NGUYÊN LÝ KINH TẾ HỌC

PHẦN VĨ MÔ

Bài 10: KINH TẾ VĨ MÔ trong NGẮN HẠN.

MÔ HÌNH AD-AS

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

• N.G. Mankiw, Những nguyên lý của Kinh tế
học
• Chương 31+32+33
12/2005
Hoang Yen
Những nội dung chính
I. Nền kinh tế ngắn hạn
II. Mô hình AS-AD
III. Ứng dụng mô hình AS-AD
IV. Quan hệ lạm phát - thất nghiệp
V. Chính sách kinh tế vĩ mô
 I. Biến động kinh tế ngắn
hạn
◆ Hoạt động kinh tế luôn biến động từ
năm này sang năm khác.
◆ Sản lượng hàng hoá và dịch vụ hầu như đều
tăng qua các năm
◆ Tăng trưởng kinh tế thế giới trung bình 2%,
Việt Nam 7%
◆ Trong một vài năm, sản lượng không tăng mà
lại giảm
 I. Biến động kinh tế ngắn
hạn

◆ Biến động kinh tế thường bất ngờ và dự

đoán trước được
◆ Sự biến động của nền kinh tế được gọi là chu
kỳ kinh doanh
◆ Hầu hết các biến số kinh tế đều biến
động đồng thời
◆ Khi sản lượng giảm tỷ lệ thất nghiệp tăng
 Chu kỳ kinh doanh
 Chu kú kinh doanh:
lµ nh÷ng biÕn ®éng ng¾n ®Ø
h¹n cña nh÷ng ho¹t ®éng GDP nh Xu
h­íng
kinh tÕ tæng thÓ cña mét
n­íc
 Mét chu kú kinh

doanh:
1. giai ®o¹n bïng næ ®
¸y
1. giai ®o¹n suy gi¶m
1. giai ®o¹n suy tho¸i
1. giai ®o¹n phôc håi
 ®Ønh chu kú Thêi
 ®¸y chu kú gian
 (a) Real GDP
Recession
Billions of s
1992 Dollars
$7,000
6,500 Real GDP
6,000
5,500
5,000
4,500
4,000
3,500
3,000
2,500
1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995
 (b) Investment Spending

Billions of Recession
1992 Dollars s

$1,100
1,000
900
800
700
Investment spending
600
500
400
300
1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995
 (c) Unemployment Rate
Percent of
Labor Force Recession
s
12

10
Unemployment rate
8

0
1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995
 Sự khác nhau giữa ngắn
hạn và dài hạn
◆ Phần lớn các nhà kinh tế đều cho rằng
các lý thuyết cổ điển đúng cho nền kinh
tế trong dài hạn mà thôi
◆ Thay đổi của cung tiền chỉ ảnh hưởng đến
các biến danh nghĩa mà không ảnh hưởng
đến các biến thực tế
◆ Như vậy tính trung lập của tiền chỉ đúng
trong dài hạn
 II. Mô hình tổng cung-tổng
cầu
1. Tæng cÇu (Aggregate Demand)
 Kh¸i niÖm: Tæng cÇu lµ tæng khèi l­îng
hµng ho¸-dÞch vô mµ c¸c t¸c nh©n kinh tÕ
cã nhu cÇu vµ sÏ thùc hiÖn t­¬ng øng víi
tõng møc gi¸ trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nh­
thu nhËp vµ c¸c biÕn chÝnh s¸ch hiÖn cã
 C¸c thµnh phÇn cña tæng cÇu bao gåm:
 Tiªu dïng cña c¸c hé gia ®×nh (C)
 §Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp (I),
 Mua s¾m cña chÝnh phñ (G),
 XuÊt khÈu rßng (NX).
 1. Đường tổng cầu AD
P

