Phng php tuyn truyn ming 1. Mt s vn chung v tuyn truyn ming 1.

.1 Khi nim tuyn truyn ming Tuyn truyn ming l mt hnh thc c bit ca tuyn truyn, c tin hnh thng qua s giao tip trc tip gia ngi tuyn truyn vi i tng tuyn truyn, ch yu bng li ni trc tip. 1.2 Nhng u th c trng ca tuyn truyn ming - L s giao tip trc tip cung cp v trao i thng tin nn s dng c mi u th ca giao tip trc tip. C th gii thch c nhng vn m v mt l do no khng th a cng khai trn cc phng tin thng tin i chng. - Tuyn truyn ming qua hnh thc i thoi gia ngi ni vi ngi nghe, l mt hnh thc tuyn truyn dn ch nht, thc hin c chc nng thng tin c 2 chiu, khng mang tnh p t. - Tuyn truyn ming c th s dng trit nht u th ca ngn ng ni v "knh" phi ngn ng. - Tuyn truyn ming c iu kin v nhiu kh nng tin hnh mt cch thng xuyn v rng ri nhiu ni, trong cc iu kin khc nhau. Bo co vin c kh nng thch nghi vi cc iu kin v hon cnh c th tin hnh nhim v tuyn truyn c giao. 1.3 Nhng hn ch ca tuyn truyn ming - Li ni c tnh tuyn tnh, ch i mt chiu, khng quay tr li. V vy, ngi ni cn thn trng, ngi nghe cn ch nu khng, khng ly li c li ni v khng nghe c li bo co vin ni. - Phm vi v khng gian c gii hn, do kh nng pht ra ca li ni trc tip (d c phng tin khuych i) v kh nng tp hp mt s ng ti mt a im v thi im nht nh. - D chu tc ng ca cc yu t ngoi cnh do tp trung ng ngi v cc a im khc nhau. 1.4 Nhng nguyn tc c bn ca tuyn truyn ming - Tnh ng l nguyn tc c bn hng u ca cng tc tuyn truyn ming. Khi tuyn truyn phi ng vi nh hng, ch trng, ng li ca ng, chnh sch, php lut ca Nh nc. - Tnh chin u ca cng tc tuyn truyn ni chung v l u th ca tuyn truyn ming ni ring. Tuyn truyn ming phi khng nh v bo v ci ng, xy dng nhng t tng tnh cm lnh mnh, un nn nhng quan im t tng lch lc, u tranh chng cc lun im phn tuyn truyn, cc biu hin tiu cc. - Tnh qun chng: ni dung tuyn truyn, cc biu hin tiu cc, mi quan h gia nhim v tuyn truyn t ra v yu cu, nguyn vng, li ch ca ngi nghe. Bc H dy "Ngi tuyn truyn bao gi cng phi t hi vit cho ai xem, ni cho ai nghe". - Tnh khoa hc, chn thc, khch quan: i hi tuyn truyn ming phi ni ng s tht, khng trnh n, khng cc oan, mt chiu, lm cho mi ngi hiu r c s khch quan, khoa hc, c cn c l lun v thc tin nng cao sc thuyt phc, lm cho ngi nghe tin tng vo s ng n ca vn tuyn truyn t ra. 1.5 Phng chm tin hnh cng tc tuyn truyn ming - Ton on phi lm cng tc tuyn truyn ming. Trc ht, cc cp b on, cn b on phi tch cc lm cng tc tuyn truyn ming. Thng qua cc chng trnh cng tc, i thc tin c s ch ng tuyn truyn ch trng, chnh sch cho on vin, thanh nin v nhn dn. Mi cn b, on vin phi ch ng nm vng ng li, ch trng ca ng, chnh sch, php lut ca Nh nc, Ch trng, chng trnh cng tc ca on kp thi thng tin, gii thch cho on vin, thanh nin v nhn dn hiu v thc hin. - Ch ng v tch cc phc v nhim v chnh tr. Tuyn truyn phi i trc mt bc v phi d bo c tnh hnh, trnh cho on vin, thanh nin v nhn dn mc vo nhng sai lm t pht. Phn tch v hng dn d lun x hi l mt trong nhng chc nng c bn ca cng tc tuyn truyn ming. - Nhy bn, kp thi. Bm st tnh hnh thi cuc, tnh hnh thc tin, nhng vn mi ny sinh kp thi tuyn truyn gii thch. Tnh hnh th gii v trong nc c nhiu din bin phc tp cng i hi phi ch ng, nhy bn nng cao hiu qu cng tc tuyn truyn.

