CU HI L LUN Chng I: - Khi nim th dc th thao; Khi nim GDTC; Khi nim pht trin th cht v khi nim

th - Cc hnh thc v chc nng th dc th thao x hi. Chng III: Cc phng tin GDTC - Bi tp th cht, yu t mi trng t nhin v iu kin v sinh. Chng IV: Cc phng php GDTC - LV v qung ngh l cc thnh t c bn ca phng php GDTC. - Cc PP GDTC (3 nhm ln) Chng V: Cc nguyn tc v pp GDTC - 5 nguyn tc Chng VI: Dy hc ng tc GDTC - C s xc nh cc giai on ca qu trnh dy hc ng tc. - Cc giai on trong dy hc ng tc (3 g: Ban u, i su, cng c v hon thin). Chng VII: Gio dc cc t cht th lc SM, SN, SB Chng VIII: Hnh thc bui tp TDTT - C s khoa xy dng cu trc bui tp th dc th thao. - c im hnh thc ca bui tp TDTT chnh kho Chng IX: Hun luyn th thao - Cc khi nm: o to VV, HL th thao, thi u TT, v khi nim trng thi sung sc th t I. H THNG CC KHI NIM C BN V CC KHI NIM LIN QUAN N TDTT 1. Khi nim TDTT (vn ho th cht): Thut ng th dc th thao c dng nc ta c l vo nhng nm sau khi ho bnh l g ny,cha ai xy dng cho n mt ni dung c tnh khoa hc. Kh c th gii thch thut ng ha tng ch nh: th l thn th, dc l gio dc, Th dc ngha l gio dc thn th. hiu c khi nim th dc th thao chng ta cn hiu khi nim vn ho, thut ng m cha c xc nh ni dung c th. Trong nhiu ti liu vit: thut ng th dc th thao hyrienl culture c ngha l vn ho th cht. S ng ngha ca gio dc th thao v vn ho th cht: - Khi nim vn ho: Hin nay vn ho c rt nhiu nh ngha khc nhau nhng nhn ch i sng x hi v sinh hot hng ngy. Vn ho trong i sng thng thng c ch nhng h g hng ngy vn ho dng ch trnh hc vn- vn ho dng ch nhng hnh vi, cch ng + Theo quan im ca trit hc: Vn ho l tng ho cc gi tr vt cht v tinh thn Vn ho cn ch s truyn th nhng di sn vn ho t th h ny sang th h khc. Trong Tri o vt cht v vn ho tinh thn. . Vn ho vt cht l ton b gi tr sng to ca con ngi c th hin trong ca ut T liu tiu dng. . Vn ho tinh thn l ton b gi tr ca i sng tinh thn gm khoa hc, mc p v sinh hot, tnh trng gio dc, y t, ngh thut, chun mc o c, trnh pht tri nh Danh gii gia vn ho vt cht v vn ho tinh thn ch c tnh cht tng i. * Theo quan im ca ch ngha Mc: vn ho c ngun gc t lao ng, hnh thc khi l kt qu ca lao ng v vn c c im c bn sau: - Vn ho c tnh k tha n cn c tnh giai cp trong x hi c giai cp , vn ho t , n ph thuc vo li ch giai cp nht nh, tnh giai cp th hin ch vn ho do ai ca giai cp no, nhng c s vt cht do ai lm ch, tnh vn ho ca giai cp cn th hin con ng theo theo mt t tng, trnh t x hi o c, thm m ca mt giai cp nht nh. -Vn ho XHCN l vn ho ca giai cp v sn v nhn dn lao ng c ni dung XHCN, t nhn dn su sc. Ton b hot ng vn ho l vic phc v con ngi lm mc tiu cao nht. Nh vy xt cho cng xa nay cc c im ca vn ho nh tnh lch s, giai cp, dn tc lu ngi ta so snh n vi khi nim t nhin. T nhin l ton b th gii vt cht tn ti ngo ngi, khng l kt qu ca hot ng con ngi. Th gii t nhin vn ng theo nhng qui lu - Vn ho l phng thc v kt qu ca hot ng ci to th gii t nhin vax hi nhin bt t nhin phi tho mn nhu cu ca con ngi. Trong trong qu trnh pht trin x h bit nhm hon thin ngay chnh bn thn con ngi v ci to ngay phn t nhin trong con ng y th dc th thao. Vn ho th cht l mt nhn t x hi tc ng iu khin s pht trin Nh vy, xt cho cng, xa nay cc c im ca vn ho nh tnh lch s, giai cp, d - Khi nim t nhin: l ton b th gii vt cht tn ti ngoi thc con ngi, k l kt qu hot ng ca con ngi v n vn ng theo quy lut t nhin ca no. - Khi nim vn ho th cht: Trong qu trnh tc ng vo th gii t ca con ngi

on thin ngay chnh bn thn con ngi v ci to ngay bn thn con ngi c gi l vn h - Ngun gc vn ho th cht (th dc th thao): do 2 nguyn nhn: + Nguyn nhn khch quan: Do nhu cu cuc sng: sn bt, hi lm + Nguyn nhn ch quan: Do con ngi nhn thc c mi quan h nhn qu: c tp luy - Vn ho th cht xem nh mt hot ng: + Vn ho th cht l mt hot ng. i tng hot ng ca vn ho th cht l pht trin th cht ca con ngi. Song v h cc, hp l ca con ngi nhng khng phi tt c cc hnh thc hot ng u thuc vn ho hnh thnh tt nht nhng k nng k xo vn ng cn thit cho cuc sng v pht trin cc Thnh phn c bn xem vn ho th cht nh mt hot ng l bi tp th cht. + Vn ho th cht l tng ho gi trnh vt cht v tinh thn c to ra hot Trn con ng pht trin lu di ca mnh, ni dung v hnh thc ca vn ho th ch trong i sng x hi v hnh thnh ln nhng b phn vn ho th cht nh: Vn ho th cht sn xut, th dc th thao gii tr, hi phc sc kho Ngoi nhng gi tr k trn cn c c nguyn tc, quy tc, phng php s dng bi tp th cht, nhng tiu chun o c, thnh t o th cht. V gi tr vt cht ca th dc th thao l cc iu kin c to ra phc v c h dc th thao, cc cng trnh v th thao, cc trang thit b tp luyn... + Vn ho th cht l kt qu ca hot ng: chnh l kt qu s dng nhng gi tr rong s nhng kt qu phi k n trc tin l trnh th dc th thao ca mi nc, tr tch ther thao, phong tro th dc th thao qun chng, chnh sch ch v th dc th tha th thao v nhng kt qu hu ch khc i vi x hi v c nhn. Vai tr thc th ca vn ho th cht ph thuc vo iu kin sng ca x hi quy n T nhng vn nu trn, c khi qut trong khi nim sau: Th dc th thao l mt b phn ca nn vn ho x hi, mt loi hnh hot ng m ph tng cng th cht cho con ngi, nng cao Thnh tch th thao, gp phn lm phong ph sinh ngi pht trin ton din. 2. Khi nim gio dc th cht Mun phn tch c khi nim gio dc th cht trc tin ta cn phi hiu c khi + Khi nim l hnh thc nhn bit th gii bng t duy, nh m nhn bit c s ni bt ca chng. Khi nim l sn phm ca s nhn thc, c ngha l khi nim khng phi cao hn th khi nim cng c thay i mt cch tng ng. Vic nm vng khi nim chnh l . L lun v phng php gio dc th cht c rt nhiu khi nh: Gio dc th cht, vn + Khi nim: Gio l mt loi hnh gio dc m ni dung chuyn bit l dy hc vn t cht vn ng ca con ngi. Khi nim gio dc th cht nm trong khi nim gio dc theo ngha rng l qu trnh hnh nhn cch, c t chc mt cch c mc ch, c k hoch thng qua cc hot ng v cc chim lnh cc kinh nghim ca x hi loi ngi. iu c ngha l gio dc th cht l m phm, t chc hot ng ca thy gio v hc sinh ph hp vi cc nguyn tc s phm..) c phm nhm tc ng ln cc i tng gio dc t c cc nhim v: - Gio dc cc t cht th lc - Gio dc phm cht ch, o c, nhn cch. - Gio ng: - Trang b k nng, k xo vn ng. - Rn luyn thi quen np sng lnh mnh. Tng hp nhng qu trnh xc nh kh nng thch nghi th lc ca con ngi. gio - c trng c bn chuyn bit th nht ca gio dc th cht l dy hc vn ng (th h v tip thu c h thng nhng cch thc iu khin hp l s vn ng ca con ngi, qua nhng hiu bit c lin quan. - c trng th hai l s tc ng c ch ch n s pht trin theo nh hng cc Gio dc th cht c th nh ngha: l mt hnh thc gio dc nhm trang b k nng mn (Gio ng). Pht trin t cht th lc, tng cng sc kho. Gio dc th cht c th chia thnh hai mt tng i c lp: Dy hc ng tc (gio ng tc l ni dung c bn ca gio dng th cht, l qu trnh trang b nhng k nng, tri thc chuyn mn. Bn cht thnh phn th hai trong qu trnh gio dc th cht l tc bo pht trin cc nng lc vn ng (sc nhanh, sc manh, sc bn, kho lo v mm do). Nh vy gio dc th cht l mt loi gio dc m ni dung chuyn bit l dy hc vn t cht th lc ca con ngi. Nhng vic dy hc ng tc v vic pht trin cc t cht th hm ch c th chuyn ln nhau. Nhng chng khng bao gi ng nht v c quan h khc bit v gio dc th cht khc nhau.

Trong h thng gio dc, ni dung c trng y ca gio dc th cht c gn lin v ong h thng gio dc cng sn ch ngha, gio dc th cht c ngha nh mt trong nhng nh Nh vy, gio dc th cht l mt loi hnh gio dc m ni dung chuyn bit l y h cht vn ng ca con ngi. Quan nim nh th, chng ta c th coi pht trin th cht l m h pht trin th cht c th ch l do bm sinh t nhin (s pht trin th cht t nhin c ng c, ch ch hp l ca gio dc th cht em li. Bn cnh thut ng gio dc th cht, ngi ta thng s dng thut ng chun b th ha tng t, nhng thut ng th 2 thng c nhc ti nhn mnh tnh thc dng ca gio d th lc. Kt qu ny th hin kh nng lm vic t c k nng k xo thc dng. Chun.b th lc c 2 loi: + Chun.b th lc chung: l qa.trnh pht.trin nhng nng lc th cht p.trin hau. + Chun.b th lc chuyn mn: l s luyn tp pht.trin mt dng nng.lc no lnh vc hot ng no . Trong thc tin, gio dc th cht l k nng vn ng v t cht th lc. N u l hi theo hng , nu ch ng li y th n cha ni bt, do vy a vo k nng vn h. Nu nh so snh kn gio dc th cht m chng ta mi nh ngha trn vi kn vn ho hu c ca nn x hi x hi v c nhn c ni dung c th l s dng hp l hot ng vn thi th cht v pht trin th cht. Theo ngha rng, vn ho th cht l ton b thnh tu in phng php v iu kin nhm pht trin kh nng thch nghi th lc ca th h tr v n nhn o, vn ho th cht tr thnh mt trong nhng p.tin c hiu qu p.trin cn i to on ngi trn con ng hon thin th cht) ta c th ng kt lun rng, chng c mi qu hng ging nhau hon ton, huc coi khi nim ny ch l mt phn ca khi nim kia. Ni mt hng phi l mt phn ca vn ho th cht m l hnh thc c bn s dng nhng gi tr vn h dc th cht ca x hi c chnh l con ng di truyn th nhng gi tr vn ho th cht t trong nhng con ng lm tng thm nhng gi tr x hi. V rng th h tr tip thu mt c u chng, h s pht trin chng ln v tin ti nhng thnh tu mi. 3. Khi nim pht trin th cht * Th cht: l cht lng c th bao gm hnh thi v chc nng * nh ngha pht trin th cht: - Pht trin th cht l s bin i v kch thc, chc nng c th din ra trong su - Phn tch: + Hnh thi: l cghiu cao, cn nng, cc ch s chu vi, t l c th v t th. + Chc nng: l kh nng chc phn nh tun hon, h hp c th hin qua cc ch s + Nhng ch s trn lin tc bin i trong sut cuc i. + Qu trnh y chu nh hng bi 03 yu t: Cc quy lut t nhin: Trong c bm sinh, di truyn Mi trng (hon th sng) iu Kin gio dc. EX: v cc quy lut t nhin nh hng ti pht trin th cht: . Quy lut thng nht gia chac nng v cu trc trong CN quyt nh cu trc. . Quy lut u tranh thng nht gia ni, ngoi mi trng. . Quy lut lng i cht i. . Quy lut bm sinh, di truyn. hon cnh sng l ch dinh dng, nghri ngi v lao ng nh hng t pht, m qu k gio dc: nh hng tch cc nht. . c bit l gio dc th cht. . ci bin mc to ln nhng khng quyt nh hon ton c. + Kt lun: Gio dc Th cht chu nh hng ca quy lut t nhin v quy lut x hi - Ch phn bit: + Pht trin th cht ca l lu v ca nhn chc: Ca l lun: l qu trnh trong sut cuc i. Ca nhn trc: trng thi th cht ti mt thi im + kh nng chc nng (o bng y (s thch nghi bao gm: LV, chng bnh tt).\ 4. Khi nim Th thao. Trc tin mun phn tch c KN- th thao ta phi nm c th thao l g? Th thao c coi l mt b phn ch yu, ln, ni bt trong TDTT. Ngi ta phn bit th thao theo ngha hp v ngha rng: - Khi nim th thao theo ngha hp: Th thao l mt hot ng mang tnh tr chi, m

yu v phn nhiu bng s vn ng th lc, nhm pht huy nhng nng lc chuyn bit, t th v cng bng trong nhng k chuyn mn nh nhau. Hot ng thi u c hnh thnh trong x hi loi ngi m thng qua thi u con n inh thn. S lun vn ti nhng thnh tch cao nht, tnh chuyn bit ho, thi u v cng d . Tuy vy mc ch ca n khng ch n thun dng li nhng thch tch thi u trc tip. hi u (nh ging ht hay, thi tay n gii .) nhng khng phi l thng xuyn, chuyn bit ca thi u th thao thng khng bit trc c. Nh vy, khi nim ny ch nu ln nhng c im bn ngoi phn bit th thao vi g bao qut ht c nhng biu hin c th, phong ph ca th thao trong x hi. Bn cht ca tch th thao thun tu, l hot ng tc ng ton din ti con ngi. - TT theo ngha rng: trc nht l bao gm hot ng thi u, l s chun b tp luy mi quan h c bit gia ngi vi ngi trong thi u cng vi ngha x hi, vi thnh t Th thao l hin tng xh: i vi c nhn th thao l kht vng ca con ngi khng hc hin thng qua nhim v c bit, tham gia thi u gn lin vi khc phc kh khn ngy c xc do thng li hay tht bi em li, n cn l lnh vc tip xc c o gia ngi vi ng ng nhng hnh thc vn ng ca xh thi i l tng hp phc tp quan h gia ngi vi ngi . t ti thnh tch th thao cao con ngi phi tp luyn h thng thng qua lng o nn th thao l mt phng tin, p2 hu hiu nht pt th cht, o c, thm m. th tha h hp tc quc t v hu hiu gia cc dn tc. Theo cch din t trn th khi nim th thao c mt phn ng ngha vi khi nim v hi. Trong quan h nht nh khi nim vn ho th cht rng hn khi nim th thao. vn ho th thao m cn gm nhiu thnh phn khc nh th thao trng hc, th dc cha bnh, th d Nh vy, vn ho th cht c quan h rng ri vi th thao nhng khng c ngha trng II. CC HNH THC (CU TRC)V CHC NNG TDTT X HI: * CU TRC: C th qui c chia th dc th thao - x hi thnh mt s b phn tng ng vi xu h kin kinh t- chnh tr thun li th dc th thao x hi c cu thnh t nm b phn tng th dc th thao thc dng ngh nghip ; th dc th thao hi phc ; th dc th thao v sinh 1/ TDTT c s: Th dc th thao c s l b phn nn mng ca th dc th thao x hi . B phn th dc th thao trng hc thc hin chc nng gio dng hnh thnh cho th h tr dc th thao trng hc in hnh gm c h thng cc bi tp th dc m nh chng hnh thnh g cc bi tp s dng hp l trong di chuyn h thng cc bi tp i khng c nhn, i khn phc tp Qu trnh s phm c t chc nhiu nm s dng th dc th thao v mc ch gio dc 2/ Th Thao: Th thao l mt b phn ca th dc th thao x h thc hin chc nng inh thn con ngi. Trong x hi, th thao gm hai b phn: th thao cho mi ngi (th thao thnh tch cao (th thao nh cao ). + Th thao thnh tch cao c mc ch trc tip l thnh tch tuyt i hot ng th ai on ln trong cuc i vn ng vin i vi h hot ng th thao chim u th trong ch hp vi h thng tp luyn v thi u. i vi VDV th thao thnh tch cao - th thao l ngh +Th thao cho mi ngi khc vi th thao thnh tch cao mc thnh tch cn vn k lc nhn loi, k lc chu lc, khu vc lm ch phn u. Trong khi mc ch th thao th thao quan chng l sc kho l trnh chun b th lc chung nh vy th thao l phn o chu s chi phi ca hot ng ngh nghip (lao ng, hc tp). 3/ Th dc th thao thc dng: B phn th dc th thao thc dng gm hai loi thc qun s, th dc th thao thc dng c s dng trong h thng o to chuyn mn cho mt h g th dc th thao trong lnh vc sn xut l nng cao cht o to ngh nghip v nng sut to ra tin tip thu ngh c hiu qu hp l ho hot ng ngh v tc ng ca n t mt thit vi th dc th thao c s. Mi lin h hu c ca chng th hin trc nht vic chun b th cht thc dng n thao.

cht chng to ra. Ngoi ra trong thnh phn ca th dc th thao thc dng cn c nh

4/ TDTT sc kho - hi phc: t lu cc bi tp c s dng lm phng tin cha do bnh tt, chn thng mt mi qu mc v nhiu nguyn nhn khc. Vic s dng cc ng t a c lch s lu i trong y hc v nay tr thnh b phn quan trng trong h thng bo v k gn y h thng cc bin php hi phc th thao v nhng chi tit khc ca th dc th t g.Ngy nay hi phc TT tr thnh b phn hu c ca h thng o to VDV ng vai tr quan tr h nghi sau thi gian di tp luyn, thi u cng thng cng nh khc phc hu qu chn thng

