You are on page 1of 28

k nng iu khin cuc hp theo phng php c s tham gia

Ti liu hng dn cho ngi iu khin cc bui hp ca nng dn

Michael Carbon APEFE - CTSH Vi s t vn qu gi ca B L Th Nhm Vin KHKT NN VN - CTSH v ng Damien Thibault - GRET - PFR Bn cui cng, thng 4 nm 2002

mc tiu

Sau khi c ti liu ny, c gi s ci thin c kh nng iu khin cc bui hp theo phng php c s tham gia. iu ny c ngha l h c th: ! Giao tip tt hn ! Gii thch c cu trc mt bui hp v chu k tho lun ! Chun b bui hp mt cch hiu qu ! Dn nhp cuc hp bng cch kch thch ngi d hp tham gia ! p dng tt cc k nng t cu hi, lng nghe v tm ! Cho kin nhn xt mt cch xy dng v tip thu kin nhn xt vi thi ng x ph hp ! Tng hp tt cc chnh v nhng quyt nh quan trng sau bui hp ! nh gi c bui hp vi s gip ca nhng ngi tham d ! Son tho bin bn mt bui hp

mc lc
mc tiu ................................................................................................................................2 mc lc .................................................................................................................................2 Th no l mt cuc hp theo phng php c s tham gia? .......................3 vai tr ca Ngi iu khin cuc hp l g ? ......................................................3 Giao tip................................................................................................................................5 Cu trc mt bui hp ...................................................................................................6 Chun b mt cuc hp ...................................................................................................7 dn nhp.............................................................................................................................10 chu k tho lun ............................................................................................................12 K nng t cu hi.......................................................................................................15 K nng lng nghe.........................................................................................................18 K nng tm v tng hp.........................................................................................19 K nng nhn XT ............................................................................................................21 Bin bn cuc hp ..........................................................................................................23 Mt s kiu hp thng gp ......................................................................................24 Li cm n ..........................................................................................................................28

" Phiu k thut 1 Th no l mt cuc hp theo phng php c s tham gia? vai tr ca Ngi iu khin cuc hp l g ?
Trong mt bui hp theo phng php c s tham gia, tt c nhng ngi tham d tch cc tham gia tho lun. Nh vy, hp theo phng php c s tham gia khng n gin l s chuyn giao thng tin t ngi iu khin ti nhng ngi d hp khc. Tt c mi ngi phi c c hi ng gp kin ca mnh cho cuc trao i tin trin.

Nh vy, trong mt cuc hp tho lun v trao i, ngi iu khin phi chu trch nhim v c hai im:

! t c mc tiu ca bui hp ! Nhng ngi c mt u tham gia tho lun


Mt ngi iu khin gii phi d tnh c n mc ti a nhng iu kin cn thit iu khin thnh cng: chun b tt bui hp, la chn nhng ngi tham gia, la chn a im hp .v.v.

trch nhim u tin ca ngi iu khin : thu ht s tham gia ca tt c mi ngi

Ngi iu khin phi ! Thu ht s quan tm, ch ca nhng ngi tham gia v cc ch s cp (# phiu k thut 5) ! To c khng kh thoi mi ! Cho mi ngi c hi c pht biu ! Khuyn khch nhng ngi tham gia lng nghe ngi khc ni. (# phiu k thut 8)

Trch nhim th hai ca ngi iu khin : t c mc tiu bui hp

Ngi iu khin c nhim v: ! Chun b tht k bui hp v xc nh cc mc tiu cuc hp (# phiu k thut 4) ! Hng dn tho lun i ng ch v ng trng tm (# PKT 6, 7, 8) ! Tm v tng hp gip mi ngi d hiu v d nh (# PKT 9) ! Khuyn khch mi ngi tham gia ng gp kin mt cch xy dng v hu ch (# PKT 10) ! Ghi li cc chnh v nhng quyt nh thng qua ti bui hp vit bin bn (# PKT 11) 3

Phn ln cc bui hp ch t c mt trong hai yu cu : Hoc bui hp s rt si ni v mi ngi t do pht biu nhng tho lun s mt nh hng v sau cng cc mc tiu ra s khng th t c. Hoc bui hp s theo ng chng trnh v mt s quyt nh s c thng qua nhng bui hp y s ch c mt hay vi ngi hay pht biu, nhng ngi khc gn nh khng tham gia.

Nguyn nhn chnh yu l do iu khin km : ngi iu khin khng dn dt c cuc tho lun hoc ngc li, khng khuyn khch c nhng ngi tham gia trnh by kin v nghe ngi khc ni. Tt nhin thnh cng ca vic iu khin khng ch ph thuc vo kh nng iu khin ca ch to. Mt s yu t khc c th cn tr s tham gia ca nhng ngi d hp v lm cho cc mc tiu bui hp ra kh t c: s hin din ca mt ngi c chc c quyn lm mt vi ngi tr nn rt r c s bt ng ln gia nhng ngi tham d a im hp khng ph hp.

$ Chun b tt (chn ngi tham d, sa son phng hp v.v.) c th hn ch nhng

yu t bt li ny.

" Phiu k thut 2 Giao tip


1 mi ln giao tip cha ng 5 Dng thng tin

Tri sp ma ri ! th ?!
1. 2. 3. 4. Thng ip khch quan Bc l bn thn Mi quan h vi ngi nghe Tc ng 5. Phn ng

Ngi nhn thng tin Ngi cung cp thng tin Thng tin Thng ip khch quan = thng tin c th v s vic Bc l bn thn = thng tin v ngi cung cp thng tin (trc tip hoc ngm) Quan h vi ngi khc = v tr ca ngi cung cp thng tin so vi ngi nhn thng tin Tc ng = nh hng mong mun vi ngi nhn tin Phn ng = tr li ca ngi nhn thng tin th hin rng anh ta nhn v hiu thng ip V d (trong tranh) Tri sp ma Ngi nng dn A lo lng, anh ta khng mun b t T ng v c ch c s dng cho thy ngi ni v ngi nghe c quan h gn gi Ngi nng dn A mun khuyn bn mnh (nng dn B) nn kt thc cng vic v tr v nh Nng dn B nhn ngi bn ca mnh (nng dn A) v ni: " th ?!".

1. 2. 3.

4. 5.