P1
1. Møc
gi¸
gi¶m... P2
AD

0 Y1 Y2 S¶n l­îng
2. …l­îng cÇu vÒ
hµng ho¸ vµ dÞch
 Tại sao đường AD có độ dốc
âm
 HiÖu øng cña c¶i.
 P ↓ → gi¸ trÞ tµi s¶n thùc cña c¸c tµi s¶n tµi
chÝnh t¨ng → C↑ → AD ↑
 HiÖu øng l·i suÊt.
 P ↓ → c¸c hé gia ®×nh gi÷ Ýt tiÒn h¬n ®Ó
mua l­îng hµng ho¸ nh­ cò → cho vay t¨ng → r
↓ → I↑ → AD ↑
 HiÖu øng tû gi¸ hèi ®o¸i
 P ↓ → ....→ r↓ → ®Çu t­ ra n­íc ngoµi↑ →
cung néi tÖ t¨ng → TGH§ ↓ → hµng ViÖt
Nam trë nªn rÎ mét c¸ch t­¬ng ®èi so
víi hµng ngo¹i → X ↑ vµ IM ↓ → NX↑ →
 Các nhân tố làm dịch
chuyển đường AD
P

C↑
I↑
C↓
P1 G↑
I↓
NX↑
G↓
AD1
NX ↓ AD
AD1

0 Y1 Y* Y1 Y
 2. Đường tổng cung AS
 Tổng cung AS
là tổng lượng hàng hoá dịch vụ mà các
hãng kinh doanh sẵn sàng cung ứng ra thị
trường tương ứng với các mức giá thị
trường và trong điều kiện năng lực sản
xuất của nền kinh tế
 Cã hai d¹ng ®­êng tæng cung
 Tæng cung dµi h¹n ASLR
 Tæng cung ng¾n h¹n AS
 Đường tổng cung dài hạn
ASLR
◆ Trong dµi h¹n ®­êng tæng cung
th¼ng ®øng t¹i møc s¶n l­îng
tiÒm n¨ng:
◆ S¶n l­îng tiÒm n¨ng lµ s¶n l­îng mµ
nÒn kinh tÕ cã thÓ ®¹t ®­îc khi c¸c
yÕu tè s¶n xuÊt ®­îc sö dông mét
c¸ch ®Çy ®ñ vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
◆ Phô thuéc vµo khèi l­îng cung øng c¸c

yÕu tè s¶n xuÊt: vốn K, lao động, tài

 Đường tổng cung dài hạn
ASLR
P
ASLR

P1

2. …Kh«ng lµm
P2 ¶nh h­ëng ®Õn
1. Sù thay khèi l­îng cung
®æi cña vÒ hµng ho¸ vµ
møc gi¸… dÞch vô trong
0 dµi h¹n.
S¶n l­îng S¶n l­îng
tiÒm n¨ng
 Đường tổng cung dài hạn
ASLR

◆ §­êng tæng cung dµi h¹n dÞch

chuyÓn khi:
◆ Lao ®éng (L)
◆ Vốn / T­ b¶n hiÖn vËt (K)
◆ Tµi nguyªn thiªn nhiªn (R)
◆ C«ng nghÖ hiÖn cã (T)
 Đường tổng cung ngắn hạn
ASSR

◆ Tổng cung ngắn hạn phụ thuộc

◆ Giá các hàng hoá dịch vụ cuối cùng
◆ Chi phí sản xuất: giá đầu vào và các chi
phí khác
◆ kỳ vọng về giá
◆ Đ­êng tæng cung ng¾n h¹n cã ®é dèc
d­¬ng, ph¶n ¸nh quan hÖ thuËn cña l­
 Đường tổng cung ngắn hạn
ASSR
P

ASSR

P1

1. Møc gi¸
gi¶m P2
2. Lµm gi¶m khèi l­
îng cung hµng ho¸ vµ
dÞch vô.

0 Y2 Y1 s¶n l­îng
Tại sao đường ASSR dốc
dương

 Lý thuyÕt nhËn thøc sai lÇm

 Lý thuyÕt tiÒn c«ng cøng

nh¾c

 Lý thuyÕt gi¸ c¶ cøng nh¾c

 Tại sao đường ASSR dốc
dương

 Lý thuyÕt nhËn thøc sai lÇm:

