Bui ni chuyn ca chng trnh

HI T NHNG V SAO

T Cnh ng My
vi

Lut S

Trn Lm

Trn Thanh Hip

Nguyn Xun Phc

http://www.4shared.com/mp3/XUXkdFWC/TCDM-April-62012_3_Luat_su_2.html

http://dc529.4shared.com/download/XUXkdFWC/TCDM-April-62012_3_Luat_su_2.mp3
Xin bm link nghe

CHNH N NG L CHUYN C CHP LI

Lut S Trn Lm, nguyn Thm phn To n Nhn Dn Ti Cao, nguyn trng ban tuyn gio tnh v hiu trng trng ng trong nhiu chc nm. ng c bit n trong cc v tranh ci c lin quan n dn ch nhn quyn trong nc. Lut s Trn Lm va c bi vit nhn nh tnh hnh chnh tr hin nay (Trn Lm: S thay i n gn vi nhiu chi tit ang gy s ch ca d lun trong v ngoi nc).

Chng ti theo di nhiu nhng i hi nh th ri, chnh n ng ri ci tin ci n ci kia. Nhng kiu hi ngh nh th vn lm, rt long trng, nhng ri khng ni c th lm th no, ch ni nhng cu cng thc. Chuyn c chp li. Nu cc ng cm quyn hin nay ph phn, ti mnh dn xin ni ti l ngi lm nhng vic ny my chc nm ri. Nhng c xong, ti cng ch hiu lm nh th no. Lng tin ca nhn dn lung lay t lu ch c phi hm nay mi lung lay. Mt lng tin vo ng, mt lng tin ng vin. Chnh ng vin cng khng tin lnh o. Ngi ta ni chuyn t lu. By gi c ni cng ch l ni li thi. By gi ngi ta cn ni ng vin nht ng c m. Ci ng hin nay l ci ng cm quyn ch lm g c ng cng sn. ng y theo ch ngha no, ng li no, khng thy ni. Nhng kiu hi ngh th ny, chng ti theo di nhiu ri. Ti thy nhm chn. Chnh n l phi chy mu, au lng khn kh. Th c chnh n c khng? R rng mnh ang m au. Nhng t ch m au chuyn sang mnh khe l mt qu trnh kh khn. Ci hi ngh ny, ti cha c k ni dung ca n m ni, nh th ti sai phm, ni khng cn c. Nhng t kinh nghim my chc nm nay, ti cho y ch l so rng.

LS Trn Thanh Hip

Song song vi cc hot ng cho dn ch ti Vit Nam ca nhng ngi trong nc, nhiu ngi Vit hi ngoi quan tm n vn dn ch v nhn quyn cho Vit Nam cng c nhng n lc ng gp vo cng cuc tranh u ny trong nhiu lnh vc khc nhau. Mt trong cc nhn vt l lut s Trn Thanh Hip, ngi tng gi nhng chc v quan trng trong chnh quyn min Nam trc nm 1975, v hin nay l Ch Tch Trung Tm Nghin Cu Vit Nam v Nhn Quyn c tr s ti Paris. ng cng l tc gi ca nhiu bi kho cu v bnh lun v nhn quyn v thc trng nhn quyn ti Vit Nam. Lut s Trn thanh Hip sinh nm 1927 ti H Tnh. ng tt nghip Cao ng Cng Php, i Hc Aix Marseille v Cao ng Chnh Tr Hc, i Hc Paris II. ng tng l lut s Ta Thng Thm Saigon v Ta Thng Thm Paris. Sau nm 1975, ng nh c ti Php, v tng l ch tch Trung Tm Vn Bt Hi Ngoi trong nhiu nm. Trong vai tr ny ng cng Vn Bt Quc T u tranh cho nhiu vn ngh s c tr t do. Lut s Trn Thanh Hip m t cng vic m ng ang thc hin vi t cch l ch Tch Trung Tm Nghin Cu Vit Nam v Nhn Quyn c tr s ti Paris: LS TRN THANH HIP: Cng vic chnh ca chng ti l nghin cu v lut quc t v nhn quyn ri ph bin nhng quy phm v nhn quyn cng nh l v chnh sch p dng nhn quyn, thng tin nhn quyn ca lut quc t, v gip tt c cc t chc, hi on ca ngi Vit ang tranh u cho nhn quyn h tr cho cuc tranh u dn ch ha Vit Nam trong nc. V th hai l chng ti ang cng mt s anh em ti Paris v cc ni khc n hnh mt tp ch vn ha, chnh tr, khoa hc mang tn l vin tng Vit Nam ch trng v mt nghin cu t tng chnh tr v n hnh mt nm hai ln

