You are on page 1of 32

Trng i Hc Cn Th

Khoa Nng Nghip & SHD


B mn Cng Ngh Thc Phm

Semina ch bin thy v hi sn

Qui trnh sn xut


nc mm
Nhm sinh vin thc hin:
Nguyn Th Ngc Giang
Nguyn Th Bch Thu
Trn Kim Chi
Nguyn Th Tuyt Vn
Trng Mai Tuyt Dim
ng Minh Ngc Dim
Nguyn Th Hunh Nh
L Quan Ngh
Lp: CNTP LT K33

Cn Th, 11/2008
http://www.ebook.edu.vn

I. Gii thiu ............................................................................................................................... 3


II. Nguyn liu sn xut ............................................................................................................ 3
II.1 C ................................................................................................................................... 3
II.1.1 Protein ..................................................................................................................... 5
II.1.2 Thnh phn trch ly cha nit phi protein ............................................................... 6
II.1.3 Lipid ........................................................................................................................ 8
II.1.4 Glucid .................................................................................................................... 10
II.1.5 Cc loi vitamine v khong cht ......................................................................... 10
II.1.6 Tnh cht vt l ca ng vt thy sn.................................................................. 10
II.1.7 Tnh cht ha hc th keo ca ng vt thy sn ................................................. 12
II.2 Mui n ........................................................................................................................ 13
II.2.1 Thnh phn mui n .............................................................................................. 13
II.2.2 Cc tnh cht ca mui n ..................................................................................... 13
II.2.3 Cc phng php p mui .................................................................................. 14
III. Quy trnh sn xut ............................................................................................................. 15
IV. C s l thuyt .................................................................................................................. 16
IV.1 Bn cht ca cc qu trnh sn xut nc mm.......................................................... 16
IV.2 Cc h enzyme trong sn xut nc mm .................................................................. 17
IV.2.1 H enzyme Metalo protease (aminodipeptidase) ............................................. 17
IV.2.2 H enzyme serin protease ................................................................................. 17
IV.2.3 H enzyme acide protease ................................................................................ 17
IV.3 Vi sinh vt trong sn xut nc mm ......................................................................... 18
IV.4 Nhn t nh hng n qu trnh ch bin nc mm ............................................... 18
IV.4.1 Nhit ............................................................................................................... 18
IV.4.2 pH ........................................................................................................................ 18
IV.4.3 Lng mui ......................................................................................................... 18
IV.4.4 Din tch tip xc ................................................................................................. 19
IV.4.5 Bn thn nguyn liu ........................................................................................... 20
V. Thuyt minh quy trnh ....................................................................................................... 20
V.1 X l nguyn liu ......................................................................................................... 20
http://www.ebook.edu.vn

V.1.1 C .......................................................................................................................... 20
V.1.2 p mui .............................................................................................................. 21
V.2 ................................................................................................................................... 21
V.3 Giai on ln men - ch bin chp c truyn ............................................................ 21
V.4 Chit rt........................................................................................................................ 23
V.5 Phi trn ....................................................................................................................... 23
VI. Nhng hin tng h hng ca chp ............................................................................. 23
VI.1 Chp chua ................................................................................................................. 23
VI.2 Chp en................................................................................................................... 24
VI.3 Chp thi .................................................................................................................. 25
VI.4 Nc mm thi v cch phng cha .......................................................................... 26
VII. Cc ch tiu phn loi, kim tra chp nc mm.......................................................... 26
VII.1 Phn loi chp ......................................................................................................... 26
Chia lm 3 loi .................................................................................................................... 26
VII.2 Ch tiu nh gi chp chn .................................................................................... 26
VII.2.1 Cm quan............................................................................................................ 26
VII.3 Tiu chun ca nc mm thnh phm..................................................................... 27
VII.4 Bo qun nc mm .................................................................................................. 27
VIII. Gi tr dinh dng ca nc mm ................................................................................. 28
VIII.1 Cc cht m ............................................................................................................ 28
VIII.2 Cc cht bay hi ....................................................................................................... 28
VIII.3 Cc cht khc ........................................................................................................... 28

http://www.ebook.edu.vn

I. Gii thiu
Nc mm l sn phm c ln men t cc loi c, l sn phm truyn thng ca
dn tc Vit Nam. Nc mm gn lin vi i sng hng ngy v l mt bn sc rt ring
ca dn tc Vit Nam.
Kt qu nghin cu v thnh phn ha hc v cng ngh sn xut nc mm c
cc nh khoa hc a ra cc kt lun sau:
1. Nc mm l hn hp acide amin. Cc acide amin ny c to thnh do s thy
phn ca protease. Cc protease ny l do vi sinh vt tng hp nn.
2. Mui c tc dng c ch vi sinh vt gy thi, t l mui thch hp l 20 25%.
3. Tc dng lm ngu v to hng ngoi protease ca vi sinh vt cn c cc enzyme
tiu ha c trong ni tng c.
4. Nhit c tc dng rt ln n hot ng ca cc enzyme trong qu trnh sn xut
nc mm. Nhit thch hp l 36 440C.
5. Trong qu trnh thy phn, acide tng. Ban u ca qu trnh lm nc mm, mi
trng kim yu c tc dng rt tt.
II. Nguyn liu sn xut
II.1 C
Nguyn liu chnh dng sn xut nc mm l cc loi c. Tuy nhin cht lng
nc mm li ph thuc rt nhiu vo tng loi c. Chnh v th, vic chn c sn xut
nc mm l iu m cc nh sn xut quan tm.
Thnh phn ha hc gm: nc, protein, lipid, mui v c, vitamine,... Cc thnh
phn ny khc nhau rt nhiu, thay i ph thuc vo ging, loi, gii tnh, iu kin sinh
sng,... Ngoi ra, cc yu t nh thnh phn thc n, mi trng sng, kch c c v cc c
tnh di truyn cng nh hng n thnh phn ha hc, c bit c nui. Thnh phn ha
hc ca c tng c quan, b phn c s khc nhau.

http://www.ebook.edu.vn

Bng 1: Thnh phn ha hc ca c


Thnh phn

Nc

Protein

Lipid

Mui v c

48 85,1

10,3 24,4

0,1 5,4

0,5 5,6

Trng c

60 70

20 30

1 11

12

Gan c

40 75

8 18

35

0,5 1,5

Da c

60 70

7 15

5 10

13

Ch tiu
Tht c

S khc nhau v thnh phn ha hc ca c v s bin i ca chng c nh hng


n mi v v gi tr dinh dng ca sn phm, vic bo qun ti nguyn liu v qui trnh
ch bin.
Bng 2. Thnh phn ha hc c nc ngt
TT

Thnh phn ha hc (% khi lng)


Tn loi c

Nc

Protide

Lipide

C dic

85

13,0

1,1

C chp

79

18,1

1,5

Trm en

77

17,9

3,8

M en

82

14,5

0,6

M trng

86

10,0

1,0

Lng canh

76

15,6

2,3

Bng 3. Thnh phn ha hc c bin


TT

Thnh phn ha hc (% khi lng)


Tn loi c

Nc

Protide

Lipide

Nc s

76.80

21.75

0.85

Mi thng

77.50

19.26

1.80

Trch

75.90

21.76

3.15

Phn hai sc

76.20

20.35

2.20

http://www.ebook.edu.vn

Ln ngn

79.30

19.03

1.21

Cm

75.14

11.25

2.10

Mi

76.60

9.37

14.40

Lp

81.84

10.00

1.40

Chun

76.17

9.75

7.50

Yu t nh hng r nht n thnh phn ha hc ca c l thnh phn thc n.


