TRNG I HC CN TH

KHOA NNG NGHIP V SINH HC NG DNG

B MN KHOA HC T V QUN L T AI

TRN VN TNH
ti:

NGHIN CU NG DNG NH VIN THM

WORLD VIEW 1 GII ON HIN TRNG RNG
KHU VC VN QUC GIA
U MINH H - C MAU

LUN VN TT NGHIP
NGNH QUN L T AI

CN TH, 04/2008

TRNG I HC CN TH
KHOA NNG NGHIP V SINH HC NG DNG
B MN KHOA HC T V QUN L T AI

LUN VN TT NGHIP
ti:

NGHIN CU NG DNG NH VIN THM

WORLD VIEW 1 GII ON HIN TRNG RNG
KHU VC VN QUC GIA
U MINH H - C MAU

Gio vin hng dn:

Sinh vin thc hin:

Ts. V QUANG MINH

TRN VN TNH

Ths. HUNH TH THU HNG

MSSV: 4043901
LP: QL K30A

KHA 30 (2004 2008)

TRNG I HC CN TH
KHOA NNG NGHIP V SINH HC NG DNG
B MN KHOA HC T V QUN L T AI
--------- --------NHN XT CA C QUAN THC TP
Chng nhn ca B mn Khoa Hc t v Qun L t ai
Chng nhn bo co lun vn tt nghip vi ti:

NGHIN CU NG DNG NH VIN THM

WORLD VIEW 1 GII ON HIN TRNG RNG
KHU VC VN QUC GIA
U MINH H - C MAU
Do sinh vin Trn Vn Tnh, lp Qun L t ai K30A khoa Nng
Nghip V Sinh Hc ng Dng trng i Hc Cn Th thc hin t ngy
01/01/2008 n ngy 15/04/2008 ti b mn Khoa Hc t v Qun L t ai
khoa Nng Nghip V Sinh Hc ng Dng trng i Hc Cn Th.
Nhn xt: .......................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Cn Th, ngy ...thng 05 nm 2008

TRNG I HC CN TH
KHOA NNG NGHIP V SINH HC NG DNG
B MN KHOA HC T V QUN L T AI
--------- --------NHN XT CA CN B HNG DN
Chng nhn chp thun bo co lun vn tt nghip
ngnh Qun L t ai vi ti:

NGHIN CU NG DNG NH VIN THM

WORLD VIEW 1 GII ON HIN TRNG RNG
KHU VC VN QUC GIA
U MINH H - C MAU
Do sinh vin Trn Vn Tnh, lp Qun L t ai K30A khoa Nng
Nghip V Sinh Hc ng Dng trng i Hc Cn Th thc hin t ngy
01/01/2008 n ngy 15/04/2008 ti b mn Khoa Hc t v Qun L t ai
khoa Nng Nghip V Sinh Hc ng Dng trng i Hc Cn Th.
Nhn xt ca cn b hng dn:...................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Knh trnh hi ng chm lun vn tt nghip thng qua.
Cn Th, ngy ...thng 05 nm 2008
Cn b hng dn

TRNG I HC CN TH
KHOA NNG NGHIP V SINH HC NG DNG
B MN KHOA HC T V QUN L T AI
--------- --------NHN XT CA HI NG BO CO
Hi ng chm lun vn tt nghip chp thun bo co vi ti:

NGHIN CU NG DNG NH VIN THM

WORLD VIEW 1 GII ON HIN TRNG RNG
KHU VC VN QUC GIA
U MINH H - C MAU
Do sinh vin Trn Vn Tnh thc hin v bo co trc hi ng.
Ngy.thng 05 nm 2008
Bo co lun vn tt nghip c Hi ng nh gi mc:......................
kin Hi ng:...........................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Cn Th, ngy ...thng 05 nm 2008
Ch tch Hi ng

LCH S C NHN
------- ------H v tn: Trn Vn Tnh.
Ngy sinh: 12/09/1981.
Ni sinh: Long Bnh Long M - Hu Giang.
H tn cha: Trn Vn Trung.
H tn m: Nguyn Th Cn.
Tt nghip ph thng trung hc vo thng 6/2001 ti trng Ph thng
trung hc huyn Long M - tnh Hu Giang.
T thng 02/2002 n thng 01/2004 nhp ng ti n v Tiu on BB6,
Trung on BB20, S on 330, Qun khu IX.
Vo trng i Hc Cn Th thng 9/2004, hc ngnh Qun L t ai.
Tt nghip k s chuyn ngnh Qun L t ai nm 2008.

LI CM T
------- ------Qua thi gian 4 nm hc tp v rn luyn ti trng i Hc Cn Th,
trong khong thi gian 4 thng (t 01/2008 04/2008) ca hc k II nm hc
2007 2008 em tin hnh nghin cu ti lun vn tt nghip. c s gip
v hng dn tn tnh ca thy c hng dn n nay lun vn tt nghip ca
em cng hon thnh. t c kt qu nh ngy hm nay, tt c l nh vo
cng n ca qu thy c ca trng i Hc Cn Th. c bit l qu thy c
thuc khoa Nng Nghip V Sinh Hc ng Dng, tn tnh truyn t nhng
kin thc qu bo trong sut bn nm hc di my trng i Hc. y l
nhng vn sng v cng quan trng, l hnh trang tri thc gip em vng bc
trong qu trnh cng tc v sau.
Em xin chn thnh gi li cm n n:
Qu thy c thuc B mn Khoa Hc t v Qun L t ai, trng
i Hc Cn Th, nhng ngi trc tip ging dy v hng dn em trong
sut thi gian hc tp v rn luyn ti trng.
Em xin chn thnh by t lng bit n su sc n thy V Quang Minh,
thy Trn Vn Hng, c Hunh Th Thu Hng tn tnh ch bo em trong sut
thi gian em thc hin ti cng nh thi gian hc tp ti trng.
Cc c ch, anh ch thuc ban qun l d n Vn quc gia U Minh H,
S Ti Nguyn Mi Trng Tnh C Mau cung cp cho em nhiu ti liu qu
bo gip cho em hon thnh lun vn ny.
Con xin cm n Ba, M chu nhiu vt v to iu kin tt nht cho
con hc tp v t c kt qu nh ngy hm nay.
Cm n tt c cc bn lp Qun L t ai K30 ng vin gip ti
trong qu trnh hc tp v thc hin lun vn.
Trn Vn Tnh

DANH SCH BNG

Trang
Bng 3.1. Ta cc im khng ch trn nh c nn ............................................... 36
Bng 3.2. Bng m t c im cc i tng sau khi phn loi khng kim tra .......... 40
Bng 3.3. S lng cc im kho st ............................................................................ 44
Bng 3.4. Bng th hin ta cc im kho st v hin trng rng ........................... 45
Bng 3.5. Bng cha kha gii on mt s i tng trn nh vin thm ..................... 46
Bng 3.6. Bng th hin kt qu gii on khng kim tra v kt qu kim tra thc a 48
Bng 3.7. Cc thng s ca cc nhm kim tra (ROI) cho tng i tng gii on .... 50
Bng 3.8. Bng th hin kt qu kho st thc a v kt qu gii on bng phng
php phn loi c kim tra .............................................................................................. ..61

DANH SCH HNH

Trang
Hnh 1.1. S phn x i vi nc...................................................................................... 3
Hnh 1.2. S phn x i vi t ........................................................................................ 4
Hnh 1.3. S phn x i vi thc vt ................................................................................ 5
Hnh 1.4. V tinh vin thm c phn gii siu cao World View 1 .............................. 18
Hnh 1.5. Biu tng phn mm ENVI ............................................................................ 20
Hnh 1.6. Thanh menu chnh ca phn mm ENVI ......................................................... 22
Hnh 1.7. Danh sch cc knh ph ang lm vic (Available Bands List) ...................... 22
Hnh 1.8. Cc ca s hin th d liu nh trong ENVI .................................................... 23
Hnh 2.1. Lu cc bc gii on nh vin thm ........................................................ 26
Hnh 3.1. nh v tinh World View 1 khu vc U Minh h ............................................... 33
Hnh 3.2. nh khu vc vn quc gia U Minh h c che ...................................... 34
Hnh 3.3. nh vn quc gia U Minh h (cha nn) ....................................................... 34
Hnh 3.4. Bn khu vc U Minh h c s ho ..................................................... 34
Hnh 3.5. V tr cc im tng ng c chn. ......................................................... 35
Hnh 3.6. nh khu vc vn quc gia U Minh h trc khi nn .................................... 36
Hnh 3.7. nh khu vc vn quc gia U Minh h sau khi nn......................................... 36
Hnh 3.8. nh v biu Histogram trc khi bin i tng phn .......................... 37
Hnh 3.9. nh v biu Histogram sau khi bin i tng phn ............................. 37
Hnh 3.10. nh khu vc vn quc gia U Minh h sau khi lc ...................................... 39
Hnh 3.11. S thay i gi tr sng ca pixel trung tm............................................... 39
Hnh 3.12. Biu Histogram th hin s phn b cc i tng trn nh .................... 41
Hnh 3.13. Bn hin trng vn quc gia U Minh h - C Mau (Kt qu phn loi
khng kim tra) ................................................................................................................. 42
Hnh 3.14. nh 3D khu vc vn quc gia U Minh h - C Mau ................................... 43
Hnh 3.15. V tr cc im kho st c chn trn nh ............................................. 44
Hnh 3.16. Bn hin trng vn quc gia U Minh h th hin ta cc im kho
st (Phn loi khng kim tra) .......................................................................................... 47
Hnh 3.17. Kt qu chn nhm kim tra (ROI) ................................................................ 49
Hnh 3.18. S lng pixel c chn cho tng nhm kim tra ....................................... 50
Hnh 3.19. S lng pixel c chn ca tng i tng ................................................ 50

Hnh 3.20. S phn b gi tr cc pixel ca cc nhm kim tra ....................................... 51

Hnh 3.21. Thng k s phn b cc gi tr pixel ca cc nhm kim tra i din cho
i tng lau sy .............................................................................................................. 52
Hnh 3.22. Bn hin trng rng vn quc gia U Minh h - C Mau ........................ 53
Hnh 3.23. i tng c gii on l dn, choi ......................................................... 54
Hnh 3.24. i tng c gii on l lau, sy .............................................................. 54
Hnh 3.25. i tng c gii on l rng t 2 tui n di 3 tui .......................... 55
Hnh 3.26. i tng c gii on l rng t 3 tui tr ln ........................................ 55
Hnh 3.27. i tng c gii on l rng tha ngp nc ........................................ 56
Hnh 3.28. i tng c gii on l t trng ngp nc .......................................... 56
Hnh 3.29. Biu Histogram th hin s phn b cc i tng .................................. 57
Hnh 3.30. Biu th hin din tch ca cc i tng c gii on ......................... 58

MC LC
Trang
DANH SCH BNG.......................................................................................................
DANH SCH HNH........................................................................................................
TM LC .....................................................................................................................
M U ..........................................................................................................................
CHNG I: LC KHO TI LIU.........................................................................1
1.1. GII THIU V VIN THM ..............................................................................1
1.1.1. nh ngha v vin thm.......................................................................................1
1.1.2. H thng vin thm ..............................................................................................1
1.1.3. S ghi nhn ca cc s vt ln nh vin thm......................................................1
1.1.4. Chp nh t v tinh ..............................................................................................2
1.1.4.1. Thnh phn ........................................................................................................2
1.1.4.2. Cc kiu chp nh .............................................................................................2
1.1.4.3. Cc thng s k thut ca mt v tinh...............................................................2
1.1.4.4. S phn x ca cc s vt theo di sng......................................................3
1.1.5. Tng quan v vin thm .......................................................................................5
1.1.6. u im ca cng ngh vin thm .......................................................................7
1.1.7. ng dng ca vin thm.......................................................................................8
1.1.7.1. ng dng trn th gii ......................................................................................8
1.1.7.2. ng dng cng ngh vin thm gim st ti nguyn thin nhin v mi
trng Vit Nam ..........................................................................................................9
1.1.8. X l nh vin thm ...........................................................................................12
1.1.8.1. Gii on nh bng mt ..................................................................................12
1.1.8.2. X l nh k thut s .......................................................................................13
1.2. GII THIU V H THNG THNG TIN A L (GIS)...............................15
1.2.1. nh ngha ..........................................................................................................15
1.2.2. Xu hng pht trin ca GIS..............................................................................16
1.2.3. ng dng H thng tin a l v Vin thm trong qun l mi trng v ti
nguyn Vit Nam.......................................................................................................17
1.3. GII THIU V V TINH WORLD VIEW ......................................................18
1.4. GII THIU PHN MM ENVI ........................................................................20

CHNG 2: PHNG TIN PHNG PHP ....................................................25

2.1. PHNG TIN ....................................................................................................25
2.2. PHNG PHP ...................................................................................................25
2.2.1. Thu thp d liu .................................................................................................25
2.2.2. Cc bc x l nh, bn ................................................................................25
2.2.3. Vit bo co .......................................................................................................26
CHNG 3: KT QU THO LUN .....................................................................27
3.1. GII THIU KHI QUT KHU VC VN QUC GIA U MINH H .......27
3.1.1. iu kin t nhin .............................................................................................27
3.1.1.1. V tr a l, din tch t nhin........................................................................ 27
3.1.1.2. Ti nguyn thc vt v ng vt......................................................................29
3.1.1.3. V ti nguyn thu sn.....................................................................................29
3.1.1.4. V cc gi tr sinh thi, nhn vn ...................................................................29
3.1.2. c im kinh t x hi .....................................................................................31
3.2. KT QU THC HIN CC BC XY DNG BN HIN TRNG .33
3.2.1. Chn nh ............................................................................................................33
3.2.2. Nn nh ..............................................................................................................34
3.2.3. Tng cng cht lng nh ...............................................................................36
3.2.4. Phn loi khng kim tra................................................................................... 39
3.2.5. Kim tra, kho st thc a ................................................................................43
3.2.6. Thnh lp bng cha kho gii on ..................................................................46
3.2.7. Phn loi c kim tra .........................................................................................47
3.2.8. nh gi cht lng nh v kh nng ng dng ca nh ..................................59
CHNG 4: KT LUT - KIN NGH ...................................................................62
4.1. Kt lun................................................................................................................. 62
4.2. Kin ngh ..............................................................................................................63
TI LIU THAM KHO ............................................................................................64

TM LC
Rng l ti nguyn v cng qu gi, l l phi xanh ca mi vng mi quc gia
v n th hin nhng c trng v mi trng sinh thi ca khu vc . V vy n cn
phi c bo v v khai thc mt cch hp l mi trng sng ca chng ta lun
c trong sch. c bit l khu vc rng trm trn t than bn Vn quc gia U
Minh h - C Mau c thnh lp trn c s nng cp rng c dng V Di, rng vi
gi tr rt cao v a dng sinh hc, cnh quan thin nhin, mi trng, vn ha v lch
s.
p ng c yu cu ngy cng cao ca con ngi nhiu cng ngh vi k
thut cao ra i t bit l cng ngh vin thm. Cng ngh vin thm c ng
dng trong nhiu lnh vc c bit trong thnh lp bn hin trng phc v qun l
theo di ti nguyn thin nhin nht l ti nguyn rng.
Vi ti Nghin cu ng dng nh vin thm World View 1 gii on
hin trng rng khu vc vn quc gia U Minh h - C Mau s dng nh vin
thm c chp t v tinh World View 1, cng ngh x l nh l phn mm ENVI 3.6
cng cc phn mm chuyn dng khc xy dng c bn hin trng khu vc
Vn quc gia U Minh h. Kt qu cho thy Vn quc gia U Minh h gm 3 cp
tui: Rng tha ngp 1 tui, rng trng t 2 di 3 tui, rng trng v rng t nhin
t 3 tui tr ln.
Vi kt qu ny cho thy kh nng ng dng nh vin thm World View 1
gii on v thnh lp bn hin trng l rt tt v chnh xc cao. Qua n s
gip cho vic qun l ti nguyn rng c cht ch v hp l.

M U
nc ta hin nay, khoa hc cng ngh ang l nn tng v ng lc thc y
mnh m qu trnh cng nghip ha, hin i ha t nc. Trong khoa hc cng
ngh vin thm c nhim v nghin cu qun l ti nguyn thin nhin nh ti nguyn
t, nc, khong sn, rng v gim st mi trng, nhm gp phn quan trng vo s
nghip pht trin t nc mt cch bn vng.
Trong thi gian qua, cc ng dng cng ngh vin thm nc ta thu c
mt s kt qu ng k song cha nhiu, ch yu tp trung vo vic hiu chnh bn
a hnh, lp mt s bn chuyn , v mt s t lnh vc mi trng.
Ngy nay vi k thut vin thm ngy cng hin i hn gp phn to ln
trong vic thu thp, phn tch cc thng tin v pht hin s hin din cng nh s thay
i ca mi trng v ti nguyn thin nhin trn Tri t phc v cho nhiu mc
ch khc nhau. Ngnh vin thm pht trin gp mt vai tr ht sc quan trng, l
mt cng c phc v v h tr c lc cho nhiu ngnh, nhiu lnh vc khc nhau.
Rng l mt trong nhng i tng cn c qun l mt cch cht ch. Vi
yu cu , chng ta cn phi bit c hin trng rng ca c khu vc qun l bao
gm: Cc i tng pht trin, tnh trng pht trin, tui ca tng i tng,.... V
vy, chng ta cn phi c nh ca khu vc qun l, vi cng ngh vin thm s gip
cho chng ta c c nh ny.
nh vin thm c chp bi nhiu v tinh nh: V tinh Spot, Radasat, World
View 1v c ng dng trong nhiu lnh vc khc nhau. Cng ngh x l nh
c la chn l phn mm ENVI (The Enviroment for Visualizing Images) c
nhiu nh khoa hc nh gi l mt phn mm x l nh vin thm c nhiu tnh nng
u vit trong x l nh, v ENVI h tr cho php x l nhng d liu khng phi l d
liu chun, hin th v phn tch nhng nh ln. N cng cho php m rng kh nng
phn tch d liu bi cc hm ca ngi dng.
Vi yu cu , ti: Nghin cu ng dng nh vin thm World View 1
gii on hin trng rng khu vc vn quc gia U Minh H - C Mau c
thc hin.