GI TR PHP L V TNH CHNH THNG CA HIN PHP VIT NAM HIN NAY
LS Nguyn Xun Phc

Li Ni u Bi vit ny c mc ch ti khm ph nhng gi tr c bn ca hin php 1946 v tra xt li gi tr ca hin php hin nay ca nc cng Ho X Hi Ch Ngha Vit Nam da vo c s ca hin php 1946. Nu hin php 1946 l mt hin php hp php khai sinh ra nc Vit Nam Dn Ch Cng Ho, th nguyn tc lp hin i hi cc hin php k tha ca hin php 1946 phi tun th cc iu khon cn bn ca hin php 1946. Khi tra xt li th tc ban hnh hin php 1959 chng ta thy rng th tc ban hnh hin php ny v cc hin php sau khng tun th qui nh ca hin php 1946 v vic thay i hin php. Mt khi hin php k tha khng tun th cc iu khon lp hin ca hin php m th hin php k tha bt hp hin, bt hp php v khng c gi tr chnh thng. I. Nhng Nim Cn Bn V Hin Php Hin php l b lut ti cao ca mt quc gia nh nguyn tc t chc gung my cng quyn thc hin mc ch xy dng mt x hi trong dn lm ch t nc nhm bo m dn quyn v nhn quyn ca cng dn, v ng thi bo m tnh cht n nh, chnh thng v hp php ca nh cm quyn. Nh cm quyn no khng thc thi hin php, phn bi cc iu khon ca hin php, nh cm quyn y t mnh chm dt gi tr php l v tnh chnh thng v gi tr quyn lc lnh o quc dn. 1 xc nh quyn lm ch t nc ca nhn dn, hin php lun lun phi c ton th nhn dn chp thun v mi s thay i hin php phi lun lun c ton th nhn dn quyt nh bng l phiu. Hin php gi l quyn phc quyt. Quyn phc quyt cng vi cc quyn t do ng c v bu c, quyn bnh ng c hi v quyn li v ngha v knh t chnh tr vn ho, v cc quyn cng dn khc xc nh nhn dn l ch nhn ng ca t nc. Khi nhn dn c phc quyt hin php hay c t do ng c v bu c l lc h thc s hnh s quyn lm ch t nc ca mnh. II. S Ra i Ca Hin Php 1946 Nm 1946, Quc Hi dn c u tin c bu ln bng mt cuc ph thng u phiu u tin ca t nc ta. Sau quc hi c b xung thm cc dn biu l nhng nhn s v cc nh cch mng chng Php khng Cng Sn. Quc hi u tin ny tp hp c nhiu thnh phn x hi v ng phi chnh tr c nhng xu hng khc nhau. Ngoi cc nh cch mng t phi m i din l cc ng H ch Minh, V Nguyn Gip, Phm Vn ng, c s tham d ca cc nh cch mng tin khi thi Phan Bi Chu nh c Hunh Thc Khng cng vi cc nh cch mng hu phi nh cc ng Nguyn Hi Thn, V Hng Khanh, Nht Linh Nguyn Tng Tam, Trn Trung Dung vv [2] [3] [4].

