MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TRONG PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU

1
CHNG 1: RI RO V NGHA CA VIC HN CH RI RO KHI S DNG PHNG THC TN DNG CHNG T TRONG THANH TON QUC T
Trong ngoi thng, vic thanh ton gia cc nh xut khu v nhp khu thuc hai quc gia khc nhau phi c tin hnh thng qua ngn hng bng nhng phng thc thanh ton nht nh. Vic la chn phng thc thanh ton quc t no ty thuc vo s thng lng gia cc bn v ph hp vi tp qun cng nh lut l trong thanh ton v bun bn quc t. Trong cc phng thc nh chuyn tin, nh thu, tn dng chng t. th phng thc tn dng chng t c s dng rt ph bin. Trong phm vi nghin cu, lun vn ny ch cp n phng thc TDCT. Trc tin, ta hy khi qut v thanh ton quc t. 1.1 THANH TON QUC T 1.1.1 Khi nim Thanh ton quc t l vic thc hin ngha v tin t pht sinh t hot ng mu dch v phi mu dch gia cc c nhn, t chc ti quc gia ny vi c nhn v t chc quc gia khc hoc gia mt quc gia vi t chc quc t thng qua h thng ngn hng. 1.1.2 Cc iu kin trong thanh ton quc t thc hin TTQT, iu khon thanh ton quy nh trong hp ng ngoi thng cc bn tham gia phi quan tm n cc iu kin v tin t, thi hn thanh ton, phng thc thanh ton v b chng t thanh ton. iu kin v tin t Hu ht cc quc gia trn Th gii u c ng tin ring ca t nc mnh. T l trao i gia cc ng tin c th thay i lm nh hng n quyn li ca cc bn lin quan. V vy, trong kinh doanh quc t cc nh xut nhp khu c bit lu n iu kin v tin t. Trong thng mi quc t thng xut hin hai loi tin t: tin t dng tnh ton hp ng v tin t dng thanh ton hp ng. Hai loi tin t ny c th ging nhau hoc khc nhau, c th l tin t ca nc
2 xut khu, tin t ca nc nhp khu hoc tin t ca mt nc th ba. iu kin v thi gian thanh ton Thi gian thanh ton c th nh hng n li nhun v gy ra ri ro cho cc doanh nghip xut nhp khu.V vy, iu kin v thi gian thanh ton c bit c lu trong kinh doanh quc t cn i gia ri ro v li nhun. Thng thng cc doanh nghip xut nhp khu tha thun thanh ton trc khi giao hng, ngay khi giao hng hoc sau khi giao hng. iu kin v phng thc thanh ton PTTT l cch thc hai bn trong quan h hp ng ngoi thng thc hin chuyn tin v nhn tin. Hin nay, cc NHTM cung cp nhiu PTTT tin ch, a dng cho khch hng nh: chuyn tin, nh thu, tn dng chng t,. Mi PTTT u c c im ring v c th gy ri ro, bt li hoc to thun li cho cc bn. V vy, cc bn cn phi lu khi la chn PTTT trong kinh doanh quc t. iu kin v b chng t thanh ton B chng t m t hng ha, dch v v ton b qu trnh thc hin hp ng. Nh xut khu phi lp b chng t xut trnh chng minh vic giao hng ca mnh. Nh nhp khu s nhn hng da trn b chng t nh xut khu lp. Trong mt s phng thc, vic quyt nh thanh ton ch da vo b chng t nh xut khu xut trnh. Vi mong mun hn ch ri ro trong thng mi, nh nhp khu thng i hi chng t y v s lng, ni dung, hon ho n tng chi tit v i khi c n v pht hnh chng t. iu ny c th lm gia tng chi ph, tn thi gian cho nh xut khu, thm ch i khi nh xut khu khng th thc hin c. V vy, ngay t thi im k hp ng, cc bn cn phi quy nh r rng v b chng t thanh ton to thun li cho qu trnh mua bn. 1.1.3 Cc phng thc thanh ton quc t thng dng Phng thc TTQT l cch thc thc hin chi tr mt hp ng xut nhp khu thng qua trung gian ngn hng bng cch trch tin t ti khon ca nh nhp khu v chuyn vo ti khon ca nh xut khu cn c vo hp ng ngoi thng v chng t thng mi do hai bn cung cp. Mi PTTT u c c im ring v
3 nh hng trc tip n quyn li ca cc bn. Hin nay, trong TTQT ngi ta thng s dng cc PTTT nh: chuyn tin, nh thu, CAD, tn dng chng t (tham kho ph lc 1) 1.1.4 Vai tr ca hot ng thanh ton quc t Ngy nay, ngoi tr nhng hot ng mua bn nh, mt s giao dch hn ch ti bin gii c chi tr bng tin mt; hu nh cc hot ng kinh doanh hp php trn Th gii u c thc hin thng qua cc nh ch ti chnh trung gian. Vi chc nng trung tm thanh ton, hot ng TTQT ca NHTM tr thnh mt dch v khng th thiu v ng mt vai tr quan trng trong nn kinh t hng ha. Trc ht hot ng TTQT y nhanh tin ton cu ha, hi nhp ha ca cc nc trn Th gii. Tht vy, TTQT c ny sinh t cc hot ng thng mi, mua bn, trao i gia cc ch th trn Th gii. Mi quan h gia cc bn tham gia v bn cht ca cc giao dch thng mi s quyt nh hnh thc chuyn tin thanh ton. Tuy nhin, trong qu trnh chi tr, an ton, tnh chnh xc, s bo mt, chi ph ca nghip v thanh ton s tc ng mnh v thc y quan h thng mi ngy cng m rng v pht trin. V vy, hot ng TTQT ng mt vai tr quan trng trong vic thc hin qu trnh hi nhp ca mt quc gia i vi phn cn li ca Th gii. TTQT cn gp phn nng cao tc chu chuyn vn trn ton Th gii. Tht vy, s gia tng vt tri ca u t quc t trong nhng nm qua to nn nhng dng vn khng l trn ton cu. Thc trng ny i hi hot ng TTQT phi nhanh chng, chnh xc. Thng qua mng li TTQT, cc NHTM y nhanh tc chu chuyn ca lung tin, tng nhanh vng quay vn, gp phn phn b ngun vn gia cc th trng, cc vng, lnh th trn ton cu ngy cng hiu qu. i vi h thng NHTM, TTQT l dch v mang li li nhun cao. Nghip v TTQT c mi quan h tng h v to iu kin pht trin cc hot ng kinh doanh khc ca ngn hng nh: kinh doanh ngoi t, ti tr ngoi thng, bo lnh, u t, ngn qu V cng vi cc nghip v ny, hot ng TTQT m rng phm vi giao dch, nng cao kh nng cnh tranh ca ngn hng ra ngoi tr s
4 hnh chnh ca n. 1.2 PHNG THC TN DNG CHNG T 1.2.1 Khi nim Tn dng chng t l PTTT trong mt ngn hng (Ngn hng pht hnh th tn dng) theo yu cu ca khch hng (Ngi yu cu pht hnh th tn dng) cam kt s tr mt s tin nht nh cho ngi th hng hoc chp nhn hi phiu do ngi ny k pht trong phm vi s tin khi ngi th hng xut trnh b chng t thanh ton ph hp vi nhng iu khon v iu kin nu ra trong th tn dng. Qua khi nim v phng thc tn dng chng t, chng ta c th thy cc bn tham gia trong phng thc ny gm c: ngi yu cu m th tn dng, ngi th hng, ngn hng pht hnh, ngn hng thng bo, ngn hng xc nhn... (tham kho ph lc 2) Th tn dng Trong phng thc TDCT th th tn dng l vn bn quan trng nht. Th tn dng (Letter of Credit) gi tt l L/C l vn bn do mt ngn hng pht hnh theo yu cu ca khch hng, cam kt s thanh ton hoc chp nhn thanh ton cho ngi th hng mt s tin nht nh vo mt thi gian nht nh khi ngi th hng xut trnh cc chng t ph hp vi iu khon v iu kin nu ra trong th tn dng. Th tn dng c lp ra trn c s hp ng ngoi thng cng nh cc hp ng khc. Tuy nhin, khi c pht hnh th th tn dng hon ton c lp vi hp ng c s bi l, khi thanh ton cho ngi th hng, ngn hng ch cn c vo nhng quy nh trong th tn dng m khng quan tm n iu kin trong hp ng c s. Bn cnh , ngn hng ch c trch nhim kim tra b chng t xut trnh v a tra quyt nh thanh ton da trn b chng t xut trnh , ngn hng hon ton c min trch nhim i vi tnh trng hng ha c giao, mi tranh chp v hng ha do nh xut khu v nh nhp khu t gii quyt vi nhau trn c s hp ng.
5 Trong thng mi quc t, ngi ta s dng rt nhiu loi th tn dng ty tng trng hp c th, c th k ra mt s loi th tn dng thng gp nh: th tn dng khng hy ngang, th tn dng khng hy ngang c xc nhn, th tn dng khng hy ngang c th chuyn nhng ... (tham kho ph lc 3) 1.2.2 Quy trnh thc hin phng thc tn dng chng t Hnh 1.1: Quy trnh thc hin phng thc tn dng chng t
NGI YU CU M L/C NGI TH HNG L/C
(1) (3)
(2.1) (6) (7) (5.1) (4.2) (2.2)

NGN HNG PHT HNH L/C
(5.2)(4.1) (2.3)
NGN HNG THNG BO L/C
Gii thch quy trnh: Bc 1: Ngi yu cu m L/C v ngi th hng k hp ng mua bn Bc 2.1: Trn c s hp ng, ngi yu cu m L/C n ngn hng yu cu pht hnh L/C cho ngi th hng Bc 2.2: Ngn hng pht hnh L/C pht hnh L/C v thng bo cho ngi th hng thng qua ngn hng thng bo L/C Bc 2.3: Ngn hng thng bo L/C thng bo L/C n ngi th hng Bc 3: Ngi th hng trn c s L/C m giao hng cho ngi yu cu m L/C
6 Bc 4.1: Sau khi giao hng, ngi th hng lp b chng t theo L/C v xut trnh cho NHTB c chit khu hoc nh i tin t NHPH Bc 4.2: Ngn hng thng bo L/C xut trnh b chng t n NHPH Bc 5.1: NHPH L/C kim tra b chng t, nu ph hp vi iu khon v iu kin ca L/C s thanh ton cho ngi th hng thng qua NHTB Bc 5.2: Ngn hng thng bo ghi c cho ngi th hng Bc 6: Ngi yu cu m L/C tr tin cho ngn hng pht hnh Bc 7: NHPH giao b chng t cho ngi yu cu m L/C nhn hng. Qua quy trnh thc hin nghip v th phng thc TDCT l PTTT m quyn li ca ngi bn v ngi mua c m bo. Bn xut khu c ngn hng ng ra cam kt thanh ton, cn bn nhp khu c ngn hng ng ra xem xt, kim tra b chng t nhm m bo cho bn nhp khu nhn y , kp thi v chnh xc hng ha. Trong phng thc ny, ngn hng ng vai tr ch ng trong thanh ton ch khng ch lm trung gian n thun nh trong nhng PTTT khc. Chnh v vy, phng thc ny c s dng nhiu nht trong TTQT. Tuy nhin, n vn tim n nhiu ri ro i vi cc bn tham gia, c bit l ngn hng. V vy, cn phi xem xt cc ri ro c th pht sinh a ra gii php hn ch, qua lm cho phng thc ny ngy mt hiu qu v pht huy c vai tr quan trng l cn i quyn li ca cc bn trong TTQT. 1.3 RI RO TRONG PHNG THC TN DNG CHNG T 1.3.1 Khi nim v ri ro C th ni ri ro tn ti khp mi lnh vc trong cuc sng, hin din hu ht trong mi hot ng ca con ngi. Khi c ri ro, ngi ta khng th d on chnh xc kt qu, v s hin din ca mi ri ro gy nn s bt nh. Nguy c ri ro s pht sinh bt c khi no mt hnh ng dn n kh nng c hay mt khng th on trc. Vy ri ro l g? Quan im v ri ro c hai trng phi ln: l trng phi truyn thng (hay cn gi l trng phi tiu cc) v trng phi trung ha. Theo trng phi truyn thng, ri ro l nhng thit hi, mt mt, nguy him hoc cc yu t lin
7 quan n nguy him, kh khn, hoc iu khng chc chn c th xy ra cho con ngi. i din ca trng phi ny, t in Oxford cho rng ri ro l kh nng gp nguy him hoc b au n thit hi. Trong khi , theo cch nhn ca trng phi trung ha, ri ro l s bt trc c th o lng c. Theo Allan Willett, mt i biu ca trng phi trung ha, th ri ro l s bt trc c lin quan n vic xut hin nhng bin c khng mong i. Bn v ri ro trong kinh doanh xut nhp khu, trong tc phm Qun tr ri ro v khng hong , tc gi on Th Hng Vn cho rng ri ro trong kinh doanh xut nhp khu l s bt trc c th o lng c, n c th to ra nhng tn tht, mt mt, thit hi hoc lm mt i nhng c hi sinh li, nhng cng c th a n nhng li ch, nhng c hi thun li trong kinh doanh xut nhp khu. Mi quan im hay khi nim trn s dng nhng ngn t khc nhau nhng u c im chung l cp n mt hay mt chui s kin m n xy ra s to ra cc tn tht hoc em li nhng c hi. Trong phm vi nghin cu ca ti, tc gi ch xt ri ro y nh l cc bin c c th gy nh hng xu n qu trnh hot ng kinh doanh ca cc ngn hng thng mi, lm gim hiu qu hot ng ca ngn hng. T a ra cc gii php hn ch ri ro nhm ngn chn cc tn tht trong hot ng ca ngn hng. Nhn dng ri ro l mt khu quan trng gip a ra cc gii php hn ch hiu qu v ph hp. 1.3.2 Ri ro trong thanh ton quc t S cch bit v a l, ngn ng, h thng lut php, tp qun kinh doanh... lm cho hot ng TTQT ni ring v nghip v ngn hng i ngoi ni chung cha ng nhiu ri ro tim n. Bn cnh cc ri ro vn c ca hot ng ngn hng thng mi nh: ri ro tn dng, ri ro thanh khon, ri ro li sut, ri ro hot ng, ri ro th trng...hot ng TTQT cha ng nhiu ri ro c th: 1.3.2.1 Ri ro quc gia L kh nng m mt quc gia hoc ngi i vay ca mt quc gia nht nh khng mun hoc khng th thc hin ngha v cam kt ca mnh vi i tc nc
8 ngoi. Ri ro quc gia c th tn ti di cc dng sau: - Ri ro chnh tr: Tnh n nh ca mt quc gia ng vai tr rt quan trng trong giao thng quc t. Bt c mt s thay i no v chnh th, chnh sch ca chnh ph u c th nh hng n hot ng kinh doanh quc t. Chng hn, khi mt quc gia c chin tranh, cuc chin s ph v mi quan h gia quc gia lm chin vi mt s nc khc trn Th gii. S tn ph ca chin tranh c th lm cho quc gia b nn gim hoc khng cn kh nng thc hin cc cam kt k vi i tc quc t. - Ri ro kinh t: Bi cnh kinh t ca mt quc gia s tc ng n nim tin ca nh kinh doanh, u t quc t n quc gia . Nu mt quc gia suy thoi hoc b khng hong kinh t, kh nng thu ht vn v giao thng quc t ca nc s gim st v ngc li. 1.3.2.2 Ri ro v qun l hi oi Qun l ngoi hi l h thng kim sot lung ngoi hi nhp vo hoc chuyn ra khi mt t nc. Trong qun l kinh t, cc chnh ph thng ban hnh cc chnh sch nhm khi thng hoc hn ch lung ngoi hi nhm thc hin chnh sch pht trin kinh t ca quc gia trong tng thi k. Nhng bin php ny c th to ra s chm tr trong thanh ton, lm gia tng chi ph v thi gian ca cc thng gia v nh u t quc t. 1.3.2.3 Ri ro i tc y l ri ro pht sinh t cc nh xut nhp khu, ngn hng i l khng thc hin ng cc ngha v ca mnh. iu ny c th c th hin di dng ngi bn khng giao hng ng hp ng, gian ln thng mi...; ngi mua chm thanh ton, thanh ton khng hoc thm ch t chi thanh ton sau khi ngi bn cung ng hng ha...; ngn hng i l bt ng v nghip v hoc ph sn dn n t chi hoc chm tr trong thanh ton. Bn cnh nhng ri ro chung pht sinh trong qu trnh TTQT, mi phng thc TTQT c th em li thun li cho cc bn, ng thi cng c th gy ra ri ro cho cc bn khc trong qu trnh TTQT:
9 Bng 1.1: Ri ro c th xy ra trong tng phng thc thanh ton

