MC LC

LI M U..........................................................................................................................1 1. TNG QUAN V FDI..........................................................................................................1 1.1. Khi nim........................................................................................................................1 1.2. c im.............................................................................................................................2 1.3. Cc hnh thc FDI..............................................................................................................3 1.3.1 Phn theo bn cht u t................................................................................................3 1.3.2 Phn theo bn cht dng vn...........................................................................................3 1.3.3 Phn theo ng c ca nh u t...................................................................................3 1.4. Nhng nhn t thc y FDI.........................................................................................3 1.5. Li ch ca vic thu ht FDI........................................................................................4 2. FDI VIT NAM....................................................................................................................5 2.1. Sc ht v hn ch............................................................................................................5 2.1.1 Sc ht..............................................................................................................................5 2.1.2 Hn ch.............................................................................................................................6 2.2. Thc trng..........................................................................................................................8 2.2.1 Tnh hnh thu ht dng vn u t nc ngoi FDI vo Vit Nam .................................8 2.2.2 Thc trng u t ra nc ngoi ca Vit Nam............................................................18 2.3. nh gi v gii php thc hin.................................................................................23 2.3.1 i vi vic thu ht v s dng FDI................................................................................23 2.3.2 i vi vic u t ra nc ngoi...................................................................................26 3. KT LUN........................................................................................................................28 TI LIU THAM KHO .........................................................................................................2

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

LI M U
Th k 21 m ra mt thi k pht trin mi cho ton cu, mt th gii y si ng ca qu trnh ton cu ho. iu thc y nc ta gia nhp vo cc t chc quc t nh: WTO (T chc thng mi quc t), OECD (T chc hp tc v pht trin kinh t), APEC (Din n hp tc kinh t Chu Thi Bnh Dng)...mt lot cc hp tc, i tc c k kt gia cc quc gia to iu kin cho vic pht trin kinh t-x hi, giao lu bun bn gia cc nc trong thi k m ca. y l yu t hnh thnh vn u t trc tip nc ngoi (FDI), mt ngun vn c vai tr quan trng thc y qu trnh Cng nghip ho-Hin i ho ca cc nc ang pht trin. Cho n nay, FDI c nhn nhn nh l mt trong nhng tr ct tng trng kinh t ca Vit Nam. Theo nh gi ca mt s chuyn gia trn th gii, Vit Nam l mt trong nhng a im tuyt vi u t. Tnh hnh chnh tr Vit Nam tng i n nh, c c cu dn s vng, nn kinh t tng trng kh nhanh v u n. Chnh nh nhng u im trn, ngy cng c nhiu chng trnh u t nc ngoi vo Vit Nam. Trong , u t FDI c Chnh ph Vit Nam nh gi cao v c gng tp trung thu ht ngun u t ny. Bn cnh , vic pht hin ra nhng v b bi trong cc d n ODA gn y bt u lm cho vn s dng vn FDI ca Vit Nam cng dn nng ln, c bit khi vn u t FDI li l mt trong s nhng ngun lc quan trng nht ca t nc. Nhn vn chiu th hai Vit Nam khng ch l nc thu ht u t m cn pht trin ra nc ngoi, mt s thng hiu Vit tm c ch ng th trng nc ngoi. Trc tnh hnh , c th c c mt ci nhn ton din v vn ny, nhm chng ti quyt nh chn nghin cu ti Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam y khng phi l mt ti mi m, c rt nhiu chuyn gia nghin cu v phn tch vn trc nhm chng ti. Do , trn c s ngun t liu th cp c sn, tham kho thm mt s bo, tp ch, chng ti rt ra nhng kt lun chung, tng hp thm kin ca cc thnh vin trong nhm hon thnh bi vit ny. Hy vng bi vit s em li cho cc bn mt s kin thc cn thit c ci nhn khch quan v ton din v nn kinh t Vit Nam hin nay ni chung v vic s dng FDI ni ring.

1. Tng quan v FDI

1.1 Khi nim
C nhiu nh ngha khc nhau v khi nim. Theo T Chc Thng Mi Th gii (WTO) th: u t trc tip nc ngoi (FDI- Foreign Direct Investment) xy ra khi mt nh u t t mt nc (nc ch u t) c c mt ti sn mt nc khc (nc thu ht u t) cng vi quyn qun l ti sn . Phng din qun l l th phn bit FDI vi cc cng c ti chnh khc. Trong phn ln
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 1

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

trng hp, c nh u t ln ti sn m ngi qun l nc ngoi l cc c s kinh doanh. Khi , nh u t thng hay c gi l "cng ty m" v cc ti sn c gi l "cng ty con" hay "chi nhnh cng ty". Theo Qu Tin T Quc T IMF (International Monetary Fund) li c mt nh ngha khc v FDI: u t trc tip nc ngoi FDI (Foreign Direct Investment) l mt cng cuc u t ra khi bin gii quc gia, trong ngi u t trc tip (direct investor) t c mt phn hay ton b quyn s hu lu di mt doanh nghip u t trc tip ( direct investment enterprise) trong mt quc gia khc. Quyn s hu ny ti thiu phi l 10% tng s c phiu mi c cng nhn l FDI. C nhiu nh ngha khc nhau v FDI nhng chung quy li c th hiu: y l hnh thc u t m ch u t nc ngoi u t ton b hay phn ln vn u t ca cc d n nhm dnh quyn iu hnh hoc tham gia iu hnh cc doanh nghip sn xut hoc kinh doanh dch v, thng mi.

1.2. c im
Nhm mc ch tm kim li nhun ca cc nh u t. y l hnh thc u t bng vn ca t nhn do cc ch u t t quyt nh u t, t quyt nh sn xut kinh doanh v t chu trch nhim v l li. Hnh thc ny mang tnh kh thi v hiu qu kinh t cao, khng c nhng rng buc v chnh tr, khng li gnh nng n nn cho nn kinh t. Ch u t nc ngoi phi ng gp 1 t l vn ti thiu trong vn iu l hoc vn php nh ginh quyn iu hnh hay tham gia iu hnh doanh nghip nhn u t ( theo Lut u t nc ngoi ca Vit Nam l ti thiu 30% vn php nh ca d n). Quyn v ngha v ca mi bn tham gia, cng nh li nhun v ri ro c phn chia theo t l ng gp ca cc bn trong vn iu l hoc vn php nh. Thu nhp m ch u t thu c ph thuc vo kt qu kinh doanh ca doanh nghip m h b vn u t, n mang tnh cht thu nhp kinh doanh ch khng phi li tc. Thng qua u t trc tip nc ngoi, nc ch nh c th tip nhn c cng ngh, k thut tin tin, hc hi kinh nghim qun l l nhng mc tiu m cc hnh thc u t khc khng gii quyt c. Ngun vn u t ny khng ch bao gm vn u t ban u ca ch u di hnh thc vn php nh m trong qu trnh hot ng, n cn bao gm c vn vay ca doanh nghip trin khai hoc m rng d n cng nh vn u t t ngun li nhun thu c.

1.3. Cc hnh thc FDI

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 2

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

1.3.1 Phn theo bn cht u t

u t phng tin hot ng: L hnh thc FDI trong cng ty m u t

mua sm v thit lp cc phng tin kinh doanh mi nc nhn u t. Hnh thc ny lm tng khi lng u t vo.
Mua li v st nhp: L hnh thc FDI trong hai hay nhiu doanh nghip c vn FDI ang hot ng sp nhp vo nhau hoc mt doanh nghip ny (c th ang hot ng nc nhn u t hay nc ngoi) mua li mt doanh nghip c vn FDI nc nhn u t. Hnh thc ny khng nht thit dn ti tng khi lng u t vo.

1.3.2 Phn theo tnh cht dng vn

Vn chng khon: Nh u t nc ngoi c th mua

c phn hoc tri

phiu doanh nghip do mt cng ty trong nc pht hnh mt mc ln

c quyn tham gia vo cc quyt nh qun l ca cng ty.
Vn ti u t: Doanh nghip c vn FDI c th dng li nhun thu c t

hot ng kinh doanh trong qu kh u t thm.

Vn vay ni b hay giao dch ni b: Gia cc chi nhnh hay cng ty con

trong cng mt cng ty a quc gia c th cho nhau vay u t hay mua c phiu, tri phiu doanh nghip ca nhau. 1.3.3 Phn theo ng c ca nh u t
Vn tm kim ti nguyn: y l cc dng vn nhm khai thc ngun ti nguyn thin nhin r v di do nc tip nhn, khai thc ngun lao ng c th km v k nng nhng gi thp hoc khai thc ngun lao ng k nng di do. Ngun vn loi ny cn nhm mc ch khai thc cc ti sn sn c thng hiu nc tip nhn (nh cc im du lch ni ting). N cng cn nhm khai thc cc ti sn tr tu ca nc tip nhn. Ngoi ra, hnh thc vn ny cn nhm tranh ginh cc ngun ti nguyn chin lc khi lt vo tay i th cnh tranh. Vn tm kim hiu qu: y l ngun vn nhm tn dng gi thnh u vo

kinh doanh thp nc tip nhn nh gi nguyn liu r, gi nhn cng r, gi cc yu t sn xut nh in nc, chi ph thng tin lin lc, giao thng vn ti, mt bng sn xut kinh doanh r, thu sut u i, v.v... Vn tm kim th trng: y l hnh thc u t nhm m rng th trng hoc gi th trng khi b i th cnh tranh dnh mt. Ngoi ra, hnh thc u t ny cn nhm tn dng cc hip nh hp tc kinh t gia nc tip nhn vi cc nc v khu vc khc, ly nc tip nhn lm bn p thm nhp vo cc th trng khu vc v ton cu.

1.4. Nhng nhn t thc y FDI

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 3

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Nhu cu chu chuyn vn: Chi ph sn xut ca cc nc tha vn thng cao hn cc nc thiu vn. V vy mt nc tha vn thng c nng sut cn bin thp hn. Cn mt nc thiu vn thng c nng sut cn bin cao hn. Tnh trng ny s dn n s di chuyn dng vn t ni d tha sang ni khan him nhm ti a ha li nhun

Chu k sn phm: i vi hu ht cc doanh nghip tham gia kinh doanh quc t th chu k sng ca cc sn phm ny bao gm 3 giai on ch yu l: giai oan sn phm mi; giai on sn phm chn mui; giai on sn phm chun ha. Raymond Vernon (1966) li cho rng khi sn xut mt sn phm t ti giai on chun ha trong chu k pht trin ca mnh cng l lc th trng sn phm ny c rt nhiu nh cung cp. giai on ny, sn phm t c ci tin, nn cnh tranh gia cc nh cung cp dn ti quyt nh gim gi v do dn ti quyt nh ct gim chi ph sn xut. y l l do cc nh cung cp chuyn sn xut sn phm sang nhng nc cho php chi ph sn xut thp hn. Li th c bit ca cc cng ty a quc gia: Nhng cng ty a quc gia thng c li th ln v vn v cng ngh cho php cng ty vt qua nhng tr ngi v chi ph nc ngoi. H sn sng u t trc tip ra nc ngoi. u t ra cc nc sn c ngun nguyn liu, gi nhn cng r v thng l th trng tiu th tim nng...
Tip cn th trng v gim xung t thng mi: u t trc tip ra nc ngoi l mt bin php trnh xung t thng mi song phng. Vd: Nht Bn hay b M v cc nc Ty u phn nn do Nht Bn c thng d thng mi cn cc nc kia b thm ht thng mi trong quan h song phng. i ph, Nht Bn tng cng u t trc tip vo cc th trng . H sn xut v bn t, my tnh ngay ti M v chu u, gim xut khu cc sn phm ny t Nht Bn sang. H cn u t trc tip vo cc nc th ba, v t xut khu sang th trng Bc M v chu u. Tip cn ngun ti nguyn thin nhin: c ngun nguyn liu th, nhiu

cng ty a quc gia tm cch u t vo nhng nc c ngun ti nguyn phong ph. Vd: Ln sng u t trc tip ra nc ngoi ln u tin ca Nht Bn vo thp nin 1950 l v mc ch ny. FDI ca Trung Quc hin nay cng c mc ch tng t.

