Cu 1: Trnh by mi quan h ca h iu hnh vi cc thnh phn trong h thng my tnh, t a ra khi nim v H iu hnh?

? Tr li - i vi User: HH to mi trng giao din gia user v my tnh thng qua mi trng ny cho php user a ra cc lnh, ch th iu khin hot ng ca h thng. - i vi chng trnh ng dng: HH to moi trng cho c chng trnh hot ng, cung cp cc c ch cho php kch hot v loi b cc chng trnh ng dng. - i vi phn cng: HH phi qun l hu qu, khai thc ht kh nng ca cc thit b, cung cp cho cc chng trnh v cc user s dng ti nguyn khi c yu cu, thu hi khi cn thit. HH l mt tp hp cc chng trnh h thng v cc chc nng to mi trng giao din cho user, to mi trng hot ng cho cc chng trnh ng dng, qun l v khai thc hiu qua cc thit b phn cng. Cu 2: Nu cc tnh cht c bn ca H iu hnh? Tr li - tin cy cao: Vi mi hot ng , thng bo ca HH phi chun xc tuyt i. Ch khi no bit chc chn ng mi cung cp thng tin cho ngi s dng. - Tnh an ton: HH phi m bo sao cho d liu v cc chng trnh khng b thay i ngoi mun trong mi trng hp v mi ch hot ng. - Tnh hiu qu: Cc ti nguyn ca h thng c khai thc trit , duy tr hot ng ng b trong ton b h thng, khng nhng thit b chm tr hon hot ng ca h thng. - Tnh k tha: HH phi c tnh k tha, khc phc nhng hn ch ca h iu hnh trc ng thi c th thch nghi vi nhng thay i c th c trong tng lai. - Tnh thun tin: H thng phi d s dng, c nhiu mc hiu qu khc nhau ty theo kin thc v kinh nghim ca ngi dng. H thng tr gip phong ph ngi s dng c th t o to ngay trong qu trnh khai thc. Cu 3: Trnh by cc nguyn tc c bn thit k v xy dng H iu hnh? Tr li - Nguyn tc Modul: H thng c tnh cht Modul, n c xy dng t nhng modul c lp v tn ti b quy tc lin kt chng thnh h thng c t chc. Tnh modul th hin 2 dng: dng chc nng v dng chng trnh. Cc modul quan h vi nhau thng qua d liu vo/ra. Quan h phn cp gia cc modul c xc lp khi lin kt chng thanh nhng modul ln gii quyt nhng vn phc tp hn. Nguyn tc ny cho php t hp modu theo nhiu cch khc nhau v m bo tinh a dng ca h thng. - Nguyn tc tng i trong nh v: Cc modul chng trnh c vit theo a ch tng i k t u b nh. Khi thc hin, chng mi c nh v vo 1 vng nh c th. Nguyn tc ny cho php h thng s dng b nh linh hot v HH khng b ph thuc vo cu hnh b nh c th. - Nguyn tc Macroprocessor: Khi c nhim v c th, h thng s xy dng cc th yu cu, lit k cc cng vic phi thc hin v trn c s xy dng chng trnh tng ng sau thc hin chng trnh ni trn. - Nguyn tc lp chc nng: Mi cng vic bao gi cng c nhiu cch thc hin

khc nhau vi nhng t hp modul khc nhau. Nguyn tc ny m bo an ton h thng cao v gip ngi s dng thoi mi hn khi giao tip vi h thng. - Nguyn tc gi tr chun: Mi modul, cu lnh c th c nhiu tham s nn vic nh ht cc tham s, ngha, quy cchl rt phc tp. trnh tnh trng ny cn chun b sn b gi tr ng vi trng hp thng gp nht. Nu trong cu lnh thiu than s no th h thng s b sung bng cc gi tr quy nh trc. - Nguyn tc khi to khi ci t: Chng trnh ci t s to ra phin bn lm vic thch hp vi cc tham s k thut hin c, loi b nhng modul khng cn thit c mt phin bn ti u c v cu trc ln phong thc hot ng. - Nguyn tc bo v nhiu mc: bo m tnh an ton h thng v an ton d liu, chng trnh v d liu phi c bo v bng kha nhiu mc. Nguyn tc ny lm gim ng k nhng li khng c trong qu trnh hot ng. Cu 4: Trnh by khi nim v ti nguyn gng v on ti hn (critical section) t nu mc tiu ca qun l tin trnh? Tr li - KN ti nguyn gng: Nhng ti nguyn c h iu hnh chia s cho nhiu tin trnh hot ng ng thi dng chung, m c nguy c dn n s tranh chp gia cc tin trnh ny khi s dng chng, c gi l ti nguyn gng. -Ti nguyn gng c th l ti nguyn phn cng hoc ti nguyn phn mn, c th l ti nguyn phn chia c hoc khng phn chia c, nhng a s thng l ti nguyn phn chia c nh l: cc bin chung, cc file chia s. -V d sau s cho ta thy r hn hu qu s dng ti nguyn gng: Gi s c mt chng trnh, trong c hai tin trnh P1 v P2 hot ng ng thi vi nhau. tin trnh P1 phi tng bin Count ln 1 n v, tin trnh P2 phi tng bin Count ln 1 n v, vi mc ch tng Count ln c 2 n v. Chng trnh c th thc hin nh sau: 1. Tin trnh P1 ghi ni dung bin ton cc Count vo bin cc b L1 2. Tin trnh P2 ghi ni dung bin ton cc Count vo bin cc b L2 3. Tin trnh P1 thc hin L1:= L1 + 1 v Count := L1 4. Tin trnh P2 thc hin L2:= L2 + 1 v Count := L2 Nh vy thot nhn ta thy rng chc chn Count tng c 2 n v, nhng trong thc t c th Count ch tng c 1 n v. Bi v, nu P1 v P2 ng thi nhn gi tr ca Count (gi s ban u Count = 4) vo L1 v L2, sau P1 tng L1 ln 1 v P2 tng L2 ln 1 (L1 = 5, L2 = 5), ri sau c P1 v P2 ng thi ghi gi tr bin L ca n vo li Count, th Count ch tng c 1 n v, Count = 6. y l iu m chng trnh khng mong mun nhng c chng trnh v h iu hnh u kh c th pht hin c. Nguyn nhn trn l do 2 tin trnh P1 v P2 ng thi truy xut bin Count, c khi nhn gi tr ca count, ln khi ghi gi tr vo Count. Trong trng hp ny nu h iu hnh khng cho php hai tin trnh P1 v P2 ng thi truy xut Count, hoc h iu hnh cho php mi tin trnh c c quyn truy xut Count trong on code sau, th li trn s khng xy ra. P1: P2: Begin Begin L1 := Count; L2 := Count; L1 := L1 + 1; L2 := L2 + 1;