Sau , Quc Hi bu ra mt y Ban D Tho Hin Php gm 11 ngi, thuc mi thnh phn, l i biu ca cc t chc, ng phi chnh tr v cc tng lp nhn dn khc nhau do ng H Ch Minh ch tr. Ngy 9 thng 11 nm 1946, Quc Hi Vit nam thng qua hin php u tin cho mt nc Vit Nam c lp. V phn ni dung, Hin Php 1946 qui nh nhng quyn cn bn ca cng dn trong c quyn bnh ng v kinh t, chnh tr, vn ha (iu 6), quyn bnh ng trc php lut (iu 7), quyn t do ng c v bu c (iu 18), nhn dn c quyn phc quyt v hin php (iu 21). Hin php 1946 cn i xa hn bng cch cho php nhng ngi ngoi quc tranh u cho t do dn ch m phi trn trnh c c ng trn t Vit nam (iu 16). Quan trng nht l khng n khng h c mt iu khon no qui nh l mt ng phi no hay mt thc h no l c tn v c quyn lnh o t nc nh cc bn hin php sau ny ca Vit Nam Dn Ch Cng Ho hay Cng Ho X Hi Ch Ngha Vit Nam. [5] ng trn phng din lch s, hin php 1946 l c s php l khai sinh nc Vit Nam c lp sau hn 80 nm b mt ch quyn v tay thc dn Php. V cuc khng chin chng Php bng n sau khi quc hi thng qua hin php nn hin php 1946 khng c chnh thc cng b v cuc tng tuyn c ngh vin nhn dn khng c thi hnh. Tuy nhin, theo ti liu ca ng Cng Sn th chnh ph v ban thng v quc hi lun lun da vo tinh thn v ni dung hin php 1946 iu hnh mi hot ng trong nc [5] . V hin php c gi tr cho n nm 1960 khi hin php 1959 c ban hnh. Ti liu ng Cng Sn cng nh gi nh sau: Hin php 1946 l mt bn hin php c c, khc chit, mch lc v d hiu vi tt c mi ngi. N l bn hin php mu mc trn nhiu phng din. [6] Mc d chnh ph khng chin ra i khng theo th tc ca hin php v hon cnh chin tranh, v mc d nhng iu khon ca hin php b nh nc vi phm, chng ta c th xc nh c rng chnh ph cng nhn hin php 1946 l kh c hp php gia quc dn Vit v nh cm quyn ng thi. Hin php 1946 xc nh nhng gi tr cn bn v vn ho, chnh tr v kinh t v bin nhng gi tr thnh nhng l tng v hoi vng dn tc m th h 1945 hy sinh xng mu chin u v bo v. ng thi n xc nh nhn dn l ch nhn ng tuyt i ca t nc. Do , hin php 1946 l mt hin php tt, c gi tr php l, v l nn tng php l t c v xy dng nc Vit Nam mi, t do dn ch v c lp. Hin php l nn tng php l cho mi thay i php l ca cc hin php k tha. III. Ci Cht Oan Khin Ca Hin Php 1946 v Tnh Cht Bt Hp Php ca Cc Hin Php K Tha Xc nh tnh cch hp php v hp l ca hin php 1946 nhn mnh mt im l Nc Vit Nam Dn Ch Cng Ho (cho n nm 1980) v nc Cng Ho X Hi Ch Ngha Vit Nam (t nm 1980 cho n nay) u phi mang tnh k tha v mang tnh lin tc v mt php l, tinh thn v ni dung ca hin php 1946. Sau nm 1946, Vit Nam Dn Ch Cng Ho c thm tt c l ba hin php. Cc hin php tun t ra i trong cc nm sau y: 1959 ban hnh nm 1960, 1980 v 1992.