1.5. Li ch ca vic thu ht FDI

B sung ngun vn trong nc: Trong cc l lun v tng trng kinh t,

nhn t vn lun c cp. Khi mt nn kinh t mun tng trng nhanh hn, n cn nhiu vn hn na. Nu vn trong nc khng , nn kinh t ny s mun c c vn t nc ngoi, trong c vn FDI.
Tip thu cng ngh v b quyt qun l: Trong mt s trng hp, vn cho

tng trng d thiu vn c th huy ng c phn no bng "chnh sch tht

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 4

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

lng buc bng". Tuy nhin, cng ngh v b quyt qun l th khng th c c bng chnh sch . Thu ht FDI t cc cng ty a quc gia s gip mt nc c c hi tip thu cng ngh v b quyt qun l kinh doanh m cc cng ty ny tch ly v pht trin qua nhiu nm v bng nhng khon chi ph ln.
Tham gia mng li sn xut ton cu: Khi thu ht FDI t cc cng ty a

quc gia, khng ch x nghip c vn u t ca cng ty a quc gia, m ngay c cc x nghip khc trong nc c quan h lm n vi x nghip cng s tham gia qu trnh phn cng lao ng khu vc. Chnh v vy, nc thu ht u t s c c hi tham gia mng li sn xut ton cu thun li cho y mnh xut khu.
Tng s lng vic lm v o to cng nhn: V mt trong nhng mc ch

ca FDI l khai thc cc iu kin t c chi ph sn xut thp, nn x nghip c vn u t nc ngoi s thu mn nhiu lao ng a phng. Thu nhp ca mt b phn dn c a phng c ci thin s ng gp tch cc vo tng trng kinh t ca a phng. Trong qu trnh thu mn , o to cc k nng ngh nghip, m trong nhiu trng hp l mi m v tin b cc nc ang pht trin thu ht FDI, s c x nghip cung cp. iu ny to ra mt i ng lao ng c k nng cho nc thu ht FDI. Khng ch c lao ng thng thng, m c cc nh chuyn mn a phng cng c c hi lm vic v c bi dng nghip v cc x nghip c vn u t nc ngoi.
Ngun thu ngn sch ln: i vi nhiu nc ang pht trin, hoc i vi

nhiu a phng, thu do cc x nghip c vn u t nc ngoi np l ngun thu ngn sch quan trng. Chng hn, Hi Dng ring thu thu t cng ty lp rp t Ford chim 50 phn trm s thu ni a trn a bn tnh nm 2006.

2. FDI Vit Nam

2.1. Sc ht v hn ch
2.1.1 Sc ht
C th ni trong thi gian va qua Vit Nam c nh gi l mt trong nhng nc c sc ht ln i vi FDI. to c sc ht ln nh vy phi k n nhng thun li sau: Mi trng x hi v chnh tr n nh: S n nh v chnh tr v x hi l yu cu u tin quan trng nht, quyt nh i vi vic thu ht u t. Mt quc gia c mi trng chnh tr n nh th cc nh u t mi yu tm u t. Nu mi trng khng n nh, thng xuyn c bo lon th kh c th bo ton vn cng nh khng th tin hnh sn xut kinh doanh sinh li. Di s lnh o ca ng, s qun l ca nh nc, nn chnh tr x hi ca nc ta lun n nh. Theo nh gi ca cc nh u t th gii th Vit Nam
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 5

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

c coi l nc c s n nh v chnh tr v x hi c bit cao, khng tim n xung t v tn gio v sc tc. l iu kin c bn m bo cho s pht trin ca kinh t i ngoi, thu ht s quan tm ca cc nh u t nc ngoi. ng li i ngoi m rng v tch cc: Cng vi s n nh v chnh tr-x hi ,Vit Nam c ng li i ngoi m rng, y mnh vic thc hin chin lc m ca hng v xut khu, m rng quan h hp tc u t nc ngoi. Vi phng chm Vit nam mun lm bn v i tc tin cy ca cc nc trong cng ng quc t, nc ta ch ng hi nhp kinh t quc t theo l trnh thch hp v thc hin ng cc cam kt quc t trong quan h a phng v song phng. Vit Nam l thnh vin th 7 ca ASEAN (Hip Hi Cc Quc Gia ng Nam ) t ngy 28/7/1995, gia nhp APEC (Din n Hp Tc kinh t Chu -Thi Bnh Dng) thng 11/1998, l thnh vin u tin ca ASEM (Din n Hp Tc -u), v l thnh vin th 150 ca T chc Thng Mi th gii (WTO) t ngy 7/11/2006. Hin nay, chng ta thit lp quan h ngoi giao vi hn 170 nc, quan h bun bn vi hn 100 quc gia v vng lnh th v tip nhn u t ca gn 80 quc gia. Chnh vic m rng quan h kinh t i ngoi ca ng v Nh nc to iu kin cn thit v thun li thu ht u t nc ngoi. C nhng li th so snh: Vit Nam c v tr a l c bit thun li: Nm v tr trung tm ca vng ng Nam . Cc tuyn ng hng khng v hng hi trn th gii u rt gn Vit Nam, to iu kin cho giao thng bun bn vi cc nc trong khu vc v trn th gii. Ngun ti nguyn v cng a dng v ng th 7 trong s 15 quc gia giu ti nguyn nht th gii. Thm vo , Vit Nam l nc c dn s ng nn c lc lng lao ng di do (tnh n ngy 1/4/2009, dn s nc ta ng th 3 ng Nam v th 13 trn th gii), lao ng Vit Nam cn c sng to trong cng vic, nhn cng gi r. Bn cnh , Vit Nam l mt nn kinh t ang pht trin vi tc tng GDP n tng trung bnh trn 7% trong sut t nm 1988 n 2008, chu nh hng ca khng hong kinh t 2008 nhng Vit Nam vn t c tc tng trng 5.3% c du hiu hi phc mnh m, d on tc tng trng l 6.5% . Vi nhng thun li trn Vit Nam c nh gi l mt trong nhng im n tht s hp dn cho cc nh u t. 2.1.2 Hn ch Bn cnh nhng thun li trn vn tn ti nhng kh khn hn ch vic thu ht u t vo nc ta. Nn kinh t th trng cn s khai:
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 6

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Hn 20 nm qua nn kinh t ca Vit Nam thnh cng trong vic chuyn i sang nn kinh t th trng c s qun l ca nh nc. Tuy nhin, nn kinh t th trng ca Vit Nam cn rt s khai. Th trng hng ho dch v hnh thnh nhng cn hn hp v cn nhiu hin tng tiu cc (hng gi, hng lu, hng nhi nhn hiu lm ri lon th trng). Th trng tin t v th trng vn c nhiu tin b nhng vn cn nhiu trc tr. Rt nhiu doanh nghip, c bit l doanh nghip t nhn rt thiu vn nhng khng vay c v vng v th tc. Trong khi nhiu ngn hng thng mi li khng th cho vay nn d n qu hn n mc bo ng. Th trng chng khon i vo hot ng nhng vn cn thiu hng ho mua bn v cha c kim sot cht ch. Trnh s khai ca nn kinh t th trng ca Vit Nam cha m bo cho mt mi trng u t thun li, cha thc s c sc hp dn mnh m i vi cc nh u t nc ngoi. S yu km ny ang t ra thch thc ln i vi chnh sch thu ht u t ca Vit Nam Nng lc ca doanh nghip Vit Nam cn nhiu hn ch: Mi lin kt lng lo gia khu vc FDI v khu vc kinh t ni a l mt im yu ca nn kinh t nc ta. Cng ngh ph tr yu km, trong nhiu lnh vc, c th xut khu c th cn nhp khu ti 70-80% nguyn liu t nc ngoi. Cc i tc Vit Nam phn ln tp trung vo cc doanh nghip nh nc m trnh nng lc ca cc doanh nghip ny cn nhiu hn ch v yu km. Theo kt qu iu tra ca Vin Nghin cu Kinh T Trung ng v C quan hp tc quc t Nht bn cho thy phn ln cc doanh nghip nc ta ang s dng cng ngh tt hu so vi mc trung bnh ca th gii t 2 - 3 th h: 80% - 90% cng ngh nc ta ang s dng l cng ngh ngoi nhp. C 76% my mc, dy chuyn cng ngh nhp thuc th h 1950 - 1960, 75% s thit b ht khu hao, 50% l tn trang. Rt nhiu doanh nghip ngoi quc doanh ang s dng my mc, thit b do cc doanh nghip nc ngoi thi b. Cc hot ng R&D (Nghin cu v Pht trin) cha thc s c cc cng ty trong nc quan tm mt cch thch ng. Phn ln ch ginh mt phn kinh ph rt hn hp (di 0.2% doanh thu) cho hot ng ny. Cng tc nghin cu th trng cn rt yu km. S lc hu v cng ngh v k thut s to ra cht lng sn phm thp v khng n nh lm hn ch nng lc cnh tranh cho doanh nghip ni a (gi thnh cc sn phm trong nc cao hn cc sn phm nhp khu t 20% - 40%). Vi quy m cn nh b, li yu km v nng lc t chc sn xut kinh doanh, cc doanh nghip Vit Nam cha tr thnh cc i tc thc s tin cy v ngang tm cc nh u t tin tng t quan h lm n lu di. Mc khc lm hn ch tc dng lan ta ca FDI i vi cc doanh nghip trong nc, tng chi ph
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 7

