Phát triển nghiệp vụ BTT (Factoring) tại Việt Nam, NH Á Châu

Trang 1
B GIO DC V O TO TRNG I HC KINH T TP.HCM

*************
PHM XUN HNG
PHT TRIN NGHIP V BAO THANH TON (FACTORING) TI VIT NAM

CHUYN NGNH: KINH T TI CHNH-NGN HNG M S: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC: TS NGUYN TH THY VN
Tp. H Ch Minh - Nm 2007
Lun vn thc s
GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 2
MC LC
Trang Ph ba Li cam oan LI M U CHNG 1: C S L LUN V BAO THANH TON ............................ 01 1.1. TNG QUAN V BAO THANH TON (FACTORING): ....................... 01 1.1.1.Lch s hnh thnh.......................................................................................... 01 1.1.2.Khi nim v bao thanh ton ......................................................................... 02 1.1.3. Cc loi hnh bao thanh ton........................................................................ 05 1.1.4. u Nhc im ca cng c bao thanh ton................................................ 08 1.2. SO SNH BTT VI HNH THC CHO VAY BNG TI SN C ..... 14 1.2.1 S ging nhau ca Sn phm BTT v sn phm cho vay bng ti sn c: .. 14 1.2.2 S khc nhau ca Sn phm BTT v sn phm cho vay bng ti sn c:.... 15 1.3. KINH NGHIM V HOT NG BTT TRN TH GII V VIT NAM ....................................................................................................................... 17 1.3.1. Tnh hnh hot ng bao thanh ton trn th gii ........................................ 17 1.3.2. Kinh nghim v bao thanh ton ca mt s quc gia trn th gii .............. 20 1.3.3. Rt kinh nghim cho hot ng bao thanh ton ti Vit Nam...................... 21 Kt lun chng 1................................................................................................... 24 CHNG 2: THC TRNG V BTT TI VIT NAM ................................ 25 2.1. QUY NH V BAO THANH TON TI VIT NAM ........................... 25 2.1.1. Cc vn bn php l hin hnh: ................................................................... 25 2.1.2 iu kin ngn hng c hot ng nghip v bao thanh ton ............. 26 2.1.3 i tng p dng ......................................................................................... 26 2.1.4. Quy trnh hot ng bao thanh ton............................................................. 27 2.2. THC TRNG HOT NG BTT TI VIT NAM.............................. 28
Lun vn thc s GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn HVTH: Phm Xun Hng
Trang 3
2.2.1. Tnh hnh hot ng BTT hin nay ............................................................... 28 2.2.2. Thc hin nghip v BTT ti mt ngn hng in hnh................................ 30 2.2.3. Kh khn v nhng hn ch khi thc hin BTT ti Vit Nam ...................... 40 2.2.3.1 Mt s kh khn, vng mc khi thc hin BTT theo quy ch 1096 .......... 40 2.2.3.2 Mt s kh khn, vng mc khi thc hin nghip v................................ 42 Kt lun chng 2................................................................................................... 44 CHNG 3: GII PHP PHT TRIN BTT TI VIT NAM.................... 45 3.1. TNH CP THIT CN PHT TRIN BTT TI VIT NAM .............. 45 3.2. TRIN VNG PHT TRIN CA SN PHM BTT TI TH TRNG VIT NAM ............................................................................................................ 48 3.2.1. Bao thanh ton ni a.................................................................................. 48 3.2.2. Bao thanh ton xut nhp khu .................................................................... 49 3.3. CC GII PHP PHT TRIN NGHIP V BTT TI VIT NAM... 50 3.3.1. V mt qun l v m..................................................................................... 50 3.3.1. V mt vi m.................................................................................................. 54 Kt lun chng 3 ................................................................................................... 71 KT LUN ........................................................................................................... 71 Ph Lc 1 Danh mc cc k hiu, ch vit tt Danh mc ti liu tham kho
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 4
DANH MC CC K HIU, CH VIT TT

ACB BTT D/A D/P FCI L/C NH NHNN NHTM NHTMCP NK XK P/O C/A HMBTT Loan CSR CSR A/A A/O NV PLCT TELLER KH TSB H BTT TK BTT T/T CIC : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Asia Commercial Bank (Ngn hng Chu) Bao thanh ton (Factoring) Document against Acceptance (Nh thu tr chm) Document against Payment (Nh thu) Factors Chain International (Mng li Bao thanh ton quc t) Letter of Credit (Th tn dng) Ngn hng Ngn hng nh nc Ngn hng thng mi Ngn hng thng mi c phn Nhp khu Xut Khu Nhn vin qun l v pht trin sn phm Nhn vin phn tch tn dng Ban tn dng/Hi ng tn dng Hn mc bao thanh ton Nhn vin dch v tn dng Nhn vin dch v khch hng Nhn vin thm nh ti sn Nhn vin qun l v pht trin khch hng Nhn vin php l chng t Nhn vin giao dch ti khon Khch hng Ti sn bo m Hi ng bao thanh ton Ti khon bao thanh ton Telegraphic Transfer (Chuyn tin bng in) Trung tm thng tin tn dng Ngn hng nh nc
BTD/HTD :
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 5
LI M U
Mc tiu nghin cu: Trn th gii, ho bnh, hp tc v pht trin vn l xu th ch o; ton cu ho v hi nhp kinh t quc t tng bc c y nhanh; u t, lu chuyn hng ho, dch v, lao ng v vn ngy cng m rng. Cuc cch mng khoa hc v cng ngh, nht l cng ngh thng tin v th trng ti chnh, tip tc pht trin mnh theo chiu su, tc ng rng ln n c cu v s pht trin ca kinh t th gii, m ra trin vng mi cho mi nn kinh t tham gia phn cng lao ng ton cu. Kinh t chu - Thi Bnh Dng tip tc pht trin nng ng v hp tc trong khu vc, nht l ASEAN ngy cng m rng to thm iu kin thun li cho s pht trin ca mi quc gia. Trc thi th ny, Vit Nam chng ta ang tng bc thc hin k hoch pht trin kinh t - x hi trc mt l trong thi gian 2006 - 2010 trong bi cnh c nhiu thi c, thun li v kh khn, thch thc u ln v an xen nhau. Tuy nhin, tnh hnh th gii v khu vc vn cha ng nhiu yu t phc tp, kh lng; cc tranh chp, xung t cc b, cng vi hot ng khng b quc t c th gy mt n nh khu vc v nhiu ni trn th gii. Cc nc ln cnh tranh quyt lit v li ch kinh t v tm cch p t cc ro cn trong thng mi vi cc nc ngho v ang pht trin. Th trng ti chnh, tin t v gi c th gii cn din bin phc tp. y nhanh tc tng trng kinh t, t c bc chuyn bin quan trng v nng cao hiu qu v tnh bn vng ca s pht trin l mc tiu hng u ca ton th nhn dn. To c nn tng y mnh cng nghip ho, hin i ho v pht trin kinh t tri thc, a nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i. Nng cao v th ca Vit Nam trong khu vc v trn trng quc t. Lnh vc ti chnh ngn hng nc ta ang tng bc ci tin v pht trin r rt. Hin nay, cc ngn hng nc ta ang pht trin rt nhanh vi 3 xu hng sau: mt l, pht trin cc dch v trn th trng ti chnh; hai l, pht trin dch v ngn hng bn l tin ch v hin i, ba l, m rng cc dch v ngn hng quc t. Vi xu th ny, sn phm Bao thanh ton c a vo thc hin v c nhng
Trang 6
thnh cng v kh khn nht nh. Do sn phm ny cn kh mi m vi th trng ti chnh Vit Nam nn chc chn cn nhiu vn cn nghin cu tm ra nhng gii php nhm hon thin v pht trin hn na dch v Bao thanh ton tuy cn kh mi m vi chng ta nhng n c thc hin rng ri v hiu qu nhiu quc gia trn th gii. Tt c nhng p ny s c ti nghin cu v chn lm ti vit lun vn thc s kinh t. l ti: Pht trin nghip v Bao Thanh Ton (Factoring) ti Vit Nam i tng v phm vi nghin cu: Da trn vic tm hiu tng quan c s l lun v sn phm bao thanh ton, thc trng, hn ch v thch thc, nghin cu th trng Vit Nam v trin vng pht trin ca sn phm ny ti cc NHTM Vit Nam, thc trng nhu cu vn ti cc doanh nghip, t xut nhng gii php c th c v vi m ln v m vi nhng xut to bo pht trin nghip v BTT nhm cung ng vn kp thi cho cc doanh nghip. Vi mong mun dch v ny s sm c hon thin v pht trin trn th trng ti chnh Vit Nam trong thi gian gn nht. Lun vn nghin cu trn c s tng hp thc trng chung nht trong hot ng BTT, phn tch s liu thc t v doanh s BTT trn th gii v ti 5 th trng ng u trong hot ng BTT t 2001-2006, quy trnh nghip v thc t ti NHTM i tin phong trong vic cung cp sn phm BTT (Ngn hng Chu). Vn thc hin nghip v BTT l vn cn kh mi m v khi cc t chc tn dng thc hin cn gp nhiu lng tng, cn d dt trong vic m rng v pht trin. Hn na tc gi ti hin cng tc ti Ngn Hng Nng Nghip v Pht Trin Nng Thn Vit Nam l mt trong nhng NH hng u Vit Nam nhng hin vn cha mnh dn thc hin nghip v ny, hoc nu c th p dng theo mt phng thc hon ton khc vi thng l quc t. Chnh v l do nn tc gi nhn thy y l im mi v ni bt ca ti, n mang ngha khoa hc thc tin cn nghin cu v cng l trng tm ca ti nghin cu ny. Phng php nghin cu: Lun vn c nghin cu da trn phng php duy vt bin chng, duy vt lch s kt hp vi vic tng hp, phn tch thng k, so snh v i chiu nhm chn s liu thc t ng tin cy, x l ng n v khoa hc.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 7
Cng vi s tham kho, trao i kin vi ngi hng dn khoa hc cng nh bn bc, trao i trc tip vi cc cn b nghip v ti Ngn hng Chu kt hp vi thc t cng vic bn thn l mt cn b ca Ngn hng Nng Nghip v Pht Trin Nng Thn Vit Nam nn vic nghin cu c nhiu thun li v c nhng s liu chun xc. Kt cu ca ti: Ni dung chnh ca lun vn c th hin qua 3 chng nh sau: Chng 1: C s l lun v bao thanh ton. Chng 2: Thc trng v bao thanh ton ti Vit Nam. Chng 3: Gii php pht trin nghip v BTT ti Vit Nam. Vi kt cu 3 chng nh trn, lun vn c gng th hin phn l lun, phn tch nh gi thc trng v trin vng pht trin ca dch v BTT, trn c s xut mt s gii php c th pht trin nghip v BTT nhm a dng ha sn phm ti chnh ti Vit Nam.
Vi thi gian v kin thc c hn, chc chn Lun Vn ny s khng trnh khi nhng hn ch v sai xt. Knh mong c s gp , ch dn ca Qu Thy, C tc gi c hiu bit hon chnh hn.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 8
CHNG 1: C S L LUN V BAO THANH TON