C hai nguy c gy hiu nhm trong giao tip : Trong khi gii m thng tin ca ngi nhn thng tin Do vy ngi cung cp thng tin lun phi kim tra xem thng ip c c ngi nhn hiu ng khng bng cch lng nghe v quan st phn ng ca anh ta. 5

% %

Trong t dng, trong c ch v iu b (nt mt) ca ngi cung cp thng tin

" Phiu k thut 3 Cu trc mt bui hp


1 cho hi ngi tham gia

V nguyn tc, ch to phi l ngi u tin c mt ti a im hp. Anh ta mi nhng ngi tham d vo phng hp, mi h ngi vo v tr c b tr sao cho d tho lun. Trong khi ch i mi ngi n ng , ngi iu khin c th th gin bng cch ung tr v tr chuyn i cht vi nhng ngi ti d hp.

Gii thiu thnh phn tham d

Ngi iu hnh gii thiu nhng ngi tham gia hoc iu khin mt tr chi gii thiu. Hot ng khuy ng s rt c dng bi n gip ngi tham gia tnh to v to khng kh vui v # xem PKT 5

Gii thiu mc tiu v chng trnh bui hp

Ngi iu khin gii thiu mc tiu v chng trnh cuc hp. y l iu rt quan trng nhm li cun s quan tm ca ngi tham d v iu chnh chng trnh cho ph hp nu chng trnh ny khng ph hp vi h. Ngay khi ngi tham d hp nm c cc ch tho lun, trong u h s bt u xut hin suy ngh v nhng g h tri qua (kinh nghim bn thn).

Tho lun

Cc cuc tho lun din ra theo chu k c m t km theo li bnh trong phiu k thut 6. iu khin tt mt bui tho lun, ngi iu khin phi c kh nng t cu hi hay v ph hp, lng nghe v tng hp tt cc kin pht biu ca nhng ngi tham gia.

Tng kt bui hp

Kt thc tho lun, ngi iu khin tng hp li cc kin chnh v cc quyt nh thng nht. Phn tng hp ny phi c trong bin bn bo co cuc hp, vy bn tng kt cng dng kim tra xem bin bn bo co c trung thnh vi cc kin c pht biu v cc quyt nh ra khng.

Xc nh ch cho ln hp sau

Ngi iu khin gip nhng ngi tham d hp ra cc ch tho lun cho ln hp sau.

nh gi cuc hp

Ngi iu khin ngh nhng ngi d hp nu ra cc im mnh v im yu ca bui hp. Ghi li nhng xut ci thin cht lng cuc hp ln sau. 6

" Phiu k thut 4 Chun b mt cuc hp


Cn phi lm g chun b mt cuc hp theo phng php c s tham gia ? Sau y l mt vi im cn ghi nh:

Chun b ni dung

! Xem li nhng ghi chp ti cc cuc hp trc ! C th ho cc mc tiu ca bui hp ! Xc nh c th cc mc tiu ca bui hp (cn c vo nhng quyt nh thng qua ti cuc hp ln trc) ! Ln chng trnh hp : quyt nh cc phn khc nhau ca bui hp theo nhng vn c cp n ! Tm kim thm thng tin hiu su hn cc ch tho lun Chng ta nhn thy rng cc mc tiu v chng trnh bui hp c th rt khc nhau. Cc mc tiu chnh l kt qu m ngi iu khin mun t c thng qua bui hp trong khi chng trnh hp thng bao gm nhiu ch khc nhau theo th t m cc ch ny c cp. V d : Cc mc tiu ca bui hp 1. Thng bo cc kt qu iu tra nhu cu cho cc thnh vin CLB khuyn nng Nam Kh 2. nh gi hiu qu ca mu cu hi iu tra nm bt nhu cu 3. Ln k hoch hot ng CLB cho v ti theo phng php c s tham gia tch cc ca cc thnh vin CLB Chng trnh hp 1. Bo co kt qu iu tra v xem phn ng ca cc thnh vin 2. Tho lun nhm nh v cc hot ng cn tin hnh trong ba hot ng sn xut chnh 3. Ln lch hot ng cho v ti. y, mc tiu th 2 khng xut hin trong chng trnh hp do hiu qu ca b cu hi iu tra c nh gi thng qua phn ng ca cc thnh vin CLB trong lc bo co kt qu iu tra.

Chun b cng tc iu khin

Mt cng c rt hu hiu to iu kin thun li cho vic iu khin mt bui hp, chnh l phiu phiu khin. iu khin y l mt bng tng hp c nhiu ct khc nhau bao gm cc phn ca bui hp, phng php iu khin ca tng phn, cng c h tr iu khin cn thit v thi lng d tnh cho mi phn. V d:
Ni dung Cch iu khin Cng c Thi lng

Gii thiu cc mc Ngi iu khin gii thiu 3 mc tiu ca Giy A0 vit cc mc tiu ca bui hp bui tp hun trn mt t giy A0. tiu ca bui hp Gii thiu thnh Mi ngi tham d t gii thiu nhanh tn, Ba nh ghi tn phn tham d chc v : mi ngi ghi tn mnh ln mt t Kim bng ba nh c nh c o Cu lc b khuyn Nhng ngi tham d c chia thnh 2 nhm nng l g ? tho lun. Mi nhm trao i v mt trong hai vn sau : Mc tiu ca CLB khuyn nng l g ? Hot ng ca CLB khuyn nng l g ?

10 15

20

kin ca nhng ngi tham d c th k 2 t giy A0 nhm ghi tm tt trn mt t giy A0 Sau tho lun, i din ca mi nhm trnh by cc kin ca nhm mnh. Nhng ngi khc cho kin ng gp. Ngi iu khin tng hp v b sung bng cch s dng bt gch chn nhng quan trng ghi trn p phch ca tng nhm v a thm kin ca ring mnh. Cc bc khc v.v. v.v. v.v. v.v. 20

Chun b cc phng tin vt cht

3.1

Tm phng hp thch hp

Vic chn phng hp gi vai tr rt quan trng. Phng hp phi tho mn cc tiu ch sau y : 1. Nm v tr thun li : nhng ngi tham d c th i n phng hp mt cch d dng. 2. Yn tnh : phng hp phi ring bit, cch xa ting n o ca ng i li hoc nhng ni c tr em.v.v. iu ny thng kh thc hin v cc phng hp ca x hoc thn thng nm v tr gn trng hc hoc ng i. 8

3. Tin nghi : nhng ngi tham d hp phi c ch ngi thoi mi. t nht phi c chiu sch tri trn nn t. Nhng nu c bn v gh th cng tt hn. Phng hp phi y nh sng v thong. 4. Sp xp bn gh : gh phi c sp xp theo vng trn thc y trao i gia nhng ngi tham d hp. Ngc li vi nhng g ngi ta thng ngh, khi ngi theo vng trn c rt t ngi ni chuyn ring ngoi ch bui hp hn l ngi theo hng ngang. Mt khc, nht thit phi c ch (tng) treo cc cng c h tr bui hp(p phch, mn hnh cho n chiu, nh v.v.). 5. Kh nng sn c : trong lng hoc x, tt nht l lun ch s dng mt phng hp trnh nhm ln. V vy nn chn nhng phng hp ri. Mt khc cn tnh n gi thu phng.

