PHN I: T VN 1.

. L do chn ti Kim ton ni chung v kim ton ti chnh ni ring ng vai tr khng th thiu trong mt th trng t do nh hin nay. Thm vo , kim ton ti chnh cng chnh l nn tng ca dch v bo m trong kim ton ni chung. V vy c th ni kim ton ti chnh l hot ng c trng nht ca kim ton. Ngay t khi ra i cho ti nhng giai on pht trin sau ny, kim ton ti chnh lun cha ng y cc sc thi khc nhau ca kim ton. Kim ton bo co ti chnh l cuc kim tra a ra kin nhn xt v s trnh by trung thc v hp l ca Bo co ti chnh ca mt n v. V a ra kin v Bo co ti chnh c kim ton ca doanh nghip th i hi cc kim ton vin v doanh nghip kim ton phi thu thp cc bng chng kim ton y v c gi tr. Tuy nhin, vn t ra l lm th no thu thp cc bng chng kim ton mt cch ph hp. Trn thc t c rt nhiu k thut thu thp bng chng kim ton. Trong , k thut phn tch c xem l mt k thut thu thp bng chng quan trng phc v c lc cho cng vic ca cc kim ton vin. Phn tch l mt th tc kim ton c hiu qu cao v t tn km thi gian, chi ph thp nhng c th cung cp bng chng v s ng b, hp l chung ca s liu, ng thi gip cho kim ton vin khng sa nhiu vo cc nghip v c th. Th tc phn tch c p dng trong c ba giai on ca quy trnh kim ton nhm thu thp bng chng c th i n mt kt lun v s hp l hay bt thng ca s liu. Trong qu trnh thc tp ti cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC, em nhn thy vic p dng th tc phn tch em li nhng kt qu tch cc trong vic gip cc kim ton vin nh gi tng th v Bo co ti chnh xc nh phm vi, ni dung ca cuc kim ton. Tuy nhin vic s dng th tc phn tch vo cng tc kim ton ti n v vn cn hn ch v mt s lng. Chnh v vy, em mnh dn chn ti: Gii php nng cao vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC i su nghin cu v lm ti ca kha lun tt nghip.

2. Mc tiu nghin cu a. Mc tiu tng qut: Mc tiu chung ca ti l nghin cu, tm hiu thc t vic vn dng th tc phn tch vo trong kim ton bo co ti chnh ti n v khch hng v t a ra mt s gii php gp phn hon thin v nng cao vai tr ca vic p dng th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin, t gip cho quy trnh kim ton bo co ti chnh ca Cng ty hot ng hiu qu hn. b. Mc tiu c th: - Tm hiu v th tc phn tch v quy trnh chung thc hin th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh c s dng ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC. - Tm hiu thc t vic p dng th tc phn tch vo cc giai on trong kim ton bo co ti chnh do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin n v khch hng. - a ra mt s nh gi v gii php nhm gp phn hon thin v nng cao vai tr ca vic p dng th tc phn tch trong kim ton BCTC do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin. 3. i tng nghin cu i tng nghin cu ca ti l th tc phn tch c p dng ti mt s n v khch hng do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin. 4. Phm vi nghin cu a. Khng gian: ti c thc hin ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC . b. Thi gian: S liu thc hin ti cng ty khch hng cho nm ti chnh kt thc vo ngy 31/12/2009 v 31/12/2010. Thi gian nghin cu bt u t ngy 14/01/2011 n ngy 15/05/2011. c. Ni dung: - Do gii hn v khng gian, thi gian nghin cu v nhm m bo tnh bo mt ca thng tin khch hng nn ti ch i su tm hiu cc th tc phn tch in hnh trong

kim ton bo co ti chnh m Cng ty AAC p dng ti mt s n v khch hng du tn v a ra mt s gii php nhm hon thin vic p dng th tc phn tch. - Nhm nghin cu mt cch y vic p dng th tc phn tch do Cng ty AAC thc hin, ti ca em c thc hin da trn s liu cho nm ti chnh kt thc vo 31/12/2009 khu lp k hoch v kt thc kim ton nhm thu c thng tin y nht trn Bo co kim ton v Bo co ti chnh pht hnh cng nh nhng s kin pht sinh sau ngy kt thc nin k ton ti n v khch hng. Mt khc, s liu c s dng cho giai on thc hin kim ton l s liu cho nm ti chnh kt thc vo 31/12/2010. 5. Phng php nghin cu a. Phng php nghin cu ti liu: Tham kho cc chun mc k ton chun mc kim ton Vit Nam, cc gio trnh lm c s l lun cng nh lm nn tng tm hiu thc tin vic p dng th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh. b. Phng php thu thp s liu: - Thu thp cc chng trnh phn tch trong kim ton bo co ti chnh thc t cng ty ang p dng. - Thu thp s liu t vic tham gia vn dng th tc phn tch ti mt n v khch hng c th. - Tin hnh trao i vi nhng ngi c lin quan n cc vn cn tm hiu. C th l cc kim ton vin chnh, tr l kim ton hoc nhn vin trong cng ty khch hng nh k ton trng c. Phng php tng hp, phn tch v x l s liu - Phng php c tnh v s d ti khon, gi tr ch tiu t sut hoc xu hng lin quan n d liu ti chnh hoc phi ti chnh t kt hp vi c s l thuyt v suy lun ca c nhn a ra mt s kt lun, nh gi. - Phng php so snh gia s liu ny v s liu khc nhm tm hiu nguyn nhn bin ng v c phng hng x l thch hp. - S dng cc phng php chuyn mn v cc k thut khc (phng vn v quan st) phn tch v a ra cc kt lun v cc chnh lch khi so snh di s hng dn ca cc kim ton vin.

6. im mi ca ti nghin cu: ti v vic nghin cu th tc phn tch c rt nhiu sinh vin ca cc trng i hc trn ton quc thc hin ti nhiu cng ty Kim ton khc nhau. Dn chng c th: - Ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC, cc ti v th tc phn tch c thc hin l: + p dng th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh (Nguyn Th Trc Lai). + Vn dng th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC (Nguyn Hng Sng). + Mt s gii php gp phn hon thin th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin (Trn Th Thy Vn). - Ti Cng ty TNHH Kim ton v T vn thu ATAX, ti v th tc phn tch c thc hin l: + Vn dng th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh ti Cng ty TNHH Kim ton v T vn thu ATAX (L Vn Duy). Bn ti trn nhn chung khi qut c c s l lun v thc trng ca cng tc thc hin th tc phn tch ti cc Cng ty kim ton.Cc ti ny cung cp cho ngi c ci nhn tng quan v chi tit v quy trnh thc hin th tc phn tch trong c 3 giai on ca cuc kim ton BCTC v a ra gii php nhm hon thin th tc phn tch trong kim ton BCTC ti Cng ty AAC v ATAX mang tnh thc tin . Tuy nhin, nhng ti trn vn cn tn ti nhng hn ch nht inh v mt gii php c nu ra. C th l: + Trong ti ca tc gi Nguyn Hng Sng v Trn Th Thy Vn, mt s gii php c a ra nhm hon thin th tc phn tch ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC ch mang tnh cht chung, khng c c th ha nhm p dng vic phn tch mt cch linh hot cho tng khon mc c th. + Trong ti ca tc gi Nguyn Th Trc Lai, gii php c nu ra c phn hon thin hn. Tuy nhin, mt s gii php c xut cha mang tnh ng dng cao do tn km rt nhiu thi gian thc hin v ch c th p dng vi mt loi hnh Cng ty nht nh. + Trong ti ca tc gi L Vn Duy, cc gii php c xut mang tnh thc tin v c th hn so vi cc ti nu trn. Tuy nhin, vic phn tch thc trng v gii php

ca th tc phn tch, tc gi sa vo vic tnh ton li s liu cc khon mc trn Bo co ti chnh. Chnh iu ny lm cho dn chng phn thc t vn dng th tc phn tch v gii php hon thin th tc phn tch mt s khon mc b thin lch v hng th nghim chi tit ch khng phi l ni dung thuc th tc phn tch. ti Gii php nng cao vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC l ti u tin tm hiu v th tc phn tch ca sinh vin trng i hc Kinh t Hu. So vi cc ti trc thc hin, ti c nhng im mi nht nh nh sau: - ti i su tm hiu thc t vn dng th tc phn tch ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC ti nhiu n v khch hng vi hnh thc va m t va rt ra nhn xt. - ti c s kt hp nhun nhuyn gia l thuyt v thc t, i t quy trnh chung sang thc t vn dng th tc phn tch trong c 3 giai on ca cuc kim ton Bo co ti chnh gip ngi c d dng tip cn ni dung m ngi vit mun truyn ti. - ti a ra mt s gii php mang tnh ng dng cao, tit kim c thi gian v n gin khi thc hin. 7. Kt cu ca kha lun: Cu trc ca kho lun gm nhng ni dung chnh sau: - Phn I: t vn - Phn II: Ni dung v kt qu nghin cu (gm c 3 chng) + Chng 1: Tng quan v cc vn nghin cu 1.1. C s l lun ca vn nghin cu 1.2. p dng th tc phn tch trong cc giai on kim ton BCTC + Chng 2: Thc t vic p dng th tc phn tch trong kim ton BCTC do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin + Chng 3: nh gi v mt s gii php nhm hon thin v nng cao vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin Phn III: Kt lun v kin ngh PHN II: NI DUNG V KT QU NGHIN CU CHNG I: TNG QUAN V CC VN NGHIN CU

1.1. C S L LUN CA VN NGHIN CU 1.1.1. Tm hiu chung v th tc phn tch p dng trong kim ton bo co ti chnh 1.1.1.1. Khi nim tc phn tch trong kim ton BCTC Th tc phn tch l mt trong nhng th tc quan trng c p dng trong quy trnh kim ton. Th tc phn tch cn c gi l quy trnh phn tch hay trc nghim phn tch. nh ngha v th tc phn tch theo Chun mc Kim ton Vit Nam s 520 (VSA 520) l: Th tc phn tch l vic phn tch cc s liu, thng tin, cc t sut quan trng, qua tm ra xu hng, bin ng v tm ra nhng mi quan h c mu thun vi cc thng tin lin quan khc hoc c s chnh lch ln so vi gi tr d kin. Th tc phn tch c th hiu mt cch c th hn l qu trnh so snh, i chiu v nh gi mi quan h gia cc thng tin ti chnh vi nhau hoc mi quan h gia thng tin ti chnh v thng tin phi ti chnh da trn s hp l gia chng. Vic so snh, i chiu v nh gi ny nhm pht hin cc mi quan h v cc bin ng bt thng, t tm hiu v gii thch nguyn nhn ca cc bin ng ny. 1.1.1.2. Ni dung ca th tc phn tch trong kim ton BCTC Theo VSA 520, quy trnh phn tch bao gm vic so snh cc thng tin ti chnh nh: - So snh thng tin tng ng trong k ny vi cc k trc - So snh gia thc t vi k hoch ca n v (V d: K hoch sn xut, k hoch bn hng ...) - So snh gia thc t vi c tnh ca kim ton vin (V d: Chi ph khu hao c tnh...) - So snh gia thc t ca n v vi cc n v trong cng ngnh c cng quy m hot ng, hoc vi s liu thng k, nh mc cng ngnh (V d: T sut u t, t l li gp...). Ngoi ra, quy trnh phn tch cng bao gm vic xem xt cc mi quan h: - Gia cc thng tin ti chnh vi nhau (V d: Mi quan h gia li gp vi doanh thu...) - Gia cc thng tin ti chnh vi cc thng tin phi ti chnh (V d: Mi quan h gia chi ph nhn cng vi s lng nhn vin...).

1.1.1.3. Vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC Th tc phn tch l mt th tc kim ton c hiu qu cao v t tn km thi gian, chi ph thp nhng c th cung cp bng chng v s ng b, hp l chung ca s liu, ng thi gip cho kim ton vin khng sa nhiu vo cc nghip v c th. Do , th tc phn tch c p dng trong c 3 giai on ca quy trnh kim ton v ng mt vai tr rt quan trng trong mt cuc kim ton BCTC: - Th tc phn tch gip cho KTV c ci nhn tng qut v tnh hnh hot ng kinh doanh trong k ca khch hng thng qua vic nh gi s b Bo co ti chnh. - Th tc phn tch gip KTV nhn din c nhng chnh lch bt thng, nhm xc nh nhng khu vc v khon mc c ri ro cao. Da vo , kim ton vin xc nh c ni dung, phm vi cng nh thi gian ca cc th tc kim ton khc, gip cho kim ton vin quyt nh nn thu hp hay m rng cc th tc kim tra chi tit. - Th tc phn tch gip KTV nh gi c kh nng hot ng lin tc ca khch hng. Thng qua d liu t kt qu ca vic p dng cc th tc phn tch, kim ton vin c th thy c kh nng ti chnh ca doanh nghip v cc du hiu v kh nng ti chnh ca doanh nghip. 1.1.2. Cc nhn t nh hng n hiu qu ca th tc phn tch Vic p dng th tc phn tch c da trn c s mi quan h sn c ca cc ch tiu s liu, mi quan h ny thng xuyn v lin tc. Nu khng c mi quan h gia cc ch tiu s liu, cc kim ton vin khng th p dng c phng php phn tch. S hin din ca cc mi quan h ni trn s cung cp cho kim ton cc s liu c h thng k ton x l mt cch ng b, chun xc v c gi tr. Tuy nhin, tin cy vo kt qu ca phng php phn tch cn ty thuc vo s nh gi ca KTV v ri ro m th tc phn tch khng th pht hin c. C th, cc nhn t nh hng n hiu qu ca th tc phn tch l:

Nhn t

Ni dung Trong sut qu trnh kim ton, vi nhng hiu bit v n v khch hng kt hp vi cng tc chun b trong giai on lp k hoch, cc KTV xc nh c nhng khon mc trng yu v khng trng yu trn Bng cn i k ton. Trn c s , i vi cc khon mc trng yu, KTV khng th ch s dng cc th tc phn tch n thun m cn phi kt hp vi cc th nghim chi tit hn ch ri ro. Trong cc trng hp ny khng phi l ph nhn tnh hu ch ca th tc phn tch m cn nhn thc r rng th tc phn tch y s c tc dng to ln trong vic xem xt kh nng c ri ro khon mc. Ngc li, i vi khon mc khng trng yu, nu xt thy th tc phn tch m bo mc tin cy th KTV c th a ra kt lun ca mnh.

Mc trng yu ca khon mc hoc loi nghip v

tin cy ca cc thng tin

m bo chnh xc ca cc m hnh c tnh, cc KTV phi s dng nhng d liu ng tin cy. Nu nhng d liu c a vo m hnh c tnh khng ng tin cy s dn n gi tr c tnh s khng chnh xc v nh hng n gi tr ca bng chng kim ton thu thp c t th tc phn tch. m bo cho th tc phn tch c vn dng mt cch c hiu qu trong sut qu trnh kim ton, vic nh gi tin cy ca d liu ng mt vai tr rt quan trng, KTV cn phi ch nhng vn sau: + Ngun gc ca d liu: Thng thng, thng tin bn ngoi n v th ng tin cy hn thng tin bn trong n v. + Nu l thng tin do n v cung cp, khi nh gi cn

ch n hiu lc ca h thng KSNB, ng thi xem xt cc thng tin c c lp vi ngi chu trch nhim hay khng. + Xem xt d liu nm trc c iu chnh theo cuc kim ton tng ng hay cha. Nu gia cc ch tiu c so snh khng c mi quan h qua li ln nhau hoc ch quan h mt cch lng lo Kh nng so snh ca cc s liu em phn tch th vic phn tch s v ngha. Trong nhiu trng hp, c th so snh c cc ch tiu, cc kim ton vin cn phi loi tr cc nhn t gy nhiu bng cc phng php thch hp. Khi cc th tc phn tch c p dng cho cc Bo co ti chnh, iu ny c xem nh vic kho st s liu tng hp. S phn tch trong cc th thc phn tch c ngha l KTV thc hin kho st da trn vic chia nh hn cc s liu to thnh cc Bo co ti chnh. Khi iu ny c tin hnh mt cch hp l, th tc phn tch S liu c chi tit ha i vi cc s liu c chia nh c hiu qu hn l cc s liu tng hp. C hai cch ch yu chia nh s liu: chia theo cc n v nh hn hoc theo cc k thi gian ngn hn. S chia nh lm tng kh nng nhn din cc khon mc v chnh lch bt thng b b qua trong qu trnh kho st tng hp s liu. Trong qu trnh kim ton, KTV cn thit phi nh gi tnh hu hiu ca h thng KSNB. iu ny mang li mt s li ch nht nh nh l c s KTV nh gi v mc tin cy ca s liu hay l cn c xem xt

s dng th tc phn tch n mc no. Vi mt h thng KSNB yu km, ngun thng tin cung cp khng ng tin cy th vic ch n thun p dng th tc phn tch, cho d i vi mt khon mc khng trng yu, i n kt lun ngay s c ri ro cao. Do i vi mt h thng kim sot ni b yu km th th tc phn tch khng th l th tc chnh m cc th Mc hu hiu ca h thng KSNB nghim chi tit s l trng tm. Th tc phn tch trong trng hp ny ch c gi tr nh hng, xem xt tnh hp l tng th ca cc khon mc. Trng hp h thng KSNB hu hiu th KTV s tin tng hn vo cc thng tin v kt qu phn tch. Phn mm kim ton da trn my vi tnh c th c s dng thc hin cc th thc phn tch su rng. Trong mt vi nm qua, nhiu cng ty kim ton bt u s dng phn mm my vi tnh nh mt cng c lm cc cuc kim ton thm hiu qu v hiu lc. Li ch chnh ca cc th tc phn tch x l bng my Phn mm my tnh ca KTV tnh l s vic cp nht ha cc tnh ton d dng khi thc hin cc bt ton iu chnh cho cc s sch ca khch hng. Nu c mt vi bt ton iu chnh cho cc s sch ca khch hng, cc tnh ton ca th tc phn tch c th c xt li mt cch nhanh chng khi thc hin trn phn mm my tnh ca KTV.

1.1.3. Phn loi th tc phn tch Theo TS. V Hu c v ctv (2010), ty theo i tng v yu cu ca kim ton trong kim ton bo co ti chnh, c th nh gi c tnh hnh ca doanh nghip cng

nh thu thp cc bng chng kim ton, kim ton vin thng p dng 3 loi hnh phn tch sau: 1.1.3.1. Phn tch xu hng a) Khi nim Phn tch xu hng l qu trnh phn tch nhng thay i ca mt s d ti khon hoc mt loi hnh nghip v gia k hin ti v nhng k trc hoc qua nhiu k k ton. Chng hn nh bin ng ca doanh thu, chi ph, s d mt khon mc gia cc thng trong nm hin hnh so vi nm trc b) Phng php thc hin Khi phn tch xu hng, KTV c th p dng cc phng php sau: - Tnh ton chnh lch so vi nm trc Theo phng php ny, KTV nn lp mt bng phn tch ngang, tnh ton khon chnh lch gia s liu nm hin hnh so vi s liu c kim ton nm trc. Khi pht hin c cc bin ng ln, s tm hiu nguyn nhn v thu thp bng chng h tr cho nhng gii thch ra. - S dng biu , th xem xt v tnh hp l v cc bin ng bt thng, KTV c th s dng biu hay th. Biu hay th phn nh s thay i hay bin ng ca mt khon mc hay s d trong mt k v so vi k trc. Cn lu l nu xu hng k trc khng lin quan n k ny th vic tp trung xem xt bin ng theo thi gian s a n nhng nhn nh khng ng. Do , trnh nhn nh sai lm, ch nn s dng phn tch xu hng khi xu hng bin ng gia cc k c lin quan vi nhau. 1.1.3.2. Phn tch t s a) Khi nim Phn tch t s l vic tnh ton cc t s da trn thng tin ti chnh v phi ti chnh ca k hin ti, i chiu vi cc t s ny ca cc k trc, ca cc n v cng ngnh hay bnh qun ngnh nhn din nhng im bt thng, nhng bin ng ln cn tp trung nghin cu. b) Phng php thc hin

KTV s dng thng tin ca khch hng, cc cng ty cng ngnh v cc thng tin khc c lin quan. Phng php ny gip hiu r v mi trng hot ng ca doanh nghip v cc ri ro tim tng, t tp trung thc hin cc th tc kim ton b sung vo nhng vng c th c ri ro, ng thi cnh bo v nhng ri ro trong tng lai. V th, phng php ny thng c KTV s dng sut qu trnh kim ton, t giai on lp k hoch kim ton cho n giai on hon thnh kim ton. la chn cc t s cn tnh ton, KTV phi nghin cu tng th thng tin, khon mc hay Bo co ti chnh. Cc t s thng c chn tnh l cc t s t thay i theo thi gian hay t bin ng gia cc doanh nghip. Thng thng, KTV c th s dng cc t s sau: - Nhm t s v kh nng thanh ton: Cho bit kh nng thanh ton n ngn hn ca n v. Cc t s c th c s dng bao gm: Ch tiu T s thanh ton hin hnh T s thanh ton ngn hn T s thanh ton nhanh T s thanh ton bng tin = = = = Cng thc Tng ti sn/N ngn hn Ti sn ngn hn/N ngn hn (Ti sn ngn hn Hng tn kho)/N ngn hn Vn bng tin v cc khon u t ngn hn/N ngn hn

- Nhm t s v c cu ti chnh: Cho bit c cu n v vn ch s hu trong tng ngun vn ca n v. Trong giai on chun b kim ton, t s ny gip kim ton vin nh gi ban u v tim lc ti chnh ca n v. Trong giai on thc hin kim ton, t s ny gip nh gi tnh hp l ca cc khon vay v chi ph li vay. Trong giai on hon thnh kim ton, gip nh gi kh nng hon tr n, xem xt gi thit hot ng lin tc v cnh bo v tnh hnh vay n qu mc cho php (nu c) hoc d on kh nng tip tc vay n ca n v. Cc t s thng dng l:

Ch tiu T s n T s t ti tr T s u t T s thanh ton li vay = = = =

Cng thc Tng n/Tng ti sn Vn ch s hu/Tng ngun vn Ti sn di hn/Tng ti sn Li nhun trc thu v li vay/li vay

- Nhm t s v hot ng: Phn nh hiu qu s dng cc ngun lc phc v cho hot ng sn xut, kinh doanh ca n v. Cc t s ny cng c s dng trong c ba giai on ca qu trnh kim ton. Vic so snh t s tnh ton c vi s bnh qun ngnh hay s nm trc s gip KTV ghi nhn nhng bin ng bt thng, c th l du hiu ca cc sai lch trng yu hoc mt tnh trng cn lu . Sau y l cc t s c th s dng: Ch tiu Vng quay hng tn kho Vng quay n phi thu KH S ngy thu tin bnh qun Hiu sut s dng ti sn c nh Vng quay ti sn = = = = = Cng thc Ga vn hng bn/Hng tn kho bnh qun Doanh thu thun/S d n bnh qun n phi thu KH 360/S vng quay n phi thu trong nm Doanh thu thun/Ti sn c nh Doanh thu thun/Tng ti sn

