Vn 1 : Trong vn kin i hi ng Cng sn Vit Nam ln VI c on vit : ng phi lun xut pht t thc t, tn trng v hnh ng theo quy

y lut khch quan. Nng lc nhn thc v hnh ng theo quy lut khch quan l iu kin m bo s lnh o ng n ca ng (Vn kin i hi ln IX, NSB S tht HN 1987, trang 30). ng ch hy phn tch c s l lun trit hc ca lun im trn v lin h thc tin cch mng nc ta. Ngay t khi ra i, ng cng sn Vit Nam ly ch ngha Mc Lnin lm nn tng t tng v vn dng t tng l lun vo thc t cch mng nc ta ra ng li, ch trng, chnh sch qua tng thi k. Mt trong nhng vn dng c s l lun ca trit hc Mc Lnin vo cng cuc i mi t nc m ng khi xng bt u t i hi ng ln th IV l nguyn tc khch quan, mt nguyn tc c rt ra t mi quan h bin chng gia vt cht v thc. Vn kin i hi ng ln IX vit : ng phi lun xut pht t thc t, tn trng v hnh ng theo quy lut khch quan. Nng lc nhn thc v hnh ng theo quy lut khch quan l iu kin m bo s lnh o ng n ca ng. Vic tm hiu quy lut khch quan trn c s mi quan h gia vt cht v thc vn dng ng n quy lut ny vo thc tin l vn ht sc cn thit i vi ng vin. Vt cht theo quan im trit hc Mc Lnin l mt phm tr trit hc ng ch thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh v tn ti khng l thuc vo cm gic. Thc ti khch quan (tn ti khch quan) l mt ni dung c bn trong nh ngha vt cht ca Lnin, l s tn ti c tht, khng phi do mun ca thn linh, thng sinh ra, khng phi do thc chu quan ca con ngi sn sinh ra, m l s tn ti, vn ng, chuyn ha v pht trin theo nhng quy lut vn c ca bn thn cc s vt, hin tng, d con ngi c mun, c bit hay cha bit v s tn ti th chng vn tn ti. thc ca con ngi theo trit hc duy vt bin chng khng phi l mt hin tng thn b, tch ri khi vt cht m l c tnh ca mt dng vt cht c t chc c bit l b c ca con ngi, l s phn nh s vt, hin tng ca th gii bn ngoi vo b c ca con ngi trn nn tng ca hot ng lao ng sng to v c hin thc ha bng ngn ng. thc l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Gia vt cht v thc c mi quan h bin chng, th hin qua vai tr quyt nh ca vt cht i vi thc v tnh c lp tng i, s tc ng tr li ca thc i vi vt cht. Theo quan im ca trit hc duy vt bin chng, vt cht l c s, ci ngun sn sinh ra thc. Vt cht l ci c trc, n sinh ra thc, quyt nh ni dung v xu hng pht trin ca thc. Khng c vt cht th khng th c thc bi v ngun gc ca thc chnh l vt cht trong b c ngi l c quan vt cht ca thc, c quan phn nh th gii xung quanh, s tc ng ca th gii khch quan vo b no ngi, to thnh ngun gc t nhin ca thc. Lao ng trong hot ng thc tin, hot ng sn xut ca ci vt cht v ngn ng (ting ni, ch vit), cng vi ngun gc t nhin quyt nh s hnh thnh tn ti v pht trin ca thc. Mt khc, thc l hnh nh ch quan ca th gii khch quan vt cht l i tng, khch th ca thc, n quy nh ni dung, hnh thc, kh nng v qu trnh vn ng ca thc. Ngoi ra, thc ch c th tr thnh sc mnh vt cht, sc mnh ci to hin thc thng qua hot ng thc tin, bng vic khai thc, s dng hp l cc iu kin phng tin vt cht cn thit cho hnh ng.
1

Tuy nhin, mc d do vt cht sinh ra v quy nh nhng thc li c tnh c lp tng i. S phn nh ca thc i vi vt cht l s phn nh ca thc i vi vt cht l s phn nh sng to ch ng ch khng th ng my mc nguyn si. S pht trin ca thc l mt qu trnh con ngi khng ngng tm kim tch ly nhng hiu bit mi ngy cng y hn, su sc hn v mt bn cht, quy lut vn ng v pht trin s vt v qua sau khi hnh thnh, thc c vai tr nh hng cho con ngi trong vic xc nh mc tiu, phng hng tm ra bin php la chn cc phng n, hnh ng ti u nht v s dng cc iu kin vt cht cn thit lm bin i chng t n mc tiu t ra. Mt khc s tc ng ca thc n vt cht c th theo hai khuynh hng: Mt l thc s thc y cng chiu i vi s pht trin ca s vt nu thc phn nh ng hin thc, khch quan nu con ngi nhn thc ng quy lut khch quan, c ch ng c hnh ng ng v thng qua c ch t chc hot ng ph hp trong thc tin. Hai l thc km hm, cn tr, thm ch ph hoi s pht trin bnh thng ca s vt nu thc phn nh khng ng hin thc khch quan, thc lc hu, phn khoa hc, phn ng, nu con ngi khng c ch, khng nhit tnh, ng c sai Tuy vy, s tc ng ca thc i vi vt cht cng ch vi mc nht nh, n khng th sinh ra hay tiu dit cc quy lut vn ng ca vt cht. T mi quan h bin chng gia vt cht v thc, mt nguyn tc c rt ra, l nguyn tc, khch quan. Nguyn tc khch quan trc nht tha nhn vai tr quyt nh ca vt cht i vi thc, n i hi trong hot ng nhn thc v hot ng thc tin phi xut pht t hin thc khch quan, tn trng v hnh ng theo quy lut khch quan, phi ly thc th khch quan lm cn c cho mi hot ng ca mnh. Nguyn tc ny i hi chng ta trong nhn thc v hnh ng phi xut pht t chnh bn thn s vt vi nhng thuc tnh, nhng mi lin h vn c ca n, nhng quy lut khch quan, phi c thi tn trng s tht, khng c ly mun ch quan ca mnh lm chnh sch, khng c ly tnh cm lm im xut pht cho chin lc, sch lc cch mng. Tuy nhin, vic thc hin nguyn tc khch quan khng c ngha l quan im khch quan xem nh, tnh nng ng, sng to ca thc m n cn i hi pht pht huy tnh nng ng sng to ca thc, ca nhn t ch quan. Bi v qu trnh t ti tnh khch quan i hi ch th phi pht huy tnh nng ng, sng to trong vic tm ra nhng bin php, nhng con ng tng bc thm nhp su vo bn cht ca s vt, trn c s thc hin vic bin i t ci vt t n thnh ci phc v cho nhu cu li ch ca con ngi Trong thc t nhn thc v hot ng ca con ngi, nu chng ta tuyt i ha mt trong hai mt ca vt cht v thc th s c nhng sai lm v ri vo mt trong 2 bnh: ch quan duy ch v bo th tr tr. Bnh ch quan duy ch l khuynh hng, thi phng, tuyt i ha vai tr ca nhn t ch quan qu cao, cng iu tnh sng to ca thc, ca ch, xa ri hin thc khch quan, bt chp quy lut khch quan, iu kin khch quan, ly nhit tnh cch mng thay th cho s yu km v tr thc khoa hc. Sai lm ca bnh ch quan duy ch l li suy ngh v hnh ng gin n, nng vi p t ch vo thc t khi nh ra ch trng chnh sch. Ngc li vi bnh ch quan duy ch l bnh bo th tr tr. y l tnh trng li, da dm, ch i, ngi i mi thm ch cn tr ci mi, bng lng tha mn vi ci
2

 c do khuynh hng cng iu vai tr quyt nh ca vt cht, sng bi sc mnh ca quy lut, h thp vai tr ca nhn t ch quan. Bnh ch quan duy ch v bnh bo th tr tr l mt sai lm ca ng ta trc thi k i mi (trc i hi ln VI thng 12-1986). nh gi v mc sai lm do ch quan duy ch ca ng trong thi k ny, i hi ln th VI ch r ng nng vi chy theo nguyn vng ch quan, gin n ha, mun thc hin nhiu mc tiu ca CNXH trong iu kin nc ta mi c chng ng u tin. Do ch quan duy ch v bo th tr tr, ng c nhng sai lm nghim trng v keo di v ch trng, chnh sch ln, v ch o chin lc v t chc thc hin trong giai on ny, vi phm cc quy lut khch quan, biu hin qua mt s lnh vc c th c Vn kin H ng ln VI nh gi nh sau : cha tht s tha nhn c cu kinh t nhiu thnh phn nc ta tn ti trong mt thi gian tng i di nn c nhng biu hin nng vi mun xa b ngay cc thnh phn kinh t phi x hi ch ngha, cha nm vng v vn dng ng quy lut v s ph hp gia quan h SX vi tnh cht v trnh SX nn c lc y mnh qu mc vic xy dng cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh. Trn thc t, do vic u t c s sai v trn lan, khng c c s khoa hc, khng ph hp vi iu kin thc t v ti nguyn, lao ng ca tng vng nn vic khai thc ngun vn u t khng hiu qu, nhiu cng trnh u t d dang v thm ch khng nguyn liu a vo hot ng (c th nh u t nh my ng u khp cc tnh nhng c tnh khng nguyn vt liu cung cp cho nh my hot ng). Ngoi ra, cng do ch quan duy ch trong vic dng k hoch php lnh ch huy ton b nn kinh t t nc, duy tr qu lu c ch qun l kinh t tp trung quan liu bao cp - mt c ch "gn lin vi t duy kinh t da trn nhng quan nim gin n v ch ngha x hi, mang nng tnh cht ch quan, duy ch", c nhiu ch trng sai trong vic ci cch gi c, tin lng, tin t cng vi vic b tr c cu kinh t trc ht l SX v u t thng ch xut pht t lng mong mun i nhanh, khng tnh n iu kin kh nng thc t nn dn n vic SX chm pht trin, mu thun gia cung v cu ngy cng gay gt do vic p dng nhng chnh sch, ch trng trn vi phm nhng quy lut khch quan ca nn kinh t SX hng ha (quy lut cung cu quy lut gi tr, quy lut cnh tranh, ph sn ). Tm li, vic b qua khng tha nhn v vn dng nhng quy lut khch quan ca phng thc sn xut, ca nn kinh t hng ha ... vo vic ch nh cc ch trng chnh sch kinh t lm cho nn kinh t nc ta b tr tr khng hong trm trng. Nguyn nhn ca bnh ch quan duy ch v bnh bo th tr tr m ng ta mc phi c nguyn nhn khch quan nhng ch yu l do nguyn nhn ch quan. l s yu km lc hu v t duy l lun, tr thc l lun khng p ng c yu cu ca thc tin. l vic hiu v vn dng cha ng nguyn l, quy lut, phm tr, cha ch tip thu k tha nhng thnh tu, k thut cng ngh mi ca ch ngha t bn, ca nhn loi, thm ch cn c nh kin ph nhn mt cch cc oan nhng thnh tu , cha ch tng kt nhng ci mi t s vn ng, pht trin ca thc tin theo Ch tch H Ch Minh th nguyn nhn ca bnh ch quan l km l lun, l lun v l lun sung. Bnh ch quan duy ch cn do ngun gc lch s, x hi, giai cp, tm l ca con ngi chi phi. Nhng nguyn nhn khch quan y c th k nh : do xut pht im ca nc ta qu thp, nn SX nh vi trnh SX lc hu, do hu qu ca chin tranh ko di nh hng rt ln n khng ch n tc pht trin kinh t - x hi m cn lm cho i ng cn b - ng vin khng c iu kin hc tp nn trnh KH cng ngh, tri thc
3

khng p ng y nhng yu cu ca s nghip cch mng, c ch quan liu bao cp, bnh quan liu o tng, kiu ngo cng sn cng to iu kin cho s ra i ca cn bnh ch quan duy ch v bo th tr tr. Rt kinh nghim t nhng sai lm trn, i hi ng ln VI (1986) ch r bi hc kinh nghim trong thc tin cch mng nc ta l ng phi lun xut pht t thc t, tn trng v hnh ng theo quy lut l iu kin m bo s dn u ca ng (Vn kin i hi ng ln VI trang 30). y l s vn dng ng n nguyn tc khch quan, tha nhn vai tr quyt nh ca vt cht v cc quy lut khch quan vn c ca n trong vic ra cc ch nh, ch trng, chnh sch vo thc t ca cng cuc xy dng t nc ta t sau H ng ln VI. i hi ng ln VI xc nh xy dng quan h sn xut mi x hi ch ngha l mt cng vic to ln, khng th lm xong trong mt thi gian ngn, khng th nng vi lm tri quy lut. Vn kin i hi xc nh: "Nay phi sa li cho ng nh sau: y mnh ci to x hi ch ngha l nhim v thng xuyn, lin tc trong sut thi k qu ln ch ngha x hi, vi nhng hnh thc v bc i thch hp, lm cho quan h sn xut ph hp vi tnh cht v trnh ca lc lng sn xut, lun c tc dng thc y s pht trin ca lc lng sn xut". i hi cng pht hin mt vn ln c tnh l lun, hon ton mi m: "Kinh nghim thc tin ch r: lc lng sn xut b km hm khng ch trong trng hp quan h sn xut lc hu, m c khi quan h sn xut pht trin khng ng b, c nhng yu t i qu xa so vi trnh pht trin ca lc lng sn xut". Trn c s , i hi xc nh: "Nn kinh t nhiu thnh phn l mt c trng ca thi k qu ". Bc vo thi k i mi, chng ta ngy cng khng nh r: Phi tng bc xy dng, hon thin quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut, nhm pht trin lc lng sn xut, xy dng thnh cng ch ngha x hi trn t nc ta. Trong c cu sn xut v c cu u t, ng v Nh nc iu chnh li theo hng "khng b tr xy dng cng nghip nng vt qu iu kin v kh nng thc t", tp trung sc ngi, sc ca vo vic thc hin ba chng trnh mc tiu: sn xut lng thc- thc phm, sn xut hng tiu dng v sn xut hng xut khu. y l nhng chng trnh chng nhng p ng c nhu cu bc xc nht lc by gi m cn l iu kin thc y sn xut v lu thng hng ha, l ci gc to ra sn phm hng ha. V c ch qun l kinh t, ln u tin khi nim v hng ha, th trng c a vo Ngh quyt mt cch r rng "Pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha, vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc" (Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi: ). T nhng thnh tu ca qu trnh i mi, i hi XI tip tc xc nh r thm nhng ch trng, chnh sch ln ca ng v xy dng va pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha vi nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t, hnh thc t chc kinh doanh v hnh thc phn phi. Cc thnh phn kinh t hot ng theo php lut u l b phn hp thnh quan trng ca nn kinh t, bnh ng trc php lut, cng pht trin lu di, hp tc v cnh tranh lnh mnh... Cc hnh thc s hu hn hp v an kt vi nhau hnh thnh cc t chc kinh t a dng ngy cng pht trin. Trong cc hnh thc s hu hn hp , ch yu l cc doanh nghip c phn, cn khuyn khch pht trin cc hnh thc t chc kinh doanh ny tr thnh ph bin trong nn kinh t, thc y x hi ha sn xut kinh doanh v s hu.
4

C ch qun l kinh t c i hi xc nh : "Tnh k hoch l c trng s mt ca c ch qun l kinh t ngay t bui u ca thi k qu . S dng ng n quan h hng ha - tin t l c trng th hai ca c ch v qun l kinh t". V vy, chng ta phn u thi hnh chnh sch mt gi, l gi kinh doanh thng nghip v xy dng h thng ngn hng chuyn nghip kinh doanh tn dng v dch v ngn hng, hot ng theo ch hch ton kinh t. Vn phn phi c ch trng hn trong quan h SX bng vic thc hin nhiu hnh thc phn phi, ly phn phi theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t l ch yu, ng thi da trn mc ng gp cc ngun lc khc vo kt qu sn xut kinh doanh v phn phi thng qua phc li x hi. n ai hi XI, quan h phn phi bo m cng bng v to ng lc cho pht trin; cc ngun lc c phn b theo chin lc, quy hoch, k hoch pht trin kinh t - x hi; thc hin ch phn phi ch yu theo kt qu lao ng, hiu qu kinh t, ng thi theo mc ng gp vn cng cc ngun lc khc v phn phi thng qua h thng an sinh x hi, phc li x hi. Tng trng kinh t phi gn lin vi tin b v cng bng x hi ngay trong tng bc v trong sut qu trnh pht trin. Cng bng x hi phi th hin c khu phn phi hp l t liu sn xut ln khu phn phi kt qu sn xut. Vn kin i hi ch r: " pht trin sc sn xut, cn pht huy kh nng ca mi thnh phn kinh t, tha nhn trn thc t cn c bc lt v s phn ha giu ngho nht nh trong x hi, nhng phi lun quan tm bo v li ch ca ngi lao ng, va khuyn khch lm giu hp php, chng lm giu phi php, va coi trng xa i gim ngho". ng thi vi cc i mi trong lnh vc kinh t, vic i mi bt u t vic ng phi i mi t duy l lun, nng cao nng lc, trnh l lun ca ng nhn thc ng v hnh ng ng ph hp vi h thng cc quy lut khch quan. ng thi vi vic i mi t duy l lun, vic tng cng pht huy dn ch, pht huy tim nng cn b KHKT, i ng cn b qun l v tng cng cng tc tng kt thc tin, tng kt ci mi, khng ngng b sung, pht trin, hon chnh l lun v m hnh, mc tiu, bc i, i mi v kin ton t chc v phng thc hot ng ca h thng chnh tr l nhng bin php nhm tng bc sa cha sai lm v khc phc bnh ca ch quan duy ch. Vi nhng ng li, ch trng trn ca ng, Nh nc c th ha bng nhiu ngh quyt v chnh sch ph hp v khi trin khai thc hin c tc dng rt ln trong vic thc y sn xut, ci thin i sng ca ngi dn: l Ngh quyt 168 v chuyn i c cu SX, cc chnh sch t ai cho ngi dn tc, chnh sch ti nh c, chnh sch cu i gim ngho ... ng thi vi thc hin dn ch cp c s v vic tn vinh cc c nhn, tp th c hiu qu nng sut lao ng cao, lm kinh t gii ... thc s khuyn khch, to iu kin cho s pht trin ton din ca c nhn, tp th v nhn rng nhng m hnh SX, kinh t tin tin. Nh vn dung ung n cac quy lut thng qua cac chu trng chinh sach cua ang va Nha nc ta, i sng vt cht va tinh thn cua nhn dn ta tng bc c n inh va nng cao. Cu th la tc tng trng kinh t bnh qun 5 nm t 7%. Tng vn u t ton x hi gp 2,5 ln so vi giai on 2001 - 2005, t 42,9% GDP. Mc d khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu, nhng thu ht vn u t nc ngoi vo nc ta t cao. Quy m tng sn phm trong nc (GDP) nm 2010 tnh theo gi thc t t 101,6 t USD, gp 3,26 ln so vi nm 2000; GDP bnh qun u ngi t 1.168 USD. Hu ht
5

cc ngnh, lnh vc ca nn kinh t u c bc pht trin kh. S pht trin n nh trong ngnh nng nghip, nht l sn xut lng thc bo m an ninh lng thc quc gia. Kinh t nng thn v i sng nng dn c ci thin hn trc. Vic tp trung u t xy dng kt cu h tng nng thn, u t, pht trin ging mi c nng sut, cht lng cao, pht trin cc cm cng nghip, lng ngh, tiu th cng nghip... c tc ng tch cc n vic sn xut, to vic lm v xo i, gim ngho. Sn phm cng nghip pht trin ngy cng a dng v phong ph v chng loi, cht lng c ci thin, tng bc nng cao kh nng cnh tranh, m bo cung cu ca nn kinh t, gi vng th trng trong nc v m rng th trng xut khu. u t pht trin mt s ngnh cng nghip mi, cng ngh cao. Khu vc dch v c tc tng trng n nh. C cu kinh t tip tc c chuyn dch theo hng cng nghip ho, hin i ho. C cu lao ng cng c s chuyn dch tch cc (anh gia cua ai hi XI). Tm li, t nhng phn tch trn cho thng li ca cng cuc i mi c c l da trn mt nn tng t tng ng, l ch ngha Mc-Lnin v t tng H Ch Minh m trong s qun trit v vn dng ng quy lut, nguyn tc khch quan l iu kin m bo s dn dt ng n ca ng.

Vn 2 : ng ch hy s dng l lun Trit hc duy vt bin chng v mi quan h bin chng gia vt cht v thc cng vi thc tin cch mng Vit Nam phn tch, ph phn bnh ch quan duy ch, bnh bo th tr tr, t ch ra phng hng khc phc cc bnh theo tinh thn i mi ca ng ta Bnh ch quan duy ch v bnh bo th tr tr l nhng sai lm kh ph bin nc ta trong thi k trc i mi v nhiu nc XHCN trc y, n gy tc hi nghim trng i vi s nghip xy dng ch ngha x hi. Vic tm hiu nguyn nhn, nhng biu hin ca 2 cn bnh ny trn c s l lun trit hc v mi quan h vt cht v thc tm ra nhng gii php khc phc v trnh nhng sai lm ca n trong thc tin l vn ht sc cn thit i vi ng vin, nht l trong giai on hin nay, giai on m t nc ang ng trc nhng th thch ln lao ca thi i, hon cnh lch s i hi ng v Nh nc ta phi khng ngng i mi v khng cho php mc phi nhng sai lm nh c trc y . Bnh ch quan duy ch v bnh bo th tr tr xut pht t khuynh hng sai lm, cc oan trong vic nhn thc mi quan h gia vt cht v thc. Vt cht theo quan im trit hc Mc Lnin l mt phm tr trit hc ng ch thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh v tn ti khng l thuc vo cm gic. Thc ti khch quan (tn ti khch quan) l s tn ti c tht, khng phi do mun ca thn linh, thng hoc do thc chc quan ca con ngi sn sinh ra, m l s tn ti, vn ng, chuyn ha v pht trin theo nhng quy lut vn c ca bn thn cc s vt, hin tng, d con ngi c mun, c bit hay cha bit v s tn ti th chng vn tn ti. thc ca con ngi theo trit hc duy vt bin chng khng phi l mt hin tng thn b, tch ri khi vt cht m l c tnh ca mt dng vt cht c t chc c
6

bit l b c ca con ngi, l s phn nh s vt, hin tng ca th gii bn ngoi vo b c ca con ngi trn nn tng ca hot ng lao ng sng to v c hin thc ha bng ngn ng. thc l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Gia vt cht v thc c mi quan h bin chng, th hin qua vai tr quyt nh ca vt cht i vi thc v tnh c lp tng i, s tc ng tr li ca thc i vi vt cht. Theo quan im ca trit hc duy vt bin chng, vt cht l c s, ci ngun sn sinh ra thc. Vt cht l ci c trc, n sinh ra thc, quyt nh ni dung v xu hng pht trin ca thc. Khng c vt cht th khng th c thc bi v ngun gc ca thc chnh l vt cht trong b c ngi l c quan vt cht ca thc, c quan phn nh th gii xung quanh, s tc ng ca th gii khch quan vo b no ngi, to thnh ngun gc t nhin ca thc. Lao ng trong hot ng thc tin, hot ng sn xut ca ci vt cht v ngn ng (ting ni, ch vit), cng vi ngun gc t nhin quyt nh s hnh thnh tn ti v pht trin ca thc. Ngoi ra, thc ch c th tr thnh sc mnh vt cht, sc mnh ci to hin thc thng qua hot ng thc tin, bng vic khai thc, s dng hp l cc iu kin phng tin vt cht cn thit cho hnh ng. thc do vt cht sinh ra v quy nh nhng n li c tnh c lp tng i nhng n li c tnh c lp tng i, s phn nh ca thc i vi vt cht l s phn nh ca thc i vi vt cht l s phn nh sng to ch ng, l qu trnh con ngi khng ngng tm kim tch ly nhng hiu bit mi ngy cng y hn, su sc hn v mt bn cht, quy lut vn ng v pht trin s vt . V vy, sau khi hnh thnh, thc c vai tr nh hng cho con ngi trong vic xc nh mc tiu, phng hng tm ra bin php la chn cc phng n, hnh ng ti u nht v s dng cc iu kin vt cht cn thit lm bin i chng t n mc tiu t ra. Mt khc s tc ng ca thc n vt cht c th theo hai khuynh hng : Mt l thc s thc y cng chiu i vi s pht trin ca s vt nu thc phn nh ng hin thc, khch quan nu con ngi nhn thc ng quy lut khch quan, c ch ng c hnh ng ng v thng qua c ch t chc hot ng ph hp trong thc tin. Hai l thc km hm, cn tr, thm ch ph hoi s pht trin bnh thng ca s vt nu thc phn nh khng ng hin thc khch quan, thc lc hu, phn khoa hc, phn ng, nu con ngi khng c ch, khng nhit tnh, ng c sai Tuy vy, s tc ng ca thc i vi vt cht cng ch vi mc nht nh, n khng th sinh ra hay tiu dit cc quy lut vn ng ca vt cht. T quan im duy vt bin chng v mi quan h gia vt cht v thc mt nguyn tc c rt ra, l nguyn tc, khch quan. Nguyn tc khch quan trc nht tha nhn vai tr quyt nh ca vt cht i vi thc, n i hi trong hot ng nhn thc v hot ng thc tin phi xut pht t hin thc khch quan, tn trng v hnh ng theo quy lut khch quan, phi ly thc th khch quan lm cn c cho mi hot ng ca mnh. Tuy nhin, vic thc hin nguyn tc khch quan khng c ngha l quan im khch quan xem nh, tnh nng ng, sng to ca thc m n cn i hi pht pht huy tnh nng ng sng to ca thc, ca nhn t ch quan. Bi v qu trnh t ti tnh khch quan i hi ch th phi pht huy tnh nng ng, sng to trong vic tm ra nhng bin php, nhng con ng tng bc thm nhp su vo bn cht ca s vt, trn c s con ngi thc hin s bin i t ci vt t n (tc thc ti khch quan) thnh ci phc v cho nhu cu ca con ngi ng thi s dng hiu qu cc iu
7