3.2

n nh ngy hp ph hp vi tt c mi ngi tham gia n

Khi s ngi n tham d bui hp t hn s ngi c mi, nguyn nhn c th do khng chn ng ngy hp, nn trng vi cc ngy hi lng, ngy tp hun cho cc cn b, ngy hp ca cc t chc qun chng v.v. Mt khc, cn phi tnh n nhng thi im bn rn ca b con nng dn,v d thi k gieo cy v thu hoch.

3.3

Mi i biu tham d

Thng thng, ta mi nhng ngi tham d thng qua nhng ngi lin lc (khuyn nng vin x, ch nhim CLB khuyn nng, trng thn v.v.) bng th hoc bng in thoi; trong mi trng hp cn phi thng tin y cho ngi c mi v ni dung, a im v ngy gi hp !

3.4

Chun b cc cng c h tr cn cho vic iu khin bui hp (giy, bt d, tranh v v.v.)

Ta chun b cc cng c h tr ny theo phiu iu khin.

" Phiu k thut 5 dn nhp


1 nhng yu t bt buc trong phn dn nhp

m u cuc hp theo phng php c s tham gia, ngi iu khin lun phi:

1.1

Gii thiu ngi tham gia v cm n h n d

Vic gii thiu c th do chnh nhng ngi tham d t lm. Tt c nhng ngi tham d hp u bit nhau l iu rt quan trng v s cho php to ra mt khng kh ci m v thn thin. Mt khc, vic cm n i biu n tham d khng ch n thun l mt hnh ng lch s v vic lm ny cng cho php by t cho cc i biu thy rng ngi iu khin rt ho hng v hi lng v thu ht c s ch cng nh mi quan tm ca h.

1.2

Nhc li mt cch tm tt nhng im quan trng ca bui hp trc

Nu trong bui hp trc c nhng quyt nh c a ra, nhng vn c gc li hoc cc thng tin c thu nhn, cc im ny c th c nhc li vo u bui hp. iu ny chng t cho nhng ngi tham d rng ngi iu khin vn ghi nh ni dung bui hp trc cng nh mi quan tm ca nhm.

1.3

Gii thiu mc tiu v ch cuc hp ln ny

Nh chng ti ni trc mi bui hp vic gii thiu c th cc mc tiu v chng trnh bui hp l rt quan trng. iu ny cho php nhng ngi tham d bit c mnh s phi tho lun v vic g, suy ngh v vic g v trn ht l b sung chng trnh (nu cn thit).

cc yu t cn c s la chn trong dn nhp

V cc yu t bt buc thng chim nhiu thi gian nn ch s dng chng khi bui hp din ra trong khong thi gian kh di.

2.1

thiu Tr chi gii thi

i khi to mt bu kh d chu nn gii thiu thnh phn tham d hp thng qua mt tr chi nho nh. Di y l mt vi v d v tr chi gii thiu tham kho - mi cc bn tm ra nhng tr chi khc.
V d 1: Ngi iu khin vit tn ca tng hc vin ln mt mnh giy nh v chng vo mt ci ti nh. Mi hc vin s ln lt ly ra mt mnh v gii thiu ngi c tn trn mu giy . Nu hc vin khng bit ngi ny, anh ta s b pht (ht mt bi ht chng hn). Tr chi s th v hn nu ngi chi khng c nhng ngi khc gip tm ra ngi m mnh phi gii thiu. V d 2: Tng ngi gii thiu ngi ngi cnh mnh km theo mt li ni di. Nu nhng ngi khc khng pht hin c li ni di th ngi s c nhn mt phn thng (mt vin ko chng hn).

10

2.2

Hot ng khuy ng

Hot ng khuy ng nhm mc ch kch thch s ch v tnh t m ca nhng ngi tham d. Sau y l mt vi v d:
V d 1: Ngi iu khin k chuyn hoc yu cu mt trong s nhng ngi tham gia k mt cu chuyn. khi gi s ch v thc y nhng ngi tham d suy ngh, cu chuyn ny phi c mi lin h trc tip vi cc ch tho lun xc nh t trc. thu ht s ch ca ngi nghe, cu chuyn ny phi c tnh hi hc. V d 2: Mt vi ngi cng ngi iu khin bui hp chun b sn mt v kch. Ni dung phi lin quan n ch tho lun kch thch s quan tm v s hng th tham gia ca c to.

Khi la chn cc hot ng gii thiu v khuy ng, ngi iu khin tt nhin phi tnh n: ! Thnh phn ca nhm (gii tnh, tui, chc v ca nhng ngi tham gia) ! Bn cht cuc hp (k thut, x hi, thoi mi, trang trng.v.v.) ! Thi lng d kin ! Thi ca ngi tham gia trc ...

11

" Phiu k thut 6 chu k tho lun


Thng thng, mt cuc hp theo phng php c s tham gia c chia thnh nhiu phn. Mi phn bn v mt ch c th v gm 6 bc nh trong hnh v di y. Vai tr ca ngi iu khin l dn dt tho lun trong sut chu k ny. Sau bc tng hp (6) ch tho lun trc, mt ch mi s li c a ra (1). Mt chu k tho lun thng ko di khong 20', v vy khng nn a ra mt ch qu rng. 2. Phn tch 1. Thng tin 3. Tranh lun

6. Tng hp

4. La chn gii php

5. Ra quyt nh

Thng tin

Trong bc ny, ngi iu khin gii thiu ch tho lun v khuyn khch nhng ngi tham gia suy ngh v tnh hnh, mc tiu ci thin, nhng kh khn gp phi v gii php c th c.