- Nhm t s v doanh li: Phn nh hiu qu s dng vn v kh nng to ra li nhun ca n v. Vic phn tch cc t s trong giai on lp k hoch gip KTV nhn din nhng vng ri ro tim n v nh hng cho vic xc nh thi gian, ni dung v phm vi cc th tc kim ton cho cc khon mc doanh thu v chi ph trong giai on thc hin kim ton. Di y l mt s t s thng dng: Ch tiu T l li gp Li nhun trn ti sn Li nhun trn vn ch s hu Cng thc = (Doanh thu thun Gi vn hng bn)/Doanh thu thun = Li nhun sau Thu/Tng ti sn = Li nhun sau Thu/Vn ch s hu

Cn lu l khi p dng phng php ny, KTV phi hiu r mi quan h ca cc yu t cu thnh nn t s v phi la chn cc t s ph hp vi tng mc tiu kim ton cn t c. Th d cc t s v doanh li thng gip pht hin cc khu vc c ri ro sai lch xut pht t mi quan h cht ch gia cc khon mc chi ph v doanh thu. Trong khi , cc t s v c cu ti chnh thng ch gip hiu bit v nh gi v tnh hnh ti chnh hn l pht hin kh nng sai lch ca s liu, nguyn nhn l do chng c quan h vi qu nhiu khon mc trn Bo co ti chnh. Ngoi ra cn chc chn rng cc thng tin ti chinh, phi ti chnh thu thp c v s tnh ton ca KTV l chnh xc v nht qun. Phn tch t sut cn chu s nh hng ca ngnh ngh hot ng kinh doanh, bi l mc sinh li ca cc ngnh khc nhau, t s phn tch cng khc nhau. 1.1.3.3. Phn tch tnh hp l

a) Khi nim L phng php tnh ton da trn nhng d liu sn c (k c d liu ti chnh v d liu hot ng) nhm a ra mt c tnh v s d ti khon hay mt loi hnh nghip v ri so vi gi tr ghi s ca chng nhm pht hin cc chnh lch bt thng cn nghin cu. Phng php ny thng hiu qu khi c tnh cc s liu trn Bo co kt qu hot ng kinh doanh hn l i vi cc khon mc trn Bng cn i k ton, nguyn nhn l do kt qu hot ng kinh doanh lun c mi tng quan vi s liu hot ng ca n v. b) Phng php thc hin Trn c s cc d liu ti chnh v d liu hot ng thu thp c, da vo nhng hiu bit v nhng thay i ch yu trong hot ng ca khch hng, kim ton vin tnh ton cc gi tr c tnh so snh vi s liu ca n v, nu c chnh lch bt thng, s tm hiu nguyn nhn. C hai phng php c tnh: c tnh gi tr ca khon mc trong nm hin hnh da trn s liu ca khon mc ny nm trc c iu chnh theo nhng thay i ca nm nay hay xy dng m hnh c tnh ring bit. - c tnh gi tr ca khon mc trong nm hin hnh da trn s liu ca khon mc nm trc c iu chnh theo nhng thay i ca nm nay, v d nh: + c tnh doanh thu ca mt khch sn trong nm hin hnh da trn doanh thu nm trc v nhng thay i v t l thu phng, n gi tin thu phng. + c tnh chi ph khu hao nm hin hnh da vo chi ph khu hao nm trc, mc khu hao tng (da trn gi tr ti sn tng) v mc khu hao gim (da trn gi tr ti sn gim) trong k. Xy dng m hnh d on vi nhng bin s cn thit Theo phng php ny, kim ton vin c th c tnh s d ti khon hay khon mc bng cch kt hp vi mt s ti khon hay khon mc khc c lin quan tnh ton s liu c tnh, v d nh: + c tnh chi ph li vay bng cch nhn s d n vay hng thng vi li sut bnh qun.

+ c tnh gi tr hng tn kho xut kho trong k da vo gi tr hng tn u k, lng hng mua v tn kho cui k. + c tnh chi ph tin lng da vo s nhn vin bnh qun v mc lng bnh qun. - Xy dng m hnh hay thit lp cng thc thch hp Cn m bo rng a vo m hnh tt c nhng nh hng hoc t nht l nhng nh hng quan trng nht. Nu m hnh khng th hin y nhng bin quan trng th th tc phn tch khng th gip d on chnh xc v ng tin cy. Ngoi ra, cn xc nh cc bin ti chnh, bin hot ng v mi quan h gia chng. Th d chi ph tin lng c th c tnh da vo cc bin sau: gi cng, n gi tin lng v s lng nhn vin. Vic kt hp cng nhiu bin c lp v c lin quan, s cung cp nhiu thng tin hn v v vy d on ca KTV s cng ng n hn. Nu n gin ha m hnh, n gin ha d on, n gin ha cc so snh th m hnh c th ch cung cp c nhng bng chng kim ton hn ch hoc khng ng tin cy. - Xem xt tnh c lp v tin cy ca thng tin Cc thng tin thu thp t cc ngun cng c lp th vic c tnh cng ng tin cy, kt qu phn tch cng ng tin cy hn. 1.1.4. Quy trnh thc hin th tc phn tch t c hiu qu khi p dng th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh, KTV cn phi thc hin vic phn tch theo mt quy trnh ph hp. Theo GS.TS. Nguyn Quang Quynh v ctv (2006); TS. V Hu c v ctv (2010), quy trnh phn tch thng tri qua nhng giai on sau: 1.1.4.1. La chn m hnh phn tch ph hp Vic la chn phng php phn tch l mt bc quan trng trong qu trnh vn dng th tc phn tch v n gp phn quyt nh tnh hiu qu m th tc phn tch mang li. C nhiu nhn t nh hng n vic la chn phng php phn tch thch hp, do i hi KTV phi thn trng khi la chn v cn phi hiu r v khch hng. Trong thc t vic la chn th tc phn tch cn ph thuc nhiu vo xt on ca KTV. Ty vo mc tiu cn t c, ty theo v tr ca khon mc trn Bo co ti chnh,

KTV c th la chn mt trong ba phng php phn tch trn hoc kt hp cc phng php vi nhau. C th l: Bng 1.1. Bng la chn phng php phn tch thch hp V tr trn Bo co ti chnh Bng cn i k ton Bo co kt qu hot ng kinh doanh Loi th tc phn tch Phn tch xu hng Hn ch Hu ch Phn tch t s Hu ch Rt hu ch Phn tch tnh hp l Hn ch Rt hu ch

Tuy nhin, khng c mt nguyn tc cng nhc duy nht no khi la chn phng php phn tch. Mi phng php p dng s c hiu qu i vi tng trng hp c th. Chnh v vy, kin thc v kinh nghim ca KTV l nhn t quan trng quyt nh s thnh cng ca th tc phn tch. 1.1.4.2. Xy dng m hnh d on Vn ny bao gm nhng cng vic sau: - Xc nh cc bin ti chnh v cc bin hot ng cng nh mi quan h c th d on c gia hai loi bin ny. V d, xt trong chu trnh tin lng v nhn cng th bin ti chnh c th l tng qu lng thc hin trong mt nin k ton, bin hot ng c th l tng s sn phm sn xut ra trong k hay tng s thi gian lao ng ca cn b cng nhn vin trong n v c kim ton. - a ra m hnh kt hp thng tin. ni dung ny, KTV xc nh m hnh v mi quan h gia cc bin, ph hp vi n v c kim ton. Trong v d kim ton chu trnh tin lng v nhn cng ni trn, nu n v tr lng ch yu theo hnh thc khon sn phm, th m hnh hp l l m hnh m t mi quan h gia tng qu lng thc hin v tng s lng sn phm hon thnh trong k. Ngc li, nu c im ca n v ph hp vi hnh thc tr lng theo thi gian th m hnh hp l l m hnh m t mi quan h gia tng qu lng thc hin v tng thi gian lm vic ca ngi lao ng trong n v c kim ton. 1.1.4.3. Thu thp, la chn v nh gi tin cy ca d liu

Sau khi xc nh c m hnh d on cng nh cc bin s ca m hnh, KTV tin hnh thu thp s liu c s v cc bin t tnh hnh thc t s liu ca n v c kim ton. D liu c th c thu thp t cc ngun sau, ty thuc vo tng doanh nghip: - Bo co ti chnh v Bo co k ton khc c lin quan - S liu kim ton gia nin - S sch n v - Cc k hoch ti chnh - Ch tiu mt s doanh nghip cng ngnh hoc cc i th cnh tranh - Cc ti liu khc nh: Cc thng tin chung nh s tng trng hay suy thoi ca nn kinh t c tc ng mnh m n tnh hnh v kt qu kinh doanh ca doanh nghip; cc thng tin c th theo ngnh v ca doanh nghip Khi thu thp d liu, KTV cn nh gi tnh c lp v tin cy ca d liu v n nh hng trc tip n chnh xc ca cc d on ca KTV. Khi nh gi tnh c lp v tin cy ca d liu, KTV cn xem xt: - Ngun gc d liu l bn trong n v hay l bn ngoi n v - Nu l bn trong n v th liu thng tin c c lp vi ngi chu trch nhim cho kt qu do kim ton vin t c thng qua th tc phn tch hay khng. - D liu thu thp trong nm nay v nm trc c kim tra v iu chnh theo cc cuc kim ton trc hay cha. 1.1.4.4. c tnh gi tr v so snh vi gi tr ghi s Da trn m hnh v cc d liu c lp, tin cy, KTV c th c tnh cc cc s liu v tin hnh so snh gi tr c tnh vi gi tr ghi s, tm ra nhng chnh lch bt thng gia cc khon mc, pht hin nhng s thay i trong qu trnh hot ng ca n v v tm thy nhng xu hng (tng hoc gim t ngt) m khng c l do r rng. Khi so snh cn ch ti nhng xu hng sau: - Tnh thng xuyn ca vic nh gi mi quan h ang nghin cu: Mi quan h ny cng c nh gi thng xuyn th tnh nht qun v tin cy ca mi quan h trong phn tch cng cao. Chng hn, phn tch xu hng bin ng ca doanh thu hng

thng theo loi sn phm chc chn s cung cp bng chng kim ton c tnh thuyt phc hn so vi n thun phn tch bin ng theo nm. - Tnh bin ng tt yu v bin ng bt thng: Khi so snh, c rt nhiu bin ng xy ra nhng khng phi bin ng no cng c du hiu sai phm, KTV phi nh gi c bin ng no l bin ng tt yu, t hoc khng cha ng sai phm, nhng bin ng no l bt thng c kh nng cha ng nhiu sai phm. 1.1.4.5. Phn tch nguyn nhn chnh lch Nu mc chnh lch gia s liu c tnh vi s liu trn s sch thp hn mc sai lch cho php (khng trng yu) th KTV c th chp nhn c khon mc . Ngc li, nu mc chnh lch gia s liu c tnh vi s liu trn s sch xp x hoc ln hn mc sai lch cho php (trng yu) th KTV phi tm cho c nguyn nhn dn n tnh trng chnh lch ny. Nguyn nhn ca cc chnh lch trng yu c th l do: - C sai st trong m hnh phn tch ca KTV. - C sai st ng k trong s d ti khon hay nghip v kim tra. - C thay i trong hot ng kinh doanh ca doanh nghip. T , KTV cn phi tin hnh xem xt li m hnh c tnh s dng xem c sai st khng, nu cn b sung hay hon thin m hnh s dng tnh ton li mt gi tr hp l khc. Hoc KTV c th phng vn khch hng tm li gii thch cho nhng bin ng pht hin, v tm bng chng c lp khc xc minh nhng gii thch ca khch hng v s hp l ca s liu. Bng chng khc c th c thu thp qua cc th nghim chi tit, t nhng ngun thng tin bn ngoi v t vic thc hin th tc phn tch b sung. 1.1.4.6. Rt ra kt lun v bng chng kim ton thu thp c. - i vi nhng khon mc c chnh lch nh hoc c bin ng, chnh lch bt thng nhng c li gii thch hp l ph hp vi h thng KSNB, h thng thng tin v cc vn khc th coi nh KTV thu thp c mt bng chng kim ton cho khon mc v th tc phn tch t c mc ch ca n. - i vi nhng khon mc c chnh lch, bin ng bt thng, cha c li gii thch hp l. KTV s nghi ng v kh nng xy ra sai st, gian ln khon mc ny v gia tng cc th nghim chi tit i vi khon mc ny. Chun mc Kim ton Vit Nam s

520 quy nh: Trng hp quy trnh phn tch pht hin c nhng chnh lch trng yu hoc mi lin h khng hp l gia cc thng tin tng ng, hoc c chnh lch ln vi s liu d tnh, KTV phi thc hin cc th tc iu tra thu thp y bng chng kim ton thch hp. 1.1.5. u im v nhc im khi p dng th tc phn tch trong kim ton BCTC 1.1.5.1. u im Th tc phn tch ng mt vai tr rt quan trng trong qu trnh kim ton bo co ti chnh, vic p dng th tc phn tch c nhng u im sau: - Th tc phn tch gip KTV nh gi c tng th v khng b xa ly vo cc nghip v c th. - Th tc phn tch tng i n gin, c hiu qu cao v t tn thi gian, chi ph kim ton thp. - Th tc phn tch gip cung cp bng chng v s ng b, chnh xc v c gi tr v s liu k ton. - Th tc phn tch c th s dng i vi tt c cc khon mc trn Bo co ti chnh. - Th tc phn tch c s dng trong tt c cc giai on ca quy trnh kim ton. 1.1.5.2. Nhc im Ngoi nhng u im nu trn th th tc phn tch vn cn tn ti nhng nhc im sau: - Vic p dng th tc phn tch khng phi lc no cng to ra c bng chng c tin cy cao. iu ny c l gii bi hiu qu ca th tc phn tch cn ph thuc vo nhiu yu t nh tin cy ca s liu, m hnh m KTV la chn, thi gian thc hin cng nh h thng KSNB ca n v, tnh trng yu ca tng khon mc - Nu h thng KSNB ca n v c nh gi l yu km th th tc phn tch s gp nhiu kh khn, do cn kt hp cht ch vi th nghim chi tit trnh nhng ri ro. - Th tc phn tch khng pht hin ra nhng sai phm nh trong tng khon mc. - Mun p dng c th tc phn tch th cc ch tiu c so snh phi c mi quan h cht ch v qua li ln nhau.

- Th tc phn tch d a n kt lun khng chnh xc nu ri ro tim tng v ri ro kim sot cao.

1.2. P DNG TH TC PHN TCH TRONG KIM TON BCTC 1.2.1. Giai on lp k hoch kim ton a) Vai tr Vic p dng th tc phn tch trong qu trnh lp k hoch kim ton ng mt vai tr rt quan trng, gip ch cho KTV trong vic: - Tm hiu tnh hnh kinh doanh ca n v v xc nh nhng vng c th c ri ro. - Th tc phn tch gip KTV xc nh ni dung, lch trnh v phm vi ca cc th tc kim ton khc. - Ngoi ra, thng qua phn tch s b tnh hnh ti chnh (nht l kh nng thanh ton), KTV cn xem xt thm liu gi nh hot ng lin tc c th b vi phm hay khng. T nhng nh gi ban u v gi nh ny s l c s KTV quyt nh c thc hin cc th tc xc minh cn thit hay khng. b) Thc hin KTV phi thu thp v nghin cu ti liu v tnh hnh kinh doanh, tham quan n v, phng vn cc c nhn c lin quan v thc hin phn tch s b Bo co ti chnh t c nhng hiu bit y v n v. Phn tch s b theo trnh t sau: - Lp bng so snh cc s liu t Bo co ti chnh gia nm nay vi nm trc xc nh nhng chnh lch tuyt i v tng i. - Tnh ton cc t s ti chnh c bn nh: T sut thanh ton nhanh; Li nhun rng trn vn ch s hu (ROE); T sut n, - Xem xt cc mi quan h bt thng nh vic s vng quay hng tn kho tng nhanh nhng t l li gp li c xu hng gim . - So snh v ghi nhn cc bin ng tuyt i, v d: Chnh lch ln hn 10% (Gia s c tnh v s thc t). - So snh v ghi nhn nhng bin ng bt thng (Doanh thu hng nm tng 10%, nm nay tng 30%). Trong giai on ny, khi thc hin th tc phn tch, KTV phi ch trng n iu kin ti chnh v kh nng tr n n hn ca n v. Tnh trng xu i ca kh nng thanh

ton hay cc t s sinh li ca n v c th l mt biu hin ca ri ro tim tng, dn n ri ro n v s trnh by sai lch trng yu trn Bo co ti chnh. 1.2.2. Giai on thc hin kim ton Th tc phn tch trong giai on thc hin kim ton c xem nh l mt th nghim c bn bn cnh cc th nghim chi tit. Vn dng th tc phn tch trong giai on ny nhm mc ch nh gi khi qut tnh hp l chung v xu hng bin ng ca cc thng tin, s liu trn Bo co ti chnh, xc nh cc mi quan h kinh t ng thi xc nh phm vi v mc p dng cc trc nghim khc qua nh gi trn. Sau y, ti xin php c cp n vic p dng th tc phn tch trong kim ton mt s phn hnh chnh trn Bo co ti chnh. 1.2.2.1. Th tc phn tch trong kim ton TSC a) Vai tr Th tc phn tch trong kim ton TSC nhm mc ch xem xt mi quan h gia cc ti khon lin quan n TSC, tm ra xu hng thay i v tnh hp l chung ca cc khon mc TSC. Thc hin th tc phn tch trong kim ton TSC gip kim ton vin thy c nhng bin ng bt thng v tm hiu nguyn nhn ca nhng bin ng . Nhng bin ng bt thng c gi tr ln bt buc kim ton vin phi c nhng iu tra su hn v kt hp vi cc th tc kim tra chi tit. Kt qu ca th tc phn tch trong kim ton TSC phn nh kh nng to ra doanh thu ca TSC hin c ti n v v kh nng thu hi ca vn u t vo TSC. ng thi, th tc ny cn gip kim ton vin pht hin cc TSC khng s dng vo sn xut kinh doanh hoc b thanh l, nhng bn nhng cha c ghi s. b) Thc hin Th tc phn tch c KTV s dng gm hai loi c bn: - Phn tch xu hng + So snh gi tr ca cc TSC mua trong nm vi nm trc. + So snh s liu ca n v khch hng vi s liu bnh qun ngnh. + So snh gia chi ph sa cha, bo tr vi doanh thu thun.

- Phn tch t s KTV c th s dng cc t s sau phn tch: + T trng ca tng loi TSC so vi tng s. + T s gia doanh thu vi tng gi tr TSC. + T s gia tng gi tr TSC vi VCSH + T s hon vn ca TSC Li nhun thun Tng gi tr ti sn c nh 1.2.2.2. Th tc phn tch trong kim ton hng tn kho v gi vn hng bn T s hon vn ca TSC = a) Vai tr Vic thc hin cc th tc phn tch ny s gip cho KTV hiu c cc xu hng bin ng ca HTK v GVHB, cng nh d on v kh nng c sai lch. T y, cc KTV s c cn c quan trng iu chnh cc th nghim chi tit mt cch hp l. C th l: - Thc hin th tc phn tch trong kim ton HTK v GVHB c th gip KTV nhn din c s thay i bt thng ca gi thnh sn phm sau khi loi tr nhng nh hng ca nhng bin ng gi c v sn lng, t tm ra nguyn nhn ca nhng thay i . - KTV nh gi tnh hp l ca GVHB ti n v khch hng, trnh trng hp n v khch hng khai tng GVHB hoc sai lch trong phng php tnh gi HTK. - Phn tch c nguyn nhn ca s thay i tc lun chuyn ca HTK l nhanh hay chm (HTK b li thi, mt phm cht khng bn c nn ng hoc c th do n v d tr HTK qu mc cn thit) b) Thc hin Cc th tc c s dng ch yu trong kim ton HTK v GVHB l: - Phn tch xu hng + So snh s d HTK nm nay vi nm trc, s d HTK thc t so vi k hoch nhn din nhng bin ng bt thng. + Xem xt mi quan h gia s d hng tn kho vi s hng mua trong k, lng sn xut ra, s lng hng tiu th trong k. + So snh chi ph sn xut thc t k ny vi k trc v vi tng chi ph sn xut k hoch thy c s bin ng ca chi ph sn xut gia cc k.

