LI M U: Quan h tha k l mt trong nhng mi quan h ht sc phc tp trong x hi. Vic tn trng ch ca ngi li di sn l mt vn ng lu v c Php lut ghi nhn.

nhn. Trn thc t, vic li di sn ca ngi khut khng n thun ch l phn chia di sn thng thng, m cn pht sinh cc vn v di sn dnh vo vic th cng cng nh di sn c ngi cht em di tng. Nhm m bo thc hin ch ca ngi li di sn mt cch chnh xc v hp l nht, Php lut Dn s a ra cc quy nh v di sn dng vo vic th cng v di tng. Vy cc quy nh ny xut pht t u, c ngha nh th no i vi nhng ngi c li di sn? i su v phn tch vo vn ny, em xin c chn ti: Mt s vn v di sn dng vo vic th cng v di tng. V thi gian tm hiu khng nhiu, vn kin thc cn c hn ch, do trong qu trnh lm bi em c th cn nhiu sai st, rt mong c s ng gp kin v nh gi ca cc thy c. Em xin chn thnh cm n!

NI DUNG: I. Khi qut v cc quy nh v di sn dng vo vic th cng trong thi k trc nm 1945: Th cng t tin l mt phong tc truyn thng c t lu i ca ngi Vit Nam v hin nay vn rt c coi trng. Vic th cng c thc hin trn c s ca cc quan nim mang tnh o c, vn ha nhm th hin s bit n cng sinh thnh, dng dc; con ngi phi c ci ngun, t tng, con chu phi tn trng nhng th h cha ng k c khi h cn sng cng nh khi khut. Trong th cng, di sn th cng c ngha ht sc quan trng khng ch v mt vt cht m cn v mt tinh thn. Bi vy, i vi di sn dng vo vic th cng, gia nh v dng h thng c nhng quy nh ht sc cht ch. Khng ch vy, Nh nc cng c nhng quy nh c th iu chnh. Trong thi k trc Cch mng Thng Tm, di sn dng vo vic th cng c coi l phn ng sn hay bt ng sn trong gia ti dng vo vic cng gi mt ngi v hay chng ngi y v cng gi t tin bn ni ngi y theo quy nh ti iu 394 Dn lut Bc v iu 400 Dn lut Trung. Cng theo iu 398 Dn lut Bc v iu 406 Dn lut Trung, th di sn th cng c chuyn giao cho ngi ni di hoc c coi nh ni di ngi cht s dng thu hoa li dng vo vic th cng cho ngi li di sn dng vo vic th cng cng nh nhng ngi theo quan h huyt tc ca ngi cht. Phn di sn khng th qu 1/5 ti sn ca ngi lp di sn. Di sn y cng c coi nh trng tn, do vy khng th em ra chia tha k. Tuy nhin, n c th khng tn ti mi theo mun c nhn, c th mt mt do b tiu hy hay b trit tiu theo quy nh ca Php lut, hoc ngi c di sn th cng b tuyt t, di sn b trng dng theo quyt nh ca hi ng gia tc, dng h.

Bn cnh nhng quy nh , cn c nhng quy nh v trng hp th cng i vi ngi khng c con, chu hoc khng c con trai. Trong nhng trng hp , vic th cng vn c thc hin theo mt trong hai hnh thc xc lp, chuyn giao rung t dng vo vic th cng ngi sau khi qua i, l hnh thc hu in v k in. V cn c xc lp, hu in v k in khc nhau v cng khc vi di sn dng vo vic th cng mc d chng u c s dng vo mt mc ch l th cng ngi cht, s khc nhau ch nu ngi c hng di sn l con trai, chu trai ca ngi li di sn, ngi c chuyn giao ti sn li trong trng hp hu in v k in li l dng h ni hoc lng ca ngi cht. Hu in l trng hp khi cn sng, ngi khng c con, chu ni di hin rung t cho dng h hoc cho lng lm vic cng ch vi mc ch sau khi ngi ny cht, dng h hoc lng s cng gi cho ngi ny. Cn k in li l trng hp m ngi khng c con trai th con gi mua rung t hin cho dng h ca b hoc cho lng nhm mc ch dng h b hoc lng cng gi cho cha, m ca ngi con gi hin rung. Da vo cc tnh cht cng nh cn c xc lp nh nu trn, c th thy ti sn dng vo vic th cng hai hnh thc hu in v k in c ngun gc khc nhau, trong khi ti sn dng vo vic th cng di hnh thc hu in thuc di sn ca ngi cht, cn di hnh thc k in th khng phi ca ngi cht, m l ti sn ca ngi con gi do cha m khng c con trai nn hin tng cho dng h b hoc cho lng. C th thy, cc quy nh v di sn dng vo vic th cng ca Php lut trc y vn cn mang nng tnh cht ca nh nc phong kin thi k c, l t tng trng nam khinh n.