II.1.1 Protein
c cu to t cc acide amin, cc acide amin khng thay th quyt nh gi tr dinh
dng ca thc phm. Protein ca c l ngun giu cc acide amin c cha lu hunh v
lysine. Protein ca c chia lm 3 phn:
II.1.1.1 Protein cu trc (protein t c)
Gm cc si myosin, actin, actomyosin v tropomyosin chim khong 65 75% tng
hm lng protein trong c. Cc protein cu trc ny c chc nng co rt m nhn cc hot
ng ca c. Myosin v actin l cc protein tham gia trc tip vo qu trnh co dui c.
Protein cu trc c kh nng ha tan trong dung dch mui trung tnh c nng ion kh cao
(> 0,5M).
II.1.1.2 Protein cht c (protein tng c)
Gm myoglobin, myoalbumin, globulin v cc enzyme, chim khong 25 30% hm
lng protein trong c. Cc protein ny ha tan trong nc, trong dung dch mui trung tnh
c nng ion thp (< 0,15%). Hu ht protein cht c b ng t khi un nng trong nc
nhit trn 500C.
Trong qu trnh ch bin v bo qun, myoglobin d b oxy ha thnh metmyoglobin,
nh hng n mu sc ca sn phm.
II.1.1.3 Protein m lin kt
Bao gm cc si collagen, elastin. Hm lng collagen c tht c thp hn ng
vt c v, thng khong 1 10% tng lng protein v 0,2 2,2% trng lng ca c tht.
Chim khong 3% c xng v khong 10% c sn. C trong mng li ngoi bo,
khng tan trong nc, dung dch kim hoc dung dch mui c nng ion cao.
http://www.ebook.edu.vn

im ng in pI ca protein c vo khong pH = 4,5 5,5. Ti gi tr ny protein


c ha tan thp nht.
Cu trc hnh thi ca protein c d b bin i do mi trng vt l thay i. Tnh tan
ca protein trong si c thay i sau khi ng kh.
Vic x l vi nng mui cao hoc x l bng nhit c th dn n s bin tnh
sau cu trc protein b thay i khng hi phc c.
Protein tng c c kh nng ha tan cao trong nc, lm mt gi tr dinh dng do
mt lng protein ng k thot ra khi ra, p mui, tan gi,... V vy cn ch duy tr
gi tr dinh dng v mi v ca sn phm.
Protein m lin kt da c, bong bng c, vch c khc nhau. Cc si collagen cc
m ca c to nn cu trc mng li mng vi mc phc tp khc nhau. Tuy nhin
collagen ca c km bn nhit v t c cc lin kt cho hn nhng nhy cm hn collagen
ng vt mu nng c xng sng.
II.1.2 Thnh phn trch ly cha nit phi protein
Cht phi protein l thnh phn ha tan trong nc, c khi lng phn t thp v
chim khong 9 18% tng hm lng protein c c xng, khong 33 38% cc loi c
sn. Thnh phn chnh ca hp cht ny bao gm cc cht bay hi (amoniac, amine,
trimethylamin), trimethylamineoxide (TMAO), dimethylamineoxid (DMAO), cc acide
amine t do, ure (c nhiu trong c sn), nucleotide, ...
Thnh phn cht trch ly cha nit phi protein khc nhau ph thuc vo loi, kch c,
ma v, phn c ly mu, ...
Cc cht trch ly cha nit phi protein rt quan trng i vi cc nh ch bin thy
sn bi v chng nh hng n mi tnh cht ca thc phm nh: mu sc, mi v, trng
thi cu trc, dinh dng, s an ton v s h hng sau thu hoch.
II.1.2.1 Trimethylamineoxid (TMAO)
TMAO l thnh phn c trng v quan trng ca nhm cht cha nit phi protein.
TMAO c ch yu trong cc loi c nc mn v t c tm thy trong cc loi c nc
ngt. Hm lng TMAO trong cc loi c khc nhau ty theo loi, iu kin sinh sng, kch

http://www.ebook.edu.vn

c. C hot ng bi li nhiu, kch c ln cha nhiu TMAO hn c nh v t bi li trong


nc. Hm lng TMAO cha cao nht trong cc loi c sn (c nhm), mc,........
Theo Tokunaga (1970), hm lng TMAO trong c ni nh c trch, c thu, c ng
tp trung cao nht trong c tht sm, trong khi cc loi c y tht trng c hm lng
TMAO cao hn nhiu trong c tht mu sng. TMAO c vai tr iu ha p sut thm thu
ca c, v vy gip c chng li p sut thm thu gy ra do s chnh lch nng mui
trong nc bin.
II.1.2.2 Cc acide amine t do
Cc acide amine t do chim khong 0,5 2% trng lng c tht, chng gp phn
to nn mi v c trng ca nguyn liu. Hm lng acide amine t do cng nhiu th vi
khun gy h hng pht trin cng nhanh v sinh ra mi amoniac. Cc loi c c c tht sm
v thng vn ng nh c ng, c thu c hm lng histidine cao. C tht sm cha
histidine cao hn tht trng. Trong thi gian bo qun histidine b vi sinh vt kh nhm
carboxyl hnh thnh c t histamine.
II.1.2.3 Ure
Ure c ph bin trong tt c c tht c, nh ni chung c t hn 0,05% trong c tht
ca c xng, cc loi c sn bin cha mt lng ln ure (1 2,5%). Trong qu trnh bo
qun ure phn hy thnh NH3 v CO2 di tc dng ca enzyme urease ca vi sinh vt. Do
ure ha tan trong nc v thm qua mng t bo nn n d c tch ra.
II.1.2.4 Amoniac
Amoniac c mi c trng (mi khai). Trong c tht ca c ti c lng nh
amoniac. Trong c xng lng amoniac thp nhng khi b h hng do vi sinh vt th lng
amoniac tng nhanh. Khi s h hng tin trin, pH ca c tht chuyn sang mi trng kim
do lng amoniac tng ln v to nn mi n thi ca c.
II.1.2.5 Creatine
L thnh phn chnh ca hp cht phi protein. C trng thi ngh ngi creatine tn ti di
dng mch vng phospho v cung cp nng lng cho qu trnh co c.