- C th, thit thc. Tuyn truyn ming phi c th, thit thc, c s liu, t liu, s kin, cn c, lp lun r rng, ngn ngn, sc tch, d hiu, lm cho ni dung tuyn truyn tr nn phong ph, sinh ng, hp dn, gi cm, c sc thuyt phc cao, p ng yu cu ca i tng. - Kt hp xy v chng. Tuyn truyn ming phi kt hp hi ha gia xy v chng, gia biu dng ci tt, ci mi ph phn ci sai, ci lc hu, khc phc tnh cht cc oan mt chiu, dn ti nhng hu qu xu ca kt qu tuyn truyn. - Thng xuyn, lin tc, c h thng. Tuyn truyn ming phi tin hnh thng xuyn, lin tc, c h thng, va c nhng t tp trung cao im, va thng xuyn, lin tc, khng dt qung. - Phi hp nhiu hnh thc, bin php v lc lng. Tuyn truyn ming phi kt hp nhiu hnh thc, phng php, s dng v phi hp nhiu lc lng, nht l vi cc phng tin thng tin i chng, hot ng vn ha vn ngh v sinh hot, hi hp... 2. Phng php v kinh nghim chun b cng mt bi tuyn truyn ming Tuyn truyn ming khng ch l mt khoa hc m cn l mt ngh thut - ngh thut ni chuyn trc cng chng. c th tr thnh ngi ni gii, ni hay, ngi cn b on, ngi bo co vin, tuyn truyn vin khng ch nm vng c s khoa hc ca hot ng tuyn truyn ming m cn phi bit s dng nhng k nng, k xo, nghip v chun b bi ni trc ngi nghe. chun b cho mt bi ni, thng phi tr li cho cc cu hi: Ni lm g? Ni v vn g? Ni u, vo thi gian no? Ni cho ai nghe? Ly ti liu no, u ni? B cc bi ni nh th no?... 2.1 Xc nh mc ch ca bi ni - Mc ch chung ca cng tc tuyn truyn l nng cao nhn thc, hnh thnh nim tin v c v hnh ng ngi nghe. Mc ch ca bi ni bao gi cng cn t c 3 yu cu l: - Nng cao nhn thc, - Xy dng, cng c nim tin, - C v i ti hnh ng. Tu theo mi ni dung v yu cu ca i tng x l mi quan h ca 3 yu cu . 2.2 Xc nh ch bi ni Ch bi ni cn p ng yu cu c bn: tho mn nhu cu ngi nghe (tnh thi s, tnh thit thc, c thng tin mi), trong thi gian cho php. xc nh ch bi ni, cn cn c vo 3 yu t sau: - Yu cu t tng ca cp u theo chng trnh k hoch. - Yu cu ca i tng tuyn truyn thng qua c quan, t chc "t hng". - Da vo kinh nghim v hiu bit ca bo co vin v c im i tng. 2.3 Tm hiu c im ngi nghe (i tng) Sinh thi, Ch tch H Ch Minh ni: "Cng tc tuyn truyn phi c th, thit thc. Tuyn truyn ci g? Tuyn truyn cho ai? Tuyn truyn lm g? Tuyn truyn cch th no?". Nh vy, mun cho bi ni thnh cng, ngi cn b on, bo co vin, tuyn truyn vin phi t cu hi: ni cho ai nghe? "Ai" y chnh l i tng m cn b tuyn truyn tc ng n. Phi nm vng i tng m cn b tuyn truyn tc ng n. - Phi nghin cu c im v mt x hi: giai cp, dn tc, ngh nghip, hc vn, gii tnh, tui tc... ca ngi nghe. - Nghin cu cc c im v t tng v tm l - x hi: quan im, chnh kin, ng c, khun mu t duy, tm trng, trng thi th cht... ca h. - Nghin cu v nhu cu, th hiu thng tin: thi ca ngi nghe i vi ngun thng tin v ni dung thng tin; con ng, cch tha mn thng tin ca i tng. Trn c s m la chn ni dung, cch thc tuyn truyn cho ph hp. C nh vy mi em li hiu qu cao cho bi ni chuyn. - Tm hiu i tng c th da trn 3 cch: + Tm hiu qua t chc, c nhn ngi n "t hng", yu cu ni. + Tm hiu qua nhng bo co vin trnh by mt ln vi i tng .

+ Quan quan st ti ch khi tip xc vi i tng, t c s iu chnh ph hp. 2.4 Khng gian, thi gian din ra bui ni chuyn a) Khng gian din ra bui ni chuyn y l mt vn ngi tuyn truyn phi quan tm bi n c nh hng n hiu qu tuyn truyn. C th c nhng trng hp sau y: - Ni trong phng hp vi vi ba chc ngi nghe. - Ni trong hi trng rng. - Ni ngoi tri. Ngoi ra, cch bi tr trong phng hp, trong hi trng, cc yu t ngoi cnh khc cng tc ng n tm l ngi nghe. Bo co vin cn hi trc ngi "t hng" c th ch ng nm c nhng thng tin c bn v khng gian bui ni chuyn. V d, hi ngi mi ni v: ni u, khong bao nhiu ngi nghe, c micr khng, c bng khng... Ngoi ra, khi bc vo hi trng, khi Ban T chc cn chun b v gii thu, bo co vin cn tranh th quan st c s iu chnh kp thi. b) Thi gian din ra bui ni chuyn Bui ni chuyn din ra vo sng, chiu hay ti cng to nn nhng thun li hoc kh khn cho vic nhn thng tin ca ngi nghe. Thng thng vo bui sng ngi nghe tnh to, tip thu thng tin tt hn; u gi chiu ngi nghe thng mt mi, bui ti hay b phn tn... Trong mi hon cnh i hi ngi tuyn truyn phi quan tm n vic sp xp ni dung bi ni v phng php din t sinh ng pht huy hoc khc phc trng thi tinh thn, tm l trn ca i tng. Ngoi ra, thi gian ni chuyn d b iu chnh, thay i theo yu cu ca ngi t chc. V d, khi n ni hoc ang ni ngi t chc mi ngh cho ngh sm, khng ngh gii lai, gn thm cc cng vic ca c quan... Ngi bo co vin cng cn nm c cc thng tin ny sm ch ng iu chnh. 2.5 Thu thp, nghin cu v x l ti liu Trong iu kin bng n thng tin ton cn hin nay, bt c mt lnh vc no cng c rt nhiu ti liu. Vn t ra vi ngi tuyn truyn l thu thp, nghin cu, x l ti liu th no cho hp l. Yu cu t ra l: ti liu phi phc v ch bi ni mt cch st hp nht. Qu trnh nghin cu ti liu l qu trnh bin tri thc trong ti liu thnh nhn thc ca ngi tuyn truyn truyn t li cho ngi nghe. a) Chn ti liu Ngun ti liu ca bo co vin, tuyn truyn vin rt phong ph. Trc ht l cc sch kinh in ca Mc, Lnin, H Ch Minh, cc vn kin ca ng, Nh nc, ca on. Ngi lm cng tc tuyn truyn ming phi c kin thc, l lun