CHNG 1
LC KHO TI LIU
1.1. GII THIU V VIN THM
1.1.1. nh ngha v vin thm
Theo V Quang Minh (1999), vin thm (Remote sensing) c nh ngha l
s thu thp v phn tch thng tin v cc i tng, s thu thp v phn tch ny c
thc hin t mt khong cch khng gian khng c s tip xc trc tip n cc vt
th.
Theo Thomos M.Lillesand v Ralph W.Kiefer (1996), vin thm l khoa hc v
cng ngh thu thp thng tin v mt vt th, mt vng hay mt hin tng thng qua
s phn tch ca d liu c c bi mt thit b m khng tip xc trc tip vi vt
th, vng hay hin tng nghin cu.
Theo L Nguyn (1999), k thut vin thm (m chng ta quen gi l vin
thm) l k thut nghin cu cc i tng mt cch gin tip thng qua m hnh ca
chng c chp hoc ghi t xa nht nh trong v tr, dng hnh nt ha hoc
dng s.
Theo Nguyn Xun Anh (2004), vin thm l mn khoa hc v ngh thut thu
nhn thng tin v cc vt, vng hay hin tng no qua vic x l s liu s dng
thit b quan st t xa. t lu trong thin vn hc ngi ta dng knh thin vn, h
thng rada quan st cc hnh tinh trong h mt tri.
Phng php vin thm l phng php s dng bc x in t (nh x nhit,
sng cc ngn) nh mt phng tin iu tra v o c c tnh ca i tng.
My bay v v tinh l nhng vt mang ch yu cho quan trc trong vin thm,
(V Quang Minh, 1999).
1.1.2. H thng vin thm
Theo V Quang Minh (1996), c hai h thng vin thm l:
- H thng vin thm th ng: l h thng ghi li nng lng c bc x t
nhin hay phn x t mt s i tng.
- H thng vin thm ch ng: l h thng cung cp nng lng ring cho n
v chiu trc tip vo i tng nhm o c phn nng lng tr v.
1.1.3. S ghi nhn ca cc s vt ln nh vin thm
Theo V Quang Minh (1996), s ghi nhn ca cc s vt ln nh vin thm l
1

nh mu gi c cc c im sau:
- Nc trong t m cho mu xanh dng n en.
- t kh th mu xanh dng nht n trng.
- Thc vt mu xanh cho mu sng.
- Thc vt su bnh tn cng th cho mu hi hng, hi nu hay hi vng, ty
theo loi su bnh tn cng.
- Cc cy c ht chn vng th cho mu xanh l cy m pha ln vi mu vng
v trng.
1.1.4. Chp nh t v tinh
1.1.4.1. Thnh phn
M hnh chung ca vic chp nh t v tinh gm cc b phn sau:
- V tinh chp nh.
- V tinh nh v ton cu.
- V tinh chuyn tip.
- Trm thu.
1.1.4.2. Cc kiu chp nh
Theo V Quang Minh (1999), c hai kiu h thng chp nh v tinh l h
thng nh dng khung v h thng chp nh dng qut. H thng chp nh dng qut
c 4 kiu bao gm: qut ngang, qut dc, qut vng v qut bn.
1.1.4.3. Cc thng s k thut ca mt v tinh
Theo M. Lillesand v Ralph W. Kiefer (1994), mt v tinh thng thng c cc
thng s sau:
- Tn s hot ng.
- cao ca v tinh.
- S qu o trong mt ngy.
- Thi gian hot ng.
- Ti liu lu v tinh.
- Cc h thng chp nh.
- Gc nhn.
- phn gii trn mt t.
- S detector trn mt band.

1.1.4.4. S phn x ca cc s vt theo di sng

Theo L Quang Tr v ctv (1999), ty theo mi s vt m chng c s phn x
thay i nh sau:
- S phn x i vi nc
Nc trong s hp thu mt s nng lng ln bc x trong khong nh sng
nhn thy c v s hp thu hon ton cc bc sng thuc ph hng ngoi. Nc
c c mang ph sa th c s phn x kh hn nc trong trong khong nh sng thy
c. Trong cc trng hp c bit, mt nc phng phn x t nh sng mt tri ln
my nh th s to mt nh sng (hot spot) trn nh.

Hnh 1.1. S phn x i vi nc

- S phn x i vi t
Nhn t nh hng ln s phn x i vi t l m, cu trc t (c tnh
ct, tht v st), g gh, oxit st v cht hu c. Chng hn nh m trong t s
lm gim cng phn x, m ca t lm cho cu trc t th, t ct thot nc
tt, m trong t thp nn cng phn x cao. Trong trng hp khng c nc,
t c khuynh hng thay i cu trc t kh s c mu sm hn cu trc t mn,
hai nhn t lm gim phn x ca t l b mt g gh v cha vt liu hu c, s
c mt ca oxit st trong t cng lm gim cng phn x trong bc sng nhn
thy, (Cole and Montgomery, 1987).
S phn x ca t da vo cc yu t sau y:
Tnh trng m ca b mt tri t.
Thnh phn khong trong t.
Hm lng hu c trong t.
phng ca b mt tri t.
3

Hnh 1.2. S phn x i vi t

Thng thng th t m hp thu nh sng nhiu hn c bit l bc x hng
ngoi, t c cha thnh phn st nhiu cng hp thu mnh, t c cha nhiu
carbonare calcium hay nhiu ct th phn x mnh vi c nh sng nhn thy c v
nh sng hng ngoi. Mt t g gh to ra nhiu bng rm s lm gim s phn x
ca bc x nh sng thy c, t c nhiu cht hu c c sa cu mn s hp thu
nhiu nh sng, ngc li t c sa cu mn nhng khng c cht hu c th s pht x
nhiu hn.
- S phn x i vi thc vt
Theo L Quang Tr v ctv (1999), thc vt xanh s hp thu mnh trong cc
band mu xanh l cy v mu nh sng thy c. S phn x chnh l qu
trnh quang tng hp ca dip lc t, qu trnh ny cng mnh th s hp thu nh sng
mt tri cng mnh. Do s phn x s km hn nhng n phn x rt mnh trong
bc sng t 0.7 - 1.35m. Qu trnh phn x ny do cc khong trng ca cc t bo
thc vt. i vi nhng cy cn non cu trc ca nhng t bo cha pht trin hon
chnh cho nn n vn c tnh phn x mnh hn i vi nhng cy chn gi. i
vi nhng cy c l rng th s phn x mnh hn i vi nhng cy l kim. Cc thc
vt b cn trng hoc bnh tn cng, do cc dip lc t b ph hy lm tng khong
trng gia cc t bo nn lm cho bc x phn x khng ng u v n phn x cao
cc vng nh sng nhn thy c nhng li thp bc x hng ngoi.

Hnh 1.3. S phn x i vi thc vt.

1.1.5. Tng quan v vin thm
S pht trin ca khoa hc cng ngh nh hng trc tip n ng dng ca
vin thm. Vi vic pht trin k thut v tinh, vin thm tht s tr thnh mt cng
c khng th thiu phc v cuc sng con ngi, ng thi n cng l phng php
nghin cu rt hiu qu trong cc ngnh khoa hc, c bit l cc ngnh khoa hc tri
t. Hng lot cc chng trnh nghin cu s dng thit b vin thm trn v tinh
c thc hin nh LANDSAT, SPOT, IRS, REURS, SPIN, NOAA, GEOS,
SEASAT, EOS,Ty thuc vo mc ch, ngha ca vic nghin cu, cc h thng
thit b vin thm c cu to ph hp: phn gii t vi chc km n hng mt. S
liu m thit b vin thm thu nhn nhng dng rt khc nhau bao gm bin i v
lc (my o trng lc), sng m thanh, sng in t s dng trong dy tn s rng.
Nh k thut v tinh bng Laser (SRL) ngi ta c th xc nh c s dch chuyn
trn mt t c chnh xc ti vi cm hay nh hn ng dng trong nghin cu a
chn. V tinh TRIM c trang b cc thit b lm vic cc dy tn s khc nhau
chp my, chp st,V tinh ny c nhim v nh gi lng nc ma ti khu vc
nhit i m ngi ta cho rng c th lin quan ti hin tng m dn ln trn ton
cu. Vin thm tht s m ra nhng chuyn vng ln v vic nh gi s tng tc
gia con ngi vi mi trng, (Nguyn Xun Anh, 2004).
Ngy nay, vi k thut GPS v GIS, vin thm ngy cng c rt nhiu ng dng
thc t trong nhiu lnh vc. Nh vin thm chng ta c th xc nh trng thi cy
trng, d bo thi tit, l lt, pht hin chy rng, phn vng quy hoch t ai,
nghin cu ng t, nghin cu v tr, nghin cu bin, nghin cu kh quyn, mi
trng, phc v vo mc ch qun s, (Nguyn Xun Anh, 2004).
5

Theo Nguyn Vn Trung (1999), k thut vin thm lm cho cng tc thnh
lp v hiu chnh bn pht trin mnh m. nh vin thm em li ngun thng
tin mi, k thut mi v t tng nghin cu mi.
Theo L Nguyn (1999), nghin cu mt t th vin thm thng s dng
thng tin thu nhn c t v tr do cc v tinh nhn to chuyn dng nghin cu
ti nguyn mi trng thc hin, bay cao t 600 n 1000 km.
Theo Trn Minh v ctv (2003), t liu vin thm v cng a dng, c th tip
cn c bng nhiu ngun t nhiu ni trn th gii. Cng c v h thng thng tin
a l thc s s c nhiu hiu lc khi c ng dng rng ri trong cc gii chuyn
mn.
Nh c kh nng thu nhn nhnh, thu nhn lp li theo cc chu k khc nhau
trn phm vi rng ln nhng thng tin a dng v cc i tng, cc hin tng trn
t lin cng nh trn bin, cng ngh vin thm l cng c quan trng xy dng
mt phn c s d liu v cp nht nhng bin ng theo yu cu ca cng tc
qun l ven bin. Vi mc ch tng bc ng dng cng ngh vin thm phc v
cng tc qun l ven bin, trung tm vin thm tng cc a chnh s dng t liu
nh v tinh thnh lp b bn chuyn nh mt phn ca c s d liu trn, (T
Quang Thnh v ctv, 2003).
Cng ngh vin thm, mt trong nhng thnh tu khoa hc v tr t n
trnh cao v tr thnh k thut ph bin c ng dng rng ri trong nhiu lnh
vc kinh t x hi nhiu nc trn th gii. Nhu cu ng dng cng ngh vin thm
trong lnh vc iu tra nghin cu, khai thc, s dng, qun l ti nguyn thin nhin
v mi trng ngy cng gia tng nhnh chng khng nhng trong phm vi Quc gia,
m c phm vi Quc t. Nhng kt qu thu c t cng ngh vin thm gip cc nh
khoa hc v cc nh hoch nh chnh sch cc phng n la chn c tnh chin lc
v s dng v qun l ti nguyn thin nhin v mi trng. V vy vin thm c s
dng nh l mt cng ngh i u rt c u th hin nay, (Vin kh tng thy vn,
2006).
T nhng nm 60 ca th k 20 vi s xut hin ca v tinh nhn to u tin
th k thut khng gian c s pht trin vt bc. V tinh l cng c quan trng
trong nghin cu ca khoa hc hin i. K thut thm trc bng v tinh pht trin
nhnh chng hnh thnh ln h thng quan trc kh tng v tinh ton cu. Quan trc
6

tri t v quan trc khng gian bc sang mt giai on mi, lm phong ph thm
phm vi, ni dung quan trc. T quan trc mang tnh cc b tng thp ca kh quyn
chuyn sng quan trc c h thng kh quyn. Rt nhiu nhng yu t, nhng v tr
trong kh quyn v trn tri t trc y rt kh quan trc th ngy nay vi v tinh kh
tng u c th thc hin c. Cng ngh vin thm cung cp rt nhiu s liu
cho cc lnh vc nh: thin vn, kh tng, a cht, a l, hi dng, nng nghip,
lm nghip, qun s, thng tin, hng khng, v tr..., (Vin kh tng thy vn, 2006).
Nc ta nhiu i ni, a hnh phc tp ( cao, dc, hng, khe sui thung
lng) iu kin kh tng, kh hu, thu vn din bin phc tp. Cng vi s m ln
ca kh hu ton cu cc hin tng thi tit bt thng nh: Hn hn, l lt ngy
cng gia tng v mc gy tn hi ngy cng ln, nhit tng cao kt hp vi hn
hn dn ti nguy c chy rng, s pht sinh pht trin ca su bnh i vi ma mng
ngy cng trm trng. V vy vic s dng cc thng tin vin thm tch hp vi h
thng thng tin a l (GIS) v h thng nh v ton cu (GPS) cng vi cc quan trc
thu c t b mt s p ng khch quan v a dng cc thng tin cn thit phc v
cng tc nghin cu gim st v d bo kh tng thu vn, kh tng nng nghip v
mi trng m c bit l phc v cho cng tc gim st v cnh bo tc hi ca thin
tai c cc bin php phng trnh v ng cu kp thi, (Vin kh tng thy vn,
2006).
nh vin thm c x l v tch hp trn cc phn mm hin i nh ENVI,
MATLAB, MAPINFO, ACVIEW... Cc sn phm c tnh ton thng qua cc thut
ton c ng dng nhiu nc trn th gii nh M, EU, Nht Bn, Trung
Quc... v c hiu chnh cho ph hp vi iu kin Vit Nam. Cc kt qu thu
c c tch hp vi h thng thng tin a l to ra cc bn chuyn .
Ngoi ra cc gi tr s ca cc sn phm vin thm cn c lu tr di dng nh
phn rt thun tin trong vic khai thc v s dng, (Vin kh tng thy vn, 2006).
1.1.6. u im ca cng ngh vin thm
Cng ngh vin thm l mt phn ca cng ngh v tr, tuy mi pht trin
nhng nhnh chng c p dng trong nhiu lnh vc v c ph bin rng ri
cc nc pht trin. Cng ngh vin thm tr thnh phng tin ch o cho cng
tc gim st ti nguyn thin nhin v mi trng cp tng nc, tng khu vc v
trong phm vi ton cu. Kh nng ng dng cng ngh vin thm ngy cng c
7

nng cao, y l l do dn n tnh ph cp ca cng ngh ny. Vin thm l khoa hc

thu nhn, x l v suy gii cc hnh nh thu nhn t trn khng ca tri t nhn
bit c cc thng tin v i tng trn b mt tri t m khng cn tip xc n.
Nh vy, vin thm l phng php thu nhn thng tin khch quan v b mt tri t
v cc hin tng trong kh quyn nh cc my thu (sensor) c t trn my bay, v
tinh nhn to, tu v tr hoc t trn cc trm qu o. Cng ngh vin thm c
nhng u vit c bn sau:
- ph trm khng gian ca t liu bao gm cc thng tin v ti nguyn, mi
trng trn din tch ln ca tri t gm c nhng khu vc rt kh n c nh rng
nguyn sinh, m ly v hi o;
- C kh nng gim st s bin i ca ti nguyn, mi trng tri t do chu
k quan trc lp v lin tc trn cng mt i tng trn mt t ca cc my thu vin
thm. Kh nng ny cho php cng ngh vin thm ghi li c cc bin i ca ti
nguyn, mi trung gip cng tc gim st, kim k ti nguyn thin nhin v mi
trng;
- S dng cc di ph c bit khc nhau quan trc cc i tng (ghi nhn
i tng), nh kh nng ny m t liu vin thm c ng dng cho nhiu mc
ch, trong c nghin cu v kh hu, nhit ca tri t;
- Cung cp nhnh cc t liu nh s c phn gii cao v siu cao, l d liu
c bn cho vic thnh lp v hiu chnh h thng bn quc gia v h thng CSDL
a l quc gia.
Vi nhng u im trn, cng ngh vin thm ang tr thnh cng ngh ch
o cho qun l, gim st ti nguyn thin nhin v mi trung nc ta hin nay.
1.1.7. ng dng ca vin thm
1.2.7.1. ng dng trn th gii
Theo V Quang Minh (1999), hin nay trn th gii vin thm c ng dng
trong mt s lnh vc sau:
- Nghin cu thin nhin, a cht, a mo.
- Tm kim khong sn.
- Theo di s suy thoi v bin ng rng.
- Nghin cu mi trng bin.
- Thnh lp bn a hnh.
8

- Xc nh v tr trong khng gian ca cc vt th bi cc php o trn nh.