 Khi møc gi¸ gi¶m kh«ng ®­îc dù
tÝnh tr­íc, c¸c DN chØ nhËn thøc
®­îc r»ng gi¸ s¶n phÈm cña hä ®·
gi¶m.
 C¸c DN ®· nhÇm lÉn khi tin mét
r»ng gi¸ t­¬ng ®èi cña s¶n phÈm
mµ hä s¶n xuÊt gi¶m → gi¶m
 T¹i sao ®­êng ASSR dèc d­
¬ng
 Lý thuyÕt tiÒn c«ng cøng nh¾c:
 C¸c DN vµ c«ng nh©n ®· tho¶ thuËn
vÒ hîp ®ång lao ®éng víi møc l­¬ng
danh nghÜa dùa trªn møc gi¸ kú
väng.
 NÕu gi¸ gi¶m so víi møc gi¸ kú väng
→ tiÒn c«ng thùc tÕ W/P t¨ng lªn →
chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng → gi¶m lîi
 Tại sao đường ASSR dốc
dương
 Lý thuyÕt gi¸ c¶ cøng nh¾c:
 C¸c DN ph¶i chÞu chi phÝ thùc ®¬n
khi thay ®æi gi¸ c¶, mét sè DN sÏ
kh«ng gi¶m gi¸ b¸n khi møc gi¸ gi¶m
kh«ng ®­îc dù tÝnh tr­íc.
 Do vËy, gi¸ b¸n cña hä sÏ trë nªn ®¾t
mét c¸ch t­¬ng ®èi so víi c¸c DN kh¸c
→ doanh sè b¸n ra sÏ gi¶m → DN gi¶m
cung hµng ho¸ vµ dÞch vô.
 Các nhân tố làm dịch chuyển
ASSR
◆ C¸c nh©n tè s¶n xuÊt K, L, R, T
◆ Møc gi¸ kú väng
◆ Pe ↓ → (W/P)↓ → ASSR ↑ vµ dÞch sang
ph¶i
◆ Pe ↑ → (W/P)↑ → ASSR ↓ vµ dÞch sang
tr¸i
◆ Chi phÝ s¶n xuÊt.
◆ Gi¸ ®Çu vµo s¶n xuÊt ↑ → Chi phÝ s¶n
3. Mô hình cân bằng AS-
AD
P
ASLR ASSR

Po E0Cân bằng dài hạn

AD

0 S¶n l­îng tù S¶n l­îng

nhiªn
Cân bằng ngắn hạn AD-
ASSR
P
ASLR
ASSR

E1 Nền kinh tế suy thoái

P1

AD

0 < S¶n l­îng

Y*
Y
 Cân bằng ngắn hạn AD-
ASSR
P
ASLR ASSR

E2
P2
Nền kinh tế bùng nổ

AD

S¶n l­îng
Y* < Y
0
III. Ứng dụng mô hình AS-
AD

 Cú sốc cầu

 Cú sốc cung

 sự thay đổi đồng thời AS và AD

 Cú sốc cầu
◆ C¸c có sèc tõ phÝa tæng cÇu
◆ Trong ng¾n h¹n, nh÷ng nh©n tè thay
®æi lµm dÞch chuyÓn tæng cÇu lµ
nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng biÕn ®éng
vÒ s¶n l­îng vµ viÖc lµm.
◆ Trong dµi h¹n, tæng cÇu dÞch chuyÓn
chØ t¸c ®éng ®Õn møc gi¸ mµ kh«ng
Tác động khi tổng cầu giảm…
2. Trong ng¾n
P h¹n P và Y
gi¶m… AS LR
AS1

P1 A

P2 B

1. Tæng cÇu gi¶m

AD1
0 Y2 Y1 AD S¶n l­îng
 Cú sốc cung
◆ C¸c có sèc bÊt lîi tõ phÝa AS
 Khi nÒn kinh tÕ gÆp có sèc bÊt lîi phÝa
cung, ®­êng ASSR dÞch sang tr¸i:
S¶n l­îng gi¶m < Y*


 ThÊt nghiÖp t¨ng.

