CHNG I MT S VN L LUN CHUNG V THU V PHP LUT THU VIT NAM 1. Khi qut chung v thu. 1.

.1 Lch s hnh thnh v pht trin ca thu. Trong thi k s khai ca x hi loi ngi (x hi cng x nguyn thy) vi nn sn xut ch yu l sn bt, hi lm, sn phm lm ra c chia u cho cc thnh vin cng x. Mi thnh vin trong x hi u bnh ng nh nhau v khng phi ng gp ca ci ca mnh. Lc ny, tuy cc cng ng u c th lnh ca mnh nhng nhng th lnh ny ch c cng ng trao cho quyn hn mang tnh x hi ch khng l quyn lc chnh tr, quyn lc nh nc. Trong x hi cng cha c nh nc, cha c php lut v ng nhin l trong x hi cng cha c thu. - Tri qua mt qu trnh lch s lu di, con ngi ngy cng sng to ra cc cng c, phng tin sn xut mi, cc phng thc sn xut ngy cng pht trin cng vi s chuyn mn ha trong sn xut, sn phm to ra khng ch p ng nhu cu hin ti ca con ngi m cn d tha. Sn phm d tha ngy cng nhiu, pht sinh ch d chim hu t nhn, hnh thnh giai cp. Mu thun giai cp gay gt dn n u tranh giai cp.Trong cuc u tranh giai cp , giai cp no thng th s lp ra mt thit ch gi l nh nc thng tr cc giai cp cn li. Nh nc ra i trn nn tng kinh t - chnh tr . duy th s tn ti ca nh nc (m i din l giai cp thng tr) v thc hin cc chc nng qun l x hi cn phi c ngun ti chnh ln. M ngun ti chnh thu c t u? Cu tr li chnh l thu t s ng gp ca ngi dn trong x hi, s ng gp ny c gi l thu. l yu cu u tin quyt nh s ra i ca thu. Nh vy, thu ra i l p ng nhu cu chi tiu ca nh nc. * Vy: Thu ra i, tn ti v pht trin cng vi s ra i v pht trin ca nh nc v php lut. S xut hin v pht trin ca thu gn lin vi mi giai on lch s v li ch ca nh nc m giai cp thng tr ang cm quyn. Mc ni rng: Thu l c s tn ti ca nh nc. 1.2 1.2.1 Khi nim thu: Mt s quan im khc nhau v thu: a. Thuyt kh c x hi: Kh c l g? Kh c hiu mt cch chung nht l s tha thun gia hai hay nhiu ch th v vic cc ch th c hng nhng quyn v phi thc hin nhng ngha v nht nh. Theo thuyt kh c x hi, thu l ngha v trong hp ng c thit lp gia nh nc vi c dn trong x hi. Hay thu l kt qu ca s tho thun gia nhn dn m i din ca h chnh l cc i biu dn chng trong Ngh vin hoc Quc hi v Nh nc. Nh vy, trong kh c x hi , quan h thu c hiu nh sau: + Nhn dn phi c ngha v ng thu cho nh nc. + Nh nc c ngha v cung cp, m bo cho nhn dn cc dch v nh: an ninh, quc phng, gio dc Hn ch ca thuyt kh c: thc t th thu: + Trong quan h php lut thu khng c s tng ng quyn v ngha v gia cc bn.

+ Trong quan h php lut thu khng c s tha thun gia nh nc v nhn dn. Ngay t khi nh nc ra i, nh nc s dng quyn lc ca giai cp thng tr bc lt giai cp b tr thng qua ch thu kha nng n, + Trong quan h php lut thu khng c hp ng c th thun ty gia cc bn. + Ngi dn c quyn mc c v thu khng? T s phn tch trn c th nhn thy, thuyt kh c x hi chp nhn quan im thu mang tnh i gi v hon tr trc tip, ngha l nhn dn phi nhn c phn li ch mt cch trc tip t nh nc tng ng vi s thu m nhn dn np. Hay ni cch khc rng, ti np th th ti phi c hng mt phn li ch tng ng vi s tin thu ti np. Vn l: ngi np thu c c nh nc cung cp cc quyn v ngha v tng ng khng? Ngi khng np thu (ngi ngho) c c hng cc li ch do nh nc cung cp khng? Nhng vn ny cha c thuyt kh c x hi gii quyt trit . b. Thuyt quyn lc nh nc: Theo quan im ca thuyt ny, thu l s ng gp ti chnh bt buc ca ngi dn nhm hnh thnh qu ngn sch nh nc nh nc thc hin cc chc nng ca mnh, khng mang tnh i gi v c m bo thc hin bng sc mnh cng ch ca nh nc (bt buc cc ch th t b mt phn li ch ca mnh cho nh nc). - c im ca thuyt quyn lc nh nc: + Khng nh bn cht ca thu l s ng gp bt buc c m bo bng sc mnh cng ch ca nh nc + Khng nh bn cht ca thu khng c tnh i gi v hon tr trc tip. - Vi quan im ca thuyt ny, thu s git cht ngun thu, ngi np thu khng cn kh nng ti sn xut nn s khng thu c thu lu di (khng m bo ngun thu trong tng lai). - Trong x hi hin i, vi quan im tin b, nh nc cn phi c chnh sch thu hp l nhm m bo duy tr v b sung ngun thu hp l, khng b st i tng chu thu nhng cng cn c chnh sch min gim thu nhm h tr kp thi, gip h tip tc thc hin hnh vi chu thu. C nh vy ngun thu t thu mi n nh, ngn sch nh nc mi bn vng. c. Thuyt t nguyn: Theo thuyt t nguyn, thu l mt khon tin m nhn dn t nguyn ng gp cho qu ngn sch nh nc. y l thuyt ca giai cp t sn mun lt nh nc phong kin vi thuyt quyn lc nhm tranh th s ng h ca i a s qun chng nhn dn. Hn ch ca thuyt t nguyn: - Trong bt k mt ch x hi no, khng ai t nguyn t b li ch ca mnh cho nh nc trong khi cc quyn v li ch m h nhn c t hnh vi np thu rt m h, khng r rng, khng tng xng. - V th, y l mt thuyt khng tng, cha hiu r c bn cht, c im ca thu. Thuyt ny khng ng trn quan im duy vt bin chng m mang nng tnh cht siu hnh.. Mc ch c bn ca thuyt ny khng phi l xy dng nn tng l lun v thu m v mc ch chnh tr chng li v lt ch phong kin li thi vi ch thu kha h khc. T s a ra v phn tch cc thuyt trn, c th thy thu va c du hiu ca hp ng, va c du hiu ca quyn lc nh nc,

Kt lun: Thu l khon thu bt buc mang tnh cng ch bng sc mnh ca nh nc m cc t chc, c nhn c ngha v phi np vo ngn sch nh nc khi c nhng iu kin nht nh. Cc khon thu ny khng mang tnh i gi v hon tr trc tip cho ngi np thu. y l quan im ton din, h thng v y nht, th hin ng bn cht ca thu, l c s quan trng chng ta di vo phn tch nhng c im ca thu.

1.3

c im ca thu:

a. Thu l mt phm tr lch s gn lin vi nh nc (t phm vi iu chnh n hnh thc thu thu): - Bi v c s xut hin, tn ti, pht trin v mt i ca thu; mi giai on lch s khc nhau th c chnh sch thu khc nhau. - Mi s thay i ca lch s s dn n s thay i v thu. - Gn lin vi nh nc: (nh phn tch ngun gc ra i ca thu). b. Thu l mt khon thu mang tnh bt buc c m bo thc hin bi cc vn bn quy phm php lut c hiu lc cao v sc mnh cng ch ca nh nc (do c quan quyn lc nh nc cao nht ban hnh). L mt khon thu mang tnh bt buc: V khng ai t nguyn t b quyn li ca mnh np thu cho nh nc. Hn na, nh nc tn ti, ngun thu t thu phi thng xuyn v n nh. Nu t nguyn np th khng th thng xuyn v n nh c. Tnh bt buc c th hin di 2 kha cnh sau: - Bt buc i vi nh nc: Thu thu l ngha v bt buc i vi cn b, c quan thu thu. Cn b c quan thu thu khng c quyn la chn i tng np thu, i tng chu thu, cn c tnh thu Khon 1 iu 8 Lut Qun l Thu quy nh: Trch nhim ca c quan qun l thu l T chc thc hin thu thu theo quy nh ca php lut, ly php lut lm cn c duy nht thc hin. - i vi ngi dn: y l ngha v chuyn giao ti sn ca h cho nh nc khi c iu kin do php lut thu quy nh m khng phi quan h thanh ton trong hp ng hay ngoi hp ng. - Tnh bt buc ca thu l mt trong nhng c tnh quan trng phn bit thu vi cc khon thu khc trn c s t nguyn hnh thnh nn ngn sch nh nc. m bo thc hin bng sc mnh cng ch: - Cng ch hnh chnh. - Cng ch hnh s: iu 161 B Lut Hnh s nm 1999 quy nh v ti trn thu vi mc hnh pht ln n 7 nm t giam. Hu qu ca vic cng ch ny c th dn n gim hiu qu, uy tn trong sn xut kinh doanh, thm ch l chm dt s tn ti ca i tng b p dng. c.Thu khng mang tnh i gi v hon tr trc tip cho i tng np. Trong quan h php lut thu khng c mi lin h trc tip gia s tin thu m cc i tng np thu np cho nh nc v cc quyn, li ch hp php m i tng np thu nhn c t nh nc.

- Khng mang tnh i gi: ngi np thu nhiu v ngi np thu t u c hng li ch nh nhau. - Khng hon tr trc tip: Thu khng phi l khon phi tr khi cc i tng np thu nhn c mt li ch hay quyn li c th no t pha nh nc. d. Thu c phm vi tc ng rng: Hu nh mi i tng hng ha dch v (c php lu thng v hp php), mi t chc, c nhn (c t cch ch th) u chu s iu chnh ca thu. T nhng c im trn, chng ta c th so snh, phn bit thu vi cc khon thu khc trong h thng cc khon thu ca ngn sch nh nc m tiu biu nht l phn bit thu vi ph v l ph: Ging nhau: + u l nhng ngun thu ca ngn sch nh nc. + Cn c tin tin hnh thu u l vn bn php lut do c quan nh nc c thm quyn ban hnh. Phn bit thu vi ph v l ph: Thu Vn bn c hiu lc php l cao, do c quan quyn lc nh nc cao nht ban hnh l Quc hi hoc U ban Thng v Quc hi (Lut, Php lnh, Ngh quyt) Ph, l ph c iu chnh bi nhng vn bn di lut, do U ban Thng v Quc hi, Chnh ph, B trng B Ti chnh, Hi ng nhn dn cp tnh c thm quyn ban hnh.

Tiu ch phn bit C s php l

Vai tr trong h thng Ngn sch nh nc Tnh i gi Phm vi p dng

L khon thu ch yu, quan trng, L khon thu ph, khng ng k, ch chim trn 90% cc khon thu cho chi dng cho cc hot ng pht Ngn sch nh nc sinh t ph.

Khng mang tnh i gi v hon tr Mang tnh i gi r rng v hon tr trc tip trc tip. - Khng c gii hn, khng c s khc - Mang tnh a phng, a bn r bit gia cc i tng, cc vng lnh rng. th. - Ch nhng c nhn t chc c yu - p dng hu ht i vi cc c nhn, cu Nh nc thc hin mt dch t chc. v no .

1.4 Phn loi thu. a.Cn c vo tnh cht ca tng sc thu, thu c phn thnh: Thu trc thu v thu gin thu. Thu trc thu: l loi thu thu trc tip vo i tng np thu, ngi c ngha v np thu ng thi l ngi chu thu, ngi phi tr tin thu v trc tip np thu vo NSNN. Hay ni cch khc l nh nc tin hnh iu tit mt cch trc tip mt phn thu nhp ca cc t chc, c nhn vo ngn sch nh nc.

u im: chnh sch v thu trc thu c cng bng hn v nh nc hiu r v c bit ha c ngi chu thu. Trn c s m bo cng bng x hi hn cho vic iu tit thu nhp. Cn c ny cng l c s l gii v sao cc loi thu trc thu thng c mc thu sut rt cao nhng ch min gim rt linh hot nhm m bo s cng bng. Nhc im: kh thu thu, ngi np thu c xu hng trn thu v h cm thy gnh nng v thu khi phi trch mt phn li ch ca chnh bn thn mnh cho nh nc. Bn cnh , vic theo di, qun l thu thu ny l rt phc tp, i hi cn b thu phi c chuyn mn cao, c h thng x l thng tin lin thng. iu ny cng lm cho chi ph hnh thu i vi loi thu trc thu cng tng ln tng i cao v kh khn so vi thu gin thu. iu ny i khi cng lm cho vic tp trung thu nhp vo ngn sch nh nc khng p ng kp thi, y . Trong h thng php lut thu ca Vit Nam hin nay, thu trc thu gm: + Thu thu nhp doanh nghip; + Thu thu nhp c nhn; + Thu s dng t nng nghip; + Thu s dng t phi nng nghip; + Thu ti nguyn. Thu gin thu: l loi thu thu gin tip thng qua gi c hng ha v dch v. Trong thu gin thu, i tng np thu khng phi l ngi chu thu (ngi gnh chu thu l ngi tiu dng). - Thu gin thu khng tch bit ra khi gi c hng ha v dch v m n cu thnh trong gi c hng ho dch v, lm cho ngi tiu dng lm tng l gi m h tr c c hng ho dch v . - Trong thu gin thu, i tng np thu v ngi chu thu l khc nhau. Thng thng, ngi chu thu chnh l ngi tiu dng. - Trong mt s trng hp c bit, i tng np thu v ngi chu thu l mt. V d: Doanh nghip A nhp khu my lnh v trang b cho h thng vn phng ca mnh. Trong trng hp ny, thu gi tr gia tng, thu tiu th c bit, thu nhp khu l thu gin thu nhng chnh doanh nghip A l ngi chu thu ng thi l ngi np thu.. Lu : nu c nhn nh rng: Trong thu gin thu, i tng np thu v ngi chu thu l khc nhau l nhn nh ng, (khng nn vn dng nhng trng hp c bit nh v d trn cho rng nhn nh ny sai). V y l c trng c bn ca thu gin thu. - C 3 loi thu gin thu: Thu Gi tr gia tng, Thu Xut khu, nhp khu, Thu Tiu th c bit. Nhc im: - T trng tin thu gin thu trn thu nhp ca ngi ngho li cao hn t trng tin thu gin thu trn thu nhp ca ngi giu. y l tnh khng cng bng ca thu gin thu. - Nh nc khng c bit ha c ngi chu thu nn kh khn trong vic thc hin chnh sch min gim v thu. u im: D thu thu bi v i tng np thu khng phi l ngi ch thu (khng c cm gic gnh nng v thu). Trn c s phn tch v thu gin thu, trc thu, ta c th a ra s khc bit sau ca hai loi thu ny l:

Thu gin thu

Thu trc thu

- Tin thu c cu thnh trong gi c - Tin thu khng c cu thnh trong gi hng ho, dch v. c hng ho, dch v. - Nh nc iu tit thu nhp ca ngi - Nh nc iu tit trc tip thu nhp ca chu thu mt cch gin tip thng qua gi ngi chu thu. c hng ho, dch v. - Trong thu gin thu, i tng np thu v - Trong thu trc thu, i tng np thu v ngi chu thu l khc nhau. ngi chu thu l mt. - Phm vi tc ng ca thu gin thu l rt - Phm vi tc ng ca thu trc thu l rng ri. tng i hp. - Vic thu thu l tng i d dng hn v - Vic thu thu l tng i kh khn v tm t gp s phn ng ca ngi chu thu. l phn ng vi thu ca ni tiu dung. b. Cn c vo i tng chu thu, thu c phn thnh cc loi sau y: Nhm 1: Thu thu vo hot ng sn xut, kinh doanh hng ha v dch v: Nhm 2: Thu iu tit vo thu nhp (cn gi l thu thu nhp): gm cc sc thu c i tng iu chnh l cc khon thu nhp. Nhm 3: Thu iu tit vo hnh vi s dng mt s loi ti sn ca nh nc. 1.5 Vai tr ca thu. a. To ngun thu cho ngn sch nh nc: - Thu l mt trong 3 ngun thu ch yu v thng xuyn trong Ngn sch nh nc, chim trn 90% tng ngun thu Ngn sch nh nc. - Nh nc quan tm khi ban hnh mt sc thu th s b sung bao nhiu phn trm cho ngun thu ngn sch nh nc, chi ph hnh thu nh th no. thc hin tt vai tr ny, cn phi p ng nhng yu cu sau: + Cn phi m bo rng cc vn bn qui phm php lut thu ng b, thng nht v khoa hc c th d dng trong vic p dng thu. + Thu a ra phi bao qut hu ht mi hot ng t sn xut-kinh doanh, ch bin, sa cha, khai thc, xy dng n dch v, t ngun thu nhp thng xuyn n khng thng xuyn, nhng hot ng tiu dng ca x hi. + Vic thu thu cn phi m bo vic nui dng ngun thu. + Bn cnh , vic thu thu phi m bo tnh cng bng. b. Thu l sn phm, l cng c php l gip nh nc iu tit v m nn kinh t: - Thu to ngun thu phc v nhu cu u t ca t nc. - Thu l cng c iu tit gi c th trng, chng lm pht hoc gim pht. - Thu gp phn iu tit v hng dn tiu dng: hn ch tiu dng cc sn phm v s dng cc dch v khng cn thit, nh nc nh thu rt cao v ngc li. - Thu c coi l cng c quan trong bo v nn sn xut trong nc, ng thi khuyn khch nh u t u t vo nhng ngnh, nhng vng min nh nc cn pht trin. c. Thu l cng c iu tit thu nhp v thc hin cng bng x hi.