- Phn loi t.
- Gii on cc mc ch c bit trong quc phng, an ninh, qun s,
- Nghin cu tnh hnh ngp nc.
- Theo di s ln chim ca sa mc.
- Theo di s di chuyn ca cc tng bng cc vng cc.
1.1.7.2. ng dng cng ngh vin thm gim st ti nguyn thin nhin
v mi trng Vit Nam
ng v Nh nc ta khng nh pht trin khoa hc cng ngh l quc sch
hng u, l nn tng v ng lc y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc.
y mnh cng nghip ho t nc l ni dung c bn ca qu trnh pht trin t
nc ta giai on 2005 - 2020 vi mc tiu c th l nc ta s tr thnh nc cng
nghip vo nm 2020. thc hin mc tiu trn, vn c tnh cht quyt nh l
y mnh ng dng v pht trin khoa hc cng ngh, a khoa hc cng ngh thc
s tr thnh nn tng v ng lc y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc.
Pht trin khoa hc cng ngh ni chung v khoa hc cng ngh vin thm ni ring
phc v qun l ti nguyn thin nhin v mi trng ng vai tr quan trng cho s
nghip pht trin t nc ta hin nay, (L Minh, Nguyn Xun Lm v ctv, 2002).
Theo L Minh, Nguyn Xun Lm v ctv (2002), nhu cu ng dng cng ngh
vin thm qun l ti nguyn thin nhin trc ht l ti nguyn t, ti nguyn
nc, ti nguyn khong sn, ti nguyn rng,...v gim st mi trng ngy cng tr
nn bc xc v tr thnh mt trong cc nhim v ch o ca ng dng v pht trin
cng ngh ca B Ti nguyn v Mi trng. Trong khi , vic ng dng cng ngh
vin thm gim st ti nguyn v mi trng nc ta trong thi gian qua tuy
thu c mt s kt qu song cn t, tn mn v trn thc t cha p ng c nhu
cu. Cc ng dng cng ngh vin thm ch yu mi tp trung vo lnh vc hiu chnh
bn a hnh, thnh lp mt s bn chuyn , bc u cp n ng dng
cng ngh vin thm phc v qun l t ai v mt s kha cnh ca mi trng.
Thc t i hi phi y mnh ng dng rng ri cng ngh vin thm phc v
qun l ti nguyn thin nhin v gim st mi trng. t c nhim v trn vic
u t cng ngh mi nhm xy dng ng b h thng thu nhn, x l d liu v p
dng t liu nh v tr l yu cu cn thit v bc xc vi nc ta hin nay. Nm 2003
9

Th tng Chnh ph ng cho s dng ngun vn ODA ca Cng ha Php

xy dng D n Xy dng H thng Gim st Ti nguyn thin nhin v Mi trng
Vit Nam v giao cho B Ti nguyn v Mi trng t chc thc hin. Trung tm
Vin thm - B Ti nguyn v Mi trng c giao ch tr thc hin. Thng 6 nm
2005 Trung tm Vin thm thuc B Ti nguyn v Mi trng c s y quyn ca
B trng B Ti nguyn v Mi trng k hp ng vi Cng ty Hng khng V
tr Chu u (EADS) tin hnh thc hin d n trong thi gian 3 nm. H thng gim
st Ti nguyn thin nhin v Mi trng bao gm 3 thnh phn:
- Trm thu mt t cho php thu trc tip t v tinh nh Spot 2, 4 v 5 (cc nh
c phn gii t 2,5m, 5m, 10m v 20m), nh Envisat ASAR (radar) phn gii
30m v nh MERIS phn gii thp 300m phc v cho nghin cu nhit v
mn nc bin;
- Trung tm D liu Quc gia c kh nng x l, phn tch, lu tr v phn
phi cc d liu thu nhn c;
- H thng ng dng d liu (gm 15 n v) cho php s dng cc d liu
c x l Trung tm d liu vo cc mc ch ring ca tng c quan, t chc.
Vic xy dng H thng Gim st Ti nguyn v Mi trng m ra thi k pht
trin mi ca cng ngh vin thm. Trc mt s thu nhn cc nh v tinh thng dng
nu trn p ng rng ri, kp thi cc nhu cu c bn v t liu vin thm cho
cc ngnh. Sau mt thi gian ng dng s tin hnh nng cp thu cc v tinh i
mi c phn gii siu cao p ng nhu cu ngy cng cao trong nhiu lnh vc v
trong nhiu ngnh kinh t ca t nc.
Thc t i hi Trung tm Vin thm phi y mnh ng dng cng ngh
vin thm phc v qun l ti nguyn v gim st mi trng trn c s phi hp cht
ch vi cc n v c lin quan trong v ngoi B, (L Minh, Nguyn Xun Lm v
ctv, 2002).
Hin nay, Vit Nam cc c quan ng dng vin thm s dng nhiu loi t
liu nh v tinh, trong s cc t liu va nu trn l ph bin. Cc t liu ny mi
c ng dng cho vic iu tra nghin cu cc i tng trn t lin nh hiu
chnh bn ti Trung tm Vin thm, lp bn a cht ti Cc a cht Vit Nam
v Vin nghin cu a cht v Khong sn, s dng trong qun l tng hp vng b
Cc Bo v Mi trng. Ti cc c quan ngoi B, cc t liu vin thm c s
10

dng ti cc Vin nghin cu v mt s Trng i hc. Tuy nhin, vic ng dng

cc t liu ny ch yu cho vic quan st s dng t, mi trng, th. Cng c mt
s th nghim nh vin thm nghin cu v bin nhng l t, ch yu tp trung mt
s a im ven b nh Hi Phng, Qung Ninh, Nha Trang, Vng Tu. C mt s
ti nghin cu ng dng nh MODIS nghin cu cc thng s trng nhit , sng
th mi ch lm v d cha c kim chng nghim tc, (L Minh, Nguyn Xun
Lm v ctv, 2002).
Cc ng dng cng ngh vin thm trn t lin hin nay khng nh kh
nng ca cng ngh vin thm. Cc nghin cu ban u ng dng cng ngh vin
thm nghin cu bin trong thi gian qua Vit Nam cng vi kinh nghim s dng
cng ngh ny nc ngoi l c s la chn cng ngh vin thm nh mt trong
nhng gii php u tin quan trng trong vic xy dng h thng trm quan trc ti
nguyn mi trng v kh tng thy vn bin Vit Nam, (L Minh, Nguyn Xun
Lm v ctv, 2002).
Theo L Quang Tr v ctv (1999), ngnh vin thm ng vai tr ht sc quan
trng l cng c phc v v h tr c lc cho cc ngnh khc nhau nh: Qun s,
quc phng an ninh, a cht, m, mi trng, bn , sn xut nng nghip v cc
ngnh khoa hc k thut khc.
Ngoi ra, Vit Nam hin nay vin thm c ng dng trong cc lnh vc
khc nh:
- Nghin cu vng ni Ba V v Tam o v cu trc a cht trong khun
kh mt n vi Canada 1998.
- Cui nm 1996 nh Radar c chp t v tinh RADARSAT v ERS c s
dng nghin cu ngp lt, hin trng c cu cy trng ng Bng Sng Cu
Long.
- S dng nh SPOT nghin cu s thay i s dng t ai huyn Tn
Thnh tnh Long An, (L Quang Tr v ctv, 1996).
- S dng nh SPOT nghin cu s thay i s dng t ai huyn Vnh
Li tnh Minh Hi, (V Tng Anh, 1996).
- S dng nh Radar a thi gian theo di din bin l ng Bng Sng
Cu Long, (V Quang Minh, 1999).

11

1.1.8. X l nh vin thm

1.1.8.1. Gii on nh bng mt
a. c im ca hnh nh
Theo V Quang Minh (1999), nh c cc c im sau:
- Bc nh l mt s th hin bng hnh nh khng k n bc sng hay thit b
to nh c s dng sn xut ra n.
- Nhng tnh cht thng thng ca mt bc nh gm: t l, sng, tone nh,
tng phn v phn gii.
+ T l: l t s gia hai i tng trn nh.
+ sng: l lng nh sng tc ng vo mt, l s nhy cm vi nh sng
ca ch th m ta c th xc nh mt cch tng i.
+ Tone nh: l s khc nhau v sng c th hiu chnh bng thang xm c
gi tr t en ti trng.
+ T s tng phn: l t s gia phn sng nht v phn ti nht.
+ phn gii: l kh nng phn bit hai i tng lin nhau gn hn gii hn
phn gii s xut hin nh mt i tng ng nht trn nh.
b. Cc c tnh khc
Theo Nguyn Ngc Thch v ctv (1997), khi gii on nh phi da vo cc
du hiu gii on nh sau:
- Cc yu t nh bao gm:
+ Tone nh: l tng hp lng nh sng c phn x t b mt i tng.
+ Cu trc nh (texture): l tn s lp li ca s thay i tone nh gy ra bi tp
hp ca nhiu c tnh rt r rng ca cc c th ring bit.
+ Kiu mu (pattern): l nhn t quan trng th hin s sp xp ca cc i
tng theo mt qui nh nht nh.
+ Hnh dng (shape): l nhng c trng bn ngoi tiu biu cho tng loi i
tng.
+ Kch thc (size): c xc nh theo t l nh v kch thc o c trn
nh.
+ Bng (shadow): nh v tinh thng chp t 9h30 n 10h, cn c vo bng
rm trn nh ta c th xc nh cao tng i, t c th phn bit i tng trn
nh.
12

+ Mu (colour) mu ca i tng trn nh mu gi (FCC) gip cho ngi gii

on c th phn bit c nhiu i tng trn nh.
+ V tr (size): l du hiu quan trng phn bit i tng. Cng mt du
hiu nh, nu cc v tr khc nhau c th l cc i tng khc nhau.
- Cc yu t a k thut bao gm:
+ a hnh.
+ Thc vt.
+ Hin trng s dng t.
+ Mng li, giao thng, sng sui.
+ Cc khe nt ln v cc yu t dng tuyn.
+ T hp cc yu t.
1.1.8.2. X l nh k thut s
Theo V Quang Minh (1999), nh thu c c cc c im sau:
- nh c ghi trn bng t my tnh chng c c v x l to nn hnh
nh.
- Cc nh bao gm cc phn t nh b c cng din tch (c gi l pixel).
- Cc pixel c sp xp theo hng, ct, v tr bc k no ca mt phn t nh
hay pixel u c xc nh ta XY.
- Mi pixel c mt gi tr s tng ng vi cc gi tr phn x ph.
- Gi tr DN ghi li cng nng lng in t ri vo mt phn t phn gii
trn mt t m din tch c th bng 1 pixel.
- Cc s th t s ha t 0 n 255.
Theo V Quang Minh (1999), cc bc trong x l nh k thut s bao gm
a. Khi phc hnh nh
- Mc ch: Khc phc nhng sai st ca ti liu, hin tng nhiu v lch hnh
hc sinh ra trong qu trnh qut, ghi v truyn v.
- Ni dung:
+ Khi phc s sai lch hnh hc.
+ Khi phc s b st cc ng qut theo qui lut.
+ Khi phc cc ng chm ngt qung theo qui lut.
+ Hiu chnh s tn x ca kh quyn.
b. Tng cng cht lng nh
13

- Mc ch: Gip nng cao cht lng thng tin.

- Ni dung:
+ Tng cng tng phn.
+ To nh hn hp.
+ Lc nhiu s xut hin tn mn trn nh.
c. Phn loi nh
C 2 cch phn loi nh:
- Phn loi c kim sot (superviced classification)
+ L xc nh mt vng nh, l v tr kim tra (training site) hay mt im kim
tra. V tr kim tra th hin cho mt tiu chun a hnh hay mt lp a hnh. Cc gi
tr ph ca mi pixel trong v tr kim tra c dng xc nh cho cc khng gian
quy nh lp . Sau khi cc cm ca cc v tr kim tra c xc nh th da vo cc
ch tiu my tnh phn loi ton b cc pixel cn li trong hnh nh.
+ c im ca phn loi c kim sot l cc lp i tng c xc nh mt
cch r rng da vo cc tnh cht ca i tng xc nh trn cc v tr kim tra. Tuy
nhin trong thc t c nhiu i tng khc nhau nhng li th hin ph ging nhau.
Hay c nhiu du hiu ph khc nhau song nhng li thuc v mt i tng thay i
tn hiu ph tng pixel. V vy cn phi c s phn loi bng vic kt hp nhiu du
hiu ph th hin mt lp i tng.
- Phn loi khng kim sot (unsuperviced classification)
+ Gi tr pixel trn mi hnh nh a s c th phn chia c 256 cp (t 0 n
255)
+ Da vo cc pixel (s dng histogram) ta c th t ng ha phn chia hnh
nh ra nhiu lp i tng. Mi lp i tng tng ng vi khong gi tr sng
nht nh.
+ S phn loi ny ch cho thy s khc bit v gi tr sng gia cc nhm
pixel trn nh ch khng xc nh chnh xc bn cht hay tn gi ca chng.
+ Do s phn loi khng kim tra ch cho kt qu gi thuyt ban u.
d. Chuyn i nh
Ch s thc vt:
- Dng gi tr ngng thng qua gii on nh, phn tch biu tn s xut
hin ca nh.
14

- Pht hin cc vng bao ph trn nh theo ngng gii hn ly t pixel, cc

pixel gi tr nh hn ngng no gi l gi tr ngng.
- Phn tch s thay i ca mt lot nh theo thi gian:
+ Cc nh c s thay i cung cp thng tin v s bin i theo ma hoc cc
thay i khc. Cc thng tin ny c tch ra bng s so snh 2 hay nhiu nh ca mt
vng hay vic thu thp nh theo thi gian. Bc u tin phi xc nh ta hnh nh
ti mt thi im trn c s cc im kim tra mt t. Tip theo s xc nh khi
lng l tr s lng cc pixel ca nh c nhn trc hoc sau thi im . Cc
gi tr sau khi tr c th dng, m hoc bng 0 (bng 0 l khng c s thay i).
+ Tip theo l nh du cc gi tr nh nh mt hnh nh vi xm trung
gian th hin bng 0. Mu en v mu trng l s thay i m cc i hoc dng cc
i. Phng php ko dn tng phn c s dng nhn mnh s khc bit .
Phng php ny rt c ch cho vic nghin cu cc qu trnh bin i, trn c s phn
tch cc t liu vin thm nh: s bin i nhit, s bin i ma mng, bin i lng
ph sa ca cc dng sng, s thay i cc mng li sng sui, bin i din tch cc
n v s dng t.
1.2. GII THIU V H THNG THNG TIN A L (GIS)
1.2.1. nh ngha
H thng thng tin a l (GIS) l mt k thut qun l thng tin da vo my
tnh c s dng bi con ngi vo mc ch lu tr, qun l v x l cc s liu
thuc v a l hoc khng gian nhm phc v cho cc mc ch khc nhau, (V
Quang Minh, 1999).
Ngoi ra h thng thng tin a l GIS cn c nh ngha nh mt h thng
dng x l s liu di dng s dng cho vic phn tch v qun l cc s liu
thuc v a l, c kt hp vi cc h thng ph nhp v truy xut cc d liu, n
c kh nng nhp, lu tr, m t v khi phc hay biu th nhng s liu khng gian,
(V Quang Minh, 1999).
Theo Trn Vnh Phc (2003), h thng thng tin a l l mt h thng t
ng thu thp, lu tr, phn tch v hin th d liu v i tng, cc hin tng cc
s kin ca th gii thc theo khng gian v thi gian thc.
Theo B Ti nguyn v Mi trng (2004), h thng thng tin a l
(Geographic Information System vit tt l GIS) l mt h thng bao gm cc d liu
15

hnh hc v phi hnh hc c lin kt vi nhau th hin trn cc lp bn di dng

s, nh qut, cc bng ghi hoc cc bng biu nhm phc v cho vic nghin cu chi
tit v nh gi a hnh; lp k hoch v thit k cc cng trnh; m bo vic xy
dng v ci to cc im dn c, cc khu cng nghip; lp t cc ng ng, cc
tuyn ng thng tin, cc ng dy ti in,phc v cho cng tc qun l nh
nc gp phn nng cao nng xut, cht lng v to nn mt ngun thng tin tch ly
rt cn thit. y l ngun thng tin rt quan trng a ra cc lun c khoa hc
phc v cng tc xy dng nh hng chin lc pht trin kinh t - x hi lu di
cho c vng.
Theo Godilano v Carangal (1991), GIS l h thng cc thng s, dng cho
vic phn tch v tnh ton cc d liu trong phm vi d liu a l, vi s kt hp vi
cc h thng ph cho vic s ha bn cho ngi s dng bit ni dung hon
thnh quyt nh. N tiu biu cho mt h thng, h thng ny l nn tng my tnh
cho vic qun l s liu thuc v khng gian v khng thuc v khng gian.
1.2.2. Xu hng pht trin ca GIS
Theo V Duy Mn (2002), trong thin nin k mi, c th khng nh GIS s
c chp nhn mt cch v cng rng ri trong x hi v trn ton th gii. Nhng
ngi dng GIS s c nhiu li th hn so vi nhng ngi khng dng. Cng ngh
GIS s pht trin ng nhp vi s tng trng v kh nng v gi ca cc thit b my
tnh, h iu hnh v ng truyn thng.
Tch hp chc nng GIS vo cc phn mm ng dng chun, th d nh bng
tnh in t. Cc nh cung cp GIS ph bin cc th vin tin ch bn , cc bn
s ha v cc tp d liu a l m ng cho nhng ngi vit chng trnh tch
hp c cc chc nng GIS vo cc phn mm ng dng. K thut GIS, GPS v nh
vin thm cng c a vo cc ng dng ph bin ca cng ngh thng tin, chng
khng cn l nhng th ring bit m hi nhp thnh mt th trng vi nhng h sn
phm cung cp mt cch rt tin li cc gii php cho ngi dng.
GIS c chc nng phn tch d liu khng gian, l tiu chun phn bit
chng vi cc h x l s liu khc. Phn tch d liu khng gian bao gm mt di cc
chc nng t n gin n phc tp.
Thin nin k mi s chng kin nhng tin b ng k ca cc cng c qun
l GIS to kh nng phn tch quy trnh lm vic, xc nh cc sn phm thng tin cn
16

thit, m hnh ha v phn tch quy trnh d liu, ci t cc h thng thch hp vi

cc mc tiu chin lc ca t chc.
1.2.3. ng dng H thng tin a l v Vin thm trong qun l mi trng
v ti nguyn Vit Nam
Vic s dng kt hp Vin thm v GIS cho nhiu mc ch khc nhau tr
nn rt ph bin trn ton th gii trong khong 30 nm tr li y. GIS bt u c
xy dng Canada t nhng nm su mi ca th k 20 v c ng dng rt
nhiu lnh vc khc nhau trn ton th gii. Sau khi v tinh quan st tri t Landsat
u tin c phng vo nm 1972, cc d liu vin thm c xem l ngun thng
tin u vo quan trng ca GIS nh nhng tin b v k thut ca n. Ngy nay, tri
t c nghin cu thng qua mt di quang ph rng vi nhiu bc sng khc
nhau t di sng nhn thy c n di sng hng ngoi nhit. Cc th h v tinh mi
c b sung thm cc tnh nng quan st tri t tt hn vi nhng quy m khng
gian khc nhau. V tinh cung cp mt lng thng tin khng l v phong ph v cc
phn ng quang ph ca cc hp phn ca tri t nh: t, nc, thc vt. Chnh cc
phn ng ny sau s phn nh bn cht sinh l ca tri t v cc hin tng din ra
trong t nhin bao gm c cc hot ng ca con ngi. Ch pht trin chnh ca
vin thm trong mt thi gian di chnh l mi trng v tm quan trng ca n trong
lnh vc ny tng ln nhnh chng trong mt vi nm gn y, (Askne, 1995).
Trong khi mc tiu chnh ca vic s dng GIS l to ra nhng gi tr mi cho cc
thng tin hin c thng qua phn tch khng gian - thi gian v m hnh ho cc d
liu c ta . Nh kh nng phn tch khng gian - thi gian v m hnh ho, GIS cho
php to ra nhng thng tin c gi tr gia tng cho cc thng tin c trit xut t d
liu v tinh, (Burrough v cng s, 1998).
nh vin thm, nh hng khng l nhng t liu qu tm hiu s thay i s
dng t, che ph t v s lng, v tr phn b trn mt khu vc trong nhng thi
im khc nhau, hay so snh gia 2 khu vc. Trn Th gii GIS c s dng ph
bin xy dng m hnh s dng t v quan trc, d bo cc thay i cc thm che
ph v a hnh (Elena v cng s, 2001; Kok v cng s, 2001; McDonalda v cng
s 2002; Stephenne v Lambin, 2001), so snh cc h sinh thi nng nghip (Stein v
Ettema, 2003), quan st cc s thay i v h thng canh tc theo a hnh (Nelson,
2001; Schoorl v Veldkamp, 2001). c bit trong nhng nm gn y, nhiu nghin
17

cu trong nc ng dng cng ngh GIS v vin thm trong nghin cu chin lc
ca ngi nng dn trong s thay i a dng ca h canh tc nng ry di cc tc
ng ca iu kin dn s, t ai, chnh sch v cc nhu cu v kinh t x hi ca
ngi dn, (L Trng Cc v Rambo, 2002; Jean-Christophe Castella v ng nh
Quang, 2002; Brabant P, Darracq S. and Nguyn Cm Vn (bin tp). 1999; Leisz v
cc cng tc vin, 2003).
tng tm hiu s thay i s dng t qua vic gii on nh vin thm, kt
hp GIS, v iu tra kho st thc a, l phng php mi trong p dng qun l
ngun ti nguyn c t thnh mc tiu ca ti v cng gip cho cc nghin cu
s c thm nhiu kinh nghim v hc hi thm c nhiu cng ngh mi, ng nh
mc ch ban u ca Din n Vng Cao (VUF) t ra, (Nguyn Vn C, 2002).
1.3. GII THIU V V TINH WORLD VIEW

Ngy 18/9/2007 mt v tinh vin thm i mi phn gii siu cao World
View 1 c phng ln qu o bng tn la y Delta 2 t cn c khng qun
Vandenberg, California M.