 Møc gi¸ t¨ng.

⇒L¹m ph¸t ®×nh trÖ

 võa suy tho¸i

 võa l¹m ph¸t

 Cú sốc cung bất lợi
1. Có sèc bÊt lîi phÝa
P ASLR cung lµm ®­êng AS
ng¾n h¹n dÞch sang
tr¸i…
AS2
AS1

B
P2
A
P1
3. …vµ
møc gi¸
t¨ng.
AD
0 Y2 Y1 S¶n l­îng
2. …nguyªn nh©n lµm s¶n l­îng
Sự thay đổi đồng thời AS-
AD
P ASSR
ASLR
ASSR

P0 E0

AD

AD

0 Y* S¶n l­îng
IV. Mối quan hệ lạm phát
-thất nghiệp

 Lạm phát và cú sốc cầu

 Lạm phát và cú sốc cung

 Mối quan hệ giữa lạm phát và thất

nghiệp: Đường Phillip

 Lạm phát và cú sốc cầu

L¹m ph¸t: sù t¨ng lªn P

AS
cña møc gi¸ chung theo
thêi gian
 Møc gi¸ chung: CPI, PPI,
P1 B
DGDP
 PhÇn tr¨m gia t¨ng P0
gp = (P - P-1) / P-1 * A
AD’
Có100%
sèc cÇu: AD t¨ng dÞch
AD
ph¶i
 P tăng Y0 Y1 Y
 Y tăng
 Thất nghiệp giảm
 Lạm phát và cú sốc cung
AS’
P
 C¸c lo¹i có sèc cung: AS
 mÊt mïa vµ s©u bÖnh:
AS gi¶m
P1 B
 C«ng ®oµn ®Êu tranh
®ßi t¨ng l­¬ng: AS P0
gi¶m A
 C¬n sèt gi¸ dÇu thËp
kû 70: AS gi¶m AD
 ChiÕn tranh vµ bÖnh
Y1 Y0
dÞch: AS gi¶m Y
 TiÒn l­¬ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt
 dÞch tr¸i AS P tăng Y giảm Thất nghiệp
tăng
 Mối quan hệ lạm phát - thất
nghiệp Đường Phillips
 §­êng Phillips: quan hÖ gi÷a tû lÖ l¹m ph¸t vµ tû
lÖ thÊt nghiÖp
 C¬ së: gp = a - bU Trong ®ã:
 gw: tû lÖ thay ®æi cña
tiÓn l­¬ng
 U: tû lÖ thÊt nghiÖp (%)
 suy ra: gp = gpe - b (U - Un)
Trong ®ã:
 Gp: tû lÖ l¹m ph¸t thùc tÕ
(%)
 gpe: tû lÖ l¹m ph¸t dù
kiÕn(%)
 Mối quan hệ lạm phát - thất
nghiệp Đường Phillips
PCLR
gp  Ng¾n h¹n:
gp = - b (U-Un)
B
gp1  Cã yÕu tè kú väng
gp
e
gp = gpe - b (U-Un)
gp0 A
 Có sèc cung
AS gi¶m gp t¨ng, U
PCSR t¨ng
 Dµi h¹n
U1 Un U U = Un
gp = gpe
 V. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ
vµ
tµi kho¸
1. Chính sách tiền tệ
2. Chính sách tài khoá
 1. ChÝnh s¸ch
tiÒn tÖ
1.1. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ
Cung tiÒn (MS)
◆ Cung tiÒn lµ mét biÕn chÝnh s¸ch vµ nã
®­îc kiÓm so¸t trùc tiÕp bëi NHNN:
◆ Ho¹t ®éng thÞ tr­êng më
◆ TØ lÖ dù tr÷ b¾t buéc
◆ TØ lÖ l·i suÊt chiÕt khÊu
◆ Khèi l­îng MS kh«ng phô thuéc vµo l·i suÊt.
⇒ Cung tiÒn ®­îc cè ®Þnh bëi NHNN, do ®ã
vÒ mÆt ®å thÞ MS ®­îc biÓu diÔn lµ mét
®­êng th¼ng ®øng
 1.1. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ
CÇu tiÒn
◆ Mäi ng­êi cã nhu cÇu n¾m gi÷
tiÒn v× tiÒn ®­îc sö dông ®Ó mua
hµng hãa vµ dÞch vô.
◆ Theo lý thuyÕt sù ­a thÝch thanh
kho¶n cña Keynes th× cÇu tiÒn
phô thuéc vµo l·i suÊt
◆ L·i suÊt lµ chi phÝ c¬ héi cña viÖc
n¾m gi÷ tiÒn
◆ TØ lÖ l·i suÊt t¨ng lµm t¨ng chi phÝ c¬
héi cña viÖc n¾m gi÷ tiÒn t¨ng → mäi
C©n b»ng cung cÇu thÞ tr­
êng tiÒn tÖ
r