vng chc v h thng v ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh, ng li, chnh sch ca ng, trn c s ng gi, phn tch cc s kin, hin tng c cp trong bi ni. - Cc loi t in, s liu thng k chnh thc tra cu cc khi nim, khai thc s liu cho bi ni. - Cc tp ch nghin cu, bo ch, sch chuyn kho ph hp vi ni dung tuyn truyn l ngun ti liu rt quan trng. Qua cc ti liu ny c th thu thp khi lng ln kin thc c h thng cho ni dung bi ni. - S tay tuyn truyn, s tay bo co vin l nhng ti liu cung cp ni dung v nghip v tuyn truyn rt thit thc, b ch. - Cc bn tin ni b, ti liu tham kho (dng cho bo co vin). c bit thng tin c cung cp qua hi ngh bo co vin nh k l ngun thng tin chnh thng quan trng. Bo co vin da vo xy dng bi ni. - Ngoi ra, c th s dng cc bng ghi m, ghi hnh do cc c quan c trch nhim cung cp, cc thng tin thu c nh nghin cu, tham quan thc t cc in hnh tin tin v cc di tch lch s vn ha. Tm li, bo co vin c th dng nhiu loi ti liu, nhng cn c theo cc vn bn, ti liu chnh thng. Ngi tuyn truyn cn phi bit khai thc mt ngun ti liu sn c, l vn sng thc t ca

bn thn. Song, khi s dng nhng ngun ti liu ni trn phi theo ng quan im, ng li ca ng. Ngi cn b tuyn truyn phi chu trch nhim v vic pht ngn ca mnh. Cn b tuyn truyn gii l ngi c vn tri thc phong ph, va rng, va su. Mun vy phi c thc t tch lu thng xuyn, lin tc, bng nhiu cch khc nhau. b) c v nghin cu ti liu - c ti liu: u tin c lt qua mc lc, li ch, trn c s hnh thnh ni dung, kt cu bi ni. Sau c k, c phn tch, nh gi, suy ngh. C th c c ti liu phn din hiu, ph phn, nng cao tnh chin u cho bi ni. - Ghi chp: ghi tm tt nhng iu c c. C th ghi ch thm li bnh lun ra l, hoc b sung nhng kin ca mnh khi ngn ng ca ti liu qu c ng hoc qu tru tng. Khi cn gi li kin ca tc gi mt cch hon chnh c th trch nguyn vn (ghi r tn tc gi, tc phm, ni xut bn, ln xut bn, s trang). i vi ngi bo co vin, nn c ci ti h s phn loi theo vn (kinh t, chnh tr, i ngoi...) theo di i tng nghin cu (nh v Trung Quc, Nga, M...). Mi khi c thng tin g v cc ni dung , cn ct, dn vo trong ti, khi c yu cu th ly ra c li v x l. c) Mt s lu khi s dng ti liu Qu trnh thu thp, nghin cu, x l ti liu i vi ngi tuyn truyn l qu trnh np thng tin. Chn v sp xp ti liu theo trnh t l gic v thi gian hnh thnh cng. Ch ch s dng nhng ti liu r rng, chnh xc. c, ghi chp v x l thng tin, a thng tin vo "b nh" trong no ca ngi tuyn truyn l iu ht sc quan trng, bi v ch c lin tc tch lu mi c kin thc rng v su. Cn s dng nhng thng tin, t liu c li l ti nng v ngh thut. Ngh thut y c c l nh vo bn lnh, kh nng, vo qu trnh tch ly, rn luyn ca bo co vin. N gp phn quan trng vo thnh cng ca bi ni. 2.6 Xy dng cng bi ni cng bi ni chnh l dn bi chi tit th hin mc ch, yu cu v nhng ni dung c bn ca bi ni, l qu trnh sp xp trn vn bn ngi bo co vin cn c vo trnh by nhng vn nh ni mt cch y , theo mt trnh t hp l, nhm t hiu qu cao nht ng thi l chng trnh hot ng ca bo co vin trong mt bui thuyt trnh. cng khng c qu s si, khng lm r nhng ni dung v l l cn trnh by. Nhng cng khng bin cng thnh mt bi vit sn c. Mi i tng c th nn c mt cng bi ni ph hp. Cu trc cng bi ni: Bi ni thng c 3 phn, mi phn c chc nng ring. a) Phn m u Yu cu chung ca phn m u gm 3 mc tiu c th l: - Gii thiu v lm quen. - Thng bo ni dung trnh by. - Thng bo thi gian v phng thc tin hnh. y l phn nhp , l bc tip xc u tin vi ngi nghe, do bo co vin phi m u sao cho hp dn, kch thch hng th ca ngi nghe v lm r ch ca bi ni. Li m u cn t nhin, ngn gn. thc hin yu cu trn, c hai cch vo l vo trc tip v vo gin tip. M u trc tip l: gii thiu trc tip ch ni dung bi ni. Hnh thc ny thng c thc hin vi i tng quen, thi gian ngn. M u gin tip l a ra mt lun no (gn vi ch bi ni) ri dn dt ngi nghe n vn bo co vin nh ni. Cch vo gin tip c tc dng kch thch v lm tng dn s ch ca ngi nghe, nhng khi thc hin cn trnh sa , lc ni dung. Trong bi chun b, sau khi xc nh r cch vo , cn chun b ni dung ca cch vo , ch phi ngn, gn. b) Phn chnh (ni dung bi ni)

y l phn quan trng nht ca bi ni, gii quyt vn m bo co vin t ra theo mt trnh t nht nh. V nguyn tc bi ni c th cp n mi vn ca i sng x hi. T nhng vn kinh t, chnh tr, vn ha n vn khoa hc, k thut, an ninh, quc phng, i ngoi...; t nhng vn l lun, quan im, ng li, chnh sch ca ng, Nh nc, ca on n cc s kin v ang din ra trong i sng x hi... Nhng to kh nng thu ht s ch ca ngi nghe, t mc ch tuyn truyn t ra, khi la chn ni dung bi ni cn chn nhng vn mang cc tc dng sau: Mt l, phi cung cp cho ngi nghe nhng thng tin mi, nh mt bnh thng nhau cha tin. Mi nhnh ca bnh cha tin l mt vai giao tip. Qu trnh giao tip, trao i thng tin l m van gia hai bnh tin t bnh nay (ngi ni) chy sang bnh kia (ngi nghe). Nu tin ca hai bnh ngang nhau tc l ht iu ni, qu trnh trao i thng tin trn thc t khng din ra na. qu trnh ny din ra lin tc, gia ngi ni v ngi nghe phi c chnh lch v thng tin, v s hiu bit xung quan ni dung ang cp. chnh lch v thng tin, v s hiu bit chnh l ci mi ca ni dung bi ni. Ci mi ca ni dung to kh nng thu ht s ch ca ngi