kin, sc mnh vt cht khch quan, sc mnh ca quy lut phc v cho cc mc tiu, mc ch khc nhau ca con ngi. Nh vy, vt cht v thc c mi quan h bin chng vi nhau v mi lin h tun theo cc quy lut khch quan vn c ca n. Nu trong nhn thc v hot ng thc tin, chng ta tuyt i ha, cng iu ha vai tr ca mt trong hai mt th s nh hng khng nh n s pht trin ca x hi v ri vo bnh ch quan duy ch hoc bnh bo th tr tr. Bnh bo th tr tr l khuynh hng sai lm cc oan do cng iu ha vai tr ca vt cht, sng bi sc mnh ca quy lut, h thp vai tr ca nhn t ch quan. Khuynh hng bo th s dn n tnh trng li, chm i mi, ngi thay i, da dm, ch i, thm ch cn tr ci mi, bng lng tha mn vi ci c. Trn thc t, bnh bo th cn biu hin qua nhng nh kin. Bnh ch quan duy ch cng l 1 khuynh hng sai lm, ngc li vi bnh bo th tr tr, n thi phng, tuyt i ha vai tr ca nhn t ch quan qu cao, cng iu tnh sng to ca thc, ca ch, xa ri hin thc khch quan, bt chp quy lut khch quan, iu kin khch quan, ly nhit tnh cch mng thay th cho s yu km v tr thc khoa hc. Sai lm ca bnh ch quan duy ch l li suy ngh v hnh ng gin n, nng vi chy theo nguyn vng ch quan. Sai lm th hin r trong khi nh ra ch trng chnh sch v la chn phng php t chc hot ng thc tin theo hng p t ch vo thc t, ly o tng ch quan thay cho hin thc. Bnh ch quan duy ch v bnh bo th tr tr l mt thc t tn ti trong thi k kh di trc i mi (trc i hi ln VI thng 12-1986). Trong giai on ny, tnh trng khng hong kinh t x hi ngy cng trm trng xut pht t nguyn nhn ch quan, bt ngun t nhng sai lm nghim trng v ko di m trong sai lm do ch quan duy ch v bo th c tc hi rt ln. nh gi v nhng sai lm do ch quan duy ch ca ng trong thi k ny, Vn kin i hi VI nu Do cha nhn thc y rng thi k qu ln ch ngha x hi l mt qu trnh lch s tng i di, phi tri qua nhiu chng ng v do t tng ch o ch quan, nng vi mun b qua nhng bc i cn thit. Vn kin i hi ln th VI cng ch r ng nng vi chy theo nguyn vng ch quan, gin n ha, mun thc hin nhiu mc tiu ca CNXH trong iu kin nc ta mi c chng ng u tin. Do ch quan duy ch, trong nhn thc v hnh ng ca ng trong giai on ny vi phm cc quy lut khch quan, biu hin qua mt s lnh vc c th c Vn kin H ng ln VI nh gi nh sau : cha tht s tha nhn c cu kinh t nhiu thnh phn nc ta tn ti trong mt thi gian tng i di nn c nhng biu hin nng vi mun xa b ngay cc thnh phn kinh t phi x hi ch ngha, cha nm vng v vn dng ng quy lut v s ph hp gia quan h SX vi tnh cht v trnh SX nn c lc y mnh qu mc vic xy dng cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh hoc y mnh cng nghip ha trong khi cha c cc tin cn thit. Bnh bo th tr tr c biu hin qua vic chm i mi c ch qun l kinh t li thi, trong cng tc t chc thi k ny khuyt im ln nht l s tr tr, chm i mi cng tc cn b. Vic la chn, b tr cn b vo cc c quan lnh o v qun l cc cp cn theo quan nim c k v tiu chun khng ng n, mang nng tnh hnh thc.. Ngoi ra, cng do ch quan duy ch v bo th tr tr nn trong kinh t, ng ta duy tr qu lu c ch qun l kinh t tp trung quan liu bao cp - mt c
8

ch "gn lin vi t duy kinh t da trn nhng quan nim gin n v ch ngha x hi, mang nng tnh cht ch quan, duy ch", c nhiu ch trng sai trong vic ci cch gi c, tin lng, tin t cng vi vic b tr c cu kinh t trc ht l SX v u t thng ch xut pht t lng mong mun i nhanh, khng tnh n iu kin kh nng thc t , b qua khng tha nhn v vn dng nhng quy lut khch quan ca phng thc sn xut, ca nn kinh t hng ha ... vo vic ch nh cc ch trng chnh sch kinh t do nh kin cho rng nhng quy lut ny l ch ngha t bn, khng c p dng vo ch ngha x hi dn n vic SX chm pht trin, khng hong kinh t trn mu thun gia cung v cu ngy cng gay gt do vic p dng nhng chnh sch, ch trng trn vi phm nhng quy lut khch quan ca nn kinh t SX hng ha (quy lut cung cu quy lut gi tr, quy lut cnh tranh, ph sn ). Bnh ch quan duy ch v bnh bo th tr tr c nguyn nhn t s yu km lc hu v t duy l lun, tr thc l lun khng p ng c yu cu ca thc tin. S gin n yu km v l lun th hin ch : hiu v vn dng cha ng nguyn l, quy lut, phm tr, cha ch tip thu k tha nhng thnh tu, k thut cng ngh mi ca ch ngha t bn, ca nhn loi, thm ch cn c nh kin ph nhn mt cch cc oan nhng thnh tu , cha ch tng kt nhng ci mi t s vn ng, pht trin ca thc tin theo Ch tch H Ch Minh th nguyn nhn ca bnh ch quan l km l lun, l lun v l lut sung. Bnh ch quan duy ch, bo th cn do ngun gc lch s, x hi, giai cp, tm l ca con ngi chi phi. Nhng nguyn nhn khch quan y c th k nh : do xut pht im ca nc ta qu thp, nn SX nh vi trnh SX lc hu, do hu qu ca chin tranh ko di nh hng rt ln n khng ch n tc pht trin kinh t - x hi m cn lm cho i ng cn b - ng vin khng c iu kin hc tp nn trnh KH cng ngh, tri thc khng p ng y nhng yu cu ca s nghip cch mng, c ch quan liu bao cp, bnh quan liu o tng, kiu ngo cng sn cng to iu kin cho s ra i ca cn bnh ch quan duy ch. Trn c s qun trit mi quan h bin chng gia vt cht v thc, rt kinh nghim t nhng sai lm do ch quan duy ch, qua cac ky ai hi, ang ta ch r bi hc kinh nghim v ra phng hng, bin php khc phc bnh ch quan duy ch v bnh bo th, tr tr nhm tng bc sa cha nhng sai lm. Cu th la trong Vn kin ai hi XI, ang ta a a ra nhng phng hng bin php l: Mt l, trong bt k iu kin v tnh hung no, phi kin tr thc hin ng li v mc tiu i mi, kin nh v vn dng sng to, pht trin ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh, kin nh mc tiu c lp dn tc v ch ngha x hi. i mi ton din, ng b vi nhng bc i thch hp. Tch cc, ch ng hi nhp kinh t quc t phi gn vi ch trng xy dng nn kinh t c lp, t ch, gi vng truyn thng v bn sc vn ho dn tc. M rng, pht huy dn ch phi gn vi tng cng k lut, k cng v thc trch nhim ca mi cng dn, c quan, n v, doanh nghip v c cng ng. Hai l, phi thc s coi trng cht lng, hiu qu tng trng v pht trin bn vng, nng cao cht lng v hiu qu ca nn kinh t, ng thi duy tr tc tng trng hp l, gi vng n nh kinh t v m. Tng cng huy ng cc ngun lc trong v ngoi nc, s dng tit kim v hiu qu cc ngun lc y nhanh tc pht trin kinh t. Pht trin lc lng sn xut phi ng thi xy dng, hon thin quan h sn xut ph hp; cng c v tng cng cc yu t bo m nh hng x hi ch ngha ca nn kinh t.
9

Ba l, phi coi trng vic kt hp cht ch gia tng trng kinh t vi thc hin tin b v cng bng x hi; bo m an sinh x hi, chm lo i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn, nht l i vi ngi ngho, ng bo vng su, vng xa, c bit l trong tnh hnh kinh t kh khn, suy gim; gn pht trin kinh t vi pht trin vn ha, cng c quc phng, an ninh, tng cng quan h i ngoi, thc hin tt hai nhim v chin lc xy dng v bo v T quc. Bn l, c bit chm lo cng c, xy dng ng c v chnh tr, t tng v t chc. Tht s pht huy dn ch, gi vng nguyn tc, k lut, k cng, on kt thng nht, gn b mt thit vi nhn dn, tn trng v pht huy quyn lm ch ca nhn dn, da vo nhn dn xy dng ng. Xy dng i ng cn b, ng vin vng vng v chnh tr, t tng, trong sng v o c, li sng, c sc chin u cao, thnh tho v chuyn mn, nghip v; pht huy hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc, tnh tch cc, ch ng, sng to ca Mt trn T quc v cc on th nhn dn. Nm l, trong cng tc lnh o v ch o phi rt nhy bn, kin quyt, sng to, bm st thc tin t nc; ch trng cng tc d bo, kp thi ra cc gii php ph hp vi tnh hnh mi; tng cng cng tc tuyn truyn, to s ng thun cao, pht huy sc mnh ca c h thng chnh tr, ca ton x hi. Nh vn dng ng n cc quy lut thng qua cc ch trng chnh sch ca ng v Nh nc ta, i sng vt cht tinh thn ca nhn dn tng bc c n nh v nng cao. Cu th la tc tng trng kinh t bnh qun 5 nm t 7%. Tng vn u t ton x hi gp 2,5 ln so vi giai on 2001 - 2005, t 42,9% GDP. Mc d khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu, nhng thu ht vn u t nc ngoi vo nc ta t cao. Quy m tng sn phm trong nc (GDP) nm 2010 tnh theo gi thc t t 101,6 t USD, gp 3,26 ln so vi nm 2000; GDP bnh qun u ngi t 1.168 USD. Hu ht cc ngnh, lnh vc ca nn kinh t u c bc pht trin kh. S pht trin n nh trong ngnh nng nghip, nht l sn xut lng thc bo m an ninh lng thc quc gia. Kinh t nng thn v i sng nng dn c ci thin hn trc. Vic tp trung u t xy dng kt cu h tng nng thn, u t, pht trin ging mi c nng sut, cht lng cao, pht trin cc cm cng nghip, lng ngh, tiu th cng nghip... c tc ng tch cc n vic sn xut, to vic lm v xo i, gim ngho. Sn phm cng nghip pht trin ngy cng a dng v phong ph v chng loi, cht lng c ci thin, tng bc nng cao kh nng cnh tranh, m bo cung cu ca nn kinh t, gi vng th trng trong nc v m rng th trng xut khu. u t pht trin mt s ngnh cng nghip mi, cng ngh cao. Khu vc dch v c tc tng trng n nh. C cu kinh t tip tc c chuyn dch theo hng cng nghip ho, hin i ho. C cu lao ng cng c s chuyn dch tch cc (anh gia cua ai hi XI). Tm li, t nhng phn tch trn cho thng li ca cng cuc i mi c c l da trn mt nn tng t tng ng, l ch ngha Mc-Lnin v t tng H Ch Minh m trong s qun trit v vn dng ng quy lut, nguyn tc khch quan l iu kin m bo s dn dt ng n ca ng.

10

Vn 3: Phn tch nguyn l v mi lin h ph bin, t rt ra quan im ton din, quan im lch s c th v vn dng cc quan im phn tch, ph phn bnh phin din, bnh gio iu, ng thi phn tch phng hng i mi sau y ca ng ta: i mi ton din, ng b trit vi nhng bc i, hnh thc, cch lm ph hp (Vn kin i hi IX, trang 81) Ngay t khi ra i, ng Cng sn Vit Nam ly Ch ngha Mc-Lnin lm nn tng t tng v vn dng t tng, l lun vo thc tin cch mng Vit Nam ra ng li, cng lnh ng n. T i hi ng ln th VI (thng 12/1986), ng khi xng v lnh o cng cuc i mi trn ton t nc, trong phng hng i mi c ng xc nh ti l phi i mi ton din, ng b trit vi nhng bc i, hnh thc, cch lm ph hp. y l mt nhng vn dng ca ng vo thc tin Vit Nam da trn nguyn l ca mi lin h ph bin v c rt ra t quan im ton din v quan im lch s c th. Nguyn l v mi lin h ph bin l mt trong hai nguyn l c bn ca php bin chng duy vt, trong lin h l mt phm tr trit hc dng ch s lin quan tc ng, rng buc, quy nh v chuyn ha ln nhau gia cc mt, cc yu t trong mt s vt, hin tng (SVHT) hoc gia cc SVHT vi nhau. Mi SVHT trong th gii khch quan u tn ti trong nhng mi lin h tc ng ln nhau, s vt ny thay i ko theo s vt kia thay i v khng c mt SVHT no tn ti mt cch c lp, tch ri, do mi lin h gia cc SVHT mang tnh ph bin. Mi lin h ny cn mang tnh khch quan do y l ci vn c t bn trong SVHT ch khng phi do p t t bn ngoi, n bt ngun t tnh thng nht vt cht ca th gii vt cht ca th gii, t s tn ti v pht trin ca chnh SVHT. Cc SVHT trong th gii vt cht rt a dng nn mi lin h gia chng cng a dng. Cn c vo tnh cht, phm vi, trnh c th phn bit cc mi lin h thnh cc dng nh sau : lin h bn trong v bn ngoi, chung v ring, c bn v khng c bn, ch yu v th yu, khng gian v thi gian, trc tip v gin tip S phn loi ny l tng i v mi lin h ch l b phn trong ton b mi lin h ph bin ni chung, tuy nhin s phn bit cc mi lin h l cn thit v chng c vai tr khc nhau i vi s vn ng v pht trin ca cc SVHT. Nguyn l v mi lin h ph bin cho ta 2 quan im v cch nhn thc, xem xt mt SVHT v hnh ng trong thc tin, l quan im ton din v quan im lch s c th. Quan im ton din i hi khi xem xt, nh gi s vt hin tng, ta phi t chng vo mi quan h vi cc SVHT khc, xem xt cc SVHT trong mi quan h qua li gia cc b phn, cc yu t cc thuc tnh khc nhau ca chnh bn thn SVHT v gia SVHT vi nhng SVHT khc (k c trc tip, gin tip). Thc cht ca quan im ton din l trong khi ch xem xt tt c cc mt, cc mi lin h gia cc yu t cu thnh ca s vt, t duy phi pht hin c, phn nh c nhng mt ch yu, bn cht, quan trng nht, rt ra c ci trng tm, trng im, c bn, ct li .. chi phi s tn ti v pht trin ca s vt, khng xem xt dn tri, nh ng cc mi lin h . T quan im ton din khi s xem xt cc SVHT dn n nguyn tc ng b trong hnh ng thc tin, c ngha l ci to mt SVHT bao gi chng ta cng phi p dng ng b mt h thng nhiu bin php, nhiu phng tin khc nhau bin i nhng mi lin h ni ti ca s vt . Tuy nhin nh ni trn, ng b khng c ngha l gin u, bnh qun m trong tng bc, tng giai on phi nm ng khu then cht. Thc hin
11

quan im ton din gp phn khc phc bnh phin din mt chiu hoc chng ch ngha chit trung m c trng ca n l nhn danh quan im ton din do t ra ch n nhiu mt nhng khng nhn thy c mt bn cht ca s vt. Quan im ton din cng gp phn khc phc li suy ngh gin n, duy ch Quan im lch s c th l mt quan im c rt ra t nguyn l mi lin h ph bin. Quan im ny i hi khi xem xt mi vn do thc tin t ra hoc khi nh gi mt SVHT, nhn thy c bn cht ca s vt hin tng chng ta gn n vi khng gian v thi gian c th, vi nhng iu kin, nhng hon cnh lch s c th ca s tn ti ca s vt, khng c nh gi chung. T duy ca chng ta ch c th chn thc khi chng ta theo st s thay i ca nhng hon cnh lch s c th ca s vt. Quan im hon cnh lch s c th i hi khi vn dng nhng nguyn tc l lun vo thc tin khng c dng li nhng cng thc chung, s chung m phi tnh n nhng iu kin lch s c th ca s vn dng. Ni cch khc, khi xem xt mt lun im, mt chn l no phi gn vi nhng hon cnh lch s c th ca lun im, ca chn l , bi v chn l s tr thnh sai lm nu n b y ra ngoi gii hn tn ti ca n, trong nhng iu kin khng gian v thi gian nht nh ca n. Lnin ni Bn cht linh hn sng ca Ch ngha Mc l phn tch c th mt tnh hnh c th, iu kin c th. Qun trit quan im ton din, quan im lch s c th, chng ta cn khc phc v nghim khc ph phn bnh phin din v bnh gio iu. Bnh phin din i lp vi quan im ton din, n xut pht t vic xem xt mt SVHT ch nhn thy nhng s vt c bit m khng nhn thy mi quan h qua li gia nhng SVHT y, ch nhn thy s tn ti ca s vt y m khng nhn thy s pht sinh v tiu vong ca s vt y, ch nhn thy trng thi tnh ca s vic y m qun mt s vn ng ca s vt y, ch thy cy m khng thy rng. Ngoi ra, khi xem xt SVHT, mc d c ch n nhiu mt, nhiu mi lin h nhng nu ta nh gi ngang nhau nhng mt, nhng mi lin h th ta cng ri vo bnh phin din. Trong thi k trc i mi (trc H ng ln VI-1986), ng ta mc phi nhiu sai lm trong ch trng, chnh sch m trong c nguyn nhn do bnh phin din mt chiu. Vn kin H ng ln VI c nu Trong nhn thc v hnh ng, . chng ta cha nm vng v vn dng ng quy lut v s ph hp gia quan h sn xut (QHSX) vi tnh cht v trnh ca lc lng sn xut (LLSX). V vy, ng ta ch tp trung xy dng pht trin QHSX m khng thy c vai tr ca LLSX dn n xy dng QHSX tin vt xa so vi tnh cht v trnh LLSX a n khng pht trin c. Khi xy dng QHSX, trong thi k trc 1986, chng ta ch ch n mi quan h s hu v t liu sn xut (TLSX) m khng ch n mi quan h t chc qun l v quan h phn phi sn phm dn n vic quc hu ha TLSX, m rng kinh t quc doanh v tp th (s hu Nh nc v s hu tp th) nhng khng to c ng lc pht trin, khng gii quyt tt vn lu thng phn phi hng ha, qun l kinh t yu km dn n sn xut chm pht trin, mu thun gia cung cu ngy cng gay gt kinh t khng pht trin c. khc phc bnh phin din mt chiu, chng ta cn phi c quan im ton din khi xem xt nghin cu SNHT, phi bit kt hp cht ch gia chnh sch c dn u v chnh sch c trng im (V.I Lnin) trong pht trin kinh t. Bnh gio iu cng xut pht t quan im phin din v khng tn trng quan im lch s c th, l vic tuyt i ha l lun coi thng kinh nghim thc tin, coi
12

l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon chnh lch s c th ca s vn dng l lun. Bnh gio iu c 2 dng : gio iu l lun v gio iu kinh nghim. Bnh gio iu l lun l vic thuc lng l lun, cho rng p dng l lun p dng vo u cng c khng xem xt iu kin c th ca mnh. V d nh theo Mc th phi xa b t hu dn n vic ta tin hnh ci to XHCN xa tt c cc thnh phn kinh t nhm mc ch ch cn 2 thnh phn kinh t quc doanh v tp th m khng thy c rng "Nn kinh t nhiu thnh phn l mt c trng ca thi k qu ", s c mt ca nhiu thnh phn kinh t vi cc mi quan h tc ng qua li ca n s to ng lc cho s pht trin kinh t trong giai on ny. Bnh gio iu kinh nghim l vic p dng nguyn si rp khun m hnh ca nc khc, ca a phng khc vo a phng mnh m khng sng to, chn la. V d nh trc y ta bt chc rp khun m hnh CNXH Lin X trong vic thnh lp cc b ngnh ca b my nh nc ( Lin X c bao nhiu B, Ngnh ta cng c by nhiu B ngnh), hoc v cng nghip ha cng vy, ta ch ch tp trung pht trin cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh khc phc bnh gio iu. ta cn t b li nghin cu mt cch kinh vin, thun ty ch bit gii thch bng kinh nghim, chng minh l lun bng l lun cn chng i li t duy bt chc, sao chp rp khun, thot ly thc t, bt chp nhng c im, truyn thng v iu kin lch s c th ca t nc, ca dn tc tng cng tng kt thc tin b sung pht trin l lun. a t nc thot khi tnh trng khng hong kinh t trm trng, t i hi ng ln VI ra cng cuc i mi trn c s vn dng nn tng l lun ch ngha Mc-LNin, trong c nguyn l mi lin h ph bin, quan im ton din v quan im lch s. Phng hng i mi do ng ra l phi i mi ton din, ng b trit vi nhng bc i, hnh thc, cch lm ph hp (Vn kin H ng ln IX). Thc tin cho thy, trc s khng hong ca hng lot cc nc x hi ch ngha giai on ny, nu x hi Vit Nam khng c s n nh v mt chnh tr ln kinh t th t nc c th gp phi nhng bin ng kh lng, trong c bit l mi quan h bin chng gia tng trng kinh t v n nh x hi trn nguyn tc bnh ng, cng bng, dn ch v vn minh c biu hin nh l yu t tt yu ca s pht trin. Nh vy, trnh s bt n v chnh tr v thot khi khng hong kinh t, da trn quan im ton din, ng xc nh i mi phi l cuc cch mng trit , su sc v ng b trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi (kinh t, chnh tr, vn ha, x hi), t i mi quan nim, t duy l lun n i mi c ch chnh sch, t chc cn b, phong cch v l li lm vic. Nu ch i mi mt lnh vc hoc mt khu no th cng cuc i mi khng th t kt qu mong mun. Tip tuc k tha va b sung t cac ky ai hi trc, i hi X nhn nh: L lun cha gii p c mt s vn ca thc tin i mi v xy dng ch ngha x hi nc ta, c bit l trong vic gii quyt cc mi quan h, trong c mi quan h gia i mi kinh t v i mi chnh tr. rt ra mt trong nhng bi hc ln v yu cu la phai i mi ton din: Phi i mi t nhn thc, t duy n hot ng thc tin; t kinh t, chnh tr, i ngoi n tt c cc lnh vc ca i sng x hi. n i hi XI, ang ta tip tuc xac inh: xy dng thnh cng ch ngha x hi v bo v vng chc T quc x hi ch ngha, phi tip tc i mi ton din, mnh m vi cht lng v hiu qu cao hn; y mnh cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc; pht trin kinh t th trng gn vi gii quyt hi ho cc vn x
13