1.1. TNG QUAN V BAO THANH TON (FACTORING): 1.1.1. Lch s hnh thnh: Bao Thanh Ton (BTT) xut pht t i l hng hoa hng, nhng ngi thc hin vic mua bn v lun chuyn hng ha khong 2000 nm trc di thi ch La M. Do h thng thng tin cn s khai, i l hoa hng thc hin chc nng marketing quan trng trong giao dch thng mi gia nh sn xut nc ngoi v ngi mua trong nc. L i l, h nm gi quyn s hu (ch khng phi danh ngha) ca hng ha bn y nhim - nh sn xut nc ngoi - ri giao hng ha cho ngi mua trong nc, ghi s doanh thu/thu n v thu n khi n hn, chuyn d n cho bn u nhim thu sau khi tr phn hoa hng ca mnh. Vi s pht trin ton cu ca ngnh cng nghip Anh vo th k 14 v th k 15 l s ln mnh trong tm quan trng ca i l BTT. Khi h dn dn tin cy vo kh nng tr n ca ngi mua trong nc m h giao dch cng, h bt u cp tn dng cho ngi y nhim mnh ly hoa hng cao hn. Thc t l, vi khon hoa hng nhiu hn, i l BTT bt u bo m kh nng tr n ca ngi mua bng cch ha tr cho ngi y nhim trong tng lai, nu ngi mua khng th tr n ng hn do kh nng ti chnh khng cho php. Khng lu trc , l kt qu t nhin ca vic bo lnh tn dng, i l thanh ton c vn bt u tr trc mt phn (tm ng) cho ngi y nhim ca mnh da trn khon thanh ton ca ngi mua trong tng lai hoc l ca i l BTT, nu ngi mua khng tr tin v nu n bo lnh khon tn dng ca ngi mua. Do c nhng khon tm ng ny m i l BTT tnh thm ph hoa hng hay li sut. Thng thng, trnh khi tnh trng khng thanh ton hay thanh ton khng do nhng vn khng thuc phm tr tn dng nh l ngi mua khiu ni ngui bn v s lng, cht lng hng ha hay thi gian giao hng khng ng hn, i l BTT khng tm ng ton b s tin doanh thu bn hng. Thay vo , h s gi li mt phn d tr phi tr cho ngi bn cho ti khi tt c nhng s vic khng thanh ton khng cn tn ti na. Ngi mua thng c thng bo l i l BTT mua quyn nhn thanh ton ca h. Vo thi im Columbus pht hin ra Chu M nm 1492, i l BTT pht trin t vai tr duy nht vi chc nng marketing thnh ng hai vai tr va c chc nng marketing va c chc nng ti chnh. Th k 16 chng kin s bt u ca ch thc dn M, v cng vi n l vai tr ngy cng tng v nhiu c hi mi cho BTT - c bit l i vi nhng ngi thit lp hot ng kinh doanh M. Khong cch gia Chu u v th
Trang 9
trng thc dn rt ln v cng tr nn ln hn khi M m rng bin gii pha Ty ca n. Khong cch ln ny khin cho cc nh sn xut Chu u kh quen vi th trng Chu M v s tin cy v tn dng ca nhng khch hng tim nng. iu ny cng lm cho vng tun hon t khi bt u sn xut n khi nhn c thanh ton cui cng di hn. Kt hp nhng yu t trn to nn s cng thng ng k i vi nhng nh sn xut ny. V vy, nhng i l BTT ngi M quen thuc vi th trng v ngi mua trong nc h, c t chc cung cp cho cc nh sn xut Chu u nhng dch v marketing v ti chnh tng t nh trc y nhng ngi anh em ca h nc khc tng lm. n cui th k 19, mt s thay i quan trng trong th gii thng mi xy ra. trong nc, M pht trin thnh mt quc gia ch quyn v tr nn t b ph thuc vo hng ha nc ngoi. S pht trin ca ngnh cng nghip trong nc l do dn s v lc lung lao ng trong nc tng rt nhanh, ti nguyn thin nhin d tha, v s p t biu thu gt gao i vi hng ha nc ngoi. ng thi, nhng nh sn xut M pht trin i ng kinh doanh (marketing) ca mnh v v vy, nhu cu chc nng marketing m trc y cc i l BTT thng thc hin gim i. Tuy nhin, mt ln na, cc i l BTT li pht trin v iu chnh theo nhu cu ca nn kinh t mi trong nc, tp trung vo tn dng, thu n, k ton v cc chc nng ti chnh (thng l thng bo cho ngi mua vic bn cc khon phi thu). Vic giao cho cc i l BTT thc hin cc chc nng ny cho php cc nh sn xut ngnh dt ca M tp trung vo sn xut v tip th trong thi k pht trin rt nhanh ny. Khi cc nh sn xut M m rng vo u th k 20 sang cc sn phm may mc v ph kin, ni tht v thm th cc i l BTT ca M cng m rng chuyn mn v dch v sang ngnh cng nghip ny. n gia th k 20, BTT ca M pht trin sang nhng ngnh cng nghip mi ang pht trin nh in, ho cht, v si tng hp. Ngy nay, lm du bt nhu cu kim sot hng ha v mt vt l, BTT m rng sang nhiu ngnh ngh khc nh giao nhn, cung cp nhn s tm thi, qung co, thit k ha,... Tuy c nhng tnh cnh c bit ny, nhng chng ta cng s thy mt s lng gii hn cc i l BTT cung cp nhng dch v ca mnh trong nhng ngnh cng nghip c nh hng lin quan. 1.1.2. Khi nim v bao thanh ton: - Theo Quyt nh s 1096/2004/Q-NHNN ngy 06/09/2004 ca Ngn hng nh nc v/v Ban hnh quy ch hot ng bao thanh ton ca cc t chc tn dng: Bao thanh ton l mt hnh thc cp tn dng ca t chc tn dng cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua,
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 10
bn hng ho c bn bn hng v bn mua hng tho thun trong hp ng mua, bn hng. Trn y l nh ngha BTT ca Ngn hng Nh nc Vit Nam, chng ta nhn thy nh ngha ny rt khi qut mang tnh k tha bc u p dng ti Vit Nam. Chng ta s nghin cu mt s nh ngha ca c t chc quc t. - Theo Cng c v bao thanh ton quc t UNIDROIT 1988 (Unidroit Convention on International Factoring Ottawa, 28 May 1988) ti Chng 1, iu 1, khon 2,: Theo mc tiu ca Cng c ny, Hp ng bao thanh ton c ngha l mt hp ng bao gm mt bn (bn cung cp hng) v mt bn khc (bn bao thanh ton) tun th: (a) Ngi cung cp hng c th hoc s chuyn nhng cho nh bao thanh ton khon phi thu pht sinh t hp ng mua bn hng ha gia bn bn hng v ngi mua hng ca bn bn (con n), ch khng phi l nhng ngi mua hng s dng cho c nhn v h gia nh. (b) Bn bao thanh ton phi thc hin t nht hai trong nhng chc nng sau: - Ti tr cho ngi bn, bao gm khon vay v khon ng trc; - Theo di cng n (gi s ci) lin quan n khon phi thu; - Thu tin t cc khon phi thu; - Bo v ngi bn trc trng hp ngi mua khng thanh ton. (c) Thng bo chuyn nhng phi c a ra bng vn bn cho con n bit. Nh vy chng ta c th hiu v bao thanh ton thng qua nhng ni dung ca cng c ny l: Bao thanh ton l dch v do nh bao thanh ton cung cp da trn hp ng mua bn gia hai bn mua v bn bn, theo khi pht huy vai tr ca mnh, bn bao thanh ton phi thc hin t nht hai trong bn chc nng nu trn. - Theo T chc Bao thanh ton quc t - FCI (Factors Chain International): Phn 1, iu 1, Qui nh chung v Bao thanh ton quc t (GRIF), phin bn thng 6, 2005: Hp ng bao thanh ton c ngha l mt hp ng m n tun theo iu sau: ngi bn hng c th hoc s chuyn nhng khon phi thu cho nh bao thanh ton, v mc ch l nhn khon ti tr hay khng, nhng tt thiu phi c mt trong nhng chc nng: Qun tr s ci cc khon phi thu; Thu tin t cc khon phi thu; Bo v chng li cc khon n xu. Theo khi nim hp ng bao thanh ton ny, chng ta c th hiu: Bao thanh ton l mt dch v ti chnh trn gi bao gm s kt hp gia ti tr vn hot ng, phng nga ri ro tn dng, theo di cc khon phi thu v dch v thu
Trang 11
h. l s tha thun gia n v bao thanh ton (factor) v ngi bn hng (seller). n v bao thanh ton s mua li khon phi thu ca ngi bn da trn kh nng tr n ca ngi mua (buyer) hay cn gi l con n trong quan h tn dng (debtor). - nh ngha thun ty nht M nh ngha nghip v BTT mt cch truyn thng nh sau: BTT l mt tho thun tip theo gia bn lin quan n BTT v ngi bn hng hay l ngi cung cp dch v v m mt ti khon, chiu theo bn BTT tin hnh tt c nhng dch v lin quan n ti khon phi thu pht sinh t vic bn hng ha dch v nh: + Mua li tt c nhng khon phi thu v nu cn thit th ng trc tin mt da trn cc khon phi thu ny trc khi thu n. + Duy tr ghi s ci v thc hin cc nhim v ghi s sch khc lin quan khon phi thu ny. + Thu n cc khon phi thu ny. + D tnh cc tn tht c th xy ra khi tnh hnh ti chnh ca khch hng khng th tr c n (tn tht tn dng). Cc khon phi thu c th c mua bn trn c s khng c quyn truy i, do bn BTT d tnh ri ro tn tht c th xy ra do khng c kh nng v mt ti chnh ca khch hng hay trn c s c quyn truy i trong khch hng ca BTT chu phn ri ro ny. Dch v bao thanh ton thng thng s c s xut hin ca t nht ba bn: 1. T chc bao thanh ton (factor): l ngn hng, cng ty ti chnh chuyn thc hin vic mua bn n v cc dch v khc lin quan n mua bn n. Trong nghip v bao thanh ton quc t s c hai n v bao thanh ton, mt n v bao thanh ton ti nc ca nh xut khu v mt n v bao thanh ton ti nc ca nh nhp khu. 2. Ngi bn hay nh xut khu (seller, exporter): cc doanh nghip sn xut hng ha hoc kinh doanh dch v c nhng khon n ca khch hng nhng cha n hn thanh ton. 3. Ngi mua hng (ngi mc n) hay nh nhp khu (buyer, debtor, importer): hay cn gi l ngi phi tr tin, chnh l ngi mua hng ha hay nhn cc dch v cung ng. Nhn chung nghip v bao thanh ton chnh l hnh thc ti tr cho nhng khon thanh ton cha n hn (trong ngn hn) t cc hot ng sn xut kinh doanh, cung ng hng ha v dch v, gn nh l hot ng mua bn n. Hay ni mt cch khc, di gc hot ng ca NHTM, BTT l vic cp tn dng cho
Trang 12
khch hng l bn bn thng qua vic mua li cc khon phi thu ca bn bn hng pht sinh t vic mua bn c bn bn hng v bn mua hng tha thun trong hp ng mua bn hng ha. Nh vy, n v BTT lm chc nng l mt n v chp thun tn dng ng thi l mt n v cung cp ti chnh. 1.1.3. Cc loi hnh bao thanh ton: * Theo phm vi thc hin: - Bao thanh ton trong nc: l hnh thc cp tn dng ca mt NHTM hay mt cng ty ti chnh chuyn nghip cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ha c bn bn hng v bn mua hng ha tha thun trong hp ng mua bn hng ha, trong , bn bn hng v bn mua hng l ngi c tr trong phm vi mt quc gia. * Quy trnh thc hin:
(1 )
Ngi bn (K h c h h n g )
(6 )
Ngi m ua (C o n n )
(2 )
(4 )
(5 )
(7 )
(8 )
(1 1 )
(3 )
(9 )
(1 0 )
n v b a o th a n h to n
(1) Ngi bn v ngi mua tin hnh thng lng v k hp ng mua bn hng ha. (2) Ngi bn ngh n v bao thanh ton ti tr vi ti sn bo m chnh l khon phi thu trong tng lai t hp ng mua bn hng ha. (3) n v bao thanh ton thm nh kh nng thanh ton tin hng ca ngi mua. (4) Nu xt thy c th thu c tin hng t ngi mua theo ng hn hp ng mua bn, n v bao thanh ton s thng bo ng ti tr cho ngi bn. (5) n v bao thanh ton v ngi bn tha thun v k kt hp ng bao thanh ton. (6) Ngi bn giao hng cho ngi mua theo ng tha thun trong hp ng mua bn hng ha. (7) Ngi bn chuyn nhng ha n, chng t bn hng v cc chng t khc lin quan n cc khon phi thu cho n v bao thanh ton. (8) n v bao thanh ton ng trc mt phn tin cho ngi bn theo tha thun trong hp ng bao thanh ton. (9) Khi n hn thanh ton, n v bao thanh ton tin hnh thu hi n t ngi mua.
Trang 13
(10) Ngi mua thanh ton tin hng cho n v bao thanh ton. (11) Sau khi thu hi tin hng t pha ngi mua, n v bao thanh ton thanh ton nt tin chuyn nhng khon phi thu cho ngi bn. - Bao thanh ton xut nhp khu: l hnh thc cp tn dng ca NHTM hay mt cng ty ti chnh chuyn nghip cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ha c bn bn hng v bn mua hng ha tha thun trong hp ng mua bn hng ha, m vic mua bn hng ha vt ra khi phm vi mt quc gia. * Quy trnh thc hin:
Nh XK (Ngi Bn)
(2) (5) (6) (8) (9) (13) (1) (7)
Nh NK (Ngi mua)
(4) (10) (11)
(3)
n v BTT XK
(5) (8) (12)
n v BTT NK
(1) Ngi bn v ngi mua tin hnh thng lng v k kt hp ng mua bn hng ha. (2) Ngi bn ngh n v bao thanh ton xut khu ti tr vi ti sn m bo chnh l khon phi thu trong tng lai t hp ng mua bn hng ha. (3) n v bao thanh ton xut khu ngh n v bao thanh ton nhp khu cng thc hin hp ng bao thanh ton. (4) n v bao thanh ton nhp khu thc hin phn tch cc khon phi thu, tnh hnh hot ng v kh nng ti chnh ca bn mua hng. (5) n v bao thanh ton nhp khu ng tham gia giao dch bao thanh ton vi n v bao thanh ton xut khu. n v bao thanh ton xut khu chp thun ti tr cho ngi bn. (6) n v bao thanh ton xut khu v ngi bn tha thun v k kt hp ng bao thanh ton. (7) Ngi bn giao hng cho ngi mua theo ng tha thun trong hp ng mua bn hng ha. (8) n v xut khu chuyn nhng ha n cho n v bao thanh ton xut khu v n v bao thanh ton xut khu chuyn nhng ha n cho n v bao thanh ton nhp khu. (9) n v bao thanh ton xut khu chuyn tin ng trc cho ngi bn theo tha thun trong hp ng bao thanh ton.
Trang 14
(10) Khi n hn thanh ton, n v bao thanh ton nhp khu tin hnh thu hi n t ngi mua. (11) Ngi mua thanh ton tin hng cho n v bao thanh ton nhp khu. (12) n v bao thanh ton nhp khu trch tr ph v li (nu c) ri chuyn s tin cn li cho n v bao thanh ton xut khu. (13) n v bao thanh ton xut khu trch tr ph ri chuyn s tin cn li cho ngi bn. * Theo ngha bo him ri ro: - Bao thanh ton c quyn truy i (recourse factoring): l hnh thc BTT m n v thc hin BTT c quyn truy i li s tin ng trc cho bn bn hng khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton cc khon phi thu. - Bao thanh ton min truy i (Non-recourse factoring): l hnh thc BTT m n v thc hin BTT chu ton b ri ro khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton cc khon phi thu. n v BTT ch c quyn i li s tin ng trc cho bn bn hng trong trung hp bn mua hng t chi thanh ton khon phi thu do bn bn hng giao hng khng ng hp ng hay mt l do no khc khng lin quan n kh nng thanh ton ca bn mua hng. * Theo thi hn: - Bao thanh ton ng trc: l loi hnh bao thanh ton theo n v bao thanh ton chit khu cc khon phi thu trc ngy o hn v ng trc tin cho n v bn hng (c th n 80% tr gi ha n). - Bao thanh ton khi n hn: l loi hnh bao thanh ton theo n v bao thanh ton s tr cho cc khch hng ca mnh (ngi bn hng) s tin bng gi mua ca cc khon bao thanh ton khi o hn. * Theo phng thc bao thanh ton: - Bao thanh ton tng ln: l phng thc BTT m tng ng vi tng ln thc hin mua bn hng ha gia bn bn hng v bn mua hng theo nhng tha thun trong hp ng mua bn, n v thc hin BTT s ng trc mt s tin tm ng cn c trn gi tr giao dch ca ln mua bn hng ha . - Bao thanh ton theo hn mc: l phng thc BTT m n v thc hin BTT s xem xt cp mt hn mc BTT ti a cho bn bn hng. Cn c vo vic giao dch mua bn hng ha c thc hin gia bn bn v bn mua m n v thc hin BTT s ng trc mt s tin tm ng cn c trn giao dch min l tng s tin ng trc ti mt thi im khng c vt qu hn mc BTT c cp.
Trang 15
- ng bao thanh ton: l phng thc BTT m cc n v BTT phi lin kt vi nhau thc hin BTT cho bn bn hng do s tin ng trc cho bn bn hng ln hn t l an ton trn vn iu l hot ng ca n v BTT theo quy nh ca php lut. * Theo cch thc thc hin: - Phng thc thc hin truyn thng (factoring): Bn bn v bn mua s lin h vi n v BTT bit chc rng n v BTT c mua li cc khon phi thu cho bn bn hay khng trc khi thc hin mua bn theo tha thun trong hp ng mua bn. - Phng thc thc hin phi truyn thng (reverse factoring): n v BTT s tin hnh xy dng nhng tiu chun chung cho bn mua v bn bn iu kin thc hin BTT ti n v BTT . Trn c s chun xp hng, n v BTT s cp hn mc BTT cho c bn bn v bn mua. Nu nhng quan h giao dch mua bn pht sinh m bn mua v bn bn nm trong tiu chun chung th n v ny s tin hnh thc hin BTT, min l tng s tin ng trc khng c vt qu hn mc BTT c cp cho bn mua hay bn bn. 1.1.4. u Nhc im ca cng c bao thanh ton: * Hn ch ca mt s loi hnh thanh ton ph bin: Phng thc thanh ton th tn dng (L/C), nh thu, tr tin trc khi giao hng l nhng phng thc thanh ton truyn thng c coi l phng thc thanh ton ph bin nht trong cc quan h thng mi quc t. Loi hnh bao thanh ton l mt phng thc thanh ton mi thun tin v bc l c nhng li th nht nh. Cc loi hnh thanh ton trc bc l mt s hn ch i vi cc bn tham gia giao dch: - Th tn dng (L/C): khi ngi bn yu cu phng thc thanh ton L/C xc nhn h m bo chc chn c thanh ton nu b chng t hon ton ph hp vi iu khon ca L/C. Tuy nhin, thc t khng nh vy ngi mua thng a ra cc iu khon nghim ngt trong L/C m bo vic giao hng ng thi hn v cht lng hng ha. Bt k s khng chnh xc no s dn n vic chm tr v b chng t cn c chnh sa v kim tra li. Vic ny s l tng chi ph v mt thi gian. ng trn quan im ca ngi mua, im bt li chnh ngi mua b tht cht tn dng vi ngn hng ca mnh m L/C hoc phi k qu, tr ph L/C. Nu ngi mua c th mua c hng ha tng t ni khc m khng cn phi m L/C th ngi bn s c nguy c mt khch hng. - Tr tin trc khi giao hng: ngi mua phi tr tin trc khi ngi bn giao hng. Trong phng thc ny ngi bn c m bo an ton nhng ngi
Trang 16
mua li gp ri ro nu ngi bn vi phm hp ng. Thng th ngi mua ch chp nhn hnh thc ny nu y l cc loi hng ha c quyn. - Nh thu/ Hi phiu: i vi hnh thc thanh ton ny khng c g m bo ngi mua s thanh ton v do ngi bn cn hiu r tnh hnh ti chnh v uy tn ca ngi mua. Ngi mua c th t chi thanh ton hoc chp nhn hi phiu mc d ngi bn phi chu ph vn chuyn v lu kho. Nhiu ngi mua khng thch phng thc nh thu km chng t tr ngay (D/P) v h b buc phi tr tin trc khi nhn hng. Ngi mua do ph thuc vo vic ngi bn c tun theo cc iu khon ca hp ng hay khng. * Li th ca bao thanh ton so vi cc loi hnh thanh ton khc: (1) Li th v thanh ton: - Sau khi c n v BTT chp thun, ngi bn hng thng qua vic bn li cc khon phi thu cho n v bao thanh ton lm gim i rt nhiu vic theo di, thu hi cc khon phi thu. n v bao thanh ton s thc hin tt c nhim v cho ngi bn nh: theo di nhng khon phi thu n hn, thc hin kim tra gim st kh nng thanh ton ca ngi mua hng - Khi thc hin bao thanh ton quc t n v bao thanh ton xut khu phi to mi quan h vi n v bao thanh ton nhp khu. Chnh iu ny m bo cho khon phi thu ca nh xut khu s c thanh ton ng hn thng qua n v bao thanh ton nhp khu. y l tnh u vit ca bao thanh ton so vi cc loi hnh thanh ton khc, n lm gim nh gnh nng v kh nng thu hi tin cho ngi bn. - Theo cc nh chuyn mn, i vi cc doanh nghip xut khu Vit Nam, vic thiu thng tin v th trng v bn mua, c bit kh nng thu hi n nhanh l nhng tr ngi rt ln khi phi quyt nh bn hng theo iu kin tr chm cho khch hng nc ngoi. ng thi hin nay, trc p lc cnh tranh trn th trng quc t, bn mua hng ngy cng i hi cc phng thc thanh ton thun li hn so vi phng thc thanh ton truyn thng (L/C, nh thu). Do vy, bao thanh ton tr thnh mt cng c rt hiu qu gip doanh nghip xut khu c th p dng phng thc bn hng tr chm m vn an ton. (2) Li th v ti chnh: - Bao thanh ton gip cho cc doanh nghip va v nh khng c ti sn th chp vn c th nhn vn t ngn hng, ng thi gip h tng hn mc tn dng rt nhanh, c li cho s pht trin. V pha mnh, ngn hng hon ton yn tm khi bit r ngun vn ca mnh ang c s dng nh th no.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 17
- Ngoi ra, vn lu ng hn ch cng l mt kh khn ln i vi cc doanh nghip xut khu trong nc, c bit khi h bn hng tr chm. V vy, khi s dng dch v bao thanh ton, cc doanh nghip s c ng trc mt s tin ca khon phi thu tip tc quay vng vn lu ng v kinh doanh hiu qu hn. * Li ch ca cc bn khi s dng bao thanh ton: (1) i vi ngi bn: - Ngi bn c ci thin lung tin mt, c cung cp ngun ti chnh m bo hot ng sn xut kinh doanh n nh. BTT truyn thng cho php khch hng vay tin ngay lp tc da trn s lng bn hng ca h, trong khi ng thi cng cho php khch hng c thi hn bn hng bnh thng. Kt qu l, lung tin mt ca bn bn hng tng do thi hn bn hng c duy tr. iu ny cho php bn bn c tn dng li th chit khu khi bn hng, ng u vi nhu cu hng ha lu kho tng cao v p ng c nhng yu cu ti tr mang tnh thi v. - Ngi bn cng loi tr c nhng khon n xu. Nguyn nhn l do n v BTT lun d tr mt khon tn tht tn dng phng tr kh nng khng tr c n ca bn mua, v c trch nhim t vn nhng ri ro trong quan h mua bn cho bn bn, theo di s sch thu hi cng n,... V vy, bn bn s c bo v khi nhng ri ro n xu. Vic ny rt c li cho bn bn hng khi quan h mua bn c thc hin ra khi phm vi mt quc gia hay l i vi nhng ngnh cng nghip mi. - Ngi bn c th gim chi ph qun l trong vic theo di s sch cng n. BTT nh i ch ph c nh cao do duy tr hot ng d phng tn dng v thu n, ly chi ph bt bin da trn khi lng doanh thu. Ngoi ra, cc n v BTT cn c th lp cc bo co qun l thu n v bn hng m khng phi khch hng c bao thanh tan no cng c th thc hin c. - Ngi bn c c nhng li th nht nh trong kinh doanh v quan h thng mi. Khon ng trc ca n v BTT trong vic cp tn dng v d tr ri ro tn dng thng cho php khch hng xp thm nhiu hng ha cho khch hng hn. Cng nh vy, khch hng c th chn la gia hn thi gian bn hng cho khch hng, cho php h tin hnh cng vic kinh doanh mi hoc l tin hnh nhiu phi v kinh doanh hn vi cc khch hng hin ti. iu cng ng ngha vi vic bn bn c th tn dng hat ng kinh doanh ca mnh mt cch hiu qu nht, to c nhiu li th trong kinh doanh v nng cao tm nh hng, uy tn ca mnh i vi cc i tc kinh doanh. - Ngi bn c th gii quyt c nhu cu cp bch v vn nhng b hn ch v ti sn m bo. y c th c coi l vn rt quan trng i vi nhng quc gia m cng ngh NH cha pht trin n trnh cao, vic quyt nh cp tn
Trang 18
dng hay khng phn ln ph thuc vo ti sn m bo ca khch hng. nhng nc ang pht trin, nhu cu v vn hat ng i vi cc doanh nghip lun l vn quan tm hng u. Tuy nhin, do trnh pht trin NH nhng quc gia ny v khng phi doanh nghip no cng c ti sn m bo, nn vic NH cp tn dng cho doanh nghip hot ng cn nhiu hn ch v ko di, i khi b ph nhng c hi kinh doanh ca doanh nghip. V vy, BTT phn no gii quyt c nhng hn ch nu trn, cc n v BTT s thm nh cc quan h mua bn v quyt nh c cp s tin ng trc hay khng mt cch nhanh chng. Nguyn nhn l do cc n v BTT thng lin quan nhiu n kh nng tr n ca bn mua, cht lng ca hng ha dch v ca bn bn hn l kh nng ti chnh ca bn bn v ti sn m bo ca h. - Ngi bn c c hi tip cn vi nhng c hi giao thng quc t mi khi bao thanh tan c p dng rng ri, c s t vn ca n v BTT hn ch nhng ri ro trong quan h mua bn vi cc nc khc ti mc thp nht. (2) i vi ngi mua: - Hin nay L/C vn l phng thc thanh ton c chp nhn ph bin nht trn ton cu, bo m rng nh xut khu s cung cp hng ng nh quy nh trong L/C v nh nhp khu s thc hin ngha v thanh ton ca mnh. Nhng nu hng n chm hay gh vo ni khng nh trc, khng theo l thng th L/C s gy kh khn rt ln cho nh nhp khu. Ni tm li, s dng bao thanh ton quc t, nh nhp khu c nhng li ch sau y: - c mua chu hng d dng; khng cn phi m L/C; - Tng sc mua hng m vn khng vt qu hn mc tn dng cho php; - C th nhanh chng t hng m khng b tr hon, khng tn ph m L/C, hay ph thng lng; - Cc cn ngi v ngn ng c gii quyt bi n v bao thanh ton... (3) i vi n v bao thanh ton: - Thc hin nghip v BTT, cc khon tin thu c nh li sut, ph,... l mt phn quan trong gip doanh thu hot ng hng nm ca n v thc hin BTT tng ln nhanh chng. - Vic gia tng doanh thu s ng ngha vi vic gia tng li nhun hot ng. Trn c s , cc qu trch lp c gia tng v ngun vn hat ng ngy cng c m rng. y l iu rt quan trng i vi cc nh ch ti chnh trung gian. Trn c s ngun vn hot ng gia tng, lung tin mt ca n v BTT c cng c, kh nng u t kinh doanh v c tnh thanh khon cao s gip n v BTT c nhiu chn la trong kinh doanh.
Trang 19
- Thc hin nghip v BTT gp phn to nn s a dng ha cc sn phm dch v cho cc n v BTT (thng thng l cc NHTM, cng ty ti chnh,). Gip n v thc hin BTT khng nhng c nhiu ngun thu m cn nng cao hnh nh thng hiu, tng sc cnh tranh ca mnh. C th nhn thy rng, hin ti sn phm BTT khng n thun l mt sn phm dch v to ngun thu cho NH m cn l mt yu t quan trng, mang tnh marketing gip cc NH nng cao kh nng cnh tranh, mc tiu rt quan trng ca ngnh ngh NH. - Cc n v BTT c th lai tr c cc khon n xu thng qua vic thc hin BTT c quyn truy i. Ngoi ra, quy trnh thc hin sn phm BTT u yu cu n v BTT xem xt n kh nng ti chnh ca bn bn v bn mua, hot ng mua bn phi thc hin ng nhng tha thun v khng tri php lut; y l c s vng chc trong vic thu hi cc khon phi thu sau khi n v BTT mua li t bn bn. - Trn c s c tnh cc khon chi ph lin quan n sn phm dch v, li nhun mong i, kim tra tn dng v chp nhn ri ro tn dng; cc NH s quyt nh mt t l ng trc ph hp vi tng ln BTT. iu ny cho php NH c th hn ch nhng ri ro tn dng n mc c th. - Thc hin nghip v BTT ng ngha vi vic NH cung cp ti chnh i ly cc khon phi thu, lu gi s ci bn hng v tin hnh thu n cc ha n bn hng cha thanh ton. Nu thc hin hot ng BTT thng xuyn, NH c th kim sot cht ch hot ng kinh doanh ca cc khch hng hin c, m rng quy m hot ng v c th tip th c nhng khch hng tim nng trong tng lai. (4) i vi cc quc gia p dng BTT: - BTT c th to ra li th cnh tranh v thu ht giao thng quc t trong iu kin quc gia cn nhiu hn ch v lut thng mi v thc thi lut thng mi, h thng lut ph sn v kinh nghim qun l. - i vi nhng quc gia ny, s hn ch v php lut, hnh lang php l vng chc v trnh kinh nghim l tr ngi ln cho hot ng giao thng trong v ngoi nc. c bit l trong hot ng giao thng quc t, cc bn bn rt hn ch giao dch vi i vi bn mua ti cc quc gia c lut thng mi yu km v c s giao dch khng c bo m. iu ny cng ng ngha vi s pht trin ca quc gia c nhiu hn ch, s hp dn u t cng gim st. - Thng qua vic p dng BTT, vn ny c ci thin rt nhiu. Vi vai tr hot ng ca mnh, cc n v BTT phi c trch nhim t vn, kim tra nhng nghip v mua bn chung nhm m bo c th kim sot theo di khon phi thu trong tng lai c cht ch v loi tr c n xu. iu ny cng gp phn ci thin hnh nh ca bn mua ti nhng quc gia c lut thng mi km i vi bn
Trang 20
bn, nh vo s m bo v mt ti chnh v uy tn ca cc n v BTT (thng thng l cc NH hay cc cng ty ti chnh chuyn nghip). - Vic p dng sn phm BTT thng xuyn v hiu qu s gip tng cao li th cnh tranh v thu ht giao thng quc t. BTT em li li th i vi vic ti tr cc khon phi thu gia cc quc gia. - Trong xu th ton cu ha, hi nhp ha nh hin nay th vic giao thng mua bn gia cc quc gia, gia cc cng ty ca quc gia ny vi cc cng ty ca cc quc gia khc, khu vc khc l iu rt thng xuyn. Thng qua sn phm BTT, nhng quc gia ca bn bn c th tng cng ti tr trc tip cho bn bn tng cng pht trin kinh t nhng cng ng thi m bo ngun thu ngoi t cho t nc. - Ngoi ra, chnh ph cc nc c th tham gia ti tr qua cc lin minh BTT quc t nhm tng cng c hi giao thng quc t v cng c v th t nc trong khu vc ni ring v ton cu ni chung. in hnh nht cho lin minh BTT quc t l t chc FCI (mng li BTT quc t). T chc ny c thnh lp nm 1968 v pht trin thnh mng li BTT ln nht th gii. Khi nim FCI c hnh thnh trn c s s hiu bit khu vc s ti v s nng ng v cch tip cn. Mi nc hot ng theo mt cch ring, nhy cm vi tp qun v vn ha s ti, b sung mt kha cnh c o cho hot ng BTT quc t. Tuy nhin, iu quan trng l u s dng mt h thng thng tin lin lc tiu chun hot ng theo quy tc hnh ngh ton cu. Cc thnh vin trong FCI phi tun th nghim ngt cc tiu ch v nng lc ti chnh v tiu chun dch v cao. * Nhng nhc im ca bao thanh ton: - Bao thanh ton cng l mt hnh thc cp tn dng nn d gy cho ngi s dng nhm ln vi hnh thc cho vay thng thng khc. Trong nghip v bao thanh ton c truy i, th ngi bn vn phi cn chu trch nhim ri ro t pha ngi mua, khi ngi mua mt kh nng thanh ton th ngi bn phi c trch nhim hon tr s tin ng trc cho t chc bao thanh ton. - tham gia vo bao thanh ton quc t, nh xut khu phi chng minh vi n v thc hin bao thanh ton (thng l cc ngn hng) v uy tn ca bn mua hng ha, y thc s l kh khn cho nh sn xut bi s hiu bit v th trng xut khu cn hn ch. - Bao thanh ton ch c p dng mt s ngnh hng nht nh khng p dng rng ri nh cc phng thc thanh ton khc.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 21
Vi nhng u im ni bt, dch v bao thanh ton mang li nhng li ch thit thc cho c ngi mua, ngi bn v n v bao thanh ton. Do ngy cng nhiu cc doanh nghip la chn dch v ny trong giao dch thng mi. 1.2. SO SNH BTT VI HNH THC CHO VAY BNG TI SN C: Bao thanh ton l mt loi hnh dch v mi, da trn ch yu l tin cy ca cc bn tham gia giao dch. Nhn chung, v cch thc thc hin, i tng p dng v nguyn tc hot ng ca hai loi sn phm dch v ny c v hon ton ging nhau. Tuy nhin, khi xem xt di nhiu kha cnh m rng th hai sn phm ny hon ton khc nhau. 1.2.1 S ging nhau ca Sn phm BTT v sn phm cho vay bng ti sn c: - C hai sn phm u cung cp vn lu ng cho bn bn da trn cc khon phi thu. Khon phi thu l yu t ct li NH quyt nh c ti tr hay khng ti tr vn cho bn bn. Khon phi thu ny phi hp php, tc l nhng khon mua bn phi minh bch, c chng t hp ng chng minh v thc hin ng theo quy nh ca php lut. - C hai sn phm u c th s dng ti tr cho cc cng ty c ri ro v hot ng khng minh bch. Thng thng, i vi NH, khi ra quyt nh tn dng thng cn c trn tnh hnh hot ng c th ca doanh nghip cng nh kh nng kim sot ca NH v hot ng ca doanh nghip. V vy, i vi nhng doanh nghip c hot ng khng minh bch, hn ch ri ro, NH thng t chi ti tr. NH d vn nhng khng dm cho vay, cn doanh nghip thiu vn nhng khng th vay c. Cung cu vn tr nn xa vi do s khng tin tng ln nhau gia ngun cung v ngun cu v vn. Khi p dng sn phm BTT hay sn phm cho vay th chp bng ti sn c, th vn ny c hn ch trit . i vi sn phm BTT n v thc hin BTT khng cn nht thit phi quan tm n ton b hot ng ca bn bn, bn mua m ch cn quan tm ti tnh minh bch, hp php ca ln giao dch mua bn cn c BTT, v kh nng thanh ton ca bn mua trong ln giao dch ny nh th no m thi. i vi sn phm cho vay th chp bng ti sn c, NH bt buc phi theo di hot ng kinh doanh ca bn mua, bn bn c minh bch v hp php hay khng. Tuy nhin, NH s phn no hn ch c ri ro khi nhn ti sn c ca bn vay lm ti sn m bo. Trong trng hp xu nht, thng qua cc bin php m bo tin vay nh cng chng - ng k giao dch bo m,... NH c th x l ti sn th chp thu hi vn cho ngn hng. Do , khi p dng sn phm BTT hay cho vay th chp bng ti sn c, NH s mnh tay hn trong vic ra quyt nh cp tn dng hay khng.
Trang 22
1.2.2 S khc nhau ca Sn phm BTT v sn phm cho vay bng ti sn c: - Khi p dng sn phm BTT, quyn s hu cc khon phi thu c chuyn hon ton cho n v BTT. iu ny ng ngha bn bn khng cn quyn quyt nh i vi khon phi thu na. n v BTT s trc tip theo di khon phi thu, n c thu hi n nhm thu hi s tin ng trc cho bn bn, thu ph dch v v li sut mong i. Trong trng hp n v BTT p dng hnh thc BTT khng c quyn truy i th khi bn mua b ph sn th cng ng ngha vi vic n v BTT phi chp nhn ri ro l khng thu c khon phi thu na. Ngc li, khi p dng sn phm cho vay th chp bng ti sn c, bn bn khng chuyn quyn s hu khon phi thu cho NH. Lc ny, NH cng ch ng vai tr l ngi cp tn dng da trn ti sn m bo hon ton khc (khng phi l khon phi thu). Bn bn vn phi c trch nhim theo di cng n, n c v thu hi cc khon phi thu khi n hn v hon tr vn vay cho NH. Trong trng hp n hn phi thanh ton cho NH m bn bn khng thu hi c cc khon phi thu, bn bn bt buc phi hon tr vn vay cho NH hoc NH p dng cc bin php x l ti sn m bo nhm thu hi vn. Trn thc t, s khc bit ca im th nht gia hai loi sn phm ny chnh l ngoi li sut nh thng l, sn phm BTT cn yu cu bn bn phi np thm khon ph trong khi sn phm cho vay th chp bng ti sn c th khng. Nguyn nhn chnh cho khon ph c thm l do n v BTT phi qun l s sch, thu hi khon phi thu thay cho n v c BTT v chp nhn ri ro cao hn so vi sn phm cho vay th chp bng ti sn c. - Sn phm BTT khng ti tr cho hng ha hay thit b. Sn phm BTT ch ti tr trn khon phi thu hp php hp l v minh bch. Hay ni mt cch khc, ti sn m bo trong sn phm BTT ch c th l khon phi thu m thi. Ngc li, sn phm cho vay th chp bng ti sn c li ti tr cho hng ha thit b. iu ny c th hin trong thc t l doanh nghip c th yu cu NH ti tr vn cho doanh nghip hot ng da trn nhng hng ha thit b sn c ti doanh nghip, d nguyn nhn chnh khin doanh nghip thiu ht ngun vn hot ng l do doanh nghip b chim dng vn qu nhiu hay cc khon phi thu cha n hn thu hi. Trong sn phm cho vay th chp bng ti sn c, khi nim ti sn m bo c m rng hn rt nhiu so vi sn phm BTT. - Bao thanh ton pht trin lu i vi b dy lch s ca mnh, sn phm BTT tr nn ph bin trn khp th gii trong khi sn phm cho vay th chp bng ti sn c khng ph bin. iu ny ph thuc rt nhiu vo trnh pht trin kinh t, trnh cng ngh NH v vn thanh ton khng dng tin mt ti cc quc gia. Ti cc quc gia c nn kinh t pht trin, trnh dch v NH cao v
Trang 23
Trong khi , ti nhng quc gia c nn kinh t pht trin cha cao, trnh dch v NH cn nhiu hn ch v phng thc thanh ton vn cn dng tin mt l ch yu th sn phm cho vay th chp bng ti sn c li c p dng rng ri. Sn phm ny c tnh an ton cao hn, hn ch c nhiu ri ro hn cho NH trong mt mi trng kinh doanh nh vy. Tuy nhin, cng vi s pht trin ca x hi, nn kinh t cc nc cng bt u pht trin nhanh, trnh dch v NH pht trin nhanh s khin sn phm BTT pht trin mnh m v sn phm cho vay th chp bng ti sn c s hn ch dn s xut hin ca mnh. l xu th pht trin chung ca x hi. Tm li, nhng im ging v khc gia sn phm BTT v sn phm cho vay th chp bng ti sn c c tm tt qua bng sau: BAO THANH TON CHO VAY TH CHP BNG TI SN C
Cp vn lu ng da trn cc khon phi thu. GING NHAU C th c s dng ti tr cho cc cng ty c ri ro v hot ng khng minh bch. Quyn s hu cc khon phi thu c chuyn cho n v BTT. Loi b cc khon phi thu khi ph sn. KHC NHAU Quyn s hu cc khon phi thu khng c chuyn cho n v cho vay. Cc khon phi thu khng c loi b khi ph sn.
Khng ti tr cho hng ha thit Ti tr cho hng ha thit b. b. BTT ph bin ti cc nc c nn Ph bin i vi cc nc c nn kinh t pht trin, ngy cng ph kinh t ang pht trin nhng theo bin trn ton th gii. xu th chung ca x hi, sn phm ny ngy hn ch s xut hin ca mnh.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 24
1.3. KINH NGHIM V HOT NG BAO THANH TON TRN TH GII V VIT NAM. 1.3.1. Tnh hnh hot ng bao thanh ton trn th gii: T chc Bao thanh ton th gii (FCI) cng b s liu mi nht, doanh s bao thanh ton trn ton th gii trong nm 2006 tng hn 11% so vi nm 2005. Doanh s bao thanh ton trn ton th gii nm 2005 t 1.016.547 triu EUR n cui nm 2006 t 1.134.288 triu EUR (Bng s liu Ph Lc 1). Vi bng s liu ny ta thy lnh vc bao thanh ton tip tc gia tng mc hai con s hng nm, trong c s tng trng y n tng ca bao thanh ton quc t, vi mc tng trng gn 20% trong nm ngoi v gi vng mc tng trng n nh trong sut nhng nm qua. iu ny cho thy rng nh xut khu v nhp khu trn ton th gii ngy cng tr nn quen thuc vi nhng tin ch m sn phm bao thanh ton em li nh: ti tr vn lu ng, phng nga ri ro tn dng v cc dch v nh thu cho ngi xut khu, v pha nh nhp khu bao thanh ton em li nhng li ch c mua hng bng hnh thc ghi s m khng cn phi m L/C hay s dng nhng hnh thc thanh ton vi nhng iu khon rng buc kht khe. T chc Bao thanh ton th gii FCI thnh lp v pht trin t nm 1968 n nay tng trng mnh vi 219 thnh vin ca 62 quc gia trn ton th gii. Trn th gii hin nay c 1.147 n v bao thanh ton hot ng, t doanh s hn 1.030 t EUR bao thanh ton ni a v hn 103 t EUR bao thanh ton xut nhp khu. Chu l khu vc tng trng bao thanh ton rt mnh m, in hnh nh: Trung Quc tng 145%, n tng 78%, Hng Kng tng 26%, i Loan tng 11%,. ng k hn ht l s chuyn bin ti Hn Quc ni bao thanh ton c gii thiu li vi im nhn l cc dch v bao thanh ton quc t, doanh s bao thanh ton ti Hn Quc nm 2006 l 850 triu EUR. Nht doanh s cao nht khu vc chu l trn 70.000 triu EUR, ng th hai l i Loan vi 40.000 triu EUR. Vit Nam tng 7 ln so vi nm 2005 t doanh s 16 triu EUR. Chu M, M l nc c doanh s cao nht vi 96.000 triu EUR, tip ti l Brazil 20.054 triu EUR v Chi L 11.300 triu EUR. Ni bt l cc nc nh nhng tng trng cao so vi nm 2005 nh Peru (tng gn 6 ln), Colombia (tng 100 ln). Chu u l ni c nhiu cc quc gia t c nhiu thnh tu to ln trong nghip v bao thanh ton, doanh s thc hin dch v ny u tng qua cc nm, ngoi tr Italy ni bao thanh ton c chiu hng chm li trong nm 2005 v tng
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 25
Mt s th trng pht trin khc nh c v Th Nh K bao thanh ton tip tc tng trng cao. Bng 1.1: Doanh s bao thanh ton trn th gii: (VT: Triu EUR) Nm BTT quc t BTT ni a Tng s 2001 41.023 644.659 685.682 2002 42.916 681.281 724.197 2003 47.735 712.657 760.392 2004 68.265 791.950 860.215 2005 86.486 930.061 1.016.547 2006 103.690 1.030.598 1.134.288
(Ngun: www.factors-chain.com) Doanh s thc hin bao thanh ton tng trng qua cc nm, trong tng doanh s bao thanh ton nm 2006 th bao thanh ton ni a chim t trng tuyt i vi hn 90%. iu ny cho thy rng trong mua bn ni a rt thch hp s dng dch v bao thanh ton bi v trong phm vi quc gia ngi mua, ngi bn, n v bao thanh ton trc tip quan h vi nhau, vic thm nh uy tn, kh nng kinh doanh, ti chnh ca cc i tc d dng hn v tn chi ph t hn so vi bao thanh ton quc t. i vi cc t chc bao thanh ton nh Ngn hng hay cc t chc ti chnh c th ch ng hn trong vic cp tn dng v theo di cc khon phi thu. Doanh s bao thanh ton quc t cn chim t trng nh do giao thng th gii qu quen thuc vi nhng phng thc thanh ton c in nh L/C, nh thu, D/A, D/P, tuy chim t trng nh nhng bao thanh ton quc t ang c s tng trng u qua cc nm t 8,5% nm 2005 ln 11,6% nm 2006. Bng 1.2: Doanh s bao thanh ton ca cc chu lc trn th gii (VT: Triu EUR) Chu u Chu M Chu Phi Chu Chu c Tng s 2001 468.326 127.157 5.801 76.078 8.320 685.682 2002 522.851 115.301 6.203 69.850 9.992 724.197 2003 546.935 104.542 5.840 89.096 13.979 760.392 2004 612.504 110.094 7.586 111.614 18.417 860.215 2005 715.486 135.630 6.237 135.814 23.380 1.016.547 2006 806.983 140.944 8.513 149.995 27.853 1.134.288
(Ngun: www.factors-chain.com) Qua bng s liu trn v Bng Ph Lc 1, chng ta c nhn xt nh sau: Chu u l chu lc c bao thanh ton pht trin nht th gii vi 601 t chc bao thanh ton chim ti 71.14% doanh s bao thanh ton th gii. Trong 5 th trng bao
Trang 26
thanh ton hng u th gii gm Anh (248.769 triu EUR), (120.435 triu EUR), M (96.000 triu EUR), Php (100.009 triu EUR), Nht Bn (74.530 triu EUR) th c 3 i din l Chu u vi quc gia ng u l nc Anh vi 100 n v bao thanh ton. Tip theo l Chu v Chu M vi hai i din l Nht Bn v M. Khng ch cc nc pht trin nh Anh, , Php, M mi pht trin nghip v ny m ngay c cc nc ang pht trin nh Trung Quc, Brazil, Th Nh K dch v ny cng c s dng rt thnh cng v mang li nhng kt qu ng k. Bng 1.3: Doanh s BTT ca cc quc gia hng u Chu . (VT: Triu EUR) 2001 Nht Bn i Loan Trung Quc HongKong Singapore Hn Quc 61.566 4.511 1.234 2.690 2.480 85 2002 50.380 7.919 2.077 3.029 2.600 55 2003 60.550 16.000 2.640 3.250 2.435 38 2004 72.535 23.000 4.315 4.800 2.600 32 2005 77.220 36.000 5.830 7.700 2.880 850 2005 74.530 40.000 14.300 9.710 2.955 850
(Ngun: www.factors-chain.com) Sn phm Bao thanh ton ti Chu ang rt pht trin, nm 2003 Chu xp v tr th 3 sau Chu u v Chu M th t nm 2004 Chu vt Chu M ln hng th 2. Th trng ang ln ny ha hn s tip tc tng trng. Bng 1.4: Doanh s bao thanh ton cc nc Asean t 2001-2006 (vt: triu EUR) Indonesia Philipines Sigapore Thi Lan Vit Nam 2001 0 0 2.480 1.240 0 2002 1 0 2.600 1.274 0 2003 1 0 2.435 1.425 0 2004 0 0 2.600 1.500 0 2005 1 141 2.880 1.640 2 2006 50 150 2.955 1.925 16
(Ngun: www.factors-chain.com) Ti cc nc Asean dch v bao thanh ton pht trin cn thp. Ngoi tr Singapore v Thi Lan l cc nc pht trin nghip v ny sm nht th cc nc cn li ch yu pht trin nghip v ny vo nm 2006 va qua. Singapore l nc c doanh s BTT ln nht trong cc nc v Vit Nam thp nht vi doanh s 16 triu EUR nm 2006. Tuy nhin tc tng trng ca Vit Nam l cao v l th trng cn nhiu ha hn.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 27
1.3.2. Kinh nghim v bao thanh ton ca mt s quc gia trn th gii: * Kinh nghim ca M: tn ti v pht trin, phi p ng cc yu cu ca th trng, do nghiu cng ty BTT ca M cung cp tt c cc dch v, truyn thng cng nh khng truyn thng. Cc dch v truyn thng gm: BTT, bo m tn dng, k ton cc khon phi thu, dch v nh thu, ti tr trn c s cc khon phi thu v kho thnh phm. cc dch v khng truyn thng bao gm: bo m tn dng, khch hng chn lc, qun l cc khon phi thu, bn bun cc khon phi thu, bao thanh ton xut nhp khu, bo m vn lu ng xut khu, ti tr cc n mua hng, L/C. * Kinh nghim ca Php: Cc cng ty BTT l cc cng ty con ca Ngn hng th c li th hn trn th trng. Cc cng ty con ca cc tp on ngn hng v cc t chc ti chnh nc ngoi cng ang dn dn chim lnh th phn. BTT Php ch yu p ng nhu cu ca cc tp on ln v cc cng ty va v nh trong kinh doanh vi cc nc Chu u khc. Trc y BTT tp trung ch yu tp trung vo cc cng ty c nhn cng t 50 n 200 ngi, nhng by gi m rng p dng cho tt c cc phn on khc ca th trng. Cc cng ty va v nh l khch hng mc tiu, c bit l BTT trong nc v nhng cng ty c khi lng xut khu ln. * Kinh nghim ca Italia: S thnh cng ca ngnh BTT Italy l nh vo n lc ca cc cng ty BTT trong vic lm hi lng khch hng bng cch nng cao cht lng dch v ca mnh (thn mt hn, gim th tc, thc hin qua mng). H ch u t vo cng ngh thng tin hin i v tc tng quy m ca BTT trn ton quc l ng k. C ba nhm cc cng ty BTT trn th trng Italy: nhm ngn hng (banking), nhm cng nghip (captive), nhm c lp (independent). Nhm cng nghip c hnh thnh bi nhng tp on cng nghip ln, hot ng BTT vi cc nh cung cp v chnh cc tp on hnh thnh nn n. Lut php ng h h, cho php khch hng ngn cn cc nh cung cp k hp ng BTT vi cc n v BTT khng thuc tp on ca mnh. Tuy nhin BTT ca ngnh ngn hng vn hiu qu hn: do ngun vn di do, mng li phn phi, sn phm dch v a dng, cng ngh cao. * Kinh nghim ca Nht Bn: Hot ng BTT ti Nht Bn c cung cp bi cc cng ty chuyn ngnh ngn hng, hot ng theo lut php v ngn hng. Qua nhng cuc sp nhp mi y ca cc Ngn hng ln Nht Bn, cc cng ty BTT cng c tc c cu li
Trang 28
* Kinh nghim ca HongKong: BTT thng c coi l phng thc ti tr cui cng. Tuy nhin BTT cng ang dn dn c coi l mt dch v ngn hng bnh thng v c nhiu ngn hng cung cp dch v ny. Khch hng ca BTT HongKong l cc ngnh in t, chi, sn phm vin thng lin lc, my tnh, thc phm, in v giy, in lc, giao nhn vn ti v t vn. Cc loi BTT c cung cp l: BTT trong nc min hoc c tuy i, chit khu ha n, BTT kn, BTT xut nhp khu v BTT gip lng. * Kinh nghim ca n : o lut v BTT cc khon n theo ha n thng mi v cng nghip ca n c ban hnh, quy nh quyn ca n v BTT l ngi c chuyn nhng khon n v c php lut bo v. Cc ngnh ph tng t, ha cht giy v bao b, dt may, thng mi, phn cng my tnh, in, in t... l khch hng s dng BTT. Nhng l do khin BTT n cha pht trin mnh l: n v BTT cha tip cn c vi bo him tn dng da v cung cp BTT min truy i cho khch hng; khun kh lut n cha buc c ngi mua phi thanh ton tin hng cho cng ty BTT (ch khng phi cho ngi bn); cc ngn hng c thi coi cc n v BTT l i th cnh tranh ca h; cc n v BTT phi vay vn ca ngn hng ti tr nn chi ph BTT cao hn cc chi ph dch v ngn hng khc. 1.3.3. Rt kinh nghim cho hot ng bao thanh ton ti Vit Nam: Trong iu kin kinh t pht trin mnh m trong thi gian gn y ca nhiu quc gia trn th gii, cc loi sn phm dch v ti chnh ngn hng ngy mt a d v pht trin mnh m, cc quc gia c nhng c im ring bit v lnh th, con ngi, iu kin kinh t do bao thanh ton ti cc nc cng c nhng c im ring bit. Khng phi quc gia no cng p dng mt cch y v chnh thng cc nghip v v bao thanh ton. Chu u, nn kinh t pht trin mnh m v mc uy tn ca cc doanh nghip c m bo th vic p dng dch v bao thanh ton c m rng v iu kin d dng. Cn cc nc Chu nh Trung Quc, Hn Quc, n nghip v ny cha c p dng y , thng hn ch mt s ngnh hng v mt s i tng khch hng nht nh hoc cho quyn truy i ngi bn trong trng hp ngi mua khng tr n cho n v bao thanh ton. i vi th trng Vit Nam ni c mc ri ro th trng
Trang 29
Bao Thanh ton vn cn l sn phm kh mi m cho ngi s dng ln n v thc hin bao thanh ton nn trong thi gian u ng dng nghip v bao thanh ton ni a trc, s d dng hn cho cc n v bao thanh ton. Sau khi c kinh nghim mi thc hin bao thanh ton quc t, v bao thanh ton quc t i hi cc n v bao thanh ton phi c quan h i tc rng ln vi cc n v bao thanh ton trn th gii mi c kh nng thu hi n v qun l ri ro. S dng bao thanh ton ni a n v bao thanh ton ch ng hn trong vic thm nh ngi mua, ngi bn v y s l c hi thc hnh tt nht cc nghip v v qun l s sch cc khon phi thu, la chn cc loi hnh doanh nghip thc hin bao thanh ton Nh ni phn trn, cc doanh nghip khi tham gia thc hin nghip v bao thanh ton s em li nhiu li ch, sn phm ny gip ci thin rt nhiu ngun vn kinh doanh c bit l i vi cc doanh nghip va v nh. Bao thanh ton gip cho cc doanh nghip va v nh khng c ti sn bo m vn c th c vn tip tc a vo vic sn xut kinh doanh, ng thi gip h tng hn mc tn dng rt nhanh, cn v pha ngn hng hon ton yn tm khi bit r ngun vn ca mnh c s dng ng mc ch thm nh. Bao thanh ton l vic cp tn dng da trn vic qun l cc khon phi thu v khng c ti sn bo m nn trnh ri ro cc t chc tn dng v ti chnh nn c s chn lc ngnh hng p dng ch khng p dng i vi tt c cc ngnh hng. Chi ph cho dch v ny cng tn km i vi nh xut khu, nhng n v bao thanh ton cn tnh ton k lng i vi nhng mt hnh nhiu ri ro nh nng sn, thc phm bi y l sn phm kh bo qun v rt d hng. Qua kt qu phn tch v nhng hot ng bao thanh ton trn th gii, chng ta c th c kt rt ra mt s kinh nghim cho hot ng bao thanh ton ti Vit Nam: - V t chc thc hin: + Cc ngn hng thng mi l cc t chc thc hin vai tr l n v bao thanh ton tt nht. Vi cc kinh nghim v cho vay, qun l ri ro, thanh ton quc t v s lng khch hng hin hu, cc ngn hng thng mi s c nhng iu kin thun li hn cc t chc ti chnh khc khi trin khai thc hin sn phm. Cn lun trau di kinh nghim v nng cao nghip v khi thc hin trin khai BTT trn c s phi hp kho lo hi ha vi cc n v nh bo him v cc c quan chc nng khc khai thc ti u li ch ca BTT. + Nhn thc v rt kinh nghim t cc quc gia thc hin thnh cng v hiu qu nghip v BTT hon thin sn phm ca mnh hn. Tng cng cng
Trang 30
+ Trong nc cn xy dng v thnh lp hip hi BTT quc gia. T nhn v cc t chc ngoi quc doanh c th m Cng ty thc hin nghip v BTT. - Sn phm v i tng p dng: do th trng ca Vit Nam cha i vo quy c, v cn kh mi m i vi dch v ny, mc ri ro ca th trng cn cao nn trong thi gian u khi trin khai sn phm nn thc hin bao thanh ton ni a trc. n khi c c kinh nghim, s lng khch hng nht nh th mi thc hin bao thanh ton quc t. i tng khch hng nhm n l cc doanh nghip va v nh c cc n t hng n nh ca cc cng ty ln, c uy tn. Cn chn la mt hng thc hin bao thanh ton: + Nhng ngnh hng thch hp thc hin bao thanh ton: bao thanh ton thch hp cho mt phm vi rng cc ngnh dch v v sn xut. Tuy nhin, tt nht mi khch hng khng sn xut qu nhiu sn phm hoc dch v, mt khc h nn bn cho cng nhiu loi khch hng cng tt. Nhng ngi bao thanh ton cng thch nhng cng ty bn sn phm ca h tht nhanh v nhng sn phm khng cn dch v hu mi. Nhng ngnh sn xut c th c phc v bi cc nh bao thanh ton l dt, g, hng xa x, vt liu xy dng, cao su, hng kim loi, hng nha, qun o v giy dp. Ngnh in, xut bn v ch bin thc phm l nhng in hnh v cc ngnh, dch v c cc nh bao thanh ton phc v. Ni chung, cc nh bao thanh ton a chung cc cng ty c s sch ghi chp tt v kinh doanh trong nhiu nm. i vi Vit Nam l nhng cng ty nim yit trn th trng chng khon. + Nhng ngnh hng khng thch hp vi dch v bao thanh ton: nhng cng ty c mt s lng ln khch hng n nhng mn tin nh, nhng cng ty u c, nhng cng ty chuyn nh gi c phiu, nhng cng ty qun l km, nhng cng ty c mt vi cc thng v c nht, nhng cng ty xy dng. Thm vo , cc n v bao thanh ton khng thch chit khu cc chng t ca cc cng ty c n qu hn qu cao. Thnh thong h cn kim tra i vi cc cng ty l khch hng mua hng, nhng n v bao thanh ton c th nh gi ri ro ca nhng khch hng, nhng ngi c php tr chm. Nu khng th lm vic , h cng khng th cp cc dch v bao thanh ton cho ngi cung cp- bn hng. Cn lu cc khon phi thu tuyt i khng nn p dng BTT: C s p dng sn phm BTT l cc khon phi thu. Tuy nhin khng phi khon thu no cng c BTT. iu kin c bn cc khon phi thu c
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 31
- Pht sinh t hp ng mua bn hng ha b php lut cm. - Pht sinh t cc giao dch, tha thun bt hp php. - Pht sinh t cc giao dch, tha thun ang c tranh chp. - Pht sinh t cc hp ng mua bn di hnh thc k gi. Tc l hnh thc ngi mua khng phi tr tin hng cho n khi hng ha c bn i. Nu sau thi gian hp l m hng cha bn c, ngi mua hon li hng cho ngi bn. - Cc khon phi thu c gn n hay cm c, th chp. - Cc khon phi thu qu hn thanh ton theo hp ng mua bn hng ha. - Cc khon phi thu pht sinh sau qu trnh lp t thit b sn xut. Qu trnh lp t thit b sn xut lun i hi cn c qu trnh chy th v bo hnh theo thi gian. Nu nh trong qu trnh bo hnh, pht sinh nhng vn v my mc thit b th ngi mua c quyn khng thanh ton phn cn li ca hp ng. - Cc khon phi thu c thanh ton theo tin v gi li mt phn tin nh trong ngnh xy dng: Ngi mua c quyn gi li mt phn tin cho n khi kt thc thi gian hp ng. Trong trng hp c s c pht sinh, ngi mua s khu tr phn gi tr gia li v cc chi ph pht sinh sinh thm vo cc ha n cha thanh ton. Tm li, vi mt qu trnh lch s pht trin lu i v nhng li ch u vit hn so vi cc sn phm tn dng khc, BTT tr thnh mt sn phm quan trng trong lnh vc hot ng ca cc t chc ti chnh v cc doanh nghip. Sn phm ny khng nhng to ra li th cnh tranh cho cc Doanh Nghip, t chc tn dng thc hin m cn gip nng cao hnh nh ca nhng quc gia thc hin. Vic hiu r nhng khi nim, cc loi sn phm BTT, li ch khi p dng sn phm, cc quy trnh thc hin, cc iu kin cn thit,... l c s nn tng gip cho cc t chc tn dng, cc nc c th xy dng quy trnh, th tc p dng sn phm BTT ph hp vi tnh hnh thc tin ca t chc, quc gia . Ring i vi Vit Nam, nhng vn trnh by thc tin p dng sn phm BTT s c trnh by trong chng hai ca ti.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 32
CHNG 2: THC TRNG V BAO THANH TON TI VIT NAM

