1

Kinh t Vit Nam hin nay ang tri qua mt thi k vi nhiu bt n tim n nh lm pht gia tng, gi vng bin ng mnh, t gi ngoi t kh kim sot. iu ny th hin r nht ch s CPI, tc tng trng v c bit li sut cho vay ca h thng ngn hng vi cc doanh nghip. Trong thi gian qua khng t doanh nghip lm vo tnh cnh kh khn mt cn i v dng vn, tnh hnh sn xut kinh doanh gp nhiu kh khn, nht l trong iu kin ngun vn tn dng hn hp, li sut bt u gim xung nhng vn cn cao hn nhiu so vi kh nng chu ng ca doanh nghip. Mt s doanh nghip phi thu hp sn xut, gim hiu qu, thm ch b thua lc bit c nhiu doanh nghip lm vo tnh cnh gii th ph sn. Theo nh s liu ca b cng thng tng s doanh nghip ng k thnh lp v cn tn ti v mt php l n thi im 31/12/2011 Vit Nam l 622.977 doanh nghip. Tnh ring nm 2011, s lng doanh nghip mi ng k kinh doanh t 77.548 doanh nghip, vi s vn ng k t trn 513 nghn t ng. Tuy s lng doanh nghip ng k vt qua con s 600 nghn doanh nghip, nhng trn thc t s lng doanh nghip ang hot ng thp hn rt nhiu, ch khong trn 290 nghn doanh nghip. Trong 9 thng u nm 2011 c 48.700 doanh nghip gii th hoc ngng hot ng. Trong , gii th 5.803 doanh nghip, ngng hot ng l 11.421 v 31.477 doanh nghip dng np thu nhng cha ng k gii th. Tnh c nm 2011, c nc c 77.548 doanh nghip thnh lp mi th 7.611 n v gii th. Nh vy, tnh ht nm 2011, tng doanh nghip gii th l 79.014 doanh nghip. C th, doanh nghip t nhn gii th 2.082 doanh nghip, cng ty TNHH mt thnh vin l 16.748 doanh nghip, cng ty TNHH 2 thnh vin tr ln l 18.826 doanh nghip. Nhiu nht l s cng ty c phn vi 41.357 doanh nghip, t nht l cng ty hp danh vi ch mt doanh nghip. C th nhn thy cc doanh nghip ni chung chu nhng nh hng nng n ca bin ng li sut tng trong thi gian qua, c bit l loi hnh doanh nghip va v nh, chim n hn 80% doanh nghip ng k kinh doanh Vit Nam. nh gi chnh xc mc nh hng ca bin ng kinh t cng nh li sut n vi doanh nghip ta cn xem st trong honh cnh kinh t c th ca Vit Nam trong thi gian qua

cng nh nhng tc ng ch yu ca chng n i tng doanh nghip va v nh I. Tnh hnh bin ng ca li xut trong thi gian qua:

1.

Giai on nm 2008

Nm 2008 l mt nm c nhiu bin ng ln v li xut vi mt bin dao ng ln.y cng l nm m Ngn hng nh nc c nhiu bin php mnh tay can thip iu chnh li xut c bn, nhiu bin php c a ra thc hin, tuy c i cht dn toa v gy sc nhng t nhiu chng cng t c mt s thnh cng nht nh

Nhn nhn chung th bin ng li sut 2008 c th chia lm hai giai on chnh, l cuc ua tng li sut ca na u 2008 dn u ca nhm NHTM c phn nh, n cui nm 2008 l cuc ua gim li sut nhng khng c s quyt lit nh cuc ua tng. C th im li nhng nt chnh ca nm 2008 nh: Thc hin 8 ln thay i li xut c bn: Tnh ring trong nm ti kha 2008, NHNN 3 ln tng v 5 ln gim li xut c bn ( li xut ti cp vn, li xut ti trit khu) 5 ln thay i t l d trc bt buc, 5 ln thay i li xut tin gi bt buc ( 3 ln tng, 2 ln gim). Thc t th li xut huy ng ca cc ngn hng TM li tng rt nhanh duy tr kh bn vng nhng thng u nm ( k hn ngn 2-4 thng l khong 14%/ nm). Sau , v nhng thng cui nm mc ct gim li sut nh nhng hn nhng mi tn sut cao, c bit vo 2 thng cui nm vi tn xut 2 ln/ thng
-

Tp trung iu chnh li xut c bn l nh hng chung ca chnh sch tin t : Trong nhng nm trc, d li xut th trng c nhiu bin ng nhng cng c iu chnh li xut c bn t c NHNN s dng. t iu chnh li sut c bn ngy 19/5/2008 a li xut c bn v ng vi chc nng nh hng ca n, quy nh khng ch 150% khng vt qu li sut c bn lm gii hn cho li sut cho vay trn th trng. T thi im ny chnh thc dng li c ch cho vay- huy ng a trn trn li sut ca NHNN cng nh li sut tha thun ca hip hi ngn hng.
-

6 thng u nm 2008, li sut tng mnh : T mc li sut thng 1 l 8,5%, cc ngn hng bt u vo cuc ua li sut, khi u l cc ngn hng thng mi ngoi quc doanh. Li sut tng cao n nh im vo thng 6 nm 2008 l 18,5%. Hin tng ngi dn rt tin t ngn hng c li sut thp chuyn sang ngn hng c li sut cao xut hin. y l l do c ngn hng buc phi cp tc iu chnh li sut. C nhiu nguyn nhn khc nhau: Nguyn nhn ch yu vn l do ri ro tn dng, ri ro li sut, ri ro th trng do lm pht trong nc cao 19.39% vo 1/2008. nh hng khng hong ti chnh M lm kh nng tr n ca khch hng gim st khin cc NH khng mun y mnh cho vay m ch trng vo vic bo m an ton hot ng. Mt khc kinh t Vit Nam ph thuc qu nhiu vo ngun nguyn vt liu th gii. C sc gi lng thc thc phm, gi du, gi phi thp, gi phn bn khin hng ni a tng gi chng mt trong na u nm 2008. Trc tnh hnh

NHNN tht cht chnh sch tin t bng cch tng t l d tr bt buc t 10% ln 11%/nm v nng li sut c bn t 8.25% ln 8.75%/nm k t 01/02/2008 li sut huy ng c lc ln trn 20%, li sut cho vay cng tng ln mc tng ng, rt tin khi th trng thng qua vic pht hnh 20,300 t ng tn phiu bt buc 17/03/2008, ng thi buc Kho bc rt 50.000 t t cc Ngn hng Thng mi lm cho tnh thanh khon ca cc ngn hng b chn t ngt iu ny gy ra tnh trng thiu vn trm trng th hin r qua ln sng ua nhau tng li sut huy ng vn trong ton h thng ngn hng. Mc d ty thuc vo chin lc ca tng ngn hng nhng nhn chung cc ngn hng u gp phi s mt cn i gia cc k hn vn huy ng v cho vay. Trong tng s d tin gi ti cc ngn hng, c ti 80% l tin gi c k hn ngn (di 6 thng). Nhng nhu cu vn cho sn xut, kinh doanh v u t pht trin li rt ln vi k hn thng ko di t 1 nm tr ln. Trong khi , th trng chng khon v th trng tri phiu cha pht trin nn gnh nng v ngun vn trung v di hn ch yu dn ln vai cc ngn hng thng mi. Bi vy, p lc trong cn i ngun vn cc k hn ca cc ngn hng l khng h nh. thu ht ngun vn cc ngn hng tng li sut thu ht vn. Thm vo , s m ln ca th trng chng khon v th trng bt ng sn cng c tc ng nht nh n ngun vn huy ng ca cc ngn hng. Mt ngun vn khng nh dch chuyn t ngn hng sang cc knh u t ny. V cng khng phi ngu nhin c nhng khon vay trong cc chng trnh cho vay tiu dng ca cc ngn hng vi li sut kh cao vo th trng chng khon v th trng bt ng sn. l cha k nhng t sng trn th trng vng v th trng ngoi hi cng khin nh u t st sng tham gia. Khng ch vy vo cui nm 2007 u nm 2008 nhm phc v cho cc nhu cu tiu dng v nhu cu kinh doanh ma cui nm ca khch hng, nu cc ngn hng c phn khng tng li sut s kh thu ht c ngun vn nhn ri trong dn chng, v lm pht tng cao khin ngi gi tit kim phi chu li sut m. Mt khc, do hin nay nn kinh t cha hp th ht dng vn ngoi, trong khi ngun vn u t gin tip vo Vit Nam c d on s tip tc chy vo nn phi tng li sut huy ng ht tin ng.

6 thng cui nm li sut gim mnh: Bt u t thng 7 tr i, cc ngn hng li bc vo cuc ua li sut mi nhng vi xu hng ngc li so vi 6 thng u nm. Cuc ua ban u ch mi nhch nh t 18,5% xung cn 17,5% v bt u gim mnh t thng 10 nm 2008.

2. Giai on 2009-2010

Trong nm 2009, ghi nhn 2 thng u nm li sut c xu hng gim 1-2%/ nm so vi giai on cui 2008. Tuy nhin cui thng 2/2009, li sut huy ng VND c sc p tng, ch yu do nhu cu tn dng nhm p ng chnh sch h tr li sut cc doanh nghip v h sn xut. l cc h doanh nghip v h sn xut nm trong chng trnh kch cu ca chnh ph. n thi im 31/12/2009, mt bng li sut huy ng ca k hn t 1 thng tr ln ghiu nhn mc 10-10,49%/ nm. Li sut VND duy tr c n nh trong 2 thng u nm v c xu hng gim trong thi gian cn li. n cui thng 11 li sut vn n nh mc gn 10,5% ( st mc cho vay ti a), n cui thng 11 th li sut c xu hng tng tr li d chm mc ti a l 12% / nm . i vi cc nhu cu tn dng phc v tiu dng v vay thng qua nghip v pht hnh s dng th tn dng, li sut cho vay cao hn mc thng thng 3-5% . n thi im 32/12/2009, li sut cho vay tiu dng ph bin mc 15-17% v rt hn ch ngun cung tn dng vi loi hnh ny.

Bc sang nm 2010 Nm 2010 tnh hnh lm pht dng nh vt ngoi tm kim sot, con s ca lm pht vt mi d kin, theo k hoch s khng ch mc 8% nhng thc t theo s liu cng b th lm pht mc 11,75%. Tnh hnh lm pht tng cao thc s phn ng tiu cc n tm l ngi dn, h mt nim tin vo tin ng. Vi tm l s mt gi, s st gim ti sn, h tm n nhng knh u t tch tr nh vng, bt ng sn v ngoi t ( USD). Vic ny to h qu tt yu khi dn c khng cn tin tng vo gi tit kim ngn hng, y cc NHTM vo tnh cnh kh khn trong huy ng vn buc cc NHTM y li sut huy ng ln cao c gng tranh ginh ngun vn t i trong dn c. Cui cng li sut huy ng li b lc y tng, NHNN ngay lp tc iu chnh li sut c bn v li sut ti cp vn t 8%-9%, chnh sch tin t li tr v vi xu hng tht cht. ng thi vo 20/05/2010 NHNN chnh thc bn hnh thng t s 13/2010/TT-NHNN, thng t vi ba im quan trng chnh l nng cao h s an ton vn ti thiu CAR t 8% ln 9%, quy nh gii hn cho vay ti a bng 80% tng vn huy ng ca NHTM, ng thi nng h s ri ro tng ng ca cc khon vay bt ng sn v chng khon t 100% ln 250%. Thng t 13 tc ng mnh m n h thng cc NHTM c bit trn phng din ngun cung tn dng, ln lt cc NHTM hn ch u ra tn dng nhng vn tng li sut huy ng p ng yu cu ca thng t 13. V c bn nhng quy nh ca thng t 13 c xy dng theo hng nng cao cc tiu chun an ton sit cht hn vic s dng ngun vn ca cc t chc tn dng

Kt qu chung, li sut trong 2010 tip tc tng mnh, c bit trong nhng thng cui nm mc tng li sut huy ng ph bin mc 14-16%, li sut cho vay mc 19-20%. Cuc chin li sut trong ngnh ngn hng gy khng t h qu vi nn kinh t c bit vi qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip. im ng ch l cuc chy ua li sut bt u t khi NHNN bt ng cho php cc NHTM c p dng li sut tha thun mc d trc NHNN vn phi p dng nhiu mt bng h li sut. Sau s c ca Techcombank a li sut huy ng ln 18% th NHNN phi p dng bin php mnh tay hn khi quy nh khng ch mc li sut huy ng ch dng 14% bao gm c qu khuyn mi.

3.

Giai on nm 2011

Lm pht tng cao tc ng n xu hng tng mnh ca li sut huy ng v cho vay trn th trng. Trc tnh hnh , NHNN ban hnh thng t 02/2011/TT-NHNN quy nh mc li sut huy ng vn ti a bng ng Vit Nam khng vt qu 14%/nm, nhm trnh mt cuc ua li sut khng lnh mnh gia cc ngn hng, gy bt n cho h thng. Tuy nhin, vi trn li sut 14%/nm, cng vi vic t l lm pht so vi cng k ln n 20,82%, li sut huy ng v cho vay thc ang mc m. V th, trong thi gian ny cc ngn hng thng mi x ro li sut huy ng c VND v USD, huy ng vn vi mc li sut bnh qun khong 17-18%/nm, li sut cho vay VND bnh qun thc t khong 18,74%/nm, trong li sut cho vay lnh vc phi sn xut ln n 22-25%/nm, li sut huy ng USD vi mc 3-3,5%/nm, cao hn mc quy nh l 2%. Bc sang thng 7/ 2011, tnh hnh li sut thc t trn th trng ti chnh c nhng chuyn bin tch cc hn, c bit l cho cc nh u t hay nhng

i tng ang c nhu cu vay vn th hin hot ng sn xut kinh doanh. C th, so vi cui thng 6/2011, li sut huy ng VND gim khong 0,5-0,8%/nm, li sut cho vay VND i vi lnh vc sn xut - kinh doanh gim nh khong 0,10,3%/nm, li sut cho vay VND i vi lnh vc phi sn xut tng khong 0,5%/nm, li sut huy ng v cho vay bng ngoi t tng i n nh, li sut cho vay VND bnh qun khong 18,64%/nm (li sut cho vay nng nghip, nng thn v xut khu khong 16-21%/nm, cho vay sn xut kinh doanh khc khong 18-22%/nm, li sut cho vay lnh vc phi sn xut khong 20-25%/nm), Li sut huy ng USD bnh qun khong 1,96%/nm, li sut cho vay USD bnh qun khong 6,1%/nm. Li sut cho vay trn th trng lin ngn hng n nh so vi cui thng 6/2011, hin li sut cho vay qua m mc 12-13%/nm, li sut cho vay k hn 1 tun mc 14-15%/nm, li sut cho vay k hn t 2 tun tr ln mc 15,5-16,5%/nm. Cng k t thng 7/2011, xu hng gim li sut huy ng v cho vay trn th trng ti chnh c du hiu gim thc s theo s ch o v qun l ca NHNN, tuy nhin mc iu chnh cn cha nhiu. Vo thi im cui thng 7/2011, li sut huy ng v cho vay VND tng i n nh li sut huy ng USD c du hiu tng nh v li sut cho vay USD tng i n nh. Li sut cho vay VND bnh qun khong 18,73%/nm (li sut cho vay nng nghip, nng thn v xut khu khong 16-21%/nm, cho vay sn xut - kinh doanh khc khong 1822%/nm, li sut cho vay lnh vc phi sn xut khong 20-25%/nm); Li sut cho vay USD bnh qun khong 6,2%/nm. Li sut trn th trng ni t lin ngn hng n nh v thp hn nhiu so vi li sut huy ng VND ca t chc tn dng, li sut cho vay qua m mc 10,5-11%/nm, li sut cho vay k hn 1 -2 tun mc 11-13%/nm. Bc sang thng 9/2011, y chnh l thi gian m li sut trn th trng bt u c nhng chuyn bin tch cc hn rt nhiu theo ng l trnh li sut m NHNN a ra. Sau nhng chng trnh "th im" ca mt s ngn hng trong nhng ngy cui thng 8, ng hn vi Ngn hng Nh nc, tun u thng 9, cc ngn hng ng lot a ra cc chng trnh gim li sut vi mc mnh v din rng hn. ng ch , c s tham gia ca nhng ngn hng quc doanh ln.

10

Nh vy, sau cc quyt nh iu hnh kh mnh m, nht l vic tho g cc quy nh s dng vn ca ngn hng, li sut c gim theo ng cam kt vi NHNN. gim li sut cho vay c cng c hn khi cc ngn hng c du hiu gim li sut huy ng. Ghi nhn trn th trng cho thy, li sut ngn hn di 3 thng ch cn 16-16,5%/nm, gim 1-2%/nm so vi n 17,5%/nm. Mc gim ph bin cc ngn hng H Ni khong 0,5%, li sut ph bin hin khong 18% so vi mc 19% trc y, c bit cc k hn di c mc gim mnh hn. Tm li: Trong qu 3, Li sut VND: Li sut huy ng t ngy 07/9/2011, thc hin Ch th s 02/CT-NHNN ca Ngn hng Nh nc, li sut huy ng ca cc t chc tn dng ph bin mc 14%/nm; tuy nhin, mt s Ngn hng thng mi p dng mc li sut 14%/nm i vi c cc khon tin gi k hn ngy, tun. Li sut cho vay n nh trong thng 7, thng 8; t na u thng 9 n nay c xu hng gim. Mc li sut cho vay lnh vc nng nghip, nng thn, xut khu ph bin mc 17-19%; li sut cho vay sn xut - kinh doanh khc ph bin mc 17-21%/nm, li sut cho vay lnh vc phi sn xut 22-25%/nm.Tuy nhin, c mt thc t l lng vn c li sut t 17 -19% nh vy thc s vn cha c nhiu v cha n c vi cc i tng cn vn thc s m cc i tng ny vn phi vay vi mc li sut l 20%/nm. Mt vn na l chi ph thc ca ngn hng huy ng vn tin gi trn thc t vn cn cao hn 14%/nm bi cc ngn hng ny cn phi mt nhng khon chi ph ngoi lung khc nh: chi ph thng cho cc i tng gii thiu c ngi gi tin, chi ph thng hay khuyn mi trc tip cho khch hng gi tin... c th huy ng c vn. Chnh v vy, ci chun mc li sut m NHNN mun cc NHTM mun t ti l cha thc s c c. C l y chnh l giai on m cc NHTM gp rt nhiu kh khn. H phi tm ra cho mnh gii php sao cho va m bo thc hin ng theo nhng quy nh ca NHNN mc li sut theo quy nh v va phi m bo tnh thanh khon, li nhun cho ngn hng. iu ny cn kh khn hn na i vi cc ngn hng nh. ng trc vn sng cn ny, cc ngn hng cn c nhng chnh sch v cng linh hot trn c s tn trng quy nh ca NHNN. V d nh trong

11

chnh sch huy ng, ngn hng cn c nhng chnh sch nhm gia tng li ch v ti chnh v dch v cng nh cc thc tip cn khch hng tt hn na, u i cho khch hng tt hn, ch c nh vy mi c th vn gi c khch hng gi tin m khng vi phm quy nh ca NHNN. Cn i vi cho vay th cc NHTM cng cn c s iu chnh li sut theo hng gim xung; tuy nhin, do iu kin khch quan m khng th gim t ngt, gim su mt ln xung mc 17 -19% c. NHTM cn c mt tin trnh gim li sut mt cch hp l nht vi tnh hnh ni ti ca mnh. Cc NHTM cng c th trin khai cung cp mt tha thun ti khch hng l nu khch hng gi tin vi li sut 14% ti ngn hng th ngn hng s cam kt cp tn dng cho khch hng vi mc li sut 17 -19% trong mt thi gian nht nh nu nh khch hng t cc iu kin vay vn. Ni l nh vy nhng lm c nhng iu th cn mt s l lc v linh hot rt ln ca cc NHTM Tnh n 19/08/2011, NHNN iu chnh 3 ln li sut ti chit khu, 4 ln li sut ti cp vn v 6 ln li sut OMO vi mc ch kim ch lm pht v n nh kinh t v m. Cng trong thi gian t thng 3 n thng 5, din ra cuc chy ua li sut huy ng gia cc NHTM do cng thng thanh khon v tin ng. Mc d NHNN a ra mc li sut huy ng trn 14% nhng mc li sut huy ng thc t ca hu ht cc NH u vt 14%. Li sut cho vay cng theo tng cao, c lc ln ti hn 20%. Cui thng 5, u thng 6 cng thng thanh khon c ci thin do NHNN tin hnh mua vo USD v bm thm vn qua hot ng ti cp vn. Hin ti, NHNN quyt tm gim mt bng li sut cho vay xung 17% - 19% trong thng 9, thng qua cuc hp vi NH ln nht ti Vit Nam, ng thun gi li sut huy ng mc 14%. ng thi, NHNN xa b hn ch 80% i vi t l cho vay t huy ng t 01/09/2011 nhm to s lin thng gia th trng 1 v 2, t ti c s cho vic gim mt bng li sut. Vic hn ch tn dng phi sn xut v quy nh t l tnh ri ro ca bt ng sn v chng khon ln ti 250% lm gim d n tuyt i ca cc NH, ng thi khin cc DN trong 2 ngnh ny gp rt nhiu kh khn trong tip cn vn. Tnh n 20/07/2011, tn dng c tng 7,57% so vi cui nm 2010, trong ring thng 7 tn dng gim 0,19% so vi thng trc, cho thy s phn b vn ca cc ngn hng ang c s b tc. Theo Thng c NHNN, cc NH ang tha vn th s dng ht hn mc 20%, cc NH cn d a cho vay th li thiu vn, cc

12

NH cn hn mc v cn vn khng mun cho vay thm v qu ri ro, trong khi NH cn hn mc nhng thiu vn th khng d huy ng. Do , cc bin php iu ha ngun vn ny trong thi gian sp ti l mu cht gii quyt bi ton v tng trng tn dng.

II. nh hng n cc doanh nghip va v nh

1.

Tng quan v doanh nghip va v nh Vit Nam hin nay:

Trong qu trnh cng nghip ha, chuyn i nn kinh t Vit Nam c nhiu thay i v c cu. ng vai tr ch o theo nh hng ca chnh ph vn l cc tp on ln ca nh nc vi nhim v u tu dn dt nn kinh t. Song bn cnh cng khng th khng nhc n lc lng cc doanh nghip va v nh. y l lc lng vi s lng ng o chim n 97% tng d cc doanh nghip ng k Vit Nam ( VCCI) v ng gp n 40% tng sn phm quc ni. Lnh vc tp trung phn ln cc doanh nghip va v nh phi k n l thng mi dch v v sn xut. Nhng khu vc ny yu cu v quy m vn cng nh cht lng lao ng khng qu cao nn l mi trng u i ca cc doanh nghip va v nh. Theo nhn thy th cc doanh nghip ny c m hnh t chc kh n gin v c nhng c im gn ging vi m hnh sn xut h gia nh c th nh: Quy m vn, lao ng khng ln, doanh thu nh.. nn sc chu bin ng khng cao, nguy c ph sn dng sn xut lun tim n. Do loi hnh doanh nghip ny lun yu cu rt nhiu s h tr t bn ngoi Thu ht nhiu lao ng ph thong, phn nhiu lao ng l ngi ca gia nh thn thch. Tuy nhin cng v th m cht lng lao ng hn ch, ch yu iu hnh doanh nghip theo tp qun, bn nng, t c o to chuyn su v qun l. Thng m hnh lnh o kiu gia nh tr Cc doanh nghip va v nh rt ph bin Vit Nam chim 97% cc doanh nghip ng k kinh doanh, phn b tt c cc vng min ca Vit Nam. a phn sn phm ca cc doanh nghip ny nhm phc v ti ch, nh ng nhu cu ca khch hang nhng phn khc th trng nh.

13

Quy m nh cng l li th ca cc doanh nghip va v nh v iu kin thch ng vi mi trng mi, c bit l s thay i ca nn kinh t. y chnh l b phn lng ca nn kinh t c th d dng thay i c cu Cc doanh nghip va v nh ng vai tr l phn khc hai ca qu trnh sn xut. chnh l vai tr v tinh cung ng cng nh tiu th ca cc doanh nghip ln. S iu chnh hp ng thu ph ti cc thi im nht nh cho php nn kinh t c c s n nh cn thit.

2. Nhng kh khn chung Vi nhng c im v quy m cng nh hnh thc hot ng trn th cc doanh nghip va v nh Vit Nam cng tn ti nhng kh khn nht nh trong qu trnh sn xut kinh doanh. C th c th k n nh: - Trnh chuyn mn qun l kinh doanh thp - Cng ngh lc hu - Ngun vn hn ch - Thiu thng tin th trng Vi quy m bi nghin cu hn ch nn chng ta ch tm hiu nhng kh khn tc ng bi chnh sch li sut ca NHNN tc ng n cc doanh nghip

14

va v nh thng qua mi trng kinh t. V phng din ny ta c th nh gi trn ba kh khn chnh:

Tip cn vn : Phi khng nh i tng doanh nghip va v nh l i tng rt kh tip cn tn dng. Kh khn ny bt ngun t hai pha T pha doanh nghip, do nhng hn ch v nhn lc, qun l cc doanh nghip va v nh gp nhiu kh khn trong vic xy dng cc d n u t v phng n kinh doanh, rt ph bin l vic ngh ti u lm ti . Hu ht cc phng n vay vn c xy dng trong t duy nn rt kh thuyt phc ngn hng cho vay. Hn na, quy m vn nh nn ti sn th chp ca doanh nghip khng nhiu nn ngn hng cng khng my mn m. H thng k ton, ni dung phng php k stoasn ca doanh nghip thng khng y , chnh xc v cn thiu minh bch T pha ngn hng cng cn rt nhiu tr ngi, Cc d n vay vn t cc doanh nghip va v nh l cc d n c quy m nh. Nhiu ngn hng ngi cho vay v chi ph th tc, thm nh cao, ri ro li khng h nh. c bit trong giai on va qua, th rt nhiu ngn hng lm vo tnh trng kht vn v th cc doanh nghip va v nh khng h nhn c s u i Vn t : iu ny l h qu tt yu ca cuc ua cnh tranh li sut huy ng ca h thng ngn hng. Mt bng li sut huy ng khng n nh v c xu hng y cao qua cc nm tt yu khin li sut u ra cng b y ln cao, dng vn hn ch gi t khin doanh nghip d c kh nng vay nhng cng t chp nhn vay. Vi li sut cho vay cao 24-27%/ nm th kh c ngnh ngh sn sut kinh doanh no c th chp nhn, cc doanh nghip ch s dng nh gii php tm thi gii quyt nhu cu thanh khon ngn hn ch khng s dng u t sn xut kinh doanh. nh hng bi th trng u vo v u ra: Kh khn trong ngun vn nh hng n c nn kinh t, khi tt c cc doanh nghip cng b sa vo tnh trng thiu thanh khon trm trng nht l cc doanh nghip va v nh trc nay ph thuc nhiu vo dng vn ngn hng. S phn khng ca cc doanh nghip bt u khi dng vic mua chu bn chu, yu cu thanh ton khi mua hng.Ngi

15

cung cp khng cn cho chm tin hng, ngi tiu dung hn ch mua hng. Nhiu doanh nghip kh khn v tin mt buc phi thu hp quy m sn xut do ngun nguyn liu u vo b hn ch v c u ra b thu hp. Mt nh hng dy truyn tc ng n ton b h thng sn xut kinh doanh vi cc doanh nghip. c bit cc doanh nghip va v nh vi sc chu ng km Gi nguyn vt liu leo thang: Mt trong nhng kh khn lien quan trc tip n kt qu kinh doanh ca cc doanh nghip l nguyn vt liu u vao. Tnh hnh kinh t kh khn, chnh sch tin t tht cht gin tip y nguyn vt liu u vo tng cao, con s lm pht my nm gn y lun t hai con s. Yu t u vo khin gi thnh sn phm cng tng, doanh nghip kh bn c hng v lm vo tnh cnh b tc.
-

3. C th vi tng ngnh Ngoi nhng kh khn chung ca loi hnh doanh nghip th vi tng nhm ngnh c th th mi doanh nghip cng i mt vi khng t kh khn mang c th ca ngnh. Nhng kh khn ny c th ring bit nhng c th l nhng kh khn chung ca loi hnh doanh nghip nhng vi mi trng c th ca ngnh s tr nn tht s nghim trng v tr thnh vn nan gii ca doanh nghip. Vi tng ngnh c th vic nhn thy u l vn ct li ca mnh s l bc u quan trng vt qua kh khn Bt ng sn v xy dng : Kh khn ca ngnh trc ht c khng nh u tin l vn v ngun vn. c th ca ngnh l ph thuc rt ln v dng tin, ngun vn thu v khng u, do ph thuc rt nhiu vo dng vn ngn hn ngn hng. S ph thuc ny cng tr nn cp thit khi ngh nh 71 v thng t 16 chnh thc c hiu lc. Theo t 08/08/2010 quy nh c th vn gp khng c vt qu 20% tng vn u t ca mt d n nh v s lng cn h bn trc khng c vt qu 20% trn tng s sn phm nh . Chnh sch ny nhm mc ch di hn l minh bch ha th trng bt ng sn, c bit gim s nh u c, ngn chn bong bng trn th trng th cp v hn ch ri ro cho nh u t bn ngoi. Tuy nhin, chnh sch ny gy ra nhiu kh khn cho th trng Bt ng sn trong ngn hn. C th:
-

16

Th nht, cc ch u t d n quen vi hnh thc huy ng vn thng qua hp ng hp tc (hp ng vay vn) mt cch t do khi cha c Ngh nh 71 quy nh v vn ny. Mc d tim n nhiu ri ro, nhng hnh thc ny huy ng c mt lng vn kh ln t cc nh u t bn ngoi trin khai d n ng tin . N 71 vi nh mc vn gp khng vt qu 20% tng vn u t (theo im d khon 3 iu 9 Ngh nh 71) hn ch rt nhiu ngun vn u vo cho d n. Th hai, Ngh nh 71 khng cho php vic chuyn nhng i vi t d n dng hp ng gp vn i vi d n mi (theo khon 1, iu 60). Do vy, nhng hp ng hp tc k trc ngy 8/8/2010 cng s khng c php thc hin vic chuyn nhng n khi k hp ng mua bn vi ch u t. iu ny hn ch hot ng u c lt sng trn phn khc th trng ny, ng thi nh hng trc tip n tnh thanh khon ca phn khc vn tng l mng si ng nht trong lnh vc bt ng sn. Thm vo na vic th trng bt ng sn ng bng cng khin vic thanh khon ca sn phm cng nh dng tin vi doanh nghip b hn ch nhiu. Doanh nghip kh tm c dng vn trin khai d n, sn phm hon thin khng th tm c u ra, khng thu c vn.