- Thu iu tit thu nhp mt cch hp l da trn thu nhp: Cc lut thu c ban hnh u xc nhn ng vin mt phn thu nhp vo ngn sch nh nc nh mt l do c bn ban hnh sc thu . - Thu to cng bng x hi: c th hin vic nh nc s dng ngun ti chnh c c xy dng h thng phc li x hi, thc hin cc chnh sch x hi nh: o to ngh cho tr em lang thang c nh, chm sc cho ngi gi khng ni nng ta, chnh sch x hi i vi gia nh c cng vi cch mng, gia nh neo n, hay cc chng trnh xy dng h thng nc ngt cung cp nc cho ma kh, o knh ra phn, ngn mn 2. Nhng vn c bn v php lut thu: 2.1. Khi nim php lut thu: php lut thu l tng hp cc quy php php lut, do c quan nh nc ban hnh nhm iu chnh cc quan h x hi pht sinh trong qu trnh thu, np thu, l b phn ch yu v quan trong nht ca php lut v thu Ngn sch nh nc. Php lut thu c l mt ngnh lut c lp trong h thng php lut Vit Nam khng? Lut thu khng phi l mt ngnh lut c lp m ch l mt b phn ca php lut Ngn sch nh nc thuc ngnh lut ti chnh. Bi v: tr thnh mt ngnh lut c lp, phi c i tng iu chnh v phng php iu chnh c lp. Trong khi , i tng iu chnh ca php lut thu ch l mt khu trong ton b chu trnh ngn sch nh nc thuc i tng iu chnh ca ngnh lut ti chnh. Lu : Php lut thu l tng hp cc qui phm php lut iu chnh cc quan h php lut x hi pht sinh trong qu trnh thu np thu. iu ny c ngha l nhng quan h ny sinh trong vic thu np thu s bao gm nhng quan h sau: + Nhm quan h pht sinh trong qu trnh qun l thu ca c quan nh nc. + Nhm quan h trong vic ngi np thu thc hin ngha v np thu cho c quan thu. - Php lut thu l b phn ch yu v quan trng nht ca php lut v thu ngn sch nh nc. 2.2.Ni dung iu chnh ca php lut thu: a.Xc lp ngha v thu ca cc t chc, c nhn c ngha v np thu cho nh nc. b.Xc lp cch thc iu tit thu. c. Xc nh trnh t thc hin cc ngha v v thu. d.Xc lp bin php x pht v khen thng. 2.3.Cc yu t cu thnh ca mt o lut thu. 2.3.1. Tn gi ca o lut thu: tn gi ca o lut thu cn phn nh c phm vi tc ng, mc ch iu tit ca sc thu. - Cn c t tn thu c rt nhiu cn c khc nhau, nhng thng thng th cn c vo i tng tnh thu, i tng tc ng ca loi thu, ni dung, tnh cht ca cc iu kin php l lm pht sinh ngha v chu thu. - Mc ch ca tn gi mt o lut thu l cn phi lm sao gip ngi nghe, ngi nghin cu, ngi dn ngay khi mi nghe n tn ca sc thu c th hnh dung c i tng m sc thu mun iu chnh, trnh nhm ln vi cc sc thu khc. 2.3.2. i tng chu thu: i tng chu thu ca mt o lut thu l i tng khch quan phi thu thu, l vt chun m da vo nh nc thu c mt s tin thu nht nh.

Phng php quy nh i tng chu thu c th l phng php lit k (thu tiu th c bit, thu thu nhp c nhn) hoc dng phng php a ra khi nim (thu xut khu, nhp khu, thu gia tr gia tng). ngha ca vic xc nh i tng chu thu: - Da vo i tng chu thu c th xc nh c phm vi iu chnh ca o lut thu. - Da vo i tng chu thu c th xc nh c ch th c ngha v np thu. - V nguyn tc, mi o lut thu c i tng chu thu ring bit. 2.3.3. i tng np thu: i tng np thu ca mt o lut thu l nhng t chc, c nhn c hnh vi tc ng ln i tng chu thu v theo quy nh ca o lut thu, cc t chc c nhn c ngha v phi np thu cho nh nc. Hai iu kin tr thnh i tng np thu: - C hnh vi tc ng vo i tng chu thu m o lut thu quy nh; - Tha mn iu kin chu thu do php lut quy nh. iu c ngha l khng phi mi t chc, c nhn c hnh vi tc ng ln i tng chu thu u l i tng np thu m cn phi tha mn nhng iu kin do php lut quy nh. Cn phn bit 2 khi nim ngi np thu v i tng np thu. Cn phn bit 2 khi nim ngi np thu v i tng np thu vi ngi chu thu. Lu : - Mt t chc, c nhn c th l i tng np thu ca nhiu o lut thu. - T cch php l ca i tng np thu khng lm nh hng n ngha v np thu ca i tng np thu. Da trn vic xc nh i tng np thu v ngi chu thu chng ta phn bit mt s im sau: i tng np thu -c qui nh c th trong o lut. Ngi chu thu - Khng c xc nh trong o lut.

- L t chc, c nhn trc tip tin hnh - L ngi thc s phi tr tin thu nhng vic np thu cho c quan thu. khng phi lc no cng np thu trc tip cho c quan thu. - Trong mt s trng hp, i tng np thu trng vi ngi chu thu: khi l loi thu trc thu hoc thu gin thu nhng i tng np thu chnh l ngi tiu dng sn phm, s dng dch v. 2.3.4. i tng khng thuc din chu thu v i tng khng thuc din np thu. i tng khng thuc din chu thu l cc hng ha, dch v, ti sn hoc thu nhp c cc iu kin c d liu trong o lut nhng c o lut xc nh l khng thuc phm vi iu chnh ca o lut (sc thu ). i tng khng thuc din np thu l cc t chc c nhn c cc iu kin c d liu trong o lut c hnh vi tc ng vo i tng chu thu nhng c o lut xc nh khng phi thc hin cc ngha v v thu.

2.3.5. Cn c tnh thu. Cn c tnh thu gm 2 cn c: l c s tnh thu v thu sut. - C s tnh thu: + i vi thu gin thu: l gi c v s lng hng ha, dch v ca loi thu cn p dng (y l gi cha c thu). Gi cha c thu l gi c hng ho, dch v cha c tin thu ca loi th cn p dng. Lu : Gi cha c thu l cha c loi thu cn p dng, n c th l gi c cc loi thu khc. + i vi thu trc thu: theo tng loi thu khc nhau m c cch tnh khc nhau (l thu nhp thc t hay l thu nhp theo php lut, thu nhp t hot ng lm cng n lng hay thu nhp t hot ng sn xut kinh doanh). - Thu sut: l mc thu phi thu th hin mc iu tit ca nh nc m i tng np thu c ngha v phi np vo ngn sch nh nc theo mt mc nht nh. C 2 loi thu sut: + Thu sut tuyt i: l mt s tin nht nh trn mt n v tnh thu. Thu sut cn c trn n v hng ha. u im ca thu sut tuyt i: m bo n nh c s thu thu vo ngn sch nh nc; gip c s kinh doanh nh trc c s thu phi np xc nh trc chi ph kinh doanh sao cho c li v vic thu thu c tin hnh d dng, phn no hn ch c tnh trng k khai gian di ca i tng np thu trn thu. Nhc im ca thu sut tuyt i: mc thu sut ny khng ph thuc vo s bin ng ca gi c dn n i khi vic iu tit ca thu khng st vi tnh hnh thc ti ca th trng, gy tht thot ngun thu hoc nh hng n li ch ca i tng np thu. + Thu sut tng i: c xc nh bng t l % da vo c s tnh thu. Loi thu sut ny thng c s dng hn. Thu sut tng i c nh: Mc thu sut khng thay i khi gi tr tnh thu thay i. Thu sut tng i ly tin: Mc thu sut gia tng theo s gia tng ca gi tr tnh thu. c chia lm 2 loi: + Thu sut tng i ly tin tng phn. + Thu sut tng i ly tin ton phn. Thu sut tng i ly thoi: Mc thu sut gim theo theo s gia tng ca gi tr tnh thu. u im ca mc thu sut tng i: s thu phi np c th thay i tu theo c s tnh thu. Trn c s , m bo li ch ca nh nc v to s cng bng gia cc i tng np thu. Nhc im ca mc thu sut tng i: cng tc hnh thu thu rt l kh khn v phi lm sao c th xc nh c chnh xc c s tnh thu (gi bn hng ho, dch v, thu nhp ca i tng np thu). V vy, i vi loi thu sut ny, i tng np thu rt d c c hi thc hin cc hnh vi trn thu. 2.3.6. Ch ng k, k khai, np thu v quyt ton thu: (y l ngha v gn lin vi i tng np thu khi thc hin cc hnh vi chu thu.

a. ng k thu (xem chng II Lut Qun l thu):l vic i tng np thu thng bo vi c quan thu bit c i tng np thu ang tin hnh nhng hot ng, thc hin nhng hnh vi chu thu. Cc o lut thu bt buc i tng np thu phi thc hin ngha v ng k v quy nh v thi gian ng k i vi tng sc thu. Vic ng k thu chnh l trch nhim ca i tng np thu. b. K khai thu (xem chng III Lut Qun l thu): l vic i tng np thu thng bo cho c quan thu bit v thc t hot ng ca i tng np thu v s tin thu pht sinh trong mt khong thi gian nht nh theo quy nh ca php lut (cn c gi l k tnh thu). Lu : Trong trng hp khng pht sinh s thu phi np th i tng np thu cng phi tin hnh k khai vi c quan thu thng bo vi c quan thu rng s thu pht sinh l khng c. c.Np thu (xem chng V Lut Qun l thu):: l vic i tng np thu thc hin ngha v ti chnh ca mnh i vi nh nc. d. Quyt ton thu (xem chng VI Lut Qun l thu):: l vic i tng np thu xc nh li vi c quan thu chnh xc s thu m i tng np thu c ngha v phi np vo ngn sch nh nc trong mt khong thi gian nht nh (thng l kt thc nm ti chnh). Cc trng hp xy ra khi quyt ton: - Nu tin thu tm np > Ngha v np: c hon thu (trong thc t th khng hon thu m thng khu tr thu cho nm sau). - Nu tin thu tm np < Ngha v np: np phn cn thiu vo ngn sch nh nc. - Nu tin thu tm np = Ngha v np: thc hin quyt ton s sch theo ng quy nh. 2.3.7. Ch truy thu v hon thu (xem chng VII Lut Qun l thu):: a.Ch hon thu: l vic c quan thu hon tr li mt phn hoc ton b s tin thu m cc t chc, c nhn (khng dng t i tng np thu) np trc do cc t chc c nhn thc hin vt qu ngha v np thu ca h. Trong thc t, vic hon thu c thc hin bng cch khu tr vo ngha v thu ca nm tip theo. Hon thu thng xy ra trong cc trng hp sau: + Do nhng chnh sch u i ca nh nc i vi cc i tng np thu. V d nh: hon thu i vi trng hp xut khu hng ho, dch v ra th trng nc ngoi + Do i tng np thu tin hnh np tha cho c quan thu so vi ngha v ca h. + Do s nhm ln ca c quan thu hay l i tng np thu. b.Truy thu thu: l mt quyt nh hnh chnh ca c quan thu, yu cu i tng np thu phi np phn thu cn thiu vo ngn sch nh nc. Truy thu thu khng phi lc no cng xut pht t hnh vi vi phm php lut ca i tng np thu m c th l do nhm ln hoc thay i trong vic thc hin ch min, gim thu. 2.3.8. Ch min gim thu (xem chng VIII Lut Qun l thu):: l s u i hoc chia s ca nh nc dnh cho i tng np thu khi tha mn nhng iu kin m o lut thu quy nh. Trong mi trng hp, i tng np thu l ngi hng li trc tip t vic min gim thu.

 Lu : Nhng i tng thuc din ny vn l i tng np thu, vn phi ng k, k khai, np v quyt ton thu. Khi c cn c chng t rng h khng thuc din min, gim thu th c th b truy thu thu v x l theo quy nh ca php lut. iu kin c min, gim thu do o lut thu iu chnh sc thu tng ng quy nh. i tng np thu ch c min, gim khi tho mn cc iu kin do o lut thu quy nh. i tng np thu tuy tho mn cc iu kin c o lut thu d liu nh cc i tng np thu cha c th c hng ch min, gim thu mt cch ng nhin. Cc i tng np thu cn phi lm cc th tc xin c quan thu c thm quyn ng cho c hng ch min, gim thu ny. T vic hiu th no l min thu, l khng phi np thu, l hng thu sut 0% th chng ta c th phn bit c chng vi nhau: Khng np thu - L nhng trng hp o lut thu d liu trc, khi cc t chc, c nhn tc ng vo hng ho, dch v trong trng hp ny s khng phi np thu. H khng c coi l i tng np thu. Min thu - L nhng trng hp o lut d liu trc, cc t chc, c nhn khi tho mn cc iu kin t ra s c min thu. H vn l i tng np thu theo quy nh ca php lut. Thu sut 0% - L nhng trng hp o lut qui nh nhm to s u i cho i tng np thu khi h c hnh vi tc ng vo i tng chu thu trong nhng trng hp c bit. T chc, c nhn khi tc ng vo i tng chu thu ny s c hng mc thu sut l 0% v h vn l i tng np thu ca loi thu .

- Khng thuc phm vi iu - Thuc phm vi iu chnh - Thuc phm vi iu chnh chnh ca mt o lut thu. ca mt o lut thu. ca mt o lut thu. - H qu ca vic khng phi np thu l h qu ng nhin. Trong trng hp ny, t chc, c nhn khng phi lp h s v hnh vi ca mnh. - H qu c min thu l h qu c iu kin. Cn phi xin php c quan thu c thm quyn. - H qu s tin thu phi np l 0 ng l h qu ng nhin. Cc t chc, c nhn khng cn phi lm n xin php.

- Khng phi tin hnh k - Phi tin hnh k khai, np - Phi tin hnh k khai, np khai, np thu. thu. thu. V mt s hc (tin thu phi ng) l ging nhau nhng bn cht v h qu php l ca n l khc nhau. Vic phn bit 3 khi nim ny l iu cn thit phc v cho hot ng p dng php lut thu, t vn thu.. 2.3.9. Ch x pht v khen thng (xem chng XII Lut Qun l thu):. 2.4.Cc nguyn tc khi xy dng h thng thu:

2.4.1. Nguyn tc nh thu phi m bo cng bng: mi i tng c nng lc chu thu phi np thu v mi ngi c lin quan n thu nh nhau phi thc hin ngha v thu nh nhau. Nu c s khc nhau nhng cng loi th phi c i x vi nhau tng xng. S cng bng phi c th hin c chiu ngang v chiu dc. Theo chiu ngang: i tng np thu c cng iu kin nh nhau th c ngha v np thu nh nhau. iu ny ch t c khi nhng i tng np thu ging nhau v mi kha cnh c i x nh nhau thng qua h thng thu. Theo chiu dc: ngi no c kh nng np thu cao hn th phi np thu nhiu hn. Vn t ra th np thu bao nhiu c gi l cng bng ? Vn ny bn thn h thng php lut thu hin nay khng th gii quyt c. 2.4.2. Nguyn tc nh thu phi t hiu qu: nguyn tc ny yu cu phi xy dng h thng thu mang tnh hiu qu cao. - H thng thu phi m bo ngun thu n nh cho ngn sch. - H thng thu phi m bo khng gy tc hi tiu cc n i tng np thu, n s pht trin ca nn kinh t (phi nui dng ngun thu, kch thch s pht trin kinh t). - Chi ph hnh thu phi thp. 2.4.3. Nguyn tc n gin v r rng: Nguyn tc ny i hi trong o lut thu, ngn ng v cch thc hin cc ngha v v thu phi d hiu, n gin, d thc hin. 2.4.4. Nguyn tc nh thu phi m bo khng xy ra tnh trng mt i tng chu thu chu mt loi thu nhiu ln. 2.4.5. Mt s nguyn tc khc c lin quan: - Nguyn tc xy dng h thng thu phi m bo v mt ti chnh. - Nguyn tc xy dng h thng thu phi m bo v mt kinh t. - Nguyn tc xy dng h thng thu phi m bo v mt php l. 2.5.H thng php lut thu Vit Nam. --

CHNG II: PHP LUT THU THU VO HNG HOA, DCH V. A. B. 1. 1.1. a. Gii thiu chung v php lut thu thu vo hng ho dch v. Ni dung c bn ca php lut thu thu vo hng ha dch v: Thu Xut khu, nhp khu: Khi nim, c im, vai tr ca thu xut khu, nhp khu: Khi nim:

Phn ny cc anh (ch) nghin cu trn lp

Thu xut khu, nhp khu l loi thu thu vo hnh vi xut khu, nhp khu cc loi hng ho c php xut khu, nhp khu qua bin gii Vit Nam. Lu : Thu xut khu, nhp khu l loi thu c lp trong h thng php lut thu Vit Nam v cc nc trn th gii. Tn gi o lut l thu xut khu, nhp khu iu chnh loi thu khc nhau l thu xut khu v thu nhp khu. Mc ch quan trng ca thu xut khu, nhp khu l do yu cu bo h nn sn xut trong nc nhng khng th p dng cc bin php hnh chnh (hng ro phi thu quan) th thu xut khu, nhp khu l cng c hu hiu nht thc hin c yu cu ny. Hin nay, do yu cu ca nn kinh t th trng v xu th hi nhp quc t, nh nc cn ban hnh thm thu chng tr cp v thu chng bn ph gi (c ban hnh bi Php lnh cu Uy ban thng v Quc hi). Thc cht y l hai loi thu b sung cho thu xut khu, nhp khu trong nhng trng hp c cn c cho rng hng ho c tr cp ca nh nc hoc c hnh vi bn ph gi nhm mc ch cnh tranh khng lnh mnh. b. c im thu xut khu, nhp khu: Th nht: i tng chu thu xut khu, nhp khu l hng ho c php xut khu, nhp khu qua bin gii Vit Nam. - Ch c nhng hng ho c vn chuyn mt cch hp php qua bin gii Vit Nam mi l i tng chu thu xut khu, nhp khu. Nhng trng hp cn lu : + Hng ho c th l hp php nc ngoi nhng khng hp php Vit Nam: th khng l i tng chu thu xut khu, nhp khu. + Hng ho hp php nhng giao dch khng hp php: th khng l i tng chu thu xut khu, nhp khu. + Giao dch hp php nhng hng ho khng hp php: th khng l i tng chu thu xut khu, nhp khu. Th hai: Hng ho chu thu xut khu, nhp khu phi l hng ha c mang qua bin gii Nam: - Hng ho l i tng chu thu xut khu, nhp khu phi c mt hnh vi thc t lm dch chuyn hng ho qua bin gii Vit Nam thng qua mua bn, trao di, tng cho

Khi nim ng bin gii trong thu xut khu, nhp khu khng ng nht vi khi nim ng bin gii quc gia trong cng php quc t. N khng n thun nh chng ta thng ni trong i sng hng ngy: bin gii gia Vit Nam v Lo, Campuchia, Trung Quc. Bin gii trong php lut thu l bin gii v mt kinh t. Bt c u, khi no c s phn nh gia nn kinh t Vit Nam vi nn kinh t nc ngoi th l bin gii c hiu theo php lut thu. -Hnh vi xut khu, nhp khu hng ho qua bin gii phi l hnh vi trc tip tc ng lm hng ho dch chuyn qua bin gii Vit Nam. Hnh vi do i tng np thu trc tip tc ng v c ngha v np thu hoc y quyn cho ch th khc c ngha v np thay. Th ba: Thu xut khu, nhp khu l loi thu gin thu, tin thu phi np cu thnh trong gi c hng ho. ( trnh by rt r trong phn c im chung ca nhm thu thu vo hng ho, dch v.) Th t: i tng np thu l cc t chc, c nhn trc tip c hnh vi xut khu, nhp khu hng ho qua bin gii. c. Vai tr ca thu xut khu, nhp khu: ngoi nhng vai tr c bn c trnh by phn chung, thu xut khu, nhp khu cn c nhng vai tr c bn sau y: Thu xut khu, nhp khu l c s nh nc kim sot c s lng, cht lng v tc ng ca hng ha c xut khu, nhp khu i vi th trng Vit Nam. Thu xut khu, nhp khu gp phn iu tit kinh doanh v nh hng tiu dng. Thu xut khu, nhp khu gp phn bo h v pht trin nn sn xut trong nc.