Phng thc thanh ton Chuyn tin trc khi nhn hng Chuyn tin sau khi nhn hng Giao chng t tr tin Nh thu tr ngay Ri ro thanh ton Nh xut khu Nh nhp khu Ngn hng An ton Ri ro khng nhn Ch lm trung gian thanh c hng ton. Khng c ri ro. Ri ro khng nhn An ton Ch lm trung gian thanh c thanh ton ton. Khng c ri ro. B t chi thanh Ri ro hng khng Ch lm trung gian thanh ton ng cht lng ton. Khng c ri ro. B t chi b chng Cha nhn hng Ch lm trung gian thanh t v t chi thanh thanh ton, hng ha ton. Khng c ri ro. ton c th khng ng cht lng Ri ro khng nhn An ton Ch lm trung gian thanh c thanh ton ton. Khng c ri ro. c ngn hng c ngn hng Ri ro c th pht sinh do m bo thanh ton kim tra b chng t ngn hng cam kt thanh trc khi thc hin ton cho ngi th hng. thanh ton
Nh thu tr chm Tn dng chng t
Nh vy, trong cc phng thc TTQT th ri ro gia ngi bn v ngi mua tng i c cn i trong phng thc TDCT. Vi u im nh vy, phng thc TDCT thng c nh nhp khu v nh xut khu chn trong cc giao dch thng mi quc t. Trong phng thc TDCT, ngn hng ng vai tr quan trng trong vic m bo thanh ton v kim tra chng t, ng thi ngn hng cng phi gnh chu nhng ri ro c th pht sinh trong qu trnh thc hin thanh ton. phng thc ny c th pht huy c vai tr thanh ton trong cc giao dch quc t v hn ch cc ri ro pht sinh cho ngn hng tham gia, ti tp trung vo nghin cu cc ri ro pht sinh trong thanh ton bng phng thc TDCT v gii php hn ch nhng ri ro pht sinh. 1.3.3 Ri ro trong phng thc tn dng chng t Khi thc hin nghip v TDCT, ty mi mt vai tr khc nhau trong quy trnh m ngn hng tham gia c nhng ri ro tim n khc nhau. Trong phm vi nghin cu ca ti ch cp n ri ro khi ngn hng ng mt trong bn vai tr c bn l ngn hng pht hnh th tn dng, ngn hng xc nhn, ngn hng thng bo v ngn hng chit khu.
10 1.3.3.1 Ri ro i vi ngn hng pht hnh th tn dng - Ri ro pht sinh t cc ch th tham gia vo quy trnh thanh ton bng phng thc tn dng chng t: +Ri ro t pha ngi yu cu m th tn dng: Tr trng hp k qu 100%, nghip v pht hnh TTD lun mang tnh cht bo lnh: NHPH bo lnh cho ngi yu cu m TTD, ngi m TTD ch phi k qu mt phn gi tr th tn dng, phn cn li c m bo bng ti sn, bng mt phn ti sn hoc l tn chp. V vy, kh nng thanh ton v thin ch thanh ton ca ngi m TTD v cng quan trng. Nu n thi hn thanh ton TTD m ngi m khng c kh nng np phn tin cn li th NHPH phi dng ngun vn ca mnh thanh ton cho ngi th hng. Khon tin ny NHPH c th thu hi li t ti sn m bo, hng ha nhp khu Vic ny tn nhiu thi gian v chi ph ca ngn hng v c th khng thu hi c. + Ri ro t ngi th hng th tn dng Giao dch tn dng chng t l giao dch ch da trn chng t, NHPH TTD phi thc hin thanh ton khi ngi th hng xut trnh b chng t ph hp vi cc iu khon v iu kin ca TTD. Da vo iu ny, trng hp ngi th hng khng giao hng hoc giao hng khng ng cht lng, ngi yu cu m TTD khng c kh nng thanh ton, khng ng thanh ton v khng c hng hoc hng ha khng ng cht lng hoc cng vi ngi th hng kt hp thc hin hnh vi la o th NHPH phi gnh chu ri ro va phi thanh ton va khng thu hi c tin t hng ha nhp khu. + Ri ro t ngn hng chit khu th tn dng hoc t ngn hng xut trnh chng t Ngi th hng sau khi hon thnh ngha v giao hng s xut trnh b chng t cho ngn hng phc v mnh xin chit khu hoc nh i tin theo TTD, c th i tin bng th hoc i tin bng in ty theo TTD quy nh. Chit khu gip cho ngi th hng nhn c tin trc khi NHPH thanh ton cho b chng t, mang li thun li cho ngi th hng. Trng hp in i tin theo th tn
11 dng c thanh ton, b chng t khng ph hp v b ngi m TTD t chi, NHPH c th gp ri ro khng th truy i t ngn hng phc v ngi th hng. + Ri ro t ngn hng hon tr thun tin cho ngi th hng trong vic nhn c thanh ton, th tn dng cho php ngi xut trnh chng t s c i tin trc tip t mt ngn hng hon tr. V l do no ngn hng hon tr khng thc hin vic thanh ton, chng hn nh do khng nhn c y quyn hoc tin t NHPH, th mi chi ph pht sinh NHPH phi gnh chu. - Ri ro pht sinh t mi trng kinh doanh + Ri ro pht sinh t bin ng ca th trng hng ha nhp khu Hng ha nhp khu nh hng trc tip n kh nng thanh ton ca ngi m TTD v vic thu hi vn ca NHPH. Nu l mt hng gi c bin ng nhiu theo th trng, knh phn phi v tiu th hp, ch c mt s i tng tiu th c bit th vic kinh doanh ca nh nhp khu d gp ri ro, NHPH cng kh tiu th hng ha thu hi li vn trong trng hp cn thit. Trong nhiu trng hp, NHPH khng tiu th c hng ha bo lnh m TTD. + Ri ro pht sinh t tnh hnh kinh t chnh tr ca mt quc gia Mi ch th kinh t hot ng trong mt quc gia u chu s tc ng ca tnh hnh kinh t chnh tr ca quc gia . Khi tnh hnh chnh tr khng n nh, nn kinh t suy thoi, NHPH thng khng thc hin c ngha v thanh ton ca mnh lm nh hng n uy tn ca NHPH; ngi nhp khu khng c nhp hng ha hoc mt kh nng thanh ton, trng hp ny NHPH phi gnh chu ri ro. Khng hong kinh t, lm pht khin cho ng tin trong nc km n nh, mt gi so vi ng tin nc ngoi lm gi hng ha thay i gy ri ro hng ha. + Ri ro pht sinh t chnh sch kinh t ca mt quc gia Chnh sch thng mi, cc quy nh v xut nhp khu ca mt quc gia c th gy thit hi cho cc bn tham gia. Chnh sch qun l ngoi hi, nhng quy nh v chuyn ngoi t ra nc ngoi ca nc nhp khu... nu b thay i t ngt (nh hn ch chuyn ngoi t
12 ra nc ngoi) th s gy ri ro cho NHCK v nh xut khu. Hoc mt quc gia c d tr ngoi t thp, nh nhp khu gp kh khn th thm ch khng mua c ngoi t thanh ton, gy ri ro cho NHCK khng nhn c tin, NHPH mt uy tn thanh ton. - Ri ro pht sinh trong qu trnh thc hin nghip v + Ri ro pht sinh khi thc hin pht hnh th tn dng Pht hnh th tn dng l khu u tin trong qui trnh thanh ton bng phng thc TDCT. y l khu rt quan trng quy nh cc iu kin v chng t xut trnh thanh ton, y l khu c th gy ra ri ro cho NHPH nu khng thc hin chnh xc v cn trng v cng l khu gp phn ng k vo vic gim cc tranh chp pht sinh sau ny. Khi t vn m th tn dng, NHPH ch yu da vo hp ng ngoi thng, kin thc nghip v v kinh nghim ca mnh. NHPH phi thc hin theo ng ch th ca ngi m th tn dng, nu khng s gnh chu ri ro b chng t xut trnh ph hp vi TTD nhng khng ng theo ch th ca ngi m v b ngi m t chi thanh ton. + Ri ro pht sinh t pht hnh th bo lnh nhn hng Bo lnh nhn hng khi cha c vn n gc l mt nghip v ph bin to iu kin thun li cho ngi yu cu m TTD nhn hng khi h p ng c kh nng thanh ton, tuy nhin n cng c th em li ri ro cho NHPH. Khi pht hnh th bo lnh nhn hng, ngn hng cam kt s n b cho hng vn ti nu c tn tht xy ra khi ngi m th tn dng nhn hng m khng xut trnh vn n gc, cam kt ny hon ton c lp vi cam kt thanh ton cho ngi th hng. Bo lnh nhn hng ch c tnh cht tm thi, khng th thay th c chng t s hu hng ha. Khi NHPH nhn c vn n gc t ngi th hng, phi giao vn n gc cho hng vn ti thu hi bo lnh nhn hng v th trch nhim ca NHPH i vi hng vn ti mi chm dt. Nh vy, NHPH s phi gnh chu ri ro nu nh ngi th hng thc hin hnh vi la o, khng phi l ch s hu ca l hng v l hng nhn khng thuc TTD m m n thuc v mt ch s hu khc. Trong trng hp ny, NHPH thanh ton cho ngi th hng m vn
13 phi bi thng cho hng vn ti. + Ri ro pht sinh t khu kim tra b chng t Kim tra b chng t xut trnh theo th tn dng m c ngha quan trng quyt nh vic NHPH chp nhn hay t chi thanh ton. Vic kim tra b chng t c iu chnh bi tp qun thc hnh thng nht v tn dng chng t UCP v ISBP. Tuy nhin, UCP v ISBP khng quy nh tt c cc trng hp xy ra nn c nhiu chi tit cc ngn hng din gii theo nhiu ngha khc nhau. V vy, y l khu d gy tranh ci gia cc ngn hng v cng d gy ri ro cho NHPH: . Theo quy nh ca UCP, ngn hng c nm ngy lm vic quyt nh chp nhn hay t chi b chng t c xut trnh theo TTD, NHPH s mt quyn t chi sau 5 ngy lm vic . . Sau khi NHPH t chi b chng t xut trnh theo th tn dng th b chng t thuc v ngi xut trnh chng t. Nu NHPH giao b chng t cho ngi m TTD trc khi c ch th ca ngi xut trnh th NHPH c th phi chu ri ro b ngi xut trnh chng t kin v vic giao chng t ny. . Khi b chng t khng ph hp vi iu khon v iu kin ca TTD, nu ngi m TTD nhn b chng t v thanh ton, NHPH cn phi yu cu ngi m TTD chp nhn nhng im khng ph hp bng vn bn. Nu khng c th chp nhn ny, NHPH c th phi chu ri ro ngi yu cu m TTD khiu ni v khng thng bo im khng ph hp cho h. . Vic din gii UCP v ISBP khng thng nht c th gy ra tranh ci gia cc ngn hng v nhng im khng ph hp. NHPH cn phi gnh chu ri ro do ngn hng xut trnh chng t bc b nhng im khng ph hp. 1.3.3.2 Ri ro i vi ngn hng xc nhn th tn dng Xc nhn TTD l mt cam kt khng hy ngang ca NHXN, cng vi cam kt ca NHPH, thanh ton hoc chp nhn thanh ton khi ngi th hng xut trnh b chng t ph hp vi iu khon v iu kin ca TTD. NHXN thng l mt ngn hng ln, c uy tn hoc l ngn hng gi ti khon hoc cp tn dng cho NHPH. Trch nhim v ngha v ca NHXN i vi ngi th hng v ngn hng
14 ch nh trong TTD cng ging nh NHPH. Bn cnh , NHXN phi thc hin thanh ton hoc chp nhn thanh ton b chng t c xut trnh ngay c khi NHPH mt kh nng thanh ton hoc khi NHPH ri vo trng hp bt kh khng. Ngoi vic xc nhn theo UCP quy nh (xc nhn c y quyn), NHXN c th xc nhn n phng (silent confirmation) theo yu cu ca ngi th hng m khng c s y quyn ca NHPH. Vic xc nhn n phng khng c gi tr i vi NHPH. NHXN trong trng hp ny khng th yu cu NHPH k qu hoc c bt c hnh ng th chp no. Trong khi , trch nhim thanh ton i vi ngi th hng ca NHXN l khng thay i, NHXN ch c th da vo uy tn v kh nng thanh ton ca NHPH. Ngoi ra, khi c ri ro xy ra, NHXN khng c php kin NHPH trong mi trng hp m phi nh n ngi th hng ng ra kin NHPH, nu ngi th hng nhn c thanh ton v khng kin NHPH th ri ro NHXN phi gnh chu. 1.3.3.3 Ri ro i vi ngn hng chit khu th tn dng Chit khu l vic mt ngn hng c ch nh thc hin mua li hi phiu (c k pht cho mt ngn hng khc ngn hng c ch nh) v/ hoc b chng t xut trnh ph hp bng cch ng trc hoc ng ng trc tin cho ngi th hng vo hoc trc ngy ngn hng ch nh nhn c tin hon tr. Chit khu khng truy i l NHCK khng c quyn truy i ngi th hng khi khng nhn c thanh ton t NHPH do b chng t bt hp l hoc NHPH mt kh nng thanh ton. Trong trng hp ny, NHCK s gp ri ro khng thu hi li c khon tin cp cho ngi th hng. Ri ro ny pht sinh do uy tn ca NHPH khng tt, nghip v ca nhn vin ngn hng khng vng v quan im khc nhau v tp qun ngn hng quc t. Chit khu c truy i l NHCK c th i li s tin cp cho ngi th hng nu NHPH t chi thanh ton b chng t. Trong trng hp chit khu c truy i, ri ro ca NHCK pht sinh ch yu do uy tn ca ngi th hng. Nu kh nng v uy tn ti chnh ca ngi th hng thp, ngi th hng lp b chng t gi hoc c tnh cu kt vi ngi m th tn dng la o NHCK th kh
15 nng NHCK gp ri ro l rt ln. Khi thc hin chit khu b chng t xut trnh theo th tn dng, NHCK c th gp nhng ri ro pht sinh t: - Ri ro pht sinh do tnh hnh kinh t, chnh tr - x hi ti nc ca ngn hng pht hnh Theo UCP, NHPH c min trch nhim trong cc trng hp bt kh khng nh ng t, bo ng, chin tranh, khng b. Nhng b chng t xut trnh hoc n hn thanh ton trong thi gian cc trng hp bt kh khng xy ra, NHPH khng c trch nhim phi thanh ton. NHCK s khng thu hi c tin i vi b chng t gi n NHPH trong thi gian ny. i vi ri ro ny, NHCK kh c th kim sot v phng nga. - Ri ro pht sinh do ch th lin quan n nghip v chit khu + Ri ro pht sinh t ngi yu cu m th tn dng Uy tn ca ngi yu cu m TTD nh hng nhiu nht n quyn li ca cc bn tham gia vo phng thc TDCT, trong c NHCK. ch, kh nng ti chnh ca ngi m TTD s nh hng n vic chp nhn hay t chi thanh ton ca NHPH. Trong trng hp b chng t khng ph hp hoc c nhng im khng ph hp khng ng k, khng nh hng n vic nhn hng, nu ngi yu cu m TTD c thin ch thanh ton th kh nng NHPH chp nhn thanh ton l rt cao. Trong trng hp ngc li, ngi m TTD c kh nng thanh ton yu hay b ph sn hoc khng c ch nhn hng, mun tr hon thi hn thanh ton, mun ngi bn gim gi hng bn, th NHPH s ly lm l do t chi thanh ton. Trong nhiu trng hp, ngi yu cu m TTD khng mun thanh ton s l ng lc NHPH c tnh tm v bt nhng im khng ph hp t chi b chng t. i vi ri ro ny, NHCK cn phi cn trng trong vic kim tra b chng t v phi xt n uy tn ca NHPH v ca ngi m TTD trc khi chit khu b chng t. + Ri ro pht sinh t ngn hng pht hnh Trn th gii s lng ngn hng mt kh nng thanh ton hoc b ph sn
16 khng nhiu nhng khng phi l khng xy ra. Trong trng hp ny, NHCK s khng th thu hi li c s tin cp cho ngi th hng t NHPH. + Ri ro pht sinh t ngi th hng Uy tn, kh nng ti chnh ca ngi th hng nh hng n kh nng ngn hng chit khu thu hi s tin cp cho ngi th hng nu khng nhn c thanh ton t NHPH trong trng hp chit khu c truy i v ngi th hng cn gip NHCK c nhng thng tin cn thit v ngi yu cu m TTD. Nu ngi th hng khng c uy tn v kh nng ti chnh yu, NHCK s gp ri ro v khng truy i c s tin chit khu nu NHPH t chi b chng t. Bn cnh , c nhng trng hp ngi th hng cu kt vi ngi m TTD c tnh la o ngn hng. - Ri ro pht sinh t vic thc hin nghip v + Ri ro pht sinh t vic kim tra b chng t Kim tra b chng t l mt khu quan trng trong nghip v chit khu b chng t xut khu. Nu vic kim tra b chng t khng c thc hin vi mt s cn trng th s gy ri ro cho ngn hng chit khu. NHCK c th s gnh chu ri ro khng c hon tr nu chit khu b chng t m khng pht hin nhng im khng ph hp. Thm vo , vic din gii nhng iu khon ca UCP v ISBP vn khng hon ton thng nht gia cc ngn hng. V vy, khi kim tra b chng t phi ht sc cn trng trnh nhng tranh chp c th xy ra v b NHPH t chi thanh ton do nhng im khng ng c. Bn cnh kim tra b chng t chit khu, ngn hng cn phi tun th UCP, ISBP v L/C v thi gian kim tra chng t, ni gi chng t i tin, ni gi in i tin, hnh thc i tin v cc iu kin khc khi gi chng t i tin Nu cc quy nh ny khng c thc hin c th s mang li ri ro b t chi thanh ton lm gim uy tn ca ngn hng chit khu. + Ri ro pht sinh t vic chit khu b chng t khng ph hp Hin nay, nhiu ngn hng vn thc hin chit khu b chng t khng ph hp. Vic chit khu ny c th mang li ri ro b t chi thanh ton rt cao. V vy,
17 cn xem xt k uy tn ca ngi th hng v ti sn m bo trc khi thc hin vic chit khu. 1.3.3.4 Ri ro i vi ngn hng thng bo th tn dng - Ri ro khi nhn c th tn dng t ngn hng pht hnh hoc ngn hng thng bo th nht Trc khi thng bo TTD cho ngi th hng, ngn hng thng bo phi kim tra tnh xc thc ca TTD. Trong trng hp NHTB khng kim tra c tnh xc thc phi gi thng bo cho ngn hng gi TTD n v nu r trong thng bo gi n ngi th hng. NHTB c trch nhim thng bo y ni dung TTD nhn c. Nu NHTB khng thc hin ng nhng quy nh trn th phi gnh chu mi ri ro pht sinh do TTD b gi mo, ngi th hng giao hng tr, ngi th hng khng thc hin ng quy nh do ni dung L/C khng y - Ri ro do giao th tn dng cho ngi th hng Ngn hng thng bo phi giao th tn dng cho ng ngi th hng. Trng hp giao th tn dng khng ng ngi th hng c th c nhng ri ro nh th tn dng b li dng, chng t gi mo, ngi th hng khng thc hin ng hp ng vi nh nhp khu 1.4 NGHA CA VIC HN CH RI RO TRONG PHNG THC TN DNG CHNG T 1.4.1 ngha ca vic hn ch ri ro trong phng thc TDCT Nh trnh by trn, do c nhng u im so vi cc PTTT khc nn nhiu doanh nghip chn TDCT lm PTTT trong thng mi quc t. Ngn hng tham gia vo quy trnh thanh ton TDCT khng ch vi vai tr l trung gian m l mt u mi quan trng nhm chia s ri ro gia ngi bn v ngi mua. Ngn hng m bo cho ngi bn nhn c thanh ton khi xut trnh b chng t ph hp sau khi giao hng, ng thi m bo cho ngi mua nhn c hng do c ngn hng kim tra b chng t ph hp vi TTD. Ngn hng gip cho qu trnh thanh ton gia ngi mua v ngi bn din ra nhanh chng thun tin, gp phn to cho phng thc TDCT pht huy c u im, tr thnh cng c tch cc
18 trong qu trnh mua bn ngoi thng. Tuy nhin, khi thc hin vai tr ca mnh, ngn hng cng gp phi nhng ri ro do vic lm dng ca mt hay mt vi ch th tham gia vo quy trnh thanh ton, lm cho phng thc TDCT khng nhng khng pht huy c vai tr tch cc trong giao dch thng mi quc t m cn b li dng gy cn tr cho qu trnh thanh ton, thm ch tr thnh cng c la o, tr thnh cng c thu ph. V vy, vic hn ch ri ro i vi cc ngn hng trong phng thc TDCT s gp phn ng k trong vic gip PTTT ny huy c tc dng tch cc, tr thnh PTTT c hiu qu v l mt cng c h tr tch cc trong cc giao dch thng mi quc t. T , thc y thng mi quc t pht trin; gip ngn hng nng cao uy tn, tit kim chi ph v m rng th phn; gip cho cc bn xut khu v nhp khu nng cao hiu qu hot ng kinh doanh. 1.4.2 Kinh nghim mt s ngn hng trn th gii v hn ch ri ro trong phng thc tn dng chng t Cc ngn hng ln nc ngoi u rt ch trng n vic phng nga ri ro trong hot ng ngn hng ni chung v ri ro trong hot ng TTQT v TDCT ni ring. H c rt nhiu u th trong hot ng phng nga ri ro trong phng thc TDCT do c thi gian hot ng lu di, c kt c nhiu kinh nghim, c h thng chi nhnh nhiu quc gia, c nhiu nhn vin lu nm giu kinh nghim... V vy, nhng kinh nghim m cc ngn hng ln nc ngoi c kt s mang li nhiu bi hc cho cc ngn hng Vit Nam trong cng tc phng nga ri ro trong phng thc TDCT. 1.4.2.1. Phn loi khch hng Cc ngn hng nc ngoi c nhng tiu chun phn loi khch hng thuc loi khch hng c tnh hnh ti chnh tt, trung bnh v xu. Ty mi ngn hng m c h thng tiu chun phn loi khc nhau. Khi tin hnh giao dch vi mt khch hng, ngn hng s phn loi khch hng thuc nhm khch hng no. i vi khch hng c tnh hnh ti chnh tt s c cp hn mc tn dng, hn mc chit khu, bo lnh m th tn dng c th k qu l 0%. i vi nhng khch hng c tnh hnh ti chnh trung bnh s c cp hn mc chit khu c truy i, hn mc
19 bo lnh m th tn dng c k qu. i vi khch hng c tnh hnh ti chnh xu s khng c cp hn mc tn dng hoc phi trnh ln hi ng tn dng. C c bc chun b ban u tt s gim thiu c ri ro cho ngn hng sau ny. 1.4.2.2 S dng cc tha thun trong hp ng, cam kt v mu biu Khi cc ngn hng tham gia vo cc giao dch tn dng ni chung v cc giao dch tn dng chng t ni ring u c nhng hp ng, tha thun vi khch hng c son tho mt cch cht ch. Cc hp ng, tha thun c th l hp ng cp bo lnh, hp ng chit khu, tha thun v k qu th tn dng, cc mu n xin m th tn dng, pht hnh th bo lnh nhn hng ca khch hng. Trong cc hp ng v tha thun ny, cc ngn hng thng a cc iu khon rng buc trch nhim ca khch hng khi c ri ro xy ra gim thiu trch nhim ca ngn hng. Cc ngn hng ln thng c mt b phn hoc phng ban chuyn son tho cc hp ng v mu biu ny khi c ri ro xy ra ngn hng c cn c gim thiu trch nhim cho mnh. 1.4.2.3 Phng quan h quc t c chc nng v thng tin v cnh bo Cc ngn hng trn th gii thng thnh lp phng quan h quc t, phng ny c chc nng thu thp v cung cp thng tin v cc ngn hng v quc gia trn th gii. Li th ca cc ngn hng ny l c rt nhiu chi nhnh cc nc trn th gii gip cho phng quan h quc t c nhng thng tin cn thit v cc ngn hng, v tng quc gia trn th gii. Phng quan h quc t thng c nhng cm nang gip cho cc giao dch hng ngy din ra hiu qu chnh xc. Cm nang ny c cp nht thng xuyn cho ph hp vi c trng ca mi nc, mi chi nhnh. Ngoi ra, phng quan h quc t lun a ra nhng cnh bo v ri ro quc gia, ri ro khi ngn hng giao dch vi chnh ph, doanh nghip hoc t chc ti chnh ti quc gia . iu ny gip cho cc chi nhnh c nhng nh hng trong giao dch bo lnh tn dng chng t ty thuc vo iu kin ca tng quc gia m a ra nhng iu kin v khch hng khc nhau. 1.4.2.4 p dng cng ngh cao v o to con ngi Cc ngn hng nc ngoi thng s dng cc chng trnh qun l vi k
20 thut v cng ngh hin i gim bt nhng ri ro. Cc chi nhnh ca ngn hng bt k nc no cng c th truy cp thng tin lin quan phc v cho nghip v ca mnh nn gim c ri ro thiu thng tin. Ngoi ra, cc ngn hng ny u o to mt i ng nhn vin bi bn bng nhng kha hun luyn di ngy ti trung tm o to, trao i thng tin gia cc chi nhnh, hc hi kinh nghim t chc qun l ca nhau. Chng hn nh Citibank, HSBC l nhng ngn hng c i ng hun luyn chuyn nghip, cc nhn vin cao cp, c chuyn vin t vn nghip v c th gii p cc tnh hung phc tp cho cc chi nhnh. Do vy, nhn vin ca h lm vic chuyn nghip, tc phong nhanh nhn, thao tc thun thc. H lun t cht lng cng vic ln v tr hng u, tn k lut ca nhn vin rt cao v lun bo mt thng tin. 1.4.2.5 Trung tm ti tr thng mi Cc ngn hng thng mi dn dn hin i ha h tng cng ngh thng tin theo hng x l giao dch tp trung ca nhiu nc, chi nhnh v mt trung tm. Hin nay, y l cch lm ca nhiu ngn hng ln trn th gii c nhiu chi nhnh, lng giao dch ln nh Citibank c trung tm x l ti chnh thng mi Penang (Malaysia), Bank of New York c trung tm x l Thng Hi (Trung Quc), American Express Bank c trung tm ti Singapore
21 KT LUN CHNG 1 Chng 1 trnh by nhng kin thc c bn v thanh ton quc t ni chung v phng thc tn dng chng t ni ring; trnh by nhng khi nim c bn v th tn dng, phn loi th tn dng v quy trnh thc hin; nu ln c vai tr quan trng ca thanh ton quc t v phng thc tn dng chng t trong giao dch thng mi quc t, vai tr ca ngn hng trong phng thc tn dng chng t. Bn cnh , chng 1 cng cp n nhng khi nim v ri ro v ri ro trong phng thc tn dng chng t, nhn dng nhng ri ro xy ra i vi tng vai tr ca ngn hng trong phng thc thanh ton ny nh l ngn hng pht hnh, ngn hng xc nhn, ngn hng thng bo, ngn hng chit khu Vi vai tr quan trng ca ngn hng trong phng thc tn dng chng t v vai tr ca phng thc thanh ton ny trong giao thng quc t, th vic hn ch ri ro c th xy ra i vi cc ngn hng c mt ngha quan trng. Chng 1 cng nu ln mt s kinh nghim ca cc ngn hng nc ngoi c b dy hot ng trong lnh vc thanh ton quc t c th l nhng bi hc kinh nghim cho cc ngn hng Vit Nam cn non tr hc tp. Trn y l c s l lun v nhng ri ro trong phng thc tn dng chng t. Chng 2 s trnh by v tnh hnh thc hin nghip v tn dng chng t ti Ngn hng TMCP Chu.
22
CHNG 2: TNH HNH THC HIN NGHIP V TN DNG CHNG T TI NGN HNG THNG MI C PHN CHU
Chng ny phn ln nu ln nhng ri ro m Ngn hng TMCP Chu c th gp phi khi thc hin nghip v tn dng chng t thng qua nh gi kho st ca cc chi nhnh v cc ri ro thc t xy ra ti ACB. 2.1 QU TRNH HNH THNH V PHT TRIN CA NGN HNG TMCP CHU 2.1.1 Qu trnh hnh thnh Php lnh v Ngn hng Nh nc v Php lnh v Ngn hng thng mi, hp tc x tn dng v cng ty ti chnh c ban hnh vo thng 05/1990, to dng mt khung php l cho hot ng NHTM ti Vit Nam. Trong bi cnh , Ngn hng TMCP Chu (vit tt l ACB) c thnh lp theo Giy php s 0032/NH-GP do NHNN cp ngy 24/04/1993, Giy php 533/GP-UB do y ban Nhn dn TP.H Ch Minh cp ngy 13/05/1993. Ngy 04/06/1993, Ngn hng TMCP Chu chnh thc i vo hot ng. 2.1.2 Qu trnh pht trin 2.1.2.1 Nhng ct mc ng nh Vi tm nhn, mc tiu v chin lc c xc nh trong cng lnh hot ng ca Ngn hng sut hn 15 nm hot ng ca mnh v nhng kt qu t c chng minh rng l cc nh hng ng i vi ACB. y cng chnh l tin gip ngn hng khng nh v tr dn u ca mnh trong h thng NHTM ti Vit Nam trong lnh vc bn l. Di y l nhng ct mc ng nh ca ACB: - Nm 1996: ACB l ngn hng thng mi c phn u tin ca Vit Nam pht hnh th tn dng quc t ACB-MasterCard. - Nm 1997: ACB bt u tip cn nghip v ngn hng hin i. - Nm 1999: ACB trin khai chng trnh hin i ha cng ngh thng tin ngn hng, cho php tt c chi nhnh v phng giao dch ni mng vi nhau, giao
23 dch tc thi, dng chung c s d liu tp trung. - Nm 2000: ACB, sau nhng bc chun b t nm 1997, thc hin ti cu trc nh l mt b phn ca chin lc pht trin trong na u thp nin 2000 (2000- 2004). C cu t chc c thay i theo nh hng kinh doanh v h tr. - Nm 2003: ACB xy dng h thng qun l cht lng theo tiu chun ISO 9001:2000. - Nm 2005: ACB v Ngn hng Standard Chartered (SCB) k kt tha thun h tr k thut ton din; v SCB tr thnh c ng chin lc ca ACB. - Ngy 21/11/2006, c phiu ca ACB chnh thc giao dch ti Trung tm giao dch chng khon H Ni. 2.1.2.2 Thnh tch v s ghi nhn Vi tm nhn v chin lc ng n, chnh xc trong u t cng ngh v ngun nhn lc, nhy bn trong iu hnh v tinh thn on kt ni b, trong iu kin ngnh ngn hng c nhng bc pht trin mnh m v mi trng kinh doanh ngy cng c ci thin cng s pht trin ca nn kinh t Vit Nam, ACB c nhng bc pht trin nhanh, n nh, an ton v hiu qu. ACB vi hn 200 sn phm dch v c khch hng nh gi l mt trong cc ngn hng cung cp sn phm dch v ngn hng phong ph nht, da trn nn cng ngh thng tin hin i. ACB va tng trng nhanh va thc hin qun l ri ro hiu qu. Trong mi trng kinh doanh nhiu kh khn th thch, ACB lun gi vng v th ca mt ngn hng bn l hng u. S hon ho l iu ACB lun nhm n: ACB hng ti l nh cung cp sn phm dch v ti chnh hon ho cho khch hng, danh mc u t hon ho ca c ng, ni to dng ngh nghip hon ho cho nhn vin, l mt thnh vin hon ho ca cng ng x hi. S hon ho l c mun m mi hot ng ca ACB lun nhm thc hin. Vi nhng n lc khng ngng , ACB c s cng nhn ca x hi, ca Ngn hng nh nc v ca cc t chc ti chnh quc t.
24 2.1.3 C cu t chc v nhn s 2.1.3.1 S c cu t chc ca ACB n ngy 31/12/2007 (xem ph lc 4) 2.1.3.2 Nhn s Tnh n 31/12/2007, tng s cn b nhn vin ca ACB l 4.600 ngi, trong c 571 cn b qun l, 4.029 nhn vin, sau i hc l 82 ngi, i hc l 3.929 ngi, cao ng l 431 ngi v ph thng l 158 ngi. Mc lng bnh qun nm 2005 l 4.628.000 ng/thng, nm 2006 l 5.763.862 ng/thng v nm 2007 l 8.456.000 ng/thng. 2.2 KT QU HOT NG KINH DOANH CA NGN HNG TMCP CHU T 2005-2008 Vi nh hng a dng ha sn phm v hng n khch hng tr thnh ngn hng bn l hng u ca Vit Nam, ACB hin ang thc hin y cc chc nng ca mt ngn hng bn l. Cc sn phm ca ACB lun da trn nn tng cng ngh tin tin, c an ton v bo mt cao. 2.2.1 V huy ng vn Ngun vn huy ng ca ACB cc nm qua tng cao, tnh n cui nm 2005 l 22.339 t ng, n 31/12/2006 l 39.734 t ng, cui nm 2007 l 74.941 t ng v n thi im 30/06/2008 l 87.080 t ng. Tc tng trng huy ng vn duy tr mc cao, t 77,8% trong nm 2006; 88,6% trong nm 2007. Hnh 2.1: Tnh hnh huy ng vn ti ACB
87.080 74.941 Tng vn huy ng
39.734 22.339
2005
2006
2007 30/06/2008
2.2.2 V s dng vn ACB thc hin chnh sch tn dng thn trng v phn tn ri ro. Tng d n cho vay n 30/06/2008 chim t l 48,5% tng ngun vn huy ng. Phn ngun
25 vn cn li c gi ti cc t chc tn dng trong v ngoi nc, u t vo cc loi chng khon ca cc ngn hng thng mi Nh nc, cc loi chng khon ca Chnh ph, mt phn ngun vn khc c s dng u t trc tip hoc gin tip. Hot ng tn dng Qua cc nm, hot ng tn dng ca ACB lun t mc tng trng tt. Tnh n ngy 30/06/2008, d n cho vay t 42.307 t ng. Cc sn phm ca ACB p ng nhu cu a dng ca mi thnh phn kinh t, cung cp nhiu sn phm tn dng nh cho vay b sung vn lu ng, ti tr v ng ti tr cc d n u t, cho vay sinh hot tiu dng, cho vay sa cha nh, cho vay mua nh, cho vay du hc, cho vay cn b cng nhn vin, ti tr xut khu, bao thanh ton... Hnh 2.2: Biu tng trng tn dng
T ng
42.307 31.974 17.364 9.563 2005 2006 2007 30/06/2008
2.2.3 Cc hot ng dch v Vi s n lc khng ngng ca ton h thng, dch v ca ACB khng ngng khi sc. Bn cnh nhng dch v truyn thng, ACB lun nghin cu cung cp cho khch hng cc dch v mi. Hnh 2.3: Tng trng ph dch v ca ACB qua cc nm:
343
173 93 113
Tng ph dch v ca ACB (T VND)
2005
2006
2007 30/06/2008
26 Kinh doanh ngoi t Trong nghip v mua bn ngoi t phc v khch hng thanh ton xut nhp khu, ngoi khi lng giao dch ch yu bng USD v cc ngoi t mnh khc nh EUR, JPY, GBP, AUD Phng kinh doanh ngoi hi ca ACB cn cung cp cho khch hng mt s ngoi t khc t giao dch trn th trng th gii nh ng Bath Thi Lan (THB), Krone an Mch (DKK), Krone Thy in (SEK) Hot ng thanh ton trong nc Vi mng li chi nhnh v phng giao dch c b tr hp l, cng 301 (s n 30/09/2007) ti khon nostro, hot ng thanh ton trong nc ca ACB khng ngng tng trng. Tnh n ngy 30/09/2007, ngoi 113 ti khon nostro duy tr hai khu vc kinh t trng im l TP. H Ch Minh v H Ni, s lng 8 n 43 ti khon nostro m ti mi tnh, thnh cn li gip ACB p ng tt nhu cu thanh ton ca khch hng trong thi gian qua. Thanh ton quc t L mt dch v truyn thng ca Ngn hng, ng gp t trng ng k trong tng thu nhp dch v ca ACB. Trong nhng nm gn y, ACB p dng mt s chnh sch u i i vi khch hng doanh nghip v tn dng, ti tr xut khu, mc k qu th tn dng, L/C nhp khu, chnh sch bn ngoi t. Lng ngoi t bn phc v nhu cu nhp khu kh n nh. Dch v chuyn tin nhanh Western Union T nm 1994, ACB l i l ca t chc chuyn tin nhanh ton cu Western Union (WU). n nay, ACB c hn 436 im chi tr ti nhiu tnh, thnh ph trn ton quc. Doanh s hng nm t trn 55 triu USD. Hot ng WU ca ACB t hiu qu cao. Dch v th ACB l mt trong cc ngn hng Vit Nam i u trong vic gii thiu cc sn phm th quc t ti Vit Nam. ACB chim th phn cao v cc loi th tn dng quc t nh Visa v MasterCard. ACB cn lin kt vi cc cng ty trong nc pht trin a dng cc loi th mang li nhiu tin ch cho khch hng.
27 Dch v ngn hng in t: Nm 2003, ACB chnh thc cung cp cc dch v ngn hng in t bao gm: Internet banking, Home banking, Phone banking v Mobile banking, mang n cho khch hng nhiu tin ch. T nm 2004, ACB cng a vo hot ng Tng i 247, cung cp thm cc tin ch cho khch hng thng qua knh in thoi. Tng i ny c pht trin thnh Call Center vo thng 04/2005. Trong c cu thu dch v ca Ngn hng, thu v dch v bo lnh v thanh ton (chuyn tin, thanh ton quc t, WU, th tn dng) chim gn 90%. Phn cn li l cc dch v khc bao gm trung gian thanh ton nh t, cc dch v v ngn qu. 2.2.4 Th phn v mng li hot ng Trong h thng ngn hng, th phn huy ng vn ca ACB n cui nm 2006 chim khong 4,39% (tng 1% so vi nm 2005), th phn cho vay chim khong 2,43% (tng 0,71% so vi nm 2005). So vi th phn khi NHTM c phn, huy ng vn ca ACB n cui nm 2006 chim 22,34% (tng 1,04% so nm 2005), cho vay chim 12,93% (tng 1,23% so nm 2005). Cc t l trn cho thy th phn huy ng v cho vay ca ACB chim mt t trng kh nh so vi th phn ngn hng. Do tim nng th phn ca ACB cn kh ln, c bit l trong giai on kinh t Vit Nam trn pht trin. Mng li hot ng ca ACB rng khp vi tng s phng giao dch v chi nhnh ln n 154 tnh n ngy 12/08/2008. 2.2.5 Kt qu hot ng kinh doanh Tng ti sn ca ACB tng qua cc nm, nm 2005 tng ti sn ca ACB l 24.273 t ng, nm 2006 l 44.650 t ng, tng 20.377 t ng so vi nm 2005, n nm 2007 tng ti sn ca ACB t 85.302 t ng, tng so vi nm 2006 l 40.652 t ng. Li nhun trc thu ca ACB nm 2005 t 302 t ng, nm 2006 l 687 t ng tng 127% v tng mnh trong nm 2007 l 201%, t 2.127 t ng.
28 Hnh 2.4: Tng ti sn ca ACB (t VND)
Hnh 2.5: Li nhun trc thu ca ACB (t VND)