Phn tch

y l khong thi gian ngi tham gia suy ngh. Mt s thch trm t suy ngh, nhng phn ln mun tho lun lm sng t tnh hnh, hiu r hn nguyn nhn, hu qu ca vn v a ra cc gii php. Trong bc ny ngi tham d cha cn trnh by kin v khng nn h ch trch ln nhau. Ngi iu khin cn c gng khuyn khch ngi tham gia tp trung tho lun ng ch v nhng gii php c th p dng c. 12

Tranh lun

Trong bc ny, nhng ngi tham gia trnh by kin ca mnh (phn tch tnh hnh, mong mun ci thin, cc gii php c th c v nhng phng tin sn c) v bnh lun v kin ca nhng ngi khc.

La chn cc gii php

Mi ngi cng nhau tho lun loi b nhng gii php khng thc t v gi li nhng xut tt nht. Ngi iu khin phi gip nhm tnh n cc mc tiu ci thin tnh hnh cng nh cc phng tin sn c.

Ra quyt nh

Nhm thng nht v nhng cng vic s lm, phn cng r ai lm g, khi no lm v lm th no.

Tng hp

Ngi iu khin tng hp li phn phn tch tnh hnh, cc kin khc nhau v nhng vic d kin phi lm. Nhn xt : Thng bc 2 v 3 (phn tch v tranh lun) i chung vi nhau cng nh bc 4 vi bc 5 (la chn gii php v ra quyt nh). Tt nhin iu khng gy tr ngi g cho tin trnh bui hp. Tuy nhin, nu c th nn tn trng th t ngh v tch ring cc bc ra nu c th.

V d (ghi nhn ti mt bui hp trao i gia cc nng dn)


1. Thng tin
Ngi iu khin a ra ch "ch tho lun u tin ca ngy hm nay lin quan n bnh su c thn hi la. Nh cc bc bit, hin nay su c thn ang xut hin r, nh hng nghim trng ti nng sut". Do vy hm nay chng ta cn trao i v c im gy hi ca su nhn bit c loi su ny. Sau chng ta s bn v bin php phng nga v kim sot chng".

2. Phn tch
Ngi iu khin hi "Ai c th nu nhng thit hi in hnh do su c thn gy ra. Chng ta nhn thy du hiu g trn cy la?". Nhng ngi tham d tho lun v ng vi nhau v nhng thit hi thng gp. Mt ngi tham d ni v thit hi do su cun l gy ra (l cun li) nhng nhng ngi khc sa li. Ngi iu khin hi "Ai c th trnh by cc giai on pht trin khc nhau ca su c thn hoc bm m?".

Mt ngi tham d gii thch rng c hai giai on: bm v su. Mt ngi khc b sung l bm trng ln l. Ngi th 3 gii thch rng gia giai on su v bm l giai on nhng v.v. 13

Ngi iu khin li hi "Ton b chu k din ra trong bao lu ?". Nu nhng ngi khc khng tr li c, chnh ngi iu khin s a ra li gii p. Sau anh ta hi : "Thng th cc bc lm th no la nh mnh khng b su ny hi?". Mt ngi tham gia ni "Ti dng MassAcr 98". Ngi iu khin nh hng li "Xin li, trc ht ngh chng ta nu cc bin php phng, sau s bn v bin php tr, cc bc c ng khng ? Vy th lm th no phng su c thn tn cng ?". Mt vi ngi tham gia trnh by kin ca h v cch phng nga. Ngi iu khin yu cu ngi nng dn ni v MassAcr 98 : "Va ri bc c ni dng MassAcr 95 dit su c thn, bc s dng thuc ny khi no v vi liu lng l bao nhiu ?". Ngi nng dn tr li. Mt ngi khc khng ng vi ngi ny, anh ta dng mt sn phm r hn v ch dng khi s lng cy b tn cng t n mt ngng nht nh. Ti y, cuc trao i t ng chuyn sang bc tip theo.

3. Tranh lun
Nhng nng dn trong nhm tho lun v cht lng ca cc sn phm dit su khc nhau c bn trn th trng. H trao i thng tin v liu lng v thi im dng cc sn phm . Ngi iu khin khuyn khch tt c mi ngi tham gia kin. Thng thng a phn nhng ngi tham d c chung kin v sn phm tt nht cng nh liu lng nn dng, nhng kin v thi im p dng rt khc nhau.

4. Chn la cc gii php


Ngi iu khin tip li : "Rt nhiu thng tin c trao i nhng vn cn mt s im cha r. Lm th no xc nh ng thi im phun thuc ?". Nhng ngi tham d ln mt danh sch nhng kh nng c th tm ra thng tin cn thiu (v c nhng cu hi mi c t ra) : hi cn b khuyn nng (lm th no gp c cn b khuyn nng), c sch (ai c sch ?), hi thm hng xm khi su bnh r, nghe loa thng bo (nu su bnh khng c khoanh vng th liu c nn ch trng ch vo thng tin chung cho ton x?) v.v. Sau cng h chn cch i hi cn b khuyn nng.

a 5. a ra quyt nh
Nhm quyt nh c mt ngi n trm khuyn nng hi cn b khuyn nng. Ngi ny cng ngh cn b khuyn nng xung thn xem tn mt cc rung la v t vn cho nng dn. Th hai, cc thnh vin trong nhm quyt nh s thng xuyn thng tin cho nhau khi su c thn c biu hin t ngng tr.

6. Tng hp
Ngi iu khin tng hp cc thng tin c trao i v cc du hiu gy hi ca su, qu trnh pht trin, cng tc phng v cc sn phm hn ch chng, sau nhc li 2 quyt nh thng qua.

14

" Phiu k thut 7 K nng t cu hi


1 tc dng ca vic t cu hi trong bui hp theo phng php c s tham gia

Cu hi c s dng thng xuyn trong giao tip hng ngy. Khng c cc cu hi th s trao i thng tin s rt hn ch. C th ni gn 1/3 nhng g chng ta s dng trong bui hp c ni di dng cu hi. Chng ta a ra cu hi v nhn c cu tr li khi ngun cho nhng cu hi tip theo. Vng trn hi - tr li to ra mt cuc ni chuyn. Trong mt bui hp theo phng php c s tham gia chng ta s dng cu hi nhm mt s mc ch sau: ! Khuyn khch s tham gia ca tt c mi ngi ! Khuyn khch mi ngi suy ngh. Hng dn ngi tham gia t phn tch, nh gi vn . ! Dn dt, iu khin bui hp tho lun ng ch , ng trng tm. ! Cng c kin thc thng qua vic trao i kin thc, quan im gia cc thnh vin tham d, lm r nhng vn cha hiu. Thc cht l s khai thc cc thng tin v kinh nghim m nhng ngi tham gia thu c t trc tho lun. ! Kim tra mc hiu v kin thc ca ngi tham gia v mt ch c lin quan, bit c h cn g, gp kh khn g nh hng tho lun trong cuc hp. ! Thu ht s ch ca ngi tham gia, khuyn khch h ng gp kin v chm dt nhng cuc ni chuyn ring hoc trnh nhng trng hp ngi ny ln t ngi khc trong bui hp.