hi, mi trng; xy dng nn vn ho tin tin, m bn sc dn tc lm nn tng tinh thn ca x hi; bo m vng chc quc phng v an ninh quc gia; thc hin ng li i ngoi c lp, t ch, ho bnh, hp tc v pht trin, ch ng v tch cc hi nhp quc t; xy dng nn dn ch x hi ch ngha, pht huy sc mnh khi i on kt ton dn tc, cng c v m rng mt trn dn tc thng nht; xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn; xy dng ng trong sch, vng mnh v chnh tr, t tng, t chc. ng thi, trong mi bc i ca cng cuc i mi phi xc nh ng khu then cht tp trung sc gii quyt, lm c s i mi cc khu khc, cc lc lng khc. Tng kt chng ng i mi qua 10 nm, trong vn kin i hi VIII rt ra mt trong nhng bi hc ch yu l: Kt hp cht ch ngay t u i mi kinh t vi i mi chnh tr, ly i mi kinh t lm trng tm, ng thi tng bc i mi chnh tr. Xt trn tng th, ng ta bt u cng cuc i mi t i mi v t duy chnh tr trong vic hoch nh ng li v cc chnh sch i ni, i ngoi. Khng c s i mi th khng c mi s i mi khc. n nay tng kt 25 nm i mi, di s lnh o ca ng, l mt qu trnh lin tc, c nhng bc t ph quan trng. i hi sau lun k tha, b sung v pht trin nhng nhn thc v quyt sch v ng li pht trin kinh t ca cc i hi trc. ai hi XI tip tuc khng inh: tip tc i mi ton din, mnh m theo con ng x hi ch ngha; ng ta xc nh yu cu v ni dung i mi chnh tr: i mi ng b v ph hp v kinh t v chnh tr v mc tiu xy dng nc Vit Nam x hi ch ngha dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh... i mi chnh tr phi ng b vi i mi kinh t theo l trnh thch hp, trng tm l hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, i mi phng thc lnh o ca ng, xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha, m rng dn ch trong ng v trong x hi gn vi tng cng k lut, k cng thc y i mi ton din v pht huy sc mnh tng hp ca ton dn tc v mc tiu xy dng nc Vit Nam x hi ch ngha dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh. Ly vic thc hin mc tiu ny lm tiu chun cao nht nh gi hiu qu ca qu trnh i mi v pht trin. Trong cng cuc i mi, vic xc nh bc i ng n phi song song vi vic i mi hnh thc v cch lm ph hp tng ng vi tng giai on, tng thi k. t nc bc u thc hin thnh cng cng cuc i mi, ra khi tnh trng km pht trin, b mt ca t nc v i sng ca nhn dn c nhiu thay i; sc mnh v mi mt c tng cng, c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th v ch x hi ch ngha c gi vng, v th v uy tn ca Vit Nam trn trng quc t c nng cao; to tin nc ta tip tc pht trin mnh m hn trong giai on mi. Tm li, tip tc i mi ton din, ng b v trit vi nhng bc i, hnh thc v cch lm ph hp l s vn dng ng n cc nguyn l, quan im ca trit hoc Mc LNin v l bi hc kinh nghim quy bu ca ng ta trong cng cuc i mi hin nay, l iu kin m bo s thnh cng ca cng cuc i mi trong giai on qua cng nh trong thi gian ti. Tng cng nghin cu l lun, tng kt thc tin, lm sng t mt s vn v ng cm quyn, v ch ngha x hi, con ng i ln ch ngha x hi nc ta v nhng vn mi ny sinh trong qu trnh i mi, khng ngng pht trin l lun, ra ng li v ch trng p ng yu cu pht trin t nc; khc phc mt s mt lc hu, yu km ca cng tc nghin cu l lun. To mi trng dn ch tho lun, tranh lun khoa hc, khuyn khch tm ti, sng to, pht huy tr tu ca c nhn v tp th
14

trong nghin cu l lun. Khn trng ban hnh quy ch dn ch trong nghin cu l lun chnh tr. Nng cao cht lng hot ng ca cc c quan nghin cu l lun, ci tin t chc nghin cu l lun ph hp hn vi nhu cu thc tin./. Vn 4. Ni dung nguyn l v s pht trin, t rt ra quan im pht trin v vn dng quan im phn tch, ph phn cc bnh: bo th tr tr, bnh gio iu v phn tch nhn nh sau y ca ng ta CNXH trn th gii t nhng bi hc thnh cng v tht bi cng nh t nhng kht vng v s thc tnh ca cc dn tc, c iu kin v kh nng to ra bc pht trin mi. Theo quy lut tin ha ca lch s loi ngi nht nh s tin ti ch ngha x hi (Vn kin i hi IX, trang 65) Bai lam Ngay t khi ra i, ng Cng sn Vit Nam ly Ch ngha Mc-Lnin lm nn tng t tng v vn dng t tng, l lun vo thc tin cch mng Vit Nam ra ng li, cng lnh ng n nhm lnh o t nc tin ln ch ngha x hi. Qu trnh xy dng ch ngha x hi nc ta l mt qu trnh lu di, kh khn, nhiu th thch v cng c lc s lnh o ca ng mc phi nhng bnh chung ca cc nc x hi ch ngha nh: bnh gio iu, bnh bo th tr tr, ch quan duy ch dn n s suy thoi, khng hong kinh t x hi. Tuy nhin, ng vn khng nh CNXH trn th gii t nhng bi hc thnh cng v tht bi cng nh t nhng kht vng v s thc tnh ca cc dn tc, c iu kin v kh nng to ra bc pht trin mi. Theo quy lut tin ha ca lch s loi ngi nht nh s tin ti ch ngha x hi (Vn kin i hi IX, trang 65). Nhn nh ny xut pht t nguyn l v s pht trin v quan im pht trin trong trit hc Mc Lnin v thc tin tnh hnh th gii cng nh tnh hnh xy dng CNXH Vit Nam. Nguyn l v s pht trin l mt trong hai nguyn l c bn ca php bin chng duy vt. Pht trin l mt phm tr trit hc dng ch s vn ng c nh hng t thp n cao, t gin n n phc tp, t cha hon thin n hon thin hn m kt qu l ci mi tin b ra i thay th ci c lc hu. S pht trin ca s vt mang tnh ph bin v trong th gii khch quan, khng c s vt hin tng (SVHT) no ng im, tnh ti m n lun vn ng, pht trin khng ngng. S mt i ca 1 SVHT ny l iu kin ra i ca SVHT khc. Nguyn l ny cng khng nh rng ngun gc ca s pht trin l s thng nht v u tranh ca cc mt i lp trong chnh bn thn s vt hin tng hay ni cch khc l do mu thun ni ti bn trong SVHT, n vch ra cch thc ca s pht trin l va c tch ly dn v lng, va c s chuyn ha v cht, tc l s pht trin chng qua l s tng gim v lng v cht (va c tnh lin tc, va c tnh gin on). Nguyn l v s pht trin cng ch ra rng khng phi ch c khuynh hng i ln mi c coi l s pht trin m qu trnh pht trn thng c din ra quanh co, phc tp qua nhng khu trung gian m c lc bao hm c s tht li i xung tm thi: l khuynh hng tin ln ca ng xoy trn c. Trong xu hng ca s pht trin lun c tnh k tha v s i ln ny l mt qu trnh c tnh lp li. Quan im pht trin l phng php lun c rt ra t ca nguyn l trn. Quan im pht trin i hi nhn thy c bn cht ca SVHT, ch th phi xem xt cc SVHT trong trng thi, xu hng vn ng, pht trin v d on c cc xu hng bin i chuyn ha ca chng, nhn thy c ci mi, ci tin b trong hin ti ci c
15

mc d ci mi no lc ra i cng cn non yu, b ci c ln p t to iu kin cho n chin thng ci c lc hu. Tun theo nhng i hi ca quan im pht trin s gp phn khc phc bnh bo th tr tr v bnh gio iu trong t duy cng nh trong hnh ng thc tin. Bnh bo th tr tr l tnh trng li, chm i mi, ngi thay i, da dm, ch i, thm ch cn tr ci mi, bng lng tha mn vi ci c. i khi bnh bo th biu hin qua nhng nh kin. Bnh bo th tr tr cng gn lin vi bnh gio iu, l khuynh hng tuyt i ha l lun, coi thng kinh nghim thc tin, coi l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon chnh lch s c th ca s vn dng l lun. Bnh gio iu c 2 dng : gio iu l lun v gio iu kinh nghim. Bnh gio iu l lun l vic thuc lng l lun, cho rng p dng l lun p dng vo u cng c khng xem xt iu kin c th ca mnh. V d nh theo Mc th phi xa b t hu dn n vic ta tin hnh ci to XHCN xa tt c cc thnh phn kinh t nhm mc ch ch cn 2 thnh phn kinh t quc doanh v tp th m khng thy c rng "Nn kinh t nhiu thnh phn l mt c trng ca thi k qu ", s c mt ca nhiu thnh phn kinh t vi cc mi quan h tc ng qua li ca n s to ng lc cho s pht trin kinh t trong giai on ny. Bnh gio iu kinh nghim l vic p dng nguyn si rp khun m hnh ca nc khc, ca a phng khc vo a phng mnh m khng sng to, chn la V d nh trc y ta bt chc rp khun m hnh CNXH Lin X trong vic thnh lp cc b ngnh ca b my nh nc ( Lin X c bao nhiu B, Ngnh ta cng c by nhiu B ngnh), hoc v cng nghip ha cng vy, ta ch ch tp trung pht trin cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh Bnh bo th tr tr v bnh gio iu cng vi bnh ch quan duy ch l nhng cn bnh chung ca cc nc XHCN v n gy ra hu qu tt yu l lm cn tr, thm ch ko li s pht trin ca kinh t - x hi, a chng ta n sai lm nghim trng. Quan im pht trin vi t cch l nguyn tc phng php lun nhn thc s vt hon ton i lp vi quan im bo th tr tr nh kin. v bnh gio iu. Trn c s hiu r quy lut pht trin ca s vt mt cch bin chng, ta c th khc phc c bnh bo th tr tr v bnh gio iu thng qua vic t b li nghin cu p dng l lun mt cch kinh vin, thun ty, chng li t duy bt chc, sao chp rp khun; t b nhng nh kin, u tranh vi sc trong nhn thc v hnh ng, tng cng tng kt thc tin t qu trnh vn ng ca cc SVHT b sung pht trin l lun. Trong qu trnh i mi v xy dng t nc, ng ta lun u tranh ph phn vi quan im bo th, tr tr, nh kin. Vn kin i hi ng ln IX c vit : ... Xa b mc cm, nh kin, phn bit i x v qu kh, giai cp, thnh phn, xy dng tinh thn ci m, tin tng ln nhau hng ti tng lai. Xt v kha cnh t tng, quan im pht trin cng i hi khng ch thy s vt nh l ci ang c m cn phi nm c khuynh hng pht trin trong tng lai ca n. Trong qu trnh pht trin s vt thng c s bin i tin ln nhng cng c c nhng bin i tht li. Quan im pht trin ng n v s vt ch c c khi bng t duy khoa hc, ta c th khi qut c xu hng ch o ca tt c nhng bin i khc nhau ng thi thy c tnh quanh co phc tp ca qu trnh pht trin, bc li ca mt s vt hin tng trong giai on no cng l tt yu trn con ng pht trin. Nhn thc ng c xu hng pht trin, ta c th trnh c nhng bi quan dao ng trc s tht bi tm thi ca ci mi, to c nim tin vo s thng li ca ci mi, ci tin b.
16

Vic ng ta kin tr i mi xy dng t nc pht trin theo con ng XHCN l cn c vo quan im pht trin ca ch ngha duy vt bin chng trn c s tin tng vo s tt thng ca ch ngha cng sn mc d trong bi cnh lch s hin nay CNXH trn th gii ang giai on thoi tro v cng cuc qu i ln ch ngha x hi ca t nc ta cng nh cc nc XHCN vn cn nhiu kh khn, th thch. Vn kin i hi ng ln IX nhn nh : CNXH trn th gii t nhng bi hc thnh cng v tht bi cng nh t nhng kht vng v s thc tnh ca cc dn tc, c iu kin v kh nng to ra bc pht trin mi. Theo quy lut tin ha ca lch s loi ngi nht nh s tin ti ch ngha x hi. Nhn nh ny pht xut t tnh hnh thc t iu kin chnh tr th gii bin i mt cch cn bn; phong tro cng sn v cng nhn quc t ang tm thi lm vo giai on thoi tro do tc ng t s tan r ca Lin X v cc nc XHCN ng u, CNTB t ra cn kh nng pht trin v ang c nhng m mu, th on mi nhm xa b hon ton CNXH, Sau cch mng Thng Mi Nga (nm 1917) nhiu nc i vo con ng xy dng CNXH v c nhng thnh tu to ln v kinh t, chnh tr, qun s Nhng bn cnh , CNXH cng vp phi nhng sai lm nghim trng m hu qu ca n l tnh trng tr tr, khng hong KTXH trm trng, nhng im u vit thuc bn cht ca CNXH khng th hin y hoc khng c th hin v thc hin trong thc t. Nhn thc c nhng sai lm cc nc XHCN v ang tin hnh ci t, i mi coi nh mt tin trnh cch mng nhm khc phc khng hong a XH tin ln. Nhng bn cnh , mt s nc tip tc mc phi nhng sai lm nghim trng mi (xa ri hc thuyt Mc L nin, chp nhn a nguyn a ng, thc hin dn ch thiu cn nhch gn n trnh trng v chnh ph, k ch li dng ) lm mt n nh chnh tr, lm bin cht ch theo hng t bn ch ngha m in hnh l s tan r ca Lin X v cc nc XHCN ng u. Ngc li vi s thoi tro tm thi ca CNXH, trc mt CNTB cn c tim nng pht trin kinh t nh ng dng nhng thnh tu mi ca KH v cng ngh, ci tin phng php qun l thay i c cu SX, iu chnh cc hnh thc s hu v chnh sch XH (Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln CNXH). Bn cnh , qu trnh ton cu ha kinh t ang l mt xu th khch quan, ngy cng li ko nhiu nc tham gia v n va c mt tch cc, va c mt tiu cc, va c hp tc, va c u tranh. Tuy nhin, do bn cht ca CNTB vn l mt ch p bc, bc lt v bt cng nn cn phi thy rng mc d CNTB hin i ang nm u th v vn, khoa hc v cng ngh, th trng song khng th khc phc ni nhng mu thun vn c, c bit l mu thun gia tnh cht XH ha ngy cng cao ca lc lng SX vi ch chim hu t nhn TBCN v t liu SX, mu thun gia cc nc t bn pht trin v cc nc ang pht trin(VK H ng IX,trang 64). Trong qu trnh ton cu ha, mu thun gia cc tng lp nhn dn rng ri vi giai cp t sn, gia cc tp on t bn c quyn, cc cng ty xuyn quc gia, cc trung tm t bn ln tip tc pht trin. Chnh s vn ng ca tt c nhng mu thun v cuc u tranh ca nhn dn lao ng cc nc s quyt nh s phn ca CNTB (Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln CNXH) Ngy nay, mc d CNXH ang th thoi tro, ch x hi ch ngha Lin X v ng u sp l tn tht ln i vi phong tro cch mng th gii, nhng mt s nc theo con ng x hi ch ngha, trong c Vit Nam, vn kin nh mc tiu, l
17

tng, tin hnh ci cch, i mi, ginh c nhng thnh tu to ln, tip tc pht trin; phong tro cng sn v cng nhn quc t c nhng bc hi phc. T nhng thnh cng v cha thnh cng ca qu trnh ci t, i mi, ng cng sn cc nc v ang rt ra nhng bi hc cn thit, a qu trnh ci t i mi din ra ng hng ph hp quy lut pht trin ca XH v ang t nhng chuyn bin tch cc. Tuy nhin, cc nc theo con ng x hi ch ngha, phong tro cng sn v cnh t cn gp nhiu kh khn, cc th lc th ch tip tc chng ph, tm cch xo b ch ngha x hi. c im ni bt trong giai on hin nay ca thi i l cc nc vi ch x hi v trnh pht trin khc nhau cng tn ti, va hp tc va u tranh, cnh tranh gay gt v li ch quc gia, dn tc. Cuc u tranh ca nhn dn cc nc v ho bnh, c lp dn tc, dn ch, pht trin v tin b x hi d gp nhiu kh khn, thch thc, nhng s c nhng bc tin mi. Theo quy lut tin ho ca lch s, loi ngi nht nh s tin ti ch ngha x hi. Tm li, s pht trin ca s vt hin tng trong thc t l qu trnh bin chng y mu thun, vn dng quan im pht trin vi t cch l nguyn tc phng php lun gip ta trnh c nhng bnh bo th tr tr, nh kin, nhn thc v hnh ng thc tin phi thc y s vt pht trin theo quy lut vn c ca n v cng c c nim tin trc nhng kh khn, th thch tm thi. Chnh bng cch , chng ta mi gp phn tch cc vo s pht trin chung ca t nc./. Vn 5: Ni dung ca quy lut chuyn ha t nhng thay i v lng thnh nhng thay i v cht v ngc li. Vn dng quy lut trn phn tch, ph phn khuynh hng sai lm nu khng nhn thc v p dng ng quy lut ny v phn tch ch trng i mi sau y ca ng ta :Con ng cng nghip ha - hin i ha nc ta cn v c th rt ngn thi gian, va c nhng bc tun t, va c nhng bc nhy vt. (Vn kin i hi IX, trang 91) Bai lam Ngay t khi ra i, ng Cng sn Vit Nam ly Ch ngha Mc-Lnin lm nn tng t tng v vn dng t tng, l lun vo thc tin cch mng Vit Nam ra ng li, cng lnh ng n nhm lnh o t nc tin ln ch ngha x hi. T i hi ng ln th VI (thng 12/1986) n nay, ng khi xng v lnh o cng cuc i mi ton din v su sc trn ton t nc, trong ch trng i mi ca ng c Vn kin i hi IX xc nh l Con ng cng nghip ha - hin i ha nc ta cn v c th rt ngn thi gian, va c nhng bc tun t, va c nhng bc nhy vt. Ch trng ny th hin s vn dng ng n quy lut chuyn ha t nhng thay i v lng thnh nhng thay i v cht v ngc li ca trit hc Mch Lnin (gi tt l quy lut lng - cht) vo thc tin cch mng Vit Nam. Vic tm hiu quy lut lng - cht cng gip ta trnh c nhng khuynh hng sai lm nu khng nhn thc v p dng ng quy lut ny trong thc tin. Quy lut lng v cht l 1 trong 3 quy lut c bn ca php bin chng duy vt, n ch r cch thc pht trin ca s vt, hin tng. Cht l 1 phm tr trit hc dng ch tnh quy nh khch quan vn c ca cc s vt hin tng (SVHT), l s thng nht hu c ca cc thuc tnh lm cho n l n v phn bit n vi ci khc. Cht ca s vt ph thuc vo nhng yu t cu thnh v
18

phng thc lin kt gia cc yu t . Mi s vt hin tng c nhiu thuc tnh nhng ch c thuc tnh c bn mi quy nh cht ca s vt v ch khi no thuc tnh c bn thay i th cht ca s vt mi thay i. Tuy nhin, vic phn bit cht v thuc tnh cng ch l tng i v n cn ph thuc vo nhng mi quan h c th ca n vi nhng ci khc v mi thuc tnh c th coi l mt cht trong mt quan h khc. Cht biu hin tnh tng i n nh ca s vt v l ci khch quan vn c khng tch ri s vt. Lng l 1 phm tr trit hc dng ch tnh quy nh vn c ca s vt v s lng, quy m, trnh , nhp iu, tc ca s vn ng, pht trin ca s vt cng nh ca cc thuc tnh, yu t cu thnh nn s vt. Lng c th c biu hin thnh con s, i lng hoc mc cng ging nh cht, lng l ci khch quan vn c ca s vt. S phn bit gia cht v lng cng l tng i, ngha l c ci trong quan h ny l cht nhng trong quan h khc li l lng v ngc li. Gia lng v cht c mi quan h bin chng vi nhau. Trong 1 SVHT, cht v lng thng nht quy nh ln vi nhau : cht no lng y v lng no cht y. Cht tng i n nh cn lng thng xuyn bin i. S bin i v lng c th lm thay i v cht v ngc li, nhng trong mt gii hn nht nh th s thay i v lng khng lm thay i cn bn cht ca s vt, phm vi gii hn y gi l . Ni cch khc, khng phi bt k s thay i v lng no cng dn n s thay i v cht ngay tc khc m ch khi lng thay i vt qu gii hn ca th mi dn n s thay i v cht. im gii hn m ti bt k s thay i no v lng cng a ngay ti s thay i v cht gi l im nt. S thay i v lng khi t ti im nt s dn n s ra i ca cht mi v to thnh mi. S thay i v cht qua im nt gi l bc nhy. Bc nhy l mt phm trit hc ch ra s chuyn ha v cht ca s vt do nhng thay i v lng trc gy ra. y l bc ngoc cn bn kt thc mt giai on trong s bin i v lng lm thay i cht, l s gin on trong qu trnh bin i lin tc ca cc s vt. Khng c bc nhy tc l khng c s thay i v cht. Khi cht mi ra i n s quy nh mt lng mi ph hp vi n to s thng nht gia cht v lng mi nht nh v cht s tc ng tr li lng, thc y quy m, nhp iu tc . S vt tn ti trong s thng nht y, c th mt qu trnh tc ng mi vi quy m, nhp iu mi li bt u. Do c th ni, pht trin l s t on trong lin tc, thng qua hnh thc nhng bc nhy l trng thi lin hp ca cc im nt. Cch thc ca s pht trin chnh l nhng qu trnh bin i : Th gii s vt hin tng l a dng, phong ph cho nn cc bc nhy cng vy. C bc nhy t bin hoc dn dn, c bc nhy ton b hoc cc b, tc l din ra vi khong thi gian khc nhau, quy m khc nhau, nhng d vi hnh thc no mi bc nhy cng l mt s thay i v cht. T mi quan h bin chng gia lng v cht, trong s pht trin ca s vt bao gi cng bt u t thay i v lng dn n thay i v cht v cht khi ra i n s quy nh li quy m, tc ca lng, chng ta khi mun ci to s vt v cht phi quan tm n qu trnh tch ly v lng. ng thi phi ch ng to nhng iu kin cn thit qu trnh chuyn ha t cht c sang cht mi c thc hin hon ho