2127
85.392
44.650 24.273
Tng ti sn
392 2005
687
Li nhun trc thu
2005
2006
2007
2006
2007
2.3 KT QU THC HIN NGHIP V TDCT TI NGN HNG TMCP CHU T 2004-2008 2.3.1 S pht trin nghip v thanh ton quc t ti Ngn hng TMCP Chu Dch v TTQT c Ngn hng TMCP Chu trin khai t nm 1994. Tri qua gn 14 nm hot ng TTQT, cng vi s pht trin chung ca ACB, dch v TTQT cng tng bc pht trin v dn khng nh c cht lng v vai tr ca dch v ny i vi ACB ni ring v i vi th trng trong nc v quc t ni chung. ACB lun c gng p ng mi nhu cu ca doanh nghip v i tc nc ngoi v cc nghip v lin quan n TTQT mt cch chnh xc-an ton-hiu qunhanh chng. Nm 1998, ACB tr thnh thnh vin chnh thc ca T chc vin thng ti chnh lin ngn hng ton cu (SWIFT). y l bc ngot quan trng ca ACB v nng cao c kh nng phc v khch hng, pht trin mng li thanh ton ton cu v t uy tn ca ACB tng ln ng k. ACB cng a vo s dng h thng cng ngh thng tin hin i phc v cho dch v TTQT. Hin nay, ACB c 62 chi nhnh, s giao dch v phng giao dch c hot ng TTQT. Ti cc s giao dch v mt s chi nhnh c kim sot vin v nhn vin TTQT, ti mt s chi nhnh v phng giao dch ch c nhn vin TTQT. Mi s giao dch hay chi nhnh c kim sot vin c phn mt hn mc kim sot chng t khc nhau, trong hn mc cho php chi nhnh t quyt nh v ch fax chng t khu cui v Phng TTQT Hi s thc hin thanh ton hoc i in ra nc
29 ngoi, ngoi hn mc cho php chi nhnh phi fax chng t v Phng TTQT Hi s thc hin vic kim sot nghip v. Cc chi nhnh v phng giao dch khng c kim sot vin phi fax ton b h s chng t v Phng TTQT Hi s thc hin vic kim sot nghip v. Vic phn cp nh vy lm gim gnh nng cng vic cho Phng TTQT Hi s, tuy nhin vic kim sot chng t khng c tp trung v d gy ri ro nu kim sot vin khng kin thc hoc khng trung thc. V vy, vic b nhim kim sot vin TTQT c ch trng ngy cng nng cao cht lng dch v TTQT. Mi mt PTTT ACB u xy dng th tc nghip v nhm thc hin thng nht trong ton h thng v m bo an ton cho ACB cng nh khch hng (tham kho Th tc nghip v TDCT khng hy ngang ph lc 5) Vi s n lc khng ngng, dch v TTQT ca ACB c s cng nhn bi cc ngn hng v tp on ti chnh trn th gii (tham kho ph lc 6). Bn cnh s cng nhn ca cc ngn hng v tp on ti chnh trn th gii, ACB cn c s tn nhim ca khch hng trong nc th hin bng kt qu hot ng TTQT tng trng qua cc nm. 2.3.2 Kt qu thc hin nghip v thanh ton quc t ti Ngn hng TMCP Chu t 2004-2008 2.3.2.1 Doanh s thanh ton quc t Mng li hot ng ngy cng c m rng, s lng chi nhnh hot ng TTQT ngy cng tng, i ng nhn vin chuyn nghip, cng ngh hin i tc ng tch cc n vic tng trng doanh s TTQT. Tng trng trong hot ng TTQT mt phn cn do chnh sch tn dng ca ACB v ti tr xut nhp khu. Nm 2007 doanh s TTQT t 2.810 triu USD, tng gn gp 5 ln so vi nm 2004, n ngy 30/06/2008 t 1.959 triu USD. Doanh s TTQT 5 nm qua khng ngng tng trng. Tc tng trng nm 2005 t 66,95%, nm 2006 l 73,10% v nm 2007 l 64,81%. Cng vi xu hng ca c nc, doanh s nhp khu lun cao hn doanh s xut khu (doanh s nhp khu chim khong 55% trong tng doanh s), doanh s
30 TTQT nhp khu ca ACB lin tc tng qua cc nm v lun chim t trng cao trong tng doanh s (chim khong 70%) v c xu hng tng. Nm 2005 doanh s TTQT nhp khu t 728 triu USD tng 66,21% so vi nm 2004 (438 triu USD), nm 2006 l 1.170 triu USD tng 60,71%, nm 2007 t 1.990 triu USD tng 70,09%. Doanh s TTQT xut khu ca ACB chim khong 30% trong tng doanh s TTQT v tng ng k qua cc nm. Nm 2004 doanh s TTQT xut khu t 152 triu USD, n nm 2005 l 257 triu USD tng 69,08%, nm 2006 t 535 triu USD tng 108,17%, nm 2007 t 820 triu USD tng 53,27%. Bng 2.1: Doanh s v ph dch v thanh ton quc t t nm 2004-2008: Ch tiu Doanh s TTQT Xut khu ca ACB (triu Nhp khu Tng cng USD) Ph TTQT ca ACB (t ng) Tng doanh s XNK c nc (triu USD) Xut khu Nhp khu Tng cng Nm 2004 152 438 590 25,71 Nm 2005 257 728 985 30,80 113 Nm 2006 535 1.170 1.705 47 173 Nm 2007 820 1.990 2.810 72,50 343 n 30/06/08 547 1.412 1.959 45,30
Tng ph dch v ca ACB (t ng) 93
26.485 32.447 39.826 48.561 31.969 36.761 44.891 62.682 58.454 69.208 84.717 111.243
Ngun: Bo co v dch v thanh ton quc t ca ACB[1] ACB a ra chnh sch ti tr xut nhp khu linh hot. Bn cnh vic s dng ti sn m bo l bt ng sn, ACB cn nhn th chp bng hng ha v cp tn dng tn chp. ACB c ch trng ch trng n ti tr xut khu bng nhng chnh sch tn dng v u tin hot ng xut khu trong cc loi ph thu t nhng dch v phc v hot ng ny. Hin nay, ACB thc hin ti tr sau khi giao hng v ti tr sn xut hng xut khu. Mc d c nhng bc pht trin ng k trong hot ng thanh ton quc t nhng so vi tng doanh s xut nhp khu ca c nc th doanh s TTQT ca ACB ch chim khong 1,01% trong nm 2004, nm 2005 chim 1,42%, nm 2006 l 2,01% v nm 2007 chim 2,53%. y l du hiu tch cc cho thy th trng
31 tim nng ca ACB v dch v thanh ton quc t cn rt ln v c th m rng th phn v dch v ny. 2.3.2.2 Ph dch v thanh ton quc t Vi cht lng dch v TTQT ngy cng c nng cao, ACB ngy cng thu ht c nhiu khch hng s dng dch v ny, tnh n ngy 30/06/2008, s lng khch hng thanh ton quc t t 2.890 khch hng. Ph dch v TTQT tng mnh qua cc nm. Nm 2004 ph dch v TTQT thu c l 25,71 t ng, nm 2005 l 30,80 t ng tng 19,80% so vi nm 2004, nm 2006 t 47 t ng tng 52,60%, nm 2007 t 72,50 t ng tng 54,26% v n ngy 30/06/2008 ph TTQT thu c t 45,30 t ng. Hnh 2.6: Biu ph thanh ton quc t trong tng ph dch v
NM 2004
NM 2007
27,65%
Ph TTQT Ph dch v khc
27,14%
72,35%
Ph TTQT Ph dch v khc
72,86%
Ph thu t dch v TTQT ng gp mt phn ng k vo thu nhp ph ca ACB. Nm 2004, ph dch v TTQTchim 27,65% trong tng thu nhp ph, nm 2005 27,26%, nm 2006 l 27,17% v nm 2007 t 21,14%. S d t l ph thanh ton quc t ca ACB so vi tng thu nhp ph gim l do ch trng m rng cc dch v khc nn ph dch v thu c tng trng mnh, nm 2007 tng 98,27% so vi nm 2006. 2.3.2.3 Doanh s v ph ca phng thc tn dng chng t S pht trin ca tn dng doanh nghip v chnh sch ch trng ti tr xut nhp khu lm cho doanh s thanh ton bng phng thc TDCT tng mnh qua cc nm. Nm 2005, doanh s ny t 245,13 triu USD, tng 54,73% so vi nm 2004 (158,42 triu USD), nm 2006 t 445,17 triu USD tng 81,61% so vi nm 2005, nm 2007 t 868,80 triu USD tng 95,16% v n 30/06/2008 doanh s thanh ton TDCT t 607,30 triu USD.
32 So vi tng doanh s TTQT, doanh s thanh ton bng phng thc TDCT nm 2004 chim 26,85%, nm 2005 l 24,89%, nm 2006 l 26,11%, nm 2007 l 30,92% v n 30/06/2008 con s c tnh t 31%. Bng 2.2: Doanh s v ph TTQT bng phng thc tn dng chng t
Ch tiu Nm 2004 Ph thu t thanh ton bng L/C (t ng) Doanh s TTQT ca ACB (triu USD) Ph TTQT ca ACB (t ng) 8,57 590 25,71 Nm 2005 11,95 985 30,80 Nm 2006 19,42 1.705 47 Nm 2007 34,24 2.810 72,50 n 30/06/08 607,30 21,51 1.959 45,30
Doanh s thanh ton bng L/C (triu USD) 158,42 245,13 445,17 868,80
Ngun: Bo co v dch v thanh ton quc t ca ACB [2] Trong ba PTTT ch yu l TT, nh thu v L/C, doanh s ca phng thc TT chim t trng cao nht khong 60%, nh thu khong 10% v L/C khong 30%. Tuy doanh s chim 30% trong tng doanh s TTQT ca ACB nhng ph thu t dch v L/C chim khong trn 40% trong tng ph dch v TTQT thu c. Nm 2004, t l ph dch v thu t phng thc TDCT so vi tng ph TTQT l 33,33%, n nm 2007 l 47,23% v n 30/06/2008 l 47,48%. Nh vy, xt v c doanh s v ph, phng thc TDCT ng gp mt phn ng k trong tng doanh s v ph thu c t dch v TTQT ca ACB. Hnh 2.7: Doanh s thanh ton L/C trong tng doanh s thanh ton quc t Hnh 2.8: Ph thanh ton bng L/C trong tng ph thanh ton quc t
TRIU USD
T NG
3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 432 158 740 245 445 1.260 869 1.941 1.352 Doanh s TTQT khc Doanh s L/C
80 70 60 50 40 30 27,58 38,26 23,79 Ph TTQT khc Ph L/C
607
2004 2005 2006 2007 30/06/08
18,85 20 17,14 34,24 21,51 19,42 10 11,95 8,57 0 2004 2005 2006 2007 30/06/08
33 2.3.3 Nhn xt Tri qua 14 nm hot ng TTQT, dch v TDCT ti Ngn hng TMCP Chu thu c nhng kt qu t s lng khch hng s dng n doanh s v ph em v t dch v ny: - S lng khch hng tng qua cc nm v hin ti t 2.895 khch hng s dng dch v ny. - Doanh s thc hin tng v chim t trng ngy cng cao trong tng doanh s TTQT. - Ph thu c t phng thc TDCT tng qua cc nm v chim t trng ngy cng tng trong tng ph TTQT. - ACB t c s cng nhn v cht lng ca th trng th gii v trong nc. Qua kt qu t c v nhng ng gp ca dch v thanh ton bng phng thc TDCT, ta thy c vai tr quan trng ca phng thc ny. Cng vi xu hng pht trin ca phng thc TDCT trn th gii, vic nng cao cht lng ca PTTT ny l mt iu tt yu ACB nng cao c uy tn TTQT trong cng nh ngoi nc. Bn cnh nhng kt qu t c, nghip v TTQT bng TDCT ti ACB cng gp phi nhng ri ro nh hng n cht lng ca dch v. Nh vy, cn phi tm hiu v nhng ri ro xy ra, nguyn nhn, kinh nghim khc phc v d on nhng ri ro c th xy ra trong tng lai c nhng gii php c th nhm nng cao cht lng dch v. 2.4 NHNG RI RO TRONG PHNG THC TN DNG CHNG T TI NGN HNG TMCP CHU Bn cnh nhng kt qu t c qua 14 nm thc hin nghip v, trong qu trnh s dng phng thc TDCT, ACB cng gp phi nhng ri ro pht sinh nh hng v mt ti chnh, thi gian, cng sc v uy tn ca ACB. hn ch c ri ro v ngy cng pht huy c vai tr tch cc ca phng thc TDCT, trc tin chng ta cn phi c kt nhng ri ro xy ra, d on nhng ri ro c
34 th xy ra v a ra gii php khc phc cng nh phng nga hiu qu. thu thp nhng ri ro xy ra v d on nhng ri ro c kh nng xy ra, tc gi s dng ngun t liu ca ACB v thc hin iu tra kho st ti tt c cc chi nhnh c thc hin nghip v TDCT qua cu hi phng vn. Vic nhn dng v nh gi ri ro xy ra v c kh nng xy ra cho ACB da vo kt qu nghin cu t liu v kt qu iu tra. Nghin cu t cc ngun t liu sn c ca ACB khng mt nhiu thi gian v l ngun thng tin chc chn tng kt nhng ri ro xy ra ti ACB. Vic iu tra kho st tng chi nhnh cn mt nhiu thi gian v a ra kt qu da trn nh gi l ch yu, v vy chn mu, chn i tng kho st, thit k bng cu hi v ni dung cu hi phi ph hp kt qu a ra l st vi thc t ca ACB, t cc gii php a ra mi c ngha thc t i vi ACB. - Quy m v i tng kho st Nhm a ra c ri ro khi qut nht cho ton h thng, tc gi kho st ton h thng ACB bao gm 45 s giao dch, chi nhnh, phng giao dch v Phng TTQT Hi s c hot ng TTQT v phng thc TDCT. i tng kho st bao gm nhn vin lm vic lu nm, kim sot vin v cc ph trch b phn hoc ph trch phng TTQT ca tng chi nhnh. Phng thc iu tra kho st ch yu thng qua mng thng tin ni b ca ACB, mt s chi nhnh vic iu tra c thc hin thng qua in thoi v fax. - Ni dung ca bng cu hi Mt khu quan trng trong phng php iu tra l lp bng cu hi. Ni dung bng cu hi quyt nh n nhng thng tin rt ra phc v cho mc tiu iu tra nu trn. Bng cu hi ngoi vic thu thp c thng tin cn phi d hiu, ngn gn gip ngi c c th tr li d dng, ng thi khai thc c nhng thng tin km theo m ngi c mun trnh by, nh vy, kt qu thu c khng g b trong quan im ca ring ngi phng vn. Ni dung bng cu hi v kh nng xy ra ri ro trong phng thc tn dng chng t c th hin trong ph lc 7. Ni dung bng cu hi c thit k nh sau:
35 Bng 2.3: Thit k ni dung bng cu hi

