nh nc Hn Quc n nm 2004, c 500 ngi dn c 1 bc s, 2.320 ngi c 1 nha s, v 899 ngi dn c 1 dc s. Bn cnh vic thc hin ch chm sc sc kho cho ngi dn, do kinh t pht trin nn ngay t nhng nm 80, nh nc Hn Quc cn thng qua hng lot chnh sch an sinh x hi khc. Cng vi vic m rng ch bo him y t vo cc nm 1988, 1989, ch bo him tht nghip c p dng nm t 1995, h thng Hu tr Quc gia cng c thc hin vo nm 1988 v c p dng cho nhng c quan c t 10 lao

10

ng tr ln. Sau , h thng bo him ny c sa i nm 1995 p dng cho cc c quan c t 5 ngi tr ln. n nm 1999, h thng Hu tr Quc gia c m rng ra ton x hi. Cng vi s pht trin ca cng nghip ho v hin i ho t nc, vai tr ca ngi ph n Hn Quc ngy cng c cao. Ngy nay, iu kin lm vic v trnh hc vn ca ph n Hn Quc c nng ln r rt. Nu nh trong x hi truyn thng, ngi ph n Hn thng b gii hn trong gia nh, h rt t c c hi tham gia hot ng x hi v ch yu phi phc tng, kin nhn, chu ng lm trn bn phn ca mt ngi v v ngi m tt th n nay, h c tham gia trong cc lnh vc chuyn mn, qun l v nht l vic nng cao trnh gio dc, vn ho. Nu nh trong nhng nm u ca k hoch 5 nm ln th hai 1967-1971, sau khi tt nghip tiu hc, ch c 33% s n sinh c tip tc theo hc cp trung hc c s, khong 20% theo hc trung hc v 4% hc n i hc th n nm 1988 c khong 99,5% hc h trung hc v 61,6% i vi h i hc. Cng trong qu trnh tin hnh cng nghip ho, ph n tham gia hot ng kinh t ngy cng tng t 34,4% nm 1965 ln ti 48,1% nm 1999. bo v quyn bnh ng ca n gii trong hot ng kinh t- x hi, nm 1987 chnh ph Hn Quc thng qua o lut Bnh ng v Vic lm v sau l vic thnh lp U ban Tng thng v cc vn ph n vo nm 1998. n thng 1-2001, U ban ny pht trin thnh B Bnh ng Gii. T thng 2/2003, sau khi ln nm quyn, chnh ph ca Tng thng Roh Moohyun tip tc y mnh mc tiu x hi bnh ng gii. Tip , thng 3/2005, mt bc tin mi v bnh ng gii Hn Quc l vic chnh ph ban hnh ch trng xo b h thng ch h vn l mt yu t c bn trong vic i x bt bnh ng i vi ph n t trc n nay. Vi vic d b h thng ny, cc gia nh Hn Quc ngy nay to ra mt phong cch vn ho mi da trn cc gi tr dn ch v bnh ng gii (16). C th thy, cng vi hin i ho t nc, s ph n Hn Quc tham gia hot ng x hi ngy cng tng. Chng hn, trong quc hi kho 17 (2004-2008) s thnh vin n l 41, chim 13,7%. Hin nay, b Han Myung-sook gi cng v th tng trong chnh ph Hn Quc t thng 3/2006. Trc B tng l B trng B Bnh ng Gii nm 2001 v B trng B Mi trng nm 2003, 2004, ng thi B cn l i biu quc hi lin tip nhim k 2000 v 2004.

11

Tm li, s thnh cng ca cng nghip ho v th ho ca Hn Quc trong hn bn thp k qua li nhiu thnh tu to ln, a Hn Quc nhanh chng tr thnh mt quc gia c nn kinh t-x hi pht trin ng vo hng trong s cc quc gia pht trin trn th gii. Tuy nhin, bn cnh nhng thnh cng ca cng nghip ho v th ho, x hi Hn Quc hin ti cng khng sao trnh khi nhng tn ti nh t l sinh sn ngy cng gim, nn tht nghip v nhim mi trng gia tng v s chnh lch v t l dn s cng nh nhng ch s pht trin v kinh t-x hi gia thnh th v nng thn,Thit ngh y l nhng bi hc kinh nghim b ch cho Vit Nam trong s nghip cng nghip ho v hin i ho, phn u v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch v vn minh. Ch thch 1/ Ngun; Kinh t Hn Quc ang tri dy, Nxb Thng k- H Ni 2002, tr60. 2/ Theo Tae Hwan Kwon- mt nh x hi hc v chuyn gia v dn s Hn Quc cho rng giai on nm 1955-1960 l giai on tng vt t l dn s ca Hn Quc. 3/ Hwang Gwi yeon- Trnh Cm Lan, Tra cu vn ho Hn Quc, Nxb i hc Quc gia H Ni 2002, tr 20 4/ Xem Byung-Nak Song: Kinh t Hn Quc ang tri dy, Nxb Thng k- H Ni 2002, tr60. 5/ Xem: Trung tm Nghin cu Hn Quc, PGS.TS Ng Xun Bnh- TS. Trn Quang Minh (ch bin); Tm hiu t nc v con ngi Hn Quc (dnh cho gio vin trung hc ph thng) H Ni-7.2005; Tc tng trng GDP trung bnh hng nm trong giai on 1962-1969 l 12,5%; 1970-1979 l 8,6%; 1980-1989 l 7,5%; 1990-1996 l 7,6%; 1997-2000 l 9,3% v tc tng thu nhp quc dn bnh u ngi trong cc giai on tng ng l: 1962-1969: 12,5%; 1970-1979: 22,8%; 1980-1989: 12,2%; 1990-1996: 11,9%. Nu so vi mt s nc khc trong khu vc, trong nhng nm gn y Hn Quc vn thuc hng nhng nc c tc tng trng cao. V d: tc tng trng GDP nm 2000 ca hn Quc l 9,3% so vi Trung Quc: 8%; Singapore: 10,3%; Nht Bn 1,5% v M :3,8%. 6/ Xem Hn Quc t nc-con ngi, Nxb Th Gii 2003, tr. 13 7/ Xem Kinh t Hn Quc ang tri dy, Nxb Thng k- H Ni 2002, tr61