http://www.ebook.edu.vn

II.1.2.6 Enzyme
Enzyme l protein, chng hot ng xc tc cho cc phn ng ha hc trong ni
tng v trong c tht. Enzyme tham gia vo qu trnh trao i cht t bo, qu trnh tiu
ha thc n v tham gia vo qu trnh t cng. Sau khi cht, enzyme vn cn hot ng, v
th gy nn qu trnh t phn gii ca c lm nh hng n mi v, trng thi cu trc v
hnh dng ca chng. Sn phm ca qu trnh phn gii do enzyme l ngun dinh dng cho
vi sinh vt, lm tng tc n hng.
Trong nguyn liu c nhiu enzyme khc nhau. Cc nhm enzyme chnh nh hng
n cht lng nguyn liu l: enzyme thy phn v enzyme oxi ha kh.
Nhiu loi protease c tch chit t c tht c v c tc dng phn gii lm mm
m c. S mm ha m c gy kh khn trong ch bin. Cc enzyme thy phn protein
quan trng trong nguyn liu gm: Cathepsin, protease kim tnh, collagenase, pepsin
trypsin, chimotripsin.
Cc enzyme thy phn lipid quan trng gm: lipase, phospholipase. Chng thng c
trong cc c quan ni tng v trong c tht. Enzyme thy phn lipid rt quan trng i vi c
ng lnh, cc loi c ny lipid c th b thy phn khi hot ng ca nc thp. Qu
trnh bo qun lnh ng cc acide bo t do c sinh ra t phospholipid v triglycerit, c
nh hng xu n cht lng ca c. Acide bo t do gy ra mi v xu, nh hng n cu
trc v kh nng gi nc ca protein c tht.
Cc enzyme oxy ha bao gm: phenoloxidase, lipoxygenase, peroxidase.
Polyphenoloxidase c bit qua trng trong tm v chng l nguyn nhn gy nn m en
cho nguyn liu sau thu hoch.
II.1.3 Lipid
C s dng cht bo nh ngun nng lng d tr duy tr s sng trong nhng
thng ma ng, khi ngun thc n khan him.
Hm lng lipid dao ng nhiu (0,1 30%). C c phn loi theo hm lng cht
bo nh sau:
+ C gy (<1% cht bo) nh c tuyt, c tuyt sc en, ...
+ C bo va (<10% cht bo) nh c mp, c bn li nga, c nhng.
http://www.ebook.edu.vn

+ C bo (>10% cht bo) nh c hi, c trch, c thu,...


Loi c

Hm lng cht bo

C tuyt

0,1 0,9

C bn

0,5 9,6

C sao

1,1 3,6

C herring

0,4 30

C thu

1 - 35

II.1.3.1 S phn cht bo trong c


Cht bo ca cc loi c bo thng tp trung trong m bng v y l v tr c t c
ng nht khi bi li trong nc. M m cn tp trung m lin kt, nm gia cc si c.
Vi c gy, hm lng cht bo trong c d tr ch yu trong gan.
II.1.3.2 Dng t nhin trong cht bo
Lipid trong cc loi c xng c chia thnh 2 nhm chnh: phospholipid v
tryglycerit. Phospholipid to nn cu trc mng t bo, v vy chng c gi l lipid cu
trc. Triglycerit l lipid d tr nng lng c trong cc ni d tr cht bo, thng trong
cc t bo m c bit c bao quanh bng mt mng phospholipid v mng li collagen
mng hn. Triglycerit thng c gi l lipid d tr. Mt s loi c c cha cc este dng
sp nh mt phn ca cc lipid d tr.
Thnh phn cht bo trong c khc xa so vi cc loi ng vt khc. im khc nhau
ch yu l chng bao gm cc acide cha bo ha cao. Hm lng acide bo cha bo ha
trong c bin (88%) cao hn trong c nc ngt (70%). Cht bo trong c cha nhiu acide
bo cha bo ha do rt d b oxy ha sinh ra cc sn phm cp thp nh aldehyde, ceton,
skaton. Tuy nhin lipid trong thy sn rt c li cho sc kho ngi tiu dng. Cc hp cht
c li trong lipid c l cc acide bo khng no cao, c bit l: acide eicosapentaenoic (EPA
20.5), v acide docosahexaenoic (DHA 22.6).
im ng c ca du c thp hn ng vt khc. nhit thng trng thi
lng, nhit thp b ng c mc khc nhau.

http://www.ebook.edu.vn

II.1.4 Glucid
Hm lng glucid trong c tht c rt thp, thng di 0,5% tn ti di dng nng
lng d tr glycogen. Tuy nhin hm lng glycogen cc loi nhuyn th chim khong
3%. C va trng lng glucid d tr rt thp. Sau khi cht, glycogen c tht chuyn
thnh acide lactic, lm gim pH ca c tht, mt kh nng gi nc ca c tht. S bin i
ca pH c tht sau khi cht ca c c ngha cng ngh rt ln.
II.1.5 Cc loi vitamine v khong cht
C l ngun cung cp chnh vitamine nhm B (thiamin, riboflavin v B12), vitamine A
v D c ch yu trong cc loi c bo. Vitamine A v D tch ly ch yu trong gan,
Vitamine nhm B c ch yu trong c tht c.
Vitamine rt nhy cm vi oxy, nh sng, nhit . Ngoi ra, trong qu trnh ch bin
nh hng ln n thnh phn vitamine. V vy cn phi ch trnh tn tht vitamine
trong qu trnh ch bin.
Cht khong ca c phn b ch yu trong m xng, c bit trong xng sng.
Canxi v phospho l 2 nguyn t chim nhiu nht trong xng c. Tht c l ngun giu st,
ng, lu hunh v iod. Ngoi ra cn c niken, coban, ch, asen, km.
Hm lng cht st trong tht c nhiu hn ng vt trn cn, c bin nhiu hn c
nc ngt, c tht c mu sm nhiu hn tht c mu trng.
Sunfua c ph bin trong tht cc loi hi sn, chim khong 1% cht kh ca tht.
Sunfua trong tht c phn ln tn ti dng hp cht hu c sunfua ha tan. Hm lng
sunfua nhiu hay t c nh hng ln n mu sc sn phm.
Hm lng ng trong c t hn so vi ng vt thy sn khng xng sng.
Hm lng iod trong tht c t hn so vi ng vt hi sn khng xng sng. C
bin c hm lng iod cao hn c nc ngt. Hm lng iod ca hi sn ni chung nhiu
hn gp 10 50 ln so vi ng vt trn cn. Tht c c nhiu m th hm lng iod c xu
hng tng ln.
II.1.6 Tnh cht vt l ca ng vt thy sn
II.1.6.1 Hnh dng
http://www.ebook.edu.vn