Bng cu hi PHN THNG TIN NGI TR LI PHN THNG K CC CU HI PHN CU HI CHNH PHN B SUNG CHT LNG IU TRA
I TNG C PHNG VN IM S KT QU IU TRA
NH GI V BIN PHP
+ Thng tin ngi tr li y l thng tin rt quan trng quyt nh n tnh tin cy ca kt qu iu tra. Nhng ngi thc hin trc tip nghip v TTQT v cng tc trong lnh vc TTQT lu nm s c nhiu kinh nghim thc t v c nhng d on chnh xc. i tng ny bao gm nhng nhn vin lm TTQT lu nm, kim sot vin TTQT, nhng ngi ph trch b phn TTQT nh trng b phn hoc trng phng, ti ACB nhng ngi m nhn cc chc v ny u l nhng nhn vin trc y tng thc hin nghip v TTQT, thi gian cng tc lu nm v c nhiu kinh nghim trong nghip v ny. V y l iu tra mang tnh nh tnh nn nhng i tng ny p ng c nhu cu kho st l thng tin thu c c tnh tin cy cao. + Thang im nh gi ri ro y l iu tra mang tnh nh tnh, c tiu chun chung nh gi v cc ri ro c th xy ra, thang im nh gi c thit k t 1 (c kh nng xy ra rt thp) n 5 (c kh nng xy ra rt cao), nhng ri ro no c im cng cao cng c nhiu kh nng xy ra v ngc li.
36 Bng 2.4: Thang im cho cc cu hi

1 C kh nng xy ra ri ro rt thp S im cho tng loi ri ro 2 3 4 C kh nng xy C kh nng xy C kh nng ra ri ro thp ra ri ro xy ra ri ro cao 5 C kh nng xy ra ri ro rt cao
Thang im ny cho ra kt qu nh lng da trn s im m ngi tr li cho. im kt lun c tnh t im trung bnh ca cc chi nhnh nh gi v im thc t ri ro xy ra ti ACB do tc gi tham kho thc t trn ton h thng. Bng 2.5: Thang im nh gi
1 C kh nng xy ro ri ro rt thp im trung bnh cho tng loi ri ro 2 3 4 5 C kh nng C kh nng C kh nng xy C kh nng xy ra ri ro xy ra ri ro ra ri ro cao xy ra ri ro rt thp cao
+ Ni dung ca bng cu hi Ni dung chnh ca bng cu hi bao gm 3 phn. Phn th nht l cc cu hi thng k (cu 1 v cu 2) ch yu bit c quy m TTQT v t trng ca phng thc TDCT trong tng quy m TTQT ca tng chi nhnh. Phn th hai l cc cu hi mang nhng thng tin chnh cho kt qu kho st, t cu s 3 n cu s 9. Phn th 3 l nhng cu hi m nhm thu thp nhng kinh nghim v ri ro xy ra, cch khc phc ti chi nhnh v nhng kin ng gp phng nga ri ro xy ra trong phng thc TDCT. + Kt qu kho st H thng ACB c 62 chi nhnh thc hin nghip v TTQT bao gm c Phng TTQT Hi s, trong c 45 chi nhnh c phng thc TDCT v 17 chi nhnh khng thc hin PTTT ny. cc cu tr li c tin cy cao, tc gi ch kho st 45 chi nhnh thc hin phng thc TDCT. S phiu pht ra l 100 phiu, s phiu thu v l 80 phiu t 41 chi nhnh. Cc phiu thu v u c tr li y tt c cc cu hi. Trong 80 phiu thu v c 67 ngi tr li l nhng ngi ph trch b phn TTQT v kim sot vin TTQT, 13 phiu do nhng ngi c kinh
37 nghim thc hin TTQT t 2 nm tr ln. Nh vy, tin cy ca cc kt qu tr li cao khong trn 80% (tham kho kt qu kho st ph lc 8). Kt qu kho st c nh km ph lc 7. Qua kt qu kho st, c th nh gi ri ro trong thanh ton bng phng thc TDCT xy ra ti ACB nh sau: Mi phng thc TTQT u c th em n nhng ri ro khc nhau cho ACB. Theo kt qu kho st cu hi s 3, tt c cc chi nhnh cho rng phng thc TDCT c kh nng xy ra ri ro cao hn so vi cc PTTT khc vi s im l 3,67. Hnh 2.9: Kh nng xy ra ri ro ca cc phng thc thanh ton
Kh nng xy ra ri ro tng dn
- Phng thc tn dng chng t (3,67 im) - Chuyn tin (2,58 im) - Nh thu (1,83 im) - Cc phng thc khc (1,23 im) - Giao chng t tr tin (0,63 im)
C kh nng xy ra cao
C kh nng xy ra ri ro C kh nng xy ra ri ro thp C kh nng xy ra ri ro rt thp
nh gi v nghip v no trong phng thc TDCT mang li nhiu ri ro cho ACB, cc chi nhnh u cho rng nghip v chit khu mang li nhiu ri ro nht cho ACB. Kt qu cu 4 cho thy, nghip v chit khu (3,93 im) v pht hnh TTD (3,54 im) c kh nng xy ra ri ro cao cho ACB, ln lt n nghip v xc nhn TTD (1,72 im) v nghip v thng bo TTD (1,59 im). Hnh 2.10: Kh nng xy ra ri ro ca cc nghip v thanh ton bng TDCT
- Chit khu th tn dng (3,93 im) Kh nng xy ra ri ro tng dn - Pht hnh th tn dng (3,54 im) - Xc nhn th tn dng (1,72 im) - Thng bo th tn dng (1,59 im) C kh nng xy ra ri ro thp C kh nng xy ra cao
Sau y l phn nh gi ri ro c th xy ra cho ACB i vi tng vai tr c th.
38 2.4.1 Ri ro khi ACB l ngn hng pht hnh th tn dng Trong phng thc TDCT, doanh s nhp khu chim khong 70% trong tng doanh s thanh ton ca ACB. Khi pht hnh th tn dng, ACB thay mt ngi nhp khu cam kt thanh ton cho ngi xut khu khi ngi xut khu thc hin ng cc iu khon v iu kin ca TTD. Hin nay, trong mi trng cnh tranh gia cc ngn hng, ngi nhp khu ch cn k qu mt phn tr gi khi m TTD, phn cn li s thanh ton khi b chng t v n NHPH. Ti ACB, vic cp hn mc bo lnh m th tn dng tr ngay k qu nh hn 100% c th cn c hoc khng cn c vo ti sn m bo. V vy, ACB phi i mt vi nhiu ri ro c kh nng xy ra khi pht hnh v thanh ton TTD. 2.4.1.1 Ri ro khi ACB pht hnh th tn dng Qua kho st cc chi nhnh v thc t pht sinh, ri ro c th xy ra cho ACB khi pht hnh th tn dng cho khch hng th hin nh sau: Hnh 2.11: Kh nng xy ra ri ro khi ACB pht hnh th tn dng
- Do ngi m th tn dng (3,68 im) - Do ngi th hng (3,63 im)
- Do th tn dng cho php i tin bng in (3,17 im) - Do th trng hng ha bin ng (3,14 im) - Do qun l ngoi hi, d tr ngoi t (3,01 im) - Do tnh hnh kinh t chnh tr trong nc (2,39 im) - Do pht hnh th tn dng khng theo yu cu ca ngi mua (1,98 im) - Do chnh sch thng mi trong nc (1,49 im)
C kh nng xy ra cao
C kh nng xy ra ri ro C kh nng xy ra ri ro thp
2.4.1.1.1 Cc ri ro xy ra ti ACB Ri ro do ngi m th tn dng Vic pht hnh TTD theo yu cu ca nh nhp khu hay ngi m TTD lun mang tnh cht cp bo lnh cho khch hng. Khch hng c nhu cu m TTD nhp
39 khu ti ACB s c xem xt cc yu t nh ti sn m bo, mi quan h tn dng hoc giao dch, uy tn thanh ton, quy m hot ng, kh nng ti chnh, mt hng kinh doanh.... c cp hn mc m TTD vi mc k qu ph hp. Nu b chng t c xut trnh ph hp vi TTD m m khch hng khng c kh nng hoc khng thanh ton th ACB phi s dng ngun vn ca mnh thanh ton cho ngi th hng. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra cho ACB cao vi s im l 3,68 im. Trong thc t, ri ro ny xy ra ti ACB. Nguyn nhn ch yu l do khu thm nh v nh gi khch hng trong v sau khi cp hn mc vay v bo lnh; hoc trong qu trnh kinh doanh c nhng thi im khch hng gp kh khn v ti chnh. Trong trng hp ny, ACB phi c thc hay cho khch hng vay bt buc thanh ton, hay khch hng phi t thng lng vi ngi bn ko di thi hn thanh ton TTD. Ri ro do ngi th hng th tn dng Ngi th hng khng giao hng hoc giao hng khng ng cht lng nhng xut trnh b chng t ph hp vi TTD th NHPH vn phi c trch nhim thanh ton. Bi l, cc giao dch TTD hon ton c lp vi hng ha c giao. NHPH ch cn c trn b chng t thc hin vic thanh ton v c min trch nhim i vi cht lng hng ha v tnh tht gi ca b chng t. Trong trng hp ny, ACB ch c th ngng thanh ton cho ngi th hng nu c lnh ca ta n. Ri ro ny xy ra ti ACB, cc chi nhnh rt quan tm v nh gi kh nng xy ra ri ro cao. Khi xy ra ri ro do ngi th hng, thit hi ch yu pha ngi yu cu pht hnh TTD. Vic ACB khng th ngng thanh ton nu b chng t hon ton ph hp lm nh hng n mi quan h gia ACB v ngi m TTD. Bn cnh , vi vai tr l NHPH, vic khng pht hin chng t gi c th s nh hng n uy tn ca ngn hng i vi khch hng. Mc d c t vn khi m TTD, mt s khch hng vn cho rng vic thanh ton b chng t ph thuc vo cht lng hng ha c giao. Xy ra ri ro ny thng thng do ngi bn l khch hng mi ca ngi yu cu m TTD, thng xy ra i vi nhng l hng c gi tr ln,
40 nhng l hng c cho gi tt so vi gi ca th trng rt nhiu. i vi ngi bn l khch hng c mi quan h lu di vi ngi mua, khi xy ra ri ro ny, ngi bn v ngi mua c th thng lng vi nhau gim gi hay giao b nhng l hng k tip. Ri ro do th tn dng cho php i tin bng in Vic cho php i tin bng in nhm to thun li cho ngi th hng nhng li c th gy ri ro cho NHPH v ngi nhp khu, v vy ch nn p dng khi ngi mua rt tin tng vo ngi bn. Ri ro ny c cc chi nhnh rt quan tm vi s im c nh gi l 3,17 im. ACB phi thanh ton trc khi nhn v kim tra b chng t, nu b chng t khng ph hp hoc chng t gi th vic i tin li t ngn hng ca ngi xut khu rt kh khn. Nguyn nhn c th do ngn hng ca ngi xut khu khng cn trng khi kim tra b chng t hoc khng trung thc, hoc do ngi xut khu khng trung thc. Khi thanh ton TTD, ph thu t ngi th hng ACB s tr trc tip t s tin thanh ton, trong trng hp i tin bng in vic truy i ph t ngi th hng rt kh khn, mt nhiu thi gian v c th khng i c. Ri ro do th trng hng ha nhp khu bin ng Th trng hng ha nhp khu bin ng nh hng trc tip n ngi m TTD v nh hng gin tip n NHPH TTD. Hng ha gim gi hoc tnh hnh tiu th kh khn nh hng n kh nng thanh ton ca ngi nhp khu. Mt hng ACB pht hnh TTD nhp khu ch yu l cc mt hng my mc thit b, nguyn liu sn xut, hng tiu dng, st thp, .... t cc mt hng gi c d bin ng, tr gi ca cc th tn dng khng ln. Khi cp hn mc m TTD th mt hng nhp khu rt c quan tm. V vy, nh hng ca bin ng th trng hng ha nhp khu n ACB l khng ln. Theo nh gi ca cc chi nhnh th ri ro ny c kh nng xy ra cao vi s im l 3,14 im. Ri ro do qun l ngoi hi, d tr ngoi t Chnh sch qun l ngoi hi v d tr ngoi t cng nh hng n kh nng thanh ton ca ngi nhp khu v NHPH. Vit Nam, chnh sch qun l ngoi
41 hi cho php ngn hng bn ngoi t chuyn ra nc ngoi theo ng mc ch quy nh, vic m TTD v thanh ton th tn dng nm trong mc ch cho php. D tr ngoi hi ng mt vai tr quan trng gip cho nn kinh t n nh. Trong tnh hnh th trng ngoi t c nhng bin ng mnh va qua, t gi v u c ngoi t tng cao gy thit hi cho ngi nhp khu, ngn hng nh nc kp thi cam kt p ng nhu cu ngoi t cho nn kinh t v gi gi ngoi t mc c th gp phn n nh th trng ngoi t, tnh trng u c khng cn. Trong thi gian ny, ACB cng phi u tin ngun ngoi t cho cc b chng t xut trnh theo TTD v hn ch m TTD trnh mt uy tn v lo ngi khng ngoi t cung ng cho khch hng. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi l c kh nng xy ra cho ACB. 2.4.1.1.2 Cc ri ro c kh nng xy ra Ri ro do tnh hnh kinh t chnh tr trong nc Tnh hnh chnh tr nc ta khng c nguy c xy ra ri ro cho ACB. Nn kinh t Vit Nam chu tc ng ca tnh hnh kinh t th gii chung. Khi nn kinh t th gii suy thoi, ng tin trong nc mt gi so vi ng tin nc ngoi nh hng n gi c hng ha, tnh hnh tiu th hng ha, kh nng thanh ton ca ngi mua, tnh hnh ti chnh ca ngi mua t nh hng n kh nng thanh ton ca NHPH. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi l c kh nng xy ra. 2.4.1.1.3 Cc ri ro c kh nng xy ra thp hoc rt thp Ri ro do pht hnh TTD khng theo yu cu ca ngi nhp khu ACB pht hnh TTD theo yu cu v ch th ca ngi nhp khu. Vic ACB pht hnh TTD khng ng theo ch th ca ngi nhp khu c kh nng xy ra. Nguyn nhn ch yu l do nhn vin TTQT khng hiu r yu cu ca ngi mua hoc khng cn trng nn b st cc ch th khi m TTD. Cc trng hp ny thng thng u c tu chnh kp thi nn khng dn n ri ro ngi nhp khu t chi nhn b chng t. Ri ro do chnh sch thng mi trong nc Chnh sch xut nhp khu nh hng trc tip n nh nhp khu trong nc
42 v NHPH TTD. Cc chnh sch hn ch nhp khu trong tng thi k c th gy kh khn cho nh nhp khu trong vic thanh ton cho ngi th hng v nhn hng. Trong trng hp nh vy, nh nhp khu c kh nng s t chi thanh ton b chng t ph hp v NHPH phi thc hin thanh ton cho ngi th hng. Ri ro ny cha xy ra ti ACB v c cc chi nhnh nh gi l c kh nng xy ra thp. 2.4.1.2 Ri ro khi ACB thanh ton th tn dng Khi ACB thc hin thanh ton TTD th nhng ri ro c th xy ra theo kho st: Hnh 2.12: Kh nng xy ra ri ro khi ACB thanh ton th tn dng
- Do pht hnh th bo lnh nhn hng (2,81 im)
- Do mt quyn t chi b chng t sau 5 ngy lm vic (2,78 im) - Do mt quyn t chi b chng t v bt ng nhng im khng ph hp vi ngn hng xut trnh (2,73 im) - Do hon tr gia cc ngn hng (2,56 im) - Do giao b chng t t chi cho ngi m th tn dng (1,41 im) - Do khng yu cu ngi m th tn dng chp nhn nhng im khng ph hp (1,29 im)
C kh nng xy ra
C kh nng xy ra ri ro thp
2.4.1.2.1 Cc ri ro c kh nng xy ra Ri ro do pht hnh th bo lnh nhn hng Pht hnh th bo lnh nhn hng trc khi c vn n gc to thun li cho ngi mua nhng cng tim n nhiu ri ro cho ACB. Nu ACB khng nhn c vn n gc i ly th bo lnh th trch nhim ca ACB vi hng tu vn cha chm dt. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra cao nht khi ACB thc hin thanh ton TTD, do trc khi pht hnh th bo lnh nhn hng cc chi nhnh xem xt rt thn trng. Trng hp xu nht c th xy ra l ngn hng pht hnh va thanh ton theo TTD, va phi bi thng cho hng vn ti.
43 Thc t ri ro ny cha xy ra cho ACB. Trc khi pht hnh th bo lnh nhn hng, ngoi vic khch hng phi np tr gi b chng t, ACB cn xt n uy tn ca khch hng. Ri ro do mt quyn t chi b chng t sau 5 ngy lm vic Theo quy nh ca UCP, ngn hng c 5 ngy lm vic sau ngy nhn chng t quyt nh chp nhn hay t chi thanh ton. Trong thi gian ny, ACB khng t chi b chng t khng ph hp th coi nh chp nhn v phi thanh ton cho ngi th hng. Trong trng hp ny, nu ngi mua t chi nhn hng th ACB phi thc hin thanh ton cho ngi th hng bng ngun vn ca mnh. Ri ro khng t chi b chng t trong thi hn cho php xy ra ti ACB nhng ngi mua ng nhn b chng t nn khng gy thit hi cho ACB. Theo quy trnh thanh ton bng TDCT t ti ACB, khi b chng t khng ph hp, nhn vin thanh ton quc t va lm thng bo n khch hng trong nc va lp in t chi b chng t gi n ngn hng nc ngoi. Tuy nhin, v chi nhnh khng lm ng quy trnh, ch thc hin thng bo cho khch hng trong nc v qun lm thng bo t chi cho ngn hng nc ngoi. Ri ro ny ACB hon ton c th hn ch c. Ri ro mt quyn t chi b chng t v bt ng vi ngn hng xut trnh v nhng im khng ph hp Khi t chi b chng t khng ph hp, ACB thng bo cho khch hng trong nc v gi in t chi n ngn hng xut trnh chng t, nu vic bc b nhng im khng ph hp ca ngn hng xut trnh c hiu lc v ngi m TTD t chi b chng t th ACB phi thanh ton cho ngi th hng bng ngun vn ca mnh. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi l c kh nng xy ra. Trong thc t, ri ro ngn hng xut trnh bc b nhng im khng ph hp xy ra ti ACB, trong cc trng hp ny khch hng trong nc ng nhn b chng t nn khng c thit hi xy ra cho ACB. Quy nh ca ACB v hn mc kim sot chng t nhm hn ch ri ro ny. Tuy nhin, ri ro ny vn c kh nng xy ra nu nghip v TTQT ca chi nhnh khng tt.
44 Ri ro do vic hon tr gia cc ngn hng Khi m th tn dng cho php i tin bng in, ACB phi lm y quyn cho ngn hng hon tr. nhng ngn hng ny, ACB u c hn mc xc nhn, hon tr v ti khon tin gi. Trong th tn dng ACB cho php i tin bng in quy nh ngn hng i tin phi thng bo cho ACB 3 ngy trc khi thc hin i tin ngn hng hon tr, thi gian ny ACB kim tra ti khon v b sung kp thi nu thiu. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra. 2.4.1.2.2 Cc ri ro c kh nng xy ra thp hoc rt thp Ri ro do vic giao b chng t t chi cho ngi m th tn dng Khi ACB t chi b chng t th b chng t thuc quyn nh ot ca ngi xut trnh. Nu ACB giao b chng t t chi th ri ro c th xy ra nu ngi xut trnh khng mun tip tc bn hng cho ngi mua m mun giao b chng t cho mt khch hng khc. Tuy nhin, trng hp ny cha xy ra ti ACB v ri ro ny c nh gi l t xy ra cho ACB. Ri ro do khng yu cu ngi m th tn dng chp nhn nhng im khng ph hp Khi ngi mua mun nhn v thanh ton b chng t khng ph hp phi c vn bn chp nhn nhng im khng ph hp gi n ACB trnh xy ra tranh chp sau ny. Quy nh ny c cc chi nhnh thc hin rt nghim tc. Cc chi nhnh nh gi ri ro ny c kh nng xy ra rt thp. 2.4.2 Ri ro khi ACB xc nhn th tn dng Khi xc nhn TTD, ACB cam kt s thanh ton cho ngi th hng khi ngi th hng xut trnh chng t ph hp vi TTD hoc khi NHPH khng thanh ton hoc mt kh nng thanh ton. Trong thc t, s lng TTD ACB xc nhn khng nhiu. Qua kho st, ri ro c th xy ra cho ACB nh sau:
45 Hnh 2.13: Kh nng xy ra ri ro khi ACB xc nhn th tn dng

