Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

BI 1: TM HIU TNG QUT V M HNH NH MY IN

A - GII THIU CHUNG: Trong s h thng in gm c: - H thng ng c gm: + ng c xoay chiu ba pha (M3~) + ng c DC (M) - H thng my pht gm : + My pht xoay chiu 3 pha (G3~) + My pht DC (G) - Li in : + Cc thit b dng c o tng ng vi h thng ng c, my pht v li in. + H thng n bo v cc nt iu chnh. B- NI DUNG BO CO : Cu 1 : V s bng iu khin ng v bn iu khin. 1/ S bn iu khin ( hnh v nh km ). 2/ S bng iu khin ng ( hnh v nh km ) Cu 2 : ng c DC . a / L do s dng ng c DC quay my pht 3 pha : ng c DC c th thay i tc d dng t cht lng cao trong di iu chnh rng thng qua kch t ca n, do c th lm thay i tc ca my pht, thay i c tn s khi ha ng b my pht vo h thng in ( My pht v ng c DC ng trc ). Cn ng c khng ng b xoay chiu AC kh iu chnh tc v c tc lun nh hn tc ng b . b/ u khuyt im ca vic s dng ng c DC : - u im : n gin, r tin, ph hp vi m hnh cho phng th nghim . - Khuyt im : Phi dng thm ng c 3 pha AC ko my pht in DC cung cp in cho ng c DC . Khng phi thay th m hnh ny v nu dng ng c s cp th khng th iu chnh c tc ca my pht v khng thc hin vic ha ng b my pht AC vo li c. Cn nu dng chnh lu th mun iu chnh tc phi dng cc thit b iu khiu cng sut rt phc tp, kh thc hin vi m hnh nh nh phng th nghm. Cu 3: S dng kha xoay nhn thay cho nt iu khin ON, OFF thng thng. Khc vi cc nt nhn thng thng ON,OFF kha xoay nhn c cc tnh nng hot ng nh sau : - Nt xoay nhn l loi nt nhn khi mun thc hin mt ng tc ng hay ct mt thit b no , ngi thc hin phi thc hin 2 ng tc. + Xoay nt nhn : kim tra trng thi thit b cn thao tc ang v tr c ph hp vi s vn hnh hay khng lc ny thit b cha tc ng. + Nhn nt : sau khi kim tra trng thi l ph hp, ngi thc hin nhn nt thc hin vic hay ct thit b - lc ny thit b s b tc ng ng hay ct.

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

- Vic lm ny ht sc quan trng v mt trong nh my in hay mt trm in c cng sut ln, mt thao tc khng ng quy trnh hay khng ng trnh t s gy ra hu qu nghim trng dao ng ton b h thng, mt in trn mt vng rng ln, c th gy ra tai nn lao ng - Tng t nt xoay nhn cng c th m bo ngn nga vic tc ng sai do ngi trc hay ngi khng phn s v tnh chm phi nt nhn trong qu trnh vn hnh. - Nt nhn xoay c ch to vi mc ch tng hnh, nhn cc nt nhn kt hp vi n bo lp trong nt nhn v s vn hnh trn t iu khin ngi vn hnh c th bit c trng thi thc t ca thit b. Cu 4: S dng cc nt ON, OFF, s dng contactor m phng my ct, dao cch ly, hy thit k mch iu khin dao cach ly v my ct n gin c tnh lin ng gia dao cch ly v my ct. Vic thit k mch iu khin phi m bo khi thao tc theo trnh t nh sau: - ng: Dao cch ly(Q1) trc, my ct (Q0) sau. - M : my ct (Q0) trc, dao cch ly (Q1) sau. Ngoi ra trong mch iu khin ny khi dao cch ly (Q1), (Q2) ang m th khng th ng my ct (Q0) c.