2.1. QUY NH V BAO THANH TON TI VIT NAM 2.1.1. Cc vn bn php l hin hnh: Hin nay, cc n v thc hin BTT trn th gii ni chung v Vit Nam ni ring u l cc h thng NHTM hay cc cng ty ti chnh (cc t chc tn dng). Cc t chc ny hat ng tun th theo lut cc t chc tn dng v nhng vn bn di lut chi phi i vi tng nghip v c th. y l nhng h thng lut, vn bn c bn nht chi phi ton b hat ng ca cc h thng NHTM v cc cng ty ti chnh chuyn nghip. i vi Vit Nam, cc h thng NHTM v cng ty ti chnh thc hin sn phm bao thanh chu s chi phi ch yu ca cc h thng vn bn sau: 1. Lut cc t chc tn dng s 02/1997/QH10 ngy 12/12/1997; Lut sa i b sung mt s iu ca Lut cc t chc tn dng s 20/2004/QH11 ngy 15/06/2004. 2. Quyt nh s 1096/2004/Q-NHNN ngy 06/09/2004 ca Ngn hng nh nc ban hnh quy ch hot ng bao thanh ton ca cc t chc tn dng. 3. Quyt nh s 1627/2001/Q-NHNN ngy 31/12/2001 ca Ngn hng nh nc v vic ban hnh qui ch cho vay ca cc t chc tn dng; Quyt nh sa i b sung quy ch cho vay s 127/2005/Q-NHNN ngy 03/02/2005. 4. Quyt nh s 457/2005/Q-NHNN ngy 19/04/2005 ca Ngn hng nh nc ban hnh Quy nh v cc t l m bo an ton trong hot ng ca t chc tn dng. 5. Quyt nh s 493/2005/Q-NHNN ngy 22/04/2005 ca Ngn hng nh nc v phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro tn dng trong hot ng ngn hng ca t chc tn dng. 6. Cng vn s 676/NHNN-CSTT ngy 28/06/2005 ca Ngn hng nh nc v vic c cu li thi hn tr n, chuyn n qu hn i vi hot ng bao thanh ton ca t chc tn dng. Ngoi quy ch hot ng BTT ca cc t chc tn dng, cc h thng vn bn khc ch quy nh phm vi, i tng, cch thc hot ng chung cho cc t
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 33
Quyt nh s 1096/2004/Q-NHNN ngy 06/09/2004 ca Ngn hng nh nc ban hnh quy ch hot ng bao thanh ton ca cc t chc tn dng l c s php l r rng v ring bit cho hot ng bao thanh ton hin nay. Tt c cc n v bao thanh ton trong v ngoi nc u phi da vo quy nh ny thc hin. 2.1.2 iu kin ngn hng c hot ng nghip v bao thanh ton: 1. Ngn hng Nh nc cho php thc hin hot ng bao thanh ton trong nc khi t chc tn dng c cc iu kin sau: a. C nhu cu hot ng bao thanh ton; b. T l n qu hn trn tng d n cho vay ti thi im cui thng ca 3 thng gn nht di 5%; khng vi phm cc quy nh v an ton hot ng ngn hng; c. Khng thuc i tng ang b xem xt x l vi phm hnh chnh trong lnh vc ti chnh, ngn hng nhng khc phc c hnh vi vi phm. 2. i vi hot ng bao thanh ton xut - nhp khu: Ngoi cc iu kin quy nh ti khon 1 iu ny, t chc tn dng xin hot ng bao thanh ton xut - nhp khu phi l t chc tn dng c php hot ng ngoi hi. 2.1.3 i tng p dng: T chc tn dng thc hin nghip v bao thanh ton l cc t chc tn dng thnh lp v hot ng theo Lut cc T chc tn dng, bao gm: - Ngn hng thng mi nh nc; - Ngn hng thng mi c phn; - Ngn hng lin doanh; - Ngn hng 100% vn nc ngoi; - Chi nhnh ngn hng nc ngoi; - Cng ty ti chnh. Khch hng c t chc tn dng bao thanh ton l cc t chc kinh t Vit Nam v nc ngoi cung ng hng ho v c th hng cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ho theo tho thun gia bn bn hng v bn mua hng ti hp ng mua, bn hng (sau y c vit tt l bn bn hng).
Trang 34
2.1.4. Quy trnh hot ng bao thanh ton: 1. Hot ng bao thanh ton c thc hin theo cc bc chnh nh sau: a. Bn bn hng ngh n v bao thanh ton thc hin bao thanh ton cc khon phi thu; b. n v bao thanh ton thc hin phn tch cc khon phi thu, tnh hnh hot ng v kh nng ti chnh ca bn bn hng v bn mua hng. c. n v bao thanh ton v bn bn hng tho thun v k kt hp ng bao thanh ton. d. n v bao thanh ton v bn bn hng ng k gi vn bn thng bo v hp ng bao thanh ton cho bn mua hng v cc bn c lin quan, trong nu r vic bn bn hng chuyn giao quyn i n cho n v bao thanh ton. . Bn mua hng gi vn bn cho bn bn hng v n v bao thanh ton xc nhn v vic nhn c thng bo v cam kt v vic thc hin thanh ton cho n v bao thanh ton. e. Bn bn hng chuyn giao bn gc hp ng mua, bn hng, chng t bn hng v cc chng t khc lin quan n cc khon phi thu cho n v bao thanh ton; g. n v bao thanh ton chuyn tin ng trc cho bn bn hng theo tho thun trong hp ng bao thanh ton; h. n v bao thanh ton theo di, thu n t bn mua hng. i. n v bao thanh ton tt ton tin vi bn bn hng theo quy nh trong hp ng bao thanh ton. k. Gii quyt cc vn tn ti pht sinh khc. 2. i vi hot ng bao thanh ton xut - nhp khu: quy trnh nghip v bao thanh ton c th c thc hin theo quy nh ti khon 1 iu ny hoc c thc hin thng qua n v bao thanh ton nhp khu. n v bao thanh ton nhp khu chu trch nhim phn tch khon phi thu, tnh hnh hot ng, kh nng ti chnh ca bn mua hng l bn nhp khu trong hp ng xut - nhp khu; thc hin vic thu n theo u quyn ca n v bao thanh ton xut khu v cam kt s thanh ton thay cho bn nhp khu trong trng hp bn nhp khu khng c kh nng thanh ton khon phi thu. Trng hp hot ng bao thanh ton thc hin qua n v bao thanh ton nhp khu, n v bao thanh ton xut khu v n v bao thanh ton nhp khu
Trang 35
phi tho thun v k kt mt hp ng ring ph hp vi quy nh ca php lut, trong quy nh c th v quyn li v ngha v ca mi bn. 2.2. THC TRNG HOT NG BAO THANH TON TI VIT NAM 2.2.1. Tnh hnh hot ng bao thanh ton hin nay: Vo cui thp k 90 nghip v Bao thanh ton c mt s chi nhnh ngn hng nc ngoi hot ng ti Vit Nam gii thiu cho cc ngn hng thng mi trong nc, cc nh xut nhp khu Vit Nam. Song nghip v ny qua mi m nn cha c p dng. Trong mt s nm gn y nghip v bao thanh ton bt u thu ht c s quan tm ca cc doanh nghip v ngn hng trong nc. Trc nhu cu ca thc t, Thng c Ngn hng Nh nc (NHNN) ban hnh Quyt nh s: 1096/2004/QNHNN, ngy 06/09/2004 v nghip v bao thanh ton nh trnh by phn trn. Nhiu ngn hng thng mi ca Vit Nam v chi nhnh ngn hng nc ngoi, ngn hng lin doanh ti Vit Nam cng gii thiu, tip th v trin khai nghip v bao thanh ton cho cc doanh nghip Vit Nam. K t khi ban hnh Quyt nh s 1096/2004/QNHNN ni trn, NHNN cha thng k y v cha tng hp, nh gi kt qu chnh xc v tng doanh s bao thanh ton, tng s hp ng thanh ton k kt. Nhng qua nhn xt ca nhiu ngn hng, cc doanh nghip ti Vit Nam t ch cn ngi thc hin nghip v ny, th dn lm quen v dn c nhiu k hp ng, chp nhn nghip v bao thanh ton vi ngn hng. Dch v bao thanh ton xut hin th trng VN t thng 4/2005. n nay, cc n v thc hin nghip v ny Vit Nam ch yu l cc t chc tn dng (k c trong nc v xut khu). Trong , c 4 ngn hng VN tin phong trong lnh vc thc hin nghip v Bao thanh ton l Ngoi thng (VCB), Chu (ACB), K thng VN (Techcombank) v Si Gn Thng Tn (Sacombank). Bn ngn hng ny cng l nhng thnh vin u tin ca VN tham gia Hip hi Bao thanh ton quc t - FCI. Nhng 4 ngn hng VN mi pht trin mnh dch v bao thanh ton mua bn trong nc cn bao thanh ton xut khu cn kh khim tn v s pht trin hn trong thi gian ti. n v tin phong trin khai dch v chnh l ACB, vi hng trm hp ng thc hin v khong gn 100 khch hng tim nng (theo ngun thng tin t Ngn hng Chu). Hin nay Ngn hng Nh Nc Vit Nam cng chp thun cho thc hin nghip v ny ti mt s ngn hng Vit Nam khc nh: Ngn hng TMCP Pht Trin Nh TP.HCM, Ngn hng Xut Nhp Khu Vit Nam
Trang 36
Mt s ngn hng nc ngoi thc hin nghip v ny l: Deutsche Bank ca c, Chi nhnh ngn hng nc ngoi Far East National Bank ca M - FENB (t ti TP.HCM), Citibank ca M, Bank of Tokyo Mitsubishi Ltd ca Nht Bn... Vit Nam hin nay rt nhiu doanh nghip vn cha bit n dch v bao thanh ton. Trong khi , tin ch ca dch v ny rt quan trng i vi nh sn xut, nht l nhng n v chuyn lm hng xut khu. Hin cc nh nhp khu quy m, u th thng ch chp nhp hnh thc tr sau v t chi yu cu m L/C ca nh xut khu. iu ny s khin cc doanh nghip VN mt n hng xut khu, nu khng c kh nng v vn. Tuy nhin, thc t chi ph cho dch v ny cng tn km i vi nh xut khu. Do vy, cc nh chuyn mn khuyn co nhng n v thc hin dch v bao thanh ton cn tnh ton k lng i vi nhng mt hng nhiu ri ro nh nng sn, thc phm ti, bi y l sn phm kh bo qun v rt d hng. Ph bao thanh ton xut khu gm ph ti tr vn, tng t nh li sut tn dng. Bn cnh , doanh nghip xut khu phi chu ph dch v khong 1-2%, ty thuc vo tng doanh s xut khu, gi tr bnh qun ca mi ha n, thi hn thanh ton v uy tn ca nh nhp khu. Ring ph chuyn nhng mi ha n mt t 10 n 20 USD. Cc doanh nghip va v nh ti Vit Nam cho rng: hin VN dch v bao thanh ton ca cc ngn hng vn cha tht tin li. Ngn hng thng i hi cao i vi i khch hng. Ngoi ph dch v, nh xut khu phi chng minh vi ngn hng v uy tn ca bn mua hng ho. y l kh khn ln cho nh sn xut, bi s hiu bit v th trng xut khu ca cn hn ch, s thiu thn thng tin v th trng xut khu l mi lo chnh i vi nh xut khu khi phi quyt nh bn hng theo iu kin tr chm. Sn phm bao thanh ton hin nay ti Vit Nam ang trong giai on s khai, va trin khai thm d th trng, va hon thin quy trnh sn phm. Trong s cc ngn hng thng mi ti Vit Nam thc hin sn phm bao thanh ton, doanh s thc hin rt khim tn v cn mang tnh thm d khch hng, Ngn hng Chu ACB l ngn hng trong nc hin nay i u trong vic pht trin v quy m v doanh s thc hin. Trong phn di y chng ta s nghin cu, phn tch thc trng hot ng BTT ca ngn hng Chu v rt ra nhng thnh cng v bt cp khi thc hin nghip v ny ti Ngn hng Chu ni ring v ca Vit Nam ni chung.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 37
2.2.2. Thc hin nghip v bao thanh ton ti mt ngn hng in hnh: Ngn hng TMCP Chu gi tt l ACB l mt trong nhng NHTMCP hng u ti Vit Nam, c nh gi l NH hot ng hiu qu nht. Vi mt v tr nh vy, NHTMCP Chu khng nhng phi ngy cng hon thin cht lng sn phm dch v hin c m cn phi tin phong trong vic nghin cu, xy dng pht trin cc sn phm dch v mi, c tnh kh thi cao. Trong iu kin nh vy, vic nghin cu, xy dng v pht trin sn phm BTT l mt hng i ng n nhm pht trin a dng ha sn phm v cng nhm n u xu th hi nhp hin nay. Hin nay NH TMCP Chu khng p dng cch thc thc hin sn phm BTT theo phng thc truyn thng (factoring) m theo phng thc phi truyn thng (reverse factoring). Vi cch thc thc hin ny, quy trnh thc hin sn phm BTT ti NHTMCP Chu s c nhng im khc bit so vi cch thc hin truyn thng ca cc NH trong khu vc v th gii. Quy trnh thc hin sn phm BTT ti NHTMCP Chu bao gm nhng cng on sau: * Khi khch hng doanh nghip tin hnh thm nh v cp hn mc BTT cho bn mua hng: - Khi khch hng doanh nghip tin hnh thu thp thng tin v cc doanh nghip c nh gi c nhu cu v mua cc loi hng ha vi doanh s ln hay c tim nng mua hng. - Lp danh sch bn mua hng tim nng. - Tip xc v gii thiu sn phm. - Thm nh v trnh cp hn mc BTT cho ngi mua: + Thm nh s ph hp v cc iu kin ca bn mua. + Thm nh tnh hnh hot ng sn xut kinh doanh, thng hiu, tnh hnh ti chnh ca bn mua. + Cn c trn tnh hnh ti chnh hin c phn tch kh nng thanh ton ngn hn ca bn mua. + Thm nh k hoch kinh doanh v d phng tnh hnh tr n ca bn mua. + Tin hnh xc nh hn mc BTT cho tng i tng bn mua. + Nhn xt v kin ngh cp hay khng cp hn mc BTT, hn mc cp cho tng i tng khch hng (bn mua).
Trang 38
+ Lin tc cp nht thng tin v cc i tng khch hng v tnh hnh hot ng kinh doanh ca h nhm m rng danh sch khch hng bn mua v xc nh hn mc BTT cho tng i tng khch hng ph hp vi tng giai on hot ng sn xut kinh doanh nht nh. * S giao dch v cc chi nhnh thc hin BTT: - Cn c vo cc loi hng ha m bn mua (nm trong danh sch khch hng bn mua do khi khch hng doanh nghip cung cp v cp nht lin tc) tip th bn bn hng. - Hng dn v nhn h s BTT. H s BTT bao gm: + Giy ngh BTT. + Giy t chng minh t cch ca bn bn hng, bn mua hng. + Ti liu chng minh tnh hnh sn xut kinh doanh v kh nng ti chnh ca bn bn hng v bn mua hng. + Hp ng mua bn hng, chng t bn hng. + H s ti sn m bo. - Thm nh bn bn hng: + Thm nh s ph hp v cc iu kin ca bn bn. + Thm nh tnh hnh hot ng sn xut kinh doanh, thng hiu, tnh hnh ti chnh ca bn bn. + Cn c trn tnh hnh ti chnh hin c phn tch kh nng thanh ton ngn hn ca bn bn. + Thm nh k hoch kinh doanh v d phng tnh hnh tr n ca bn bn. + Tin hnh xc nh hn mc BTT cho tng i tng bn bn. + Nhn xt v kin ngh cp hay khng cp hn mc BTT, hn mc cp cho tng i tng khch hng (bn mua). - Thm nh khon phi thu: + Thm nh s ph hp cc iu kin ca khon phi thu c BTT: Pht sinh t hp ng mua bn hng ha hp php, c quy nh c chuyn nhng khon phi thu hay khng quy nh v vic khng c chuyn nhng khon phi thu.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 39
Thi hn thanh ton cn li ti a 90 ngy. Khng thuc cc trng hp khng c chuyn nhng. + Thm nh, nhn xt cc khon phi thu: c tnh, c im khon phi thu. S lng, cht lng, chng loi, quy cch, tnh ng b ca hng ha thc hin trong giao dch mua bn. Gi c, phng thc thanh ton. iu kin giao nhn, nghim thu, bo hnh. Nhng iu kin khc c lin quan. Tin thc hin, hin trng cc khon phi thu. - Lp hp ng BTT. - Yu cu bn bn chuyn giao chng t bn hng v thng bo v vic thc hin BTT c s xc nhn ca bn mua hng. - To ti khon kh c BTT, kt ni vi ti khon hn mc BTT ca bn bn v bn mua. - ng tin cho khch hng. - Theo di khon phi thu, nhc n khi n hn. - Thu li, tt ton ti khon BTT . * S giao dch, cc chi nhnh phi hp vi khi khch hng doanh nghip x l cc trng hp pht sinh khc nh: - Gia hn khon BTT. - X l khi khng c chp thun gia hn hoc ht thi hn gia hn m bn mua khng thanh ton.
QUY TRNH THC HIN BTT TRONG NC:
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 40
1. Bn bn hng v ACB k kt hp ng BTT. 2. Bn bn hng v ACB cng gi thng bo v hp ng BTT cho bn mua hng, trong nu r vic chuyn nhng khon phi thu cho ACB. 3. Bn mua hng xc nhn v vic nhn thng bo v cam kt thanh ton cho ACB. 4. Bn bn hng giao hng cho bn mua. 5. ACB ng trc cho bn bn hng. 6. Bn bn hng thanh ton khon phi thu cho ACB khi n hn. 7. ACB thu phn ng trc v thanh ton phn cn li cho bn bn hng.
QUY TRNH THC HIN BTT XUT KHU:
1. Nh xut khu k kt hp ng BTT xut khu vi ACB. 2. Nh xut khu thng bo cho nh nhp khu v vic chuyn nhng khon phi thu cho ACB. 3. Nh xut khu giao hng cho nh nhp khu. 4. Nh xut khu giao b chng t lin quan n khon phi thu cho ACB. 5. ACB ng trc cho nh xut khu. 6. Nh nhp khu thanh ton khon phi thu cho ACB khi n hn thng qua n v BTT nhp khu i tc ca ACB. 7. ACB thu phn ng trc v chuyn phn cn li cho nh nhp khu.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 41
* Lu quy trnh thc hin sn phm BTT ti NHTMCP Chu: - Lu thc hin BTT i vi bn mua hng:
THC HIN LU THC HIN BTT I VI BN MUA HNG
THU THP THNG TIN
P/O
LP DANH SCH BN MUA TIM NNG
P/O
TIP XC & GII THIU SN PHM
C/A
THM NH KHCH HNG
BTD/HTD
TRNH CP HMBTT
P/O
TO TI KHON HMBTT BN MUA HNG
THNG BO CC N V
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 42
- Lu thc hin BTT i vi bn bn hng:

Thc hin
A/O
LU THC HIN BTT I VI BN BN HNG

Nhu cu BTT Hng dn KH & nhn h s BTT
A/O, LOAN CSR
A/A, A/O, C/A A/A, A/O, C/A, BTD/ HTD, LOAN LOAN CSR, NV PLCT
Thm nh TSB & lp t trnh
Thm nh khch hng & lp t trnh
Phn tch tn dng & lp t trnh (nu c)

T chi
Ti thm nh
Yu cu Ti thm nh
Xt duyt h s BTT
Lu thng tin,tr h s khch hng
Kt thc
Lp, kim tra H BTT Hon tt & kim tra tun th cc ni dung ph duyt
Qun l TSB
LOAN CSR
Yu cu chuyn giao chng t bn hng LOAN CSR, TELLER
To TK BTT, ng tin & thu ph
LOAN CSR
Lu tr h s BTT, theo di khon phi thu X l n
LOAN CSR A/O,XLN, TELLER
Khng t
Ti thm nh N qu hn A/O, LOAN CSR &TELLE Khng ng
Thu n gc, li BTT, cc ph khc (nu c) t

Thanh l khon BTT
Xt duyt gia hn n ng Gia hn n
Gii chp TSB
Tr h s TSB
Kt thc
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 43
* Cc iu kin, th tc khi tham gia bao thanh ton ti ACB: * i vi phng thc thanh ton ca doanh nghip: - i vi hp ng mua bn trong nc: thanh ton tr chm. - i vi hp ng ngoi thng: T/T tr chm hoc D/A. - Bn bn hng/nh xut khu ch cn k kt 1 hp ng bao thanh ton vi ACB cho tt c cc bn mua hng/nh nhp khu. - Nh nhp khu c th s dng bt c phng thc thanh ton no ngoi tr L/C v phng thc thanh ton tin ngay khi vn chuyn (Cash Against Delivery). * Thi gian thc hin: - Khng qu 5 ngy i vi bao thanh ton trong nc v khng qu 10 ngy i vi bao thanh ton xut khu k t ngy bn bn hng/nh xut khu cung cp thng tin cho ACB. Sau khi c cp hn mc bao thanh ton, cc ln xut trnh chng t c ng trc ch trong mt bui lm vic. * Ti sn m bo: Ti sn m bo khng phi l iu kin bt buc bn bn hng/nh xut khu c ACB bao thanh ton. * Cch tnh li bao thanh ton: Li bao thanh ton s c tnh da trn s tin ng trc t ngy ng cho n khi ACB nhn thanh ton t bn mua hng/nh nhp khu: Li BTT = li sut BTT * s tin ng trc * s ngy ng trc/30 * Mc ph thc hin bao thanh ton: - Bao thanh ton trong nc:
STT
Giao dch
Mc ph 0,5% 0,5%
Mc ph ti thiu 500.000 500.000
1 Ph bao thanh ton 2 Ph gia hn
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 44
- Bao thanh ton xut khu: Mc ph ca ACB = 0,25%* thi hn thanh ton/45 * h s k k = 1 : doanh s < 1 triu USD/nm k = 0,9 : doanh s > 1 triu - 2 triu USD/nm k = 0,8 : doanh s > 2 triu 3 triu USD/nm Mc ph ca n v bao thanh ton nhp khu: cc n v bao thanh ton nhp khu nc ngoi s bo c th khi tr li hn mc s b v mc ph ty uy tn ca bn mua hng khong t 0,8% - 1,5%. * ng trc cc khon phi thu: - T l ng trc: ti a 80% i vi cc khon phi thu c ACB duyt - S tin ng trc: S tin ng trc = t l ng trc x tr gi khon phi thu c duyt - Thi hn ng trc (T): T= thi hn thanh ton cn li + 30 ngy Trong : thi hn thanh ton cn li l s ngy cn li k t ngy ng trc n ngy n hn thanh ton khon phi thu. Thi hn thanh ton cn li ca khon phi thu khng qu 90 ngy. * Kt qu hot ng bao thanh ton ti ACB: - Doanh s thc hin: ACB bt u a sn phm bao thanh ton vo hot ng vo cui qu 3/2005, doanh s hot ng n thng 12/2006 (VT: T ng) 2005 Doanh s bao thanh ton S lng bn bn 50 20 2006 300 100 2007 (KH) 1.000 300
Ngn hng Chu ACB hin nay l ngn hng thng mi c nghip v bao thanh ton pht trin nht trong h thng cc ngn hng thng mi trong nc. Bt u t bao thanh ton ni a, n cui nm 2006 doanh s bao thanh ton ca ACB tng gp 6 ln so vi nm 2005. ACB cp hn mc bao thanh ton bn mua cho nhiu cng ty cc lnh vc hot ng khc nhau. ACB ang xc tin qung b rng ri sn phm ny v hon thin quy trnh bao thanh ton xut khu. n nhng
Trang 45
thng u nm 2007 ny, ACB tng bc thc hin bao thanh ton xut khu cho cc doanh nghip thuc ngnh g v dt may. Qua gn hai nm p dng BTT, NHTMCP Chu t c nhng thnh cng bc u nh sau: Th nht, vi s chun b k lng v chu o v sn phm bao thanh tan cng nh chin lc pht trin ng n, NHTMCP Chu gii thiu thnh cng mt sn phm dch v mi. l sn phm dch BTT. S ra i ca sn phm ny bc u thu ht uc s quan tm ca nhiu doanh nghip, n v kinh t hat ng ti Vit Nam. Sn phm BTT cng phn no p ng nhu cu ca mt s doanh nghip c nhu cu v vn nhng li hn ch v ti sn m bo, thc y nhiu c hi kinh doanh mua bn. Th hai, s ra i ca sn phm bao thanh ton gp phn nng cao v th cnh tranh ca NHTMCP Chu trong mi trng cnh tranh gay gt nh hin nay. NHTMCP Chu khng nhng ch mt ln na khng nh l NH hot ng hiu qu v cung cp cht lng dch v tt nht trong h thng cc NHTMCP hin nay, m cn khng nh l NH i u trong vic xy dng v pht trin sn phm dch v mi, hin i ha cng ngh nhm tha mn nhu cu ca khch hng vi mc c th. Thc hin ng phng chm hot ng ca NHTMCP Chu lun vn ti s hon ho phc v khch hng. Ngoi ra, khi v th cnh trnh ca NHTMCP Chu c nng cao, v th ca NH cng c ci thin trong cc mi quan h, lin doanh hp tc i vi cc i tc nc ngoi, to iu kin thun li cho nh hng pht trin lu di ca NHTMCP Chu. Th ba, s ra i sn phm BTT khng nh NHTMCP Chu ni ring v h thng cc NHTM khc lun t vn cung cp a dng ha sn phm dch v nhm phc v khch hng ngy mt tt hn l nhim v hng u ca mnh. NH s lun theo st s bin ng, pht trin kinh t x hi nhm xy dng, pht trin sn phm dch v ph hp vi thc t, c tnh cnh tranh cao, m bo ngun ti tr vn kp thi cho hot ng ca doanh nghip. * Ngn hng Chu c nhng gii p ngn gn khch hng c th la chn dch v mt cch thun li hn nh sau: 1.Vi phng thc thanh ton no th cng ty chng ti c BTT? - i vi hp ng mua bn trong nc: thanh ton tr chm. - i vi hp ng ngoi thng: T/T tr chm hoc D/A.
Trang 46
2. Cng ty chng ti phi ch bao lu c ACB cp hn mc BTT? - Khng qu 05 ngy i vi BTT trong nc v khng qu 10 ngy i vi BTT xut khu k t ngy bn bn hng/nh xut khu cung cp thng tin cho ACB. Sau khi c cp hn mc BTT, cc ln xut trnh chng t c ng trc ch trong mt bui lm vic. 3. Nu cng ty chng ti cm c/ th chp tt c ti sn ca mnh vay tin mt NH khc hoc ACB, vy ti c th s dng dch v BTT ti ACB c khng? - Trong trng hp ny, bn bn hng/nh xut khu vn c th c xem xt s dng dch v BTT ti ACB. Ti sn m bo khng phi l iu kin bt buc bn bn hng/ nh xut khu c ACB BTT. 4. Li BTT c tnh th no, c ging nh li sut cho vay khng? - Li BTT s c tnh da trn s tin ng trc t ngy ng cho n khi ACB nhn thanh ton t bn mua hng/nh nhp khu. 5. Chng ti c k hp ng mua bn hng ho/hp ng xut nhp khu vi nhiu bn mua hng/nh nhp khu, vy chng ti c phi k kt nhiu hp ng BTT ng vi tng bn mua hng/nh nhp khu khng? - Bn bn hng/nh xut khu ch cn k 01 hp ng BTT vi ACB cho tt c cc bn mua hng/nh nhp khu. 6. Khi s dng sn phm BTT, i tc ca chng ti tc nh nhp khu c th thanh ton bng phng thc no? - Nh nhp khu c th s dng bt c phng thc thanh ton no ngoi tr L/C. 7. ACB c ng trc cho cng ty chng ti trc khi chng ti tin hnh giao hng khng? - ACB ch ng trc khi bn bn hng/nh xut khu hon thnh vic giao hng cho bn mua/nh nhp khu. 8. Ti sao chng ti phi s dng BTT khi cc phng thc thanh ton khc cng m bo an ton cho chng ti chng hn nh L/C? - Phng thc thanh ton bng L/C s m bo an ton cho nh xut khu nhng trong mi trng kinh doanh hin nay, cc nh nhp khu a chung phng thc T/T tr chm hn v cc th tc L/C kh phc tp. Chnh v vy, tng li th
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 47
cnh tranh, nh xut khu c th phi thay i phng thc thanh ton thun li hn cho nh nhp khu (T/T tr chm, D/A,...). 2.2.3. Kh khn v nhng hn ch khi thc hin bao thanh ton ti Vit Nam Theo tm hiu v phn tch nh phn trn, chng ta nhn thy nghip v bao thanh ton l mt nghip v n gin, nhng iu kin n thc s n gin l c s h tr bi mt hnh lang php l minh bch, y ... Chnh v iu kin thc t Vit Nam hin nay cha p ng nhng yu cu ny nn nghip v bao thanh ton vn cha c m rng. K t khi quyt nh v quy ch hot ng bao thanh ton c ban hnh cho n khi nghip v bt u c trin khai l c mt thi gian di im hi lng ting, sau l nhng hot ng cm chng v nng v hnh thc hn l cht lng dch v. Cho n nay, sau hn hai nm k t khi cc ngn hng thng mi Vit Nam t chc thc hin n nay doanh s giao dch vn cn rt khim tn, i tng khch hng cn nhiu hn ch. Nhng kh khn c nu ra di y m cc ngn hng thng mi hot ng ti Vit Nam gp phi khi quyt nh trin khai nghip v bao thanh ton. 2.2.3.1 Mt s kh khn, vng mc khi thc hin bao thanh ton theo quy ch 1096/2004/Q-NHNN: Quy ch bao thanh ton 1096 c xem l kim ch nam v bao thanh ton ca cc t chc tn dng, tuy nhin trong quy ch ny cng cn nhiu bt cp nn khi p dng trong thc t gy kh khn cho cc ngn hng. Mt s bt cp nh sau: - Ni dung ca quy ch hot ng BTT cn qu chung chung. Quy ch ch cp n nhng khi nim, nguyn tc thc hin sn phm BTT, iu kin thc hin BTT,... m khng quy nh c th n nhng trng hp pht sinh thc t. C th: + Cc n v thc hin BTT s phi hch ton k ton cho hot ng BTT nh th no? y l vn rt quan trng i vi cc t chc tn dng. Thiu vn bn hng dn nhng chun mc hch ton k ton chung cho sn phm BTT tc l ng ngha vi vic cc t chc tn dng s lng tng trong cch thc thc hin. iu dn ti kt qu l tuy cng mt bn cht s vic nhng cch phn nh ca cc n v trn s sch k ton hon ton khc nhau. T gy kh khn cho cc c quan ban ngnh hu quan trong vic kim sot hot ng BTT.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 48
+ Nh trnh by chng 01, nhiu chuyn gia kinh t trn th gii cho rng sn phm BTT hot ng hiu qu v n nh th khng nn p dng thu chuyn nhng v bn thn nhng n v thc hin BTT phi tun th theo ng quy nh ca nhng lut thu khc. Ti Vit Nam, theo iu 18 quy ch hot ng BTT quy nh cc quy nh v thu i vi hot ng BTT c thc hin theo cc quy nh ca php lut. Vi quy nh mang tnh cht chung chung nh vy, n v thc hin BTT rt kh nhn bit rng sn phm BTT c chu thu chuyn nhng hay khng? Mc thu sut c p dng nh th no? C s tnh ton thm khon thu ny nh th no cc n v c th tnh ton li gi vn hot ng ca mnh, - Xem xt trn mt s kha cnh chuyn su ca sn phm BTT, mt s vn quy ch BTT cha c quy nh hay c quy nh nhng khng ph hp vi thc t. C th: + iu quan trng nht khi thc hin sn phm BTT l phi xc nh c gi mua khon phi thu. Tuy nhin, quy ch BTT hin ti khng cp n vn ny. Khi khng c nhng vn bn hng n c th th cc t chc tn dng thc hin BTT s nh gi mua cc khon phi thu hon ton da trn tnh hnh hot ng thc t v mc chp nhn ri ro ca h thng dn n cc t chc tn dng khc nhau s chp nhn gi mua khon phi thu khc nhau trn cng mt giao dch mua bn bt k t s l hn ch kh nng cung cp vn cho bn bn hot ng, ng thi to s khng nht qun trong tin trnh thc hin BTT. + Trn thc t, tuy hp ng kinh t gia bn mua v bn bn c quy nh r thi hn thanh ton c th nhng thi hn kt thc qu trnh thanh ton hp ng c th ko di hn do nhng hn ch v khong cch a l, dch v NH hay nhng tha thun thm ngoi hp ng,... do ngy o hn khon BTT c th khng trng khp vi ngy n hn ca hp ng mua bn. Quy ch BTT khng quy nh bin thi gian ti a ca khon BTT n hn l bao nhiu nn cc n v thc hin BTT buc phi chuyn cc khon thu pht sinh tr sang n qu hn hay truy i bn bn. Tuy nhin, chuyn n qu hn hay th tc tin hnh truy i bn bn nh th no th quy ch cng khng quy nh r. V vy, cc n v thc hin BTT ri vo vng lun qun khi thiu c s php l khi hot ng. + Ngoi hp ng mua bn, chng c quan trng n v BTT c th tin hnh thu n ca bn mua chnh l ton b bn gc cc chng t mua bn lin quan n hp ng mua bn . Trn thc t, bn bn thng ch lp mt b bn gc duy nht, khi chuyn giao cho n v thc hin BTT th rt kh gii trnh vi c quan
Trang 49
2.2.3.2 Mt s kh khn, vng mc khi thc hin nghip v: - Th nht, h thng php lut ca Vit Nam v hot ng bao thanh ton cn nhiu bt cp v cha c iu chnh bi mt lut nht nh. l trong hot ng bao thanh ton s din ra mt bc quan trng: chuyn giao quyn i n t ngi bn hng sang n v bao thanh ton nhng li khng thy c quy nh lin quan no xc lp mi quan h ny, nh vy vic chuyn giao ny c c tha nhn khng, v trong trng hp khng c tha nhn th phi x l nh th no. Bn cnh , sau khi bn bn hng v n v bao thanh ton tha thun, k kt hp ng bao thanh ton s phi thng bo bng vn bn cho bn mua hng, liu nh th cha, lm th no bit c rng vic thng bo c hiu lc thi hnh cho tt c cc bn. Cha c s nhn thc ng b gia cc c quan B, ngnh nh Ngn hng, B Ti chnh, Ta n... Nu xy ra tranh chp, ngn hng s rt vt v bo v quyn li chnh ng ca mnh. - Th hai, cc doanh nghip Vit Nam vn quen dng cc phng thc thanh ton truyn thng nh chuyn tin T/T, c bit l L/C. Nhn thc ca phn ln cc doanh nghip va v nh Vit Nam cha c thng thong v cn mang tnh cc b. Mi trng kinh t cha c n nh v cn tim n nhiu ri ro khin rt kh thuyt phc c cc doanh nghip nhn bit c nhng li ch m bao thanh ton c th em li. Chnh tm l d dt trc sn phm mi ca doanh nghip cng gp phn lm gim i s nng ng, sng to v tm kim cc sn phm dch v mi ca ngn hng. - Th ba, bao thanh ton l mt dch v khng ch tham gia vo cng on u l cho vay i vi ngi bn, m cn i su vo c qu trnh tip theo nhm mc ch cho n v bao thanh ton c th kim sot c c bn mua v nht l kim sot c mc ch s dng vn vay ca doanh nghip. Chnh c im ny to ra ro cn ngn tr qu trnh n v bao thanh ton tip xc vi cc doanh nghip. Tm l cc doanh nghip Vit Nam vn cha mun cng khai tnh hnh hot ng, cng khng mun mt t chc bt k no can thip vo qu trnh kinh doanh ca h. V vy, cc n v bao thanh ton gp nhiu kh khn khi tip th sn phm mi vi khch hng. - Th t, Vit Nam hin nay, do tnh cn thn v thn trng trong cc giao dch cng nh mc uy tn ca cc i tc cha c tin cy th khi thc hin bao thanh ton, cc ngn hng khng ch cp hn mc bao thanh ton cho ngi bn m
Trang 50
+ Ngi mua cha hiu ht v cc li ch m bao thanh ton mang li cho h. Khi tham gia bao thanh ton h phi cng khai ti chnh, tnh hnh hot ng sn xut kinh doanh ngn hng ca ngi bn thm nh, y l vic rt l kh khn v thi quen ngi cng b thng tin ca cc doanh nghip VN hin nay. + V pha ngi mua, do p lc cnh tranh trong nn kinh t th trng nh hin nay th h c rt nhiu chn la ni cung cp hng vi nhiu iu kin thun li hn v hn na l c th khng c ngn hng tham gia bao thanh ton h vn c ngi bn cho thanh ton chm. - Th nm, v ti sn th chp trong dch v bao thanh ton, v nguyn tc, bao thanh ton khc phc c tnh trng cho vay da trn vic th chp ti sn, nhng thc t Vit Nam th cha hn vy. Cc ngn hng Vit Nam, v k c cc ngn hng nc ngoi, vn coi trng ti sn m bo. V iu ny cng khng th li cc ngn hng c v c im th trng Vit Nam y ri ro khng cho php h mo him. V vy, cc t chc tn dng khng th xt duyt hn mc tn dng (hn mc bao thanh ton) n thun sau khi nghe cc doanh nghip chng minh tnh trng ti chnh ca mnh l lnh mnh trong khi nhng l l c c t vic phn tch cc bo co ti chnh khng th tin tng c. V vy hin nay ti sn th chp vn l s chn la s mt ca cc t chc tn dng khi trin khai thc hin nghip v. - Th su, yu cu pht trin dch v bao thanh ton cc nc trn th gii l vic ti tr trong bao thanh ton s khng thin v khuynh hng tng giao dch cng nh khng phi l hot ng chit khu tng khon phi thu ring bit, vic la chn tiu ch khch hng ca cc n v bao thanh ton phi c s khc bit ch khng phi ging hon ton nh tiu ch ca ngn hng khi cho vay (c th da vo ti sn m bo v vic thm nh ngi bn hng). Nhng hin nay ti Vit Nam hot ng ca nghip v bao thanh ton ti ngn hng vn cha c tch bch khi hot ng tn dng m hu nh theo s qun l th li gn nh ging nhau, im khc bit c bn m cc ngn hng tham gia bao thanh ton hin nay thc hin l thm nh thm kh nng thanh ton ngi mua lm c s bao thanh ton cho ngi bn.
Trang 51
- Th by, h thng thng tin ca Vit Nam cha c tin cy v mi trng thng tin ca nn kinh t cha c minh bch ha, c s thng tin d liu v khch hng c nhng vn cn thiu, yu v cha c tp trung. Hin nay, mi ch c Trung tm thng tin tn dng CIC ca NHNN l u mi tp trung thng tin nhiu nht phc v cho hot ng tn dng ca cc ngn hng. Tuy nhin, thng tin t CIC v mt s l do khch quan vn cha phn nh ng mc an ton tn dng ca khch hng. Trn y l phn trnh by thc trng v tnh hnh hot ng bao thanh ton ti Vit Nam, chng ta c th thy kt qu hot ng nghip v ny ti Vit Nam cn rt khim tn. Kt qu ny do nhiu nguyn nhn khc nhau t pha nh nc, doanh nghip v n v thc hin bao thanh ton nh: h thng php l cha hon chnh, thi quen ca cc doanh nghip, hn ch v mt kin thc v nghip v ca cc ngn hng sn phm bao thanh ton nhanh chng pht trin ti th trng Vit Nam nh nc cn hon thin cc quy nh cho ph hp vi thc t, cn c s ra i ca nhiu n v bao thanh ton hn na, phi thc y vic qung b sn phm rng ri n cc doanh nghip. pht trin sn phm bao thanh ton h thng cc ngn hng ng vai tr quan trng trong vic trin khai, qung b, ng dng sn phm ny gp phn a dng ha sn phm ngn hng cng nh to thm cng c ti chnh cho cc doanh nghip Vit Nam la chn trong qu trnh hot ng kinh doanh ca mnh. c th thy rng sn phm BTT l mt sn phm rt mi, cc n v thc hin BTT hin nay ti Vit Nam hu nh khng c kinh nghim thc tin v sn phm ny. H buc da vo nhng ti liu BTT ca nc ngoi, nghin cu v xy dng m hnh vn dng da trn nhng iu kin ca Vit Nam. iu khng th trnh khi nhng sai st, hn ch v khng th lng trc c nhng tnh hung trn thc t c th xy ra.Do vy, vic nghin cu v ra cc gii php nhm hon thin sn phm BTT khi p dng ti Vit Nam l rt quan trng v cp bch s c trnh by chng 3.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 52
CHNG 3: GII PHP PHT TRIN BAO THANH TON TI VIT NAM
3.1. TNH CP THIT CN PHT TRIN BTT TI VIT NAM: - Vit Nam gia nhp WTO, xu th hi nhp v pht trin m rng u t gia cc quc gia to c hi tt cho cc nn kinh t trong c Vit Nam. Trong nhng nm gn y, nn kinh t ca t nc c s thay i ln. Tnh hnh chnh tr x hi ca t nc lun n nh, nn kinh t t tc tng trng cao bnh qun giai on 2003-2005 t 7,5%, nm 2006 GDP t mc tng trng 8,2% (theo Th Tng Nguyn Tn Dng nhn xt l rt ng mng). Tnh hnh kinh t x hi nhng thng u nm 2007 tip tc n nh, tc tng trng kh cao. GDP nm 2007 d kin trn 8,5%. C cu kinh t tng bc chuyn dch theo hng tng t trng sn xut cng nghip, thng mi, xut nhp khu v dch v,... lm thay i b mt kinh t ca t nc. - Nm 2006 cng chng kin ngun vn u t trc tip nc ngoi (FDI) ln nht vo Vit Nam t trc n nay. Vit Nam thu ht c 10,2 t USD vi 797 d n cp mi v gn 500 d n xin tng vn, vt xa ch tiu ra ban u 6,8 t USD. Trung bnh mi d n ca nm 2006 c lng vn u t t 9,5 triu USD. Trong cc ngnh, cng nghip v xy dng vn thu ht lng vn FDI ln nht, chim gn 70%. Xut khu hng ha nm 2006 t trn 40t USD, vt gn 5% so vi d kin. Trong , khu vc kinh t trong nc chim 39,8%, kinh t c vn u t nc ngoi khng k du th ng gp 46,9%. Cng vi vic kim ngch xut khu ca cao su v c ph t 1 t USD, hin Vit Nam c 9 mt hng t kim ngch xut khu trn 1 t USD. - Theo , ngnh Ti chnh ngn hng l mt trong nhng lnh vc xp v tr u trong nhm dch v c tnh t ph nhm pht trin kinh t. Cc ngn hng thng mi tip tc pht trin v ngy cng khng nh vai tr, v th trn th trng ti chnh tin t. H thng ngn hng Vit Nam thc hin mnh vic c cu li nng cao nng lc cnh tranh chun b cc iu kin cho hi nhp theo tin trnh Hip nh thng mi Vit M v Vit Nam gia nhp WTO. Pht trin cc dch v ngn hng thnh lnh vc mi nhn trong hot ng kinh doanh ngn hng lun l mc tiu hng u ca ton h thng ngn hng Vit Nam. Pht trin dch v ngn hng phi va p ng c nhu cu tng trng ca kinh t ng thi m bo ngn hng hot ng hiu qu v an ton, nng cao sc mnh cnh tranh hi nhp.
Trang 53
- Kinh t pht trin vi tc cao cng to iu kin thun li cho x hi pht trin, h thng php l c xy dng v ci thin thng xuyn nhm to ra nhng nguyn tc hot ng chung nht, c bn nht cho mt x hi hin i c bn c thit lp. Chnh ph ngy cng ng vai tr quan trng trong vic iu tit nn kinh t x hi tm v m. c bit lnh vc ti chnh, dc s iu tit v qun l ca chnh ph, pht trin nhanh nhng vn m bo s n nh cn thit v tin t v li sut th trng. - S pht trin a dng ho cc doanh nghip, cng ty thuc cc thnh phn kinh t khc nhau l iu tt yu. i vi mt nn kinh t c nh gi l ang pht trin nh Vit Nam, y l iu lc quan nhng ng thi cng l thch thc i vi cc nh qun l trong vic n nh th trng ti chnh. Cc doanh nghip mi xut hin u c nhu cu rt ln v vn v vn ti tr t NH l mt knh khng th thiu. - Bn cnh , vic m ca th trng trong lnh vc NH trong nc l iu tt yu. M ca th trng trong lnh vc NH s lm cho cc t chc tn dng trong nc phi i mt vi sc p cnh tranh ln hn, th phn c phn chia li ngun thu s gim v nhng ri ro ca th trng mi ngy cng nhiu hn. Cc NHTM trong nc s phi cnh tranh bnh ng vi cc NH nc ngoi trong bi cnh h c nhiu li th hn v mt ti chnh, kinh nghim qun l, cng ngh dch v hin i. Cc NHTM trong nc s phi chp nhn cuc cnh tranh quyt lit tn ti v pht trin thng qua nng cao cht lng v a dng ha sn phm dch v. - Trong bi cnh nh vy, sn phm BTT c bit n nh l mt sn phm quan trng trong lnh vc ti chnh, to knh phn phi cc ngun vn nhm gip cc doanh nghip pht trin hot ng sn xut kinh doanh, nng cao nng lc cnh tranh i vi cc doanh nghip trong khu vc v th gii. S d sn phm ny quan trng nh vy bi nhng u im c bn ca n: + Gip doanh thu hot ng hng nm ca n v thc hin BTT tng ln nhanh chng. + Cng c lung tin mt ca cc n v tham gia, kh nng u t kinh doanh v tnh thanh khon c ci thin gip n v BTT ch ng trong kinh doanh. + Loi tr cc khon n xu trong qu trnh hot ng. Hn ch nhng ri ro tn dng n mc c th.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 54
+ Kim sot cht ch hat ng kinh doanh ca cc khch hng hin c, m rng quy m hat ng v c th tip th c nhng khch hng tim nng trong tng lai. + Gim thiu chi ph theo di s sch cng n. + To nhng li th nht nh trong kinh doanh v quan h thng mi. + M rng nhng c hi giao thng quc t mi, to ra li th cnh tranh. + To li th i vi vic ti tr cc khon phi thu gia cc quc gia Bn cnh , cng vi xu hng pht trin chung ca x hi, khi cc iu kin c bn ca mt nn kinh t pht trin x hi c thit lp nh trnh dch v NH cao v thanh ton qua NH l ph bin,... th sn phm BTT c p dng rng ri bi nhng li ch ca n. S nhanh chng tin li, an ton, n gin v cc n v BTT c th kim sot tt cc khon phi thu l nhng yu t c bn gip sn phm ny c p dng rng ri. Sn phm cho vay th chp bng ti sn c hn ch dn s xut hin ca mnh do s chm chp, th tc rm r v c nhiu iu kin v ti sn m bo,... Ti Vit Nam, trong iu kin h tng thng tin tn dng cn nhiu hn ch th cch p dng BTT phi truyn thng (reverse factoring) l hp l. Vi cch thc ny, cc NHTM v cng ty ti chnh c th tip cn n cc doanh nghip c nhu cu v vn m vn m bo c s an ton cn thit ti h thng. Hot ng BTT truyn thng tuy nhanh chng v c kh nng pht trin nhanh hn so vi hot ng BTT phi truyn thng, nhng n li yu cu phi c cung cp nhiu thng tin tn dng v phi tnh ton k lng ri ro tn dng khi p dng i vi s lng khch hng ln. Ngc li, trong hot ng BTT phi truyn thng, cc n v bn bn ch c BTT nhng khon phi thu i vi mt s t khch hng bn mua c uy tn thng trng cao, kh nng thanh ton tt hay l nhng khch hng bn mua c quy m hot ng trn phm vi quc t, c s tn nhim ca nh cung cp trn th gii. Khi , n v BTT ch phi thu thp thng tin tn dng ca mt s t khch hng v tnh ton ri ro tn dng cng da trn s t ny. Bi v ri ro tn dng khi p dng hot ng BTT phi truyn thng c nh gi l thp, cc n v BTT ti cc nc ang pht trin c th chp nhn thc hin BTT tng doanh thu hot ng nhng vn vn m bo s n nh, an ton ca h thng. Nh vy, vi vai tr quan trng ca mnh, s tn ti v pht trin hot ng BTT l rt cn thit khng nhng i vi cc nc ang pht trin m cn i vi