- Do khng pht hin hoc bt ng nhng im khng ph hp vi ngn hng pht hnh (2,08 im) - Do ngn hng pht hnh ph sn, mt kh nng thanh ton (1,53 im) - Chit khu b chng t khng ph hp (1,34 im) - Xc nhn khi khng c ngn hng pht hnh y quyn (1,20 im)
C kh nng xy ra
2.4.2.1 Cc ri ro c kh nng xy ra Ri ro do khng pht hin hoc bt ng nhng im khng ph hp vi ngn hng pht hnh ACB phi thanh ton khi ngi th hng xut trnh b chng t ph hp vi TTD c ACB xc nhn. Tuy vy, NHPH vn c quyn kim tra b chng t v t chi thanh ton. Nh vy, ACB c th gp ri ro nu khng tm ra nhng im khng ph php hoc bt ng vi NHPH v nhng im khng ph hp. Ri ro ny mc d cha xy ra nhng c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra cao nht khi ACB xc nhn TTD. ACB ch xc nhn TTD c pht hnh bi ngn hng thuc danh sch cc ngn hng c ACB chp nhn chit khu b chng t v c ni dung ph hp vi quy nh ca ACB. Cc iu kin ny nhm m bo quyn li cho ACB. 2.4.2.2 Cc ri ro c kh nng xy ra thp hoc rt thp Ri ro do ngn hng pht hnh ph sn, mt kh nng thanh ton Xc nhn TTD l mt hnh thc bo lnh ca ACB i vi NHPH TTD. Ri ro do NHPH ph sn hay mt kh nng thanh ton c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra cho ACB sau ri ro do bt ng nhng im khng ph hp. Ri ro ny cha xy ra ti ACB v ACB ch xc nhn khi NHPH c uy tn v do s lng TTD c ACB xc nhn khng nhiu. Tuy nhin, trong tnh hnh kinh t kh khn, khng hong ti chnh xy ra trn th gii, cc ngn hng hng u th gii cng
46 gp kh khn v ph sn th ri ro ny vn c kh nng xy ra cho ACB. Ri ro khi ngn hng xc nhn chit khu b chng t khng ph hp nhng khng thng bo cho ngi th hng Khi chit khu b chng t khng ph hp m NHXN khng nu r th ngi th hng s xem y l khon thanh ton th tn dng v s khng hon tr nu NHPH t chi b chng t. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi l c kh nng xy ra thp cho ACB. Ri ro khi xc nhn khng c y quyn t ngn hng pht hnh Khi ngn hng thc hin xc nhn theo yu cu ca ngi th hng m khng c y quyn ca NHPH, nu xy ra ri ro, ngn hng xc nhn khng c quyn kin NHPH do khng c quyn li trong th tn dng. Ri ro ny hon ton khng xy ra cho cc chi nhnh, v theo quy nh ca ACB, ACB ch xc nhn khi TTD quy nh ACB l NHXN. 2.4.3 Ri ro khi ACB l ngn hng chit khu Kh nng xy ra ri ro cho ACB khi ng vai tr NHCK l nhiu nht. Qua kt qu kho st cu 8, th ri ro xy ra cho ACB khi chit khu b chng t th hin nh sau: Hnh 2.14: Kh nng xy ra ri ro khi ACB chit khu TTD
- Chit khu b chng t bt hp l (3,96 im)
- Do kim tra b chng t (3,56 im) - Do nh nhp khu (3,01 im)

C kh nng xy ra cao C kh nng xy ra ri ro
- Do bt ng v din gii UCP v ISBP (3,00 im)

