201 bài tập phương trình vi phân

www.VNMATH.
com
. . ` BAI TAP PHU O NG TR` INH VI PHAN .

1)
. . ' nh: Giai phu o ng tr
2xy y = y 2 1
2xpp = p2 1 dx 2pdp . 2 V i x(p 1) = 0 ta co : o = p2 1 = C1 p = C1 x + 1 p2 1 x dy 2 3 p= = C1 + 1 y = (C1 x + 1) 2 + C2 dx 3C1 HD giai:

- Dat .
y =p:
2)
. . ' Giai phu o ng tr nh:
y.y = y
HD giai:
. V i o
- Dat .
y = p y = p
dp dy
. . '. nh tro thanh: (ham theo y). Phu o ng tr
yp
dp =p dy
p=0
. . . . ta d u o c phu o ng tr . nh:
dy dy = 2 y + C1 dp = p = 2 y + C1 y dx
dy dx = 2 y + C1
. ' e o T d nghi^m t^ ng qua t: u o . Ngoai ra
x=
C1 ln |2 y + C1 | + C2 2
y = c:
~ h ng cu ng la nghi^m. a e .
3)
a(xy + 2y) = xyy
HD giai: a(xy + 2y) = xyy x(a y)y = 2ay

N^ u e
y = 0,
. . . . . . . ta co phu o ng tr nh tu o ng d u o ng v i o ~ cu ng la nghi^m. e .
2a ay dy = dx x2a y a ey = C y x
Ngoai ra
y=0
4)
y = y ey
HD giai:
. V ip o . V i o
- Dat .
y = p y = p
dp dy
. . thay vao phu o ng tr nh:
dp = pey dy ey dy y ) = ey + C1 C1
1 ln(ey + C1 ) C1
dy dy dp = ey p = ey + C1 = ey + C1 y = dx dy dx e + C1 1 1 dy ey + C1 ey = dy = (y C1 = 0 ta co : ey + C1 C1 ey + 1 C1 =0: n u C1 = 0 e n u C1 = 0. e
ey dx . nhu v^y: a = 1 . ey + C1 (y ln |ey + C1 |) C1 Ngoai ra y = C : h ng la m^t nghi^m a o e . .
5)
xy = y(1 + ln y ln x)
. v i o
y(1) = e
www.VNMATH.com
y y (1 + ln ), d at y = zx d u.o.c: xz = z ln z . . x x dx y dz = ln z = Cx hay ln = Cx y = xeCx z ln z = 0 z ln z x x y(1) = e C = 1. V^y y = xex a . HD giai:
. . - . Du a phu o ng tr nh v^: e
y =
6)
y(1 + y) = y 2 + y
HD giai:
- Dat .
y = z(y) z = z
dz dy
dy dz = z+1 y+1
z + 1 = C1 (y + 1) z = C1 y + C1 1 C1 = 0 () C1 = 0 ()
Ngoai ra cho cho
dy = dx () C1 y + C1 1
y =C x 1 ln |C1 y + C1 1| = x + C2 C1 y = C, y = C x; 2 x2 1 ln |C1 y + C1 1| = x + C2 C1
y=C
la nghi^m. e .
' To m lai nghi^m t^ ng qua t: e o . .
7)
y = y2
' HD giai: Bi^ n d o i (3) v^ dang: x2 y = (xy)2 2 () e ^ e . - at z = xy z = y + xy thay vao () suy ra: D .
xz = z 2 + z 2
V^y TPTQ: a .
z2
dx dz = +z2 x
z1 = Cx z+x
xy 1 = Cx3 . xy + 2 yy + y 2 = 1
8)
HD giai:
- Dat .
y = z(y) y = z.
dz dy
z C1 dy z2 = 1 + 2 dz = 2 1z y y dy C1 dy = 1+ 2 = dx y 2 + C1 = (x + C2 )2 dx y C1 1+ 2 y 2 2 ' Nghi^m t^ ng qua t: y + C1 = (x + C2 ) e o .

. . ' Bi^ n d o i phu o ng tr e ^ nh v^: e
9)
2x(1 + x)y (3x + 4)y + 2x 1 + x = 0
HD giai: y dy = y
3x + 4 1 .y = ; x = 0, x = 1 2x(x + 1) x+1
. . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t: a a .
3x + 4 2 1 Cx2 dx = ( )dx y = 2x(x + 1) x 2(x + 1) x+1
www.VNMATH.com
Bi^ n thi^n h ng s^ : e e a o
C =
' V^y nghi^m t^ ng qua t: a e o . .
1 1 C = + . 2 x x x2 1 y= ( + ) x+1 x y(0) = 0 y (0) = 0
10)
y = e2y
' thoa
HD giai:
- Dat .
z = y y = z.
dz dy
. . '. phu o ng tr nh tro thanh
z.
z2 e2y dz = e2y = + dy 2 2
1 a u o y (0) = y(0) = 0 = . V^y z 2 = e2y 1. T. d : . 2 dy 2y dy = e 1 z= = x + . d i bi n t = e2y 1 o e dx e2y 1 arctg e2y 1 = x + 1 ' y(0) = 0 = 0. V^y nghi^m ri^ng thoa d iû ki^n d bai: y = ln(tg 2 x + 1). a e e e e ^ e . . . 2
11)
. . ' nh: T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e . ~ ' thoa ma n d u ki^n d au i^ e e ^ .
xy + 2y = xyy y(1) = 1.
- . Du a v^ e
HD giai:
. . nh lai: Vi^ t phu o ng tr e .
. . nh ta ch bi^ n: e phu o ng tr ' t ch ph^n t^ ng qua t: a o ri^ng c^n t e a m la:
x(1 y)y = 2y ; 1y dx dy = 2 y x
do
y(1) = 1
n^n e
y 0.
x2 yey = C .
. . Thay d iû ki^n vao ta d u o c e e . .
C=
x2 ye1y = 1. y = ux,
. . ~ ' nh: ha y giai phu o ng tr
1 . e
V^y t a ch ph^n a .
12)
B ng ca ch d at a .
xdy ydx
x2 y 2 dx = 0. (x > 0)
. . ' gia n u o c
. . - nh . HD giai: Dat y = ux; du = udx + xdu thay vao phu o ng tr . .va ~ 1 u2 dx = 0. Ro rang u 1 la nghi^m. khi u 1 d u.a phu o ng e . du dx . TPTQ: arcsin u ln x = C (do x > 0). = 1 u2 x y . . ' V^y NTQ cu a phu o ng tr a = ln x + C . nh: y = x; arcsin . x
x: xdu
tr nh v^ ta ch bi^ n: e e
13)
xy = y(1) = 0.
x2 y 2 + y
HD giai: xy =
d at .
x2 y 2 + y y =
y2 y + x2 x
u=
y x
hay
y = ux
. . phu o ng tr nh thanh:
y = xu + u du dx xu = 1 u2 = x 1 u2
suy ra
www.VNMATH.com
arcsin u = ln Cx
~ ' thoa ma n d iû ki^n d u e e a ^ .
y(1) = 0
khi
C = 1.
V^y nghi^m a e . .
y = x.
14)
y sin x = y ln y y( ) = e. 2
HD giai: y sin x = y ln y dx dy = y ln y sin x
~ ' thoa ma n d iû ki^n e e .
x C tan x 2 ln y = C tan y = e 2 x tan 2. a d u y( ) = e khi C = 1. V^y y = e a ^ . 2 (x + y + 1)dx + (2x + 2y 1)dy = 0 y(0) = 1.
15)
. . ' T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e nh: .
~ ' thoa ma n d u ki^n d au i^ e e ^ .
z = dy = dz dx (2 z)dx + (2z 1)dz = 0; x + 2y + 3 ln |x + y 2| = C ~ ' thoa ma n d iû ki^n d u y(0) = 1 khi C = 2. e e a ^ .
HD giai:
- Dat x + y = . . . phu o ng tr nh thanh:
' gia i ra
x 2z 3 ln |z 2| = C .
V^y a .
16)
B ng ca ch d at a .
. . nh: phu o ng tr
1 ~ ' rî d at z = ux,ha y giai o . z (x2 y 2 1)dy + 2xy 3 dx = 0 y=
1 . . d u o c: . z (u2 1)(udx + xdu) + 2udx = 0 HD giai:

- Dat .
y =
(z 2 x2 )dz + 2zxdx = 0;
rî d at o .
z = ux,
. . du o c .
ln |x| + ln
thay
dx u2 1 + 3 du = 0 x u +u
u2 + 1 x(u2 + 1) = ln C =C |u| u
u=
1 xy
. . d u o c nghi^m . e .
1 + x2 y 2 = Cy .
17)
. . ' ' nh sau: T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o .
y xy = x + x3
HD giai:
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh tuy^ n t e nh c^ p 1 va co nghi^m t^ ng qua t la a e o .
x2
y = Ce 2 .
.
x2 +1 2
www.VNMATH.com
18)
. . ' ' T m nghi^m t^ ng qua t cua ca c phu o ng tr e o nh sau: .
y y = y2.
HD giai:
. . - ^ ' nh ta ch bi^ n va co nghi^m t^ ng qua t la e e o Day la phu o ng tr .
ln |
y | = x + C. y+1 y = ex x
19)
. . ' T m nghi^m cua ca c phu o ng tr e nh sau: .
y +
HD giai:
ex C x y = +e . x x
20)
y y = y3.
HD giai:
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh ta ch bi^ n va co nghi^m t^ ng qua t la e e o .
C + x = ln |y| arctgy.
21)
y =
y y + sin , x x
. v i o
y(1) =
HD giai: y = zx y = z x + z , z x = sin x
' V^y nghi^m t^ ng qua t: a e o . . V^y: a .
. . '. nh tro thanh: phu o ng tr
tg
y = x. 2x
dz dx z z = ln |tg | = ln |x| + ln C tg = Cx sin z x 2 2 y tg = Cx; y(1) = C = 1. 2x 2
22)
y y (x y cos )dx + x cos dy = 0 x x