+ So snh t l chi ph nguyn vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip v chi ph sn xut chung trong tng chi ph sn xut ca nm hin hnh vi nm trc. +So snh gi thnh k ny vi k trc, so snh gi thnh thc t vi k hoch. - Phn tch t s + T s HTK/TSNH + T l li gp T l li gp = Tng doanh thu thun Tng gi vn hng bn Tng doanh thu thun Gi vn hng bn

+ S vng quay hng tn kho S vng quay hng tn kho Gi tr hng tn kho bnh qun Mt im cn lu y l, nu t l li gp qu thp hoc s vng quay hng tn =

kho qu cao so vi d kin th c kh nng n v khai khng gi vn hng bn v ghi gim gi tr hng tn kho. Lc ny, KTV phi kim tra li vic tnh gi hng xut kho v s pht sinh ca nghip v bn hng. 1.2.2.3. Th tc phn tch trong kim ton doanh thu v n phi thu khch hng a) Vai tr p dng th tc phn tch trong khon mc doanh thu v n phi thu khch hng gip cho KTV: - Pht hin nhng bin ng t ngt trong doanh thu t tm ra nguyn nhn. - Gip nm bt c tnh hnh kinh doanh ca doanh nghip v d on c kh nng xy ra sai lch trong Bo co ti chnh. - nh gi tnh hp l ca cc khon trch lp chi ph d phng. - Gip nm bt c nhng bin ng trong thu hi n v nhng kh nng sai st trong s liu n phi thu. b) Thc hin Cc th tc phn tch thng p dng trong kim ton doanh thu v n phi thu l:

- Phn tch xu hng + So snh doanh thu theo tng thng xem xt doanh thu c bin ng t bin hay khng. + So snh doanh thu k ny so vi k trc + So snh s d n nm nay so vi nm trc. + So snh s d n qu hn nm nay so vi nm trc. - Phn tch t sut + Tnh s vng quay n phi thu N phi thu khch hng bnh qun + Tnh t l li gp trn doanh thu ca tt c cc mt hng v loi hnh dch v ch yu, so snh vi t l trung bnh ngnh hoc ca nm trc. + Tnh t l chi ph d phng trn s d n phi thu khch hng v tin hnh so snh t s ny vi s liu ca nm trc. Vic so snh ny gip cho KTV nh gi s hp l ca vic lp d phng n phi thu kh i. + Tnh t s cc khon n phi thu khch hng trn tng ti sn ngn hn v so snh nm nay vi nm trc. - Phn tch tnh hp l + Xem xt mi quan h gia doanh thu v nng lc hot ng ca doanh nghip. + Xem xt mi quan h gia doanh thu vi chi ph. 1.2.2.4. Th tc phn tch trong kim ton chi ph tin lng a) Vai tr Thc hin th tc phn tch trong kim ton chi ph tin lng gip cho KTV kim tra c tnh hp l chung ca chi ph tin lng. iu ny gp phn gip KTV xc nh nhng sai phm v chi ph nhn cng trc tip. b) Thc hin Trong kim ton chi ph tin lng KTV thng p dng cc th tc phn tch sau: - Phn tch xu hng + So snh tin lng bnh qun (ngi/thng) gia k ny vi k trc v vi s k hoch. S vng quay n phi thu = Doanh thu

+ So snh chi ph tin lng gia k ny vi k trc xem c s bin ng hay khng. - Phn tch t s + Tnh t l chi ph nhn cng trc tip trn tng s chi ph ri so vi nin trc. - Phn tch tnh hp l + Xem xt mi quan h gia chi ph tin lng vi sn lng sn xut hoc tiu th. + Xem xt mi quan h gia chi ph tin lng vi s lng cng nhn 1.2.2.5. Th tc phn tch trong kim ton cc khon vay ngn hn v di hn a) Vai tr Vic p dng th tc phn tch trong kim ton cc khon vay ngn hn v di hn gip cho KTV c c s nh gi tnh hp l chung ca chi ph li vay v s d n vay. Trng hp c nhng bin ng bt thng, KTV s phi tm hiu nguyn nhn v gii thch nguyn nhn ca nhng bin ng . b) Thc hin Cc th tch phn tch thng c p dng: - Phn tch xu hng + So snh s d n vay cui nm vi u nm. + So snh chi ph li vay nm nay vi cc nm trc. + Kt hp vic phn tch xu hng vi phn tch lung tin. - Phn tch hp l + Kim tra cc chi ph ti chnh lin quan n cc khon vay/n bng cch tnh ton tng li vay ca tng khon vay, c tnh li vay bng cch ly li sut cho vay bit nhn vi s d n. 1.2.2.6. Th tc phn tch trong kim ton ngun vn ch s hu a) Vai tr Vn dng th tc phn tch trong kim ton ngun VCSH gip KTV nh gi c tnh hnh tng, gim, kt cu v bin ng kt cu ca ngun vn doanh nghip. iu ny gip KTV bit c kh nng c lp v ti chnh ca doanh nghip. C th, qua phn tch tnh hnh ngun vn s gip KTV thy c tnh hnh bin ng ngun vn ca doanh

nghip ni chung v ca tng khon mc ngun vn thay i nh th no gia cc nm, s bin ng v c cu vn ch s hu, cng n ca doanh nghip. b) Thc hin Cc ch tiu dng phn tch tnh hnh ngun vn ch s hu ca doanh nghip bao gm: - T sut n: T sut n = N phi tr Tng ti sn * 100%

T sut ny phn nh mc ti tr ti sn ca doanh nghip bi cc khon n. y l mt trong cc ch tiu gip KTV nh gi c tnh t ch ca doanh nghip. T sut n cng cao th hin tnh t ch ca doanh nghip cng thp v ngc li. - T sut t ti tr: Ngun vn ch s hu * 100% Tng ti sn T sut t ti tr th hin kh nng t ch v ti chnh ca doanh nghip. T sut ny T sut t ti tr = cng cao chng t doanh nghip c tnh c lp cao v ti chnh. - T sut n trn vn ch s hu: N phi tr * Ngun vn ch s hu T sut ny th hin mc m bo n bi vn ch s hu. T sut n trn VCSH = 1.2.2.7. Th tc phn tch i vi khon mc Chi ph hot ng a) Vai tr Chi ph hot ng bao gm chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip. KTV p dng th tc phn tch i vi khon mc chi ph trn nhm nh gi mt cch tng qut chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip. KTV thng qua vic thit lp cc bng d ton chi ph nhm tng kh nng nhn din c cc bin ng bt thng v tm hiu nguyn nhn. b) Thc hin - KTV lp bng so snh gia Bo co kt qu hot ng kinh doanh k ny vi k trc, kt hp vi s liu bnh qun ngnh, qua nh gi tng qut v s thay i ca chi ph v t trng chi ph trn doanh thu bn hng v cung cp dch v. Nhng khc bit ng k u phi c tm hiu gii thch nguyn nhn. 100%

- So snh gia chi ph thc t vi chi ph d ton, chi ph k ny vi chi ph k trc. Vic thit lp cc d ton chi ph c mt ngha quan trng i vi kim sot ni b. Thng qua d ton, cc nh qun l hoch nh mc chi ph d kin s xy ra trong thc t, nh pht hin nhng trng hp thc t c sai bit ln so vi d kin c bin php x l kp thi. - iu tra v nhng khc bit quan trng, hay bt thng. KTV tin hnh truy hi v s sch k ton v khi cn thit s kim tra chi tit trn nhng chng t gc c lin quan. 1.2.3. Giai on kt thc kim ton a) Vai tr Vic p dng th tc phn tch trong giai on kt thc kim ton ng mt vai tr rt quan trng trong vic: - Gip ch cho cc KTV cng c cc kt lun c c trong sut qu trnh kim tra cc ti khon hoc cc khon mc trn Bo co ti chnh. - Gip cho KTV a ra kt lun tng qut v tnh trung thc, hp l ca ton b Bo co ti chnh. ng thi, th tc phn tch cng ch ra nhng im yu cu KTV phi thc hin cng vic kim ton b sung. - Gip cho KTV nh gi li kh nng hot ng lin tc trc khi k trn Bo co kim ton. b) Thc hin Th tc phn tch trong giai on kt thc kim ton (giai on sot xt tng th) gip cho KTV nh gi tng qut v tt c cc bng chng thu thp c trong qu trnh thc hin cng nh lp k hoch kim ton. Cng vic ny nhm nh gi tnh ng b v xc thc ca cc thng tin ti chnh thu thp c, nht l nhng s liu c kim ton ca cc khon mc trn Bo co ti chnh. KTV phi c c s gii thch hp l t nhng ngi c lin quan v nhng sai lch bt thng vi cc s liu n v, s liu k hoch, s liu nm trc, s liu bnh qun ngnh, cc thng tin ti chnh khc, v nhng thng tin phi ti chnh. y chnh l c s cc KTV pht hnh Bo co kim ton.

CHNG 2: THC T VN DNG TH TC PHN TCH TRONG KIM TON BCTC DO CNG TY TNHH KIM TON V K TON AAC THC HIN 2.1. Khi qut chung v cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC Tn cng ty: Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC Tn giao dch: Auditing and accounting company, Ltd Tn vit tt: AAC a ch tr s chnh: 217 Nguyn Vn Linh, Qun Thanh Kh, TP Nng in thoi: (84). 05113. 655 886 Fax: (84). 05113. 655 887 E-mail: aac@dng.vnn.vn Webside: http://www.aac.com.vn 2.1.1. Lch s hnh thnh v pht trin Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC, trc y l cng ty kim ton Nng - cng ty kim ton c lp trc thuc B Ti chnh c thnh lp theo quyt nh s 194/TC/TCCB ngy 01/04/1993 v Quyt nh s 106 TC/TCCB ngy 13/02/1995 ca B trng B Ti chnh, mt trong s rt t cc cng ty kim ton c thnh lp u tin ti Vit Nam. Cc mc thi gian chnh: Nm 1991, thnh lp chi nhnh ca Cng ty kim ton Vit Nam VACO ti min Trung. Nm 1993, Cng ty kim ton Vit Nam VACO ti min Trung sp nhp vi chi nhnh ca Cng ty cng ty t vn ti chnh k ton v kim ton (AASC) ti min Trung thnh Cng ty kim ton Nng DAC trc thuc B ti chnh theo quyt nh s 194/TC/TCCB ngy 01/04/1993 v Quyt nh s 106 TC/TCCB ngy 13/02/1995 ca B trng B Ti chnh. Ngy 06/09/2000, B Ti chnh c quyt nh s 139/2000/Q-BTC v vic i tn Cng ty kim ton Nng DAC thnh Cng ty Kim ton v K ton AAC ph hp vi tnh hnh mi v s pht trin cng ty. Ngy 07/05/2007, Cng ty c chuyn i thnh Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC theo quy nh ca B ti chnh.

Trong nhng nm gn y, Cng ty tng bc ln mnh, nh v c thng hiu trn th trng kim ton trong nc v quc t. Cng ty t c nhiu Bng khen ca B Ti chnh v nhng gii thng uy tn, trong c gii thng Thng mi Dch v - Top Trade Services lin tip trong hai nm 2007 v 2008 do B Cng Thng bnh chn. Gii thng ny tn vinh nhng DN tiu biu, hot ng trong 11 lnh vc Thng mi Dch v m Vit Nam cam kt thc hin khi gia nhp WTO, c nhng ng gp vo s pht trin kinh t x hi ca t nc ni chung v ngnh thng mi dch v ni ring, trong c dch v k ton, kim ton. Thng 9/2008, Cng ty c kt np lm thnh vin ca T chc Kim ton quc t Polaris International, bao gm hn 200 thnh vin hot ng trn khp th gii, m ra c hi tip cn, hc hi trao i kinh nghim v thm nhp vo th trng Kim ton quc t. 2.1.2. Phng chm hot ng AAC hot ng theo phng chm l c lp, khch quan, trung thc v b mt s liu ca khch hng, v cng l li cam kt ca chng ti i vi KH. Mc tiu hot ng ca AAC l gip khch hng v nhng ngi quan tm bo v quyn li hp php ca mnh, cung cp cho h nhng thng tin ch thc v cn thit t chc iu hnh hot ng ca DN v a ra cc quyt nh qun l ph hp vi thc tin. Hot ng ca AAC nhm gp phn pht hin v ngn nga nhng ri ro cho doanh nghip, tr gip cho hot ng kinh doanh ca doanh nghip c thun li v t hiu qu kinh t cao nht. 2.1.3. Cc loi hnh dch v chuyn ngnh Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC cung cp cc loi hnh dch v sau: Kim ton, k ton, t vn Thu, t vn ti chnh v qun l, dch v o to v tuyn dng, dch v Tin hc. Trong :

Kim ton
Cng ty AAC cung cp cc dch v Kim ton sau: + Kim ton bo co ti chnh. + Kim ton bo co quyt ton vn u t hon thnh. + Kim ton bo co quyt ton d n.

+ Kim ton bo co ti chnh v mc ch thu. + Kim ton hot ng. + Kim ton tun th. + Kim ton ni b. + Kim tra thng tin ti chnh trn c s th tc tho thun trc. K ton Cng ty AAC cung cp cc dch v K ton sau: + Dch v ghi s v gi s k ton. + Hng dn nghip v k ton. + Lp cc Bo co ti chnh nh k. + Chuyn i cc Bo co ti chnh c lp theo VAS, IAS. + Thit k v hon thin m hnh t chc b my k ton.

Dch v t vn Thu
Cng ty AAC cung cp cc dch v T vn Thu sau: + T vn vic p dng chnh sch Thu. + T vn cng tc k khai v quyt ton thu. + T vn v cc th tc hon thu v khiu ni v thu. + H tr vic cp nht thng tin v thu v thu quan. Dch v T vn ti chnh v qun l Cng ty AAC cung cp cc dch v T vn ti chnh v qun l sau: + T vn thnh lp v qun l doanh nghip. + T vn thit lp c ch ti chnh ni b. + T vn vic sa i, b sung ch k ton ti chnh ph hp vi yu cu qun l. + Sot xt bo co ti chnh. + Xc nh gi tr doanh nghip c phn ho hoc ph sn doanh nghip. + Thm nh tnh hnh ti chnh v gi tr ti sn tranh chp, kin tng. Dch v o to v Tuyn dng Cng ty AAC cung cp cc dch v o to v Tuyn dng sau: + o to, bi dng k ton v kim ton vin ni b.

+ Cp nht kin thc ti chnh, k ton, kim ton. + H tr tuyn dng nhn vin k ton v kim ton vin ni b.

Dch v Tin hc
Cng ty AAC cung cp cc dch v Tin hc sau: + T vn vic la chn cc phn mm tin hc v k ton ti chnh v k ton qun tr. + T vn vic la chn trang b cc thit b tin hc, ci t h thng thng qun l. 2.1.4. i ng nhn vin AAC c i ng KTV c o to c h thng Vit Nam, Anh, B, Php, Ai-len, c, Nht Bn v c nhiu nm kinh nghim thc tin v kim ton v t vn ti chnh k ton - thu Vit Nam v Quc t. 100% i ng KTV v Tr l KTV cao cp ca AAC c o to trc tip bi cc Chuyn gia cao cp v Kim ton ca Cng ng Chu u thng qua chng trnh hp tc v Kim ton v K ton ca D n EURO TAPVIET do Cng ng Chu u ti tr. Ngoi ra, nhn vin ca AAC cn c o to chuyn su bi cc chng trnh trn i hc v ti chnh, k ton, lut Vit Nam v cc nc nh: c, Nht Bn n nay, AAC xy dng i ng vi 132 cn b cng nhn vin, trong c 31 ngi c cng nhn kim ton vin cp quc gia. Nh c i ng chuyn nghip cht lng cao, thc trch nhim, c o c ngh nghip trong sng nn trong qu trnh hot ng, AAC cha h xy ra nhng sai st, ri ro cho khch hng, AAC lun c cc nh u t, cc c quan chc nng tn nhim v nh gi cao v cht lng phc v. y chnh l nhn t lm cho hot ng ca AAC ln mnh trn phm vi ton quc, AAC c php kim ton tt c cc loi hnh doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t, k c cc ngnh c qui ch ring v vic la chn v b nhim kim ton c lp c iu kin nh kim ton cc t chc nim yt trn sn giao dch chng khon, cc t chc pht hnh v kinh doanh chng khon...

2.1.5. C cu t chc S t chc S 2.1. S c cu t chc ca cng ty AAC

Tng Gim c

Ph Tng Gim c Xy Dng C Bn

Ph Tng Gim c Bo Co Ti Chnh

Khi Kim Ton XDCB

Phng T Vn v o To

Chi Nhnh TP H Ch Minh

Phng K Ton Ti Chnh

Khi Kim Ton BCTC

Ban Kim sot cht lng

Phng Kim ton XDCB 1

Phng Kim ton XDCB 2

Ban Kim sot cht lng

Phng Kim ton BCTC 1

Phng Kim ton BCTC 2

Phng Kim ton BCTC 3

Phng Kim ton BCTC 4

Trong , chc nng, nhim v v quyn hn ca cc b phn c nhn trong c cu t chc ca cng ty AAC l: Ban gim c Tng Gim c l ngi i din ton quyn ca cng ty, chu trch nhim trc php lut v ton b hot ng ca cng ty. Tng gim c s chu trch nhim nh gi ri ro ca hp ng kinh t lin quan n hot ng ca cng ty, gii p cc thc mc v vn k ton v kim ton c tm quan trng ng thi nh gi cng vic m KTV trong cng ty thc hin, k Bo co kim ton v th qun l. Cc Ph gim c chu trch nhim gii quyt cc cng vic c th theo s phn cng nhim v ca Gim c v nhn lc, hnh chnh, khch hng v cc lnh vc nghip v.

Ph gim c chu trch nhim trc Gim c v php lut Nh nc v nhng vn c phn cng v u quyn. K ton trng K ton trng c nhim v gip gim c cng ty t chc thc hin cng tc k ton, thng k ti chnh v kim sot ni b, c cc quyn v nhim v theo quy nh ca php lut nh: Lp Bo co ti chnh, cng khai s liu ti chnh, t chc vn dng h thng chng t, h thng ti khon k ton, ghi chp, lu tr chng t, h s k ton ng theo c im kinh doanh ca cng ty; chu trch nhim chun b tt c nhng thng tin qun l, ti chnh, lp cc k hoch v ti chnh, d tr ngn sch v cc vn lin quan n h thng k ton; qun l tin mt, tnh lng, thc hin cng vic thanh ton, quan h vi ngn hng, khch hng Trng, ph phng mi phng chuyn mn c mt trng phng v mt ph phng. Trng phng chu trch nhim trc gim c cng ty v ng vai tr quan trng trong nhiu lnh vc hot ng ca cng ty, c bit l v cc vn v nhn s, thc hin vic phi hp hot ng v m nhim cc cng vic hnh chnh. Cc trng, ph phng gi vai tr lnh o phng v c chc nng nh l mt cu ni gia ban gim c v nhn vin trong cng ty. Trng phng c chc nng quan trng i vi hot ng ca cng ty trong vic to ra mt mi trng lm vic y tnh chuyn mn, gp phn huy ng ti a ngun nhn lc ca cng ty. Ph phng lm vic theo s ch o ca trng phng, thay mt trng phng iu hnh ton b hot ng ca trng phng trong thi gian trng phng i vng, v thc hin cc cng vic do trng phng u quyn. Kim ton vin chnh L nhng ngi c B ti chnh cp giy php hnh ngh hoc giy chng nhn c gi tr tng ng. Kim ton vin chnh c trch nhim gim st cng vic ca cc tr l, nhn vin; thc hin cc hp ng kim ton ln hoc cc v vic c bit khc; sau bo co trc tip cho ngi qun l ph trch mt v vic kim ton. Ngoi ra, kim ton vin chnh cn c nhim v h tr cho ban qun l trong vic xem xt cc giy t lm vic s

b, h tr o to nhn vin, b tr nhn s cho hot ng kim ton, c quyn k vo cc bo co kim ton theo s phn cng ca trng phng. Tr l kim ton vin L nhng ngi tham gia thc hin cng tc kim ton, cha c chng ch kim ton vin c lp. Tu vo nng lc, thm nin cng tc, tr l kim ton vin c chia lm ba cp theo th t tng dn v quyn hn nh sau: Tr l kim ton vin cp 1: l ngi sau thi gian th vic ba thng, c trng tuyn chnh thc vo cng ty cho n mt nm sau . Theo thng l, y l nhng ngi mi tt nghip cc trng i hc (kinh t hay bch khoa) v nhng ngi c trnh kinh nghim thc tin trong lnh vc kim ton v k ton c th lm vic cho cng ty vi t cch l mt tr l mi vo ngh. Tr l kim ton vin cp 1 c phn cng thc hin cc cng vic di s ch dn nghip v ca mt kim ton vin khc v him khi chu trch nhim trc Gim c cng ty. Tr l kim ton vin cp 2: L ngi lm vic cng ty kim ton c hai nm, chu trch nhim v cc cng vic m nhm trng giao ph. Tr l kim ton vin cp 3: L ngi lm vic cng ty c ba nm, c nhiu kinh nghim trong lnh vc kim ton v c th lm trng on kim ton cho nhng cng ty nh.

2.2. Gii thiu khi qut v quy trnh kim ton BCTC ca Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC 2.2.1. Lp k hoch kim ton Giai on lp k hoch kim ton ti AAC c chia thnh hai bc nh nh sau: a) Giai on tin k hoch Giai on ny v c bn gm cc cng vic sau: - Lnh o cng ty hoc lnh o khi kim ton BCTC nghin cu th mi kim ton ca khch hng (bao gm c khch hng c v khch hng mi). - Cng ty trc tip trao i cc yu cu vi khch hng cng nh tm hiu nghip v kinh doanh ca n v khch hng. - Lnh o cng ty nh gi trng yu v mc ri ro kim ton ca n v kt hp vi vic tm hiu s b h thng KSNB v nh gi ri ro kim sot, xem xt xc nh gi ph cuc kim ton. b) Lp k hoch kim ton - Khi hp ng kim ton c k kt, ban lnh o ca cng ty s ch nh nhm kim ton ph hp vi loi hnh kinh doanh ca n v. - Lnh o ca cng ty AAC s tin hnh lit k cc ni dung: thi im bt u kim ton, thi gian kim ton, cc yu cu ca khch hng, gi ph kim ton, vit hp ng kim ton v trnh ln gim c k Ni dung ca k hoch kim ton c lu gi trong cc ti liu sau: - Bn ghi nh k hoch kim ton - Cc im cn lu ca nm trc - Tm hiu v khch hng: Con ngi, sn phm, th trng, h thng k ton... - Cc th tc phn tch theo k hoch - Ti liu v thng tin ngh khch hng lp 2.2.2. Giai on thc hin kim ton L giai on thu thp cc bng chng kim ton y v thch hp phc v cho vic lp Bo co kim ton theo k hoch nh. Trong giai on ny KTV thng thc hin nhng cng vic sau:

- Tm hiu v nh gi h thng KSNB ca khch hng xc nh tin cy vo h thng KSNB qua c th xc nh ni dung, thi gian, phm vi v lch trnh ca cuc kim ton. - Cp nht nhng thng tin mi, cc chnh sch, chin lc mi ca cng ty cng nh c cu t chc ca khch hng. - Nghin cu r sot h thng k ton, qua thu thp cc bng chng kim ton. y l giai on thc hin cc th nghim c bn v nh gi kt qu kt hp cht ch vi vic thc hin cc th tc phn tch v cc th nghim chi tit. 2.2.3. Giai on hon thnh kim ton Giai on ny cc KTV thc hin cc cng vic sau: - Trc khi kt thc cuc kim ton, trng nhm hp cc thnh vin trong on li tho lun v trao i nhng vn c ghi trong giy lm vic ng thi cng k ton n v lm r nhng vn cn gii quyt. - Trng nhm lp bin bn trao i v hp trao i vi Ban gim c khch hng v nhng ngi c lin quan (K ton trng, th qu,...). - p dng th tc phn tch r sot li BCTC ln cui cng, thng nht cc bt ton iu chnh vi khch hng v tin hnh lp BCTC theo iu chnh sau kim ton (lu : vic lp BCTC l trch nhim ca khch hng, vic KTV lp BCTC nhm d dng theo di s liu v thng nht mu biu vi khch hng), Bo co kim ton, ng h s lm vic. - Trng nhm kim ton gi h s lm vic v bn tho Bo co kim ton ln phng kim sot. Phng kim sot c trch nhim kim tra cht ch nhm mc ch gip cho cuc kim ton c cht lng cao hn, gim thiu nhng ri ro c th xy ra. - Sau khi bn tho c duyt, trng nhm lp Bo co kim ton chnh thc, vit th qun l, k tn, trnh ln ban sot xt v gim c k duyt. Sau gi cho hi ng qun tr khch hng. - Kt thc kim ton v lu h s. - Xem xt cc s kin pht sinh sau cuc kim ton - Xem xt gi thit hot ng lin tc 2.3. Thc t vn dng th tc phn tch trong kim ton BCTC do Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC thc hin

2.3.1. Th tc phn tch p dng trong giai on lp k hoch kim ton a) Chng trnh kim ton trong giai on lp k hoch Trong giai on ny, KTV ca AAC tin hnh phn tch s b BCTC ca n v khch hng thng qua nhng ti liu m n v ny cung cp (Bng cn i k ton, Bo co kt qu hot ng kinh doanh, ...). Cng vic phn tch s b c thc hin theo trnh t sau: - Lp bng so snh cc s liu trn Bng cn i k ton v Bo co kt qu hot ng kinh doanh gia nm nay vi nm trc xc nh nhng chnh lch tuyt i v tng i. Tt c nhng bin ng ln v bt thng, cc KTV ch trng tm hiu nguyn nhn hoc lu tm li gii thch khi thc hin kim ton. - KTV tin hnh lp bng tng hp phn tch h s ca cc h s thng dng sau y: + H s thanh ton: H s thanh ton hin hnh, h s thanh ton nhanh, h s thanh ton bng tin. + H s o lng hiu qu hot ng: Vng quay cc khon phi thu, vng quay hng tn kho, vng quay vn lu ng. + H s kh nng sinh li: T sut li nhun gp, t sut li nhun thun, doanh thu trn tng ti sn, t sut sinh li trn ti sn, t sut sinh li trn vn CSH. + H s n: N di hn trn vn ch s hu, tng n trn vn ch s hu, n di hn trn tng ti sn, tng n trn tng ti sn. - Thng qua kt qu t bng tng hp phn tch h s, cc KTV ch trng xem xt v ghi nhn cc mi quan h bt thng. y l c s cc KTV nu ln kin nhn xt ca mnh v cc h s tnh ton c nhm nh gi mt cch tng qut v tnh hnh ti chnh ca n v cng nh pht hin cc khon mc trng yu cn tp trung thc hin th nghim chi tit. b) Gii thiu v khch hng ABC lm r quy trnh thc hin th tc phn tch ca AAC trong giai on lp k hoch kim ton, ngi vit xin ly v d ti mt khch hng c th l cuc kim ton bo co ti chnh nm 2009 ca Cng ty ABC. c im hot ng

Cng ty ABC c thnh lp theo Quyt nh s 3508/Q-UB ngy 26/12/2000 ca U ban Nhn dn tnh XYZ. Cng ty ABC l n v hch ton c lp, hot ng sn xut kinh doanh theo Lut Doanh nghip, iu l cng ty v cc quy nh php l hin hnh c lin quan. Lnh vc hot ng ca Cng ty ABC l nhm 23 Thng mi, dch v v du lch. Ngnh ngh kinh doanh chnh - Kinh doanh mua bn thc n gia sc, gia cm; - Kinh doanh phc v nui trng thy hi sn; - Kinh doanh hng thy sn; - Kinh doanh ch bin hng nng sn; - Kinh doanh hng lm nghip; Xy dng dn dng; - Mua bn xng du, cht t; - Mua bn thit b trang b ni tht; - Kinh doanh hng t liu tiu dng; - Mua bn vt liu xy dng; - Kinh doanh vt t nng nghip; - Kinh doanh hng t liu sn xut; Xy dng cng trnh thy li, giao thng; - Kinh doanh khch sn; Kinh doanh nh hng n ung gii kht; - Kinh doanh vn ti khch du lch trong v ngoi nc; Kinh doanh vn ti hng ha; - Kinh doanh mua bn bt ng sn. Nin k ton, n v tin t s dng trong k ton - Nin k ton bt u t ngy 1 thng 1 v kt thc vo ngy 31 thng 12 hng nm. - Bo co ti chnh v cc nghip v k ton c lp v ghi s bng ng Vit Nam (VND). Chun mc v Ch k ton p dng - Cng ty p dng Ch k ton Vit Nam, ban hnh theo Quyt nh s 48/2006/Q-BTC ngy 14/09/2006 v H thng Chun mc K ton Vit Nam do B Ti Chnh ban hnh. - Hnh thc k ton: Nht k chung.