Count := L1; End;

Count := L2; End;

Trong trng hp ny ti nguyn gng l bin count. - on ti hn (critical section): on code trong cc tin trnh ng thi, c tc ng n cc ti nguyn c th tr thnh ti nguyn gng c gi l on gng hay min gng. Tc l, cc on code trong cc chng trinh dng truy cp n cc vng nh chia s, cc tp tin chia s c gi l cc on gng. -Mc tiu qun l trnh trnh qua on gng. Ti mt thi im khng th c hai tin trnh nm trong on gng. Nu c nhiu tin trnh ng thi cng xin c vo on gng th ch c mt tin trnh c php vo on gng, cc tin trnh khc phi xp hng ch trong hng i. Tin trnh ch ngoi on gng khng c ngn cn cc tin trnh khc vo on gng. Khng c tin trnh no c php lu v hn trong on gng v khng c tin trnh phi ch lu mi c vo on gng (ch trong hng i). Nu ti nguyn gng c gii phng th h iu hnh c nhim v nh thc cc tin trnh trong hng i ra to iu kin cho n vo on gng. Cu 5: Trnh by nguyn tc ca cc phng php gii quyt bi ton on ti hn? Tr li * Phng php kha trong: - Nu c hai hay nhiu tin trnh cng nh ghi vo cng mt a ch ca b nh th gii thut ch cho php mt tin trnh c thc hin, cc tin trnh khc phi ch. - Mi tin trnh c 1 byte trong b nh lm kha. Khi tin trnh vo on ti hn th byte kha ca n c gi tr = 1 thng bo ti nguyn gng c s dng, khi ra khi on ti hn th byte kha =0 thng bo ti nguyn gng c gii phng. Trc khi vo on ti hn th cc tin trnh phi kim tra byte kha ca tin trnh khc, nu c byte no =1 th tin trnh phi ch cho ti khi byte =0. * Phng ph kim tra v xc lp: phc v iu tin trnh qua on gng nhiu my c php tnh ring, thc hin 2 php x l lin tc khng tch ri. * Phng php n hiu: n hiu S l 1 bin nguyn m ch c 2 php x l l wait v signal mi c th thay i c gi tr ca n. Ni dung ca 2 cu lnh nh sau: - Wait(S) S:= S-1; S 0 tip tc thc hin tin trnh S< 0 a tin trnh vo hng i - Signal(S) S:=S+1; S 0 a tin trnh vo on ti hn * Phng php monitor: Monitor cung cp cc cng c ng b ho ngi lp trnh s dng trong cc s iu . Cng c ng b ho c nh ngha s dng trong cc s iu nh sau: Trong mt monitor, c th nh ngha cc bin iu kin v hai thao tc km theo l Wait v Signal, ch c wait v signal c tc ng n cc bin iu kin. Gi s C l bin iu kin c nh ngha trong monitor.

- Wait(c): khi mt tin trnh gi wait, th wait s chuyn tin trnh gi sang trng thi blocked, v t tin trnh ny vo hng i trn bin iu kin c. Wait c ci t nh sau: Procedure Wait(c); Begin Status(p) = blocked; Enter(p,f(c)); End; - Signal(c): khi mt tin trnh gi signal, th signal s kim tra trong hng i ca c c tin trnh no hay khng, nu c th ti kch hot tin trnh , v tin trnh gi signal s ri khi monitor. Signal c ci t nh sau: Procedure Signal(c); Begin If f(c) <> Null Then Begin Exit(Q,f(c)); {Q l tin trnh ch trn C} Status(Q) = ready; Enter(Q,ready-lits); End; End; Cu 6: Khi nim b tc v cc iu kin xy ra b tc trong h thng? Tr li * Khi nim b tc: Trng hp m mt tin trnh ang ch nhn ti nguyn nhng n khng bao gi bin i trng thi tr li v ti nguyn n yu cu b gi bi nhiu tin trnh dang ch khc gi l b tc. * Cc iu kin xy ra b tc: - C ti nguyn gng. - C hin tng gi v i: C 1 tin trnh ang gi 1 s ti nguyn v i ti nguyn b sung ang c gi bi cc tin trnh khc. - Khng c h thng phn phi li ti nguyn, vic s dng ti nguyn khng b ngt. - C hin tng ch i vng trn. Cu 7: Trnh by cc bin php phng nga b tc, trnh b tc v gii quyt khi h thng gp b tc? Tr li * Cc bin php phng nga b tc: Ngn nga b tc: m bo 4 iu kin gy b tc khng xy ra ng thi. - Loi b ti nguyn gng: m phng ti ngyn gng bng cc ti nguyn c th dng chung c (k thut spool). - Loi b cc yu t gi v i: Thc hin phn b trc ti nguyn. tin trnh ch c th thc hin khi mi ti ngyun m n yu cu c phn b . tin trnh ch c php i ti nguyn khi n khng gi ti nguyn no c. Nu tin trnh phi i th mi ti nguyn ca n ang gi phi c tm thi gii phng. - Xy dng h thng ngt ti nguyn: Phng php 1: Nu tin trnh ang gi 1 s ti nguyn v yu cu b sung ti nguyn nhng h thng khng th phn b ngay th mi ti nguyn m tin trnh ang gi s b ngt v c b sung vo danh sch cc ti nguyn t do. tin trnh s bt u li khi n c phn b ti nguyn. Phng php 2: Nu tin trnh ang gi mt s ti nguyn v yu cu ti nguyn b sung nhng h thng khng th phn b ngay th h thng s kim tra ti nguyn m tin trnh yu cu c b gi bi cc cc tin trnh khc ang i hay khng. Nu c th ngt cc tin trnh ny, thu hi v phn b cho tin trnh yu cu. Ngc li yu cu phi i v trong khi i ta nguyn ca n cng c th b ngt khi tin trnh khc yu cu. tin trnh s c bt u li