. . . . . phu o ng tr nh d u o c d u a v^ dang: . e .
HD giai:
- Dat .
y =z y =zx+z x
x cos z.z + 1 = 0
V^y TPTQ: a .
cos zdz =
dx + C sin z = ln |x| + C x
sin
y = ln |x| + C x (y 2 1)x2 y 2 + y (x4 y 4 ) = 0
23)
HD giai:
. . . . ' ' La phu o ng tr nh d ng c^ p nhu ng gia i kha ph c tap. a a u .
www.VNMATH.com
. . . nh b^c hai d o i v i a ^ o Xem phu o ng tr . . ' e o T d co hai ho nghi^m t^ ng qua t: u o . .
y:
y2 x2 = (x4 + y 4 )2 y1 = 2 ; y2 = 2 . x y x 3 3 ; x + y = C2 y= C1 x + 1
24)
y 2 + x2 y = xyy
HD giai:
. . Vi^ t phu o ng tr e nh lai .
y =
y
y2 x2 y x
. . ' nh thu^n nh^ t, gia i a a d ay la phu o ng tr ^
. . ' e o ra d u o c nghi^m t^ ng qua t: . .
y 2 = Cxe x (x + y 2)dx + (x y + 4)dy = 0 y(1) = 0.
25)
. . ' T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e nh: .
~ ' thoa ma n d u ki^n d au i^ e e ^ .
HD giai:
- Dat .
x y
=u1 = v + 3.
. . . . thay vao phu o ng tr nh d u o c: .
(u + v)du + (u v)dv = 0, 2 u + 2uv v 2 = C .
. . ' nh thu^n nh^ t co t a a ch ph^n t^ ng qua t la: a o d ay la phu o ng tr ^
. . ' ' V^y t a ch ph^n t^ ng qua t cu a phu o ng tr a o nh ban d u la: a ^ .
x2 + 2xy y 2 4x + 8y = C
26)
. . ' Giai phu o ng tr nh
(x + y 2)dx + (x y + 4)dy = 0.
HD giai:
- Dat .
x y
=X 1 , =Y +3
. . nh thanh: phu o ng tr
(X + Y )dX + (X Y )dY = 0
d at .
Y = uX
. . . d u a phu o ng tr nh v^ e hay
' Gia i ra
X 2 (1 + 2u u2 ) = C
1u dX + du = 0. X 1 + 2u u2 x2 + 2xy y 2 4x + 8y = C . b) y = 2xy . y2
27)
. . ' ' nh sau: T m t ch ph^n t^ ng qua t cua phu o ng tr a o
x2
HD giai:
'. tro thanh
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh d ng c^ p, ta d at a a .
z=
z(1 + z 2 ) 2z 1 dx xz = . Suy ra nghi^m e . Hay ( )dz = . 2 2 1z z 1+z x z nay la = Cx, C = 0. 1 + z2 . . 2 2 ' nh d~ cho la x + y = C1 y, C1 = 0. a V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e . .
y . z
. . Khi d phu o ng tr o nh tr^n e . . ' cu a phu o ng tr nh
28)
y =
2x + y 1 . 4x + 2y + 5
HD giai:
- Dat .
u = 2x + y
. . . phu o ng tr nh d u a v^ dang e .
5u + 9 du = . dx 2u + 5
www.VNMATH.com
. . . . ' Gia i phu o ng tr nh nay ta d u o c nghi^m 10u + 7 ln |5u + 9| = . e . . . ~ cho la 10y + 7 ln |10x + 5y ' nh d a V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e . .
. . ' ' T m t ch ph^n t^ ng qua t cua ca c phu o ng tr a o nh sau:
25x + C. = 9| 5x = C.
29)
(x y + 4)dy + (y + x 2)dx = 0
HD giai:
. . . . . - ^ ' nh d u a v^ dang d ng c^ p d u o c b ng ca ch d t e a a . a a Day la phu o ng tr . . . . ta d u o c .
x =
u + 1, y = v 3,
tr nh la
. . ' nh d~ cho la a V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e . .
v 2 2uv v 2 = C.
u+v dv = . du u + v
. . . . ' ' Gia i phu o ng tr nh ta co nghi^m cu a phu o ng e .
y 2 x2 2xy 8y + 4x = C1 .
30)
. . ' ' a) T m mi^n ma trong d nghi^m cua bai toa n Cauchy cua phu o ng tr e o e nh .
sau d ay t^n tai va duy nh^ t ^ o a . . . ' ' nh sau: b) T m t ch ph^n t^ ng qua t cua ca c phu o ng tr a o
y =
x y. (x2 y 2 )dy 2xydx = 0.
HD giai:
a) Bai toa n Cauchy co duy nh^ t nghi^m trong mi^n a e e . . 2 y D = {(x, y) R |x y } v i > 0 tuy . o . . - . b) Du a phu o ng tr nh v^ dang e .
z=
y . x
dy xy . = 2 dx x y2
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh d a ng c^ p, ta d at a .
. . '. Khi d phu o ng tr o nh tr^n tro thanh e
z(1 + z 2 ) . xz = 1 z2
Hay
dx 1 2z )dz = ( . 2 z 1+z x
. . ' nh nay la Suy ra nghi^m cu a phu o ng tr e . . . ' V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e nh d~ cho a . .
z = Cx, C = 0. 1 + z2 2 2 la x + y = C1 y, C1 = 0.
{e , xe , x } la h^ d oc l^p tuy^ n t nh. e ^ a e . . . (x y)dy (x + y)dx = 0;
. . 2x 2x 2 a e a) Ch ng minh r ng h^ ca c vecto u . . . ' ' nh sau: b) T m t ch ph^n t^ ng qua t cua phu o ng tr a o
31)
HD giai:
' ~ a) Dung d. nh ngh a ki^ m tra h^ d oc l^p tuy^ n t i e e ^ a e nh . . . . . . - . b) Du a phu o ng tr nh v^ dang e .
y =
z=
y . x
x+y . xy
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh d ng c^ p, ta d t a a a .
. . '. Khi d phu o ng tr o nh tr^n tro thanh e
xz =
. . . . ' Gia i phu o ng tr nh nay ta d u o c .
1 + z2 . 1z
y
x2 + y 2 = Cearctg x .
32)
2 . . 2 a) Ch ng minh r ng h^ ca c vecto u a e la h^ phu thu^c tuy^ n t nh. e o e . . . . . ' T nh d .nh th c Wronski cua chu ng. i u . . ' ' b) T m t ch ph^n t^ ng qua t cua phu o ng tr a o nh sau:
{cos 2x, sin 2x, 2}
(x 2y + 1)dy (x + y)dx = 0.
www.VNMATH.com
HD giai:
2 2 a) H^ nay phu thu^c tuy^ n t e o e nh v 2 cos 2x + 2 sin 2x 2 = 0. . . . . . . . . ' ' b) Phu o ng tr nh nay co th^ d u a v^ dang d a ng c^ p, ta d u o c e e . a .
y =
- Dat .
x+y . x 2y + 1
1 1 u=x , v =y+ , 3 3
. . '. khi d phu o ng tr o nh tr^n tro thanh e
v =
. . . . ' Gia i phu o ng tr nh nay ta d u o c . Hay
u+v . u 2v
1 arctg( 2
u2 + 2v 2 = Ce 1 arctg( 2 3x1 ) 3y+1 (3x 1)2 + 2(3y + 1)2 = C1 e 2 . y 2 + x2 y = xyy
2u) v
33)
HD giai:
. . Phu o ng tr nh thu^n nh^ t: d at a a .
. . '. Phu o ng tr nh tro thanh
y = zx y = z x + z dx z1 dz = z ln |z| = ln |x| + C z x y y ln | | = ln |x| + C x x
34)
y 2 + x2 y = xyy .
HD giai:
. . nh lai Vi^ t phu o ng tr e .
y =
y
y2 x2 y x
. . ' nh thu^n nh^ t, gia i a a d ay la phu o ng tr ^
. . ' ra d u o c nghi^m t^ ng qua t: . e o .
y 2 = Cxe x y cos y + (y )2 sin y = y
35)
HD giai: y = C : y=C
h ng la m^t nghi^m. a o e . .
- (h ng). Dat a .
y = p y = p
dp dy
(ham theo
y)
thay vao (2):
dp cos y + p sin y = 1: dy
. . phu o ng tr nh tuy^ n t e nh.
. . ' Phu o ng tr nh thu^n nh^ t co nghi^m t^ ng qua t: a a e o . n thi^n h ng s^ d u o.c C = tgy + C1 . .. bi^ e e a o . t d u o
p = C cos y.
p=
t ch ph^n a
dy dy = sin y + C1 cos y = dx dx sin y + C1 cos y y 1 1 tg + 1 + 2 1 2 C1 C1 d i d^ n: e ln = x + C2 2 y 1 1 C1 + 1 tg + 1 + 2 + 2 C1 C1 y + 1 =0 2x y 2 1 x
36)
HD giai:
Coi
x = x(y)
' la ham cu a
ta co :
y =
www.VNMATH.com
1 1 + = 0 x + 2x = y 2 : x 2x y 2
. . phu o ng tr nh tuy^ n t e nh.
. . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t: a a .
x = Ce2y 1 1 1 2 2y Bi^ n thi^n h ng s^ : C (y) = y e e e a o C(y) = y 2 e2y ye2y + e2y + C 2 2 4 1 1 2 1 . . 2y ' ' nh: x = Ce + y y+ V^y nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a e o . . 2 2 4
37)
xy = y + x2
HD giai:
. . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t: a a . Bi^ n thi^n h ng s^ e e a o C(x) = x + C1 Suy ra:
- Dat .
y = p,
'. (1) tro thanh:
xp p = x2
tuy^ n t e nh
p = Cx
dy = x(x + C1 ) dx
y=
x3 x2 + C1 . + C2 3 2
38)
y 2 + yy = yy
HD giai: p+y
- Dat .
p = y (p = 0),
xe t
. . . . . . . nh tu o ng d u o ng v i: o phu o ng tr
p2 + yp
dp = yp dy
dp = y, dy
y=0
. . . nh v^: e d u a phu o ng tr
dp p + =1 dy y
(tuy^ n t e nh)
. . ' nh thu^n nh^ t: a a NTQ cu a phu o ng tr
p=
C , y
bi^ n thi^n h ng s^ e e a o
C(y) =
. a Nhu v^y: .
y2 + C1 2
dy y 2 + 2C1 2ydy y 2 + 2C1 = 2 = dx 2y dx 2y y + 2C1 y 2 = A1 ex + A2 . x x 2 x Chu : V^ tra i (yy ) = yy yy = C1 e ydy = C1 e dx y = 2C1 e + C2 y e p=
39)
yey = y (y 3 + 2xey )
. v i o
y(0) = 1
HD giai: yx =
1 xy
. . ' bi^ n d o i phu o ng tr e ^ nh v^: e
2 x x = y 2 ey y
' Nghi^m t^ ng qua t: e o .
x = y 2 (C ey )
y(0) = 1 C = e. 2 y V^y x = y (e e ) a .
40)
xy = y + x
HD giai:
- Dat .
y = p;
. . '. phu o ng tr nh tro thanh: bi^ n thi^n h ng e e a
p = Cx
1 p p=1 x : C = ln |x| + C1 s^ o
10
www.VNMATH.com
dy = (ln |x| + C1 )x y = dx
p=
(ln |x| + C1 )xdx + C2 x2 x2 ln |x| + C2 2 4
= C1 x2 +
41)
y + xy = x3
. . ' ' nh thu^n nh^ t a a Nghi^n t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o . x2 2 bi^ n thi^n h ng s^ : C(x) = (x 2)e 2 + e e a o
HD giai:
y = Ce 2
x2
y = e 2 + x2 2. (x2 y)dx + xdy = 0
x2
42)
. . . . 2 Phu o ng tr nh vi^ t lai: xy y = x , phu o ng tr e nh thu^n nh^ t: a a . ' e a e o co nghi^m t^ ng qua t: y = Cx bi^ n thi^n h ng s^ suy ra C = x + e o . 'ng qua t : y = x2 + x V^y nghi^m t^ a e o . .
HD giai:
xy y = 0
43)
2 3 y y= 2 x x
. v i o
y(1) = 1
HD giai:
. . Phu o ng tr nh tuy^ n t e nh:
y = Cx2 ; C =
1 y = x2 ; x
1 3 C = 3 + 4 x x
y(1) = 1 = 2 y = 2x2 1 x
44)
(x + 1)(y + y 2 ) = y
HD giai:
- Dat .
Xe t
y = 0,
. . ' nh v^ dang e . bi^ n d o i phu o ng tr e ^ . . . d u a phu o ng
1 z = z y = 2 = y 2 z y z
C1 = ln |x + 1| + . V^y nghi^m: z = (x + 1)(ln |x + 1| + ) a e . . ~ ngoai ra y = 0 cu ng la nghi^m. e .

. . ' ' nh thu^n a Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o .
1 .y = y 2 x+1 1 tr nh v^ z e .z = 1. x+1 nh^ t: z = C1 (x + 1) bi^ n thi^n a e e y +
h ng s^ a o
y=
1 (x + 1)(ln |x + 1| + ) 1 1x
va
y=0
nghi^m k di. e . .
45)
2xy + y =
HD giai:
t nh c^ p 1 a
. . - . Du a phu o ng tr nh v^ dang e .
y +
1 1 y = 2x 2x(1 x)
. . phu o ng tr nh tuy^ n e
www.VNMATH.com
11
C y= , x
bi^ n thi^n h ng s^ : e e a o
' V^y nghi^m t^ ng a e o . .
1 x x+1 C (x) = |+ C = ln | 2x(1 x) 2 x1 1 1 x+1 qua t: y = ln | |+ x 2 x1 xy y = x2 sin x
46)
HD giai: y
s^ : o
y = x sin x, x
. . phu o ng tr nh tuy^ n t e nh. NTQ:
y = Cx
bi^ n thi^n h ng e e a
y = (C cos x)x y cos2 x + y = tgx

' thoa
47)
y(0) = 0
HD giai:
ri^ng) e
. . nh tuy^ n t e nh Phu o ng tr
NTQ
y = Cetgx ; y = tgx 1
(m^t nghi^m o e . .
NTQ: y = Cetgx + tgx 1 y(0) = 0 C = 1. V^y nghi^m a e . .
ri^ng c^n t e a m:
y = tgx 1 + etgx .
' thoa
48)
1 x2 + y = arcsin x
y(0) = 0
HD giai:
. . ' ' nh tuy^ n t e nh thu^n nh^ t: a a Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o .
y = Cearcsinx
~ D^ th^ y nghi^m ri^ng: e a e e . arcsinx NTQ: y = Ce
y = arcsinx 1 + arcsinx 1 y = earcsinx + arcsinx 1 1 2x y 2
y(0) = 0 C = 1
nghi^m ri^ng c^n t e e a m: .
49)
y =
y(1) = 0.
HD giai:
Xem
' la a n ham, thay ^
y =
1 , x
. . nh thanh phu o ng tr
1 1 = x 2x = y 2 2 x 2x y
. . . . - ^ ' ' nh tuy^ n t e nh c^ p m^t, nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a o e o nh tuy^ n e Day la phu o ng tr . . . . . . 2y ng s^ d u o.c NTQ: . Bi^ n thi^n h e e a o . t nh thu^n nh^ t tu o ng u ng la x = Ce a a
y2 y + 2 2 3 ~ ' thoa ma n d iû ki^n d u y(1) = 0 khi C = e e a ^ . . 4 3 2y ~ ' V^y nghi^m tho a ma n d iû ki^n d u: x = a e e e a ^ e + . . . 4 x = Ce2y +
1 4
y2 y 1 + . 2 2 4
12
www.VNMATH.com
. . ' Giai phu o ng tr nh sau d ay, bi^ t r ng sau khi d at ^ e a .
50)
y=
. . m^t phu o ng tr o nh vi ph^n c^ p hai co m^t nghi^m a a o e . . .
x2 y + 4xy + (x2 + 2)y = ex .
z . . , ta nh^n d o c a u . . x2 1 x e : ri^ng y = e 2
HD giai:
:
- Dat .
y = zx2 = y =
z + z = ex ,
co m^t nghi^m o e . .
z = C1 cos x + C2 sin x.
. . ' nh ban d u la: a ^ V^y NTQ cu a phu o ng tr a .
z x2 4z x + 6z z x 2z . . ;y = . Phu o ng tr nh x3 x4 x e . . ' ri^ng la y = e , NTQ cu a phu o ng tr nh thu^n a 2
thanh nh^ t: a
ex sin x cos x y = C1 2 + C2 2 + 2 x x 2x
. . ' T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e nh: . ~ ' thoa ma n d u ki^n d au i^ e e ^ .
51)
yey = y (y 3 + 2xey ) y(0) = 1.
HD giai:
Xem
' la a n ham, thay ^
y =
1 , x
. . phu o ng tr nh thanh
2 x x = y 2 ey . y
bi^ n thi^n h ng e e a
. . . . . ' nh tuy^ n t e nh thu^n nh^ t tu o ng u ng la a a NTQ cu a phu o ng tr . . s^ d u o c o . . . du o c .
x=
C ; y
C(y) = ey + C . 1 . e
. T d KL. u o
. Nhu v^y NTQ la a .
x=
1 C y. y ye
Thay d iû ki^n d u xa c d. nh e e ^ a i .
C=
52)
. . ' T m nghi^m cua phu o ng tr e nh . ' thoa d u ki^n i^ e e .
bi chn khi a . .
y y = cos x sin x. x
HD giai:
. . ' Gia i phu o ng tr nh tuy^ n t e nh ra
' tho a d iû ki^n e e .
bi chn khi a . .
khi
y = Cex + sin x C=0 y + sin y + x cos y + x = 0 y(0) = . 2
53)
HD giai: y + sin y + x cos y + x = 0 y + 2 sin y y y y cos + x.2 cos2 = 0 2 2 2
y 2 y
y y + tan 2 + x = 0 2 cos2 2
. . . .
d at .
z = tan
z + z = x.
' Gia i
~ ' thoa ma n d iû e
nh thanh phu o ng tr nh tuy^ n t e nh y , phu o ng tr 2 x ra: z = 1 x + Ce ki^n d u y(0) = e a ^ khi C = 0. V^y nghi^m ri^ng y = 2 arctan(1 x). a e e . . . 2
= z =
2 cos2
www.VNMATH.com
13
54)
y x tan y =
x cos y
HD giai:
- Dat .
z = sin y,
. . '. khi d phu o ng tr o nh d~ cho tro thanh a
. . ' nh tuy^ n t e nh c^ p 1 va co nghi^m t^ ng qua t la a e o phu o ng tr . x2 . . ' V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e nh d~ cho la sin y = z = Ce 2 a . .
z xz = x. z = Ce 1.
x2 2
- ^ Day la
1 y xy = x
55)
HD giai:
. . - ^ ' nh tuy^ n t e nh c^ p 1 va co nghi^m t^ ng qua t la a e o Day la phu o ng tr .
y = Ce 2 x 1.
1 2
56)
. . ' ' nh sau: T m nghi^m t^ ng qua t cua ca c phu o ng tr e o .
y +
y = x y. x
HD giai:
. . - ^ ' nh Bernoulli va co nghi^m t^ ng qua t la e o Day la phu o ng tr .
C 1 y = + x2 . x 5 y = x3 x
57)
. . ' nh sau: T m nghi^m cua ca c phu o ng tr e .
HD giai:
1 y = Cx + x4 . 3
58)
y y = y2.
HD giai:
. . - ^ ' nh Bernoulli va co nghi^m t^ ng qua t la e o Day la phu o ng tr .
y2 =
1 Ce2x 1
59)
y +
y = sin x x
HD giai:
y=
C sin x + cos x. x x
14
www.VNMATH.com
60)
y y = x y.
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh Bernoulli va co nghi^m t^ ng qua t la e o .
HD giai:
y = Ce 2 x x 2.
61)
y + 2xy = xex
. . - ^ Day la phu o ng tr nh vi ph^n tuy^ n t a e nh c^ p 1. a x2 x2 ' )e . Nghi^m t^ ng qua t la y = (C + e o .
HD giai:
62)
y 4
y = x y. x
HD giai:
. . - ^ Day la phu o ng tr nh Bernoulli va co nghi^m la e .
y=
1 ln x + Cx2 . 2
63)
. . ' ' nh sau a) T m mi^n ma trong d nghi^m cua bai toa n Cauchy cua phu o ng tr e o e . d ay t^n tai va duy nh^ t ^ o a .
' b) T m nghi^m cua bai toa n Cauchy sau d ay e ^ .
y = y + 3x. 1 y y = x x y(x = 1) = 1 va y (x = 1) = 2. `
. . - ^ ' a) Day la phu o ng tr nh tuy^ n t e nh c^ p 1 tho a d. nh ly d iû ki^n t^n tai duy nh^ t a i e e o a . . 2 nghi^m tr^n R . e e . . . ' nh b) Gia i phu o ng tr
HD giai:
y = x, x
. . ' ta d u o c nghi^m t^ ng qua t . e o .
y = C1 + C2 x +
' V^y nghi^m cu a bai toa n Cauchy la a e . .
x2 . 2
1 x2 y = +x+ . 2 2
64)
. . ' nh sau: T m nghi^m cua phu o ng tr e .
y + ytgx = cos x
. . - ^ Day la phu o ng tr nh vi ph^n tuy^ n t a e nh c^ p 1. a ' Nghi^m t^ ng qua t la: e o .
HD giai:
y = (C + x) cos x.
www.VNMATH.com
y ex = x( x )y 2 . x e +1
15
65)
. . ' nh sau: T m nghi^m cua phu o ng tr e .
y +
HD giai:
. . . . - ^ ' ' Day la phu o ng tr nh vi ph^n Bernoulli va co nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a e o nh la .
y=
1 . Cx x ln(ex + 1)
66)
(x + 1)y + x(y )2 = y
HD giai:
- Dat .
y = p,
. . . . . '. phu o ng tr nh tro thanh phu o ng tr nh Bernouili (v i o
x = 1)
p
- Dat .
x 2 1 p= p x+1 x+1
()
z = p1 = 0,
. du a
()
. . v^ phu o ng tr e nh tuy^ n t e nh c^ p m^t: a o .
z +
1 x z= 1+x x+1 C x+1 x2 + C1 1 2(x + 1) z= y = = 2 2(x + 1) z x + C1 z=
. . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t: a a . . . Bi^ n thi^n h ng s^ cu^ i cung d u o c: e e a o o .
. . ' ' nh: Suy ra nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o .
ln |x2 + C | + 2 arctg x + C 2 1 C1 C1 ln |x2 + C1 | + 1 ln | x C1 | + C2 C1 x + C1