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

kinh doanh ca cc doanh nghip FDI. y cng l kh khn tr ngi rt ln m chng ta cn phn u nhanh chng vt qua. H thng php lut cn nhiu nhc im: Tnh minh bch, nht qun v n nh ca ca lut php l nhc im ln nht, ng thi cng l i hi ca nh u t nc ngoi. Tnh trng khng nht qun v khng n nh ca lut php ko theo nhng thay i kh lng trc i vi doanh nghip v lm cho mt s nh u t khng th thc hin c nhng d tnh ban u ca mnh. S mu thun v chng cho gia cc lut vi nhau, gia lut v php lnh, ngh nh, thng t lm cho cc i tng thi hnh lut gp nhiu kh khn, ng thi cng chnh l k h cc t chc v c nhn lch lut trong cc hot ng khng hp php. Tnh trng php vua thua l lng l kh ph bin trong vic mt s c quan trung ng v chnh quyn a phng t ban hnh cc vn bn tri vi lut hoc khng thi hnh lut. Hin ti th h thng lut ca Vit Nam cn nhiu mu thun v cha ph hp vi cc cam kt quc t tham gia. Yu cu ny c t ra cch y nhiu nm song nhim v sa i ny tin hnh rt chm so vi tin t ra. Mt s nh u t vo th trng bt ng sn cho bit, cng mt d n nh nhau, nu nh Trung Quc hay Thi Lan ch cn 1-2 nm hon tt, th Vit Nam tn gp i thi gian v th tc hnh chnh rm r, phc tp. C s h tng yu km: C s h tng yu km, v qu ti l mt trong nhng yu t lm nn lng cc nh u t. Tnh trng mt in t ngt, khng bo trc, hay nhiu tuyn ng giao thng huyt mch thng xuyn b tc nghn, hng ha b ch tc cngl nhng iu c phn ng nhiu ln nhng vn khng c ci thin. Mc d h tng c s c ci thin trong nhng nm qua nhng kh nng sn c v cht lng kt cu ca Vit Nam vn di mc trung bnh trong khu vc. Hu ht cc nh u t nc ngoi c phng vn u ch trch h thng vn ti ngho nn l mt tr ngi ln trong kinh doanh. ng thi h cn cho bit, chi ph vn ti ca Vit Nam cn cao hn nhiu so vi bnh qun chung trong khu vc v hu ht cc nc quanh vng. Chng hn gi vn chuyn mt Container 40feet t Vit Nam i Nht Bn l 1500 USD, gp 2 ln so vi Malaysia, cao hn 500USD so vi Philipin, 600USD so vi n , 200USD so vi t Thi Lan.

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 8

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Khi gi nguyn liu bin ng kh lng, c th nhiu nh u t s phi nh v li a im u t gn nhng th trng tiu th chnh gim chi ph vn chuyn, v khi y Vit Nam khng th tn dng c mt s li th c sn ca mnh. Do m, vic tng cng cht lng c s h tng gim chi ph cho cc doanh nghip ni chung v cc doanh nghip FDI ni ring l yu cu cp bch khng ch thu ht thm cc d n FDI mi m cn gi chn cc d n hin hu. Tnh trng thiu ht ngun nhn lc c k nng, lnh ngh vn cha c khc phc, thm ch ngy cng r rt, khng ch cc khu kinh t mi hnh thnh m cn c nhng trung tm cng nghip nh H Ni, TP. H Ch Minh, ng Nai, Bnh Dng Mt hn ch ny tn ti t cc giai on trc nhng trong thi gian gn y cng tr nn bc xc hn trong iu kin nhiu d n u t nc ngoi (TNN), c bit l cc d n ln i vo trin khai thc hin. Cng tc gii phng mt bng l mt hn ch chm c khc phc ca mi trng u t ca ta. Trn thc t, cng tc quy hoch s dng t c cc a phng quan tm nhng vn cn thiu v cha ng b vi quy hoch ngnh, cha p ng c yu cu pht trin kinh t x hi ca a phng ni chung v thu ht v s dng c hiu qu ngun vn FDI ni ring. Bn cnh nn kinh t th gii tuy c du hiu vt qua khng hong nhng s phc hi din ra chm, vn cn tim n nhiu ri ro. Do , vn cn c nhiu kh khn, tr ngi i vi cc nh u t ln trong vic trin khai cc d n u t ra nc ngoi. Tm li, k t khi Vit Nam ban hnh Lut u t Nc ngoi (1987) th con ng cc nh u t vo Vit Nam c khai thng. Vit Nam t c mt s kt qu nht nh trong vic thu ht vn FDI v tng s vn u t, s d n, s lng nh u t. Ngun vn FDI ny cng c tc ng rt ln n s tng trng v pht trin kinh t. Tuy nhin, bn cnh vn cn tn ti nhiu nguyn nhn khin cho mi trng u t tr nn km hp dn. tng cng thu ht vn FDI Vit Nam cn c nhng gii php ng b v nht qun.

2.2. Thc trng

2.2.1 Tnh hnh thu ht dng vn u t nc ngoi FDI vo Vit Nam:
2.2.1.1 Giai on 1988- 2007 S ra i ca Lut u t nc ngoi ti Vit Nam nm 1987 to mi trng php l cao hn thu ht vn FDI vo Vit Nam. y l mt trong nhng o lut u tin ca thi k i mi, m u cho vic thu ht v s dng hiu qu ngun vn TNN, theo phng chm a dng ho, a phng ho cc quan h kinh
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 9

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

t i ngoi; gp phn thc hin ch trng pht huy ni lc, nng cao hiu qu hp tc quc t. Tnh hnh u t trc tip nc ngoi giai on 1988-2007:

Ngun: Tng cc thng k 2009

Giai on 1988-1990: thi k u mi thc thi Lut u t trc tip nc ngoi ti Vit Nam nn kt qu thu ht vn TNN cn t (214 d n vi tng vn ng k cp mi l 1,6 t USD), TNN cha tc ng nhiu n tnh hnh kinh tx hi t nc. Giai on 1991-1996: c xem l thi k bng n TNN ti Vit Nam vi 1781 d n c cp php vi tng vn (c vn cp mi v tng vn) ng k l 28,3 t USD. y l giai on m mi trng u t ti Vit Nam bt u hp dn nh u t do chi ph kinh doanh thp so vi mt s nc trong khu vc; lc lng lao ng di do vi gi nhn cng r, th trng mi, v vy, TNN tng trng nhanh chng, c tc ng lan ta ti cc thnh phn kinh t khc v ng gp tch cc vo thc hin cc mc tiu kinh t-x hi ca t nc. Nm 1995 thu ht c 6,6 t USD vn ng k, tng gp 5,5 ln nm 1991 (1,2 t USD). nh im l vo nm 1996 vi 8,8 t USD vn ng k, tng 45% so vi nm 1995. Giai on 1997-1999: c trng bi s gim st mnh ca dng vn FDI vo Vit Nam, c th l 49% nm 1997, 16% nm 1998 v 59% nm 1999. Ch yu do tc ng ca cuc khng hong ti chnh ng Nam (1997) buc nm nh u t ln nht vo Vit Nam n t Chu phi co mnh li i vi cc d n nc ngoi m bo hot ng kinh doanh ti nc mnh. Cuc khng hong cng lm cho ng tin cc nc ng Nam b mt gi. Do , Vit Nam cng tr nn
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 10

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

km hp dn hn i vi cc d n tp trung vo xut khu. Mt khc, do mi trng u t Vit Nam km hp dn hn so vi cc nc trong khu vc nht l Trung Quc. Mt nguyn nhn c th l do lut u t nc ngoi sa i nm 1996 gim i mt s u i i vi nh u t nc ngoi. Cc ro cn cho vic kinh doanh cng tr nn r rng hn. T nm 2000-2003: dng vn TNN vo Vit Nam bt u c du hiu phc hi. vn gii ngn c xu hng tng nhng vi tc chm li trong khi vn v s d n ng k mi bin ng tht thng. Gi tr vn FDI ng k tng tr li vo nm 2000 t 2,7 triu USD tng 21% so vi nm 1999, nm 2001 tng 18,2 % so vi nm 2000, nhng vn c cha c hai phn ba so vi nm 1996. Nm 2002 s vn ng k li gim, ch bng 54,5% ca mc nm 2001 nhng s d n cao nht hay quy m vn trn mt d n thp. Giai on 2004-2005: Tc tng nhanh vn FDI do ci thin mi trng u t v chnh sa, b sung mt s iu ca lut u t nc ngoi. Mt trong nhng thnh tch thu ht vn u t nc ngoi ca Vit Nam nm 2004 vt ngng 4 t USD, khng ch gia tng vn ng k, vn u t thc hin cng t c mc rt kh quan vi con s 2,85 t USD. Giai on 2006-2007: Trong nm 2006 c nc thu ht c trn 10,2 t USD vn ng k mi tng 57% so vi nm trc. Ring nm 2007, vt xa nhng d on to bo nht FDI tng 100% (20,3 t USD) so vi nm 2006. im ni bt nht l cng tc thu ht ngun vn FDI nm 2007 tng cao mt bc c v lng v cht vi vic thu ht c nhiu d n quy m ln, c ngha quan trng, thu ht c cng ngh ngun v cng ngh cao. iu ny minh chng mt cch r nt v sc cnh tranh ca mi trng u t Vit Nam c nng cao. Vit Nam tr thnh im hp dn u t Chu trong con mt ca cng ng u t quc t. Nhn chung vic thc hin vn gii ngn u t nc ngoi t nm 19882007 , trong s 8.590 d n cn hiu lc vi tng vn ng k hn 83 t la M, c khong 50% d n trin khai gp vn thc hin t hn 43 t USD (bao gm c vn thc hin ca cc d n ht thi hn hot ng v gii th trc thi hn), chim 52,3% tng vn ng k, trong , vn ca bn nc ngoi a vo (gm vn gp v vn vay) khong 37,9 t USD, chim 89,5% tng vn thc hin, cc d n u t nc ngoi b sung ngun vn quan trng cho u t pht trin kinh t x hi t nc qua tng thi k theo mc tiu k hoch ra. Vn thc hin c xu hng tng chm qua cc nm trong khi vn ng k v s lng d n cp mi bin ng mnh. Nu nh c giai on 1991-1995 vn thc hin mi t 7,1 t USD, chim 44% tng vn ng k mi th trong thi k 19962000, mc d c nh hng tiu cc ca khng hong kinh t khu vc, vn thc hin t 13,5 t USD, tng 89% so vi 5 nm trc, chim 64,8% tng vn ng k mi. Trong 5 nm 2001-2005 vn thc hin t 14,3 t USD, chim 64,8% tng
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 11

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

vn ng k mi, tng 6% so vi 5 nm trc v vt 30% d bo ban u (11 t USD). Ring hai nm 2006 v 2007 tng vn thc hin t 8,7 t USD, tuy ch bng 27% tng vn ng k mi, nhng vn thc hin nm 2007 tng 12% so vi nm 2006, v s l tin cho vic gii ngn ca 2 nm ti 2008 v 2009 tng cao v trong cc d n cp mi trong 2 nm 2006 v 2007 c nhiu d n quy m vn ng k ln. C cu ngun vn FDI theo hnh thc u t: + Theo hnh thc 100% vn nc ngoi: c 6685 d n u t nc ngoi vi tng vn ng k 51,2 t USD, chim 77,2% v s d n v 61,6% tng vn ng k. + Theo hnh thc lin doanh c 1619 d n vi tng vn ng k 23,8 t USD chim 18,8% v s d n v 28,7% tng vn ng k.
+ Theo hnh thc hp ng hp tc kinh doanh c 221 d n vi tng vn ng k 4,5 t USD chim 2,5% v s d n v 5,5% tng vn ng k.