khi n c phn b ti nguyn yu cu v ti to li cc tin trnh b ngt. - Loi b yu t ch i vng trn: Sp xp th t cc ti nguyn, mi ti nguyn r s c gn mt s th t f(r). Phng php 1: tin trnh gi ti nguyn ri ch c php i ti nguyn rj khi f(ri)<f(rj). Phng php 2: tin trnh gi ti nguyn ri mun i ti nguyn rj th phi gii phng ti nguyn ri tha mn f(ri)>f(rj). * Cc bin php trnh b tc: Mi ln phn b ti nguyn cho cc tin trnh th h thng s kin tra xem vic phn b c y h thng vo tnh trng b tc hay khng? Nu c tm cch gii quyt trc khi b tc xy ra. * Cc bin php x l b tc: - Thng bo cho operator bit x l. - nh ch hot ng ln lt ca tng tin trnh: phng php ny da trn vic thu hi li cc ti nguyn ca nhng tin trnh b kt thc. C th s dng mt trong hai cch nh ch sau: Cch 1: nh ch hot ng ca mi tin trnh trong tnh trng b tc. Cch 2: nh ch hot ng ln lt ca tng tin trnh cho ti khi thot khi tnh trng b tc (khi nh ch tin trnh no th thu li tai nguyn ca tin trnh ). Cu 8: Khi nim v lp lch cho CPU? Cc phng php lp lch cho CPU v cc tiu chun nh gi? Tr li * Khi nim lp lch cho CPU: Lp lch cho CPU l t chc 1 hng i cc tin trnh sn sng phn phi gi CPU cho chng da trn i u tin ca cc tin trnh sao cho hiu sut s dng CPU l ti u nht. * Cc phng php lp lch cho CPU: - Long-term Scheduler (hay cn gi l lp lch cng vic): B lp lch cng vic phi c la chn cn thn. Thng thng hu ht cc tin trnh c th c m t nh l tin trnh hng nhp/xut(I/O bound process) hay tin trnh hng CPU(CPU bound process). B lp lch cng vic nn chn s kt hp hi ho gia 2 tin trnh hng nhp xut v tin trnh hng CPU. - Short-term Scheduler (hay CPU scheduler: b lp lch CPU): B lp lch CPU phi chn mt tin trnh mi cho CPU mt cch thng xuyn. Mt tin trnh c th thc thi ch mt vi mili giy trc khi yu cu nhp/xut. Phng php ny thng thc thi t nht mt ln mi 100ms. V thi gian ngn gia vic thc thi nn b nh thi gian phi nhanh. - Medium-term Scheduler: Phng php ny xa cc tin trnh ra khi b nh(t s cnh tranh CPU) v do lm gim mc a chng. Ti thi im sau , tin trnh c th c a tr li b nh v vic thc thi ca n c th c tip tc ti ni n b a ra. C ch ny gi l hon v(swapping). tin trnh c hon v ra v sau c hon v vo bi b nh lp lch trung gian. Hon v cn thit ci tin s trn ln tin trnh(gia cc tin trnh hng nhp/xut v hng CPU), hay v mt thay i trong yu cu b nh vt qu kch thc b nh sn sng. * Cc tiu chun nh gi: - S cng bng: Mi tin trnh d sm hay mun cung x phi c phn phi gi CPU. - Tn dng gi CPU: thi gian v ch ca CPU cng t cng tt. Khi s tin trnh c phc v trong mt n v thi gian cng cao.

- Tng thi gian thc hin tin trnh(turn around time): c tnh t khi bt u thc hin cho ti khi kt thc tin trnh. - Thi gian tin trnh c x l trong hng i(wait time): - Thi gian p ng(Response time): khi tin trnh hot ng trong h thng n cn dng gi CPU nhiu ln. Mi ln cn dng gi CPU, tin trnh s a ra mt yu cu. Nh vy thi gian p ng c tnh t khi tin trnh c yu cu gi CPU cho ti khi n c h thng phn b. Cu 9: Khi nim, phn loi ngt v quy trnh ngt ca H iu hnh? Tr li * Khi nim ngt(interupt): Ngt l cng c chuyn iu khin ti mt tin trnh khc m tin trnh hin ti khng bit. T gc CPU, c th coi ngt l vic ngng t xut vic thc hin mt tin trnh chuyn sang thc hin mt tin trnh khc khi c mt s vic xy ra. * Phn loi ngt. Ngt c chia lm 2 loi: ngt trong v ngt ngoi. - Ngt trong: l ngt gy ra bi cc s kin lin quan n hot ng ca CPU.(v d nh trn nh, m lnh sai, vi phm a ch nh). - Ngt ngoi: l ngt gy ra bi cc s kin nm ngoi tin trnh ang thc hin nh tn hiu ng h, s c k thut, ngt vo/ra.. * Quy trnh x l ngt: Quy trnh x l ngt ni chung c th c m t bng 5 bc: -Ghi nhn c trng ca s kin gy ra ngt vo nh quy nh. -Ghi nhn trng thi ca tin trnh b ngt(b m chng trnh, ni dung cc thanh ghi, ch lm vic..). -Chuyn a ch chng trnh x l ngt vo thanh ghi a ch lnh ca CPU(CS:IP). -Thc hin chng trnh x l s kin. -Khi phc li tin trnh b ngt. Ba bc u ca quy trnh do cc thnh phn k thut ca my tnh m nhn, 2 bc sau do h iu hnh m nhn, c th nh sau: HH x l s kin bng cc chng trnh x l ngt, mi loi s kin c mt chng trnh x l ring. Vic u tin l lu li cc thng tin c th v trng thi ca tin trnh b ngt. Tip theo l on chng trnh x l s kin, mi s kin i hi mt cch x l khc nhau. Nu s kin khng i hi x l gp th h thng c th a tin trnh x l vo hng i. Khi khi phc trng thi tin trnh b ngt, nu tin trnh ngt khng th tip tc thc hin v s kin xy ra th sau khi thng bo nguyn nhn, chng trnh x l ngt chuyn tin trnh sang b phn x l kt thc. Cu 10: Trnh by khi nim a ch vt l , a ch logic, b nh vt l, b nh logic , b nh o. Tr li -a ch vt l ( a ch tuyt i) l a ch c th trong b nh,c cp pht cho cc bin khi thc hin chng trnh. -a ch logic ( a ch tng i) l a ch do h thng to ra v c cp pht cho cc bin khi thc hin chng trnh. -B nh vt l:l tp hp tt c cc a ch vt l tng ng vi cc a ch logic khi thc hin chng trnh. -B nh logic: l tp hp tt c cc a ch logic pht sinh khi dch chng trnh. -B nh o: l mt k thut cho php x l mt chng trnh khng c np ton

b vo b nh vt l.B nh o m hnh ha b nh nh mt bng lu tr rt ln v ng nht. Cu 11: Trnh by cc cu trc c bn ca mt chng trnh. Tr li C nhiu phng php t chc chng trnh b nh trong thc hin.Cc phng php ny khc nahau kiu nh v chng trnh trong b nh v thi im thc hin php nh x a ch tng i thnh tuyn i. Cu trc ca mt chng trnh th hin cch qun l b nh logic v cho ta thy hnh nh ca chng trnh b nh vt l khi thc hin.Mi chng trnh c th c cc dng cu trc: 1, Cu trc tuyn tnh L cu trc sau khi bin dch, cc modul c tp hp thnh 1 chng trnh hon thin , cha y thng tin c th thc hin(t d liu vo).Mi bin ngoi u c gn a ch c th, khi thc hin ch cn nh v chng trnh vo b nh M0 M1 M2 M3 M4 M5