Chu y
n u C1 > 0 e n u C1 < 0 e
y=C
la NKD
67)
x2 y = y(x + y)
1 1 = 2 y 2 : phu.o.ng tr nh Bernouilli y x 1 1 1 - Dat z = y (y = 0) : z z = 2 . . x x . . ' nh thu^n nh^ t: a a z = Cx NTQ cu a phu o ng tr 1 1 bi^ n thi^n h ng s^ C: C(x) = e e a o . V^y z = x( 2 ) a . 2 2x 2x 2x ' V^y nghi^m t^ ng qua t la: y = a e o . . x2 1 HD giai: x2 y = y(x + y) y
68)
' thoa
yy (y )2 = y 3 1 y(0) = 2 y (0) = 0
16
www.VNMATH.com
HD giai:
- Dat .
y = p(y);
y = p.py py
. . thay vao phu o ng tr nh
dp p2 = y 3 , dy
d at ti^ p: e .
p(y) = y.z(y)
. . . nh v^ e d u a phu o ng tr
1 dy dz = z 2 = 2(y + C1 ) =y dy z dx
Do d iû ki^n e e .
|2y + C|
ra:
1 y(0) = ; y (0) = 0 C = 1. T. d suy u o 2 |2y + 1| 1 dy = x + C2 . = y |2y + 1| ln dx |2y + 1| + 1 1 do y(0) = C2 = 0. 2 |2y + 1| 1 ' = x. V^y nghi^m ri^ng c^n t a e e a m thoa : ln . . |2y + 1| + 1 2y x dy ydx + 2xdy = cos2 y
69)
' thoa d iû ki^n e e .
y(0) =
HD giai:
- Dat .
. . - . nh v^ dang e . Du a phu o ng tr

1
2 2 1 x + x= .x 2 2y y cos ()
(Bernoulli)
()
z = x2
ta co
1 1 z = x + x 2 x 2
thay vao
1 1 z + z= y cos2 y
z=
c y
bi^ n thi^n h ng s^ : e e a o
C =
V^y a .
y C(y) = ytgy + ln | cos y| + cos2 y
Z = tgy +
1 ln | cos y| + y y
. . ' Va TPTQ cu a phu o ng tr nh:
y(0) = = 0
v^y TPR : a .
1 ln | cos y| + = x y y 1 tgy + ln | cos y| = x y tgy +
70)
xydy = (y 2 + x)dx
HD giai:
v^ dang: e .
Do
y=0
1 y y = y 1 x
' kh^ng pha i la nghi^m, chia hai v^ cho o e e . - Bernouilli; Dat .
xy
. . ' bi^ n d o i phu o ng tr e ^ nh
z = y2
. . . d u a phu o ng tr nh v^ dang: e .
V^y TPTQ: a .
2 z z = 2 z = 2x + Cx2 x 2 2 y = 2x + Cx (y + xy)dx = xdy
71)
www.VNMATH.com
HD giai:
- Dat . . . - . nh v^ dang e . Du a phu o ng tr
1
17
1 1 1 y y = .y 2 ; x = 0 x x
' tuy^ n t e nh gia i ra
z = y2 : z
V^y nghi^m a e . .
1 1 z = phu.o.ng tr nh 2x x 2 ' t^ ng qua t: y = x(ln x + C) o xy 2x2 y = 4y
z=
x(ln x + C)
72)
HD giai:
. . Phu o ng tr nh Bernouilli, d at .
z = y 1 =
1 yz = 2 y
. . '. phu o ng tr nh tro thanh: ' V^y nghi^m t^ ng qua t: a e o . .
4 z z = 2x NTQ z = Cx4 x2 x y = (Cx2 1)2 x4 . 2x2 y = y 2 (2xy y)
73)
HD giai: Xem x la ham theo bi^ n y : x y 3 2xy 2 = 2x2 Bernouilli e 2 2z 1 . . - '. , phu o ng tr = 3 TPTQ: y 2 = x ln Cy 2 , Dat z = nh tro thanh: z + . x y y ky di y = 0. .
nghi^m e .
74)
x2 y = y(x + y) y(2) = 4.
. . . . . ' NTQ cu a phu o ng tr nh thu^n nh^ t tu o ng u ng: a a
HD giai: Do y(2) = 4 n^n y 0. e y2 e y 1y = 2 . Ti^ p tuc d at z = y 1 d u.a . . x C(x) = Cx

d u cho a ^
. . . . - . Du a phu o ng tr nh v^ phu o ng tr e nh Bernouilli: . . phu o ng tr nh v^ PT tuy^ n t e e nh
z = Cx,
1 . . . ' a e nh ban d u a ^ . Nhu v^y nghi^m cu a phu o ng tr . . 2x 1 4x C = . V^y nghi^m ri^ng c^n t la y = 2 a e e a m . . 2 x 1
. . bi^ n thi^n h ng s^ d u o c e e a o . la:
1 1 z + z = 2. x x
- Diû ki^n e e .
y=
2x . Cx2 1
75)
y xy = xy 3
. . . . ' la phu o ng tr nh Bernouilli, gia i ra d u o c .
HD giai: Phu.o.ng y (1 + Cex ) = 1

2
tr nh:
y xy = xy 3
76)
xy + y = y 2 ln x.
. . . . ' la phu o ng tr nh Bernouilli, gia i ra d u o c .
HD giai: Phu.o.ng 1 y= . 1 + Cx + ln x
tr nh
xy + y = y 2 ln x
77)
y 4
y =x y x
18
www.VNMATH.com
HD giai:
. . - ^ Day la phu o ng tr nh Bernoulli, b ng ca ch d at a .
z =
. . . ta d u a phu o ng
tr nh v^ dang e .
x 2 z z= x 2
' va co nghi^m t^ ng qua t la e o .
1 z = x2 ( ln |x| + C). 2
. . ' ' nh la V^y nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a e o . .
1 y = x4 ( ln |x| + C)2 . 2 y = y 2 xtgx. x
78)
y +
HD giai: y=
1 . Cx + x ln | cos x|
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh Bernoulli va co nghi^m t^ ng qua t la e o .
79)
y 2 dx + (2xy + 3)dy = 0
HD giai: P (x, y) = y 2 , Q(x, y) = 2xy + 3; (1) d(xy 2 + 3y) = 0.

V^y a .
P Q = = 2y y x
xy 2 + 3y = C
80)
ex (2 + 2x y 2 )dx yex dy = 0
HD giai: 0.
V^y a .
P Q = = 2yex y x
. . . . . . . nh tu o ng d u o ng v i: o suy ra phu o ng tr
d ex (2x y 2 ) =
ex (2x y 2 ) = C.
81)
(y 2 + 1) 2 dx + (y 2 + 3xy
1 + y 2 )dy = 0
HD giai: p = (y 2 + 1) 2 ; Q = y 2 + 3xy
' ' Suy ra nghi^m t^ ng qua t cu a e o .
1 + y2
P Q = = 3y y x
1 + y2
()
()
la:
P (x, 0)dx +
0 0
Q(x, y)dy = C
3 y3 + x(1 + y 2 ) 2 = C 3
82)
(y cos2 x sin x)dy = y cos x(y sin x + 1)dx
HD giai:
P Q = = y sin 2x + cos x y x
www.VNMATH.com
NTQ: x
19
y2 Q(x, y)dy = C y sin x cos2 x = C P (x, y0 )dx + 2 y0 =0 x0 =0