+ S cn li thuc cc hnh thc khc nh BOT (Xy dng-vn hnh-chuyn giao), BT (Xy dng-chuyn giao), BTO (Xy dng-chuyn giao-kinh doanh). C cu ngun vn FDI theo i tc u t: Nhn chung ngy cng c nhiu quc gia v vng lnh th tham gia u t vo Vit Nam. Tnh n 2005 c 74 quc gia v vng lnh th u t vo Vit Nam, trong giai on 1988-2005 cc nc chu vn l nhng i tc ch yu, t l dng vn t chu u vn thp v chm. 10 nh u t hng u Vit Nam

STT

Nc S lng

S d n T trng (%)

Tng vn u t S vn (t USD) 8,112 8,076 7,799 7,399 T trng (%)

u t thc hin S vn (t USD) 2,972 3,686 2,606 4,824 T trng (%) 10,33 12,81 9,06 16,77 Trang 12

1 2 3 4

i Loan Singapore Hn Quc Nht Bn

1550 452 1263 735

22,75 6,63 18,54 10,79

13,41 13,35 12,90 12,23

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

5 6 7 8 9 10 11

Hng Kng British Virgin H Lan Php Hoa K Malaysia Cc nc khc Tng cng

375 275 74 178 306 200 1405 6813

5,50 4,04 1,09 2,61 4,49 2,94 20,62 100

5,276 3,225 2,365 2,198 2,111 1,648 12,260 60,474

8,73 5,33 3,91 3,63 3,49 2,72 20,30 100

2,133 1,366 2,029 1,128 0,657 0,996 6,366 28,763

7,41 4,75 7,06 3,92 2,29 3,46 22,14 100

Ngun: Cc u t nc ngoi B K hoch v u t Trong giai on 1988 1996, FDI vo Vit Nam ch yu l t cc nc chu . Cc nc chu chim ti 71,7% tng vn FDI u t vo Vit Nam, trong cc nc ASEAN chim 24,8% tng vn FDI ng k. Nm nc chu l i Loan, Singapore, Nht Bn, Hn Quc, Hng Kng chim hn 65% tng s vn ng k vo Vit Nam. Chu u chim 20,5% v chu M chim 7,8% vn FDI ng k Vit Nam giai on ny (trong M chim ti 3,5% vn FDI vo Vit Nam). n giai on 1997 1999, do nh hng ca cuc khng hong ti chnh tin t trong khu vc nn c cu vn FDI theo ch u t ca Vit Nam cng c s thay i. Vn FDI ng k ca cc nc ASEAN vo Vit Nam gim r rt, nm 1997 gim 47,9% so vi nm 1996, nm 1998 gim 8,9%, nm 1999 gim 63% so vi nm 1998. Trong khi dng vn FDI ca cc nc Chu u li tng ln. Giai on 2000-2006 l giai on phc hi ca FDI vo Vit Nam, c cu cng c nhu thay i. Vn FDI t cc nc ASEAN cng gim st nhng khu vc ng li tch cc u t vo Vit Nam tr thnh cc ch u t ln nht ti Vit Nam. n ht nm 2004 chu vn l cc ch u t ln nht ti Vit Nam chim 67,8% tng vn ng k, chu u chim 11,2% tng vn ng k v chu M chim 8% tng vn ng k vo Vit Nam. Tnh n nm 2006 th i Loan, Singapore, Hn Quc, Nht Bn, Hng Kng vn l 5 nc ng u danh sch v u t FDI vo Vit Nam, chim hn 60% tng vn u t vo Vit Nam, sau mi n cc nc chu u, chu M. Trong chu u v Ha K u t cha ln v cha tng xng vi tim nng ca h.
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 13

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

u nm 2007 Hn Quc l nh u t ln nht vi 84 d n tr gi gn 600 triu USD, tip theo l n , Singapore, Thi Lan v M. C cu vn theo lnh vc: V lnh vc u t tnh n ht nm 2007 lnh vc cng nghip v xy dng c t trng ln nht vi 5.745 d n cn hiu lc, tng vn ng k hn 50 t USD, chim 66,8% v s d n, 61% tng vn ng k v 68,5% vn thc hin.
Ngnh CN du kh CN nh CN nng CN thc phm Xy dng S d n 38 2,542 2,404 310 451 Vn u t (USD) 3,861,511,815 13,268,720,908 23,976,819,332 3,621,835,550 5,301,060,927 Vn thc hin (USD) 5,148,473,303 3,639,419,314 7,049,365,865 2,058,406,260 2,146,923,027

Trong nm 2007 tuy FDI tip tc tp trung vo lnh vc cng nghip chim (50,6%) nhng c s chuyn dch c cu u t mnh sang lnh vc dch v, chim 47,7% tng vn ng k ca c nc, tng 16,5% so vi nm 2006 (31,19%) vi nhiu d n xy dng cng bin, kinh doanh bt ng sn, xy dng khu vui chi, gii tr Lnh vc nng-lm-ng nghip c 933 d n cn hiu lc tng vn ng k hn 4,4 t USD, thc hin khong 2,02 t USD; chim 10,8% v s d n ; 5,37% tng vn ng k v 6,9% vn thc hin, (gim t 7,4% so vi nm 2006). Trong , cc d n v ch bin nng sn, thc phm chim t trng ln nht 53,71% tng vn ng k ca ngnh, trong , cc d n hot ng c hiu qu bao gm ch bin ma ng, go, xay xt bt m, sn, rau. Tip theo l cc d n trng rng v ch bin lm sn, chim 24,67% tng vn ng k ca ngnh. Ri ti lnh vc chn nui v ch bin thc n gia sc chim 12,7%. Cui cng l lnh vc trng trt, ch chim gn 9% tng s d n. C 130 d n thu sn vi vn ng k l 450 triu USD. Ngnh Nng-Lm nghip Thy sn Tng s S d n 803 130 933 Vn ng k (USD) 4,014,833,499 450,187,779 4,465,021,278 Vn thc hin (USD) 1,856,710,521 169,822,132 2,026,532,653
Trang 14

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Mt s ngnh dch v (bu chnh vin thng, ti chnh, ngn hng, bo him, vn ti hng khng, vn ti bin, du lch, kinh doanh bt ng sn) tng trng nhanh, thu ht nhiu lao ng v thc y xut khu. Cng vi vic thc hin l trnh cam kt thng mi dch v trong WTO, Vit Nam tip tc u mnh thu ht FDI, pht trin cc ngnh dch v trc tip phc v sn xut v xut khu. C cu vn theo vng, lnh th: Vng trng im pha Bc c 2.220 d n cn hiu lc vi vn u t trn 24 t USD, chim 26% v s d n, 27% tng vn ng k c nc v 24% tng vn thc hin ca c nc; trong H Ni ng u (987 d n vi tng vn ng k 12,4 t USD) chim 51% vn ng k v 50% vn thc hin c vng. Tip theo th t l Hi Phng (268 d n vi tng vn ng k 2,6 t USD), Vnh Phc (140 d n vi tng vn ng k 1,8 t USD), Hi Dng (271 d n vi tng vn ng k 1,7 t USD), H Ty (74 d n vi tng vn ng k 1,5 t USD), Bc Ninh (106 d n vi tng vn ng k 0,93 t USD) v Qung Ninh (94 d n vi tng vn ng k 0,77 t USD). Vng trng im pha Nam thu ht 5.293 d n vi tng vn u t 44,87 t USD, chim 54% tng vn ng k, trong , Tp H Ch Minh dn u c nc (2.398 d n vi tng vn ng k 16,5 t USD) chim 36,9% tng vn ng k ca vng. Tip theo th t l ng Nai (918 d n vi tng vn ng k 11,6 t USD) chim 25,9% vn ng k ca vng, Bnh Dng (1.570 d n vi tng vn ng k 8,4 t USD) chim 18,8% vn ng k ca Vng; B Ra-Vng Tu (159 d n vi tng vn ng k 6,1 t USD) chim 13,6% vn ng k ca vng; Long An (188 d n vi tng vn ng k 1,8 t USD) chim 4,1% vn ng k ca vng. Tuy Nh nc c chnh sch u i c bit cho nhng vng c iu kin a l-kinh t kh khn nhng vic thu ht u t nc ngoi phc v pht trin kinh t ti cc a bn ny cn rt thp. 2.2.1.2 Giai on 2008-2010 a. Nm 2008: Trong hn 20 nm k t khi Vit Nam n lc thu ht FDI th nm 2008 c th xem l im nhn nh du thnh cng ln nht. Nhng d n khng l v quy m vn lin tc c ph. iu ny to nn gc sng trong bc tranh kinh t Vit thi k khng hong. Tnh chung c vn ng k cp mi v vn ng k thm tng vn FDI ti Vit Nam t hn 64,1 t USD gp 3 ln con s ca nm 2007. S d n tng vn cng rt ln vi 311 d n ng k vi tng s vn tng thm t
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 15

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

37,4 t USD tng ng vi tng s vn ng k mi trong mt nm ca u nhng nm 2000 Mt con s khc c nhiu ngi quan tm l vn gii ngn th trong nm 2008 vn gii ngn ca cc doanh nghip FDI ti Vit Nam cng t mc cao k lc nht l 11.5 t USD tng 43,2% so vi nm 2007. C cu vn theo lnh vc: C th ni nm 2008 l nm ln ngi ca cng nghip v xy dng vi 572 d n c tng vn ng k 32,62 t USD chim 54,12% v chim 48,85% v s d n. Lnh vc dch v c 554 d n vi tng s vn ng k 27,4 t USD chim 45,4% v chim 47,3 % v s d n. S cn li thuc lnh vc nng-lm-ng nghip.

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 16

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Ngun: Cc u t nc ngoi B K hoch v u t Bt chp s sp gim ca th trng nh t v s rt lui thng qua con ng sang nhng d n ca cc doanh nghip trong nc, dng vn FDI trong nm 2008 vo lnh vc ny vn tng vt. Hy cng nhau im li mt s d n tiu biu ca nm: + D n khu lin hp thp C N ti tnh Ninh Thun c khi cng ngy 23/11 c cng sut 14,42 triu tn thp/nm, tng vn u t gn 9,8 t USD c bo ch dnh s quan tm kh c bit. Bi s vn ng k ca ring d n ny gn bng tng s vn ng k ca c nm 2006 (trn 10 t USD), v xp x mt na con s ca nm 2007 (20,3 t USD). Nhng thp C N khng phi c bit. trong nm 2008 c nhiu d n siu ln vi quy m hng t USD vo nc ta nh: + D n Cng ty TNHH Thp Vinashin - Lion (Malaysia) c s vn ng k 9,8 t USD + D n Cng ty Gang thp Hng Nghip Formosa ca i Loan 7,9 t USD. + D n Nh my Lc du Nghi Sn (Thanh Ha) ca Nht Bn v Kuwait lin doanh 6,2 t USD. + D n Cng ty TNHH New City Vit Nam 4,3 t USD. + D n H Trm ca Canada trn 4,2 t USD.. C cu ngun vn u t theo i tc:
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 17