Trang 55
3.2. TRIN VNG PHT TRIN CA SN PHM BAO THANH TON TI TH TRNG VIT NAM: 3.2.1. Bao thanh ton ni a: - Vit Nam BTT c kh mi m, cc ngn hng ang dn tip cn v m rng dch v. Theo quan im i mi ca mt s ngn hng trong nc, song song vi cc sn phm dch v hin hu, dch v BTT cn pht trin thnh mt trong nhng hot ng kinh doanh chnh ca mnh. Vi dch v BTT, cc ngn hng ln trn th gii nhn thy c th m rng mi lin h vi khch hng ca h trong mt s ngnh cng nghip. Hn na, h c th tin hnh dch v cho cc ngn hng i l c cc khch hng cn n cc dch v BTT. Cc NH Vit Nam cng ang dn tip cn suy ngh ny v nh gi th trng Vit Nam y nng ng v trin vng vi dn s hn 80 triu ngi v hng ngn doanh nghip. - Hin nay, c khng t cc ngn hng thng mi ang duy tr hnh thc cho vay chi ph sn xut hng ho hoc thu mua hng v cho vay lun chuyn hng ho. Cho vay nh th a n vic doanh nghip s li vo vn tn dng ca ngn hng thng mi. Do vy, vic cho vay chi ph sn xut v cho vay lun chuyn hng ho s khin ngn hng thng mi chu ri ro cng doanh nghip: mt khi hng ho khng tiu th c, khon n s rt kh thu hi. Trong khi , s dng dch v BTT, cc ngn hng thng mi cung ng vn cho doanh nghip tip tc chu k sn xut sau, nhng ngn hng thng mi y thu n bng tin hng ho bn chu ca chu k sn xut trc nn mc ri ro t hn. Nh vy, dch v BTT cn gip doanh nghip khng lm vo cnh n nn dy da, kh i. - Bn cnh vic cc ngn hng m dch v chit khu thng phiu i vi hng ho tiu th th dch v BTT khin vic cung ng vn tn dng ca ngn hng thng mi cho cc cng ty trn th trng c n gin hn v an ton hn. ng thi, vic ny cn khuyn khch doanh nghip sn xut hoc thu mua hng ho bng vn t c ca mnh. Vn tn dng ca chi nhnh ngn hng thng mi ch l vn b sung khi doanh nghip bn hng tr chm. - Vi tnh hnh cnh tranh gay gt nh hin nay v trc s hi nhp ton cu ca t nc th Doanh Nghip trong nc ph thuc rt nhiu vo quy m vn.
Trang 56
3.2.2. Bao thanh ton xut nhp khu: - C mt thc t hin nhin l cuc cnh tranh trn th trng xut khu ang ngy cng tr nn khc nghit v cc doanh nghip xut nhp khu lun phi tm mi cch nng cao kh nng cnh tranh ca mnh. Mt trong nhng yu t cnh tranh gia cc nh xut khu l iu kin thanh ton. Nu nh mt doanh nghip c th xut khu vi phng thc thanh ton ghi s n (open account), th chc chn doanh nghip s k thm c nhiu hp ng. Tuy nhin, nu xut khu vi hnh thc ny th ri ro thanh ton s tng ln. V vy, doanh nghip ch dm chp nhn phng thc ny vi nhng khch hng uy tn, lu nm ca mnh m thi. Ngay c khi c m bo v ri ro thanh ton, doanh nghip vn b khch hng chim dng vn trong sut thi gian ch i. Thiu lung tin mt m li khng th d dng tip cn vi vn t cc ngun truyn thng (nh tn dng ngn hng), doanh nghip s gp khng t kh khn duy tr sn xut. Trong tnh th , BTT xut khu xut hin nh mt v cu tinh. BTT c nh gi l mt dch v ti chnh mi, ch vi th tc rt n gin, c th gip doanh nghip va xut khu cho khch hng theo iu kin thanh ton ghi s, li va thu c tin mt ngay sau khi xut hng i. Dch v BTT trong xut nhp khu c s dng ph bin nhiu nc trn th gii. Cc nc trong khu vc cng pht trin factoring nh Trung quc, Indonesia, n , Nht bn, Malaysia, Hn quc, Singapore, Sri Lanka, i loan v Thi lan. Tht khng cng bng cho cc nh xut khu Vit nam khi cc i th cnh tranh ca h cc nc khc ang c hng li th t dch v ny. Ch nhng nm gn y, dch v BTT mi bt u c a vo phc v cc cng ty xut nhp khu Vit Nam. Thng trng nh chin trng, c th ng vng trong mi trng cnh tranh khc lit hin nay, cc doanh nghip ngoi n lc t thn cn rt cn n s tr gip nhiu mt ca cc ngn hng cng nh cc cng ty u t, kinh doanh trong lnh vc ti chnh tin t. iu i hi cc cng ty ti chnh phi nhanh chng nng cao cht lng sn phm, dch v v a dng ha hot ng kinh doanh, to iu kin thun li cho thanh ton thng mi. Nu khng, cc doanh nghip kh trnh khi nguy c thiu
Trang 57
Vit Nam vi xu hng gim phng thc L/C, tng phng thc thanh ton m s, vi nh hng tng trng xut khu ca ng v Nh nc, vi s hon thin ca th trng ti chnh to iu kin tt cho vic thc hin nghip v bao thanh ton, xu hng tng s lng doanh nghip xut khu v tng trng doanh s xut khu qua cc nm v nhng kh khn trong vic tip cn ngun vn Ngn hng theo cc phng thc vay truyn thng c phn tch chng hai, cho ta thy c xu hng gia tng qua cc nm v sc cu v sn phm bao thanh ton xut khu, chng minh c tim nng pht trin tt ca nghip v bao thanh ton xut khu trong tng lai. 3.3. CC GII PHP PHT TRIN NGHIP V BTT TI VIT NAM: 3.3.1. V mt qun l v m: (1) NHNN cn nghin cu, xy dng quy ch hch ton k ton chun mc dnh cho hot ng BTT: Khi thc hin nghip v BTT trong thi gian va qua ca cc t chc tn dng, do thiu vn bn hng dn ca NHNN v ch hch ton k ton nn cc n v BTT ti Vit Nam buc phi xy dng ch hch ton theo quy nh hng dn dnh cho cc sn phm dch v khc v thc t hot ng kinh nghim ca h thng. Chnh iu s dn n tnh trng ch hch ton k ton ti cc n v BTT khng thng nht, cc c quan hu quan rt kh qun l theo di hot ng BTT v s pht trin ca sn phm ny. Do vy, ban hnh quy ch hch ton k ton chung nht dnh cho hot ng BTT l rt cn thit v quan trng. Quy ch hch ton k ton c ban hnh phi t y nhng iu kin c bn sau: + Ph hp vi nguyn l, chun mc k ton p dng cho tt c cc doanh nghip hot ng trong lnh vc k ton ti chnh. + m bo tnh cht ch, nht qun khi p dng vo thc t. NHNN cn phi nghin cu, gi nh cc tnh hung c th xy ra trong thc t sa cha b sung khi cn thit. + m bo tnh r rng, mch lc khi phn nh hot ng BTT trn s sch k ton.
Trang 58
+ C tnh m ph hp vi nh hng pht trin kinh t ca nh nc. Do s pht trin kinh t x hi nhanh chng, chc chn nhng vn bn hng dn ca nh nc v hch ton k ton hot ng BTT khng th phn nh ht nhng tnh hung xy ra trong thc t. iu ny i hi nhng quy nh v hch ton k ton phi c tnh m c th cp nht, sa i b sung khi cn thit. + C tnh php l cao khi p dng. i vi nhng quy nh hch ton k ton p dng cho hot ng BTT xut nhp khu, phi m bo s ph hp vi thng l quc t v nhng hip c, tha thun quc t m Vit Nam tham gia. (2) Ban hnh cc quy nh c th r rng v gia hn, chuyn n qu hn p dng cho hot ng BTT: Hin nay, nhng quy nh ca NHNN v gia hn, chuyn n qu hn trong hot ng BTT cn qu chung chung. Cc Ngn hng cn qun l nh mt khon vay. Do vy, ban hnh vn bn hng dn c th vn ny cng rt quan trng. Vic hng dn c th vic gia hn, chuyn n qu hn trong hot ng BTT khng nhng gip cc n v BTT ti Vit Nam c th nh gi chnh xc hiu qu hot ng m cn gip nh nc c th qun l tt hot ng BTT trn cp v m, hn ch nhng tc ng tiu cc cho nn kinh t. Nhng quy nh v gia hn, chuyn n qu hn c th bao gm nhng gii php c bn sau: + Nhng trng hp no c gia hn thi hn cc khon phi thu. + Thi gian c th buc phi chuyn khon BTT sang qu hn. + Mc trch d phng ri ro khi gia hn, chuyn n qu hn. + Nhng bin php ch ti v mt hnh chnh, hnh s,... khi cc n v BTT khng thc hin ng theo quy nh ca nh nc v trch d phng ri ro khi gia hn, chuyn n qu hn khon BTT. + Cc hnh thc khen thng khi cc n v BTT thc hin ng nhng quy nh v gia hn, chuyn n qu hn khon BTT. + Mc ti a cc khon BTT c gia hn, chuyn n qu hn c thc hin,... (3) NHNN cn phi hp vi cc c quan ban ngnh hu quan ban hnh nhng quy nh c th v thu i vi hot ng BTT: Vic ban hnh nhng quy nh c th v thu p dng cho hot ng BTT phi m bo khuyn khch cc n v BTT tng cng thc hin sn phm ny
Trang 59
+ Vic p dng thu chuyn nhng c c p dng hay khng? Nu p dng thu chuyn nhng th mc thu sut bao nhiu l hp l. + Tch bit vic khai thu hot ng BTT hay nhp chung bo co thu hng thng ca n v bao thanh tan. + V l dch v mi ca cc t chc, nn cn c nhng khuyn khch v mc min gim thu trong hot ng BTT, thi gian min gim v nhng iu kin c bn c min gim thu. Tt nhin phi ph hp vi quy nh ca Php lut v m bo cho Nh nc khng thit hi khi b tht thu thu. + C cc bin php ch ti, mc x pht c th khi cc n v BTT c hnh v vi phm nhng quy nh v thu. + Xy dng cc hnh thc khen thng khi n v BTT thc hin ng nhng quy nh v thu trong khong thi gian c th,... + S can thip v kim tra ca c quan thu cn c tng cng v hin i khng lm nh hng n hot ng kinh doanh ca t chc thc hin nghip v. (4) Cn ban hnh hnh, xy dng v trin khai tt lang php l chung bo v quyn li hot ng cho n v BTT: + Cc bn mua, bn bn cn phi cung cp nhng chng t, bo co c bn g cho n v BTT khi tham gia s dng sn phm ny, cn c nhng hng dn bng vn bn c th. + Mc v cc hnh thc x l i vi cc thng tin do bn mua, bn bn cung cp. Nhng u i chung v mt qun l khi cc bn mua, bn bn tham gia vo hot ng BTT nhng mc nht nh. + Cng cn c nhng quy nh c th v vai tr ca NHNN trong vic thc hin cc nghip v m bo nhm thu hi vn cho cc n v BTT khi xy ra s c trong hot ng khi cc n v BTT thc hin y cc bin php bo m theo quy nh ca NHNN. V d c th trch v s dng cc khon d phng nh th no m khng nh hng n hiu qu kinh doanh ca t chc thc hin nghip v. + Cn c nhng quy nh c th v mc can thip ca cc c quan hu quan i vi hot ng BTT n u. Nhanh chng v kin quyt x l nhanh
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 60
+ Nhng bin php phng nga hn ch nhng ri ro c th xy ra trong hot ng BTT. + Nhng ni dung v thng tin tn dng nh bo co ti chnh bn mua bn bn, doanh s hot ng BTT, c im ngnh ngh bn mua bn bn,... m cc n v thc hin BTT phi bo co nh k cho NHNN. (5) Xy dng trung tm iu tit qun l thng tin tn dng, nh gi cht lng cc bn mua, bn bn nhm cung cp nhng thng tin xc thc nht cho cc n v BTT: Trung tm ny cn hot ng ring l v quy m vi nhng phng tin thng tin hin i. Cc nhn lc cn am hiu c th t vn cho Doanh nghip bt c trong tnh hung no. Nhng chc nng chnh ca trung tm ny bao gm: Cung cp v cp nht thng xuyn h thng thng tin nh gi cht lng, hot ng ca cc doanh nghip, cng ty tham gia hot ng BTT mt cch nhanh chng v kp thi. Cc ni dung thng tin cn cung cp bao gm: + Tnh hnh kinh t x hi tc ng nh th no n hot ng ca doanh nghip trong nhng giai on nht nh. + Uy tn thanh ton, lch s giao dch ca cc doanh nghip trong qu trnh hot ng i vi cc t chc tn dng khc. + Nhng nh hng pht trin kinh t ca nh nc trong giai on sp ti. Vic cung cp thng tin ny c th d dng thc hin trn c s chn lc thng tin do cc t chc tn dng cung cp hnh thnh c s h thng d liu. Cc t chc tn dng c th truy cp thng tin thng qua mt trang web ring bit nh h thng thng tin tn dng (CIC) hin ti. To s lin thng trong hot ng BTT gia cc t chc tn dng. Trn c s , hnh thnh cc lin minh BTT gia cc t chc tn dng trong nc thc hin BTT cho nhng khon phi thu ln theo quy nh ca NHNN. Vic xy dng lin minh BTT khng phi trn c s bt buc m trn c s trung tm thng tin s l ni cung cp thng tin, gii thiu v l cu ni cc t chc tn dng c nhu cu ng BTT hp tc vi nhau. X l nhng tranh chp trong qu trnh thc hin ng BTT gia cc t chc tn dng. Tham mu cho NH nhng nh hng pht trin v hon thin sn phm
Trang 61
BTT trong tng lai ph hp vi nh hng pht trin kinh t ca t nc v xu th kinh t khu vc, th gii, (6) To c s h tng cho sn phm BTT pht trin trn c s tng cng cc bin php ch ti v khuyn khch cc doanh nghip thanh ton khng dng tin mt: to c s h tng cho sn phm BTT pht trin, NHNN cn quy nh r nhng vn sau: + Mc giao dch ti thiu phi thanh ton qua NH. + Nhng hnh thc x pht vi nhng mc vi phm khc nhau v hot ng thanh ton qua NH. + Nhng hnh thc khen thng doanh nghip thc hin nghim chnh nhng quy nh v thanh ton qua NH. + Quy nh nhng chun mc c th v cht lng dch v NH khi thc hin thanh ton khng dng tin mt nhm m bo hot ng sn xut kinh doanh cho cc doanh nghip khng b nh hng. Nhng chun mc ny bao gm : Thi gian thc hin chuyn tin ti a i vi mt nghip v thanh ton thng thng. Tnh an ton, bo mt v cc khon giao dch ca khch hng. Nhng iu kin khc v nghip v hot ng NH nh thi phc v, thao tc kim m tin, . . . (7) Nn thnh lp hip hi BTT ti Vit Nam: to nn tng cho sn phm BTT pht trin b vng, cn thnh lp hip hi BTT cho quc gia c th thng k, nghin cu cc hnh thc BTT khc nhau phc v cc t chc thc hin nghip v ngy mt quy m v vn xa hn. 3.3.2. V mt vi m (ch yu l cc t chc thc hin nghip v BTT): (1) Xy dng v pht trin tt cng tc qun tr v iu hnh: Xy dng hon thin v sp xp li m hnh t chc t hi s chnh n cc chi nhnh nhm m bo a qun l v hot ng ca h thng tin dn theo thng l quc t. V mt c ch qun l, tng cng vic phn cp y quyn trong hot ng iu hnh cc cp v thm quyn chi nhnh, m bo tch bch gia cc hot ng
Trang 62
nghip v kinh doanh v chc trch gim st v kim sot quy trnh, a hot ng qun l ri ro tr nn chuyn nghip hn. i mi phng thc qun tr iu hnh t theo loi hnh nghip v sang theo i tng khch hng - sn phm nhm nng cao cht lng phc v khch hng, p ng c s i hi ngy cng cao ca khch hng. Theo cc hot ng NH trc ht s c phn theo cc loi i tng phc v l khch hng c nhn, doanh nghip hay cc nh ch ti chnh. Tip theo, tu tnh cht ca tng i tng phc v m phn b cc sn phm, nghip v NH cung cp cho khch hng. Xy dng m hnh t chc qun l kim tra gim st nng cao k nng qun l ri ro tt hn. Ban qun l ri ro v Ban qun l ti sn n-ti sn c trc thuc Hi ng qun tr. Vic hon thin Ban qun l ri ro nhm: Nng cao hiu lc qun l ca Hi ng qun tr, c bit l qun l chin lc v qun l ri ro. Thnh lp Ban ri ro gip Hi ng qun tr tng hp phn tch v nh gi mc ri ro, tham mu cho Hi ng qun tr trong vic hoch nh chin lc cng nh theo di vic thc hin chin lc ra. Thit k h thng cc ch tiu d bo mi trng kinh doanh, nh gi ngun nhn lc v xc nh cc mc tiu pht trin trung - di hn. Cc k hoch, phng n hot ng kinh doanh c tnh n mc ri ro s st thc t hn v c tnh kh thi cao. Vic hon thin Ban qun l ti sn N - Ti sn c nhm: Tng cng nng lc iu hnh ca Hi ng qun tr, Ban qun l ti sn N - C c nhim v theo di v qun l cc danh mc trong bng tng kt ti sn, qun l kh nng thanh ton v cc ri ro th trng. Lin kt cc hot ng, cc quyt nh ca cc phng nghip v gip Hi ng qun tr nm c tng th v nhn nhn bao qut hn cc hot ng ca NH. Mt khc phi tp trung nng cao hiu qu hot ng ca ban kim sot trc thuc hi ng qun tr v h thng kim tra kim sot ni b theo hng t chc li b my v hot ng ca ban kim sot hi ng qun tr v phng kim tra ni b trung ng kt hp vi an xen gia qun l theo chiu ngang v qun l theo h thng dc. Cui cng l chun ho cc quy ch, quy trnh nghip v thng qua vic sa i cc quy nh hin hnh cha ph hp, ban hnh mi cc quy nh, b sung cc
Trang 63
quy trnh nghip v nhm nng cao hiu qu hot ng kinh doanh v lm c s php l y mnh hot ng kim tra kim sot. (2) o to v pht trin ngun nhn lc: Vn o to v pht trin nhn lc cn tp trung vo ni dung sau: - Xy dng c chin lc kinh doanh ph hp vi yu cu pht trin theo m hnh mt NH hin i,... Trong , vic xy dng m hnh t chc v b tr cn b s quyt nh n gii php o to, pht trin ngun nhn lc. - Tp trung mi n lc ca t chc v c nhn trong h thng cho vic nng cao cht lng cn b theo mt chng trnh, ni dung o to ng vi nhng phng php, hnh thc ph hp. Cht lng cn b c to nn bi nhiu nhn t nh s lng cn b, c cu cn b, cu trc b my t chc, iu hnh, phng php qun l v lnh o,... Cn la chn nhng nhn vin tr c kin thc c bn o to n u, chuyn dn lao ng gin n sang lao ng c trnh k nng cao p ng yu cu a dng ho dch v NH tin tin. Vic o to sau tuyn dng cn ht sc quan tm nhng ngi lao ng mi c tuyn dng khi b thiu ht nhng kin thc cn thit bt u s nghip, s tn ti v pht trin trong tng lai, hiu bit nhng c ch, quy ch nghip v,... - Hot ng o to cn tranh th s ti tr, hp tc ca cc NH nc ngoi, cc t chc quc t v thng qua vic trin khai cc d n hin i ho NH t o to v hp tc o to u gn b mt thit vi nhau khng th tch ri. T o to tt th hp tc o to hoc tranh th ti tr v o to mi mang li hiu qu cao. Hp tc o to nhm tip cn c vi khoa hc, cng ngh tin tin, hin i ca th gii v nhng kin thc k nng nghip v, qun tr iu hnh NH hin i, nhn r c nhng yu km ca mnh, ng thi hc hi c nhng kinh nghim qua, nhanh chng rt ngn c khong cch pht trin v hi nhp, nng cao sc cnh tranh. - Ban hnh quy ch qun l v nhng chnh sch khuyn khch hc tp, to nim say m hc tp thng xuyn trong cn b cng nhn vin trong h thng. Mt v d in hnh cho cng vic ny l xy dng l trnh thng tin ngh nghip ca nhn vin, theo i vi nhng nh hng pht trin v tr trong h thng th nhn vin cn phi t c nhng bng cp g, i hi thm nin ngh nghip bao lu v ch lng tng ng theo bc ca h thng trong khong bao nhiu - Xy dng k hoch c th v tng kt nh gi rt kinh nghim v cng tc o to v pht trin ngun nhn lc ca h thng theo tng nh k.
Trang 64
- Ngoi ra, cn quan tm n vic i mi hot ng ca Trung tm o to nh v c s vt cht, k hoch o to hng nm theo yu cu ca hot ng kinh doanh, v h thng gio trnh, ti liu phi c cp nhp v hon chnh thng xuyn, xy dng i ng ging vin kim chc gii v chuyn mn v c kh nng s phm tt. i mi cc loi hnh o to theo hng xy dng nhng chuyn chun vi nhng hc phn ph hp v thit thc, kt hp gia l lun chuyn ngnh mi, nhng c ch nghip v mi. V d nh Ngn hng Nng nghip v Pht Trin Nng Thn Vit Nam ang dn dn hon thin Trung tm o to ca Ngn hng khi c phn ha xong th Trung tm ny s tr thnh mt trng i hc ln trong nc. (3) Xy dng quy trnh la chn, kim sot ngi bn trong hot ng BTT mt cch cht ch v c hiu qu: Vic xy dng quy trnh la chn, kim sot ngi bn cn c nhng gii php c th nh sau: - Xy dng qu trnh la chn khch hng theo 05 bc c bn: + Bc 1: Kho st yu cu ca khch hng: cch thc thu thp thng tin c th bng gi in hay yu cu khch hng in vo phiu cung cp thng tin,... hoc c th t chc mt cuc thm d nh bng phiu. Vic kho st thng tin khch hng phi m bo hai tiu ch c bn: mt l thu thp thng tin chi tit ca khch hng cng nhiu cng tt; hai l khng c qu ri rm v phc tp n mc khch hng cm thy kh hiu. Sau khi thu thp thng tin, cc n v thc hin BTT s quyt nh liu nhng thng tin khch hng cung cp c p ng c nhng yu cu ca h thng t ra khng v chi ph thc hin dch v c ph hp vi kh nng ca h thng hay khng? + Bc 2: Tm hiu hot ng kinh doanh ca khch hng: vic tm hiu hot ng kinh doanh ca khch hng s gip n v nhn bit nhu cu ca ngi bn v yu cu khch hng cam kt rng dch v BTT ca n v c th p ng nhu cu ca khch hng. ng thi, cc n v BTT cng c th kim tra yu cu cung cp dch v BTT ca khch hng c ph hp vi n v v ph hp vi nhng quy nh ca nh nc hay khng? + Bc 3: Tm hiu khch hng: cn c mt b phn chuyn trch c lp, thc hin cng vic ny. Mc ch chnh ca bc th ba ny l kim tra li mt ln na nhng thng tin thu thp trc c y , chnh xc v trung thc hay khng v b sung thm nhng chi tit v hot ng kinh doanh ca khch hng.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 65
+ Bc 4: Ra quyt nh la chn: trn nhng c s thng tin c thu thp v kim chng qua hai bc tm hiu hot ng kinh doanh v tm hiu khch hng, cc chuyn vin s xem xt li mt ln na nhm quyt nh c thc hin dch v BTT i vi khch hng hay khng? Mc thc hin ti a l bao nhiu? Cn yu cu thc hin thm nhng iu kin g hn ch ri ro cho h thng? + Bc 5: Bt u thc hin dch v BTT: n v thc hin BTT tha thun nhng iu kin b sung v k kt hp ng vi bn bn. C hai bn n nh ngy thc hin dch v BTT. - Xy dng h thng cc tiu ch c th la chn khch hng: + Kim tra v nh gi cc khon phi thu: cc khon phi thu c th BTT phi l nhng khon phi thu tha mn nhng yu t sau : o Khon phi thu c th chuyn nhng c. o Khon phi thu c th thu hi c. o Hp ng mua bn r rng, mua t bn on. o S lng ngi mua ln: nhm gim thiu ri ro cho n v BTT. o Khng qu tp trung vo mt ngi mua. o Uy tn thanh ton ca bn mua hng. o Cc khon khu tr (nu c) xc nh c v c phn nh r rng. o Phng thc giao hng m bo t ri ro: hn ch nhng tranh chp pht sinh trong qu trnh mua bn. + Kim tra v nh gi kh nng tn ti v pht trin ca bn bn: phi nghim tc nh gi tnh hnh kinh doanh ca bn bn, nhn xt kh nng pht trin ca h trong tng lai. Hot ng BTT khng phi l bin php tnh th trong ngn hn, n ch mang li hiu qu kinh t cao nu hp ng BTT ko di hn mt nm. Nhng yu t cn xem xt khi nh gi bn bn: o Bn thn cng ty: loi hnh kinh doanh? Thi gian hot ng? Cam kt ca cc thnh vin trong vic s dng v m rng vn u t? Lnh vc kinh doanh ca cng ty ang c xu hng i ln hay i xung? o Nng lc qun l: M hnh qun l ca doanh nghip? Quyn lc tp trung hay phn tn? Kinh nghim v kh nng qun l ca ban iu hnh ra sao?
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 66
o Tnh hnh ti chnh: s cp nht cc bo co ti chnh ra sao? Tnh hnh kinh doanh? Kh nng thanh ton ngn hn v p lc tr n nh th no? o Sn phm dch v do khch hng cung cp: c uy tn trn thng trng hay khng? Chiu hng pht trin trong tng lai ra sao? o L do cn c ti tr: khch hng s dng dch v BTT nhm mc ch l g? Mc ch s dng vn c ph hp vi hot ng BTT ca n v hay khng? + Cung cp dch v tng xng vi nhu cu tht s ca khch hng: n v thc hin BTT cn tm hiu nhu cu tht s ca khch hng l g. Ngc li, khch hng ch cm thy hi lng khi uc cung cp dch v ph hp nhu cu vi mc gi hp l. tm ra li gii p chung ny, cn phi xc nh cc yu t: o Hn mc BTT ph hp trong thi gian nhanh nht. o Mc ti tr ph hp da trn cc khon phi thu v nhng yu t lin quan n hot ng BTT. o Tnh ton nhng khon khu tr c th pht sinh trong hp ng mua bn. o Kh nng thanh ton ca bn mua hng ra sao? o So snh tng quan vi dch v cho vay ca NH. o So sch tng quan vi dch v BTT ca cc n v khc. + nh gi khi lng cng vic phi thc hin v hiu qu thu c: cc yu t c s nh gi s tng quan gia khi lng cng vic thc hin v hiu qu thu c bao gm: o Li nhun thu c ca n v BTT. o S lng khch hng v chiu hng pht trin. o Ngoi ra, nhng vn v quc gia v cc iu khon, thng l thanh ton quc t c p dng khi BTT xut nhp khu cng c xem xt. - Xy dng quy trnh ph duyt cht ch. m bo s nhanh chng, tin li cho hot ng ca h thng v hn ch c nhng ri ro c th pht sinh. Vic xy dng quy trnh ph duyt cn ch n nhng yu t: o Ngun v cht lng thng tin cn thit cho qu trnh ph duyt. o Cp bc ph duyt.
Trang 67