83)
(2x + 3x2 y)dx = (3y 2 x3 )dy
HD giai:
. . Phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n: a a
x2 + x3 y y 3 = C
84)
(x2 + 1) cos y x + 2)dx dy = 0 sin y 2 sin2 y
HD giai:
TPTQ:
Q x cos y P = = y x sin2 y
x y
P (x, )dx + 2
0
Q(x, y)dy = C 2
x2 (x2 + 1) 1 + 2x ( 1) = C 2 2 sin y
85)
(y + ex sin y)dx + (x + ex cos y)dy = 0
HD giai:
. . ' nh vi ph^n toan ph^n, nghi^m t^ ng qua t: a a e o Phu o ng tr .
xy + ex sin y = C.
86)
(x + sin y)dx + (x cos y + sin y)dy = 0
HD giai:
. . Phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n: NTQ a a
x2 + 2(x sin y cos y) = C.
87)
3x2 (1 + ln y)dx = (2y
x3 )dy y
HD giai:
. . ' Phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n: Nghi^m t^ ng qua t: a a e o .
x3 (1 + ln y) y 2 = C x3 )dy y
88)
. . ' ' T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o nh vi ph^n: a .
3x2 (1 + ln y)dx = (2y
HD giai:
. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n co t a a ch ph^n t^ ng qua t la: a o
x3 (1 + ln y) y 2 = C
89)
. . ' ~ ' Ha y t m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o nh: .
(x + sin y)dx + (x cos y + sin y)dy = 0
HD giai:
' PTVPTP co t ch ph^n t^ ng qua t: a o
x2 + 2(x sin y cos y) = C
20
www.VNMATH.com
90)
. . ' ~ ' Ha y t m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o nh: .
1 y2 x (x y)2
dx +
1 x2 2 (x y) y
dy = 0
HD giai:
' PTVPTP co t ch ph^n t^ ng qua t: a o
ln
xy x + =C y xy
91)
(sin xy + xy cos xy)dx + x2 cos xydy = 0
HD giai:
. . ' nh vi ph^n toan ph^n co nghi^m t^ ng qua t la a a e o Phu o ng tr .
x sin(xy) = C .
92)
. . . ~ ' Ha y t m th a s^ t ch ph^n cua phu o ng tr u o a nh:
(x + y 2 )dx 2xydy = 0
. . ' ' suy ra nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o nh. .
HD giai:
. . . ' Th a s^ t u o ch ph^n cu a phu o ng tr a nh la
(x) =
.
. . . ' phu o ng tr nh cho th a s^ t u o ch ph^n rî gia i ra a o
x = Ce x
y2
1 . x2
' Nh^n hai v^ cu a a e
93)
2xy ln ydx + (x2 + y 2
y 2 + 1)dy = 0
HD giai:
. . . - ^ Day la phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n, th a s^ t a a u o ch ph^n: a
(y) =
1 y
nh^n a
. . . . . ' ' th a s^ t u o ch ph^n vao hai v^ cu a phu o ng tr a e nh rî gia i ra d u o c: o .
1 3 x2 ln y + (y 2 +1) 2 = 0 3
94)
. . ' nh T m nghi^m cua phu o ng tr e . ' thoa d u i^ e
(x3 + xy 2 )dx + (x2 y + y 3 )dy = 0. ki^n y(0) = 1. e .
HD giai:
. . - ^ Day la phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n NTQ la: a a
x4 + 2x2 y 2 + y 4 = C
. ' tho a d iû ki^n e e .
y(0) = 1
khi
C = 1. a) 2xydy + (y 2 + x2 )dx = 0
95)
HD giai:
. . . Ta t m d u o c th a s^ t . u o ch ph^n a
(x) =
' dang vi ph^n toan ph^n. Khi d nghi^m t^ ng qua t a a o e o . .
1 - . . . . Du a phu o ng 2 x 2 2 la x y = Cx.
tr nh d~ cho v^ a e
www.VNMATH.com
96)
. . 2x x a) Ch ng minh r ng h^ ca c vecto u a e la h^ d oc l^p tuy^ n t nh. e ^ a e . . . . . ' a chu ng. T nh d .nh th c Wronski cu i u
21
{e , e , cos x}
. . ' ' b) T m t ch ph^n t^ ng qua t cua ca c phu o ng tr a o nh sau:
x2 ydy 2x(1 +
x2 y)dx = 0.
HD giai:
' ~ a) Dung d. nh ngh a ki^ m tra h^ d oc l^p tuy^ n t i e e ^ a e nh. . . . - inh th.c Wronski W [y , y , y ](x) = 3ex (3 cos x sin x). D. u 1 2 3 . . . . - ^ ' ' b) Day la phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n. T a a ch ph^n t^ ng qua t cu a phu o ng tr a o nh la
3 2 x2 + (x2 y) 2 = C 3
97)
x2 y 2 )dy 2xdx = 0. y
HD giai:
. . . o ch ph^n a Ta t m d u o c th a s^ t . u
(x) =
' dang vi ph^n toan ph^n. Khi d nghi^m t^ ng qua t la a a o e o . .
1 - . . . . Du a phu o ng y 2x2 + y 3 = Cy.
tr nh d~ cho v^ a e
. . x 2x 2 a) Ch ng minh r ng h^ ca c vecto u a e . . . ' ' nh sau: b) T m t ch ph^n t^ ng qua t cua phu o ng tr a o
98)
{e , e , x }
la h^ d oc l^p tuy^ n t nh. e ^ a e . . .
(x y)dy + (x + y)dx = 0.
. . ' nh la d oc l^p tuy^ n t ^ a e nh . a) Ki^ m tra h^ phu o ng tr e e . . . . . - ^ nh vi ph^n toan ph^n n^n ta co a a e b) Day la phu o ng tr ' V^y t a ch ph^n t^ ng qua t la a o .
HD giai:
d(xy
x2 y 2 + 2xy = C. {1, x, e }
y 2 x2 + ) = 0. 2 2
99)
. . x a) Ch ng minh r ng h^ ca c vecto u a e la h^ d oc l^p tuy^ n t nh. e ^ a e . . . . . . 2 'ng qua t cua phu o ng tr ' nh sau: b) T m t ch ph^n t^ a o
(x y)dx + xdy = 0
HD giai:
' ~ a) Dung d. nh ngh a ki^ m tra h^ d oc l^p tuy^ n t i e e ^ a e nh . . . . . . . b) T m th a s^ t u o ch ph^n, ta d u o c a . . . dang phu o ng tr nh vi ph^n toan ph^n a a .
(x) =
1 . x2
. . . . . nh d~ cho d u a d u o c v^ a . e Phu o ng tr
(1
. . . . ' Gia i phu o ng tr nh nay ta d u o c .
y 1 )dx + dy = 0. 2 x x
y = Cx x2 . {e , e , x}
la h^ d oc l^p tuy^ n t nh. e ^ a e . . .
. . 2x x a) Ch ng minh r ng h^ ca c vecto u a e . . . ' ' b) T m t ch ph^n t^ ng qua t cua phu o ng tr a o nh sau:
100)
(x y)dx (x + y)dy = 0.
HD giai:
22
www.VNMATH.com
. . ' a) Ki^ m tra h^ phu o ng tr e e nh la d oc l^p tuy^ n t ^ a e nh. . . . . . - ^ ' nh vi ph^n toan ph^n. Suy ra t a a ch ph^n t^ ng qua t co dang: a o b) Day la phu o ng tr .
x2 + y 2 2xy = C.
www.VNMATH.com
. . ` BAI TAP PHU O NG TR` INH VI PHAN (ti p theo) e .

101)
y + y = x + ex
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng + = 0 1 = 0; 2 = 1 a . . . x ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t: y = C1 + C2 e a a . . . . . . o e T m nghi^m ri^ng du o i dang y = y1 + y2 , trong d y1 , y2 la ca c nghi^m tu o ng u ng e e . . . . . x ' nh: y + y = x va y + y = e cu a ca c phu o ng tr . . ' a phu o.ng tr V 1 = 0 la nghi^m cu e nh d c tru ng n^n y1 = x(Ax + B) a e . .
HD giai:
. . . . a i e o . B ng phu o ng pha p h^ s^ b^ t d. nh d u o c: a .
2 = 1
. . . ' la nghi^m cu a phu o ng tr e nh d c tru ng n^n: a e . . x a i Thay vao va dung h^ s^ b^ t d. nh suy ra: y2 = xe e o . Cu^ i cung NTQ: o
1 y1 = x2 x 2
y2 = Axex
1 y = C1 + C2 ex + x2 x xex 2 2y + 5y = 29x sin x
102)
HD giai:
. . . nh d c tru ng: a Phu o ng tr .
. . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng e o . . . . ' ' nh d ac tru ng n^n t e m nghi^m ri^ng dang: e e V i kh^ng pha i la nghi^m cu a phu o ng tr o e . . . .
5 22 + 5 = 0 1 = 0, 2 = 2 5x tr nh thu^n nh^ t y = C1 + C2 e 2 a a
y = (Ax + B) sin x + (Cx + D) cos x

. . . . Thay vao phu o ng tr nh d u o c: .
A = 2; B =
16 185 ; C = 5; D = 29 29
103)
y 2y + 5y = x sin 3x
. . . 2 nh d c tru ng: 2 + 5 = 0 1 = 1 2i; 2 = 1 + 2i a Phu o ng tr . . . x ' nh thu^n nh^ t: y = e (C1 cos 2x + C2 sin 2x) a a NTQ cu a phu o ng tr . . . ' ' ' nh d ac tru ng n^n nghi^m ri^ng cu a (2) e e e Do 3i kh^ng pha i la nghi^m cu a phu o ng tr o e . . . . . . . d u o c t . m du o i dang: y = (Ax + B) cos 3x + (Cx + D) sin 3x .
HD giai:
. . Thay vao (2) ta d u o c: .
A=
3 57 1 41 ; B= ; C= ; D= 26 26 13 13
104)
y 2y 3y = xe4x + x2
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng: 2 3 = 0 1 a . . . x ' nh thu^n nh^ t: y = C1 e a a + C2 e3x NTQ cu a phu o ng tr . ' T m nghi^m ri^ng dang y = y1 + y2 v i y1 la nghi^m cu a e e o e . . .
HD giai:
= 1; 2 = 3. y 2y 3y = xe4x
y1 = e4x (Ax + B) = e4x

con
x 6 5 25
y2
' la nghi^m ri^ng cu a e e .
y 2y 3y = x2
co dang: .
2 4 14 y2 = A1 x2 + B1 x + C1 = x2 + x . 3 9 27
y = C1 ex + C2 e3x +
e4x 6 1 4 14 (x ) (x2 x + ) 5 5 3 3 9
www.VNMATH.com
105)
. . ' bi^ t m^t nghi^m cua phu o ng tr e o e nh thu^n nh^ t la a a . .
x2 y 2y = x3 cos x y1 = x2
HD giai:
Chia 2 v^ cho e
x2 (x = 0):
. . . ' T m nghi^m ri^ng th hai cu a phu o ng tr e e u nh thu^n nh^ t dang: a a . .
2 y = x cos x. x2
p(x) = 0; q(x) =
2 . x2
y2 = y1
1 e 2 y1
p(x)dx
dx = x2
1 dx = 4 x 3x y = C1 x2 C2 . 1 3x
. . ' ' V^y nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a e o nh thu^n nh^ t la: a a . . Coi
C1 , C2
' la ham cu a
x,
. . p dung phu o ng pha p h ng s^ bi^ n thi^n: a a o e e .
C1 x2 + C2 ( 1 ) = 0 3x C 2x + C ( 1 ) = x cos x 1 2 3x2 sin x cos x C1 = C1 = + K1 ' i ra: Gia 3 3 C = x3 cos x C = x3 sin x + 3x2 cos x 6x sin x + 6 cos x + K 2 2 2 2 1 K2 x sin x (x3 sin x + 3x2 cos x 6x sin x + 6 cos x) + K1 x2 . V^y NTQ: y = a . 3 3x 3x
106)
. . ' bi^ t m^t nghi^m cua phu o ng e o e . .
2 cotgx y + y + y = x x sin x tr nh thu^n nh^ t la y1 = a a x
x cotgx . , q(x) = 1, f (x) = . T m nghi^m ri^ng th hai: e e u . 2 x sin x cos x sin x 1 p(x)dx x2 2 dx dx x dx = y2 = y1 = e dx = 2 e 2 2 y1 x x x sin x sin x sin x cos x . . ' nh thu^n nh^ t: y = C1 a a NTQ cu a phu o ng tr C2 x x cos x sin x C1 + C2 ( )=0 x x Bi^ n thi^n h ng s^ : e e a o C x cos x sin x + C x sin x + cos x = cotgx 1 2 x2 x2 x HD giai: p(x) = C1 = cos2 x C1 (x) = sin x = C2 = cos x C2 = sin x + K2 ' V^y nghi^m t^ ng qua t: y = a e o . . cos2 x 1 sin2 x dx + K1 = dx + K1 sin x sin x dx x sin xdx + K1 = ln |tg | + cos x + K1 sin x 2
107)
y 2y + y = 1 +
ex x
www.VNMATH.com
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng: 2 + 1 = 0 = 1 a . . . x ' nh thu^n nh^ t: y = e (C1 x + C2 ) a a NTQ cu a phu o ng tr . . Dung phu o ng pha p bi^ n thi^n h ng s^ t e e a o m nghi^m ri^ng dang: e e . . x x y = 1 (x).xe + 2 (x).e .
HD giai:
1 (x).xex + 2 (x).ex = 0 1 (x)(ex + xex ) + 2 (x).ex = 1 +

V^y a .
ex x
1 1 = ex + x = (xex + 1) 2
1 = ex + ln |x| 2 = xex + ex x
. x a e e )xex + (xex + ex x)ex Nhu v^y nghi^m ri^ng: y = (ln |x| e . . x x x ' Va nghi^m t^ ng qua t: y = e (C1 x + C2 ) + xe ln |x| xe + 1 e o .
108)
y + y = xex
HD giai:
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng: + = 0 a . . . ' ' nh thu^n nh^ t: a a Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o . x T m nghi^m ri^ng dang: y = xe e e (Ax + B) . . 2 x x ' K^ t qua : y = C1 + C2 e e ( + x)ex
1 = 0; 2 = 1 y = C1 + C2 ex
109)
y 4y + 5y = e2x + cos x
HD giai:
e2x ; y2 =
1 1 cos x sin x 8 8 1 2x 2x ' Nghi^m t^ ng qua t: y = e (C1 cos x + C2 sin x) + e e o + (cos x sin x) . 8
. . . 2 nh d c tru ng: 4 + 5 a Phu o ng tr . 2x ' Nghi^m t^ ng qua t: y = e (C1 cos x + C2 sin x) e o . . T m nghi^m ri^ng dang: y = y1 + y2 v i y1 = e e o . .
= 0 1 = 2 i; 2 = 2 + i Ae2x ; y2 = A cos x + B sin y y1 =
110)
y + 4y + 4y = 1 + e2x ln x
. 2 HD giai: Phu.o.ng tr nh d c tru ng: + 4 + 4 = 0 = 2 a . 2x NTQ : y = e (C1 x + C2 ) 2x T m nghi^m ri^ng dang: y = 1 (x).xe e e + 2 e2x . . . 1 (x).xe2x + 2 e2x = 0 (e2x 2xe2x ) + 2 (2e2x ) = 1 + e2x ln x 1 = e2x + ln x = 1 e2x + x ln |x| x 1 1 2 2 2 = x(e2x + ln x) = 1 e2x + x 1 xe2x x ln x 2 2 4 4 2 2 ' nghi^m ri^ng nghi^m t^ ng qua t: e e e o . . 2 3x x2 2x 2x 1 2x y = e (C1 x + C2 ) + e ( e + ln x) 4 4 2
111)
y + y = ex (sin x cos x)
www.VNMATH.com
. . . . thay vao phu o ng tr nh d u o c: . . . . 2 nh d c tru ng: = 0 = 0, = 1 a Phu o ng tr . x ' Nghi^m t^ ng qua t: z = C1 + C2 e . e o .
HD giai:
- Dat .
y = ex z
z z = sin x cos x.
T m nghi^m ri^ng dang: z = A cos x + B sin x A = e e . . x ' V^y nghi^m t^ ng qua t la: y = e a e o (C1 + C2 ex + cos x) . .
1, B = 0.
112)
y 4y + 8y = e2x + sin 2x
HD giai:
. . . 2 nh d c tru ng: 4 + 8 = 0 1 = 2 2i; 2 = 2 + 2i a Phu o ng tr . . . 2x ' Nghi^m cu a phu o ng tr e nh thu^n nh^ t: y = e (C1 cos 2x + C2 sin 2x) a a . . 2x ' o Nghi^m ri^ng dang y = y1 + y2 v i y1 la nghi^m ri^ng cu a y 4y + 8y = e e e e e . . .
dang . dang .
y1 = Ae2x A =
1 ' ; y2 la nghi^m ri^ng cu a y 4y + 8y = sin 2x e e . 4 1 1 y2 = A cos 2x + B sin 2x A = , B = . 10 20 1 1 y = e2x (C1 cos 2x + C2 sin 2x) + e2x (2 cos 2x + sin 2x) 4 20
113)
y + y =
1 sin x
. 2 nh d c tru ng: + 1 = 0 = i a HD giai: Phu.o.ng tr . NTQ : y = C1 cos x + C2 sin x T m nghi^m ri^ng dang: y = 1 (x) cos x + 2 (x) sin x e e . . B ng ca ch bi^ n thi^n h ng s^ a e e a o
1 cos x + 2 sin x = 0
1 1 ( sin x) + 2 cos x = sin x