19

Khi vn dng quy lut mi quan h gia cht v lng vo thc tin, ta khng c tuyt i ha mt no, nu tuyt i ha mt trong hai mt ny th chng ta s ri vo t tng nn nng (t khuynh) hoc t tng bo th (hu khuynh). Khuynh hng nn nng t khuynh l khuynh hng khng quan tm thc hin qu trnh tch ly v lng m ch ch thc hin nhng bc nhy vt lm thay i v cht trong khi cha c iu kin tch ly v lng cn thit. Nhng ngi c t tng ny trong hot ng thc tin thng nng vi, ch quan duy ch, h cho rng s pht trin ch gm ton nhng bc nhy lin tc nn c th t giai on Khuynh hng bo th hu khuynh l khuynh hng ch ch n qu trnh tch ly v lng, khng ch pht huy n lc ca nhn t ch quan, khng dm thc hin bc nhy vt v cht khi c s tch ly y v lng hoc ko di s tch ly, ch nhn mnh n s bin i dn v lng. C hai khuynh hng trn u dn n nhng sai lm c tc hi rt ln lm cn tr hoc km hm s pht trin ca s vt hin tng. Trong thc tin Vit Nam trc thi k i mi, ng ta cng c lc phm sai lm ca 2 khuynh hng trn. Vn kin i hi VI nu Do cha nhn thc y rng thi k qu ln ch ngha x hi l mt qu trnh lch s tng i di, phi tri qua nhiu chng ng v do t tng ch o ch quan, nng vi mun b qua nhng bc i cn thit .... trn thc t, chng ta y mnh cng nghip ha trong khi cha c cc tin cn thit, mt khc chm i mi c ch qun l kinh t li thi. Vn kin cn nhn nh trong cng tc t chc thi k ny khuyt im ln nht l s tr tr, chm i mi cng tc cn b. Vic la chn, b tr cn b vo cc c quan lnh o v qun l cc cp cn theo quan nim c k v tiu chun khng ng n, mang nng tnh hnh thc.. Chnh nhng sai lm ny l mt trong nhng nguyn nhn dn n s khng hong kinh t x hi trm trng nc ta trc thi k i mi. T nhng tht bi trong ng li ch o trc thi k i mi, ng c nhng tng kt, nh gi kp thi v nhng sai lm trn. i hi VI ca ng (nm 1986) nh du bc t ph u tin ca t duy l lun ca ng trong vic vn dng ni dung quy lut v mi quan h bin chng gia lng v cht trong s nghip i mi nc ta. Cng cuc i mi m ng khi xng t i hi VI v t n nay ang din ra trn t nc ta c ngha nh l mt qu trnh mang tnh cch mng bi n to ra s bin i v cht trn tt c cc lnh vc i sng x hi. Trong qu trnh chuyn bin th cng nghip ha, hin i ha c xem l nhim v trng tm v phn u n nm 2020 nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip. t c mc tiu ra, ng khng nh Con ng cng nghip ha - hin i ha nc ta cn v c th rt ngn thi gian, va c nhng bc tun t, va c nhng bc nhy vt. Phng hng ny ch ra rng bn cnh vic thc hin nhng gii php nhm tch ly dn tim lc v khoa hc cng ngh, v kt cu h tng ngy cng hin i v chuyn bin quy trnh sn xut t nn sn xut lao ng th cng sang lao ng vi phng tin v phng php tin tin c nng sut cao theo nhng bc i ph hp vi quy lut pht trin, chng ta cn phi bit pht huy nhng li th ca t nc, to iu kin v pht huy ti a ngun lc tr tu v sc mnh tinh thn ca ngi Vit Nam, ch trng pht trin gio dc v o to, Khoa hc v cng ngh ... lm nn tng, ng lc thc y s nghip pht trin CNH-HH ca t nc c nhng bc nhy vt, t ph. Nhn t ch quan c ngha ht sc quan trng trong vic to s t ph v bc nhy rt
20

ngn thi gian trong s nghip CNH-HH t nc l s vn dng ng n quy lut tc ng ca cht v lng to s t ph trong bc nhy. Tuy nhin, qu trnh CNHHH cng phi c xy dng trn nhng bc i tun t trong vic xc nh c ch kinh t cng nh xy dng lc lng lao ng c bn trong h thng sn xut tin tin cho ph hp vi iu kin sn xut hin i, c trnh khoa hc - cng ngh, nghip v chuyn mn v tay ngh v nh bt k s thay i v cht no khc, nhng bc nhy trong con ng CNH-HH hin nay cng ch c th l kt qu ca qu trnh thay i v lng, thch hp y bt k mt s nn nng ch quan, o tng no u c th gy ra tn tht cho cch mng, cn tr s nghip i mi t nc. Tm li, vic vn dng ni dung quy lut v mi quan h bin chng gia lng v cht cng nh ngha phng php lun ca n c vai tr to ln trong vic xem xt v gii quyt nhng vn do cng cuc i mi theo nh hng XHCN hin nay nc ta t ra. i vi ngi ng vin, cng vin chc nh nc, vic nm vng quy lut lng cht s gip chng ta trong hot ng chuyn mn cng nh trong qun l, ch o: mt mt phi bit pht huy ng mc vai tr ca nhn t ch quan, c quyt tm v ngh lc cao trong vic thc hin t ph trong cng vic khi c iu kin chn mui, mt mt phi bit cch phn tch, xc nh ng quy m, nhp iu ca cc s vic c nhng bin php gii quyt thch hp, trnh ri vo khuynh hng nn nng ch quan duy ch hoc bo th./. Vn 6: Phn tch mi quan h bin chng gia nguyn nhn v kt qu. Vn dng phn tch vai tr ca nhng nguyn nhn ch quan, nhng nguyn nhn khch quan dn n tnh trng khng hong kinh t - x hi trc i mi cng nh nguyn nhn ca nhng thnh tu khi u, nhng yu km v khuyt im sau hn 15 nm i mi (ch yu phn tch nhng nguyn nhn ch quan, nhng yu km trong lnh o ca ng). Bi lm Trong thc tin cch mng Vit Nam, di s lnh o ca ng, t nc v nhn dn ta t c nhng thnh tu rt ln trong cng cuc bo v t nc v xy dng CNXH, tuy nhin trong qu trnh xy dng t nc c lc t nc ta tri qua mt thi k di b khng hong kinh t x hi trm trng v cng nh mi thi i khc trong lch s, qu trnh qu tin ln XHCN nc ta l mt qu trnh di y kh khn, th thch c nhng giai on pht trin mnh m nhng cng c lc thoi tro, c bc tin nhng cng c bc li. Theo php bin chng duy vt bt k mt s vt hin tng no trong th gii u tn ti trong mi lin h nhn qu v th gii l mt chui lin h nhn qu trong thi gian v tn. Do , trn c s phng php lun ca php bin chng duy vt, vic tm hiu nhng nguyn nhn dn n tnh trng khng khong kinh t - x hi ko di nc ta trc thi k i mi (1986) c ngha c bit trong giai on hin nay - giai on m t nc ang ng trc nhng th thch ln lao ca thi i, hon cnh lch s i hi ng v Nh nc ta phi khng ngng i mi v khng cho php mc phi nhng sai lm nh c trc y
21

Theo trit hc duy vt bin chng, nguyn nhn l phm tr ch s tc ng ln nhau gia cc mt trong 1 s vt hoc gia cc s vt vi nhau, gy nn nhng bin i nht nh. Kt qu l phm tr dng ch nhng bin i xut hin do s tc ng ln nhau gia cc mt bn trong s vt hoc gia cc s vt vi nhau. Trong mi lin h nhn - qu y, nguyn nhn l ci c trc v sinh ra kt qu, kt qu ch xut hin sau khi nguyn nhn xut hin v c s tc ng. Do , nguyn nhn l ci quyt nh cc tnh cht c im, ni dung ca kt qu. Tuy nhin, khng phi mi quan h ni tip no v thi gian v khng gian cng l mi lin h nhn qu, ch c mi quan h trc sau v mt thi gian c quan h sn sinh mi l mi quan h nhn qu. V vy, nu c mt s kin no trc tip xy ra trc kt qu v c lin h vi kt qu, nhng l mi lin h bn ngoi, khng c bn, khng sinh ra kt qu th s kin ch l nguyn c mang tnh cht ch quan v tuy khng gy ra kt qu nhng nguyn c gp phn xc tin gy ra kt . Do , trong thc tin khi xem xt SVHT ta phi phn bit gia nguyn nhn vi nguyn c. Trong thc t, mi lin h nhn qu biu hin rt phc tp, c th cng mt nguyn nhn dn n nhiu kt qu, ty theo tng hon cnh c th. Ngc li, mt kt qu cng c th do nhiu nguyn nhn tc ng nhng mc iu kin khc nhau; nu cc nguyn nhn tc ng cng chiu vi nhau dn n kt qu nhanh hn, nu tc ng ngc chiu th lm cho tin trnh hnh thnh kt qu chm hn, thm ch trit tiu tc ng ca nhau. Khi mt kt qu do nhiu nguyn nhn to ra th tc ng, vai tri ca tng nguyn nhn khng nh nhau. Do cn phn loi v xc nh vai tr ca tng loi nguyn nhn. Trit hc duy vt bin chng a ra nhiu hnh thc nguyn nhn : nguyn nhn bn trong v nguyn nhn bn ngoi, nguyn nhn c bn v nguyn nhn khng c bn, nguyn nhn ch yu v nguyn nhn th yu, nguyn nhn khch quan v nguyn nhn ch quan Nguyn nhn khch quan v nguyn nhn ch quan thng gn lin vi nhng kt qu xut hin do c s tham gia ca con ngi. Nguyn nhn khch quan l s tc ng cc mt, cc yu t ca hin thc c lp vi thc ca ch th trong qu trnh to ra kt qu. Nguyn nhn ch quan. Nu nguyn nhn khch quan tn ti vi tnh cch l kh nng gy ra kt qu th nguyn nhn ch quan s quyt nh vic bin kt qu y thnh hin thc hay khng. Ngc li, nu nguyn nhn khch quan c th t pht huy tc dng to ra kt qu th nguyn nhn ch quan c th lm cho kt qu y t n trnh cao hn hay thp hn, nn n s tc ng cng chiu hay khc chiu vi nguyn nhn khch quan. V vy, mun to ra kt qu trc ht phi to ra nguyn nhn v iu kin sn sinh ra n. Ngc li, mun xa b mt hin tng th phi xa b nguyn nhn v iu kin sn sinh ra n, ng thi quan tm s tc ng tr li ca kt qu i vi nguyn nhn v s chuyn ha gia nguyn nhn v kt qu. Mi lin h nhn - qu l mi lin h c bn v quan trng, thng gn vi tnh cht ca s vt hin tng l tnh khch quan, tnh tt yu, tnh ph bin. Theo CNDV bin chng, nguyn nhn ca mi s vt, hin tng l khch quan nm ngay trong s vn ng v tn ti ca th gii s vt, khng ph thuc vo vic con ngi c nhn thc c n hay khng, khng c SVHT no l khng c nguyn nhn. Con ngi ch c th pht hin v vn dng mi lin h khch quan ca nhn qu ch khng th xa b n. Do , mt trong nhng nhim v hng u ca cc nh khoa h, x hi hc l vch ra c nhng mi lin h nhn qu c mt phng php phn tch khoa hc, phn bit cc
22

loi nguyn nhn v tm ra nguyn nhn ca cc s vt.Trong mi lin h nhn qu, kt qu do nguyn nhn gy ra ph thuc vo nhng iu kin nht nh, nhng iu kin ny l nhng hin tng cn thit cho mt bin c no xy ra, nhng bn thn chng khng gy ra nhng bin c y. Tuy nhin, nu thiu chng th nguyn nhn khng gy nn nhng kt qu c. V vy, trong nhng iu kin nht nh th nhng nguyn nhn nht nh s to ra nhng kt qu nht nh. Nhng iu kin th no th kt qu nh th y hay ni cch khc l tnh tt yu ca mi lin h nhn qu. Nh ni trn, mi lin h nhn qu th hin trong thc t rt phc tp, a dng v cng mt s vic xy ra c th c nhiu nguyn nhn khc nhau. V vy, khi chng ta gii quyt mt vn no trc ht phi t nguyn nhn c bn c bin php gii quyt ng n, thch hp, ng thi phi bit khai thc, vn dng cc kt qu t c nng cao nhn thc, tip tc thc y s vt pht trin. Do , trong nhn thc v hnh ng ca con ngi cn phi xem xt hin tng mt cch ton din v tch cc chng li nhng quan nim siu hnh, cht hp, phin in v p t mi quan h nhn qu. Trong hot ng thc tin, phi phn tch su sc nhng hn ch ca yu t ch quan v ra nhng gii php khc phc, trn c s tc ng mt cch c hiu qu lm bin i nhng nguyn nhn khch quan theo hng c li. Trn c s nhn thc nguyn tc v phng php lun ca php bin chng duy vt. ng ta vn dng kh thnh cng trong cuc cch mng gii phng dn tc, trn c s nh gi phn tch tnh hnh mt cc ton din, c th vn dng ng quy lut khch quan, nm vng mi lin h nhn qu, nh to nn nhng thng li to ln. Tuy nhin, trong cng cuc xy dng CNXH nc ta trong nhng nm trc i mi, bn cnh nhng thnh tu t c, ng ta phm nhng sai lm, khuyt im trong s lnh o ca ng v qun l Nh nc, dn n lm cho nn KT-XH ca nc ta lm vo tnh trng khng hong trm trng, i sng nhn dn gp nhiu kh khn. Nh bt k s kin no trong th gii khch quan, s khng hong kinh t x hi giai on ny c nhng nguyn nhn khch quan v nguyn nhn ch quan. Nhng nguyn nhn khch quan c th k nh : do xut pht im ca nc ta qu thp, nn SX nh vi trnh SX lc hu, do hu qu ca chin tranh ko di nh hng rt ln n khng ch n tc pht trin kinh t - x hi m cn lm cho i ng cn b - ng vin khng c iu kin hc tp nn trnh KH cng ngh, tri thc khng p ng y nhng yu cu ca s nghip cch mng, do tc ng ca thin tai, hn hn ko di v do s nghip xy dng CNXH l 1 s nghip hon ton mi m ca th gii. Tuy nhin, tnh trng khng hong kinh t x hi khng phi u do nguyn nhn khch quan quyt nh nh gi v nguyn nhn ca tnh trng khng hong kinh t - x hi thi k ny, H ln VI ca ng xc nh nhng sai lm khuyt im y c nhng nguyn nhn khch quan v nhng nguyn nhn ch quan, trong nguyn nhn ch quan chi phi nguyn nhn ca nhng sai lm y l ch quan duy ch, vi phm quy lut khch quan trong ci to XHCN, trong tin trnh CNH v trong c ch qun l kinh t . Nhng sai lm cng vi s tr tr trong cng tc t chc cn b, km hm lc lng sn xut v trit tiu nhiu ng lc pht trin. Do t tng ch quan duy ch v bo th tr tr nn khi ra, nh ra nhng ch trng, ng li, chnh sch, ng v Nh nc ta c nhng sai lm, vi phm cc quy lut khch quan, biu hin qua mt s lnh vc c th c nu vn kin i hi VI nh sau : Trong nhng nm 1976-1980, trn thc t chng ta ch trng y mnh CNH trong khi cha c cc tiu cn
23

thit. Mt khc chm i mi c ch kinh t li thi, trong b tr c cu kinh t, ci to XHCN, qun l kinh t v lnh vc phn phi lu thng c nhng sai lm duy tr qu lu c ch qun l kinh t tp trung bao cp dn n quan liu - mt c ch "gn lin vi t duy kinh t da trn nhng quan nim gin n v ch ngha x hi, mang nng tnh cht ch quan, duy ch", c nhiu ch trng sai trong vic ci cch gi c, tin lng, tin t, cha nm vng v vn dng ng quy lut v s ph hp gia quan h SX vi tnh cht v trnh SX nn c lc y mnh qu mc vic xy dng cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh, b qua khng tha nhn v vn dng nhng quy lut khch quan ca phng thc sn xut, ca nn kinh t hng ha .. Bn cnh , vic bung lng chuyn chnh v sn trong qun l KT-XH, trong u tranh t tng vn ha, trong vic chng li nhng m mu th on ph hoi thm c ca k thcng l nguyn nhn ch quan dn n s khng hong trn. nh gi nhng nguyn nhn, sai lm ch quan, ng cho rng nhng sai lm nghim trng v ko di v ch trng, chnh sch v ch o chin lc, v t chc thc hin v gii quyt nhng kh khn do sai lm khuyt im trn vic khc phc nhng hn ch ch quan c ng c bit xem trng Chng ta khng nh gi thp nhng nguyn nhn khch quan, nhng kh khn rt ln. Song iu quan trng l phn tch su sc nhng nguyn nhn ch quan, nu r nhng sai lm khuyt im trong hot ng ca ng v Nh nc (VK H ng VI). Nh vy, nguyn nhn ch yu v cng l nguyn nhn c bn dn n kt qu l tnh hnh khng hong KT-XH trong thi k trc i mi nc ta l nhng nguyn nhn ch quan, nguyn nhn bn trong. Trn c s qun trit mi quan h bin chng gia nguyn nhn v kt qu, rt kinh nghim t nhng sai lm ch quan, i hi VI ca ng (1986) ng ch r bi hc kinh nghim v ra phng hng, bin php khc phc nhm tng bc sa cha nhng sai lm, a t nc ra khi cuc khng hong bng vic khi xng v lnh o cng cuc i mi ton din su sc trn tt c lnh vc ca i sng. Cng t nhng sai lm khuyt im ch quan, H VI ca ng rt ra 4 bi hc kinh nghim: Mt l, ton b hnh ng ca mnh ng ta phi c nhng t tng ly dn lm gc xy dng v pht huy quyn lm ch ca nhn dn lao ng. Hai l, ng phi lun xut pht t thc t tn trng v hnh ng theo quy lut khch quan, nng lc nhn thc v hnh ng theo quy lut l iu kin cho s lnh o ng n ca ng. Ba l, phi bit kt hp sc mnh ca dn tc v sc mnh ca thi i trong iu kin mi. Bn l, phi xy dng ng ngang tm nhim v chnh tr ca mt ng cm quyn lnh o nhn dn tin hnh cuc CM-XHCN. T sau khi bt u cng cuc i mi n nay, qua qu trnh thc hin, nc ta t c nhng thnh tu rt quan trng. n H VIII, t nc ta khc phc c tnh trng khng hong KT-XH v chuyn sang thi k mi - thi k CNH-HH t nc.Vn kin i hi VIII ca ng (thng 6-1996) nhn nh: Nc ta ra khi khng hong kinh t - x hi, tuy cn mt s mt cha vng chc. n H ng ln IX, sau 15 nm i mi, t nc ta t c nhng thnh tu to ln v rt quan trng l :
24

- Kinh t tng trng kh, tng sn phm GDP trong nc tng bnh qun hng nm 7%. H thng kt cu h tng c tng cng. C ch qun l KT c nhng thay i c bn. T c ch qun l tp trung quan liu bao cp chuyn sang c ch th trng nh hng XHCN; t ch ch yu ch c 2 thnh phn KT l KT nh nc v KT tp th chuyn sang nn KT nhiu thnh phn trong KT Nh nc ng vai tr ch o, t tnh trng hng ha khan him nghim trng nay SX p ng c cc nhu cu cn thit - Vn ha x hi c nhng tin b, i sng ca nhn dn tip tc c ci thin. Tnh hnh chnh tr - x hi c bn c n nh, quc phng, an ninh c tng cng. t nc ra khi khng hong KT-XH, vt qua c cn chn ng chnh tr v s ht hn v th trng do nhng bin ng Lin X v ng u gy ra; ph c th bao cm vn, m rng c quan h i ngoi v ch ng hi nhp KT quc t, khng b cun su vo cuc khng hong ti chnh KT mt s nc Chu mc d hu qu ca n i vi nc ta cng kh nng n, tnh hnh CT XH c bn n nh quc phng v an ninh c tng cng. - Cng tc xy dng, chnh n ng c ch trng, h thng chnh tr c cng c. - Quan h i ngoi khng ngng c m rng, hi nhp kinh t quc t c tin hnh ch ng v t nhiu kt qu. Ngy nay, th v lc ca t nc ta ln mnh ln rt nhiu Nguyn nhn ca nhng thnh tu bao gm nguyn nhn ch quan v nguyn nhn khch quan, trong nguyn nhn ch quan l ch yu. Nguyn nhn ch quan l do ng ta c bn lnh chnh tr vng vng v ng li lnh o ng n; ng v Nh nc ta kin tr i mi theo nhng phng hng, bc i c bn, ng n, Nh nc c c gng ln trong vic qun l iu hnh; ton dn tc pht huy lng yu nc, tinh thn dng cm, on kt nht tr, cn c, nng ng, sng to Nguyn nhn khch quan l tinh thn cch mng v s n lc phn u ca ton dn vi lng yu nc nng nn v nim tin vo s nghip cch mng di s lnh o ca ng, chp nhn th thch, chu ng v vt qua nhng kh khn i mi lm chuyn bin tnh hnh. Tuy nhin, bn cnh chng ta cn nhng yu km cn khc phc: nn kinh t pht trin cha vng chc, hiu qu v sc cnh tranh thp. Mt s vn vn ha x hi bc xc v gay gt chm c gii quyt. C ch chnh sch cha ng b; tnh trng tham nhng, suy thoi mt b phn khng nh cn b, ng vin l rt nghim trng. y l nhng vn cn phi c nhanh chng khc phc t nc pht trin bn vng Da trn vic tng kt nhng nguyn nhn ch quan v khch quan t nhn ca nhng thnh tu khi u, nhng yu km v khuyt im sau hn 15 nm i mi, ng ta rt ra nhng bi hc kinh nghim qu bo, l : Mt l, trong qu trnh i mi phi kin tr mc tiu c lp dn tc v CNXH trn nn tng ch ngha Mc L nin v t tng H Ch Minh. Hai l, i mi phi da vo nhn dn, v li ch ca nhn dn ph hp vi thc tin, lun sng to.
25

Ba l, i mi phi kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i. Bn l, c li ng n ca ng l nhn t quyt nh thnh cng ca s nghip i mi. * Hoc la: n H ng ln IX, sau 15 nm i mi, t nc ta t c nhng thnh tu to ln v rt quan trng. Qua trnh i mi di s lnh o ca ng, l mt qu trnh lin tc, c nhng bc t ph quan trng. i hi sau lun k tha, b sung v pht trin nhng nhn thc v quyt sch v ng li pht trin kinh t ca cc i hi trc. n ai hi XI, sau 25 nm i mi, ton ng, ton dn ta n lc phn u t c nhng thnh tu quan trng: Mt la, nn kinh t vt qua nhiu kh khn, thch thc, kinh t v m c bn n nh, duy tr c tc tng trng kh, tim lc v quy m nn kinh t tng ln, nc ta ra khi tnh trng km pht trin. Tc tng trng kinh t bnh qun 5 nm t 7%. Mc d khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu, nhng thu ht vn u t nc ngoi vo nc ta t cao. Hu ht cc ngnh, lnh vc ca nn kinh t u c bc pht trin kh. S pht trin n nh trong ngnh nng nghip, nht l sn xut lng thc bo m an ninh lng thc quc gia. Kinh t nng thn v i sng nng dn c ci thin hn trc. Th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha tip tc c xy dng v hon thin; ch trng, ng li i mi ca ng tip tc c th ch ho thnh lut php, c ch, chnh sch ngy cng y , ng b hn; mi trng u t, kinh doanh c ci thin; cc yu t th trng v cc loi th trng tip tc hnh thnh, pht trin; nn kinh t nhiu thnh phn c bc pht trin mnh. Hai la, gio dc v o to, khoa hc v cng ngh, vn ha v cc lnh vc x hi c tin b, bo v ti nguyn, mi trng c ch trng hn; i sng cc tng lp nhn dn c ci thin. i mi gio dc t mt s kt qu bc u; vic huy ng cc ngun lc x hi cho gio dc, o to, pht trin gio dc, o to vng su, vng xa, vng kh khn, vng ng bo dn tc thiu s c quan tm. Quy m gio dc tip tc c pht trin. Hot ng nghin cu, ng dng tin b khoa hc, cng ngh c y mnh, gp phn thc y pht trin kinh t - x hi. Qun l khoa hc, cng ngh c i mi, thc hin c ch t ch cho cc n v s nghip khoa hc, cng ngh. Th trng khoa hc, cng ngh bc u hnh thnh. u t cho khoa hc, cng ngh c nng ln. Gii quyt vic lm, xa i, gim ngho, thc hin chnh sch vi ngi v gia nh c cng, chnh sch an sinh x hi t kt qu tch cc. Cng tc dn s, k hoch ho gia nh, chm sc v bo v sc khe nhn dn, bnh ng gii v tin b ca ph n t c mt s kt qu quan trng; mc hng th cc dch v y t ca nhn dn tng ln, c bit vi tr em, ngi ngho, ng bo dn tc thiu s. Ch s pht trin con ngi khng ngng tng ln; Vit Nam hon thnh phn ln cc Mc tiu Thin nin k. Ba la, Quc phng, an ninh, i ngoi c tng cng. c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th, ch x hi ch ngha, an ninh chnh tr, trt t, an ton x hi c gi vng. Quan h i ngoi c m rng v ngy cng i vo chiu su, gp phn to ra th v lc mi ca t nc. Pht trin quan h vi cc nc lng ging; thit lp v nng cp quan h vi nhiu i tc quan trng. Quan h vi cc ng cng sn v cng nhn, ng cnh t, ng cm quyn v mt s ng khc; hot ng i ngoi nhn dn tip tc c m rng. Cng tc v ngi Vit Nam nc ngoi t kt qu tch cc. Nc ta gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO), k kt hip nh thng mi t
26