 Tm tt cc chnh sch k ton ch yu Sau y, ngi vit xin c php trnh by tm tt cc chnh sch k ton ch yu c p dng ti Cng ty ABC: - Vic trch lp d phng n phi thu kh i, d phng gim gi HTK thc hin theo hng dn ti Thng t s 228/2009/TT-BTC ngy 7/12/2009 ca B Ti Chnh. - Gi gc HTK c tnh theo phng php bnh qun gia quyn v c hch ton theo phng php k khai thng xuyn. - Khu hao c tnh theo phng php ng thng da trn thi gian hu dng c tnh ca ti sn. Mc khu hao ph hp vi Quyt nh s 206/2003 Q-BTC ngy 12 thng 12 nm 2003 ca B Ti Chnh. - Thu gi tr gia tng: p dng mc thu sut 10% i vi hot ng kinh doanh xng du, kinh doanh xi mng, vn chuyn. Ring i vi hot ng vn chuyn Cng ty c gim 50% mc Thu sut t ngy 01/02/2009 theo Thng t s 13/2009/TT-BTC ngy 22/01/2009 ca B Ti Chnh. - Thu thu nhp doanh nghip: p dng mc thu sut l 25%. Cng ty c gim 30% s thu TNDN phi np ca nm 2009 theo Thng t s 03/2009 TT-BTC ngy 13/01/2009 ca B Ti Chnh.

c) Thc hin

Trong giai on lp k hoch ti khch hng ABC, KTV tin hnh phn tch s b Bo co ti chnh nh sau: Bng 2.1. Bng phn tch s liu trn Bng cn i k ton
TI SN A. TI SN NGN HN I. Tin v cc khon tng ng tin II. u t ti chnh ngn hn 1. u t ti chnh ngn han 2. D phng gim gi u t ti chnh ngn hn III. Cc khon phi thu ngn hn 1. Phi thu ca khch hng 2. Tr trc cho ngi bn 3. Cc khon phi thu khc 4. D phng phi thu ngn hn kh i IV. Hng tn kho 1. Hng tn kho 2. D phng gim gi HTK V. Ti sn ngn hn khc 1. Thu v cc khon phi thu Nh nc 2. Ti sn ngn hn khc B. TI SN DI HN I. Ti sn c nh 1. Nguyn gi 2. Gi tr hao mn ly k 3. Chi ph xy dng c bn d dang II. Bt ng sn u t III. Cc khon u t ti chnh di hn 1. u t ti chnh di hn 2. D phng gim gi u t ti chnh di hn IV. Ti sn di hn khc 1. Phi thu di hn 2. Ti sn di hn khc TNG CNG TI SN NGUN VN A. N PHI TR I. N ngn hn 1. Vay ngn hn 2. Phi tr cho ngi bn 31/12/2009 Trc KT 34.720.528.972 3.485.737.493 116.512.000 116.512.000 25.522.434.623 25.198.675.139 272.022.218 281.134.386 (229.397.120) 5.208.927.751 5.208.927.751 386.917.105 65.080.544 321.836.561 35.571.355.685 8.522.070.663 16.506.950.768 (9.628.313.202) 1.643.433.097 24.443.433.551 24.443.433.551 605.851.471 212.215.107 393.636.364 68.291.884.657 40.449.192.558 39.462.614.709 25.466.597.860 10.673.603.207 31/12/2008 Sau KT 23.703.635.373 1.100.075.952 305.000.000 305.000.000 17.597.730.474 16.655.036.087 923.637.084 252.102.934 (233.045.631) 4.326.673.925 4.326.673.925 374.155.022 145.948.485 228.206.537 20.917.947.103 9.126.179.639 15.751.613.518 (7.822.154.218) 1.196.720.339 11.512.342.141 11.512.342.141 279.425.323 239.425.323 40.000.000 44.621.582.476 22.385.146.614 21.938.568.765 12.247.425.541 6.112.778.988 12.653.408.582 (604.108.976) 755.337.250 (1.806.158.984) 446.712.758 12.931.091.410 12.931.091.410 60,49 (6,62) 4,80 23,09 37,33 112,32 112,32 [8] 882.253.826 882.253.826 20,39 20,39 [4] 7.924.704.149 8.543.639.052 (651.614.866) 45,03 51,30 (70,55) [2] [3] Bin ng VND 11.016.893.599 2.385.661.541 % 46,48 216,86 Ghi ch

[1]

[5] [6] [7]

23.670.302.181 18.064.045.944 17.524.045.944 13.219.172.319 4.560.824.219

53,05 80,70 79,88 107,93 74,61

[9] [10]

3. Ngi mua tr tin trc 4. Thu v cc khon phi np Nh nc 5. Phi tr ngi lao ng 6. Cc khon phi tr ngn hn khc II. N di hn 1. Vay v n di hn 2. Qy d phng tr cp mt vic lm 3. Phi tr, phi np di hn khc B. VN CH S HU I. Vn ch s hu 1. Vn u t ca ch s hu 2. Vn khc ca ch s hu 3. C phiu qu 4. Cc qu thuc vn ch s hu 5. Li nhun sau thu cha phn phi II. Qy khen thng, phc li TNG CNG NGUN VN

68.556.901 356.060.239 139.551.579 2.758.244.923 986.577.849 600.000.000

674.065.045 512.724.680 6.442.264 2.385.132.247 446.577.849 -

-605.508.144

(89,83)

540.000.000 600.000.000

120,92 [11]

27.842.692.099 26.817.537.065 24.975.330.000 750.870.310 (530.606.724) 1.210.298.234 411.645.245 1.025.155.034 68.291.884.657

22.236.435.862 21.723.666.051 19.718.100.000 750.870.310 (200.796.724) 958.669.302 496.823.163 512.769.811 44.621.582.476

5.606.256.237 5.093.871.014 5.257.230.000

25,21 23,45 26,66 164,25 26,25 (17,14)

[12]

512.385.223 23.670.302.181

99,22 53,05

Thng qua s liu t bng phn tch trn kt hp vi nhng thng tin phi ti chnh m kim ton vin thu thp c t nhng ngi c lin quan n v khch hng, KTV rt ra nhng nhn nh nh sau: [1] Tin v cc khon tng ng tin nm nay tng mnh so vi nm trc ti Cng ty ABC l 216,86% tng ng vi mc tng l 2.385.661.541 VND. Nguyn nhn s b c tm hiu ban u l do doanh thu nm nay tng so vi nm trc hoc do Cng ty ABC nhn c tc t cc khon u t ca mnh. KTV cn lu thc hin kim tra ti khon ny c bit l cc khon nhn c t c tc c chia ca cc khon u t. [2] Phi thu ca khch hng nm nay tng so vi nm trc l 51,30% tng ng vi s tin l 8.543.639.052 VND. Do , ri ro v vic doanh thu v cc khon phi thu c th b ghi nhn sm hn so vi thc t l rt ln. KTV cn lu kim tra th tc chia ct nin (cut off tests) trnh trng hp cc khon phi thu b ghi nhn qu sm. [3] Tr trc cho ngi bn nm nay gim so vi nm trc l 70,55%. Qua trao i ban u vi k ton trng ca cng ty, KTV c bit nguyn nhn ca khon bin ng ny l do Cng ty ABC hn ch thanh ton trc cho ngi bn. [4] Hng tn kho nm nay tng so vi nm trc l 20,39% tng ng vi tng 882.253.826 VND. KTV cn lu cc th tc kim tra hng ha km phm cht, h hng

v xem xt vic trch lp d phng ng thi tm hiu nguyn nhn l gii cho vic s lng HTK cn tn ng nhiu. [5] & [6] Ti sn c nh v khu hao nm nay tng so vi nm trc ln lt tng ng vi t l l 4,80% v 23,09%. KTV cn lu tm hiu nguyn nhn trong qu trnh thc hin kim ton nhm gii thch cho vic tng nguyn gi v khu hao TSC trong nm nay. [7] Chi ph xy dng c bn d dang nm nay tng so vi nm trc l 37,33% tng ng vi s tin l 446.712.758 VND. y l mt khon chnh lch tng i ln, KTV cn lu tm hiu nguyn nhn trong qu trnh thc hin kim ton, kim tra vic quyt ton, nghim thu tng giai on ca cc cng trnh ang xy dng. [8] Cc khon u t ti chnh di hn nm nay tng mnh so vi nm trc l 112,32% tng ng vi s tin 12.931.091.410 VND. Cc KTV cn xem xt c th nguyn nhn ti sao khon u t ti chnh di hn li tng nhiu so vi nm trc. [9] Vay ngn hn nm nay bin ng tng mnh so vi nm trc l 107,93 % tng ng vi s tin 13.219.172.319 VND. Thng s ny cho thy n v ang chu p lc thanh ton n rt ln. KTV cn phi xem xt l do tng ln ny xem c hp l hay khng kt hp vi vic kim tra k hp ng vay v kh c nhn n vay ti n v ABC. 10] Phi tr cho ngi bn nm nay tng mnh so vi nm trc l 74,61% tng ng tng 4.560.824.219 VND. Nhn nh ban u ca KTV v s bin ng ny c th l do n v chim dng vn ca cc n v khc tng ln. [11] Vay di hn nm nay tng so vi nm trc l 600.000.000 VND. Qua trao i s b vi k ton trng ca Cng ty, KTV bit c nguyn nhn l do n v vay u t xy dng cy xng du Thun An. Vn n vay v iu khon tr li vay cn c cc KTV xem xt k trong hp ng tn dng. [12] Vn ch s hu nm nay tng so vi nm trc l 23,45% tng ng tng 5.093.871.014 VND. iu ny chng t n v c s u t v vn trong nm 2010. Cc KTV cn tm kim bng chng cho s gia tng v vn ti n v ABC trong khu thc hin kim ton. Bng 2.2. Bng phn tch Bo co kt qu hot ng kinh doanh
Ch tiu Nm 2009 T l trn Nm 2008 T l trn Bin ng Ghi

Trc KT 1. Doanh thu bn hng v cung cp dch v 2. Cc khon gim tr doanh thu 3. Doanh thu thun v bn hng v cung cp dch v 4. Gi vn hng bn 5. Li nhun gp v bn hng v cung cp dch v 6. Doanh thu hot ng ti chnh 7. Chi ph ti chnh Trong : Li vay 8. Chi ph qun l kinh doanh 9. Li nhun thun t hot ng kinh doanh 10. Thu nhp khc 11. Chi ph khc 12. Li nhun khc 13. Tng li nhun k ton trc thu 14. Chi ph thu TNDN 15. Li nhun sau thu TNDN 197.760.432.416 197.760.432.416

DT thun

Sau KT 196.337.177.625

DT thun

VND

ch

196.337.177.625

1.423.254.791

0,72

[1]

189.622.335.334

95,88

185.008.147.619

94,23

4.614.187.715

2,49

[2]

8.138.097.082

4,12

11.329.030.006

5,77

(3.190.932.924)

(28,17)

[3]

4.367.748.333 1.546.443.278 5.872.834.364

2.21 0,78

2.858.408.634 2.891.204.097 6.171.132.977

1,46 1,47

1.509.339.699 (1.344.760.819)

52,80 (46,51)

[4] [5]

5.086.567.773 273.864.785 50.361.481 223.503.304

5.125.101.566 368.055.041 98.096.298 269.958.743

5.310.071.077

5.395.060.309

279.943.547 5.030.127.530

0,14 2,54

831.163.968 4.563.896.341

0,42 2,32

(551.220.421) 466.231.189

(66,32) 10,22

[6] [7]

Nhn nh ca KTV thng qua bng phn tch s liu trn: [1] Doanh thu thun nm nay tng khng ng k so vi nm trc vi t l tng ng l 0,72%. iu ny ban u c cc KTV nhn nh l do nm nay th trng tiu th gp nhiu kh khn v Cng ty ABC ang chu sc p t cnh tranh. KTV khi kim tra doanh thu cn kt hp kim tra tin v khon phi thu a ra bng chng kim ton hp l cho vic ghi nhn doanh thu.

[2] Gi vn hng bn nm nay tng so vi nm trc vi mc tng l 2,49%. Cc KTV cn lu tm hiu nguyn nhn cho vn ny. [3] T sut li gp nm nay gim mnh so vi nm trc l 28,17% tng ng vi mc gim 3.190.932.924 VND. Cc KTV cn lu kim tra ri ro lin quan ti vic ghi nhn doanh thu v gi vn hng bn lin quan. [4] Thu nhp ti chnh nm nay tng so vi nm trc tng ng vi t l l 52,80%. KTV cn lu xem xt cc khon thu nhp nhn c t hot ng ti chnh. [5] Li vay nm nay gim so vi nm trc l 46,51% tng ng vi s tin l 1.344.760.819 VND. Cc KTV cn lu tm hiu nguyn nhn ca s bin ng v li vay. [6] Thu TNDN phi np nm nay gim so vi nm trc l 551.220.421 VND. Qua qu trnh tm hiu chnh sch k ton m n v ABC p dng, cc KTV bit c nguyn nhn l do n v c gim thu thu nhp doanh nghip nm 2009 theo TT03/2009/BTC. [7] Li nhun sau thu nm nay tng so vi nm trc l 10,22% tng ng tng 466.231.189 VND. iu ny c th c l gii bi nm nay chi ph li vay, chi ph qun l doanh nghip gim, bn cnh doanh thu ti chnh tng v khon tng ny ln hn s gia tng ca gi vn hng bn. c bit, khon li nhun ny nm nay tng so vi nm trc l do n v c gim thu TNDN nm 2009 theo thng t 03/2009/BTC. Tuy nhin, nhm cng c cho kt lun ny, KTV cn kim tra cc khon mc lin quan n vic to ra li nhun mt cch y trong khu thc hin kim ton. Nhn xt ca ngi vit: Nh vy, trong giai on lp k hoch, th tc phn tch m Cng ty AAC p dng n v khch hng ABC ch mc tng i. C th thy rng, cc KTV p dng phng php phn tch xu hng lp bng so snh s liu t BCTC gia nm nay vi nm trc nhm xc nh nhng chnh lch tuyt i v tng i nhm tm ra nguyn nhn l gii cho nhng bin ng ny. Tuy nhin, KTV cha xc nh mc chnh lch trng yu ca tng khon mc c th. Bn cnh , cc th tc phn tch t sut trong giai on ny nh h s v kh nng thanh ton, h s o lng hiu qu hot ng, h s kh nng sinh lit c s dng bi iu kin thi gian b hn ch. Phn ln cc KTV ch yu da vo nhng kinh nghim ca mnh xc nh nhng khon mc trng yu cn kim tra su hn ch

cha vn dng ti a vai tr th tc phn tch nhm gii hn lch trnh v phm vi ca cc th tc kim ton khc m in hnh y l th tc kim tra chi tit. 2.3.2. Th tc phn tch p dng trong giai on thc hin kim ton - Theo nh gi ca cc KTV Cng ty AAC trong giai on lp k hoch kim ton, nu n v khch hng no c h thng KSNB tng i tt v ri ro kim sot c nh gi l thp th th tc phn tch c p dng cho tng khon mc trn BCTC l kh ph bin trong giai on thc hin kim ton. Kt hp vi kt qu phn tch s b Bo co ti chnh trong giai on lp k hoch kim ton s gp phn gip cho cc KTV nh hng ni dung cho cc th tc phn tch c p dng. - Phng php phn tch m cc KTV s dng ch yu trong giai on ny l phn tch xu hng v phn tch tnh hp l. Cc khon mc m KTV AAC thng p dng th tc phn tch l: Phi thu khch hng, doanh thu, hng tn kho, gi vn hng bn, ti sn c nh v chi ph khu hao, chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip. 2.3.2.1. Th tc phn tch p dng i vi khon mc n phi thu khch hng v khon mc doanh thu a) Chng trnh kim ton i vi khon mc phi thu khch hng v khon mc doanh thu * i vi khon mc n phi thu khch hng - So snh s d phi thu khch hng bao gm c s d d phng nm nay vi nm trc kt hp vi phn tch bin ng ca doanh thu thun, d phng phi thu kh i gia hai nm. Phng php so snh ny gip KTV xc nh nhng sai lch trong s d n phi thu, t xc nh phm vi cc th tc kim tra chi tit, trnh trng hp khai khng n phi thu nhm lm p BCTC ti n v khch hng c kim ton. - So snh h s quay vng cc khon phi thu v s ngy thu tin bnh qun nm nay vi nm trc nh gi tnh hp l ca s d n cui nm cng nh kh nng lp d phng (nu c). Cng vic ny gip cho KTV hiu bit v tnh hnh kinh doanh ca n v v d on c kh nng xy ra sai lch trn Bo co ti chnh. Khi tnh ton cc ch tiu trn nu c s bin ng ln th KTV cn tm hiu nguyn nhn. C th do doanh nghip c nhng chnh sch tt trong vic thu hi n nn kh nng thu hi n nhanh lm t s vng quay n phi thu tng, ngc li nu doanh nghip thay

i chnh sch bn chu nn m rng thi hn n hoc ghi chp trng lp cc khon phi thu lm cho tc lun chuyn n phi thu chm, t s vng quay n phi thu gim. - Phn tch tui n ca mt s khon n c gi tr ln, so snh vi tui n trung bnh cc khch hng ca DN, thi hn thanh ton v gii thch nhng bin ng bt thng. Th tc ny gip KTV nhn thy nhng bin ng trong thu hi n v kh nng sai lch trong s liu n phi thu. * i vi khon mc doanh thu - Kim ton vin lp bng phn tch doanh thu theo tng thng v so snh s bin ng ca doanh thu qua cc thng, t xem xt nhng dao ng quan trng hay bt thng. - So snh doanh thu bn hng v doanh thu hng bn b tr li k ny vi k trc, hoc vi s k hoch xem xt c s bin ng bt thng so vi hot ng ca n v hay khng. - So snh t l li gp ca doanh thu nm nay vi nm trc hoc gia cc thng trong nm, sau xem xt cc yu t tc ng n s thay i ny (gi c, s lng hng bn v gi vn hng bn). - c tnh doanh thu v so snh vi s liu trn s sch ca n v. KTV thng c tnh doanh thu da trn sn lng tiu th v n gi bn. Chng hn nh KTV c th c tnh doanh thu cho thu phng ca mt khch sn da vo n gi phng v hiu sut cho thu. b) Gii thiu v khch hng X lm r quy trnh thc hin th tc phn tch ca AAC trong giai on thc hin kim ton i vi khon mc n phi thu v khon mc doanh thu, ngi vit xin ly v d ti mt khch hng X.

Mt s thng tin v khch hng X nh sau: - Hnh thc s hu: Cng ty C phn - Lnh vc kinh doanh: + Sn xut v kinh doanh hng nng lm sn v nng lm sn ch bin + Kinh doanh cc loi vt t, thit b phc v nng nghip, cng nghip, giao thng vn ti v xy dng + Sn xut, kinh doanh cn cng nghip, cn thc phm, CO2, thc n gia sc, phn vi sinh. - Nhng nh hng quan trng n tnh hnh kinh doanh trong nm: + n v thay i chnh sch bn hng nhm t mc tiu doanh thu v li nhun k hoch ra. c) Thc hin i vi khon mc phi thu khch hng * So snh s d phi thu khch hng bao gm c s d phng nm nay vi nm trc kt hp vi phn tch bin ng ca doanh thu thun, d phng phi thu kh i gia hai nm. KTV tin hnh lp bng phn tch bin ng khon phi thu khch hng, khch hng tr tin trc, d phng phi thu kh i qua hai nm 2009 v 2010 nh sau: Bng 2.3. Bng phn tch bin ng n phi thu khch hng v d phng n PTK
TK 131N 131C 139 Ni dung Phi thu KH KH tr tin trc D phng n PTK 31/12/2010 Trc KT 25.368.890.246 68.566.101 843.259.236 31/12/2009 Sau KT 15.491.461.450 724.065.041 933.045.631 Bin ng VND % 9.877.428.796 63,76 (655.498.940) (90,53) (89.786.395) (9,62)

Qua s liu t bng phn tch trn, KTV trao i vi k ton trng n v, tin hnh r sot s b trn s sch, chng t v rt ra kt lun nh sau: Kt lun ca kim ton vin - Phi thu khch hng nm nay tng 9.877.428.796 VND tng ng vi t l 63,76% do trong nm n v X c thm mt s khch hng mi, vi mc ch y mnh sn lng bn nn Cng ty ni lng chnh sch thanh ton cho khch hng.