II.

Mt vi vn c lin quan ti di sn dng vo vic th cng:

Trong thi k x hi ch ngha , Php lut c nhng quy nh tha nhn vic th cng t tin ca cng dn. Ngoi ra, Php lut cn quy nh r rng v vic li di sn dng vo vic th cng v cc phng thc gii quyt di sn trong cc mi quan h khc. Di sn dng vo vic th cng c quy nh chnh thc ti iu 21 php lnh tha k, l phn di sn thuc khi di sn ca ngi cht li dng vo vic th cng v c coi nh di sn cha chia. Di sn th cng c em chia cho nhng ngi c quyn hng tha k theo php lut khi vic tha k khng c thc hin theo nguyn ca ngi li di sn . Khi di sn dng vo vic th cng khng c tranh chp gia nhng ngi tha k, thi di sn vn c dng vo mc ch th cng nh vn c v n thuc v ngi ang qun l hp php trong s nhng ngi tha k theo php lut, c quy nh ti iu 25 Php lnh tha k v ba hng tha k theo php lut v iu 26 v tha k th v. Ngi c hng di sn dng vo vic th cng phi tha mn hai iu kin l: - Nhng ngi tha k khc theo Php lut ca ngi li di sn u cht. - Ngi ang qun l hp php di sn dng vo vic th cng l ngi thuc cc hng tha k theo php lut hoc l ngi tha k th v ca ngi li di sn. T dn ti pht sinh mt vn , l trong trng hp nu tt c nhng ngi tha k theo php lut ca ngi li di sn cht, m ngi ang qun l di sn dng vo vic th cng khng thuc hng tha k theo php lut cng nh khng phi l ngi tha k th v, th di sn s c gii quyt ra sao? Trong trng hp ny, c th coi nh di sn khng c ngi tha k, do s thuc v Nh nc. Ti iu 9 Php lnh tha k

c quy nh: Trong trng hp khng c ngi tha k hoc nhng ngi tha k u khng c quyn hng di sn, b trut quyn hng di sn, khc t quyn hng di sn th di sn thuc v Nh nc. Tuy nhin nh vy liu c phi l cch gii quyt tha ng nht hay cha, khi m ngi qun l di sn mc d khng phi ngi c hng tha k theo php lut, nhng h cng c nhng ng gp nht nh i vi vic qun l di sn cng nh thc hin di nguyn ca ngi khut, v cng cn c hng nhng li ch nht nh, v trong trng hp chuyn giao ti sn cho Nh nc, th quyn li cng nh ngha v ca nhng ngi qun l di sn s nh th no? Theo quy nh ti iu 21 Php lnh tha k, th: Nu ngi lp di chc c li di sn dng vo vic th cng, th di sn c coi nh di sn cha chia. Vi quy nh ny, c th hiu nhng di sn m ngi lp di chc ch nh dng vo vic th cng ch dng phc v cho vic th cng, ngoi ra khng cn mc ch no khc. Tuy nhin, cng cn phi theo cc nguyn tc di sn khc ca ngi cht li m bo thc hin cc ngha v v ti sn ca ngi i vi ngi khc hay i vi Nh nc. Nu di sn ca ngi cht li khng th thanh ton cc ngha v v ti sn ca ngi , th s khng c di sn dng vo vic th cng, v di sn dng vo vic th cng c coi l di sn cha chia, v di sn cn li ch c chia tha k sau khi thanh ton tt c cc ngha v v ti sn ca ngi cht li. iu 673 B lut Dn s c quy nh v di sn dng vo vic th cng. V bn cht th di sn th cng l ti sn dng vo vic th cng, c th l tin, hin vt, ph thuc vo s ch nh ca ngi lp di chc. Vy di sn dng vo vic th cng c th ch l mt phn di sn do ngi cht li hay khng, hay c th l ton b phn di sn ca ngi , v liu nu