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Nm 2008, c 50 quc gia v vng lnh th ng k u t ti Vit Nam, trong c 11 quc gia v vng lnh th ng k u t vn trn 1 t USD. Malaysia ng u, vi 55 d n, vn ng k 14,9 t USD, i Loan ng th hai, vi 132 d n, vn u t 8,64 t USD. Nht Bn ng th ba, vi 105 d n, vn u t 7,28 t USD. Mt tch cc l nh vy th nhng bn cnh n khng lc no l khng tim tng mt tri v hu qu i km: Th nht l trong 60,271 t USD vn ng k cp mi, s vn iu l ch c 15,429 t USD, bng khong 25,6%. Phn cn li ch yu l i vay. nhng d n m nh u t ch da vo giy php hoc t c cp vay ca cc t chc ti chnh, sau ln trnh hoc khng lc thc hin d n, li hu qu nng n cho cc ngn hng khng phi him. Th hai, t l gii ngn thp dn c bit l nm 2008. Con s 11,5 t USD vn gii ngn trong nm 2008, tuy tng ti 43,2% so vi nm 2007 v gi tr tuyt i, nhng ch chim gn 18% so vi tng vn ng k. So vi giai on trc, t l ny ca thi k 1988-2005 l 50,3%, ca nm 2006 cn 33%, v nm 2007 ch cn khong 23%. Th ba, khi doanh nghip FDI cng chnh l khi c kim ngch nhp khu rt ln v l mt trong nhng nhm doanh nghip ng gp tch cc vo con s nhp siu tng rt cao trong nm 2008. Gi tr xut khu ca cc doanh nghip FDI nm 2008 t 24,465 t USD, chim khong 40% tng kim ngch xut khu c nc, nhng khi doanh nghip ny cng nhp khu ti 28,458 t USD. Tng nhp siu xp x 4 t USD ca khi ny chim gn 1/4 thm ht thng mi ca Vit Nam nm 2008. Th t, tri vi quan im ni r rng ca Vit Nam mong mun hng u t vo mt s ngnh, lnh vc chuyn dch c cu kinh t theo mc tiu, ngun vn FDI nm 2008 xem ra vn nng v bt ng sn. Trong nm 2008, lnh vc dch v c 554 d n vi tng vn ng k 27,4 t USD. Nu xt v t l chim 47,3% v s d n v 45,4% v vn u t ng k. Mt mc tng kh mnh m so vi thi gian trc . b. Nm 2009: Do nh hng nng n ca cuc khng hong kinh t th gii, dng vn FDI chy vo Vit Nam cng chm li. Theo bo co ca Cc u T nc ngoi, th dng vn FDI trong 6 thng u nm 2009 chng li. C nc ch c 306 d n c cp giy chng nhn u t vi tng s vn ng k 4,7 t USD, ch bng 13,3% cng k nm ngoi. Nhng thay vo , c 68 d n ng k tng vn vi tng vn ng k tng thm l 4,1 t USD, tng ti 13,8% so vi cng k nm trc, c th ni cc d n ny cu nguy cho vic thu ht FDI trong na u nm 2009.Tnh chung
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 18

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

c cp mi v tng vn, trong 6 thng u nm 2009, cc nh u t nc ngoi ng k u t vo Vit Nam 8,87 t USD, cng ch bng 22,6% so vi cng k 2008. Vi con s quan trng hn, vn gii ngn, mc d khng ui kp con s cng k nm 2008, nhng nu so vi vn ng k, gii ngn FDI 6 thng u nm 2009 khng b b li qu xa. Lng vn FDI gii ngn trong na u nm 2009 t khong 4 t USD, bng 81,6% cng k nm 2008, trong vn t nc ngoi t khong 3,3 t USD. Vn gii ngn tuy khim tn nhng trn thc t t l gii ngn li cao, chim ti 45% tng vn ng k. Mt s d n ng ch trong nm: + u nm 2009, PepsiCo a vo hot ng nh my sn xut ti Bnh Dng c cng sut 50 triu lit/nm, vi kinh ph u t 30 triu USD. V trong thng 7 s tip tc khai trng nh my sn xut nc ung ti Cn Th. + Trong mt lnh vc khc, trong vng mt thng, 2 i siu th nc ngoi khai trng. Ngy 9/7, Metro m cu siu th th 9 Vit Nam vi tng vn u t 20 triu euro. Ngy 23/7, BigC cng khai trng siu th th 9 Hu vi kinh ph u t 300 t ng. + Trong lnh vc ti chnh- ngn hng, u thng 7, Prudential gip ci thin tnh hnh ngun vn FDI ti Vit Nam bng vic nng vn iu l t 370 t ng ln 615 t ng. bn cnh HSBC cng khai trng chi nhnh ti Bnh Dng vo ngy 1/7, vi cam kt s pht trin di hn ti th trng Vit Nam. HSBC hin l ngn hng ln nht v tt nht ti Vit Nam. n cui nm 2009, mc d khng hong ton cu, song Vit Nam vt mc tiu thu ht vn u t nc ngoi vi k hoch l 20 t USD. Tuy ch bng 30% ca nm 2008 nhng con s 21,48 t USD trong c nm 2009 vn l kt qu ng khch l. Vn thc hin cng t kh, c t 10 t USD bng 87% so vi nm 2008 Nu nh nm 2008, nm thu ht FDI t mc k lc 71,7 t USD, s d n c quy m vn ng k trn 1 t USD l 11 d n, mc vn ng k bnh qun mt d n khong 65 triu USD th nm 2009, s lng d n quy m trn 1 t USD gim 50%, ch cn 5 d n, quy m bnh qun 1 d n cng ch bng 1/3 ca nm 2008, khong 25 triu USD/d n. iu ny dng nh phn nh s thn trng hn ca cc nh u t khi quyt nh ng k u t. C cu vn FDI theo lnh vc: Trong , dch v lu tr v n ung chim s vn ln nht, vi 8,8 t USD. Kinh doanh bt ng sn ng th 2 vi 7,6 t USD. Tiu biu c cc d n ln nh Khu du lch sinh thi bi bin rng ti Qung Nam, d n Cng ty TNHH thnh ph mi Nhn Trch Berjaya ti ng Nai v d n Cng ty TNHH mt thnh vin
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 19

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Galileo Investment Group Vit Nam. Cc d n ny c tng vn ng k ln lt l 4,15 t USD, 2 t USD v 1,68 t USD. Lnh vc cng nghip ch bin, ch to c quy m ln th 3 vi 2,97 t USD vn ng k (theo bng xp hng d n ca Cc u t nc ngoi). C cu vn FDI theo i tc: Trong tng s 43 nc v vng lnh th u t vo Vit Nam, Hoa K l nc u t ln nht, chim 45,6% tng vn u t vo Vit Nam, k n l Cayman Islands, Samoa, Hn Quc.

c. Nm 2010: Theo IMF, nm 2010 nn kinh t th gii s phc hi nhanh chng theo hnh ch V v c th t mc tng trng chung 3,9% trong nm 2010 (sau khi suy gim 0,8% trong nm 2009). Cui nm 2009, do cuc khng hong kinh t trn ton th gii nn mt s d n FDI c cp php ti Vit Nam b nh hng bi ngun vn t cng ty m. Tuy nhin, sau mt thi gian tm ngng trin khai cc d n bt u khi ng tr li. Tnh hnh kh quan c th hin r trong 6 thng u nm nay. Theo Cc u t Nc ngoi , tnh hnh gii ngn vn FDI trong 6 thng u nm t 5,4 t USD, tng khong 6% so vi cng k nm 2009. Bnh qun mi thng gii ngn vn FDI ca Vit Nam t khong 900 triu USD.

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 20

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Tp on Uni-President (i Loan) l mt v d, sau my thng tr hon, u nm 2010 Tp on Uni-President khi cng cm cc nh my bt m, m n lin, thc n chn nui thy sn v gia sc trn din tch 13ha ti Khu cng nghip in Nam-in Ngc (Qung Nam). D n c tng vn u t 140 triu USD, d kin s i vo sn xut vo u nm 2011 v cung ng cho th trng trong nc v xut khu 400.000 tn sn phm, to vic lm cho hn 1.000 lao ng. D n thp Guang Lian-Dung Qut vi tng vn u t 4,5 t USD thuc Cng ty Guang Lian Steel (i Loan) c Th tng Chnh ph chp thun cho tng cng sut thit k t 5 ln 7 triu tn sn phm/nm sau hn ba nm nh tr. Ngoi ra, Tp on Hng Hi (Foxconn) - mt nh cung cp dch v sn xut in t hng u th gii - cng cng b d n u t 200 triu USD xy dng mt nh my sn xut in thoi di ng min Bc vi cng sut c tnh l 89 triu my/nm. Khng dng li , nh u t ny cng ang xc tin li vic trin khai d n h tng qun th khu cng ngh cao - th Trng Ct, thnh ph Hi Phng thng qua vic hp tc vi mt i tc trong nc l Cng ty c phn Pht trin th Kinh Bc (KBC). iu ny th hin nim tin, cam kt u t lu di ca cc nh u t nc ngoi vo Vit Nam. ng ch , nhiu d n FDI trong lnh vc bt ng sn c tch cc trin khai, do th trng bt ng sn ca Vit Nam vn ha hn y tim nng khai thc. V th m, vn ang c quan tm hin nay l lm th no tng tc gii ngn c hiu qu ngun vn quan trng ny trong khi tnh hnh dng vn u t nc ngoi vo Vit Nam ngy cng kh quan hn?

2.2.2 Thc trng u t ra nc ngoi (TRNN) ca Vit Nam

2.2.2.1 Giai on 1989-2007 Trong 16 nm thc hin TRNN Vit Nam c 265 d n cn hiu lc vi tng vn u t khong 2USD, vn thc hin t khong 800 triu chim 40%. Quy m vn bnh qun t khong 7,5 triu USD/d n. Qua tng giai on quy m vn tng dn, iu ny cho thy tc ng tch cc ca khun php l v s trng thnh ca cc doanh nghip Vit Nam Giai on 1989-1998 trc khi ban hnh Ngh nh s 22/1999/N-CP c 18 d n vi tng vn ng k 13,6 triu USD, quy m vn 0,76 triu USD/d n. Giai on 1999-2005 sau khi ban hnh Ngh nh c 131 d n, vi tng vn ng k 731,4 triu USD, tng gp 7 ln v s d n v 53 ln v s vn so vi giai on trc, quy m vn 5,58 triu USD/d n.