TDTT sc kho- hi phc cn c s dng rng ri trong t chc lao ng khoa hc ; gy cng tng ln trong x hi hin i. 5/ TDTT gii tr: B phn th dc th thao gii tr (Precreatio) c pht trin mnh ca th dc th thao gii tr l th dc v sinh trong cuc sng thng ngy ca mi c nhn ca th dc th thao gii tr th hin vic s dng nhng hnh thc vn ng tch cc nh n tinh thn v cm xc tch cc. B phn th dc th thao gii tr khng gy tc ng su sc lm ci bin th cht nh khin tc thi trng thi chc nng c th to ra tin nht nh cho li sng tch cc, tr h dc th thao khc, th dc th thao ngh ngi- gii tr s c tc dng bo v sc kho v nhn mnh rng hiu qu ca th dc th thao ngh ngi- gii tr ph thuc rt nhiu vo vi hc. * CHC NNG CA TDTT. C.nng th dc th thao c hiu l nhng thuc tnh k.quan vn c ca n trong s t h vi con ng vi nhau,trong s tho mn v ptrin nh cu nht nh ca c nhn x hi. Chc nng ca th dc th thao khng phi t c thc hin m phi thng qua hot gi tr vn ho tng ng ch c trc tip tp luyn th cc chc nng th dc th thao mi t Nhng khc nim v chc nng v hnh thc th dc th thao ang tn ti cc cch gii th thao thng thy hai thi cc: Mt trng phi gn cc chc nng ca th dc th thao vi cc thuc tnh ring bi hu hp rt nhiu vai tr x hi ca th dc th thao. Trng phi th hai li thin v lit k khng thuc th dc th thao. cc nc phng ty ang tuyn truyn rng ri thuyt b tr. Theo h, chc nng c h thao trong Xh cng nghip l b tr vn ng cho iu kin SX t ng ho v iu kin sn nng chnh ca th dc th thao l tho mn nhu cu t nhin ca mi c nhn v vui chi, gi thin v cao gi tr ca th dc th thao. H k ra hng chc chc nng th dc th thao: in kt v x hi ho nhn cch, nng cao uy tn quc gia lm sng t chc nng thc t ca th dc th thao cn nm vng nhng lun im ph - C s xc nh chc nng v hnh thc chc nng ca th dc th thao gm nhng t in h khch quan vi nhng hin tng khc ca thc t. - Cn phn bit chc nng c th ca th dc th thao tc l chc nng th hin ca - chc nng th dc th thao cn c xem xt trong mt th thng nht vi hnh thc. - Trong nh gi tng th chc nng th dc th thao cng nh xc nh c im ca t rng th dc th thao thuc vo cu trc x hi chung, lin quan mt thit vi nhau vi cc l

Trong qu trnh pht trin lch s th dc th thao thay i tu thuc vo s thay gia cc nc thang khc nhau ca s pht trin tn ti tnh k tha quy lut. khi phn tc ao cn tp trung vo nhng c im tng i n nh ca n cng vi nhng c trng thu Chnh v vy vic xc nh ng chc nng hnh thc, c bn ca th dc th thao cng hng u trong ch o v m. Da trn nhng lun im trn ngi ta xc nh. _ Cc chc nng c th _ Cc chc nng vn ho chung. 1/ Cc chc nng c th: Nh trnh by chc nng c th ch l nhng c.nng tn ti trong th dc th thao it. 0 mt lnh vc Vh no c th thc hin chc nng c th ca th dc th thao. C.nng c th chung cho cc loi hnh th dc th thao l thuc tnh k.quan vn c u cu t nhin ca ng v v.ng tch cc hp l ho trng thi t.cht, p.trin c.th ph h i t.lc cn thit cho cuc sng. Trong nhng .k x hi nht nh, c.nng c th chung ca th dc th thao c th h thao nh mt nhn t hon thin th cht, nhn cch v pht trin ton din. ngha c.nng ca th dc th thao i vi nhn loi c xc nh trc nht bi V. tch cc v s mi vn l .k cn thit cho p.trin cho h. c.nng bnh thng v cho b v. tch cc hoc thu hp n ti mc ti thiu tt yu dn ti nguy hi c.th sng. Khng uy c i v. v cn bnh th k. T ng ho,c gii ho SX v i sng hng ngy thu hp h m, tm thn...ang honh hnh cc nc cng nghip p.trin. Tt nhin O phi tin b KT ht con ng, hu qu c th ca tin b KT i vi con ng ph thuc vo c im chnh tr x vin.Trong a th dc th thao vo cuc sng thng ngy l 1 trong nhng k quyt nh t i ti s p.trin th cht con ng. Nh d nu trn, chc nng ca th dc th thao c chuyn bit ho tu theo ci pht t qim ta c th tch bit th dc th thao thnh 1 s b phn vi c.nng c th c

+ Chc nng g.dng c th hin trong vic s dng th dc th thao trong h thng cho th h tr vn KNKXVCB quan trng trong cuc sng v trang b tri thc chuyn mn. Chc nng ny c th hin trng lnh vc TDTT trng hc di hnh thc mn h tr em n KNKXV nh: chy, nhy, leo tro,... cc bi tp TD c bn). + Chc nng thc dng: c th hin trc nht trong s dng th dc th thao chu L cng nh nng cao nng sut L v cng c quc phng. Bao gm cc bi tp thc dng trong g qun s v thc dng nghnh ngh. + Chc nng th thao: l chc nng khai thc v m rng gii hn kh nng th lc v ip vi n ca con ngi.Chc nng th thao c th hin trong TTTT cao. + Chc nng ngh ngi gii tr, hi phc sc kho: c thc hin khi s dng th dc dc th thao nhn ri, trong h thng bin php hi phc chuyn mn.Trong trng hp ny, th hiu chng li mt mi, p ng nhu cu cm xc v hi phc chc nng c th. 2/ Cc chc nng vn ho, g.dc chung v cc chc nng XH khc c lin quan ti s d XH: Vic thc thi bt k chc nng no ca th dc th thao cng lin quan 1 cch khch quan lc m c v phm cht T.l v nhn cch. V vy cc chc nng c th ca th dc th thao t n. V ng.tc tt c cc chc nng VH chung u c th hin trong th dc th thao. Tro v thng tin th hin r hn c trong th dc th thao. + Chc nng thm m ca th dc th thao: chc nng ny lin quan trc tip ti nhn tho mn nhu cu ca con ngi v tng cng sc kho pht trin th cht cn i v hon thi h i ng p: Tc phong nhanh nhn, hot bt v nhiu gi tr khc tip thu c qua tp lu + Chc nng nh chun mc ca th dc th thao: nh chun mc nh gi trnh ht l mt ND quan trng ca hot ng th dc th thao x hi. Nhng chun mc khng ch con ng tip tc hon thin. Khi c cng nhn v truyn b rng ri, cc chun mc c Kch thch con ngi s dng th dc th thao v li ch c nhn v x hi. cc nc CHXH Tiu chun rn luyn thn th v tiu chun ng cp th thao. + Chc nng thng tin ca th dc th thao: khi ni v chc nng thng tin ca th d vai tr quan trng ca n trong vic tuyn truyn v chuyn giao gia cc th h v tri thc i tr vt cht v tinh thn c to ra trong lnh vc th dc th thao v nhng thnh tu c hng phm cht t nhin ca mnh Ngy nay thng tin th dc th thao v c bit l thng tin th thao nhanh chng g cc chng trnh truyn thng i chng. l s phn nh thc t vai tr ca th dc th ngi tham gia th dc th thao. Tu thuc vo mc ch s dng, TDTT c th thc hin nhiu chc nng Xh khc nh gia iao, quan h quc t, nng cao uy tn quc gia, x hi ho nhn cch v lin kt x hi..... CHNG III CC PHNG TIN GDTC gii quyt cc nv c th ca GDTC, ng ta s dng nhm cc phng tin chuyn mn mi trng t nhin v cc k v sinh. Trong BTTC l phng tin chuyn mn c bn nht. BI TP TH CHT: I. BTTDTT PHNG TIN CH YU V CHUYN BIT CA GDTC: 1. Kn BTTC (BTTDTT): L nhng hnh ng vn ng chuyn bit do con ngi sng to ra v c s dng ph hp vi quy lut GDTC gii quyt cc nhim v ca GDTC. 2. Ngun gc ca BTTC - BTTC ra i t lao ng. Ngoi ra cc hot ng qun s, ngh thut, tn gio cng C. - Trong x hi nguyn thu, cc bi tp ny sinh v p ng nhu cu gi l bt t nhi tip. - Cng vi s pt ca x hi th bt t nhin mt dn tnh thc dng trc tip v c tch l cc bt c sng to ra gii quyt cc nhim v gd, gio dng v cha bnh. 3. BTTC so vi lao ng. Mc d BTTC c hnh thnh trn c s lao ng v c nhng c im ng nht vi trong c th, Nhng 2 hin tng ny khng cng bn cht. - Lao ng l qt con ngi tc ng vo t nhin, ci to t nhin p ng nhu cu c ao ng ch mang tnh t pht v mc ch ca lao ng l to ra ca ci vt cht. Ngy nay, u hp vn ng thng qua lao ng v kt qu l hn ch s pt th lc ca con ngi. - Trong khi BTTC c i tng l th cht v tinh thn ca con ngi v tc ng t . Nh BTTC ta c th nh hng tc ng ti con ngi pt th cht v tinh thn. Mc ch - Tuy nhin trong mt s trng hp l chn tay c s kt hp vi BTTC m t mc c tr cho qt GDTC. Trong trng hp ny, l chn tay khng c mc ch chnh l to ra ca ci

hon ton thay th cho cc phng tin GDTC Nh vy khng phi bt c hot ng vn ng no cng c coi l BTTC. hiu su chn cc BTTC, chng ta cn i su phn tch ni dung v hnh thc ca BTTC. II. NI DUNG V HNH THC CA BI TP TDTT (BTTC,BTTL) 1. Ni dung ca BTTC. Ni dung BTTC bao gm nhng tc ng to nn bt v cc qt c bn sy ra trong c t Cc qt ny din ra trong c th rt phc tp, a dng v c th c xem xt t cc gc k - V mt tm l: BTTC c xy dng trn c s n h c thc. l hot ng vn sc cm,...c nh hng mnh m n s biu hin ca tnh cch. Khi hot ng vn ng th h thuc vo c im ca ngi tp, cch thc t chc v k hot ng ca nh s phm. - V mt sinh l hc, ni dung ca BTTC l nhng bin i cc chcnng sinh l trong , lm cho c th chuyn sang h mc cao hn so vi yn tnh. V vy m thng qua s tc n ngi tp. Tu theo bi tp m s bin i sinh l cao hay thp. Nhng bin i sinh l h trong v sau lc vn ng. Nh vy m BTTC tr thnh mt nhn t c td mnh m tng cng Khi xem xt ni dung BTTC di gc s phm th iu quan trong khng hn ch l ho din ra trong c th m l xem xt tc ng tng hp ca cc bt i vi vic pht tri g nh s tc ng n hnh vi, nhn cch ngi tp. iu ch yu hn na l hiu c phng a. Qua ni dung ca BTTC, ta thy n gii quyt c c 3nv ca GDTC t ra. Nhng n tu thuc vo hnh thc, vo k thut ca BTTC v cc yu t nh hng khc. 2. Hnh thc ca BTTC. Hnh thc ca BTTC l cu trc bn trong v bn ngoi v ph thuc vo c im n - Cu trc bn trong ca bt l cc mi lin h tc ng gia ccqt sinh l sinh ho, t khi thc hin bt. - Cu trc bn ngoi ca bt l hnh dng c th nhn thy c, biu hin c trng gian v lc ca ng tc to thnh bt. Hnh thc v ni dung bt c mi qh hu c vi nhau, trong : - Ni dung l mt quyt nh, n ng vai tr ch o trong quan h vi hnh thc. N thay i theo. - Hnh thc cng c nh hng n ni dung: hnh thc cha hon thin s cn tr ti hon thin s to iu kin kh nng s dng c hiu qu hn cc nng lc th cht. III. K THUT BTTC 1. nh ngha. BTTC l cc ng tc t (c thc, theo mun). Mi ng tc u nhm gii vn - K thut BTTDTT khng phi l bt bin, n lun lun c b sung v hon thin do g quy lut ca chuyn ng, hon thin phng php hun luyn v GDTC.Khi phn tch k thut + Nguyn l k thut: l tng ho nhng khu nhng im trong cu trc ng tc, ng v vn ng.Nu thiu mt khu no th nv vn ng khng c gii quyt. + Khu chnh ca k thut: l phn quan trng nht, n quyt nh cch thc thc hin hiu hoc lm sai mt khu no th s khng hon thnh c nhim v vn ng. + Khu chi tit ca k thut: l khu th yu ca ng tc. Nu thiu khu ny cng k tit k thut cc VV c th khc nhau tu theo c im cu trc c th. Vic s dng n thnh tch cao. Tuy nhin vic bt trc k thut c nhn ca cc VV u t mt cch thiu su tch TT. Trong thc t, cc BTTDTT a s c chia lm 3 giai on: +G chun b: to k thun li thc hin ng tc g ch yu. + G ch yu: gm cc ng tc nhm trc tip gii quyt nv vn ng, chng c v tr + G kt thc: cc ng tc c bung th mt cch th ng hoc ch ng hm ng 2. Phn tch k thut bi tp theo cc phn, cc giai on. Cc bi tp th dc th thao, c bit l cc bi tp th thao thng bao gm mt h ch vi nhau. Trong h thng , khng phi tt c cc ng tc u quan trng nh nhau. V ngi ta thng phn bit phn c bn v cc chi tit k thut bi tp. - Phn c bn ca k thut: l phn v mi quan h ca ng tc tng i t bin nu thiu hoc lm sai mt ng tc no hoc mi quan h no (Ex: trnh t dng lc, s s khng hon thnh c nhim v vn ng. - Khu chnh ca k thut: L phn quan trng v c ngha quyt nh nht trong k - Chi tit k thut: l nhng phn (yu t) th yu ca ng tc, c th thay i tro h v c ch ch yu ca ng tc (S c bit ho k thut ph hp vi c im c nhn. - Cc giai on (hay cc pha) ca ng tc l nhng phn ng tc c chia ra theo n hn kia theo thi gian. Vic phn chia cc bi tp (ng tc) thnh cc giai on c ngha

thut v tin hnh ging dy ng tc. Phn ln cc bi tp khng c chu k c th chia thnh - Giai on chun b: c tc dng to iu kin thun li thc hin ng tc gi - Giai on ch yu: gm cc ng tc nhm trc tip gii quyt nhim v vn ng, c tc ca c bi tp. C th c 1 hay nhiu giai on ch yu trong 01 ng tc (bi tp) (Ex: - Giai on kt thc: Cc ng tc bung th mt cch th ng (d.t tay sau khi nm l dng c). 3. Phn tch k thut bi tp theo cu trc v cc c tnh. Cu trc ca k thut ng tc (hay bi tp) l mi lin quan ln nhau ca tt c nh hon chnh thng nht. - Theo quan im sinh c hc: c im ca cc ng tc c phn tch theo cu trc + Cu trc chuyn ng: l hnh dng ca ng tc trong khng gian v s thay i hn + Cu trc v lc: l tng th cc lc bn trong v bn ngoi c tc dng lm thay th to nn ng tc. Ngoi ra ngi ta cn quan tm n cu trc nhp iu, mt mt quan trng ca cu tr h khng gian, thi gian v lc ca ng tc. Tm li, cu trc chuyn dng ca ng c th h khng gian v thi gian ca ng tc. Cu trc v lc th hin nhng c tnh v lc ca ng gian, thi gian v lc ca ng tc. C th: - Cc c tnh khng gian: bao gm t th ca thn v qu o chuyn ng ca cc b + T th ca thn c th chia ra thnh: Cc t th ban u trc khi thc hin ng t tc v sau khi thc hin ng tc. + Qu o chuyn ng: l ng i ca mt b phn (mt im) no ca thn trong k phng hng chuyn ng v bin chuyn ng. - Cc c tnh khng gian - thi gian: Biu hin bng tc chuyn ng. l nh gian ca vt th (hay ca mt im) trong mt n v thi gian. - c tnh thi gian: Th hin thi gian ko di v nhip ca ng tc. + Thi gian ko di ca ng tc. + Nhp ng tc. + c tnh nhp iu ca ng tc. IV. CC YU T NH HNG N HIU QU BT TDTT Hiu qu tc ng ca BT th dc th thao khng ch ph thuc vo ni dung, hnh th cc iu kin khc. Trong nhn t chung l m bo s t chc bt ng phng php s phm cn phi ch ti cc yu t sau: - Nhn t chung nht l m bo thc hin ng nhng nguyn tc v phng php s ph Ngoi ra cn ch ti cc nhn t sau: - c im c nhn ngi tp: vi cng mt bi tp nhng vi nhng ngi c tui, rnh chun b th lc,... khc nhau s chu s tc ng khc nhu. - c im ca bi tp: cc bt khc nhau v cu trc, LV, phc tp v tnh mi l - c im ca mi trng thc hin bi tp (c im k bn ngoi thc hin bt): thay i hiu qu tc dng ca bt. - S dng tc dng t nhin ca thin nhin v cc yu t v sinh: S dng tc dng t nh c th coi la nhng bin php nng cao hiu qu ca cc bi tp th lc. Trong l lun vy cng cn lu khng ch trong gio dc th cht mi cn nh vy. S dng tc ng t nh h ,nc) l bin php quan trng nng cao sc kho v nng lc hot ng ca con ngi. V ca gio dc th cht l cng cp nhng kin thc c bn ca cc yu t t nhin i vi c t qu trnh gio dc th cht cc yu t thin nhin c s ng theo hai hng to iu ki h lc v rn luyn c th. Mi trng t nhin thun li lm tng tc dng ca bi tp , l ,gy cm xc hng th cho ngi tp luyn. Tp luyn cc vng cao , ni c p sut kh , c tc dng rt tt trong nng cao nng lc hot ng chc nng ca c th. Sau khi tp lu ,trong mt thi gian nht VV c th thc hin lng vn ng ln hn , do m t c th ngi ta coi cc iu kin t nhin cc vng cao cng c nhng tc dng tp luyn c bit. kin thc v s thng nht ca c th vi mi trng nh hng ca cc tc ng khc nhau c v quan trng ca gio dc th cht. Mc ch ca rn luyn c th l to cho c th c kh n nhng tc ng khng thun li ca cc yu t t nhin: nng ,lnh , bc x mt tri , c bi din , cn lm cho c th thch nghi dn dn vi nhng tc ng khc nhau ca cc yu t t au - c nng , c lnh , lm quen vi nh nng...) Vic p dng thng xuyn nhng bin php uyn ch ngh lc. Kt hp bi tp th lc vi cc bin php rn luyn c th s nng cao s mi trng trng thi chao o , rung , nng lnh , khng trng lng..... Thc hin cc bin php v sinh: bao gm v sinh c nhn v sinh cng cng trong lao ngi, n ung, tp luyn v v sinh mi trng l nhng yu cu bt buc i vi qu trnh gi ht k thut, thit b, dng c, trang phc c vai tr ng k. Trong quan nim hin nay v s