nghe, gy c lng tin cho cng chng, thuyt phc nhng ngi c quan im khc hoc tri vi quan im cn thuyt phc. Trong tuyn truyn ming, ci mi khng ch c hiu l ci cha h c i tng bit n m cn l mt phng php tip cn mi, cch trnh by mi, c o, mt nhn nh, nh gi mi v ci bit. Ci mi cng c th l mt kinh nghim c tch lu, mt s kin, mt hin tng pht sinh xung quanh nhng vn c thng tin trc y cho ngi nghe. to ra ci mi cho ni dung bi ni, ngi bo co vin cn thng xuyn tch lu t liu, ti liu lm giu, phong ph s hiu bit; tm ti, sng to cch trnh by, tip cn mi i vi vn ; rn luyn nng lc bnh lun, nh gi thng tin; tch cc nghin cu thc t, ln ln trong phong tro cch mng ca qun chng pht hin, nm bt ci mi; tng kt nhng kinh nghim hay t thc tin i sng ca nhn dn. Hai l, phi p ng mt cch cao nht yu cu thng tin ca mt loi cng chng c th. Ni dung bi ni do mc ch ca cng tc gio dc chnh tr t tng v nhu cu tha mn thng tin ca i tng quy nh. Nhu cu ca thng tin xut hin do nhu cu ca hot ng nhn thc (nghe bit hoc nghe bit v lm). Hot ng thc tin ca cng chng rt a dng, nhu cu thng tin cng a dng. Khng th chn mt ni dung ni cho nhiu i tng khc nhau. Ni dung bao gi cng hng ti mt i tng, mt nhm ngi nghe c th. Trong trng hp cng chng cha xut hin nhu cu thng tin v vn quan trng no , m vn li c t ra do yu cu gio dc chnh tr t tng th cn ch ng hng dn, khi gi, kch thch s quan tm h. Ch khi no ngi nghe xut hin nhu cu thng tin, i hi c p ng th khi h mi c tm th, thi sn sng tip nhn thng tin, c nhng hnh ng nhm tha mn nhu cu (tm ti liu c, n hi trng nghe ni chuyn v ch lng nghe...). Vic phn loi i tng ngi nghe, nm vng nhu cu thng tin, bit kch thch v thng xuyn p ng yu cu thng tin ca i tng, va l yu cu, va l iu kin m bo s thnh cng ca bi ni. Ba l, bi ni phi mang tnh thi s, tnh cp thit, phn nh nhng vn nng bng ca cuc sng. Gi tr v sc li cun ngi nghe, ngha ch o t tng v hnh ng ca ni dung bi ni do thi im a tin, thi im t chc bui ni chuyn quyt nh. Nu bui ni chuyn c t chc ng thi im, th sc thu ht ngi nghe cng ln. Ngc li nu trin khai chm, thng tin thiu tnh thi s th sc hp dn b hn ch, hiu qu cng tc tuyn truyn km tc dng. p ng yu cu ny, mt mt ngi tuyn truyn phi nm vng chng trnh, k hoch ca c s on mnh hoc ca on cp trn ra; mt khc, bng bn lnh chnh tr, s nhy cm v tnh nng ng, sng to, cn b tuyn truyn c th chn trong s nhng vn l lun v thc tin cp bch nht, nhng s kin ln, ang thu ht s quan tm ca ng o qun chng, tham mu cho cp u lm ch cho cc bui ni chuyn. Nhng vn v s kin nh vy thng c sc mnh thng tin, c v cao, tc ng su sc n thc v hnh vi ca con ngi. Bn l, bi ni phi m bo tnh t tng v tnh chin u. Khc vi bi din thuyt ca cc nh hng bin, bi ni ca bo co vin c mc ch t tng rt r rt. Mc ch y do chc nng, nhim v v hot ng c th ca cng tc tuyn truyn ming quy nh. Bng li ni, ngh thut s dng ngn t, ni dung tuyn truyn ming d theo ch no, cng t ra khng ch mc ch thng tin m quan trng hn l mc ch tc ng v mt t tng (hnh

thnh nim tin, c v con ngi). Cho nn, ni dung bi ni khng ch t yu cu cung cp thng tin a dng, nhiu chiu, hp dn m quan trng hn l t ti yu cu nh hng thng tin, nh hng t tng v cc ch trng, ng li ca ng, chnh sch, php lut ca Nh nc, v cc s kin chnh tr trng i trong nc v trn th gii, v ch trng, chng trnh cng tc ca on, t ch ng gii thch cho cng chng nhn thc ng hn, su hn, thuyt phc cng chng c nim tin v hnh ng tch cc. Tnh t tng, tnh chin u i hi cn b tuyn truyn, khi thng tin v nhng quan im khc nhau phi c nh hng, phn tch theo lp trng, quan im ca ng, ca on. Sn sng dng lp lun cht ch, l l sc bn, dn chng st thc, sinh ng c tnh thuyt phc cao, khng nh v bo v quan im, ch trng v ng li ng n ca ng. Nh nc ta. Khi nu cc hin tng tiu cc, lc hu... phi t r thi phn phn kin quyt, ng mc, trnh gy hoi nghi, hoang mang, lm gim lng tin ca cng chng bi ci gi l "thng tin nhiu chiu" thiu c s khoa hc, c khi thng tin cn b mp mo, lm sai lch bn cht ca s vic. Phng php s dng trong bi ni ch yu dng phng php "quy np" v "din dch", ch phi hp hi ho hai phng php ny. Cn phn tch bn cht s kin, vn , lp lun v a ra cch l gii cc ni dung, dn chng minh ho (t liu, ti liu, s liu, thc t...) lm r bn cht vn , quan im..., qua nh hng t tng. Nm l, cng bi ni cn b cc r rng, kt cu cht ch, l gc, c trng tm, trng im ph hp vi qu trnh nhn thc, th hin c phng php trnh by vi tng vn , quan im c nu ra. Su l, cng bi ni phi th hin c c hai yu cu: nu lun im v cc thng tin, t liu lm v d chng minh lun im . Trong mi phn cn nu ln cc lun im (nhn nh) ch yu. Sau mi lun im, nhn nh phi a ra c mt s v d, s liu chng minh cho lun im . Tu theo kh nng, tr nh ca bo co vin, cn th hin r tng lun im v cc v d chng minh trong cng (trong cng cng cn d kin tnh hung c cc cu hi ngi nghe t ra. Ngi bo co vin phi ch ng tr li, i thoi, to nn khng kh dn ch trong tuyn truyn ming). c) Phn kt lun y l phn tng kt bi ni, cng c nhn thc ngi nghe v c v hnh ng. Yu cu chung ca phn kt lun l: tm tt, nhn mnh ni dung, c v hnh ng, to mi giao lu, tnh cm gia ngi ni v ngi nghe. Phn ny cng