Hnh 1.4. V tinh vin thm c phn gii siu cao World View 1.
V tinh World View 1 c qu o cn cc, bay mt vng quanh Tri t mt 95
pht, l v tinh thng mi nh phn gii siu cao s cung cp cc nh v tinh c
phn gii mt t c 50cm, m cha c v tinh dn s no cho ti ngy hm nay c th
cung cp c nh c phn gii cao ti nh vy.
Tn la y Delta 2 a v tinh World View 1 ln qu o.
Chnh ph M l khch hng tim nng ln nht cn nh World View 1 cho vic quan
st cc vng trng im v cho mc ch d thm. Ngoi ra hin nay cc nhu cu v
cc loi nh nh vy cho mc ch gim st vic thc hin quy hoch th, nh gi
18

bt ng sn, gim st mi trng v cc ngi s dng Google Earth ngy cng tng
cao.
Digital Globe, tr s ng ti Longmont, Colorado vn hnh v tinh Quick
Bird gn 6 nm nay, nay vi s c mt ca World View 1 s cho php nng cao kh
nng thu chp nh v tinh phn gii siu cao ln gp 5 ln. Bi v 2 v tinh ny bay
ng thi trn qu o cho php chp nh mt v tr bt k trn mt t hng ngy
thay v phi mt t 3 n 5 ngy nh trc kia mi chp lp li c.
Ngoi ra trn v tinh ny s dng mt loi h thng con quay iu khin nh v c
bit, ln u tin ng dng cho v tinh dn s, cho php v tinh nh v im chp nh
nhnh hn v tinh Quick Bird c gp 10 ln, nh m vic chp nh s c nhnh
hn, chp c nhiu nh hn trn qu o. Digital Globe d nh s cng b bc nh
u tin ca World View 1 sau 1 thng, ng dip k nim 6 nm phng Quick Bird
cng bng tn la y Delta 2 t Vandenberg.
V tinh Quick Bird cung cp cc nh 0,6m v tinh World View 1 cho cc bc
nh c phn gii cao hn 0,5m. i vi vic khai thc thng tin nh, y l mt
bc tin mi v phn gii. Cc khch hng ca World View 1 s l Cc tnh bo.
nh v tinh phn gii siu cao cng s c s dng rng ri cho nhiu mc ch
khc trong c nhng ng dng mi nh lp bn sinh thi, theo di s bin i
sinh thi lin quan n i sng ca cc th vt ln c th nhn thy trn nh nh voi.
Digital Globe hy vng s vn hnh v tinh Quick Bird 2 nm na. V tinh World
View 1 c thit k tui th khong 7,5 nm. Cng ty Ball Aerospace ang tip tc
sn xut v tinh World View 2, d kin phng ln qu o khong cui nm 2008.
V tinh World view 1 l sn phm ca s hp tc gia cng ty Ball Aerospace
v tp on cng ngh vi b phn cm bin hnh nh c cung cp bi tp on
ITT, n c tnh nng vt tri v h thng hnh nh ton sc cung cp cc nh c
phn gii 0.5m vi s ln quay chp li l 1.7 ngy. V tinh World view 1 c kh nng

thu chp nh ln ti 750,000 km2 (tng ng vi 290,000 dm vung) mi ngy vi

nh c phn gii 50cm. Tn s quay chp li cho php nng cao kh nng chp nh,
tng cng cc thit b d thm v gp phn h tr cho vic cp nht bn . V tinh
ny cng cho php vic quay chp, lu tr v kt ni cc hnh nh ton cu mt cch
thng xuyn hn so vi bt c mt v tinh hnh nh thng mi no khc trong qu
o, ng thi cho php sao chp nh, lu tr v gi nh ti cc khch hng c yu
19

cu gp v thi gian. World view 1 cng c kh nng p ng tnh chnh xc cao v v

tr a l v c tc nhnh nht t trc ti nay.
V tinh Worldview 1 l mt trong hai v tinh th h mi ca cng ty Digital
Globe c phng ln trong thi gian gn y. Vo cui nm 2008, cng ty Ball
Aerospace v tp on cng ngh phi hp cng tp on ITT s hon tt World view
2, nng tng s v tinh ca Digital Globe trn qu o ln thnh ba v gip cng ty
ny c kh nng cung ng trc tip thit b quay chp nh ln n 1 triu km2 mt
ngy vi hnh nh c phn gii cao n khch hng trn ton th gii. Thm vo
World view 2 cng s cung cp nh a ph 8 knh vi mu sc trung thc v c ng
dng quang ph cao trong vic lp bn v gim st th trng.
1.4. GII THIU PHN MM ENVI

Hnh 1.5. Biu tng phn mm ENVI

ENVI l phn mm l tng trc quan ho, phn tch v biu din nh s.
ENVI c tt c cc tnh nng x l nh hon thin, bao gm: cng c sa cha hnh
hc; phn tch a hnh; phn tch raa; dng raster v vector ca GIS v c h tr
hnh nh t nhiu ngun khc nhau.
ENVI chuyn hin th nh, c kh nng phn tch a ph cho hnh nh qut ca
SPOT, TM. Ngoi ra ENVI cn c chc nng hin th vector.
Cc chc nng c bn ca ENVI:
- Hin th nh.
- Tch chit cc thng tin ph.
- To hnh nh chuyn ng.
- Hin th hnh nh vi mng li.
- Phn loi nh a ph.
- Cc chc nng phn loi theo Mask.
- Hiu chnh bc x.
- To lp cc th.
- To hnh nh nhiu chiu.
- X l hnh nh Radar.
20

- X l thng tin ph to cc nh ch s: chng xp cc band, to nh t s...

- Cc nh dng d liu: xy dng theo h thng ASCII, c th nhp v xut d
liu nh nh dng IMG v bng d liu nh dng GRD.
ENVI (The Enviroment for Visualizing) l mt phn mm x l nh kh mnh,
h thng ny c thit k p ng yu cu ca cc nh nghin cu c nhu cu s
dng d liu nh vin thm (Remote Sensing-RS), bao gm cc loi nh v tinh
(Satellite) v nh my bay (aircraft). ENVI hin th v phn tch nh vi nhiu kiu d
liu v kch c nh khc nhau, tt c trong mt mi trng giao din thn thin vi
ngi s dng, (Trn Nguyn nh, 2007).
ENVI c mt th vin kh y cc thut ton x l d liu nh cng vi
giao din ca s ho - Tng tc thn thin vi ngi s dng. Phn mm h tr
cc cng c thc hin mt s chc nng chnh nh: chuyn i d liu
(transforms), lc nh (filtering), phn loi nh (Classification), ng k h li chiu
(registration) v hiu chnh hnh hc (Geometric corections), cc cng c phn tch
ph, cc cng c s dng cho nh Radar, (Trn Nguyn nh, 2007).
ENVI h tr cho php x l nhng d liu khng phi l d liu chun, hin th
v phn tch nhng nh ln, v cng cho php m rng kh nng phn tch d liu bi
cc hm ca ngi dng, (Trn Nguyn nh, 2007).
Ngoi ra, ENVI cho php lm vic vi tng knh ph ring l hoc ton b nh.
Khi mt file nh c m, mi knh ph ca nh c th c thao tc vi tt c cc
chc nng hin c ca h thng. Vi nhiu file nh c m, ta c th d dng la
chn cc knh t cc file nh x l cng nhau, (Trn Nguyn nh, 2007).
Theo Trn Nguyn nh (2007), ENVI c cc cng c chit tch ph, s dng
th vin ph, v cc chc nng chuyn cho phn tch nh phn gii ph cao (High
resolution imges). ENVI c thit k da trn ngn ng lp trnh IDL (Interactive
Data Language). IDL l ngn ng lp trnh c cu trc v cung cp kh nng thch hp
gia x l nh v kh nng hin th vi giao din ha d s dng. Tnh linh hot v
mm do ca ENVI phn ln nh vo kh nng ca IDL. Cc dng d liu ca ENVI:
- D liu nh (d liu Raster):
+ ENVI cho php s dng hng lot loi nh khc nhau (nh Landsat, nh Spot,

nh Ikonos, nh NOAA, nh Radar...). Theo nhiu khun dng d liu khc nhau nh
(tiff, geotiff. Jpeg, bmp...). D liu nh ENVI thng c lu thnh file *.img, km
21

theo

mi

file

nh

mt

file

lu

thng

tin

chung

nh

*.hdf.

ENVI c th lm vic vi cc file d liu y hoc ch l tp con ca chng. Phn

mm c cc cng c x l cc nh ton sc (panchromatic images), AVHRR, d
liu Landsat MSS, d liu Landsat TM, d liu ca h thng SAR. Cc cng c
AVHRR cho php hin th cc d liu thin vn, hiu chnh d liu, nn chnh hnh
hc v tnh ton nhit b mt. Cc hm x l nh Landsat cho php kh nghing
(de-skewing) v chnh sa t l co (aspect ratios) cho d liu MSS, bc tch v chnh
sa nhiu kh quyn, xc nh h s phn x. Cc cng c hiu chnh d liu hng
ngoi nhit cng c pht trin trong ENVI.
+ Mt khc, ENVI cng h tr x l cc d liu nh c nh dng chun nh:
ASCII, BMP, JPEG,TIFF/GeoTIFF, HDF, PDS, PNG, SRF, vv
- D liu ho ( d liu Vector):

+ ENVI c kh nng tch hp v lm vic vi d liu ho t cc khun dng

khc nhau nh: ArcView Shape file, Arc/Info, Mapinfo, Microstation, AutoCADD
liu ho cu ENVI thng c lu thnh file *.evf.

Hnh 1.6. Thanh menu chnh ca phn mm ENVI

+ ENVI cung cp kh nng truy cp vo cc file nh hay tng knh ph ca file
nh. Ca s Available Bands List (Hnh 1.7) lit k cc knh ph ca tt c cc file
nh ang c m trong ENVI. Ngi s dng c th chn tng knh ph hin th
cng nh la chn ch hin th nh cp xm hay nh mu.

Hnh 1.7. Danh sch cc knh ph ang lm vic (Available Bands List)
22

+ ENVI cho php m nhiu nh trn nhiu ca s cng mt lc. Khi mt nh

c m trong ENVI, c ba ca s s hin th ln mn hnh Image Window, Scroll
Window v Zoom Window. Ba ca s ny c lin kt cht ch vi nhau, vic thay
i ca s ny s ko theo nhng thay i tng ng cc ca s cn li. Tt c cc
ca s u c th thay i kch thc bng cch chn v ko chut tri gc ca s
hin th.
+ Thng thng, mi nh c hin th trn 3 ca s c gii thiu sau y:
Main Image Window (Hnh 1.8a): Ca s ny hin th mt phn ca nh
phn gii ca d liu gc vi t l 1:1. vung trong ca s ny ch ra
v tr c hin th phng i trong ca s Zoom Window. thay i v tr
hin th ca ca s phng i Zoom Window, ch chut vo vung
trong Image Window, gi chut tri v di chuyn n v tr cn quan st,
hnh nh trn Zoom Window s c cp nht ngay khi th chut.

Hnh 1.8b. Ca s Scroll

Hnh 1.8a. Ca s Image

Hnh 1.8c. Ca s Zoom

Hnh 1.8. Cc ca s hin th d liu nh trong ENVI

(nh khu vc vn quc gia U Minh h)
23

 Scroll Window (Hnh 1.8b): Trong trng hp ton b tm nh khng hin

th ht trn ca s Main Image, ca s Scroll c m ra hin th ton b
bc nh vi phn gii thp hn. Khung mu trn ca s Scroll xc
nh vng nh c hin th trn ca s Main Image.
Zoom Window (Hnh 1.8c): Hin th mt phn c phng i ca nh. H
s phng i c hin th trong ngoc trn thanh tiu ca Zoom
Window. Vng c phng i c xc nh bng hnh vung trn
Image Window.
Cc u im ca ENVI c th hin cch tip cn trong cng tc x l nh,
l vic kt hp cc k thut da trn knh ph v k thut da trn tp tin. Khi d
liu c m, cc knh ph c lu vo danh sch ch x l ca chng trnh, hoc
khi cc tp tin c m, cc knh ph ca cc tp tin c x l nh mt nhm. ENVI
c tt c cc chc nng x l nh c bn, trong ch tng tc vi ngi s dng v
ha. c bit trong khi x l, ENVI khng c gii hn v knh ph c x l
ng thi do vy cc d liu nh siu ph cng c th dc x l v phn tch bng
ENVI. Hin nay, ENVI phin bn mi c nhiu ci tin hn so vi phin bn trc, c
thm nhiu chc nng v c bit l tc c v x l d liu nhnh hn nhiu so
vi phin bn trc, (L Vn Trung v ctv, 2006).

24

CHNG 2
PHNG TIN PHNG PHP
2.1. PHNG TIN
My vi tnh.
My in mu.
My GPS.
Phn mm: Microsoft World, Microsoft Exel, Microsoft PowerPoint, Microsoft
Paint, Envi 3.6, Mapinfo.
nh v tinh World View 1 khu vc Vn quc gia U Minh h - C Mau c
chp ngy 21 thng 01 nm 2008 vi phn gii l 30m x 30m v y l nh trng
en.
2.2. PHNG PHP
Phng php thc hin ti l s dng phn mm ENVI gii on nh vin
thm khu vc vn quc gia U Minh h - C Mau c chp t v tinh World View 1
2.2.1. Thu thp d liu
- Thu thp nh vin thm: nh v tinh World View 1 c chp ngy 21 thng
01 nm 2008 khu vc vn quc gia U Minh h - C Mau.
- Thu thp bn v vng nghin cu nh: Bn khu vc rng trm tnh C
Mau ( B Mn Khoa Hc t & QL).
- Cc s liu, ti liu v din tch, dn s, iu kin t nhin, kinh t x
hi,...ca vng nghin cu c tham kho t cc ti liu do UBND tnh C Mau cung
cp.
2.2.2. Cc bc x l nh, bn
nh vin thm c phn tch trn phn mm ENVI vi cc bc:
- c th tin hnh vic gii on nh th nh phi c x l nh: Che nh,
nn nh, tng cng cht lng nh: Tng cng tng phn, lc nh.
- Gii on hin trng rng khu vc vn quc gia U Minh h theo phng
php phn loi khng kim tra.
- Kt hp gia kt qu nh c gii on bng phng php phn loi
khng kim tra v nh ban u (nh cha gii on) chn im iu tra kho st
(da vo t im v sng ca cc i tng trn nh).
- Tin hnh i kho st thc a vi cc v tr c chn kim tra v ghi nhn
25

li hin trng ti im kim tra.

- Kt hp vi kt qu iu tra kho st thc a tin hnh phn loi nh theo
phng php phn loi c kim tra.
- Thnh lp bn hin trng rng khu vc vn quc gia U Minh h vi kt
qu phn loi c kim tra.
2.2.3. Vit bo co
Hon chnh 02 bn hin trng rng khu vc vn quc gia U Minh h nm
2008 vi kt qu phn loi nh khng kim tra v phn loi nh c kim tra.
Vit bo co, thuyt minh.
Cc bc gii on nh vin thm:
Thu thp d liu
Chn nh

X l nh, bn

Nn nh

Phn loi khng kim sot

Tng cng cht

lng nh

Kho st, kim tra thc a

S ha bn

Thnh lp bng cha kha gii on

Phn loi c kim sot
Bn hin trng
Hon chnh bn
Hnh 2.1. Lu cc bc gii on nh vin thm.