Thu xut khu, nhp khu gp phn khuyn khch xut khu v thu ht u t trc tip t nc ngoi. Thu xut khu, nhp khu s gip nh nc cn bng cn cn thanh tn quc t. 1.2. i tng chu thu xut khu, nhp khu: Theo iu 2 Lut thu Xut khu, nhp khu, iu 1 Ngh nh 87: i tng chu thu xut khu, nhp khu gm: - Hng ha xut khu, nhp khu qua ca khu, bin gii Vit Nam; - Hng ha c a t th trng trong nc vo khu phi thu quan v t khu phi thu quan vo th trng trong nc. - Hng ha mua bn, trao i khc c coi l hng ha xut khu, nhp khu 1.3. i tng np thu xut khu, nhp khu: l cc t chc, c nhn c hnh vi xut khu, nhp khu hng ho thuc din chu thu (iu 4 Lut thu xut khu, nhp khu 2005, iu 3 Ngh nh 87). mt t chc, c nhn tr thnh i tng np thu phi tha mn nhng du hiu php l sau: a. T chc, c nhn phi l ngi trc tip a hng ho qua bin gii Vit Nam (l ch hng) gm: - Ch hng h xut khu, nhp khu; - T chc nhn y thc xut khu, nhp khu hng ha; - C nhn c hng h xut khu, nhp khu khi xut cnh, nhp cnh; gi hoc nhn hng h qua ca khu, bin gii Vit Nam. Lu : Cn phn bit vi i tng c y quyn, bo lnh v np thay thu quy nh ti khon 2 Ngh nh 87. b. T chc c nhn c hnh vi xut khu, nhp khu phi l hnh vi xut khu, nhp khu

hon tt. Hng ha trong hot ng xut khu phi c tiu dng th trng nc ngoi, hng ha nhp khu phi c tiu dng th trng trong nc. Lu : T cch php l ca ch th (c nhn hay t chc, php nhn hay khng phi php nhn, mang quc tch Vit Nam, nc ngi hay khng quc tch) khng nh hng n ngha v np thu xut khu, nhp khu. 1.4. Nhng trng hp khng np thu xut khu, nhp khu (iu 3 Lut thu xut khu, nhp khu, iu 2 Ngh nh 87): Vit Nam. Qu cnh l g? Qu cnh chnh l mun ng (mn lnh th k) Vit Nam vn chuyn hng ha sang mt nc th ba m khng tiu th ti Vit nam. Hng ha ny phi thc hin ch nim phong kp ch rt nghim ngt theo th tc hng vn chuyn qu cnh. Chuyn khu l g? L hng ha kinh doanh mun kho ngoi quan, ca khu Vit nam thc hin vic giao hng cho pha bn hng nc ngoi hoc v mt l do no m hng ha ny trong qu trnh vn chuyn phi a vo kho ngoi quan hoc ca khu ca Vit nam mt thi gian mi tip tc vn chuyn ra nc ngoi (lu , hng ny phi khng lm th tc nhp khu vo Vit Nam. Hng ho t khu phi thu quan a ra nc ngoi, hng t nc ngoi a vo khu phi thu quan, hng ho t khu phi thu quan ny a khu phi thu quan khc. + Khu phi thu quan l g? Khu phi thu quan l khu vc kinh t nm trong lnh th Vit Nam, c ranh gii a l xc nh, c thnh lp theo Quyt nh ca Th tng Chnh ph; quan h mua bn, trao i hng ha gia khu ny vi bn ngi l quan h xut khu, nhp khu (Theo khon 1 iu 5 Lut thu xut khu, nhp khu nm 2005). + Khu phi thu quan bao gm: khu ch xut, doanh nghip ch xut, kho bo thu, khu bo thu, kho ngoi quan, khu kinh t thng mi c bit, khu thng mi - cng nghip v cc khu vc kinh t khc c thnh lp theo Quyt nh ca Th tng Chnh ph, c quan h mua bn trao i hng ho gia khu ny vi bn ngoi l quan h xut khu, nhp khu (an 2 khan 2 iu 1 N 149/2005/N-CP ngy 06/12/2005 Qui nh chi tit thi hnh Lut thu xut khu, nhp khu 2005). Hng ho vin tr nhn o, vin tr nhn o. Hng ho l du kh chu thu ti nguyn khi xut khu. V thc t tin thu xut khu ti nguyn cn np l tin ca nh nc. Nh nc ch thu thu ti nguyn qun l khi lng, s lng du kh khai thc. 1.1. c hai trng hp: Cn c tnh thu: Ch yu da vo biu hin gi tr trong quan h hng ho , Cc hng ho xut khu, nhp khu qu cnh, chuyn khu hoc mn ng qua lnh th

1.5.1. i vi mt hng p dng thu sut theo t l %: Cng thc tnh thu nhp khu: S tin thu phi np = S lng hng ha x Gi tnh thu x Thu sut.

a) S lng hng ha: l s lng tng mt hng thc t xut khu, nhp khu ghi trong t khai hi quan. b) Gi tnh thu tng mt hng: c xc nh theo cc phng php xc nh tr gi hi quan (cn gi l tr gi tnh thu) c quy nh ti Ngh nh 40/2007/N-CP ngy 16/3/2007.

 c) khu, nhp khu.

Thu sut: p dng i vi tng mt hng theo quy nh trong biu thu xut

- i vi thu xut khu: Tng ng vi mi loi hng ha, php lut quy nh mt mc thu sut c th trong tng biu thu v p dng thng nht trong phm vi c nc. - i vi thu nhp khu: Bi v hng ha nhp khu vo th trng Vit nam c ngun gc t nhiu quc gia, vng, lnh th khc nhau nn ty thuc vo mi quan h song phng hay a phng m php lut Vit Nam p dng cc mc thu sut khc nhau. V c bn c ba loi thu sut thu nhp khu: + Th nht: Thu sut u i: p dng i vi hng ha c nhp khu vo th trng Vit Nam c xut x t cc nc hoc khi nc, vng lnh th c tha thun Ti hu quc (MFN) trong quan h thng mi vi Vit Nam. Bng thu sut u i do B Ti chnh ban hnh trn c s khung thu sut do y ban thng v Quc hi ban hnh v p dng thng nht trong c nc khng ph thuc vo ca khu ni nhp khu. Hin nay Vit Nam i x ti hu quc vi hn 80 quc gia, vng lnh th l mt thun li rt ln i vi Vit Nam trong quan h mua bn ngoi thng. + Th hai: Thu sut u i c bit: p dng i vi hng ha c nhp khu vo th trng Vit Nam c xut x t cc nc hoc khi nc, vng lnh th thc hin u i c bit v thu nhp khu vi Vit Nam theo th ch khu vc thng mi t do, lin minh thu quan hoc to iu kin t do cho giao lu thng mi bin gii v cc trng hp c bit khc. + Th ba: Thu sut thng thng: s p dng i vi hng ha c nhp khu vo th trng Vit Nam c xut x t cc nc hoc khi nc, vng lnh th cn li cha c tha thun hp tc thng mi quc t. y khng phi l s tr a hay trng pht m y l s i x bnh ng, cng bng trong quan h quc t (ngha l khng u i g c). Hin nay Vit Nam ch p dng mc thu sut ny cho mt vi quc gia. Mc thu sut ny bng 150% thu sut u i. 1.5.2. i vi mt hng p dng mc thu tuyt i: Trong mt s trng hp c bit, khng th p dng thu sut t l v khng xc nh c gi tnh thu i vi tng loi hng ha v nhiu l do nh hng ha dng ri, ph liu, c th php lut quy nh p dng mc thu tuyt i, cng thc tnh nh sau: S tin thu phi np = S lng hng ha x mc thu tuyt i. 1.2. Ch min, gim thu: (iu 16, 17, 18 Lut thu xut khu, nhp khu, Chng IV Ngh nh 149/2005 Hng dn thi hnh lut thu xut khu, nhp khu). 1.3. Ch ng k, k khai np thu, quyt tn v hn thuthu: iu 13, 14, 15, Lut thu xut khu nhp khu, iu 13, 14, 15 ngh nh 149: 1.4. 1. 2.1. Ch hn thu v truy thu thu xut khu, nhp khu. Thu tiu th c bit: Khi nim, c im, vai tr ca thu tiu th c bit:

a. Khi nim: thu tiu th c bit l loi thu thu vo hnh vi sn xut, nhp khu cc mt hng thuc din chu thu tiu th c bit v hnh vi kinh doanh dch v thuc din chu thu tiu th c bit. b. c im thu tiu th c bit: i tng tc ng ca thu tiu th c bit l nhng hng ha dch v khng tht cn thit cho nhu cu ca con ngi, c nh hng xu n sc khe con ngi nhng khng th cm hoc tc ng xu n mi trng.

Thu tiu th c bit c i tng chu thu hp, thu sut cao.

Thu tiu th c bit ch thu mt ln (khi c hnh vi sn xut, nhp khu hng ha v kinh doanh dch v) trong sut qu trnh sn xut, lu thng n tiu dng vi iu kin trong qu trnh , hng ha khng thay i cng nng, tnh nng s dng, hnh dng th hin. c. bng x hi. Vic ng k, k khai v np thu l c s nh nc qun l, iu tit nng hng ha, dch v nhy cm, tc ng ln n nn kinh t x hi. To ngun thu cho ngn sch nh nc. 2.2. i tng chu thu tiu th c bit: l nhng loi hng ho, dch v khng tht cn thit, c hi cho con ngi hoc nh hng n tiu dng. (Theo quy nh ti iu 2 lut thu tiu th c bit, iu 2 Ngh nh 26). Nhng trng hp khng chu thu TTB: Theo quy nh ti iu 3 lut thu tiu th c bit, iu 3 Ngh nh 26) 2.3. Ngi np thu tiu th c bit (iu 4 lut thu tiu th c bit): Ngi np thu tiu th c bit l t chc, c nhn sn xut, nhp khu hng ha v kinh doanh dch v thuc i tng chu thu tiu th c bit. Trng hp t chc, c nhn c hot ng kinh doanh xut khu mua hng h thuc din chu thu tiu th c bit ca c s sn xut xut khu nhng khng xut khu m tiu th trong nc th t chc, c nhn c hot ng kinh doanh xut khu l ngi np thu tiu th c bit. 2.4. Cn c tnh thu (Chng 2 Ngh nh 26, Chng II Thng t 64/2009/TTBTC): l gi tnh thu ca hng ha, dch v chu thu TTB v thu sut thu TTB. Cng thc: Thu TTB phi np =Gi tnh thu TTB x Thu sut Thu TTB. Lu : Gi tnh thu tiu th c bit l gi cha c thu tiu th c bit (iu 6 Lut thu TTB, iu 4 Ngh nh 26). Gi tnh thu TTB = Gi tnh thu tiu th c bit: i vi hng ha sn xut trong nc: Gi bn (cha c thu gi tr gia tng) 1 + Thu sut thu TTB Thu tiu th c bit l loi thu gin thu. Vai tr ca tiu th c bit: Thu tiu th c bit gp phn hng dn tiu dng. Thu tiu th c bit gp phn iu tit thu nhp, gp phn thc hin cng

Trong : Gi thanh ton = Gi tnh thu (gi cha c thu tiu th c bit ) + Tin Thu tiu th c bit (gi tnh thu x thu sut thu tiu th c bit). Vy Gi Thanh ton = Gi tnh thu (1 + thu sut).

Lu : Gi tnh thu l gi cha c thu tiu th c bit nhng vn c th c cc loi

thu khc. V d: Trong trng hp nhp khu hng ha thuc din chu thu tiu th c bit th gi tnh thu tiu th c bit bng gi nhp khu cng vi thu nhp khu (bao gm c thu nhp khu). i vi hng nhp khu: Gi tnh thu TTB i vi hng nhp khu thuc din chu thu TTB c xc nh nh sau: Gi tnh thu TTB = Gi tnh thu nhp khu + thu nhp khu (nu c). - Gi tnh thu nhp khu c xc nh theo cc quy nh ca Lut thu xut khu, thu nhp khu. Trng hp hng ha nhp khu c min hoc gim thu nhp khu th thu nhp khu c xc nh trong gi tnh thu TTB theo s thu nhp khu cn lai phi np. Gi tnh thu i vi dch v chu thu TTB: l gi cung ng dch v ca c s kinh doanh cha c thu TTB v cha c thu Gi tr gia tng, c xc nh nh sau: Gi dch v cha c thu Gi tr gia tng Gi tnh thu TTB = 1 + Thu sut thu TTB - Gi dch v cha c thu Gi tr gia tng lm cn c xc nh gi tnh thu TTB i vi mt s dch v quy nh nh sau: + i vi kinh doanh gn gi tnh thu tiu th c bit l gi bn th hi vin, bn v chi gn, bao gm c tin ph chi gn v tin k qu (nu c). Trng hp c kinh doanh cc loi hng ha, dch v khc khng thuc i tng chu thu tiu th c bit th cc hng ha, dch v khng phi chu thu tiu th c bit. + i vi kinh doanh ca-si-n, tr chi in t c thng, gi tnh thu tiu th c bit l doanh thu t kinh doanh ca-si-n, tr chi in t c thng tr (-) i s tin tr thng cho khch hng. + i vi kinh doanh t cc gi tnh thu tiu th c bit l doanh thu bn v t cc tr tin tr thng. + i vi kinh doanh v trng, mt-xa v ka-ra--k, gi tnh thu tiu th c bit l doanh thu ca cc hot ng trong v trng, c s mt-xa v ka-ra--k bao gm c doanh thu ca dch v n ung v cc dch v khc i km. + i vi kinh doanh x s gi tnh thu tiu th c bit l doanh thu bn v cc loi hnh x s c php kinh doanh theo quy nh ca php lut. 26). 2.1. Che o mien, giam thue: Vic gim thu TTB c thc hin theo quy nh ti iu 9 Lut thu tiu th c bit s 27/2008/QH12. 2.2. Khau tr, quyet toan va hoan thue tieu thu ac biet (Chng III ca Lut TTB, Chng III Ngh nh 26 v chng III Thng t 64) 2. Thu gia tr gia tng. 3.1. Khi nim, c im v vai tr, ngha ca thu gi tr gia tng: a. Khi nim thu gi tr gia tng: Thue suat: (Xem biu thu sut thu TTB trong Lut thu TTB v Ngh nh

Thu gi tr gia tng l loi thu thu vo phn gi tr tng thm ca hng ho, dch v pht sinh trong qu trnh sn xut, lu thng n tiu dng. Vic xc nh ni dung ca php lut thu gi tr gia tng thay thu php lut thu doanh thu phi gii quyt c nhng vn sau: - Gii quyt tnh trng thu trng thu qua cc khu ca qu trnh lu thng hng ha, gp phn to ra s dong bng gia cc ch th trong hot ng sn xut, kinh doanh, kch thch lu thng hng ha t sn xut n tiu dng. - Thu sut thu gi tr gia tng phi n gin, m bo mc tng i v tnh n gin v tnh trung lp ca thu. - Vic xc nh cn c tnh thu nh th no khng ch to ngun thu n nh cho ngn sch nh nc, m bo bnh ng v quyn v ngha v ca i tng np thu m cn l bin php chng gian ln, trn lu thu cc khu ca qu trnh sn xut, lu thng hng ha. b. c im thu gi tr gia tng: i tng chu thu gi tr gia tng l hng ha c tiu dng, dch v c s dng trn lnh th Vit Nam m c th l phn gi tr tng thm ca hng ha, dch v . - iu kin hng ha dch v l i tng chu thu ca thu gi tr gia tng: + Phi l hng ha, dch v hp php v c php lu thng trn th trng Vit Nam. + Cc khu ca qu trnh lu thng hng ha, dch v t sn xut n tiu dng phi l nhng giao dch hp php. (Phn tch ging nh phn thu xut khu, nhp khu). Thu gi tr gia tng c cn c tnh thu l phn gi tr tng thm trong cc khu ca qu trnh lu thng t sn xut n tiu dng. - Nh vy, khc vi thu doanh thu, thu gi tr gia tng ch nh vo phn gi tr tng thm ca hng ha, dch v trong qu trnh lu thng. Trng hp khng c gi tr gia tng th s khng phi np thu gi tr gia tng hoc nu c gi tr gia tng m th c hon thu gi tr gia tng. y l im u vit vt tri ca thu gi tr gia tng nhm to ra tnh cng bng, hp l cho i tng np thu. - c im ny yu cu cc ch th l i tng np thu phi t kim sot ln nhau v gi tr hng ha, dch v nhm bo v li ch ca mnh. - H qu ca cn c ny l nhm khuyn khch cc ch th sn xut, kinh doanh s dng h thng ha n chng t nhm chng minh gi tr tng thm lm cn c tnh thu, gp phn lm lnh mnh ha th trng v nh nc c th kim sot c gi c, s lng hng ha, dch v lu thng trn th trng nhm kim sot lm pht v cung cp s liu thng k hp l cho cc mc ch kinh t khc. - kim sot c s tin thu m i tng np thu phi np, cn b, c quan thu khng ch cn c vo ha n chng t do pha t chc kinh doanh xut trnh lm cn c tnh thu m cn phi i chiu vi h thng ha n chng t ca ch th cung cp hng ha, dch v. Nu kim sot tt hot ng ny s hn ch tnh trng trn thu gi tr gia tng ni ring v tnh trng trn thu ni chung. Thu gi tr gia tng pht sinh nhiu ln, xut hin mi khu ca qu trnh kinh doanh t sn xut, lu thng n tiu dng, ngi tiu dng l ngi phi tr tin thu cho tt c cc khu trc .