cn ngn gn, trnh di dng. cng bi ni nn vit trn git mt mt. Ch vit r rng c th c nhng on khi cn thit. Vit xong cn c, kim tra k. Qu trnh chun b bi ni l qu trnh xc nh ch , mc ch, yu cu bi ni, thu thp, tch lu ti liu, hnh thnh cng, la chn phng php, ng thi l qu trnh ghi nh sn sng cho bc tip theo: trnh by bi ni. Do , chun b tt l m bo 50% thnh cng ca bi ni. Phn cn li ph thuc vo phng php trnh by. 3. Phng php v nghip v trnh by bi tuyn truyn ming Phng php tuyn truyn ming l khoa hc v s giao tip trc tip gia ngi ni v ngi nghe. Do vy, k nng trnh by bi ni c ngha quyt nh n kt qu ni dung tuyn truyn ming ca ngi bo co vin, ngi cn b on. 3.1 Mt s c s khoa hc ca cng tc tuyn truyn ming a) C s tm l ca hot ng tuyn truyn ming - Tuyn truyn ming l mt hnh thc tuyn truyn thng qua giao tip trc tip gia ngi tuyn truyn vi i tng tuyn truyn. V vy, s vn dng khoa hc v tm l ng vai tr ht sc quan trng. Ngi bo co vin chng nhng phi chun b tt tm l ca mnh tc ng vo nhn thc, t tng, tnh cm ca i tng tuyn truyn m cn phi chun b tt tm th cho ngi nghe, h sn sng n nhn, tip thu v hnh ng sau khi c tuyn truyn. Trong hot ng tuyn truyn, bo co vin l ch th ca hot ng tuyn truyn, ngi nghe l ch th ca hot ng lnh hi thng tin. V vy, xt v kha cnh tm l, hot ng tuyn truyn l s tc ng ca ch th tm l ny i vi ch th tm l khc. - Lnin i hi ngi tuyn truyn phi nghin cu c im tm l ca cc tng lp nhn dn trong qu trnh tuyn truyn. Ngi khuyn: "Cn phi thm nhp vo qun chng v hc hi h mt cch

kin tr, bn b th mi hiu c cc thuc tnh, c trng tm l a dng mi tng lp, mi ngh ca h" Lnin ton tp, NXB Tin b Mtxcva, ting Vit, tp 41, tr 192. * Tm l hc tuyn truyn. Tm l hc tuyn truyn l mt mn khoa hc, nghin cu cc hin tng, quy lut, cc c ch tm l nh hng n hiu qu tip nhn thng tin ca i tng tuyn truyn. Nh vy, khoa tm l hc trong hot ng tuyn truyn i hi bo co vin va phi nm chc ni dung, va phi c kh nng d on c nhng phn ng ca i tng, vi mc ch ni dung tuyn truyn c tip thu mt cch nhanh nht; thc y hnh ng ca i tng mt cch nhanh nht; thc y hnh ng ca i tng mt cch tch cc nht. t c yu cu , ngoi vic nm bt nhu cu thng tin ca i tng, bo co vin cn phi bit tc ng n i tng trong khng gian, thi gian thch hp, bit phn tch s xut hin cc yu t cc quy lut tm l, khai thc v vn dng to s hng th v quan tm ch ca i tng tip cn vi ch tuyn truyn. * Tm th v tnh tch cc trong hot ng tuyn truyn. Tm th trong tuyn truyn l mt trng thi tm l hon chnh. Chun b v tm th ca bo co vin l s chun b v th lc v tr lc tham gia vo hot ng tuyn truyn, ng thi to tm th ch ng, tch cc cho ngi nghe nhm em li hiu qu cao cho hot ng . - Yu t u tin to ra tm th l nhu cu thng tin ca ngi nghe. Tu tng thi im khc nhau, i tng khc nhau m nhu cu thng tin c cp v ngha khc nhau. V vy, bo co vin phi tm hiu, nm bt nhu cu thng tin ca ngi nghe c phng thc v ni dung tuyn truyn ph hp, lm cho nhu cu thng tin ph hp vi nh hng thng tin ca ngi tuyn truyn. - Trnh nhn thc ca ngi nghe, s hiu bit khc nhau s to ra tm th khc nhau khi tip thu cng nh khi thc hin mc ch tuyn truyn. - Mi trng khch quan (mi trng vt l, mt trng tm l) cng l mt yu t to ra tm th ca i tng tuyn truyn. - Tm th ca ngi c tuyn truyn thng c cc dng tm th ch ng v tm th b ng (mun nghe v phi nghe); tm th ph nh v tm th khng nh (khng nht tr v nht tr). Cc loi tm th trn nh hng ln n kt qu tip nhn ni dung tuyn truyn. Ngi tuyn truyn khi nm c cc trng thi tm l s c bin php tc ng c hiu qu vo ngi c tuyn truyn. * Cc qu trnh tm l nh hng n hiu qu tuyn truyn. - Trong tuyn truyn ming, cc qu trnh tm l nh: c gic, tri gic, hnh thnh biu tng, t duy... c th tc ng hng ngi nghe ti vic tip thu ni dung tuyn truyn mt cch tch cc hoc tiu cc (ho hng hoc bng quan). Cc hin tng ca trng thi tinh thn, tnh cm ca ngi nghe nh: sng khoi hay bun ru, hng hi hay th , mt mi cng tc ng n s tip thu thng tin ca h. - Cc yu t khc, nh d lun x hi, truyn thng a phng, dn tc... mi quan h vn c gia ngi tuyn truyn v i tng tuyn truyn... u nh hng n qu trnh tm l ca ngi nghe. * Cc nhim v tm l t ra i vi ngi tuyn truyn. ni dung tuyn truyn c tc dng su sc n i tng tuyn truyn, bo co vin cn gii quyt tt nhng yu cu tm l sau: - Thit lp s giao lu, to ra mi quan h ng cm gia bo co vin vi ngi nghe: l s tin cy ln nhau, cng quan tm n vn s cp. - Tng hp cc c im ca tng i tng thng qua trao i vi cp u v n v, c quan ni bo co vin thuyt trnh nm bt cc mt ch yu nh: thnh phn, trnh hc vn, ngh nghip, tui tc, dn tc, tn gio..., t nm c nhng c im tm l ca h. Cc Mc, Lnin nhc nh ngi tuyn truyn: khi pht biu trc cng chng, phi lun lun hng ti h, c gng tm hiu xem h ang lo lng, bn khon iu g? Bc H dy: "Tuyn truyn l em mt vic g ni cho dn hiu, dn nh, dn theo, dn lm. Nu khng t c mc ch , l tuyn truyn tht bi". (H Ch Minh v cng tc t tng, NXB S Tht, H Ni 1965, tr 167). - Xc nh ng hnh thc v phng php kch thch nhu cu nhn thc ca ngi nghe. lm c iu ny, bo co vin phi nm c nhu cu ngi nghe v em n cho h nhng ni dung thng tin mi, cch tip cn v phn tch nhng vn mi.