10

Hnh dng c th v chc nng ca c hon ton thch nghi vi cuc sng bi li t
do trong nc. C c nhiu dng:
+ Hnh thoi: c nc, c thu, c ng.
+ Hnh tn: c c, c kim.
+ Hnh dp: c chim, c ui, c bn.
+ Hnh rn: c khoai, c h, c da.
C th chia thnh 2 dng c bn: c thn trn v c thn dt.
+ C thn trn: c ng, c thu, c nhm. Chng thng hot ng bi li.
+ C thn dt: c ui, c bn thch ng vi i sng y bin v t bi li.
Vi sinh vt c tm thy trn b mt ngoi ca c sng v c va nh bt. Nu c
c t l din tch b mt so vi khi lng ca n (cn gi l din tch b mt ring) cng ln
th cng d b h hng do hot ng ca vi sinh vt trn b mt c. V vy, trc khi x l
v bo qun cn phi ra sch c loi b lp nht b mt c cha vi sinh vt.
II.1.6.2 T trng c
Gn bng t trng ca nc, thay i ty theo b phn trn c th ca c, ph thc
vo thn nhit ca c, c c nhit cng nh th t trng cng nh.
II.1.6.3 im bng
L im nhit lm cho c bt u ng bng, nc trong c th c tn ti
dng dung dch do im bng tun theo n lut Raun. Dung dch cng long ng bng
cng nhanh, im ng bng ca c gn im ng bng ca nc (00C). Thng thng
im bng ca cc loi c t 0,6 2,60C. im bng ca c t l nghch vi pH ca dung
dch trong c th c. p sut thm thu ca thy sn nc ngt thp hn thy sn nc mn,
do im bng thy sn nc ngt cao hn nc mn.
II.1.6.4 H s dn nhit
Ph thuc ch yu vo hm lng m, c c hm lng m cng ln th h s dn
nhit cng nh. Tuy nhin h s dn nhit cn ph thuc vo nhit . Tht c ng kt c
h s dn nhit ln hn c cha ng kt, nhit ng kt cng thp h s dn nhit cng
cao.

http://www.ebook.edu.vn

11

II.1.7 Tnh cht ha hc th keo ca ng vt thy sn


Ch yu nghin cu h thng keo, l cc loi protein .
Do cu to t nhng hp cht nitrogen, cc hp cht ny cu to nn c quan ca c,
to cho cu trc ca c c chc, n hi, do dai nht nh (cu to t nhng thnh
phn phc tp nhng ch yu l protein). Cu to ca c th c l mt hn hp nng lng
cht ha hc m trc ht l cc loi protein, sau l lipid, ri n cc mui v c v
nhng cht khc na to thnh mt dung dch keo nht trong nc l dung mi.
* Trng thi tn ti ca nc
Tn ti 2 trng thi l nc kt hp v nc t do.
Nc t do: l dung mi tt cho nhiu cht ha tan ng kt 00C, kh nng dn in
ln, c th thot ra khi c th ca sinh vt p sut thng.
Nc kt hp: khng l dung mi cho cc cht ha tan, khng ng kt, kh nng dn
in nh, khng bay hi p sut thng.
* Hnh thc tn ti ca nc
Tn ti di 2 dng hnh thc l ht thn nc v cht thn nc.
- Ht thn nc: tn ti di dng nc khuch tn, nc t do, nc hp ph.
+ Nc hp ph: l lp nc bn trong, kt hp vi cc ht thn nc bng lc
phn t trn b mt hoc mt gc nht nh no .
+ Nc khuch tn: l lp nc gia, khng kt hp vi cc ht thn nc,
dy lp nc khuch tn dy hn lp nc hp ph rt nhiu.
- Cht thn nc: tn ti di 2 hnh thc nc kt hp v nc t do.
+ Nc kt hp gm:
Nc kt hp vi protein dng keo c tc nc do protein dng
keo c hp th.
Nc kt hp protein keo tan: l nc kt hp vi protein trng thi
ha tan, mui v c v cc cht trng thi keo ha tan khc, nc ny l
nc do keo ha tan hp th.
+ Nc t do gm: nc c nh, nc c kt cu t do v nc dnh t.

http://www.ebook.edu.vn

12

Nc c nh: l nc cha rt nghim ngt trong kt cu hnh li, n


l mt dng keo c, nc ny rt kh p ra.
Nc kt cu t do: tn ti nhng l nh v ke h ca kt cu hnh
li ca mng si c hoc nhng t chc xp nhiu l rng ca m lin kt,
nc ny d p ra.
Nc dnh t: r mng thng dnh st trn b mt ca c tht c.
Nc kt hp c ngha rt quan trng trong s sng ca ng vt thy sn. Bn
cnh nc kt hp cn to gi tr cm quan cho ng vt thy sn, to mi v thm ngon.
II.2 Mui n
II.2.1 Thnh phn mui n
Thnh phn ca mui ch yu l NaCl, ngoi ra t nhiu u c tp cht. Nhng tp
cht c th chia lm hai loi:
+ Nhng cht khng c hot tnh ha hc nh nc v cc cht khng ha tan nh
si, ct ,v.v.
+ Nhng cht c hot tnh ha hc nh: hp cht Clor ca Ca2+, Mg2+, Fe2+, Fe3+ v
mui ca gc sulfat.
Mui n tnh khit l cht kt tinh, khng mu. Khi lng ring d = 2.161, im
nng chy: 8030C, im si 14390C.
Mui n c mu trng, tan trong nc, glycerin, hi tan trong cn, d ht m, c v
mn.
Lng nc trong mui lun thay i. Nu trong khng kh c m trn 75% mui
s ht nhiu nc. Nu m khng kh di 75% th mui s kh rt nhanh. Ngoi ra
lng nc trong mui cn ph thuc vo to nh ca ht mui, ht mui to c hm lng
nc t hn ht mui c tinh th nh.
II.2.2 Cc tnh cht ca mui n
II.2.2.1 Tc dng phng thi ca mui n
Mui n thm thu vo nguyn liu lm cho nc thot ra, vi khun thiu nc khng
th pht trin c.
http://www.ebook.edu.vn