Cc Cch t cu hi

2.1

Hi trc tip

V d: Anh Duy ngh sao v vn ny?

y l cch t cu hi cho mt ngi c th. Thng thng ch to t cu hi loi ny buc ngi c hi phi t duy hoc ph v s im lng khi khng ai t gic pht biu. Cch hi ny cn c s dng nhm li ko s tham gia ca nhng ngi rt r, t ni hoc thiu tp trung. Tuy nhin cch t cu hi trc tip cng c mt s hn ch : nhng ngi khng c hi cm thy mnh khng lin quan nn s khng suy ngh tm ra cu tr li, hoc c th h ngh rng kin ca mnh s khng c tnh n.

15

2.2

Cch t cu hi chung

V d: Mi ngi c ng vi gii php ny khng?

y l cch t cu hi chung cho tt c mi ngi ch khng nhm vo mt i tng c th no. Cu hi chung c s dng khuyn khch tt c mi ngi.suy ngh. Loi cu hi ny khin tt c nhng ngi tham gia tch cc suy ngh v ch ng tr li. Tt c nhng ngi tham gia u c c hi trnh by kin ca mnh v ngi iu khin c th thu c rt nhiu kin. Tuy nhin cch hi ny c mt hn ch, l nhng ngi rt r t pht biu. Nu khng ai mun hoc c th tr li c cu hi ny th t mt cu hi trc tip c th c lm tho lun si ni tr li.

Cc loi cu hi

3.1

Cu hi m

Loi cu hi ny s dng cc t hi nh: Ti sao? Nh th no? Ci g?


V d: Ti sao chng ta cn t cu hi trong mt bui hp trao i v tho lun? Ngi iu khin nn t cu hi nh th no cho ngi tham gia d tr li?

Mt cu hi m cho php ngi iu khin thu c nhng cu tr li rt rng cha nhiu thng tin. Ngc li, cc cu tr li cho cu hi loi ny v vic phn tch chng chim rt nhiu thi gian. V vy, ngi iu khin phi c kh nng tng hp v phn tch tt lm cho cc cu tr li c a ra d hiu hn.

3.2

Cu hi ng

L loi cu hi cho php ngi m ngi tr li ch c th a ra c mt s lng hn ch cc cu tr li c th : "B A", "su c thn", "ngy mai lc 4h" v.v. Li ch ca loi cu hi ny l mang li nhanh chng cc cu tr li c th nhng bt li l khng cha ng nhiu thng tin.
V d: Cho ln nhy trc tip tt hn th tinh nhn to ng hay sai?

hoc Gia hai cch sau cch no hiu qu hn : cho nhy trc tip v th tinh nhn to ? Trong cc bui hp theo phng php c s tham gia khng nn s dng qu nhiu cc cu hi ng. Nu ngi iu khin mun thu thp c nhiu thng tin hay, khuyn khch suy ngh v ci thin hiu bit th nn t cc cu hi m. Mt khc sau mt cu hi ng, ngi iu khin lun c th t thm mt s cu hi m nh (Ti sao? Nh th no ?) thu thp thm thng tin.
V d: theo bc, nn cho ln con mi sinh nn cho ng chung vi ln m ng hay sai? V sao?

16

3.3

Cu hi dn dt

Loi cu hi ny cha ng nhng thng tin gi cho ngi nhn thng tin suy ngh. V d : Su c thn ho nhng vo thi im pht trin no ca la ?

3.4

Cu hi tu t

y l loi cu hi m ngi a ra khng cn tr li, ch ct thu ht s ch ca ngi tham gia. Cu hi ny thng c dng bt u mt bui hp trao i v tho lun hoc chuyn sang ch mi.
V d: Cc bc s lm g nu chut ph ht rung m ca cc bc ? (dng mt lt) Ta cn phi chng li l chut tham n ny !

lm th no t cc cu hi ph hp?

t cu hi thng c coi l mt k nng nhng thc ra l mt phng php suy ngh logic. Trc bt k mt bui hp, ngi iu khin phi bit r nhng g m ngi tham gia cn phi bit, phi hiu v quyt nh vo cui bui hp. Tt c nhng cu hi c t ra u nhm t c cc mc tiu ny. bt k thi im no, ngi iu khin cng phi nm c nhng giai on m trao i phi tin hnh theo nhm. V vy, ngi iu khin phi t cc cu hi dn dt cuc tr chuyn theo cc giai on khc nhau ca chu trnh tho lun. Ngi iu khin lun phi t hi mnh: & Mi ngi tham gia hp suy ngh y v vn cha? & Liu cn nhng im quan trng no cha c cp trong bui hp ? l nhng im g? & Cu hi no s li bui hp hng su v cc im ny ? & Nn t cu hi no chuyn tip sang mt kha cnh khc ca vn hoc mt vn mi ? Li khuyn t cu hi cho tt : ! Cn hi t d n kh, cc cu hi u tin phi chun b cho nhng ngi tham gia nghe cc cu tr li sau. ! Nhng cu hi tt l nhng cu hi ngn gn, r , gip ngi tr li nh hng c suy ngh v suy ngh hiu qu. ! Cu hi di km theo nhiu li gii thch lm ngi tr li mt phng hng. H s kh tp trung suy ngh v mt vn . i khi ngi nghe khng bit l cu hi hay mt bi trnh by kin c nhn ca ngi iu khin. ! Khi tho lun b chng li v nhng ngi d hp im lng, nn t mt cu hi dn dt, tc l cu hi m trong hm cha sn mt phn cu tr li

17

" Phiu k thut 8 K nng lng nghe


1 Tm quan trng ca vic lng nghe

Trong mt bui hp theo phng php c s tham gia, chng ta s khng th tin hnh cc cuc tho lun v trao i th v nu khng c k nng lng nghe. Mt cuc hp c th gm nhiu phn bn v nhiu vn khc nhau. Chu k tho lun nu phiu k thut 6 cho chng ta thy r tm quan trng ca k nng lng nghe. Qu vy, phn tch v tng hp c cc kin, cn phi lng nghe. Nh lng nghe m ta bit c kin ca nhng ngi tham gia, mc hiu vn ca h, nhng kh khn m h gp phi v nhu cu cn c h tr.v.v. Nghe sai s dn n nguy c hiu sai thng tin, hiu sai kin v nhn xt ca ngi tham gia (c th tham kho thm phiu k thut 2 v giao tip). Hu qu l s tr li sai, dn dt tho lun sai, thc hin sai v nghim trng nht l ng x khng ph hp.