o p lc kinh doanh hin ti ca h thng. o p lc cnh tranh t cc i th. o S gii thiu ca cc c ng. o S cn thit ca s a dng ha danh mc u t. o Cc vn khc c lin quan nh nh hng pht trin kinh doanh trong tng giai on nht nh. - Thc hin tt cng tc qun l khch hng trong qu trnh thc hin hot ng BTT. thc hin tt cng tc qun l khch hng, n v thc hin BTT cn ch ti nhng vn sau: + nh gi nh k hot ng kinh doanh ca khch hng. Thi gian nh gi nh k di hay ngn ph thuc vo s hp tc ca khch hng v kh nng ca n v BTT. Thng thng, n v BTT nn nh gi hot ng kinh doanh ca khch hng theo nh k hng qu. + Thm hi v h tr bn bn thng xuyn nhm kp thi h tr bn bn gp kh khn v tip thu nhng kin ng gp v sn phm BTT. + Gi mi quan h tt vi bn bn. T vn nhng chuyn bin ca th trng v nhng sn phm dch v hu ch cho bn bn. + Sau mi ln gp g khch hng, cn lp nhng bo co tng hp, nghin cu nhng kh khn vng mc, s khng hi lng ca khch hng im no? Nhng pht sinh khng c li cho h thng,... a ra gii php khc phc kp thi. - Thc hin tt cng tc qun l cc khon phi thu trong qu trnh thc hin hot ng BTT. thc hin tt cng tc ny, n v thc hin BTT cn ch ti nhng vn sau: + Theo di v qun l cc mt hng kinh doanh. + Theo di phng thc thanh ton. + Theo di nhng thay i danh sch khch hng. + Theo di v qun l cc khon gim tr. + Xc minh cc khon phi thu. + Gian ln v biu hin gian ln, la o,... cc bin php x l khi pht hin gian ln, la o.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 68
(4) Xy dng quy trnh kim sot ngi mua trong hot ng BTT c hiu qu: Quy trnh kim sot ngi mua trong trong hot ng BTT cn c thc hin nh sau: - Thu thp thng tin ngi mua. Qu trnh nh gi ri ro pht sinh t pha ngi mua ging nh khi ta chi tr chi xp hnh c khc chng l trong trng hp ny chng ta li thng khng c tt c cc ming ghp. Thu thp nhng ming ghp hnh cng ging nh khi chng ta thu thp thng tin lin quan n ngi mua vy. Nhng thng tin ny c phn loi theo cc mc sau: Loi hnh doanh nghip - Cc thng tin phi k ton (Non - accounting information); Cc thng tin c k ton (Accounting information). Nhng thng tin ny l c s nh gi nhng ri ro pht sinh t pha ngi mua. - Loi hnh doanh nghip: y l bc u tin rt quan trng v da vo chng ta s xc nh c chng ta cn thu thp nhng thng tin no cng nh nhng ri ro no c th pht sinh khi lm vic vi ngi mua . Thng thng s c 3 loi hnh doanh nghip sau y: + Doanh nghip mt ch s hu vi mc trch nhim v hn (DNTN). + Doanh nghip hp danh vi mc trch nhim v hn. + Cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn. - Ty tng mi quc gia m cc quy nh php lut chi phi cc loi hnh doanh nghip trn s khc nhau. Do , khi thu thp thng tin v loi hnh, n v BTT cn ch n nhng s khc bit, u i ca nh nc i vi nhng loi hnh doanh nghip no. Mc bo h v tnh php l ca cc doanh nghip ra sao - Thng tin phi kim ton: Thng tin phi kim ton gip cho n v BTT c ci nhn tng quan v ngi mua. Mt trong nhng u im to ln m cng ty BTT c c so vi mt cng ty thng mi l n v BTT lm vic vi nhiu ngi bn v nh h c th bit c tnh hnh thanh ton ca mt ngi mua t nhiu ngun thng tin khc nhau. Nh vy m n v BTT c th a ra quyt nh chnh xc hn. Nhng thng tin phi kim ton bao gm: + Thng tin v t cch ca ngi mua: khng nht thit vic phi xc nh chnh xc t cch php l ca ngi mua. c bit trong trng hp ngi mua l cc doanh nghip nh, khng phi lc no chng ta cng bit r h l ai bi v c th ngi ta s dng tn thng mi, tn vit tt, thm ch c tn ca ngi ch s hu cng ty thay v s dng tn php l ca cng ty. Thng tin v ngi mua
Trang 69
khng chnh xc c th dn n vic n v BTT cp hay t chi hn mc tn dng nhm i tng ngi mua, hoc c th dn n vic chm tr do phi gii quyt nhm ln. + Thng tin t cc t chc nh gi tn dng. Cc t chc ny chuyn thu thp thng tin tn dng ca hng lot doanh nghip v c nhn khc nhau. Mt s t chc cn xp hng tn dng. Hin nay nhiu t chc cung cp dch v truy cp thng tin nhanh qua hnh thc ni mng. + Thng tin t NH. Hin ti c kh nhiu NH quy nh s tham chiu tn dng v cc khch hng giao dch. + Thng tin t c quan ng k trung tm. Cc cng ty phi lu tr thng tin v t chc bao gm nhng thng tin v bo co ti chnh. n v BTT c th tip cn cc thng tin ny cho mc ch tham kho vi mt chi ph tng i thp. + Thng tin t cc i tc kinh doanh. Ngi mua c th cung cp tn v a ch ca nhng ngi bn m h thng xuyn giao dch. V vy, n v BTT c th vit th hi nhng ngi bn ny xin thng tin tham kho. Tuy nhin cn phi cn trng khi s dng phng php ny, bi v ngi mua thng khng bao gi cung cp tn ca nhng ngi bn c vn trong giao dch vi h. + Thng tin v qu trnh thanh ton. y l mt trong nhng ngun thng tin quan trng nht i vi n v BTT. Nhng chng c tch cc v cc khon thanh ton thng xuyn ng hn hoc gn ngy o hn v nhng khon thanh ton c gi tr ln hay ngc li u nh hung n quyt nh BTT hay khng. + V tr ta lc ca doanh nghip. Liu rng v tr ta lc ny c ph hp vi loi hnh doanh nghip khng? + Thng tin t cc cuc thm ving. Nu ngi mua l nhng cng ty ln th n v BTT nn thc hin nhng cuc thm ving cng ty c th nh gi cng ty v tnh hnh qun l, nhn s, t chc. - Thng tin kim ton: Vic phn tch t m nhng ti liu kim ton s gip n v thc hin BTT nm c kh nng ti chnh ca ngi mua. Tuy nhin, cn lu n hai im quan trng sau y: + Mt l nhng s liu bo co ny ch nu ln tnh hnh ti chnh ca doanh nghip ti mt thi im nht nh trong nm, thng l vo cui nm, v cc cng ty hay c to ra tnh hnh ti chnh kh quan vo thi im tng kt .
Trang 70
+ Hai l s liu bo co b li thi. Sau thi im cui nm, cc s liu bo co thng khng c cp nht trong nhiu thng lin. Trong thi gian chc chn c nhiu vn pht sinh. V nhng l do trn, n v BTT khng nn ch da vo bng phn tch tnh hnh ti chnh. Khng nn a ra quyt nh ti tr ch da trn c s mt ngun thng tin duy nht. Nhng ti liu kim ton bao gm: + Bo co kt qu hot ng kinh doanh. Bo co v tnh hnh hot ng kinh doanh l mt ngun tham kho rt hu ch v chng c lp hng thng v c cp nht lin tc. Nhng bn bo co ny l nhng ti liu tham kho b ch v tnh hnh pht trin kinh doanh v kh nng sinh li ca cng ty. Tuy nhin s liu ca nhng bo co ny khng c kim tra bi mt t chc kim ton c lp do vy tin cy v chnh xc ca bo co ny ph thuc vo nng lc qun tr ti chnh ca ngi mua. Ngoi ra, khng phi lc no ngi mua cng sn lng tit l nhng s liu bo co vn c xem l nhng ti liu tuyt i bo mt. + Bo co kim ton thng nin. Cc bo co kim ton thng nin c son tho ph hp cht ch vi cc quy nh php lut v cc nh ch ti chnh. Ni dung ca cc bo co ny c th khc nhau ty theo tng quc gia nhng ni chung chng thng bao gm cc ti liu sau: Bo co ca cc gim c - Bo co ca bn kim ton - Bng cn i k ton - Bng tng kt tnh hnh li nhun v thua l - Cc im lu c bit,... - Thc hin tt cng tc qun l khch hng bn mua trong qu trnh thc hin hot ng BTT. thc hin tt cng tc qun l khch hng, n v thc hin BTT cn ch ti nhng vn sau: + nh gi nh k hot ng kinh doanh ca khch hng bn mua. Thi gian nh gi nh k di hay ngn ph thuc vo s hp tc ca khch hng v kh nng ca n v BTT. Thng thng, n v BTT nn nh gi hot ng kinh doanh ca khch hng theo nh k hng thng. Vic nh gi khch hng bn mua cn c s tng quan ph hp gia chi ph v thng tin thu thp c. + Thm hi v h tr bn mua thng xuyn. + Gi mi quan h tt vi bn mua. + Sau mi ln gp g khch hng, cn lp nhng bo co tng hp, nghin cu nhng kh khn vng mc, s khng hi lng ca khch hng im no? Nhng pht sinh khng c li cho h thng,... nhm a ra gii php khc
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 71
phc kp thi. Nhng bo co ny l c s n v thc hin BTT c th m rng i tng khch hng p dng sn phm BTT ca n v. - Xy dng mt b phn chuyn nghip qun l cc khon phi thu hiu qu v c chin lc i tin tht hiu qu. Ni cch khc, cch tt nht trnh gp cc khon n xu l c gng i tin tht nhanh chng. Mc tiu c bn ca chin lc i tin l lm th no c th thu c tin ng hn hay cng gn st thi hn tha thun trc cng tt m khng lm phng hi n cng vic kinh doanh ca ngi bn sau ny. y l mt cng vic rt kh khn. n v BTT phi cn nhc gia vic thu tin cng nhanh cng tt gim thiu chi ph ti chnh cho ngi bn cng nh kim sot ri ro ca h m vn duy tr mi quan h tt p vi ngi mua. Do vy, b phn qun l cc khon phi thu cn ch ti nhng vn sau: + Chun b cc phng tin cng c i tin tht hiu qua. + Thuyt phc ngi mua la chn nhng phng thc thanh ton sao cho c hiu qu nht. Tc l n v BTT tiu tn chi ph i tin thp nht vi khong thi gian chp nhn c nhng vn thu hi y cc khon phi thu khi n thi hn. + Ch ti nhng khon phi thu c th khng thu hi c hay thu hi c nhng phi tn nhiu thi gian hn so vi cc khon thu khc v a ra nhng bin php x l kp thi. Nhng nguyn nhn ch yu nh hng n cc khon phi thu ny ch yu l: o Tr hon thanh ton do chnh sch ca ngi mua. o Tr hon thanh ton do hiu sai cc iu khon tn dng. o Tr hon thanh ton do chnh bn thn ngi mua. o Tr hon thanh ton do tranh chp. - Qun l ri ro BTT i vi bn mua theo quan im hin i. Khi nhn thy bt c khi no ngi mua c du hiu cho thy h ang gp kh khn ti chnh, cc n v BTT khng nn p dng bin php hy ngang hn mc BTT cp cho bn mua v buc h phi ph sn, c bit khi ngi mua l mt cng ty ln. n v BTT c th s dng cc bin php khc nhm thu hi c khon phi thu m vn gi c mi quan h tt vi bn mua. Cc bin php ny c th l: + i tin bng phng php tng dn cp bc: n v BTT s x l tnh hnh theo hng thng lng vn vi tng ngi c cp bc tng dn trong
Trang 72
cng ty ngi mua, chng hn theo th t nh sau: chuyn vin kim sot tn dng, gim st vin thanh ton, chuyn vin kim sot ti chnh, gim c ti chnh, Tng gim c, Gim c tp on. V d nhin nhng ngi chu trch nhim i thng lng trong n v BTT cng phi c cp bc tng ng. + Bo lu quyn s hu hng ha: ngi bn son tho k iu khon bo lu quyn s hu i vi hng ha trong hp ng mua bn. Ni mt cch ngn gn, theo quy nh ca iu khon ny, ngi bn c quyn thu hi li hng ha nu ngi mua khng thanh ton y v kp thi. + Phng php trade-out: y c th xem l mt cch thc hu hiu khc c th gip n v BTT hn ch tn tht t cc khon n kh i. Nu khon n qu ln v ngi mua phi ph thuc vo vic cung cp hng t pha ngi bn duy tr hot ng kinh doanh ca mnh th tt hn ht n v BTT c to iu kin cho ngi mua tip tc kinh doanh cho n khi no m anh ta khng th duy tr c na n v BTT c th thu hi khon n. Phng php ny i hi n v BTT phi nh gi k tim lc ca ngi mua, nu p dng ph hp s thu c nhng kt qu kh quan. + t ra lch trnh thanh ton: sau khi tin hnh cc quy trnh i tin thng thng m chng ta bit r ngi mua khng c kh nng thanh ton ngay ton b khon n do nhng kh khn tm thi lin quan n kh nng thanh ton trong ngn hn th chng ta nn lp ra mt lch trnh thanh ton c th. y c xem l gii php ti u cho tt c cc bn. Theo , n v BTT v bn mua hng phi tha thun mt lch trnh thanh ton bng vn bn ph hp vi kh nng hin ti ca bn mua. Tuy nhin, n v BTT phi khuyn co vi ngi mua v mc nghim trng ca vn v lu rng bt k s vi phm lch trnh thanh ton no cng c ngha l ton b khon n cha tr (ch khng ch phn n chm thanh ton) s lp tc n hn thanh ton. (5) Xy dng v hon thin quy trnh ngn nga v x l tranh chp trong hot ng BTT: Trong hot ng dch v Ngn hng, thng xy ra nhng tranh chp, nhng tranh chp lin quan n cc khon phi thu trong nghip v BTT c th khin cc bn lin quan phi tn nhiu cng sc, chi ph v c nguy c i mt vi nhiu ri ro hn. Khng nhng vy, loi tranh chp ny cn lm tn hi n mi quan h ca tt c cc bn hn bt k cc tranh chp khc trong nghip v BTT. Khng ch dng li , vn tranh chp s tr nn ti t hn mt khi ngi bn b ph sn. Chng c g ng ngc nhin khi mi quan h gia ngi bn v ngi mua cng
Trang 73
nh mi thin ch tt p ca hai bn cng chm dt. Ngi mua lc chng cn ng lc cng nh thin ch cho vic thanh ton nhng khon n . Chnh trong nhng tnh hung ny, n v BTT cng phi chng t s chuyn nghip v kh nng kho lo ca mnh trong gii quyt vn . Do vy, n v BTT nht thit phi xy dng quy trnh ngn nga v x l tranh chp trong hot ng bao thann ton. Quy trnh ny cn c cc ni dung c bn nh sau: - Xc nh cc nguyn nhn c th dn n tranh chp trong hot ng BTT. Cc nguyn nhn ny c th l: + Nguyn nhn pht sinh t ni dung hp ng mua bn: o T cc iu khon trong hp ng mua bn nh cc iu khon thanh ton, chit khu, thi gian giao hng, phn nh quyn hn v ri ro, o Cc iu kin mua bn gy kh khn cho n v BTT nh hnh thc k gi, thanh ton theo tin , chit khu doanh s mua hng trong mt khong thi gian nht nh, h tr hot ng marketing. + Nguyn nhn pht sinh t hnh thc hp ng mua bn. + Nguyn nhn pht sinh t quyn lc ca ngi mua: Thng th ngi mua, c bit l nhng ngi mua ln, mun cc iu kin mua hng ca h tr thnh c s ca hp ng gia h v ngi bn. ng nhin nhng iu kin s nghing nhiu v pha c li cho ngi mua v c th mu thun vi nhng iu kin ca ngi bn. Mt s iu kin m ngi mua thng a ra l: o Pht chm giao hng v quyn hy hp ng. o Chuyn giao ri ro. o Cm ch nh ngi khc thc hin ngha vu. o Trch nhim ca bn th ba v tn tht gin tip. o Bo hnh sn phm. o iu khon thanh ton. + Nguyn nhn pht sinh t lut quc gia: Mt nhn t quan trng khc nh hng n mi quan h hp ng gia ngi bn v ngi mua l cc quy tc v lut php ca mt quc gia. Ngi bn c hn ch thi hn bo hnh sn phm xung, chng hn cn 03 thng, trong khi Lut li quy nh sn phm loi phi c bo hnh trong thi hn 12 thng. Lut quc gia c gi tr cao hn v ngi mua c th da vo m kin ngi bn.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 74
Ngy nay, vn mi trng ang c s quan tm ca tt c mi ngi. Php lut ban hnh cc quy nh cm mt s loi nguyn liu khng c php s dng sn xut v ng gi sn phm. Ngoi ra, cng c mt s quy nh v vic ti ch nguyn vt liu. Tt c cc quy nh v php lut ny c th nh hng n ngi bn v lin quan n vn chi ph. + Nguyn nhn pht sinh t vn qun l cng vic ca ngi bn : o Tnh chnh xc trong vic lp ha n. o Hiu r quy trnh thanh ton ca ngi mua. o Hiu r tp qun thng mi nc ngi mua. o Thu xp giao hng hiu qu. o Nhng vn trong giao dch mua bn hng ha hai chiu. o Quy nh v trch nhim kim tra hng ha ca ngi mua. o Vn lin quan n thay i nhn s. + Nguyn nhn pht sinh t ngnh ngh kinh doanh. + Nguyn nhn pht sinh t i l. + Nguyn nhn pht sinh t quy trnh BTT: Tranh chp c th pht sinh n gin ch v mt hoc nhiu bn c lin quan khng tun th quy trnh t chc nghip v BTT hoc bi v c mt s tr ngi v mt php l khin cho vic thc hin BTT gp kh khn hay thm ch khng th thc hin c. Nu khng c nghip v BTT, nhng vn nh th s khng pht sinh. Mt vi vn kh khn thng gp l: o Khng th hin ch th thanh ton hay th hin ch th sai trn ha n. o Thanh ton gin tip qua ngi bn. o Khng truy tm ngun gc ca khon tin thanh ton. o iu khon quyn bo lu quyn s hu trong hp ng mua bn. o Nguyn nhn khc... - Xy dng cc bin php trnh tranh chp c th xy ra trong hot ng BTT, iu ny gip b phn thm nh d dng hn trong vic ra quyt nh thc hin mt hp ng BTT. + Trc khi k hp ng BTT:
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 75
Trong qu trnh chng ta la chn ngi bn, ch nn chn nhng ngi t c kh nng gy ra tranh chp nh trnh by phn trc. Cn xem xt nhng yu t no khi kim tra tnh hnh ti chnh cng nh s sch k ton ca ngi bn: + n v BTT phi tm hiu xem: Vic i hng, thanh ton chm, thanh ton tng phn... Nguyn nhn pht sinh do: o Hng ha b t chi. o Ha n sai. o Giao hng chm o Khng p ng theo ng yu cu ca hp ng. o B tr vi cc khon phi tr. L hu qu ca: o Hng ha km cht lng. o Kh nng qun l h s giy t km. o Cc iu kin trong hp ng mua bn o Mua bn hai chiu (ngi bn ng thi l ngi mua). Mi doanh nghip c nhng c th ring v khng phi lc no cng ph hp vi li ch ca n v BTT. V vy, n v BTT phi bo m rng h bit r v ngi bn m h d nh k hp ng BTT, bit cng nhiu bao nhiu cng tt by nhiu trc khi i n quyt nh k hp ng. + Sau khi k hp ng BTT: n v BTT nht thit phi thc hin cc bin php sau: o Ni dung chi tit ca cc ha n. o Yu cu ngi mua xc nhn t hng. o Qun l theo di v tin hnh i tin ng hn,... o Pht hin v c hng x l kp thi khi c cc ri ro c th xy n trc khi n hn thanh ton ca hp ng BTT. - Xy dng cc bin php hn ch s tc ng tranh chp trong hot ng BTT. Nhng yu cu trong gii quyt tranh chp: + Yu cu u tin, l tc x l. iu ny c ngha l n v BTT khng nhng phi nhanh chng bo co thng tin v tranh chp m cn phi sm pht hin nhng tranh chp .
Trang 76
+ Tng t, vn tc cng t ra i vi quy trnh i tin ngi mua. Hu ht nhng ngi mua u i n khi n v BTT p buc h phi thanh ton mi bt u kim chuyn a ra tranh chp. V vy, n v BTT khng nhng phi p dng mt quy trnh i tin hiu qu i c n m cn phi bit cch pht hin tht nhanh bt k du hiu tranh chp no. H tranh chp cng c xc nh sm chng no th mt phng n gii quyt nhanh gn s c tm ra cng sm chng . + Yu cu quan trng th hai l thng tin. Trch nhim ca n v BTT khng ch dng li vic gi cho ngi bn mt thng bo tranh chp ri thi. khng phi l cch lm hp l ca mt t chc BTT chuyn nghip. D nhin hu ht cc tranh chp u xut pht t nguyn nhn v trong mi quan h gia ngi mua v ngi bn. Tuy nhin, n v BTT cng lin can mt thit n mi quan h . Trch nhim ca n v BTT l cng thu thp nhiu thng tin cng tt v phi c s kim tra li vi ngi mua ngi bn nhm xc nh tnh xc thc ca thng tin tranh chp. - Gii quyt tranh chp khi pht sinh: + i vi cc tranh chp c th ha gii c: Nhiu tranh chp c th c gii quyt trong n ha. Ngi bn xc nhn li vn v ng thay th hng ha hoc pht hnh note gim tr vi s tin tng ng vi s hng ha b tr li. + Mc d khng c tranh ci no xy ra trong trng hp ny, nhng thng th ngi bn khng nhanh chng trong vic gii quyt vn . Bt k l l do g i na, tranh chp c xem l vn tn ti cng vi nhng tc ng tiu cc ca n cho n khi c mt hnh ng cn thit c tin hnh gii quyt tnh hnh. Trong rt nhiu trng hp, n v BTT phi ng ra thc gic cc bn mua v bn sm c bin php kt thc vn . i vi cc tranh chp cng thng khng th ha gii c: Hu ht cc trng hp thng gp l ngi mua v ngi bn khng bn no chu bn no khi c tranh chp pht sinh. Khi ngi mua v ngi bn vn khng th t c mt s tha thun no, c ba gii php thit thc gii quyt vn ny: o C ra cc t chc gim nh c lp. o Gii quyt bng trng ti. o Khi kin ti ta n.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 77
(6) Xy dng mi lin h lin kt vi cc n v BTT khc nhm to ra chun hot ng chung v pht trin mnh m v sn phm BTT: Cng vi hot ng ca trung tm thng tin tn dng do NHNN qun l, cc n v thc hin BTT cng cn c s lin kt, phi hp vi nhau nhm: - Cung cp cho nhau nhng thng tin tn dng v khch hng cn thit trong hot ng BTT, hn ch ri ro trong hot ng BTT. - Phi hp thc hin nhng hp ng ln, hp tc hc hi kinh nghim v chia s ri ro trong hot ng kinh doanh. - Tha thun nhng nguyn tc chung trong hot ng BTT nhm hn ch nhng tranh chp c th xy ra. - Hnh thnh cc lin minh BTT gia cc t chc tn dng trong nc thc hin BTT cho nhng khon phi thu ln theo quy nh ca NHNN. - Tha thun x l nhng tranh chp trong qu trnh thc hin ng BTT. (7) Xy dng h thng cng ngh thng tin hin i, m bo s lin thng thng tin trong h thng cc n v BTT v c th cp nht thng tin kp thi t bn ngoi: H thng cng ngh thng tin ny cn phi m bo c nhng tiu ch c bn sau: - m bo tnh an ton, n nh ca h thng. - Chi ph chp nhn c. - Tng thch vi h thng qun l hin ti ca n v BTT. - D s dng v tn t thi gian trong vic o to, bo tr. - C tnh m nhm c th d dng kt ni vi cc n v BTT khc, trung tm thng tin tn dng ca NHNN khi cn thit. (8) Xy dng chin lc marketing ph hp nhm to s nhn thc ca khch hng v hot ng BTT. - Nghin cu vng i v chu k sng ca sn phm c nhng bc ci tin v i mi sn phm kp thi. iu ny gip n v BTT ch ng c trong vic hoch nh chin lc kinh doanh ca mnh. - Khng ngng tip th v gii thiu sn phm vi nhng khch hng tim nng v thc hin cc bin php thm hi v chm sc khch hng hin hu.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 78
- Thng xuyn thm d kin khch hng v sn phm ang thc hin c nhng chnh sch ti u v kp thi v biu ph, gi c v cc chnh sch hu mi khc. - C h thng tuyn truyn v qung co rng ri tin ch v hiu qu ca loi hnh dch v. T c th tip cn v khai thc c nhiu khch hng tim nng m trc y cn e d cha ai tip xc c. Tm li, VN c th pht trin c mt th trng dch v bao thanh ton hon thin nhm p ng nhu cu ngy cng cao ca cc doanh nghip, nht l doanh nghip va v nh trong qu trnh hi nhp kinh t quc t cn s c gng v n lc ca rt nhiu pha, tuy nhin ci gc s vn l nhng iu chnh ph hp ca cc vn bn php lut hin hnh sao cho vn gi c nhng c trng vn c ca loi nghip v c bit ny v ng thi pht huy hiu qu trong qu trnh trin khai thc hin nghip v. Cc gii php c nu ra trn y phn no p ng c nhu cu cp thit cc t chc tn dng pht huy hiu qu vic thm nh v cung cp mt dch v BTT hon ho v c li nht. Tuy vn cn nhiu vic phi hon thin, nhng theo ti cn pht trin nhanh nghip v bao thanh ton trong h thng ngn hng thng mi VN, gp phn a dng ha sn phm ngn hng, qua s thc y thng mi ca t nc pht trin, kinh t s tng trng nhanh v n nh hn.
KT LUN
Trong xu th ton cu ho nn kinh t, khi Vit Nam l thnh vin ca t chc thng mi ln nht ton cu WTO. c bit l khi Hip nh thng mi Vit - M c hiu lc hon ton th cc doanh nghip ca Vit Nam khng cn c s u i bo h so vi cc doanh nghip ca nc ngoi. Do , cc doanh nghip ca Vit Nam c tn ti v ng vng trong mi trng cnh tranh khc lit hay khng l do s n lc ca chnh bn thn doanh nghip quyt nh. ng trc yu cu i hi cc doanh nghip Vit Nam phi nhanh chng nng cao cht lng sn phm, dch v v a dng ho hot ng kinh doanh. c bit l cc doanh nghip u t, kinh doanh trong lnh vc ti chnh - tin t. y l lnh vc ht sc nhy cm i vi nn kinh t. Nu cc t chc ti chnh ca
Trang 79
Vit Nam khng nhanh chng ci tin v nng cao cht lng dch v cng nh a ra nhiu sn phm mi nhm to iu kin cho s pht trin nhanh chng v bn vng nhm trnh c nguy c gim th phn trong tng lai. t mc tiu th cc t chc ti chnh ca Vit Nam khng c con ng no khc l phi nhanh chng a vo p dng nhiu sn phm ti chnh mi m cc nc pht trin p dng trong l nghip v Bao Thanh Ton (factoring) m chng ta va nghin cu 3 chng ca lun vn ny. Qua , chng ta c th nhn nh ngn gn l cc cng ty c th vay vn t nhiu ngun khc nhau phc v cho hot ng kinh doanh ca mnh, nhng cng lc , tnh trng n kh i tr thnh mt vn nhc nhi i vi nhiu doanh nghip ch n. Nhiu cng ty ang phi i mt vi mc ri ro tn dng rt cao, trong ri ro v tn tht n kh i l mt trong nhng nhn t cn c kim sot cht ch. Khng t trng hp, tn tht do cc khon n b "ngm" ca cc cng ty lin tc gia tng, lm suy gim nng lc cnh tranh, thm ch dn ti nguy c ph sn. Nhng kh khn no cng s c li thot. Trong bi cnh rc ri ny, hot ng Bao Thanh Ton tr thnh v cu tinh khi n c th gii quyt c tnh trng b tc v n nn, gip cng ty ch n thu hi vn hot ng. i vi cc cng ty hot ng thng xuyn pht sinh n di ngy, gii php ny l khng th thiu. Ti M v chu u, cc cng ty kinh doanh chuyn mua bn n c hnh thnh t kh sm v tch ly c nhiu kinh nghim trong qun l n kh i ca cc cng ty. H to ra mt th trng n rt si ng c th mang li nhiu li nhun, ng thi cung cp nhiu gii php chuyn mn ho cho c ch n ln khch n. Vit Nam chng ta, sn phm Bao thanh ton cn kh mi m, nhng vi mt th trng y tim nng v nhiu ha hn ny chc chn sn phm BTT s tng bc c ci thin v tr thnh mt cng c ti chnh khng th thiu trong vic kinh doanh ca cc t chc tn dng v cc doanh nghip.
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 80
DANH MC TI LIU THAM KHO