- Nm chc ni dung, i tng cng vi tnh cm, s hng phn, s nhit tnh ca bo co vin c nh hng trc tip ti tnh cm v t duy ca i tng tuyn truyn. Khi thuyt trnh, cn vn dng linh hot cc hnh thc, phng php mang tnh sng to, ph hp vi thc tin i sng x hi. Bo co vin phi c nhng phm cht nh: tnh l lun cao, tnh nguyn tc, tnh thuyt phc, c kin thc v vn sng phong ph, gn gi v tn trng ngi nghe... Khi tuyn truyn cn ch ng vn dng cc phng php nh: s dng cc phng tin trc quan, nu cu hi, dn cc d liu, mu chuyn sinh ng, dng nhng cu ngn ng, thnh ng. Cn s dng ngn ng trong sng, t nh, a dng v nhp iu, ng iu... trnh u u, n iu, cng nhc. b) Giao tip v i thoi trong tuyn truyn ming Con ngi l tng ho ca cc mi quan h x hi. Con ngi khng th sng, hot ng v tha mn cc nhu cu vt cht, tinh thn nu khng giao tip. i vi tuyn truyn ming, giao tip l mt thnh phn c bn, l i hi khng th thiu c trong thuyt trnh, i thoi ca bo co vin. - Giao tip c ba loi: giao tip thng qua hnh ng vi tp th, tc thng qua hot ng c i tng; giao tip bng ngn ng, bao gm ting ni v ch vit; giao tip bng c ch, nt mt, nh mt iu b (phi ngn ng). - Trong hot ng tuyn truyn ming, ngn ng ni l cng c ch yu ca ngi tuyn truyn, c s dng di hai hnh thc: c thoi v i thoi. + Ngn ng c thoi l ngn ng mt ngi ni cho mt hoc nhiu ngi khc nghe. Bo co vin phi c ngn ng trong sng, chnh xc, d hiu v c kh nng tuyn cm. Ngn ng c thoi c s dng ch yu trong thuyt trnh. + Ngn ng i thoi l ngn ng dng trao i thng tin gia bo co vin vi mt hoc nhiu ngi. Ngn ng i thoi c tnh cht tnh hung, lin quan cht ch n hon cnh i thoi, thng khng cht ch, cu thng rt gn, c s h tr ca giao tip phi ngn ng. - Trong tuyn truyn ming, rn luyn k nng s dng t c vai tr quan trng. Nguyn tc c bn dng t ng m thanh, ng ngha, nu khng s lm ngi nghe hiu sai ni dung. Ni l ngi khc hiu ng nh ca mnh. Cho nn, ni vi vng, dng t sai hoc dng t "c sn" so mn... s khng c tc dng, thm ch c th lm cho ngi nghe kh chu, hoc khng hiu. - i thoi trong tuyn truyn ming l qu trnh trao i thng tin gia bo co vin vi ngi nghe, nhm thc hin dn ch trong tuyn truyn, tng cng thng tin hai chiu, hn ch vic thng tin p t, mt chiu. Trong i thoi, bo co vin va l ngi ni, va l ngi nghe, ngi cung cp thng tin. Do vy, bo co vin va bit ni tt, va phi bit gi m, nu vn ngi nghe ni ng nhng vn quan tm. t c yu cu ny, qu trnh i thoi nn mang tnh cht trao i, to bu khng kh tin tng, gn gi v chn thnh. Trong qu trnh i thoi cn c gng tm hiu thng tin v mt s c im ca ngi i thoi. Khi cn c th ti khng kh tranh lun b sung, cng c ni dung tuyn truyn. - Trong tuyn truyn ming, cn vn dng mt s phng php dy hc thc hin thuyt trnh mt cch c h thng m bo tnh khoa hc, tnh gio dc, tnh thc tin ca ni dung tuyn truyn. l cc phng php nu vn , t cu hi v tr li, gi nh, phn , thun , s dng bng biu... Trong iu kin thun li c th s dng cc gio c trc quan, phim nh, n chiu v vi tnh ha hot ng tuyn truyn. 3.2 Nhng ni dung c bn ca qu trnh trnh by bi ni: Sau khi chun b cng bi ni bng ngn ng vit lm c s cho qu trnh thc hin tuyn truyn ming, qu trnh trnh by bi ni l qu trnh thc hin cng v c tnh cht quyt nh n s thnh cng ca ton b hot ng tuyn truyn ming. a) Nhng vn cn nm vng khi trnh by bi tuyn truyn ming * Ngn ng, vn phong bi ni: - Ngn ng va l tin va l kt qu ca qu trnh pht trin x hi. Nu ni con ngi to ra ngn ng th chnh ngn ng gin tip to ra con ngi. Ngn ng l hnh thc th hin ca t duy, gia vai tr quan trng trong vic hnh thnh thc. - Ngn ng l phng tin ch yu ca bo co vin, l yu t cc k quan trng thc hin v nng cao cht lng bi ni. Ngi bo co vin phi c ngn ng phong ph trnh by chnh xc nhng khi nim, s vt, hin tng v nhng quan im, quan nim, s kin... Trong tuyn truyn ming, tiu chun c bn ca li ni tt bao gm: tnh chnh xc, tnh ng n v tnh thm m.