 Thu gi tr gia tng c phm vi tc ng rng, nh vo hu nh tt c hng ha dch v trn th trng. Xt v mt tnh cht th thu gi tr gia tng l mt loi thu gin thu, tin thu c cu thnh trong gi c hng ha v dch v, ngi tiu dng l ngi cui cng chu thu, ngi np thu ch l ngi thay th ngi tiu dng thc hin ngha v np thu cho nh nc. c.Vai tr ca thu gi tr gia tng: Thu gi tr gia tng gp phn lnh mnh ha nn kinh t, to nn s cnh tranh bnh ng gia cc ch th khi n bt buc cc ch th phi s dng h thng ha n chng t. Thu gi tr gia tng gip nh nc kim sot c hot ng, sn xut, nhp khu, kinh doanh hng ha nh kim sot c h thng ha n, chng t, khc phc c nhc im ca thu doanh thu l trn thu. Qua , cn cung cp cho cng tc nghin cu, thng k nhng s liu quan trng. Thu gi tr gia tng gp phn bo h nn sn xut trong nc mt cch hp l thng qua vic nh thu gi tr gia tng hng nhp khu ngay t khi n xut hin trn lnh th Vit Nam; bn canh thu gi tr gia tng nh vo hng ha xut khu nhm to ra thu gi tr gia tng u ra c hon thu gi tr gia tng. 3.2. Ngi np thu gi tr gia tng: Theo iu 4 lut thu gi tr gia tng quy nh Ngi np thu gi tr gia tng l t chc, c nhn sn xut, kinh doanh hng ha, dch v chu thu gi tr gia tng (gi l c s kinh doanh) v t chc, c nhn nhp khu hng ha chu thu gi tr gia tng (gi l ngi nhp khu) C th khi qut 2 iu kin c bn mt t chc, c nhn l i tng np thu gi tr gia tng: - T chc, c nhn phi c mt trong cc hnh vi sau: sn xut hng ha; kinh doanh hng ha, dch v; nhp khu hng ha, dch v. - Nhng hnh vi trn phi tc ng n i tng chu thu gi tr gia tng m cc anh (ch) s c tm hiu mc tip theo. 3.3. i tng chu thu v i tng khng chu thu gi tr gia tng: a) i tng chu thu gi tr gia tng: Theo quy nh ti iu 3 lut thu gi tr gia tng th Hng ha, dch v s dng cho sn xut, kinh doanh v tiu dng Vit Nam l i tng chu thu gi tr gia tng, tr cc i tng quy nh ti iu 5 ca lut thu gi tr gia tng. Nh vy, tr thnh i tng chu thu gi tr gia tng th hng ha phi b tc ng bi mt trong cc hnh vi sau: hoc l sn xut, hoc l kinh doanh hoc l tiu dng Vit Nam; dch v phi b tc ng bi mt trong cc hnh vi hoc l kinh doanh hoc l s dng Vit Nam. L gii cho vn ny cng n gin, bi v thu gi tr gia tng khng quan tm n hnh vi tc ng vo i tng chu thu m ch quan tm n gi tr tng thm ca i tng chu thu. V vy bt c khi no, u trn lnh th Vit Nam, hng ha dch v c pht sinh gi tr tng thm do hnh vi tc ng ca i tng np thu th hng ha, dch v l i tng chu thu gi tr gia tng. b) i tng khng chu thu gi tr gia tng: C 25 trng hp hng ha, dch v khng thuc i tng chu thu gi tr gia tng c quy

nh ti iu 5 lut thu gi tr gia tng. 3.4. Cn c tnh thu gi tr gia tng: Theo quy nh ti iu 6 Lut Thu gi tr gia tng th cn c tnh thu gi tr gia tng l gi tnh thu v thu sut. Cng thc tnh thu gi tr gia tng: S thu GTGT pht sinh = Gi tnh thu GTGT x Thu sut thu GTGT. a) Gi tnh thu gi tr gia tng: Cn c theo iu 7 Lut thu gi tr gia tng th gi tnh thu gi tr gia tng c quy nh nh sau: i vi hng ho, dch v do c s sn xut, kinh doanh bn ra l gi bn cha c thu gi tr gia tng. i vi hng ha, dch v chu thu tiu th c bit l gi bn c thu tiu th c bit nhng cha c thu gi tr gia tng. i vi hng ha nhp khu l gi nhp ti ca khu cng vi thu nhp khu (nu c), cng vi thu tiu th c bit (nu c). Gi nhp ti ca khu c xc nh theo quy nh v gi tnh thu hng nhp khu. Cng thc: Gi tnh thu Gi tr gia tng = Gi gi nhp khu + Thu TTB + Thu Nhp khu. Lu : Trng hp hng ha nhp khu c min, gim thu nhp khu th gi tnh thu gi tr gia tng l gi hng ho nhp khu cng vi (+) thu nhp khu xc nh theo mc thu phi np sau khi c min, gim. Gi tnh thu trong mt s trng hp c bit : - i vi hng ho, dch v dng trao i, tiu dng ni b (Lu : tr trng hp hng ha, dch v lun chuyn ni b tip tc qu trnh sn xut, kinh doanh khng phi tnh, np thu gi tr gia tng), biu, tng l gi tnh thu gi tr gia tng ca hng ho, dch v cng loi hoc tng ng ti thi im pht sinh cc hot ng ny. - i vi hot ng cho thu ti sn (khng phn bit loi ti sn v hnh thc cho thu) nh cho thu nh, vn phng, xng, kho tng, bn, bi, phng tin vn chuyn; my mc thit b v.v...), gi tnh thu l gi cho thu cha c thu. - i vi hng ho bn theo phng thc tr gp l gi bn cha c thu ca hng ho tr mt ln (khng bao gm khon li tr gp), khng tnh theo s tin tr gp tng k. - i vi gia cng hng ho l gi gia cng cha c thu (bao gm tin cng, nhin liu, ng lc, vt liu ph v chi ph khc gia cng). - i vi hot ng xy dng, lp t l gi xy dng, lp t cha c thu ca cng trnh, hng mc cng trnh hay phn cng vic thc hin; - i vi hot ng kinh doanh bt ng sn : l gi bn bt ng sn cha c thu gi tr gia tng, tr gi chuyn quyn s dng t hoc tin thu t phi np ngn sch nh nc; - i vi hot ng i l, mi gii mua bn hng ho v dch v hng hoa hng : l tin hoa hng thu c t cc hot ng ny cha c thu gi tr gia tng; b) Thu sut thu gi tr gia tng: Thu gi tr gia tng c phm vi tc ng rt rng, nh hng rt ln n gi c, dch v. V vy, thu sut thu gi tr gia tng thng thp.Thu sut thu gi tr gia tng c ba mc: 0%, 5%, 10% c th c quy nh.

Lu i vi mc thu sut 0%: + Khuyn khch hot ng xut khu do c hon thu: Cc c s kinh doanh khi thc hin hnh vi xut khu hng ha dch v s c hng mc thu sut 0%. Theo cng thc tnh thu gi tr gia tng u ra th : Thu gi tr gia tng u ra = gi xut khu x 0% = 0 ng. p dng phng php np thu gi tr gi tr gia tng theo phng php khu tr th : S thu phi np = s thu gi tr gia tng u ra s thu gi tr gia tng u vo. = - s thu gi tr gia tng u vo. + Kim sot hot ng xut khu ni chung v s lng, cht lng hng ha, dch v xut khu ni ring. + H gi thnh hng ha, dch v, gip hng ha Vit Nam d cnh tranh trn th trng nc ngoi. 3.5. Phng php tnh thu gi tr gia tng: a) Phng php khu tr thu (iu 10 Lut thu GTGT). Cng thc: S thu Gi tr gia tng phi np Trong : - Thu Gi tr gia tng u ra = gi tnh thu ca hng ha, dch v chu thu bn ra x thu sut thu Gi tr gia tng ca hng ha, dch v . + C s kinh doanh thuc i tng tnh thu theo phng php khu tr thu khi bn hng ha, dch v phi tnh v thu thu Gi tr gia tng ca hng ha, dch v bn ra. Khi lp ho n bn hng ha, dch v, c s kinh doanh phi ghi r gi bn cha c thu, thu Gi tr gia tng v tng s tin ngi mua phi thanh ton. Trng hp ho n ch ghi gi thanh ton, khng ghi gi cha c thu v thu Gi tr gia tng th thu Gi tr gia tng ca hng ho, dch v bn ra phi tnh trn gi thanh ton ghi trn ho n, chng t. - Thu Gi tr gia tng u vo = tng s thu Gi tr gia tng ghi trn ho n Gi tr gia tng mua hng ha, dch v (bao gm c ti sn c nh) dng cho sn xut, kinh doanh hng ha, dch v chu thu Gi tr gia tng, s thu Gi tr gia tng ghi trn chng t np thu ca hng ho nhp khu hoc chng t np thu Gi tr gia tng thay cho pha nc ngoi theo hng dn ca B Ti chnh p dng i vi cc t chc, c nhn nc ngoi c hot ng kinh doanh ti Vit Nam nhng khng thnh lp php nhn ti Vit Nam. iu kin np thu theo phng php khu tr: cn c vo phng php tnh thu, c s kinh doanh mun np thu theo phng php khu tr phi chng minh c s thu gi tr gia tng u vo v s thu gi tr gia tng u ra. Nu c s khng chng minh c th khng c cn c khu tr thu. chng minh c s thu gi tr gia tng u vo v s thu gi tr gia tng u ra, c s kinh doanh phi s dng y h thng ha n, chng t thanh ton theo quy nh thng nht ca B Ti chnh. V np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr l phng php mang li li ch nht cho i tng np thu nn thng qua , nh nc khuyn khch cc c s kinh doanh s dng y h thng ha n chng t, gp phn lm lnh mnh ha hot ng sn xut kinh doanh, gip nh nc kim sot c gi tr gia tng ca hng ha, dch v ang lu thng trn th trng. V vy ti khon 2 iu 10 Lut thu GTGT quy nh: Phng php khu tr thu p dng i vi c s kinh doanh thc hin y ch k ton, ho n, chng t theo quy nh ca php = Thu Gi tr gia tng u ra Thu Gi tr gia tng u vo c khu tr

lut v k ton, ho n, chng t v ng k np thu theo phng php khu tr thu. b) Phng php tnh thu GTGT trc tip trn GTGT (iu 11 Lut thu GTGT. i tng p dng phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng l: - C nhn sn xut, kinh doanh l ngi Vit Nam. Hin nay, tt c mi c nhn l ngi Vit Nam c hot ng sn xut kinh doanh u khng s dng ha n chng t. V vy, h phi np thu theo phng php trc tip trn gi tr gia tng. y l iu bt li cho cc c nhn sn xut, kinh doanh nh l v php lut cha c hng dn vic s dng h thng ha n chng t i vi c nhn sn xut, kinh doanh l ngi Vit Nam. - T chc, c nhn nc ngoi kinh doanh khng theo Lut u t v cc t chc khc khng thc hin hoc thc hin khng y ch k ton, ho n, chng t theo quy nh ca php lut. - C s kinh doanh mua, bn vng, bc, qu, ngoi t. Lu l mi trng hp (khng phn bit ch th, khng phn bit c hay khng s dng y h thng ha n chng t) kinh doanh, mua bn vng, bc, qu, ngoi t u phi np thu gi tr gia tng bng phng php trc tip trn gi tr gia tng. Bi v, bn thn vng, bc, qu, ngoi t l vt ngang gi chung hn l hng ha, bn thn n khng c s gia tang gi tr trong qu trnh lu thng. Gi tr gia tng (nu c) thc cht l biu hin thng qua s gia tng gi tr ca mt loi hng ha, dch v khc. Lu : Trng hp c s kinh doanh thuc i tng np thu theo phng php khu tr thu c hot ng kinh doanh mua, bn vng, bc, qu th c tnh v k khai thu phi np ring i vi hot ng kinh doanh mua, bn vng, bc, qu theo phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng. Xc nh thu Gi tr gia tng phi np: = Gi tr gia tng ca hng ha, dch v bn ra x Thu sut thu Gi tr gia tng ca hng ha, dch v

S thu Gi tr gia tng phi np

Gi tr gia tng ca hng ha, dch v

Doanh s ca hng ha, dch v bn ra

Gi vn ca hng ha, dch v bn ra

- Gi thanh ton ca hng ho, dch v mua vo, bn ra l gi thc t mua, bn ghi trn ho n mua, bn hng ho, dch v, bao gm c thu gi tr gia tng v cc khon ph thu, ph thu thm m bn bn c hng. - Gi thanh ton ca hng ho, dch v mua vo c xc nh bng gi tr hng ho, dch v mua vo bao gm c thu gi tr gia tng dng cho sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng bn ra. Lu : Gi tr gia tng xc nh i vi mt s ngnh ngh kinh doanh nh sau: - i vi hot ng sn xut, kinh doanh bn hng l s chnh lch gia doanh s bn vi doanh s vt t, hng ho, dch v mua vo dng cho sn xut, kinh doanh. Trng hp c s kinh doanh khng hch ton c doanh s vt t, hng ho, dch v mua vo tng ng vi doanh s hng bn ra th xc nh nh sau: Gi vn hng bn ra = Doanh s tn u k + Doanh s mua trong k - Doanh s tn cui k. Lu : Khi np thu gi tr gia tng theo phng php trc tip trn gi tr gia

tng s dn n 3 trng hp: - Nu Gi tr gia tng ca hng ho, dch v l mt s m (-): c s kinh doanh khng c hon thu Gi tr gia tng np khu trc. -Nu Gi tr gia tng ca hng ho, dch v bng 0: c s kinh doanh khng phi np thu Gi tr gia tng v khng pht sinh Gi tr gia tng trong khu ny. - Nu Gi tr gia tng ca hng ho, dch v l mt s dng (+): c s kinh doanh s np s thu Gi tr gia tng theo cng thc trn. V vy m phng php tnh thu trc tip trn gi tr gia tng s lm ny sinh nhng im sinh nhng im hn ch sau: - V l do no , c s kinh doanh c s thu pht sinh trong mk tnh thu l mt s m (-) th c s kinh doanh vn khng c hon thu. - Nu np thu gi tr gia tng bng phng php trc tip th c hin tng trng thu xy ra do khng tch bch c gi tr gia tng qua cc khu, tin thu gi tr gia tng np khu trc li cu thnh trong gi hng ha khu tnh thu. 3.6. Ch ng k, k khai, np thu, quyt ton Gi tr gia tng: 3.7. Ch hon thu gi tr gia tng: bo m quyn li cho ngi np thu, khi s thu m h c ngha v phi np vo ngn sch nh nc nh hn s tin thu m h np vo ngn sch nh nc th h phi c hon thu. Nhng trng hp c hon thu gi tr gia tng: i tng np thu c hon thu gi tr gia tng trong nhng trng hp sau y: C s kinh doanh thuc i tng np thu theo phng php khu tr thu c xt hon thu nu sau thi gian 03 thng lin tc tr ln c s thu u vo cha c khu tr ht (p dng cho c c s kinh doanh c u t m rng, u t chiu su). V d: Doanh nghip A k khai thu Gi tr gia tng c s thu Gi tr gia tng u vo, u ra nh sau: (n v tnh: triu ng) Thng k khai thu Thng 1/2010 Thng 2/2010 Thng 3/2010 Thu u vo c khu tr trong thng 200 300 300 Thu u ra pht sinh trong thng 100 350 200 Thu phi np - 100 +50 - 100 Lu k s thu u vo cha khu tr - 100 - 50 - 150

Doanh nghip c ly k s thu u vo cha c khu tr m lin tc trong 3 thng nn c hon thu gi tr gia tng vi s tin thu l 150 triu ng. C s kinh doanh mi thnh lp t d n u t ng k kinh doanh, ng k np thu GTGT theo phng php khu tr, hoc d n tm kim thm d v pht trin m du kh ang trong giai on u t, cha i vo hot ng, nu thi gian u t t 01 nm tr ln th c hon thu GTGT ca hng ho, dch v s dng cho u t theo tng nm. Trng hp, nu s thu GTGT lu k ca hng ho, dch v mua vo s dng cho u t t 200 triu ng tr ln th c hon thu GTGT.

 C s kinh doanh ang hot ng thuc i tng np thu GTGT theo phng php khu tr c d n u t mi, ang trong giai on u t th c s kinh doanh phi k khai b tr s thu GTGT ca hng ha, dch v mua vo s dng cho d n u t mi cng vi vic k khai thu GTGT ca hot ng sn xut kinh doanh ang thc hin. Sau khi b tr nu c s thu GTGT ca hng ho, dch v mua vo s dng cho u t m cha c khu tr ht t 200 triu ng tr ln th c hon thu GTGT cho d n u t. C s kinh doanh trong thng c hng ho, dch v xut khu nu thu GTGT u vo ca hng ha xut khu pht sinh trong thng cha c khu tr t 200 triu ng tr ln th c xt hon thu theo thng. C s kinh doanh trong thng va c hng ho, dch v xut khu, va c hng ho, dch v bn trong nc, c s thu GTGT u vo ca hng ho, dch v xut khu pht sinh trong thng cha c khu tr t 200 triu ng tr ln, nhng sau khi b tr vi s thu GTGT u ra ca hng ho, dch v bn trong nc, nu s thu GTGT u vo cha c khu tr nh hn 200 triu ng th c s kinh doanh khng c xt hon thu theo thng, nu s thu GTGT u vo cha c khu tr t 200 triu ng tr ln th c s kinh doanh c hon thu GTGT theo thng. C s kinh doanh quyt ton thu khi chia, tch, gii th, ph sn, chuyn i s hu; giao, bn, khon, cho thu doanh nghip Nh nc c s thu GTGT u vo cha uc khu tr ht hoc c s thu GTGT np tha. Hon thu GTGT i vi cc chng trnh, d n s dng ngun vn h tr pht trin chnh thc (ODA) khng hon li hoc vin tr khng hon li, vin tr nhn o i tng c hng u i min tr ngoi giao theo quy nh ca Php lnh v u i min tr ngoi giao mua hng ho, dch v ti Vit Nam s dng c hon thu GTGT tr ghi trn ho n GTGT hoc trn chng t thanh ton ghi gi thanh ton c thu GTGT. - -

Chng III PHP LUT THU THU VO THU NHP A. Gii thiu chung v php lut thu thu vo thu nhp: 1. Khi nim php lut thu thu vo thu nhp: - Con ngi mun tn ti - phi tin hnh lao ng to ra thu nhp c ngha v trch np mt phn thu nhp ca mnh vo ngn sch nh nc Nh nc ngy cng quan tm n thu iu tit vo thu nhp v 2 l do sau:: - Kinh t th trng phn ha giu ngho Nhm iu tit thu nhp thc hin cng bng x hi. - Xu hng ton cu ha v khuyn khch kinh t th trng gim thu thu vo hng ha, dch v. n nh ngun thu cho ngn sch cn quan tm n iu tit vo thu thu vo thu nhp. Trong qu trnh lao ng, con ngi to ra thu nhp di nhiu hnh thc khc nhau ty thuc vo tiu ch phn loi. mc ch cu vic phn loi thu nhp l c s cho vic phn nh i tng chu thu ca cc sc thu khc nhau cng nh t ra c ch hnh thu hiu qu. Khi nim: Thu thu vo thu nhp l nhng sc thu m nh nc s dng iu tit mt phn thu nhp ca cc t chc, c nhn vo ngn sch nh nc vi mc ch to ngun thu cho ngn sch nh nc v thc hin cng bng x hi. Khi nim php lut thu thu vo thu nhp: Php lut thu thu vo thu nhp l tng hp cc qui phm php lut do c quan nh nc c thm quyn ban hnh nhm iu chnh cc quan h x hi pht sinh trong qu trnh thu, np thu ca cc c nhn, t chc c pht sinh thu nhp theo qui nh ca php lut. Trc ngy 1/1/2009, c 3 sc thu iu tit vo thu nhp ca cc ch th c pht sinh thu nhp. Tuy nhin do s thay i v cch xc nh thu nhp nn n ngy 1/1/2009, ch cn 2 sc thu thu vo thu nhp: - Thu thu nhp doanh nghip; - Thu thu nhp c nhn. 2. c im chung ca php lut thu thu vo thu nhp: c 3 c im c bn a. Thu thu vo thu nhp l loi thu trc thu: - iu tit mt cch trc tip mt phn thu nhp ca cc t chc, c nhn vo ngn sch nh nc: ngi c ngha v np thu ng thi l ngi chu thu, ngi phi tr tin thu v trc tip np thu. - iu tit trc khi tiu dng (trc khi chu thu hng ha, dch v). - u im v nhc im ca thu trc thu. b. Thu thu vo thu nhp c i tng chu thu l thu nhp chu thu. - Thu nhp chu thu rt a dng v mi sc thu xc nh nhng khon thu nhp c th l i tng chu thu ring bit.