2, Cu trc ng Trong cu trc ng, cc modul chng trnh c bin tp 1 cch ring bit.Khi thc hin chng trnh,h thng ch cn nh v modul gc.Trong qu trnh thc hin,cn ti modul vo( ng k vi h thng thc hin) th h thng cp pht cho khng gian nh v np tip modul .Khi hot ng xong th gii phng modul khi b nh, thu hi khng gian nh M0 M0 M0 M0 M1 M3 M5 M2 M4

Modul gc c lu tr trn 1 file chng trnh ring. Khi thc hin chng trnh ,modul gc c nh v vo b nh nh chng trnh c cu trc tuyn tnh .Cn ti modul vo h thng s tm kim trong s overlay v np vo b nh trong tng ng. Khi np modul vo mt mc b nh c s dng, cc modul ang tn ti trong b nh s b xa. 4, Cu trc phn on Chng trnh ca ngi s dng c bin dch thnh tng modul c lp .Thng tin v cc modul c cha trong mt bng iu khin gi l bng qun l on.trong bng qun l on cn cha cc thng tin tr gip vic nh v cc modul vo b nh. Khi thc hin chng trnh ,h thng s da vo bng qun l on np cc modul cn thit vo trong b nh cho ti khi ht kh nng .Nu cn np cc modul mi nhng khin b nh th h thng s a bt ra ngoi nhng modul khng c kh nng s dng na. 5, Cu trc phn trang Chng trnh c bin dch nh cu trc tuyn tnh ,sau phn chia thnh cc phn bng nhau gi l trang .Thng tion v cc trang c cha trong mt bng iu khin gi l bng qun l trang.Mt phn t trong bng qun l trang ng vi mt trang chng trnh ca ngi s dng. Khi thc hin ,h thng s da vo bng qun l trang np cc trang cn thit vo b nh. Cu 12: Trnh by cc s qun l b nh: Hon i, phn on, phn trang, kt hp gia phn trang v phn on. Cc gii php np v thay th trang. Tr li 1,S hon i (swapping) S hon i da trn nguyn tc mt chng trnh trng thi ch i trong mt khong thi gian tng i di s c chn tm thi chuyn ra b nh ngoi (swap out) gii phng vng nh cp pht cho chng trnh khc hot ng. Khi chng trnh kt thc trng thi ch, n s c np tr li b nh trong (swap in) tip tc thc hin. S swapping cn s dng mt b nh ngoi (thng l a t), b nh ny phi ln lu tr cc chng trnh b hon i v cho php h thng truy nhp trc tip n cc chng trnh ny. Trong cc h swapping cn phi quan tm n thi gian chuyn i gia cc tc v .Mi chng trnh cn c cp pht gi CPU ln khng thy r s chm tr do cc thao tc swap gy ra. 2, S phn on: Cc s phn hoch c nh v phn hoch ng khng p dng c khi kch thch chng trnh ln hn kch thc b nh vt l. Ngoi ra h s tch cc ca cc byte trong b nh cng khng c ng u. Cc byte c gi l tch cc nu ni dung ca n c thc hin cc cu lnh trong thi im quan st. S qun l b nh tt l s c s byte tch cc ln. Trong 1 s phn on ,cc modul chng trnh c bin dch 1 cch ring bit .thng tin v cc modul chng trnh c cha trong bng qun l on SCB. Mi phn t SCB tng ng vi mt modul ca chng trnh v c c trng bi 3 trng tin : + Du hiu D: cho bit modul c np vo b nh hay cha ( D= 0 nu cha c np,D=1 ngc li). + a ch A : a ch ca vng nh s nh v modul.

3, Cu trc overlay Cc modul chng trnh sau khi bin dch c chia thnh cc mc: Mc 0 : mc cha modul gc dng np chng trnh Mc 1 : cha cc modul c gi bi mc 0 Mc 2 : cha cc modul c gi bi mc 1 . Mc i : cha cc modul c gi bi mc i-1 B nh dnh cho chng trnh cng c chia thnh cc m tng ng vi cc mc chng trnh.Kch thc mi mc trong b nh bng kch thc modul ln nht ca chng trnh tng ng. M0 80kb M1 50kb M3 50kb

M2 90kb M4 10 0kb

M5 70kb

Chng trnh ngun c vit v bin dch nh cc cu trc khc to thnh cc modul chng trnh (cc modul ny khng cha cc lnh giao tip vi h iu hnh). to thnh cu trc overlay, ngi s dng cn cung cp lng thng tin v cc mc bin dch thng qua s overlay.

+ di L :Cho bit kch thc ca modul. Ban u ch c trng L v D c gi tr.SCB c xy dng ngay t khi bin dch chng trnh. Khi thc hin ,SCB c np vo b nh ,a ch u c vo thanh ghi on Rs. a ch truy nhp d liu c biu din bi cp(s,d) trong s l h s modul cn truy nhp,d l a ch tng i tnh t u...... truy nhp ti mt d liu cn phi qua 2 bc : + Bc 1 : H thng ly ni dung thanh ghi Rs cng vi s tm c phn t th s trong SCB .Nu trng du hiu D=0 (modul cha c np vo b nh) th h thng lm th tc np modul vo b nh ,xin cp pht khng gian nh theo kch thc L,tm modul b nh ngoi v nh v cc vng nh c cp pht ,sa li ni dung tng a ch A n ch ti modul th s ,nu khng tm c modul ,h thng s bo li v ngng thc hin.Nu trng du hiu D= 1 (modul np vo b nh) h thng s thc hin bc tip theo. +Bc 2: h thng ly ni dung trng a ch A cng vi d v trang nhp ti b nh theo a ch va tnh c c ghi d liu. 3, S phn trang S phn trang l mt trng hp c bit ca s phn on. Trong s phn trang, b nh chng trnh v b nh vt l c chia thnh cc phn bng nhau gi l trang, cc trang c nh s th t t 0,1,2... gi l a ch trang, nh vy trang l n v dng phn phi b nh. S trang ca b nh vt l ph thuc vo kch thc trang v kch thc b nh (thng l xc nh) cn s trang ca b nh ph thuc vo kch thc ca chng trnh. Mi trang c biu din bi mt cp (p,d) trong : p l s hiu trang v d l a ch tng i tnh t u trang. Khi thc hin chng trnh, h thng xy dng mt bng qun l trong (page control black-PCB) xc lp mi quan h gia trang vt l v trang logic. Mi phn t trong bng qun l trang tng ng vi 1 trang logic v c c trng bi 2 trng tin: +Du hiu D: cho bit trang c np vo b nh (D=1 np,D=0 cha np) +a ch Ap: l a ch trang vt l cha trang logic p ang xt. Nu D = 0 th Ap c th cha thng tin cn thit tm trang b nh ngoi. a ch ca bng qun l trang c cha trong thanh ghi qun l trang Rp. truy nhp d liu cn phi qua 2 bc: +Bc 1: H thng ly ni dung Rp cng vi p truy nhp ti phn t th p trong bng qun l trang (tng ng vi trang p ).Nu D=0 (trang cha c np vo b nh)th h thng s np trang vo b nh.Khi D=1 v trng a ch Ap s cha a ch trang trong b nh vt l. +Bc 2 : H thng ly a ch trang Ap ghp vi d to ra a ch vt l ca d liu a vo v truy nhp ti a ch va tnh c c/ghi d liu. 4, S kt hp phn trang v phn on pht huy c cc u im v hn ch nhc im ca cc s trn ,nhi ta thng s dng s kt hp phn trang v phn on. Trong s ny chng trnh c bin dch theo s phn on v c 1 bng qun l chung (SCB). Mi on trong