- Ngn hng pht hnh (1,96 im) - Do ngi th hng (1,65 im) - Do nguyn nhn bt kh khng (1,51 im) - Khng kim sot c tu chnh (1,14 im) - Chit khu min truy i (1,04 im)
47 2.4.3.1 Cc ri ro xy ra ti ACB Chit khu b chng t khng ph hp NHPH c quyn t chi b chng t khng ph hp, v vy vic chit khu b chng t khng ph hp s em li ri ro cao cho ACB. Ti ACB, theo quy nh v chit khu b chng t hng xut theo phng thc TDCT, cc chi nhnh ch c chit khu b chng t khng ph hp khi c in chp nhn thanh ton ca NHPH hoc s tin chit khu c tr vo hn mc vay ca khch hng. Ngoi hai trng hp ny, cc chi nhnh phi trnh hi ng tn dng xt duyt ty theo tng trng hp c th. Vic chit khu b chng t khng ph hp khng c m bo bng in chp nhn ca NHPH hoc ti sn m bo c kh nng gy ri ro cho ACB. Ri ro ny xy ra cho ACB v ACB phi truy i tr gi chit khu t ngi xut khu. Cc chi nhnh nh gi ri ro ny c kh nng xy ra cao nht nn rt thn trng v hn ch chit khu b chng t khng ph hp. Ri ro do kim tra b chng t Vic chit khu b chng t ch yu da trn s ph hp vi iu khon v iu kin ca TTD v uy tn ca NHPH, v vy nu kim tra b chng t khng cn trng s b qua nhng im khng ph hp m NHPH c th da vo t chi thanh ton. Ri ro pht sinh do vic kim tra b chng t c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra cao cho ACB. Ti ACB vic kim tra b chng t chit khu cc chi nhnh c thc hin rt cn trng, t nht phi c mt nhn vin v mt kim sot vin, nu tr gi b chng t vt hn mc ca chi nhnh phi c chuyn v hi s thc hin vic kim sot. Tuy nhin, xy ra ri ro do b st, khng pht hin cc im khng ph hp i vi b chng t nm trong hn mc ca cc chi nhnh, v vy ri ro ny c cc chi nhnh rt quan tm. Bn cnh ri ro do b chng t ca khch hng xut trnh khng ph hp cn do nhn vin nghip v khng c k cc iu khon khc ca TTD, v d: gi km b chng t bn sao, gi b chng t i tin ngn hng pht hnh khi no.y l ri ro dn n kh nng b chng t b t chi rt ln v trch nhim thuc v nhn vin nghip v. Nguyn nhn l do s
48 khng cn trng khi kim tra b chng t v do nhn vin khng tun th UCP v ISBP. Mc d nhn vin TTQT c o to rt k nhng nu khng thng xuyn thc hin nghip v s d qun nhng kin thc hc. Bin php gii quyt khi xy ra ri ro ny l thng lng vi NHPH do nhng im khng ph hp khng ng k, khng nh hng n vic nhn hng ca ngi mua; ngi bn t thng lng vi ngi mua ngi mua b qua nhng im khng ph hp v nhn b chng t; v bin php cui cng l yu cu ngi bn hon tr s tin chit khu do chit khu c truy i. Ri ro do nh nhp khu Kh nng thanh ton, thin ch thanh ton ca nh nhp khu nh hng trc tip n vic t chi hay chp nhn b chng t NHCK xut trnh. Ri ro do nh nhp khu mt kh nng thanh ton, khng c thin ch thanh ton, mun ko di thi hn thanh ton, mun gim gi hng bn... dn n vic NHPH t chi b chng t c nhng im khng ph hp khng nh hng n kh nng nhn hng, c tnh tm nhng im khng ph hp t chi b chng t hoc NHPH khng thanh ton ng hn. Ri ro ny do kh nng, uy tn ti chnh ca ngi nhp khu yu, do bin ng ca th trng hng ha. Khi cp mc chit khu cho nh xut khu, mt trong nhng yu t m ACB xem xt l mt hng xut khu v uy tn thanh ton ca nh nhp khu t nhng ln giao hng trc y. Tuy vy, ri ro do nh nhp khu cng xy ra ti ACB, cc chi nhnh rt quan tm ti ri ro ny vi s im nh gi l 3. Nguyn nhn ch yu l ngi mua mun ko di thi hn thanh ton hoc mun gim gi hng bn. Trong trng hp ny ACB phi lp in yu cu NHPH phi thc hin thanh ton ng hn hoc c trng hp ngi bn phi ng gim gi hng bn. 2.4.3.2 Cc ri ro c kh nng xy ra Ri ro do bt ng v din gii UCP v ISBP Mc d vic kim tra b chng t chit khu c iu chnh bi UCP v ISBP, tuy nhin khng phi ngn hng no cng din gii UCP v ISBP ging nhau nn dn n vic bt ng quan im. C nhng im theo NHCK hoc theo UCP
49 v ISBP l ph hp nhng NHPH li cho rng khng ph hp v t chi b chng t, trng hp ny cng xy ra i vi cc NHPH c uy tn trn th gii. Cc trng hp xy ra ri ro nh vy, ACB lp lun, dn chng UCP v ISBP bo v kin ca mnh, c nhiu trng hp NHPH cui cng phi t b cc im khng ph hp nu v thc hin thanh ton; c nhng trng hp NHPH vn khng t b nhng im khng ph hp mc d lp lun ca ACB l c cn c, nhng trng hp ny ngi bn phi thng lng vi ngi mua hoc phi ng gim gi ngi mua chp nhn thanh ton b chng t. 2.4.3.3 Cc ri ro c kh nng xy ra thp hoc rt thp Ri ro do ngn hng pht hnh ph sn hoc mt kh nng thanh ton nh gi v loi ri ro ny cc chi nhnh cho rng c kh nng xy ra ri ro cho ACB. Ti ACB khi thc hin chit khu b chng t i vi khch hng c cp hn mc chit khu hay khng c hn mc chit khu, vic xem xt n uy tn ca NHPH l mt yu t khng th thiu. thun tin trong vic nh gi uy tn ca NHPH, ACB ban hnh danh sch cc ngn hng c thc hin chit khu, theo cc ngn hng s c nh gi v phn lm ba nhm: nhm 1, nhm 2 v nhm 3, cc chi nhnh c chit khu b chng t khi NHPH thuc nhm 1 v nhm 2. Vic nh gi ngn hng do Phng phn tch cc nh ch ti chnh thc hin. Danh sch ny c cp nht hng thng hoc theo yu cu ca chi nhnh. Trn thc t ri ro ny cha xy ra ti ACB. Tuy nhin, tnh hnh kinh t bin ng nh hin nay nhiu ngn hng ln trn th gii b ph sn th ri ro ny l mt ri ro cn c quan tm v phng nga. Ri ro do ngi th hng Ngi th hng TTD hay ngi bn hng khng uy tn, kh nng ti chnh yu, ...cng c kh nng em li ri ro cho NHCK. ACB ch thc hin chit khu c truy i, v vy vic xem xt n uy tn v kh nng ti chnh ca ngi th hng rt quan trng. Khi cp mc chit khu cho khch hng, cc yu t c lin quan u c xem xt, chng hn nh ti sn m bo, kh nng ti chnh ca khch hng, mt hng kinh doanh, th trng xut khu, uy tn giao hng, uy tn thanh ton ca
50 khch hng, ca NHPH, v ca ngi mua Vic cp hn mc c th da trn ti sn m bo hoc uy tn v kh nng ti chnh ca khch hng. Ri ro do ngi th hng khng hon tr tin chit khu khi ACB yu cu cha xy ra ti ACB. Ri ro ngi th hng giao hng khng ng cht lng, ngi mua khng ng thanh ton v phi chuyn qua phng thc chuyn tin sau khi nhn hng xy ra, ACB yu cu ngi th hng phi hon tr tin chit khu trc khi ng ngn hng pht hnh chuyn PTTT. Nh vy, ri ro do ngi th hng c cc chi nhnh nh gi l c kh nng xy ra thp. Ri ro do nguyn nhn bt kh khng Theo quy nh ca UCP, NHPH khng c trch nhim thanh ton cc b chng t xut trnh trong khong thi gian xy ra bt kh khng nh chin tranh, nh cng, ng t,. V vy, NHCK c th gp ri ro khng c thanh ton. y l ri ro m NHCK khng th lng trc. Trong thc t, ri ro ny cha xy ra ti ACB nhng c cc chi nhnh quan tm v nh gi c kh nng xy ro cho ACB. Trong tnh hnh chnh trng th gii c nhng cng thng, chin tranh bo ng vn xy ra, kinh t kh khn, kh hu tri t ngy cng xu i, thin tai xy ra thng xuyn th ri ro ny rt ng quan tm nht l khi ACB thc hin chit khu b chng t m NHPH TTD nm cc nc c bt n v chnh tr, kinh t hay thng xuyn xy ra thin tai. Ri ro do khng kim sot c tu chnh th tn dng Khi chit khu b chng t thuc TTD m ACB khng phi l NHTB, ACB c th gp phi ri ro khng kim sot c tu chnh. Trong trng hp tu chnh c ngi th hng chp nhn nhng khi chit khu li khng xut trnh, b chng t xut trnh ph hp vi TTD nhng c th khng ph hp vi cc tu chnh. Bn cnh , nu TTD c cc bn hy b nhng NHTP khng thu hi li TTD gc cng c th gy ri ro cho ngn hng chit khu. Ri ro ny cha xy ra cho ACB, tuy nhin cc chi nhnh rt quan tm v ngh thm vo ri ro c th xy ra cho ACB khi chit khu v a ra gii php khc phc.
51 Ri ro do chit khu min truy i Theo nh gi ca cc chi nhnh ri ro ny khng xy ra cho ACB v hin nay ACB ch thc hin chit khu b chng t c truy i. Ngoi nhng ri ro trn, cn c nhiu ri ro c th xy ra cho ngn hng chit khu nh l ri ro khi gi b chng t n NHPH, ri ro v thc hin cc ch th hon tr trong TTD. Tuy nhin cc ri ro ny gn nh khng xy ra cho ACB. 2.4.4 Ri ro khi ACB l ngn hng thng bo Ri ro khi ACB thng bo TTD cho ngi th hng c cc chi nhnh nh gi l t xy ra nht trong bn vai tr. Qua kho st, ri ro khi thng bo TTD c cc chi nhnh nh gi nh sau: Hnh 2.15: Kh nng xy ra ri ro khi ACB thng bo TTD
- Ri ro do thng bo chm tr (2,07 im)
Kh nng xy ra ri ro tng dn C kh nng xy ra
- Ri ro do thng bo thiu ni dung (1,63 im) - Ri ro do thng bo th tn dng khng xc thc (1,33 im) - Ri ro do ngi nhn th tn dng khng c y quyn (1,31 im) - Ri ro do khng xem xt k ni dung th tn dng v t vn cho khch hng (1,23 im)
2.4.4.1 Cc ri ro c kh nng xy ra Ri ro do thng bo th tn dng chm tr Khi ngn hng khng thng bo TTD th phi bo ngay cho ngn hng gi TTD (c th l NHPH hoc NHTB th nht). Khi ngn hng quyt nh thng bo TTD phi thc hin thng bo ngay cho ngi th hng. Mi s chm tr v thit hi xy ra cho cc bn lin quan trong TTD, v d nh ngi th hng khng nhn c TTD v giao hng tr, NHTB s chu trch nhim. Theo nghip v th tc TDCT khng hy ngang ti ACB, cc chi nhnh phi thng bo TTD trong vng 2 gi lm vic k t khi nhn c TTD bn gc. V vy, trng hp xy ra ri ro ny l do cc chi nhnh khng thc hin ng th tc, qun khng thng bo,
52 khng lin lc c vi ngi th hng ln u hoc thi gian xc thc TTD di i vi th tn dng gi bng th. Hin nay, vi h thng i l rng khp trn ton th gii, TTD cc ngn hng gi n ACB thng thng qua ng swift c xc thc. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra nhiu nht trong cc ri ro xy ra khi ACB thng bo TTD. Vic thng bo tr xy ra ti ACB tuy nhin khng c thit hi xy ra. 2.4.4.2 Cc ri ro c kh nng xy ra thp hoc rt thp Ri ro do thng bo thiu ni dung th tn dng Theo quy nh, NHTB phi thng bo ton b ni dung TTD cho ngi th hng. Nu vic thng bo thiu ni dung gy thit hi cho cc bn, NHTB phi chu trch nhim. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra cho ACB. i vi cc TTD ACB nhn c bng th th ri ro ny t c kh nng xy ra do ACB chuyn ton TTD, th thng bo ca NHTB th nht n ngi th hng. Cc TTD c gi qua in swift, UCP quy nh NHTB khng chu trch nhim vic mt mt d liu khi truyn t ngn hng ny n ngn hng khc. Tuy nhin, nu vic mt d liu xy ra khi truyn d liu trong ni b ca ACB th ACB phi chu trch nhim. Ri ro ny cha xy ra cho ACB nhng c cc chi nhnh nh gi c kh nng xy ra thp. Ri ro do thng bo th tn dng khng xc thc Ngn hng thng bo TTD phi c trch nhim xc thc TTD trc khi thng bo n ngi th hng. Trong trng hp khng th xc thc TTD, NHTB bo ngay cho NHPH v ngi th hng nu thng bo TTD ny. NHTB khng nu r cho ngi th hng bit TTD khng xc thc th ri ro c th xy ra l ngi th hng giao hng da trn mt TTD khng c tht. Ri ro ny c cc chi nhnh nh gi l c kh nng xy ra thp v cha xy ra cho ACB. Ti ACB, khi chi nhnh nhn c TTD bng th, b phn swift s chu trch nhim xc thc ch k v phn hi. Ri ro do ngi nhn th tn dng khng c y quyn Ngi nhn TTD phi l ngi c y quyn ca ngi th hng trnh
53 TTD b tht lc v b li dng. NHTB phi c trch nhim thng bo TTD n ng ngi th hng. Trong trng hp giao khng ng ngi th hng lm TTD b tht lc, b li dng, ngi th hng khng giao hng kp thi, th NHTB s gnh chu trch nhim. Ti ACB, ngi nhn TTD gc hoc cc chng t gc phi c giy gii thiu ca cng ty v chng minh nhn dn. Ri ro ny cha xy ra cho ACB v c cc chi nhnh nh gi l t c kh nng xy ra. Ri ro do khng xem xt k v t vn cho khch hng ni dung TTD Ri ro ny c cc chi nhnh thm vo v c nh gi l c kh nng xy ra thp. Theo quy nh ca ACB, khi thng bo TTD, nhn vin TTQT phi c k ni dung v t vn cho khch hng nhng iu khon bt li khch hng ngh tu chnh. Nu ACB khng t vn cho khch hng th thit hi ACB cng khng chu trch nhim, tuy nhin uy tn ca ACB s b gim st v c kh nng mt khch hng. V vy, cc chi nhnh rt ch n vn ny.
54 KT LUN CHNG 2 Chng 2 gii thiu mt cch tng qut v Ngn hng TMCP Chu v cc ri ro c th xy ra trong phng thc tn dng chng t. Ngn hng TMCP Chu c thnh lp nm 1993, n nay tri qua gn 15 nm hot ng vi nhiu thnh tu v s ghi nhn ca x hi, ng gp tch cc trong vic pht trin ngnh ngn hng ca Vit Nam. Chng 2 cng gii thiu v hot ng thanh ton quc t ca ACB. Qua c th thy c phng thc tn dng chng t ng mt vai tr quan trng trong hot ng thanh ton xut nhp khu ti ACB. Bn cnh nhng ng gp ca phng thc tn dng chng t, th n cn c kh nng xy ra ri ro cho ACB. Thng qua phn nh gi ca cc chi nhnh v thc t cc ri ro xy ra, cho chng ta thy c i vi tng nghip v c th u c kh nng xy ra ri ro trong quy trnh thanh ton bng tn dng chng t. Cc ri ro ny khng nhng nh hng n ngi mua, ngi bn m cn nh hng n cc ngn hng tham gia. Vi vai tr v trong nghip v no th ACB gp ri ro cao hn? Chng 2 tr li c cu hi ny. Vn l lm th no hn ch c nhng ri ro c th xy ra cho ACB v cc ngn hng thng mi ni chung. Chng 3 s gii thiu cc bin php m chi nhnh c th p dng phng nga ti a cc ri ro c th xy ra v nng cao hiu qu ca phng thc tn dng chng t.
55
CHNG 3: MT S GII PHP NHM HN CH RI RO TRONG PHNG THC TN DNG CHNG T TI NGN HNG TMCP CHU
3.1 NH HNG PHT TRIN CA ACB N NM 2015 Da trn kt qu t c qua 15 nm hot ng, ACB ra nh hng pht trin t nm 2008 n nm 2015. Tc tng trng ca ACB hin nay nhanh gp i so vi tc tng trng ca ton ngnh, ACB s duy tr v th hng u ca mnh trong h thng ngn hng thng mi c phn Vit Nam, thu hp khong cch v quy m so vi cc NHTM nh nc. ACB t nm 2008 tip tc thc hin chin lc tng trng nhanh, qun l tt, li nhun cao, trong u tin mc tiu tng trng. ACB ch trng tng trng trong tm kim sot, v ch tng trng nu kim sot c ri ro. Trc thch thc ca nm 2008 v nhng nm tip theo, ACB n lc bin thch thc thnh c hi. l theo di v d on cc din bin ca th trng ti chnh a ra cc quyt nh kinh doanh ph hp. l tm kim c hi kinh doanh trong mt th trng cnh tranh gay gt gia cc ngn hng trong nc v nc ngoi, khi cc NHTM nh nc ang trong qu trnh c phn ha v cc ngn hng nc ngoi cn b gii hn nht nh v phm vi kinh doanh, cha mng li chi nhnh cng nh nhn lc. Trn c s tham kho cc m hnh qun tr ca cc ngn hng, tp on ln trn th gii, thng l quc t v qun tr doanh nghip, cc quy nh ca php lut Vit Nam v qun tr doanh nghip, v m hnh qun tr hin nay ca mnh, ACB t nm 2008 s chuyn i m hnh qun tr t hi ng qun tr i din cho quyn s hu sang hi ng qun tr c thnh vin chuyn trch cc lnh vc khc nhau ca hot ng ngn hng v c thnh vin c lp. ACB lun hng ti qun tr, iu hnh theo tp qun thc hnh tt nht. Hi ng qun tr ACB cn bao gm thnh vin ban iu hnh to mi ni gia Hi ng qun tr v Ban iu hnh trong qu trnh qun tr v iu hnh. l qu trnh tch bit gia ch s hu, cng tc
56 qun tr, v cng tc iu hnh nhm m bo quyn li ca c ng ni ring v ca cc bn lin quan ni chung. Tm nhn 2015 ca ACB l phn u tr thnh mt trong ba tp on ti chnh-ngn hng hng u Vit Nam. Vo nm 2010-2011, Tp on ACB d kin c quy m vn ch s hu khong 15 ngn t ng, tng ti sn vo khong 315 ngn t ng v li nhun khong 7 ngn t ng. Tm nhn i hi ACB thng xuyn xy dng v iu chnh chin lc pht trin, c i ng cn b nhn vin nng ng c chuyn mn v o c ngh nghip, c gii php t chc thc hin chin lc v chng trnh hnh ng cng nh kim sot tt ri ro trong qu trnh tng trng v la chn thi im thch hp trong qu trnh thc thi. Nh vy, nh hng pht trin ca ACB t nm 2008 n nm 2015 tp trung vo nhng vn chnh, l tng trng i i vi kim sot ri ro, xy dng m hnh qun tr hin i, iu chnh chin lc ph hp vi din bin th trng, xy dng i ng nhn vin p ng c nhu cu tng trng ca ACB. Trn c s , ACB hng n l mt trong ba tp on ti chnh-ngn hng hng u Vit Nam cho n nm 2015. 3.2 NH HNG PHT TRIN NGHIP V TDCT CA NGN HNG TMCP CHU N NM 2015 Song song vi nh hng pht trin chung, ACB cng ra nh hng pht trin dch v TTQT ni chung v phng thc TDCT ni ring t nm 2008 n nm 2015. T nm 2008 n nm 2015 s chia lm 2 giai on pht trin: - Giai on 1 t nm 2008 n nm 2011: ACB s thnh lp Trung tm thanh ton bao gm b phn thanh ton, b phn x l in lin h vi nc ngoi v b phn quan h quc t. Khi Trung tm TTQT hnh thnh, cc chng t TTQT hin ang c x l ti cc chi nhnh s c tng bc chuyn v x l ti Trung tm thanh ton; tch b phn TTQT ti cc chi nhnh thnh hai b phn l b phn tip xc khch hng v b phn x l chng t. Trung tm thanh ton c hnh thnh da trn Phng TTQT Hi s, phng
57 ny c nhim v nhn in, x l in (bc cui cng) v chuyn in ra nc ngoi thng qua b phn Swift, t vn nghip v khi cc chi nhnh c nhu cu, lin h vi ngn hng nc ngoi v ngn hng i l. Bc u, Trung tm thanh ton vn thc hin chc nng ca Phng TTQT Hi s v chi nhnh b phn TTQT s c tch thnh 2 b phn. B phn th nht l b phn tip xc v nhn chng t t khch hng, b phn ny tng lai s tip xc, nhn ton b nhu cu ca khch hng doanh nghip (gm c nhu cu v tn dng, ti khon v TTQT). B phn th hai l b phn chuyn x l nghip v TTQT, chu trch nhim v nghip v v lu h s. - Giai on hai t nm 2012 n nm 2015: chuyn tt c cc b phn nghip v TTQT ti cc chi nhnh v Trung tm thanh ton. Ti cc chi nhnh ch cn li b phn tip xc khch hng. B phn ny c nhim v nhn chng t, kim tra chng t s b, sao chp chng t a vo mng ni b v gi v Trung tm thanh ton x l. giai on mt, chng t gia cc chi nhnh v Trung tm thanh ton vn lin lc bng fax v chi nhnh ch fax nhng chng t bc cui cng v c b phn x l nghip v ti chi nhnh. giai on hai, ton b chng t c chuyn v Trung tm thanh ton x l. S s dng h thng cng ngh hin i lu d liu cc chng t cc chi nhnh v Trung tm thanh ton c th truy xut bt k lc no. Nh vy, h s gc nhn t khch hng v ngn hng nc ngoi ch c lu ti chi nhnh v c nhp vo d liu in t c th truy xut trn ton h thng. H thng lu tr d liu ny gip gim p lc lu giy t ti Trung tm thanh ton. Sau khi Trung tm thanh ton i vo hot ng n nh, s tin ti thnh lp cc Trung tm TTQT khu vc gim p lc cho Trung tm thanh ton v khi lng cng vic v v nhn s. Vic thnh lp Trung tm thanh ton s to iu kin cc chi nhnh c th tp trung vo vic chm sc v pht trin khch hng, nng cao hiu qu v mt s lng v cht lng khch hng, doanh s, m rng th trng. Bn cnh , Trung tm thanh ton gip cho vic thc hin nghip v TTQT chuyn nghip, hn ch sai st v mt nghip v, nng cao hiu qu hot ng TTQT, thc hin phng chm
58 an ton hiu qu nhanh chng. Trong tng lai xa hn na, ACB s tin ti khng nhng phc v khch hng l cc doanh nghip m cn phc v khch hng l cc ngn hng qua vic thc hin nghip v v x l chng t TTQT cho cc ngn hng khc. 3.3 MT S GII PHP NHM HN CH RI RO TRONG PHNG THC TN DNG CHNG T TI NGN HNG TMCP CHU vic hn ch ri ro trong phng thc TDCT t hiu qu cn phi c s phi hp ng b t cp v m n cp vi m. 3.3.1 Nhm gii php cp v m Vai tr ca phng thc TDCT ngy cng c khng nh, nht l trong nn kinh t hin i ngy nay. gc v m, Chnh ph cn c nhng bin php nhm to mi trng kinh doanh ngn hng thng thong, mi trng php l r rng minh bch; Ngn hng nh nc cn c nhng hng dn chi tit cc quy nh ca Nh nc to iu kin cho TTQT ni chung v phng thc TDCT ni ring ngy cng pht trin v pht huy c vai tr trong nn kinh t hin i. 3.3.1.1 Kin ngh i vi Chnh Ph Th nht, cc ngn hng Vit Nam ni chung, ACB ni ring v cc doanh nghip hot ng trong mi trng kinh t Vit Nam rt cn s n nh mi trng kinh t v m pht trin bn vng. Chnh ph cn to mi trng kinh t v m n nh. nn kinh t n nh th trc ht tnh hnh chnh tr phi n nh, sau phi m bo an ninh v lng thc, an ninh nng lng, c cu cc ngnh hng, lnh vc ph hp vi c im nn kinh t Vit Nam, ra cc chnh sch ph hp vi tng ngnh hng v lnh vc c th, tn dng nhng khng qu ph thuc vo ngun vn bn ngoi, bnh n gi c hng ha ni chung v hng ha xut nhp khu ni ring, nng cao d tr ngoi hi, pht trin hiu qu mt s ngnh v sn phm quan trng, thit yu i vi nn kinh t v i sng x hi. i vi tng ngnh c th cn c nhng d bo v nh hng c th, hin nay vn cn tnh trng khi c ma th gi hng ha li qu r, khi mt ma th gi li qu t, nh vy s nh hng n ngi sn xut v doanh nghip xut nhp khu. Chnh ph
59 cn h tr cho cc doanh nghip sn xut hng xut khu u ra ca sn phm, cc bin php h tr c th l xy dng thng hiu cho hng ha Vit Nam, chnh ph c th qung co sn phm ca Vit Nam qua quan h hp tc chnh ph, Cc doanh nghip pht trin bn vng cng l mt nhn t gip ACB pht trin bn vng v dch v TTQT ca ACB pht trin bn vng. Th hai, Chnh ph cn c chnh sch tin t, tn dng ph hp. V t gi hi oi, hng n chnh sch t gi hi oi linh hot theo hng gn vi mt r cc ng tin ca cc i tc thng mi, u t quan trng ca Vit Nam. Ngn hng nh nc cn can thip th trng v p ng nhu cu ngoi t thit yu ca t nc, h tr bnh n th trng tin t. Th ba, Chnh ph cn xy dng h thng c s h tng hin i phc v cho pht trin kinh t ni chung v ca ngnh ngn hng ni ring. Trc ht phi k n nhng vn bn php l iu chnh hot ng cc t chc kinh t. Cn xy dng h thng vn bn php l thng nht gia cc c quan khc nhau iu chnh nhng hot ng c th. Ni dung vn bn iu chnh cn r rng hn hoc phi c hng dn chi tit, cc doanh nghip c th thc hin hot ng ca mnh khi c vn bn php l iu chnh. Cn xy dng c s d liu vn bn php l cc doanh nghip v ngn hng tip xc d dng, thun tin cho hot ng kinh doanh. Th t, thng qua lnh s qun, i s qun, tham tn thng mi Vit Nam, h tr cho cc doanh nghip xut nhp khu v ngn hng v c im php l ca cc quc gia gim ri ro cho doanh nghip v ngn hng. Chnh Ph cn h tr cho doanh nghip v ngn hng trong nhng v tranh chp thng mi. Th nm, Chnh Ph cn nng cao cng tc kim ton, k ton cc doanh nghip, gip ngn hng c c s liu chnh xc, minh bch v tnh hnh ti chnh ca doanh nghip. 3.3.1.2 Cc gii php i vi ngnh ngn hng Th nht, nng cao vai tr qun l ca Ngn hng nh nc v pht trin h thng ngn hng thng mi Vit Nam. h thng ngn hng Vit Nam pht trin bn vng th Ngn hng nh nc
60 ng vai tr quan trng. Ngn hng nh nc cn thc hin c nhng chc nng ch yu ca mt ngn hng trung ng, l ngn hng pht hnh tin, ngn hng ca cc ngn hng, ngi cho vay cui cng, c quan iu tit th trng tin t v trung tm thanh ton; thc hin chc nng qun l nh nc i vi lnh vc tin t, ngn hng vi mc tiu n nh ng tin, kim sot lm pht; m bo an ton h thng ngn hng. Th hai, Chnh ph v Ngn hng nh nc cn xy dng h thng vn bn php l thng nht iu chnh hot ng ngn hng ni chung v TTQT ni ring. Hin nay, cc vn bn iu chnh hot ng ngoi hi vn cha thng nht v chi tit. Chnh ph ban hnh Php lnh ngoi hi v Hng dn chi tit php lnh ngoi hi, tuy nhin vn cha c vn bn hng dn tht s chi tit ngn hng c cn c r rng cho hot ng ca mnh. V ni dung ca Php lnh ngoi hi v cc vn bn hng dn trc y ca Ngn hng nh nc c nhng im cha thng nht vi nhau. Vic la chn vn bn p dng cn l mt kh khn cho ngn hng trong hot ng TTQT. Khi c nhng thay i cng cn c nhng thng bo n cc ngn hng thng mi NHTM cp nht v thc hin kp thi. Th ba, Ngn hng nh nc cn tng cng h tr thng tin cho cc ngn hng thng mi. Trung tm phng nga ri ro (CIC) cn nng cao hiu qu hot ng. Hin nay, CIC ch yu l cung cp thng tin tn dng trong nc cho cc ngn hng thng mi. CIC cn cp nht thng tin nhiu hn khng nhng v tn dng m cn v cc lnh vc khc c bit l TTQT. CIC cn thu thp thng tin v nhng t chc la o, ra tin trong v ngoi nc lu cc ngn hng. Ngoi ra, CIC cn cp nht cc trng hp ri ro xy ra, hng gii quyt v cch phng nga v d bo ri ro c th xy ra. D bo nhng bin ng c th xy ra c bit l v t gi, gip ngn hng thng mi c phng php phng nga hp l. Ngn hng nh nc cn yu cu tt c cc ngn hng thng mi tham gia va cung cp thng tin va thu thp thng tin c ch cho h. Th t, Ngn hng nh nc cn hp tc vi cc t chc, ngn hng nc ngoi trao i, hc hi nhng kinh nghim v qun l, cng ngh, nghip v
61 h tr cho NHTM. Kt hp vi cc t chc v ngn hng ny t chc nhng bui hi tho chuyn ngnh v TTQT v TDCT vi s tham gia ca cc chuyn gia trong lnh vc ny v cc lnh vc c lin quan nh vn ti bo him, php l Ngoi trao i nhng kin thc v TTQT cn cn trao i v nhng tnh hung ri ro, tranh chp tng xy ra cc ngn hng trong nc hc hi kinh nghim. 3.3.2 Nhm gii php cp vi m 3.3.2.1 T chc tt B phn TTQT ca tng chi nhnh v thc hin cc gii php hn ch ri ro trong tng vai tr c th B phn TTQT l b phn trc tip thc hin nghip v v to ra cht lng ca TTQT ni chung v ca phng thc TDCT ni ring. Nh vy, gii php u tin ACB cn thc hin l t chc tt B phn TTQT tng chi nhnh. Hin nay, cc chi nhnh do c th s lng thanh ton bng TDCT khng nhiu nn nhn vin TTQT thng qun l mt s cng ty nht nh v thc hin tt c cc dch v TTQT pht sinh khi cng ty c nhu cu. Bn cnh vic thc hin nghip v TTQT, cc nhn vin cn thc hin vic chm sc khch hng. Nh vy, nhn vin s kh tp trung vo nghip v. thc hin nghip v mt cch chuyn nghip th cn tch thnh hai b phn, th nht l b phn dch v khch hng c nhim v chuyn chm sc v l u mi lin h vi khch hng; th hai l b phn nghip v TTQT chuyn thc hin nghip v v theo di h s TTQT. C nh vy, b phn nghip v TTQT s c thi gian trau di nghip v v theo di h s TTQT tt hn, trnh c nhng sai st v nghip v. t chc c m hnh ny cn phi c y nhn s. Vi m hnh ny, khch hng s c chm sc tt hn v nghip v TTQT s c thc hin chuyn nghip hn. Bn cnh vic t chc tt B phn TTQT, chi nhnh cn cn t chc tt cc b phn khc c lin quan n cht lng dch v TTQT, t bit l TDCT nh b phn tn dng, b phn dch v ti khon khch hng Ti ACB quy trnh thc hin nghip v TDCT c xy dng trn c s m bo an ton cho ACB v quyn li ca khch hng. Tuy nhin, quy trnh khng quy nh ton b mi chi tit, tnh hung c th xy ra v c nhng chi tit c quy
62 nh nhng nhn vin khng tun th dn n ri ro cho ACB. V vy, bn cnh vic sp xp li B phn TTQT hp l, hn ch c ri ro xy ra trong phng thc TDCT, ACB cn phi thc hin nhng gii php i vi tng vai tr c th. 3.3.2.1.1 Cc gii php hn ch ri ro khi ACB l NHPH th tn dng Theo nh gi ca cc chi nhnh, kh nng xy ra ri ro khi ACB l NHPH rt cao ch ng sau vai tr l NHCK. Bn cnh , doanh s TTQT nhp khu ca ACB lun chim 70% trong tng doanh s TTQT nn c nhiu kh nng xy ra ri ro cho ACB trong vai tr l NHPH. hn ch nhng ri ro trn, ACB cn thc hin cc gii php sau: Th nht, xem xt cc iu kin trc khi pht hnh th tn dng - Thm nh tnh hnh ti chnh, uy tn v cp hn mc m th tn dng cho khch hng Ti ACB, ch tr trng hp khch hng pht hnh TTD k qu 100% hoc m bo bng s d ti khon tin gi, s tit kim, nhn vin tn dng khng phi thm nh tnh hnh ti chnh ca khch hng. Cc trng hp k qu di 100% u c nhn vin tn dng thm nh tnh hnh ti chnh, uy tn, ti sn m bo. phng nga ri ro xy ra pht sinh t ngi yu cu m TTD, vic thm nh khch hng phi c thc hin cn thn ng theo cc quy nh ca ACB. Trong tnh hnh cnh tranh gay gt gia cc ngn hng, nhn vin tn dng phi i mt vi hai vn ln: l pht trin khch hng v m bo an ton cho ACB. Nhn vin tn dng cn cn nhc cn trng, vic pht trin khch hng phi nm trong tm kim sot ri ro ca ACB, khng v vic pht trin khch hng m khng ch n ri ro c th xy ra. Nh vy, th nht, ch cp hn mc m TTD khi khch hng c kh nng ti chnh, th hai l nhn vin tn dng phi ch n uy tn ca khch hng, bi v c cc doanh nghip mc d kh nng ti chnh tt nhng vn tr hon vic np tin thanh ton khi hng cha n Vit Nam d b chng t nhp khu hon ton hp l. Ty tnh hnh ca khch hng, iu kin th trng ca mt hng nhp khu.... m xut mc k qu ph hp. Mc d b chng t v hng ha nhp khu cng l ti sn m bo khi pht hnh TTD nhng
63 ACB hn ch ti a vic tr n thay hoc cho khch hng vay bt buc v x l hng ha nhp khu b p. Bi v, vic nhn hng v bn hng ha thuc TTD nhp khu mt nhiu thi gian v chi ph ca ACB. C nhng trng hp NHPH khng bn c hng ha nhp khu thu hi cc khon tr thay cho khch hng do hng ha khng ng cht lng, ngi th hng khng giao hng hay hng ha nhp khu khng tiu th c trn th trng trong nc. xt cp hn mc m th tn dng v xt duyt mc k qu m TTD ph hp, nhn vin tn dng phi c kin thc v thc tun th quy nh ca ACB. - Xc nh mc k qu ph hp K qu m TTD l khon tin t c ca khch hng ti ACB trc khi ACB pht hnh TTD. Mc ch ca vic k qu m TTD l chng minh khch hng c kh nng tham gia bng mt phn ngun vn ca mnh; m bo b p chi ph ACB b ra x l l hng nhp khu thu hi khon tr thay cho khch hng; n cn l ng lc doanh nghip nhn b chng t v trong trng hp gi c hng ha bin ng, khon l do bin ng gi khng vt qu phn k qu th khch hng phi cn nhc nhn b chng t hay t b phn k qu. Bn cnh , mc k qu cn l yu t cnh tranh gia cc ngn hng khi cung cp dch v TTQT. K qu cng cao cng c li cho ngn hng nhng li khng c li cho khch hng, khch hng c th dng vn sn xut kinh doanh. V vy, mc k qu cn phi c cn nhc khi m TTD cho khch hng. Ti ACB, mc k qu khi m TTD c quy nh c th v quy nh ny c thay i ph hp vi tng thi k kinh doanh ca ngn hng. Bn cnh , nhn vin tn dng cn phi cn nhc mc k qu sao cho va m bo an ton cho ACB, va duy tr v m rng c khch hng. Mt s yu t chnh quyt nh mc k qu m TTD: *Ti sn m bo pht hnh TTD, uy tn v kh nng ti chnh ca khch hng Khi yu cu m TTD, khch hng c th m bo bng bt ng sn, ng sn, hng ha, s tit kim hay s d ti khon i vi ti sn m bo l bt ng sn, s tit kim, s d ti khon th mc k qu thp v c th l khng k