- Thu nhp chu thu phi l thu nhp trc tip m i tng np thu c c bng chnh hnh vi ca mnh lm pht sinh thu nhp. - Thu nhp chu thu phi l nhng khon thu nhp hp php, hp l c php lut cng nhn bng nhng hot ng, nhng hnh vi c th ca ngi chu thu to ra. yu t: Cn c xc nh thu nhp pht sinh lm cn c tnh thu: c xc nh da vo 2

- Yu t quc tch: c nhn, php nhn mang quc tch ca quc gia no th c ngha v np thu thu nhp pht sinh t thu nhp ca mnh cho quc gia khng phn bit thu nhp pht sinh trong hay ngoi phm vi lnh th quc gia. - Yu t ch quyn quc gia (yu t lnh th): thu nhp pht sinh lnh th thuc ch quyn ca quc gia no th quc gia c quyn thu thu thu nhp khng phn bit quc tch ca ch th c thu nhp. Cu hi: Thu nhp ca cng nhn, doanh nghip trong khu ch xut c l i tng chu thu thu nhp theo php lut thu thu nhp Vit Nam khng? V d: Cng ty A (quc tch Vit Nam) c thu nhp pht sinh trn lnh th Singapo l 10.000 USD (tng ng 160.000.000 ng Vit Nam), thu sut thu thu nhp doanh nghip ti Hn Quc l 19%. Cng ty A c ngha v np thu nh sau: Th nht: np ti Singapo = 160.000.000 x 19% = 30.400.000 ng; Th 2: ngha v np thu ti Vit Nam = 160.000.000 x (25% - 19%) = 9.600.000 ng. Ngc li nu mt cng ty B (quc tch Singapo) c thu nhp pht sinh trn lnh th Vit Nam l 10.000 USD (tng ng 160.000.000 ng Vit Nam), cng ty B c ngha v np thu nh sau: Np thu thu nhp doanh nghip ti Vit Nam = 160.000.000 x 25% = 40.000.000 ng; cng ty B khng c ngha v np thu thu nhp ti Singapo v cng khng c hon li s tin thu np cho nh nc Vit Nam. y l c s m bo s bnh ng gi cc ch th v bo v li ch ca cc quc gia trong vic xc lp mi quan h iu tit theo quc tch v theo lnh th. Xc nh khi nim thu nhp chu thu: rt rng v a dng ty thuc vo tiu ch phn loi: - Nu cn c vo hot ng lm pht sinh thu nhp th thu nhp gm: - Nu cn c vo mt s tiu ch khc th thu nhp gm: + Thu nhp thng xuyn v thu nhp khng thng xuyn. + Thu nhp hp php v thu nhp bt hp php. + Thu nhp thc t pht sinh v thu nhp tim nng. + Thu nhp nh nc c th kim sot v thu nhp m nh nc cha th kim sot c. + Thu nhp ca t chc v thu nhp ca c nhn. + Thu nhp pht sinh trong nc v thu nhp pht sinh nc ngoi. + Chnh v tnh cht a dng v phc tp ca thu nhp m di gc php l, php lut xc nh thu nhp chu thu l nhng khon thu nhp hp php, thc t pht sinh, c tnh ph bin v nm trong gii hn nh nc c th kim sot c.

 Xut pht t thc trng ca nn kinh t x hi v chnh sch kinh t m quc gia theo ui, cc quc gia thng c nhng quy nh khng ging nhau v cc khon thu nhp chu thu, loi thu nhp khng thuc din chu thu, loi thu nhp tm thi cha thu thu v thu nhp min thu. c. Trong thu thu vo thu nhp, mc iu tit thng rt ln v ch min, gim thu rt linh hot. 3. Vai tr ca thu thu vo thu nhp: - Thu thu vo thu nhp c vai tr iu tit thu nhp x hi. - Thu thu vo thu nhp c vai tr thc hin cng bng x hi. B. Ni dung c bn ca php lut thu thu vo thu nhp: Mt s ni dung lu trc khi nghin cu v tng sc thu thu vo thu nhp c th.

Theo quy nh ca php lut trc ngy 1/1/2009, vic ng vin thu i vi thu nhp ca cc c nhn, t chc c thc hin thng qua 3 sc thu: Thu thu nhp doanh nghip p dng i vi cc t chc, c nhn c thc hin hot ng sn xut, kinh doanh; Thu thu nhp i vi ngi c thu nhp cao p dng i vi c nhn c thu nhp t tin lng, tin cng (n ngng chu thu); Thu chuyn quyn s dng t p dng i vi t chc, c nhn c thu nhp t chuyn quyn s dng t. Tuy nhin, trc yu cu i mi v ci cch h thng thu Vit Nam, php lut thu thu nhp hin ti bc l mt s bt hp l, nht l trong vic xc nh khong thu nhp chu thu ca c nhn c thc hin hot ng sn xut kinh doanh v thu nhp ca c nhn c c t hot ng lm cng n lng cng nh thu nhp ca t hot ng chuyn quyn s dng t: - Vic xc nh thu nhp ca c nhn tnh thu nhp chu thu gia cc sc thu l cha bnh ng, cng bng v ngha v thu. - S khng cng bng c th hin qua v d sau: vi cng mc thu nhp 15 triu ng/thng c nhn c thu nhp t kinh doanh phi np thu 28% trn thu nhp, c nhn c thu nhp t tin lng np 10% trn thu nhp vt ngng chu thu. Ngc li, c nhn c mc thu nhp n 100 triu ng/thng th c nhn c thu nhp t tin lng np thu 31,5% trn thu nhp, c nhn c thu nhp t kinh doanh ch np 28% trn thu nhp. Trn thc t Vit Nam hin nay, rt t trng hp c nhn c thu nhp t tin lng 100 triu ng/thng, trong khi c nhn kinh doanh c th c thu nhp chu thu n 100 triu ng/thng. Do nu so snh gia cc c nhn kinh doanh th nhn thy c nhc im l iu tit cao i vi ngi c thu nhp thp, iu tit thp i vi ngi c thu nhp cao. Thc t, i b phn c nhn kinh doanh c mc thu nhp di 20 triu ng/thng phi chu mc iu tit thu 28% nn dn n hin tng h kinh doanh thng tm cch k khai thp doanh thu. Chng hn nh cc phng mch ca bc s m ra thc hin dch v khm cha bnh: thu thu nhp doanh nghip ca c s khm cha bnh t nhn mi thng ch mt vi chc hoc vi trm nghn tng ng vi doanh thu vi ba triu/thng, nhng thc t doanh thu ca h phi n vi chc triu mt thng. Vic k khai khng

ng doanh thu ca c nhn cn c nh hng n vic tnh cha y thu nhp dn c trong x hi. - p dng khi im chu thu, biu thu khc nhau gia t chc, c nhn Vit Nam v t chc, c nhn nc ngoi. - Vic xc nh thu nhp l i tng chu thu ca cc sc thu khc nhau cha ph hp vi thng l quc t. Theo l trnh ci cch thu v chng trnh lm lut ca Quc hi, n nay, Quc hi ban hnh 2 o lut thu thu nhp quan trng: - Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 (thay th hon ton Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2003 v mt phn ni dung ca Lut thu chuyn quyn s dng t nm 1994, sa i nm 2000). - Lut thu thu nhp c nhn nm 2007 (thay th hon ton Php lnh thu thu nhp i vi ngi c thu nhp cao nm 2001 sa i nm 2004 v mt phn ni dung ca Lut thu chuyn quyn s dng t nm 1994, sa i nm 2000). Trong ln ban hnh mi ny, ni dung i mi quan trng l: - Cc khon thu nhp ca t chc, k c thu nhp c c t hot ng chuyn quyn s dng t l i tng chu thu thu nhp doanh nghip. - Cc khon thu nhp ca c nhn, k c thu nhp c c t hot ng chuyn quyn s dng t l i tng chu thu thu nhp c nhn. I. Thu thu nhp doanh nghip: Thu thu nhp doanh nghip c lch s hnh thnh t rt sm c th hin thng qua nhiu hnh thc khc nhau. Vit Nam, tin thn ca thu thu nhp doanh nghip l thu li tc c p dng vo trc nhng nm 90 ca th k XX v p dng cho cc c s kinh t ngoi quc doanh (cc c s kinh t quc doanh p dng ch trch np li nhun). T nm 1990, Quc hi ban hnh Lut thu Li tc p dng thng nht chung i vi tt c cc t chc, c nhn c hot ng sn xut, kinh doanh thuc mi thnh phn kinh t. Thu li tc c thu da trn c s li nhun thu c trong qu trnh sn xut kinh doanh ca i tng np thu. Khc phc nhng hn ch trn, ngy 10/5/1997, Quc hi thng qua Lut thu thu nhp doanh nghip, c hiu lc thi hnh k t ngy 01/01/1999. Ngy 17/6/2003, Quc hi thng qua Lut thu thu nhp doanh nghip sa i c hiu lc t ngy 01/01/2004. Ngy 3/6/2008 Quc hi ban hnh Lut thu thu nhp doanh nghip mi (sau y gi l Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008) c hiu lc k t ngy 01/01/2009. 1. Khi nim thu thu nhp doanh nghip: Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 khng a ra khi nim c th v thu thu nhp doanh nghip. Cn c vo iu 2 v ngi np thu v iu 3 v thu nhp chu thu th c th a ra khi nim nh sau: Thu thu nhp doanh nghip l loi thu thu vo thu nhp pht sinh trong qu trnh hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v v cc khon thu nhp khc hp php cu cc t chc (cn c gi l cc doanh nghip). Theo quy nh ca Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 th thu thu nhp doanh nghip ch iu tit vo thu nhp ca cc t chc c hot ng sn xut, kinh doanh hng ha, dch

v1, khng cn iu tit thu nhp ca c nhn c thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh hng ha, dch v ( c xc nh l i tng chu thu thu nhp c nhn). c im c bn ca thu thu nhp doanh nghip: i tng chu thu ca thu thu nhp doanh nghip l thu nhp c ngun gc pht sinh ch yu t hot ng sn xut, kinh doanh: Nh vy, di gc l lun, thu nhp c coi l thu nhp chu thu phi tha mn 2 iu kin: - C hnh vi kinh doanh pht sinh trn thc t khng phn bit t cch ch th l doanh nghip hay l cc t chc khc, c ng k kinh doanh hay khng c ng k kinh doanh (ng k di cc hnh thc khc theo Lut cc t ch tn dng, Lut Lut s, Lut u t) - C thu nhp thc t hp php pht sinh trc tip t hot ng sn xut kinh doanh trn v cc khon thu nhp khc. i tng np thu thu nhp doanh nghip l mi t chc v doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t c pht sinh thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh. Mc iu tit ca thu thu nhp doanh nghip l rt ln:. Mc ch c bn ca thu thu nhp doanh nghip l ng vin mt phn thu nhp vo ngn sch nh nc, m bo s ng gp cng bng, hp l gia cc doanh nghip sn xut, kinh doanh hng ha pht sinh thu nhp. 2. Ngi np thu thu nhp doanh nghip: Cn c vo iu 2 Lut thu thu nhp doanh nghip th: Ngi np thu thu nhp doanh nghip l cc doanh nghip v cc t chc khc thc hin hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v c thu nhp chu thu theo quy nh . i tng np thu thu nhp doanh nghip c th c phn chia thnh 2 nhm sau y: a. Cc t chc l cc doanh nghip, hp tc x sn xut, kinh doanh hng ha dch v bao gm: - Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam: Doanh nghip t nhn, cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn, cng ty hp danh, cng ty nh nc, nhm cng ty. - Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut nc ngoi (sau y gi l doanh nghip nc ngoi) c c s thng tr hoc khng c c s thng tr ti Vit Nam. Ti khon 3 iu 2 Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 quy nh: C s thng tr ca doanh nghip nc ngoi l c s sn xut, kinh doanh m thng qua c s ny, doanh nghip nc ngoi tin hnh mt phn hoc ton b hot ng sn xut, kinh doanh ti Vit Nam mang li thu nhp, bao gm: a. Chi nhnh, vn phng iu hnh, nh my, cng xng, phng tin vn ti, hm m, m du, kh hoc a im khai thc ti nguyn thin nhin khc ti Vit Nam; b. a im xy dng, cng trnh xy dng, lp t, lp rp; c. C s cung cp dch v, bao gm c dch v t vn thng qua ngi lm cng hay mt t chc, c nhn khc;
1

iu 2 Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008

d. i l cho doanh nghip nc ngoi; e. i din ti Vit Nam trong trng hp l i din c thm quyn k kt hp ng ng tn doanh nghip nc ngoi hoc i din khng c thm quyn k kt hp ng ng tn doanh nghip nc ngoi nhng thng xuyn thc hin vic giao hng ho hoc cung ng dch v ti Vit Nam. - T chc c thnh lp theo Lut hp tc x: hp tc x, lin minh hp tc x v t hp tc. b. Nhm cc t chc khng phi l doanh nghip, hp tc x c thc hin hot ng sn xut kinh doanh c thu nhp, gm: - n v s nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam, gm T chc kinh t ca t chc chnh tr, chnh tr - x hi, t chc x hi, t chc x hi - ngh nghip, n v v trang nhn dn; c quan hnh chnh, n v s nghip c t chc sn xut, kinh doanh hng ho, dch v - T chc khc c hot ng sn xut, kinh doanh c thu nhp. Nh vy, khi xc nh ngi np thu c mt s lu sau y: - i vi t chc l doanh nghip, hp tc x th ng nhin l i ngi np thu nu c thu nhp hp php khng phn bit ngun gc thu nhp ca doanh nghip, hp tc x. - i vi t chc khng phi l doanh nghip, hp tc x th ch tr thnh ngi np thu nu t chc c thc hin cc hot ng sn xut kinh doanh c thu nhp. - V mt l lun, xc nh quc tch ca t chc phi cn c vo quc gia ni t chc c thnh lp. Theo , nu t chc c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam, do c quan nh nc c thm quyn Vit Nam cp giy chng nhn ng k kinh doanh th gi l t chc Vit Nam; ngc li nu t chc c thnh lp theo quy nh ca php lut nc ngoi n Vit Nam thc hin cc hot ng sn xut, kinh doanh th gi l t chc nc ngoi. - V d: ng A (quc tch Hn Quc) v ng B (quc tch Thi Lan) cng gp vn thnh lp Cng ty TNHH 2 thnh vin ti Qun 3 c S K hoch v u t TpHCM cp giy chng nhn ng k kinh doanh th gi l t chc Vit Nam. Nh vy, php lut thu thu nhp doanh nghip Vit Nam iu xc nh i tng np thu trn c 2 mi quan h: mi quan h quc tch (nh nc v cng dn) v mi quan h lnh th (nh nc v ch quyn lnh th quc gia)- nh phn tch trong mc A. Quy nh ny cng ph hp vi thng l quc t trong xu th hi nhp, m bo s cng bng, bnh ng gia cc doanh nghip trong v ngoi nc trong qu trnh thc hin cc hot ng sn xut kinh doanh. Tuy nhin, vn quan trong hn chnh l vic xc nh c ch hnh thu i vi cc c s kinh doanh nc ngoi thng tr ti Vit Nam. 3. i tng chu thu thu nhp doanh nghip: Theo quy nh ti iu 3 v thu nhp chu thu th c th xc nh i tng chu thu thu nhp doanh nghip l cc khon thu nhp hp php ca doanh nghip gm 2 nhm: - Thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v ca cc t chc kinh doanh. - Thu nhp khc ca cc t chc kinh doanh: bao gm thu nhp t chuyn nhng vn, chuyn nhng bt ng sn; thu nhp t quyn s hu, quyn s dng ti sn; thu nhp t

chuyn nhng, cho thu, thanh l ti sn; thu nhp t li tin gi, cho vay vn, bn ngoi t; hon nhp cc khon d phng; thu khon n kh i xo nay i c; thu khon n phi tr khng xc nh c ch; khon thu nhp t kinh doanh ca nhng nm trc b b st v cc khon thu nhp khc, k c thu nhp nhn c t hot ng sn xut, kinh doanh ngoi Vit Nam. i chiu vi quy nh v ngi np thu, Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 xc nh thu nhp chu thu da trn c 2 mi quan h: mi quan h quc tch (nh nc v cng dn) v mi quan h lnh th (nh nc v ch quyn lnh th quc gia). Xem thm khon 2 iu 3 Lut thu thu nhp doanh nghp. 4. Cn c tnh thu thu nhp doanh nghip: Ti iu 6 Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 l da vo thu nhp tnh thu v thu sut theo cng thc sau:
S Thu phi np TNDN

Thu nhp tnh thu

Thu sut

Chng ta s ln lt i vo nghin cu nhng cn c c th: a) Thu nhp tnh thu: Theo quy nh ti khon 1 iu 6 Lut quy nh: Thu nhp tnh thu trong k tnh thu c xc nh bng thu nhp chu thu tr thu nhp c min thu v cc khon l c kt chuyn t cc nm trc. a.1. Thu nhp chu thu: Khon 2 iu 7 Lut quy nh: Thu nhp chu thu bng doanh thu tr cc khon chi c tr ca hot ng sn xut, kinh doanh cng thu nhp khc, k c thu nhp nhn c ngoi Vit Nam.