1 = 1 cos x 2 = sin x
1 = x 2 = ln sin x
y = C1 cos x + C2 sin x x cos x + sin x ln sin x y 3y + 2y = 2x2 5 + 2ex cos x 2
114)
HD giai: 2 3 + 2 = 0 1 = 1; 2 = 2 x 2x NTQ: y = C1 e + C2 e x 2x T m nghi^m ri^ng dang: y = 1 (x)e + 2 (x)e e e b ng ca ch bi^ n thi^n h ng s^ : a e e a o . . x 2x 1 e + 2 e = 0 x 1 ex + 2 (2e2x ) = 2x2 5 + 2ex cos 2 1 = ex (2x2 5) 2 cos x 2 2 = e2x (2x2 5) + 2ex cos x 2 x 1 = ex (2x2 4x 1) 4 sin 2 2 = 1 [e2x (2x2 5) + 2(xe2x + 1 e2x )] + 8 (e2x cos x + 1 ex sin x ) 2 2 3 2 2 2
. . . ' ' T d co nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr u o e o nh. .
www.VNMATH.com
115)
y 4y = (2 4x)e2x
y = C1 e2x + C2 e2x 2 2 2x Nghi^m ri^ng dang: y = xe (Ax + B); A = , B = e e . . 3 3 2 2x 2x 2x ' Nghi^m t^ ng qua t: y = C1 e e o + C2 e + xe (1 x) . 3 HD giai:
116)
y 2y + y =
ex + cos x x
x ' Nghi^m t^ ng qua t: y = e (C1 x + C2 ) e o . x x nghi^m ri^ng dang: y = 1 xe + 2 e bi^ n thi^n h ng s^ : e e e e a o . .
HD giai:
1 1 = ex cos x x = (1 + xex cos x) 2

' Nghi^m t^ ng qua t e o .
1 = ln |x| + 1 ex (sin x cos x) 2 = x 1 (xex (sin x cos x) + ex sin x) 2 2
117)
y 2y + 2y = x(ex + 1)
HD giai:
. . . 2 nh d c tru ng: 2 + 2 = 0 1 = 1 a Phu o ng tr . . . . . . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t tu o ng u ng: a a .
i 2 = 1 + i
y = ex (C1 cos x + C2 sin x)

. x ' e e Nghi^m ri^ng dang y = y1 + y2 v i y1 la nghi^m ri^ng cu a y 2y + 2y = xe e e o . . . x ' co dang y1 = e (Ax + B) A = 1, B = 0; Va y2 la nghi^m ri^ng cu a y 2y + 2y e e . .
=x
1 y2 = Ax + B A = B = . 2
. . ' ' nh: V^y nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a e o . .
1 y = ex (C1 cos x + C2 sin x) + xex + (x + 1) 2

.
118)
y + 2y + y = sin x +
ex x = 1
(bî 2) o .
HD giai:
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng + 2 + 1 = 0 a . x ' Nghi^m t^ ng qua t: y = e e o (C1 x + C2 ). . x + 2 (x)xex T m nghi^m ri^ng dang: y = 1 (x)xe e e . . Bi^ n thi^n h ng s^ : e e a o
= ex sin x + 1 1 x = xex sin x x 2 2

' Suy ra nghi^m t^ ng qua t: e o .
x = e (sin x cos x) + ln |x| 1 2 x x 2 = [ xe (sin x cos x) + e cos x] x 2 2 2 4 2 x cos x x e y = ex (C1 x + C2 ) + xex ln |x| . 2 4
www.VNMATH.com
1 sin x = 0 = i
119)
y + y =
HD giai:
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng + 1 a . ' Nghi^m t^ ng qua t: y = A1 cos x + A2 sin x. e o . Bi^ n thi^n h ng s^ : e e a o
A1 = 1 A2 = cotgx
A1 = x A2 = ln | sin x|.
y = (C1 x) cos x + (C2 + ln | sin x|) sin x. y + y = xex + 2ex
120)
HD giai:
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng + 1 a . ' Nghi^m t^ ng qua t: y = C1 cos x + C2 sin x. e o . T m nghi^m ri^ng dang: e e . .
= 0 = i
y = (Ax + B)ex + Cex
2A = 1 A+B =0 2C = 2
A = 1 2 B = 1 C = 1 2
1 y = C1 cos x + C2 sin x + (x 1)ex + ex 2 y y 2y = cos x 3 sin x
121)
HD giai:
. . . 2 nh d c tru ng a Phu o ng tr . 2x ' Nghi^m t^ ng qua t: y = C1 e e o + C2 ex .
+ 2 = 0 1 = 2; 2 = 1
T m nghi^m ri^ng dang: e e . .
y = A cos x + B sin x
B 3A = 1 A 3B = 3
A=0 B=1
y = C1 e2x + C2 ex + sin x y 2y = 2 cos2 x
122)
HD giai:
. . . Phu o ng tr nh d c tru ng a . 2x ' Nghi^m t^ ng qua t: y = C1 + C2 e . e o . T m nghi^m ri^ng dang: e e . .
2 2 = 0 1 = 0; 2 = 2
y = Ax + B cos 2x + C sin 2x 2A = 1 . . Thay vao d u o c: . 4(B + C) = 1 4(B C) = 0

A = 1 2 1 B= 8 C = 1 8 x 1 2x y = C1 + C2 e (cos 2x + sin 2x) 2 8 y + y = sin x + cos 2x
123)
www.VNMATH.com
HD giai:
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng + 1 = 0 = i a . . . ' ' nh thu^n nh^ t: y = C1 a a Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o . T m nghi^m ri^ng dang: e e . .
cos x + C2 sin x.
y = x(A cos x + B sin x) + C cos 2x + D sin 2x

. . . . Thay vao phu o ng tr nh va d ng nh^ t d u o c: o ^ a . ' V^y nghi^m t^ ng qua t: a e o . .
1 1 A = ; B = 0; C = ; D = 0 2 3 1 1 y = C1 cos x + C2 sin x x cos x cos 2x. 2 3 y 2y = 2 cos2 x
124)
HD giai:
. . . 2 Phu o ng tr nh d ac tru ng 2 = 0 1 . . . . . . nh tuy^ n t e nh thu^n nh^ t tu o ng u ng: a a phu o ng tr dang: . ' ' = 0; 2 = 2. Nghi^m t^ ng qua t cu a e o . 2x y = C1 + C2 e . T nghi^m ri^ng m e e .
y = Ax + B cos 2x + C sin 2x
- . . Du o c .
1 1 1 A = ;B = ;C = . 2 8 8
V^y NTQ: a .
y = C1 + C2 e2x
x 1 (cos 2x + sin 2x) 2 8
125)
. . ' ' nh vi ph^n: a T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o . x x y y
x (x + e )dx + e (1 )dy = 0. y
HD giai:
. . ' nh vi ph^n toan ph^n co t a a ch ph^n t^ ng qua t; a o Phu o ng tr
x x2 + ye y = C . 2
126)
y 6y + 9y = 25ex sin x.
. . . . . 3x ' nh tuy^ n t e nh thu^n nh^ t tu o ng u ng y = (C1 +C2 x)e . a a NTQ cu a phu o ng tr . . x T m nghi^m ri^ng dang: y = e (A cos x + B sin x); d u o c A = 4; B = 3. V^y NTQ: e e . a . . .
HD giai:
y = (C1 + C2 x)e3x + ex (3 cos x + 4 sin x)
127)
. . ' ~ ' nh: Ha y t m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o .
y 2y + 2y = x(ex + 1)
. . . 2 ' Phu o ng tr nh d ac tru ng 2 + 2 = 0 1 = 1 i. Nghi^m t^ ng e o . . . . . n t n nh^ t tu o.ng u ng: y = ex (C1 cos x + C2 sin x). ' a phu o.ng tr cu nh tuy^ e nh thu^ a a . x ' nghi^m ri^ng dang: y = y1 + y2 ; v i y1 la nghi^m ri^ng cu a y 2y + 2y = xe , co e e o e e . . . x ' a y 2y + 2y = x, co y1 = e (Ax + B) = A = 1; B = 0 va y2 la nghi^m ri^ng cu e e .
HD giai:
qua t T m dang . dang .
y2 = A x + B = A = B =
1 . 2
' v^y nghi^m t^ ng qua t: a e o . .
1 y = ex (C1 cos x + C2 sin x) + xex + (x + 1) 2
www.VNMATH.com
128)
. . 2 ' ' T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o nh: . . . ' bi^ t m^t nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e o e e nh thu^n nh^ t la a a . .
x y 2y = x3 cos x y1 = x2 .
1 HD giai: T NR dang y2 = uy1 = ux2 d u.o.c y2 = . Nhu. m . . 3x C2 1 . . 3 2 C1 x + . Bi^ n thi^n h ng s^ d u o c C 1 = cos x; C 2 = x cos x ... e e a o . x 3
v^y NTQ: a .
y =
129)
. . ' ' Giai phu o ng tr nh vi ph^n sau d ay n^ u bi^ t m^t nghi^m ri^ng cua no a ^ e e o e e . . . 2 co dang d a th c: u .
(x + 1)y 2y = 0
. ^ a th hai d oc l^p u . .
HD giai:
~ D^ th^ y e a
y1 = x2 + 1 la m^t o . . tuy^ n t e nh v i y1 la: o 1 e y1 2

0.dx
. . ' nghi^m ri^ng cu a phuu o ng tr e e nh, nghi^m ri^ng e e . .
y2 = y1
V^y NTQ: a .
1 x dx = (x2 + 1)( 2 + arctan x) 2 + 1) 2 x +1 x y = C1 (x2 + 1) + C2 (x2 + 1)( 2 + arctan x) x +1 dx = (x2 + 1) (x2 y + y = sin x + cos 2x.
130)
. . ' ' nh: T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o .
. . . 2 ' ' nh d ac tru ng + 1 = 0 1 = i. Nghi^m t^ ng qua t cu a e o Phu o ng tr . . . . . . . phu o ng tr nh tuy^ n t e nh thu^n nh^ t tu o ng u ng: y = C1 cos x + C2 sin x. T a a m nghi^m e .
HD giai:
ri^ng dang: e . va
y = y1 + y2 ;
y2
la nghi^m ri^ng e e .
1 y + y = sin x, d u.o.c y1 = x cos x . 2 1 . . 'ng qua t: ' cu a y + y = cos 2x, d u o c y2 = cos 2x. V^y nghi^m t^ . a e o . . 3 1 1 y = C1 cos x + C2 sin x x cos x cos 2x 2 3
. v i o
y1
' la nghi^m ri^ng cu a e e .
131)
y + 10y + 25y = 4e5x
. . . 2 Phu o ng tr nh d c tru ng r a . . . ' NTQ cu a phu o ng tr nh thu^n nh^ t: a a 2 5x kh^ng thu^n nh^ t: y = 2x e o a a . V^y a . 5x NTQ: y = (C1 + C2 x)e + 2x2 e5x
HD giai:
' + 10r + 25 = 0 gia i ra r1 = r2 = 5 . . 5x ' y = (C1 + C2 x)e va NR cu a phu o ng
tr nh
132)
. . Bi^ t r ng phu o ng tr e a nh
xy + 2y + xy = 0
co nghi^m ri^ng dang e e . .
y=
. . ' ~ ' nh. Ha y t m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o .
sin x . x
HD giai:
. Nghi^m ri^ng d ^c l^p tuy^ n t e e o a e nh v i o . . .
y=
. . ' ' t^ ng qua t cu a phu o ng tr o nh la
sin x x
la
y=
cos x . x
V^y nghi^m a e . .
y = C1 .
sin x cos x + C2 . x x
www.VNMATH.com
133)
y + y = 4x2 ex
. . . . . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t tu o ng u ng: a a . 2 x ' T m nghi^m ri^ng dang: y = (A1 x + A2 x + A3 )e e e , gia i ra A1 = 2; A2 . .
HD giai:
y = C1 +C2 ex = 6; A3 = 7.
134)
y + 3y + 2y = x sin x
. . . x ' ' HD giai: Nghi^m t^ ng qua t cu a phu.o.ng tr e o nh thu^n nh^ t tu o ng u ng: y = C1 e a a + . . . . . . . 2x ' C2 e . Nghi^m ri^ng cu a phu o ng tr e e nh kh^ng thu^n nh^ t d u o c t o a a . m du o i dang: y = . . 17 1 3 3 . . (A1 x + A2 ) cos x + (B1 x + B2 ) sin x va t d u o c A1 = ; A2 = ; B1 = ; B2 = . m . 10 50 10 25
. . . ' Giai phu o ng tr nh tuy^ n t nh c^ p 2 v i h^ s^ h ng e a o e o a .
135)
y 2y + 2y = xex
. . . - ^ a nh tuy^ n t e nh c^ p 2 kh^ng thu^n nh^ t v i h^ s^ h ng. a o a a o e o Day la phu o ng tr . ' Nghi^m t^ ng qua t la: e o .
HD giai:
1 y = ex (C1 cos x + C2 sin x) + (x + 1) + ex 2
136)
y + y = cos 2x.
HD giai:
y = C1 cos x + C2 sin x +
1 1 cos 2x. 2 6 (1 x2 )y 2xy + 2y = 0 y1 = x. 2x 1 x2
137)
. . ' ' nh: T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o . khi bi^ t m^t nghi^m ri^ng e o e e . .
HD giai:
' Chuy^ n v^ dang e e .
y + p1 (x)y + p2 (x)y = 0.
. V i o
p1 (x) =
n^n nghi^m e e .
. . ' ' nh d~ cho la a t^ ng qua t cu a phu o ng tr o