26

CHNG 3
KT QU THO LUN
3.1. GII THIU KHI QUT KHU VC VN QUC GIA U MINH H
3.1.1. iu kin t nhin
Vn quc gia U Minh h l mt vn quc gia ti tnh C Mau. c thnh
lp theo quyt nh s 112/Q-TTg ngy 20 thng 1 nm 2006 ca Th tng chnh
ph nc Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam, trn c s nng cp khu bo tn thin
nhin V Di nm trong h thng cc khu rng c dng ca Vit Nam. y l khu
vc c h ng thc vt c trng vng t ngp nc trn lp than bn do xc thc
vt tch t lu nm to thnh. Thc vt c hu y l cc loi: Trm, s, vt, c,
mm... ng vt c trng l: Ra, rn, trn, c thi li, cc loi c nc ngt, chim,
cn trng... y l khu rng li ca Vit Nam, ton b vn rng U Minh h c bo
v kh nghim ngt nhm bo tn cc loi ng thc vt rng trn t than bn, phc
v cng tc nghin cu khoa hc; gi gn cnh quan mi trng... y l mt trong
hai vn quc gia ti tnh C Mau, (Trnh Vn Ln, 2006).
3.1.1.1. V tr a l, din tch t nhin
Theo kt qu thng k ca y ban nhn dn tnh C Mau (2007), Vn quc
gia U Minh h nm cch Thnh ph C Mau vo khong 30 km v pha Bc, gm
vng li khu bo tn thin nhin V Di (c) v mt phn ca cc Lm ng trng U
Minh III v Lm ng trng Trn Vn Thi.
Vn quc gia U Minh h c tng din tch t nhin l 8.527.8 ha.
V ranh gii hnh chnh, Vn quc gia U Minh h nm trn a bn cc x
Khnh Lm, Khnh An, Nguyn Phch thuc huyn U Minh v cc x Trn Hi,
Khnh Bnh Ty Bc thuc huyn Trn Vn Thi.
V v tr ca Vn quc gia U Minh h c xc nh bi to a l v ranh
gii nh sau:
- Ta a l: T 91230 ti 91741 v bc v 1045411 ti 1045916
kinh ng.
- Ranh gii:
+ Ranh gii pha Bc l knh s 27, t knh T90 n knh T100;
+ Ranh gii pha Nam l knh 600 (on t knh 19 n knh gia), knh 500
v knh 1200 (on t knh gia n knh ng trong);
27

+ Ranh gii pha Ty l knh s 90 (on t knh 27 n knh 21); knh ng

trong (on t knh 1200 n knh 21);
+ Ranh gii pha ng l knh s 100 (on t knh 27 n knh 21); v knh
T19 (on t knh 21 n knh 600).
Theo Trnh Vn Ln (2006), Vn quc gia U Minh h c ba phn khu chnh
gm:
- Khu bo tn h sinh thi rng trn t than bn: 2.570 ha (l vng li ca Khu
bo tn thin nhin V Di hin nay). Chc nng ch yu l: Bo v nghim ngt h
sinh thi rng trn t than bn, s a dng v cnh quan t nhin v ti nguyn ng,
thc vt; bo v v ti to ni c tr, kim n v sinh sn ca cc loi ng vt hoang
d, c bit l cc loi chim nc; to ni c tr thch hp cho cc loi thy sn v
cung cp ngun ging thy sn t nhin; phc v cng tc nghin cu khoa hc v
rng ngp nc, t than bn, bo tn a dng sinh hc, cnh quan thin nhin v mi
trng ca vng t ngp nc U Minh h.
- Phn khu phc hi v s dng bn vng h sinh thi rng ngp nc c din
tch 4.961 ha (thuc Tiu khu 059, 061, 063 ca Lm Ng Trng Trn Vn Thi v
Tiu khu 069, 070, 072, 073, 075, 076 ca Lm Ng Trng U Minh III hin nay), c
chc nng ch yu l: Khi phc rng trm v h sinh thi t ngp nc; bo tn
ngun gen sinh vt qu him, ni sinh sng v kim n ca cc loi ng vt hoang
d, c bit l cc loi chim nc, ti to h ng, thc vt bn a; bo v nhng cnh
quan thin nhin c th ca h sinh thi rng ngp nc, pht trin du lch sinh thi
v cc phng thc bo tn gn vi s dng bn vng cc loi ti nguyn ca h sinh
thi t ngp nc.
- Phn khu dch v hnh chnh c din tch 755 ha (din tch ca Phn tri K3
c thuc Tri giam K1 Ci Tu) c chc nng ch yu: L trung tm qun l v iu
hnh mi hot ng ca Vn quc gia U Minh H; l ni xy dng cc cng trnh:
Nh lm vic ca Vn quc gia, nh din gii mi trng, trung tm iu hnh du
lch sinh thi, nh khch cng v v cc hng mc cng trnh xy dng khc; L a
im xy dng mt h cha nc vi din tch t 200 300 ha, nhm mc ch phc
v phng, chng chy rng v cung cp nc ngt cho nhn dn vng ln cn.
Ngoi ra, Vn quc gia U Minh h cn c vng m vi din tch 25.013 ha,
thuc phm vi Lm Ng Trng U Minh III, Lm Ng Trng Trn Vn Thi, Lm
28

Ng Trng U Minh I, Trung tm ging huyn U Minh, Phn tri K3 mi thuc Tri
giam K1 Ci Tu v Trung tm nghin cu ng dng k thut rng ngp Minh Hi
(ngoi din tch quy hoch cho Vn quc gia U Minh H). (Trnh Vn Ln, 2006).
Tri qua bao th h con ngi i khai hoang, m t, nhng vn rng vn
khng mt i, rng vn c bo tn v pht trin, (Ngc Qun, 2007).
3.1.1.2. Ti nguyn thc vt v ng vt
V ti nguyn thin nhin, rng trm trn t than bn ca vng U Minh h c
tnh a dng sinh hc cao, c nhiu loi ng, thc vt qu him. U Minh h nm
trong vng bn o C Mau l mt vng t tr, tri qua qu trnh a mo hng ngn
nm hnh thnh y mt h sinh thi t ngp nc vi nhng ti nguyn ng,
thc vt c th ca Vit Nam. Rng trm U Minh h l mt kiu rng hn hp trn
t than bn, tiu biu cho kiu rng m ly, vi 79 loi cy c t nhin thuc 65 chi,
39 h thc vt khc nhau nh: trm, bi, mp, trm kh, b bi, mt ct, V c tng
dy leo pha di nh choi, dn, V h ng vt rng, do c thm thc vt ngp
nc to ni c tr thun li cho nhiu loi ng vt hoang d, gm 32 loi th
thuc 13 h trong 8 b v 74 loi chim; c bit c hng chc loi chim, th qu him
c ghi vo Sch ca T chc Bo tn thin nhin Quc t (IUCN), nh: t t, ri
c lng mi, cy ging, cy hng, mo rng, di ch tai ngn, di nga ln, (Trnh
Vn Ln, 2006).
3.1.1.3. V ti nguyn thu sn
Rng trm U Minh h l ni sinh sng ca nhiu loi c nc ngt nh c lc,
c r, c tr, c tht lt, c sc rn,Nhng kt qu kho st cho thy thnh phn thy
sn Vn quc gia U Minh h c khong 37 loi c thuc 19 h. Trong c 9 loi
c kinh t l cc loi c: C r ng, tht lt, lc, dy, lc bong, tr vng, tr trng, sc
rn, sc bm. Trong cc loi c trn c 2 loi c xp vp sch ng Vt Vit
Nam gm c tr trng, c Cm. Mc e da cc loi ni trn bc T (b e da), do
cn c bin php bo v i tng c ny, (y ban nhn dn tnh C Mau, 2007).
3.1.1.4. V cc gi tr sinh thi, nhn vn
Rng U Minh l mt vng a l c khc su trong tim thc v tnh cm
ca ng bo Nam B ni ring, ca ngi Vit Nam ni chung, vi nhng hnh nh
rt thn quen ca rng trm, c thm cy dng x dy c, bt ngn, c t than bn,
nc v rt nhiu sn vt tr ph, qu him. Rng U Minh h l vng cn c a
29

cch mng ca Nam B trong sut hai thi k khng chin chng thc dn Php v
quc M, c ngha rt ln trong lch s u tranh ho hng ca dn tc, gn lin vi
cc di tch lch s cch mng, l nhng gi tr tinh thn v cng qu gi ca vng t
U Minh kin cng, bt khut, (Trnh Vn Ln, 2006).
Theo Trnh Vn Ln (2006), chnh v nhng gi tr to ln ca rng U Minh h,
nn Th tng Chnh ph ban hnh Quyt nh v vic chuyn Khu bo tn thin
nhin V Di thnh Vn quc gia U Minh h, vi nhng mc tiu v nhim v sau:
- Mt l, bo tn v ti to cc gi tr v cnh quan thin nhin, mi trng sinh
thi v a dng sinh hc ca h sinh thi ngp nc c th, rng trm trn t than
bn. Bo tn v ti to ngun gen ca cc loi ng thc vt qu him, cung cp
ngun ging sinh vt t nhin cho ton vng.
- Hai l, s dng bn vng ti nguyn rng, ti nguyn thu sn v cc sn
phm khc ca h sinh thi t ngp nc phc v cho nhu cu pht trin kinh t
x hi ca a phng v ca vng.
- Ba l, bo tn cc gi tr vn ho, tinh thn, cc di tch lch s, gp phn gio
dc truyn thng u tranh chng gic ngoi xm ca th h cha ng cho cc th h
mai sau.
- Bn l, phc v cng tc nghin cu khoa hc, tham quan, pht trin du lch
sinh thi v cc hot ng pht trin cng ng nng thn.
trin khai thc hin Quyt nh s 112/Q-TTg ca Th tng Chnh ph,
UBND tnh ang ch o cc s, ngnh chc nng xy dng n v t chc b my,
lp d n u t xy dng Vn quc gia U Minh h, d n u t xy dng vng
m ca Vn quc gia U Minh h v D n pht trin du lch sinh thi ca Vn
quc gia. Vi cc d n u t nu trn v vi cc chng trnh hot ng ca Vn
quc gia U Minh h, nh: chng trnh qun l bo v rng v phng, chng chy
rng; chng trnh bo tn a dng sinh hc; chng trnh khi phc h sinh thi t
ngp nc v s dng bn vng ti nguyn t ngp nc v t than bn; chng
trnh nghin cu khoa hc; chng trnh pht trin du lch sinh thi; chng trnh qun
l rng trm v t ngp nc c s tham gia ca cng ng v cc bn lin quan;
chng trnh o to pht trin ngun nhn lc v bo tn a dng sinh hc, qun l
v s dng bn vng t ngp nc theo cch tip cn h sinh thi; chng trnh hp
tc quc t, tin chc rng rng U Minh h s c bo tn v pht trin bn vng trong
30

tng lai, (Trnh Vn Ln, 2006).

Theo ti liu khoa hc, rng trm U Minh h - C Mau in hnh cho vic bo
v, n nh mi trng sinh thi cho vng Bn o C Mau, ngi ta cn v n l "l
phi xanh" cho c Nam B. Gi tr v tm quan trng ca n c ghi nhn trong
th mc rng cc nc vng chu .
Rng ngp y vi nt c sc ring c t than bn kh dy, nc ; l ni
tr ng ca nhiu ng, thc vt qu him; ni cung cp lm sn, gieo trng la, trng
cc loi cy n qu, nui trng, nh bt thy sn; l ni sinh sng ca cc cng ng
dn c a phng.
Vi ngha v nt c th ny, thi gian gn y, tnh C Mau dn sc u
t nhiu t ng xy dng c s h tng, trc ht l xy dng trn 100 km ng
lng nha, ri ...i su v chy vng vo di tn cc cnh rng va phc v phng,
chng chy rng va to thun li cho c dn vng rng sinh hot, i li thng thong
cho khch tham quan du lch.
T vng t heo ht, gi y trn vng t Vn quc gia U Minh h mi ngy
nhn nhp hn bi cc cng trnh quc gia: Cm cng nghip kh - in - m, Khu
cng nghip Khnh An v nhiu cng trnh phc v dn sinh khc v ang tip tc
c u t xy dng ngy cng nhiu, gp phn lm i thay vng t ngho kh U
Minh.
bo v v lm giu vn rng Vn quc gia U Minh H, tnh C Mau
trin khai mt s nhim v, chng trnh hot ng c th: qun l bo v a dng
sinh hc v ti nguyn thin nhin, cnh quan; pht trin v gi vn rng hin c,
trng rng mi, xc tin ti sinh rng; xy dng v ci thin c s h tng phc v
cng tc qun l, bo v; lp d n mi gi, h tr u t pht trin du lch sinh thi
trn vng m ca Vn quc gia.
Vi bc i v cch lm kh c th, Vn quc gia U Minh h khng ch l ni
bo tn ton b nhng gi tr h sinh thi ca rng trm m ni y, trong tng lai
khng xa s l im tham quan, du lch sinh thi l th ti C Mau.
3.1.2. c im kinh t x hi
Theo qui hoch mi th trong phm vi Vn quc gia U Minh h khng c dn
c sinh sng. Ton b t nng nghip s c chuyn thnh vng m, (y ban nhn
dn tnh C Mau, 2007).
31

Theo y ban nhn dn tnh C Mau (2007), vng m ca Vn quc g U

Minh h thuc phm vi 5 x nm trong hai huyn Trn Vn Thi v U Minh. l cc
x: x Khnh Lm, Khnh An, Nguyn Phch thuc huyn U Minh v cc x Trn
Hi, Khnh Bnh Ty Bc thuc huyn Trn Vn Thi.
Tng s h gia nh ca 5 x vng m l: 17.637 h, vi 82.552 khu. S h
gia nh nm trong vng m l: 4.077 h (chim 23.1% vi 18.823 khu). Nh vy
mc bnh qun nhn khu trong vng m tng ng vi mc bnh qun nhn khu
trn ton quc 4.7 ngi/h v mc bnh qun nhn khu ca vng (vng 7: vng
ng bng sng M Kng) l 5 ngi/h. Phn ln dn c tp trung trn cc tuyn
knh o , nh knh xng Minh H, knh 29, knh 33,cha hnh thnh cc cm dn
c. Dn c y l cc h ngho n t cc huyn U Minh, Trn Vn Thi, Ci
Nc,c giao t khon rng, (y ban nhn dn tnh C Mau, 2007).
Thnh phn dn tc: Vng m U Minh h l ni nh c ca dn tc kinh v
dn tc khme, trong ch yu l dn tc kinh (chim 95,6%), (y ban nhn dn
tnh C Mau, 2007).
Lao ng: Ch yu l lao ng nng nghip. Tng s lao ng l 11.792 ngi,
trong lao ng chnh l 6.449 ngi (chim 54.7%), lao ng ph l 5.343 ngi
(chim 45.3%) v ngoi lao ng l 441 ngi. (y ban nhn dn tnh C Mau, 2007).
C cu thu nhp ca cc h dn (81.5%) thu nhp t ngh nng lm ng
nghip. Thu nhp t lm thu cng chim t l kh cao (11.6%), cho thy ngi dn
y cn ngho, cuc sng cha n nh. Phn thu nhp t dch v, lng v cc ngnh
ngh khc chim t l nh (7%), (y ban nhn dn tnh C Mau, 2007).
Tnh trng nh , c khong 5% s h c nh trong tnh trng kh tt, 25% s
h c nh cht lng trung bnh, cn li l cht lng thp v khng c nh , (y
ban nhn dn tnh C Mau, 2007).
Nhn chung, ngi dn sng trn vng m U Minh h ch yu l nhng ngi
ngho, khng c vn sn xut nn khng ch ng trong sn xut. Cc m hnh Trm
La C l m hnh sn xut chnh ca ngi dn y, nhng cha c hnh thc t
chc qun l hp l, nhiu h dn cn quen vi hnh thi c canh cy la nn d b
ri ro mt ma. Phn ln cc ch h thiu kin thc v th trng, kh nng tiu th
sn phm. Th trng tiu th rng trm hin nay cha c u ra. H thng knh x
phn ra bin cn cha hon thin, (y ban nhn dn tnh C Mau, 2007).
32

3.2. KT QU THC HIN CC BC XY DNG BN HIN

TRNG
3.2.1. Chn nh
Khu vc nghin cu c chp bi v tinh World View 1 (nh trng en), c
chp bc sng t 0.4 0.9 m , nh c chp vo ngy 21 thng 01 nm 2008 v
y cng l nh c phn gii cao vi phn gii l 30m x 30m. nh khu vc U
Minh h c th hin qua hnh 3.1

Vng m

Vng m

Khu vc vn quc gia U

Minh h

Vng m

Hnh 3.1. nh v tinh World View 1 khu vc vn quc gia U Minh h.

y l nh th hin ton cnh khu vc vn quc gia U Minh h bao gm c
vng m ca vn quc gia U Minh h, khu vc U Minh h l phn bn trong ca
ng k mu xanh, phn bn ngoi ng k l vng m. Nhng i tng m
chng ta cn quan tm y ch l hin trng rng ca vn quc gia U Minh h. V
vy kt qu gii on c tt v tp trung th cn phi tch khu vc vn quc gia
U Minh h ra khi vng m . thc hin c vic ny th ta s dng phng php
che nh (Masking). Kt qu che nh c th hin hnh 3.2.
Sau nh c che i phn vng m gip cho chng ta d quan st c i
tng, to iu kin thun li cho chng ta khi phn bit cc i tng.
Nhng vi kt qu che nh, chng ta ch c th xc nh mt cch tng i v
ranh gii gia vn quc gia so vi vng m bao quanh khu vc vn quc gia U
Minh h (da vo h thng knh ca khu vc vn quc gia), iu ny s nh hng
n vic tnh din tch ca vn quc gia so vi din tch thc t c xc nh.
33

Vng m
c che

Vn quc gia
U Minh h

Hnh 3.2. nh khu vc vn quc gia U Minh h c che.

3.2.2. Nn nh
Nn nh l hiu chnh s mo hnh hc nhm loi tr sai s hnh hc do nh b
nghing gy ra v lm cho nh tr v ng ta thc ca n.
c th nn nh th cn phi c file nh ging nh nh cn c nn v c
ta hoc bn c ta ca khu vc c th hin trn nh. Vi ti ny,
s dng bn c s ha t bn giy bng phn mm Mapinfo ca khu vc th
hin trn nh v sau c lu li vi phn ui l .MIF xut sang ENVI.

Hnh 3.3. nh khu vc vn quc

Hnh 3.4. Bn khu vc U Minh

gia U Minh h (cha nn).

h c s ho.

34

Bn khu vc vn quc gia U Minh h c s ha t bn rng trm

tnh C Mau c thnh lp nm 2005, th hin h thng knh ca vn quc gia. nh
khu vc vn quc gia U Minh h c chp vo nm 2008. Qua ta c th thy,
gia bn v nh khng c s khc bit nhau ln, y l iu kin thun li chn v
tr ging nhau gia nh v bn khi thc hin vic nn nh.
tin hnh vic nn nh ta cn hin th nh cn nn v xut bn c s
ha t phn mm MAPINFO, sau chn cc v tr tng ng (ging nhau) gia nh
v bn ri tin hnh nn nh. Vic chn im khng ch c th hin qua hnh
3.5.