Thu nhp chu = thu

Trong :

Doanh thu

Chi ph hp + l c tr

Thu nhp khc, k c thu nhp nhn c ngoi Vit Nam

Doanh thu: theo iu 8: Doanh thu l ton b tin bn hng, tin gia cng, tin cung ng dch v, tr gi, ph thu, ph tri m doanh nghip c hng. Quy nh ny c mt s vn ng lu : - Doanh thu khng ch l tin bn hng, tin gia cng, tin cung ng dch v m cn bao gm c tin c c do nh nc tr gi, ph thu, ph tri m c s kinh doanh c hng. - Doanh thu c xc nh ti thi im c cn c lm pht sinh m khng phn bit thu c tin hay cha. Bi v: + Vic thu c tin hay cha khng phi l trch nhim ca nh nc m l trch nhim ca c s kinh doanh. + Quy nh ny nhm hn ch cc c s kinh doanh cu kt vi nhau nhm ko di thi gian thc hin ngha v np thu vo ngn sch nh nc chim dng ngn sch nh nc. - ng tin lm cn c tnh thu l ng Vit Nam. - Lu : Doanh thu tnh thu nhp chu thu i vi c s kinh doanh np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr thu l doanh thu khng c thu gi tr gia tng. Doanh thu

tnh thu nhp chu thu i vi c s kinh doanh np thu gi tr gia tng theo phng php trc tip trn gi tr gia tng l doanh thu bao gm c thu gi tr gia tng. Cc khon chi ph hp l c tr tnh thu nhp tnh thu bao gm: (iu 9 Lut): Chi ph lm cn c tnh doanh thu phi l chi ph hp l khi tha mn 3 du hiu sau: - y phi l nhng khon chi ph c lin quan trc tip hoc gin tip n qu trnh to ra doanh thu ca c s kinh doanh. - Chi ph ny phi l khon chi ph hp l, c cn c. - Chi ph ny phi l khon chi ph hp l. Trn c s nhng l lun trn, khon 1 iu 9 Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 quy nh: cc khon chi hp l lm cn c tnh thu phi tha mn 2 iu kin: - Khon chi thc t pht sinh lin quan n hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip; - Khon chi c ho n, chng t theo quy nh ca php lut. Cc khon chi khng c tnh vo chi ph hp l c tr khi tnh doanh thu chu thu ca doanh nghip quy nh ti khon 2 iu 9 Lut. Cc khon thu nhp khc: - Thu nhp t chuyn nhng vn, chuyn nhng bt ng sn; thu nhp t quyn s hu, quyn s dng ti sn; - Thu nhp t chuyn nhng, cho thu, thanh l ti sn; - Thu nhp t li tin gi, cho vay vn, bn ngoi t; - Hon nhp cc khon d phng; - Thu khon n kh i xo nay i c; - Thu khon n phi tr khng xc nh c ch; - Khon thu nhp t kinh doanh ca nhng nm trc b b st v cc khon thu nhp khc, k c thu nhp nhn c t hot ng sn xut, kinh doanh ngoi Vit Nam. a.2. Thu nhp tnh thu:

Thu nhp tnh = Thu nhp chu thu thu

Thu nhp c min thu

Cc khon l c kt chuyn t cc nm trc

b) Thu sut thu thu nhp doanh nghip: c mc thu sut hp l, cn quan tm n 2 yu t sau: - Tnh hp l: v y l thu trc thu nn ngi chu thu nhn thc rt r gnh nng v thu v h lun tm cch trn thu. V vy, nu mc thu sut qu cao s khng khuyn khch c nhn b vn ra tin hnh hot ng sn xut kinh doanh v lun tm cch trn thu. - Tnh cng bng: mc thu sut phi p dng chung iu tit thu nhp thng nht i vi tt c cc c s kinh doanh nhm to s cnh tranh bnh ng gia cc thnh phn kinh t trong v ngoi nc trc s cnh tranh khc lit ca nn kinh t. 5. Ch u i thu thu nhp doanh nghip:

a) iu kin u i thu thu nhp doanh nghip: phi tha mn 2 iu kin c quy nh ti khon 1 iu 18 Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008: - Doanh nghip thc hin y ch ha n chng theo quy nh ca php lut v ha n chng t. - Doanh nghip phi np thu theo hnh thc k khai thu. b) Cc trng hp c u i thu: b.1. u i v thu sut: y l cc trng hp c hng u i ng nhin vi mc thu sut thp hn mc thu sut thng thng nu t chc u t vo nhng vng min, ngnh ngh, lnh vc u i. b.2. u i v min thu, gim thu: (iu 14 Lut). Khc vi nhm u i v thu sut l hng mc thu sut thp hn mc thu sut thng thng, nhm u i v thi gian min gim thu vn phi chu mc thu sut thng thng l 25%. Vic min, gim thu c tnh trn ton b hoc t l % s tin thu phi np vo ngn sch nh nc. b.3. Cc trng hp gim thu khc: Nhm thc hin chnh sch lao ng v vic lm, khuyn khch cc doanh nghip s dng lao ng n v lao ng l ngi dn tc thiu s, iu 15 Lut thu thu nhp doan nghip nm 2008 quy nh: - Doanh nghip sn xut, xy dng, vn ti s dng nhiu lao ng n c gim thu thu nhp doanh nghip bng s chi thm cho lao ng n. - Doanh nghip s dng nhiu lao ng l ngi dn tc thiu s c gim thu thu nhp doanh nghip bng s chi thm cho lao ng l ngi dn tc thiu s . b.4. Trch lp Qu pht trin khoa hc v cng ngh ca doanh nghip. Nhm to iu kin v khuyn khch doanh nghip y mnh nghin cu kha hc v i mi cng ngh, tng nng sut lao ng v hiu qu kinh doanh, Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 c quy nh u i cho doanh nghip l: Doanh nghip c thnh lp v hot ng theo php lut ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c trch ti a 10% trn thu nhp tnh thu hng nm lp Qu pht trin khoa hc v cng ngh ca doanh nghip. Mc 10% l mc ti a m doanh nghip c trch lp. Cn c vo thu nhp thc t v yu cu pht trin khoa hc cng ngh, hng nm, doanh nghip t quyt nh mc trch lp Qu pht trin khoa hc v cng ngh v ng k vi c quan thu thc hin. 6. Ni np thu. Mc d Lut Qun l thu quy nh thng nht trnh t, th tc thc hin ngha v thu i vi thu thu nhp doanh nghip. Tuy nhin, ti iu 12 Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 c b sung quy nh v ni np thu. Theo , doanh nghip thc hin ngha v np thu theo quy nh sau y: - Nu doanh nghip ch c tr s chnh th doanh nghip k khai np thu ti c quan thu ni doanh nghip t tr s chnh. - Trng hp doanh nghip c cc c s kinh doanh ngoi phm vi a bn tnh, thnh ph trc truc trung ng ni doan nghip t tr s chnh th bn cnh np thu ti ni c tr s chnh th doanh nghip cn phi thc hin ngha v np thu theo mt t l nht nh trn chi ph ti c quan thu ni t c s kinh doanh. II. Thu thu nhp c nhn.

1. Khi nim, c im thu thu nhp c nhn. xc nh thu nhp chu thu phi cn c rt nhiu yu t khc nhau: - Thu nhp bnh qun ca cng ng dn c sinh sng trn lnh th Vit Nam. Qua , i chiu n vi mc thu nhp thc t ca tng c nhn xc nh thu nhp chu thu. - Cc khon chi ph cn thit tha mn nhng nhu cu ca con ngi v n, mc, , i li t nhng nhu cu trong mi quan h vi gi c ca th trng. - Quan im iu tit thu nhp ca nh nc qua mi thi k lch s t trong mi quan h ni ti thng nht vi nhng yu t trn. Khi nim v thu thu nhp c nhn nh sau: Thu thu nhp c nhn l loi thu iu tit vo phn thu nhp hp php ca c nhn c c theo quy nh ca php lut. c im c bn ca thu thu nhp c nhn: - Th nht: i tng np thu thu nhp c nhn l c nhn c thu nhp chu thu. khng phn bit c nhn c t cch ch th, tc l tui hay xc nh nng lc trch nhim php lut - Th hai: : Mc iu tit phn thu nhp cao l rt ln theo mc thu sut t l ly tin tng phn. Th ba: Quy nh v ch min gim linh hot. 2. i tng chu thu thu nhp c nhn: Vi quan im mi yu cu cn to ra s bnh ng gia cc c nhn trong vic np thu thu nhp c nhn, ph hp vi thng l quc t. Lut thu thu nhp c nhn khng cn xc nh thu nhp da vo ngun gc thu nhp na m xc nh: thu nhp chu thu l tt c cc khon thu nhp hp php ca c nhn (iu 3 Lut). Vi cch quy nh nh vy ng ngha vi vic xc nh i tng chu thu thu nhp c nhn l tt c cc khon thu nhp tnh t ng thu nhp u tin. Thu nhp t kinh doanh. Thu nhp t tin lng, tin cng, Thu nhp t u t vn, Thu nhp t chuyn nhng vn, Thu nhp t chuyn nhng bt ng sn, Thu nhp t trng thng, Thu nhp t bn quyn, Thu nhp t nhng quyn thng mi: Thu nhp t nhn tha k Thu nhp t nhn qu tng 3. i tng np thu thu nhp c nhn: c nhn c thu nhp theo quy nh ca php lut nhm thc hin mc ch iu tit mt phn thu nhp ca h thc hin cng bng x hi. a) C nhn c tr: l nhm c nhn p ng c mt trong cc iu kin sau y:

C mt ti Vit Nam t 183 ngy tr ln tnh trong mt nm dng lch hoc tnh theo 12 thng lin tc k t ngy u tin c mt ti Vit Nam. C ni thng xuyn ti Vit Nam, bao gm c ni ng k thng tr hoc c nh thu ti Vit Nam theo hp ng thu c thi hn. Nhm m bo quyn iu tit thu nhp hp l ca nh nc i vi c nhn c thu nhp, Lut thu thu nhp c nhn a ra 2 tiu ch: Phi hin din. Phi c ni thng xuyn.

b) C nhn khng c tr: l nhm c nhn khng tha mn mt trong hai iu kin cn thit xc nh l c nhn c tr. 4. Cn c tnh thu i vi c nhn c tr:

S thu phi np

Thu nhp tnh thu

Thu sut

4.1. Thu nhp tnh thu: theo quy nh ti iu 21 Lut chia thnh 2 nhm: a) Thu nhp tnh thu i vi thu nhp t kinh doanh, tin lng, tin cng l tng thu nhp chu thu theo quy nh tr cc khon ng bo him x hi, bo him y t, bo him trch nhim ngh nghip i vi mt s ngnh, ngh phi tham gia bo him bt buc, cc khon gim tr gia cnh v gim tr i vi cc khon ng gp t thin, nhn o ti c quy nh ti iu 19 v 20 Lut thu thu nhp c nhn. b) Thu nhp tnh thu i vi thu nhp t u t vn, chuyn nhng vn, chuyn nhng bt ng sn, trng thng, tin bn quyn, nhng quyn thng mi, nhn tha k, qu tng l thu nhp chu thu c xc nh theo phng php xc nh thu nhp chu thu i vi tng thu nhp c th. 4.2. Thu nhp chu thu i vi tng khon thu nhp. a) i vi thu nhp tnh thu t kinh doanh (iu 10)::

Thu nhp chu thu

Trong :

= Doanh

thu

Chi ph hp l lin quan n vic to ra thu nhp chu thu t kinh doanh

Doanh thu: l ton b tin bn hng, tin gia cng, tin hoa hng, tin cung ng hng ho, dch v pht sinh trong k tnh thu t cc hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v. Chi ph hp l lin quan n vic to ra thu nhp chu thu t kinh doanh: b) Thu nhp chu thu t tin lng, tin cng (iu 11): c) Thu nhp chu thu t u t vn (iu 12). d) Thu nhp chu thu t chuyn nhng vn (iu 13)

Thu nhp chu thu

= Gi bn -

Gi mua v cc khon chi ph hp l lin quan n vic to ra thu nhp

e) Thu nhp chu thu t chuyn nhng bt ng sn (iu 14): c xc nh theo cng thc:

Thu nhp chu thu

= Gi

chuyn

nhng

Gi mua bt ng sn v cc chi ph lin quan

f) Thu nhp chu thu t trng thng (iu 15). g) Thu nhp chu thu t bn quyn (iu 16). h) Thu nhp chu thu t nhng quyn thng mi (iu 17). i) Thu nhp chu thu t tha k, qu tng (iu 18). 4.3. Quy nh v gim tr khi xc nh thu nhp tnh thu. V gim tr thu nhp tnh thu trong 2 trng hp: a. Gim tr gia cnh: iu kin gim tr: Theo quy nh ti iu 19 Lut thu thu nhp c nhn th: Gim tr gia cnh l s tin c tr vo thu nhp chu thu trc khi tnh thu i vi thu nhp t kinh doanh, tin lng, tin cng ca i tng np thu l c nhn c tr. Vi quy nh trn th c nhn l i tng chu thu ch c gim tr gia cnh khi ha mn ng thi 2 iu kin: Thu nhp c xc nh gim tr gia cnh l thu nhp t kinh doanh, tin lng, tin cng ca i tng np thu. p dng i vi c nhn c tr. Mc gim tr: Khon 1 iu 19 Lut thu thu nhp c nhn cp n 2 khon gim tr gia cnh gm: Mc gim tr i vi i tng np thu l 4 triu ng/thng (48 triu ng/nm); Mc gim tr i vi mi ngi ph thuc l 1,6 triu ng/thng. a.3. Nguyn tc gim tr: Khon 2 iu 19 1uy nh: Vic xc nh mc gim tr gia cnh i vi ngi ph thuc thc hin theo nguyn tc mi ngi ph thuc ch c tnh gim tr mt ln vo mt i tng np thu. Quy nh ny v mt l lun th hon ton hp l nhng xt v thc tin hnh thu th s dn n s bt bnh ng v chi ph hnh thu rt cao. a.4. Xc nh ngi ph thuc: Ngi ph thuc l ngi m i tng np thu c trch nhim nui dng, bao gm: - Con di 18 tui cn c vo giy khai sinh. - Con trn 18 tui b tn tt v khng c kh nng lao ng cn c vo giy khai sinh v giy xc nhn ca cc c quan c thm quyn v tn tt v khng c kh nng lao ng.

- Con ang theo hc ti cc trng: i hc, cao ng, trung hc chuyn nghip, dy ngh, khng c thu nhp hoc c thu nhp khng vt qu mc thu nhp quy nh .Cn c xc nh i tng ny l giy khai sinh, th hc sinh, sinh vin hoc giy t khc c lin quan. - Cc c nhn khc l ngi ngoi tui lao ng hoc ngi trong tui lao ng theo quy nh ca php lut nh v hoc chng, cha m , cha m v hoc cha m chng nhng khng c kh nng lao ng, khng c thu nhp hoc c thu nhp nhng khng vt qu mc thu nhp quy nh. b. Gim tr i vi cc khon ng gp t thin, nhn o. b.1. iu kin gim tr: Khon 1 iu 20 Lut thu thu nhp c nhn quy nh: Cc khon ng gp t thin, nhn o c tr vo thu nhp trc khi tnh thu i vi thu nhp t kinh doanh, tin lng, tin cng ca i tng np thu l c nhn c tr. Nh vy iu kin gim tr i vi cc khon ng gp t thin, nhn o ging vi gim tr gia cnh. b.2. Cc trng hp c gim tr: - Khon ng gp vo t chc, c s chm sc, nui dng tr em c hon cnh c bit kh khn, ngi tn tt, ngi gi khng ni nng ta. Cc c s ny phi c thnh lp v hot ng theo Ngh nh s 25/2001/N-CP ng 31/05/2001 ca Chnh ph ban hnh quy ch thnh lp v hot ng ca c s bo tr x hi. - Khon ng gp vo qu t thin, qu nhn o, qu khuyn hc. Cc qu ny phi c thnh lp v hot ng theo quy nh ti Ngh nh s 148/2007/N-CP ngy 25/9/2007 ca Chnh ph v t chc, hot ng ca qu x hi, qu t thin. 4.4. Thu sut thu thu nhp c nhn. 5. Cn c tnh thu i vi c nhn khng c tr. a. Xc nh thu nhp tnh thu v thu sut. Loi thu nhp Thu nhp tnh thu Thu sut Chi ch

Thu nhp t kinh L doanh thu: gm ton b s tin pht sinh t vic cung ng doanh hng ho, dch v bao gm c chi ph do bn mua hng ho, dch v tr thay cho c nhn khng c tr m khng c hon tr chia thnh 3 nhm: - Hot ng kinh doanh hng ho. - Hot ng kinh doanh dch v. 1% 5%

- Hot ng sn xut, xy dng, vn ti v hot ng kinh 2% doanh khc. Thu nhp t tin L thu nhp chu thu t tin lng, tin cng: tng s tin lng, tin cng lng, tin cng m c nhn khng c tr nhn c do thc hin cng vic ti Vit Nam, khng phn bit ni tr thu nhp. 20% Thu nhp c th c tr nc

ngoi Thu nhp t u L tng s tin m c nhn khng c tr nhn c t vic t vn chuyn nhng phn vn ti t chc, c nhn Vit Nam khng phn bit vic chuyn nhng c thc hin ti Vit Nam hay ti nc ngoi. Thu nhp t L gi chuyn nhng bt ng sn. chuyn nhng bt ng sn Thu nhp t bn L phn thu nhp vt trn 10 triu ng theo tng hp quyn, nhng ng chuyn giao, chuyn quyn s dng cc i tng quyn quyn thng mi s hu tr tu, chuyn giao cng ngh hoc nhng quyn thng mi ti Vit Nam. Thu nhp t trng L phn gi tr gii thng, gi tr ti sn tha k, qu thng, tha k, tng vt trn 10 triu ng theo tng ln trng thng ti qu tng Vit Nam. 6. Ch min, gim thu thu nhp c nhn.

0,1%

2%

5%

10%

b. Thi im xc nh thu nhp chu thu (iu 32 Lut thu thu nhp c nhn).

Chng 4: THU THU VO HNH VI S DNG MT S TI SN CA NH NC A- Gii thiu chung v php lut thu thu vo hnh s dng mt s ti sn ca nh nc: 1. Khi nim php lut thu thu vo hnh vi thu vo hnh s dng mt s ti sn ca nh nc: Trong h thng php lut thu Vit Nam hin nay, nhng sc thu sau y iu tit vo hnh vi tc ng vo mt s ti sn: Thu s dng t nng nghip: t ai thuc s hu ton dn do nh nc thng nht qun l, giao cho cc t chc, c nhn, h gia nh s dng. V vy, khi s dng t nng nghip, cc t chc, c nhn c ngha v phi np thu s dng t nng nghip vo ngn sch nh nc. Thu s dng t phi nng nghip: t phi nng nghip thuc quyn s hu ton dn do nh nc thng nht qun l giao cho t chc, c nhn s dng. Do , vic nh nc iu tit thu vo hnh vi s dng t phi nng nghip l hp l nhm trch mt phn thu nhp t hnh vi s dng t vo NSNN. Thu ti nguyn: Ti nguyn thin nhin l ti sn thuc quyn s hu ton dn do nh nc thng nht qun l v giao cho cc t chc, c nhn khai thc. Hnh vi khai thc ti nguyn bn cnh vic tc ng n ti sn ca nh nc th cn nh hng n s pht trin bn vng v kinh t, x hi ca th hin hin ti v tng lai. V vy, thu thu i vi hnh vi khai thc ti nguyn thin nhin l iu cn thit. Khi nim c bn v php lut thu thu vo hnh vi s dng mt s ti sn ca nh nc nh sau: php lut thu thu vo hnh vi s dng mt s ti sn ca nh nc l tp hp cc quy phm php lut do c quan Nh nc c thm quyn ban hnh iu chnh cc quan h x hi pht sinh trong qu trnh thu np thu s dng t nng nghip, thu nh, t v thu ti nguyn vo ngn sch nh nc. 2. c im ca thu thu vo hnh vi tc ng vo mt s ti sn: Mt l, thu thu vo hnh vi tc ng vo mt s ti sn l loi thu trc thu. Hai l, i tng chu thu l cc ti sn m c th l hnh vi s dng ti sn (t nng nghip, t , t xy dng cng trnh, nh ) hoc hnh vi khai thc ti sn (thu ti nguyn). Th ba, vi th tc ng k, k khai, np thu, nh nc gin tip kim tra qu trnh khai thc, s dng cc loi ti sn thuc quyn s hu nh nc (t, ti nguyn) hoc kim tra vic ng k xc lp quyn s hu ti sn (i vi nh ). B- Ni dung php lut thu thu vo hnh vi tc ng vo mt s ti sn: 1. Thu s dng t nng nghip. 1.1.Khi nim, c im thu s dng t nng nghip. Thu s dng t nng nghip (SDNN) l loi thu thu vo hnh vi s dng t vo mc ch sn xut nng nghip ca cc t chc, c nhn, h gia nh a. c im: Th nht, i tng chu thu s dng t nng nghip l t s dng vi mc ch nng nghip cn gi l t nng nghip.