- Khch hng ng trc nm nay gim so vi nm 2009 s tin 655.498.940 VND tng ng vi t l 90,53%. Nguyn nhn chnh ca vn ny l do cng ty X giao hng cho khch hng ng trc nm 2009. - D phng n phi thu kh i nm nay gim so vi nm trc l 9,62% tng ng vi s tin l 89.786.395 VND, trong khi d n phi thu khch hng nm nay li tng so vi nm trc l 63,76%. KTV cn kim tra vic trch lp d phng ca cc khon n phi thu kh i trong nm 2010 nhm tm hiu nguyn nhn ca khon chnh lch ny. * Phn tch tui n ca mt s khon n c gi tr ln, xem xt thi hn thanh ton nhm tm hiu vic trch lp d phng ti n v. KTV ca Cng ty AAC tin hnh lp bng phn tch tui n khon phi thu khch hng c bit l cho nhng khon cng n c s d cui k ln nhm xc nh xem cc khon cng n ny l trong hn hay vt qu thi hn thanh ton. Bng 2.4. Bng phn tch tui n khon phi thu khch hng VT: VND Tn khch hng CT Cn Ph Th H Th Diu Hng CT TNHH Thun Thin CT TNHH Qung Hng CT XNK Qung Nam CT Tn Lc Xanh Nguyn Vn Hng CTCP Hong Ph CT Trng Thnh Tng T l S d n 1.081.605.000 2.784.211.227 1.034.085.370 1.467.364.750 2.679.733.960 1.394.259.746 20.405.689 50.410.625 35.920.000 N trong hn 1.081.605.000 2.784.211.227 1.034.085.370 1.467.364.750 2.679.733.960 1.394.259.746 N qu hn (>6 thng) 0 0 0 0 0 0 0 20.405.689 50.410.625 35.920.000 1.997.140.370 7,87%

25.368.890.246 100%

23.371.749.876 92,13%

Qua bng phn tch trn ta thy, nhng khon cng n c s d ln u l nhng khon cng n mi pht sinh v vn cn nm trong thi hn thanh ton. Tuy nhin, nhng khon cng n c s d tng i nh li l nhng khon cng n vt qu thi hn thanh ton (>0,5 nm).

Kt lun ca kim ton vin: N qu hn chim t l 7,87% tng ng vi 1.997.140.370 VND trong khon mc n phi thu khch hng, KTV s tin hnh kim tra vic trch lp d phng cc khon n qu hn ca n v v xem xt t l trch lp d phng c hp l hay khng. Nhn xt ca ngi vit: Nh vy, khi phn tch khon mc n phi thu, KTV ca Cng ty AAC khai thc c hiu qu ca phng php phn tch xu hng. Qua , KTV tm hiu c nguyn nhn s b cho cc bin ng tng t bin ca khon mc phi thu khch hng, khon tin khch hng tr trc. Tuy nhin, th tc phn tch tnh hp l cha c cc KTV vn dng nhm xc nh phm vi ca cc th nghim chi tit. C th trong trng hp ny, KTV khng thc hin vic c tnh chi ph d phng n phi thu kh i ri so snh vi s liu ca n v m i trc tip vo th nghim chi tit. iu ny c th gy mt thi gian nu kt qu gia s liu c tnh ca KTV vi s liu k ton ca n v khng c chnh lch bt thng. i vi khon mc doanh thu * So snh doanh thu bn hng v doanh thu hng bn b tr li k ny vi k trc, hoc vi s k hoch nhm xem xt c s bin ng bt thng so vi hot ng ca n v hay khng. KTV tin hnh lp bng phn tch bin ng doanh thu bn hng, gi vn hng bn, t l li gp qua 2 nm 2009 v 2010 nh sau: Bng 2.5. Bng phn tch bin ng doanh thu t l li gp
Ch tiu Doanh thu thun Gi vn hng bn Li nhun gp T l li gp (%) Nm 2010 Trc KT 355.218.408.128 308.161.120.389 47.057.287.739 13,25 Nm 2009 Sau KT 53.656.778.283 46.543.054.391 7.113.723.892 13,26 Bin ng VND 301.561.629.845 261.618.065.998 39.943.563.847 (0,01) % 562,02 562,10 561,50 (0,08)

Qua bng phn tch trn, ta c th nhn thy rng doanh thu nm 2010 tng gp 5,62 ln so vi nm 2009 tng ng vi s tin 301.561.629.845 VND. Bn cnh , gi vn hng bn cng tng cao tng ng 5,62 ln. y l mt bin ng rt ln. KTV tin hnh trao i vi k ton trng ca n v nhm tm hiu nguyn nhn tng qut ban u, trnh

trng hp khai khng doanh thu v gi vn hng bn ti n v khch hng X. KTV xc nh c nguyn nhn ca vn ny l do: - Nm 2009, n v ch pht sinh doanh thu bn Sn lt trong 6 thng cui nm. - Nm 2010, ngoi vic n v tip tc qu trnh xy dng Nh My Cn, n v y mnh vic mua bn kinh doanh Sn lt. Doanh thu Sn lt n nh trong c nm 2010. - Nm 2010, mt hng Sn lt c gi bn cao hn so vi nm 2009. - Trong qu trnh chy th ca nh my cn Ethanol, sn phm bn c n v hch ton vo doanh thu trong nm, s tin l 3.444.408.889 VND. Kt lun ca Kim ton vin: Doanh thu trong nm pht sinh tng t bin so vi nm 2009 nhng khng c s bt thng, ngoi tr vic ghi nhn doanh thu bn sn phm chy th Ethanol. Nhn xt ca ngi vit: Nh vy, trong qu trnh kim ton khon mc doanh thu, KTV ca Cng ty AAC tp trung phn tch s bin ng ca doanh thu qua tng thi k v tm ra c nguyn nhn l gii cho s chnh lch t bin ca doanh thu. T , KTV phn no gii hn c phm vi v thi gian thc hin cc th nghim chi tit. C th trong trng hp va nu trn, KTV s tp trung nhiu hn vo th nghim chi tit i vi khon doanh thu thu c t vic bn cn Ethanol. Tuy nhin, vic so snh s liu ca n v vi cc s liu hoc ch s trung bnh ngnh cha c p dng ti Cng ty AAC. L gii cho vn ny, cc KTV cho bit do s liu p dng k thut phn tch i hi phi c chnh xc v kp thi cao nhng ti Cng ty AAC, ngn hng s liu cha cung cp y s liu trung bnh ngnh v cc s liu c lin quan nn vic so snh ny cha c cc KTV p dng. 2.3.2.2. Th tc phn tch p dng i vi khon mc ti sn c nh v chi ph khu hao a) Chng trnh kim ton i vi khon mc TSC v CPKH - So snh, phn tch tnh hnh tng gim ca cc s d TSC hu hnh, TSC v hnh, XDCB d dang, Bt ng sn u t nm nay so vi nm trc, nh gi tnh hp l ca cc bin ng ln. Bn cnh , so snh s bin ng gia nguyn gi v chi ph khu hao k ny vi k trc. S bin ng ti sn c nh thng ko theo s bin ng ca

chi ph khu hao trong k. Do , nu hai s bin ng ny c s khc bit ln th c th d on c nhng sai phm trong vic ghi nhn TSC v trch khu hao. - Kim tra tnh hp l ca vic xc nh thi gian s dng hu ch ca ti sn, so snh vi cc quy nh v chun mc k ton lin quan. - So snh t l khu hao trung bnh cho cc nhm ti sn vi nin trc v yu cu gii trnh nu c s thay i. b) Gii thiu v khch hng Y Mt s thng tin v chnh sch k ton p dng i vi khon mc TSC v chi ph khu hao TSC ti khch hng Y do KTV thu thp c: - TSC hu hnh v TSC v hnh c phn nh theo nguyn gi tr i khu hao ly k. - TSC hu hnh v TSC v hnh c trch khu hao theo phng php ng thng da trn thi gian hu dng c tnh ca ti sn, mc khu hao ph hp vi Quyt nh s 206/2003/Q-BTC. Thi gian khu hao c th nh sau: Bng 2.6. Khung khu hao TSC ca khch hng Y Loi ti sn A. Ti sn c nh hu hnh - My mc, thit b - Phng tin vn ti - Thit b dng c qun l - Ti sn c nh hu hnh khc B. Ti sn c nh v hnh - Phn mm k ton c) Thc hin * So snh s bin ng nguyn gi TSC v chi ph khu hao k ny vi k trc KTV ca Cng ty AAC tin hnh so snh bin ng nguyn gi TSC v chi ph khu hao nm nay so vi nm trc ca tng nhm TSC nhm xem xt s bin ng ca chi ph khu hao c trch trong k vi bin ng ca nguyn gi c ph hp vi nhau hay khng. Thi gian khu hao (nm) 7-8 8 57 5 3

Bng 2.7. Bng phn tch bin ng nguyn gi v chi ph khu hao qua 2 nm
Loi ti sn Ng.gi 2009 Ti sn c nh A. Ti sn c nh hu hnh - My mc, thit b - Phng tin vn ti truyn dn - Thit b, dng c qun l - Ti sn c nh khc B. Ti sn c nh v hnh - Phn mm k ton 47.838.000 47.838.000 0 0 15.945.996 15.945.996 0 0 47.838.000 47.838.000 0 0 15.945.996 15.945.996 0 0 Ng.gi 2010 Chnh lch 988.148.732 % 19.78 Khu hao 2009 Khu hao 2010 Chnh lch 109.229.285 % 15,93

4.996.023.236 4.948.185.236 267.610.190 3.139.590.669

5.984.171.968 5.936.333.968 509.973.825 3.139.590.669

685.607.239 669.661.243 30.004.564 384.642.116

794.836.524 778.890.528 39.184.857 392.448.816

988.148.732

19,97

109.229.285

16,31

242.363.635

90,57

9.180.293

30,60

7.806.700

2,02

1.324.524.415 216.459.962

1.926.809.512 359.959.962

602.285.097

45,47

209.486.221 45.528.342

295.629.768 51.627.087

86.143.547

41,12

143.500.000

66,29

6.098.745

13,40

Qua bng phn tch bin ng tng nguyn gi v tng chi ph khu hao TSC qua hai nm 2009 v 2010, ta thy rng, tng nguyn gi ca TSC tng 19,78% v tng chi ph khu hao cng tng mt lng tng ng l 15,93%. Tuy nhin, nguyn gi ca nhm ti sn my mc, thit b nm 2010 tng so vi nm 2009 l 90,57% nhng chi ph khu hao ch tng l 30,60%; nguyn gi ca nhm ti sn c nh khc tng trong nm 2010 tng ng l 66,29% nhng chi ph khu hao qua 2 nm ch tng 13,40%. Kt lun ca kim ton vin: Mc d khng c s khc bit ln gia t l gia tng tng nguyn gi TSC v tng chi ph khu hao TSC gia 2 nm nhng li c s chnh lch ln v nguyn gi v chi ph khu hao i vi 2 nhm ti sn l my mc, thit b v ti sn c nh khc. V vy, KTV phi tp trung xem xt c bit nhng ti sn no thuc 2 nhm ti sn trn cui nm trc ghi tng nhng cha trch khu hao hay nhng ti sn no thanh l, nhng bn nhng cha ghi gim TSC.

Nhn xt ca ngi vit: Vic vn dng th tc phn tch vo khon mc TSC v chi ph khu hao ti n v khch hng X gip cho cc KTV hn ch vic thc hin cc th nghim chi tit i vi khon mc ny. C th trong trng hp ny, KTV xc nh c nhm ti sn no trong khon mc TSC d xy ra sai phm v kh nng trch khu hao sai kim tra chi tit thay v phi kim tra chi tit i vi tng TSC ca n v. Tuy nhin, cc KTV khng tin hnh c tnh ch ph khu hao TSC trong nm 2010 ca n v khch hng X m i trc tip vo th nghim chi tit. Bn cnh , cc KTV ca Cng ty AAC cha p dng cc th tc phn tch t sut nh t s hon vn ca ti sn c nh, t s gia doanh thu vi tng gi tr ti sn c nh, nn ta cha thy c kh nng thu hi vn u t ca ti sn c nh v kh nng to ra doanh thu t TSC ca n v 2.3.2.3. Th tc phn tch i vi khon mc hng tn kho v gi vn hng bn HTK l mt khon mc thng c gi tr ln v chim mt t trng ng k trong ti sn ngn hn ca mi n v, c bit l i vi cc doanh nghip thng mi v sn xut. Sai phm trn khon mc HTK thng dn n nhng sai st trng yu v lm nh hng nghim trng ln Bng cn i k ton v Bo co kt qu hot ng kinh doanh ca n v. HTK c bit c mi lin h mt thit v trc tip i vi GVHB. V th m vic kim ton HTK thng c tin hnh cng lc vi kim ton khon mc GVHB. a) Chng trnh kim ton i vi khon mc HTK v GVHB * i vi khon mc HTK - So snh s d HTK (k c s d d phng) v c cu HTK nm nay so vi nm trc, gii thch nhng bin ng bt thng. c bit, khi so snh s d hng tn kho cui k, KTV ch loi tr nh hng do bin ng v gi. Nu sau khi loi tr bin ng gi m s d hng tn kho k ny vn bin ng bt thng so vi cc k trc, KTV cn phi tm hiu nguyn nhn c th. - So snh t trng HTK vi tng ti sn ngn hn nm nay so vi nm trc, nh gi tnh hp l ca nhng bin ng. - So snh thi gian quay vng ca HTK vi nm trc v k hoch, xc nh nguyn nhn bin ng v nhu cu lp d phng (nu c).

- So snh c cu chi ph (nguyn vt liu, nhn cng, sn xut chung) nm nay vi nm trc, nh gi tnh hp l ca cc bin ng. * i vi khon mc GVHB - So snh gi vn hng bn nm nay vi nm trc trn c s kt hp vi doanh thu, t l li gp xc nh nhng bin ng bt thng v thu thp gii trnh ca doanh nghip. - So snh gi vn hng bn hng thng trong nm trn c s kt hp vi doanh thu, t l li gp xc nh v gii thch nhng bin ng ln trong c cu chi ph v gi vn. - KTV c th xc nh s hp l ca gi vn hng bn thng qua c tnh cc chi ph cu thnh nn gi thnh sn phm. Cc yu t cu thnh nn gi thnh sn phm gm chi ph nguyn vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung. i vi nhng khon mc ny KTV c th c tnh ri em so snh vi s liu s sch ca n v tm ra nhng sai st trng yu. b) Gii thiu v cng ty Z lm r quy trnh thc hin th tc phn tch ca AAC trong giai on thc hin kim ton i vi khon hng tn kho v gi vn hng bn, ngi vit xin ly v d ti mt khch hng Z. Mt s thng tin v khch hng Z nh sau: - Hnh thc s hu: Cng ty C phn - Lnh vc kinh doanh: Nng lm nghip - Phng php tnh gi xut kho: Bnh qun gia quyn theo thng. Tc l, hng tn kho c tp hp theo thng, n gi xut c tnh bng cch ly tng gi tr hng nhp trong thng cng vi gi tr tn u k ri chia cho tng s s lng hng nhp trong thng v s lng hng tn u k. Gi tr hng xut trong k s bng n gi xut ca thng nhn vi s lng hng xut trong thng. c) Thc hin i vi khon mc HTK * KTV ca Cng ty AAC tin hnh phn loi hng tn kho thnh cc nhm chnh nh nguyn vt liu, cng c, dng c, thnh phm. KTV lp bng phn tch chi tit s d HTK, s trch lp d phng HTK xem xt tnh hnh tng gim v kim tra s hp l ca s d hng tn kho v khon d phng nh sau:

Bng 2.8. Bng phn tch chi tit s d HTK VT: VND
Khon mc Nguyn vt liu Cng c, dng c Thnh phm Cng D phng gim gi HTK 31/12/2010 Trc KT 1.385.738 0 25.280.372.131 25.281.757.869 558.996.720 31/12/2009 Sau KT 475.127 0 16.542.103.256 16.542.578.383 0 Bin ng VND % 910.611 191,66 0 0 8.738.268.875 52,82 8.739.179.486 52,83 558.996.720

Qua bng phn tch trn, ta c th thy rng v khch hng Z l mt doanh nghip thng mi nn s nguyn vt liu tn kho cui k nm 2010 l rt nh tng ng vi 910.611 VND. Tuy nhin, lng thnh phm tn kho ca n v qua 2 nm c xu hng tng mnh vi t l 52,82% tng ng vi s tin l 8.738.268.875 VND. y l mt bin ng rt ln. Ngoi ra, nm 2010, n v Z c trch lp d phng HTK vi s tin l 558.996.720 VND. KTV ca Cng ty AAC tin hnh trao i s b vi k ton trng ca n v Z nhm xc nh nguyn nhn ban u v xc nh tnh hp l chung cho nhng bin ng trn. n v Z gii thch cho s bin ng ca HTK v khon trch lp chi ph d phng HTK trong nm 2010 nh sau: - Khi lng thnh phm tn kho cui nm 2010 tng mnh so vi nm 2009 l do trong nm n v y mnh vic bn hng hn so vi nm trc. Trong nm 2010, n v Z m rng quy m kinh doanh thm mt s mt hng nh phn NPK 16-16-8, Urea PRC Ch A, DAP KOREA 2010, V c bit l vo nhng thng cui nm, n v y mnh vic mua hng ha phc v cho ma v nhng s hng cha tiu th kp lm gia tng lng HTK so vi u k. - Khon trch lp d phng gim gi HTK tng ng vi s tin 558.996.720 VND l do n v trch lp cho mt hng phn Urea IN DO RIN vi s lng tn kho cui k l 716.624 Kg.

Kt lun ca kim ton vin: KTV s tp trung c tnh gi tr tn kho ca mt s mt hng c bit c s d cui k ln nhm a ra bng chng xem n v Z c tin hnh tnh ton ng gi xut

hng tn kho hay khng. T , KTV c th gii hn c phm vi kim tra chi tit vic tnh gi i vi 15 mt hng ca Cng ty Z. - KTV tin hnh ngay th nghim chi tit i vi khon d phng gim gi HTK nhm kim tra tnh hp l chung ca vic trch lp khon d phng ny. * Uc tnh gi tr hng tn kho ca n v KTV ca Cng ty AAC tin hnh chn mu mt vi mt hng tn kho, c tnh n gi xut lm c s c tnh gi tr hng xut theo chnh sch k ton m cng ty Z p dng i vi khon mc HTK, t tnh c gi tr HTK ri so snh vi s liu trn s sch ca n v xem c bin ng bt thng xy ra hay khng. Bng c tnh c lp nh sau: Bng 2.9. Bng c tnh gi tr HTK cui k mt hng Kaly VT: VND
Nhp trong k Thng S lng 12/09 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Tng 2.480.000 S n v Chnh lch 19.643.761.690 300.000 500.000 100.000 400.000 400.000 300.000 7.523,81 7.485,62 7419,05 7571,43 8047,62 8523,81 2.257.142.857 3.742.809.524 741.904.762 3.028.571.429 3.219.047.562 2.557.142.700 290.000 105.000 85.000 8.870,28 8.000,00 8.056,02 2.572.380.951 840.000.000 684.761.905 196.645 181.273 91.007 19.400 93.470 254.600 544.323 97.915 33.615 314.456 341.550 159.568 2.327.822 9.058,46 8.745,22 8.518,63 8.518,63 8.518,63 7.677,12 7.517,55 7.454,30 7.556,64 7.794,92 8.064,96 8.064,96 8001,67 1.781.300.113 1.585.272.194 775.254.574 165.261.340 796.235.949 1.954.594.288 4.091.978.483 729.887.657 254.016.336 2.451.159.106 2.754.588.176 1.286.910.046 18.626.458.263 n gi Thnh tin S lng n gi Thnh tin Xut trong k S lng 156.450 249.805 173.532 167.525 148.125 54.655 100.055 55.732 57.817 424.202 509.746 468.196 308.628 Tn cui k Thnh tin 1.471.766.805 2.262.847.643 1.517.575.449 1.427.082.780 1.261.821.440 465.585.491 768.134.059 418.965.101 430.982.206 3.205.537.299 3.973.425.755 3.775.980.278 2.489.070.232 2.489.070.232 2.489.029.752 40.480 Ghi ch

Kt lun ca kim ton vin: Chnh lch gia s kim ton vin c tnh v s ca n v nh (40.480 VND). n v tnh ng gi tr hng xut trong k v gi tr HTK cui k.

Nhn xt ca ngi vit Nh vy, vic vn dng th tc phn tch vo khon mc HTK ti n v khch hng Z gip cho cc KTV tit kim c thi gian v gii hn phm vi thc hin cc th nghim chi tit. Qua v d va nu trn, vic c tnh gi tr hng xut kho v tn kho cui k ca n v ri i chiu vi s liu trn s sch gip cho KTV tin tng hn vo vic tnh gi xut kho ti n v. V n v Z l mt doanh nghip thng mi vi nhiu mt hng nn vi kt qu h tr ca th tc phn tch, phm vi ca vic chn mu nhm kim tra vic tnh gi xut kho c thu hp li. Tuy nhin, do s lng HTK ti n v Z c gi tr ln nn i hi cc KTV cng vi k ton HTK v th kho ca n v phi thc hin kim k HTK, trnh trng hp bin th, mt mt lm sai lch gi tr so vi s sch. i vi khon mc gi vn hng bn * So snh gi vn hng bn nm nay vi nm trc trn c s kt hp vi doanh thu, t l li gp xc nh nhng bin ng bt thng v thu thp gii trnh ca DN KTV ca Cng ty AAC tin hnh lp bng so snh gi vn hng bn v t l li gp qua 2 nm 2009 v 2010 nh sau: Bng 2.10. Bng phn tch bin ng gi vn hng bn t l li gp
Ch tiu Doanh thu Gi vn Li gp T l li gp (%) Nm 2010 Trc KT 191.833.402.086 184.462.946.099 7.370.455.987 3,84 Nm 2009 Sau KT 190.818.532.941 181.692.340.156 9.126.192.785 4,78 Chnh lch VND %

1.014.869.145 0,53 2.770.605.943 1,52 (1.755.736.798) (19,24) (0,94) (19,67)

Qua bng trn ta thy gi vn nm nay cao hn nm trc, dn n li gp nm nay gim so vi nm trc. KTV tin hnh phng vn k ton trng ca n v nhm tm hiu nguyn nhn ca vn ny.

Kt lun ca kim ton vin: Gi vn tng cao v t l li gp gim qua 2 nm l do trong nm 2010 gi c hng ha c bin ng gim. Nhn xt ca ngi vit:

Qua v d trn, ta thy rng cc KTV vn dng vic phn tch t sut v phn tch xu hng nhm pht hin nhng bin ng v tm hiu nguyn nhn chnh lch i vi khon mc GVHB. Tuy nhin, cc KTV cha thc hin vic so snh GVHB hng thng trong nm trn c s kt hp vi doanh thu, t l li gp nn vic xc nh v gii thch nhng bin ng ln trong c cu chi ph v GBHB qua cc thng trong nm s gp hn ch. 2.3.2.4. Th tc phn tch p dng i vi khon mc chi ph hot ng a) Chng trnh kim ton i vi khon mc chi ph hot ng - So snh chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip nm nay vi nm trc, kt hp vi bin ng v doanh thu v hot ng ca DN, gii thch cc bin ng ln (nu c). - Phn tch chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip hng thng trn c s kt hp vi thay i v quy m hot ng ca DN, gii thch cc bin ng ln (nu c). - Phn tch c cu cc khon mc chi ph pht sinh trong nm v so snh vi nm trc, thu thp gii trnh cho nhng bin ng bt thng. b) Thc hin V d minh ha ti khch hng ABC * So snh chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip nm nay vi nm trc, kt hp vi bin ng v doanh thu ca DN, gii thch cc bin ng ln. KTV tin hnh lp bng phn tch doanh thu v t l CPBH, CPQLDN trn doanh thu nhm xem xt s bin ng v tm hiu nguyn nhn cho s bin ng ny. Bng 2.11. Bng phn tch t sut CPBH v CPQLDN
Ch tiu Doanh thu CPBH CPQLDN T l CPBH/DT(%) T l CPQLDN/DT(%) Nm 2009 Trc KT 197.760.432.416 3.397.889.688 2.474.944.676 1,72 1,25 Nm 2008 Sau KT 196.337.177.625 4.359.150.467 1.811.982.510 2,22 0,92 Bin ng VND % 1.423.254.791 0,72 (961.260.779) (22,05) 662.962.166 36,59 (0,5) (22,52) 0,33 35,87

Kt lun ca kim ton vin: Tng CPBH v CPQLDN nm nay so vi nm trc bin ng khng ln. * Phn tch c cu cc khon mc chi ph pht sinh trong nm v so snh vi nm trc, thu thp gii trnh cho nhng bin ng bt thng.