Khuyn khch ngi khc ni

Vic cn lm : ! T ra quan tm n iu ngi khc ni, khuyn khch h ni ! T ra c thin cm vi ngi ni, nhn vo ngi y khi ngi y ni ! Gip ngi ni lin h vn ngi ang gp phi vi nguyn nhn ca vn ! Khuyn khch v hng dn ngi ni bng cch t cc cu hi ngn. Gi im lng nu thy vic khuyn khch l khng cn thit. Vic khng nn lm :

% Ngt li ngi ni bng cch a ra cc nhn xt mang tnh c nhn. % Ch trch kin ca ngi pht biu khi thy kin khng ph hp vi quan im c nhn ca
mnh.

hiu r hn iu ngi khc ni

! Tp trung nghe cho r, yu cu ngi ni nhc li hoc gii thch nhng im cha r. ! Chm ch lng nghe ngi ni trnh by nguyn nhn ca vn . ! Ghi tm tt li pht biu cha nhiu thng tin. ! n gin vn mc c th v c gng lin h vi thc t. Hy yu cu ngi ni cho v d. ! t mnh vo a v ngi ni hiu c iu h ni. ! Lun gi bnh tnh: Mt ngi tc gin khng th lng nghe tt v thng hiu sai vn . 18

" Phiu k thut 9 K nng tm v tng hp


1 cc nh ngha

"Tm " l nhc li ca ngi va ni bng cch s dng t ng khc, li din t khc. Tm phi tn trng quan im ca ngi ni. Mc ch ca tm l: ! Nhc li nhng g m ngi ni va trnh by bng cc cu t n gin sau khi loi b nhng t lp v ngp ngng. ! Chng minh cho ngi va ni rng ngi nghe chm ch lng nghe v hiu r nhng g anh ta ni. "Tng hp" l s tm ngn gn cc chnh ca mt cuc tho lun. Tng hp i khi mang tnh ch quan v ngi iu khin b i nhng thng tin m anh ta cho l khng quan trng hoc khng cn thit. Anh ta s tng hp nhng kin chnh thng c nhc i nhc li trong cuc tho lun.

tm

2.1

Nhng cm t thng dng

"Ni cch khc..." "Anh mun ni rng...." "iu m anh va ni c ngha l...." "Ti c th tm tt anh nh sau ......" "Tm li, anh mun ni rng....." "Ni chung, nhng iu anh ni c ngha l ..........."

2.2

Yu cu ca mt cu () tm

Mt cu tm tt: ! S mang ni dung chnh ca pht biu ! S ngn gn v d hiu hn. ! S lm ni bt cc chnh trn c s la chn v sp xp cc pht biu ! S l s sp xp cc theo mt trt t hp l

19

tng hp

Vi li khuyn tng hp tt:  K nng tng hp s dn hon thin trong qu trnh thc hnh  Ghi chp trong bui tho lun s to iu kin thun li cho tng hp . Vi mt bt nh du v mt bt mu, ngi iu khin c th gch chn cc kin ch o ca bui tho lun c ghi li trong s.  Tng hp phi c cu trc cht ch, xoay quanh cc kin ch o v c nhng kin ca cc thnh phn tham d khc nhau.v.v.  Trong tng hp, i khi ta cn tham kho kin ca mt vi ngi tham d ("....., nh b X ni"). Nh vy s rt hay khi ni r vi mt nhm no hoc thnh phn no trong c ngi ny khi qut ho quan im ca anh ta. Cc nguy c trong tm v tng hp

% Tm v tng hp qu ch quan % Ni dung b bp mo % c tm tt v tng hp khng c sp xp tt nn kh hiu hoc qu chung chung.

20

" Phiu k thut 10 K nng nhn XT


1 NHN XT l g?

Nhn xt (bnh lun) l mt thng tin nh gi li ni hay hnh ng ca mt ngi no . Vic a ra v tip thu kin nhn xt trong khi iu khin cc bui hp theo phng php c s tham gia l k nng m ngi iu khin phi nm vng. Ngi tip thu kin nhn xt thng cm thy c khen ngi hoc ph bnh. Mt kin nhn xt tt phi c tnh xy dng, nhm gip ngi c gp hiu hn v hnh ng ca mnh c th hc hi thm, b sung v hon thin hn. Mc ch ca nhn xt l gip ngi khc tin b ch khng phi th hin l mnh c nng lc hn, uyn bc hn hay giu kinh nghim hn ngi .

Nhng li khuyn KHI A RA NHN XT

2.1

Chc mng

Vi nhng li chc mng, ngi iu khin c th thu ht c thin cm v s ch ca mt ngi tham gia. Tuy nhin nhng li chc mng phi r rng, trung thc v ng tin cy v mi ngi c th nhanh chng hiu ra nu l nhng li nnh ht.

2.2

Ch trch

Ngi ta thng c thi quen phn xt li ni v hnh ng ca ngi khc l c tnh bn cht, cn vi bn thn mnh th li vin vo hon cnh khch quan. iu quan trng khi a ra nhn xt l phi t mnh vo hon cnh ca ngi b nhn xt hiu v thng cm vi h, khng nn nh gi bn cht ca h.
V d: rung ca ti b chut cn hi l v ti khng bit nhng phng php dit chut hiu qu v v ti cn c qu nhiu cng vic khc (hon cnh khch quan), cn rung ca ngi khc cng b chut ph l do h li v do l chut ranh mnh hn h (bn cht ca ngi ).