2x dx 1x2
y = x{
C1
x2
dx + C2 }
1 1 1+x = x{( + ln ) + C2 } x 2 1x
dx + C2 } x2 ) x 1+x = C2 x + C1 ( ln 1). 2 1x = x{C1 x2 (1 y 3y + 2y = 2 + ex
138)
. . . ' nh tuy^ n t nh c^ p 2 v i h^ s^ h ng e a o e o a Giai phu o ng tr .
. . . - ^ a Day la phu o ng tr nh tuy^ n t e nh c^ p 2 kh^ng thu^n nh^ t v i h^ s^ h ng. a o a a o e o . 'ng qua t la: Nghi^m t^ e o .
HD giai:
10
www.VNMATH.com
y = C1 ex + C2 e2x 2xex .
139)
y y = sin2 x.
. . . - ^ a Day la phu o ng tr nh tuy^ n t e nh c^ p 2 kh^ng thu^n nh^ t v i h^ s^ h ng. a o a a o e o . ' Nghi^m t^ ng qua t la: e o .
HD giai:
y = C1 + C2 ex +
1 1 cos x ln x. 2 2
140)
y 2y + 10y = xex
HD giai:
1 y = C1 ex cos 3x + C2 ex sin 3x xex . 9
141)
y + y = cos 2x + sin x.
HD giai:
y = C1 ex cos x + C2 ex sin x
1 1 cos 2x x cos x. 3 2
142)
y 2y + y = xex
HD giai:
y = C1 ex + C2 xex +
x3 x e . 6
143)
y + y = cos 2x.
HD giai:
y = C1 + C2 ex +
1 1 sin 2x cos 2x. 10 5 3 1 y + y + 2 y = 0, x x 1 y1 = . x
144)
. . ' ' T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o nh . khi bi^ t m^t nghi^m ri^ng co dang e o e e . . .
www.VNMATH.com
HD giai:
11
. . . . . . . . . 2 Phu o ng tr nh d~ cho tu o ng d u o ng v i phu o ng tr a o nh x y + 3xy + y = 0. . . . . . . - ^ ' nh Euler n^n ta co th^ d u a v^ phu o ng tr e e e nh tuy^ n t e nh v i h^ s^ o e o Day la phu o ng tr . . . . t ~ cho tro thanh yt + 2y + y = 0. ng b ng ca ch d at x = e . Khi d phu o ng tr ' nh d a h a a o . t . . t ' nh nay co nghi^m la y = C1 e e + C2 tet . V^y nghi^m cu a phu.o.ng tr a e nh Phu o ng tr . . . d~ cho la a
y=
ln |x| C1 + C2 . x x
145)
a) y 3y + 2y = 2e2x
HD giai:
y = C1 ex + C2 e2x + 2e2x .
146)
a) y + y =
1 cos2 x
HD giai:
. . ' nh thu^n nh^ t a a Nghi^m cu a phu o ng tr e .
. . pha p bi^ n thi^n h ng s^ ta d u o c e e a o .
. . ' V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e nh la . .
y = C1 cos x + C2 sin x. 1 sin x . C1 (x) = 2 va C2 (x) = cos x cos x sin x 1 + sin x ln | |. 2 1 sin x
. . Dung phu o ng
y = C1 cos x + C2 sin x 1 +
147)
y 2y + 2y = x + ex
. . . - ^ a nh tuy^ n t e nh c^ p 2 kh^ng thu^n nh^ t v i h^ s^ h ng. a o a a o e o Day la phu o ng tr . 'ng qua t la: Nghi^m t^ e o .
HD giai:
1 y = ex (C1 cos x + C2 sin x) + (x + 1) + ex . 2
148)
y + y = cos2 x.
HD giai:
. . . - ^ a Day la phu o ng tr nh tuy^ n t e nh c^ p 2 kh^ng thu^n nh^ t v i h^ s^ h ng. a o a a o e o .
' Nghi^m t^ ng qua t la: e o .
1 1 cos 2x. 2 6
149)
1 xy + y y = 0, x a y1 = . x
12
www.VNMATH.com
HD giai: y1 = 1 x
. . ' la m^t nghi^m cu a phu o ng tr o e nh. Ta t m nghi^m ri^ng e e . . .
. . . . Thay vao phu o ng tr nh ta t m d u o c . la
y2 = x.
. . ' ' nh V^y nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a e o . .
1 y2 = u(x) . x
y=
C1 + C2 x. x
150)
a) y 3y + 2y = 2ex
. . . - ^ a Day la phu o ng tr nh tuy^ n t e nh c^ p 2 kh^ng thu^n nh^ t v i h^ s^ h ng. Nghi^m a o a a o e o e . . 'ng qua t la: t^ o
HD giai:
y = C1 ex + C2 e2x 2xex .
151)
y y = sin x.
HD giai:
y = C1 + C2 ex +
1 1 cos x sin x. 2 2 x2 y 2xy 4y = 0, 1 y1 = . x 1 y2 = u(x) . x
152)
HD giai: y1 =
la
. . . . nh ta t m d u o c . Thay vao phu o ng tr
1 x
. . ' nh. Ta t m nghi^m ri^ng e e la m^t nghi^m cu a phu o ng tr o e . . .
y2 = x4 .
. . ' ' V^y nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr a e o nh . .
y=
C1 + C2 x4 . x y + y = x + 2ex
153)
HD giai:
y = C1 cos x + C2 sin x + x + ex .
154)
y y + y = x.
www.VNMATH.com
HD giai:
13
. . . - ^ a Day la phu o ng tr nh tuy^ n t e nh c^ p 2 kh^ng thu^n nh^ t v i h^ s^ h ng. Nghi^m a o a a o e o e . . ' t^ ng qua t la: o
3 3 y = e (C1 cos x + C2 sin x) + 1 + x. 2 2

x 2
155)
y 2y + y = x + ex
HD giai:
1 y = C1 ex + C2 xex + 2 + x2 ex . 2
156)
y + y = sin2 x.
HD giai:
1 1 + cos 2x. 2 6 1 xy y y = 0. x
157)
. . ' nh tuy^ n t nh c^ p 2 sau: e a Giai phu o ng tr
yt 2yt y = 0.
. . . . . - ^ ' nh Euler n^n ta co th^ d u a v^ phu o ng tr e e e nh tuy^ n e Day la phu o ng tr . . . . t ' t nh v i h^ s^ h ng b ng ca ch d at x = e . Khi d phu o ng tr o e o a a o nh d~ cho tro thanh a . .
HD giai:
. . nh nay co nghi^m la e Phu o ng tr .
y = C1 e(1+
2)t
+ C2 e(1
2)t
. . ' V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e nh d~ cho la a . .
y = C1 x1+
+ C2 x1 2 .
158)
. . . ' Giai phu o ng tr nh tuy^ n t nh c^ p 2 v i h^ s^ h ng sau: e a o e o a .
y 3y + 2y = 2 cos x
HD giai:
y = C1 ex + C2 e2x +
1 3 cos x sin x. 5 5 y y = sin x + ex .
159)
. . . ' Giai phu o ng tr nh tuy^ n t nh c^ p 2 v i h^ s^ h ng sau: e a o e o a .
14
www.VNMATH.com
HD giai:
y = C1 + C2 ex + xex +
1 1 cos x sin x. 2 2
160)
' Dung phe p d o i ham ^
z . . ' ' d e giai phu o ng ^ 2 x x2 y + 4xy + (x2 + 2)y = ex y=
tr nh vi ph^n: a
z z x 2z zx2 4z x + 6z y = ; y = x2 x3 x4 ex . . x '. nh tro thanh: z + z = e co m^t nghi^m ri^ng y = Phu o ng tr o e e . . 2 . . . . . 2 Phu o ng tr nh thu^n nh^ t co phu o ng tr a a nh d c tru ng + 1 = 0 = i a . ex 'ng qua t: z = C1 cos x + C2 sin x + V^y nghi^m t^ a e o . . 2 ex sin x cos x + C2 2 + 2 V^y y = C1 a . x2 x 2x HD giai: y =
161)
. . ' nh Giai phu o ng tr
y cos x + y sin x y cos3 x = 0
' b ng phe p bi^ n d o i a e ^
t = sin x
HD giai: t = sin x : yx = yt .tx = yt cos x yxx = ytt cos2 x yt sin x . . t t nh: ytt y = 0 y = C1 e + C2 e = C1 esin x + C2 e sin x Thay vao phu o ng tr
162)
. . ' nh T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e .
x x x (x + e y )dx + e y (1 ) = 0 y
' i^ thoa d u ki^n y(0) = 2 e e .
HD giai:
P Q x x = = 2 ey , y = 0 y x y y(0) = 2 C = 2.
TPTQ:
x x2 + ye y = C 2
163)
. . ' nh vi ph^n a Giai phu o ng tr
y + y tgx y cos2 x = 0
t = sin x
HD giai:
. . . Tu o ng tu bai 2 .
164)
. ' Cho bi^ u th c: e u
h(x) (
1 1 ln(x + y))dx + dy . x+y x+y

va t m ham s^ d . o o
~ Ha y t m ham s^ o
h(x)
. . ' ' ' a a sao cho bi^ u th c tr^n tro thanh vi ph^n toan ph^n cua e u e
m^t ham o .
F (x, y)
HD giai: Q = h(x).
- Dat .
P = h(x)
1 ln (x + y) x+y
1 x+y P dx + Qdy
la vi ph^n toan ph^n: a a
- ' (Diû ki^n x+y > 0) d^ e e e .
P Q h(x)(x + y + 1) h (x)(x + y) h(x) = = 2 y x (x + y) (x + y)2
www.VNMATH.com
h (x + y) + h(x + y) = 0 h + h = 0 h(x) = ex x Va F (x, y) = e ln(x + y)
15
165)
. . ' Giai phu o ng tr nh vi ph^n : a ' b ng phe p d o i a ^
xy + 2(1 x)y + (x 2)y = ex ' ^ n ham z = yx a
HD giai: z = yx y =
z zxz ; y = = ...; y = ... x x2
. . . tu o ng tu bai 1 .
166)
Cho
T m m
P (x, y) = ex sin y + 2m2 x cos y; Q(x, y) = ex cos y + mx2 sin y . ' ' d e P (x, y)dx + Q(x, y)dy la vi ph^n toan ph^n cua ham s^ ^ a a o F (x, y) nao d va t ham ^ y. o m a
HD giai:
P Q = 2x sin y(m2 + m) = 0 y x
Chon .
m = 0V m = 1.
167)
x2 y + 2xy +
y =0 x2
x=
1 t
HD giai: (x2 + y 2 ) (x y)dx + (x + y)dy ' ph^n cua m^t ham F (x, y) nao d . T a o . o m ham F (x, y) n^ u bi^ t (1, 1) = 0; ( e e 2, 2) = ln 2
sao cho
168)
T m ham
(x2 + y 2 )
la vi ph^n toan a
HD giai: P (x, y) = h(x2 + y 2 )(x y); Q(x, y) = h(x2 + y 2 )(x + y) P Q - e ' ' D^ h(x y)dx + h(x + y)dy la vi ph^n toan ph^n ta pha i co : a a = y x 2 2 - Dat t = x + y ht .2y(x y) h = ht .2y(x + y) + h . C1 C1 . h= 2 ht (x2 + y 2 ) = h ht t = h h = t x + y2 y x x0 y C1 x+y F (x, y) = C1 ln(x2 + y 2 ) + C2 dx + C1 dy = C1 arctg + 2 + 02 2 + y2 x x 2 2 1 0 F (1, 1) = 0; F ( 2, 2) = ln 2 Cho: C1 = 2; C2 = ( + ln 2) 2
169)
x2 y + xy + y = x
' b ng phe p d o i bi^ n a ^ e
x = et
1 1 yx = yt . ; yxx = (ytt yt ) 2 x x . . t Thay vao phu o ng tr nh: ytt + y = e . . ' ' nh thu^n nh^ t: y = C1 cos t + C2 sin t a a Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o . 1 t T m nghi^m ri^ng dang: y + Ae ; A = e e . . 2 x 'ng qua t: y = C1 cos (ln x) + C2 sin (ln x) + V^y nghi^m t^ a e o . . 2 HD giai: x = et
ta co :
16
www.VNMATH.com
170)
. . ' Giai phu o ng tr nh vi ph^n: a
. . . . . nh thu^n nh^ t tu o ng u ng co m^t nghi^m ri^ng a a o e e bi^ t r ng phu o ng tr e a . . . v i o la h ng s^ c^n xa c d .nh. a o a i
xy (x + 1)y 2(x 1)y + x2 = 0 y1 = ex
HD giai:
Thay nghi^m e .
y1 = ex
. . . . o nh rî d ng nh^ t d u o c o ^ a . vao phu o ng tr
=2
. . - . Du a phu o ng tr nh v^ dang: e .
p(x) =
T m
. . ' ' Suy ra nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t: a a .
2(x 1) x+1 ; q(x) = ; f (x) = x x x x+1 dx 1 2x x e4x e nghi^m ri^ng: y2 = e e e dx = (3x + 1)ex . . 9 y = C1 e2x + C2 (3x + 1)ex
2(x 1) x+1 y y = x; x = 0 x x
C1 = 1 (3x + 1)e2x 9 C = 1 ex 2 9
NTQ.
C1 = 1 (6x + 5)e2x 36 C = 1 ex 2 9
171)
x2 y 4xy + 6y = 0
' b ng phe p d o i bi^ n a ^ e
x = et .
HD giai: x = et ,
ta co :
. . '. Phu o ng tr nh tro
1 1 yx = yt . , yxx = (ytt yt ) 2 x x 2 3 thanh: ytt 5yt + 6y = 0 NTQ: y = C1 x + C2 x y (2ex + 1)y + e2x y = e3x x bi^ n t = e . e
172)
. . ' nh vi ph^n: a Giai phu o ng tr ' b ng phe p d o i a ^
x x 2x - ^ ' Do i bi^ n t = e yx = yt .e , yxx = ytt .e e + yt .ex . . 3 nh: ytt 2yt + y = t Thay vao phu o ng tr . t 'ng qua t cu a phu o.ng tr ' nh thu^n nh^ t: y = e (C1 t + C2 ) a a Nghi^m t^ e o . 3 2 3 2 T m nghi^m ri^ng dang y = At + Bt + Ct + D y = t + 6t + e e . . x = ee (C1 ex + C2 ) + e3x + 6e2x + 18ex + 24.
HD giai:
18t + 24
' K^ t qua e
173)
. . ' nh vi ph^n: a Giai phu o ng tr
. . ' bi^ t m^t nghi^m ri^ng cua phu o ng e o e e . . (
(x 1)y xy + y = (x 1)2 e2x . . . x tr nh thu^n nh^ t tu o ng u ng co dang y = e a a .
c^n xa c d .nh). a i
HD giai:
. V i o
. . - . Du a phu o ng tr nh v^: e
p(x) =
Thay
. . . . . o vao phu o ng tr nh thu^n nh^ t tu o ng u ng rî d ng nh^ t suy ra a a o ^ a x dx x 2x x1 T m nghi^m ri^ng y2 = e e e e e dx = x .
x 1 ; q(x) = ; f (x) = (x 1)e2x x1 x1
x 1 .y + .y = (x 1)e2x x1 x1 =1
y1 = ex
www.VNMATH.com
NTQ:
17
y = C1 ex + C2 (x) C1 = xex ex + K1 1 C2 = e2x + K2 2
C1 = xe C2 = e2x
x y = ( 1)e2x + K1 ex K2 x 2 x2 (x + 1)y = 2y
bi^ t m^t nghi^m e o e . .
174)
. . ' Giai phu o ng tr nh vi ph^n: a
y1 = 1 +
1 . x
HD giai:
. . - . nh v^: e Du a phu o ng tr
x2 (x
2 .y = 0; p(x) = 0; f (x) = 0. + 1)
T m NR dang .
1 y2 = (1 + ) x
x2 1 1 .e 0dx dx = (1 + )(x 2 ln |x + 1| ) 2 (x + 1) x 1+x 1 x+1 ln(x + 1)2 . =x+1 x x 1 1 x+1 C1 (1 + ) + C2 (x 1 + ln(x + 1)2 + 1). x x x (x2 + 1)y 2y = 0
' V^y nghi^m t^ ng qua t: y = a e o . .
175)
. ' n^ u bi^ t m^t nghi^m cua no co dang d e e o e a th c. u . . .
HD giai:
~ D^ th^ y e a
y1 = x2 + 1
' la m^t nghi^m ri^ng cu a (1). o e e . .
Nghim th. hai: y2 = y1 e u .
1 .e 2 y1
p(x)dx
dx = (x2 + 1)
(x2
dx + 1)2
1 x = (x2 + 1)( 2 + arctgx) 2 x +1 x y = C1 (x2 + 1) + C2 (x2 + 1)( 2 + arctgx). x +1 xy + 2y xy = ex