do song phng v a phng vi mt s i tc quan trng; m rng v tng cng quan h hp tc vi cc i tc; gp phn quan trng vo vic to dng v m rng th trng hng ho, dch v v u t ca Vit Nam, thu ht u t trc tip nc ngoi, tranh th vn h tr pht trin chnh thc (ODA) v cc ngun ti tr quc t khc. Bn la, Dn ch x hi ch ngha c tin b, sc mnh i on kt ton dn tc c cng c. ng v Nh nc tip tc ra nhiu ch trng, chnh sch nhm pht huy hn na quyn lm ch, bo m li ch ca nhn dn, vai tr gim st ca nhn dn i vi hot ng ca cc t chc ng, c quan nh nc, cn b, ng vin, cng chc, vin chc. Khi i on kt ton dn tc trn nn tng lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v i ng tr thc di s lnh o ca ng tip tc c m rng v tng cng trn c s thng nht v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. Mt trn T quc Vit Nam v cc on th nhn dn pht huy tt hn vai tr tp hp, xy dng khi i on kt ton dn tc; cng c, m rng t chc, pht trin on vin, hi vin, t chc nhiu phong tro thi ua, nhiu cuc vn ng c hiu qu thit thc...; cng Nh nc chm lo, bo v quyn v li ch hp php, chnh ng ca nhn dn, tham gia qun l nh nc, qun l x hi, gp phn tch cc vo nhng thnh tu ca t nc. Nm la, vic xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha c y mnh, hiu lc v hiu qu hot ng c nng ln. Quc hi tip tc c kin ton v t chc, c nhiu i mi, nng cao cht lng hot ng. H thng php lut c b sung. Hot ng gim st tp trung vo nhng vn bc xc, quan trng nht ca t nc. Vic tho lun, quyt nh k hoch pht trin kinh t - x hi, d ton ngn sch nh nc, cc d n, cng trnh trng im quc gia c cht lng v thc cht hn. Sau la, cng tc xy dng, chnh n ng c tng cng, t mt s kt qu tch cc. Cng tc tuyn truyn, gio dc chnh tr t tng c i mi. Coi trng hn nhim v xy dng o c trong cn b, ng vin v nhn dn; cc hot ng thng tin, bo ch, xut bn c quan tm lnh o, ch o; ch trng ngn nga, khc phc nhng lch lc, nht l biu hin xa ri tn ch, mc ch. Cng tc thng tin i ngoi c y mnh. a s cn b, ng vin v nhn dn phn khi, tin tng vo ng, Nh nc, vo cng cuc i mi v trin vng pht trin ca t nc. T tng tch cc vn l xu hng ch o trong i sng x hi. Phng thc lnh o ca ng tip tc c i mi, va bo m s lnh o ca ng, va pht huy tt hn tnh ch ng, sng to ca cc t chc trong h thng chnh tr. Nhin tng quat qua 25 nm i mi, t nc ta a at c nhiu thanh tu to ln va co y nghia lich s. ng ph c kt qu vi nhng din bin phc tp ca kinh t th gii v trong nc. C bn gi vng n nh kinh t v m. Duy tr c tc tng trng kinh t kh, cc ngnh u c bc pht trin, quy m nn kinh t tng ln; i sng ca nhn dn tip tc c ci thin; chnh tr - x hi n nh; quc phng, an ninh c tng cng; c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th c gi vng; hot ng i ngoi, hi nhp quc t c m rng, v th, uy tn quc t ca nc ta c nng cao; pht huy dn ch c tin b, khi i on kt ton dn tc tip tc c cng c; cng tc xy dng ng v h thng chnh tr t mt s kt qu tch cc. Nht la giai oan mi nm thc hin Chin lc pht trin kinh t - x hi 2001 2010 l giai on t nc ta thc s y mnh cng nghip ha, hin i ha, pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha v hi nhp quc t, t c nhng
27

thnh tu to ln v rt quan trng. Kinh t tng trng nhanh, t tc bnh qun 7,26%/nm. Tng sn phm trong nc (GDP) nm 2010 so vi nm 2000 theo gi thc t gp 3,26 ln; thu ngn sch, kim ngch xut khu gp 5 ln; tui th bnh qun tng t 67 tui ln 72,8 tui. Nhng thnh tu t c trong 20 nm thc hin Cng lnh l to ln v c ngha lch s. t nc bc u thc hin thnh cng cng cuc i mi, ra khi tnh trng km pht trin, b mt ca t nc v i sng ca nhn dn c nhiu thay i; sc mnh v mi mt c tng cng, c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th v ch x hi ch ngha c gi vng, v th v uy tn ca Vit Nam trn trng quc t c nng cao; to tin nc ta tip tc pht trin mnh m hn trong giai on mi. Nguyn nhn ca nhng thnh tu t c 5 nm qua l do s lnh o, ch o ng n ca Ban Chp hnh Trung ng, B Chnh tr, Ban B th, cc cp u ng trong vic trin khai thc hin Ngh quyt i hi X, gii quyt kp thi, c kt qu nhng vn mi pht sinh; s i mi, nng cao cht lng hot ng ca Quc hi v cc c quan dn c; s iu hnh nng ng ca Chnh ph, chnh quyn cc cp; s n lc ca Mt trn T quc v cc on th nhn dn, ca cn b, ng vin, cc tng lp nhn dn, cng ng cc doanh nghip. Bi cnh hi nhp quc t em li nhiu c hi, iu kin thun li cho s pht trin t nc. Tuy nhin, mt s ch tiu, nhim v i hi X ra cha t. Kinh t pht trin cha bn vng, cht lng, hiu qu, sc cnh tranh ca nn kinh t thp; chuyn dch c cu kinh t theo hng cng nghip ho, hin i ho chm; ch phn phi cn nhiu bt hp l, phn ho x hi tng ln. Nhng hn ch, yu km trong cc lnh vc gio dc, o to, khoa hc, cng ngh, vn ho, x hi, bo v mi trng chm c khc phc; t quan liu, tham nhng, lng ph, ti phm, t nn x hi, suy thoi o c, li sng... cha c ngn chn, y li. Th ch kinh t th trng, cht lng ngun nhn lc, kt cu h tng vn l nhng im yu cn tr s pht trin. Nn dn ch x hi ch ngha v sc mnh i on kt ton dn tc cha c pht huy y . Cng tc xy dng ng, xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha, i mi, nng cao cht lng hot ng ca Mt trn T quc, cc on th nhn dn chuyn bin chm. Cn tim n nhng yu t gy mt n nh chnh tr - x hi. Nhng hn ch, yu km c nguyn nhn khch quan l do nh hng ca cuc khng hong ti chnh, suy thoi kinh t ton cu; thin tai, dch bnh; nhng yu km vn c ca nn kinh t; s chng ph ca cc th lc th ch; nhng trc tip v quyt nh nht vn l nguyn nhn ch quan: Cng tc nghin cu l lun, tng kt thc tin nhn chung vn cha p ng c yu cu. Nhn thc trn nhiu vn c th ca cng cuc i mi cn hn ch, thiu thng nht. Cng tc d bo trong nhiu lnh vc cn yu. S lnh o, ch o ca ng, qun l, iu hnh ca Nh nc trn mt s lnh vc v mt s vn ln cha tp trung, kin quyt, dt im; k lut, k cng khng nghim. T chc thc hin vn l khu yu. Nng lc, phm cht ca mt b phn cn b, ng vin, cng chc, vin chc cn bt cp. Ban Chp hnh Trung ng xin t ph bnh trc i hi v trc nhn dn v nhng khuyt im, yu km lm hn ch nhng thnh tu l ra c th t c nhiu hn. T thc tin lnh o, ch o thc hin Ngh quyt i hi X, c th rt ra mt s kinh nghim sau y:
28

Mt l, trong bt k iu kin v tnh hung no, phi kin tr thc hin ng li v mc tiu i mi, kin nh v vn dng sng to, pht trin ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh, kin nh mc tiu c lp dn tc v ch ngha x hi. i mi ton din, ng b vi nhng bc i thch hp. Tch cc, ch ng hi nhp kinh t quc t phi gn vi ch trng xy dng nn kinh t c lp, t ch, gi vng truyn thng v bn sc vn ho dn tc. M rng, pht huy dn ch phi gn vi tng cng k lut, k cng v thc trch nhim ca mi cng dn, c quan, n v, doanh nghip v c cng ng. Hai l, phi thc s coi trng cht lng, hiu qu tng trng v pht trin bn vng, nng cao cht lng v hiu qu ca nn kinh t, ng thi duy tr tc tng trng hp l, gi vng n nh kinh t v m. Tng cng huy ng cc ngun lc trong v ngoi nc, s dng tit kim v hiu qu cc ngun lc y nhanh tc pht trin kinh t. Pht trin lc lng sn xut phi ng thi xy dng, hon thin quan h sn xut ph hp; cng c v tng cng cc yu t bo m nh hng x hi ch ngha ca nn kinh t. Ba l, phi coi trng vic kt hp cht ch gia tng trng kinh t vi thc hin tin b v cng bng x hi; bo m an sinh x hi, chm lo i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn, nht l i vi ngi ngho, ng bo vng su, vng xa, c bit l trong tnh hnh kinh t kh khn, suy gim; gn pht trin kinh t vi pht trin vn ha, cng c quc phng, an ninh, tng cng quan h i ngoi, thc hin tt hai nhim v chin lc xy dng v bo v T quc. Bn l, c bit chm lo cng c, xy dng ng c v chnh tr, t tng v t chc. Tht s pht huy dn ch, gi vng nguyn tc, k lut, k cng, on kt thng nht, gn b mt thit vi nhn dn, tn trng v pht huy quyn lm ch ca nhn dn, da vo nhn dn xy dng ng. Xy dng i ng cn b, ng vin vng vng v chnh tr, t tng, trong sng v o c, li sng, c sc chin u cao, thnh tho v chuyn mn, nghip v; pht huy hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc, tnh tch cc, ch ng, sng to ca Mt trn T quc v cc on th nhn dn. Nm l, trong cng tc lnh o v ch o phi rt nhy bn, kin quyt, sng to, bm st thc tin t nc; ch trng cng tc d bo, kp thi ra cc gii php ph hp vi tnh hnh mi; tng cng cng tc tuyn truyn, to s ng thun cao, pht huy sc mnh ca c h thng chnh tr, ca ton x hi. Tm li, vic nhn thc ng mi quan h bin chng gia nguyn nhn v kt qu, xc nh c mc vai tr ca nhng nguyn nhn y i vi nhng tht bi cng nhng thnh tu trong cng cuc i mi xy dng t nc c nhng bin php khc phc, nhng tc ng thch hp nhm t c nhng mc tiu mong mun l nhng nguyn tc m bo s thnh cng ca ng v nh nc ta cng nh ca tng ng vin, cng nhn vin chc./. Vn 7: Phn tch mi lin h bin chng gia l lun v thc tin, t rt ra quan im thc tin; vn dng quan im phn tch, ph phn bnh kinh nghim, gio iu v phn tch phng hng i mi sau y ca ng ta: y mnh tng kt thc tin v nghin cu l lun, tho lun dn ch, sm lm r v kt lun nhng vn mi, bc xc ny sinh t thc tin; tng bc c th ha, b sung
29

pht trin ng li, chnh sch ca ng, u tranh vi khuynh hng, t tng sai tri(Vn kin i hi IX, trang 141) Bnh kinh nghim, gio iu l nhng sai lm kh ph bin nc ta trong thi k trc i mi, n dn n hu qu l lm cho hnh ng ca chng ta khng xc nh c phng hng, hoc xa ri vi hon cnh lch s c th v gy tc hi nghim trng i vi s nghip xy dng ch ngha x hi. Mt trong nhng nguyn nhn ca bnh kinh nghim v bnh gio iu xut pht t khuynh hng nhn thc sai lch v mi quan h gia l lun v thc tin. Vic phn tch tm hiu mi lin h bin chng gia l lun v thc tin, t rt ra quan im thc tin v vn dng ng n quan im trong hot ng thc tin l rt cn thit i vi s nghip i mi nc ta - nh Vn kin i hi ng ln IX xc nh : : y mnh tng kt thc tin v nghin cu l lun, tho lun dn ch, sm lm r v kt lun nhng vn mi, bc xc ny sinh t thc tin; tng bc c th ha, b sung pht trin ng li, chnh sch ca ng, u tranh vi khuynh hng, t tng sai tri(Vn kin i hi IX, trang 141) Thc tin - theo quan im trit hc duy vt bin chng - l ton b hot ng vt cht c mc ch mang tnh lch s XH ca con ngi lm bin i, ci to t nhin v x hi. Bn cht ca hot ng thc tin l s tc ng qua li ca ch th v khch th, l con ngi s dng nhng cng c vt cht tc ng vo i tng vt cht lm bin i chng theo mc ch ca mnh. Thc tin cng c qu trnh vn ng, pht trin, trnh pht trin ca thc tin ni ln qu trnh chinh phc t nhin, lm ch x hi ca con ngi. Thc tin mang tnh lch s x hi bi n pht trin qua cc giai on lch s. Hot ng thc tin c th chia lm 3 hnh thc c bn : hot ng SX vt cht, hot ng bin i chnh tr x hi v hot ng thc nghim khoa hc. Ttrong , hot ng SX vt cht l hot ng c ngha quyt nh cc hnh thc khc, hot ng bin i chnh tr x hi l hnh thc cao nht v hot ng thc nghim khoa hc l hnh thc c bit nhm thu nhn nhng tri thc v hin thc khch quan. L lun theo Ch tch H ch Minh l s tng kt kinh nghim ca loi ngi, s tng hp nhng tri thc v t nhin, x hi c tch ly li trong qu trnh lch s ca con ngi. L lun l sn phm cao ca nhn thc ng thi th hin trnh cao ca nhn thc, ca nhng tri thc v bn cht, quy lut ca hin thc v v vy, bn cht ca l lun l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Gia l lun v thc tin c mi quan h bin chng, tc ng qua li vi nhau. Trong mi quan h , thc tin c vai tr quyt nh, v thc tin l hot ng vt cht, cn l lun l sn phm ca hot ng tinh thn. Vai tr quyt nh ca thc tin i vi l lun th hin ch : chnh thc tin l c s, l ng lc, l mc ch, l tiu chun kim tra nhn thc v l lun; n cung cp cht liu phong ph sinh ng hnh thnh l lun v thng qua hot ng thc tin, l lun mi c vt cht ha, hin thc ha, mi c sc mnh ci to hin thc. L lun mc d c hnh thnh t thc tin nhng n c vai tr tc ng tr li i vi thc tin. S tc ng ca l lun th hin qua vai tr xc nh mc tiu, khuynh hng cho hot ng thc tin (l lun l kim ch nam cho hot ng thc tin), vai tr iu chnh hot ng thc tin, lm cho hot ng thc tin c hiu qu hn. L lun cch mng c vai tr to ln trong thc tin cch mng. Lnin vit khng c l lun cch mng th khng th c phong tro cch mng. Nh vy, gia l lun v thc tin c s lin h, tc ng qua li, to iu kin cho nhau cng pht trin v
30

gn b hu c vi nhau do s thng nht gia l lun v thc tin l nguyn l cao nht ca trit hc Mc Lnin. Ch tch H Ch Minh tng ch r Thc tin khng c l lun hng dn th thnh thc tin m qung, L lun m khng c thc tin l l lun sung T mi quan h bin chng gia l lun v thc tin, ta rt ra c quan im thc tin. Quan im thc tin i hi khi xem xt s vt hin tng phi gn vi thc tin, phi theo st s pht trin ca thc tin iu chnh nhn thc cho s ph hp vi s pht trin ca thc tin, hiu qu ca thc tin kim tra nhng kt lun ca nhn thc, kim tra nhng lun im ca l lun. Quan im thc tin cng i hi nhng khi nim ca chng ta v s vt phi c hnh thnh, b sung v pht trin bng con ng thc tin, trn c s thc tin ch khng phi bng con ng suy din thun ty, khng phi bng con ng t bin. Do thc tin lun vn ng v pht trin nn phi thng xuyn tng kt qu trnh vn dng l lun vo thc tin, xem n tha thiu nhm b sung pht trin n cho ph hp. Nm vng quan im thc tin c ngha trong vic gp phn hn ch bnh gio iu v bnh giao iu trong t duy v trong hot ng thc tin. Bnh gio iu l vic tuyt i ha l lun coi thng kinh nghim thc tin, coi l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon canh lch s c th ca s vn dng l lun. Bnh kinh nghim l nhng sai lm trong phng php t duy cng nh trong ci to thc tin. Thc cht ca bnh kinh nghim l s cng iu hoc tuyt i ho kinh nghim, coi kinh nghim l "cha kho vn nng" trong vic gii quyt nhng vn ca cuc sng t ra. Biu hin ca nhng ngi mc bnh kinh nghim l cao kinh nghim cm tnh, coi thng tri thc l lun, tri thc khoa hc, vn dng kinh nghim gii m nhng vn thc tin mt cch my mc, dn n tnh trng p t kinh nghim trong hot ng nhn thc v hot ng thc tin. Kinh nghim thc tin c vai tr rt quan trng i vi l lun, kinh nghim chnh l c s Kinh nghim thc tin c vai tr rt quan trng i vi l lun, kinh nghim chnh l c s tng kt, khi qut thnh l lun. Kinh nghim l cn c chng ta khng ngng xem xt li b sung, sa i, pht trin l lun. Tri thc l lun hnh thnh tng kt khi qut kinh nghim nhng li phi thng qua t duy tru tng ca c nhn nh l lun cho nn n cng cha ng kh nng khng chnh xc xa ri thc tin. V vy tr thc l lun phi c th nghim trong thc tin khng nh, b sung sa i hon thin. Mt khc l lun mt khi c hnh thnh ni khng phi th ng, m c vai tr c lp tng i ca n. L lun tc ng tr li i vi thc tin hng dn ch o hot ng thc tin, d bo d n tnh hnh v phng hng hot ng thc tin trong tng lai. Chng ta coi trng nhng kinh nghim thc tin v khng ngng tch ly vn kinh nghim qu bu . Tuy nhin nu ch dng li trnh kinh nghim, ch da vo nhng hiu bit trnh kinh nghim, tha mn vi vn kinh nghim ca bn thn coi kinh nghim l tt c, tuyt i ha kinh nghim ng thi coi nh l lun, ngi hc tp, nghin cu l lun, t am hiu l lun vn ln nm l lun, khng quan tm tng kt kinh nghim xut l lun th rt d mc bnh kinh nghim ch ngha. Trong thc t, y l trng hp thng c nhng cn b, ng vin c kinh nghim v lm theo
31

kinh nghim. H khng hiu c rng kinh nghim ca h tuy tt nhng cng ch l tng b phn, tng mt m thi. Ch tch H Ch Minh nhn xt: ''C kinh nghim m khng c l lun cng nh mt mt sng, mt mt m'' Mt khc, thi thc s coi trng l lun i hi phi ngn nga bnh gio iu ch ngha. Bnh gio iu ch ngha l tuyt i ha l lun, coi thng kinh nghim thc tin, xem l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon cnh lch s c th ca s vn dng l lun. Bnh gio iu c 2 dng : gio iu l lun v gio iu kinh nghim. Bnh gio iu l lun l vic thuc lng l lun, cho rng p dng l lun p dng vo u cng c khng xem xt iu kin c th ca mnh. Bnh gio iu kinh nghim l vic p dng nguyn si rp khun m hnh ca nc khc, ca a phng khc vo a phng mnh m khng sng to, chn la Thc cht ca nhng sai lm ca bnh kinh nghim v bnh gio iu l vi phm s thng nht gia l lun v thc tin. Cho nn khc phc bnh kinh nghim, gio iu trong cng tc l lun cn t b li nghin cu mt cch kinh vin thun ty, cn chng li li t duy bt chc sao chp rp khun, thot ly thc t, bt chp nhng c im truyn thng v iu kin c th ca t nc, ca dn tc ng thi phi tng cng tng kt thc tin b sung pht trin l lun. Mt trong nhng sai lm trong ng li chnh sch ca ng trong thi k trc i mi cng xut pht t cn bnh gio iu. Trong thi k ny, c lc ta bt chc rp khun m hnh CNXH Lin X trong vic thnh lp cc b ngnh ca b my nh nc hoc v cng nghip ha cng vy, ta ch ch tp trung pht trin cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh. Hoc theo hc thuyt ca Mc th phi xa b t hu, do khi p dng vo nc ta, ng c biu hin nng vi trong vic tin hnh ci to XHCN nhm xa tt c cc thnh phn kinh t m khng thy c rng "Nn kinh t nhiu thnh phn l mt c trng ca thi k qu ", s c mt ca nhiu thnh phn kinh t vi cc mi quan h tc ng qua li ca n s to ng lc cho s pht trin kinh t trong giai on ny. Chnh nhng sai lm ny l mt trong nhng nguyn nhn gy ra tnh trng khng hong kinh t trm trng trong thi k trc i mi. Nhn thc c nhng sai lm trn, t H ng ln VI (1986) ng khi xung cng cuc i mi ton din tt c cc lnh vc ca i sng x hi, trong c lnh vc t tng, l lun, t duy v ra phng hng i mi ca ng ta : y mnh tng kt thc tin v nghin cu l lun, tho lun dn ch, sm lm r v kt lun nhng vn mi, bc xc ny sinh t thc tin; tng bc c th ha, b sung pht trin ng li, chnh sch ca ng, u tranh vi khuynh hng, t tng sai tri (Vn kin i hi IX, trang 141). Tuy nhin, trong lnh o, ch o, ng c lc cng phm sai lm, khuyt im, c nhng sai lm khuyt im nghim trng, vi phm quy lut khch quan; nhn thc ca ng trn mt s lnh vc cn hn ch; khng t vn l lun v thc tin cn cha sng t, nht l i vi nhng vn mi v kh. iu quan trng l ng ta nhn ra, thng thn t ph bnh v nghim tc sa cha, khc phc c kt qu, thng xuyn tng kt thc tin, k tha nhng thanh tu va kinh nghim a co, phat trin nhng di san t tng ly lun a tich luy c; ng thi tip thu, b sung nhng gia tri va nhn thc mi, khng ngng hoan thin quan im, ng li chinh tri cua ang, ap ng yu
32

cu ngay cang cao cua s nghip cach mang. Cu th i hi X, ang ta a nhn nh: L lun cha gii p c mt s vn ca thc tin i mi v xy dng ch ngha x hi nc ta. T o rt ra mt trong nhng bi hc ln v yu cu i mi ton din l: Phi i mi t nhn thc, t duy n hot ng thc tin; t kinh t, chnh tr, i ngoi n tt c cc lnh vc ca i sng x hi. Ti i hi XI, tng kt 10 nm thc hin Chin lc pht trin kinh t - x hi 2001 - 2010, xc nh mt trong nhng nguyn nhn ch quan ca hn ch, yu km trong tng kt thc hin nhim v pht trin kinh t x hi i vi nhng hn ch, yu km, nguyn nhn ch quan c coi l trc tip v quyt nh nht, trong nguyn nhn c cp n u tin l: Cng tc nghin cu l lun, tng kt thc tin nhn chung vn cha p ng c yu cu; nhn thc trn nhiu vn c th ca cng cuc i mi cn hn ch, thiu thng nht. Phng hng m ng ra l s khng nh trong qu trnh i mi phi y mnh vic tng kt thc tin trong vic nghin cu v khng ngng hon chnh l lun c th d bo tnh hnh, kp thi pht hin v gii quyt ng n nhng vn mi ny sinh trn tinh thn kin nh thc hin ng li i mi. Kt qu ca tng kt thc tin cung cp nhng c s cho vic nng tm l lun, thit thc hn l vic b sung, hon thin v hoch nh ng li, chnh sch cng nh cch thc, bc i thch hp a t nc ta vng bc i ln. Bi v mi ch trng chnh sch bin php KT-XH d l ng n nht th trong qu trnh thc hin nhng bn cnh mt tch cc l ch yu cng thng c nhng h qu tiu cc nht nh. Nhng vn mi ny sinh, cn phi d kin trc v theo di ch ng ngn nga, gii quyt, trnh suy ngh gin n mt chiu n khi c vn mi ny sinh, c mt tiu cc mi xut hin th hoang man ht hong hoc khi gp kh khn th dao ng v quay li nhng cch sai lm c. Hin nay, cng cuc i mi nc ta cng i vo chiu su, thc hin cng nghip ha, hin i ha, m ca, hi nhp, xy dng v bo v t nc trong bi cnh quc t c nhiu bin i to ln v su sc. Tnh hnh th gii v trong nc, bn cnh mt thun li, cng c nhng kh khn, thch thc; thm ch c nhng din bin phc tp, kh lng. Con ng qu ln ch ngha x hi nc ta l con ng mi m, cha c tin l, chng ta phi va i va d ng, va lm va rt kinh nghim; khng t vn mi ny sinh cn c nghin cu, tng kt, lm sng t. Do tng kt thc tin l phng php cn bn khc phc bnh gio iu, bnh kinh nghim, nhn r hn con ng cch mng m chng ta tt yu phi i ti . C th ni rng mi H ng l mt dp ng v Nh nc ta tng kt thc tin, nng tm l lun, lm cn c cho vic hoch nh ng li, chnh sch ph hp cho tng giai on. Tuy nhin, nhn mnh tng kt thc tin khng c ngha l xem nh nghin cu c bn m l lun c bn cng tip cn vi nhng vn c th bao nhiu cng phi c nhng quan im chung c bn by nhiu. Hn lc no ht mun lnh o cng cuc i mi i n thng li ng ta phi nng cao trnh hiu bit v nng lc t chc thc tin t vic phi hiu v nm vng quy lut vn ng ca i sng XH ta, ca bn thn ng cho n hiu bit v th gii v thi i. Tng kt thc tin tng kt nhng ci mi, ang hng ngy hng gi ny sinh trong i sng t nc v c th gii tip thu nhng thnh qu tr tu ca loi ngi. Ch trn c s y ng mi c th a ta n ng li ch trng ng n trnh c nhng sai lm, khuyt im v lm cho ng li ch trng c thc hin thng li. Tai ai hi XI, ang ta a nhn inh: Tng cng nghin cu l lun, tng kt thc tin, lm sng t mt s vn v ng cm quyn, v ch ngha
33