Ti liu ng Cng Sn vit v th tc ra i ca hin php 1959, l bn hin php k tha trc tip bn hin php 1946, nh sau: Hin php 1946, hin php dn ch u tin ca nh nc ta hon thnh s mnh ca n, nhng so vi tnh hnh v nhim v cch mng mi n cn c b sung v thay i. V vy, trong k hp ln th su, Quc Hi nc Vit nam Dn Ch Cng ho kho I quyt nh sa i hin php 1946 v thnh lp ban d tho hin php sa i. Ti liu ny vit tip: Sau khi lm xong bn d tho u tin, thng 7 nm 1958 bn d tho c tho lun trong cc cn b trung cp v cao cp thuc cc c quan qun dn, chnh, ng. Sau t tho lun ny, bn d tho c chnh l li vo ngy 1 thng 4 nm 1959 em cng b ton dn tho lun v ng gp kin xy dng. Cuc tho lun ny lm trong bn thng lin ti khp ni trong cc c quan, x nghip, trng hc v cc t chc khc ca nhn dn, thnh th v nng thn, vic nghin cu v tho lun d tho hin php tin hnh si ni v tr thnh mt phong tro qun chng rng ri c cc tng lp nhn dn tham gia. Ti liu trn kt lun v phn th tc thay i hin php nm 1959 nh sau: Ngy 18-12-1959, ti k hp th 11 Quc hi kho I, ch tch H Ch Minh c bo co v d tho hin php sa i. Ngy 31-12-1959, quc hi nht tr thng qua Hin php sa i v ngy 1-1-1960 Ch tch k sc lnh cng b hin php. [7] Khi bn v hin php 1959, ti liu ca CSVN vit nh sau: Hin php 1959 l s k tha v pht trin ca hin php 1946 trong giai on mi ca cch mng Vit Nam.[7] Nhng trch dn k trn cho thy nh nc t tuyn b l Hin Php 1946 hon thnh s mnh ca n m khng ni r rng th no l s mnh ca hin php v th no l hon thnh. Trong hin php 1946 khng h c iu khon no xc nh s mnh ca hin php v n nh rng khi hin php hon thnh s mnh ca n th gi tr thi hnh ca hin php phi b chm dt. Th th, l do khai t hin php 1946 hon ton v cn c. Ci cht ca hin php 1946 l mt ci cht oan khin, ci cht ngy to. Hin php 1946 b CSVN x b mt cch tc ti v hin php 1959 khng c l do chnh ng v hp php thay th hin php 1946. Hn na, v nh nc xc nhn hin php 1959 l hin php k tha ca hin php 1946 v cam kt iu hnh t nc theo tinh thn v ni dung ca hin php 1946 nn s thay i hin php cng phi tun th yu cu ca hin php 1946. Th tc thay i hin php nm 1959 theo ti liu ca chnh ng Cng Sn chng minh s ra i ca hin php 1959 khng theo ng nguyn tc qui nh trong iu 70 ca hin php 1946. Hin php 1946 qui nh r rng, minh bch, ngn gn v d hiu l nhng thay i hin php phi c nhn dn phc quyt. iu 70 ca Hin Php 1946 lin quan n vn thay i hin php vit rng: Sa i hin php phi theo cch thc sau y: a) Do hai phn ba tng s ngh vin yu cu. b) Ngh vin bu ra mt ban d tho nhng iu thay i.