Hnh 3.5. V tr cc im tng ng c chn.

c th nn c nh th ta phi chn t nht l 4 im khng ch ti cc v
tr tng ng gia nh v bn , khi nh c s khng b mo. nh c nn
c chnh xc cao th vic chn im khng ch phi tht chnh xc. i vi nh
nn, chn c 6 im ging nhau gia nh v bn . Sau khi v tr cc im c
chn gia nh v bn th ta ti v tr cc im c chn trn bn s t ng
gn cho v tr cc im c chn tng ng trn nh khi ta tin hnh nn nh. Ta
ti v tr im th nht trn bn s t ng gn cho v tr im th nht trn nh v
c nh vy ta v tr cc im c chn trn bn s c gn cho v tr cc
im c chn trn nh khi ta thc hin thao tc nn nh. Ta cc im khng ch
ca nh c nn c th hin bng 3.1. Kt qu ca vic nn nh c th hin
hnh 3.7.
35

Bng 3.1. Ta cc im khng ch trn nh c nn.

STT

Ta khng ch

X
489196

Y
1027856

489346

1021796

491086

1018286

498796

1017806

499066

1021766

498586

1027646

Hnh 3.6. nh khu vc vn quc gia

Hnh 3.7. nh khu vc vn quc gia

U Minh h trc khi nn

U Minh h sau khi nn

Qua kt qu nn nh cho ta thy, nh trc khi nn v sau khi nn khng c s

khc bit nhau ln, iu ny l do nh c chp gc gn ng vi v tr ta
thc ca n nn sau khi nn nh khng c s thay i ln. Trn nh sau khi nn, tt c
cc im trn nh u c ta tng ng c ni suy t 6 im khng ch.
3.2.3. Tng cng cht lng nh
Tng cng cht lng nh c th c nh ngha nh mt thao tc lm ni
bt hnh nh sao cho ngi gii on d c, d nhn bit ni dung trn nh hn so vi
nh gc. Phng php c bn thng c s dng l bin i cp xm, chuyn
i histogram, t hp mu,(L Vn Trung, 2005).
Vi s thay i ln ca cng phn x ng vi nhiu knh ph do s a
dng ca vt th trn b mt tri t (t, nc, rng,) nn khng c thut ton hiu
36

chnh bc x tng qut no c th c xem l ti u v cng khng c gii php

chung cho vic hin th ti u v sng cng nh mc tng phn thch hp cho tt
c cc i tng trong nh. Do ty vo tng trng hp ng dng c th v ty vo
tng loi nh v tinh cng vi nhng c im ca tng knh nh, ngi gii on cn
phi iu chnh sng v mc tng phn thch hp, (L Vn Trung, 2005).
nh c s dng gii on l nh trng en v c gi tr DN t 0 173. Do
vy cc i tng trn nh s c phn x gn ging nhau hay cc i tng tp
trung ti cc pixel c gi tr sng gn nhau. Trn nh s dng th cc i tng tp
trung ch yu cc pixel c gi tr sng trong khong 58 129. Kt qu l nh th
hin khng r rng cc i tng ( tng phn thp).
khc phc c hn ch trn chng ta cn phi bin cp xm ca nh
bng phng php ko gin tng phn tuyn tnh trn biu Histogram. y l k
thut tng cng cht lng nh n gin. Kt qu m chng ta c c l nh mi
c tng phn c tng cng v nh sau khi bin i tr nn r rng hn.

Hnh 3.8. nh v biu Histogram

Hnh 3.9. nh v biu Histogram

trc khi bin i tng phn.

sau khi bin i tng phn.

Qua kt qu sau khi tng cng tng phn cho ta thy, cc i tng c
tng phn kh r rng, lm ni bt ln i tng cn quan tm. Trn biu
Histogram ca nh trc khi tng cng tng phn th ta thy cc i tng trn
37

nh c gi tr DN trong khong t 0 173 v cc i tng c gi tr DN tp trung

nhiu nht trong khong t 58 129 (Input Histogram), khi ta thc hin ko gin
tuyn tnh trn biu Histogram vi gi tr DN trong khong 58 129 th kt qu s
cho chng ta gi tr DN thay i t 0 255 (Output Histogram). Theo L Vn Trung
(2005) th gi tr sng ca pixel bt k trn nh c bin i c tnh theo
y=

cng thc:

y max y min
( x xmin ) + y min
xmax xmin

x min - gi tr sng nh nht ca nh gc.

Vi:

xmax - gi tr sng ln nht ca nh gc.

y min - gi tr sng nh nht ca nh bin i.

y max - gi tr sng ln nht ca nh bin i.

y l gi tr sng ca pixel bc k trn nh c bin i.

Kt qu trn biu Histogram ca nh sau khi tng cng tng phn
cc i tng trn nh c gi tr DN trong khong 0 255 (Input Histogram) v c
ngha: gi tr 0 = en, 50 = xm m, 150 = xm trung bnh, 200 = xm nht v 255
= trng. Khi nh ca chng ta tr nn r rng hn, gip cho ta d dng phn bit
cc i tng.
Tuy nhin vi kt qu nh vy th chng ta ch c th phn bit c cc i
tng m chng ta lm ni bc hn so vi cc i tng khc, c th l c mu
sng hn hoc ti hn so vi cc i tng khc tu thuc gi tr DN c thay i.
V vy, khi chng ta cn quan tm n i tng no, xc nh c khong gi tr
DN ca i tng trn nh th ta tp trung ko gin tuyn tnh trn biu
Histogram vi gi tr DN trong khong th chng ta s nhn c kt qu l i
tng ca chng ta cn quan tm s c ni bt hn cc i tng khc. Vi kt qu
nh vy s gip cho chng ta d dng xc nh c i tng khi phn loi.
Lc nh cng l mt cch nhm tng cng cht lng nh. Lc nh nhm mc
ch hn ch hin tng mui v tiu trn nh phn loi, hoc lm m sinh ra trn
nh do sai s pht sinh ra trong qu trnh truyn d liu hoc b gin on tm thi.
Vi nh hng ny, mt s pixel trn nh c gi tr sng ln hn hay nh hn rt
nhiu so vi cc pixel xung quanh. Kt qu to ra cc im sng trng hay sm en
trn nh, lm nh hng n vic tch thng tin t nh. V vy trc khi phn loi
chng ta nn lc nh. ti ny s dng kiu lc median vi ca s 3x3, vi kiu
38

lc ny th gi tr ca pixel trung tm s mang gi tr trung bnh ca cc pixel xung

quanh.

Hnh 3.10. nh khu vc vn quc gia U Minh h sau khi lc

nh sau khi lc tr nn mn hn. Vi kiu lc Median ca s 3x3 th gi tr
ca pixel trung tm s mang gi tr trung bnh ca cc pixel xung quanh. Chng ta c
th thy r qua v d sau:
Input
16
13
2

12
9
7

Output
20
15
12

12

Pixel trung tm trc khi bin i

Pixel trung tm sau khi bin i

Hnh 3.11. S thay i gi tr sng ca pixel trung tm.

Tng t nh vy tt c cc pixel trn nh s ln lt c thay i, khi s
chnh lch v gi tr sng ca cc pixel lin k s c hn ch. Vi kt qu ny s
gip cho chng ta c c kt qu gii on cc i tng tp trung hn.
3.2.4. Phn loi khng kim tra.
Mi pixel trn nh c c trng bi du hiu ph v n c gi tr sng
tng ng. Qu trnh phn loi l qu trnh x l cc du hiu ph ri qui nh thnh
cc ch tiu hay i tng.
Phng php phn loi khng kim tra ch yu da vo gi tr sng ca cc
pixel m my c th t ng phn chia nh thnh nhiu i tng khc nhau. ng vi
mi i tng l nhng khong gi tr sng nht nh tng ng vi mt mu trn
39

nh.
Sau khi nh c x l th tin hnh phn loi khng kim tra. ti ny
chn kiu phn loi IsoData, vi kiu phn loi ny cc nhm i tng c phn
loi da trn qui lut phn b v tn s xut hin ca cc pixel trn nh. S lng cc
nhm i tng c phn loi cng c th tng hoc gim ty theo yu cu ca
ngi gii on t ra. Ngoi ra ngi gii on cn c th t ra nhng ch tiu khc
nh: s ln lp li, s phn t nh ti thiu trong mt nhm,khi tin hnh phn loi
nh. Kt qu phn loi khng kim tra c th hin trn bn hin trng khu vc
vn quc gia U Minh h - C Mau (Hnh 3.13).
Kt qu phn loi khng kim tra c thc hin bi s gom nhm i tng
v c 4 i tng c gii on tng ng vi cc khong gi tr DN c th
hin qua bng 3.2.
Vi kt qu nh trn, nhm i tng 1 c gi tr DN cao t 82 173, y c
th l rng non bi v rng non th cu trc t bo ca l cy cha hon chnh v cht
dip lc t trong l cy rt t nn phn x li nhiu bc x mt tri v vy trn nh c
mu sng. i vi nhm i tng 2 c gi tr DN t 64 81 th y c th l rng lu
nm nn l cy cha nhiu dip lc t iu ny lm cho l hp thu phn ln cc bc x
mt tri b nn kt qu trn nh c mu ti. i vi nhm 3 v nhm 4 c gi tr DN
thp t 0 63, y c th l vng rng tha, b ngp nc nn hp thu phn ln cc
bc x mt tri v vy i tng ny c gi tr DN thp, kt qu trn nh c mu nu
en n en. Kt qu phn loi khng kim tra c m t chi tit qua bng 3.2.
Bng 3.2. Bng m t c im cc i tng sau khi phn loi khng kim tra.
Nhm i
tng
i tng 1
i tng 2
i tng 3
i tng 4

Mu trn nh
phn
loi
khng kim tra

c im trn nh gc
Tone
Sc
nh
Mn
Sng
T xm n trng
Th
Ti
Nu
Hi th
Ti
Nu en
Mn
Ti
en
Sa cu

Gi tr
DN
82 173
64 81
41 63
0 40

Din tch
(ha)
7187,13
1189,89
143,64
30,24

Vi kt qu ny gip cho chng ta c c cch nhn khi qut v vn quc

gia U Minh h. Qua ta thy c phn ln din tch ca vn quc gia c gii
on l i tng rng cn non vi din tch l 7187,13 ha v sau l i tng rng
gi vi din tch l 1189,89 ha, cc i tng ny c phn b theo tng khu vc v
cng kh tp trung, cc i tng khc th chim din tch rt nh v khng c tp
trung. Tuy nhin y ch l kt qu chng ta tham kho, s ph hp ca cc i
40

tng cn phi c kim tra li. V v vy vic kim tra thc a c tin hnh.
BIU TH HIN S PHN B CC
I TNG
S LNG PIXEL
79857
80000

I TNG 1
I TNG 2

70000
60000

I TNG 3

50000

I TNG 4

40000
30000

13221

20000
10000

336

1596

GI TR DN

0
0 - 40

41 - 63

64 - 81

82 - 173

Hnh 3.12. Biu Histogram th hin s phn b cc i tng trn nh.

Qua biu trn cho thy phn ln s lng pixel c gii on cho i
tng 1 vi gi tr DN t 82 173, cc i tng khc c gii on c s lng
pixel khng ng k. Nguyn nhn l do s phn loi khng kim tra ch da vo
gi tr s v tn s xut hin ca cc i tng nn c nhng i tng hon ton khc
nhau nhng li c gi tr sng gn bng nhau s c phn thnh mt nhm. T
chng ta c th thy c trn nh s phn x ca cc i tng ch tp trung 4
nhm tng ng 4 cc khong gi tr DN c th hin trn hnh 3.12 nn khi tin
hnh phn loi khng kim tra th ch c th tch c 4 i tng khc nhau. Trong
i tng 1 c gii on vi s lng pixel ln nht, do trn nh gi tr DN ca
i tng ny tp trung phn ln trong khong 82 173.
Tuy nhin, qua kt qu phn loi khng kim tra c i chiu vi nh cha
gii on cho thy kt qu phn loi khng kim tra cha phn tch c cc i
tng khc nhau trn nh do c gi tr sng gn ging nhau.Chnh v vy nn chng
ta cn phi kim tra li thc a lm c s cho vic phn loi c kim tra, kt qu
phn loi c chnh xc.
Vi kt qu phn loi khng kim tra ta c th thnh lp bn hin trng khu
vc vn quc gia U Minh h lm c s vic chn im kho st, kim tra li cc i
tng c gii on trn nh xc nh s ph hp ca cc i tng vi hin
trng, t c s phn bit gia cc i tng mt cch r rng hn bng phng
php phn loi c kim tra.

41

Hnh 3.13. Bn hin trng vn quc gia U Minh h - C Mau

(Kt qu phn loi khng kim tra).

42

3.2.5. Kim tra, kho st thc a

y l vic la chn nhng im i din trn nh da vo c im ca tng
i tng trn nh i kho st thc a, xem ti v tr c chn kim tra trn
nh ngoi thc a l i tng g, ly ta GPS ti im .
Vn t ra vi chng ta y l vic chn im kho st nh th no t
nhng im kim tra c c tin cy cao v lm c s cho chng ta phn loi c
kim tra. V vy y c xem l bc rt quan trng lm c s ta phn loi c
kim tra kt qu phn loi c chnh xc.
Vi yu cu vic chn im kho st c ch trng, cn c vo
sng ca cc i tng trn nh gc cng vi s h tr ca kh nng xem nh ni ca
phn mm ENVI (Hnh 3.14) cc tuyn kho st s c vch ra sao cho cc i tng
trn nh c phn bit v s c kim chng ngoi thc a.

Hnh 3.14. nh 3D khu vc vn quc gia U Minh h - C Mau

43

Qua nh 3D cng gip cho ta c c nhn nh v cc i tng t v tr

cc im kho st c xc nh trn nh (Hnh 3.15) v mi mu tng ng vi
tng i tng c phn bit trn nh. V vn quan trng l lm nh th no
n c im cn kho st v cng mt tuyn c th kim tra c nhiu im nht,
c c nhiu im kim tra s cho cung cp nhng thng tin tht chnh xc v tin
cy cao.

V tr cc

i tng

3
4
5

c chn

kim

tra

Hnh 3.15. V tr cc im kho st c chn trn nh

Vi kt qu d kin cc im kho st, s lng cc im kho st tng ng
vi tng i tng c chn trn nh c th hin qua bng 3.3
Bng 3.3. S lng cc im kho st.
V tr kho st
1
2
3
4
5
6

S lng im kho st
10
10
5
5
7
3

Qu trnh kim tra thc a c thc hin nhm xc nh mc ph hp ca

cc i tng c gii on bng phng php phn loi khng kim tra. Qua qu
trnh kim tra pht hin ra cc i tng khng ph hp vi hin trng rng ca
vn quc gia. Qua ta c th bit c nguyn nhn ca s khng ph hp l do
kt qu phn loi khng kim tra ch da vo phn loi cc gi tr s ca cc pixel m
khng da trn c s bn cht i tng. Trong khi cc i tng c th khc nhau
nhng chng c phn x li cc sng in t v c ghi nhn trn nh vi cc gi
tr pixel ging nhau t dn n s nhm ln v bn cht i tng.
44

Kt qu kim tra thc a c 40 im c tin hnh kim tra v c 7 i

tng c phn bit, ta cc im kim tra c th hin bng 3.4.
Bng 3.4. Bng th hin ta cc im kho st v hin trng rng.
im
GPS
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40

Ta kho st
X
495785
497219
498936
495322
498613
498538
497129
496601
493173
498772
499064
496109
496184
496258
494950
495194
494959
493793
492212
492282
492236
492270
493324
493345
493368
492350
492309
492821
492848
495442
495522
497949
497953
498032
495543
495646
495591
495624
496306
496460

Y
1021837
1021661
1022772
1018032
1018249
1019109
1019832
1019856
1021570
1025353
1021817
1023729
1023745
1023796
1024346
1025430
1027554
1027425
1027732
1027142
1026477
1025163
1020235
1020267
1020301
1020332
1020375
1019993
1019941
1020931
1020933
1019856
1019792
1019505
1019686
1019774
1019223
1019292
1018340
1018360

ng knh cy (cm)

7,01
6,37
6,05
7,96
4,78

6,37
7,32
14,97
15,92
15,29
6,05
10,51
6,37
10,19
7,01
7,96
6,37
14,33
15,92
15,92
12,74
12,74
14,97
14,33
7,96
6,37
6,37
4,78
15,29
14,33
14,97
14,33
6,37
6,05

Thc t kho st
Lau sy
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui
t trng ngp nc
Rng 2 tui
Rng tp
t trng ngp nc
Dn choi
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 2 tui
Rng 3 tui
Rng 2 tui
Rng 3 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Lau sy
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 3 tui
Rng 3 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 2 tui
Trm 2 tui
Rng 2 tui
Rng tp
t trng ngp nc
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui

Qua cc im kim tra cho ta thy phn ln din tch rng tui l 2 ch
yu l rng trng nn pht trin kh ng u, trong s cng c mt s vng nh
45

mt s cy pht trin vt tri hn do iu kin pht trin tt hn (tr lng than bn

cn li sau thm ha chy rng) nn c xp tui l 3, thc vt pht trin
nhng khu vc ny kh l phong ph nhng phn ln l s pht trin ca bo, nng,
sy, dn choi, Rng trn 3 tui tp trung ch yu khu vc rng t nhin, din
tch cn li khng nhiu do b chy, b khai thc v xung quanh khu vc ny cn c
i tng l dn choi pht trin rt tt. i vi khu vc t trng th y l khu vc
rng trm b chy nhng cha c trng li, thc vt pht trin y vn l nng,
bo. i tng c xc nh l rng tha ngp th khu vc ny hin trng kho st l
lung bo, y khng phi l iu kin tt cho cy pht trin (ngp nc nhiu)
nn cy km pht trin v phn ln cy b cht, cy b ng nn ch c xp
tui l 1 v thc vt pht trin y l bo cm, nng, sy,....v chim din tch kh
ln ca vn quc gia. Qu trnh kim tra thc a cng pht hin thm mt i
tng l keo lai, i tng ny trn nh chng ta cng kh phn bit c do i
tng ny c s phn x gn ging vi i tng l rng trng. i tng ny c
trng trn lp v c din tch khng ln so vi tng din tch ca vn quc gia U
Minh h.
3.2.6. Thnh lp bng cha kho gii on
Bng cha kha gii on l c s cho chng ta c c nhn nh v cc i
tng trn nh. c th thnh lp c bng cha kha gii on th chng ta cn
phi bit c im ca tng i tng trn nh v cng phn x ca cc i tng.
Kt hp vi kt qu kim tra thc a ta c c bng cha kho gii on cho cc i
tng trn nh. Bng cha kho gii on c trnh by bng 3.5.
Bng 3.5. Bng cha kha gii on mt s i tng trn nh vin thm.
i tng
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 2 di 3 tui
Lau, sy
Rng tha ngp nc
Dn, choi
t trng, ngp nc

Keo lai

Yu t gii on
Sa cu th do mt cy tng i tha v l cy cha nhiu dip lc t
nn hp thu phn ln nh sng mt tri v vy trn nh c mu xm en.
Sa cu mn do mt cy tng i ng u v l cy cha t dip lc
t nn phn x li kh nhiu nh sng mt tri nn c mu xm.
Mu trng xm, do s phn x ca bng sy, sa cu mn.
Sa cu hi th do mt cy tha nn phn x li t nh sng mt tri,
ch yu l s phn x ca thc vt v nc nn c mu nu en.
Sa cu mn do l nhn, bng, b mt tip xc nhiu, cha t dip lc t
nn phn x li nhiu nh sng mt tri v vy trn nh c mu trng
sng.
Nc b nhim phn, khng c ph sa, t m nn hp thu phn ln nh
sng mt tri v vy trn nh c mu en.
c trng trn lp, pht trin kh ng u, cy trng thnh nn l
cy cha nhiu dip lc t, hp thu nhiu nh snh mt tri v vy trn
nh c mu xm m.