' b ng phe p d o i ham a ^
176)
z = xy .
HD giai:
- Dat .
z = xy z = y + xy ; z = 2y + xy
. . . Thay vao phu o ng tr nh:
z z = ex NTQ z = C1 + C2 ex
Nghi^m ri^ng dang: e e . . V^y: a .
1 y = Axex A = 2 z 1 1 x x y = = (C1 + C2 e + xe ) x x 2
177)
. ' Ch ng to r ng ham: u a
. . ' la nghi^m cua phu o ng tr e nh .
xn+1 n=0 n! xf (x) (x + 1)f (x) = 0.
f (x) =
18
www.VNMATH.com
HD giai:
. ' ~ ' o Dung t nh ch^ t D'Alembert d^ ch ng to chu^ i a e u
xn+1 n=0 n!
. hî tu v i moi o . . . o
xn+1 . xa c d. nh v i moi x. i o . n=0 n! xn . . = xex u Ho n n~ a: f (x) = x n=0 n! xf (x) (x + 1)f (x) = x(x + 1)ex (x + 1)xex = 0, x
. Nhu v^y ham a .
f (x) =
. ' d iû pha i ch ng minh. e u
178)
x(x2 + 6)y 4(x2 + 3)y + 6xy = 0
. bi^ t r ng no co nghi^m dang d e a e a th c. u . .
HD giai:
. . 2 Ta t m nghi^m ri^ng du o i dang y1 = Ax + Bx + C e e . . 2 +3) 1 4(x dx . x(x+6) dx nghi^m ri^ng th hai: y2 = y1 e e u e . 2 y1 x2 (x2 + 6) x 2x = (x2 + 2) dx = (x2 + 2)(x + 2 + 2 2arctg (x2 + 2)2 (x + 2) V^y NTQ: a .
y1 = x2 + 2
2 2 x 2 3 y = C1 (x + 2) + C2 [x + 4x + 2 2(x + 2)arctg ] 2
179)
. . ' nh Giai phu o ng tr no co hai
(2x + 1)y + (2x 1)y 2y = x2 + x bi^ t e 2 2 x + 4x 1 x +1 nghi^m ri^ng y1 = e e ; y2 = . . 2 2
r ng a
. . . ' ' T hai nghi^m ri^ng y1 , y2 cu a phu o ng tr u e e nh ta suy ra nghi^m ri^ng cu a e e . . . . phu o ng tr nh thu^n nh^ t la y1 = y1 y2 = 2x 1 a a . Suy ra nghi^m th hai: e u .
HD giai:
y2 = y1
1 e y1 2
= 2(x 1) = ex
Suy ra NTQ:
2x1 1 e 2x+1 dx dx 2 (2x 1) x 1 (2x + 1)ex (2x + 1)e dx = (2x 1)[ + (2x 1)2 2 (2x 1)2
p(x)dx
dx = (2x 1)
ex (1 2x) dx] 2x 1
y = C1 (2x 1) + C2 ex y = C1 (2x 1) + C2 ex + x2 + 1 2
vi ph^n: a
. . ' ' nh ban d u: a ^ Va nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o .
180)
Xa c d .nh h ng s^ i a o
' nh sao cho y = ex la m^t nghi^m ri^ng cua phu.o.ng tr o e e . . . . 2 'ng qua t cua phu o ng tr ' y + 4xy + (4x + 2)y = 0. T nghi^m t^ m e o nh ^ y. a .
HD giai: Ta x2 ri^ng y1 = e e
. . t m nghi^m ri^ng du o i dang e e . .
y = ex
. . thay vao d u o c .
2
= 1
2
va nghi^m e .
. Nghi^m th hai: e u . V^y NTQ: a .
y2 = y1
2
y = C1 ex
1 P (x)dx 2 e dx = ex 2 y1 2 + C2 xex . dx = 3x y dt dy = 4x y dt
e2x e
4xdx
dx = xex
181)
. . ' Giai h^ phu o ng tr e nh: .
www.VNMATH.com
HD giai:
. . . Phu o ng tr nh d c tru ng a .
19
3 1 = ( 1)2 = 0 = 1 (bî 2) o . 4 1 a = 3a c a + b = 3b d t (at + b)e x . . thay vao h^ rî d ng nh^ t d u o c: e o o ^ a . = T m nghi^m dang e . . . (ct + d)et y c = 4a c c + d = 4b d Cho a = C1 , b = C2 c = 2C1 , d = 2C2 C1 x = (C1 t + C2 )et 'ng qua t: V^y nghi^m t^ a e o . . y = (2C1 t + 2C2 C1 )et . dx = 2x + y dt dy = 4y x dt
182)
HD giai:
. . . . . . Tu o ng tu bai 1), phu o ng tr nh d c tru ng co nghi^m = 3 (bî 2) a e o . . . . (at + b)e3t T m nghi^m dang e a = C1 , c = C1 , b = C2 , d = C1 + C2 3t . .
(ct + d)e
V^y NTQ: a .
x = (C1 t + C2 )e3t y = (2C1 t + C1 + C2 )e3t . dx = x 2y z dt dy =yx+z dt dz =xz dt 1 2 1 1 1 1 = 0 (2 2) = 0 1 0 1 1 i 2 1 P1i 1 1 i P2i = 0 1 1 0 1 i P3i
183)
HD giai:
. . . nh d c tru ng a Phu o ng tr .
1 = 0, 2 = 1, 3 = 2
. V i ca c o
i ; i = 1, 2, 3
' gia i h^: e .
. . - e m nghi^m ri^ng tu o.ng u ng. T. d suy ra h^ nghi^m co. ba n: ' ' u o e e D^ t e e . . . t t 2t x1 = 1, y1 = 0, z1 = 1; x2 = 0, y2 = e , z2 = 2e ; x3 = 3e , y3 = 2e2t , z3 = e2t . x = C1 + 3C3 e2t ' V^y h^ nghi^m t^ ng qua t: a e e o y = C2 et 2C3 e2t . . . z = C 2C et + C e2t 1 2 3
184)
dx 5x 3x = 0 dt dy + 3x + y = 0 dt 5 3 =0=2 3 1
HD giai:
(bî 2) o .
20
www.VNMATH.com
at + b 2t e ct + d a 3b = 3d a+c=0 c + 3b = 3d
nghi^m co dang e . .
thay vao h^ e .
Cho
V^y a .
C1 a = C1 , b = C2 c = C1 , d = C2 3 x = (C1 t + C2 )e2t ' nghi^m t^ ng qua t: e o C . y = (C1 t + 1 C2 )e2t . 3 dx = 2x 3y dt dy = x 2y + 2 sin t dt 1,2 = 1
185)
HD giai:
+
. . . Phu o ng tr nh d c tru ng co hai nghi^m a e . . ' gia i h^: e .
1 = 1 2 = 1
0 0
' gia i h^: e .
1 3 1 3
3 3 1 1 21 = 22
11 11 = 12 = 1. 12 0 21 = 3; 22 = 1. 0
. ' . . . ' e a a H^ nghi^m co ba n cu a h^ thu^n nh^ t tu o ng u ng la: e e . . .
x1 = et y1 = et
' V^y NTQ cu a h^ thu^n nh^ t: a e a a . . Bi^ n thi^n h ng s^ : e e a o
x2 = 3et y2 = et
x(t) = C1 et + 3C2 et y(t) = C1 et + C2 et C1 (t) = 3 et (sin t cos t) 2 C (t) = 1 et (sin t + cos t) 2 2
C1 et + 3C2 et = 0 C1 et + C2 et = 2 sin t
C1 = 3et sin t C2 = et sin t
V^y NTQ: a .
x(t) = C1 et + 3C2 et 3 cos t y(t) = C1 et + C2 et + sin t 2 cos t dx = 2x y + z dt dy = x + 2y z dt dz = x y + 2z dt
186)
. HD giai: Phu.o.ng tr nh d c tru ng: ( 1)( 2)( 3) = 0 co 3 nghi^m 1 = 1; a e . . 2 = 2; 3 = 3. 2 i 1 1 P1i 0 . . ' 1 2 i 1 P2i = 0 u ng v i i gia i h^: o e . 1 1 2 i P3i 0 2t 3t 0 1 1 0 e e . ' t 2t - . . Du o c 1 ; 1 ; 0. Suy ra h^ nghi^m co ba n e ; e ; 0 e e . . . 1 1 1 et e2t e3t
www.VNMATH.com
x = C2 e2t + C3 e3t y = C1 et + C2 e2t z = C et + C e2t + C e3t . 1 2 3 dx = y 5 cos t dt dy = 2x + y dt
21
V^y NTQ: a .
187)
HD giai: y = 2x + y
. . '. Dung phu o ng pha p khu :
. . . L^ y d ao ham theo t phu o ng tr a . nh th hai: u
. . . - e y ' nh d u, d u a v^: y = 2(y 5 cos t) + y y y 2y = 10 cos t. ^ a e D^ phu o ng tr . . . - ay la phu o.ng tr ' ' D^ nh tuy^ n t e nh c^ p hai, gia i ra d u o c nghi^m t^ ng qua t: a . e o .
y = C1 e2t + C2 et + 3 cos t + sin t

. . nh d u: ^ a Thay vao phu o ng tr
V^y NTQ: a .
1 x = C1 e2t C2 et cos t 2 sin t 2 2t t x = A1 e + A2 e cos t 2 sin t y = 2A1 e2t A2 et + 3 cos t + sin t. y = 3y + 2z + 4e5x z = y + 2z
188)
. . ' nh: Giai h^ phu o ng tr e .
HD giai:
. . . Nghi^m phu o ng tr e nh d ac tru ng . .
1 = 1; 2 = 4;
NTQ:
y = C1 ex + 2C2 e4x z = C1 ex + C2 e4x
C1 = 4 e4x 3 C = 4 ex 2 3
NTQ
y = C1 ex + 2C2 e4x + 3e5x z = C1 ex + C2 e4x + e5x
189)
y = 2y z + 2ex z = 3y 2z + 4ex
HD giai:
' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a h^ thu^n nh^ t: e o e a a . .
y = C1 ex + C2 ex z = C1 ex + 3C2 ex
' Nghi^m ri^ng cu a h^ kh^ng thu^n nh^ t: e e e o a a . .
y = xex z = (x + 1)ex .
y = C1 ex + C2 ex + xex z = C1 ex + 3C2 ex + (x + 1)ex . y = 2y 4z + 4e2x z = 2y 2z
190)
22
www.VNMATH.com
HD giai:
y = C1 (cos 2x sin 2x) + C2 (cos 2x + sin 2x) z = C1 cos 2x + C2 sin 2x + e2x .
191)
. . ' Giai h^ phu o ng e .
dy dx tr nh: dz dx
=y+z = z 4y.
HD giai:
. . . Phu o ng tr nh d ac tru ng .
2 2 + 5 = 0.
Khi d o
1 = 1 + 2i, 2 = 1 2i.
H^ thu^n nh^ t co nghi^m e a a e . .
y = ex (C1 cos 2x + C2 sin 2x), z = 2ex (C2 cos 2x C1 sin 2x).
192)
dy dx tr nh: dz dx
= y + z + ex = z 4y.
HD giai:
. . . nh d ac tru ng Phu o ng tr .
2 2 + 5 = 0.
Khi d o
1 = 1 + 2i, 2 = 1 2i.

' Va nghi^m cu a h^ kh^ng thu^n nh^ t e e o a a . .
y = ex (C1 cos 2x + C2 sin 2x), z = 2ex (C2 cos 2x C1 sin 2x) ex .
193)
dy dx tr nh: dz dx
= 2y z = 2z + 4y + e2x .
. . . nh d ac tru ng Phu o ng tr . H^ thu^n nh^ t co nghi^m e a a e . .
HD giai:
2 4 + 8 = 0.
Khi d o
1 = 2 + 2i, 2 = 2 2i.
y = e2x (C1 cos 2x + C2 sin 2x), z = 2e2x (C2 cos 2x C1 sin 2x).
1 y = e2x (C1 cos 2x + C2 sin 2x) e2x , z = 2e2x (C2 cos 2x C1 sin 2x). 4
194)
dy dx tr nh: dz dx
= 2y + z + ex = z 4y.
HD giai:
2 2 + 5 = 0.
Khi d o
1 = 1 + 2i,
www.VNMATH.com
2 = 1 2i.
23

y = ex (C1 cos 2x + C2 sin 2x), z = 2ex (C2 cos 2x C1 sin 2x) ex .
195)
dx dt dy dt
= x + 2y = x 5 sin t.
HD giai:
. . ' ' nh thu^n nh^ t: a a Nghi^m t^ ng qua t cu a h^ phu o ng tr e o e . .
x y
= C1 et + 2C2 e2t = C1 et + C2 e2t .
. . ' Bi^ n thi^n h ng s^ d^ d u o c nghi^m: e e a o e . e .
x y
8 = C1 et + 2C2 e2t + 3 sin t + 4 cos t 3 = C1 et + C2 e2t + 2 cos t sin t.
196)
dx dt dy dt
= x 2y + et = x + 4y + e2t .
. . . ' nh d ac tru ng: r1 = 2; r2 Nghi^m cu a phu o ng tr e . . x = 2C1 e2t + C2 e3t . . nh thu^n nh^ t la: a a h^ phu o ng tr e . y = C1 e2t C2 e3t .
HD giai:
= 3;
. . . ' t d d u o c NTQ cu a u o .
. . ' ' ' e o e o a a Bi^ n thi^n h ng s^ d^ d u o c nghi^m t^ ng qua t cu a h^ kh^ng thu^n nh^ t: e e a o e . . .
x y
3 = 2C1 e2t + C2 e3t et + 2te2t 2 1 2t 3t = C1 e C2 e + et (t + 1)e2t . 2 dx dt dy dt
197)
= 2x + y = 4y z.
HD giai: Nghi^m e . 3t x = (1 + 1 t)e y = (2 + 2 t)e3t .