x hi, con ng i ln ch ngha x hi nc ta v nhng vn mi ny sinh trong qu trnh i mi, khng ngng pht trin l lun, ra ng li v ch trng p ng yu cu pht trin t nc; khc phc mt s mt lc hu, yu km ca cng tc nghin cu l lun. To mi trng dn ch tho lun, tranh lun khoa hc, khuyn khch tm ti, sng to, pht huy tr tu ca c nhn v tp th trong nghin cu l lun. Khn trng ban hnh quy ch dn ch trong nghin cu l lun chnh tr. Nng cao cht lng hot ng ca cc c quan nghin cu l lun, ci tin t chc nghin cu l lun ph hp hn vi nhu cu thc tin. Tm la, ci ngun ca nhng t ph to ra nhng bc tin vt bt ca x hi loi ngi c s ng gp ca l lun ch thc. Tuy nhin, l lun phi gn vi thc tin, phi c kim tra, c kt, khi qut t thc tin thng qua vic tng kt thc tin. Chnh t nguyn tc tng kt thc tin, khi qut l lun v s vn dng ng quan im thc tin s gip chng ta t c nhng thnh cng trong cuc sng, trong suy ngh, hnh ng cng nh trong qu trnh thc hin cng cuc i mi v xy dng t nc. Hy vng rng, vi nhng thnh tu v kinh nghim c, k tha v pht trin nhng di sn t tng l lun ca ng ta trong 80 nm qua, tip thu, b sung nhng gi tr v nhn thc mi, chng ta s tng bc hon thin quan im, ng li chnh tr ca ng, p ng yu cu ca s nghip cch mng trong giai on mi./. Vn 8: Phn tch mi lin h bin chng gia l lun v thc tin, t rt ra quan im thc tin; vn dng quan im phn tch, ph phn bnh kinh nghim, gio iu v phn tch lun im sau y ca ng ta : Tin hnh i mi, xut pht t thc tin v cuc sng ca x hi Vit Nam, tham kho kinh nghim tt ca th gii, khng sao chp bt c mt m hnh c sn no(Vn kin i hi IX, trang 141) Bai Lam Ci ngun ca nhng t ph to ra nhng bc tin vt bt ca x hi loi ngi c s ng gp ca l lun ch thc. L lun li c ngun gc, c s ng lc t thc tin, chnh thc tin t ra v vn nhng vn m l lun phi gii p v ch trn c s l lun mi thc s gi vai tr dn ng, l lun phi i trc mt bc. Vic phn tch tm hiu mi lin h bin chng gia l lun v thc tin, t rt ra quan im thc tin v vn dng ng n quan im trong hot ng thc tin l rt cn thit i vi s nghip i mi nc ta hin nay cng nh trnh c nhng sai lm ca bnh kinh nghim, gio iu ch ngha. Thc tin - theo quan im trit hc duy vt bin chng - l ton b hot ng vt cht c mc ch mang tnh lch s XH ca con ngi lm bin i, ci to t nhin v x hi. Bn cht ca hot ng thc tin l s tc ng qua li ca ch th v khch th, l con ngi s dng nhng cng c vt cht tc ng vo i tng vt cht lm bin i chng theo mc ch ca mnh. Thc tin cng c qu trnh vn ng, pht trin, trnh pht trin ca thc tin ni ln qu trnh chinh phc t nhin, lm ch x hi ca con ngi. Thc tin mang tnh lch s x hi bi n pht trin qua cc giai on lch s. Hot ng thc tin c th chia lm 3 hnh thc c bn : hot ng SX vt cht, hot ng
34

bin i chnh tr x hi v hot ng thc nghim khoa hc. Ttrong , hot ng SX vt cht l hot ng c ngha quyt nh cc hnh thc khc, hot ng bin i chnh tr x hi l hnh thc cao nht v hot ng thc nghim khoa hc l hnh thc c bit nhm thu nhn nhng tri thc v hin thc khch quan. L lun theo Ch tch H ch Minh l s tng kt kinh nghim ca loi ngi, s tng hp nhng tri thc v t nhin, x hi c tch ly li trong qu trnh lch s ca con ngi. L lun l sn phm cao ca nhn thc ng thi th hin trnh cao ca nhn thc, ca nhng tri thc v bn cht, quy lut ca hin thc v v vy, bn cht ca l lun l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Gia l lun v thc tin c mi quan h bin chng, tc ng qua li vi nhau. Trong mi quan h , thc tin c vai tr quyt nh, v thc tin l hot ng vt cht, cn l lun l sn phm ca hot ng tinh thn. Vai tr quyt nh ca thc tin i vi l lun th hin ch : chnh thc tin l c s, l ng lc, l mc ch, l tiu chun kim tra nhn thc v l lun; n cung cp cht liu phong ph sinh ng hnh thnh l lun v thng qua hot ng thc tin, l lun mi c vt cht ha, hin thc ha, mi c sc mnh ci to hin thc. L lun mc d c hnh thnh t thc tin nhng n c vai tr tc ng tr li i vi thc tin. S tc ng ca l lun th hin qua vai tr xc nh mc tiu, khuynh hng cho hot ng thc tin (l lun l kim ch nam cho hot ng thc tin), vai tr iu chnh hot ng thc tin, lm cho hot ng thc tin c hiu qu hn. L lun cch mng c vai tr to ln trong thc tin cch mng. Lnin vit khng c l lun cch mng th khng th c phong tro cch mng. Nh vy, gia l lun v thc tin c s lin h, tc ng qua li, to iu kin cho nhau cng pht trin v gn b hu c vi nhau do s thng nht gia l lun v thc tin l nguyn l cao nht ca trit hc Mc Lnin. Ch tch H Ch Minh tng ch r Thc tin khng c l lun hng dn th thnh thc tin m qung, L lun m khng c thc tin l l lun sun T mi quan h bin chng gia l lun v thc tin, ta rt ra c quan im thc tin. Quan im thc tin i hi khi xem xt s vt hin tng phi gn vi thc tin, phi theo st s pht trin ca thc tin iu chnh nhn thc cho s ph hp vi s pht trin ca thc tin, hiu qu ca thc tin kim tra nhng kt lun ca nhn thc, kim tra nhng lun im ca l lun. Quan im thc tin cng i hi nhng khi nim ca chng ta v s vt phi c hnh thnh, b sung v pht trin bng con ng thc tin, trn c s thc tin ch khng phi bng con ng suy din thun ty, khng phi bng con ng t bin. Do thc tin lun vn ng v pht trin nn phi thng xuyn ng kt qu trnh vn dng l lun vo thc tin, xem n tha thiu nhm b sung pht trin n cho ph hp. Nm vng quan im thc tin c ngha trong vic gp phn hn ch bnh gio iu v bnh kinh nghim trong t duy v trong hot ng thc tin. Bnh gio iu l vic tuyt i ha l lun coi thng kinh nghim thc tin, coi l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon chnh lch s c th ca s vn dng l lun Bnh kinh nghim l nhng sai lm trong phng php t duy cng nh trong ci to thc tin. Thc cht ca bnh kinh nghim l s cng iu hoc tuyt i ho kinh nghim, coi kinh nghim l "cha kho vn nng" trong vic gii quyt nhng vn ca cuc sng t ra. Biu hin ca nhng ngi mc bnh kinh nghim l cao kinh
35

nghim cm tnh, coi thng tri thc l lun, tri thc khoa hc, vn dng kinh nghim gii m nhng vn thc tin mt cch my mc, dn n tnh trng p t kinh nghim trong hot ng nhn thc v hot ng thc tin. Kinh nghim thc tin c vai tr rt quan trng i vi l lun, kinh nghim chnh l c s tng kt, khi qut thnh l lun. Kinh nghim l cn c chng ta khng ngng xem xt li b sung, sa i, pht trin l lun. Tri thc l lun hnh thnh tng kt khi qut kinh nghim nhng li phi thng qua t duy tru tng ca c nhn nh l lun cho nn n cng cha ng kh nng khng chnh xc xa ri thc tin. V vy tr thc l lun phi c th nghim trong thc tin khng nh, b sung sa i hon thin. Mt khc l lun mt khi c hnh thnh ni khng phi th ng, m c vai tr c lp tng i ca n. L lun tc ng tr li i vi thc tin hng dn ch o hot ng Chng ta coi trng nhng kinh nghim thc tin v khng ngng tch ly vn kinh nghim qu bu . Tuy nhin nu ch dng li trnh kinh nghim, ch da vo nhng hiu bit trnh kinh nghim, tha mn vi vn kinh nghim ca bn thn coi kinh nghim l tt c, tuyt i ha kinh nghim ng thi coi nh l lun, ngi hc tp, nghin cu l lun, t am hiu l lun vn ln nm l lun, khng quan tm tng kt kinh nghim xut l lun th rt d mc bnh kinh nghim ch ngha. Trong thc t, y l trng hp thng c nhng cn b, ng vin c kinh nghim v lm theo kinh nghim. H khng hiu c rng kinh nghim ca h tuy tt nhng cng ch l tng b phn, tng mt m thi. Ch tch H Ch Minh nhn xt: ''C kinh nghim m khng c l lun cng nh mt mt sng, mt mt m'' Mt khc, thi thc s coi trng l lun i hi phi ngn nga bnh gio iu ch ngha. Bnh gio iu ch ngha l tuyt i ha l lun, coi thng kinh nghim thc tin, xem l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon cnh lch s c th ca s vn dng l lun. Bnh gio iu c 2 dng : gio iu l lun v gio iu kinh nghim. Bnh gio iu l lun l vic thuc lng l lun, cho rng p dng l lun p dng vo u cng c khng xem xt iu kin c th ca mnh. Bnh gio iu kinh nghim l vic p dng nguyn si rp khun m hnh ca nc khc, ca a phng khc vo a phng mnh m khng sng to, chn la Thc cht ca nhng sai lm ca bnh kinh nghim v bnh gio iu l vi phm s thng nht gia l lun v thc tin. Cho nn khc phc bnh kinh nghim, gio iu trong cng tc l lun cn t b li nghin cu mt cch kinh vin thun ty, cn chng li li t duy bt chc sao chp rp khun, thot ly thc t, bt chp nhng c im truyn thng v iu kin c th ca t nc, ca dn tc ng thi phi tng cng tng kt thc tin b sung pht trin l lun. Mt trong nhng sai lm trong ng li chnh sch ca ng trong thi k trc i mi cng xut pht t cn bnh gio iu. Trong thi k ny, c lc ta bt chc rp khun m hnh CNXH Lin X trong vic thnh lp cc b ngnh ca b my nh nc v cng nghip ha cng vy, ta ch ch tp trung pht trin cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh Hoc theo hc thuyt ca Mc th phi xa b t hu, do khi p dng vo nc ta, ng c biu hin nng vi trong vic tin hnh ci to XHCN nhm xa tt c cc thnh phn kinh t m khng thy c rng "Nn kinh t nhiu thnh phn l mt c trng ca thi k qu ", s c mt ca nhiu thnh phn kinh t vi cc mi quan h tc ng qua li ca n s to ng lc cho s pht trin
36

kinh t trong giai on ny. Ph phn vic hc tp, sao chp nguyn si kinh nghim ca cc nc XHCN, Ch tch HCM c vit : khng ch trng n nhng c im dn tc mnh trong khi hc tp kinh nghim ca cc nc anh em l sai lm nghim trng, l phm ch ngha gio iu. Chnh nhng sai lm ny l mt trong nhng nguyn nhn gy ra tnh trng khng hong kinh t trm trng trong thi k trc i mi. Thc hin vic i mi ton din nhm a t nc ra khi cuc khng hong v tip tc cng cuc xy dng t, a t nc tin ln theo nh hng x hi ch ngha, Vn kin i hi i biu ln th IX ca ng ta nu r: ''ng v nhn dn ta quyt tm xy dng t nc Vit Nam theo con ng x hi ch ngha trn nn tng ch ngha Mc L nin v t tng H Ch Minh ''. Trong s nghip i mi v xy dng CNXH nc ta, ng khng nh Tin hnh i mi, xut pht t thc tin v cuc sng ca x hi Vit Nam, tham kho kinh nghim tt ca th gii, khng sao chp bt c mt m hnh c sn no(Vn kin i hi IX, trang 141) . Con ng i mi v xy dng CNXH nc ta hin nay c nhng c im nhng vn ring ca cch mng Vit Nam trong bi cnh im xut pht kinh t ca nc ta thp li b chin tranh tn ph nng n, b qua ch TBCN v khng cn cc nc XHCN i trc gip do iu kin chnh tr th gii bin i mt cch cn bn; phong tro cng sn v cng nhn quc t ang lm vo thoi tro tm thi. Mc d, sau cn bin ng ln v chnh tr trn th gii, cc ng CS cm quyn Trung Quc, Cuba... tip tc lnh o ci cch, i mi CNXH, song mi nc li c hon cnh rt khc nhau, nhng bc i v cch lm khc nhau. Vic hc tp v vn dng kinh nghim tt, nhng m hnh hiu qu trong cng cuc xy dng t nc ca cc nc XHCN trn th gii gip chng ta m mm, phm nhng sai lm ca ngi i trc. Ni cch khc, nhng tm kim, pht trin l lun v CNXH, con ng v cc gii php xy dng CNXH mi nc c th l kinh nghim tham kho ch khng th p dng my mc, rp khun. Trong nguyn tc l lun lin h vi thc t, Ch tch H Ch Minh cng nhn mnh rng phi c s kt hp bin chng gia vic ch trng c im ring ca dn tc vi gi tr ph bin trong kinh nghim cc nc. Vic hnh thnh nhng quan nim v ch ngha x hi v con ng tin ln ch ngha x hi l cng vic rt kh khn. M hnh xy dng ch x hi ch ngha cha c trong thc tin lch s, cng cha c khi chng ta xy dng mt nc c nn kinh t cha pht trin nh nc ta. y l mt vn rt mi m. Xut pht t c im , trong Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (nm 1991), ng nu : chng ta phi tip tc nng cao ch t lc t cng, pht huy mi tim nng vt cht v tr tu ca dn tc ng thi m rng quan h hp tc quc t, tm ti bc i, hnh thc v bin php thch hp xy dng thnh cng ch ngha x hi. X hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng lm mt x hi: do nhn dn lao ng lm ch, c mt nn kinh t pht trin cao da trn lc lng sn xut hin i v ch cng hu v cc t liu sn xut ch yu, c nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc, con ngi c gii phng khi p bc, bc lt, bt cng, lm theo nng lc, hng theo lao ng, c cuc sng m no, t do, hnh phc, c iu kin pht trin ton din c nhn, cc dn tc trong nc bnh ng, on kt v gip ln nhau cng tin b, c quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn tt c cc nc trn th gii. Su c trng nu trn th hin bn cht tt p ca ch x hi ch ngha m nhn dn ta s xy dng.

37

Trn c s vn dng sng to nhng nguyn l ca ch ngha Mc-Lnin, tng kt kinh nghim thnh cng v c kinh nghim cha thnh cng trong thc tin xy dng ch ngha x hi nc ta v cc nc khc, c bit l nhng kinh nghim ca nhng nm i mi, ng ta nu ra nhng phng hng c bn xy dng ch ngha x hi nc ta, gm: Mt l, "xy dng Nh nc x hi ch ngha, Nh nc ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn, ly lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v tng lp tr thc lm nn tng do ng Cng sn lnh o. Thc hin y quyn dn ch ca nhn dn, gi nguyn k cng x hi, chuyn chnh vi mi hnh ng xm phm li ch T quc v ca nhn dn". Hai l, "pht trin lc lng sn xut, cng nghip ha t nc theo hng hin i gn lin vi pht trin mt nn nng nghip ton din l nhim v trung tm nhm tng bc xy dng c s vt cht - k thut ca ch ngha x hi, khng ngng nng cao nng sut lao ng x hi v ci thin i sngnhn dn". Ba l, "ph hp vi s pht trin ca lc lng sn xut, thit lp tng bc quan h sn xut x hi ch ngha t thp n cao vi s a dng v hnh thc s hu. Pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha, vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc. Kinh t quc doanh v kinh t tp th ngy cng tr thnh nn tng ca nn kinh t quc dn. Thc hin nhiu hnh thc phn phi, ly phn phi theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t l ch yu". Bn l, "tin hnh cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng v vn ha lm cho th gii quan Mc - Lnin v t tng, o c H Ch Minh gi v tr ch o trong i sng tinh thn x hi. K tha v pht huy nhng truyn thng vn ha tt p ca tt c cc dn tc trong nc, tip thu nhng tinh hoa vn ha nhn loi, xy dng mt x hi dn ch, vn minh, v li ch chn chnh v phm gi con ngi, vi trnh tri thc, o c, th lc v thm m ngy cng cao. Chng t tng, vn ha phn tin b, tri vi nhng truyn thng tt p ca dn tc v nhng gi tr cao qu ca loi ngi, tri vi phng hng i ln ch ngha x hi". Nm l, "thc hin chnh sch i on kt dn tc, cng c v m rng Mt trn dn tc thng nht, tp hp mi lc lng phn u v s nghip dn giu, nc mnh. Thc hin chnh sch i ngoi ho bnh, hp tc v hu ngh vi tt c cc nc; trung thnh vi ch ngha quc t ca giai cp cng nhn, on kt vi cc nc x hi ch ngha, vi tt c cc lc lng u tranh v ha bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi trn th gii". Su l, "xy dng ch ngha x hi v bo v T quc l hai nhim v chin lc ca cch mng Vit Nam. Trong khi t ln hng u nhim v xy dng t nc, nhn dn ta lun lun nng cao cnh gic, cng c quc phng, bo v an ninh chnh tr, trt t an ton x hi, bo v T quc v cc thnh qu cch mng". By l, "xy dng ng trong sch, vng mnh v chnh tr, t tng v t chc ngang tm nhim v, bo m cho ng lm trn trch nhim lnh o s nghip cch mng x hi ch ngha nc ta". l nhng nh hng ln v chnh sch kinh t, x hi, quc phng, an ninh, i ngoi, nhng quan im v h thng chnh tr v vai tr lnh o ca ng, l nhng nh hng, con ng i ln ch ngha x hi nc ta. Qua mi giai on, mi k i
38

hi ca ng, t duy, nhn thc ca ng ta li c pht trin; quan im, ng li ca ng tng bc c b sung, hon thin, ph hp vi s pht trin ca thi i, ca thc tin cuc sng. Cho n nay, ng ta hnh thnh c trn nhng nt c bn mt h thng quan im l lun v cch mng Vit Nam, v ch ngha x hi v con ng i ln ch ngha x hi nc ta va mang ban sc ring cua dn tc Vit Nam, gp phn b sung v pht trin quan im ca ch ngha Mc - L-nin v t tng H Ch Minh. Tm li, nm vng quan im l lun gn lin vi thc tin gip cho chng ta nhn thc ng v gii quyt hp l mi quan h bin chng tc ng qua li ca l lun v thc tin, dng l lun lm kim ch nam cho hot ng thc tin, tng kt thc tin pht trin l lun, thc tin phi l c s, ng lc ca nhn thc v tiu chun ca chn l khng ri vo ch ngha gio iu, kinh vin v ch ngha kinh nghim hoc ch quan duy ch, khc phc bnh sch v, thi l lun sung v iu kin m bo thnh cng s nghip i mi v xy dng CN XH ca t nc./. Vn 9: Bng l lun v mu thun cua trit hc Mcxt v thc tin qu trnh i mi Vit nam. ng ch hy nu v phn tch mt s mu thun bin chng ang tn ti trong x hi ta hin nay v ch ra phng hng khc phc. Bai lam Mu thun l ngun gc cu s vn ng v bin i nn mun nhn thc v ci to s vt th iu quan trng l phi nm c nhng mu thun bin chng cu n. i vi nc ta xt c iu kin trong nc v quc t, khch quan v ch quan th mu thun c bn trong thi k qu ln ch nghi x hi l: mu thun gia mt bn l xu hng t pht t bn ch nghi cu c cu kinh t nhiu thnh phn c s tc ng cu cc th lc th ch trong v ngoi nc vi mt bn l xu hng x hi ch nghi ang hnh thnh v th hin tng bc trong qu trnh i ln t mt c s kinh t - x hi cn trnh thp. Bn cnh cn c v s mu thun bin chng cng tn ti l ng lc cho s pht trin cu t nc, cng nh qu trnh i ln ch nghi x hi nc ta. lm sng t vn ny bng l lun trit hc Mcxt chng ta cng nhau tm hiu cc khi nim: mt i lp, s thng nht, v u tranh cu cc mt i lp cng mu thun bin chng tn ti trong cc mt i lp. Mt i lp: l nhng mt, nhng thuc tnh, nhng yu t c xu hng bin i tri ngc nhau trong cng mt s vt hay h thng s vt. Bt k s vt hin tng no cng c to thnh t nhiu b phn vi nhiu thuc tnh khc nhau. Trong s cc yu t, thuc tnh cu thnh s vt khng ch c s khc nhau m cn c nhng mt i lp nhau. Chng hn trong nguyn t khng ch c ht mang in tch m m cn c ht mang in tch dng, trong c th ng vt ngoi yu t di truyn cn c nhng yu t gy bin d Nhng mt i lp nh vy tn ti khch quan trong mi s vt hin tng trn tt c cc lnh vc t nhin, x hi v t duy. Cc mt i lp lin h vi nhau, tc ng qua li ln nhau th to thnh mu thun bin chng cu s vt, hin tng. Tnh khch quan v ph bin cu mu thun bin chng l c trng c bn cho thy s khc bit gia quan im duy vt bin chng v quan im duy tm siu hnh v mu thun, cng nh s khc bit gia mu thun bin chng v mu thun logic hnh thc.
39

S thng nht cu cc mt i lp: L s nng ta vo nhau, qui nh ln nhau, mt i lp ny ly mt i lp kia lm tin cho s tn ti cu mnh. S thng nht cu cc mt i lp c th hiu theo nghi rng v nghi hp: Theo nghi rng th s thng nht cu cc mt i lp c hiu l s cng tn ti hai mt i lp, cc mt i lp i hi c nhau, l tin tn ti cu nhau, nu khng c mt i lp ny th khng c mt i lp kia. Theo nghi hp th s thng nht cu cc mt i lp l s thng nht, ph hp, tc ng ngang nhau cu cc mt i lp. S ng nht l trng thi m nhng yu t chung, ging nhau cu c hai mt i lp gi vai tr chi phi. Do c s ng nht m trong qu trnh pht trin cu mu thun, n mt lc no cc mt i lp c th chuyn ho ln nhau. S tc ng ngang nhau cu cc mt i lp phn nh trng thi vn ng cu mu thun mt giai on din ra s cn bng cu cc mt i lp. S thng nht cu cc mt i lp l iu kin khng th thiu c cho s tn ti cu bt k s vt hin tng no. Tuy nhin s thng nht cng ch l tng i, tm thi, thong qua v c iu kin. Theo quan im cu duy vt bin chng th khng c s ph hp no l tuyt i v cng khng c s cn bng no l vnh vin v bn thn cc mt i lp cha ng nhng s khc bit, mu thun nn chng lun u tranh vi nhau. S u tranh cua cc mt i lp: u tranh cua cc mt i lp l s tc ng qua li theo hng bi tr, ph nh ln nhau gia cc mt . u tranh khng ch l s xung t, ng , th tiu ln nhau cu cc mt i lp. S a dng phong ph v hnh thc u tranh tu thuc vo tnh cht c im, mi quan h gia cc mt i lp; ph thuc vo lnh vc tn ti cng nh iu kin trong din ra cuc u tranh cu cc mt . V.I.Lnin cho rng: S u tranh cu cc mt i lp bi tr ln nhau l tuyt i, cng nh s pht trin, s vn ng l tuyt i. Mu thun bin chng l ngun gc cu s vn ng v pht trin: u tranh cu cc mt i lp din ra t thp n cao qua nhiu giai on. Khi t n mt gii hn nht nh s dn n s chuyn ho cu cc mt i lp. Kt qu l s vt c mt i, s vt mi ra i v to nn mt s thng nht cu cc mt i lp mi. Theo nghi V.I. Lnin vit: Pht trin l cuc u tranh cu cc mt i lp. Tuy nhin khng c thng nht gia cc mt i lp th khng c s u tranh gia chng v do vy cng khng c mu thun ni chung. S vn ng v pht trin cu s vt bao gi cng l s thng nht gia tnh n nh v tnh thay i. S thng nht cu cc mt i lp to nn tnh n nh tng i, tm thi cu s vt. Cn u tranh cu cc mt i lp c xu hng lm mt n nh cu s vt lm cho n vn ng v bin i. Thng nht v u tranh cu cc mt i lp qui nh tnh n nh v tnh thay i cu s vt. Do vy mu thun bin chng l ngun gc v ng lc cu s vn ng v pht trin cu mi s vt hin tng v qu trnh cu th gii. Mu thun tn ti ht sc a dng v phong ph trong c t nhin, x hi v t duy. Tnh phc tp mun v cu mu thun c qui nh bi c im cu cc mt i lp, bi iu kin m trong mu thun c pht sinh, bi phc tp cu h thng m trong mu thun ang tn ti. Cn c vo quan h gia cc mt i lp vi mt s vt ngi ta phn loi cc mu thun thnh: mu thun bn trong v mu thun bn ngoi.
40