46

3.2.7. Phn loi c kim tra

Vi kt qu kim tra thc a th ta xc nh c cc i tng trn nh
mt cch kh y . y l c s gip ta c th gii on cc i tng mt cch
chnh xc.
c c kt qu gii on ph hp vi hin trng th ta tin hnh phn loi
c kim tra da trn cc im m chng ta kho st. bc ny rt quan trng, nu
chng ta khng xc nh c i tng hoc xc nh khng chnh xc i tng th
kt qu gii on s khng ph hp vi hin trng. Chnh v vy i hi cao ngi
gii on v k nng cng nh phi nm vng kin thc v gii on nh.
Sau khi ta thu thp c v tr cc im kim tra ta tin hnh x l v chuyn
cc im kim tra thnh mt lp bn
Chng lp bn cc im kim tra ln kt qu phn loi khng kim tra. Kt
qu cc im kim tra c th hin trn hnh 3.16.

Hnh 3.16. Bn hin trng vn quc gia U Minh h th hin ta cc im kho

st (Phn loi khng kim tra).
47

Qua hnh 3.16 ta thy, vi kt qu phn loi khng kim tra v kt qu kim tra
thc a th ta c th thy cc i tng gii on bng phng php phn loi khng
kim tra c s khc bit vi hin trng rng ca khu vc vn qc gia, chng ta c th
thy r qua bng 3.6.
Bng 3.6. Bng th hin kt qu gii on khng kim tra v kt qu kim tra thc a.
Kt qu phn loi khng kim tra
i tng 1

i tng 2
i tng 3
i tng 4

Kt qu kim tra thc a

- Rng t 2 di 3 tui
- Dn, choi.
- Lau, sy.
- Rng t 3 tui tr ln.
- Rng tha ngp nc.
- Rng t 2 di 3 tui.
- Keo lai.
- t trng ngp nc.
- t trng ngp nc.

Qua bng 3.6 ta thy, kt qu kim tra thc a th c 7 i tng c phn

bit trn nh, trong khi th kt qu phn loi khng kim tra ch c th phn bit
c 4 i tng. Vi kt qu phn loi khng kim tra c th hin trn hnh 3.16
th i tng 1 c gii on bao gm c 3 i tng ngoi thc t l rng trng
t 2 di 3 tui, dn choi v lau sy, i tng 2 cng bao gm rng t tr ln 3
tui, rng trng t 2 di 3 tui v rng tha ngp nc v keo lai, bn cnh i
tng 3, 4 c gii on l 2 i tng ring bit nhng kt qu kim tra ch l 1 i
tng l t trng ngp nc. Nguyn nhn l do cc i tng c gii on
c gi tr sng kh lin tc v tp trung vi s lng ln pixel nn my khng th
tch thnh tng lp nh cc i tng v ch c th tch c nhng khong gi tr
sng c t s lng pixel tp trung. V v vy vi kt qu phn loi khng kim tra
th ta c th thy ch c 4 nhm i tng c gii on. Vi s khng ph hp ny
chng ta cn phi phn loi li cc i tng trn nh bng phng php phn loi c
kim tra kt qu gii on c ph hp vi hin trng rng ca vn quc gia.
Vi kt qu kim tra thc a gip cho ta xc nh c chnh xc tng i
tng trn nh v vic quan trng nht l ta cn phi chn mu mt cch hp l cho
tng i tng sao cho sau khi phn loi th tng i tng khc nhau s c qui
nh bi mt mu khc nhau ng vi hin trng kho st.
Trong vic xc nh cc i tng trn nh vin thm, vic chn mu cho tng
i tng hay cn gi l nhm kim tra (ROI: Regions Of Interest) c xc nh l
nhng vng (polygon) c mu ng nht, mi mt i tng qui nh bi 1 mu v s
48

mang mt khong gi tr s (DN) nht nh.

Vic xc nh cc nhm kim tra th chng ta cn ch ng xc nh gi tr s
(DN) ca tng i tng c nh vy th kt qu phn loi ca chng ta s t b ln vi
cc i tng khc, bi v nu chng ta khng xc nh r gi tr s ca tng i tng
th khi chn mu s gp phi trng hp cng 1 gi tr s nhng c th chn mu cho
c hai, ba i tng, nh vy th kt qu ca chng ta s cho ra i tng c mu chn
nhiu gi tr s , khng ng vi s mong mun ca chng ta.
Da vo kt qu kim tra thc a th ta c th phn loi cc i tng trn nh
thnh 7 i tng vi cc mu c chn v c th hin hnh 3.17. Ring i
tng 7, do i tng ny c gi tr DN khng n nh (trng vi gi tr DN ca cc
i tng khc). V vy c th tch c i tng ny ta cn phi thay i gi tr
DN ca n, sao cho i tng ny c gi tr DN khng b trng vi cc i tng
khc. Sau chng ta s tin hnh chn nhm kim tra cho tng i tng.

Cc

nhm

kim tra i
din cho cc
i

tng

gii

on
Hnh 3.17. Kt qu chn nhm kim tra (ROI).
Trong : 1: L nhm kim tra i din cho i tng dn choi.
2: L nhm kim tra i din cho i tng rng t 3 tui tr ln.
3: L nhm kim tra i din cho i tng rng t 2 di 3 tui.
4: L nhm kim tra i din cho i tng lau, sy.
5: L nhm kim tra i din cho i tng t trng ngp nc.
6: L nhm kim tra i din cho i tng rng tha ngp nc.
7: L nhm kim tra i din cho i tng keo lai.

49

Hnh 3.12. Gi tr s ca tng pixel.

Hnh 3.19. S lng pixel c chn

ca tng i tng.
Hnh 3.18. S lng pixel c chn cho tng nhm kim tra.
Vi hnh 3.18 th y l hp thoi th hin s chn mu v s lng pixel c
chn lm nhm kim tra cho tng i tng. Tt c cc thao tc ca vic chn nhm
kim tra s c th hin trn y. Kt qu phn loi c kim tra s ph thuc ca vic
chn nhm i tng ny.
i vi hnh 3.19 th y l hp thoi th hin cc gi tr sng ca tng pixel
trn nh. Vi ca s ny s gip xc nh gi tr s cho cc i tng trn nh mt
cch chnh xc v khng b nhm ln vi gi tr s ca i tng khc v h tr cho
qu trnh chn nhm kim tra cho tng i tng.
Qua kt qu gii on, cc i tng c phn bit vi nhau qua mu sc v
y l mu gi nh do chng ta chn. Vic chn mu v s lng Pixel c chn
cho tng nhm kim tra ca tng i tng c th hin qua bng 3.7.
Bng 3.7. Cc thng s ca cc nhm kim tra (ROI) cho tng i tng gii on.
STT

Hp thoi ROI Tool

nh
Tn ROI

ROI qui nh dn, choi.

ROI qui nh rng t 3 Rng t 3 tui

tui tr ln.
tr ln
ROI qui nh rng t 2 Rng t 2
di 3 tui.
di 3 tui.
ROI qui nh lau, sy.
Lau, sy.

3
4
5
6
7

ROI qui nh t trng

ngp nc.
ROI qui nh rng tha
ngp nc.
ROI qui nh keo lai

Dn, choi.

t trng ngp
nc.
Rng
tha
ngp 1 tui.
Keo lai

50

Mu ROI

S phn t qui nh ROI (point)

Red

58

Green

117

Blue

103

Yellow

143

Cyan

55

Mangenta

79

Green3

13

Kt qu kim tra kh nng phn tch ca ROIs bng ch quan st a chiu

(n-D) (Hnh 3.20), y th mu ca cc i tng m chng ta chn c th hin
tng ng vi gi tr DN ca n, qua cho thy i vi vic ta xc nh cc gi tr s
cho tng i tng th cc i tng khng b ln vo nhau v cc gi tr s ca tng
i tng lin tc nhau. Vi kt qu nh vy s cho chng ta kt qu phn loi vi
chnh xc cao.

Hnh 3.20. S phn b gi tr cc pixel ca cc nhm kim tra.

Trong :
- 1: Nhm pixel i din cho i tng dn choi.
- 2: Nhm pixel i din cho i tng rng t 3 tui tr ln.
- 3: Nhm pixel i din cho i tng rng trng t 2 di 3 tui.
- 4: Nhm pixel i din cho i tng lau sy.
- 5: Nhm pixel i din cho i tng t trng ngp nc.
- 6: Nhm pixel i din cho i tng rng tha ngp nc 1 tui.
- 7: Nhm pixel i din cho i tng keo lai.
Kt qu kim tra thng qua vic tnh ton thng k cc phn t nh trn mi
ROI u c sai s thng qua cc gi tr ln nht (Max), nh nht (Min), trung bnh
(Mean) v lch chun (Stdev), (Hnh 3.21).
Vi vic kim tra ny cho ta thy, i vi i tng l lau sy c gi tr min = 104 v
gi tr max = 127 c ngha l gi tr DN m ta chn cho i tng ny l t 104
128, v vy gi tr DN trung bnh l 115.78 v lch chun l 4.73, lch cng nh
th s tp trung ca i tng ny cng cao. Do nh ca chng ta l nh trng en nn
gi tr th hin trong hp thoi File Statistics Report 3 band l ging nhau.

51

Hnh 3.21. Thng k s phn b cc gi tr pixel ca cc nhm kim tra i din cho
i tng lau sy.
Trong :
- 1: ng biu din gi tr ln nht (Max).
- 2: ng biu din gi tr trung bnh (Mean).
- 3: ng biu din gi tr lch chun (Standard deviation).
- 4: ng biu din gi tr nh nht (Min).
Tng t nh vy cc i tng cn li cng c kim tra, nu gi tr
DN ca cc i tng c s trng nhau hay lch chun cao th ta phi chn li cc
nhm kim tra.
Vi hai cch kim tra kt qu ROI nh trn, chng ta c th da vo iu
chnh bng cch xa nhng ROI km chnh xc ri chn li ROI khc cho ph hp.
Nhng ROI km chnh xc l nhng ROI c phn t nh phn b khng tp trung hoc
chng lp vi nhng phn t ca ROI khc trn hnh nh a chiu (n-D).
Tuy nhin chng ta c th thy trn nh vin thm c nhiu yu t nh hng
n kt qu ca chng ta khi phn loi, c th l khu vc vn quc gia U Minh h h
thng knh rt nhiu nhng trn nhng tuyn knh ny th thc vt pht trin rt nhiu
nh: bo hoa du, bo cm, rau mung,Chnh v th s phn x ca i tng ny
gn ging vi s phn x ca i tng rng trng, do kt qu gii on ca chng
ta khng th hin c h thng knh, y cng l mt hn ch ca kt qu phn loi.
Vi kt qu ca vic chn nhm kim tra nh trn ta tin hnh phn loi nh c
kim tra v kt qu c th hin hnh 3.22.

52

Hnh 3.22. Bn hin trng rng vn quc gia U Minh h - C Mau

53

Kt qu phn loi c kim tra th c 7 i tng c phn loi tng ng vi

tng gi tr DN nh sau:
- i tng 1: Dn, choi (Hnh 3.23) c gi tr DN t 131 173. i tng
ny c hnh thnh v pht trin ch yu khu vc rng t nhin trn t than bn
vi lp than bn kh dy hoc nhng ni rng trm b khai thc trng (lp than bn
vn cn), y l iu kin thun li cho dn choi pht trin mnh, v th cht dip lc
t trong l ca i tng ny t, l nhn bng, b mt tip xc vi nh sng mt tri
ln nn phn x li nhiu nh sng mt tri lm cho nh c mu sng trng v mang
gi tr s cao.

Hnh 3.23. i tng c gii on l dn, choi

- i tng 2: Lau, sy (Hnh 3.24) c gi tr DN t 109 130. i tng ny
hnh thnh v pht trin mnh sau khi rng trm trn t than bn b chy n tng st
hoc rng trm b khai thc qu mc, nhiu ln trong thi gian ngn nhng cha c
trng li, chim din tch khng nh ca vn quc gia. Loi sy pht trin mnh,
che ph c th ln n > 90%. Cy g ti sinh c mt rt thp, kh nng phc hi
rng trm rt km. thi im chp nh th hu ht lau, sy u tr bng lm cho c
khu vc ny c tone mu sng v cng phn x li nhiu nh sng mt tri. Chnh
v th i tng ny cng c gi tr s kh cao ch ng sau i tng l dn choi v
nhng gi tr s ny lin tc nhau. y cng l nguyn nhn lm cho kt qu khng
kim tra khng tch bit c 2 i tng ny.

Hnh 3.24. i tng c gii on l lau, sy.

54

- i tng 3: Rng t 2 di 3 tui (Hnh 3.25) c gi tr DN t 89 108.

y l i tng rng c trng, chim din tch ln nht ca c vn quc gia. C
nhng khu i tng ny pht trin rt ng u nn sau khi phn x to trn nh sa
cu kh mn v mang gi tr s cng tng i cao nhng thp hn i tng lau sy.
Tuy nhin cng c nhng khu cy pht trin khng ng u, cy b cht nn khong
cch gia cy cng khng ng u, v th nhng khu ny th phn x li t nh
sng mt tri nn trn nh c mu ti hn nhng khu pht trin u v cng mang
gi tr s thp hn.

Hnh 3.25. i tng c gii on l rng t 2 tui n di 3 tui

- i tng 4: Rng t 3 tui tr ln (Hnh 3.26) c gi tr DN t 77 88. i
tng ny phn ln l rng t nhin. y l i tng cn xt li sau thm ha chy
rng nn din tch cn li cng khng nhiu. khu vc ny cy rt to v c th c
xp vo loi cy trng thnh, khong cch gia cc cy cng khng ng nht
nhng nhn chung cng kh tha to nn sa cu th, cht dip lc t trong l cy
nhiu nn hp thu phn ln nh sng mt tri nn phn x li t to nn gi tr DN
thp.Thc vt pht trin y cng vn l dn, choi, lau, sy. Bn cnh cng c
i tng rng trng c xp tui l 3 do iu kin pht trin tt hn so vi khu
vc xung quanh.

Hnh 3.26. i tng c gii on l rng t 3 tui tr ln.

55

- i tng 5: Rng tha ngp (Hnh 3.27) c gi tr DN t 65 72. y l i

tng km pht trin, cy b cht nhiu, hin trng khu vc ny l lung bo, cy ci
rt t, thc vt pht trin bn di l bo cm, bo hoa du, nng, sy,Do rng tha,
trm b cht nn s phn x ch yu l ca nc v thc vt. i vi nc th b phn
li khng c ph xa (do khng c dng chy) nn hp thu phn ln nh sng mt tri.
Cn i vi thc vt ch yu l bo cm do b mt tip xc nh nn cng phn x li
t nh sng mt tri. Chnh v vy cho nn trn nh ca chng ta nhn rt t nh sng
phn x tr v, v th trn nh c mu nu en v mang gi tr DN khng cao.

Hnh 3.27. i tng c gii on l rng tha ngp nc.

- i tng 6: t trng ngp nc (Hnh 3.28) c gi tr DN t 1 64. y l
khu vc rng b chy nn to nn mt vng trng ngp nc, thc vt pht trin y
ch yu l bo cm nhng rt t. khu vc ny ngp nc khong t 30 40cm, nc
b nhim phn, khng ph sa nn hp thu hu ht nh sng mt tri nn trn nh c
mu en v mang gi tr DN thp.

Hnh 3.28. i tng c gii on l t trng ngp nc.

- i tng 7: Keo lai c gi tr DN t 73 76. y l i tng c trng
56

trn lp, khong cch cy cng kh tha v pht trin cng kh u nn trn nh chng
ta c th s ng u ca i tng ny. y l i tng rt phc tp c gi tr DN
trng vi gi tr DN vi cc i tng khc, bi v v c bn cy keo lai ging vi cy
trm v mu sc, hnh dng ca l cng ging nhau nn s phn x cng ging nhau.
tch ring i tng ny ta tin hnh thay i gi tr DN trc khi phn loi.
BIU HISTOGRAM TH HIN S PHN B
CA CC I TNG
S lng Pixel
56440

60000

t trng ngp nc.

Rng tha ngp nc 1 tui.

50000

Keo lai.

40000

Rng t 3 tui tr ln.

Rng t 2 - di 3 tui.

30000

Lau, sy.
Dn, choi.

18253

20000
10000

10560
1054

5080

3231

392

Gi tr DN

0
0 - 64

65 - 72

73 -76

77 - 88

89 - 108 109 - 130 131 - 173

Hnh 3.29. Biu Histogram th hin s phn b cc i tng.