KTV ca Cng ty AAC tin hnh lp bng phn tch bin ng cho cc khon mc cu thnh nn CPBH nh sau: Bng 2.12. Bng phn tch bin ng cc khon mc cu thnh CPBH
Khon mc Chi ph nhn vin bn hng Chi ph NVL bn hng Chi ph CCDC Chi ph khu hao Chi ph dch v mua ngoi Chi ph bn hng khc Nm 2009 Trc KT 537.693.024 143.250.043 132.913.153 1.255.464.358 1.319.352.880 9.216.230 Nm 2008 Sau KT 621.287.478 100.292.745 25.300.689 1.452.248.446 2.087.703.265 72.317.844 Bin ng VND 42.957.298 107.612.464 % 42,83 425,33 (83.594.454) (13,46)

(196.784.088) (13,55) (768.350.385) (36,80) (63.101.614) (87,26)

KTV ca Cng ty AAC tin hnh lp bng phn tch bin ng cho cc khon mc cu thnh nn CPQLDN nh sau: Bng 2.13. Bng phn tch bin ng cc khon mc cu thnh CPQLDN
Khon mc Chi ph nhn vin bn hng Chi ph NVL bn hng Chi ph CCDC Chi ph khu hao Thu, ph v l ph Chi ph dch v mua ngoi Chi ph bn hng khc Nm 2009 Trc KT 855.815.724 35.774.419 98.163.465 550.694.626 164.477.964 330.515.652 439.502.826 Nm 2008 Sau KT 518.693.009 30.494.331 21.808.280 280.558.632 120.011.758 179.051.752 661.364.748 Bin ng VND 337.122.715 5.280.088 76.355.185 270.135.994 44.466.206 151.463.900 (221.861.922) % 64,99 17,31 350,12 96,29 37,05 84,59 (33,35)

Kt lun ca kim ton vin: Nhng bin ng tng gim bt thng ca chi ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip t bng phn tch nu trn s c thc hin trong kim tra chi tit v i chiu vi cc phn hnh. Nhn xt ca ngi vit Th tc phn tch c cc KTV ca Cng ty AAC p dng khi kim ton i vi khon mc CPBH v CPQLDN. Vic p dng th tc ny gip cho cc KTV tp trung

thc hin cc th nghim chi tit i vi nhng bin ng bt thng trong c cu cc khon mc cu thnh nn CPBH v CPQLDN trong nm. 2.3.3. Th tc phn tch p dng trong giai on kt thc kim ton a) Chng trnh kim ton i vi giai on kt thc kim ton Trong giai on ny, th tc phn tch c dng r sot li tnh hp l ca Bo co ti chnh c kim ton ca n v. Th tc phn tch trong giai on ny gip KTV khng nh li nhng kt lun c c trong sut qu trnh kim tra cc ti khon hoc cc khon mc trn Bo co ti chnh, t gip KTV a ra nhng kt lun tng qut v tnh trung thc, hp l ca ton b Bo co ti chnh. Th tc phn tch c p dng trong giai on ny ch yu l phn tch xu hng v phn tch t s. Nhng th tc ny gip KTV xc nh c nhng b phn cn phi thu thp thm bng chng kim ton lm vng chc thm kin ca mnh v nh gi tnh hnh hot ng lin tc ca khch hng. ng thi, n gip hn ch nhng thiu st, hoc phin din ca cc th tc kim ton p dng cho cc b phn ring l. b) Thc hin V d minh ha ti khch hng ABC KTV ca Cng ty AAC tin hnh lp li Bng cn i k ton v Bo co kt qu hot ng kinh doanh ca n v khch hng ABC theo cc bt ton iu chnh ca cuc kim ton. Tip , KTV tin hnh lp li bng so snh s liu sau kim ton trn Bng cn i k ton v Bo co kt qu hot ng kinh doanh gia nm nay vi nm trc nh sau:

Bng 2.14. Bng phn tch s liu trn Bng cn i k ton

TI SN A. TI SN NGN HN I. Tin v cc khon tng ng tin 31/12/2009 Sau KT 34.720.528.972 3.485.737.493 31/12/2008 Sau KT 23.703.635.373 1.100.075.952 Bin ng VND 11.016.893.599 2.385.661.541 % 46,48 216,86 Ghi ch [1]

II. u t ti chnh ngn hn III. Cc khon phi thu ngn hn IV. Hng tn kho V. Ti sn ngn hn khc B. TI SN DI HN I. Ti sn c nh 1. Nguyn gi 2. Gi tr hao mn ly k 3. Chi ph xy dng c bn d dang II. Bt ng sn u t III. Cc khon u t ti chnh di hn 1. u t ti chnh di hn 2. D phng gim gi u t ti chnh di hn IV. Ti sn di hn khc TNG CNG TI SN NGUN VN A. N PHI TR I. N ngn hn 1. Vay ngn hn 2. Phi tr cho ngi bn 3. Ngi mua tr tin trc 4. Thu v cc khon phi np Nh nc 5. Phi tr ngi lao ng 6. Cc khon phi tr ngn hn khc II. N di hn B. VN CH S HU I. Vn ch s hu 1. Vn u t ca ch s hu 2. Vn khc ca ch s hu 3. C phiu qu 4. Cc qu thuc vn ch s hu 5. Li nhun sau thu cha phn phi II. Qy khen thng, phc li TNG CNG NGUN VN

116.512.000 25.522.434.623 5.208.927.751 386.917.105 33.585.362.018 8.494.057.996 16.464.931.768 (9.614.306.869) 1.643.433.097 24.443.433.551 24.443.433.551 647.870.471 68.305.890.990 40.511.643.667 39.565.065.818 25.466.597.860 10.673.603.207 68.556.901 358.511.348 139.551.579 2.858.244.923 986.577.849 27.754.247.323 26.730.867.618 24.975.330.000 750.870.310 (530.606.724) 1.209.615.415 325.658.617 1.023.379.705 68.305.890.990

305.000.000 17.597.730.474 4.326.673.925 374.155.022 20.917.947.103 9.126.179.639 15.751.613.518 (7.822.154.218) 1.196.720.339 11.512.342.141 11.512.342.141 279.425.323 44.621.582.476 22.385.146.614 21.938.568.765 12.247.425.541 6.112.778.988 674.065.045 512.724.680 6.442.264 2.385.132.247 446.577.849 22.236.435.862 21.723.666.051 19.718.100.000 750.870.310 (200.796.724) 958.669.302 496.823.163 512.769.811 44.621.582.476

7.924.704.149 882.253.826 12.667.414.915 (632.121.643) 713.318.250 (1.792.152.651) 446.712.758 12.931.091.410 12.931.091.410

45,03 20,39 60,56 (6,93) 4,53 22,91 37,33 112,32 112,32 [8]

[5] [6] [7]

368.445.148 23.684.308.514 18.166.497.053 17.626.497.053 13.219.172.319 4.560.824.219 (605.508.144)

53,08 81,15 80,34 107,93 74,61 (89,83)

[9] [10]

540.000.000 5.517.811.461 5.007.201.567 5.257.230.000

120,92 24,81 23,05 26,66 164,25 26,18 (34,35) 99,58 53,08

[12]

510.609.894 23.684.308.514

Bng tng hp cc bt ton iu chnh v phn loi li sau kim ton xem chi tit Ph lc 1. Qua bng phn tch s liu sau kim ton cc khon mc trn Bng cn i k ton, KTV tng kt nguyn nhn ca cc chnh lch trn nh sau: * Xt v mt bin ng c cu ti sn: - Tng ti sn nm 2010 bin ng tng mnh so vi nm 2009 vi t l 53,08% vi cc nguyn nhn chnh yu sau y:

+ Tin v cc khon tng ng tin tng so vi nm trc l do Cng ty nhn c tc t cc khon u t. + Phi thu khch hng tng mnh 50,41% l do trong nm 2009 Cng ty c thm mt s khch hng mi vi mc ch y mnh sn lng bn nn Cng ty ni lng chnh sch thanh ton cho khch hng. + Hng tn kho nm nay tng so vi nm trc vi s tin 882.253.826 VN l do cui nm n v c nhp mt s l hng nhng cha tiu th kp trong nm. + Ti sn c nh v khu hao tng l do trong nm n v u t xy dng hon thnh ca hng xng du nn kt chuyn vo nguyn gi TSC v dn n khu hao tng tng ng. + Chi ph xy dng c bn nm nay tng so vi nm trc l do Cng ty ang u t xy dng cy xng du Thun An d kin n nm 2010 mi hon thnh. + Cc khon u t ti chnh di hn tng so vi nm trc l do nm nay Cng ty tng vn u t vo Cng ty C phn Trng Ph v Cng ty Thng mi Thun An v Cng ty C phn Giao thng Tha Thin Hu. *Xt v mt bin ng c cu ngun vn: + Vay ngn hn tng l do trong nm n v thu hi n khng tt. + Phi tr cho ngi bn nm nay tng so vi nm trc l do n v chim dng vn ca cc n v khc tng ln. + Vay di hn nm nay tng so vi nm trc l Cng ty vay u t xy dng cu Thun An. + Vn ch s hu tng trong nm l do Cng ty pht hnh thm C phiu thng cho cn b cng nhn vin v i tc chin lc trong nm, ph hp vi Bin bn hp Hi ng c ng nm 2009.

* Xt v kh nng thanh ton Bng 2.15. Bng phn tch kh nng thanh ton qua 2 nm
Ch tiu Cng thc Nm 2009 Nm 2008 Chnh

lch Kh nng thanh ton hin hnh (ln) Kh nng thanh ton nhanh (ln) TSNH/NNH (TSNH HTK)/NNH 0,88 0,75 1,08 0,88 (0,2) (0,13)

Kt lun ca kim ton vin: So vi nm ngoi th cc h s thanh ton ca n v c gim hn, do kh nng thanh ton nm trc tt hn nm nay. Trong nm nay, tt c cc h s thanh ton u < 1 nn dn n kh nng thanh ton ca n v khng tt lm. * Xt v kh nng tr n Bng 2.16. Bng phn tch kh nng tr n qua 2 nm
Ch tiu N di hn trn vn ch s hu Tng n trn vn ch s hu N di hn trn tng ti sn Tng n trn tng ti sn Cng thc N di hn/Vn CSH N phi tr/Vn CSH N di hn/Tng TS N phi tr/Tng TS Nm 2009 0,04 1,46 0,01 0,59 Nm 2008 0,02 1,01 0,01 0,5 Chnh lch 0,02 0,45 0 0,09

Kt lun ca kim ton vin: Qua cc ch tiu trn ta thy t l n di hn ca n v trn vn ch s hu hay tng ti sn trong 2 nm 2008, 2009 l tng i nh. iu ny chng t n v c tnh t ch v ti chnh, ngun hnh thnh ti sn ch yu l t ngun vn ch s hu. Tuy t l n trn vn ch s hu khng ln nhng n ngn hn chim t trng rt ln so vi n di hn (t l n di hn trn vn s hu hay tng ti sn rt nh). V vy, n v s chu p lc v thanh ton. Tuy nhin, doanh nghip vn m bo kh nng thanh ton ca mnh. KTV tip tc phn tch s liu sau kim ton trn Bo co kt qu hot ng kinh doanh ca khch hng ABC nh sau:

Bng 2.17. Bng phn tch Bo co kt qu hot ng kinh doanh

Ch tiu 1. Doanh thu bn hng v cung cp dch v 2. Cc khon gim tr doanh thu 3. Doanh thu thun v bn hng v cung cp dch v 4. Gi vn hng bn 5. Li nhun gp v bn hng v cung cp dch v 6. Doanh thu hot ng ti chnh 7. Chi ph ti chnh Trong : Li vay 8. Chi ph qun l kinh doanh 9. Li nhun thun t hot ng kinh doanh 10. Thu nhp khc 11. Chi ph khc 12. Li nhun khc 13. Tng li nhun k ton trc thu 14. Chi ph thu TNDN 15. Li nhun sau thu TNDN 197.631.412.509 189.622.335.334 8.009.077.175 95,95 4,05 197.631.412.509 196.337.177.625 1.294.234.884 0,66 Nm 2009 Sau KT T l trn DT thun Nm 2008 Sau KT T l trn DT thun VND Bin ng % Ghi ch

196.337.177.625 185.008.147.619 11.329.030.006 94,23 5,77

1.294.234.884 4.614.187.715 (3.319.952.831)

0,66 2,49 (29,30)

[1] [2] [3]

4.367.748.333 1.546.443.278 5.857.110.786

2,21 0,78 2,96

2.858.408.634 2.891.204.097 6.171.132.977

1,46 1,47 3,14

1.509.339.699 (1.344.760.819) (314.022.191)

52,80 (46,51) (5,09)

[4] [5]

4.973.271.444 402.884.692 77.290.328 325.594.364 5.298.865.808 279.943.547 5.018.922.261

2,52

5.125.101.566 368.055.041 98.096.298 269.958.743 5.395.060.309

2,61

(151.830.122) 34.829.651 (20.805.970) 55.635.621

(2,96) 9,46 (21,21) 20,61

0,14 2,54

831.163.968 4.563.896.341

0,42 2,32

(551.220.421) 455.025.920

(66,32) 9,97

[6] [7]

Qua bng phn tch s liu sau kim ton, KTV khng nh li nhng kt lun c c trong qu trnh lp k hoch v thc hin kim ton nh sau: + Doanh thu thun nm nay tng nh so vi nm trc vi t l l 0,66%. iu ny c l gii mt cch hp l l do gi bn nm nay gim v th trng tiu th gp nhiu kh khn v chu sc p v cnh tranh. + Gi vn nm nay tng so vi nm trc vi mc tng l 2,49%. Nguyn nhn ch yu l do nguyn gi u vo nm nay c xu hng tng ko theo GVHB nm nay tng ln.

+ Li vay nm nay gim so vi nm trc l do li sut vay ca nm nay gim hn so vi nm trc. + Chi ph qun l doanh nghip gim 314.022.191 VND tng ng vi t l 5,09% trong khi doanh thu ca n v vn tng. iu ny chng t hiu qu qun l sn xut kinh doanh ca doanh nghip tng. Kt lun ca kim ton vin: Tm li, cc bin ng bt thng l do nhng bin ng trong hot ng sn xut kinh doanh ca n v ABC, khng phi l do sai st v gian ln. Cc KTV ca Cng ty AAC gii thch nhng bin ng bt thng mt cch tha ng. Do vy, Bo co ti chnh ca n v ABC phn nh trung thc v hp l trn cc kha cnh trng yu, kh nng hot ng lin tc ca n v vn c m bo. Nhn xt ca ngi vit Nh vy, th tc phn tch trong giai on sot xt tng th ca cuc kim ton trong v d trn ng mt vai tr rt quan trng gip cho KTV c c s khng nh BCTC ca n v khch hng l hp l v trung thc trn mi kha cnh trng yu, khng nh kh nng hot ng lin tc ca n v khch hng. Tuy nhin, vic a ra nhng kt lun ny ch mi da vo kt qu ca th tc phn tch trn Bng cn i k ton v Bo co kt qu hot ng kinh doanh ch cha c thc hin da trn Bo co lu chuyn tin t ca n v khch hng nhm nh gi kh nng thanh ton v kh nng tr n da vo dng tin thc t ca khch hng.

CHNG 3: NH GI V MT S GII PHP NHM NNG CAO VAI TR CA VIC P DNG TH TC PHN TCH TRONG KIM TON BCTC DO CNG TY TNHH KIM TON V K TON AAC THC HIN 3.1. Nhn xt chung v cng tc p dng th tc phn tch trong kim ton bo co ti chnh do Cng ty AAC thc hin. 3.1.1. u im - Th tc phn tch l mt cng c, k thut hin i gip KTV gim bt p lc v thi gian, tit kim chi ph ng thi gim bt ri ro pht hin lin quan n c s dn liu ca Bo co ti chnh. iu ny l gii ti sao Cng ty AAC li s dng th tc phn tch trong c 3 giai on ca cuc kim ton. - KTV ti Cng ty AAC vn dng VSA 520 mt cch bi bn nhng khng sa vo rp khun, my mc. KTV lun cn nhc gia vic s dng th tc phn tch v kim tra chi tit. Ty thuc vo vic KTV nh gi ri ro i vi tng cng ty, tng khon mc m KTV quyt nh c nn thc hin th tc phn tch hay i thng vo kim tra chi tit. - Cc m hnh c tnh m KTV a ra c da trn cc chnh sch k ton m n v p dng, s liu KTV dng c tnh thng c tin cy cao, do con s c tnh m cc KTV a ra l tng i chnh xc. Chnh iu ny s lm tng thm hiu qu ca th tc c tnh. - Vi kin thc vng chc v trnh chuyn mn cao kt hp vi kh nng xt on ngh nghip nn vic p dng th tc phn tch ca cc KTV Cng ty AAC kh linh hot. KTV c th thc hin tun t vi nhiu loi hnh phn tch khc nhau hoc linh hot b qua mt s giai on khng cn thit nhm t c mc ch cao nht ca cuc kim ton l tit kim thi gian, cng sc v mang li hiu qu cao. - Trong qu trnh thc hin th tc phn tch, cc KTV AAC c gng chi tit ha s liu. V d nh khi phn tch bin ng ca khon mc chi ph hot ng, KTV ca AAC khng ch so snh s liu k ton qua 2 k m cn phn tch s bin ng cc yu t cu thnh nn khon mc chi ph hot ng 3.1.2. Nhc im Bn cnh nhng u im trn, th tc phn tch trong kim ton BCTC do Cng ty AAC thc hin cn tn ti mt s hn ch nh sau:

Th nht, mt s th tc phn tch c KTV p dng nhng khng c lu tr trn h s kim ton, c bit l trong giai on kt thc kim ton. Thiu st ny s gy kh khn cho cng tc sot xt tng th kt qu kim ton v khng c tnh k tha cho cc cuc kim ton v sau. Bn cnh , Cng ty AAC cha c cc biu mu chung cho vic thc hin th tc phn tch, cc giy lm vic phc v cho vic p dng th tc phn tch li khng c thit k mu sn. Vic vn dng th tc phn tch thng theo xt on ngh nghip ca KTV, cc KTV ny t thit k mu giy lm vic ring. iu ny cng gin tip lm cc KTV t s dng th tc phn tch m i su vo cc th nghim chi tit va tn km chi ph, va khng t hiu qu cao. Th hai, vic tm hiu v nh gi h thng KSNB rt t khi c thc hin k cng do p lc v mt thi gian v chi ph kim ton. y l l do m cc KTV thng chp nhn nh gi h thng KSNB ca n v l cha tt, t KTV s gim mc p dng th tc phn tch m thay vo l m rng cc th nghim chi tit. Bn cnh , vic tm hiu h thng KSNB v nh gi RRKS ban u ch do cc cp trng on v hoc cc cp cao hn trong cng ty kim ton thc hin. Cc tr l KTV cp di khng tham gia vo qu trnh tm hiu ny, do vy, s rt kh khn cho cc KTV cng nh cc tr l trong vic nm bt thng tin v h thng KSNB ca n v tin hnh thc hin th tc phn tch mt cch c hiu qu. Th ba, cc KTV ca Cng ty AAC khng tin hnh phn b mc trng yu i vi tng khon mc mt cch thng xuyn i vi BCTC ca cng ty khch hng. Trong qu trnh lp k hoch kim ton, KTV ca AAC c thc hin vic xc nh mc trng yu tng th, mc trng yu chi tit v p dng mc trng yu ny cho ton b Bo co ti chnh m khng tin hnh thng xuyn vic phn b mc trng yu cho tng khon mc c th. Chnh v l do ny, cc KTV cha xc nh c mc sai lch cho php nn vic nhn nh chnh lch no (chnh lch gia s liu c tnh v s liu trn s sch) l chnh lch bt thng thng cha c c s m phi da vo xt on ngh nghip ca KTV. Th t, cc KTV ca AAC khng s dng cc ch s trung bnh ngnh hay cc s liu ca cc doanh nghip c cng quy m hot ng, nh mc cng ngnh trong qu trnh phn tch. Vic so snh s liu ca n v vi s trung bnh ngnh hoc cc DN c cng quy m hot ng trong ngnh l th tc hiu qu nhm nh gi tnh hnh kinh doanh ca

n v. Tuy nhin, Cng ty AAC cha c ngn hng d liu iu kin cung cp s liu ny mt cch tng qut v chnh xc nn vic p dng th tc ny cn gp nhiu hn ch. Th nm, KTV him khi s dng phng php phn tch tnh hp l a ra c tnh v s d ti khon hay loi hnh nghip v ri so snh vi gi tr ghi s ca chng nhm pht hin cc chnh lch bt thng cn nghin cu. Chnh iu ny s lm cho cc KTV khng tit kim c thi gian, chi ph, khng gii hn c phm vi kim ton i vi cc th tc kim ton khc trong trng hp mc chnh lch c xc nh l khng trng yu. ng thi, vic xc nh ri ro nm ch yu khon mc, khu vc no s khng c xc nh mt cch c th. Th su, cc KTV ca AAC cha khai thc ti a hiu qu cc phng php phn tch t sut v thc hin cc th tc phn tch trn Bo co lu chuyn tin t, c bit l trong giai on lp k hoch v kt thc kim ton. Trong giai on lp k hoch v kt thc kim ton, cc KTV mi ch dng li phn tch xu hng, cha s dng thng xuyn phng php phn tch t sut mc d vai tr ca th tc phn tch ny l rt ln, quan trng nht l trong vic nh gi kh nng hot ng lin tc ca khch hng. Ngoi ra, cc KTV ca cng ty AAC cha thc hin th tc phn tch i vi Bo co lu chuyn tin t. Trong khi , Bo co lu chuyn tin t li l mt cng c hu ch trong vic phn tch vn bng tin v kh nng thanh ton. Th by, mt s khon mc khc trn Bo co ti chnh cha c cc KTV p dng th tc phn tch. Mc d th tc phn tch ng mt vai tr rt quan trng trong cuc kim ton BCTC nhng vic p dng th tc phn tch ca cc KTV AAC cn hn ch v mt s lng. Mc d AAC xy dng mt quy trnh chung p dng th tc phn tch hp l nhng thc t th tc phn tch khng c p dng thng xuyn cho tt c cc khon mc vi mi cuc kim ton m n thng p dng cho mt s khon mc c nh gi l trng yu cho nhng n v c quy m ln. 3.2. Mt s gii php nhm nng cao vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC do Cng ty AAC thc hin