+ Tnh chnh xc: l s thng nht gia ni dung thng tin, nhng t liu, s kin c khng nh v s din t bng nhng phng tin ngn ng nhng ni dung . Tnh chnh xc i hi bo co vin phi c t ng chnh xc v mc , khch quan ni dung ca vn , s vt, hin tng, din ra trung thnh, lm ni bt vn m bo co vin trnh by. + Tnh ng n: ngn ng ca bo co vin s dng phi c mi ngi tha nhn v c coi l mu mc bi ph hp vi chun mc ngn ng. + Tnh thm m: l v p v s hp dn ca li ni, lm tng s thch th ca ngi nghe trn c s nhng ngn t c chn lc c s dng chnh xc, ng n, ph hp, vn ha..., m khng hoa m mt cch cu k, qu mc cn thit, khng ph hp vi i tng. C c tiu chun ca li ni p, bo co vin mi din t tng ca mnh mt cch chn thnh, sng sa, chnh xc v c sc thuyt phc ngi nghe. * S dng t liu thc t S dng t liu thc t trong bi ni th hin tnh thng nht gia l lun v thc tin, lm tng tnh c th trong ni dung tuyn truyn, lm cho bi ni thm sinh ng, hp dn v thuyt phc ngi nghe. T liu thc t c dng chng minh, lm r mt lun im trong bi ni. - T liu thc t phi m bo tnh chnh xc, chn thc khch quan, ph hp vi ti, c im, trnh ngi nghe v c bit bo co vin phi s dng mt cch nhun nhuyn, ng lc, ng ch. - Ti liu thc t ch c sc thuyt phc khi n gn gi, d hiu, chnh xc, r rng, c kim nghim hoc thc hin trong thc t cuc sng, ph hp vi nhn thc, nhng chun mc v thang bc gi tr chung ca ton x hi. - Khi s dng t liu, dn chng thc t minh ha trong bi ni, bo co vin cn bm st cng, ng thi linh hot, trnh vn dng cng nhc, gng p. iu cn ch l khng s dng t liu lp i, lp li trong mt bi ni, hoc nhng n v, i tng m mnh thng bo co. * S dng knh phi ngn ng - u th c trng ca tuyn truyn min l ngi tuyn truyn c th s dng knh phi ngn ng trong hot ng tuyn truyn. Nu bit s dng tt, knh phi ngn ng khng ch l s b sung m cn lm nhn ln hiu qu ca s tuyn truyn. - Knh phi ngn ng l cc hot ng khng dng ngn ng li ni ca ngi tuyn truyn trong bui tuyn truyn. l t th, c ch, nh mt, n ci, thi , hnh vi khi tin hnh tuyn truyn. - Yu cu ca knh phi ngn ng l phi t nhin, hp l, gn vi ni dung v hp l vi tng loi i tng, bi cnh tuyn truyn. Bo co vin cn trnh "biu din", "din kch" khi tuyn truyn, lm cho tc dng tuyn truyn hn ch, thm ch phn cm. Vic k chuyn vui gy hng phn, lm cho bui ni chuyn cng thng l cn thit, nhng trnh "c" mt cch gng go, tu to, th thin... b) Nhng bc i c th ca qu trnh trnh by tuyn truyn ming * Trc khi ni: Bo co vin cn chun b thm cc ni dung sau: - Xc nh li mt ln na v ni dung. Cn hnh dung li ton b cu trc bi ni, suy ngh v cch trnh by, c th ni thm, ni nh nhng vn quan trng. y l vic cn thit, nht l vi i tng mi hoc thc tin ca bui ni chuyn khc vi nhng g ngi bo co vin chun b hoc theo gii thiu ca ngi mi. - Chun b k v c nhn nh trang phc, u tc... iu ny th hin s tn trng, gn gi i tng; ph hp vi bi cnh bui ni, ha ng vi ngi nghe. - Ch ng sp xp thi gian, nm vng a im din ra bui ni chuyn, n sm 5 - 10 pht tip xc vi cp u, lnh o n v hoc ngi nghe v tip cn vi hi trng. C th nu kin ngh iu chnh nh sng, m thanh, ni t micr, loa, l hoa, bc... ph hp vi khng gia ca hi trng, to thun li cho bo co vin khi thuyt trnh. * Bt u ni: - Bt u bui ni chuyn c tc dng quan trng trong gy s ch v thin cm. Thng thng bo co vin khng nn vi vng bt u ni ngay m cn to s ch ban u. Khi bc ln bc, cn lm nhim v "t chc ngi nghe", dng nh mt, t th tp trung s ch ca h.

- Trong giai on bt u ni thng xy ra tnh hung: + Ngi ni b hi hp: Hi hp l mt trng thi tm l xc cm tiu cc, dn n hnh ng lng tng, b ng, khng t ch ca bo co vin. Nguyn nhn ca hi hp c nhiu, c ch quan v khch quan v bt k bo co vin no cng c th b ri vo trng hp ny. khc phc hi hp c th thc hin theo 4 cch sau: Mt l, ht tht su v th ra t t vi ln. Hai l, thay i trng thi bng cch bnh tnh thay i l hoa, sa micr, chai nc, gio n, lau knh... Ba l, nhn xung khn gi, tm nh mt ng cm, nhng ngi c tm th ch ng v tm th khng nh tm s thng cm. Bn l, ni thng vi khn gi l ti hi hp qu tm s ng h. + Ngi nghe n o, khng tp trung. Trng hp ny d xy ra trong cc bui ni chuyn. Bo co vin cn bnh tnh, to ra s n nh v s tp trung ch bng cch ni to, ni chm, tng t v r rng, c th nhc li mt vi ln mt cu ni. + Ngi nghe n o, t thi phn ng khng ng tnh vi ngi ni. Trong trng hp ny cn bnh tnh, t thi nhn nhng bc u, tm s thin cm ca ngi nghe ri tm cch lm ch din n, th hin ni dung bi ni. Tuyt i khng tranh lun vi s ng khi mi bt u. vic x l cc tnh hung trn tt nht, bo co vin phi chun b tht tt bi ni, nm chc ni dung, c kin thc su rng, phong ph v l lun v thc tin, c bn lnh chnh tr vng vng, ch ng v ng x linh hot. - Khi bt u, khu ng "knh tha, hoc tha..." rt quan trng, th hin thi trn trng vi ngi nghe. Ch tch H Ch Minh nhc nh ngi tuyn truyn phi l , thi ny phi th hin ngay cu ni u tin. - Gii thiu tm tt cng c bn ca bi ni ngi nghe ch ng theo di. Phn gii thiu ngn gn, cn ni r bi ni c my phn, thi gian bao lu, c ngh gii lao khng, c i thoi khng. * Trong khi ni: - Bo co vin thc hin bi ni qua hai knh: ngn ng v phi ngn ng. Knh ngn ng th hin bng cc yu t ng m, ng iu, nhp v ngng ging. Ng m l cng ca m thanh, ni to, ni nh ph hp vi hi trng. Khng ni to qu hoc nh qu. Ng iu th hin s ln ging cn thit cho mt cu. Cn trnh hin tng ni nhanh qu nut m hoc "nut m cui" khi xung ging cui cu. Nhp th hin ni nhanh hay chm. Ni chung khng nn ni nhanh qu dn n nut t, ngi nghe khng kp nhn bit ni dung ca cu ni. Ngng ging hoc lp li nhng cm t ch yu to n tng, tp trung s ch . Knh phi ngn ng th hin ch yu bng nhng hnh vi nh t th, c ng, c ch, nh mt, n ci... Nhng hot ng ny cn ht sc linh hot, c din t ph hp v n khp vi ni dung (trnh nhng c ch ng tc tha, cng nhc gy phn cm vi ngi nghe). C th s dng cc th thut nh ng ti bc, i li ( khi c micr cm tay) v tip cn vi ngi nghe. Trong khi ni c th s dng iu b bng tay,... m t li ni, nhng khng nn vung tay qu mc. S hi hc gy ci mt cch t nh, to khng kh biu l tnh cm, thi l cn thit, nhng khng c thi qu. - Khi ni bo co vin c th gii thch v chng minh, tc din dch v quy np hoc kt hp c hai phng php ny. + Phng php din dch xut pht t mt lun im, bo co vin dng ti liu, t liu thc t lm sng t tng phn ca lun im . y l phng php din gii, d thc hin, c th p dng ph bin i vi mi i tng ngi nghe, nhng cui cng cn cht li lun im chung. + Phng php quy np l t nhiu hin tng, s kin c tnh ring l sau khi phn tch di nhiu kha cnh, gc khc nhau nu ln lun im, lun , nhn nh c tnh tng hp, khi qut cao. Phng php ny i hi bo co vin phi bit la chn s kin, ti liu tht sinh ng dn dt, thuyt phc ngi nghe thng nht quan im vi mnh. Phng php ny ph hp vi i tng l tri thc, nhng ngi c kh nng tng hp, khi qut cao.