Qua biu Histogram (Hnh 3.29) cho ta thy s phn b ca cc i tng c
s chnh lch ln v s lng pixel. Trong i tng rng c tui t 2 di 3
tui c s lng pixel c gii on l ln nht (56440 pixel) vi gi tr DN t 89 108. i tng c gii on l rng t 3 tui tr ln c s lng pixel c gii
on l 10560 pixel vi gi tr DN l t 77 - 88. Bn cnh i tng rng c
trng li cng c mt phn din tch nh c xp vo nhm rng t c tui l
3. i tng c gii on l lau sy cng c s lng pixel gii on kh ln 18253
pixel vi g tr DN t 109 - 130. i vi i tng l rng tha ngp nc c s
lng pixel c gii on l 5080 pixel vi gi tr DN l 65 72 v i tng l t
trng ngp nc c s lng pixel c gii on l 1054 pixel vi gi tr DN l 0
64.
Cc i tng trn c xc nh sau khi c kim chng ngoi thc a v
vi kt qu phn loi c kim tra cng phn bit c cc i tng ny. Nhn
chung vi kt qu nh trn th kh nng tin cy cao, nhng cng khng phi l kt qu
tuyt i, bi v c nhng v tr chng ta khng th kim tra c cho nn ch da vo
nhng c im ging nhau v gi tr s ging nhau t ta xc nh i tng.

57

Vic tnh din tch cho tng i tng da vo din tch ca tng pixel v
mi pixel c din tch l 900m2 (Bi v mi pixel c kch thc (30m x 30m) cng vi
s thng k s lng pixel cho tng i tng. Tuy nhin vi kt qu tnh din tch
nh trn bao gm c din tch t b knh v knh, bi v i tng ny kh phc
tp, trn nhng con knh th thc vt pht trin trn mt nc rt nhiu nh: bo cm,
bo hoa du, rau mung,nn s phn x ca i tng ny gn ging vi i tng
rng trng nn c gi tr s gn ging nhau, c khi li trng nhau. Ta cng khng th
tch i tng ny ra gii on c v i tng ny chim din tch nh nn trn
nh cng khng th hin c r i tng ny.
BIU TH HIN S PHN B DIN TCH
CC I TNG C GII ON
457.20 ha
5.4%
94.86 ha
1.1%
1642.77 ha

35.28 ha
0.4%

290.79 ha
3.4%
950.40 ha
11.1%

19.2%

5079.60 ha
59.4%

DN, CHOI
RNG T 3 TUI TR LN
RNG T 2 - DI 3 TUI
LAU, SY
T TRNG NGP NC
RNG THA NGP NC
KEO LAI

Hnh 3.30. Biu th hin s phn b din tch ca cc i tng c gii on.
Qua bn hin trng khu vc vn quc gia U Minh h - C Mau (hnh 3.22)
v biu phn b din tch cc i tng (hnh 3.29) ta c th thy c:
- i tng rng tui t 2 di 3 tui c din tch ln nht ca vn
quc gia (5079.60 ha) chim 59.4% tng din tch ca vn quc gia, i tng ny
c phn b tp trung khu vc rng c trng li sau khi b chy, khai thc v m
rng din tch v i tng ny pht trin kh ng u.
- i tng c din tch cng khng nh ca vn quc gia l lau, sy vi
din tch l 1642.77ha chim 19.2% tng din tch ca vn quc gia, i tng ny
tp trung khu vc rng c khai thc nhng cha c trng li, s pht trin
ca i tng ny vi mt dy c nn kh nng ti sinh ca rng l rt thp. i
vi i tng ny th cn phi c gii php ph hp din tch khu vc ny c
a vo s dng hp l.
- i tng rng t 3 tui tr ln c din tch l 950.40 ha chim 11.1% tng
58

din tch ca vn quc gia, tp trung ch yu khu vc rng t nhin. y l i

tng c pht trin t nhin khng c s tc ng ca con ngi. Tri qua nhiu
thm ha chy rng th y l i tng khng b nh hng bi thm ha nhng
din tch cn li khng nhiu.
- Thc vt pht trin ca thc vt khu vt khu vc ny rt a dng nh dn
choi vi din tch 299.79 ha chim 3.4% tng din tch ca vn quc gia, i tng
ny pht trin rt tt v khu vc ny tr lng than bn rt ln. Dy choi c pht
trin xung quanh thn cy to nn nt c trng ca khu vc rng t nhin.
- i tng keo lai c din tch 35.28 ha chim 0.4 % tng din tch ca vn
quc gia. y l i tng c ban qun l a vo trng nhng din tch c trng
cha nhiu, v i tng ny phi c trng trn lp nn iu kin pht trin khng
ging nh s pht ca rng trm.
- i tng rng tha ngp nc c din tch l 457.20 ha chim 5.4% tng
din tch ca vn quc gia. y l i tng pht trin trn vng ngp nc hay cn
gi l lung bo, cy km pht trin mc d c trng t 5 6 nm nhng ch c
1 tui, hin trng rng trm b cht cng hin din khu vc ny, v vy cn phi
nghin cu gii php ci thin rng trm ca khu vc ny.
Vi kt qu nh trn ta c th thy c c mt phn ln din tch t cha
c a vo s dng hp l v ng mc ch, l din tch t khu vc lau sy
pht trin. V vy cn c s u t khai ph khu vc ny trng li trm c th gi
c nt t trng ca khu vc rng trm trn t than bn, ng thi cng cn c k
hoch x l nhng khu vc rng tha ngp v nhng khu t trng c th ph xanh
rng trm trn vng t ny, gp phn cho s thnh cng ca d n pht trin vn
quc gia U Minh h.
3.2.8. nh gi cht lng nh v kh nng ng dng ca nh v kt qu
gii on nh
nh c s dng cho ti th hin tng i r rng, chi tit cc i tng
v nh c phn gii cao (30m x 30m) nn vic s dng nh gii on hin trng
rng cng rt ph hp. Tuy nhin l nh trng en nn cng gp kh khn trong vic
xc nh cc i tng.
Vi kt qu gii on nh trn cho thy kh nng s dng kt qu gii on
thnh lp bn hin trng rng l rt tt, bi v vi s h tr ca phn mm ENVI
59

m nt ni bt ca phn mm ny l c kh nng cho chng ta xem c nh 3D, kt

hp vi vic kim tra thc a t nh c x l trc khi phn loi, cc i
tng c xc nh mt cch r rng v chnh xc. Tuy nhin chng ta cng gp
phi nhng kh khn sau trong qu trnh gii on nh:
- Cc i tng trn nh rt kh phn bit bi v y l nh trng en nn ta ch
da vo cp xm phn bit. khc phc c hn ch ny ta cn phi tin
hnh tng cng tng phn c th d dng nhn din cc i tng.
- C nhng i tng trn nh c c im rt ging nhau c gi tr s cng gn
ging nhau nhng khi kim tra ngoi thc a li l nhng i tng khc nhau c th
l i tng keo lai v h thng knh. c th khc phc c hn ch th i hi
ngi gii on phi thay i Histogram ca i tng , sau mi thc hin vic
phn loi nh. Vic xc nh c nhng i tng khc nhau trn nh l nh s h
tr ca chc nng xem nh 3D ca phn mm ENVI, t gip cho ta chn c
im kho st mt cch hp l. Bn cnh cng c nhng i tng khc nhau
nhng li phn x ging nhau nn c gi tr sng ging nhau, ta cng khng th
tch c i tng ny v s phn b ca i tng ny khng c tp trung nn rt
kh thay i gi tr DN ca i tng ny. Trn nh th chng ta khng tch c
i tng l t b knh v knh rch.
Tm li, c th c c kt qu gii on tht chnh xc th i hi ngi
gii on phi c kin thc chuyn ngnh tht tt v phi c nhiu kinh nghim trong
k nng gii on nh.
c th nh gi kt qu gii on th ta c th tham kho bng 3.8.
Qua bng 3.8 cho ta thy gia kt qu gii on v kt qu kim tra thc a
ph hp nhau, iu c ngha l kt qu gii on bng phng php phn loi c
kim tra ng vi hin trng kho st. Tuy nhin i vi i tng rng trng c
xp tui l t 3 tui tr ln th ta ch kim tra c mt im, trn nh gii on
th cn mt s im ta cha kim tra c nn tin cy ca i tng ny c nh
gi l khng cao nhng chim din tch khng ln ca vn quc gia. Qua ta c th
nh gi c kt qu gii on bng phng php phn loi c kim tra t mc
l 90%, phn cn li ph thuc vo i tng l rng trng tui t 3 tr ln. Vi
kt qu ny cho thy kt qu gii on t c cht lng cao.

60

Bng 3.8. Bng th hin kt qu kho st thc a v kt qu gii on bng phng php phn loi c
kim tra.
im
Ta kho st
GPS
Thc t kho st
Kt qu gii on
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40

X
495785
497219
498936
495322
498613
498538
497129
496601
493173
498772
499064
496109
496184
496258
494950
495194
494959
493793
492212
492282
492236
492270
493324
493345
493368
492350
492309
492821
492848
495442
495522
497949
497953
498032
495543
495646
495591
495624
496306
496460

Y
1021837
1021661
1022772
1018032
1018249
1019109
1019832
1019856
1021570
1025353
1021817
1023729
1023745
1023796
1024346
1025430
1027554
1027425
1027732
1027142
1026477
1025163
1020235
1020267
1020301
1020332
1020375
1019993
1019941
1020931
1020933
1019856
1019792
1019505
1019686
1019774
1019223
1019292
1018340
1018360

Lau sy
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui
t trng ngp nc
Rng 2 tui
Rng tp
t trng ngp nc
Dn choi
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 2 tui
Rng 3 tui
Rng 2 tui
Rng 3 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui
Lau sy
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 3 tui
Rng 3 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 2 tui
Trm 2 tui
Rng 2 tui
Rng tp
t trng ngp nc
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 4 tui
Rng 2 tui
Rng 2 tui

61

Lau sy
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui
t trng ngp nc
Rng t 2 di 3 tui
Rng tha ngp nc
t trng ngp nc
Dn choi
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui
Lau sy
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui
Rng tha ngp nc
t trng ngp nc
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 3 tui tr ln
Rng t 2 di 3 tui
Rng t 2 di 3 tui

CHNG 4
KT LUN KIN NGH
4.1. KT LUN
Qua kt qu gii on nh vin thm cho thy kh nng ng dng nh vin
thm World View 1 (nh trng en) vi phn gii l (30m x 30m) gii on hin
trng rng khu vc vn quc gia U Minh h l rt cao trn c s x l nh bng phn
mm ENVI, vi chnh xc cao. S kt hp gia nh vin thm phn gii cao v
phn mm x l nh tt cho chng ta c c bn hin trng khu vc vn quc
gia U Minh h vi chnh xc cao. Tuy nhin c c mt kt qu tt i hi cao
v k nng cng nh l kin thc chuyn ngnh ca ngi gii on.
Kt qu nghin cu t c l thnh lp c bn hin trng rng ca vn
quc gia U Minh h - C Mau vi 7 i tng c gii on nh sau:
- i tng 1: Dn, choi c gi tr DN t 131 173, vi din tch l 290.79
ha.
- i tng 2: Lau, sy c gi tr DN t 109 130, vi din tch l 1642.77 ha.
- i tng 3: Rng trng 2 di 3 tui c gi tr DN t 89 108, vi din
tch l 5079.60 ha.
- i tng 4: Rng t 3 tui tr ln c gi tr DN t 77 88, vi din tch l
950.40 ha.
- i tng 5: Rng tha ngp c gi tr DN t 65 71, vi din tch l 457.20
ha.
- i tng 6: t trng ngp nc c gi tr DN t 1 64, vi din tch l
94.86 ha.
- i tng 7: Keo lai c gi tr DN t 73 76, vi din tch l 35.28 ha.
V tui ca rng th c th xc nh vi 3 nhm tui gm: Rng tha ngp 1
tui, rng trng t 2 3 tui, rng trng v rng t nhin t 3 tui tr ln.
Vi kt qu thu c cng p ng c mc tiu ra nhng ch mc
tng i. Tuy nhin chng ta cng cha c th tch c i tng l t b knh do
din tch nh nn trn nh khng th hin c, cha tch c h thng knh do b
nh hng s phn x ca thc vt pht trin trn nhng tuyn knh ny, cng cha c
th kim tra c ht nhng i tng c c im nh ging nhau, gi tr sng
ging nhau. Nhng nhn chung cc i tng ny chim din tch khng ln ca vn
62

quc gia.
Da vo kt qu kim tra thc a th kt qu phn loi nh c kim tra khu vc
Vn quc gia U Minh h vi chnh xc cao (trn 90%).
Vi kt qu ny c cng c th gip cho ban qun l d n vn quc gia U
Minh h c ci nhn tng quan v hin trng rng t c th a ra chnh sch
qun l, u t khai thc rng mt cch hp l v c hiu qu, gp phn cho s thnh
cng cho d n bo v nng cp vn quc gia U Minh h ca UBND tnh C Mau.
4.2. KIN NGH
Cn tng cng thm nhiu im kim tra v cn vch ra cc tuyn kim tra
thc a sao cho cng mt tuyn m c th kim tra c nhiu im nht, t
ta c th xc nh c cc i tng mt cch chnh xc, kt qu gii on vi tin
cy cao.
C th s dng phng php thc hin ti cho nhng mc ch nghin cu
ln hn.
Cn c nh c phn gii cao hn gip cho vic xc nh tui ca rng
c chi tit hn.

63

TI LIU THAM KHO

Trn Nguyn nh, 2007. Xy dng modul tnh ton hm lng hi nc bc hi t
nh MODIS bng ngn ng IDL cho tnh H Ty. n tt nghip.
http://www.geosoftvn.com/forums/viewtopic.php?f=33&t=8&start=0&st=0&sk
=t&sd=a#p28
Nguyn Vn C, 2002. ng dng vin thm v GIS trong qun l mi trng v ti
nguyn Vit Nam, thc trng thun li v thch thc. Trung tm Vin thm
v Geomatics VTGEO.
http://www.nea.gov.vn/EIR/Hoithao/Hoithao/Daotao/Hoithao_ICT/TV/Phamva
ncu_vn-9.htm
Nguyn Quc Hu, 2006. nh gi kh nng ng dng nh vin thm phn gii
thp theo di s bin ng hin trng rng khu vc V Di C Mau. Lun
vn tt nghip ngnh qun l t ai. B mn Khoa hc t v Qun l t ai.
Khoa Nng Nghip v Sinh Hc ng Dng. Trng i Hc Cn Th.
L Hunh v ctv, 2003. Bn chuyn . Nh xut bn gio dc.
Trnh Vn Ln, 2006. Vn quc gia U Minh H, nt c trng ca h sinh thi rng
trm.
http://www.camau.gov.vn/index.php?o=modules&n=info&f=news_detail&id=2
754&idmenu=3
V Quang Minh, 1996. Bi ging h thng thng tin a l GIS. B mn Khoa hc t
v Qun l t ai. Khoa Nng Nghip v Sinh Hc ng Dng. Trng i
Hc Cn Th.
V Quang Minh, 1999. Bi ging h thng thng tin a l GIS. B mn Khoa hc t
v Qun l t ai. Khoa Nng Nghip v Sinh Hc ng Dng. Trng i
Hc Cn Th.
V Quang Minh, 1999. Bi ging vin thm II. B mn Khoa hc t v Qun l t
ai. Khoa Nng Nghip v Sinh Hc ng Dng. Trng i Hc Cn Th.
L Minh, Nguyn Xun Lm, Chu Hi Tng, L Minh Sn, 2002. ng dng cng
ngh vin thm gim st ti nguyn thin nhin v mi trng Vit Nam.
http://rsc.gov.vn/modules.php?name=News&file=print&sid=115
Trn Vnh Phc, 2003. GIS mt s vn chn lc. Nh xut bn gio dc.

64

Nguyn ng Phng, 2006. S dng nh vin thm Spot a ph xc nh hin trng

s dng t vng ven bin C Mau Bc Liu. Lun vn tt nghip ngnh qun
l t ai. B mn Khoa hc t v Qun l t ai. Khoa Nng Nghip v
Sinh Hc ng Dng. Trng i Hc Cn Th.
Ngc Qun, 2007. c o vn quc gia U Minh H.
http://www.nhndan.com.vn/tinbai/?top=39&sub=66&article=111213
Nguyn Ngc Thch v ctv, 1997. Vin thm trong nghin cu ti nguyn v mi
trng. NXB khoa hc k thut H Ni.
Phm Vng Thnh, 2000. Trc a nh phn on c iu v nh.
http://rsc.gov.vn/modules.php?name=News&file=print&sid=1
Trung tm vin thm B Ti Nguyn Mi Trng. Cc mc x l nh v tinh.
http://rsc.gov.vn/modules.php?name=Products&id=1
Nh Trang, 2002. U Minh H tip tc lp an ton khu V Di.
http://vnexpress.net/Vietnam/Xa-hoi/2002/04/3B9BB35F/
L Quang Tr v ctv, 1999. Bi ging vin thm I. B mn Khoa hc t v Qun l
t ai. Khoa Nng Nghip. Trng i Hc Cn Th.
L Quan Triu, 2005. nh gi kh nng ng dng nh vin thm Spot a ph a thi
gian phn gii thp theo di bin ng hin trng rng vng ven bin
BSCL. Lun vn tt nghip ngnh Qun L t ai. Khoa Nng Nghip v
Sinh Hc ng Dng. Trng i Hc Cn Th.
Vin kh tng thy vn, 2006. Gii thiu tng quan v vin thm v mt s khi nim
c bn.
http://www.imh.ac.vn/c_tt_chuyen_nganh/ba_satelite_GIS/A1.2007-0504.1730623373
Trung tm nghin cu ng dng vin thm v GIS. Trng i Hc Khoa Hc T
Nhin. i Hc Quc Gia H Ni.
http://cargis.org/modules.php?name=CMS&mcid=58
Burrough P. and Ms Donell R.A, 1998.

Principles of Geographical Information

System. Oxford University Press.

http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2002/05/3B9BBB8F/
http://tvmt.wru.edu.vn/baigiangV/03_sensorvahethongthongtinvientham.pdf.

65

http://geosoftvn.com/geotechgis/index.php?option=com_content&task=view&id=40&
Itemid=2. (v tinh spot).
http://www.chanchau.com/ProductDetail.Asp?CID=140&PID=486

66