3.2.1. Mt s gii php chung 3.2.1.1. Quy nh v vic lu li trn h s kim ton cc th tc phn tch p dng Cng ty AAC, mt s th tc phn tch c cc KTV p dng nhng khng c lu vo h s kim ton. Vic khng lu tr y nhng bng chng kim ton ny s nh hng n vic a ra kin v pht hnh Bo co kim ton ca cc KTV. V vy, th tc phn tch cn c lu li c th t khi cc KTV bt u quy trnh kim ton ca mnh i vi mi n v khch hng, nhm lm t liu cn thit cho cuc kim ton hin ti v c nhng cuc kim ton v sau. Theo kin ca ngi vit, Cng ty AAC nn c nhng quy nh cht ch v vic lu tr cc th tc phn tch c p dng. Bn cnh , nhm nng cao cht lng cho cng tc phn tch s liu trc kim ton v s liu sau kim ton, cc KTV nn tin hnh th tc phn tch trong giai on lp k hoch v giai on kt thc kim ton trn phn mm Excel. KTV s tin hnh lu li cc d liu ca tng cng ty khch hng trn cc file khc nhau. Vic phn tch, xc nh cc bin ng trn phn mm Excel s gip cc KTV tit kim nhiu thi gian hn trong tnh ton v thun tin hn trong vic lu tr h s kim ton. V d minh ha i vi khch hng X KTV s tin hnh vic lu h s trn cc sheet ca Excell nh sau:

Sheet 1: Bng cn i k ton

Sheet 2: Bo co kt qu hot ng kinh doanh

Sheet 3: Bng tng hp phn tch h s Sheet1 v sheet 2 s cha cc d liu lm c s s liu u vo nhm gip ta tnh ton cc h s thng dng. cng vic ny c tin hnh mt cch d dng, trong sheet 3, KTV s tin hnh lin kt gia cc sheet trong Excell. C th nh sau:

=BCKT!B4/BCKT!B23

=BCKQKD!B8/BCKQKD!B6

3.2.1.2. Tm hiu v nh gi h thng KSNB mt cch k cng KTV ca Cng ty AAC cn nh gi k h thng KSNB ca khch hng bng cch thc hin y cc bc cng vic nh sau: - Bc 1: KTV tin hnh thu thp thng tin v h thng KSNB. K thut c s dng trong bc cng vic ny bao gm vic phng vn cc khch hng; quan st trc tip qu trnh kinh doanh v hot ng ca cng ty; kim tra, xem xt cc ti liu ca khch hng bao gm chng t, s sch, quy trnh kim sot hay cc quy nh, chnh sch th tc; s dng k thut Kim tra t u n cui. Nhm thu thp thng tin v h thng KSNB ca n v khch hng, cc KTV phi tin hnh thc hin tun t cc cng vic sau:

+ Tm hiu cc yu t cu thnh h thng KSNB nhm nh gi ri ro tim tng nhng ri ro lun tn ti cho d h thng KSNB c hot ng hay khng. + KTV phi tm hiu chi tit h thng KSNB qua cc khon mc hay chu trnh. + M t thng tin thu thp c a ra kt lun ban u. - Bc 2: nh gi s b ri ro kim sot. Kt qu ca vic nh gi s b ri ro kim sot ca n v khch hng s l c s cc KTV lp k hoch kim ton cho tng khon mc. Mt iu cn lu l nu ri ro kim sot c nh gi mc ti a th KTV s b qua th nghim kim sot i thng vo kim tra chi tit. Nu ri ro kim sot c nh gi thp th n s c chng minh bng cc kho st v th nghim kim sot giai on 2 ca cuc kim ton (giai on thc hin cc th nghim kim sot v th nghim c bn). - Bc 3: Thit k v thc hin cc th nghim kim sot Khi ri ro kim sot c nh gi l khng cao th th nghim kim sot s c thit k v thc hin nhm thu thp bng chng kim ton v s hu hiu trong thit k v vn hnh ca h thng KSNB. - Bc 4: KTV tin hnh nh gi li ri ro kim sot Sau khi cc KTV thc hin cc th nghim kim sot, KTV s tin hnh nh gi li ri ro kim sot trn c s so snh vi ri ro kim sot s b c nh gi ban u v iu chnh li chng trnh kim ton phn cc th nghim c bn. KTV s m rng cc th nghim c bn trn nhng khon mc hay b phn m ri ro kim sot c nh gi l cao hn d kin hay thu hp cc th tc kim ton trn nhng khon mc c nh gi l c ri ro kim sot thp hn. iu ny s c th hin c th qua bng sau: Bng 3.1. K hoch kim ton Th nghim kim sot Ri ro kim sot thp Ri ro kim sot cao Nhiu Khng Th nghim c bn Th tc phn Th nghim chi tch Nhiu t tit t Nhiu

Nh vy, vic tm hiu v nh gi h thng kim sot ni b s gip cho cc KTV nhn nh nhng ri ro kim sot cho tng khon mc nhm a ra quyt nh chnh xc l

nn p dng th tc phn tch i vi khon mc no hn nhm tit kim thi gian v gii hn phm v i vi cc th nghim chi tit. 3.2.1.3. Hon thin vic phn b mc trng yu cho cc khon mc trn Bo co ti chnh Hon thin vic xc lp mc trng yu cho tng khon mc trn Bo co ti chnh s l c s cc KTV xc nh c mc sai lch cho php, t nhn din c chnh lch thc t (chnh lch gia s liu c tnh vi s liu trn s sch) l chnh lch trng yu hay khng trng yu. C th, khi so snh cc chnh lch thc t vi mc sai lch cho php, c hai trng hp xy ra: - Mc chnh lch gia s liu c tnh vi s liu trn s sch thp hn mc sai lch cho php: chnh lch ny l khng trng yu. Ty vo tng trng hp c th, KTV kt lun c th chp nhn sai st trn Bo co ti chnh hay s tin hnh thm th tc kim tra chi tit nhng gim kch c mu xung. - Mc chnh lch gia s liu c tnh vi s liu trn s sch xp x hoc ln hn mc sai lch cho php: chnh lch ny l trng yu. KTV kt lun cn phi tng cng kim tra chi tit thu thp bng chng cho s bin ng trng yu nu trn. Thc t cho thy, vic xc lp mc trng yu tng th v chi tit cho Bo co ti chnh c thit lp trong giai on lp k hoch ti Cng ty AAC. Tuy nhin, vic phn b mc trng yu i vi tng khon mc trn Bo co ti chnh cha c cc KTV thc hin thng xuyn. y l mt hn ch rt ln, nh hng n hiu qu ca th tc phn tch v c bit l trong phn tch tnh hp l. Sau y, ngi vit xin c ra gii php khc phc hn ch ny nh sau: Sau khi xc nh c mc trng yu tng th trong giai on lp k hoch, cc KTV cn phn b mc trng yu ny cho cc khon mc trn Bo co ti chnh. y chnh l mc sai lch ti a m cc sai lch tng khon mc c th c chp nhn. C s tin hnh phn b l: Bn cht ca cc khon mc, ri ro tim tng v ri ro kim sot c nh gi s b i vi cc khon mc, kinh nghim v s xt on ngh nghip ca KTV, chi ph kim tra cho tng khon mc. Mt iu c th thy, vic xc lp mc trng yu cho tng khon mc trn BCTC l vn thuc xt on nghip ca KTV, do vy ngi vit c thm xut l nn phn cng cc KTV c trnh chuyn mn cao v c nhiu kinh nghim trc tip thc hin cng vic ny. Vic phn b mc trng yu i vi tng khon mc trn BCTC c thc hin c

th nh sau: + Bc 1: Xc nh mc trng yu tng th cho ton b Bo co ti chnh. T l xc nh mc trng yu tng th da trn cc ch tiu ca s gc c m t qua bng sau: Bng 3.2. Bng t l xc nh mc trng yu Tn cc ch tiu ca s gc Li nhun sau thu Tng doanh thu Tng ti sn Trong : Li nhun sau thu: c s dng trong a s cc trng hp bi v y l ch tiu c nhiu ngi s dng quan tm nht, nht l cc c ng ca Cng ty. Doanh thu: c p dng khi n v cha c li n nh nhng c doanh thu n nh v doanh thu l mt trong nhng nhn t quan trng nh gi hiu qu hot ng. Tng ti sn: c p dng khi i vi cc cng ty c kh nng b ph sn, c l ly k ln so vi vn gp. Hoc ngi s dng c th quan tm nhiu hn v kh nng thanh ton th vic s dng ch tiu tng ti sn l hp l. Bn cnh , vic xc nh s gc ca ch tiu no v la chn t l ph hp gia t l ti a v t l ti thiu ph thuc rt nhiu vo kinh nghim v kh nng phn on ca KTV. + Bc 2: Phn b mc c lng ban u v mc trng yu cho cc khon mc trn Bo co ti chnh. Vic phn b mc trng yu i cho cc khon mc trn BCTC c thc hin theo cng thc sau: Mc trng yu tng th BCTC cn Mc trng yu phn b cho khon mc A Trong : Mc trng yu tng th BCTC cn c tip tc phn b = Mc trng yu tng th BCTC Mc trng yu c phn b = c tip tc phn b * Gi tr ca khon mc A T l xc nh mc trng yu(%) 5% -10% 0,1% - 0,5% 0,2 % - 1%

(Ngun: Chnh sch nh gi trng yu v ri ro kim ton BCTC ca AAC)

Tng gi tr ca cc khon mc cn li

KTV da trn nhn nh c tnh v cc khon mc m c lng phn b mc trng yu cho cc khon mc trn BCTC. C th l: Nhng khon mc m KTV nhn nh l t xy ra sai st th phn b mc trng yu thp. Nhng khon mc m KTV nhn nh chu nh hng bi cc khon mc khc hoc khng bin ng th khng nn phn b mc trng yu. Sau khi tnh ton c mc trng yu phn b cho tng khon mc (mc sai lch cho php), ta tin hnh so snh chnh lch thc t gia s liu c tnh ca KTV v s liu s sch ca n v vi mc sai lch cho php nhm mc ch xc nh cc bin ng bt thng v ra chng trnh kim ton c th i vi khon mc ny. V d minh ha i vi khch hng K: Ban u, KTV phi tin hnh c lng mc trng yu tng th cho Bo co ti chnh ca khch hng K. Do ngi s dng BCTC quan tm n kh nng thanh ton ca Cng ty K nn ch tiu c la chn xc nh mc trng yu tng th l tng ti sn. Bng 3.3. Bng xc lp mc trng yu tng th Ch tiu ca s gc Tng ti sn S tin tng ng vi ch tiu (VND) 68.291.884.657 T l thp nht 0,2 % Ti thiu (VND) 136.583.769 T l cao nht 1% Ti a (VND) 682.918.847

Mc c lng trng yu tng th cho Bo co ti chnh m KTV la chn trong trng hp ny l 682.918.847 VND. Da vo ch tiu tng ti sn, KTV xc nh mc trng yu c phn b cho khon mc hng tn kho trn Bo co ti chnh ca Cng ty K theo cng thc nh sau:

Mc trng yu phn b cho khon mc HTK =

Mc trng yu tng th BCTC cn c tip tc phn b

Gi tr ca khon mc HTK

Tng gi tr ca cc khon mc cn li

Ta c s liu tng hp nh sau: Bng 3.4. Bng tng hp s liu Ch tiu 1. Tng ti sn 2. Mc trng yu tng th ca BCTC (1%) 3. Mc trng yu c phn b 4. Mc trng yu tng th cn c tip tc phn b cho BCTC 3. Tng gi tr ca cc khon mc cn li c phn b mc trng yu 4. Gi tr ca khon mc HTK 5. Mc trng yu phn b cho khon mc HTK (mc sai lch cho php) - S c tnh ca KTV v lng HTK l: 5.218.346.504 VND - S liu s sch ca HTK l: 5.209.928.751 VND => Chnh lch thc hin l: 8.417.753 VND Mc chnh lch ny l nh, KTV chp nhn vi s liu ca n v. Nh vy, th tc kim tra chi tit i vi khon mc HTK ca Cng ty K c th c thc hin nhng c gii hn phm vi mu. 3.2.1.4. Xy dng mt ngn hng d liu phc v cho vic phn tch C th thy rng, vic so snh gia cc ch tiu ca n v vi nhng ch tiu bnh qun ngnh l cng vic khng th thiu khi vn dng th tc phn tch trong mt cuc kim ton. Vic nghin cu nhng khc bit ln gia ch tiu ca n v v ch tiu bnh qun ngnh s cho bit cc sai lch, hoc gip cho cc KTV hiu bit su sc hn v hot ng ca n v. Tuy nhin, thc t ti Cng ty AAC th ngn hng s liu ca ngnh cha tht y . V vy, nhm m bo vic thu thp c s liu bnh qun ngnh phc v cho cng tc phn tch, ngi vit xin xut gii php i vi cc KTV Cng ty AAC l: Tin hnh thu thp s liu t 3 cng ty tr ln i vi cc khch hng hot ng trn cng mt lnh vc hot ng. Trn c s , ta tin hnh tnh ton cc ch s bnh qun ngnh lm c s so snh, i chiu vi mt n v khch hng ang c kim ton trong cng mt S tin (VND) 68.291.884.657 682.918.847 10.000.000 672.918.847 71.603.455.070 5.209.928.751 48.962.152

ngnh ngh. Cng vic c thc hin c th nh sau: - Bc 1: La chn cc ch tiu cn xc nh gi tr bnh qun ngnh (a phn l cc t s bnh qun ngnh) v chn ra 3 doanh nghip hot ng trong cng mt lnh vc thu thp s liu v gi tr vn ha. Gi tr vn ha ca mt n v c xc nh bng cng thc: Vn ha ca DN X Gi c phiu ti ngy 31/12/2010

Gi tr th trng

S c phiu

- Bc 2: Ta tnh ton t trng vn ha nh sau: T trng vn ha ca DN X = Gi tr vn ha ca DN X Tng gi tr vn ha ca c 3 DN H s ch tiu x + ca DN B * Gi tr vn ha DN B + H s ch tiu x ca DN C * Gi tr vn ha DN C

- Bc 3: Ta tnh ton t s trung bnh ngnh da vo cng thc sau: Ch tiu bnh qun ngnh H s ch tiu x = ca DN A * Gi

tr vn ha DN A V d minh ha nh sau:

Thu thp d liu ca 3 doanh nghip hot ng trn cng mt ngnh l Gch men v p lt. Ta thit lp 1 bng gi tr nh sau: Bng 3.5. Bng xc nh t s bnh qun ngnh VT: VND Ch tiu DN A DN B DN C Tng H s kh nng thanh ton hin hnh 1,12 1,19 1,20 Vn ha (2010) (VND) 141.253.800.020 153.326.380.090 147.523.465.700 442.103.645.810 T trng vn ha (%) 31,95 34,68 33,37 100 T s bnh qun ngnh 1,17

Trong , h s kh nng thanh ton hin hnh bnh qun ngnh l : T s bnh qun ngnh = 31,95%*1,12+34,68%*1,19+33,37%*1,20 = 1,17

Nh vy, khi xc lp c cc ch s bnh qun ngnh, cc KTV ca Cng ty AAC s c c s a ra nh gi tng qut ca mnh khi thc hin so snh s liu ny vi s

liu ti mt n v khch hng c th trong cng ngnh. 3.2.2. Gii php nng cao vai tr ca th tc phn tch trong giai on lp k hoch kim ton 3.2.2.1. Quy nh cht ch vic thc hin cc th tc phn tch t sut trong giai on lp k hoch. Cng ty AAC xy dng mt quy trnh chung hp l trong c vic xy dng bng tng hp phn tch h s cho giai on lp k hoch nhm gip KTV c ci nhn tng qut ban u v kh nng thanh ton, hiu qu hot ng, h s kh nng sinh li v cch s dng n by ti chnh ca Cng ty khch hng t nhn din nhng thay i bt thng v nh gi kh nng hot ng lin tc ca n v khch hng. Tuy nhin, thc t cho thy cc KTV rt him khi thit lp bng tng hp phn tch h s cho nhng n v khch hng m h c phn cng kim ton. V vy, Cng ty AAC phi yu cu cc KTV thc hin y cc th tc phn tch t sut trong giai on ny, c th vic thit lp bng tng hp phn tch h s c th hin nh sau:

Bng 3.6. Bng tng hp phn tch h s Cc h s thng thng s dng 1. H s thanh ton H s thanh ton hin hnh TSNH/NNH H s thanh ton nhanh (TSNH-HTK)/NNH H s thanh ton bng tin Tin/NNH 2. H s o lng hiu qu hot ng Vng quay cc khon phi (DTT/PTKHBQ)*365 thu Vng quay HTK (GVHB/HTKBQ)*36 Vng quay vn lu ng 3. H s kh nng sinh li T sut li nhun gp T sut li nhun thun Doanh thu trn tng ti sn T sut sinh li trn ti sn T sut sinh li trn VCSH 4. H s n N di hn trn VCSH Tng n trn VCSH N di hn trn tng ti sn Tng n trn tng ti sn Trong : 1. H s thanh ton: Cc h s v kh nng thanh ton cng cao chng t kh nng thanh ton n ngn hn ca DN cng tt v ngc li. Thng thng, gi tr ca cc ch tiu ny >1 th DN c xem l m bo kh nng thanh ton. Tuy nhin, nu nhng ch tiu ny qu thp trong mt thi gian ko di s nh hng n uy tn ca DN v c th dn ti vic DN b ph sn hay gii th. 2. H s o lng hiu qu hot ng: Nu s vng quay cc khon phi thu nm nay nh hn nm trc chng t kh nng thu hi tin t khch hng ca n v l khng tt. KTV cn quan tm n vic phn loi tui n v trch lp d phng n phi thu kh i ca n v. Nu s vng quay HTK ca nm nay chm hn so vi nm trc, chng t kh nng lun chuyn ca HTK chm i, dn n kh nng c HTK tn ng v cng c th c c hng ha km phm cht. KTV cn xem xt kim k HTK thc t v cch bo qun HTK ca n v. Trng hp ngc li, 5 DT/(TSNH-NNH) Li gp/DTT LNST/DTT DTT/Tng TSBQ (LNTT+CPLV)/DTT LNTT/VCSHBQ N DH/VCSH N PT/VCSH N DH/Tng TS N PT/Tng TS Cng thc p dng Nm 2010 Trc KT Nm 2009 Sau KT Bin ng VND %

nu s vng quay HTK nm nay tng so vi nm trc chng t kh nng lun chuyn ca hng ha l tng i tt, tuy nhin KTV vn phi lu v kh nng khai khng GVHB nhm tng doanh thu v li nhun ti mc mong mun ca n v khch hng. 3. H s kh nng sinh li: Nu cc ch tiu phn nh kh nng sinh li tng ln ng k qua 2 nm, chng t y l mt du hiu tt. Tuy nhin KTV cn phi lu li nhun tng do nhng nguyn nhn ch yu no. KTV cn phi tin hnh thu thp thng tin t bn trong hay bn ngoi n v khch hng gii hn phm vi sai phm ri vo khon mc no hay c s nhn nhn tng qut v s tng trng ca n v. 4. H s n: H s n phn nh kh nng s dng n by ti chnh ca n v khch hng. H s n di hn trn VCSH v h s n trn VCSH cng cao th mc c lp v mt ti chnh ca DN cng thp v ngc li. Tuy nhin, ty thuc vo tng thi k ca DN nh gi xem s bin ng h s n l hp l hay khng. Chng hn nh vic DN ang tin hnh d tr hng ha phc v cho vic kinh doanh mang tnh cht thi v c th lm cho h s n tng bt thng. H s n di hn trn tng ti sn hay tng n trn tng ti sn li l ch tiu phn nh cc ti sn ca DN ch yu ti tr t VCSH hay vn vay. Bn cnh , gi tr ca cc ch tiu ny s phn nh kh nng thanh ton ca DN. KTV phi tn dng ti a gi tr ca thng s ny nh gi v kh nng hot ng lin tc ca n v khch hng. 3.2.2.2. Thc hin th tc phn tch trn Bo co lu chuyn tin t Bo co lu chuyn tin t l Bo co ti chnh tng hp, phn nh vic hnh thnh v s dng lng tin pht sinh trong k bo co ca DN. Vic thc hin cc th tc phn tch trn BCLCTT s gip cho cc KTV c c s nh gi kh nng to ra cc khon tin v kh nng thanh ton ca DN. Bn cnh , vic thc hin cc th tc phn tch trn BCLCTT s lm tng kh nng nh gi khch quan ca cc KTV v tnh hnh hot ng kinh doanh ca DN v kh nng so snh gia cc DN v n loi tr c cc nh hng ca vic s dng cc phng php k ton khc nhau cho cng giao dch v hin tng (phng php khu hao, phng php tnh gi xut kho, phng php phn b chi ph) Mt s ch tiu phn tch Bo co lu chuyn tin t bao gm: - Phn tch kh nng to tin ca DN: Vic phn tch c thc hin trn c s xc nh t trng dng tin thu ca tng hot ng, t trng ny cho bit mc ng gp ca tng hot ng trong vic to tin ca DN.