MS

r1
r0

r2
MD

0 M d1 MSo Md M
1.2. T¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
®Õn tæng cÇu
(a) ThÞ tr­êng tiÒn tÖ (b) T¸c ®éng vµo tæng cÇu

r MS1 MS2 P 3. …l·i suÊt

gi¶m lµm t¨ng l­
1. NHNN îng cÇu vÒ
thùc hiÖn hµng ho¸ vµ
chÝnh dÞch vô t¹i bÊt
s¸ch tiÒn kú møc gi¸ nµo,
tÖ më P ®­êng AD dÞch
réng… ph¶i
r1

r2 AD2

AD1

0 M 0 Y1 Y2 Y
2. …CÇu tiÒn
kh«ng ®æi, l·i
 2. ChÝnh s¸ch tµi
◆
kho¸
ChÝnh s¸ch tµi kho¸ gåm hai c«ng
cô ®ã lµ chi tiªu chÝnh phñ (G) vµ
thuÕ (T)
◆Trong dµi h¹n: CSTK t¸c ®éng ®Õn
tiÕt kiÖm, ®Çu t­, vµ t¨ng tr­ëng.
◆Trong ng¾n h¹n: CSTK t¸c ®éng chñ
yÕu ®Õn AD.
◆ T¸c ®éng cña CSTK
◆T t¨ng → chi tiªu cña c¸c DN vµ hé gia
 ¶nh h­ëng cña chi tiªu
chÝnh phñ ®Õn AD

◆ Khi chÝnh phñ thay ®æi chi tiªu G

sÏ t¸c ®éng ®Õn tæng cÇu th«ng
qua hai hiÖu øng:
◆ HiÖu øng sè nh©n
◆ HiÖu øng lÊn ¸t
 HiÖu øng sè nh©n
XÐt nÒn kinh tÕ ®ãng cã: AD= C+ I
+G
Víi C= C0 + MPC.
Δ AD(Y-T) ΔY
Δ G= 1 1 1
Δ C= MPC MPC MPC
Δ C’= MPC2 MPC2 MPC2
...... ..... .....

Δ Cn= MPCn MPCn MPCn

Tæng cÇu thay ®æi lµ:

ΔAD = 1+ MPC +MPC2 + .....+ MPCn = 1/(1-
 HiÖu øng sè nh©n
◆ C«ng thøc x¸c ®Þnh sè nh©n chi tiªu:
m = 1/(1 - MPC)
◆ MPC: xu h­íng tiªu dïng cËn biªn - phÇn cña mét
®¬n vÞ thu nhËp kh¶ dông t¨ng thªm mµ c¸c
hé gia ®×nh sö dông ®Ó mua hµng tiªu dïng
◆ NÕu MPC = 3/4, th× sè nh©n sÏ b»ng:
m = 1/(1 - 3/4) = 4
◆ Trong tr­êng hîp, chÝnh phñ t¨ng chi tiªu 20 tû
th× sÏ tæng cÇu sÏ t¨ng lµ:
ΔAD = m. ΔG = 4x20 = 80 (tû)
 HiÖu øng sè nh©n...
P
2. …nh­ng do cã t¸c ®éng cña hiÖu
øng sè nh©n tæng cÇu tiÕp tôc dÞch
sang ph¶i.