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 21

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Giai on 2006-2007 thi hnh Ngh nh 78/2006/N-CP c 116 d n vi tng vn ng k 1,26 t USD tng 72,4% quy m vn 10,8 triu USD/d n cao hn giai on trc C cu u t phn theo lnh vc: Cc d n TRNN tp trung ch yu vo lnh vc cng nghip vi 113 d n vi tng vn 1,5 t USD, chim 42,6% s d n v 75% vn ng k. Trong mt s d n trn 100 triu nh: + Cng ty c phn u t v pht trin in Vit-Lo vi 2 d n: thy in Xekaman 1 vi tng vn 441,6 triu USD, thy in Xekaman 3 vi tng vn 273 triu USD + Tp on du kh Vit Nam u t 243 triu USD thm d khai thc du kh ti Angiri. Cng ty u t pht trin du kh u t 2 d n thm d n thm d khai thc du kh ti Madagascar (117,36 triu USD) v I Rc (100 triu USD) Tip theo l lnh vc nng lm ng nghip vi 53 d n c vn ng k 286 triu USD, chim 20% s d n v 14,3% tng vn ng k. Trong a s l u t trng cao su, cy cng nghip ti Lo vi s d n c quy m nh: Cng ty c phn cao su Vit-Lo vn 25,5 triu USD Lnh vc dch v c 99 d n vi vn ng k l 215,5 triu USD chim 37,4% s d n v 10,7% tng vn ng k. Trong c mt s d n ln nh: Cng ty vin thng qun i Viettel u t 27 triu USD ti Campuchia. Cng ty c phn Vit X u t 35 triu USD xy dng trung tm thng mi, vn phng cho thu ti Moscow-Lin bang Nga, cng ty dch v k thut u t 21 triu USD ti Singapore ng mi tu ch du, v mt s d n vi quy m va v nh u t ti Hoa K, Nht Bn, Trung Quc
U T RA NC NGOAI THEO NGANH (Tinh ti ngay 31/12/2007 chi tinh cac d an con hiu lc) ST T Nganh Cng nghip CN c khi CN nng CN nhe CN thc phm Xy dng Nng nghip Nng lm nghip Thuy san S d an 113 9 51 17 16 20 53 46 7 TVT 1,504,514,883 643,940,000 767,176,267 14,838,810 26,491,080 52,068,726 285,989,569 274,639,569 11,350,000 T thc hin 54,847,053 43,866,840 1,041,061 5,338,840 500,000 4,100,312 4,302,626 2,302,626 2,000,000 Trang 22

II

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Dich vu 99 215,533,116 Dich vu 58 92,470,818 GTVT-Bu in 22 51,407,266 III Khach san du lich 6 13,227,793 Vn hoa- y t - giao duc 6 13,037,239 Vn phong cn h 1 30,000,000 XD Vn phong cn h 6 15,390,000 Tng s 265 2,006,037,568 Ngun : Cuc u t nc ngoai B K hoach va u t

5,729,737 990,985 3,400,000 420,000 918,752 64,879,416

C cu u t phn theo i tc: Cc doanh nghip Vit Nam u t ti 37 quc gia v vng lnh th nhng ch yu ti Chu tng vn u t l 1,3 t USD chim 67,9% s d n v 65% vn m ch yu ti Lo v Campuchia. Chu Phi c 2 d n thm d v khai thc du kh ca tp on du kh Vit Nam (chim 18% tng vn u t) ti Angiri v Madagascar. Chu u c 36 d n, tng vn u t l 100,5 triu USD chim 13,6% v s d n v khong 5% tng vn, trong Lin Bang Nga c 12 d n vi tng vn 78 triu USD.
U T RA NC NGOAI THEO NC (Tinh ti ngay 31/12/2007 chi tinh cac d an con hiu lc) ST T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Nc tip nhn Lao Angiri Madagascar Malaysia Irc Campuchia Lin bang Nga Hoa Ky Cuba Singapore Cu Ba CHLB c Thai Lan Indonesia Trung Quc Tajikistan S d an 98 1 1 4 1 28 12 30 1 17 1 5 4 2 5 2 TVT 1,040,310,380 243,000,000 117,360,000 112,736,615 100,000,000 89,399,869 78,067,407 68,182,754 44,520,000 27,565,473 18,970,000 11,542,372 10,405,200 9,400,000 3,704,150 3,465,272 T thc hin 7,511,733 35,000,000 6,576,840 1,394,014 2,010,000 1,100,000 2,460,000 100,000 3,240,000 2,222,000 Trang 23

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

Angola 4 3,432,387 Ukraina 4 3,357,286 957,286 Myanmar 1 2,314,760 Nht Ban 6 2,306,050 422,885 Han Quc 6 1,961,000 Cng hoa Sec 2 1,935,900 912,000 Hng Kng 6 1,881,513 394,558 Ba Lan 2 1,810,000 Australia 5 1,237,200 378,100 Bi 2 1,052,000 C Oet 1 999,700 Nam Phi 1 950,000 British Virgin Islands 1 900,000 Braxin 1 800,000 Vng quc Anh 3 500,000 ai Loan 2 468,000 Italia 1 350,000 CH Uzbekistan 2 850,000 200,000 Bungari 1 152,280 n 1 150,000 Phap 1 Tng s 265 2,006,037,568 64,879,416 Ngun : Cuc u t nc ngoai B K hoach va u t

Tnh hnh thc hin d n: Tnh n ht nm 2007 cc d n u t ra nc ngoi gii ngn khong 800 triu USD chim 40% tng vn ng k. Trong s cc d n trin khai, lnh vc cng nghip chim t trng ln nht 67% vn thc hin v 60% tng vn ng k trong lnh vc cng nghip. D n thm d du kh l 433a & 416b ti Angiria v l SK305 Malaysia ca tp on du kh Vit Nam gii ngn 150 triu USD. D n u t sang Singapore ca cng ty dch v k thut du kh (PTSC) gp vn thc hin 22,7 triu USD. D n thy in Xekaman 3 ti Lo ang xy dng vi vn thc hin khong 100 triu USD. Ngoi ra d n trng cy cng nghip v cao su ti 4 tnh Nam Lo ang tch cc thc hin: cng ty cao su c Lc u t vn thc hin khong 15 triu USD, tp on cng nghip cao su Vit Nam trin khai u t thc hin 20 triu USD trng, sn xut, ch bin cao su theo tin nhng do cng tc n b gii phng mt bng thiu nhng quy nh thng nht v quy hoch t ai nn kh khn cho k hoch sn xut ca doanh nghip.
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 24

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Mt s d n trong lnh vc dch v trin khai thc hin nh: cng ty c ph Trung Nguyn u t sang Singapore hot ng hiu qu, a hng v c ph Vit gii thiu vi bn b quc t. Cng ty phn mm FPT u t sang Nht Bn hp tc o to i ng lp trnh vin c trnh quc t. Cng ty vin thng qun i Viettel u t sang Campuchia ang trin khai theo tin ra 2.2.2.2 Giai on 2008 n nay:
a.

Nm 2008:

Thng k 10 thng u nm 2008 tng vn u t ra nc ngoi m doanh nghip Vit Nam ng k l trn 502,7 triu USD cho 52 d n bao gm c vn cp mi v tng vn. Nh vy trung bnh mi d n c quy m 9,66 triu USD. Theo cc s liu thng k xu hng u t ra nc ngoi ca cc doanh nghip Vit ang tng nhanh v c quy m v hnh thc, s vn u t, s lng cc nc nhn u t cng ngy mt m rng. . Lnh vc u t cng a dng hn nhng hng n vn ch yu l nng nghip v cng nghip, trong tng lai l du kh v in lc. Ni bt: Tp on du kh (Petro Vietnam) vi i din l cng ty c phn phn m v ha cht du kh (PVFCCo) ng k bin bn ghi nh v vic hp tc u t xy dng nh my sn xut phn bn DAP v nh my sn xut Amonia ti Morocco vi vn u t ban u khong 600 triu USD, hng nm sn xut t 660.000 - 1.000.000 tn DAP, cung cp cho th trng Vit Nam v khu vc. Theo d kin d n nh my sn xut phn bn DAP ti Morocco s c hon thnh v i vo hot ng t nm 2011. y s l d n u t trc tip ra nc ngoi ln nht ca Vit Nam t trc ti nay. Cc u t ra nc ngoi cho bit nhng nm gn y u t ra nc ngoi ca cc doanh nghip Vit Nam c xu hng tng ng k vi quy m vn u t/d n tng mnh. u t ra nc ngoi ca doanh nghip VN nm 2008 c t 500 triu USD, tng 20% so vi nm 2007.
b. Nm 2009:

Theo b K hoch -u t cc doanh nghip Vit Nam u t ra nc ngoi 7,2 t USD l con s k lc vi tng s 457 d n, ti hn 50 quc gia v vng lnh th, bng 214% c qu trnh u t ra nc ngoi t nm 1989 n nm 2008. Ring ti Hi ngh xc tin u t Vit Nam vo Campuchia din ra cui thng 12 nm 2009 c gn 6 t USD vn cam kt ca cc doanh nghip Vit Nam u t sang nc bn. Theo nh gi nm 2009 l im sng v u t ra nc ngoi ca doanh nghip Vit Nam trong sut 20 nm thc hin u t ra nc ngoi. Cc doanh nghip Vit Nam khng ch duy tr, m rng th trng truyn thng m cn khai ph thnh cng mt s th trng mi. Khng ch thay i v lng m u t ra
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 25

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

nc ngoi cn chuyn bin v cht khi nhiu d n chuyn t quy m nh, ngnh ngh n gin sang quy ln, i hi trnh k thut cao kinh nghim qun l v hot ng. .. Bn cnh cc lnh vc khai khong, trng rng, thy in, vin thng.. doanh nghip Vit Nam m rng thm cc lnh vc hng khng, ngn hng v bo him Bn cnh nhng im n lu nay cc doanh nghip Vit cng hng n nhng th trng khc pht trin hn l a bn ca cc nh u t ln nh: Nht Bn, Trung Quc, M, Hn Quc Trong nm 2009 lnh vc du lch ch yu l nh hng, khch sn, kinh doanh bt ng sn thu ht 24 d n vi tng vn ng k t 1,03 t USD chim 58,5% v s d n v 75,1% tng vn ng k trong nm. Thng 2/2009 Th tng Chnh ph ph duyt n "Thc y u t ca Vit Nam ra nc ngoi". y c xem nh "b phng" cho cc doanh nghip mnh dn u t ra nc ngoi vi quy m v tm nhn mang tnh chin lc. Ni bt: Theo bo co kt qu kinh doanh ca Viettel Global l thnh vin ca Tp on Vin thng Qun i (Viettel)., doanh thu nm 2009 ca cng ty ny tng vt mc k hoch 26%. Cng trong nm 2009, Viettel u t sang Campuchia v Lo 250 triu USD v ng thi t chc khai trng hai mng di ng ti 2 th trng ny, t 70 triu USD doanh thu. Viettel tip tc u t sang cc th trng Chu , Chu Phi v M La Tinh. Viettel Global cho bit, ch sau mt thi gian ngn khai trng, c hai mng ny u vn ln v tr s 1 v h tng mng li v ng s 2 v thu bao. Ngoi 2 thng hiu l Metfone v Unitel ang c nhng bc u thnh cng ti Lo v Campuchia, vo qu 4/2009 Viettel cng trng thu d n u t vo Haiti v s nm gi 60% c phn ca cng ca Cng ty Vin thng nh nc Haiti (Teleco).
c. Nm 2010:

Theo d bo ca FIA s vn u t ra nc ngoi ca cc doanh nghip Vit chc chn s tng so vi nm 2009. V trong thi gian qua Chnh Ph cng ban hnh nhiu chnh sch mi v u t ra nc ngoi nhm m rng th trng tiu th sn phm, tit kim chi ph sn xut, vn ti. Mt khc cng vi s pht trin ca nn kinh t doanh nghip Vit cng c s pht trin nht nh v tim lc ti chnh, cng ngh u t ra nc ngoi. Tnh n u nm 2010 cc quc gia c nh u t Vit Nam quan tm nhiu nht l Lo vi 169 d n v s vn 3,16 t USD. Tip l Lin Bang Nga v Malaysia vi 17 d n c s vn u t 1,71 t USD v 6 d n vi s 811 triu USD. Ngoi ra cn c cc quc gia khc nh: Campuchia, Angiri, Hoa K, Cu Ba
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 26