c) Nhng iu thay i khi c ngh vin ng chun th phi a ra ton dn phc quyt. Trong khi , iu 112 quy nh th tc SA I HIN PHP ca hin php 1959 c vit nh sau: Ch c Quc hi mi c quyn sa i Hin php. Vic sa i phi c t nht l hai phn ba tng s i biu Quc hi biu quyt tn thnh. Nh vy, vi hin php 1959, nh cm quyn loi hn vai tr phc quyt ca nhn dn. Vic em d tho hin php ra cho ton dn tho lun v ng gp kin mt cch si ni l mt th tc tt, nhng hon ton khng c gi tr php l. Hin php 1946 khng i hi nhn dn phi tho lun v ng gp kin mt cch si ni. Hin php 1946 i hi nhn dn phi c quyn phc quyt mi thay i hin php. Th tc phc quyt ny cn c hiu l phi c thc hin qua mt cuc trng cu dn (referendum) t do th hin s chp thun ca ton dn. [8] Cc Hin php t nm 1959 tr i loi b hn vai tr phc quyt ca nhn dn trong th tc thay i hin php. V quyn phc quyt nhng thay i hin php xc nh quyn lm ch t nc ca nhn dn, do , khi nhn dn khng cn quyn phc quyt hin php, th quyn lm ch t nc b b tc ot. Chng ta c th kt lun rng, ci cht ca hin php 1946 nh du mt giai on lch s m ngi dn Vit Nam b cp ot quyn lm ch t nc. V s th iu 70 hin php 1946 qui nh th tc php l ca s thay i hin php, V s th l do sa i hin php c tnh cht ngy to, V s th th tc sa i hin php cho ra i hin php 1959 vi phm nghim trng iu 70 ny, V s th hin php 1959 tc ot quyn sa i hin php ca nhn dn Vit Nam Chng ta c th khng nh rng, cc hin php t 1959 tr i phn bi l tng v c vng ca dn tc nh cao nht ca lng yu nc ca th h thanh nin v nhn dn thi i 1945. ng thi, hin php 1959 cng cc hin php xut hin sau hon ton bt hp hin v bt hp php v khng c tnh k tha v tnh lin tc v mt php l, tinh thn v ni dung ca hin php 1946. Do , cc hin php k tha khng c nng lc php l xc nh tnh cht hp php v chnh thng ca nh cm quyn. IV. Li Ra v Li V V quyn phc quyt ca nhn dn v mi thay i hin php xc nh quyn lm ch t nc, s th ng Cng Sn Vit Nam ngang nhin dng hin php 1959 bi b quyn phc quyt trong th tc lp hin ca ngi dn l hnh vi tc ot quyn dn ch ca nhn dn Vit Nam. Nhn nh v tnh cht dn ch ca th tc lp hin ca nc ta hin nay, lut s Nguyn Vn Tho, c vn php lut ca quc hi v b chnh tr CSVN, trnh by trong bi vit Son tho, sa i hin php, v thc hin bo v hin php ng trong Tp Ch Cng Sn s 12 thng 6-2001, cho rng th tc lp hin ca cc hin php xut hin sau hin php 1946 khng c tnh cch dn ch. Trong bi ny Lut S Tho c nhng nhn nh v th tc son tho hin php 1946, 1959, 1980, 1992 nh sau: Thc tin nc ta c hai cng thc son tho (hin php): Ban son tho hin php + trng cu dn (hin php 1946)