Ting Vit
1. Nguyn ng Dn (2004), Tin t ngn hng, Nh xut bn thng k. 2. Trn Huy Hong (2003), Qun tr ngn hng thng mi, Nh xut bn thng k. 3. Nguyn Vn H (2005), Pht trin nghip v factoring nhm a dng ha hot ng ca ngn hng Vit Nam 4. Nguyn Qunh Lan (2006), Nghip v bao thanh ton, Nh xut bn chnh tr quc gia. 5. Trn Hong Ngn-Nguyn Th Thy Linh (2006), Bao thanh ton factoring mt hnh thc tn dng mi ti Vit Nam. 6. Ngn hng Chu (2006), Ti liu tp hun bao thanh ton. 7. Nguyn Xun Trng (2005), Bao thanh ton-mt dch v ti chnh y trin vng cho cc doanh nghip Vit Nam. 8. Nguyn Thy (2006), Bao thanh ton cha ph bin Vit Nam. 9. L Thnh Tin (2006), Nghip v Bao thanh ton ca cc ngn hng thng mi cn c ng o cc nh xut khu Vit Nam chp nhn. 10. Thng c Ngn hng Nh nc, Quyt nh 1096/2004/Q-NHNN v quy ch hot ng bao thanh ton. Ting Anh 1. Ngn hng Ngoi thng Vit Nam (2007), Ti liu tp hun bao thanh ton (Factoring) 2. Asean Bankers Association (2006), Dox for factoring seminar 3. Factors Chain International (2006), Annual Review 4. Factors Chain International (2006), General rules for international factoring (GRIF) 5. World bank (2004), Financing small and medium-size Enterprises with factoring: global growth in factoring and its potential 6. www.unidroit.org, Unidroit Convention On International Factoring (Ottawa, 28 May 1988) 7. www.factors-chain.com 8. www.ifgroup.com
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 81
PH LC 1: DOANH S BTT TRN TON TH GII NM 2006 Ngun: factors-chain.com