T trng dng tin thu vo ca tng loi hot ng

Tng tin thu vo ca tng loi hot ng Tng dng tin vo

Nu t trng dng tin thu t hot ng kinh doanh cao th hin tin to ra ch yu t hot ng bn hng, thu t khch hng. Nu t trng dng tin thu t hot ng u t cao chng t doanh nghip thu hi cc khon u t t chng khon, thu li t hot ng u t, bn TSC. Vic phn tch cc nghip v thu, chi tin ca tng hot ng cho thy dng tin thu vo trong k ca DN khng phi bi hot ng kinh doanh th l iu khng bnh thng, do vy cc KTV cn tp trung tm hiu nguyn nhn nh hng n dng tin thu vo trong k trong khu thc hin kim ton. - Phn tch kh nng chi tr thc t ca DN: Cc KTV c th phn tch kh nng chi tr thc t ca DN thng qua ch tiu h s kh nng tr n ngn hn da vo dng tin thun t hot ng kinh doanh. Cng thc tnh nh sau: H s kh nng tr n ngn hn = Dng tin thun t HKD Tng n ngn hn

Ch tiu ny cho bit doanh nghip c kh nng tr n hay khng, ch tiu ny cng cao kh nng thanh ton ca DN cng tt. Tm li, vic thc hin th tc phn tch trn BCLCTT s gip cho cc KTV c ci nhn tng qut v kh nng thanh ton, kh nng tr n ca DN. N l yu t cc k quan trng gp phn vo vic gip KTV nh gi kh nng hot ng lin tc ca n v khch hng. 3.2.3. Gii php nng cao vai tr ca th tc phn tch trong giai on thc hin kim ton 3.2.3.1. S dng th khi phn tch xu hng i vi cc khon mc Khi phn tch xu hng cc khon mc, xem xt v tnh hp l v cc bin ng bt thng, KTV c th s dng biu hay th. Biu hay th phn nh s thay i hay bin ng ca mt khon mc hay s d trong mt thi k so vi k trc. Qua th, KTV c s c ci nhn ton din v xu hng bin i ca i tng phn tch. y chnh l c s KTV a ra c kt lun v d on chnh xc cho s thay i ca i tng phn tch. thit lp nn mt th chnh xc v nhanh chng, cc KTV c th thc hin thng qua phn mm Excell. Khi phn tch s bin ng ca mt khon mc qua cc thng ca 2 chu k k ton lin tip nhau, KTV

c th v th biu din s bin ng v thng qua xc nh cc thng c bin ng bt thng cn tp trung kim tra chi tit. V d minh ha i vi khch hng M: S liu doanh thu ca Cng ty M qua 2 nm 2009 v 2010 nh sau: VT: Triu ng Nm T1 2009 316 2010 326 T2 310 320 T3 235 241 T4 245 260 T5 287 260 T6 301 470 T7 315 405 T8 316 320 T9 308 315 T10 T11 T12 308 335 345 312 345 350

Ta tin hnh v th biu din s bin ng doanh thu qua 2 nm nh sau: Biu 3.1. Biu biu din s bin ng doanh thu qua 2 nm 2009 v 2010
500 450 400 350 300 S tin 250 200 150 100 50 0 T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 Nm 2010 Nm 2009

Thng

Nh vy, qua biu trn ta thy rng doanh thu thng 6 v thng 7 ca nm 2010 tng cao bt thng so vi doanh thu cng k ca nm 2009. KTV ca Cng ty AAC cn tp trung iu tra s tng cao bt thng ca doanh thu l do s thay i trong hot ng kinh doanh hay do sai st, gian ln gy ra. Ngoi ra, s dng th trong phn tch xu hng cn c hiu qu khi KTV phn tch bin ng ca cc khon mc c mi lin h mt thit vi nhau. Chng hn nh phn tch bin ng ca doanh thu, gi vn hng bn trong mi lin h vi sn lng tiu th; phn tch bin ng ca gi vn hng bn trong mi lin h vi chi ph nguyn vt liu trc tip; phn tch bin ng chi ph khu hao trong mi lin h vi nguyn gi TSC. KTV c th biu din trn cng mt th s bin ng ca cc khon mc c mi lin h mt thit vi nhau ca cc thng trong cng mt k k ton. Nu xu hng bin ng ca cc khon mc ny c dng tng t nhau, KTV c th kt lun s bin ng l hp l, nu s bin ng c th hin trn th ca cc khon mc c s khc bit, cc KTV cn phi lu nhm tm hiu nguyn nhn ca vn . V d minh ha i vi khch hng M: Gi vn hng bn v chi ph nguyn vt liu cu thnh nn gi vn hng bn qua cc thng ca Cng ty M nh sau: VT: Triu ng Thng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Gi vn hng bn 250 245 167 172 175 390 327 250 248 247 265 268 Chi ph NVL 123 120 85 89 85 195 164 127 125 125 135 130

Thng qua phn mm Excell, ta v c th biu din mi quan h gia gi vn hng bn v chi ph nguyn vt liu trc tip nh sau: Biu 3.2. Biu biu din s bin ng ca GVHB v chi ph NVLTT
450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 0 200 150 100 50 250

Gi vn hng bn Chi ph NVLTT

Nh vy, th trn cho thy s bin ng hp l gia chi ph nguyn vt liu trc tip v gi vn hng bn. KTV bc u nhn nh ri ro v vic ghi thiu chi ph nguyn vt liu trc tip hoc khai khng gi vn hng bn l rt thp. 3.2.3.2. Xy dng thm cch c tnh i vi mt s khon mc trn Bo co ti chnh * Xy dng c tnh ca KTV i vi khon mc d phng n phi thu kh i (TK 139). Khon d phng n phi thu kh i c ngi vit c tnh da trn s d ca khon n phi thu kh i v t l trch lp theo quy nh hin hnh (Thng t 228/2009/TT-BTC). T l trch lp d phng c thc hin theo nh bng sau: Thi gian qu hn 0,5 nm <x< 1 nm 1 nm x< 2 nm 2 nm x< 3 nm x3 nm T l trch lp d phng (%) 30 50 70 100

Vic c tnh s c tin hnh trn phn mm Excell nhm m bo chnh xc cao:

+ Bc 1: S dng bng s liu m n v khch hng trch lp d phng n phi thu kh i trn phn mm Excell. Ta tin hnh dng hm Advanced Filter lc nhng khon n qu hn theo tng nhm (0,5 nm <x< 1 nm, 1 nm x< 2 nm, 2 nm x< 3 nm, x3 nm). + Bc 2: p dng bng trch lp d phng theo thng t 228/2009/TT-BTC nhm xc nh mc trch lp d phng n phi thu kh i i vi tng nhm n c th. Nh vy, KTV s c tnh c khon trch lp d phng n phi thu kh i i vi n v c kim ton. S liu c tnh ca KTV = S d tng nhm n TK 131 ngy 31/12/XX * T l lp d phng

+ Bc 3: Da vo s liu s sch m n v c kim ton trch lp d phng, ta tin hnh i chiu vi s c tnh ca KTV nhm xc nh s cn trch lp thm nh sau: S cn trch lp thm = S liu c tnh ca KTV S liu n v trch lp

c tnh c thc hin trn phn mm Excell nh sau:

Cng thc E2: =IF(C23;100%;IF(C22;70%;IF(C21;50%;IF(C2>0,5;30%;0))))

Dng hm Data/Filter/Advanced Filter lc ra tng nhm n c thi gian qu hn nh sau: + Nhm 1: 0,5 nm <x< 1 nm + Nhm 2: 1 nm x< 2 nm + Nhm 3: 2 nm x< 3 nm + Nhm 4: x 3 nm

V d minh ha i vi khch hng N:

Da vo phn s liu ca n v khch hng N cung cp, ta tin hnh lp bng c tnh khon d phng n phi thu kh i ca n v nh sau: Bng 3.7. Bng c tnh trch lp d phng n phi thu kh i STT Nhm i tng n 1 Nhm i tng n c thi gian qu hn 0,5 nm <x< 1 nm Tn - CT TrngThnh - CT Tin Trung Nhm i tng n c thi gian qu hn 1 nm x< 2 nm Tn - Nguyn Vn Hng - CT Ha Li Nhm i tng n c thi gian qu hn 2 nm x< 3 nm Tn - L Vn Long - Trn Hoi Nh Nhm i tng n c thi gian qu hn x3 nm Tn - CTCP Hong Ph - CT Vn Duy Tng cng S d n TK 131 ngy 31/12/2010 T l lp d phng (%) S liu c tnh ca KTV S n v trch lp S cn trch lp thm

1.381.629.670

30%

414.488.901

414.488.801

100

252.460.730

50%

126.230.365

125.730.365 500.000

200.000.000

70%

140.000.000

140.000.000

163.049.970

100%

163.049.970

163.049.970

1.997.140.370

843.769.236

843.259.136 500.100

=> Chnh lch d phng n phi thu kh i gia s liu KTV c tnh v s n v trch lp l 500.100 VND. y l mt khon chnh lch rt b, c th b qua. KTV ng vi s liu trch lp d phng n phi thu kh i ca n v X. Nh vy, vic c tnh khon d phng phi thu kh i s gip cho cc KTV tit kim thi gian v hn ch phm vi th nghim chi tit i vi khon mc ny. * Xy dng c tnh ca KTV i vi khon mc chi ph khu hao

Do trong qu trnh tip xc vi thc t, a s cc cng ty khch hng u s dng phng php khu hao theo ng thng, v vy gii php ca ngi vit i vi khon mc chi ph khu hao p dng cho n v s dng phng php khu hao theo ng thng. Ngi vit xin xut phng php c tnh chi ph khu hin hnh da vo chi ph khu hao nm trc, mc khu hao tng (da trn gi tr ti sn tng) v mc khu hao gim (da trn gi tr ti sn gim) trong k. Phng php c tnh c thc hin theo cng thc sau: Chi ph khu hao c tnh nm hin hnh = Chi ph khu hao nm trc + Chi ph khu hao tng trong nm Chi ph khu hao gim trong nm

Nh vy, khi nhn c bng tnh ton chi ph khu hao trch trong nm t pha n v khch hng, ta tin hnh c tnh chi ph khu hao nm hin hnh ri so snh vi s liu ca n v xem c bin ng bt thng xy ra hay khng. Cng vic c tin hnh nh sau: + Bc 1: Xc nh chi ph khu hao nm trc m n v trch hay s liu sau kim ton m KTV ngh n v tin hnh trch lp ca nm trc nhm m bo tin cy ca s liu. + Bc 2: Xc nh chi ph khu hao tng trong nm hin hnh i vi tng nhm TSC ca n v. Khon CPKH ny s c c tnh nh sau: Chi ph khu hao tng trong nm hin hnh = Nguyn gi Thi gian khu hao (nm) * 360 * S ngy s dng

Trong : S ngy s dng l ngy tnh t thi im ghi tng TSC cho n ngy kt thc nin k ton vo 31/12/2010. Nhm m bo s chnh xc cho cng tc c tnh, ta tin hnh vic tnh ton trn Cng c Excell nh sau:

=E4/D4/360*F4 =DAYS360(C4;"31/12/2010";0)

+ Bc 3: Xc nh chi ph khu hao gim trong nm hin hnh i vi tng nhm TSC ca n v. Khon CPKH ny s c c tnh nh sau: Chi ph khu hao gim trong nm hin hnh Chi ph khu hao c tnh = cho c nm hin hnh (nu TS khng b ghi gim) Chi ph khu hao tnh t u nm (01/01/2010) n thi im ghi gim

Nhm m bo chnh xc v thun tin trong tnh ton, cng thc ny s c biu din trn phn mm Excell nh sau:

=MIN(H4;E4/D4)-MIN(H4;F4*E4/D4/360)

=DAYS360("01/01/2010";C4;0)

V d minh ha i vi Cng ty Y: Sau khi thc hin vic c tnh chi ph khu hao i vi Cng ty Y, ta c bng s liu c tnh c th nh sau: Bng 3.8. Bng c tnh chi ph khu hao TSC i vi Cng ty Y Ti sn c TSC hu hnh Din gii My mc, thit b CPKH nm trc CPKH tng trong nm CPKH gim trong nm CPKH c tnh nm 37.393.925 392.843.616 294.889.741 53.863.449 31.891.992 810.882.723 hin hnh CPKH theo s k ton Chnh lch 30.004.564 7.389.361 Phng tin vn ti truyn dn 384.642.116 8.201.500 Thit b, dng c qun l 209.486.221 85.403.520 nh v hnh Ti sn c nh khc 45.528.342 8.335.107 Phn mm k ton 15.945.996 15.945.996 685.607.239 125.275.484 Tng cng

794.836.254 16.046.469

Qua bng phn tch trn, ta nhn thy kt qu chnh lch gia CPKH c tnh ca nm 2010 vi CPKH theo s k ton l rt ln (16.046.469 VND). V vy, cc KTV i hi phi tp trung vo th nghim chi tit nhm xem xt v trch lp CPKH mt cch chnh xc i vi tng TSC ca n v, m bo ph hp vi khung khu hao m n v Y ang s dng. Nh vy, phng php c tnh ny gip cho KTV c quyt nh ng n trong vic m rng phm vi cc th nghim chi tit i vi khon mc ny. Tuy nhin, phng php ny ch c u tin s dng i vi cc DN c kim ton hoc trch ng chi

ph khu hao ca k trc v c p dng i vi nhm TSC c cng thi gian khu hao qua 2 nin k ton. 3.2.3.3. Xy dng v quy nh vic thc hin th tc phn tch i vi khon mc n phi tr N phi tr l cc khon mc quan trng trn Bo co ti chnh do n v s dng ngun ti tr ngoi vn ch s hu. Nhng sai lch v n phi tr c th gy nh hng trng yu n Bo co ti chnh v cc mt nh sau: * Tnh hnh ti chnh: Cc t s quan trng trong vic nh gi tnh hnh ti chnh thng lin quan n n phi tr nh h s n v h s thanh ton hin hnh. * Kt qu hot ng kinh doanh: N phi tr c mi quan h mt thit vi chi ph sn xut kinh doanh ca doanh nghip. V d nh vic ghi thiu mt khon chi ph cha thanh ton s nh hng ng thi n chi ph trong k v n phi tr cui k. Chnh v nhng l do nu trn, kim ton i vi n phi tr ng mt vai tr v cng quan trng nhm xc nh cc sai phm trng yu ca n v c kim ton. Trong , th tc phn tch s l mt th tc hu hiu gip cc KTV nhn din c nhng vng trong n phi tr c cha ri ro nhm xc nh c thi gian, phm vi ca cc th nghim chi tit i vi khon mc ny. Ngi vit xin a ra mt s gii php nhm nng cao vai tr ca th tc phn tch i vi n phi tr (bao gm 3 khon mc chnh yu n phi tr ngi bn, phi tr ngi lao ng v cc khon vay) nh sau: - m bo tnh hp l chung ca n phi tr ngi bn, KTV c th tnh ton, phn tch v so snh mt s ch tiu sau y nhm nhn dng cc bin ng bt thng v tm hiu nguyn nhn ng thi nh gi tnh ph hp vi thay i trong hot ng kinh doanh ca DN: + So snh s d phi tr nh cung cp nm nay vi nm trc. + Tnh t l n phi tr ngi bn trn tng gi tr hng mua trong k. + Tnh t l n phi tr ngi bn trn tng n ngn hn. - m bo tnh hp l chung i vi khon mc phi tr ngi lao ng, cc khon trch theo lng v d phng tr cp mt vic lm, th tc phn tch c tin hnh nh sau:

+ So snh s d lng phi tr, cc khon trch theo lng phi tr, d phng tr cp mt vic lm, quy m ca cc khon phi tr ny trong tng n phi tr nm nay vi nm trc. + So snh, phn tch bin ng chi ph lng nm nay vi nm trc, hng thng trong nm trn c s kt hp vi nhng bin ng v nhn s v chnh sch thay i lng, nh gi tnh hp l. - m bo tnh hp l chung ca chi ph li vay v s d n vay, ta tin hnh cc th tc phn tch sau y: + So snh gia chi ph li vay vi s c tnh (cn c vo s d n vay bnh qun v li sut bnh qun) + So snh chi ph li vay nm nay vi cc nm trc. + So snh s d n vay cui nm vi u nm. V d minh ha ti Cng ty L: Ngi vit xin minh ha mt v d c th nhm th hin vai tr ca th tc phn tch khi kim ton i vi cc khon vay nh sau: Nhm xc nh chi ph li vay trn s sch k ton ca n v c chnh xc theo thc t hay khng ng thi trnh vic Cng ty khai khng hay khai thiu chi ph li vay nhm phc v cho mc ch ring ca mnh, ta thc hin vic c tnh nh sau:

Bng 3.8. Bng c tnh chi ph li vay i vi Cng ty M Tn khch hng: Cng ty M Ch : TK 311,341 Nin : 31/12/2010 Ngi lp Ngi kim tra 19.055 (1) Ngy Ngy Trang

- Chi ph li vay trn s ci: - c tnh chi ph li vay: N ngn hn: S d thanh ton cui thng (2) Thng 1 Thng 2 Thng 3 Thng 4 Thng 5 Thng 6 Thng 7 Thng 8 Thng 9 Thng 10 Thng 11 Thng 12 Tng s

47.800 59.200 70.800 70.600 61.300 43.700 20.000 0 0 12.700 26.400 35.600 448.100

Trung bnh (12): 37.342*14,5%=5.414 N di hn: S d u k: S d cui k: 139.000 (2) 121.000 (2)

Tng s 260.000 Trung bnh (2): 130.000*10,5%=13.650 Tng chi ph li vay c tnh: Sai bit (1)-(5): 19.064 (5) -9

Ch thch (1) Thng nht vi s ci v Bng cn i k ton (2) Ly t s Ci (3) c tnh da trn kim tra mt s hp ng vay trong nm vi mc li sut t 13,5% n 15,5% (4) Thng nht vi biu N di hn trong H s kim ton chung Nh vy, do s chnh lch gia s chi ph li vay c tnh vi s liu ca n v l qu b nn ta c th kt lun sai lch trn l khng trng yu v chi ph li vay theo s sch t ra hp l.

3.2.4. Gii php nng cao vai tr ca th tc phn tch trong giai on kt thc kim ton Trong giai on kt thc kim ton th th tc phn tch sot xt c bn ging vi th tc phn tch s b. Sau giai on thc hin kim ton, KTV s lp mt bng tng hp cc bt ton iu chnh v trao i vi n v c kim ton. Nu n v khch hng ng vi s liu iu chnh ca KTV Cng ty AAC, KTV s tin hnh lp li mt Bo co ti chnh thng nht s liu gia hai bn. KTV s tnh ton bin ng trn Bng cn i k ton v Bo co kt qu kinh doanh kt hp vi vic tnh ton li mt cch y cc ch tiu trn bng tng hp phn tch h s nh phn trnh by gii php trong giai on lp k hoch. y l c s KTV a ra kt lun tng qut v tnh trung thc, hp l ca ton b Bo co ti chnh v b sung thm bng chng kim ton nhm lm vng chc thm kin ca mnh. Bn cnh , vic nghin cu v tnh ton cc h s da trn Bo co lu chuyn tin t cn c thc hin li nhm gip cho KTV c ci nhn su sc v ton din hn v tnh hnh ti chnh v xem xt kh nng hot ng lin tc ca DN.

PHN III: KT LUN V KIN NGH 1. Kt lun Th tc phn tch l mt th tc kim ton c hiu qu cao v t tn km thi gian, chi ph thp nhng c th cung cp bng chng v s ng b, hp l chung ca s liu, ng thi gip cho KTV khng sa nhiu vo cc nghip v c th. V vy, th tc phn tch c vn dng trong c ba giai on ca quy trnh kim ton bo co ti chnh ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC. Vi ti Gii php nng cao vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC, ngi vit t c nhng mc tiu c th sau: Tm hiu c th tc phn tch v quy trnh chung thc hin th tc phn tch trong kim ton BCTC c s dng ti Cng ty AAC. - Nm bt thc t vic p dng th tc phn tch vo 3 giai on trong quy trnh kim ton BCTC do Cng ty AAC thc hin n v khch hng. - Ch ra c vai tr to ln ca th tc phn tch trong vic h tr cc KTV trong cng tc kim ton ti n v. - ti nu ra mt s nhn xt, kin ngh v gii php gp phn hon thin v nng cao vai tr ca vic p dng th tc phn tch vo quy trnh kim ton BCTC ti Cng ty AAC. Bn thn ngi vit c nhiu c gng trong nghin cu l lun v thc tin c th a ra cc gii php tt hn trong vic nng cao vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC. Tuy nhin, do gii hn v trnh chuyn mn cng nh thi gian nghin cu, ti khng th trnh khi nhng thiu st. Ngi vit rt mong nhn c nhng kin ng gp t cc thy c gio v cc anh ch Kim ton vin AAC bi vit hon thin hn. 2. Kin ngh 2.1. i vi Cng ty AAC - Khng ngng nng cao v hon thin cc quy trnh kim ton, sot xt tng th BCTC nhm pht hnh Bo co kim ton cht lng. - Khng ngng cp nht kin thc v ni dung ca cc iu lut, quy nh, chun mc, thng t, iu l ng dng vo cc giai on ca quy trnh kim ton.

- Khng ngng nng cao trnh chuyn mn ca KTV, c hnh thc khen thng, x pht, tuyn dng v o to hp l. Nng cao hiu qu ca hot ng kim sot cht lng, ch trng hn na tnh tun th o c ngh nghip ca nhn vin trong Cng ty. - M rng chnh sch o to ting Anh chuyn ngnh cho cc KTV nhm to iu kin thun li cho Cng ty trong vic kim ton i vi khch hng l nhng Cng ty lin doanh, Cng ty nc ngoi c chi nhnh ti Vit Nam - y mnh chnh sch tip th, khuch trng thng hiu nhm m rng mi trng lm vic cho cc KTV ti Cng ty. 2.2. i vi cc ti nghin cu tip theo ti Gii php nng cao vai tr ca th tc phn tch trong kim ton BCTC ti Cng ty TNHH Kim ton v K ton AAC l mt ti rng, c nhiu vn cn tm hiu su m ti cha nghin cu c. Mt s xut cho cc ti v sau: - ti c th ch tp trung vo mt trong ba giai on ca quy trnh kim ton BCTC (giai on lp k hoch, giai on thc hin hay giai on kt thc kim ton). Bi vi tng giai on c th, gii php a ra nhm nng cao vai tr ca vic p dng th tc phn tch s c c th ha v chi tit hn, d dng phc ha i vi nhiu loi hnh Cng ty khc nhau. - Mt kin ngh na l ti c th thc hin nghin cu vic vn dng th tc phn tch ca Cng ty AAC trong c 3 giai on ca quy trnh kim ton BCTC ti mt khch hng duy nht nhm nh gi quy trnh thc hin th tc phn tch mt cch chi tit i vi mt loi hnh Cng ty nht nh. T , c th xut nhng gii php thit thc hn, hiu qu hn ng thi i su hn vo vic thc t p dng th tc phn tch cho mt s khon mc c th m ti ca ngi vit cha cp n nh khon mc n phi tr ngi bn, khon mc vn ch s hu

PH LC Ph lc 1: Bng tng hp cc bt ton iu chnh v phn loi li Cng ty TNHH Kim ton & K ton AAC Khch hng: Cng ty C phn An Ph Tha Thin Hu Tn/Ch k K k ton: 31/12/2009 Ngi lp Ngi sot xt Danh mc bt ton iu chnh v phn loi li Ngi ph chun
Ti khon Ni dung iu chnh 1. iu chnh x l cng n tng chi ph 642 811 khc v gim chi ph qun l Chi ph qun l doanh nghip Chi ph khc Cng 2. iu chnh gim TSC tng chi ph tr trc di hn Ti sn c nh Chi ph tr trc di hn Cng 3. iu chnh gim khu hao v gim chi ph qun l doanh nghip Chi ph qun l doanh nghip Khu hao TSC ly k Cng 4. Gim doanh thu khon thng mua hng v tng thu nhp khc Thu nhp khc Doanh thu bn hng Cng 5. Trch cc qu Vn khc Vn ch s hu Cng 6. iu chnh gim li nhun v tng chi ph khc v khon truy thu thu ca cc 421 811 nm trc Li nhun Chi ph khc Cng 7. iu chnh tng chi ph thu thu nhp doanh nghip Thu thu nhp doanh nghip Tham chiu [G310] N

B360 Ngy

1.717.245 1.717.245 1.717.245 1.717.245

211 242

42.019.000 42.019.000 42.019.000 [G410] 14.006.333 14.006.333 14.006.333 [G100] 129.019.907 129.019.907 129.019.907 682.819 682.819 [F100] 25.211.602 25.211.602 25.211.602 25.211.602 129.019.907 682.819 682.819 14.006.333 42.019.000

642 2141

711 511 418 411

3334

2.451.109

821 3388 421

Chi ph thu thu nhp doanh nghip Cng 8. iu chnh c tc ca B Cam Phi tr cho b Cam Li nhun Cng

2.451.109 2.451.109 [F100] 100.000.000 100.000.000

2.451.109 100.000.000 100.000.000