12

8/ Xem trang Web: http://www.mofa.gov.vn; mc Th gii vng bng tr em; s 13-14 ngy 13-4-2005. 9/ Hwang Gwi yeon- Trnh Cm Lan, Tra cu vn ho Hn Quc, Nxb i hc Quc gia H Ni 2002, tr 20. 10/ Dn theo bn tin ca i KBS World, http://rki.kbs.co.kr, ngy 29/10/2006. 11/ Hwang Gwi yeon- Trnh Cm Lan, Tra cu vn ho Hn Quc, Nxb i hc Quc gia H Ni 2002, tr 2o-21.. 12/ Hwang Gwi yeon- Trnh Cm Lan, Tra cu vn ho Hn Quc, Nxb i hc Quc gia H Ni 2002, tr 21 13/ Dn theo bn tin ca i KBS World, http://rki.kbs.co.kr, ngy 29/10/2006 * khc phc cuc khng hong kinh t ti chnh 1997, chnh ph Hn Quc vay Qu tin t quc t IMF 50 t US$, thng 8/2001, Hn Quc tr sm k hoch vay trc thi hn l 3 nm. 14/ Hwang Gwi yeon- Trnh Cm Lan, Tra cu vn ho Hn Quc, Nxb i hc Quc gia H Ni 2002, tr 22 15/ Xem trang Web: www.hanquocngaynay.com; 2006 Bn quyn ca i s qun Hn Quc ti Vit Nam; mc Phc li x hivic lm, Trung tm thng mi Daeha-360 Kim M, tng 4, H Ni, Vit Nam. 16/ Xem trang Web: www.hanquocngaynay.com; 2006 Bn quyn ca i s qun Hn Quc ti Vit Nam; mc Phc li x hinh , ti liu dn. 17/ Xem trang Web: www.hanquocngaynay.com; 2006 Bn quyn ca i s qun Hn Quc ti Vit Nam; mc Phc li x hi ph n, ti liu dn.

Ti liu tham kho 1/Lch s Hn Quc, B Gio trnh Hn Quc hc s 1 SNU-VNU i hc Quc gia Seoul, i hc Quc gia Vit Nam, Nxb i hc Quc gia Seoul-2005. 2/ Byung-Nak Song; Kinh t Hn Quc ang tri dy; Nxb Thng K, H ni- 2002. 3/ Hn Quc t nc-Con ngi, C quan thng tin Hi ngoi Hn Quc, Nxb Th Gii- 2003.

13

4/ Xem trang Web: http://www.hanquocngaynay.com 5/ Xem trang Web: http://www.korea.net 6/ Hwang Gwi Yeon- Trnh Cm Lan, Tra cu vn ho Hn Quc, Nxb i hc Quc gia H Ni-2002. 7/ Ki-baik Lee, Ngi dch: L Anh Minh, Korea xa v nay- Lch s Hn Quc tn bin, Nxb Thnh ph H Ch Minh-2002. 8/ Trung tm Nghin cu Hn Quc, PGS.TS Ng Xun Bnh- TS. Trn Quang Minh (ch bin); Tm hiu t nc v con ngi Hn Quc (dnh cho gio vin trung hc ph thng) H Ni-7.2005 9/ Xem trang Web: i KBS World, http://rki.kbs.co.kr, ngy 29/10/2006 10/ Trng i hc Khoa hc X hi v Nhn vn, Khoa ng Phng hc, 10 nm o to v nghin cu Hn Quc ti Vit Nam (k yu hi tho quc gia k nim 10 nm thit lp quan h ngoi giao Vit Nam-Hn Quc, H Ni 6/12/2002), Nxb i hc Quc gia H Ni-2003. 11/ L Quang Thim, Vn ho vn minh & yu t vn ho truyn thng Hn, Nxb Vn hc, H Ni-1998.

14