Cn t mnh vo v tr ca ngi m mnh mun ph bnh v nhng nhn xt a ra cn phi km theo nhng li gii thch xc ng. iu s gip ngi tip thu kin nhn xt hiu c quan im ca ngi nhn xt v c c nhng phng hng gii thch. Mt vn quan trng khc cn lu : ht sc trnh ni qu lu v nhng nhn xt gy kh chu, ngay c khi c km theo mt vi li khen ngi. D trong c mt lot kin khen ngi ch cn c mt nhn xt khng tch cc cng cho ngi tip thu nhn xt c n tng khng tt v chnh mnh v v... ngi nhn xt.

21

nn : ! Nhn mnh vo nhng li ni v hnh ng c th. ! M t hnh ng hoc nhc li mt cch tht y li ni cn nhn xt trc khi a ra quan im ca mnh. ! a ra nhn xt mt cch t nh. ! Ch nhn xt theo hng gip ch cho ngi tip thu ! a ra cc kin nhn xt tht c th v chnh xc ! a nhn xt ngay lp tc ! cp tng vn mt cch ring r Khng nn :

% nh gi bn cht mt con ngi. % Ch trch ngi tip thu nhn xt chng t l mnh hn ngi % Lm cho ngi tip thu nhn xt pht % a ra nhng nhn xt qu di, m h, tru tng hoc kh hiu % Lng l hoc a ra nhn xt sau mt khong thi gian no khi ngi tip thu nhn xt
qun mt cu ni hay hnh ng ca mnh

% Dng nhng t xng h th hin s phn chia th bc


3 tip thu kin NHN XT
Tip thu kin nhn xt cng l mt ngh thut. Khng nn trng ch vo vic tt c mi ngi u tun th nhng nguyn tc nu trn khi nhn xt. nn : Lng nghe mi kin nhn xt v c gng hiu ng . Khng qu n nhng kin nhn xt khng c l gii r rng. Hi li cho r nhng hiu khng r. Tm tt li nhng chnh m bo l mnh hiu ng kin ca ngi nhn xt. Gip ngi nhn xt hiu c nhng tiu ch hoc lnh vc m mnh mong nhn c kin nh gi nht. ! T thi tin tng v quan tm (phn ny cng vn dng nhng k nng lng nghe). Khng nn : ! ! ! ! !

% Vi vng thanh minh, gii thch hay ci li. % T ra th . % Ch ch trng n cc khen tho mn hay qu ch trng n cc ch phn kch. % T ra gin d hoc t i lm hng khng kh cuc hp.

22

" Phiu k thut 11 Bin bn cuc hp


Bin bn tng kt ca mt cuc hp phi bao gm nhng ni dung sau: 1. Tn ca cu lc b khuyn nng hay ca nhm tho lun 2. a im, ngy gi v thi gian tho lun 3. Danh sch cc thnh vin c mt, vng mt v danh sch khch mi 4. Mc ch v ni dung cuc hp 5. Tng hp cc kin v cc quyt nh. Trong trng hp c nhng im cn gy bt ng cn nu r kin no ca ai. 6. Nhng im t c v nhng mt cn tn ti ca cuc hp (mc tiu t ra t c hay cha, s ngi tham d, vic iu hnh...). 7. Nhng cu hi cn cha c gii p v nhng ch cho cuc hp sp ti.

23

" Phiu k thut 12 Mt s kiu hp thng gp


1 Hp trao i gia b con nng dn

Mt bui hp trao i gia b con nng dn l mt bui hp ca cc nng dn, ti h cp n mt hoc nhiu ch k thut, x hi hoc kinh t. Cc ch ny lin quan trc tip n cuc sng thng nht ca nhng ngi tham gia m nhng ngi ny lun tm cch gii quyt nhng kh khn lin quan n ch ny. Mc ch u tin ca loi hnh hp ny l hc hi thng qua trao i. Bui hp ny i hi tt c mi thnh vin  Trnh by quan im ca mnh v tnh hnh hin nay v c bit l cc kh khn  Hiu r hn nguyn nhn v tc ng ca nhng kh khn gp phi  Xc nh nhng ci thin mong mun c c so vi tnh trng hin nay  Trao i kinh nghim v cc gii php c th c (lit k cc phng tin v gii php kh thi)  Xc nh cc hot ng c nhn hoc tp th th nghim hoc thu c nhng ci thin.  Xc nh cc phng tin h tr t bn ngoi mang li nhng gii php m khng mt ngi tham d hp no c th xut. $ i vi tt c mi ngi tham d, bui hp trao i phi " " " " lm sng r tnh hnh (mc ch hoc kh khn) cc gii php cho cc kh khn gp phi c a ra trn c s cc kinh nghim ca cc thnh vin trong nhm tho lun v huy ng cc phng tin sn c mt chng trnh hot ng cho cc hot ng th nghim mt danh sch cc yu cu h tr t bn ngoi

Mc ch th hai l pht trin x hi Trong cc bui hp trao i gia b con nng dn, h hc cch hi. tip li ngi khc v trnh by mt cch t nhin nhng kin, mong mun, nhng vn m h gp phi. Bui hp thng xuyn gia b con nng dn v nhng ngi cng trong mt tnh hung s gip cng c tnh on kt, thc hnh mt ngh c bit v gi mt vai tr quan trng hn trong x hi. $ Nh vy, cc bui hp trao i gia b con nng dn c th cng c ng k s lin kt x hi ti nng thn.

24

Hp ln k hoch ma v ti cc CLB khuyn nng

2.1
-

Thnh phn tham d


Tt c thnh vin CLB. Mt ngi iu khin chnh v hai tr l (trng hp l tng l ngi iu khin chnh l cn b khuyn nng v cc tr l l cc thnh vin CLB c tp hun v iu khin cc bui hp).

2.2

Mc ch bui hp

a. Bit c cc kh khn chnh m cc thnh vin CLB gp phi trong cc hot ng sn xut chnh cho v ma sp ti. b. Gip cc thnh vin CLB xc nh cc hot ng chung nhm gii quyt cc kh khn ny. c. Ln k hoch hot ng ca CLB cho v ti.

2.3

Tin trnh bui hp


5' 10' - 20'

A. Ngi iu khin gii thiu mc ch bui hp B. xut ba hoc bn ch hot ng C hai kh nng : 1.

Ngi iu khin chn ch trn c s nhng hiu bit sn c v a phng v nu nhng ngi tham d hp mong mun th c th thay i ch cho ph hp. Chn ch theo danh sch v biu quyt Hi nhng ngi tham gia xem kh khn m h hin gp phi l g. Ghi li tng kh khn trn cc t ba nh v dn ln tng. Vi s gip ca nhng ngi tham d bui hp, nhm cc giy ba theo tng ch chung (d tnh khong 10 ch ).