nhng quan h giao tip ci m, vui v , hiu bit ln nhau, trnh trng thi cng thng(str hn hot ng th dc th thao c t chc tt cng l mt bin php v sinh c gi tr. V. PHN LOI BI TP TDTT - N: Phn loi cc bi tp th dc th thao c ngha l sp xp chng thnh nhng nh tp trong mi nhm c s ging nhau v nhng tnh cht c bn nht. - ngha ca phn loi bi tp th dc th thao: bi tp th dc th thao rt a dn ta d nh hng, la chn v s dng chng theo mc ch ca mnh. Phn loi bi tp th dc th thao c nhiu cch: * Phn loi cn c vo qu trnh hnh thnh trong lch s: bi tp th dc th thao hao, tr chi v du lch: - Th dc: C rt nhiu loi hnh phong ph. Ngy nay, TD c chia lm 3 nhm c bn + Th dc c bn: l mt loi hnh ca th dc pht trin chung, rt phong ph v a ha quan trng v ch yu l trang v cho ngi tp nhng c s (nn tng) ca k thut ng sc kho. Ni dung chnh ca TD c bn gm: cc ng tc TN c bn, bt pht trin c chn l t th ng, bt pht trin ton thn + Th dc c khuynh hng th thao: l nhng mn th thao ring bit c yu cu v lu ca cc mn th dc ny l nng cao trnh ti ngh thc hin cc ng tc quy nh v gin dng c, Th dc nght hut, Nho ln, Th dc th hnh. + Th dc b tr: gm th dc b tr trong trng hc (TD gia gi, trc gi), trong gh nghip l nhng bt rt a dng c xy dng v la chn ph hp vi nhng mc ch r cho hot ng chnh t kt qu tt hn. c im chung ca cc loi hnh th dc l c th s dng hnh thnh tng bc c ng tac s(phng hng, bin , tc , lc, nhp , nhp iu v cch phi hp ng tc hc nng c th. - Th thao: l nhng hot ng vn ng chuyn bit phong ph, a dng, c c im c nht trong mt hot ng vn ng chuyn su nht nh. c trng ch yu ca hot ng TT l s chuyn mn ho su cc mc khc nhau, s n lc cao v th lc, ch v hot ng tr - Tr chi: L mt trong nhng loi BT TL xut hin sm nht. ng lc trc tip ca c vng chn thng v nim vui trong giao tip v ua trnh vi nhng tnh hun lun thay nhm: + Tr chi m phng. + Tr chi th thao n gin. + Tr chi th thao. - Du lch: l mt phng tin GDTC quan trng gm cc cuc i do, thm quan, du lch hi gian ngn khc nhau nhm ngh ngi tch cc, nng cao sc kho v bi dng k nng vn + i do v thm quan. + Du lch d ngoi. * Phn loi cn c vo mc ch hun luyn: Cc BT th dc th thao c chia thnh: - Bi tp thi u - Bi tp chun b chung. - Bi tp chun b chuyn mn. * Phn loi cn c vo c im t cht th lc: Cc BT th dc th thao c chia th - Bi tp sc mnh tc . - Bi tp sc bn (LV cht ch, s lng, tun t BT c xc nh cht ch) - Cc bi tp trong tnh hung bin i. * Phn loi cn c vo mt s mn khoa hc khc: nh sinh l, sinh c cc mn ny c c chu k, mn khng c chu k v mn hn hp, hay cn c vo cc b phn c th m chia ra mnh CC YU T MI TRNG T NHIN V K V SINH: 1. Yu t mi trng: Nc khng kh v nh sng cng l phng tin khng km phn qua kh nng hot ng th lc ca con ngi trong qu trnh GDTC. Cc nhn t mi trng c s dng theo nhiu phng hng nh: - B sung, tng cng v hp l ho tc dng ca BTTC - S dng nh mt phng tin c lp ti luyn c th v cng c sc kho 2. Yu t v sinh: Cng c xem nh l mt phng tin b sung ca GDTC, vic tun th ong qu trnh GDTC mc ng quyt nh ca GDTC, iu quan trng l m bo nhng yu cu v dinh dng cng nh thc y qua trnh hi phc sau bui tp, ngoi ra n cn c tc dng ph CHNG IV CC PHNG PHP GIO DC TH CHT

I. C S CU TRC CA PHNG PHP GDTC Ni n c s cu trc ca phng php GDTC cn quan tm ti cc vn sau: 1. Lng vn ng v qung ngh l cc thnh t ca PP GDTC Mt trong nhng c s quan trng nht ca tt c cc phng php GDTC l iu chnh L 1.1. Lng vn ng. KN: LV l mc tc ca BTTC ln c th ngi tp. S tc ng ca LV dn n nhng bin i chc nng trong c th nh: trng thi t vn ng khng mt i hon ton m li nhng du vt v din ra qt hi phc, thch nghi. Q hch nghi d s lm pht trin th cht ca ngi tp. LV bao gm LV bn trong v LV bn ngoi. - LV bn trong l mc bin i sinh l, sinh ho trong c th ngi tp khi thc bi tp cng sut max s lm tng tn s nhp tim ln 220ln/pht, HAmax 180ln/pht. - LV bn ngoi l LV tc ng ln c th ngi tp thng qua bt th lc. LV bn hi lng v cng vn ng. + Khi lng vn ng: l ko di thi gian ca ng tc nh tng c ly chy, tng km, kg, tn t, + Cng (I): l mc cng thng chc nng do bi tp gy ra trong mt khong thi g giy, giy, VD: bt chy 10inx100m vi 80-85% sc th KL l10in cn I l chy 80-85% sc MQH gia LV bn trong v LV bn ngoi c s tng xng vi nhau.C. v khi LV c.th cng mnh v ngc li. Song khi c.th trong nhng trang thi khc nhau th qh LV i khc. VD: khi s dng 1 LV bn ngoi c h thng, trong c.th s din ra nhgng bin 0 cn gy nn nhng bin i mnh m nh trc. Hoc c.th trng thi sc kho khc nhau th ging nhau.Cho nn LV phi quan st trong nhng k c th 0 nn my mc. Mi quan h gia khi lng(KL) v cng (I): tr s max c quan h t l ngh ch c th thc hin vi Ithp. VD: nu chy 100m vi Imax th khng th chy lp li nhiu th khng th chy vi tc ln sut c ly c. Song trong nhng bt c Itrung bnh li c th thc hin vi KLln. VD: k lc chy mt ngy. Nh vy s thay i Kl v I s to nn hiu qu ngha ca bui tp. VD: khi s d v KL th mc tc ng ln c th s khc nhau v ngc li. iu c ngha quan trn LV chnh l phng php. V vy LV chnh l thnh t c bn ca pp GDTC. Song ch dng li g ngh gia cc ln tp. 1.2. Qung ngh:

Qung ngh: l thnh t c bn ca pp GDTC bi v cng LV nhng thay i QN th hiu : bt chy 10lnx60m. Nu chy vi Imax v QN y th s pht trin sc nhanh, cn nu vi chm v v tr xut pht th s pht trin sc bn tc . QN c th ngh th ng hoc ngh tch cc. QN tch cc: l trong khi ngh vn c bt tp ph vn ng nh nhng vi I thp. VD c nh nhng sau mi ln lp li. QN th ng: l khng lm g c Thi gian QN trong cc phng php khc nhau c xy dng tu theo mc ch bui t pp khc nhau c xc nh theo khuynh hng tri hn (theo t cht vn ng) v quy lut c Cn c vo mc hi phc, ngi ta phn thanh 3 loi QN: + QN cng thng: l LV tip theo ri vo thi im c th cha hi phc v trng th + QN y : l LV tc ng tip theo ri vo thi im c th hi phc v trng k thut ng tc. + QN hi phc vt mc: l LV tc ng tip theo ri thi im c th ang h phc Hiu qu s dng mt loi qung ngh no khng phi l c nh. Nhng qung ngh khc nhau c th c t.dng nh qung ngh ngn hoc y hoc vt mc. VD: sau ln chy 6 ht th coi l qung ngh vt mc, nu nh c tp tip th dn dn qung ngh ny ch m b s ln LL m qung ngh vt mc dng nh tr thnh qung ngh ngn. Mt khc tu theo qun tp ni chung cng thay i. Nh vy qung ngh cng l thnh t quan trng ca PP GDTC.Mi l trong nhng hon cnh c th. 2. Nhng cch thc tip thu v nh mc hot ng vn ng * tip thu KN - KX vn ng ngi ta thng x dng 2 cch tip thu:

- Tip thu tng phn (phng php phn chia hp nht): S dng i vi cc ng tc k phn, cu trc ng tc khng b nh hng nghim trng. - Tip thu nguyn vn: S dng vi nhng ng tc n gin v nhng ng tc phc tp hng n cu trc ng tc (bi tp). Vic phn chia ny tu theo c im ca ng tc v trnh chun b hin ti ca n * nh mc hot ng vn ng cng l mt c s xy dng bi tp TT. nh mc lng vn ng c chia thnh: - nh mc LV cht ch: LV c a ra mt cch cht ch c quy nh bi s ln v - nh mc LV khng cht ch: mc d c t ra mt s yu cu nhng trong qu trnh ht ch c LV m ch ph thuc vo bn thn ngi tp, trng thi hng phn, tp trung ca v thi u). II. CC PHNG PHP TP LUYN C NH MC CHT CH c im ca pp ny l h.ng ca ng tp c t.chc v iu chnh 1 cch chi tit. S - nh mc trc chng trnh t (qui.nh trc thnh phn cc t trt t lp li..) - Vic thc hin LV v qung ngh cng c nh mc trc. - S dng cc iu kin bn ngoi, cc dng c t.luyn cng c nh trc. ngha ca vic nh mc l ch m bo k ti u cho tip thu KNKX vn ng mi v PP tp nh mc cht ch c rt nhiu phng n c th vic s dng chng tu thuc v qu trnh GDTC. 1. PP t.luyn trong q.trnh hc .tc. Vic tip thu ban u cc ng tc c th din ra theo 2 hng *PP phn chia hp nht. PP phn chia c s dng trong trng hp i vi t hoc t hp nhng t cn hc c h hng ti cu trc ng tc. VD:Trong g.dy k.thut bi ch ngi ta c th phn chia thnh cc g.on k thut tay chn... * PP TL nguyn vn: S dng khi vic phn chia nh ng tc gy ra nhng bin i ln nhng ng tc c k thut phc tap th lc u c cu ca ng tc nguyn cn c n gin n trn c s nguyn vn ng tc. Kt hp vi vic s dng cc BT b tr, BT dn dt... 2. Cc pp TL nh mc LV v qung ngh: Cc pp ny nhm hon thin KNKX V v p.trin cc t cht t.lc. Cn c vo m.ch s in cc thng s bn ngoi ca LV m s dng cho ph hp. PP ny c chia thnh 2 nhm ph php tp luyn lp li bin i. * PP BT lp li n nh l cc thng s ca LV c n nh v tp lp i lp li b Cn c vo qung ngh, PP ny c chia lm 2 loi: + PP n inh lin tc: khng c qung ngh nhm gio dc t cht sc bn, nh ch + PP n nh ngt qung: gia cc ln lp li c qung ngh (c th l ngh ng 60m vi 100% sc, qung ngh 3-5pht. Khi c th thch nghi vi LV c ri th cn thay i vi LV mi tng ng v uyn sang PP th 2 l: * PP tp luyn bin i theo ch LV lin tc v ngt qung: tu tng trng hp m ) thay i cch thc thc hin t, thay i qung ngh v cc k tc ng bn ngoi. Bn cht ca v. th hin ch t ra nhng yu cu mi cao hn kch thch s p. h hot v hon thin k xo vn ng Phng php ny gm: + Cc pp tp luyn bin i lin tc (khng c qung ngh): pp ny ch yu p dng c hp in hnh ca nhm pp bi tp bin tc. + PP tp luyn bin i ngt qung: c im tiu biu ca pp ny l lun phin cc h qung ngh u c th thay i. * S kt hp 2 nhm pp trn to nn pp tng hp vi rt nhiu cc pp khc nhau (Phn + PP t.luyn lp li tng tin: khi lng khng i nhng cng thay i. VD: Ch % sc. + PP tp luyn lp li vi qung ngh gim dn: C c im LV n nh nhng qung n ng c th khi thc hin bi tp. VD: chy 4 ln x 400m vi qung ngh l: 7-5-4pht. + PP tp luyn vng trn: Q.trnh thc hin cc bt theo th t tng nhm vi nhng BT BT lin hp. Cc Bt c thc hin theo tng trm k tip nhau, cc trm c b tr theo d mt lot cc t hoc nhng hnh ng nht nh.S ln lp li mi trm c x.nh theo . lp li ti a. H.thc t.luyn vng trn nhm GD cc t cht th lc, khi thc hin tp luyn theo pp hng BT c k thut n gin v ngi tp nm vng cc k thut ng tc trc . u im , tc ng n nh c kt hp ci tc ng bin i. c bit l hiu qu ca s chuyn (th

lc v cm xc tch cc. PP tp luyn vng trn c nhiu dng khc nhau v cc dng c bn ca pp tp luyn v - Tp luyn vng trn theo pp tp ko di lin tc ch yu c s dng pht trin - T.luyn vng trn theo pp gin cch vi qung ngh ngn c s dng ch yu p.t - Tp luyn vng trn theo pp gin cch vi qung ngh y c s dng pht trin III. PHNG PHP TR CHI V THI U Mc d pp tp luyn c nh mc cht ch c nhiu u im, nhng pp tr chi v pp th 1. PP tr chi ngha pp tr chi nh mt hin tng XH a din vt qua ngoi phm vi GDTC v g g nhng c.nng ch yu nht ca tr chi l chc nng g.dc. T xa xa, tr chi l mt t theo ngha rng ca t . PP tr chi khng nht thit phi gn vi mt tr chi c th no nh bng , bn , pp tr chi c th s dng trong bt k t t.lc no. Tt nhin chng phi c t.chc ph PP tr chi trong GDTC c nhng c im sau: - T chc theo ch . H.ng ca nhng ngi chi c t chc tng ng vi ch - Phong ph v p.thc t mc ch. Hu nh bao gi cng c nhiu cch chin thng - L mt h.ng c lp sng to, c yu cu cao v s nhanh tr kho lo ca ng chi - To nn s ua tranh cng thng gia cc c nhn hoc cc nhm ngi v to nn cm Nhc im: K.nng iu chnh LV b hn ch v vic chng trnh ho ch mc tng i. ngha tc dng: Cng c v hon thin knkx v, p.trin cc t cht th lc, g.dc tnh k lut,tnh 2. PP thi u Trong GDTC thi u c s dng c di h.thc tng i n gin v h.thc p.trin p Trong trng hp th nht c s dng cc dng nh u tp, thi th c s dng thi th v s tch cc ca ng tp.Trong trng hp th hai c s dng tng i nh mt h.thc hc.... c im c bn ca pp thi u l so snh sc lc trong k ua tranh th bc, v tr trong thi u l k tin hnh t.chc cuc thi s to nn cm xc sinh l c bit lm tng th cc c nhn hoc cc tp th din ra mt cch gay gt. V vy n i hi pht huy tnh tp th PP thi u cn c c im chun ho i tng thi, quy tc thi v pp nh gi thnh ngha tc dng: - PP thi u c s dng v gii quyt nhiu nhim v khc nhau nh pht trin t c vn ng v n.lc th hin chng trong nhng iu kin phc tp. - PP thi u cn c ngha c bit quan trng trong gio dc cc phm cht ch, o s ganh ua trong thi u hnh thnh nn nhng nt tnh cch ch k, ho danh,hiu thng IV. CC PHNG PHP S DNG LI N I V TRC QUAN TRONG QU TRNH GDTC - PP s dng bng li ni: Bng li ni truyn th k.thc cho ng hc, kch thch t duy v iu khin chng. k.qu v iu chnh hnh vi ng hc. PP li ni cng rt cn thit trong q.trnh n.thc,t nh gi, t iu chnh hnh Do c c.nng a dng m li ni c s dng trong nhiu pp khc nhau: phn tch, - PP trc quan Qu trnh nhn thc ca con ngi bng trc quan t duy thc tin. Trc quan c hai loi: trc quan trc tip v trc quan gin tip. Tu theo tng tr DTC m s dng trc quan trc tip hoc trc quan gin tip cho ph hp. S cm th ca cc gic quan bao gm: Th gic, thnh gic, khu gic, v gic, xc g Cc PP trc quan ch yu gm: + Cc PP biu din TN, th phm ng tc. + Thng qua ti liu, s , hnh nh, hnh v. + Mhnh, xa bn. + Biu din = cm gic la chn + PP cm gic s b c ch ch v ng tc (cm gic chuyn mn). + PP nh hng (s dng m thanh) + PP dn dt v chng trnh ho tc thi gian cm gic. + PP thng tin cp tc cc thng s vn ng. CHNG V CC NGUYN TC V PHNG PHP GIO DC TH CHT

I. NGUYN TC T GIC, TCH CC Khng cn phi chng minh rng tnh hiu qu ca qtrnh s phm phn ln c xnh cc nh th no i vi cng vic ca mnh. Vic hiu c bn cht cc nh/v cng nh vic t qu trnh hc tp, nng cao hiu qu cc dng tc cn lm, to iu kin sdng c sng to c lut y da trn c s tnh t gi v tch cc. Nguyn tc t gic tch cc c th hin 1. Xdng thi t gic v hng th bn vng i vi mc ch chung v i vi cc n Tin cn thit ca thi t gic i vi hot ng l ng c tham gia hot ng tc, ham mun c th hnh p..) Ngi lm cng tc chuyn mn v GDTC phi bit khu gi gip ngi tp hiu r bn cht XH ca TDTT hiu ngha ca n nh mt phng tin pht t g to v bo v t quc. S hng th vng chc i vi hot ng TDTT c pht trin cng vi s nhn thc v xut pht t mc ch ca GDTC th s khng c hiu lc ng vin ngi ta luyn tp mt Nguyn tc t gic v tch cc cn phi lm cho ngi tp nhn thc c ngha c t g? tp nh th no? ti sao tp nh vy 2. Kch thch vic phn tch c thc, vic kim tra v s dng hp l sc lc khi t Trong qu trnh tp luyn, ngi thy c vai tr ch o trong vic nh gi v un n ic tp luyn cn ph thuc trc tip vo s t nh gi ca ngi tp, nng lc nh gi n .. trong tin trnh thc hin chng. Cc th nghim CMR: kt qu tip thu cc bi tp tc thi gian ngn. Cn s hon thin cc bi tp TD li ph thc vo k nng phn bit chnh xc quyt vn ny ng ta sdng 2 pp sau: PP thng tin cc thng s ng tc. VD nh l thng bo cho ngi tp bit kt qu v PP vn ng bng ch. VD: Sau mt bui tp nh li ng tc va hc. 3. Gio dc tnh sng kin, t lp v thi sng to i vi cc nhim v: iu quan trng l phi to c tnh t ch, t lp, sng to ngi tp. Vy lm th no t c iu ? Phi trang b cho ngi hc nhng phm cht sau: + C k nng t gii quyt nhim vu. + K nng t kim tra + C kin thc mt cch c h thng. + Phi c k xo s phm + Phi gio dc c s ham thch, say m, nhit huyt. + Phi c hnh thc khen ch kp thi, chnh xc. II. NGUYN TC TRC QUAN Trc quan trong GDTC c biu hin vic s dng rng ri cc cm gic, cc th cm vo s hot ng ca cc gic quan nh c th tip xc vi hin thc xung quanh. Nguyn t 1. Trc quan l tin cn thit tip thu ng tc: Nhn thc thc t c bt u t mc cm gic trc quan sinh ng". Hnh nh sin ca cc c quan th cm bn ngoi cng nh bn trong nhng c quan tip nhn cm gic ca m n cm gic c. iu quan trng y l s hot ng ca cc c quan cm gic khcnhau va b sung c nh ho v ng tc. Hnh nh cm gic cng phong ph cc KNKXV c hnh thnh trn c s c ch biu hin cng hiu qu hn. Khi xy dng cc tin cm gic tip thu ng tc cn t hc trc quan khc nhau nh: th phm ng tc, phn tch bng li ni c hnh nh tp luyn tp bt chc. 2. Trc quan l mt iu kin khng th tch ri ca vic hon thin ng tc: Khng th c c s hon thin cc KNV cng nh s pht trin cc nng lc th cht , biu tng trc quan rnh mch. Tu theo mc tip thu hnh vi vn ng m cho vic cm g nhau. To iu kin cho vic cm th tinh t hn, tng hp hn tu theo s cn thitca vic cm gic nctrong bi li, "cm gic bngtrong cc mn bng... Trong qu trnh hon thin ng tc, ngi ta cn s dng mt s phng php tc ng h nh: phng php dn dt bng nh n, dn dt bng m thanh. S phi hp trc quan cc giai on tp luyn lun khc nhau. V d: Lc u cm thi gic ng vai tr quan trng hn c sau l cc c quan phn Tuy nhin bt k giai on ging dy no cng khng c hn ch bi mt s phng phng php trc quan nhm pht trin ton din cc c quan cm gic. 3. Mi lin h gia trc quan trc tip v trc quan gin tip. Trc quan trc tip l nhm to nn nhng hnh nh sng ng v ng tc cn hc. Trc quan gin tip s giI thc cc chi tit v c ch ng tc m s quan st trc g t sch bo.. Cc phng php trc quan khc nhau khng chi lin quan n nhau m cn tc ng ti hng nht gia cc mc nhn thc cm tnh lgc, cn t quan im sinh l hc bi s thng nh