13

NaCl khi ha tan s cho raion Cl-, Cl- kt hp ci protide mi peptide lm cho cc
men phn hy protide ca vi sinh vt khng cn kh nng ph v protide ly cht dinh
dng sinh sng. Cng c th do ion Cl- c c tnh lm cho vi khun trng c.
Nng mui cng ln th p sut thm thu cng mnh, v vt c th lm rch mng
t bo vi khun, gy cho chng st thng.
Do c mui nn oxy t ha tan trong mi trng p mui. V vy nhm vi sinh vt
hiu khi khng c iu kin pht trin. Gii hn pht trin ca khun ln men nng
mui 15% v ca kha ln mc l 20 30%.
II.2.2.2 nh hng ca cc thnh phn khc trong mui n
Trong mui n, ngoi NaCl cn c cc mui khc nh CaCl2, MgCl2... Cc mui ny
u lm tr ngi tc thm thu ca NaCl vo c th c, v ha tan ca chng ln hn.
Ngoi ra, cn lm cho mu sc, mi v v vng chc ca sn phm km i.
II.2.2.3 Tnh thm thu v khuch tn
Do tnh ht nc ca mui nn p c vi mui, nc trong c thot ra lm tan
mui (gi l qu trnh khuch tn). Song song l qu trnh mui thm vo c (gi l thm
thu). Sau cng nc t c khng thot ra na nhng mui trong dung dch mui c (nc
bi) vn tip tc ngm vo c th c cho n khi bo ha mui. bo ha mui c
thng thp hn nc bi.
C cng ti th tc thp mui cng nhanh v nhiu hn c n.
II.2.3 Cc phng php p mui
II.2.3.1 p mui kh
Dng nguyn ht mui p c. Thng s dng nguyn tc: mui to p c ln,
mui nh p c nh. Do mui ht to tan chm thm t t vo c nhng thm su cho nn
c to c thm mui u. Cn mui ht nh mn tan nhanh, thm nhanh vo c, do c
nh con c thm mui u hn.
II.2.3.2 p mui nc
Mui c pha thnh dung dch p c, vi 3 dng nh sau:
+ Dung dch mui lt: c t 15 190B, ha tan t 180 250 gram.
+ Dung dch mui va: c t 20 - 220B, ha tan t 265 300 gram
http://www.ebook.edu.vn

14

+ Dung dch mui mn: c t 23 - 220B, ha tan t 333 350 gram


II.2.3.3 p mui hn hp
y va s dng p mui kh ln c, va cho vo dung dch nc mui mn
p mui mt cch lin tc trong dy chuyn sn xut cng nghip.
III. Quy trnh sn xut
C + mui
(2 ngy)
Ln men (6 12 thng)
chp chn
Chit rt

Nc mm ct

Xng tht cha thoi ha


Ln men ln 2 (6 12 thng)
Nc mui
B

dch mm

B sau chit rt
Ln men nhiu ln
Dch nc mm
Phi trn
Nc mm thnh phm

http://www.ebook.edu.vn

15

IV. C s l thuyt
IV.1 Bn cht ca cc qu trnh sn xut nc mm
C

mui

Nc mm

Bn cht ca qu trnh ny chnh l qu trnh thy phn protein trong c nh h


enzyme protease pepton polypeptide peptide acide amin.
Qu trnh thy phn protein n acide amin l mt qu trnh rt phc tp. c hiu
ca enzyme l ch tc dng ln mt vi cht no vi vi kiu lin kt nht nh, nh
enzyme peptidase ch tc dng ln mi lin kt peptide thy phan mi lin kt ny:
CO NH

H20, peptidase

COOH

NH2

Vi d tham gia ca enzyme trong qu trnh thy phn theo c ch xc tc:


E
Vi

ES

E: Enzyme
S: c cht (protein)
ES: hp cht trung gian gia enzyme v c cht
P: sn phm

Sn phm ch yu ca qu trnh phn gii protein l acide amin v cc peptide cp


thp.
S to thnh v chuyn bin hp cht ES qua 3 bc:
+ Bc 1: Enzyme kt hp vi protein to thnh phc cht enzyme protein, bc ny
xy ra kh nhanh, lin kt khng bn.
+ Bc 2: Xy ra s chuyn bin ca cc phn t prtein dm n lm ph v cc mi
lin kt ng ha tr tham gia vo phn ng. Khi , phc cht ES ng thi xy ra hai qu
trnh l s dch chuyn thay i electron, dn n s cc ha ca mi lin kt tham gia vo
phn ng v bin dng hnh hc ca mi lin kt ng ha tr trong phn t protein cng nh
trong trung tm hot ng ca enzyme, lm cho protein hot ng, qu trnh thy phn d
dng hn.
+ Bc 3: Giai on to thnnh cc acide amin v peptide cp thp, gii phng
enzyme.
Theo nghin cu ca Beddow, ba bc to thnh v chuyn ha hp cht ES tng
ng vi 3 chng ng bin i hp cht nitrogen trong qu trnh thy phn c.
http://www.ebook.edu.vn

16

+ Pha 1 (0 25 ngy): c s gia tng th tch ca phn cht lng ni trn b mt sn


phm v protein ha tan.
+ Pha 2 (80 120 ngy): m t bo b ph v, protein ca t bo tr nn tip xc vi
enzyme, sn phm ca qu trnh t phn protein c phng thch. hu nh tt c m t bo
u b phn hy v bin mt sau 120 140 ngy.
+ Pha 3 (140 200 ngy): enzyme phng thch v tn cng vo cc phn protein ha
tan. y l nguyn nhn lm thay i hp cht nit.
Ngoi ra, ng v cht bo cng b phn gii thnh ru v cc acide hu c.
IV.2 Cc h enzyme trong sn xut nc mm
Gm 3 h enzyme ln:
IV.2.1 H enzyme Metalo protease (aminodipeptidase)
H enzyme ny tn ti trong ni tng ca c v chu c nng mui cao nn ngay
t u n hot ng mnh, gim dn t thng th ba tr v sau. Loi enzyme ny c hot
tnh kh mnh, c kh nng thy phn rng ri i vi cc loi peptide. y l nhm thy
phn enzyme trung tnh, pH ti thch = 5 7, pI = 4 5. N n nh i vi ion Mg2+, Ca2+
v mt hot tnh vi Zn2+, Ni2+, Pb2+, Hg2+...
IV.2.2 H enzyme serin protease
in hnh l enzyme tripsin, tn ti nhiu trong ni tng ca c. giai u ca qu
trnh sn xut nc mm hot ng ca n yu n thng th hai v pht trin dn t cc
i thng th 3 ri gim dn n khi chp chn (protein phn gii gn nh hon ton
khng cn dng pepton). H enzyme ny lun b c ch bi chui acide amin trong cu
trc ca enzyme. tho g chui ny phi nh n hat ng cuae men cathepsin B nhng
men cathepsin B s b c ch nng mui cao. V vy, men cathepsin B hot ng
c, ngi ta thc hin cho mui nhiu ln. Enzyme serin protease hot ng mnh t
pH = 5 10, mnh nht pH = 9.
IV.2.3 H enzyme acide protease
C trong tht v ni tng c, in hnh l enzyme cathepsin D. H enzyme ny d b
c ch bi nng mui khong 15% nn thng n chit tn ti mt thi gian ngn u
http://www.ebook.edu.vn

