You are on page 1of 178

WWW.RUMENASIA.

ORG/VIETNAM

THUC IU TR V VCXIN S DNG TRONG TH Y

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

PGS. PTS. PHM S LNG - PTS. L th TI

Thuc iu tr v vcxin s dng trong th y

NH XUT BN NNG NGHIP H NI - 1997

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Mc lc

Li NI U........................................................................................................................8

Phn I - THUC DNG TRONG TH Y ................................................................9


Chng I - KHNG SINH DNG TRONG TH Y.......................................................10 A. Nhng iu cn bit khi dng khng sinh ......................................10 I. Chong phn v do khng sinh ..............................................................................10 II. D ng do khng sinh ............................................................................................10 1. Bnh huyt thanh ...................................................................................................10 2. Biu hin da ........................................................................................................11 3. Biu hin h mu ................................................................................................11 4. Biu hin nhiu th bnh khc............................................................................11 III. Hiu bit ti thiu khi dng khng sinh .............................................................11 1. Phi dng khng sinh ng ch nh......................................................................11 2. Khng dng khng sinh trong nhng trng hp sau............................................11 3. Sm dng khng sinh khi c ch nh ...............................................................11 4. Dng khng sinh vi thi im thch hp trong mt ngy ....................................12 5. Cn phi hp khng sinh thch hp vi tng loi vi khun....................................12 6. Cn chn khng sinh thch hp trnh cc hin tng vi khun khng thuc....13 7. Xc nh ng liu lng vi tng loi gia sc .....................................................13 IV. Cch phng chng tai bin do khng sinh .........................................................13 1. Test nh git ..........................................................................................................13 2. Test ly da..............................................................................................................13 3. Test kch thch .......................................................................................................14 V. Cch x l chong phn v do khng sinh...........................................................14 B. CC LOI KHNG SINH ......................................................................................15 PENICILIN G....................................................................................................................15 PENIClLIN V....................................................................................................................17
2

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

PROCAIN - BENZYL PENICILIN ..................................................................................18 AMPICILIN ......................................................................................................................19 LINCOMYCIN..................................................................................................................22 TETRACYCLIN................................................................................................................23 TERAMYCIN ...................................................................................................................26 AUREOMYCIN................................................................................................................29 STREPTOMYCIN.............................................................................................................31 KANAMYCIN ..................................................................................................................34 GENTAMYCIN ................................................................................................................36 TYLOSIN ..........................................................................................................................38 GENTA-TYLO..................................................................................................................40 ERYTHROMYCIN...........................................................................................................42 TIAMULIN .......................................................................................................................44 CHLORAMPHENICOL ...................................................................................................46 CHLORTETRASON .........................................................................................................48 CHLORTETRADEXA......................................................................................................49 CHLORTYLODEXA........................................................................................................50 THUC SULFAMID .........................................................................................................51 SULFADIMETHOXIN .....................................................................................................53 SULFAMERAZIN V SULFADIMERAZIN...................................................................54 SULFAMETHaZlN NATRI 20%......................................................................................56 SULFAGUANIDIN...........................................................................................................57 SULFADIAZIN.................................................................................................................58 SULFATHIAZOL .............................................................................................................59 SULFAMETHOXAZOL V TRIMETHOPRIM ..............................................................60 TRIMETHOXAZOL 24%.................................................................................................61

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 2 - CC VITAMIN ..............................................................................................62 Vitamin A..........................................................................................................................62 Du gan c.........................................................................................................................64 Du gc..............................................................................................................................66 VIT-ADE...........................................................................................................................67 Vitamin D..........................................................................................................................69 Vitamin E ..........................................................................................................................71 Ch phm A.D.E dng trong Th y...................................................................................73 Philazon .............................................................................................................................73 Ursovit AD3EC ..................................................................................................................74 Calxi A.D.E .......................................................................................................................75 Vitaject A.D.E ...................................................................................................................76 ADE 500............................................................................................................................77 Vitamin B1 .........................................................................................................................79 Vitamin B12 ........................................................................................................................81 B Complex ........................................................................................................................83 Vitamin C ..........................................................................................................................85 Vitamin C 5%....................................................................................................................87 Vitamin K..........................................................................................................................88

Chung 3 - THUC TR TiM MCH V HOT NG CA THN KINH........90 Cafein ................................................................................................................................90 Long no............................................................................................................................91 Strychnin............................................................................................................................93 Atropin ..............................................................................................................................95 Novocain............................................................................................................................97

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 4 - CH PHM DNG TRONG SINH SN VT NUI ..............................99 Huyt thanh nga cha......................................................................................................99 Oestradiol .......................................................................................................................101 Oxytocin ..........................................................................................................................103 Testosteron ......................................................................................................................105 Folliculin .........................................................................................................................107 Prostaglandin ...................................................................................................................108 Estrumate.........................................................................................................................110

Chng 5 - Dung dch sinh l mn ngt ........................................................111 Nc sinh l ng trng ................................................................................................111 Sinh l u trng .............................................................................................................113

Chung 6 - THUC DIT K SINH TRNG..............................................................115 Dipterex ...........................................................................................................................115 Piperazin ..........................................................................................................................117 Mebendazol .....................................................................................................................119 Tetramisol........................................................................................................................121 Thiabendazol ...................................................................................................................123 Dertyl...............................................................................................................................125 Dovenix ...........................................................................................................................126 Azidin ..............................................................................................................................127 Naganol ...........................................................................................................................128 Trypamidium ...................................................................................................................129 Niclosamide.....................................................................................................................130 Lopatol.............................................................................................................................131 Furazolidon......................................................................................................................132 Regecoccin ......................................................................................................................133 ESB3 .................................................................................................................................134
5

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 7 - THUC ST TRNG .................................................................................135 Thuc tm ........................................................................................................................135 Thuc .........................................................................................................................137 Iod....................................................................................................................................138 OO - Cide ........................................................................................................................140 Virkon..............................................................................................................................141 Farm fluids ......................................................................................................................142 DSC 1000.........................................................................................................................143 Chloramint.......................................................................................................................144

PHN II -VACXIN PHNG BNH CHO VT NUi ...................................145

Chng 8 - NGUYN TC KHI S DNG VACXIN................................................146 1. Nguyn l tc dng ....................................................................................................146 2. Mt s iu cn ch khi s dng Vacxin ................................................................146

Chng 9 - VACXIN DNG CHo TRU B ..............................................................151 1. Vacxin dch t tru b ng kh .........................................................................151 2. Vacxin phng bnh l mm long mng tru b .................................................152 3. Vacxin phng bnh Nhit thn tru b...............................................................152 4. Vacxin T huyt trng tru b chng R1 ...........................................................153 5. Vacxin T huyt trng chng Iran......................................................................154 6. Vacxin T huyt trng chng P52.......................................................................155 7. Vacxin T huyt trng tru b (keo phn).........................................................155 8. Vacxin T huyt trng tru b nh ho .............................................................156

Chng 10 - VACXIN DNG CHO LN......................................................................157 1. Vacxin Dch t ln kh .........................................................................................157

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

2. Vacxin T huyt trng ln keo phn...................................................................158 3. Vacxin t huyt trng nh ho ............................................................................159 4. Vacxin ng du ln keo phn ............................................................................159 5. Vacxin Ph thng hn ln (keo phn) ...............................................................160 6. Vacxin ng du ln II (VR2) .............................................................................161 7. Vacxin phng bnh Leptospirosis .......................................................................162 8. S dng Vacxin phi hp cho ln ........................................................................162

Chung 11 - VACXIN DNG CHO CH .....................................................................164 1. Vacxin phng bnh Di v hot...........................................................................164 2. Vacxin phng bnh Di nhc c (LEP. Flury) ..............................................164 3. Vacxin phng bnh Di nhc c (LEP. Flury) ..............................................165 4. Vacxin phng Di Rabisin....................................................................................166 5. Vacxin phng 4 bnh cho ch ..............................................................................166 6. Vacxin phng bnh Car nhc c (ng kh) ................................................167

Chng 12 - VACXIN DNG CHO GIA CM ............................................................168 CC PHNG PHP DNG VcXIN cho gia cm ...........................................168 1. Phng php min dch cho tng con .................................................................168 2. Phng php min dch cho c n.....................................................................169 Vacxin Niucatxon ng kh chng F (h 2).............................................................170 Vacxin ng kh Niucatxon chng Laxota..............................................................171 Vacxin Niucatxon ng kh chng Mukteswar (H 1 hay chng M) ..................172 Cc chong trnh chng phi hp cc vacxin Niucatxon ......................................173 Vacxin u g ng kh (Tri g) ............................................................................174 Vacxin dch t vt ng kh ......................................................................................175 Vacxin t huyt trng gia cm nh ho...................................................................175 Vacxin phng bng GUMBORO ..............................................................................176 Vacxin Niucatxon chu nhit .....................................................................................177

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Li NI U
Cc c quan Th y t Trung ng n a phng hng nm c nhiu c gng trong cng tc ch o thc hin phng chng dch bnh cho vt nui, song dch bnh vn cn xy ra ph bin, gy nhiu thit hi kinh t cho pht trin chn nui gia sc, gia cm nc ta. Mt trong nhng tr ngi cho cng tc phng chng dch bnh cho vt nui l hng ng k thut vin c s v nhng ngi trc tip chn nui cn c ngi cha c nhng ngi hiu bit c bn v s dng thuc iu tr bnh v vacxin phng bnh cho vt nui. gp phn hn ch thit hi do bnh gy ra, chng ti xut bn cun sch "Thuc iu tr v vacxin s dng trong Th y" do PGS; PTS Phm S Lng v PTS L Th Ti bin son. Trong ln ti bn ny cc tc gi c sa cha v b sung thm chng "Thuc st trng" cun sch c hon thin hn. Chng ti hy vng rng sch s cung cp nhng kin thc cn thit v kinh nghim thc tin v s dng thuc v vacxin phng bnh cho cn b Th y c s v ngi chn nui, gp phn nng cao hiu qu ca cng tc phng chng dch bnh cho gia sc, gia cm. Nh xut bn Nng nghip xin trn trng gii thiu cun sch cng bn c v mong nhn c nhiu kin ng gp.
NH XUT BN NNG NGHIP

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Phn I THUC DNG TRONG TH Y

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng I KHNG SINH DNG TRONG TH Y

A. Nhng iu cn bit khi dng khng sinh

I. Chong phn v do khng sinh Ngay t 1902 nh sinh hc Php Richet v cng s nghin cu tnh trng min dch vi c t Actinie (mt loi hn bin) trn ng vt th nghim l ch Neptune. ng tim c t hn bin cho ch th nghim vi liu lng 0,10 mg/kg. Neptune l ch to kho. Sau ln tim ln th nht khng c phn ng g r rt. Sau tim ln th hai liu nh ln trc, cc tc gi ch i s min dch ch Neptune. Tht bt ng, ch mt pht sau khi tim, ch th nghim b cn chong rt nng v cht. Ngi ta t tn cho hin tng ny l chong phn v ngha l khng c kh nng bo v, khng c min dch. Nh pht minh quan trng ny, gp phn tm hiu c ch ca nhim bnh trc y cha r nguyn nhn nh: Cc bnh do phn hoa (hen ma) Vim kt mc ma xun Bnh huyt thanh; hen ph qun; m ay; ph thanh qun; ph mt; nhc na u; d ng.

Nhng nm gn y - khi dng khng sinh tim, ung hoc tip xc vi khng sinh (Penicilin - Streptomycin...) chng ta thng gp hin tng chong phn v do khng sinh gy ra. Tuy nhin ta c th gp hin tng ny ch - Nht l ch Nht v ch lai. Cn gia sc khc t gp hn. Triu chng ca chong phn v: - Sau khi tim hay ung khng sinh t pht con vt chong vng, long chong, kh th, mch nhanh, khng u, huyt p tt thp, c con biu hin co git, ni ban khp c th - a i dm d v sau hn m - cht. Nh hn xut hin nhng phn ng d ng. Phn ng d ng c th xut hin nhiu c quan khc nhau: trn da, h hp, tim mch, gan, thn, thn kinh vi cc mc khc nhau t nh n nng, cng c khi dn n cht.

II. D NG DO KHNG SINH 1. Bnh huyt thanh Sau khi dng khng sinh (Penicilin, Streptomycin - Sulfamit...) vo ngy th 2 n ngy th 14. Con vt b n, mt mi, r, bun b, c triu chng bun nn, chn i long chong, xiu vo, do au khp, sng nhiu hch, st cao, mn ton thn. Nu chn on chnh xc ngng ngay khng sinh, con vt s mt dn nhng triu chng - Tri li nu c tip tc dng khng sinh v tng liu lng s lm bnh ngy cng nng v dn n truy tim mch v cht.

10

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

2. Biu hin da Ni m ay, mn nga, ph mt, ph m mt, ph mi, ph thanh qun, vim da, chm xut huyt ngoi da.

3. Biu hin h mu Khi dng khng sinh liu cao, gy thiu mu tn huyt cp tnh. Triu chng: St cao, con vt run ry do rt, bun nn v nn, ku rn do au u, chy mu mi, vng da, au bng, gan v t chi. Xt nghim mu lc ny hng cu gim, bch cu trung tnh gim, s lng bch cu khc li tng ln.

4. Biu hin nhiu th bnh khc Kh kh kh th, th rt, vim phi, vim mng ngoi tim, vim c tim d ng.

III. HIU BIT TI THIU KHI DNG KHNG SINH 1. Phi dng khng sinh ng ch nh Hu ht cc khng sinh c tc dng km hm hoc tiu dit cc vi khun, ch c mt s rt t c tc dng iu tr cc bnh do nm, k sinh trng v siu vi trng. Nu cha tht cp bch, khi cha xc nh ng bnh cha nn dng khng sinh. Phi chn khng sinh ng vi bnh v mi loi khng sinh c tc dng c hiu vi mt loi vi khun nht nh. Th d: Ampicilin c tc dng tt vi bnh ng du ln, nhit thn gia sc, ph thng hn, bnh ng h hp v sinh dc. Erythromycin: Tc dng tt vi vim nhim ng h hp (vim phi, vim ph qun - phi, vim mng phi) bnh ng sinh dc, ng tit niu (vim m o, vim t cung, vim niu o...)

2. Khng dng khng sinh trong nhng trng hp sau Penicilin - khng dng i vi gia sc c tin s chong, d ng. Pinicilin chm, Chloramphenicol, Tetracyclin, Streptomycin, Gentamycin, Kanamycin Sulfamid: khng dng cho gia sc s sinh. Sulfamid, Tetracyclin, Rifampicin, Bactrim khng dng cho gia sc c thai v ang nui con bng sa m. Khi tht s cn thit mi dng nhng phi theo di cn thn.

3. Sm dng khng sinh khi c ch nh Ngay t u dng khng sinh vi liu cao, khng dng liu nh tng dn trnh hin tng vi khun nhn thuc. Sau mi gim liu dn khi bnh . Dng thuc liu cho c t.

11

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

V d: Sulfamid, Tetrcylin dng Iin tc t 6-8 ngy. Cloramphenicol, Clotetracyclin dng lin tc t 4-6 ngy. Dng khng sinh lin tc cho n khi ht cc biu hin nhim khun (st, sng khp, sung hch, ho, i a lng...) Sau dng tip tc thm 2-3 ngy ri mi ngng thuc vi liu thp hn cht t. Nu sau 5-6 ngy iu tr khng c hiu qu th nn thay khng sinh, hoc phi hp vi khng sinh khc.

4. Dng khng sinh vi thi im thch hp trong mt ngy Cn c vo c im ca thuc m ung trc hay sau ba n. Tim mt ln hay chia nhiu ln. V d: Cn c vo c im ca thuc: C phn hy trong dch v khng Tc hp thu nhanh hay chm? o thi nhanh hay chm Bi tit qua c quan no

Ung thuc bui sng khi i: Colistin, Polymycin Ung trc ba n 1 gi: Penicilin V, Oxacilin Ung gia ba n: Nitrofurantein, Acid Nalidixic. Ung ngay st ba n: Chlotetracyclin, Symtomycin.. Ung sau ba n 2 gi: Erythromycin, Chloramphenicol Penicilin G: Tim bp 2-3 ln/ngy. Penicilin procain: ch cn tim bp 1 ln/ngy.

5. Cn phi hp khng sinh thch hp vi tng loi vi khun V d a chy do Salmonela. Nn phi hp Chloramphenicol v Tetracyclin. Nhim khun do lin cu tn huyt: nn phi hp Penicilin G vi Tetracyclin. Erythrommycin vi Tetracyclin. Erythrommycin vi Pristinamycin. Tetracyclin v Streptomycin Ampicilin vi Sulfamid Fifampicin vi Tetracyclin.

Xy thai truyn nhim do Brucella, nn phi hp

- Vim phi do ph cu: Nn phi hp Penicilin G hoc Ampicilin vi Sulfamid; Ampicilin vi Gentamycin.

12

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

6. Cn chn khng sinh thch hp trnh cc hin tng vi khun khng thuc V d: T cu tit men Penicilanaza khng cc thuc Penicilin G, Ampicilin, Colistin. Lin cu tn huyt khng thuc Penicilin, Gentamycin. Cc lin cu nhm A v D, xon khun: khng cc thuc Kanamycin v Gentamycin.

7. Xc nh ng liu lng vi tng loi gia sc Liu dng: Nga (500 kg): 1 La (200 kg): 1/2 - 1/3 i gia sc c sng (400 kg 1/2 - 1 Tiu gia sc c sng (60 kg): 1/5 - 1/6 Ln (60 kg): 1/5 - 1/8 Ch (10 kg): 1/10 - 1/16 Mo (2 kg): 1/20 - 1/32 Gia cm (2 kg): 1/20 - 1/40

Xc nh liu theo cn nng c th. V d Ampicilin ung 10 - 20 mg/kg/ngy chia 4 ln.

IV. ccH PHNG CHNG TAI BIN DO KHNG SINH Nhng tai bin do khng sinh c th hay gp ch cnh v gia sc him qu - cn cc loi gia sc khc t gp hn - hoc khi c tai bin biu hin nh t dn n lm cht gia sc. Tuy nhin vic iu tr cho gia sc khng th khng dng n khng sinh c. Mun phng tai bin do khng sinh gy ra chng ta phi th phn ng (Test).

1. Test nh git St trng da bng bng cn 700 nh trn da 1 git dung dch mui ng trng (0,9%) cnh 4 cm nh 1 git khng sinh (1 ml c 2 vn n v). Sau 10 - 20 pht nu git nh khng sinh c cc biu hin ban , ph n, mn nga. Kt lun: Test nh git (+) tnh. Khng dng khng sinh ny tim cho gia sc c.

2. Test ly da Test ly da nhy hn tt nh git 100 ln, st trng vng da bng bng cn 700. Nh 1 git dch mui ng trng (0,9%), cch 4 cm nh tip 1 git dung dch khng sinh (1 ml c 1 vn n v). t kim tim v trng trn mt da ( vng c cc git dung dch) thnh gc 450

13

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

chc nh u kim vo da su 1 - 1,5mm khng lm chy mu, ch l mt chm xut huyt nh. Sau 10 - 20 pht. vng c khng sinh, nu c sn m ay vi ng knh ln hn 5 mm th kt lun: Test ly da dng (+) tnh, gia sc c d ng vi khng sinh ny, khng dng iu tr c.

3. Test kch thch Qua nim mc mi: Nh 2 - 3 git dung dch mui ng trng (0,9%) vo l mi bn phi. Sau 5 - 10 pht nu khng c phn ng g (ht hi, x mi) th ly bng tm dung dch khng sinh (1 ml c 1 vn n v) t vo l mi bn tri. Nu 5 - 10 pht xut hin cc triu chng: nga mi, ht hi, chy nc mi, kh th th kt lun: Test kch thch dng (+) tnh. Gia sc khng dng khng sinh ny iu tr c. Sau ra sch Di li: t di li mt liu thuc khng sinh (bng 1/4 liu iu tr) thng l 1/4 - 1/2 vin. Sau 10 - 20 pht nu c cc triu chng: ph li, ph mi nga mm ban th kt lun: Test di li dng (+) tnh. Gia sc khng dng c khng sinh ny. Sau ra ming ngay bng nc sch.

V. CCH X L CHONG PHN V DO KHNG SINH Tt c cc loi khng sinh u c th l nguyn nhn gy chong phn v vi nhng hu qu nghim trng, c th dn n cht con vt (nht l th cnh, ch cnh, gy thit hi v kinh t ln) ch yu chng ta khng bit cch phng khng bit x l kp thi v chnh xc. Sau khi ung, nht l tim khng sinh (penicilin G, Penicilin chm, Streptomycin, Tetracyclin, Sulfamid, Biomycin...) v khi tim cc loi vacxin phng bnh cho gia sc (vacxin Trivirovac - Tetradog - Hexadog... cho ch cnh - th cnh v vacxin khc cho ng vt nng nghip...). Nu thy cc triu chng: con vt bn chn quay cung, long chong, th kh, kh kh, cnh mi php phng, mt mi, mn nga, m ay, ban vng nim mc, da mng, t lng; st, hn m, l bnh cnh ca chong phn v. Tuy nhin, mi con vt biu hin c khc nhau t nhiu. Cn x l nhanh, theo trnh t sau: 1. con vt nm yn ni kn gi, u hi thp v nghing v mt bn. 2. Tim di da 0,2 - 0,3 ml dung dch Adrenalin 0,1% vo ni tim khng sinh hay vacxin. Sau t pht tim, mch tr li bnh thng. Nu sau 10 - 15 pht con vt khng thy tt ln, tim li ln na vn liu 0,2 - 0,3 ml dung dch Adrenalin 0,1% 3. Nu sau ln tim Adrenalin 0,1% con vt vn khng tt ln, tim, mch yu, mt mi... th tim vo tnh mch (tht chm) 150 ml - 200 ml dung dch glucoza 5% cho 10kg th trng trong ngy. C th cho thm vo dung dch Glucoza 5% mt lng 20 - 30 mg Prednisolon. Nu triu chng kh th thm 1 - 2 ml dung dch Aminofylin 2,4%. Nu c triu chng suy tim thm vo 0,2 - 0,3 ml Strofantin 0,05%. 4. C th cho con vt ung thm an thn (Seducen) hay cho th oxy (tm bng c oxy cho con vt ngi). 5. Cn tim cho sc vt thuc chng d ng: Dimedron hoc Promethazin theo liu 2 ml/10 20 kg th trng. 6. Sau khi con vt tr li bnh thng cn theo di tnh trng sc kho - cho thm liu trnh thuc b. Tng sc khng ca con vt.
14

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

B. CC LOI KHNG SINH

PENICILIN G (Benzyl Penicilin) Penicilin l khng sinh thuc nhm Lactamin, c chit xut t nm Penicilin notatum, ngy nay c ly t cc chng loi chn lc ca nm Penicilin crizogenum.

1. Tnh cht Penicilin G tinh khit l mt loi bt kt tinh - trng tan mnh trong nc v khng tan trong du. Bt Pemcilin G bn vng nhit thng v bo qun trong kh ro trong 3 nm. Dung dch Penicilin nhit 100C ch gi c trong 48 gi. Penicilin G qua ng tiu ho b dch v phn hu n 80%, kh qua cc mng no, phi, khp, khuch tn rt t trong cc t chc xng - xoang. Penicilin qua ng tim truyn (bp, di da, tnh mch), thuc lan to nhanh mu, t nng ti a sau 15 pht, gim dn sau 90 pht n 3 gi. Penicilin G rt t c - liu ch t LD50 i vi chut bch l 2.000.000 UI. Mt n v quc t UI tng ng vi 0,59 - 0,60 Penicilin G - Vy 1 mg Penicilin G = 1670 UI.

2. Tc dng Penicilin G c tc dng dit cc vi khun gram (+) rt mnh: lin cu, t cu, ph cu, cc trc khun than un vn, hoi th sinh hi. Penicilin G khng c tc dng vi t cu tit men Penicilinnaza, t cu trng, cc trc khun ng rut lao v virut. Vi liu cao Penicilin G c hot tnh vi no cu, xon khun, haemophilus v mt s actinomyces.

3. Ch nh Penicilin G c dng iu tr cc bnh: Bnh nhim trng do t cu, lin cu vt nui. Bnh nhit thn, ung kh thn tru b. Bnh un vn gia sc. Bnh ng du ln. Bnh vim phi, vim hng, ph qun, thanh qun vt nui. Nhim khun huyt, hoi th vt nui.
15

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Vim tu xng, vim khp vt nui. Vim thn, vim bng quang, ng tit niu vt nui. Vim v cc loi gia sc. Vim ng sinh dc do nhim khun v sau khi gia sc. Vim mt vt nui.

4. Liu lng Tim tnh mch, bp tht, di da hay phc mc vi liu chung: 5.000 - 10.000 UI/kg th trng/ngy/ Liu ti a cho gia sc non: 60.000 - 120.000 UI/ngy. Tru b: 2.000.000 - 3.000.000 UI/ngy chia 2-3 ln. D, cu, ln: 1.000.000 - 2.000.000 UI/ngy chia 2 - 3 ln. Ch mo: Gia cm: 300.000 - 500.00 -UI/ngy chia 2 - 3 ln. 200.000 UI cho 10 g, vt, ngan ngng. M penicilin 1% nh mt, bi vt thng ngoi da. Phun: iu tr bnh ng h hp.

5. Tai bin do Penicilin Thng hay gp gia sc nh, ch cnh, th cnh. Khi dng Penicilin khng ng ch nh hay nhng con vt c c a d ng. Sc phn v v tai bin d ng nghim trng: con vt bn chn kh chu, th nhanh, tim p rt nhanh huyt p h, mt tri gic. Th nh hn l co tht ph qun, con vt th kh kh, th kh, mt mi, ngoi da v nim mc ni m ay, ph, khng can thip sm c th cht rt nhanh. Th nng con vt cht sau 15 pht. Tai bin ngoi da: Sau mt, hai ngy dng khng sinh con vt nga ngy kh chu, ton thn ni m ay, rc, ph n. C nhng con vt phn ng chm hon: lc u ban dng lm tm, sau chuyn sang my ay, i khi pht ban mng nc, da, nhim trng, dn n l lot nhim khun, tut da hng mng. Cui cng dn n nhim khun ton thn v cht. Tai bin ng rut: Nn ma, i a chy, mt mi. Khng nn dng Penicilin qu 1 tun. Nu khng c tc dng phi thay thuc khc, hoc phi hp vi thuc khc nh Streptomycin - Sulfamid tng hiu lc. Khng dng cho gia sc ang nui con v nh hng n vic tit sa. Khi c tai bin, phi can thip sm v ngng ngay thuc

Ch : -

16

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

PENIClLIN V (Oxaxilin, Vegacilin) Penicilin V l mt trong nhng khng sinh thuc nhm Beta lactamin. Penicilin V bn vng trong mi trng acid khng b phn hu trong dch v - gi lu trong d dy v pht huy tc dng ca n trong ng tiu ho, dng dng ung. Mi vin nn cha 200.000 UI Phenoximethyl Penicilin.

1. Tnh cht Pemcilin V bt tinh khit trng, tan trong nc v khng tan trong du. Bt Penicilin V bn vng nhit thng trong 3 nm, trong th y dng ung t khi dng tim. Rt an ton cho gia sc s sinh.

2. Tc dng Dng trong tt c cc trng hp nhim khun m cc vi khun ny nhy cm vi Penicilin nht l i vi gia sc non. Penicilin V c tc dng dit cc vi khun gram (+) lin cu, t cu, ph cu, trc khun than, un vn, hoi th sinh hi.

3. Ch nh Penicilin V c dng iu tr cc bnh: Cc bnh nhim khun do t cu, lin cu ca gia sc non: Vim rn, vim da, vim c, vt thng nhim khun vim mt, vim tai ngoi. Vim ng h hp trn: vim hng, kh qun, thanh qun vt nui. Vim ph qun - phi, Vim phi vt nui. Vim ng tit niu gia sc.

4. Liu lng Cho ung lc con vt i - trong ba n 1 gi hay sau ba n 3 gi. Liu chung: 40-60mg/kg th trng/ngy chia lm 3 ln. Ch : Ch git tht gia sc sau 3 ngy ung thuc. Sau 24 gi dng thuc: sa ch c cho gia sc ung. Ngi phi sau 36 gi dng thuc.

17

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

PROCAIN - BENZYL PENICILIN (Novocin - Penicilin) Procain - benzyl Penicilin l hn hp Pemcilin G vi Penicilin procain. L loi Penicilin chm, khi vo c th thuc c gi lu, m cao Penicilin trong mu trong mt thi gian di v o thi chm qua ng thn (sau 1 - 2 ngy) nn ch cn tim khong cch 12 - 24 gi - 48 gi mt ln. Thuc rt t ho tan trong nc, trong du.

1. Ch nh Procain - benzyl Penicilin c dng trong cc trng hp sau: Bnh ng du ln. Bnh vim phi, vim ng h hp vt nui. Cc vt thng nhim khun gia sc. Bnh nhit thn tru, b, nga. Bnh thp khp gia sc. Bnh vim ct tu vt nui. Dng ngn nga bnh ti pht.

2. Liu lng Dng tim di bp, di da. Ch : Procain - benzyl Penicilin ng l 500.000 UI v 1.000.000 UI. Khi dng pha vi nc ct tim hay nc sinh l. Khng dng iu tr nhim khun thng v vi gia sc s sinh. Liu chung: Tru b: 5.000 - 20.000 UI/kg th trng/ngy. 3.000.000 - 6.000.000 UI/ngy chia 2 - 3 ln loi 300 - 350 kg. D, cu, ln: 2.000.000 - 3.000.000 UI/ngy chia 2 - 3 ln loi 60 - 200 kg. Ch mo: Gia cm: 400.000 - 500.000 UI/ngy chia 2 - 4 ln loi 5 - 10 kg. 200.000 UI cho 10 g to loi 1,5 - 2 kg/con.

18

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

AMPICILIN (Sermicilin, Ampicil, Penbritin, Albipen, Pemiclin, Ambiotic...) Ampicilin thuc loi Penicilin bn tng hp nhm A thuc h khng sinh Beta-lactamin.

1. Tnh cht Ampicilin c tn ho hc l axit 6-(2 amino 2 phenyl acetomido) penicilanic - thuc bng C. Ampicilin l cht bt mu trng, ho tan trong nc.

2. Tc dng Ampicilin c tc dng dit khun cao, c vi khun gram (+) v gram (-). c bit vi t cu khun, lin cu, ph cu, lu cu, no cu. Escherichia coli, Corybebacterium pyogenes, Samonella Shigella, Pasteurella, Spirochetta, Leptospira, Mycoplasma klebsiela pneumoniae. i vi vi khun gram (+) Ampicilin c tc dng tng t nh Benzyl peneciIin nhng bn vng hn trong mi trng toan tnh. i vi vi khun gram (-), Ampicilin c tc dng nh Tetracyclin, Chloramphenicol nhng t c hn. Ampicilin khng tc dng vi t cu tit men Penicilinaza v trc khun m xanh. Ampicilin hp thu nhanh vo mu, lan to u vo cc t chc v dch c th - thi ch yu qua thn, t c.

3. Ch nh Ampicilin dng cha cc bnh: Vim ng h hp: vim phi, vim ph qun, vim thanh qun - vim tai gia vt nui. Nhim khun ng niu: vim thn, b thn, bng quang, tin lit tuyn gia sc. Nhim khun ng rut: bnh ph thng hn nga, ln, b, ngh, gia cm; l trc khun, a chy, vim rut, phn trng ln. Nhim khun huyt; t huyt trng tru b, nga, g. ng du ln; nhit thn tru b. Vim ti mt gia sc. Nhim trng ng sinh dc: vim m o, vim t cung, nhim trng sau khi gia sc ci.

19

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim bp, di da, ung, tht vo m o, t cung. * Tim bp, di da Liu chung: Tru b: B ngh: Ln: Ch: 10 - 20 mg/kg th trng/ngy 3.000 - 6.000 mg/ngy, loi 300 - 350 kg/con 600-2.000 mg/ngy, loi 60-100kg/con 1.000-2.000 mg/ngy, loi 50-100kg/con 400-800 mg/ngy, loi 5-10kg/con.

* Cho ung: Liu chung: Ln: G: Ch: 30 - 50 mg/kg th trng 50 mg/kg th trng 50 - 100 mg/lt nc ung 40 - 50 mg/kg th trng

Gia sc khc: 25 mg/kg th trng.

* Tht vo t cung, m o: Ch : Khng c tim thuc vo tnh mch. Khng dng cho gia sc c phn ng d ng vi Penicilin. Khng trn Ampicilin vi Kanamycin, Gentamycin, Tetracyclin, Erythromycin v Chloramphenicol. Ampicilin ho nc sinh l gi c trong 8 gi, Ampicilin ung gi c 10 ngy trong lnh Khng dng Ampicilin cho th. Nga, tru b: 400 - 800 mg/con D, cu, ln: 100 - 400 mg/con

5. Trnh by Ampicilin 500. (Bt pha tim Ampicilin RP. 500 mg). Thnh phn: Mi l cha Ampicilin sodium 500 mg. Cch s dng v liu lng:

20

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Pha lng bt trong l vi nc ct tim 3 - 5 ml, tim di da -hoc bp tht. Tim 2 ln mt ngy - tim lin tc 3 - 5 ngy.

Loi gia sc Nga (100 kg) B, d, ln (50 kg) Ch (10 kg) Ln con (5 kg)

Bnh do vi khun gram (+): 7-10mg/kg 1-2 l 1 l 500 mg (1 l) 100 mg (1/5 l)

Bnh do vi khun gram (-): 15mg/kg 3 l 1,5 l 500 mg (1 l) 200 mg (1/5 l)

Bo qun: Ni kh, rm mt (ti a 250C) Hn dng: 3 nm.

21

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

LINCOMYClN (Lincomycin, Lincolnensis, Mycivin...) Lincomycin l khng sinh phn lp t nm Streptomyces-lincolnensis. Ho tan di dng Chlohydrat - Lincocin

1. Tc dng Lincomycin c tc dng dit cc vi khun gram (+) nht l t cu khng vi khng sinh thng dng. Tc dng trn cc vi khun ym kh, t cu, tiu cu, ph cu. Cc trc khun: than, un vn, bch cu, hoi th sinh hi. Lincomycin khng tc dng vi cc khun gram (-) v nm Sau khi tim vo c th m Lincomycin t ti a trong mu sau 2-4 gi. Khuch tn tt vo trong cc t chc xng.

2. Ch nh c tr vim phi, vim ph qun, vim hch nhn Bnh vim xoang, vim ct tu gia sc.

3. Liu lng Ung: Ch : Mt l Lincomycin: 0,6 gam. Gia sc ln: 1,5 - 2 gam/ngy chia 2 - 3 ln. Gia sc nh 300 - 500 mg/ngy chia 2 - 3 ln (vin 0,25g tng ng 25 vn n v). Gia sc ln: Gia sc nh: Truyn tnh mch: 1,0 - 1,5 gam/ngy chia 2 - 3 ln. 400 - 800 mg/ngy chia 2 - 3 ln. Mi ln 600 mg ho tan 250 ml dung dch Glucoza 5% trong thi gian 2 gi.

Tim: Bp hay tnh mch.

22

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TETRACYCLIN Tetracyclin l khng sinh tiu biu ca nhm khng sinh Tetracyclin, c chit xut t vic nui cy nm Strytomyces aureofocicus hay Streptomyces virilifacieus. Tetracyclin t nhin gm 3 thuc: Tetracyclin, Chlotetracyclin v Oxytetracyclin.

1. Tnh cht Tetracyclin l cht bt kt tinh mu vng ti, khng c mi, gn nh khng c v, t ho tan trong nc ( 1/670), tan trong cn (1/100). Tetracyclin bn vng trng thi kh v nhit thng di tc dng ca nh sng, m Tetracyclin b bin mu sm li (oxyd ho). Sau khi tim, thuc hp thu nhanh vo c th, nng thuc t cao nht trong huyt thanh sau 4 - 8 gi v duy tr trong vng 36 - 48 gi. Thuc bi tit qua thn, qua mt v qua sa, khi cho ung thuc c hp th ch yu ti rut non sau phn phi khp c th.

2. Tc dng C tc dng km khun vi hu ht cc vi khun gram (+) v gram (-). Tc dng c bit vi Pasteurella, Brucela Haemophilus, Coryne bacterium, phy khun. Ngoi ra Tetracyclin cn tc dng vi t cu khun, lin cu khun, ph thng hn, trc khun ng du, E.Coli Tetracyclin cng c hot tnh vi c Mycoplasma, Ricketsia v Chlamydia. Cc vi khun gram (-) nhy cm vi Tetracyclin hn vi khun gram (+). Tc dng yu hn vi t cu, lin cu. Khng tc dng vi trc khun lao, trc khun m xanh proteus v nm... 3. Ch nh Tetracyclin c dng trong cc bnh: Nhim khun ng rut, a chy do E.Coli, Salmonella l trc khun, l amip gia sc. Nhim khun ng h hp: vim hng, vim ph qn, vim mng phi c m ca tt c cc loi gia sc, gia cm. Bnh sy thai truyn nhim ca cc th nhai li. Nhim khun ng sinh dc, vim t cung gia sc. Vim v gia sc. Nhim khun ng tit niu gia sc. Nhim khun da gia sc. Vim mt gia sc.

23

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Khng tim mch mu. Tim bp tht. Tru, b, nga: D, cu, ln: Ch, mo, th: 5 - 10 mg/kg th trng chia 2 ln trong ngy. 10 - 15 mg/kg th trng chia 2 ln trong ngy. 30 - 50 mg/kg th trng chia 2 ln trong ngy. Khi tim bp, thuc gy au cho gia sc nht l khi tim liu ln hn 100 mg, nn thng kt hp Tetracyclin vi Novocain. trnh tim nhiu ln trong ngy, trong th y thng dng ch phn nh tng thuc trong du, cha 25 mg Tetracyclin chlohydrat trong 1ml. Tru, b, nga: D, cu, ln: 15 mg nh tng du/kg th trng dng trong 36 - 48 gi, tim bp. 20 - 30 mg nh tng du/kg th trng dng trong 24 - 48 gi. Cho ung: Tru, b, nga: D, cu, ln: 20 - 30 mg/kg th trng chia 2 - 3 ln trong ngy 30 mg/kg th trng chia 2 - 3 ln trong ngy - cho ung hay trn ln thc n vi t l 600 - 1000 ppm. Ch, mo, th: 50 - 80 mg/kg th trng chia 2 - 3 ln trong ngy. Cho vo nc, sa, cho. Ch : cha l gia sc non: ung 20 - 30 mg/kg th trng, dng lin tip trong 2 - 3 ngy. Cha bnh ph thng hn v trng c do ri lon tiu ho b: ung 20 - 30 mg/kg th trng, ngy ung 2 ln, lin tip trong 2 - 3 ngy. phng v tr bnh bch l g, thng hn, t huyt trng, cu trng g: 1g cho 1000 g. Tetracyclin cn dng kch thch gia sc non mau ln.

24

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Dng ngoi: Thuc m Tetracyclin 3%: Dng tra mt. Cha vim v tru b : bm vo v 24 - 36 gi bm 1 ln v ch dng sa vo ngy th 3 sau khi iu tr.

25

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TERAMYCIN (Oxytetracyclin, Oxymycoin, Tetran) Teramycin cn c tn thng gi l Oxytetracyclin. Teramycin thu c bng cch chit xut t nm Acxtinomyces rimosus: Thuc mt trong nhm khng sinh Teramycin c dng rng ri nht trong th y.

1. Tnh cht Teramycin l loi bt vng ti gn nh khng c v, kh tan trong nc thng dng ung, bn vng nhit bnh thng v kh, di tc dng ca nh sng v khng kh m Teramycin bin thnh mu nu v mt hot tnh (Oxyd ho). Thuc vo c th c hp thu vo mu sau 1 - 2 gi v nng m c ti a trong mu vo lc 4 gi. Nng thuc c hiu lc trong huyt tong l 0,5 microgam/ml huyt tong. Thuc c bi tit qua thn l ch yu, mt phn qua mt, qua ng rut v sa. Thuc c thi ht khi c th 24 gi. thuc ko di tc dng dit khun trong c th c th dng t dc chm nh polyvinylpyrolidon; polyvinyl glycol c th ko di hiu lc ca thuc 4 - 5 ngy. c tnh Teramycin thp.

2. Tc dng Teramycin tc dng ch yu lm km khun, vi m trong mu mi c tc dng dit khun. Teramycin cng nh Tetracyclin c tc dng rng vi c h vi khun gram (+) v gram (-). c bit tc dng vi vi khun t huyt trng, xy ra truyn nhim, nhit thn, E.coli, phy khun, xon khun, t cu khun v lin cu khun ym kh. Teramycin cn tc dng vi c mt s riketsia, mycoplasma v vilut ln, ng vt nguyn sinh. Cc Pseudomonas, Klebsiella, Proteus nhng khng mnh bng cc khng sinh khc.

3. Ch nh Teramycin c s dng nhiu trong th y iu tr cc bnh sau: Cc bnh nhim khun ng tiu ho ln, tru, b, nga: vim rut, a chy, ln con a phn trng. Cc bnh nhim khun ng h hp gia sc, gia cm: vim mi, hng, ph qun, vim phi, vim hch hnh nhn, vim xoang mi g ty, vim truyn nhim g Bnh vim mi ca nga. Bnh h hp mn tnh g (CRD), bnh mo xanh g ty Bnh nhim khun ng tit niu: Vim thn, bng quang gia sc. Bnh vim v tru b nga, ch, mo.

26

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Bnh sy thai truyn nhim ln, tru, b. Cc bnh nhim trng huyt, cc bnh do cu khun. Bnh t huyt trng gia sc gia cm. Bnh nhit thn gia sc. Bnh ng du ln Bnh xon trng gia sc . Nhim trng ngoi da: vt thng nhim trng, bnh bi nhim, bnh u ht, bnh thi lot ca c.

4. Liu lng a) Liu tim Khng tim tnh mch, tim bp hay di da. Liu chung: 5 - 10 mg/kg th trng/ngy chia lm 2 - 3 ln trong ngy. i vi dung dch liu tim 1 ln trong ngy. Bnh nhit thn tru b: Tim bp 2 - 3 gam/ngy cho loi 300 - 350 kg Bnh Theileriosis ca tru b: Tim bp: 0,015 g/kg th trng. Dng lin tc trong 3 4 ln trong ngy.

b) Liu ung Liu chung 20 - 50 mg/kg th trng chia lm 2 ln trong ngy. Trn thc n cho gia cm phng v cha bnh vi t l 50 - 400 ppm. (0,5 - 4 g/tn thc n). Trn thc n cho cc loi gia sc khc: 600 ppm. Xiro thng cho ong: 1 gam/1 lt xiro iu tr cho ton n ong, cho ung nhc li 3 4 ln. Trn vo thc n cho c: 10 g/100 kg cho n lin tc 10 ngy lin hoc cho tm vi liu 1,3 g/lt trong 10 ngy lin

c) Ngoi da Kh dung: 500 mg thuc ho tan trong 10 ml propylengluco. Thuc nh mt v nh tai: 25 mg thuc ho tan trong 5 ml nc. Thuc m ngoi da, thuc tra mt, bm vo v, bm vo t cung, thuc p cc b: Teramycin 3%.

Ch : Dng lu c hin tng quen thuc v d gy d ng. Khng nn tim tnh mch.

27

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Tim di da v bp tht thng gy au nn trong th y c sn xut thuc tim bng cch trn Teramycin vi Procain di dng thuc tim gim au. c tnh thp - Cn dng trn thc n kch thch tng trng gia sc. Ch c dng sa ca gia sc sau khi dng thuc 3 ngy.

28

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

AUREOMYCIN (Chlotetracyclin, Biomycin, Chlocyclin...) Aureomycin thuc nhm cc Tetracyclin. Tetracyclin chit xut t nm Streptromyces aureopaciens. Tetracyclin gm 3 thuc: Tetracyclin, Chlotetracyclin v Oxytetracyclin.

1. Tnh cht Bt tinh th mu vng khng mi, v ng t tan trong nc, dung dch c mu vng nht. D b axit v kim ph hu, cng b nh sng phn hu v mt tc dng. Khi tim hoc ung thuc khuch tn nhanh trong c th v thi tr chm qua nc tiu, mt v rut mt lng t thi t qua sa. 1 gam Aureomycin = 1 triu n v.

2. Tc dng Aureomycin c tnh khng khun mnh vi c vi khun gram (+) v gram (-). c bit i vi t huyt trng, trc khun, sy thai truyn nhim, nhit thn, Klebsiella, Pseodomonas phy khun, t cu khun v lin cu khun, ym kh, xon trng, Corynebacterium, Clostridium, Mycoplasma, Ricketsia. Ngoi ra cn c tc dng vi trc khun ph thng hn, E. Coli, trc khun ng du...

3. Ch nh Aureomycin c dng cha cc bnh: Vim phi, t huyt trng ln, g. Ho th ln, h hp mn tnh ca gia cm, bnh s mi nga. Nhim khun do t cu: Vim v, vim t cung. Vim d dy, rut, a chy do Salmonella v nhim khun gia sc. Bnh vim ng tiu ho ch, mo Bnh l do Amip ln, tru, b, ch mo. Sy thai truyn nhim tru, b ln (Brucellosis). Chng st nhau v vim m o t cung ln, tru, b. Nhit thn tru b. Lepto gia sc. Cc nhim khun mt, vim tai ngoi, vt thng c m, bng... gia sc.

4. Liu lng + Tim tnh mch: 10 mg/kg th trng/ngy, chia lm 2 - 3 ln. Tim chm, dung dch pha thm phi bo qun trong ti mt nhit di 200 v dng ht trong 48 gi. Tuy nhin trong th y t c s dng tim.

29

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

+ Tim bp v di da: khng dng v kch ng v gy au, thuc tn ng trong c gy ra phn ng. + Liu ung: 20 - 40 mg/kg th trng/ngy chia 2 - 3 ln. iu tr bnh ph thng hn v trng c nhim khun tiu ho: B: 30 mg/kg th trng/ngy, chia 2 ln ung lin tc trong 4 - 7 ngy. iu tr bnh bch l g: 1 g cho 1000 g 10 ngy tui. 12 g cho 1000 g trn 10 ngy tui Trn thc n hay pha nc cho g ung. Phng v tr bnh cu trng g (coccidior), thng hn g v t huyt trng g. Di 1 thng tui: 30 - 40 mg/con Trn 1 thng tui: 50 - 60 mg/con Ung lin tc trong 3 - 4 ngy. Ch : Ch dng sa ca gia sc sau ln iu tr cui cng 72 gi. iu tr bnh cu trng b: 20 - 30 mg/kg th trng/ngy, chia 3 - 4 ln trong ngy. iu tr bnh Theileriosis ca tru b: Tim tnh mch 30 mg/kg th trng, thng phi hp vi Pyroplasmin. Thuc m-ngoi da: 3% Thuc tra mt: 1% . Thuc bt (p trong phu thut - thin ln...) 20% Thuc m bm vo t cung iu tr vim, lot t cung, ng sinh dc: 4%. Dung dch 2 - 3% bm st trng ng niu o sinh dc.

30

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

STREPTOMYCIN (Strepsulfat, Streptolin, Endostrep...) Streptomycin l khng sinh thuc nhm Aminoglycosid c chit t dch nui cy nm Treptomyces. Trong th y thng dng Streptomycin sulphat. Trong hm lng Dihydro streptomycin chim 79,87%.

1. Tnh cht Streptomycin bt trng ng, tan trong nc hoc nc mui ng trng. Bt tht kh chu c nng v kh hng, d ht nc. Dung dch Streptomycin bn vng hn Penicilin: Nhit 370C: Bo qun c 15 ngy Nhit 1000C: Hng 50%. Streptomycin d b ph hu nu trn vi Sulfamid v cc cht Oxy ho mnh nh Vitamin C. Streptomycin khng thm qua ng tiu ho nn thng dng cho ung trong cc hi chng nhim khun ng rut. 1 gam Streptomycin tong ng 1.000.000 UI. (n v quc t).

2. Tc dng Tc dng trn cc cu khun gram (+) khng Penicilin, t cu khun, ng du, nhit thn. Tc dng ch yu i vi vi khun gram (-), c bit nhy cm l: vi khun t huyt trng, E. Coli, Shigella (l) Pseodomonas (vi khun thng hn). c bit tc dng i vi trc khun lao, Brucella v cc xon khun (Leptospira). Hp thu nhanh qua mao mch v thi tr qua thn sau khi tim nng Streptomycin cao nht trong mu vo gi th 2. Thi tr nhanh qua thn 50 - 70% v sau 12 gi thi tr ht. Bi vy 1 ngy ch cn tim 1 ln.

3. Ch nh Streptomycin dng iu tr trong cc trng hp sau: Bnh t huyt trng gia sc, gia cm. Nhim khun ng tiu ho: vim rut, a chy, a phn trng ln con do E. Coli, vi khun thng hn ca vt nui. Bnh vim v do t cu v lin cu khun ln, tru b, d. Bnh ng h hp, vim phi, vim ph qun do nhim khun vt nui. Bnh vng da do xon trng ln, tru b. Bnh sy thai tru, b, ln do vi khun Brucella, Leptospira

31

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Bnh x khun Actimonyces tru b. Bnh ng du ln. Bnh thi u trng ong do lin cu (Streptococcus) Bnh vim thanh kh qun ca g do vi khun. Bnh phng np mang tm do vi khun (Pseudomonas)

4. Liu lng * Tim bp tht Tru, b, nga: D, cu, ln: Ch, mo: Gia cm: Th: 15 - 20 mg/kg th trng/ngy, chia lm 2 - 3 ln. 20 - 30 mg/kg th trng/ngy, chia lm 2 - 3 ln 20 - 25 mg/kg th trng/ngy, chia lm 2 - 3 ln. 1000 mg tim cho 20 con loi 60 ngy tui. 50 - 100 mg/kg th trng, chia lm 2 - 3 ln. * Liu cho ung: c tr trong cc bnh ng rut ca gia sc, liu chung 20 - 30 mg/kg th trng/ngy. Ln: Ch: 50 - 60 mg/kg th trng/ngy. 50 - 80 mg/kg th trng/ngy.

* Bi, bm: Di dng thuc m hay dung dch 1% iu tr vim v ca gia sc ci. Dung dch: 500 - 1000 mg/lt nc sch trong bnh phng np mang ca tm - Ngm tm trong dung dch.

5. Tai bin do Streptomycin Tai bin ch yu hay gp i vi ch khi dng Streptomycin liu cao v ko di ngy (trn 10 ngy). Ri lon tin nh: Con vt i long chong; quay cung do tin nh b nhim c gy chng mt v rung git nhn cu. Hoc sau khi dng thuc vi tun, vi thng con vt tr nn ic mt hay c hai bn tai nn i vi ch mt phn ng vi ting ng.

32

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ch :

i vi thn: Con vt i tiu mu trng c do Streptomycin tch lu mnh v thn, gy vim thn, b thn, ng dn nc tiu. Tc dng gin c: Gy t lit mm, nh hng ti h hp.

Streptomycin d gy quen thuc nn thng phi hp vi cc khng sinh khc (nh Penicilin) v cc Sulfamid khc s tng hiu qu dit khun ca Streptomycin. Thuc khng dng cho loi vt, t dng cho g v rt mn cm. Khng nn tim tnh mch d gy chong. Khng nn tim di da v rt au cho con vt. Streptomycin trong th y thng ng l 1g. Khi dng pha vi nc ct tim hay sinh l mn, ngt. Dung dch dng trong 48 gi.

33

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

KANAMYCIN (Kanamycin, Kanacyn, Kamycin...) Kanamycin l loi khng sinh thuc nhm Aminoglucosid. Streptomyces Kanamyceticus. c phn lp t nm

1. Tnh cht Kanamycin: c dng thuc bt trng ng, tan nhiu trong nc, khng tan trong cn, aceton, benzen. Dung dch thuc c pH khong 7,8 - 8,2 (kim nh). Kanamcin c tnh thp hn Streptomycin v cc loi Aminosid khc Kanamycin rt kh b nhn thuc. Khi tim bp tht thuc hp thu nhanh chng, t nng cao trong mu sau 1 - 2 gi v duy tr hm lng Kanamycin hu hiu 12 - 18 gi lin. Kanamycin bi tit ch yu qua nc tiu v qua mt. Thuc khng thm qua ng tiu ho nn thng dng tim tnh mch hay bp iu tr nhng bnh khng phi ng tiu ho.

2. Tc dng Kanamycin c hot lc dit khun mnh i vi c vi khun gram (-) gram (+). c bit c tc dng tt vi vi khun: Mycobarterium tuberculosis, Escherichia Coli, Enterobacteria, Staphylococus, Protues, Salmonella, Klebsiella, Shigella. nng thp Kanamycin c tc dng km hm vi khun. Vi khun khng thuc chm vi Kanamycin. Khi ung Kanamycin khng ngm qua ng tiu ho nn c s dng trong cc bnh ng rut.

3. Ch nh Kanamycin c dng iu tr cc bnh: Bnh nhim khun nng, bnh ngoi da, sau phu thut. Bnh ng h hp: Vim phi, ph qun, mng phi p xe, lao phi ln, tru, b, ch. Bnh nhit thn tru b. Bnh ng du ln Bnh t huyt trng tru, b, ln, gia cm Bnh ph thng hn ln; a chy do E. Coli, l ca ln, ch. Bnh ng tit niu v sinh dc: Vim thn, bng quang, ng dn niu, vim t cung, m o, nhim trng sau khi ln, tru, b.

4. Liu lng * Trong th y dng Kanamycin disulfat tim bp hay tim di da.

34

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Liu dng: Tru, b, nga: B, ngh, nga con: D, cu, ln: Ch, mo: Gia cm:

15 - 20 mg/kg th trng/ngy. 15 - 20 mg/kg th trng/ngy, chia 2 - 3 ln. 20 - 25 mg/kg th trng/ngy, chia 2 - 3 ln 15-20mg/kg th trng/ngy, chia 2-3 ln 30 - 40 mg/kg th trng/ngy, chia 2-3 ln. 10 mg/kg th trng, chia 2-3 ln trong ngy.

* Liu ung: Thng dng vin Kanamycin monosunfat liu ung tng gp i liu tim. Liu chung: 40 - 50 mg/kg th trng, chia 2 ln trong ngy * Thuc m: 2 - 3%. Bi vt thng bn ngoi. Ch : Kanamycin c vi thn. Liu trnh dng Kanamycin khng c qu 10 ngy v khng c vt qu tng liu 25g cho mt con vt. Khng dng Kanamycin cho gia sc b bnh thn, b tn thong dy thn kinh th gic. Khng ung Kanamycin khi b tc rut. Khng phi hp Kanamycin vi Streptomycin, Novocain v s lm tng c tnh i vi thn v thn kinh th gic. Tim Kanamycin vo mch mu d b chong. Trong th y Kanamycin tim thng ng l 1 gam (1 gam tng ng vi 1.000.000 n v tc dng) khi tim pha vi nc ct tim hay dung dch sinh l mn, ngt ng trng. Dung dch dng trong vng 48 gi.

35

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

GENTAMYCIN (Gentalin, Genticin, Garamycin) Gentamycin l mt loi khng sinh c phn lp t nm Micromonospora purpurae, l khng sinh thuc h Aminoglucosit.

1. Tnh cht Gentamycin l mt loi bt mu trng mn, tan hon ton trong nc, thuc rt bn vng i vi nhit v s thay i pH. Trong th y thuc thng dng di dng Gentamycin sulfat.

2. Tc dng Gentamycin dit khun mnh hu ht cc vi khun gram (+) (c bit l corunebacterium) v cc vi khun gram (-) nh: E. Coli, Salmonella, Klebsiella, Pneumoniae, Shigela, Proteus vulgaria, trc khun m xanh, Enterobacterium, Pseudomonas v mt s chng lin cu khun. Gentamycin cn tc dng trn c Mycoplasma. Hp th nhanh sau khi tim 30 pht n 1 gi t nng cao nht trong huyt thanh v duy tr trong khong 6 - 8 gi. Thuc khuch tn u trong cc t chc, bi tit ch yu qua ng thn mt t qua ng rut: Thuc c c tnh i vi thn v tin nh khi dng qu liu v iu tr di ngy.

3. Ch nh Thuc c dng iu tr: Cc hi chng nhim khun huyt. Nhim khun cp v mn tnh ng niu. Vim thn, vim b thn, vim bng quang, vim niu o do vi khun ca gia sc. Nhim khun ng h hp: Vim phi, vim mng phi, pxe phi, vim phc mc ca gia sc. Nhim khun da: Mn nht ca ln, tru b. Vim ni mc t cung tru, b, nga v cc loi gia sc

4. Liu lng Dng di dng tim, ung v ngoi da. * Liu tim: C th tim tnh mch nhng gia sc t dng thng tim bp tht. Tru, b, nga: B, ngh, nga con: 3-4mg/kg th trng/ngy. 4-5mg~g th trng, ngy tim 2 ln.

36

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Nu bnh thuyn gim nhng ngy sau c th gim liu, liu trnh iu tr 6 - 8 ngy. * Liu ung: 10 mg/kg th trng, ung trong 1 ngy. * Liu bm vo t cung (dung dch 3%) Nga ci: Tru b ci: 500 mg/ngy. 300 mg/ngy.

* Thuc nh mt, nh mi: Dung dch 0,3% * Thuc m 0,1% cha l lot, u inh, vt thng nhim trng. Ch : Ch dng Gentamycin phi thn trng v c tnh cao, nht l i vi thn. Trong th y Gentamycin thng ng ng 1ml cha 40 mg. 2 ml cha 80 mg v loi l 5 ml cha 200 mg.

37

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TYLOSIN (Tylan) Tylosin c chit sut t nm Streptomyces faradiac. Tylosin l khng sinh thuc nhm macrolit, c dng nhiu trong th y.

1. Tnh cht Tylosin c dng di dng mun kim, mui tartrat hay photfat. Tylosin kim l thuc c dng kt tinh mu trng t tan trong nc (5 mg/ml) 250C) tan nhiu trong aceton cn, te; bn vng nhit thng trong vng 1 thng pH = 5,5 - 7,5. Tylosin tartrat tan nhiu trong nuc (600 mg/ml 250C). c tnh thp i vi gia sc. Tylosin kim hp thu nhanh chng vo c th, sau khi tim bp 1 - 2 gi m thuc trong huyt thanh t cao nht v duy tr trong 1 gi. Tylosin tartrat sau khi tim di da t m cao nht trong huyt thanh sau 30 pht v duy tr khong 6 gi. Nu cho ung m cao nht trong huyt thanh sau 2 - 4 gi v duy tr trong khong 8 - 24 gi. Tylosin bi tit ch yu qua thn, mt t qua mt, phn ln bi tit ht sau 8 - 24 gi.

2. Tc dng Tylosin c tc dng dit vi khun gram (+), khng c tc dng vi vi khun gy bnh ng rut. c bit c hiu lc mnh vi Mycoplasma v Chlamydia. Ch nh: c dng nhiu trong th y gia cc bnh sau: Cc bnh do phy khun, E. Coli, trc khun gy thi lot da tht, hoi t, cc bnh do Corynebactenum v do Actinobacilis. Bnh ho th mn tnh, truyn nhim ca ln (suyn ln). Bnh h hp mn tnh ca g (CRD) Bnh vim xoang g ty. Bnh cn sa truyn nhim ca d, cu. Cc bnh nhim khun ng h hp ca d, cu, b, ngh v loi n tht. Bnh vim rut xut huyt ln (hng l) Bnh vim v do vi khun gram (+) v do Mycoplasma Vim t chc lin k, vim tai ngoi ch mo. Bnh thi mng gia sc Bnh vng da do xon trng Leptospira ca ln.
38

c bit ch nh trong cc bnh: -

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

3. Liu lng * Liu tim bp tht: Tylosin kim Tru, b, nga: D, cu, ln: Th: G: 10 - 15 mg/kg th trng, Chia 2 - 3 ln trong ngy. 20 - 30 mg/kg th trng, Chia 2 - 3 ln trong ngy. 50 - 100 mg/kg th trng/ngy. 25 mg/kg th trng/ngy. Tim di da. * Liu cho ung hoc n Ln: Trn thc n tinh vi t l 40 - 100 ppm (4 - 10g/tn) Gia cm: Pha 0,5g trong 1 lt nc nng. Ung lin tc trong 3 - 5 ngy. Trn thc n t l 40 - 100 ppm (4 - 10 g/tn) .

* Bm vo xoang g ty 025 - 12,5 mg (bm 1 ln)

* B sung vo thc n phng bnh Ch : V tr tim thuc c th c phn ng cc b, sng hoi t nn chia nhiu v tr tim. Pha long trc khi tim, khng trn vi cc thuc khc gy kt ta. Khng nn dng tim cho gia cm khc, tr g. Dng Tylosin tartrat cho g v tim di da. Dng Tylosin tim cho gia sc c v v tim bp. Tylosin photpht thng dng trn thc n cho gia sc, ln v g c th c phn ng nh sau khi tim vi gi; ln: gy ban , nga, thu thng nim mc trc trng c th dn n li dom. G: C th mt l, bun ng, ri lon phi hp ng tc... Ln con: Ln 4 - 6 thng tui 10 - 40 ppm (4 - 10 g/tn) 10 - 20 ppm (10 - 20 g/tn)

39

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

GENTA-TYLO Genta-tylo l mt hn hp khng sinh Genta-tylo v Tiamulin, dng tim, do X nghip Dc v Vt t Th y trung ng sn xut. Cng thc: Gentamycin sulfat B.P Tylosin baz Dung mi v cht bo qun v 1600 mg 2000 mg 100 ml

1. Tnh cht Gentamycin l khng sinh nhm Aminoglycosid. Tc dng mnh vi c vi khun gram (+) v gram (-). Tylosin l khng sinh nhm macrolit tc dng mnh ch yu vi vi khun gram (+) v mt s gram (-) c bit Tylosin tc dng rt c hiu vi Mycoplasma hn hn cc ho tr liu hoc khng sinh khc. Genta-tylo c tc dng dit khun mnh vi tt c cc vi khun gy bnh gia sc, gia cm. Nht l nhng vi khun gy bnh ng h hp, ng rut, d dy nh Mycoplasma, cu trng, Corinebacteria, trng ym kh, ng du, Pasteurella, Vibrio, Leptospira, Brucella, Ricketsia, Spyrochetta. Sau khi tim Genta-tylo c hp thu nhanh v t nng ti a trong mu sau 30 pht. Thuc khuch tn tt trong c th. Genta-tylo thi tr sau 24 gi ch yu qua thn. Thuc bn vng vi nhit , nhng b phn hu nhanh di nh sng.

2. Ch nh Genta-tylo c dng phng tr bnh sau: Cc bnh vim nhim ng h hp: Vim mi hng, vim ph qun, vim phi cc loi gia sc. Cc bnh vim nhim ng tiu ho: Vim rut, vim d dy, a chy gia sc, c hiu vi bnh l ln. Cc bnh gy ra do Mycoplasma: Suyn ln, CRD g Bnh vim v, d con, vim a khp do Mycoplasma tru b. Bnh Leptospirosis gia sc. Cc nhim khun ng tit niu ln, ch, tru, b. Bnh s mi truyn nhim, vim xoang mi, CRD (ho th truyn nhim) ca gia cm.

40

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

3. Liu lng Tim di da Tru, b B, ngh, d, cu Nga Ln Ch, mo Th G , hu b G ty (di 5kg) G ty (trn 5kg) 15 ml/100 kg th trng 10 ml/50 kg th trng 10 ml/100 kg th trng 5 ml/10 kg th trng 10 ml/10 kg th trng 0,3 ml/kg th trng 1 ml/kg th trng 0,3 ml/con 0,5 ml/con

i vi g: Trc tip tim vo xoang vim. Sau 10 ngy tim nhc li.

41

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

ERYTHROMYCIN (Erycin, Erytrocin, Propiocin, Pantomycin...) Bit dc Erythromycin l loi khng sinh chit sut t mi trng nui cy nm Streptomyces erythreus, Erythromycin thuc nhm khng sinh h Macrolid.

1. Tnh cht Erythromycin l thuc bt tinh th hnh kim mu trng hay ng vng, khng mi, v ng, t tan trong nc (1/500), tan nhiu trong te v cc loi dung mi khc nh ru, aceton. Bn vng nhit bnh thng nhng b ph hu mt tc dng khi un si v trong mi trng axit (pH < 4). Sau khi tim thuc hp thu rt nhanh vo c th ngay c mng nhau, mng phi v phc mc. Thuc c bi tit ch yu qua thn v qua mt.

2. Tc dng Erythromycin c tc dng mnh vi vi khun gram (+) ging nh Penicilin G nhng ph rng hn. Erythromycin cn tc dng vi c mt s vi khun gram (-), c bit tc dng mnh vi cu khun, lin no m cu, lu cu, bch hu, un vn, Brucella, Actinomyces. N cn tc dng n c Mycoplasma, Pneumoma v Clamydia, Ricketsia... Phi hp vi Penicilin cn dit c vi khun Staphilococcus aureus (t cu vng).

3. Ch nh Erythromycin c dng cha cc bnh Cc bnh vim nhim ng h hp ca ng vt c v: vim phi, vim ph qun phi, vim mng phi. Cc bnh ng sinh dc, tit niu ca gia sc: Vim m o, vim t cung, vim niu o do lin cu, t cu khun v c Trichomonas. Bnh h hp mn tnh ca gia sc (CRD) Bnh nhit thn tru b. Bnh sy thai truyn nhim do Brucella ca tru, b, ln. Bnh nhim khun ngoal da do t cu v lin cu gia sc Bnh cc loi c Corynebacterium v Pseudomonas Bnh phng np mang tm.

42

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Thuc dng cho ung, tim bp tht dng ngoi da. * Ung: Liu chung: Gia cm: C: Ln: 30 - 50 mg/kg th trng chia 3 - 4 ln trong ngy. 30 - 50g pha trong 100 lt nc cho g ung c n 10g thuc trn vo thc n cho 100 kg trng lng c cho n lin tc 3 - 4 tun. Trn vo thc n vi liu 100 - 300 ppm.

* Tim bp tht: Liu chung: 20 - 25 mg/kg th trng, chia 2 - 3 ln trong ngy. Tru, b, nga: 15 - 20 mg/kg th trng, chia 2 - 3 ln trong ngy. D, cu, ln: 20 - 30 mg/kg th trng, chia 2 - 3 ln trong ngy. Ch, mo: 20 - 25 mg/kg th trng, chia 2 - 3 ln trong ngy. * Bi ngoi da: Thuc m Erythromycin 1 - 2% bi ngoi da.

* Ngm, tm: Ch : Thuc an ton t gy c. Tuy nhin i vi ch mo c th b nhim c nh, biu hin dng: nn ma, ri lon tiu ho. C th phi hp Erythromycin vi Chloramfenicol trong iu tr nht l i vi gia cm th hiu qu cao hn Ch dng tht gia sc sau khi dng thuc iu tr sau 48 gi. Ch dng sa ca gia sc sau khi dng thuc iu tr 72 gi. Trng gia cm khng dng p khi ang iu tr. Dung dch thuc c hiu lc trong 8 tun. Bo qun t lnh. Dung dch 2,5 mg/lt cho c, tm ngm trong 3 ngy.

43

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TIAMULIN Tiamulin l khng sinh tng hp thu c t khng sinh t nhin, hiu qu cao v khng gy nhn thuc. Trong th y dng nhiu di dng thuc bt Tiamulin-hydrofumarat.

1. Tnh cht C tn ho hc: 14-dexoxy 14 (2-diethyl-aminoethyl) mercaptoacetonxyl metilin Hydrogenfurmarate. L loi bt, c th dng ung hay tim, thuc hp thu nhanh vo mu, sau khi tim bp 1 - 2 gi nng Tiamulin t cao nht trong mu 7 - 8 mcg/ml v duy tr hiu lc tc dng 8 - 10 gi. Sau thi ra ngoi 24 - 36 gi th ht hn. Tiamulin thm nhp vo cc t chc: Phi, biu m ph qun, rut v cc t chc khc. Vi nng cao hn liu c ch ti thiu, kh nng dit mm bnh rt tt. Rt an ton trong liu s dng ngay c liu tng gp ba cng khng c phn ng ph. Khng gy hin tng khng thuc nh cc ch phm khc

2. Tc dng Tiamulin c tc dng nhanh, mnh, hiu qu cao. Tiamulin tc dng mnh nht i vi chng Mycoplasma v Spyrochetta cng nh cc vi khun gram (+) nh Staphylococcus, Streptococcus, Hemophulus v vi khun gram (-) nh E. Coli, Klebsiella. Tc dng c bit ca Tiamulin l vi Mycoplasma, Gallisepticum; Mycoplasma synoviae, Mycoplasma hyopneumoniae, Mycoplasma hyorhinis. Mycoplasma meleagridis, Haemophylus influenza, Treponema hyodysenteriae v Leptospira.

3. Ch nh Tiamulin c dng c tr trong cc bnh sau: Bnh h hp mn tnh (CRD) ca gia cm. Bnh vim xoang mi truyn nhim gia cm. Bnh vim phi tryn nhim (suyn ln) gy ra do Mycoplasma hyopneumoniae, Haemophylus pleuropneumoniae ln. Bnh vim khp truyn nhim do Mycoplasma tru, b, ln. Bnh vim teo mi truyn nhim ln. Bnh xon khun Leptospirosis - Gy hi chng vng da gia sc. Bnh hng l: Km n a chy c mu ln Cc bnh bi nhim ng phi, ng rut gia sc, gia cm

44

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng * Cho ung, n: Thuc bt c th ho nc ung, hay trn thc n. Gia cm: Ln: 125 - 250 mg/1 lt nc ung. Dng 3 - 5 ngy. 200 mg/1 lt nc ung, hay trn trong 1 kg thc n. Dng 5 ngy lin. * Tim bp tht: Ln: Bnh suyn hay vim phi bi nhim: Tim 1,5 ml dung dch Tiamulin 10% cho 10 kg th trng. Bnh hng l: 1 ml/10 kg th trng/ngy. Dng lin trong 3 ngy. Gia cm: Tim di da di mo: pha 0,1 ml dung dch Tiamulin 10% vi 0,4 lt Propylen-glycol cho mi con. Dng lin tc trong 3 ngy.

Ghi ch: Tiamulin hiu lc cao, hiu qu ln: gia sc chng khi bnh, t tn km. Hp thu nhanh hn cc khng sinh tng t nn c th c phc hi nhanh chng, tn km. Liu dng thp linh hot nn rt kinh t v tin li. Khng sy ra hin tng khng thuc. Mi v hp dn: Gia sc n ung c m bo ng liu gip chng hi phc nhanh. Thi gian thi hi ngn nn t c nguy c tn ng trong m v khng s hu qu c th xy ra cho sc kho con ngi v tiu th sn phm ca gia sc. Tiamulin rt bn vng trong thc n hn hp hay thc n vin. Khng dng Tiamulin ng thi vi cc loi thc n, nc ung c khng sinh nhm Inophore nh Monensin, Nasasin, Salinomycin v Maduramycin.

45

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

CHLORAMPHENICOL Tn khc: Chlorocid Bit dc: Levomycin, Chloramfycyn, Chlorocycetin, Chloramphenicol c phn lp t nm Streptomyces veneazuelae. Ngy nay c ch to bng tng hp ha hc, v c dng nhiu trong iu tr th y.

1. Tnh cht Chloramphenicol l mt loi bt kt tinh mu trng v ng, kh tan trong nc, tan trong cn v cht bo. Rt bn vng vi nhit . Sau khi tim, thuc c hp thu vo mu sau 2 - 4 gi nng cao nht trong mu 5 - 10 g/ml mu. Sau khi ung, thuc cng c hp thu nhanh chng v hon ton (khong 90%). Bi tit nhanh v ch yu qua nc tiu. Thuc cng truyn qua c sa m.

2. Tc dng Chloramphenicol c tc dng dit khun rng hn c Penicilin v Streptomycin, mnh vi c vi khun gram (+) gram (-) cn tc dng vi c Ricketsia, xon khun v vi nhng vi khun khng penicilin v Streptomycin cng nh cc Sulfamid. c bit rt c tc dng vi vi khun t huyt trng, E. Coli, Salmonella ngay c nng thp. Ch nh: Trong th y c dng iu tr cc bnh sau: Bnh t huyt trng tru, b, ln, gia cm. Cc chng bi huyt ca cc loi gia sc. Hi chng a chy, bnh ph thng hn ln v gia sc non, gia cm. Bnh bch l gia cm non (do E. Coli v Salmonella). Bnh vim d dy vim rut cp tnh gia sc. Bnh vim kh qun, vim phi b ngh. Bnh bch hu b ngh do vi khun Fusifonnis. Bnh vim v cc loi gia sc. Bnh vim t cung tru, b, ln, ch. Bnh sy thai do phy khun tru, b. Bnh vim gic mc mt gia sc. Bnh thi mng cu. Bnh teo mi ln. Bnh vim bng quang, vim ung tit niu gia sc Bnh u g, h hp mn tnh g, s mi g. Bnh vim hch hnh nhn ch...

46

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

3. Liu lng * Thuc tim: Mch mu, bp, di da, phc mc. Tru, b, nga: D, cu, ln: Ch: 30 - 50 mg/kg th trng, chia lm 2 - 3 ln trong ngy. 30 - 50 mg/kg th trng, chia lm 2 - 3 ln trong ngy. 30 - 40 mg/kg th trng, chia lm 2 - 3 ln trong ngy. * Cho ung: Vin nn 250g. D, Cu, ln: Ch, mo: 50 - 60 mg/kg th trng, chia lm 2 ln trong ngy. 50 - 60 mg/kg th trng, chia lm 2 ln trong ngy. G: 0,5% trn ln thc n. G con 0,1% trong nc ung.

Liu iu tr t 7 - 10 ngy. Ung trc khi n 1 gi. Bm vo v: Tru, b: 100 - 300 mg ho nc bm vo bu v. Dung dch 0,4% nh mt, nh mi. Tai bin Chloramphenicol c c tnh i vi gia sc khi dng liu qu cao v dng thuc qu ko di; ch yu l suy tu xng: gy thiu mu nht l gia sc non. Ch : Liu trnh iu tr khi tim 5 - 7 ngy, cho ung 7 - 10 ngy. Nu khng khi nn thay khng sinh khc. Ch s tn lu ca thuc trong thc phm v thuc c kh nng gy ung th ngi nn cm dng Chloramphenicol i vi gia sc v gia cm thi k trng. Khng kt hp Chloramphenicol vi Penicilin v Streptomycin v s gy kt ta, hng thuc. i khi xut hin chong v gy d ng ton thn hay cc b. Ch hay xy ra ch cnh. Kch ng vng nim mc ng tiu ho, gy nn v gy hi chng lon khun.

47

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

CHLORTETRASON Chlortetrason l mt loi khng sinh kt hp Oxytetracylin chlohydrat vi Chloramphenicol v Corticosteroid dng tim. 1. Thnh phn Prednisolon axefat Oxytetracylin clohydrat Chloramphenicol Dung mi c bit c DMSO v 2. Tc dng Tc dng mnh i vi c vi khun gram (+) v gram (-) c bit l nhm vi khun gy cc chng vim nhim ng h hp v tiu ho gia sc, ngoi ra cn c th tr bnh vim ng tit niu v bnh do Ricketsia, do xon khun Leptospira gia sc, gia cm. 3. Ch nh Chlortetrason c dng iu tr nhng bnh: Bnh t huyt trng gia sc, gia cm. Bnh thng hn ln, ch. Bnh vim phi tru, b, ln, ch. Bnh vim d dy, rut ln, ch. Bnh nhim khun ng h hp, c bit hen suyn ca g, ln. Bnh a chy gia sc non Hi chng nhim trng ng tit niu, sinh dc gia sc Bnh do xon trng v Riketsia gia sc. 0,5g 5g 10g 100 ml.

4. Liu lng Tim thuc vo bp tht, di da, khng tim mch mu. C th tim vo bao khp, phc mc (i vi ln, khng tim vo phc mc cho b, ngh...) Liu chung: Gia sc t 50 - 100 kg: Gia sc nh t 10 - 50 kg: Gia sc nh t 1 - 10 kg: 0,2 ml/kg th trng/mt ngy. 10 - 20 ml/ngy. 5 - 10 ml/ngy. 1 - 5 ml/ngy. i gia sc ln trn 100 kg: 20 - 30 ml/ngy

Khng c tim vt qu 25 ml cho mt ch tim i vi loi gia sc nh; liu ln nn chia lm 2 v tr tim v thuc lu tan s tch t ni tim.

48

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ch : Khng dng cho gia sc mang thai vo thng th 3. Khng dng bm tim bng nha ly thuc.

CHLORTETRADEXA Dung dch tim 1. Thnh phn Chloramphenicol Bp Tetracyclin Hydrochlorid Bp Dexamethason Acetat Bp Dung mi c bit v cht n nh v 2. Tc dng Chlortetradexa phi hp tnh khng khun mnh ca Chlortetradexa v Tetracyclin vi tc dng chng vim, chng d ng cao ca Dexamethason nn dng Chloltetradexa c hiu qu rt tt trong iu tr ca bnh nhim khun: Ch phm c hot ph tc dng rng vi c vi khun gram (+) v bTam (-) nh: Pasteurella, Salmonella, Enterbacteri, Pyogenes, Colibacillus, Shigella, Streptococcus, Staphylococcus c ch s pht trin ca Brucella, Clostridium, Erysiperothrie rhusiopathiae, Ricketsia, Leptospira, Mycoplasma. 3. Ch nh Tt c cc bnh vim nhim ng h hp, tiu ho, tit niu v sinh dc ca gia sc. Cc bnh nhim trng mu, nhim trng sau khi , vim v, vim a khp gia sc. Bnh vim phi, vim rut ln, tru, b, ch. Bnh thng hn ln, tru, b. Bnh t huyt trng gia sc. Bnh ng du ln. Bnh a chy do E. Coli Bnh Lepto gia sc Bnh suyn ln, hen th ca g 1,0g 0,5g 1,0g 10,0ml

4. Liu lng Tim di da (tru, b); tim bp, tim phc mc (ln) i gia sc: trn 400 kg: T 250 - 400 kg: T 100 - 250 kg: T 25 - 50 kg: 30-40 ml/ngy 20 - 30 ml/ngy 10 - 20 ml/ngy 5 - 10 ml /ngy.

Ln, d, cu: t 50 - 100 kg: 10 - 20 ml/ngy

49

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ch : Khng dng qu 25 ml mi ch tim vi gia sc ln v 10 ml gia sc nh. Khng dng bm tim nha ly thuc tim. Lc u 2 - 3 pht trc khi ly thuc.

CHLORTYLODEXA Dung dch tim 1. Thnh phn Chloramphenicol Bp Tylosin Dexamethason acetat Dung mi v cc cht n nh v 2. Tc dng S phi hp khng sinh Chloramphenicol v Tylosin lm tng ph khng khun ca ch phm, c bit c thm Dexamethason, l mt Corticoid tng kh nng chng vim nhim, d ng. Chlortylodexa tc dng ch yu vi vi khun gy bnh ng rut, ng h hp. c bit ch phm tc dng mnh vi Mycoplasma. 3. Ch nh Chlortylodexa c dng iu tr trong nhng bnh: Nhng bnh nhim khun gy ra do vi khun gram (+) gram (-) v Mycoplasma: Bnh vim phi, ph qun phi, vim thanh qun gia sc. Bnh cm ln con Bnh vim teo mi truyn nhim ln. Bnh l do Vibrio v Spirocheta Bnh vim rut a chy ln, tru, b. Bnh ng du ln. Bnh hen suyn ca g (CRD) Bnh vim xoang, s mi gia cm. Bnh nhim khun mu gia sc Bnh vim d con, vim v gia sc. Bnh sy thai truyn nhim (Brucellosis) ln, tru, b. 10.000 mg 3.000 mg 30 mg 100 ml

4. Liu lng

50

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

* Tim bp tht cho gia sc Tru, b, nga: D, cu: Ln: Ln con, ch: 30 - 40 ml/ngy 5 - 10 ml/ngy 10 - 15 ml/ngy 3 - 5 ml/10 kg th trng.

Gia cm: Tim di da c th tim thng vo xoang vim 0,5 - 1 ml/kg th trng

THUC SULFAMID Sulfamid l h khng sinh u tin c ngun gc ho hc. Tc dng ca Sulfamid l kim ch khun, c ch s pht trin v sinh sn ca cc vi khun lm vi khun suy yu v cui cng b nhng c ch khng ca c th tiu dit. 1. Tnh cht Sulfamid l thuc bt mu trng hay trng ng tu tng loi, khng mi, khng v, t tan trong nc, trong cn. Cc dng mui Natri ca Sulfamid c kh nng ho tan trong nc (Th d: Sulfathiazon Natri, Sulfadiazin Natri) v c th dng tim hay ho vo nc ung. Tu theo tc dng ca n m ngi ta chia ra lm cc Sulfamid chm, na chm, siu chm, Sulfamid nhanh, Sulfamid ng rut, ng niu, ton thn v cc b. Khi ung vo c th phn ln c hp th qua nim mc rut non v t hn nim mc rut gi. Lc i hp th cao hn lc no. Sau khi thuc vo c th 3 - 4 gi, nng Sulfamid t m cao nht trong mu. Sau khi hp th Sulfamid c phn phi u khp c th cn li tch lu mt phn trong gan. Thuc bi tit qua nhiu ng: phn ln qua thn qua mt v mt phn qua ng tiu ho v qua sa. Sulfamid ni chung t c, c dng nhiu trong th y : Trong khi dng Sulfamid cn lu hin tng Acetyl ho. Hin tng ny tin hnh phn ln trong nc tiu, trong mu t hn v trong t chc t nht. Hin tng Acetyl ho lm Sulfamid khng cn tc dng iu tr na, sn phm Acetyl ho tch t thn, t ho tan s gy nn si thn, si bng quang, si ng dn niu gy chy mu ng tit niu, b i. 2. Tc dng Sulfamid khng c tc dng trc tip git cht vi khun n ch c tc dng km hm s sinh sn v pht trin ca vi khun, nu m ca Sulfamid khng km hm vi khun s to nn hin tng vi khun khng Sulfamid. 3. Ch nh Cc Sulfamid c s dng trong cc bnh gia sc, gia cm sau: Cc bnh o cu khun gram (+) v gram (-)

51

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Cc bnh do cc trc khun gram (+) Cc vi khun khng cn toan (Vi khun lao) Cc bnh cu trng (Coccidiosis) Cc bnh nm do Actynomyses.

Nhng iu cn bit khi dng Sulfamid 1. Tai bin do Sulfamid Sulfamid c tc dng iu tr tt nhng cng gy ra tc dng ph nh: Chong vng, bun nn v nn, b n, nm mt ch. Ri lon hot ng tit niu: B i, i ra mu v hin tng Acetyl ho - to kt tinh khng tan lng ng trong thn, ta vn gi si Sulfa.

V vy trong iu tr bng Sulfamid nn nh cho gia sc ung nhiu nc hay n thc n long. Gy vim gan, vng da, u oi, b n. Ni ban, mn nga cc b hay ton thn. Dng Sulfamid lu ngy: gy chng thiu mu, da v nim mc nht nht, gim sc khng vi cc bnh khc

2. Ch khi dng Sulfamid Dng Sulfamid sm: Khi bt u xut hin cc triu chng nhim khun. Dng liu cao ngay t u - Dng liu trnh t 6 - 8 ngy. Khng dng thuc sm. Ung nhiu nc. Nn phi hp cc thuc Sulfamid vi nhau hay phi hp Sulfamid vi cc loi khng sinh khc tng hiu lc. Khng phi hp Sulfamid vi cc loi thuc trong c thnh phn ca mui Asen v Bismuth v lm tng c tnh ca thuc. Nn dng Vitamin C vi Sulfamid s tng s hp thu Sulfamid. C mt s Sulfamid c th dng tim (tnh mch, bp tht, di da) nhng do pH cao, nng cao, nn phi tim chm v theo di cc tai bin c th xy ra nh long chong, co git bnh sc.

52

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SULFADIMETHOXIN (Isamid, Iebelan, Madribon...) Sulfadimethoxin thuc loi Sulfamid chm, hp th nhanh chng vo c th gy nn m cao trong mu, tc dng ny ko di v o thi chm qua ng nc tiu khong 80%. 1. Tnh cht Sulfadimethoxin l loi bt kt tinh trng, khng mi v kh tan trong nc, tan trong dung dch kim long v axit long. 2. Tc dng Sulfadimethoxin c tc dng km khun gram (-) v gram (+), tc dng tt vi Preumococcus, Streptococcus, Staphylococcus Bacilus Coli, trc khun l. Khng tc dng vi nhng vi khun khng Sulfamid.

3. Ch nh Sulfadimethoxin c dng cha cc bnh sau: Cc bnh nhim khun ton thn ca gia sc. Loi bnh ng sinh dc. Bnh vim rut a chy, phn trng ln con. Bnh vim phi, vim ph qun tru, b, ch, mo. Bnh vim b thn, vim thn gia sc. Bnh cu trng g v th.

4. Liu lng a) Cho ung: Dng liu cao ngay t u, sau dng liu duy tr. Liu trung- bnh: Tru, b: D, cu, ln: 50 - 100 mg/kg th trng ung 1 ln trong ngy. 50 - 80 mg/kg th trng trong ngy 60 - 120 mg/kg th trng trong ngy.

iu tr trong 3 - 4 ngy u sau dng liu duy tr. Liu duy tr bng 1/2 liu ban u. Gia cm, th: 1g pha vi 1 lt nc ung trong 2 ngy, 0,5g pha vi 1 lt nc ung trong 3 ngy tip theo.

b) Tim: Tim bp dung dch 25%. Dng liu cao ngay t u: 50 mg/kg th trng, sau dng liu duy tr 25 mg/kg th trng cc ngy tip theo. C th tim ngy 1 ln.

53

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SULFAMERAZIN V SULFADIMERAZIN 1. Tnh cht Hai loi Sulfamid ny c tc dng nhanh, hp th nhanh c bit i vi gia cm. L loi bt trng, t tan trong nc. 2. Tc dng Sulfamerazin v Sulfadimerazin c tc dng vi vi khun gram (+) v c vi khun gram (-) nh: E. Coli, Pasteurella, Salmonella Pullorum.

3. Ch nh Sulfamerazin v Sulfadimerazin c dng cha cc bnh sau: Bnh nhim trng mu gia sc. Bnh ng h hp, vim phi, vim ph qun - phi vt nui. Bnh ng sinh dc, bnh nhim khun sau khi ln, tru, b. Cc bnh vim nhim do t cu vt nui. Bnh bch l g, t huyt trng g Bnh cu trng th v g. Bnh t huyt trng th.

4. Liu lng t dng tim, c th tim tnh mch, bp dung dch 10% (khng tim di da). a) Cho ung: Bt u liu cao, sau gim dn: Tru, b: B, ngh: Ln, d, cu: Ch ln: Ch nh: 30-40g/ngy, loi 250-400kg th trng 8-10g/ngy, loi 60-150kg th trng 4-6g/ngy, loi 50-80kg th trng 3-5g/ngy, loi 5-10kg th trng 1-2g/ngy, loi di 5kg th trng.

Dng lin tc 3-5 ngy. Nu triu chng khng thuyn gim th khng nn tip tc na, thay thuc khc iu tr. b) Trn thc n hay pha nc ung: Tru, b: trn Sulfamerazin hay Sulfadimerazin vo thc n vi t l 8-12 g/tn (thc n). Cho n lin tip 12 ngy. Ln, d, cu: trn vo thc n 24-40 g/tn (thc n) cho n lin tip 15 ngy.

54

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Gia cm: cha bnh cu trng. Trn 4% trong thc n hay 2% trong nc ung. Dng 3 ngy, ngh 2 ngy, dng tip 3 ngy na. Phng bch l g. Trn 4% trong thc n hay 2% trong nc ung. Sau khi g mi n c th lp li nu cn, sau khi ngh 4 ngy. Phng t huyt trng g: Dng dung dch 1 - 2% cho ung thay nuc. i vi bnh cu trng tru b: cho ung 0,15 g/kg th trng trong ngy u, ngy sau cho ung vi liu gim i mt na, lin tip trong 3 ngy. Cho ung nhc li sau 3 tun v 5 tun.

55

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SULFAMETHaZlN NATRI 20% (Bit dc Sulmet) 1. Tnh cht Sulfamethazin Natri l loi dung dch tim ca Sulfamethazin - Sulfamethazin l loi Sulfamid a gi, tnh cht v cng dng ging nh Sulfamerazin v Sulfadiazin. Thuc c tc dng vi nhiu loi vi khun nh cu khun, vim phi, vim mng no, vim cu khun xung huyt, trc khun Coli... Trong th y dng di dng Natri Sulfamethazin 20% tim. (Tn thng phm: Sulmet) Sulmet l dung dch tim dit trng ca Natri Sulfametazin trong nc dng pha thuc tim. Hm lng Natri Sulfamethazin khng c t qu 95% v khng uc nhiu qu 105% so vi lng Natri Sulfamethazin tiu chun, cho thm 0,1% Natri Thiosulfat lm cht n nh thuc.

2. Ch nh Sulfamethazin Natri dng iu tr cc bnh sau: Vim phi, ph qun - phi gia sc. Vim v, vim t cung gia sc. Vim d dy, rut gia sc s sinh. Bnh cu trng th v gia cm.

3. Liu lng Dng tim tnh mch, tim bp tht, tim di da, tim phc mc hay tim vo v. Liu dng: 1 ml/kg th trng ngy sau gim liu 0,5 ml/kg th trng trong 1 ngy Ch: Liu bt u 1 ml/kg th trng trong 1 ngy Sau gim xung 0,35 ml/kg th trng trong 1 ngy . Gia cm: 5 - 10 ml pha trong 1 lt nc cho ung. Ch : C th pha long thnh dung dch 5% tim cho au.

56

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SULFAGUANIDIN Tn khc: Ganidan Bit dc: Sulgin 1. Tnh cht Sulfaguanidin l Sulfamid t hp thu qua nim mc rut, nn dng iu tr nhim khun ng rut, c dng bt trng. 2. Ch nh Sulfaguanidin c dng cha cc bnh sau: Vim rut nhim khun cc loi gia sc. Vim d dy cp tnh v mn tnh ln, tru, b, th. Cc chng a chy do nhim khun ln, tru, b, ch, nga. Chng l do nhim khun ln, tru, b, ch, nga. Dng trong phu thut i trng phng apxe gia sc. Cc bnh do nguyn sinh ng vt loi chim v g. Cu trng gia cm.

3. Liu lng - Cho ung: Nga, tru, b: Ln: Ch: Mo: Gia cm: 30 - 40 g/ngy loi 250 - 400 kg 8-10 g/ngy loi 50-80 kg 2-5 g/ngy loi 5-10 kg 0,5-2 g/ngy loi 1-3 kg 0,25-0,5 g/ngy loi 1 kg Nga con, b, ngh: 5-10 g/ngy loi 50-100 kg

Vi gia cm c th trn thc n cho an hay pha vi nc cho ung 0,1%.

57

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SULFADIAZIN Bit dc: Adiazin, Debenal, Sulfaxinum, Sulfapurimidin 1. Tnh cht Sulfadiazin thuc loi Sulfamid c in bt trng, tan trong nc. Hin nay t c dng 2. Tc dng Sulfadiazin c tc dng vi nhiu loi vi khun gram (+) v gram (-). 3. Ch nh c dng cha cc bnh sau: Bnh vim hng, vim ph qun, vim phi ca cc loi gia sc. Bnh do t cu khun, lin cu kun: vt thng, mn, lot gia sc. Bnh cu trng g, bnh l g, t huyt trng g. Nhim trng ng sinh dc, vim t cung ho m, nhim trng sau khi gia sc. Vim rut, l do trc khun gia sc, gia cm.

4. Liu lng Cho ung lc u cao sau gim dn: Tru, b, nga: B, ngh: Ln: D, cu: Ch trn 5 kg: Ch di 5 kg: 30-40 g/ngy chia lm 2-3 ln 8-15 g/ngy chia lm 2-3 ln 1-6 g/ngy chia lm 2-3 ln 2-6 g/ngy chia lm 2-3 ln 1,0-3 g/ngy chia nhiu ln 0,5-1 g/ngy chia nhiu ln.

Ch dng lin tc trong 4 - 5 ngy. Nu sau 2 - 3 ngy triu chng bnh khng thuyn gim th khng nn tip tc phi thay thuc khc iu tr. - Gia cm trn Sul-fadiazin 4% trong thc n hay 2% trong nc ung, cha bnh cu trtng g. Dng thuc lin tc trong 3 ngy, nbh 2 ngy dng tip t na 3 ngy lin. Dung dch 1 - 2 phn nghn Sulfadiazin cho ung phng bnh Bch l g v t huyt trng g.

58

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SULFATHIAZOL
Bit dc (Thiazomid) 1. Tnh cht Sulfathiazol l loi Sulfamid c in, bt trng, tan trong nc. 2. Tc dng c dng cha cc bnh sau: Vim phi, vim kh qun tru, b, ln. Cc bnh sn khoa gia sc. Nhim trng cc vt thng gia sc. Ln con a phn trng Cu trng g, th Bnh t huyt trng g, th.

3. Liu lng Cho gia sc ung lin tc 3 - 5 ngy Tru, b, nga: B, ngh, nga con: D, cu, ln: 25 - 30 g/ngy, chia 2 - 4 ln (loi 250 - 400 kg) 10 - 15 g/ngy, chia 2 - 4 ln (loi 100 - 150 kg) 5 - 10 g/ngy, chia 2 - 4 ln (loi 50 - 80 kg) Ch con: 1 - 3 g/ngy (loi 2 - 5 kg) Ch ln: 3 - 5 g/ngy (loi 5 - 10 kg) Ch ln: 5 - 8 g/ngy (loi trn 10 kg) G, th: trn thc n vi t l 0,2 - 0,25% cho n lin tc 2 - 3 ngy ri ngh 2 - 3 ngy li tip tc cho n tip trong 3 ngy lin. Vim phi nga: Thng dng Sulfathiazol vi khng sinh Penicilin, Streptomycin hoc dng ring. Lc u 40g mt ngy sau gim dn 30g - 20g - 10g cho n khi con vt gim st. Vim kh qun, vim ph qun phi do nhim khun kt hp giun xon d, cu (Dictyocaulus): Dng Lygol tim vo kh qun; Piperazin cho ung; sau tim Sulfathiazol Natri 3 - 5% vo kh qun.

59

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SULFAMETHOXAZOL V TRIMETHOPRIM Bit dc: Bactrin, Bisepton, Trimazon... 1. Tnh cht Bisepton tn thng gi l mt hn hp gia Sulfamethoxazol v Trimethoprim theo t l: Sulfamethoxazol: Trimethoprim: 5 1

2. Tc dng Bisepton l loi thuc tr nhim khun ng rut c hiu cho gia sc hin nay. Bisepton tc dng tng t nh loi khng sinh mnh (Ampicilin Chloramphenicol, Tetracyclin). c ch vi khn gram (+) v c gram (-). 3. Ch nh Bisepton c dng cha cc bnh sau: Vim phi, vim ph qun, apxe phi, vim mng phi c m. Vim mng no c m. Vim ng niu Vim rut, a chy, thng hn Nhim khun da c m Phng nhim khun sau khi m.

4. Liu lng - Cho ung: Ch : Vin Bisepton 0,48g. Trong c Trimethoprim: 0,080g Sulfamethoxazol: 0,40g. Nga, tru, b: Ln: Ch: 10 - 15 g/ngy (loi 200 - 300 kg) 2 - 3 g/ngy, loi 60 - 80kg 0,5 - 1 g/ngy, loi 5 - 10kg Nga con, b, ngh: 3 - 5 g/ngy, loi 60 - 100kg

60

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TRIMETHOXAZOL 24% 1. Tnh cht Trrimethoxazol 24% l mt dung dch tim. Trong thnh phn c cha Trimethoprim v Sulfamethoxazol. Cng thc: Trimethoprim: Sulfamethoxazol: Dung mi v cht n nh v: 2. Tc dng S phi hp Trimethoprim v Sulfamethoxazol nng cao tnh khng khun, c ch qu trnh tng hp Protein ca vi khun ngay c vi nng thp, ng thi tng hot ph tc dng dit khun vi nhiu vi khun gram (+) v gram (-) nh: cu trng, Colibacteria, Salmonella, Pasteurella, Proteus, Cornebacteria, Rikettsia, siu vi trng. 3. Ch nh Dung dch tim Trimethoxazol c dng cha cc bnh sau: Cc bnh truyn nhim ng tiu ho, vim rut, vim i trng, a chy do E. Coli, Salmonella ln, tru, b, nga. Cc bnh nhim trng ng h hp. Vim phi, vim ph qun gia sc. Cc vt thng nhim trng, mn nht gia sc. Nhim trng mu sau phu thut tru, b, ch Bnh ln con a phn trng. Bnh tiu chy sau cai sa ln con. Cc bnh nhim khun ng tit niu v sinh dc gia sc. Bnh vim teo mi ln. 40mg 20mg 1ml

4. Liu lng 1ml cho 10 kg th trng/ngy. Dng lin tc 3 ngy lin Bnh nng v gia sc non c th tng liu gp i. Phng ln con a phn trng: Sau khi 24 gi. Tim bp tht: 0,3 - 0,5 ml/con. Sau 7 ngy liu: 0,5 - 1 ml/con.

61

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 2 CC VITAMIN
Vitamin bo m cho qu trnh sinh trng v pht trin ca c th c bnh thng. Vitamin tuy ch cn mt lng rt nh cho c th nhng v cng cn thit cho ng vt. Nu ng vt thiu Vitamin s ri lon trao i cht, mt khc tuy ch cn lng rt nh, nhng c th khng th t tng hp m phi do thc n cung cp hoc do vi sinh vt trong rut t tng hp nn gia sc non, gia sc cha, ang nui con, cho sa, gia sc mc bnh nhim trng, ri lon tiu ho cn Vitamin hn. Cc Vitamin tan trong nc: Vitamin B1, B2, B6, B12, PP, C, K. Cc loi Vitamin tan trong du m: Vitamin A, D, E Loi tan trong du bn vng hn tan trong nc.

VITAMIN A 1. Tnh cht Vitamin A tan trong du, chu c nhit nhug d b ph hu bi cc tia cc tm v cc cht oxy ho. V vy cn bo qun Vitamin A trnh nh sng v khng kh 2. Tc dng Thiu Vitamin A: Gia sc chm ln, thiu mu, vim lot gic mc, chy nc mt, kh mt, d b nhim trng ng h hp v iu ho kh nng sinh dc gia sc km v vt thng chm lnh. Gia cm ng run ry bi lit, v thng ti xm nim mc ming v li. Tc dng in hnh ca thiu Vitamin A l kh mt (Xerophatalmic) nhn khng r khi tri ti. Thiu Vitamin A: gia sc c hin tng nim mc da kh, biu b thoi ho nc mt ngng h, d nhim trng gic mc c th ph hu gic mc. Sc vt cng b bnh lot d dy v rut... v cc mng nhv b tn thng Vitamin A cn kch thch s s sinh trng v sinh sn gia sc ci, nu thiu Vitamin A g chm ln, ri lon sinh sn, c khi v sinh v sy thai ( ln). Vitamin A nh hng n trao i cht v hot ng h thn kinh ln: Thiu Vitamin gy co git, t lit v

3. Ch nh B sung vo thc n ca gia sc, nht l gia sc non m bo s sinh trng bnh thng v tng cng sc khng ca c th chng cc bnh nhim trng - Cng phi hp vi khng sinh v Sulfamid nh l cht bi b c th trong iu tr cc bnh truyn nhim, bnh do Mycoplasma, bnh cu trng, bnh giun a v.v...

62

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

p dng ti ch: bi, bng di dng thuc m trn cc vt thng, vt lot lu ngy, v vai, vim mt, lot gic mc. 3.600-12.000UI/100kg th trng 8.000UI/100 kg th trng 12.000UI/100 kg th trng 8.600UI/100 kg th trng 15.000UI/100 kg th trng 20.000-25.000 UI/100kg th trng 2.000 UI/100 kg th trng 800 UI/100 kg th trng 2.000 n v U.P.S/1kg thc n 4.000 on v U.P.S/1kg thc n 9.000 UI 1.200-2.000 UI 4.000-4.700 UI 16.500 UI

Nhu cu Vitamin A hng ngy ca gia sc v gia cm. Tru, b sa: Tru, b t: Tru, b cha: B s sinh: Nga ko, nga cha: Nga ci nui con: Ch: Th: G tht: G mi : Ln c (150 kg): Ln con (5-10 kg): Ln v bo (80-100 kg): Ln ni nui con: 4. Liu lng Trong th y c nhiu loi ch phm khc nhau: 1. ACTIVAN Activan do Lin X c sn xut. ng l 300ml cha 40g Vitamin A. Tng ng vi 40.000.000 UI (bn mi triu n v). 1 gam c thu c cha khong 1 triu UI Vitamin A - pha 300ml Activan vi 1 lt nc m sch v cho liu lng nh sau: B, ngh: Ln con: Ln ni: Gia cm: i vi g: ung ngay sau khi : 50-80ml/ngy ung sau 1 ngy tui: 2-5ml/ngy 20 - 30 ml/ngy Pha long thm 20 ln na v cho ung 0,5 ml/ngy lc 3 - 4 ngy tui. 1 ml/ngy. 2- URSOVIT A Ho vi sa hay nc cho ung hng ngy, lin tc trong nhiu tun. Tru, b cha nay ang cho sa: Ln, d, cu cha hay ang cho sa: Mt trm con g con: Mt trm con g ln: 4-8 ml/ngy 2-4 ml/ngy 10 ml/ngy 50 ml/ngy

63

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Du gan c Du gan c c th chit sut t gan c mory (c thu) c bn; c ng v li b. nc ta thng c sn xut t gan c nhm. Mt s nc c sn xut t gan c mp, c ui. 1. Tnh cht Du gan c c mu vng sng, mi v c bit, khng b oi kht, mi tanh, khng ng c nhit 00C - v c phn ng axit nh. Tu tng ngun gc nguyn liu, tu phng php chit xut mu du: gan c c mu vng sm, vng nu... thnh phn ch yu ca du gan c l cc cht bo v cht khong (nhu Clo, It, Brm, Photpho); cc cht kim hu c, cc axit hu c v cc Vitamin khc nh A; D. Du gan c sn xut nc ta t gan c nhm c cha 1.920 UI Vitamin A trong 1 gam du gan c. Du gan c bo qun trong l kn, trnh nh sng v nhit , v d b Oxy ho lm mt tc dng di nh sng mt tri. 2. Tc dng Bi b c th nh cc cht bo d tiu ho v d hp thu Tng qu trnh sinh trng v pht trin c th v du gan c c cha cc cht khong cn thit cho c th nh Leuctin, phosphat canxi, glycerophotphat v.v...) C tc dng cung cp cc Vitamin A v D cn thit cho s trao i v hp thu canxi, tng s sn sinh tinh dch v tinh trng ca gia sc c. C tc dng cung cp ngun Iot cho c th. C tc dng kch thch tng trng lng, tng sn lng trng v tng tit sa.

3. Ch nh Du gan c c s dng trong cc trng hp sau: Gia sc non, chm pht trin, suy nhc, ci cc, x lng, st cn. Kch thch gia sc ci tng lng sa, tng sn lng trng, gia cm. Kch thch gia sc c tng sn xut tinh trng v tinh dch. Phng bnh xy thai, con hay b cht yu, non, t con. Cha bnh ci xng, mm xng, sinh trng chm Phi hp vi Vitamin D cha bnh thiu canxi huyt ca gia sc ci. Cha cc bnh v mt (cho ung v nho mt) gia sc Cha bnh kh da, kh gic mc, vt thng ngoi da, bng, lot, hoi t da. Kt hp vi cc loi khng sinh iu tr trong cc bnh nhim trng gia sc.

64

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Du gan c Mory (c thu) Gia sc ln: Ch: 100 - 200 g/ngy 10 - 20 g/ngy Gia sc nh: 30 - 80 g/ngy

Du gan c bn, li b: Gia sc nh: 0,05 - 0,5 g/ngy Ln ln: Ln nh: G ln: G nh: trn 1 - 2 tha c ph hay 3 - 5 ml du gan c cho 1 kg thc n hn hp. cho ung 0,5 tha c ph hay 1,5 - 3 ml cho mi con. trn 1 tha c ph gan c vo 1 kg thc n, cho n tu thch. cho ung 1 tha c ph cho 20 g con. Du gan c nc ta sn xut:

Ch : Trong th y c th dng c rt, c chua u cha nhiu Vitamin A cho gia sc n phn no thay th du gan c.

65

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Du GC L du chit t mng bc ht qu gc. Trung bnh 100 gam mng ht gc ti cha 0,338 gam tin sinh t A. 100 gam mng ht gc kh cha 1 gam tin sinh t A. 1 kg du gc cha 3580 mg Beta caroten tng ng 6425 UI, lng Vitamin A ca du gc gp 1,8 ln du gan c thu gp 1,5 ln c rt v gp 68 ln c chua. 1. Tnh cht Du gc mu mu, cha tin sinh t A (Beta caroten). Du gc khng bn vng bi nhit v nh sng. Cn bo qun ni thong mt, trnh nh sng, ng trong l kn, mu ti. Khi du gc b oxy ho, mu nht dn v gim hot tnh. C th cho thm hydro quinin vi t l mt phn nghn s bo qun c lu hn. 2. Tc dng Khi ung du gc vo c th di tc dng ca men Carotenaza trong gan bin Bcaroten thnh Vitamin A nn tc dng nh Vitamin A trong c th. 3. Ch nh Dng du gc trong cc trng hp thiu Vitamin A. Chng vim kt mc kh mt, cc bnh v mt khc gia sc, gia cm. Bnh co git, t lit gia sc, gia cm ci. Cha hi chng v sinh, nou, sy thai ca gia sc Tng kh nng ng dc ca gia sc c. Tng kh nng sinh sn ca gia sc ci. Tng kch thch kh nng sinh trng ca gia sc non. Bi b c th trong cc bnh nhim khun. Tng sc khng phng v chng brth cho gia sc. Kch thch vt thng mau lnh, chng ln da non

4. Liu lng Du gc dng cho gia sc ung vi liu trung bnh sau: Tru, b, nga: B, ngh, nga con: D, cu, ln: Ch: Gia cm: 10 - 20 ml/ngy 5 - 15 ml/ngy 3 - 5 ml/ngy 2 - 3 ml/ngy 0,5 - 2 ml/ngy cho 10 con (hay mi con nh 2 - 3 git)

66

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VIT-ADE 1. Tnh cht VIT-ADE tim do X nghip dc v vt t th y TW sn xut. Thnh phn Vitamin A (Retinol cicetat) Vitamin D (Engocalciferol) Vitamin E (DL-tocoferol acetat) Dung mi v cht bo qun c bit v 2. Tc dng VIT-ADE tim l mt lng thuc tim gm cc Vitamin A, D, E ho tan trong du, c tc dng cho s pht trin ca c th, tham gia vo s to ra cc m, da v nim mc cng nh vng mc th gic. Vitamin A cn iu ho chc nng ca tuyn gip v tuyn sinh dc, tng cung sc khng ca c th, chng vim nhim ng vai tr quan trng trong qu trnh hnh thnh nang trng, tinh trng, pht trin ca bo thai. Vitamin A kch thch s pht trin ca gia sc con, trng ca g mi, kch thch qu trnh rng trng, th thai v lm ca bo thai. Vitamin D bo m cho s hp thu cc hp cht canxi v phospho rut, iu chnh nng cc cht ny trong mu v tch chng trong xng, to v trng. Vitamin E kch thch thu trc tuyn yn t lm tng tit cc Hormon; Gonadotropin, Thyreotropin v ACTH. Kch thch qu trnh to tinh trng, kh nng th thai, mang thai. Vitamin E cn l cht bo qun lm bn vng cc axit bo khng no, c ch s to thnh cc Lipoperoxid c v cc Phospholipit khng bnh thng. Kch thch qu trnh to sc t da, lng trng... Ngoi ra Vitamin E tc dng nh mt cht bo qun Vitamin A, kch thch s hp th v d tr Vitamin A trong c th. 3. Ch nh VIT-ADE dng trong cc trng hp sau: Phng v cha cc triu chng thiu Vitamin A, D, E Dng khi mc cc bnh nhim khun, k sinh trng, hoc cc bnh ni khoa, c bit vi cc bnh vim nhim ng h hp v tiu ho, tng sc khng chng Stress cho g, ln nui cng nghip. Tng kh nng th thai, mang thai, sinh trng. Tng t l trng, t l n cao, kch thch sinh trng ca gia sc con, gia sc chm ln, ci xng, vim xng, vim c, i ng xiu vo. Phng v tr bnh qung g, kh mt, tn thng biu m gia sc. 1.000.000 UI 1.000.000 UI 300 mg 10 ml

67

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim bp tht: Tru, b, nga: . 5 - 10 ml/ngy B, ngh, ln, d, cu: 3 - 7 ml/ngy Ln con: 1 - 3 ml/ngy Ch, mo: 0,1 - 0,2 ml/ngy Th v gia cm: 0,1 ml/ngy

Bnh nng c th lp li 2 - 3 ln, cch nhau 2 ngy.

68

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAMIN D C nhiu loi Vitamin D l Vitamin D2, D3, D4, D5, D6 c cu to ging nhau, ch khc nhau hot tnh sinh hc v quan trng nht l Vitamin D2, v D3. Vitamin D2 cn gi l Canciferon hay Ergocanciferon. Vitamin D3 Cn gi l Colecanciferon. Trong th y thng dng Vitamin D2 v D3. 1. Tnh cht Vitamin D l nhng tinh th trng, ho tan trong du, t tan trong cn, khng tan trong nc, bn vng trong mi trng kim b phn hu trong mi trng axit v c. Nhit thng khng nh hng n Vitamin D. 1mg Vitamin D tung ng 40.000 UI (n v quc t). 2. Tc dng Vitamin D c tc dng iu ho t l Ca/P trong mu, gip cho vic hnh thnh b xng ca gia sc non c bnh thng. Thiu Vitamin D xut hin bnh ci xng do s mt cn bng ca t l Ca/P. Vitamin D c tc dng n cc tuyn ni tit: Vitamin D kch thch hot ng ca tuyn gip trng. Gia sc b suy thoi tuyn gip trng, ch cn cung cp Vitamin D l c th cha khi. Vitamin D3 tc dng n tuyn sinh dc tng cng ng dc ca b. 3. Ch dnh Vitamin D dng phng v tr cc bnh sau: Phng v tr chng ci xng gia sc, gia cm non. Vim xng, vim khp xng, chng mm xung gia sc. Cc ri lon trao i cht km theo hay khng km theo s bin dng xng do thiu dinh dng. Tng sc khng chng bnh ca gia sc non v b sung Vitamin D trong giai on lnh bnh. Kch thch ng dc ca b ci, nga ci. Trong bnh st sa ca b v gia sc ci Cc chng n: t, , vi tng... ca ln ci, ch ci do thiu canxi.

69

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Cho ung: Ch : Ngun Vitamin D t nhin trong gan c (c thu, c ng, c nhm, c mp) v trong nm men cng c cha tin sinh t D l Erogosterol. Vitamin D cn c cha trong sa, trng, gan ca chim v loi c v. Thc n thc vt hu nh khng cha Vitamin D. Gia sc ln (nga, tru, b): 10.000 - 25.000 UI/ngy Nga con: 5.000 - 10.000 Ul/ngy B, ngh : 2.000 - 5.000 UI/ngy D, cu, ln ln: 1.500 - 3.000 UI/ngy Ch: 1.000 - 3.000 UI/ngy Mo: 400 - 800 UI/ngy Gia cm (Vitamin D3): 250 UI cho 10 g/ngy. Gy ng dc cho b ci (tim di da): 1.000.000 - 2.000.000 UI/ngy.

70

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAMIN E Vitamin E chnh l 2 Tocoferon c hot tnh cao nht ca cc Tocofecon. Vitamin E cn gi l Vitamin ca s sinh sn. Vitamin E c nhiu trong mm la, c th sn xut t du mm la, nhng cng c th sn xut bng con ng tng hp ho hc (DL -Tocoferol) tuy nhin hot tnh c km hn Vitamin E t nhin. 1. Tnh cht Vitamin E tan trong du, khng tan trong nc, khng mu, sc chu nhit cao (1700C trong 2 gi). Nhng d b oxy ho tr nn mt tc dng. DL -Tocoferol acetat (Vitamin E tng hp) l loi du qunh, mu vng sng, ho tan trong du, te, cloroform acetyl, tng i bn vng ngoi khng kh. . 1mg DL -Tocoferol tng ng 1 UI (n v quc t). 1mg Tocoferol khng c, nn khi dng qu liu khng gy hi. 2. Tc dng Vitamin E l Vitamin sinh trng, tc dng ni bt l kch thch sinh sn. Thiu Vitamin con c sn sinh ra tinh trng khng di ng, d hnh, yu t, nng hn l v sinh mt bn nng sinh dc v cui cng l thoi ho biu m mm. Thiu Vitamin E con ci nh hng rt ln ti s pht trin ca bo thai, dn n cht thai, sy thai, lm ri lon hot ng ca cc c quan sinh dc ph. Thiu Vitamin E nh hng rt ln n s trao i cht ca t chc c v thn kinh ca gia sc v gia cm. Gia sc non thiu Vitamin E gy ra cc bnh c trng, bi lit c, ln con chm ln, teo c v cui cng cht v thoi ho c (nht l c tim). Cc Tocoferon l nhng cht chng oxy ho t bo ch yu, n c tc dng nh cc cht c, ngn cn s phn hu ca cc cht bo ca mng t bo, v vy duy tr tnh ton vn ca t bo. Thiu Vitamin E gia cm gy chng nhn no do dinh dng (g con 3 - 5 tun tui). Thng biu hin qua triu chng: ri lon ng tc run ry, bi lit, teo c, chng tng tit dch (bnh mu xanh lc) vi ph thng di da, bnh ''tm trn'' g ty v vt, chng hoi t m, xp xng, kho chn gia cm. Vitamin E c tc dng lm gim chng c thu tinh th gia sc. Vitamin E c hot tnh min dch cao i vi cc hi chng nhim khun gia sc. Tng sc khng chng cc bnh mn tnh ng h hp v ng tiu ho.

3. Ch nh Vitamin E c s dng trong nhng trng hp sau: Chng v sinh ca con c, tng kh nng to tinh trng. iu chnh s ri lon chc nng sinh dc ca con ci Phng v tr bnh c trng ca b ngh.

71

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Phng v tr bnh teo c ca g con Phng v tr bnh cng c ca cu Phng v tr bnh nhn no ca g con Phng v tr bnh tm trn ca vt v g ty Phng v tr ri lon chc nng ca gan Phng v tr bnh lit chn tru b do thiu Vitamin E. Gip c th sc vt c sc khng vi cc bnh mn tnh ng h hp v ng tiu ho gia sc. iu tr chng c thu tinh th ca ch.

4. Liu lng C th tim bp, cho ung v trn thc n. Liu chung: tim bp 1,5 - 3 mg/kg th trng/ngy Ung 1 - 5 mg/kg th trng/ngy Bnh c trng b, ngh: 1-2 mg/kg TT/ngy Bnh bi lit chn tru, b: 500 - 800 mg/ngy Bnh cng c ca cu: 100 - 250 mg/ngy Phng bnh nhn no g con: 25 mg/kg thc n Phng bnh teo c g con: 25 mg/kg thc n Chng bnh nhim trng trong chn nui: 300 UI/kg thc n

72

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

CH PHM A.D.E DNG TRONG TH Y Trong th y thng dng phng tr cc bnh thiu ht Vitamin l phc hp cc loi Vitamin tan trong du. Nhng Vitamin ny b sung cho nhau, kt hp vi nhau tng hiu qu cho nhau v kh nng s dng v hp thu cc Vitamin.

PHILAZON l. Tnh cht L mt phc hp Vitamin A v D do Hungari sn xut. Mt mililit ch phm cha: Vitamin A: 20.000 UI Vitamin D3: 10.000 UI/ngy.

2. Tc dng c dng trong cc bnh thiu Vitamin A v D.

3. Ch nh iu tr kt hp vi khng sinh trong cc bnh ph thng hn, a chy do E. Coli, giun a, u g, cu trng g vt nui. Kt hp vi cc loi thuc khc nng cao sc khng chng bnh tt v bi b c th.

4. Liu lng Dng ung: B, ngh non: 25 ml/ngy D, cu s sinh: 4 ml/ngy Ln s sinh: 5 ml/ngy 100 g con: 50 ml/ngy

Ch dng mi tun mt ln trong ngy.

73

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

URSOVIT AD3EC 1. Tnh cht L phc hp cc loi Vitamin D D3 E v C. Trong 100ml ch phm c cha Vitamin A: Vitamin D3: Vitamin E: Vitamin C: 50.000 UI 5.000 UI 30 UI 50 mg

2. Tc dng Ursovit AD3EC phng chng chng ci cc, chm pht trin, chng gy rc v rng lng ca g v gia sc, gip cho thai pht trin tt, tng lng sa ca gia sc ci v sn lng trng ca gia cm, tng sc khng chng cc bnh truyn nhim. Liu lng Trn Ursovit AD3EC vo thc n, nc ung Tru, b, nga: 20 ml/mt tun Tru, b cha, vt sa: 5 - 6 ml/mt tun Ln v bo: 2 - 3 ml/mt tun 100 g con: 10 ml/mt tun 100 g ln: 20 ml/mt tun

Cho ung lin tc 4 - 6 tun.

74

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

CALXI A.D.E 1. Tnh cht Calxi ADE l mt hn hp Tricalcifotfat v cc Vitamin AD3E, trong : Vitamin A: Vitamin D3: Vitamin E: Niaciamit: Tricalcifotfat: T dc va : 12.500 UI 12.500 UI 300 UI 250mg 3g 6g

2. Tc dng Calci ADE c dng trong cc trng hp sau: Phng v tr chng ci xng, bi lit, chm ln g ln do thiu calci. Vitamin A, D, E. Kch thch v duy tr s trng ca gia cm. Tng kh nng sinh trng ca g v ln con.

Liu lng Trn vo thc n hn hp Trn 1 gi calci ADE (6 gam) vo 10g thc n hn hp - cho n lin tc.

75

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAJECT A.D.E Vitaject ADE l mt hn hp Vitamin A, D v E ho tan trong du. Dung dch tim du, m c, mu vng snh. Thnh phn: Vitamin A: 80-000 UI Vitamin D3: 40.000 UI Vitamin E: - 15mg.

2. Tc dng Vitaject ADE c s dng trong nhng trng hp sau: Phng v tr bnh thiu Vitamin A D E gia sc. Tng sc khng chng nhim khun v bnh k sinh trng vt nui Ri lon c nng to xng sc vt non. Kch thch sinh trng v tng trng ln, gia cm. Nng cao kh nng th tinh gia sc c Tng kh nng th thai gia sc ci. Tng kh nng tit sa gia sc ci.

3. Liu lng Dng tim di da hay bp tht Tru, b: B, ngh: Cu: Cu v bo: Cu s sinh: Ln ging: Ln choai: Ln s sinh: 6 - 10 ml/tun 2 - 4 ml/tun 4 ml/tun 2 mltun 1 ml/tun 4 ml/tun 2 ml/tun 1 ml/tun

Dng lin tc 4 - 5 tun.

76

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

ADE 500 ADE 500 l mt ch phm bao gm cc Vitamin A, D3 v E m c dng tim cho gia sc do hng Rhne-Mrieux ca Php sn xut. 1. Tnh cht Ch phm ADE 500 cha cc Vitamin tan trong du l: Vitamin A: Vitamin D3 : Vitamin E: T dc va : 50 triu UI 7,5 ttiu UI 5.000 UI 100 ml.

Ch phm ADE 500 c th dng tim bp hay di da. 2. Tc dng S kt hp cn i gia Vitamin A; D3 V E to nn mt ch phm c u vit hn ring tng loi Vitamin. Tc dng hip ng ny ci thin nhanh chng sc khng v tng nng sut ca gia sc: Vitamin AD3E gip cho s hp thu Ca tt hn, to s cn bng P/Ca trong c th, tc ng tt hn n s sinh trng, sinh sn, to xng, kch thch ht ng v cn bng trng thi thn kinh, tng sc khng ca c th chng cc bnh nhim trng. Vitamin AD3E trong dung mi thch hp c th tim vo c th gia sc mt hm lng cao khi gia sc thiu ht nghim trng m khng th cho ung c, c bit khi nim mc rut b tn thng do nn, a chy... Cc Vitamin ny d tr gan v sau c th cung cp dn cho c th, truyn qua t bo thai gia sc c cha. 3. Ch nh Cha v phng nhng bnh thiu Vitamin A, D3 v E. Phi hp cha v phng nhng bnh do nhim khun v k sinh trng. Cha v phng cc hi chng ri lon cht khong to xng. Kch thch sinh t~ng cho gia sc non khi ci cc, chm ln, thiu mu Tng sc khng c th chng li cc bnh nhim khun. Bi b c th, gim tiu tn thc n, n nh vi khun c li trong ng rut vt nui. Cha bnh v sinh, non, sy thai ca gia sc ci Kch thch lm tng sn lng sa ln, b. Nng cao t l sinh trng ca gia sc ci. Tng kh nng khng bnh tt ca gia sc s sinh do s truyn Vitamin AD3E qua bo thai v sa

c bit ch phm AD3 c dng trong nhng trng hp sau:

77

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim bp tht - di da. Tru, b, nga: B, ngh, nga nh: S sinh: Cu d, ln: Cu d, ln nh: S sinh: 6 - 10 ml/ngy 4 - 6 ml/ngy 2 - 4 ml/ngy 2 - 4 ml/ngy 1 - 2 ml/ngy 1 ml/ngy

S dng lin tc trong 4 - 5 tun. Mi tun tim 1 - 2 ln.

78

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAMIN B1 Tn khc: Thiamin Vitamin B1 c nhiu trong men bia, trong nm khng sinh, trong rau xanh, qu, ht ng cc, cm, gan, tim ng vt. Trong d c loi nhai li v rut gi gia sc c mt s vi sinh vt gip cho s tng hp c Vitamin B1. - Vitamin B1 cn c sn xut bng con ng tng hp ho hc. 1. Tnh cht Vitamin B1 l tinh th trng, hi vng, c mi thm men, v ng, d tan trong nc, t tan trong ru v khng tan trong cc dung mi hu c, d b phn hu nhit cao, mi trng kim v mi trng trung tnh. Bn vng trong mi trng axit. 2. Tc dng Vitamin B1 rt cn cho s hot ng ca h thn kinh gip cho qu trnh dinh dng v chuyn ho nng lng ca c. Vitamin B1 tham gia cc qu trnh chuyn ho axit amin thnh nhng protit quan trng. N rt cn cho s tng hp m, cht bo t gluxit tiu ho cho nn khi khu phn v bo nhiu cht bt ng cn b sung thm Vitamin B1. Khi thiu Vitamin B1 nga v ln xut hin bnh ph (beriberi) cn gia sc khc biu hin vim dy thn kinh km theo suy nhc, ri lon hot ng c bp, vo u lit cc c bing n ln, c th dn n nn ma, kh th tm ti, suy yu v cht t ngt do suy tim gia sc.

3. Ch nh Vitamin B1 c dng trong cc trng hp sau: Chng bi lit, vim dy thn kinh v ri lon thn kinh gia sc. Ri lon hot ng tim mch do tn thng dy thn kinh tim ln, tru b. Cc bnh v d dy, gan, rut ln Hi chng suy nhc c th. Hi chng bing n, ci cc, thiu mu, tr tr tiu ho Trong thi k v bo v ang c cha ca gia sc ci Kt hp vi cc loi khng sinh trong iu tr cc bnh nhim khun nhanh chng hi phc sc kho. Bi b c th gip cho tng trng gia sc, gia cm.

79

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim di da, tim bp Nga, tru, b: 300 - 500 ml/ngy D, cu, ln: 50 - 100 ml/ngy Ch: 100 - 200 ml/ngy Gia cm: 50 ml/ngy

Cho ung: liu c th tng ln gp i.

80

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAMIN B12 (Cyanocobalamin) Vitamin B12 c sn xut t cht thi ca cng nghip sn xut Streptomycin t nm Streptomyces Griseus. Trong cng nghip thc: n gia sc, Vitamin B12 th c sn xut t sinh khi Bacterium propionicin. Trong mi gam sinh khi vi khun c cha 14 Vitamin B12. Vitamin B12 l mt phc hp c cha 4% Coban. gia sc c bit l loi nhai li, h vi sinh vt ng rut c kh nng tng hp B12 cung cp cho vt ch. 1. Tnh cht Vitamin B12 c dng tinh th mu sm, tan trong 80 phn nc v trong cn. Chu tc dng vi nh sng, toan v kim. Dung dch B12 v trng kh bn vng, bo qun trong 1 nm khng b mt tc dng. 2. Tc dng Vitamin B12 l cht xc tc mnh ca s trao i protein thc y s tng hp cc axit amin l thnh phn ch cht ca nguyn sinh cht v nhn t bo. Vitamin B12 to iu kin tt tng hp Hemoglobin v cc hp cht c nhm sunfidrin trong hng cu (l yu t chng thiu mu) v vy Vitamin B12 c tc dng kch thch to hng cu, ngn chn s tin trin ca s thiu mu c tnh. Vitamin B12 c tc dng tt vi chc phn gan tc ng hng thn kinh v chng d ng.

3. Ch nh Vitamin B12 c dng phng tr cc bnh sau: Tt c cc trng hp thiu mu c tnh, thiu mu do thiu ht Vitamin B12 - axit folic, thiu mu trong kh bng huyt... Thiu mu trong cc bnh do k sinh trng ng mu, ng rut gy ra (bnh giun xon, giun mc, giun u gai, tin mao trng, l dng trng...) Bi b c th, phc hi sc kho sau khi nhim bnh: Trong trng hp gia sc suy nhc, ci cc, chm ln Phng v cha cc bnh thn kinh ca gia sc. Trong bnh suy nhc gan, kh da, rng lng, x lng Trong cc bnh l lot ming, li, ng tiu ho, lot da, bng...

81

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim bp tht hay di da. Gia sc ln: 100 /ngy Ln, ch: 400 /ngy Ln: 10 - 20 /ngy Ch: 5 - 10 /ngy Gia cm: 3 - 5 /ngy

Kch thch sinh trng cho gia sc

C th b sung B12 th vo thc n gia sc.

82

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

B COMPLEX Bit dc B complex l mt hn hp cc loi Vitamin nhm B, dng tim bp. 1. Tnh cht B complex tim l dung dch mu vng trong. Thnh phn ch phm bao gm: Vitamin B1 (Thiamin chlohydrat): Vitamin B2 (Ribonavin): Vitamin B6 (pyridoxm): Vitamin B5 (Axit Pantothenic): Vitamin PP (Axit Nicotmic): Vitamin B12 (Cyanocobalamin): 8,0mg 0,4mg 0,8mg 0,8mg 20mg 0,02mg

2. Tc dng B complex c tc dng nng cao sc khng ca gia sc chng li iu kin sng bt li. Tng cung qu trnh trao i cht ca c th ng vt. Kch thch s sinh trng v sinh sn ca gia sc. Lm tt hn ln chc phn h thn kinh.

3. Ch nh B complex c s dng trong cc trng hp sau: Phng chng gy, cm ca gia sc c cha, gia sc ci cho sa, g mi . Tng t l th thai ca gia sc ci, tng sn lng trng ca g mi . Kch thch s tng trng ca gia sc non, chng ci cc Thc y s ti sinh ca t bo thn kinh. Cha cc hi chng thn kinh bi lit do vim thn kinh. Phi hp dng trong cc bnh st cao do nhim trng nh: kt hp vi khng sinh iu tr cc vim nhim ng h hp v tiu ho. Kch thch ngon ming ca gia sc. Trong cc trng hp thiu mu ca gia sc.

83

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim bp tht hay tim di da. Tru, b, nga: 5 - 10 ml/ln/ngy D, cu, ln: 3 - 5 ml/ln/ngy D, cu, ln nh: 2 - 3 ml/ln/ngy G: 0,5 - 1 ml/ln/ngy

Tun tim 2 - 3 ln tu tng trng hp. Ho tan nc cho g ung: 100 g: 50ml pha vo 3 lt nc.

84

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAMIN C Tn khc: Axit Ascorbic, Vitaascorbil Vitamin C thu c bng cc tng hp t d-glucoza hay t l- oxyloza Cc loi nhai li, nga, ch, th, gia cm c th t tng hp c Vitamin C. Cn ngi v loi chut lang khng c kh nng t tng hp Vitamin C. Vitamin C c nhiu trong rau ti, hoa qu ti, c chua, t, c bit l l cy kim anh. 1. Tnh cht Vitamin C l dng bt trng, kt tinh, v chua, tan trong nc, cn, glycerin, khng tan trong te, clorofooc v lipit. Thuc nguyn cht v kt tinh rt bn vng ngoi khng kh v nh sng. Vitamin C dng dung dch khng bn vng v d b phn hu, nht l trong mi trng nhit v khng kh, mi trng kim. 2. Tc dng Vitamin C tham gia h thng oxy ho kh cn thit cho s trao i cht v s sng Vitamin C kch thch s tng hp mt s ni tit t, c nhn Sterol tuyn v thng thn, bung trng v dch hon. Vitamin C tham gia vo cu to cht nguyn sinh. Thiu Vitamin C gy ra hn lon v cu to xng, h mu, ni mch mu. Vitamin C kch thch s to thnh huyt sc t v s to mu ca c th. Lm tng kh nng thc bo, lm co mch mu, tng sc khng ca c th. Vitamin C tham d vo s trao i canxi lm cho g trng c v dy hn, vng chc hn. C tc dng lm gim chng c thy tinh th sc vt 3. Ch nh Vitamin C c s dng trong nhng trng hp sau: Trong cc bnh nhim khun, k sinh trng, trong thi k phc hi c th sau khi mc bnh. Tng sc khng ca c th chng li bnh tt khi gia sc b e do trong dch, phng cc hi chng nhim c. Phng v chng cc hi chng stress do vn chuyn, thay i thi tit. Dng phi hp chng hi chng d ng gia sc. Phng v chng cc hi chng thiu mu, xut huyt, chy mu, thiu huyt sc t. Dng Vitamin C khi gia sc b gy xng, khi gia cm trng phng chng hin tng v trng mng, d b v

85

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Kt hp vi Vitamin E iu tr chng c thu tinh th ca ch, mo.

4. Liu lng Cho ung, tim bp, tim tnh mch. Tru, b, nga: 10 - 20 g/ngy D, cu, ln: 0,2 - 1 g/ngy Ch: 0,2 - 0,5 g/ngy.

Ho thuc vo nc cho ung lin tc trong 2 - 5 ngy. Liu chung: Phng bnh: 0,1 - 0,2 g/ngy Cha bnh: 1 g/ngy Tim bp v tim tnh mch thng dng dung dch thuc tim Vitamin C - 5%.

86

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAMIN C 5% Dung dch tim tit trng ca axit Ascorbic (Vitamin C) vi nc ct c cha 5% Vitamin C. 1. Tnh cht Dung dch trong sut, khng mu hay hi vng chanh. Dung dch Vitamin C d b ph hu bi nbit , nh sng v mi trng kim. 2. Tc dng Vitamin C chng xut huyt, cao sc khng ca c th. Chng thiu Vitamin C thng thy ln, ch vi nhng triu chng sau: thiu mu, km n, gy cm, da c im xut huyt, rng lng, vim rng li, d rng rng, ming chy nc bt, c mi hi thi sc vt Vitamin C dng ngoi c th lm cho vt thng mau lnh. 3. Ch nh Dung dch tim Vitamin C c dng trong cc trng hp sau: Bi b c th khi mt mi tru, b, ch, nga. Tng sc khng chng nhim trng gia sc, gia cm. Vt thng lu lnh, l lot ngoi da ln, trn, b. Phng v tr chng st sa gia sc ci. Phng v tr chng thiu mu, xut huyt ngoi da, dch chy mu chn rng gia sc.

4. Liu lng Tim bp hay tnh mch Nga: 10 - 30 ml/ngy Tru, b: 10 - 40 ml/ngy Ln: 0,4 - 10 ml/ngy Ch: 0,4 - 10 ml/ngy

Tru, b, ln ci b st sa: tim tnh mch: 20 - 50 ml/ngy

87

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VITAMIN K Vitamin K c 3 loi K1, K2, K3 Vitamin K t nhin: : K1 (-Thyloquinon); K2 (Hesaquinon) Vitamin tng hp: K3 (Menadion). Vitamin K1 c nhiu trong cc thc vt xanh, trong bt c mi, cc ng cc v kh du cha rt t Vitamin K1. Vitamin K2: c tng hp bi cc vi sinh vt sng trong ng tiu ho v sau c d tr trong gan, nu gia sc thng khng thiu Vitamin ny. Khi cho ung nhiu Sulfamid v cc khng sinh, khu h vi sinh vt b nh hng nn gia sc b thiu ht. Vitamin K3 khi vo c th chuyn ho thnh Vitamin K2 c tc dng tt. 1. Tnh cht Vitamin K1 l mt cht lng snh nh du, mu vng, khng ho tan trong nc, ho tan trong du. Vitamin K chu c nhit v cc tn nhn oxy ho. Vitamin K3 l mt loi bt kt tinh mu vng sng m cc este ca n u ho tan trong nc, nn thng dng tim. 2. Tc dng Vitamin K c vai tr quan trng trong s tng hp Prothrombin. Vitamin K ko di thi gian ng mu. 3. Ch nh Vitamin K c s dng trong cc trng hp sau: Chng chy mu do suy nhc chc phn gan. Cc bnh ca t bo gan v chng vng da do tc mt ca gia sc. Vim vng mc xut huyt gia sc. Hi chng chy mu do suy gim Prothrombin hay thiu Vitamin K do ung thuc dit khun, cu trng, lm ri lon khu h vi sinh vt ng rut gia sc. Phng sy thai ca gia sc do cy n c cha hot cht Dicumarol, Coumarin (gy chy mu) Phng chng chy mu khi v sau khi gia sc

4. Liu lng Thng dng ch phm Vitamin K3 cho ung hay tim. Tru, b b e do sy thai: Tim tnh mch 1mg Vitamin K3 dung dch 20% khi c cha vo thng th 5 - 7.

88

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

C th phi hp vi Progesterol - chm. Ch b chy mu: tim 5mg Vitamin K1 sau 8 - 10 gi khng cm mu c th tim nhc li Cho gia sc n rau xanh, l bp ci, c mi... phng chng thiu ht Vitamin K C th b sng Vitamin K tng hp vo thc n ca gia sc.

89

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chung 3 THUC TR TiM MCH V HOT NG CA THN KINH

CAFEiN Cafein l mt alcaloid chit sut t cf, l ch, ht cca, cacao v l dn sut ca xanthin. Cafein tng hp t axit uric. 1. Tnh cht Cafein tinh th hnh kim, nh, dt, trng. t tan trong nc lnh, di dng mui benzoat hay Natri Salicilat s tan tt hn, c bit trong nc nng. Tan nhiu trong ru. Cafein rt t c. 2. Tc dng Cafein tc dng kch thch h thn kinh trung ng. Lm tng cng qu trnh hng phn ca v no nn tr c minh mn hn, kh nng lm vic bng tr no tng ln, cm gic mt mi nh bt, phn ng nhanh hn, tip thu d dng hn. Cafein hng phn trung tm h hp v vn mch hnh tu, lm tng trng lc v kh nng hot ng ca c vn, tng sc co bp ca tim, dn mch ngoi bin, c bit dn mch tim v no, tng li tiu.

3. Ch nh Cafein c dng trong cc trng hp sau: Tr lc, tr sc, bi b c th trong cc bnh nng km theo suy nhc, mt mi v tr no v th lc gia sc Gii c trong cc trng hp ng c do tc dng li tiu thi c gia sc. Khi b ngt xu dng Cafein kch thch trung tm h hp. Cafein dng trong cc trng hp bi lit nh tru, b, ln, ch. Khi b thu thng, tch nc trong c th, bnh ph tim gia sc. Dng trong trng hp gia sc b st cao (phi hp thuc h nhit).

4. Liu lng Tim bp tht hay di da: Tru, b: 2-3 g/ngy Ln, d, cu: 0,2-1g/ngy

90

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ch :

Ch: 0,1-0,5g/ngy

C th tim 2-3 ln trong ngy v c th tng liu khi cn thit. Cn thn khi dng cho nga: liu thp cng c th gy sy thai v gy c cho nga.

LONG NO Tn khc: Camfora - Camfo Long no c chit xut t g cy long no (Laupruscamford). Long no nhn to thu c bng tng hp ho hc. 1. Tnh cht Long no l cht kt tinh, mu trng, mi thm c bit, v mt, ng, hu nh khng tan trong nc, d tan trong ru, ete, chloroform, du v cc cht bo. Rt t c. Long no nhn to c hn long no t nhin v ch c dng trong cc ch phm dng ngoi da. Hin nay sn xut dn xut ca long no tan trong nc, c dng tim cho gia sc. 2. Tc dng Long no c tc dng kch thch h thn kinh trung ng c bit i vi trung tm h hp v trung tm vn mch tim mch gia sc. Liu nh: c tc dng an thn. Lu trung bnh: c tc dng kch thch. Liu cao: gy co git.

Cho nn long no vi liu iu tr bn trong (ung hoc tim di da) gy hng phn h thn kinh trung ng, tng cng dinh dng c tim v lm gim c vi tim. Bn ngoi da, long no c tc dng st trng nh, gy kch thch nim mc, lm dn mch, da. 3. Ch nh Long no c dng trong cc trng hp sau: Lm thuc kch thch hot ng tim mch trong tt c cc trng hp vim nhim v nhim trng ca gia sc Nh thuc bi b, tr lc trong cc trng hp suy nhc c th ca gia sc. Dng bt c dng cha a chy ca gia sc ln. Xoa bp bn ngoi lm m du cc vt thng, cc trng hp try da, chn thng, ch nga, vt t cn trng, ong, mui. Xoa bp trong trng hp au, sng c, sng gn, vim gn cp tnh.

91

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim di da du long no 10%, 20% hay du long no m c (10g long no trong 30g du). Hay tim tnh mch long no nc 10%. Du long no 20%; Ch : Gia sc ung hay tim long no, tht c mi hc. Nga, tru, b: Ln, d, cu: Ch: Nga, tru, b: Ln, d, cu: Ch: Nga: Tru, b: D, cu: 20-40ml/ngy. 3-6ml/ngy 1-2ml/ngy 40-100ml/ngy. 5-20ml/ngy 2-6ml/ngy 5-15g/ngy 10-20g/ngy 2-8g/ngy 10% - 20% 20% -25%

Long no nc 10%:

Cho ung bt long no:

Dng bn ngoi: Xoa bp ru long no: M long no:

92

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

STRYCHNIN 1. Tnh cht Strychnin l mt alcaloid chit xut t ht cy m tin. Strychnin c dng tinh th hnh kim, trng khng mi, v rt ng, tan trong nc v chloroform, khng tan trong ete. Thuc c dng di dng mui sulfat hay nitrat. Thuc c bng A. 2. Tc dng Strychnin c tc dng kch thch h thn kinh trung ng: Liu nh: Strychnin l mt loi thuc b cho gia sc Liu trung bnh, liu iu tr: gy hng phn cc gic quan (th gic, v gic, thch gic, xc gic). Kch thch hot ng cc trung tm h hp v vn mch, tng hng phn phn x ca tu sng, tng tnh cht cm ng ca vng mc mt cho ng vt. Strychnin lm tng trng lc c trn v c vn, c tim. Liu cao: Strychnin gy c, c b mt trng lc, con vt b co git khi b mt kch thch no : v b ngt th v c lng ngc khng hot ng uc.

3. Ch nh Strychnin c dng trong nhng trng hp sau: Lm thuc b ton thn, khi suy nhc c th, gia sc mt mi, bing n; trong chng lon thn kinh suy nhc. Cha bnh bi lit, lit cow, suy nhc c ca gia sc. Kch thch trung tm h hp v vn mch b suy sp cp tnh (biu hin ngt xu, nhim c thuc m...). Lm thuc gii c khi gia sc trng c bi cc loi thuc ng (barbiturat). Liu cao dng lm thuc dit chut.

4. Liu lng L thuc c bng A. Thng t dng cho gia sc ung. Dng di dng tim: dung dch 1% cho gia sc ln hay cho cho gia sc nh. Nga, la: Tru, b: Ch: 0,03-0,1 g/ngy 0,05-0,15 g/ngy 0,001 g/ngy

Ln, d, cu: 0,002-0,005 g/ngy

Dng khng qu 5 ngy. Dng qu liu sc vt c th b co git. Dng cho ung dung dch Strychnin. Nga, la: 50-100 mg/ngy

93

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ch :

Tru, b: Ch:

50-100 mg/ngy 0,2-1 mg/ngy

Ln, d, cu: 2-5 mg/ngy

Khi gia sc b ng c th gii c bng cloram, chloroform, morphin... v mt s thuc an thn (Meprobamat, Seduxen) chng co git.

94

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

ATROPIN Atropin l mt alcaloid chit xut t cy belladon, cy c c duc v cy thin tin t Thuc c bng A. 1. Tnh cht Bt tinh th trng, khng mi, d tan trong nc v cn, v ng, d b chy. Khi s vo thy nhn tay. Trong th y thng dng di dng Atropin Sulfat. 2. Tc dng Atropin l thuc c tc dng hu Colin, ngha l c tc dng chn lc lm t lit h phn ng M. Colin, phong b s dn truyn cc rung ng thn kinh t ngn cc dy thn kinh hu hch tit Colin ti cc c quan chi phi. Atropin c tc dng sau: Gim tit dch cc tuyn tiu ho, chng co bp c trn, gim nhu ng ca rut, d dy, v cc c trn khc ng vt. Tng nhp tim, lm co mch mu (tr mch mu phi v tim). Lm gim au ti ch. Lm gin kh qun, ph qun, gin ng t mt.

3. Ch nh Atropin c dng trong nhng trng hp sau: Chng au bng nga do co tht rut (nu dbg qa liu v ko di gy lit rut). Chng co git, co tht thc qun tru, b, ln, nga. Chng thu thng phi, ph phi, kh th ca nga, tru, b Trong trng hp b ngt (khi gy m bng Eter, Chloroform).

Gii c khi b ng c bi Pilocarpin, Dipterex, Arecolin v Morphin, Chloroform - cc thuc tr su loi hp cht ln hu c (Phosphore). a chy nhiu, b nn nhiu ca cc loi gia sc Gim au trong phu thut mt (nht l i vi ch) Bi vt thng gim au.

4. Liu lng Tim di da: Atropin Sulfat 1/2000 (0,05%) Nga: Tru, b: Ln: Ch: 10-80 mg/ngy 30-100 mg/ngy 10-30 mg/ngy 1-2 mg/ngy

95

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Tim ngy 1 ln Nh mt Atropin Sulgat 1% Bi vt thng: Ch : Nu trng c Atropin - c th gii c bng cch tim Morfin chlohydrat vo di da. Thuc m vi t l: 160mg Atropin sulfat, 20mg vadlin.

96

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

NOVOCAIN Novocain cn bi l Procain l dn xut ca Cocain, l mt alcaloid chit xut t cy Coca. 1. Tnh cht Novocain l tinh th trng v ng, tan mnh trong nc, dui tc dng ca nh sng, nhit Novocain b phn hu v mt hot tnh. Novocain t c hn cocain, trong iu tr thng dng di dng: Novocain benzoat, Novocain chlohydrat. 2. Tc dng Novocain tc dng ch yu l gy t, v gim au. V Novocain lm c ch kh nng nhn cm ca cc ngn dy thn kinh cm gic - nn c ch v ct t s dn truyn cc xung ng bnh l t c quan ni tng, c quan ngoi bin ln thn kinh trung ng. Liu nh Novocain hng phn thn kinh - tng chc phn dinh dng ca c th do m c tc dng cha bnh. 3. Ch nh Novocain c dng trong nhng trng hp sau: Gy t trong cc trng hp tiu phu thut: Thin hon cc loi gia sc, m , ct b t cung, m cc loi u bnh, ra vt thng ngoi khoa gia sc. C th gy t tu sng, vng lng hng gia sc. Gy t trong cc trng hp chn thng, no vt vt thng Cha bong gn, sng khp, sai khp, cc bnh v khp Cha co git, au bng, co tht kh qun, kh th cc loi gia sc. Cha vim t cung tru b phi hp vi cc khng sinh Cha suy dinh dng, ph thng phi hp vi Vitamin B1 tru, b, ln.

4. Liu lng * Gy t ti ch: Tim di da theo cch gy t thm dng dung dch Novocain 2-3%: Tru, b, nga: Ln, d, cu: Ch: 0,5-1,5 g/ln 0,15-0,3 g/ln 0,02 g/ln

* Cha kh th, co git, au bng: Tim tnh mch dung dch Novocain 1-5% Tru, b, nga: 0,5-1,5 g/ln
97

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ln, d, cu:

0,15-0,3 g/ln

* Cha au lng: Tim di da dung dch 2-3% - liu nh trn *Gy t ngoi mng cng Tim dung dch 1% trong nc sinh l trong phu thut thi gian ngn (khong 1 gi). Tim dung dch 2% khi phu thut ko di (2-3 gi) c th kt hp vi Adrenalin.

* Gy t trong phu thut nhn khoa: nh dung dch 1% * Tim thng vo bao khp: cha bong gn, sng khp dng dung dch 2-3%. * Tim vo ng mch ch bng dung dch Novocain 1%. * Phong b vt thng, chn thng: Tim di da dung dch Novocain 0,25%. * Cha suy dinh dng, ph thng: Tim dung dch 0,25-0,5%

98

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 4 CH PHM DNG TRONG SINH SN VT NUI

HUYT THANH Nga CHA (Gonadotropin huyt thanh) Huyt thanh nga cha (H.T.N.C) hay cn gi l PMS (Pregnant Mare Seum) c ch t mu nga ci c cha t 50-100 ngy. Trong huyt thanh nga cha c cha hai loi kch t l FS (Folliculo stimulin hormon) v LH (Luteino stimulin hormon). n v UI tng ng vi 25mg mu chun quc t. HTNC thuc loi prolan A. Huyt thanh ph n c cha cng cha Prolan B. 1. Tc dng gia sc c: Kch t FSH c tc dng tng cng s pht dc ca thng b ng sinh tinh nh, to ra tinh trng Kch t LH c tc dng thc y s pht dc ca t chc k tinh hon tit ra Adrogen gy nn s kch dc ca con c. gia sc ci: FSH c tc dng kch thch trng chn. LH c tc dng tip theo l kch thch rng trng. T l FSH/LH phi thch hp (LH phi ln hn) th s rng trng c d dng. Khi kt hp vi Gonadotropin th HTNC gy ng dc gia sc ci tt hn. 2. Ch dnh HTNC c dng trong cc trng hp sau: Lm tng tnh hng sinh dc, tng s lng tinh trng, chng chng v tinh trng ca cc gia sc c Lm tng s ng dc ca gia sc ci, kch thch ng dc sm nhng gia sc ci chm ng dc hay trong ma khng ng dc. Gy ng dc hng lot gia sc ci. Kch thch gia sc ci cha nhiu thai, nhiu con.

3. Liu lng + Gia sc c: Tim bp tht Tru, b, nga trng thnh: 100-3000 UI 3 ngy tim 1 ln. Tim nhc li 4 ln.
99

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Tru, b, nga t (10-18 thng tui): 500 UI/ngy Tim trong 1 tun. Ngh 1 tun. Sau tim nhc li thm 1 tun na.

Ln, cu: Ch:

1000 UI 3 ngy tim 1 ln. Tim nhc li 4 ln. 500-1000 UI 3 ngy tim 1 ln. Tim nhc li 4 ln.

+ Gia sc ci: Tim bp tht Tru b trn 18 thng tui: 1000-1500 UI/ngy. Cch mt ngy tim 1 ln. Tim nhc li 6 ln lin Tru b di 18 thng tui: 600 UI/ngy. Tim cch ngy. Nhc li 6 ln lin. Liu trn trong trng hp gia sc ci c quan sinh dc km pht trin, bung trng nh, nn khng ng dc. Trong trng hp khng ng dc tr li sau khi cai sa. Tim tnh mch hoc tim bp. Tru, b, nga: 1500-3000 UI C th kt hp tim thm 2,5-5mg Ostrogen v tr khc. Trong trng hp ng dc bnh thng nhng vn v sinh

100

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

OESTRADIOL Oestradiol l mt hormon ci c tit ra t bung trng. X nghip Dc v vt t Th y sn xut loi Oestracliol dng tim. Cng thc Oestradiol Dung mi v cht bo qun 5mg 5ml

1. Tc dng Oestradiol benzoat tc dng ging nh Oestradiol t nhin. N gy xung huyt cc c quan sinh dc ci, pht trin tuyn sa v kch thch m c t cung. Oestradiol kch thch pht trin nang trng, thc y trng chn v rng trng. Kch thch s pht trin d con, m o, tuyn sa v cc tuyn sinh dc ph, tc dng tng tit sa, tng kh nng co bp ca d con v lm d con kch ng mnh vi Oxytocin. Oestradiol tc dng mnh nht giai on pht trin nang trng gia sc. 2. Ch nh Dng cho cc loi gia sc ci: nga, tru, b, d, cu, ln, ch... Dng iu tr chng khng ng dc, khng rng trng, hot ng sinh dc yu, t cng bung trng, teo bung trng. Dng iu khin chu k sinh dc theo mun. Cha xut huyt t cung, lit d con, st nhau, thai cht lu. Vim t cung cp tnh v mn tnh. Gy bi tit sa, kch thch sa, vi liu thch hp. iu tr bnh vim da do ni tit. Dng gy sy thai, ngng tit sa vi liu cao. Cha bnh tng sinh v vim tuyn tin lit ng vt c. c ch hot tnh ca tinh hon - gim tnh ng c.

3. Chng ch nh Khng dng cho gia sc ang c cha v nguy c chy mu d con. 4. Liu dng Tim bp tht hay di da: Nga, tru, b ci: D, cu ci: Ln ni: 5-10 ml/ln 2-3 ml/ln 3-5 ml/ln

101

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ch : -

Ch ci:

0,1-0,3 ml/ln

Ch dng tim l-2 ln trong tun, cch 2-3 ngy/mt ln Dng lu ngy Oestradiol c th gy dn xng, gy xng chu, thiu chc nng hoc gim sinh bung trng. Dng liu cao gy cng dc, sng ty m h v d con. i vi gia sc cha - gy nguy c sy thai. i vi gia sc ang tit sa - c th ngng tit sa.

102

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

OXYTOCIN Oxytocin cn gi l kch thch t thc , trc y c chit xut t protein, ngy nay c th tng hp c bng con ng ho hc. Oxytocin l mt kch t thun khit, an ton, khng gy bt k mt phn ng no i vi c th. 1. Tnh cht Oxytocin tinh khit c dng bt. 1mg Oxytocin nguyn cht tng ng 500 UI. Trong th y thng dng di dng dung dch cha 6-10 UI/ml Dung dch thuc tim trong sut, c phn ng acid nh. 2. Tc dng Oxytocin c tc dng ch yu kch thch s co rt cc si c trn ca t cung, lm cho t cung co bp, c tc dng y thai lc . Thuc cng c tc dng trn cc c trn ca tuyn sa v ng dn sa, kch thch tng tit sa v y sa ra ngoi. Thuc cn tc dng vi c c trn rut, tit niu v lm co cc mch mu nh, nht l cc mch mu t cung do lm tng huyt p. 3. Ch nh Oxytocin c dng phng v tr cc bnh sau: Thc i vi nhng gia sc ci m t cung m nhng co bp yu. Kch thch tng tit sa ln, tru, b, ch sau . Phng v cha nhng chng lit d con gia sc. y nhng cht bn trong t cung sau khi . Cm mu trong trng hp chy mu, r mu sau khi hay sau phu thut sn khoa. Trong bnh au rut nga do lit rut.

4. Chng ch nh Khng dng cho gia sc xoang chu hp hay khi m c t cung cha m v t cung co bp mnh, thai khng ra c dn ti v t cung v thai cht. Khng dng trong trng hp nga au bng khi ang c cha. Khng dng trong au bng nga do tc rut c gii. Khng dng trong trng hp chy mu khi ang c cha

103

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

5. Liu lng Tim bp - di da Gia sc ln: Ln ni di Ln ni trn 200kg: D ci, cu ci: Ch ci, mo ci: 10-20-60 UI tng ng 1-2-6 ml/con 200kg: 5-20 UI hay 0,5-2 ml/con 20-50 UI hay 2-5 ml/con 3-20 UI hay 0,3-2 ml/con 2-10 UI hay 0,2-1 ml/con

Khi cn thit c th tim tnh mch vi liu gim i mt na Ch : Khng dng cho gia sc ci mang thai v s lm sy thai. Phng php tim di da, bp, tnh Inch l do yu cu can thip nhanh hay chm hay ko di. nga v b nn tim di da hiu lc thuc tng t thp n cao, gip cho con ci bnh thng khng hi sc. Liu lng c th tng, gim hay liu lp li sau 30-60 pht tu theo tnh trng bnh tnh v sc kho gia sc. Tuy nhin ch nn tim ti a 2-3 ln trong 1 ngy vi liu quy nh trn. Nu nhiu qu c th gy ln t cung. Tim km thuc tr lc cho gia sc v gia sc ci tim Oxytocin s mt v co bp t cung trong khi

104

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TESTOSTERON Testosteron l mt loi kch t sinh dc c c ch to t tinh hon ca d c, b c, ln c. Testosteron cng c sn xut ti bung trng, v thng thn v nhau thai. Trong th y ta thng dng di dng cc este ca Testosteron l Propionat testosteron v cc Acetat testosteron. 1. Tnh cht Testosteron l cht bt trng hay vng khng tan trong nc, tan trong du, t tan trong ete, ru. Tc dng chm nhng ko di nh: Propionat testosteron ko di 24-48 gl. Vi ch phm khc ca Testosteron ko di tc dng trong 3-5 tun nh: Herahydro benzoat testosteron (Sterandryl retard); Cenanthat testosteron (Androtardyl). Cc ch phm ny u dng dung dch du ng ng cha t 5-25mg hot cht trong 1ml. 2. Tc dng Testosteron kch thch s pht trin ca c quan sinh dc c. Kch thch cc c tnh sinh dc c khi trng thnh (pht trin dng vt, bu di, tinh nang, tuyn tin lit) v cc tp tnh sinh dc. Testosteron rt cn thit cho s sinh tinh trng. Testosteron cn tc dng mnh i vi s ng ho ca c th, c bit ng ho protit.

3. Ch nh Testosteron c dng iu tr nhng bnh sau: Khng c kh nng sinh sn ca gia sc c: lnh m sinh dc, ri lon sinh sn tinh trng (thng kt hp vi huyt thanh nga cha hay Gonado liberin). Kch thch pht trin tinh hon. Dng trong cc trng hp chy mu t cung, u x t cung, ung th v ca gia sc ci. iu tr bng huyt ch ci, ln ci. Kch thch tng trng b ci t (cy ghp di tai). Testosteron kch thch s sinh trng ca gia sc non. Tng qu trnh ng ho - tng trng lng cc loi Hi phc nhanh c th sau khi mc bnh truyn nhim, ni khoa... Testosteron bi b c th trong trng hp thiu dinh dng, gy yu, suy nhc ci cc ca gia sc.

105

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu lng Tim bp tht: Tru, b, nga: D, cu, ln: Ch c: Ch ci (bnh t cung): Mo: 200-500 mg/ln 100-150 mg/1n 25-100 mg/ln 100-400 mg/ln 10-25 mg/ln

Sau 2-4 tun tim nhc li.

106

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

FOLLICULIN Folliculin l mt kch t sinh dc ci, c chit xut t nc tiu ng vt c thai. 1 lt nc tiu nga c thai c khong 300.000 n v. 1. Tnh cht Folliculin l tinh th trng bng, t tan trong du, cn, nc, d tan hn trong cn 1000, tan trong Etyl acetat (1mg tng ng 10.000 n v quc t). Trong th y thng dng di dng Follicillin benzoat. Folliculin benzoat l tinh th trng t tan trong cn v cc dch th, tan trong du. Folliculin c tc dng ko di trong c th. 2. Tc dng Kch thch d con tng sinh, b phn sinh dc ci pht trin, nim mc d con dy ln, hnh thnh nhiu mch mu, cc tuyn nim mc tng thm tuyn to ra, cc ng dn sa pht trin i vi tru, b, ln, ch. Kch thch lm tng cng co bp d con gia sc ci. 3. Ch nh Folliculin c dng trong nhng trng hp sau: Kch thch kh nng sinh sn ca gia sc ci. Kch thch c quan sinh dc ci pht trin: d con, bu v. Tng cng co bp d con, khng dng khi con vt c thai. iu tr chng thiu kh nng sinh dc.

4. Liu lng Tim di da hay bp tht: Tru, b, nga: 1500-200 n v/ln D, cu, ln: 400-500 n v/ln Ch: 150-300 n v/ln

Mi ngy tim 1 ln. Tim lin tc trong 2-4 ngy. Dung dch Folliculin 1ml c 200 n v. Dung dch Folliculin du: 1ml c 100 n v.

107

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

PROSTAGLANDIN Prostaglandin c phn lp t tinh nang ca b c, tinh nang d c v cn c tm thy loi san h sng Euplexaura v mt s loi to. Prostagladin cn c tng hp ho hc c hot tnh cao. 1. Tnh cht Prostaglandin c trong cc c quan sinh dc v trong cc t chc nhiu loi ng vt c v, chim, b st, c . C nhiu loi Prostaglandin t nhin (15 loi) nhng quan trng nht l loi PGF2 Loi ny b phn hu khi a vo mu bi cc men ca phi v gan, nn ch dng c ti ch trong t cung, sng t cung tng ng vi th vng. Prostaglandin tng hp ho hc t b phn gii, hot tnh cao, t c tc dng ph. C th dng tim bp tht.

2. Tc dng Tc dng quan trng n hot ng sinh dc - trong nhn y cng nh trong th y, thng dng loi FGF2 PGF2 c tc dng gy ng dc rng trng hng lot PGF2 c tc dng kch thch c trn to iu kin thun li cho s dch chuyn cc tinh trng i vo t cung v kch thch co bp t cung lc chuyn d sc vt ci. PGF2 kch thch h tim mch (chng mch nhanh) sc vt Tc dng trn h tiu ho gy tc dng ph c hi: au bng, nn ma, a chy... gia sc khi dng thuc.

3. Ch nh Prostaglandin c s dng trong nhng trng hp sau: Kch thch kh nng sinh sn ca tru, b, nga. Tng cng tnh ng dc ca gia sc ci. Cha bnh u nang bung trng gia sc ci. Kch thch qu trnh rng trng nhanh ngay c trong thi k sn sa nga ci. Lm tng nhanh chu k ng dc mi sc vt ci Dng Prostaglandin trong trng hp cht phi v thai cht lu (tng ra ngoi) Trong trng hp vim ni mc t cung c m, bc m t cung, thi m v dch ra ngoi. Kch thch rng trng nhn to hng lot tit hnh th tinh nhn to khng cn pht hin ng dc gia sc ci Gy sy thai theo mun.
108

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Gy ch ng gia sc ci.

4. Liu lng Gy ch ng c tim bp tht cc ch phm tng hp vi liu: Nga ci: B ci: Lyprostil (Prosolvin): 7,5 mg/ngy Cloprostenol (Estrumate, Uniandin): 500 mg/ngy Dinopost (Dinolytin, Hormo PGF2): 25 mg/ngy Etiproston (Prostavet): 5 mg/ngy Luprostiol (Prosolvin): 15 mg/ngy Ln ni: Cloprostenol (Plante): 175 mg/ngy Dinoprost (Dinobytic): 10 mg/ngy Luprostiol (Prosolvin): 7,5 mg/ngy Ch : Khng dng gia sc ci c cha. Khng tim tnh mch. Ch c dng sa sau 24 gi tim Prostaglandin v ch dng tht sau 3-7 ngy tim thuc. Cn thn khi tip xc vi thuc nht l vi ph n la tui c con, ngui b suyn Cn ra sch thuc khi dnh vo da.

109

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

ESTRUMATE 1. Tnh cht Estrumate l dung dch thuc tim, khng mu, dng tim. Tc dng tng t nh Prostaglandin, do cng ty Coopers (Anh quc) sn xut. Thuc chuyn dng cho b, nga. Thuc c tnh cht kch thch rng trng cao, iu khin k hoch sinh sn theo mun. C tc dng tt trong vic cha cc hi chng ri lon sinh sn trn nga v b. 2. Ch nh Estrumate c dng trong nhng trng hp sau: Cha hi chng ri lon sinh sn trn nga v b. Kch thch qu trnh ng c gia sc nhng con chm ng c. Thc do kch thch co bp t cung. Cha nhng bnh v bung trng, vim ni mc t cung th mn tnh b, nga, ln. Dng Estrumate nhanh chng kt thc hin tng mang thai gi nga, ch. Hn ch v dt hn vic ng dc trong thi k cho sa ca gia sc. Dng trong vic thit lp k hoch vic ln ging, iu khin chu k ln ging ca b v nga.

3. Liu lng Tim bp: Ch : Khng dng cho gia sc mang thai gy sy thai. Ch c dng sa b sau 24 gi tim thuc. Trnh dy thuc trn da v thuc c kh nng hp th qua da. Cn thn khi tip xc vi thuc nht l ph n nui m con v ngi b hen suyn. B: Nga, la: 2 ml/ln 0,5-1-2 ml/ln

110

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 5 DUNG dch sinh l mN NGT

NC SINH L NG TRNG Nc sinh l ng trung l mt loi huyt thanh nhn to gm c 2 loi l nc sinh l ngt ng trng v nc sinh l mn ng trng. 1. Tnh cht Nc sinh l ngt ng trng l mt dung dch v trng cha 5% glucoza. 5 phn vn Sacaroza hay 10% (phn trm) Lactoza tinh khit trong nc ct 2 ln v c tit trng bng phong php hp t. Nc sinh l mn ng trng l mt dung dch v trng cha 9 (phn nghn) Chlorua Natri tinh khit trong nc ct 2 ln, c tit trng bng phng php hp t. 2. Tc dng Cung cp nng lng, dinh dng cho c th ang b bnh. B sung nc cho c th, duy tr s n nh p lc mu khi c th b mt nc nh: chy mu, a chy nng ng vt. Tng cng o thi cht c, gii c, chng ng c do acid cyanhydric l nh glucoza kt hp vi HCN to thnh mt dn cht ca acid ru khng c. R-CHO + HCN + H2O R-CHOH + COONH4 3. Ch nh Nc sinh l ng trng c dng trong cc trng hp sau: Hi chng a chy nng, c th mt nhiu nc ca cc loi gia sc. Cc trng hp chy mu nng trng thi sc. Cc trng hp vim d dy, vim rut nng (thng kt hp vi cc loi khng sinh khc). Trong cc trng hp ng c - nn ma, nhm trng Cc trng hp cm nng, say nng tru, b. Bi b c th khi mt mi do lm vic qu sc tru, b. Tng cng sc lc c th trong cc hi chng nhim trng c bin chng, trong cc bnh vim gan, thn, chng Myoglobin mu tru, b, ch.

111

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Trong trng hp bng nng gia sc. Nuc sinh l mn ng trng cn dng ra sch cc vt thng nhim trng, cc mn nht khi phu thut

4. Chng ch nh Khng dng trong cc bnh tim, tch mui, t mu phi, cc bnh v thn.

5. Liu lng Tim di da hay tnh mch Hm nng thuc 370C mi tim. Tru, b, nga: D, cu, ln: Ch: 1000-3000 ml/ngy 200-300 ml/ngy 50-100 ml/ngy

112

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

SINH L U TRNG Nc Sinh l u trng cng thuc loi huyt thanh nhn to v cng chia lm 2 loi: Sinh l mn u trng Sinh l ngt u trng (Sinh l m c).

1. Tnh cht Nc Sinh l mn u trng l mt dung dch v trng cha 10% Chlorua natri tinh khit trong nc ct 2 ln - tit trng bng phng php hp t. Nc Sinh l ngt u trng l mt dung dch v trng cha 30% glucoza tinh khit trong nc ct 2 ln. c tit trng bng phng php hp t.

2. Tc dng Tc dng tong t nh nc sinh l ng trng. Cung cp nc, mui Natri cho c th duy tr n nh p lc mu. Ly li trng thi cn bng cho c th gia sc ang b bnh nng, khng n c. Chng nhim c, tng cng o thi cht c trong tt c cc trng hp nhim c do ho cht, thc n do bn thn gia sc t nhim c trong qu trnh trao i cht (Nc Sinh l ngt u trng). Kch thch nh co bp c trn - gip vic tng cng kh nng hi phc sc kho ca gia sc (Nc Sinh l mn u trng)

3. Ch nh Nc sinh l u trng c dng trong nhng trng hp sau: Cc trng hp thiu mui Natri trong mu km theo chng tc rut c hiu qu rt tt. Cc trng hp t ng c ca c th. Trong trng hp m thot v bn ca c ging, tc rut ch. Trong cc trung hp r chy mt mu. Trong chng au bng nga, lit d c tru b, lm phc hi nhu ng rut (nc sinh l mn u trng). Trong cc trung hp bng nng, din bng rng mt nc nhiu gy ri lon in gii. Gii c khi b ng c ho cht, thuc tr su, thc n i thiu, nm mc, c bit rt hiu qu trong ng c sn (Sinh l ngt u trng). Do c ch glucoza kt hp acid cyanhydric trong sn to thnh dn xut ca ruu khng c. Trong chng Mioglobin, niu kch pht gia sc.

113

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Chng ch nh Vim thn, vim c tim mn tnh. 5. Liu lng Tim chm vo tnh mch: Gia sc ln: Ch: 100-500 ml/ln 3-5 ml/ln Gia sc nh: 20-50 ml/ln

114

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chung 6 THUC DIT K SINH TRNG

DIPTEREX Tn khc: Trichlorphon Bit dc: Nevaigon, Deprex, Dermofon, Bayeri, Divon, Ditrphon, Necrovar, Dilon... Dipterex l loi thuc thng thng c dng ty giun sn cho ln, dit ngoi k sinh trng cho tru b v ln. 1. Tnh cht Dipterex c tn ho hc: 0,0-dimethyl 2,2-trichlo-1 hydroxymethin-phosphonat c dng tinh th trng c, tan trong nc, mi hc, d ht m v chy. Dipterex dng trong th y cha 90-95% hot cht, cn loi dng dit cn trng cho cy trng ch cha 60% hot cht. Khi s dng cho ung, thuc thm nhanh vo cc t chc, bi xut qua ng thn, sa vi m cao, sau 8-24 gi s dng thuc. Thuc c c tnh cho ng vt s dng, rt mn cm vi gia cm. 2. Tc dng Dipterex c tc dng ty giun a ln (Ascaris suum); sn l rut ln (Fasciolopsis buski); cc loi gin trn khc k sinh ng tiu ho; dit cn trng ngoi k sinh nh: cc loi ve v cc loi rn k sinh tru, b, ln, nga, ch v mo; dit cc loi gh (Sarcoptes, Pseuroptes, Corioptes, Kneumiocoptes...) gia sc v gia cm. C ch tc dng ca Dipterex l c ch men Cholinesteraza lm cho Acetylcholin sn sinh ra trong c khng phn gii kch ng c trn ca k sinh trng git mnh dn ti t lit; ng thi thuc cng lm tng co bp ca c trn ng tiu ho vt ch, c tc dng y k sinh trng ra ngoi. 3. Ch nh Ty giun a, sn l rut ln, giun ln (Strongyloides spp), giun kt ht ln (Oesphagostomum spp). Ty cc loi giun xon d mi kh ca tru b (Haenlonchus contortus, Pestertagia spp, Mecistocirrhus spp). Dit ve tru, b, ln v sc vt khc. Dit rn ln, tru, b, ch v mo. Dit mt, rn g v gia cm. Dit rui, mng trong chung tri v bi chn gia sc
115

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu s dng Ty giun sn cho ln: cho ung theo liu 150-200 mg/kg th trng. Ty giun trn cho tru b: cho ung theo liu 50-100 mg/kg th trng. Dit ve, gh, rn cho tru, b, ln: pha dung dch 1-2% bi ln da hoc phun ln da cho sc vt. Dit rui, mng, mui: pha dung dch 2% v phun ln chung tri, bi chn sc vt theo nh k. Dit di da cho sc vt: cho ung theo liu 50-80 mg/kg th trng, dng 3 liu, cch nhau 1 thng cho mi liu. Dit mt, m v rn g: pha dung dch 0,15% bi ln da g; sau 5 ngy lp li vic bi thuc. Ch : khng cho gia cm n, ung phi thuc v cc gia cm rt mn cm vi thuc; vi liu dng trn, c th cht khi n ung phi thuc. Khng dng thuc cho tru, b ang vt sa v ln ni ang nui con. Khng dng cho tru, b, ln ang mang thai. Khng c cho g v gia cm n, ung phi thuc. Khi sc vt ng c c hin tng: chy ri rt, nn ma, a lng, vt v th cn x tr ngay: tim Atropin Sunphat dung dch 1% cho tru b vi liu 6-10ml; cho ln, d, cu 2-5ml; c th lp li sau 2-3 gi nu nh sc vt cn biu hin phn ng.

iu cn ch : -

116

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

PIPERAZIN Tn khc: Piperazidine, Diethylenediamine, Hexahydropyrazine Bit dc: Antepar, Piperascat, Vermitox Piperazin l loi thuc thng thng, t c dng ty cc loi giun trn k sinh ng tiu ho gia sc, gia cm, c bit c hiu lc cao i vi nhm giun a, giun kim. 1. Tnh cht Tn ho hc l: Dietylen - diamin Piperazin c dng mt s dng mui, trong hai dng c dng ph bin l: Piperazin Adipinat v Piperazin sunphat l loi bt kt tinh trng, tan trong nc. Ngi ta dng Piperazin dng bt hoc vin nn 0,5g cho sc vt ung ty giun kim cho vt nui. Thuc t c thi tr d dng acid uric qua nc tiu. 2. Tc dng Thuc c hiu lc cao ty cc loi giun a, giun kim; t c tc dng vi cc loi giun trn khc gia sc v gia cm. 3. Ch nh Ty giun a ln (Ascaris Suum), giun ln (Strongyloides). Ty giun a b, ngh (Toxocara vitulorum) Ty giun a nga (Paascaris equorum) Ty giun a ch mo (Toxocara canis, Toxocara mystax, Toxascaris leonina) Ty giun a g (Ascaridia galli) Ty tt c cc loi giun kim gia sc v gia cm (Oxyuris equi, Heterakis gallinae).

4. Liu s dng Liu ty giun a v giun ln cho ln: 220 mg/kg th trng Liu ty giun a cho b ngh: 200-220 mg/kg th trng Liu ty giun a v giun kim nga: 100mg/kg th trng Liu ty giun a ch, mo v cc th n tht khc: 200-220 kg th trng. Liu ty giun a v giun kim g: 30-50 mg/kg

117

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

5. Cch s dng Thuc c th trn vo thc n cho vt nui. Trc ht trn mt t thc n cho vt nui n ht, sau khong 30-60 pht mi cho gia sc n no. Khng bt vt nui phi nhn n. iu cn ch Khng dng thuc cho nhng vt nui b vim thn, vim gan, ang mang thai v c hi chng thn kinh.

118

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

MEBENDAZOL Bit dc: Antel, Noverme, Vermox, Mebenvet (loi thuc do Hungari sn xut, chuyn dng cho th y, ch c hm lng Mebendazol l: 10%). 1. Tc dng Mebendazol l loi thuc ph rng, khng nhng c th ty c hu ht cc loi giun trn k sinh ng tiu ho, m cn c tc dng ty mt s loi sn dy vt nui. 2. Tnh cht Mebendazol c tn ho hc l N (benzoyl - 5 benzimidazoyl 2) Carbamata, Methyl, c dng bt mu vng xm nht, khng tan trong nc, t hp ph qua nim mc rut nn rt t c tnh. 3. Ch nh tru, b, d, cu, hu, nai: Ty cc loi giun trn k sinh ng tiu ho: giun a (Toxocara vitulorum), giun kt ht (Oesophagostomum), giun xon d mi kh v rut non (Haemonchus, Oestertagia, Mecistocirthus, Cooperia, Chabertia, Bunostomum, Nematodirus, Trichostrongylus...), giun ln (Strongyloides), giun tc (Trichuris). Ty sn dy (Moniezia). Dit giun phi (Dictyocaulus).

ln: nga -

Ty giun a (Ascaris suum) Ty giun ln (Strongyloides) Ty giun kt ht (Oesophagostomum) Ty giun d dy (Ascarops, Gnatostoma) Ty giun tc (Trichuris)

Giun a (Parascaris equorum) Giun kim (Oxyuris equi) Giun xon (Tichostronbylus, strongylus) Sn dy (Anoplocephalus) Giun ph qun (Dietyocaulus)

119

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

cc loi th n tht: Giun a (Toxocara canis, Toxocara mystax, Toxascaris leonina) Giun mc (Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala). Giun tc (Trichuris vulpis) Giun ln (Strogyloids canis) Sn dy (Dipyllidium caninum)

gia cm: Giun a g (Ascaridia galli) Giun xon (Trichostronggylus) Giun ph qun (Syngamus) Giun d dy (Tetranleres) Cc loi sn dy (Raillietina)

4. Liu dng Thuc dng dng vin nn 100 mg/vin; dng cm; dng bt vi liu lng nh sau: i vi tru b: 10-15 mg/kg th trng i vi d, cu: 15-20 mg/kg th trng i vi nga: 5-10 mg/kg th trng i vi ch, mo: 80-100 mg/kg th trng. Thuc chia lm 2 ln, ung trong 2 ngy ty giun a v chia lm 3 ln ung trong 3 ngy ty giun mc, giun tc v sn dy. i vi ln:2-4 mg/kg th trng i vi gia cm: 3-6 mg/kg th trng; trong 7-14 ngy.

Thuc cho gia sc, gia cm ung trc khi n 1 gi. iu cn ch : Khng dng cho b cu, vt v mt s chim tri khc. Khng nn cho g mi ung trong thi k trng. Khng cho nga ci ung thuc khi c thai 3 thng u Khng tht v phn phi tht gia sc dng thuc trc 7 ngy.

120

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TETRAMISOL Bit dc: Nemicide, Anthelvet, Rupercol, Nilvera, Avinerm, Vadephen 1. Tnh cht Tetramisol thuc nhm Imidazothiadol, l mt loi thuc ph rng iu tr cc bnh giun trn c hiu lc cao. Tn ho hc l: 1,1 Tetrahydro 2,3,5,6 Diphenyl 6 inlidazo (2,1-b) thiazol, thng c dng di dng mui Clohydrat, c kt tinh trng ho tan trong nc, khng mi, khng ht m, khng tan trong axton. Tetramisol cn c mt ng phn l Levamisol, c tnh cht tng t nh Tetramisol; nhng t c hn. Thuc hu nh khng thm qua ng tiu ho, bi tit nhiu qua phn; t thm sa; tm thy nhiu hn trong mng nhy ca kh qun; thuc dung np tt i vi gia sc ci c cha v gia sc non; khng gy nh hng cm quan i vi tht. 2. Tc dng Tetramisol c hot tnh cao i vi cc loi giun trn nh: giun a, giun tc, giun ph qun, giun ln trng thnh cng nh u trng. C ch tc ng ch yu l lm t lit h thng thn kinh ca giun v gy co bp rut, y giun ra ngoi. 3. Ch nh sc vt nhai li (tru, b, d, cu): ln: Bnh giun xon d dy (do Ascarops, Gnatostoma). Bnh giun phi (do Metastrongylus sp). Bnh giun a (do Ascaris suum), giun ln (do Strongyloides). Bnh giun tc (do Trichuris). Cc bnh giun xon d dy: (Haemonchus, Trichostrongylus, Cooperia, Nematodirus, Chambertia, Mecistocirrhus...). Bnh giun kt ht (do Oesophagostomum). Bnh giun phi (do Dictyocaulus viviparus v D. filaria). Ngoi ra, thuc cng c tc dng n mt s giun k sinh di da (Pavafilaria bovicola), k sinh mt (Thelaria) v giun tc (Trichuris).

ch, mo: Bnh giun a (do Toxacara, Toxacaris) Bnh giun d dy (do Gnatostoma spinigerum) Bnh giun tc (Trichuris vulpis)
121

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Bnh giun ch (Dicofilaria) Ngoi ra, thuc c tc dng khng mnh i vi giun mc (Ancylotoma canium v Uncinaria stenocephala).

gia cm: Bnh giun a (do Asearidia galli) Bnh giun tc (do Capillaria) Bnh giun kim (do Heterakis gallinae) Bnh giun d dy (do Tetrameres fissispina).

4. Liu lng Thuc c th dng dng vin, bt hoc dng tim vi liu sau: ng vt Tru, b D, cu Ln Ch, mo Gia cm Cn ch : Cho ung trong mt ln sau khi n. Khng dng cho nga Khng dng cho gia sc mang thai thi k cui v thuc kch thch thn kinh ph giao cm v c trn. Khng nn s dng qu liu quy nh i vi gia sc; gia cm c th dng liu cao hn vn khng gy cc phn ng ph. Liu cho ung: mg/kg th trng 10-15 15 7,5-15 10 40 Liu tim: mg/kg th trng 5-7,5 (di da) 7,5 (di da) 7,5 7,5

122

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

THIABENDAZOL Bit dc: Foldan, Mintezol, Minzolum, Thibenzol, Thiasox, Omnizol, Nemapan, Minzolium, TBZ. 1. Tnh cht Tn ho hc l 2-(4' Thiazolyl) benzimidazol. C dng bt trng mn hay pht nu, kt tinh, khng tan trong nc. Thuc thng dng dng cha 50% hot cht (bt) v 10% (vin ht). 2. Tc dng Thiabendazol c tc ng ch yu trn s phong b men Fumarat reductaza dn n lm cht cc loi giun trn ng tiu ho ca gia sc v gia cm; c xem l thuc c ph rng v c hiu lc cao iu tr cc bnh do giun trn. Thuc cn c tc dng dit cc loi giun trn ng h hp khi dng liu cao. 3. Ch nh Dng ty cc loi giun trn sau: gia sc nhai li: tru, b, d, cu: Bnh do cc loi giun ui xon ng tiu ho, thuc c hiu lc cao (do Haemonchus, Ostertagia, Trichostrongylus, Cooperia, Chembertia, Oesophagostomum). Tlluc c hiu lc yu vi vi loi giun trn khc ng tiu ho (do Nematodirus, Bunostomum, u trng ca Oesophagostomum). Bnh giun ln (do Strongyloides). Bnh giun a b ngh (do Toxocara vitulorum).

ln: -

Bnh giun a (do Ascaris suum). Bnh giun ui xon d dy (do Ascaropos, Gnatostona) Bnh giun kt ht (do Oesophagostomum) Bnh giun ln (do Strongyloides)

nga: Bnh giun a (do Parascans equirum) Bnh giun kim (do Oxyuris equi) Bnh giun ui xon ng tiu ho nga (do Strongylus Trichonema). Bnh giun ln (do Strongyloides)

123

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

gia cm: Bnh giun a (do Ascaridia galli) Bnh giun kim (do Heterakis gallinae) Bnh giun d dy (do Tetrameres)

Liu dng: Thuc dng dng bt, dng vin nn 0,50g, c th cho ung hoc trn vi thc n theo liu sau: Tru, b dng: Nga: Gia cm: 60-100 mg/kg th trng 50mg/kg th trng 200 mg/kg th trng

124

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

DERTYL Tn khc: Menichlophoran Bit dc: Bayer ME3625, Bater 9015A, Bilevon M. 1. Tnh cht Tn ho hc l 2,2 dihydroxy - 3,3 dinitro 5-5 dichloro diphenyl. Thuc c ng vin mu xanh l cy sm. Vin Dertyl-B cha 500mg hot cht v vin Dertyl-O cha 100mg hot cht. 2. Tc dng Dertyl khng nhng c tc dng dit cc loi sn l gan trng thnh m cn ph hu c cc loi sn l non ang di hnh trong biu m gan. Thuc do Hungari v hng Bayer (CHLB c) sn xut. Thuc an ton, t gy tc dng ph cc b cng nh ton thn nn khng gy sy thai khi gia sc c cha thi k u. 3. Ch nh c dng phng tr bnh sn l gan do Fasciola hepatica, F. gigantica tru, b, d, cu, hu. 4. Liu dng Cho sc vt ung trc tip theo liu sau y: i vi tru dng: i vi b dng: 7-8 mg/kg th trng 3-4 mg/kg th trng

Trc khi cho ung thuc cn xc nh tng i chnh xc trng lng sc vt. Thuc cho ung mt ln, c th nht vin thuc cho tng sc vt ung hoc ho vi nc cho ung. Cn ch : Sc vt non, sc vt gy yu, b dung np thuc km hn nn cn s dng liu chnh xc. Sc vt mn cm vi thuc thng biu hin st nh, tng nhp tim, c th tr li bnh thng sau 12-24 gi Sau khi cho ung thuc cn ra tay sch s, cn thn.

125

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

DOVENIX Dovenix do hng Rhn-Mrieux ca Php sn xut 1. Tnh cht Hot cht cha trong Dovenix l Nitroxynil, l dung dch c 25% hot cht. Cng thc nh sau: Dung mi m va : Nitroxynil: 25g 100ml

Thuc c bao gi trong hp cha 10 l x 50ml v hp 4 l x 250ml. Tc dng: Dovenix c tc dng dit sn l gan v mt s loi giun trn k sinh ng tiu ho ca sc vt nhai li (tru, b, d, cu). Thuc an ton t gy ra cc phn ng ph. 2. Ch nh Dng iu tr cc bnh giun sn sau: Bnh sn l gan (do Fasciola hapatica, F. gigentica) Bnh giun ch tru b (do Parafilaria) Bnh giun mc (do Ancylostoma, Uncinaria) ch v th n tht khc. Bnh giun ui xon ng tiu ho (Haemonchus, Bunostonum, Oesophagostomum) sc vt nhai li.

3. Liu lng Tim di da cho sc vt, khng cn bt nhn i Liu dng nh sau: Tru, b, d, cu: 10mg/kg th trng (tng ng 1ml/25kg th trng) Trng hp mc bnh cp tnh v mc bnh giun ch c th tng liu s dng n 1,3ml/25kg th trng. Ch v cc th n tht: dng 10-15 mg/kg th trng (tng ng 1,5 ml/25kg th trng). ch c th dng tim hoc cho ung. C th tim 1ml pha long (2,5%) cho 3,5kg th trng. Cn ch khi dng thuc: Dng ng tim kh hoc ra bng cn trnh cc ion Calci c th lm kt ta Nitroxynil. sc vt gy yu c th gim liu 1/3 v nhc li mt liu tng ng khi con vt kho mnh. Dung dch Dovenix c th nhum mu tay v cc dng c khc, c th ra bng Natrihyposulfit - 5%.

126

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

AZIDIN Tn khc: Berenil Bit dc: Veriben, Ganaseg. 1. Tnh cht Tn ho hc: 4,5,4-diamino-diazami-ano-benzen, c dng bt vng hoc dng vin cm, tan nhanh trong nc, n nh trong dung dch c 5 ngy nhit phng th nghim. Azidin c tnh dit khun mnh. Nhng dng iu tr ch yu cc bnh do n bo. 2. Tc dng C hiu lc cao dit cc n bo k sinh ng vt, c dng ch yu iu tr bnh do cc tin mao trng v l dng trng gy ra. Qua theo di, cc chuyn gia th y u cho rng thuc khng to ra cc chng n bo khng thuc. Thuc c tc dng dit tin mao trng v l dng trng nhanh v t khi gy ra cc phn ng ph. 3. Ch nh c s dng iu tr: Bnh l dng trng tru, b (do Babesia bigemina, B. bovis, B. argentina). Bnh l dng trng cu (do B. Ovis). Bnh l dng trng ch (do B. canis). Bnh l trng b (do Theileria mutans, Th. annulata). Bnh tin mao trng ng vt (do Trypansoma congolense, T. vivax, T. evansi, T. Brucei). Thuc dng thch hp cho c gia sc non v gia sc trng thnh.

4. Liu dng Dng theo liu sau cho cc loi gia sc: Liu chung cho cc loi gia sc iu tr bnh l dng trng: 0,5 - 1,0 g/100kg th trng. Liu dng cho cho cc loi gia sc iu tr bnh tin mao trng: 0,5-0,8g/100kg th trng.

Thuc pha vi nc ct theo t l: 0,8-1g cho 5ml nc ct. Tim vo bp tht, di da. Trong trng hp cp tnh c th tim tnh mch tai, nhng dung dch phi pha long 1g cho 10ml, v tim tr sc trc khi iu tr. Nu bnh cha khi th 15-20 ngy sau tim thm mt liu nh liu u. Tng liu trong mt ln tim khng c qu 9 gam.

127

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

NAGANOL Tn khc: Naganin Bit dc: Suramin, Bayer 205, Moranin, Fumo 309. Thuc Bayer ch to, sau nhiu nc sn xut s dng ch yu iu tr cc bnh tin mao trng ng vt. 1. Tnh cht Tn ho hc: N-amino-benzoin-m-amino-pmetio-benzoin-1-naptilamin-4-6-8 trisunfonat Natri, l mt dn xut i xng ca ur. l loi bt trng mn hi vng chanh (Naganol) v hi hng (Naganill), nh, d ht m, tan trong nc, c th chu c nc un si (1000C). Khi pha dung dch trong hi nh vng chanh (Naganol) v hi hng, chuyn thnh nu nht (Naganin). 2. Tc dng C tc dng mnh iu tr cc bnh tin mao trng ng vt (Tryponosomiasis). Thuc sau iu tr thi qua thn, nhng tn lu lu gan v c ca ng vt nn cn c dng phng nhim tin mao trng. 3. Ch nh Thuc c ch nh iu tr cc bnh tin mao trng tru, b, nga, ch do: Trypanosoma evansi, T. equiperdum, T. brucei, T. vivax, T. congolense... 4. Liu dng Dng cho tru, b, nga, ch u theo phc iu tr: dng hai liu nh sau: Ngy th nht: dng liu 0,01g/kg th trng. Ngy th hai, th ba: cho sc vt ngh Ngy th t: dng liu 0,01g/kg th trng.

Thuc pha vi nc ct theo t l 10%. Thuc c th tim bp tht hoc tim tnh mch. Khi tim tnh mch, cn tim tr mch trc bng cafein, hoc long no nc. Cn ch Mt s sc vt c th c phn ng cc b sau tim vo bp nh: ni tim sng thng ko di vi ngy. C th tim Cafein, Vit. B1 trong 3 ngy, ni sng s ht dn. Mt s sc vt c th c phn ng ton thn (khong 1%) nh: chy nc ri, run ry, tim p nhanh. C th x tr: cho gia sc vo ni mt; tim Vit. B1, Vit. C v long no nc. Khong 1 gi sau phn ng s ht. Thuc pha xong ch dng trong thi gian 6 gi - 8 gi.

128

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

TRYPAMIDIUM Tn khc: Isometamidium Rhn-Mrieux (Php) sn xut Bit dc: Samorin do cc hng thuc ca Anh sn xut. 1. Tnh cht Tn ho hc: Isometamidium - hydrochlorur, l bt mu , mn, tan d dng trong nc, thnh dung dch mu hng. Thuc c ng gi 1 gam trong giy thic, l cha 10gam, l cha 25 gam. 2. Tc dng Thuc c hot tnh cao dit cc loi tin mao trng gy bnh cho ng vt (tru, b, nga, ch, lc ...). Ngoi tc dng iu tr bnh tin mao trng cp v mn tnh, thuc cn c kh nng tn d li trong gan v t chc ca ng vt trong thi gian 50-60 ngy. Do vy, thuc c tnh phng nhim cc bnh tin mao trng ng vt. 3. Ch nh c dng phng tr: Bnh tin mao trng tru, b, d, cu (do T. evansi, T.vivax, T. brucei, T. congolense). Bnh tin mao trng nga (do T. equinum, T. equiperdum, T. congolense, T. evansi). Bnh tin mao trng ch v th n tht (do T. evansi).

4. Liu dng i vi: tru, b, nga, ch, d, cu u dng liu t 05-1mg/kg th trong. Nhng liu cn phi thay i tu theo loi tin mao trng gy bnh. i vi: T. congolense, T. vivax, T. brucei gy bnh cho ng vt chu Phi, dng liu: 0,5-1mg/kg th trng. i vi: T. evansi gy bnh cho tru, b, nga, ch, lc dng liu 1mg/kg th trng.

Thuc pha vi nc theo t l 1-2%. Tim vo tnh mch, hoc bp tht. Khi tim tnh mch cn tim thuc tr tim trc 15-20 pht. Liu thuc ch tim mt ln. Nu sc vt cha khi bnh th sau 15-20 ngy tim nhc li ln th hai cng nh liu u. Cn ch : Cho sc vt ngh lao tc khi tim thuc ny. Chm sc sc vt, cho n ung tt, khng cn nhn n khi dng thuc. Dung dch thuc pha ch dng trong mt ngy.

129

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Khi sc vt s dng thuc c phn ng ph: run ry, chy ri rt th ngng thuc, tim thuc tr tim mch, cho ung nc ng.

NICLOSAMIDE Bit dc: Yomesan, Radevern (c), Cestocid, Devermine (Hunggari), Lintex, Phenasal v Trdmine. 1. Tnh cht Thuc c dng bt vng chanh, khng tan trong nc, c dng dng bt hoc vin nn 0,5 gam, c hot tnh cao trong iu tr cc bnh sn dy k sinh ng tiu ho ca ng vt. 2. Tc dng Thuc lm nh hng n mt s men chuyn ho glucid ca sn; do vy sn khng hp th c cht ng (glucoza) v b cht. Thuc t tan v rt t hp thu qua nim mc rut nn t c. 3. Ch nh c dng ty sn dy cho ng vt v ngi. Bnh sn dy tru, b, d, cu (do Moniezia expansa, M. saginata). Bnh sn dy ln (do Taenia solium) Bnh sn dy ch, mo v th n tht (do Dipyllidium canium, Diphyllobothrium mansoni). Bnh sn dy gia cm (do Railleietina). benedini, Taema

4. Liu dng Dng cho cc loi sc vt theo liu sau: Tru, b, d, cu: 50 mg/kg th trng Ln: 50 mg/kg th trng Ch, mo, h bo: 80-100 mg/kg th trng Gia cm: 100-150 mg/kg th trng

Thuc ch cho ung mt na liu vo bui sng khi cha cho sc vt n. Sau 1 gi cho ung na liu cn li. Sc vt phi nhn n n 3 gi sau mi cho n ung bnh thng. Thuc phi tn nh trn vi nc hoc t thc n cho sc vt n. Sau 6-10 gi, sn s b cht v theo phn ra ngoi. Sau 20 ngy, sc vt cha ty sch sn th li c th thy t sn trong phn sc vt. Lc phi ty tip ln th hai cng dng nh liu thuc u.

130

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

LOPATOL Thuc do hng CIBA (Thy S) sn xut. 1. Tnh cht L dng vin nn mu trng loi 100mg v 500mg ng trong giy thic, chuyn dng ty giun trn v sn dy cho ch, mo. 2. Tc dng C hiu lc cao trong vic ty giun trn v sn dy cho ch, mo; an ton khng gy cc phn ng ph. C th dng cho ch mo t 3 tun tui v ch mo ci mang thai. Hiu lc ty sch giun t 90-95% v ty sn dy t 80-85% 3. Ch nh iu tr cc bnh giun sn sau: Bnh sn dy ch, mo v th n tht khc (do Dipyllidium caninum, Diphyllobothrium mansom, Taenia pisiformis...). Bnh giun mc (do Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala). Bnh giun a (do Toxocara canis, Toxocara mystax, Toxascaris leonina). Bnh giun ln (do Strongyloides canis). Bnh giun tc (do Trichuris vulpis)

4. Liu dng Ch, mo v cc th n tht khc (h, bo, s t, cy...) u dng liu nh nhau: 50mg/kg th trng. Thuc c th cho ung trc tip hoc trn vi mt t thc n. Cho sc vt ung thuc khi i, v sau 1-2 gi cho n ung bnh thng, khng phi king n. Nu thy sc vt cha sch giun sn th sau mt tun ty li nh liu u.

131

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

FURAZOLIDON Tn khc: Nitrofurazolidonum, Furazolidone Bit dc: Furoxane (Php), Furoxone (M, Anh), Nifulidone, Nifuran (c), Puradin (Nht), Trifurox (Thy in) Viofuragin (Italia). 1. Tnh cht Tn ho hc: N (5 nitro - 2 - furfuriliden) - 3 - amino - 2 - oxazolidon; l dng bt vng mn, khng tan trong nc, c tc dng dit vi khun v n bo k sinh, c bit l cu trng, nhng li r hn cc loi thuc c tnh nng tng ng khc. 2. Tc dng C tc dng mnh trong iu tr cc bnh nhim khun ng tiu ho; Dng c dng ch yu iu tr cc bnh n bo ng tiu ho nh: bnh cu trng v bnh l amip vt nui. 3. Ch nh iu tr cc bnh cho vt nui sau y: Bnh cu trng gia cm (do cc loi thuc Eimeria) Bnh cu trng th (do cc loi thuc Eimeria) Bnh cu trng ch, mo (do cc loi thuc Isospora) Bnh cu trng tru b (do cc loi thuc Eimeria) Bnh l th nui (o Entanloeba spp) Cc bnh nhim khun ng tiu ho gia sc gia cm (do Salmonella; E. coli; Proteus; Aeromonas; Enteromonas).

4. Liu dng iu t cc bnh cu trng cho b, ngh theo liu 20mg/kg th trng, dng t 2-3 ngy. iu tr cc bnh cu trng g: trn thuc vi thc n theo t l 0,4 p 1000; dng 3 ngy, ngh 3 ngy, ri li dng tip cho n khi khi bnh. Thng c dng phng bnh, thng xuyn trn thuc vi thc n theo t l 0,1 p 1000. iu tr cc bnh cu trng ch, mo theo liu 40-50mg/kg th trng. iu tr cc bnh cu trng th: 40mg/kg th trng. iu tr cc bnh nhim khun v bnh l n bo (do amip) dng liu 40-50 mg/kg th trng cho gia sc. Khng c dng cho vt, ngan, ngng v chng rt mn cm.

Cn ch : -

132

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Furazolidon dng nhiu s lm gim kh nng tiu th thc n v gim trng ca g.

REGECOCCIN Tn khc: Meticlopindol, Clopindol Bit dc: Coyden 1. Tnh cht Regecoccin l dn cht ca hydroxyridin, hydroxy- 4 piridin; dng bt trng c rt t tan trong nc. Thuc c c lc thp dit cc loi cu trng gia sc gia cm. 2. Tc dng Thuc c ph rng trong iu tr cc bnh cu trng, c ch giai on 2 ca qu trnh pht trin ca cc loi cu trng: Eimeria tenella, E. necatrix, E. cervulina, E. maxima... gia cm v E. bovis, E. zumi... b ngh. 3. Ch nh Dng phng tr bnh cu trng gia cm, b, ngh. Liu lng: Thuc trn vo thc n hng ngy theo liu sau Liu phng bnh cu trng g: 125 g/tn thc n cho g n hng ngy. Liu cha bnh cho g: 0,025-0,05% trn vi thc n. Liu cha bnh cho b ngh: 0,03-0,04 g/kg thc n (chia lm 2 ln v lin tc trong 4 ngy).

133

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Esb3 1. Tnh cht Dng bt trng c 200 gam c 30 gam Sulfaclozine sodium, tan trong nc. Thuc do hng CIBA (Thy S) sn xut; ng gi 50g v 200g. 2. Tc dng Esb3 c ph rng dit cu trng g; ng thi cng c tc dng dit vi khun gia cm nh: Pasteurella multocida (vi khun t huyt trng), Salmonella gallinarum v S. pullorum (vi khun thng hn) gia cm. Esb3 tan d dng trong nc, pha thnh dung dch cho g ung phng chng cc bnh cu trng v bnh thng hn. 3. Ch nh Phng tr cc bnh: * Gia cm: Bnh cu trng g (do E. tenella, E. necatrix, E. acervulina, E. brunetti, E. maxima). Bnh cu trng g ty (do E. adenoides, E. meleagrimitis). Bnh thng hn g (do Salmonella gallinarum, S. pullorum) v bnh t huyt trng (do Pasteurella multocida).

4. Liu dng Pha dung dch vi nc theo t l 0,03% (1g cho 1 lt) cho g ung lin tc trong 3 ngy. Nu cn c ko di thi gian s dng. i vi E. tenella v E. necatrix l tc nhn gy bnh nguy him cho g c th tng liu thuc 1,5 - 2g cho 1 lt nc. Cho ung lin tc 3 ngy hoc ung nhc li nh sau: ngy th 1, 3, 5 (c th 7, ri 9) hoc: ngy th 1, 2, 5 (ri 6 v 9).

Cc khu vc c dch cu trng dng trong 2-3 ngy mi tun v dng n tun l th 3 v th 5. C th thanh ton c s nhim cu trng trong n g. Esb3 trn vi thc n theo t l 2g cho 1kg thc n. Liu trnh phng tr ging nh pha vi nc trn y. Dng dit vi khun thng hn v t huyt trng. Pha dung dch 0,03-0,06% (1-2g/lt). iu tr bng cho ung 5 ngy lin. C th ko di thi gian iu tr cng khng gy c cho ng vt. Thi gian ko di iu tr ti a: g: 14 ngy; g ty: 21 ngy

134

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 7 THUC ST TRNG

THUC TM (Permanganas kali) 1. Tnh cht Thuc c dng kt tinh hnh kim, ng nh kim loi, mu en lc, ho tan trong nc thnh dung dch mu tm sm. Thuc tm c tnh n da, lm thng vi v han r kim loi. 2. Tc dng Thuc tm c tc dng kh trng, tiu c, chng thi, lm se da do tnh oxy ho mnh. Trong mi trng axit thuc tm c tc dng oxy ho mnh - gii phng nguyn t oxy nn tc dng dit khun mnh, ph hu cc cht hu c (mu, m) gy thi v lm se da v c tc dng kh c ca cc Alcaloid (nh trychnin, Atropin, morfin...) v nc rn. 3. Ch nh Thuc tm c dng st trng nhng trng hp sau: Kh trng phng m, phng cy, nh nui gia sc, chung tri, my p trng... (kt hp vi Formol). Tuy nhin hin nay t dng. St trng cc vt thng, ra t cung, bng quang, m o Gii c Alcaloid, nc rn.

4. Liu dng St trng tiu c: Kh trng tay, vt thng ngoi da: dung dch 1% - 2% Ra t cung, m o: dung dch 1-2% Tht ra rut trong trng hp trng c: dung dch 0,05% Kh c ncrn: Tim dung dch thuc tm 1% xung quanh vt rn cn. Kh trng nc: Bng hn hp sau: + Bt oxy ho gm: Thuc tm: 60g Mangan bioxyt: 50g Canxi cacbonat: 20g Bt tan: 370g
135

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

+ Bt kh gm: Natri hyposunflt: 66g Bt tan: 440g Cho bt oxy ho vo nc chng 10 pht ri cho tip bt kh vo khuy k lc ra c nc trong v trng. Dng vi t l 1g bt oxy ho, 1g bt kh lm v trng 2 lt nc. Ch : Ty sch thuc tm trn vi, da, lng bng mt trong cc dung dch sau: Axit Chlohydric Axit Oxalic Axit Tartic m c Dung dch Natri Bisunfit 1% 3% 10% 10%

136

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

THUC (Mercurochrom) 1. Tnh cht L cht bt hay mnh mu lc - ho tan trong nc to thnh dung dch mu . Dung dch bn vng nhit thng. 2. Tc dng Thuc c tc dng st trng, c bit c tc dng vi cc t cu lin cu, E.Coli. Thuc thm qua cc t chc d dng pht huy tc dng st trng, nhng khng gy kch ng ngoi da v cc t chc. mi trng axit thuc c tc dng mnh hn mi trng trung tnh hay kim tnh. 3. Ch nh Thuc c dng st trng, tiu c trong cc trng hp sau St trng v tr tim, v tr phu thut, v tr thin hon, tay ca phu thut vin. St trng rn cho gia sc s sinh. St trng nim mc, ra b phn sinh dc khi nhim khun nay sau khi .

4. Liu lng Ch : Trnh bi thuc chung vi cn Iod d gy kch ng da v nim mc. Ty sch vt ca thuc trn da, lng bng cch tm dung dch thuc tm v sau tm tip dung dch axit Oxalic. St trng ngoi da: Dng dung dch 2-5% Vim t cung: Tht dung dch 1-2% Vim m o: Tht dung dch 1-2%

137

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

IOD 1. Tnh Cht Iod l mt kim, thuc nhm halogen thuc c bng C Iod c dng mnh, ng nh, bay hi nhit lnh, thng hoa, tan mnh trong ru, cn, te; Glycerin, Chlorofoc rt t tan trong nc. Iod thng c dng di dng cn Iod, dung dch Lugol v Glycerin Iod. Cc loi mui kim (Kali, Natri) lm tng tnh ho tan ca Iod trong 11c v trong Glycerin. Cn bo qun Iod trong l kn, nt mi ti mu, Iod tng k vi cc kim loi nng nh ng, ch, thu ngn; nc oxy gi v cc Peroxyt, Amoniac to thnh nit iodua gy n khi kh tng k vi cc tinh du thng, cc Ancaloid v cc cht c tanin. 2. Tc dng C tc dng dit khun, dit virut, dit nm. Thuc c hot tnh mnh i vi trc khun lao v cc nha bo, c tc dng dit trng v u trng ca cc k sinh trng. Iod tham gia vo thnh phn Tyroxin - hoocmon tuyn gip trng nn thiu Iod gy chng suy nhc tuyn gip trng biu hin bng chng bu c ca gia sc. 3. Ch nh a) Cn Iod hay Glycerin Iod c dng trong trng hp: St trng tay khi phu thut. St trng ni tim hay thin hon, v tr phu thut. St trng rn cho gia sc s sinh. St trng hng ming (dng Glycerin Iod). St trng vt thng mi b nhim bn. Cha bnh vim ph qun mn tnh ca gia sc. Chng bnh nm lng Cha bnh vim t cung, m o ca gia sc. Cha vim rut gia sc non. Cha bnh bu c gia sc, phng chng bnh thiu Iod. Dng gii c ancaloid. Cha bnh x khun ca tru b. Cha bnh vim hch lm ba truyn nhim ca nga Cha chng vim thng tinh do thin.

b) Dung dch Lugol

c) Iodua Kali

138

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Liu dng St trng dng cn Iod 1%. St trng vim hng, vim ming, vim ph qun mn bi Glycerin Iod (40ml cn Iod + 60ml Glycerin) Bnh vim ph qun mn: cho ung cn Iod 10-100 git pha trong nc sch. Ung 2-3 ln/ngy. Dung dch Lugol 1%. Tht st trng b phn sinh dc 100-200ml. Iodua Kali cha bnh cho tru b, nga v gia sc khc liu. Ch : Khng bi chung cn Iod vi thuc v d gy kch ng da. Ty sch cn Iodua trn tay v vi bng dung dch Hyposunfit natri. Nga: 5-15 gam Tru b: 10-20 gam Ln, d cu: 2-5 gam Ch: 0,2-2 gam -

139

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

OO - CIDE 1. Thnh phn Gi OO-Cide 1: cha Anemonium salt, Sunfactant colour indicator. Gi OO-Cide 2: cha Sodium hychoxide v Organic biocide. 2. Cng dng Dit cu trng, trng giun sn, st trng. OO-Cide gm 2 gi ring bit, phun lm 2 ln khc nhau, phn ng gia hai dung dch s gii phng ra amoniac c tc dng dit non nang cu trng, trng giun sn, virut, vi khun v nm mc.

3. Cch dng Hai gi OO-Cide cha hai thnh phn ring bit st trng din tch 20m2. Cch st trng nh sau: V sinh sch s ni cn st trng. Ho tan hoii ton gi 1 vi 6 lt nc. Phun trn din tch nn nh, sn nh, tng, vch ti chiu cao 0,5m. Ho tip gi 2 trong 6 lt nc. Phun tip dung dch ca gi 2 ln din tch phun cn t. Phn ng ca hai dung dch s to nn mu hng. Cc cht dit cu trng v dit vi sinh vt gy bnh s c phng thch, tc dng ngay trong khu vc c phun. Ch sau khi ht mi amoniac mi th gia sc vo.

Ch : Khi pha thuc nh mang gng tay v knh bo v mt. 4. Trnh by Ti cha 2 gi s 1 v s 2 x l do din tch 20m2. 5. Bo qun Kn gi, thong mt.

140

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VIRKON 1. Thnh phn Virkon cha hp cht Peroxygen, Surfactant, Organic acid v Inorganic buffer system. 2. Cng dng St trng chung tri, kh trng nuc c tnh khng khun rng, chng li 18 h virut, cc loi vi khun Mycoplasma, mc v nm. 3. Cch dng St trng trong cc khu vc thng b e do bi cc bnh nguy him do virut, Mycoplasma, vi khun, nm v mc: Pha 100g thuc vi 10 lt nc (t l 1/100). Phun trn b mt tng v trn, nn chung.

St trng trang thit b: Pha 100g thuc vi 10-20 lt nc (t l 1/100 - 1/200) - phun 300400ml trn din tch 1m2. St trng h thng nc: Pha t l 100g thuc vi 40 lt nc (t l 1/400) cho dung dch ny y h thng, 30 pht sau x ht dung dch. St trng nc ung trong trung hp ngun nc c phm cht km hay ang pht bnh trong n. Pha 100g thuc vi 100 lt nc t l (1/1000) cho gia sc ung. Phun sng trc tip ln gia sc, gia cm rt an ton dit cc mm bnh mi trng. 4. Trnh by Ti 100g - 500g. 5. Bo qun ni kh mt, di 300C.

141

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

FARM FLUID S 1. Thnh phn Acetic acid, Tar-acid, Dodecyl Benzene v Sulphomic-acid. 2. Cng dng Dit tt c cc loi virut, vi khun, nm mc gy hi, rt cng hiu. Farm Fluid S l loi thuc st trng s dng an ton trn tt c cc loi gia sc, gia cm. 3. Cch dng St trng chung tri sau mi k nui: Pha 2,5ml vi 1 lt nc (t l 1/400). Sau khi qut dn sch s, phun 300ml (dung dch 1/400) cho 1m2 st trng. Phun t u tt c cc b mt. kh mi th gia sc, gia cm vo chung Pha t l 1% - Dng bnh phun sng, phun 1 lt dung dch pha trn th tch 50m2 chung tri.

St trng khng kh trong chung: -

Dung dch 1/100 nhng chn, ra bnh xe khi vo tri. Mi tun thay mt dung dch mi. Farm FIuid S rt an ton, dung dch pha khng n mn, khng gy kch ng v khng c c t nguy hi no. Vi t l 1/100 phun sng c th phun trong chung ang c th nui st trng khi ang c dch. 4. Trnh by ng chai 100ml - 500ml. Ni sn xut: Antec Internation - C bn ti Vit Nam 5. Bo qun Kh mt, di 300C.

142

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

DSC 1000 1. Thnh phn Alkyl dimethyl benzyl, Anemonium chloride v Alkyl alcohol ethxylate, non-ionic surfactant. 2. Tc dng Chng li cc loi vi khun, nm mc v cc loi men gy hi 3. Ch nh Dung dch 1/1000 (1ml thuc pha trong 1 lt nc) Dng ra sch chung tri trc khi st trng. Dng ra mng n, mng ung, lng, vch ngn, xe c... v cc thit b cn thit tiu c nh vch, sn khay ng trng, trng p. St trng h thng nc: Tho cn ht nc trong h thng, sau y li vi dung dch DSC 1000 (pha t l 1/1000) qua m sau tho cn. St trng khong khng: Dng dungdch 1/1000, phun sng u n (chung khng c gia sc). V sinh tt c cc b mt, dng c thit b trong cc c s ch bin thc phm

4. Trnh by Chai 100ml - 500ml. Ni sn xut: Antec Internation. C bn ti Vit Nam. 5. Bo qun ni kh mt, di 300C.

143

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

cHLoRAMINT 1. Tnh cht Cng thc ho hc: N-Sodium-N-Chloropara-Tolueno-Sulfonamide. L cht kt tinh mu trng hi vng, ho tan trong nc, bn vng nhit thng. Trong nc Chloramin-T phn gii, gii phng Chlor hot tnh, t to ra oxy hot tnh - c tnh dit khun cao. 2. Tc dng Chloramin T c kh nng thm su qua mng t bo v gy ri lon chc nng ca h thng enzim cn thit nn c kh nng st trng cao i vi vi khun, siu vi khun v nm mc... Chloramin T c tc dng kh mi hi thi, st trng mnh nhng khng gy c cho ngi v gia sc.

3. Ch nh Chloramin T c dng trong cc trng hp sau: Kh trng nc ung do gia sc, gia cm. St trng, tiu c chung tri, mng n, mng ung v cc dng c khc. St trng chn tay ca cn b nhn vin trc khi lm vic pha ch dc phm hay ch bin thc phm... Kh trng tiu c ni lm vic ca ngnh dc phm v ch bin thc phm. Tiu c ao h phng bnh cho tm, c...

4. Liu lng Kh trng ngun nuc: 2-3g/khi nc Nc c kh trng sau 24 gi mi c s dng. Tiu c chung tri, nh tng: Chloramin T nng 0,3% - 0,5%. Kh trng ao h phng bnh tm c: nng 0,005%.

144

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

PHN II VACXIN PHNG BNH CHO VT NUi

145

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 8 NGUYN TC KHI S DNG VACXIN

1. Nguyn l tc dng Cc ch phm sinh hc dng phng bnh nhim trng c gi l Vacxin. Cc Vacxin c ch bng bn thn mm bnh gy ra bnh m ta mun phng. Khi ch bng mm bnh b git cht c gi l Vacxin cht. V ch bng mm bnh c lm yu i th gi l Vacxin nhc c. Vacxin c a vo c th ng vt khng cn kh nng gy bnh hoc ch gy ra mt th bnh rt nh khng c hi cho ng vt. Nhng n gy ra mt phn ng lm cho ng vt c min dch chng li s xm nhim ca mm bnh tng ng. Phn ng y gi l p ng min dch. Cc Vacxin cht, cn gi l v hot thng rt an ton, n nh d s dng; nhng hiu lc thng km, thi gian min dch ngn. Cc Vacxin nhc c, tc l Vacxin sng cho min dch mnh, n nh, thi gian min dch di. Nhng c th gy ra phn ng v i hi phi cn thn trong bo qun, s dng nh: dng c s dng Vacxin khng c ra bng thuc st trng, m bo ng nhit qui nh bo qun Vacxin. Vacxin bao gm trong l mt hoc mt s mm bnh git cht hoc lm yu i c gi l khng nguyn, l thnh phn ch yu, cn c ho cht git mm bnh v ho cht gi cho khng nguyn n nh hoc tn ti lu trong c th ng vt, lm tng hiu lc v thi gian min dch ng vt, gi l cht b tr (i vi cc loi Vacxin v hot). p ng min dch to ra trong c th ng vt sau khi s dng Vacxin c gi l khng th hin din ch yu trong huyt thanh, min dch ny c goi l min dch dch th. p ng min dch cng to ra nhng t bo c vai tr dit mm bnh hoc gy d ng c gi l min dch t bo

2. Mt s iu cn ch khi s dng Vacxin Vacxin l thuc thng c dng phng bnh cho ng vt kho, cha mc bnh. Nu tim cho ng vt nhim bnh ri th bnh c th pht sm hn, nng hn. Trng hp ngoi l c th dng Vacxin khi m ng vt nhim mm bnh. Th d: s dng Vacxin chng bnh di cho ngi b ch di cn. Trng hp ny Vacxin to ra khng th chng Virut di trc khi Virut ln no, gy bnh v tiu dit Virut di. Vacxin phng bnh no th thng ch phng c loi bnh thi, khng phng c cc bnh khc. Th d: Vacxin phng bnh dch t ln th ch phng c bnh dch t ln, khng phng c bnh u ln. Hiu lc ca Vacxin ph thuc vo tnh trng sc kho ca ng vt v n l kt qu p ng min dch ca ng vt. V l , ch dng Vacxin cho ng vt trng thi kho mnh, c chm sc nui dng tt, khng mc cc bnh truyn nhim v mn tnh khc, to c trng thi p ng min dch tt.

146

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Trong cc t t chc tim phng ch chn nhng ng vt tiu chun tim nn kh c th t t l tim phng 100%. Cng cn ch thm rng trong s ng vt t tiu chun c s dng Vacxin khng phi tt c u sinh min dch tt. C mt s ng vt sau khi s dng Vacxin, do iu kin ngoi cnh c th sinh min dch km, khng c kh nng chng c s xm nhim ca mm bnh v vn mc bnh. T l ng vt to c min dch chng bnh gi l hiu gi bo h, chnh l hiu lc ca Vacxin. Bnh thng khng nn dng Vacxin cho ng vt qu non v thn trng i vi ng vt ang mang thai. ng vt non, cc c quan m nhn chc nng min dch bo v c th cha hon chnh nn p ng min dch i vi Vacxin cn yu. Ngoi ra, ng vt non cn c mt lng khng th th ng do m truyn cho, nhng khng th , c th trung ho khng th trong Vacxin, ngn cn Vacxin tc dng. Do y, ch s dng vacxin cho ng vt la tui nht nh khi m lng khng th m truyn cho phn hu gn ht. Nu khng c dch e do th ch nn dng Vacxin cho sc vt t 2 - 7 tun tui, dng Vacxin cng mun cng tt. Khi c e do buc phi tim Vacxin sm cho ng vt non. Nhng sau cn dng Vacxin b sung: ng vt mang thai, trng thi sinh l c nhng thay i nn dng Vacxin d gy nhng phn ng mnh v lm sy thai. c bit khng nn dng Vacxin sng cho sc vt mang thai, nht l cc Vacxin Virut nhc c. Thi gian to min dch ng vt: sau khi s dng Vacxin, ng vt s to c min dch sau 2 - 3 tun. Trong thi gian 2 - 3 tun , ng vt cha c min dch y , vn c th mc bnh v pht bnh. Hin tng c th a n nhng nhn nh sai lm, cho rng Vacxin khng c hiu lc hoc Vacxin gy ra phn ng, Vacxin gy ra bnh. Cng cn ni thm: mt s ng vt ang mang trng hoc bnh, khi s dng Vacxin th s pht ra nhanh hn. Cht b tr ca Vacxin: mt s Vacxin c cho thm cht b tr vi mc ch gi lu khng nguyn trong c th ng vt, tng sc min dch v ko di thi gian min dch. Cht b tr thng dng l keo phn v Vacxin c keo phn gi l Vacxin keo phn; mt cht b tr khc l du khong hoc du thc vt trn vo Vacxin to thnh nh v gi l Vacxin nh ho. Khi s dng Vacxin nh ho phi lc u v tim vo bp tht t gy ra phn ng keo phn hay Vacxin nh ho khi tim c th gy phn ng cc b ti ch tim: sng, nng, au... sau mt thi gian phn ng s gim i. Cn ch thao tc v trng khi dng Vacxin trnh nhim trng cc b. Khi c phn ng cc b c th chm ch nng ni tim v tim Cafein gim phn ng mau hn. Khi ni tim b nhim trng gy apxe m th phi trch v tim iu tr bng khng sinh - Mt s Vacxin c th gy phn ng d ng. Phn ng xy ra nhanh sau khi tim. ng vt th hin: st, run ry, nn ma, th gp, ni mn trn mt da (ln). Phn ng nh th sau thi gian ngn s ht phn ng nng c th lm sc vt b cht thng gi l phn ng qu mn. Nguyn nhn ca d ng c th do bn cht ca ng vt d b d ng vi ch phm sinh vt l a vo c th, cng c th ng vt tip xc hoc s dng nhng ch phm gy mn cm tng t hoc bn cht ca Vacxin. trnh phn ng nng, iu cn quan tm l sau khi tim Vacxin phi theo di cn thn trng thi sc kho ca n sc vt vi ba gi lin. Nu c hin tng d ng th
147

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

phi x tr ngay bng cc loi thuc chng Histamin nh: Dimdron, Ephdrin, Phenergan, Adrenalin... Liu s dng Vacxin: cn s dng Vacxin (cho ung, nh mt hay tim) ug theo liu ch nh ghi trn nhn ca l thuc. Nu tim thp hn liu quy nh c th lm gim qu trnh p ng min dch. Nu tim liu cao hn quy nh c th lm t lit min dch hoc gy ra phn ng. i vi Vacxin Virut nhc c thng dng liu ging nhau cho cc la tui ng vt. Cn Vacxin vi khun phi dng theo th trng theo tui m cho cc liu khc nhau. S ln dng Vacxin: khi dng Vacxin ln u th ng vt sm nht sau mt tun mi c min dch nhng khng th hnh thnh cha nhiu, v gim i rt nhanh . trnh nhc im , phi s dng Vacxin ln th 2 cch ln th nht 3 - 4 tun. p ng min dch ln ny s mnh hn, ch sau 2 - 3 ngy lng khng th tng nhanh, hm lng khng th sau 1 - 2 tun cao gp nhiu ln so vi p ng min dch ln u v khng th tn ti lu hn. Nh vy t tim u tin cho ng vt nn gm hai mi tim cch nhau 3 - 4 tun, c th gi l t tim s chng. Tim nh vy, ta c th khc phc c nhng nhc im v min dch km ng vt non. Sau , duy tr p ng min dch v nng cao sc min dch, c khong 4 - 12 thng tim li mt ln cho ng vt, tu theo Vacxin, tu theo ng vt v tu theo tnh hnh dch t. Kt hp Vacxin: mt s Vacxin c th dng kt hp, khng phi trn ln vi nhau, m tim cng lc cc v tr khc nhau, vi nhng liu quy nh, vn to c min dch cng lc chng c my bnh tng ng vi Vacxin c s dng, khng gy ra phn ng nh hng n sc kho ng vt. Th d: Trong cc t tim phng cho ln, ngi ta vn cng lc tim 3 loi Vacxin: l Vacxin dch t ln nhc c Vacxin t huyt trng keo phn v Vacxin ng du ln (VR2). cc tri g cng nghip c th dng cng mt lc Vacxin Niucatxon v Vacxin Gumboro cho n g. Vacxin a gi: c mt s Vacxin c dng theo phng php hn hp cng lc vi loi Vacxin phng vi bnh, c gi l Vacxin a gi. Cch s dng hon ton ging cc Vacxin khc. th d: Vacxin t du dng cho ln l hn hp 2 loi Vacxin nhc c phng bnh ng du v phng bnh t huyt trng cho ln. Vacxin Tetradog (do hng Rhn-Pulenc) sn xut phng cng lc 4 bnh ch: bnh Car, bnh vim gan do Virut, bnh vim rut do Virut Parvo v bnh xon trng Lepto do trn 4 loi Vacxin vi nhau. Vacxin ng kh: Vacxin Virut nhc c thng c ng kh to iu kin thun li cho vic vn chuyn v bo qun. Trong cng iu kin bo qun nh nhau, Vacxin ng kh c th gi c lu hn Vacxin dng ti khng ng kh. Tuy nhin, khi vn chuyn hoc bo qun vn phi gi Vacxin ng kh nhit t 40C n 100C. Khng c Vaxcin ng kh trong nhit thng. Khi s dng phi pha Vacxin vi nc ct v trng nhit thng, nc ct phi trung tnh, (pH: 7 - 7,2) theo ng liu lng quy nh cho mi Vacxin. Bo qun Vacxin: phi trong cc iu kin quy nh, l iu c bit quan trng quyt nh cht lng v hiu lc ca Vacxin. Cc iu kin bo qun ch yu:

148

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

+ trong t lnh hay phng lnh vi nhit : +40C n 100C. Trong iu kin gi c Vacxin n hn dng c ghi trong nhn ca l hoc ng Vacxin. Nu khng bo qun nh vy hn dng Vacxin s rt ngn hoc mt hiu lc ngay. + Khng c Vacxin ch nng, c nh sng mt tri, v nh vy, Vacxin s mt hiu lc. Vacxin rt t l ra, c pha vi nc ct khng c cm lu trong tay v ch cn hn s dng khng qu 1 - 2 gi ngha l phi dng ngay. + Khng c gi Vacxin lnh m, v lnh m s nh hng khng tt n cht lng Vacxin, c bit vi nt cao su, lm cho khng kh v m thm vo cc l Vacxin ng kh. + Khng c dng Vacxin qu hn ghi trn nhn mc d Vacxin c th vn c bo qun tt... Kim tra l Vacxin: trc khi s dng bt c l Vacxin no cng phi kim tra vt l; mu sc, trong hay c, tu theo loi Vacxin. Trc khi xut xng, Vacxin c kim tra vt l, an ton v hiu lc. Nhng qu trnh vn chuyn, bo qun ti a phng c th c nhng thay i nh hng n tnh cht, an ton v hiu lc ca Vacxin. Th d: do Vacxin ch nng v m, nm v vi sinh vt c hi s mc bn ngoi nt cao su v lan vo trong l, gy ra nhng si nm. Vacxin nh vy phi hu b. Nhng chi tit cn xc nh cho tng l Vacxin phi ghi trn nhn ca l: - Tn Vacxin c ng vi nhu cu khng. - S l s liu liu s dng. - Ngy sn xut, s kim nghim xut xng. - Thi hn s dng, quy cch bo qun. Nhng chi tit ny cn ghi vo s trc khi s dng d tra cu nu nh khi s dng c s c. Cng nn nh s l bit thuc no cn s dng cho ng vt no ca ai, u? Nhng h hng trong l Vacxin cn bit loi tr: - Nt: cht hay lng, nguyn vn hay b rch, tnh trng lp sp ph ngoi. - L thu tinh c b rn nt khng. - Tnh trng thuc trong l: mu c bnh thng khng, vacxin c b vn hay b vn khng, c vt l trong l thuc (bi than, cn trng, si bng...), khi lc l thuc c thnh mt dung dch ng nht hay vn chia lm 2 lp (nu Vacxin nh ho hoc keo phn vn chia 2 lp khi lc l Vacxin hng, khng dng c). Khi kim tra thy l thuc thay i so vi bnh thng th phi loi b, tuyt i khng s dng. Thao tc v s dng Vacxin: Khi pha cc loi Vacxin phi c dng c: ng tim, kim, l thu tinh v nc ct u tit trng. Dng c khi hp hoc luc tit trng phi ngui mi dng. Trc khi pha thuc, v dng thuc tay ngi cng phi tit trng bng cn 700. Nt cao su ca l thuc cng phi st trng trc khi m kim qua. V tr tim trn thn ng vt cng phi st trng bng cn 700. m bo tt t v trng khng nhng c nhim trng ni tim m cn to c phn ng min dch cho ng vt c tt.

149

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Cn ch : i vi Vacxin sng, cc dng c pha thuc v dng thuc u phi ngui, khng c ra bng thuc st trng: Khi dng xong, dng c phi tit trng bng un nc si, ri ra bng nc sch (un si ngui). ng cho thuc vo c th ng vt mi loi Vacxin c quy nh v ng cho Vacxin v liu dng nghim ngt, i hi ngi s dng phi tun th. Cc ng cho thuc ch yu: Cho ung Vacxin hoc nh mt mi nh: Vacxin Laxta phng bnh Niucatxon cho g. Tim di da nh: Vacxin Niucatxon h I, Vacxin dch t vt, Vacxin t huyt trng keo phn. Tim su vo bp tht nh: Vacxin nh ho phng bnh t huyt trng tru b.

150

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 9 VACXIN DNG CHo TRU B

1. Vacxin dch t tru b ng kh c im Vacxin Virut sng, ch to t chng Virut Kabeta O, nui trn mi trng t bo thn b mi sinh, c chun trn t bo v ng kh. Mi ml Vacxin cha t 104-5 TCID50 Virut. Vacxin an ton, khng gy bt c phn ng no cho tru b, d cu v ln cc la tui. Tim Vacxin cho tru b c k sinh trng ng mu (Tin mao trng) cng khng gy phn ng g. Vacxin to c min dch cao, n nh, di min dch ti a 5 nm. v vy, mi nm ch tim cho tru b mt ln vo nhng con m nm trc khng tim. Dng cho tru, b, d, cu, ln kho mnh. Khi tim xong c th nh du ng vt bng bm tai hay dng du nung sang nm khng tim. Vi b ngh ch tim khi qu 6 thng tui. (V di 6 thng tui vn gp nhng con cn khng th th ng do m truyn cho). Sau , mi nm tim mt ln. Mi l thuc cha 40 liu. Pha mi l 80 ml nc sinh l v trng (NaCl 1%). Tim cho mi tru, b 2 ml vo di da. Trng hp pha vi 40 ml th tim cho mi tru b 1ml vo di da hoc vo bp tht mng. Cc dng c dng pha Vacxin tim Vacxin khng c ra bng thuc st trng bng x phng, m ch ra bng nc, ri un si ngui mi dng. Ch pha nc vi Vacxin trong khi dng. Vacxin ng kh phi gi trong t lnh t +40C - +100C. Khng trong lnh m. Trong iu kin ny Vacxin c th bo qun c 1 nm k t ngy xut xng Vacxin pha rt nhy cm vi nng v nh sng mt tri. V vy, Vacxin pha phi gi trong lnh v ch s dng trong 2 gi khi pha. L ng kh 40 liu. Ni sn xut: Trung tm th y Nam B thuc Cng ty Thuc th y v vt t 2 (T.P H Ch Minh).

S dng -

Liu tim -

Quy nh v pha thuc -

Bo qun

Trnh by -

151

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

2. Vacxin phng bnh l mm long mng tru b c dim Vacxin v hot c ch to t 3 typ Virut l mm long mng O, Asia 1 v A25 c nui cy trn mi trng t bo, git cht bng Formol, c thm cht b tr to min dch chc chn v n nh. Vacxin c nhp ca hng Rhn - Merieux (Php) v nc ta cha sn xut c. Vacxin khng gy phn ng Sau khi tim 2 tun tru b c min dch v min dch ko di 12 thng. Dng phng bnh l mm long mng cho tru, b, d, cu... kho mnh. B ngh 4 thng tui tim ln u; 8 thng sau tc 12 thng tui tim ln th 2, sau c mi nm tim mt ln. V tr tim: di da c. Khng c tim bp. L Vacxin dng d, ch dng trong 1 ngy. Mi tru b s dng 3 ml. Vacxin bo qun nhit +40c n +100C c th gi c cht lng v hiu lc 9 12 thng. Trnh khng Vacxin ni nng m, c nh sng mt tri. Vacxin ng trong l thu tinh 100 ml c 33 liu. Ni sn xut: Hin nay, chng ta cha sn xut c phi nhp t Php.

S dng

Liu tim Bo qun

Trnh by

3. Vacxin phng bnh Nhit thn tru b c im Vacxin nha bo nhc c, ch t chng ca n Vacxin an ton, t khi gy ra phn ng cho tru b, c s dng tim cho tru, b, nga, cu, ln cc la tui Vacxin to c min dch n nh, ko di 12 - 15 thng L Vacxin trng, lc hi c. Sau khi tim 2 tun c min dch. Dng cho tru, b, nga, ln khe mnh. B ngh 3 - 4 thng tui c th c s dng Vacxin.

S dng

152

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

cc dch nhit thn c v xung quanh vng dch phi t chc tim Vacxin cho ton n tru b, mi nm mt ln. Mi l thuc cha 50 liu (50ml) Mi tru b tim 1ml vo di da c.

Liu tim -

Quy nh v dng c s dng ng tim, dng c dng Vacxin khng c ra bng thuc st trng, dung dch khng sinh, m phi luc hoc hp t tit trng ri ngui mi dng. Dng c dng tim Vacxin xong cng phi luc, ngui v ra. Vacxin gi trong nhit t lnh: +40C n +100C c 12 thng; gi trong nhit thng c 6 - 8 thng Khng c Vacxin di nh sng mt tri v ni nng m. L thu tinh nt cao su: 50 ml c 50 liu. Ni sn xut: x nghip thuc th y TW (Phng)

Bo qun -

Trnh by

4. Vacxin T huyt trng tru b chng R1 c im Vacxin l mt canh khun m c nui cy chng Pasteurella Multocida typ R1 (chng Roberts) Vi khun b git bng Formol v cho thm keo phn nng cao v ko di min dch, ng thi gim nh phn ng do ni c t ca vi khun. Mi ml Vacxin cha 10 t vi khun. Khi lng l Vacxin chia lm 2 lp: lp nc trong trn c mu vng nht, mt lp keo phn trng hi vng y l. Vacxin t gy phn ng cc b. Sau khi tim 2 tun c min dch v min dch ko di 8 thng. Vacxin c th gy phn ng d ng: 1 - 2 gi sau tim, lm sc vt run ry, chy nc ri, th gp, st, vi i vi phn. Phn ln l phn ng nh v sc vt qua khi, khng cn iu tr. Mt s c phn ng nng phi can thip nh sau: + S ng cc loi thuc chng d ng. Dimedron, Phenergan, Adrenalin. + Khi tim Vacxin cn ch theo di phn ng. S dng Vacxin dng tim phng bnh T huyt trng tru, b, b, ngh kho mnh. Lc k trc khi dng keo phn ho u. Tim di da mt bn c. Khng c tim vo bp tht Thi gian tim: nn tim trc ma ma 1 thng

153

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Liu tim Mi tru b: 2 ml. Vacxin ni rm mt, c nhit t +40C - +100C th gi c 9 thng. Khng c gi Vacxin lnh m. L Vacxin ly ra phi dng ht trong ngy. L 100 ml c 50 liu L 50 ml c 25 liu Bo qun

Trnh by

Ni sn xut Trung tm th y Nam B: X nghip sn xut Vacxin Phn vin Th y Nha Trang.

5. Vacxin T huyt trng chng Iran c im Vacxin cht lm bng vi khun Pasteurella multocida chng Iran. Vacxin gy min dch tt, rt t khi c phn ng d ng cc b. Vacxin khng c cht b tr. Mi ml cha 10 t vi khun. Sau khi tim 2 tun, sc vt c min dch v min dch ko di 9 thng. Vacxin dng tim phng bnh t huyt trng cho tru, b, ngh kho mnh. Tim di da c. Khng tim vo bp tht. Sau khi tim cn theo di phn ng trong vi gi, nu c phn ng s s tr kp thi. Nn t chc tim phng cho tru b trc ma ma 1 thng. Trc khi ly thuc cn lc nh thuc. Mi tru b 2 ml. Vacxin phi gi ni rm mt t +40C n +100C. Thi gian bo qun 9 thng k t ngy ch to. Nu nhit thng th thi gian bo qun rt ngn hn. L Vacxin dng ch trong 1 ngy. L 100 ml. S liu thay i theo yu cu L 50 ml

S dng

Liu tim Bo qun

Trnh by

Ni sn xut: Trung tm Th y Nam b: X nghip sn xut Vacxin (T.P. H Ch Minh)

154

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

6. Vacxin T huyt trng chng P52 c im Vacxin ch to t vi khun Pasteurella multocida chng P52, git cht bng Formol, c dung dch phn chua lm cht ph. Mi ml c 10 t vi khun. Vacxin s dng c th gy phn ng nh; nhng khng gy phn ng cc b. Vacxin to min dch tt, thi gian min dch ko di 9 thng. Vacxin c dng tim phng bnh t huyt trng cho tru, b, b, ngh kho mnh. Tim di da c, khng tim vo bp tht. Sau tim 2 tun, sc vt c min dch. Nn tim trc ma ma 1 thng. Lc k trc khi dng. B, ngh di 6 thng tui: 1,5 ml. Tru b t 1 nm tui tr ln: 2 ml. Vacxin bo qun ni rni mt t +40C n +100C s gi c 9 thng. L Vacxin ly ra ch dng trong 1 ngy L 50 ml c 25 liu L 100 ml c 50 liu.

S dng

Liu tim

Bo qun

Trnh by

Ni sn xut: Trung tm Th y Nam B: X nghip sn xut Vacxin (T.P. H Ch Minh).

7. Vacxin T huyt trng tru b (keo phn) c im Vacxin c ch to t chng T1, T2, T3, Pasteurella multocida, git cht bng Formol, c cht b tr l keo phn. Mi 1 ml cha 10 t vi khun. Vacxin to min dch tt, t gy phn ng. Min dch cho sc vt ko di 5 - 6 thng. Vacxin dng phng bnh t huyt trng cho tru, b, b, ngh kho mnh. Tim di da c. Khng tim vo bp tht. Trc khi s dng lc u l thuc. L thuc ly d ch dng trong 1 ngy. Mi nm t chc tim phng 2 ln cho n tru, 6 thng mt ln

S dng

155

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Liu tim B, ngh: mi cn 2 ml Tru b trn nm tui: mi con 3 ml Vacxin nt rm mt: nhit thch hp 100C. Nh vy s bo qun c 9 thng. Nu nhit thng Vacxin ch gi c 4 - 5 thng. L 100 ml L 50 ml

Bo qun

Trnh by

Liu s dng tu theo yu cu. Ni sn xut: X nghip thuc Th y Trung ng

8. Vacxin T huyt trng tru b nh ho c im Vacxin c ch to t vi khun Pasteuella multocida chng Iran, git cht bng Formol, c cht b tr lm nh ho l du khng (Montanide) c th thay bng du thc vt trung tnh (pH = 7) Vacxin c th gy phn ng cc b: sng thng ni tim, nu nh tim di da. Vacxin s to min dch tt v thi gian min dch ko di 8 - 12

S dng Vacxin dng tim phng bnh t huyt trng cho tru, b, b kho mnh. Tim su vo bp tht, khng c tim di da. min Nam nn tim Vacxin trc ma ma 1 thng. min Mc tim Vacxin mi nm 2 ln vo khong thng 3 v thng 8 dng lch. Vacxin l mt dung dch trng nh sa. Khi Vacxin trong l chia lm 2 lp th khng dng c na v b hng. Mi tru b dng 2 - 3 ml. Tt nht l gi Vacxin nhit mt 100, bo qun c 6 - 9 thng. Khng ni nng m, v nh vy thi gian bo qun s ngn hn.

iu cn ch -

Liu dng Bo qun

Trnh by Mi l 50ml Ni sn xut: Vin Th y (B mn ho sinh Min dch) c php sn xut v th nghim trong sn xut.

156

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 10 VACXIN DNG CHO LN

1. Vacxin Dch t ln kh c im Vacxin c ch t chng vitamin dch t ln nhc c chng C, l mt chng to min dch mnh, n nh v khng gy ra cc bin i sinh l ln trong tt c cc la tui. Vacxin c th dng cho ln ni cha giai on u m khng gy qui thai. Mi liu Vacxin- cha khong 100 P. 50 Virut Sau s dng Vacxin 2 tun, ln c min dch tt v min dch ko di 12 thng n 15 thng. Trong cc iu kin nht nh c th s dng Vacxin dng ti, khng cn ng kh, hiu lc s cao hn. Nhng ch c s dng trong thi gian rt ngn (1 ngy sau khi pha). Vacxin c dng tim phng bnh dch t cho ln cc la tui, kho mnh. Khi khng c dch, ch tim cho ln 45 ngy tui tr ln. Khi c dch hoc c s e do ca dch cn tim sm cho ln 30 ngy tui. Nhng sau ln tim th nht cn tim ln hai, sau 3 - 4 tun. Sau , c mi nm tim nhc li mt ln. Trong cc c s nui ln tp trung cn tim Vacxin b sung thng xuyn cho n ln. cc a phng cn t chc tim phng Vacxin c 6 thng mt ln v cng phi tim Vacxin b sung cho ln con v ln ni. Vacxin phi pha vi nc sinh l v trng. Tu theo l Vacxin ng bao nhiu liu m pha vi s m1 nc sinh l bng s liu: l ng 50 liu th pha vi 50 ml nc sinh l. Mi ln bt c la tui no v trng lng bao nhiu u tim 1 ml. Vacxin tim vo di da sau tai hoc di da trong i Dng c pha Vacxin, ng tim ch c v trng bng luc nc si, hoc hp t 1000C, ngui v ra. Khng c dng cc dung dch thuc st trng v khng dng dng c cn nng; v nh vy, Vacxin s mt hiu lc. (V khng nguyn l Virut nhc c s b git v hu hoi, khng to c min dch na). Trnh mi kch ng mt tun trc khi v sau khi tim Vacxin cho ln,

S dng -

Liu tim -

Bo qun Vacxin ng kh gi +40C n +100C hay trong nc c 12 thng. Khng gi trong lnh ng.

157

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Khi pha dng phi gi trong , khng mt tri chiu thng vo Vacxin v ch dng trong thi hn vi gi. Pha xong phi dngngay. Trnh by ng l ng kh 20 liu. ng l ng kh 50 liu. Ni sn xut: Trung tm th y Nam b; X nghip thuc th y Trung ng (Phng); Phn vin th y Nha Trang.

2. Vacxin T huyt trng ln keo phn c im Vacxin v hot ch bng chng vi khun Pasteurella multocida (FgHc) c tnh tng ng khng nguyn vi chng gy bnh, c git cht bng Formol, c cht b tr v keo phn, to min dch tt hn, v gim tnh d ng do ni c t vi khun gy ra. Mi ml c cha 10 t vi khun. Khi lng, Vacxin chia lm 2 lp, lp keo phn lng y, trn c lp nc trong hi vng. Khi tim di da, Vacxin li mt u nh, v s gim dn theo thi gian. Vacxin to min dch sau 2 tun s dng v min dch ko di 6 - 9 thng. Vacxin dng tim phng bnh t huyt, trng cho ln kho mnh t huyt trng 2 thng tr ln. Sau khi tim phi c ngi theo di phn ng na ngy kp thi x tr. Lc k l Vacxin trc khi s dng. V tr tim: di da sau tai hay di da i trong Tim Vacxin cho ln mi nm 2 ln, thng tim vo trc ma ma 1 thng Mi ln tim 2 ml tt c cc la tui. Vi ln con 2 thng tui c th dng 1 ml. Nhng sau 3 - 4 tun phi dng liu b sung 2 ml. Vacxin gi ni rm mt, tt nht l nhit t +40C n +100C, c th gi c 9 thng. Khng Vacxin trong ng lnh. L 50 ml c 25 liu L 100 ml c 50 liu L 10 ml c 5 liu

S dng

Liu tim

Bo qun -

Trnh by

Ni sn xut: Vacxin t huyt trng ln keo phn c sn xut X nghip thuc th y Trung ng (Phng) v Trung tm th y Nam b (T.P. H Ch Minh).

158

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

3. Vacxin t huyt trng nh ho c m Vacxin c v hot, c ch to t chng Pasteurella multocida chng Iran c tnh tng ng khng nguyn vi chng gy bnh, git cht bng Formol, c cht b tr l du khong hoc du thc vt, dng nh ho. Mi 1 ml cha 10 t vi khun. Vacxin to min dch tt. Nhng thng gy phn ng cc b khi tim di da. Sau 2 tun, ln c min dch v min dch c th ko di 8 - 12 thng. Vacxin dng nh ho trng nh sa. Vacxin dng tim phng bnh t huyt trng cho ln kho mnh. Sau khi tim phi theo di phn ng na ngy, nu c phn ng s x tr: chm nng ch tim. Tim cho ln mi nm 2 ln, vo trc ma ma 1 thng (6 thng mt ln). Mi ln tim 2 ml. Tim su vo bp tht mng. Gi Vacxin nhit 100C n 120C, c th bo qun 9 - 12 thng. L Vacxin ly ra, ch dng trong 1 ngy.

S dng

Liu tim

Bo qun

Trnh by L ng 50 ml, 100 ml. Ni sn xut: Vin th y (B mn ho sinh min dch) c php sn xut th, ng dng trong sn xut.

4. Vacxin ng du ln keo phn c im Vacxin cht c sn xut t chng vi khun ng du ln c tng ng khng nguyn vi chng gy bnh cho ln nc ta, dit bng Formol, c cht b tr l keo phn. Mt ml cha 10 t vi khun. Vacxin t khi xy ra cc phn ng cc b hay ton thn, to min dch tt v n nh. Vacxin sau khi s dng 2 tun, ln c min dch v min dch ko di 9 thng n 12 thng. Vacxin lng, chia 2 lp, lp di lng l keo phn trng c v lp trn c mu vng trong. Dng tim phng bnh ng du ln cho ln t 45 ngy tui tr ln, kho mnh. Mi nm cn tim cho ln t 1 n 2 ln (6 thng mt ln).

S dng -

159

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Tim vo di da sau tai hoc di da trong i . Trc khi tim phi lc u l thuc. L thuc dng ch s dng trong 1 ngy. Mi ln con di 3 thng dng 2 ml. Mi ln t 4 thng tr ln dng 3 ml. Gi trong iu kin lnh 100C bo qun c 9 thng. V trong iu kin nhit nng thn c 5 - 6 thng. Trnh ni nng m c nh sng mt tri. L thuc 50 ml. L thuc 100 ml.

Liu tim

Bo qun

Trnh by

Liu dng thay i theo yu cu. Ni sn xut: X nghip thuc th y Trung ng

5. Vacxin Ph thng hn ln (keo phn) c im Vacxin c ch t mi trng nui cy vi khun ph thng hn (Salmonella Cholerae suis) git bng Fomlol, c b tr keo phn. Mi 1ml Vacxin c 10 t vi khun. Chai Vacxin lng chia lm 2 lp: lp keo phn trng y, lp trn l nc trong vng. Keo phn c tc dng gi lu khng nguyn trong c th ln, gim bt phn ng, to min dch ko di. Sau khi s dng 12 ngy, ln c min dch v min dch ko di 4 - 5 thng. Vacxin c th c phn ng d ng: ln con b st th mnh, chy mi, run ry. Nhng s t khi sau 2 - 3 gi Dng phng bnh ph thng hn cho ln con t 20 ngy tui kho mnh ln u; sau 2 - 3 tun c th tim ln 2 to min dch chc chn v n nh. Sau khi tim phi theo di phn ng cho ln con. Nu phn ng nng phi can thip bng cc loi thuc chng d ng (Promethazin, dimedron, Adrenalin...) Truc khi dng phi lc k l thuc. L thuc ly ch dng trong mt ngy. C th tim cho ln trc khi sinh mt thng to min dch cho ln m min dch ny c th truyn cho ln con ti 3 - 4 tun tui. V ln con 4 tun tui mi phi tim Vacxin.

S dng -

160

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Liu tim Tim cho ln con 2 ml vo di da sau tai hay di da trong i. Tim cho ln ni cha trc khi 1 thng 4 ml vo di da. Bo qun Vacxin gi ni rm mt, t +40C n +100C bo qun c 6 thng. Nu nhit bnh thng ch bo qun c 3 thng. Khng c gi Vacxin trong lnh m. L 100 ml c 50 liu L 50 ml c 25 liu

Trnh by

Ni sn xut: X nghip thuc th y Trung ng (Phng); Trung tm th y Nam b (X nghip sn xut Vacxin).

6. Vacxin ng du ln II (VR2) c im Vacxin nhc c ch bng vi khun ng du ln chng VR2 (Rumani). Mi 1 ml cha 10 t vi khun. Vacxin an ton khng gy phn ng cho ln cc la tui Sau tim 2 tun, ln c min dch v min dch ko di 8 - 12 thng Vacxin dng tim phng dch ng du cho kho mnh t 2 thng tui tr ln. Trc khi s dng lc u l thuc. Dng c, ng tim khng c ra bng thuc st trng v khng sinh, m ch v trng bng luc, ri ngui mi ra. Sau khi tim vn v trng dng c nh vy. Tim vo di da sau tai hoc di da trong i. Tim cho mi ln 1 - 2 ml Vacxin gi ni rm mt t +40C n 100C bo qun c 9 thng. Nu nhit thng c 4 thng. Khng trong lnh m. Trnh nh sng mt tri v ni nng m. L thuc dng ch s dng trong 1 ngy. L 50 ml. L 100 ml.

S dng

Liu tim Bo qun

Trnh by

161

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Ni sn xut: X nghip thuc th y Trung ng (Phng); Trung tm th y Nam b (T.P. H Ch Minh)

7. Vacxin phng bnh Leptospirosis c im Vacxin c ch t cc chng vi khun Leptospira gy bnh cho ln git cht bng Merthiolat 1%. l cc chng: Leptospira pomona, L. mitis, L. autumnalis, L. autralis, L. icterohaemorrhagia, L. bataviae, L. canicola. Vacxin c th cho b tr l phn chua hoc dng canh khun n thun. Vacxin khng gy cc phn ng ph. Sau khi tim 2 tun, ln c min dch v min dch ko di 6 - 9 thng. Vacxin dng phng bnh Leptospirosis (bnh ln ngh) cho ln kho mnh t 2 thng tui tr ln. Tim di da hai ln, cch nhau 7 ngy. Ln nghi mc bnh th khng tim. Lc nh l Vacxin truc khi dng. Ln t 15 - 50 kg: ln 1: 2 ml/con; ln 2: 3 ml/con Ln trn 50 kg: ln 1: 3 ml/con; ln 2: 5 ml/con. Vacxin ni rm mt, t +40C n +80C bo qun c 6 - 9 thng. L 100 ml L 50 ml,

S dng

Liu tim

Bo qun Trnh by

Ni sn xut: X nghip thuc th y Trung ng (Phng); Trung tm th y Nam b (T.P. H Ch Minh.

8. S dng Vacxin phi hp cho ln nhiu a phng, t lu c tp qun dng phi hp mt s Vacxin, khng phi trn ln, m tim cng mt lc, tim my v tr khc nhau. C th tim phi hp cc loi Vacxin sau y: a) Bnh thng Ln con 20 - 30 ngy tui tim Vacxin ph thng hn hoc ph thng hn vi t huyt trng. n 45 - 60 ngy tui tip tc tim Vacxin ph thng hn t 2, ng thi tim Vacxin dch t ln v Vacxin ng du ln.

162

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

b) Khi c dch e do: Ln 15 - 20 ngy tui tim ph thng hn. n 30 ngy tui, tim Vacxin dch t ln, Vacxin t huyt trng v Vacxin ng du ln. n 70 ngy tui tim li Vacxin ph thng hn v Vacxin t huyt trng ln.

Qua vic phi hp tim nh trn, tuy n ln c mt trong cc t tim, nhng khng gy ra cc phn ng nng, vn to c min dch chng cc bnh truyn nhim cho n ln. c) Cc t tim bnh thng Mi nm hai ln, cc ia phng t chc tim phi hp 3 loi Vacxin: Vacxin dch t ln, Vacxin ng du ln v Vacxin t huyt trng ln. Nh vy, tit kim c sc lao ng v chi ph cho cc t tim m vn m bo kt qu tt.

163

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chung 11 VACXIN DNG CHO CH

1. Vacxin phng bnh Di v hot. c im Vacxin ch to t no b nui cy Virut di cng c git cht bng Formol, l mt huyn dch trng c. Vacxin t gy ra cc phn ng ph vi ch. Sau khi s dng Vacxin t 2 - 3 tun, ch c min dch vi Virut di v min dch ko di 6 - 9 thng. Vacxin c s dng tim phng bnh di cho ch t 2 thng tui tr ln trong trng thi kho mnh. Tim Vacxin vo di da ch (trong i). Trc khi dng lc u l thuc, kim tra v vt l (khng c nm mc, khng thay i mu sc). Ch con 2 thng tui dng ln u, 6 thng sau tim b sung ln 2, v sau c mt nm tim li mt ln.

S dng -

Liu tim Mi ch tim 2 ml. Bo qun Vacxin gi ni rm mt t +40C n 100C bo qun c 6 thng. Khng Vacxin lnh m, khng ni nng m. Vacxin ng: l mt liu 2 ml, l hai liu 4 ml

Trnh by Ni sn xut: X nghip thuc th y Trung ng (Phng).

2. Vacxin phng bnh Di nhc c (LEP. Flury) c im Vacxin c ch to t chng Virut di nhc c LEP.Flury ca Hungary, nui cy trn phi trng g, s dng gn nh nguyn th dch ht t phi trng, c mu hng hoc d nu. Vacxin c th gy cc phn ng ph cho ch, c bit l ch 3 - 4 thng, th hin: run ry, th gp, chy ri, lit chn sau (ni tim). Vacxin to min dch cho ch ko di 12 thng.

164

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

S dng Vacxin dng tim phng bnh di cho ch kho mnh t 3 thng tui tr ln. Ch t 3 thng tui tim ln u, sau 2 thng tim ln 2, sau c mi nm tim nhc li 1 ln. Dng c, ng tim khng c ra bng thuc st trng, phi luc hoc hp t ngui mi dng. Tim vo bp tht i cho eh. Mi ch 3 thng tui tim 2 ml. Mi ch 4 thng tr ln tim 3 ml. Gi Vacxin trong lnh m: t 00C bo qun c 2 thng (dng ti). Trnh ra nh nng mt tri. L thuc dng ch c thi hn s ng 01 ngy. L ng 3 ml c 1 liu L ng 30 ml c 10 liu.

Liu tim

Bo qun

Trnh by

Ni sn xut: X nghip thuc th y Trung ng (Phng); Trung tm nghin cu bnh di v bnh ng vt nhit i (61 Trng Chinh).

3. Vacxin phng bnh Di nhc c (LEP. Flury) c im Chnh l Vacxin di nhc c ch bng chng Virut LEP. Flury nui cy trn phi trng g, nhng c s dng dng lm ng kh. Mi liu cha 103,8 LD50 Virut. Ging nh s dng Vacxin nhc c LEP. Flury dng ti (nguyn th). Ch khc: Khi dng pha mi liu ng kh vi 3ml nc ct v trng, lc k cho tan, ri cng tim su ngay bp tht i cho ch. Thuc pha xong phi dng ngay. trong nhit +40C n 100C c th bo qun c 4 - 6 thng Khng c trong lnh m, khng di nh sng mt tri. L 1 liu.

S dng

Bo qun -

Trnh by Ni sn xut: Trung tm th y Nam b (T.P. H Ch Minh).

165

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Vacxin phng Di Rabisin c im Vacxin ch t Virut di cng c nui cy trn mi trng t bo, git cht bng ho cht, c mu trng hi c. y l loi Vacxin nhp t hng Rhn - Pulenc. Vacxin an ton khng gy phn ng cc b v ton thn Vacxin to min dch mnh, n nh cho ch, ko di trong 3 nm. Vacxin dng tim phng bnh di cho ch kho mnh t 2 thng tui tr ln. Vacxin c tim di da trong i vi liu 1 ml. Gi Vacxin trong nhit +40C n 100C c th bo qun 12 thng. Khng Vacxin trang lnh m. Mi l ng 1 liu. Ni sn xut: Nhp t hng Rhn - Pulenc (Php) t nm 1993, c dng cho ch cnh cc thnh ph, cha dng rng v t, (Mi liu 16.000 ).

S dng

Bo qun

Trnh by

5. Vacxin phng 4 bnh cho ch c im Vacxin hn hp 4 loi Vacxin phng 4 bnh cho ch, bao gm 3 loi Vacxin Virut nhc c phng bnh Car (bnh si st), bnh vim gan do Virut v bnh vim rut do Virut Parv. V mt loi Vacxin cht phng Leptospirisis ch t 2 chng xon trng: Lepspira icterohaemorhagiae v L. Callicola. Vacxin nhp t hng Rhn - Pulenc (Php) c tn l Vacxin Tetradog v nhp t hng Intervet (H Lan) c tn l Nobivac; tnh nng 2 loi Vacxin trn hon ton ging nhau. Vacxin t ra an ton cao, rt t gy phn ng. Sau kh tim cho ch min dch vi 4 bnh k trn ko di 12 thng. Mi liu Vacxin gm 2 l: 1 l cha 3 chng Virut nhc c ng kh: Car, Parvo v vim gan v 1 l cha dung dch Vacxin cht Lepospirosis. Khi tim s ho 2 l vi nhau ri tim ngay. Dng tim phng 4 bnh cho ch kho mnh t 2 thng tui tr ln, c th tim cho ch t 6 tun tui. Vacxin c tim vo di da trong i. Ch con 2 thng c tim ln u, sau 4 tun tim ln th 2, sau c mi nm tim mt ln; m bo min dch tt.

S dng -

166

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Liu tim Hai l pha vi nhau l 1 liu gm 2 ml tim cho 1 con ch. Bo qun Vacxin gi trong +40C n 120C bo qun c 12 thng. Khng c trong lnh m, khng nh sng mt tri chiu vo. Hp 10 liu gm 10 hp nh, c ng tim sn. Hp 100 liu, khng c ng tim; nhng mi liu gm 2 l nh, khi tim s pha ln.

Trnh by

Ni sn xut: nhp t hng Rhn - Pulenc (Php) v hng Intervet (H Lan) t nm 1992, c tim cho ch cnh cc thnh ph.

6. Vacxin phng bnh Car nhc c (ng kh) c im Vacxin c ch t chng virut car nhc c nui cy trn phi trng g, c th dng dng ti hoc ng kh. Vacxin t gy phn ng ph v ton thn. Sau khi tim 2 tun, ch c min dch v min dch ko di trong 12 thng. Vacxin thng c dng l dng ng kh. Vacxin c dng cho ch kho mnh la tui t 2 thng tr ln Ch 2 thng tui tim ln u; sau 4 tun tim nhc li ln 2, sau c 12 thng tim 1 ln. Tim vo di da trong i ch. Mi liu pha vi 1 ml nc ct v trng tim cho Gi trong iu kin +40C n 80C bo qun c 6 thng Khng trong lnh m, trnh nh sng mt tri. Pha xong thuc phi dng ngay. ng 1 liu, pha vi 2 ml nc ct khi dng. Ni sn xut: x nghip thuc th y Trung ng (Phng), Trung tm Th y Nam b.

S dng

Liu dng Bo qun

Trnh by

167

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Chng 12 VACXIN DNG CHO GIA CM

CC PHNG PHP DNG VcXIN cho gia cm Mi Vacxin c mt hay nhiu phng php s dng, hoc cho tng con, hoc cng lc cho c n. Khi s dng cho tng con th hiu qu tt hn v liu Vacxin chnh xc m bo min dch ng u. Nhng li c nhc im. Tn cng sc, thi gian, gy nhiu nh hng n gia cm. cc n gia cm ln th phng php c th khng li bng cc phng php dng c n. Vit Nam, cc Vacxin dng phng bnh Newcastle (Niucatxon), ch yu l nhng Vacxin sng ch bng mt trong 2 loi chng sau y. Cc chng rt yu (Lentogen) gm c chng F. Lasota. Cc chng yu va (Mesogen) gm c chng M (Muktesvar hay h I).

1. Phng php min dch cho tng con Tim di da hoc bp tht: Phng php ny p dng cho cc loi Vacxin sng hoc cht c cht hp ph (keo phn, nh du...) loi Vacxin sng lm bng cc chng yu va (Mesogen). Cc Vacxin c cht hp ph ch nn tim di da, khng tim vo bp tht. Nn tim di da cho g d, tht, gia cm xut khu, c bit i vi Vacxin c cht hp ph. Nn tim vo c c cho g mi t, vt. Nn tim vo c i cho gia cm non. Phng php ny i hi phi c nhng ngi tho tay ngh bt v tim n g kho mnh t gy nh hng

Nh mt, nh mi, nhng m: p dng cho cc Vacxin sng lm bng cc chng rt yu (Lentogen) nh Lasota: Cc phng php ny cho min dch tt, u v di, nht l nh vo mt. Vacxin to ra mt hng ro bo v ngay phn trn b my h hp. C 3 cch u nhm a Vacxin vo phn trn ng h hp, khi nh mt th Vacxin s theo ng l vo mi, khi nhng m ngp th Vacxin cng vo mi.

Chng di da, xt di da: p dng cho Vacxin yu, xc nh u g. Dng ngi bt hoc kim kh trng ngui, nhng vo vacxin pha v trch thng da mt trong cnh. Chch 2 ch cho Vacxin chy vo da ch chch.

168

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Cng c th kha 2 ng cho nhau pha trn mt ngoi i hoc vt chc ci lng mt ngoi i, bi Vacxin ln hoc ly bn chi v trng xt Vacxin ln cc l chn lng.

2. Phng php min dch cho c n Cho ung Dng cho cc loi Vacxin sng lm bng cc chng rt yu, c bit cho Vacxin Lasota. Phng php cho ung l phng php thun li nht, t tn cng, hi g, an ton cho g nhng gy min dch km v khng ng u v lng thuc vo trong c th khng u nhau. Khi cho ung phi tun th cc iu kin sau y: + C n phi nhn ung nc 3 - 4 gi trc khi cho ung Vacxin. + Vacxin ch pha ngay trc khi dng v tnh lng pha g ung ht trc 2, 3 gi (tu theo nhit khng kh nh sng mt tri). + Nc ung pha phi l nc thun khit, khng c clo cc thuc tit trng, khng c kim loi nng, l nc ging trong, nc sui trong, nc ma. Phi pha th no lng ung cho cc la tui. Mc Vacxin trong mng phi ngp mi khi ung. + Mng ung phi ra sch bng nc, khng c dng cc thuc st trng ra. Nn dng mng bng cht do, khng nn dng mng kim kh. Phi c mng g ung t do, thoi mi v ung cng mt lc. + Cho ung Vacxin vo sng sm, khi tri cn mt. Mng ug Vacxin phi ch rm mt. Phun Vacxin Dng cc loi Vacxin ch bng cc chng rt yu. Dng mt my phun to ra nhng git Vacxin nh c ng knh 5 - 20 m v phun pha trn g cch g khong 1m. Cch ny rt thun li v d dng cho g nht trong chung tng hoc chung , t tn cng bt g hi g, min dich xut hin sm hn mt ngy so vi cc phng php khc... Nhng phng php ny i hi c my phun thch hp, c nh th ng kn, phng php ny cng d gy ra phn ng h hp, nht l khi n g c sn bnh h hp mn tnh. Cn ch l m v nhit ca khng kh nh hng nhiu n min dch. Nu cc git Vacxin kh nhanh di 5 pht ( m thp, kng kh nng) th m cao, khng khi mt) th min dch tt hn. Lng nc cn thit pha Vacxin (trang sau)

169

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Phng php min dch

S g 0-4 tun

Tui g 5-10 tun 2,5ml 25,0ml 50 ml 500 ml 2 lt 20 lt 100 ml 1 lt 10 tun tr ln 2,5ml 25,0ml 100 ml 1 lt 4 lt 40 lt 200 ml 2 lt

Nh mt hay mi

100 1000

2,5ml 25,0ml 25ml 250ml 1 lt 10 lt 50 ml 500 ml

Nhng m

100 1000

Ung nc

100 1000

Phun

100 100

VACXIN NIUCATXON NG KH CHNG F (h 2) 1. c im Vacxin sng lm bng chng F rt yu, nui trn phi trng. Chng F khng gy phn ng, ngay c g con mi n. Nhng n cho sc min dch yu v khng bn. Mi liu c t nht 107 ELD50 Virut. d bo qun, Vacxin c pha thm cht b tr v ng kh. Thi gian min dch: 1 thng. Vacxin ny dng cho g 1 ngy tui tr ln, nh mi hoc nh mt nhng nh mt tt hn, tuy rng mt thm th gi so vi nh mi. C ni dng tim di da. Trc khi dng pha long Vacxin bng nc sinh l hoc nc ct v trng lnh. Ht thuc pha bng ng ht hoc ng nh git vo mi mt hoc mi l mi mt git. Nh vy mi g nh 2 git. Khi nh mt th cho git Vacxin vo kho mt trong, i git thuc tiu i mi nghing u cho mt git na vo mt bn kia. Nu nh mi th ly ngn tay tri bt mt l mi v nh tip nh vy vi l mi bn kia. Ch pha Vacxin ngay trc khi dng.

2. S dng

3. Liu dng Nc pha Vacxin phi lnh. Dng c pha v ht thuc, trc v sau khi dng xong khng c ra bng thuc st trng m ch c ra bng nc thng ri un si 15 pht ngui hoc lnh em dng. Vacxin pha phi gi trong lnh v phi dng ht trong 2 gi.

170

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Mi ml Vacxin pha c th dng cho 10 g (10 liu) khi nh mi con 2 git. Nh vy tu theo s liu dng trong l m pha vi lng nc bng 1/10 s liu. Th d l 100 liu th pha 100/10 - 10 ml nc.

Bo qun: Vacxin phi gi +40C hoc trong nc , ch rm mt, khng c mt tri chiu thng vo. Trong iu kin , Vacxin c th gi c 1 nm. Nu gi nhit thng th thi gian bo qun rt ngn nhiu. Trnh by
L 100 liu. Ni sn xut: Trung tm th y Nam b (T.P. H Ch Minh)

VACXiN NG KH NiUCATXON CHNG LAXOTA 1. c im Vacxin ny l mt Vacxin sng lm bng chng rt yu Laxato. N c pha thm cht b tr v ng kh. Mi liu c t ngt 106,5 ELD50 Virut. Chng Laxota tuy thuc chng rt yu nhng c c lc cao hn chng F, v vy nhiu tc gi khuyn ch nn dng n sau khi g c min dch vi Vacxin F. tuy nhin cng c nhiu ngi s dng n ngay t ln min dch th nht cho g. Vacxinny c th gy ra nhng phn ng h hp v ch nn dng nhng n g khng c bnh h hp mn tnh (bnh Mycoplasma) g , n t lm gim trng. Vacxin ny gy min dch mnh v bn hn Vacxin F, nhng n khng mnh v bn bng cc Vacxin yu va (chng Mesogen). N ch bo h trong 2 - 4 thng tu theo tui v sc kho ca n g.

2. S dng v liu dng Trong hon cnh hin nay ca ta, Vacxin Laxota c th nh mt mi, hoc cho ung, cc nc khc cn dng phun: nh mt, dng nc sinh l hoc nc ct v trng pha 2,5ml vo l cha 2,5ml Vacxin ng kh. Lc k ri dng dng c nh git vo mi mt mt git. Cc dng c dng ly nc pha, dng nh Vacxin cho g khng c ra bng thuc st trng m ch ra bng nc l xong un si trong 15 pht, ngui mi dng. Tt nht l nc pha v dng c pha em trong lnh trc khi dng. cho ung, cng pha bng nc sinh l hay nc ct v trng. Cng c th dng nc ging trong, nc ma v trng. Mi l Vacxin pha thnh 1.000 liu. Lng nc ung thay i tu theo tui g: G di 20 ngy tui: tnh mi con ung 5ml. G 20 - 45 ngy tui: tnh mi con ung 7,5 ml. G trn 45 ngy tui: tnh mi con ung 15 - 30 ml. C ni dng ng tim ht thuc pha v bm liu nh trn vo hng cho g. C th dng Vacxin mt ln cho g d tht k t 7 ngy tui, dng nhc li cho g mi t 1 thng trc khi v c sau 2 - 3 thng phi dng nhc li.
171

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

3. Bo qun Bo qun trong nc hoc +40C n 100C c th gi c 1 nm Nu gi c nhit thng th thi gian rt ngn nhiu. Ch pha Vacxin ngay trc khi dng Vacxin pha ri phi gi trong lnh, v phi dng ht trong 2 gi.

4. Trnh by L 1.000 liu, s liu c th thay i theo yu cu. L c 1.00 liu Ni sn xut: x nghip thuc th y Trung ng (Phng), Trung tm Th y Nam b.

VacxIN NiUCATXON NG KH CHNG MUKTESWAR (H 1 hay chng M) 1. c im Vacxin ny l mt Vacxin sng lm bng chng yu va Mukteswar (Mesogen). d bo qun, Vacxin uc ng kh. Mi liu cha t nht 105 ELD50 Virut. Chng Mukteswar gy min dch bn, nhng n c th gy bnh g di 2 thng tui. V vy n ch c th s dng cho g trn 2 thng tui, kho mnh. g c bnh h hp mn tnh (CRD), tim Vacxin ny c th gy phn ng, lm tri dy bnh CRD v sc min dch do Vacxin s yu hoc khng c. Trong trng hp nh vy tt nht l dng mt s khng sinh nh tylan, cho g mt tun trc khi dng Vacxin Ngoi ra khi tim cho g m ang nui con, g m c th bi Virut ny ra ngoi, gy min nhim vo g con v g con c th cht. i vi g sp hay ang trng, Vacxin c th gim trng. Thi gian min dch c th sut i con g. Vacxin c th dng tim hoc chng.

2. S dng tim, dng nuc ct hoc nc sinh l v trng pha long Vacxin thnh 1/1000 v tim 1 ml vo di da mt sau c hoc mt trong i hoc tim bp vo c c. chng, dng nc nh trn pha thnh 1/20 ly kim my may hoc ngi bt un si ngui, nhng vo Vacxin v chch vo di da mng trong cnh, xa mch mu. Khi rt kim hoc ngi bt ra, ch chch pbi hi phng ln v git thuc nm li . Nhng kim v ngi th nht 1cm. Cc dng c dng tim chng phi un si ngui, khng c x l bng thuc st trng. Ch chng khng st trng bng cn. 3. Bo qun Vacxin phi gi +40C n +100C hoc trong nc . Trong iu kin , c th gi c 1 nm k t ngy ch. Vacxin pha cng phi gi trong lnh v phi dng ht trong 2 gi.

172

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

4. Trnh by l 1.000 liu, 500 liu. Ni sn xut: X nghip thuc th y Trung ng (Phng); Trung tm th y Nam b - (T.P. H Ch Minh)

CC CHNG TRNH CHNG PHI HP cc vAcxiN NIUCATxoN Qua nhng iu trnh by trn, vi 3 loi Vacxin m chng ta hin c, khng th gy min dch khp kn cho cc n g nu dng ring tng loi Vacxin. trn th gii cng c tnh hnh nh vy, cn phi hp vic s dng cc loi Vacxin vi nhau theo nhng chng trnh c th bo m t c, sc min dch mnh, tng i ng u v tng i khp kn. Cc chng trnh thay i tu loi g (g d tht, g , g hu b...) tu phng thc chn nui (nui tng, nui th..,), tu tnh hnh dch (khng c dch, b dch e do, c dch...), tu hon cnh ca mi tri, mi a phng. ta cha c nhng chng trnh nh vy, nn sau y xin nu mt s kin chung gip xy dng chng trnh v th nghim cho tng tri, tng vng. 1. i vi g con: Nn dng Vacxin ln u 1 tun tui nu khng c dch e do. Nu c dch e do, phi dng Vacxin sm hn, nhng sau 4 tun phi dng li ln th hai. Vacxin nn dng l Vacxin F nh mt hoc nh mi ln u cng nh ln th hai. Cng c th dng Vacxin Laxota nh mt hay cho ung thay cho Vacxin F, nhng tt nht l dng Vacxin F vo ln th nht v Laxota vo ln th 2. 2. i vi g tht. V ch nui c 2 thng, nn khng cn gy min dch di. Khi khng c dch dng vacxin F vo lc 1 v 4 tun tui, hoc dng Laxota lc 1 tun tui. Khi c dch e do, dng Vacxin F sm hn trong ln u, sau 3 tun dng Vacxin Laxota. 3. i vi g hu b: Cho n 2 thng tui thc hin nh ni trn, vi Vacxin F lc g c 1 tun tui, ri 3 - 4 tun sau dng Vacxin Laxota nu khng c dch e do. Nu c dch e do, dng Vacxin F sm hn n 7 ngy tui, sau 3 - 4 tun dng Vacxin Laxota. Khi g t 7-8 tun tui dng Vacxin M. 4. i vi g ging: Sau khi g t 8-10 tun tui tim Vacxin M. Sau c 4-6 thng tim li Vacxin ny. 5. i vi g : 1 thng trc khi dng Vacxin Laxta nh mt hoc cho ung. Sau c 6 thng nhc li 1 ln. Cn c th dng vi Vacxin v hot cho cc la tui g. 6. Mt s yu lm gim sc min dch ca Vacxin Newcastle. Ngoi nhng yu t thuc v cht lng ca Vacxin cn c nhng yu t khc c th lm gim hoc c ch hn tc dng ca Vacxin. l: G c bnh h hp mn tnh (CRD). G c bnh Gumboro. G c bnh Marek. G c bnh vim ph qun truyn nhim (IB) G b ng c cp tnh hay mn tnh vi c t aflatoxin.

173

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

G tim Vacxin cng ty giun sn, cu trng. Hai cng vic cn thc hin cch nhau t ra mt tun.

VACXIN U G NG KH (Tri g) 1. c im Vacxin sng lm bng Virut Weybrige nui trn mng phi trng v c ng kh. Mi ml Vacxin c t nht 106 EID50 Virut. V chng Virut ny c ngun gc t g nn Vacxin cho min dch tt g. Min dch c sut i g.

2. S dng Vacxin c th s dng theo mt trong 3 cch sau y: 1/ Kha da: Phng php ny thng dng cho g con. Ly mi dao cn, kha mt trong i vi ng ct cho nhau ri bi thuc pha long ln cc vt kha . Vt kha khng c lm chy mu. 2/ Xt chn lng: nhng g c lng mt ngoi i vo khong 4 tun tui tr ln, vt mt s lng khong 15 ci, ly mt bn chi nh rng ca ngi nhng vo thuc pha xt ln cc l chn lng. 3/ Chch da cnh: Ly mt ngi bt nhn hoc mt kim my may un si ngui, nhng vo thuc pha, chch vo di da mng mt trong cnh, ch xa mch mu. Lc rt ra, ch chch phi hi phng mt t. Xong li nhng thuc chch nt th hai cch nt th nht 1cm. C th dng phng php ny cho g 1 ngy tui tr ln. Trong c 3 phng php, sau 5-7 ngy phi quan st ch kha da, l chn lng hoc nt chch. nhng ch phi ni ln nhng nt trng, nh, nht l l chn lng. Nu khng c g c th phi lm li cnh hoc i bn kia. cc chung vng cha bao gi c bnh, nn dng Vacxin cho g t 2 n 3 thng tui. Nu vng c bnh hoc b bnh e da, c th, dng t 2 tun tui. Nn dng vo cc thng 2-3, tc l trc ma bnh ( cc vng pha Bc). 3. Liu dng Vi l 100 liu pha 1ml nuc, vi l 200 liu, pha 2ml nc Nc pha l nc sinh l, hoc nc ct v trng. Cc dng c dng chng, xt thuc, khng c x l bng thuc st trng 4. Bo qun Bo qun +40C n +100C hoc trong nc c 1 nm, khng nn gi lnh ng. Vacxin pha vn phi gi trong lnh v cng ch gi c 2 gi. Trnh by: L 200 liu - l 100 liu. Ni sn xut: Trung tm th y Nam b (T.P H Ch Minh)

174

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

VACXIN DCH T VT NG KH 1. c im Vacxin Virut sng ch vi chng Virut nui trn phi trng v ng kh Vacxin dng phng bnh dch t vt cho vt kho mnh. N gy min dch 5-7 ngy sau khi tim bp tht c. Thi gian mn dch c 3 thng ngan (vt xim), 5 thng vt v ngng. Dng nc sinh l v trng pha Vacxin. C 2 cch s dng vacxin: tim v nh mi. Tim di da pha sau c hoc tim bp tht c. Cn nh th nh vo l mi. Cc dng c dng tim hoc nh mi khng c ra bng thuc st trng m ch luc bng nc si ri ngui trc khi dng. vng khng c dch, c th dng c cho vt 3 tun tui, ri n 7 tun tui chch li i vi vt tht. i vi vt ging, chch li trc khi trng. vng c dch th c th dng Vacxin khi vt mi n, sau 3-4 tun nn chch li. Trnh tim cho vt vo v thay lng. tim, mi l Vacxin 1000 liu pha 1000ml nc sinh l. Vt, ngan, ngng, di 60 ngy tui th tim mi con 0,5ml; vt, ngan, ngng trn 60 ngy tui th tim 1ml nh mi cho vt con mi n th ly Vacxin pha nh trn, nh vo l mi 1 git. Khi vt c 2 thng tui th tim Vacxin vi liu 0,5 di da. Gi +40C n +100C hay trong nc . Trong iu kin c th gi c ti hn ghi trn nhn (1 nm). Khi Vacxin pha vn phi gi trong lnh v cng ch c dng trong phm vi 2 gi.

2. S dng -

3. Liu dng

4. Bo qun -

Trnh by: l 1000 liu. Ni sn xut: X nghip thuc th y TW (Phng), Trung tm th y Nam b (T. P H Ch Minh).

VACXIN T HUYT TRNG GIA CM NH HO 1. c im Vacxin ch bng cc chng t huyt trng phn lp gia cm, c tnh tng ng khng nguyn vi chng gy bnh. Cht ph trong Vacxin l cht nh du c tc dng tng cng v ko di min dch. Mi ml Vacxin c 10 t vi khun. Vacxin c mu trng nh sa, nhng c hn, N dng phng bnh cho g, vt, ngan, ngng.

175

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

2. S dng Vacxin dng tim phng bnh t huyt trng cho nhng gia cm kho mnh. Nn tim mt thng trc ma bnh. Vacxin tim di da pha sau t v ch c nhiu m lin kt di da, ti ch tim s tn ti mt cc u nh ca cht Vacxin. Trc khi ht thuc ra, cn lc k l thuc trn u cht nh vi canh khun. Nu thuc lnh, nn ly ra vi gi bn ngoi cho bt lnh d ht thuc ra. Nn dng kim tim s 18 v 20 d tim. Vacxin c th gy ra mt s phn ng mt s gia cm: khong 2-4 gi sau khi tim, gia cm r, b n, tnh trng ko di trong vi ngy ri gia cm tr li bnh thng. Vacxin tim d b nung m, thao tc phi tht v trng. Khng c tim bp tht.

3. Liu tim Vacxin dng tim cho gia cm t 25 ngy tui tr ln. T 2 ngy tui n 2 thng tui, tim 0,5ml. Trn 2 thng tim 1ml. T th trng 2kg tr ln tim 15-2ml. 4. Bo qun Vacxin gi +40C hoc trong nc c 9 thng. Nhng l ang dng d dang phi dng ht trong ngy. Khng c Vacxin trong lnh ng. 5. Trnh by L 100ml. S liu c th thay i theo yu cu. Ni sn xut: X nghip thuc th y TW (Phng)

vACXIN PHNG BNH GUMBORO 1. c im Vacxin c ch t chng Virt nhc c Gumboro, nui cy trn mi trng t bo hoc phi trng, dng dng ti hay ng kh. Vacxin an ton khng gy phn ng cho g. Vacxin to min dch cho g ko di 8-10 thng. Vacxin dng phng bnh Gumboro cho g kho mnh t 1 tun tui n trng thnh. Pha Vacxin vi nc ct tim di da cho g hoc cho ung, nhmt Ln u dng cho g mt tun tui, sau 3-4 tun dng ln th hai. Khi g trng thnh mi nm s dng Vacxin mt ln.

2. S ng

3. Liu tim Pha Vacxin mi liu vi 0,2ml v tim di da cho g. 4. Bo qun Gi Vacxin nhit +40C n 100C bo qun c 9 - 12 thng Khng Vacxin lnh m

176

WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM

Trnh nh sng mt tri v nng m. L Vacxin 200 liu. L Vacxin 100 liu. Trung tm th y Nam b (Thnh ph H Ch Minh) Nhp t hng Rhn-Mrieux (Php)

5. Trnh by

Ni sn xut:

VACXIN NIUCATXN CHU NHIT 1. c im Vacxin c ch to t chng Virut nhc c V4 ca c, cy qua phi trng hoc mi trng t bo. Virut nhc c ny c th chu nhit iu kin thng ko di 30-60 ngy. Vacxin to c min dch cho g vi hiu gi bo h 60-70%, min dch ko di 4-6 thng. Dng phng bnh Niucatxn cho g t mt tun tui tr ln. Pha Vacxin cho g ung, nh mt hoc trn vi thc n cho g u to c min dch. G 1 tun tui c th s dng Vacxin ln u, sau 3 tun s dng ln 2, sau c 6 thng dng li mt ln.

2. S dng -

3. Liu dng Tu theo yu cu nh mt, cho ung m pha Vacxin vi lng nc ct khc nhau. Mi liu Vacxin c 106,5EID50 Virut. 4. Bo qun Gi nht thng bo qun Vacxin c 2 thng. Khng nhit m, trnh nh sng mt tri. Vacxin pha xong dng ngay trong ngy. L c 20 liu L c 50 liu L c 100 liu

5. Trnh by

Ni sn xut: Trung tm nghin cu bnh di v bnh ng vt nhit i. Sn xut cho th nghim.

177

You might also like