Da trn nghi i vi s tn ti v pht trin cu ton b s vt cc mu thun c chia ra thnh: mu thun c bn v mu thun khng c bn. Cn c vo vai tr cu mu thun i vi s tn ti v pht trin cu s vt trong mt giai on nht nh cc mu thun c chia thnh: mu thun ch yu v mu thun th yu. Cn c vo tnh cht cc li ch i lp, ngi ta chia cc mu thun x hi thnh: mu thun i khng v mu thun khng i khng. i vi nhn thc: mu thun l khch quan ph bin nn vic nhn thc mu thun l cc k quan trng. Khi phn tch MT phi xem xt ton din cc mt i lp theo di qu trnh pht sinh pht trin cc mt i lp , phi phn bit c cc loi mu thun gii quyt kp thi a s pht pht trin tin ln. i vi hot ng thc tin: Phi xc nh ng trng thi chn mui cu mu thun, tm ra phng thc, phng tin v lc lng c kh nng gii quyt mu thun v t chc thc tin gii quyt mu thun mt cch thc t. Mu thun ch c gii quyt khi c iu kin chn mui cho nn chng ta khng c gii quyt mu thun mt cch vi vng khi cha c iu kin, cng khng nn cho vic gii quyt mu thun xy ra mt cch t pht, ch ng thc y s chn mui cu mu thun. Mu thun c gii quyt bng con ng u tranh vi nhng hnh thc c th khc nhau. i vi mu thun khc nhau cn c phng php gii quyt khc nhau, phi c phng php gii quyt thch hp vi tng loi mu thun. Do i hi ch th phi c quan im lch s c th trong vic phn tch v giu quyt mu thun. Vn ny Ch tch H Ch Minh cn dn: Khi vic g c mu thun, khi phi tm cch gii quyt, tc l c vn . Khi c vn ta phi nghin cu cho r ci gc mu thun trong vn l g, phi iu tra, phi nghin cu ci mu thun , phi phn tch r rng v c h thng, phi bit r ci no l mu thun chnh, ci no l mu thun ph. phi ra cch gii quyt. T trc n nay trong sut qu trnh lnh o t nc ng ta lun xc nh trn phm vi th gii ang tn ti bn mu thun c bn chi phi s vn ng v pht trin cu thi i l: Mu thun gia ch nghi x hi v ch nghi t bn. Mu thun gia giai cp t sn v giai cp cng nhn trong cc nc t bn ch nghi. Mu thun gia ch nghi quc vi cc dn tc. Mu thun gia cc nc t bn vi cc nc t bn. i hi IX cu ng ch ra rng: Cc mu thun c bn trn th gii biu hin di nhng hnh thc v mc khc nhau vn tn ti v pht trin, c mt su sc hn. u tranh dn tc v u tranh giai cp tip tc din ra gay gt. Th gii ng trc nhiu vn ton cu m khng mt quc gia ring l no c th t gii quyt nu khng c s hp c a phng. nc ta sau 20 nm i mi bn cnh nhng thnh tu t c, x hi v ang tn ti mt s mu thun bin chng nh sau: - MT gia yu cu tng trng pht trin kinh t vi s bt cp cu c ch chnh sch khai thc ngun lc hin nay: MT gia tnh u vit cua nn kinh t th trng nh hng x hi ch nghi vi nhng hn ch trong vic tm ra quyt sch khc phc mt tri cu nn kinh t th trng:

41

- MT gia tnh tt yu khch quan phi nng cao s ng thun x hi trong i mi t nc vi s tn cng nhm ph hoi khi i on kt dn tc cu cc th lc th ch trong v ngoi nc: - MT gia qu trnh pht trin dn ch vi tnh trng thiu gi v mt l lun cho qu trnh . - MT gia tnh tch cc hi nhp kinh t quc t vi kh nng gi vng c lp t ch trong hi nhp v khc phc nhng tc ng tiu cc cu hi nhp. - MT gia vic gi vng v tng cng vai tr lnh o cu ng vi tnh trng mt s mt cu ng cha tht s ngang tm vi i hi cua tnh hnh. Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch nghi x hi nc ta c on vit: thc hin mc tiu dn giu nc mnh theo con ng x hi ch nghi, iu quan trng nht l phi ci bin tnh trng kinh t - x hi km pht trin, chin thng nhng tr lc thc hin mc tiu trc ht l cc th lc th ch chng c lp dn tc v ch nghi x hi. Trong mc tiu v phng hng pht trin t nc trong nhng nm sp ti i hi X tip tc khng inh: Cc mu thun ln ca thi i vn rt gay gt. Nhiu vn ton cu bc xc i hi cc quc gia v cc t chc quc t phi hp gii quyt: khong cch chnh lch gia cc nhm nc giu v nc ngho ngy cng ln; s gia tng dn s cng vi cc lung dn di c; tnh trng khan him ngun nng lng, cn kit ti nguyn, mi trng t nhin b hu hoi; kh hu din bin ngy cng xu, km theo nhng thin tai khng khip; cc dch bnh ln, cc ti phm xuyn quc gia c chiu hng tng. Thc cht cc mu thun trn chnh l mu thun gia hai con ng, hai xu hng nhng c din t vi nhng ni dung c th trnh lp li nhng sai lm c do hiu gin n v u tranh gia hai xu nhng t pht t bn ch nghi v t gic x hi ch nghi. Chng no ch nghi x hi cha tht s c xc lp, nghi l cha ht thi k qu th mu thun c bn vn cn tn ti. Bn cnh cn c v s cc mu thun bin chng khc ang tn ti trong x hi ta m vic gii quyt cc mu thun ny l ng lc cho s pht trin cu x hi theo xu th cu thi i. Tm li, mi s vt hin tng u cha ng nhng mt, nhng khuynh hng to thnh mu thun. S thng nht v u tranh cu cc mt i lp l ng lc bn trong cu s vn ng v pht trin, dn ti s mt i cu ci c v ra i cu ci mi. Vn 10 : ng ch hy vn dng qui lut thng nht v u tranh cu cc mt i lp phn tch lun im sau: Ni lc c vai tr quyt nh i vi s pht trin, c pht huy c ni lc mi thu ht v s dng c hiu qu ngoi lc. (VKH X tr 179 ) Bai Lam T thc tin 20 nm i mi (1986 2006) v 5 nm thc hin ngh quyt i hi IX ng ta rt ra bi hc kinh nghim trong vic ch o pht trin kinh t x hi v vic huy ng v s dng c hiu qu cc ngun lc, nht l ni lc nh sau: Ni lc c vai tr quyt nh i vi s pht trin, c pht huy c ni lc mi thu ht v s dng c hiu qu ngoi lc. (VKH X tr 179). y l mt vn dng cu ng vo thc tin
42

cu nc ta da trn qui lut thng nht v u tranh cu cc mt i lp cu trit hc Mcxt. lm r vn ny trn quan im trit hc Mcxt chng ta cng nhau lm r cc khi nim: mt i lp, s thng nht, v u tranh cu cc mt i lp cng cc ch trng chnh sch cu ng thng qua cc k i hi v vic s dng cc ngun lc. Mt i lp: l nhng mt, nhng thuc tnh, nhng yu t c xu hng bin i tri ngc nhau trong cng mt s vt hay h thng s vt. Bt k s vt hin tng no cng c to thnh t nhiu b phn vi nhiu thuc tnh khc nhau. Trong s cc yu t, thuc tnh cu thnh s vt khng ch c s khc nhau m cn c nhng mt i lp nhau. Chng hn trong nguyn t khng ch c ht mang in tch m m cn c ht mang in tch dng, trong c th ng vt ngoi yu t di truyn cn c nhng yu t gy bin d Nhng mt i lp nh vy tn ti khch quan trong mi s vt hin tng trn tt c cc lnh vc t nhin, x hi v t duy. Cc mt i lp lin h vi nhau, tc ng qua li ln nhau th to thnh mu thun bin chng cu s vt, hin tng. Tnh khch quan v ph bin cu mu thun bin chng l c trng c bn cho thy s khc bit gia quan im duy vt bin chng v quan im duy tm siu hnh v mu thun, cng nh s khc bit gia mu thun bin chng v mu thun logic hnh thc. S thng nht cu cc mt i lp: L s nng ta vo nhau, qui nh ln nhau, mt i lp ny ly mt i lp kia lm tin cho s tn ti cu mnh. S thng nht cu cc mt i lp c th hiu theo nghi rng v nghi hp: Theo nghi rng th s thng nht cu cc mt i lp c hiu l s cng tn ti hai mt i lp, cc mt i lp i hi c nhau, l tin tn ti cu nhau, nu khng c mt i lp ny th khng c mt i lp kia. Theo nghi hp th s thng nht cu cc mt i lp l s thng nht, ph hp, tc ng ngang nhau cu cc mt i lp. S ng nht l trng thi m nhng yu t chung, ging nhau cu c hai mt i lp gi vai tr chi phi. Do c s ng nht m trong qu trnh pht trin cu mu thun, n mt lc no cc mt i lp c th chuyn ho ln nhau. S tc ng ngang nhau cu cc mt i lp phn nh trng thi vn ng cu mu thun mt giai on din ra s cn bng cu cc mt i lp. S thng nht cu cc mt i lp l iu kin khng th thiu c cho s tn ti cu bt k s vt hin tng no. Tuy nhin s thng nht cng ch l tng i, tm thi, thong qua v c iu kin. Theo quan im cu duy vt bin chng th khng c s ph hp no l tuyt i v cng khng c s cn bng no l vnh vin v bn thn cc mt i lp cha ng nhng s khc bit, mu thun nn chng lun u tranh vi nhau. S u tranh cu cc mt i lp: u tranh cu cc mt i lp l s tc ng qua li theo hng bi tr, ph nh ln nhau gia cc mt . u tranh khng ch l s xung t, ng , th tiu ln nhau cu cc mt i lp. S a dng phong ph v hnh thc u tranh tu thuc vo tnh cht c im, mi quan h gia cc mt i lp; ph thuc vo lnh vc tn ti cng nh iu kin trong din ra cuc u tranh cu cc mt . V.I.Lnin cho rng: S u tranh cu cc mt i lp bi tr ln nhau l tuyt i, cng nh s pht trin, s vn ng l tuyt i (V.I.Lnin tt, t29, tr 380).

43

Mu thun bin chng l ngun gc cu s vn ng v pht trin: u tranh cu cc mt i lp din ra t thp n cao qua nhiu giai on. Khi t n mt gii hn nht nh s dn n s chuyn ho cu cc mt i lp. Kt qu l s vt c mt i, s vt mi ra i v to nn mt s thng nht cu cc mt i lp mi. Theo nghi V.I. Lnin vit: Pht trin l cuc u tranh cu cc mt i lp. Tuy nhin khng c thng nht gia cc mt i lp th khng c s u tranh gia chng v do vy cng khng c mu thun ni chung. S vn ng v pht trin cu s vt bao gi cng l s thng nht gia tnh n nh v tnh thay i. S thng nht cu cc mt i lp to nn tnh n nh tng i, tm thi cu s vt. Cn u tranh cu cc mt i lp c xu hng lm mt n nh cu s vt lm cho n vn ng v bin i. Thng nht v u tranh cu cc mt i lp qui nh tnh n nh v tnh thay i cu s vt. Do vy mu thun bin chng l ngun gc v ng lc cu s vn ng v pht trin cu mi s vt hin tng v qu trnh cu th gii. Mu thun tn ti ht sc a dng v phong ph trong c t nhin, x hi v t duy. Tnh phc tp mun v cu mu thun c qui nh bi c im cu cc mt i lp, bi iu kin m trong mu thun c pht sinh, bi phc tp cu h thng m trong mu thun ang tn ti. Cn c vo quan h gia cc mt i lp vi mt s vt ngi ta phn loi cc mu thun thnh : mu thun bn trong v mu thun bn ngoi. Da trn nghi i vi s tn ti v pht trin cu ton b s vt cc mu thun c chia ra thnh : mu thun c bn v mu thun khng c bn. Cn c vo vai tr cu mu thun i vi s tn ti v pht trin cu s vt trong mt giai on nht nh cc mu thun c chia thnh: mu thun ch yu v mu thun th yu. Cn c vo tnh cht cc li ch i lp, ngi ta chia cc mu thun x hi thnh: mu thun i khng v mu thun khng i khng. i vi nhn thc: mu thun l khch quan ph bin nn vic nhn thc mu thun l cc k quan trng. Khi phn tch mu thun phi xem xt ton din cc mt i lp theo di qu trnh pht sinh pht trin cc mt i lp , phi phn bit c cc loi mu thun gii quyt kp thi a s pht pht trin tin ln. i vi hot ng thc tin: Phi xc nh ng trng thi chn mui cu mu thun, tm ra phng thc, phng tin v lc lng c kh nng gii quyt mu thun v t chc thc tin gii quyt mu thun mt cch thc t. Mu thun ch c gii quyt khi c iu kin chn mui cho nn chng ta khng c gii quyt mu thun mt cch vi vng khi cha c iu kin, cng khng nn cho vic gii quyt mu thun xy ra mt cch t pht, ch ng thc y s chn mui cu mu thun. Mu thun c gii quyt bng con ng u tranh vi nhng hnh thc c th khc nhau. i vi mu thun khc nhau cn c phng php gii quyt khc nhau, phi c phng php gii quyt thch hp vi tng loi mu thun. Do i hi ch th phi c quan im lch s c th trong vic phn tch v giu quyt mu thun. Vn ny Ch tch H Ch Minh cn dn: Khi vic g c mu thun, khi phi tm cch gii quyt, tc l c vn . Khi c vn ta phi nghin cu cho r ci gc mu thun trong vn l g, phi iu tra, phi nghin cu ci mu thun , phi phn tch r rng v c h thng, phi
44

bit r ci no l mu thun chnh, ci no l mu thun ph. phi ra cch gii quyt. Vic pht huy cc ngun lc trong c ni lc, ngoi lc tn ti mt mu thun bin chng, l ngun gc cho s vn ng v pht trin cu kinh t x hi cu quc gia, c ng ta nhn thc t rt sm. Nu khng pht huy c ni lc th khng tranh th c ngoi lc, ngc li mt s lnh vc chng ta phi tranh th ngoi lc pht huy ni lc trong nc. Ch cn nhn thc c iu ny c c bc i hp l, ph hp, tu theo tng giai on, lnh vc kinh t x hi c th m chng ta c i sch hp l s l ng lc rt ln cho s pht trin kinh t x hi nc nh. V phat huy ni lc, tranh thu ngoai lc, xy dng nn kinh t c lp, t chu

Ti ngh quyt s 05-NQ/TW Hi ngh ln th su (ln 1) Ban Chp hnh Trung ng ng kho VIII v nhim v kinh t, x hi nm 1999, ngy 17 thng 10 nm 1998 c on vit: chng ta cha nhn thc ng vic pht huy ni lc ca nn kinh t; chnh sch, th ch li cha ng b, thiu nht qun to mi trng v iu kin thun li cho pht huy ni lc . Vn kin i hi VIII tip tc khng nh Nhng kinh nghim cho thy, nu khng tao lp c mt v th c lp, t ch, khng c ni lc cn thit, th khng th tham gia hp tc quc t mt cch tht s bnh ng v c li, khng th khai thc v s dng c hiu qu ngun lc bn ngoi. Ngh quyt Hi ngh ln th t Ban Chp hnh Trung ng ng (kho VIII) v tip tc y mnh cng cuc i mi, pht huy ni lc, nng cao hiu qu hp tc kinh t, cn kim cng nghip ho, phn u hon thnh cc mc tiu kinh t - x hi n nm 2000 c vit: .. hon thnh nhng mc tiu kinh t - x hi n nm 2000 c i hi VIII ca ng ra, cn nm vng t tng ch o xuyn sut l: Tip tc y mnh cng cuc i mi, khi dy v pht huy ti a ni lc, nng cao hiu qu hp tc quc t, ra sc cn kim y mnh cng nghip ho, hin i ho, nng cao hiu qu, sc cnh tranh ca nn kinh t .. Bo co ca BCHTW ng kho VIII v cc vn kin ti i hi i biu ton quc ln th IX ca ng do ng ch Tng B th L Kh Phiu trnh by ngy 19 thng 4 nm 2001, trong c on: ..Tnh hnh chnh tr - x hi c bn n nh. Mi trng ho bnh, s hp tc, lin kt quc t v nhng xu th tch cc trn th gii to iu kin chng ta tip tc pht huy ni lc v li th so snh, tranh th ngoi lc ngun vn, cng ngh mi, kinh nghim qun l, m rng th trng - phc v s nghip cng nghip ho, hin i ho. l c hi ln..; ..u tin pht trin lc lng sn xut, ng thi xy dng quan h sn xut ph hp theo nh hng x hi ch ngha; pht huy cao ni lc ng thi tranh th ngun lc bn ngoi v ch ng hi nhp kinh t quc t pht trin nhanh, c hiu qu v bn vng ..; ..Xy dng nn kinh t c lp t ch phi i i vi ch ng hi nhp kinh t quc t, m rng v nng cao hiu qu kinh t i ngoi, kt hp ni lc vi ngoi lc thnh ngun lc tng hp pht trin t nc .. Ch ng hi nhp kinh t quc t v khu vc theo tinh thn pht huy ti a ni lc, nng cao hiu qu hp tc quc t... (www.dangcongsan.vn)
45

i hi VII ca ng quyt nh Chin lc n nh v pht trin kinh t - x hi 1991- 2000. i hi IX nh gi vic thc hin chin lc , v quyt nh Chin lc pht trin kinh t - x hi cho 10 nm u ca th k XXI - Chin lc y mnh cng nghip ho, hin i ho theo nh hng x hi ch ngha, xy dng nn tng n nm 2020 nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip. Bo co ca Ban Chp hnh Trung ng ng kho VIII ti i hi i biu ton quc ln th IX ca ng c on: ..Tp trung tho g mi vng mc, xo b mi tr lc khi dy ngun lc to ln trong dn, c v cc nh kinh doanh v mi ngi dn ra sc lm giu cho mnh v cho t nc. Tip tc ci thin mi trng u t thu ht tt hn v s dng c hiu qu cc ngun lc bn ngoi. Ni lc l quyt nh, ngoi lc l quan trng, gn kt vi nhau thnh ngun lc tng hp pht trin t nc ... (www.dangcongsan.vn) Ni lc c vai tr quyt nh i vi s pht trin. C pht huy c ni lc th mi thu ht v s dng c hiu qu ngoi lc. Ni lc c tng cng th mi bo m c c lp t ch v kinh t v thc hin hi nhp kinh t quc t thnh cng. Pht huy ni lc trc ht l pht huy ngun lc con ngi, ngun lc ca ton dn tc, khai thc c hiu qu ngun ti nguyn thin nhin v s dng tt nht ngun lc ca Nh nc. iu c ngha quyt nh l phi c chnh sch ph hp pht huy ti a kh nng v vt cht, tr tu v tinh thn ca mi ngi dn, ca cc thnh phn kinh t, c bit l kinh t t nhn - mt ngun lc giu tim nng ca dn tc ta - gp phn quan trng gii quyt vic lm, y nhanh v nng cao hiu qu pht trin kinh t - x hi. Ngoi lc c vai tr quan trng cho s pht trin. Kt hp tt ni lc v ngoi lc s to thnh sc mnh tng hp xy dng t nc. Ngoi lc, bao gm c vn u t, cng ngh, k nng qun l v th trng... b sung cho ni lc, to thm iu kin huy ng v s dng ni lc c hiu qu cao hn. Trong bi cnh ton cu ho v hi nhp kinh t quc t, ngoi lc cng tr nn quan trng; mt nc ang pht trin trnh thp nh nc ta, mun vn ln theo kp cc nc, khng th coi nh vic thu ht v s dng tt nht ngoi lc. Mun pht huy tt ngoi lc, phi c mt chin lc tng th, nht qun v mi trng u t, kinh doanh lnh mnh, trc ht l c mt h thng th ch, chnh sch ng b, mt nn hnh chnh minh bch, hiu lc, hiu qu Tm li, mi s vt hin tng u cha ng nhng mt, nhng khuynh hng to thnh mu thun. S thng nht v u tranh cu cc mt i lp l ng lc bn trong cu s vn ng v pht trin, dn ti s mt i cu ci c v ra i cu ci mi. Cuc cch mng khoa hc v cng ngh trn th gii, c bit l cng ngh thng tin v cng ngh sinh hc; xu th ton cu ho; kh nng n nh v phc hi ca nn kinh t khu vc v th gii trong thp k ti c nhng tc ng tch cc, to iu kin cho nc ta m ra kh nng hp tc kinh t, khai thc li th so snh, tranh th ngun lc bn ngoi pht huy tt hn ni lc, to thnh sc mnh tng hp pht trin t nc. ng thi cng c nhng yu t khng thun, tng sc p cnh tranh i vi nn kinh t nc ta. Vn t ra l phi pht huy cao sc mnh ca ton dn tc, c bit l tr tu v k nng lao ng ca ngi Vit Nam, ngun lc ca mi thnh phn kinh t, khc phc nhng kh khn, yu km, tn dng mi thun li v thi c pht trin kinh t, x hi nhanh v bn vng theo nh hng x hi ch ngha.