Th hai, i tng np thu s dng t nng nghip l t chc, c nhn, h gia nh c hnh vi s dng mt trong cc loi t thuc i tng chu thu gi chung l h np thu (iu 1 Lut thu s dng t nng nghip 10/07/1993 v iu 1 Ngh nh 74/CP ngy 25/10/1993). Th ba, mc tiu c bn ca thu s dng t nng nghip l nhm iu tit mt phn thu nhp t cc t chc, c nhn, h gia nh vo ngn sch Nh nc trn c s Nh nc thc hin hot ng qun l qu t nng nghip. 1.2.i tng khng thuc din chu thu: V bn cht, thu s dng t nng nghip iu tit vo hnh vi s dng t vo mc ch nng nghip. V vy, trng hp khng tha mn ng thi hai iu kin trn th khng l i tng chu thu. Theo quy nh ti iu 3 Lut thu s dng t nng nghip 10/07/1993, iu 3 Ngh nh 74/CP ngy 25/10/1993 v khon 3 mc I Thng t 89-TT ngy 9/11/1993 th cc loi t sau y khng chu thu s dng t nng nghip c chia thnh 3 nhm: Nhm khng c hnh vi tc ng (s dng) ca t chc, c nhn: + t rng t nhin; + t ng c t nhin cha giao cho t chc, c nhn no s dng. Nhm t s dng khng phi v mc ch nng nghip: + t , t xy dng cng trnh thuc din chu thu nh, t; + t lm giao thng, thu li dng chung cho cnh ng; + t chuyn dng l t c xc nh s dng vo mc ch khng phi l sn xut nng nghip, lm nghip v lm nh . Nhm khc: + t do U ban nhn dn cc cp cho cc t chc, h gia nh v c nhn thu dng vo sn xut nng nghip thu tin thu t (c bao hm c thu s dng t nng nghip) (tr U ban nhn dn x cho thu t dnh cho nhu cu cng ch ca x cp trn); + H cha nc cho nh my thu in c kt hp dch v du lch v nui trng thu sn; + H, m va dng vo kinh doanh, du lch, dch v c kt hp nui trng thu sn; + Nui c lng h, m, sng. 1.3.Cn c tnh thu: Theo quy nh ti iu 5 Lut thu S dng t nng nghip v iu 5 Ngh nh 74/1993/NCP ngy 25/10/1993 th cn c tnh thu s dng t nng nghip gm: a. Din tch: Din tch tnh thu s dng t nng nghip l din tch giao cho h s dng t ph hp vi s a chnh Nh nc hoc kt qu o c gn nht c c quan qun l rung t c thm quyn xc nhn. b. Hng t: Theo quy nh ti iu 7 Lut thu S dng t nng nghip v iu 1 Ngh nh 74/1993/NCP ngy 25/10/1993th: t trng cy hng nm v t c mt nc nui trng thu sn c chia lm 6 hng, t trng cy lu nm c chia lm 5 hng. C 5 cn c xc nh hng t gm cc yu t: - Cht t: l ph ca t thch hp vi tng loi cy trng; i vi t c mt nc nui trng thu sn cn bao gm mui v ngun dinh dng ca nc.

- V tr: l khong cch so vi ni c tr ca ngi s dng t, khong cch so vi th trng tiu th nng sn phm theo tng trng hp c th. - a hnh: l bng phng, dc, trng hoc ngp ng ca mnh t. - iu kin kh hu, thi tit: l nhit trung bnh hng nm v cc thng trong nm; lng ma trung bnh hng nm v cc thng trong nm; s thng kh hn trong nm; tn sut xut hin l, bo, sng mui, gi kh nng trong nm v tng thng; m nh hng n sinh trng ca cy trng. - iu kin ti tiu: i vi t trng cy hng nm l mc ti tiu ch ng; i vi t trng cy lu nm l mc gn, xa ngun nc hoc khng c ngun nc v iu kin thot nc. c. nh sut thu. Cng thc tnh thu: Thu ghi thu t phi np (S kg thc phi np) = Din tch tnh thu ca tng hng t v tng loi t nh sut thu tng hng t v tng loi t

2. Thu s dng t phi nng nghip. Tin thn ca thu nh, t l thu th trch. Ngy 01/07/1991, Hi ng nh nc ban hnh Php lnh thu nh, t Ngy 10/08/1992, Hi ng nh nc ban hnh Php lnh thu nh, t mi. Ngy 17/6/2010, Quc hi ban hnh Lut thu s dng t phi nng nghip, c hiu lc t ngy 1/1/2012. 2.1. Khi nim, c im thu s dng t phi nng nghip. Khi nim: Thu s dng t phi nng nghip l loi thu thu vo hnh vi s dng t phi nng nghip gm t ti nng thn, t ti th; t xy dng khu cng nghip; t lm mt bng xy dng c s sn xut, kinh doanh; t khai thc, ch bin khong sn; t sn xut vt liu xy dng, lm gm v cc li t phi nng nghip khc s dng vo mc ch kinh doanh. c im ca thu s dng t phi nng nghip: - Th nht, i tng chu thu s dng t phi nng nghip l t s dng t phi nng nghip (Cn c xc nh t phi nng nghip cn c vo Lut t ai). - Th hai, i tng np thu l cc t chc, c nhn, h gia nh c hnh vi s dng t phi nng nghip. - Th ba, mc tiu c bn ca thu s dng t phi nng nghip l nhm iu tit mt phn thu nhp t cc t chc, c nhn c hnh vi s dng t phi nng nghip vo ngn sch Nh nc trn c s thc hin hot ng qun l t phi nng nghip. 2.2. Th t, thu s dng t phi nng nghip l loi thu trc thu. i tng chu thu. Theo quy nh ti iu Lut thu s dng t phi nng nghip th i tng chu thu s dng t phi nng nghip gm t ti nng thn, t ti th; t xy dng khu cng nghip; t lm mt bng xy dng c s sn xut, kinh doanh; t khai thc, ch bin khong sn; t sn xut vt liu xy dng, lm gm v cc li t phi nng nghip khc s dng vo mc ch kinh doanh thc lnh

th nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, khng phn bit t c giy php hay khng c giy php s dng. Vi quy nh ny, chng ta cn lu nhng ni dung sau y: Th nht, i tng chu thu s dng t phi nng nghip l t c mc ch s dng phi nng nghip ph hp vi quy hoch, k hoch s dng t c c quan nh nc c thm quyn ph duyt. Nh vy, thc tin s pht sinh 3 trng hp: + Mt l, t c quy hoch s dng vo mc ch khc (nng nghip, t cha s dng) nhng hin ti c s dng vi mc ch phi nng nghip th khng l i tng chu thu s dng t phi nng nghip. + Hai l, t c quy hoch vi mc ch s dng l phi nng nghip nhng khng c s dng hoc s dng vo mc ch khc (nng nghip, lm nghip) th vn l i tng chu thu s dng t phi nng nghip. + Ba l, t cha c quy hoch s dng ca c quan nh nc c thm quyn th cn c vo hin trng s dng t ti thi im pht sinh ngha v np thu. Th hai, t , t xy dng cng trnh l i tng chu thu s dng t phi nng nghip phi l t thuc ch quyn ca nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam theo Lut bin gii quc gia nm 2003 v thng l quc t. Th ba, m bo hnh thu c hiu qu v m bo tnh cng bng, php lut xc nh i tng chu thu s dng t phi nng nghip khng phn bit t c hay cha c giy php s dng c cp bi c quan nh nc c thm quyn. 2.3. i tng khng thuc din chu thu nh t. t phi nng nghip s dng khng vo mc ch kinh doanh bao gm (iu 3 Lut thu s dng t phi nng nghip): - t s dng vo mc ch cng cng bao gm: t giao thng, thu li; t xy dng cng trnh vn ho, y t, gio dc v o to, th dc th thao phc v li ch cng cng; t c di tch lch s - vn ho, danh lam thng cnh; t xy dng cng trnh cng cng khc theo quy nh ca Chnh ph; t do c s tn gio s dng; t lm ngha trang, ngha a; t sng, ngi, knh, rch, sui v mt nc chuyn dng; t c cng trnh l nh, n, miu, am, t ng, nh th h;

- t xy dng tr s c quan, xy dng cng trnh s nghip, t s dng vo mc ch quc phng, an ninh; 2.4. nng nghip). T chc, c nhn, h gia nh phi tha mn 1 trong 2 iu kin sau: Mt l, t chc, c nhn, h gia nh phi c quyn s dng t hp php khng cn c hnh vi s dng hay khng s dng. y l quy nh hp l nhm tng cng ti a hiu qu s dng t , t xy dng cng trnh, trnh b hoang, gy lng ph v t ai (khon 1 iu 4). Hai l, t chc, c nhn, h gia nh c hnh vi trc tip s dng t phi nng nghip khng cn c giy php s dng ca c quan nh nc c thm quyn. Trong trng hp ny, nh nc khng t phi nng nghip khc theo quy nh ca php lut. Ngi np thu s dng t phi nng nghip (iu 4 Lut thu s dng t phi

quan tm n tnh hp php trong vic s dng t m quan tm iu tit vo hnh vi s dng t phi nng nghip (khon 2 iu 4). Ba l, lu mt s trng hp c bit quy nh ti khon 3 iu 4) 2.5. Cn c tnh thu nh, t. Theo quy nh ti iu 5 Lut thu s dng t phi nng nghip th c hai cn c tnh thu s dng t phi nng nghip: gi tnh thu v thu sut. Theo , cng thc tnh thu l:

S tin thu s dng t phi nng nghip

gi tnh thu

thu sut

3. Thu Ti nguyn. Gii thiu ngha v s cn bit cu thu ti nguyn Gii thiu s qua v qu trnh pht trin ca thu ti nguyn. 3.1. Khi nim, c im thu ti nguyn. Con ngi tc ng vo ti nguyn vi nhiu hnh thc: khai thc, x l v s dng nhng thu ti nguyn ch iu tit vo hnh vi khai thc, thu ti nguyn khng iu tit vo tt c cc hnh vi tc ng vo ti nguyn m ch iu tit vo hnh vi khai thc ti nguyn. Ngha l hnh vi tc ng lm bin i bn cht t nhin ca ti nguyn. V vy, ti khon 1 iu 3 Lut thu ti nguyn quy nh: Ngi np thu ti nguyn l t chc, c nhn khai thc ti nguyn thuc i tng chu thu ti nguyn. c im ca thu ti nguyn. - Th nht, i tng chu thu ti nguyn l cc loi ti nguyn thin nhin. Nu ti nguyn c hnh thnh c s can thip ca con ngi th n khng cn l i tng chu thu ti nguyn na. - Th hai, ti nguyn thin nhin l i tng chu thu phi tn ti trn lnh th Vit Nam, thuc ch quyn Vit Nam theo lut php Vit Nam v lut php quc t. - Th ba, nh trn phn tch, thu ti nguyn khng nh vo tt c cc hnh vi tc ng vo ti nguyn m ch iu tit vo hnh vi ca cc t chc, c nhn khai thc ti nguyn thin nhin hp php theo quy nh ca php lut. - Th t, mc tiu c bn ca thu ti nguyn l nhm iu tit mt phn thu nhp ca t chc, c nhn c hnh vi khai thc ti nguyn vo ngn sch Nh nc trn c s qun l hot ng khai thc ti nguyn thin nhin ca quc gia. 3.2. i tng chu thu ti nguyn. iu 2 Lut thu ti nguyn, iu 2 Ngh nh s 50/2010/N-CP ngy 14/52010 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut Thu ti nguyn ch lit k cc loi ti nguyn sau y l i tng chu thu ti nguyn:

Khong sn kim loi. Khong sn khng kim loi. Du th theo quy nh ti khon 2 iu 3 Lut Du kh nm 1993. Kh thin nhin theo quy nh ti khon 3 iu 3 Lut Du kh nm 1993.

- Kh than theo quy nh ti khon 3 iu 1 Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Du kh nm 2008. - Sn phm ca rng t nhin, bao gm cc loi thc vt v cc loi sn phm khc ca rng t nhin, tr ng vt v hi, qu, sa nhn, tho qu do ngi np thu trng ti khu vc rng t nhin c giao khoanh nui, bo v. Hi sn t nhin, bao gm ng vt v thc vt bin. Nc thin nhin, bao gm nc mt v nc di t. Yn so thin nhin.

- Ti nguyn khc do B Ti chnh ch tr phi hp vi cc B, ngnh lin quan bo co Chnh ph trnh y ban Thng v Quc hi xem xt, quyt nh 3.3. Ngi np thu ti nguyn. Nh mc 3.1 phn tch, thu ti nguyn ch iu tit vo mt khu duy nht, l khu khai thc ti nguyn. V vy khng phi mi ch th c hnh vi tc ng vo ti nguyn u l i tng np thu m ch c cc t chc, c nhn c hnh vi khai thc ti nguyn hp php theo quy nh ca php lut mi l ngi np thu. Khi xc nh ngi np thu, cn lu mt s trng hp sau (K2 iu 3 Lut thu ti nguyn: - Doanh nghip khai thc ti nguyn c thnh lp trn c s lin doanh th doanh nghip lin doanh l ngi np thu; - Bn Vit Nam v bn nc ngoi tham gia hp ng hp tc kinh doanh khai thc ti nguyn th trch nhim np thu ca cc bn phi c xc nh c th trong hp ng hp tc kinh doanh; - T chc, c nhn khai thc ti nguyn nh, l bn cho t chc, c nhn lm u mi thu mua v t chc, c nhn lm u mi thu mua cam kt chp thun bng vn bn v vic k khai, np thu thay cho t chc, c nhn khai thc th t chc, c nhn lm u mi thu mua l ngi np thu 3.4. Cn c tnh thu. V vy, ti iu 4 Lut thu ti nguyn quy nh: Cn c tnh thu ti nguyn l sn lng ti nguyn tnh thu, gi tnh thu v thu sut. a. Sn lng ti nguyn thng phm thc t khai thc. - Do tnh cht a dng ca cc loi ti nguyn nn ty thuc vo tng loi ti nguyn m n v o sn lng ti nguyn lm cn c tnh thu l khc nhau (Xem quy nh ti iu 5 Lut thu ti nguyn v u 3 Ngh nh 50. b. Gi tnh thu: iu 6 Lut thu ti nguyn, iu 4 Ngh nh 50. c. Thu sut: iu 7 Lut thu ti nguyn, iu 6 Ngh nh 50, Ngh quyt 928/2010/UBTVQH12 ngy 19/4/2010 ca y ban Thng v Quc hi v vic ban hnh Biu mc thu sut thu ti nguyn 3.5. Min, gim thu ti nguyn:

CHNG V X L VI PHM PHP LUT THU I. X pht hnh chnh trong lnh vc thu. 1) Khi nim x pht hnh chnh trong lnh vc thu. C 3 phng php ch yu qun l nh nc v thu: Thuyt phc: l lm cho i tng i tng np thu v cc ch th khc c thc hin ngha v thu hiu r s cn thit v t gic thc hin nhng hnh vi nht nh hoc trnh thc hin nhng hnh vi nht nh c du hiu vi phm php lut thu. Theo di, kim tra: l phng php m cc c quan qun l nh nc v thu (ch yu l c quan thu v c quan hi quan) p dng s dng nhng cng c hnh chnh khc nhau theo di, kim tra, gim st qu trnh thc hin ngha v ng k, k khai np thu, quyt ton thu v hon thu. Tnh hiu qu ca phng php ny th hin ch c quan nh nc kp thi pht hin nng sai phm c th hoc xy ra ca cc t chc, c nhn ra hng gii quyt theo quy nh ca php lut. Qua to iu kin cho cc t chc, c nhn c c hi sa cha, khc phc, thc hin tt hn ngha v v thu. Cng ch: l bin php bt buc bng bo lc ca cc c quan nh nc c thm quyn i vi nhng c nhn hoc t chc nht nh vi phm php lut thu trong nhng trng hp c php lut thu quy nh, v mt vt cht hay tinh thn nhm buc c nhn hay t chc phi thc hin hoc khng c thc hin nhng hnh vi nht nh nhm tun th cc quy nh ca php lut thu. Di gc qun l nh nc ni chung th c 4 loi cng ch nh nc gm: dn s, hnh s, k lut, hnh chnh. Tuy nhin, trong phm vi qun l nh nc v thu th c 2 hnh thc cng ch l cng ch hnh chnh v cng ch hnh s. gc qun l nh nc v thu, c th a ra khi nim nh sau: X pht vi phm hnh chnh trong lnh vc thu l hot ng cng ch mang tnh quyn lc ca Nh nc pht sinh khi c hnh vi vi phm hnh chnh trong lnh vc thu. 2) c im x pht hnh chnh trong lnh vc thu. X pht hnh chnh trong lnh vc thu l bin php cng ch mang tnh hnh chnh ca nh nc. C s ra quyt nh x pht vi phm chnh l hnh vi vi phm php lut thu. i tng bi x pht vi phm hnh chnh l cc t chc, c nhn l i tng np thu (i tng ch yu) hoc cc t chc, c nhn khc c vi phm php lut v thu (i tng khng c yu).

 Quyt nh hnh chnh l c s lm pht sinh trch nhim hnh chnh trong lnh vc thu. X pht hnh chnh c p dng khi c hnh vi vi phm k c trong trng hp cha pht sinh thit hi. Ch c x pht vi phm hnh chnh khi hnh vi vi phm cha n mc truy cu trch nhim hnh s. Dng phng php loi suy chng ta khng nh hnh vi vi phm php lut thu s b x pht vi phm hnh chnh khi th mn cc du hiu sau y: - C hnh vi vi phm php lut v thu c pht hin v lp bin bn vi phm bi c quan nh nc, c nhn c thm quyn. C quy nh x pht vi phm hnh chnh tng ng vi hnh vi vi phm. Cha n mc truy cu trch nhim hnh s.