TC Q1 Q0 Q2

OFF

220VAC ON Q1 Q2

OFF

Q0 ON Q0

Q0

Q0 ph ti OFF

Q1 ON Q0

Q1

Mch ng lc

Q0 Q2 Mch iu khin

Q2

Cu 5: Xc nh cc iugia cc my ct, dao cch ly, dao ni t, ta xc nh cc - thc hin lin ng kin ng ct iu kin ca nhm thit b qua cc trng thi sau.

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

Q1 Q0 Q2

Q15 Q25 Q1, Q2 :dao cch ly Q0: my ct Q15,Q25: dao ni t

- iu kin ng Q0: th Q15,Q25 m v Q1,Q2 ng - iu kin m Q0: th Q15,Q25 m v Q1,Q2 ng - iu kin ng Q1v Q2: th Q0 m v Q15, Q25 m - iu kin m Q1 v Q2 : th Q0 m v Q15, Q25 m - iu kin ng Q15v Q25: th Q0 m v Q1, Q2 m - iu kin m Q15 v Q25 : th Q0 m v Q1, Q2 m

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

BI 2 : KHO ST MCH KHI NG CA NG C IN 3 PHA

Cu 1 : Thng s c bn ca ng c AC 3 pha. U m = 220/380 V . I m = 76/44 A . P = 22 Kw . n m = 1450 v/p Cos = 0.86 . f = 50 Hz. Cu 2 : Thng s c bn ca my pht DC : U m = 220 V I dm = 0,86 A . P = 19 Kw . nm = 1445 v/p . I kt = 1,86 A . U kt = 167 V. Cu 3 : V v gii thch mch khi ng ca ng c AC 3 pha . a.S thc t :

Nguon AB C

TG1 D2

TG L

D1

DEN CUON ROTOR

DEN CUON STARTOR

DIEN TRO KHOI DONG

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in b. S nguyn ly mch ng lc

GVHD: thy ng Tun Khanh

N guo -380V A C n

OL

o g c 3 pha n

D1 D2

c. S nguyn l mch iu khin.

ON OFF L

RT1 RT1 RT2 RT2 D2 D1

Gii thch : Mch ng lc v mch iu khin Khi n nt START khi ng ng c .

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

- Cun dy (L) c in s ng tip im contactor ( L) cung cp in cho ng c khi ng vi dng in khi ng ban u nh nh cc in tr Rmm1 , Rmm2 mc ni tip vi cun dy qun rotor. - Relay thi gian (RT1) lm vic sau mt thi gian (t1) s ng tip im (RT1) cun dy (D1) c in ng tip im cua contactor (D1) loi cp in tr ph th nht Rmm1 ra khi mch khi ng . - Relay thi gian (RT2) lm vic sau mt thi gian (t2) s ng tip im (RT2) cun dy (D2) c in ng tip im cua contactor (D2) loi cp in tr ph th hai Rmm2 ra khi mch khi ng. - ng c hot ng ch bnh thng & nhim v ca n l dng ko my pht in mt chiu . Cu 4: L do s dng mch khi ng ? nhng ng c c cng sut trung bnh v ln. R thng c gi tr kh nh nn dng khi ng kh ln t 20 n 25 ln I m . Vi dng khi ng ln khng cho php v gy st p trn li in. hn ch dng khi ng ta cn phi mc thm in tr ph ni tip vo mch roto ca ng c, nhm gim dng in trong qu trnh khi ng sau mch iu khin s loi dn cc in tr ph mc ni tip vi roto khi ng c hot ng ch bnh thng. Cu 5 : V c tuyn moment - tc ca ng c AC trong roto dy qun .
n Mc = Mti

Cu 6: Cc phng php khi ng ng c AC khc : Gim in p trn dy qun stator khi m my : 1/ Dng in tr ph hay cun cm mc ni tip vi cun dy stator trn mi pha .