64 qu. i vi ti sn m bo l ng sn, hng ha, cn cn nhc gi tr ti sn m bo v kh nng thu hi vn t nhng ti sn m bo ny a ra mc k qu hp l. Nu ti sn m bo c th nh gi, gi tr t thay i trong tng lai, c th tiu th tt th mc k qu thp; nu ti sn m bo c gi tr thay i nhiu, kh tiu th th mc k qu cao. Trong trng hp yu t an ton ca ACB khng c m bo th yu cu khch hng k qu 100%. Uy tn v kh nng ti chnh l yu t quan trng lin quan n vic nhn b chng t ca ngi yu cu m TTD v l yu t xt duyt mc k qu khi pht hnh th tn dng. Nu khch hng c tnh hnh ti chnh tt v uy tn tt trong qu trnh quan h giao dch vi ACB th c th xt mc k qu thp. xc nh uy tn v kh nng ti chnh ca khch hng, b phn tn dng cn a ra nhng tiu ch v chun mc thng nht. Tiu ch c th da trn tnh hnh quan h vi ACB v cc bo co ti chnh ca khch hng. *Hng ha nhp khu i vi hng ha d tiu th, th trng rng, cht lng tt v n nh, khng mang tnh thi v, gi c t bin ng th mc k qu xem xt thp hn i vi hng ha th trng tiu th c th, gi c bin ng nhiu. Hiu qu kinh t ca hng ha nhp khu cng quyt nh n mc k qu. Nhn vin tn dng cng cn phi xem xt hng ha c thuc danh mc hng ha cm nhp khu hay nhp khu c iu kin hay khng yu cu khch hng cung cp nhng chng t ph hp vi vic nhp hng trc khi m TTD. *T gi hi oi v tnh hnh kinh t Mc k qu s c xem xt ph hp ty vo tnh hnh kinh t nc ta trong tng thi k. Trong tnh hnh kinh t kh khn, t gi bin ng nhiu theo chiu hng khng c li cho c ngn hng v khch hng cn phi xem xt mc k qu cao m bo an ton cho ACB, bn cnh cn c th cung cp nhng cng c bo him ri ro t gi cho khch hng nh forward, swap, Ti ACB, trong thi k t gi bin ng nhiu xem xt cn nhc mc k qu v cung cp cc cng c bo him cho khch hng.
65 *Ni dung th tn dng y l yu t nhn vin tn dng t quan tm v cho rng nhn vin TTQT chu trch nhim v ni dung TTD. Nu TTD c iu khon khng c li cho ngn hng chng hn nh ACB khng phi l ngi th hng l hng v vn n c gi thng n ngi mua th cn phi cn nhc mc k qu ph hp v c th ACB khng kim sot c l hng m vn phi thanh ton cho ngi th hng. V vy, nhn vin tn dng phi c trang b nhng kin thc TTQT c bn thng qua cc lp hc ti trung tm o to ca ACB. - Xem xt th trng tiu th hng ha Nhn vin tn dng cn xem xt th trng hng ha nhp khu trc khi xt duyt m TTD, v nhng bin ng ca th trng c th gy ri ro cho ACB. i vi nhng hng ha nhp khu c gi c, nhu cu d bin ng d gy bt li cho nh nhp khu v ngn hng, cn xem xt xu hng bin ng ca hng ha, iu kin v k qu, ti sn m bo trc khi pht hnh TTD. Bn cnh , cn xem xt n gi nhp khu c hp l so vi th trng hay khng. Nu thy khng ph hp cn t vn cho khch hng v c nhng bc phng nga ri ro c th xy ra. Hin ti, ACB ch d bo gi c v xu hng ca mt s mt hng c th, cn cc mt hng khc ch yu da vo kinh nghim ca nhn vin, ACB nn tp hp kinh nghim ca nhn vin v thu thp thng tin d bo cc mt hng thng xuyn c pht hnh TTD v ph bin cc d bo ny n nhn vin di hnh thc chnh thc hoc khng chnh thc. Ngoi ra, ngn hng khng th hiu r th trng hng ha bng cc doanh nghip, v vy ACB c th tm hiu th trng hng ha thng qua cc cng tc vin l cc doanh nghip ca ACB hoc cc chuyn gia. Cn phi xem xt hng ha c nm trong danh mc cm nhp khu hay nhp khu c iu kin khng yu cu ngi mua cung cp nhng chng t ph hp, khng thc hin m th tn dng cho cc mt hng nm trong danh mc cm nhp khu hoc iu kin nhp khu ca ngi mua khng so vi iu kin quy nh. - Xem xt n uy tn ca ngi th hng hn ch ri ro xut pht t ngi th hng th phi tm hiu uy tn ngi
66 th hng thng qua khch hng hoc ngn hng i l. Hin ti, knh thng tin v ngi th hng ch yu thng qua khch hng, ACB cng c th thng qua ngn hng i l ca mnh c thng tin v nh xut khu. i vi nhng nh xut khu c uy tn khng tt, ACB cn c cnh bo cho ton h thng c th phng nga ri ro. - Xem xt ni dung th tn dng Trc khi pht hnh TTD, nhn vin TTQT cn xem k cc iu kin trong giy ngh pht hnh TTD ca khch hng. Nu cc iu kin ny mu thun vi hp ng ngoi thng phi xc nhn li vi khch hng, nu cc iu kin khng r rng nhn vin TTQT lm r vi khch hng cc vn trc khi pht hnh TTD, khng ghi nhng iu khon khng hiu r vo th tn dng. i vi cc chng t xut trnh cn quy nh r rng, khi a vo TTD cn xc nh r b chng t s xut trnh nh th no l ph hp, trnh trng hp quy nh chung chung. Th hai, t vn cho khch hng trc khi pht hnh th tn dng hn ch ri ro cho ACB, mt trong nhng gii php hiu qu l t vn nghip v ngi m TTD hiu r v PTTT ny v nhng ri ro c th xy ra. t ngi m TTD c nhng bin php phng nga ri ro cho chnh bn thn mnh v thng qua hn ch ri ro cho ACB. - Tm hiu ngi bn Phi t vn ngi mua hiu r rng PTTT TDCT khng tuyt i an ton cho ngi mua, n m bo an ton n mt mc nht nh. V vy, thng v thnh cng th yu t ngi bn l mt phn khng th b qua. Ngi mua cn phi tm hiu ngi bn thng qua nhng mi quan h hay i tc khc, nu khng c iu kin tip xc trc tip vi ngi bn c th nh n cc t chc xc tin thng mi tm hiu - Cc iu khon trong th tn dng: gi c, iu kin thng mi, bo him,. Thng thng cc iu khon trong TTD u cn c trn hp ng ngoi
67 thng m bn bn v bn mua k kt, nn khi k hp ng ngoi thng ngi mua phi thng lng vi ngi bn cc iu khon thanh ton bng TDCT sao cho khng gy bt li cho mnh. Bn cnh , nhn vin TTQT cn phi t vn cho ngi mua trc khi m th tn dng cc im sau: * Thi hn giao hng v thi gian xut trnh chng t Ngi mua lun mun nhn c b chng t i nhn hng kp thi v h cng khng mun phi thanh ton b chng t xut trnh theo TTD trc khi hng v n Vit Nam. Bn cnh , b chng t c xut trnh ph hp vi thi gian hng ha nhp khu n Vit Nam gip ACB khng phi pht hnh th bo lnh nhn hng hoc giy y quyn nhn hng khi ngi mua cha nhn b chng t gc. cn i c thi gian tu n Vit Nam v thi gian chng t c xut trnh n ACB, nhn vin TTQT phi c kinh nghim trong vic xc nh khong thi gian tu i t nc ngi bn n Vit Nam, t s cn i thi hn xut trnh chng t hp l. Trong trng hp tu i nhanh trong khi thi hn xut trnh chng t di nn t vn cho ngi m TTD quy nh 1/3 vn ti n gc gi thng n ngi m TTD, ACB ch k hu vn n gc ny, t xy ra ri ro hn khi pht hnh th bo lnh nhn hng. Hin nay, vic xc nh thi gian tu i t cng nc ngi bn n cng Vit Nam ch yu da vo kinh nghim ca nhn vin TTQT, ACB nn c danh sch cc cng thng nhp khu hng ha v thi gian tu i c tnh nhn vin c th t vn tt hn cho khch hng. Trong trng hp thi gian tu i t cng xp hng n cng d hng di, c th quy nh thi hn xut trnh chng t khng c sm hn mt thi gian c th, tuy nhin trng hp ny khng ph bin theo thng l quc t. * Mua bo him hng ha cho l hng nhp khu Theo quy nh ca ACB, tr trng hp k qu 100%, cc l hng nhp khu phi c mua bo him trc khi pht hnh TTD nu iu kin thng mi khng quy nh ngi bn phi mua bo him cho l hng v trong b chng t thanh ton khng c chng th bo him. Tuy nhin, trong trng hp k qu 100% nhn vin TTQT vn nn t vn khch hng mua bo him cho l hng nhp khu trc
68 khi m TTD nu gi mua cha c bo him. Tr trng hp k qu 100%, cn yu cu ngi bn xut trnh chng th bo him trong b chng t thanh ton. * Cc iu khon v iu kin khc Khng nn m th tn dng cho php i tin bng in, trong trng cho php i tin bng in cn phi lng ht nhng ri ro c th xy ra. Ty vo c th ca hng ha, uy tn ca ngi bn m quy nh iu khon thanh ton ph hp, v d i vi hng ha l my mc thit b, m bo ngi bn c thin ch t vn lp t vn hnh, c th quy nh thanh ton ngay bao nhiu phn trm khi xut trnh b chng t v phn cn li khi c th chp nhn ca ngi mua. Cn ch n cc chng t xut trnh c bit l giy chng nhn xut x v giy chng nhn phn tch, giy chng nhn cht lng i vi mt hng l ha cht, thc phm. Mi nc u c mt s c quan cp giy chng nhn xut x vi cc tn gi khc nhau, nhn vin TTQT cn ch t vn cho ph hp; i vi tng loi chng nhn xut x khc nhau m yu cu s bn xut trnh ph hp. i vi giy chng nhn phn tch v giy chng nhn s lng cn quy nh thm v ni dung v theo quy nh ca UCP cc chng t ny nu khng quy nh v ni dung c th th hin bt k ni dung no v nh vy c th gy bt li cho ngi mua. Nhng chng t khc phi quy nh r c quan cp, nu khng quy nh th bt k c quan no cp cng c chp nhn. Nu ngi mua mun giao hng tng phn v lm nhiu t phi quy nh c th cht ch, trnh quy nh chung chung. Khng nn a vo th tn dng cc iu kin khng xut trnh chng t v khng th kim tra vic thc hin ca ngi bn. * ngh ngi bn pht hnh th bo lnh nu c kh nng xy ra ri ro Trng hp tr gi TTD ln v ngi mua khng tin tng ngi bn th thng lng ngi bn pht hnh TTD d phng hoc th bo lnh thc hin hp ng, trong trng hp ny cn kim tra uy tn ca ngn hng ngi xut khu.
69 * Fax bn nhp th tn dng cho ngi th hng khi th tn dng c pht hnh ln u trnh cc trng hp tu chnh, nhn vin TTQT nn ngh ngi m th tn dng fax bn nhp cho ngi bn trc khi tin hnh m TTD, nh vy, ngi bn c th chnh sa trn bn nhp trc khi TTD gc c pht hnh. - Tu chnh th tn dng Th tn dng khi c m ra c tnh cht khng hy ngang, nu mun hy hoc tu chnh cn phi c s ng ca ngi th hng, NHPH, ngi m TTD v ngn hng xc nhn (nu c). V vy, trong trng hp ngi m TTD yu cu tu chnh th tn dng cn t vn cho ngi m TTD hiu, ngi th hng c th chp nhn hoc khng chp nhn tu chnh, trnh trng hp b chng t khng ph hp theo tu chnh nhng ph hp vi th tn dng gc, ngi m th tn dng da vo t chi b chng t, trong khi ACB khng th t chi b chng t, nh hng n quan h gia ACB v khch hng. Th ba, kim tra khi nhn b chng t, thc hin k hu vn n v thanh ton khu kim tra chng t cn thc hin cn trng trnh trng hp bt nhng li khng tun th UCP lm mt quyn t chi thanh ton khi thng bo khng ph hp n ngi mua. Bn cnh , vic kim tra b chng t m bo cho vic nhn hng ca ngi m TTD. Vic kim tra b chng t TTD phi trn tinh thn th tn dng l phng tin thanh ton ch khng phi l phng tin bt nhng im khng ph hp v t chi thanh ton. vic kim tra chng t c tun th hon ton theo UCP, nhn vin TTQT cn nm vng UCP, thng xuyn c li khng qun kin thc, ACB cn t chc nhng bui hi tho trao i kinh nghim v UCP gip nhn vin hiu r v vn dng UCP ph hp. Bn cnh , nhn vin TTQT cn phi tham kho cc ti liu lin quan n UCP nh DCINSIGHT, Leading courses in documentary credits. nm c tinh thn phn quyt cc im khng ph hp ca phng thng mi quc t, t rt ra nhng kinh nghim trong vic quyt
70 nh bt nhng im khng ph hp ca b chng t; qua cc ti liu ny nhn vin TTQT cn c kinh nghim trong cc v tranh chp, la o, cc ri ro c th pht sinh trong PTTT TDCT, t c nhng nhn nhn v phn on v ri ro c th xy ra tt hn. Nhn vin c th lp bn ghi nh kim tra b chng t nhm trnh b st nhng im khng ph hp khi kim tra b chng t. i vi nhng im theo UCP l ph hp nhng vic nhn hng ca khch hng khng thun li cn lu cho khch hng. Khi thng bo nhng im khng ph hp cho ngi m TTD cn gi thng bo t chi b chng t cho ngn hng xut trnh, trnh trng hp mt quyn t chi b chng t. Theo di b chng t n hn thanh ton, nhc nh, c thc khch hng np tin, thanh ton ng hn cho ngn hng xut trnh m bo uy tn cho ACB. Trong trng hp ngi m TTD chp nhn v thanh ton b chng t khng ph hp, cn yu cu chp nhn bng vn bn trc khi giao b chng t gc v thanh ton. Khi pht hnh th bo lnh nhn hng, giy y quyn, k hu vn n cn xc nh b chng t thuc TTD m, thc hin k qu y , xem xt uy tn ca ngi m TTD, theo di vn n gc i ly th bo lnh nhn hng gc, trnh trng hp qun thu hi th bo lnh nhn hng gc. 3.3.2.1.2 Cc gii php hn ch ri ro khi ACB l ngn hng xc nhn th tn dng Xc nhn l nghip v ACB thc hin t nht trong bn nghip v chnh ca PTTT TDCT. Khch hng yu cu xc nhn l NHPH TTD nn ri ro xy ra t hn so vi hai nghip v pht hnh v chit khu TTD. y l nghip v c mc ph cao, cc ngn hng xc nhn thng l cc ngn hng c uy tn v c ngi th hng tin tng. V vy, ACB cn nng cao uy tn ng thi thc hin cc bin php hn ch ri ro nhm m rng nghip v ny gp phn m rng th trng TTQT.
71 Kim tra uy tn ca ngn hng pht hnh trc khi xc nhn hn ch ri ro do NHPH TTD b mt kh nng thanh ton hay ph sn cn xem xt n uy tn ca NHPH trc khi xc nhn TTD. Theo quy nh ca ACB, ACB ch xc nhn cc TTD ca cc NHPH nm trong danh sch ACB chp nhn chit khu b chng t hng xut khu. Bn cnh , khng phi tt c cc ngn hng nm trong danh sch ny ACB u thc hin xc nhn th tn dng, trong trng hp NHPH TTD khng m bo uy tn cn yu cu phi k qu 100% tr gi xc nhn ti ACB. Hin ti, do nhu cu xc nhn TTD cha nhiu nn ACB c th ra hn mc chit khu v hn mc xc nhn chung i vi tng ngn hng v quy nh cc chi nhnh cp nht tr gi xc nhn vo h thng tng t trng hp chit khu b chng t th tn dng xut khu. Xem xt ni dung th tn dng trc khi xc nhn Theo quy nh ca ACB, ACB ch xc nhn TTD c quy nh ACB l ngn hng thng bo v xc nhn, b chng t phi c xut trnh cho ACB, th tn dng cho php i tin bng in. Cc iu kin ny nhm m bo quyn li ca ACB khi thc hin xc nhn TTD. Bn cnh nhng quy nh ny, ACB cn phi xem xt cc iu kin khc trong TTD c em li bt li cho ACB hay khng, nu c phi ngh tu chnh trc khi xc nhn hoc xc nhn c iu kin. Trong trng hp cc iu khon TTD hoc tu chnh TTD khng m bo quyn li v c th gy ri ro cho ACB, ACB khng nn xc nhn v gi thng bo cho NHPH. Kim tra b chng t v thc hin thanh ton Khi nhn c b chng t xut trnh t ngi th hng, nhn vin TTQT cn kim tra cn trng theo quy nh ca UCP, hn ch ri ro khng pht hin cc im khng ph hp hoc bt ng vi NHPH v cc im khng ph hp ca b chng t. Nu b chng t khng ph hp, phi xin kin ca NHPH trc khi thanh ton hoc ch gi chng t thu h cho ngi th hng, v NHXN khng c trch nhim thanh ton b chng t khng ph hp vi iu kin v iu khon TTD. Trong trng hp ny, nu ACB chit khu b chng t, phi thng bo cho ngi th hng tr vo hn mc vay, hn ch ri ro ngi th hng khng
72 hon tr tin khi NHPH t chi thanh ton. 3.3.2.1.3 Cc gii php hn ch ri ro khi ACB l ngn hng chit khu th tn dng Theo nh gi ca cc chi nhnh v cc ri ro thc t pht sinh, khi ACB l ngn hng chit khu b chng t th ri ro c kh nng xy ra cho ACB l nhiu nht. V vy, cc chi nhnh cn ch n nhng gii php sau: Kim tra b chng t khu kim tra b chng t nu thc hin tt c kh nng phng nga ri ro NHPH bt nhng im khng ph hp khng tun theo UCP v ISBP hoc bt ng vi NHPH v nhng im khng ph hp; ri ro ngi mua mt kh nng thanh ton hay khng c thin ch thanh ton l nguyn nhn NHPH c tnh tm nhng im khng ph hp t chi b chng t; ri ro xy ra khi chit khu b chng t v khng pht hin ra nhng im khng ph hp. Ti ACB, vic quyt nh chit khu b chng t xut trnh theo TTD xut khu trc tin da vo kt qu kim tra chng t ca nhn vin TTQT. Nu b chng t ph hp vi iu khon v iu kin ca L/C s c xem xt chit khu theo ng quy trnh v t l quy nh. V vy, nhn vin TTQT phi ht sc cn trng khi kim tra b chng t. Cn phi hon ton tun th UCP, ISBP v L/C; c th kim tra mt cch my mc ng theo UCP, ISBP v L/C tng cu, tng ch trnh trng hp UCP v ISBP quy nh l ph hp nhng NHPH cho rng khng ph hp. C nh vy, NHPH khng th tm cch t chi thanh ton b chng t xut trnh. khu kim tra chng t din ra thun tin, nhn vin TTQT cn phi c nhng bc chun b tht k t kin thc, kinh nghim v t vn cho khch hng. Khi nhn c L/C xut khu, nhn vin cn c k L/C v t vn cho khch hng nhng im bt li hoc nhng iu kin ngi th hng khng thc hin c v ngh tu chnh, trnh trng hp v khng th thc hin c theo L/C m b chng t c nhng im khng ph hp. Nhc nh khch hng giao hng v xut trnh chng t trong thi hn L/C cho php l iu nn lm v chng d gy ra
73 nhng im khng ph hp ca b chng t m khng th chnh sa c. Tip theo cn t vn cho khch hng cch lp b chng t. ACB nn ban hng cm nang lp b chng t xut khu n gin, ngn gn d hiu cung cp cho khch hng, c nh vy s trnh c vic b chng t c nhiu im khng ph hp khng th hoc kh chnh sa. Bn cnh , mi loi chng t c nhng c im ring, nhn vin cn phi c kinh nghim v hng dn khch hng, v d i vi vn n surrender th s vn n gc phi l khng, nhng iu ny thng khng c quy nh trong UCP v ISBP. Nhn vin cn hng dn khch hng t kim tra chng t trc khi xut trnh n NHCK trnh nhng li chnh t cho b chng t. khu lp th ngn hng v gi chng t n NHPH, cn ch n ngy lp th ngn hng, nu ngy lp th ngn hng sau thi hn xut trnh chng t L/C quy nh phi ghi r cu B chng t c xut trnh trong thi hn cho php trong th tn dng, trnh NHPH da vo th ngn hng bt li b chng t c xut trnh tr. Khi gi chng t, nhn vin cn thc hin y cc iu kin khc trong TTD, v d TTD yu cu gi km mt b chng t bn sao, gi km bn sao ca vn n gc ( y khng phi l bn vn n khng thng lng m hng tu giao cng vn n gc), khng xy ra tnh trng b chng t khch hng xut trnh ph hp nhng NHCK li lm cho b chng t xut trnh n NHPH l khng ph hp. Tm hiu v ngi nhp khu, ngn hng pht hnh v nc nhp khu hn ch ri ro xy ra do ngi nhp khu, NHPH v nguyn nhn bt kh khng, ACB cn xem xt n uy tn ca nh nhp khu, NHPH v tnh hnh kinh t chnh tr, thin tai ca nc nhp khu trc khi chit khu hoc cp mc chit khu cho khch hng. + Tm hiu v nh nhp khu: Thng tin v nh nhp khu c th c thu thp t ngi th hng, t cc khch hng khc, t internet, cc t chc xc tin thng mi, t nhng ln thanh ton trc y. Chng hn nh nu nh nhp khu l i tc c ca khch hng v thanh ton ng hn cho nhng ln giao hng trc
74 c coi l mt yu t nh gi uy tn ca nh nhp khuTi ACB, uy tn nh nhp khu c tnh n nhng cha c b phn tn dng quan tm ng mc khi cp mc chit khu cho cc doanh nghip. + Tm hiu v ngn hng pht hnh: Vic nh gi v xp loi ngn hng c Phng phn tch cc nh ch ti chnh thc hin da trn kt qu ca T chc xp hng quc t, uy tn thanh ton ca NHPH vi ACB, cc ch s ti chnh ca NHPH..., ty mi ngn hng ACB s nh ra mt hn mc chit khu c th. Cc chi nhnh ch chit khu i vi ngn hng thuc nhm mt v nhm hai trong danh sch cc ngn hng c ACB chp nhn chit khu b chng t v cp nht tr gi chit khu vo chng trnh theo di, tr gi ny s c hon tr li hn mc khi NHPH thanh ton b chng t. trnh trng hp cc chi nhnh s dng thng tin khng cp nht, Phng phn tch cc nh ch ti chnh phi thng xuyn cp nht thng tin, nh gi nh k li v lp hn mc chit khu mi cho cc NHPH. Cc chi nhnh cn cp nht tr gi chit khu vo chng trnh theo di khng chit khu vt hn mc do ACB ra v theo di khon thanh ton, hon nhp hn mc c th tn dng ti a hn mc chit khu. + Tm hiu nc nhp khu: Cc chi nhnh t cp nht v nh gi thng tin nc nhp khu v khng c h tr v thng tin ny. V vy, cc chi nhnh c th tm hiu thng qua cc phng tin truyn thng i chng xem nc nhp khu c thng xuyn b chin tranh, ni chin, cm vn, tnh hnh kinh t chnh tr c n nh khng, c nguy c khng hong v kinh t chnh tr hay khng. ngh Phng phn tch cc nh ch ti chnh chu trch nhim tm hiu thng tin nc nhp khu v ln cnh bo i vi nhng nc c nguy c xy ra bt kh khng. iu ny gip cp nht thng tin v khng mt thi gian tng chi nhnh t nh gi. Xem xt cc iu kin lin quan n ngi th hng trc khi cp mc chit khu Ti ACB khch hng chit khu c phn lm 2 nhm: khch hng thng xuyn v khch hng t c nhu cu chit khu. i vi khch hng thng xuyn c
75 nhu cu chit khu, ACB xem xt tha cc iu kin v ti sn m bo, uy tn, mt hng, quan h giao dch vi ACB .... v xt cp mc chit khu; nhm khch hng ny ch yu c ti sn m bo, ti sn m bo mt phn v mt s khch hng khng c ti sn m bo. Nhm khch hng th hai l khch hng t c nhu cu chit khu, ACB s xem xt chit khu tng ln c th, iu kin bao gm lch s giao dch, uy tn, kh nng ti chnh, ti sn m bo...; nhm khch hng ny ch yu khng c ti sn m bo. Khi xt cp hn mc chit khu hay chit khu tng ln cn xem xt cc iu kin lin quan n ngi th hng mt cch cn thn, khng v xem chit khu ch yu da vo NHPH v b chng t m khng nh gi hoc nh gi ngi th hng mt cch qua loa. Sau khi cp mc chit khu, cc chi nhnh phi thng xuyn theo di tnh hnh hot ng kinh doanh ca doanh nghip kp thi iu chnh mc chit khu. Khi khch hng m rng xut khu v nhu cu chit khu tng ln, th ACB tng hn mc chit khu cho khch hng gip duy tr khch hng hin ti; hoc c th thu hp hn mc nu thy ri ro tim n cho ACB. Vic nh gi ngi th hng rt quan trng, n gip hn ch c ri ro do ngi th hng gy ra. V vic chit khu b chng t khng ph hp Khi b chng t khng ph hp, nhn vin TTQT t vn khch hng chnh sa trong thi hn xut trnh chng t, nu khng chnh sa c th phi lp in xin kin NHPH v ch chit khu khi c in chp nhn ca NHPH. Trng hp khng c in chp nhn ca NHPH cc chi nhnh tr s tin chit khu vo hn mc vay nh quy nh chit khu b chng t xut khu. Cc trng hp khc khi chit khu b chng t khng ph hp cn xem xt n uy tn v kh nng ti chnh ca ngi th hng. Cc chi nhnh cn hn ch chit khu b chng t khng ph hp. 3.3.2.1.4 Cc gii php hn ch ri ro khi ACB l ngn hng thng bo th tn dng Vi vai tr l NHTB, ACB ch tham gia vo giao dch TDCT vi t cch l
76 ngn hng cung cp dch v; ACB khng c ngha v lin quan n thanh ton TTD m ch c trch nhim thc hin dch v mt cch cn trng hp l v tun th UCP. Hin nay, ACB thng ng vai tr l NHTB cui cng (ngi th hng l khch hng ca ACB), t khi ACB l NHTB th nht. Vi h thng i l rng khp, ACB cn nng cao uy tn v tip th dch v thng bo TTD ca ACB nhm tng ph TTQT. hn ch ri ro khi thng bo TTD v nng cao uy tn, ACB cn thc hin cc bin php sau: Thc hin xc thc th tn dng; m bo vic truyn v x l d liu gia Phng thanh ton quc t v cc chi nhnh Theo quy nh ca UCP, NHTB phi c trch nhim xc thc TTD trc khi thng bo n ngi th hng v phi m bo thng bo tt c cc ni dung nhn c cho ngi th hng. Khi nhn c TTD gi n ACB bng th, nhn vin TTQT cn phi xc thc ch k ngay theo ng quy trnh trnh trng hp qun xc thc ch k khi thng bo cho ngi th hng. Nu xy ra trng hp nh vy, cn phi x l kp thi hn ch ri ro cho khch hng. Nhng TTD thng bo qua mng swift c xc thc, nhng vic truyn d liu t Phng TTQT n cc chi nhnh cn phi ch trng, trnh xy ra trng hp mt d liu. Hin ti, ACB s dng mng ni b truyn TTD v chi nhnh, cc chi nhnh phi chnh sa hnh thc cho ph hp trc khi in TTD gc. V vy, trnh vic mt d liu ca TTD trong qu trnh chnh sa, ACB nn s dng chng trnh TTQT hin c d liu t swift truyn v, d liu ny dng khng chnh sa c v cc chi nhnh ch vic in TTD gc t chng trnh ny. Thng bo th tn dng nhanh chng Khi nhn c TTD c xc thc, nhn vin TTQT s thng bo ngay cho ngi th hng. Trong trng hp khng ng thng bo do c nhng im bt li cho ACB, khng xc thc c TTD, khng lin h c vi ngi th hng cn thng bo ngay cho ngn hng gi TTD xin ch th mi, khng ko di thi gian thng bo TTD gy thit hi cho cc bn tham gia.
77 Trc khi thng bo, nhn vin TTQT cn c TTD v t vn cho khch hng tu chnh nhng iu khon bt li cho ngi th hng, ng thi lu khch hng xem k ni dung TTD v ngh ngi m TTD tu chnh nu cn thit. Trong tng vai tr c th ACB cn thc hin nhng bin php ra mt cch trit hn ch ri ro v nng cao cht lng nghip v TTQT bng phng thc TDCT. Bn cnh , pht huy nhng bin php k trn, bt k vai tr no, ACB cng cn phi thc hin cc bin php chung nh sau: 3.3.2.2 o to con ngi phc v cho nghip v TTQT i ng nhn vin v qun l l yu t quyt nh cht lng dch v ca ACB. Trong , nhn vin TTQT, nhn vin tn dng v i ng qun l hai b phn ny nh hng trc tip n dch v TTQT v ri ro c th xy ra cho ACB. V vy, cn phi xy dng i ng nhn vin v qun l c cht lng tt. Xy dng i ng nhn vin phi bt u t khu tuyn dng, o to v nng cao kin thc sau khi tuyn dng. tr thnh nhn vin TTQT gii, ngoi nhng kin thc v TTQT, cn phi c nhng kin thc c lin quan nh ngoi thng, vn ti, bo him, . Trong ngoi ng v tin hc l kin thc khng th thiu, ngoi ng gip cho nhn vin c th tham kho cc ti liu cp nht v nng cao kin thc. Nhng hiu bit v cc vn bn lut c lin quan, th trng hng ha, tp qun lin quan n TTQT trong v ngoi nc cng l yu t cn thit. Bn cnh kin thc v hiu bit cn c, nhn vin TTQT cn cn phi c cc c tnh nh trung thc, tun th k lut ni chung v cc quy nh lin quan n TTQT ni ring, cn trng v chnh xc trong cng vic, linh ng trong vic gii quyt cc tnh hung, phi c thc t nng cao kin thc v tinh thn lm vic theo nhm. Cc nhn vin TTQT ti ACB u qua cc kha o to TTQT c bn. Hng nm ACB u t chc v tham gia cc bui hi tho vi ngn hng nc ngoi, tuy nhin v thi gian cc bui hi tho ngn, khng th lm r ht cc vn . V vy, Phng TTQT Hi s nn tp hp cc tnh hung, trng hp cn tho lun t cc chi nhnh, a ra hng gii quyt v ph bin n cc chi nhnh trong ton h thng. y cng l mt cch nng cao kin thc v cht lng i ng nhn vin
78 TTQT. i vi i ng nhn vin tn dng, nn c o to qua lp TTQT c bn. Vi i ng nhn vin v cn b qun l gii s em li cht lng dch v TTQT tt nht cho khch hng v hn ch ri ro tt nht cho ACB. Cc quy nh v qun l ngoi hi, v chnh sch thng mi, hi quan, nh hng ca nn kinh t nh hng trc tip n nghip v TTQT, tng nhn vin TTQT khng th cp nht ht cc thay i ca cc quy nh ny, Phng TTQT cn thnh lp b phn chuyn trch cp nht cc thay i c lin quan v ph bin n tng chi nhnh, kp thi a ra cc iu chnh v quy nh v chnh sch lin quan n TTQT; kp thi t vn khi khch hng yu cu, nng cao uy tn ca ACB. 3.3.2.3 Hon thin chng trnh cng ngh phc v thanh ton quc t i vi mt ngn hng hin i th p dng cng ngh hin i phc v cc dch v m ngn hng cung cp cho khch hng l yu t khng th thiu. Cng ngh gip ngn hng qun l d liu thng nht v c th truy xut bt k lc no, gim c sc ngi trong vic theo di c hc: nh theo di cc khon thanh ton n hn, hn mc ca cc doanh nghip; gip Phng TTQT c th theo di nghip v cc chi nhnh ang thc hin, thc hin cc chc nng gim st t xa ca Phng thanh ton quc t hi s. Hin ti chng trnh TTQT ca ACB tha mn cc yu cu trn, tuy nhin cn phi hon thin thm phn lu h s v truy xut h s lu mt cch khoa hc ph hp vi ACB, hon thin phn theo di cc giao dch ca tng nhn vin c th c bin php nng cao nng xut v cht lng ca tng nhn vin c th, cn lin kt chng trnh TTQT v cc chng trnh qun l khc nhm gim thi gian nhn vin nhp li d liu nhp vo chng trnh qun l chung. Chng trnh tin hc cn cho bit c tnh hnh giao dch TTQT ca tng khch hng nhn vin chm sc khch hng c nhng bin php chm sc khch hng ph hp. 3.3.2.4 i vi cc n v c lin quan trong phng thc thanh ton tn dng chng t hn ch ri ro khi thanh ton bng phng thc TDCT th tt c cc bn tham gia vo PTTT phi cng vi ACB thc hin cc bin php phng nga ri ro.
79 - i vi ngi yu cu pht hnh th tn dng hay ngi th hng th tn dng C nhiu ri ro c th hn ch c bng vic xem xt k uy tn ca i tc. Ngi mua hay ngi bn c th tm hiu i tc ca mnh qua cc i tc khc, t chc xc tin thng mi, cc thng tin c sn trn th trng, c th trc tip tm hiu i tc hoc c th thng qua ngn hng. Ngi bn, ngi mua u cn thc c phng thc thanh ton tn dng chng t khng tuyt i an ton cho ngi bn cng nh ngi mua. Ngi bn v ngi mua nn lng trc nhng ri ro c th xy ra v ch ng phng nga. - i vi cc ngn hng lin quan n phng thc thanh ton tn dng chng t Cc ngn hng c lin quan n phng thc TDCT cn cng nhau hp tc hn ch ri ro cho chnh bn thn ngn hng v ri ro cho cc ngn hng khc tham gia vo PTTT ny. Cc ngn hng thng bo cho nhau khi pht hin cc trng hp c nghi vn, nn xem phng thc TDCT l cng c thanh ton trong thng mi quc t, khng phi l cng c t chi thanh ton hay thu ph.
80 KT LUN CHNG 3 Qua nghin cu c s l lun chng 1 v nh gi kh nng xy ra ri ro trong chng 2, chng 3 nu ra mt s gii php cho ACB nhm hn ch ri ro trong phng thc thanh ton bng tn dng chng t. Bn cnh , chng 3 cn a ra nhng gii php cp v m i vi Chnh ph v Ngn hng nh nc v cc gii php i vi cc ngn hng c lin quan. Cc gii php ny nhm hn ch ri ro xy ra trong phng thc thanh ton bng tn dng chng t v nng cao hiu qu ca phng thc ny i vi cc ACB ni ring v cc ngn hng thng mi ni chung. Nh vy, trong hot ng thanh ton quc t v phng thc thanh ton tn dng chng t ca cc ngn hng lun tim n nhng ri ro. Cc ngn hng u c nhng gii php phng nga ri ro hiu qu nht i vi tng ngn hng c th. Cc gii php nu ra chng 3 ch yu nu ra p dng cho ACB nhng u c th p dng cho cc ngn hng thng mi. Tuy nhin, trong thc t ACB phi vn dng cc gii php nh th no mang li hiu qu nht va hn ch c ri ro c th xy ra va thu ht v duy tr c khch hng. Vic vn dng cc gii php mt cch hp l nh vy l mt ngh thut trong kinh doanh m ACB cn phi xem xt ch khng tun theo cc gii php mt cch my mc. V vy, cc chi nhnh cn phi xem xt vn dng cc gii php mt cch linh hot, hp l ty theo tng trng hp c th v tng i tng khch hng c th. Mc ch chnh ca vic vn dng cc gii php l va hn ch ri ro va thu ht c khch hng cho cc chi nhnh ca ACB.