3) Nguyn tc x pht vi phm hnh chnh. a) Nhm cc nguyn tc m bo thm quyn v th tc x pht vi phm hnh chnh. Mi hnh vi vi phm php lut v thu phi c pht hin v nh ch ngay. Vic x l vi phm php lut v thu phi c tin hnh kp thi, cng khai, minh bch, trit . Mi hu qu do vi phm php lut v thu gy ra phi c khc phc theo ng quy nh ca php lut. Nguyn tc c quan nh nc, c nhn ban hnh quyt nh x pht vi phm hnh chnh phi c thm quyn x pht. Nu hnh vi vi phm php lut thu thuc thm quyn x pht ca nhiu c quan nh nc, c nhn khc nhau th c quan, c nhn no pht hin trc th c thm quyn th l gii quyt. C nhn, t chc ch b x l vi phm khi c hnh vi vi phm php lut v thu c quy nh ti vn bn php lut. Vic x pht vi phm hnh chnh phi m ng trnh t, th tc x pht vi phm php lut v thu theo quy nh ca php lut. b) Nhm nguyn tc m bo v mt x pht. Mt hnh vi vi phm hnh chnh ch b x pht hnh chnh mt ln. Trng hp c nhiu t chc, c nhn cng thc hin mt hnh vi vi phm th mi c nhn u b x pht tng ng vi hnh vi, tnh cht, mc v vai tr i vi hnh vi vi phm. Mt t chc, c nhn thc hin nhiu hnh vi vi phm php lut v thu th b x pht v tng hnh vi vi phm.

 Vic x l vi phm php lut v thu phi cn c vo tnh cht, mc vi phm v nhng tnh tit gim nh, tng nng quyt nh mc x pht thch hp. c) Nguyn tc m bo v thi hiu x pht. 4) Cc hnh vi vi phm php lut thu: Xut pht t yu cu qun l thu, Lut Qun l thu c ban hnh quy nh thng nht cc hnh vi vi phm php lut thu ti iu 103 nh sau: a) Vi phm cc th tc thu (iu 105 Lut qun l thu): - Np h s ng k thu sau ngy ht hn np h s ng k thu; - Np h s khai thu trong khong thi gian chn mi ngy, k t ngy ht thi hn np h s khai thu theo quy nh hoc ngy ht thi hn gia hn np h s khai thu theo quy nh; - Np h s khai thu trong khong thi gian t ngy ht hn phi np t khai hi quan n trc ngy x l hng ho khng c ngi nhn theo quy nh ca Lut hi quan i vi trng hp theo quy nh. - Khai khng y cc ni dung trong h s thu, tr trng hp ngi np thu khai b sung trong thi hn quy nh; - Vi phm cc quy nh v cung cp thng tin lin quan n xc nh ngha v thu; - Vi phm cc quy nh v chp hnh quyt nh kim tra thu, thanh tra thu, cng ch thi hnh quyt nh hnh chnh thu. b) Chm np tin thu (iu 106 Lut qun l thu): Ngi np thu khng thc hin hnh vi np thu ng vi thi gian theo quy nh ca php lut: thi hn do php lut quy nh, thi hn gia hn np thu, thi hn ghi trong thng bo ca c quan qun l thu, thi hn trong quyt nh x l ca c quan qun l thu hoc ngi np thu khai sai dn n lm thiu s tin phi np hoc khng khai thu nhng t gic khc phc hu qu bng cch np s tin thu phi np trc khi c quan c thm quyn pht hin. Khon 1 iu 12 Ngh nh 972007/N-CP quy nh c 2 trng hp c coi l chm np tin thu: - Np tin thu chm so vi thi hn quy nh, thi hn c gia hn np thu, thi hn ghi trong thng bo ca c quan thu, trong quyt nh x l vi phm php lut v thu ca c quan thu; - Np thiu tin thu do khai sai s thu phi np, s thu c min, s thu c gim, s thu c hon ca cc k khai thu trc, nhng ngi np thu t pht hin ra sai st v t gic np s tin thu thiu vo ngn sch nh nc trc thi im nhn c quyt nh kim tra thu, thanh tra thu ca c quan nh nc c thm quyn.

c) Khai sai dn n thiu s tin thu phi np hoc tng s tin thu c hon (iu 107 Lut qun l thu): Ngi np thu phn nh y , trung thc cc nghip v kinh t lm pht sinh ngha v thu trn s k ton, ho n, chng t nhng khai sai dn n thiu s tin thu phi np hoc tng s tin thu c hon hoc khai sai (nhng khng thuc cc trng hp quy nh l hnh vi trn thu, gian ln thu) dn n thiu s tin thu phi np hoc tng s tin thu c hon. Khon 1 iu 13 Ngh nh 972007/N-CP quy nh c 4 trng hp c coi l khai sai dn n thiu s tin thu phi np hoc tng s tin thu c hon: - Hnh vi khai sai dn n thiu s tin thu phi np hoc tng s tin thu c hon, tng s thu c min, gim, nhng ngi np thu ghi chp kp thi, y , trung thc cc nghip v kinh t lm pht sinh ngha v thu trn s k ton, ho n, chng t; - Hnh vi khai sai ca ngi np thu lm gim s tin thu phi np hoc tng s tin thu c hon, s thu c min, gim khng thuc trng hp th nht nhng khi b c quan c thm quyn pht hin, ngi vi phm t gic np s tin thu khai thiu vo ngn sch nh nc trc thi im c quan thu lp bin bn kim tra thu, kt lun thanh tra thu; - Hnh vi khai sai ca ngi np thu lm gim s tin thu phi np hoc tng s tin thu c hon, s thu c min, s thu c gim b c quan c thm quyn lp bin bn kim tra thu, kt lun thanh tra thu xc nh l c hnh vi khai man trn thu, nhng nu ngi np thu vi phm ln u, c tnh tit gim nh v t gic np s tin thu vo ngn sch nh nc trc thi im c quan c thm quyn ra quyt nh x l th c quan thu lp bin bn ghi nhn xc nh li hnh vi khai thiu thu; - S dng ho n, chng t bt hp php hch ton gi tr hng ho, dch v mua vo lm gim s tin thu phi np hoc lm tng s tin thu c hon, s tin thu c min, s tin thu c gim, nhng khi c quan thu kim tra pht hin, ngi mua chng minh c li vi phm s dng ho n bt hp php thuc v bn bn hng v ngi mua hch ton k ton y theo quy nh. d) Trn thu, gian ln thu (iu 108 Lut qun l thu): - Khng np h s ng k thu; khng np h s khai thu; np h s khai thu sau chn mi ngy, k t ngy ht thi hn np h s khai thu theo quy nh hoc ngy ht thi hn gia hn np h s khai thu theo quy nh; - Khng ghi chp trong s k ton cc khon thu lin quan n vic xc nh s tin thu phi np;

- Khng xut ho n khi bn hng ho, dch v hoc ghi gi tr trn ho n bn hng thp hn gi tr thanh ton thc t ca hng ho, dch v bn; - S dng ho n, chng t bt hp php hch ton hng ho, nguyn liu u vo trong hot ng pht sinh ngha v thu lm gim s tin thu phi np hoc lm tng s tin thu c min, s tin thu c gim hoc tng s tin thu c khu tr, s tin thu c hon; - S dng chng t, ti liu khng hp php khc xc nh sai s tin thu phi np, s tin thu c hon; - Khai sai vi thc t hng ha xut khu, nhp khu m khng khai b sung h s khai thu sau khi hng ha c thng quan trong thi gian su mi ngy, k t ngy ng k t khai hi quan; - C khng k khai hoc khai sai v thu i vi hng ha xut khu, nhp khu; - Cu kt vi ngi gi hng nhp khu hng ho nhm mc ch trn thu; - S dng hng ho c min thu khng ng vi mc ch quy nh m khng khai thu. xc nh thi im trn thu c coi l hon thnh, phi tha mn c 2 iu kin cn v sau: - Ngi np thu thc hin mt hoc nhiu trong chn hnh vi vi phm c lit ke trn. - ht thi hn np h s k khai thu ca k tnh thu hoc c quyt nh hon thu ca c quan c thm quyn ra quyt nh hon thu, min thu, gim thu1. 5) Hnh thc x pht vi phm hnh chnh v thu. 6) Thm quyn x pht vi phm hnh chnh v thu. Qun l nh nc l hot ng c s tham gia ca rt nhiu cc c quan nh nc, cn b, cng chc nh nc tng ng vi tng ngnh, lnh vc qun l. Qun l nh nc v thu c s tham gia ca 2 c quan quan l chuyn ngnh (c quan thu v c quan hi quan), mt nhm c quan qun l chung c phn chia theo gii hn a gii hnh chnh lnh th v cn b cng chc m nhim cc chc v khc nhau trong cc c quan ny. V vy, thm quyn x pht vi phm hnh chnh v thu cng c chia thnh 3 nhm.

on 2 khon iu 5 Ngh nh 98/2007/N-CP ngy 7/6/2007 quy nh Thi im xc nh hnh vi trn thu, gian ln thu l ngy tip theo ngy cui cng ca hn np h s khai thu ca k tnh thu m ngi np thu thc hin hnh vi trn thu, gian ln thu hoc ngy tip theo ngy c quan c thm quyn ra quyt nh hon thu, min thu, gim thu.

a) Nhm c quan thu cc cp1: c thm quyn x pht vi phm hnh chnh v thu i vi cc sc thu ni a nh: cc sc thu thu vo thu nhp, thu vo ti sn, thu thu hng ha i vi hng ha ni a. - Pht cnh co; - Pht tin n 100.000 ng i vi cc hnh vi vi phm v th tc thu quy nh ti Ngh nh ny. Trm trng Trm Thu, i trng i Thu trong phm vi chc nng, nhim v c quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n 2.000.000 ng i vi cc hnh vi vi phm v th tc thu. quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n 10.000.000 ng i vi hnh vi vi phm vi phm php lut v thu; - Tch thu tang vt, phng tin c s dng thc hin hnh vi vi phm php lut v thu; - p dng bin php khc phc hu qu quy nh ti khon 3 iu 6 Ngh nh ny. Cc trng Cc Thu, trong phm vi a bn qun l ca mnh, c quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n 100.000.000 ng i vi hnh vi vi phm cc th tc thu i vi cc hnh vi vi phm php lut v thu; - Tch thu tang vt, phng tin c s dng thc hin hnh vi vi phm php lut v thu; - p dng bin php khc phc hu qu quy nh ca php lut. b) Thm quyn x pht vi phm hnh chnh v thu ca c quan hi quan2: C thm quyn x pht vi phm hnh chnh v thu i vi cc sc thu hng ha trong qu trnh xut khu hoc nhp khu. i trng i nghip v thuc Chi cc Hi quan c quyn: - Pht cnh co;
1 2

Nhn vin Thu ang thi hnh cng v c quyn:

Chi cc trng Chi cc Thu, trong phm vi a bn qun l ca mnh, c

iu 18 Ngh nh 982007/N-CP ngy 7/6/2007. iu 28 Ngh nh 97/2007/N-CP ca chnh ph ngy 7/6/2007.

- Pht tin n 500.000 ng. Chi cc trng Hi quan (bao gm Chi cc trng Chi cc Hi quan ca khu, Chi cc trng Chi cc Hi quan ngoi ca khu, Chi cc trng Chi cc Kim tra sau thng quan); i trng i Kim sot thuc Cc Hi quan tnh, lin tnh, thnh ph trc thuc Trung ng (sau y gi chung l Cc Hi quan); i trng i Kim sot chng bun lu v Hi i trng Hi i kim sot trn bin thuc Cc iu tra chng bun lu Tng cc Hi quan c quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n 10.000.000 ng; - Tch thu tang vt, phng tin c s dng vi phm hnh chnh c gi tr n 20.000.000 ng. Cc trng Cc Hi quan c quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n 20.000.000 ng; - Tc quyn s dng giy php thuc thm quyn; - Tch thu tang vt, phng tin c s dng vi phm hnh chnh; - Buc a ra khi lnh th Vit Nam hoc buc ti xut tang vt, phng tin vi phm; - Buc tiu hy tang vt vi phm l vn ho phm c hi, hng ho thuc din gy hi cho sc kho con ngi, vt nui, cy trng; - Buc np li s tin bng tr gi tang vt, phng tin vi phm b tiu th, tu tn, tiu hy tri php. Cc trng Cc iu tra chng bun lu, Cc trng Cc Kim tra sau thng quan thuc Tng cc Hi quan c quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n 70.000.000 ng. Ring Cc trng Cc iu tra chng bun lu thuc Tng cc Hi quan c pht tin i vi hnh vi vi phm hnh chnh v thu n mc 100.000.000 ng; - Tc quyn s dng giy php thuc thm quyn; - Tch thu tang vt, phng tin vi phm hnh chnh; - Buc a ra khi lnh th Vit Nam hoc buc ti xut hng ho, vt phm, phng tin vi phm; - Buc tiu hy tang vt l vn ho phm c hi, hng ho gy hi cho sc kho con ngi, vt nui v cy trng;

- Buc np li s tin bng tr gi tang vt, phng tin vi phm b tiu th, tu tn, tiu hy tri php. c) Thm quyn x pht vi phm hnh chnh ca y ban nhn dn cc cp1. Ch tch U ban nhn dn cp huyn c quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n 20.000.000 ng; - Tc quyn s dng giy php, chng ch hnh ngh thuc thm quyn; - Tch thu tang vt, phng tin c s dng vi phm hnh chnh; - p dng cc bin php khc phc hu qu; Ch tch U ban nhn dn cp tnh c quyn: - Pht cnh co; - Pht tin n mc ti a l 100 triu ng. - Tc quyn s dng giy php, chng ch hnh ngh thuc thm quyn; - Tch thu tang vt, phng tin c s dng vi phm hnh chnh; - p dng cc bin php khc phc hu qu. II. X l hnh s v hnh vi trn thu trn thu. 1. Khi nim, c im. Nh trn cp, trng hp hnh vi vi phm php lut thu c xc nh l nghim trng tha mn du hiu ca ti phm th khng c x pht vi phm hnh chnh m phi chuyn h s sang c quan c thm quyn x l hnh s. Theo quy nh ti B lut hnh s th ch b truy cu trch nhim hnh s khi hnh vi vi phm c coi l ti phm: Ti phm l hnh vi nguy him cho x hi c quy nh trong B lut hnh s, do ngi c nng lc trch nhim hnh s thc hin mt cch c hoc v , xm phm c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th T quc, xm phm ch chnh tr, ch kinh t, nn vn ho, quc phng, an ninh, trt t, an ton x hi, quyn, li ch hp php ca t chc, xm phm tnh mng, sc khe, danh d, nhn phm, t do, ti sn, cc quyn, li ch hp php khc ca cng dn, xm phm nhng lnh vc khc ca trt t php lut x hi ch ngha2. Theo , iu 161 B lut Hnh s nm 1999 xc nh mc nguy him cho x hi ca hnh vi trn thu phi tha mn mt trong hai du hiu sau: S tin trn thu trn 50 triu ng. - Trng hp s tin trn thu di 50 triu ng nhng b x pht hnh chnh v hnh vi trn thu trc hoc b kt n v ti trn thu hoc cc ti sn xut, bun
1

iu 30 Php lnh X l vi phm hnh chnh nm 2002, Khon 5 iu 28 Ngh nh 97/2007/N-CP ca chnh ph ngy 7/6/2007, iu 19 Ngh nh 98/2007/N-CP ca chnh ph ngy 7/6/2007. 2 Khon 1 iu 8 B lut Hnh s nm 1999.

bn hng gi l thc n dng chn nui, phn bn, thuc th y, thuc bo v thc vt, ging cy trng, vt nui ; ti kinh doanh tri php; ti u c nhng cha c xa n tch. a. c im ca x l hnh s v hnh vi trn thu. Khng ging vi x pht vi phm hnh chnh v thu, ch th tin hnh x l hnh s i vi ti trn thu l cc c quan t tng: c quan iu tra, vin kim st, ta n c thm quyn. Trong , ch c ta n m c th l hi ng xt x mi c thm quyn quyt nhco1 hay c khong c hnh vi phm ti trong lnh vc qun l thu. i tng b p dng bin php cng ch hnh s l cc c nhn (khng bao gm t chc). Trng hp cc ch th ca hnh vi trn thu l cc t chc th hoc/v l c nhn ngi i din theo php lut ca t chc hoc/v nhng c nhn khc c lin quan s b x l hnh s. Cn c php l x l l B lut Hnh s nm 1999 v cc vn bn hng dn thi hnh. Vic x l hnh s i vi ti trn thu phi tun th v mt cu thnh ti phm, v thi hiu x l, vic quyt nh hnh pht phi tun th cc quy nh v tnh tit tng nng v gim nh Trnh t, th tc x l hnh s i vi hnh vi vi phm php lut thu phi tun th quy nh ca B lut T tng Hnh s nm 2003 v cc vn bn hng dn thi hnh. V trch nhim hnh s l loi trch nhim nng n nht, nh hng n nhn thn ca ngi phm ti nn trnh t, th tc x l l rt cht ch. b. Khi nim. Trn c s vic phn tch cc c im trn, c th a ra khi nim nh sau: x l hnh s i vi hnh vi vi phm php lut thu l bin php cng ch nghim khc nht khi hnh vi tha mn du hiu ca ti phm, c tin hnh theo trnh t th tc cht ch v ch c p dng i vi c nhn vi phm. 2. Cu thnh ti trn thu. Mt khch quan: tha mn mt trong 2 du hiu sau: S tin trn thu trn 50 triu ng. - Trng hp s tin trn thu di 50 triu ng nhng b x pht hnh chnh v hnh vi trn thu trc hoc b kt n v ti trn thu hoc cc ti sn xut, bun bn hng gi l thc n dng chn nui, phn bn, thuc th y, thuc bo v thc vt, ging cy trng, vt nui ; ti kinh doanh tri php; ti u c nhng cha c xa n tch. Khch th: l quan h qun l nh nc v thu m bo thu ng, thu s tin thu pht sinh vo ngn sch nh nc.

 Mt ch quan: Li ca ch th vi phm l li c, ch th vi phm nhn thc c hnh vi ca mnh l tri vi quy nh ca php lut v nhn thc r hu qu php l bt li c th xy ra. Mt ch quan ca ti trn thu khng cn chng minh ng c v mc ch. Ch th: Ch th b x l hnh s l c nhn t 16 tui tr ln, c nng lc ch th theo quy nh ca php lut (do mc cao nht cu hnh pht i vi ti trn thu l 7 nm t giam thuc nh ti phm nghim trng).