ngi cht c li cc ngha v v ti sn nht nh, th vic thc hin cc ngha v ti sn c nh hng nh th no ti phn di sn c dng vo vic th cng? Trong trng hp ngi lp di chc nh ot ton b di sn ca mnh dng vo vic th cng, th di sn s c chia cho nhng ngi thuc din tha k khng ph thuc vo ni dung ca di chc c quy nh ti iu 672 B lut Dn s. Theo , nhng ngi tha k khng ph thuc vo di chc s c hng hai phn ba gi tr mt sut tha k theo php lut. Sut tha k theo php lut s c tnh bng tng gi tr di sn ca ngi cht li, chia u cho s ngi thuc vo hng tha k th nht ca ngi . Sau khi tr i tng s di sn m nhng ngi tha k khng ph thuc vo ni dung di chc c hng, th phn di sn cn li t di sn li ban u s tr thnh phn di sn dng vo vic th cng. Trong trng hp ngi cht c li cc ngha v ti sn nht nh vi ngi khc hoc vi Nh nc, th di sn trc ht s c dng thanh ton cc ngha v v ti sn theo quy nh ti iu 686 B lut Dn s. Sau khi thanh ton xong cc ngha v v ti sn do ngi cht li hay cc chi ph lin quan n tha k, th phn di sn cn li mi c em chia tha k theo di chc hoc theo Php lut cho nhng ngi c quyn hng di sn. Trong trng hp ny, di sn dng vo vic th cng ch c mang ra thanh ton cc ngha v ti sn khi ton b di sn khng thanh ton cc ngha v . Nh vy, nu ngha v v ti sn do ngi cht li ln hn tng gi tr di sn chia tha k, th di sn dng vo vic th cng s c ly ra thanh ton cho cc ngha v b vo phn cn thiu, cn nu ton b di sn ngi cht li cng khng thanh ton cc ngha v v ti sn, th tt nhin phn di sn dng vo vic th cng cng s khng cn.

Mt trng hp na c t ra l khi ngi lp di chc nh ot mt phn di sn ca mnh dng vo vic th cng, phn cn li khng nh ot cho ai c hng. Khi , theo nguyn tc th phn di sn khng c nh ot s c chia tha k theo php lut. Vy trong trng hp ny, sut ca ngi tha k khng ph thuc vo ni dung di chc s c xc nh t tng di sn tha k m ngi cht li hay t phn cn li ca di sn tha k sau khi tr i phn di sn c ngi lp di chc ch nh dng vo vic th cng? C th thy, khi xc nh mt xut tha k theo php lut t phn di sn cn li sau khi tr i phn di sn dng vo vic th cng, th 2/3 ca sut tha k s t hn so vi 2/3 ca mt sut tha k theo php lut m ngi cht khng li di chc, khi , phn di sn dng vo vic th cng s c dng thanh ton phn cn thiu ca nhng ngi c hng tha k khng ph thuc vo ni dung ca di chc. Cng c th hiu rng, vic xc nh 2/3 ca xut tha k theo php lut m ngi c tha k khng ph thuc vo ni dung ca di chc c hng l xc nh da trn tng s di sn tha k khi c chia tha k theo php lut, khi cn xc nh phn ca ngi c hng tha k khng ph thuc vo ni dung ca di chc theo quy nh ti iu 672 B lut Dn s. Phn di sn dng vo vic th cng s c xc nh t phn di sn cn li. Mt s im khi qut v di tng theo quy nh ca B lut Dn s: Di tng hiu theo ngha thng thng l vic mt ngi tng hoc dnh ti sn ca mnh cho ngi khc sau khi cht. Trn thc t, y l vn pht sinh trong quan h tha k theo di chc, n th hin ch cng nh quan h tnh cm gia ngi di tng v ngi c tng cho ti sn. Trong B lut Dn s, vic di tng ti sn ca ngi khut c ghi nhn ti

III.

Khon 3 iu 651 v c c th ha ni dung ti iu 674. Vic di tng ch c gi tr sau khi ngi cho ti sn qua i. Trong thi k trc nm 1945, vn v di sn di tng cng c quy nh trong cc b Dn lut Bc K, Dn lut Trung K, tuy nhin thi k ny, cc quy nh u phn bit s tng gi v di tng m , chng c hiu bng hai khi nim l Sinh thi tng gi v Di tng nhn t v u c coi l cho. Sinh thi tng gi l khi nim tn ti i vi ti sn c tng cho bi ngi cn sng v ngi c tng ng nhn. Cng theo quy nh ca Dn lut Bc v Dn lut Trung, th s tng gi khng th b trut bi, tr mt s trng hp c th gia v chng do v hoc chng vi phm o c hoc ngi v phm vo mt trong by iu tht xut. Dn lut Trung K cn quy nh vic tng gi gia v v chng c th b trut bi bt c lc no v v iu kin, mc d khi cng c quy nh v iu kin cm i li ti iu 798 ca B lut ny. i vi di tng nhn t th vic di tng ch c th c thc hin sau khi ngi di tng cht i, v ngi c di tng c quyn s hu i vi vt di tng k t thi im nhn vt, trong trng hp ngi c di tng cht trc ngi di tng th vic di tng s tr nn v hiu. Cng theo Php lut thi k by gi, th vic di tng c tnh cht c nhn, v theo ngi no c ch nh ch danh mi c th hng di sn.