. T c la: u
. . . ' cu a phu o ng tr nh d ac tru ng: . . v i o
r1 = r2 = 3.
V^y NTQ co dang: a . .
2 = 1 + 1 ; 2 = 1
x y
= (C1 + C2 t)e3t = (C1 + C2 + C2 t)e3t .
24
www.VNMATH.com
dx = 3x + 8y . . dt ' 198) T nghi^m cua h^ phu o ng tr m e e nh: . . dy = x 3y dt ~ ' thoa ma n ca c d u ki^n: i^ e e x(0) = 6; y(0) = 2 . dy . 3y , l^ y d ao ham theo t hai v^ , rî a e o dt d2 y . . ' y = 0, gia i ra: y = C1 et C2 et , d u o c: . dt x= = 2,
suy ra
HD giai:
. . . . T phu o ng tr u nh th hai: u
. . . ' nh th nh^ t cu a h^ u a e thay vao phu o ng tr . t t suy ra x = 4C1 e 2C2 e ~ ' tho a ma n ca c d iû ki^n x(0) = 6; y(0) e e . h^: e .
C1 = C2 = 1.
' V^y nghi^m cu a a e . .
x y dx dt dy dt dz dt
= 4et + 2et = et et
= 3x y + z = x + 5y z = x y + 3z.
199)
. . ' nh: Giai h^ phu o ng tr e .
. 3 2 HD giai: Phu.o.ng tr nh d ac tru ng: 11 + 36 36 = 0, . . . . . ' 3; 3 = 6. T d d u o c ba h^ nghi^m co ba n: u o . e e . . 2t e2t 0 e e3t ; e3t ; e3t . e6t 2e6t e6t ' V^y nghi^m t^ ng qua t: a e o . .
' gia i ra
1 = 2; 2 =
x y z
= C1 e2t + C2 e3t + C3 e6t = C2 e3t 2C3 e6t = C1 e2t + C2 e2t + C3 e6t . dy dx dz dx
200)
. . ' ' nh: T m nghi^m t^ ng qua t cua h^ phu o ng tr e o e . .
=y+z = z 4y.
. HD giai: Phu.o.ng tr nh d ac tru ng: . . . . ' d u o c ba h^ nghi^m co ba n: . e e . .
( 1)( 2) = 0, 2e2x 3e2x
' gia i ra
1 = 1; 2 = 2.
. T d u o
ex ex
y z
= C1 ex + 2C2 e3x = C1 ex 3C2 e2x .
www.VNMATH.com
dx dt dy dt
25
201)
= 2x 3y = x 2y + 2 sin t.
. . . nh d c tru ng co ca c nghi^m a e Phu o ng tr . . et 3et . ' ; nghi^m co ba n: e . t t .
HD giai:
1 = 1; 2 = 1.
. . . T d d u o c h^ u o . e .
x y
= C1 et + 3C2 et = C1 et + C2 et . =0 = 2 sin t. C C
1
2 C1 (t) = 3 et (sin t cos t) 2 ' Gia i ra: C (t) = 1 et (sin t + cos t). 2 2 x(t) = C1 et + 3C2 et 3 cos t ' ' V^y nghi^m t^ ng qua t cu a h^: a e o e . . . y(t) = C1 et + C2 et + sin t 2 cos t.
C 1 et + 3C 2 et C 1 et + C 2 et
= 3et sin t = et sin t.

201 bài tập phương trình vi phân

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

201 bài tập phương trình vi phân

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.VNMATH.

. . ` BAI TAP PHU O NG TR` INH VI PHAN .

2xpp = p2 1 dx 2pdp . 2 V i x(p 1) = 0 ta co : o = p2 1 = C1 p = C1 x + 1  p2 1 x dy 2 3 p= = C1 + 1 y = (C1 x + 1) 2 + C2 dx 3C1 HD giai:

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . '. nh tro thanh: (ham theo y). Phu o ng tr  

. . . . ta d u o c phu o ng tr  . nh:

. . ' nh: Giai phu o ng tr

a(xy + 2y) = xyy

HD giai: a(xy + 2y) = xyy x(a y)y = 2ay

. . . . . . . ta co phu o ng tr  nh tu o ng d u o ng v i  o ~ cu ng la nghi^m.  e .

. . ' nh: Giai phu o ng tr

. . thay vao phu o ng tr  nh:

ey dx . nhu v^y: a = 1 . ey + C1 (y ln |ey + C1 |) C1  Ngoai ra y = C : h ng la m^t nghi^m  a  o e . .

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . thay vao phu o ng tr  nh:

' To m lai nghi^m t^ ng qua t:  e o  . .

. . ' nh: Giai phu o ng tr

. . ' nh: Giai phu o ng tr

z C1 dy z2 = 1 + 2 dz = 2 1z y y dy C1 dy = 1+ 2 = dx y 2 + C1 = (x + C2 )2 dx y C1 1+ 2 y 2 2 ' Nghi^m t^ ng qua t: y + C1 = (x + C2 ) e o  .

. . ' Giai phu o ng tr nh:

2x(1 + x)y (3x + 4)y + 2x 1 + x = 0

. . '   ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o  nh thu^n nh^ t: a a .

3x + 4 2 1 Cx2 dx = ( )dx y = 2x(x + 1) x 2(x + 1) x+1

' V^y nghi^m t^ ng qua t: a e o  . .

1 1 C = + . 2 x x x2 1 y= ( + ) x+1 x y(0) = 0 y (0) = 0

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . '. phu o ng tr  nh tro thanh

. .  nh lai: Vi^ t phu o ng tr e .

. . Thay d i^u ki^n vao ta d u o c  e e   . .

V^y t a ch ph^n a .

   tr nh v^ ta ch bi^ n: e e

. . phu o ng tr nh thanh: 

HD giai: y sin x = y ln y dx dy = y ln y sin x

~ ' thoa ma n d i^u ki^n  e e .

x C tan x 2 ln y = C tan y = e 2 x tan 2. a d u y( ) = e khi C = 1. V^y y = e a ^ . 2 (x + y + 1)dx + (2x + 2y 1)dy = 0 y(0) = 1.

. . ' T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e nh: .

~  ' thoa ma n d  u ki^n d au i^ e e ^ .

z = dy = dz dx (2 z)dx + (2z 1)dz = 0; x + 2y + 3 ln |x + y 2| = C ~ ' thoa ma n d i^u ki^n d u y(0) = 1 khi C = 2.  e e a ^ .

-  Dat x + y = . . . phu o ng tr nh thanh: 

. . nh: phu o ng tr

1 ~  ' r^i d at z = ux,ha y giai o  . z (x2 y 2 1)dy + 2xy 3 dx = 0 y=

1 . . d u o c:  . z (u2 1)(udx + xdu) + 2udx = 0 HD giai:

. . ' ' nh sau: T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o  .

. . - ^ '  nh ta ch bi^ n va co nghi^m t^ ng qua t la  e   e o   Day la phu o ng tr  .

. . ' T m nghi^m cua ca c phu o ng tr e  nh sau: .

. . ' T m nghi^m cua ca c phu o ng tr e  nh sau: .

. . - ^ '  Day la phu o ng tr  nh ta ch bi^ n va co nghi^m t^ ng qua t la  e   e o   .

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . '.  nh tro thanh: phu o ng tr

dz dx z z = ln |tg | = ln |x| + ln C tg = Cx sin z x 2 2 y tg = Cx; y(1) = C = 1. 2x 2

. . ' Giai phu o ng tr nh:

y y (x y cos )dx + x cos dy = 0 x x

y = ln |x| + C x (y 2 1)x2 y 2 + y (x4 y 4 ) = 0

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . ' nh: Giai phu o ng tr

. .  Vi^ t phu o ng tr e nh lai .

. .   ' nh thu^n nh^ t, gia i a a d ay la phu o ng tr ^ 

. . ' e o  ra d u o c nghi^m t^ ng qua t:  . .

y 2 = Cxe x (x + y 2)dx + (x y + 4)dy = 0 y(1) = 0.

. . ' T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e nh: .

~  ' thoa ma n d  u ki^n d au i^ e e ^ .

. . . . thay vao phu o ng tr  nh d u o c:  .

(u + v)du + (u v)dv = 0, 2 u + 2uv v 2 = C .

2xpp = p2 1 dx 2pdp . 2 V i x(p 1) = 0 ta co : o = p2 1 = C1 p = C1 x + 1 p2 1 x dy 2 3 p= = C1 + 1 y = (C1 x + 1) 2 + C2 dx 3C1 HD giai:

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . '. nh tro thanh: (ham theo y). Phu o ng tr

. . . . ta d u o c phu o ng tr . nh:

. . ' nh: Giai phu o ng tr

. . . . . . . ta co phu o ng tr nh tu o ng d u o ng v i o ~ cu ng la nghi^m. e .

. . ' nh: Giai phu o ng tr

. . thay vao phu o ng tr nh:

ey dx . nhu v^y: a = 1 . ey + C1 (y ln |ey + C1 |) C1 Ngoai ra y = C : h ng la m^t nghi^m a o e . .

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . thay vao phu o ng tr nh:

' To m lai nghi^m t^ ng qua t: e o . .

. . ' nh: Giai phu o ng tr

. . ' nh: Giai phu o ng tr

z C1 dy z2 = 1 + 2 dz = 2 1z y y dy C1 dy = 1+ 2 = dx y 2 + C1 = (x + C2 )2 dx y C1 1+ 2 y 2 2 ' Nghi^m t^ ng qua t: y + C1 = (x + C2 ) e o .

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . ' ' Nghi^m t^ ng qua t cu a phu o ng tr e o nh thu^n nh^ t: a a .

' V^y nghi^m t^ ng qua t: a e o . .

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . '. phu o ng tr nh tro thanh

. . nh lai: Vi^ t phu o ng tr e .

. . Thay d i^u ki^n vao ta d u o c e e . .

V^y t a ch ph^n a .

tr nh v^ ta ch bi^ n: e e

. . phu o ng tr nh thanh:

~ ' thoa ma n d i^u ki^n e e .

x C tan x 2 ln y = C tan y = e 2 x tan 2. a d u y( ) = e khi C = 1. V^y y = e a ^ . 2 (x + y + 1)dx + (2x + 2y 1)dy = 0 y(0) = 1.

. . ' T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e nh: .

~ ' thoa ma n d u ki^n d au i^ e e ^ .

z = dy = dz dx (2 z)dx + (2z 1)dz = 0; x + 2y + 3 ln |x + y 2| = C ~ ' thoa ma n d i^u ki^n d u y(0) = 1 khi C = 2. e e a ^ .

- Dat x + y = . . . phu o ng tr nh thanh:

. . nh: phu o ng tr

1 ~ ' r^i d at z = ux,ha y giai o . z (x2 y 2 1)dy + 2xy 3 dx = 0 y=

1 . . d u o c: . z (u2 1)(udx + xdu) + 2udx = 0 HD giai:

. . ' ' nh sau: T m nghi^m t^ ng qua t cua phu o ng tr e o .

. . - ^ ' nh ta ch bi^ n va co nghi^m t^ ng qua t la e e o Day la phu o ng tr .

. . ' T m nghi^m cua ca c phu o ng tr e nh sau: .

. . ' T m nghi^m cua ca c phu o ng tr e nh sau: .

. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh ta ch bi^ n va co nghi^m t^ ng qua t la e e o .

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . '. nh tro thanh: phu o ng tr

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . ' nh: Giai phu o ng tr

. . Vi^ t phu o ng tr e nh lai .

. . ' nh thu^n nh^ t, gia i a a d ay la phu o ng tr ^

. . ' e o ra d u o c nghi^m t^ ng qua t: . .

. . ' T m nghi^m ri^ng cua phu o ng tr e e nh: .

~ ' thoa ma n d u ki^n d au i^ e e ^ .

. . . . thay vao phu o ng tr nh d u o c: .

. . ' Giai phu o ng tr nh

. . nh thanh: phu o ng tr

. . . d u a phu o ng tr nh v^ e hay

. . ' ' nh sau: T m t ch ph^n t^ ng qua t cua phu o ng tr a o

. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh d ng c^ p, ta d at a a .

. . Khi d phu o ng tr o nh tr^n e . . ' cu a phu o ng tr nh

. . ' ' T m nghi^m t^ ng qua t cua ca c phu o ng tr e o nh sau: .

. . . phu o ng tr nh d u a v^ dang e .

. . . . . - ^ ' nh d u a v^ dang d ng c^ p d u o c b ng ca ch d t e a a . a a Day la phu o ng tr . . . . ta d u o c .

. . ' nh d~ cho la a V^y nghi^m cu a phu o ng tr a e . .

. . . . ' ' Gia i phu o ng tr nh ta co nghi^m cu a phu o ng e .

. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh d a ng c^ p, ta d at a .

. . '. Khi d phu o ng tr o nh tr^n tro thanh e

. . - ^ ' Day la phu o ng tr nh d ng c^ p, ta d t a a a .

. . '. Khi d phu o ng tr o nh tr^n tro thanh e

. . '. khi d phu o ng tr o nh tr^n tro thanh e

. . ' Giai phu o ng tr nh:

. . Phu o ng tr nh thu^n nh^ t: d at a a .

. . '. Phu o ng tr nh tro thanh

. . ' Giai phu o ng tr nh

. . nh lai Vi^ t phu o ng tr e .

. . ' nh thu^n nh^ t, gia i a a d ay la phu o ng tr ^

. . ' ra d u o c nghi^m t^ ng qua t: . e o .

. . ' nh: Giai phu o ng tr

- (h ng). Dat a .

thay vao (2):

. . phu o ng tr nh tuy^ n t e nh.

dy dy = sin y + C1 cos y = dx dx sin y + C1 cos y y 1 1 tg + 1 + 2 1 2 C1 C1 d i d^ n: e ln = x + C2 2 y 1 1 C1 + 1 tg + 1 + 2 + 2 C1 C1 y + 1 =0 2x y 2 1 x

. . ' Giai phu o ng tr nh: