You are on page 1of 39

Tin trnh b bin

Sng Khi nim


Sng c sinh ra bi nhng cn gio ngoi khi Kch thc ca sng sinh ra ph thuc vo:
Vn tc ca gi. Khong thi gian gi thi. Khong cch gi thi xuyn qua b mt ca nc.

2. Tin trnh b bin


2.1 Sng
Hnh dng c bn ca sng
Trong khu vc bo hot ng, sng bin sinh ra vi hnh dng v kch thc rt khc nhau, nhng v chng di chuyn lin tc t ni pht ra nn chng c xp vo nhng nhm
sng ging nhau. Nhng tham s quan trng l: Chu k sng (wave period): di sng hay bc sng (wave length):

cao sng (wave height):


hnh dng ca sng di chuyn qua cc li nc

2. Tin trnh b bin


2.1 Sng

Khc x sng

S khc x sng l hin tng khi sng cng tin vo gn b c xu th i hng sao cho khi n b th thng gc vi b. Chiu di sng cng ln th tc dng khc x cng mnh Sng c th ph hy b hoc tch t bn ct v vy b bin c xu th san bng.

Khc x sng

Nng lng sng:


Khi vo b sng b v ra v nng lng ca n b mt trn ng b bin. Nng lng b mt ny rt ln. Nng lng sng t l vi bnh phng cao sng. Vi iu kin mc nc su, ta c th d on c nng lng cao sng, chu k, vn tc sng d vo khong cch, tc gi v thi gian gi thi qua mt nc. sng v ra c th dng ln nh v p mnh vo b hoc l trn nh nhng ln bi bin Tng nng lng trong sut thi gian sng p vo b gn nh l khng i. Nhng c th xem l gi tr bin thin ca nng lng mt i khi sng p vo b. sng v ra c th

dng ln nh v p mnh vo b hoc l trn nh nhng ln bi

Nng lng sng

cn hin tng sng ln v b (plunging breaker) l nguyn nhn ca nhiu hin tng xi l b bin.

Vi hin tng sng trn (spilling breaker) thun li cho s lng ng ct trn bin

2. Tin trnh b bin


2.2 Tin trnh bi bin Cc khi nim:

Bi bin (beach) Vch ng b bin (seacliff or dune line) B thm ven bin (berm) B mt ca bi bin (beach face) i sng p vo (swach zone)

i sng v b (surf zone) i sng v (breaker zone) Vng lm ven b (longshore trough) v di chn ct dc b (longshore bar )

2. Tin trnh b bin


2.2 Tin trnh bi bin

2. Tin trnh b bin


2.2 Tin trnh bi bin
Hot ng vn chuyn v trm ng vt liu:*

2. Tin trnh b bin


2.3 ven b, lng trm tch bin, sng theo ma
y l nhng khi nim c bn nh gi xi l b bin ven b (littoral cell):l 1 phn ca ng ven b bin bao gm ton b chu trnh vn chuyn trm tch n b bin s vn chuyn dc theo b bin. Lng trm tch bin(beach budget): mi khu vc c mt lng trm tch nht nh hng nm,bao gm qu trnh vn chuyn n v ly i hng nm khu vc . Sng theo ma (wave climate):l c im thng k hng nm, bao gm cc yu t c bn nh: cao ca sng, chu k v phng hng ca sng, phc v cho mc ch tnh ton nng lng sng cc khu vc nht nh. bao%20cao.p

3.2 Lt thy triu (tidal flood)

Lt thu triu l s kt hp cc cn bo nh vi sng triu cao

Thit hi do lt thy triu

Trn lt Bangor, Maine vo 2/2/1976 b ngp lt vi 3.7 m, l dng ln rt nhanh t n su ti a trong vng cha y 15 pht. 3/10/2007, bo s 5 (Lkima) b vo H Tnh - Qung Bnh. Nc bin dng cao do gi bo kt hp vi triu cng lm nh hng n nhiu tuyn
Sng bin kt hp vi triu cng dng cao

Thames barrier

C ch hat ng ca Thames barrier

3.3 Xi l b bin
Khi nim
Xi l b bin l kt qu ca vic tng mc nc bin ton cu v s pht trin khng hp l khu vc b bin Xi l b bin xy ra lin tc hn, c th tin on tin trnh

3.1 Cc nhn t gy xi l b bin


Xi

l b bin l kt qu ca nhng cn xoy thun nhit i v cn bo khng khip, tng mc nc bin, v tc ng ca con ngi ln nhng tin trnh t nhin ca b bin Cc cng trnh ci to vng t ngp nc ven bin nh: p, k b, m hn, Mc nc i dng dng cao do xu th nng ln ton cu v do bo

3.2.Xi mn vch ng ven bin.


Vch ng bi bin xut hin dc theo cc bi bin. y xut hin thm vn xi l bi v vch ng th phi ra ngoi ma gi v b xi mn bi c tin trnh ca bin v t lin. Nhng qu trnh ny kt hp vi nhau gy ra xi l vch vi tc ln hn khi chu tc ng ca tng tin trnh ring l.Vn xi mn tr nn nghim trng hn na khi mi ngi tc ng n mi trng vch bin qua s pht trin khng thch hp

3.2.Xi mn vch ng ven bin.


Cc qu trnh gy xi mn vch ng: Hot ng ca sng Hot ng sinh vt Qu trnh phong ha Xi ra do nc ma Hot ng ca con ngi

Xi l b bin Vit Nam


Vit Nam ang ng trc nguy c phi i din vi hin tng b bin ang b xi l vi cng mnh, mc nc bin ngy mt dng cao hn mi C Mau - ni vn c xem l c tc ln ra bin nhanh nht nc ta (c nm ti 100m) - ang c biu hin b xi l kh mnh y khng phi l hin tng c bit. Hu ht b bin nc ta ang b xi l vi cng t vi mt ti hng chc mt mi nm v c xu hng gia tng mnh trong mt thp nin gn y. Ti khu du lch i Dng TP Phan Thit, tnh Bnh Thun, nhiu nm nay cng xy ra tnh trng xi l lin tc vi tc khong 10m/nm. Xu hng dng ln ca mc nc bin trong nhng nm gn y cng gp phn gy ra st l mnh hn. Ti trm Vng Tu, cc nh khoa hc tnh ton rng, trong khong 50 nm qua, mc nc bin ang dng ln 160 mm. y l nguyn nhn quan trng khin nhiu ni ti Thnh ph H Ch Minh b ngp nc khi triu cng, va lm cho mc xi l b bin mnh hn (trc nm 1990 hu nh khng xy ra hin tng ny). Xu hng ny s cn tip tc vi phm vi rng hn trong nhng nm ti.

4. Xi mn b bin v cng trnh kin trc


K b (seawall)
K lung (jetty) M hn (groins)

Ro cn sng(breaker water)
Nui b (beach nourishment)

K b (seawall)

K b Galveston

Qu trnh xi mn do k b

M hn (groins)

Qu trnh xi mn do m hn

K lung (jetty)

K lung

Ro cn sng

o Alderney, Channel Islands (UK)

Nui bi (beach nourishment)

Hot ng nui bi b bin Ocean

5. Vi v d v hot ng ca con ngi v tai bin b bin


Vng b bin Atlantic
Nhiu hn o chn sng bin i t nhiu bi s s dng v li ch ca con ngi. Nhu cu v t thm lc a ti Atlantic cng vi s pht trin khch sn trn b mt khu b sng lm cho h thng nhng n ct t nhin ca hn o di chuyn n nhiu v tr khc nhau, dn n nhng vn xi l b bin nghim trng

The Gulf Coast


Tc ng ca con ngi lm ny sinh nguyn nhn ca s gia tng tc xi l l do s co rt ca c cu k thut b bin, s ln t l kt qu ca khai thc nc ngm v vic ngn sng cung cp ct cho bi bin

5. Vi v d v hot ng ca con ngi v tai bin b bin


The Great Lakes
Mc nghim trng ca trt l ph thuc vo cc yu t nh C hay khng s c mt ca h thng n ct (n ctbo v b dc trt l vi tc thp), S nh hng ca ng b bin (khu vc b l ra d b trt l hn bi tc ng ca gi bo) S r r nc ngm(s r r ph thuc vo vt liu gc ca t do vy dc thay i dn vic tng tc trt l) S tn ti ca nhng cu trc bo v (nhng cu trc ny gip ch cho mt khu vc nhng thng lm gia tng tc trt l ca cc vng ln cn )

6. Nhn thc v iu chnh tn tht ca tai bin b bin


6.1. Nhn thc
Xi l b bin l mt dng tai bin t nhin Nhng ngi sng gn bin c th thy cc du hiu cnh bo s xi l trc tip v b nh hng nghim trng. Nhng ngi sng cch khu vc tai bin khong 100 dm t b e da, nhng vn c th nhn thy i cht v cc s c, s khc lit, v cc du hiu cnh bo. khu vc su trong t lin, mi ngi c th khng chu nh hng ca xi l b bin nhng vn nhn bit i cht v tai bin ny.

6. Nhn thc v iu chnh tn tht ca tai bin b bin


6.2. iu chnh s tn tht Xoy thun nhit i: con ngi ng trc nhng cn bo thng khng lm c g, ch c th xoay s c i cht hoc a ra vi hnh ng trong vic nhn ra s xut hin ca bo. Phng tin iu chnh tn tht cc nc pht trin bao gm: nh gi kh nng xut hin, lm kin c ha cc cu trc, c s h tng, bo v v gi cht t trnh st l, xi mn, s dng qu t mt cch ph hp, hiu qu bng cch khoanh vng, v s tn, cnh bo khi bo nhit i xy ra.

5. Nhn thc v iu chnh tn tht ca tai bin b bin


6.2. iu chnh s tn tht Xi l b bin: iu chnh do xi l b bin th ri vo mt trong cc loi sau: Nui b theo khuynh hng ging nh qu trnh t nhin. Thit k, xy dng cc cng trnh c kh nng lm tiu hao nng lng sng khi vo b. Lm n nh ng b bin bng nhng cng trnh nh m hn, k b Thay i cch s dng t trnh nhng vn trn

6. Nhn thc v iu chnh tn tht ca tai bin b bin


6.2. iu chnh s tn tht Ngy nay, chng ta ang trn mt giao l vi kha cnh iu chnh s xi mn b bin. Mt ng dn ti s bo v b bin bng cch c gng kim sot s tin trin ca qu trnh xi mn, v con ng th hai lin quan n vic tm cch thch nghi sng vi s xi mn b bin qua k hoch mi trng linh ng v s dng hp l t ai trong i duyn hi. con ng hai, tt c nhng cu trc ca i b bin c xem nh tm thi v c th b ph hu

6.2. iu chnh tn tht


Bt c s pht trin no trong i ven b phi c s thng nht ca cng ng hn l kin ca mt vi c nhn. chp nhn trit l ny i hi s tn trng 5 nguyn tc sau: S xi l b bin l mt qu trnh t nhin hn l mt tai bin thin nhin; vn xi l xy ra khi con ngi xy dng nhng cng trnh trn i ven bin. Mi trng bin th nng ng. Bt c s can thip no n qu trnh t nhin u dn n nhng bin i th cp v tam cp, v nhng bin i thng gy hu qu bt li. Nhng kin trc dc b bin thng c ngha trong vic bo v ti sn. Vi mt vi ngoi l, nh b bin dng cho vic gii tr ca hng ngn ngi sut ma du lch, s bo v b bin c li cho ti sn ca mt s t ngi. iu ny ang gy tranh ci bi v ngi ta cho rng n ch c li cho s t c nhn m khng c li cho c cng ng v n khng cng bng khi b ra lng ti sn ln ca c cng ng bo v ti sn ca mt s c nhn. Cng trnh k thut c thit k bo v b bin khi s tn ph i khi li c tc dng ngc li. Mt cng trnh ng b c thit k khi pht trin th tht kh c th phc hi. Cc cng trnh thng lm b bin rng ra thm. mt vi ni a ra nhng gii hn n nh b bin, khi bin m rng mc d xi l din ra th khng c cu trc no c th p ng c. Nhng cu trc c sc ca i b cn c gi nguyn trng li cho th h sau.

7. Tng kt
Mi trng b bin l mt trong nhng khu vc nng ng nht trn tri t, v s thay i nhanh chng xy ra u n. Tai bin b bin nguy him nht l bo nhit i.Chng ly i hng ngn sinh mng v gy thit hi hng t dola.N mang theo gi mnh, v nhng cn sng do gi xoy S kt hp ca triu cao v storm surge c th gy ra trn lt thy triu nghim trng cc con sng. Nhng trn ngp lt ny xy ra thng xuyn Lun n dn n vic ngi ta xy dng p xuyn qua sng Thames chng li nhng trn lt ny. Sng bin c hnh thnh bi nhng cn bo ngoi khi v truyn nng lng n b bin. Nhng s bt thng b bin gii thch nguyn nhn dn n xi l khc nhau tng a phng, n ng vai tr ln trong vic quyt nh dng b bin. Bi bin c hnh thnh do s trm lng ca ct v v s b bin do sng v hnh dng b bin mang n. Thng thng, bi bin bao gm nhng vt liu b ri nh nhng mnh s hoc san h, ni la, nm b bin. Sng x b mt gc dn n s di chuyn ng b (s kt hp bi trm tch v dng dc b) ca trm tch bi bin. Mi khu vc ven b l mt on ng b nhn trm tch t sng v mt n trong s chuyn vn ven b. Trm tch bi bin thng thng l s thng bng ca vt liu trm tch thm vo hoc mt i; Trm tch mt i l ph bin, phn no bi v p ngn cn s phn pht trm tch n bi bin. Sng theo ma l c im thng k n bao gm cc yu t c bn hng nm nh: cao, chu k, phng hng ca sng. Bit lng trm tch ,sng theo ma mi b bin l cn thit nh gi xi mn b bin ni . S dng littoral cell nh mt n v lm vic trong k hoch b bin chc chn s thnh cng hn hin ti chng ta c.

Tng kt

Mc d tai bin b bin gy ra mt thit hi tng i nh so vi nhng tai bin t nhin khc nh l lt, ng t, v bo nhit i, l vn nghim trng dc sut b bin nc S can thip ca con ngi ti cc tin trnh b bin t nhin nh vic xy dng, k b, m hn, ro cn sng, cn ct nhn to v nhng kin trc khc i khi thnh cng, nhng trong nhiu trng hp n gy ra xi l b bin ng k. Ct c khuynh hng cht thnh ng trn phn bi ca cu trc v b xi l phn l. Hu ht nhng vn xy ra khu vc mt dn s cao, nhng nhng khu vc dn c tha tht dc Outer Bank bc California cng c vn vi xi mn b bin. S nui dng bi bin (ct lng ng nhn to) hn ch thnh cng trong vic khi phc v m rng bi bin nhng n vn phi c xem xt trong thi gian di. S am hiu tai bin b bin ph thuc chnh vo kinh nghim c nhn v nhng tai bin gn k. S iu chnh c nhn ph bin nht n tai bin b bin l khng lm g v gim lo s. S iu chnh cng ng nhng nc pht trin l c gng lm nh nhng vn mi trng bng cch xy dng nhng cng trnh bo v lm gim s thit hi tim tng hoc khuyn khch s thay i trong cch c x ca con ngi bng s chia vng t s dng, di tn v cnh bo tt hn. iu chnh xi l b bin nhng khu vc pht trin thng l tng hp cc k thut: xy dng b, k, m hn, v nhng kin trc khc hoc s nui dng bi bin. Cc phng php n nh bi bin c thnh cng v c th dn n nhng vn pht sinh nhng khu vc st . Gi ca nhng cng trnh c th vt qu gi tr ti sn h bo v; nhng cng trnh nh vy c th hu hoi bi bin m h nh bo v. Cui cng qun l xi l b bin s c li t quy hoch nhng vng t s dng cn thn nhn mnh s thit lp cn tr v cho php s xy dng trn c s tin on tc xi l b bin.

You might also like