17

thi k ca qu trnh thy phn. Loi men ny ng vai tr th yu trong qu trnh sn xut
nc mm.
IV.3 Vi sinh vt trong sn xut nc mm
Ngun gc: c t nguyn liu, dng c, thit b, mi trng (khng kh, nc). Khi vi
sinh vt xm nhp vo chp c cc nh hng sau:
Tham gia vo qu trnh thy phn protein nhng rt yu v b c ch bi nng
mui cao.
Tham gia tch cc vo vic hnh thnh hng v ca nc mm, ch yu l cc vi sinh
vt k kh c kh nng sinh hng.
IV.4 Nhn t nh hng n qu trnh ch bin nc mm
IV.4.1 Nhit
Nhit tng vn tc phn ng tng, n mt nhit no s khng tng na v
c th gim xung do nhit cao lm cho h enzym serin-protease mt hot tnh. Qu trnh
thy phn km.
+ Nhit 30 470C thch hp cho qu trnh ch bin chp.
+ Nhit 700C tr ln hu ht cc h enzym trong c mt hot tnh.
Nng nhit ca chp ln bng cch phi nng, nu hoc s dng tn nng che
phn xng.
IV.4.2 pH
Mi h enzym c pH ti thch khc nhau, v vy phi xem loi enzym no nhiu nht
v ng vai tr ch yu nht trong qu trnh sn xut nc mm to pH thch hp cho
enzym hot ng. Qua thc nghim cho thy:
pH mi trng t nhin t 5.5 6.5 enzym tripsin v pepsin hot ng c, ng
thi pH ny c tc dng c ch mt phn vi khun gy thi. V vy mi trng t nhin
c pH thch hp cho qu trnh sn xut nc mm hn.
IV.4.3 Lng mui
Mui l nguyn liu quan trng cho qu trnh sn xut nc mm, thiu mui nc
mm khng hnh thnh c.
http://www.ebook.edu.vn

18

Yu cu ca mui trong sn xut nc mm phi l loi mui n, cng tinh khit cng
tt, kt tinh ht nh c rn cao, mu trng ng nh (khng vn cc, m t, v ng cht).
+ Nng mui thp c tc dng thc y qu trnh thy phn protein nhanh hn,
chp mau chn.
+ Nng mui qu cao c tc dng c ch lm mt hot tnh ca enzym, qu trnh
thy phn chm li, thi gian thy phn ko di (protein b kt ta bi mui trung tnh bo
ha).
ch bin chp nhanh cn xc nh lng mui cho vo trong chp l bao nhiu
v lng mui ny phi tha mn 2 iu kin:
+ Khng mn qu trnh c ch hot ng ca enzym.
+ Khng nht qu c kh nng c ch s pht trin ca vi khun gy thi.
Thng lng mui cho vo khong 20-25% so vi khi lng c. Nn thc hin
phng php cho mui nhiu ln v cn phi xc nh s ln cho mui, t l mui ca mi
ln v khong cch gia cc ln cho mui khng nh hng n qu trnh sn xut nc
mm.
IV.4.4 Din tch tip xc
Mun phn ng xy ra nhanh phi c s tip xc tt gia enzym v c cht. Cc
enzym trong c tp trung nhiu ni tng, nn tng tc thy phn ngi ta tm cch
tng din tch tip xc gia enzym v tht c. C th dng cc bin php:
- Phng php xay nh c:
+ Xay nh c din tch tip xc s ln nhng protein d b bin tnh do tc dng c
hc.
+ Enzym phn tn nhng phn tn rt rng ra mi trng nc lm cho nng
enzym long ra. Khi chp chn em ko rt s gp hin tng tt l.
- Phng php p dp: C p dp s gi c hnh dng ban u, c tht bn trong b mm
ra, t chc c tht lng lo gip enzym d ngm vo trong tht. C p dp xng c khng
b v vn, khi chp chn ko rt d dng.
- Phng php ct khc: tht c vn cn chc nn enzym kh ngm vo hn phng php
p dp, protein mt ngoi d b bin tnh do tip xc vi dung dch c nng mui cao.
http://www.ebook.edu.vn

19

Nh vy tng din tch tip xc s dng phng php p dp kt hp vi nh


khuy chp l tt nht.
IV.4.5 Bn thn nguyn liu
Nhng loi c khc nhau, thnh phn ha hc v cu trc cng khc nhau, nht l h
enzym trong c v vy to ra loi nc mm c cht lng khc nhau.
- C ti ch bin cht lng tt hn c n.
- Loi c c kt cu c tht lng lo, mm mi, t vy d ch bin hn loi c cng,
chc, nhiu vy.
- Nu c c nhiu m th nc mm c mi i kht kh chu, mi chua (do s thy
phn cht bo thnh acid bo v glycerid) hoc kht do oxy ha cht bo.
- C sng tng nc mt v gia nh c thu, c cm, c nc, c mi... cho cht
lng nc mm tt nht v n n c thc n ngon nn dinh dng v thnh phn m
cao.
- C sng tng nc di v tng y nh c phn, c mi cho nc mm c cht
lng km v thiu thc n (n rong, ru, bn hoc thc vt di y) lm cho tht c thiu
dinh dng v bng c c bn t nh hng n mu sc nc chp
V. Thuyt minh quy trnh
V.1 X l nguyn liu
V.1.1 C
Nu c chp thuc loi c tp, kch thc ln v nhiu du nh c Linh, c trch...
th cha trong cc h ngoi tri. l h xi mng c kh nng gi nhit tt. Khi t ngoi
tri, n hp thu nhit mnh v phn gii tht c. Cng dng ca vic s dng h ngoi tri
cho mt s loi c nh sau
- i vi c tp: do cht lng c khng tt, nu ch bin trc tip th nc mm
khng ngon mc d lng m c th cao. V th, h cha c tp ch yu l to h thng ly
m cho nc mm.

http://www.ebook.edu.vn

20

- i vi c c kch thc ln: nh h c kh ng gi nhit, nhit cao nn qu


trnh phn gii c nhanh hn so vi vic phn hy c nhit thng chp bng g trong
nh liu.
- i vi c du: du c trong qu trnh ch bin rt d b oxy ha nn cng nh
hng n cht lng nc mm. V vy, ngi ta tr c trong cc h ngoi tri va trnh
lm gim cht lng nc mm, va c th vt du bn, tng thm thu nhp.
Nguyn liu sau khi tip nhn phi c ra sch, loi b tp cht v chun b ch
bin.
V.1.2 p mui
Trc khi ch bin, phi tin hnh v sinh thng chp v tnh ton lng mui cho
vo khi chp.
Cho c v mui vo thng. C mt lp c th mt lp mui v dng bn co g
dn u lp c v lp mui. Nn ri nhiu lp mui mng thay v t lp nhng dy. Ph mt
lp mui mt kh dy khong 2 3 cm trn cng. Mc ch l gi nhit v trnh rui nhng
u vo.
Ly nhiu lp l ph ln lp mui mt. Lp l c ct cht vo cc thanh np, dng
cc n h gi cc thanh np li ri dng hai n thng gc ngang qua thng chp nn
v khng b tri ln. Mc ch ca khu gi nn l va gi c v sinh, va tc dng lc p
nc t tht c c tit nhanh hn.
V.2
Thi gian: 2 ngy.
y l giai on ln men kh, c khi chp nng ln n gn 400C.
Ln men kh ym kh va c tc dng phn gii tt, va to hng v thm ngon.
V.3 Giai on ln men - ch bin chp c truyn
y chnh l qu trnh thy phn protein trong c nh h enzyme protease. Sn phm
cui cng l acide amin hoc peptide cp thp.
C 3 phng php ch bin chp c truyn:
-