2 (cc phn x c ii kin v khng iu kin-h thng tn hiu th nht v li ni v ch v con ngi (Paplov). Li ni gn lin vi kinh nghim vn ng cu ngi tp cng c coi l trng trong qu trnh tp luyn ca ngi tp. Nhng yu cu m bo tnh trc quan: - S dng phng tin trc quan phi ph hp vi la tui. - Phi xy dng r mc ch trc quan cho hc sinh. - m bo tnh tch cc, t gic, t duy ca hc sinh. - T l gia trc quan trc tip v trc quan gin tip phi ph hp trong tng giai - Hnh nh trc quan phi tc ng tt vo tt c cc gic quan. III. NGUYN TC THCH HP V C BIT HO 1/ Bn cht: Trong GDTC khi a ra 1 yu cu no th pha tng ng vi kh nng n gi : la tui, gii tnh, trnh chun th lc... Th mi mang li hiu qu tt. Chnh v vy, ngha c bit ca nguyn tc ny th hin ch: Trong lnh vc GDTC phi chu nhng tc ng mnh m ch cn LV vt gii hn chu ng mt cht l dn ti n u sc kho th li gy ra hiu qu ngc li. V vy, tun th nguyn tc va sc v c nhn ong nhng tin ca tnh tch cc thc y ngi tp t c mc ch t ra. 2/ C s ca nguyn tc: - Xut pht t nguyn tc nng cao sc kho. - Yu cu ph hp vi ngi tp pht huy c tnh t gic tch cc ca ngi tp 3/ Cc yu cu ca nguyn tc + X.nh mc va sc hay LV phi va sc vi ng tp ngha l LV khng qu cao v trin TC cho ngi tp. Tnh v sc ca BTTC, mt mt ph thuc vo kh nng ngi tp, mt khc ph thuc v bi tp. S ph hp y gia kh nng v kh khn l thc o ti u ca tnh va sc. Xc nht ca GDTC. gii quyt vn ny cn phi hiu bit r rng v kh nng chc phn ca hau, v gii tnh ng tp. la chn c p.tin va sc c th cn c vo cc chng trnh v cc tiu chun rong cc nh trng, tiu chun rn luyn thn th). Song ngay cc chng trnh hon thin nh khng th thay th vic NC k lng c im ca ng tp chn ra p.tin, pp, tiu chun th sc th trong q.trnh x.dng n.dung hc tp phi cn c vo tnh hnh chung v cn kim tra hng xuyn xc nh trng thi chc nng c.th ca ng tp m thay i LV cho ph hp. Va sc khng c ngha l khng c kh khn, m l nhng kh khn va sc, nhng kh h vt cht v tinh thn ca ngi tp. Chng hn, mt ngi mi tp trong khong thi gian n c trnh chuyn mn cao thng tp luyn, th iu cha c ngha LV vn ng va s ngi tp. Khng phi pht hin ra s ph hp gi to ca LV vi c th. V vy, mt ln na l hc - s phm c h thng. Coi l mt trong nhng iu kin quan trng nht ca GDTC. Cc gii hn va sc trong qu trnh GDTC cng thay i. Chng tng ln theo s pht ngi tp. Nhng g cha va sc giai on ny li tr nn d thc hin giai on sau. V ng khng ngng kch thch s pht trin tip theo cc kh nng con ng. + Nhng iu kin phng php m bo va sc: ngoi nhng vn nu trn, tnh va v cu trc chung ca cc bui tp. V vy, tnh va sc c lin quan ti tt c cc vn l.c bit n lin quan cht ch vi vn k tha ti u gia cc bui tp v tng dn yu *Cn phi m bo tnh k tha gia cc bui tp v trnh t cc ng tc. Bui tp t eo. *Cn phi tun theo nguyn tc t d n kh, t n gin n phc tp, c ngha l hn c th ngh v tng ln t t. *Phi s dng nhiu cc phng tin chuyn mn:bi tp b tr, bi tp i trong bui qu trong q.trnh GDTC. 4/GDTC ph hp vi y.cu c nhn Trong qu trinh GDTC vic s dng cc phng tin, pp, cc iu kin tin hnh tp lu pht trin nng lc ca h mc cao nht. Nu LV qu mc s nh hng xu n sc kho ng ng tc cng khng t c hiu qu trong vic trang b nhng k nng k xo vn ng cn Vn c bit ho trong GDTC ngi ta tin hnh theo hai hng chnh: + Chun b chung. Biu hin nhng yu cu tp luyn nh nhau nhm trang b cho h mt s KNKX vn ng g v nhng tri thc c lin quan ng thi pht trin t cht th lc. Trong qu trnh cn hoc c th c bit ho theo yu cu chung bng nhng con ng ring + Chuyn mn ho. Biu hin nhng hot ng la chn lm ni dung chuyn mn ho phi ph hp vi c

uyn su, mc phn u bng nhng con ng thc hin mi ngi cng khc nhau, n ph t Ch : -Bn cnh vic GDTC ph hp vi c im c nhn th GDTC cn da vo q.lut chung nh vi nhng con ng chung ca qu trnh GDTC - Q.trnh GDTC khng ch chy theo c im c n h hp vi GDTC IV. NGUYN TC H THNG 1. Tnh lin tc ca qu trnh GDTC v lun phin hp l LV vi ngh ngi Tp luyn thng xuyn s kihc thch c li s tip thu cc KNKXV v pht trin cc bin i v mt hnh thi v chc nng. Ngc li nu tp luyn tht thng s lm mt i nh phn ca c th v nh vy s khng t c kqu nh mong mun. V vy qu trnh GDTC phi lin tc. S lin tuc th hin gia 2 bui tp, 2 chu k t bin i c li ca nhng ln tp trc. Vi ngi bnh thng 1 tun t 2 n 3 bui tp, thng nht inh v lun phin gia LV v ngh ngi. LV dn ti nhng bin i chc nng trong c th, nh cc trng thi trc V, bt ng V cng nh trong mt mi ni chung chnh l nguyn nhn to nn s hon thin c th bng ton m li nhng "du vt". Qu trnh tch lu nhng "du vtny s bin i thch nghi ip l "Hi phc thch nghi". V nhng l do trn, hiu qu ca mi bui tp sau phi c tin hnh trn "du vt vt . Kqu l xut hin "hiu qu tch luca c 1 h thng bui tp, tc l lm xut hi cht cu trc v chc nng. Nhng bin i ny chnh l c s trnh chun b th lc, tr nguyn l trn trong GDTC c 3 loi qung ngh: Ngh vt mc: LV ln nht c tin hnh vo giai an hi phc vt mc tc l Ngh y : Qung ngh gia cc bi tp nhm n nh cc k xo tip thu c, du vo lc nng lc vn n tr v mc ban u (v s ). Ngh cng thng: Tin hnh trn nn hi phc cha y nng lc hot ng ca mt nhm tc ng vo c th nhng LV c khi lng c bit v do gy nn nhng bin i ch hot ng trong thi gian giI to LV tng i tip theo. (v s ). Ch : khi s dng phng php ny cn c s chun b th lc s b tt, ngh ngI h xuyn Trn thc t s lun phin gia LV v ngh ngI trong q trnh GDTC l phc tp v l c tnh cht chung v khI qut v qu trnh mt mi v hi phc trong cc bui tp c cng 1 Qu trnh hi phc ca cc c quan khng xy ra ngay ng thi trong h thng chc n cogen) 2. Tnh lp li v tnh bin dng Trong qa trnh tp luyn lp li c th hin r tt c cc mt. khng ch l tp trong h thng cc bi tp. Nu khng lp li nhiu ln th khng th thnh thnh cc hng th to tin cho s tin b tip theo. Tuy nhin nu ch hn ch vic lp l th s dn n s g b cng nhc i vi KX . V vy, tnh lp li cn kt hp vi tnh bin dng tc l s bin dng rng ri cc bi t LV v cc phng php tp luyn. 3. Tun t cc bi tp v mi lin h ln nhau gia cc mt khc nhau trong ni dung Tnh tun t ca cc bui tp c xut pht trc ht l t cc kh nng ca ngi t h khc khi la chn con ng tin hnh qu trnh ging dy v gio dc cn tun theo cc t d n kh. Tun t ca ni dung luyn tp mi giai on c th ca qu trnh GDTC ph thuc v uc nhiu nht l cc hot ng vn ng nh, vo tnh k tha v vo s tc ng ln nha ti a "chuyn ttv hn ch "chuyn xuca cc KXV v cc t cht th lc. Trong gio dc cc t cht th lc, cc bi tp c sp xp theo trnh t sau: Nhanh - mnh - bn. Hoc l mnh - nhanh - bn. Sau cc bi tp pht trin SB cn sp xp qung ngh tch cc v tiu cc sao cho c ca cc bi tp ny i vi cc bi tp mang tnh cht tc v SM c thc hin trong cc V. NGUYN TC TNG DN YU CU S cn thit i vi n.v v.ng v tng LV mt cch t t:GDTC cng nh mi qu tr i t bui tp ny sang bui tp khc, t giai on ny sang giai on khc. nt c trng xuyn tng phc tp ca bi tp, tng cng v thi gian tc ng ca cc bi tp . T gin d: Chnh thc tin i hi. Khng i mi cc bi tp th khng to c phm vi rng phc tp ho nhim v vn ng theo mc b sung cc bi tp th vn k nng k xo tr n hc vn ng mi d dng hn. Hn na vic tip thu nhiu loi hnh vn ng khc nhau cn c ngi. chnh l tin trong vic tip thu v hon thin k xo mi. Bn cnh vic phc tp ho nhim v vn ng, trong qu trnh GDTC cn phi tng LV

cc t cht vn ng nh sc nhanh, sc mnh, sc bn. Mc bin tch din ra trong c th di tc ng cu bi tp th cht, trong n vn ng. Nu m bo cc iu kin cn thit khi khi LV cng ln s to c nhng bi trnh hi v hi phc vt mc cng mnh m. iu c thc nghim khoa hc chng minh. Mt khc (cng cn lu rng) phn ng ca c th i vi cng mt LV cng lun lu in bin chc nng sinh hc do lng vn ng ban u gy ra ngy cng nh i. Trong c th x LV tr nn quen thuc n cn l kch thch cho nhng phn ng thch nghi na. tip tc n phi i mi mt cch h thng cng v khi LV. chnh l mt trong nhng quy lut ca qui lut c th hin s thay i theo chiu tng ln cc thng s khc nhau ca LV, t . Kinh nghim thc tin cho thy qu trnh gio dc cc phm cht ch cng theo quy l ch t l thun vi mc kh khn trong hot ng. V vy, khng th gio dc c ch n nhim v chuyn mn to nn. Cc iu kin phc tp ho nhim v v cc hnh thc tng LV. Nh trnh by iu kin c bn nng cao cc yu cu trong qu trnh GDTC l ph hng vt qu kh nng chc phn ca c th m phi m bo va sc ngi tp. Tnh thng xu l iu kin cn thit nng cao yu cu tp luyn. m bo tnh bn vng ca k xo v cc bin i thch nghi c ngha c bit quan LV. Vic chuyn sang cc bi tp mi, kh khn v phc tp hn cn tin hnh tu thuc vo k xo cha c cng c tng i d dng b ph hoi di tc ng ca nhng LV qu cao c s dn ti nguy hi cho sc kho ngi tp. C th thch nghi vi LV no khng phi ngay h i hi thi gian tch lu dn dn. Thm vo nhng bin i chc nng v cu trc khc n hm thi gian thch nghi chung ca ton c th. Thi hn thch nghi tt nhin ph thuc vo L hch nghi cng di. Nh vy c th kt lun rng c bit tiu biu ca din bin LV l tnh tun t. C ba hnh thc tng LV: tng theo ng thng dc, tng theo hnh thc bc thang v Hnh thc i ln theo ng thng (tuyn tnh)

- Trong trng hp tng theo ng thng dc, LV sau ln hn LV trc v tng ln t vng mt tun. Tnh tun t c m bo nh nhp tng tng i khng cao v nhng qung thang th LV n nh trong mt s bui

. Khi c s tch lu lng cn thit tc l c th thch nghi vi LV th t g tng i mnh LV. c im tiu biu ca tng LV theo hnh sng

L kh nng phi hp tng t t v tng mnh. Tip theo l gim LV. Mi sng sau php tng cng v khi lng ti nhng tr s ln nht. Ni chung vi cc qung thi gian tng i di th din bin LV thng theo hnh l eo hnh thc thng dc v bc thang ch nn p dng trong nhng th k tng i ngn. u th g c gii thch nh sau: - Din bin ln sng ph hp vi nhp sinh hc ca qu trnh Sl cng nh ch sng - Ph hp vi nhng quy lut thch nghi chm ca c th trong qu trnh TL. - Gii quyt c mu thun gia tng khi lng v cng V. y chng ta ch lm r 2 vn cui cng: Do c th c tnh n nh nht nh v trong cc c quan khc nhau din ra 0 ng thi cho nn din bin thch nghi chm hn so vi c tng 0 ngng LV th bui tp ny sang bui tp khc, hoc ngay c t nhm bui tp ny sa h cng dn ti hin tng bt tng xng gia kh nng c th v LV. trnh hin tng c bit nhng bin i thch nghitt hutin kp nhng qu trnh nhanh chng.Vn m tng khi lng v cng n 1 gii hn nht nh. Sau tip tc tng khi lng bu y tr xu hng chung l tng c khi lng v cng ch c nh vy mi m bo ph.trin to thun ny c gii quyt nh vic p dng hnh thc ln sng trong din bin V. Trong trn g cng . Hai sng ny lch pha nhau, do vo thi im gim khi lng s c k tng

ui cng c 2 sng u i xung chun b cho sng mi cao hn. Tu theo k v nhim v c th ca tng thi k GDTC m la chn p dng hnh thc t khi yu cu tng chm v tng t LV. Ngc li khi cn kch thch mnh m s dng hnh thc ho c hnh thc thang dc v bc thang. - Nhng k nng cao LV: LV phi d tip thu, m bo LV va sc vi ngi tp, m bo tnh tun t khi tn un phin hp l gia TL v ngh ngi. m bo tnh bn vng KXV v cng c vng chc nhng bin i chc nng ca c th d VI. MI QUAN H LN NHAU CA CC NGUYN TC V PHNG PHP Ta bit rng GDTC l 1 loi hnh c bit m ni dung c th l dy hc ng tc mn v pht trin cc t cht th lc cng nh GD o c, ch, gp phn xy dng con ngi rnh GDTC phi tun theo nguyn tc l: Nguyn tc t gic tch cc, Nguyn tc thc hp v c biot ho, Nguyn tc h thng tc trc quan. Nhng nguyn tc ny l nhng nguyn l c s khoa hc, thc tin qu trn phi qun trit thng nht cc nguyn tc trn khng c lai tr 1 nguyn tc no v cc n trong : 1. Nguyn tc t gic tch cc l nguyn tc ch o - l tin chung thc hin GDTC ch c th t c hiu qu khi m ngi tp c thc chm ch, tch cc hc tp, c g t gic tch cc buc hc sinh phi m bo cc yu cu: - GD thi t gic v hng th bn vng i vi mc ch tp luyn cng nh cc nhi - Khuyn khch vic phn tch mt cch c thc vic kim tra v dng sc hp l khi - Phi GD tnh t lp, ch n, sng to ca hc sinh. 2. Mun pht huy c tnh t gic v xy dng hng th bn vng trong qu trnh tp h hp v c bit ho trong qu trnh GDTC. * Tnh thch hp c ngha l: khi a ra 1 yu cu no th phi tng ng vi kh h lc. V vy nguyn tc ny phi m bo cc yu cu: - LV phi ph hp vi ngi tp. - Phi m bo tnh k tha gia cc bui tp. Bui tp trc l tin , bc thang c -Bi tp phi I t d n kh, t n gin n phc tp, t t n nhiu, t bit - Phi s dng cc phng tin chuyn mn nhanh chng t hiu qu cao. * Trong qu trnh GDTC ch c m bo 4 yu cu trn th ngi tp mi tip thu bi t ho ngi tp v pht huy c tnh t gic tch cc ca hc sinh. Ngoi ra trong qu trnh GD ngi tp m bo pht trin nng lc mc cao nht. 3. Nguyn tc t gic tch cc c lin quan cht ch n nguyn tc h thng bi nguy * Tnh thng xuyn ca cc bui tp v lun phin hp l v ngh ngi: Trong GDTC ch v c s lun phin hp l gia tp luyn v ngh ngI, c phn tch nhng u, nhc im k mi nhanh chng nm c k thut ng tc v nng cao hiu qu cc ln thc hin ng tc cht vn ng. Khi ngi tp mi thy hng th v cng tch cc tp luyn. * Theo nguyn tc h thng th trong GDTC cn phi c s phi hp gia tp luyn lp v nu tin hnh tp luyn lp li nhiu ln. T cht th lc. V vy trong tp luyn phi hc hin chng. Thay i LV mt cch linh hot, thay i ni dung v hnh thc tp luyn S s pht trin cc t cht th lc m n cn l mt yu t kch thch gy hng th trong qu ngi tp. Nguyn tc h thng cn phi ch ti trnh t ca cc bui tp v mi lin h ln n dung cc bui tp: Nguyn tc ny da trn c s ca nguyn tc thch hp c bit ho. C nh hu c khi lng vn ng theo yu cu v c pht trin c nng lc th cht m mnh v Nh vy thc hin nguyn tc h thng c tc dng pht huy tnh t gic tch cc ca c tnh t gic tch cc th h mi tp luyn 1 cch thng xuyn v c thc thc hin cc h lc. 4.Mt trong nhng yu t gy hng th hc tp pht huy tnh t gic tch cc ca hc l, hp dn hc sinh c th tip thu c ng tc 1 cch d dng. Mun vy trong qu tr uan. Bi v bt c 1 qu trnh nhn thc no cng phi tun theo quy lut: t trc quan sinh tr tng n thc tin. * Trc quan gm 2 loi: + Trc quan trc tip: v d: gio vin th phm. +Trc quan gin tip: quan st tranh, bng hnh, li ni - trong trc quan trc tip l c s cho trc quan gin tip. Trc quan gin tip an trc tip, chnh xc hn, d hiu hn khi chi tit v cu trc ng tc m thng qua trc o nn trong q trnh dy hc ng tc phi bit kt hp gia trc quan trc tip v trc quan hc sinh c biu tng ng v ng tc v trc quan l tin tip thu ng tc v l i

g ch i vi nhng hc sinh c thc trong hc tp, c tnh t gic tch cc th h mi ch thut. Cn ni chung vic s dng rng rI cc hnh thc trc quan khc nhau lm hc sinh ti trin hng th i vi tp luyn, lm d hiu v d thc hin cc nhim v ng thi to iu * Nguyn tc trc quan c thc hin cng c ngha l nguyn tc h thng v nguy v yu cu ca cc nguyn tc ny u l ni dung bi tp phi m bo tnh d tip thu v t 5. Trn c s ca nguyn tc thch hp - c bit ho th trong qu trnh GDTC phi n eo yu cu. - Trong nhng mn th thao chuyn su: Mc phn u = nhng con ng thc hin c im c nhn tng ngi. Cho nn vi nhng VV m tng LV trong bi tp c th h tip hnh. C ngha l phi c s i mi bi tp ph hp vi tng VV. S i mi nhim v hc s i mi bi tp v tng thm tt c cc yu t hp thnh LV. Nhng vic tng LV ny tr hc sinh c hng th, c t gic tp luyn khi GV tng LV th khi bi tp thc hin mi c - Vic pht trin LV phi tun theo cc quy lut pht trin ca nhng t cht th l phi pht trin 1 cch t t c nh vy c th mi thch nghi c. C 3 hnh thc tng LV: h bc thang v tng theo hnh ln sng. - Khi nng cao LV phi m bo cc yu cu: VV phi d tip thu, va sc vi ngi yu cu, VV phi m bo tnh thng xuyn v s lun phin hp l gia tp luyn v ngh n i chc nng ca VV v bi tp trc li. C ngha l m bo thc hin c nguyn yn tc thch hp - c bit ho v nguyn tc h thng. Khi LV tng n mc tiu chun ca c GV hoc qua cc cuc thi u m h t giI n s l ngun cm hng l ng c hc tch Tm li: Khng nguyn tc no ni trn c th thc hin y nu loi tr, i lp trn th mi t hiu qu ln nht trong thc tin GDTC. CHNG VI DY HC NG TC TRONG GDTC

I. NHIM V V C IM CA DY HC NG TC TRONG GDTC Trong qu trnh ging dy ng tc ngi ta thng phi gii quyt cc nhim v sau: - To mt vn vn ng ban ulm c s cho cc hot ng tip theo, cao hn. - Dng lm cc bi tp dn dtlm c s cho cc hot ng tip theo, cao hn. - Hnh thnh v t n mt mc hon thin cn thit cc k nng v k xo vn n o v cc lnh vc hot ng khc. c im ca qu trnh ging day ng tc ph thuc vo iu kin th lc v trnh d C s xc nh cc giai on ca qu trnh dy hc ng tc chnh l c ch v quy lu 1. c im ca k nng k xo vn ng - K nng: l kh nng vn dng nhng kin thc thu nhn c trong 1 lnh vc no - K xo: L kh nng t n mc "thun thc". Theo ngha th KNKX u l kh nn lnh vc, l hot ng c thc, l kt qu ca qu trnh hc tp - rn luyn. N ch khc hiu KN l kt qu RL, KN l nhng bc thang thnh KX, t KN cng c th tr thnh KX nu + Tnh t ng ho + Tnh nhp iu + Tnh bn vng +Tnh n nh - c im ca KNKX v s chuyn KNKX th hin qua s sau: (s 3). - T ng ho trong iu khin t l d.im c ngha q.nh cho KXV, n cho php b it cn trong cc mn bng v cc mn TT c nhn. KX c tnh n nh cao(ngh tp lu song vv vn thc hin c k.thut). KX c ngha ln trong thc tin th thao(nhng KX thc dng ngy trong chy, nhy, 0 c kh nng KX s rt kh khn trong cuc sng, vv no chm hnh thnh cc KX trrong th t 2. C ch hnh thnh KNKXV - KNKV l nhng h.ng c thc ca con ng, c s to nn cc hnh vi c thc Q.lut hnh thnh KNKX da trn hc thuyt v H thng c.nngca Ankin - H thng chc nngl 1 c cu c hnh thnh trong h. c thng nht cc h th h vi vn ng c th. - im mu cht trong h thng chc nng l nhng kch thch truyn ngc t c quan g tn hiu thc hin ng tc, kt qu hot ng ra nhng quyt nh thc hin - iu chn Q.trnh din ra theo s cu trc iu khin t c thc sau:

- Theo s trn H thng chc nng s xut hin khi c 1 t hp kch thch cm gi thu nhn, x.nh mc ch, ra chng trnh hnh ng ri chuyn lch ti c.quan iu khin in, cc tn hiu v tnh hnh lin tc c truyn v c quan thu nhn v no phn tch Nh vy chnh nhng thng tin ngc l c s v .k hnh thnh h thng c.nng.T th thin l g. k.nng v., q.trnh trong t.luyn lp li nhiu ln s lm h thng c.n g. k nng lng thng tin ngc tc thi nhiu hn, q.trnh x l thng tin cn Ngc li g. k.xo, mi tn hiu x.hin nhanh v khu tr (ch yu l tn hiu v k.qu hnh nn thun thc v to c kh nng bin dng cao. 3. S chuyn k.xo v.ng Trong cc dy hc .t, c s tc ng ln nhau gia cc k.thut, bt, .t hc v ic to kxo mi, cng c th ngc li. Q.trnh gi l s chuyn k.xo v.. VD: nm bng, S chuyn tt k.xo xy ra khi cc tc ng c khu chnh ging nhau cn chi tit t lu n, lao..). y l v. q.trng sp xp trnh t cc .t k.thut cn hc sao cho vi tip thu hnh ng khc, y nhiu lc khng phi c hc .t n gin trc, m l hc im dt c b tr lun to ra s chuyn tt ca cc k.xo v.. S chuyn xu ca k.xo th ngc li, xy ra khi gia cc .t c cc chi tit ging li khc nhau (VD ln trc v ln sau trng tay..). C s s.l l do h thng c.nng c lm chuyn xu ca k.xo v. cn lp k.hoch hc tp sao cho cc k.xo khc nhau v bn cht cc gn nhau) hoc sp xp sao cho s chuyn xu ch nh hng ti thiu. Trong trng hp chuy xo kia m khng ngc li) th cn hnh thnh k.xo c th b tc ng trc. II. QU TRNH DY HC NG TC 1. Giai on dy hc ban u Trong qu trnh dy hc ng tc phi t chc thnh 3 giai on ging dy vi nhng n quy lut hnh thnh KNKXV. 1- Giai on dy hc ban u: Mc ch: lm cho ngi tp nm c nguyn l KT ng tc v K nng thc htin m Cc nhim v t c mc ch trn thng l: - to khi nim chung v ng tc v tm th tt tip thu ng tc . - Hc tng phn (tng giai on hay yu lnh) ca KT ng tc m trc y cha bit. - Ngn nga hc loi tr nhng sai lm thng mc. S b thc hin ng tc vi nhp iu chung. c im ca cc phng php ging dy: - To khI nim v tm th. Vic dy hc ng tc thng c bt u t hnh thnh khI nim chung v cc cch t u cch thc thc hin. hc sinh nm c ng tc cn s dng phng php li ni, trc qu kch thch hc sinh hng th hc ng tc v hnh thnh tm th i vi vic tip thu KT ng ngi tp l s lin tng gia cc nhim v vn ng trc mt vi kinh nghim vn ngn c tnh cht hnh tng l rt quan trng. Sj hnh dung c hnh nh v ng tc, nu da trn ki h thc tI hin nhng ng tc . T gip hnh thnh s sn sng th hin ng tc mi. c s vi n bng c nhng cm gic s b. gim nh trong nhng ln u tin thc hin 1 n eo thnh tng phn hay tch khu ring l ra v s dng cc dng c b tr gy cm gic s thnh giai on dy hc ban u. - c im dy hc ng tc phc tp. Khng th thc hin c 1 ng tc phc tp ngay t nhng ln u thng l do thiu lc ny cn cho ng tc mi. V vy phng php phn chia v kt hp l phng php ch o. Trnh nhng sai lm v tiu hao sc. Song rt ch vic ghp dn cc yu lnh sm hoa Vic phn chia c ngha: Th nht gim nh nhim v vn ng v mt tm l, th 2 t gim bt c s tiu hao sc lc. Tuy nhin vic phn chia s lm lch lc cc phn b phn chia bi v mi lin quan h hc b ph hu do cn phi tin hnh phn chia nhng vn m bo tnh lgc honh chnh c Nhp iu vn ng l nhim v trung tm khi hp nht cc phn thnh 1 ng tc nguyn vn Nu ng tc c nhp iu p0hc tp th kt qu hot ng ph thuc nhiu vo vic sdng cc nhp iu ca ng tc. Nh cc phng php lm mu, ging gii, ra lnh, lm th... ng v php cn sdng rng ri cc phng php dng thit b h tr. - Mt s im cn ch To cho ngi hc khi nim v hnh thnh tm th mun hc, tao tm l sn sng v kh thuyt phc, ging gii, lm mu p.

Sm to "cm gic qua" cho ngi tp v ng tc khi dng thit b b tr phi ch s b "vt nh hng". Tp trung vo vic phng v sa nhng sai lm ln. Nhng biu hin ca s lch lc ng tc trong giai on ny l: - thm nhng tc ph khng cn thit. - ng tc b lch lc v phng hng v bin . - N lc c bp khng ng lc v nhiu nhm c b cng thng qa mc. - Nhp chung ca tc b sai. nhng li sai thng mc t nhin, vn l phi tm cch khc phc bng cc ph Nguyn nhn chnh gy ln li sai: - Th lc cha p ng c vi yu cu, khc phc bng cch pht trin cc t cht t - S hi (trong cc tc nguy him, kh) khc phc bng cch tng dn yu cu, bo hi l. - Hiu sai nhim v vn ng: khc phc bng gii thch r lm mu chnh xc, p... - Cha t kim tra c ng tc khc phc bng phi c thng tin tc thi khi ngi xt cho im sau mi ln thc hin. C sai st khi thc hin ng tc phi sa ngay ng tc sau mi tp tip. - Mt mi khc phc bng vic gi ng ch lp li, ngh ngi. - Do c s chuyn xu k xo nn phi sp xp trnh t hocj h l. - Do cc kin bn ngoi khng thun li: khc phc tng trng hp. iu chnh mc tp luyn ph hp: S ln lp li, cc qung ngh phi ph hp vi theo kh nng ca ngi tp. Cc qung ngh gia trong cc ng tc phc tp phi di, song t gn khng qun". T tt nht l tp thng xuyn vi khi LV khng ln. l m hnh 2. Giai on dy hc i su Trong qu trnh dy hc ng tc phi t chc thnh 3 giai on ging dy vi nhng n quy lut hnh thnh KNKXV. Sau y s trnh by giai on dy hc i su: Mc ch: lm cho ngi tp thc hin thnh thc cc chi tit k thut v thc hin t Nhim v: Hiu su quy lut vn ng ca ng tc. chnh xc ho ng tc theo khng gian, thi hin t nhin lin tc. To tin thc hin bin dng tc. c im phng php ging dy. Dy hc giai on ny phi tng ng vi cc quy lu xo. PP ch o l tp nguyn vn c chn lc, i su vo chi tit k thut. PP ging gii it. c bit ch pp to cm gic c bp chnh xc (loi tr th gic). PP lp li n nh ng tc. PP tp luyn bng t duy. a mt s yu t bin dng vo dy hc ng tc bng pp tp luyn thay i. Cn ch Mt s im cn ch : - Tng cng s nh gi nhanh, chnh xc, kqu mi ln thc hin ng tc. C th sd c th trc tip nh gi kqu ca mnh. - Trong giai on ny cht lng ng tc cha n nh lc c lc khng. Do vy ph i quan chn nn. - Nu c nhng sai lm ln khi thc hin KT ng tc th phi dng tp hnh thnh lch . 3. Giai on dy hc cng c v tip tc hon thin Trong qu trnh dy hc ng tc phi t chc thnh 3 giai on ging dy vi nhng n quy lut hnh thnh KNKXV. Sau y s trnh by giai on dy hc cng c v tip tc hon thin: Mc ch: lm cho ngi tp hon thin ton b ng tc v vn dng vo trong cc i Nhim v: - Cng c vng chc KXV tip thu c. - Tp bin dng ng tc trong mi iu kin khch quan v ch quan. - c bit ho ng tc cho ph hp vi tng c nhn. - Nu cn xdng li KT ng tc ri tip tc hon thin n trn c so pht trin mn rc tip thi u t thnh tch cao). c im phng php ging dy. Giai on ny cn phi cng c nh hnh ng lc va hc hin ng tc. PP tp luyn lp li n nh v lp li bin dng (thay i) l ch o, tu thuc v Tng cng phng php vng bng t duy.

Tng cng v kt hp vi cc pp gdc cc t cht th lc. iu ny rt r trong hun an xen cc pp tp luyn bnh thng vi pp tp luyn phc tp ho to s bin dn Mt s im cn ch : - ch bin dng c ng tc khi tp trung tp luyn lp li nhiu ln trong cc i thay i, iu kin sn bI, thi tit ko thun li, n lc th cht ca con ngi tng ln. - Khi nhng KX c hon thin, nu c s sai lch hoc khi n khng cn ph hp vi ln th phi xdng li KT tc theo hng: Gim nh kin thc hin ng tc sa cha, ph hoc ton b cu trc ng tc.Cn nh vic lm li KX lc u s kh khn (do KX c lun chi mi chim u th. l 1 khong thi gian di, nhng I khi cn lu hn vic hnh thnh 1 - Cn tp trung vo vic nh gi cht lng KT tc ca ngi tp theo cc ch s nh KX mi trong mi iu kin thc hin? Tnh bin dng ca tc trong cc kin khc? v tnh CHNG VII GIO DC CC T CHT TH LC I. GIO DC SC MNH + KN: sc mnh ca con ng l k.nng khc phc lc i khng bn ngoi hoc khng C bp c th sinh ra lc trong nhng trng hp: - Khng thay i di ca c (ch tnh) - Gim di ca c (ch khc phc) - Tng di ca c (ch nhng b) Ch khc phc v ch nhng b hp thnh ch ng lc. Trong cc ch hot u, cho nn c th coi ch h.ng ca c l c s phn loi SM c bn. c c s khoa hc trong phn loi sm cn i su vo nghin cu MTQ gia lc c bp Phn loi SM rt phc tp. + .k biu hin SM: - Q.h gia lc c bp sn sinh v khi lng vt th chu tc ng. Nu con ng thc hin 1 .t vi n lc c bp ti a lm chuyn ng cc vt th c hau. Lc u khi lng vt th tng th lc pht huy cng tng ln, nhng ti mt gii hn n n ng tc ng vo n khng cn ph thuc vo klng vt th na m ph thuc vo sc mnh con Q.h gia lc v khi lng rt thng gp trong th thao. V d: lc vn ng sn si c t. Nhng khi khi lng ca n t qu nng th lc ny ph thuc vo sc mnh con ngi - Quan h gi lc v tc : Ng ta o tc v lc c hc khi y nhng qu t c khi lng khc nhau v nhn th h vi nhau: tc cng cao th lc cng nh v ngc li. Trong trng hp qu t nng ti m ay khng tc tay s ln nht. + Phn loi sc mnh: c s ca s phn loi SM. Bng thc nghim v phn tch khoa hc, ngi ta i n mt s kt lun c nghi c * Tr s lc sinh ra trong cc t chm hu nh khng khc bit vi cc tr s lc ph

* Trong ch nhng b kh nng sinh lc ca c l ln nht, i khi gp hai ln l * Trong cc ng tc nhanh tr s lc gim dn theo chiu tng tc * Kh nng sinh lc trong cc ng tc nhanh tuyt i (tc ) v kh nng sinh lc tnh) khng c tng quan vi nhau. Trn c s c th phn chia nng lc pht huy lc ca con ng thnh cc loi. + Sc mnh n thun l kh nng sinh lc trong cc ng tc chm hoc tnh. + Sc mnh tuyt i: l kh nng khc phc lc cn ln nht ca c th. Sc mnh tuy mnh tnh lc ngi ta o bng lc k tiu chun hoc my o lc c. Khi o sc mnh ng l t m VV c th khc phc c. + SM tc : l k.nng sinh lc trong cc t nhanh. SMT thng c o bng kt qu ghim thng dng o sc bt l th nghim bt cao dui thng ngi hoc bt xa ti ch, b nghim trong khong thi gian nht nh khi cho VV thc hin cc ng tc bt nhy, y, c 10 ln vi bin thc hin ng tc nh nhau). Nhm SM tc li c phn nh theo ch + SM bn: SM bn c o bng cc bi tp kim tra chuyn mn khi khc phc 1 lc cn bn l s ln lp li trong mt thi gian cho trc hoc s ln lp li ti mc kit sc. Bn Khi tin hnh cc bi tp thi u, v d nh Xe p lc k cho cc VV ua xe p. + SM bt pht l k.nng con ngi pht huy mt lc ln trong khong t.gian ngn nht. nh gi SM bt pht, ngi ta thng ch s SM tc : I max = F max tmax Trong : I l ch s SM tc .

Fmax l lc ti a pht huy trong ng tc t max l thi gian t c tr s lc ti a. so snh SM ca nhng ngi c trng lng khc nhau, ngi ta thng s dng khi lgam trng lng c th. SM tng i = SM tuyt i Trng lng c th

SM tuyt i ca c th o bng lc k hoc trng lng t ti a m VV khc phc nhng ngi c trnh tp luyn tng ng nhng trng lng c th khc nhau th h tng i li gim i. C th d dng nhn thy rng mt s mn th thao nh c t hng n ong cc mn chy, bi hoc cc mn thi u theo hng cn th sc mnh tng i c ngha Nhim v chung ca qu trnh rn luyn sc mnh nhiu nm l pht trin ton din v trong cc hot ng vn ng khc nhau Nhim v c th ca rn luyn sc mnh l: 1. Tip thu v hon thin kh nng thc hin cc hnh thc SM c bn: SM tnh lc v SM khc phc v SM nhng b. 2. Pht trin cn i SM ca tt c cc nhm c ca h vn ng. 3. Pht trin nng lc s dng hp l SM trong cc iu kin khc nhau. Ngoi ra, tu iu kin c th ca mi loi hot ng m ra cc nhim v rn luyn Phng tin gd sc mnh gm 2 nhm: + Nhm 1:- Cc BT vi lc i khng bn ngoi: - Cc BT vi dng c nng (t bnh vi, bao ct) - Cc BT vi lc i khng ca ngi tp cng - Cc BT vi lc n hi (dy cao su, l xo) - Cc BT vi lc i khng ca mi trng bn ngoi (chy trn ct, trn mn ca) + Nhm 2: - Cc BT khc phc trng lng c th Ngoi ra, trong rn luyn sc mnh, ngi ta cn s dng rng ri cc BT khc phc tr trng lng ca vt th bn ngoi. Cc khuynh hng c bn trong qu trnh gd SM SM l kh nng con ngi sinh ra lc c hc bng s n lc c bp, ni cch khc SM l oi hoc khng li n = s n lc c bp.Nguyn l ca GDSM l to ra s cng c ti a = u. to ra s cng c ti a th vic to nn hng phn thn kinh mnh cc si c h ht lc 1 lc, l iu ht sc quan trng. Theo c ch Sl th s cng c ti a t c nh - ng thi huy ng s lng ln nht cc n v vn ng. - Cc sung ng ly tm c tn s ti a. - ng b ho nhp iu hot ng ca cc n v vn ng. Do vy vic nh lng i khng l vn ct l i ca GD SM (nh lng trng lng 1/ Theo t l % trng lng ti a. 2/ Theo hiu s so vi trng lng ti a. 3/ Theo s ln lp li trong 1 bui tp. Trong 3 cch trn, cch th 3 c p dng tng ri. Ngi ta quy cnh sau: T.lng m ng tp ch khc phc c: + 1 ln trong trng thii 0 qu hng phn gi l lng i khng ti a + 2 - 3 ln gi l lng i khng gn ti a. + 4 - 7 ln gi l lng i khng ln. + 8 - 12 ln gi l lng i khng tng i ln. + 13 - 18 ln gi l lng i khng trung bnh. + 19 - 25 ln gi l lng i khng nh. + 25 ln tr ln l lng i khng qu nh. Nh trn cp th rn luyn SM l to ra kch thch ln i vi hot ng ca n + Lp li cc hn lng i khng cha ti mc ti a. + S dng lng i khng ti a. + S dng trng lng cha ti mc ti a vi tc cc i. 1. S dng lng i khng cha ti mc ti a vi s ln lp li cc hn * c im: Cc t thc hin vi lng i khng cha ti mc ti a khc vi c ch Song theo mc ph.trin ca mt mi, c ch s thay i, lc pht huuy ca n v am gia h.dng v trong nhng ln lp li cui cng, s si c c h.ng t tr s ti a. Kh

chng ng b vi nhau. Trng lng m nhng ln u nng c d dng th nhng ln lp l rng lng tr thnh kch thch Sl c c. ln. Nh v, c ch Sl li ging nh thc li cui cng. V vy, khi s dng PP n lc lp li nht thit phi lp li n cc hn, 0 mc d tng s ln LL ca BT c th rt ln (c th 1000 ln) v bui tp c lp li trong * PP c nhng u im sau: - cng vi tng sc mnh th cng tng s ph i c bp. - D kim tra k thut. - t xy ra chn thng. - Tiu hao nng lng ln c li theo xu hng sc kho. - Hn ch c hin tng p kh lng ngc (to p lc ln phi nh hng ti cc c * phng php ny c nhng nhc im sau: - khng c li v mt nng lng. - Hiu qa ca phng php ny thp hn hiu qu ca phng php s dng lng i kh hp ny l phng php th yu trong tp luyn sc mnh. 2. S dng lng i khng ti a v gn ti a Trong trng hp cn tng s.mnh c bp nhng hn ch c s ph i c bp, ngi t s dng lng i khng ti a (1 ln tp) v gn ti a (2-3 ln tp). y l phng php ch Nh phng php ny m thnh tch c t tng ln rt mnh. Nu nh vo thp k 20-30 gian t.lun theo phng php n lc lp li cc hn, th ngy nay h s dng ch yu lng nay cc VV nhy cao, khi tp b tr s.mnh h cng s dng nhiu t. lng ti a v gn ti Lng i khng ti a v gn ti a, vi lng i khng ln nh vy s to nn kch gha hon thin ch hot ng ng b trong iu ho thn kinh c (trong cc nhm c v gi cng c ti a v cc si co hng ng b nhng khng phi hon ton, vn c nhng n v v nhng ngi khng tp luyn ch c khong 20% s si c c kh nng hot ng ng eo s pht trin ca trnh tp luyn th kh nng hot ng ng b nhng VV cao hn nh u im ca phng php ny l: + khng lm tng khi lng c bp do khi lng vn ng v thi gian tp luyn khn + C hiu qu cao trong vic pht trin sc mnh v phng php ny ph hp vi VV c Hn ch ca phng php n lc cc i l: S dng cc bi tp ny cn khi ng k t Tuy c hiu qu cao nhng phng php n lc cc i khng phi l vn nng bi v b cng dn n quen thuc v cng vi thi gian th hiu qu b gim st. Cho nn ch coi y l ht. 3. S dng cc BT tnh trong rn luyn SM Phng php ny c s dng rng ri trong nhng nm 50 pht trin sc mnh. Ngy phng php n lc cc i l phng php b sung tron gio dc SM v hiu qu ca phng ph g c ti a ko di 5 - 6 giy v mi bui tp nn dnh t 10 - 15 pht cho tp tnh v khng * PP tp tnh c 1 s u im sau: - Duy tr n nh s cng c trong thi gian di. - Cc BT tnh i hi t thi gian v trang thit b n gin. - C th tc ng ti bt k nhm c no. - C th TL trong k bin ng tc b hn ch(trong xe tng, trong tu thu, trong * PP tp tnh c nhng hn ch c bn: Hiu qu thp so vi tp ng. II. GIO DC SC NHANH a. Khi nim: Snhanh l t hp thuc tnh chc nng ca con ngi quy nh ch yu v trc tip c g vn ng. Ng ta phn bit ba hnh thc n gin biu hin sc nhanh nh sau 1. T. gian tim tng ca phn ng V. 2. Tn s ng tc 3. Bin ng tc. Cc hnh thc n gin ca sc nhanh tng i c lp vi nhau. c bit, nhng ch quan vi tc T. Nhng hnh thc k trn l th hin cc nng lc tc khc nhau. V d ut pht, tc ng tc n (p sau v chuyn li) v tn s bc. PP g.dc s.nhanh p.ng v.. + S.nhanh p.ng vn ng bao gm: Phn ng vn ng n gin. Phn ng v. phc tp. 1. PP g.dc s.nhanh p.ng vn ng n gin. Phn ng vn ng n gin l s p li nhng tn hiu bit trc nhng xut hin h x.pht.

S.nhanh p.ng vn ng n gin c ngha thc dng rt ln. Trong cuc sng, ngi hiu no trong khong t.gian ngn nht. S.nhanh p.ng vn ng c kh nng chuyn rt cao, nhanh trong tnh hung ny th d c p.ng nhanh trong tnh hung khc. T.luyn tc c t. phn ng n gin, nhng khng c hin tng chuyn theo chiu ngc li. Cc bt v phn ng Trong thc t, khng nht thit phi t chc g.dc s.nhanh phn ng v. n gin 1 c .nhanh phn ng v. n gin c p.trin nh cc bt tc . Thng thng ngi ta s dng cc tr chI vn ng, cc mn bng g.dc phn ng v PP ph bin nht trong g.dc s.nhanh phn ng vn ng n gin l tp lp li vi c nhiu ln ting sng lnh, chy i hng theo tn hiu. i vi nhng ngi mi tp, phng u : sc nhanh phn ng n nh v rt kh c th pht.trin tip. Trong trng hp s.nhanh p.ng gi v.tr q.trng ngi ta phi s dng ti cc pp c.m g cc pp c.mn rn luyn s.nhanh p.ng v. n gin thng p dng trong thc tin l phng ny l hon thin tng phn ca s.nhanh p.ng trong .k gim nh v hon thin tng phn tc t.gian p.ng trong x.pht thp b ko dI l do ng tc y tay gp kh khn nn ngi HLV t in p.ng trong t th x.pht cao, tay t vo vt th no ... Trong thc tin HL, ngi ta cn s dng rng ri phng php cm gic vn ng do Ge hin phn ng vn ng n gin. Bn cht ca pp ny l hon thin phn ng vn ng n gin thng qua vic hon thi g ngi c kh nng phn bit khong thi gian ngn 1 cch chnh xc th kh nng phn ng v heo 3 g.: - G. 1: VV phn ng li tn hiu v thc hin ng tc tip theo vi tc ln n m. Sau mi ln tp HLV thng bo thnh tch cho VV bit. - G. 2: Cng thc cc bt nh g. 1 nhng khi v ch HLV hi VV d on thi gian hnh tch thc t. Qua nhiu ln nh vy cm gic v thi gian c chnh xc hn. - G. 3: HLV yu cu VV thc hin vi tc cho trc. Tri qua 3 giai on tp ng vn.ng n gin s c nng ln. 2. PP g.dc s.nhanh p.ng v. phc tp. Phn.ng vn.ng phc tp trong TT thng gp c 2 loi: - Phn.ng i vi vt th di ng. - Phn ng la chn. - P.ng i vi vt th di ng thng thy trong cc mn bng v cc mn i khng c h th th mn phi: -Nhn thy bng. -on, n hng v tc bay ca bng. -Chn ng tc thch hp n bng. - Thc hin ng tc. Trong trng hp ny t.gian p.ng v. gm c 4 phn t.gian k trn, t.gian p.ng i ,25-1 giy v kh nng q.st gi v.tr c bn. p.trin k.nng q.st, ngi ta s dng cc tng tc vt th, tng tnh bt ng v rt ngn c ly. Tr chI v. vi bng nh c tc d th di ng. Ng ta hon thin chnh xc ca p.ng i vi vt th di ng song song vi p.trin - P.ng la chn: xy ra khi cn chn 1 trong s nhng .t p li s thay i hnh v g. VD: VV bng bn c th la chn nhng .t ph hp vi s tn cng ca i phng. g.dc p.ng la chn cn tun th qui tc t n gin n p.tp, s lng bin i 3. PP gio dc sc nhanh ng tc xc nh phng php rn luyn nng lc tc chnh xc chng ta phi xem xt c Thi gian tim phc ca phn ng vn ng gm 5 thnh phn: 1. Xut hin hng phn trong c quan cm th. 2. Dn truyn hng phn vo HTK T. 3. Truyn hng phn vo cc t chc li v hnh thnh tn hiu ly tm. 4. Truyn tn hiu t HTK T n c. 5. Hng phn c v c hot ng tch cc. Trong giai on th 3 chim nhiu thi gian nht. Ngi ta nhn thy rng tn s hot ca qu trnh TK. Gia c im th hnh v cc ch s tc ti a ca con ngi khng ph thuc ln b. Phng php rn luyn nng lc tc . Tc ti a m con ngi th hin trong bi tp l kt qu ca nhiu thuc tn vo chc nng quy nh tc m cn ph thuc vo sc mnh, mm do, hon thin k thut v tc). Nng cao sc nhanh tn s ng tc.

Khi t chc tc ng pht trin thuc tnh chc nng ch yu quyt nh tc ng k. Bi tp tc phi tho mn 3 yu cu sau: - K thut bi tp cho php thc hin tc ti a. - K thut bi tp c ngi tp nm vng ti mc k xo. C nh vy ton b n lc - Thi gian thc hin bi tp ngn (khng qu 20 - 22 giy) tc khng b gim s V nguyn tc l phi thc hin tn s ng tc ti a, lng vn ng v qung ngh Phng php ch yu trong gio dc tc l s dng phng php lp li. Khi s dng phng php lp li cn lu mt s c im sau: - Cng thc hin bi tp lun ti a trong mi ln thc hin bi tp. - Thi gian bi tp (c ly) m bo duy tr tc ti a. - S ln lp li c quy nh theo kh nng duy tr tc ti a. - Qung ngh m bo c th hi phc hon ton. - Thi gian qung ngh c xc nh trn c s duy tr hng phn ca h thn kinh t . Nhng thc hin cc bi tp tc ti a gy nn n dng ln. thanh ton n dng c phc ca h thn kinh trung ng nhanh hn rt nhiu. V d: Sau 1 ln chy 100m vi tc cao thi gian tr n dng ko di ti 12 pht. ung ng hi phc rt nhanh (1 vi pht). Nh vy gia qu trnh hi phc thn kinh v hi phc cc chc nng thc vt din ra v m bo cho ln tp tip theo c iu kin thc hin tc ti u, ngi ta thng s hit ca h thn kinh trung ng v m bo cho hi phc tng i chc nng thc vt. S dng ngh ngi tch cc thng c s dng chnh nhng ng tc thc hin tc * Phng php bin tc: Bn cht ca phng php ny l xen k tc thp vi tc chnh l ngh ngi tch cc. Ngoi phng php lp li, trong thc tin ngi ta cn s dng rng ri phng php hi u to nn nhng cm xc mnh m l tin vn ng vin t ti gii hn tc c Phng php gio dc tc cha ng nhng mu thun ni ti. Mt mt pht trin vic lp li nhiu ln s to nn nhng nh hnh ng lc vng chc v hu qu l dn ti ian nh tc v tn s cng b n nh. Hin tng tc b dng li, khng tip tc pht ti "hng ro tc " l s lm dng phng php lp li ti a trong qu trnh gio dc tc Bin php phng nga: - i vi ngi mi tp: Cn phi tin hnh pht trin th lc ton din trc khi t s dng cc bi tp tc vi cc tnh hung v hnh thc thay i nh cc bi tp vi cc . - i vi VV cp cao th cn thay i t l ni dung hun luyn: khi lng cc bi b chung v chun b chuyn mn tng ln. Nu xut hin hng ro tc cn tm ra cc bin p v.v.. Cc bin php dp tt hng ro tc c xy dng trn l thuyt cho rng: Khi ngn oi hnh ng lc rt khc nhau. c bit cc c tnh khng gian ca ng tc bn vng hn s ian bi tp chnh khng c tp luyn th hng ro tc c th mt i cn k thut ng t t chc tp sc mnh tc th ta c th hi vng pht trin sc mnh sau ny. III. GIO DC SC BN 1. Kn SB Trong bt k mt hot ng c th no k c hot ng tr c ln hot ng chn ta mi. M t mi c th biu hin ra bng thi nh s gim st ch, tot m hi, cc thao cng vic theo thi gian b gim st. Ngi ta gi trng thi gim st tm thi kh nng vn . M t mi din ra theo hai g: + G xut hin mt mi nhng nh s n lc ch m con ngi vn c th duy tr + Tip theo d c gng n my th cng vn ng vn b gim st v ti mc C khi hai ngi cng thc hin mt cng vic nh nhau, nhng li thy cc thi hau. Bi v mi ngi c mt SB ring. T c nh ngha: SB l nng lc ca c th chng li m t mi trong mt ho 2. Tnh a dng ca SB. SB lin quan cht ch ti m t mi , m m t mi c c ch rt phc tp. Nn c b loi SB. Nhng cn c phn loi SB. a.Cn c vo s lng si c tham gia hot ng: - Nu c khong 1/3 s si c tham gia hot ng gi l h cc b hay SB cc b. Loi h tun hon h hp. Do khng gy nhng bin i su sc. - Nu c khong 2/3 s si c tham gia hot ng tr ln gi l hot ng ton b hay HH h mc khn chng m bo cung cp nng lng cho c th h. Mun h c nh vy tr

vt. Ngi ta gi l SB chung (SB thc vt). SB chung l SB trong cc h ko di vi cng thp, c s tham gia ca phn ln quang trng trong cuc sng v c kh nng chuyn rng ln, l tin ca qt hnh thnh SB c SB chuyn mn l SB trong mt h chuyn mn no hoc SB chuyn mn l kh nng d bi tp nht nh. VD: SB chuyn mn trong chy ngn, trong chy c ly trung bnh, trong ch b. Cn c vo thi gian hot ng th SB gm hai loi: - T 11 pht tr ln gi l SB trong thi gian di. Thnh tch ph thuc vo kh nng - T 2-11 pht gi l SB trong thi gian trung bnh. Thnh tch ph thuc vo kh nn - T 45-2 pht gi l SB trong thi gian ngn. Thnh tch ph thuc v kh nng h y c. Cn c vo t cht th lc gm c: - SB tc : l kh nng duy tr tc cao trong mt khong thi gian di. - Sc mnh bn: l kh nng khc phc lc cn trong mt khong thi gian di. 3. Phng php nh gi sc bn: tin hnh kim tra sc bn ngi ta s dng 2 phng php trc tip v gin tip: - Phng php trc tip xc nh khong thi gian m con ngi duy tr c vi cng gi bng thi gian m VV duy tr c. Phng php ny khng c dng trong thc tin hu tc . - Thng thng ngi ta s dng phng php gin tip: phng php ny yu cu vt sc bn chung c th c nh gi bng thi gian chy trn c ly 5000, 10.000m hoc bng qu r). - Cc ch s trn u l cc ch s nh gi sc bn tuyt i (khng tnh n nh h hao v GDTC cn phi cn c vo cc yu t khc (SM, SN) p ng yu cu ngi ta p d D tr tc c tnh bng hiu s gia thi gian trung bnh vt qua vi phn c bi) vi thi gian thp nht trn on c ly (100m trong chy, 50m trong bi). I=I1-I2 Tr s tuyt i ca ch s ny cng ln th sc bn cng km. Phng php tnh h s sc bn: Phng php nh gi: nu h s sc bn cng b th cng c kh nng hot ng tt s 4. PP gio dc sc bn. a. Mc ch - Pht trin sc bn chung v sc bn chuyn mn. - Pht trin sc bn a kh v ym kh. b. c im ca LV trong gio dc sc bn, bao gm 5 thng s. +Yu t tc ca b.tp: Chng ta bit l c ch cung cp nng lng ph thuc vo 3 loi: - Tc di ti hn. - Tc ti hn. - Tc trn ti hn. + Tc di ti hn: l tc di chuyn i hi lng cung cp oxy di mc c th oxy ca c th. Di ti hn nh chng ta bit, khi lng hp th oxy p ng nhu cu o thc. Trong vng tc di ti hn th nhu cu oxy t l thun vi tc di chuyn. + Nu VV di chuyn vi tc nhanh hn th dn dn s t n tc ti hn, khi hp th oxy ti a) ca c th. + Tc trn ti hn: l tc di chuyn c nhu cu oxy cao hn kh nng hp th o g .k n oxy do cc ngun nng lng ym kh, nn vng tc trn ti hn nhu cu oxy tng i chuyn. Theo A.A.Hill, lc ny nhu cu o xy gn nh t l thun vi lp phng ca tc . +Yu t t.gian ca bt: y l yu t rt quan trng ca bt, nh chng ta bit, c tc l t.gian ti hn ca bt lun lun tng ng vi 1 tc di chuyn gii hn no . Cn c vo nhng kt qu n.cu v cc ngun cung cp nng lng cho c th khi v., n cc bt c cng cao v t.gian h. t 20 giy -2 pht, c tc dng hon thin c c Cc bt c t.gian t 3 - 8 giy c tc dng tng cng c ch photpho creatin. Cn nhng bt c t.gian ko dI (trn 5-6 pht) th tc di chuyn s l di ti h lng c cung cp ch yu nh q.trnh a kh (hay gi l q.trnh h hp); T.gian ca bt cn cng gim I, vai tr ca cc q.trnh ym kh cng tng ln, lc u l cc v.tr ca phn .tr ca cc p.ng phn hu cn gi l gluco phn. Nh vy, t.gian ca bt ko dI vi tc di ti hn v ti hn i hi s h. cng xy, trc ht l h tun hon h hp, cn t.gian ca bt vi tc trn ti hn i hi kh n +Thi gian ngh gia qung: Trong cc bt lp li c v.tr q.trng i vi tnh cht .th. Trong nhng bt c tc ti hn v di ti hn, nu t.gian ngh gia qung di cho lp li cc bt tip theo, cc p.ng ca c.th s din ra gn ging nh ln thc hin bt tr

photpho creatin tip n l qu trnh gluco phn ( 1-2 pht tip theo) sau l q.trnh h uy tc dng t pht th 3 th 4. Trong cc bi tp lp li tc di ti hn v ti hn, kh h hp cha kp pht huy mc y v hot ng din ra trong dk thiu xy. Nu thi gian tip theo s xy ra trn nn ca qu trnh h hp cha gim I ng k v nng lng cho hot tc trn ti hn vi qung ngh ko thanh ton n oxy th cc ln lp bi tp tip t ton v n oxy s tch lu v tng ln nhanh chng sau mi ln lp li bi tp hot ng ngy ny tuy vi s ln lp li ko ln, nhng thuc nhng bi tp nng, tc ng rt mnh i vi + Tnh cht ngh ngi: ngh ngi gia qung c th l ngh ngi tch cc v ngh ng Ngh ngi tch cc: tc l bt vn tip tc vi c. thp hn (chy nh nhng, bI th Ngh ngI tiu cc (th ng): tc l khng tip tc bt di hnh thc no. Cc hnh thc ngh ngI tch cc khc nhau c coi l nhng bin php tt nht tr ng trng thi ng v ngc li duy tr trng thi mc cn thit, to .k thun li cho sau 1 ln thc hin bt khng nn ngh 1 cch th ng (ngi, nm..), tr trng hp c nhng vi ngh ngi tch cc. + S ln lp li: Trong vic h.luyn p.trin sc bn chung cng nh s.bn chuyn nhiu kiu cch v c.trc khc nhau. Trong cc bt a kh, t.gian thc hin bt (mi ln lp l li phi tng i ln. Ngc li trong cc bt ym kh, vic tng s ln lp li phi ht sc ht nh. Nh vy, s ln lp li l 1 trong nhng yu t quy nh LV, to nn k.qu tng hp uc vo: Trong rt nhiu trng hp, hiu qu chnh ca bt ph thuc vo s ln lp li cui c th hiu qu ca bi tp s gim i rt nhiu. Mt trong nhng cn c xc nh s ln lp li trong nhng ln lp li cui cng khng b gim i ng k. Trn y trnh by mt cch s lc ngha v tc dng ca cc yu t ca lng phng php c th l mt vic lm kh phc tp. v khng cn phi thay i, iu chnh 1 m c. Cc PP g.dc s.bn: * PP g.dc s.bn u kh: - Nhim v: Nng cao k.nng hp th oxy ti a (VO2 max). Nng cao k.nng ko dI v duy tr mc hp th o xy ti a. Lm cho h tun hon v h hp nhanh chng t c mc h. vi hiu sut cao. - gii quyt nhng nhim v trn, nguyn tc chung ca cc pp t.luyn nng cao kh trong hiu sut tun hon v h hp c th t mc ti a v duy tr mc hp th o xy tron s tham gia ca nhiu nhm c v c tc gn ti hn. Cc pp ch yu c s dng nng cao kh nng a kh ca c.th l: PP ng u lin tc. PP bin i v lp li. + PP ng u lin tc: c s dng rng rI trong cc g. u ca q.trnh h.luyn n t lin tc, khng c ngh gia qung, vi tc mc gn ti hn v t.gian bi tp tng hng m bo vic hp th o xy c nng ln ngay trong q.t v.ng, ng thi bt c th t h t.gian tng i lu. + PP bin i v lp li: Thng c p dng i vi cc VV c trnh t.luyn PP lp li (gi chnh xc hn l PP gin cch) v pp bin i c p dng p.trin (tc l vi tc trn ti hn, vi t.gian mi ln thc hin bt tng i ngn, v nhng qu ht huy ti a kh nng a kh ca c.th. Qua thc nghim ngi ta nhn thy trong khong 20-30 giy sau mi ln lp li bt ym v th tch tm thu u tng ln do mc hp th oxy cng tng ln. Nu bt c lp li v kch thch i vi q.t h hp s tng dn t lp li ny n ln lp li tip theo v mc h hp c th vt kh nng hp th o xy ti a vn c ca VV. Nh vy l tc dng ca bt din ra ch yu l trong t.gian gin cch gia cc ln lp xy cao nht t vo lc ngh gia qung ch khng phi trong lc thc hin bt. Chnh v vy gin cch. Thng thng cc bt nng cao s.bn a kh c b tr vo cui bui tp, s dn Nhng cn phi x.dng cc bt loi ny theo 1 hng c.trc tng i n nh v cc v a dng ho trnh s n iu v gy nhm chn, nhng ch thay i h.thc bt. Cc pp gin cch v bin i c s dng nng cao kh nng a kh thng c c.tr + Cng h. (tc di chuyn): cao hn mc ti hn, tc l vo khong 75-80 % tc tn s mch p sp s 180 l/pht (y l tn s nhp tim c hiu sut cao nht). + dI c ly: phi c la chn sao cho t.gian khng qu 1-1,5 pht, ch trong tr rong .k ym kh v mi t mc hp th o xy ti a vo lc ngh gia qung. + Khong cch ngh gia qung: tu theo trnh t.luyn ca VV, dao ng t 45-120

heo c bt u trong lc th tch tm thu v mc hp th o xy ang mc cao (tn s nhp t ong mi trng hp qung ngh khng nn vt qu 3-4 pht, khi m h. ca tun hon v h hp + Trong qung ngh: nn tip tc h. vi c. thp trnh s chuyn t ngt t tr tng nhanh q.t hi phc, to .k thc hin c khi LV ln. + S ln lp li: cn tnh ton sao cho m bo duy tr c s n nh trong s phi g hp th o xy n nh mc tng i cao. C th l khi c hin tng gim sc hp th o xy Trong thc t c th da vo tn s mch. Khi tc bI tp vn khng i, nhng tn g t xut hin s ri lon trong phi hp h. ca h thng h hp v tun hon th nn ng V thc cht, cc pp nng cao s.bn a kh cng l pp nng cao s.bn chung. NgoI ra nu c th s dng pp bin tc g.dc s.bn a kh v bn cht ca pp bin * PP g.dc s.bn ym kh: n.v: han thin c ch CP v lucophn. - Cc bt nhm hon thin c ch gii phng n.lng t photpho creatin c nhng c + Cng h.: gn mc ti a hoc thp hn 1 cht, khong 95 % tc ti a. + T.gian bt ngn: Ch gii hn t 3-8 giy (chy 30-60m, bI 8-15m..) S d nh vy v creatin trong c rt t, s phn hu hp cht ny ch din ra trong t.gian vi giy (3-8 giy + Thi gian ngh gia qung: t 2-3 pht, cng l t.gian hi phc photpho c tlactic, nn tc tr n o xy din ra kh nhanh. Nhng do d tr photpho creatin trong c.th 3-4 ln lp li, th h. ca c ch gluco phn s tng ln, cn c ch photpho creatin s gi chia cc bt thnh 2 nhm, mi nhm gm 3-5 ln lp li, t.gian ngh gia cc nhm ko dI t hc ngh ngI tch cc, nht l t.gian ngh gia cc nhm nh I b, bI th lng...ngay sau mI cho c.th tr v trng thi tng i tnh ban u. S ln lp li ph thuc vo trnh t.luyn ca VV sao cho tc khng b gim. - hon thin c ch gluco phn cn p dng cc bt c nhng c im sau: + C. v.ng sp s ti a, tc l khong 90-95 % tc ti a cc c ly tng gim 1 t, nhng vn c coi l sp s tc ti a trong trng thi hin c lc ca c.t + T.gian mi ln lp li: c th t 20 giy n 2 pht (cc c ly bI t 50-200m, c .) + Khong cch ngh ngi: nn gim dn sau mi ln lp li. TD: gia ln th nht v ia ln th 2 v ln th 3 ngh t 3-4 pht, gia ln th 3 v ln th 4 ngh t 2-3. C s c ong ngi ta nhn thy rng nng axitlactic (ch s x.nh qa trnh gluco phn) trong hc bt, m sau 1 pht, ng thi sau mi ln lp li th thi im t nng axitlactic M mc ch ca bt l lm cho c.th thch nghi vi trng thi n o xy cao th hin nng Vi khong cch ngh ngi gim dn, cch cng ngy cng tr nn cng thng v tc chng phi ht sc thn trng. + Tnh cht ngh ngi: trong trng hp ny khng cn phi ngh ngI tch cc, nhng ton yn tnh. + S ln lp li: trong h. c qung ngh gim dn thng khng qu 3-4 ln, v tr tng s ln lp li 1 cch lin tc th tc s gim dn, c ch cung cp n.lng s chuy Trn y trnh by nhng pp tc ng c chn lc n c ch ym kh ring bit. Tr hp nhng .t nhm nng cao kh nng a kh vi kh nng ym kh. Bi v kh nng a kh l hn l c ch p.trin c ch photpho creatin. ng thi cc p.ng ym kh l nhn t q.tr Trong q.t g.dc s.bn, cn ch thc hin trnh t: trc tin cn phi pht trin k nng gluco phn v cui cng l kh nng s dng n.lng cho p.ng phn hu photpho creatin. t g.dc th cht v HL TT. Cn trong mi bui tp th thng tin hnh theo trnh t ngc Trong q.t HL nng cao v s.bn c th p dng 1 s bin php nng cao tnh bn vn hng bin i ni mI bt li. Mt mt cn nng cao gii hn s.l ca tnh bn vng (tng dun ng ca cc t.chc i vi hin tng thiu o xy, tha CO2) Mt khc, cn nng cao ch ch kh chu do mt mi gy nn. gii quyt n.v , ngi ta thng p dng nhng bin php b xung nh nn th c oxy thp hn ng bng, cng c tc dng tng t nng cao tnh bn vng i vi trng thi h v inh hng tm l lm cho VV c quyt tm v thc ch ng, t gic chu ng v vt MI QUAN H GIA SC NHANH, SC MNH V SC BN 1. S di chuyn dng tnh cc t cht vn ng: - Trong qu trnh tp luyn TDTT c h thng tt c cc yu t th lc u c pht l chung. V vy hon thin cc t cht vn ng ny bao gi cng km theo s hon thin cc huyn dng tnh cc t cht vn ng. - Hin tng di chuyn dng tnh xut hin r trong thi k u mi tp luyn c h tp nhm pht trin sB c tc dng chuyn dng tnh r rt nht i vi cc t cht khc v

a. Mi quan h gia SN v Sm. Gia hot ng sc mnh v tc c lin quan cht ch vi nhau. Pht trin sc mnh hao kt qu hot ng khng ch ph thuc vo sc nhanh hay sc mnh ring l m ph thuc v V d: chy 100m l c c sc nhanh v sc mnh (Sc mnh biu hin ng tc p sa Cc mn th thao khng c chu k: V , vt, u kim, quyn anh.. c c sc nhanh v s nh v sc mnh gi l sc mnh tc . SN ca con ngi c th pht huy ti a trong mt ng tc no khng ch ph thuc hc nh: Sc mnh ng lc, linh hot ca khp, mc d hon thin k thut. Do mun ph hut trong qu trnh GD tc . V vy trong thc tin ngi ta s dng rng rI cc bi tp Trong qu trnh rn luyn sc mnh pht trin tc th sc mnh n thun oc n vn ng nhanh. rn luyn sc mnh tc ngi ta s dng phng php n lc cc i nhng phI t vi bi tp sc mnh n thun trong bi tp sc mnh n thun ch l c s ban u b. Mi quan h gia SN v sc bn. Trong cc mn th thao c chu k vi cng xut ln v trung bnh nh chy, bi, ua x v di th lc v tc co c yu cu thp hn nhng trong thi gian bt ko di t 4 pht tt th mi c kh nng chng li mtmi trong thi gian ko di. GD sc bn ngi ta dng php lp li, phng php bin i. Nhng trong thi u th thao nu ch c SB khng thI th khng c ngha v thnh t bi tp. Thnh tch thi u tt khi rt ngn c thi gian thc hin bi tp. nhng bi t nhng mn th thao ny phI kt hp gd SB vi tc to thnh SB tc v tt nhin mun M nhn vy mi thng c lc cn bn ngoi d dng v thc hin ng tc nhanh trong thi gi c. Mi quan h gia Sc mnh v SB. Trong cc bi tp c chu k vi cng sut ti a nh chy, bI, ua xe p vi c ly ln kt hp vi tn s ng tc cao, di hi c bp phI c sc mnh v linh hot cao. Do vi gd SB to thnh sc mnh bn. C ngha l s cng c ti a nhng phI duy tr c tron SN th s lm cho thnh tch t kt qu cao. Ni chung trong qu trnh GDTC th ngi ta ko GD ring 1 t cht th lc no m lun ht th lc. Nht l 3 t cht Sn, SM, SB. Tuy nhin tu tng loi m bi tp m ngi ta ch sc bn tc . 2. S di chuyn m tnh. Khi vic rn luyn th lc t n 1 trnh tng i cao, 1 s bt th lc c th uyn pht trin sm ko di bng t c th nh hng xu n SN hoc Sb hin tng ny gi l Nh vy trnh pht trin cc t cht th lc cng cao th s di chuyn dng tnh i chuyn m tnh. Cn tr s pht trin cc t cht khc. CHNG VIII HNH THC BUI TP TH DC TH THAO

I. C S CU TRC CA BUI TP Mun bit c c s x.nh cu trc bui hc TDTT cn phi i su n.cu 2 v. chnh - Q.h gia h.thc v n.dung bui tp. - c tnh chung ca c.trc bui tp. 1. Q.h gia h.thc v n.dung bui tp Bui tp TDTT c coi l 1 khu tng i hon chnh ca q.trnh GDTC. Mi bui tp chng mc no , bui tp cng gy tc ng chung i vi con ng. H.thc c th ca cc bu T.u TT, hnh qun du lch, gi hc TDTT chnh kho..Song, tt c cc h.thc tp luyn . Vic nm vng nhng q.lut chung gip cho nh s phm giI quyt hp l v c hiu qu n hp c th. x.dng c.trc bui tp hp l, cn n.cu mi q.h bin chng gia h.thc v n.dung bui tp TDTT l h. v.ng tch cc nhm hon thin th cht ngi tp. H. gm 1 s th .b thc hin bI tp, ngh ngI tch cc...Cn h.thc bui tp chnh l phng thc tng 1 chnh th. Xt ti h.thc bui tp tc l xt ti tng quan gia cc phn bui tp, trt t hng ngi tp, pp t chc h. ca ngi tp... H.thc phi ph hp vi n.dung bui tp. chnh l .k c bn tin hnh bui tp hm p.trin cc t cht t.lc th trt t cc bi tp phi c x.nh theo c im q.lut g cho cc phn bui tp, x.nh pp iu chnh LV v qung ngh, phng thc t chc h.ng ng hng tch cc ti n.dung ca n. Khi h.thc ph hp vi ni dung s to ra .k hp l ho h .thc s dn n km hm q.trnh hon thin t.lc ngi tp. Thay i hp l hnh thc s to 2. c tnh chung ca c.trc bui tp

Da vo cc thnh tu n.cu v s.l v.ng, cc nh l lun GDTC X Vit xut c o h, c s k.hc x.nh c.trc bui tp TDTT l q.lut din bin kh nng h. t.lc trong N.cu kh nng h. t.lc trong bui tp l v. q.trng bc nht trong thc tin GDTC vng trng thi s.l ngi tp th khng th iu khin s p.trin ca n 1 cch hu hiu. T h. t.lc theo nhng du hiu bn ngoI nh mu da, nhp th, mc tot m hi... nh gi k g h. th lc, ngi ta thng s dng pp theo d i nhp p ca tim. Nhp tim khng ch p.nh ng tin cy v trng thi kh nng h. t.lc. Theo d i mch p trong sut bui tp s x. trng hp c th, l s p.nh din bin kh nng h. t.lc trong bui tp. Tuy nhin, khng nhau. Nht l trong trng hp n.dung c bn ca bui tp ch l nhng bI tp ngn, khng g vt. nh gi su hn v din bin kh nng h. t.lc trong bui tp, cn n.cu c nhn , trng thi cm xc, mc cm gic chnh xc ca c bp....c nhng din bin tiu hao n.ln inh ho khc. Ngoi ra cc g.vin v cc HLV c kinh nghim cn c th nh gi tng i khch qua thng qua quan st din bin thng s bn ngoI ca LV. Kt qu n.cu tng hp cho php biu din trc quan din bin kh nng h. th lc tr u.

S cho thy vo u bui tp, kh nng hot ng th lc tng dn, sau n nh Vng I, nhp tim c th tng thm hng chc nhp trong 1 pht. TKP tng thm 1 lt ho nng trc vn ng co lin quan n nhn thc ngha bui tp. Vng II chc nng sinh l c pht ng dn dn nhng bin i chc nng trong trng g thi bt u vn ng c xem nh qu trnh tip thu nhp iu hot ng ng. Cm gic th Vng 3 kh nng hot ng th lc c duy tr tng i n nh ph thuc trc ht ot ng . Vai tr ch o trong duy tr trng thi n nh c th l c ch iu ho tk c Vng 4 s x.hin trng thi mt mi-gim st tm thi kh nng h. t.lc do h. gy n uc vo xu hng, c im, n.dung, khi lng v c. v.ng ca bui tp. Nhng bui tp b gy ra mt mi chung su sc. Trong khi , a s cc bui tp trong GDTC v c bit l cc g h. t.lc cn thit vo cui bui tp. l tin cn thit cho hi phc vt mc trong l nhng nt khI qut v din bin kh nng h. t.lc trong bui tp TDTT. Nhng hung cho mi h. th lc, cho tt c cc bui tp TDTT khc nhau. V vy nh s phm phi vn l. *Cu trc s phm ca bui tp TDTT. Da trn q.lut din bin kh nng h. t.lc trong phm vi bui tp v c im t ch thnh 3 phn: chun b, c bn v kt thc. Phn chia bui tp thnh tng phn nh vy c ngha s phm q.trng. Coi nh c i g ph thi gian, them ch cn cn gy tn hi ti sc kho ngi tp (khi ng khng k d b ui tp cho php iu khin kh nng h. t.lc, duy tr n mc ti u, m bo trng thi b tp v k nng p dng vo thc tin cng b ch cho c ngi hc. Tuy vy, c.trc bui tp khng ch ph thuc vo trnh t din bin kh nng h. t.l phi ng k bi q.lut ca q.trnh dy hc v g.dc. Trong bui tp, ngi G.vin thng ra mt s n.v thuc phm vi dy hc .t, g.d hn cch... Vic giI Quyt cc n.v khc nhau i hi t.gian nhiu t khc nhau. Nhng n.v c b tr vo phn chun b v vo phn kt thc bui tp, cn cc n.v chnh, phc tp v pp s c qun trit: tt c m bo cho kh nng h. t.lc tt nht ca ngi tp. Nhng .k trn cho thy: khi x.nh c.trc bui tp phi phc ting logic ca q.t dy 1 s thng nht, c th t.chc h. dy hc-g.dc theo cu trc chi tit v c th hn. VD: tp vi giI quyt cc n.v g.dc-gio dng khc nhau. iu ny m ra trin vng x.dng cc an hp l, khc phc khun mu trong pp. II. C IM HNH THC BUI HC CHNH KHO 1. c im ca bui tp chnh kho: l bui tp t chc theo h.thc lp-bI, tron dy v ngi hc. -u th ca bui tp ny l c tin hnh theo 1 k hoch cht ch, c tnh php ln ung nn rt ch ng v n nh. -Loi bui tp ny bao gi cng bao gm 1 s lng h.sinh c th, n nh, ng nht vic gio dc-gio dng trong q.trnh GDTC.

Gi hc TDTT c t chc ph hp vi nhng q.lut chung ca q.t s phm v nhng q.t cc yu cu sau: -Gi hc phi tc ng ton din (g.dc-g.dng sc kho). -Cc n.v phi c th cho tng phn bui tp, trnh tnh trng ch coi trng phn c -a dng ho cc pp g.dy, t.luyn. -Phi ph hp vi mt bng chung ca c lp, c tnh n c im c nhn. 2. Cu trc bui tp (gi hc TD chnh kho). X.dng c.trc s phm gi hc TDTT tc l s dng hp l t.gian gii quyt n.v g C s k.hc t nhin ca c.trc s phm gi hc l q.lut din bin kh nng h. t.l thi kh nng h. t.lc ngi ta chia bui tp TDTT thnh 3 phn: chun b, c bn v kt th y xt n c.trc ca tng phn , tc l x.nh cc n.v c th cho bui tp v n ph hp, y l cng vic thng xuyn ca mi g.vin. a.Phn chun b: Ngi ta dng 10-12 % thi gian gi hc cho phn chun b. Vic t chc gi hc c bt u ngay trc gi vo lp. Trc hi kng vo lp, ng .sinh chun b dng c, sn bI, nhc nh trch nhim ca trc nht, cho xp hng trc khi v hc trc gi hc nh vy to nn cm xc v tm th cn thit, gp phn nng cao hiu qu gi Ni dung tip theo ca gi hc l tip tc hnh thnh tm th cn thit cho gi hc b bo co s s, ph bin n.v gi hc, cc bt ch ...Trong t.gian t chc ban u c th h i ng, hnh thnh t th ng, thc hin chnh xc khu lnh.. N.v trung tm ca phn ch . Trong phn chun b thng s dng bt nh LV v khng i hi nhiu t.gian c.b nh: chung, cc tr chI n gin...Song n.v chnh l c.b cho phn c bn, v vy phi cn c v h.thc cho ph hp. b.Phn c bn: T.gian ca phn c bn chim 80-85 % thi gian hc. Phn c bn c dnh cho giI quyt cc n.v phc tp nht ca gi hc. Tu vo n.du ra cc phn nh nh: n .t c, dy .t mi, tp th lc.. Thng thng, nhng n.v phc tp nht c lin quan n tip thu k.thc mi, tip thu quyt ngay vo thi im u tin ca phn c bn. Nu bui tp nhm dy hc .t th th t giI quyt cc n.v s l: lm quen-hc suNu bui tp nhm g.dc t cht t.lc th trt t s l: bt tc -s.mnh-s.bn. Nu bui tp l HL TDTT th phn ny ch yu tp cc bt c.mn. Trong phn c bn ca gi hc c cu trc phc tp: cc bt c.b, cc bt c bn v cc 1 ln. Trc mi bt c bn c th 1 huc 1 s bt chun b, to tin cho vic thc hin nng cao trng thi cm xc ca ngi tp v tng cng tc ti c.th, trong phn ta cn s dng rng ri pp tr chi v pp thi u. Thi lng phn c bn ph thuc vo k.lng,c. v.ng vo la tui gii tnh ngi c. Phn kt thc: 5-10 % t.gian gi hc. y l phn gim dn h. t.lc, ngi tp v trng thi ngh ngI hi phc. Cc chnh phn hc ny. Phn ny cng giI quyt cc n.v gio dc-gio dng khc nhau nh: dy k.nng gim Cc cng vic phn ny bao gm: thu dn dng c, nhn xt k.qu v giao n.v v nh u) v cc gi t tp. 3. Phng php iu chnh LV - ngha l bin i hp l cc yu t cng v khi lng vn ng. - V nguyn tc: gii hc phi m bo LV ti a. mun vy phi tnh n 2 ch s: a. Mt chung ti a. Mt chung l t s gia tng thi gian hu ch / tng thi gian bui tp. Thi gia luyn tp v t duy, trong c c t ngh cn thit (chuyn dng c, xp hng ch tp). t iu dng c, pp km, t hng dng c v nguyn tc chung: t 100% mt chung ti a. b. Mt vn ng. L t l gia t trc tip luyn tp trn tng t bui tp. Khng tuyt i ho ngha khng lin quan hot ng c bp. Ex: vic xem lm mu ca gio vin, t duy v ng tc, gp , chn chnh, sa i Thng thng trng hc ph thng, M t 15-25% l ti u. c. iu chnh LV ntn? Bng cc th php trc tip v gin tip l thay i s ln lp li, tc , trng l - Thay i gin tip l bin i cc iu kin bn ngoi ca tp luyn nh chy nn d yn thu hp hay m rng sn tp (bng) - Bin i PP tp luyn. Ex: t pp ng u pp thi u hoc tr chi.

4. Phng php t chc ngi tp a. Hot ng ca ngi tp: - Tp ng lot, phn nhm c nhn. vic ph thuc vo la tui, trnh , nv b - Trnh t v t thc hin. Trnh t: ngi ny ni tip ngi kia theo trnh t lin tc, ngt qung. Mi kiu t * Tp luyn vng trn: l hnh thc hiu qu to mt chung v mt v (dng c im ca n l dng cc bt quen thuc gii quyt cc nv c th: pt k thut h trm, mi trm c yu cu c th, mi vng trn ko di 5-6 pht, 1 bui tp c 2-3 vng. Sa ung mi. b. b tr i hnh v dng c tp: l xc nh v tr thy tr (hng nhn m bo 5. Cng vic chun b ca gio vin T chc tin hnh gi hc TDTT l 1 h. phc tp. V vy t c cht lng gi h - Xc nh n.v gi hc. - Lp k hoch c th cho gi hc (soan g.n). - Chun b trc trang b vt cht cn thit. Cc cng vic c.b trn c lin quan mt thit vi nhau. ng thi, mi vic u i Nh p.tch, n.v gi hc phi v mc c th giI quyt ngay trong gi hc. Xc n trong h thng cc gi hc v hnh dung c tng i k.qu gi hc. Mun vy, vic x.n din bin thc t ca q.trnh ging dy-g.dc lun t ra yu cu iu chnh k hoch. V vy trc, tnh ton lng t.gian cn li cho cc gi hc. Ch c nh vy mi m bo c tnh chun xc ca vic x.nh n.v gi hc v trt t gii quyt chng ph thuc c b g.vin. Nhng cng khng nn nh gi qu cao kinh nghim c nhn v ch c n lc tp th m -g.dc. Do , khi x.nh n.v gi hc cn n.cu cc tI liu pp mi nht. Kt qu n.cu cc n.v v k hoch giI quyt chng c c s k.hc. Cn ch khi x nhim v: + phi va mc cn c vo tin trnh biu kt qu ca gi trc v cn c vo t ch + Son gio n phi xy dng trnh t luyn tp cho hp l + xd trnh t v pp hp l ph thuc vo vn hiu bit, kinh nghim v trnh ca g + d kin a im tp. + nhn xt v giao bi tp v nh. CHNG IX HUN LUYN TH THAO I. KN O TO VV Nh chng ta bit TTT 2 c to nn bi 2 yt chnh, l cc yt bn trong (cc tch nht nh ca VV)v cc yt bn ngoi(ph.tin, ph.php v .kin) tc ng c ch ch thi ny l nh s o to tng ng. t c trng thi ngi ta s dng nhiu yt h dinh dng chuyn dng,ch sinh hot ph hp vi .kin tp luyn v thi u TT...)T Vy o to VV l mt qu trnh bao gm nhiu mt,s dng c mc ch tng th cc n ch nh ti s ph.trin ca VV v .bo cho h c trnh sn sng cn thit t thnh Khi xem xt qu trnh .to VV Khng th tch khi h thng ca qu trnh ny.H th + Hun luyn th thao +Thi u th thao +Cc nhn t b sung 1/ Hun luyn th thao: L thnh phn c bn hay hnh thc c bn (cch thc thc hi g nht ca HLTT b.gm cc mt sau: - l 1 qu trnh s phm c t chc cht ch,ngha l n cng mang ngng nt c t . - H thng cc ph.php bi tp l c s v ph.php HLTT.H thng ny c xy dng vy khng c ngha l trong qu trnh HLTT chng ta khng s dng cc phng php khc, nh p qa trnh HLTT. Vy qu trnh HLTT l hnh thc c bn ca to VV,l qu trnh to VV c h thng qu trnh s phm c t chc cht ch,nhm lm cho TTTTca VV o ngng ph.trin. Gn lin vi 2 khi nin c bn trn,trong l lun cng nh trong thc tin o to V lin quan nh trnh o to v trnh tp luyn Ni n trnh to l nhm ch tt c cc mt to lm cho VV c th t nhn v th lc,k thut, chin thut th thao, tm l v c l thuyt nht nh ca VV. - Trnh o to th lc: l mc pht trin v SM,SN,SB,MD... ca VV - Tnh o to k-chin thut th thao l trnh iu luyn v trnh th lc - Trnh o to tm l l s t tin, vng vng, nhy bn, v tinh thn v thc.. Khi nim trnh th lc ch yu ni ti nhng bin i thch nghi v mt sinh hc(

c th VV di tc ng ca tp luyn v biu hin nng lc hot ng cao hay thp.Trng g tt v thi u c hiu qu.Trong thi k pht trin ca VV nu tp luyn c h thng th t nht nh. Trong tng chu k,c 1 thi l VV t mc sn sng ti u nht trong chu k h thao. Trng thi sung sc th thao: l trng thi sn sng tt nht ca VV v mi mt (Th.lc, k- chin thut, tm l..) 1 chu k tp luyn ln t thnh tch th t h iu khin hp l s pht trin trng thi sung sc th thao ca VV. 2/ Ni ti th thao o th o ni ti 1 c trng c bn na ca n l thi u th t Thi u th thao l mt phm tr chuyn mn nhm bc l v so snh ton b cc kh n l cc nng lc th cht v tinh thn). Cc c im c bn ca thi u th thao + T chc hot ng trn c s ca h thng thi u vi mc ua tranh v yu cu v (VD: VV ch c thi u hng trn nu thi u t yu cu hng di vo ln thng cuc bng hn im hoc thnh tch cao nht o c. + C lut thi u nghim ngt v ngy cng quc t ho. + Da trn tinh thn nhn o,c quy nh v t cch,hnh vi tng ng ca VV,m b g th ch. Nh nhng c im ny ngi ta c th phn bit r thi u th thao vi cc cuc thi ging ht hay, cuc thi kho tay -ni tr... - H thng thi u th thao l mt h thng gm cc cuc thi chnh thc v khng chn h: Thi u n thun th thao, thi u chun b,thi u ng cp, thi u biu din...Trong ,chnh. Mc ch ca n chi phi r rt ti t chc o to ca VV,ca ton i thm ch ca VD: Gii v ch Quc gia, i hi th dc th thao, Seagame, ASead...v th gii. Cc cuc thi chnh thc c xy dng trn c s lut thi (cho mt loi i tng, tr luyn phi tnh ti thi hn cn thit t c trnh sn sng ti u t thnh tch Ngoi cc cuc thi u chnh thc, phn ln cc cuc thi cn li u c tnh cht chu rt kinh nghim, tuyn chn i tuyn..)Vi ngha ny cc cuc thi u chun b phi c 3/ Bn cnh cc nhn t b sung lm tng hiu qu tp luyn v thi u, y nhanh nhn t ny bgm: - Nhng iu kin t nhin ca mi trng bn ngoi: nc, khng kh, nh nng mt tr - Nhng iu kin v sinh: yu cu tng ng v v sinh trang thit b tp luyn, ni tp cn thng gi... - Nhng bin php v sinh c tc ng n nng lc lm vic nh: xoa bp, cc liu ph - Cc phng tin vt cht k thut ca bi tp luyn th thao nh: thit b h tr, tin v kim tra... - Cc bin pho sinh l, sinh ho v dinh dng chuyn mn.. - Cc bin php gio dc v t gio dc.. Tuy nhin trnh th thao ca tng nc cn ph thuc vo nhng kin c bn cu cu tch thng k x hi hc cho thy thnh tch th thao ca cc nc khc nhau c lin quan ch dn(mc thu nhp quc dn, s calo dinh dng, tui th trung bnh, trnh dn tr...) Nhn bo trc tip cho s tin b ca th thao, c bit bit l h thng o to VV vn gi vai VD: C nc ch tiu kinh t cao, nhng khng m bo cho pht trin u vit ca th vo vic s dng tp trung cc kh nng trong thc tin ra sao. Nh vy, thnh tch th thao ph thuc vo nhiu yu t v phn nh thnh tu ca con ca mnh, ng thi cng l mt trong nhng ch tiu nh gi s pht trin vn ho x hi. 2. Trnh o to Bao gm tt c cc mt o to lm cho VV c th t c nhngthnhf tch th th , k thut, k chin thut th thao, tm v c l thuyt nht nh ca VV. - Trnh chun b th lc cn gi l trnh th lc. Trnh th lc l mc p v c t cht th lc chuyn mn ca VV. - Trnh chun b k thut v chin thut th thao l tnh iu luyn v nhng m - Trnh chun b tm l l s vng vng, nhy bn v tinh thn v thc p ng - Trnh tri thc: lut, nguyn l k thut, chin thut thi u, o c, c ch s 3. Trnh tp luyn Trnh tp luyn l kh nng ca VV t c sau mt qu trnh tp luyn th th Theo ngha hp l kh nng thch ng ca c th trong qu trnh tp luyn. S thch + S t iu ho hot ng ca h thn kinh. + Kh nng thch ng ca c th trong qu trnh tp luyn 4. Trng thi sung sc th thao Trng thi sung sc th thao l trng thi sn sng ti u ca VV v mi mt (th l

trong mi chu k hun luyn t c thnh tch th thao cao. Trng thi sung sc th thao c c khi cc mt hun luyn t kt qu cao nht vo mt th hon chnh (th lc, tm l, k thut, k chin thut u tt). Trng thi sn sng th thao ch c hoc khng c (ch khng ni ti trng thi sn s h) trong mi chu k hun luyn v mi chu k hun luyn n ch xut hin mt hoc vi ln. Du o l dm chn ti ch v duy tr trng thi sn sng th thao trong thc t l cc k kh kh h v dn ti tp luyn qu sc. Do vy, ta phi ph b trng thi sn sng th thao c v xy Tt nhin c th ny sinh cu hi l mt trng thi ti u ca VV th ti sao khng th thao cho VV? Bi v: Mt trng thi sn sng th thao thu c mt bc thang no ca s hon thin th ng nhng i vi ti ngh th thao th li khng phi l ti u i vi bc thang cao h g th thao thng xuyn th cng c ngha l dng chn ti ch. tin ln pha trc cn ph Hai l, do tch lu ko di hiu qu ca nhng LV tp luyn v thi u cn thit th thao. Duy tr trng thi sn sng th thao sm mun s xut hin phn ng bo v c th nuduy tr lu di trng thi sn sng th thao s dn n tp luyn qu mc. Ba l, bn thn vic duy tr s cn bng phc tp gia cc chc nng vi qu trnh si trng thi sn sng th thao l mt vic kh khn c bit l i vi h TK ca VV. Nh vy duy tr lu di trng thi sn sng th thao s gy ln nhng hu qu xu. Nh hi lm nh vy bi v mun nng cao thnh tch TT nht thit phi xo b trng thi c v x Trng thi sn sng th thao din bin theo 3 giai on: Hnh thnh duy tr s n gian nht nh v giai on tip theo l giai on mt I tm thi. Quy lut ca cc giai o thao l c s khoa hc phn chia chu k thnh cc thi k trong cc qu trnh HLTT. 5. Thnh tch th thao TTTT ca VV l kt qu th hin ton b kh nng ngi trong mt mn nht inh n bn thng, thi gian, trng lng, c ly TTTT l mt hin tng a nhn t v ph thuc vo nhiu nguyn nhn: Nng khiu c nhn VV v mc o to t thnh tch. Hiu qu ca h thng o to th thao, ni dung t chc v cc k m bo CSVC k th Cc iu kin m bo cho thnh tch pht trin. l nhng nhn t v nhng k c bn c nh hng trc tip v gin tip n s ph TTTT phn nh thnh tu ca con ngi trong s hon thin kh nng ca mnh nh thi tit nh gi s pht trin v VHXH. Vi ngha TTTT c gi tr ng k khng ch i