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Theo Cc u t nc ngoi (B K hoch v u t), tnh n ht qu 2 nm 2010 c 38 d n ca cc doanh nghip Vit Nam u t ra nc ngoi c cp mi vi tng vn u t khong 170 triu USD. Cc lnh vc u t mi c mc thu hi vn cao nh: lnh vc dch v xy dng, tr chi trc tuyn, kinh doanh trung tm thng mi, nh hng... Ni bt: Tp on du kh quc gia Vit Nam (PVN) tch cc trin khai v xc tin hot ng u t tm kim thm d v khai thc du kh ti Lin Bang Nga. n nay, d n pht trin l Nhenhexky ti LB Nga ang c trin khai bo m k hoch dng du u tin d kin trong Qu III/2010. D n ny do cng ty lin doanh Rusvietpetro iu hnh, trong t l tham gia ca PVN l 49% v Cng ty Zarubeznheft l 51%. Nhn chuyn thm Lin Bang Nga gn y ca Th tng Chnh Ph vo gia thng 12/2009, PVN k Tha thun Hp tc Chin lc vi Tp on Gazprom m rng hot ng u t ca c hai bn Vit Nam (thng qua Cng ty lin doanh iu hnh Vietgazprom), Lin Bang Nga v nc th ba (thng qua Cng ty lin doanh GazpromViet). Ngoi ra, Tng Cng ty Truyn thng a phng tin (VTC), nm bt c nhu cu pht trin ca th trng dch v tr chi trc tuyn cng nhanh chng u t sang th trng y tim nng v ha hn l Indonesia, qua mt cc ng ln nh Hn Quc, Trung Quc... K hoch nm 2011: Vit Nam ang gia tng tnh hnh u t ra nc ngoi v ha hn s cn si ng hn na trong nm ti. B K hoch v u t cng cho bit, trong thi gian ti, cc doanh nghip Vit Nam s u t vo mt s lnh vc trng tm bao gm du kh (ng Nam , chu Phi), in lc (Lo, Trung Quc), khai thc khong sn (Lo), vin thng (Lo, Campuchia, Hng Kng, Singapore, Hoa K), giao thng vn ti (Singapore, Hng Kng, Nga), kinh doanh xut nhp khu, thng mi bn l (Hoa K, EU, Nht Bn, Singapore, Trung Quc)...

2.3. nh gi v gii php thc hin

2.3.1 i vi vic thu ht v s dng FDI 2.3.1.1 nh gi thc trng s dng FDI Vit Nam Tch cc: Trong hn 20 nm thu ht vn u trc tip nc ngoi, nn kinh t nc ta ti tn hn. D thy cc nh my, cao c, khch sn, trung tm thng mi thi nhau mc ln thay cho np nh c k, ru phong. Khng th ph nhn nhng tc ng tch cc m FDI mang li cho nn kinh t nc nh:
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 27

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Tng trng kinh t: + FDI m rng ngun thu thu v ng gp cho ngun thu ca chnh ph. Thm ch nu cc nh u t c min thu thng qua chnh sch u i th chnh ph vn c c ngun thu gia tng t thu thu nhp c nhn v FDI to ra vic lm mi, to khon thu ngoi t. + Bn cnh FDI l mt trong nhng ngun quan trng b p thiu ht v vn cho vic m rng u t m khng gy n nh nhng lung vn khc khi vo Vit Nam. + FDI l mt c hch gp phn t ph ci vng lun qun ngho i i vi nc ang pht trin nh Vit Nam. Do to ra nhiu vic lm mi, thu ht 1,2 triu lao ng trc tip v hng triu lao ng gin tip. Hin khu vc kinh t c vn u t nc ngoi chim khong 16% GDP, ng gp vo ngn sch nh nc hn 1,5 t USD. + u t nc ngoi thc s gp phn chuyn dch c cu ca nn kinh t Vit Nam theo hng cng nghip ha hin i ha, gim t trng nng nghip tng t trng ngnh cng nghip dch v. Tp trung pht trin cc vng kinh t trng im gp phn lm cho cc vng ny thc s l vng kinh t ng lc li ko s pht trin chung + Thu ht FDI s gip cc doanh nghip Vit tip thu vi cng ngh v b quyt kinh doanh thc y cc doanh nghip nng cao kh nng cnh tranh, i mi phng thc qun tr doanh nghip cng nh phng thc kinh doanh, ng thi nng cao sc cnh tranh ca nn kinh t. Bn cnh u t nc ngoi cn gp phn o to v pht trin ngun nhn cho nc ta. + u t nc ngoi l cu ni quan trng gia kinh t Vit vi nn kinh t th gii, thc y pht trin thng mi, du lch v to iu kin quan trng Vit Nam hi nhp ngy cng ch ng v su hn vo i sng kinh t th gii Tc ng vn ha x hi : FDI tc ng tch cc n nn vn ha ca Vit Nam: i mi t duy, thi , o c ngh nghip, li sng, tp qun, giao tip ng x, bnh ng gii v cc vn x hi. Hn ch: FDI lm thay i b mt nn kinh t nc ta, gp phn vo tng trng v pht trin kinh t. Tuy nhin vn g cng c hai mt, bn cnh nhng tc ng tch cc vn cn tn ti nhng mt hn ch, tc ng tiu cc: - S xut hin ca doanh nghip c vn FDI c th gy cnh tranh khc lit vi cc doanh nghip trong nc m phn thua thit thng l cc doanh nghip

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 28

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

trong nc. FDI c th lm cho u t trong nc b thu hp, xut hin tc ng ln t u t ca doanh nghip nc ngoi. - S nhng ngnh m FDI u t cn nh hng tiu cc n sc khe con ngi, nhim mi trng nng n: in hnh l v cng ty Cng ty Vedan x nc thi lm nhim c dng sng Th Vi lm nh hng n cuc sng ca khng t ngi dn hai bn b sng, khin d lun khng th khng t cu hi: liu trn t nc Vit Nam cn bao nhiu d n ti, lm hy hoi mi trng? Mc nghim trng ca vn khin nhiu chuyn gia ln ting cnh bo, Vit Nam cn kim sot cht ch hn v mi trng trnh nc ta thnh bi rc cng nghip. c bit l khng nn cp php cho nhng d n s dng cng ngh lc hu, thit b thi loi gy nhim mi trng. Trnh nhng d n ch mun khai thc ti nguyn thin nhin, khng c cam kt hoc nng lc chc chn v ch bin, nhng d n to d tha cng sut ln m kh c trin vng khai thc, s dng hiu qu... - Nhng d n FDI cn gy ra tnh trng s dng lng ph t ai, tht thot ti sn cng v ti nguyn quc gia, nht l t nng nghip, t ven bin v tc ot cng n vic lm, cng nhng h qu a dng, nhiu i cho ngi nng dn mt rung, mt sinh k truyn thng, nh cc d n v sn golf, xy dng khu ngh dng - du lch.. - Gy ra nhng e da tim tng cho an ninh quc gia, v ton vn lnh th, nh nhng d n trng rng vng bin gii v khai thc ti nguyn nhng vng t chin lc v qun s khc c cnh bo v phn bin x hi kh nhiu trong thi gian gn y. - Ha nhiu lm t: FDI vo Vit Nam ha hn vi cc d n hp dn song tng tn mi thy git mnh. Nhng cng b v FDI ch l s ng k, cn thc hin nh th no? T 1988 n 2009, tng s vn FDI thc hin c 66,9 t USD, bng 34,7% tng s vn ng k. Nm 2008 mc vn ng k k lc l 71,7 t USD, gp 3 ln nm 2007, cao nht t trc n nay, nhng ch thc hin c 11,5 t USD bng 16% s vn ng k. - Tht vng chuyn giao cng ngh: Mt bng cng ngh ca cc FDI khi mang vo cao hn mt bng ca ta, song ngn y cha vc dy nn cng nghip nhm lm rng ct cho mng c i tt, n u. Mt s nh u t a vo my mc, thit b cng ngh lc hu, thi loi. Gia cng dt may, da giy, phn mm; lp rp in t khng th l tiu ch ca quc gia c bn l nc cng nghip. - Li nhun ca doanh nghip chuyn ra nc ngoi:

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 29

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Vic phn na s doanh nghip FDI hot ng Vit Nam khai l, nhng khng phi l 1 hay 2 nm m l trin min nhng vn m rng kinh doanh, khin cho nhiu ngi phi t cu hi? Theo cc thu TP.HCM c 60% doanh nghip FDI hot ng trn a bn ny bo l trong nm 2009, nm 2008 l 50% v nm 2007 l 70%. Tuy nhin nhiu trong s ny tip tc m rng sn xut ti Vit Nam. Chuyn cc doanh nghip FDI chuyn gi c nhiu chuyn gia ni n gn y v c hiu l hnh ng nng khng gi hng nhp t cng ty m v gim gi bn t c s sn xut ti Vit Nam nhm chuyn khon li nhun ln hn ra nc ngoi. Mt mt va trnh b nh thu thu nhp doanh nghip 25%. Mt khc, va c th tip tc khai thc ti nguyn thin nhin khan him m doanh nghip trong nc phi c u tin tip cn, c u i khai thc ln nhanh. Nu nh vic khai l l tht, nhng vic FDI tp trung nhiu vo khai thc ti nguyn vn mang li cho cc i tc nc ngoi nhng li ch chin lc khc, ngoi mc tiu li nhun trc tip, ngn hn. Vic cc doanh nghip FDI chuyn gi khng ch lm tht thu thu i vi Vit Nam, nhng ng thi cng y nhp siu ca Vit Nam ngy cng trm trng hn. Vi t l ng gp chim gn 1/5 GDP, nm 2009, cc doanh nghip ny li ch np ngn sch nh nc cha bng 1/10 tng thu cn i ngn sch nh nc. - Mt iu na, cc doanh nghip u t nc ngoi ng gp khng nh n t l nhp siu ca Vit Nam trong nhng nm gn y. Trn thc t, cc doanh nghip FDI lin tc nhp siu trong nhiu nm nay. Nu b du th khi kim ngch xut khu ca khi ny, nm 2008 cc doanh nghip FDI nhp siu khong 4,14 t USD; nm 2009 l gn 1,23 t USD; 7 thng u nm nay xp x 1,78 t USD. mt gc nhn khc, trong cn cn thanh ton tng th ca Vit Nam, thu nhp u t (thuc cn cn vng lai) lin tc m nhiu nm nay, nm 2007 m 3 t USD, 2008 v 2009 cng m 4,9 t USD. 2.3.1.2 Gii php thc hin tip tc thu ht v qun l ngun vn FDI trong thi gian ti cn trin khai thc hin cc gii php ng b nhm khc phc nhng tn ti v h ly nh s mt cn i trong u t cc ngnh ngh, vng lnh th; tnh trng nhim mi trng, ph v quy hoch ngnh, e da an ninh nng lng, gia tng u c trn th trng bt ng sn v s bt n trn th trng vn; vic chuyn giao v s dng cng ngh lc hu; lm dng nhng u i v thu, t ai. Gii php v thu ht u t + y mnh ci cch t chc v th tc hnh chnh, to mi trng php l thun li thu ht u t

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 30

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

+ Xy dng, b sung v cng b cng khai cc quy hoch pht trin ngnh,
vng kinh t, quy hoch s dng t ai, quy hoch pht trin th, cc quy hoch chi tit cc khu, cm cng nghip, khu dn c, khu th, ch trng nng cp ci thin c s h tng thu ht u t.