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in D1 D1 L L

GVHD: thy ng Tun Khanh

M M D2 D2

in p t vo ng c qua in khng L : Lc m my contactor D2 m contactor D1 ng , Khi ng c quay n nh th ng contactor D2 ni tt in khng L. Nh c in p ri trn in khng L, in p trc tip ri vo ng c gim i K ln, dng in m my gim i K ln , moment m my gim i K2 ln . 2/ Dng my bin p t ngu :
D1 My bin p t ngu

D2

t in p vo cun s cp my bin p t ngu,in p th cp my bin p t ngu a vo hot ng. Thay i v tr con chy cho lc m my in p vo ng c nh, sau tng dn in p bng in p chun nh. Gi K l h s bin ca bin p t ngu, U1 l in pha li in , Zn l tng tr ng c lc m my . . in p t vo ng c lc m my , Udc = U1 /K . Dng in chy vo ng c khi c bin p t ngu Idc = Udc Zn = U1 Zn. . Dng in I1 li in cung cp cho ng c lc m my I1 = Idc / K = U1 / K2Zn. . Khi m my trc tip, dng in I1 = U1/Zn .
TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

Vykhi c my bin p t ngu dng in m my gim i K ln, moment m my gim i K2 ln . 3/ Dng i ni sao tam gic. Nu ng c lm vic lc bnh thng ch tam gic th khi m c th u sao gim dng m my i 3 ln, moment m my cng gim i 3 ln.

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

BI 3: KHO ST MCH KHI NG CA NG C IN DC & MY PHT NG XOAY CHIU 3 PHA . A - GII THIU CHUNG : Trong bi ny ng c in mt chiu DC s nhn in t my pht in DC ko my pht in B xoay chiu 3 pha . B - NI DUNG BO CO : I/ Thng s c bn ca ng mt chiu DC : Type CF160M U m = 220 V I m = 78A 0 n = 1500v/p Tmax = 75 C Ikt = 1,85 A Ukt = 220 V II/ Thng s c bn ca my pht in AC. Type AB63 S = 15 KVA Udm = 220/380V Idm = 23A (Y) n = 1500v/ph f = 50 Hz Cos = 0.8 poles = 4 p = 12 Kw + My kch thch t : P = 0,436Kw I = 7,8A n = 1500v/ph Exc.Shunt 0,38A- 21,5 v Tmax = 750C My pht in ng b xoay chiu 3 pha pht ra ngun in xoay chiu & c iu chnh ha ln li in. III/ V v gii thch mch khi ng ca ng c mt chiu DC (mch ng lc).L do s dng ?
N guo A CN guo D C n n

TG1 D1

TG2 D3

D2

DEN CU ON ROTOR

e cuo n n pha g n n

D IEN TR O K H OI D ON G

S NGUYN L MCH IU KHIN.

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

GII THCH MCH : Khi tc n = Udm , mun n tng ln th phi tha mn hai iu kin : - Mmm > M cn ca ti . - I m < dng cho php (I) Khi ng in trc tip cho ng c DC tng ng ngn mch do in tr phn ng R nho do dng khi ng rt ln (Iu= Um/R) c th gy pht nhit ln v lm h hng my, nn hn ch dng khi ng ngi ta dung hai in tr R1,R2 tuy nhin i vi nhng may c cng sut ln. Khi nt nt START khi ng ng c. - Cun dy (L) c in s ng tip im contactor (L), cung cp in cho ng c khi ng vi dng in khi ng ban du nh nh cc din tr khi ng. - Relay thi gian(RT1) lm vic sau mt thi gian (t1) s ng tip im (RT1) v cun dy (D1) c in ng tip im contactor (D1) loi tch in tr th nht R1 ra khi mch khi ng - Relay thi gian(RT2) lm vic sau mt thi gian (t2) s ng tip im (RT2) v cun dy (D2) c in ng tip im contactor (D2) loi tch in tr th nht R2 ra khi mch khi ng - ng c hot ng ch bnh thng v nhim v ca n dng ko my pht in ba pha xoay chiu. LY DO S DNG: y trong h thng ny vic iu chnh my pht in ng b xoay chiu ba pha c linh hot, ngi ta chn ng c keo pha s cp l mt ng c c kch t song song. loi ng c nay c c tuyn iu chnh tc kh n gin kh n gin v d dng. Do c ngun DC cung cp cho ng c ngi ta dng m hnh nh s - ng c DC c kch t song song, oc khi ng vi hai cp in tr ph to Monent m my ln. - ng c DC c th thay i vn tc mt cch d dng. - D dng iu chnh cng sut pht P,Q tu theo mun V C TUYN MOMENT - TC KHI KHI NG C DC. M T NGN GN MT S PHNG PHP KHI NG NG C DC Ngoi phng php m my nu trn, cn hai phng php m my khc: - M my ng c DC dng bin tr m my. - M my bng phng php in p thp. a/ - Phng php dng in tr m my (v hnh) Mc bin tr nh hnh v vo mch phn ng. Dng in m my phn ng lc c bin tr m my: Imm = U/(Ru+Rmm) Ban u bin tr m my ln nht, trong qu trnh m my tc ca ng c s dn dn tng ln, lc ny s gim dn in tr m my Rmm lm cho Iu tng dn ln v Moment Mm tng ln theo, ng c s quay. b/- m my bng in p thp:

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

Phng php ny phi dng ngun c lp c th iu chnh in p cung cp cho phn ng ca n c c d dng. y l phng php thng dng nht trong vic m my cc ng c inc cng sut ln, ngoi ra phng php ny cn cho php kt hp vi vic iu chnh tc ng c bng cch thay i in p. BI 4: THC TP VN HNH & KHO ST CC CH HOT NG CA MY PHT NG B XOAY CHIU 3 PHA. A-NI DUNG THC TP: Trong bi ny ta thc tp vn hnh & kho st cc ch hot ng ca my pht in ng c xoay chiu 3 pha, gm cc bc sau: - Thao tc cc thit b a h thng vo vn hnh c lp, sau ho ong b vo li in. - iu chnh cc nt iu khin kho st cc ch : + Ch lm vic bnh thng + Ch lm vic khi mt kch t. + Ch lm vic khi khng co ko ng c DC(M) + Ch lm vic khi mt kich t v mt lc ko ng c DC(M). - Dng h thng. B - NI DUNG BAO CO: I- Nu chi tit qu trnh vn hnh, ha ng b my pht 3 pha vo li : Trong qui trnh vn hnh, iu trc tin cn lu l nhng nguyn tt c bn trong thao tc v in nh sau : - Khi ng in : ng dao cch ly trc,ng my ct sau, & ng in t ngun n ph ti . - Khi ct in : ng dao cch ly trc, m dao cch ly sau & v ngt in t di ph ti ngc v ngun . y trong h thng ny vic iu chnh my pht in ng b xoay chiu 3 pha c linh hot, ngi ta chn ng c ko pha s cp l mt ng c DC c knh t song song. Loi ng c ny c t tuyn iu chnh tc kh n gin v d dng. Do c ngn DC cung cp cho ng c ngi ta dng n hnh nh s . Trnh t thao tc v vn hnh cho h thng in nh sau : u tin ng in li v n thanh ci bng dao cch ly v my ct (L). Gi s ta chn thanh ci A : ng dao cch ly dn A, ng my ct (L) khi ng ng c xoay chiu, ta ln lc ng dao ct ly v my ct lin h theo chiu mi tn nh trn hnh v. Khi ng c khi ng n ko my pht in DC bng b khp ni u trc gia 2 my. Sau ng kch thch v iu chnh in th ca my pht DC. khi ng ng c DC ta ng dao cch ly v my ct trnh t t pha my pht v n ng c. Tng t khi ng c DC khi ng n ko theo ng c my pht in ng b xoay chiu 3 pha. Sau ng kch thch v iu chnh in th cng tn s ca my chun b cho vic ha in tip theo. tin hnh ha in ln li, dao cch ly pha thanh ci A v dao cch ly pha bin th cng vi pha my ct v thanh ci phi c ng trc v khi ng my ct phi m cng tc ca mng ha in( v tr ti my ct ). Nh vy my ct ti u my pht c dng ha in gia 2 ngun : my pht va li.