chng trnh li c bin tp theo s phn trang v to ra tng bng qun l trang (PCB) ring cho mi on. Khi chng trnh c np vo h thng ,h iu hnh s cp pht cho chng trnh cc trang cn thit cha cc on chng trnh. h tr k thut phn on cn c 1 bng qun l on chung cho ton b chng trnh nh trong s kt hp ny,mi on cn c mt bng phn trang ring bit .Nh vy trng a ch A ca phn t th t th i trong bng qun l on SCB s l ni cha bng qun l ca trang th i-PCBi, trng di L cha di ca PCB. Khi thc hin, bng qun l trang s c np vo b nh v a ch u ca n c a vo thanh ghi qun l on Rs. a ch truy nhp d liu c biu din bi mt b ba phn t (s,p,d) trong : s : s hiu bng cn truy nhp trong bng qun l on p : s hiu trang cn truy nhp trong bng qun l trang d : a ch tng i tnh t u trang truy nhp ti d liu,h thng cn thc hin 3 bc: + Bc 1 :Ly ni dung thanh ghi Rs cng vi s v truy nhp ti phn t th s trong bng qun l on. + Bc 2: Nu D=0 th thc hin th tc np PCB tng ng vo b nh v cp nht ni dung trng A. Khi np xong PCB, h thng cng ni dung trng A vi p truy nhp ti phn t th p trong PCB. + Bc 3 : Khi tm c phn t th p trong PCB,h thng s ghp ni dung ca Ap (tng ng phn t th p) vi d tn ra a ch c /ghi d liu. Ch : s ny,b nh thng c chia thnh 3 phn SCB, PCB v cc trang. Bn thn b nh dnh cho SCB v PCB cng c qun l theo ch phn trang. 5, Cc gii php np trang +Bin php n gin nht l np tt c cc trang ca chng trnh vo b nh ngay t u nh vy hng th xy ra tnh trng thiu trang tch cc khi ang thc hin. Trong gii php ny, b nh ngoi khng c s dng m rng b nh trong. u im ca gii php ny l n gin nhng khng pht huy c hiu qu c th ca s phn trang. +Mt gii php khc cng cho php gim kh nng thiu trang tch cc m khngcn s dng ti khng gian b nh vt l qu ln l gii php np trc (np trc cc trang sp s dng). Gii php cho php ngi s dng to chng trnh b nh logic vi kch thc tu ,ng thi h thng c th duy tr h s song song cn thit cho hot ng c hiu qu ca ton h thng. im mu cht ca gii php np trang trc l phi c d bo c cc trang tch cc chun b s dng trong qu trnh thc hin. Nu xc nh c,ta c th np trc cc trang ny vo b nh nhng vic d bo trang no sp thc hin l v cng kh khn. Do chi phi np trc cc trang khng dn n c th s ln hn rt nhiu chi ph np trang tht s c s dng. +Thng thng ,cc h thng thng p dng cc gii php np trang theo yu cu. Theo gii php ny th trang ch c np khi xut hin yu cu truy nhp d liu ca trang,nh vy mi ln np trang l thc s cn thit. Gii php ny m bo hiu qu cao khi chng ta c cch phn b cc trang b nh ngoi hp l v c c ch tm kim tt. 6, Cc gii php thay th trang

Nu cn nhiu khng gian nh t do th khng cn thit phi thay th trang nhng khi thiu khng gian nh th cn a mt s trang ra ngoi v np vo cc trang khc cn thit cho vic thc hin chng trnh. Nguyn tc chung l phi thay th cc trang c ln s dng k tip cch thi im i trang cng xa cng tt. Trong trng hp l tng l trang khng cn cn s dng na nhng trn thc t, khng th d on trc c cc din bin ca chng trnh. Do ,tn ti mt s gii php i trang nh sau: 1, Gii php i vng trn hoc i ngu nhin t chc n gin nhng c th dn n kh nng i cc trang vn cn ang s dng. 2, Gii php FIFO (first in first out)trang no np vo trc s b thay th trc ,nh vy trang c thi gian tn ti trong b nh lu nht s b thay th.Nu chng trnh c xy dng theo cu trc tuyn tnh th gii php ny rt tt, vi cc chng trnh xy dng theo nguyn tc c trc th c th xy ra trng hp a mt trang quan trng ,ang s dng ra ngoi. Tuy vy,gii php ny cng tng i n gin v ch cn theo di qu trnh np trang xc nh th t u tin cc trang cn thay th. 3, Gii php LRU (Last Recently Used) - thay th trang c ln s dng cui cch thi im i trang lu nht. Gii php ny da trn gi thit chng trnh c tnh cc b ho trang s dng, khng c cc lnh chuyn iu khin i xa cu lnh ang thc hin dn n gii php khng m bo ti u trong mi trng hp, ng thi chi ph thc hin cao v xc nh c cn thay th trang no ,h thng cn phi nh k kim tra,thng k cc trang c s dng tm trang cn thay th . 4, Gii php LFU (Last Frequently Used) - thay th trang c tn xut s dng thp nht. i vi gii php ny cn phi thng k s ln truy nhp trang tnh c tn xut truy nhp. Cc gii php thay th trang ni trn c th p dng chung cho ton b h thng hoc p dng cc b cho tng chng trnh. Trong trng hp p dng cc b cho mt chng trnh ang thc hin ,h thng cn phi lu tr kch thc b nh cp pht cho chng trnh v trnh trng hp cp pht b nh khng u gia cc chng trnh. Cu 13: Cch x l hin tng li trang trong b nh o Tr li Truy xut mt trang c nh du l khng hp l gy ra mt trap li trang (page-fault trap). Phn cng phn trang ,dch a ch thng qua bng trang s thng bo rng bit khng hp l c t, gy ra mt trap ti h iu hnh. Trap ny l kt qu li ca h iu hnh mang trang c mong mun vo b nh trong (trong mt c gng ti thiu chi ph chuyn a v yu cu b nh) hn l li a ch khng hp l nh kt qu ca vic c gng dng mt a ch b nh khng hp l (nh mt k hiu mng khng hp l). Do chng ta phi sa trng hp s xut ny. Th tc cho vic qun l li trang ny l khng phc tp: 1, Chng ta kim tra bng bn trong (thng c gi vi khi iu khin tin trnh) cho tin trnh ny, xc nh tham chiu l truy xut b nh hp l hay khng hp l. 2, Nu tham chiu l khng hp l,chng ta kt thc tin trnh .Nu n l hp l,nhng chng ta cha mang trang

vo b nh ,by gi chng ta mang trang vo b nh theo thut ton sau : - Step1: Kim tra vic truy xut ti b nh c hp l khng. +Nu c, goto step 2 +Ngc li kt thc tin trnh -Step 2: Tm v tr cha trang cn truy xut trn a t. -Step 3: Tm mt trang vt l trng trong b nh chnh. -Nu tm thy,goto Step 4 -Nu khng, chn mt trang ang s dng v chuyn ni dung trang ny ra b nh ngoi (lu ni dung trang ny vo a t), cp nht bng qun l trang tng ng. -Step4: Chuyn trang mun truy xut t b nh ngoi vo b nh trong :np trang cn truy xut vo trang vt l trng, cp nht ni dung qun l trang. -Step5: Ti kch hot chng trnh. Cu 14: Cc pp qun l v cp pht khng gian nh t do trn a Tr li I. Cc pp qun l khng gian nh t do I.1. PP dng bt vertor(Bitmap) Khng gian a c chia thnh cc khi (block) v c nh s t 0max V d: a mm 1.44Mb,2 mt , 80 track /1 mt, 18 sector/1track c nh s nh sau: Head 0, track 0, sertor 1 Block 0 !! !! !! !! !! !! !! . Head 0, track 0, sertor 18 Block 18 !! !! !! !! !! !! !! . Head 0, track 0, sertor 1 Block 19 !! !! !! !! !! !! !! . Head 0, track 0, sertor 18 Block 36 !! !! !! !! !! !! !! . Head 0, track 1, sertor 1 Block 37 !! !! !! !! !! !! !! . Head 0, track 79, sertor 18 Block 2879 Mi khi a c s dng nh du trng thi. Khi a no s dng th bt trng thi c gi tr bng 1, cha s dng th c gi tr bng 0. Tp hp cc k hiu 0, 1 to thnh mt bt vector (Bitmap). c thng tin trong bitmap h iu hnh c th xc nh c khng gian t do trn a. PP btmap c u im l ci t n gin, d qun l, d tm kim nhng khi a t do lin tc trn a nhng tn khng gian lu tr danh cho bitmap (mi khi a s tn 1 bt) I.2 PP Lit k(Free list) Trong PP ny, h thng s dng mt danh sach mc ni lit k cc khi a t do.Con tr u trong danh sch ch n khi a t do u tin, mi khi c mt con tr tr ti khi k tip u im: tit kim khng gian nh Nhc im: tng thi gian truy nhp d liu I.3 PP lp nhm (Grouping) Trong PP ny,h thng cho php nhm cc khi a t do lin tip thnh mt nhm. Khi a t do u tin trong nhm lu tr a ch ca cc khi t do trong nhm. Khi a t do cui cng trong nhm lu tr a ch ca khi a t do u tin ca nhm tip theo. I.4 PP m(Counting) PP m l s bin i ca pp lp nhm.Trong pp ny, h thng lp danh sch qun l a ch ca cc khi lng a t do u tin v s lng cc khi a t do lin tc k tip cc khi a . II Cc pp cp ft khng gian nh t do

II.1 Cp ft k (Contiguos) fn b ko gian nh cho mt file, h thng chon mt on lin tc cc khi a t do cp ft cho file .Vi pp ny, nh v file h thng ch cn bt a ch ca khi a t do u tin v s lng block dng u im ca cp ft lin tc l h tr cho pp truy nhp tun t v truy nhp trc tip Nhc im: + Phi chn c thut ton ti u tm cc vng khng gian t do cp ft cho file(First-Fit, Best-Fit, hoc Worst-Fit) + C th xy ra trng hp khng s khi a t do lin tip cn thit cp ft cho file(kch thc file ln hn vng cc khi a lin tc ln nht) + Trong trng hp cc khi a t do nm tn mn s khng s dng c,gy lng ph khng gian nh II.2 Cp ft lin kt Trong pp ny mi file c nh v trong th mc thit b bng 2 con tr, mt ci tr ti khi a t do u tin , mt ci tr ti khi a cui cng cp ft cho file.Trong mi khi a cp ft cng c mt con tr tr ti khi a k tip. u, nhc im: S dng c cc khi a t do nm tn mn nhng ch h tr truy nhp tun t, khng h tr truy nhp trc tip, tin cy khng m bo nu b mt cc con tr lin kt. Mt khc pp ny tn khng gian nh lu tr cc con tr(khong 0.38% khng gian a) II.3 Cp ft theo ch s (Index) PP ny cp ft khng gian nh cho mt file, h thng s dng mt khi a c bit gi l khi a ch s(Index block) cho mi file. Trong khi a ch s cha a ch ca cc khi a cp ft cho file, trong th mc thit b a ch ca cc khi a ch s. Khi mt khi a c cp ft cho file th h thng loi b a ch ca khi a ny khi danh sch cc khi a t do v cp nht vo khi ch s ca file. u im: h tr truy nhp trc tip Nhc im: lng f khng gian a danh cho khi a ch s Cu 15: Nguyn tc c bn t chc v qun l thit b ngoi vi Tr li Nguyn tc c bn t chc v qun l thit b da trn c s: CPU ch iu khin cc thao tc vo ra ch khng trc tip thc hin cc thao tc ny. m bo c nguyn tc ny, cc thit b khng gn trc tip vi CPU m gn vi cc thit b c bit- thit b iu khin (Control device). Mt thit b iu khin c th kt ni nhiu thit b vo ra. Thit b iu khin c vai tr nh mt my tnh chuyn dng c nhim v iu khin cc kt ni vi n v gi l knh vo ra. Mi knh vo ra c ngn ng v h lnh ring. Chng hot ng c lp vi nhau, c lp vi CPU v cc thnh fn khc trong h thng. V d: chuyn thng tin t b nh trong ra ngoi v ngc li ,knh fi truy nhp b nh trc tip theo mt c ch c bit , song song v c lp vi CPU. C ch ny gi l DMA (Diret memory acess) Mt h thng my tnh c th nhiu knh vo ra , mi knh vo ra li c th c nhng knh con ca mnh. iu khin hot ng ca cc knh, cn c chng trnh iu khin ring gi l chng trinh iu khin knh h thng lm vic c vi cc knh th CPU phi hiu c ngn ng knh.Ngn ng knh c np vo h thng khi np hh hoc ngay c khi hh

ang hot ng(ngn ng knh thc cht l cc trnh iu khin knh) CPU iu khin cc thao tc vo ra thng qua chng trnh iu khin knh tng ng vi cng vic cn thc hin (nguyn l Marcro Processor). Nguyn l ny cho php trong lc cc thao tc vo ra c thc hin thit b ngoi vi th CPU vn hot ng song song thc hin tnh ton v iu khin chng no cha cn ti kt qu vo ra. Khi c kt qu vo ra knh s ft tn hiu ngt bo cho CPU bit. Tu theo hon cnh c th , tn hiu ngt c x l ngay hoc c lu tr li x l khi c iu kin hoc thm ch c th hu b nu h thng ko cn quan tm n kt qu ny. Nh vy ngt vo ra xut hin sau khi fp vo ra c thc hin xong ch khng fi trc khi fp vo ra c thc hin. m bo hiu sut x l cao, h thng cn fi bit cng sm cng tt thi im kt thc ca fep vo ra. Chnh v vy knh s bo cho h thng bit kt qu vo ra vo thi im sm nht c th c v do mt fp vo ra c th kt thc nhiu mc, nhiu ni khc nhau nh: ti thit b iu khin, ti thi im khi lnh c chuyn n thit b vo ra ,khi thit b vo ra nhn c tn hiu iu khin hoc sau khi fp vo ra c thc hin xong ti thit b ngoi vi. PP t chc ny cho fp gn thm thit b ng thi m bo cho h thng ko f thuc cu hnh ca thit b c th, h thng c tnh lu ng cao (thay i thit b m ko cn thay i h thng, khng cn sa i cc chng trinh ng dng). Cu 16: Cc k thut c bn trong qun l thit b ngoi vi Tr li 1, K thut vng m c trng c bn ca cc thit b ngoi vi l tc d hot ng chm, thc hin 1 php vo ra h thng phi kch hot thit b, ch i thit b t trng thi thch hp vc sau ch i php vo ra c thc hin. phn ln cc thit b vo ra lm vic vi tng khi d liu ch k phi tng k t ring l. dm bo c nhng yu cu trn h iu hnh thng s dng 1 s vng nh trung gian lm ni lu tr thng tin trong cc php vo ra. Vng nh trung gian ny c gi l vng m. Vi vic s dng vng m h thng c th thc hin trc cc php nhp d liu. K ch i n khi xut hin yu cu nhp thc s. * Phn loi vng m: C nhiu cch t chc vng m khc nhau nhng ni dung c th chia lm 3 loi: +Vng m trung chuyn i vi kiu vng m trung chuyn , h thng t chc hai vng nh ring bit : vng nh vo v vng nh ra. Vng nh vo ch dng nhp thng tin cn vng nh ra dng ghi thng tin. Tng ng trong h thng c hai lnh a thng tin vo v ly thng tin ra (read/write) Trong chong trnh ng dng, ngay sau khio m file, thng tin s c chuyn n vng nh vo. Khi gp lnh c(read), thng tin s c chuyn t vng nh vo ti cc a ch tng ng nu trong chng trnh ng dng, nh vy mi gi tr s c lu tr 2 ni trong b nh.Sau khi gi tr cui cng ca vng m c ly ra x l, vng m tr nn rng v h thng t chc nhp thng tin mi vo thi im sm nht c th c. gim thi gian ch i, h thng c th t chc nhiu vng m vo, khi ht thng tin my

vng m h thng s chuyn sang vng m tip theo i vi vng m ra, thng tin cng oc x l tong t nhng theo trnh t ngc li. Lnh ghi (write) k a trc tip thng tin ra thit b m a vo vng m ra. Khi 1 vng m ra y , h thng s chuyn sang lm vic vi h thng k tip ng thi t chc a thng tin t vng m trc ra thit b +Vng m x l Trong vng m x l , c thng tin vo v ra cng oc x l trong 1 vng b nh, thng tin k cn phi lu tr nhiu v tr khc nhau trong b nh. Trong trng hp ny, lnh c (read) xc nh a ch thng tin ch k cn cung cp gi tr thng tin nh trong vng m trung chuyn. Loi vng m ny c u im l tit kim k gian nh, rt ngn thi gian trao i thng tin b nh trong nhng tc gii phng vng m chm, v vy h s song song thp hn so vi vng em trung chuyn. Mt khc, k phi thao tc trao i vo/ra no cng c th s dng c vng m ny. Phong php t chc vng m phc tp. +Vng m vng trn Trong cch t chc ny ,h thng lm vic vi 3 vng m: mt vng m a thng tin vo ,mt vng m a thng tin ra v mt vng m x l. Sau 1 khong thi gian nht nh th chc nng ca cc vng m c trao i cho nhau vng trn tc l vng m vo thnh vng m x l,vng m x l thnh vng m ra,vng m ra thnh vng m vo. Nh vy vng m ny s t hiu qu cao khi thi gian x l tng ng thi gian vo/ra. Loi vng m ny c th gn vi tng file c th hoc gn vi ton h thng .Trong ch gn file,vng n c c xy dng khi m file ,xa khi ng file v ch phc v ring cho file . Phng php t chc ny c bit thch hp khi mi file c 1 kch thc vt l ring. Nu tt c cc file c kch thc bane ghi vt l ging nhau th ngi ta thng dng ch vng m chung cho ton b h thng.Vng m c xy dng khi np h thng v cha gn vi 1 file c th no. Khi m file, mt hoc mt s vng m c gn vi file v phc v s truy nhp file . Khi ng file,vng m khng b xo m c tr v cho h thng nh 1 ti nguyn chung. 2, K thut kt khi gim s ln truy nhp vt l ,h thng cn s dng k thut kt khi tc l ghp nhiu bn logic thnh mt bn ghi vt l v vic trao i thng tin gia cc b phn c tin hnh theo bn ghi vt l. Thng thng tn ti cc cch t chc kt ni sau: +Mi bn ghi vt l cha 1 s nguyn ln cc bn ghi logic v gi tr ny l nh nhau vi mi bn ghi vt l. +Mi bn ghi vt l cha 1 s nguyn ln logic nhng s lng cc bn ghi logic khng ging nhau vi nhng bn ghi khc nhau. +Bn ghi vt l c di c nh,khng ph thuc vo di ca bn ghi logic.V vy bn ghi vt l khng nht thit phi cha 1 s nguyn ln bn ghi logic. +Bn ghi vt l ch cha 1 phn bn ghi logic v v vy phi kt hp nhiu bn ghi vt l mi c 1 bn ghi logic. Vic kt hp cn c s dng nh mt bin php hn ch vic truy nhp bt hp l.Nu khng nu ng h s kt ni (s

bn ghi logic trong mt bn ghi vt l) th h thng s khng tip tc thc hin cc php truy nhp thng tin hoc thng tin s b gii m sai lnh v h s kt ni nu khng hp l. Phng php kt ni thng c p dng khi cn phi lu tr hoc sao chp cc file c kch thc ln nhng khng mun s dng cc cng c backup d liu. Cu 17: Trnh by cc yu t nh hng ti thi gian truy xut a t v cc thut ton lp lch cho a t. Tr li I. Thi gian truy xut a f thuc 3 yu t: + thi gian di chuyn u t c/ghi n track hoc cylinder cn thit (seektime) + thi gian nh v u t c/ghi ti khi a cn truy nhp(latency-time) + thi gian truy nhp d liu (transfertime) Lu : Thi gian nh v u t c ghi v thi gian truy nhp d liu thng thng c nh v f thuc cu trc k thut ca a. Do tng tc truy nhp a, cc hh thng quan tm ti thi gian di chuyn u t c ghi. II. Mt s pp lp lch II.1 First Come First Served(FCFS) truy nhp ti 1 file, h thng s t chc mt hng i cc yu cu fc v ca cc track(lu tr d liu ca file cn truy nhp ). Track no c yu cu fc v trc th u t c/ghi s dch chuyn ti trc. II.2 Shortest Seek Time First(SSTF) SSTF chn track no thi gian di chuyn u t c/ghi ngn nht th fc v trc II.3 Scan Trong thut ton ny, u t c/ghi qut t track hin ti v mt fa, sau qut ngc li pha cn li, trn ng i gp track no c yu cu th fc v II.4 C-Scan Thut ton ny tng t nh Scan nhng u t c/ghi ko fc v ng v(Ko qut ngc li) II.5 Look Tng t nh Scan nhng trong thut ton ny, u t c/ghi ch qut trong fm vi cc track c nhu cu fc v, ko qut ti track u tin hoc cui cng(nu cc track ny ko c yu cu fc v) II.6 C-look Tng t nh Look nhng u t c/ghi khng fc v ng v. Ch : Thut ton FCFS, SSTF c p dng ph bin, cc thut ton kiu Scan, Look ch c p dng cho nhng a chu ti ln.

Cu 18: Cu trc min bo v trong bo v h thng Tr li Cc kh nng thao tc m ch th c th thc hin trn khch th c gi l quyn truy nhp(acess right).Mi quyn truy nhp c nh ngha bi mt b 2 thnh fn <i tng, quyn thao tc>. Nh vy chng ta c th hnh dung min bo v l mt tp hp cc quyn truy nhp, xc nh cc thao tc m ch th c th thc hin trn cc khch th. Cc min bo v khc nhau c th giao nhau mt s quyn truy nhp. Min bo v c th tn ti 2 mi lin kt -Lin kt tnh: trong sut thi gian tn ti ca tin trinh trong h thng, tin trnh ch hot ng trong mt min bo v.Trong trng hp tin trnh tri qua cc giai on x l khc nhau, mi giai on n c th thao tc trn nhng tp ti nguyn khc nhau. Nh vy, trong lin kt tnh, min bo v fi xc nh ngay t u cc quyn truy nhp cho tin trnh trong tt c cc giai on x l. iu ny khin cho tin trnh s c d tha quyn trong mt giai on x l no v vi fm nguyn l need- to-know. m bo c nguyn l ny cn fi c kh nng cp nht ni dung min bo v qua cc giai on x l khc nhau m bo cc quyn ti thiu ca tin trnh trong min bo v ti mt thi im -Lin kt ng: c ch ny cho fp tin trnh chuyn i t min bo v ny sang min bo v khc trong sut thi gian tn ti trong h thng ca n. tun th nguyn l need-to-know, thay v phi sa i ni dung min bo v, h thng c th to ra cc min bo v mi vi ni dung thay i tu theo tng giai on x l ca tin trnh v chuyn tin trnh sang hot ng ti cc min bo v ph hp vi tng thi im. Cu 19: Cc pp ci t ma trn quyn truy nhp Tr li 1. Bng ton cc (Global table): pp ny n gin nht, ci t ma trn quyn truy nhp, h thng s dng mt bng ton cc bao gm cc b 3 thnh fn <min bo v, khch th, quyn truy nhp>, mi khi thc hin thao tc M trn khch th Oj trong min bo v Di, cn tm trong bng ton cc mt b ba <Di,Oj,Rk> m M thuc Rk (tp cc quyn truy nhp). Nu tm thy thao tc M c fp thi hnh, ngc li xy ra li truy nhp. 2. Danh sch quyn truy nhp (Accsess Control List- ACL): Trong pp ny, mi ct trong ma trn quyn truy nhp c xem nh mt danh sch cc quyn truy nhp ti mt khch th. Mi khch th trong h thng s c mt danh sch bao gm cc fn t l cc b 2 thnh fn <min bo v, cc quyn truy nhp>, danh sch ny s xc nh cc quyn truy nhp c quy nh trong tng min bo v c th tc ng trn khch th. Mi khi thc hin thao tc M trn khch th Oj trong min bo v Di, cn tm trong danh sch quyn truy nhp ca khch th Oj mt b hai <Di, Rk> m M thuc Rk. Nu tm thy , thao tc M c fp thi hnh, ngc li xy ra li truy nhp 3. Danh sach kh nng (Capability List): Mi dng trong ma trn quyn truy nhp tng ng vi mt min bo v s c t chc thnh mt danh sch kh nng (capability List). Mi danh sch kh nng bao gm cc khch th v cc thao tc c fp thc hin trn khch th khi ch th hot ng trong min bo v. Mi fn t thuc danh sch biu din mt khch th

v cc quyn truy nhp hp l trn khch th ny. Ch th ch c th thc hin thao tc M trn khch th Oj trong min bo v Di nu trong danh sch kh nng ca Di c cha kh nng tng ng ca Oj. Danh sch kh nng c gn tng ng vi tng min bo v v thc cht n cng l mt i tng c bo v. Hdh cung cp cc th tc cho fp to lp, hu b , sa i , cc kh nng ca mt khch th v ch cc ch th ng vai tr hh mi c th sa i ni dung ca danh sch kh nng. 4. C ch kho v cha (A Lock/ Key Mechanism): pp ny thc cht l s kt hp gia danh sch quyn truy nhp v danh sch kh nng, Mi khch th s hu mt danh sch cc m nh phn c gi l kho (lock). Tng ng mi min bo v s s hu mt danh sch m nhi phn c gi l cha (key). Mt ch th hot ng trong min bo v ch c th truy nhp ti mt khch th nu min bo v s hu mt cha tng ng vi mt kho trong danh sch ca khch th. Cng nh pp danh sch kh nng, pp kho v cha c qun l bi hh, ngi s dng khng th truy nhp trc tip thay i ni dung ca n.