+ Tip tc thc hin chnh sch u tin u t cho pht trin gio dc, o
to v dy ngh nhm nng cao cht lng ngun nhn lc, coi y l mt trong nhng bin php quan trng ci thin mi trng u t v tham gia hi nhp quc t. Gii php xc tin u t + Tng cng cng tc i thoi vi cc nh u t, kp thi tr gip, tho g kh khn, ch tc cho cc doanh nghip, nht l v th tc thm nh ph duyt d n, cp Giy chng nhn u t. + Tp trung cao cho cng tc bi thng gii phng mt bng, u t h tng cc Khu cng nghip: Quang Chu, Song Kh - Ni Hong, Vn Trung, Vit Hn, chun b tt cc iu kin v mt bng sn xut cho cc nh u t; xy dng v tng bc hon thin kt cu h tng thit yu nh in, nc, thng tin lin lc... phc v cc nh u t nc ngoi trin khai thun li cc d n u t. Gii php hiu qu u t + Phi hp cht ch gia Trung ng v a phng trong vic cp php v qun l cc d n u t nc ngoi, khng nn cp php cho nhng d n s dng cng ngh lc hu, thit b thi loi gy nhim mi trng. Trnh nhng d n ch mun khai thc ti nguyn thin nhin, khng c cam kt hoc nng lc chc chn v ch bin, nhng d n to d tha cng sut ln m kh c trin vng khai thc, s dng hiu qu + Thc hin cc quy nh nghim ngt v h thng x l rc thi i vi cc doanh nghip. Tin hnh x pht i vi nhng doanh nghip gy nhim mi trng. + Tin hnh thanh tra kim tra gim st cht ch hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip c vn u t FDI 2.3.2 i vi vic u t ra nc ngoi 2.3.2.1 nh gi hot ng u t ra nc ngoi: S tng trng nhanh chng ca cc hot ng u t ra nc ngoi thi gian gn y l s pht trin khch quan, ph hp vi s pht trin kinh t trong nc cng nh tin trnh hi nhp kinh t quc t ca Vit Nam. S liu ca B K hoch v u t cho bit, hu ht cc doanh nghip sau khi c cp giy chng nhn u t ra nc ngoi c trin khai thc hin, trong c nhiu doanh nghip i vo hot ng c hiu qu. n nay, Vit
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 31

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Nam c trn 440 d n u t ti 49 quc gia v vng lnh th, vi tng vn u t ng k t trn 6,8 t USD. Ring 8 thng ca nm 2009, tng vn ng k u t ca cc doanh nghip Vit Nam ra nc ngoi t trn 2,1 t USD, chim 20,8% tng vn u t ra nc ngoi t trc n nay. Vn thc hin ca cc doanh nghip Vit Nam u t ra nc ngoi t trn1,5 t USD. u t ra nc ngoi phn no ni ln s ln mnh ca cc doanh nghip Vit hay s pht trin ca kinh t Vit Nam ni chung. Tuy nhin vic u t ra nc ngoi ca cc doanh nghip Vit Nam ang gp nhng kh khn, cng nh tn ti nn cn tr vic u t ra nc ngoi: Khun kh php l v u t ra nc ngoi cha r rng, gy hn ch cho cng vic u t, i hi phi c vn bn hng dn c th. Tim lc ca doanh nghip Vit Nam v vn, cng ngh cha phi l mnh, kinh nghim qun l cn hn ch nn kh nng cnh tranh cn thua km mt s nc khc, nn s lng d n v quy m vn u t cn nh. Doanh nghip Vit cha nm vng lut php ca nc ngoi nn dn n nhng ri ro trong u t kinh doanh. Mt khc cc doanh nghip Vit Nam hot ng ring l, cha lin kt to nn ting ni m cn xung t nhau v li ch. Cng tc qun l cc d n u t ra nc ngoi cn gp nhiu kh khn do vic thc hin ch bo co ca cc d n u t ra nc ngoi cha y , trong khi ch ti cha quy nh r v thc hin nghim tc. Chnh v vy m cc d n u t ra nc ngoi ca doanh nghip Vit Nam ch l nhng con s nh l cha c quan tm. 2.3.2.2 Gii php cho tng lai: Cn c nhng gii php thit thc thc y cc doanh nghip Vit Nam u t ra nc ngoi, to iu kin cho s ln mnh ca cc tp on kinh t Vit Nam, gp phn pht trin kinh t Vit: Ban hnh cc chnh sch h tr v thc y u t ra nc ngoi: i vi mt s d n u t thc hin mc tiu quan trng c tc ng tch cc ti pht trin kinh t ca nc ta nh sn xut in nhp khu v Vit Nam, khai thc mt s khong sn thay th nhp khu phc v sn xut ch bin trong nc, ngh c hng chnh sch u i h tr v ngun vn. Trong mt s trng hp nh nc c th gp vn vi doanh nghip thc hin d n, chia s ri ro vi doanh nghip. Nn c nhng chnh sch u i v thu khuyn khch u t nh gim thu thu nhp doanh nghip. Sm trin khai v thc hin thng nht cc ni dung ca cc hip nh tha thun song phng, a phng gia Vit Nam vi cc nc, trong c hip nh khuyn khch v bo h u t.
Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 32

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

Cung cp thng tin y cho cc doanh nghip trong nc, cc doanh nghip ang c nh u t ra nc ngoi v: chnh sch thu ht u t, lut php chnh sch lin quan n hot ng u t nc bn, cc c hi tim nng v c hi u t mt s ngnh v lnh vc c th nc ngoi... Kim tra gim st tin hot ng ca cc d n, thc hin ch bo co nh k i vi cc doanh nghip u t ra nc ngoi c c s nh gi tnh hnh thc hin.

3. Kt Lun:
Mt ln na chng ta khng nh vai tr to ln ca FDI trong qu trnh i mi v m nn kinh t nn kinh t . FDI ng gp nhiu hn vo tng trng kinh t cng nh ti a ha li ch m FDI c th mang li i hi c cch tip cn bao qut, hi ha hn trong xy dng chnh sch u t trc tip nc ngoi. Phi c bin php ch trng ti thu ht u t, bn cnh l nhng bin php cn thit xc tin u t y nhanh tin gii ngn vn, v c bit ch trng hn ti hiu qu s dng vn, gim st cht ch hot ng ca cc doanh nghip c vn FDI trnh nhng h ly c th dn n. Vit Nam khng ch l nc thu ht u t t nc ngoi, m cn ch ng u t ra nc ngoi tm kim, khai thc th trng, thu v ngun li ln cho quc gia, gp phn lm gim thm ht thng mi. u t ra nc ngoi ca cc doanh nghip Vit Nam cn l t vi nhng d n nh, cn c bin php h tr thc y u t ra nc ngoi, hnh thnh nn nhng tp on kinh t Vit Nam ln mnh, a thng hiu Vit n vi bn b quc t.

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 33

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

TI LIU THAM KHO:

http://vneconomy.vn/20081129091828402P0C10/lam-gi-de-giu-vung-fdi.htm http://fia.mpi.gov.vn/Default.aspx?ctl=Article2&TabID=4&mID=237&aID=507 http://www.toquoc.gov.vn/Print/Article/Nguon-Von-Fdi-Can-Mot-Chinh-Sach-Thu-HutMoi-Kinh-Te-31eb36859d274980b2e7a11194d1c459/pdf http://fia.mpi.gov.vn/Default.aspx?ctl=Article&TabID=4&aID=9 http://tintuc.timnhanh.com/kinh_te/20080102/35A6D35A/ http://fia.mpi.gov.vn/Default.aspx? ctl=Article&MenuID=8&aID=288&PageSize=10&Page=0 http://fia.mpi.gov.vn/Default.aspx?ctl=Article2&TabID=4&mID=265&aID=540 http://vneconomy.vn/20081227092119634P0C10/fdi-nam-2008-khong-chi-co-mauhong.htm http://www.itaexpress.com.vn/tin_ita/kinh_t/trong_n_c/tinh_hinh_kinh_t_xa_h_i_ha_n_i_n am_2008 http://dautunuocngoai.vn/Nhin-nhan-dung-vai-tro-cua-FDI-tai-VietNam_tc_295_0_419.html http://vneconomy.vn/20081225095743770P0C10/hai-ky-luc-cua-fdi-nam-2008.htm http://vneconomy.vn/20081225023029490P0C10/von-fdi-dang-ky-vao-viet-nam-nam2008-hon-64-ty-usd.htm http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2009/03/090325_viet_fdi.shtml http://tintuc.xalo.vn/001379280661/thu_hut_fdi_2009_se_kho_co_nhung_ky_luc_moi.html http://www.bsc.com.vn/News/2010/5/3/91660.aspx http://webbaohiem.net/tin-t%E1%BB%A9c-li/992-vit-nam-sp-co-d-an-u-t-ra-nc-ngoai-lnnht.html http://www.baomoi.com/Info/Dau-tu-ra-nuoc-ngoai-nam-2009-cua-Viet-Nam-tang-truongdot-bien/45/3684748.epi http://www.xaluan.com/modules.php?name=News&file=article&sid=159915 http://fia.mpi.gov.vn/Default.aspx?ctl=Article2&TabID=4&mID=246&aID=942 http://www.baomoi.com/Info/Dau-tu-ra-nuoc-ngoai-nam-2009-cua-Viet-Nam-tang-truongdot-bien/45/3684748.epi http://cafef.vn/20100203031821265CA33/2010-dau-tu-ra-nuoc-ngoai-co-nhieu-huahen.chn http://vneconomy.vn/20100520031027327p0c7/pvc-dau-tu-ra-nuoc-ngoai.htm http://vneconomy.vn/20100504120151203P0C10/viettel-du-kien-mo-rong-dau-tu-ra-nuocngoai.htm http://vneconomy.vn/20100623111111331P0C10/viettel-se-dau-tu-khoang-300-trieu-usdvao-haiti.htm http://www.mofahcm.gov.vn/mofa/nr040807104143/nr040807105039/ns080813102951#X snabGi1uf3 http://www.hoclamgiau.vn/clubs/content/d/23644/125/97/Tinh-hinh-dau-tu-ra-nuoc-ngoai Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3 Trang 34

Vic s dng vn FDI v pht trin u t ra nc ngoi ca Vit Nam

http://www.stockbiz.vn/News/2010/9/12/142353/thu-hut-fdi-nam-2010-kho-khan-hon-dukien.aspx http://thoibaoviet.com/tintuc.kinhte.congnghiep.40829.tbv http://vietstock.vn/ChannelID/761/Tin-tuc/160035-dong-von-fdi-vao-viet-nam-vi-saochua-chay-dung-luong.aspx http://www.vietpartners.com/statistic-fdi.htm

Ti chnh quc t T03_Nhm thuyt trnh ti 3

Trang 35