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

M cng tt ha in ti my ct ca my pht , qua b kim sot ho in ta iu chnh in th v tn s ca my pht sao cho bng vi li. Kim tra gc lch pha qua ng b k. - iu chnh in th: tng hoc gim dng kch t ca my pht. - iu chnh tn s : tng hoc gim vn tc ng c DC. - Kim tra gc lch pha qua ng h ng b v phi nm trong gii hn cho php (tc quay ca kim ng h vo khong 0,1v/s). - Chn thi im ng b l lc kim ch vch en ca ng h, ta ng my ct ho in. Lc ny my pht hot ng song song vi li. Tip tc nng vn tc ca ng c DC my pht s pht P ln li v iu chnh nng kch t my pht s pht Q ln li. II M t chiu tng gim cc ng h U, I, Ukt, Ikt, n ca my pht in nh b xoay chiu 3 pha cc ch : Bnh thng mt kch t mt ng c ko, va mt kch t va mt ng c ko. Gii thch: Ta kho st cc ch ca my pht in ng b xoay chiu 3 pha Ch IA P Q Uktmf Iktmf n I c Uktc Iktc 1 Khng Khng Khng Khng Khng Khng i i i i i i 2 Khng Khng Khng Khng Khng Khng i i i i i i 3 Khng Khng i i 1.Bnh thng: my hot ng ch my pht (pht cng sut tc dng v cng sut phn khng ln li) - Khi tng tc n ca ng c DC tc l tng sc ko ca my pht, cng sut P pht vo li in, khi gim tc n cng sut P s gim. - Khi tng kch t cng sut phn khng Q ca my pht tngv s pht Q vo li theo chiu tng v ngc li. P tng th Q gim P gim th Q tng Nh vy cng st nh mc (ton phn) vn c bo ton. S = P + jQ Nhng ta nhn thy chiu tng ca P v I l cng chiu .P tng dn n I tng P gim dn n I gim Ngc li Q v I ngc chiu nhau .Q tng th I gim Q gim th I tng 2. Mt kch t: My hot ng ch my pht in khng ng b. Tc l P>0, U gim, I tng v Q<0. - Ukt tng, Ikt = 0 do khng cn cung cp dng in cho rotor my pht na. - Do khng c kch t n phi nhn cong sut phn khng t li v bin i b vo lng t thng b mt, do dng in trn 3 phs s tng ln vt qu dng in cho php trong trng hp my pht hot ng ch nh mc. cng sut tc dng P vn gi nguyn do sc keo ca ng c DC vn cn. Tc l lc ny h thng my pht s pht cng sut tc dng P ln li v tiu th cng sut phn khng Q. Dng n Stator tng ln.
TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in