+ Trong cng mt bi ni c th vn dng tng phng php din t cc phn khc nhau. l s kt hp c hai phng php gii thch v chng minh, din dch v quy np trong cng mt bi ni. - Khi trnh by bi ni, bo co vin phi ch n b cc ca bi ni cho cn xng, trnh sa vo mt ni dung "u voi, ui chut", chy gio n. Khi phn tch, ch nh vn cn ch n "s quay v" im xut pht, trnh "qun ng v", khng bit mnh ang trnh by phn no ca bi. Tuy nhin, d vn dng phng php no cng cn ghi nh li dy ca Ch tch H Ch Minh: "Ni phi gn gng, c u, c ui, c ni dung... Ni t, nhng ni cho thm tha, ni cho chc chn, th qun chng thch hn. Mun ni g phi chun b trc" (H Ch Minh v cng tc t tng, NXB S Tht, H Ni 1965, tr167). - Khi trnh by bi ni, bo co vin phi tng xuyn bao qut hi trng, qun l bui ni chuyn, theo di ngi nghe ang tip thu bi ni ca mnh nh th no ch ng iu chnh ni dung v phng php trnh by, phi duy tr trt t trong hi trng v li ch ca s ng. Vic qun l s ch ca ngi nghe l trch nhim ca bo co vin trong suu qu trnh trnh by bi ni ca mnh, do vy bo co vin phi lun lun lm ch mi tnh hung m bo bui ni chuyn c kt qu. - Trong qu trnh nghe bo co, ngi nghe c th mt mi do tc ng khch quan (thi tit, ting n...) bo co vin phi s dng mt s th thut thay i khng kh trong hi trng, to s ch ca ngi nghe nh: dng m iu, ngn ng biu cm, phng tin trc quan (nu c), cc th php gy ci, to khng kh si ni, thm ch c th cho ngh gii lao t xut nu c s c no . - Nu c mt b phn ngi nghe thiu tp trung, bo co vin cn nhanh chng xc nh nguyn nhn. Nu do phng php trnh by, bo co vin phi kp thi iu chnh cch ni. Nu ngi nghe c biu hin khng ng tnh, phn ng vi iu va ni, bo co vin cn tm cch "ha hon", c gng xc nh nhanh nguyn nhn, li vn , cng ngng nghe i thoi, to s ng thun. - Trong qu trnh ni, bo co vin c th thc hin i thoi vi ngi nghe, khi i thoi cn ch : + Cn khu gi v hng ngi nghe nu cu hi, tp trung vo ni dung v ch tuyn truyn. + Lun c thi cu th, tn trng, ch lng nghe cu hi ca ngi nghe tr li r rng, ng v trng yu cu ca cu hi. Nhng vn cha r hoc cha th tr li th kho lo ngh tr li ring hoc xin hn vo dp khc. Khng tr li nhng vn cha nm vng. Nu c nhiu ngi nghe nu cu hi, bo co vin c th tr li tng cn hi hoc c th ngi nghe nu nhiu cu hi, ri ln lt tr li tng vn hoc theo cm vn . Trong tp th ng, c cu hi khng i din cho s ng, nn ngh c tr li ring. Tr li cu hi trong thc hin i thoi l mt vn kh, bo co vin phi bnh tnh ng x nhanh. Do vy i thoi tt, bo co vin phi tch lu kinh nghim, rn luyn k nng, c s hiu bit rng v su, c v thc tin v s a dng ca kin thc trn cc lnh vc. * Kt thc bi ni. y l phn tng kt bi ni chuyn. Yu cu phi li "d m", "n tng" ca bi ni theo hng thc y quan h v to thin cm, trnh nng n. Bo co vin c th kt thc bi ni bng nhiu cch: h thng ton b bi ni mt cch ngn gn; khi qut hoc cht li nhng vn c bn nht ca ni dung tuyn truyn..., trn c s rt ra kt lun nh hng t tng, ku gi hnh ng ca mi ngi. Thi im ny c th ngi nghe t thm cu hi, bo co vin cn c vo ni dung v thi gian tr li chung hoc xin tr li ring. Cn kt thc bi ni chuyn sm hn thi gian n nh khong 5 - 7 pht, tuyt i khng nn ko di qu gi, d ch l 1 - 2 pht, gy c ch v tm l ngi nghe. Trc khi ri din n, bo co vin cn cm n ngi nghe theo di, c v, xin li nhng s sut (nu c), chc sc khe, tm bit v hn gp li ngi nghe trong cc ni dung tuyn truyn mi.