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TRONG PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TRONG PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

(2.1) (6) (7) (5.1) (4.2) (2.2)

NGN HNG THNG BO L/C

9 Bng 1.1: Ri ro c th xy ra trong tng phng thc thanh ton

Nh thu tr chm Tn dng chng t

87.080 74.941 Tng vn huy ng

Tng ph dch v ca ACB (T VND)

28 Hnh 2.4: Tng ti sn ca ACB (t VND)

Hnh 2.5: Li nhun trc thu ca ACB (t VND)

Li nhun trc thu

Tng ph dch v ca ACB (t ng) 93

Ph TTQT Ph dch v khc

Ph TTQT Ph dch v khc

80 70 60 50 40 30 27,58 38,26 23,79 Ph TTQT khc Ph L/C

2004 2005 2006 2007 30/06/08

35 Bng 2.3: Thit k ni dung bng cu hi

I TNG C PHNG VN IM S KT QU IU TRA

36 Bng 2.4: Thang im cho cc cu hi

C kh nng xy ra ri ro C kh nng xy ra ri ro thp C kh nng xy ra ri ro rt thp

Sau y l phn nh gi ri ro c th xy ra cho ACB i vi tng vai tr c th.

C kh nng xy ra ri ro C kh nng xy ra ri ro thp

45 Hnh 2.13: Kh nng xy ra ri ro khi ACB xc nhn th tn dng

- Do kim tra b chng t (3,56 im) - Do nh nhp khu (3,01 im)

C kh nng xy ra cao C kh nng xy ra ri ro

- Do bt ng v din gii UCP v ISBP (3,00 im)

You might also like