Yu cu cp thit ca nhm ngnh l phi tm c cch thc huy ng vn mi nh tn dng li th ca FDI, hp tc vn kinh doanh hay tm ngun ti tr t cc t chc tn dng. Vic ny khng phi l khng th khi dng vn FDI vo Vit

17

Nam n r trong mt vi nm gn y, ngun vn t ngn hng tuy hn ch nhng khng phi khng c dnh cho nhng d n kh thi v mang li li nhun ln. c bit vic thay i c cu sn phm u ra cng nh phng thc bn hng cng l mt yu t m cc doanh nghip bt ng sn nn ngh n. Vi th trng nh thu nhp thp, nh gi r hay nh cho thu l nhng th trng mi m cc doanh nghip c th khai thc tim nng. Thng mi dch v : Vn to ln ca nhng doanh nghip trong ngnh ny l vic gi u vo tng cao khin gi dch v cng buc phi tng, doanh nghip mt dn li th cnh tranh v gi. Tnh ring ngnh du lch th gi thnh chi ph n ngh tng tng cng hn 25% so vi cng k nm 2011, chi ph vn ti khin gi tng gp i so vi nm 2011. Do yu cu thay i tt yu vi cc doanh nghip l phi thay i sn phm dch v, hng n ct gim chi ph, a dng loi hnh dch v c th ly li c cu dch v mt i.
-

Cng cn nhiu nhm ngnh vi nhng kh khn c th khc nhau vn cn tn ti. Vic tn dng li th d thch nghi ca mnh, doanh nghip va v nh cn pht huy kh nng thch ng vi iu kin kinh t mi. T bn thn doanh nghip cn thay i la chn chin lc kinh doanh ph hp tn ti, hoc ch t bit thu hp quy m ng lc bo ton ngun lc ch c hi pht trin. t mc tiu pht trin ln phn khc cao hn ca chui gi tr v to doanh thu ln hng u.

III.

Khuyn ngh tho g kh khn ca doanh nghip va v nh

Vic gii quyt kh khn ca doanh nghip va v nh l yu cu cp thit vi nn kinh t v trc ht nh nu trn sc chu ng ca cc doanh nghip ny dng nh ti hn. Vi tm quan trng ca cc doanh nghip trong nn kinh t quc dn th cn phi c bin php h tr. iu rt c ngha vi hng ngn lao ng ca doanh nghip v cng c tm quan trng khng nh vi nn kinh t. Trc ht mun gii quyt kh khn th t bn thn doanh nghip phi ch ng tm hng i mi cho mnh. Cn thit hn bao gi ht l nhng chin lc di hi ci t trong qun tr doanh nghip, thay i t duy ti chnh khng qu ph thuc vo ngun vn ngn hng, cn nht l tm cho mnh mt ch ng trn th

18

trng sn phm. Nhng bin php cn thc hin ng b v c tnh nh hng di hn hng n mc tiu to cho doanh nghip c sc mnh cnh tranh v tn ti nht nh. c bit t ch v ngun vn l yu cu sng cn trong thi im hin ti Vi hip hi doanh nghip cn c bin php gip doanh nghip trong vic xy dng k hoch kinh doanh, nh hng pht trin trin khai gip doanh nghip va v nh. Nu c th cn c s bo lnh vi cc doanh nghip h tip cn vi vn vay ngn hng mt cch d dng hn. Cng vi h thng ngn hng cn trin khai cc gi h tr doanh nghip thc s hn, h tr doanh nghip c v phng n kinh doanh, xy dng d n, v c bit l li sut vay. D sao xt trn mi kha cnh th ngun vn vay a vo sn xut vn th hin an ton cao. Vi chnh ph v cc b ngnh lien quan cn c quy ch thng thong cho doanh nghip va v nh d dng tham ra cng nh rt khi th trng. Ci cch cc th tc hnh chnh gii quyt th tc nhanh v to thun li cho hot ng ca doanh nghip. Xy dng h thng tr gip php l cho i tng doanh nghip, tho g cc kh khn c th gp phi trong qu trnh hot ng. c bit cn c ch u i v thu v trin khai cc gi tn dng h tr gip doanh nghip vt qua giai on hin ti