2. -

V d : bnh ln con, trng hnh v.v.

Yu cu mt trong s nhng ngi tham gia chn 2 ch hot ng m anh ta quan tm nht trong v sau, gch mt gch mi ch khi c ngi chn ch y, khi tt c mi ngi biu quyt tnh s lng ngi biu quyt cho mt ch .
Bnh rau mu Bnh ln con Bnh c

V d cc ch c chn cho v ng :

25

C. Tho lun nhm

60 - 75'

Chia cc thnh vin CLB ra lm 3 hoc 4 nhm tho lun (nn nng dn t do chn nhm tho lun m h mun tham gia). Mi nhm do ngi iu khin chnh hoc mt trong hai tr l iu khin s tho lun v mt ch . Cuc tho lun s xoay quanh cc vn sau : a. Gii thiu theo vng v cc mc tiu sn xut ca cc nng dn, gn vi cc ch tho lun. V d : trong nhm trao i v bnh rau mu, cc thnh vin ln lt gii thiu v cc loi cy , din tch trng v nng sut d tnh cho v ng. Vi nhm trao i v bnh ca ln con, cc thnh vin s ch r c bao nhiu ln ni c nui v khi no th s ln ny s ra bao nhiu ln con. b. Cc kh khn chnh gp phi trong sn xut : Nhng ngi tham d hp lp mt danh sch nhng kh khn gy cn tr cho vic t c mc ch sn xut. Nht thit phi phn bit r rng cc vn - nguyn nhn, vn trung tm v vn - kt qu. Vi cc vn phc tp, cc thnh vin nn v trn giy nhp mt s nguyn nhn kt qu. v cy vn mt cch d dng, ta c th ghi tng kh khn ln tng ming ba nh v xy dng mt cy vn logic bng cch sp xp cc mnh ba ny v ni gia chng bng cc mi tn ch t nguyn nhn n kt qu. Cn ghi nhn rng c th c rt nhiu vn nguyn nhn v vn kt qu !!! Nn xy dng mt cy vn xung quanh mt vn trung tm duy nht.

Vn - kt qu :

Thu hoch hnh thp

Gi hnh h

Vn trung tm :

Bnh thi nhn vi khun

Vn nguyn nhn :

Phng bnh khng tt

Tr bnh khng tt

Ging xu

X l sn phm khng tt

Kh mua hnh ging

Bo qun hnh ging khng tt Nng dn thiu hiu bit

26

c. Bin php cn p dng xc nh cc bin php cn p dng, nn chuyn cc vn - nguyn nhn sang thnh cc mc tiu cn gii quyt. Tip , cc thnh vin tham gia hp s tho lun v nhng g cn lm t c cc mc tiu chnh. Thng th nn ghi chp li nhng iu ny thnh mt bng gm 3 ct trn mt t giy A0. Trong bng ny, ta c th gch chn nhng hot ng cn c s h tr t bn ngoi.

V d:
Vn - nguyn nhn Kh mua ging Mc tiu Mua ging d dng Bin php cn p dng Mt thnh vin CLB s hi thng tin t Vin Nghin cu Rau v hoa qu CLB s mi mt cn b khuyn nng n tp hun Mt thnh vin CLB s hi thng tin t mt vi ngi bn hng v cc loi thuc sn c v gi c

Nng dn thiu hiu bit v bo qun hnh ging k thut phng v tr bnh thuc tr bnh

C nhng hiu bit v k nng tt v bo qun ging hnh k thut phng v tr bnh thuc tr bnh

d. Hot ng d tnh cho v sau y cn chn gia cc bin php cn p dng i vi cc hot ng u tin v mang tnh kh thi cho v sau. Quyn u tin ny s c dnh cho cc hot ng s gip gii quyt c nhng kh khn ln nht ca nng dn. e. Tng kt trn giy Cc nhm trnh by cy vn ca mnh v bng cc bin php cn p dng trn mt t giy A0. D. Bo co kt qu 30

Mi nhm tho lun c ra mt thnh vin gii thiu trc ton th CLB cc kt lun v xut ca nhm mnh thng qua vic s dng p phch c nhm chun b. Sau , cc thnh vin khc ca CLB c th ng gp kin v ngi iu khin s tng hp. E. Chn hot ng cho v ti 15

Cc thnh vin CLB chn mt hot ng cho mt thng trong s cc hot ng xut. Chn cc hot ng c nhn hu ch. F. Ln lch hot ng 10

Ln mt lch hot ng ca CLB cho v sau, lch ny c ngi iu khin ghi li trn mt t giy A0. Vi mi hot ng, ngi iu khin yu cu cc thnh vin quan tm gi tay v anh ta s m s ngi. Trong ct "thnh phn tham d" ngi iu khin ghi li s ngi quan tm n tng hot ng. Nh vy, khi c tp hun ta c th so snh s ngi mun tham gia v s ngi thc s tham gia. Trong

27

lch hot ng ny cng c th ghi thm c nhng hot ng khng lin quan n sn xut nh hp ln k hoch ma v, lin hoan v.v. V d: Ngy thng
u thng ging Gia thng hai u thng ba u thng t u thng nm

Hot ng
Tp hun v bo qun ging hnh v k thut tr bnh Lin hoan Tt Tp hun v nui c trong ao Tp hun v phng v tr su hi la chim Hp ln k hoch v h

Din gi
Cn b khuyn nng huyn

Thnh phn tham d 24 Tt c thnh vin (27)

Cn b khuyn nng tnh Khuyn nng vin x Khuyn nng vin x

9 Tt c thnh vin Tt c thnh vin

G. Ngi iu khin cm n v kt thc bui hp

5 - 10'

2.4

Gio c

6 t giy A0 4 bt d v bng dnh Giy nhp. Khong 30 na t giy ba kh A4 Khong 100 t giy ba kh 6 x 10cm

Li cm n
Tc gi Michael Carbon xin chn thnh cm n nhng ngi t vn b L Th Nhm, ng Damien Thibault Thibault v cc phin dch Trn c Phng, Nguyn Th Thu Hng, v Gip Th Minh Phng Tm v s ng gp ca h cho gio trnh ny. Cc phiu k thut 6, 8, 9, 10 v 11 c son da theo ti liu ca anh Hong Vn Dng (chuyn gia tp hun cho tp hun vin), c s iu chnh ph hp vi ch tp hun.

28

You might also like