46

Vn 11 : /c hy phn tch trn c s trit hc v thc tin lun im sau Thc tin khng c l lun hng dn th thnh thc tin m qun, l lun m khng lin h vi thc tin l l lun sung (HCM ton tp NXBCTQG HN-1996, T8, Tr496) Ci ngun ca nhng t ph to ra nhng bc tin vt bt ca x hi loi ngi c s ng gp ca l lun ch thc. L lun li c ngun gc, c s ng lc t thc tin, chnh thc tin t ra v vn nhng vn m l lun phi gii p v ch trn c s l lun mi thc s gi vai tr dn ng, l lun phi i trc mt bc. Vic phn tch tm hiu mi lin h bin chng gia l lun v thc tin, t rt ra quan im thc tin v vn dng ng n quan im trong hot ng thc tin l rt cn thit i vi s nghip i mi nc ta hin nay cng nh trnh c nhng sai lm ca bnh kinh nghim, gio iu ch ngha - Ch tch H Ch Minh c vit : Thng nht gia l lun v thc tin l mt nguyn tc cn bn cu ch nghi Mc-Lnin. Thc tin khng c l lun hng dn th thnh thc tin m qun, l lun m khng lin h vi thc tin l l lun sung. (HCM tt, NXB:CTQG 1996, t8, tr 496). gii quyt vn trn c s trit hc Mcxt, chng ta cng tm hiu khi nim: thc tin, l lun cng cc mi quan h bin chng gia chng. Thc tin - theo quan im trit hc duy vt bin chng - l ton b hot ng vt cht c mc ch mang tnh lch s XH ca con ngi lm bin i, ci to t nhin v x hi. Bn cht ca hot ng thc tin l s tc ng qua li ca ch th v khch th, l con ngi s dng nhng cng c vt cht tc ng vo i tng vt cht lm bin i chng theo mc ch ca mnh. Thc tin cng c qu trnh vn ng, pht trin, trnh pht trin ca thc tin ni ln qu trnh chinh phc t nhin, lm ch x hi ca con ngi. Thc tin mang tnh lch s x hi bi n pht trin qua cc giai on lch s. Hot ng thc tin c th chia lm 3 hnh thc c bn : hot ng SX vt cht, hot ng bin i chnh tr x hi v hot ng thc nghim khoa hc. Ttrong , hot ng SX vt cht l hot ng c ngha quyt nh cc hnh thc khc, hot ng bin i chnh tr x hi l hnh thc cao nht v hot ng thc nghim khoa hc l hnh thc c bit nhm thu nhn nhng tri thc v hin thc khch quan. L lun xut pht t hot ng nhn thc ca con ngi, n l sn phm ca s pht trin cao ca nhn thc ng thi th hin trnh cao ca nhn thc. Xt v mt bn cht, l lun l mt h thng tri thc cht ch mang tnh tru tng, khi qut , c kt t thc tin thng qua cc khi nim, phm tr, nguyn l, quy lut ... phn nh bn cht v xu hng vn ng pht trin ca s vt, hin tng trong tht gii khch. V vy, bn cht ca l lun l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Theo Ch tch H Ch Minh L lun l s tng kt kinh nghim ca loi ngi, s tng hp nhng tri thc v t nhin, x hi c tch ly li trong qu trnh lch s ca con ngi. . Gia l lun v thc tin c mi quan h bin chng, tc ng qua li vi nhau. Trong mi quan h , thc tin c vai tr quyt nh, v thc tin l hot ng vt cht, cn l lun l sn phm ca hot ng tinh thn. Vai tr quyt nh ca thc tin i vi l lun th hin ch : chnh thc tin l c s, l ng lc, l mc ch, l tiu chun kim tra nhn thc v l lun; n cung cp cht liu phong ph sinh ng hnh thnh l lun v thng qua hot ng thc tin, l lun mi c vt cht ha, hin thc ha, mi c sc mnh ci to hin thc. L lun mc d c hnh thnh t thc tin nhng n c
47

vai tr tc ng tr li i vi thc tin. S tc ng ca l lun th hin qua vai tr xc nh mc tiu, khuynh hng cho hot ng thc tin (l lun l kim ch nam cho hot ng thc tin), vai tr iu chnh hot ng thc tin, lm cho hot ng thc tin c hiu qu hn. L lun cch mng c vai tr to ln trong thc tin cch mng. Lnin vit khng c l lun cch mng th khng th c phong tro cch mng. Nh vy, gia l lun v thc tin c s lin h, tc ng qua li, to iu kin cho nhau cng pht trin v gn b hu c vi nhau do s thng nht gia l lun v thc tin l nguyn l cao nht ca trit hc Mc Lnin. Ch tch H Ch Minh tng ch r Thc tin khng c l lun hng dn th thnh thc tin m qung, L lun m khng c thc tin l l lun sung T mi quan h bin chng gia l lun v thc tin, ta rt ra c quan im thc tin. Quan im thc tin i hi khi xem xt s vt hin tng phi gn vi thc tin, phi theo st s pht trin ca thc tin iu chnh nhn thc cho s ph hp vi s pht trin ca thc tin, hiu qu ca thc tin kim tra nhng kt lun ca nhn thc, kim tra nhng lun im ca l lun. Quan im thc tin cng i hi nhng khi nim ca chng ta v s vt phi c hnh thnh, b sung v pht trin bng con ng thc tin, trn c s thc tin ch khng phi bng con ng suy din thun ty, khng phi bng con ng t bin. Do thc tin lun vn ng v pht trin nn phi thng xuyn ng kt qu trnh vn dng l lun vo thc tin, xem n tha thiu nhm b sung pht trin n cho ph hp. Nm vng quan im thc tin c ngha trong vic gp phn hn ch bnh gio iu v bnh ch quan duy ch trong t duy v trong hot ng thc tin. Kinh nghim thc tin c vai tr rt quan trng i vi l lun, kinh nghim chnh l c s tng kt, khi qut thnh l lun. Kinh nghim l cn c chng ta khng ngng xem xt li b sung, sa i, pht trin l lun. Tri thc l lun hnh thnh tng kt khi qut kinh nghim nhng li phi thng qua t duy tru tng ca c nhn nh l lun cho nn n cng cha ng kh nng khng chnh xc xa ri thc tin. V vy tr thc l lun phi c th nghim trong thc tin khng nh, b sung sa i hon thin. Mt khc l lun mt khi c hnh thnh ni khng phi th ng, m c vai tr c lp tng i ca n. L lun tc ng tr li i vi thc tin hng dn ch o hot ng thc tin, d bo d n tnh hnh v phng hng hot ng thc tin trong tng lai Chng ta coi trng nhng kinh nghim thc tin v khng ngng tch ly vn kinh nghim qu bu . Tuy nhin nu ch dng li trnh kinh nghim, ch da vo nhng hiu bit trnh kinh nghim, tha mn vi vn kinh nghim ca bn thn coi kinh nghim l tt c, tuyt i ha kinh nghim ng thi coi nh l lun, ngi hc tp, nghin cu l lun, t am hiu l lun vn ln nm l lun, khng quan tm tng kt kinh nghim xut l lun th rt d mc bnh kinh nghim ch ngha. Trong thc t, y l trng hp thng c nhng cn b, ng vin c kinh nghim v lm theo kinh nghim. H khng hiu c rng kinh nghim ca h tuy tt nhng cng ch l tng b phn, tng mt m thi. Ch tch H Ch Minh nhn xt: ''C kinh nghim m khng c l lun cng nh mt mt sng, mt mt m'' Mt khc, thi thc s coi trng l lun i hi phi ngn nga bnh gio iu ch ngha. Bnh gio iu ch ngha l tuyt i ha l lun, coi thng kinh nghim thc tin, xem l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l
48

chung tru tng, khng ch n nhng hon cnh lch s c th ca s vn dng l lun. Bnh gio iu c 2 dng : gio iu l lun v gio iu kinh nghim. Bnh gio iu l lun l vic thuc lng l lun, cho rng p dng l lun p dng vo u cng c khng xem xt iu kin c th ca mnh. Bnh gio iu kinh nghim l vic p dng nguyn si rp khun m hnh ca nc khc, ca a phng khc vo a phng mnh m khng sng to, chn la Thc cht ca nhng sai lm ca bnh kinh nghim v bnh gio iu l vi phm s thng nht gia l lun v thc tin. Cho nn khc phc bnh kinh nghim, gio iu trong cng tc l lun cn t b li nghin cu mt cch kinh vin thun ty, cn chng li li t duy bt chc sao chp rp khun, thot ly thc t, bt chp nhng c im truyn thng v iu kin c th ca t nc, ca dn tc ng thi phi tng cng tng kt thc tin b sung pht trin l lun. Mt trong nhng sai lm trong ng li chnh sch ca ng trong thi k trc i mi cng xut pht t cn bnh gio iu. Trong thi k ny, c lc ta bt chc rp khun m hnh CNXH Lin X trong vic thnh lp cc b ngnh ca b my nh nc ( Lin X c bao nhiu B, Ngnh ta cng c by nhiu B ngnh), hoc v cng nghip ha cng vy, ta ch ch tp trung pht trin cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh Hoc theo hc thuyt ca Mc th phi xa b t hu, do khi p dng vo nc ta, ng c biu hin nng vi trong vic tin hnh ci to XHCN nhm xa tt c cc thnh phn kinh t m khng thy c rng "Nn kinh t nhiu thnh phn l mt c trng ca thi k qu ", s c mt ca nhiu thnh phn kinh t vi cc mi quan h tc ng qua li ca n s to ng lc cho s pht trin kinh t trong giai on ny. Ph phn vic hc tp, sao chp nguyn si kinh nghim ca cc nc XHCN , Ch tch HCM c vit : khng ch trng n nhng c im dn tc mnh trong khi hc tp kinh nghim ca cc nc anh em l sai lm nghim trng, l phm ch ngha gio iu. Chnh nhng sai lm ny l mt trong nhng nguyn nhn gy ra tnh trng khng hong kinh t trm trng trong thi k trc i mi. Thc hin vic i mi ton din nhm a t nc ra khi cuc khng hong v tip tc cng cuc xy dng t, a t nc tin ln theo nh hng x hi ch ngha, Vn kin i hi i biu ln th IX ca ng ta nu r: ''ng v nhn dn ta quyt tm xy dng t nc Vit Nam theo con ng x hi ch ngha trn nn tng ch ngha Mc L nin v t tng H Ch Minh ''. Trong s nghip i mi v xy dng CNXH nc ta, ng khng nh Tin hnh i mi, xut pht t thc tin v cuc sng ca x hi Vit Nam, tham kho kinh nghim tt ca th gii, khng sao chp bt c mt m hnh c sn no(Vn kin i hi IX, trang 141) Con ng i mi v xy dng CNXH nc ta hin nay c nhng c im nhng vn ring ca cch mng Vit Nam trong bi cnh, im xut pht kinh t ca nc ta thp li b chin tranh tn ph nng n, b qua ch TBCN v khng cn cc nc XHCN i trc gip do iu kin chnh tr th gii bin i mt cch cn bn; phong tro cng sn v cng nhn quc t ang lm vo thoi tro tm thi. Mc d, sau cn bin ng ln v chnh tr trn th gii, cc ng CS cm quyn Trung Quc, Cuba... tip tc lnh o ci cch, i mi CNXH, song mi nc li c hon cnh rt khc nhau, nhng bc i v cch lm khc nhau. Vic hc tp v vn dng kinh nghim tt, nhng m hnh hiu qu trong cng cuc xy dng t nc ca cc nc XHCN trn th gii gip chng ta m mm, phm nhng sai lm ca ngi i trc. Ni cch
49

khc, nhng tm kim, pht trin l lun v CNXH, con ng v cc gii php xy dng CNXH mi nc c th l kinh nghim tham kho ch khng th p dng my mc, rp khun. Trong nguyn tc l lun lin h vi thc t, Ch tch H Ch Minh cng nhn mnh rng phi c s kt hp bin chng gia vic ch trng c im ring ca dn tc vi gi tr ph bin trong kinh nghim cc nc. Vic hnh thnh nhng quan nim v ch ngha x hi v con ng tin ln ch ngha x hi l cng vic rt kh khn. y l mt vn rt mi m. Xut pht t c im , trong Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi (nm 1991), ng nu : chng ta phi tip tc nng cao ch t lc t cng, pht huy mi tim nng vt cht v tr tu ca dn tc ng thi m rng quan h hp tc quc t, tm ti bc i, hnh thc v bin php thch hp xy dng thnh cng ch ngha x hi. X hi x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng lm mt x hi: do nhn dn lao ng lm ch, c mt nn kinh t pht trin cao da trn lc lng sn xut hin i v ch cng hu v cc t liu sn xut ch yu, c nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc, con ngi c gii phng khi p bc, bc lt, bt cng, lm theo nng lc, hng theo lao ng, c cuc sng m no, t do, hnh phc, c iu kin pht trin ton din c nhn, cc dn tc trong nc bnh ng, on kt v gip ln nhau cng tin b, c quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn tt c cc nc trn th gii. Su c trng nu trn th hin bn cht tt p ca ch x hi ch ngha m nhn dn ta s xy dng. ng Cng sn Vit Nam l i tin phong ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin phong ca nhn dn lao ng v ca dn tc Vit Nam; i biu trung thnh li ch ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca dn tc. Trong nhng nm ti, phi dnh nhiu cng sc to c chuyn bin r rt v xy dng ng, pht huy truyn thng cch mng, bn cht giai cp cng nhn v tnh tin phong ca ng; xy dng ng thc s trong sch, vng mnh c v chnh tr, t tng v t chc, on kt nht tr cao, gn b mt thit vi nhn dn, c phng thc lnh o khoa hc, c i ng cn b, ng vin phm cht v nng lc. y l nhim v then cht, c ngha sng cn i vi ng v s nghip cch mng ca nhn dn ta. Nhm i mi chnh n ng, nng cao nng lc lnh o v sc chin u cu ng, Nng cao bn lnh chnh tr v trnh tr tu ca ng - i hi X cu ng khng nh: Kin nh ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh, mc tiu c lp dn tc v ch ngha x hi. Vn dng v pht trin sng to ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh trong hot ng ca ng. Thng xuyn tng kt thc tin, b sung, pht trin l lun, gii quyt ng n nhng vn do cuc sng t ra. Nng cao trnh tr tu, cht lng nghin cu l lun ca ng; tip tc lm sng t nhng vn v ch ngha x hi v con ng i ln ch ngha x hi ca nc ta; lm r c s l lun v thc tin ng li, chnh sch ca ng trong thi k mi. (VKH X, tr 131). Cng tc tng kt thc tin nhm b sung v pht trin l lun c xem nh l mt cng tc thng xuyn cu ng nhm r c s l lun cho cng cuc xy dng CNXH, ng nh li dy cu Ch tch H Ch Minh: Thc tin khng c l lun hng dn th thnh thc tin m qun, l lun m khng lin h vi thc tin l l lun sung. Tm li, nm vng quan im l lun gn lin vi thc tin gip cho chng ta nhn thc ng v gii quyt hp l mi quan h bin chng tc ng qua li ca l lun v thc tin, dng l lun lm kim ch nam cho hot ng thc tin, tng kt thc tin pht trin l lun, thc tin phi l c s, ng lc ca nhn thc v tiu chun ca chn
50

l khng ri vo ch ngha gio iu, kinh vin v ch ngha kinh nghim hoc ch quan duy ch, khc phc bnh sch v, thi l lun sung v iu kin m bo thnh cng s nghip i mi v xy dng CNXH ca t nc.

Vn 12: Trong Vn kin i hi ng Cng sn Vit Nam ln th IX c on vit: "Tin hnh i mi xut pht t thc tin v cuc sng ca x hi Vit Nam, tham kho kinh nghim tt ca th gii, khng sao chp bt c mt m hnh c sn no" (ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, Nxb. CTQG, H Ni, 2001, tr.81). ng ch hy vn dng mi quan h bin chng gia ci ring v ci chung phn tch lun im trn. Ph phn nhng t tng sai tri. Ci chung l 1 phm tr trit hc dng ch nhng c im, nhng quan h ging nhau c lp li trong nhiu SV, HT. Ci ring l 1 phm tr trit hc dng ch cc SV, HT hoc nhng qu trnh hoc h thng cc SV c th. * Ci chung c nhng c im: - Ch l mt mt, mt thuc tnh hoc quan h no ca SV - N khng tn ti vi tnh cch l thc th c lp. - N l ci c lp li trong nhiu SV, HT.
51

Trong hin thc, cc SV d khc nhau nh th no chng na nhng gia chng lun c nhng im ging nhau, nhng im ging nhau l ci chung . * Ci ring c nhng dc im: - L SV, HT c th, han chnh - L thc th c lp. - C cha nhng c im khng lp li trong nhng SV, HT khc. Trn thc t, khng th c 2 SV han tan ging nhau, gia chng bao gi cng c im khc bit. Mt khng lp li, ch ring SV y mi c c gi l ci n nht. N l c s phn bit SV y vi SV khc. VD nh: giai cp t sn v giai cp v sn, cch mng thng Moi Nga v CM thng 8 Vit Nam. Mi SV, HT va ging, va khng ging nhng SV khc. Ni cch khc, trong mi ci ring lun c s thng nht gia ci chung vi ci n nht. vn dng mi quan h bin chng gia ci ring v ci chung phn tch lun im ca ng ta uc vit trong VK H ng tan quc ln th IX: "Tin hnh i mi xut pht t thc tin v cuc sng ca x hi Vit Nam, tham kho kinh nghim tt ca th gii, khng sao chp bt c mt m hnh c sn no ", chng ta trc ht phi phn tch mi quan h bin chng gia ci ring v ci chung phn tch lun im trn ca ng ta. * Mi quan h bin chng gia ci chung v ring 1. Ci chung ch tn ti trong ci ring thng qua ci ring: ci chung thc s tn ti nhng khng phi vi tnh cch l thc th c lp m tn ti thng qua s ging nhau, s lp li ca thuc tnh chung nhng ci ring. Ci chung ch l mt mt , mt thuc tnh ca ci ring. Ci chung su sc hn ci ring bi v ci chung l ci bn cht, ci tt yu, ci qui lut, mc khc n uc lp li trong nhiu SV, HT. VD: ci chung ca XH chim hu n l, XH Pkin, v TBCNH bc lt, ngi bc lt ngi v do chng vn hnh trn c s nhng i khng giai cp. 2. Ci ring ch tn ti trong mi quan h a n ci chung: c ngha l ci ring tn ti c lp, nhng s tn ti c lp khng c ngha l ci ring han tan c lp vi ci khc. Ngc li, bt c ci ring no bao gi cng tn ti trong mt mi trung, 1 hon cnh nht nh, tong tc vi mi trng, han cnh y, do u tham gia vo cc mi quan h qua li ht sc a dng vi cc s vt hin tng khc xung quanh mnh. Cc mi lin h qua li ny c tri rng dn, gp g ri giao thoa vi cc mi lin h qua li khc, kt qu l to nn mt mng li cc mi lin h mi, trong c nhng mi lin h dn n mt hoc mt s ci chung no . Khng nhng th, bt c ci ring no cng u khng tn ti vnh vin . Mi ci ring sao khi xut hin, u tn titrong mt thi gian nht nh ri bin thnh mt ci ring khc, ci ring khc ny li bin thnh ci ring th ba, c nh vy cho n v cng tn. Kt qu ca s bin ha v cng tn ny l tt c cc ci ring u c lin h vi nhau. Nu nh ci chung su sc hn ci ring th ci ring li phong ph hn ci chung bi v ci ring khng gia nhp ht vo ci chung, trong ci ring lun cha ng ci n nht l nhng c im ch c n, khng c nhng ci khc.
52

3. S chuyn ha gia ci chung v ci n nht: trong hin thc cuc sng, SV,HT lun lun bin i v chuyn ha ln nhau theo tnh qui lut. Ci chung, ci ph bin thng gn vi yu t tin b tch cc. Chnh v vy khi xut hin ci mi th bao gi n cng u mang tnh cht n c bit ( hay cn gi l ci ring hoc ring c). Sau qu trnh vn ng pht trin nhng cc ring ny bi v n tin b tch chc th cn phi nhn rng ra. y chnh l qu trnh chuyn ha t ci ring thnh ci chung. Ngc li cng c nhng ci chung n phn nh tnh lc hu bo th gy nh hng v cn tr ti s pht trin tin b XH, cho nn XH vn ng pht trin cng cn phi o thi ci c, ci lc hu, ci bo th. chnh l chuyn ha t ci chung thnh ci n nht, trc khi mt hn i bng ch vn ng, by tr nhng ci c, ci lc hu, bo th bng cc phong tro, cc ch trng, ng li. * ngha phng php lun ca mi quan h bin chng gia ci chung v ci ring: - tm ra qui lut, ci chung phi xut pht t ci ring (v ci chung tn ti trong ci ring) - hiu ci ring phi t n trong mi quan h vi ci chung (v ci ring tn ti trong mi lin h vi ci chung) - Vn dng ci chung vo ci ring phi bit c th ha, c bit ha (v ci chung su sc, ci ring phong ph) - Trong cuc sng, phi bit to iu kin cho ci ring, nhng ci n nht tin b c nhn rng ra (v ci chung v ci ring c th chuyn ha ln nhau). Ngc li phi u tranh nhng hin tng, t tng sai tri, lc hu ang cn tn ti, ph bin. Cho nn khng c tuyt i ha ci chung v ci ring. Nu khng, trong cng tc, cuc sng s ri vo cc bnh : + Tuyt i ha ci chung: s b bnh gio iu. Bnh gio iu l vic tuyt i ha l lun coi thng kinh nghim thc tin, coi l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon chnh lch s c th ca s vn dng l lun + Tuyt i ha ci ring: s ri vo bnh kinh nghim. Bnh kinh nghim l nhng sai lm trong phng php t duy cng nh trong ci to thc tin. Thc cht ca bnh kinh nghim l s cng iu hoc tuyt i ho kinh nghim, coi kinh nghim l "cha kho vn nng" trong vic gii quyt nhng vn ca cuc sng t ra. Biu hin ca nhng ngi mc bnh kinh nghim l cao kinh nghim cm tnh, coi thng tri thc l lun, tri thc khoa hc, vn dng kinh nghim gii m nhng vn thc tin mt cch my mc, dn n tnh trng p t kinh nghim trong hot ng nhn thc v hot ng thc tin. Qua phn tch mi quan h bin chng gia ci chung v ci ring, rt ra ngha phng php lun ca mi quan h ny trong thc tin cng nh trong thc tin cch mng nc ta, nht l trong cng cuc i mi hin nay. C th l trong VK H ng ln IX c an vit: "Tin hnh i mi xut pht t thc tin v cuc sng ca x hi Vit Nam, tham kho kinh nghim tt ca th gii, khng sao chp bt c mt m hnh c sn no" phn tch lun im ny ca ng, chng ta nhn thy rng:
53

- Quan im ca ng ta vn dng vo cng cuc i mi nc ta l: cng cuc i mi nuc ta phi xut pht t thc tin cch mng VN, khng p dng rp khun kinh nghim xd CNXH ca nc khc. l quan im r nt ca ng ta v cng cuc i mi nuc ta thng qua VK H ng ln IX nh nu trn, bi v: + Mt trong nhng sai lm trong ng li, chnh sch ca ng trong thi k trc i mi cng xut pht t cn bnh gio iu. Trong thi k ny, c lc chng ta bt chc m hnh CNXH Lin X trong vic thnh lp cc b, ngnh ca b my nh nc hoc v cng nghip ha cng vy, ta ch ch trng pht trin cng nghip nng m khng ch pht trin cng nghip nh, hoc theo hc thuyt ca Mc th phi xa b t hu, khi p dng vo nc ta, ng ta c biu hin nng vi trong vic tin hnh ci to XHCN nhm xa b cc thnh phn kinh t m khng thy c rng: nn kinh t nhiu thnh phn l mt c trng ca thi k qu , s c mt ca nhiu thnh phn kinh t v cc mi quan h tc ng qua li ca n s to ng lc cho s pht trin kinh t trong giai an ny. Trong vic ph phn vic hc tp sao chp nguyn si kinh nghim ca cc nc XHCN, Ch tch HCM c vit: Khng ch trng n nhng c im ca dn tc mnh trong khi hc tp kinh nghip ca cc nc anh em l sai lm nghim trng, l phm ch ngha gio iu (H Ch Minh, 1995, tp 8, tr. 449). Chnh nhng sai lm ny l mt trong nhng nguyn nhn gy ra tnh trng khng hong kinh t trm trng trong thi k trc i mi. Thc hin vic i mi tan din nhm a t nc ta ra khi cuc khng hong v tip tc cng cc xd, a t nc tin ln theo nh hng XHCN. VK H ng ln IX cn nu r: ng v nhn dn quyt tm xd t nc VN theo con ng XHCN trn nn tng CN Mc Ln nin v t tng HCM.Khc phc cn bnh gio iu trc y, lun im nu trn ca ng ta trong H IX xc nh con ung i mi v xy dng CNXH nc ta hin nay c nhng c im, nhng vn ring ca cch mng Vit Nam trong bi cnh im xut pht kinh t ca nc ta thp, li b chin tranh tn ph nng n, b qua ch TBCN v khng cn cc nc XHCN i trc gip na do iu kin chnh tr th gii bin i 1 cch cn bn, lm cho ngoi lc tc ng vo cng cuc i mi cu thc tin chng ta cng b nh hng. Vi lun im trn th hin mt tch cc ca ng ta l ngoi vic khc phc bnh gio iu ca thi k trc i mi cn phi khc phc bnh kinh nghim trong cng cuc i mi ca t nuc. l: ... tham khao kinh nghiem tot cua the gii, khong sao chep bat c mot mo hnh co san nao". Kinh nghim tt ca TG y ng vn dng l nhng m hnh pht trin l lun CNXH, con ung v cc gii php xd CNXH mi nc c th l kinh nghim tham kho ch khng th p dng my mc, rp khun. Ch tch HCM cng nhn mnh rng phi c s kt hp bin chng gia vic ch trng c im ring ca dn tc vi gi tr ph bin trong kinh nghim cc nc nhn mnh lun im ny, trong VK H ln th IX cng khng nh v i mi ca chng ta l: c nhng iu chnh, b sung v pht trin cn thit v ch trng, phng php, bn php v la chn nhng gii php mi, linh hot sng to, nhy bn nm bt ci mi, tn dng thi c, khc phc s tr tru, lm chuyn bin tnh hnh, l cch lm khng sao chp bt c 1 m hnh c sn no Tm li trong VK H IX ca ng, nu lun im nu trn ca ng, nhm tng kt li, nh gi li v khng nh bc tip ca cng cuc i mi, xd t nc i
54

ln CNXH theo tnh hnh, bi cnh, c im ca VN ta, tng kt gia l lun v thc tin, gia ci chung ca th gii, ca CNXH v ci ring ca VN ta i mi, xd CNXH khng ri vo ch ngha gio iu, CN kinh nghim, l iu kin m bo thnh cng s nghip i mi v xd CNXH ca t nc nh VK H ng ln X nu: Nhng thnh tu chng t ng li i mi ca ng ta l ng n, sng to ph hp vi thc tin Vit Nam. Nhn thc v CNXH v con ng i ln CNXH ngy cng sng t hn. H thng quan im l lun v cng cuc i mi, v x hi XHCN v con ng i ln CNXH hnh thnh trn nhng nt c bn

55