Nr. of Companies EUROPE Domestic International Total Nr. of Companies AMERICAS Domestic International Total
3 6 2 5 3 10 9 3 4 25 50 10 25 1 6 40 6 9 1 5 5 8 10 10 8 20 2 8 3 21 60 5 88 30 100 601
Austria Belgium Bulgaria Croatia Cyprus Czech Republic Denmark Estonia Finland France Germany Greece Hungary Iceland Ireland Italy Latvia Lithuania Luxembourg Malta Netherlands Norway Poland Portugal Romania Russia Serbia Slovakia Slovenia Spain Sweden Switzerland Turkey Ukraine United Kingdom Total
3,805 12,200 30 285 2,500 3,325 4,785 2,500 10,500 90,190 52,700 4,800 2,740 0 29,393 113,035 150 1,292 225 1 19,550 9,530 3,850 15,846 500 8,395 100 898 270 63,048 18,000 1,600 12,285 600 243,838 732,766
928 4,500 5 55 46 700 2,900 400 600 9,819 19,300 430 140 25 300 7,400 126 604 81 0 5,950 1,935 575 1,040 250 160 50 413 70 3,724 3,700 400 2,640 20 4,931 74,217
4,733 16,700 35 340 2,546 4,025 7,685 2,900 11,100 100,009 72,000 5,230 2,880 25 29,693 120,435 276 1,896 306 1 25,500 11,465 4,425 16,886 750 8,555 150 1,311 340 66,772 21,700 2,000 14,925 620 248,769 806,983
3 100 53 50 1 5 5 3 19 7 5 108 359 2 3 9 3 17 15 10 1 8 8 13 1 10 2 5 1 10 3 5 25 15 3 6 141
Argentina Brazil Canada Chile Colombia Costa Rica Cuba El Salvador Mexico Panama Peru U.S.A. Total
AFRICA
300 20,000 2,452 10,900 100 50 10 190 8,000 600 556 90,000 133,158 0 340 7,720 220 8,280 12,000 5,210 50 3,350 250 73,715 85 460 5 150 0 2,510 0 181 28,000 1,900 750 15 128,631
33 54 934 400 0 0 200 1 150 7 7 6,000 7,786 3 100 80 50 233 2,300 4,500 0 210 125 815 10 20 0 0 0 445 850 3 12,000 25 60 1 21,364
333 20,054 3,386 11,300 100 50 210 191 8,150 607 563 96,000 140,944 3 440 7,800 270 8,513 14,300 9,710 50 3,560 375 74,530 95 480 5 150 0 2,955 850 184 40,000 1,925 810 16 149,995
Egypt Morocco South Africa Tunisia Total

ASIA
China Hong Kong Indonesia India Israel Japan Lebanon Malaysia Oman Philippines Saudi Arabia Singapore South Korea Sri Lanka Taiwan Thailand United Arab Emirates Vietnam Total
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng
Trang 82
AUSTRALASIA
25 4 29 1,147
Australia New Zealand Total TOTAL WORLD
27,503 260 27,763 1,030.60
70 20 90 103,690
27,573 280 27,853 1,134.29
Lun vn thc s
HVTH: Phm Xun Hng

Phát triển nghiệp vụ BTT (Factoring) tại Việt Nam, NH Á Châu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phát triển nghiệp vụ BTT (Factoring) tại Việt Nam, NH Á Châu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Trang 1

B GIO DC V O TO TRNG I HC KINH T TP.HCM

PHM XUN HNG

PHT TRIN NGHIP V BAO THANH TON (FACTORING) TI VIT NAM

LUN VN THC S KINH T

Tp. H Ch Minh - Nm 2007

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

DANH MC CC K HIU, CH VIT TT

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

CHNG 1: C S L LUN V BAO THANH TON

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

(5) (8) (12)

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

CHNG 2: THC TRNG V BAO THANH TON TI VIT NAM

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

QUY TRNH THC HIN BTT TRONG NC:

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

QUY TRNH THC HIN BTT XUT KHU:

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

THU THP THNG TIN

TIP XC & GII THIU SN PHM

THM NH KHCH HNG

TO TI KHON HMBTT BN MUA HNG

GVHD: TS.Nguyn Th Thy Vn

HVTH: Phm Xun Hng

- Lu thc hin BTT i vi bn bn hng:

LU THC HIN BTT I VI BN BN HNG

A/O, LOAN CSR

Thm nh TSB & lp t trnh

Thm nh khch hng & lp t trnh

Phn tch tn dng & lp t trnh (nu c)

Lu thng tin,tr h s khch hng

Yu cu chuyn giao chng t bn hng LOAN CSR, TELLER

To TK BTT, ng tin & thu ph