Phng php nh khuy:


+ y l phng php ca Ct Hi - Hi Phng.

http://www.ebook.edu.vn

21

+ Cho mui nhiu ln li dng c kh nng phn gii ca enzyme v vi sinh


vt ti mc cao, rt ngn thi gian ch bin chp. Cho mui nhiu ln l to
iu kin phng thi, tiu dit cc vi khun gy thi thng thng v khng
km hm nhiu qu kh nng hot ng ca men.
+ Cho thm nc l l cung cp cho mi trng phn gii mt lng vi sinh vt
ng k, to mi trng lng gip cho men v vi sinh vt hot ng c d dng,
lm cho t bo tht c chng c phn gii.
+ Lng nc cho thm vo nn va phi, nu t qu th tc dng phn gii ca
men km nhng nu nhiu qu th khng khng ch c qu trnh thi ra, ng
thi lm gim m trong nc mm. V vy, lng nc cho vo cn ty thuc
c im ca nguyn liu, thng t 20 30% so vi c.
-

Phng php gi nn:


+ C c trn u vi mui cho mui ngay t u hoc cho mui nhiu ln,
sau p vo thng hoc b ri gi nn. Da vo men trong c phn gii
protide ca tht c, khng cho nc l v khng nh khuy.
+ y l phng php ca vng khu 4 c hoc ca cc tnh pha Nam.

Phng php ch bin h hp (kt hp hai phng php gi nn v nh khuy)


+ Phng php ny rt kinh nghim t hai phng php trn
+ Lc u, thc hin phng php gi nn.
+ sau thc hin phng php nh khuy.

min Nam, ch bin chp theo phng php gi nn th thi gian di nht nhng
ni chung m thi t hn nn m hu t trong nc mm cao hn v tng lng m cng
cao hn so vi phng php nh khuy.
Khi cho mui th thn c ngm mui, nt u v chm xung, khng cn
hin tng trng v ni ln na. Lc , ngi ta ni c ng c. Nh nn cht, nhit
ni c trong c lm cho men hot ng tng ln, trung tm tch t dn kh Nh3, CO2, H2S...
lm cho c trng ln, tht c b x nt nhng xng v da vn cn nguyn. Mui thm thu
vo c nc tit ra gi l nc bi. Khong 1 thng sau th c chm xung hn, nc ni ln
c mu vng, trong v xut hin mi nc mm r rt, lc c ng mt du. Mu
sc ca nc mm chuyn t mu vng nht sang hn mu vng m, nc mm trong.
http://www.ebook.edu.vn

22

Sau 6 12 thng, chp chn hon ton, c th chit rt.


c im ca phng php ny l chp chn c vn cn nguyn con, xng khng
nt nn thun li cho vic ko rt.
V.4 Chit rt
Qu trnh ko rt nc mm l qu trnh lc lin hon. Qu trnh ko rt l qu trnh
rt m trong b khng qu nubng cch dng lng nc bi hoc nc thuc t m cho
chuyn ln lt t thng ny qua thng khc tng m v tng hng v.
Sau khi chp chn, nc mm ch c mi thm thun ty, khng cn mi hn tp
ca chp na. Tuy vy, phn b vn cn mi tanh. Ta rt phn nc c nu vng, trong
pha trn (nc mm ct).
Cn li phn xng tht c cha phn gii ht ta tip tc cho ln men. Vi mi ln
chit rt ta li b sung nc mui vo lm nc thuc. Qu trnh ln men tip tc phn
gii ht lng tht c cn st li.
Qu trnh ln men v chit rt dng li khi tt c tht c hon ton c phn gii.
V.5 Phi trn
Mun thu c nc mm c hng v thm ngon v c nng m nh mong
mun, ta phi pha u cc loi noc mm c m khc nhau, thng pha nc mm c
m cao vi nc mm c m thp thnh loi nc mm c m trung bnh. Vic
tnh ton th tch c thc hin theo qui tc ng cho.
Gi s ta c 2 loi nc mm: mt loi A0N, mt loi B0N, pha ch thnh nc mm
150N. Cng thc pha u cho:

VI. Nhng hin tng h hng ca chp


VI.1 Chp chua
- Hin tng: chp bc mi chua, mu xm m mi tanh hi kh chu.
- Nguyn nhn

http://www.ebook.edu.vn

23

+ Chua v mn u: do lng mui lc u qu nhiu, lng mui ny ngm vo lp


tht c pha bn ngoi, bn trong v ni tng cha kp ngm mui lm cho tht c b nht
mui, xy ra qu trnh phn gii sinh ra nhiu acid bay hi phc tp nh: glycogen, glucose
b phn gii ym kh to ra acid lactic.Cc cht ny phn gii hiu kh to acid acetic, acid
butyric. Ngoi ra cc cht bo b thy phn to glycerin v acid bo hoc cht m kh amin
thnh acid bo.

+ Chua v nht u: c nht mui khng sc kim hm s pht trin ca vi sinh


vt, phn gii to nhiu acid bay hi phc tp lm pht sinh mi chua, tanh thi nhanh chng
chuyn sang h thi.
- Cch phng cha
+ Cn phi cho mui u v .
+ No o, phi nng v ko rt qua b chp tt.
+ Dng ru chuyn cc acid sang dng ester c mi thm hoc trung ha bng
NaHCO3.
+ Dng thnh hp ph mi.
+ Chua v mn u tin hnh cho thm nc l vo trong chp v tin hnh ch bin
chp tip theo.
VI.2 Chp en
- Hin tng: nc b xm en, c nht nht v mc cao hn na l c b en.
- Nguyn nhn
+ Do c c bn t tp cht khng nhng mang, nht bn ngoi m ngay ni tng
ca c.
+ Do cc sc t c trong da, tht v ni tng ca c nh: Lutein, astaxanthin,
taraxantin v nhng dn xut khc nh: sepiamelanin c trong mc.
+ Do s phn hy ca cc cht khc.
+ Do trn mui khng u gy ngng t nhm amin v nhm aldehyde.

http://www.ebook.edu.vn

24

+ S oxy ha cc cht bo cha bo ha.


Nhng cht gy en phn ln c cha S, khi phn hy c th hnh thnh H2S, CH3HS cho mu en, nhng cht ny tc dng vi ion kim loi cng cho mu en.