20 tû
P0

AD3
1. ChÝnh phñ t¨ng chi tiªu
AD2
20 tû, ban ®Çu tæng cÇu
t¨ng 20 tû… AD1

0 Y
 HiÖu øng lÊn ¸t
 Chi tiªu chÝnh phñ G t¨ng → AD t¨ng →
CÇu tiÒn t¨ng → l·i suÊt (i) t¨ng → §Çu t­
(I) gi¶m → AD l¹i gi¶m.
 Nh­ vËy, sù gia t¨ng chi tiªu chÝnh phñ lµm
t¨ng l·i suÊt, lµm gi¶m hay lÊn ¸t ®Çu t­ cña
khu vùc t­ nh©n.
 Do cã hiÖu øng lÊn ¸t, ®­êng AD cã thÓ dÞch
chuyÓn sang ph¶i Ýt h¬n møc t¨ng cña chi
tiªu chÝnh phñ.
 HiÖu øng lÊn ¸t
(a) ThÞ tr­êng tiÒn tÖ (b) Sù dÞch chuyÓn cña tæng cÇu

r 4. …hiÖu øng
lÊn ¸t x¶y ra
P lµm tæng cÇu
MS gi¶m.

2. …t¨ng chi
tiªu lµm t¨ng
r2 thu nhËp MD 20 tû
t¨ng vµ dÞch
ph¶i…
AD2
r1
MD2 AD3

MD1 AD1

0 Mo M 0 Y

3. …l·i suÊt c©n b»ng t¨ng… 1. ChÝnh phñ t¨ng chi tiªu lµm t¨ng
 ¶nh h­ëng cña chÝnh s¸ch
thuÕ ®Õn AD
 C¬ chÕ t¸c ®éng cña gi¶m thuÕ ®Õn
tæng cÇu hoµn toµn t­¬ng tù nh­ khi
chÝnh phñ t¨ng chi tiªu:
 Gi¶m thuÕ → thu nhËp kh¶ dông t¨ng → C
t¨ng → AD t¨ng
 Sè nh©n thuÕ
mT= ∆A/∆T = -MPC/(1-
MPC)
 Nh­ vËy:
gi¶m T → AD dÞch chuyÓn sang ph¶i
t¨ng T → AD dÞch chuyÓn sang tr¸i.
 ¶nh h­ëng cña chÝnh s¸ch
thuÕ ®Õn AD
 C¬ chÕ t¸c ®éng cña gi¶m thuÕ ®Õn
tæng cÇu hoµn toµn t­¬ng tù nh­ khi
chÝnh phñ t¨ng chi tiªu:
 Gi¶m thuÕ → thu nhËp kh¶ dông t¨ng → C
t¨ng → AD t¨ng
 Sè nh©n thuÕ
mT= ∆AD/∆T = -MPC/(1-
MPC)
 Nh­ vËy:
gi¶m T → AD dÞch chuyÓn sang ph¶i
t¨ng T → AD dÞch chuyÓn sang tr¸i.
 III. C¬ chÕ tù æn
®Þnh
 C¬ chÕ tù æn ®Þnh lµ nh÷ng thay
®æi trong chÝnh s¸ch tµi kho¸
nh»m kÝch thÝch hay kiÒm chÕ
tæng cÇu khi cÇn thiÕt mµ kh«ng
cÇn bÊt kú hµnh ®éng chñ t©m
nµo cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh
chÝnh s¸ch.
 C¬ chÕ tù æn ®Þnh
 HÖ thèng thuÕ (T = t*Y)