Ban son tho hin php + hi kin nhn dn (hin php 1959, 1980, 1992) Trong hai cng thc trn, t chc trng cu dn l mt thnh tu v pht huy dn ch trc tip, thc cht l tng cng dn tham gia trc tip vo vic thng qua hin php. Cng thc thnh lp y Ban son tho, t chc ly kin nhn dn ri trnh ln Quc Hi thng qua th vic ly kin nhn dn khc hn vi trng cu dn. Tp hp kin ca nhn dn chnh l bn d tho Hin Php, cng dn khng c t thi trc tip vi d tho Hin Php, khng tham gia vic thng qua Hin Php. [10] Mt th tc son tho hin php m cng dn khng c t thi trc tip vi d tho Hin Php, khng tham gia vic thng qua Hin Php xc nh tnh cht mt dn ch ca hin php ny. l trng hp ra i ca cc hin php 1959, 1980 v 1992. ng thi l li xc minh s vi phm trm trng iu 70 ca hin php 1946 v nguyn tc trng cu dn nhng thay i hin php. Vi l lun hin php, lut s Tho mun thay mt SCVN kho lo nhn nh vi nhn dn rnghin php hin nay hon ton khng c tnh cht dn ch, v trn c s iu 70 ca hin php 1946, nhng hin php sau ny khng hp hin v hon ton khng c gi tr php l. Mt ch hp php khng th c xy dng trn mt hin php bt hp php. y l khng hong hin php ln nht trong mi khng hong hin php lin quan n gi tr chnh thng (legitimacy) ca ch . Mt khc, s hin din ca cc ng phi khng Cng Sn trong vic hnh thnh hin php 1946 cho thy rng c mt mi tng quan cht ch gia tinh thn dn ch a nguyn v hin php 1946. Nu hin php 1946 th hin nhng l tng v c vng ca th h 1945 v mt t quc c lp, v mt th ch dn ch a nguyn, l biu tng s on kt ca ton dn trong cng cuc u tranh chng Php, l nh cao ca cc phong tro cch mng t Phan Bi Chu, Phan Chu Trinh, Nguyn Thi Hc, Trng T Anh, v phong tro Cng Sn yu nc th ci cht ca n l s phn bi ton b l tng ca th h 1945 v ca nhn dn Vit Nam. Do , mun ti lp tnh chnh thng lch s v php l ca ch hin nay, mun gii tr chuyn chnh, mun xy dng mt ch dn ch a nguyn, iu thit yu l quc hi v nh nc Vit Nam phi tr v vi nhng gi tr ca hin php 1946 v mi thay i hin php phi tun th nhng quy nh iu 70 ca hin php ny. V. Kt Lun V hin php l lut php ti cao xc nh gi tr php l ca nh nc, do , vi mt hin php khng c c s php l nh hin php hin nay, nh nc khng c nng lc php l tn ti. V nh nc khng th tip tc tn ti v lnh o t nc trong tnh trng khng hp php, khng hp hin v khng c tnh cht chnh thng. i vi nhn dn Vit Nam, vn khng phi l vn thay i, chp v vi ba chng, hay hai ba iu khon ca hin php hin nay nh CSVN ngh, hoc ch b iu 4 hin php nh mt s nh u tranh dn ch ngh. Nhng thay i hin php ch c gi tr khi quyn phc quyt hin php ca nhn dn c ti lp cng vi s hnh thnh mt y ban bu c quc gia c lp v a nguyn bo m cho tnh cht trong sng ca cc cuc bu c hoc trng cu dn theo nh tinh thn ca hin php 1946.

Khng T vit: thng bt chnh, h tc lon. Trong thi i dn ch, mt nh nc khng c c s hin php dn ch hp php v chnh thng chng minh s tn ti ca n l mt trng hp thng bt chnh nghim trng nht ca mi trng hp thng bt chnh v n s dn ti mt kch bn h tc lon. Chng ta c th nhn nh c ngay l n lc gii quyt khng hong hin php l u mi tho g ch thng bt chnh hin nay. N s l cn c a hi sinh dn tc. Bt k nhn dn mt chn la phng cch gii quyt khng hong hin php nh th no, hoc quay tr v vi hin php 1946 hoc thc hin mt hin php mi, tt c u phi tun th nguyn tc lp hin ca hin php 1946. N s l c s php l t c cho s ra i ca mt nc i Vit thi i 2000. Ch c gi tr ca hin php 1946 mi c th tip ni gi tr chnh thng v lch s, phc hi ch ng lch s ca cc ng phi cch mng yu nc, v bo ton gi tr chnh thng ca cuc chin tranh ginh c lp. Vi mt hin php xc nh quyn lm ch t nc ca ngi dn, nhn dn Vit mi c th hnh x quyn lm ch t nc ca mnh. T , ngi dn c th thc hin quyn chn la ngi lnh o t nc m khng phi qua nhng c quan c ca ng, ng tin ca ngi dn b ra thc hin nhng cuc bu c khng b lng ph, mi ngi cng nhau xy dng mt x hi dn s trn nn tng ch dn ch php tr. Ch c mt chnh quyn c gi tr chnh thng v lch s v php l mi c y c s vt cht v tinh thn thc hin cng cuc phc hng dn tc, phc hot vn ho, v bo ton lnh th, tip ni s mng cu quc tn chng ca tin nhn. C s vt cht v tinh thn ca dn tc l sc mnh a t nc ra khi c ch c on tr tr v ao t ca chuyn chnh, a dn tc Vit vo giai on ct cnh kinh t ton dn. C nh th, nc i Vit ca thi i 2000 mi c th ho nhp c vi cng ng cc dn tc vn minh tin b ca nhn loi th k 21, v ra mi nhc ngho i v lc hu ca x hi ch ngha hin nay.