- Cch phng cha


Ty theo nguyn nhn c cch phng cha khc nhau.
+ X l nguyn liu ban u cho tt.
+ Cn chn la nguyn liu ban u cho k, trnh nhim bn.
+ Cho mt t thnh rang k v b chp tt vo trong b chp b en, tin hnh nh
khuy v tng cng phi nng.
+ Dng cht chng oxy ha KMnO4, KClO3, H2O2 oxy ha cc cht en.
+ Khi chp tr mi kp thi cho mui vo ngn chn s pht trin ca vi sinh vt.
+ un si nc bi, mu en s b ph hy do bay hi, vi sinh vt b tiu dit.
VI.3 Chp thi
- Hin tng: chp thi bao gi cng en v c mi hi thi nhng chp en cha chc
thi.
- Nguyn nhn:
Ch yu do mui qu nht hoc sau khi c i mui ta khng kp thi cho mui vo.
Khi cc vi sinh vt hot ng phn hy cc cht c m ch yu l cc acid amin thnh
cc sn vt cp thp lm cho chp b thi.
- Cch phng cha
+ Cn x l nguyn liu cho tt trnh nc ma vo.
+ Dng c ch bin phi sch s, khng chp ni m thp, bn thu.
+ Cn p dng ng k thut ch bin, ng thi cn nm vng hin tng c i
mui cho mui , ng v kp thi.
Nu chp b thi ri rt kh cha.
+ C th trn vi chp khc v em nu.
+ Chp b nc ma nhiu vo th c th mc ring phn ra cho mui vo, tng
cng phi nng no o.

http://www.ebook.edu.vn

25

VI.4 Nc mm thi v cch phng cha


- Hin tng: nc mm thi ni ln nhng bt nh v dn dn nc b c, c mu nu
xm n xanh v xng ln mi hi thi.
- Nguyn nhn:
+ Chp cha chn ch mi phn gii n sn vt trung gian d b ng vn, keo t
m ta em ko rt.
+ Do nc mm lc khng trong (cn li xc c).
+ Do nc hm b nht mui hay qu nng to nhit v mi trng thch hp cho
vi sinh vt pht trin.
+ Do b thng lc hoc dng c cha khng sch s c khi ln c xc chp sng.
+ Do nc mm b nc ma hay nc l vo.
- Cch phng cha:
+ Cn trnh nhng nguyn nhn trn.
+ Cch cha duy nht hin nay l dng nhit lm bay hi mi hi thi.
VII. Cc ch tiu phn loi, kim tra chp nc mm
VII.1 Phn loi chp
Chia lm 3 loi
- Chp loi A: gm tt c cc loi chp ca c ni nh: c cm, c nc, c linh. Chp tt
loi ny dng sn xut nc mm thng hng.
- Chp loi B: gm cc loi chp ca c ni c cht lng km hn v cc loi chp ca
c khc c cht lng tt. Chp ny dng sn xut nc mm c bit v loi I.
- Chp loi C: l chp ca nhng loi c y c cht lng xu nh c phn, c mi...
VII.2 Ch tiu nh gi chp chn
VII.2.1 Cm quan
- Mu sc: mu nu ti, nu xm hoc xm. Ring nc ct c mu vng rm n cnh
gin.
- Mi thm c trng, khng c mi chua, mi l.
- Trng thi
http://www.ebook.edu.vn

26

+ i vi chp gi nn: c cn nguyn con, nu s ra tht c tch khi xng, nu


khuy tht s nt vn.
+ i vi chp nh khuy: c nt nhuyn, ci chp sng, khi nh khuy khng
c hin tng si bt.
VII.2.2 Ha hc: c 2 yu t
T l nit amin trn m ton phn ca nc ct.
+ i vi chp c ni t l ny > 45%.
+ i vi chp c y t l ny > 40%.
* Mt vi phng php khc
- Phng php phi nng hoc sy 500C, nu nc mm khng c bin i g so
vi mu i chng l nc mm chn. Nu mu t vng rm hoc cnh gin chuyn sang
vng nht mt hng v c trng, vn c th chp cha chn.
- Phng php lng ng: ngi ta s dng phng php c hc lc mnh mu nc
mm, lc 30-40 ln sau yn 20 pht, nu mu nc mm khng c bin i g so
vi mu i chng l chp chn.
VII.3 Tiu chun ca nc mm thnh phm
Bng 4. Tiu chun nh gi cht lng nc mm
LoiCh tiu

c bit (g/l) Loi 1

Loi 2

Nit tng s

20

15

11

Nit amin

8,5

6,5

Nit amoniac

<5

Mui

250 - 265

260 - 280 265 - 285

Thi gian bo qun (ngy) 150

100

70

VII.4 Bo qun nc mm
Nh mui v hm lng m cao, to p sut thm thu ln c ch hot ng ca vi
sinh vt. Hm lng m cao thi gian bo qun rt di t hng nm n hng chc nm
nhng hng v km i.
Dng c cha phi v sinh sch s.
http://www.ebook.edu.vn

27

VIII. Gi tr dinh dng ca nc mm


VIII.1 Cc cht m
Chim ch yu v quyt nh gi tr dinh dng ca nc mm. Gm 3 loi m:
- m tng s: l tng lng nit c trong nc mm (g/l), quyt nh phn
hng ca nc mm.
- m amin: l tng lng m nm di dng acid amin (g/l), quyt nh gi
tr dinh dng ca nc mm
- m amon: cng nhiu nc mm cng km cht lng
Ngoi ra trong nc mm cn cha y cc acid amin, c bit l cc acid amin
khng thay th: valin, leucin, methionin, isoleucin, phenylalanin, alanin.v.v .. Cc thnh
phn khc c kch thc ln nh tripeptid, peptol, dipeptid. Chnh nhng thnh phn trung
gian ny lm cho nc mm d b h hng do hot ng ca vi sinh vt.
Thnh phn dinh dng ca nc mm ph thuc vo nguyn liu em i ch bin.
VIII.2 Cc cht bay hi
Rt phc tp v quyt nh hng v ca nc mm.
Hm lng cc cht bay hi trong nc mm mg/100g nc mm
- Cc cht cacbonyl bay hi: 407-512 (formaldehyde)
- Cc acid bay hi: 404-533 (propionic)
- Cc amin bay hi: 9,5-11,3 (izopropylamin)
- Cc cht trung tnh bay hi: 5,1-13,2 (acetaldehyde)
Mi trong nc mm c hnh thnh ch yu do hot ng ca vi sinh vt ym kh
trong qu trnh sn xut nc mm to ra.
VIII.3 Cc cht khc
- Cc cht v c: NaCl chim 250-280g/l v mt s cc cht khong nh: S, Ca, Mg,
P, I, Br.
- Vitamin: B1, B12, B2, PP.

http://www.ebook.edu.vn

28

Hnh 1: Nc mm

http://www.ebook.edu.vn

29

Hnh 2: Cc thng

http://www.ebook.edu.vn

30

Hnh 3: Nc mm c chit rt

http://www.ebook.edu.vn

31

You might also like