GVHD: thy ng Tun Khanh

Ukt= 0,P>0 Ikt = 0,Q<0 Istator= 12A 3. Mt lc ko: My pht hot ng ch b v cng , tc l: P<0,U tng, I gim, Q > 0. - Ukt, Ikt gi nguyn v vn duy tr dng in cung cp cho rotor my pht. - Khi mt lc ko my pht, cng sut P s tr v khng, cng sut Q vn gia nguyn do vn cn duy tr in th v dng kch t. - Tng hoc gim kch t tng hoc gim Q pht ln li. Nh vy ngi ta c th s dng trng hp ny pht cng sut v cng b cho li in c linh hot hn so vic lp t t b. 4. Mt kch t v lc ko: My pht hot ng ch ng c KB. Tc l: P =0,Q<0 - Ukt tng,Ikt=0 do khng cn cung cp dng in cho rotor my pht na. - P = 0 do ng h lp t o cng sut thc c nh hng, khng o chiu cng sut ngc li - Q gim v tr 0 sau tng v v tr (-), khi n s nhn cng sut phn khng. - My pht nhn cng sut P v Q t li in bin i in nng thnh c nng lm quay ng c. Do I tng, lc ny myphts hot ng nh l mt ng c, do tiu hao nng lng mt cch v ch. III - TR LI CU HI Cu 2: Khi cha ho ng b my pht vo h thng, iu chnh kch t ng c mt chiu s lm thay i tc ca ng c, my pht; iu chnh my pht in xoay chiu s lm thay i u cc my pht. Tr li: Khi my pht lm ch c lp thi phng trnh ca tc v dng kch t c biu din nh sau: . n = n0 + k.I . I = I + I kt ng c DC c kch t song song nn khi tng dng kch t Ikt th I s gim, tc ng c tng ko theo tc my pht cng s tng theo v ngc li. Phng trnh in p u cc my pht: U = E0 I.R + j(X + Xd).I; E0 = 4,44.f.W. Kdq.0 M Ikt t l vi 0 nn khi thay i dng kch t Ikt th 0 s thay i, E0 v U ca my pht s thay i theo . b/ Hi : Khi ha ng b my pht vo h thng, iu chnh kich t ng c mt chiu s lm thay i cng sut thc va my pht, iu chnh kch t ca my pht xoay chiu s lm thay i cng sut phn khng ca h thng . + Tr li : Khi ha ng b my pht vo li in, h thng c cng sut v cng ln. Lc : + fL = const (hng s ) ; UL = const (hng s ) Khi thay i kch t ca ng c DC tc l thay i moment in t Mdt lm thay i kh nng ko ti ca my pht, thay i cng sut P. Khi thay i kch t my pht , Ikt thay i lm cho ng hoch nh trc c nh ca my pht i.

TRUONG HUNG MANH

Bo co th nghim vn hnh h thng in GVHD: thy ng Tun Khanh 2 U .E0 .Cos U L Cng thc Q = Xd Xd Nn Q ca my pht s thay i theo. 2/ Tr li cu hi s 3 : Cc phng php kch t ca my pht in : a/ Dng my pht in mt chiu c lp kch t cho my pht b/- Dng h thng chnh lu :dng h thng chnh l in xoay chiu t ngun khc. Khi dng h thng chnh lu kch t cho my pht, nu dng h thng chi than thanh gp rt d h hng cc thit b chnh lu. khc phc nhc im ny, ngi ta dng mt loi thit b c bit - h thng kch t quay. H thng kch t ny nm cng trc vi my pht v quay cng tc vi my pht. 3/- My pht c c lm vic lu di ch mt kch t khng . Ti sao? My pht ang lm vic vi ch ho ng b khng c lm vic ch mt kch t. nu ti thi im mt kch t, ti ngoi ln th s gy mt ng b, my pht s nhn cng sut phn khng ca h thng v, dng cng sut phn khng ny s lm t ho rotor gy pht nng trong my pht v c th dn n mt n nh ca h thng. Khi my pht mt ng b th tc c th thay i do ngi ta gn thm b iu chnh tc 4/- Cc iu kin ho ng b my pht vo h thng. C 4 iu kin ho ng b vo h thng: + Bin ca in p my pht v in p li phi bng nhau. + Tn s my pht phi bng tn s h thng li in. + My pht v li in phi cng gc th t pha. + Pha ca my pht v pha ca li in phi trng pha nhau. iu kin quan trng nht l pha ca in p may pht phi trng pha in p li, v nu gc lch pha l 180o th s ni tng ng vi mch my pht vi in p UF UHT = 2UF ; dng in xung khi ng cu dao c ln gp 2 ln dng in ngn mch thng thng, lc v moment in t ln gp 4 ln lm ph hng dy qun, kt cu thp, li thp, trc ca my pht in. IV - Dng hot ng h thng (xung my): Thao tc theo trnh t ngc li khi vn hnh h thng.

TRUONG HUNG MANH